la plej nova · 2002-01-27 · k araj legantoj kaj nelegantoj de la revuo de uea, kiam antaΩ...

I SSN

001

4-06

35

95-a jaro • n-ro 1143 (1) • Januaro 2002Oficiala organo de Universala Esperanto-Asocio (en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)

revuo

Brazilo atendas kunBrazilo atendas kunmalfermitaj brakojmalfermitaj brakoj

Rekte kaj kura¸een la novan jaron

Harmonio interne,ekspansio eksteren

Informi pri la ideo,ne pri la atingoj

Karaj legantoj kaj nelegantoj de la revuo de UEA, kiam antaΩ kelkaj monatoj mi diris, ke mi ne volas esti prezidanto de UEA sed de çiuj esperantistoj, lareagoj estis malsamaj, kaj ne mankis kelkaj sinceruloj, kiuj,surbaze de simpla laΩvorta kompreno, ßoke konstatis, ke tioestas okazo de antaΩanoncita diktaturo. En la realo mi volisdiri, kaj praktike çiuj komprenis, ke UEA respondecas al çiujesperantistoj, çu membroj, ne-membroj aΩ duon-membroj,kaj ke çiuj esperantistoj estas samvalora parto de niakomunumo, sendepende de la ekonomia farto de la landoj,en kiuj ili vivas.

Pro tio mi sendas same varmajn salutojn al la nelegantojde la revuo de UEA. Mi provos alirimede atingi ilin, sed çieshelpo pri la diskonigo de çi tiu saluto estas bonvena.

Novjaraj mesa¸oj kaj kongresaj rezolucioj estas tremalfacilaj tekstoj, çar kutime ili konsistas el tro roz-kolorapentrado de la realo kaj el listo de plenumindaj agadoj farede movado, kiu apenaΩ kapablos plenumi ilin. Ni çiuj sciastion, sed kial ¸eni la festan etoson?

Ni provu çi-foje alian vojon. Ni provu esti malpli roz-koloraj:1) La movado en ekonomie riçaj landoj baraktas iom pli ol

kutime. Se vi rigardas al la membronombroj en Usono, Italujo,Germanujo ktp., vi vidos, ke la nombroj emas je falo kaj“stagnas” nur en tiuj landoj, kie agema estraro agemekontraΩbatalas.

Çu temas pri vera krizo? Mi ne scias. Çiutage dekoj dakomencantoj komencas lerni Esperanton rete ekster kiu ajntradicia kurso, kaj abrupte aperas en ret-listoj per tiaj amindajmesa¸oj: “mi komenci lerni Esperanto pasinta sabato”.

Aliflanke, çiuj scias, kiom malfacile estas en tradicia kursoigi kursanon esperantisto. En la kazo de retaj komencantoj,tio estas praktike neebla– kial reta kurs-finintovolu pagi membro-kotizon al organiza√o?Sufiças al li aΩ ßiklaki sur kelkajTTT-ejoj por tro-vi multon pli oloni povas legi.

Nur kelkaj“stranguloj” ,kiuj volas spertivivan paroladon,rigardante lakunparolantonen la okulojn,en la fino tro-vas “la esperant-istojn”.

2) La movado enekonomie malriçajlandoj estas en pro-greso pli ol kutimekun çiuj siaj aparta√oj

(je kiuj eΩropanoj komencas alkutimi¸i). Brazilanoj, irananoj,kubanoj, kolombianoj, vjetnamoj, estas pli kaj pli multe-nombraj kaj aktivaj. Aliflanke, jen plia problemo: ili malfaciletrovas sian lokon en organiza√oj, kiuj estas pensitaj kaj ¸isnun agorditaj por okcidentaj mez-klasuloj. Ne temas nur priUEA, sed pri çiuj Esperanto-organiza√oj (inkluzive de la plejmaldekstraj kaj revoluciaj).

Çi tiuj du supraj konstatoj, laΩ mi, estas la strukturaj kialojde granda parto de niaj nunaj problemoj. Tamen ne temasnur pri problemoj, sed eble ankaΩ pri mirindaj oportuna√oj,se ni kapablos utiligi ilin.

Ni devus esti kontentaj, ke Esperanto eniris tre bele en labravan novan te≈nologian mondon. Ni devus tre multe dankiçiujn tiujn kreantojn de pa¸oj, de kursoj, de tekstoj en lareto. En çi tiu okazo nia movado pruvis sian kapablonadapti¸i al novaj situacioj en mirinda maniero.

Nun simple niaj tradiciaj strukturoj devus starigi al si laproblemon, kiel utiligi çi tiun abundan aktivadon kaj igi ¸inintegra parto de la movado.

Kompreneble ni devas esti kontentaj ankaΩ pri la plii¸ode esperantistoj en çiuj landoj de la mondo, kvankam tiopovas kaΩzi problemojn por la establi¸intaj rutinoj kajfinancaj fluoj. Çu finfine nia celo ne estas disvastigiEsperanton ankaΩ al Etiopujo? Kiu decidis, ke etiopoj estastro malriçaj por Esperanto? Mi çiam demandis kaj ankoraΩdemandas min, kial noktaj fantomoj ne atakas la trankvilandormon de niaj estraranoj, respondeculoj, çef¸eneralajgvidantoj, kiam Esperanto ankoraΩ malçeestas en Etiopujo,Indonezio, Filipinoj, Paragvajo, ...

Kaj cetere, se ni parolas pri pozitiva√oj, ni ne forgesu, ke lasinteno de lingvistoj kaj scien-

cistoj al Esperanto neniamestis same objektiva kielnun. Mi ne volas citianekdotojn aΩ perso-

najn traviva√ojn, sedmi renkontas çiammalpli da tiuj kom-pataj, superecajridetoj, kiuj ku-timis saluti iunajn aludon je Es-peranto. Tio es-

tas unuflanke ¸o-jiga sed aliflankedevas instigi nin nefaligi la nivelon denia scienca agadopri/por Esperanto.Unu soci-lingvisitikaaΩ esperantologiaverko devus samevalori kiel unu poemode enami¸inta ko-mencanto.

Do, rekte kaj kura¸e...

EsperantoOficiala organo deUniversala Esperanto-Asocio(en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)

Fondita en 1905 de Paul Berthelot(1881-1910). Establita kiel organode UEA en 1908 de Hector Hodler(1887-1920).

Redaktoro: Stano Marçek.

Adreso de la redakcio:Revuo Esperanto, p/a Stano Marçek,Zvolenská 15, SK-036 01 Martin,SlovakioTelefono kaj telefakso:+421 43 4222 788Retpoßto: [email protected]

Aperas:en çiu monato krom aΩgusto.

Redaktofino: la 10-a de çiu monato.

Legata en 115 landoj.

Voçlegata por vidhandikapitoj.

Abonprezo: varias laΩlande (EUR 32;USD 30; JPY 3300 ktp); informi¸u çevia landa asocio aΩ çe la CO.Unuopa ekzemplero kostas eur 3,00.

Anonctarifo (eΩroj): 1 p. 1000, 1/2p. 550, 1/4 p. 300, 1/8 p. 165, 1/16p. 90. Movada rabato 50%. Anoncojsur ekstera kovrilo kostas duoble.Rabato por tuja ripeto 20%.

Banko: Bank MeesPierson, Postbus749, 3000 AS Rotterdam (konto n-ro25.52.89.804). Nederlanda poßta ¸ir-konto: 37 89 64 (Den Haag).

Kreditkartoj:

Adreso de la Centra Oficejo de UEA:Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJRotterdam, Nederlando.

Telefono: +31-10-436-1044.

Telefakso: +31-10-436-1751.

Retpoßto: [email protected].

TTT: http://www.uea.org

Aganta ¯enerala Direktoro:Trevor Steele.

Direktoro de la Centra Oficejo:Pasquale Zapelli.

Vi trovos...Vi trovos...en tiu çi numero plurajn ßan¸ojn:krom iom eksperimentaj aspekto kaj enhavo (la nova redaktoro proviskudri por la revuo novajn vestojn kaj invitas vin al koresponda enketo)vi povas konati¸i kun la çi-jara kongreslando, kun du novaj viza¸ojçe UEA, legi pri informado, instruado kaj utiligado, pri diversaj aktivecojde esperantistoj tra la mondo kaj lastpa¸e eble eç iom amuzi¸i aΩprovi solvi krucenigmon... – Frap-frap! La nova redaktoro iom timemefrapas vian pordon, kore vin salutas kaj scivolas pri la akcepto...

Enhavo 3 .... Do, rekte kaj kura¸e... (Novjara mesa¸o de la prezidanto de UEA

(Renato Corsetti) 4 .... Brazilo atendas kun malfermitaj brakoj (James Rezende Pitton) 7 .... Harmonio interne, ekspansio eksteren (babilado inter la novaj ¯enerala

Direktoro kaj Redaktoro) 8 .... Informi pri la ideo (Andrej Grigorjevskij) 9 .... Çu kapti sukcesßancon, çu pluludi? (prof. Helmar Frank)10 .... Labor-plano: Utiligado de Esperanto (Renato Corsetti)12 .... TRA LA MONDO: E-ßildoj en la brazila stacidomo. Yumeiho en Latinameriko.

Urbo kiu defiis Esperanton. Memore al Gaston Waringhien. KontraΩ infan-laboro.14 .... SAT-Amikaro apud Sejno. Debatoj en Belgio. La rezulto de LIRO-2001.15 .... Murgazetoj. EQUAL: Çu ßanco por ni? 18.000 elektronikaj libroj.

ÇESAT apud Elbo.16 .... La duetapa rusia en Kostroma. La lingvojaro en Makedonio. Kunlaboro GSM.17 .... Hanojo, via rendevuo. La Subparaibvala. Jubilee en Kroatio. Pola GRUPE-5.18 .... ZAMENHOFA TAGO: Valencio, Vicenza, Rio-de-¬aneiro, Londono, Tel-Avivo,

Verono, Tajvano, Prilep, Sarajevo, Kaliningrad, Togolando, Teherano.20 .... LOKE: Malto, Çinio, Tajlando, Litovio, Nederlando, Serbio, Alzaco.

Eblas kontribui al E&I (Esperanto&Interreto).21 .... FAKE: Edukado. Astronomio. Eltrad. Ateistoj. Radio. Literaturo. Rebatreto. Stomatologio.

Interreto. Reta radio. Edukado.net: nova projekto por praktikantaj instruistoj.22 .... NOVJARA DISTRA ANGULO: Lingvaj etudoj aΩ Plena Ilustrita Vort(lud)aro

de Stano Marçek. Krucenigma konkurso.FRONTPA¯E: Brazila teamo dum la UK en Zagrebo propagandis la venontan kongresonen Fortalezo: kantante, disdonante flavajn tukojn kaj pajlajn çapelojn. foto: Laurent Vignauld.

Estraro de Universala Esperanto-AsocioPrezidanto (strategia forumo, Unesko): d-ro RenatoCorsetti, Via del Castello 1, IT-00036 Palestrina,Italio; √+39-06-957-57-13; f+39-06-957-66-33;[email protected] (strategio kaj planado, UN Novjorko):prof. Humphrey Tonkin, 279 Ridgewood Road,West Hartford, CT 06107 Usono; √+1-860-561-26-69 [h]; f+1-860-561-52-19 [h]; √+1-860-768-44-48[of]; f+1-860-768-44-11 [of]; [email protected] (eksteraj rilatoj): prof. Lee Chong-Yeong, Shinsegae Town Apt. 5-1001, Soosung-Dong, Taegu 706-031, Korea Resp.; √+82-53-765-0880 [h]; +82-53-652-4488 [of]; f+82-53-652-8141[of]; +82-53-765-0881 [h]; lee@ esperanto.net.Ìenerala sekretario (faka agado, rilatoj kunTEJO, rilatoj kun la komitato, kongresoj, Nobel-kampanjo): Ivo Osibov, Vinkova¢ka 25, HR-21000Split, Kroatio; √+385-(0)21-535-650 [h]; +385-

(0)21-355-550 [of]; f+385-(0)21-346-613 [of];[email protected], administrado: s-ino Ans Bakker-tenHagen, Kastelenstr. 231-II, NL-1082 EG Amsterdam,Nederlando; √/f+31-(0)20-642-18-53; [email protected], kulturo, ILEI-rilatoj, sporto, landa agadoafriko: s-ro Gbeglo Koffi, B.P. 13169, Nyekonakpoe,Lomé, Togolando; √+228-27-21-17; [email protected]: s-ro Andrej Grigorjevskij, ul. Smirnova87-16, RU-153034 Ivanovo, Rusio; √+7/0932/426-433;[email protected] agado: s-ino Michela Lipari, viale GiulioCesare 223, IT-00192 Roma, Italio; √+39-06-39-72-61-98; f+39-06-39-72-61-69; michela.lipari@-

esperanto.org.Observanto de TEJO: s-ro Marko Naoki Lins.Observanto de ILEI: s-ro Maüro La Torre.

Novjara mesa¸oNovjara mesa¸o de la prezidanto de UEA de la prezidanto de UEA

6Renato Corsetti kun francaj esperantistoj dum la lasta Universala Kongreso

1143 (1) januaro 2002 ESPERANTO 3

1143 (1) januaro 2002 ESPERANTO 54 ESPERANTO januaro 2002 1143 (1)

Brazilo atendas kun malfermitaj brakojPriskribi sian propran landon al legantoj kun diversaj fonoj estas tre

defia tasko. Estas malfacile ne forgesi, ke eble la plej ordinara detaloestas tute neevidenta por tiuj, kiuj konas nek la landon, nek la kontinenton.Cetere, necesas koncizigi tiel kompleksajn temojn, kiuj plenigas tutajn biblio-tekojn! Mi tamen akceptis la defion. Al la legantaro de Esperanto certe plejinteresos la homa kaj natura aspektoj de la kongresa lando de la 87-a UK.

Brazilo: maro, tero, liro, koro, naturoKiam portugaloj unue alvenis al Brazilo en 1500, ili trovis kelkajntribojn de indi¸enoj kun la kutimo vori la malamikojn venkitajndum bataloj, por ensorbi ilian kura¸on. Sed plejparte la alvenintojtrovis, inter la multnombraj etnoj, tre dolçajn popolojn.

Oni kalkulas, ke je la alveno de portugalaj eltrovintoj, 5 milionojda indi¸enoj vivis en la teritorio de nuntempa Brazilo, kun proprajmoroj, sociaj sistemoj kaj riçaj mitoj. Pro perforta alikulturigo iliajidoj estas ne pli ol 300 mil, parolantaj 170 lingvojn. Kelkaj trovi¸asankoraΩ nekontaktitaj aΩ malofte kontaktitaj de la civilizo, sedla premo de la "okcidenta" kulturo estas tre granda, kio postulassuperhomajn klopodojn por konservi miljarajn tradiciojn. Lapacamo kaj gastigemo de tiuj popoloj triste fari¸is çefa kaΩzopor ilia ruini¸o, i.a. pro tute biologia kialo: infekti¸o per virusojfremdaj al ilia medio.

La nomoj de granda parto de la nunaj urboj, lokoj, plantoj kajman¸a√oj estas indi¸endevenaj, eç se avera¸a brazilano tute ne

konscias pri la originala sig-nifo de tiuj vortoj (same kielvi, leganto, antaΩ la espe-rantaj saguo, tapiro, mani-oko). Oni konsideras, ke lanuntempa brazila popoloheredis ne nur vortojn kajkutimojn, sed ankaΩ mul-tajn trajtojn de tiuj pra-brazilanoj.

Brazilo, kun siaj 170milionoj da enlo¸antoj (ç.75% en urboj), eble estasla lando kun plej grandarasa kunfandi¸o. Al la indi-¸enoj kaj al portugaloj asoci-i¸is afrikanoj ekde la XVI-ajarcento. Sklavigitaj ili venis(perforte, evidente) plejparteel regionoj de nunaj Ni¸erio,Benino kaj Angolo. Oni venigisilin por laboro en plantejoj, çarla spirito de la lokaj indi¸enojestis neregebla de sklavigistoj.

Kvankam pluraj le¸aj limigoj al sklaveco ekvalidis en la 1850ajjaroj, sklavismo en Brazilo oficiale daΩris ¸is la jaro 1888. Laproceso pri liberigo ne estis bone aran¸ita laΩ la socia vidpunktokaj la idoj de iamaj sklavoj çiam kalkuli¸is inter la lo¸antoj kunmalplej favoraj vivkondiçoj.

