jeoteknİk etÜt Şartnamesİ · (iso/fdis 14688-2: 2004 ts en iso 14689-1 jeoteknik araştırmalar...

138
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ ANKARA-2011

Upload: others

Post on 03-Mar-2021

18 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

TC

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

DEVLET SU İŞLERİ GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml

Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı

JEOTEKNİK ETUumlT ŞARTNAMESİ

ANKARA-2011

İCcedilİNDEKİLER

Sayfa No

I- GENEL HUumlKUumlMLER 1

A- AMACcedil 1

B- KAPSAM 1

C- TANIMLAR 1

D- STANDARTLAR 3

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI 5

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 6

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI 6

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI 6

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilERİĞİ 7

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR 8

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 14

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI 14

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI 15

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI 15

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilERİĞİ 24

B-5 PLANLAMA AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR 26

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 45

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 46

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ 47

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 49

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI 51

IV EKLER 52

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI 53

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR 79

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI 93

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA

HAZIRLANAN HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI 105

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI 107

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR 111

OumlNSOumlZ

Guumlnuumlmuumlzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmelere paralel olarak muumlhendislik meslek

disiplinlerinin araştırma geliştirme uumlretim uygulama ve denetim fonksiyonları oumlnemli

değişimler yaşamaktadır Bu meslek gruplarından birisi olan Jeolojisi Muumlhendisliği

yerkabuğunu oluşturan farklı jeolojik birimlerin oumlzelliklerini inceleyen tanımlayan kaya ve

zemin oumlzelliklerine ilişkin kavramsal modelleri ile yeraltısuyunun oumlzellikleri ve hareketlerini

ortaya koyarak proje alanının 4 boyutlu (x-y-z-t) jeolojik modelini hazırlayan ve sorunlara

karşı ccediloumlzuumlmler geliştiren bir muumlhendislik dalıdır

Jeoteknik hizmetler ise Devlet Su İşleri Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan

projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik

santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu arıtma tesisi kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme

havuzu isale hattı su deposu atıksu koumlpruuml bina vb yapıların oumln inceleme aşamasından

uygulama sonrasına kadar buumltuumln aşamalarda yer almaktadır Bu hizmetler kapsamında her

projede jeolojikjeoteknik etuumltler yapılmakta ve elde edilen verilerin değerlendirilmesi

sonucunda ldquoJEOTEKNİK ETUumlT RAPORUldquo hazırlanmaktadır Bu raporların

hazırlanmasında oumln inceleme planlama kesin ve uygulama projeleri ile yapım sonrası

uyulacak esasları belirlemek uumlzereldquoJEOTEKNİK ETUumlT ŞARTNAMESİrdquo guumlnuumlmuumlz

koşullarına hizmet edecek şekilde revize edilerek yeniden hazırlanmıştır Şartnamede esas

olarak genel huumlkuumlmler jeoteknik etuumlt aşamaları raporların sunulma şekli ve kullanılacak

simgeler detaylı olarak yer almaktadır Ayrıca gerektiğinde hazırlanacak olan kaya ve zemin

mekaniği jeofizik karst hidrojeolojisi gibi raporların iccedileriği de ekler boumlluumlmuumlnde verilmiştir

Teknolojik ve bilimsel gelişmelere paralel olarak şartnamede değişiklik yapılabilecektir Su

yapılarının projelendirilmesinde jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmaların daha sağlıklı olarak

hazırlanmasına buumlyuumlk katkı sağlayacağına inandığım bu şartnamenin yazılması ve

duumlzenlenmesinde emeği geccedilen başta Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı

olmak uumlzere katkı sunan Boumllge Muumlduumlrluumlklerimize ve uumlniversitelerimizdeki kıymetli

Hocalarımıza teşekkuumlrlerimi sunarım

Akif OumlZKALDI

Genel Muumlduumlr

1

I- GENEL HUumlKUumlMLER

A- AMACcedil

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml

ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu

arıtma tesisi atıksu kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme havuzu isale hattı su deposu koumlpruuml

bina vb yapıların jeolojikjeoteknik etuumltleri yapılacak elde edilen verilerle projenin

yapılmasına youmlnelik jeolojik ve jeoteknik değerlendirmeler yapılarak ldquoJEOTEKNİK ETUumlT

RAPORUldquo hazırlanacaktır

B- KAPSAM

Bu amaccedilla projelerin oumln inceleme planlama kesin proje uygulama uygulama sonu

jeoteknik raporları yapılacakyaptırılacak ve kontrol edilecektir

C- TANIMLAR

Bu şartnamenin kapsamında kullanılacak ifadeler aşağıda verilmiştir

Şartname İşin kapsamını planlamasını projelendirilmesini yapım ve yapım sonrası

esaslarını belirleyen bu belge ldquoJeoteknik Etuumlt Şartnamesirdquo olarak anılacaktır

İdare ldquoDSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığırdquo dır

Sorumlu Muumlhendis Jeoteknik etuumltleri planlayan yapan kontrol eden arazi ve laboratuvar

deneylerini takip eden denetleyen etuumlt sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verileri derleyerek

raporun hazırlanmasını sağlayan ve İDARErsquoye sunan jeoteknik uygulamalar konusunda

tecruumlbeli Jeoloji Muumlhendisirsquodir

Jeolojik Ccedilalışmalar Proje sahasında bulunan jeolojik birimlerin oumlzelliklerini ortaya

ccedilıkarmak amacıyla birimlerin litolojisi yaşı ayrışma ve bozunma durumu tabaka şistozite

kıvrım eklem ccedilatlak fay gibi suumlreksizlikleri birbirleriyle ilişkileri konumları karstlaşma

vb oumlzelliklerini belirleyerek harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

2

Jeoteknik Ccedilalışmalar Yapı yerlerinde bulunan jeolojik birimlerin duraylılık geccedilirimlilik

taşıma guumlcuuml yuumlk altında elastikplastik davranış sıvılaşma şişme oturma kazı klası

kazılabilme delinebilme sertlik deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml

kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı heyelan akma duumlşme devrilme vb jeoteknik

bilgilerinverilerin toplanarak değerlendirilmesi amacıyla yerinde ve laboratuvar ccedilalışmaları

ile detaylı muumlhendislik jeolojisi harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

Temel Araştırmaları Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru deneme

enjeksiyonu yerinde deneyler gibi jeoteknik tasarım ve modellemeye hizmet eden her tuumlrluuml

ccedilalışmalardır

Doğal Yapı Malzemesi Ccedilalışmaları Baraj goumllet gibi su yapılarının goumlvde dolgu inşaatları

ile kanal dolusavak reguumllatoumlr gibi diğer yapıların beton agrega ihtiyaccedillarını karşılamak amacı

ile planlanan araştırma ccedilukuru ve temel sondajları ile rezerv ve indeks oumlzelliklerinin

belirlenmesini kapsayan ccedilalışmaların buumltuumlnuumlduumlr

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları Yapıların temel-kaya veya temel-zemin etkileşimi

taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı gerilmedeformasyon ilişkilerinin belirlenmesi yamaccedil ve kazı

duraylılığı ile sıvılaşma riskinin incelenmesinde kullanılacak kaya veya zeminlerin mekanik

parametrelerinin yerinde ve laboratuvarda tayini amacıyla yapılan ccedilalışmalardır

Yerinde (In-Situ) Deneyler Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarması

ccedilukurunda yerinde yapılan deneylerdir

Laboratuvar Deneyleri Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru veya

araziden alınan bozulmuş ve bozulmamış (UD) oumlrnekler uumlzerinde yapılan deneylerdir

Jeofizik Ccedilalışmaları Yapı yerlerinde yapılan deprem risk analizi vibrasyon elektrik

rezistivite sismik kuyu logları vb ccedilalışmalardır

Guumlzergah Etuumlduuml Tuumlnel galeri kanal isale hattı cebri boru yol vb yapıların

guumlzergahlarının sağ ve solunda 250 m olmak uumlzere jeolojikjeoteknik ccedilalışmaları kapsar

Projenin oumlzelliklerine goumlre bu genişlik İDARE tarafından değiştirilebilecektir

3

Oumlrtuuml Birimleri Ana kaya uumlzerindeki bitkisel toprak yamaccedil molozu aluumlvyon birikinti

konisi koluumlvyal malzeme reziduumlel (artık) zemin yapay dolgu vb malzemeden oluşan zemin

tuumlrleridir

Diğer Yapılar Dolusavak derivasyon tuumlneli konduumlvi su alma yapısı vana odası maslak

batardo yuumlkleme havuzu cebri boru santral şalt sahası ccediloumlkeltim havuzu sifon menfez

akeduumlk alt ve uumlst sel geccedilidi pompa binası koumlpruuml arıtma tesisi iletim hattı vb yapılardır

D- STANDARTLAR

Jeoteknik etuumlt ve araştırmalarda kullanılacak ulusal ve uluslararası standartlardan en

oumlnemlileri aşağıda verilmiş olup bu standartlar zamana bağlı olarak guumlncellenecektir

TS 10324 Jeoteknik Deney Metotları - Kayaccedil Suumlreksizliklerinin Direkt

Makaslama Mukavemetinin Yerinde Tayini

TS ENV 1997-1 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Genel Kurallar (Eurocode 7)

TS ENV 1997-2 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Laboratuvar deneyleri ile

desteklenen tasarım (Eurocode 7)

TS ENV 1997-3 Jeoteknik Tasarım-Boumlluumlm 3 Arazi Deneyleri Yardımıyla

Tasarım (Eurocode 7)

TS EN ISO 14688-1 Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndashBoumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS EN ISO 14688-2 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Zeminlerin tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 2 Sınıflandırma ilkeleri

(ISOFDIS 14688-2 2004

TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaccedilların tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 1 Tanıtım (ISO 14689-1 2003)

TS EN ISO 22476-2 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 2

Dinamik probe deneyi

TS EN ISO 22476-3 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 3

Standard penetrasyon deneyi

TS EN ISO 14688-1AC Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndash Boumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS 1900-1 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm1

Fiziksel Oumlzelliklerin Tayini

TS 1900-2 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm2

Mekanik Oumlzelliklerin Tayini

TS 1901 - İnşaat Muumlhendisliğinde Sondaj Youmlntemleri ile Oumlrselenmiş ve

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 2: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

İCcedilİNDEKİLER

Sayfa No

I- GENEL HUumlKUumlMLER 1

A- AMACcedil 1

B- KAPSAM 1

C- TANIMLAR 1

D- STANDARTLAR 3

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI 5

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 6

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI 6

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI 6

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilERİĞİ 7

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR 8

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 14

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI 14

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI 15

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI 15

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilERİĞİ 24

B-5 PLANLAMA AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR 26

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 45

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 46

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ 47

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER 49

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI 51

IV EKLER 52

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI 53

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR 79

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI 93

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA

HAZIRLANAN HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI 105

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI 107

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR 111

OumlNSOumlZ

Guumlnuumlmuumlzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmelere paralel olarak muumlhendislik meslek

disiplinlerinin araştırma geliştirme uumlretim uygulama ve denetim fonksiyonları oumlnemli

değişimler yaşamaktadır Bu meslek gruplarından birisi olan Jeolojisi Muumlhendisliği

yerkabuğunu oluşturan farklı jeolojik birimlerin oumlzelliklerini inceleyen tanımlayan kaya ve

zemin oumlzelliklerine ilişkin kavramsal modelleri ile yeraltısuyunun oumlzellikleri ve hareketlerini

ortaya koyarak proje alanının 4 boyutlu (x-y-z-t) jeolojik modelini hazırlayan ve sorunlara

karşı ccediloumlzuumlmler geliştiren bir muumlhendislik dalıdır

Jeoteknik hizmetler ise Devlet Su İşleri Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan

projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik

santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu arıtma tesisi kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme

havuzu isale hattı su deposu atıksu koumlpruuml bina vb yapıların oumln inceleme aşamasından

uygulama sonrasına kadar buumltuumln aşamalarda yer almaktadır Bu hizmetler kapsamında her

projede jeolojikjeoteknik etuumltler yapılmakta ve elde edilen verilerin değerlendirilmesi

sonucunda ldquoJEOTEKNİK ETUumlT RAPORUldquo hazırlanmaktadır Bu raporların

hazırlanmasında oumln inceleme planlama kesin ve uygulama projeleri ile yapım sonrası

uyulacak esasları belirlemek uumlzereldquoJEOTEKNİK ETUumlT ŞARTNAMESİrdquo guumlnuumlmuumlz

koşullarına hizmet edecek şekilde revize edilerek yeniden hazırlanmıştır Şartnamede esas

olarak genel huumlkuumlmler jeoteknik etuumlt aşamaları raporların sunulma şekli ve kullanılacak

simgeler detaylı olarak yer almaktadır Ayrıca gerektiğinde hazırlanacak olan kaya ve zemin

mekaniği jeofizik karst hidrojeolojisi gibi raporların iccedileriği de ekler boumlluumlmuumlnde verilmiştir

Teknolojik ve bilimsel gelişmelere paralel olarak şartnamede değişiklik yapılabilecektir Su

yapılarının projelendirilmesinde jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmaların daha sağlıklı olarak

hazırlanmasına buumlyuumlk katkı sağlayacağına inandığım bu şartnamenin yazılması ve

duumlzenlenmesinde emeği geccedilen başta Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı

olmak uumlzere katkı sunan Boumllge Muumlduumlrluumlklerimize ve uumlniversitelerimizdeki kıymetli

Hocalarımıza teşekkuumlrlerimi sunarım

Akif OumlZKALDI

Genel Muumlduumlr

1

I- GENEL HUumlKUumlMLER

A- AMACcedil

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml

ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu

arıtma tesisi atıksu kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme havuzu isale hattı su deposu koumlpruuml

bina vb yapıların jeolojikjeoteknik etuumltleri yapılacak elde edilen verilerle projenin

yapılmasına youmlnelik jeolojik ve jeoteknik değerlendirmeler yapılarak ldquoJEOTEKNİK ETUumlT

RAPORUldquo hazırlanacaktır

B- KAPSAM

Bu amaccedilla projelerin oumln inceleme planlama kesin proje uygulama uygulama sonu

jeoteknik raporları yapılacakyaptırılacak ve kontrol edilecektir

C- TANIMLAR

Bu şartnamenin kapsamında kullanılacak ifadeler aşağıda verilmiştir

Şartname İşin kapsamını planlamasını projelendirilmesini yapım ve yapım sonrası

esaslarını belirleyen bu belge ldquoJeoteknik Etuumlt Şartnamesirdquo olarak anılacaktır

İdare ldquoDSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığırdquo dır

Sorumlu Muumlhendis Jeoteknik etuumltleri planlayan yapan kontrol eden arazi ve laboratuvar

deneylerini takip eden denetleyen etuumlt sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verileri derleyerek

raporun hazırlanmasını sağlayan ve İDARErsquoye sunan jeoteknik uygulamalar konusunda

tecruumlbeli Jeoloji Muumlhendisirsquodir

Jeolojik Ccedilalışmalar Proje sahasında bulunan jeolojik birimlerin oumlzelliklerini ortaya

ccedilıkarmak amacıyla birimlerin litolojisi yaşı ayrışma ve bozunma durumu tabaka şistozite

kıvrım eklem ccedilatlak fay gibi suumlreksizlikleri birbirleriyle ilişkileri konumları karstlaşma

vb oumlzelliklerini belirleyerek harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

2

Jeoteknik Ccedilalışmalar Yapı yerlerinde bulunan jeolojik birimlerin duraylılık geccedilirimlilik

taşıma guumlcuuml yuumlk altında elastikplastik davranış sıvılaşma şişme oturma kazı klası

kazılabilme delinebilme sertlik deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml

kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı heyelan akma duumlşme devrilme vb jeoteknik

bilgilerinverilerin toplanarak değerlendirilmesi amacıyla yerinde ve laboratuvar ccedilalışmaları

ile detaylı muumlhendislik jeolojisi harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

Temel Araştırmaları Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru deneme

enjeksiyonu yerinde deneyler gibi jeoteknik tasarım ve modellemeye hizmet eden her tuumlrluuml

ccedilalışmalardır

Doğal Yapı Malzemesi Ccedilalışmaları Baraj goumllet gibi su yapılarının goumlvde dolgu inşaatları

ile kanal dolusavak reguumllatoumlr gibi diğer yapıların beton agrega ihtiyaccedillarını karşılamak amacı

ile planlanan araştırma ccedilukuru ve temel sondajları ile rezerv ve indeks oumlzelliklerinin

belirlenmesini kapsayan ccedilalışmaların buumltuumlnuumlduumlr

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları Yapıların temel-kaya veya temel-zemin etkileşimi

taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı gerilmedeformasyon ilişkilerinin belirlenmesi yamaccedil ve kazı

duraylılığı ile sıvılaşma riskinin incelenmesinde kullanılacak kaya veya zeminlerin mekanik

parametrelerinin yerinde ve laboratuvarda tayini amacıyla yapılan ccedilalışmalardır

Yerinde (In-Situ) Deneyler Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarması

ccedilukurunda yerinde yapılan deneylerdir

Laboratuvar Deneyleri Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru veya

araziden alınan bozulmuş ve bozulmamış (UD) oumlrnekler uumlzerinde yapılan deneylerdir

Jeofizik Ccedilalışmaları Yapı yerlerinde yapılan deprem risk analizi vibrasyon elektrik

rezistivite sismik kuyu logları vb ccedilalışmalardır

Guumlzergah Etuumlduuml Tuumlnel galeri kanal isale hattı cebri boru yol vb yapıların

guumlzergahlarının sağ ve solunda 250 m olmak uumlzere jeolojikjeoteknik ccedilalışmaları kapsar

Projenin oumlzelliklerine goumlre bu genişlik İDARE tarafından değiştirilebilecektir

3

Oumlrtuuml Birimleri Ana kaya uumlzerindeki bitkisel toprak yamaccedil molozu aluumlvyon birikinti

konisi koluumlvyal malzeme reziduumlel (artık) zemin yapay dolgu vb malzemeden oluşan zemin

tuumlrleridir

Diğer Yapılar Dolusavak derivasyon tuumlneli konduumlvi su alma yapısı vana odası maslak

batardo yuumlkleme havuzu cebri boru santral şalt sahası ccediloumlkeltim havuzu sifon menfez

akeduumlk alt ve uumlst sel geccedilidi pompa binası koumlpruuml arıtma tesisi iletim hattı vb yapılardır

D- STANDARTLAR

Jeoteknik etuumlt ve araştırmalarda kullanılacak ulusal ve uluslararası standartlardan en

oumlnemlileri aşağıda verilmiş olup bu standartlar zamana bağlı olarak guumlncellenecektir

TS 10324 Jeoteknik Deney Metotları - Kayaccedil Suumlreksizliklerinin Direkt

Makaslama Mukavemetinin Yerinde Tayini

TS ENV 1997-1 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Genel Kurallar (Eurocode 7)

TS ENV 1997-2 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Laboratuvar deneyleri ile

desteklenen tasarım (Eurocode 7)

TS ENV 1997-3 Jeoteknik Tasarım-Boumlluumlm 3 Arazi Deneyleri Yardımıyla

Tasarım (Eurocode 7)

TS EN ISO 14688-1 Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndashBoumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS EN ISO 14688-2 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Zeminlerin tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 2 Sınıflandırma ilkeleri

(ISOFDIS 14688-2 2004

TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaccedilların tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 1 Tanıtım (ISO 14689-1 2003)

TS EN ISO 22476-2 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 2

Dinamik probe deneyi

TS EN ISO 22476-3 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 3

Standard penetrasyon deneyi

TS EN ISO 14688-1AC Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndash Boumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS 1900-1 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm1

Fiziksel Oumlzelliklerin Tayini

TS 1900-2 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm2

Mekanik Oumlzelliklerin Tayini

TS 1901 - İnşaat Muumlhendisliğinde Sondaj Youmlntemleri ile Oumlrselenmiş ve

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 3: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

IV EKLER 52

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI 53

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR 79

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI 93

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA

HAZIRLANAN HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI 105

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI 107

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR 111

OumlNSOumlZ

Guumlnuumlmuumlzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmelere paralel olarak muumlhendislik meslek

disiplinlerinin araştırma geliştirme uumlretim uygulama ve denetim fonksiyonları oumlnemli

değişimler yaşamaktadır Bu meslek gruplarından birisi olan Jeolojisi Muumlhendisliği

yerkabuğunu oluşturan farklı jeolojik birimlerin oumlzelliklerini inceleyen tanımlayan kaya ve

zemin oumlzelliklerine ilişkin kavramsal modelleri ile yeraltısuyunun oumlzellikleri ve hareketlerini

ortaya koyarak proje alanının 4 boyutlu (x-y-z-t) jeolojik modelini hazırlayan ve sorunlara

karşı ccediloumlzuumlmler geliştiren bir muumlhendislik dalıdır

Jeoteknik hizmetler ise Devlet Su İşleri Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan

projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik

santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu arıtma tesisi kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme

havuzu isale hattı su deposu atıksu koumlpruuml bina vb yapıların oumln inceleme aşamasından

uygulama sonrasına kadar buumltuumln aşamalarda yer almaktadır Bu hizmetler kapsamında her

projede jeolojikjeoteknik etuumltler yapılmakta ve elde edilen verilerin değerlendirilmesi

sonucunda ldquoJEOTEKNİK ETUumlT RAPORUldquo hazırlanmaktadır Bu raporların

hazırlanmasında oumln inceleme planlama kesin ve uygulama projeleri ile yapım sonrası

uyulacak esasları belirlemek uumlzereldquoJEOTEKNİK ETUumlT ŞARTNAMESİrdquo guumlnuumlmuumlz

koşullarına hizmet edecek şekilde revize edilerek yeniden hazırlanmıştır Şartnamede esas

olarak genel huumlkuumlmler jeoteknik etuumlt aşamaları raporların sunulma şekli ve kullanılacak

simgeler detaylı olarak yer almaktadır Ayrıca gerektiğinde hazırlanacak olan kaya ve zemin

mekaniği jeofizik karst hidrojeolojisi gibi raporların iccedileriği de ekler boumlluumlmuumlnde verilmiştir

Teknolojik ve bilimsel gelişmelere paralel olarak şartnamede değişiklik yapılabilecektir Su

yapılarının projelendirilmesinde jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmaların daha sağlıklı olarak

hazırlanmasına buumlyuumlk katkı sağlayacağına inandığım bu şartnamenin yazılması ve

duumlzenlenmesinde emeği geccedilen başta Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı

olmak uumlzere katkı sunan Boumllge Muumlduumlrluumlklerimize ve uumlniversitelerimizdeki kıymetli

Hocalarımıza teşekkuumlrlerimi sunarım

Akif OumlZKALDI

Genel Muumlduumlr

1

I- GENEL HUumlKUumlMLER

A- AMACcedil

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml

ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu

arıtma tesisi atıksu kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme havuzu isale hattı su deposu koumlpruuml

bina vb yapıların jeolojikjeoteknik etuumltleri yapılacak elde edilen verilerle projenin

yapılmasına youmlnelik jeolojik ve jeoteknik değerlendirmeler yapılarak ldquoJEOTEKNİK ETUumlT

RAPORUldquo hazırlanacaktır

B- KAPSAM

Bu amaccedilla projelerin oumln inceleme planlama kesin proje uygulama uygulama sonu

jeoteknik raporları yapılacakyaptırılacak ve kontrol edilecektir

C- TANIMLAR

Bu şartnamenin kapsamında kullanılacak ifadeler aşağıda verilmiştir

Şartname İşin kapsamını planlamasını projelendirilmesini yapım ve yapım sonrası

esaslarını belirleyen bu belge ldquoJeoteknik Etuumlt Şartnamesirdquo olarak anılacaktır

İdare ldquoDSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığırdquo dır

Sorumlu Muumlhendis Jeoteknik etuumltleri planlayan yapan kontrol eden arazi ve laboratuvar

deneylerini takip eden denetleyen etuumlt sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verileri derleyerek

raporun hazırlanmasını sağlayan ve İDARErsquoye sunan jeoteknik uygulamalar konusunda

tecruumlbeli Jeoloji Muumlhendisirsquodir

Jeolojik Ccedilalışmalar Proje sahasında bulunan jeolojik birimlerin oumlzelliklerini ortaya

ccedilıkarmak amacıyla birimlerin litolojisi yaşı ayrışma ve bozunma durumu tabaka şistozite

kıvrım eklem ccedilatlak fay gibi suumlreksizlikleri birbirleriyle ilişkileri konumları karstlaşma

vb oumlzelliklerini belirleyerek harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

2

Jeoteknik Ccedilalışmalar Yapı yerlerinde bulunan jeolojik birimlerin duraylılık geccedilirimlilik

taşıma guumlcuuml yuumlk altında elastikplastik davranış sıvılaşma şişme oturma kazı klası

kazılabilme delinebilme sertlik deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml

kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı heyelan akma duumlşme devrilme vb jeoteknik

bilgilerinverilerin toplanarak değerlendirilmesi amacıyla yerinde ve laboratuvar ccedilalışmaları

ile detaylı muumlhendislik jeolojisi harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

Temel Araştırmaları Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru deneme

enjeksiyonu yerinde deneyler gibi jeoteknik tasarım ve modellemeye hizmet eden her tuumlrluuml

ccedilalışmalardır

Doğal Yapı Malzemesi Ccedilalışmaları Baraj goumllet gibi su yapılarının goumlvde dolgu inşaatları

ile kanal dolusavak reguumllatoumlr gibi diğer yapıların beton agrega ihtiyaccedillarını karşılamak amacı

ile planlanan araştırma ccedilukuru ve temel sondajları ile rezerv ve indeks oumlzelliklerinin

belirlenmesini kapsayan ccedilalışmaların buumltuumlnuumlduumlr

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları Yapıların temel-kaya veya temel-zemin etkileşimi

taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı gerilmedeformasyon ilişkilerinin belirlenmesi yamaccedil ve kazı

duraylılığı ile sıvılaşma riskinin incelenmesinde kullanılacak kaya veya zeminlerin mekanik

parametrelerinin yerinde ve laboratuvarda tayini amacıyla yapılan ccedilalışmalardır

Yerinde (In-Situ) Deneyler Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarması

ccedilukurunda yerinde yapılan deneylerdir

Laboratuvar Deneyleri Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru veya

araziden alınan bozulmuş ve bozulmamış (UD) oumlrnekler uumlzerinde yapılan deneylerdir

Jeofizik Ccedilalışmaları Yapı yerlerinde yapılan deprem risk analizi vibrasyon elektrik

rezistivite sismik kuyu logları vb ccedilalışmalardır

Guumlzergah Etuumlduuml Tuumlnel galeri kanal isale hattı cebri boru yol vb yapıların

guumlzergahlarının sağ ve solunda 250 m olmak uumlzere jeolojikjeoteknik ccedilalışmaları kapsar

Projenin oumlzelliklerine goumlre bu genişlik İDARE tarafından değiştirilebilecektir

3

Oumlrtuuml Birimleri Ana kaya uumlzerindeki bitkisel toprak yamaccedil molozu aluumlvyon birikinti

konisi koluumlvyal malzeme reziduumlel (artık) zemin yapay dolgu vb malzemeden oluşan zemin

tuumlrleridir

Diğer Yapılar Dolusavak derivasyon tuumlneli konduumlvi su alma yapısı vana odası maslak

batardo yuumlkleme havuzu cebri boru santral şalt sahası ccediloumlkeltim havuzu sifon menfez

akeduumlk alt ve uumlst sel geccedilidi pompa binası koumlpruuml arıtma tesisi iletim hattı vb yapılardır

D- STANDARTLAR

Jeoteknik etuumlt ve araştırmalarda kullanılacak ulusal ve uluslararası standartlardan en

oumlnemlileri aşağıda verilmiş olup bu standartlar zamana bağlı olarak guumlncellenecektir

TS 10324 Jeoteknik Deney Metotları - Kayaccedil Suumlreksizliklerinin Direkt

Makaslama Mukavemetinin Yerinde Tayini

TS ENV 1997-1 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Genel Kurallar (Eurocode 7)

TS ENV 1997-2 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Laboratuvar deneyleri ile

desteklenen tasarım (Eurocode 7)

TS ENV 1997-3 Jeoteknik Tasarım-Boumlluumlm 3 Arazi Deneyleri Yardımıyla

Tasarım (Eurocode 7)

TS EN ISO 14688-1 Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndashBoumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS EN ISO 14688-2 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Zeminlerin tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 2 Sınıflandırma ilkeleri

(ISOFDIS 14688-2 2004

TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaccedilların tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 1 Tanıtım (ISO 14689-1 2003)

TS EN ISO 22476-2 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 2

Dinamik probe deneyi

TS EN ISO 22476-3 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 3

Standard penetrasyon deneyi

TS EN ISO 14688-1AC Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndash Boumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS 1900-1 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm1

Fiziksel Oumlzelliklerin Tayini

TS 1900-2 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm2

Mekanik Oumlzelliklerin Tayini

TS 1901 - İnşaat Muumlhendisliğinde Sondaj Youmlntemleri ile Oumlrselenmiş ve

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 4: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

