Ósemka w Legionowie dba o zdrowie!

Numer na lodówkę!

Krótko o numerze:

Ten numer postanowiliśmy poświęcić

ZDROWIU. Wynika to z naszych

obserwacji potrzeb! Zamieściliśmy

w nim najprzeróżniejsze ZDROWE

propozycje, informacje, ćwiczenia,

dowcipy oraz wywiad. Oto jeden z

żartów:

Znany lekkoatleta przed ważnymi zawodami obłożnie się rozchorował. - Jest fatalnie - mówi lekarz wyj-mując mu spod pachy termometr - 3 9 . 5 s t o p n i a . - A jaki jest rekord świata?

W tym numerze:

Trochę info s.2-3

Wita bomba s.4-6

Na kłopoty... s.7-8

Działaj! s.9.

Smacznego! s.10-11

Bieg po zdrowie s.12-13

Komiks s.14.

Ciekawe tematy:

Wywiad

Zdrowy humor!.

Nasza twórczość

Pyszne przepisy

Nicpoń

listopad 2016

Czasopismo uczniów Szkoły Podstawowej nr 8

w Legionowie

nicponsp8@gmail.com

Listopad 2016 r.

SKOMPONUJ SWOJE ZDROWIE!

Mam talent! s.15-17

Niech język giętki s.18.

KONKURSY S.14-20 Hubilisek i Ami

Zdrowie to… stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrosta-nu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności. Wyróżnia się:

zdrowie fizyczne – prawidłowe funkcjonowanie organizmu, jego układów i narządów;

zdrowie psychiczne: - zdrowie emocjonalne – zdolność do rozpoznawania emocji, wyrażania ich w odpowiedni sposób, umiejętność radzenia sobie ze stresem, napięciem, lękiem, depresją, agresją, - zdrowie umysłowe – zdolność do logicznego, jasnego myślenia;

zdrowie społeczne – zdolność do nawiązywania, podtrzymywania i rozwija-

nia prawidłowych relacji z innymi ludźmi;

zdrowie duchowe – u nie-których ludzi związane z wie-rzeniami i praktykami religij-nymi, u innych osobisty zbiór zasad, zachowań i sposobów osiągania wewnętrznego s p o k o j u i równowagi.

Zdrowie jest wynikiem działania czynników związanych z dziedziczeniem genetycznym, środowiskiem, stylem życia i opieką

medyczną.

Ochrona zdrowia polega na zapobie-ganiu i leczeniu chorób a także na utrzymaniu dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego poprzez korzystanie z usług medycznych, pielę-gniarskich oraz pokrewnych profesji medycznych.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, ochrona zdrowia

obejmuje wszelkie działania mające na celu promowanie zdrowia! A więc — do dzieła!!!

Nauka o zdrowiu obejmuje wiele dys-cyplin. Wyróżnia się dwa główne po-dejścia: - badanie ciała ludzkiego i spraw związanych ze zdrowiem w celu zrozu-mienia funkcjonowania organizmu ludzkiego (i zwierzęcego), - zastosowanie tej wiedzy w celu po-lepszenia zdrowia a także zapobiega-nia i leczenia chorób

Badania dotyczące zdrowia przepro-wadzane są głównie w takich dyscypli-nach jak biologia, chemia czy fizyka a także w różnorodnych dziedzinach multidyscyplinarnych (na przykład socjologia medycyny). Innymi dziedzi-

nami przyczyniającymi się do posze-rzenia wiedzy o zdrowiu, w których wykonywane są badania są bioche-mia, epidemiologia i genetyka. Celem stosowanych nauk zdrowot-nych jest nie tylko poszerzenie wiedzy o zdrowiu, ale także bezpośrednie go polepszenie. Niektórymi z nich są: inżynieria biomedyczna, biotechnolo-gia, pielęgniarstwo, dietetyka, farma-kologia, farmacja, zdrowie publiczne, psychologia, fizjoterapia i medycyna.

Świadczenie usług na rzecz utrzymania lub polepszenia zdrowia człowieka

nosi nazwę opieki zdrowotnej. Pro-mocja zdrowego stylu ży-cia może wpłynąć na po-prawę stanu zdrowia i ograniczyć zapotrzebowa-nie na opiekę medyczną.

Nauka o zdrowiu

TO WARTO WIEDZIEĆ!

Stan psychiczny chorego i życzliwość społeczna może równoważyć stan

chorobowy. Natomiast problemy emocjonalne lub izolacja społeczna mogą

sprawić, iż człowiek mimo pełnej sprawności fizycznej poczuje się chory.

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 2

Za https://pl.wikipedia.org/wiki/Zdrowie

Dieta wpływa na zdrowie i wy-dajność organizmu. Dietetyka analizuje pewne składniki poży-wienia, które mogą powodować różne choroby, a także wpływa-ją na pogorszenie stanu zdro-wia. Analizuje również suple-menty diety, które są skuteczne w zapobieganiu rozmaitym cho-robom. Dietetyka próbuje rów-nież analizować jak i dlaczego niektóre trendy w dietetyce wpływają na stan zdrowia. Wła-

ściwa dieta powin-na być także po-mocna w wyrów-nywaniu poziomu energetycznego i właściwego napię-cia mięśniowego.

Medycyna naturalna

Medycyna naturalna należy do nurtów medycyny niekonwencjonalnej. Moż-na ją zdefiniować jako system praktyk mających na celu poprawę stanu zdro-wia. Do zadań medycyny naturalnej należy też promocja zdrowego stylu życia oraz zapobieganie chorobom. Do praktyk tych zalicza się dietę, ćwicze-nia fizyczne, kręgarstwo, naturopatię, ziołolecznictwo, utrzymanie higieny, homeopatię, masaże, techniki relaksa-cyjne (Joga, Taijiquan),

akupunkturę, saunę, aromaterapię. Higiena pozwala na utrzymanie skóry w czystości w celu zapobiegania infek-cjom i chorobom oraz o unikaniu kon-taktu z drobnoustrojami. Do higieny zalicza się następujące czynności: kąpiel, mycie zębów, używanie nici dentystycznych, mycie rąk szczegól-nie przed posiłkami, mycie jedzenia przed spożyciem, sterylizacja narzę-dzi kuchennych przed i po przygoto-waniu posiłków i wiele innych.

