krzysztof biermacki - optymalizacja podatkowa (rzeszów)
TRANSCRIPT
Świadomy Podatnikprojekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan
www.radapodatkowa.pl
OPTYMALIZACJA PODATKOWAdr Krzysztof Biernacki
„nie ma żadnej podstawy prawnej, aby przyjąć masochistycznązasadę, że strony powinny zawsze regulować swoje stosunki
cywilnoprawne w sposób najbardziej dla fiskusa korzystny”
Z. Radwański, glosa do wyroku NSA O/Z w Białymstoku z dnia 10.11.1999r.
Program wystąpienia:
Czym jest optymalizacja oraz jak i kiedy można jąwykorzystać ?
Bieżące przykłady optymalizacji podatkowej Jak poukładać swoje podatki – optymalizacja
strukturalna Międzynarodowe aspekty optymalizacji Podmioty powiązane – optymalizacja w grupie Procedura – jak optymalizować ?
Co to jest optymalizacja ?
Optymalizacja jako efekt planowania finansowego (podatkowego)
Optymalizacja podatkowa a zarządzanie finansami
Dopuszczalność optymalizacji
Efekt optymalizacji (zmniejszenie obciążeń, przesunięcie momentu powstania obowiązku podatkowego, minimalizacja ryzyka podatkowego)
Obszary optymalizacji podatkowej: (1)
I. Podatki dochodowe• Wybór formy rozliczania swoich dochodów (przychodów)• Zmiana/przesunięcie momentu powstania przychodu do
opodatkowania• Koszty uzyskania przychodów (amortyzacja, koszty
bieżące, świadczenia na rzecz pracowników)• Zwolnienia przedmiotowe otrzymywanych świadczeń• Dochody z instrumentów rynku finansowego• Tworzenie grup kapitałowych
Obszary optymalizacji podatkowej: (2)
II. Podatki obrotowe• Zwolnienia obligatoryjne i fakultatywne w podatku od
towarów i usług (VAT)• Moment powstania obowiązku podatkowego (szczególne
momenty – art. 19 UoVat)• Odliczenie podatku naliczonego• Dokumentowanie zdarzeń na potrzeby podatkowe• Rozliczenie podatku (wybór płatności, metody
ryczałtowe)
Obszary optymalizacji podatkowej: (3)
III.Podatki majątkowe
• Podatek od nieruchomości – opodatkowanie budynków i budowli
• Podatek od spadków, darowizn i pożyczek pomiędzy najbliższymi – optymalizacja podatkowa w rodzinie
Obszary optymalizacji podatkowej: (4)
IV. Odpowiedzialność podatkowa
• Odpowiedzialność w ramach relacji małżeńskich
• Odpowiedzialność osób trzecich (art. 107-119 Ordynacji)
• Odpowiedzialność przy przekształceniach (art. 93-95
Ordynacji)
• Zabezpieczenia zobowiązań podatkowych
Przykłady optymalizacji bieżącej
Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (1)
STAN FAKTYCZNYPodatnik ma kwotę 1 mln zł oszczędności, które chce ulokować w bezpiecznej inwestycji. Rozważa lokatę bankową lub bezpieczne instrumenty rynku kapitałowego (obligacje, fundusze inwestycyjne). Zakładany okres oszczędzania to 10 lat. Średnie roczne oprocentowanie to 5% (nominalnie).
PYTANIEJaką kwotę podatku można zaoszczędzić przesuwając moment opodatkowania takiej inwestycji na zakończenie okresu oszczędzania ?
Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (2)
1. Podatnik oszczędza bez opodatkowania:Kwota oszczędności = 1 mln *[1+(0,05/12)]^12*10 = 1 647 009 PLN
2. Podatnik oszczędza przy miesięcznej kapitalizacji odsetek:Kwota oszczędności = 1 mln *[1+(0,05/12*0,81)]^12*10 = 1 498 280 PLN
3. Podatek jest naliczany na koniec okresu oszczędzania:Kwota oszczędności = {1 mln *[1+(0,05/12)]^12*10} – 0,19 * {[1 mln * [(0,05/12)^12*10] – 1 mln} = 1 524 077
(RÓŻNICA 25 797 PLN)
Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (3)
STAN FAKTYCZNYPodatnik zamierza oszczędzać przez 20 lat kwotę 1000 zł miesięcznie. Rozważa lokaty bankowe lub fundusze inwestycyjne bezpieczne. Zakładane średnie roczne oprocentowanie to 7% (nominalnie).