OumlNSOumlZ

Guumlnuumlmuumlzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmelere paralel olarak muumlhendislik meslek

disiplinlerinin araştırma geliştirme uumlretim uygulama ve denetim fonksiyonları oumlnemli

değişimler yaşamaktadır Bu meslek gruplarından birisi olan Jeolojisi Muumlhendisliği

yerkabuğunu oluşturan farklı jeolojik birimlerin oumlzelliklerini inceleyen tanımlayan kaya ve

zemin oumlzelliklerine ilişkin kavramsal modelleri ile yeraltısuyunun oumlzellikleri ve hareketlerini

ortaya koyarak proje alanının 4 boyutlu (x-y-z-t) jeolojik modelini hazırlayan ve sorunlara

karşı ccediloumlzuumlmler geliştiren bir muumlhendislik dalıdır

Jeoteknik hizmetler ise Devlet Su İşleri Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan

projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik

santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu arıtma tesisi kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme

havuzu isale hattı su deposu atıksu koumlpruuml bina vb yapıların oumln inceleme aşamasından

uygulama sonrasına kadar buumltuumln aşamalarda yer almaktadır Bu hizmetler kapsamında her

projede jeolojikjeoteknik etuumltler yapılmakta ve elde edilen verilerin değerlendirilmesi

sonucunda ldquoJEOTEKNİK ETUumlT RAPORUldquo hazırlanmaktadır Bu raporların

hazırlanmasında oumln inceleme planlama kesin ve uygulama projeleri ile yapım sonrası

uyulacak esasları belirlemek uumlzereldquoJEOTEKNİK ETUumlT ŞARTNAMESİrdquo guumlnuumlmuumlz

koşullarına hizmet edecek şekilde revize edilerek yeniden hazırlanmıştır Şartnamede esas

olarak genel huumlkuumlmler jeoteknik etuumlt aşamaları raporların sunulma şekli ve kullanılacak

simgeler detaylı olarak yer almaktadır Ayrıca gerektiğinde hazırlanacak olan kaya ve zemin

mekaniği jeofizik karst hidrojeolojisi gibi raporların iccedileriği de ekler boumlluumlmuumlnde verilmiştir

Teknolojik ve bilimsel gelişmelere paralel olarak şartnamede değişiklik yapılabilecektir Su

yapılarının projelendirilmesinde jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmaların daha sağlıklı olarak

hazırlanmasına buumlyuumlk katkı sağlayacağına inandığım bu şartnamenin yazılması ve

duumlzenlenmesinde emeği geccedilen başta Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı

olmak uumlzere katkı sunan Boumllge Muumlduumlrluumlklerimize ve uumlniversitelerimizdeki kıymetli

Hocalarımıza teşekkuumlrlerimi sunarım

Akif OumlZKALDI

Genel Muumlduumlr

1

I- GENEL HUumlKUumlMLER

A- AMACcedil

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml

ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu

arıtma tesisi atıksu kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme havuzu isale hattı su deposu koumlpruuml

bina vb yapıların jeolojikjeoteknik etuumltleri yapılacak elde edilen verilerle projenin

yapılmasına youmlnelik jeolojik ve jeoteknik değerlendirmeler yapılarak ldquoJEOTEKNİK ETUumlT

RAPORUldquo hazırlanacaktır

B- KAPSAM

Bu amaccedilla projelerin oumln inceleme planlama kesin proje uygulama uygulama sonu

jeoteknik raporları yapılacakyaptırılacak ve kontrol edilecektir

C- TANIMLAR

Bu şartnamenin kapsamında kullanılacak ifadeler aşağıda verilmiştir

Şartname İşin kapsamını planlamasını projelendirilmesini yapım ve yapım sonrası

esaslarını belirleyen bu belge ldquoJeoteknik Etuumlt Şartnamesirdquo olarak anılacaktır

İdare ldquoDSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığırdquo dır

Sorumlu Muumlhendis Jeoteknik etuumltleri planlayan yapan kontrol eden arazi ve laboratuvar

deneylerini takip eden denetleyen etuumlt sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verileri derleyerek

raporun hazırlanmasını sağlayan ve İDARErsquoye sunan jeoteknik uygulamalar konusunda

tecruumlbeli Jeoloji Muumlhendisirsquodir

Jeolojik Ccedilalışmalar Proje sahasında bulunan jeolojik birimlerin oumlzelliklerini ortaya

ccedilıkarmak amacıyla birimlerin litolojisi yaşı ayrışma ve bozunma durumu tabaka şistozite

kıvrım eklem ccedilatlak fay gibi suumlreksizlikleri birbirleriyle ilişkileri konumları karstlaşma

vb oumlzelliklerini belirleyerek harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

2

Jeoteknik Ccedilalışmalar Yapı yerlerinde bulunan jeolojik birimlerin duraylılık geccedilirimlilik

taşıma guumlcuuml yuumlk altında elastikplastik davranış sıvılaşma şişme oturma kazı klası

kazılabilme delinebilme sertlik deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml

kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı heyelan akma duumlşme devrilme vb jeoteknik

bilgilerinverilerin toplanarak değerlendirilmesi amacıyla yerinde ve laboratuvar ccedilalışmaları

ile detaylı muumlhendislik jeolojisi harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

Temel Araştırmaları Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru deneme

enjeksiyonu yerinde deneyler gibi jeoteknik tasarım ve modellemeye hizmet eden her tuumlrluuml

ccedilalışmalardır

Doğal Yapı Malzemesi Ccedilalışmaları Baraj goumllet gibi su yapılarının goumlvde dolgu inşaatları

ile kanal dolusavak reguumllatoumlr gibi diğer yapıların beton agrega ihtiyaccedillarını karşılamak amacı

ile planlanan araştırma ccedilukuru ve temel sondajları ile rezerv ve indeks oumlzelliklerinin

belirlenmesini kapsayan ccedilalışmaların buumltuumlnuumlduumlr

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları Yapıların temel-kaya veya temel-zemin etkileşimi

taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı gerilmedeformasyon ilişkilerinin belirlenmesi yamaccedil ve kazı

duraylılığı ile sıvılaşma riskinin incelenmesinde kullanılacak kaya veya zeminlerin mekanik

parametrelerinin yerinde ve laboratuvarda tayini amacıyla yapılan ccedilalışmalardır

Yerinde (In-Situ) Deneyler Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarması

ccedilukurunda yerinde yapılan deneylerdir

Laboratuvar Deneyleri Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru veya

araziden alınan bozulmuş ve bozulmamış (UD) oumlrnekler uumlzerinde yapılan deneylerdir

Jeofizik Ccedilalışmaları Yapı yerlerinde yapılan deprem risk analizi vibrasyon elektrik

rezistivite sismik kuyu logları vb ccedilalışmalardır

Guumlzergah Etuumlduuml Tuumlnel galeri kanal isale hattı cebri boru yol vb yapıların

guumlzergahlarının sağ ve solunda 250 m olmak uumlzere jeolojikjeoteknik ccedilalışmaları kapsar

Projenin oumlzelliklerine goumlre bu genişlik İDARE tarafından değiştirilebilecektir

3

Oumlrtuuml Birimleri Ana kaya uumlzerindeki bitkisel toprak yamaccedil molozu aluumlvyon birikinti

konisi koluumlvyal malzeme reziduumlel (artık) zemin yapay dolgu vb malzemeden oluşan zemin

tuumlrleridir

Diğer Yapılar Dolusavak derivasyon tuumlneli konduumlvi su alma yapısı vana odası maslak

batardo yuumlkleme havuzu cebri boru santral şalt sahası ccediloumlkeltim havuzu sifon menfez

akeduumlk alt ve uumlst sel geccedilidi pompa binası koumlpruuml arıtma tesisi iletim hattı vb yapılardır

D- STANDARTLAR

Jeoteknik etuumlt ve araştırmalarda kullanılacak ulusal ve uluslararası standartlardan en

oumlnemlileri aşağıda verilmiş olup bu standartlar zamana bağlı olarak guumlncellenecektir

TS 10324 Jeoteknik Deney Metotları - Kayaccedil Suumlreksizliklerinin Direkt

Makaslama Mukavemetinin Yerinde Tayini

TS ENV 1997-1 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Genel Kurallar (Eurocode 7)

TS ENV 1997-2 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Laboratuvar deneyleri ile

desteklenen tasarım (Eurocode 7)

TS ENV 1997-3 Jeoteknik Tasarım-Boumlluumlm 3 Arazi Deneyleri Yardımıyla

Tasarım (Eurocode 7)

TS EN ISO 14688-1 Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndashBoumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS EN ISO 14688-2 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Zeminlerin tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 2 Sınıflandırma ilkeleri

(ISOFDIS 14688-2 2004

TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaccedilların tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 1 Tanıtım (ISO 14689-1 2003)

TS EN ISO 22476-2 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 2

Dinamik probe deneyi

TS EN ISO 22476-3 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 3

Standard penetrasyon deneyi

TS EN ISO 14688-1AC Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndash Boumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS 1900-1 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm1

Fiziksel Oumlzelliklerin Tayini

TS 1900-2 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm2

Mekanik Oumlzelliklerin Tayini

TS 1901 - İnşaat Muumlhendisliğinde Sondaj Youmlntemleri ile Oumlrselenmiş ve

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 5: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

1

I- GENEL HUumlKUumlMLER

A- AMACcedil

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından planlanan projelendirilen inşa edilen kontrolluumlğuuml

ve danışmanlığı yapılan baraj goumllet hidroelektrik santral (HES) reguumllatoumlr pompa istasyonu

arıtma tesisi atıksu kanal tuumlnel cebri boru yuumlkleme havuzu isale hattı su deposu koumlpruuml

bina vb yapıların jeolojikjeoteknik etuumltleri yapılacak elde edilen verilerle projenin

yapılmasına youmlnelik jeolojik ve jeoteknik değerlendirmeler yapılarak ldquoJEOTEKNİK ETUumlT

RAPORUldquo hazırlanacaktır

B- KAPSAM

Bu amaccedilla projelerin oumln inceleme planlama kesin proje uygulama uygulama sonu

jeoteknik raporları yapılacakyaptırılacak ve kontrol edilecektir

C- TANIMLAR

Bu şartnamenin kapsamında kullanılacak ifadeler aşağıda verilmiştir

Şartname İşin kapsamını planlamasını projelendirilmesini yapım ve yapım sonrası

esaslarını belirleyen bu belge ldquoJeoteknik Etuumlt Şartnamesirdquo olarak anılacaktır

İdare ldquoDSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığırdquo dır

Sorumlu Muumlhendis Jeoteknik etuumltleri planlayan yapan kontrol eden arazi ve laboratuvar

deneylerini takip eden denetleyen etuumlt sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verileri derleyerek

raporun hazırlanmasını sağlayan ve İDARErsquoye sunan jeoteknik uygulamalar konusunda

tecruumlbeli Jeoloji Muumlhendisirsquodir

Jeolojik Ccedilalışmalar Proje sahasında bulunan jeolojik birimlerin oumlzelliklerini ortaya

ccedilıkarmak amacıyla birimlerin litolojisi yaşı ayrışma ve bozunma durumu tabaka şistozite

kıvrım eklem ccedilatlak fay gibi suumlreksizlikleri birbirleriyle ilişkileri konumları karstlaşma

vb oumlzelliklerini belirleyerek harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

2

Jeoteknik Ccedilalışmalar Yapı yerlerinde bulunan jeolojik birimlerin duraylılık geccedilirimlilik

taşıma guumlcuuml yuumlk altında elastikplastik davranış sıvılaşma şişme oturma kazı klası

kazılabilme delinebilme sertlik deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml

kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı heyelan akma duumlşme devrilme vb jeoteknik

bilgilerinverilerin toplanarak değerlendirilmesi amacıyla yerinde ve laboratuvar ccedilalışmaları

ile detaylı muumlhendislik jeolojisi harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

Temel Araştırmaları Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru deneme

enjeksiyonu yerinde deneyler gibi jeoteknik tasarım ve modellemeye hizmet eden her tuumlrluuml

ccedilalışmalardır

Doğal Yapı Malzemesi Ccedilalışmaları Baraj goumllet gibi su yapılarının goumlvde dolgu inşaatları

ile kanal dolusavak reguumllatoumlr gibi diğer yapıların beton agrega ihtiyaccedillarını karşılamak amacı

ile planlanan araştırma ccedilukuru ve temel sondajları ile rezerv ve indeks oumlzelliklerinin

belirlenmesini kapsayan ccedilalışmaların buumltuumlnuumlduumlr

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları Yapıların temel-kaya veya temel-zemin etkileşimi

taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı gerilmedeformasyon ilişkilerinin belirlenmesi yamaccedil ve kazı

duraylılığı ile sıvılaşma riskinin incelenmesinde kullanılacak kaya veya zeminlerin mekanik

parametrelerinin yerinde ve laboratuvarda tayini amacıyla yapılan ccedilalışmalardır

Yerinde (In-Situ) Deneyler Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarması

ccedilukurunda yerinde yapılan deneylerdir

Laboratuvar Deneyleri Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru veya

araziden alınan bozulmuş ve bozulmamış (UD) oumlrnekler uumlzerinde yapılan deneylerdir

Jeofizik Ccedilalışmaları Yapı yerlerinde yapılan deprem risk analizi vibrasyon elektrik

rezistivite sismik kuyu logları vb ccedilalışmalardır

Guumlzergah Etuumlduuml Tuumlnel galeri kanal isale hattı cebri boru yol vb yapıların

guumlzergahlarının sağ ve solunda 250 m olmak uumlzere jeolojikjeoteknik ccedilalışmaları kapsar

Projenin oumlzelliklerine goumlre bu genişlik İDARE tarafından değiştirilebilecektir

3

Oumlrtuuml Birimleri Ana kaya uumlzerindeki bitkisel toprak yamaccedil molozu aluumlvyon birikinti

konisi koluumlvyal malzeme reziduumlel (artık) zemin yapay dolgu vb malzemeden oluşan zemin

tuumlrleridir

Diğer Yapılar Dolusavak derivasyon tuumlneli konduumlvi su alma yapısı vana odası maslak

batardo yuumlkleme havuzu cebri boru santral şalt sahası ccediloumlkeltim havuzu sifon menfez

akeduumlk alt ve uumlst sel geccedilidi pompa binası koumlpruuml arıtma tesisi iletim hattı vb yapılardır

D- STANDARTLAR

Jeoteknik etuumlt ve araştırmalarda kullanılacak ulusal ve uluslararası standartlardan en

oumlnemlileri aşağıda verilmiş olup bu standartlar zamana bağlı olarak guumlncellenecektir

TS 10324 Jeoteknik Deney Metotları - Kayaccedil Suumlreksizliklerinin Direkt

Makaslama Mukavemetinin Yerinde Tayini

TS ENV 1997-1 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Genel Kurallar (Eurocode 7)

TS ENV 1997-2 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Laboratuvar deneyleri ile

desteklenen tasarım (Eurocode 7)

TS ENV 1997-3 Jeoteknik Tasarım-Boumlluumlm 3 Arazi Deneyleri Yardımıyla

Tasarım (Eurocode 7)

TS EN ISO 14688-1 Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndashBoumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS EN ISO 14688-2 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Zeminlerin tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 2 Sınıflandırma ilkeleri

(ISOFDIS 14688-2 2004

TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaccedilların tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 1 Tanıtım (ISO 14689-1 2003)

TS EN ISO 22476-2 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 2

Dinamik probe deneyi

TS EN ISO 22476-3 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 3

Standard penetrasyon deneyi

TS EN ISO 14688-1AC Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndash Boumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS 1900-1 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm1

Fiziksel Oumlzelliklerin Tayini

TS 1900-2 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm2

Mekanik Oumlzelliklerin Tayini

TS 1901 - İnşaat Muumlhendisliğinde Sondaj Youmlntemleri ile Oumlrselenmiş ve

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 6: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

2

Jeoteknik Ccedilalışmalar Yapı yerlerinde bulunan jeolojik birimlerin duraylılık geccedilirimlilik

taşıma guumlcuuml yuumlk altında elastikplastik davranış sıvılaşma şişme oturma kazı klası

kazılabilme delinebilme sertlik deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml

kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı heyelan akma duumlşme devrilme vb jeoteknik

bilgilerinverilerin toplanarak değerlendirilmesi amacıyla yerinde ve laboratuvar ccedilalışmaları

ile detaylı muumlhendislik jeolojisi harita kesit ve raporlarını hazırlama ccedilalışmalarıdır

Temel Araştırmaları Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru deneme

enjeksiyonu yerinde deneyler gibi jeoteknik tasarım ve modellemeye hizmet eden her tuumlrluuml

ccedilalışmalardır

Doğal Yapı Malzemesi Ccedilalışmaları Baraj goumllet gibi su yapılarının goumlvde dolgu inşaatları

ile kanal dolusavak reguumllatoumlr gibi diğer yapıların beton agrega ihtiyaccedillarını karşılamak amacı

ile planlanan araştırma ccedilukuru ve temel sondajları ile rezerv ve indeks oumlzelliklerinin

belirlenmesini kapsayan ccedilalışmaların buumltuumlnuumlduumlr

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları Yapıların temel-kaya veya temel-zemin etkileşimi

taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı gerilmedeformasyon ilişkilerinin belirlenmesi yamaccedil ve kazı

duraylılığı ile sıvılaşma riskinin incelenmesinde kullanılacak kaya veya zeminlerin mekanik

parametrelerinin yerinde ve laboratuvarda tayini amacıyla yapılan ccedilalışmalardır

Yerinde (In-Situ) Deneyler Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarması

ccedilukurunda yerinde yapılan deneylerdir

Laboratuvar Deneyleri Temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftıyarmasıccedilukuru veya

araziden alınan bozulmuş ve bozulmamış (UD) oumlrnekler uumlzerinde yapılan deneylerdir

Jeofizik Ccedilalışmaları Yapı yerlerinde yapılan deprem risk analizi vibrasyon elektrik

rezistivite sismik kuyu logları vb ccedilalışmalardır

Guumlzergah Etuumlduuml Tuumlnel galeri kanal isale hattı cebri boru yol vb yapıların

guumlzergahlarının sağ ve solunda 250 m olmak uumlzere jeolojikjeoteknik ccedilalışmaları kapsar

Projenin oumlzelliklerine goumlre bu genişlik İDARE tarafından değiştirilebilecektir

3

Oumlrtuuml Birimleri Ana kaya uumlzerindeki bitkisel toprak yamaccedil molozu aluumlvyon birikinti

konisi koluumlvyal malzeme reziduumlel (artık) zemin yapay dolgu vb malzemeden oluşan zemin

tuumlrleridir

Diğer Yapılar Dolusavak derivasyon tuumlneli konduumlvi su alma yapısı vana odası maslak

batardo yuumlkleme havuzu cebri boru santral şalt sahası ccediloumlkeltim havuzu sifon menfez

akeduumlk alt ve uumlst sel geccedilidi pompa binası koumlpruuml arıtma tesisi iletim hattı vb yapılardır

D- STANDARTLAR

Jeoteknik etuumlt ve araştırmalarda kullanılacak ulusal ve uluslararası standartlardan en

oumlnemlileri aşağıda verilmiş olup bu standartlar zamana bağlı olarak guumlncellenecektir

TS 10324 Jeoteknik Deney Metotları - Kayaccedil Suumlreksizliklerinin Direkt

Makaslama Mukavemetinin Yerinde Tayini

TS ENV 1997-1 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Genel Kurallar (Eurocode 7)

TS ENV 1997-2 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Laboratuvar deneyleri ile

desteklenen tasarım (Eurocode 7)

TS ENV 1997-3 Jeoteknik Tasarım-Boumlluumlm 3 Arazi Deneyleri Yardımıyla

Tasarım (Eurocode 7)

TS EN ISO 14688-1 Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndashBoumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS EN ISO 14688-2 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Zeminlerin tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 2 Sınıflandırma ilkeleri

(ISOFDIS 14688-2 2004

TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaccedilların tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 1 Tanıtım (ISO 14689-1 2003)

TS EN ISO 22476-2 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 2

Dinamik probe deneyi

TS EN ISO 22476-3 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 3

Standard penetrasyon deneyi

TS EN ISO 14688-1AC Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndash Boumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS 1900-1 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm1

Fiziksel Oumlzelliklerin Tayini

TS 1900-2 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm2

Mekanik Oumlzelliklerin Tayini

TS 1901 - İnşaat Muumlhendisliğinde Sondaj Youmlntemleri ile Oumlrselenmiş ve

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 7: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

3

Oumlrtuuml Birimleri Ana kaya uumlzerindeki bitkisel toprak yamaccedil molozu aluumlvyon birikinti

konisi koluumlvyal malzeme reziduumlel (artık) zemin yapay dolgu vb malzemeden oluşan zemin

tuumlrleridir

Diğer Yapılar Dolusavak derivasyon tuumlneli konduumlvi su alma yapısı vana odası maslak

batardo yuumlkleme havuzu cebri boru santral şalt sahası ccediloumlkeltim havuzu sifon menfez

akeduumlk alt ve uumlst sel geccedilidi pompa binası koumlpruuml arıtma tesisi iletim hattı vb yapılardır

D- STANDARTLAR

Jeoteknik etuumlt ve araştırmalarda kullanılacak ulusal ve uluslararası standartlardan en

oumlnemlileri aşağıda verilmiş olup bu standartlar zamana bağlı olarak guumlncellenecektir

TS 10324 Jeoteknik Deney Metotları - Kayaccedil Suumlreksizliklerinin Direkt

Makaslama Mukavemetinin Yerinde Tayini

TS ENV 1997-1 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Genel Kurallar (Eurocode 7)

TS ENV 1997-2 Jeoteknik Tasarım- Boumlluumlm 2 Laboratuvar deneyleri ile

desteklenen tasarım (Eurocode 7)

TS ENV 1997-3 Jeoteknik Tasarım-Boumlluumlm 3 Arazi Deneyleri Yardımıyla

Tasarım (Eurocode 7)

TS EN ISO 14688-1 Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndashBoumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS EN ISO 14688-2 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Zeminlerin tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 2 Sınıflandırma ilkeleri

(ISOFDIS 14688-2 2004

TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaccedilların tanımlanması

ve sınıflandırılması - Boumlluumlm 1 Tanıtım (ISO 14689-1 2003)

TS EN ISO 22476-2 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 2

Dinamik probe deneyi

TS EN ISO 22476-3 Jeoteknik etuumlt ve deneyler - Arazi deneyleri - Boumlluumlm 3

Standard penetrasyon deneyi

TS EN ISO 14688-1AC Jeoteknik etuumlt ve deneyler ndash Zeminlerin tanımlanması ve

sınıflanması ndash Boumlluumlm 1 Tanımlama ve tarif

TS 1900-1 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm1

Fiziksel Oumlzelliklerin Tayini

TS 1900-2 İnşaat Muumlhendisliğinde Zemin Mekaniği Deneyleri-Boumlluumlm2

Mekanik Oumlzelliklerin Tayini

TS 1901 - İnşaat Muumlhendisliğinde Sondaj Youmlntemleri ile Oumlrselenmiş ve

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 8: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

4

Oumlrselenmemiş Numune Alma Youmlntemleri

TS 2756-0 ISO 2859-0 Muayene ve Deney İccedilin Numune Alma Metotları

TS 8853 Yamaccedil ve Şevlerin Dengesi ve Hesap Metotları

TS 5744 İnşaat Muumlhendisliğinde Temel Zemini Oumlzelliklerinin Yerinde

Oumllccediluumlmuuml

TS 5962 Zemin ve Kaya Mekaniği-Terimler ve Semboller - Jeolojide

ve Madencilikte Kullanılan

TS 1500 İnşaat Muumlhendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması

TS EN ISO 22476-3 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D- 1586-99 Standart Penetrasyon Deneyi

ASTM D-4719-00 Presiyometre deneyi

ASTM D-6230-98 İnklinometre Deneyi

ASTM D-4394-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4395-04 Plaka Yuumlkleme Deneyi

ASTM D-4554-02 Direct Shear Strength of Rock (Kesme Deneyi)

ASTM D-4645-87 Hydraulic Flat Jack (Yassıveren Deneyi)

ASTM D-2573-01 Vane Test (Kanatlı Kesici Deneyi)

ASTM D-5873-05 Schmit Hammer Test (Schmit Ccedilekici)

TS 1991 İSO31-0 Uluslararası Birimler Sistemi (SI) Boumlluumlm 0 Genel Prensipler

TS EN 1537 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Zemin Ankrajları

TS 3168 EN 1536 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar Delme Fore Kazıklar Yerinde

Doumlkme Betonarme Kazıklar

TS EN 1538 Oumlzel Jeoteknik Uygulamalar ndash Diyafram Duvarlar

ISRM (2007) Kaya tuumlruuml malzemeler iccedilin oumlnerilmiş uluslararası youmlntemler

TSE Tuumlrk Standartları Enstituumlsuuml

ASTM Amerikan Test ve Malzeme Standartları

ISRM Uluslararası Kaya Mekaniği Derneği

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 9: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

5

II- JEOTEKNİK ETUumlT AŞAMALARI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla

- Oumln İnceleme

- Planlama

- Kesin Proje

- Uygulama

- Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Jeoteknik etuumltlerin kapsamı yapımı planlanan su yapısının oumlzelliklerine goumlre

belirlenecektir Herhangi bir aşamada proje değişikliği yapılması veya ilave oumlnlemler alınması

durumunda ek etuumltler yapılacaktır Ek etuumltlerin İDARE tarafından onaylanması zorunludur

4628 sayılı kanun ve youmlnetmelik kapsamında oumlzel sektoumlr tarafından hazırlanan

raporlar (fizibilite planlama kesin proje vb) jeoteknik etuumlt rapor yazım kurallarına goumlre

hazırlanacaktır Ancak yapılması gereken temel araştırmaları fizibilite aşamasında

yapılmayacak olup araştırma programı rapor iccedilerisinde ilgili başlıklar altında oumlneri şeklinde

verilecektir Fizibilite raporlarının İDARErsquoce inceleme kriterleri EK-Drsquode verilmiştir

Jeoteknik etuumlduumln planlanması arazi ve laboratuvar deneylerinin denetlenmesi etuumlt

sonuccedillarından proje iccedilin gerekli verilerin uumlretilmesi ve Jeoteknik Etuumlt Raporursquonun

hazırlanması sorumlu muumlhendis tarafından yapılacaktır Jeoteknik etuumltlerden sorumlu

muumlhendis her aşamada proje muumlhendisi ile goumlruumlş alışverişinde bulunacaktır

Yapı yerleri

- Barajgoumlletreguumllatoumlr

- Yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı vb)

- Sulama guumlzergahları (beton kanal borulu sistem) olarak sınıflandırılmıştır

İccedilmesuyu projelerinde ise soumlzleşmede oumlzel olarak belirtilmediği takdirde oumln inceleme

aşamasında jeoteknik etuumlt raporu hazırlanmayacak ancak uygulamaya esas olarak

hazırlanacak proje oumln raporunun jeoloji boumlluumlmuuml ldquoOumln İnceleme Aşaması Jeoteknik Etuumlt

Raporurdquo formatında olacaktır

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 10: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:

6

A- OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

A-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ilişkin 125 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalar

temin edilecektir Ayrıca mevcut jeolojik haritalar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri

yeraltısuyu araştırmaları her tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede işletilmiş

veya işletilmekte olan doğal yapı malzeme ocakları veya maden işletmesi gibi yerler ile diğer

yeraltı yapılarına ilişkin veriler ve bunlara ait yayınlar temin edilip incelenecektir

A-2 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Jeolojikjeoteknik ccedilalışmalar bu aşamada yuumlzeysel ve goumlzleme dayalı olarak yapılacak

olup geccedilirimlilik duraylılık ve doğal yapı malzemeleri gibi temel konuları kapsayacaktır

Bu aşamada temel araştırmaları yapılmamasına rağmen bazı oumlzel durumlarda (oumlrneğin

aluumlvyon veya oumlrtuuml kalınlığının bilinmesi yeraltısuyu seviyesinin belirlenmesi karstlaşma vb)

pilot kuyukuyular araştırma ccedilukuru veya yarmalar accedilılabilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri goumll alanı sulama guumlzergahı (kanalboru) ve diğer yapı

yerlerinin kazı duraylılığı geccedilirimliliği kazı ccedilukuruna yeraltısuyu gelişi olup olmayacağı

oumlzellikle ana sulama guumlzergahında (kanalboru) problemli zeminlerin varlığı (şişen

eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf ve sıvılaşmaya yatkın zeminler) ve tuumlnellerde guumlzergah boyunca

veya tuumlnel girişccedilıkış ağızlarında eski aktif ve potansiyel heyelanların olup olmadığı

belirlenecek sorunlar ve oumlnlemler araştırılacak gerekirse alternatif yerler oumlnerilecektir

Eğer proje bir yeraltı barajı ise goumlzlemsel nitelikte veya varsa sondaj kuyularından

elde edilen bilgilere goumlre hidrojeolojik durum belirlenecektir

Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılacaktır Geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya

ocakları oumlncelikle proje alanı iccedilinde ve yakın ccedilevresinde aranacaktır Belirlenen malzeme

alanlarının yerleri ve sınırları haritaya ccedilizilecektir Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı

yerlerine uzaklığı belirlenecektir Goumll alanından malzeme alınması halinde su tutma ve

duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz oumlnuumlnde bulundurulacaktır

