koniunktura w przemyŚle kwiecieŃ 2016
TRANSCRIPT
Instytut Rozwoju Gospodarczego SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA
W WARSZAWIE
________________________
Elżbieta Adamowicz
Konrad Walczyk
KONIUNKTURA W PRZEMYŚLE
KWIECIEŃ 2016
PL ISSN 2392-3687
_____________________
Badanie okresowe nr 331
BADANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ INSTYTUTU ROZWOJU GOSPODARCZEGO SGH
Rada Programowa:
Elżbieta Adamowicz (przewodnicząca), Joanna Klimkowska (sekretarz),
Marco Malgarini, Gernot Nerb, Ataman Ozyildirim, Janusz Stacewicz, István János Tóth
Komitet Redakcyjny i adres Redakcji:
Konrad Walczyk (redaktor naczelny)
Elżbieta Adamowicz
Małgorzata Krypa
ul. Madalińskiego 6/8, 02-513 Warszawa
www.sgh.waw.pl/irg
Wydawnictwo:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
al. Niepodległości 162, 02-554 Warszawa
Wersja elektroniczna czasopisma jest wersją pierwotną
Publikacja została zrecenzowana zgodnie z wytycznymi MNiSW
©Copyright by Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2016
Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.
ISSN 2392-3687
Nr rej. PR 18393
Informacje zawarte w niniejszym czasopiśmie oparte są na wynikach ankietowego badania koniunktury w przemyśle przetwórczym, przeprowadzonego przez IRG SGH po raz 331. W badaniu uczestniczyło 314 przedsiębiorstw. Metodyka badania koniunktury opisana jest na stronie:
http://kolegia.sgh.waw.pl/pl/KAE/struktura/IRG/koniunktura/Strony/metody.aspx
3
SPIS TREŚCI I. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADANIA ...............................................................................4 II. WYNIKI SZCZEGÓŁOWE ..............................................................................................7
1. WSKAŹNIK KONIUNKTURY .....................................................................................7 2. ZBIORCZE ZESTAWIENIE SALD ..............................................................................9 3. SALDA I ICH SKŁADOWE ....................................................................................... 10
1) Produkcja ....................................................................................................... 10 2) Zamówienia .................................................................................................... 12 3) Zamówienia eksportowe .................................................................................. 14 4) Zapasy wyrobów gotowych ............................................................................... 16 5) Ceny .............................................................................................................. 18 6) Zatrudnienie ................................................................................................... 20 7) Sytuacja finansowa ......................................................................................... 22 8) Ogólna sytuacja gospodarki ............................................................................. 24
9) Wykorzystanie mocy produkcyjnych ................................................................. 26 10) Konkurencyjność towarów zagranicznych ........................................................ 28 11) Bariery działalności gospodarczej .................................................................... 30
12) Inwestycje w budynki i budowle ..................................................................... 31 13) Inwestycje w maszyny i urządzenia .................................................................. 33
14) Inwestycje planowane .................................................................................... 35 15) Czynniki ograniczające inwestycje planowane .................................................. 36
III. SUMMARY ................................................................................................................. 37
4
I. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADANIA
1. Wartość ogólnego wskaźnika koniunktury zmniejszyła się w skali miesiąca o 5,7 pkt. Jego obecna wartość jest znowu ujemna i wynosi -3,3 pkt. Jest zarazem niższa od wartości sprzed roku o 4,8 pkt. W sektorze prywatnym wartość wskaźnika koniunktury zmniejszyła się w ciągu miesiąca o 4,8 pkt., do poziomu -2,7 pkt. Jest to wartość niższa niż przed rokiem o 3,8 pkt. W sektorze publicznym wartość wskaźnika zmniejszyła się o 15,0 pkt. do poziomu -8,5 pkt. Jest niższa od wartości sprzed roku o 13,3 pkt.
