kuch-bilim va tafakkurda ilg'orlarga mukofotlar · 2019-05-02 · kun oliy ta'lim...

8
O 'z b ek i s to n Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev Mustaqillik bayrami oldidan mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotida faol qatnashgan, qishloq xo'jaligi, sanoat, xalq ta'limi, fan, madaniyat va sport kabi sohalar mehnat ilg'orlarining katta bir guruhini davlat mukofotlari, unvonlar, orden va medallar bilan taqdirlash to'g'risidagi Farmonga imzo chekdi. Mukofotlanganlar orasida taniqli olimlar, adiblar, san'at namoyandalari, mashhur sportchilar, ishlab chiqarish ilg'orlari va boshqalarni ko'ramiz. O'zA ILG'ORLARGA MUKOFOTLAR Botir Zakirov, GulDU rektori, fizika-matematika fanlari doktori, professor Guliston davlat universitetining ta`limiy, madaniy-ma`rifiy nashri Kuch-bilim va tafakkurda Gazeta 1999-yil 22-dekabrdan chop etila boshlagan № 8 (185) 2017-yil avgust talab qilinmaydi, balki tanlov huquqi beriladi: agar ular istashsa, o'z farzandlarini o'n birinchi sinfgacha maktabda o'qitishlari mumkin. Mazkur tadbirlar birinchi navbatda salohiyatli, chuqur bilimga ega kadrlar tayyorlash bilan chambarchas bog'liqligi uchun bu borada ham aniq hisob-kitoblarga tayangan holda tegishli choralar belgilandi. Chunonchi, Chirchiqda Toshkent viloyati uchun pedagogika instituti ochilgani, pedagog kadrlar tayyorlaydigan deyarli barcha institutlar, universitetlarda kamyob mutaxassisliklar bo'yicha qo'shimcha kvotalar berilgani, o'quv-amaliyot jarayonini takomillashtirish yuzasidan tegishli konkret talablar qo'yilayotgani bu sohadagi islohotlarning hali boshlanish qismida ekanligidan, islohotlar tizimli va uzluksiz tus olayotganligidan dalolat beradi. Shunday bir dolzarb vaqtda universitetimiz jamoasining zimmasida ham maktab va o'rta- maxsus bilim yurtlarini yetuk kadrlar bilan ta'minlash, pedagog xodimlarning malakasini oshirish, bugungi zamon talablariga mos darslik, o'quv-uslubiy qo'llanmalar tayyorlash kabi muhim vazifalar turibdi. Mazkur vazifalardan kelib chiqqan holda bu yilgi qabul kvotasi ham ayrim yo'nalishlar bo'yicha har yilgidan 18 foizga oshdi. Uzluksiz ta'lim tizimining ba'zi o'zgarishlarga yuz tutganligi munosabati bilan o'zaro vazifalar mushtarakligi ham muayyan darajada isloh qilindi. Masalan, endilikda universitet qoshidagi akademik litseylar soni qisqartirilib, faqat bitta tayanch akademik litseyigina o'quv yurtimiz ixtiyorida qoldiriladi. Bu hol, shubhasiz, mazkur o'quv dargohiga e'tiborni kuchaytirish, yangi pedagogik texnologiyalarga tayangan holda bo'lajak talabalar tayyorlash sifatini yanada oshirish imkonini beradi. Boshqacha aytganda, bundan keyin litseyga o'quvchi tanlashdan to uni bitirish jarayonigacha bo'lgan mas'uliyatni to'laligicha zimmaga olamiz. Bunda akademik litseyni muvaffaqiyatli bitirishning o'zigina kifoya qilmaydi. Asosiy mezon litsey bitiruvchilarining oliy o'quv yurtiga qabul qilinishi darajasi, foizi bilan o'lchanadi. Oliy ta'limni rivojlantirish, o'quv-ishlab chiqarish jarayonini ilm- fan yutuqlari bilan hamqadam tashkil etish talablaridan kelib chiqqan holda universitet moddiy-texnika bazasi ham yil sayin mustahkamlanmoqda. So'nggi ikki yil ichida bosh korpusning mukammal rekonstruksiya qilinayotgani, o'quv-amaliyot jarayonini fan- texnikaning so'nggi yutuqlari hisobga olingan holda tashkil qilish uchun barcha sharoitlar muhayyo qilinayotgani fikrimiz dalilidir. Asosiy korpus rekonstruksiyasining o'ziga davlatimiz tomonidan 28 milliard 100 million so'm mablag' ajratilgan. Bundan tashqari barcha fakultetlar, kafedralar va bo'limlar ishini zamonaviy asosda tashkil qilishga xizmat qiluvchi moddiy- texnika bazasi yaratiladi. 2017- 2018-o'quv yilida talabalarimiz keng va muhtasham auditoriyalarda bilim olishadi, ular uchun yangi tipdagi zamonaviy laboratoriyalar xizmatda bo'ladi. Bunday g'amxo'rliklar albatta, professor-o'qituvchilarni ham, ko'psonli talabalarni ham yangi- yangi izlanishlar, orzu-maqsadlar sari boshlaydi. Va eng asosiysi - biz erishayotgan natijalarning barchasi mustaqilligimiz berayotgan mevalardir. Shu munosabat bilan barcha gazetxonlarni, professor- o'qituvchilarni, viloyatimizning ko'psonli o'qituvchilarini, talabalarimizni eng ulug' va eng aziz bayramimiz bilan samimiy muborakbod etaman! Ta'lim tizimidagi islohotlar shiddatli tus olayotgan bugungi kun oliy ta'lim muassasalari jamoalari zimmasiga ham olamshumul vazifalar qo'ymoqda. Birgina shu yilning o'zida muhtaram Prezidentimiz tomonidan ta'lim sohasini takomillashtirish, kadrlar tayyorlash sifatini yaxshilash, umumta'lim maktablari, kasb-hunar ta'limi, oliy ta'limni yangi sifat bosqichiga ko'tarish bo'yicha qabul qilingan o'ndan ortiq Farmon va Qarorlar, o'tkazilayotgan anjumanlar, belgilanayotgan dadil amaliy chora-tadbirlarni oladigan bo'lsak, ularni hayotga tadbiq etish uchun o'n karra g'ayrat-shijoat ko'rsatib ishlash kerakligi ayon bo'ladi. Asosan xalq bilan uzluksiz muloqot, xalqimiz vakillarining taklif va mulohazalari hisobga olinib amalga oshirilayotgani uchun ham bu kabi islohotlar juda chuqur va hayotiy ildizga egadir. Birgina umumta'lim maktablarida 10-, 11-sinflarning ochilishi masalasini ko'raylik. Axir bunday zaruriyat borligi bugungina yuzaga kelgani yo'q-ku! Xalqning ko'nglida, o'zaro muloqotlarda ko'pdan beri aynan shu haqda gapirilardi. Gapdan ishga o'tish vaqti kelgani uchun ham tegishli qonun hujjatlari qabul qilindi. Endilikda ota-onalardan farzandini faqat kollej yoki litseyga berish

Upload: others

Post on 17-Jan-2020

38 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

O ' z b e k i s t o nRespublikasi PrezidentiS h . M . M i r z i y o y e vMustaqil l ik bayramioldidan mamlakati j t i m o i y - i q t i s o d i yhayotida faol qatnashgan,qishloq xo'jaligi, sanoat,xalq ta'l imi, fan,madaniyat va sport kabisohalar mehnatilg'orlarining katta birguruhini davlatmukofotlari, unvonlar,orden va medallar bilantaqdirlash to'g'risidagiFarmonga imzo chekdi.Mukofotlanganlar orasidataniqli olimlar, adiblar,san'at namoyandalari,mashhur sportchilar,ishlab chiqarish ilg'orlariva boshqalarni ko'ramiz.

O'zA

ILG'ORLARGAMUKOFOTLAR

Botir Zakirov,GulDU rektori, fizika-matematika fanlari doktori, professor

Guliston davlat universitetining ta`limiy, madaniy-ma`rifiy nashri

Kuch-bilim va tafakkurda

Gazeta 1999-yil 22-dekabrdanchop etila boshlagan

№ 8 (185) 2017-yil avgust

talab qilinmaydi, balki tanlov huquqiberiladi: agar ular istashsa, o'zfarzandlarini o'n birinchi sinfgachamaktabda o'qitishlari mumkin.

Mazkur tadbirlar birinchinavbatda salohiyatli, chuqur bilimgaega kadrlar tayyorlash bilanchambarchas bog'liqligi uchun buborada ham aniq hisob-kitoblargatayangan holda tegishli choralarbelgilandi. Chunonchi, ChirchiqdaToshkent viloyati uchun pedagogikainstituti ochilgani, pedagog kadrlartayyorlaydigan deyarli barchainstitutlar, universitetlarda kamyobmutaxass is liklar bo'yichaqo'shimcha kvotalar berilgani,o'quv-amaliyot jarayonin itakomillashtirish yuzasidan tegishlikonkret talablar qo'yilayotgani busohadagi is lohotlarning hal iboshlanish qismida ekanligidan,islohotlar tizimli va uzluksiz tusolayotganligidan dalolat beradi.

Shunday bir dolzarb vaqtdauniversitetimiz jamoasin ingzimmasida ham maktab va o'rta-maxsus bilim yurtlarini yetuk kadrlarbi lan ta'min lash, pedagogxodimlarning malakasini oshirish,bugungi zamon talablariga mosdarslik, o'quv-uslubiy qo'llanmalartayyorlash kabi muhim vazifalarturibdi. Mazkur vazifalardan kelibchiqqan holda bu yilgi qabul kvotasi

ham ayrim yo'nalishlar bo'yicha haryilgidan 18 foizga oshdi.

Uzluksiz ta'lim tizimining ba'zio'zgarishlarga yuz tutganligimunosabati bilan o'zaro vazifalarmushtarakl igi ham muayyandarajada isloh qilindi. Masalan,endilikda universitet qoshidagiakademik litseylar soni qisqartirilib,faqat bitta tayanch akademiklitseyigina o'quv yurtimiz ixtiyoridaqoldiriladi. Bu hol, shubhasiz,mazkur o'quv dargohiga e'tibornikuchaytirish, yangi pedagogiktexnologiyalarga tayangan holdabo'lajak talabalar tayyorlash sifatiniyanada oshirish imkonini beradi.Boshqacha aytganda, bundan keyinlitseyga o'quvchi tanlashdan to unibitirish jarayonigacha bo'lganmas'uliyatni to'laligicha zimmagaolamiz. Bunda akademik litseynimuvaffaqiyatli bitirishning o'ziginakifoya qilmaydi. Asosiy mezon litseybitiruvchilarining oliy o'quv yurtigaqabul qilinishi darajasi, foizi bilano'lchanadi.

Oliy ta'limni rivojlantirish,o'quv-ishlab chiqarish jarayonini ilm-fan yutuqlari bilan hamqadam tashkiletish talablaridan kelib chiqqan holdauniversitet moddiy-texnika bazasiham yil sayin mustahkamlanmoqda.So'nggi ikki yi l ichida boshkorpusning mukammal

rekonstruksiya qilinayotgani,

o'quv-amaliyot jarayonini fan-texnikaning so'nggi yutuqlarihisobga olingan holda tashkil qilish

uchun barcha sharoitlar muhayyoqilinayotgani fikrimiz dalilidir.Asosiy korpus rekonstruksiyasining

o'ziga davlatimiz tomonidan 28milliard 100 million so'm mablag'ajratilgan. Bundan tashqari barcha

fakultetlar, kafedralar va bo'limlarishini zamonaviy asosda tashkilqilishga xizmat qiluvchi moddiy-

texnika bazasi yaratiladi. 2017-2018-o'quv yilida talabalarimizkeng va muhtasham

auditoriyalarda bilim olishadi, ularuchun yangi tipdagi zamonaviylaboratoriyalar xizmatda bo'ladi.