Je tiu tempo oni ekvenigis eΩropajn elmigrintojn por pli okupila teritorion, çefe en la sudo. Venis pluraj milionoj da portugaloj,italoj, germanoj kaj hispanoj. Kelkajn jarojn poste komenci¸isankaΩ la japana enmigrado, tiel ke nuntempe Brazilo estas lalando kun plej multnombra japanida lo¸antaro ekster Japanio.Tiuj laborfortoj, kiuj en siaj landoj spertis tre malfacilajnvivkondiçojn, laboris en kamparoj kaj en la industrii¸antaj urboj.Pli poste envenis libananoj, sirianoj, hungaroj, kroatoj, poloj,ukrainoj, svisoj, aΩstroj kaj, en malpli granda nombro, dekoj daaliaj nacioj. En la lastaj jardekoj, koreoj kaj çinoj estas laplej signifaj enmigrintoj laΩnombre. Sennombrajkontribuoj de çiuj çi kulturoj populari¸is tra la lando,çefe en la brazila kuirarto, jam riça pro indi¸enaj kaj

afrikdevenaj ingrediencoj. En la sudo,eΩropanoj trovis pli mildajn temperaturojn

kaj klimaton pli similan al siaj nasklandoj, çar dum somero (neforgesu: en decembro-marto, çar ni estas sudanoj!) latemperaturoj en Rio, ekzemple, ofte atingas 40 celsiusajngradojn.

MalgraΩ tiom da influoj, la portugala lingvo estas mirindeunueca en Brazilo! La escepto estas tipaj regionismoj kaj akcentoj,tute supozeblaj pro la granda teritorio kaj diversaj geografiajrealoj. Oni tamen tute ne rajtas paroli eç pri brazila lingvo, çarnur kelkaj diferencoj estas inter la brazila varianto de la portugalakaj la originala lingvo.

La gaja karaktero de la popolo manifesti¸as ankaΩ ensennombraj ritmoj, kelkaj mondfamaj kiel sambo kajbosanovo kaj tiel multaj diversaj dancoj kaj muzikstiloj

de sudo ¸is nordo. Tial mi vetas, ke estos samtempe malfacilakaj facila tasko organizi la Nacian Vesperon en la UK.

Karnavalo estas la plej konata brazila festo en la mondo.Sub televida premo, la paradoj perdis multon de la spontanaorganizi¸o de la komunumoj kaj de la popola kreivo. Iasenceen plej grandaj urboj la festo fari¸is industrio kaj la karnavalajinstitucioj profesie rilatas al sponsoroj. Sambrançaj sponsoroj,kiel televidçenoj kaj biermarkoj, eç disputas inter si ekskluzivajnrajtojn. Por solvi tiujn demandojn i cetere ne plu estas limigitaal la tradicia kalendaro. Tra la tuta jaro pluraj grandaj urboj enBrazilo stimulas karnavalajn paradojn, por la konsterno dereligiemaj konservativuloj, kiuj opinias tiun ekstersezonanfestadon malpia...

Eç se iom longe enfermitaj en siaj komunumoj kaj vila¸oj, laidoj de la unuaj enmigrintoj pli kaj pli miksi¸is kun homoj elaliaj rasoj. En publikaj lernejoj oni kutime havas en sama

çambro homojn el plej diversaj devenoj. BedaΩrinde Brazilo havasunu el la plej malegalaj distribuoj de riçeco en la mondo, tiel keen privataj lernejoj kaj universitatoj tiu diverseco ne ripeti¸as.Pliegaligi la vivnivelajn kondiçojn, laΩ rasoj kaj laΩ regionoj, estasvera socio defio. La rimedoj estas multaj(Brazilo estas inter la dek plej grandajekonomioj en la mondo), same kiel laproblemoj.

Tute paradokse, malgraΩ la historia en-radiki¸inta plureco, bedaΩrinde regas kaßitaj(foje malkaßaj) rasismaj antaΩju¸oj çe iuj. Labrazila le¸aro preskribas fortan punon al

pruvita rasismo, kiu tamen ofte en la praktiko montri¸as malfacilepruvebla. MalgraΩ çio, la ideo pri kunvivado inter malsamajgentoj, kun malsamaj kutimoj kaj religioj, estas ¸eneraleakceptata. Mi estas certa, ke pro tio Esperanto trovas inter labrazilanoj tiel fekundan grundon. Eç se homo ne konas aΩ nerekte kredas je la ebleco de internacia helplingvo, la ideo en simem estas tute natura al la natura homekumenismo debrazilanoj.

La naturo kaj la regionojLa naturo estas tiel riça kaj la arbaroj tiel kompleksaj kaj densajvivsistemoj, ke brazila verkisto foje nomis ilin verda infero. Protiu eco la okupado de la internlando estis malrapida tra lajarcentoj kaj la lo¸antaro plu koncentri¸as relative proksime alla brazila marbordo, 7400 km longa. Brazilo dividi¸as laΩ 5regionoj kun pli malpli unuecaj trajtoj:

Sudorienta – sur 900 mil km2 (10% de Brazilo), tie trovi¸as42% de la brazilanoj (72 milionoj), ne hazarde ankaΩ la çefajurbegoj Sao Paulo kaj Rio-de-¬anejro. ¯i estas la plej gravaindustria regiono (50% de la brazilaj industrioj) kaj çefaproduktanto de kafo, oran¸o kaj sukerkano. Pro la situo, la klimatojvarias de la tropika ¸is la duondezerta, kaj famas la pejza¸oj depla¸oj, montaroj kaj historia arkitekturo.

Suda – la dua plej industrii¸inta (7% de Brazilo, 15% de lalo¸antaro), ¸i havas gravan produktadon de man¸a√oj (viando,sojo, rizo, tritiko). Tie estas la civitanoj kun plej rektaj kontaktojkun najbaraj landoj, pro proksimeco kaj eç komunaj gaΩçaj

En Minas Gerais pluraj urboj konservas kielmondhereda√on la XVII-jarcentan kolonian barokon

En Iguaçu iri en observejojn, tute apudakvofaloj, estas nemaltrafende

Karnavalaj grupojprezentas çiujare sociajn kaj historiajn temojn

Rio-de-¬anejrorestas la plejkonata urbo de la lando

En Salvador (Bahia), arkitekturariçeco kaj 365 katolikaj pre¸ejoj

Kara Stano,Vi, la nova redaktisto, petis min, la novan agantan direktoron,

klarigi, kial mi decidis surßipi¸i, kiam la maro ßajnas aparteturbulenta kaj çu mi kiel verkisto jam havas scenaron por pluaçapitro de mia propra vivromano.

Bona demando. Jen mi estis en mia praelemento, en aΩstraliaarbaro (La fotoalbumo!), kie oni aΩdas nur birdojn kaj insektojn,kie sova¸aj kanguruoj preterhopas vespere. Kaj mi legadisdiversflankajn kritikojn kaj raportojn prirezignaciemo: UEA en krizo; UEA mal-demokratia; UEA stagnas; UEA ne pluservas al siaj membroj; UEA foruzas sianmonon por pagi al deko da salajruloj;venenaj rilatoj inter la estraro kaj laoficistaro.

Mi tamen decidis kandidati por laposteno de enerala direktoro. Çu mi estasmaso≈isto?

Unue mi diru, ke por mi estas privilegiolabori por Esperanto. Kion ajn diru laeksteraj kaj internaj kritikantoj, la aferoEsperanto estas unu el la plej noblaj sur latero. Eventuala çi-kunteksta demando: çumi estas finvenkisto aΩ raΩmisto? Mi dubas,çu iu ajn esperantisto estas nur tia aΩ nurtia çi: almenaΩ mi estas kaj kaj. Esperantodonas al mi ilon, per kiu mi verkas kaj ¸uasamojn kaj amikecojn – mi estas do“raΩmisto”. Aliflanke, la lingvo ne tiel interesus min, se ¸i nehavus la celon revolucii la kulturon de nia planedo. Finvenkismafanfarona√o? Mi kredas, ke ne.

Mi jam iom spertis la çiutagan vivon en la Centra Oficejo enRoterdamo. KontraΩ la tro oftaj kritikoj de homoj, kiuj probableneniam estis tie, mi povas jam diri, ke tie laboras diligentaj kajsindediçaj profesiuloj. La amaso da çiutagajtaskoj estas peza ßar¸o, kiu restigas lahomojn en siaj oficejoj longe post la devigade√ortempo.

Çu do çio bonas, çu nenio estas ßan¸ebla,ßan¸inda, ßan¸enda? Nu, estas multajindikoj, ke ni devas fari ion novan. La daΩrafalo de la anaro estas alarma: çu tio ligi¸asal la funkciomaniero de la CO? Eble ne, sedni devas pripensi tion. Evidente la domo enRoterdamo ne plu konvenas: ¸i ne estassufiçe granda, kaj i ekkaduki¸is. Sed çu açetinovan domon? Kie? Çu dividi la funkciojn kajhavi diversajn malpli grandajn ejojn divers-loke, eble en landoj malplikostaj? La kom-putilaro estas eksmoda, nepre plibonigendaaΩ eç anstataΩigenda. Tio ne okazos sengrandaj kostoj.

Kompreneble oni ne povos fari decidojn pri çiuj çi ßan¸oj enla unuaj semajnoj de 2002. Sed mi sentas, ke UEA enirastransforman periodon. Tio parte konsolas min kontraΩ lakonscio, ke multrilate mi estos komence la plej nesperta agantadirektoro en la movada historio. Eble nova homo pli facileakceptus la neceson radikale çion pripensi.

Supre vi legas mian moton, mian esperon: harmonio interne,ekspansio eksteren. Çu mi atendas du miraklojn? Çu estas naivememorigi la samideanojn, ke ni ja estas tiaj: ni havas malgraΩçiaj diferencoj la saman ideon, ke tiu ideo estas absolute

Harmonio interne, ekspansio eksterenBabilado inter la novaj ¯enerala Direktoro kaj Redaktoro

prifierinda. Sed ekspansio eksteren: jen vera defio. Kaj tamenpost miaj spertoj en Litovio dum la pasintaj tri-kvar jaroj miscias, ke ankoraΩ estas amasoj da homoj, kiujn altiras la ideode neΩtrala tuthomara helplingvo.

Mi vidas la rolon de la direktoro de la CO kanala: mi funkciukiel kanalo, tra kiu fluu la abundaj energioj de la homoj en laoficejo mem, de la estraro, kaj antaΩ çio de la dise lo¸antaj

membroj de la tutmonda movado.Kaj nun mi volas inversigi la proceduron,

Stano. La organo Esperanto estas ege grava:se vi estas ano lo¸anta en fora kontinento,la revuo preskaΩ estas la movado!

István estas tre kapabla homo kaj metissian stampon sur la revuon dum jardeko. Sedsendube vi havas proprajn celojn ne nepresamajn. Mi nun invitas vin klarigi al ni viajnesperojn pri la estonta laboro.

Trevor Steele

Dankon, Trevor!Jes, István faris bonan kaj grandan laboron kaj ni çiuj kore danku lin pro tio.

Simile kiel vi, ankaΩ mi venas preskaΩ kielnovico (kvankam kun pluraj redaktorajspertoj). Por bone fari la laboron, ankaΩ mido bezonos helpon de la tuta skipo, de lafunkciuloj, asocioj, kluboj, membroj, sed kial

ne ankaΩ de ne-membroj, kiel proponas Renato en la novjaramesa¸o.

Viaj ideoj plaças al mi kaj mi estas çi-koncerne via samideano.Mi serços kun vi la internan harmonion kaj kiel redaktoroklopodos konstrui kanalojn, kiuj dampos diversajn turbulojn.La ekspansio eksteren estas nia komuna devo (pri ¸i ja estas

nia laborplano) kaj la vorto kanalo taΩgasplursence ankaΩ por la revuo mem: ¸i estubone funkcianta informa kanalo, ligilo interni çiuj: la estraro, la membraro, la grupoj kajla asocioj. Por ke tiu informa kanalo bonefunkciu, ¸i tamen devas esti ambaΩ—direkta.La redaktoro ja povas aperigi nur informojn,kiujn li sukcesas akiri.

Mi venis al la unua el miaj esperoj, aΩdefioj: Çu esperantistoj volas havi revuon kiufidele informas pri çio grava en niaEsperantujo? Se jes, ili klopodu helpi kaj fideleinformi la redaktoron pri la disaj nova√oj. Liordigos kaj redaktos ilin, kaj redonos ilin alçiuj pere de la revuo... Kiel simple, çu ne?

Mia dua espero, aΩ defio: kiel komercistomi malkovris regulon: se oni volas vendivaron, anstataΩ laΩdi la isnunan produkton

oni atente aΩskultu kion bezonas la kliento – kaj klopodu donition al li. AnkaΩ redaktoro devas esti “komercisto” kaj aΩskulti,kian gazeton deziras la leganto (kiu ja pagas ¸in). Çi-koncernejam nun ßajnas al mi (sed mi eble eraras), ke la revuo iom troseriozi¸is kaj oficiali¸is, ke ¸i iom malproksimi¸is de la simplapopolo, de ¸iaj çiutagaj verdaj ¸ojoj kaj zorgoj. Do mi volus iompli da atento dediçi “al la popolo” , enkonduki ankaΩ distra√ojn k.s.

Çu vi reagos, kara leganto, al la esprimitaj esperoj-defioj? Viaredaktoro scivolas pri via opinio. Sufiças poßtkarto aΩ ret-mesa¸o! Stano Marçek

Trevor Steele

Stano Marçek

3

1143 (1) januaro 2002 ESPERANTO 76 ESPERANTO januaro 2002 1143 (1)

tradicioj. i estas la çefa regiono por vino, pro subtropika klimato.Tie trovi¸as i.a. la famaj akvofaloj de Iguaçu [iguasu'].

Mezokcidenta – en tiu regiono, pli-malpli geografia centro dela kontinento, vivas 7% de la lo¸antaro sur 20% de la brazilateritorio. La malproporcio estas pravigita de Pantanal, malsekaregiono kiu estas natura sanktejo de besto-specioj, ege vizitinda.En ¸i trovi¸as Brasília, la çefurbo naski¸inta en 1960 el la urbo-koncepto de Oscar Niemeyer.

Nordorienta – lo¸loko por 28% de la brazilanoj sur 18% de lalanda teritorio, i estas la parto de Brazilo kie la homoj plej suferaspro naturaj malfavoraj kondiçoj, çefe pro granda duondezertainternlando. Spite al tio, ¸i estas la regiono kun plej diversajkulturaj manifesti¸oj, kun fortaj afrikdevenaj trajtoj kaj la plejantikvaj homspuroj en la Amerika kontinento.

En kelkaj urboj videblas signoj de la invado de nederlandanojkaj francoj (XVII jarc.), seriozaj minacintoj al la superrego deportugaloj dum koloniaj tempoj (Brazilo sendependi¸is en 1822).En i trovi¸as rava marbordo, çe kiu staras i.a. la bela kongresurbo

Fortalezo kaj la bunta unua çefurbo de la lando, Salvador, enBahia.

Norda – La plej maldense lo¸ata (45% de la lando kaj nur 8%de la lo¸antaro!), ¸ia okupado okazis çefe laΩlonge de la riveroj.Tiu regiono estas ege grava pro la pluvarbaro, kiun oni krom-nomas pulmoj de la planedo, kun 55 mil plantspecioj (katalogitaj...)kaj la rivero Amazono, la plej granda en la mondo laΩ akvo-volumo; fakte en ties baseno trovi¸as 1/5 de la dolçakvo-rezervojde la mondo. Estas gigantaj bienoj, el kiuj la plej granda havas30 mil km2 – samgranda areo kiel Belgio!

Pro la distancoj, la diversaj regionoj de Brazilo restas plejpartemalkovrotaj de homoj el aliaj regionoj. Por ni en la Sudo, la fruktoj,la man¸a√oj, pejza¸oj kaj tradicioj de la Nordo konsistigas tutanuniverson, kiu plu surprizas nin. Kongresanoj estos bonßancajhavi tiel riçan sperton, en la UK kaj çirkaΩaj ekskursoj.

James Rezende PitonUEA-Komitatano "A"

kaj ano de UEA-Komisiono por Ameriko

KvazaΩ duonkontinento, Brazilo prezentasplej diversajn pejza¸ojn: kanjono en suda Brazilo

En la brazilaj arbaroj tamen kaßi¸as dan¸eroj por(ne)esperantistoj: tiel çi oni kaptas la krokodilojn!

Do, rekteDo, rekteDo, rekteDo, rekteDo, rektekaj kura¸e...kaj kura¸e...kaj kura¸e...kaj kura¸e...kaj kura¸e...

tra unu el la plej tragediaj jarcentoj, la pasinta. La heroa√ojpli aΩ malpli grandaj kaj la solidarecaj agoj faritaj de niajantaΩuloj trapuntas çiujn kontinentojn kaj çiujn jardekojn.Memorigi pri kelkaj estus nejuste, sed eble iam iu volosverki verkon pri la lingvo de solidareco.

Ni estas, do, la fiera Esperanto-movado, kiu dum pli olunu jarcento faris sian laboron por interkompreni¸o kajpaco sen pagoj kaj sen dankoj, dum la oficialaj instancoj,pagate kaj laΩdate, ofte faris, kaj ankoraΩ nun faras, lamalon. Çiukaze ni ne havas ion ajn por timi el la komparokun lastmomentaj merkatistoj kaj tutmondistoj.