2. Pogorszenie koniunktury miało miejsce we wszystkich grupach wyróżnionych ze względu na wielkość zatrudnienia, z wyjątkiem grupy przedsiębiorstw najmniejszych, zatrudniających nie więcej niż 50 pracowników. Największy spadek wartości wskaźnika koniunktury miał miejsce w przedsiębiorstwach największych zatrudniających od 501 do 2000 pracowników (o 20,3 pkt.). Najwyższą wartość, +2,8 pkt., wskaźnik przyjął dla przedsiębiorstw dużych (501 do 2000 pracowników), a najniższą, -12,3 pkt., dla przedsiębiorstw średniej wielkości (51-500 pracowników).
3. Koniunktura pogorszyła się we wszystkich głównych grupach produktowych, z wyjątkiem grupy przedsiębiorstw wytwarzających dobra inwestycyjne. Największy spadek wartości wskaźnika, o 15,1 pkt., miał miejsce w grupie przedsiębiorstw produkujących trwałe dobra konsumpcyjne. Najwyższą wartość, +2,4 pkt., wskaźnik przyjął dla grupy przedsiębiorstw zajmujących się produkcją półproduktów. Najniższą wartość, -7,9 pkt., wskaźnik przyjął dla przedsiębiorstw produkujących trwałe dobra konsumpcyjne.
4. Poprawę koniunktury odnotowano w sześciu województwach: lubelskim, lubuskim, mazowieckim, podlaskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim. W pozostałych województwach nastąpiło pogorszenie koniunktury; największe w województwach: opolskim i pomorskim. Najwyższą wartość, +20,3 pkt., wskaźnik koniunktury przyjął dla województwa podlaskiego, najniższą, -46,7 pkt., dla województwa opolskiego.
5. Poprawa koniunktury odnotowana w poprzednim badaniu trwała krótko. Przedsiębiorstwa informują o spadku produkcji, zamówień ogółem i zamówień eksportowych oraz zatrudnienia. Rosną zapasy. Wartości zarówno wskaźnika koniunktury jak i sald odpowiedzi na poszczególne pytania testu znowu przyjmują wartości ujemne. Odnotowano także spadki wartości wskaźnika i sald w skali roku. Prognozy na najbliższe miesiące są pesymistyczne. Gospodarka znajduje się pod wpływem pozytywnego oddziaływania czynników sezonowych, a zatem przyczyn obecnego pogorszenia koniunktury należy upatrywać w otoczeniu politycznym.
6. Wartość salda odpowiedzi na pytanie o wielkość produkcji obniżyła się w skali miesiąca o 6,5 pkt. Obecnie wynosi +3,1 pkt. i jest o 9,1 pkt. niższa niż przed rokiem. Dla przedsiębiorstw publicznych spadek wartości salda był znaczący; wyniósł aż 45 pkt. Tak duże spadki wartości sald zdarzają się niezwykle rzadko. Największy spadek miał miejsce w produkcji dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku (o 28,2 punktu), a wzrost odnotowano tylko w produkcji dóbr inwestycyjnych (o 17,4 pkt.). Firmy przewidują wzrost produkcji w najbliższych miesiącach.
7. W ciągu miesiąca wartość salda odpowiedzi na pytanie o wielkość zamówień zmniejszyła się o 10,6 pkt. Obecnie wynosi -12,9 pkt. i jest niższa od wartości sprzed roku o 10,2 pkt. Spadek zamówień odnotowały zarówno firmy prywatne jak i publiczne, lecz w publicznych był on znacznie większy. Największy spadek zamówień miał miejsce w produkcji dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku (o 18,4 punktu), a wzrost zanotowano jedynie w produkcji dóbr inwestycyjnych (o 2,2 pkt.). Przedsiębiorstwa spodziewają się dalszego spadku zamówień w nadchodzących miesiącach.
