ГОЛЕМИ ШТЕТИ ВО ПОПЛАВЕНИТЕ ОПШТИНИ ВО ЗЕМЈАВА

DËME TË MËDHA NË KOMUNAT E PËRMBYTURA NË VEND

ЗАПОЧНА ПОДГОТВУВАЊЕТО НА НОВИОТ

СТРАТЕГИСКИ ПЛАН НА ЗЕЛС 2016-2020

FILLOI PËRGATITJA E PLANIT TË RI STRATEGJIK

TË BNJVL-SË 2016-2020

ГЛАСИЛОЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ

НА ЛОКАЛНАTA САМОУПРАВА

НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Jануари - ФевруариЈanar - Shkurt

2015

Г Л А С И Л О G A Z E T E..

G A Z E T ЁBASHKЁSIA E NJЁSIVE TЁ

VETЁQEVERISJES LOKALE TЁ

REPUBLIKЁS SË MAQEDONISЁ

2

Почитувани,

Со стартувањето на новата календарска година, ЗЕЛС започна со подготовките за изработка на значај-ни стратегиски документи, како и со активности во на-сока на поддршка на своите членки - сите единици на локалната власт во земјава. За жал, овој период ќе го запаметиме по поплавите што предизвикаа значителни штети во општините од источниот дел на земјава , како и во пелагонискиот крај, предизвикани од обилните вр-нежи на дожд и на снег во почетокот на месец февру-ари. ЗЕЛС веднаш покрена акција и апел за помош на општините во справувањето со водните стихии, како и помош за настраданите граѓани. Стручната служба на ЗЕЛС контактираше со локалните власти од критичните региони, се информираше за предизвиканите штети и за видот на помошта што им е потребна.

Во овој период се одржа првиот состанок на Комисијата за изра-ботка на Стратегиски план на ЗЕЛС за периодот 2016-2020 година. Со новиот петгодишен стратегиски документ ЗЕЛС ќе го продолжи континуираното надградување на мисијата и на визијата на Заедни-цата и на сите општини, во процесот на развивањето на децентрали-зацијата на власта во нашата земја. Како и претходните стратегиски документи и овој ќе се темели на потребите на локалните власти во земјава и во него ќе бидат имплементирани ставовите на градоначал-ниците, советниците и општинската администрација, поради што за-почна и спроведувањето на утврдената анкета.

Поголем број градоначалници, општински секретари и инспекто-ри, во просториите на ЗЕЛС одржаа средба со претставници од Ин-спекцискиот совет на Република Македонија, со кој ЗЕЛС минатата година склучи меморандум за соработка. Ова беше прва заедничка средба на која се дискутираше за предизвиците, но и начините за вос-поставување на меѓусебна координација и соработка, во насока на по-добрување на работата на инспекциските служби на локално ниво.

Во овој период, ЗЕЛС започна и неколку нови проекти. Се вклучи во регионалниот проект за утврдување на модел за паметен систем за пријавување проблеми во врска со општинските услуги од страна на граѓаните, насочен кон подобрување на квалитетот на услугите што ги даваат локалните власти во областа на комуналните надлежности. Исто така, ЗЕЛС прифати да биде дел од една поширока иницијатива за промоција и зајакнување на капацитетите на асоцијациите на ло-кални власти од земјите од регионот, во областа на енергетска ефи-касност. Во рамките на овој проект ЗЕЛС објави повик до сите општи-ни за доставување на апликации на проекти од оваа област.

Активностите за зајакнување на капацитетите на општинската администрација се реализираат во континуитет. Беше одржано со-ветување за одговорните лица за управување со човечки ресурси, за начинот на имплементирање на новите одредби од Законот за адми-нистративни службеници. Членови на Мрежата за енергетика и енер-гетска ефикасност, заедно со претставници од одделенијата за урба-низам од општините, дискутираа за последните измени во Законот за енергетика, кои се рефлектираа на постапката за доставување на документи за добивање на одобрение за градење. Беа реализирани и други презентации и обуки, а претставници од ЗЕЛС, во овој период го дадоа својот придонес и во подготвувањето на други документи и проекти, кои опфаќаа прашања од надлежност на локалната власт.

Со почит, Душица Перишиќ Извршен директор

тел. +389 (0) 2 30 99 033 / факс: +389 (0) 2 30 61 994ул. Копенхагенска бр. 5, п. фах 32, 1000 Скопје, Република Македонија

contact@zels.org.mk, www.zels.org.mkИзвршен директор на ЗЕЛС - Душица Перишиќ

Заменик извршен директор на ЗЕЛС - Ардита Дема - МехметиУреднички колегиум - Весна Арсовска - Динковска, Виктор Арнаудоски

Дизајн, подготовка за печатeње и печатење - Европа 92Лекторира - Момент мал; Превод - Арта Абази, Висар Полику и Валентина Трајко

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Të nderuar,

Me fillimin e vitit të ri kalendarik, BNJVL filloi me përgatitjet për hartimin e dokumenteve të rëndësishme strategjike si dhe me aktivitetet në drejtim të përkrahjes së anëtareve të saj - të gjitha njësitë e pushtetit lokal në vend. Për fat të keq, këtë periudhë do t’a kujtojmë me përmbytjet që shkaktuan dëme të konsiderueshme në komunat nga pjesa lindore e vendit dhe nga rajoni i Pellagonisë, të shkaktuara nga të reshurat intensive të shiut dhe të borës në fillim të muajit shkurt. BNJVL menjëherë ngreu aksion dhe apel për t’u ndihmuar komunave në menaxhimin me stuhitë ujore, si dhe ndihmë ndaj qytetarëve të dëmtuar. Shërbimi profesional

i BNJVL-së kontaktoi pushtetet lokale në rajonet kritike, u informuan për dëmet e shkaktuara edhe llojin e ndihmës së nevojshme.

Në këtë periudhë u mbajt mbledhja e parë e Komisionit për hartim të Planit strategjik të BNJVL-së që do të vazhdojë avancimin e misionit dhe vizionit të Bashkësisë dhe të të gjitha komunave, në procesin e zhvillimit të decentralizimit të pushtetit në vendin tonë. Si edhe dokumentet paraprake strategjike edhe dokumenti në fjalë do të themelohet në nevojat e pushteteve lokale në vend dhe në të do të implementohen qëndrimet e kryetarëve të komunave, këshilltarëve dhe administratës komunale, për ç’arsye filloi edhe zbatimi i sondazhit të përcaktuar.

Një numër më i madh i kryetarëve të komunave, sekretarëve dhe inspektorëve, në hapësirat e BNJVL-së mbajtën takim me përfaqësuesit e Këshillit inspektues të Republikës së Maqedonisë, me të cilin BNJVL vitin e kaluar lidhi memorandum për bashkëpunim. Ky ishte takimi i parë i përbashkët në të cilin u diskutua mbi sfidat, por edhe mënyrat e vendosjes së një koordinimi dhe bashkëpunimi, në drejtim të përmirësimit të punës së shërbimeve inspektuese në nivel lokal.

Në këtë periudhë BNJVL filloi edhe disa projekte të reja. U përfshi në projektin rajonal për përcaktimin e modelit për sistemin „Smart“ për paraqitjen e problemeve lidhur me shërbimet e komunave nga qytetarët, i dedikuar në përmirësimin e cilësisë së shërbimeve, të cilat ofrohen nga pushtetet lokale në fushën e kompetencave komunale. Gjithashtu, BNJVL pranoi të jetë pjesë e një iniciative më të gjerë për promovimin edhe përforcimin e kapaciteteve të asociacioneve të pushteteve lokale në vendet e rajonit, në fushën e efikasitetit energjetik. Në kuadër të këtij projekti BNJVL shpalli thirrje për të gjitha komunat që të dërgojnë aplikacione për projekte lidhur me këtë fushë.

Aktivitetet për përforcimin kapaciteteve të administratës komunale realizohen në vazhdimësi. U mbajt edhe këshillim për personat përgjegjës për menaxhim me resurset njerëzore, lidhur me mënyrën e implementimit të dispozitave të reja nga Ligji për nëpunës administrativ. Anëtarë të Rrjetit për energjetikë dhe efikasitet energjetik dhe përfaqësues nga seksionet për urbanizëm nga komunat diskutuan për ndryshimet e fundit të Ligjit për energjetikë, të cilat u reflektuan në procedurën për parashtrimin e dokumenteve për fitim të lejes për ndërtim. U realizuan edhe prezantime dhe trajnime të tjera, kurse përfaqësuesit e BNJVL-së, në këtë periudhë dhanë kontributin e tyre në përgatitjen e dokumenteve dhe projekteve të tjera, të cilat përfshijnë çështje nga kompetenca e pushtetit lokal.

Me respekt, Dushica Perishiq

Drejtor ekzekutiv

BASHKЁSIA E NJЁSIVE TЁ VETЁQEVERISJES LOKALE TЁ REPUBLIKЁS SЁ MAQEDONISЁtel. +389 (0)2 30 99 033 / fax: +389 (0)2 30 61 994rruga. Кopenhagenska nr. 5, F.P. 32, 1000 Shkup, Republika e Maqedonisёcontact@zels.org.mk, www.zels.org.mkDrejtor ekzekutiv i BNJVL-sё - Dushica PerishiqZёvendёs drejtor ekzekutiv - Ardita Dema - MehmetiBordi redaktues - Vesna Arsovska - Dinkovska, Viktor ArnaudoskiDizajnim, përgatitje për shtyp dhe shtypje - Evropa 92 Lektoron – Moment mall; Përkthim – Arta Abazi, Visar Poliku dhe Valentina Trajko

BNJVL u përfshi në realizimin e ri rajonal, „Modeli rajonal për sistemin „Smart“ për paraqitjen e problemeve lidhur me shërbimet komunave nga qytetarët“ si organizatë partnere nga Republika e Maqedonisë. Projekti në fjalë do të realizohet deri në fund të muajit korrik të këtij viti, e me implementimin e mëtejmë të rezultateve të fituara, duhet të mundësojnë kushte për përmirësimin e kualitetit të shërbimeve të komunave ndaj qytetarëve të tyre, inicim të përfshirjes më të madhe të qytetarëve në aktivitetet e pushtetit lokal, respektivisht zhvillimi i komunikimit të dyanshëm midis komunës dhe popullatës dhe sigurimi i një transparence më të madhe të komunës. Në fazën e parë të projektit duhet të përcaktohen gjendjet dhe mundësitë për zhvillimin e një modeli të këtillë, kushtet për vetëqëndrueshmërinë e tij si dhe përcaktimi i specifikimeve teknike për zhvillimin e sistemit „Smart“ që do të mundësohet bashkëpunim më intensiv i të gjitha organizatave partnere të përfshira.

BNJVL zyrtarisht, nga 18 dhjetor të vitit 2014, BNJVL u dakordua që të bëhet pjesë e këtij projekti kurse nënshkrimi solemn u bë më 21 janar të vitit 2015 në hotelin „Romantik“ – Veles, kur u mbajt edhe ngjarja iniciale për fillimin e projektit. Në takimin dyditor, organizatat partnere formuan Komitetin drejtues i cili do t’i koordinojë aktivitetet e projektit, por u përcaktua edhe dinamika e realizimit të tyre të mëtejmë. U diskutua për çështjet lidhur me plotësimin e parakushteve të nevojshme, organizuese dhe teknike për zhvillimin një sistemi „smart“ (aplikacion smart) për paraqitjen e problemeve nga ana e qytetarëve lidhur me shërbimet komunale, si dhe identifikimi i mënyrave për vetëqëndrueshmërinë e tij financiare, që në përgjithësi janë qëllimet kryesore në këtë fazë të projektit. U theksua se është paraparë që të përpilohen gjashtë analiza të cilat do të jenë në funksion të krijimit të zgjidhjes softuerike optimale, gjegjësisht të cilat do të

ЗЕЛС се вклучи во реализација на новиот регионален проект „Регионален модел за паметен систем за пријаву-вање проблеми за општински услуги од граѓаните“, како партнер организација од Република Македонија. Овој про-ект ќе се реализира до крајот на месец јули оваа година, а со натамошната имплементација на добиените резулта-ти треба да се овозможат услови за подобрување на ква-литетот на услугите што општините им ги даваат на своите граѓани, иницирање на поголема вклученост на граѓаните во активностите на локалната власт, односно развивање на двонасочната комуникација меѓу општината и населението и обезбедување на поголема транспарентност на општина-та. Во првата фаза од проектот треба да се утврдат состојби-те и можностите за развивање на ваков модел, условите за негова самоодржливост како и утврдувањето на техничките спецификации за развивање на потребниот „смарт систем“, што ќе се овозможи со поинтензивна соработка на сите вк-лучени партнерски организации.