PYTANIEJaką kwotę podatku można zaoszczędzić przesuwając moment opodatkowania takiej inwestycji na zakończenie okresu oszczędzania ?
Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (4)1. Podatnik oszczędza bez opodatkowania:Kwota oszczędności = 1000 * {[(1+0,00583)^240]-1}/0,00583] = 520 927 PLN
2. Podatnik oszczędza przy miesięcznej kapitalizacji odsetek:Kwota oszczędności = 1000 * {[(1+0,004725)^240]-1}/0,004725] = 444 396 PLN
3. Podatek jest naliczany na koniec okresu oszczędzania:Kwota oszczędności = 520 927 PLN – 19% * (520 927 – 240 000) = 467 551
(RÓŻNICA 23 155 PLN)
Moment powstania obowiązku podatkowego – podatek od towarów i usług (świadczenia złożone):
"usługi sprzątania części wspólnych budynku mogą byćświadczone na różnych zasadach, to znaczy na przykład przez
osoby trzecie, wystawiające faktury obejmujące koszt tych usług bezpośrednio lokatorom lub przez wynajmującego,
zatrudniającego w tym celu własnych pracowników lub posługującego się przedsiębiorstwem zajmującym się
sprzątaniem„
Wyrok ETS z dnia 11.6.2009 r. w sprawie C-572/07 (RLRE Tellmer)
Podatek od nieruchomości:
Centrum handlowe o powierzchni 10 tys. mkw jest współwłasnością dwóch spółek z udziałami po 50% każda. Obowiązek podatkowy ciąży na nich solidarnie, a podatek wynosi 210 500 zł (10 000 x 21,05 zł).
Wspólnicy jednak zdecydowali się na ustanowienie odrębnej własności na nieruchomości w taki sposób, że mają po jednym lokalu o powierzchni 1000 m2, a pozostała część centrum 8000 m2 jest wspólna.
Tak więc każdy ze wspólników zapłaci 21 050 zł (1000 m2 x 21,05 zł) podatku z tytułu własnej nieruchomości. Ponadto każdy ze wspólników jest zobowiązany do zapłacenia podatku od części wspólnej w kwocie 16 840 zł [(1000/10000) x 8000m2 x 21,05 zł]. Tak więc podatek każdego wspólnika wyniesie 21 050 zł + 16 840 zł =37 890 zł. Łączne opodatkowanie nieruchomości wynosi zatem 75 780 zł co daje w porównaniu do podatku 210 500 zł w przypadku wspólnej własności oszczędności w kwocie 134 720 zł rocznie
(źródło: Joanna Szlęzak-Matusewicz, www.taxcare.pl)
Obszary optymalizacji w podatkach dochodowych
I. Przychody podatkowe (np. zaliczki, instrumenty finansowe)II. Koszty, np. amortyzacjaAmortyzacja jednorazowa;Amortyzacja rzeczy (w tym nieruchomości) używanych;Amortyzacja znaków towarowych, wartości firmyAmortyzacja samochodów osobowychMoment rozliczenia kosztu, w tym należności nieściągalne w kosztachIII. Dokumentowanie kosztów niematerialnychIV. Przychody zwolnione (art. 23 Pdof)
Optymalizacja w podatku VATMoment powstania obowiązku podatkowego:Usługi ciągłe a usługi rozliczane okresowo;Refaktura tzw. mediów;Usługi złożone
Obniżenie podatku należnego:Wierzytelności nieściągalne
Odliczenie podatku naliczonego:Usługi gastronomiczne a cateringUsługi hotelowe a konferencjeOdliczenie podatku od zakupu samochodów osobowych
Rozliczenie podatku - płatności
Zaliczki miesięczne, kwartalne, uproszczone oraz kredyt podatkowy
Wybór roku podatkowego (CIT)
Rozliczenie miesięczne a kwartalne podatku VAT
Optymalizacja strukturalna
Rozliczenie podatku dochodowego
PRZYCHÓD łączenie przychodu = CIT
DOCHÓD łączenie dochodu = PIT
PODATEK łączenie podatku = PIT 19%, ryczałt
Przykład rozliczenia działalności (1)
STAN FAKTYCZNY
Podatnik w ramach sprzedaży towarów i usług otrzymuje roczne przychody w wysokości 100 000 PLN, i ponosi
związane z tym koszty w kwocie 20 000 PLN. Jednocześnie z tytułu najmu otrzymuje rocznie przychód 80 000 PLN, a
koszty kształtują się na poziomie 30 000 PLN.