Sed certe ni havas ion por timi el la komparo kun laantaΩaj esperantistaj generacioj. LaΩeble ni intensigu nianagadon soci-utilan, favoran al suferantoj en çiuj partoj dela mondo. Pri tio, sub la ßildo Agado Espero, vi havos okazonlegi plue dum la venonta jaro. Ne sufiças esti proponatapor la pac-premio Nobel, gravas ankaΩ meriti ¸in.

Do, rekte kaj kura¸e, kaj kun la konscio pri tio ke ni laboraspor pli bona mondo, ni daΩrigu nian kutiman laboron:informado, instruado, utiligado.

(Pro tio, ke en novjaraj mesa¸oj oni ne eniras detalojn,mi ne eniros detalojn, sed vi scias pri kio temas.)

Tre feliçan jaron al çiuj!

Renato Corsettiprezidanto de UEA

Do, se çio plejbonas en la plej bona mondo, ßajnas tutesenbaza tiu fenomeno de idea rezignismo kiu atakas partojnde la malnova movado. Esence, eble temas pri la jeno: ni,la esperantistoj, diras, ke la popoloj faru en konsento unugrandan rondon familian. La aliaj diras ke ne, ke la rondone estu farata en konsento sed laΩ la reguloj de la MondaKomerca Organiza√o, kaj ke ¸i ne estu familia, çar iuj estasregantoj kaj iuj regatoj.

Çar multaj kredas je tio, ankaΩ ni kredu je tio (la psi≈ologiapremo en multaj landoj estas tro granda, por ke oni nekonkludu tion). Sekve ni serçu por ni ian pli facilan niçon,en kiu ni povos debati inter ni pri ni kaj pri niaj pasintajgloroj for de la granda, freneza mondo.

Ne, karaj geamikoj, ni ne devas fu¸i el la mondo sed vivien i kaj al i proponi nian solvon, nian vizion kaj la valorojn,kiujn ni efektive sukcesas praktike realigi.

La ideoj pri merkato kaj senkompata venko de la plejforta estas baze kontraΩaj al niaj ideoj. Ni volas mondonjustan kaj plurcentran. Ni humile estas la malhumilajheredantoj de pluraj granduloj: Zamenhof mem, kieskongresaj paroladoj estas daΩre relegindaj por kompreni¸is kiu grado ni rifuzas militon kaj perforton, E. Privat, I.Lapenna, kaj longa listo da aliaj, kiujn mi ne povas nunplene mencii.

Ni estas ankaΩ kaj çefe la senmeritaj heredantoj degeneracioj da esperantistoj, kiuj batalis, baraktis kaj esperis

Informi pri la ideoTre ofte ni informas pri Esperanto prezentante niajn atingojn, eldonitajnlibrojn en Esperanto, ni mencias radiostaciojn, Universalajn Kongresojnktp. Ofte tio estas farata per tre belaj kaj amase dissendataj informiloj.Sed ial tio preskaΩ ne helpas al la movado pligrandi¸i. – Kial?

En nia historio ekzistas interesa fenomeno pri la kvantode novaj esperantistoj kaj gravaj atingoj. Se onianalizas tiujn ciferojn, oni trovas, ke ... la plej granda

kresko estis komence. AntaΩ la 26-a de julio 1887 nurLudoviko Zamenhof parolis la de li kreitan lingvon. Iam postefrapis lian pordon Antoni Grabowski kaj okazis la unua enla historio interparolo en Esperanto. Da E-parolantoj jam estisdu, aΩ, do, 200-procenta kresko! Verßajne samtempe lalingvon ekposedis ankoraΩ kelkaj personoj... Çiuokaze postunu-du jaroj da E-parolantoj jam estis miloj aΩ plurmiloblakresko!

Kaj tiu kresko okazis en la situacio, kiamankoraΩ preskaΩ neniu parolis la lingvon!Ne ekzistis literaturo, ne ekzistis UniversalajKongresoj, IJK-oj, Pasporta Servo, eç lokajkluboj kaj neniuj el la kutimaj atutoj de niaE-varbado.

EΩropo tiam jam havis “la internacianlingvon” - la francan, kiu estis tiutempe plidisvastigita inter la kleraj homoj ol nun laangla. ¯in parolis çiuj, kiuj internacievoja¸is. Parolis in diplomatoj, aristokratoj,verkistoj, poetoj, komercistoj... Parizo estisla centro de la mondo kaj la franca kulturodisvasti¸is senlime.

Kaj tamen çiujare la kvanto da E-parolantoj senhalte kreskis. Mondfamajpersonoj anoncadis pri sia subteno alEsperanto, mem lernis la lingvon, reko-mendis ¸ian lernadon al aliaj, la lingvoakiradis subtenon en diversaj internaciaj organizoj, estispridiskutata en sciencaj rondoj...

La kvanto da esperantistoj i¸is tiom granda, ke ili finfinesukcesis organizi¸i, aperis Universalaj Kongresoj, fondi¸isUEA kun la Delegita Reto, akcepti¸is verda stelo kaj verdaflago... – Kaj iam tiuperiode la kvanto de E-parolantoj çesiskreski. Oni trovas en la historio indikojn pri tio, ke en la 20-aj jaroj rapide evoluis la laborista E-movado, amase instruisAndreo Cseh (komence uste al laboristoj), sed en la historiode la enerala E-movado oni ne trovas iujn gravajn atingojn.Nur la datojn de la Universalaj Kongresoj, kiuj rapide stabili¸isje avera¸e samaj nombroj da partoprenantoj.

Kio povas esti la kaΩzo? Çu la ekstera mondo? Sed ¸iapenaΩ estis malpli favora al Esperanto ol fine de la 19-ajarcento. Mi inklinas al tio, ke la kaΩzo estis la esperantistoj

mem. Tiuj dank'al la grandaj atingoj de la pioniroj nun povisreklami la lingvon per iaj senteblaj valoroj aΩ "multnombraj"libroj, E-perioda√oj, kongresoj, kluboj, frateco, amikeco, etosokaj aliaj allogiloj de "la familia rondo".

Iom po iom oni komencis varbi vokante ali¸i ne al la ideode neΩtrala internacia lingvo, sed al aparta E-mondeto, kunpropra originala literaturo, kun propraj tradicioj, proprakulturo kaj bonegaj interhomaj interrilatoj.

Kiu do unue venis al tiuj alvokoj? Tiuj, kiuj bezonis ¸ustetian mondeton. Kaj sekve la mondeto i¸is çiam pli fermita,

pli aparta, pli sekta.AnkoraΩ unu problemo de la "familia

rondo" estas tio, ke i ne povas esti tro vasta.Se en la rondo estas tro multaj homoj, do,ne çiuj konas unu la alian kaj la rondo neplu estas tiom komforta. ¯uste pro tio enpreskaΩ çiu urbo, kie estas E-grupo, estasnur unu E-grupo kun maksimume 30-40partoprenantoj. Eç se en la urbo lo¸as 10milionoj da homoj. Foje al tiu grupo iu venas,foje iu foriras. Avera¸e restas la samakvanto.

Kaj çar E-grupoj estas la organizafundamento de E-movado, ne kreskasankaΩ ¸i, krom la okazoj, kiam E-grupojaperas en novaj teritorioj. Pli da kontinentoj,pli da landoj, pli da urboj – pli da E-grupoj.

La plejparto de ni estas tute kontenta pritiu stato. En pluraj diskutrondoj, en kelkajlandoj, demandinte pri la ebleco, ke iam

Esperanto i¸os tutmonda kaj ne plu ekzistos apartaEsperantujo, kie ni ¸uos nian etoson, mi ricevis respondon"Eble ni ne ßan¸u ion?".

Ne hazarde unu el niaj plej elstaraj E-informantoj GermainPirlot asertas, ke neesperantistoj pli bone kaj pli trafekapablas informi pri Esperanto ol esperantistoj mem. Certe,se la idealo estas grupo, oni ne bezonas vere disvastigi lalingvon. Sufiças, ke venu kelkaj novaj personoj por anstataΩitiujn kelkajn, kiuj ial foriris. Sed la neesperantistoj, kiujkapti¸as per la ideo, rakontas ¸uste pri la ideo.

Konklude: Por provizi lokajn aΩ internaciajn E-grupojn perkelkaj novaj membroj oni informu pri la grupaj oportuna√oj.Por tutmonde akceptigi Esperanton necesas en la informadoprezenti faktojn, en kiuj reali¸as la ideo de Esperanto, kielinternacia lingvo.

InformadoInformado

de Andrej Grigorjevskij

Esperanto bezonas la reton!Iom malpli ol dek jarojn en la mondo furoras nova artefarita(kaj eç plana) lingvo – HiperTeksta Markiga Lingvo (HTML),dank’ al kiu la mondo unui¸as pli rapide ol estis imagite enla plej aΩdacaj fantazioj pri la Fina Venko de Esperanto.

La lingvo mem estas pli simpla ol Eo kaj helpe de modernajprogramoj oni povas eç tute pri i forgesi, se oni volas nur

iel ornami siajn hejmpa¸ojn. Sed tamen per ¸i oni ne povasinterkomuniki, i nur helpas prezenti informojn en ajna lingvo– çu la angla, çu la rusa, çu Esperanto.

Kaj do, Esperanto ekuzi¸is en la Reto preskaΩ tuj, kiam ¸ii¸is pli-malpli publike alirebla. Multaj landaj asocioj dank’ al¸i revigli¸is, multaj perditaj samideanoj retrovi¸is, amaso denovaj interesitoj eklernis en retaj E-kursoj. Nun retserçilojtrovas en TTT (TutTera Teksa√o aΩ WWW en la angla) ne malpliol 50 mil pa¸ojn en Eo, konstante aperas novaj retejoj kajnovaj projektoj. Kelkaj estas ege bonaj, sed la aliaj – ne tute.

Tial estas tre bonßance, ke iniciata grupo de Sveda E-Junularo, subtenata de TEJO, lançis kaj jam dufoje okazigisseminarion Esperanto@Interreto.

La dua seminario pasis inter 26 okt - 04 nov 2001 enUppsala, 60 km norde de Stokholmo. Kvardek partoprenintoj,kiuj venis de 17 landoj de EΩropo kaj ankaΩ de Kanado, lerniskaj instruis la bazojn de preskaΩ çiuj çefaj retaj teknologioj,parolis pri estontaj projektoj, aΩskultis raportojn pri la plejinteresaj el la jam pretaj.

Ege interesa estis prezenti¸o de Franko Luin, la kreinto deretejo esperanto. nu (en kiu trovi¸as i.a. eLibrejo kun pli ol200 elektronikaj E-libroj, informservo NUN, amuzaj kaj belajbildogramoj). Franko speciale ravis min per la rakonto pri laGazetkiosko – la katalogo de monda gazetaro, kiu funkciasen la retejo de Sveda E-Federacio kaj allogas çiujare miliononda vizitantoj!

AnkaΩ multaj aliaj partoprenintoj estis rimarkindaj (dankonal la TEJO-organizintoj – Hokan Lundberg, Sonja Petroviç,Nastja Ko√evnikova k.a.)! Aparte multajn laΩdojn ricevis BertiloWennegren, preparinta bonegajn kursojn pri la bazoj deHTML, pri la problemo de supersignoj en la reto, kiu mem

Postsekvoj de E@@@@@I en RusioDum Rusia E-Kongreso, 10-16.12.2001, okazis kurso priInterreto. La organizantoj speciale luis komputilan halonkun 10 komputiloj, kiu uzeblis dum entute 4 aΩ 5 horoj.La kurson (kiu enhavis enkondukon en HTML-on kajdiversajn utilajn teoriajn sciojn) gvidis Slavik Ivanov.Partoprenis 15 personoj, el kiuj multaj unuafoje en siavivo kreis proprajn retpa¸etojn.

¬us aperis kompakt-disko Esperanto XXI: rezultoj de la 2001-a jaro. En ¸i estas libroj de eLibrejo (Franko Luin permesis

tion dum la vizito al E@I), PMEG de Bertilo (same kun lapermeso) kaj preskaΩ kvar horoj de E-muziko en mp3 (çeferusia, ne aperinta en interreto), pluraj ruslingvaj E-lerniloj,diversaj vortaroj – ankaΩ troveblaj rete ktp. – entute ç. 600Mb. La diskon preparis Andrej Grigorievskij, multe helpis AlekIzjumenko. AnkoraΩ unu interreta kurso por esperantistojokazos en Ivanovo fine de januaro. Oni jam disponigis al nieblecon labori per komputiloj kaj senpagan ret-aliron, sednun niaj aktivuloj estas okupitaj per ekzamenoj (preskaΩ çiujestas studentoj kiuj en Rusio ekzameni¸as vintre kaj somere).La kurson gvidos mi kaj unu loka aktivulo-interretumanto.

Andrej Grigorjevskij

8 ESPERANTO januaro 2002 1143 (1) 1143 (1) januaro 2002 ESPERANTO 9


D-ro Wang Huai Yu, iama aktivulo de çinia E-movado, nun lo¸as kaj laboras en Rusio. En novembro-decembro 2001 lirestadis en Ivanovo, gvidis kursojn pri çina lingvo, çina gimnastiko, prelegis al medicinaj studentoj, renkonti¸is kun √urnalistoj...Çio okazis en Esperanto, kun interpretado fare de ivanovaj esperantistoj. Jen d-ro Wang post prelego en junulara kafejo.

çiam estis afable disponebla al ajna demando de malcertajnovuloj.

Tuttage kaj nokte, en ajna libera momento oni povis sidiçe komputiloj kaj fari ion en la reto – kaj multaj tiel sidistage kaj nokte (ne pro la programo – en ¸i sufiçis ankaΩdistraj eroj). Dum ajna libera momento la plej entuziasmajretuloj parolis nur pri la reto kaj programado, tiel ke unuveterano de TEJO-aran¸oj eç retorike eksklamis: çu ni estasesperantistoj aΩ programistoj?!

Kion eblas respondi? Jes, ni estas esperantistoj, sed la nunamondo çiam pli grandparte plivasti¸as per la reto. Se ni nelernos tie senti nin komforte, ni fine restos lo¸antoj de lamalpli granda parto. Do, ne hazardas la slogano de laseminario Esperanto@Interreto: Esperanto bezonas la Reton!

A. Grigorjevskij (el HdE)

foto

Andr

ej G

rigor

jevs

kij

Grava, sed tute ne jam decidapaßo trans la limojn de laEsperanto-movado al pli ¸ene-

rala enfiltri¸o de la Zamenhofa lingvoen la universitatnivelan klerigadon estisla fondo de la Akademio Internacia dela Sciencoj (AIS) pro la decido de lasanmarina registaro, surbaze de lapropono farita en 1981 de la sciencakonsilantaro de EΩropa Klubo. Pro çi tiuregistara decido, kiu respeguli¸as en laartikolo 4 de la statuto de AIS, laAkademio zorgas speciale pri la apli-kado de la Internacia Lingvo en sciencakomunikado kaj en kulturo . Nemalgranda parto de la sciencistoj, kiujali¸is al la Akademio, kaj de lastudentoj, kiuj ¸is nun partoprenisstudadsesiojn en San Marino mem aΩeksterlande por originale akiri sciencangradon aΩ agnoskiginacinivele jam akiritan,eklernis la precipaninstrulingvon de laAkademio. La spertojfaritaj en la AIS-kleri-gejoj en Bydgoszcz,Moskvo kaj Karlovopruvas, ke la nombrode novaj parolantojinter scienculoj multepli rapide kreskus, se laAkademio ne limigussian instruadon al duon-deko da unusemajnaj,diverslokaj studad-sesioj kaj al kelkaj TTT-kursoj, do: se AIS neunuavice nur zorguspri kompletigado de

Utiligado: instruadoUtiligado: instruado

Alvoko al la parolantojkaj apogantoj de laInternacia Lingvo

universitatnivele kunagiagnoskita studado, kiu jam okazisnacilingve en nacia universitato.

Krom tio AIS devus memstare ebligikompletan studadon en propra univer-sitato aΩ almenaΩ fakultato jure kajmure ekzistanta. La ¸isnuna laboro dela Akademio maturigis la tempon porsukcese fondi tian fakultaton aΩ eçkompletan universitaton, en kiun AISentute povos enkorpi¸i por tiel plur-obligi sian ¸isnunan efikecon. La ideo– realigebla kaj realiginda! – estas pli

detale priskribita en la Unua Libro dela unuvoluma AIS-trilogio , kiunkompilis la AIS-senatano pri informadoOProf. Dr.habil. Reinhard Foessmeier(Akademia Libroservo, Paderborn 2000,ISBN 3-929853-12-4). La kvin partoj deçi tiu klarigo de la Ekesto kaj celoj,identeco kaj memkompreno de AISestas dulingve originale verkitaj, nomeen la Internacia Lingvo kaj la germana,momente tradukata en la tri aliajnoficialajn lingvojn de AIS – do en laanglan, francan kaj italan.