7

Yapı yerlerisulama guumlzergahlarıdiğer yapı yerlerindeki jeolojik koşulların projeye

olabilecek etkileri incelenerek

- Yapı yerinin planlama aşamasına alınıp alınmaması değerlendirilecek

- Yeraltısuyunun konumu ve kuumltle hareketlerinin boyutları yapı yerleri ile tuumlnel

girişccedilıkış yapılarına olabilecek etkileri başta olmak uumlzere planlama aşamasında yapılması

gerekli goumlruumllen yeraltı ve yeruumlstuuml muumlhendislik jeolojisi doğal yapı malzemeleri kaya-zemin

mekaniği ve jeofizik araştırmaları ile diğer deneylerin programlarını iccedileren araştırma

programı oumlnerilecektir

A-3 OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan inceleme alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar genel formatı bozmadan ayrı başlık altında

rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip OumlN İNCELEME AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

24 Hidrojeoloji

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

8

5 SONUCcedil ve OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

A-4 OumlN İNCELEME AŞAMASI RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda bir bulduru haritası ile

birlikte sunulacaktır Oumlrneğin inceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km guumlneyinde yer alır (geniş

bir alansa enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden helliphelliphellip km asfalt yol ile

helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye gidilerek bent yerine

ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir gibi Bulduru Haritası uumlzerindeki bilgiler

okunabilir ve renkli olacaktır

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel jeolojik haritalar ve yayınlar

hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce accedilılmış

sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı gereci

ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

9

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemerağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle sıkıştırılmış

beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim Tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Sulama İccedilmesuyu İsale Hattı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği vb

projeye ait yapı yerlerinin yaklaşık boyut ve oumlzellikleri verilecektir

15 Oumlnceki Ccedilalışmalar

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları alıntı yapılan yer

belirtilerek verilecek olup yapılan alıntılar yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara

uygun olacaktır

2 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada etuumlt alanı sınırları tuumlm yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik

koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar geniş tutulacaktır

21 Stratigrafik Jeoloji

Etuumlt alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru alt başlıklar altında

anlatılacaktır Bu boumlluumlme etuumlt alanına ilişkin genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacak

birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlandırma kurallarına uygun olacaktır

10

22 Yapısal Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma

eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal

ilişkileri (diskordans konkordans şariyaj nap vb) anlatılacaktır

Yapısal jeolojinin anlatımında oumlzellikle tabakaların konumu kalınlıkları lamina ve

kıvrımlanması şekil ve boyu tuumlruuml eksen durumu ve yaş ilişkisi fayların devamlılığı

konumu tuumlruuml fay dolgusunun kalınlığıtuumlruuml atımı ve fayı belirleyen veriler eklemlerin

devamlılığı konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığıtuumlruuml etkilediği kaya birimleri belirtilecektir

23 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu amaccedilla

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve yayınlarından

yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa boyutunda il bazında deprem

boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları renkli olarak konulacaktır TC

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem

kuşağında olduğu verilecektir

24 Hidrojeoloji

Proje alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltısuyu durumu ile yeruumlstuuml suları hakkında bilgi

verilerek yan vadi ve memba-mansap youmlnuumlnde hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevrede projeyi etkileyebilecek her tuumlrluuml kuyu kaynak ve derelerin yeri kotu ve

debileri belirtilecektir

Yeraltı barajı projelerinde ise oumln inceleme aşamasında akiferin boyutları beslenme ve

boşalım şartları sınır koşulları yeraltısuyu potansiyeli ve kalitesi konusunda veriye dayalı

değerlendirmeler yapılacaktır

11

3 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

31 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yapı temellerinde yer alan birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri belirlenecektir Buna

bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve enjeksiyon sınırları yaklaşık olarak tariflenecektir

Aluumlvyonun ve oumlrtuuml birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak genel bir

geccedilirimsizlik tanımı yapılacaktır

Geccedilirimli kayaccedilların memba ve mansap youmlnuumlndeki veya diğer vadilerle olan ilişkileri

incelenecektir Yakın ccedilevredeki kuyulardan yeraltısuyu durumu araştırılacak ve kaynaklar

haritaya işaretlenecektir Oumlzellikle 10 ls den daha buumlyuumlk debili kaynakların kot ve

koordinatları belirlenecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulama kanalı guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

32 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeolojik koşulların projede yer alan yapı yerlerine ve yapılara etkileri aluumlvyon ve oumlrtuuml

birimlerin oluşumları kalınlıkları ve niteliklerine bağlı olarak duraylılıkları saptanmaya

ccedilalışılacaktır Oumlzellikle eriyebilen taşıma guumlcuuml zayıf suya doygun birimler organik kil turba

ve sıvılaşmaya yatkın zeminlerin varlığı belirlenecek kalınlıkları ve nitelikleri saptanmaya

ccedilalışılacaktır

Yapı yerleri veya guumlzergah ile tuumlnel girişccedilıkış yapılarında heyelan akma duumlşme

devrilme problemi yaratabilecek birimler yaklaşık olarak saptanmaya ccedilalışılacaktır

Oumlzellikle dolusavak derivasyon tuumlneli santral yeri batardo vb yapı yerlerinde

duraylılık youmlnuumlnden karşılaşılabilecek sorunlar ve olabilecek etkiler anlatılacak en uygun

yerler oumlnerilecektir

Bu boumlluumlme barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı ve

diğer yapı yerleri ile ilgili fotoğraflar konulabilecektir

12

4 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı malzemeleri ccedilalışmaları ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Ancak yapı

yeri ve tipine bağlı olarak malzeme sahaları hakkında bir (1) sayfayı geccedilmeyecek oumlzet bilgi bu

boumlluumlmde verilecektir İccedilmesuyu projelerinde ise bu aşamada ayrı bir rapor hazırlanmayacak

olup proje kapsamında hazırlanan oumln raporlarda kısa bilgi verilecektir

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde barajgoumlletreguumllatoumlr yapı yerleri goumll alanı sulamaiccedilmesuyu guumlzergahı

ve diğer yapı yerlerinde elde edilen veriler doğrultusunda tuumlm ccedilalışmalar değerlendirilerek

jeolojik koşulların projeye olabilecek etkileri temel ve yamaccedil kazılarının duraylılığı ile

geccedilirimliliği konusunda detaylı bilgiler verilecektir

Planlama aşamasında yapılacak jeoteknik araştırmalara youmlnelik ccedilalışmalar maddeler

halinde sıralanacaktır Buna bağlı olarak planlama ccedilalışmaları oumlncesinde temel sondaj talimatı

ve araştırma programı hazırlanacak yapılması gereken jeoteknik ccedilalışmalarla ilgili oumlneriler

verilecektir

Doğal yapı malzemesi olanakları goumlz oumlnuumlne alınarak yapı tipi konusunda goumlruumlş

bildirilecektir

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metin iccedilerisinde atıfta bulunulan şekil ve ccedilizelgeler ile

yararlanılan tuumlm kaynaklar EK-Ersquode yer alan yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yeri kanalboru guumlzergahı ve diğer yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri

(125 000 110 000 15 000 oumllccedilekli)

- Jeofizik kesitler (Jeofizik ccedilalışma yapıldıysa)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler (Hidrojeolojik ccedilalışma yapıldıysa)

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası veya uydu goumlruumlntuumlsuuml

- Temel sondaj logları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

- Karot fotoğrafları (Bu aşamada sondaj accedilılmış ise)

13

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları (Ccedilukuryarma accedilılmış ise)

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

- Proje Alanının Hava Fotoğrafları Dizilim Haritası (varsa)

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

14

B- PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

B-1 BUumlRO CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmalarından oumlnce proje alanına ait oumln inceleme raporu mevcut jeolojik

haritalar ve jeolojik bilgiler hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları her

tuumlrluuml temel araştırma verisi sismik kayıtlar boumllgede daha oumlnceden accedilılmış yeraltı yapılarına

ilişkin kayıtlar varsa yapı malzemeleri ocağı veya maden işletmesi gibi yerler ve yukarıda

belirtilenler ile ilgili yayınlar temin edilip incelenecektir

Topoğrafik haritalar ve proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden temin edilecektir

Topoğrafik haritalar 11 000 12 000 15 000 125 000 oumllccedilekli olacaktır En uygunu yapı

yerinin 11 000 oumllccedilekli goumll alanının 15 000 oumllccedilekli topoğrafik haritalarının olmasıdır Goumll

alanı geniş bir yayılım goumlsteriyor ise 125 000 veya 150 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır

Planlanan yapıların muumlhendislik bilgileri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- BarajGoumllet maksimum minimum normal su kotu

- BarajGoumllet memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- BarajGoumllet goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Derivasyon (tuumlnel konduumlvi) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Tuumlnellerin tipi (derivasyon enerji iletim) Yeri ccedilapı uzunluğu

- Yeraltı santralının yuumlksekliği eni ve boyu

- Sulama kanalı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru ccedilapıuzunluğu kazı derinliği

- Yuumlkleme havuzu Temel tipi yeri ve boyutları

- Cebri boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Temel tipi Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

15

- Pompa arıtma su deposu atıksu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel

derinliği vb proje oumlzellikleri proje muumlhendisinden alınacaktır

B-2 ARAŞTIRMA PROGRAMI

Planlama aşamasında proje kapsamındaki yapı yerlerinin

- jeolojik ve jeoteknik harita alımı

- temel araştırma kuyusugalerisituumlnelişaftıyarmasıccedilukuru yeri boyutu derinlikleri

adedi accedilılış şekli

- deneme enjeksiyonları yeri ve uygulama metodu

- yerinde (in-situ) deneylerinin cinsi yeri adedi yapılış şekli

- laboratuvar deneyleri

- tuumlnelgaleri accedilınım haritalama youmlntemi

- hidrojeoloji ccedilalışmaları

- karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- jeofizik ccedilalışmalar

- uyulacak youmlnerge şartname standart vb yer alacaktır

Araştırma programında belirtilen ccedilalışmaların amaccedilları ayrıntılı olarak anlatılacak

yerleri harita ve kesitler uumlzerinde goumlsterilecektir Etuumlduumln amacına uygun olarak hazırlanacak

araştırma programı (sondaj kuyusu ve araştırma ccedilukuruyarması vb talimatı) İDARE

tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulacaktır

B-3 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Araştırma programında belirtilen arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik

şartnamelere uygun olarak yapılacaktır Bu ccedilalışmalardan haritalama ve temel araştırmalar ile

ilgili hususlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir

B31 Yapı Yerleri Haritalaması

B311 BarajGoumlletReguumllatoumlr ve goumll alanı

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeri ve goumll alanında jeolojik harita yapımında jeolog pusulası

altimetre GPS ve uygun bilgisayar programları kullanılacaktır Yapı yeri ccedilalışmalarında

oumlncelikle topoğrafik haritaların araziye uygunluğu kontrol edilecek ve yapılar haritaya

16

işlenecektir Mevcut jeolojik birimlerin litolojisi konumu yayılma genişlikleri oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın tuumlruuml tabakalanma şistozite eklem fay kıvrım

heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek oumllccediluumllen doğrultu ve eğim youmlnleri başta olmak

uumlzere buumltuumln bilgiler harita uumlzerinde goumlsterilecektir

Jeolojik birimlerin fiziki oumlzellikleri birbirine goumlre konumları aluumlvyonun kalınlığı

belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınarak jeolojik birimler

geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilecektir Litolojik tanımlamada guumlccedilluumlk ccedilekilen kayaccedillardan

petrografik analiz iccedilin oumlrnekler alınacaktır

Aks yerinde tuumlm jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarda 11 000 oumllccedilekli harita

kullanılacaktır Jeolojik accedilıdan sorunlu olan yerlerde daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılabilecektir Hazırlanacak boy kesitlerde vadi tabanındaki aluumlvyonun kalınlığı ile

oumlzellikle yeraltısuyu seviyesi ve enjeksiyon perdesi sınırı beraber goumlsterilecektir

Goumll alanında ve civarında yuumlzlek veren jeolojik birimlerin cinsleri yayılımları

geccedilirimlilik oumlzellikleri başka havzalara su kaccedilağı olup olmayacağı ayrışma durumları erime

veya şişme oumlzelliği erozyona karşı dayanıklılıkları eski ve potansiyel kuumltle hareketleri

(heyelan akma krip devrilme vb) ve boyutları goumll seviyesindeki değişimler sonucu ortaya

ccedilıkabilecek olumsuzluklar incelenecektir

Goumll alanının boyutuna bağlı olarak 15 000 125 000 veveya 150 000 oumllccedilekli jeoloji

ve jeoteknik harita alımı yapılacaktır Haritalar maksimum goumll kotu seviyesi ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini (oumlzellikle duumlşuumlk kottaki yan vadiler varsa) kapsayacak şekilde

boyutlandırılacaktır Proje alanındaki membandashmansap ve yan vadilere doğru olan yeraltısuyu

hareketini ortaya ccedilıkarmak amacıyla 125 000 oumllccedilekli hidrojeoloji haritaları hazırlanacaktır

Goumll alanında tuzlu birimler maden ocakları tarihi eserler kaynaklar vb varsa

incelenecek ve haritaya işlenecektir

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

17

B312 Yeraltı yapılarında

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Bu ccedilalışmalarda mevcut birimlerin litolojisi konumu yayılma

genişlikleri oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite

eklem fay kıvrım heyelan kaynaklar harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri

oumllccediluumllerek harita uumlzerinde goumlsterilecektir Yapılan temel araştırma verilerine goumlre jeolojik

kesitler alınacaktır

Su gelişi olabilecek jeolojik birimler geccedilirimlilik accedilısından değerlendirilerek

haritalanacaktır Tanımda guumlccedilluumlk ccedilekilen kayalardan petrografik analiz iccedilin laboratuvar

oumlrnekleri alınacak ve buna goumlre jeolojik tanımlama yapılacaktır Mevsimsel ve daimi akışı

olan derelerin yeraltı yapılarına olası etkileri irdelenecektir

Tuumlnel guumlzergahı boyunca yapılacak jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda tuumlnelin

uzunluğuna bağlı olarak 11 000 - 15 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacak gerektiği durumlarda

(ccedilok uzun tuumlnellerde) 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılabilecektir Tuumlnel girişccedilıkış

yapılarında ise 11 000 oumllccedilekli harita kullanılacaktır Haritalar tuumlnel guumlzergahı ile sınırlı

kalmayacak ccedilevre jeolojisini kapsayacak şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B313 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahları ve diğer yapı yerlerinde

Jeolojik harita yapımında jeolog pusulası altimetre GPS ve uygun bilgisayar

programları kullanılacaktır Jeolojik birimlerin litolojisi konumu oumlrtuuml birimlerin kalınlığı ve

altındaki kayacın litolojisi tabakalanma şistozite eklem kıvrım fay heyelan kaynaklar

harita ve kesitlere işlenecek doğrultu ve eğim youmlnleri oumllccediluumllerek harita uumlzerinde

goumlsterilecektir Jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzellikleri birbirine goumlre konumları oumlrtuuml

birimlerin kalınlığı belirlenecek ve temel araştırma verilerine goumlre jeolojik kesitler alınacaktır

Sulama guumlzergahlarında tuumlm jeoloji ve jeoteknik ccedilalışmalarda 15 000 oumllccedilekli harita

kullanılacak olup guumlzergahın uzunluğuna bağlı olarak 110 000 veya daha kuumlccediluumlk oumllccedilekli yapı

yerlerinde ise 11 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

18

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 250rsquoşer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

İccedilmesuyu ile atıksu guumlzergahlarında ve yapı yerlerinde yapılacak jeolojik-jeoteknik

ccedilalışmalarda 125 000 oumllccedilekli haritalar kullanılacaktır Haritalar guumlzergah ekseni ile sınırlı

kalmayacak guumlzergah ekseninin her iki tarafından en az 1000rsquoer metrelik alanı kapsayacak

şekilde boyutlandırılacaktır

Yapılacak temel araştırmalarının yerleri (temel sondaj kuyusu ve araştırma

ccedilukuruyarması vb) jeolojik ve jeoteknik haritalama sonunda kesin olarak belirlenecek ve

rapor ekinde verilen haritalar uumlzerinde goumlsterilecektir

B32 Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalar

Yapı yerleri yakın ccedilevresinin jeolojik yapısı ve bu yapıların oturacağı temeli oluşturan

jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya ccedilıkarmak amacıyla yapılacak araştırmalardır

Bu kapsamda yer alan araştırmalar

- temel sondaj kuyuları

- araştırma galerilericcedilukurlarıyarmaları

- deneme enjeksiyonları

- yerinde (in-situ)laboratuvar deneyleri

- hidrojeolojik ccedilalışmalar

- izleme deneyleri

- jeofizik etuumltleridir

Temel sondaj kuyuları arazi (in situ)laboratuvar deneyleri ve jeofizik ccedilalışmalarının

yeri adedi ve derinliği projede yer alan yapıların karakteristikleri kazı durumu ve jeolojik

koşullara bağlı olarak planlanacaktır

19

B321 Baraj goumllet ve reguumllatoumlrlerde

Temel Sondajları

Oumlzel teknik şartnamelerde aksi belirtilmedikccedile aşağıda yeri adedi ve derinliği verilen

temel sondajlar planlanacaktır Jeolojik koşulların gerektirdiği durumlarda kuyu adetleri

artırılabilecektir

- Homojen zonlu ve kaya dolgu baraj ve goumlletlerde aks boyunca sağ ve sol yamaccedillarda

2rsquoşer adet talveg kotunda en az 1 adet

- Oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı (plinth) boyunca (yamaccedillarda ve talvegde

olmak uumlzere) 6-10 adet goumlvde altında ve mansap eteğinde en az 1rsquoer adet

- Beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton (SSB)silindirle sıkıştırılmış katı dolgu

(SSKDhardfill) barajlarda aks boyunca sağ ve sol yamaccedil kret kotunda 1rsquoer adet

talveg kotunda 2 adet goumlvde altında 2-4 adet

- Baraj ve goumlletlerde gerekmesi durumunda goumll alanında en az bir adet

- Reguumllatoumlrlerde batardolarda sağ yamaccedil sol yamaccedil ve talvegde olmak uumlzere en az 3

adet

- Dolusavak ve derivasyon guumlzergahlarında yapıların boyutlarına bağlı olarak en az 3

adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) yuumlkleme havuzu cebri boru santral yeri şalt

sahası koumlpruuml ayakları gibi yerlerinde 2-4 adet temel sondaj kuyusu planlanacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 3 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

- Yeraltısuyu seviyesinin derin olduğu yapılan geccedilirimlilik deneyleri sonucunda

geccedilirimli-ccedilok geccedilirimli seviyelerin ccedilok derinlere kadar devam ettiği ve tabanda

geccedilirimsiz seviyelerin yer almadığı durumlarda deneme enjeksiyonları yapılarak

enjeksiyon perde boyutları ve metodolojisi belirlenecektir

- Projeyi etkileyebilecek heyelan olması durumunda boyutuna goumlre gerekli miktarda

temel araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

- Projede koumlpruuml viyaduumlk vb geccedilişler varsa her ayak yerinde en az iki adet temel

araştırma sondaj kuyusu accedilılacak ve gerekli deneyler yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (oumlzellikle beton ağırlıksilindirle sıkıştırılmış beton-SSBsilindirle

sıkıştırılmış katı dolgu-SSKDhardfill barajlarda) deformasyon moduumlluuml Poisson

20

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı vb homojen zonlu ve kaya dolgu

barajgoumlletreguumllatoumlrlerde aks boyunca ve oumln yuumlzuuml beton kaplı barajlarda topuk plağı

(plinth) temellerinde taşıma guumlcuuml ve oturma değerleri gibi temel biriminin jeoteknik

parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Beton kemer barajlarda sağ ve sol yamaccedillarda 1rsquoer adet olmak uumlzere araştırma

galerileri planlanacaktır

- Barajın yuumlksekliğine bağlı olarak araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu

belirlenecektir

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılabilecektir

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo

kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde hazırlanacaktır Ancak jeoteknik

raporlarda geccedilirimsiz yarı geccedilirimli geccedilirimli filtre beton agrega ve kaya malzeme

alanlarının lokasyonu ve oumlzellikleri hakkında sorumlu muumlhendise tanıtıcı bilgiler

verilecektir

21

- Ayrıca malzeme alanlarına ulaşım ve yapı yerlerine uzaklığı belirtilecek goumll alanından

malzeme alınması halinde su tutma ve duraylılık youmlnuumlnden sorun yaratılmaması goumlz

oumlnuumlnde bulundurulacaktır

322Yeraltı yapılarında

Temel Sondajlar

- Enerji tuumlneli derivasyon iletim tuumlneli guumlzergahlarında boyutlarına bağlı olarak en az

3 adet (girişccedilıkış ve orta kesimlerde) ve yeraltı santrallerinde en az 4 adet temel

sondaj kuyusu planlanacaktır

- Tuumlnel guumlzergahı boyunca accedilılacak temel sondaj adetleri ve derinlikleri guumlzergahın

uzunluğuna oumlrtuuml kalınlığına karşılaşılacak suumlreksizlikler ve jeolojik birim

değişikliklerine bağlı olarak planlanacaktır

- Temel araştırmalarında yapılacak deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler yeraltı yapısı tavan kazı

kotunun en az 2B yukarısı ve taban kazı kotunun 2B (B=Tuumlnel ccedilapı veya yeraltı yapısı

genişliği) kadar altını kapsayacak şekilde yapılacaktır

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak temel sondaj kuyusu ve araştırma galerilerinde kayacın dayanım

parametrelerinin (deformasyon moduumllleri Poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı

gerilme-deformasyon ilişkileri vb) elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquo da ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verildiği şekilde planlanacaktır

Araştırma Galerileri

- Araştırma galerilerinin adedi yeri ve boyu tuumlnel ccedilapına ve uzunluğuna bağlı olarak

planlanacaktır

- Accedilılacak araştırma galerisi boyutları yerinde deneylerin yapılabilmesi iccedilin 2x2 m den

az olmayacaktır

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

22

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

Yapıların inşaatında kullanılacak beton agrega sahaları hakkında oumlzet bilgiler

verilecektir

323 SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahlarında

Temel Sondajlar

- Sifon pompa binası vb yapılarda 1-3 adet guumlzergah uumlzerinde jeolojikjeoteknik

accedilıdan problemli olabilecek kesimlerde de 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Sifon yapılarında temel sondaj kuyu derinliği temel kazı kotu altına

2B (B=sifon ccedilapı) inecek şekilde olacaktır

- Titreşimli yuumlkler altında ccedilalışan yapılar ve binalarda en az 4 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır Temel sondaj kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en

az 2B (B= yapı temel genişliği) inecek şekilde yapılacaktır

- Karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde her iki tarafta 1-2 adet temel sondaj kuyusu

planlanacaktır

- Jeolojik koşullara goumlre bu aralıklar artırılacak veya azaltılacaktır

- İccedilmesuyu amaccedillı planlama raporları hazırlanırken tespit edilen yapılar (tuumlnel

reguumllatoumlr baraj hariccedil) iccedilin bu aşamada sondajlı ccedilalışma yapılmayacak sondajlı

ccedilalışmalar uygulamaya esas jeolojik-jeoteknik ccedilalışma aşamasında yapılacaktır

Araştırma CcedilukurlarıYarması

- Sulama projeleri guumlzergahı boyunca yapılacak temel araştırmalarında araştırma

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 500-1000 m de 1rsquoer

adet iccedilmesuyu planlamalarında ise 2000 mrsquode 1rsquoer adet araştırma ccedilukuruyarması

planlanacak ve derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek şekilde accedilılacaktır

23

Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

- Accedilılacak araştırma ccedilukurlarıyarması ve temel sondaj kuyularında zeminlerin

jeoteknik parametreleri taşıma guumlcuuml ve oturma killi zeminlerde şişme durumu

sıvılaşma potansiyeli gibi parametrelerinin elde edilmesi amacıyla arazi ve laboratuvar

deneyleri planlanacaktır

- Bu kapsamda yapılacak arazi ve laboratuvar deneyleri EK-Arsquoda ldquoKaya ve Zemin

Mekaniği Ccedilalışmalarırdquo başlığı altında verilmiştir

Hidrojeoloji Karst Hidrojeolojisi ve Jeofizik Ccedilalışmaları

- Temel zemin araştırmaları kapsamında yukarıdaki ccedilalışmalara ilave olarak proje

oumlzellikleri ve jeolojik koşullara bağlı olarak hidrojeoloji karst hidrojeolojisi ve

jeofizik ccedilalışmaları yapılacaktır

- Bu kapsamda yapılacak ldquoKarst Hidrojeolojisi Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği EK-Crsquo de

ldquoJeofizik Ccedilalışmalarırdquonın iccedileriği ise EK-Brsquo de verilmiştir

- Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Şartnamesirdquo kullanılacaktır

- Yapı yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının uygunluğunu

ortaya koymak iccedilin su kimyası analizleri yapılacaktır

Doğal Yapı Malzemeleri

- Sulama projesiyle ilgili olarak Doğal yapı malzemesi araştırmaları ldquoDSİ Doğal Yapı

Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo kapsamında yapılarak ayrı bir rapor halinde

hazırlanacaktır Bu boumlluumlmde projede ihtiyaccedil duyulan filtre ve agrega malzeme alanları

ile kazılardan ccedilıkabilecek malzemeler hakkında oumlzet bilgiler verilecektir Sahaların

yerleri yapı yerlerine uzaklığı ve ulaşım yolu hakkında bilgi verilecek alanların

yerleri ve ulaşım yolları bulduru haritasında goumlsterilecektir

- İccedilmesuyu projelerinde jeoteknik rapor iccedilerisinde ihtiyaccedil duyulan malzemeler ve bunun

temin edileceği yerler hakkında oumlzet bilgi verilecektir

- Belirlenen malzeme alanlarının yerleri sınırları ulaşım yolları ve yapı yerlerine olan

uzaklıkları belirlenecek ve harita uumlzerinde goumlsterilecektir

24

B-4 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konulardan etuumlt alanında yer almayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi

durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphellipPLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

14 Proje Oumlzellikleri

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

3 GENEL JEOLOJİ

31 Stratigrafik Jeoloji

32 Yapısal jeoloji

321 Tabakalanma

322 Kıvrımlanma

323 Eklemlenme

324 Faylanma

325 Diskordans ve konkordans

33 Tarihsel Jeoloji

34 Deprem durumu

4 HİDROJEOLOJİ

5 EKONOMİK JEOLOJİ

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

62 Araştırma Galerileri

63 Burgu Kuyuları

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

25

65 Deneme Enjeksiyonları

7 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

71 Arazi Deneyleri

72 Laboratuvar Deneyleri

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrlerde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1132 Kaya tuumlrleri

1133 Taşıma guumlcuuml

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

1135 Sıvılaşma potansiyeli

1136 Şev duraylılık analizi

1137 Kazı sınıflaması

114 Goumll Alanının Duraylılığı

115Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

(B- Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Şev duraylılık analizi

1124 Oturma ve şişme

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

26

1122 Kaya tuumlrleri

1123 Kazı sınıflaması

1124 Taşıma guumlcuuml

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

1126 Sıvılaşma potansiyeli

1127 Heyelanlar

1128 Şev duraylılık analizi

1129 Don tehlikesi

113 Diğer Yapı Yerleri

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-5 PLANLAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR BAŞLIKLARI

İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak olup iki sayfayı geccedilmeyecektir

1 GENEL BİLGİLER

11 İncelemenin Amacı ve Kapsamı

İncelemenin amacı kapsamı proje oumlzellikleri ve ccedilalışmanın yapıldığı tarihler ile

inceleme alanının yaklaşık buumlyuumlkluumlğuuml belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları sayfa boyutunda renkli okunabilir bir

bulduru haritası ile birlikte sunulacaktır Oumlrneğin İnceleme alanı helliphelliphelliphellip ili helliphellip km

guumlneyinde yer alır (Geniş bir alan ise enlem ve boylamlarla tariflenebilir) helliphelliphellip ilinden

27

helliphelliphellip km asfalt yol ile helliphelliphelliphellip ilccedilesine gelinir Buradan helliphelliphellip km ham yol ile guumlneye

gidilerek bent yerine ulaşılır Ham yol kışın geccedilişe uygun değildir

13 Veriler ve Ccedilalışma Youmlntemi

Ccedilalışmalar sırasında yararlanılan tuumlm veriler (boumllgesel topoğrafikjeolojik haritalar

yayınlar hava fotoğrafları uydu goumlruumlntuumlleri yeraltısuyu araştırmaları boumllgede daha oumlnce

accedilılmış sondaj kuyu logları tuumlnel boumllgede işletilmiş veya işletilmekte olan maden yapı

gereci ocakları vb) ile ccedilalışma youmlntemi belirtilecektir

14 Proje Oumlzellikleri

- BarajGoumlletReguumllatoumlr tipi Beton kemer beton ağırlık oumln yuumlzuuml beton silindirle

sıkıştırılmış beton (SSB) silindirle sıkıştırılmış katı dolgu (SSKDhardfill) toprak

(homojen zonlu) kaya dolgu vb

- BarajGoumlletReguumllatoumlr yuumlksekliği Talvegden ve temelden

- Maksimum minimum normal su kotu

- Memba ve mansap batardo kot ve yuumlkseklikleri

- Goumlvde dolgu hacmi (malzeme ccedileşit ve miktarları)

