lÝ thuyẾt tỔ chỨc vÀ quẢn trỊvỚi lÝ thuyẾt cỔ ĐiỂn theo lý...
TRANSCRIPT
© 2007 Thomson South-Western
LÝ THUYẾT TỔ CHỨC VÀ QUẢN TRỊ
BÀI 1: Lý thuyết cổ điển và tân cổ về tổ chức
© 2007 Thomson South-Western
NỘI DUNG CỦA BÀI GiẢNG
LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
• Giới thiệu lý thuyết tổ chức cổ điển
• Những nguyên lý cơ bản của lý thuyết tổ chức cổ điển
• Những đóng góp đầu tiên của lý thuyết tổ chức cổ điển
• Những công trình lý thuyết cổ điển quan trọng nhất (Taylor,
Fayol, Weber)
LÝ THUYẾT TỔ CHỨC TÂN CỔ ĐIỂN
• Sự khác biệt giữa lý thuyết cổ điển và lý thuyết tân cổ điển
• Chester Barnard và kinh tế học khuyến khích
• Robert Merton và cấu trúc quan liêu và nhân tính
• Herberg Simon và các thành ngữ quản trị
© 2007 Thomson South-Western
Những công trình vĩ đại như Kim Tự Tháp,Vạn Lý
Trường Thành đều chứng minh tầm quan trọng của quản
trị. Vai trò của quản trị đã được thể hiện qua những câu
nói dân gian như “ một người lo bằng kho người làm”.
Không có lý thuyết tổ chức và quản trị thì không thể có
các cuộc cách mạng công nghiệp, cách mạng xanh, cách
mạng sinh học, tin học, v.v…
Tại sao cần học lý thuyết tổ chức và quản trị
© 2007 Thomson South-Western
Sự biến mất của Phật giáo ở Ấn độ
© 2007 Thomson South-Western
LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
© 2007 Thomson South-Western
LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
Khái niệm Tổ chức:
• Tổ chức với ý nghĩa hẹp là tập thể của con người tập
hợp nhau lại để thực hiện một nhiệm vụ chung hoặc
nhằm đạt tới một mục tiêu xác định của tập thể đó. (Ít
nhất phải có 2 người trở lên)
© 2007 Thomson South-Western
LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
• Lý thuyết tổ chức cổ điển là lý thuyết tổ chức đầu tiên
trong lĩnh vực kinh doanh và hành chính. Lý thuyết
này ảnh hưởng lớn đến cách mạng công nghiệp. Đây là
lý thuyết nổi bật trong những năm 1930 và vẫn còn
ảnh hưởng đến ngày nay.
© 2007 Thomson South-Western
NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
Các tổ chức tồn tại nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế
và sản xuất.
Có một phương pháp tốt nhất để tổ chức sản xuất. Có
thể tìm thấy phương pháp này thông qua điều tra mang
tính khoa học và hệ thống.
Sản xuất được tối ưu hóa thông qua sự chuyên môn
hóa và phân công lao động.
Các cá nhân và tổ chức hành động một cách duy lý.
© 2007 Thomson South-Western
NHỮNG ĐÓNG GÓP ĐẦU TIÊN CHO LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
• Socrates nói rằng nếu một người có thể quản lý tốt
một tổ chức, người đó sẽ có thể giao tiếp tốt với những
người khác, bất kể mục đích và chức năng.
• Aristotle là người đầu tiên viết về tầm quan trọng của
văn hóa đối với các hệ thống quản trị.
• Ibn Taymiyyah đã sử dụng phương pháp khoa học để
phác thảo các nguyên tắc quản trị trong khuôn khổ Hồi
giáo.
• Machiavelli phân tích chính xác việc sử dụng quyền
lực và bản chất của lãnh đạo.
© 2007 Thomson South-Western
NHỮNG ĐÓNG GÓP ĐẦU TIÊN CHO LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
“Cứu cánh biện minh cho phương tiện”
– Quân Vương -
© 2007 Thomson South-Western
NHỮNG ĐÓNG GÓP ĐẦU TIÊN CHO LÝ THUYẾT TỔ CHỨC CỔ ĐIỂN
• Adam Smith và những công trình nổi tiếng:
• Lý thuyết “bàn tay vô hình” nổi tiếng.