Bunday g'amxo'rliklar albatta,professor-o'qituvchilarni ham,ko'psonli talabalarni ham yangi-

yangi izlanishlar, orzu-maqsadlarsari boshlaydi. Va eng asosiysi -biz erishayotgan natijalarning

barchasi mustaqil ligimizberayotgan mevalardir. Shu

munosabat bilan barcha

gazetxonlarn i, professor-

o'qituvchilarni, viloyatimizning

ko'psonli o'qituvchi larini,

talabalarimizni eng ulug' va eng

aziz bayramimiz bilan samimiy

muborakbod etaman!

Ta'lim tizimidagi islohotlarshiddatli tus olayotgan bugungikun oliy ta'lim muassasalarijamoalari zimmasiga hamolamshumul vazifalar qo'ymoqda.Birgina shu yilning o'zidamuhtaram Prezidentimiztomonidan ta'l im sohasin itakomillashtirish, kadrlar tayyorlashsifatini yaxshilash, umumta'limmaktablari, kasb-hunar ta'limi, oliyta'limni yangi sifat bosqichigako'tarish bo'yicha qabul qilingano'ndan ortiq Farmon va Qarorlar,o' tkazilayotgan anjumanlar,belgi lanayotgan dadil amaliychora-tadbirlarni oladigan bo'lsak,ularni hayotga tadbiq etish uchuno'n karra g'ayrat-shijoat ko'rsatibishlash kerakligi ayon bo'ladi.Asosan xalq bilan uzluksiz muloqot,xalqimiz vakillarining taklif vamulohazalari h isobga olinibamalga oshirilayotgani uchun hambu kabi islohotlar juda chuqur vahayotiy ildizga egadir.

Birgina umumta' limmaktablarida 10-, 11-sinflarningochilishi masalasini ko'raylik. Axirbunday zaruriyat borligi bugunginayuzaga kelgani yo'q-ku! Xalqningko'nglida, o'zaro muloqotlardako'pdan beri aynan shu haqdagapirilardi. Gapdan ishga o'tishvaqti kelgani uchun ham tegishliqonun hujjatlari qabul qilindi.Endilikda ota-onalardan farzandinifaqat kollej yoki litseyga berish

2 UNIVERSITET OVOZI 2017-yil avgust

A Y TA R S O ' Z N I AY T, A Y T M A S S O ' Z D A N Q AY T (Xalq maqoli)

Yangi o'quv yili arafasidav iloyat tuman vas h a h a r l a r i d ao'qituvchilarning an'anaviyavgust kengashlari bo'libo'tdi. Bu yilgi anjumanlarningo'ziga xos xususiyat ishundan iboratki,kengashlar mamlakatimizxalq xo'jaligida, xususanta'l im t izimida misl iko'ri lmagan islohot larkechayotgan bir sharoitdao'tmoqda. Islohotlar birinchinavbatda xalq manfaatlarigabo'ysundirilayotganligi,Vatan kelajagini gullab-yashnatishgaqaratilayotganligi,kelajak esab u g u n g io'quvchi va talabalar qo'lidaekanligi nazarda tutilib,ta'lim-tarbiya ishlari hambutunlay kelajak kishisinitarbiyalashdek yuksakvazifalarga qarati lish ilozimligi ta'kidlandi.

"Fidoying bo'lgaymizseni, O'zbekiston!" deganbosh g'oyani o'zigamujassam etgan avgustkengashlarida barchapedagogik jamoalar "Ta'limtarbiya sifatini ta'minlash -bosh vazifamiz" deganqat'iy fikrni bildirdilar.Yurtboshimizning sohaislohotlari samaradorliginita'min lash boras idagig'amxo'rliklari, ta'limdagiyangil iklar bu maqsadyo'l idagi inti lish largao'zgacha kuch va g'ayrat-shijoat bag'ishlaydi, albatta.Eng muhimi, ta'lim-tarbiyamezoni son ko'rsatkichlaribilan emas, s ifat vasamaradorlik bi lano'lchanishiga erishishdir.Buning uchun avvaldansinashta bo'lgan, o'quvchiyoshlarning to'laqonli bilimva ko'nikma hosil qilishigarov in i belgilovchimetodlardan foydalanishzarur. Chunonchi,umumta'l im maktablario'quvchilari o'z qadrdonmaktabi, sevimli ustozlari, uyva maktab mashg'ulotlarigajuda ko'nikkan bo'lishadi.Ularning hammasini asossizravishda kasb-hunarkollejlariga jalb qilishningko'plab salbiy tomonlari bor.Shuni nazarda tutib, xalqimiz

FIDOYI INSONLAR TARBIYALAYLIK!

O’quv rejasiga ko’ra, 10-sinf o’quvchilari haftada 5 kun umumta’lim fanlarini va 1 kunkasbga doir fanlarni o’rganishi belgilandi.

Kasb-hunar kollejlaridan uzoq masofada joylashgan 2703 ta maktab uchun1103 ta maktabda, 6956 maktab uchun esa 615 ta kollejda o’quv-ishlab chiqarishmajmualari tashkil etiladi.

Maktablarda 10-sinf ochilishi munosabati bilan 22 ming o’qituvchiga ehtiyoj yuzagakeladi. Shularning 9,5 ming nafari oliy ta’lim muassasalari bitiruvchilari hisobidan, 13ming nafari litsey va kollejlar o’qituvchilarini jalb etish hisobidan qoplash rejalashtirilyapti.

2017-2018 o’quv yilidan boshlab 10-sinflarda dars beradigan 116 ming nafaro’qituvchining kasbga oid bilimlarini yangilash va chuqurlashtirish maqsadidaqisqa muddatli malaka oshirish kurslari yo’lga qo’yildi.

10-sinf o’quvchilari uchun 8,5 million nusxa darslik va o’quv-metodik qo’llanmalarchop etilib, ayni paytda ta’lim muassasalariga yetkazilmoqda.

O'QITUVCHILARNING AVGUST KENGASHLARI

vakillaridan tushayotganko'plab taklif va tavsiyalargaasoslanib umumta' limmaktablarida 10 va 11-sinflarni qayta joriy etishhaqida qaror qil indi.Nafsilambrini aytganda, buham davr talabi, xalqxohish-irodasi.

V a t a n i m i zMustaqilligining o'tgan 26yili davomida O'zbekistonxalq xo'jaligining boshqasohalarida bo'lgani kabita'lim sohasida ham judakatta muvaffaqiyatlargaerishildi.

O'tgan davrda bugungitaraqqiyotimizga xizmat qilaoladigan yangi ta'lim tizimigaasos sol indi. Mil liya n ' a n a l a r i m i z ,qadriyatlarimizga asoslanibvujudga kelgan yangi-yangipedagogik texnologiyalar,dars liklar va dasturlarpedagogika sohasini yangibosqichga ko'tarish imkoniniberdi.

Prezidentimizn ingpedagog kadrlargak o ' r s a t a y o t g a ng'amxo'rliklari, 2017-2018o'quv yi lidan boshlabumumiy o'rta ta' limmuassasalarida lavozimmaoshi yuqori s info ' q i t u v c h i s i g atenglashtirilgan "Yoshlaryetakchisi" shtat birligi joriyetilishi yoshlarga oid davlatsiyosati samaradorliginioshirish va O'zbekistonYoshlar ittifoqi faoliyatiniq o ' l l a b - q u v v a t l a s hto'g'risidagi qator amaliytadbirlar belgilab berganibu boradagi ish larsamaradorligini yanadayuksalt ir ishda muhimahamiyat kasb etadi.Yurtboshimiz tashabbusibilan O'zbekiston Yoshlarittifoqi tashkil topgani, ushbukun - 30 iyun sanasimamlakatimizda "Yoshlarkuni " sifatida nishonlanishiham shubhasiz, ijtimoiyhayotimizda tarixiy voqeabo'lib qoldi. .

O'zbekiston Yoshlarittifoqi oldigdagi birinchimuhim vazifa 2017-2021

yil larda O'zbekistonR e s p u b l i k a s i n irivojlantirishning beshtaustuvor yo'nalishi bo'yichaHarakatlar strategiyas idoirasidagi islohot larn iamalga oshirishda faolqatnashish deb belgilandi.Yoshlarning ilmiy, ijodiyfaoliyati natijalarini, ilm-fanva adabiyotga bo'lganqiziqishlarini hamda yoshlars iyosat iga oid muhimyangliklarini keng yoritishmaqsadida O'zbekistonYoshlar i tt ifoqin ingnashrlarini chop etishga

ixtisoslashgan" Y o s h l a rn a s h r i y o tu y i " t a s h k i l

etiladigan bo'ldi. Bundantashqari, qizlarimizninghuquq va manfaatlarinihimoya qilish, iste'dod vaqobil iyat larini yuzagachiqarish, u lar oras idahaqiqiy yetakchi larn itarbiyalash ishlarini yanadakuchaytirish maqsadida"Qizlarjon" jurnali ta'sisetiladi.

Yoshlarda kitobmutolaasi va kitobxonlikmadaniyatini oshirishgaqarati lgan "Men sevibo'qigan kitob", "Eng yaxshikitobxon" respublikatanlovlari, "Kitob bayrami","Bolalar kitoblari" an'anaviyfest ival lari , Vatangamuhabbat va uning taqdirigadaxldorlik hiss ini qarortoptirishga qarat ilganatsiyalar, yozuvchilar,shoirlar, san'atkorlar,adabiyotshunoslar, olimlarbilan ijodiy uchrashuvlarkabi tadbirlarni tizimli tashkiletishi belgilandi.

K o n f e re n s i y a l a r dama'ruza qilganlar va so'zgachiqqanlar tumanlardagimaktablarda o'tgan o'quvyilida amalga oshirilganishlar, yutuq vakamchiliklarga batafsi lto'xtalib o' tishdi. O'zsohalarida yuqori natijalargaerishgan bir guruh ilg'orpedagog va tajribal io'qituvchi larga FaxriyYorliqlar, esdalik sovg'alaritopshirildi.

Ra'no XOLIQOVA,"Universitet ovozi"

muxbiri

O ' z b e k i s t o n n i n gMustaqillik yillarida jahonhamjamiyati bilanintegratsiyasi, xususan,Yevropa It tifoqi (YeI)gaki rgan mamlakatlardao'qitish, kasbga tayyorlash vauzluksiz ta'lim berish, xalqarob o z o r d araqobatbardoshlikning oshibborishi, ijtimoiy, madaniy vasiyosiy jihatdanrivojlanayotgan davlatlar YeIa'zolarining tajribasidanbahramand bo'lishi kadrlartayyorlash sohasida milliystrategiyani ishlab chiqish vaamalga oshirishda ulkan rolo'ynadi. Bu o'rindaYaponiyaning ta'l imsohasidagi tajribasi, yutuqlarihaqida alohida to'xtalishlozim.