Inne czynniki sprzyjające utrzymaniu zdrowia:

Ćwiczenia fizyczne mają na celu

polepszenie lub utrzymanie sprawno-ści fizycznej oraz zdrowia człowieka. Ponadto jednym z ich celów jest do-skonalenie zdolności i umiejętności ruchowych. Częste i regularne ćwicze-nia fizyczne są ważnym elementem w zapobieganiu wielu chorób, takich jak : rak, miażdżyca, choroby krążenio-wo-naczyniowe, cukrzyca typu drugie-go, otyłość czy bóle pleców. W zależności od wywołanego efektu,

ćwiczenia dzieli się na trzy grupy: Ćwiczenia gibkości – poprawiają zakres ruchów mięśni i stawów,

Ćwiczenia wytrzymałości tlenowej – poprawiają wydajność sercowo-naczyniową i oddechową, Ćwiczenia beztlenowe – ćwiczenia siłowe oraz szybkościowe – podnoszą siłę mięśni. Ćwiczenia fizyczne są ważne ze względu na utrzymanie sprawności fizycznej, do której zalicza się: prawidłową wagę, budowę i utrzy-manie zdrowych kości, mięśni i sta-wów; promowanie dobrego samopo-czucia fizycznego; zmniejszanie ryzyka operacji chirurgicznych, oraz wzmac-

nianie systemu odpornościowego. Istotne jest, aby program ćwiczeniowy uzupełnić o odpowiednią dietę, która, zapewniając równowagę makro i mi-kroskładników, pomoże organizmowi w procesie regeneracji po wyczerpują-cych ćwiczeniach. Zaniedbanie diety lub programów ćwiczeniowych prowa-dzi zwykle do pogorszenia stanu zdro-wia. Zaniedbania te wynikają z zabu-rzeń odżywiania, takich jak bulimia sportowa, anoreksja lub inne typy bulimii, niedoinformowania, braku organizacji lub motywacji.

W ZDROWYM CIELE

— ZDROWY DUCH!

Listopad 2016 r. Str. 3

Chcesz być zdrowy, młody, nie stroń nigdy od wody!

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/

Witamina A dzięki niej rośniesz i do-

brze widzisz. Najwięcej jest jej w

marchwi, papryce i sałacie. Najlepiej

spożywać ją w surówkach z dodatkiem

oliwy.

Witaminy z grupy B

(jest ich kilka: B1, B2,

B6, PP). Dzięki nim

dobrze działa twój

układ nerwowy. Naj-

więcej jest w czere-

śniach, brukselkach,

orzechach.

Witamina C ma kwa-

śny smak i znajduje

się w surowych warzywach i owocach:

cytrynach, jabłkach, malinach, truskaw-

kach, porzeczkach, śliwkach, pomarań-

czach, natce pietruszki, kapuście i rzod-

kiewkach. Witamina C chroni Cię przed

katarem i przeziębieniem.

Witamina E ułatwia przy-

swajanie i wykorzystanie

pokarmu przez Twój orga-

nizm. Dzięki witaminie E

masz dużo siły do zabawy z

innymi dziećmi. Najwięcej

jest jej w ziarnach zbóż,

nasionach słonecznika,

orzechach i śliwkach.

Warzywa i owoce zawierają też dużo

składników mineralnych (potas, sód,

żelazo, magnez, wapń, fosfor). Chronią

Twój organizm przed przemęczeniem,

bólem głowy, utratą apetytu. Najwięcej

z nich znajduje się w sałacie, fasoli,

ziemniakach, pomidorach, gruszkach,

śliwkach,

bananach,

winogronach i

czereśniach

Pomarańcza— Bogatym źródłem

witamin: A, E, C, B1, B2, PP, B6, kwasu foliowego oraz kwasu pantotenowe-go. Obfitują także w potas , wapń , fosfor oraz magnez. Od-najduje się w nich rów-nież pewne ilości mikro-e l e m e n t ó w : żelazo , cynk , miedź oraz selen.

Truskawki— Truskawki zawie-

rają więcej witaminy C niż owoce cytrusowe! Ponadto zawierają w i t a m i n y

z grupy B, w tym witaminę B1 i B2 oraz witaminę PP.

Jeżyny— Jeżyna jest bogata w dobroczynne substancje takie jak prowitamina A, witaminy z grupy B, witamina C, błonnik, anto-

cyjany, garbniki oraz związki mineralne potasu, magnezu, wapnia.

Granat—Jest boga-tym źródłem witami-ny C, E, K, B1, B2,

B3, B4, B6, B12, kwasu foliowego i pantotenowego. Jest też zasobny w składniki mineralne: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód, cynk,

Czy znasz witaminy i składniki mineralne? One na Ciebie czekają...

Avocado

Zawiera takie wita-miny jak: A, B1, B2, B3, B7, C, K, kwas pantotenowy. Mine-r a ł y o b e c n e w awokado to głównie wapń, potas i fosfor.

Jabłko— Zawiera potas , pektyny –

obniżają poziom cholesterolu Witaminy ( głównie witamina C ) też E, A z grupy B – pobudzają pracę wątro-by, oczyszczają krew i przyspieszają spalanie tłuszczu Składniki mineralne np. wapń, żelazo, sód. Kwasy organiczne.

Banan— witamina PP oraz B6 i

B5 . Inne witaminy, jakie znajdują się w owocach banana w mniej-szych ilościach to witaminy:

B1, B2, B11, A, E, K. Owoce te są również bogatym źródłem makro-e l e m e n t ó w z potasem na czele. Pozostałe to: magnez, fosfor , wapń , sód.

Maliny— Owo-

ce malin to przede wszystkim bogate źródło pro-w i t a m i n y A, wita-

min: B2, C, PP, sole mineralne (żelazo, po-tas, miedź), kwasy organiczne.

Kiwi— Jest bogatym źródłem witamin: A,

D, E, K, C, B1, B2, PP, B6, kwasu foliowego i p a n t o t e n o w e g o . M a k r o e l e m e n t y występujące w owo-cach kiwi to wapń, magnez, fosfor, potas, sód, mikroelementy

natomiast to żelazo, cynk, miedź, selen.

