lakierowanie - informacje techniczne - audanet.pl · w ten sposób części wewnętrzne (słupki...

Lakierowanie w systemie Audatex

Informacje techniczne

Audatex Polska sp. z o.o. ul. Marcelińska, 60-324 Poznań

tel. +48 61 886 24 70 faks +48 61 886 24 88 www.audatex.pl

AudaStation – Instrukcja obsługi w. 1.0

Stan na: 09/93 2

SPIS TREŚCI: WPROWADZENIE: ......................................................................................................... 4 PRZEDMOWA: ............................................................................................................... 5 I. BUDOWA I PODZIAŁ KOSZTÓW LAKIEROWANIA W SYSTEMIE AUDATEX ..... 6 A. Rodzaje napraw lakierniczych w systemie AUDATEX.................................................................. 6 B. Automatyka naliczania kosztów procesów lakierniczych w systemie Audatex – tzw. automatyka lakiernicza (z wyjątkiem motocykli)...................................................................................... 6 C. Warianty do indywidualnego określania (mutacje)....................................................................... 8 D. Przytłumienie lakierowania............................................................................................................ 10 E. Materiał lakierniczy......................................................................................................................... 10 F. Stawka za rbg lakierniczą .............................................................................................................. 11 G. Rutyna lakiernicza w przypadku optymalizacji ........................................................................... 11 H. Potrącenia / amortyzacje (nowe za stare – NZS) w lakierowaniu .............................................. 11 I. Ogólne zasady do zastosowania podczas pracy w systemie Audatex..................................... 12 II. BUDOWA I PODZIAŁY PRAC LAKIERNICZYCH WG PRODUCENTÓW I IMPORTERÓW POJAZDÓW........................................................................................ 13 ALFA ROMEO .............................................................................................................. 13 AUDI.............................................................................................................................. 16 BMW ............................................................................................................................. 17 CITROEN ...................................................................................................................... 21 DAIHATSU.................................................................................................................... 23 FIAT .............................................................................................................................. 24 FORD ............................................................................................................................ 28 HONDA ......................................................................................................................... 39 ISUZU............................................................................................................................ 40 LADA ............................................................................................................................ 42 LANCIA......................................................................................................................... 43 MAZDA.......................................................................................................................... 47 MERCEDES-BENZ ....................................................................................................... 48 MITSUBISHI.................................................................................................................. 56 NISSAN......................................................................................................................... 58 OPEL............................................................................................................................. 61 PEUGEOT..................................................................................................................... 64 PORSCHE..................................................................................................................... 66 RENAULT ..................................................................................................................... 72 ROVER.......................................................................................................................... 77 SAAB ............................................................................................................................ 78 SEAT............................................................................................................................. 79 SUBARU ....................................................................................................................... 82 SUZUKI ......................................................................................................................... 83 TALBOT........................................................................................................................ 86 TOYOTA........................................................................................................................ 89 TRABANT ..................................................................................................................... 90 VOLVO.......................................................................................................................... 91 VW/AUDI ..................................................................................................................... 100 WARTBURG ............................................................................................................... 104 III. MOTOCYKLE..................................................................................................... 105


Stan na: 09/93 3

BMW- MOTOCYKLE .................................................................................................. 105 HERCULES - MOTOCYKLE....................................................................................... 106 HONDA- MOTOCYKLE .............................................................................................. 107 KAWASAKI - MOTOCYKLE....................................................................................... 108 SUZUKI - MOTOCYKLE ............................................................................................. 109 YAMAHA - MOTOCYKLE........................................................................................... 110 ZÜNDAPP - MOTOCYKLE ......................................................................................... 111 IV. BUDOWA I PODZIAŁY DANYCH LAKIEROWANIA SYSTEMU EUROTAX AZT 112 V. "WSZYSTKO NA JEDNEJ STRONIE"................................................................. 122 VI. WSKAZÓWKI DO ROZLICZANIA NAPRAW LAKIERAMI UNI I Z EFEKTEM. 123


Stan na: 09/93 4

Wprowadzenie: Udostępniana użytkownikom systemu Audatex instrukcja – informacje techniczne dotyczące lakierowania powstała na podstawie tekstu G. Muellera z września 1993 roku. Ze zrozumiałych względów nie mogła być ona wiernym tłumaczeniem niemieckojęzycznej wersji, lecz została w miarę możliwości opracowujących dostosowana do warunków rynku polskiego oraz uzupełniona o niektóre informacje, które od 1993 roku uległy zmianie. Większość danych liczbowych, współczynniki przeliczeniowe, podane numery katalogowe operacji i czasochłonności operacji, podane zostały w niniejszej instrukcji przykładowo, jako wielkości stale zmieniające się, mają charakter informacyjny i mogą w zależności od wielu czynników ulegać niewielkim zmianom. Dlatego niniejsza instrukcja nie może stanowić źródła weryfikacji danych liczbowych zawartych w kalkulacjach. Tekst instrukcji nie jest również jej wersją ostateczną. W przypadku udostępnienia przez producentów, importerów pojazdów, producentów, importerów lakierów lub użytkowników systemu nowych, wiarygodnych danych, planujemy uaktualnianie zawartych w instrukcji informacji. Mamy również nadzieję, że udostępnienie instrukcji doprowadzi do „usprawnienia” rozliczania szkód komunikacyjnych w naszym kraju. Tłumaczenie i opracowanie: mgr inż. Marcin Nowak Opracowanie: inż. Andrzej Sadowski


Stan na: 09/93 5

Przedmowa: System kalkulacyjny AUDATEX umożliwia nie tylko obliczenia lakierowania wg norm producenta importera, czy danych Eurotax/ AZT, lecz także uwzględnienie ryczałtowe kosztów lakierowania. Pod pojęciem lakierowania poszczególnych elementów lub partii pojazdu w systemie AUDATEX jest rozumiane automatyczne wywołanie przeprowadzenia obliczeń, na podstawie norm czasowych producentów lub importerów pojazdów lub też na podstawie unormowań określonych przez organizację Eurotax/AZT. Objaśnienia do tzw. lakierowania ryczałtowego są zbyteczne. Wszystkie dane dotyczą tylko bezpośrednich prac lakierniczych. Ze względu jednak na dostęp do poszczególnych elementów i konieczność demontażu do lakierowania użytkownik systemu Audatex powinien w razie konieczności uwzględnić wszystkie prace dodatkowe. Dla lepszego zrozumienia tekstu i jego przystępności został on skonstruowany w następujący sposób:

− najpierw omówiono podziały i zasady budowy obliczania kosztów lakierowania w systemie Audatex,

− następnie omówiono podziały i zasady budowy obliczania kosztów lakierowania wg poszczególnych producentów i importerów pojazdów i motocykli z uwzględnieniem uwag i wskazówek systemu Audatex,

− w dalszej części omówiono podziały i zasady budowy obliczania kosztów lakierowania w systemie Eurotax AZT, z uwzględnieniem uwag i wskazówek systemu Audatex,

− w końcowej części w sposób przejrzysty podsumowano zawarte w instrukcji informacje poprzez jej skróconą wersję z uzupełnieniem o wskazówki i informacje techniczne do zastosowania przy rozliczaniu napraw lakierniczych.


Stan na: 09/93 6

I. Budowa i podział kosztów lakierowania w systemie Audatex

A. Rodzaje napraw lakierniczych w systemie AUDATEX • LE = od słów Lackierung Erneuern

kompletne lakierowanie (wszystkimi warstwami), inaczej: lakierowanie części nowej • LI = od słów Lackierung Instandsetzen

lakierowanie naprawcze z naniesieniem szpachlówki na powierzchni mniejszej niż 20/50% (w zależności od producenta) w stosunku do powierzchni elementu, względnie niekompletne lakierowanie tzn. inaczej: lakierowanie naprawianej części karoserii – odnowa lakieru

• LI1 = od słów Lackierung Instandsetzen

lakierowanie naprawcze z naniesieniem szpachlówki na powierzchni większej niż 20/50% (w zależności od producenta) w stosunku do powierzchni elementu, względnie kompletne lakierowanie tzn. lakierowanie naprawianej części karoserii na całej powierzchni (patrz załącznik A str. 2). Do zastosowania, gdy na całej powierzchni elementu należy w celu wykonania naprawy usunąć wszystkie warstwy a następnie nałożyć kompletną powłokę lakierniczą

• L = od słów Oberflächen Lackierung

lakierowanie naprawcze - tylko warstwy wierzchniej - dekoracyjnej, (lakierowanie poprawkowe lub dekoracyjne) z uwzględnieniem usuwania rys i niewielkimi polepszeniami powierzchni.

• LV = od słów Lackierung Verwenbar (powłoka nieuszkodzona podczas naprawy)

Na wydruku kosztorysu w celach dokumentacyjnych; tłumi automatykę lakierniczą.

LEO, LIO, LO - pozycje z kodami „O” są aktywne po przeprowadzeniu optymalizacji

B. Automatyka naliczania kosztów procesów lakierniczych w systemie Audatex – tzw. automatyka lakiernicza (z wyjątkiem motocykli)

wprowadzony wywołuje rodzaj naprawy rodzaj operacji lakierniczej E automatycznie LE ET automatycznie LE (w niektórych przypadkach częściowo)


Stan na: 09/93 7

I automatycznie LI (z wyjątkiem części wewnętrznych) IT automatycznie LI (w niektórych przypadkach częściowo z wyjątkiem części wewnętrznych) L/LI1 nie podlega automatyce i wymaga ręcznego wprowadzenia

Należy zwrócić uwagę na fakt, że wprowadzenie: E oraz L ET oraz L I oraz L

IT oraz L przytłumia przedstawioną powyżej automatykę naliczania kosztów procesów lakierniczych w systemie Audatex i prowadzi tylko do naprawy poprzez lakierowanie dekoracyjne.

E oraz L1) ET oraz L1) I oraz L1)

IT oraz L1) elementy nie podlegają automatyce wywoływania naliczania kosztów procesów lakierniczych - wymagane jest ręczne zadanie pozycji.

E oraz L2) ET oraz L2) I oraz L2)

IT oraz L2) dla elementów wewnętrznych operacje I oraz IT nie podlegają automatyce naliczania kosztów procesów lakierniczych - wymagane jest ręczne zadanie pozycji.

• Naprawiane części wewnętrzne.

Automatyka lakiernicza nie może być wywoływana tylko na podstawie danych producenta lub importera. Powinna ona również uwzględniać zauważone podczas badania pojazdu ułatwienia i ewentualnie praktykę warsztatu.

1) L na polu zacieniowanym na szaro 2) L na polu połowicznie zacieniowanym na szaro


Stan na: 09/93 8

W ten sposób części wewnętrzne (słupki drzwiowe, nadkola, blachy podwozia, ściana grodziowa itp.), które po naprawie lub prostowaniu często pozostają bez uszkodzeń powłoki lakierniczej choć mogłyby podlegać opisanej wyżej automatyce naliczania kosztów lakierowania, ze względu iż nie posiadają istotnej zewnętrznej powłoki lakierniczej mają L na wpółzacieniowanym szarym polu które nie uwzględnia automatyki wywoływania naliczania procesów lakierniczych. W przypadkach konieczności uwzględnienia lakierowania naprawianych części wewnętrznych do systemu wprowadza się L (tzn. L z odpowiednim nr kodowym) .

C. Warianty do indywidualnego określania (mutacje)

Po pierwsze: Z wyjątkiem niektórych pozycji lakierowania partiami i opisanych w pkcie B części wewnętrznych przewidziane przez producenta do lakierowania elementy na formularzu typu opisywane są literą L. Z logiki działania systemu wynika, że w zależności od operacji naprawczej odpowiada ona, bądź konieczne będzie ręczne wprowadzenie odpowiedniego stopnia lakierowania tj. LE, LI i L wzgl. LI1. Lakierowania opisanych w punkcie B części wewnętrznych jest podzielone na dwie grupy LE i L. Przy niedozwolonym podaniu stopnia LI automatycznie przez system dokonywana jest korekta na stopień lakierowania L. Pozycje lakierowania partiami mogą (w zależności od producenta lub importera) być podzielone na jeden, dwa lub trzy stopnie. Nie są one automatycznie wywoływane lecz wymagają ręcznego wprowadzenia przez użytkownika. Opisana struktura danych lakierowania umożliwia wywołanie każdego stopnia lakierowania osobno lub w dowolnej kombinacji z rodzajami napraw E/ET/I/IT i w ten sposób przytłumienie opisanej w punkcie 2 automatyki lakierowania w następujący sposób:


Stan na: 09/93 9

Wprowadzenie rodzaju naprawy

wywołuje rodzaj naprawy lakierniczej

I oraz LI1 „ kompletne odtworzenie powłok lakierniczych z udziałem szpachlowania > 20/50% wzgl. lakierowanie naprawcze części przy np. bardzo dużej powierzchni naprawianej elementu, gdy wartości podane w stopniu LI opracowujący kosztorys uznaje za zbyt niskie

I z L „ Tylko lakierowanie wierzchniej warstwy dekoracyjnej - do zastosowania np. dla naprawianej w niewielkim zakresie części, gdy wartości podane w stopniu LI opracowujący kosztorys uznaje za zbyt wysokie.

E z L1 „ Lakierowanie nowej części tylko lakierem dekoracyjnym z zewnątrz – lakierowanie wierzchnie

LE „ Kompletne naniesienie powłok lakierniczych - inaczej lakierowanie elementu nowego

LI – wprowadzone jako samodzielna pozycja (tylko uszkodzenia powłok lakierniczych)

„ Lakierowanie naprawcze z udziałem szpachlowania <20/50%

LI1 – wprowadzone jako samodzielna pozycja (tylko uszkodzenia powłok lakierniczych)

„ Lakierowanie naprawcze z udziałem szpachlowania >20/50%

L (tylko uszkodzenia powłok lakierniczych)

„ Lakierowanie naprawcze – tylko dekoracyjna warstwa wierzchnia

LE LI LI1 L – oraz indywidualne

podanie nakładów czasowych także w powiązaniu z rodzajami operacji E/ET oraz I/IT

„ Przytłumienie zadanymi wartościami danych systemowych czasów lakierowania i naliczania materiału lakierniczego.

LE LI LI1 L – oraz indywidualne

podanie nakładów w PLN także w powiązaniu z rodzajami operacji E/ET oraz I/IT

„ Przytłumienie zadanymi wartościami danych systemowych czasów lakierowania i naliczania materiału lakierniczego.

Uwagi: Fakt, że system AUDATEX uwzględnia cztery stopnie lakierowania (LE LI LI1 oraz L) nie oznacza, że u wszystkich producentów lub importerów trzy lub czterostopniowy podział nakładów czasowych dla prac lakierniczych jest dostępny.

1 kombinacja teoretyczna tu uzupełniająco w celu pokazania pełnych możliwości systemu


Stan na: 09/93 10

D. Przytłumienie lakierowania • Zamiana osobnego naliczenia lakierowania poszczególnych elementów na

naliczenie kosztów lakierowania ryczałtem. Lakierowanie systemowe poszczególnych elementów zostanie przytłumione, gdy na formularzu typu zostaną zaznaczone, a następnie wprowadzone do systemu kody warunkowe: 52 lub 54 lub też 55 jeśli chodzi o lakierowanie części zamiennych, bądź kod warunkowy 53, jeśli chodzi o lakierowanie kompletnego nadwozia. I odwrotnie jeżeli nie zostały zaznaczone, a następnie wprowadzone w/w kody warunkowe automatycznie stosowane jest lakierowanie systemowe poszczególnych elementów.

• Pojedyncze przytłumienie operacji lakierowania Gdy w ramach wykonywanej kalkulacji nie powinny być brane pod uwagę koszty lakierowania wymienianej lub naprawianej części, odnośnie której zaznaczono rodzaj operacji E/ET lub I/IT należy w systemie Audatex dodatkowo zadać L xxx (tzn. L z odpowiednim nr kodowym) a następnie w miejscu wpisywania jednostek czasowych wpisać 0 (zero).

• Całkowite przytłumienie naliczania kosztów operacji lakierniczych. Jeżeli dla danej kalkulacji zachodzi potrzeba całkowitego pominięcia kosztów lakierowania – koszty lakierownaia nie mają być uwzględniane, należy w odpowiedniej pozycji warianty wydruku/kalkulacji zaznaczyć, a następnie w odpowiednie miejsce w komputerze wpisać kod 1. Na starych typach formularzy, które nie posiadają kodów warunkowych należy zaznaczyć pomiędzy stawkami za rbg pozycję L.

E. Materiał lakierniczy Koszty materiału lakierniczego mogą w systemie Audatex być naliczane wieloma metodami, tj:

• mogą być uwzględnione w przyjętej wartości stawki za roboczogodzinę lakierniczą,

• mogą być naliczane osobno, gdy odpowiadający im udział procentowy (z

podstawowej robocizny lakierniczej) zostanie wprowadzony za pomocą kodu warunkowego 40,

• lub mogą być zadane ryczałtowo, gdy odpowiadająca im wartość w PLN

(rzeczywistego koszt zużycia materiału lakierniczego) jest wprowadzona przy wykorzystaniu kodu warunkowego 42 lub 43,


Stan na: 09/93 11

• lub też mogą być zadane i wyznaczane osobno, poprzez określone przez producentów / importerów powierzchnie, wzgl. jednostki czasowe, jednostki materiałowe itp. naliczenia dokonuje się z wykorzystaniem kodu warunkowego 45 lub 81

Jeden z kodów warunkowych: 40/%, 42/PLN, 45/index, 81/JM,AW,powierzchnia należy zaznaczyć ręcznie w prawej części drugiej strony formularza typu. Wskazówka – kody warunkowe 40 lub 42 eliminują sposoby naliczania materiału lakierniczego wg danych producenta / importera.

F. Stawka za rbg lakierniczą Dla wykonania kalkulacji kosztów lakierowania należy podać stawkę za rbg lakierniczą. Gdy stawka za rbg lakierniczą nie zostanie podana, to w systemie dla lakierowania automatycznie zostaje uwzględniona najwyższa z trzech przyjętych w kalkulacji naprawy stawek za rbg mechaniczno-blacharskie (np. VW) lub też jedyna z zadanych stawek za robociznę balcharsko-mechaniczną, gdy nie przeprowadzono podziału na klasy trudności prac.

G. Rutyna lakiernicza w przypadku optymalizacji W przypadku, gdy w kodach warunkowych 52, 54, 55 i lub 53 zostały podane wartości ryczałtowe to po przeprowadzeniu optymalizacji kod warunkowy 53 (dot. lakierowania nadwozia) przyjmie postać ryczałtową. W momencie, gdy dochodzi do nieprzewidzianej optymalizacji, a niestety wcześniej zadano 52, 54 lub 55 z odpowiednią wartością ryczałtu / jednostek czasowych itp. to dla optymalizowanego podzespołu "karoseria w stanie surowym" będą wstawione dane z dostępnych zapamiętanych w systemie nakładów lakierowania wg producenta lub importera i dotyczące całego nadwozia i policzone w kalkulacji pod pozycją "suma końcowa lakierowanie”.

H. Potrącenia / amortyzacje (nowe za stare – NZS) w lakierowaniu • % potrącenie dotyczące poszczególnych części może być dokonywane poprzez

wpisanie na formularzu typu w okręgu wartości potrącenia amortyzacyjnego, a następnie wprowadzenie w odpowiednie pole w programie komputerowym zapisanej na formularzu typu wartości w powiązaniu z rodzajem operacji lakierowania i numerem kodowym części.


Stan na: 09/93 12

Potrącenie nie jest dokonywane z czasu dodatkowego, bądź czasu przygotowania,

• potrącenie może być wprowadzone poprzez kod warunkowy 56 – nastąpi

potrącenie od całości kosztów lakierowania zgodne z zadaną ryczałtowo kwotą, • potrącenie może być także wprowadzone poprzez kod warunkowy 58 – nastąpi

potrącenie od całości kosztów lakierowania zgodne z zadaną wielkością w %.

I. Ogólne zasady do zastosowania podczas pracy w systemie Audatex W przypadku stosowania LI/LI1 należy zwrócić uwagę na zalecenia i objaśnienia poszczególnych producentów i importerów szczegółowo opisane w załączniku II Normy czasowe LE i LI jako wynik wprowadzonych ET i IT obejmują dla poszczególnych elementów nadwozia, o ile nie zostały określone przez producenta lub importera specjalne nakłady czasowe, każdorazowo koszt lakierowania całkowitej powierzchni części np.:

• ET 1/3 tylnego boku lewego prowadzi w ramach automatyki lakierniczej do LE - bok lewy kpl.

• Wyjątek: Zaznaczone symbolem ■ tzw. lakierowanie strefowe - dane dobierane są z pozycji IT

Uwagi końcowe:

O ile automatyka naliczania kosztów procesów lakierniczych poprawnie funkcjonuje dla dużej liczby przypadków; należy wziąć pod uwagę pewne szczególności oraz indywidualizm poszczególnych rozliczeń. W tym celu została stworzona niniejsza instrukcja. Dla szybkiej orientacji użytkownika w rozdziale V zrobiono specjalne zestawienie tzw.: 'wszystko na jednej stronie'. W załączniku 3, z kolei, dodatkowo opisane są istotne punkty opracowane na podstawie wyciągów istotnych punktów formularza typu.


Stan na: 09/93 13

II. Budowa i podziały prac lakierniczych wg producentów i importerów pojazdów

ALFA ROMEO 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych).

1.1 Stopnie lakierowania

• W celu wyznaczenia nakładów czasowych ustalone zostały cztery różne stopnie, dla wykonania różnych rodzajów powłok lakierniczych lub różnych przebiegów procesów lakierniczych.

− Lakierowanie A = lakierowanie nowej części przykręcanej

⇒/LE/ − Lakierowanie B = lakierowanie nowej części wspawywanej

⇒/LE/ − Lakierowanie C = lakierowanie naprawcze z naniesieniem

szpachlówki od 10 do 40 % w stosunku do lakierowanej powierzchni ⇒/LI/

− Lakierowanie D = lakierowanie naprawcze warstwy wierzchniej (dekoracyjnej) ⇒/L/

Dla części wspawywanych uwzględniono prace szpachlowania i

nanoszenia wymaganych warstw lakierniczych dla obszaru spawania na częściach sąsiadujących z uwzględnieniem cieniowania lakierem dekoracyjnym mniej więcj na szerokość dłoni.

• Środki ostrożności

Nie są wymagane jeśli temperatura suszenia nie przekracza 60° C

1.2 W normie czasowej uwzględniono następujące wielkości:

• Czynności przygotowawcze - narzędzia: − podpory i podkładki przygotować / odnieść, − maszyny do szlifowania i materiał – przynieść / odnieść, − papier ścierny i tarcze szlifierskie – wymiana, − czyszczenie narzędzi lakierniczych, − przygotowanie kabiny lakierniczej, − dostarczenie materiału, − ubranie ochronne – ubranie / rozebranie.


Stan na: 09/93 14

• Przemieszczenia obiektów

− samochód względnie części z miejsca przygotowywania do lakierowania i / lub piec do suszenia do kabiny lakierniczej dostarczyć / odprowadzić.

• Przygotowanie próbki lakieru

− przygotowanie powierzchni wzorcowej, − przygotowanie urządzeń do natryskiwania, − dobranie barwy i odcienia lakieru, − natryskiwanie próbki lakieru.

Uwzględniono, czy lakierowanie przeprowadzane jest lakierem uniwersalnym lub 1 czy też 2 warstwowym lakierem metalizowanym.

• Prace końcowe

Wykonywane są, gdy lakierowanie odbywa się na pojeździe. Obejmują one:

− oczyszczenie resztek kleju po oklejaniu i mgły lakierniczej, − oczyszczenie miejsc łączeń.