ЗЕЛС официјално, од 18 декември, 2014 година, даде согласност да биде дел од овој проект, а свеченото потпи-шување на договорот се случи на 21 јануари, 2015 година во хотелот „Романтик“-Велес, кога се одржа и иницијативниот настан за започнување на проектот. На дводневната средба, партнерските организации формираа Управен комитет што ќе ги координира активностите, а беше утврдена и динами-ката на нивната натамошна реализација. Се дискутираше за прашањата поврзани со исполнувањето на потребните орга-низациски и технички предуслови за развој на еден паме-тен систем ( смарт апликација) за пријавување проблеми од страна на граѓаните, поврзани со општинските услуги, како и идентификување на начини за негова финансиска самоодр-жливост, што се всушност главните цели во оваа фаза на про-ектот. Беше истакнато дека се предвидува да бидат изготве-ни шест анализи кои ќе бидат во функција на креирање на

ЗЕЛС СЕ ВКЛУЧИ ВО РЕГИОНАЛЕН ПРОЕКТ ЗА УТВРДУВАЊЕ НА МОДЕЛ ЗА „ПАМЕТЕН“ СИСТЕМ ЗА ПОДОБРУВАЊЕ НА КВАЛИТЕТОТ НА УСЛУГИТЕ ЗА ГРАЃАНИТЕ BNJVL U PËRFSHI NË PROJEKTIN RAJONAL PËR PËRCAKTIMIN E MODELIT PËR SISTEMIN „SMART“ LIDHUR ME PËRMIRËSIMIN E KUALITETIT TË SHËRBIMEVE PËR QYTETARËT

3

оптимално софтверско решение, односно кои ќе послужат во понатамошното утврдување на потребните технички специ-фикации за обезбедувањето на е-услугата.

Присутните на средбата ги поздрави Кристоф Ди Марко, менаџер на Отворениот регионален фонд за Југоисточна Ев-ропа за модернизација на општински услуги (ОРФ ММС), кој изрази надеж дека адекватно софтверско решение ќе биде имплементирано во земјите од трите партнерски организа-ции, вклучени во проектот. По завршувањето на оваа под-готвителна фаза, се очекува проектот да има и втора фаза, односно имплементирање на адекватен софтвер во кој ќе би-дат поврзани сите јавни субјекти и релевантните организа-ции кои ќе бидат вклучени во целиот систем на подобрување на комуналните услуги на граѓаните.

Проект е финансиран од Германското друштво за меѓународна соработка – ГИЗ, преку Отворениот регионален фонд за Југо-источна Европа, за модернизација на општински услуги (ОРФ ММС), а го им-плементира Здружението за одржлив развој „Милиеуконтакт Македонија“ (МКМ). Во реализацијата на проектот се вклучуваат организации и здруже-нија од три земји од регионот. Од на-шата земја, освен ЗЕЛС и МКМ, вклуче-на е и Организацијата на потрошувачи на Македонија. Од Србија учествуваат Националната организација на пот-рошувачи на Србија и Националната алијанса за локален економски раз-вој на Србија - НАЛЕД, а ќе учествува-ат и партнерски организации од Црна Гора. Во понатамошното пренесување на резултатите од проектот на локал-ните власти од земјите во регионот, предвидено е вклучување и на Мрежа-та на асоцијации на локални власти на Југоисточна Европа“ (НАЛАС).

shërbejnë në përcaktimin e mëtejshëm të specifikimeve të nevojshme teknike për sigurimin e e-shërbimit.

Kristof Di Marko, menaxher i Fondit të hapur rajonal për Evropën Juglindore për modernizimin e shërbimeve komunale (ORF MMS), i përshëndeti personat e pranishëm në mbledhje i cili shpreson se do të implementohet një zgjidhje adekuate softuerike edhe në vendet e tre organizatave partnere të përfshira në projekt. Pas përfundimit të kësaj faze përgatitore pritet që projekti të vazhdojë me fazën e dytë, gjegjësisht implementimi i softuerit adekuat në të cilin do të lidhen të gjitha subjektet publike dhe organizatat relevante, të cilat do të përfshihen në mbarë sistemin e përmirësimit të shërbimeve komunale për qytetarët.

Projekti financohet nga Shoqëria gjermane për bashkëpunim ndërkombëtar – GIZ, përmes Fondit të hapur

rajonal për Evropën Juglindore, lidhur me modernizimin e shërbimeve komunale (ORF MMS) ndërsa e implementon Shoqata për zhvillim të qëndrueshëm „Milieukontakt Maqedoni“ (MKM). Në realizimin e projektit është parashikuar përfshirja e organizatave dhe shoqatave nga tre vendet në rajon. Nga vendi jonë përveç BNJVL-së dhe MKM-së përfshihet edhe Organizata e konsumatorëve të Maqedonisë. Nga Serbia marrin pjesë Organizata nacionale e konsumatorëve të Serbisë dhe Aleanca nacionale për zhvillim ekonomik lokal të Serbisë – NALED, ndërsa pritet pjesëmarrja e partnerëve nga Mali i Zi. Në bartjen e mëtejme të rezultateve nga projekti i pushteteve lokale nga vendet në rajon, është parashikuar edhe përfshirja e Rrjetit të asociacioneve të pushteteve lokale të Evropës Juglindore (NALAS).

СРЕДБА ЗЕЛС - ИНСПЕКЦИСКИ СОВЕТTAKIMI BNJVL-KËSHILLI INSPEKTUES

Një numër i madh kryetarësh, sekretarë komunalë dhe inspektorë komunalë, më 28 janar, 2015, në ndërtesën administrative të BNJVL-së patën takim me përfaqësuesit e Këshillit inspektues të Republikës së Maqedonisë. Pas firmosjes së Memorandumit për bashkëpunim midis BNJVL-së dhe Këshillit, i lidhur në korrik të vitit të kaluar, kjo ishte mbledhja e parë në të cilën u diskutua për sfidat por edhe mënyrat e vendosjes së koordinimit dhe bashkëpunimit të përbashkët, në drejtim të përmirësimit të punës së shërbimeve inspektuese në nivel lokal. Takimi punues u udhëhoq nga Dushica Perishiq, drejtor ekzekutiv i BNJVL-së, por në takim morri pjesë edhe Vanço Kargov, kryetar i Këshillit inspektues.

Përfaqësuesit e Këshillit i prezantuan informacionet me të cilat dispononin lidhur me punën e inspektorëve komunalë dhe i theksuan propozimet për përforcimin e kapaciteteve të inspektorëve komunalë, përmes vendosjes së një sistemi

Поголем број градоначалници, општински секретари и инспектори, на 28 јануари, 2015 година, имаа средба со претставници од Инспекцискиот совет на Република Маке-донија. По потпишувањето на Меморандумот за соработка меѓу ЗЕЛС и Советот, склучен во јули, минатата година, ова беше прва средба на која се дискутираше за предизвиците, но и за начините за воспоставување на меѓусебна координа-ција и соработка, во насока на подобрување на работата на инспекциските служби на локално ниво. Работната средба ја водеше Душица Перишиќ, извршен директор на ЗЕЛС, а на состанокот присуствуваше и Ванчо Каргов, претседател на Инспекцискиот совет.

Претставниците од Советот информираа за сознанија-та со кои располагаат за работењето на општинските ин-спектори и изнесоа предлози за зајакнување на капаци-тетите на општинските инспектори, воспоставување на

4

систем на соработка меѓу централните и локалните инспек-тори, обезбедување на еднаква едукација и континуирани обуки, како и полагање на испит за инспектор и лиценци-рање на инспекторите на локално ниво, како што тоа го ре-ализираат државните инспектори. Тие посочија можности за изнаоѓање на взаемни решенија за подобрување на про-фесионалноста , ефикасноста и ефективноста во работата на овластените инспектори и преку поддршка во подготов-ка на програми, планови и извештаи. Беше разгледувана и можноста, казните што ги изрекуваат овластените инспек-тори да бидат приход на општината.

Претставниците од локалната власт, пак, нагласија дека поради недоволните финансиски средства на опш-тините за вработување на адекватен број инспектори, во многу општини едно лице е овластено да покрива повеќе области во инспекциската надлежност. Беше посочена неа-декватната комуникација со централните државни инспек-торати, особено кога тие не одговараат на повиците на ло-калната власт за интервенирање за работи од централна надлежност, а недоразбирања настануваат и при спрове-дувањето на законската можност државните инспекторати при контрола да утврдат прекршувања на регулативите и да ја одземат инспекторската надлежност, доколку истата не се извршува во согласност со законот. Особено беа потен-цирани предизвиците во областа на урбанизмот, при при-мената на Законот за бесправно изградени објекти, каде се забележани состојби кога се зема број на предмет за лега-лизација, и субјектот продолжува со доградување/проши-рување на објектот, сè до поднесување на елаборатот. Беа истакнати и ситуации кога општините и покрај тоа што кон-статирале неправилности и донеле решение, немаат довол-но средства за спроведување на решението, особено кога станува збор за рушење на незаконски изградени објекти.

Инспекторите од локалната власт посочија дека се со-очуваат и со состојби на неконтролирано издавање дозволи за користење на природните богатства, што во голема мера го деградира природниот релјеф, а тие немаат надлежност да интервенираат. Посочија примери кога тоа предизвику-ва создавање на услови за изливање на водата од речните корита, а и примери на зафаќања од заштитени подрачја, каде не смее да има ниту еден објект што не е во функција на водостопанството. Беше укажано дека општините не-маат право да врши инспекциски надзор над работата на

për bashkëpunim midis inspektorëve qëndror dhe lokalë, sigurim për edukim të barabartë edhe të inspektorëve lokalë përmes zbatimit të trajnimeve të vazhdueshme si dhe dhënia e provimit për inspektor dhe licencim të inspektorëve në nivel lokal, siç të njëjtën e realizojnë inspektorët shtetërorë. Ata përmendën mundësitë për gjetjen e zgjidhjeve të përbashkëta për përmirësimin e profesionalizmit, efikasitetin dhe punën efektive të inspektorëve të autorizuar dhe përkrahje për përgatitjen e programeve, planeve dhe raporteve. U shqyrtuan edhe mundësitë që dënimet të cilat i shqiptojnë inspektorët e autorizuar të jenë e ardhur e NJVL-ve.