- Yuumlkleme havuzu Yeri ve boyutları

- Cebri Boru Yeri ccedilapı uzunluğu

- Santral Yeri tipi boyutları

- Dolusavak Yeri tipi

- Derivasyon tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- Enerji tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- İletim tuumlneli Yeri ccedilapı uzunluğu

- SulamaİccedilmesuyuAtıksu guumlzergahı Yeri tipi kanal genişliğiuzunluğu boru

ccedilapıuzunluğu

- Pompa arıtma su deposu koumlpruuml bina vb Temel tipi boyutları temel derinliği gibi

projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir

28

2 OumlNCEKİ CcedilALIŞMALAR

Ccedilalışma ile ilgili oumlnceki incelemelerin oumlnemli bulguları ve sonuccedilları projeyle ilişkileri

verilecektir Bu kısım yazım kuralları boumlluumlmuumlnde belirtilen esaslara uygun olacaktır Alıntılar

kaynaklar boumlluumlmuumlnde yer alacaktır

3 GENEL JEOLOJİ

Bu aşamada inceleme alanı sınırları yapı yeri goumll alanı sulamaiccedilmesuyuatıksu

guumlzergahı ve diğer yapı yerlerini kapsayacak gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak

sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir İnceleme alanındaki birimler yaşlıdan

gence doğru sıralanacaktır

31 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki tuumlm birimler yaşlıdan gence doğru ayrı ayrı alt başlıklar altında

ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır Bu boumlluumlme sayfa boyutunda inceleme alanına ilişkin

genelleştirilmiş stratigrafik kesit konulacaktır Birimler stratigrafik adlandırma kurallarına

goumlre tanımlanacaktır

32 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanı ve yakın ccedilevresinin yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay

tabakalanma eklem şistozite kıvrım vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan

yapısal ilişkileri (diskordans konkordans bindirme şariyaj vb) aşağıdaki başlıklar altında

anlatılacaktır

321 Tabakalanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin tabakalanma yapılarının şekli ile ilgili olarak

konumu kalınlık laminalanma oumlzelliklerine ilişkin detaylar verilecektir

322 Kıvrımlanma

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin kıvrım yapıları ile ilgili olarak şekil boyut

tuumlr eksen durumu yaş ilişkisi konularında detaylı bilgiler verilecektir

29

323 Eklemlenme

İnceleme alanındaki jeolojik birimlerin eklem yapıları ile ilgili olarak devamlılığı

konumu tuumlruuml sıklığı dolgu kalınlığı ve tuumlruuml ile etkilediği kaya birimleri ile ilgili detaylı

bilgiler verilecektir

324 Faylanma

İnceleme alanındaki fay yapıları ile ilgili olarak devamlılığı konumu tuumlruuml fay

dolgusunun tuumlruuml ve kalınlığı atımı fayı belirleyen verilere ilişkin detaylı bilgiler verilecektir

325 Diskordans ve konkordans

İnceleme alanındaki jeolojik birimler arasındaki diskordans-konkordans ilişkisi tuumlruuml

bunu belirleyen şekiller ve diğer tespitler ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir

33 Tarihsel Jeoloji

Proje alanı ve yakın ccedilevresinde meydana gelen jeolojik olaylar ve yerkabuğu

hareketleri stratigrafik ilişki goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kronolojik bir duumlzen iccedilerisinde fazla

ayrıntıya girilmeden accedilıklanacaktır

34 Deprem Durumu

İnceleme alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel

olmayan verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak diri faylar belirtilecektir Bu

amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu ve kuruluşların ccedilalışmalarından ve

yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem

Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu verilecek ayrıca A4A3

sayfa boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik

haritaları renkli olarak konulacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak EK-Brsquoye uygun sismik tehlike analizi yapılacak ve

ayrı bir rapor haline getirilecektir

30

4 HİDROJEOLOJİ

İnceleme alanı ve ccedilevresine ilişkin yeraltı ve yeruumlstuuml suları hakkında bilgi verilerek

yan vadi memba-mansap youmlnuumlnde ve temel altında hidrojeolojik model ana hatları ile ortaya

konulacaktır Ccedilevredeki her tuumlrluuml kuyu kaynak akarsuların yeri kotu ve debileri

belirtilecektir Beslenme boşalım ve yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek porozite permeabilite

depolama katsayısı yeraltısuyu seviyesi yeraltısuyueşpotansiyel yuumlzey haritaları

hazırlanarak yapı yeri ve rezervuarda yayılım goumlsteren jeolojik birimlerin akifer oumlzellikleri ile

yeraltısuyu akım modeli ortaya konacaktır İnceleme alanında bulunan kuyular ve accedilılan tuumlm

temel sondaj kuyularında kesin proje aşamasına kadar periyodik yeraltısuyu oumllccediluumlmleri

yapılacaktır Rapor yazımına kadar yapılan oumllccediluumlmler liste halinde rapora konulacaktır

Kuyularda oumllccediluumlm periyodu aralığı bir aydan daha fazla olmayacaktır

Kazı ccedilukuruna gelebilecek su miktarı gerekli yerlerde accedilılacak su sondaj kuyularında

yapılacak deneylerin sonuccedillarına goumlre hesaplanacaktır Projenin oumlzelliğine goumlre akarsu

kaynak ve kuyularda debi oumllccediluumlmleri yapılıp gereken noktalardan oumlrnekler alınarak

fizikselkimyasalbakteriyolojik ve gerekli durumlarda izotop analizi yapılacaktır Yapı

yerlerinde beton temas suyu olarak kullanılacak su kaynaklarının su kimyası analizleri

sonuccedilları verilerek beton uumlzerinde olabilecek etkileri anlatılacaktır

Proje alanının detaylı hidrojeolojik ccedilalışmaları istendiği takdirde ldquoDSİ Hidrojeolojik

Etuumlt Teknik Şartnamesirdquo kullanılacaktır

5 EKONOMİK JEOLOJİ

Projenin tamamlanmasından sonra proje alanı iccedilinde kalacak ekonomik değer taşıyan

işletilen veya işletilmeyen maden hammadde kumccedilakıl ve taşocağı gibi yeraltı ve yeruumlstuuml

zenginliklerine ilişkin bilimsel verilere dayalı bilgi verilecektir Rezerv ve ekonomik değer

youmlnuumlnden ccedileşitli kamu kurum ve kuruluşları (MTA Etibank vb raporlarından) ile oumlzel

kurumlardan yararlanılabilecektir

31

6 MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ

61 Temel Sondajları

Temel sondaj kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Temel sondajlarda yapılan deneyler (basınccedillı ve basınccedilsız su deneyleri kaya ve

zemin mekaniği deneyleri) hakkında bilgi verilecek sonuccedilları tablo halinde sunulacaktır

Temel sondaj logları ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon İşleri Teknik Şartnamesinerdquo uygun olacak

temel sondaj kuyularına ait karot fotoğrafları 12121990 tarih ve 4336 sayılı rdquoKarotların

Korunması Yok Edilmesi ve Fotoğraflarının Ccedilekilmesirdquo Genelgesine uygun olarak

hazırlanacak ve rapor ekinde renkli olarak verilecektir

62 Araştırma Galerileri

Araştırma galerilerinin numarası accedilılış amacı yeri uzunluğu galeride yapılan

deneyler hakkında bilgi verilecek deney sonuccedilları ve galeri jeolojik accedilınım haritaları ek

olarak rapora konulacaktır

63 Burgu Kuyuları

Burgu kuyularının numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo halinde

verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak rapora ek olarak konulacaktır

64 Araştırma CcedilukuruYarmaları

Araştırma ccedilukuruyarmaları numarası yeri kotu koordinatı ve derinlikleri tablo

halinde verilecektir Accedilılış amacı accedilım sırasında alınan numuneler belirtilecek ve kuyu log

tanımlamaları yapılarak fotoğrafları ile birlikte rapora ek olarak konulacaktır

65 Deneme Enjeksiyonları

Deneme enjeksiyonlarının yeri derinliği hangi metotla yapıldığı (uumlccedilgen metodu

doğru hat metodu tek kuyu metodu vb) uygulanan basınccedillar ve karışım oranları hakkında

32

bilgi verilecek ve elde edilen sonuccedillar nihai enjeksiyon projesi iccedilin oumlnerileri de kapsayacak

şekilde ek olarak rapora konulacaktır

Bu boumlluumlmde yapılan tuumlm ccedilalışmaların yerleri rapor ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik

haritalarda goumlsterilecektir

7 KAYA ve ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

Yapıların temelinde yer alan kayaccedilların dayanım parametreleri

gerilmedeformasyonzaman ilişkileri taşıma guumlcuumloturmaşişme miktarları ile şev

duraylılığının irdelenmesinde kullanılacak jeoteknik parametrelerinin yerinde ve

laboratuvarda tayini amacıyla yapılan arazi ve laboratuvar ccedilalışmalarında yapılan deneyler ve

elde edilen sonuccedillar aşağıdaki başlıklar altında ayrı ayrı verilecektir

Kaya ve Zemin Mekaniği raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-A

da verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

71 Arazi Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla uygun

arazi (in-situ) deney youmlntemleri kullanılan araccedilların adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler elde

edilen tuumlm sonuccedillar rapor ekinde tablo ve grafikler (renkli) ile birlikte verilecektir

72 Laboratuvar Deneyleri

Yapı yerlerinde jeolojik birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koyacak jeomekanik

parametreleri belirlemek amacıyla uygun laboratuvar deney youmlntemleri kullanılan araccedilların

adı oumlzellikleri alınan oumllccediluumlmler ve elde edilen sonuccedilları hakkında bilgi verilecek ve tuumlm tablo

ve grafikler renkli olarak rapor ekinde sunulacaktır

8 KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

Proje alanının jeolojik yapısı karst hidrojeolojisi youmlnuumlnden incelenerek eriyebilen

kayaccedillardaki su batan su ccedilıkan gibi karst yapıları jeolojik haritaya işaretlenecektir Bu tuumlr

33

jeolojik birimlerin olması durumda yapı yerleri ve goumll alanındaki birimlerin hidrolojik ve

hidrojeolojik oumlzelliklerinin incelenmesi karbonatlı kayaccedilların yayılımı karst yapıları

(mağara duumlden dolin vb) ve birbirleri ile ilişkileri belirlenecektir Hazırlanacak rapor bu

amaccedilla kullanılan youmlntemleri oumllccediluumlmleri elde edilen sonuccedilları tablo ve grafikleri

kapsayacaktır

Karst Hidrojeolojisi Raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Crsquode

verilen rapor iccedileriği kullanılacaktır

9 JEOFİZİK CcedilALIŞMALARI

Jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılan

jeofizik ccedilalışmalar anlatılacaktır

Jeofizik raporunun muumlnferit olarak hazırlanması durumunda EK-Brsquode verilen rapor

iccedileriği kullanılacaktır

10 DOĞAL YAPI MALZEMELERİ

Doğal yapı gereccedilleri ccedilalışmaları ldquoDSİ Doğal Yapı Malzeme Etuumltleri Şartnamesirdquo ne

goumlre ayrı bir rapor olarak hazırlanacaktır Jeoteknik raporların bu boumlluumlmuumlnde goumlvde tipinin

belirlenmesine esas teşkil eden malzeme sahaları hakkında 2 (iki) sayfayı geccedilmeyecek şekilde

oumlzet bilgi verilecektir

Projede ihtiyaccedil duyulan her cins malzemeyle ilgili alt başlıklar accedilılarak (Geccedilirimsiz

yarı geccedilirimli geccedilirimli ve kaya malzeme) bu boumlluumlmlerde malzeme alanlarının yerleri

nitelikleri miktarları ve proje alanına olan uzaklıkları ve ulaşım koşulları hakkında oumlzet bilgi

verilecektir Goumll alanındaki malzeme alanlarının işletilmesi halinde geccedilirimlilik ve duraylılık

sorunlarına yol accedilıp accedilmayacağı konusu dikkate alınacaktır

34

11 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu boumlluumlmde A) Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde B) Yeraltı Yapılarında ve C) Sulama-

İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında olmak uumlzere uumlccedil başlık bulunmaktadır

Yapılan ccedilalışma hangi boumlluumlmuuml ilgilendiriliyorsa o başlık kullanılacaktır

(A- Baraj Goumllet Reguumllatoumlrde)

111 Aks Yerinin Geccedilirimliliği

Barajgoumlletreguumllatoumlr yerlerinde vadi tabanı ve yamaccedilları oluşturan tuumlm jeolojik

birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya

olabilecek etkileri değerlendirilecektir

Vadi tabanında bulunan aluumlvyonun kalınlığı cinsi geccedilirimliliği (K) ve derinliğine

bağlı olarak tuumlm goumlvde altında veya sadece ccedilekirdek hendeğinde (cut-off) topuk plağında

kısmentamamen kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla uygulanacak iyileştirme youmlntemi

(enjeksiyon perdesi blanket bulamaccedil hendeğislurry trench jet grouting vb) belirlenerek

boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Ayrıca sıyırma kazıları sırasında ortaya ccedilıkacak

olası tektonik zonların (faykırık hatları) iyileştirilme youmlntemi ile ilgili oumlneriler verilecektir

Ccedilekirdek hendeği (cut-off) kazısı sırasında kazı alanına gelebilecek su miktarı ve

kazının kuruda yapılması iccedilin alınabilecek oumlnlemler verilecektir Temel sondaj kuyularında

yapılan basınccedillı su testi (BST) ccedilalışmalarından elde edilen Lugeon değerleri ve yapılması

durumunda deneme enjeksiyonu sonuccedilları değerlendirilerek ana kayada yapılması gereken

iyileştirme youmlntemleri (enjeksiyon perdesi kil blanket beton kaplama vb) ve boyutları (perde

uzunluğu derinliği kaccedil sıra olacağı delik aralıkları deliklerin eğim ve doğrultuları toplam

delgi uzunluğu vb) belirlenecek yaklaşık maliyeti verilecektir

112 Goumll Alanının Geccedilirimliliği

Goumll alanında yer alan tuumlm birimlerin geccedilirimlilik oumlzellikleri ve goumll alanının yan

vadilerle olan ilişkisi dikkate alınarak varsa kaplanması gereken birimlerin geccedilirimlilik

oumlzellikleri kaplanacak alanın sınırları tipi kalınlığı kaplama alanının sınırlarında saplama

hendeği veya dikiş enjeksiyonu alternatifleri belirtilecektir

35

Goumll alanında enjeksiyon yapılması durumunda (sızma boyunu uzatmak yan vadi

ilişkisini kesmek vb) enjeksiyonun boyutları ve yaklaşık maliyeti verilecektir Gerekli ccediloumlzuumlm

oumlnerileri ekonomik boyutları ile verilerek kesin proje aşamasına araştırması gerekli eksik bir

konu bırakılmayacaktır

113 Aks Yerinin Duraylılığı

1131 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Aks yerinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış kayaccedilların

arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

1132 Kaya tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku ve suumlreksizlik

yapıları tanımlanacak birimlerin kalınlıkları belirlenecek tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilecektir Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

derecesi deformasyon moduumlluuml Poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

1133 Taşıma guumlcuuml

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin taşıma guumlcuuml hakkında arazi ve laboratuvar

deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1134 Oturma ve şişme potansiyeli

İnceleme alanında yer alan zemin ve kayaccedil parametreleri ve yapılması planlanan

yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak barajgoumlletreguumllatoumlr yapısının

oturacağı temel kayasızemin birimlerinin muhtemel toplam ve farklı oturmalar ve şişme

oumlzellikleri hakkında arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre

değerlendirme yapılarak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

36

1135 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan aluumlvyon biriminde sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin

sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri kullanılarak

incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

1136 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları konusunda oumlneriler

getirilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler (geccedilici

veya kalıcı destek sistemleri) kazıların duraylılığa etkisi yeraltısuyunun varlığı ve bunun

destekler uumlzerindeki olabilecek suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alternatifli olarak

verilecektir

1137 Kazı sınıflaması

Temel kazıları ve tuumlnel guumlzergahları boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi

niteliği miktarı ve kazı sınıflamasıklası tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik

tanımlamalara dayalı olacak olup poz numarası kullanılmayacaktır

114 Goumll Alanının Duraylılığı

Goumll alanının duraylılığını etkileyecek olumsuzluklar hakkında tuumlm ccedilalışmalardan elde

edilen veriler kullanılarak detaylı bilgi verilecektir Oumlzellikle yapının yapılabilirliğini

doğrudan etkileyebilecek eskiyeni heyelanların varlığı ve olası etkileri belirlenecektir

Gerekli araştırma incelemeler ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri verilerek kesin proje aşamasına hiccedilbir

araştırma veya eksik konu bırakılmayacaktır

Bu kapsamda

- Goumll alanında mevcut veya potansiyel heyelan olup olmadığı

- Su ile temas ettiğinde heyelana neden olabilecek boumllgelerin varlığı ve boyutları

- Heyelan olması durumunda yapı yerlerine olabilecek etkileri

37

- Mevcut veya potansiyel heyelanların iyileştirilebilmesi iccedilin alınması gereken

oumlnlemler (kazı ile şevlerin yatırılması topuğa yuumlk koymak drenaj su seviyesinin sınırlı

tutulması vb) belirlenecektir

115 Diğer Yapı Yerlerinin Duraylılığı

Jeoteknik parametreler ve yapılması planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve yapı yuumlkleri dikkate alınacaktır

- Dolusavak Dolusavak guumlzergahı boyunca temelde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi

yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının

jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda

jeolojik koşulların projeye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla accedilılan sondajlardan ve yuumlzey

jeolojisi verilerinden yararlanılarak kazılarla ilgili şev geometrisi şev duraylılığı analizlerinde

kullanılacak dayanım parametreleri projede oumlngoumlruumllen kazı kotlarının kayaccedilların ayrışma

veya diğer nedenlerle zayıflamış zonlarının iccedilinde kalıp kalmadığı kazılar sırasında

karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorunları belirtilecek ve gerekli iyileştirme youmlntemleri

oumlnerilecektir

- Konduumlvi Derivasyonun konduumlvi olarak projelendirilmesi durumunda jeolojik koşulların

uygunluğu belirtilecek kazı taban kotunun sağlam kayaya kadar inip inmediği inmemesi

durumunda yapılabilecek gerekli iyileştirmeler (enjeksiyon beton yastık kazı yapılması vb)

oumlnerilecektir

- Tuumlneller ve galeriler Proje kapsamındaki tuumlnel ve galerilerin (derivasyondipsavak

dolusavak enerji ulaşım drenaj enjeksiyon vb) guumlzergahı boyunca geccedililecek birimlerin

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır Temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve

diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek oumlzellikle giriş ve ccedilıkış yerlerinin

jeolojik accedilıdan uygunluğu yaklaşım yapısı kazı şevlerinin duraylılığı ayrışma derecesi

deformasyon moduumlluuml poisson oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme

accedilısı vb verilere goumlre şev duraylılık analizleri ve kazı destek sınıflamaları yapılacaktır

38

- Batardolar Memba ve mansap batardolarının temellerinin oturacağı yerde aluumlvyon ve

temel kayanın litolojisi geccedilirimlilik yeraltısuyu durumu jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

yamaccedillarda ayrışma zonu ile yamaccedil molozunun kalınlığı belirtilecektir Bu kapsamda

aluumlvyonun kısmen veya tamamen kaldırılması batardo altında geccedilirimsizliğin (enjeksiyon

slurry trench perde duvar jet grouting vb) sağlanması ve yamaccedillarda yapılacak temizlik

kazısı sınırları hakkında oumlneriler verilecektir

- Yuumlkleme havuzu Yuumlkleme havuzu temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer

ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacak ve kazı taban kotunun sağlam kayaya oturtulması gerekiyorsa

temel kayanın sağlamlaştırılması ve kazı şevleri hakkında oumlneriler verilecektir

- Cebri boru guumlzergahı Cebri boru guumlzergahı temelinde yer alan jeolojik birimlerin

litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirtilecek temel araştırmaları kaya-zemin

mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek guumlzergahın jeolojik accedilıdan

uygunluğu ortaya konulacaktır Temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek

parametreler belirtilecektir

- Santral yeri Santral binası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği

ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik

accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin duraylılığı belirtilecektir Bu kapsamda kazı temelinin

sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın sağlamlaştırılması gerekirse santralın sağlam

yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat

duvarları kazık jet grouting vb oumlnlemlerin alınması ve temel kazı ccedilukuruna gelebilecek fazla

suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler yapılacaktır Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen

temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel

tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri dikkate alınacaktır

- Şalt sahası Şalt sahası temelinde yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltısuyu durumu ve temel projesinin hesap ve tasarımına

imkan verecek parametreler belirtilecektir

39

(B-Yeraltı Yapılarında)

111 Yapı Yerlerinin Geccedilirimliliği

Yeraltı boşluğunu ve kazı guumlzergahını oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir

Geccedilirimlilik değerleri ve yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek yapıya gelebilecek suyun

yeri miktarı ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

Guumlzergah boyunca karstik boşluklar bulunması durumunda bunların buumlyuumlkluumlkleri

neden olacakları sorunlar ve alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

112 Yapı Yerlerinin Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrleri

Yeraltı boşluğunun uumlzerinde yer alan bitkisel toprak yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları

goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

tanımlanacaktır

1122 Kaya tuumlrleri

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde(in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kazı

projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

1123 Şev duraylılık analizi

Girişccedilıkış yapılarındaki şevlerde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir Bu analizlerde geccedilici veya kalıcı

destek sistemleri yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı bunun tahkimat uumlzerindeki

etkileri ve suumlrşarj (oumlrtuuml) yuumlkleri dikkate alınacaktır

40

1124 Oturma ve şişme

Yeraltı boşluğu ve kazı guumlzergahında yer alan jeolojik birimlerin litolojisi yapısı

jeolojikjeoteknik oumlzellikleri jeolojik birimlerin oturma ve şişme oumlzellikleri hakkında arazi ve

laboratuvar deneylerinden elde edilen verilere goumlre değerlendirme yapılacak iyileştirme

tedbirleri iccedilin uygun youmlntemler ve oumlneriler verilecektir

(C- Sulama-İccedilmesuyu-AtıksuBorulu Sistem Guumlzergahlarında)

111 Guumlzergahın Geccedilirimliliği

Guumlzergahı oluşturan birimlerin geccedilirimlilik youmlnuumlnden jeolojikjeoteknik oumlzellikleri

belirlenecek ve yapıya olan etkileri değerlendirilecektir Temel araştırmalarda (temel sondaj

kuyusuaraştırma ccedilukuru) oumllccediluumllen yeraltısuyu seviyeleri değerlendirilerek kazıya gelebilecek

suyun yeri miktarı betona olabilecek etkileri ve alınması gereken oumlnlemler belirtilecektir

112 Guumlzergahın Duraylılığı

1121 Oumlrtuuml birimleri ve ayrışmış kaya tuumlrlerinin sınıflandırılması

Guumlzergah boyunca bulunan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedillar yapısı litolojik oumlzellikleri kalınlıkları dayanım parametreleri gibi oumlzellikleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak tanımlanacaktır Oumlzellikle sifon geccedilişlerinde vadi tabanında yer alan

aluumlvyonun kalınlılığı cinsi ve granuumllometrisi belirlenecektir

1122 Kaya tuumlrleri

Guumlzergah boyunca bulunan birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları tanımlanacak

birimlerin kalınlıkları tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin doğrultu ve eğimleri verilecektir

Arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) ve

kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) değerlendirilecektir

1123 Kazı sınıflaması

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klası

sınıflaması tablo halinde verilecektir Değerlendirmeler jeolojik tanımlamalara dayalı olacak

poz numarası kullanılmayacaktır

41

1124 Taşıma guumlcuuml

Guumlzergah boyunca karşılaşılacak birimlerin jeolojikjeoteknik oumlzellikler ve yapılması

planlanan yapılardan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak oumlzellikle sifon yapılarının

oturacağı temel zemin birimlerinin taşıma guumlcuuml belirlenecek ve deney sonuccedillarına goumlre

değerlendirme yapılacak gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

1125 Oturma ve şişme potansiyeli

Guumlzergah boyunca oturma problemi oluşturabilecek veveya şişme potansiyeli yuumlksek

olan zeminlerin kil minerali iccedileriği ve cinsi tane boyu dağılımı Atterberg limitleri oturma-

şişme miktarları su iccedilerikleri serbest şişme ve şişme basıncı arasındaki ilişkiler belirlenecek

ve gerekli iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir Guumlzergahın dolguda geccedilecek kesimlerinde

kullanılacak malzemenin araştırılmasına youmlnelik oumlnerilerde bulunulacaktır

Ayrıca guumlzergah boyunca tuz jips anhidrit gibi mineraller iccedileren birimlerin tespit

edilmesi halinde su muhtevasındaki değişimlere bağlı olarak oluşabilecek şişme

yuumlzdesibasıncı erime yuumlzdesi ve sıkışma ilişkileri ortaya konulacak ve gerekli iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

1126 Sıvılaşma potansiyeli

Guumlzergah boyunca sıvılaşma riski iccedileren seviyeler iccedilin sıvılaşma potansiyelinin

bulunup bulunmadığı uygun analiz youmlntemleri ile incelenecek analiz sonuccedilları ve tuumlm

hesaplamalar tablolar halinde verilecektir Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri

ekonomik mukayeseleri ile birlikte oumlnerilecektir

1127 Heyelanlar

Guumlzergah boyunca aktif veya potansiyel heyelanlı boumllgeler topoğrafik ve jeolojik

haritalar havauydu fotoğrafları ve yerinde yapılacak arazi goumlzlemleri ile birlikte

değerlendirilecektir

Mevcut heyelanlı boumllgelerde ve kazı sonrası oluşabilecek heyelanlı boumllgelerde yer alan

birimlerin (hareketli kuumltle ana kaya) arazi ve laboratuvar deneyleri ile başta kayma

parametreleri (c Φ crsquo Φrsquo) olmak uumlzere tuumlm jeolojikjeoteknik oumlzellikleri belirlenecektir Bu

değerler kullanılarak heyelanın derinliği kayma yuumlzeyi hızı ve kayma miktarı ortaya

konulacaktır

42

1128 Şev duraylılık analizi

Kazı ve yamaccedil şevlerinde uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

(kinematik nuumlmerik grafik vb) yapılarak şev eğimleri ve palye boyutları oumlnerilecektir

Temel ve yamaccedil kazıları sırasında oluşacak şevlerde alınması gerekebilecek oumlnlemler mevcut

yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve guumlzergaha etkisi belirlenecektir

1129 Don tehlikesi

Donma olayının bekleneceği boumllgelerde don derinliği verilmelidir Zemin yuumlzeyinin

donması sonucu kanal şev ve taban kaplamalarında deformasyonlar goumlruumlleceğinden zeminin

don olayına karşı duyarlı olup olmadığı araştırılarak ortaya konmalıdır

113 Diğer Yapı Yerleri

- Sifon akeduumlk koumlpruuml bina vb diğer yapı yerleri Yapı yerlerinde yer alan jeolojik

birimlerin litolojisi yapısı jeolojikjeoteknik oumlzellikleri yeraltı suyu durumu belirtilecek

temel araştırmaları kaya-zemin mekaniği ve diğer ccedilalışmalardan sağlanan veriler

değerlendirilerek temel kazısının jeolojikjeoteknik accedilıdan uygunluğu kazı şevlerinin

duraylılığı belirtilecektir

- İccedilmesuyuAtıksu İsale Hatları Guumlzergah boyunca yapılacak temel araştırmalarında

deney oumllccediluumlm ve goumlzlemler iccedilin jeolojik koşullara bağlı olarak 2000 mrsquode birer adet araştırma

ccedilukuruyarması accedilılacak farklı zemin koşulları dere geccedilişi yeraltısuyu vb gibi durumların

tespitine oumlncelik verilecektir Ccedilukurların derinliği kanalboru temel kazı kotu altına inecek

şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Arıtma Tesisi İccedilmesuyu arıtma tesisleri jeoteknik etuumlt raporu iccedilin

soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 30 000 m2 ye kadar alan iccedilin en az 3 (uumlccedil) adet sondaj

kuyusu accedilılacaktır Bundan buumlyuumlk alanlar iccedilin her 10 000 m2 de 1 adet sondaj kuyusu ilave

edilecektir Temel sondaj kuyuları yapıların temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) derinliğine inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu Su Deposu İccedilmesuyu su depolarında projelendirme oumlncesi hazırlanacak

jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az 2 adet sondaj kuyusu

43

accedilılacak olup temel sondaj kuyularının derinliği temel kazı kotu altına en az 2B (B= temel

genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyuAtıksu Pompa İstasyonu İccedilmesuyu pompa istasyonlarında projelendirme

oumlncesi hazırlanacak jeoteknik etuumlt raporu iccedilin soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile en az

2 adet sondaj kuyusu accedilılacak kuyularının derinliği yapıların temel kazı kotu altına en az 2B