Yaponiya ijtimoiy tizimi1945-yilda mamlakatda yangiburilish nuqtasini vujudgakeltirdi, AQSh nazorati ostidaamerikacha modelga ko'ra6+3+3+4 tarzida ta' l imislohoti amalga oshiri laboshlandi. Bu nima degani?Majburiy boshlang'ich (6 yil),o'rta maktabning birinchimajburiy bosqichi (3 yil), o'rtata'l im (3 yil) va 4 yil likuniversitet ta'limi. Ushbuislohot jarayonida 9-sinfhajmidagi ta'lim ko'p o'tmay100 foizni, o'rta maktabningikkinchi bosqichidamashg'ulotni davomettirayotganlar 95 foizni,universitetlarda ta'l imolayotganlar 37 foizni tashkiletadi. Shu munosabat bilanqayd qil inishicha, ta'l imdarajasini baholash bo'yichaXalqaro uyushma tomonidano'tkazilgan test sinovlaridayapon o'quvchilariningo'rtacha bilim darajasi xuddishunday o'rtachako'rsatkichga ega bo'lgan vataraqqiy etganm a m l a k a t l a r d a g io'quvchilarnikiga nisbatanyuqori ekanligini ko'rsatdi.

Yaponiya urushdanso'nggi davrda mamlakatxalq ta'limi tizimi oldiga yangimuammolarni ko'ndalangqilib qo'ygan edi. Uni haletish, 1984-yilda ta'limni islohetish bo'yicha milliy qo'mitatashkil etil ib, u bevositaYaponiya bosh vazi rinazoratida faoliyat ko'rsataredi va mo' ljal langano'zgarishlarning ahamiyatgamolikligidan guvohlik berardi.Mazkur qo'mitaning quyidagiuchta strategik yo'nalishdaniborat bo'lgan tavsiyalari1987-yilda Yaponiya

hukumatiga bayon qilinadi:-o'rta maktabdan boshlab

insonning butun umri davomidauzluksiz ta'lim tizimiga o'tishuchun shart-sharoit yaratish;

-shaxsning har tomonlamakamolotga erishuvi hamdabozorni baynalmilallashtirishshartlariga moslashishimkoniyatini ta'minlash;

-jamiyatning axborot tizimi.Jahondagi ko'plab

mamlakatlarda oliy o'quvyurtlari o'rta umumiy ta'limtizimidan keyingi, navbatdagita'lim bosqichi hisoblanadi. Oliyta' l im maktablariningko'pchiligida o'qish muddati 2yil yoki undan ortiq bo'lib, uchsiklda yoki bosqichda amalgaoshiriladi:

Birinchi bosqich ta'limi 3-4yil (yoki ko'proq) davom etadiva bitiruvchilarga bakalavrdiplomi beri ladi (AQSh,Angliya, Yaponiya, Avstraliya).Fransiyada birinchi bosqich oliymaktabni bi tiruvchi larigamatriz, Belgiyada lisans unvoniberiladi. Ikkinchi bosqich oliyta'lim maktablariga birinchisiklni tugatganbitiruvchilarining 10-25 foiziqabul qilinadi. Masalan, buko'rsatkich AQShda -20, BuyukBritaniyada-15, Avstraliyada10, Yaponiyada 6 foizni tashkiletadi. Ikkinchi bosqichdao'qish 1-2 yil davom etadi Busiklni bitirgan talabalargamagistr unvoni ber i ladi.Magistrlik ta'limining o'ziga xosxususiyatlaridan biri - o'quvd a s t u r l a r i n i n gindividuallashtirilganligidir.Bunda o'quv dasturlaritalabalar va ularning ilmiyrahbar lari , kafedralar,dekanatlar tomonidantasdiqlanadi.

Oliy ta'limning uchinchibosqichi, bu doktoranturadir.Doktoranturaga, asosan,ikkinchi bosqich oliy ta'limmaktablarini muvaffaqiyatlibitirgan talabalar qabul qilinadi.O'qish muddati mutaxassislikturiga ko'ra 1-3 yil davometadi. Doktoranturaga birinchisikl oliy ta'lim maktablarinibitirganlar ham kirishi mumkin.Lekin bu holda o'qish muddati3-5 yilgacha uzaytiriladi. Ko'pbosqichli oliy ta'lim tiziminingbunday o'ziga xos xususiyatlarianglo-amer ikancha vafransuzcha modellarda jahonbo'yicha keng tarqalgan. Oliyta'limning anglo-amerikanchatizimi AQSh, Buyuk Britaniya,Yangi Zelandiya, Hindiston,Yaponiya va boshqamamlakatlarda mavjud.

(Manba - ZiyoNET)

XORIJDA TA'LIMQANDAY? TAJRIBA

UNIVERSITET OVOZI 32017-yil avgust

V ATA N Q A D R I N I B I L M A G A N O ' Z Q A D R I N I B I L M A S (Xalq maqoli)

Ta'lim va tarbiya yoshavlodni ma'nan yetuklikka,aqlan kamolotga yetaklaydi.Shu boisdan hamyurtimizda yoshlarga judakatta e'tibor qaratilayapti.J u m l a d a n ,Prezident imizn ing o'rtamaxsus kasb-hunar ta'limi(O'MKHT) muassasalarif a o l i y a t i n itakomil lasht irishga doirso'nggi vaqt lardabelgilayotgan bir qatortadbirlari bu boradagiislohotlarni yangi bosqichgaolib chiqmoqda. Shundankelib chiqqan holdauniversitetimizda ham birqator ishlar amalgaoshirilmoqda. Akademikli tseylar va kasb-hunarkollejlari aro hamkorliksohasidagi asosiy e'tiborta' lim tizimini yanadar i v o j l a n t i r i s h g aqarati layotgani muhimahamiyat kasb etayotir.

U n i v e r s i t e t g abiriktiri lgan akademiklitseylar bilan ishlashningbosh maqsadiuniversitetning professor-o'qituvchilarini litseylardao'quv-tarbiya jarayoninitashkil etishga keng jalbet ish, o'quv jarayonin izamonaviy ilmiy-metodiktalablar asosida olib borish,l itsey o'quvchi vao'qituvchilarining universitetmoddiy axborotresurslaridan kengfoydalanish, akademik litseyo ' q i t u v c h i l a r i n iuniversitetning kafedralarigava tajribali professor-o'qituvchilariga biriktirishorqali ta'limda patronajxizmatini tashkil etishdan

iborat. Bundan tashqari Oliyta'lim muassasalariningbyudjetdan tashqarimablag'lari hisobidanbiriktiri lgan akademikl itseylari uchun o'quvlaboratoriya uskunasi,komp'yuter texnikasi vaboshqa tashkiliy texnika,dars liklar va o'quvqo'llanmalari sotib olish kabiishlar ham rejalashtirilgan.

Joriy yilning may oyidav iloyat imiz akademiklitseylarida universitetningkafedra filiallari tashkil etildi.Jumladan, Fizika hamdaKimyo kafedralari Gulistonakademik litseyida, Ingliz tiliva adabiyoti hamdaMatematika kafedras iYangiyer akademik litseyida,O'zbek ti li va adabiyotihamda Biologiya kafedralariSirdaryo akademik litseyidao'z filiallari faoliyatini yo'lgaqo'yishgan. Fizikakafedrasidan M.Isroilov,K imyo kafedrasidanA.Alimov, Ingliz ti li vaadabiyoti kafedrasidanM.Fozi lov, Matematikak a f e d r a s i d a nG.Gaimnazarov, Biologiyak a f e d r a s i d a nM.Allamurodovlar f il ia lmudirlari etib tayinlangan.Bularning asosiy faoliyatiOliy ta'lim muassasalariningyetakchi professor-o'qituvchilari, ilmiy-tadqiqotinstitutlarining yirik olimlaribilan akademik litseylarningpedagog xodimlari o'rtasidauchrashuvlar, davrasuhbatlarini tashkil etish,universitetning tajribaliprofessor- o'qituvchilaritomonidan akademiklitseylarda mahorat darslarini

tashkil qilish, umumta'limfanlari bo'yicha fanhaftaliklarini tashkil qilishhamda ommaviy axborotvositalari orqali yoritish vahokazolardan iborat.

"Ekologiya vageografiya" kafedras iprofessori, biologiya fanlaridoktori H.Qarshiboyev,Matematika kafedrasi mudiri,dotsent H.Norj igitov lartomonidan viloyat o'rtamaxsus ta'lim muassasalario'qituvchilari uchun o'tilganamaliy ko'rgazmali darslarbu borada juda namunalitashkil etildi deyish mumkin.Bundan tashqari joriy yildaGulDU Matematika kafedrasiva Guliston AL hamkorligidaseminar o' tkazildi.Seminarda Respublikaningyetuk olimlari A.A'zamov,R.G'anixo'jayev, V.Chilin,Q.Mo'minov, B.Zakirovlarishtirok etishdi.

Ta'lim sifatini yanadaoshirish maqsadidaakademik l itseyo'quvchilariga rektorningbuyrug' i asos idauniversitetning professor-o'qituvchilari o'rindoshlikasosida dars beradilar vao'quvchilarning o'zlashtirishhamda sifat ko'rsatkichlarinitest sinovlari orqali aniqlab,takliflar ishlab chiqadilar.Bundan tashqari professor-o'qituvchilar o'zlari darsberayotgan akademiklitseylarda ilmiy anjumanlar,seminar va konferensiyalarham tashkil etadilar. Xulosaqilib aytganda, universitetkafedralari akademiklitseylar bilan hamkorlikishlarin i samarali olibbormoqdalar.

Nargiza YULDASHEVA,uslubchi

Qo'li gul binokorlar ajoyibbayram sovg'asi hozirlashdi.Guliston shahrining qoqmarkazida viloyat musiqalidrama teatri binosiningjanubiy qismida 2000 o'rinliyozgi tomoshagohfoydalanishga topshirildi.Tomoshagohda zamonaviyo'rindiqlar, keng sahna vayo'laklardan tashqari ikkiqavat li x izmat xonalari,ulkan monitorlar va yoritishchiroqlari ham o'rnatilganbo' lib, u lar vi loyatahamiyatiga molik barcha

AMFITEATRFOYDALANISHGA

TOPSHIRILDI

X U S H X A B A R L A R

Bayram oldidan viloyatshahar va tumanlarimarkazlari nihoyatdako'rkam tus oldi. Jumladan,barcha markaziy ko'chalarasfaltlanib, ulkan hajmdaobodonchil ik tadbirlario'tkazi ldi. Vi loyatda"Mustaqillik ob'ektlari" debnom olgan 15 ta yirikinshoot qurilishi nihoyasigayetkazildi. Ulardan engko'zga ko'ringanlari -

tadbirlarni qiziqarli va yuksakdarajada o'tkazish imkoniniberadi. Amfiteatrning yon-atrofiga qishin-yozin yam-yashil tusda tovlanuvchi ignabargli daraxt ko'chatlario' tqazilgan, gulzor vao'tloqlar yotqizilgan.

Muhtasham ob'ekt o'zvaqtida topshirildi. Chunkibu yerda Mustaqil likbayramining asosiytantanalarin i o' tkazishmo'ljallanmoqda.

Respublikamizda har yili an'anaviy ravishda o'tkazibkelinayotgan "Eng ulug', eng aziz!" nomli tanlov yakunlandi.Xuddi shu tanlovning viloyat bosqichi yakunlariga ko'ra Milliyg'oya va huquq kafedrasi dotsenti Ravshanbek JalilovichMahmudov ikkinchi o'ringa sazovor deb topildi.