Przykład rozliczenia działalności (2)Podatnik opodatkowuje działalność gospodarczą w ramach źródła nr 3, a
przychody z najmu, jako niezwiązane z działalnością, w ramach źródła nr 6. Przy braku wyboru szczególnej formy opodatkowania, dochód na źródłach ulega połączeniu i opodatkowany zostanie stawkami progresywnymi. Dla
uproszczenia można założyć, iż stawki te wynoszą 18 % oraz 32 % od dochodu ponad wartość 86 000 PLN.
Źródło nr 3 Źródło nr 6
Przychód = 100 000 PLN
Koszty = 20 000 PLN
Dochód = 80 000 PLN
Przychód = 80 000 PLN
Koszty = 30 000 PLN
Dochód = 50 000 PLN
Dochód łączny = 80 000 + 50 000 = 130 000 PLN
Podatek do zapłaty = (0,18 * 86 000) + [(130 000 – 86 000)*0,32] = 29 560 PLN
Stawka efektywna = 29 560/130 000 = 0,2273 (22,73 %)
Przykład rozliczenia działalności (3)
Podatnik opodatkowuje działalność gospodarczą w ramach źródła nr 3 na zasadach ogólnych, a przychody z najmu obejmując
zryczałtowanym podatkiem od przychodu wg. stawki 8,5 %
Źródło nr 3 Źródło nr 6
Przychód = 100 000 PLN
Koszty = 20 000 PLN
Dochód = 80 000 PLN
Podatek = 80 000 * 0,18 = 14 400 PLN
Przychód = 80 000 PLN
Podatek = 80 000 * 0,085 = 6 800 PLN
Podatek łączny = 14 400 + 6 800 = 21 200 PLN
Stawka efektywna = 24 200/130 000 = 0,163 (16,3 %)
Formy prowadzenia działalności
Spółki osobowe:
Generowanie środków do bieżącej konsumpcji udziałowców
Spółki kapitałowe:
Akumulacja kapitału na potrzeby inwestycji, prowadzenie inwestycji, zbycie inwestycji
Finansowanie spółki z o.o. (1)
PASYWA
Kapitały własne
Kapitały obce
1/4
3/4
Finansowanie spółki z o.o. (2)Rozliczenie po stronie spółki
1000 (P) – 200 (KB) – 200 (KO) = 600 (D) * 19% = 114 (Pod)
Rozliczenie po stronie wspólnikao19% od przychodu (konsument)oPrzychód w ramach działalności gospodarczej
Optymalizacja finansowa: ROA > Koszt długu
Spółka osobowa
Transparentność podatkowa (brak tzw. podwójnego opodatkowania)
Optymalizacja odpowiedzialności – spółka komandytowa z komplementariuszem jako spółką z o.o.