La baza principo estas, ebligi allaΩeble çiuj internacilingvaj universi-tatnivelaj instruistoj kaj aliaj sciencistoj,ke ili investu en la klerigadlaboron dela Akademio parton de sia libera tempo,pri kiu ili disponas dum sia laborvivoforme de ferioj, kaj poste, kiel emerit-

uloj, ajntempe. Tio nenecesigas transloki¸i alloko, kie AIS-fakultatorespektive AIS-universi-tato havas sian murankaj juran sidejon. La tieainstruado okazu grand-parte enobjektigite (peraΩtonoma uzado de dis-poneblaj kursmaterialojlibroformaj aΩ rete al-ireblaj) aΩ bloke , t.e.forme de sinsekvaj, poplurtagaj kursoj personeprezentataj. Pro tia blok-instruado la unuopadocento nur unu aΩ dusemajnojn jare estos lokebezonata – poste li even-tuale instruos aliloke, çu

Post 20 jaroj da AIS-laboro:

Çu kapti sukcesßancon, çu pluludi?de Prof. Helmar Frank

Naciaj lingvoj ekmortas, kiam ili malaperas kiel sciencolingvoj – ili degenerasal komponanto de la etna folkloro, pli precize: al la komponanto, kiu turistojnmalplej allogas, estante por ili la plej malfacile komprenebla. La InternaciaLingvo neniam akirus ian „finan venkon“, se ¸i ne antaΩe konkerus lafortika√on SCIENCO. ¯i restus nura hobio.

en alia enkorpi¸ejo de AIS, çu en lahejma, nacia universitato.

Dua principo konsistas en la postulode AIS, ke la finstudintoj verku siajndisertaciojn dulingve, en sia preferatapensadlingvo kaj en la Internacia Lin-gvo. Tiel unu evoluas kaj la aliakonservi¸as kiel sciencolingvoj, kaj enla Akademio regas demokratia dulin-gveco, kontraste al la lingvohegemonioreganta en la resto de la sciencamondo. Plue: la de AIS deziratakognitiva dulingveco de la tekstverkadokondukas al pli preciza vortigado kajpli profunda pensado, liberigitaj delingvecaj pensklißeoj. Tiucele – kaj porsiaj kandidatoj imitmodele - verkudulingve ankaΩ la docentoj siajnkurslibrojn kaj TTT-kursojn.

Tria principo estas, unuavice subtenila studadon kaj akademian karieron dejunaj fortoj, ne lastavice per la ebligode eksterlanda universitatpedagogiapraktikumo. i okazu partoprenante enla internacilingva instruado en aliaenkorpi¸ejo de la Akademio.

Por realigi çi tiun projekton estasbezonataj en diversaj urboj krom kurs-salonoj ankaΩ po unu akademidomo –minimume por lo¸igi la migrantajndocentojn kaj praktikumantojn; sedlo¸oçambroj estos ankaΩ bezonataj poreksterurbaj studentoj.

La projekto tute ne estas utopia, çardum la pasintaj monatoj plirapidi¸isdiversloke – precipe (sed ne nur) endiversaj reformeΩropaj landoj – laevoluo al baldaΩa reali¸o. La Lucian-Blaga-Universitato Sibiu-Hermannstadt(Rumanio), kies evoluigon post larefondo en 1990 AIS per instrukapacitosubtenis, jam starigis kune kun AIS dukomunajn katedrojn (unu pri Komuni-kadscienco kaj EΩrologio, la alia priAplikata Informadiko) kaj ebenigis lavojon al du pluaj tiaj internaciaj kated-roj (Interlingvistiko, Faklingvoteorio kajtradukadscienco, Humanistika Psikiat-rio kaj Medicina Psikologio). Estasinterkonsentite, ke, ekde kiam la tria

komuna katedro estos komencinta sianlaboron, çi tiuj katedroj fari¸u lakomenco de aparta fakultato kunspeciala statuto. Per çi tiu komuna kajtiusence internacia fakultato sekve latuta AIS enkorpi¸os en sian partneranuniversitaton, kaj çiuj efektivaj mem-broj de la Akademio akiros la rajton,evoluigi kadre de la AIS-fakultatopropran katedron.

Plikonkretigante la jam subskribitankunlaborkontrakton de la Lucian-Blaga-Universitato kun la partnero deAIS en Slovakio, nome kun la Filozofo-Konstantin-Universitato Nitra, ankaΩties pedagogia fakultato komencisstarigi unuajn komunajn katedrojn kunAIS. Ili fari¸u jam en 2002 la kerno deprivata universitato fondota kvindekojn da kilometroj pli sude en la du-lingva urbo Komárno, kiun disdividasen du urbopartojn Danubo kaj (ekde lafino de la unua mondmilito) la en ¸isituanta slovaka-hungara landlimo.Granda parto de la instruado de lainternaciaj katedroj kaj en Sibiu-Hermannstadt, kaj en Nitra, resp.estonte en Komárno, okazas kaj okazosinternacilingve, kaj la interßan¸o dedocentoj kaj (almenaΩ mallongtempe)de studentoj jam komenci¸is.

Du aliaj, ßtate agnoskitaj privatajuniversitatoj, kiuj jam estas laΩ-kontraktaj klerigejoj de AIS, probableebligos en la proksima estontecoanalogan enkorpi¸on de AIS: po unuen Bulgario kaj en Litovio. Çiuj kvarmenciitaj landoj apartenos post kelkajjaroj al la EΩropa Unio. Ekster çi tiuEΩropio jam komenci¸is la unuajinterkonsili¸oj pri ebla estonta analogaenradiki¸o de AIS en aliajn mond-regionojn, unuavice en tiun de laUnui¸o de Sendependaj ∑tatoj.

Paralele al la universitat-organiza kajuniversitat-pedagogia evoluiglaborokomenci¸is kaj en Sibiu-Hermannstadtkaj en Komárno jam la pritrakto dediversaj ofertitaj ebloj, finkonstrui pounu akademidomon. La ekzamenataj

ofertoj en Sibiu-Hermannstadt ebligusla enkonstruon de minimume 12, mak-simume çirkaΩ 30 unuçambraj aparta-mentoj. En Komárno ekzistas kromsimilgrandaj objektoj ankaΩ la alter-nativo, finkonstrui domon konstruitankiel hotelo kun 119 apartamentoj. Lanecesa investo por unu apartamentokalkuli¸as (laΩ grandeco) je 10.000 ¸is30.000 eΩroj. Pagante tiom eblas akirila eksluzivan kaj heredigeblan uzad-rajton, do posedi nemovebla√on, kiuportos en la akademidomo la nomonde sia posedanto (se çi tiu ne donosalian nomon). Alternative oni povas permalpli granda investo akiri i.a. la rajtonal çiujare tempe limigita, senpagauzado de komunaj apartamentoj en ladiversaj akademidomoj. AmbaΩ urbojestas turisme interesaj kaj taΩgas porferiumado. La investo ne estas risko, çarla prezoj por nemovebla√oj ankoraΩdaΩre kreskas en la atentolandoj de laEΩropa Unio – en la plej malfavoracirkonstanco oni profitos vendante.

Utopio fari¸us la tuta projeko nur, seni preteratentus nian ßancon. Mialvokas çiujn finstudintojn disponigiiom da tempo por la instruado, por laverkado de instrumaterialoj aΩ por aliajnecesaj laboroj, por funkciigi laplanitajn fakultatojn kaj universitaton.Kaj mi alvokas ne nur scienculojn, sedsame çiujn aliajn parolantojn de niaInternacia Lingvo, interesi¸i pri la rolode kunposendanto de niaj estontajakademidomoj, sen kiuj la universitat-eca laboro restus tro grandpartevirtuala. Neniu perdos monon aΩ roloskiel nura mecenato, çiu gajnos enkunrealigebla, egalrajte frateca etosode kultura diverseco, riçeco kaj libereco.

OProf. Dr.sc.cyb.habil.Helmar G. Frank

Prezidanto de AIS

Anoncu vian kunag-pretecon rete ([email protected]), fakse (0049-5251-163533) aΩletere (Kleinenberger Weg 16B, D-33100Paderborn) al la Prezidanta Sekretariejo de AIS!

Solena inaΩguro de la Sanmarina AIS en Bydgoszcz, de maldekstre: prof.Helmar Frank, prof. Helmut Angstl, prof. Hans Eichhorn kaj Renato Corsetti.

foto

: Tom

asz

Jan


Unu el la prioritataj fostoj de la nuna labor-plano estasutiligado de Esperanto. Tion petis pluraj membroj kaj

tion akceptis la komitato en Zagrebo. Utiligado, kompren-eble, estas tre ¸enerala vorto, tiel, ke ¸i povas signifi çionpor çiu. Açetado kaj vendado de çinajbicikloj certe estas utiligado de Esperantokaj same komercado pri oliv-oleo, kiunkelkaj samideanoj iniciatis.

Tamen ankaΩ instruado de iu ajn fakopere de Esperanto estas utiligado. Se visukcesas per Esperanto akiri sciojn primatematiko aΩ konstruado de pontoj aΩpri io ajn, kion vi bezonas studi, tio estastre bona utiligado de Esperanto. ¯uste pri tio okupi¸as,inter aliaj, la Asocio Internacia de la Scienco (pli popolekonata kiel AIS). Dum kelkaj jardekoj AIS sukcesis varbi lakunlaboron de sciencistoj kaj universitatanoj en pluraj

landoj kaj en pluraj kontinentoj, i instruis, donis diplomojn,ktp.

Nun komenci¸as nova fazo, kiu verßajne estoskarakterizata de studejoj ekzistantaj jure kaj mure, kiel oni

ßercas en AIS, tio estas studejoj, kiujekzistas konkrete en la kadro de aliajuniversitatoj kaj laΩ interkonsentoj kuninstruaj instancoj de la unuopaj landoj.

La kunlaboro inter AIS kaj UEA neniamestis pli bona ol nun, çar ni havas grandanintereson, ke AIS realigu parton de la labor-plano de la movado, ofertante çiam pli daeblecoj utiligi Esperanton por studi

universitat-nivele. Aliflanke UEA provos apogi çiujnkonkretajn projektojn de AIS per informado, kaj instigadoal la esperantistaro utiligi la eblecojn.

Renato Corsetti

Labor-plano:utiligado

de Esperanto


Tra la mondoTra la mondo

Memore al Gaston WaringhienLa 9-an de decembro, okaze de la 100-a datreveno de la naski¸o kaj 10-adatreveno de la morto, esperantistoj el Aigné, Francio, okazigis en la urbabiblioteko feston oma¸e al Gaston Waringhien.

Dum la festo estis metita florbukedokaj starigita marmora tabulo sur

la tombon de Gaston Waringien. En laurba biblioteko estis inaΩgurita liamemortabulo.

La gastojn alparolis la urbestro deAigné, la nepo de Zamenhof Louis-Christophe Zaleski kaj André Cherpillod,

Sur la foto: solena parolado de la urbestro. Tute dekstre videblas la nepo deZamenhof L-C. Zaleski-Zamenhof, dekstre de li André Cherpillod.

E–ßildoj en la brazila stacidomoLa nova aΩtobusa stacidomo de Rondonópolis, provinco MatoGrosso en Brazilo, estis inaΩgurita la 10-an de decembro 2001.La informßildoj en la stacidomo estas, apud la portugala, ankaΩen Esperanto, kio vekas grandan intereson çe la publiko.

En junio 2001, dum konstruado dela stacidomo, la urba Esperanto-klubo proponis al ties adminis-

trantoj, ke la informaj ßildoj havu ankaΩesperantlingvajn tekstojn. La adminis-trantoj estis iom skeptikaj pri la uzeblecode Esperanto, kaj argumentis, ke onidevus pruvi, ke ¸i estas vivanta kaj utilalingvo. Ili fiksis, ke se almenaΩ 200retmesa¸oj venos el malsamaj mond-partoj, ili akceptos la proponon. La lokaklubo do iniciatis kampanjon en inter-reto. Estis dissendataj petoj tra retlistoj,kaj la verda popolo amase reagis al lakampanjo: alvenis pliol mil mesa¸oj el pli olsepdek landoj!

Tia amasa reagoforte impresis aΩtoronde la arkitektura pro-jekto Francisco Luz:“Estis vera surprizoricevi tiom da mesa¸oj,el tiel diversaj mondo-partoj,” li diris. La çef-administranto LuizGarcia, kiu komenceestis tre skeptika, estasnun unu el la plej en-tuziasmaj apogantoj.

Al la loka gazetaro li deklaris: “La kam-panjo montris, ke Esperanto estasvivanta, ekspansianta lingvo, kaj la ßildojhelpos diskonigi nian urbon tra la landokaj eç tra la mondo”.

La loka Esperanto-klubohavas 20-jaran historion: CiroGomes de Freitas fondis tieteatran grupon Brateg, kiuuzadis çefe Esperanton, kajestis premiita de BelartajKonkursoj dum la UK en 1981(Braziljo, Brazilo). En 1984memlerninto Carlos Pereira kaj

Ciro Gomes de Freitas okazigis plurajnE-kursojn, kiuj formis la duan generacion,al kiu apartenas la klubestro Ilson Pereirados Santos. Çiujare la klubano Pedro Bat-taglini instruas Eon al novaj generacioj.

La klubo kore dankas al çiuj, kiuj sendisla mesa¸on aΩ helpis disvastigi la petonkaj al la stacidomaj administrantoj, kiujnun apogas kaj subtenas Esperanton.

La sperto pruvas, ke similaj kampanjojpovas esti, malgraΩ la komenca skep-tikemo, vere sukcesaj.

Sur la suba foto: Carlos Alberto AlvesPereira, aΩtoro da la programo "Kursode Esperanto" (maldekstra bildo) kaj detiu çi artikolo, kun la familianoj.

Esperanto estas tre alloga temo, multaj homoj scivolemas kaj petasinformojn pri la lingvo, diras s-ro Luiz Garcia, administranto de lastacidomo (sur la supra foto). La informejo nun disdonas faldfoliojn prila internacia lingvo, kaj la publiko tre favore akceptas la proponon.

Yumeiho en LatinamerikoLa 16-an de decembro venis al Bonaero Francel Briel,kuba yumehiisto, kiu helpe de lokaj esperantistojdisvastigas Yumeiho-masa¸terapion en Latinameriko.

Li prelegis en la sidejo de Bonaera Esperanto-Ascio kaj en NeΩkeno. Post Argentino li vizitos Urugvajon kaj Brazilon,

kie li partoprenos la UK’on en Fortalezo.Informojn pri la yumeiho -terapio oni povas trovi interrete

çe www.yumeiho.co.jp (RoSartor)

Francel Briel en Vegetarana Restoracio en Bonaero kunRoberto Sartor.

Urbo kiu defiis EsperantonEn la orient-nederlanda urbo Zwolle trovi¸as Zamenhof-vojo. Sed baldaΩ ¸i havos alian nomon. La urbestrarodecidis rebapti in, opiniante ke Zamenhof kaj Esperantone plu havas valoron en la nuntempa mondo.

Pri tiu opinio la esperantistoj en Zwolle, Nederlando kajen la tuta mondo, ne konsentis. Ili amase protestis. Tio

surprizis la urbestraron, sed ne ßan¸is la decidon. i ja donosla nomon Zamenhof al alia vojo, fakte trafikcirklo.

En la sama urbo staras du monumentoj: unu pri Esperanto,unu pri Zamenhof. AmbaΩ aspektis malpuraj kaj kadukaj.

La 14-an de decembro 2001 Esperanto Nederland orga-nizis publikan kunvenon kun tri prelegoj: pri la loka historio,pri la florado de la Esperanto-literaturo uste en la nuntempokaj pri la projekto Indi¸enaj Dialogoj. Ili okazis en la solenasalono de la provinca konsilantaro.

En la apuda urba biblioteko estis instalita ekspozicio Centjaroj da Esperanto-instruado en Nederlando, çar precizeantaΩ cent jaroj la nederlanda Esperanto-pioniro DrevesUitterdijk publikigis la unuan lernolibron por Nederlandanoj.La ekspozicio – kiun oni povas viziti dum monato – atentigaspri diversaj lernolibroj kaj metodoj, is la nuntempa interretainstruado. Poste oni inspektis la monumentojn, kiujn la urbajinstancoj refreßigis kaj riparis. (Tamen honore al laesperantistoj kaj iliaj klopodoj!)

Vesperman¸o okazis en apuda restoracio, kiu sin baptisEsperanto pro la internaciaj menuoj. La programo havossekvon en januaro. Ans Bakker-ten Hagen

post kio okazis komuna fest-man¸okun çeesto de cento da personoj.