• Lý thuyết về trao đổi thương mại và sự phụ thuộc lẫn
nhau.
• Việt nam chuyển sang kinh tế thị trường từ khi nào?
© 2007 Thomson South-Western
NHỮNG CÔNG TRÌNH QUAN TRỌNG NHẤT
• Frederick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
• Henry Fayol: Quản trị tổng quát (hành chính tổng
quát)
• Max Weber: Quản trị thư lại (hành chính quan liêu)
© 2007 Thomson South-Western
Taylor-Fayol-Weber
• Trường phái quản trị khoa học chú trọng đến
hợp lý hóa công việc và những nhiệm vụ mà
các công nhân phải làm.
• Trường phái quản trị tổng quát (hay hành
chính) của Fayol và Weber phát triển những
nguyên tắc quản trị chung cho cả một tổ chức,
chính vì thế trường phái này còn được gọi là tư
tưởng quản trị tổ chức cổ điển.
© 2007 Thomson South-Western
Frederick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
© 2007 Thomson South-Western
Frederick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
1. Cải tạo các quan hệ quản lý giữa chủ và thợ.
2. Tiêu chuẩn hóa công việc.
3. Chuyên môn hoá lao động.
4. Lựa chọn công cụ lao động thích hợp và môi trường
lao động phù hợp.
5. Quan niệm “con người kinh tế”
© 2007 Thomson South-Western
Frederick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
1. Cải tạo các quan hệ quản lý giữa chủ và thợ: Các
nhà quản trị từ cấp cơ sở trở lên nên dành nhiều thời
gian và công sức để lập kế hoạch hoạt động của tổ
chức cho công nhân làm việc và kiểm tra hoạt động
thay vì cùng tham gia công việc cụ thể của
người thừa hành.
Ví dụ: Vụ kiện Tân Hiệp Phát. Cải tiến quan hệ lao
động thông qua công đoàn (v.d. thỏa ước tập thể,
đảm bảo bảo hiểm xã hội cho công nhân).
© 2007 Thomson South-Western
2. Tiêu chuẩn hóa công việc: phân chia công việc của
mỗi cá nhân thành nhiều thao tác đơn giản, áp dụng
phương pháp tốt nhất một cách khoa học để thực hiện
các thao tác đó, qua đó tăng năng suất lao động.
Năng suất lao động ở Việt nam hiện nay?
Frederick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
© 2007 Thomson South-Western
3. Chuyên môn hoá lao động: lựa chọn và huấn luyện
công nhân một cách khoa học, mỗi công nhân chuyên
về một thao tác để anh ta thực hiện nó một cách có
hiệu quả nhất.
• Tìm ra “người giỏi nhất” trong số công nhân, nhằm
giúp cho nhà quản trị đề ra các định mức hợp lý và còn
là tấm gương thúc đẩy những người khác phấn đấu.
• Kinh nghiệm làm việc ở nhà máy của học viên.
• Lao động phổ thông ở CHLB Đức.
Frederick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
© 2007 Thomson South-Western
Frederick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
4. Lựa chọn công cụ lao động thích hợp và môi trường
lao động phù hợp: Taylor cũng cho rằng một tổ chức
tốt với một nhà máy tồi tàn sẽ cho kết quả tốt hơn là
một nhà máy hiện đại nhất với một tổ chức nghèo nàn.
• Điều này có nghĩa là vai trò của quản lý, năng lực tổ
chức đặt lên trên máy móc, kỹ thuật. Nhân tố con
người có vai trò quan trọng đối với sự thành bại của tổ
chức.
© 2007 Thomson South-Western
5. Quan niệm “con người kinh tế”: Con người thường
lười biếng, trốn việc vì thế cần đưa anh ta vào khuôn
phép kỷ luật, làm việc theo cơ chế thưởng - phạt, từ đó
ông đưa ra chính sách trả lương theo sản phẩm và
thưởng cho những sản phẩm vượt định mức.
Fredirick Taylor: Những nguyên tắc quản trị khoa học
© 2007 Thomson South-Western
Đánh giá những nguyên tắc quản trị khoa học của Taylor
Lý thuyết quản trị khoa học là nỗ lực đầu tiên của con
người trình bày một cách có hệ thống những quan
điểm, những nguyên tắc và những phương pháp quản
trị công việc.
