kanu leyes mineras turca

6331 SAYILI SALII VE GVENL KANUNU

NSZ

Uluslararas alma rgtnn verilerine gre, bugn dnyada 1,2 milyar kadn olmak zere 3 milyar civarnda i gc bulunuyor. Her gn yaanan yaklak 1 milyon i kazas, dnya genelindeki toplam gayrisafi hslann yzde 4n alp gtryor. kazas ve meslek hastalklar sonucu her yl 2,3 milyon insan, maalesef hayatn kaybediyor, ok daha fazla insan ise i gremez hale geliyor.

Sadece bu rakamlar dahi, alma hayatnda yaplacak bir iyiletirmenin, insanlk adna nemini ortaya koyuyor. Getiimiz 10 ylda istihdam artrrken, istihdam artlarn iyiletirme konusunda ok byk hassasiyet gsterdik, nemli dzenlemeler gerekletirdik. sal ve gvenliinde, sadece kuralclktan ibaret bir yaklamdan ziyade, iyiletirici ve nleyici bir anlay

esas alyoruz. dnyasnn da, i gvenlii meselesini, uyulmas gereken bir mecburiyetten ziyade, alanlarn saln ve gvenliini destekleyen, verimi ve kaliteyi artran bir ara olarak grmesi gerektiine inanyorum.

Ancak byle bir kltr olutuu takdirde, i sal ve gvenlii konusunda srekli iyileme ve gelime ortam salamak mmkn olabilecektir. Salkl ve gvenli i yerlerinin olumas, i kazalar ve meslek hastalklarnn nlenebilmesi iin, bu ynde bir kltr oluturmal ve tm topluma yaygnlatrmalyz. Bu konuda, iverenlerimizin yan sra alanlarmz da byk sorumluluk dyor. alanlarmzn i sal ve gvenlii konusundaki haklarna sahip kmalar, bu haklarn takipisi olmalar gerekiyor.

te tm bu hususlarda tarihi neme sahip bir dzenleme olan 6331 Sayl Sal ve Gvenlii Yasasnn, alanlarmza ve iverenlerimize hayrl olmasn diliyorum.

RECEP TAYYP ERDOAN

BABAKAN

SUNU

Salkl ve gvenli bir alma ortamnn oluturulmas, alma hayatnn ncelikli art ve tm sosyal taraflarn ortak sorumluluktur. Sosyal Gvenlik Kurumunun 2010 yl istatistikleri deerlendirildiinde, Trkiyede 1.325.749 iyeri faaliyet gstermi ve bu iyerlerinde 10.030.810 ii istihdam edilmitir. sal ve gvenlii asndan ele alndnda, bu iyerlerinde 62.903 i kazas ve 533 meslek hastal vakas meydana gelmi, toplam 1.454 alanmz hayatn kaybetmitir. 2010 ylnda i kazalar ve meslek hastalklar sonucu kaybedilen i gn says 1.516.024, srekli i gremez hale gelen alan says ise 2.085dir. kazalar ve meslek hastalklarnn gayri safi yurtii hslamzn 50 milyar lirasn alp gtrd tahmin edilmektedir. Maddi kayplar, telafi edilebilse de kaybedilen yaamlarn telafisi mmkn olmamaktadr. Bu nedenle i sal ve gvenlii iin alnacak tedbirler, bir maliyet

olarak deil, iyerlerinin daha huzurlu, alanlarn daha mutlu ve iletmelerin daha verimli olabilmesi iin bir ncelik olarak grlmelidir.

Trkiyedeki iyerlerinin %99u 250nin altnda alan istihdam eden KOBlerden olumakta, alanlarn %84 bu iyerlerinde istihdam edilmektedir. Asl dikkat ekici olan durum ise i kazalarnn %80inin yine KOBlerde meydana geliyor olmasdr. Bu verilerden de anlalaca zere lkemizde byk-kk iletme, kamu veya zel sektr ayrm gzetmeksizin tm alanlar kapsayacak bir dzenleme zorunlu hale gelmiti. Bu ihtiyatan hareketle tm sosyal taraflarn da grn alarak 6331 Sayl Sal ve Gvenlii Kanununu hazrladk. Bu nemli kanun, farkl siyasi partilerin de destei ile TBMMde kabul edildi ve yrrle girdi.

alma hayatmzda olumlu etkilerini her geen gn daha fazla gsterecek byle bir kanunun hayata geirilmi olmasn ok nemsiyoruz. Ancak hazrladmz kanun ne kadar iyi olursa olsun, kanunun amacna ulamas ancak ilgili btn paydalarca benimsenmesi ve uygulamaya geirilmesi ile mmkn olacaktr. Hazrlanan bu kitapn, kanunun daha iyi anlalp uygulanabilmesi iin, hem iverenlerimize hem de alanlarmza faydal olacan umuyorum.

FARUK ELK

ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANI

Yayna Hazrlayan

T.C. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl

Sal ve Gvenlii Genel Mdrl

nn Bulvar No:42 -Blok Kat 4

06100 Emek - Ankara

Telefon

0312 296 68 20

Faks

0312 215 50 28

www.isggm.gov.tr

[email protected]

ISBN

978-975-455-176-1

Tasarm

DWT|Mandalina

Bask

Art Ofset Matbaaclk Ltd. ti.

0312 284 41 25

Kasm 2012, Ankara


NDEKLER

NN SALII VE GVENL?8

KANUNA HIZLI BAKI10

KANUN NELER GETRYOR?12

t Tm alanlar salk ve gvenle alacak13

t Kuralc deil nleyici yaklam14

t yerleri tehlike durumlarna gre snflandrlacak15

t Her iyerine i gvenlii uzman ve iyeri hekimi16

t yerleri iin ortak salk ve gvenlik birimi17

t Kk iletmelere devlet destei18

t Risk deerlendirmesi zorunlu hale geliyor19

t e balamadan nce salk taramas20

t kazas ve meslek hastalklarnda etkin kayt dnemi21

t yerleri acil durumlara kar hazr olacak22

t sal ve gvenliine alan katks23

t alanlara i sal ve gvenlii eitimi24

t sal ve gvenlii kurullar25

t Tehlike durumunda almaktan kanma hakk26

t merkezlerinde i sal ve gvenlii koordinasyonu27

t Hayati tehlike tespitinde iin durdurulmas28

t Byk endstriyel kaza riski iin nceden tedbir29

t dari yaptrmlar etkinletiriliyor30

t Kanun aamal olarak uygulanacak31

VEREN AISINDAN GETRDKLER32

ALIANLAR AISINDAN GETRDKLER33

TABLO VE STATSTKLER34

SALII VE GVENL KANUNU38

ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANLII

NN SALII VE GVENL?

8


2010 ylnda lkemizde 62 bin 903 i kazas ve 533 meslek hastal vakas meydana geldi.

1.454 alanmz i kazas ve meslek hastal nedeniyle hayatn kaybetti.

HER GN

kazas172

kazalar nedeniyle hayatn 4 kaybeden alan

Srekli i gremez hale gelen alan 6

ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANLII9

KANUNA HIZLI BAKI

sal ve gvenlii konusu ilk kez mstakil bir kanunda ele alnd.

Kamu ve zel sektr ayrm gzetmeksizin tm alanlar kanun kapsamna alnd.

Kuralc bir yaklam yerine nleyici yaklam esas alnd.

yerleri, yaplan iin niteliine gre tehlike snflarna ayrlyor.

Btn iyerlerinde i gvenlii uzman, iyeri hekimi gibi uzman personel grev yapacak.

verenler ortak salk ve gvenlik birimlerinden hizmet alabilecek.

Devlet, 10dan az alan olan iletmelerin i sal ve gvenlii hizmetleri giderlerini destekleyecek.

kazalarn ve meslek hastalklarn nleme adna nceden risk deerlendirmesi yaplacak.

alanlar belli aralklarla salk gzetiminden geirilecek.

kazalar ve meslek hastalklarnn kaytlar daha etkin ve gncel hale getirilecek.

10


Elli ve daha fazla alann bulunduu tm iyerlerinde, i sal ve gvenlii kurulu oluturulacak.

yerlerinde acil durum planlar hazrlanacak.

veren tm alanlarn, i sal ve gvenlii ile alma hayatna dair hak ve sorumluluklar hakknda bilgilendirecek.

alanlar iyerlerindeki i sal ve gvenlii faaliyetlerine aktif katlm salayacak.

alan, ciddi ve yakn tehlikeyle kar karya kaldnda almaktan kanma hakkn kullanabilecek.

Birden fazla iverenin olduu yerlerde, i sal ve gvenlii konusunda koordinasyon salanacak.

Hayati tehlike durumunda iyerlerinin tamamnda veya bir blmnde i durdurulabilecek.

Kanunun baz hkmleri aamal olarak hayata geirilerek yeni durumlara uyum kolaylaacak.

Byk endstriyel kaza riski tayan iyerleri, gvenlik raporu ve kaza nleme politika belgesi olmadan ie balayamayacak.

Kanununun uygulanmasn kolaylatrmak iin, etkin idari yaptrm uygulanacak.


KANUN

NELER GETRYOR?

12


TM ALIANLAR SALIK VE GVENLE ALIACAK

Kamu ve zel sektr ayrm gzetmeksizin tm alanlar kanun kapsamna alnd.

Kiinin bulunduu iyerindeki alan says ve iyeri tr kanundan yararlanmasna engel olmayacak.

Kanun ayn zamanda rak ve stajyerler iin de geerli olacak.

Her alan, i sal ve gvenlii ile ilgili uygulamalardan faydalanacak.

Btn iyerlerinde salkl ve gvenli alma ortamlar oluturulacak.

Avrupa Birliindeki uygulamalara paralel olarak; TSK, Emniyet ve afet mdahale ekipleri gibi kendine zg faaliyetleri olan kurum ve kurulular, kanunun istisnalar arasnda yer alyor.

Ev hizmetleri ile alan istihdam etmeden kendi nam ve hesabna alanlar da kanunun kapsam dnda brakld.


KURALCI DEL NLEYC YAKLAIM

Kanunla iyerlerine, risk deerlendirmesinde tespit edilen hususlar da gz nnde bulundurarak, genel bir nleme yaklam getirildi.

Tm sorumluluk iverene ait olmakla birlikte; i sal ve gvenliinin iyerinin btnnde benimsenmesi ve uygulanmas salanacak.

Risk deerlendirmeleri srekli olarak gzden geirilecek.

Kanun, i sal ve gvenliinde en iyi koullar hedefleyerek, iyerlerinin mevcut durumunun srekli iyiletirilmesini amalyor.

kazas veya meslek hastal ortaya ktktan sonra neler yaplaca deil, i kazas ve meslek hastalnn nlenmesi iin atlacak admlar esas olacak.

Bu kapsamda iveren; alanlar ile birlikte iin her aamasnda iten kaynakl tehlikeleri srekli olarak tespit ederek, muhtemel risklere kar tedbir alacak.

14


YERLER TEHLKE DURUMLARINA GRE SINIFLANDIRILACAK

yerleri, i sal ve gvenlii hizmetlerinin daha etkin sunumu amacyla tehlike snflarna ayrlacak.

Bu snflandrmada; yaplan iin zellii, iin her safhasnda kullanlan veya ortaya kan maddeler, i ekipman, retim yntem ve ekilleri, alma ortam ve artlar gibi hususlar dikkate alnacak.

Tehlike snflar; iyerlerinin yapt asl i dikkate alnarak, sosyal taraflarn dhil olduu bir komisyonun grleri dorultusunda Bakanlka tespit edilecek.

ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde (A) snf, tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde en az (B) snf, az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ise en az (C) snf i gvenlii uzmanl belgesine sahip olanlar grev yapabilecek.


HER YERNE GVENL UZMANI VE YER HEKM

alanlarn saysna ve iyeri trne baklmakszn her iyerinde i gvenlii uzman, iyeri hekimi ile dier salk personeli grev yapacak.

SG profesyonelleri, zel eitim gren ve mesleki yeterliliini snavla ispatlayan kiiler arasndan Bakanlka yetkilendirilecek.

Gerekli artlar tamas durumunda, iverenin kendisi de i sal ve gvenlii hizmetini stlenebilecek.

Bu profesyoneller, yetkileri kapsamnda iverene kar sorumlu olacak. Bu sorumluluk kapsamnda SG profesyonelleri, i sal ve gvenlii ile ilgili hususlar iverene iletecek.

SG profesyonelleri, iverenin tedbir almad hayati tehlike arz eden riskler bulunmas durumunda ise dorudan alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bavuracak.

kazasnn meydana gelmesi durumunda ihmali tespit edilen i gvenlii uzman veya iyeri hekiminin yetki belgesi askya alnacak.

16


YERLER N ORTAK SALIK VE GVENLK BRM

Kanun i sal ve gvenlii hizmetlerinin belirlenen srelerle iyeri bnyesindeki personel tarafndan verilmesini esas alyor.

Ancak iyerinde uygun vasflara sahip personel bulunmamas halinde bu hizmet iyeri dndaki ortak salk ve gvenlik birimlerinden alnabilecek.

Kamu kurum ve kurulular, organize sanayi blgeleri ile zel irketler tarafndan kurulacak ortak salk ve gvenlik birimleri; gerekli donanm ve personele sahip olmalar artyla Bakanlka yetkilendirilecek.

Ortak salk ve gvenlik birimleri, yetkileri kapsamnda hizmet sunduklar iverene kar sorumlu olacak.

gvenlii uzman ve iyeri hekiminin tam sreli grevlendirilmesi gereken iyerlerinde, iveren, gerekli donanm ve personeli salayarak iyeri salk ve gvenlik birimi kuracak.


KK LETMELERE DEVLET DESTE

Kamu hari 10dan az alan olan ok tehlikeli ve tehlikeli snfta yer alan iyerlerinin i sal ve gvenlii hizmetlerinin yerine getirilmesinde, Bakanlk maddi destekte bulunacak.

10dan az alan bulunan, az tehlikeli snftaki iyerlerinin bu destekten yararlanmasna ise Bakanlar Kurulu karar verebilecek.

Destein uygulamasnda Sosyal Gvenlik Kurumu kaytlar esas alnacak.

Sigortasz personel altrd tespit edilen iyerlerinden, yaplan destek yasal faizi ile birlikte geri alnacak. Bu iyerleri destekten yl sreyle men edilecek.

18


RSK DEERLENDRMES ZORUNLU HALE GELYOR

verenler, iyerinde var olan ya da dardan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi ve bertaraf edilmesi iin risk deerlendirmesi yaptracak.

Bu almalara iveren ve i sal ve gvenlii profesyonellerinin yan sra alanlarn da katlm salanacak.

yerlerinde srekli iyiletirmenin salanmas amacyla risk deerlendirmesi almas gncel halde tutulacak. Risk deerlendirmesi almas, iyerlerinin tehlike snfna gre periyodik olarak yenilenecek.

Yal, engelli, gebe veya emziren alanlar gibi zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlarn durumu da risk deerlendirmesinde zellikle dikkate alnacak.

Maden, metal ve yap ileri ile tehlikeli kimyasallarla allan sektrler ve byk endstriyel kazalarn olabilecei iyerlerinde risk deerlendirmesi yaplmamsa i durdurulacak.


E BALAMADAN NCE SALIK TARAMASI

alanlarn hassasiyetlerin saptanmas ve riskli durumlarn belirlenebilmesi amacyla tm alanlar salk taramasna tabi tutulacak.

alanlarn salk muayeneleri; ie girilerinde, i deiikliinde, i kazas ve meslek hastal ile salk nedeniyle verilen aralardan sonra tekrarlanacak.

Bu durumlar dnda ise periyodik olarak salk muayeneleri yaplacak. Muayene periyotlarn, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl belirleyecek.

Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde alacak olanlar, yapacaklar ie uygun olduklarn belirten salk raporu olmadan ie balatlamayacak.

20


KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARINDA ETKN KAYIT DNEM

Yeni dnemde i kazalar ve meslek hastalklarnn kaytlar daha etkin ve gncel hale getirilecek.

kazalar kazadan sonraki, meslek hastalklar ise renildikten sonraki ign iinde iveren tarafndan, Sosyal Gvenlik Kurumuna bildirilecek.

yeri hekimi ve salk grevlileri tarafndan meslek hastal n tans konulan vakalar, Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan yetkilendirilen salk hizmeti sunucularna sevk edilecek.

Salk kurulular kendilerine intikal eden i kazalarn, yetkilendirilen salk hizmeti sunucular ise tan koyduklar meslek hastalklarn en ge 10 gn iinde Sosyal Gvenlik Kurumuna bildirecek.

Ayrca iyerinde meydana gelen ramak kala olaylar da, iveren tarafndan kayt altna alnacak.


10 YERLER ACL DURUMLARA KARI HAZIR OLACAK

Tm iverenler; ilkyardm, yangnla mcadele, kiilerin tahliyesi, ciddi ve yakn tehlikeyle karlalmas gibi durumlar iin nceden acil durum plan hazrlayacak.

Acil durumlara hazrlk amacyla tm alanlarn katlaca eitim ve tatbikatlar yaplacak.

verenler; ilkyardm, acil tbbi mdahale, kurtarma ve yangnla mcadele konularnda iyeri dndaki kurulularla da irtibat salayacak.

Ciddi ve yakn tehlike bulunan yerlere, sadece gerekli donanma sahip ve zel olarak grevlendirilenler girebilecek. Bunlarn dndaki alanlardan ilerine devam etmeleri istenemeyecek.

Ciddi ve yakn tehlikenin nlemez hale gelmesi durumunda, alanlar ilerini derhal brakarak tahliye edilecek.

22


11 SALII VE GVENLNE ALIAN KATKISI

sal ve gvenliinde daha etkili bir sonu alabilmek amacyla yaplacak faaliyetlere alanlarn aktif katlm salanacak.

yerlerinde; i sal ve gvenlii ile ilgili konularda alanlarla iveren arasndaki iletiimi salayacak alan temsilcisi grevlendirilecek.

Seimle ya da atama yoluyla grevlendirilen alan temsilcileri, i sal ve gvenlii ile ilgili konularda iverene teklif getirebilecek.

yerinde yetkili sendika bulunmas hlinde, sendika temsilcileri alan temsilcisi olarak da grev yapabilecek.

alan temsilcileri getirdikleri neriler nedeniyle iveren tarafndan hak mahrumiyetine uratlamayacak.


12 ALIANLARA SALII VE GVENL ETM

veren, tm alanlarn i sal ve gvenlii ile alma hayatna dair hak ve sorumluluklar hakknda bilgilendirecek.

alanlar i ve iyeri deiiklii, uzun sreli iten uzak kalma ve kullanlan donanmn deiikliinin ardndan, yeni alma koullarna ynelik olarak eitim alacak. Bu eitimler dzenli aralklarla tekrarlanacak.

Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde alacak olanlardan, yapaca ile ilgili mesleki eitim aldn belgelemeleri istenecek. Bu belgeye sahip olmayanlar bu ilerde altrlmayacak.

Eitimlerin maliyetleri alana yanstlmayacak ve bu eitimlerin sresi alma sresinden saylacak.

24


13 SALII VE GVENL KURULLARI

Elli ve daha fazla alann bulunduu ve alt aydan fazla sren ilerin yapld tm iyerlerinde i sal ve gvenlii kurulu oluturulacak.

veren, i sal ve gvenlii ile ilgili almalarda bulunacak kurulun, mevzuata uygun kararlarn uygulamakla ykml olacak.

Ayn alma alannda birden fazla iverenin bulunmas hlinde, iverenler birbirlerinin almalarn etkileyebilecek kurul kararlar hakknda dier iverenleri bilgilendirecek.

yerinde alt iverene bal alanlar da varsa asl iverenin koordinasyonunda alt iverenin de katlm ile bir kurul oluturulacak.


14TEHLKE DURUMUNDA ALIMAKTAN KAINMA HAKKI

alan, ciddi ve yakn tehlikeyle kar karya kaldnda i sal ve gvenlii kuruluna, kurulun bulunmad yerlerde ise iverene bu durumun giderilmesi iin bavuracak.

alann talebi dorultusunda karar verildii takdirde gerekli tedbirler alnncaya kadar, almaktan kanma hakkna sahip olacak.

Talep ettii halde gerekli tedbirlerin alnmad durumlarda alanlar i szlemelerini feshedebilecek.

alan; gerekli tedbirler alnncaya kadar almaktan kanma hakkn kulland dnemde cretini alacak.

alan, bu dnemde i szlemesinden doan ve kanunlardan gelen haklarn da kullanabilecek.

26


15 MERKEZLERNDE SALII VE GVENL KOORDNASYONU

Ayn iyerinde birden fazla iveren olmas durumunda iverenler, mesleki riskler ve nlenmesi konularnda birbirlerini ve alan temsilcilerini bilgilendirecek.

merkezleri, i hanlar, alveri merkezi ve sanayi blgeleri gibi yerlerde ise iyerleri arasnda i sal ve gvenlii konusunda koordinasyon ynetim tarafndan salanacak.

Ynetim, iyerlerinin birbirlerini etkileyebilecei tehlikeler konusunda gerekli tedbirleri almalar iin iverenleri uyaracak.

Uyarlara uymayan iyerleri ise ynetim tarafndan alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bildirecek.


16 HAYAT TEHLKE TESPTNDE N DURDURULMASI

Hayati tehlike tespitinde bu tehlike giderilinceye kadar, iyerinin tamam deil sadece bu tehlikeden doabilecek riskin etkileyebilecei alanda i durdurulacak.

Bylece iyerinin tamamen kapatlmasyla yaanabilecek maduriyetler nlenmi olacak.

veren, iin durdurulmas sebebiyle isiz kalan alanlara, cretlerini demeye devam edecek.

alanlar, cretlerinde bir d olmamas kayd ile meslek veya durumlarna gre baka bir ie ynlendirilebilecek.

28


17BYK ENDSTRYEL KAZA RSK N NCEDEN TEDBR

Byk endstriyel kaza oluabilecek iyerlerinde, kaza nleme politika belgesi veya gvenlik raporu, iyeri almaya balamadan nce istenecek.

Gvenlik raporu hazrlama ykmll bulunan iveren, hazrlad gvenlik raporlarnn ierik ve yeterliliinin Bakanlka incelenmesinden sonra iyerlerini iletmeye aabilecek.

Bylece muhtemel endstriyel kazalarn engellenmesine ynelik nleyici almalarn yaplmas ve muhtemel kazalarda meydana gelebilecek byk lekli kayplardan korunmas salanacak.


18 DAR YAPTIRIMLAR ETKNLETRLYOR

yerlerindeki alma hayatnn teftiinde, i sal ve gvenlii koullarnn iyiletirilmesi iin i mfettileri grev alacak. Kanuna aykrln tespiti durumunda, idari para cezalar daha caydrc halde uygulanacak.

veren, i gvenlii uzman veya iyeri hekimi grevlendirmediinde her bir kii iin 5.000 lira ceza deyecek. Aykrln devam ettii her ay iin de ayn miktar uygulanacak.