En kolokveto pri la vivo kaj verkarode Gaston Waringhien oni legis kontri-bua√ojn de Perla Martinelli kaj MarjorieBoulton, pri la verkaro de Waringienprelegis Duc Goninaz kaj Andrej Cher-pillod. Laurent Vignaud

UEA ali¸is al kampanjo

KontraΩ Endoma Infanlaboro:asocioj kunligitaj kun UN antaΩ-

enigas ¸in, por ke oni apliku latiukampajn rezoluciojn de UN kaj dealiaj Agentejoj de UN, ekzemple laInternacia Labor-Oficejo.

Per tio ni devigis nin informi niajnmembrojn, ke neniu rajtas uziinfanojn kiel servistojn en privatajdomoj. Mi ne kredas, ke tio estas lakazo de esperantistoj ¸enerale, sedper çi tiu mallonga komuniko niplenumas nian devon.

Renato Corsetti

KontraΩinfan-laboro

foto

: La u

r ent

Vig

n au d

foto

: Rob

erto

Sar

tor

La inaΩgurita memortabulo en la biblioteko


Çu ßanco por ni?La projekto EQUAL de EΩropa Uniocelas subteni "novajn vojojn porkontraΩbatali diskriminacion kajmalegalecon, kiun spertas dungitojkaj laborserçantoj."

Certe diskriminacio pro malsamajgravecoj de gepatraj lingvoj estas

ege ofta, sed is nun, ekster Esperantujo,ne multe atentata problemo. Mi memlaboras en firmao en kiu anglo estassekciestro, dum turkoj purigas lafenestrojn kaj italinoj la necesejojn.

Kontaktinte la organizantojn deEQUAL, mi eksciis, ke principe ankaΩiniciativoj, kiuj realigas lingvan egal-rajtecon pere de Esperanto, estas bon-venaj. La subvencioj estas sufiçe altaj,entute pli ol 500 milionoj da eΩroj porla jaroj 2000-2006 – nur en Germanio.

∑ancojn akiri iom de tiu sumo dohavus ankaΩ firmaoj aΩ asocioj, kiujinternacie kunlaboras pere de Espe-ranto.

Pliaj informoj trovi¸as çe http://europa.eu.int/comm/employment_social/equal/.

Ulrich Matthias (ret-info)

Jubilea ÇESAT apud ElboLa 8-an de decembro 2001 okazis en la Urba muzeo en Ústí nadLabem, Çe≈io, jubilea 20-a Çe≈a-Saksa Tago (ÇESAT).

Famajn operajn kantojn dum ÇE∑AT prezentisMiroslav Smyçka kaj Katefiina Kudláçková.

La kvinpersona ju¸komisiono (Aleksej Birjulin, Wolfgang Kirschstein, Aleksander Kor√enkov, Alen Kris, Valentin

Melnikov) ricevis 41 konkursa√ojn de 19 personoj el 10landoj – Çe≈io, Francio, Hungario, Italio, Jugoslavio, Kroatio,Ruslando, Svedio, Ukrainio, Usono.

La rezulto de Liro-2001ORIGINALA POEZIO

LaΩreato: Nicolino Rossi (Italio) proKien la homo?

LaΩdaj mencioj: Aleksandr Uljanov(Ruslando) pro ¯is la!; Lucija BorçIç(Kroatio) pro Por la orfoj kaj plorantoj;Julius Balbin (Usono) pro Boule-de-Suif.

ORIGINALA PROZO. La konkurso neokazis, çar konkursis nur unu persono.

TRADUKA POEZIO EL LA RUSA (Nikolaj Gumiljov. ∑estojeçuvstvo).

LaΩreato: Nikolao Gudskov (Ruslando).

LaΩdaj mencioj: Aleksandr Uljanov (Ruslando); TatjanaAuderskaja (Ukrainio).

TRADUKA PROZO EL LA RUSA (Pavel Ba√ov: Serebrjanojekopytce).

LaΩreato: Aleksandr Uljanov (Ruslando).

LaΩdaj mencioj: Tatjana Vßivceva (Ruslando); Tradukistagrupo de societo ESPERO gvidata de Meri Abolskaja(Ruslando).

TRADUKA PROZO EL LA ANGLA (O Henry. The Cop and theAnthem).

LaΩreato: Sten Johansson (Svedio).

RECENZO (Rusaj amnoveloj).

LaΩda mencio: Klara Ilutoviç(Ruslando).

Çiu laΩreato ricevos diplomon kajvaloran librodonacon. Konforme alla regularo de Liro, la organizantoj

rezervas al si la rajton is la 31-a de decembro 2003 publik-igi la ricevitajn konkursa√ojn en La Ondo de Esperanto aΩen aparta eldona√o, kondiçe ke ili avertos pri tio la aΩtoron¸is la 1-a de februaro 2002.

Gratulon al la laΩreatoj! Dankon al çiuj partoprenintoj!

Halina Goreckasekretario de Liro-2001

LIRO-2001Je la Tago de Zamenhof estis anoncita larezulto de la tradicia belarta konkursoLiro-2001, kunorganizita de Urala Espe-rantista Societo kaj La Ondo de Esperanto.

14 ESPERANTO januaro 2002 1143 (1)

MurgazetojDum oktobro Rusia E-Unio produktiskaj dissendis al lokaj kluboj, kiujkonsentis partopreni, stokojn dainformaj ruslingvaj “murgazetoj” kunartikoletoj kaj faktoj pri Esperanto.

La gazeto estis farita en la formatoA3 kaj estis vere gazeto enhave kaj

aspekte – kun fotoj, nova√oj, rubrikoj.Unuflanka, çar oni devis in ie alpingli.Estis lasita loko por alskribi la kontakt-adreson de la loka grupo.

La gazetojn oni devis pendigi enlernejoj, altlernejoj kaj aliaj publikajlokoj. Entute estis produktitaj 480 tiajgazetoj (inkluzive de lokaj versioj, kiujnoni preparis el interrete disponigitakomputila PageMaker-dosiero).

La rezultoj? Ne tre klaraj, çar nur nemultaj el tiuj, kiuj legis, poste telefonisal la kluboj aΩ venis al E-kursoj. Sed jane nur tio estis la celo. Ni celis informila socion pri tio, ke Esperanto kaj E-movado ekzistas kaj agas. Pri tio ni,ßajne, sukcesis, sed 480 ekzempleroj (eçse ilin legis avera¸e po 10 personoj)estas ege malmulte...

Tamen ni estas kontentaj kajintencas daΩrigi la murgazetan inform-kampanjon.


Miloj da preterpasantajpersonoj nun vidos

çiutage, kaj ankaΩ dumparto de la nokto, la vortonEsperanto de la bulvardoVincent Auriol (eksprezi-dento de la franca respub-liko kaj amiko de Esperanto)kaj de la metrolinio Nation– Etoile, kelkdek metrojn dela metrostacio Nationale.

Fotoj kaj freßdataj infor-moj pri la nova sidejo deSAT-Amikaro estas nunvideblaj sur la TTT-pa¸oj deSAT-Amikaro http://www.esperanto-sat.info, sekcioKomunikoj. Grandeco de lamontrofenestro povas fariel ¸i konstantan ekspozici-ejon kaj preterpasantoj jamscivoleme informi¸as.

Henri Masson

SAT-Amikaro apud Sejno 18 000 elektronikaj librojInter la 13-a de junio kaj 13-a de decembro 2001 estis elßutitaj pere dela interreta servo eLibrejo (http://esperanto.nu/eLibrejo) 18 000elektronikaj libroj.

Post longa tempo en kon-stanta dua pozicio dum

la lastaj tagoj la libro La etaprinco de Antoine de Saint-Exupéry stabili¸is kiel la plejpopulara e-libro, sekvata deEsprimo de sentoj en Espe-ranto de Edmond Privat kajpluraj libroj tradukitaj aΩverkitaj de L. L. Zamenhof. Lainterreta servo eLibrejo pro-ponas entute 167 titolojn kunplej diversaj enhavoj. La librojestas senpagaj. (NUN)SAT-Amikaro havas nun novan sidejon en la 13-a distrikto de Parizo, proksime de

la Placo de Italio kaj de la Granda Biblioteko de Francio. En la sidejo, kiu trovi¸assur frekventata loko, eblas akcepti dudekon da lernantoj, sta¸antoj aΩ seminarianoj.

La antaΩtagmezon plenigis prelega matineo: la prelegojn prezentis

Norbert Karbe (Pri la historio de ÇESAT),Hans Joachim Giessner (Mia esperantavivo kaj Esperanta tradukado), Josef KfiíÏ(La rivero Elbo – nia ligiloen EΩropo) kaj Jifií Laube(Ligva problemo ) , kiuatentigis ankaΩ pri lanova libro Serçado deperfekta lingvo en la eΩ-ropa kulturo, de UmbertoEco.

Posttagmeze okazisdistra kultura programo,kiun malfermis prof. No-vobilsk˘ per rememorode L. L. Zamenhof, al kiuestis dediçita parto de laaran¸o. Sekvis prezentode famaj oper-arioj kajklasikaj kaj kristnaskajkantoj, kies tekstojn espe-rantigis Jifií Kofiínek, To-máß Pumpr kaj JoachimGiessner. Kantis MiroslavSmyçka kaj KatefiinaKudláçková, violonçelis13-jara Vojta Urban, pian-akompanata de la patroVáclav Urban. Vera Novo-bilská deklamis poemonSankta vespero el lapoemkolekto Florbukedode Karel Jaromír Erben.La kulturan programonfermis baleto, kiun pre-zentis juna baletistino

∑tepánka Vacková. La unuopajn prog-ramerojn vorte akompanis prof. No-vobilsk˘. Çe la fino çiuj provis sianbonßancon dum la lotado de riçatombolo. Josef KfiíÏ

Debatoj en BelgioLa 20an de oktobro 2001 okazis en Gent, Belgio,studtago pri la temo Esperanto kaj ideologioj. Kiel roliskaj rolu la E-movado politike?

Çiuj prelegoj kaj la debatoj estis surbendigitaj. La kvarkasedoj estas mendeblaj çe Anußka De Coster

([email protected]). Ili enhavas jenajn prelegojn:Detlev Blanke (docento pri lingvistiko): Esperanto por

socialismo? Inter politika batalilo laboristmovada – dan¸eralingvo por Hitler kaj Stalin - kaj kulturpolitika rimedo enorienta EΩropo. Francois Degoul (zamenhofologo): La rilatojinter politika pensmaniero kaj penso Zamenhofa: celoj kajiloj. Alberto Fernández (aΩtoro pri la laborista E-movadoen Belgio): La ideologia stumblo inter Socialismo kaj (la)Internacia Lingvo. Renato Corsetti (prezidanto de UEA): Ideojkaj idearoj en la Esperanto-movado! Kun tia Esperanto mivolas havi nenion komunan.

Anußka De Coster

fot o

: Jos

ef K

fiíÏ

foto

: Hen

ri M

asso

n


La duetapa rusia en Kostroma

Çi-foje estis la kongreso kombinita kun AntaΩKongresa Seminario

(AKSo), kiu okazis samloke inter la 9-akaj 12-a de decembro. La seminariokonsistis el tri çefaj partoj:

1. Praktika kurso pri ekspresa E-instruado (gvidis Irina Gonçarova).

2. Programo pri E-kulturo kaj historio(Nikolaj Gudskov).

3. Kurso Kiel krei efikan klubon (Ana-tolo Gonçarov, Andrej Grigorjevskij).

Dum la kongreso mem okazis REU-forumo, kelkaj diskutrondoj, lingvajludoj kaj kvizoj, prelegoj (Konfliktoj enEsperantujo, Esperanto kaj Interretok.a.), voçdonado pri Atingoj de la Jaro,Zamenhof-tago kun prezento de novajesperanta√oj kaj solena vesperman¸okun anonco de rezultoj de la voç-donado. Çiujn kongresanojn vere ravisla ekskurso kaj rakonto pri la urboKostroma kaj ¸iaj vidinda√oj.

Dum Zamenhof-tago estis anoncitajla jarfinaj rezultoj de RoKo (RanglistoKluba), kiun dum la jaro kalkulis REU.Rezulte la plej aktiva rusia klubo en2001 evidenti¸is Junulara E-Teamo deIvanovo.

Çefan parton de la kultura programokonsistigis çarmaj vesperaj koncertojde Evelina Sokolova (Krasnojarsk),Marija Koçetkova (Ivanovo), PavelKorotenko kun Grigorij Arosev (Moskvo).

Unu el çefaj eventoj de la aran¸o estisprezento de Oraj kantoj – du muzik-diskoj kun la plej popularaj kantoj desovetiaj kaj rusiaj geesperantistoj,registritaj en Ti≈vin fare de specialekolektita grupo de la plej bonaj rusiajE-kantistoj, kaj produktitaj ¸uste al lakomenco de la Kongreso.

Rezultoj de la voçdonado por Atingojde la Jaro en Rusia E-movado en 2001:

Aran¸o 2001: REK-EoLA (20-a RusiaEsperantista Kongreso kaj 13-a festivalo

Esperanto - Lingvo Arta, okazintajsinsekve en Sankt-Peterburgo en marto2001). Esperanta√o 2001: la muzikdiskojOraj kantoj. Kantisto 2001: MarijaKoçetkova (Ivanovo). Poeto 2001: Gri-gorij Arosev (Moskvo). Rusia Esperan-tisto 2001: Garik Kokolija (Moskvo).

La sekva, 22-a REK, okazos enMoskvo inter 12-16.12.2002.

Garik Kokolija

La 21-a Rusia Esperantista Kongreso (REK) okazis en laantikva rusia urbo Kostroma inter la tagoj 12-16.12.2001.

Amika rondo dum la adiaΩo. Kantas Evelina Sokolova el Krasnojarsk.

La lingvojaro en NederlandoEn la landoj de la EΩropa Unio oficiale ekzistas egalrajteco de la ßtataj lingvoj.Praktike nur kelkaj lingvoj estas labore uzataj, kaj inter tiuj la angla lingvopli kaj pli fari¸as la çefa laborlingvo.

La jaro 2001, laΩ decido de la EΩropa Komisiono, devis doni atenton al

tiu situacio. En Nederlando oficialajinstancoj plenumis tiun taskon kaj la15-an de decembro fermis tiun tutjarankampanjon per brila programo en luksateatro.

Esperanto ekde la komenco estisekzilita el tiu Jaro de la lingvoj, sed lalanda asocio Esperanto Nederlandtamen sukcesis en tiu çi granda

solena√o prezenti¸i. Je nia agrablasurprizi¸o multaj interesi¸is pri la solaracia solvo por la eΩropa lingvo-problemo. La oficiala programo memçefe akcentis la neceson instrui alnederlandanoj aliajn lingvojn ol laangla. La uzado de la angla estas nekontestata; oni eç ne plu konsideras infremda lingvo. En multaj kampoj,ekzemple en eksperimentemaj lernejoj,¸i jam estas uzata samrange kiel la

nederlanda. Sed la germana, franca,itala kaj hispana nun bezonas aktivandisvastigadon.

Esperanto Nederland, kvankam eksterla oficiala cirkvito de subvenciatoj,kontribuis siamaniere al la Jaro, interalieeldonante dum du jaroj kvaronjaranperioda√on Monditaal (pri la mondalingvoproblemo), disvastigitan al biblio-tekoj, mezgradaj lernejoj, altlernejoj kajuniversitatoj, parlamentanoj kaj aliaj. Enla sama periodo çiusemajne aperisanonco en gazeto, kiu dum kvin tagojsemajne senpage estas disponebla portrajnvoja¸antoj (eldonkvanto: plurajcentmiloj).

La membroj de Esperanto Nederlandi.a. traktis la temon en la çijaraFaulhaber-semajnfino: Lingvoj malfer-mas pordojn. Al ¸i ali¸is cento daesperantistoj el Nederlando, Belgio,Çinio, Francio kaj Germanio.

Ans Bakker-ten Hagen

La sudparaibvalaLa 18-an de novembro 2001 okazisen la orientbrazila urbo Trés Rios la46-a Sudparaib-vala E-kongreseto.

Partoprenis 90 homoj el 11 urboj. Ella programo menciindas: prelegoj

Rakonti kaj aΩskulti: nia kontribuo alpaco de P.S. Viana, Kiel efike projekti deC. Spinelli, Afriklingva influo al la brazil-portugala de L.A. de O. Coelho, semi-nario Çu eblas justa milito?, konversaciarondo por komencantoj de Jair Salles,provlecionoj pri la araba de J.S. da S.Carvalho, pri la çina de Li Yi Tong kajpri E-o de J.Salles. Okazis kant-prezentado (E-klaso de ßtata Lernejo,prof. Kopke), kunkantado de brazilaj E-klasika√oj en E-vestoj (J.Raymundo) kajkvizo.