5
8. Wartość salda odpowiedzi na pytanie o wielkość zamówień eksportowych także obniżyła się. Spadek wyniósł 7,6 pkt. Obecna wartość salda wynosi -12,9 pkt. i jest o 1,3 pkt. niższa od wartości sprzed roku. Największy spadek zamówień eksportowych odnotowano w produkcji dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku (aż o 65,1 punktu), a największy wzrost w produkcji nietrwałych dóbr konsumpcyjnych (o 18,8 pkt.). Przewidywania na najbliższe miesiące są odmienne – firmy prywatne oczekują dalszego spadku zamówień eksportowych, podczas gdy publiczne spodziewają się ich wzrostu.
9. Wartość salda odpowiedzi na pytanie o wielkość zapasów zwiększyła się w ciągu miesiąca o 4,6 pkt. Wzrost zapasów miał miejsce w firmach z obu sektorów własnościowych. Obecna wartość salda, +5,5 pkt., jest wyższa od wartości sprzed roku o 3,5 pkt. Największy wzrost zapasów miał miejsce w produkcji trwałych dóbr konsumpcyjnych (o 13,4 punktu); spadek nastąpił wyłącznie w produkcji półproduktów (o 0,5 pkt.). Firmy spodziewają się spadku zapasów w kolejnych miesiącach.
10. Ceny wyrobów gotowych w dalszym ciągu spadają. Obecna wartość salda, -8,1 pkt., jest niższa od wartości sprzed miesiąca o 0,6 pkt., a od wartości sprzed roku o 2,3 pkt. Największy spadek cen miał miejsce w produkcji półproduktów (o 3,3 punktu), a wzrost odnotowano jedynie w produkcji nietrwałych dóbr konsumpcyjnych (o 0,7 pkt.). Firmy prognozują kontynuację spadku cen w nadchodzących miesiącach.
11. Wartość salda odpowiedzi na pytanie o wielkość zatrudnienia zmniejszyła się w ciągu ostatniego miesiąca o 1,6 pkt. i wynosi +2,8 pkt. Jest wyższa od wartości sprzed roku o 5,9 pkt. Miesięczny spadek wartości salda odnotowano zarówno dla firm prywatnych jak i publicznych. Największy spadek zatrudnienia miał miejsce w produkcji dóbr inwestycyjnych (o 9,5 punktu), a największy wzrost w produkcji nietrwałych dóbr konsumpcyjnych (o 1,9 pkt.). Firmy spodziewają się spadku zatrudnienia w najbliższych miesiącach.
12. Wartość salda odpowiedzi na pytanie o sytuację finansową wzrosła w ciągu miesiąca o 2,5 pkt. Pozostaje jednak ujemna (-7,7 pkt.). i jest niższa od wartości sprzed roku o 1,2 pkt. Największa poprawa sytuacji finansowej miała miejsce w firmach zajmujących się produkcją nietrwałych dóbr konsumpcyjnych (o 15,5 punktu), a największe pogorszenie w produkcji dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku (o 11,1 pkt.). Firmy przewidują pogorszenie się ich sytuacji finansowej w kolejnych miesiącach.
13. Saldo odpowiedzi na pytanie o ogólną ocenę sytuacji gospodarczej kraju zwiększyło swoją wartość w ciągu miesiąca o 0,6 pkt. Obecnie wynosi -9,9 pkt. i jest takie samo jak przed rokiem. O największej poprawie stanu gospodarki krajowej informują przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją nietrwałych dóbr konsumpcyjnych (o 8,7 punktu); o największym pogorszeniu – firmy wytwarzające dobra konsumpcyjne trwałego użytku (o 8,7 pkt.). Przedsiębiorstwa spodziewają się pogorszenia ogólnej sytuacji gospodarczej w kraju w nadchodzących miesiącach.
14. W ciągu ostatniego kwartału miał miejsce spadek stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych. Obecnie wynosi on 72,2 %; o 1,1 pkt. proc. mniej niż w styczniu br. i o 1,6 % mniej niż w kwietniu 2015 r. Firmy przewidują wzrost stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych.