(B= temel genişliği veya temel derinliği) inecek şekilde olacaktır

- İccedilmesuyu projerinde buumlyuumlk karayolu tren yolu nehir vb geccedilişlerde ve zemin oumlzelliklerine

goumlre her iki tarafta soumlzleşmede aksi belirtilmediği muumlddetccedile 1rsquoer adet temel sondaj kuyusu

accedilılacaktır

Bu kapsamda kazı temelinin sağlam kayaya oturtulması veya temel kayanın

sağlamlaştırılması gerekirse yapıların sağlam yere kaydırılması kazı şevlerinde duraylılığın

sağlanması iccedilin şevlerin yatırılması istinat duvarları kazık ve jet grouting vb oumlnlemlerin

alınması ve temel kazı ccedilukurlarına gelebilecek suyun oumlnlenmesi konularında oumlneriler

yapılacaktır

Yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temeli iccedilin uygun goumlruumllen

kazı derinliğine karşılık gelen (oumlngoumlruumllen temel tipleri iccedilin) taşıma guumlcuuml ve oturma miktarı

hesaplanacaktır Bu hesaplamalarda temel tuumlruuml boyutları derinliği ve uumlst yuumlk değerleri

dikkate alınacaktır

12 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Barajgoumlletreguumllatoumlr yeraltı yapıları (tuumlnelgaleribacayeraltı santralı) ve

sulama kanalı guumlzergahlarının (beton kanal borulu sistem) planlama aşaması jeoteknik

ccedilalışmaları sonucunda ldquoJeolojikJeoteknik Koşulların Değerlendirilmesirdquo başlığı altında

verilen değerlendirmelerden yapıyı etkileyebilecek oumlnemli hususlar kısaca verilecektir

Bunlara bağlı olarak alınması gereken oumlnlemler ve oumlneriler maddeler halinde sıralanacaktır

44

13 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yapı yerleri jeoloji haritası ve kesitleri (Detay bilgiler EK-E ve EK-Frsquo de verilmiştir)

- Hidrojeolojik harita ve kesitler

- Jeofizik kesitler

- Proje sahasının hava fotoğrafları haritası

- Temel sondaj logları

- Karot fotoğrafları

- Araştırma ccedilukuruyarması kesitleri ve fotoğrafları

- Arazi deneyi grafikleri ve tabloları

- Laboratuvar deneyi grafikleri ve tabloları

- Fotoğraflar (Yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb )

- Doğal Yapı Malzemeleri Alanlarına ilişkin Yer Bulduru Haritaları

NOT Ekler yazım kurallarında verildiği gibi hazırlanmalı cep ya da ayrı klasoumlrler iccedilinde

verilmeli ve A4 boyutlarında katlanmış olmalıdır

45

C- KESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulama kanalı guumlzergahlarında (beton

kanal borulu sistem) yapılan kesin proje ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda verilmiştir

Planlama ccedilalışmaları ile projede yer alan yapı yerlerinin ve yakın ccedilevresinin

jeolojikjeoteknik yapısı incelenmekte projenin yapılabilirliliği araştırılmaktadır Projenin

yapılabilirliğine karar verildikten sonra kesin proje aşamasında projede yer alan yapı

yerlerinin oturacağı temel kaya ve zeminin jeoteknik oumlzellikleri bu aşamada daha ayrıntılı bir

şekilde ortaya konulacak buna bağlı olarak gerekli ilave ccedilalışmalar yapılacaktır

Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak planlama aşamasında yapılmış olan sismik tehlike

analizi gerekiyorsa guumlncellenecektir

Kesin proje aşaması rapor duumlzeni ldquoPlanlama Aşaması Rapor Duumlzenirdquo ile aynı

olacak sadece ldquohelliphellipKESİN PROJE AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORUrdquo

başlığı kullanılacaktır

İccedilmesuyu ve atıksu uygulama projelerine esas jeoteknik etuumlt raporları da planlama

aşaması iccedilin belirtilen formata uygun olarak yapılacaktır

46

D- UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

Uygulama aşaması jeoteknik ccedilalışmalarında oumlncelikli olarak kazı ve iyileştirme

ccedilalışmalarının projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı izlenecektir Jeolojik koşulların

proje oumlzellikleri de dikkate alınarak yapıya etkileri ve ortaya ccedilıkan beklenmeyen durumlar

karşısında alınabilecek oumlnlemler belirlenecek ve uygulama sırasında ortaya ccedilıkan durumlara

goumlre ccedilalışmalar youmlnlendirilecektir

Barajgoumlletreguumllatoumlrlerde yeraltı yapılarında sulamaiccedilmesuyu guumlzergahlarında

(beton kanal borulu sistem) yapılan uygulama aşaması ccedilalışmalarının kapsamı aşağıda

verilmiştir

Accedilık Kazılar

- Projede belirlenen kazı sınırlarının dışına ccedilıkılarak aşırı kazı yapılmasının oumlnlenmesi

ve belirlenmiş oumlnlemlerin uygulanması

- Temizlik ccedilekirdek hendeği (cut-off) gibi kazıların kayaccedilların jeolojikjeoteknik

oumlzellikleri dikkate alınarak sağlam kayaya kadar yapılmasının sağlanması

- Hava ve su ile temas ettiğinde kısa suumlrede ayrışmaya uğrayan kayaccedillar belirlenerek bu

tuumlr kayaccedillarda ikinci defa kazıya gerek duyulmayacak şekilde gerekli oumlnerilerde

bulunarak koordinasyonun sağlanması

- Kazıların muumlhendislik jeolojisi haritalamalarının kazıyla eşzamanlı olarak yapılması

suumlreksizlikler ve oumlzelliklerinin (eğim doğrultu değerleri accedilıklık devamlılık

puumlruumlzluumlluumlk zayıf zonların vb) ayrıntılı olarak bu haritalara işlenmesi

Yeraltı Kazıları

- Kazıların projeye uygun olarak yapılmasının takip edilmesi

- Kazıların jeolojik accedilınım haritalarının ve ayna formlarının kazıyla eşzamanlı olarak

hazırlanması deformasyon oumllccediluumlmlerinin duumlzenli olarak takip edilmesi ve

raporlanması

- Bu accedilınım haritalarından faydalanılarak kesin projede belirlenmiş olan sınıflama ve

destek projelerinde gerektiği durumlarda revizyonların yapılması

- Yeraltısularının kazılar uumlzerindeki beklenmedik etkilerini izleyerek alınabilecek

oumlnlemlerin belirlenmesi

47

Temel İyileştirmeleri

- Uygulanan temel iyileştirme (enjeksiyonslurry trenchjet grouting vb) ccedilalışmaları

yakından takip edilerek projeye uygun yapılmasının sağlanması

- Yapılan enjeksiyonların kontroluumlnuumln yapılması ve elde edilen sonuccedillara bağlı olarak

ilave iyileştirme kuyularının verilmesi gerektiği durumlarda karışım oranları ve

basınccedillarında duumlzenlemelerin yapılması

D-1 UYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporlar ccedilalışmaların projesine uygun olarak devam etmesi halinde yılda bir defa

hazırlanacaktır Oumlzellikle enjeksiyon ccedilalışmaları konusunda daha sık aralıklarla (aylık) ara

rapor yazılacaktır

Ancak jeolojikjeoteknik koşullardan kaynaklanan proje değişikliğine gerek

duyulduğu zaman proje revizyonuna esas ldquoJeoteknik Gerekccedile Raporurdquo hazırlanacaktır Bu

gerekccedile raporu İdarece onaylandıktan sonra projede gerekli revizyonlar yapılacaktır

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlıklar

altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipUYGULAMA AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlT RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

1 GENEL BİLGİLER

Bu boumlluumlmde projenin mevcut durumu tarihccedilesi ve varsa revizyonun gerekccedileleri

anlatılacaktır

2 JEOLOJİ ve JEOTEKNİK

Rapora konu olan yapı yerinin jeolojisi ve jeoteknik oumlzellikleri anlatılacaktır Proje

revizyonuna esas jeoteknik ccedilalışmalar yapılmış ise bu boumlluumlmde ayrıca verilecektir

3 ACcedilIK KAZILAR

4 YERALTI KAZILARI

48

5 TEMEL İYİLEŞTİRME YOumlNTEMLERİ

51 Enjeksiyon

511 Perde enjeksiyonları

512 Kapak enjeksiyonları

513 Kontak enjeksiyonları

514 Konsolidasyon enjeksiyonları

515 Diğer enjeksiyonlar

52 Sluryy Trench

53 Jet Grouting

54 Diğer

6 SONUCcedil ve OumlNERİLER

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

49

E- UYGULAMA SONU AŞAMASI JEOTEKNİK ETUumlTLER

İnşaat işlerinin tamamlanmasından sonra sorumlu Jeoloji Muumlhendisi tarafından yapım

aşamasında buumltuumln veriler derlenerek rapor hazırlanacaktır

Bu raporda planlamakesin proje aşamasında hazırlanan proje ile uygulama projesi

arasında ortaya ccedilıkan farklılıklar detaylı olarak anlatılacak jeolojikjeoteknik koşulların proje

uumlzerinde oluşturduğu teknik ve ekonomik etkiler ortaya konulacaktır Jeolojikjeoteknik

koşullardan dolayı yapılan farklı ve ilave uygulamalar gerekccedileleriyle birlikte detaylı olarak

verilecektir

Bu veriler kullanılarak projeye ait ldquoUygulama Sonu Jeoteknik Raporurdquo

hazırlanacaktır Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt

başlıklar altında toplanan konular proje kapsamında varsa rapora yazılacak olmayanlar

yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen başlıklar rapora

eklenebilecektir

Ayrıca projedeki tuumlm enjeksiyon ccedilalışmaları tamamlandıktan sonra DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Şartnamesine uygun olarak ldquoEnjeksiyon Sonuccedil Raporurdquo hazırlanacak ve

İDARE tarafından onaylanacaktır

50

helliphelliphelliphellipUYGULAMA SONU JEOTEKNİK RAPORU

İCcedilİNDEKİLER

OumlZ

1 GENEL BİLGİLER

11 Projenin Amacı ve Kapsamı

12 Proje Oumlzellikleri

2 PROJE SAHASININ JEOLOJİSİ

3 JEOTEKNİK CcedilALIŞMALAR

31 Muumlhendislik Jeolojisi

311 Kazılar

312 Temel iyileştirme youmlntemleri

3121 Enjeksiyonlar (perde kapak konsolidasyon tıkaccedil vb)

3122 Slurry trench

3123 Jet grouting

3124 Diğer

32 Doğal Yapı Malzemeleri ve Dolgu Ccedilalışmaları

33 Kaya ve Zemin Mekaniği Ccedilalışmaları

34 Hidrojeoloji Ccedilalışmaları

35 Kazılardan Ccedilıkan Yeraltısuyu ve Kurutma Ccedilalışmaları

36 Karst Hidrojeolojisi

37 Jeofizik

4 SONUCcedilLAR

EKLER

- Harita ve kesitler

- Şekiller

- Ccedilizelgeler

- Uygulama ile ilgili fotoğraflarvideolar

51

III RAPORLARIN SUNULMASI VE ONAYI

Jeoteknik etuumltler sırasıyla Oumln İnceleme Planlama Kesin Proje Uygulama ve

Uygulama Sonu aşamalarından oluşacaktır

Planlama ve kesin proje aşamalarında yapılacak arazi ve buumlro ccedilalışmalarından sonra

bu şartnamede tanımlanan standartlarda ldquoJeoteknik Etuumlt Ara Raporurdquo 3 kopya ıslak imzalı

(hazırlayan jeoloji muumlhendisinin oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak goumlruumlş

alınmak uumlzere İdarersquoye sunulacaktır

İdarersquonin istediği gerekli son duumlzenlemeler yapıldıktan sonra nihai ldquoJeoteknik Etuumlt

Raporurdquo 6 kopya ıslak imzalı (oda sicil no dahil) A4 baskılı ve CDDVD olarak İdarersquoye

sunulacaktır

52

IV EKLER

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

EK-B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

EK-D FİZİBİLİTE RAPORLARI İNCELEME KURALLARI

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

53

EK-A KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ CcedilALIŞMALARI

A-1 AMACcedil

A-2 KAPSAM

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

54

A-1 AMACcedil

Yapı yerlerinin jeoteknik oumlzelliklerini ortaya koymak amacıyla uygun arazi (in-situ) ve

laboratuvar deneyleri yapılacak kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme

deformasyon ve zaman ilişkileri kaya ve zemin mekaniği ilkeleri ccedilerccedilevesinde

değerlendirilecektir

Projeye esas olacak yuumlkler ile gerilmedeformasyon taşıma guumlcuumloturma hesapları şev

ve sıvılaşma analizleri yapılarak emniyetli dizayn parametreleri verilecektir

Kaya ve zemin mekaniği ccedilalışmalarının muumlnferit yapılması halinde aşağıda verilen

genel formata goumlre rapor hazırlanacaktır Rapor yazımında EK-Elsquode belirtilen kurallara

uyulacaktır

A-2 KAPSAM

Kaya ve zemin mekaniği etuumltlerin kapsamı jeolojik koşullara ve proje oumlzelliklerine

bağlı olacaktır

- Yapı yerlerindeki temel kayasının jeoteknik oumlzelliklerini belirlemek amacıyla arazi ve

laboratuvar deneyleri yapılacaktır

- Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen sonuccedillar birbirleri ile karşılaştırılarak

değerlendirilecektir

- Hesaplamalarda gerekli olan her tuumlrluuml duumlzeltmeler yapılacak bilgisayar

programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve

programlar kaynakları ile birlikte belirtilecektir

A-3 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

55

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Deprem Durumu

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

32 Araştırma Ccedilukurları

33 Temel Sondaj Kuyuları

34 Yeraltısuyu Durumu

35 Arazi Deneyleri

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

432 Oturma ve şişme potansiyeli

433 Sıvılaşma potansiyeli

434 Kazı sınıflaması

44 Şev Duraylılıgı Analizleri

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

422 Oturma ve şişme potansiyeli

423 Kaya sınıflaması

43 Şev Duraylılıgı Analizleri

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

56

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Kuyu logları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotoğraflar (inceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diğer oumlrnekler vb)

A-4 KAYA VE ZEMİN MEKANİĞİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır Bu boumlluumlme yer bulduru

haritası eklenecektir

13 Projenin Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

57

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri yaşlıdan gence doğru anlatılacaktır

Bu boumlluumlme İnceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda stratigrafik kesit

konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak gerektiğinde

jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme şistozite vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

(diskordans konkordans şariyaj vb) anlatılacaktır

22 Deprem Durumu

Proje alanının iccedilinde bulunduğu deprem boumllgesine ilişkin aletsel ve aletsel olmayan

verilere dayanan deprem değerlendirmeleri yapılarak deprem youmlnuumlnden diri faylar

belirtilecektir Bu amaccedilla DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuuml ile diğer kamu kurum ve kuruluşların

ccedilalışmalarından ve yayınlarından yararlanılacaktır Bu boumlluumlme boumllgenin A4A3 sayfa

boyutunda il bazında deprem boumllgelendirme ve 11 000 000 oumllccedilekli sismotektonik haritaları

renkli olarak konulacaktır TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası

(1996)rsquo na goumlre kaccedilıncı deprem kuşağında olduğu ve deprem ivmesi verilecektir

3 TEMEL KAYACIN MUumlHENDİSLİK OumlZELLİKLERİ

31 Ccedilalışma Metotları ve Kullanılan Ekipmanlar

Bu ccedilalışmalarda hangi youmlntemlerin kullanıldığı ve nasıl bir ccedilalışma duumlzeni izlendiğine

kısaca değinilecek ccedilalışmaların yapıldığı tarihler belirtilecektir

58

32 Araştırma Ccedilukurları

Temel derinliğinden az olmamak koşuluyla accediltırılan araştırma ccedilukurlarının konumu

derinliği ve goumlzlenen birimlere ait geccediliş seviyeleri ayrıntılı olarak accedilıklanacak vaziyet planı

ve plankote uumlzerinde araştırma ccedilukurlarının yerleri goumlsterilecektir Araştırma ccedilukurlarına ait

ccedilizim ve fotoğraflar ekte verilecektir

33 Temel Sondaj Kuyuları

İnceleme alanındaki birimlerin yanal ve duumlşey youmlnlerdeki değişimlerini

belirleyebilecek yeterli sayıda ve derinlikte sondajlar yapılacaktır Bu kapsamda şartnamenin

ldquoPlanlama Aşaması Arazi Ccedilalışmaları ve Yapı Yerlerine Goumlre Temel Araştırmalarırdquo başlığı

altında verilen bilgilerden faydalanılacaktır

Sondajlar arazi ve laboratuvar deneylerinin standartlarına uygun olarak

gerccedilekleştirilecek sondaj yerlerinin ve derinliklerinin seccedilimi ise temel birimin oumlzelliklerine

yapı tipine ve dinamik yuumlklere bağlı olarak yapılacaktır (oumlrneğin Bina gibi yapı yerlerinin

koumlşe noktalarına ve bir tane de orta noktaya gelecek şekilde sondaj noktaları planlanmalıdır)

1 ve 2 Derece Deprem Boumllgelerinde sıvılaşma accedilısından sondajların derinliği 20 mrsquoden az

olmayacaktır

Topoğrafya nedeniyle eğimli arazilerde veya proje gereği kazı derinliğinin derin

olması durumunda temel tasarımına esas olacak olan arazi deneylerine ve oumlrnek alma işlemine

muhtemel temel kazı derinliğinin altından itibaren başlanılacaktır

Kazıklı temel gereken hallerde muhtemel kazık boyu ve kazık ucunun sağlam zemine

giriş derinlikleri dikkate alınarak buna uygun sondaj derinliği belirlenecektir Sondaj ve arazi

deneylerinden elde edilen veriler ve sondaj yerlerinin koordinatları bir tablo halinde

verilecektir

Ek olarak verilecek sondaj loglarının hazırlanmasında ldquoDSİ Delgi ve Enjeksiyon

Şartnamesirdquone uyulacaktır Loglarda EK-F de verilen genel simge ve accedilıklamalar ile TSE

standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak olup logu hazırlayan Jeoloji muumlhendisi

tarafından imzalı olarak sunulacaktır

59

34 Yeraltısuyu Durumu

Ccedilalışma alanında yeraltısuyuna rastlanması ve su tablasının temel seviyesine yakın

olması durumunda yeraltısuyunun betona ve diğer imalatlara yapabileceği olumsuz etkilerin

belirlenmesi iccedilin laboratuvar deneyleri (suumllfat iccedileriği pH vb) yapılacak ve sonuccedilları

verilecektir Ayrıca inceleme sahasındaki drenaj oumlzellikleri ile don derinliği konusunda

accedilıklama getirilecektir

35 Arazi Deneyleri

Arazide ve sondajlarda yapılacak deneyler yapı ve zemin şartlarına goumlre seccedililecek ve

ilgili standartlara uygun olarak yapılacaktır

Yapılan tuumlm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer alacak deneyler

sırasında belirlenen aşırı farklı değerler goumlsteren parametrelerdeki sapmalar nedenleri

belirtilerek accedilıklanacaktır Boumlluumlm A-5rsquote verilen deneylerden en az biri olmak uumlzere yapının

tipi ve oumlzelliği doğrultusunda uygun goumlruumllen sayıda deney yapılacak ve her bir youmlntemden

bulunan parametreler belirtilecektir

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında yapılan yerinde zemin ve kaya mekaniği

deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak ekler arasında yer alacaktır Arazi

deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde tablo halinde

verilecektir

36 Laboratuvar Deneyleri ve Analizler

Arazi ve sondaj ccedilalışmaları sırasında alınan oumlrselenmiş ve oumlrselenmemiş zemin ve

kaya oumlrnekleri en kısa suumlrede laboratuvara teslim edilerek duumlzenlenen teslim tutanağı yapılan

laboratuvar zemin ve kaya mekaniği deneyleri ile ilgili sonuccedil tablo ve grafikler imzalı olarak

ekler arasında yer alacaktır

Laboratuvar deneylerinden elde edilen her tuumlrluuml veri metin iccedilinde gerekli boumlluumlmlerde

aşağıdaki başlıkları iccedilerecek şekilde tablo halinde verilecektir

60

Zeminlerin İndeks Fiziksel Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Boşluk oranı veya porozite

- Su iccedileriği ve doygunluk derecesi

- Tabii birim hacim ağırlık

- Kuru birim hacim ağırlık

- Elek ve hidrometrepipet analizleri

- Kıvam limitleri (Atterberg limitleri)

- Yeraltı suyunun kimyasal analizi

Zeminlerin Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Serbest basınccedil dayanımı

- Uumlccedil eksenli basınccedil dayanımı

- Kesme dayanımı

- Konsolidasyon

Kayaların Mekanik Oumlzelliklerinin Belirlenmesi

- Kaya kalitesinin belirlenmesi

- Tek eksenli basma dayanımı

- Nokta yuumlk dayanım indeksi veya disk makaslama dayanım indeksi

4 JEOLOJİK JEOTEKNİK KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

41 Oumlrtuuml Birimleri ve Ayrışmış Kaya Tuumlrleri

İnceleme alanı iccedilinde yer alan bitkisel toprak aluumlvyon yamaccedil molozu ve ayrışmış

kayaccedilların elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deney sonuccedilları goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak kalınlıkları verilecek ve jeolojikjeoteknik oumlzellikleri tanımlanacaktır

42 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

İnceleme alanı iccedilinde temel kayasını oluşturan birimlerin renk doku suumlreksizlik

yapıları tanımlanmalı birimlerin kalınlıkları belirtilmeli tabakaların ve tuumlm suumlreksizliklerin

doğrultu ve eğimleri tablo halinde verilmelidir Elde edilen arazi goumlzlemleri yerinde (in-situ)

ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak kayacın dayanımı (ayrışma

61

derecesi deformasyon moduumlluuml poisson oranı kayma moduumlluuml kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı

vb) kaya kalitesi (RQD karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ayrışma zonu gibi

oumlzellikleri verilecektir

43 Temel Zeminin Değerlendirilmesi

431 Taşıma guumlcuuml

Bu boumlluumlmde mevcut zemin ve kayaccedil parametreleri ile planlanan yapının boyutları

derinliği ve yapıdan gelecek yuumlkler goumlz oumlnuumlnde bulundurularak yapı temellerinin inşa

edilmesi accedilısından uygun olabilecek zemin birimi iccedilin ayrıntılı bir ccedilalışma yapılacaktır

İnceleme sahasını oluşturan zemin profili litolojik oumlzellikleri ve dayanım parametreleri goumlz

oumlnuumlnde bulundurularak yapı temelinin yer alacağı uygun temel derinliği belirlenerek oumlnerilen

birimlerin temel zemini olma oumlzellikleri accedilıklanacaktır Gerekli olması durumunda iyileştirme

youmlntemleri oumlnerilecektir

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde taşıma guumlcuuml

hesaplanacak temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir

Temel tuumlruuml boyutları kazı derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili

hesaplamalar bu değerlere goumlre yapılacaktır

432 Oturma ve şişme potansiyeli

Ccedilalışma alanında muumlhendislik yapısına zarar verebilecek oranda toplam ve farklı

oturmalar şişme erime veya dağılma oumlzelliği goumlsterebilecek killi malzemelerin deney

sonuccedillarına goumlre yorumlanacak gerekiyorsa iyileştirme youmlntemleri oumlnerilecektir

433 Sıvılaşma potansiyeli

İnceleme alanında bulunan zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin bulunup bulunmadığı

incelenerek varsa sıvılaşma riski belirlenecek ve gerek goumlruumlluumlrse uygun analiz sonuccedilları ile

tuumlm hesaplamalar tablolar halinde verilecektir

Buna bağlı olarak gerekli iyileştirme youmlntemleri ekonomik mukayeseleri ile birlikte

oumlnerilecektir

62

434 Kazı sınıflaması

Yapı temelinde yer alan birimlerin litolojisi niteliği miktarı ve kazı klas sınıflaması

tablo halinde verilecektir

44 Şev Duraylılığı Analizleri

Yamaccedil temel kazısı ve tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev

duraylılık analizleri yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla

desteklenmiş ccediloumlzuumlmler geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar

kaynakları ile birlikte belirtilecektir

45 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

(Yeraltı Yapılarında)

41 Kaya Tuumlrlerinin Sınıflandırılması

Yeraltı kazısında karşılaşılacak birimlerin renk doku suumlreksizlik yapıları kalınlıkları

tabaka doğrultu ve eğimleri ile eklem-eklem takımı oumllccediluumlmleri verilmelidir Elde edilen arazi

goumlzlemleri yerinde (in-situ) ve laboratuvar deneyleri sonuccedilları goumlz oumlnuumlnde bulundurularak

kazı projesine esas olacak kayacın dayanımı (ayrışma derecesi deformasyon moduumlluuml poisson

oranı tek eksenli basınccedil dayanımı kohezyon iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı vb) gerilme-deformasyon

ilişkileri kaya kalitesi (RQD Karot yuumlzdesi) RMR ve Q değerlendirmeleri ile ayrışma zonu

gibi oumlzellikleri verilerek kazı sırasında uygulanacak destek sistemleri oumlnerilecektir

42 Temel Kayasının Değerlendirilmesi

421 Kayaccedil dayanım parametreleri

Arazi ve laboratuvar deneylerinden elde edilen veriler ccedilerccedilevesinde uygun goumlruumllen

her derinliğe karşılık kayaccedil ve zeminlerin mukavemet parametreleri gerilme deformasyon ve

63

zaman bağıntıları sayısal ve grafiksel olarak değerlendirilecektir Kazı ve destek projesinin

hesap ve tasarımına imkan verecek parametreler belirtilecektir Yeraltı yapısı boyutları kazı

derinliği ve projeye esas olacak yuumlkler biliniyorsa ilgili hesaplamalar bu değerlere goumlre

yapılacaktır

Projeye esas olacak yatay duumlşey ve taban yuumlkler hakkında bilgi varsa maksimum

yuumlklerin şiddetleri sayısal olarak verilecektir (arazi oumllccediluumlmleri ve teorik yaklaşımlarla)

Tabakalanma şistozite vb tuumlnelin tamamını etkileyen suumlreksizliklerin eğim ve

doğrultularının tuumlnel doğrultusu ile ilişkisi ve yaratabileceği sorunlara bağlı olarak

alınabilecek oumlnlemler belirtilecektir

422 Oturma ve şişme potansiyeli

Oumlzellikle ayrışmış kayalarda oturma killi zeminlerde konsolidasyon oturması ve şişme

basınccedilları detaylı olarak belirtilecektir

423 Kaya sınıflaması

Başlıca kaya sınıflamalarından (RMR ve Q) yararlanılarak yeraltı kazılarının

yıkılmadan kendini tutma oumlzellikleri ve kaya sınıfları saptanarak kazılarda kullanılacak geccedilici

ve kalıcı destek sınıflarına esas olacak jeolojik ve jeoteknik parametreler tablo halinde

verilecektir

43 Şev Duraylılığı Analizleri

Tuumlnel giriş-ccedilıkış kazılarında uzun ve kısa doumlneme ilişkin şev duraylılık analizleri

yapılacaktır Şev duraylılığı analizlerinde bilgisayar programlarıyla desteklenmiş ccediloumlzuumlmler

geliştirilecek kullanılan youmlntem formuumll standartlar ve programlar kaynakları ile birlikte

belirtilecektir

44 Kazı Guumlvenliği ve Oumlnlemler

Oumlzellikle proje gereği kazı derinliğinin derin olması durumunda temel kazısı sırasında

oluşacak şev kazılarında mevcut yapıların kazıya etkisi yeraltısuyunun varlığı ve suumlrşarj

(oumlrtuuml) yuumlkleri de dikkate alınarak alınması gerekecek oumlnlemler (geccedilici veya kalıcı destek

sistemleri) alternatifli olarak belirlenecektir

64

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu boumlluumlmde raporda yapılan değerlendirmelerin aşağıdaki hususları iccedilerecek şekilde

oumlzeti sunulacaktır

- İnceleme alanındaki yerel zemin ve kayaccedil koşullarının tanımı

- Yapılan arazi ve laboratuvar deneylerinin ccedileşitleri adedi ve elde edilen veriler

- Oumlnerilen tasarım parametreleri temel derinliği seccedilimi (yuumlzeysel ya da derin

temeller iccedilin) en az temel derinliği temel tipinin muhtemel oturmalara goumlre

tespiti derin temellerde kazık tipi kesiti ve boyunun irdelenmesi ve seccedilimi ile

temel projesinin hesap ve tasarımına imkan verecek oumlneri ve sayısal değerler

- Yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı kazıları esnasında ve sonrası imalatlar

esnasında ortaya ccedilıkabilecek sorunlar ve ekonomikguumlvenilir ccediloumlzuumlm oumlnerileri

(şatkrit ankraj bulon tel kafes gibi iksa youmlntemi uygulama zamanı ile cinsi

şekli boyutları ve ara mesafeleri vb)

- Zemin iyileştirmesi gerekiyorsa oumlnerilen youmlntem(ler) ile ilgili accedilıklamalar

(grobeton sıkıştırılmış dolgu jeomembran enjeksiyon jet-grouting kazık

palplanş slurry trench vb)

- Şev duraysızlık problemi taşıyan yamaccedil temel tuumlnel giriş-ccedilıkış ve yeraltı

kazıları iccedilin gerekli olan oumlnlem ve ıslah youmlntemleri

- Yuumlzey ve ccedilevre drenajı ile temel seviyesinde yuumlzey ve yeraltısuyu etkilerine

karşı alınması gereken tedbirler

- Gerekli hallerde zemin buumlyuumltmesi ve sıvılaşma riski ile ilgili accedilıklamalar

değerlendirmeler ve oumlneriler

- Yapı temelinde veya guumlzergahında geccedililecek birimlerin kazı klas sınıflaması