Faylasuf olimimizni bayram oldidan erishilgan yutuq bilanchin dildan tabriklaymiz!

TANLOV YAKUNLANDI

SHAHAR HUSNIGAHUSN QO`SHILDI

Guliston shahridagi Yoshlarmarkazi (shahar hokimiyati)binosi, Xalq banki, viloyatnuroniylar maskani,shaharning Toshkentmagistral yo' liga olibchiquvchi shimoliyavtotransport ko'prigi vaboshqalardir. Foydalanishgatopshirilgan har bir obektdaulkan hajmlda obodonchilikish lari ham bajarilganishahar husniga husnqo'shdi.

(O'z muxbirimizdan)

JAHON MAMLAKATLARIDA

ROSSIYANINGYANA BIRSHAHRIDA

O'ZBEKISTONBOSH KONSULLIGI

OCHILADI

Yaqin vaqt lar ichidaBritaniyaning Kembri jtalabalar shaharchasidayangi masjid bunyod etiladi.Qurilish ishlari boshlabyuborildi. Moliyaviymablag'lar bir necha turkxayriya fondlari tomonidano'tkazilgan.

Rejaga ko'ra, masjidshu yilning kuz faslidanboshlab musulmonlaruchun o'z eshiklarin iochadi. O'ziga xos tomoni

shundaki, inshootEvropadagi ilk eko-masjidbo'ladi. Ya'ni bino o'zini o'zienergiya bilan ta'minlaydi.

Masjidda bir vaqtningo'zida 2000 nafargachaodam ibodat qilishi mumkin.Inshootdan ibodat zali vashuningdek, turli tadbirlaruchun konferens-xonasio'rin olishi belgilangan.

KEMBRIJTALABALAR

SHAHARCHASIDAMASJID QURILADI

Rossiya bosh vaziriDmitriy Medvedev Qozonshahrida O'zbekiston boshkonsulligini ochish haqidagifarmoyishni imzoladi.

Farmoyishga ko'ra,Qozondagi bosh konsullikBoshqirdiston, Mariy El,Mordoviya, Tatariston,Udmurtiya, Chuvashiya,Perm o'lkasi, Nijegorod,

Orenburg, Penza, Samara,Saratov va Ulyanovskviloyatlari hududini qamraboladi.

Avvalroq VladivostokdaO'zbekiston bosh konsulligiochilishi xabar berilgandi.

(Manba-Jahon axborot agentligi)

Har bir inson orzu bilanyashaydi.Unga erishishuchun inti ladi. Yo'l idauchragan to'siqlar vag'ovlarni yengishga harakatqiladi.

Men as li Sirdaryovi loyatining Oq-oltintumanida tug'ilganman.O'tgan yili Guliston akademiklittseyini aniq fanlar yo'nalishibo'yicha tamomlab, GulDUning informatika o'qitishmetodikasi yo'nalishigahujjat topshirgandim. Mingafsuski, test imtihonlaridanto'plagan balim kamligitufayl i o'qishga kiraolmadim.Bu men uchunkatta s inov lardan biribo' lganligini keyinroqtushunib yetdim. Insono m a d s i z l i k l a r ,ko'ngilsizliklardan aslocho'chimasligi , tushkunlikkatushmasligi zarur ekan.Umidimni aslo so'ndirmaganholda yanada isht iyoq,yanada kuch, g'ayrat bilanilm olishga, fanning menbilmagan qirralarin io'rganishga astoydi lkirishdim. Sohamutaxassislaridan keraklibo' lgan saboqlarn ioldim.Qo'shimcha darslargaqatnay boshladim.Shu tariqao'zimga bo'lgan ishonch

ORZULARIM USHALGAN KUNhislari orta boshladi.Bu yiliyana yaxshi niyatlar bilanshu o'quv yurtiga hujjattopshirdim.

Test s inov laridanmuvaffaqiyatli o'tganligimniimtihon natijalari chiqqankuni bildim.Men talabalarsaf idan joy olibman.

Kontrakt asosida o'qishgaqabul qilinganligimni bilibjuda quvonib ketdim.Hayajon ila ota-onamga,do'stlarimga bu xushxabarnitelefon orqali yetkazganimdaular quvonchimga sherikbo'lishdi. Bu o'quv yurtihaqida ko'pchilik ota-onalar,yoshlar ijobiy fikrda ekanligibugungi kunda hech kimgasir emas.Nufuzi baland Oliyta'lim dargohida salohiyatli,o'z kasbining ustasi bo'lganmutaxxasis ol imlar ,pedagoglar, fan fidoyilarisaboq berishadi. Engquvonchli tomoni shundaki,kirish imtihonlari halollik,qat'iy nazorat asosida o'tdi.Bu esa qancha-qanchailmga chanqoq,qobiliyatliyoshlarning ta' limmuassasasiga bo'lgan

ishonchini orttirdi.Qabulkomissiyasi a'zolarining buyilgi faoliyatidan hambarchamiz xursand bo'ldik.Kerak joyida o'zimizgategishl i bo' lgan barchasavollarga ulardan to'g'rijavoblarni ololdik. Bu esao'quv yurti jamoasi igabo'lgan ishonchimni yanadaoshirdi.

Men kelajakdakompyuter mutaxassisi -dasturchi bo'laman. Buyo'lda uchragan barchato'siqlarni albatta yengibo'taman va halol mehnatqi lib, yurtim ravnaqigamunosib hissa qo'shaman.

Yoshlarga t ilagim,intilganga tole yor bo'ladideyishgani rost. Dilingizdaishonch, belingizda quvvat,yuragingizda iroda, ishonch,ko'nglingizda xotirjamlik vashijoat bor ekan, orzularingizalbatta ushaladi.

Aziz yoshlar, tengdoshlar!Doimo olg'a inti ling.Maqsadni ulkan qo'ying.Shunda barcha ishlaringizo'ngidan keladi. Men buniamalda sinadim.

Ehrom QODIROV, Oq -oltin tumani.

Talabalik baxti

4 UNIVERSITET OVOZI 2017-yil avgust

Y UR T OB OD LI GI - K O' NG IL O BO DL IG I (Xalq maqoli)

2017-yildan boshlab avgust oyining ikkinchi yakshanba kuni"O'zbekiston Respublikasi qurilish sohasi xodimlari kuni" debe'lon qilinsin.

O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. MIRZIYOYEVToshkent sh.,

2017 yil 7 avgust

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTININGFARMONIDAN:

REKONSTRUKSIYAPASPORTI:

BUYURTMACHI: Oliy VA o`rtamaxsus ta`lim vazirligi huzuridagi«Yagona buyurtmachi xizmati»injiniring kompaniyasi

QIYMATI: 28 093556830 so`m.

DAVRIYLIGI: 24 oy.

BOSH PUDRATCHI: "Zarafshonovozi" MChJ.

MANZILI: Navoiy v i loyatiNavoiy shahri, 8-kichik tuman,"Zarafshon grant hotel"mehmonxonasi.

RAHBAR: Mamatov O.Ob'ektga bir iktir i lgan ish

yurituvchi: Chinqulov M.

Universitet zarafshonlikquruvchilarning o'z uyidek bo'libqoldi desak, mubolag'a bo'lmaydi.Negaki, salkam bir yarim yil shuyerda ham yashab, ham barakaliter to'kayotgan ol tin o'lkabunyodkorlari Gulistonning injiq vaissiq ob-havosiga, sho'rta'm suviga,dangalchi odamlariga juda o'rganib,suyanib qolishdi.

Bosh binoni mukammalrekonstruksiya qilish ishiga hammaquril ish tashki lotlar i hambotinavermaydi. "Zarafshon ovozi"MChJ binokorlari bu ishni qo'lgak ir it ish uchun tanlovga huj jattopshirishdan oldin talayginazamonaviy akademik litsey, kollejlarva ko'p qavatli, bir qavatli namunaviyuylar barpo etib, xiyla tajr ibato'plashgan edi. Biroq umumiy hajmi28 milliard so'mdan oshiq ishnibajarish aytishga oson! Buningustiga ob'ekt oliy ta'lim dargohiningbosh binosi. Har qalay, omadchopdimi, 2 yi ll ik muddatgamo'ljallangan ulkan bunyodkorlikmaydonida ot chopish

zarafshonliklarga nasib etdi.Tanlov komissiyasi bosh

pudratchilikka "Zarafshon ovozi"binokorlarini tanlab yanglishmaganekan. Universitet bosh binosi o'quvjarayonidan xoli etilib, ulargatopshirilganidan ish qizib ketdi.Qudratli texnika vositalar iquruvchilarning og'irini yengil qilibturdi. Smetaga ko'ra ta'mir ishlaridaeng zamonaviy, sog'liq uchun deyarlizararsiz qurilish materiallari ishlatildi."Pul bo'lsa, changalda sho'rva"deyishganidek, ob'ektnimoliyalashtirishda, zarur qurilishmateriallarini o'z vaqtida yetkazibturishda, ishchi-xizmatchilarning ishhaqi , moddiy rag'batlantir ishchoralarini ko'rishda barchaimkoniyatdan foydalanildi. Buningnati jasi o'laroq qo'l i gulbunyodkorlar ish hajmini bajarishdayarim yilcha oldinda bormoqdalar.Bugungi kunga kelib, umumiy ishhajmining 90 foizga yaqini, ya'ni 25milliard so'mlik qismi bajarib qo'yildi.Bu degani bosh korpus hademaymukammal holga keltir ilad idemakdir.

Biz "hormang"lashish uchunquruvchilar huzuriga kelganimizdabu yerda bo'sh turgan biron kishiniuchratmadik. Bino tashqi asosiningzihlariga hafsala bilan marmarbo'lakchalar ini yelimlayotgankoshinlovchi ustalardan:

-Uchastka boshlig'i qayerda?-deb so'radik. Ulardan biri boshkorpus ichkarisiga qarab imladi.O'sha tarafga yo'naldik. Muhitdinaka uch-to'rt hamkasbi bi lannimanidir qizg'in tortishayotganekan. Oynavand eshikdan bizgako'zi tushib, peshvoz chiqdi-da ishiko'pligini aytib uzr so'radi.

-Sizlar ob'ektni aylanib turinglar,o'n daqiqa ichida ishboshqaruvchimiz Sultonboy ham

kelib qoladi, nimaikima'lumot kerak bo'lsa,undan olish mumkin.

Biz bu fikrgaqo'shilib, boshqaruvchikelguncha tabiiy fanlaruchun jihozlanayotgantahl ilxonalarni ko'ribturishga qaror qildik.Tahlilxona mutasaddisi,Tabiiy fanlar fakultetidekani , professorHabibjon Qo'shiyev va1-toi fa qur il ishmuhandisi QurbonO'r ishevni ham shu

yerda uchratdik. Har ikki mutasadditahl ilxona uchun mo'l jallanganxonalarni s inchik lab ko'zdankechirar, aniqlangan kamchiliklarnihafsala bilan yon daftarga yozibborardi.