Përfaqësuesit e pushtetit lokal, theksuan se për shkak të mjeteve të pamjaftueshme financiare për punësim të një numri adekuat të inspektorëve, në shumë komuna një person është i autorizuar të mbulojë më shumë lëmenjë në kompetencën inspektuese. U potencua se ekziston komunikim joadekuat me inspektorët qëndror shtetëror, veçanërisht kur ata nuk u përgjigjen thirrjeve të pushtetit lokal për intervenimin e punëve në kompetencë qëndrore, kurse keqkuptime shfaqen edhe gjatë zbatimit të mundësisë ligjore që inspektoratet shtetërore gjatë kontrollit të përcaktojnë shkelje të rregullativave dhe t’a marrin kompetencën përderisa e njëjta nuk ekzekutohet konform Ligjit. Veçanërisht u potencuan sfidat në lëminë e urbanizmit, në të cilën janë detektuar shumë probleme midis të cilave me zbatimin e Ligjit për objekte të ndërtuara në mënyrë joligjore, gjegjësisht vetëm fitimi i numrit të lëndës për legalizim i mundëson subjektit të kryejë ndërtime shtesë ose t’a zgjerojë objektin deri në parashtrimin e elaboratit. U përmendën edhe situata kur komunat nuk kanë mjete të mjaftueshme për rrënimin e objekteve të palegalizuara edhe krahas asaj që kanë konstatuar parregullsi gjegjësisht kanë miratuar vendim të këtillë.

Inspektorët e pranishëm nga pushteti lokal përmendën se ballafaqohen edhe me situata kur japin në mënyrë të pakontrolluar leje për shfrytëzimin e pasurive natyrore që në masë të madhe e degradojnë relievin natyror, ndërsa ata nuk kanë kompetencë të intervenojnë. Përmenden shembuj kur e njëjta shkakton krijimin e kushteve për derdhjen e ujit nga shtretërit e lumenjve, ndërsa edhe shembuj të përfshirjes nga rajonet e mbrojtura, ku nuk guxon të ketë asnjë objekt që nuk është në funksion të ekonomizimit të ujërave. U përmend se komunat nuk kanë të drejtë të kryejnë mbikëqyrje inspektuese

5

mbi punën e koncesionarëve të përbërësve mineralë ndërsa shërbimet inspektuese të Ministrisë për ekonomi rrallë dalin në terren të kryejnë kontroll. Gjatë arkëtimit të taksave të caktuara, si p.sh. asaj turistike e cila ndahet midis NJVL-ve dhe shtetit, janë vërejtur raste të shpeshta kur inspektorati kompetent shtetëror nuk vepron mbi rastin e mospagimit të së njëjtës, ndërsa NJVL nuk janë kompetente të ndërmarrin ndonjë masë. Inspektorët komunalë theksuan se ballafaqohen me paraqitje të rreme, të cilat gjatë veprimit shpenzojnë mjete plotësuese si dhe kohë me ç’rast u theksua se edhe procedurat inspektuese përafërsisht janë të njëjta në nivelin qendror si dhe atë lokal.

Nga Këshilli inspektues pjesëmarrësve i’u përmend se për rritjen e efektit të punës së inspektorëve të autorizuar në teren, nuk është e mjaftueshme të vendoset numri i mbikëqyrjeve të kryera inspektuese, por edhe të regjistrohet rezultati i arritur. Të pranishmit u informuan se punohet në hartimin e rregulloreve, planeve dhe raporteve të cilat do të japin të dhëna kualitative dhe kuantitative për punën e çdo inspektori në veçanti në nivel qëndror, përmes ndjekjes së punës nga hapja e deri në mbylljen e lëndës që mund të zbatohet edhe në nivel lokal.

Në diskutimin vëllimor u parashtruan shumë propozime të cilat kanë të bëjnë me tejkalimin e sfidave të paraqitura dhe përmirësimin e kryerjes së kompetencës inspektuese, për të cilat më tej duhet të kryhen analiza më konkrete . Si mundësi u përmend shfrytëzimi më intensiv i instrumentit për bashkëpunim ndërkomunal të pushteteve lokale, ose, në raste të veçanta, bartja e kompetencës ndaj Këshillit inspektues përderisa komuna nuk ka kapacitete për kryerjen mbikëqyrjes inspektuese. U parashtruan edhe përvojat nga vendet fqinje, kur formohet institucion i veçantë qëndror, që zbaton ekzekutimin e vendimeve

концесионерите на минерални суровини, а инспекциските служби на Министерството за економија ретко излегуваат на терен да извршат контрола. При наплатата на одредени такси, како на пример туристичката, која се дели меѓу ЕЛС и државата, забележани се ситуации кога надлежниот др-жавен инспекторат не постапува во случај на неплаќање на истата, а ЕЛС се ненадлежни да преземат какви било мер-ки. Општинските инспектори укажаа дека се соочуваат и со лажни пријави, кои им одземаат непотребно дополни-телно време и средства при што беше посочено дека ин-спекциските постапки на централно и локално ниво се при-ближно исти.

За зголемување на ефектот од работата на овластени-те инспектори на терен, од Инспекцискиот совет посочија дека не е доволно да се внесе само бројка на извршени ин-спекциски надзори, туку треба да се регистрира постигна-тиот резултат. Присутните беа информирани дека се работи на подготовка на правилници, планови и извештаи кои ќе дадат квалитативни и квантитативни податоци за работа-та на секој инспектор поединечно, на централно ниво, пре-ку следење на работата од отворањето до затворањето на предметот, што може да се применува и на локално ниво.

Од обемната дискусија произлегоа и бројни предлози за надминување на предизвиците и подобрување на извр-шувањето на инспекциската надлежност на локално ниво, за чија примена потребно е претходно да се направи се-опфатна анализа. Посочена беше можноста за поинтен-зивно искористување на инструментот за меѓуопштинска соработка на локалните власти, како и можноста за прене-сување на надлежноста на Инспекцискиот совет, доколку општината нема капацитет за вршење инспекциски надзор. Беа изнесени и искуства од соседството, кога се формира посебна централна институција, која го спроведува извршу-

6

të miratuara, veçanërisht në lëminë e urbanizmit gjatë rrënimit të objekteve të ndërtuara pa leje. Në tejkalimin e sfidave do të ndihmonte edhe shqyrtimi i përbashkët në kohë të të gjitha propozim-vendimeve ligjore në këtë lëmi, si dhe vendosja e gjobës ligjore për paraqitje të rreme, që do t’i mbulojë shpenzimet e inspektorit në teren të bëra si pasojë paraqitjes së rreme. U theksua edhe nevoja që kompetencë për inspektimin e koncesioneve për përbërësit mineralë të marrin edhe inspektorët e autorizuar dhe jo vetëm ata shtetërorë. Në fund të mbledhjes u miratuan shumë konkluzione:

1. Intensifikimi dhe shkëmbimi i trajnimeve që zbatohen nga BNJVL dhe Këshilli inspektues;

2. BNJVL të dërgojë te Këshilli propozim-ndryshime ligjore të cilat duhet të jenë në funksion të zbatimit më të mirë të aktiviteteve inspektuese në nivel lokal (si tashmë të përmendurat – për inspeksionin lokal të koncesioneve, për zbatim të detyruar të aplikacionit softuerik për lëshimin e lejeve B-PKIN dhe miratimi i elaborateve për mjedis jetësor etj.);

3. Metodat dhe metodologjia për zbatimin e inspeksionit dhe procedimin e procedurave inspektuese, rregulloreve, programeve dhe raporteve të përpiluara nga inspektorët shtetërorë nga ana e Këshillit të dërgohen dhe të zbatohen nga NJVL;

4. Propozimi për licencim të inspektorëve të autorizuar të shqyrtohet nga Bordi drejtues i BNJVL-së.

вањето на донесените решенија, особено во областа на ур-банизмот, при рушењето на бесправно изградените објекти. Во надминувањето на предизвиците би помогнало и навре-меното заедничко разгледување на сите предлог- законски решенија во оваа област, како и воведување на законска глоба за лажна пријава, која ќе ги покрие трошоците на ин-спекторот на терен, направени по лажната пријава. Нагла-сена беше и потребата надлежност за инспекција на кон-цесиите за минерални суровини да добијат и овластените инспектори, а не само државните. На крајот од состанокот беа донесени и повеќе заклучоци:

1. Интензивирање и размена на обуките за инспекторите, што ги спроведуваат ЗЕЛС и Инспекцискиот совет;

2. ЗЕЛС да достави до Советот предлог- законски измени, кои би биле во функција на подоброто извршување на инспекциските активности на локално ниво (како веќе наведените – за локална инспекција на концесиите, за задолжителна примена на софтверската апликација за издавање Б-ИСКЗ дозволи и одобрување елаборати во животна средина, итн.);

3. Методите и методологијата за вршење инспекција и процесирање на инспекциските постапки, правилни-ците, програмите и извештаите изработени за држав-ните инспектори од страна на Совети да се достават и да се применат од ЕЛС;

4. Предлогот за лиценцирање на овластените инспектори да биде разгледан од Управниот одбор на ЗЕЛС.

Filloi krijimi i Strategjisë së re nacionale për të rinjtë 2016-2025 e cila duhet të reflektojë nevojat reale, qëndrimet dhe prioritetet e të rinjve në vendin tonë. Procesi i përgatitjes së Strategjisë së re do të udhëhiqet nga Agjensioni për rini dhe sport me përkrahjen e UNDP-së, Programi për zhvillim të Kombeve të bashkuara, por gjithashtu përfshihen edhe institucione relevante shtetërore, pushteti lokal dhe shoqata qytetare. Strategjia nacionale për të rinjtë do të përfshijë këto fusha: arsim, punësim dhe përkrahje para punësimit, sport, cilësia e jetës, shëndetësia, prevenim, përfshirje të të rinjve, informim rinor, kulturë dhe punë lokale rinore. Takimi i parë për krijimin e strategjisë në fjalë u mbajt më pesë shkurt të vitit 2015, në Panairin e Shkupit, në të cilin morri pjesë një përfaqësues i BNJVL-së. Në takim u prezantua raporti i qëllimeve të arritura nga Strategjia nacionale për të rinjtë 2005-2015 dhe hulumtimi për trendet rinore në Republikën e Maqedonisë, i zbatuar nga Instituti për hulumtime sociologjike dhe politiko-juridike. Për shkak se analiza dha të dhëna konkrete lidhur problemet me të cilat ballafaqohen të rinjtë në jetën e përditshme, ajo do të jetë baza kryesore për përpilimin e strategjisë së re. Hulumtimi është publikuar në adresën në vijim: http://www.docdroid.net/qsrt/-.pdf.html. Në këtë takim u promovua edhe ueb platforma strategijazamladi.mk, e cila përmban informacione të rëndësishme për rrjedhën e procesit të krijimit të strategjisë, si edhe ofron mundësi për dërgim të komenteve dhe vërejtjeve të caktuara.

Започна креирањето на нова Национална стратегија за млади за периодот од 2016-2025 година, која треба да ги рефлектира вистинските потреби, ставови и приоритети на младите луѓе во нашата земја. Процесот на подготовката на но-вата стратегија ќе го раководи Агенцијата за млади и спорт со поддршка на УНДП, Програмата за развој на Обединетите на-ции, а вклучени се и релевантни државни институции, локал-ната власт и граѓанските здруженија. Националната стратегија за млади ќе опфати повеќе области: образованието, вработу-вањето и поддршка пред вработување, спортот, квалитетот на живеењето, здравството, превенцијата, вклученоста на млади-те, младинското информирање, културата и локалната младин-ска работа. Првиот состанок за креирање на стратегијата беше одржан на петти февруари, 2015 година на Скопски саем, на која учествуваше и претставник од ЗЕЛС. На состанокот беше презентиран извештајот за остварени цели од Националната стратегија за млади за периодот од 2005-2015 година и истра-жувањето за младинските трендови во Република Македонија, реализирано од Институтот за социолошки и политичко-прав-ни истражувања. Со оглед на тоа што, анализата даде конкрет-ни податоци со какви проблеми се соочуваат младите во се-којдневниот живот, тоа ќе биде основа за изработка на новата Стратегија. Истражувањето е објавено на линкот: http://www.docdroid.net/qsrt/-.pdf.html. На оваа средба беше промовирана и веб платформата strategijazamladi.mk , која содржи важни информации за текот на процесот за креирање на стратегија-та, но нуди и можност за доставување коментари и забелешки.