Żurawina— Składniki mine-

ralne dostarczane wraz z owo-cami żurawiny to wapń, żela-

zo, magnez, fosfor, potas, sód, cynk,

miedź, mangan, selen. To także bogate

źródło witamin: B1, B2, B3, B6, C, K.

Listopad 2016 r. Str. 4

JESZ ZDROWO – ŻYJESZ KOLOROWO!

Czy wiecie, że witaminy - tak ważne dla organizmu substancje - odkryto niespełna sto lat temu. Dziś wiemy o nich już dużo, ale na pewno nie wszystko. Nie ulega jednak wątpliwo-ści, że witaminy mają kluczowe zna-czenie dla zdrowia. Poznaj ich role w organizmie, zapotrzebowanie i sprawdź, gdzie ich szukać.

Witamina B3 (niacyna) – ładna skóra— Utrzymuje w dobrej kondy-

cji skórę i zapewnia jej ładny koloryt, bo usprawnia przepływ krwi w naczy-niach. Obniża ciśnienie, zapobiega migrenie, uśmierza ból głowy. Współ-działa w syntezie hormonów płcio-wych.

Niedobór niacyny może powodować niekorzystne zmiany w psychice, po-nieważ witamina ta jest konieczna do prawidłowego funk-cjonowania mózgu i obwodowego ukła-du nerwowego. G ł ó w n e ź r ó -dła: orzechy ziemne, otręby pszenne, wątróbka, tłuste ryby, drób, suszone brzoskwi-nie. Dzienne zapotrzebowa-nie zapewni np. porcja wędzonego łososia

Witamina B2 (ryboflawina)- mocne śluzówki—Reguluje funk-

cjonowanie błon śluzowych i nabłonka naczyń krwionośnych, odgrywa ważną rolę w tworzeniu się czerwonych krwinek. Oso-by żyjące w stresie potrzebują jej więcej, bo to ona umożliwia wydalanie nadmiaru adrenaliny. Główne źródła: grzyby, mięso, wątroba, mleko, tłuste ryby, warzywa strączkowe. Dzienne z a p o t r z e b o w a -nie pokryje np. jajko na miękko, mała porcja twarożku i szklanka mleka.

Witamina A (retinol) – dobry wzrok—Zapobiega tzw. kurzej ślepocie

i pomaga w leczeniu chorób oczu. Wpływa

Witamina B9 (kwas foliowy) – zdrowa ciąża— Zapobiega ciężkim

wadom wrodzonym u płodu, ponie-waż bierze udział w podziałach komór-kowych (tworzeniu DNA i RNA). Jest niezbędna do wytwarzania i dojrzewa-nia czerwonych krwinek. Uczestniczy w syntezie wielu aminokwasów. Przy udziale kwasu foliowego powstają tzw. hormony szczęścia – serotonina działająca kojąco i uspokajająco oraz noradrenalina, która daje energię w ciągu dnia. Główne źródła: drożdże, wątróbka, kiełki, szpinak, żółtko jaj-

ka, sałata, szparagi, brokuły, pełne ziarno zbóż. Dzienne zapotrzebowa-nie pokryje np. porcja szpinaku do-prawionego jajkiem i posypanego

kiełkami psze-nicy albo ta-lerz ugotowa-nych na parze brokułów i dwie kromki pełnoz iarn i-

stego chleba.

Witamina C (kwas askorbino-wy) – dobra odporność— Jest

jednym z najsilniejszych antyutlenia-czy. Odtruwa organizm, pobudza od-porność i chroni serce. Bierze udział w produkcji kolagenu i podstawowych białek, w przemianach tłuszczów, cho-lesterolu i kwasów żółciowych. Ma właściwości bakteriostatyczne i bakte-riobójcze w stosunku do niektórych drobnoustrojów. Uwaga: przyjmowa-nie zbyt dużych dawek syntetycznej witaminy C sprzyja tworzeniu się ka-mieni w nerkach. Główne

na pracę tarczycy, zwiększa odporność na zakażenia, wzmacniając błony ślu-zowe nosa, gardła, płuc i jelit. Wystę-puje w dwóch postaciach: jako retinol w produktach pochodzenia zwierzęce-go (jego przedawkowanie jest niebez-pieczne dla zdrowia) oraz beta-karoten w produktach roślin-nych. Główne źródła: żółtka, pełne mleko i jego przetwory, wątroba, tłuste ryby morskie, owoce i warzywa o czerwonym, pomarańczowym i zielonym kolo-rze. Dzienne zapotrzebowa-nie: pokryje np. porcja gotowa-nej marchewki.

Witamina B1 (tiamina) - żywy intelekt— Jest niezbędna dla prawi-

dłowej pracy układu nerwowego. Przyspiesza gojenie się ran, uśmierza ból i zmniejsza ryzyko ukąszeń przez komary. Główne źródła: drożdże, jaja, ziarno zbóż, pestki słonecznika, su-szone owoce, orzechy. Dzienne zapo-trzebowanie zapewni np. porcja wą-tróbki z kaszą gryczaną.

Witamina B6 (pirydoksyna) – gład-ka cera—Koi podrażnienia skóry i poma-

ga walczyć z trądzikiem, bo reguluje pracę gruczołów łojowych. Jest niezbędna do wytwarzania czerwonych krwinek, przeciw-ciał i hormonów. Podnosi odporność orga-nizmu i korzystnie wpływa na układ nerwo-wy. Duże dawki witaminy B6 zmniejszają napięcie przedmiesiączkowe i łagodzą bóle towarzyszące menstruacji. Główne źró-dła: ziarna zbóż, banany, orzechy, ryby, drób, mleko, awoka-do. Dzienne zapotrze-bowanie zapewni np. mleczny koktajl z ba-nana i 4–5 orzechów włoskich.

WITAMINY - rola witamin, ich źródła, zapotrzebowanie organizmu

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 5

https://portal.abczdrowie.pl/witaminy

żródła: owoc dzikiej róży, czarna po-rzeczka, papryka, brukselka, kalafior, szpinak, truskawki, kiwi, cytrusy, po-midory. Dzienne zapotrzebowa-nie zaspokoi np. niewielka papryka lub szklanka soku z czarnej porzeczki.