Partoprenis direktoroj de la urbapackomitato, kunordigantoj de laprogramo Pac-lernejoj de UNESKO kajßtato Rio. Vaste disdoni¸is la √us lançitalibro de Julia Carap Rumanaj legendojkaj Rakontoj en traduko al E-o fare deMaria das Gracas G. Carap.

La kongreseto okazis kadre de pac-lernejoj. Oni lernis kanti en bantuajlingvoj kaj por fini antaΩ ¸isrevido çiujkantis la tradician La Espero’n.

Luiz Alberto de Oliveira Coelho

Hanojo, via rendevuoMi √us revenis al mia hejmo el Vjetnamujo: fakte mi antaΩtempe akceptisinviton resti unu semajnon kiel gasto en Hanojo, çar mi gajnis la duanpremion de la unua internacia Esperanta konkurso nomita Hanojo viarendevuo, organizita en la jaro 2000 de la Hanoja Esperanto-Asocio kaj dela Hanoja Unio de Amikecaj Organizoj por rememori la jarmilon de la fondode tiu Urbo, proklamita de UNESKO Urbo de paco kaj Heroa urbo.

Kunlaboro GSMLa Trian EΩropan Junularan Festiva-lon en Ankara, Turkio (30.11 -08.12.2001), organizis turka junularaorganizo GSM sponsorata de EΩropaKomisiono.

Kvankam neesperantista aran¸o, ¸ihavas por ni certan signifon el la

vidpunkto de Strategia Plano de UEA,precipe por la agadkampoj informadopri kaj utiligado de Esperanto, kaj porla agaddirekto plijuni¸o.

Partoprenis estraranoj de TEJOHokan Lundberg (Svedio) kaj SonjaPetroviç (Jugoslavio). Ili prezentisEsperanton kaj okazigis kurson porkomencantoj (pri la programo vidu çehttp://www.gsm-youth.org/deneme/english/frame_english.htm, sekvante laligilojn Workshops kaj Workshop 10).

La 12 finintoj de la kurso, çefe elTurkio kaj Moldavio, certe signifos pli-fortigon de la movado en çi tiu mondo-parto. GSM kaj TEJO interkonsentis kun-organizi en 2002 junularan seminarionpri lingvo de komunikado kaj komu-nikado inter lingvoj, kie Esperantodenove estos prezentita.

La partopreno de TEJO en la çi-jarafestivalo sekvis el klopodoj de Saßo∑ivarov (Bulgario) kaj el la partoprenode li kaj Sabira Ståhlberg en la pasint-jara aran¸o de GSM.

La kunlaboro kun GSM apartenas alla vojo por pli vasta integri¸o de laEsperanto-komunumo en la socianmedion, por praktike pruvi sin tie kajçerpi de tie inspiron kaj energion porsia pluekzisto.

Radojica Petroviç

En la unua konkurso partoprenis 123 esperantistoj kaj simpatiantoj

lo¸antaj en 34 landoj, el kiuj 9 estispremiitaj; tamen neniu elinter iliankoraΩ iris al Hanojo.

Kiam mi atingis la flughavenon, miaakcepto estis vere entuziasma fare dela Esperanta delegitaro (inter ili estis tribelaj junulinoj), kiu malkaße manifestisgrandan interesi¸on ricevi informojn prila Esperanta movado ¸enerale kajaparte pri la itala kaj Milana movado.

Mi lo¸is en bona hotelo en centraparto de la urbo kaj mi pasis la tutansemajnon laΩ programo zorge antaΩ-preparita de la organiza komitato:tiamaniere mi havis la honoron kajplezuron viziti la çefajn monumentojnkaj historiajn lokojn de Hanojo kajadmiri la multnombrajn enurbajnlagojn çirkaΩitajn de bedoj kaj ¸ar-denoj, bone prizorgitaj, kiuj instigasturiston halti por admiri la spektaklonproponitan de la pejza¸o.

La homaj rilatoj estis varmegaj kajneforgeseblaj: estis kortuße senti sinkomforte dum la multnombraj renkon-ti¸oj kun lokaj geesperantistoj, junaj kajne junaj, çe la sidejo de la urba asociosed ankaΩ aliloke kaj dum renkonti¸ojkun la urbaj aΩtoritatoj aΩ gravuloj.

Inda de aparta mencio estas la vizitoal la Halonga Golfo, mara loko preskaΩ200 kilometrojn nordorienta de Hanojo,çirkaΩita de preskaΩ dumil rokaj insulojelakvi¸antaj el la maro kun malsimilajaltecoj; tiu golfo en decembro 1994 estisproklamita de Unesko unu el la mirind-a√oj de la mondo.

Estis tre agrable konstati la dezironde la lokaj esperantistoj startigi novajnrilatojn kun la aliaj grupoj en diversajlandoj: uste pro tio ili, rememoriganteke Hanojo estis fondita en la jaro 1010,decidis organizi çiujare internaciankonkurson malfermitan al esperantistojkaj simpatiantoj de la tuta mondo.

Gianfranco Polerani

Aviada lingvoEn Çikago, kunlabore kun bonvol-emuloj kaj fakuloj (inter kiujlingvistoj de NASA kaj tre spertajeks-aviadilpilotoj), Kent Joneslaboras super Aviada Terminaro.

¯i devus esti preta por la venonta Universala Kongreso de Espe-

ranto en Fortaleza en Brazilo. Laterminaro enhavas 23 pa¸ojn dailustra¤oj kaj 4000 esprimojn en 13laΩtemaj çapitroj. La personoj kiujdeziras ali¸i al la skipo de Kent Jonespovas kontakti lin çe la retadreso:KentJones9 @aol.com. Dankon proatentigo de personoj çirkaΩaj al vi,kiuj laboras en aviado kaj povusinteresi¸i pri tia kunlaboro.

TTT-pa¸oj en la angla : http://www.esperanto-ch icago .org/aviation/ , http://hometown.aol.com/k e n t j o n e s 9 / m y h o m e p a g e /business.html, En la franca : http://www.esperanto-sat.info (section"Documents")

(Henri Masson, esper-inform)

Pola GRUPE-5La çi-jara Glivice’a Rendevuo deUzantoj kaj Praktikantoj de Espe-ranto okazis de la 9-a ¸is la 11-a denovembro en la pola urbo Gliwice.

¯i havis atentindan programon:prelegis Zofia Banet-Fornalowa,

Halina kaj Aleksander Kor√enkov.teatra√on prezentis Jerzy Fornal kajkoncertis koruso Kamea (sur la foto),diskuto pri Pola Esperantisto kaj sanktameso. Andrzej Sochacki

Jubilee en KroatioAntaΩ dek jaroj, la 14-an de dec. 1991estis fondita la Kroata EsperantistaUnui¸o. Okaze de la datreveno KEAorganizis kelkajn programerojn.

La unua estis prelego en la medicinamezlernejo, kiun organizis la junaj

KEA-membroj. Sekvis ekspozicio de pri-infanaj E-libroj el Glina. Zagreb komen-ce de decembro gastigis seminarionInterkulturo. En Knin okazis libro-ekspozicio kaj prelego. (NUN)

foto

j: Ga

rik K

okol

ija

foto

: And

rze j

Soc

hack

i


Zamenhofa TagoZamenhofa Tago

KaliningradMalfermante la Zamenhofan Semajn-

finon en Kaliningrad, Maksim Kejdaemfazis ke ¸i estas la unua internacia E-renkonto en la çefurbo de la plej okciden-ta regiono de Ruslando.

Kunvenis 24 esperantistoj el Litovio,Pollando, Svedio kaj Ruslando.

La sabata programo okazis en la Kultur-palaco de maristoj, ornamita per slogan-rubando pri Esperanto. Kadre de laseminario pri balta kunlaboro EdwardKozyra el Pollando kaj Bengt Nordloef elSvedio prezentis projektojn, en kiuj planaspartopreni ankaΩ esperantistoj el Kalinin-grad kaj Klajpeda.

La redaktoro de La Ondo de EsperantoAleksander Kor√enkov prelegis pri GastonWaringhien okaze de ties centa naski¸-datreveno, kaj pri la Eksterlingvaj ideoj deZamenhof. Krome li rakontis pri Esperantoal la urbanoj, kiuj venis al la seminariejodank' al gazeta kaj radia informado.

La partoprenantoj kaj urbanoj konati¸iskun ok-panela fotoekspozicio el la plejinteresaj fotoj, senditaj al la InternaciajFotokonkursoj de La Ondo de Esperanto.

Çar la ruslandanoj (10) estis malplimultaj ol la gastoj (14), la etoso estis vereinternacia, precipe en la sabata vesper-man¸o. Halina Gorecka

TeheranoOma¸e al la Zamenhof-tago Irana

Esperanto-Centro seminariis la 21ande decembro en Teherano, en Art-kulturaCentro Besat. Partoprenis pli ol 90 personoj,plejparte gestudentoj.

Prelegis M.P. Habibpur pri Esperanto, M.Reza Torabi pri Zamenhof kaj f-ino NaziSolat pri la tutmonda E-movado. Reagoj alla seminaro estis ege pozitivaj kaj kelkajçeestintaj studentinoj anoncis siajninteresojn aran¸i similajn seminariojn ensiaj universitatoj. Reza Torabi

Rio-de-¬anejroLa komuna jarfina evento organizita de

Asocio Esperantista de Rio-de-¬aneirokaj Kultura Kooperativo de Esperantistojokazis en la sidejo de KKE. Partoprenis inkvindeko da esperantistoj, ankaΩ el lanajbaraj urboj Niteroi kaj Trés Rio.

Al la evento venis eç gastoj el foraeksterlando, Francio, la mondvoja¸antaparo David kaj Rachel.

El la programo: Saluto de la repre-zentanto de AERJ Alfredo Aragon, lançode tri kompaktdiskoj kaj vidbendo fare deSylla Chaves; parolado de Afonso Soares;diplomdisdono al kursfinintoj de JairSalles çe KKE, intervjuo kun la franca paroDavid kaj Rachel, prezento de la kantist-ino Vera Jordan kaj saluto de la Prezidantode KKE Givanildo Ramos Costa.

La eventon gvidis A. Sartorato, kiu legispoezia√ojn de Zamenhof inter diversajprogrameroj. Post la kunveno okaziskunfratiga lunço.

A. Sartorato

SarajevoMemore al Zamenhoftago, la 15-an de

decembro okazis solena prezento deEsperanto-Bosna vortaro de la aΩtorojSenad Coliç, Kemal Jakupoviç, Branko Miljkokaj Mustafa Tandir.

La aΩtoroj parolis pri la vortaro kaj¸enerale pri valoro de libroj en nia movado.La vortaro konsistas el tri partoj: Esperanto-bosna, gramatiko de Esperanto kaj bosna-Esperanto.Okazis prelego pri bosna dialektode serbokroata lingvo kiel bazo por la nunajkroata kaj serba lingvoj.

Krom la ebleco ren-konti¸i por sarajevajesperantistoj, la pre-zentado allogis aten-ton de neesperan-

LondonoLa 14an de decembr okazis Zamenhofa

Tago en la Londona Klubo.Prelegis prof John Wells, iama pre-

zidanto de UEA. Pli ol tridek homoj çeestisi.a. el Ni¸erio, Usono kaj Ukrainio.

Gbeglo Koffi parolis pri la afrika E-movado, pri la afrika oficejo de UEA enTogolando, kaj pri la ni¸eria movado. Dela 23-a ¸is la 30-a de decembro li estisgasto de diversaj grupoj en Skotlando, kajprelegis pri la ni¸eria lingva problemo.

(NUN)

VeronoLa 15-an de decembro okazis kunveno

sub la devizo Verono en EΩropo en laçefsalono de la lingvistika eΩropa liceoMondin de Verono.

La kunveno okazis enkadre de la aran¸ojpor lançi la 5-an EΩrop-unian Esperanto-Kongreson, kiu okazos en Verono (Italio) dela 23-a ¸is la 28-a de aΩgusto 2002 (lakongresa temo Efektiva lingva egaleco: rajtode la EΩropanoj).

Çefpreleganto estis Patrizia Martello,skabeno pri la eΩropkomunumaj agadoj deVerono. La prelego vekis interesi¸on de lainstruistaro kaj lernantaro de la Liceo, kionaskis viglan debaton.

Mario Rossi, membro de la konsilio dela venetia regiono, per sia paroladoevidentigis ke “en la EΩropa Komunumopluraj bariloj jam falis, tamen kelkajankoraΩ pluekzistas, inter kiuj, eble la plejgrava, la lingva, pro kio estas nepre neceseenkonduki komunan lingvon super çiunacieco”.

Michela Lipari

TogolandoUTE, la landa asocio en Togolando, havas

sian manieron por festi la datrevenonde la naski¸o de Zamenhof: futbalmatço,prelego pri la vivo de Zamenhof, kunman¸o,kundanco, informado pri la baldaΩa tut-landa kongreso.

La 16-an de decembro pli ol kvindekhomoj kolekti¸is sur korteto de la elementalernejo en Kleve por memori nian majstron.

Kvankam tio jam estas kutimo, çiu jarovenas kun sia specifa√o. En 1993 parto-prenis prefekto, en 2001 vila¸estro sendissian reprezentanton. Çi-jare vila¸estrojmem sidis inter la esperantistoj kaj invitissiajn popolojn lerni la internacian lingvon.

La vila¸estro de Kleve mem çeestis lafutbalmatçon por tiel kura¸igi la ludantojnde sia vila¸o. En agrabala etoso poste çiujbabilis, man¸is kaj trinkis. Tamtamludoj,kiuj dancigis çiujn, fermis la aran¸on.

Gbeglo Koffi

TajvanoEn la naski¸tago de Zamenhof venis ne

malmultaj por vidi kio estas Esperantokaj por provi lerni iom da ties bazajgramatiko kaj konversacio.

Kolekti¸is 38 homoj el tre diversaj a¸ojkaj nacioj (Usono, Germanio, Irano, Taj-vano, Kanado) dum tri horoj en la mildakaj agrabla posttagmezo en suda urbo PingTung. Okazis du prelegoj de la usonajesperantistoj Grego Kay kaj David Bell, nunlo¸antaj en Tajpeo, kiuj rakontis pri siajspertoj per Esperanto.

Post la festo okazis vesperman¸okaj babilado en proksima resto-racio.

Kelkaj ali¸is al la nova kurso, kiuokazos paralele kun la jam okazanta.Nuntempe estas kelkaj E-kursoj enla urbo kaj çirkaΩa√o de Reza, kaj liplanas okazigi E-kurson ankaΩ enla lernejo, kie li instruas la anglanal 400 studentoj en ok kursoj: tieokazis la Z-festo kun subteno deties direktoro kaj kelkaj instruistoj,inter ili kelkaj lernantaj E-on.

(Reza Kheir-khah)

VicenzaLa 11-an de decembro ankaΩ la grupo

de Vicenza (norda Italio) festis la Z-tagon. En la teatro de Thiene okazis debatopri diversaj manieroj kontribui al dialogopor paco. La çefgasto estis Anatoli Junesov,direktoro de la Muzeo por paco kaj soli-dareco de Samarkando (Uzbekistano),konata esperantisto, kiu klarigis kielestante esperantisto li sukcesis realigi tiungrandiozan projekton. La debaton parto-prenis ankaΩ Aldo Lo Curto, volontula kura-cisto aganta en Amazonio, Benino kajMongolio, pastro AlbinoBizzotto, reprezentantode la asocio Beataj kon-struantoj de paco, kiurakontis pri la agado enSarajevo kaj en Afriko,kaj mi prezentis faktojnpro kiuj nia movadoestis kandidatigita alNobel-pac-premio. Tiumaniero prezenti lamovadon estis sukcesakaj pluraj entuziasmi¸iskaj deziris pliajn infor-mojn. Michela Lipari

Tel-AvivoLa Landa Kunveno de

ELI kaj Z-Festo okazisla 25-an de decembro. Enla programo estis prelegojde Josef ∑emer pri nomojde Zamenhof kaj de AmriWandel pri Esperantaantologio de israelapoezio. En arta partookazis kantado, legado depoemoj kaj post i enerala landa kunvenode ELI, kun raportoj pri la agado kaj balotoj.

Amri Wandel

Meze de decembro esperantistoj jam tradicie okazigas,honore al la naski¸tago de Zamenhof, diversajn Zamenhof-tagajn aran¸ojn kaj aktivecojn. Jen mozaike pri la lastaj...

Kiel kutime, la 15-an de decembro lavalenciaj esperantistoj kuni¸is por festi

la datrevenon, çijare en la vila¸o Cheste.Okazis prelego La libro en Esperanto enpublika lernejo, kaj la kutima renkonti¸o,unue çe la memortabulo de la strato D-roZamenhof, por fari kelkajn memorfotojn, kajposte en restoracio por festi kun çeesto detrideko da samideanoj.