ЗАПОЧНА КРЕИРАЊЕТО НА НОВА НАЦИОНАЛНА СТРАТЕГИЈА ЗА МЛАДИ ЗА ПЕРИОДОТ ОД 2016-2025 ГОДИНА

FILLOI KRIJIMI I STRATEGJISË SË RE NACIONALE PËR TË RINJTË 2016-2025

të miratuara, veçanërisht në lëminë e urbanizmit gjatë

7

Të reshurat intensive të shiut dhe borës që e kapluan vendin tonë në fillim të muajit shkurt, shkaktuan rritjen e ujërrjedhjes dhe derdhjes së një numri më të madh të lumenjve. Mjaft kritike ishte gjendja në rajonet e pjesës lindore të vendit dhe në rajonin e Pellagonisë. Dëme të mëdha u shkaktuan në infrastrukturën rrugore lokale, në sipërfaqet bujqësore, por pati edhe një numër të madh familjesh shtëpitë e të cilave u përmbytën nga uji.

BNJVL menjëherë ngreu aksion për t’u ndihmuar komunave në menaxhimin me stuhitë ujore, si dhe ndihmë për qytetarët e dëmtuar. Shërbimi profesional i BNJVL-së kontaktoi me komunat e rajoneve kritike, duke informuar për gjendjen momentale, e para se gjithash për llojin e ndihmës së nevojshme. Një pjesë e tyre përmendën se me përkrahjen e institucioneve kompetente shtetërore dhe me resurset materiale individuale dhe njerëzore, me sukses menaxhojnë me krizën në fjalë. Një pjesë kërkuan ndihmë urgjente për prodhimet e nevojshme lidhur me familjet e dëmtuara si dhe të mira materiale për parandalim dhe menaxhim me ujin që vjen, me ç’rast parashtruan xhiro llogari në të cilat komunat e interesuara, qytetarët, organizatat, subjektet ekonomike dhe institucionet mund të paguajnë mjete, si dhe personi për kontakt për komunikim nga komunat.

Kërkesat e arritura për ndihmë, nga komunat e përmbytura, në formë të sublimuar, u vendosën në ueb faqen e BNJVL-së, www.zels.org.mk, në tekstin me titull „APEL PËR NDIHMË TË KOMUNAVE“ dhe dërgoi shkresë elektronike në pushtetet lokale të tjera. Një pjesë prej komunave menjëherë kanë dhënë përkrahje humanitare duke dërguar mjete të nevojshme për qytetarët ose duke paguar shuma të caktuara në xhiro llogaritë e theksuara për komunat e përmbytura. Por, kishte edhe komuna të cilat me dëshirë të madhe që të donojnë mjete për më shumë komuna patën dilemë se si të kryejnë shpërndarje të përshtatshme të këtyre mjeteve, prandaj me këtë rast vendosën që shumën totale t’a derdhin në xhiro llogarinë për ndihmë të komunave të përmbytura të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë. Ato konsiderojnë se institucionet kompetente kanë shqyrtim më adekuat për nevojat e komunave nga rajonet e përmbytura.

Nevoja për ndihmë humanitare për komunat dhe familjet e përmbytura, për sanimin e dëmeve të shkaktuara, vazhdon akoma dhe të gjitha pushtetet lokale të interesuara si edhe institucione, organizata, qytetarë mund të donojnë edhe më tej mjete financiare ose ndihmë tjetër financiare.

Обилните врнежи од дожд и од снег што ја зафатија нашата земја на почетокот на месец февруари предизвикаа зголемување на водотеците на поголем број реки и нивно излевање. Особено критично беше во подрачјата од источ-ниот дел на земјата и во пелагонискиот крај. Големи штети беа предизвикани на локалната патна инфраструктура, на земјоделските површини, но имаше и поголем број на се-мејства чии куќи беа поплавени од надојдената вода.

ЗЕЛС веднаш покрена акција за помош на општините во справувањето со водните стихии, како и помош за на-страданите граѓани. Стручната служба на ЗЕЛС контакти-раше со општините од критичните региони, информирајќи се за моментната состојбата, а пред се за видот на помо-шта што им е потребна. Дел од нив посочија дека со под-дршка на надлежните државни институции и со сопствени материјални и човечки ресурси, успешно се справуваат со кризата. Дел побараа итна помош од потребни продукти за загрозените семејства како и материјални добра за преве-нирање или справување со надојдените води, при што ги доставија жиро сметките на кои сите заинтересирани опш-тини, граѓани, организации, стопански субјекти и институ-ции можат да уплатат средства, како и контакт лице за ко-муникација од општината.

ЗЕЛС, во сублимирана форма ги постави пристигнати-те барања за помош од поплавените општини на веб страни-цата на ЗЕЛС, www.zels.org.mk, во текстот со наслов „АПЕЛ ЗА ПОМОШ НА ОПШТИНИТЕ“ и достави електронски до-пис до останатите локални власти. Дел од општините веднаш покажаа хуманитарна поддршка, испратија средства што им се потребни на граѓаните, или уплатувајќи одредени суми на посочените жиро сметки на поплавените општини. Меѓутоа, имаше и општини кои, сакајќи да донираат за повеќе општи-ни, беа во дилема како да направат најсоодветна распредел-ба на средствата, па посочија дека целокупната сума ќе ја уп-латат на жиро сметката за помош на поплавените општини на Владата на Република Македонија. Тие сметаат дека од-говорните институции имаат најадекватен увид за потребите на општините од поплавените региони.

Потребата од хуманитарна помош за општините и поплавените семејства за санација на досега предизвика-ните штети сè уште продолжува и сите заинтересирани ло-кални власти, институции, организации, граѓани можат и понатаму да донираат финансиски средства и друга мате-ријална помош во општините зафатени од поплавите.

ЗЕЛС ПРЕЗЕМА АКТИВНОСТИ ЗА ПОМОШ НА ПОПЛАВЕНИТЕ ОПШТИНИ

BNJVL NDËRMORRI AKTIVITETE PËR NDIHMË TË KOMUNAVE TË PËRMBYTURA

8

BNJVL filloi me hartimin e Planit të ri strategjik për periudhën 2016 -2020. I njëjti është ndër dokumentet më të rëndësishme dhe paraqet një vërtetim të avancimit të vazhdueshëm të misionit dhe vizionit të Bashkësisë dhe të të gjitha komunave, në procesin e zhvillimit të decentralizimit të pushtetit në vendin tonë. Përgatitja e planit të ri strategjik, si një vegël e rëndësishme në krijimin e të gjitha aktiviteteve të mëtejme të BNJVL-së, rrjedh nga përgatitja për zhvillim dhe avancim të sistemit të vetëqeverisjes lokale sipas masës së qytetarëve, që u përfshi edhe në planet paraprake strategjike, midis të cilave edhe në atë të fundit që përfundon këtë vit.

Më 17 shkurt, 2015, Komisioni për përgatitjen e Planit strategjik të BNJVL-së për periudhën 2016-2020, të formuar në seancën e gjashtë të Bordit drejtues të BNJVL-së, në hapësirat e BNJVL-së, mbajti mbledhjen e parë. Komisioni përbëhet nga kryetarët e komunave: Zhika Stojanovski, kryetar i komunës së Ilindenit dhe kryetar i komisionit, Hazbi Idrizi, kryetar i komunës së Bogovinës; Toni Koceski, kryetar i komunës së Jegunovcës dhe Biljana Beliçanec-Aleksiq, kryetar i komunës së Kisella Vodës.

Në mbledhje u përmend se edhe ky dokument i ri pesëvjeçar strategjik, si edhe ata paraprakë, do të bazohet në nevojat e pushteteve lokale në vend dhe në të njëjtin do të implementohen qëndrimet e kryetarëve të komunave, këshilltarët dhe administrata komunale. Për këtë qëllim, shërbimi profesional i BNJVL-së hartoi plan aksional lidhur

ЗЕЛС започна со подготовка на новиот Стратегиски план, за периодот 2016 -2020 година. Тој е еден од најзна-чајните документи и претставува потврда на континуирано-то надградување на мисијата и на визијата на Заедницата и на сите општини, во процесот на развивање на децентра-лизацијата на власта во нашата земја. Подготвувањето на новиот стратегиски план, како важна алатка во креирање-то на сите натамошни активности на ЗЕЛС, произлегува од подготвеноста за развивање и усовршување на системот на локалната самоуправа, по мерка на граѓаните, што беше вт-каен и во претходните стратегиски планови, меѓу кои и во последниот што истекува оваа година.

На 17 февруари, 2015 година, Комисијата за подготву-вање на Стратегиски план на ЗЕЛС за периодот 2016-2020, фор-мирана на шестата седница на Управниот одбор на ЗЕЛС, во просториите на ЗЕЛС, го одржа првиот состанок. Комисијата е составена од градоначалниците: Жика Стојановски, градо-началник на општина Илинден и претседател на Комисијата, Хазби Идризи, градоначалник на општина Боговиње; Тони Ко-цески, градоначалник на општина Јегуновце и Билјана Белича-нец–Алексиќ, градоначалничка на општина Кисела Вода.

На состанокот беше изнесено дека и овој нов петгоди-шен стратегиски документ, како и претходните, ќе се теме-ли на потребите на локалните власти во земјава и во него ќе бидат имплементирани ставовите на градоначалници-те, советниците и општинската администрација. За таа цел, стручната служба на ЗЕЛС подготви акциски план за изра-

ЗАПОЧНА ПОДГОТВУВАЊЕТО НА НОВИОТ СТРАТЕГИСКИ ПЛАН НА ЗЕЛС ЗА 2016-2020 ГОДИНА

FILLOI PËRGATITJA E PLANIT TË RI STRATEGJIK TË BNJVL-SË PËR PERIUDHËN 2016-2020

9

me hartimin e Strategjisë që u pranua nga ana e Komisionit. Anëtarët e komisionit përmendën se sa i përshtatshëm është hartimi i analizave të realizuara ose të atyre të paplotësuara, të përcaktuara në Planin strategjik 2011-2015, konkluzionet e të cilit do të ndihmonin në hartimin e dokumentit të ri. U prezantua propozim-pyetësori i përgatitur nga shërbimi profesional i BNJVL-së, dedikuar zbatimit të Sondazhit për kënaqësinë e anëtareve nga shërbimet e bashkësisë, në të cilin duhet të inkorporohen qëndrimet dhe nevojat e pushtetit lokal për aktivitetet e BNJVL-së në periudhën e ardhshme. Pyetësori do t’i dërgohet gjithë kryetarëve, kryetarëve të këshillave të komunave dhe përfaqësuesve të 15-të rrjeteve të BNJVL-së. Të pranishmit diskutuan për përmbajtjen e pyetësorit të sondazhit, me ç’rast propozuan plotësimin e tij edhe me një çështje dhe pas kësaj unanimisht e miratuan.

Në këtë mbledhje, për përgatitjen e dokumentit të ri strategjik të BNJVL-së, kryetarët e pranishëm e theksuan rëndësinë e vendimit për hartim të pavarur të strategjisë, duke mos përfshirë përkrahjen e donatorëve të huaj. Gjithashtu, u aprovua edhe propozimi që në fazat vijuese të hartimit të dokumentit të përfshihen persona të tjerë, të cilët do të japin kontributin e tyre lidhur me drejtimin e bashkësisë për zhvillim të mëtejshëm të vizionit dhe misionit të BNJVL-së si edhe të pushteteve lokale drejt ndërtimit të një asociacioni të fortë kombëtar, i cili do t’i jepte përkrahje adekuate anëtareve të tij gjatë rrugës së formimit të njësive të pushtetit lokal, të dedikuara në ndërtimin e sistemit sipas masës së qytetarëve.