Nó đánh dấu một bước ngoặt mới, chấm dứt một quá
trình rất dài bao gồm nhiều thế kỷ, con người chỉ biết
quản trị theo kinh nghiệm.
© 2007 Thomson South-Western
Nhược điểm của học thuyết của Taylor:
• Thiếu nhân bản, xem con người như một đinh ốc trong
cỗ máy.
• Koontz gọi lý thuyết quản trị của Frederik Taylor là
“Lý thuyết cây gậy và củ cà rốt”.
• Nhưng, cũng có ý kiến bênh vực cho ông ta cho rằng,
tư tưởng của Taylor là sản phẩm của thời đại ông sống.
Đánh giá những nguyên tắc quản trị khoa học của Taylor
© 2007 Thomson South-Western
PHIM THỜI HIỆN ĐẠI
© 2007 Thomson South-Western
1. Nhận xét về nhận định những nhà tư tưởng lớn
thường lập dị? Xã hội nên đối xử với những người
lập dị như thế nào?
2. Tại sao phương pháp quản trị khoa học của Taylor bị
chỉ trích là tàn nhẫn, vô nhân đạo nhưng hiện nay vẫn
được áp dụng rộng rãi trên thế giới?
3. Cuộc cách mạng 4.0 với việc áp dụng rộng rãi Robot
trong sản xuất dự kiến sẽ gây ra hiện tượng thất
nghiệp hàng loạt các công nhân có tay nghề thấp.
Theo tính toán, 10 triệu công nhân ngành may ở Việt
nam sẽ thất nghiệp. Theo anh, chị, nhà nước cần có
chính sách gì để giải quyết?
BÀI ĐỌC: TỔ CHỨC NHƯ MỘT NHÀ TÙ TÂM LÝ
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN Ở VIỆT NAM
• Việt nam đã nhiều lần đánh mất cơ hội trở thành nơi
gia công phần mềm, phần cứng cho các nước tư bản
giống như Đài loan, Ấn độ, Israel.
• Nhiệm vụ của chúng ta là để những chuyện đó không
tái diễn.
© 2007 Thomson South-Western
Henry Fayol: Quản trị hành chính tổnghợp
© 2007 Thomson South-Western
Henry Fayol: Quản trị hành chính tổnghợp
Lý thuyết này ra đời căn cứ trên giả thuyết, mặc dù
mỗi loại hình tổ chức có những đặc điểm riêng (doanh
nghiệp, nhà nước, các tổ chức đoàn thể, tôn giáo…)
nhưng chúng đều có chung một tiến trình quản trị mà
qua đó có thể quản trị tốt bất cứ một tổ chức nào.
© 2007 Thomson South-Western
Henry Fayol: Quản trị hành chính tổnghợp
Tư tưởng chủ yếu của thuyết Fayol là nhìn vấn đề
quản trị ở tổng thể tổ chức quản lý, xem xét hoạt
động quản trị từ trên xuống, tập trung vào bộ máy lãnh
đạo cao với các chức năng cơ bản của nhà quản trị.
© 2007 Thomson South-Western
Henry Fayol: Quản trị hành chính tổnghợp
Ông cho rằng thành công của quản trị không chỉ nhờ
những phẩm chất của các nhà quản trị, mà chủ yếu nhờ
các nguyên tắc chỉ đạo hành động của họ và những
phương pháp mà họ sử dụng.
Ví dụ phương pháp tuyển dụng và sa thải huấn luyện
viên của MU và Chelsea. Nguyên tắc giao việc của
VinGroup.
© 2007 Thomson South-Western
Henry Fayol: Quản trị hành chính tổnghợp
• Fayol định nghĩa quản trị hành chính bao gồm 5 chức
năng chính: dự tính (dự đoán + kế hoạch), tổ chức,
điều khiển, phối hợp và kiểm tra.
• Đối với cấp quản trị càng cao thì yêu cầu khả năng
quản trị hành chính càng lớn và ngược lại cấp quản trị
thấp thì khả năng chuyên môn kỹ thuật là quan trọng
nhất.