Witamina E (tokoferol)- dłuż-sza młodość—To antyutleniacz

o wyjątkowej mocy – uniemożliwia wolnym rodnikom niszczenie włókien

kolagenowych, od których zależy jędr-ność skóry. Odnawia lipidy międzyko-mórkowe, nazywane cementem skóry, wzmacnia naczynia krwionośne. Jest odpowiedzialna za prawidłowe funk-cjonowanie narządów rozrodczych, bierze udział w wytwarzaniu czerwo-nych ciałek krwi. Główne źródła: oleje roślinne tłoczone na zimno, migdały, orzechy ziemne i włoskie, sałata, ka-pusta, szprotki, masło. Dzienne zapo-trzebowanie zaspokoi np. surówka z kapusty posypana obficie płatkami migdałowymi lub 3 łyżki oleju sojowego tłoczone-go na zimno.

W i t a m i n a D (kalcyferol) – zdrowe kości— Reguluje wchła-

n i a n i e w a p n i a i fosforu z jelit, hamuje wydalanie wapnia, dba o prawidłowy stan kości i zębów. Ma wpływ na sys-

tem nerwowy i skurcze mięśni, w tym ser-ca. Łagodzi stany zapalne skóry, reguluje wydzielanie insuliny, oddziałuje na komórki szpiku kostnego produkujące komórki obronne. Obejmuje grupę prawie 16 róż-nych związków, m.in. prowitaminę D2 (występuje w roślinach) i prowitaminę D3 (jest w tranie). Przemiana tych prowitamin w witaminy D2 i D3 zachodzi w skórze, dalsze ich przemiany odbywają się w wą-trobie. Główne źródła: tran, ryby, mleko i jego przetwory. Dzienne zapotrzebowa-nie jest zmienne zależnie od wieku

(większe u dzieci), pory roku (mniejsze latem), diety (wzajemnej proporcji wapnia i fosforu). Przyjmuje się, że w słoneczny dzień wystarczy 10 minut spacerować, by w skórze wytworzyła się od-powiednia ilość witaminy D. W sezonie zimowym należy

2–3 razy w tygodniu jeść porcję morskiej ryby.

Witamina B12 (kobalamina) – prawidłowe spalanie tłuszczów Uczestniczy w tworzeniu czerwonych krwinek (zapobiega niedokrwistości i anemii złośliwej) oraz materiału gene-tycznego (synteza DNA i RNA). Ma duży wpływ na przemiany metaboliczne tłusz-czów i węglowodanów, funkcjonowanie układu nerwowego, zapobiega zaburze-niom wzrostu. Zapasy witaminy B12 zgromadzone w wątrobie zdrowego czło-wieka wystarczają na pokrywanie po-trzeb organizmu przez 3 lata. Na niedo-

bór witaminy narażeni są jarosze i osoby z zaburzeniami wchłaniania w jelitach. Główne źródła: wątroba, ryby, mięso, mleko, żółtko jajka. Dzienne z a p o t r z e b o w a -nie zapewni już pół szklanki mleka lub ugotowane na twar-do jajko.

Witamina K (filochinan) – mocne naczynka— Bierze udział w procesie

krzepnięcia krwi, uszczelnia śródbłonki naczyń krwionośnych i zmniejsza ich kru-chość, zapobiega tworzeniu się pającz-ków i poprawia koloryt skóry. Zmniejsza nadmierne krwawienia miesiączkowe. Ma właściwości przeciwbakteryjne, prze-ciwgrzybicze, przeciwzapalne i przeciw-bólowe. Witamina K to grupa związków, do której należą: witamina K1 (jej źró-dłem jest pożywienie), K2 (wytwarzana przez bakterie jelitowe) i K3 (produkowana sztucznie).

Główne źródła: jarmuż, szpinak, bruk-selka, brokuły, sałata, rzeżucha, kala-fior, pomidory. Dzienne zapotrzebo-wanie zapewni np. sałatka z pomido-ra, jarmużu i liści szpinaku.

Witamina B5 (pantenol) – gęste włosy— Ma duży wpływ na porost wło-

sów i ich pigmentację, przyspiesza regene-rację komórek skóry i błon śluzowych. Uczestniczy w wytwarzaniu przeciwciał, steruje pracą hormonów. Niedobór wita-miny B5 zdarza się rzadko i dotyczy osób, które jedzą głównie potrawy gotowane, białe pieczywo i używają dużo cu-kru. Główne źródła: wątróbka, czerwone mięso, ryby, jaja, otręby pszenne, sery dojrzewające, orzechy. Dzienne zapotrze-bowanie: zapewni np. porcja pieczone-go kurczaka lub garść orzechów la-skowych.

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 6

Masz trudności z koncentracją, a na-uka sprawia ci trudności, ponadto stale odnosisz wrażenie, że o czymś zapomniałaś? To pierwsze sygnały, aby zadbać o swoje komórki nerwowe i właściwa pora do rozpoczęcia stoso-wania odpowiedniej diety dla mózgu. Luki w pamięci oraz trudności w ucze-niu się i problemy z koncentracją mo-gą pojawić się w każdym wieku i utrzy-mywać się przez dłuższy lub krótszy czas. Ćwiczenia fizyczne, ćwiczenia dla mózgu oraz życie społeczne i aktyw-ność umysłowa niewątpliwie wpływa-ją pozytywnie na naszą pamięć, ale także nasz sposób odżywiania odgry-

wa poważną rolę w procesie myślenia i zapamiętywania. Co zatem jeść, aby poprawić koncentrację i pozbyć się problemów z pamięcią? Problemy z koncentracją są związane z opóźnieniem przesyłania wiadomości do mózgu z neurotrans-miterów. Jest to również przyczyną braku kontroli nad nastrojem i proce-sami kognitywnymi. Dzięki dostarcze-niu organizmowi witamin i minerałów neurotransmitery szybciej przekazują sygnały do mózgu. Aby mózg mógł sprawnie pracować, potrzebuje do tego odpowiedniej ilości energii. Naj-lepszym jej źródłem są węglowodany złożone. Są to takie węglowodany, które ulegają trawieniu wolniej niż cukry proste, obecne w owocach, sło-dyczach czy dżemach. W celu dostar-czenia sobie i swojemu mózgowi „dobrej” energii na dłużej, nie powo-dującej nagłego skoku cukru we krwi, jedzmy:

pieczywo pełnoziarniste,

brązowy ryż,

muesli,

otręby, kiełki,

ziemniaki,

kukurydzę, fasolę.