• Prace osłaniania

Uwzględniane są w przypadku, gdy lakierowanie odbywa się na pojeździe.

− przyniesienie papieru do osłaniania i taśmy klejącej − osłanianie i oklejenie − zdjęcie osłony i jej odniesienie

• Ogólnie

Czas lakierowania powiększa się o tzw. prace uzupełniające. Zsumowanie czasu lakierowania z czasem dla prac uzupełniających daje tzw. czas podstawowy. Do czasu podstawowego dodaje się stałą wartość 10 % jako tzw. czas rozdzielający. Tak wyznaczony czas po przeliczeniu na centyminuty i zaokrąglony wyznacza całkowity czas lakierowania.

Dodatkowo należy uwzględnić, że lakierowanie przykręcanych części nadwozia (drzwi, pokrywa komory silnika, pokrywa bagażnika) w kalkulacji naprawy jako pojedynczej części nowej (lakierowanie stopień A) wyznaczone jest, jak dla lakierowania w stanie wybudowanym. W ten sposób nie są brane pod uwagę czasy na osłanianie i oklejanie. Czas lakierowania w stopniu C lub D wyznaczony jest natomiast jak dla lakierowania w stanie wbudowanym.


Stan na: 09/93 15

Przy kombinacji większej ilości lakierowanych części uwzględnionio sposób postępowania taki, że każdorazowo jako pozycja główna dobierana jest część największą tzn. zawierająca każdorazowo prace uzupełniające.

2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane nakłady czasowe

• Nakłady czasowe danych AUDATEX obejmują całościowe czasy lakierowania tzn. zawierają wszystkie czasy prac: lakierniczych, uzupełniających i rozdzielających.

• Przy lakierowaniu większej ilości pojedynczych części uwzględniono:

− kombinowany czas pracy (elementy odgraniczone / nieodgraniczone) i czas przygotowawczy,

− potrącenia z tytułu powiązania prac.

• Dodatek do lakierowania metalizowanego ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia/


Stan na: 09/93 16

AUDI 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych) patrz Volkswagen


Stan na: 09/93 17

BMW 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Samochody osobowe I - wszystkie modele oprócz E23 od roku produkcji 09/82, E24 od roku produkcji 05/82, E28, E30, E32, E34, E36.

• Zgodnie z danymi producenta określono stopnie lakierowania

⇒/LE,LI,L/

• W nakładach jednostek czasowych /JC/ dla napraw lakierniczych są uwzględnione wszystkie czynności, które gwarantują fachowe wykonanie prac lakierniczych.

Zakres prac obejmuje następujące czynności:

− kompletne lakierowanie powierzchni zewnętrznych (z wszystkimi pracami dodatkowymi),

− lakierowanie powierzchni wewnętrznych, − prace usuwania mgły lakierniczej, − cieniowanie z polerowaniem, − oczyszczanie samochodu z mgły lakierniczej, pyłu pochodzącego ze

szlifowania, resztek kleju itp., w takim stopniu jak oczyszczanie jest powiązane z lakierowaniem naprawczym,

− natryskiwanie warstwy przeciw uderzeniom kamieni,

• Prace główne Prace główne są to kompletne prace lakiernicze dla danej części karoserii / odcinka nadwozia i mogą być tylko raz ujęte w ramach kalkulacji. W miarę możliwości jako praca główna w kalkulacji powinna być dobierana część o największej powierzchni.

• Prace powiązane

W przypadku, gdy jest lakierowana większa ilość części nadwozia jednego pojazdu należy jedną z nich zakwalifikować jako pracę główną. Każda następna lakierowana część nadwozia traktowana jest jako praca powiązana (odgraniczona lub nieodgraniczona)

• Prace kombinowane

Nakłady JC dla prac kombinowanych (obejmujących większą liczbę części nadwozia/ odcinków nadwozia) obejmują obszary prac głównych i powiązanych.

1.2 Samochody osobowe II - modele E23 od roku produkcji 09/82, E 24 od roku

produkcji 05/82, E28, E30, E32, E34, E 36


Stan na: 09/93 18

• Stopnie lakierowania:

I = bez kompletnej powłoki lakierniczej, lakierowanie warstwy wierzchniej dekoracyjnej ⇒/L/

II = kompletna powłoka lakiernicza; nowa część przykręcana ⇒/LE - części przykręcane/

III = kompletna powłoka lakiernicza; części prostowane i nowe części wspawywane ⇒/LI - części przykręcane, LI, LE - części wspawywane/

• Metody nanoszenia powłok lakierniczych.

− kompletna powłoka lakiernicza naniesienie naprawczej powłoki lakierniczej od szlifowania elementu nadwozia do nanoszenia lakieru dekoracyjnego wzgl. bazowego i bezbarwnego - klarlak

− niekompletna powłoka lakiernicza lakierowanie warstwy dekoracyjnej - stara warstwa wierzchnia oszlifowana,

nanoszenie lakieru dekoracyjnego wzgl. bazowego i bezbarwnego - klarlak

• Zakres prac:

W nakładach jednostek czasowych JC napraw lakierniczych są uwzględnione wszystkie czynności, które gwarantują fachowe wykonanie wszystkich prac lakierniczych.

Uwzględniono na przykład:

− nanoszenie powłoki lakierniczej powierzchni zewnętrznych (z wszystkimi pracami dodatkowymi oraz z uwzględnieniem poziomu lakierowania),

− lakierowanie powierzchni wewnętrznych, − wszystkie prace przygotowawcze, które umożliwiają fachowe

lakierowanie naprawcze (jak np.: przyniesienie i przygotowanie urządzeń do szlifowania lub natryskiwania wzgl. ich oczyszczenie i posprzątanie),

− prace usuwania mgły lakierniczej, − cieniowanie z polerowaniem, − natryskiwanie warstwy przeciw uderzeniom kamieni(z zewnątrz), − oszlifowanie i polerowanie pyłków kurzu, − oczyszczanie samochodu z mgły lakierniczej, pyłu pochodzącego ze

szlifowania, resztek kleju itp., w takim stopniu jak oczyszczanie jest powiązane z lakierowaniem naprawczym.

• Prace główne:


Stan na: 09/93 19

Prace główne są to całościowe prace lakiernicze dla danej części nadwozia / odcinka nadwozia i mogą być tylko raz ujęte w kalkulacji. Poza pracami nakładania powłoki lakierniczej częścią prac głównych są prace przygotowawcze względnie prace rozcieńczania.

• Prace powiązane: W przypadku, gdy jest lakierowana większa ilość części nadwozia jednego pojazdu należy jedną część nadwozia zakwalifikować jako pracę główną. Każda następna lakierowana część traktowana jest jako praca powiązana.

• Natryskiwanie blachy wzorcowej:

Nakłady czasowe na natryskiwanie blachy wzorcowej nie są zawarte w nakładach JC, Konieczne przygotowanie wzorca musi uwzględniać rzeczywisty czas pracy. Czas ten może także zawierać dobranie odcienia lakieru.

• Części wyposażenia karoserii:

Prace demontażu i montażu elementów wyposażenia karoserii nie są wliczone w zakres prac lakierowania naprawczego.

• Koszt materiału lakierniczego:

Koszt materiału lakierniczego wyznaczany jest poprzez przemnożenie ilości dm2 lakierowanej powierzchni przez wyznaczoną cenę materiału lakierniczego na dm2

Dodatkowo jednorazowo do lakierowania doliczana jest tzw. stała materiałowa.

Naliczanie materiału lakierniczego powyższą metodą uwzględnia:

− zależne od powierzchni: papier ścierny, papier do szlifowania maszynowego, lakierpodkładowy, szpachlówkę, wypełniacz, lakier dekoracyjny UNI wzgl. metallic, lakier bezbarwny, rozcieńczalnik, utwardzacz, materiały do osłaniania,

− stałe (jednorazowo na zlecenie): rozcieńczalnik do mycia, środek do usuwania silikonu, maskę ochronną.


Nie są wymagane o ile nie przekraczany jest czas suszenia 30 min w temp. 60°C zalecany przez BMW AG.

2 Uwagi Audatex

2.1 Samochody osobowe I - wszystkie modele oprócz E23 od roku produkcji 09/82, E24 od roku produkcji 05/82, E28, E30, E32, E34, E36


Stan na: 09/93 20

Dla poszczególnych rodzajów napraw lakierniczych istnieje w chwili obecnej jednostopniowy system norm nakładów czasowych. ⇒/LE/LI i L/

2.2 samochody osobowe II - modele E23 od roku produkcji 09/82, E24 od roku

produkcji 05/82, E28, E30, E32, E34, E 36

• Zróżnicowane nakłady czasowe • Natryskiwanie blachy wzorcowej wzgl. dobranie odcienia lakieru: 3 AW • Dodatek dla lakieru metalizowanego 2-warstwowego (odpowiednie nakłady

czasowe) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/

• uwaga - wskazówka: wg zaleceń BMW zapamiętane normy czasowe cieniowania i polerowania dotyczą tylko jednego elementu wzgl. jednej części nadwozia. Jeśli w wyniku naprawy przez wspawywania nastąpi uszkodzenie powłoki lakierniczej sąsiedniego elementu należy uwzględnić jego lakierowanie wzgl. cieniowanie w stopniu lakierowania III ⇒/tj. LI/


Stan na: 09/93 21

CITROEN 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Prace lakiernicze

Prace przygotowawcze, przygotowanie lakieru, oczyszczanie pistoletów natryskowych i zbiorników farby nie zostało zawarte w czasach lakierowania.

Do kalkulacji należy dodać:

Wskazówka (a) - dla lakierów nitrocelulozowych - żywicznych i syntetycznych 70 CAW - kod 31.501 (CAW - jednostka nakładu czasowego Citroen)1

Wskazówka (b) - dla lakierów akrylowych, metalizowanych i bezbarwnych - klarlak 100 CAW - kod 31.5052

Wskazówka (c) - dla lakierów akrylowych dodatek 15 %, ponieważ wymagane jest polerowanie3

Wskazówka (d) - dla lakierów dwuwarstwowych z pokryciem lakierem bezbarwnym - klarlak dodatek 20 % czasu

⇒/w systemie Audatex: dane dotyczące a i b są wliaczne automatycznie, c i d uwzględnione zostaje przez zadanie odpowiednich wariantów wyposażenia/


Nie są wymagane o ile temperatura suszenia nie przekracza 60°C 2 Uwagi Audatex

• Wg danych producenta normy czasowe dla stopni lakierowania ⇒/LE,LI,L/

• Dodatek 15 % dla lakierów akrylowych

⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia/

lakiery akrylowe są oznaczone i uaktywniane w systemie poprzez zadanie kodu lakieru opisanego 2-K-Acryl

1 dla „nowych” samochodów kod operacji 00151110 – dotyczy również lakierów akrylowych i 1-warstwowych metallic 2 dla „nowych” samochodów kod operacji 00161110 – 80 CAW 3 dla „nowych” samochodów brak wyszczególniania na wydruku – dodatek wliczony w czas lakierowania


Stan na: 09/93 22

• Dodatek 20 % dla dwuwarstwowych lakierów metalizowanych



Stan na: 09/93 23

DAIHATSU 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych) 1.1 Pominięto

2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Daihatsu nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania

• Zapamiętane w danych AUDATEX nakłady czasowe ⇒/dla LE, LI, LI1, L/ są

oparte na normach wg Eurotax AZT • Dodatek dla dwuwarstwowego lakieru metalizowanego

⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia/ • Miejsca łączeń wspawywanych części nowych (do 10 cm) uwzględniono w

zapamiętanych nakładach czasowych. W przypadku konieczności lakierowania większych powierzchni części sąsiadujących należy dla nich zadać rodzaj lakierowania L lub LI


Nie są wymagane o ile temperatura suszenia nie przekracza 60°C


Stan na: 09/93 24

FIAT 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Samochody osobowe I: • 500 F, 70 S 850 N/Spezial, • 850 Coupe/Sport Coupe, 133, • 127 do Mod. 77, 128 do Mod. 76, • 128 od Mod. 77, 128 Coupe, • Berlinetta, X 1/97, Ritmo do Mod. 83, • 124, 124 Kombi, 125, • 131 Mirafiori do Mod. 78, • 132 do Mod. 77, 132 od Mod. 78.


• Stopień lakierowania I = szlifowanie i lakierowanie warstwy wierzchniej; Ten stopień stosowany jest np. przy przebarwieniach i wyblaknięciach. lakieru ⇒/L/

• Stopień lakierowania II = lakierowanie naprawcze;

Ten stopień jest wybierany kiedy powłoka lakiernicza musi zostać odnowiona do 20 %, np. małe uszkodzenia lakieru, rdza na kantach itp. ⇒/nie zapamiętane/

• Stopień lakierowania III = lakierowania naprawcze;

Ten stopień jest wybierany, gdy powłoka lakiernicza musi być odnowiona do 40%,

⇒/LI części wspawywane/ jak również dla lakierowania nowych, odkręcanych części.

⇒/LI,LE części przykręcane/

• Stopień lakierowania IV = lakierowanie nowych, wspawanych części.

W odpowiednich nakładach czasowych są zawarte wszystkie czynności konieczne dla fachowego wykonania prac.

⇒/LE części wspawywane/

• Prace przygotowawcze do lakierowania


Stan na: 09/93 25

Prace przygotowawcze lakierowania zawierają następujące czynności: • przemieszczanie pojazdu i części, • przygotowanie narzędzi, ich oczyszczanie i rozbieranie (rozbrojenie), • mieszanie farby, natryskiwanie wzorca lakieru, • usuwanie mgły lakierniczej.

1.2 Samochody osobowe II

• 127 od Mod. 78, • 131 Mirafiori od Mod. 78, • Argenta, Ducato.

• Lakierowanie w pełnym cyklu: (A) ⇒/LE,LI/

- dotyczy wymienianych oryginalnych metalowych części zamiennych bez podkładu kataforezowego lub naprawianych elementów, odnośnie których powstały uszkodzenia do gołej powierzchni.

• Poprawa powłoki lakierniczej: (B) ⇒/L/

- dotyczy metalowych elementów, które są zarysowane, wyblakłe, lub mają plamy na powłoce lakierniczej, a usuwanie ich nie wymaga w procesie naprawczym polepszania powłoki kataforezy lub warstw podkładu.

• Przygotowanie do lakierowania

Dla prac lakierniczych jednorazowo dla zlecenia przysługuje pozycja: „przygotowanie” W przygotowaniu zawarte są następujące prace: A B - przygotowanie produktów do procesu fosforatyzacji

x

- przygotowanie lakierów podkładowych x - przygotowanie lakierów wierzchnich–dekoracyjnych

x x

- oczyszczanie pistoletów natryskowych x x - przemieszczanie elementów metalowych lub pojazdu

x x

- kontrola ewentualnie korekta odcienia lakieru x x - przygotowanie i posprzątanie miejsca pracy i kabiny

x x

• Polerowanie

Prace polerowanie obejmują także usuwanie niewielkich ognisk korozji np. na kantach elementów oraz niewielkie poprawki przy wykorzystaniu pędzla.

1.3 Samochody osobowe III:

• 126, Panda, Uno,


Stan na: 09/93 26

• Ritmo od Mod. 83, Regata, • Croma, Tipo, Tempra, Cinquecento.

• Lakierowanie części nowych. ⇒/LE/

Lakierowanie elementu nowego zakłada wykorzystanie w procesie naprawczym nowych części zamiennych z powłoką kataforezy.

• Lakierowanie naprawcze. Lakierowanie naprawcze dzieli się na trzy stopnie, które odpowiadają stanom faktycznym pojazdu Stopień I = lakierowanie naprawcze ⇒/nie zapamiętane/

Ten stopień jest wykorzystywany, gdy powłoki lakiernicze muszą zostać odnowione na powierzchni do ok. 20% - np. uszkodzenia lakieru, korozja na kantach elementów itp.

Stopień II = lakierowanie naprawcze ⇒/LI/

Ten stopień jest wykorzystywany, gdy powłoki lakiernicze muszą zostać odnowione na powierzchni do ok. 40% - np. po pracach prostowania elementu.

Stopień III = lakierowanie naprawcze ⇒/LI1/

Ten stopień jest wykorzystywany, gdy powłoki lakiernicze muszą zostać odnowione na powierzchni do ok. 60% - np. po znacznych pracach prostowania elementów.

Lakierowanie wierzchnie – dekoracyjne ⇒/L/

Oczyszczenie lakieru wierzchniego i jego oszlifowanie oraz natryskiwanie nowej warstwy wierzchniej – dekoracyjnej. Do zastosowania przy przebarwieniach oraz wyblaknięciach.

• Czas przygotowawczy

Stosowany jednorazowo do zlecenia lakierniczego, także wówczas, gdy większa liczba elementów o tym samym rodzaju prac lakierniczych jest uwzględniana w kalkulacji.


Stan na: 09/93 27

• Zakres czynności wchodzących w czasy przygotowawcze dla:

Lakierowanie

elementu nowego Lakierowanie

wierzchnie

Lakier UNI Lakier metallic

Lakier UNI Lakier Metallic

prace przygotowawcze do procesu fosforatyzacji i szpachlowania

x x

przygotowanie podkładu x x przygotowanie lakieru wierzchniego – dekoracyjnego

x x x x

przygotowanie lakieru bezbarwnego

x x

czyszczenie narzędzi i przyrządów

x x x x

przemieszczanie obiektów x x x x dobór odcienia lakieru x x x x natrysk próbny x x x x przygotowanie i posprzątanie miejsca pracy oraz kabiny lakierniczej

x x x x

• Polerowanie

Prace polerowania obejmują także usuwanie niewielkich ognisk korozji np. na kantach elementów oraz niewielkie poprawki przy wykorzystaniu pędzla.

• Środki ostrożności: Podczas procesu suszenia w temperaturze przekraczającej 50o C zachodzi konieczność W/Z baku paliwa

2 Uwagi Audatex:

2.1 Zróżnicowane dane czasowe

• Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego (wywołanie odpowiednich danych czasowych) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/.


Stan na: 09/93 28

FORD 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Do modeli 1975 • Pozycje prac lakierniczych zawierają następujące pozycje:

• szlifowanie, szpachlowanie części, nanoszenie podkładu, natryskiwanie

wypełniacza i natryskiwanie lakieru,

• osłonięcie papierem szyb, listw itp. w takim stopniu jak jest wymagane technologią naprawy,

• usuwanie papieru, taśm samoprzylepnych oraz przygotowanie samochodu do odbioru.

• Stopnie lakierowania

Stopień I: Prace szpachlowania od 0 do 40 % lakierowanej powierzchni oraz części nowe od wewnątrz i od zewnątrz ⇒/LE,LI/

Stopień II: Prace szpachlowania powyżej 40 % ⇒/nie zapamiętane/

Prace z tytułu gwarancji wykonuje się tylko w stopniu I.

Wymienione w spisie prace kombinowane należy stosować wówczas, gdy lakierowane są nieuszkodzone części pojazdu w celu ujednolicenia odcienia lakieru; wyjść należy z uszkodzonej części. (wstawienie sześciocyfrowej pozycji) ⇒/L/

Okólnik nr 31 (U 22) z dnia 23.11.1977 Fabryki Ford SA: ".....że wedle naszych doświadczeń przy lakierowaniu naprawczym 1 warstwowym lakierem metalizowanym powinna być stosowana metoda jak dla lakieru 2 warstwowego. Do tego konieczny jest większy nakład pracy, który dotyczy jest dla 2 warstwowego lakierowania metalizowanego......"

• W poszczególnych pozycjach nie ujęto:

mycia samochodu, polerowania graniczących części, wymontowania i zamontowania elementów składowych lakierowanej części.


Stan na: 09/93 29

1.2 Od modeli 1976

• Rodzaje lakierowania

Nakład czasowy naprawy lakierniczej różni się dla lakierów z żywic syntetycznych Kunstharz-Uni, 2-K-Akrylowych, i 1 warstwowych metalizowanych tylko nieistotnie. Z tego powodu te rodzaje lakierowania ujęte są w jednej grupie – system lakierowania jednowarstwowego. Druga grupa zawiera lakierowanie 2 warstwowe zarówno UNI jak i metalizowane bądź też z tzw. efektem mineralnym. Nakład czasu pracy jest tu zwiększony, gdyż dodatkowo nanoszony jest lakier bezbarwny – klarlak – jet to system lakierowania dwuwarstwowego. Oceniając zastaną względnie dostarczoną powierzchnię do lakierowania rozróżnia się 4 różne stopnie lakierowania (I, II, III, IV) wyznaczone na podstawie doświadczeń praktycznych. Poziom II - lakierowanie warstwy wierzchniej - dekoracyjnej ⇒/L/ Przez lakierowanie wierzchniej warstwy dekoracyjnej mogą być usuwane niewielkie uszkodzenia lakieru jak np. pojedyncze odpryski, różnice odcienia koloru, utrata połysku i rysy. Ten stopień dotyczy również lakierowania widocznych i niewidocznych powierzchni wewnętrznych (z wyjątkiem części nowych) jak np. wewnętrzna część maski silnika i bagażnika, wewnętrzne powierzchnie drzwi itp. Przy nadprogramowych pracach usuwania rdzy w szczególnych przypadkach należy podać dane stopnia III. Następnie dodawane są kombinowane czasy prac tego stopnia dla prac natryskiwania lakieru celem ujednolicenia koloru nieuszkodzonych części sąsiadujących. Stopień obejmuje:

• oszlifowanie warstwy wierzchniej oraz w razie konieczności także zeszlifowanie uszkodzeń warstwy lakieru dekoracyjnego,

• prace osłaniania (nie dotyczy lakierowania części wybudowanych), • lakierowanie wierzchnie - dekoracyjne, • suszenie, • prace dodatkowe.

Stopień III - lakierowanie naprawcze ⇒/LI/


Stan na: 09/93 30

Lakierowanie naprawcze z nanoszeniem szpachlówki na powierzchni poniżej 50 % w stosunku do powierzchni lakierowania. Ten stopień ma zastosowanie wówczas, gdy uszkodzenia części naprawianej muszą być usuwane poprzez zastosowane szpachlowania obejmującego mniej niż 50 % powierzchni elementu. Przykładami mogą być: prostowane elementy metalowe, wżery korozyjne, wżłobienia blach, rowki lub głębokie rysy. Uwaga: Prostowane elementy metalowe przed pracami lakierniczymi powinny być przez warsztat blacharski tak przygotowane, że maksymalnie 3 przejścia szpachlowania wystarczają do uzyskania powierzchni gotowej do lakierowania. Stopień obejmuje:

• szlifowanie dokładne pokrytych przez blacharza szpachlówką poliestrową lub poprzez cynowanie części prostowanych wzgl. istniejących uszkodzeń,

• prace osłaniania (nie dotyczy lakierowania części wybudowanych), • gruntowanie miejsc naprawianych, • szpachlowanie (2 maksymalnie 3 przejścia), • uzupełnianie podkładu lakierem przeciwko uderzeniom kamieni (w

przypadku, gdy naprawa dotyczy miejsca fabrycznie w ten sposób zabezpieczanego; np. dolna część wzmocnienia wzgl. pasa przedniego, progi itp.),

• nanoszenie wypełniacza na miejsca naprawiane, • lakierowania całej części lakierem dekoracyjnym, • suszenie, • prace wykończeniowe.