• Ví dụ CEO của các ngân hàng.
© 2007 Thomson South-Western
Henry Fayol: Quản trị hành chính tổng hợp
14 nguyên tắc quản trị của Fayol:
• 1. Phân công lao động phù hợp, rõ ràng, tạo được sự liên kết.
• 2. Xác định quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng, đúng mức.
• 3. Duy trì tốt kỷ luật trong đội ngũ, đảm bảo sự quy củ và tinh thần phục vụ.
• 4. Đảm bảo sự thống nhất chỉ huy, chấp hành mệnh lệnh từ một trung tâm.
• 5. Chỉ đạo nhất quán (theo một kế hoạch, một đầu mối).
• 6. Xử lý hài hòa lợi ích, đảm bảo lợi ích chung cao nhất.
• 7. Trả công thỏa đáng, công bằng, sòng phẳng.
• 8. Tập trung quyền lực trong hệ thống tổ chức quản lý.
• 9. Xác định rõ và ổn định hệ thống cấp bậc với chức trách rõ ràng.
• 10. Đảm bảo trật tự trong hệ thống với vị trí xác định.
• 11. Thực hiện công bằng trong quan hệ đối xử.
• 12. Ổn định đội ngũ nhân sự và được bổ sung kịp thời.
• 13. Khuyến khích tính sáng tạo, chủ động của mọi người.
• 14. Xây dựng bầu không khí tập thể đồng thuận, đoàn kết nội bộ.
© 2007 Thomson South-Western
So sánh Fayol với Taylor
Đồng quan điểm với Lý thuyết quản trị khoa học, Lý
thuyết quản trị hành chính chủ trương rằng, để đem
lại hiệu quả phải bằng con đường tăng năng suất lao
động.
Nhưng, theo H. Fayol muốn tăng năng suất lao động
phải sắp xếp tổ chức một cách hợp lý thay vì tìm cách
tác động vào người công nhân .
(Taylor và những người trước đó xuất phát từ phía
người công nhân, còn Fayol thì xuất phát từ phía
người quản trị).
© 2007 Thomson South-Western
So sánh Fayol với Taylor
• Khác với Taylor chỉ yêu cầu người lao động tính kỷ
luật và sự tuân lệnh, Fayol yêu cầu các nhà quản trị
phải đối xử tốt đẹp và ký các thoả thuận lao động với
họ, đồng thời khuyến khích tài năng của người lao
động.
• Đối với các nhà quản trị ông yêu cầu phải là người vừa
có tài và vừa có đức. Ông cũng thấy rõ tác dụng của
giáo dục và đào tạo để phát triển một nguồn nhân lực
mạnh cho tổ chức.
• Vấn đề thỏa ước tập thể ở Việt nam.
© 2007 Thomson South-Western
Đánh giá lý thuyết quản trị hành chínhtổng hợp của Fayol
• Thuyết quản lý tổng hợp của Fayol có ưu điểm nổi bật
là tạo được kỷ cương trong tổ chức.
• Song nó chưa chú trọng đầy đủ các mặt tâm lý và môi
trường lao động, đồng thời chưa đề cập đến mối quan
hệ với bên ngoài doanh nghiệp (với khách hàng, với
thị trường, với đối thủ cạnh tranh và với Nhà nước).
• Đặt trọng tâm của quản trị là nhà quản trị.
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN
• Ứng dụng 14 nguyên tắc quản lý tổ chức của
Fayol vào quản lý nhà nước Việt nam, có
những vấn đề gì còn bất cập?
• Những nguyên tắc nào trong 14 nguyên tắc
quản trị của Fayol khó áp dụng trong thực tiễn
quản trị ngày nay?
• (Chia lớp thành 2 nhóm, mỗi nhóm trả lời 7
nguyên tắc).
© 2007 Thomson South-Western
Max Weber: Quản trị thư lại (quan liêu)
© 2007 Thomson South-Western
Max Weber: Quản trị thư lại (quan liêu)
Là một nhà xã hội học người Đức. Tác phẩm quan
trọng nhất “Nền đạo đức Tin lành và Tinh thần của
chủ nghĩa Tư bản” được Hiệp hội Xã hội học Quốc tế
xếp vào 1 trong 4 tác phẩm Xã hội học quan trọng nhất
của Thế kỷ 20.