Risk deerlendirmesi yapmayan iverene 3.000 lira, aykrln devam ettii her ay iin 4.500 lira idari para cezas uygulanacak.

verenin i kazas veya meslek hastaln SGKya bildirmemesinin cezas da 2.000 lira olacak.

Byk kaza nleme politika belgesi hazrlamayan iverene 50.000 lira idari para cezas verilecek.

30


19 KANUN AAMALI OLARAK UYGULANACAK

Kanunun; iyerlerinde i gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personeli grevlendirilmesi gibi baz hkmleri aamal olarak hayata geirilecek.

Kamu kurumlar ile 50den az alan olan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde i sal ve gvenlii profesyonelleri, Temmuz 2014ten itibaren greve balayacak.

50den az alan olan, tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde i sal ve gvenlii profesyonelleri Temmuz 2013ten itibaren grev alacak.


VEREN AISINDAN GETRDKLER

sal ve gvenlii koullarn iyiletirme ve bunun srekliliini salama.

alann salk ve gvenlik ynnden ie uygunluunu dikkate alma.

Risk deerlendirme raporlarn da gz nnde bulundurarak genel bir nleme politikas gelitirme.

Mesleki risklerin nlenmesi iin, eitim ve bilgi verilmesi dhil her trl tedbiri alma.

alma ortamnda gerekli kontrol, lm, inceleme ve aratrmalar yaptrma.

zleme, denetleme ve uygunsuzluklar giderme.

alanlarn hayati tehlike bulunan yerlere girmemesi iin gerekli tedbirleri alma.

Ayn alma alann birden fazla iverenin paylamas durumunda koordinasyon salama.

32


ALIANLAR AISINDAN GETRDKLER

Say snr olmakszn i sal ve gvenlii hizmetlerinden yararlanma.

yerlerindeki i sal ve gvenlii almalar ile ilgili gr verme ve aktif katlm salayabilme.

Ciddi ve yakn tehlike ile kar karya kalmas durumunda, gerekli tedbirler alnncaya kadar almaktan kanma.

sal ve gvenlii konularnda eitim alp, bilgilenme.

sal ve gvenlii konularnda temsil edilme.

Kendisinin ve alma arkadalarnn salk ve gvenliklerini tehlikeye drmeme.

Kendilerine verilen retim ve korunmayla ilgili tm ara ve donanmlar doru kullanma.


TABLO VE STATSTKLER

34

1995 - 2010 TRKYEDE KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI

MESLEK

YZBN

YZBN

KAZASI

HASTALII

DE

YZBN

MESLEK

DE

SEBEBYLE

SEBEBYLE

TOPLAM

LML

DE

KAZASI

HASTALII

KAZASI

LM

LM

LM

KAZASI

LM

YILLAR

SAYISI

SAYISI

SAYISI

ORANI

SAYISI

SAYISI

SAYISI

ORANI

ORANI

1995

4.410.744

87.960

975

1.994

798

121

919

18,1

20,8

1996

4.624.330

86.807

1.115

1.877

1.296

196

1.492

28,0

32,3

1997

5.066.745

98.318

1.055

1.940

1.282

191

1.473

25,3

29,1

1998

5.558.582

91.895

1.400

1.653

1.094

158

1.252

19,7

22,5

1999

5.832.215

77.955

1.025

1.336

1.165

168

1.333

19,9

22,9

2000

5.254.125

74.847

803

1.424

1.167

6

1.173

22,2

22,3

2001

4.886.881

ALIMA

72.367

883

1.480

1.002

6

1.008

20,5

20,6

2003

5.615.238

76.668

440

1.365

810

1

811

14,4

14,4

2002

5.223.283

72.344

601

1.385

872

6

878

16,7

16,8

VE

2004

6.181.251

83.830

384

1.356

841

2

843

13,6

13,6

SOSYAL

2005

6.918.605

73.923

519

1.068

1.072

24

1.096

15,5

15,8

GVENLK

2006

7.818.642

79.027

574

1.011

1.592

9

1.601

20,4

20,5

2007

8.505.390

80.602

1.208

948

1.043

1

1.044

12,2

12,3

BAKANLII

2008

8.802.989

72.963

539

829

865

1

866

9,8

9,8

2009

9.030.202

64.316

429

712

1.171

0

1.171

13,0

13,0

2010

10.030.810

62.903

533

627

1.444

10

1.454

14,4

14,5


35

EUROSTAT VERLERNE GRE 100 BNDE LML KAZASI ORANLARI (2002-2007)

2002

2003

2004

2005

2006

2007

Trkiye (SGK Verisi)

16.6

14.4

13.6

15.5

20.3

12.3

EU (15 lke)

2.5

2.5

2.4

2.3

2.4

2.1

Belika

2.6

2.4

2.9

2.6

2.6

2.5

Danimarka

2.0

1.8

1.1

2.2

2.7

2.0

Almanya

2.5

2.3

2.2

1.8

2.1

1.8

rlanda

2.6

3.2

2.2

3.1

2.1

1.7

Yunanistan

3.8

3.0

2.5

1.6

3.8

---

spanya

4.3

3.7

3.2

3.5

3.5

2.3

Fransa

2.6

2.8

2.7

2.0

3.4

2.2

talya

2.1

2.8

2.5

2.6

2.9

2.5

Lksemburg

2.4

3.2

---

2.6

1.7

---

Hollanda

1.9

2.0

1.8

1.6

1.7

---

Avusturya

5.1

4.8

5.4

4.8

4.2

3.8

Portekiz

7.6

6.7

6.3

6.5

5.2

6.3

Finlandiya

2.0

1.9

2.5

2.0

1.5

1.3

sve

1.2

1.2

1.1

1.7

1.5

1.4

ngiltere

1.4

1.1

1.4

1.4

1.3

1.3

Norve

3.1

3.2

3.8

2.5

2.8

1.0

svire

---

---

4.1

2.5

3.0

3.3

Kaynak: (http://epp.eurostat.ec.europa.eu)

36


TRKYEDE KOBLER VE KAZALARI

1 ila 49 alan olan iyerlerinin dier iyerlerine oran

2%

98%

1 ila 49 alan olan iyerleri

1.300.403

50 ve zeri alan olan iyerleri

25.346

Daha nce i sal ve gvenlii profesyoneli altrma zorunluluu olmayan kk iletmelerin kanun kapsamna alnmas, kazalarn nlenmesi iin hayati nem arz ediyor.

1 ila 49 alan olan iyerlerindeki i kazalarnn dier iyerlerindeki i kazalarna oran

1 ila 49 alan olan iyerleri

44%

56%

35.430

50 ve zeri alan olan iyerleri

27.472


SALII VE GVENL KANUNU

Kanun No. 6331

Kabul Tarihi: 20/6/2012

38


BRNC BLM

Ama, Kapsam ve Tanmlar

Ama

MADDE 1

Bu Kanunun amac; iyerlerinde i sal ve gvenliinin sa-lanmas ve mevcut salk ve gvenlik artlarnn iyiletirilmesi iin iveren ve alanlarn grev, yetki, sorumluluk, hak ve y-kmllklerini dzenlemektir.

Kapsam ve istisnalar

MADDE 2

Bu Kanun; kamu ve zel sektre ait btn ilere ve iyerlerine, bu iyerlerinin iverenleri ile iveren vekillerine, rak ve staj-yerler de dhil olmak zere tm alanlarna faaliyet konular-na baklmakszn uygulanr.

Ancak aada belirtilen faaliyetler ve kiiler hakknda bu Ka-nun hkmleri uygulanmaz:

Fabrika, bakm merkezi, dikimevi ve benzeri iyerlerindeki-ler hari Trk Silahl Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli stihbarat Tekilat Mstearlnn faaliyetleri.

Afet ve acil durum birimlerinin mdahale faaliyetleri.Ev hizmetleri.

)alan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabna mal ve hizmet retimi yapanlar.

Hkml ve tutuklulara ynelik infaz hizmetleri srasnda, iyiletirme kapsamnda yaplan iyurdu, eitim, gvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri.


Tanmlar

MADDE 3

Bu Kanunun uygulanmasnda;

Bakanlk: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln,

alan: Kendi zel kanunlarndaki statlerine baklmaks-zn kamu veya zel iyerlerinde istihdam edilen gerek ki-iyi,

alan temsilcisi: sal ve gvenlii ile ilgili almalara

katlma, almalar izleme, tedbir alnmasn isteme, teklif-lerde bulunma ve benzeri konularda alanlar temsil et-meye yetkili alan,

)Destek eleman: Asli grevinin yannda i sal ve gven-lii ile ilgili nleme, koruma, tahliye, yangnla mcadele, ilk yardm ve benzeri konularda zel olarak grevlendirilmi uygun donanm ve yeterli eitime sahip kiiyi,

Eitim kurumu: gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personelinin eitimlerini vermek zere Bakanlka yetkilendirilen kamu kurum ve kurulularn, niversiteleri ve Trk Ticaret Kanununa gre faaliyet gsteren irketler tarafndan kurulan messeseleri,

Gen alan: Onbe yan bitirmi ancak onsekiz yan doldurmam alan,

gvenlii uzman: sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Bakanlka yetkilendirilmi, i gvenlii uz-manl belgesine sahip mhendis, mimar veya teknik ele-man,

kazas: yerinde veya iin yrtm nedeniyle meydana

gelen, lme sebebiyet veren veya vcut btnln ru-hen ya da bedenen zre uratan olay,

)veren: alan istihdam eden gerek veya tzel kii yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurulular,

40


yeri: Mal veya hizmet retmek amacyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile alann birlikte rgtlendii, ive-renin iyerinde rettii mal veya hizmet ile nitelik ynn-den ball bulunan ve ayn ynetim altnda rgtlenen iyerine bal yerler ile dinlenme, ocuk emzirme, yemek, uyku, ykanma, muayene ve bakm, beden ve mesleki ei-

tim yerleri ve avlu gibi dier eklentiler ve aralar da ieren organizasyonu,

)yeri hekimi: sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Bakanlka yetkilendirilmi, iyeri hekimlii belgesi-ne sahip hekimi,

yeri salk ve gvenlik birimi: yerinde i sal ve g-venlii hizmetlerini yrtmek zere kurulan, gerekli dona-nm ve personele sahip olan birimi,

Konsey: Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyini,Kurul: sal ve gvenlii kurulunu,

Meslek hastal: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya kan hastal,

Ortak salk ve gvenlik birimi: Kamu kurum ve kurulular, organize sanayi blgeleri ile Trk Ticaret Kanununa gre faaliyet gsteren irketler tarafndan, iyerlerine i sal ve gvenlii hizmetlerini sunmak zere kurulan gerekli do-nanm ve personele sahip olan ve Bakanlka yetkilendiri-len birimi,

nleme: yerinde yrtlen ilerin btn safhalarnda i sal ve gvenlii ile ilgili riskleri ortadan kaldrmak veya azaltmak iin planlanan ve alnan tedbirlerin tmn,

Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayp, yaralanma ya da baka zararl sonu meydana gelme ihtimalini,

)Risk deerlendirmesi: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske


dnmesine yol aan faktrler ile tehlikelerden kaynakla-nan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlatrlmas amacyla yaplmas gerekli almalar,

Tehlike: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek, a-lan veya iyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme

potansiyelini,

Tehlike snf: sal ve gvenlii asndan, yaplan iin zellii, iin her safhasnda kullanlan veya ortaya kan maddeler, i ekipman, retim yntem ve ekilleri, alma ortam ve artlar ile ilgili dier hususlar dikkate alnarak i-yeri iin belirlenen tehlike grubunu,

Teknik eleman: Teknik retmen, fiziki ve kimyager unva-nna sahip olanlar ile niversitelerin i sal ve gvenlii program mezunlarn,

)yeri hemiresi: 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayl Hemirelik Kanununa gre hemirelik mesleini icra etmeye yetkili, i sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Ba-kanlka yetkilendirilmi iyeri hemirelii belgesine sahip hemire/salk memurunu,

ifade eder.

veren adna hareket eden, iin ve iyerinin ynetiminde g-rev alan iveren vekilleri, bu Kanunun uygulanmas bakmn-dan iveren saylr.