15. Zwiększyła się konkurencyjność towarów zagranicznych na rynku krajowym. Saldo odpowiedzi na to pytanie zwiększyło swoją wartość o 5,8 pkt. w ciągu ostatniego kwartału. Jest jednak niższe od wartości sprzed roku 3,9 pkt. Firmy spodziewają się dalszego wzrostu konkurencyjności wyrobów importowanych, lecz mniejszego niż w I kwartale 2016 r.
6
16. W ciągu ostatniego kwartału zmiany w stopniu uciążliwości barier dla działalności przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego były nieznaczne. Przedsiębiorstwa – zarówno prywatne jak i publiczne – niezmiennie wymieniają niedostateczny popyt, wysokie podatki i niestabilne prawo jako główne bariery dla ich rozwoju. Sukcesywnie od 2001 roku narastają problemy ze znalezieniem wykwalifikowanej siły roboczej. Obecnie odczuwa je ponad 20 % badanych przedsiębiorstw.
17. Maleją wydatki na inwestycje. W ciągu 6 ostatnich miesięcy wartość salda odpowiedzi na pytanie o inwestycje w budynki i budowle zmniejszyła się o 1 punkt i wynosi obecnie -1,0 pkt. W ciągu roku jednak wartość salda wzrosła o 4,7 pkt. Wartość salda odpowiedzi na pytanie o wydatki na zakup maszyn, urządzeń i środków transportu zmniejszyła się o 6,6 pkt. i wynosi +3,9 pkt. W skali roku miał miejsce wzrost wartości salda o 3,4 pkt.
Ponad połowa badanych przedsiębiorstw inwestuje przede wszystkim w wymianę wyposażenia. 25,2 % ankietowanych przedsiębiorstw inwestuje w mechanizację i automatyzację produkcji. Kolejne miejsca na liście celów inwestycyjnych zajmują: zwiększanie mocy produkcyjnych, oszczędzanie energii i wprowadzanie nowych technik wytwarzania.
18. Wśród czynników ograniczających działalność inwestycyjną przedsiębiorstwa niezmiennie wymieniają: niedostateczny popyt, zbyt niski zysk i obawę przed zadłużeniem. Odsetki przedsiębiorstw odczuwających te ograniczenia wynoszą, odpowiednio: 45,5, 40,1 i 36 %.
7
II. WYNIKI SZCZEGÓŁOWE
1. WSKAŹNIK KONIUNKTURY
składowe salda IV’15 XII’15 I’16 II’16 III’16 IV’16
1. wielkość produkcji – przewidywania 9,1 -11,3 7,5 9,6 10,4 8,5
2. wielkość zamówień – stan -2,7 -18,0 -18,5 -19,1 -2,3 -12,9
3. zapasy - stan 2,0 4,1 5,0 7,1 0,9 5,5
wskaźnik koniunktury (IRGIND): (1.+2.-3.)/3 1,5 -11,1 -5,3 -5,5 2,4 -3,3
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
IRGIND średnia składnik cykliczny (prawa skala)
4,8
1,1
6,5
2,1
-8,5
-2,7
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Wskaźnik koniunktury wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
8
2,6 3,4
-0,9
7,2
-2,9
4,7
-3,7
23,1
-2,1
1,6
-12,3
2,8
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Wskaźnik koniunktury wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
8,8
-2,1
-16,7
-0,1
8,8
-7,7
7,2
-0,7
2,4
-7,0-7,9
-6,7
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Wskaźnik koniunktury wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
9
2. ZBIORCZE ZESTAWIENIE SALD
(1) produkcja (2) zamówienia ogółem (3) zamówienia eksportowe (4) zapasy wyrobów gotowych (5) ceny (6) zatrudnienie (7) sytuacja finansowa (8) ogólna sytuacja gospodarki polskiej (9) wykorzystanie mocy produkcyjnych (10) konkurencyjność towarów zagranicznych
3,1
-12,9 -12,9
5,5
-8,1
2,8
-7,7
-9,9
-1,0
10,7
8,5
-3,1
-7,0
-3,0
-11,7
-4,8-4,0
-16,4
4,3
7,6
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10)
stan przewidywania
10
3. SALDA I ICH SKŁADOWE 1) Produkcja
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
wzrost 31,1 18,0 20,0 29,2 26,0 27,8