Stopień IV – lakierowanie naprawcze ⇒/LI1

⇒/LE - wymiana częściowa/

a) kompletne usunięcie powłoki lakierniczej i nałożenie nowej, b) lakierowanie naprawcze z gdy powierzchnia nałożonej szpachlówki wynosi

powyżej 40% w stosunku do całej lakierowanej powierzchni Ad a): Typowe błędy lakiernicze, które wymagają usunięcia kompletnej powłoki

lakierniczej np. duże zmiany korozyjne. łuszczenie się powłok lakierniczych od podłoża, chemiczne uszkodzenie lakieru lub znaczne porowatości względnie spękanie powłoki lakierniczej.

Ad b): Np. duże odpryski pochodzące od kamieni, uszkodzenia spowodowane

burzą lub gradobiciem, znaczne prostowania części karoserii i wymiany częściowe elementów.


Stan na: 09/93 31

Stopień obejmuje: • usunięcie powłoki lakierniczej za pomocą środka chemicznego lub dla

mniejszych powierzchni za pomocą odpowiedniej maszyny szlifującej (np. szlifierki kątowej),

lub • szlifowanie dokładne pokrytych przez blacharza szpachlówką poliestrową

lub cynowaniem powierzchni zewnętrznych, • prace osłaniania (nie dotyczy lakierowania części wybudowanych), • nanoszenie podkładu, • szpachlowanie (2 maksymalnie 3 przejścia), • uzupełnianie podkładu lakierem przeciwko uderzeniom kamieni (w

przypadku, gdy naprawa dotyczy miejsca fabrycznie w ten sposób zabezpieczanego; np. dolna część wzmocnienia wzgl. pasa przedniego, progi itp.),

• nanoszenie wypełniacza na miejsca naprawiane, • lakierowania całej części lakierem dekoracyjnym, • suszenie, • prace wykończeniowe.

Stopień I - lakierowanie części nowej /LE całkowicie nowe części/ Ten stopień ma zastosowanie tylko dla kompletnie nowych części, których nie dotyczy stopień IV – LE dla wymiany częściowej. Dane tego stopnia obejmują również lakierowanie widocznych i niewidocznych powierzchni wewnętrznych elementu. Stopień obejmuje:

• dla elementów wspawywanych: szpachlowanie i odnowienie kpl. powłoki lakierniczej elementu sąsiadującego oraz lakierowanie tego elementu lakierem dekoracyjnym mniej więcej na szerokość dłoni. W przypadku konieczności uwzględnienia ujednolicenia odcienia lakieru elementu sąsiadującego, możliwe jest zadanie dla niego lakierowania w stopniu II (lakierowanie wierzchnie – dekoracyjne),

• zeszlifowanie, gruntowanie i lakierowanie wstępne powierzchni wewnętrznych, zagięć i kantów, które po zabudowaniu części nie są dostępne (lub niewystarczająco dostępne),

• zeszlifowanie podkładu fabrycznego, wzgl. miejscowych uszkodzeń powstałych w wyniku transportu lub składowania (rysy, obtarcia, zagięcia na kantach), Uwaga: zalecane jest wykorzystanie szlifierki oscylacyjnej,

• prace osłaniania (nie dotyczy lakierowania części (wybudowanych), • nanoszenie podkładu, • uzupełnianie podkładu lakierem przeciwko uderzeniom kamieni (w

przypadku, gdy naprawa dotyczy miejsca fabrycznie w ten sposób


Stan na: 09/93 32

zabezpieczanego; np. dolna część wzmocnienia wzgl. pasa przedniego, progi itp.),

• nanoszenie wypełniacza na miejsca naprawiane, • lakierowania całej części lakierem dekoracyjnym, • suszenie, • prace wykończeniowe,

• Pozycja główna i praca kombinowana

Pozycja główna to pozycja, która obejmuje wszystkie potrzebne do fachowego wykonania czynności prace. Zawiera ona wszystkie konieczne do zrealizowania naprawy lakierniczej kroki postępowania i może być tylko raz uwzględniona w kalkulacji. Praca kombinowana natomiast może być użyta tylko w kombinacji z pozycją główną ponieważ nie zawiera ona wszystkich kroków postępowania (np. przemieszczania obiektu, mieszania farby, prac oczyszczania). W przypadku, gdy lakierowana jest większa liczba części jednego pojazdu należy jedną część zakwalifikować jako pozycję główną, a każdą następną część do lakierowania uwzględnia się jako pracę kombinowaną. Wyjątki dotyczą tylko polerowania oraz prac naklejania pasków ozdobnych oraz napisów ze względu na inny rodzaj przygotowania niż do prac lakierniczych. Należy wprowadzić pierwszą polerowaną część lub pierwszy naklejany pasek/napis jako pozycję głóną niezależnie od faktu pokrywania się z pozycją główną w pracach lakierniczych. Jeśli w pracochłonności pojawia się lakierowanie elementów metalowych i z tworzyw sztucznych pomiędzy „dodatkami” musi pojawić się dodatek do kombinowanego czasu pracy elementów z tworzyw sztucznych. O ile lakierowana jest większa liczba elementów z tworzyw sztucznych jeden element zaliczany jest jako praca główna, a każdy następny jako praca kombinowana. Dodatkowo pozycja główna, musi spełniać warunek, że jest to część nadwozia, której stopień lakierowania najczęściej występuje w opisie szkody. W zasadzie obowiązuje następująca zasada: Jako pozycja główna po pierwsze powinien być wybrany stopień IV. Jeżeli stopień IV nie jest zawarty w ramach naprawy, to należy następnie jako pracę główną zakwalifikować pozycję ze stopnia III. W przypadku gdy stopień III nie jest ujęty w ramach naprawy to zaleca się poziom I a w końcu II. W przypadku, gdy wszystkie części są kwalifikowane w jednym stopniu, to jako pozycję główną zaleca się dobranie części o największej powierzchni.


Stan na: 09/93 33

Uwaga: Podane w danych czasy prac kombinowanych dotyczą elementów

bezpośrednio ze sobą graniczących. Dla nie graniczących powierzchni należy czasy prac kombinowanych podwyższyć o 0.2 godz.

• Pozycje powiązane. Pozycje powiązane to prace dotyczące większej ilości elementów nadwozia np. część przednia, część tylna, bok samochodu. Pozycje powiązane powinny jednakże być zadawane tylko wówczas gdy wszystkie elementy znajdujące się w obszarze naprawy posiadają jednakowy rodzaj uszkodzeń, a co za tym idzie zastosowany ma być jednakowy stopień lakierowania.

• Dodatki

W zależności od wariantu wyposażenia, modelu, instrukcji warsztatu i zakresu uszkodzeń może istnieć konieczność uwzględnienia różnych pozycji szczególnych i dodatkowych. O ile dodatki te nie są zawarte w danych dotyczących poszczególnych stopni lakierowania, mogą być dodatkowo kwalifikowane z uwzględnieniem poniższych zasad:

• Czasy prac kombinowanych niegraniczących części: Podane w danych czasowych dane dotyczą części graniczących ze sobą. Dla każdej nie graniczącej części należy podwyższyć odpowiednio kombinowany czas pracy o 0.2 godz. (poz. cennika 45 010 4)1

• Lakierowanie części lakierem czarnym matowym2 Dla dodatkowego lakierowania ram szyb, progów, dolnych elementów wzmocnień bądź pasów przednich i tylnych, kantów błotników itp. lakierem czarnym matowym można stosować: dla części pojedynczej poz. cennika nr 45 011 0 0.4 godz.3 dla każdej następnej części poz. cennika nr 45 011 4 0.2 godz.

1 w aktualnych danych brak wyszczególniania 2 opcja Y5 3 w systemie Audatex wywoływane automatycznie i rozdzielone na pozycje:

45 011 0 czas dodatkowy 0.2 godz. 45 011 4 czas lakierowania 0.2 godz.


Stan na: 09/93 34

a także dodatkowo przynależny materiał: 3 JM na element (tylko lakier UNI)1

• Lakierowanie części wewnętrznych

Lakierowanie wewnętrznych powierzchni naprawianych, prostowanych lub odnowionych części (np. ściana grodziowa, podłużnice, belka poprzeczna, podłoga bagażnika itp.) można stosować dodatki: za element poz. cennika nr 45 012 4 0.4 godz.2 Wskazówka: Wspornik reflektora, przedłużenie podłogi bagażnika, dolne części pasów przedniego lub tylnego nie zaliczane są do elementów wewnętrznych, jeśli stykają się z innym lakierowanym elementem lub lakierowaną powierzchnią wewnętrzną. W ten sposób podłużnica i ściana grodziowa czy też podłużnica i podłoga bagażnika zaliczane są jako jeden element posiadający powierzchnię wewnętrzną.

• dobór odcienia / natrysk próbny Ewentualne różnice pomiędzy lakierem naprawczym a lakierem oryginalnym powinny być zauważone jeszcze przed naniesieniem lakieru i zminimalizowane przez zastosowanie odpowiedniej korekty odcienia lub wybranie odpowiedniej techniki natryskiwania (metalik). W tym celu powinien być wykonany natrysk próbny. Poz. cennika nr 45 014 0 0.2 godz. (lakiery Uni i metalik)

⇒/Audatex dodatkowe zastosowanie rodzaju operacji L z kodem 9959/

W przypadku, gdy dla fachowego wykonania naprawy lakierniczej jest konieczne lakierowanie części sąsiadujących, z reguły podaje się czasy prac kombinowanych stopnia lakierowania II.

• Mieszalnik do lakierów Znacząca liczba lakierni wyposażona jest dziś w mieszalniki, by wykorzystać pewne plusy składowania lakierów naprawczych. Wymieszanie lakieru naprawczego wg podanej instrukcji mieszania:

1 w aktualnych danych brak wyszczególnienia automatycznie wywoływanych nakładów 2 w systemie Audatex naliczane automatycznie


Stan na: 09/93 35

Poz.cennika nr 45 016 0 0.2 godz. ⇒/Audatex dodatkowe zastosowanie rodzaju operacji L z kodem

9960/

• Lakierowanie wielobarwne Jeżeli odnowiony lub naprawiany element jest lakierowany wielobarwnie (np. Granada SAPHIR - dolna połowa do kantów wytłoczeń srebrna metalizowana, górna połowa niebieski o nazwie „środek nocy”) należy wybrać dla głównego koloru (tu srebrny metalizowany) czas pozycji głównej dla całego elementu. Dla drugiego koloru dobiera się czas pracy kombinowanej w stopniu II (lakierowanie wierzchnie). Przykład: Wymiana błotnika Ford Granada Saphir1 Poz. cennika nr 45 372 0 – lakierowanie całego błotnika stopień I, 2

warstwowy metallic - 2,8 rbg / 15 JM dodatkowo: Poz. cennika nr 45 374 4 – lakierowanie błotnika ponad górnym kantem

stopień II, lakier UNI - 0,5 rbg / 5 JM

• Lakierowanie tworzyw sztucznych. W celu lakierowania tworzyw sztucznych do materiałów lakierniczych stosowane są specjalne środki w celu uzyskania lepszej przyczepności powłoki oraz dodatki uplastyczniające. Jeśli na jednym pojeździe lakierowane są elementy metalowe oraz z tworzyw sztucznych do czasów lakierowania doliczany jest dodatek na dodanie w/w materiałów stosowany do kombinowanych czasów lakierowania tworzyw sztucznych : Poz. cennika nr 45 018 0 0,4 rbg

⇒/pozycja uwzględniona w zapamiętanych danych Audatex/

1 w aktualnych danych brak możliwości zadania przykładowego modelu Przykład Escort 2 barwne lakierowanie (wywoływane automatycznie po zadaniu odpowiedniej wersji wyposażenia pojazdu): 45 371 4 Błotnik przedni lewy ST I 1,3 rbg 9 JM 45 000 0 Przygotowanie do lakierowania 1,1 rbg 45 375 4 Dodatek lakierownie 2 kolorami 0,1 rbg 4 JM


Stan na: 09/93 36

Pozycja główna dla lakierowania tworzyw sztucznych ma zastosowanie wówczas, gdy lakierowane są tylko elementy z tworzyw sztucznych.

• Lakier ochronny – zabezpieczenie przeciw uderzeniom kamieni Dla dodatkowego lakierowania elementów nadwozia 2-składnikowym lakierem zabezpieczającym przed uderzeniami kamieni (np. Fiesta Ghia, Sierra 82 2.0 iS) mają zastosowanie następujące dodatki: dla jednego elementu poz. cennika nr 45 013 0 – 0,7 rbg1 każdy następny element poz. cennika nr 45 013 4 – 0,3 rbg2 do w/w dodatków przysuguje materiał: 3 JM na element3

⇒/w/w pozycje są zapamiętane w danych Audatex/

Dodatki przysługują jednakże tylko wtedy, jeśli obszar naprawy dotyczy elementów, na które fabrycznie nanoszony jest środek zabezpieczający przed uderzeniami kamieni. O ile np. obszar naprawy dotyczy tylko i wyłącznie np. części drzwi pokrytej środkiem zabezpieczającym można zrezygnować z nakładania lakieru wierzchniego. Zaliczane powinny być wówczas dane jak dla 1 warstwowej metody lakierowania w wymaganym stopniu dla danej powierzchni. Uwaga: dla Scorpio – Ghia dla 2 warstwowego lakierowania stosuje się następującą regułę: Dla lakierowania aż do nakładania wierzchniej warstwy dekoracyjnej stosuje się fabryczne czasy i dane JM. Dla dodatkowego nanoszenia warstwy ochronnej mogą być następnie zastosowane następujące dodatki:

dla pierwszego elementu (pozycja główna): podany czas i JM stopnia II 1 warstwowej metody lakierowania dla odpowiedniej powierzchni elementu

1 w niektórych modelach 0,8 rbg, dla innych rozdzielone na dwie pozycje 45130 – 0,4 rbg i 45134 – 0,3 rbg 2 pozycja wywoływana automatycznie 3 w aktualnych danych brak wyszczególniania automatycznie doliczanych wartości


Stan na: 09/93 37

każdy następny element (pozycja kombinowana): podany czas i JM stopnia II dla metody 1 warstwowej dla odpowiedniej powierzchni elementu.

Uwaga: Od początku 1987 roku dla różnych modeli (np. Sierra 87 2.0 iS, Fiesta, Orion) w miejsce lakieru zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni stosuje się dodatkowy matowy lakier wierzchni dekoracyjny. lakier ten tworzy gładką powierzchnię, w odróżnieniu do lakieru zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni, który daje strukturę tzw. „baranka”. Dla uwzględnienia nakładania tej dodatkowej warstwy lakierniczej stosuje się metody lakierowania dwubarwnego. O ile jednakże obszar naprawy w całości pokrywa się z obszarem lakierowanym w/w lakierem matowym można pominąć lakierowanie wierzchniej warstwy dekoracyjnej. Zaliczane są wówczas dane jak dla 1 warstwowej metody lakierowania w wymaganym stopniu dla odpowiedniej powierzchni.

• Koszty materiału lakierniczego Całkowite normy zużycia materiału dla pozycji prac lakierniczych przeliczana są na jednostki materiałowe – JM. JM dotyczą każdorazowo wszystkich rodzajów lakierowania. O ile na jednym pojeździe jest lakierowanych więcej elementów, wówczas JM odpowiednich stopni lakierowania są dodawane. W celu wyznaczenia ceny materiału lakierniczego dla naprawy powłoki lakierniczej wyznaczona ilość JM mnożona jest przez cenę za JM materiału lakierniczego. Ze względu na różne rodzaje wierzchnich lakierów dekoracyjnych tzn.

• lakiery z żywic syntetycznych UNI, • 2 składnikowe lakiery akrylowe, • 2 warstwowe lakiery metalizowane, • 2 warstwowe lakiery z efektem mineralnym (MICA)

wyznaczone zostały różne ceny za JM poszczególnych produktów dla różnych stopni lakierowania. W celu uwzględnienia obliczeń materiału lakierniczego, warsztat wstawia swoją własną cenę za jednostkę materiałową (cena netto bez VAT), wyznaczoną za pomocą schematu dostarczonego przez Ford’a.1 Materiał przypadający na jednostkę materiałową:

1 w systemie Audatex zapamiętano uśrednione dla danego kraju wartości


Stan na: 09/93 38

papier ścierny maszynowy, papier ścierny ręczny, środek do usuwania silikonu, 2 składnikowy podkład, utwardzacz 2 składnikowego podkładu, 2 składnikowy rozcieńczalnik, szpachlówka, wypełniacz, rozcieńczalnik nitro, lakier wierzchni dekoracyjny wzgl. baza lakieru metallic, utwardzacz do 2 składnikowego lakieru wierzchniego dekoracyjnego, lakier bezbarwny – klarlack, utwardzacz 2 składnikowego lakieru bezbarwnego. Uwaga: materiał do osłaniania oraz rozcieńczalnik do czyszczenia są uwzględnione w tzw. stałych współczynnikach JM.

• Środki ostrożności Nie są wymagane, o ile nie jest przekraczana, zalecana przez zakłady Ford S.A., temperatura suszenia 60oC

2 Uwagi Audatex

2.1 Modele do roku 1975

• Zróżnicowane dane czasowe

• Dodatek za lakierowanie metalizowane ⇒/należy uwzględnić w wersji wyposażenia /


Stan na: 09/93 39

HONDA 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Hondy nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania

• Zapamiętane w danych AUDATEX nakłady czasowe /dla LE, LI, LI1, L/ są oparte

na normach wg Eurotax AZT • Dodatek dla dwuwarstwowego lakieru metalizowanego ⇒/należy uwzględnić w

wariantach wyposażenia/ • Miejsca łączeń wspawywanych części nowych (do 10 cm) uwzględniono w

zapamiętanych nakładach czasowych. W przypadku konieczności lakierowania większych powierzchni częsci sąsiadujących należy dla nich zadać rodzaj lakierowania L lub LI




Stan na: 09/93 40

ISUZU 1. Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów

napraw lakierniczych)

1.1. Uwagi ogólne Dane czasowe lakierowania zawierają wszystkie prace, które wymagane są dla wykonania kompletnej powłoki lakierniczej. Obejmują także czasy prac przejścia (np. dla elementów wspawywanych obszar graniczący sąsiedniego elementu). • czasy prac lakierniczych nie obejmują czasu przypadającego na demontaż /

montaż elementów składowych karoserii.

1.2. Stopnie lakierowania • Stopnie lakierowania podzielono następująco:

Prace odtworzenia powłok: ⇒/LE/LI/

• wszystkie nowe elementy

• części naprawiane – z uszkodzeniami do gołego metalu

Przy konieczności kompletnego odtworzenia powłoki lakierniczej tzn. nanoszenie podkładu, wypełniacza, prace szpachlowania oraz lakierowanie dekoracyjnej warstwy wierzchniej.

Prace nanoszenia lakieru: ⇒/L/

• lakierowanie wierzchniej warstwy dekoracyjnej przy niewielkich uszkodzeniach, jak np.:

• zabrudzenia i pyły, • rysy warstwy wierzchniej, • ujednolicanie odcienia lakieru.

1.3. Prace główne i uzupełniające

• Jeśli lakierowana jest więcej niż jedna część karoserii, powierzchniowo

największy element kwalifikowany jest jako praca główna (główny krok pracy). Pozostałe elementy kwalifikowane są jako prace uzupełniające (prace powiązane).

• Prace uzupełniające same w sobie nie są kompletne i mogą być używane

tylko w połączeniu z pracą główną.


Stan na: 09/93 41

• Środki ostrożności: Nie są wymagane o ile temperatura suszenia nie przekracza 60°C

2. Uwagi Audatex

Dla samochodów Isuzu nie zostały opublikowane normy dotyczące lakierów metalizowanych.


Stan na: 09/93 42

LADA 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów


1.1 Wg producenta opracowano tylko jeden stopień lakierowania dla rodzajów napraw lakierniczych ⇒/LE, L i L/ • Jednostki czasowe (JC) lakierowania naprawczego zawierają wszystkie

prace, które gwarantują fachowe wykonanie prac lakierniczych.

Czasy prac lakierniczych obejmują następujące czynności:

• kompletne odtworzenie zewnętrznych powłok lakierniczych,

• lakierowanie powierzchni wewnętrznych elementów,

• prace usuwania mgły lakierniczej,

• cieniowanie,

• czyszczenie pojazdu z mgły lakierniczej, pyłu szlifierskiego oraz resztek kleju itp., w takim stopniu jak oczyszczanie powiązane jest z lakierowaniem naprawczym.

• Środki ostrożności:

Nie są wymagane o ile temperatura suszenia nie przekracza 60°C 2 Uwagi Audatex

Dla lakierów metalizowanych brak oddzielnych norm nakładów czasowych.


Stan na: 09/93 43

LANCIA 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Samochody osobowe I - Modele: • Beta, • Beta/Trevi od mod. 80


• Stopień lakierowania I = szlifowanie i lakierowanie warstwy wierzchniej; Ten stopień stosowany jest np. przy przebarwieniach i wyblaknięciach. lakieru ⇒/L/

• Stopień lakierowania II = lakierowanie naprawcze;

Ten stopień jest wybierany kiedy powłoka lakiernicza musi zostać odnowiona do 20 %, np. małe uszkodzenia lakieru, rdza na kantach itp. ⇒/nie zapamiętane/

• Stopień lakierowania III = lakierowania naprawcze;

Ten stopień jest wybierany, gdy powłoka lakiernicza musi być odnowiona do 40%,

⇒/LI części wspawywane/ jak również dla lakierowania nowych, odkręcanych części.

⇒/LI,LE części przykręcane/

• Stopień lakierowania IV = lakierowanie nowych, wspawanych części.

W odpowiednich nakładach czasowych są zawarte wszystkie czynności konieczne dla fachowego wykonania prac.

⇒/LE części wspawywane/

• Prace przygotowawcze lakierowania zawierają następujące czynności: − przemieszczenia pojazdu i części, − przygotowanie narzędzi, ich oczyszczanie i rozbieranie (rozbrojenie), − mieszanie farby, natryskiwanie próbki lakieru, − usuwanie mgły lakierniczej,

1.2 Samochody osobowe II

• Model A 112 od września 79,


Stan na: 09/93 44

• Lakierowanie w pełnym cyklu: (A) ⇒/LE,LI/

- dotyczy wymienianych oryginalnych części zamiennych z metalu bez podkładu kataforezowego lub naprawianych elementów, które zostały oszlifowane do gołej powierzchni.

• Poprawa powłoki lakierniczej: (B) ⇒/L/

- dotyczy elementów z metalu, które są zarysowane, wyblaknięte, lub mają plamy na powłoce lakierniczej a usuwanie ich nie wymaga w procesie naprawczym polepszania powłoki kataforezy lub warstw podkładu

• Przygotowanie do lakierowania

Dla prac lakierniczych jednorazowo dla zlecenia przysługuje pozycja: „przygotowanie” W przygotowaniu zawarte są następujące prace: A B - przygotowanie produktów do procesu fosforatyzacji

x

- przygotowanie lakierów podkładowych x - przygotowanie lakierów wierzchnich–dekoracyjnych

x x

- oczyszczanie pistoletów natryskowych x x - przemieszczanie elementów metalowych lub pojazdu

x x

- kontrola ewentualnie korekta odcienia lakieru x x - przygotowanie i posprzątanie miejsca pracy i kabiny

x x

1.3 Samochody osobowe III - Modele: • Y 10, • Delta, • Prisma, • Thema Lim./Station Wagon, • Dedra

• Lakierowanie części nowych. ⇒/LE/

Lakierowanie elementu nowego zakłada wykorzystanie w procesie naprawczym nowych części zamiennych z powłoką kataforezy.

• Lakierowanie naprawcze.