Augusto Casquero

Valencio

PrilepLa 15-an de decembro Junulara E-societo

Estonto el Prilep, Makedonio, honore alZamenhofa tago en siaj çambroj preparissolenan kultur-amuzan vesperon.

Partoprenis pli ol 20 gejunuloj, membrojde la societo. Okazis vespero de makedonapoezio en Esperanto kun helpo de 2-a KDeldonita de la societo, sekvis gaja amuz-vespero kun muziko kaj dancado. Estissolene malfermita foto-ekspozicio pri la E-movado en Prilep, kaj aktivado de mont-grimpanta kaj speleologia sekcio el la E-societo La Progreso en Prilep.

(NUN)

tistoj, interesi¸antaj pri libroj. ELBkHprepari¸as por la nova paßo, eldono de lapropra lernolibro.

Samir Ribiç

Debato en la teatro de Thiene, Vicenza, Italio

foto

: Mic

hela

Lip

ari

fotoj: Reza Kheir-khah


LokeLoke

NEDERLANDO: La 10-an denovembro 2001 grupo deesperantistoj plantis E-arbonen la urbo Heemskerk, kie jamstaras ligna Zamenhof-benko.

MALTO: Festante sian 40-jari¸on, la 26-an de decembro2001, Malta Esperanto-Societoinvitis esperantistojn sendipoßtkartojn kun gratulmesa¸ojkaj samtempe partopreni kon-kurson. Pli ol 100 esperantistojpartoprenis. Jen la tri lotumitajpartoprenantoj kiuj ricevospremion de libroj pri Malto:Veronica Ascádi (Hungario); IanMacDowall (Britio); kaj Esperanto3000 (Belgio). La aran¸o fini¸isper Zamenhofbankedo, en kiupartoprenis 54 esperantistoj kajamikoj, inter kiuj Fukiko Mashi-mo el Japanio kaj Touko Niemiel Finlando.

SERBIO: En Banja Luka, Res-publiko Serba en Bosnio-Hercegovino, en decembro2001 okazis intensa kurso laΩCseh-metodo. Instruis TerezaKapista el Beogrado, Jugoslavio.Temas pri la unua kurso laΩCseh-metodo en Banja Luka.Sur la foto: Tereza Kapista kunla gekursanoj.

ÇINIO: La 8-an de septembro2001 LiaΩninga Financa Kole-gio en Dandong formale enkon-dukis Esperanton kiel unu el lanedevigaj studobjektoj. Pli ol 100studentoj çeestis la kursongviditan de Profesoro SunShiquan. La 10-an de oktobropreskaΩ 20 personoj anoncissin al E-kurso de Wang Yun en

Wafangdian. La 21-an dedecembro pli ol 30 e-istojkunsidis en la oficejo de LEAokaze de la Zamenhof-tago.LEA decidis, ke ekde 2002 lamembroj renkonti¸os çiumo-nate la lastan dimançon de la9-a is la 11-a horo. (Wu Guo-jiang, [email protected])

TAJLANDO: Tajlanda Espe-ranto-Instituto estas eta grupoda esperantistoj, kiuj klopodasinformi tajlandanojn pri nialingvo. Fondis ¸in Prem Kule-mekin en 1980. Okazas instru-ado per koresponda kurso,estas kompilata vortaro E-taja.En librovendejo oni povas troviEsperanto Dictionary de J. C.Wells kaj Esperanto de JohnCresswell. En la taja lingvoankoraΩ nenio açeteblas. En1989 Joachim Werdin venisinstrui Esperanton. Li sukcesisinstrui preskaΩ 60 gejunulojn.Sed poste iom post iom lagrupo malaperis kaj restas nurkelkaj aktivuloj. (Marcel Perray)

LITOVIO: DaΩre okazas ama-saj E-kursoj en Kaunas, Litovio.Dank' al ekzisto de E-centro (ladomo, kiu apartenis al la bo-patro de L. L. Zamenhof, donac-inta monon por eldono de launua lernolibro) kaj profesiaskipo de instruistoj, tie çiu-monate okazas kursoj kunpartopreno de pluraj dekoj dapersonoj. En la novembra kursopartoprenis preskaΩ 100 perso-noj! Pri tio informis JevgenijGaus, la instruinto: <[email protected]>(Andrej Grigorjevskij)

Membroj de la junulara klubo Varsovia Vento en Pollandosalutas la legantojn kaj deziras al ili feliçan novan jaron 2002!

GRATULON!Mi≈ail Mandrik 100-jara: la 21-an de januaro 2002la bjelorusa esperantisto, Honora Prezidanto de AERBkaj Honora membro de UEA, aΩtoro de ABC de Esperanto,lernolibro por bjelorusoj, festas sian 100-jari¸on.Bjelorusaj esperantistoj, UEA, la redakcio kaj verßajnela tuta Esperantujo kore gratulas al la jubileulo!

FakeFake


ASTRONOMIO: La 22-an denovembro 2001 prelegis en laEsperanto-Kulturgrupo deKopenhago la mondkonatadana astronomo d-ro Erik Hag,membro de la Internacia Scien-ca Instituto Ivo Lapenna, priStelaj distancoj kaj la strukturode la lakta vojo: Hipparcos kajGaia. Erik Hag estas profesoroçe la Universitato de Kopen-hago, kaj ricevis la medalon demerito: Medalo de la Direktorode la Scienco pro elstara kon-tribuo al la Scienca Programo.Pro lia unika scienca laboro laInternacia Astronomia Uniodonis en tiu çi jaro al planedetola nomon Erik Hag.

INTERRETO: La papera do-kumento Esperanto kaj Inter-reto prezentas la aktualan gra-vecon de Esperanto en Inter-reto: radio, muziko, literaturo,babilejoj, ktp. La dokumentohaveblas en Esperanto, lafranca kaj la angla: http://purl.org/net/panorama/unikode/reklamilo.htm.

RADIO: Novjara donaco porEsperantio estas, ke ekde la 1-a de januaro post longaantaΩpreparo, en la Esperantaretpa¸aro de Radio AΩstriaInternacia http://roi.orf.at/esperanto/ ekfunkciis la ligilopor aΩskulti la elsendojn deRadio Havano Kubo! Vidu: http://roi.orf.at/esperanto/es_demand.html. Bv. viziti ¸in kaj sendi alambaΩ radiostacioj retmesa-¸on pri la aΩskultado!

RETA RADIO: Kanadaj Espe-rantistoj ekis kampanjon por keRadio Kanada Internacia (RKI)elsendu rete en Esperanto. Onipovas subteni la kampanjon perapogmesa¸oj al http://www.chez.com/rki/. RKI estas la oficialavoço de Kanado eksterlande.Nuntempe RKI (http://www.rcinet.ca/) esploras la eblecon aldoninovajn lingvojn al la angla,araba, franca, hispana, kantona,mandarena, ukraina, rusa. Pliajinformoj çe: [email protected]

ELITRAD: aΩtomata tradukoal Esperanto! Jes, tia tradukilofunkcias en interreto çe http://traduku.net. Elitrad remontrasajnajn anglalingvajn retpa¸ojnen Esperanto kun la originalajaspektoj, anstataΩante angla-lingvajn vortojn kaj frazojn persamsignifaj vortoj kaj frazojesperantlingvaj. La rezulto do neestas vera traduko en normaEsperanto, sed nur la angla enaliaj vortoj: mankas akuzativoj,pluralaj adjektivoj, kaj la verbojplejparte montri¸as kiel radikoj(vid - dir - ven) sen la kutimajfina√oj. Tamen, “tradukoj" estassufiçe kompreneblaj kaj jamutilas al la esperantistaro.

REBATRETO: Donald J. Harlow(Usono), kreis rebatliston enkiun jam enskribi¸is 33 perso-noj. ¯i celas rebati al mispre-zentoj de Esperanto. Al larebatlisto povas enskribi¸iesperantistoj, kiuj volas defendiEsperanton kontraΩ fiatakoj.Kono de aliaj linvoj utilas.Sufiças sendi malplenanmesa¸on al: [email protected]

STOMATOLOGIO: prezidantode Stomatologia Sekcio deUMEA anoncis kreonde ret-listo, kiucelas anstataΩigila paperan bul-tenon Stoma-tologia Forumo.Sanprofesiulojestas varme in-vitataj viziti laejon: http://groups.yahoo.com/group/umea/. Por ali¸i bv. sendi

ATEISTOJ: Unio de RaciismajAteistoj kaj Agnostistoj (UAAR),laboranta por la re-samrajtigode nekredantoj, aperigas siajnretpa¸ojn en pluraj lingvoj, interili ankaΩ en Esperanto, kajvolonte utiligas ilin por lainternaciaj kontaktoj: http://www uaar.it/uaar/esperanto.htm

LITERATURO: ekzistas novaretlisto: Diskutado pri literaturoen Esperanto (ne nur, sed çefe,Esperantlingva). ¯ia retadresoestas: [email protected]. Eblas ali¸i çeper -esperanto- l i t e ra [email protected]

Edukado.netNova projekto por praktikantaj instruistoj

Interreto esti¸is grava ilo por esperantistoj. i faciligas rapidan,tutmondan komunikadon, tiel ke diasporaj esperantistoj diseen la mondo facile povas kunligi¸i kaj esti¸i parto de lingvakomunumo. Bona instruado estas kondiço por ke tiu lingvo-komunumo, de plejparte nedenaskaj lingvanoj, kresku kaj prosperu.

La usona Esperanta Scienca Fonda√o (www.esperantic.

org) iniciatis interretan servonedukado.net, kiu subtenas in-struistojn kaj lernantojn deEsperanto.

Edukado.net konsistos el tripartoj: katalogo de lerniloj,lernilteko kaj pedagogia inform-ejo. Unue lançi¸is en decembro2001 la katalogo de lerniloj. ¯iestos datenbanko de çiuj gravajlerniloj de Esperanto,printitaj, vidben-daj (videaj) kajdi¸itaj. La lern-iloj estos serç-eblaj laΩ diver-saj kriterioj kajßlosilvortoj pere deinterreta serçilo en la retpa¸o:http://www.edukado.net. Lakriterioj temas ekz. pri la nivelode instruado, la a¸ogrupo delernantoj, la fontolingvo de lainstruilo, la pritraktataj temojktp. Tiel ekzemple instruisto kiuserças lernilon por vortprovizopor plenkreskuloj je mezainstrunivelo trovos la lernilon.

La listo de lerniloj estas faratapost zorga analizo kaj çiu lerniloprezenti¸as kun informoj priformato, enhavo, metodo, nivelo,aspekto kaj komento de instru-

isto. Fine de la redaktora analizoçiu uzanto povas aldoni pro-prajn komentojn kaj rekomen-dojn rilate al la lernilo. Tiel aliajinstruistoj kaj lernantoj povasutiligi la spertojn de la aliaj kajlerni de ili. La servo ebligas al lauzantoj ankaΩ aldoni informojnpri novaj lerniloj por aktualigi ladatenbankon. Tuj post redak-tora kontrolo la nove aldonitajinformoj estas publike alireblaj

por çiuj uzantoj. La kata-logo provos doni

liston pri laplej grandajlibroservojkie la lern-

iloj açeteblaskaj indiki la aktua-

lajn prezojn. Se la unua etapohavos sukceson, en 2002 ESFpretas subteni la kompletigonde edukado.net per la du aliajpartoj. La lernilteko ebligosfacilan interßan¸on de ekzer-caroj kiujn verkis instruistojmem. La uzantoj de la lerniltekopovos mem sendi siajn di¸itajnlernilojn (ekzemple kiel Word-dokumenton). La uzantoj povossuçi el la datenbanko tiujnekzercarojn kiujn ili bezonas.

(R. F. kaj K. Kováts,el Internacia Pedagogia Revuo)

La çeestantoj helpis metisablon apud la arbon perßoveliloj. Poste J. HoobroeckinaΩguris la monumenton:betonan blokon kun verdastelo. Poste la grupo foriris alJansheeren por kuntrinki kafonkaj teon kaj aΩskulti kantadonde la E-grupo Malvo.

ALZACO: La regiona gazetoDNA (Dernières Nouvellesd'Alsace) publikigis la 11-an dejanuaro tutpa¸an artikolon priEsperanto de Profesoro BrunoSchmitt, TAKE-ano, matematik-isto, eksa direktoro de SciencaFakultato de Colmar : Après lamonnaie unique, oui à une lan-gue commune. (Post unika valu-to, jes al komuna lingvo).

mesa¸on al: [email protected]. Konsilindeestas viziti ankaΩ la pa¸onhttp://www.esperanto.org/umea/odonto.

Eblas kontribui al E&ITEJO starigis novan fonda√on por subteni Esperantanagadon ligitan al Interreto. La rimedoj de la fonda√o estosuzataj çefe por povi aran¸i trejnseminariojn pri Interreto,ties teknikoj, la eblecoj por Esperanto per la reto k.s.

¯is nun okazis du E@I- seminarioj, ambaΩ en

Svedio. Por efektivigi ilinoni ricevis la rimedojnhelpe de baltmara fonda√o,kiu financis grandan partonde la kostoj.

Nun TEJO volas okazigisimilajn eventojn en aliajlandoj, kie ne estas samefacile trovi taΩgajn fond-a√ojn.

Dum 2002 estas planojaran¸i unu E@I-seminarionen Jugoslavio, kaj unu enLitovio. Se vi volas helpikonkretigi tiujn çi planojn,bonvolu skribi al <[email protected]>.

Pli da informoj pri laFonda√o Esperanto@Interretotroveblas çe www.tejo.org/echei. La fonda√o uzas laUEA-konton ecxi-v.

Novjara distra anguloNovjara distra angulo

Lingvaj EtudojPlena Ilustrita Vort(lud)aro

de Stano Marçek

Çu estas vero, ke pulojportas puloverojn?

Çu barbaroj razis siajnbarb’arojn?

Çu ankaΩ per versoj onipovas fari¸i perversa?

AnkaΩ japanoj man¸as japanon!

Çu ankaΩ en Panamo oniamas panon?

En vendejo estis aro dagantoj – kaj – arogantavendistino.

En gazet-anoncetoj oftemankas indiko – pri la inadiko.

Çu ora sonorilo havasoran son(or)on?

Pro amo al oro ßi ne rifuziseç – amoron.

Pro centoj ni ne forgesu priprocentoj , pro miloj pripromiloj kaj pro milionoj –pri mili-onoj.

La eks-kursanoj decidiskune ekskursi.

Pro emo al virinaj haroj likonstruis propran haremon.

Li amas salon, precipe ensalamo.

Ne çiu polo havas mono-polon por mono.

Nia kokino ßatas koketikun kokoj.

Nia barbiro havas tiellongan barbon, ke lia iroaspektas kiel barb-iro.

Li trinkis tro da vino ,precipe dum vintro.

Çu nia lasta ago estosagonia? (kaj nia iro ironia?)

Çu ankaΩ di-amantojßatas diamantojn?

HELPO: TRADI, GIROS, TRAKOM’, NARDO, CIS, SARIO, SPAD’.KRUCENIGMA KONKURSO: La kaßitan frazon bv. sendi ¸is dusemajnoj post ricevo de la numero al la redakcio: Esperanto,Stano Marçek, Zvolenská 15, SK-036 01 Martin, Slovakio (eblasankaΩ rete: [email protected], aΩ fakse: +421 43 4222 788).Unu el la solvintoj (decidos lotado) ricevos libro-premion!

aΩtoro: Stano Marçek


Membri¸oKutime esperantisto estas membro de sia loka kaj landa organiza√o kajkunlaboras kun ili. Sed, post tio, oni povas aldoni internacian elementonal sia Esperanto-vivo. Por tio oni i¸as individua membro de UEA. I¸u membro de UEA aΩ de ¸ia junulara sekcio TEJO! Subtenu la laboron por Esperanto je internacia nivelo! Estu informata pri internaciaj okaza√oj kaj iniciatoj.