42


KNC BLM

veren ile alanlarn Grev, Yetki ve Ykmllkleri

verenin genel ykmll

MADDE 4

veren, alanlarn ile ilgili salk ve gvenliini salamakla ykml olup bu erevede;

Mesleki risklerin nlenmesi, eitim ve bilgi verilmesi dhil her trl tedbirin alnmas, organizasyonun yaplmas, ge-rekli ara ve gerelerin salanmas, salk ve gvenlik ted-birlerinin deien artlara uygun hale getirilmesi ve mev-cut durumun iyiletirilmesi iin almalar yapar.

yerinde alnan i sal ve gvenlii tedbirlerine uyulup uyulmadn izler, denetler ve uygunsuzluklarn gideril-mesini salar.

Risk deerlendirmesi yapar veya yaptrr.

)alana grev verirken, alann salk ve gvenlik y-nnden ie uygunluunu gz nne alr.

Yeterli bilgi ve talimat verilenler dndaki alanlarn ha-yati ve zel tehlike bulunan yerlere girmemesi iin gerekli tedbirleri alr.

yeri dndaki uzman kii ve kurululardan hizmet alnmas, iverenin sorumluluklarn ortadan kaldrmaz.

alanlarn i sal ve gvenlii alanndaki ykmllkleri, iverenin sorumluluklarn etkilemez.

veren, i sal ve gvenlii tedbirlerinin maliyetini alan-lara yanstamaz.


Risklerden korunma ilkeleri

MADDE 5

verenin ykmllklerinin yerine getirilmesinde aadaki ilkeler gz nnde bulundurulur:Risklerden kanmak.Kanlmas mmkn olmayan riskleri analiz etmek.Risklerle kaynanda mcadele etmek.

)in kiilere uygun hale getirilmesi iin iyerlerinin tasarm ile i ekipman, alma ekli ve retim metotlarnn sei-minde zen gstermek, zellikle tekdze alma ve re-tim temposunun salk ve gvenlie olumsuz etkilerini nlemek, nlenemiyor ise en aza indirmek.

Teknik gelimelere uyum salamak.

Tehlikeli olan, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla de-itirmek.

Teknoloji, i organizasyonu, alma artlar, sosyal ilikiler ve alma ortam ile ilgili faktrlerin etkilerini kapsayan tu-tarl ve genel bir nleme politikas gelitirmek.

Toplu korunma tedbirlerine, kiisel korunma tedbirlerine gre ncelik vermek.

) alanlara uygun talimatlar vermek.

sal ve gvenlii hizmetleri

MADDE 6

Mesleki risklerin nlenmesi ve bu risklerden korunulmasna ynelik almalar da kapsayacak, i sal ve gvenlii hiz-metlerinin sunulmas iin iveren;

alanlar arasndan i gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personeli grevlendirir. alanlar arasnda belirlenen niteliklere sahip personel bulunmamas hlin-de, bu hizmetin tamamn veya bir ksmn ortak salk ve

44


gvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. An-cak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmas hlinde, tehlike snf ve alan says dikkate alnarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi stlenebilir.

Grevlendirdikleri kii veya hizmet ald kurum ve kuru-lularn grevlerini yerine getirmeleri amacyla ara, gere, mekn ve zaman gibi gerekli btn ihtiyalarn karlar.

yerinde salk ve gvenlik hizmetlerini yrtenler arasn-

da i birlii ve koordinasyonu salar.

)Grevlendirdikleri kii veya hizmet ald kurum ve kuru-lular tarafndan i sal ve gvenlii ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazl olarak bildirilen tedbirleri yerine geti-rir.

alanlarn salk ve gvenliini etkiledii bilinen veya et-kilemesi muhtemel konular hakknda; grevlendirdikleri kii veya hizmet ald kurum ve kurulular, baka iyer-lerinden almak zere kendi iyerine gelen alanlar ve bunlarn iverenlerini bilgilendirir.

4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanunu kapsamnda-ki kamu kurum ve kurulular; i sal ve gvenlii hizmetleri-ni, Salk Bakanlna ait dner sermayeli kurululardan doru-dan alabilecei gibi 4734 sayl Kanun hkmleri erevesinde de alabilir.

Tam sreli iyeri hekimi grevlendirilen iyerlerinde, dier sa-lk personeli grevlendirilmesi zorunlu deildir.


sal ve gvenlii hizmetlerinin desteklenmesi

MADDE 7

sal ve gvenlii hizmetlerinin yerine getirilmesi iin, Ba-kanlka aadaki artlarla destek salanabilir:

Kamu kurum ve kurulular hari ondan az alan bulu-nanlardan, ok tehlikeli ve tehlikeli snfta yer alan iyerleri faydalanabilir. Ancak, Bakanlar Kurulu, ondan az alan bulunanlardan az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinin de faydalanmasna karar verebilir.

Giderler, i kazas ve meslek hastal bakmndan ksa va-deli sigorta kollar iin toplanan primlerden kaynak aktarl-mak suretiyle, Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan finanse edilir.

Uygulamada, Sosyal Gvenlik Kurumu kaytlar esas alnr.

)Bu Kanun ve dier mevzuat gereince yaplan kontrol ve denetimlerde; istihdam ettii kiilerin sigortallk bildiri-minde bulunmad tespit edilen iverenlerden, tespit ta-rihine kadar yaplan demeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Gvenlik Kurumunca tahsil edilir ve bu durumdaki iveren-ler, salanan destekten yl sreyle faydalanamaz.

Uygulamaya ilikin olarak ortaya kabilecek tereddtle-ri gidermeye, uygulamay ynlendirmeye ve doabilecek sorunlar zmeye Bakanlk yetkilidir.

Aadaki konular ile bunlara ilikin usul ve esaslar, Maliye Ba-kanlnn uygun gr alnarak Bakanlka karlan ynet-melikle belirlenir:

sal ve gvenlii hizmetlerinin yerine getirilmesi iin salanacak destein uygulanmas.

Destek salanacak ondan az alan bulunan iyerlerinin zellikleri gz nnde bulundurularak; Sosyal Gvenlik

46


Kurumu tarafndan denecek i sal ve gvenlii hizmet bedellerinin tespiti, destek olunacak ksm ve denme ek-li.

c)Destekten faydalanabilecek iyerlerinin tamas gereken artlar.

) sal ve gvenlii hizmeti verecek kurulularn zellik-leri.

Etkinlik ve srekliliin salanmas amacyla; Bakanlk tarafn-dan Salk Bakanl, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve ilgili meslek kurulularyla i birlii yaplabilir.

yeri hekimleri ve i gvenlii uzmanlar

MADDE 8

yeri hekimi ve i gvenlii uzmanlarnn hak ve yetkileri, g-revlerini yerine getirmeleri nedeniyle kstlanamaz. Bu kiiler, grevlerini meslein gerektirdii etik ilkeler ve mesleki bam-szlk ierisinde yrtr.

yeri hekimi ve i gvenlii uzmanlar; grevlendirildikleri iyerlerinde i sal ve gvenliiyle ilgili alnmas gereken tedbirleri iverene yazl olarak bildirir; bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin iveren tarafndan yerine getiril-memesi hlinde, bu hususu Bakanln yetkili birimine bildirir.

Hizmet sunan kurulular ile iyeri hekimi ve i gvenlii uz-manlar, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesindeki ihmallerinden dolay, hizmet sunduklar iverene kar sorum-ludur.


alann lm veya maluliyetiyle sonulanacak ekilde vcut btnlnn bozulmasna neden olan i kazas veya meslek hastalnn meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iyeri hekimi veya i gvenlii uzmannn yetki belgesi askya alnr.

gvenlii uzmanlarnn grev alabilmeleri iin; ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde (A) snf, tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde en az (B) snf, az tehlikeli snfta yer alan iyerle-rinde ise en az (C) snf i gvenlii uzmanl belgesine sahip olmalar art aranr. Bakanlk, i gvenlii uzmanlarnn ve iye-ri hekimlerinin grevlendirilmesi konusunda sektrel alanda zel dzenleme yapabilir.

Belirlenen alma sresi nedeniyle iyeri hekimi ve i gvenli-i uzmannn tam sreli grevlendirilmesi gereken durumlar-da; iveren, iyeri salk ve gvenlik birimi kurar. Bu durumda, alanlarn tabi olduu kanun hkmleri sakl kalmak kaydy-la, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununa gre belirlenen haftalk alma sresi dikkate alnr.

Kamu kurum ve kurulularnda ilgili mevzuata gre altr-lan iyeri hekimi veya i gvenlii uzman olma niteliini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmalar artyla asli grevle-rinin yannda, belirlenen alma sresine riayet ederek al-makta olduklar kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve st yneticinin onay ile dier kamu kurum ve kurulularnda grevlendirilebilir. Bu ekilde grevlendirilecek personele, g-rev yapt her saat iin (200) gsterge rakamnn memur aylk katsays ile arpm tutarnda ilave deme, hizmet alan kurum tarafndan yaplr. Bu demeden damga vergisi hari herhan-gi bir kesinti yaplmaz. Bu durumdaki grevlendirmeye ilikin

48


ilave demelerde, gnlk mesai saatlerine bal kalmak kay-dyla, aylk toplam seksen saatten fazla olan grevlendirmeler dikkate alnmaz.

Kamu salk hizmetlerinde tam sreli almaya ilikin mevzu-at hkmleri sakl kalmak kaydyla, iyeri hekimlerinin ve dier salk personelinin iyeri salk ve gvenlik birimi ile ortak sa-lk ve gvenlik birimlerinde grevlendirilmelerinde ve hizmet verilen iyerlerinde alanlarla snrl olmak zere grevlerini yerine getirmelerinde, dier kanunlarn kstlayc hkmleri uygulanmaz.

Tehlike snfnn belirlenmesi

MADDE 9

yeri tehlike snflar; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Sosyal Si-gortalar ve Genel Salk Sigortas Kanununun 83 nc mad-desine gre belirlenen ksa vadeli sigorta kollar prim tarifesi de dikkate alnarak, Sal ve Gvenlii Genel Mdrnn Bakanlnda ilgili taraflarca oluturulan komisyonun grle-ri dorultusunda, Bakanlka karlacak tebli ile tespit edilir.

yeri tehlike snflarnn tespitinde, o iyerinde yaplan asl i dikkate alnr.

Risk deerlendirmesi, kontrol, lm ve aratrma

MADDE 10

veren, i sal ve gvenlii ynnden risk deerlendirmesi yapmak veya yaptrmakla ykmldr. Risk deerlendirmesi yaplrken aadaki hususlar dikkate alnr:

Belirli risklerden etkilenecek alanlarn durumu.