-Biz buyurtmachi bo'lmasakham bevosita iste'molchihisoblanamiz. Shuning uchundeyarli har kuni bu yerga kelib,o'zimizga bog'liq xonalar tayyorliginiko'rib ketamiz va tegishl ikamchiliklarni tugatish yuzasidantavsiyalar beramiz

Bizning "kamchil ik larko'pmi?" degan savolimizgafakultet dekani "ha" degan ishorabilan javob berdi. Bugunning o'zidaayr im eshik-derazalarninggermetikligi ta'minlanmaganligi,laboratoriya mashg'ulotlar io'tkaziladigan xonalarda ishdaqo'llash, qo'l yuvish uchun suvtarmog'i yo'ql ig i va boshqanuqsonlar qayd etilibdi.

Bu orada ish boshqaruvchi-prorab Sulton Rahimov kelibsuhbatimizga qo'shildi . Ukamchiliklar yuzasidan berilgantavsiyalarni diqqat bilan kuzatib,smeta-loyiha hujjatlarida ko'zdatutilgan bo'lsa, albatta tuzatishgava'da berdi.

B ino bo'y lab"sayohatimiz"ning qolgan qismigaSulton Rahimov hamrohlik qildi.Havoning issig'iga qaramay ishqaynab yotar, quruvchilarning qo'li-qo'liga tegmasdi. Tashqaridaquruvchi lar pardoz ishlari ,k o s h i n l a s h ,yo'laklarni tartibgakelti rish kabiyumushlar bi lanband. Ichkarida,binoning beshalaqavatida "taq-tuq", " jarang-jurung" ovozlar ixuddi bunyodkorliksimfoniyasi kabiy a n g r a r d i ,s u v o q c h i -b o ' y o q c h i l a r ,akfachilar, elektrikva santexniklar,xullas, butun jamoabinoni tezroqtalabalar ixtiyorigat o p s h i r i s hharakatida kuch-g ' a y r a t i n iayamayotir. O'qishboshlanishiga hamsanoqli kunlar qoldiaxir!

Quri lish vau n i v e r s i t e tma'muriyati ishdaf i d o y i l i kk o ' r s a ta y o tg anmehnat ilg'orlarinimoddiy vam a ' n a v i yr a g ' b a t l a n t i r i bborishni doimiy

esda tutishayapti. Kamyob hunaregalari Hasan Samandarov(alyukaband ishlari bo'yicha),Hasan Bo'ronov (gipsokarton, shift,armistron), Husan Obidov (korkaishlari), Akmal Aminov (koshinlash)kabi qo'l i gul ustalar ishboshlangandan beri peshqadamlikniqo'ldan bermay kelishayapti .Quri lish ma'murlar i yordamchitashkilotlardan ota-bola elektriklarEshdavlat va Hojiakbar Islomov,santexnik Eldor Mamaniyozov,akfa, vitraj ustasi Ma'ruf Sattorovkabi mehnat ilg'orlari nomini hamg'urur bilan tilga olishdi.

Quruvchilar unumli ishdan so'ngmaroqli hordiq chiqarishlari uchunyetarlicha sharoit yaratilgan. Boshoshpaz Husan G'aniyev va uningyordamchilar i MatlubaBobomurodova, NigoraMaxkamovalar tayyorlab berayotganshirin, mazali taomlardan bironkamchilik topa olmaysiz.

Ha, universitetimiz "yuragi"hisoblangan bosh binonifoydalanishga topshiradigan kunlaryaqin. Hozirgacha jamoa 25 milliardso'mdan ortiq quri lish-montajishlarini uddaladi. Bu - aytishgaoson! Biz safarimizni yakunlarekanmiz, go'zallik va qulaylik,obodlik va ko'rkamlik ijodkorlarinikasb bayramlari bilan chin dildantabriklaymiz:

-Ming rahmat sizga,bunyodkorlar! Qo'lingiz dardko'rmasin!

Munavvar PARDAYEV,Dilshod MAHMUDOV (foto)

5UNIVERSITET OVOZI2017-yil avgust

B A X I L N I N G B O G ' I K O ' K A R M A S (Xalq maqoli)

Bugun kirish imtihonlari -test javoblarini internettarmog’ida ko’rib ulgurganCharosning ichini chiroq yoqibham yoritib bo’lmasdi. U kunbo’yi uyda, hovlida ivirsibyurdi. Qo’li bitta ham ishgabormas, hatto kundalik odatibo’lib qolgan uy yumushlariham bugun ortiqcha yukdayko’rinardi. U qo’l idagisupurgini hovlining bir chetigauloqtirdi-da shaxt bi lanko’chaga chiqdi. Havo salqin. Ko’chadaodamlar ancha siyraklashgan,deyarli hech kim qolmaganhisob. Faqat Charosginako’chalariga tutash xiyobonchetidagi o’rindiqsuyanchig’iga suyanibo’tirardi. Uning iztiroblari ikkiyuziga shashqator bo’liboqayotgan ko’z yoshlaridanyaqqol sezil ib turardi.Namozshom shabadasi xuddikalaka qilayotganday quyuq,qora sochlarini o’ynab tixirlikqi lar, maydalab yog’aboshlagan yomg’ir alamgato’lgan yuragini battar ezar, uo’zi bilan bo’lib, betigatushayotgan, ko’z yoshlarigaqo’shil ib sizil ib pastgatushayotgan yomg’irtomchilarini sezmasdi ham.Charos qo’lidagi ro’molchasinitinmay g’ijimlar, ko’zlari birnuqtaga tikilgancha o’tirardi.

“Qiziq, avgustning o’rtasidayomg’ir yog’sa-ya!”,- hayronbo’ldi Charos o’ziga kelib.So’ng o’rnidan turib, ho’lbo’lmaslik uchun katta-kattaodimlab uyga yo’naldi.

-Buncha hayallading?- debqarshi oldi onasi Shukriya ayaunga achingansimon qarab.Ona hammasini tushunardi,uning tushkun kayfiyatiniko’rib, qizidan battar ezilardi.“Bechora qizim, ancha so’libqolibdi. Axir, universitetgaalbatta kirishim kerak debbutun kuchini beribtayyorlangan edi...”

- Salima keluvdi,-dediShukriya aya.- Xonangdao’tiribdi. Charosning chehrasiochildi. Shu topdadugonasining kelishi xabariuning o’ksik ko’ngliga anchataskin bergandi. Xonasigayugurib kirib, javondagikitoblarini titib o’tirgandugonasi bag’riga otildi:

-Voy, dugonajon bormisan!-Shu topda u Salimani biryi lgacha ko’rishmagandaysog’inganini his qildi.

- Salom, Charos.Yaxshimisan?-quruqqinaso’rashdi Salima.

-O’zing-chi? O’zingyaxshimisan, talabalikningbaxtli kunlaridan entikibyuribsanmi?

“Kuyib, ado bo’lgin-a,mug’ombir,-deb o’ylardi shutopda Salima.-Tilyog’lamalikqilayotganingni bilmaydi debo’ylaysanmi?”

- “Yaxshi” emas, “zo’r”degin,-dedi u sirtida sir-boybermay.- Talabalik oltin davrdeb bejiz aytishmagan ekan,buni o’qishning birinchikunidayoq sezdim.

Salima bu gaplarni aytar ekan,Charosga ko’z qirini tashlabqo’yardi.

- Ha, shunday degin, yaxshi.Senga havasimning cheki yo’q,dugonajon! Bundan keyin hamomadingni bersin. Menga nimabo’ldi, bi lmadim. Hayajonbosdimi, har qalay o’tolmadim...

- Ha, endi, nasib-da. Mayli,men qaytaqolay, kech bo’ldi.Mana bu kitoblaringni bironhaftaga o’qishga berib tur debso’ramoqchi edim.

- Bemalol, uyimizdagikitoblarning hammasi seniki,dugonajon.

Salima “rahmat” dedi-daqanday salomlashgan bo’lsa,shunday quruq xayrlashib,chiqib ketdi.

Aslida unga hech qanaqakitob kerak emasdi. USalimalarnikiga ikki yil avvalgialamini olish, o’zini ko’z-ko’zqilish uchun atay kelgan edi.Biroq Salima buni payqamadi.“O’zini go’l likka solishiniqarang! Xuddi hech narsabo’lmaganday muomalaqilayapti-yu aslida meninguniversitetga kirganimdan alamichida kuyib-yonayapti. E, battarbo’l!” - deb hapriqardi SalimaCharosga zimdan nazar tashlarekan.

Ular ham yaqin dugona,ham uncha uzoq bo`lmaganqo’shni edilar. Darsga ham,mashg’ulotlarga ham birgaborishardi. Ikkisi ham a’lobahoga o’qigani sababli,maktabni imtiyozli tamomlab,kollejga o’qishga kirishdi. Qizlarkollejda ham dugona edilar, harholda xorijiy tillar olimpiadasidaqatnashgunlariga qadar.Kunlarning birida kollejda ingliztili fanidan bilimlar bellashuvibo’l ib o’tdi. Unda Charosbirinchi, Salima ikkinchi o’rinniegalladi. Shundan so’ng Charosviloyat olimpiadasida ham g’olibchiqdi. Charosning qalbi

cheksiz shodlikka to’lgan shukunlarda Salimaning ichini ittirnardi. Hamma Charosni buyutuq bilan tabriklar, hattokibulutlar, samo, quyosh, qushlarham uning quvonchigasherikdek edi shu kunlarda.Ammo tabriklab kelganlarorasida dugonasi Salimako’rinmasdi.

Shunda u qidirishga tushdi.Salimani o’quv zal idako’rishganini aytishdi. Ikkisidoim birgalikda kitob o’qiydigano’rindiq tomon shoshildi. Tezroqborib dugonasiga yangilikniaytishni, undan hech kimnikigao`xshamagan tabrik eshitishniistardi.

Charos uzoqdan dugonasinitanidi. Salima boshqa birkursdoshi - Manzil bi lansuhbatlashib o’tirardi. Charossho’xlik ma’nosida nogohdanborib, kaftlari bi lan uningko’zlarini bekitib, keyin suhbatgaqo’shilgisi keldi va bildirmayorqa tomondan ohista yurib kelaboshladi. Charos ulargayaqinlasharkan, negadirSalimaning hiqil labyig’layotganini ko’rib hayronbo’ldi va to’xtadi.“Tinchlikmikan?” degan o’ykechdi ko’nglidan.

-Dadasining viloyatda tanish-bilishlari bor, shuni bilib ustozham atay uni jo’natgan, aslidamen borishim kerak edi! – derdikuyib-pishib Salima ko’zyoshlarini artar ekan.

-Parvo qilma, respublikagaborib, sharmandasi chiqib keladihali. Shunda salom beramizCharosingga,-deb ovutardiManzil suhbatdoshini. Charosgap o’zi haqida ketayotganinisezib, yuragi uvishib ketdi.Holsizlanib, indamay ortgaqaytdi. U Salimadan eshitgangaplariga, quloqlarigaishonmasdi. Axir olimpiadagaqanday kuchli ishtiyoq bilantayyorgarl ik ko’rganlari,

birgalikda ko’rgazmali qurollartayyorlashgani, yangi tarjimalarustida bahslashganlari,h a m m a - h a m m a s i d a nSalimaning xabari bor-ku! Otasihech qachon vi loyatgabormasligini, Charosningishiga aralashmasligini hamyaxshi biladi-ku!

Dugonasining unganisbatan hasad o’tida yonishiCharosnig yetti uxlab tushigaham kirmagandi. U qo’shnio’quv xonasiga kirib o’zigakelguncha ancha turib qoldi.Qo’lida esa Salima uchun sotibolgan Karnegining ingliz tilidachiqqan “Do’st tanlashhaqida” nomli kitob muqovasiyaltirab turar edi....