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Rapor yazımı sırasında metinde sekil ve ccedilizelge accedilıklamalarında atıfta bulunulan veya

yararlanılan tuumlm kaynaklar ekte verilen yazım kurallarına goumlre verilecektir

EKLER

- Yer bulduru haritası

- Jeolojik harita ve kesitler

- Kuyu ve araştırma ccedilukurlarının yerlerini goumlsteren lokasyon haritası

65

- Temel sondaj kuyu logları

- Arazi deneyleri logları (SPT presiyometre CPT inklinometre vb)

- Deney sonuccedilları grafik ve tabloları

- Laboratuvar deney sonuccedilları grafik ve tablolar

- Fotograflar (İnceleme alanının genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar arastırma ccedilukurları

sondaj ccedilalışmaları yarmalar karot ve diger oumlrnekler vb)

A-5 ARAZİ DENEYLERİ

A-51 Genel Kurallar

Deneylerin yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir

- İlgili standartlara uyulacaktır

- Kuyu iccedili deneyleri iccedilin deney cinsine uygun ccedilapta ve duumlzguumlnluumlkte kuyu accedilılması

sağlanacaktır

- Sık aralıkla presiyometre ve dilatometre deneyi yapılan kuyularda basınccedillıbasınccedilsız

su tecruumlbeleri yapılmayacaktır

- Aluumlvyal zeminlerde veya ayrışmış zayıf kayalarda susuz veya en az sulu ilerleme

yapılacaktır

- Hidrolik kriko veya kesme deneyi yapılacak galeriler muumlmkuumln olduğunca patlatmasız

accedilılacak zorunlu durumlarda galeri duvarlarına etki etmeyecek metreye kadar

patlatma yapılacaktır Geriye kalan kesim insan guumlcuuml ile kazılacaktır

A-511 Zemin mekaniği yerinde deneyleri

Presiyometre Deneyi

Presiyometre deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve duyarsız

killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır Deneyde

sondaj kuyusu iccedilerisine indirilen silindirik lastik prop vasıtasıyla zemine radyal basınccedil

uygulanacak ve uygulanan basıncın zeminde oluşturduğu deformasyonlar hacimsel olarak

oumllccediluumllecektir

Deneylerde kuyu ccedilapına bağlı olarak değişik ccedilaplarda (32-44-58-74 mm) proplar

kullanılacaktır Presiyometre deneyleri ile temel zemin birimlerinin Limit Basınccedil (PL) ve

Menard Elastik Moduumll (EP) değerleri elde edilir Elde edilen PL ve EP değerleri kullanılarak

66

temel boyutlarına ve temel derinliğine bağlı temel zeminin taşıma guumlcuuml (qu) ve proje yuumlkuuml (P)

altında oluşacak oturma miktarları (S) hesaplanacaktır Her kuyuda deneye başlamadan oumlnce

ve propyarıklı boru değiştiğinde su hacim seviyesini kapalı boru iccedilerisinde ayarlayarak hacim

kalibrasyonu yapılacaktır Deneyde yalnız prop kullanılacaksa prop yarıklı boru kullanılacak

ise yarıklı boru 4-5 kez prop vasıtasıyla şişirilip-boşaltıldıktan sonra membran kalibrasyonu

yapılacaktır

Plaka Yuumlkleme Deneyi

Plaka yuumlkleme deneyi kum ccedilakıl ve dolgu gibi kohezyonsuz zeminler katı ve

duyarsız killer gibi kohezyonlu zeminler ile zayıf ve ayrışmış kayalarda uygulanacaktır

Deneylerde belirli bir zaman aralığı suumlresince sabit yuumlk artışı sağlanarak zemin yuumlzeyinde

oluşacak deformasyonlar oumllccediluumllerek ve sonucunda elastik moduumll ve yatak katsayısı

belirlenecektir

Deney yuumlzeyde veya temel seviyesine kadar inilmiş taban boyutları 100 x 100 cm

den az olmayan bir ccedilukurda yapılacaktır Yuumlkleme plakaları ahşap veya ccedilelik olabilir Deney

plakasının ccedilapı ahşap duumlzenekte 252 cm ccedilelik duumlzenekte en az 30 en ccedilok 76 cm olmalıdır

Yuumlklenen plaka zemin yuumlzeyine duumlzguumln oturmalı ve yuumlk plakayı konsantrik olarak

etkilememelidir Reaksiyon sistemi iccedilin ccedilelik duumlzenekte ağır bir iş makinesi ahşap duumlzenekte

120 x 120 cm alana sahip ahşap plaka uumlzerine yerleştirilen ağırlığı belli olan (su tankı

ccedilimento ve kum torbaları) aynı cins ağırlıklar kullanılacaktır Yuumlkuumln uygulanması esnasında

deformasyon miktarlarını tespit etmek amacıyla 1100 veya 11 000 hassasiyette oumllccediluumlm

saatleri (mekanik veya elektronik ekstansometreler) kullanılacaktır Oumllccediluumlm saatleri ccedileşitli

noktalardan sabitlenecektir Deney sonunda yuumlk-oturma eğrisi ccedilizilecek elastik moduumll ve

yatak katsayısı hesaplanacaktır Yuumlkleme tahmin edilen son taşıma guumlcuumlnuumln sekizde biri

kadar bir yuumlk ile kademeli artışlar halinde yapılacaktır Oturma hızı 005 mmsaatin altına

duumlşuumlnceye kadar veya gerilme-ccediloumlkme eğrisi 10 mm lik ccediloumlkmeye gelinceye kadar yuumlk

artırılacak ve son yuumlklemede en az 4 saat beklenecektir

Standart Penetrasyon Testi (SPT)

Esas olarak kumlu zeminlerde uygulanan SPT yumuşak killerden zayıf kayalara kadar

değişik birimlerde sondaj kuyularında zeminin fiziksel ve mekanik oumlzelliklerini belirlemek

amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır SPT deney tuumlpuuml deney yapılacak seviyeye indirilir

(standartlara goumlre 2 lik ve 160-27

0 konik accedilılı ağza sahip tuumlp kullanılmalıdır)

67

635 kg lık şahmerdan 76 cm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek her 15 cm iccedilin ayrı ayrı olmak

uumlzere tuumlpuumln 45 cm ilerlemesi iccedilin gereken darbe sayısı tespit edilecektir Hesaplamalarda son

30 cmrsquodeki darbe sayısı dikkate alınacaktır Başta ccedilarık ağzı olmak uumlzere kullanılan tuumlm

malzeme yıpranmamış ve duumlzguumln olacak cer halat değil mutlaka kendir halat kullanılacak

kendir halat kedi başına iki kez sarılarak deneyler gerccedilekleştirilecektir Elde edilen ham darbe

sayıları kullanılarak temel boyutları ve derinliğine goumlre şahmerdan tij oumlrtuuml yuumlkuuml ve yeraltı

suyu duumlzeltmelerini iccedileren formuumlllerle temel seviyesi iccedilin muumlsaade edilebilir taşıma guumlcuuml

bulunacaktır Darbe sayıları derinliğe bağlı olarak SPT kuyu logu olarak verilecektir Her

deney seviyesi iccedilin ayrı ayrı taşıma guumlcuuml verilmeyecektir

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Konik penetrasyon deneyi yumuşak kil silt kum ve ince ccedilakıl gibi birimlerde zemin

profilini gerccedilek şekilde belirleyebilen ve dayanım sıkışabilirlik parametrelerinin tayini ve

sıvılaşma kontroluuml iccedilin yapılacaktır İri koumlşeli ccedilakıllarda sıkı-ccedilok sıkı zeminlerde kalkerli

marnlı birimlerde kullanılmayacaktır

Bu youmlntemin esası hidrolik guumlccedil kullanılarak 2 cmsn sabit hızla zemin iccediline itilen

sonda ucunun goumlsterdiği direnccedil ile sondanın yanal yuumlzeyinde oluşan kuvvetin oumllccediluumllmesidir

Sondalama suumlresince mekanik veya elektronik sondalar vasıtasıyla her 20 cmrsquode bir oumllccediluumllen

uccedil direnci (qc) ve ccedileper suumlrtuumlnmesi (fs) verileri kullanılarak zeminin mekanik oumlzelliklerinin

derinlikle değişimi belirlenecektir Gerektiği durumlarda elektronik konik uca yerleştirilen bir

filtre kullanılarak boşluk suyu basıncı oumllccediluumllecektir

Dinamik Penetrasyon Deneyi

Deney SPT ile aynı prensiplere sahip olup kuyu accedilma işleminden kaynaklanan

olumsuz etkileri ortadan kaldırdığından klasik kuyular arasında veri toplamak maksadıyla

uygulanır Bu deneyde 64 mm ccedilaplı ve 600

tepe accedilılı konik bir başlık kullanılır

635 kgrsquolık bir şahmerdan 76 mm yuumlkseklikten duumlşuumlruumllerek ve her 30 cmrsquolik ilerleme

iccedilin darbe sayısı tespit edilecektir Kuyu accedilmadan deney yapma durumunda ise sondaj

tijlerinin suumlrtuumlnmesi dikkate alınacaktır Bu durum iccedilin muhafazalı konik başlık

kullanılmalıdır Deney sonuccedilları zemin litolojisinin bilindiği yerlerde zeminin taşıma

guumlcuumlnuumln bulunmasında kullanılacaktır Dinamik penetrasyon direnci NCO SPT sonuccedillarıyla

68

karşılaştırılmalıdır Bu deney sonucunda elde edilen dinamik darbe sayısı NCO SPT darbe

sayısına ccedilevrildikten sonra zeminin izin verilebilir taşıma guumlcuuml bulunacaktır

Kanatlı Kesici Deneyi

Kanatlı kesici deneyi balccedilık yumuşak kil ve yumuşak silt gibi ccedilok duyarlı kohezyonlu

zeminlerin kayma mukavemetini yerinde oumllccedilmek amacıyla TS-5744rsquoe goumlre yapılacaktır

Deneyin esası zemin iccediline sokularak doumlnduumlruumllen kanatlı kesicinin kanatlarına zeminin yaptığı

direncinin oumllccediluumllmesidir Kanatlı kesicinin bağlı olduğu ccedilelik ccedilubuğa yuumlzeyden burkulma

kuvveti uygulanarak kanatlı kesicinin doumlnmesi sağlanır ve kesicinin burkularak

doumlnduumlruumllmesine karşı zeminin goumlsterdiği direnccedil deformasyon oumllccediler (ekstansometre)

vasıtasıyla uygulanan burkulma momentinden dolaylı olarak bulunacaktır

İnklinometre Deneyi

Araştırma amacına bağlı olarak duumlşey yatay ve sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri

bulunan inklinometre cihazı jeoteknik amaccedillı araştırmalar kapsamında barajlarda

dolgularda yarmalarda şevlerde heyelanlı alanlarda derin temel kazılarında diyafram ve

kazık duvarlarda istinat yapılarında ve yeraltı accedilıklıklarında meydana gelebilecek yatay

veveya duumlşey yer hareketlerinin oumllccediluumlmuuml veya belli bir suumlre goumlzlenmesi amacıyla

kullanılacaktır

İnklinometre deney borusu indirilecek olan kuyu ccedilapı inklinometre boru taban kotuna

kadar en duumlşuumlk 101 mm ccedilapında accedilılacaktır Kendini tutamayan birimlerde accedilılan kuyularda

101 mm ccedilapında muhafaza borusu kullanılacaktır Muhafaza boruları inklinometre muhafaza

boru ccedilapına uygun accedilılan sondaj kuyularına indirilirken borunun etrafına ccedilimentobentonit

karışımının basılacağı yarıklı plastik hortumlar sabitlenecektir Hareketin muhtemel youmlnuumlne

gelecek şekilde borunun oumllccediluumlm pozisyonu (A1 oluğu) ayarlanacaktır Beton prizini aldıktan

sonra okuma uumlnitesi ile referans oumllccediluumlmler alınarak periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır

Ayrıca verileri depolamak bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihazla

uyumlu bilgisayar programları kullanılacak ve derinliğe bağlı deformasyon miktarlarını

goumlsteren grafikler oluşturulacaktır

Piezometre Deneyi (Boşluk Suyu Basınccedil Oumllccedilerler)

Dolgu ve kazıların kontroluumlnde heyelanlarda yamaccedil duraylılığı diyafram ve istinat

duvarları yanal toprak basıncı izlemelerinde baraj-tuumlnel-goumlmuumlluuml yapıların temel

69

zeminlerinde dinamik veya statik sıkıştırmalarda boşluk suyu basınccedillarının tespit edilmesi

sızma ve yer altı akışlarının modellenmesi gibi işler iccedilin kullanılacaktır Araştırma amaccedillarına

bağlı olarak oumllccediluumlm boruları hareketli-oumllccediluumlm uumlnitesi sabit ve oumllccediluumlm kabloları ile oumllccediluumlm uumlnitesi

sabit olmak uumlzere ccedileşitli tipleri bulunmaktadır

Piezometre cihazı oumllccediluumlm yapılacak seviyeye sondaj kuyusu vasıtasıyla indirilecektir

Oumllccediluumlm uumlnitesinin etrafı ccedilakıllanarak uumlst seviyeler betonlanacaktır Beton prizini aldıktan sonra

okuma uumlnitesi ile periyodik olarak oumllccediluumlmlere başlanacaktır Arazide veri depolamak

bilgisayara aktarmak ve verileri değerlendirmek amacıyla cihaza uyumlu bilgisayar programı

kullanılacaktır

A-512 Kaya mekaniği yerinde deneyleri

Hidrolik Kriko Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine belirli bir

yuumlkleme-boşaltma programı ile basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan deplasmanlar

oumllccediluumllecektir Deney yapılacak yuumlzeyler kazma keski ile duumlzeltildikten sonra deney aleti

kurulacak ve kaya yuumlzeyi ile plaka başlığı arasına yuumlksek mukavemetli (en az 300 kgcm2)

ccedilimento akıtılacaktır Yatay deney duumlzeneğinde her iki başlık plakasının ccedilimentosu aynı anda

doumlkuumllecektir Duumlşey deney duumlzeneğinde alt başlık su duumlzeci ile ayarlanıp ccedilimentolanacak

ccedilimento prizini aldıktan bir guumln sonra duumlzenek kurulacak ve kriko uumlst başlığı ile tavan kayası

arası ccedilimentolanacaktır Deney esnasında her iki yuumlkleme başlığında sabitlenen 1100 veya

11 000 hassasiyette uumlccedil deformasyon oumllccedilerin okumalarının ortalaması alınacak ve her basınccedil

kademesi iccedilin deplasman değerleri hesaplanacaktır Bu değerlere dayanarak galeri ve ceplerin

sağ ve sol yuumlzeyleri iccedilin ayrı ayrı basınccedil-deformasyon değişim eğrileri ccedilizilecektir

Eğrilerden Toplam Deformasyon Elastik Deformasyon Plastik Deformasyon Kuumlmuumllatif

Toplam Plastik Deformasyon ve Krip Deformasyon miktarları tespit edilecek Boussinesque

denklemi kullanılarak elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

Yassıveren Deneyi

Galeriler iccedilinde sağ ve sol yan duvar veya taban ve tavan duvar yuumlzeylerine geniş bir

yuumlzeyde yuumlkleme yapıldığı iccedilin gerccedilek kaya ortamlarına ccedilok yakın sonuccedillar veren bir

deneydir Belirli bir yuumlkleme programı dahilinde basınccedil uygulanacak bu basınccedil altında oluşan

deplasmanlar oumllccediluumllecektir Galeri duvarında istenilen duumlzlem boyunca elmas uccedillu disklerle

galeri duvarına yarıklar accedilılarak iccedili yağ veya su ile dolu 1 m2 alan ve 5 mm kalınlığa sahip

70

metal yastıklar galeri duvarlarında accedilılan yarıklara yerleştirilecektir Yassı veren yarığın iccediline

ccedilimento ile sabitlendikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde

yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Okuma uumlnitesi ile plakalar

arasındaki deformasyon oumllccedilerlerde meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen

değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll

hesaplanacaktır Değişik doğrultu ve eğimde deneyler yapıldığında kayanın anizotropik

davranış oumlzellikleri bulunacaktır

Dilatometre Deneyi

- Rocha Dilatometresi

Kayanın elastisite moduumlluuml anizotropisi ve ccedilatlaklılık durumunu saptamak amacıyla

NX ccedilaplı kuyularda yapılan deneydir Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine

indirildikten sonra hidrolik pompa ile oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası

ile yuumlkleme-boşaltma programı uygulanacaktır Prop uumlzerine yerleştirilen 8 adet algılayıcı

(transducer) 4 farklı youmlndeki deformasyonları oumllccediler Kayanın farklı doğrultulardaki

mukavemet oumlzelliklerinin bulunması amacıyla okuma uumlnitesi ile deformasyon oumllccedilerlerde

meydana gelen accedilılıp kapanmalar oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır

- Goodman Jack Dilatometresi

Kuyuya indirilen prop ccedilelikten yapılmış iki adet yarım silindir şeklinde hareketli rijit

plakadan oluşacak ve kayaya gerektiğinde en fazla 700 kgcm2 basınccedil uygulanacaktır

Dilatometre probu kuyu iccedilindeki deney seviyesine indirildikten sonra hidrolik pompa ile

oumlnceden belirlenmiş bir program dahilinde yağ pompası ile yuumlkleme-boşaltma programı

uygulanacaktır Yuumlkleme programı uygulandığında okuma uumlnitesi ile plakalara monte edilen

algılayıcılarda (LVTD transducer) meydana gelen accedilılıp kapanmalar 001 mm hassasiyetle

radyal deformasyon olarak oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle basınccedil-deformasyon grafiği

ccedilizilecektir Bu grafikten elastik (deformasyon) moduumll hesaplanacaktır Deneylere

başlanmadan oumlnce probun sıfırlama kalibrasyonları yapılacaktır

Kesme Deneyi

Yerinde kesme parametrelerinin (kohezyon ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı) belirlenmesi

amacıyla deney ekipmanı boyutuna uygun oumllccediluumllerde araştırma galerisişaftıyarması accedilılıp

kaya blokları deney duumlzeneğine uygun oumllccediluumllerde donatılı beton ile kaplanacaktır Accedilık arazide

71

deney yapılması durumunda deney ekipmanına uygun genişlikte yarma accedilılarak galeri

koşulları oluşturulacaktır Tuumlnel veya şev kazılarında suumlreksizliklerin kayma mukavemetinin

bulunması proje yuumlkuuml altında kayma kamalanma ve goumlccediluumlk yapıp yapmayacağının

araştırılması amacıyla kaya kuumltlesinin suumlreksizlikleri boyunca uygulanacaktır Kaya kuumltlesi

iccedilinde tabanı suumlreksizlik duumlzlemi olacak şekilde deney bloğuna uygun kesitte ve yuumlkseklikte

en az doumlrt adet blok kesici ccedilark yardımı ile hazırlanacak ve etrafındaki kayaccedil ortamdan

kaldırılacaktır Koruma betonunun priz almasından sonra 1 blok uumlzerine bir kriko ile buumltuumln

deney boyunca sabit normal basınccedil uygulanacaktır Yan taraftan ise bir başka kriko ile blok

merkezinden geccedilen kesme basıncı uygulanacaktır

Normal basınccedil proje yuumlkuumlne bağlı olarak her blok iccedilin farklı değerlerde olacaktır

(oumlrneğin 2 kgcm2 4 kgcm

2 6 kgcm

2 8 kgcm

2) Kesme basıncı belirli bir yuumlkleme hızı ile

blok kayıncaya kadar arttırılacaktır Deformasyon oumllccediluumlmleri bloğun yan ccedilevresine ve uumlstuumlne

yerleştirilen 1100 veya 11 000 mm hassasiyette deformasyon oumllccedilerler (ekstansometre) ile

yapılacaktır Doumlrt deney bloğunun da kayma gerilmeleri tespit edildikten sonra normal basınccedil

ndash kayma gerilmesi grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla

kohezyon (c) ve iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) tayin edilecektir Her blok iccedilin tespit edilen kayma

gerilmesine ( kgcm2) karşılık normal basınccedil ( kgcm

2) grafiği ccedilizilecek ve bu doumlrt noktadan

geccedilecek en uygun doğru vasıtasıyla doğrunun Y eksenini kestiği nokta kohezyon (c)

doğrunun yatayla yaptığı accedilı iccedilsel suumlrtuumlnme accedilısı (Oslash) olarak tespit edilecektir

Gerilme Oumllccediluumlm Deneyleri

Değişik deformasyon oumllccediluumlm metotları iccedilin birccedilok cihaz geliştirilmiştir Bunların hepsi

deformasyonları oumllccediluumlp gerilim deformasyon ilişkisinden gerilimlerin bulunması prensibine

dayanır Kaya iccedilindeki gerilmeleri oumllccedilme youmlntemleri uumlccedil ana grupta yapılır

- Fotoelastisite Deneyi

45 mm ccedilapında ve 3 mm kalınlığında plastikten yapılmış bir disk tuumlnel veya galeri

iccedilinde accedilılan NX ccedilaplı sondaj kuyusunun tabanına ccedilimentolanarak sıkıca yerleştirilecektir

Daha sonra ccedilevresi aynı ccedilaplı karotiyerle delinerek accedilılacaktır Bu işlem sırasında kaya

ortamındaki ilksel gerilmeler boşluk iccediline doğru boşalacaktır Gerilme boşalması plastik disk

uumlzerinde gerilme yaratarak deformasyon oluşturacaktır Uumlst tarafı parlatılmış olan diskin ışığı

yansıtma oumlzelliğinden faydalanılarak oumlzel ışığı ve goumlzlem duumlrbuumlnuuml ile izleme yapılacaktır

Diskin uumlzerine polarize ışık goumlnderilecek ve birbirine dik iki simetri ekseni olan renkli saccedilak

72

şekilleri goumlzlenecektir Simetri eksenleri asal gerilmelerin youmlnlerini goumlsterecektir Asal

gerilmelerin şiddeti ise saccedilakların oumlzel bir youmlntemle sayılmasıyla bulunacaktır Bu deney

birbirine dik iki kuyuda yapıldığı takdirde ortamın uumlccedil eksenli gerilim durumu (anizotropi)

ortaya ccedilıkarılacaktır

- Deformasyonun Geriye İtilmesi Metodu

Bu youmlntemde yassıveren deney cihazı ve youmlntemi kullanılacaktır

- Hidrolik Kırıklama Deneyi

İccedilsel gerilmelerin hidrolik kırıklama ile tayini kırık durumlarının ve kayanın ccedilekme

geriliminin bilinmesini gerektirir Accedilılan bir sondaj kuyusunun belirli bir boumlluumlmuuml hidrolik

tıkaccedillarla kapatılacaktır Tıkaccedil altında kalan cebe su veya su-jel karışımı pompalanacak ve

kayada kırık oluşuncaya kadar basınccedil artırılacaktır Kırığın oluştuğu su kaccedilaklarındaki ani

artıştan anlaşılacaktır Meydana gelen kırığın doğrultusu asal gerilmelerin youmlnuumlnuuml

vereceğinden kuyu televizyonu yardımı ile gerilmenin youmlnuuml tespit edilecektir Su kaccedilağının

arttığı ve kırılma oluştuktan sonra azaldığı andaki basınccedillar ve kayanın ccedilekme mukavemeti

maksimum ve minimum yatay gerilmelerin hesabında kullanılacaktır

Zamana Bağlı Deformasyon Oumllccediluumlmleri

Zamana bağlı deformasyon oumllccediluumlmleri tuumlnel ccedilevresindeki kaya kuumltlesinin kazı etkisi

karşısında goumlsterdiği tepkinin oumllccediluumllmesini sağlayacaktır Kazı esnasında ve son kaplama

yapıldıktan sonra yapılan oumllccediluumlmlerle şu bilgiler elde edilebilir

Tuumlnel duraylılığının değerlendirilmesi

Zeminde deformasyonlar kaymalar ve kabarmaların oluşup oluşmadığı

Deformasyonların nedenleri ve tuumlnel yapısı uumlzerindeki etkileri

Gerekirse kazı işlemi ve dizaynda yapılacak değişiklikler

Toplam deney suumlresi ve iki oumllccediluumlm arasındaki suumlre jeolojik ve yapısal durumlar goumlz oumlnuumlne

alınarak saptanacaktır

- Ekstansometre Oumllccediluumlm Cihazları

Baraj goumlvdesi dolgu ve tuumlnel ccedilevresinde accedilılan sondaj kuyuları iccediline yerleştirilerek

kaya kuumltlesinin derinliklerinde ccedileşitli noktalardaki deformasyonları veya herhangi bir duvar

yuumlzeyine yerleştirilerek yapıda oluşan deformasyonları oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm

73

cihazlarıdır Ccedileşitleri amaca ve kullanılma yerlerine goumlre aşağıda verilen ekstansometre

ccedileşitleri kullanılacaktır

Makaralı ekstansometre

Elektronik ekstansometre

Rod ekstansometre

- Konverjans Oumllccediluumlm Cihazları

İki roumlper noktasının birbirine yaklaşım miktarlarını (deformasyonları) elektronik

olarak oumllccedilmek amacıyla kullanılan oumllccediluumlm cihazlarıdır Tuumlnelin veya oumllccediluumlm yapılacak birbirine

karşıt iki yuumlzeye (duvar vs) monte edilecek ve uzun zaman suumlrecinde meydana gelen

deformasyonlar okuma uumlnitesi ile oumllccediluumllecek ve kaydedilen değerlerle zaman - deformasyon

grafiği ccedilizilecektir Tuumlnellerde kaplamadan oumlnceki ve sonraki aşamalarda değişik noktalar

arasına kurularak destek sisteminin ve kaplamanın duraylılığı sağlayıp sağlamadığı kontrol

edilecektir

Nokta Yuumlkleme Deneyi

Nokta Yuumlkleme deneyi kayaccedilların dayanımlarına goumlre sınıflandırılmasında kullanılan

Nokta-Yuumlk Dayanım İndeksinin (Is) saptanması amacı ile kullanılacaktır Karot veya blok

oumlrnekler uumlzerinde elde edilen Is değerleri abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil

dayanımı hakkında yaklaşım yapılacaktır Standart nokta yuumlkleme aleti yuumlk veren hidrolik

kriko yuumlk manometreleri goumlvde konik başlıklar ve oumllccediluumlm cetvelinden oluşur

Kaya Sınıflama Ccedilekici (Schmidt)

Kaya sınıflama ccedilekici kuyulardan alınmış değişik boyutlarda karotlar uumlzerine veya

kaya yuumlzeylerine karşı uygulanan darbe ve geri sıccedilrama sayılarının belirlenmesi iccedilin

kullanılacaktır Elde edilen sayılar abaklara konularak kayanın tek eksenli basınccedil dayanımı

hakkında yaklaşım yapılacaktır

Makaslama Deneyi

Karot veya blok oumlrnekler uumlzerinde gerccedilekleştirilen makaslama deneyi ile kayaccedilların

zayıflık duumlzlemlerine ait mukavemet parametreleri (c oslash) tespit edilecektir

74

A-6 LABORATUVAR DENEYLERİ

A-61 Genel Koşullar

Oumlrneklerle ilgili aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır

- Oumlrnek alınması korunması ve laboratuvarlara iletilmesi ile deneylerin yapılmasında

ilgili Tuumlrk Standartlarına uyulacaktır Burada olmayan hususlar da DSİ Delgi ve

Enjeksiyon Genel Teknik Şartnamesi esas alınacaktır

- Dispersibilite deneyi yapılacak oumlrneklerin mutlaka doğal koşulları temsil edecek su

iccedileriğinin korunarak laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir

- Oumlrselenmiş oumlrnek alınırken oumlrnek tuumlplerin iccedilleri 10 numara yağ ile mutlaka yağlanmalı

ve alımdan sonra vakit geccedilirmeden parafinlenmelidir

- Oumlrnek tuumlplerinin ağzı duumlzguumln ve ccedilapaksız olmalı ve kaynakla tutturulmuş tuumlpler

kesinlikle kullanılmamalıdır

- Oumlrnek tuumlpleri boyutları itibariyle uygun standartta olmalı ve paslanmayan

malzemelerden yapılmalıdır

- Aynı kuyuda SPT deneyi yapılıyor ve oumlrselenmiş oumlrnek alınıyorsa oumlrneklerin oumlzel

tedbirle alınması gerekmektedir

- Temel zemine ve dolgu malzemesine ait oumlrnekler laboratuvara goumlnderilirken yapı

karakteristiklerinin ve temel zemin şartlarının oumlrneklerle birlikte laboratuvarlara

ulaştırılması gerekmektedir Muumlhendislik deneyleri yapılırken yuumlk kademeleri bu

oumlzelliklere goumlre seccedililecektir

A-62 Oumlrnek Alımı

A-621 Oumlrnek miktarları

Laboratuvara goumlnderilecek kaya oumlrneklerinin yaklaşık miktarları aşağıdaki gibi

olacaktır Petrografik analiz iccedilin mostradan veya sondaj yoluyla yeraltından alınan oumlrnekler

yaklaşık olarak 1 kg ağırlığında veya bir el buumlyuumlkluumlğuumlnde olacaktır

Fizikomekanik deneyler iccedilin ağırlığı yaklaşık olarak 100 kg olan 20 x 20 x 30 cm

boyutlarında blok oumlrnekler alınacaktır Bu miktarın tabakalı ve şistoziteye sahip kayalarda

yapılacak deney sayısındaki artıştan dolayı 150-200 kg civarında olması uygundur Bu miktar

mostralardan alınan kaya oumlrnekleri iccedilin geccedilerli olup birim ağırlık su emme porozite oumlzguumll