Kullanlacak i ekipman ile kimyasal madde ve mstahzar-larn seimi.

yerinin tertip ve dzeni.

)Gen, yal, engelli, gebe veya emziren alanlar gibi zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlarn durumu.

veren, yaplacak risk deerlendirmesi sonucu alnacak i sa-l ve gvenlii tedbirleri ile kullanlmas gereken koruyucu donanm veya ekipman belirler.

yerinde uygulanacak i sal ve gvenlii tedbirleri, alma ekilleri ve retim yntemleri; alanlarn salk ve gvenlik ynnden korunma dzeyini ykseltecek ve iyerinin idari ya-planmasnn her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmal-dr.

veren, i sal ve gvenlii ynnden alma ortamna ve alanlarn bu ortamda maruz kald risklerin belirlenmesine ynelik gerekli kontrol, lm, inceleme ve aratrmalarn ya-plmasn salar.

Acil durum planlar, yangnla mcadele ve ilk yardm

MADDE 11

veren;

alma ortam, kullanlan maddeler, i ekipman ile evre artlarn dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumla-r nceden deerlendirerek, alanlar ve alma evresini etkilemesi mmkn ve muhtemel acil durumlar belirler ve bunlarn olumsuz etkilerini nleyici ve snrlandrc tedbir-leri alr.

50


Acil durumlarn olumsuz etkilerinden korunmak zere ge-rekli lm ve deerlendirmeleri yapar, acil durum planla-rn hazrlar.

Acil durumlarla mcadele iin iyerinin bykl ve ta-d zel tehlikeler, yaplan iin nitelii, alan says ile iyerinde bulunan dier kiileri dikkate alarak; nleme, koruma, tahliye, yangnla mcadele, ilk yardm ve benzeri konularda uygun donanma sahip ve bu konularda eitim-

li yeterli sayda kiiyi grevlendirir, ara ve gereleri sala-yarak eitim ve tatbikatlar yaptrr ve ekiplerin her zaman hazr bulunmalarn salar.

)zellikle ilk yardm, acil tbbi mdahale, kurtarma ve yan-gnla mcadele konularnda, iyeri dndaki kurulularla irtibat salayacak gerekli dzenlemeleri yapar.

Tahliye

MADDE 12

Ciddi, yakn ve nlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi du-rumunda iveren;

alanlarn ii brakarak derhal alma yerlerinden ayrlp gvenli bir yere gidebilmeleri iin, nceden gerekli dzen-lemeleri yapar ve alanlara gerekli talimatlar verir.

Durumun devam etmesi hlinde, zorunluluk olmadka, gerekli donanma sahip ve zel olarak grevlendirilenler dndaki alanlardan ilerine devam etmelerini isteye-mez.

veren, alanlarn kendileri veya dier kiilerin gvenlii iin ciddi ve yakn bir tehlike ile karlatklar ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonularn n-lenmesi iin, bilgileri ve mevcut teknik donanmlar erevesin-


de mdahale edebilmelerine imkn salar. Byle bir durumda alanlar, ihmal veya dikkatsiz davranlar olmadka yaptkla-r mdahaleden dolay sorumlu tutulamaz.

almaktan kanma hakk

MADDE 13

Ciddi ve yakn tehlike ile kar karya kalan alanlar kurula, kurulun bulunmad iyerlerinde ise iverene bavurarak du-rumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alnmasna karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, iveren ise derhl kararn verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, a-lana ve alan temsilcisine yazl olarak bildirilir.

Kurul veya iverenin alann talebi ynnde karar vermesi hlinde alan, gerekli tedbirler alnncaya kadar almaktan kanabilir. alanlarn almaktan kand dnemdeki c-reti ile kanunlardan ve i szlemesinden doan dier haklar sakldr.

alanlar ciddi ve yakn tehlikenin nlenemez olduu durum-larda birinci fkradaki usule uymak zorunda olmakszn iyerini veya tehlikeli blgeyi terk ederek belirlenen gvenli yere gider. alanlarn bu hareketlerinden dolay haklar kstlanamaz.

szlemesiyle alanlar, talep etmelerine ramen gerekli tedbirlerin alnmad durumlarda, tabi olduklar kanun h-kmlerine gre i szlemelerini feshedebilir. Toplu szleme veya toplu i szlemesi ile alan kamu personeli, bu madde-ye gre almad dnemde fiilen alm saylr.

52


Bu Kanunun 25 inci maddesine gre iyerinde iin durdurul-mas hlinde, bu madde hkmleri uygulanmaz.

kazas ve meslek hastalklarnn kayt ve bildirimi

MADDE 14

veren;

Btn i kazalarnn ve meslek hastalklarnn kaydn tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporlar d-zenler.

yerinde meydana gelen ancak yaralanma veya lme ne-den olmad halde iyeri ya da i ekipmannn zarara u-ramasna yol aan veya alan, iyeri ya da i ekipmann zarara uratma potansiyeli olan olaylar inceleyerek bunlar ile ilgili raporlar dzenler.

veren, aadaki hallerde belirtilen srede Sosyal Gvenlik Kurumuna bildirimde bulunur: kazalarn kazadan sonraki i gn iinde.

Salk hizmeti sunucular veya iyeri hekimi tarafndan kendisine bildirilen meslek hastalklarn, rendii tarih-ten itibaren i gn iinde.

yeri hekimi veya salk hizmeti sunucular; meslek hastal n tans koyduklar vakalar, Sosyal Gvenlik Kurumu tarafn-dan yetkilendirilen salk hizmeti sunucularna sevk eder.

Salk hizmeti sunucular kendilerine intikal eden i kazalarn, yetkilendirilen salk hizmeti sunucular ise meslek hastal tans koyduklar vakalar en ge on gn iinde Sosyal Gvenlik Kurumuna bildirir.


Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar, Salk Ba-kanlnn uygun gr alnarak Bakanlka belirlenir.

Salk gzetimi

MADDE 15

veren;

alanlarn iyerinde maruz kalacaklar salk ve gvenlik risklerini dikkate alarak salk gzetimine tabi tutulmalar-n salar.

Aadaki hallerde alanlarn salk muayenelerinin ya-plmasn salamak zorundadr:e girilerinde. deiikliinde.

kazas, meslek hastal veya salk nedeniyle tekrar-lanan iten uzaklamalarndan sonra ie dnlerinde talep etmeleri hlinde.

in devam sresince, alann ve iin nitelii ile iyeri-nin tehlike snfna gre Bakanlka belirlenen dzenli aralklarla.

Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde alacak-lar, yapacaklar ie uygun olduklarn belirten salk raporu ol-madan ie balatlamaz.

Bu Kanun kapsamnda alnmas gereken salk raporlar, iyeri salk ve gvenlik biriminde veya hizmet alnan ortak salk ve gvenlik biriminde grevli olan iyeri hekiminden alnr. Ra-porlara itirazlar Salk Bakanl tarafndan belirlenen hakem hastanelere yaplr, verilen kararlar kesindir.

54


Salk gzetiminden doan maliyet ve bu gzetimden kay-nakl her trl ek maliyet iverence karlanr, alana yans-tlamaz.

Salk muayenesi yaptrlan alann zel hayat ve itibarnn korunmas asndan salk bilgileri gizli tutulur.

alanlarn bilgilendirilmesi

MADDE 16

yerinde i sal ve gvenliinin salanmas ve srdrlebil-mesi amacyla iveren, alanlar ve alan temsilcilerini iye-rinin zelliklerini de dikkate alarak aadaki konularda bilgi-lendirir:

yerinde karlalabilecek salk ve gvenlik riskleri, koru-yucu ve nleyici tedbirler.

Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.

lk yardm, olaan d durumlar, afetler ve yangnla mca-dele ve tahliye ileri konusunda grevlendirilen kiiler.

veren;

12 nci maddede belirtilen ciddi ve yakn tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan btn alanlar, tehlikeler ile bunlardan doan risklere kar alnm ve alnacak tedbirler hakknda derhal bilgilendirir.

Baka iyerlerinden almak zere kendi iyerine gelen alanlarn birinci fkrada belirtilen bilgileri almalarn sa-lamak zere, sz konusu alanlarn iverenlerine gerekli bilgileri verir.


Risk deerlendirmesi, i sal ve gvenlii ile ilgili koru-yucu ve nleyici tedbirler, lm, analiz, teknik kontrol, kaytlar, raporlar ve teftiten elde edilen bilgilere, destek elemanlar ile alan temsilcilerinin ulamasn salar.

alanlarn eitimi

MADDE 17

veren, alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerini almasn salar. Bu eitim zellikle; ie balamadan nce, alma yeri veya i deiikliinde, i ekipmannn deimesi hlinde veya yeni teknoloji uygulanmas hlinde verilir. Eitimler, deien ve ortaya kan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiin-de ve dzenli aralklarla tekrarlanr.

alan temsilcileri zel olarak eitilir.

Mesleki eitim alma zorunluluu bulunan tehlikeli ve ok teh-likeli snfta yer alan ilerde, yapaca ile ilgili mesleki eitim aldn belgeleyemeyenler altrlamaz.

kazas geiren veya meslek hastalna yakalanan alana ie balamadan nce, sz konusu kazann veya meslek hastal-nn sebepleri, korunma yollar ve gvenli alma yntemleri ile ilgili ilave eitim verilir. Ayrca, herhangi bir sebeple alt ay-dan fazla sreyle iten uzak kalanlara, tekrar ie balatlmadan nce bilgi yenileme eitimi verilir.

Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde; yaplacak ilerde karlalacak salk ve gvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatlar ieren eitimin alndna dair belge olmak-

56


szn, baka iyerlerinden almak zere gelen alanlar ie balatlamaz.

Geici i ilikisi kurulan iveren, i sal ve gvenlii risklerine kar alana gerekli eitimin verilmesini salar.

Bu madde kapsamnda verilecek eitimin maliyeti alanlara yanstlamaz. Eitimlerde geen sre alma sresinden say-lr. Eitim srelerinin haftalk alma sresinin zerinde olmas hlinde, bu sreler fazla srelerle alma veya fazla alma olarak deerlendirilir.

alanlarn grlerinin alnmas ve katlmlarnn salanmas

MADDE 18

veren, gr alma ve katlmn salanmas konusunda, al-anlara veya iki ve daha fazla alan temsilcisinin bulunduu iyerlerinde varsa iyeri yetkili sendika temsilcilerine yoksa a-lan temsilcilerine aadaki imknlar salar:

sal ve gvenlii ile ilgili konularda grlerinin aln-mas, teklif getirme hakknn tannmas ve bu konulardaki grmelerde yer alma ve katlmlarnn salanmas.

Yeni teknolojilerin uygulanmas, seilecek i ekipman, a-lma ortam ve artlarnn alanlarn salk ve gvenlii-ne etkisi konularnda grlerinin alnmas.

veren, destek elemanlar ile alan temsilcilerinin aadaki konularda nceden grlerinin alnmasn salar:

yerinden grevlendirilecek veya iyeri dndan hizmet al-nacak iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier personel ile ilk yardm, yangnla mcadele ve tahliye ileri iin kiile-rin grevlendirilmesi.


Risk deerlendirmesi yaplarak, alnmas gereken koruyu-cu ve nleyici tedbirlerin ve kullanlmas gereken koruyucu donanm ve ekipmann belirlenmesi.

Salk ve gvenlik risklerinin nlenmesi ve koruyucu hiz-

metlerin yrtlmesi.