Cztery formy opodatkowania wynagrodzeń wspólników
Optymalizacja międzynarodowa
Rezydent (nieograniczony obowiązek podatkowy) Nierezydent (ograniczony obowiązek podatkowy)
FRANCJA POLSKA
(opodatkowanie dochodu (opodatkowanie z danego kraju) wszystkich przychodów)
N R
Dochód = 100 [j]Stawka = 20 %Podatek = 20 [j]
Dochód krajowy = 100 [j]Dochód zagraniczny = 100 [j]Suma dochodu = 200 [j]Stawka = 20 % do 100 [j],
a powyżej 40%Podatek = 20+ 40 = 60 [j]
Metody unikania podwójnego opodatkowania (1)I.Metoda zaliczenia proporcjonalnego (27 ust 9 Pdof)a)Sumuje się dochodyb)Od sumy dochodów określa się podatek wg skali (Pod)c)Oblicza się limit odliczenia podatku zapłaconego za granicą: Limit = Pod * DZ/DCd)Od podatku sumarycznego (Pod) odlicza się podatek zapłacony zagranicą, do wysokości Limitu
PRZYKŁADa)Dochód łączny: 100 + 100 = 200b)Podatek wg skali: (100*20%)+(100*40%) = 60c)Limit: 60 * 100/200 => 30 [j]d)Podatek do zapłaty w Polsce: 60 – 20 = 40 [j]
Metody unikania podwójnego opodatkowania (2)
II. Metoda wyłączenia z progresją (art. 27 ust 8 Pdof)a)Sumuje się dochodyb)Od sumy dochodów określa się podatek wg skalic)Oblicza się stopę procentową podatku: St = Pod/SD*100
PRZYKŁADa)Dochód łączny: 100 + 100 = 200b)Podatek wg skali: (100*20%)+(100*40%) = 60c)Stopa procentowa: St = 60/200 * 100 => 30%d)Podatek do zapłaty: 100 * 30% = 30 [j]
Opodatkowanie wynagrodzenia członków zarządu na Cyprze
1.Wynagrodzenia członków zarządu i dyrektorów spółek cypryjskich nie są opodatkowane na Cyprze2.Zgodnie z art. 24 Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania pom. Polską a Cyprem opodatkowanie wynagrodzenia w Polsce jest oparte o metodę zwolnienia (wyłączenia) z progresją.3.W konsekwencji: wynagrodzenie takie nie będzie opodatkowane ani na Cyprze ani w Polsce.
Przykładowo potwierdza to Interpretacja MF z dnia 15.11.2011r., nr ITPB1/415-973/11/AK
Optymalizacja w grupie
Podatkowa grupa kapitałowa (art. 1a Ustawy o CIT)
Wysokie kapitały własne (1 mln PLN)Wysoki udział (95 %)Umowa w formie aktu notarialnego, maksymalnie na 3 lataOgraniczenia dot. powiązań z innymi podmiotamiOgraniczenia dot. niezalegania w obciążeniach publicznoprawnychKonieczność osiągnięcia udziały dochodów w przychodach w wysokości co najmniej 3%.
Podmioty powiązane (1)
I.Rodzaje powiązań
•Kapitałowe;•Osobowe
•Rodzinne•Pracownicze•Majątkowe
Podmioty powiązane (2)
II. Wysokość obrotów
•100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20%
kapitału zakładowego, albo
•30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub
udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
•50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.
Podmioty powiązane (3)
III. Dokumentacja podatkowa (struktura wg zaleceńKomisji Europejskiej) A)Cześć opisowa:dane stron transakcjifunkcje stron w dokumentowanej transakcjiB) Część analityczna:Określenie kosztów transakcjiWskazanie metody kalkulacji ceny
Przykład (1) Stan przed optymalizacjąŻona oraz mąż prowadzą oddzielne przedsiębiorstwa w formie spółek kapitałowych, które zajmują się produkcją oraz sprzedażą na rynek krajowy i zagraniczny. Sporadycznie dokonują transakcji pom spółkami.
PL UE USA
Ograniczenia:-problem tzw. podwójnego opodatkowania (limitowanie wynagrodzeń);-brak synergii zakupów oraz ustalania warunków sprzedaży-rozproszona kumulacja środków na inwestycje
ŻONA
MĄŻ
Przykład (2) Stan po optymalizacjiWspółmałżonkowie kumulują produkcję w spółce kapitałowej i powołująspółkę osobową do działalności handlowej.
PL UE USA
Zalety przyjętego rozwiązania:-podział dochodów na bieżące (spółka osobowa) oraz inwestycyjne (spółka produkcyjna) bez ograniczeń prawnych;-optymalizacja ryzyka podatkowego związanego z opodatkowaniem sprzedaży (np. spółka komandytowa);-Wprowadzenie synergii zakupowej oraz sprzedażowej.
PRODUKCJA SPRZEDAŻ
Procedura
Etapy optymalizacji podatkowej:
1)Audyt lub analiza bieżących rozliczeń podatkowych (zarówno związanych z działalnością jak też obciążeńprywatnych)
2)Określenie pożądanej struktury posiadanych aktywów i zobowiązań
3)Dobór alternatywnych (o ile to możliwe) instrumentów zarządzania majątkiem (optymalizacja właściwa)
OPTYMALIZACJA PODATKOWA
dr Krzysztof Biernacki
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