Có nhiều đóng góp vào lý thuyết quản trị thông qua
việc phát triển một tổ chức thư lại (bàn giấy) là
phương thức hợp lý xây dựng một tổ chức phức tạp.
© 2007 Thomson South-Western
Max Weber: Quản trị thư lại (quan liêu)
Lý thuyết quản trị thư lại của Weber cũng là một lý
thuyết quản trị hành chính (tổng hợp) cùng nhóm với
Fayol.
Cơ sở tư tưởng của Weber là ý niệm thẩm quyền hợp
pháp và hợp lý, ngày nay thuật ngữ “quan liêu” gợi lên
hình ảnh một tổ chức cứng nhắc, lỗi thời, hoàn toàn xa
lạ với tư tưởng ban đầu của Weber .
© 2007 Thomson South-Western
Max Weber: Quản trị thư lại (quan liêu)
1. Phân công lao động với thẩm quyền và trách nhiệm
được quy định rõ và được hợp pháp hóa như nhiệm vụ
chính thức.
2. Các chức vụ được thiết lập theo hệ thống chỉ huy, mỗi
chức vụ nằm dưới một chức vụ khác cao hơn.
3. Nhân sự được tuyển dụng và thăng cấp theo khả năng
qua thi cử, huấn luyện và kinh nghiệm.
4. Các hành vi hành chính và các quyết định phải thành
văn bản.
5. Quản trị phải tách rời sở hữu.
6. Nhà quản trị phải tuân thủ điều lệ/thủ tục. Luật lệ phải
công bằng và được áp dụng thống nhất cho mọi người.
© 2007 Thomson South-Western
Đánh giá Nguyên tắc Quản trị Thư lại(quan liêu)
• Lợi ích từ hệ thống quản trị kiểu thư lại: tính hiệu quả
và sự nhất quán, và được xem là phát huy hiệu lực tốt
nhất khi thực thi các quyết định hay các nhiệm vụ theo
chu trình.
• Những người lao động ở cấp thấp hơn trong tổ chức có
thể thực thi công việc đơn giản là tuân theo các quy tắc
và thủ tục.
© 2007 Thomson South-Western
Đánh giá Nguyên tắc Quản trị Thư lại(quan liêu)
• Nguyên tắc cứng nhắc và quan liêu. Không khuyến
khích được nhân tài.
• Do muốn bản vệ quyền lợi riêng nên tầng lớp quan
liêu trong tổ chức thường bám chặt vào những nguyên
tắc và thủ tục dù rằng chúng không đem lại hiệu quả
cho tổ chức dẫn đến lãng phí trong tiền bạc.
• Ví dụ hệ thống giấy phép con.
© 2007 Thomson South-Western
GIA ĐÌNH BUSH – CHA CON ĐỀU LÀM TỔNG THỐNG NHƯNG BỔ NHIỆM ĐÚNG QUY TRÌNH
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN – ĐÚNG QUY TRÌNH
• Bổ nhiệm người nhà làm lãnh đạo ở Việt nam:
khía cạnh tích cực và tiêu cực?
• Tại sao ngành nào cũng có chuyện con ông
cháu cha, nhưng riêng lãnh đạo thì không được?
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN - ÁP DỤNG QUẢN TRỊ QUAN LIÊU TRONG CÔNG TY
Những nguyên tắc nào trong hệ thống nguyên tắc quản
trị thư lại của Weber có thể áp dụng trong công ty hiện
tại (hoặc tương lai) của bạn.
© 2007 Thomson South-Western
LÝ THUYẾT TỔ CHỨC TÂN CỔ ĐIỂN
© 2007 Thomson South-Western
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA LÝ THUYẾT TÂN CỔ SO VỚI LÝ THUYẾT CỔ ĐIỂN
Theo lý thuyết cổ điển: Nhân viên có rất ít quyền lực
ở nơi làm việc. Họ được kỳ vọng là cấp dưới, thụ
động, phục tùng. Tâm lý làm việc kém do họ bị coi là
lao động cấp dưới,thực hiện các công việc tầm thường.