) alanlarn bilgilendirilmesi.

alanlara verilecek eitimin planlanmas.

alanlarn veya alan temsilcilerinin, iyerinde i sal ve gvenlii iin alnan nlemlerin yetersiz olduu durumlarda veya tefti srasnda, yetkili makama bavurmalarndan dolay haklar kstlanamaz.

alanlarn ykmllkleri

MADDE 19

alanlar, i sal ve gvenlii ile ilgili aldklar eitim ve ive-renin bu konudaki talimatlar dorultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptklar iten etkilenen dier alan-larn salk ve gvenliklerini tehlikeye drmemekle ykm-ldr.

alanlarn, iveren tarafndan verilen eitim ve talimatlar dorultusunda ykmllkleri unlardr:

yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tehlikeli madde, ta-ma ekipman ve dier retim aralarn kurallara uygun ekilde kullanmak, bunlarn gvenlik donanmlarn doru olarak kullanmak, keyfi olarak karmamak ve deitirme-mek.

Kendilerine salanan kiisel koruyucu donanm doru kul-lanmak ve korumak.

yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tesis ve binalarda

58


salk ve gvenlik ynnden ciddi ve yakn bir tehlike ile karlatklarnda ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gr-dklerinde, iverene veya alan temsilcisine derhal haber vermek.

)Teftie yetkili makam tarafndan iyerinde tespit edilen noksanlk ve mevzuata aykrlklarn giderilmesi konusun-da, iveren ve alan temsilcisi ile i birlii yapmak.

Kendi grev alannda, i sal ve gvenliinin salanmas iin iveren ve alan temsilcisi ile i birlii yapmak.

alan temsilcisi

MADDE 20

veren; iyerinin deiik blmlerindeki riskler ve alan say-larn gz nnde bulundurarak dengeli dalma zen gster-mek kaydyla, alanlar arasnda yaplacak seim veya seimle belirlenemedii durumda atama yoluyla, aada belirtilen sa-ylarda alan temsilcisini grevlendirir:

ki ile elli arasnda alan bulunan iyerlerinde bir.Ellibir ile yz arasnda alan bulunan iyerlerinde iki.

Yzbir ile beyz arasnda alan bulunan iyerlerinde . ) Beyzbir ile bin arasnda alan bulunan iyerlerinde

drt.

Binbir ile ikibin arasnda alan bulunan iyerlerinde be.kibinbir ve zeri alan bulunan iyerlerinde alt.

Birden fazla alan temsilcisinin bulunmas durumunda ba temsilci, alan temsilcileri arasnda yaplacak seimle belirle-nir.

alan temsilcileri, tehlike kaynann yok edilmesi veya teh-likeden kaynaklanan riskin azaltlmas iin, iverene neride


bulunma ve iverenden gerekli tedbirlerin alnmasn isteme hakkna sahiptir.

Grevlerini yrtmeleri nedeniyle, alan temsilcileri ve des-tek elemanlarnn haklar kstlanamaz ve grevlerini yerine ge-tirebilmeleri iin iveren tarafndan gerekli imknlar salanr.

yerinde yetkili sendika bulunmas hlinde, iyeri sendika temsilcileri alan temsilcisi olarak da grev yapar.

NC BLM

Konsey, Kurul ve Koordinasyon

Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi

MADDE 21

lke genelinde i sal ve gvenlii ile ilgili politika ve stra-tejilerin belirlenmesi iin tavsiyelerde bulunmak zere Konsey kurulmutur.

Konsey, Bakanlk Mstearnn bakanlnda aada belirtilen yelerden oluur:

Bakanlk Sal ve Gvenlii Genel Mdr, alma Genel Mdr, Tefti Kurulu Bakan ve Sosyal Gvenlik Kurumu Bakanlndan bir genel mdr.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji, evre ve ehircilik, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gda, Tarm ve Hayvanclk, Kalknma, Mill Ei-tim ile Salk bakanlklarndan ilgili birer genel mdr.

Yksekretim Kurulu Bakanlndan bir yrtme kurulu yesi, Devlet Personel Bakanlndan bir bakan yardmc-s.

) veren, ii ve kamu grevlileri sendikalar st kurulula-

60


rnn en fazla yeye sahip ilk nden, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinden, Trkiye Esnaf ve Sanatkrlar Konfede-rasyonundan, Trk Tabipleri Birliinden, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birliinden ve Trkiye Ziraat Odalar Birliin-den konuyla ilgili veya grevli birer ynetim kurulu yesi.

htiya duyulmas hlinde Sal ve Gvenlii Genel M-drnn teklifi ve Konseyin karar ile belirlenen, i sal ve gvenlii konusunda faaliyet gsteren kurum veya ku-rululardan en fazla iki temsilci.

kinci fkrann (d) bendi kapsamnda belirlenen Konsey yeleri, iki yl iin seilir ve st ste iki olaan toplantya katlmaz ise ilgili kurum veya kuruluun yelii sona erer.

Konseyin sekretaryas, Sal ve Gvenlii Genel Mdrl-nce yrtlr.

Konsey, toplantya katlanlarn salt ounluu ile karar verir. Oylarn eitlii hlinde bakann oyu karar belirler. ekimser oy kullanlamaz.

Konsey ylda iki defa olaan toplanr. Bakann veya yelerin te birinin teklifi ile olaanst olarak da toplanabilir.

Konseyin alma usul ve esaslar Bakanlk tarafndan belirlenir.

sal ve gvenlii kurulu

MADDE 22

Elli ve daha fazla alann bulunduu ve alt aydan fazla sren srekli ilerin yapld iyerlerinde iveren, i sal ve gven-lii ile ilgili almalarda bulunmak zere kurul oluturur. ve-


ren, i sal ve gvenlii mevzuatna uygun kurul kararlarn uygular.

Alt aydan fazla sren asl iveren-alt iveren ilikisinin bulun-duu hallerde;

Asl iveren ve alt iveren tarafndan ayr ayr kurul olutu-rulmu ise, faaliyetlerin yrtlmesi ve kararlarn uygulan-mas konusunda i birlii ve koordinasyon asl iverence salanr.

Asl iveren tarafndan kurul oluturulmu ise, kurul olu-turmas gerekmeyen alt iveren, koordinasyonu salamak zere vekleten yetkili bir temsilci atar.

yerinde kurul oluturmas gerekmeyen asl iveren, alt iverenin oluturduu kurula i birlii ve koordinasyonu salamak zere vekleten yetkili bir temsilci atar.

)Kurul oluturmas gerekmeyen asl iveren ve alt iverenin toplam alan says elliden fazla ise, koordinasyonu asl iverence yaplmak kaydyla, asl iveren ve alt iveren ta-rafndan birlikte bir kurul oluturulur.

Ayn alma alannda birden fazla iverenin bulunmas ve bu iverenlerce birden fazla kurulun oluturulmas hlinde ive-renler, birbirlerinin almalarn etkileyebilecek kurul kararlar hakknda dier iverenleri bilgilendirir.

sal ve gvenliinin koordinasyonu

MADDE 23

Ayn alma alann birden fazla iverenin paylamas duru-munda iverenler; i hijyeni ile i sal ve gvenlii nlem-lerinin uygulanmasnda i birlii yapar, yaplan iin yaps gz nne alnarak mesleki risklerin nlenmesi ve bu risklerden

62


korunulmas almalarn koordinasyon iinde yapar, birbirle-rini ve alan temsilcilerini bu riskler konusunda bilgilendirir.

Birden fazla iyerinin bulunduu i merkezleri, i hanlar, sa-nayi blgeleri veya siteleri gibi yerlerde, i sal ve gvenlii konusundaki koordinasyon ynetim tarafndan salanr. Yne-tim, iyerlerinde i sal ve gvenlii ynnden dier iyerle-rini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almalar iin iverenleri uyarr. Bu uyarlara uymayan iverenleri Bakan-la bildirir.

DRDNC BLM

Tefti ve dari Yaptrmlar

Tefti, inceleme, aratrma, mfettiin yetki, ykmllk ve sorumluluu

MADDE 24

Bu Kanun hkmlerinin uygulanmasnn izlenmesi ve teftii, i sal ve gvenlii ynnden tefti yapmaya yetkili Bakanlk i mfettilerince yaplr. Bu Kanun kapsamnda yaplacak tef-ti ve incelemelerde, 4857 sayl Kanunun 92, 93, 96, 97 ve 107 nci maddeleri uygulanr.

Bakanlk, iyerlerinde i sal ve gvenlii konularnda lm, inceleme ve aratrma yapmaya, bu amala numune almaya ve eitim kurumlar ile ortak salk ve gvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya yetkilidir. Bu konularda yetkilen-dirilenler mmkn olduu kadar ii aksatmamak, iverenin ve iyerinin meslek srlar ile grdkleri ve rendikleri hususla-r tamamen gizli tutmakla ykmldr. Kontrol ve denetimin usul ve esaslar Bakanlka dzenlenir.


Askeri iyerleriyle yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinin denetim ve teftii konusu ve sonularna ait ilem-ler, Mill Savunma Bakanl ve Bakanlka birlikte hazrlanacak ynetmelie gre yrtlr.

in durdurulmas

MADDE 25

yerindeki bina ve eklentilerde, alma yntem ve ekillerin-de veya i ekipmanlarnda alanlar iin hayati tehlike olutu-ran bir husus tespit edildiinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin nitelii ve bu tehlikeden doabilecek riskin etkileyebilecei alan ile alanlar dikkate alnarak, iyerinin bir blmnde veya tamamnda i durdurulur. Ayrca ok tehlikeli snfta yer alan maden, metal ve yap ileri ile tehlikeli kimya-sallarla allan ilerin yapld veya byk endstriyel kaza-larn olabilecei iyerlerinde, risk deerlendirmesi yaplmam olmas durumunda i durdurulur.

sal ve gvenlii bakmndan teftie yetkili i mfet-tiinden oluan heyet, i sal ve gvenlii bakmndan tef-tie yetkili i mfettiinin tespiti zerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gn ierisinde iin dur-durulmasna karar verebilir. Ancak tespit edilen hususun acil mdahaleyi gerektirmesi hlinde; tespiti yapan i mfettii, heyet tarafndan karar alnncaya kadar geerli olmak kaydyla ii durdurur.

in durdurulmas karar, ilgili mlki idare amirine ve iyeri dos-yasnn bulunduu alma ve Kurumu il mdrlne bir gn iinde gnderilir. in durdurulmas karar, mlki idare ami-ri tarafndan yirmidrt saat iinde yerine getirilir. Ancak, tespit

64


edilen hususun acil mdahaleyi gerektirmesi nedeniyle veri-len iin durdurulmas karar, mlki idare amiri tarafndan ayn gn yerine getirilir.

veren, yerine getirildii tarihten itibaren alt i gn iinde, yetkili i mahkemesinde iin durdurulmas kararna itiraz ede-bilir. tiraz, iin durdurulmas kararnn uygulanmasn etkile-mez. Mahkeme itiraz ncelikle grr ve alt i gn iinde karara balar. Mahkeme karar kesindir.

verenin iin durdurulmasn gerektiren hususlarn giderildii-ni Bakanla yazl olarak bildirmesi hlinde, en ge yedi gn iinde iyerinde inceleme yaplarak iverenin talebi sonulan-drlr.

veren, iin durdurulmas sebebiyle isiz kalan alanlara c-retlerini demekle veya cretlerinde bir dklk olmamak zere meslek veya durumlarna gre baka bir i vermekle y-kmldr.

dari para cezalar ve uygulanmas

MADDE 26

Bu Kanunun;

4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) ve (b) bentlerinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene her bir ykmllk iin ayr ayr ikibin Trk Liras,