By poprawić pamięć, nie można zapo-minać o kwasach tłuszczowych ome-ga-3 i omega-6. Trzy razy w tygodniu jedz ryby (makrele, sardynki, łososia), ale również orzechy, olej rzepakowy i orzechowy. Kwasy tłuszczowe omega-3 budują błonę komórkową neuro-nów, dlatego są niezbędne dla właści-

Chcesz wie-

dzieć więcej

— rozkoduj

się!

JESIENNE

PRZESILENIE —

MAMY

NA TO

SPO-

SÓB!

ŚMIECH TO ZDROWIE!

Ordynator pyta pacjenta :

- Dlaczego uciekł pan z sali operacyjnej ?

- Bo usłyszałwm jak pielęgniarka mówi-

ła : ,, Taki zabieg to naprawdę drob-

nostka, to tak jak zabieg kosmetyczny,

nie ma się czego bać "

- To przecież wszystko prawda.

- Ja wiem. Ale ona to mówiła do my-

jącego się do operacji lekarza

Dieta na pamięć i koncentrację

wego funkcjonowania mózgu oraz zmniejszają ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera. Duży wpływ na poprawę pamięci ma również żelazo. Żelazo uczestniczy w transporcie tlenu do mózgu, a do-tleniony mózg działa sprawniej. Głów-ne źródła żelaza to: czerwone mięso, podroby i kaszanka, orzechy, zielone warzywa, produkty zbożowe, rośliny strączkowe.

Spadek koncentracji i problemy z pamięcią mogą być wynikiem odwod-nienia, dlatego należy pamiętać o piciu co najmniej 1,5 litra wody dzien-nie. Lecytyna to ważna substancja, która bierze udział w produkcji jednego z neuroprzekaźników. Dzięki temu po-zytywnie wpływa na pamięć i zapobie-ga pojawieniu się choroby Alzheimera. Lecytynę można przyjmować w formie

suplementów diety oraz w produk-tach, takich jak produkty sojowe, orzeszki ziemne, kiełki.

Listopad 2016 r. Str. 7

Po czym poznasz, że masz nie-

dobór określonych witamin?

Poniżej przedstawiamy listę wita-

min oraz informacje o tym, jakie

są objawy ich niedoboru w organi-

zmie człowieka

A - przejawia się m.in. mato-

wieniem włosów, pękaniem ust,

zwiększoną łamliwością paznokci.

Jej dłuższe niedobory mogą skut-

kować m.in. wzmożoną zachoro-

walnością na katar, zapalenie płuc

lub oskrzeli. Stanowi także przy-

czynę nieżytu żołądka oraz

okrężnicy.

B1- jest główną przyczyną obniżenia

łaknienia oraz zaparć. Przyczynia się do

szybkiego zmęczenia psychicznego.

B2 - występuje u ludzi cierpiących na

światłowstręt, zapalenie spojówek oraz

niewydolność wątroby. Objawia się w

zmniejszonej ilości leukocytów, a także w

postaci silnie zaczerwienionego, suchego

języka.

B3 - wzmaga proces siwienia włosów,

prowadzi do otłuszczenia wątroby, a tak-

że (w skrajnych przypadkach) prowadzi

do anemii.

WITAMINOWE

POGOTOWIE:

B4 - prowadzi do marskości

wątroby. Wpływa w wielkiej mie-

rze na skłonność powstawania

guzów.

B6 - powoduje m.in. bladość,

łojotokowe zapalenie skóry, ogól-

ne rozdrażnienie oraz przyspie-

sza procesy starzenia w naszym

organizmie. Jest także główną

przyczyną sinicy ust lub choroby

zwanej schorzeniem czerwieni ust.

B-karoten- zmniejsza efektyw-

ność oraz osłabia funkcjonowanie hor-

monów płciowych

D - skutkuje nie tylko powszechnie

znaną krzywicą, ale także wzmożoną

potliwością skóry.

E- obniża siłę mięśniową, popęd

seksualny, a także przyspiesza proces

starzenia się organizmu.

H - występuje u osób łysiejących.

PP - charakteryzuje się m.in.

w obrzękniętym bądź

suchym, pokrytym uwy-

datnionymi bruzdami,

popękanym, jaskrawo

czerwonym językiem.

Powoduje zaburzenia

perystaltyki jelit, a tak-

że bezsenność oraz roz-

drażnienie.

- a na niedobory witamin — prosty regulamin!

Na kłopoty — NICPOŃ!

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 8

https://por

tal.abczdro

wie.pl/witaminy

Śniadanie to najważniejszy posi-

łek dnia. Dzięki niemu mamy ener-

gię do pracy, nauki, nabieramy sił

do zabawy.

Dlatego nasza szkoła bierze

udział w ogólnopolskim programie edukacyjnym „Śniadanie daje moc”.

Opiekunem i realizatorem programu w naszej szkole jest p. Joanna

Pisarska we współpracy z wychowawcami świetlicy, wychowawcami klas

i rodzicami naszych uczniów.

BĄDŹ EKO—LOGICZNY!

SPRAWIAJ, BY ŚWIAT BYŁ

ŚLICzNY!

Masz wpływ — działaj!

Listopad 2016 r. Str. 9

http://zs.legionowo.pl/sp8/

MUFFINY ŚLIWKOWE

CZAS PRZYGOTOWANIA: ok.

60 minut

POZIOM TRUDNOŚCI: łatwe

ILOŚĆ OSÓB: powyżej 4 osób

MUFFINY ŚLIWKOWE - skład-

niki:

(na 15 sztuk)

15 dużych śliwek węgierek

1/2 szklanki śmietany 18

proc.

1 szklanka cukru

2 jajka

100 g miękkiego masła + masło

do formy

1 łyżeczka aromatu waniliow.

2 szklanki mąki pszennej

2 łyżeczki proszku do piecze-

nia

1/2 łyżeczki soli

MUFFINY ŚLIWKOWE - sposób

przygotowania:

Z umytych śliwek usuwamy pest-

ki, kroimy owoce w cienkie pla-

sterki. W dużej misce ubijamy

śmietanę z cukrem, aż stanie się

kremowa i puszysta. Cały czas

ubijając, kolejno dodajemy jajka,

masło oraz aromat waniliowy. Mą-

kę mieszamy z proszkiem do pie-

czenia i solą. Suche składniki mie-

szamy szybko z kremową mieszanką

- ciasto ma pozostać grudkowate.