Stan na: 09/93 45

Lakierowanie naprawcze dzieli się na trzy stopnie, które odpowiadają stanom faktycznym pojazdu Stopień I = lakierowanie naprawcze ⇒/nie zapamiętane/

Ten stopień jest wykorzystywany, gdy powłoki lakiernicze muszą zostać odnowione na powierzchni do ok. 20% - np. uszkodzenia lakieru, korozja na kantach elementów itp.

Stopień II = lakierowanie naprawcze ⇒/LI/

Ten stopień jest wykorzystywany, gdy powłoki lakiernicze muszą zostać odnowione na powierzchni do ok. 40% - np. po pracach prostowania elementu.

Stopień III = lakierowanie naprawcze ⇒/LI1/

Ten stopień jest wykorzystywany, gdy powłoki lakiernicze muszą zostać odnowione na powierzchni do ok. 60% - np. po znacznych pracach prostowania elementów.

Lakierowanie wierzchnie – dekoracyjne ⇒/L/

Oczyszczenie lakieru wierzchniego i jego oszlifowanie oraz natryskiwanie nowej warstwy wierzchniej – dekoracyjnej. Do zastosowania przy przebarwieniach oraz wyblaknięciach.

• Czas przygotowawczy

Stosowany jednorazowo do zlecenia lakierniczego, także wówczas, gdy większa liczba elementów o tym samym rodzaju prac lakierniczych jest uwzględniana w kalkulacji.

• Zakres czynności wchodzących w czasy przygotowawcze dla:

Lakierowanie elementu nowego

Lakierowanie wierzchnie

Lakier UNI Lakier metallic

Lakier UNI Lakier Metallic

prace przygotowawcze do procesu fosforatyzacji i szpachlowania

x x

przygotowanie podkładu x x przygotowanie lakieru wierzchniego – dekoracyjnego

x x x x

przygotowanie lakieru bezbarwnego

x x

czyszczenie narzędzi i przyrządów

x x x x

przemieszczanie obiektów x x x x


Stan na: 09/93 46

dobór odcienia lakieru x x x x natrysk próbny x x x x przygotowanie i posprzątanie miejsca pracy oraz kabiny lakierniczej

x x x x

• Polerowanie Prace polerowania obejmują także usuwanie niewielkich ognisk korozji np. na kantach elementów oraz niewielkie poprawki przy wykorzystaniu pędzla.

• Środki ostrożności: Podczas procesu suszenia w temperaturze przekraczającej 50o C zachodzi konieczność W/Z baku paliwa

2 Uwagi Audatex:


• Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego (wywołanie odpowiednich danych czasowych) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/


Stan na: 09/93 47

MAZDA 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Mazdy nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania


na normach wg Eurotax AZT • Dodatek dla dwuwarstwowego lakieru metalizowanego


• Miejsca łączeń wspawywanych części nowych (do 10 cm) uwzględniono w





Stan na: 09/93 48

MERCEDES-BENZ 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych).

1.1 Samochody osobowe (I) oznaczone symbolami W 108 do W 113

• Wszystkie prace lakiernicze obejmują: - wielokrotne szlifowanie lakierowanej powierzchni, - wielokrotne szpachlowanie, - oczyszczenie pojazdu z pyłu szlifierskiego, - lakierowanie wstępne i końcowe, - usunięcie mgły lakierniczej i resztek kleju, - lakierowanie części od wewnątrz, - osłanianie samochodu wzgl. części nadwozia.

• Prace lakiernicze nie obejmują:

- wybudowania i zabudowania elementów składowych na lakierowanych powierzchniach,

- naniesienia środka do konserwacji podwozi, - polerowania samochodu dla ujednolicenia odcienia lakieru,

• Dodatek za lakierowanie dwuwarstwowym lakierem metalizowanym 10% -

dotyczy tylko samochodów osobowych.

1.2 Samochody osobowe (II) oznaczone symbolami W 114 do W 126, W 201, GW 460, GW 461


Normy nakładów czasowych lakierowania składają się z prac przygotowawczych i z zależnych od powierzchni, podzielonych na stopnie, prac lakierniczych. Stopień lakierowania II - części nadwozia, które muszą być polakierowane, np. w celu ujednolicenia odcienia lakieru – lakierowanie wierzchnie bez poprawy stanu powierzchni (bez prac szpachlowania). ⇒/L/ Stopień lakierowania III naprawiane części nadwozia ⇒/LI/ Zakres:

− szpachlówka natryskowa w celu polepszenia stanu powierzchni,


Stan na: 09/93 49

− wypełniacz gruntujący miejsce szpachlowania, − lakier wierzchni dekoracyjny.

lub − lakier bazowy i warstwa lakieru bezbarwnego dla dwuwarstwowych

lakierów metalizowanych Stopień lakierowania I-M nowe części nadwozia (przykręcane) ⇒/LE/ Zakres:

− szpachlówka natryskowa w celu niewielkiego polepszenia stanu powierzchni,

− wypełniacz gruntujący, − lakier wierzchni dekoracyjny


lakierów metalizowanych Stopień lakierowania I-E nowe części nadwozia (wspawywane) ⇒/LE/ Zakres:

− szpachlówka natryskowa w miejscach łączeń, − wypełniacz gruntujący, − lakier wierzchni dekoracyjny


lakierów metalizowanych − lakier typu Kombi dla lakierowanych na czarno powierzchni

wewnętrznych. Stopień lakierowania I-J części nadwozia, które nie wymagają jakości powłoki lakierniczej elementu zewnętrznego – części wewnętrzne ⇒/L/LE/ Zakres:

− lakier wierzchni dekoracyjny lub

− lakier bazowy i warstwa lakieru bezbarwnego dla dwuwarstwowych lakierów metalizowanych

Różnica pomiędzy stopniem J a stopniem II leży w innej metodzie naliczania zużycia materiału.


Stan na: 09/93 50

• Normy czasowe prac lakierniczych w poszczególnych stopniach lakierowania obejmują


Stan na: 09/93 51

I – E I – J I – M II III szlifowanie: • przed szpachlowaniem • przed wypełnianiem • przed warstwą wierzchnią

x x x x x

szpachlowanie: • powierzchni części

naprawianych • miejsc łączeń nowych

części wspawywanych

x x

wypełnianie: • powierzchni części

naprawianych • wspawywanych części

nowych • nowych części

przykręcanych

x x x

lakierowanie wierzchnie: • łącznie z lakierowaniem

pow. wewnętrznych czarnym lakierem matowym

• części naprawianych • części nowe (dla części

przykręcanych także strona wewnętrzna)

Dla lakieru metalizowanego razem z nanoszeniem lakieru bezbarwnego – klarlak

x x x x x

Normy czasowe prac lakierniczych nie obejmują:

• nanoszenia środka do konserwacji podwozia pod warstwę lakieru wierzchniego dekoracyjnego,

• lakierowania przestrzeni bagażnika, • usuwania efektów korozji, • całkowitego usuwania istniejącej powłoki lakierniczej, • prac uszczelniania, • konserwacji profili zamkniętych, • rozbrojenia elementu do lakierowania


Stan na: 09/93 52

• lakierowania dodatkowego, • usuwania nierozpuszczalnych w wodzie zanieczyszczeń i konserwacji

na elementach przeznaczonych do lakierowania, • wyrównywania nierówności powierzchni nadwozia powstałych w wyniku

np. rozległych uszkodzeń wynikających z gradobicia (większe nakłady czasowe niż przyjęte dla stopnia III).

1.3 Prace przygotowawcze obejmują:

− oczyszczenie przeznaczonej do lakierowania powierzchni, − osłanianie elementów nadwozia, − przygotowanie materiałów lakierniczych, − czyszczenie narzędzi i przyrządów, − usuwanie mgły lakierniczej i resztek kleju, − prace wykończeniowe. Rozróżnia się prace przygotowawcze dla elementów w stanie wybudowanym i wbudowanym. Polerowanie tzw. przejść i miejsc łączeń nie jest zawarte w danych czasowych. Prace wykonania tzw. natrysku wzorcowego w celu doboru i ujednolicenia odcienia lakieru, o ile są konieczne, muszą być zadane dodatkowo. • Miejsca łączeń, które przy wymianie nowej części wspawywanej należą do

obszaru lakierowania zostały uwzględnione w nakładach czasowych lakierowania wspawywanego elementu.

• Całościowe lakierowanie nadwozia.

Poz. cennika: 98-9120/9130/9160/9170 Lakierowanie to dotyczy lakierowania powierzchni zewnętrznych. Lakierowane części są wbudowane. Szyba czołowa i szyby boczne są wbudowane. Dane nakładów czasowych poziomu III zawierają odnowienie do 30 % całkowitej powłoki lakierniczej w odniesieniu do lakierowanego elementu. Dane nakładów czasowych nie obejmują:

- lakierowania powierzchni czarnym lakierem matowym, - lakierowania elementów z tworzyw sztucznych lub metalowych

elementów ozdobnych,


Stan na: 09/93 53

- wyrównywania nierówności powierzchni nadwozia powstałych w wyniku np. rozległych uszkodzeń wynikających z gradobicia (większe nakłady czasowe niż przyjęte dla stopnia III).

Poz. cennika: 98-9220/9260 Dane nakładów czasowych dotyczą lakierowania przed zabudową części składowych nadwozia i podzespołów. Dostarczane nowe nadwozie jest pokryte wypełniaczem. Poziom II zawiera kompletne lakierowanie nadwozia od zewnątrz i od wewnątrz. Dane nakładów czasowych zawierają do 10 % całkowitego odnowienia powłoki lakierniczej. Części lakierowane czarnym lakierem matowym przewidziane są do lakierowania zgodnie ze stanem oryginalnym. Nakłady czasowe uwzględniają dodatkowe czynności lakiernicze i prace przygotowawcze. Dane nakładów czasowych nie obejmują:

- lakierowania elementów z tworzyw sztucznych lub metalowych elementów ozdobnych,

Poz. cennika: 98-9420/9430/9460/9470 Lakierowanie to dotyczy lakierowania powierzchni zewnętrznych. Lakierowane części są wbudowane. Szyba czołowa i szyby boczne są wbudowane. Dane nakładów czasowych poziomu III zawierają do 30 % całkowitego odnowienia powłoki lakierniczej w odniesieniu do lakierowanego elementu. Dane nakładów czasowych nie obejmują:

- lakierowania powierzchni czarnym lakierem matowym, - lakierowania elementów z tworzyw sztucznych lub metalowych

elementów ozdobnych, - wyrównywania nierówności powierzchni nadwozia powstałych w wyniku

np. rozległych uszkodzeń wynikających z gradobicia (większe nakłady czasowe niż przyjęte dla stopnia III).

• Prace osłaniania konturów do lakierowania Prace osłaniania konturów do lakierowania to prace dodatkowe. Dlatego o ile prace lakiernicze wymagają dodatkowego osłaniania konturów powinny być one do każdej pozycji uwzględnione dodatkowo. Prace osłaniania konturów W tym celu:


Stan na: 09/93 54

1) Prace przygotowawcze do całościowego lakierowania poz. cennika 98-0088-01/02 w przypadku konieczności osłaniania otworów drzwi muszą być uzupełnione o poz. cennika 98-0074 do 78 o ile wykroje drzwiowe także będą lakierowane. Dla samochodu z oknem dachowym należy dodatkowo uwzględnić poz. cennika 98-0073.

Wskazówka: Prace osłaniania:

− szyby czołowej, − szyby tylnej, − okien drzwi, − szyb bocznych ścian tylnych prawej i lewej,

zawarte są w danych czasowych prac przygotowawczych całościowego lakierowania nadwozia. 2) Prace przygotowawcze lakierowania wbudowanych elementów nadwozia

Poz. cennika 98-0081-01 do 16 Prace osłaniania konturów lakierowania pojedynczego elementu mają zastosowanie, jeśli lakierowany jest element kompletny lub lakierowana jest cała przestrzeń.

• Określenie wartości zużytego materiału lakierniczego Określenie wartości materiału lakierniczego odbywa się poprzez przemnożenie wielkości powierzchni (w dm2) przez cenę materiału lakierniczego na dm2. Dodatkowo jednorazowo w kalkulacji należy doliczyć stałą materiałową dla: − lakierowania elementów w stanie wbudowanym, lub − lakierowania elementów w stanie wybudowanym Wielkość powierzchni odpowiada dokładnie wielkości lakierowanej powierzchni zewnętrznej. Powierzchnie wewnętrzne: − elementów przykręcanych, − elementów wspawywanych uwzględnione zostały w cenie materiału przypadającego na dm2 i nie powinny być zadawane dodatkowo. Poprzez wielkość powierzchni, cenę materiału lakierniczego na dm2 oraz stałe materiałowe uwzględniany jest następujący materiał lakierniczy:


Stan na: 09/93 55

− taśma do oklejania, − papier do osłaniania, − wata polerska, − rozcieńczalnik czyszczący, − papier ścierny, − odtłuszczacz antysilikonowy, − 2 składnikowa szpachlówka natryskowa, − 2 składnikowy wypełniacz, − 2 składnikowy lakier dekoracyjny wierzchni, − lakier bazowy metalizowany, − 2 składnikowy lakier bazbarwny, − lakier Kombi,

Materiał lakierniczy dla drugiej powłoki lakierniczej np.: paski ozdobne, lakierowanie wielokolorowe nie został uwzględniony w danych materiałowych.

• Środki ostrożności: Podczas procesu suszenia w temperaturze ok. 80o C zachodzi konieczność W/Z baku paliwa, odłączenia przewodów akumulatora, usunięcia pojemników ciśnieniowych i luźnych przedmiotów, zasłonięcia lamp zespolonych tylnych oraz podwyższenia ciśnienia w ogumieniu. − zalecana do ewentualnego uwzględnienia czasochłonność – 2 JC

2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane dane czasowe ( z wyjątkiem samochodów osobowych I)

• Dodatek 10 % dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego (samochody osobowe I) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia/

• Oddzielne dane czasowe dla 2 warstwowych lakierów metalizowanych

(samochody osobowe II) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia/

• Określanie kosztu zużytego materiału lakierniczego poprzez kody warunkowe

81/48, 45


Stan na: 09/93 56

MITSUBISHI 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Czas przygotowawczy (jednorazowo do zlecenia): • Czas przygotowawczy obejmuje:

- przemieszczenia pojazdu i części, - przygotowanie i przezbrojenie narzędzi, - mieszanie farby i natryskiwanie próbne, - usuwanie mgły lakierniczej i czyszczenie,

• Czas przygotowawczy wynosi1: Dla lakierowania części wbudowanych: 2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 2 0.8 rbg ⇒/L/ 2 warstwowy metallic Stopień 2 1.1 rbg ⇒/L/ 2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 1/3 1.7 rbg ⇒/LE/LI/ 2 warstwowy metallic Stopień 1/3 2.1 rbg ⇒/LE/LI/ 2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 1/3 1.9 rbg ⇒/LE/LI/ z lakierowaniem wstępnym 2 warstwowy metallic Stopień 1/3 2.5 rbg ⇒/LE/LI/ z lakierowaniem wstępnym Dla lakierowania części wybudowanych:

1 Aktualne dane pomniejszone o 0,4 rbg tj: Dla lakierowania części wbudowanych: 2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 2 0.4 rbg ⇒/L/ 2 warstwowy metallic Stopień 2 0.7 rbg ⇒/L/ 2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 1/3 1.3 rbg ⇒/LE/LI/ 2 warstwowy metallic Stopień 1/3 1.7 rbg ⇒/LE/LI/ 2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 1/3 1.5 rbg ⇒/LE/LI/ z lakierowaniem wstępnym 2 warstwowy metallic Stopień 1/3 2.1 rbg ⇒/LE/LI/ z lakierowaniem wstępnym Dla lakierowania części wybudowanych: 2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 1/3 0.3 rbg ⇒/LE/LI/ 2 warstwowy metallic Stopień 1/3 0.5 rbg ⇒/LE/LI/


Stan na: 09/93 57

2K-UNI / 1 warstwowy metallic Stopień 1/3 0.7 rbg ⇒/LE/LI/ 2 warstwowy metallic Stopień 1/3 0.9 rbg ⇒/LE/LI/ • W wypadku lakierowania większej liczby części karoserii należy uwzględnić

najwyższy z przypadających czasów przygotowawczych.

1.2 Stopnie lakierowania Stopień 2: Lakierowanie warstwy wierzchniej dekoracyjnej ⇒/L/

(np. niewielkie rysy, ujednolicanie odcienia lakieru, bez prac szpachlowania).

Poziom 3: Lakierowanie naprawcze ⇒/LI/

(z naniesieniem szpachlówki do 50 % powierzchni elementu) Poziom 1:Lakierowanie części nowej ⇒/LE/

(kompletna powłoka lakiernicza)

1.3 Środki ostrożności Nie są wymagane, o ile temperatura suszenia nie przekracza 60°C

2 Uwagi Audatex:


• Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego (wywołanie odpowiednich danych czasowych) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/


Stan na: 09/93 58

NISSAN 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Stopnie lakierowania Wychodząc z opublikowanego jednostopniowego lakierowania Nissan wyznaczył następujące procentowe odchyłki dla poszczególnych stopni lakierowania. części przykręcane części wspawywane Poziom I 100% 100% ⇒/LE/ Poziom IV 128% 100% ⇒/LI1/ Poziom III 80% 62% ⇒/LI/ Poziom II 60% 50% ⇒/L/

1.2 Normatywy czasowe Przy wyznaczaniu normatywów czasowych wzięto pod uwagę następujące czynniki: − lakierowany obszar znajduje się na zewnętrznej części elementu nadwozia, − lakierowanie odbywa się na pojeździe, a nielakierowane elementy i ozdobne

elementy chromowane są oklejane, − normatywy dzielą się na czas przygotowawczy, czas mieszania i czas główny. Poszczególne składowe normatywu można opisać w następujący sposób: Czas przygotowawczy i mieszania: Ta część czasu obejmuje wszystkie konieczne prace, które przed pracą główną muszą być wykonane (np.: szlifowanie i mycie pojazdu, przygotowanie narzędzi i materiałów pomocniczych), prace mieszania lakieru oraz prace porządkowe po skończonym procesie lakierniczym. Czasy te są następujące1: ZZ10A przygotowanie i mieszanie 0.8 rbg. ZZ10B przygotowanie i mieszanie 1.0 rbg. ZZ10C przygotowanie i mieszanie 1.0 rbg. (dwuwarstwowy lakier z efektem mineralnym)

1 W zależności od modelu mogą również wynosić: ZZ1910 przygotowanie i mieszanie 1.1 rbg. ZZ2920 przygotowanie i mieszanie 1.3 rbg. ZZ3930 przygotowanie i mieszanie 1.5 rbg. (dwuwarstwowy lakier z efektem mineralnym)


Stan na: 09/93 59

Czas główny: Zawiera on czas potrzebny na naprawę lakierniczą obejmując obróbkę wstępną, osłanianie, szlifowanie i lakierowanie. Czas ten nie obejmuje żadnych prac przygotowawczych i mieszania farb. • Lakierowanie 2 barwne (nie dotyczy lakierowania artystycznego, pasków

ozdobnych i innych szczególnych przypadków) Lakierowanie kompletnego elementu lub partii pojazdu, z uwzględnieniem wymaganego poziomu lakierowania oraz z nanoszeniem warstwy wierzchniej pierwszego koloru + czas przygotowawczy. Dodatkowo: część lakierowanego obszaru lakierowanie w drugim kolorze (poziom lakierowania II) + czas przygotowawczy

- 0.5 rbg dla lakierów UNI - 0.7 rbg dla lakierów metalizowanych1

1.3 Materiały lakiernicze i pomocnicze

Koszty materiału lakierniczego i materiałów pomocniczych, jak np. taśmy do oklejania lub papier ścierny, są kalkulowane jako koszty pracy. Koszty te przelicza się na nakłady czasowe zawarte w normatywie w następujący sposób: Koszty materiałowe = całkowity normatywny czas lakierowania (1*) * współczynnik materiałowy (2*) (1*) całkowity normatywny czas lakierowania = (czas przygotowawczy i

mieszania) + (czas normatywny lakierowania) (2*) współczynnik materiałowy = następujące 3 wartości zależne od rodzaju

materiału lakierniczego: lakiery Uni 0.2 lakiery metalizowane 0.3 lakiery z efektem mineralnym 0.4

Przykład: ZZ10A Przygotowanie i mieszanie lakieru UNI 0.8 rbg ZE11LA Lakierowanie pokrywy komory silnika limuzyna 4 drzwiowa 2.3 rbg

1 w aktualnych danych opisano jako dodatkowy czas przygotowawczy do lakierowania 2-kolorowego


Stan na: 09/93 60

Całkowity czas pracy 3.1 rbg przypadające koszty materiałowe dla lakieru UNI 3.1 godz. * 0.2 = 0.62 tj. 0.6 godz. ZZ20A Koszty materiałowe 0.6 rbg Całościowo lakierowanie 3.7 rbg1

1.4 Środki ostrożności Nie są wymagane, o ile temperatura suszenia nie przekracza 60°C

2 Uwagi Audatex:

2.1 Dla rodzajów napraw lakierniczych wprowadzono zróżnicowane dane czasowe

• Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego i z efektem mineralnym

(wywołanie odpowiednich danych czasowych) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/

1 w aktualnych danych Audatex metoda CENA/JC np. w Polsce 1.60 PLN/JC w Niemczech 0,84 DM/JC Wynika z tego dla powyższego przykładu 31 JC x 1,60 PLN/JC = 49,60 PLN – koszt materiału lakierniczego


Stan na: 09/93 61

OPEL 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Uwagi ogólne: Podane jednostki czasowe (JC) głównych i powiązanych prac lakierniczych nie zawierają żadnych prac demontażu i montażu części składowych nadwozia znajdujących się w obszarze lakierowania. Podane jednostki czasowe (JC) obejmują wszystkie prace, jak np.: mieszanie lakieru w mieszalniku, natrysk wzorcowy, dopasowanie odcienia lakieru, które konieczne są do fachowego wykonania powłoki lakierniczej. Podstawą wyznaczania jednostek czasowych jest wymagająca lakierowana powierzchnia. Występuje ona wówczas jeśli uszkodzenia części metalowych w wyniku prostowania, zgrzewania, spawania i lutowania, miejsca łączeń dla wymian częściowych, tak zostają przygotowane, że są konieczne nie więcej niż trzy pociągnięcia szpachlówką wykończeniową. Podane jednostki czasowe JC zawierają, poza niżej opisanymi wyjątkami, lakierowanie powierzchni wewnętrznych, cieniowanie i oczyszczanie z mgły lakierniczej nie posiadających odgraniczenia konstrukcyjnego sąsiadujących elementów. Nakład pracy lakierowania powierzchni wewnętrznych takich części karoserii jak: pokrywa komory silnika, drzwi, pokrywa komory bagażnika, drzwi tyłu nadwozia, jak również lakierowanie lakierem czarnym matowym nie są zawarte się w podanych jednostkach czasowych JC. To samo dotyczy operacji zawierających większą liczbę części karoserii (bok samochodu, nadwozie kompletne itp.). Wyjątek stanowi operacja "nadwozie w stanie surowym", gdyż wraz z lakierowaniem części wewnętrznych pojazdu zawiera ona lakierowanie także takich wewnętrznych części samochodu jak pokrywa komory silnika, drzwi i pokrywa komory bagażnika. Podane jednostki czasowe JC są, jeśli chodzi o prace lakiernicze, podzielone na prace główne, powiązane i dodatkowe. Ten podział jest konieczny ze względu na zróżnicowane nakłady prac przygotowawczych i oklejania.