Lý thuyết tổ chức tuân thủ các nguyên tắc khoa học
máy móc, không quan tâm đến khía cạnh con người và
môi trường xung quanh tổ chức.
© 2007 Thomson South-Western
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA LÝ THUYẾT TÂN CỔ SO VỚI LÝ THUYẾT CỔ ĐIỂN
• Lý thuyết tân cổ điển thoát khỏi quan điểm cơ học
đơn giản thuần túy của lý thuyết cổ điển.
• Lý thuyết tân cổ cho rằng tổ chức không thể tồn tại
như một ốc đảo, tách bạch với môi trường xung quanh.
• Mở đường cho mối quan hệ giữa người với người, cấu
trúc hiện đại, quyền lực chính trị, và văn hóa tổ chức.
© 2007 Thomson South-Western
Chester Barnard và kinh tế học khuyếnkhích
• Những khuyến khích có hiệu lực gồm hai loại: những
khuyến khích thúc đẩy sự tích cực và những khuyến
khích nhằm kiềm chế những động cơ tiêu cực.
© 2007 Thomson South-Western
Chester Barnard và kinh tế học khuyếnkhích
• Những khuyến khích có vai trò thúc đẩy tính tích cực
của cá nhân đó là những khuyến khích như tăng lương,
tăng thưởng… và những khuyến khích nhằm kiềm chế
động cơ tiêu cực của cá nhân như những quy định về
kỷ luật đối với những cá nhân vi phạm nội quy, quy
định của tổ chức.
© 2007 Thomson South-Western
LÝ QUANG DIỆU VÀ QUAN ĐIỂM TIỀN LƯƠNG CHO QUAN CHỨC CHÍNH PHỦ VÀ CÔNG CHỨC
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN KHUYẾN KHÍCH
• Có nên thưởng tiền cho trẻ em khi làm việc tốt
hay không?
© 2007 Thomson South-Western
Robert Merton và cấu trúc quan liêu vànhân tính
• Quan liêu có thể gây hại cho tổ chức. Quan liêu
khuyến khích việc tuân thủ, nhưng khi xảy ra sự cố thì
nhân viên không đủ mềm dẻo bỏ qua tuân thủ để đạt
được mục tiêu của tổ chức. Ví dụ: y tá không cứu
người kịp thời do quan liêu giấy tờ.
• Cách giải quyết không thiên vị, không cần quan tâm
thu hút khách hàng, có thể khiến công chức trở nên
lạnh lùng, ngạo mạn.
© 2007 Thomson South-Western
Robert Merton và cấu trúc quan liêu vànhân tính
Lý thuyết lệch chuẩn của Merton được chú ý do cách
ông sử dụng các yếu tố văn hóa và xã hội trong nghiên
cứu của mình.
• Thứ nhất, lệch chuẩn dạng “sáng kiến” (innovation).
• Thứ hai, lệch chuẩn dạng “nghi thức” (ritualism).
• Thứ ba, lệch chuẩn dạng “thoát ly” (retreatism).
• Thứ tư, lệch chuẩn dạng “nổi loạn” (rebellion).
© 2007 Thomson South-Western
Robert Merton và cấu trúc quan liêu vànhân tính
Thứ nhất, lệch chuẩn dạng “sáng kiến” (innovation):
Ví dụ, trong khi mọi người cố gắng đạt được sự giàu
có bằng sự làm ăn cần cù, thì có những kẻ đạt được sự
giàu có qua việc tham nhũng và hối lộ.
Thứ hai, lệch chuẩn dạng “nghi thức” (ritualism):
Công an không bắt cướp vì mải tuân theo quy trình
Tham nhũng vặt và quan điểm về tiền lương của Lý
Quang Diệu?
© 2007 Thomson South-Western
Robert Merton và cấu trúc quan liêu vànhân tính
Thứ ba, lệch chuẩn dạng “thoát ly” (retreatism): Ví
dụ, những người nghiện rượu hay nghiện ma túy mà
không quan tâm đến cuộc sống gia đình và sự nghiệp.
Thứ tư, lệch chuẩn dạng “nổi loạn” (rebellion): Ví dụ,
các thiếu niên nam nữ sống “dạt vòm” và quan hệ tình
dục “bầy đàn” với nhau.