Në këtë drejtim, kryetarët në mbledhje theksuan se në periudhën e kaluar pesëvjeçare, komunat fituan shumë kompetenca të reja, për të cilat nga pushteti qendror, kundër kartës evropiane të pushteteve lokale, nuk i’u siguruan mjetet financiare të nevojshme për implementimin e tyre në nivel lokal. U potencua se kjo duhet të përfaqësojë një ndër segmentet më të rëndësishme të qasjes së re strategjike, por gjithashtu u përmend se shumë e rëndësishme për komunat në periudhën që vjen është përkrahja e pushteteve lokale gjatë shfrytëzimit të mjeteve nga Fondet e IPA-s, si edhe fonde të tjera për të cilat mund të aplikojnë me projekte. Në këtë mbledhje u shprehën edhe disa situata aktuale, për zgjidhjen e të cilave u kërkua përkrahje nga BNJVL.

ботка на новата Стратегија, кој беше прифатен од Комиси-јата. Членовите на Комисијата посочија на целисходноста од изработка на анализа на реализирани или неисполнети активности, утврдени во Стратегискиот план 2011-2015 го-дина, чии заклучоци би помогнале во изработката на нови-от документ. Беше презентиран и предлог–прашалникот, за спроведување на Анкета за задоволството на членките од работењето на Заедницата, во кој треба да се инкорпори-раат и ставовите и потребите на локалната власт за актив-ностите на ЗЕЛС во следниот период. Прашалникот ќе биде доставен до сите градоначалници, претседатели на општин-ските совети, претставници на 15-те мрежи на ЗЕЛС. Прису-тните дискутираа за содржината на анкетниот прашалник, при што предложија негово дополнување со уште едно пра-шање, а потоа едногласно го усвоија.

На овој прв состанок за подготовка на новиот страте-гиски документ на ЗЕЛС, присутните градоначалници ја по-тенцираа важноста на одлуката за самостојна изработка на стратегијата, без поддршка од странски донатори. Исто така, беше прифатен и предлогот, во следните фази од изработка-та на документот да се приклучат и други лица кои ќе може да дадат соодветен придонес во насочувањето на Заедницата кон натамошното развивање на визијата и на мисијата на ЗЕЛС и на локалните власти во градењето на силна национална асо-цијација, која ќе има дава адекватна поддршка на своите член-ки на патот на создавање на единици на локална власт, посве-тени на градењето на систем по мерка на граѓаните.

Во таа насока, градоначалниците на состанокот по-сочија дека во изминатиов петгодишен период, општини-те добија многу нови надлежности, за кои од централната власт, спротивно на европската повелба на локални власти, не беа обезбедени соодветни финансиски средства за нив-но имплементирање на локално ниво. Беше посочено дека ова треба да претставува еден од важните сегменти на но-виот стратегиски пристап, а исто така, беше посочено дека, особено значајна за општините во следниов период е под-дршката на локалните власти во искористувањето на сред-ствата од ИПА фондовите, но и од други фондови, каде тие би можеле да аплицираат со проекти. На овој состанок беа изнесени и одредени актуелни состојби, за чие разрешу-вање беше побарана поддршка од ЗЕЛС.

10

ИНФОРМАТИВНА СРЕДБА ЗА ПРОЕКТОТ – „ЗОНИ НА СМИРЕН СООБРАЌАЈ“ TAKIM INFORMATIV LIDHUR ME PROJEKTIN „ZONA TË KOMUNIKACIONIT TË QETË“

Më 10 shkurt, 2015, Qendra e Trajnimeve e BNJVL-së organizoi takim informativ në të cilin morrën pjesë inspektorët e komunikacionit rrugor dhe përfaqësuesit e Ministrisë për punë të brendshme. Tema e takimit ishte realizimi i projektit në të gjitha komunat e Republikës së Maqedonisë, i cili zbatohet në dy faza: faza e parë „Zona shkollë“ kurse e dyta është „Zona të komunikacionit të qetë“.

„Zona të komunikacionit të qetë“ do të realizohet nga ana e Ministrisë për punë të brendshme në bashkëpunim me komunat dhe BNJVL. Realizimi i këtij projekti duhet të ndikojë në zmadhimin e sigurisë të të gjithë pjesëmarrësve në komunikacion, nëpërmjet formimit të zonave të komunikacionit të qetë, me të cilat do të potencohet siguria e pjesëmarrësve më të rrezikuar në komunikacion (nxënës, këmbësorë dhe çiklistë) dhe formohen në zonat e shkollave, çerdheve, spitaleve dhe seksioneve rrugore, në të cilat lëvizin këmbësorë dhe fëmijë të cilët janë të rrezikuar nga pjesëmarrësit e papërgjegjshëm të komunikacionit.

Përfaqësuesi i Ministrisë për punë të brendshme të Republikës së Maqedonisë Vasko Çuparkovski, para të pranishmëve i arsyetoi masat dhe aktivitetet të cilat duhet të ndërmerren për realizimin e këtij projekti. Për fazën e parë „Zona shkollë“ theksoi se përfshin rregullimin teknik të komunikacionit dhe parashikon vendosjen e sinjalizimit të posaçëm të komunikacionit, me të cilin vendosen shenja në një pjesë të rrugës jashtë vendit të banuar ose në një pjesë të rrugës në vend të banuar që ndodhet në afërsi të drejtpërdrejtë të shkollës dhe ku kufizimi i shpejtësisë për lëvizje të automjeteve në vend të banuar është 30 km/h, ndërsa jashtë vendit të banuar është 50 km/h. Lidhur me fazën e dytë, respektivisht për „Zonën e komunikacionit të qetë“, zona e vendit të banuar duhet të jetë e shënuar me shenjë të komunikacionit, në të cilën automjetet nuk guxojnë të lëvizin në shpejtësi më të madhe se lëvizja e këmbësorëve dhe në të cilën nuk ka kufizim të lojës për fëmijë. Si masë për qetësi në komunikacion është propozuar kombinimi i lakesave artificiale dhe ishujve ndarës në hyrje dhe në zonat e komunikacionit të qetë.

На 10 февруари, 2015 година, ЗЕЛС тренинг цента-рот организираше информативна средба на која учест-вуваа инспекторите за патен сообраќај и претставници од Министерство за внатрешни работи. Тема на средба-та беше реализација на проект во сите општини во Репу-блика Македонија, кој се спроведува во две фази: првата – „Зона училиште“, а втората е наречена „Зона на смирен сообраќај“.

“Зони на смирен сообраќај“ ќе се реализира од стра-на на Министерството за внатрешни работи во соработка со општините и ЗЕЛС. Реализацијата на овој проект треба да влијае на зголемувањето на безбедноста на сите учесни-ци во сообраќајот, преку воспоставување на зони на смирен сообраќа, каде ќе биде потенцирана безбедноста на најран-ливите учесници во сообраќајот (пешаци, ученици и вело-сипедисти), а зоните ќе се поставуваат во околината на учи-лиштата, градинките, болниците и делници од улици каде се движат пешаци и деца кои се загрозени од несовесни учесници во сообраќајот.

Мерките и активностите кои треба да се преземат за ре-ализирање на овој проект, пред присутните ги презентира-ше претставникот од Министерството за внатрешни рабо-ти на Република Македонија, Васко Чупаркоски. За првата фаза „Зона училиште “ посочи дека опфаќа техничко регу-лирање на сообраќајот и предвидува поставување на соод-ветна сообраќајна сигнализација, со која се означува дел од патот надвор од населено место, или дел од улица во населе-ното место, кој се наоѓа во непосредна близина на училиште и каде ограничувањето на брзината за движење на возилата во населено место е 30 км/ч, а надвор од населено место е 50 км/ч. За втората фаза, односно за „Зоната на смирен со-обраќај“, подрачјето во населеното место треба да е обележа-но со пропишан сообраќаен знак, во кое возилата не смеат да се движат со брзина поголема од брзината на движење на пешаците и во кое нема ограничувања на играта на децата. Како мерка за смирување во сообраќајот е предложено ком-бинирање на шикани (вештачки кривини) и разделни остро-ви на влезот и во зоните на смирен сообраќај.

11

Inspektorët për komunikacion i parashtruan sfidat me të cilat ballafaqohen në kuadër të komunave të tyre. Një pjesë prej tyre përmendën se në buxhetin e sivjetshëm nuk janë parashikuar mjete financiare për realizimin e aktivitetit në fjalë, ndërsa pati edhe komuna të cilat tashmë kanë hartuar idenë e projektit dhe në të njëjtën do të përfshihen elemente të cilat i përmend Ministria për punë të brendshme. Përfaqësuesi i Ministrisë theksoi se përmirësimet efektive të sigurisë jo çdoherë kërkojnë mjete të konsiderueshme dhe se me realizimin e projekteve (të lehta dhe të lira) mund të krijohet një impuls dhe interes i bashkësisë me qëllim që të kryhen edhe përmirësime tjera.

Në fund të takimit informativ ai u apeloi komunave që në kuadër të mundësive të tyre të fillojnë me implementimin e projektit, veçanërisht në periudhën kur realizohet vendosja e shenjave në rrugë në pranverë. Përmes BNJVL-së komunave do t’u disa lloje të zgjidhjeve teknike nga MPB, të cilat mund t’i shfrytëzojnë gjatë planifikimit dhe zbatimit të masave dhe ndërhyrjeve për vendosjen e Zonave të komunikacionit të qetë.

Сообраќајните инспектори ги изнесоа предизвиците со кои се соочуваат во рамките на својата општина. Дел од нив укажаа дека во општинските буџети не се предвидени финансиски средства за оваа намена, а имаше и општини што изработиле ваква проектна идеја и во неа ќе ги вме-тнат елементите кои ги посочува Министерството за внат-решни работи. Претставникот од Министерството истакна дека ефективните подобрувања на безбедноста не секогаш бараат значителни средства, и дека со реализација на (лес-ни и евтини) проекти може да се создаде импулс и интерес на заедницата за да се направат и други подобрувања. На крајот од информативната средба, тој апелираше општини-те, во рамките на нивните можности, да започнат со импле-ментирање на проектот, особено во периодот кога се реали-зира пролетното обележување на улиците. Преку ЗЕЛС до општините ќе бидат доставени неколку видови на технички решенија од МВР, кои може да се користат при планирање и спроведување на мерките и зафатите за воведување на зони на смирен сообраќај.

„Zbatimi i Rregullores për karakteristikat energjetike të ndërtesave“ ishte temë e këshillimit, që më 27 janar, 2015 e organizoi Qendra e Trajnimeve të BNJVL-së, në hapësirat e BNJVL-së. Këshillimi u organizua në kërkesë të përfaqësuesve të komunave, anëtare të Rrjetit për energjetikë dhe efikasitet energjetik pranë BNJVL-së. Në mbledhje morrën pjesë edhe përfaqësuesit e seksionit për urbanizëm, pasi që ndryshimet në rregullore që janë në funksion të ndryshimeve të fundit nga Ligji për energjetikë reflektohen në procedurën për parashtrimin e dokumenteve për marrjen e lejes për ndërtim. Ndryshimet në këtë Rregullore hynë në fuqi nga mesi i muajit janar, 2015.

Të pranishmit patën mundësi të diskutojnë mbi përmbajtjen e Rregullores në fjalë, por edhe për sfida tjera me të cilat ballafaqohen gjatë implementimit të dispozitave ligjore nga kjo lëmi dhe të konsultohen me këshilltarin për kapacitete energjetike në Republikën e Maqedonisë, Andon Kirov, nga seksioni për analizë dhe zhvillim të energjetikës, sektori për energjetikë të Ministrisë për ekonomi.