KategoriojMG — Individua membro, kiu ricevas nur la Gvidlibro’n tra la Esperanto-movadoMJ — Individua membro, kiu ricevas la JarlibronMA — Individua membro, kiu ricevas la Jarlibron kaj la revuon EsperantoDMJ — Dumviva membro, kiu ricevas dumvive la JarlibronDM — Dumviva membro, kiu ricevas dumvive la Jarlibron kaj la revuon Esperanto¯is la a¸o de 29 jaroj, en la kategorioj MA, MJ kaj DM, oni ricevas ankaΩ larevuojn de TEJO. DMJ = MJ x 25 / DM = MA x 25

MembrokotizojLANDO Valuto MG MJ MA DMJ DMArgentino eΩro 4 10 25 250 625AΩstralio dolaro 14 36 89 900 2225AΩstrio eΩro 8 20 50 500 1250Belgio eΩro 8 20 50 500 1250Brazilo eΩro 4 10 25 250 625Britio pundo 5 13 32 325 800Bulgario eΩro 4 10 25 250 625Çe≈io krono 175 440 1100 11000 27500Danio krono 60 150 370 3750 9250Finnlando eΩro 8 20 50 500 1250Francio eΩro 8 20 50 500 1250Germanio eΩro 8 20 50 500 1250Greklando eΩro 8 20 50 500 1250Hispanio eΩro 8 20 50 500 1250Hungario forinto 1300 3200 8000 80000 200000Irlando eΩro 8 20 50 500 1250Islando eΩro 8 20 50 500 1250Israelo eΩro 6 16 40 400 1000Italio eΩro 8 20 50 500 1250Japanio eno 900 2200 5500 55000 137500Kanado dolaro 12 30 75 750 1875Nederlando eΩro 8 20 50 500 1250Norvegio krono 65 165 415 4125 10375Nov-Zelando dolaro 17 44 109 1100 2725Pollando eΩro 4 10 25 250 625Portugalio eΩro 8 20 50 500 1250Rusio eΩro 4 10 25 250 625Slovakio krono 200 500 1250 12500 31250Svedio krono 80 190 480 4750 12000Svislando franko 12 31 78 775 1950Usono dolaro 8 20 50 500 1250alia lando eΩro 5 13 33 325 825La abono validas ekde la alveno de la pago al UEA.

Pag-manierojEn landoj kun peranto de UEA, ni rekomendas uzi tiun plej facilan vojon porkotizoj, UK-ali¸oj ktp. Çiam klare indiku la celon de via pago! Jenaj rimedojekzistas por rekte pagi al UEA:Poßtobankoj: Çiuj kontoj estas nome de Universala Esperanto-Asocio,Rotterdam. Belgio: 000-1631831-97; Germanio (Koeln): 3182 91 509 BLZ 370100 50; Nederlando: 37 89 64 (NB: pagoj el eksterlando suferas deprenon deminimume 10,00 gld./e 4,54!); Svedio: 74374-0; Svislando (Bulle): 12-2310-0.Poßtmandatoj: Internaciaj poßtmandatoj çiam estu adresitaj rekte al UEA, neal banko aΩ poßtobanko.Bankoj: MeesPierson, Postbus 749, 3000 AS Rotterdam (konto: 25.52.89.804);ABN-Amro Bank, Postbus 949, 3000 DD Rotterdam (konto: 42.60.51.599). Pro labanka depreno aldonu 15,00 gld./e 6.81.Çekoj: Plej konvenaj estas çekoj en eΩroj, nederlandaj guldenoj, usonaj dolarojaΩ britaj pundoj. Bv. aldoni 22,00 gld./e 10,00 por bankkostoj.

Kiel membri¸i, aboni, pagi?Kreditkartoj: UEA akceptas Eurocard/Mastercard/Access, American Express kajVisa/Carte Bleue/JCB. Atentu, ke se vipagas kreditkarte libroservan fakturonaΩ kongresan mendon, UEA devasplialtigi la sumon pagotan je 5%pro administraj kostoj, tiel ke çegrandaj sumoj, pago per banka¸iro aΩ çeko ofte kostas malpli. Sevi pagas kreditkarte UEA-membro-kotizon, ali¸kotizon de UniversalaKongreso, donacon al UEA, aΩ abo-non al Esperanto, debeti¸as al vinur la kotizo aΩ donaco, sen aldono de 5%. Por pagi kreditkarte, necesas: doni lanumeron de via karto, mencii la daton ¸is kiu ¸i validas, subskribi la peton.Monbiletoj: Ne çiuj biletoj estas ßan¸eblaj en Nederlando; kelkaj nur je kurzone simila al la oficiala kurzo en la lando de emisio.Internaciaj respondkuponoj: Valoro en Nederlando: 1,60 gld./e 0,726. Neprenecesas, ke ili estu ¸ustaloke (maldekstre) stampitaj.

Kotiz-perantojLa perantoj akceptas membrokotizojn por UEA, fiksitajn en diversaj valutoj. Ilikrome akceptas ali¸ojn kaj mendojn por UK, abonojn por Esperanto, Kontakto,k.a. Ili peras ankaΩ viajn donacojn al la Fonda√oj de UEA.Argentino: s-ro Rodolfo G. Calogero, Namuncura 1749, Q 8302 NeuquenAΩstralio: Libroservo de AEA, p/a Jim Couch, 143 Lawson Street, Redfern, NSW 2016AΩstrio: s-ro Leopold Patek, Martinstr. 104/38, 3400 KlosterneuburgBelgio: s-ro Marcel Delforge, Rue des Glacieres 16, 6001 Charleroi-MarcinelleaΩ Flandra Esperanto-Ligo, Frankrijklei 140, 2000 AntwerpenBrazilo: Brazila Esperanto-Ligo, C.P. 3625, 70084-970 Brasilia DFBritio: Geoffrey H. Sutton, 7 Clover Road, Aylsham, NR11 6JW NorwichÇe≈io: Kava-Pech, Anglicka 878, CZ-252 29 DobrichoviceDanio: s-ro Bent Wiinberg, Naeldebjerg Alle 30, 2670 GreveEstonio: s-ino Virve Ernits, Mahla 65-1, 11215 TallinnFinnlando: s-ino Heta Kesala, Kalamiehenkuja 3 D 32, 04300 TuusulaFrancio: Unui¸o Franca por Esperanto (UFE), 4 bis, rue de la Cerisaie, 75004 ParisGermanio: d-ro Wolfgang Schwanzer, Pfarrer-Seeger-Str. 9, 55129 MainzHispanio: Hispana Esperanto-Federacio, Rodriguez San Pedro 13-3.-7, 28015 MadridaΩ Associacio Catalana d'Esperanto, Apartat 290, 08280 SabadellHungario: Hungaria Esperanto-Asocio, Pf.193, 1368 BudapestIslando: Islanda Esperanto-Asocio, Postholf 1081, 101 ReykjavikIsraelo: s-ro Jehosua Tilleman, 97-A Dereh-Akko, 26373 Kirjat-MockinItalio: Itala Esperanto-Federacio, Via Villoresi 38, 20143 MilanoJapanio: Japana Esperanto-Instituto, Waseda-mati 12-3, Sinzyuku-ku, 162 TokyoJugoslavio: s-ino Milica Risti.-Dokmanovi., Bulevar JNA 29/II, 11000 BeogradKanado: s-ino Olga Du Temple, 765 Braemar Avenue, North Saarnich, BC V8L 5G5Kolombio: Kolombia Esperanto-Ligo, Calle 7A #56-76, Casa 12, Cali, ValleKoreio: Korea Esperanto-Asocio, 1601 Kangbyon Hanshin Core B/D, 350 Mapo-dong, Mapo-gu, Seoul 121-703Kostariko: s-ro Hugo Mora Poltronieri, Apartado 4981, 1000 San JoseKroatio: s-ro Ivan Spoljarec, Voçarska 28, 10000 ZagrebLatvio: s-ino Al da Zigmunde, "Daugaviesi", Katlakalns, Rigas raj. 2111Litovio: Litova Esperanto-Asocio, ab.k. 167, 3000 Kaunas CMeksiko: Meksika Esperanto-Federacio, Apartado Postal 10576, Mexico, D.F. 06000Nederlando: UEA, Nieuwe Binnenweg 176, 3015 BJ RotterdamNorvegio: s-ro Agnar Fitjar, 5281 ValestrandsfossenNov-Zelando: s-ino Gwenda Sutton, 12c Herbert Gardens, 186 The Terrace, Wellington 6001Pollando: Penelopa, ul. Moniuszki 10, lok. 10, 00-009 WarszawaPortugalio: s-ro Antonio da Silva Almeida, Rua Macau, 3, 2. esq., 2700 AmadoraRusio: s-ro Mi≈ail Çertilov, P.f. 21, 143000 Moskva-Odincovo-6Slovakio: s-ro Milan Neubeler, Popradskej brigady 14, 058 01 PopradSlovenio: s-ino Anka Dvorsak, Maroltova ulica 8, 61113 LjubljanaSvedio: s-ino Lisbet Andréasson, Södra Rorum pl. 455, 242 94 HorbySvislando: s-ino Sonja Brun, Waldeggstrasse 28, 6343 RotkreuzUrugvajo: s-ro Alberto Barrocas, Colorado 2323, 11000 MontevideoUsono: Esperanto-Ligo por Norda Ameriko, P.O. Box 1129, CA 94530 El CerritoVenezuelo: prof. Juan E. Bachrich, Apdo. 70782, Caracas 1071 A

Eblas ankaΩ interreteMembri¸i en UEA, aboni la revuon, ali¸i al 87-a Universala Kongreso de Esperantoen Brazilo kaj trovi pliajn informojn oni povas ankaΩ rete: http://www.uea.org

revuo

Esperanto

Journal of the Center for Research andDocumentation of World Language Problems

La problemoj. La solvoj.La rolo de planado

en la homa komunikado.Kaj la kontribuo de Esperanto.

Redaktas: Humphrey Tonkin,Frank Nuessel, Mark Fettes.

Eldonas: John Benjamins, P.O. Box 52519,Amsteldijk 44, NL-1007 HA Amsterdam.

Aperas trifoje jare.Individua abono: 151,00 eürojInstitucia abono: 130,00 eüroj

Abonu pere de la Libroservo de UEA.

ÇIUMONATA SOCI-KULTURA REVUO KUN LITERATURA SUPLEMENTO JARFINE

TRA ESPERANTUJO: Faktoj, problemoj, komentarioj CIVILIZO: Kia estis, estas kaj estos la mondo? ESPERANTO: lingvo, komunumo, literaturo Noveloj kaj poemoj, originalaj kaj tradukitaj MOZAIKO: konkursoj, kvizoj, krucvortenigmoj, humuro Çiujara proklamo de la Esperantisto de la Jaro

Abonebla kontraü 24 eüroj çe UEA kaj landaj perantoj.Provekzemplero çe RU-236039 Kaliningrad, p.k. 1248, Ruslando

Societo

En 2001 183 esperantistoj subtenisla agadon de UEA per ali©o al

Societo ZamenhofAli©u ankaü vi al tiu klubo de

mecenatoj de UEA! Vi ricevos leterojn dela prezidanto de UEA, inviton al akceptoen UK kaj specialan donaceton,kiu en 2001 estis bela skribilo.La kotizon (duoblo de MA por vialando) vi povas pagi al via perantoaü rekte al UEA.

DUMVIVA MEMBRECO — MALPLI KOSTELa Komitato de UEA decidis enkonduki novankategorion de dumviva membreco de la Asocio.Temas pri Dumviva Membro kun Jarlibro.Kiel la nomo diras, temas pri dumviva formode la kategorio Membro kun Jarlibro (MJ). Poresti dumvive individua membro de UEA kajricevi çiujare la Jarlibron, oni pagas unufoje la25-oblon de la MJ-kotizo.

Junaj Dumvivaj Membroj kun Jarlibro kromeestas individuaj membroj de TEJO ©is sia 30-ajaro kaj ricevas sen plia pago la revuojnKontakto kaj TEJO Tutmonde. KomprenebleDumviva Membro kun Jarlibro povas en kiuajn jaro ricevi ankaü la revuon Esperantopagante la kotizon de simpla abono de larevuo. Oni povas ankaü kiam ajn pagi la 25-oblon de la diferenco inter la kotizoj deMembro-Abonanto kaj Membro kun Jarlibroen la koncerna jaro. Sekve la ricevado de Espe-ranto fari©os konstanta.

Same kiel çiujn aliajn kotizojn de UEA, ankaüla kotizon de Dumviva Membro kun Jarlibrooni povas pagi al kotizperanto de UEA aü rekteal UEA.

REMEMOROJ PRI HOLOKAËSTOMASKERADO ÇIRKAË LA MORTO.Nazimondo en Hungarujo (1965).Tivadar Soros (1894-1968).Redakto kaj komentario deH. Tonkin. Rotterdam: UEA, 2001(2-a eld.). 318p. ISBN 92 9017 073 5.21cm. Prezo: e 24,00.

La rememoroj de T. Soros pri laholokaüsto en Budapeßto, estis en1965 verko “kulture vere trarompa,ne simple io nova en Esperanto, sedio nova entute” (H. Tonkin). Jenadua eldono havas ampleksan ko-mentarion kaj detalan indekson.

estas gazetopor çiu kiu serças interesanlega∆on en Esperanto. Çiunumero havas ankaü tekstojnen tre facila lingvo, tiel ke

estas aparte taügapor komencantoj kaj porEsperanto-kursoj. Krome,konkurso atendas vin ençiu numero de la revuo!En 2002 aperos6-foje. Abonu rekte de UEAaü çe via kotizperanto.

Granda rabato por grupaj abonojekde ses ekzempleroj. Informi©u!

Aüstralio 32 dolarojAüstrio 19 eürojBelgio 19 eürojBrazilo 9 eürojBritio 12 pundojDanio 140 kronojFinnlando 19 eüroj

Nederlando 19 eürojNorvegio 150 kronojPollando 9 eürojPortugalio 19 eürojSvedio 185 kronojSvislando 28 frankojUsono 18 dolaroj

Francio 19 eürojGermanio 19 eürojHispanio 19 eürojIsraelo 14 eürojItalio 19 eürojJapanio 2000 enojKanado 27 dolaroj

ABONTARIFO 2002

vaste legata junulara gazetorekomendinda por komencantojdiversa kaj amuzainteresa por çiujla plejla plejla plejla plejla plejla plejla plejla plejla plejla plejla plejla plej

POCKET ESPERANTO DICTIONARY

ANGLA-ESPERANTO ESPERANTO-ANGLA

de Andrew McLinen

Roterdamo, 2001, 8+406p, 16cm

Dua eldono de la plej ©isdata kaj ampleksavortaro kun pli ol 70 000 tradukoj

de

ELDONEJO LINGUA

Nun eldonita de UEA

Mendu çe la Libroservo de UEAPrezo: e 15,00

Andrew McLinen

POCKETPOCKETPOCKETPOCKETPOCKETESPERANTOESPERANTOESPERANTOESPERANTOESPERANTODICTIONARYDICTIONARYDICTIONARYDICTIONARYDICTIONARY

English - Esperanto - English

Over 70 000 translations

UEAUp-to

-dat

e, cle

ar,

com

prehen

sive

VIA UNUA VORTARO

BAZA ESPERANTA RADIKARO.Wouter F. Pilger.Rotterdam: UEA, 2001.160p. ISBN 92 9017 076 X.18cm. Prezo: e 7,50.

Bonega unua vortaro por studantode Esperanto, kvazaü miniaturaPIV, per kies uzado oni lernas nenur vortojn sed ankaü ekpensasen Esperanto. Pli ol 2700 radikojklarigitaj per oftaj kaj kutimajvortoj, kaj kun indiko pri iliajofteco kaj utileco.

FESTU TINÇJON EÇ 72-JARAN!

De kiam la detektivetodebutis en 1929, vendi©ismilionoj da Tinçjo-bildstrioj en pli ol 32lingvoj. La du Esperantajntitolojn oni jam krediselçerpitaj, sed nia Libro-servo akiris stokon de Lanigra insulo; ©i estas nunties çefa distribuanto.

La nigra insulo. Hergé. Trad.Jopetro Danvy. Paris: Esperantix,1987. 62p. 30cm. e10,00.

ÇU VI SERÇAS KORESPONDAMIKON?Sendu al Koresponda Servo Mondskalajenajn detalojn: nomo, adreso, sekso, a©o,profesio, geedza stato, kiom da kores-pondantoj dezirataj, en kiuj landoj kaj prikiuj temoj. Kunsendu du internaciajn respondkuponojn,aü, se ili ne estas açeteblaj en via lando, neuzitanpoßtmarkon. KSM transdonos viajn informojn al alia(j)korespondemulo(j), kiu(j) konformas al viaj deziroj.Vi ricevos rektan respondon. KSM estas servo de UEA.

Koresponda Servo MondskalaB.P. 6, FR-55000 Longeville-en-Barrois, Franciowww.multimania.com/kosomo

Antaü 700 jarojMarko Polo

voja©adis vaste deZanzibaro ©is Çinio,

landoj plenaj demirinda∆oj por

tiutempa eüropano.Liaj spertoj restis

influa fonto deinformoj kaj inspiro

tra jarcentoj.Per sia verko

Marko Polo kreisponton inter

du çefaj kultursferoj de la tiama mondo.Ìia Esperanto-versio, en verva traduko kaj

klera prizorgo de Daniel Moirand, trovisnaturan lokon en la serio Oriento-Okcidento.

KLASIKA VOJAÌLIBRO

LA LIBRO DE LA MIRINDAÔOJ AË LA PRISKRIBO DE LA MONDO.Marko Polo (1225-1324). Esperantigis Daniel Moirand.Rotterdam: UEA, 2001. 445p. ISBN 92 9017 075 1. 21cm.Ilus. Serio “Oriento-Okcidento“, n-ro 34. Prezo: e 33,00.