Dilâ Feyzanur UYKUSUZ

07042045

KÜRESEL ISINMA

Küresel ısınma nedir ?

Bilim çevrelerince küresel ısınma atmosferde karbondioksit oranının artmasına bağlanmaktadır. Her ne kadar atmosferdeki karbondioksit, yeşil bitkilerin fotosentez olayında, karbondioksitin litosfer yüzeyinde suda çözünmesiyle atmosferden çekilmekte ise de bu mekanizmaların kapasitesinin üzerinde karbondioksit salınımı, gezegen üzerinde sera etkisi yaratmaktadır.

Sanayileşen ülkeler tarafından yoğun olarak atmosfere salınan karbondioksit gazı başta olmak üzere kloroflourkarbon gazı, metan, azotoksitleri, ozon ve su buharının oluşturduğu sera gazlarının atmosferde neden olduğu sera etkisi sonucunda küresel ısınma meydana gelmektedir.

Atmosfere karışan karbondioksit gazının %80-85’i  fosil yakıtların (petrol ve türevleri, kömür, doğal gaz) sanayide ve günlük yaşamda kullanımdan meydana gelmektedir.

Sera gazları içinde karbondioksit gazının küresel ısınmadaki payı % 50’dir.

Motorlu kara yolu taşıtlarından ve otomobillerden atmosfere yayılan ve  karbondioksit gazını da içinde barındıran egzoz gazı sera etkisine neden olan önemli etkenlerden birisidir.

Diğer taraftan, spreylerdeki püskürtücü gazlar, soğutucu aletlerde kullanılan gazlar ve bilgisayar temizleyicilerinden oluşan kloroflourkarbon  gazlarının küresel ısınmadaki payı % 22’dir.

Kyoto Protokolü şu anda yeryüzündeki 160 ülkeyi ve sera gazı salınımlarının % 55'inden fazlasını kapsamaktadır.

Peki bu sıcaklık artışı yani küresel ısınma nelere yol açıyor, hayatımızı nasıl etkiliyor?

Dünya iklim sisteminde değişikliklere neden olan küresel ısınmanın etkileri en yüksek zirvelerden, okyanus derinliklerine, ekvatordan kutuplara kadar dünyanın her yerinde hissediliyor. 

Kutuplardaki buzullar eriyor, deniz suyu seviyesi yükseliyor ve kıyı kesimlerde toprak kayıpları artıyor.

Örneğin ;1960’ların sonlarından bu yana Kuzey Yarıküre’de kar örtüsünde yüzde 10’luk bir azalma oldu. 20’inci yüzyıl boyunca deniz seviyelerinde de 10-25 cm arasında bir artış olduğu saptandı.

Küresel ısınmaya bağlı olarak dünyanın bazı bölgelerinde kasırgalar, seller ve taşkınların şiddeti ve sıklığı artarken bazı bölgelerde uzun süreli, şiddetli kuraklıklar ve çölleşme etkili oluyor. 

Küresel ısınma insan sağlını da doğrudan etkiliyor.

Bilim adamları, iklim değişikliklerinin kalp, solunum yolu, bulaşıcı, alerjik ve bazı diğer hastalıkları tetikleyebileceği görüşünde.

Peki Küresel Isınmayı Önlemek İçin Neler Yapabiliriz?

Daha az araba kullanın: 

Daha sık yürüyün, bisiklet kullanın ve toplu taşıma araçlarından daha çok faydalanın. Araba kullanmadığınız her 2 km için 0,75 kg karbondioksit tasarruf edeceksiniz.

Geri dönüşüme katkıda bulunun: 

Evinizden çıkan çöplerin sadece yarısını geri dönüştürerek yılda 1200 kg karbondioksit tasarrufu sağlayabilirsiniz.

Daha az sıcak su kullanın:  

Suyu ısıtmak için çok fazla enerji gerekmektedir. Daha az su tüketen bir duş başlığı ile 175 kg, giysilerinizi soğuk yada ılık suda yıkayarak da 250 kg. karbondioksit tasarrufu yapabilirsiniz.

Bir ağaç dikin: Bir ağaç ömrü boyunca 1 ton karbondioksit emer.

Geri dönüşümü evde başlatın:  Evde oluşan çöpün yarısının geri dönüşümünü sağlamanız, yılda 1200 kg karbondioksit tasarrufu sağlar.

Bulunduğunuz ortam sıcaklığını düşürün: 

Fazla değil, sadece 1°C düşürün, böylece bir miktar enerji tasarrufu yapabilirsiniz.

Eğer üşürseniz ; ki bu ihtimal genelde yoktur, üzerinize modaya uygun bir kazak, süveter giyebilirsiniz. Ortalama bir aile böylece yılda atmosfere 0,4 ton CO2 verilmesini engellemiş olacağı gibi parasını da tasarruf etmiş olur.

Elektrikli cihazların Stand by konumunda bırakmayın: 

Televizyonlarımızı standby konumunda bırakmak bir miktar enerjiyi gereksiz yere harcamamıza neden olur. Kumandayla kapatmak yerine oturduğumuz yerden kalkarak TV’yi üzerinden kapatabiliriz. Ortalama bir aile böylece yılda 150 kg CO2′in atmosfere karışmasını engellemiş olur.

Şarj cihazlarını prizlere takılı bırakmayın: 

Küçük şarj cihazları kullanılmadıkları zaman bile bir miktar enerji harcarlar. Cep telefonu, PlayStation… gibi cihazlarınızı şarj etmediğinizde yada pilleri dolduğunda şarj cihazlarını prizde bırakmayınız. Ortalama bir aile böylece yılda 7 kg CO2′in atmosfere karışmasını engellemiş olur.

Daha verimli ampul kullanın: 

 Düşük enerji ampulleri size gereken ışığı verdikleri gibi 3 kat daha az güç harcarlar. Eğer ki bir gece kulübünde yaşamıyorsanız, tüm ampullerinizi değiştirin.

Ortalama bir aile böylece yılda 200 kg CO2′in atmosfere karışmasını engellemiş olur.

Bilim adamlarının deyimlerine göre önümüzdeki yüzyıl içinde küresel

ısınmanın yol açabileceği noktalardan bazıları sunlardır:

Avrupalı bir grup uzmanlara göre küresel ısınma sonucu ünümüzdeki yüzyıl boyunca pek çok değişikliğe neden olacak.

* Güney bölgeleri daha sıcak ve yağışlı, kuzey bölgeler ise kuru ve sıcak mevsimler bekliyor.

* Uzmanlara göre küresel ısınma yüzünden deniz seviyesi yükselecek, buzullar daha da eriyecek, barajlardaki su seviyesi azalacak ve fırtınalar daha çok can alacak.