Vëmendje më e madhe i’u përkushtua ndryshimit që i referohej ndryshimeve lidhur me parashtrimin e elaborateve

„Примена на Правилникот за енергетски карактеристи-ки на згради“ беше темата на советувањето, што на 27 јануари, 2015 година, го организира ЗЕЛС тренинг центарот, во прос-ториите на ЗЕЛС. Советувањето беше организирано на ба-рање на претставниците од општините, членови на Мрежата за енергетика и енергетска ефикасност, при ЗЕЛС. На соста-нокот присуствуваа и претставници од одделенијата за урба-низам, бидејќи измените во правилникот, кои се во функција на последните измени на Законот за енергетика, се рефлек-тираа на постапката за доставување на документи за доби-вање на одобрение за градење. Измените во правилникот ста-пија на сила од средината на месец јануари, 2015 година.

Присутните имаа можност да дискутираат за содржи-ната на правилникот, но и за други предизвици со кои се со-очуваат при имплементирањето на законските одредби од оваа област и да се консултираат со советникот за енергет-ски капацитети во Република Македонија, Андон Киров, од Одделението за анализа и развој на енергетика, Сектор за енергетика од Министерството за економија.

Најголемо внимание беше посветено на измената која се однесуваше на измените поврзани со доставувањето на ела-

СОВЕТУВАЊЕ ЗА ПРИМЕНА НА ПРАВИЛНИКОТ ЗА ЕНЕРГЕТСКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЗГРАДИ

KËSHILLIM PËR ZBATIM TË RREGULLORES PËR KARAKTERISTIKAT ENERGJETIKE TË NDËRTESAVE

12

борат за енергетска ефикасност за усогласеност на основни-от проект за градење или реконструкција со минималните ба-рања за енергетска ефикасност. Наместо целиот елаборат, со измените, доволно е во општината да се приложи потврда од сертифициран правен субјект, со која се потврдува дека мини-малните барања за енергетска ефикасност, кои се содржани во основниот проект, се во согласност со минималните барања за енергетска ефикасност. Сертификатот за енергетски ка-рактеристики на згради се издава најмалку во три оригинал-ни примероци, од кои едниот му се предава на инвеститорот, другиот примерок се доставува во Агенцијата за енергетска ефикасност на РМ и третиот се чува во архивата на трговецот-поединец, односно правното лице кое го издало. Претставни-ците од Мрежата за енергетска ефикасност, при ЗЕЛС, укажаа дека е потребно да се доставуваат придружните табели, утвр-дени со правилникот, кои се однесуваа на споредба на мак-симално дозволените и пресметаните коефициенти на пренос на топлина на објекти, а кои во основа се поткрепа за самата потврдата за задоволување на граничните коефициенти. Тие сметаат дека од важност за општината е таа да има и конкре-тен увид во енергетската ефикасност, за објектите на нејзина-та територија, а не само потврда без податоци.

Беа дадени повеќе технички забелешки за правилни-кот и беше договорено, по одржан дополнителен состанок на претставници од Мрежата, тие во сублимирана форма да се достават до Министерството за економија. Притоа, беше потенцирана потребата од поголема вклученост на локал-ната власт уште во процесот на донесувањето на закони и законски измени во оваа област, особено оние чие импле-ментирање се спроведува на локално ниво. Претставникот од Министерството за економија истакна подготвеност за взаемна соработка и за разгледување на поднесените ини-цијативи од страна на ЗЕЛС и од локалните власти.

për efikasitet energjetik për harmonizim të projektit themelor për ndërtim ose rikonstruksion me kërkesat minimale lidhur me efikasitetin energjetik. Në vend të elaboratit të tërësishëm me ndryshimet, është e mjaftueshme që në komunë të parashtrohet vërtetim nga subjekti i certifikuar juridik, me të cilin vërtetohet se kërkesat minimale për efikasitet energjetik të cilat përfshihen në projektin themelor janë konform kërkesave minimale për efikasitet energjetik. Certifikata për karakteristikat energjetike të ndërtesave jepet së paku në tre shembuj origjinal, prej të cilëve njëri i jepet investuesit ndërsa tjetri parashtrohet në Agjensionin për efikasitet energjetik të RM dhe i treti ruhet në Arkivin e tregtarit individual, respektivisht personi juridik që e ka dorëzuar. Përfaqësuesit e Rrjetit për efikasitet energjetik të BNJVL-së, përmendën se është e nevojshme të parashtrohen tabelat shoqëruese, të përcaktuara me Rregulloren në fjalë, të cilat kanë të bëjnë me krahasimin e koeficientëve maksimalë të lejuar dhe të kalkuluar të përçimit të ngrohjes së objekteve, e të cilat në thelb janë përkrahje për vetë vërtetimin për kënaqjen e koeficienteve kufitarë. Konsiderojnë se e njëjta është e rëndësishme që komunat të kenë edhe këqyrje konkrete në efikasitetin energjetik për objektet e territorit të saj, e jo vetëm vërtetim pa të dhëna.

U shtuan edhe vërejtje të shumta teknike lidhur me rregulloren dhe u dakordua që pas mbledhjes plotësuese të përfaqësuesve të rrjetit, të njëjtat në formë të sublimuar të parashtrohen në Ministrinë për ekonomi. Pastaj u potencua nevoja nga përfshirja më e madhe e pushtetit lokal në procesin e miratimit të ligjeve dhe ndryshimeve ligjore në këtë lëmi, veçanërisht atyre, implementimi i të cilave zbatohet në nivel lokal. Përfaqësuesi i Ministrisë për ekonomi u shpreh i gatshëm për një bashkëpunim të ndërsjellë dhe për shqyrtimin e iniciativave të parashtruara nga ana e BNJVL-së dhe pushteteve lokale.

13

ПРЕЗЕНТАЦИЈА НА СОФТВЕРСКАТА АПЛИКАЦИЈА „ПРОВЕРИ ГО МОЕТО ТАКСИ“PREZANTIMI I APLIKACIONIT SOFTUERIK „KONTROLLO TAKSINË TIME“

На 30 јануари, 2015 година, во просториите на ЗЕЛС тре-нинг центарот, беше организирана работна средба на која се дискутираше за примената на законските одредби за пре-воз во патниот сообраќај, во надлежност на општините, од-носно градот Скопје. (Закон за превоз во патниот сообраќај, Службен весник на Република Македонија 112/14). На оваа средба ЗЕЛС во соработка со Министерството за транспорт и врски на Република Македонија обезбеди презентирање на новата софтверска апликација „Провери го моето такси“, која ќе биде единствена база на вршење на авто- такси деј-ност на ниво на територијата на Република Македонија и со која треба да се обезбеди оваа дејност да ја вршат само ли-ценцираните таксисти. На средбата беше поканет по еден претставник од секоја општина, од секторот или одделение-то кое е надлежно за издавање на лиценци за такси возачи.

„Провери го моето такси“ е централизиран систем што е составен од повеќе компоненти. Една од компоненти-те претставува позадинска веб апликација која нуди мож-

Më 30 janar, 2015, në hapësirat e Qendrës së Trajnimeve të BNJVL-së u organizua takim punues, në të cilin u diskutua për zbatimin e dispozitave ligjore për transport në komunikacionin rrugor në kompetencë të komunave, respektivisht Qytetit të Shkupit (Ligji për transport në komunikacionin rrugor, Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë, nr. 112/14). Në këtë takim BNJVL në bashkëpunim me Ministrinë për transport dhe lidhje të Republikës së Maqedonisë siguroi prezantimin e aplikacionit të ri softuerik „Kontrollo taksinë time“ që do të jetë bazë e vetme e kryerjes së veprimtarisë auto-taksi në nivelin e territorit të Republikës së Maqedonisë dhe me të cilin duhet të sigurohet që kjo veprimtari të kryhet vetëm nga taksistë të licencuar. Në takim ishte i ftuar nga një përfaqësues të secilës komunë, nga sektori ose seksioni kompetent për dhënien e licencave për shoferët e taksive.

„Kontrollo taksinë time“ paraqet një sistem të centralizuar, i përbërë prej shumë komponentëve. Njëri

14

ndër komponentëve paraqet aplikacion me prapavijë i cili ofron mundësi për mbrojtje më të lehtë dhe më fleksibile të të dhënave, që i dedikohen shoferëve të taksive, taksive, kompanive, licencave. Gjithashtu sistemi përbëhet nga aplikacion celular që është e mundësuar në platformat Android dhe iOS. Në kuadër të aplikacionit me prapavijë, shfrytëzuesit kanë mundësi të kryejnë shqyrtim dhe ndryshim të tipave më të ndryshme të të dhënave. Qëllimi kryesor i aplikacionit celular është kontrolli nëse një automjet i caktuar ka licencë të vlefshme, që do të fitohet nëpërmjet informacioneve, të cilat merren nga sistemi qendror për menaxhim me licencat e taksive. Kryesisht nëpërmjet aplikacionit celular shfrytëzuesi mund të kryejë kontroll të vlefshmërisë së licencës kur e shqyrton automjetin, mundësia e dytë është të kryejë kontroll kur automjeti thirret nëpërmjet telefonit, por ka dhe opsion për ndihmë – shpjegim se si punohet me aplikacionin.

ности за лесно и флексибилно чување на податоците повр-зани со такси возачите, возилата, компаниите и лиценците. Исто така, системот е составен од мобилна апликација што е овозможена на Андроид и iOS платформите. Во рамките на позадинскиот систем, корисниците имаат можност да из-вршуваат преглед и промена на најразличен тип на подато-ци. Главната цел на мобилната апликација е проверка за тоа дали одредено возило има валидна лиценца, што ќе се до-бива преку информациите кои се добиваат од централниот систем за управување со такси лиценци. Всушност, преку мо-билната апликација корисникот може да направи проверка на валидноста на такси лиценцата кога го гледа возилото, втората можност е да направи проверка кога возилото се по-викува преку телефон, а има и опција за помош –објаснување за тоа како се работи со апликацијата. Софтверската апли-кација ја презентираа претставници на Министерството за транспорт и врски и претставници од фирмата која го изра-боти софтверот.

Rreth 70 përfaqësues të dhjetë komunave në të cilat janë zbatuar forumet buxhetore: Ilindeni, Studeniçani, Gostivari, Strumica, Mavrovë dhe Rostushë, Kriva Pallanka, Radovishi, Kërçova, Kavadari dhe Novaci, morrën pjesë në takimin për rrjetëzim, që u mbajt më 20 dhe 21 shkurt, 2015, në hotelin „Drin“, në Strugë. Në këtë takim ata shkëmbyen përvoja dhe sfida me të cilat ballafaqohen gjatë realizimit të pesë sesioneve të proceseve të forumeve buxhetore që këto komuna i zbatojnë në mënyrë të pavarur në komunat e tyre në periudhën e viteve 2014/2015. U diskutua edhe mbi specifikat e procesit të forumeve, në pjesën e formës dhe përmbajtjes, si dhe mënyrën e udhëheqjes.

Përfaqësuesi i BNJVL-së diskutoi për aktivitetet që i ndërmerr Bashkësia lidhur me certifikimin e moderatorëve të forumeve dhe për hapat e parashikuara lidhur me promovimin e programit „Forumet në bashkësi“. Moderatorët dhe bashkë-moderatorët e proceseve të forumeve i parashtruan përvojat e tyre nga sesionet. Në takim morrën pjesë përfaqësues nga Njësitë për koordimin të forumeve (NJKF) dhe përfaqësuesit e Agjensionit zviceran për zhvillim dhe bashkëpunim (SDC).

Околу седумдесет претставници од десетте општини во кои се спроведуваат буџетските форуми: Илинден, Сту-деничани, Гостивар, Струмица, Маврово и Ростуша, Крива Паланка, Радовиш, Кичево, Кавадарци и Новаци, учеству-ваа на средбата за вмрежување, што се одржа на 20 и 21 февруари, 2015 година, во хотелот „Дрим“, во Струга. На оваа средба тие меѓусебно ги разменија искуствата и пре-дизвиците со кои се соочија при реализирањето на петте сесии од буџетските форумски процеси, што овие општи-ни самостојно ги спроведуваа во нивните општини, во пе-риодот 2014/2015 година. Се дискутираше за спецификите на форумскиот процес, во делот на формата и содржината, како и начинот на раководење.