brak zmiany 50,0 54,4 50,7 51,1 51,1 52,9
spadek 18,9 27,6 29,3 19,6 22,9 19,3
saldo (1.-3.) 12,2 -9,6 -9,3 9,6 3,1 8,5
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
20,0
11,5
53,2
5,08,2
2,6
0
10
20
30
40
50
60
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Produkcja wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
11
7,4
12,2
24,321,5
-20,9
19,2
3,7
46,1
-4,4
13,9
-12,1
16,6
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Produkcja wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
20,0
-6,6
-13,1
22,2
17,9
-17,4
17,8
6,2
12,2
0,0
-10,5
-6,5
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Produkcja wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
12
2) Zamówienia ogółem
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
wzrost 24,3 14,6 15,0 24,9 21,4 19,9
brak zmiany 48,7 52,3 50,9 47,9 44,3 57,1
spadek 27,0 33,1 34,1 27,2 34,3 23,0
saldo (1.-3.) -2,7 -18,5 -19,1 -2,3 -12,9 -3,1
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
7,3
-3,9
8,6
-3,1
-16,3
-12,3
-20
-15
-10
-5
0
5
10
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Zamówienia wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
13
-8,1
0,02,8
14,3
-21,7
5,3
-3,7
30,8
-20,6
3,0
-30,3
-8,3
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Zamówienia wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
-1,9
-8,6
-18,4
4,5
7,4
-18,7
0,0
-8,9
-3,4
-16,5
-18,4 -18,8
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Zamówienia wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
14
3) Zamówienia eksportowe
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
wzrost 20,3 17,5 16,8 25,4 20,0 19,5
brak zmiany 47,7 51,6 50,1 43,9 47,1 53,9
spadek 31,9 30,9 33,0 30,7 32,9 26,5 nie dotyczy 31,4 28,6 26,5 29,1 30,5 29,4
saldo (1.-3.) -11,6 -13,4 -16,2 -5,3 -12,9 -7,0
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
0,0
-13,3
22,8
-9,9
22,5
-17,7-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Zamówienia eksportowe wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
15
-18,5
-3,0
-25,0
7,7
-23,8
-7,5
-16,0
25,0
-11,3 -11,8
-26,6
0,0
-30
-20
-10
0
10
20
30
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Zamówienia eksportowe wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
-1,3
-13,6-16,6
-20,7
7,9
-8,7
42,9
-37,0
-17,5
-3,3
-22,2-18,2
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Zamówienia eksportowe wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
16
4) Zapasy
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
wzrost 14,9 15,1 17,8 15,0 18,7 10,9
brak zmiany 72,2 74,8 71,5 70,9 68,1 75,2
spadek 12,9 10,1 10,7 14,1 13,2 13,9
saldo (1.-3.) 2,0 5,0 7,1 0,9 5,5 -3,0
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
12,8
0,8
14,8
-1,1
17,4
3,9
-5
0
5
10
15
20
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Zapasy wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
17
-12,1
7,7 8,17,1
-11,2
11,7
7,4
-15,4
-7,6
10,0
15,6
8,3
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Zapasy wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
-5,3
-2,2
-5,2
13,4
4,5
-1,5
-10,8
0,7
4,0
6,8
2,6
10,6
-15
-10
-5
0
5
10
15
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Zapasy wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
18
5) Ceny
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
wzrost 7,1 4,8 8,8 8,0 6,5 4,0
brak zmiany 80,0 83,8 73,5 76,5 78,9 80,2
spadek 12,9 11,4 17,7 15,5 14,6 15,7