Charos ko’nglida keksaqlaydiganlardan emasdi.Shuning uchun ham bo’lganvoqeani tezda unutdi. Salimagatalabalik baxti nasib qilgandaxuddi o’zi o’qishga kirgandayxursand bo’ldi. Lekin ular uchuygina oraliqdagi qo’shnibo’lishlariga qaramay negadirjuda kam ko’rishadiganbo’lishdi. “Balki o’qishdan,jamoat ishlaridanbo’shamayotgandir” debo’yladi dugonasi haqidaCharos. Uning o’zi ham zo’rberib xorijiy tillarni o’rganar,hatto uy ishlaridan ham ozodetilgandi. Bundan tashqari,Charos bir necha xori jiydavlatlarning ta’lim vazirliklaritomonidan e’lon qil inganloyihada ishtirok etishga belbog’ladi. Bir kuni...

Salima o’z yutuqlarihaqida sobiq dugonasigamaqtangisi keldi. UCharoslarnikiga kirib, Shukriyaaya bilan quyuq so’rashdi.

-Voy, qoqindiq, seniko’radigan kun ham bor ekan-ku! O’qishlaring yaxshimi?Uydagilar tinchmi?

“Hammasi yaxshi.Rahmat, rahmat,” - debqisqagina javob qi larkan,Salimaning ko’zlari jovdirab,Charosni qidirardi.

-Charos...-deb og’iz hamochgan edi, Shukriya ayato’lqinlanib gapira ketdi:

-Dugonangni hamtabriklab qo’y, Salima.Kanadaga o’qishga ketadiganbo’lib turibdi. Bugun dadasielchixonaga suhbatga olibketuvdi.

-K-kanadaga?..-Ha, Kanadaga. Toronto

degan shahri bor ekan-ku.O’sha yerda York deganuniversitet bor ekan. Shuuniversitetga dugonangtayyorlagan loyiha yoqibqolibdimi-ey, men unchatushunmayman. “Grant-prant”deyishadi. Xullas kelasi oydano’qish boshlanar-kan.

Shukriya ayaxursandchiligini yashirmaytinmay bidil lar ekan,Salimaning asta tislanib, orqasibilan chiqib ketganini hamsezmay qoldi. Aya uning birvaqtlar o’z qizi bi lanchambarchas bog’langanko’ngil rishtasi qachonlardiruzilib ketganini bilmas edi.Soddagina, hammani o’zidayko’radigan ona buni qayoqdanham bilsin?

Shohsanam NURQULOVA

Shohsanam Nurqulovaga bu yil omad kulib boqib,universitetimiz talabasi bo'lishdek baxtga erishdi. U xorijiytillarni, badiiy ijod sirlarini qunt bilan o'rganadi.Shohsanamning zamonaviy, bugungi kun ruhiga moskeluvchi hikoya va badialari vaqtli matbuotda e'lonqilingan. Bugun uning tengqurlari hayotidan olib yozilganhikoyalaridan birini hukmingizga havola qilamiz.

6 UNIVERSITET OVOZI 2017-yil avgust

S H E ' R - E H T I Y O J FA R Z A N D I (Ibrohim G'OFUROV)

* * *Ko'p narsa kerakmas insonga asli,Tegrasida osmon aylanib tursa.Sog'inchga aylansa har umr fasli,Har fasl ko'ngilning bo'ylari o'ssa.

Ko'p narsa kerakmas insonga asli,Do'stlari bo'lsa bas suyanadigan.Tog'lari bo'y cho'zib tursa yurtiningKo'ksida maysalar uyg'onadigan.

Ko'p narsa kerakmas insonga asli,Umr deganlari shoshqin, yugurik.Har lahza yurakda alanga bo'lsa,Muhabbati bo'lsa eslab yurgulik.

Ko'p narsa kerakmas insonga asli,Ko'ngilni dunyodan uza olsa bas.Shudgorga bosh qo'yib yotolsa, baxtli,Baxtli ko'ksidagi o'tni asrolsa.

* * *Men senga topindim, ozodlik,Men senga yukindim, ozodlik,Ko'ngilga keldingmi, ozodlik?Ko'ngilga kelganing muborak!

Lahzada ilonlar po'st tashlar,Lahzada uyg'onar odamlar,Ko'ngilga keldingmi, ozodlik?Ko'ngilga kelganing muborak!

Milliy g'oya va falsafa kafedrasi katta o'qituvchisi Yo'ldoshKarimov talay yillardan beri she'riyat "chamanida sayr etadi". Shoirijodining bosh mavzui - Vatan, ona yurtga muhabbat, yurtsog'inchi. 2004-yilda uning ilk she'rlar to'plami chiqqan va u ham"Sog'inchning tasviri" deb nomlangandi. Yaqinda shoir o'zining"Yurak tafti" nomli navbatdagi she'rlar majmuasini nashriyotgatopshirdi. Bugun ushbu to'plamdan olib, e'tiboringizga havolaqilinayotgan ayrim namunalarda haqiqatan ham muallifning qalbqo'ri ufurib turibdi...

ISTIQLOLILHOMLARI

* * *Tomchilaydi yomg'ir, tomchilar sevinch,Yashil maysalarning intiq kutgani.Iztirob kuydirib kul qilgan sog'inch,Ko'ngilning dunyodan topgani.

Avtolar o'tadi yo'l qarab,Toliqqan ko'zida yo'l qarir.Har kuni umidi uzilib,Bir maysa chinqirib yuborar.

Uy - ish, ish - uy, aniq masofaOyog'imda eng og'ir tushov.Faqat har kun ko'nglimdan o'tar,Maysa bilan yotib tillashuv.

Ko'nglim, ba'zan to'lib ketasan,Noshukrlik bo'lar nolisam.Birovga aytishga ham uyalasan,Maysazorga borib yig'lasam.

Bu kuyni tinglaganYaproqlar shitirini,Yuragidan eshitadi.

Bu kuyni tinglaganTulporlarning kishnashidan,Tunlar chekinar.

Bu kuyni tinglaganYigitlar ko'ksidaTog'lar o'sadi.

VATAN HAQIDASHE'R YOKI ALLA

Insonga ko'p narsa kerakmas,Ko'ngilga sen o'zing bo'lsang bas.Ko'ngilga keldingmi, ozodlik?Ko'ngilga kelganing muborak!

Ko'ngilning ko'klami keldimi?Ko'ngilda bir osmon ulg'ayish.Ko'ngilga keldingmi, ozodlik?Ko'ngilga kelganing muborak!

Bu kuyni tinglaganBeshiklar beshakMardlarni o'stirar.

Bu kuyni tinglaganTuproqqa cho'kibQuchgisi keladi uni.

Bu kuyni tinglang!..

* * *Turlangan dunyodan ketasan to'yib,Bir makon istaysan g'arazdan holi.Bolalik ko'changga qaytmoqchi bo'lib,Kelasan, nigohlar hoyu-havoli.

Qirlarga chiqasan, kenglik bor, deysan,Zada ko'ngilga bir malham bo'lar deb.Kibrni o'zingdan asta echasan,Yig'lab ham olasan nedir sog'inib.

Yugursang, kenglikka singiblar ketsang,Sezmasang tikanlar sanchilganini.Bolalik qirlarga bir bora chiqsang,Anglaysan o'zingni sog'inganingni.

Xalqimizda kitobga vakitobxonlikka qiziqishtobora kuchayibborayotgan bir paytdavi loyatimizda taniql ijurnalist, shoir, Gulistondavlat universiteti nashri"Univers itet ovozi"gazetasining boshmuharriri MunavvarPardaevning navbatdagipublitsistik to'plami - "Nurlimanzillar" dunyo yuziniko'rdi. Bu kitob sal ilgarichiqqan "Qadr vaqadriyat" to'plaminingmantiqiy davomi bo'lganiuchun har ikki to'plamhaqida fikr yurit ishnimaqsadga muvofiq debhisobladik.

Avvalo birinchikitobning nomi haqidabirmuncha bahsli fikrlarbor. Ayrimlar "qadr" ham,"qadriyat" ham aynan bir

m a z m u n n ianglatuvchi falsafiyk a t e g o r i y aekanligiga pisandaqilib, kitob nomigae'tiroz bildirmoqchibo'ladi. Lekin muallif"qadr" va" q a d r i y a t "so'zlarin ing biro'zak, ikki ma'noberishini anglagan

holda kitobga aynanshunday nom qo'ygan.Darhaqiqat, tilshunosliksohasidan salgina xabardorodam tilimizdagi "-iyat", "-iyot" suff ikslariumumlashma ma'noberadigan qo'shimchalarekanligini tushunadi.Masalan, birlik ma'nosidakeluvchi "she'r", "or","g'azal", "amal" so'zlarigaushbu suffikslar qo'shilibkelsa, ular "she'riyat","oriyat", "g'azaliyot","amaliyot" shakl idaumumlashma ma'no aksettiradigan bo'ladi. "Qadr"va "qadriyat" hambizningcha, aynan shundayma'no ottenkalariga ega vamualli f kitob boshidaxalqimiz, Sirdaryoqadriyatlari, ularning ma'lumbir davrda qadrsizlanishi,mustaqill ik tufayli yana

boshimiz uzra quyoshdayyaraqlab nur sochaboshlagani haqida hikoyaqiladi. Shu bilan birga o'zhalol, fidokorona mehnati,go'zal fikrlari, ijodi bilan eldaqadr topgan yurtimiz ziyolilarihaqidagi hikoyalar, qissalarham bevosita kitobxon

diqqatini butunlay o'zigatortadi. Ular MuhiddinKarimov, O'rish Majidov,O'tbosar Abdiyev kabiMirzacho' ln ing gullab-yashnashiga hissa qo'shganotashqalb cho'lquvarlar,To'ra Sulaymon, SaminjonSultonov, BahromYahyoyev, Turg'un Jamolov,Anqaboy Quljonov kabisirdaryolik qalam ustalaridir.Kitobning so'nggi, to'rtinchifaslidan uchta qissa hamo'rin olgan bo'lib, ularningqahramonlari biz bilan birgayashagan, janggohlarni,o'lim sharpalarini ortdaqoldirib, cho'l quvgan, qo'riqvohadagi bunyodkorlikishlariga hissa qo'shganchin insonlardir.

Shunis i e' tiborgamolikki, kitobda tilga olinganodamlar fe'l-atvori oddiy

bayonchilik, quruq tavsif-ta'rif vos itas ida emas,hayotiy, jiddiy voqealar,chuqur tahl il ,mushohadakorlik, "qissadanhissa" usulida ochila boradi.Insonning yaxshilik sariint il ishi, yashashdanmaqsadi, el korigayaramoqlik sa'y-harakatlarikitob qahramonlarin ingfe'l idagi ustuvoryo'nalishlardir.

"Nurli manzillar"gakirgan ko'pchilik esse vaportret-lavhalarda muallifgarchi tasvir ob'ekt igaboshqacha yondoshganbo'lsa-da, uzoq tarixlavhalari, ma'naviyatimizsarchashmalari, Istiqlolning25 yili davomida viloyatijtimoiy-iqtisodiy hayotidaerishi lgan nat ijalar,hukumatimizning keksaav lodga ko'rsatayotgang'amxo'rliklari, "Nuroniy"jamg'armasi vi loyatkengashining 20 yillik tarixi,uning faollari haqidagi jonlimisollar e't iboringizn itortmay qo'ymaydi. Bujihatdan olganda, "Nurlimanzillar" ko'hna Mirzacho'ltarix i, i lk qo'rg'onlar,dast labki cho'lquvarlar,dastlabki ma'naviyat

o'choqlari haqida kengma' lumot beradi.To'plamda Sirdaryoviloyatidagi har bir shaharva tumanning tashki ltopishi, tarixi, taraqqiyotpil lapoyalari o'zin ingbatafsil ifodasini topgan.