75

ağırlık basınccedil mukavemeti don sonucu basınccedil mukavemeti statik elastisite moduumlluuml Los

Angeles aşınma kaybı sodyum suumllfat don kaybı doğal don kaybı ve petrografik analiz

deneylerini kapsamaktadır Bu deneyler su yapılarında zemin uumlstuuml yapılarda tuumlnellerde ve

beton iccedilin agrega olarak kullanılması durumunda kaya oumlrnekleri uumlzerinde yapılması gerekli

deneylerdir

Sondajlardan alınacak oumlrneklerde ise yukarıda verilen miktarların sağlanması guumlccedil

olacağından ya sık aralıklarla sondajlar yapılıp aynı birimi temsil edecek oumlrnekler ile yeterli

miktar sağlanmaya ccedilalışılmalı ya da kullanma amacına goumlre oumlncelikli deneyler seccedililerek

oumlrnek miktarı duumlşuumlk tutulmalıdır Oumlrneğin basınccedil mukavemeti ve elastik moduumll deneyleri iccedilin

toplam uzunluğu 100-150 cm olan ve en kuumlccediluumlk parccedila uzunluğu karot ccedilapının iki katı olacak

şekilde alınmış oumlrnekler uygun olacaktır

Zemin numuneleri ise 10 kg civarında olacak eğer proktor deneyi yapılacaksa 25 kgrsquo

dan az olmayacaktır

A-622 Oumlrneklerin alınması ve paketlenmesi

Alınan oumlrneklerin numaralandırılması ve laboratuvara goumlnderilmek uumlzere

paketlenmesi laboratuvarda yapılacak ccedilalışmalar accedilısından son derece oumlnemlidir

Numaralandırma oumlncelikle oumlrnek uumlzerinde yapılacak atmosferik ve dış etkilerden

etkilenmeyecek bir kalemle okunaklı bir şekilde proje adı ve oumlrnek numarası yazılacaktır

Oumlrnek daha sonra kolayca yırtılmayacak bir torbaya konularak torbanın iccediline oumlrnek miktarı

alındığı tarih alanın adı ve soyadı ait olduğu yer goumlnderen birim ve biliniyorsa oumlrnek

cinsinin yazılı olduğu bir etiket eklenecektir Aynı bilgiler torbanın ağzına bağlanmış bir

etikete veya ambalajın uumlzerine yazılacaktır Oumlrnekler oumlzellikle yağışlı mevsimlerde yağıştan

etkilenmeyecek şekilde taşınacaktır

Accedilık taşımacılık mostradan alınan sağlam kaya blokları iccedilin uygun olabilir Yumuşak

kayalar ve karot oumlrnekleri iccedilin torba yerine ahşap sandıklar veya kalın mukavvadan kutular

kullanılacak ve oumlrneklerin birbirlerine ccedilarparak parccedilalanmalarını oumlnlemek iccedilin araları talaş

bıccedilkı tozu gazete kağıdı vb maddelerle doldurulacaktır Delgi işlemi ile bozulmamış oumlrnek

alınırken delgi takımına yalnızca baskı uygulanacaktır Kullanılan oumlrnek tuumlpuuml temiz ccedilapaksız

76

ağız kısmı eğik olmayacak alınan oumlrnek tuumlpuumlnuumln her iki tarafı erimiş parafinle kapatılacak

etiketlenerek hava ve su almayacak şekilde paketlenecektir

A-63 Oumlrnekler Uumlzerinde Yapılacak Laboratuvar Deneyleri

A-631 Taneli zeminler

A-6311 Kohezyonlu zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizi

- Hidrometre

- Atterberg limitleri

- Tabii su muhtevası

- Birim hacim ağırlık

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- İğne deliği deneyi (pin hole)

- Ccedilift permeametre deneyi

- Eriyebilir Tuzlar ile İlgili Kimyasal Analizler

- Mineralojik analiz

- Hassaslık deneyleri (buumlnyesel)

Mukavemet Deneyleri

- Kesme mukavemeti deneyi

- Serbest basınccedil deneyi

- Uumlccedil eksenli basınccedil deneyi

- Konsolidasyon deneyleri (oturma-zaman oturma-gerilme ve bağlı parametreler)

- Şişme deneyleri

- Hacimsel sıkışma deneyleri

A-6312 Kohezyonsuz zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Elek analizleri

- Birim hacim ağırlık

77

- İzafi sıkılık

Permeabilite Deneyleri

- Serbest basınccedil deneyi

- Basınccedillı su deneyi

Stabilite Deneyleri

- Eriyebilirlik deneyleri

- Petrografik analiz

- Porozite

- Don deneyi

Mukavemet Deneyleri

- Kesme kutusu

- Los Angeles Aşınma

A-632 Kaya zeminler

Tanımlama Deneyleri

- Oumlzguumll ağırlık deneyi

- Petrografik analiz

Geccedilirimlilik Deneyleri

Mukavemet Deneyleri

- Aşınma deneyleri

- Don deneyleri

- Tek eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Uumlccedil eksenli basınccedil mukavemeti (statik ve dinamik)

- Dondan sonra basınccedil mukavemeti deneyi

- Elastisite moduumlluuml deneyi

- Poisson oranı

- Ccedilekme basınccedil dayanımı deneyleri

- Kesme kutusu deneyleri

- Nokta yuumlkleme deneyleri

78

- Suda dağılma deneyleri

- Su emme deneyleri

- Şişme deneyleri

Oturma Deneyleri

- Konsolidasyon deneyleri oluşumunu tamamlamış veya ayrışmış killi kayaccedillar iccedilin

yapılır

79

EK- B JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-1 KAPSAM

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

B-4 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

B-5 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

80

B-1 KAPSAM

Su yapılarının projelendirilmesine esas olacak jeolojik ve jeoteknik

değerlendirmelerde kullanılmak uumlzere

- Ccedilizgiselliklerin

- Jeolojik yapıların

- Deprem parametrelerinin ve emniyetli patlayıcı madde miktarının

- Zemin ve kayaların elastik parametrelerinin elde edilmesi zeminlerin hakim titreşim

periyotları ve buumlyuumltmeleri vb gibi jeolojik ve jeoteknik oumlzelliklerin belirlenmesi amacıyla

jeofizik ccedilalışmalar yapılacaktır Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt

aşamasına ve amacına goumlre etuumlduuml yapan Jeofizik Muumlhendisince belirlenecektir

B-2 JEOFİZİK CcedilALIŞMALAR

B21 Elektriki Oumlzdirenccedil (Rezistivite)

Yeraltı yapısını aydınlatmak amacıyla yapılan jeofizik rezistivite ccedilalışmalarında

kullanılan youmlntemler arz yuumlzeyine belirli noktalarda bir elektrik akımının uygulanması ve bu

alanın arz iccedilinde meydana getirdiği potansiyelin yine belirli noktalarda oumllccediluumllmesi esasına

dayanacaktır Potansiyel akım şiddeti bağıntılarından da formasyonların rezistivitesi ve

kalınlıkları hesaplanacaktır

Rezistivite değeri değişiminin yeryuumlzuumlndeki bir noktadan derinliğe doğru (duumlşey

suumlreksizlikler) incelenmesi ldquoDuumlşey Elektrik Sondaj (DES)rdquo belirli derinlikler iccedilin yanal

suumlreksizliklerin bir hat boyunca incelenmesi ise ldquoProfil Oumllccediluumllerirdquo olarak adlandırılacaktır

Ayrıca amaccedil ekonomi ccediloumlzuumlm guumlcuuml ve uygulama kolaylığı gibi faktoumlrlere en fazla cevap

vermeleri dikkate alınarak elektrotlar farklı konum ve duumlzende seccedililerek en uygun oumllccediluuml

sistemi tuumlretilecektir Bu oumllccediluuml sistemleri simetrik veya asimetrik olabilecektir

B22 Sismik Kırılma (Refraksiyon) ve Yansıma (Refleksiyon)

Sismik Kırılma ve Yansıma uygulamaları sığ kuyularda dinamit patlatmak ağır bir

cismi belli bir yuumlkseklikten yere bırakmak vibratoumlr veya ccedilekiccedil kullanmak suretiyle suni

olarak oluşturulan sismik dalgaların enerji uygulama noktasından belirli uzaklıklarda bulunan

81

noktalara oumlnceden yerleştirilmiş alıcılarla (jeofon) algılanarak amaca uygun şekilde

geliştirilmiş sismik cihazlarla kaydedilmesi esasına dayanacaktır Oluşan Vp (boyuna) ve Vs

(enine) sismik dalga hızlarının jeofonlara varış zamanlarından zaman-mesafe grafikleri

ccedilizilerek yeraltı formasyonlarının hız kalınlık derinlik ve yatımları belirlenecek zemin ve

kayaların cins ve dağılımı yeraltı su seviyesi fay kırık ccedilatlak ve ayrışma durumu hakkında

bilgiler sağlanacak zemin ve kayaların elastik parametreleri elde edilecek zeminlerin hakim

titreşim periyotları ve soumlkuumllebilirlikleri gibi yapısal problemler ccediloumlzuumllecektir Sismik kırılma

ve yansıma ccedilalışmalarında atışlar karşılıklı olarak yapılacak ve sismik profilin uzunluğu

araştırma derinliğinin 3-6 katı olarak alınacaktır

B23 Patlayıcı Madde Miktarlarının Yapılara Olan Etkisinin Belirlenmesi

Su yapısı proje sahaları ve yerleşim alanları yakınında malzeme alımı amacıyla ve

kazı işlemleri sırasında yapılacak emniyetli patlayıcı madde miktarının titreşim etkisi

vibrometre cihazıyla oumllccediluumllerek jeofizik youmlntemlerle hesaplanacak ve bunun sonucu olarak da

patlayıcıların muumlhendislik yapılarına hasar yapıcı etkileri oumlnlenecektir

Sahada patlayıcı atımının oumllccediluumlm sonuccedilları her bir atım iccedilin parccedilacık hızı bileşenleri

(enine-PTV duumlşey-PVV boyuna-PLV maksimum-PPV) frekans ivme maksimum hava

şoku yer değiştirme gecikme başına duumlşen en fazla patlayıcı madde miktarları ve oumllccedilekli

mesafe (SD1) değerlerini iccedilerecek şekilde ayrıntılı olarak sunulacaktır Sahada

gerccedilekleştirilen parccedilacık hızı unsurları ve oumllccedilekli mesafe veri ccediliftlerinden oluşan yer sarsıntısı

oumllccediluumlm sonuccedilları regresyon analizine tabi tutularak kontrolluuml patlatma tasarımlarında gerekli

olacak saha sabitleri belirlenecektir Gerek goumlruumlluumlrse patlatma oumlncesi ve sırasında zeminin

titreşim periyotlarının ve zemin buumlyuumltmelerinin belirlenmesi iccedilin ivme kayıtccedilısı ve hız

kayıtccedilılarından da faydalanılacaktır

B24 Sismik Tehlike Analizi (Deprem Parametrelerinin Belirlenmesi)

Baraj santral goumllet vb oumlnemli muumlhendislik yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak

dizayn edilebilmeleri iccedilin olasılık modellerinden biri veya birkaccedilı kullanılarak gelecekte

inşaa sahasında etkili olacağı beklenen maksimum yer ivmeleri maksimum magnituumld aşılma

olasılıkları ve geri doumlnuumlş periyotları hesaplanacaktır Ccedilalışmada goumlz oumlnuumlne alınan temel

araştırma adımları B5 başlığı (Sismik Tehlike Analizi Raporu İccedileriği) altında anlatılmıştır

82

B25 Jeofizik Kuyu Oumllccediluumlleri

Genel olarak bir jeofizik kuyu log sistemi yuumlzeyde bir oumllccediluuml alma uumlnitesi ve

kaydedicisi ile oumllccediluuml alma probunun istenilen derinliğe indirilmesini sağlayan kablo başlıklı

ccedilelik muhafazalı iletkenlerin sarıldığı vinccedilten oluşacaktır

Oumllccediluumllecek parametreye goumlre kablo başlığına prob takılacak oumllccediluuml alınacak derinliğe

indirilecek genellikle aşağıdan yukarıya doğru oumllccediluumller alınırken bir taraftan da yuumlzeyde kayıt

yapılacaktır Bu oumllccediluumller ile fiziksel oumlzelliklerine goumlre tabakalar derinliğe bağlı olarak

birbirinden ayırt edilebilecektir Temel araştırmaları iccedilin accedilılmış kuyularda hassas olarak

tabakaların tavan taban sınırları birbirinden ayırt edilebilecek kalınlıkları kolayca ortaya

ccedilıkarılacaktır

Doğal potansiyel (sp) ve tek nokta rezistivite (spr) logları ile tabakaların geccedilirimli ya

da geccedilirimsiz oluşları kırıklıccedilatlaklı yerleri bulunacak gamma ray logu (GR) ile radyoaktif

malzemeler kuyu boyunca killi seviyeler ve kil iccedileren tabakalar seviyelerine goumlre nitel olarak

ayırt edilebilecektir

Dipmeter logu ile kuyu ccedileperinden okunan mikro rezistivite oumllccediluumllerinden

faydalanılarak tabakaların eğim miktarı ve eğim youmlnuuml oumllccediluumllecektir Akustik goumlruumlntuumlleme

logları ile kuyularda ccedilatlaklar erime boşlukları ve kayaccedil dokusu gibi jeolojik yapının

incelenmesi yapılacak tabaka eğim ve youmlnuuml bulunacaktır Bu kayıtların karot goumlruumlnuumlmuumlnde

uumlccedil boyutlu olarak sunumu yapılacaktır

Yoğunluk logu ile tabakaların yoğunlukları grcmsup3 cinsinden tuumlm kuyu boyunca

oumllccediluumllecektir Litoloji tanımlaması birim hacim ağırlık ve porozite hesaplamalarında

kullanılacaktır

Sonik ve P-S suumlspansiyon logları ile kuyu boyunca sismik P ve S dalga hızları (msn)

bulunarak litoloji tanımlaması ve porozite hesaplamaları yapılacak yoğunluk logu ile

kullanılarak temel zeminin taşıma guumlcuuml poisson oranı elastisite moduumlluuml kayma moduumlluuml ve

bulk moduumlluuml gibi parametreler derinliğin her noktasında hesaplanabilecektir

Tuumlm oumllccediluumller kuyu boyunca eğri olarak ccedilizdirilerek sunulacaktır

83

B26 Diğer Ccedilalışmalar

TEM EM VLF Yer Radarı Mikrotremor Gravite Mikrogravite Manyetik vb diğer

jeofizik youmlntemler

B-3 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU İCcedilERİĞİ (GENEL)

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Proje Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

32 Kullanılan Alet

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

7 EKLER

84

B-4 JEOFİZİK ETUumlT RAPORU (GENEL) BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve ccedilalışmanın amacı accedilıklanacaktır

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşımı

İnceleme alanının yeri ve ulaşım olanakları accedilıklanacaktır

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (yapı

boyutları temel kazısı proje yuumlkuuml vb)

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

İnceleme alanındaki kayaccedilların jeolojik oumlzellikleri en yaşlıdan gence doğru

anlatılacaktır Bu boumlluumlme inceleme alanına ilişkin genelleştirilmiş sayfa boyutunda

85

stratigrafik kesit konulacak birimlerin isimlendirilmesi stratigrafik adlama kurallarına uygun

olacaktır

Jeoteknik etuumlduumln aşamasına goumlre anlatım yapı yerlerini ve ccedilevresini kapsayacak

gerektiğinde jeolojik koşullara bağlı olarak sorunları accedilıklığa kavuşturacak kadar

genişletilecektir

22 Yapısal Jeoloji

İnceleme alanının yapısal oumlzellikleri (tektonik hatlar fay tabakalanma kıvrımlanma

eklemlenme vb) hakkında bilgi verilecek birimlerin birbiri ile olan yapısal ilişkileri

anlatılacaktır

3 UYGULANAN JEOFİZİK YOumlNTEM VE KULLANILAN ALET

31 Uygulanan Jeofizik Youmlntem

Jeofizik ccedilalışmaların youmlntemi proje oumlzelliklerine etuumlt aşamasına ve amacına goumlre

jeoteknik etuumlduuml yapan jeofizik muumlhendisi tarafından seccedililecektir (Rezistivite Sismik

Elektromanyetik Manyetik Gravite vb) Uygulanan Jeofizik Youmlntem kısaca accedilıklanacaktır

32 Kullanılan Alet

Etuumlt iccedilin kullanılacak cihazın teknik oumlzellikleri belirtilecektir

4 ARAZİ CcedilALIŞMALARI

Arazi ccedilalışmaları talimatlara ve oumlzel teknik şartnamelere goumlre yapılacaktır Etuumlt

boyunca yapılan ccedilalışmalar her guumlnuuml kapsayacak şekilde ayrıntısıyla anlatılacaktır

5 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

86

6 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb bilgiler yazılacaktır

7 EKLER

Hazırlanan raporun amacına goumlre aşağıdaki ilgili ekler rapora konulacaktır Kullanılan

tuumlm harita tablo kesit şekil grafik ve fotoğraflar renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış ve 125 000 oumllccedilekli olacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası

- Patlatma mesafesi haritası

- Lokasyon haritasında hatların goumlsterimi

- Rezistivite karneleri

- Patlatma kayıtları

- Sismik rezistivite kesitleri vb

- Rezistivite-sismik eğrileri

- Fotoğraflar (yapı yeri arazi koşulları genel goumlruumlnuumlmuuml sorunlu kısımlar vb)

B-5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular etuumlt alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli

goumlruumllmesi durumunda formatta belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri

87

13 Proje Oumlzellikleri

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

21 Sismolojik Veriler

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

23 İvme Kayıtccedilıları

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

51 Deterministik Değerlendirme

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

521 Kaynak boumllgelendirmesi

522 Deprem yineleme ilişkileri

6 SONUCcedilLAR

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

B-6 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ RAPORU BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

Proje hakkında oumln bilgi mahiyetinde olup geccedilmişi ile ilgili bilgiler iccedilermesi uygun

olacaktır

88

11 İncelemenin Amacı

Projenin kısa tanımı ve yapıların teknik oumlzellikleri belirtilecektir

12 İnceleme Alanının Yeri

İnceleme alanının yeri accedilıklanacaktır Sismik Tehlike Analizi yapılacak yapı yada

boumllgenin koordinatları belirtilecektir

13 Proje Oumlzellikleri

İnceleme yapılacak projeye ait yapı yerlerinin boyut ve oumlzellikleri verilecektir (barajın

goumlvde yuumlksekliği goumlvde tipi yapım amacı vb)

2 SİSMOLOJİK ndash JEOLOJİK VE TEKTONİK VERİLER

Olası buumltuumln sismik etkinlik kaynakları belirlenecek (aletsel sismik kayıtlar jeolojik

kaynaklar tarihsel kaynaklar) ve gelecekte kuvvetli yer hareketi uumlretecek potansiyel

saptanacaktır

21 Sismolojik Veriler

Buumltuumln jeolojik sismolojik ve tarihsel veriler derlenecek ve accedilıklanacaktır

22 Jeolojik ve Tektonik Veriler

İnceleme alanının jeolojisi ve tektonik oumlzellikleri accedilıklanacaktır

23 İvme kayıtccedilıları

İlgili İvme kayıtccedilılarının listesi(koordinatlar uzaklıklar ve ivmeler) verilecektir

3 KULLANILAN PROGRAMLAR

Hesaplamalarda kullanılan yazılımın oumlzellikleri ve kabiliyetleri kısaca accedilıklanacaktır

89

4 AZALIM İLİŞKİLERİ

Hesaplamalarda kullanılan yer tahmin denklemlerinin (azalım ilişkileri) seccediliminde

geccedilerli olduğu coğrafi boumllge deprem kaynağı olarak kullanılacak olan fayların tipi ve

karakteristiği magnituumld aralığı uzaklık aralığı ve boumllgenin zemin oumlzelliği (kaya sert veya

yumuşak zemin) dikkate alınacaktır Kullanılan azalım ilişkileri tanımlanacak ve o boumllge iccedilin

en uygun ilişkiler olduğu nedenleriyle accedilıklanacaktır Arka plan deprem Kaynak alanı iccedilinde

veya alana yakın ivme kayıtccedilılarının uumlrettiği ivmeler araştırılacaktır İvme azalım ilişkilerinin

bu ivme kayıtccedilıları etkileyen depremler ile ABCD zemin sınıfları iccedilin uyumluluğu

grafiklerle goumlsterilecektir

Hem deterministik analizde hem de olasılıksal sismik tehlike analizinde sonuccedilları elde

etmek iccedilin kullanılan yeni nesil azalım ilişkileri (NGA) ve diğer azalım ilişkilerine ait

kullanılan ve sonuccedillara etki eden tuumlm giriş parametreleri standart sapma değerleri ve

değişkenlerin değerleri (MRrupRjbRxMUZtorFrvFnmFhwWHWσ ve diğer ) ayrıntılı

yazılacaktır

5 SİSMİK TEHLİKE ANALİZİ

Sismik Tehlike Analizi yapılırken hem Deterministik hem de Olasılıksal

(Probabilistik) Youmlntem kullanılacaktır

51 Deterministik Değerlendirme

Deterministik Youmlntemde muumlhendislik yapısı ccedilevresinde olabilecek en buumlyuumlk deprem

belirlenerek hesaplama yapılacaktır Baraj yerine yakın faylar uzaklıkları ile beraber tespit

edilip her birinin uumlreteceği en buumlyuumlk deprem tayin edilecek ve liste halinde verilecektir Bu

tayin yapılırken Fayların tuumlruuml Ortalama doğrultusu Toplam uzunluğu Ortalama eğimi

Etkinlik derecesi Kırılma alanı Dikey ve yatay deplasmanı Koordinatları Ortalama kayma

hızı Yineleme periyotları vb gibi faktoumlrler dikkate alınacak ve bulunan magnituumld değerinin

hangi youmlntemle ve nasıl hesaplandığı accedilıklanacaktır Belirlenen depremin fay uumlzerinde baraja

en yakın noktada meydana geleceği kabul edilecektir Baraja Yakın faylar ve uzaklıkları

90

uumlretebilecekleri Maksimum Magnituumld ivmeler kullanılan azalım ilişkilerine goumlre mutlaka

tablo halinde verilecektir Baraj dizayn hesaplarında Deterministik youmlntem esas alınacaktır

Deterministik Youmlntemle yapılan hesaplamalarda kullanılacak olan faylar kapsamlı bir

şekilde analiz edilecek gerekirse yakın faylarla ilgili oumlzel ccedilalışma ayrıntılı rapor istenecek

arazi ccedilalışmaları yapılacak ve uumlzerine faylar işlenmiş olan 125000 oumllccedilekli jeolojik harita

istenecektir

52 Olasılıksal (Probabilistik) Değerlendirme

Olasılıksal (Probabilistik) Youmlntemde olabilecek değil olmuş depremler kullanılarak

hesaplama yapılacaktır Kullanılan olasılık dağılımının (Poisson vb) niccedilin seccedilildiği ve bu

dağılımda kullanılan verilerin (magnituumld vb) kaynağı ve hangi kriterlere goumlre seccedilildiği

accedilıklanacaktır Bu youmlntemle MCE (Maksimum Hesaplanan Depremi) MDE (Maksimum

Tasarım Depremi) ve OBE (İşletmeye Esas Deprem ndash 144 yıl tekerruumlr periyodu)

hesaplanacaktır MCE ve MDE nin Olasılıksal youmlntemle hesabında seccedililecek olan tekerruumlr

periyodu nedenleri ile accedilıklanacaktır

Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları(kullanılan alan iccedilindeki tuumlm liste)

kaynak parametreleri (her kaynak iccedilin ab katsayıları grafikleri ve kaynağın uumlreteceği

maksimum Magnituumld katsayı hesabında kullanılan oumlncuuml ve artccedilı depremlerin ayıklanmış

kaynak listesi) ve programın kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri ekte verilecektir Bu işlemler her

kaynak (alan kaynak-fay vb) iccedilin ayrı ayrı yapılacaktır

Maksimum Yatay Yer İvmesi (PGA) grafikleri ve İvme Spektrumu (Spektral İvme)

grafikleri ve Tabloları tekerruumlr aralıklarına goumlre ayrı ayrı hazırlanacaktır

521 Kaynak boumllgelendirmesi

Baraj yeri merkezde olacak şekilde Arka Plan Deprem Kaynak Alanı seccedililecektir

Kaynak Alanı yarıccedilapı genellikle 100 km olan bir daire veya boyutları 200 km x 200 km olan

bir kare olabilecek muumlhendis gerekccedilesini accedilıklayarak bu alanın boyutlarını daha kuumlccediluumlk veya

daha buumlyuumlk seccedilecektir Arka Plan Sismik Alanı gerekli goumlruumllen durumlarda daha kuumlccediluumlk alt-

alanlara boumlluumlnecektir Alan iccedilindeki deprem kaynaklarının (fay alan kaynak vb) nasıl ve

91

neden seccedilildiği accedilıklanacak ve Arka plan kaynak alanı iccedilinde buumltuumln depremler mutlaka

Olasılıksal sismik tehlike analizi hesabında kullanılacaktır

522 Deprem yineleme ilişkileri

Deprem kaynaklarının depremsellik etkilerini belirleyebilmek iccedilin o kaynaklara ait

tekrarlama ilişkileri yani magnituumld-frekans ilişkisinden yola ccedilıkarak a ve b katsayıları

hesaplanacak ve katsayılar ile ilgili grafikler raporda verilecektir

6 SONUCcedilLAR

Olasılıksal analiz sonucu elde edilen ivme değerleri Deterministik Youmlntem ile

belirlenen ivme (En buumlyuumlk yatay yer ivmesi) değerlerinden fazla olmayacaktır Tekerruumlr

periyodu ise bu sonuccedillara goumlre seccedililecektir Baraj dizayn hesaplarında bu tekerruumlr periyodu

esas alınacaktır Yapılan ccedilalışmalar ve hesaplamaların sonuccedilları accedilıklanacaktır

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

Analizi yapılan boumllge ile ilgili ayrıntılı literatuumlr ccedilalışması yapılacak kaynaklar ekte

verilecektir Gerekirse bu konu ile ilgili kuruluşlardan teknik destek alınacak ve saha ile ilgili

bilgiler taranacaktır

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

- Kullanılan tuumlm harita tablo kesit şekil grafikler renkli olup haritalar A4 boyutunda

katlanmış olacaktır Ayrıntı istenirse 125000 oumllccedilekli harita olacaktır

- Boumllgedeki Aletsel Doumlnem Depremleri ve Tarihsel Doumlnem Depremleri episentr

dağılım haritaları ayrı ayrı hazırlanacaktır

- Bulduru haritası (araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

92

- Boumllgenin diri fay haritası

- Boumllgenin sismotektonik haritası

- Aletsel doumlnem depremleri ve tarihsel doumlnem depremleri episentr dağılım haritaları

- Tekerruumlr aralıklarına goumlre maksimum yatay yer ivmesi (PGA) grafikleri ve ivme

spektrumu (spektral ivme) grafikleri

- Hesaplamalarda kullanılan buumltuumln deprem kayıtları kaynak parametreleri (ab

katsayıları grafikleri ve oumlncuuml ve artccedilı ayıklanmış deprem verisi ) ve programın

kullandığı giriş ve ccedilıkış verileri

93

EK-C KARST HİDROJEOLOJİSİ CcedilALIŞMALARI

C-1 AMACcedil

C-2 KAPSAM

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

C-4KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ ACcedilIKLAMALAR

94

C-1 AMACcedil

Karst hidrojeolojisi ccedilalışmaları

- kireccediltaşı mermer karbonat ccedilimentolu konglomera jips ve anhidrit gibi kayaccedilların

yer aldığı sahalarda inşası planlanan baraj goumllet vb su yapılarının rezervuarlarında

depolanacak yuumlzey suyunun karbonatlı ve suumllfatlı kayaccedillar iccedilindeki erime boşlukları

ccedilatlaklar kırık hatları gibi karstik oluşumlarla teması sonucunda meydana gelebilecek

sızma ve su kaccedilaklarının yerleri akım youmlnleri ve miktarlarını belirlemek ve su

kaccedilaklarının oumlnlenmesi iccedilin yapılacak muumlhendislik ccedilalışmalarını oumlnermek

- yeraltı kazılarına karstik oluşumlardan intikal edebilecek yeraltısuyunun koumlkenini

miktarını ve alınacak oumlnlemleri belirlemek amaccedillarıyla yapılacaktır

Bu amaccedilla etuumlt aşamasına goumlre 125 000 oumllccedilekli veya daha buumlyuumlk oumllccedilekli haritalar

kullanılmak koşuluyla

- genel jeoloji ile karstik oluşumların goumlsterildiği 1100 000 oumllccedilekli yuumlzeysel drenaj