Wylewamy je do posmarowanych

tłuszczem lub wyłożonych papilotka-

mi wgłębień formy do muffinek (do

3/4 wysokości). Na wierzchu każdej

z muffinek układamy zwinięte pla-

stry śliwek. Pieczemy 25 minut w

180 st. C. Po wyjęciu z piekarnika

odstawiamy na 5 minut, a następnie

delikatnie wyjmujemy i studzimy.

Smacznego!

OWOCOWA S A ŁAT KA Z

OWSIANĄ KRUSZONKĄ

do blaszki (u mnie o wymiarach 15

x 25 cm) wyłożonej papierem do

pieczenia i wkładamy do piekarni-

ka rozgrzanego do temperatury

140 stopni i pieczemy przez około

30 minut. Około 10 minut przed

końcem pieczenia włączamy ter-

moobieg, żeby masa podsuszyła

się z wierzchu. Owoce kroimy w

grubą kostkę. Banany i awokado

skrapiamy sokiem z cytryny. Do-

dajemy trochę syropu z anana-

sów, wszystko mieszamy i wkłada-

my do lodówki, żeby się schłodzi-

ło. Wystudzony placek z płatków

owsianych kruszymy i powstałą

kruszonką posypujemy schłodzoną

sałatkę, delikatnie mieszamy. De-

korujemy listkami mięty. Smacz-

nego!

SAŁATKA Z PIECZONYCH WA-

RZYW

CZAS PRZYGOTOWANIA: ok. 60

minut

POZIOM TRUDNOŚCI: łatwe

ILOŚĆ OSÓB: dla 2 osób

składniki:

1 bakłażan (młody)

1 mała cukinia

1 papryka czerwona słodka

1 cebulka

1 jabłko

1/2 pora

3 łyżki oliwy z oliwek

Sól, pieprz

CZAS PRZYGOTOWANIA: ok.

60 minut

POZIOM TRUDNOŚCI: łatwe

ILOŚĆ OSÓB: dla 4 osób

- składniki:

200 g masła klarowanego

8 łyżek syropu klonowego

220 g płatków owsianych

3 nektarynki lub brzoskwinie

puszka ananasów

2 banany

awokado

4 kiwi

kawałek arbuza

jabłko

sok z cytryny

listki mięty do dekoracji

OWOCOWA SAŁATKA Z OWSIA-

NĄ KRUSZONKĄ - sposób przygoto-

wania:

Najpierw przygotowujemy owsianą

kruszonkę. W garnku rozpuszczamy

masło klarowane, dodajemy syrop klo-

nowy i płatki owsiane. Wszystko mie-

szamy i chwilkę gotujemy na wolnym

ogniu. Następnie masę przekładamy

Smacznego!

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 10

opracowała: Martyna Ostrowska

SAŁATKA Z PIECZONYCH

WARZYW - sposób przygotowa-

nia:

Bakłażana, cukinie, jabłko i czer-

woną paprykę pokroić w dużą

kostkę, cebulę w piórka a pora w

paski. Warzywa wysypać na bla-

chę z piekarnika, ale nie mieszać,

tylko ułożyć każde warzywo osob-

no na płasko. Lekko posolić i po-

pieprzyć oraz polać równomiernie

oliwą. Wstawić do piekarnika na-

grzanego do 200 stopni. Po około

8-10 minutach można wyjąć łopat-

ką jabłko, cebulę, pora i bakłaża-

na, po następnych minutach cuki-

nię na samym końcu paprykę. Wa-

rzywa powinny się lekko przypiec.

Gdy warzywa wystygną należy je

oliwą i w ten

sposób pyszna sałatka jest goto-

wa. Smacznego!

Ślinka cieknie, buzia się śmieje — Ósemka na zdrowie

daje nadzieję!

Przepis na sok polep

szający

koncentrację.

Składniki:

- półtorej dużej marchwi;

- 7 dużych liści szpinaku;

- 2 łodygi selera naciowego.

Wszystkie składniki zmiksować

w sokowirówce.

Z podanych składników można

uzyskać około 200 ml soku.

Smacznego!

Przepis na

sok dla zmę-

czonych.

Składniki:

- 115 ml mle-

ka;

- 2 grube pla-

sterki anana-

sa;

- 1 mango;

- 1 banan

przetarty.

A może łyczek zdrowia?

Listopad 2016 Str. 11

I coś na ząb…

opracowała: Monika Bojko

Sporty niecodzienne

Kiedy znudzi nam się jaz-

da na rowerze i rolkach, to zwy-

kle siedzimy w domy, myśląc co

by zrobić. Niektórzy czytają

książki, a inni odrabiają lekcje,

ale ja mam lepsze pomysły.

Kiedy jesteście u babci

na wsi i gracie na telefonie czy

nie lepiej zabawić się w wyścig

kosiarek? Wystarczy zebrać

dzieciaki ze wsi, wsiąść na kosiar-

kę, ustalić start i metę i jechać.

Dyscyplina ta wzięła się z Wiel-

kiej Brytanii, a jej początki się-

gają 1973 roku, gdy dwaj miłośni-

cy sportu zorganizowali wyścig na

pobliskim polu. Pewnie uważacie,

że to głupota, ale warto spróbo-

wać—pod okiem dorosłych— ale

będzie jazda!

Jeżeli nudzą wam się kon-

kursy typu „kto dalej

kopnie czy rzuci”, to

czemu by nie spróbować

rzutów telefonem na

odległość. Zbierzcie

ekipę i urządźcie kon-

kurs. Wystarczy wam

jedno stare pudełko

lub—za chwilę—śnieżka i

tyle. Taki konkurs odby-

wa się co roku w Finlan-

dii. Nie ma lepszego

sposobu na odstresowa-

nie niż cisnąć komórką

w ziemię.

Jeśli nadal się nudzicie

wystarczy ruszyć głową i coś wy-

myśleć. To chyba lepsze niż odra-

bianie lekcji.

SPORT TO ZDROWIE!