saldo (1.-3.) -5,8 -6,6 -8,9 -7,5 -8,1 -11,7
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
-5,4 -5,9
12,8
-10,0
-6,1
-8,4
-15
-10
-5
0
5
10
15
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Ceny wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
19
-1,5 -0,9
-16,2
-14,3
-5,0
-3,2
-26,9
0,0
-3,0
-5,0
-15,2-16,7
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Ceny wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
-4,2
-2,2
-15,8
-8,1
-7,0
-5,8
0,0
-9,1
-10,3
-6,7
-2,7
-8,4
-18
-16
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Ceny wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
20
6) Zatrudnienie
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
wzrost 14,2 13,3 10,4 13,8 16,2 10,1
brak zmiany 68,5 72,0 74,8 76,8 70,4 75,0
spadek 17,3 14,7 14,8 9,4 13,4 14,9
saldo (1.-3.) -3,1 -1,4 -4,4 4,4 2,8 -4,8
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
9,1
-4,5
31,9
1,4
20,4
1,1
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Zatrudnienie wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
21
-1,4-3,8
-16,2
21,5
1,70,0
-7,4
46,2
1,5
8,9
-15,1
25,0
-20
-10
0
10
20
30
40
50
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Zatrudnienie wg wielkości przedsiębiorstwa
IV'15 III'16 IV'16
4,3
-6,7
-28,9
-3,3
8,97,3
-3,6
0,7
4,9
-2,2 -2,6
2,6
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Zatrudnienie wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
22
7) Sytuacja finansowa
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
poprawa 12,7 11,8 10,2 13,6 14,1 17,8
brak zmiany 68,1 66,3 64,3 62,6 64,2 60,4
pogorszenie 19,2 22,0 25,5 23,8 21,8 21,8
saldo (1.-3.) -6,5 -10,2 -15,3 -10,2 -7,7 -4,0
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
7,2
-8,1
17,0
-12,9
-2,0
-8,4
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Sytuacja finansowa wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
23
-13,9
-6,5-5,4
14,3
-20,2
-9,6
-14,8
15,4
-14,8
-1,0
-15,1
0,0
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Sytuacja finansowa wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
-2,4
-6,5
-18,5
-5,4
5,9
-22,0
0,0
-28,0
0,9
-12,2-11,1
-12,5
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Sytuacja finansowa wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
24
8) Ogólna sytuacja gospodarki
IV’15 I’16 II’16 III’16 IV’16 przewidywania
poprawa 10,0 4,4 6,9 10,7 9,1 9,5
brak zmiany 70,1 71,9 70,2 68,1 71,9 64,6
pogorszenie 19,9 23,7 22,9 21,2 19,0 25,9
saldo (1.-3.) -9,9 -19,3 -16,0 -10,5 -9,9 -16,4
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
-90
-70
-50
-30
-10
10
30
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
-1,8
-11,0
-6,4
-11,1
-16,3
-9,3
-18
-16
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Ogólna sytuacja gospodarki wg sektorów własnościowych
IV'15 III'16 IV'16
25
-18,7
-10,2-8,4
7,2
-23,1
-6,4
-19,2
16,7
-18,4
-7,3-9,4
0,0
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Ogólna sytuacja gospodarki wg wielkości zatrudnienia
IV'15 III'16 IV'16
-1,0
-4,9
-36,8
-12,4
-9,1
-11,6
-4,2
-16,9-14,8
-4,5
-10,5
-8,2
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Ogólna sytuacja gospodarki wg głównych grup przemysłowych
IV'15 III'16 IV'16
26
9) Wykorzystanie mocy produkcyjnych
Q2 2015 Q3 2015 Q4 2015 Q1 2016 Q2 2016 przewidywania
wzrost 21,2 21,6 22,4 13,1 17,9 20,2
brak zmiany 63,4 64,1 60,4 68,3 63,3 64,0
spadek 15,4 14,2 17,2 18,5 18,9 15,9