Претставникот од ЗЕЛС говореше за активностите што ги презеде Заедницата за сертификација на форумските модератори и за предвидените чекори за промоција на про-грамата „Форуми во заедницата“. Модераторите и ко-моде-раторите на форумските процеси ги изнесоа своите иску-ства од сесиите. На средбата учествуваа претставници од Единицата за координација на форумите (ЕКФ) и претстав-ници од Швајцарската агенција за развој и соработка (SDC).

СПОДЕЛЕНИ ИСКУСТВАТА ОД БУЏЕТСКИТЕ ФОРУМСКИ СЕСИИ СПРОВЕДЕНИ ВО ДЕСЕТТЕ ОПШТИНИ

PËRVOJA NGA SESIONET E FORUMEVE BUXHETORE TË ZBATUARA NË DHJETË KOMUNA

ndër komponentëve paraqet aplikacion me prapavijë i cili

15

Përfaqësues të seksioneve për teknologji informatike (TI) nga pushtetet lokale, më 12 shkurt të vitit 2015, ishin të ftuar në sallën e debateve të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë me qëllim që të informohen me idenë dhe me shfrytëzimin e sistemit me shumë platforma për bashkëpunim, nëpërmjet sistemit „e-seanca“ (https://e-vlada.mk). Qëllimi kryesor i sistemit është përshpejtimi i procesit të krijimit dhe menaxhimit të informacioneve dhe materialeve në kuadër të institucioneve të sektorit publik, gjegjësisht sigurimi i efikasitetit dhe efektivitetit më të madh gjatë zbatimit të politikave të përcaktuara. Të gjitha pushtetet lokale mund t’a përdorin këtë sistem, me ç’rast realizohet dhe ky trajnim. U përpilua edhe Udhëzues për shfrytëzuesit për sistemin me shumë platforma për bashkëpunim për e-seancën, i cili iu shpërnda të pranishmëve gjatë takimit, por gjithashtu u dërgua në të gjitha komunat në formë elektronike nga ana e BNJVL-së. Në periudhën vijuese, secila komunë duhet të caktojë një ose më shumë persona nga të punësuarit, të cilët do të fitojnë emër shfrytëzuesi dhe fjalëkalim që të bëhen pjesë e këtij sistemi.

Sistemi „e-seancë“ (https://e-vlada.mk) përfshin procesin e krijimit të dokumenteve dhe materialeve në Sekretariatin e përgjithshëm të Qeverisë së RM-së, raporte dhe vendime të tjera nga seancat e qeverisë, si dhe dokumente të tjera. Nëpërmjet sistemit „e-seancë“ duhet të sigurohet distribuimi i tyre efikas deri te shfrytëzuesit e këtij sistemi, siç janë nëpunësit shtetërorë, të punësuarit në ministri, ministrat, të punësuarit në Sekretariatin e përgjithshëm të RM-së, pushtetet lokale dhe kryetarët. Në këtë mënyrë komunat do të kenë qasje elektronike direkte në procesin që përfshin: shqyrtimin e materialeve të vendosura, krijimin dhe përgatitjen e materialeve të reja, integrimin e mendimeve pas kërkesave të dërguara, lëshimin e pajtueshmërisë ose dërgimin e propozimeve të reja dhe informacioneve dhe shfrytëzimi i avancuar i „e-bashkëpunim“. Kjo do të kontribuojë në zmadhimin e informimit të të gjitha shërbimeve, të përfshira në krijimin dhe miratimin e politikave por në të njëjtën kohë do t’i lehtësojë përgatitjet e seancave të qeverisë.

Të pranishmit u informuan se sistemi përmban edhe aplikacion për telefona celularë, i cili do të mundësojë që shfrytëzuesit t’a ndjekin rrugën e dokumenteve, të aprovojnë dokumente dhe të kenë shqyrtim të lehtë të seancave. Në këtë mënyrë shfrytëzuesit e këtyre proceseve duhet të sjellin vendime dinamike dhe t’i zbatojnë në mënyrë maksimalisht të shpejtë dhe efikase.

Претставници од одделенијата за информатичка тех-нологија (ИТ) од локалните власти, на 12 февруари, 2015 година, беа поканети во дебатната сала на Владата на Ре-публика Македонија, да се запознаат со идејата и со корис-тењето на мултиплатформскиот систем за соработка, пре-ку системот на „е-седница“ (https://e-vlada.mk). Основна цел на системот е да го забрза процесот на креирањето и управувањето со информациите и материјалите во рамки-те на институциите во јавниот сектор, односно да обезбеди поголема ефикасност и ефективност во спроведувањето на утврдените политики. Сите локални власти може да го ко-ристат овој систем, за што се реализира и оваа обука. Из-работено е и корисничко упатство за мултиплатформскиот систем за колаборација за е-седница, кое на средбата им беше поделено на присутните, а исто така, беше испрате-но и во електронска форма до сите општини, од страна на ЗЕЛС. Во следниот период, секоја општина треба да утврди едно или повеќе лица од вработените, кои ќе добијат корис-ничко име и лозинка за да бидат дел од овој систем.

Системот „е-седница“ ((https://e-vlada.mk) го опфаќа процесот на креирањето на документите и материјалите во Генералниот секретаријат на Владата на РМ, извештаите и други одлуки од владините седници, како и други докумен-ти. Преку системот „ е-седница“ треба да се обезбеди нивна ефикасна дистрибуција до корисниците на овој систем, а тоа се државните службеници, вработените во министер-ствата, министрите, вработените во Генералниот секрета-ријат на РМ, локалните власти и градоначалниците. На овој начин, општините ќе имаат директен електронски пристап до процесот кој вклучува: разгледување на внесените ма-теријали, креирање и подготовка на нови материјали, ин-тегрирање на мислењата по доставените барања, издавање на согласност или доставување на нови предлози и инфор-мации и напредно користење на „е-колаборација“. Тоа ќе придонесе да се зголеми информираноста на сите служби, инволвирани во креирањето и донесувањето на политики-те, а ќе ги олеснат и подготовките на владините седници.

Присутните беа информирани дека системот содржи и апликација за мобилни телефони, што ќе им овозможат на корисниците да го следат патот на документите, да одобру-ваат документи и да имаат лесен преглед на седниците. На овој начин, корисниците на овие процеси мораат да доне-суваат динамички одлуки и да ги извршуваат максимално брзо и ефикасно.

ПОВРЗУВАЊЕ НА ОПШТИНИТЕ ВО СИСТЕМОТ „Е–СЕДНИЦА“ LIDHJA E KOMUNAVE ME SISTEMIN „E-SEANCË“

16

Gjithsejt 32 propozim-projekte nga lëmia e efikasitetit energjetik, arritën në BNJVL deri më 19 shkurt, 2015. Ky ishte afati i fundit për parashtrimin e aplikacioneve nga komunat, për pjesëmarrje në projektin rajonal EeMA „Energy efficiency in municipal associations – Efikasiteti energjetik në asociacionet e komunave“ që i realizon BNJVL në bashkëpunim me Agjencinë gjermane për zhvillim ndër-rajonal GIZ dhe Fondin e hapur rajonal – ORF, që financohet nga Agjensioni Zvicëran për bashkëpunim dhe zhvillim (SDC) dhe Ministria Federale e Gjermanisë për bashkëpunim ekonomik dhe zhvillim (BMZ).

Projekti është pjesë e një iniciative më të gjërë për promovim dhe përforcim të kapaciteteve të asociacioneve të pushteteve lokale nga vendet në rajon, në zbatimin e masave për efikasitet energjetik, të themeluara në modelin e shpenzimeve optimale dhe inovacionit, konform dispozitave ligjore dhe planeve aksionale nacionale për efikasitet energjetik. Një ndër aktivitetet e këtij projekti i referohet implementimit të pilot-projektit/eve edhe në lëminë e efikasitetit energjetik të njësive të vetëqeverisjes lokale në Republikën e Maqedonisë. Pilot projekti i zgjedhur duhet të jetë inovativ dhe të përmbajë qasje të reja në shfrytëzim të efikasitetit energjetik në nivel lokal. Rezultatet nga realizimi i këtij pilot-projekti duhet të jenë reale dhe të prekshme, me përqëndrim të qartë në zvogëlimin e shpenzimit të energjisë dhe zvogëlimit të emisioneve të CO2 dhe krahas kësaj të mos zvogëlohet niveli i përshtatshëm dhe shërbimi që jepet nga shfrytëzuesit.

Komunat kanë mundësi të aplikojnë me një ose më shumë projekte, me ç’rast pas publikimit u theksua se buxheti maksimal i paraparë me të cilin disponon projekti përmban 40.000,00 euro (bruto) duke i përfshirë edhe shpenzimet për mbikëqyrje dhe lëshimi në përdorim. Aplikacionet e arritura do të shqyrtohen nga Ekipi teknik i cili do të zgjedhë një ose më shumë pilot-projekte në kuadër të këtij buxheti.

Përpara publikimit të shpalljes BNJVL dërgoi pyetësor në të gjitha komunat me qëllim përcaktimi i fushave për të cilat komunat kanë interes të realizojnë projekte lidhur me efikasitetin energjetik. U bë fjalë për projekte për kursim të energjisë në institucione publike (shkolla, kopshte, shtëpi kulture...) zëvendësim të dritareve dhe dyerve të jashtme, izolim i fasadave dhe sipërfaqet e çative, në sistemet për ngrohje, për kondicionim të ajrit, ventilim, më pas në pjesën komunale, kursim në ndriçimin publik, vendosja e burimeve ripërtëritëse të energjisë etj. Për realizimin e këtij projekti BNJVL nënshkroi Memorandum me GIZ ORF EE – Fondi i hapur rajonal për Evropën Juglindore – Përmirësimi i shërbimeve komunale (ORF MMS) dhe efikasitet energjetik (ORF EE) i formuar nga Shoqata gjermane për bashkëpunim ndërkombëtar (GIZ). Në këtë projekt marrin pjesë edhe Asociacionet nga Shqipëria, Serbia, Mali i Zi, Bosnja dhe Hercegovina edhe nga Kosova.

Вкупно 32 предлог -проекти од областа на енергетска-та ефикасност пристигнаа во ЗЕЛС до 19 февруари, 2015 година. Тоа беше крајниот рок за доставување на аплика-ции од општините, за учество во новиот регионален про-ектот „Енергетска ефикасност во асоцијациите на општи-ните“, Energy efficiency in municipal associations (ЕеМА), кој го реализира ЗЕЛС во соработка со Германската аген-ција за меѓународен развој-ГИЗ и Отворениот регионален фонд-ОРФ, финансиран од Швајцарската агенција за раз-вој и соработка (СДЦ) и Германското сојузно министерство за економска соработка и развој (БМЗ).

Проектот е дел од една поширока иницијатива за про-моција и зајакнување на капацитетите на асоцијациите на локални власти од земјите од регионот, во спроведување-то на мерки на енергетска ефикасност, втемелени на мо-дел на оптимални трошоци и иновација, во согласност со законските одредби и националните акциски планови за енергетска ефикасност. Една од активностите на овој про-ектот се однесува на имплементирање на пилот-проект/и во областа на енергетската ефикасност на единиците на локалната самоуправа во Република Македонија. Избра-ниот пилот-проект треба да е иновативен и да содржи нови пристапи во користењето на енергетската ефикас-ност на локално ниво. Резултатите од изведбата на ваков пилот- проект треба да бидат опипливи и реални, со јасен фокус на намалување на потрошувачката на енергија и на-малувањето на емисиите на CO2, без притоа да се намали нивото на удобноста, или на услугата која се дава на ко-рисниците.