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 12

Najpopularniejsze dyscypliny sportowe w Polsce:

Zgadzasz się z tym wykresem? Napisz do nas! Nicponsp8@gmail.com

April

AŁ

Listopad Str. 13

DBAJ O FORMĘ:

przysiady

brzuszki

rozciąganie

bieganie

skakanie

przez skakankę

AS

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 14

W drodze do Zdrowolandii

By Faworyt

Listopad 2016 r. Str. 15

Owocowe wsparcie

Nasi bohaterowie w tajemniczych okolicznościach trafili do dziwnej krainy. Nikt

nie pamiętał, jak to się stało, ale wiedzieli jedno – muszą się stąd wydostać. Mateusz,

Adrian, Tosia i Ala znali się ze szkoły. Chodzili do jednej klasy.

- Co się stało? Gdzie jesteśmy? – zapytał Mateusz.

-Też chciałbym to wiedzieć – westchnął Adrian.

- Jesteśmy w krainie owoców. Nie widzicie? – powiedziała Tosia.

Dokoła nich chodziły gigantyczne cytryny i arbuzy. Drzewa były zrobione z bana-

nów i kiwi. Maliny były wielkości ludzi, a jabłka – małej ciężarówki. Ala podeszła do naj-

bliższej maliny.

- Przepraszam, gdzie jesteśmy? – zapytała.

- Jesteście w Zdrowolandii, w mieście Owocowo – odpowiedziała malina dziecięcym gło-

sem.

- Nie wie może pani, gdzie jest Ziemia i jak się do niej dostać?

- Chodzi ci o ten wymiar? Jest tylko jeden sposób, żeby tam się dostać. Trzeba przejść

przez portal, ale nawet wtedy nie wiadomo, gdzie traficie. Portal jest na północy, pilno-

wany przez psa burrito, nie da się inaczej pokonać tej drogi.

-Dziękujemy – zakończyła rozmowę Ala.

Przyjaciele, nie mając wyboru, ruszyli na północ w poszukiwaniu portalu. Po drodze

mijali najróżniejsze stworzenia. Wydawałoby się, że cała ta kraina to tylko drzewa i owo-

ce. Rozmawiali o tym, co robili, gdy ich tu przeniosło. Mateusz uczył się do sprawdzianu,

Adrian poszedł biegać, Tosia sprzątała w pokoju, a Ala pisała wiersz. Po godzinie wędrów-

ki w oddali zobaczyli wielki fioletowy portal, a obok wielkiego jak dom buritto. Już chcie-

li się wycofać, gdy Mateusz wpadł na pomysł.

- Słuchajcie plan jest taki. Obliczyłem dokładnie kąt i stopnie Fahrenheita, więc

musi się udać. Musimy zbudować procę z bananów, później postawić ją tu gdzie stoimy i

się wystrzelić.

Nikt nie miał lepszego planu, więc posłuchali Mateusza. Pół godziny zajęło im zbu-

dowanie procy. Mieli polecieć wszyscy jednocześnie. Adrian zaczepił sznurek o pień

drzewa. Tosia odliczała.

-Trzy… dwa… jeden… lecimy!

Ala odhaczyła linkę i polecieli. Wydawało się, że zajmuje to wieki. O mały włos minęli pysk

burrito i przelecieli przez portal. I tak oto owoce uratowały im życie… Dotarli do…

c.d. w następnym numerze Nicponia April

Ciąg dalszy naszej

twórczości...

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 16

By Faworyt

Nasi uczniowie w służbie zdrowia— Zwycięzcy

w konkursie PCK — honorowy krwiodawca

Listopad 2016 r. Str. 17

Natali

a Woźnia

k z kl.

1d gim

nazjum

—I miejsce

Szymon Gąska, kl. 5d – III miejsce

Zuzia Jażdżyk, kl. 5d, wyróżnienie

Zdrowie jest również bohaterem związków frazeolo-gicznych, przysłów i afory-zmów. Z pewnością wiele z nich znasz i ty! W zdrowym ciele, zdrowy duch Żelazne zdrowie Zdrów jak ryba Końskie zdrowie Tryskać zdrowiem Na zdrowie Wyjść na zdrowie Kosztować dużo zdrowia Wracać do zdrowia Zdrów jak rydz Bywaj zdrów! Zdrowy rozsądek Pozbawiony zdrowego rozumu

Chcesz być zdrowy, młody, nie stroń nigdy od wody. A. Klimuszko

Dobre zdrowie jest lepsze niż naj-większe bogactwo. sentencja łacińska

Doktorzy, którzy zajmują się chorymi, powinni koniecznie zrozumieć, czym jest człowiek, czym jest życie i czym jest zdro-wie, i w jaki sposób równowaga i harmonia tych elementów je podtrzymuje. L. da Vinci

Gniew i zemsta fatalnie wpływają na ciśnienie i trawienie. Wybaczenie jest dobre dla zdrowia. Desmond Tutu

Im mniej nienawiści, tym więcej zdro-wia. Ali ibn Abi Talib

Szlachetne zdrowie, nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz. J. Kochanowski

Szczęście to po prostu dobre zdrowie

i zła pamięć. Ernest Hemingway

Ten, kto chce pozostać w dobrym zdrowiu, powinien unikać smutnych nastrojów i zacho-wywać radosny umysł. Leonardo da Vinci

Zdrowie jest najcenniejszą zdobyczą, a zadowolenie największym bogactwem. Osoba godna zaufania jest najlepszym towarzyszem, Nirwana – najwyższym szczęściem. Budda

Zdrowie jest najpierwszym darem, uroda drugim, a bogactwo trzecim. Platon

Zdrowie jest tym czynnikiem, który daje poczucie, iż właśnie jesteśmy w najlepszym okresie naszego życia. Franklin Adams

Życie i zdrowie człowieka są zagro-żone, kiedy obra-duje parlament. Mark Twain

Dla najmłodszych kilka łamigłówek...

Szlachetne zdrowie… Niech język giętki...

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 18

Wyślij nam hasło:

Ha-

sło

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Poziomo:

1. Kto z Was owoc taki zna, na początku w nazwie "JA"....

2. Włoskie czy laskowe, smaczne są i zdrowe

3. Czerwone, pyzate, smakowite latem, a na długą zimę będą koncentratem.

4. Dumna z powodu złocistego brzuszka, pyszni się na zagonku w Twoim warzywniku.

Z niej niegdyś wyczarowano dla Kopciuszka, złotą karetę ciągniętą przez konika.