saldo (1.-3.) 5,8 7,4 5,2 -5,4 -1,0 4,3 stopień wykorzystania mocy produkcyjnych (%) 73,8 76,0 71,0 73,3 72,2 73,8
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
-45
-35
-25
-15
-5
5
15
25
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
22,2
3,8
7,5
-7,3-8,2
0,2
-10
-5
0
5
10
15
20
25
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Wykorzystanie mocy produkcyjnych wg sektorów własnościowych
Q2 2015 Q1 2016 Q2 2016
27
4,16,1
-3,1
35,7
-9,4-11,8
2,90,0
-7,2
9,3
-9,7
8,3
-20
-10
0
10
20
30
40
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Wykorzystanie mocy produkcyjnych wg wielkości zatrudnienia
Q2 2015 Q1 2016 Q2 2016
20,1
-6,2
5,4
-2,4
-11,4
-3,2
9,5
-3,1
1,53,4
0,0
-4,9
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Wykorzystanie mocy produkcyjnych wg głównych grup przemysłowych
Q2 2015 Q1 2016 Q2 2016
28
10) Konkurencyjność towarów zagranicznych
Q2 2015 Q3 2015 Q4 2015 Q1 2016 Q2 2016 przewidywania
wzrost 20,5 11,2 13,9 12,3 14,4 11,7
brak zmiany 73,5 81,1 80,3 80,3 81,9 84,3
spadek 5,9 7,7 5,7 7,4 3,7 4,1
trudno ocenić 27,5 30,1 27,1 26,4 25,1 26,1
saldo (1.-3.) 14,6 3,5 8,2 4,9 10,7 7,6
-15
-10
-5
0
5
10
15
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
stan przewidywania średnia składnik cykliczny (prawa skala)
2,2
17,3
20,3
0,6
2,2
12,0
0
5
10
15
20
25
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Konkurencyjność wyrobów zagranicznych na rynku krajowym wg sektorów własnościowych
Q2 2015 Q1 2016 Q2 2016
29
18,9 19,1
13,8
0,0
7,3
5,3
0,0
6,6
2,9
14,3
7,79,1
0
5
10
15
20
25
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Konkurencyjność wyrobów zagranicznych na rynku krajowym wg wielkości zatrudnienia
Q2 2015 Q1 2016 Q2 2016
13,9
9,7
25,0
12,8
0,7
15,116,1
-0,8
8,0 7,7
15,213,8
-5
0
5
10
15
20
25
30
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Konkurencyjność wyrobów zagranicznych na rynku krajowym wg głównych grup przemysłowych
Q2 2015 Q1 2016 Q2 2016
30
11) Bariery działalności gospodarczej
(1) niedostateczny popyt krajowy (2) niedostateczny popyt zagraniczny (3) konkurencyjny import (4) brak wykwalifikowanej siły roboczej (5) niedostateczne wyposażenie
(6) brak surowców i materiałów
(7) niska płynność finansowa
(8) niska dostępność kredytu
(9) niekorzystne warunki kredytowe (10) niestabilność przepisów prawnych
(11) obciążenia podatkowe
(12) inne
(13) nie występują
44,5
20,5
18,017,0
5,0
2,8
18,6
6,97,6
29,7
39,4
6,3
2,8
55,1
25,2
21,3
23,2
7,0
1,9
18,5
2,9
7,0
39,8
48,7
8,0
5,1
51,3
27,8
20,3
25,0
5,6
2,5
22,8
5,3
11,6
40,6
45,6
10,6
5,3
0
10
20
30
40
50
60
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13)
Q1 2015 Q2 2016 Q1 2016
31
12) Inwestycje w budynki i budowle
II półr. 2013 I półr. 2014 II półr. 2014 I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
wzrost 22,7 21,7 22,3 18,8 22,7 22,2
brak zmiany 46,5 51,4 53,0 56,7 54,6 54,7
spadek 30,8 26,9 24,7 24,5 22,7 23,2
saldo (1.-3.) -8,1 -5,2 -2,4 -5,7 0,0 -1,0
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan średnia
1,8
-7,5
27,3
-2,6
36,7
-3,8
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
40
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Inwestycje w budynki i budowle wg sektorów własnościowych
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
32
-6,0-2,0
-28,6
14,3
-14,1
0,0
-5,7
33,3
-6,9-3,2
0,0 0,0
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Inwestycje w budynki i budowle wg wielkości zatrudnienia
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