1.2 Prace główne – samochody osobowe I – modele inne niż Vectra, Kadett E, Astra Lim/Kombi, Omega, Corsa, Calibra, Frontera. Wszystkie prace główne to zamknięte w sobie prace dotyczące elementu wyszczególnionego w tekście opisowym przebiegu pracy. Rozróżnia się pomiędzy dwoma stopniami lakierowania:


Stan na: 09/93 62

• Stopień I ("o") lakierowanie bez odtworzenia kompletnej powłoki lakierniczej. ⇒/L/ - ujednolicenie odcienia lakieru, - lakierowanie dekoracyjnej warstwy wierzchniej z uwzględnieniem

niewielkich polepszeń (bez szpachlowania) takich jak: zarysowania, zanieczyszczenia, pęcherze.

• Stopień II ("m") lakierowanie z odtworzeniem kompletnej powłoki lakierniczej.

- lakierowanie elementu nowego (część przykręcana i wspawywana) ⇒/LE/

- lakierowanie elementu szpachlowanego ⇒/LI/

1.3 Prace główne – samochody osobowe I – modele Vectra, Kadett E, Astra

Lim/Kombi, Omega, Corsa, Calibra, Frontera. Wszystkie prace główne to zamknięte w sobie prace dotyczące elementu wyszczególnionego w tekście opisowym przebiegu pracy. • Stopień I = lakierowanie elementu nowego ⇒/LE/

- lakierowanie wierzchnie całej powierzchni, - wypełnianie całej powierzchni, - częściowe szpachlowanie w przypadku elementów wspawywanych,

• Stopień II = lakierowanie wierzchnie ⇒/L/

- lakierowanie wierzchnie całej powierzchni, - uwzględnia niewielkie poprawki (bez szpachlowania)

• Stopień III = lakierowanie naprawcze

/LI/ - lakierowanie wierzchnie całej powierzchni, - wypełnianie naprawianych powierzchni, - szpachlowanie do 50% naprawianej powierzchni w stosunku do

powierzchni lakierowanej. • Prace powiązane

Jeśli prace lakiernicze obejmują poza częścią nadwozia zaliczoną jako praca główna, jeszcze dodatkowo lakierowanie części graniczących lub nie graniczących to przysługuje dodatkowa tzw. praca powiązana. Jednostki czasowe JC dla prac powiązanych umożliwiają kombinacje prac, gdy większa ilość elementów nadwozia jednocześnie musi zostać


Stan na: 09/93 63

polakierowana, również gdy są to ze sobą graniczące i nie graniczące elementy. Prace powiązane nie stanowią zamkniętej całości i dlatego wprowadzane mogą być tylko w połączeniu z elementami nadwozia zaliczonymi jako praca główna. Dodatkowo praca główna powinna dotyczyć możliwie największego powierzchniowo elementu, ponieważ pozostałe prace lakiernicze naliczane są jako prace powiązane. Podane jednostki czasowe JC dla prac powiązanych dzielą się podobnie jak dla prac głównych na prace lakiernicze z kompletną powłoką lakierniczą i prace lakiernicze bez kompletnej powłoki lakierniczej.

• Prace dodatkowe Podane dla działu ”prace dodatkowe” jednostki czasowe JC podobnie jak dla prac powiązanych nie są kompletnymi nakładami pracy i dlatego mogą być stosowane tylko w połączeniu z pracami głównymi i/lub powiązanymi.

• Materiał lakierniczy Wg jednostek czasowych Opel = Cena na JC /kod warunkowy 81/

• Środki ostrożności Środki ostrożności, jak w/z elektronicznych sterowników nie są wymagane, o ile nie zostanie przekroczona, zalecana przez Opel AG temperatura suszenia 60°C.

2 Uwagi Audatex:


• Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego (wywołanie odpowiednich

danych czasowych) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/

• Dodatek dla 2 warstwowego lakieru z efektem mineralnym (wywołanie odpowiednich danych czasowych) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/

• Dodatek dla czarnego lakieru matowego i pasków ozdobnych (wywołanie odpowiednich danych czasowych) ⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/


Stan na: 09/93 64

PEUGEOT 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Stopnie lakiernicze • Stopień 1 (Lakierowanie części nowej / lakierowanie naprawcze)

⇒/LE/LI1/ Dotyczy nowych elementów i elementów naprawianych w odniesieniu, do których więcej niż 20% powłok lakierniczych trzeba odtworzyć od nowa. • Stopień 2 (Lakierowanie naprawcze) ⇒/LI/ Dotyczy elementów naprawianych w odniesieniu, do których nie więcej niż 20% powłok lakierniczych trzeba odtworzyć od nowa. • Stopień 3 (Lakierowanie wierzchnie) ⇒/L/ Dotyczy elementów dla których nie trzeba odtwarzać powłoki lakierniczej. Do stosowania przy ujednolicaniu odcienia lakieru. Wskazówka: konserwacja profili zamkniętych i ochrona przed uderzeniami

kamieni nie są zawarte w poszczególnych stopniach lakierowania. • Ryczałt lakierniczy (czas przygotowawczy)

UNI / 1 warstwowy metallic 0.7 rbg 2 warstwowy metallic 1,0 rbg Powyższy ryczałt lakierniczy dodawany jest jednorazowo do kosztorysu.

• Uwzględnienie graniczących powierzchni

Dwa elementy Wyznaczyć nakłady czasowe dla obu elementów. Od sumy odjąć 15% i dodać ryczałt lakierniczy. Trzy elementy Metoda identyczna jak dla dwóch elementów tylko potrącenie 20%


Stan na: 09/93 65

Cztery i więcej elementy Metoda identyczna jak dla dwóch elementów tylko potrącenie 25% Wskazówka: o ile w zakres pracy wchodzi niegraniczący element należy do

kalkulacji dodać nakłady czasowe dla tego elementu bez potrąceń. Uwaga: Dodatkowa praca lakiernicza nie oznacza naliczania większej liczby

części. Przykład:

- próg prawy lakierowanie stopień 2 dodatkowo - nanoszenie środka zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni z

lakierowaniem = 1 element

• Środki ostrożności Nie są wymagane, o ile nie zostanie przekroczona, temperatura suszenia 80°C. W wyższych temperaturach konieczność wybudowy elementów elektronicznych.

2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane dane czasowe • Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego (wywołanie odpowiednich



Stan na: 09/93 66

PORSCHE 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Czasy lakierowań UNI i Metallic Pozycje lakiernicze dzielą się na prace przygotowawcze do lakierowania tzw. nakłady zależne od zlecenia oraz prace lakiernicze tzw. prace zależne od elementu. Obliczanie kosztu lakierowania składa się z reguły z co najmniej dwóch pozycji. • nakłady zależne od zlecenia Zakres czynności wchodzących w skład wyznaczonych nakładów czasowych.

elementy wybudowane elementy wbudowane Stopnie lakiernicze S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4 S1 Wykonanie wzorca koloru

x x x x x x x x

Dobór odcienia koloru x x x x x x x x Prace pomocnicze x x x x x x x x Przygotowanie szpachlówki

x x x x

Przezbrojenie urządzeń x x x x x x Dodatkowe przezbrojenie urządzeń

x x

Przemieszczanie pojazdu

x x x x

Założenie ubrania ochronnego

x x x x x x x x

Odparowanie x x x x x x x x Dodatek czasowy dla lakierów metalizowanych

x x x x x x x x

Dodatkowe prace wykończeniowe na pojeździe

x x x

Prace oczyszczania pojazdu

x x x x

Ogólnie przy różnych stopniach lakierowania na jednym pojeździe lub dla jednego zlecenia nakład czasu zależny od zlecenia stosowany jest tylko jednokrotnie dla najszerszego zakresu czynności.


Stan na: 09/93 67

Wyjątek stanowi lakierowanie 2 barwne. W tym przypadku naliczany jest dodatkowo nakład czasu zależny od zlecenia, jak dla stopnia S2. • prace zależne od elementu Zakres czynności wchodzących w skład wyznaczonych nakładów czasowych.

elementy wybudowane elementy wbudowane S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4 S1 oczyszczanie elementu x x x x x x x x szlifowanie (ręczne) x x x x x x x szlifowanie (maszynowe) x x x x x x przemieszczanie elementu

x x x x

nanoszenie szpachlówki x x x x osłanianie x x x x nanoszenie podkładu aktywnego

x x x x x x

nanoszenie wypełniacza x x x x x x nanoszenie lakieru wierzchniego z zewnątrz

x x x x x x x x

nanoszenie lakieru wierzchniego od wewnątrz

x x

nanoszenie lakieru bezbarwnego

x x x x x x x x

cieniowanie powierzchni przyległych

x

Nakłady czasowe prac zależnych od elementu bazują na zakresie prac koniecznym dla lakierowania lakierami metalizowanymi. Stosuje się je także dla lakierów UNI, które traktowane są jak lakiery metalizowane. Wskazówka: Prace demontażowe i montażowe nie są wliczone w wyznaczone

nakłady czasowe lakierowania.

1.2 Nakłady czasowe lakierowania nie obejmują: - dodatkowych nakładów czasowych lakierowania wynikających z

niewłaściwego przygotowania nadwozia, - dodatkowych nakładów czasowych lakierowania wynikających z utrudnień

powstałych w wyniku korozji lub innych uszkodzeń na skutek złej pielęgnacji powłoki lakierniczej,

- polerowania, - demontażu i montażu opon, gdy temperatura suszenia przekracza 80°C,


Stan na: 09/93 68

- demontażu i montażu elektronicznego wyposażenie pojazdu, gdy temperatura suszenia przekracza 80°C,

- mycia pojazdu, - przeprowadzania konserwacji profili zamkniętych,

1.3 Stopnie lakierowania.

W zależności od stanu wyjściowego przeznaczonej do lakierowania powierzchni rozróżnia się pomiędzy lakierowaniem części nowej – S1 oraz lakierowaniami naprawczymi w stopniach S2, S3 i S4. • S1: Lakierowanie części nowych:

⇒/LE/ Lakierowanie części zamiennych nadwozia dla dostarczanego asortymentu części zamiennych jest oznaczane jako lakierowanie części nowych. Zalicza się tu też elementy wymieniane częściowo oraz tzw. elementy częściowe. Rozróżnia się ponadto pomiędzy elementami montażowymi (odkręcane) i częściami łączonymi z nadwoziem na stałe (wspawywane). Kolejność prac dla elementów nowych jest następująca: - oczyszczenie i oszlifowanie elementu, naniesienie podkładu a w

wymaganych przypadkach wstępne lakierowanie powierzchni wewnętrznych, zawinięć i kantów, które po zamontowaniu elementu nie są dostępne,

- zeszlifowanie zabezpieczenia fabrycznego a w wymaganych przypadkach usunięcie farby zabezpieczającej, oszlifowanie uszkodzeń transportowych lub magazynowych (rysy, obtarcia, spłaszczenia, zagięcia na brzegach elementu)

- osłanianie nieprzeznaczonych do lakierowania powierzchni (nie dotyczy lakierowania w stanie wybudowanym),

- naniesienie podkładu, - szpachlowanie; dla elementów wspawywanych dodatkowe nakłady na

szpachlowanie obszarów graniczących są uwzględnione w wyznaczonych nakładach czasowych,

- naniesienie wypełniacza, - szlifowanie, - lakierowanie lakierem wierzchnim - dekoracyjnym. - suszenie w temperaturze do ok. 80o C, - prace wykończeniowe.

• S2: Lakierowanie wierzchnie – powłoka lakiernicza w dobrym stanie ⇒/L/


Stan na: 09/93 69

Poprzez lakierowanie wierzchnie dają się usuwać niewielkie błędy zewnętrznej dekoracyjnej powłoki lakierniczej jak np.: różnice odcienia, zarysowania, utrata połysku, plamy, zalakierowane zanieczyszczenia, zacieki. Ten stopień lakierowania ma również zastosowanie jeśli chodzi o cieniowanie nieuszkodzonych powierzchni graniczących w celu ujednolicenia odcienia lakieru. Stopień lakierowania S2 obejmuje: - oszlifowanie (zmatowienie) powłoki lakierniczej, jeśli wymagane również

zeszlifowanie niewielkich usterek zewnętrznej powłoki lakierniczej, - osłanianie, - lakierowanie lakierem wierzchnim – dekoracyjnym, - suszenie w temperaturze do ok. 80o C, - prace wykończeniowe,

• S3 Lakierowanie naprawcze Powłoka lakiernicza w dobrym stanie do 60 % ⇒/LI/ Ten stopień lakierowania ma zastosowanie jeśli powierzchnia uszkodzenia jest mniejsza niż 40%, a naprawa wykonywana jest z wykorzystaniem szpachlowania. Stopień S3 obejmuje: - szlifowanie wyprowadzonej powierzchni i przejść do pozostałej na

elemencie powłoki lakierniczej, - osłanianie, - nanoszenie podkładu na uszkodzone miejsce, - szpachlowanie, - nanoszenie środka zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni, o ile

naprawiany jest w ten sposób seryjnie zabezpieczany element, - nanoszenie wypełniacza na miejsce uszkodzenia, - oszlifowanie całego elementu, - lakierowanie całego elementu lakierem wierzchnim – dekoracyjnym, - suszenie w temperaturze do ok. 80o C, - prace wykończeniowe,

• S4 Lakierowanie naprawcze Powłoka lakiernicza na elemencie w całości nie nadająca się do użytku ⇒/LI1/ Ten stopień lakierowania ma zastosowanie jeśli uszkodzenia powłoki lakierniczej wymagają całościowego usunięcia istniejących warstw lakieru jak np. łuszczenie się podkładu, chemiczny rozkład powłok, porowata bądź spękana powłoka, korozja podpowłokowa, znaczne uszkodzenia od uderzeń kamieni lub pochodzące od odchodów ptasich.


Stan na: 09/93 70

Stopień S4 obejmuje: - usunięcie lakieru z całej powierzchni za pomocą zmywacza lub przez

szlifowanie, - osłanianie, - nanoszenie podkładu, - szpachlowanie, - nanoszenie środka zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni, o ile

naprawiany jest w ten sposób seryjnie zabezpieczany element, - nanoszenie wypełniacza, - lakierowanie całego elementu lakierem wierzchnim – dekoracyjnym, - suszenie w temperaturze do ok. 80o C, - prace wykończeniowe,

1.4 Wyznaczenie kosztu jednostki materiaowej. Jednostka materiałowa obejmuje: - całkowite zależne od powierzchni nakłady materiałowe dla każdej lakierowanej

pozycji, - szpachlówkę, - materiały do osłaniania (papier i taśmy) dla elementów, których lakierowanie

odbywa się w stanie wbudowanym. Objaśnienie: Jednostki materiałowe dla każdego lakierowanego elementu wymnożone przez cenę jednostki materiałowej dają koszt materiału lakierniczego. Cena jednostki materiałowej wyznaczana jest osobno dla następujących materiałów: - dwuskładnikowych, - metalizowanych.

1.5 Środki ostrożności Środki ostrożności w temperaturze suszenia ok. 80°C. - demontaż i montaż kół i elektronicznego wyposażenia pojazdu, - nakłady czasowe nieuwzględnione w normach nakładów czasowych,

2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane zależne od zlecenia dane czasowe • Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego ⇒/należy

uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/


Stan na: 09/93 71

Koszty materiału lakierniczego do uwzględnienia poprzez kody warunkowe 81/46 i 45.


Stan na: 09/93 72

RENAULT 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Definicje • część zewnętrzna: przykręcane elementy (pokrywa komory silnika, drzwi itp.)

oraz wspawywane elementy nadwozia (pas tylny, pas przedni, dach, ściany boczne tylne itp.),

• lakier jednowarstwowy – lakier wierzchni dekoracyjny, • lakier dwuwarstwowy – lakier bazowy z lakierem bezbarwnym,

1.2 Prace przygotowawcze • czasy przygotowawcze obejmują następujący zakres czynności:

- przejęcie pojazdu przez lakiernika, - przygotowanie i czyszczenie pistoletu natryskowego, - nanoszenie lakieru, - dobór – tonowanie lakieru (wierzchniego lub dwuwarstwowego). Prace lakierowania na przykręcanych bądź wspawywanych elementach poszycia zewnętrznego nadwozia składają się z prac przygotowania (prace bazowe), z uwzględnieniem powierzchni wewnętrznych i wymaganego lakierowania zewnętrznego tj. natryskiwania lakieru. Rozróżnia się trzy kategorie prac przygotowania (prac bazowych)

• LV prace przygotowania część nowa ⇒/LE/ Zakres: obustronne nanoszenie podkładu, nanoszenie środka zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni na wymagane powierzchnie, zabezpieczanie zawinięć i miejsc łączeń, szlifowanie, nanoszenie lakieru (wierzchniego dekoracyjnego lub bazowego) na powierzchnie wewnętrzne, lakierowanie graniczących stref, osłanianie graniczących powierzchni. Powyższe przygotowanie dotyczy nowego elementu poszycia nadwozia, który jest częściowo zabezpieczany poprzez proces kataforezy.

• LV prace przygotowania Kat.1 (Kategoria 1) ⇒/LI/ Lakierowanie naprawcze z udziałem szpachlowanej powierzchni większym niż 5% powierzchni elementu.


Stan na: 09/93 73

Zakres: całkowite odtworzenie podkładu na powierzchni zewnętrznej (od gołej blachy), jak i odtworzenie powierzchni wewnętrznej prostowanego elementu poszycia zewnętrznego nadwozia, nie zawiera nanoszenia środka zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni na wymagane powierzchnie i lakierowanie graniczących stref.

• LV prace przygotowania Kat.2 (Kategoria 2) ⇒/L/ Lakierowanie naprawcze z udziałem szpachlowanej powierzchni mniejszym niż 5% powierzchni elementu. Zakres: szlifowanie, ewentualnie szpachlowanie, nanoszenie podkładu i osłanianie powierzchni zewnętrznej elementu zewnętrznego, której warstwa podkładu nie jest uszkodzona. Dodatkowo opracowano instrukcje : - cieniowania sąsiadującego z wspawywanym elementu. - całkowitego odtworzenia podkładu na powierzchni 5% elementu

zewnętrznego.

1.3 Stała lakierowania • Lakierowanie KA

Nakłady czasowe lakierowania KA (stałej lakierowania) naliczane są jednorazowo, także i wówczas gdy na większą ilość elementów przypada przygotowanie LV Stała lakierowania KA jest zależna od: - ilości lakierowanych elementów zewnętrznych, - rodzaju lakierowania:

lakier wierzchni jednowarstwowy, lakier wierzchni dwuwarstwowy bez lakieru bezbarwnego, lakier wierzchni dwuwarstwowy z lakierem bezbarwnym nakładanym na co najmniej jedną powierzchnię wewnętrzną elementu zewnętrznego,

1.4 Dodatki

• Lakierowanie VA

Niektóre prace lakierowania wymagają dodatkowych naliczeń nakładów czasowych: - jeśli wymieniano lub naprawiano elementy graniczące z powierzchnią

dachu, może okazać się konieczne uwzględnienie cieniowania dachu. W


Stan na: 09/93 74

tym celu można dodatkowo jednorazowo dodać czas utrudnienia np. 9906 VA - lakierowanie dachu – 0,3 rbg.

- VA lakierowanie specjalne odnosi się również do lakierów z efektem specjalnym lub do dodatkowych elementów lakierowanych w kolorze nadwozia np. zderzaki.

1.5 Uwagi ogólne

• Lakierowanie nowego wspawywanego elementu zewnętrznego nadwozia

Obejmuje: cieniowanie sąsiadującego elementu, np. „lakierowanie KA ściany

bocznej tylnej jako elementu nowego” zawiera zatem cieniowanie pasa tylnego i progu.

• Lakierowanie powierzchni wewnętrznych

Prace lakierowania wymienianych bądź naprawianych elementów wewnętrznych lub na wspawywanym elemencie zewnętrznym łączącym się z elementem wewnętrznym oznaczane jest jako pojedynczy nakład czasowy „LV lakierowanie wewnętrzne”. Zakres: przygotowanie powierzchni wewnętrznej (podkład, nanoszenie

zabezpieczenia przed uderzeniami kamieni i nanoszenie lakieru wierzchniego lub bazowego.

• Lakierowanie KA – nadwozie w stanie surowym i KA - lakierowanie

zewnętrzne Zakres: przygotowanie (część nowa Kat.1 lub Kat.2) i lakierowanie

(wierzchnie lub 2 warstwowe oraz lakierowanie graniczących stref)

• KA – lakierowanie zewnętrzne: nie obejmuje rozbrojenia elementu do lakierowania oraz nanoszenia środka przeciw uderzeniom kamieni.


1.6 Materiały lakiernicze Wskazówka: Zgodnie z okólnikiem Renault N 3/87, koszty wszystkich (także

dotyczących lakierowań specjalnych) materiałów lakierniczych


Stan na: 09/93 75

zawarto w normach nakładów czasowych ujętych w katalogu RS 3473.1

1.7 Przykłady

A) Jeden element

1.Wymiana błotnika przedniego w samochodzie Renault 5 – lakier akrylowy

Tylko 1 kod (ponieważ tylko 1 element) 9202 KA Lakierowanie błotnika przedniego Część nowa lakier 1 - warstwowy 2,9 rbg2

2. Naprawa pokrywy komory silnika – lakier 2 - warstwowy Tylko 1 kod (ponieważ tylko 1 element) 9231 KA Lakierowanie pokrywy komory silnika Kat.1 lakier 2 - warstwowy 4,8 rbg

B) Dwa elementy – lakier 2 - warstwowy

Wymiana pokrywy komory silnika Naprawa błotnika Więcej kodów (ponieważ więcej elementów) 9131 LV Przygotowanie pokrywy – część nowa 2,2 rbg, 9162 LV Przygotowanie błotnika Kat.1 1,5 rbg 9982 KA Lakierowanie 2 elementów Lakier 2 – warstwowy ( wraz z pow. wewn.) 2,6 rbg Razem 6,1 rbg

C) Więcej elementów – lakier 2 - warstwowy

1 W toku wyjaśniania pomiędzy Audatex a Renault – sprzeczność materiałów. W posiadaniu Audatex Polska wspomniany okólnik oraz materiały dostarczone przez Renault Polska jemu zaprzeczające. Sposób postępowania przy wykonywaniu kosztorysów podany zostanie w uaktualnieniu instrukcji. 2 w danych Audatex pozycja rozpisana w sposób następujący: 9132 LV Błotnik przedni lewy Lakierowanie części nowej 1.6 rbg 9961 KA) Część zewnętrzna Lakierowanie nawierzchniowe 1.2 rbg 9901 VA Część zewnętrzna błotnika Lakierowanie 0.1 rbg Podobnie rozpisane pozycje z następnych przykładów.


Stan na: 09/93 76

Wymiana nadkola Naprawa pokrywy komory silnika Wymiana błotnika Lakierowanie drzwi – 2 drzwiowy Więcej kodów (ponieważ więcej elementów) 9120 LV Lakierowanie wewnętrzne ½ przodu 2,8 rbg 9161 LV Przygotowanie pokrywy Kat.1 2,8 rbg, 9132 LV Przygotowanie błotnika – część nowa 1,6 rbg 9370 LV Przygotowanie drzwi - Kat.2 1,0 rbg 9983 KA Lakierowanie 3 elementów Lakier 2 – warstwowy ( wraz z pow. wewn.) 2,5 rbg Razem 10,7 rbg

2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane dane czasowe • Dodatek dla 2 warstwowego lakieru UNI/metallic ⇒/należy uwzględnić

w wariantach wyposażenia pojazdu/. • Zadana stawka za rbg lakierniczą nie powinna obejmować udziału

materiałowego.1 • Nie używać kodów warunkowych 40-45 w przypadku lakierowania wg

technologii producenta,

1 uwaga dotycząca materiałów lakierniczych – sposób postępowania w toku ustalania.