To'plam so'ngidamustaqi llikning 25 yi lidavomida Sirdaryov iloyat ida kechganvoqealar, islohotlarningodimlariga doir yilnomaberi lganligi qo'riqvohamizning milliy hurriyatyillarida nechog'li ulkano'zgarishlarga yuz tutgani,obod qishloqlar, shaharlar,xalq xo'jaligidagi islohotlar,yangi tuzilmalar, qo'shmakorxonalar, madaniyqurilishlar haqida oyma-oyhikoya qilingan. Bir so'zbilan aytganda, "Qadr vaqadriyat" ham, "Nurlimanzillar" ham jiddiykitobxon uchun qimmatlimateriallar bera oladigan,eng muhimi, zavq bilano'qiladigan asar deb aytishmumkin.

XudoynazarMAVLONQULOV,

tahririyat-noshirlikbo'limi boshlig'i.

TAQRIZ

UNIVERSITET OVOZI 72017-yil avgust

K O ' N G I L T O R T G A N O S H - H A L O L (Xalq maqoli)

UZLUKSIZ TA'LIM: MUAMMO. MULOHAZA. TAKLIFTANLASH HUQUQI

Yurtimizda ta'l imsohasida ulkan islohotlar yuzbermoqda. O'tgan oyningeng shov-shuvli xabari 10-11sinflarning joriy etilishi bo'ldi.Prezidentimiz Sh. MirziyoyevToshkent shahri Uchtepatumani 78-maktab jamoasiva ota-onalar bilanuchrashuvda bu yangilik birkishining emas, butunO'zbekiston xalqiningxohish-irodasi ekanliginialohida ta'kidladi. Shundankeyin 9-sinf bitiruvchilariniumumta'lim maktabining10-sinfiga qabul qilishbo'yicha aniq tartib-qoidalarjoriy etildi. Buning biz, ota-onalar uchunqulay tomonlari juda ko'p.

O'zi, o'z farzandi uchunto'qqizinchi sinfdan keyingi o'qishtartibini belgilash albatta ota-onalarzimmasida bo'ladi. Ya'ni, kim qayernixohlasa o'sha xohishga ko'ra o`qishusuli tanlanadi. To'qqizinchi s infbitiruvchilari hunar egasi bo'lishnixohlashsa, belgilangan tartibda kasb-hunar kollejlariga, kim ma'lum sohasigaastoydil qunt qilsa, akademik litseylargava kimdir o'z qadrdon maktabiquchog'ida ta'lim olishni davom ettirgisikelsa, bu yerda o'ninchi sinfga qabulqilinadi. Shunisi aniqki, viloyatimizdagi302 ta maktabning deyarli hammasidakamida 1 ta yo 2 tadan o'ninchi sinfochiladi. Nima uchun bu o'qish turigao'tildi?

Kuzatishlar nat ijas i shuniko'rsatdiki, bu yoshga kel ibo'quvchilarning bilimi keskin tushibketdi. Sabab akademik litsey va kasb-hunar kollejlari ko'pincha ularyashayotgan hududdan uzoqdajoy lashganl igi, davomat pastlig i,kollejlarda asosiy e'tibor umumta'limfanlar idan ko' ra kasbiy ta'limgaqaratilishi tufayli fanlarga bo'lganqiziqish yoshlarda susaya boshladi.Yoshlar, ayniqsa yigitlar, qizlartarbiyasi bilan bog'liq muammolarko'paydi. Yoshlar ta'limning keyingibosqichiga o't ib, o'ta erkinl ikkayfiyatida bo'lib qoldilar. Ota-onalarularning nazorati bilan jiddiy shug'ullanaolmaganliklari bois ular o'rtasida maydahuquqbuzarliklar, hatto jinoyatlar kabiko'ngilsizliklar kelib chiqa boshladi. Shutufayli soha mutaxassislari, ota-

onalarning fikr-mulohazalari, istak-hohishiga tayangan holda bugungiyoshlar o'z maktabida umumiy o'rtata'lim olishi ma'qul degan xulosagakelindi. Bu xulosani biz ko'pchilik ota-onalar qo'llab-quvvatlaymiz.

Men ham ta'lim sohasida ishlayman.Uch nafar farzandning onasiman.To'ng'ich qizim Madina bu yili Sirdaryoshahridagi umumta'lim maktabining 9-sinfini tamomladi. O'qishning keyingibosqichini, ya'ni 10-sinfniimkoniyatlarimizdan kelib chiqqan holdatanladik.

Bu boradagi tanlov ham ota-onalar, ham ta'lim sohasi vakillarizimmasiga yuksak mas'uliyat yuklaydi.Eng asosiysi, bolalarimiz yonimizda,doimiy nazoratda bo'lishadi. O'zhududimizdagi maktablarda ta'limolishadi. O'zi bilgan, o'zi ixlos qo'yganustozlardan olgan hayot sabog'io'quvchilarning hayot yo'lini yoritishidakatta o'rin egallaydi deb o'ylayman.Ko'pchilik ota-onalar farzandiningo'smirlik davrida , o'tish davrida oilasibag'rida bo'lishini istaydi. Bu yoshlargaqadriyatlarimizga asoslangan to'g'ritarbiya berishning muhim omilidir.

Farzandlar - bizning kelajagimiz.Ularni kelayotgan har qanday xavf-xatarlardan asrash, turli xil oqimlarta'siridan himoya qilish, kitobga, ilmgabo'lgan muhabbatini oshirish, to'g'riyo'l ko'rsatish lozim. Shunda ularnikomil inson qilib voyaga yetkazishdekulug' maqsadimizga albatta yetamiz.

Adolat HAKIMOVA, Sirdaryo tumani

BAHOLASHMEZONI VA SIFAT

KO'NGILDAGI ISHYangi o'quv yili boshlanmoqda. Bu

yilning bir muhim jihati maktabimizda10-sinflarning ochilganidir. Joriy yilgio'quv yili joylarda xalq bilan muloqotasnosida bi ldir ilgan xohish vaistaklardan ke lib chiqqan holdayangicha tartib va tamoyi llar ,o'zgarishlar bilan boshlanmoqda.

Maktabimizning 11 yillik tizimgao'tkazilganligi ayniqsa ota-onalarimizgajuda qo'l keldi desam, mubolag'abo'lmas. Negaki, farzandlar o'smiryoshida ota-ona bag'rida yashab turib,o'ziga yaqin hududda joylashganmaktabda o'qisa, ta'lim-tarbiya olsa, bujuda yaxshi, albatta. Ota-onam qizbolaning tarbiyasi muhim, 10-11-sinfniochilgani ko'nglimizdagi ish bo'ldi, endibiz ham xotirjammiz deyishdi.

Albatta-da, quvonmay bo'ladimi!Men o'zim bilgan, suyangan ustozlarim,sinfdoshlarim bilan yana ikki yildavomida o'qishni davom ettiraman.

Davlat standartlariga asosan oliyta'lim muassasalaridagi dars juftligi 80daqiqadan iborat. Shunda talabagayetarli darajada bilim berildi debsanaladi. Bizda-chi, amalda ushbuvaqtdan foydalanish samaradorligiko'ngildagidaymi? Bu o'qituvchining

mahoratiga bog'liq deyishingiz mumkin.To'g'ri, lekin darslar samaradorligigajiddiy to'siq bo'layotgan o'nlabmuammolar ham borki, ularning ta'sirihar qanday mohir professor-o'qituvchining ham o'z darsini to'liqtalaba ongiga yetkazishiga jiddiy xalalyetkazadi.

Ta'lim sohasidagi eng kattamuammolarimizdan biriqog'ozbozlikdir. Dars davomida turlixil teksh iruvchilar kelib davomat,jurnallar, ma'ruza matnlarini ko`zdankechirishadi. Oqibat esa...Darsnito'g 'ridan- to'g'ri buzish holat larikuzatiladi.

Bu aslida noto'g'ri holat. Bundadavlat standartlari qo'pol buzilishi bilan

birga talabalarning bilim olish huquqi,

haqqi ham ma'lum darajadachegaralanadi. Vaholanki, u kelgusidayetuk mutaxxasis bo'lib yetishishi uchunyetarli bilim olishi, talaba uchun berilganvaqtdan unumli foydalanishi lozim.

Bu o'quv yil ida yuqoridagikamchiliklarni bartaraf qilish yuzasidanO'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta

maxsus ta'lim vazirligi tomonidan aniqchora- tadbirlar ishlab chiqilib, tajribatariqasida oliy ta'lim muassasalari 1-bosqich talabalari uchun 100 ballikreyting tizimida oraliq va yakuniynazorat larn ing baholariniqaydnomalarga qo'yish kabi ko'p vaqtnioladigan ishlarni bartaraf etishga qarorqilindi. Endi ular uchun besh baholikbaholash tizimi joriy etiladi. Biz ustozlarbundan quvondik. Chunki bu tizim ilgarizamonlar osha s inovdan o'tgan,ikkinchidan, o'qituvchining ortiqchayozuv-chizuvga ketadigan qimmatlivaqtini tejaydi.

Bundan tashqari, endilikdao'qituvchilar faqat o'zlariga biriktirilgano'quv yuklamasini va ilmiy ishlarinibajaradi. Hech kimdan endi ortiqcha

hujjatlar talab qilinmaydi.Biz bu yangiliklarnibajonudil qo'llab-quvvatlagan holdakelgusida o'tadigandarslarimizning sifat vasamaradorl igi yuksaktalablar darajasida bo'lishiuchun kuch-g'ayratimizniayamaymiz.

Karomat ISMAILOVA,Tabiiy fanlar

fakulteti, bio logiyayo'nal ishi kattao'qituvchisi

BOG'CHAGA E'TIBOR -KELAJAKKA E'TIBOR

Uzluksiz ta'lim tizimining engboshlang'ich bo'g'ini hisoblanganmaktabgacha ta'l im-tarbiyamuassasalari faoliyatida ham aniqmaqsadga yo'nalgan islohotlar amalgaoshirilmoqda. Mana shunday yangiliklarsirasiga bolalarni maktabgacha ta'limmuaassasalariga 100 foiz qamrabolishga qaratilgan alohida dastur ishlabchiqilishi, MTM xodimlarining beshkunlik ish haf tas iga o'tishi vamaktabgacha ta'lim muassasalariga uchyoshdan boshlab qabul qilish tartibidir.Shuningdek, mamlakatimizdaixtisoslashgan bog'chalarni ko'paytirishmasalalari ham bugungi kunning engasosiy masalasiga aylandi. Sohakadrlarini tayyorlash va qayta tayorlash,o'rta-maxsus pedagogik bilimga egatarbiyachi lar uchun oliy ta'l immuassasalarida sirtqi bo'limlar tashkiletilayotganligi ham biz tarbiyachilarnijuda quvontirdi.