6 nc maddesinin birinci fkras gereince belirlenen nite-likte i gvenlii uzman veya iyeri hekimi grevlendirme-yen iverene grevlendirmedii her bir kii iin bebin Trk Liras, aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar, dier salk personeli grevlendirmeyen iverene ikibinbeyz


Trk Liras, aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar, ayn fkrann (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen ykml-lkleri yerine getirmeyen iverene her bir ihlal iin ayr ayr binbeyz Trk Liras, () bendine aykr hareket eden i-verene yerine getirilmeyen her bir tedbir iin ayr ayr bin Trk Liras,

8 inci maddesinin birinci ve altnc fkralarna aykr hareket eden iverene her bir ihlal iin ayr ayr binbeyz Trk Li-

ras,

)10 uncu maddesinin birinci fkrasna gre risk deerlendir-mesi yapmayan veya yaptrmayan iverene bin Trk Li-ras, aykrln devam ettii her ay iin drtbinbeyz Trk Liras, drdnc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene binbeyz Trk Liras,

11 ve 12 nci maddeleri hkmlerine aykr hareket eden i-verene, uyulmayan her bir ykmllk iin bin Trk Liras, aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar,

14 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilen ykml-lkleri yerine getirmeyen iverene her bir ykmllk iin ayr ayr binbeyz Trk Liras, ikinci fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene ikibin Trk Li-ras, drdnc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen salk hizmeti sunucular veya yetkilendirilen salk hizmeti sunucularna ikibin Trk Liras,

15 inci maddesinin birinci ve ikinci fkralarnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, salk gze-timine tabi tutulmayan veya salk raporu alnmayan her alan iin bin Trk Liras,

16 nc maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getir-meyen iverene, bilgilendirilmeyen her bir alan iin bin Trk Liras,

66


)17 nci maddesinin bir ila yedinci fkralarnda belirtilen y-kmllkleri yerine getirmeyen iverene her bir alan iin bin Trk Liras,

h) 18 inci maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getir-meyen iverene, her bir aykrlk iin ayr ayr bin Trk Liras, ) 20 nci maddesinin birinci ve drdnc fkralarnda belir-tilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene bin Trk Liras, nc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine

getirmeyen iverene binbeyz Trk Liras,

22 nci maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getir-meyen iverene her bir aykrlk iin ayr ayr ikibin Trk Li-ras,

23 nc maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen bildirim y-kmllklerini yerine getirmeyen ynetimlere bebin Trk Liras,

24 nc maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen i sal ve gvenlii ile ilgili konularda lm, inceleme ve aratrma yaplmasna, numune alnmasna veya eitim kurumlar ile ortak salk ve gvenlik birimlerinin kontrol ve denetimi-nin yaplmasna engel olan iverene bebin Trk Liras,

25 inci maddesinde belirtilen ykmllklere gre iye-rinin bir blmnde veya tamamnda verilen durdurma kararna uymayarak durdurulan ii ynetmelikte belirtilen artlar yerine getirmeden devam ettiren iverene fiil ba-ka bir su olutursa dahi onbin Trk Liras, altnc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene ihlale urayan her bir alan iin bin Trk Liras, aykrln de-vam ettii her ay iin ayn miktar,

29 uncu maddesinde belirtilen; byk kaza nleme poli-tika belgesi hazrlamayan iverene ellibin Trk Liras, g-venlik raporunu hazrlayp Bakanln deerlendirmesine


sunmadan iyerini faaliyete geiren, iletilmesine Bakanlk-a izin verilmeyen iyerini aan veya durdurulan iyerinde faaliyete devam eden iverene seksenbin Trk Liras,

30 uncu maddesinde ngrlen ynetmeliklerde belirti-len ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, uyulma-yan her hkm iin tespit edildii tarihten itibaren aylk

olarak bin Trk Liras, idari para cezas verilir.

Bu Kanunda belirtilen idari para cezalar gerekesi belirtilmek suretiyle alma ve Kurumu il mdrnce verilir. Verilen idari para cezalar tebliinden itibaren otuz gn iinde denir. dari para cezalar tzel kiilii bulunmayan kamu kurum ve kurulular adna da dzenlenebilir.

Hkm bulunmayan haller ve muafiyet

MADDE 27

alanlarn tabi olduklar kanun hkmleri sakl kalmak kay-dyla, bu Kanunda hkm bulunmayan hallerde 4857 sayl Ka-nunun bu Kanuna aykr olmayan hkmleri uygulanr.

Bu Kanuna gre dzenlenen katlar damga vergisinden, i-lemler hartan mstesnadr.

Bakanlk, bu Kanuna gre yaplacak i ve ilemlere ait her trl belge veya bilgiyi, elektronik ve benzeri ortamlar zerinden is-teyebilir, arivleyebilir, bu ortamlar zerinden onay, yetki, bilgi ve belge verebilir.

68


BENC BLM

eitli ve Geici Hkmler

Bamllk yapan maddeleri kullanma yasa

MADDE 28

yerine, sarho veya uyuturucu madde alm olarak gelmek ve iyerinde alkoll iki veya uyuturucu madde kullanmak ya-saktr.

veren; iyeri eklentilerinden saylan ksmlarda, ne gibi haller-de, hangi zamanda ve hangi artlarla alkoll iki iilebileceini belirleme yetkisine sahiptir.

Aadaki alanlar iin alkoll iki kullanma yasa uygulan-maz:

Alkoll iki yaplan iyerlerinde alan ve iin gerei olarak retileni denetlemekle grevlendirilenler.

Kapal kaplarda veya ak olarak alkoll iki satlan veya iilen iyerlerinde iin gerei alkoll iki imek zorunda olanlar.

inin nitelii gerei mterilerle birlikte alkoll iki imek zorunda olanlar.

Gvenlik raporu veya byk kaza nleme politika belgesi

MADDE 29

letmeye balanmadan nce, byk endstriyel kaza oluabi-lecek iyerleri iin, iyerlerinin byklne gre byk kaza nleme politika belgesi veya gvenlik raporu iveren tarafn-dan hazrlanr.


Gvenlik raporu hazrlama ykmll bulunan iveren, ha-zrladklar gvenlik raporlarnn ierik ve yeterlilikleri Bakanlk-a incelenmesini mteakip iyerlerini iletmeye aabilir.

sal ve gvenlii ile ilgili eitli ynetmelikler

MADDE 30

Aadaki konular ile bunlara ilikin usul ve esaslar Bakanlka karlacak ynetmeliklerle dzenlenir:

lgili bakanlklarn gr alnarak, i sal ve gvenlii-nin salanmas, srdrlmesi ve mevcut durumun iyileti-rilmesi amacyla; iyeri bina ve eklentileri, i ekipman, iin her safhasnda kullanlan ve ortaya kan maddeler, al-ma ortam ve artlar, zel risk tayan i ekipman ve iler ile iyerleri, zel politika gerektiren gruplarn altrlma-s, iin zelliine gre gece almalar ve postalar hlinde almalar, salk kurallar bakmndan daha az allmas gereken iler, gebe ve emziren kadnlarn alma artla-r, emzirme odalar ve ocuk bakm yurtlarnn kurulmas veya dardan hizmet alnmas ve benzeri zel dzenleme gerektirebilecek konular ve bunlara bal bildirim ve izinler ile bu Kanunun uygulanmasna ynelik dier hususlar.

sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili olarak;

alan says ve tehlike snf gz nnde bulundurula-rak hangi iyerlerinde iyeri salk ve gvenlik biriminin kurulaca, bu birimlerin fiziki artlar ile birimlerde bu-lundurulacak donanm.

yeri salk ve gvenlik birimi ile ortak salk ve gven-lik biriminde grev alacak iyeri hekimi, i gvenlii uz-man ve dier salk personelinin nitelikleri, ie alnma-lar, grevlendirilmeleri, grev, yetki ve sorumluluklar, grevlerini nasl yrtecekleri, iyerinde alan says

70


ve iyerinin yer ald tehlike snf gz nnde bulun-durularak asgari alma sreleri, iyerlerindeki tehlikeli hususlar nasl bildirecekleri, sahip olduklar belgelere gre hangi iyerlerinde grev alabilecekleri.

sal ve gvenlii hizmeti sunacak kii, kurum ve kurulularn; grev, yetki ve ykmllkleri, belgelen-dirilmeleri ve yetkilendirilmeleri ile sunulacak hizmetler kapsamnda yer alan salk gzetimi ve salk raporlar, kurulularn fiziki artlar ile kurulularda bulundurula-cak personel ve donanm.

sal ve gvenlii hizmeti sunan kii, kurum ve ku-rululardan iyeri tehlike snf ve alan saysna gre; hangi artlarda hizmet alnaca, grevlendirilecek veya istihdam edilecek kiilerin says, iyerinde verile-cek hizmet sresi ve belirlenen grevleri hangi haller-de iverenin kendisinin stlenebilecei.

yeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk per-sonelinin eitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarna gre kimlerin hangi snf belge alabilecekleri, iyeri he-kimi, i gvenlii uzman ve dier salk personeli eiti-mi verecek kurumlarn belgelendirilmeleri, yetkilendi-rilmeleri ile eitim programlarnn ve bu programlarda grev alacak eiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eitimlerin sonunda yaplacak s-navlar ve dzenlenecek belgeler.

Risk deerlendirmesi ile ilgili olarak; risk deerlendirmesi-nin hangi iyerlerinde ne ekilde yaplaca, deerlendir-me yapacak kii ve kurulularn niteliklerinin belirlenmesi, gerekli izinlerin verilmesi ve izinlerin iptal edilmesi.

)Salk Bakanlnn gr alnarak, iverenlerin iyerlerin-de bu Kanun kapsamnda yapmakla ykml olduklar kii-


sel maruziyete ve alma ortamna ynelik gerekli kontrol, inceleme ve aratrmalar ile fiziksel, kimyasal ve biyolojik etmenlerle ilgili lm ve laboratuvar analizlerinin usul ve esaslar ile bu lm ve analizleri yapacak kii ve kurulula-rn niteliklerinin belirlenmesi, gerekli yetkilerin verilmesi ve verilen yetkilerin iptali ile yetkilendirme ve belgelendirme bedelleri.

Yaplan iin nitelii, alan says, iyerinin bykl, kul-lanlan, depolanan ve retilen maddeler, i ekipman ve i-yerinin konumu gibi hususlar dikkate alnarak acil durum planlarnn hazrlanmas, nleme, koruma, tahliye, ilk yar-dm ve benzeri konular ile bu konularda grevlendirilecek kiiler.

alanlara ve temsilcilerine verilecek eitimler, bu eitim-lerin belgelendirilmesi, i sal ve gvenlii eitimi vere-cek kii ve kurulularda aranacak nitelikler ile mesleki ei-tim alma zorunluluu bulunan iler.

Kurulun oluumu, grev ve yetkileri, alma usul ve esas-lar, birden ok kurul bulunmas hlinde bu kurullar arasn-daki koordinasyon ve i birlii.

ileri Bakanl ile mtereken, iyerlerinde iin durdurul-mas, hangi ilerde risk deerlendirmesi yaplmam olmas durumunda iin durdurulaca, durdurma sebeplerini gi-dermek iin mhrlerin geici olarak kaldrlmas, yeniden almaya izin verilme artlar, acil hallerde iin durdurul-masna karar verilinceye kadar geecek srede alnacak tedbirlerin uygulanmas.