Stan na: 09/93 77

ROVER 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Rovera nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania


na normach wg Eurotax AZT • Dodatek dla dwuwarstwowego lakieru metalizowanego ⇒/należy

uwzględnić w wariantach wyposażenia/ • Miejsca łączeń wspawywanych części nowych (do 10 cm) uwzględniono w





Stan na: 09/93 78

SAAB 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Saaba nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania








Stan na: 09/93 79

SEAT

1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw lakierniczych)


• Lakierowanie części nowej S1 ⇒/LE/

Obejmuje lakierowanie dostępnego asortymentu części zamiennych nadwozia, miejsc łączeń oraz lakierowanie częściowe i oznaczane jest jako lakierowanie części nowych. Rozróżnia się ponadto części przykręcane (części montażowe) i części wspawywane. Zakres prac dla elementów przykręcanych obejmuje: oczyszczenie części i oszlifowanie, naniesienie podkładu aktywnego, natryskiwanie wypełniacza i jego oszlifowanie oraz lakierowanie wierzchnie – dekoracyjne elementu z zewnątrz i od wewnątrz. Suszenie w temperaturze do 80°C Dla elementów wspawywanych obejmuje również szpachlowanie, szlifowanie, nanoszenie podkładu aktywnego, wypełnianie, szlifowanie i lakierowanie wierzchnie także miejsc łączeń elementów wspawywanych oraz ewentualne cieniowanie graniczących powierzchni elementu sąsiadującego.

• Lakierowanie naprawcze ⇒/L wzgl. LI/LI1/ Pod pojęciem lakierowania naprawczego rozumiane są wszystkie warsztatowe lub seryjne lakierowania uszkodzonej powłoki lakierniczej. Konieczne nakłady pracy wyznaczone zostały na podstawie wielkości i stopnia uszkodzonej powierzchni. Z tego powodu rozróżniane są trzy różne stopnie dla różnych zakresów prac i nakładów czasowych.

• S2 Powłoka lakiernicza w dobrym stanie. ⇒/L/ Oczyszczenie wierzchniej powłoki lakierniczej środkiem usuwającym silikony, zmatowienie, nanoszenie lakieru wierzchniego – dekoracyjnego i suszenie promiennikowe w temperaturze do ok. 80°C.

• S 3 Powłoka lakiernicza w dobrym stanie do 60 % ⇒/LI/


Stan na: 09/93 80

Całkowite oczyszczenie uszkodzonego lakieru dekoracyjnego oraz podkładu na powierzchni ok. 40%; szpachlowanie i odnowienie powłok lakierniczych. Przed położeniem lakieru dekoracyjnego zmatowienie całej powierzchni. Natryskiwanie lakieru wierzchniego dekoracyjnego na całą powierzchnię części oraz suszenie promiennikowe w temperaturze do ok. 80°C.

• S 4 Cała powłoka lakiernicza nie nadająca się do użytku. ⇒/LI1/

Usunięcie warstw lakierniczych wraz z podkładem na całej powierzchni. Odtworzenie na całej powierzchni wszystkich warstw lakierniczych bez prac szpachlowania. Natryskiwanie lakieru wierzchniego, dekoracyjnego na cały element oraz suszenie promiennikowe w temperaturze do ok. 80°C.

1.2 Uwagi ogólne. • Wyznaczone w kolejnych pozycjach katalogu czasy dotyczą pozycji głównych.

O ile lakierowana jest większa ilość elementów nadwozia w stanie wbudowanym lub są to elementy wspawywane jeden element liczony jest jako praca główna, a wszystkie kolejne elementy jako praca powiązana z uwzględnieniem potrącenia 50 jednostek czasowych ZE (5 JC) w stosunku do każdej pozycji. W przypadku lakierowania elementów w stanie wybudowanym nie stosuje się żadnych potrąceń.

• Podane nakłady czasowe dotyczą lakierów UNI. Dla lakierów z efektem metallic należy stosować dodatek 10%.

• Prace montażowe nie są objęte normatywami czasowymi lakierowania. Powinny, o ile są konieczne, być doliczane osobno. W czasach lakierowania uwzględniono nanoszenie szpachlówki KOMBI, osłanianie, dobór odcienia koloru, przemieszczanie pojazdu bądź elementów, a także przyjęcie pojazdu na warsztat.

Przykręcane części nadwozia, które mogą być naprawiane na pojeździe w miarę możliwości nie powinny być także demontowane do prac lakierniczych. Wszystkie przykręcane nowe elementy nadwozia powinny być polakierowane przed wbudowaniem. • Środki ostrożności

Nie są wymagane, o ile nie zostanie przekroczona temperatura suszenia 80°C.

2 Uwagi Audatex


Stan na: 09/93 81

2.1 Zróżnicowane dane czasowe • 10% dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego ⇒/należy

uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/


Stan na: 09/93 82

SUBARU 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Subaru nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania








Stan na: 09/93 83

SUZUKI 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych) 1.1 Uwagi ogólne

• Normatywy czasowe odnośnie lakierowania samochodów Suzuki

udostępniono w czerwcu 1985 roku Przedmowa: • Normatywy nakładów czasowych podano w godzinach

0,1 rbg = 6 minut 1,0 rbg = 60 minut

• Normatywy nakładów czasowych lakierowania są dodawane. Dodatkowo jednorazowo dodaje się tzw. czas przygotowawczy.

1.2 Stopnie lakierowania Lakierowanie wierzchnie – dekoracyjne ⇒/L/ (z uwzględnieniem niewielkich uszkodzeń zewn. powłoki lakierniczej, ujednolicanie odcienia koloru Lakierowanie elementu nowego ⇒/LE/ (kompletna powłoka lakiernicza z uwzględnieniem lakierowania wstępnego)

1.3 Przygotowanie do lakierowania1 • Lakierowanie na pojeździe

1 Dla starszych modeli brak wyszczególniania – najprawdopodobniej zawarte w normatywie czasu lakierowania. Czasy dla aktualnie produkowanych modeli pomniejszone o 0,4 rbg tj: Dla lakierowania części wbudowanych: 2K-UNI / 1 warstwowy metallic 0.4 rbg ⇒/L/ 2 warstwowy metallic 0.7 rbg ⇒/L/ 2K-UNI / 1 warstwowy metallic 1.3 rbg ⇒/LE/LI/ 2 warstwowy metallic 1.7 rbg ⇒/LE/LI/ Dla lakierowania części wybudowanych: 2K UNI metallic 0.1 rbg ⇒/L/ 2 warstwowy metallic 0.3 rbg ⇒/L/ 2K-UNI / 1 warstwowy metallic 0.3 rbg ⇒/LE/LI/ 2 warstwowy metallic 0.5 rbg ⇒/LE/LI/


Stan na: 09/93 84

2K-UNI/ 1-warstwowy metallic 0,8 rbg

/L/ 2-warstwowy metallic 1,1 rbg

/L/ 2K-UNI/ 1-warstwowy metallic 1,7 rbg

/LE/LI/ 2-warstwowy metallic 2,1 rbg

/LE/LI/

• Lakierowanie w stanie wybudowanym 2K-UNI/ 1-warstwowy metallic 0,5 rbg

/L/ 2-warstwowy metallic 0,7 rbg

/L/ 2K-UNI/ 1-warstwowy metallic 0,7 rbg

/LE/LI/ 2-warstwowy metallic 0,9 rbg

/LE/LI/

1.4 Materiał lakierniczy1 Lakierowanie pojedynczych elementów 20% z robocizny Lakierowanie całego pojazdu 25% z robocizny

1.5 Środki ostrożności Nie są wymagane o ile temperatura suszenia nie przekracza 60°C

2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane dane czasowe • Dodatek dla 2 warstwowego lakieru UNI/metallic ⇒/należy uwzględnić

w wariantach wyposażenia pojazdu/. • Dla stopnia lakierowania LI w chwili obecnej przejęto dane wg EUROTAX AZT

1 w Polsce konieczność stosowania odpowiednio większych wartości z uwagi na porównywalny koszt materiału lakierniczego a znacznie niższą stawką z rbg lakierniczą.


Stan na: 09/93 85


Stan na: 09/93 86

TALBOT 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Samochody osobowe I – wszystkie samochody oprócz Samba i Horizon • Czasy lakierowani obejmują wszystkie powiązane z pracami lakierniczymi

czynności (np. szlifowanie, osłanianie, nanoszenie podkładu). • Normatywy nakładów czasowych podano w godzinach wzgl. w setnych

częściach godziny. • Ryczałt lakierniczy (czas przygotowawczy)

UNI / 1 warstwowy metallic 0.75 rbg 2 warstwowy metallic 1,00 rbg Niezależnie od ilości i położenia elementu ryczałt - czas przygotowawczy podwyższa jednorazowo zlecenie (Poz. cennika Nr 14.0510)

• Stopnie lakierowania Lakierowanie naprawcze ⇒/L/ (z uwzględnieniem zmatowienia powierzchni) Lakierowanie elementu nowego/ lakierowanie naprawcze ⇒/LE/LI/ Uwaga: Pod pojęciem lakierowanie naprawcze rozumiane jest odtworzenie

zewnętrznej powłoki lakierniczej bez kompletnego odtworzenia warstw

• Prace dodatkowe A) Oszlifowanie elementu do gołej blachy. B) Środek zabezpieczający przed uderzeniami kamieni z lakierowaniem.

1.2 Samochody osobowe II – modele Samba i Horizon

• Stopnie lakierowania

Stopień 1 (Lakierowanie części nowej / lakierowanie naprawcze) ⇒/LE/LI1/


Stan na: 09/93 87

Dotyczy nowych elementów i elementów naprawianych w odniesieniu, do których więcej niż 20% powłoki lakierniczej trzeba odtworzyć od nowa. Stopień 2 (Lakierowanie naprawcze) ⇒/LI/ Dotyczy elementów naprawianych w odniesieniu, do których nie więcej niż 20% powłoki lakierniczej trzeba odtworzyć od nowa. Stopień 3 (Lakierowanie wierzchnie) ⇒/L/ Dotyczy elementów dla których nie trzeba odtwarzać powłoki lakierniczej. Do stosowania przy ujednolicaniu odcienia lakieru.

• Wskazówka: konserwacja profili zamkniętych i ochrona przed uderzeniami kamieni nie są zawarte w poszczególnych stopniach lakierowania.

• Ryczałt lakierniczy (czas przygotowawczy)

UNI / 1 warstwowy metallic 0.7 rbg 2 warstwowy metallic 1,0 rbg Powyższy ryczałt lakierniczy dodawany jest jednorazowo do kosztorysu.

• Uwzględnienie graniczących powierzchni Dwa elementy Wyznaczyć nakłady czasowe dla obu elementów. Od sumy odjąć 15% i dodać ryczałt lakierniczy. Trzy elementy Metoda identyczna jak dla dwóch elementów tylko potrącenie 20% Cztery i więcej elementy Metoda identyczna jak dla dwóch elementów tylko potrącenie 25% Wskazówka: o ile w zakres pracy wchodzi niegraniczący element należy do

kalkulacji dodać nakłady czasowe dla tego elementu bez potrąceń. Uwaga: Dodatkowa praca lakiernicza nie oznacza naliczania większej liczby

części. Przykład:


Stan na: 09/93 88

- próg prawy lakierowanie stopień 2 dodatkowo - nanoszenie środka zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni z

lakierowaniem = 1 element


2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane dane czasowe • Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego (wywołanie odpowiednich



Stan na: 09/93 89

TOYOTA 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Toyoty nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania








Stan na: 09/93 90

TRABANT 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Trabanta nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania








Stan na: 09/93 91

VOLVO 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)

1.1 Opis czynności Czasy normatywne prac lakierniczych zawierają zależnie od rodzaju i zakresu lakierowania następujące czynności: A) Szlifowanie zgrubne lub piaskowanie: Czas pracy:

a) konieczne osłanianie, b) oszlifowanie lub piaskowanie kantów lub ewentualnych punktów korozji

lub śladów po uderzeniach kamieni, c) odtłuszczenie, osuszenie i oczyszczenie powierzchni, d) nanoszenie podkładu,

Czas przygotowania:

a) transport pojazdu, b) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie

miejsca pracy po jej skończeniu.

Materiały: a) papier do osłaniania i taśma do oklejania, b) krążki papieru ściernego 60-100, c) krążki papieru ściernego 180-320, d) lakier podkładowy, e) konieczne narzędzia.

B) Nanoszenie podkładu: Czas pracy:

a) kontrola/osuszenie powierzchni, b) kontrola/poprawianie osłon, c) natryskiwanie (dwukrotne), d) przemieszczenie pojazdu do pomieszczenia do suszenia.

Czas przygotowania: a) transport pojazdu, b) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie

miejsca pracy po jej skończeniu. Materiały:


Stan na: 09/93 92

a) papier do osłaniania i taśma klejąca, b) materiały typu Primer / Surfacer, c) rozcieńczalnik, d) konieczne narzędzia.

C) Szlifowanie, nanoszenie lakieru podkładowego: Czas pracy:

a) przyprowadzenie pojazdu z pomieszczenia do suszenia, b) kontrola wymaganego szpachlowania dokładnego, c) szlifowanie powierzchni, d) osuszenie i oczyszczenie powierzchni, e) gruntowanie oszlifowanej przypadkowo powierzchni, f) oczyszczenie i osuszenie z wody i pyłu szlifierskiego nie zaliczonych do

lakierowania powierzchni. Czas przygotowania:

a) transport pojazdu, b) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie

miejsca pracy po jej skończeniu.

Materiały: a) papier ścierny 400-600, b) środek podkładowy (szybkoschnący Primer), c) szpachlówka, d) wymagane narzędzia.

D) Szpachlowanie, zgrubnie oszlifowana powierzchnia: Czas pracy:

a) wymagane osłanianie, b) wymagana liczba szpachlowań szlifowanej zgrubnie powierzchni, c) szlifowanie pomiędzy nakładaniem szpachlówki, d) osuszenie i oczyszczenie powierzchni.

Czas przygotowania: a) transport pojazdu, b) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie miejsca pracy po jej skończeniu.

Materiały:

a) papier do oklejania i taśma klejąca, b) szpachlówka, c) papier ścierny 180-240, d) wymagane narzędzia.

E) Szlifowanie szpachlowanej powierzchni:


Stan na: 09/93 93

Czas pracy:

a) kontrola miejsc szpachlowanych, b) szlifowanie powierzchni, c) osuszenie i oczyszczenie powierzchni, d) nanoszenie podkładu na przypadkowo zeszlifowane do gołej blachy

powierzchni, e) oczyszczenie i osuszenie z wody i pyłu szlifierskiego nie

przeznaczonych do lakierowania powierzchni.

Czas przygotowania: a) transport pojazdu, b) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie miejsca pracy po jej skończeniu.

Materiały:

a) papier ścierny 180-400, b) środek podkładowy (szybkoschnący Primer), c) szpachlówka, d) wymagane narzędzia.

F) Natryskiwanie warstwy wstępnej: Czas pracy:

a) kontrola / osuszenie powierzchni, b) kontrola / sprawdzenie osłonięcia, c) natryskiwanie lakieru (dwukrotne), d).przemieszczenie samochodu do pomieszczenia do suszenia.



a) papier do osłaniania i taśma klejąca, b) materiały typu Primer / Surfacer, c) rozcieńczalnik, d) wymagane narzędzia.

G) Szlifowanie, lakier wstępny: Czas pracy:

a) przyprowadzenie samochodu z pomieszczenia do suszenia, b) kontrola i wymagane szpachlowanie dokładne, c) szlifowanie powierzchni, d) osuszenie i oczyszczenie powierzchni,


Stan na: 09/93 94

e) nanoszenie podkładu na zeszlifowaną zanadto powierzchnię, f) czyszczenie i osuszenie nie przeznaczonych do lakierowania

powierzchni z wody i pyłu szlifierskiego.



a) papier ścierny 400-600, b) środek do gruntowanie (szybkoschnący Primer), c) szpachlówka, d) wymagane narzędzia.

H) Szlifowanie: Czas pracy:

a) wymagane osłanianie, b) umycie powierzchni, c) szlifowanie / zmatowienie powierzchni lub szlifowanie podkładu na

częściach nowych, d) osuszenie i oczyszczenie powierzchni.

Czas ustawiania: a) transport pojazdu b) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie

miejsca pracy po jej skończeniu Materiały pomocnicze:

a) papier do osłaniania i taśma klejąca b) tarcze szlifierskie 60-100 c) papier ściernny 320-400 d) benzyna czysta chemicznie (do zmywania) e) środki czyszczące f) wymagane narzędzia

I) Osłanianie: Czas pracy:

a) wymagane czyszczenie, suszenie i oczyszczanie sprężonym powietrzem, b) osłonięcie wokół powierzchni lakierowanej i wymagane chronienie pojazdu,

Czas przygotowania: a) transport pojazdu,


Stan na: 09/93 95

b) konieczne sprzątanie miejsca pracy po jej skończeniu. Materiały pomocnicze:

a) środki czyszczące, b) papier do osłaniania i taśma klejąca, c) wymagane narzędzia.

K) Nanoszenie lakieru wierzchniego – dekoracyjnego: Czas pracy:

a) kontrola dostarczonej powierzchni, b) kontrola / poprawienie osłonięcia, c) oczyszczenie pojazdu sprężonym powietrzem, d) przemieszczenie pojazdu do kabiny lakierniczej, e) napełnienie i przecedzenie lakieru, f) natryskiwanie lakieru w wymaganej liczbie warstw, g) przemieszczenie pojazdu do suszarni, i) nastawienie maszyn i urządzeń.

Czas przygotowania: a) transport pojazdu, b) przyniesienie i odniesienie materiałów i środków pomocniczych c) regularne oczyszczanie narzędzi podczas pracy i konieczne

czyszczenie miejsca pracy po jej skończeniu, w przypadku koniecznym:

d) dobranie / poprawienie odcienia lakieru, Materiały pomocnicze:

a) papier do osłaniania i taśma klejąca, b) benzyna czysta chemicznie (do zmywania), c) ścierki osuszające, d) lakier, e) rozcieńczalnik, f) wymagane narzędzia.

L) Usuwanie osłonięcia, uzupełnienie lakierowania: Czas pracy:

a) odebranie samochodu z suszarni, b) kontrola lakieru i barwy, c) usunięcie osłon, d) wymagane poprawki lakierowania, e) wymagana kontrola / oczyszczanie opon, szkła i części chromowanych.

Czas przygotowania: a) transport pojazdu,


Stan na: 09/93 96

b) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie miejsca pracy po jej skończeniu.

Materiały pomocnicze:

a) środki czyszczące, b) lakier, c) wymagane narzędzia,

M) Całkowite usuwanie powłok lakierniczych: Czas pracy:

a) konieczne osłanianie, b) naniesienie ługu na zadaną powierzchnię, c) usunięcie lakieru i podkładu, d) zmycie rozcieńczalnikiem, e) szlifowanie powierzchni, f) mycie, suszenie i przedmuchanie sprężonym powietrzem.

Czas przygotowania: a) transport pojazdu, b) przyniesienie i odniesienie materiałów i środków pomocniczych, c) regularne czyszczenie narzędzi podczas pracy i konieczne sprzątanie


a) papier do osłaniania i taśma klejąca, b) ług, c) rozcieńczalnik, d) tarcze szlifierskie 60-100, e) papier ścierny 180-240, f) benzyna czysta chemicznie (do zmywania), g) wymagane narzędzia.

1.2 Opis prac. Stopnie lakierowania

• Lakierowanie 1 (AW 1)

⇒/L/ Poprawa wierzchniej dekoracyjnej warstwy lakierniczej. Do zastosowania np.: w przypadku niekryjącej powłoki lakierniczej, mgle lakierniczej, plamach itp. Ma zastosowanie także w przypadkach podejrzewania różnicy odcienia lakieru. Prace obejmują:

A. Oszlifowanie (całej powierzchni), B. Osłanianie, C. Naniesienie lakieru dekoracyjnego,


Stan na: 09/93 97

D. Usunięcie osłon.

• Lakierowanie 2 (AW 2) ⇒/LE,LI/ Lakierowanie przy uszkodzeniach < 40% całkowitej przeznaczonej do lakierowanie powierzchni. ⇒/LI/ Lakierowanie powierzchni wewnętrznych elementów nowych. ⇒/LE/ Prace obejmują:

A. Szlifowanie zgrubne lub piaskowanie, B. Lakierowanie podkładowe, C. Szlifowanie podkładu, D. Szpachlowanie, E. Szlifowanie szpachlówki, F. Naniesienie lakieru wstępnego, G. Szlifowanie lakieru wstępnego, H. Oszlifowanie (całej powierzchni), I. Osłanianie, K. Naniesienie lakieru dekoracyjnego, L. Usunięcie osłon.

• Lakierowanie 3 (AW 3) ⇒/LI1/

Lakierowanie przy uszkodzeniach dla których cała powierzchnia musi być zeszlifowana do gołej blachy i dla której powierzchnia szpachlowania jest < 25% całkowitej powierzchni. Także dla powierzchni o uszkodzeniach > 40% Prace obejmują:

M. Wytrawienie, B. Lakierowanie podkładem, C. Szlifowanie podkładu, D. Szpachlowanie, E. Szlifowanie szpachlowania, F. Naniesienia lakieru wstępnego, G. Szlifowanie lakieru wstępnego, I. Osłanianie, K. Naniesienie lakieru dekoracyjnego, L. Usunięcie osłon.

• Lakierowanie 4 części przykręcanych (AW 4 M) ⇒/LE/ Lakierowanie elementów nowych z uszkodzeniami transportowymi < 5% powierzchni. Obejmuje lakierowanie powierzchni wewnętrznych.


Stan na: 09/93 98

A. Szlifowanie zgrubne lub piaskowanie, B. Lakierowanie podkładowe, C. Szlifowanie podkładu, D. Szpachlowanie, E. Szlifowanie szpachlówki, F. Naniesienie lakieru wstępnego, G. Szlifowanie lakieru wstępnego, H. Oszlifowanie (całej powierzchni), I. Osłanianie, K. Naniesienie lakieru dekoracyjnego, L. Usunięcie osłon.

• Lakierowanie 4 części wspawywane (AW 4 E)

⇒/LE/ Lakierowanie elementów nowych z uszkodzeniami transportowymi < 5% powierzchni. Obejmuje lakierowanie powierzchni wewnętrznych.

L. Szlifowanie zgrubne lub piaskowanie, B. Lakierowanie podkładowe, C. Szlifowanie podkładu, D. Szpachlowanie, E. Szlifowanie szpachlówki, F. Naniesienie lakieru wstępnego, G. Szlifowanie lakieru wstępnego, H. Oszlifowanie (całej powierzchni), L. Osłanianie, K. Naniesienie lakieru dekoracyjnego, L. Usunięcie osłon.

• Przygotowanie do lakierowania (czas przygotowawczy)

Obejmuje: Skompletowanie koniecznych do lakierowania materiałów i ich odniesienie oraz ustawienie samochodu na stanowisku pracy. Uwaga: Powyższe operacje zaliczane są tylko jednorazowo na zlecenie. Czas przygotowawczy (dla wszystkich poziomów lakierowania) 15 JC

⇒/system Audatex nalicza automatycznie/

• Dobór odcienia lakieru

Uwaga:


Stan na: 09/93 99

Powyższe operacje zaliczane są tylko jednorazowo na zlecenie. Dobór odcienia 3 JC ⇒/system Audatex nalicza automatycznie/

• Praca główna (dotyczy lakierowania powierzchni zewnętrznych) Zawiera, o ile nic innego nie wynika z opisu operacji, kompletne naliczenie jednej operacji i może być użyta samodzielnie lub w połączeniu z inną pracą główną lub też z pracą dodatkową.