Ma'lumki, bolaning ilk bilim vadunyoqarashi, tasavvuri bog'chayoshidan shakl lanadi. Bolalarbog'chada Vatanga, ota-onaga, yurtgabo'lgan muhabbatni chuqurroq his etaboshlaydilar. Bu paytdado'stlik, oqibat, insoniylikkabi muqaddas tuyg'ularshakllanib, nutq,muomala madaniyatiosh ib boradi. T illarnio' rganishga bo'lganehtiyoj kuchayib, estetikdid shakllanadi.Ranglarni ajrata bilish,musiqaga, harflarnio' rganishga bo'lganqiziqish kuchayadi.Bolaning o'ziga bo'lganishonchi ortadi. Bog'chako'rgan bola maktabdafanlarni tezlik bilan o'zlashtiradi.

Shuning uchun ham bugungi ota-onaeng avvalo bolalarini eng kuchli vashart-sharoitlari bor bog'chalarga,bilimi kuchli, salohiyatli tarbiyachilarqo'liga topshirishni istaydilar. Bufaktorlarning hammasi MTMlar ishinitubdan yaxshilash zarur liginiko'rsatmoqda.

Bolalarni 3 yoshdan boshlab qabulqilish qarori ham shu talablar hosilasidir.Vaholanki, bolalikning eng shirin,beg'ubor damlari, ota-ona bag'rida,ular tarbiyasida o'tgani eng ma'qul yo'lekanligi jahon tajribasida isbotlangan.

Endilikda yurtimiz MTMlarida o'zkasbining fidoyisi bo'lgan, bolalarni chindildan sevuvchi, ularga borini baxshetuvchi kadrlar ishlashadi. Bola - nihol.Uni parvarishlash, to'g'ri tarbiya berish,sog'lig'iga e'tibor qaratish, fe'l-atvorinipuxta bilish, psixologiyasini o'rganishhar bir tarbiyachining oldiga qo'yganham kasbiy, ham insoniylik burchi bo'libqoldi.

Muhayyo ISABEKOVA, Guliston shahridagi 3-MTM

tarbiyachisi.

Uyda yoshi ulug' buvijonim borlar. Judako'p vaqtimni u kishi bilan o'tkazaman,iss iq-sovuqlariga qarashaman.Buvijonim menga oila, qizlar tarbiyasihaqida ko'plab hayotiy saboqlar hikoyaqiladilar. Bu saboqlar kelajakda hayotyo' limni bezashda asqot ishigaishonaman. Qiz bola iffatli, iymonli,e'tiqodli bo'lishi lozim, kattalarninggapiga doim kirishi, ularning izzat-hurmatini joyiga qo'yishi, kitobnisevishi, ma'naviyatini poklashi zarur,deydilar buvim. Odobing, axloqingchiroyli bo'lsa baxtli bo'lasan, deydilaryana.

Niyatim - maktabda a'lo baholargao'qib, oilada eng suyukli va aqlli qizbo'lib voyaga yet ish, ota-onam,yaqinlarim, ustozlarimning ishonchinioqlash. Kelajakda oliy ma'lumotlimutaxassis bo'lish asosiy maqsadim.Prezidentimiz biz, yoshlar uchun

behisob imkoniyatlareshigini ochib bermoqda.U kishining tashabbusi vatavsiyasi bilan boshlanganko'plab xayrli ishlark o ' n g l i m i z d a g i d e kbo' layotgani bizlarniquvontirmoqda.

ShahnozaOtaboyeva,

Boyovut tumanidagi7-maktab 10-sinf

o'quvchisi

8 UNIVERSITET OVOZI 2017-yil avgust

Lui då Fyunås 1914-yilning 31-iyul kunizodagon oilada tug`ildi. Uningotasi Xizpan Karloshuquqshunos edi. 1943-yilkuzida då Fyunås mashhurfransuz adibi Gi då-Mopassanning nåvarasi JannaBartolamga uylandi. Jannauning ikkinchi nikohidagirafiqasi bo`lib, har ikkixotinidan uch o`g`il ko`rgan.

Luining yoshligi haqidama'lumotlar kam. Låkin uninghisobchi, poyafzal tozalovchi,mayda savdogarlik kabiishlarni qilgani, nihoyatParijning tungi klublarida varadioda qiziqchilik bilanshug`ullangani ma'lum. Ubolaligidan pianinoda yaxshikuylar chalgan.

Bo`lajak aktyor kinogakålguncha SIMON nomlidrama kursida o`qigan. Ungamayda, yosh romantik yigitlarrolini bårishar, bu uning tabiatigato`g`ri kålmasdi. Shuning uchunham Lui tåzda yana tungiklublarga, o`zining «pianino»sigaqaytadi. Bu orada Ikkinchi jahonurushi boshlanib, då Fyunås baxtlitasodif tufayligina armiyagaolinmay qoladi.

Urushdan so`ng aktyor o`zbaxtini kinoda sinab ko`rishga jazmqiladi va 1946-yildan boshab,turli filmlarda katta-kichikrollarni o`ynay boshlaydi. O`n yilmobaynida 70 dan ortiq qiyofayaratgan Lui då Fyunåsga shuhratcho`qqisi hali-våri ko`rinay

dåmasdi. Nihoyat, 1958-yildataniqli råjissår Iv Robår 44 yasharLuini «Qo`lga tushmagan o`g`ri –o`g`ri emas» nomli filmida bosh rol– brakonår Blåroni o`ynashga taklifetadi va shu kartinada aktyorningchinakam mahorati bo`y ko`rsatdi.

60-yillarda Lui shuhratcho`qqisini zabt etdi. Ayniqsa,«Fantomas» sårialida u ijro etgansodda, go`l va halol politsiyakomissari Jyuv millionlab kinomuxlislari e'tiborini qozondi.Makkor va dog`uli Fantomas hargal uning burnidan ip o`tkazibaldab, masxara qilib kåtsa-da,komissar umidni uzmaydi, o`zinixavf-xatar og`ushiga uravåradi.

Politsiyachi rolini qiyomigayåtkazib ijro etishiga ko`zi yåtganråjissyorlar Luini yangi-yangiloyihalarga taklif qilishar, ular ichida1964-yilda suratga olina boshlagan«San-tropålik jandarm» filmi kattashuhrat topdi. Kåyingi 18 yildavomida filmning olti såriyasiekranlarga chiqib, Kryusho nomlibåfarosat jandarm qiyofasi dåFyunås ijrosida million-millionmuxlislar e'tiborini qozondi.

Uzluksiz måhnat buyukaktyorning salomatligiga ta'sirko`rsatmay qo`ymadi. 1975-yilda uikkita infarktni boshidan kåchirdiva kinoni tashladi, Parijdagi uyinisotib, qishloqqa kåtdi, gulyåtishtirib, xotiralar yozishga ahdiqildi. Biroq tåz orada kino hayot-mamoti darajasiga yåtganini angladiva yana yangi-yangi rollar ijrosigakirishdi. Aktyor «Qurumsoq»(1980), «Karam sho`rva» (1981),«Jandarm va jandarmåtkalar» (1982)kabi o`nlab filmlarda o`lmassiymolar yaratdi. «Såzar»mukofotiga sazovor bo`lgan«Qurumsoq» filmida Lui då FyunåsGarpagon rolini ijro etish bilanbirga råjissyorlik ham qilgan.

Shaxsiy hayotda Lui har kimbilan topishib kåtavårmasdi. «Månjamiyatni xush ko`rmayman,shuning uchun do`stlarim judayamkam»,-dågan edi «TV PARK»muxbiriga. U mashina haydashniham yoqtirmas, eng såvganmashg`ulotlari – oila davrasidabo`l ish, baliq ovlash, atirgulyåtishtirish hisoblanardi. Eng zo`rfilmingiz qaysi dåb so`raganlaridaaktyor: «Måning ijromdagi eng zo`rkomådiya bu- måning shaxsiyjanozam bo`lsa kårak», - dågan.37 yil davomida 140 dan ortiq filmdarol o`ynagan Lui då Fyunås 1983-yilning boshida «Yubka kiyganjandarm» kinosida suratgatushish ishlarini nihoyasigayåtkazadi. Bu uning eng so`nggi roliedi. Fransiyaning tångsiz kinoyulduzi 1983-yilning 27-yanvarida, 70 yosh arafasida budunyoni tark etdi.

(Xorij matbuotimateriallari asosida

tayyorlandi)

Mashur fransuz kinoyulduzi, 37 yil davomida140 dan ortiq o`lmasrollar ijro etgan Lui dåFyunås de Galarsamillonlab kinomuxlislarining suyukliatyori hisoblanadi.

Tish doktorixonasidan baqiriq ovozieshitildi. Birozdan so'ngyo'lakka chiqqan vrachn a v b a t n ikutayotganlardan faqatbir kishi qolganini ko'rib,undan so'radi:

-Qolganlar qani?-Haligi qichqiriqdan

so'ng qochib ketishdi.-Siz qo'rqmas, mard

ekansiz, yashang! Qani,xonaga kiring-chi.

-Do'xtir , o'shaovozdan keyin negadirikkala oyog'im ishlamayqoldi.

“XUDOGA SHUKUR”— Allo, eshitaman.— Kåchirasiz, månimcha, noto`g`ri

raqam tåribman, shåkilli?— Aqlsiz, e'tibor bårib raqam tårsang,

bo`lmaydimi?— O`zing aqlsizsan. Miyang

qushnikiga o`xshaydi.—Sån o`zi kim bilan

gaplashayotganingni bilasanmi? Mån 11-maktabning diråktoriman.

—Sån o`zing kim bilangaplashayotganingni bilasanmi?

— Yo`q.— Oh, xudoga shukur!..

-Iltimos, mengadetektiv bersangiz. Faqatshu qadar qiziqarlibo`lsinki, kutilmagantarzda nihoya topsin.

-Marhamat! Mana bukitobning oxirigakelibgina qotilning saroyxizmatchisi ekanliginibilish mumkin.

«Universitet ovozi» gazetasi

tahririyatida sahifalanib,

«Шердор Плюс полиграф»

MCHJ bosmaxonasida ofset

usulida chop etildi.

Bosmaxona manzili:

Samarqand shahri, Ulug`

Tursunov ko`chasi, 82-uy.

Tahririyat manzili:

Guliston shahri,4-mavze. GulDU, 2-TTJ .

1-qavat, 108-хоnа.Telefon: 225-05-54.

Nashr uchun mas`ul:Xudayhazar

MAVLANQULOV

Ta`limiy, madaniy-ma`rifiy nashr

TAHRIR HAY`ATI

BotirZAKIROV

Nusratullo BARAKAYEV

Amaliddin SULAYMONOVEgamqul

NOSIROVFazliddin

SHARIPOVYo`ldosh

KARIMOVSarvinoz QURBONBOYEVA

Muassis:Guliston davlat

universiteti

E-mail:un i v er s i t e t o v o z i 56@uma i l . u z

Sahifalovchi dizayner:Farhod

RO`ZIQULOV

Qog`oz bichimi А-3. Adadi1000 nusxa. Buyurtma №

_____Bahosi kelishilgan narxda. Сhop

etishga berilganvaqti 30. 08. 2017-yil.

Gazeta 2009-yil 20-fevralda Sirdaryo

viloyati Matbuot

va axborot boshqarmasida

10-031-raqam bilan ro`yxatga

ol ingan.

Indeks 6047,ISSN raqami

2181-5828

Bosh muharrirMunavvar PARDAYEV