)evre ve ehircilik Bakanl ile mtereken, byk ends-triyel kazalarn nlenmesi ve etkilerinin azaltlmas iin al-nacak tedbirler, byk endstriyel kaza oluabilecek iyer-lerinin belirlenmesi ve snflandrlmas, byk kaza nleme

72


politika belgesi veya gvenlik raporunun hazrlanmas ve uygulanmas, gvenlik raporunun olmamas, incelenmek zere Bakanla gnderilmemesi veya Bakanlka yetersiz bulunmas durumunda iin durdurulmas ve iin devamna izin verilmesi.

Birinci fkrann (b) bendine gre iyeri hekimi ve dier salk personeline dair karlan ynetmelikte yer alan iyeri hekimi ve dier salk personelinin eitim programlar, alma sre-leri, grev ve yetkilerine ilikin hususlarda Salk Bakanlnn uygun gr alnr.

Belgelendirme, ihtar ve iptaller

MADDE 31

sal ve gvenlii hizmeti sunan, lm ve analizleri yapan kii, kurum, kurulular ve eitim kurumlar ile ilgili olarak yet-kilendirme ve belgelendirme bedelleri, bu kii ve kurumlara getirilen kurallarn ihlali hlinde hafif, orta ve ar ihtar olarak kayda alnmas ile yetki belgelerinin geerliliinin dorudan veya ihtar puanlar esas alnarak askya alnmas ve iptaline dair usul ve esaslar Bakanlka belirlenir.

Deitirilen hkmler

MADDE 32

22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun;

7 nci maddesinin birinci fkrasnn son cmlesi aadaki ekilde deitirilmitir. Geici i ilikisi kurulan iveren ii-ye talimat verme hakkna sahiptir.

25 inci maddesinin birinci fkrasnn (II) numaral bendinin

alt bendinde yer alan veya 84 nc maddeye aykr hareket etmesi ibaresi , iyerine sarho yahut uyuturucu


madde alm olarak gelmesi ya da iyerinde bu maddeleri kullanmas eklinde deitirilmitir.

71 inci maddesinin nc fkrasnda geen hafif iler ibaresinden sonra gelmek zere , onalt yan doldurmu fakat onsekiz yan bitirmemi gen iilerin hangi eit i-lerde altrlabilecekleri ibaresi eklenmitir.

MADDE 33

13/12/1983 tarihli ve 190 sayl Genel Kadro ve Usul Hakknda Ka-nun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin alma ve Sos-yal Gvenlik Bakanlna ait blmnde yer alan Ba Mfettii unvanl kadrolar Bamfettii olarak deitirilmitir.

MADDE 34

Ekli (I), (II) ve (III) sayl listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin a-lma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ait blmne eklenmi, ekli (IV) sayl listede yer alan kadrolar iptal edilerek 190 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ait blmnden karlmtr.

MADDE 35

14/7/1965 tarihli ve 657 sayl Devlet Memurlar Kanununa ekli (II) sayl cetvelin 4. Babakanlk ve Bakanlklarda blmnde yer alan i Sal ve Gvenlii Ens. Md. ibaresi Sal ve G-venlii Enstit Mdr olarak deitirilmitir.

MADDE 36

9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl-nn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanuna aadaki ek madde eklenmitir.

74


Yayn zorunluluu

EK MADDE 2

Trkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile ulusal, blgesel ve yerel ya-yn yapan zel televizyon kurulular ve radyolar; ayda en az alt-m dakika i sal ve gvenlii, alma hayatnda kayt dln nlenmesi, sosyal gvenlik, ii ve iveren ilikileri konularnda uyarc ve eitici mahiyette yaynlar yapmak zorundadr. Bu yayn-lar, asgari otuz dakikas 17:00-22:00 saatleri arasnda olmak zere, 08:00-22:00 saatleri arasnda yaplr ve yaynlarn kopyalar her ay dzenli olarak Radyo ve Televizyon st Kuruluna teslim edilir. Bu saatler dnda yaplan yaynlar, aylk altm dakikalk sreye da-hil edilmez. Bu programlar, Bakanlk ve bal ve ilgili kurulular, Radyo ve Televizyon st Kurulu ile ilgili dier kamu kurum ve ku-rulular ile bilimsel kurulular, kamu kurumu niteliinde meslek kurulular veya sivil toplum kurulular tarafndan hazrlanr veya hazrlatlr. Hazrlanan programlarn, Bakanln olumlu gr alndktan sonra Radyo ve Televizyon st Kurulu tarafndan radyo ve televizyonlarda yaynlanmas salanr.

Bu madde kapsamnda yaplan yaynlar iin herhangi bir bedel denmez. Bu yaynlarn ve srelerinin denetimi Radyo ve Televiz-yon st Kurulunca yaplr.

Yrrlkten kaldrlan hkmler

MADDE 37

4857 sayl Kanunun aadaki hkmleri yrrlkten kaldrlm-tr:

2 nci maddesinin drdnc fkras.63 nc maddesinin drdnc fkras.69 uncu maddesinin drdnc, beinci ve altnc fkralar.

)77, 78, 79, 80, 81, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 95, 105 ve geici 2 nci maddeler.


4857 sayl Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (f) ben-dinde yer alan sal ve gvenlii hkmleri sakl kalmak ze-re ifadesi ile 98 inci maddesinin birinci fkrasnda yer alan 85 inci madde kapsamndaki iyerlerinde ise altrlan her ii iin bin Yeni Trk Liras, ifadesi metinden kartlmtr.

Atflar

GEC MADDE 1

Dier mevzuatta i sal ve gvenlii ile ilgili olarak 4857 sa-yl Kanuna yaplan atflar bu Kanuna yaplm saylr.

Mevcut ynetmelikler

GEC MADDE 2

4857 sayl Kanunun 77 nci, 78 inci, 79 uncu, 80 inci, 81 inci ve 88 inci maddelerine gre yrrle konulan ynetmeliklerin bu Kanuna aykr olmayan hkmleri, bu Kanunda ngrlen ynetmelikler yrrle girinceye kadar uygulanmaya devam olunur.

Salk raporlar

GEC MADDE 3

alanlar iin, 4857 sayl Kanun ve dier mevzuat gerei daha nce alnm bulunan periyodik salk raporlar sresi bitince-ye kadar geerlidir.

gvenlii uzman grevlendirme ykmll

GEC MADDE 4

Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde (A) snf belgeye sahip i gvenlii uzma-n grevlendirme ykmll, bu iyerlerinde Kanunun y-rrle girdii tarihten itibaren drt yl sreyle (B) snf belge-

76


ye sahip i gvenlii uzman grevlendirilmesi; tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ise (B) snf belgeye sahip i gvenlii uz-man grevlendirme ykmll, bu iyerlerinde Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren yl sreyle (C) snf belge-ye sahip i gvenlii uzman grevlendirilmesi kaydyla yerine getirilmi saylr.

Mevcut sertifika ve belgeler ile ihtar puanlar

GEC MADDE 5

Bu Kanunun yaym tarihinden nce Bakanlka verilen iyeri hekimlii, i gvenlii uzmanl ve iyeri hemiresi sertifikas veya belgesi ile Trk Tabipleri Birlii tarafndan verilen iyeri hekimlii sertifikas sahiplerinden belgeleri geersiz saylan-lar, mevcut belge veya sertifikalarn bu Kanunun yaymndan itibaren bir yl iinde Bakanlka dzenlenecek belge ile de-itirmeleri artyla bu Kanunla verilen btn hak ve yetkileri kullanabilirler. Ayn tarihten nce eitim kurumlarnca verilen iyeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitimlerini tamam-layanlardan eitimleri geersiz saylanlar ilgili mevzuata gre snava girmeye hak kazanrlar. Hak sahipliinin tespitinde Ba-kanlk kaytlar esas alnr.

Bu Kanunun yaym tarihinden nce haklarnda kesinlemi yarg karar bulunmayan eitim kurumu ve ortak salk ve g-venlik birimlerine uygulanan ihtar puanlar, kaytlarda yer alan haliyle yeni yaplacak dzenlemeye aktarlr.

yeri hekimlii yapan kurum tabiplerine yaplan cret demeleri

GEC MADDE 6

Kamu kurum ve kurulular ile mahalli idarelerde gerekleti-rilmi olan iyeri hekimlii creti demeleri nedeniyle kamu


grevlileri hakknda idari veya mali yarglama ve takibat ya-plamaz, balatlanlar ilemden kaldrlr, bu demeler geriye tahsil ve tazmin konusu edilemez.

GEC MADDE 7

Bu Kanunun yaym tarihinde Ba Mfettii kadrolarnda bu-lunanlar, hibir ileme gerek kalmakszn Bamfettii kadro-larna atanm saylr.

GEC MADDE 8

Bu Kanunun yaymland tarihte Sal ve Gvenlii Mer-kez Mdrlnde i Sal ve Gvenlii Enstit Mdr ile i Sal ve Gvenlii Enstit Mdr Yardmcs unvanl kadrolarda bulunanlarn grevleri, bu Kanunun yaymland tarihte sona erer ve bunlar en ge bir ay iinde derece ve ka-demelerine uygun dier kadrolara atanr. Bunlar, yeni bir kad-roya atanncaya kadar, eski kadrolarna ait aylk, ek gsterge ve her trl zam ve tazminatlar ile dier mali haklarn almaya devam eder. Sz konusu personelin atandklar tarih itibary-la eski kadrolarna ilikin olarak en son ayda aldklar aylk, ek gsterge, her trl zam ve tazminatlar, ek deme ve benzeri adlarla yaplan her trl demelerin (ilgili mevzuat uyarnca fiili almaya bal fazla mesai creti ve ek ders creti hari) toplam net tutarnn (bu tutar sabit bir deer olarak esas al-nr); yeni atandklar kadrolara ilikin olarak yaplan aylk, ek gsterge, her trl zam ve tazminatlar, ek deme ve benzeri adlarla yaplan her trl demelerin (ilgili mevzuat uyarnca fiili almaya bal fazla mesai creti ve ek ders creti hari) toplam net tutarndan fazla olmas hlinde aradaki fark tutar, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmakszn fark kapann-caya kadar ayrca tazminat olarak denir. Atandklar kadro un-

78


vanlarnda istee bal olarak herhangi bir deiiklik olanlarla kendi istekleriyle baka kurumlara atananlara fark tazminat denmesine son verilir.

Bu Kanuna ekli listelerde ihdas edilen kadrolardan bo bulu-nan 20 Sal ve Gvenlii Uzman, 100 Sal ve Gven-lii Uzman Yardmcs, 40 Memur, 40 Veri Hazrlama ve Kontrol letmeni ve 10 Mhendis kadrosuna, 21/12/2011 tarihli ve 6260 sayl 2012 yl Merkezi Ynetim Bte Kanundaki snrlamalara tabi olmadan 2012 yl iinde atama yaplabilir.

Yrrlk

MADDE 38

Bu Kanunun;

6, 7 ve 8 inci maddeleri;

Kamu kurumlar ile 50den az alan olan ve az tehli-keli snfta yer alan iyerleri iin yaym tarihinden itiba-ren iki yl sonra,

50den az alan olan tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin yaym tarihinden itibaren bir yl sonra,

Dier iyerleri iin yaym tarihinden itibaren alt ay sonra,

9, 31, 33, 34, 35, 36 ve 38 inci maddeleri ile geici 4, geici 5, geici 6, geici 7 ve geici 8 inci maddeleri yaym tarihin-de,

Dier maddeleri yaym tarihinden itibaren alt ay sonra, yrrle girer.

Yrtme

MADDE 39

(1) Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.


kanu leyes mineras turca

Documents