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN LỆCH CHUẨN
• Có khi nào lệch chuẩn là điều tốt?
© 2007 Thomson South-Western
Ngôn ngữ của Teen
© 2007 Thomson South-Western
Philip Selznick – nền tảng của lý thuyết tổchức
Một tổ chức có thể chứa những cá nhân mà mục tiêu
và kỳ vọng có thể không song trùng với mục tiêu chủ
đạo của tổ chức. Do vậy cần phải đưa thêm những yếu
tố mới để giải quyết.
Ví dụ xung đột lợi ích của Trump và gia đình. Trump
và thân quyến phải tạm thời từ bỏ quyền lãnh đạo
công ty trong thời gian làm tổng thống.
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN XUNG ĐỘT LỢI ÍCH
• Giả thiết đội U23 Hàn quốc được lọt vào chung kết
AFC chứ không phải U23 Uzeberkistant. Khi ấy, ông
Park Hang Seo có thể tận tâm dẫn dắt U23 Việt nam
không? Liệu chúng ta có nên lo ngại ông Park ngầm
hỗ trợ U23 Hàn quốc hay không.
© 2007 Thomson South-Western
Herbert Simon – các thành ngữ quản trị
Simon phê phán cách nhìn của con người duy lí. Trong
việc thu thập cũng như xử lí thông tin, khả năng tri
thức của con người là giới hạn. Do đó con người
không có khả năng hình dung đầy đủ và chính xác tất
cả những lựa chọn có thể.
© 2007 Thomson South-Western
Herbert Simon – các thành ngữ quản trị
Simon cho rằng các quyết định là kết quả của những
thương thảo giữa các lãnh đạo doanh nghiệp. Mỗi
người tìm cách để những người khác chấp nhận một
giải pháp thoả đáng cho mình.
Do vậy doanh nghiệp không tìm cách tối đa hoá lợi
nhuận như theo giả thuyết Homo economicus (con
người kinh tế)
© 2007 Thomson South-Western
PHIM QUÁN CƠM NỤ CƯỜI
© 2007 Thomson South-Western
THẢO LUẬN QUÁN CƠM NỤ CƯỜI
• Một số quán cơm ở Hà nội và TP Hồ Chí Minh chỉ bán
xuất cơm với giá 5000 đồng, trong khi chi phí để nấu
xuất cơm là khoảng 15000 đồng. Chủ các quán cơm đó
có duy lý không? Họ được gì mà tổ chức các quán
cơm như vậy.
• Nhiều người phàn nàn các quán cơm như vậy bán phá
giá, ảnh hưởng đến ngành cơm bụi, điều đó có đúng
không?
• Một số người lên án các sinh viên đi ăn cơm 5000
đồng là dạng ăn bám xã hội. Điều đấy có đúng không?
© 2007 Thomson South-Western
Đánh giá lý thuyết tân cổ
Lý thuyết tân cổ không phải là một lý thuyết được phát
triển hoàn chỉnh, mà chỉ cải tiến lý thuyết cổ điển.
Không được coi là một trường phái riêng, không có
những giả thiết riêng mà vẫn sử dụng các giả thiết của
lý thuyết cổ điển, tuy rằng có điều chỉnh.
© 2007 Thomson South-Western
CÂU HỎI ÔN TẬP
1. 4 nguyên lý cơ bản của lý thuyết tổ chức cổ điển
2. 5 nguyên tắc của lý thuyết quản trị khoa học
3. 6 nguyên tắc cơ bản của lý thuyết quản trị quan liêu
4. So sánh lý thuyết Các nguyên tắc Quản trị Khoa học của
Taylor với Lý thuyết quản trị hành chính tổng quát của
Fayol.
5. Đánh giá ưu điểm, nhược điểm của các lý thuyết của
Taylor, Fayol, Weber.
6. Chester Barnard nói về kinh tế học khuyến khích như thế
nào
7. Robert Merton bình luận về Quan liêu như thế nào
8. So sánh lý thuyết cổ điển và lý thuyết tân cổ.
9. Đánh giá lý thuyết cổ điển và lý thuyết tân cổ.