• Praca dodatkowa (dotyczy lakierowania powierzchni wewnętrznych) W zasadzie nieużywana jako samodzielna operacja. Do zastosowania w połączeniu z pracą przygotowawczą lub główną dla danego zakresu czynności.

• UWAGA: Dla napraw lakierniczych dwuskładnikowym lakierem metalizowanym wartości nakładów pracy należy podwyższyć o 15% ⇒/w systemie Audatex odpowiednie naliczanie poprzez właściwe zadanie wariantów wyposażenia/



2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane dane czasowe • 15% dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego

/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/


Stan na: 09/93 100

VW/AUDI 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw

lakierniczych)


• Lakierowanie części nowej S1 ⇒/LE/ Obejmuje lakierowanie części zamiennych nadwozia, miejsc łączeń i lakierowanie częściowe i oznaczane jest jako lakierowanie części nowych. Rozróżnia się ponadto części przykręcane (części montażowe) i części wspawywane.

• Lakierowanie naprawcze S2 ⇒/L/ Powłoka lakiernicza w dobrym stanie. Oczyszczenie wierzchniej powłoki lakierniczej, zmatowienie, nanoszenie lakieru wierzchniego – dekoracyjnego i suszenie promiennikowe. Dotyczy również elementów NMW (elementy z materiałów niemetalowych)

• Lakierowanie naprawcze S 3 ⇒/LI/

Powłoka lakiernicza w dobrym stanie do 60 % Całkowite oczyszczenie uszkodzonego lakieru dekoracyjnego oraz podkładu na powierzchni ok. 40%; szpachlowanie i odnowienie powłok lakierniczych. Przed położeniem lakieru dekoracyjnego zmatowienie całej powierzchni. Natryskiwanie lakieru wierzchniego dekoracyjnego na całą powierzchnię części oraz suszenie promiennikowe.

• Lakierowanie naprawcze S 4 ⇒/LI1/ Cała powłoka lakiernicza nie nadająca się do użytku. Usunięcie warstw lakierniczych wraz z podkładem na całej powierzchni. Odtworzenie na całej powierzchni wszystkich warstw lakierniczych bez prac szpachlowania. Natryskiwanie lakieru wierzchniego dekoracyjnego na cały element oraz suszenie promiennikowe.

1.2 Nakłady czasowe dla lakierowania lakierami UNI i z efektem metallic


Stan na: 09/93 101

Zależne od lakierowanego elementu nakłady czasowe bazują na nakładach czasowych lakierowania lakierami z efektem metallic. Dotyczą także prac wykonywanych lakierami UNI – ponieważ czasy nanoszenia lakieru bezbarwnego są na tyle krótkie, że nie powodują zmiany nakładów czasowych. Zależne od elementu nakłady czasowe wszystkich lakierowań naprawczych, dla dowolnych stopni lakierowania w obrębie zlecenia, mogą być dodawane w dowolnej kolejności. Przykręcane części nadwozia, które mogą być naprawiane na pojeździe w miarę możliwości nie powinny być także demontowane do prac lakierniczych. Niedostępne powierzchnie wszystkich nowych elementów, które mają być lakierowane w stanie wbudowanym powinny być polakierowane wstępnie przed wbudowaniem. • Nakłady czasowe nie obejmują

- dodatkowych nakładów związanych ze złym przygotowaniem elementów nadwozia,

- dodatkowych nakładów związanych z korozją podpowłokową lub też innymi uszkodzeniami wynikającymi ze złej pielęgnacji powłoki lakierniczej,

- polerowania, - demontażu kół do suszenia promiennikowego, - w/z elementów elektronicznych do suszenia promiennikowego, - mycia pojazdu, - konserwacji profili zamkniętych, - prac montażowych elementów składowych, - dodatkowych prac związanych z błędami osób wykonujących naprawę.

• Określenie nakładów lakierniczych Czasy wszystkich lakierowań naprawczych dzielą się zasadniczo na pozycje zależne od zlecenia i pozycje zależne od elementu.

• Zakres czynności pozycji zależnych od zlecenia - natrysk próbny – wzorzec koloru, - dobór odcienia koloru, - prace pomocnicze, - przygotowanie szpachlówki, - uzbrojenie urządzeń, - przemieszczanie pojazdu, - założenie ubrania ochronnego, - odparowanie, - prace pomocnicze na pojeździe, - oczyszczanie pojazdu

• Zakres czynności pozycji zależnych od elementu


Stan na: 09/93 102

- czyszczenie elementu, - szlifowanie (ręczne), - szlifowanie (maszynowe), - przemieszczanie elementu, - usuwanie błędów zewnętrznej powłoki, - nanoszenie szpachlówki, - osłanianie i usuwanie osłon, - nanoszenie wypełniacza, - natryskiwanie lakieru wierzchniego – dekoracyjnego od zewnątrz, - natryskiwanie lakieru wierzchniego – dekoracyjnego od wewnątrz, - natryskiwanie lakieru bezbarwnego, - cieniowanie graniczących powierzchni elementu sąsiadującego. Obejmuje: szpachlowanie, szlifowanie, wypełnianie, szlifowanie i lakierowanie

wierzchnie miejsc łączeń elementów wspawywanych oraz ewentualne cieniowanie graniczących powierzchni elementu sąsiadującego.

• Wskazówka: w zasadzie przy występujących w jednym pojeździe lub zleceniu

różnych stopniach lakierowania należy jednorazowo naliczyć najszerszy zakres prac zależnych od zlecenia. Wyjątkiem jest lakierowanie dwubarwne pojazdu. W tym przypadku możliwe jest dodatkowe naliczenie czasu zależnego od zlecenia jak dla stopnia S2.

1.3 Wyznaczenie kosztu jednostki materiałowej ME • Jednostki materiałowe ME zawierają:

- całkowity zależny od powierzchni materiał dotyczący pozycji lakierniczej z uwzględnieniem ewentualnych strat,

- materiały do szpachlowania (nie dotyczy stopnia S2), - materiały do osłaniania (papier oraz taśmę) podczas lakierowania w stanie

wbudowanym. • Objaśnienia:

Jednostki materiałowe pozycji lakierniczej mnożone są przez indywidualnie wyznaczone ceny jednostki materiałowej dając w ten sposób koszt materiału lakierniczego. Ceny jednostek materiałowych wyznaczono dla następujących rodzajów lakierowań: - 2 składnikowym lakierem akrylowym, - 2 warstwowym lakierem z efektem metallic, - 2 warstwowym lakierem UNI,


Stan na: 09/93 103

- 2 warstwowym lakierem z efektem perła. • Środki ostrożności


2 Uwagi Audatex

2.1 Zróżnicowane zależne od zlecenia dane czasowe • Dodatek dla 2 warstwowego lakieru metalizowanego

⇒/należy uwzględnić w wariantach wyposażenia pojazdu/ Naliczanie materiału lakierniczego w kodach warunkowych 81/46, 45


Stan na: 09/93 104

WARTBURG 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Wartburga nie opublikowano do chwili obecnej żadnych norm nakładów czasowych lakierowania

• Zapamiętane w danych AUDATEX nakłady czasowe ⇒/dla LE, LI, LI1, L/ są

oparte na normach wg EUROTAX AZT • Dodatek dla dwuwarstwowego lakieru metalizowanego ⇒/należy






Stan na: 09/93 105

III. Motocykle

BMW- motocykle 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla starszych modeli firma BMW opublikowała częściowe dane odnośnie nakładów czasowych lakierowania. Są one jednak wstępne i dlatego w systemie Audatex nie udostępnione.

• Nowe części dostarczane są polakierowane ⇒/brak lakierowania w stopniu LE/ • Przy lakierowaniach naprawczych ⇒/tylko stopień lakierowania L/

Uwaga: bez automatyki lakierniczej


Stan na: 09/93 106

HERCULES - motocykle 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Herculesa nie opublikowano do dnia dzisiejszego danych dotyczących nakładów czasowych lakierowania.




Stan na: 09/93 107

HONDA- motocykle 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Hondy nie opublikowano do dnia dzisiejszego danych dotyczących nakładów czasowych lakierowania.




Stan na: 09/93 108

KAWASAKI - motocykle 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Kawasaki nie opublikowano do dnia dzisiejszego danych dotyczących nakładów czasowych lakierowania.




Stan na: 09/93 109

SUZUKI - motocykle 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Suzuki nie opublikowano do dnia dzisiejszego danych dotyczących nakładów czasowych lakierowania.




Stan na: 09/93 110

YAMAHA - motocykle 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Yamahy nie opublikowano do dnia dzisiejszego danych dotyczących nakładów czasowych lakierowania.




Stan na: 09/93 111

Zündapp - Motocykle 1 Dane producenta (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów napraw


2 Uwagi Audatex

2.1 Dla Zündapp’a nie opublikowano do dnia dzisiejszego danych dotyczących nakładów czasowych lakierowania.




Stan na: 09/93 112

IV. Budowa i podziały danych lakierowania systemu EUROTAX AZT 1 Dane Eurotax AZT (wyciąg z objaśnieniami do poszczególnych rodzajów


1.1 Uwagi ogólne • Wszystkie normatywy czasowe lakierowania są dodawalne. Dodatkowo

jednorazowo do zlecenia dodawany jest czas i materiały przypadające na przygotowanie do lakierowania.

• Normatywy nakładów czasowych Eurotax AZT nie obejmują:

- demontażu elementów składowych lakierowanego elementu, - prac rozbrojenia komory silnika do lakierowania, - nanoszenia środka do konserwacji podwozia oraz środków do konserwacji

profili zamkniętych, - uszczelniania, - usuwania korozji.

1.2 Stopnie lakierowania:

1.2.1 Elementy metalowe:

W celu wyznaczenia zakresu koniecznych prac lakierniczych dokonano podziału na cztery (wynikające z różnych metod odtworzenia powierzchni lakierowanej) stopnie lakierowania. - Stopień II – lakierowanie wierzchnie – dekoracyjne

⇒/L/ (bez szpachlowania) – ujednolicanie odcienia koloru, lakierowanie powierzchni wewnętrznych, niewielkie uszkodzenia wierzchniej warstwy lakieru.

- Stopień III – lakierowanie naprawcze ⇒/LI/ z udziałem szpachlowania do 50% powierzchni elementu.

- Stopień IV – lakierowanie naprawcze ⇒/LI1/ z udziałem szpachlowania powyżej 50% powierzchni elementu.

- Stopień I – lakierowanie elementu nowego ⇒/LE/

kompletne odtworzenie wymaganych powłok lakierniczych dla M – elementów przykręcanych, E – elementów wspawywanych.


Stan na: 09/93 113

Podczas wyznaczania nakładów czasowych wzięto pod uwagę następujące czynniki:

Stopnie lakierowania L LI LI1 LE

Czynności II III IV I

Przemieszczanie pojazdu i elementów x x x x Przygotowanie przezbrojenie czyszczenie i sprzątanie narzędzi i urządzeń

x x x x

Przygotowanie materiałów x x x x Posprzątanie resztek x x x x Natrysk wzorcowy (wraz z ewentualnym doborem odcienia koloru)

x x x x

Przezbrojenie kabiny lakierniczej x x x x Założenie ubrania ochronnego x x x x Odparowanie x x x x

Przygotowanie do lakierowania

Finish x x x x Czyszczenie elementu (także wielokrotne o ile konieczne)

x x x x

Osłanianie x x x x Szlifowanie przed szpachlowaniem x x x Szlifowanie przed wypełnianiem x x x Szlifowanie powierzchni wewnętrznych x x x Szlifowanie przed lakierowaniem wierzchnim

x x x x

Szpachlowanie naprawianego elementu x x Szpachlowanie niewielkich uszkodzeń transportowych lub magazynowych

x

Szpachlowanie połączeń spawanych x Nanoszenie podkładu na naprawiany element

x x

Nanoszenie wypełniacza na nowy element

x

Nanoszenie środka zabezpieczającego przed uderzeniami kamieni

x x x

Lakierowanie wierzchnie – dekoracyjne lakierem 2 składnikowym UNI bądź 1 warstwowym metalizowanym czy też lakierem bazowym wraz z 2 składnikowym lakierem bezbarwnym elementu z zewnątrz

x

Lakierowanie j.w. elementu z zewnątrz i jeśli wymagane od wewnątrz

x x

Lakierowanie j.w. elementu z zewnątrz i od wewnątrz

x

Lakierowanie

Lakierowanie miejsc łączeń elementów wspawywanych części nowych w obszarze do 10 cm

x

O ile w przypadku lakierowania wspawywanego elementu nowego musi zostać polakierowany większy obszar sąsiadującego elementu należy dodatkowo uwzględnić wartości dla stopnia II bądź III tego elementu.

1.2.2 Elementy z tworzyw sztucznych. Lakierowanie elementów z tworzyw sztucznych podzielono na 5 stopni. Podział wynika ze stanu dostarczanej powierzchni lub też jest skutkiem praktyki zauważonej w warsztatach lakierniczych. Lakierowanie tworzyw sztucznych oznaczane jest literą K


Stan na: 09/93 114

- Stopień K1R – Lakierowanie elementów nowych ⇒/LE1/

- których powierzchnia dostarczana jest z warstwą podkładu - zagruntowana,

- które po czyszczeniu wymagają jedynie nanoszenia łącznika i lakieru wierzchniego.

- Stopień K1N – Lakierowanie elementów nowych ⇒/LE2/

- które po naniesieniu łącznika wymagają warstwy wypełniacza, po której z kolei nanoszona jest bez szlifowania, metodą „mokro na mokro”, warstwa lakieru wierzchniego.

- Stopień K1G – Lakierowanie elementów nowych ⇒/LE3/

- z tworzyw twardych, których powierzchnia nie posiada struktury, które po naniesieniu warstwy wypełniacza są szlifowane na sucho, a następnie następuje nanoszenie warstwy lakieru wierzchniego.

- z tworzyw sztucznych miękkich – PUR (pianki poliuretanowe). /LE4/⇒

- Stopień K2 – Lakierowanie wierzchnie

⇒/L/ - elementów które posiadają niewielkie uszkodzenia

zewnętrznej powłoki lakierniczej (bez szpachlowania).

- Stopień K3 – Lakierowanie wierzchnie ⇒/LI/

- elementów, które posiadają uszkodzenia wymagające szpachlowania na powierzchni do 2 dm2 (niewielkie elementy) lub wymagają szpachlowania na powierzchni do 15% powierzchni elementu (elementy większe).

• Podczas wyznaczania nakładów czasowych wzięto pod uwagę następujące

czynniki:


Stan na: 09/93 115

Stopnie lakierowania

LE1 LE2 LE3 LE4 L LI K1

Elementy nowe lak.

zewn. lak.

napr.. K1G

Czynności

K1R

K1N

twarde miękkie

PUR

K2

K3

Przygotowanie przezbrojenie czyszczenie i sprzątanie narzędzi i urządzeń

x x x x x x

Przygotowanie materiałów, posprzątanie resztek

x x x x x x

Odparowanie x x x x x x

Przygotowanie do lakierowania dla prac powiązanych

Kontrola powierzchni ewentualne poprawki

x x x x x x

natrysk wzorcowy, dobór odcienia koloru

x x x x x x

Przezbrojenie kabiny lakierniczej

x x x x x x

Dodatkowo przygotowanie do lakierowania jeśli lakierowanie tworzyw sztucznych jest dla pracą główną Założenie ubrania

ochronnego x x x x x x

Przemieszczenie elementu i mocowanie

x x x x x x

Czyszczenie elementu (także wielokrotne o ile konieczne)

x x x x x

Czyszczenie dokładne x Odtłuszczanie – wyżarzanie, temperowanie

x

Nanoszenie wypełniacza por x Nanoszenie łącznika x1 x x x x Uelastycznianie materiałów lakierniczych

x x x x x

Dodatkowe uelastycznianie materiałów lakierniczych

x

Szlifowanie starej powłoki lakierniczej

x x

Szlifowanie miejsca uszkodzenia

x

Szlifowanie podkładu części nowej

x2

Szlifowanie części nowej x x x x Szlifowanie szpachlówki x3 x Szlifowanie wypełniacza x x x Szpachlowanie miejsca uszkodzenia

x

Szpachlowanie niewielkich uszkodzeń

x3

Wypełnianie miejsca uszkodzenia

x

Wypełnianie części nowej x x x Lakierowanie zewnętrzne strukturalne

x x x x

Lakierowanie 1 warstwowym lakierem UNI lub metalizowanym

x x x x x x

Lakierowanie

Lakierowanie 2 warstwowym lakierem UNI lub metalizowanym

x x x x x x

1 w przypadku, gdy element bez podkładu 2 w przypadku, gdy element z podkładem 3 elementy z włókien szklanych


Stan na: 09/93 116

• Prace osłaniania

Dla tworzyw sztucznych, które z reguły lakieruje się w stanie wybudowanym prace osłaniania w podanych nakładach czasowych nie zostały uwzględniane. Dla elementów z tworzyw sztucznych, które: - lakierowane są częściowo, - posiadają listwy w innym kolorze, - posiadają dodatkowe elementy składowe, należy stosować następujące wartości przypadające na osłanianie: ⇒/L 1000/

Czas osłaniania Materiały do osłaniania Prace osłaniania RBG PLN

1 elementu 0,2 – 0,3 2,40 Czasy lakierowania tworzyw sztucznych ustalono w zależności czy lakierowanie tworzyw sztucznych jest pracą główną, czy powiązaną tzn., czy oprócz tworzyw sztucznych lakierowane są jeszcze elementy metalowe.

Lakierowanie elementów nowych K2 - lakierowanie wierzchnie K1R – element gruntowany / surowy z łącznikiem K3 – lakierowanie naprawcze K1N – element surowy z wypełniaczem / nieszlifowany K1G – element surowy z wypełniaczem / szlifowany / PUR

UNI / Metallic 1 warstwowe UNI / Metallic 2 warstwowe Elementy nowe Lakierowanie

wierzchnie Lakierowanie naprawcze

Elementy nowe Lakierowanie wierzchnie

Lakierowanie naprawcze

K1R K1N K1G

K2 K3 K1R K1N K1G

K2 K3

RBG PLN

RBG PLN

RBG PLN RBG PLN

Nakłady

RBG PLN

RBG PLN

RBG PLN RBG PLN

0,4 13,20

0,7 19,10

0,3 10,90 0,7 19,10 Lakierowanie tworzyw

sztucznych w ramach

lakierowania pojazdu Praca

powiązana

0,6 13,20 0,9 19,10

0,5 10,90 0,9 19,10

0,7 25,20

1,0 31,10

0,6 22,90 1,0 31,10 Lakierowanie tworzyw

sztucznych Praca

Główna

0,9 25,20

1,2 31,10

0,8 22,90 1,2 31,10

1.3 Rodzaje lakierów

- UNI / metallic 1 warstwowy, ⇒/wariant wyposażenia/ - UNI / metallic 2 warstwowy, ⇒/wariant wyposażenia/ - 2 warstwowy z efektem mineralnym (tylko materiał) ⇒/wariant

wyposażenia/


Stan na: 09/93 117

1.4 Materiały lakiernicze • Elementy metalowe

Materiały lakiernicze obejmują, w zależności od stopnia lakierowania, wszystkie materiały konieczne do fachowego wykonania naprawy, jak np.:

- środki czyszczące i materiały pomocnicze, - materiały do osłaniania, - materiały do szlifowania, - materiały do szpachlowania, - materiały zabezpieczające przed uderzeniami kamieni, - podkład, - 2 składnikowy wypełniacz, - lakier wierzchni dekoracyjny i lakier bezbarwny, - utwardzacz i rozcieńczalnik, - maska, - jednorazowe materiały drobne.

• Elementy z tworzyw sztucznych

Materiały lakiernicze obejmują, w zależności od stopnia lakierowania, wszystkie materiały, konieczne do fachowego wykonania naprawy, jak np.:

- środki czyszczące i materiały pomocnicze, - materiały do szlifowania, - materiały do szpachlowania, - wypełniacz por, - łącznik, - wypełniacz, - lakier strukturalny, - lakier wierzchni dekoracyjny i lakier bezbarwny, - utwardzacz i rozcieńczalnik, - środki uelastyczniające, - środki nadające efekt, - maska, - jednorazowe materiały drobne.

• Koszty materiałów lakierniczych wyznaczono na podstawie rzeczywistego

zużycia i ceny jednostki materiałowej. Ceny materiałów lakierniczych ustalono na podstawie danych ustalonych przez producentów i dostawców materiałów. Dla rynku polskiego zastosowano przelicznik 1.9 uzgodniony również z wybranymi ubezpieczycielami oraz warsztatami lakierniczymi.

• Materiały lakiernicze - index


Stan na: 09/93 118

Warsztat może wprowadzić do systemu rzeczywiście ponoszone koszty materiałów lakierniczych za pomocą stosunku określanego jako index materiałów lakierniczych. Określenie zależnego od warsztatu indeksu materiałów lakierniczych odbywa się w następujący sposób: 1. Dla co najmniej trzech przeciętnych napraw lakierniczych skalkulowanych

wg systemu Eurotax AZT wyspecyfikować koszty materiałów lakierniczych i dodać je do siebie.

2. Dla tych samych napraw lakierniczych skalkulować koszt rzeczywiście zużytych materiałów lakierniczych i dodać je do siebie.

3. Przeprowadzić obliczenia tzw. indeksu materiału lakierniczego wg podanego niżej wzoru:

Index materiałów lakierniczych = koszty materiałowe warsztatu /

koszty materiałowe systemu x 100

4. Koszty materiałów lakierniczych systemu przeliczone przez w/w index matriałów lakierniczych pozwalają uwzględnić w kalkulacji rzeczywiste koszty poniesione na materiały lakiernicze.

5. Indeks materiału lakierniczego powinien być od czasu do czasu, nie rzadziej jednak niż co pół roku, przez warsztat kontrolowany i ewentualnie uaktualniany.