-1,4
-11,5
-20,0
-5,2
1,80,0
2,6
-0,6
8,4
-3,4
-7,9-7,0
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Inwestycje w budynki i budowle wg głównych grup przemysłowych
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
33
13) Inwestycje w maszyny i urządzenia
II półr. 2013 I półr. 2014 II półr. 2014 I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
wzrost 30,5 28,7 29,4 27,0 35,3 29,9
brak zmiany 38,8 48,4 47,6 46,5 39,9 44,1
spadek 30,7 22,9 23,0 26,5 24,8 26,0
saldo (1.-3.) -0,2 5,8 6,4 0,5 10,5 3,9
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
stan średnia
21,8
-2,8
45,5
6,5
18,4
2,8
-10
0
10
20
30
40
50
przedsiębiorstwa publiczne przedsiębiorstwa prywatne
Inwestycje w maszyny i urządzenia wg sektorów własnościowych
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
34
0,04,0
-22,9
14,3
-3,3
7,7
0,0
53,4
-6,0
8,2
3,0
8,4
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
<51 osób 51-250 osób 251-500 osób 501-2000 osób
Inwestycje w maszyny i urządzenia wg wielkości zatrudnienia
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
2,54,5
-18,4
-1,1
4,5
0,0
25,7
18,416,6
-13,6
7,9
-2,6
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
półprodukty dobra inwestycyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobrakonsumpcyjne
Inwestycje w maszyny i urządzenia wg głównych grup przemysłowych
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
35
14) Inwestycje planowane
(1) wymiana starego wyposażenia (2) powiększenie mocy produkcyjnych (3) mechanizacja i automatyzacja produkcji (4) wprowadzenie nowych technik wytwarzania (5) oszczędzanie energii (6) kontrola zanieczyszczeń
(7) poprawa bezpieczeństwa
(8) inne
37,9
18,6 18,6
11,4
19,9
5,7
12,9
7,9
53,6
23,4
27,6
14,6
27,6
8,4
17,9
8,8
53,5
24,225,2
15,9
20,4
7,3
15,6
6,4
0
10
20
30
40
50
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
36
15) Czynniki ograniczające inwestycje planowane
(1) niedostateczny popyt (2) wysoki koszt kapitału (3) trudności w uzyskaniu kredytów
(4) niewystarczający zysk (5) obawa przed zadłużeniem
(6) czynniki techniczne
(7) inne
37,9
12,3
9,1
38,2
29,0
4,7
9,8
43,5
14,3
8,8
44,8
34,7
10,1
14,3
46,5
12,1
6,7
40,1
36,0
7,0
15,9
0
10
20
30
40
50
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)
I półr. 2015 II półr. 2015 I półr. 2016
37
III. SUMMARY
In April 2016 the industrial confidence indicator (ICI) decreased by 5.7 points to -3.3 pts. It is 4.8 pts down from the April 2015 year figure. The indicator calculated for private firms declined by 4.8 pts to -2.7 pts. It is lower than a year earlier by 3.8 points. The indicator calculated for public enterprises fell by 15 pts to -8.5 pts, the figure lower by 13.3 pts than the April 2015 one. Business situation deteriorated the most in manufacture of consumer durables, the Opolskie Voivodeship and firms employing more than 500 persons.
The recovery recorded by the March 2016 survey was very short. In April firms report production, total and export orders, and employment to decline. Finished goods inventories are on the rise. The industrial confidence indicator and the balances turned negative again. Yearly changes of the indicator and the balances are negative too. Manufacturers are pessimistic. Since the economy is influenced by positive seasonal factors, the reason of the reported deterioration of business situation in manufacturing should be attributed to political determinants.