Општините имаа можност да аплицираат со еден или со повеќе проекти, при што во објавата беше назначено дека предвидениот максимален буџет со кој располага проектот изнесува 40.000,00 ЕУР (бруто), вклучувајќи ги и трошоците за надзор и пуштање во употреба. Пристигна-тите апликации ќе ги разгледува технички тим кој ќе на-прави изборот на еден или на повеќе пилот –проекти во рамките на овој буџет.

Пред објавувањето на огласот ЗЕЛС испрати прашал-ник до сите општини, со цел утврдување на областите во кои општините имаат интерес за реализирање на проекти од енергетска ефикасност. Стана збор за проекти за заш-теда на енергија во јавни установи ( училишта, градинки, домови на култура.. ), замена на надворешните прозорци и врати, изолација на фасадите и покривните површини, во системите за греење, климатизацијата, вентилацијата, по-тоа во комуналниот дел, потоа заштеда во јавното осветлу-вање, воведување на обновливи извори на енергија и друго.

За спроведување на овој проект ЗЕЛС потпиша Ме-морандум со ГИЗ и ОРФ ЈЕ Отворен регионален фонд за Југоисточна Европа- Подобрување на општински услуги (ОРФ ММС) и енергетска ефикасност (ОРФ ЕЕ) формиран од Германското друштво за интернационална соработка (ГИЗ). Во Проектот учествуваат и асоцијациите од Алба-нија, од Србија, од Црна Гора, од Босна и Херцеговина и од Косово.

„ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ ВО АСОЦИЈАЦИИТЕ НА ОПШТИНИТЕ“- НОВ ПРОЕКТ НА ЗЕЛС

„EFIKASITETI ENERGJETIK NË ASOCIACIONET E KOMUNAVE“ – PROJEKT I RI I BNJVL-SË

17

„Organizimi i brendshëm dhe sistematizimi i vendeve të punës në komunat“ ishte temë e trajnimit, që Qendra e Trajnimeve të BNJVL-së e organizoi më 12 shkurt, 2015, për personat përgjegjës për menaxhim me resurset njerëzore të komunave. U ftuan përfaqësues nga Ministria për shoqëri informatike (MSHIA) të cilët të pranishmit i informuan për mënyrën e implementimit të dispozitave të reja të Ligjit për nëpunësit administrativ, që hyn në fuqi më 13 shkurt, 2015. Ministria në fjalë është përgjegjëse për miratimin e akteve për sistematizim të komunave dhe ndërmarrjeve e institucioneve të themeluara nga pushteti lokal. Pikërisht për këtë arsye edhe interesimi i të pranishmëve në një pjesë të madhe u drejtua ndaj qartësimit të dilemave rreth vendosjes së organizimit të brendshëm dhe sistematizimit të vendeve të punës si dhe përcaktim i qartë i përgjegjësive të personave nga MRNJ, konform Ligjit në fjalë.

Përfaqësuesit e MSHIA diskutuan edhe mbi mënyrën e hartimit të akteve për sistematizim dhe procedurën e parashtrimit të akteve, që do të zhvillohet në mënyrë elektronike te shërbimet përgjegjëse dhe në ministri. Për një hartim më kualitativ të dokumenteve dhe sigurimin e efikasitetit në këtë segment nga puna e personave përgjegjës për MRNJ, Ministria tashmë ka hartuar edhe

„Внатрешна организација и систематизација на работ-ни места“ беше темата на обуката, што ЗЕЛС тренинг цента-рот ја организира на 12 февруари, 2015 година, за одговор-ните лица за управување со човечки ресурси, од општините. Беа повикани претставници од Министерството за инфор-матичко општество (МИОА) кои ги запознаа присутните со начинот на имплементирање на новите одредби од Зако-нот за административни службеници, кои стапуваат на сила на 13 февруари, 2015 година. Ова Министерство е одговор-но за одобрување на актите за систематизација на општини-те и претпријатијата и институциите, основани од локална-та власт. Токму затоа и заинтересираноста на присутните, во поголем дел, беше насочена кон расчистување на дилемите околу воспоставувањето на внатрешната организација и сис-тематизација на работни места и прецизно утврдување на од-говорностите на лицата од УЧР, во согласност со овој закон.

Претставниците од МИОА говореа за начинот на изра-ботката на актите за систематизација и постапката на дос-тавување на овие акти, која ќе се одвива по електронски пат, до одговорните служби во министерството. За поква-литетна изработка на документите и обезбедување на ефи-касност во овој сегмент од работењето на лицата одговорни за УЧР, Министерството веќе изготвило и урнеци на доку-

ЗАКОНСКИТЕ ИЗМЕНИ ЗА ВНАТРЕШНА ОРГАНИЗАЦИЈА И СИСТЕМАТИЗАЦИЈА НА РАБОТНИ МЕСТА –ТЕМА НА ОБУКАТА ЗА ЛИЦАТА ОД ОПШТИНИТЕ ОДГОВОРНИ ЗА УЧРNDRYSHIMET LIGJORE PËR ORGANIZIM TË BRENDSHËM DHE SISTEMATIZIM TË VENDEVE TË PUNËS-TEMË E TRAJNIMIT PËR PERSONAT PËRGJEGJËS PËR MRNJ TË KOMUNAVE

Më 9 shkurt, 2015, u mbajt mbledhja e parë e Komitetit drejtues të Programit GIZ RED. Bëhet fjalë për projekt të financuar nga Bashkimi Evropian – Zhvillimi ekonomik rajonal në Maqedoni. Projekti në fjalë përfshin përkrahje gjatë hartimit/revidimit të programeve për zhvillim rajonal në rajonet malore dhe zhvillimin e investimeve të mesme/të mëdha dhe promovimin e projekteve nëpër rajone.

U përmend se gjatë përgatitjes së programeve për zhvillim rajonal për periudhën 2015-2019, janë realizuar një numër i madh i aktiviteteve përgatitore, konferenca promovuese, punëtori me përfshirje maksimale të të gjitha palëve të tanguara, si dhe shoqëria civile dhe bashkësia afariste. Lidhur me komponentën e dytë (Zhvillimi i investimeve të mesme/të mëdha dhe projektet promovuese), u shpallën thirrje për ekspertë, ndërsa janë caktuar edhe strukturat për evaluim të projekteve. U përmend se njëkohësisht ekziston mundësi e re për aplikim në projektet ndërkombëtare. Projektet e zgjedhura do të prezantohen në ngjarjen promovuese, ndërsa do të publikohet edhe broshurë.

На 9 февруари, 2015 година, беше одржан прв соста-нок на Управниот комитет на Програмата ГИЗ РЕЗ. Стану-ва збор за проект кој е финансиран од Европската унија - Регионалниот економски развој во Македонија. Проектот опфаќа поддршка при подготвување/ревидирање на про-грамите за регионален развој во планските региони и раз-вој на средни/големи инвестиции и промотивни проекти во регионите.

Беше изнесено дека при подготовката на програмите за регионален развој за периодот 2015-2019, реализирани се бројни подготвителни активности, промотивни конфе-ренции, работилници со максимално вклучување на сите засегнати страни, како и граѓанското општество и делов-ната заедница. Во однос на втората компонента (развој на средни/големи инвестиции и промотивни проекти), објаве-ни се повиците за експерти, а одредени се и структурите за евалуација на проектите. Беше посочено дека истовреме-но постои нова можност за аплицирање за меѓурегионални проекти. Избраните проекти ќе бидат презентирани на про-мотивен настан, а ќе биде објавена и брошура.

ПРЕЗЕНТАЦИЈА НА ПРОЕКТОТ „РЕГИОНАЛЕН ЕКОНОМСКИ РАЗВОЈ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА“

PREZANTIMI I PROJEKTIT „ZHVILLIMI EKONOMIK RAJONAL NË REPUBLIKËN E MAQEDONISË“

18

shembuj të dokumenteve që duhet të përgatiten nga komunat. Të pranishmit morrën nga një shembull në të cilin ushtronin me përkrahjen e MSHIA, për plotësimin e drejtë të tij. Ky shembull për përpilimin e Rregullores për sistematizimin e vendeve të punës mund t’a shkarkojnë edhe në formë elektronike, nga ueb faqja e MSHIA-s dhe t’a përshtatin me nevojat e komunës ose institucionit, të themeluar nga pushteti lokal. Të pranishmit u njohën edhe me ueb faqen speciale e përpunuar për administratën, para disa kohe e promovuar nga MSHIA, e cila i përmban të gjitha informacionet e duhura, të dhëna dhe dokumente për punën e administratës. Në trajnim po ashtu u theksua nevoja për përpunimin e analizës funksionale të vendeve të punës në komunë ose në institucione, konform Katalogut të vendeve të punës, i cili është vendosur në ueb faqen e MSHIA-s për administratën. Në të vërtetë një analizë gjithëpërfshirëse dhe e përgatitur mirë duhet të përfaqësojë bazë reale dhe themel të mirë, mbi të cilin do të bazohet dhe ndërtohet përpilimi i akteve për sistematizim. Në trajnimin, që u organizua në BNJVL u diskutua për çështjet që i dedikohen mënyrës së planifikimit dhe realizimit të trajnimeve, mentorimit, punësimit të administratës në komuna, të cilat gjithashtu janë përfshirë në Ligjin e ri për nëpunës administrativë.

U organizuan dy termine për këtë trajnim, në kohëzgjatje prej tre orësh, me ç’rast u përfshinë përfaqësuesit e të gjitha njësive të vetëqeverisjes lokale, anëtarë të Rrjetit për MRNJ, pranë BNJVL-së. Trajnimi u realizua në hapësirat e BNJVL-së.

ментите што треба да се подготвуваат од општините. При-сутните добија по еден урнек на кој вежбаа, со поддршка од претставниците од МИОА, за негово правилно пополну-вање. Овој урнек за изработка на Правилник за системати-зација на работни места, во електронска форма, е поставен на веб страницата на МИОА и истиот може да се прилаго-дува на потребите на општината или институцијата, основа-на од локалната власт. Присутните беа информирани и за специјално изработената веб страница за администрација, неодамна промовирана од МИОА, која ги содржи сите не-опходни информации, податоци, документи за работа на администрацијата. Она што, исто така, беше нагласено на обуката е потребата од изработка на функционална анали-за на работните места во општината или институциите, во согласност со Каталогот на работни места , што исто така е поставен на веб страницата за администрација на МИОА. Всушност сеопфатната и добро изготвената анализа треба да претставува реална основа и добра база, врз која ќе се темели и гради изработката на актите за систематизација. На обуката во ЗЕЛС се дискутираше и за прашањата кои се однесуваат на начинот на планирање и на реализирање на обуките, менторството, вработувањето на администрација-та во општините, а кои се опфатени во новиот Закон за ад-министративни службеници.

Беа организирани два термина за оваа обука, во тра-ење од по три часа, со што беа опфатени сите претставни-ци од единиците на локална власт, членови на Мрежата за УЧС, при ЗЕЛС. Обуката беше реализирана во просториите на ЗЕЛС.

19

20

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА - ЗЕЛС

тел. +389 (0)2 30 99 033 / факс: +389 (0)2 30 61 994ул. Копенхагенска бр. 5, п.фах 32, 1000 Скопје, Република Македонија

contact@zels.org.mk , www.zels.org.mk

BASHKЁSIA E NJЁSIVE TЁ VETЁQEVERISJES LOKALE TЁ REPUBLIKЁS SЁ MAQEDONISЁ - BNJVL

tel. +389 (0)2 30 99 033 / fax: +389 (0)2 30 61 994rruga. Kopenhagenska 5, P.N. 32, 1000 Shkup, Republika e Maqedonisё

contact@zels.org.mk , www.zels.org.mk