5. Skórka fioletowa, a miąższ pod nią złoty, smakuje wybornie, wszyscy wiedzą o tym

6. Owoc jest to egzotyczny, ma swój fanklub bardzo liczny, swawolnych małpek gromada, codziennie się nimi zajada.

7. W mym ogródku rośnie krzak, który cierni wiele ma. Chyba nimi bronić chce, zielone owoce swe.

8. Jest zielony, niewielu smakuje, podawany w przedszkolu dzieciństwo nam psuje.

9. ‘’Głos kukułki + rudy grzyb + a’’ … rośnie na polu, żółte kolby ma.

10. Czerwieni się ze wstydu, dojrzewa na słonku. Wśród zielonych listków, wisi na ogonku.

11. Jaka to głowa, duża czy mała? z zielonych liści, składa się cała.

Ułożyła AŁ

Rok 1, numer 1 Str. 19

Zdrowy QUIZ – Sprawdź, czy żyjesz zdrowo (w każdym pytaniu tylko jedna poprawna odpowiedź)

Wygraj nagrody - wyślij nam swoje odpowiedzi! AŁ

AŁ i AS: Od kiedy pracuje Pani w

naszej szkole?

Pani Aneta Osypiuk: W tej szkole

pracuję od 12 lat.

AŁ i AS: Czy zawsze chciała Pani

zostać nauczycielem WF-u?

Pani Aneta Osypiuk: W życiu!!! Do-

piero na praktykach, jak prowadziłam

zajęcia z dziećmi zrozumiałam, że

chcę zostać nauczycielem WF-u.

AŁ i AS: Jaka jest Pani recepta na

dobrą kondycję i świetną figurę?

Pani Aneta Osypiuk: Moja recepta

jest bardzo prosta: zdrowo się odży-

wiać, jeść mało ale często (4-5 po-

siłków dziennie) i oczywiście dużo się

ruszać.

AŁ i AS: Czy często może sobie Pani

pozwolić na smaczne choć niebyt

zdrowe jedzenie; np. czekoladki?

Pani Aneta Osypiuk: Słodycze jem

wtedy kiedy mam na nie ochotę. Na-

leży jednak zachować umiar i nie

objadać się słodyczami codziennie.

AŁ i AS: Czy uważa Pani, że zdrow-

sze dla uczniów jest bieganie po bo-

isku czy siedzenie w szkolnej ławce?

Pani Osypiuk: Siedzenie w ławce nie

jest najzdrowsze, ale uczniowie nie

mają wyjścia. Bieganie po boisku jest

zdrowsze.

AŁ i AS: Jaki jest Pani ulubiony

sport?

Pani Aneta Osypiuk: Bardzo lubię

oglądać lekkoatletykę i piłkę ręczną.

Natomiast sama lubię ćwiczyć jogę.

AŁ i AS: Na co powinniśmy zwracać

uwagę kupując produkty spożywcze?

Pani Osypiuk: Na etykiety. Wiadomo

przecież, że każdy produkt zawiera

„chemię”. Staram się wybierać natu-

ralne produkty, np. kefir a nie jo-

gurty z domieszką owoców. Jeśli

chodzi o mięso staram się jeść tylko

drób, który przywożę od moich ro-

dziców.

AŁ i AS: Czy słowa dieta i ruch mo-

że być wizytówką zdrowego człowie-

ka?

Pani Osypiuk: Może być, jeśli czło-

wiek się rusza i zdrowo odżywia jest

zdrowszy i ma ładniejszą sylwetkę.

Wywiad przeprowadziły: Antonina

Łazarczyk i Antonina Stafiej

UWAGA!!! Odpowiedzi na zadania konkursowe prosimy przesyłać na nic-

ponsp8@gmail.com do 30 listopada 2016 r. Trzy pierwsze prawidłowe odpowiedzi z konkursów dla klas I-III, kl. IV oraz trzy najlepsze opowiadania zostaną nagrodzo-ne!!! Czekamy na wiadomość od Ciebie!!!

Smaczne zagadki dla kolegów z klas IV – jakie to warzywa i owoce

1. Ładnie pachnie żółta skórka Kwaśny mają smak Zawierają witaminy, Wiemy, że to są …………………..

2. Czerwieni się ze wstydu. Dojrzewa na słonku, Wśród zielonych listków wisi na ogonku …..……

3. Niedaleko od drzewa pada Każdy je z ochotą zjada, Okrąglutkie i rumiane, W szarlotce podawane ……………

4. Czerwone pachnące, słonkiem malowane. Przyniosę ich z lasu w lecie cały dzbanek ………………….

5. Jestem większa od poziomki i rosnę w ogrodzie. Z cukrem i śmietaną chciałbyś jeść mnie co dzień

6. Dobra gotowana i dobra surowa, choć nie pomarańcza, jest pomarańczowa. Kiedy za zielony pochwycisz warkoczyk i pociągniesz mocno, wnet z ziemi wyskoczy …………………

7. Zielone łódeczki, a w łódkach kuleczki, gdy się ugotują, każdemu smakują ……………….

8. Taka jest z natury wścibska, że nam z oczu łzy wyciska. Od "C" nazwę swą zaczyna, lecz to nie cytryna …………………

KONKURS! Dla

uczniów klas IV-VI

Wywiad z promotorką zdrowia — Panią Anetą Osypiuk

Napisz opowiadanie o tematyce promującej zdrowie. Autorzy

trzech najlepszych prac otrzymają nagrody! nicponsp8@gmail.com

Ósemka w Legionowie dba o zdrowie! Str. 20

Zespół redakcyjny: Antosia Łazarczyk (4b), Antosia Stafiej (4b), Alicja Popławska (4b), Piotrek Łosiewicz (5d),

Mateusz Kwiecień (5c), Adrian Mikucki (5c), Hubert Łomot (5c), Monika Bojko (5c), Martyna Ostrowska (5c). Opieka merytoryczna – Agnieszka Sieradzka Niponsp8@gmail.com

Sprawdź, co Cię czeka…