1.5 Metody lakierowania

- na pojeździe bez lakierowania wstępnego - na pojeździe z lakierowaniem wstępnym

⇒/wariant wyposażenia lub kod mutacyjny VM/ - tylko części przykręcane w stanie wybudowanym

⇒/wariant wyposażenia lub kod mutacyjny FM/ - lakierowanie 2 kolorowe ⇒/wariant wyposażenia/

1.6 Lakierowanie 2 kolorowe (nie dotyczy lakierowania artystycznego, pasków i

lakierowań dodatkowych) • Metody

- cały element lub partia pojazdu lakierowana wraz z natryskiwaniem lakieru

wierzchniego, w odpowiednim do rodzaju naprawy stopniu lakierowania i odpowiednim rodzajem lakieru, pierwszym kolorem,

- częściowe lakierowanie, odpowiednim rodzajem lakieru, drugim kolorem (stopień II),

lub dla drugiej możliwości:


Stan na: 09/93 119

- część elementu lub partii pojazdu lakierowana wraz z natryskiwaniem lakieru wierzchniego, w odpowiednim do rodzaju naprawy stopniu lakierowania i odpowiednim rodzajem lakieru, pierwszym kolorem,

- druga część elementu lub partii pojazdu lakierowana wraz z natryskiwaniem lakieru wierzchniego, w odpowiednim do rodzaju naprawy stopniu lakierowania i odpowiednim rodzajem lakieru, drugim kolorem,

• Metoda kalkulacji - czas lakierowania i materiał dla całego elementu lub partii pojazdu, w

wymaganym stopniu lakierowania odpowiednim rodzajem lakieru, pierwszym kolorem

+ - dodatkowo czas lakierowania i materiał dla lakierowanego drugim kolorem

obszaru, w stopniu lakierowania II odpowiednim rodzajem lakieru, drugim kolorem

+ - czas przygotowania i materiał dla wymaganych stopni lakierowania

odpowiednich rodzajów lakieru (0,5 do 2,5 rbg + stała materiałowa 34,20 lub 51,40) oraz dodatkowo czas przygotowania i materiał dla lakierowania drugim kolorem (0,5 + stała materiałowa 21,40)

lub dla drugiej możliwości: - czas lakierowania i materiał dla części elementu lub partii pojazdu, w

wymaganym stopniu lakierowania odpowiednim rodzajem lakieru, pierwszym kolorem

+ - czas lakierowania i materiał dla części elementu lub partii pojazdu, w

wymaganym stopniu lakierowania odpowiednim rodzajem lakieru, drugim kolorem

+ - czas przygotowania i materiał dla wymaganych stopni lakierowania

odpowiednich rodzajów lakieru (0,5 do 2,5 rbg + stała materiałowa 34,20 lub 51,40) oraz dodatkowo czas przygotowania i materiał dla lakierowania drugim kolorem (0,5 + stała materiałowa 21,40)

2 Uwagi Audatex

2.1 Lakierowanie wg danych Eurotax AZT wywoływane poprzez wstawienie stawki za rbg lakierniczą w odpowiednie pole oraz zastosowanie kodu warunkowego 51 - Zmienny index 100%, - Zróżnicowane nakłady czasowe, - Baza czasowa 10 JC/1,0 rbg


Stan na: 09/93 120

W przypadku obliczeń wg JC producenta np.: - ZE, - CAW, - 12 JC/rbg, - JC z wartościami po przecinku dane systemu Eurotax AZT przeliczane są automatycznie do zasad przyjętych przez producenta.

2.2 Stawka z rbg lakierniczą możliwa do zastosowania z kodami warunkowymi:

- 40 / 0,00% - przytłumienie naliczania materiałów lakierniczych wg technologii Eurotax AZT,

- 42 / 0,00 PLN - przytłumienie naliczania materiałów lakierniczych wg technologii Eurotax AZT,

- 40 / x,xx % - naliczenie materiału lakierniczego procentowo z robocizny lakierniczej – wartość ≤ 100 %,

- 42 / y,yy PLN – naliczanie materiału lakierniczego ryczałtowo.

⇒/zalecane jest dla technologii Eurotax AZT stosowanie kodu warunkowego 51/

2.3 Możliwe do zastosowania zmiany (mutacje) wg indywidualnego uznania

Rodzaj

naprawy Kod mutacyjny

lub sposób postępowania

Opis

LE LI LI1 L

kod mutacyjny QM

Zmiana zapamiętanych danych powierzchni w dm2 na dane podane wg indywidualnego uznania przez użytkownika (w dm2

). Kod mutacyjny QM nie powinien być stosowany do lakierowania partiami

LE LI LI1 L

kod mutacyjny VM1

Zmiana czasów przygotowania i stałych materiałowych na wyższe wartości

LE LI LI1 L

kod mutacyjny FM2

Zmiana czasów przygotowania i stałych materiałowych na niższe wartości

LE LI LI1 L

kod mutacyjny LM

Zmiana danych czasów lakierowania na dane podane wg indywidualnego uznania przez użytkownika w PLN

LE LI LI1

kod mutacyjny GM

Zmiana danych kosztów materiałów lakierniczych na dane podane wg indywidualnego uznania przez użytkownika w PLN

1 także do wywołania poprzez zaznaczenie odpowiedniego wariantu wyposażenia: „części wybudowane wstępnie polakierowane” 2 także do wywołania poprzez zaznaczenie odpowiedniego wariantu wyposażenia: „lakierowane części wybudowane”


Stan na: 09/93 121

L LE LI LI1 L

rodzaj operacji LV

Powłoka lakiernicza nieuszkodzona – użyteczna, w celach dokumentacyjnych: „podczas naprawy nieuszkodzono powłoki lakierniczej”

LE LI LI1 L

podanie JC Zmiana danych czasów lakierowania na dane podane wg indywidualnego uznania przez użytkownika w JC

2.4 Ogólnie:

Prace dodatkowe O ile w lakierowanym obszarze znajdują się elementy, które wymagają dodatkowych nakładów czasowych wzgl. materiałowych należy uwzględnić je dodatkowo poprzez podanie czasu pracy i ewentualnych kosztów materiałowych. Zaliczyć do nich można: - prace związane z demontażem elementów ozdobnych i składowych

nadwozia, - prace związane z wyposażeniem dodatkowym, - rozbrojenie komory silnika do lakierowania, - usuwanie wosku i środków konserwujących, - nanoszenie środka do konserwacji podwozia, - prace związane z uszczelnianiem, - przeprowadzanie konserwacji profili zamkniętych elementów, - lakierowanie elementów wewnętrznych (np. podłoga przedziału

pasażerskiego, wzmocnienie deski rozdzielczej czy półki tylnej), - usuwanie korozji w celu uzyskania zdatnej do lakierowania powierzchni, - lakierowanie zawinięć i kantów oraz powierzchni wewnętrznych w przypadku

lakierowania w stopniach II i III, - lakierowanie w innym kolorze ram okien i słupków (najczęściej czarny

matowy), - usuwanie i naklejanie pasków ozdobnych i folii.


Stan na: 09/93 122

V. "Wszystko na jednej stronie" 1 Rodzaje napraw lakierniczych

LE = lakierowanie nowej części LI = lakierowanie naprawcze z naniesieniem szpachlówki LI1 = L = lakierowanie naprawcze tylko warstwa dekoracyjna

2 Automatyka wywoływania naliczanie prac lakierniczych: Wprowadzony rodzaj naprawy

wywołuje Stopień lakierowania

E automatycznie LE

ET automatycznie LE I automatycznie LI

IT automatycznie LI • L / LI1 nie podlega automatyce wywoływania naliczania prac lakierniczych i wymaga świadomego

zadania przez użytkownika • Lakierowanie partiami nie podlega automatyce wywoływania naliczania prac lakierniczych • Elementy wewnętrzne nie podlegają automatyce wywoływania naliczania prac lakierniczych • Nie podlega automatyce wywoływania naliczanie prac lakierniczych I/LI dla części wewnętrznych,

które nie posiadają powłoki lakierniczej.

3 Warianty / mutacje LE/LI/LI1/L = możliwość bezpośredniego wywołania LE/LI/LI1/L połączone z E/ET/I/IT = możliwość wywołania w ramach automatyki LE/LI/LI1/L z JC = możliwość indywidualnej zmiany LE/LI/LI1/L z PLN = możliwość indywidualnej zmiany

4 Przytłumienie lakierowania • Zamiana naliczenia lakierowania na naliczanie ryczałtowe • Pojedyncze przytłumienie poprzez zadanie kodu L z nr kodowym elementu i 0 JC • Całkowite pominięcie naliczenia lakierowanie poprzez wstawienie w opcjach wydruku i kalkulacji w

polu „Bez kosztów lakierowania” wartości 1. 5.0 Materiał lakierniczy

• zawarty w stawce za rbg lakierniczą, • podany w kodzie warunkowym 40 jako oddzielny zależny od robocizny lakierniczej nakład

procentowy, • podany przy użyciu kodu 42 jako oddzielna zryczałtowana kwota w PLN, • zależny od powierzchni – kod warunkowy 45, • zależny od danych producenta – kod warunkowy 81.

6.0 Stawka za rbg lakierniczą

Podana, w przeciwnym razie automatyczny dobór najwyższej spośród stawek za rbg blacharsko-mechaniczną


Stan na: 09/93 123

VI. Wskazówki do rozliczania napraw lakierami UNI i z efektem. W ostatnich latach obserwuje się szybki rozwój zarówno jeśli chodzi o lakierowania fabryczne, jak i ponaprawcze pojazdów. Rozwój ten dotyczy nie tylko nowych materiałów lakierniczych i ich składników, jak np. pigmenty i składowe dające efekty optyczne, lecz także wiąże się z nowymi metodami nanoszenia powłok. Niniejsze wskazówki dotyczą stanu danych na lipiec 1993 i anulują opracowania z 16.05.1989 oraz okólnik TeMi 13/89 wydany przez Eurotax AZT. Wskazówki zostały opracowane i skonsultowane przez niżej wymienione Instytucje i odnoszą się do materiałów lakierniczych wszystkich producentów, mając zastosowanie we wszystkich warsztatach. BFL – Rzemieślniczy Związek Malarzy i Lakierników – Grupa Lakierników Samochodowych ZKF – Centralny Związek Technik Nadwozi i Pojazdów ZDK – Centralny Związek Niemieckich Rzemieślników Samochodowych VdL – Związek Przemysłu Lakierniczego – Oddział lakierów Samochodowych HUKR – Związek Ubezpieczycieli Odpowiedzialności Cywilnej, Wypadkowej, Samochodowej i Prawnej, AZT – Centrum Techniki Allianz 1 Uwagi wstępne i definicje

Poniżej opisano ogólne podstawy lakierowań naprawczych pojazdów. Dodatkowe informacje zawarto w punkcie 2 podczas omawiania rodzajów materiałów lakierniczych. 1.1 Zakres naprawy lakierniczej.

Zakres naprawy determinowany jest uszkodzeniem i możliwymi do przeprowadzenia metodami napraw lakierniczych. Lakierowanie całościowe obejmuje lakierowanie całego pojazdu z zewnątrz. Lakierowanie częściowe obejmuje lakierowanie jakiegoś elementu pojazdu. Można je podzielić na lakierowanie pojedynczego elementu, jeśli lakierowany jest tylko jeden element np. drzwi, lub lakierowanie większej liczby elementów, jeśli lakierowana będzie większa liczba elementów nadwozia. W obu przypadkach można jeszcze rozróżnić dodatkowo podział na tzw. strefy, czyli lakierowanie np. pod listwą lub nad listwą.


Stan na: 09/93 124

1.2 Warstwy lakiernicze i warstwa lakieru wierzchniego – dekoracyjnego.

Ten rozdział z zasady ma za zadanie omówienie zewnętrznych powłok lakierniczych, Nie sposób jednak nie wspomnieć o wymaganych w lakierowaniu pojazdów warstwach tj. podkładzie, szpachlówce, wypełniaczu, które również stanowią istotny czynnik wyglądu zewnętrznej dekoracyjnej powłoki lakierniczej. W niektórych przypadkach należy bowiem uwzględnić np. zabarwienie wypełniacza.

Optyczne wrażenie lakieru wywierane jest przez połysk, położenie, kolor oraz efekt. Efekt może być wywołany cząstkami metallic (aluminium zgrubne, drobne) dające mniejsze lub większe rozjaśnienie bądź zaciemnienie odcienia koloru. Inne efekty mogą być wywołane np. drobinami pereł, które nie tylko wpływają na zaciemnienie bądź rozjaśnienie koloru, ale mogą także wpływać na jego barwę i ton.

1.3 Sposoby uzyskiwania właściwego pokrycia i cieniowanie.

Metody napraw lakierniczych mają za zadanie zapewnienie jednolitego pokrycia przeznaczonej do lakierowania powierzchni. Mają zastosowanie dla wszystkich rodzajów lakierów. Dalszą metodą jest technologia z przejściem na sąsiedni element zwana cieniowaniem. Ma ono zastosowanie dla 2 i 3 lub więcej warstwowych lakierowaniach, ponieważ nie są w chwili obecnej znane żadne inne metody uzyskania dostatecznej zgodności odcienia koloru. W technice cieniowania, w celu ujednolicenia odcienia koloru i uzyskania zbliżonego efektu, lakier bazowy rozpylany jest od miejsca uszkodzenia wokół a następnie cały element lakierowany jest lakierem bezbarwnym. Dla części nie posiadających wyraźnego odgraniczenia , np. ściana boczna tylna, słupek tylny i dach lakier bezbarwny rozpylany jest również na część sąsiadującego elementu.

W zasadzie jeśli chodzi o cieniowanie to rozróżnia się:

- Cieniowanie w obrębie elementu, - Cieniowanie na sąsiadujące elementy.

Cieniowanie w obrębie elementu przy lakierowaniach powinno być stosowane tak często jak to tylko możliwe. Za stosowaniem tej metody przemawia również fakt, że ewentualne różnice odcienia lub efektu „gubione” są w obrębie elementu i nie występują w miejscu łączenia z innym fabrycznie lakierowanym elementem.


Stan na: 09/93 125

Dodatkowo należy uwzględnić, że w przypadku cieniowania na sąsiadujące elementy przypadają dodatkowe prace demontażowe elementów składowych. Dlatego decyzja o cieniowaniu na sąsiednie elementy powinna być podjęta przez specjalistę lakiernika, a ponadto, o ile to możliwe, powinna być skonsultowana ze zleceniodawcą, właścicielem pojazdu, rzeczoznawcą lub firmą ubezpieczeniową.

1.4 Metoda lakieru bezbarwnego

Przy cieniowaniu wielowarstwowymi lakierami z tzw. efektem miejsce przejścia lakieru bazowego może być zoptymalizowane, o ile w tym obszarze wstępnie zostanie naniesiony lakier bezbarwny bądź środek wiążący lakieru bazowego (patrz wskazówki producentów lakieru)

1.5 Naroża i elementy sąsiadujące.

To, czy elementy w stosunku do siebie leżą:

- w sąsiedztwie (np. błotnik – drzwi) lub - narożnie (np. błotnik – pokrywa komory silnika)

jest czynnikiem, który może dla wielowarstwowych lakierowań prowadzić do konieczności cieniowania.

1.6 Porównanie odcienia lakieru / natrysk wzorca.

Przed każdym lakierowaniem naprawczym należy wykorzystując lakier, który będzie nanoszony na pojazd, przed lakierowaniem wykonać tzw. wzorzec koloru. Następnie należy porównać go z oryginalnym lakierem w pobliżu miejsca uszkodzenia. Z tego porównanie wynika decyzja czy należy przeprowadzić dalszy dobór odcienia koloru i przygotować następny wzorzec. Przygotowywanie wzorca i ewentualne tonowanie – dobór odcienia u producentów takich jak: Audi, Opel, Renault, VW oraz w systemie Eurotax AZT zawarte jest w normatywach nakładów lakierniczych1. U innych producentów np. BMW, Ford, Mercedes, Volvo może przygotowanie wzorca i ewentualne tonowanie – dobór odcienia lakieru być ujęte jako osobna pozycja.2 Należy jednak pamiętać, że nigdy nie jest możliwa 100% zgodność odcienia koloru i uzyskanego efektu.

1 w Polsce i np. na Węgrzech jest zawarte (stan danych 06/98), a np. w Niemczech od 09/95 nie jest zawarte i może być naliczane dodatkowo (L 1000, L9959, L9960). 2 np. Ford – można wprowadzić ręcznie, np. Volvo – system nalicza automatycznie.


Stan na: 09/93 126

1.7 Kalkulacja

Stosowne obliczenia niżej opisanych metod lakierowania są możliwe bądź to z wykorzystaniem opisów producentów, bądź opisów Eurotax AZT.

2 Rodzaje lakierów i metod lakierowania Dalsze informacje bazują na danych zawartych w punkcie 1 . Gdzie jest to wymagane podano dodatkowe informacje objaśniające

2.1 Lakierowanie częściowe 1 warstwowymi lakierami UNI Określenie lakierowanie częściowe obejmuje albo lakierowanie całego pojedynczego elementu nadwozia albo jego części, co z reguły w przypadku lakierów 1 warstwowych UNI nie powinno stanowić problemu wykonawczego. Tylko niektóre lakiery bezołowiowe ze względu na niskie właściwości przykrywania muszą być natryskiwane grubiej. Ujednolicenie stopnia połysku na całości części względnie dla elementów przyległych uzyskiwane jest przez polerowanie. Cieniowanie sąsiadujących elementów w tym przypadku nie jest wymagane. Jedynym wyjątkiem mogą być lakiery dostarczane jako gotowe (ready-mix), których odcień koloru w mimo wszystko jest różny od będącego na pojeździe. Poza tym powinno się także uwzględnić zabarwienie wypełniacza.

2.2 Lakierowania częściowe lakierami dwuwarstwowymi.

2.2.1 warstwowe lakiery UNI

Budowa: 1. Lakier UNI bazowy

2. 2 składnikowy lakier bezbarwny – mokre na mokre.

Technologia taka sama jak dla 2 warstwowych lakierów metalizowanych.

2.2.2 2 - warstwowe lakiery metalizowane, Budowa: 1. Lakier metalizowany bazowy

2. 2 składnikowy lakier bezbarwny – mokre na mokre.

Ogólnie rzecz biorąc lakierowanie częściowe 2 warstwowymi lakierami metalizowanymi jest technicznie wykonalne i możliwe. Uzyskanie jednolitości odcienia i efektu poprzez zmiany technik natryskiwania i tonowanie dla lakierów metalizowanych jest znacznie trudniejsze niż dla lakierów UNI jednakże z reguły osiągalne. Wówczas cieniowanie w obrębie elementu stanowi optymalną technologię.


Stan na: 09/93 127

O ile jest to uzasadnione alternatywą jest cieniowanie jednego lub większej ilości sąsiadujących w stosunku do lakierowanego elementu powierzchni. Cieniowane elementy należy rozliczać jak elementy „lakierowane powierzchniowo”.

2.2.3 2 warstwowe lakierowania z efektem perłowym. Możliwe nazewnictwo dla tego rodzaju lakierów: MICA, perła, efekt mineralny.

Budowa: 1. Lakier perłowy bazowy

2. 2 składnikowy lakier bezbarwny – mokre na mokre. Technologia taka sama jak dla 2 warstwowych lakierów metalizowanych.

2.2.4 2 - warstwowe lakierowania z fluoryzującym lakierem bezbarwnym.

Budowa: 1. Lakier bazowy z efektem optycznym

2. fluoryzujący lakier bezbarwny – mokre na mokre. Z pominięciem znacznie wyższej ceny materiału fluoryzującego lakieru bezbarwnego lakierowania te nie odbiegają od typowych 2 warstwowych lakierowań Technologia taka sama jak dla 2 warstwowych lakierów metalizowanych.

2.3 Lakierowanie częściowe 3 warstwowymi lakierami.

2.3.1 Lakierowanie 3 warstwowymi lakierami z dwoma warstwami lakieru bezbarwnego z których pierwsza jest suszona i szlifowana. Budowa: 1. Lakier bazowy z efektem optycznym

2. 2 składnikowy lakier bezbarwny – mokre na mokre – suszony i oszlifowany. 3. 2 składnikowy lakier bezbarwny z ewentualny polerowaniem.

Technologia w zasadzie zbliżona jak dla 2 warstwowych lakierów metalizowanych. Służy właściwie tylko osiągnięciu ponadprzeciętnej jakości warstwy wierzchniej. To, czy powierzchnia po nałożeniu wymaganych warstw lakierniczych wymaga polerowania nie wynika z danych producentów, lecz uwarunkowane jest bezpośrednią oceną jakości wykonanej powłoki.


Stan na: 09/93 128

2.3.2 Lakierowanie 3 warstwowymi lakierami z dwoma warstwami lakieru bezbarwnego z których pierwsza jest zabarwiona.

Budowa: 1. Lakier bazowy z efektem optycznym

2. 2 składnikowy zabarwiony lakier bezbarwny – mokre na mokre. 3. 2 składnikowy lakier bezbarwny – mokre na mokre

Dotyczy powłok z mocniejszym dodatkowym zabarwieniem osiąganym przez zabarwienie środkowej warstwy powłoki dekoracyjnej jaką jest „międzywarstwa” lakieru bezbarwnego. Ponieważ efekt końcowy zależny jest w tym przypadku również od grubości nałożonych powłok w zasadzie niemożliwa jest 100% zgodność odcienia.

W przypadkach braku możliwości cieniowania w obrębie elementu (np. ze względu na położenie, rodzaj lub wielkość uszkodzenia) zaleca się cieniowanie sąsiadujących elementów.

2.3.3 Lakierowanie 3 warstwowymi lakierami perłowymi – z dodatkowym czynnikiem koloryzującym.

Budowa: 1. Lakier wstępny lub zabarwiony wypełniacz

2. Lakier bazowy z efektem perłowym – mokre na mokre 3. 2 składnikowy lakier bezbarwny – mokre na mokre

W tym przypadku lakier bazowy może nie ‘kryć’ powierzchni w dostatecznym stopniu. Z tego powodu wymagana jest warstwa wstępna. Odcien i efekt optyczny uzyskiwane są natomiast poprzez liczbę warstw lakieru bazowego. W przypadkach braku możliwości cieniowania w obrębie elementu (np. ze względu na położenie, rodzaj lub wielkość uszkodzenia) zaleca się cieniowanie sąsiadujących elementów. W tym celu należy cieniować zarówno lakierem wstępnym, jak i bazowym z efektem perłowym

2.4 Lakierowania specjalne.

Z określenia lakierowania specjalne wyróżnić można dwie grupy lakierowań.

2.4.1 Lakierowania z efektami specjalnymi

Efekty specjalne to brylant, kolor brylantowy, diament, kryształ. To te rodzaje lakierowań, które nie są lakierowaniami seryjnymi i które przy uszkodzeniach w zasadzie zawsze wymagają przelakierowania całej


Stan na: 09/93 129

widocznej powierzchni (np. całego boku pojazdu) lub wręcz całego pojazdu.

2.4.2 Lakierowania artystyczne

Sposób przeprowadzenia naprawy będzie tu uzależniony od sposobu wykonania lakierowania artystycznego. Koszty takich napraw lakierniczych zawsze muszą być kalkulowane indywidualnie.

3 Tolerancje barwy i odcienia w przemyśle samochodowym.

Niemiecka norma fachowa dotycząca lakierowań naprawczych FNF 24 od lat ukierunkowana jest na ustalenia możliwych tolerancji barwy i odcienia. Wraz z publikacją DIN 6175 część 1 z lipca 1986 roku (wyd. Beuth-Verlag GmbH Burggafenstr. 6 12623 Berlin) ustalono tolerancje jeśli chodzi o lakierowania lakierami UNI. Między innymi ustalono, że barwa i odcień lakierowania naprawczego w przemyśle samochodowym w przypadku porównania do oczyszczonej fabrycznej powłoki lakierniczej nie mogą przekraczać 2 krotnej różnicy odcienia. W przypadku gdy elementy te oddzielone są załamaniem, listwą, pustą przestrzenią wartość ta może ulec podwojeniu. Uwaga do tolerancji barwy i odcienia. Norma DIN 6175 dotyczy tylko seryjnie stosowanych lakierów naprawczych UNI. Różnice odcienia może być stwierdzona tylko specjalnymi przyrządami. Badania powinna dokonywać osoba związana z fachem lakierniczym. Zagadnienia dotyczące tolerancji dla lakierów metalizowanych są ciągle opracowywane.1

1 Również opracowywujący niniejszy tekst stale zajmujący się rzeczoznawstwem motoryzacyjnym starają się o stworzenie i dostosowanie takich unormowań do rynku polskiego, co jednak w znacznym stopniu utrudnione jest brakiem tekstów źródłowych. O ile będzie to tylko możliwe normy takie zostaną udostępnione szerszemu gronu odbiorców.


Stan na: 09/93 130

lakierowanie - informacje techniczne - audanet.pl · w ten sposób części wewnętrzne (słupki...

Documents