(yağış) alanı haritası

- karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin vb) su noktaları (temel araştırma ve su

kuyusu kaynak akım goumlzlem istasyonu yerleri vb) Yeraltısuyu eş su kotu eğrileri

genel ve yapısal jeoloji meteoroloji istasyonlarının goumlsterildiği hidrojeoloji haritası

hazırlanacaktır

C-2 KAPSAM

Karst ccedilalışmaları aşağıdaki etuumltleri kapsayacaktır Belirtilen etuumltler oumlzel şartnamelerine

uygun olarak yuumlruumltuumllecektir

C-21 Karst Hidrojeolojik Etuumltleri

Karbonatlı kayaccedilların yayılımı hidrolojik ve hidrojeolojik oumlzellikleri yapısal durumu

karstik oluşum şekilleri (mağara duumlden dolin vb) birbirleri ile ilişkileri mevcut kaynakların

oluşumu karstik sistemdeki su tutma oumlncesi ve sonrası yeraltısuyu durumu su kaccedilak zonları

vb oumlzellikler belirlenecektir

95

C-22 Jeofizik Etuumltler

Karst sisteminin yeraltı yayılımı derinliği kalınlığı ve buumlyuumlk boyutlu karstik boşluklar

belirlenecektir

C-23 Hava Fotoğrafları ve Uydu Goumlruumlntuumlleri

Karstik kayaccedilların yuumlzeysel yayılımları tektonik hatlar ve karstik oluşum şekilleri

belirlenecek ccedilizgisellik analizleri yapılarak haritaya aktarılacaktır

C-24 Temel Araştırma Kuyuları

Karbonatlı kayaccedillardaki karstlaşma derinliği karstik zonların duumlşey ve yanal dağılımı

yeraltısuyu durumu ve hidrolojik oumlzellikleri basınccedillı su deneyleri yapılarak belirlenecektir

C-25 Hidrolojik ve Topoğrafik Ccedilalışmalar

Karstik sistem uumlzerinde yer alan akarsu kaynak gibi yuumlzey sularında debi oumllccediluumlmleri

temel araştırma ve su kuyularında yeraltısu seviye oumllccediluumlmleri yapılacak su noktaları

topoğrafik oumllccediluumlmlerle jeolojik haritalara işlenecektir

C-26 Su Kimyası Ccedilalışmaları İzleme Deneyi ve İzotop Analizi

Karstik sistemdeki yağış yuumlzey kaynak ve temel araştırma kuyularından alınan su

oumlrneklerinin su kimyası ve izotopik accedilıdan birbirleriyle olan ilişkileri izleme (boya) deneyleri

ile yeraltısuyunun youmlnuuml ve hızı araştırılacaktır

C-3 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR İCcedilERİĞİ

Bu raporun iccedileriği aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanacaktır Rapor yazımında

EK-Ersquode belirtilen hususlara uyulacaktır Alt başlık altında toplanan konular etuumlt alanında

varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır Gerekli goumlruumllmesi durumunda formatta

belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

96

OumlZ

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

32 İklim

33 Su Noktaları

331 Akarsular

332 Kaynaklar

333 Goumlller ve bataklıklar

334 Temel araştırma ve su kuyuları

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

36 Su Kimyası

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

38 İzotop Analizleri

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

EKLER

97

C-4 KARST HİDROJEOLOJİSİ RAPOR BAŞLIKLARI İLE İLGİLİ

ACcedilIKLAMALAR

OumlZ

Raporun amacı kapsamı ve elde edilen sonuccedillar accedilık ve oumlz olarak belirtilecektir Oumlz

okuyucuya raporun tuumlmuuml hakkında bilgi verecek ve rapordan ayrı olarak yayınlandığında bir

anlam taşıyacak bir sayfayı geccedilmeyecektir

1 GİRİŞ

11 İncelemenin Amacı

12 İnceleme Alanının Yeri ve Ulaşım

13 Veri Toplama

14 Projenin Oumlzellikleri

2 GENEL JEOLOJİ

21 Stratigrafik Jeoloji

22 Yapısal Jeoloji

23 Jeolojik Tarihccedile

3 KARST HİDROJEOLOJİSİ

31 Karbonatlı Kayaccedillar ve Karstik Oluşumlar

Araştırma sahasındaki karstik oumlzellikli karbonatlı kayaccedillar haritalanacak fay kırık

hattı erime boşluğu kıvrım bindirme ve karstik oluşumlar (mağara duumlden dolin obruk ve

ccediloumlkuumlntuuml sahaları vb) simgelerine uygun şekilde haritalara işaretlenecek ayrıntılı bilgi verilip

ilişkileri değerlendirilecektir Erişilemeyen arazi kısımlarına ait bilgiler uydu goumlruumlntuumlsuuml ve

hava fotoğraflarından yararlanılarak elde edilecektir

Uygulama aşamasında yapılan karst araştırmalarında kazıda ortaya ccedilıkan karstik

oluşumlar jeolojik-jeoteknik haritalara işlenerek ilişkileri araştırılacaktır

98

32 İklim

Araştırma sahasındaki meteoroloji istasyonları ve kotları belirlenerek haritalara

işaretlenecek bu istasyonlara ait aylık ve yıllık yağış analizleri yapılacak değişimler

grafiklerle goumlsterilecek ve ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma grafikleri ccedilizilerek yağış

rejimleri belirlenecektir Ccedilizilen grafikler ve tablolar rapora eklenecektir

33 Su Noktaları

331 Akarsular

- Karstik kayaccedillardan geccedilen akarsular hakkında ayrıntılı bilgi verilecek drenaj alanı

ortalama akımları yuumlzeysel akış katsayıları belirlenecek ve ortalama akımları (m3s) ile drenaj

alanları (km2) haritaya yazılacaktır

- Akarsularda debi oumllccediluumlm yerlerinin kotları alınarak haritalara işaretlenecek karstik

oluşumlara akarsuyun girdiği ccedilıktığı lokasyonlarda akım oumllccediluumlmleri (oumlzellikle kurak

mevsimde) alınacak bunlara ait akım değişim ve fark grafikleri ccedilizilerek değerlendirilecektir

Ayrıca baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin akarsuyla hidrolojik ilişkisi araştırılacak

ve aydınlatılacaktır

332 Kaynaklar

- Proje yapı yerleri ve guumlzergahları ile maksimum su kotu altında kalan tuumlm karstik

boşalım noktaları tespit edilecek kotları alınarak simgelerine uygun olarak haritaya

işaretlenecektir

- Kaynakların oluşumları kesit ve şekillerle goumlsterilerek gerekli bilgiler verilecektir

- Yeterli debi oumllccediluumlmuuml mevcut değilse kaynaklarda aylık veya projenin amacına uygun

olarak daha sık suumlreli debi oumllccediluumlmleri yapılacaktır Debi oumllccediluumlmleri iccedilin savak veya uygun

aletler kullanılacaktır

- Debi oumllccediluumlmleri duumlşey eksen log yatay eksen zaman (aritmetik) olarak

grafiklendirilecek tablolar halinde verilecek ve baz akım analizleri yapılarak karstik sistemin

boşalım katsayısı (α) ortalama olarak hesaplanacak ve karstlaşma hakkında ayrıntılı bilgi

verilecektir Elde edilen değerler tablo ve grafikler halinde rapora eklenecektir

99

333 Goumlller ve bataklıklar

- Karstik sahalarda yer alan doğal ve baraj goumllet gibi yapay goumlller ile bataklık alanlar

haritada goumlsterilecek raporda buumlyuumlkluumlkleri kotları oluşumları varsa beslenim ve boşalımları

hakkında bilanccedilo ve bilgi verilecektir

334 Temel araştırma ve su kuyuları

- Temel araştırma kuyuları kotlarına goumlre haritaya işaretlenecek bunlara ait bilgi tablo

halinde rapora eklenecektir

- Geniş ccedilaplı veya elle accedilılmış karakteristik su kuyuları kotlarına goumlre haritaya

işaretlenecek ve bu bilgiler raporda tablo halinde verilerek karst sistemiyle ilişkileri

anlatılacaktır

34 Hidrolojik Korelasyon ve Değerlendirmeler

341 Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Drenaj (yağış) alanında yer alan meteoroloji istasyonlarına ait aylık yağış değişimleri

ile temel araştırma kuyularındaki yeraltısuyu seviyelerinin aylık değerleri grafiksel olarak

ccedilizilerek ilişkileri araştırılacaktır Grafikler rapora eklenecek yağış ve kuyulardaki su

seviyeleri tablo halinde verilecektir

- En yuumlksek (Nisan ve Mayıs) ile en duumlşuumlk (Ekim veya Kasım) aylara ait Yeraltısuyu

eş basınccedil eğrileri ccedilizilerek akım youmlnleri belirlenecektir Yeraltısuyu eş basınccedil eğrileri nihai

karst hidrojeolojisi haritasına ccedilizilecek ya da daha buumlyuumlk oumllccedilekli bir haritada goumlsterilecektir

- Yağış-Yeraltısuyu seviye değişimlerine ve yeraltısuyu eş basınccedil eğrilerine ait

değerlendirme ve yorumlar raporda accedilıklanacaktır

342 Yağış-Kaynak akımları değişimleri

- Aylık yağış ile karstik sistemden boşalan kaynakların aylık debi oumllccediluumlmleri tablo ve

garfik halinde verilecek bunlara ait değişimler ve ilişkileri araştırılacak korelasyonlar

yapılarak yağışların etkisinin mertebesi belirlenecektir

- Kaynaklara ait akım oumllccediluumlmleri analiz edilerek yıllık baz akım miktarları tahmin

edilecek ve karst sistemi hakkında yorumlar yapılacaktır

- Kaynak akım değişimleri ile akarsudaki veya akarsulardaki debi değişimleri

muumlştereken incelenecek korelasyonlar yapılacak ve hidrolojik ilişkileri araştırılacaktır

100

- Yukarıda bahsedilen ccedilalışmalar ve değerlendirmeler mevcut karst sisteminin doğal

şartlardaki hidrolojik durumunu (davranışını) belirleyecektir Buradan gidilerek rezervuar

koşullarında veya yer altı kazılarında karstik sistemin hidrolojik davranışı accedilıklanacaktır

343 Kaynak akımların analizi ve değerlendirmeler

- Kaynak akımlarına ait debi oumllccediluumlmleri yarı logaritmik kağıda noktalanacak ve yıllara

ait baz akım analizi yapılarak karstik sistemin boşalım katsayıları (α) hesaplanacaktır

- Baz akım analizlerinden yararlanılarak kaynakların yıllık beslenimleri kuyulardaki

su kotları ve akarsulardaki debi değişimleri ile ilişkileri karst sisteminin buumlyuumlkluumlğuuml

hidrolojik davranışı hakkında değerlendirmeler ve yorumlar yapılacaktır

35 Karstik Sistemin Hidrolojik Oumlzellikleri

- Araştırma amaccedillı su sondaj kuyularında pompa tecruumlbeleri yapılarak karstik sistemin

iletkenlik (T Transmissibilite) ve depolama (S) katsayıları hesaplanacak ve değerlendirmeler

rapor ekinde grafik halinde verilecektir Karstik sisteme ilişkin yorumlar yapılacaktır

- Temel araştırma kuyularında basınccedillı su deneyleri yapılarak sistemin geccedilirimlilik

katsayısı (Lugeon) hesaplanacak karbonatlı kayaccedilların yanal ve duumlşey karstlaşma oumlzelliği

araştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır

- Kaynak akımlarından elde edilen hidrolojik oumlzellikler kuyulardan elde edilenlerle

korele edilerek karstik sistemin doğal koşullardaki hidrolojik davranışları ortaya ccedilıkarılacak

ve sistemin kartlaşma oumlzelliği ile yapısı hakkında detaylı bilgiler verilecektir

36 Su Kimyası

- Akarsu temel araştırma ve su kuyuları kaynaklar gibi buumltuumln su noktalarında yağışlı

(Nisan ve Mayıs ayları) ve kurak (Ekim ve Kasım ayları) mevsimlerde olmak uumlzere senede iki

defa su oumlrnekleri alınıp kimyasal analizler yapılacaktır Bu analizlerde suların anyon katyon

EC (elektriki iletkenlik) sertlik vb değerleri tespit edilecek bunlar tablolar halinde rapora

eklenecektir

- Kimyasal analiz sonuccedilları karşılaştırılarak diyagramlar ccedilizilecek ve suların ilişkileri

araştırılarak karst sistemindeki Yeraltısuyu akımı ile beslenim-boşalım hakkında

değerlendirmeler yapılacaktır

101

37 Yeraltısuyu İzleme Deneyleri

Karstik sistemdeki yeraltısuyu akımının youmlnuumlnuuml hızını araştırmak amacıyla uygun

lokasyonlardaki su noktalarından (temel araştırma ve su kuyusu duumlden boşluk vb) uygun

izleyiciler (Rhodamine veya Fluorescein gibi flourosans oumlzellikte boyalar) verilerek daha

duumlşuumlk kotlardaki kaynak gibi boşalım noktalarından veya temel araştırma ve su kuyularından

su oumlrnekleri alınacak uygun cihazlarda (Fluorometre vb) incelenerek analizleri yapılıp

sonuccedillar değerlendirilecektir

- İzleme deneyinden oumlnce tuumlm su noktalarından oumlrnekler alınarak kimyasal ve

gerekirse izotop analizleri yapılacak oumlrnek alınacak buumltuumln su noktalarının kotları ile izleyici

verilen kuyuların goumlzlem yapılacak su noktalarına uzaklıkları belirlenecektir

- Deney sahası ayrı bir haritada goumlsterilecek deneylere ait bilgiler tablolar

halinde verilecek değerlendirmeler ve deney sonuccedilları yorumlanacaktır Yeraltısuyu hızı

haritadaki oumllccediluumllen uzaklıklardan yararlanılarak hesaplanacaktır Deney sonuccedilları rapor halinde

sunulacaktır

38 İzotop Analizleri

Su noktalarından ve yağış istasyonlarından alınan su oumlrneklerinin izotop analizleri

yapılarak karstik sistemdeki yeraltısuyu dolaşımının boşalım noktaları ile ilişkileri

aydınlatılacaktır Elde edilen değerler tablo diyagram ve grafik şeklinde rapora eklenecektir

4 KARSTİK SİSTEMDE YERALTISUYU DOLAŞIMI

41 Doğal Koşullardaki Dolaşım

Baraj goumllet veya reguumllatoumlr yapılmadan veya yeraltı yapısı kazıları yapılmadan oumlnceki

doğal koşullardaki yeraltısuyu dolaşımı belirlenecek ve karst sistemindeki boşalım

noktalarının beslenme sahaları birbiriyle ilişkileri kesitlerle grafiklerle goumlsterilerek

anlatılacaktır Kaynak boşalımlarının veya karstik yeraltısuyunun bilanccedilosu hazırlanacaktır

Kaynakların araştırma sahasındaki duumlden mağara (yeraltı goumllleri) gibi karstik oluşumlarla

ilişkileri anlatılacaktır

102

42 Su Tutma Sonrası Dolaşım ve Olası Kaccedilaklar

- Yukarıda accedilıklanan araştırma ccedilalışmalarına ait değerlendirmelerden yararlanılarak

yapımı planlanan baraj goumllet vb yapıların rezervuar alanında yeralan karstik

formasyonlardan kaccedilabilecek yuumlzey suyunun youmlnuuml ve miktarı hakkında bilgi verilecek ve

ayrıca alınacak muumlhendislik oumlnlemleri belirtilecektir

- Rezervuarda memba-mansap youmlnuumlnde oluşabilecek su kaccedilakları hakkında bilgi

verilecek ve oumlnlenmesi iccedilin yapılacak ccedilalışmalar belirtilecektir Enjeksiyon perdesi oumlnerilirse

perdenin derinliği karstlaşma taban kotu belirtilerek boyutlandırılacaktır

- Karst araştırmaları su tutma işleminden sonra ortaya ccedilıkan su kaccedilaklarının

incelenmesi amacıyla yapılıyorsa su kaccedilak zonları belirtilecektir

- Karstik sahalarda yar altı kazısına gelebilecek Yeraltısuyu veya buna benzer bir

projeyle ilgili araştırma yapılıyorsa intikal edebilecek Yeraltısuyunun nerede ve ne miktarda

olacağı accedilıklanacaktır

5 KARSTİK SİSTEMİN KİRLENMESİ

Karbonatlı kayaccedillar kırıklı ccedilatlaklı ve erime boşluklu olduğundan yuumlzey suyunun bu

formasyonlara ulaşması ccedilok kolaydır Oumlzellikle kimyasal olarak kirli atık sularının

depolanacağı rezervuarlarda veya atık su tuumlnellerinde sızma zonlarının araştırılması ve kirli

suların zarar verebileceği su noktaları (kaynak iccedilme kullanma suyu kuyuları akarsu vb)

belirlenerek alınması gerekli oumlnlemler belirtilecektir

6 SONUCcedil VE OumlNERİLER

Yapılan ccedilalışmalar ve araştırmaların sonuccedilları accedilıklanacak ve araştırmanın amacına

uygun olarak alınması gereken oumlnlemler veya yapılacak muumlhendislik ccedilalışmaları oumlnerilecektir

7 YARARLANILAN KAYNAKLAR

103

Kullanılan formuumlllerin bağıntıların kitap ve raporların yazarı alındığı yer kime ait

olduğu ve yılı vb gibi bilgiler yazılacaktır

EKLER

A Harita ve Kesitler

- Bulduru haritası (Araştırma sahasının Tuumlrkiyersquodeki yeri)

- Genel jeoloji haritası (125 000)

- Karst hidrojelojisi haritası (Oumllccedilek 125 000 veya 1100000)

- Jeolojik kesit ve korelasyonlar

- Oumlzel haritalar (Hava fotoğraflarıUydu goumlruumlntuumlleri-ccedilizgisellik haritası izleme deneyi

izotop hidrolojisi vb bilgileri goumlsteren)

B Tablolar

- İklimle ilgili tablolar

- Akarsulardaki akım oumllccediluumlmleri tablosu

- Kaynaklara ait debi oumllccediluumlmleri tablosu

- Temel araştırma ve su kuyularına ait bilgiler

- Jeolojik formasyonların ve karstik oluşumların hidrolojik oumlzellikleri

- Su kimyası analiz sonuccedilları

- İzotop analizleri sonuccedilları

- Gerekli bazı oumlzel tablolar (Pompa deneyleri veya temel araştırma kuyularındaki su

deneyleri vb)

C Şekil ve Grafikler

- Ortalama yıllık yağıştan eklenik sapma ve yağışın dağılışı

- Aylık yağış-Yeraltısuyu seviye değişimleri

- Aylık yağış-kaynak akımları değişimleri ve baz akımları

- Kaynak akımları analizi (Baz akım) ve değerlendirmeleri

- Pompalama deneyleri ve su deneyleri değerlendirme grafikleri

- Kaynakların oluşumunu ve mağara duumlden gibi karstik oluşumları goumlsteren şekiller ve

oumlzel grafikler

104

D Diyagramlar

- Su kimyası Wilcox diyagramı

- ABD tuzluluk diyagramı

- Su oumlrneklerinin kimyasal karşılaştırılması (Schoeller Diyagramı)

- İzotop analizi diyagramları

- Gerekli goumlruumllen oumlzel diyagramlar

105

EK-D 4628 SAYILI KANUN VE YOumlNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN

HES PROJELERİ İNCELEME KURALLARI

1 Tesis yerleri ve ccedilevresinin 125 000 oumllccedilekli genel jeoloji haritası yapılacaktır

2 Baraj reguumllatoumlr yuumlkleme havuzu cebri boru guumlzergahı ve santral yerlerinin 11 000

oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır

3 Tuumlnel ve iletim kanalı guumlzergahlarının 15 000 oumllccedilekli muumlhendislik jeolojisi haritası

yapılacak ve jeolojik kesitleri ccedilıkarılacaktır Tuumlnel iletim kanalı cebri boru

guumlzergahlarında yuumlzey jeolojisi verilerine goumlre kayanın ayrışma zonu yamaccedil molozu teras

bitkisel toprak ve aluumlvyon kalınlığı tahmini olarak belirtilecektir

4a) Baraj goumllet ve reguumllatoumlr yeri gibi depolama yerlerinde aluumlvyonun kalınlığını zeminin

geccedilirimliliğini ve taşıma guumlcuumlnuuml araştırmak amacıyla her iki sahilde ve talvegde en az birer

adet olmak uumlzere toplam en az 3 adet karotlu temel sondaj kuyusu oumlnerilecek yerleri harita

ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

b) Santral ve yuumlkleme havuzu yerinde temelin yapı yuumlklerini taşımaya uygun olup

olmadığını araştırmak amacıyla gerekli sayıda temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri

harita ve kesit uumlzerinde goumlsterilecektir

c) Tuumlnel guumlzergahlarında tuumlnelin geccedileceği birimlerin jeoteknik oumlzelliklerini araştırmak

amacıyla en az 3 adet temel sondaj kuyusu oumlnerilecek kuyu yerleri harita ve kesit uumlzerinde

goumlsterilecektir

5 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Boumllgeleri Haritası (1996)rsquo nda projenin yeri

goumlsterilecek ve sismotektonik haritası hazırlanacaktır

6 Kullanılacak her tuumlrluuml doğal yapı malzemesinin cins miktar kalite kontrol deney

sonuccedilları ile malzeme sahalarının yapı yerine olan taşıma mesafeleri yol şartları ve

lokasyonları rapor iccedileriğinde belirtilecek ayrıca bu bilgileri kapsayan pafta duumlzenlemesi

yapılarak rapor ekine konulacaktır

7 Yukarıda yapılması istenilen ccedilalışmalar tamamlandıktan sonra jeolojik rapor yazılacak

hazırlanan harita ve kesitler varsa sondaj logları rapor ekine konacaktır Yapı yerlerinde

106

karşılaşılabilecek sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri jeolojik raporun sonuccedillar ve oumlneriler

boumlluumlmuumlnde belirtilecektir

8 Yukarıda verilen maddeler fizibilite aşması raporu iccedilin geccedilerli olup planlama kesin

proje uygulama aşaması ve uygulama sonu raporları iccedilin şartnamede belirtilen kurallar

geccedilerli olacaktır Kesin proje aşamasında sismik tehlike analizleri yapılacaktır

9 Jeoloji harita ve kesitlerini goumlsterir paftalar ile malzeme paftaları jeoloji muumlhendisleri

tarafından hazırlanacak ve paftalarda hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil

numarası ve imzası bulunacaktır

107

EK-E RAPOR YAZIM KURALLARI

- Buumlro ccedilalışmaları arazi goumlzlemleri arazi ve laboratuvarda yapılan tuumlm deney sonuccedilları ve

yapılan değerlendirmeler esas alınarak rapor hazırlanacaktır

- Raporda accedilık bir anlatım izlenecektir Kısa ve oumlz cuumlmleler kullanılacak anlatım uumlccediluumlncuuml kişi

ağzından yapılacaktır Arı bir dille yazım iccedilin ccedilaba goumlsterilecek ve Tuumlrkccedile karşılıkları bulunan

yabancı soumlzcuumlk ve terimler kullanılmayacaktır Raporun tuumlmuumlnde oumlzluumlk tutarlılık kısalık ve

accedilıklık değişmez kural olacaktır

- Rapor iccedilerikleri şartnamede verilen başlıklar altında toplanacaktır Alt başlık altında

toplanan konular inceleme alanında varsa rapora yazılacak olmayanlar yazılmayacaktır

Gerekli goumlruumllmesi durumunda iccedilerikte belirtilmeyen ek ccedilalışmalar rapora eklenebilecektir

Rapor ana başlıklarının (1 derece başlıklar) her biri yeni sayfadan başlayacaktır

- Raporlar A4 sayfa boyutunda ldquoTimes New Romanrdquo yazı tipinde ldquo12 puntordquo boyutunda

ldquo15rdquo satır aralığı kullanılarak ve kenarlardan 25 cm boşluk bırakılarak yazılacaktır

Paragraflar arasında bir boşluk bırakılacak ve paragraflar yazı alanının 125 cm iccedilerisinden

başlayacaktır

- Birinci derece başlıkların tamamı buumlyuumlk ikinci derece başlıklarda tuumlm kelimelerin ilk

harfleri buumlyuumlk uumlccediluumlncuuml derece ve diğer alt başlıkların ise sadece ilk kelimenin ilk harfi buumlyuumlk

yazılacaktır Buumltuumln başlıklar koyu (bold) olacaktır

- Birinci derece başlıklar paragraf başından ikinci derece ve diğer alt başlıklar ise bir tab

(125 cm) iccedileriden başlayacaktır

- Birinci ve ikinci derece başlıklardan sonra bir boşluk bırakılarak yazım boumlluumlmuumlne geccedililecek

diğer alt başlıklarda boşluk bırakılmayacaktır

- Raporda kullanılan tuumlm şekil tablo veya fotoğraf bulundukları boumlluumlm iccedilinde bağımsız

olarak numaralandırılacaktır (Birinci boumlluumlm iccedilin Şekil 11 Tablo 11 gibi) Bunlara ait ayrı

ayrı dizinler oluşturularak ldquoİccedilindekilerrdquo boumlluumlmuumlnden sonra listeler halinde verilecektir

108

- Şekil ve fotoğraf accedilıklama yazıları altta tablo accedilıklama yazıları ise tablonun uumlstuumlnde yer

alacaktır

- Kısaltmalar ilgili meslek gruplarınca anlaşılabilmesi ve kurallarına uyulmak koşuluyla

kullanılabilecektir Kısaltma ilk geccediltiği yerde ayıraccedil iccedilinde sadece bir kez accedilıklanacak tuumlm

kısaltmalar raporun baş tarafında Kısaltmalar başlığı altında alfabetik sırayla sunulacaktır

- Alıntı yazarı biliniyorsa Bilecik kireccediltaşı doumlrt uumlyeye ayrılmıştır (Altınlı 1965) veya

Altınlı (1965) Bilecik kireccediltaşını doumlrt uumlyeye ayırmıştır yazarı bilinmiyorsa Altınkaya

bent yerindeki filiş Altınkaya projesi yapılabilirlik raporunda (DSİ 1975) uumlccedil uumlyeye ayrılarak

incelenmiştirrdquo şeklinde yazılı ise ldquoK Erguvanlı 1972 yazılı goumlruumlşmerdquo soumlzluuml goumlruumlşme

metin iccedilinde ldquohellipAklan (1975)rdquo şeklinde yazılacak ve KAYNAKLAR boumlluumlmde ise ldquoAklan

T 1975 Soumlzluuml goumlruumlşmerdquo şeklinde olacaktır

- Raporda geccedilecek tuumlm stratigrafi adlama ve sınıflamaları Tuumlrkiye Stratigrafi Komitesi

tarafından hazırlanan ve en son yayınlanmış stratigrafi sınıflama ve adlama kurallarına uygun

olacak veya yalnız kayaccedil adı kullanılacaktır Oumlrneğin Keban formasyonu Midyat kireccediltaşı

veya olivinli bazalt karbonatlı şeyl gibi

- Raporda kullanılan her tuumlrluuml alıntı formuumll bağıntı standart abak belge ve bilgisayar

programlarının kaynağı belirtilecek ayrıca kaynaklar boumlluumlmuumlnde liste halinde sunulacaktır

Bu boumlluumlm yazarların soyadının alfabetik sıralamasına goumlre duumlzenlenecek ve kaynağın

belirtilmesinde yazarın adı yayın yılı yazının adı yayının adı cilt ve sayı numarası sayfa

numarası sırası izlenecektir

Oumlrnek

YOumlRDEM C 1995 Goumlnenccedilay Projesi Goumlnenccedilay Barajı Muumlhendislik Jeolojisi

Planlama Raporu DSİ Adana

DEERE DU ve MULLER RP 1966 Engineering Clasification and Index

Properties for Intact Rock New Mexico Tech Report AFWL-TR-65-ll6

- En buumlyuumlk pafta boyutu dış ccedilizgiler arası 84 x 60 cm orta pafta boyutu 42 x 30 cm kuumlccediluumlk

pafta boyutu ise 30 x 21 cm olacaktır Paftaların hazırlanmasında bu standartlara uyulmasına

109

oumlzen goumlsterilecektir Zorunluluğu itibari ile bu oumllccediluumllerin dışına ccedilıkılması gerektiğinde ise

enboy oranı 23 olarak seccedililecektir

- Tuumlm harita ve paftaların kuumlccediluumlltuumllmesi ve buumlyuumltuumllmesinde karşılaşılacak sorunları en aza

indirgemek amacı ile ccedilizgisel yatay ve duumlşey oumllccedilek konulacaktır

- Jeolojik harita ve kesitlerin bulduru haritasının tamamı renkli olacaktır Harita veya kesitler

uumlzerinde bulunan buumltuumln renk ve simgelerin anlamları aynı pafta uumlzerinde accedilıklanacaktır

Harita ve kesitlerde kullanılacak renklendirmelerde MTA tarafından kullanılan jeolojik harita

standartlarına uyulacaktır

- Harita ve kesitlerde youmln goumlsterme rapor dilindeki eş kelimelerin baş harfleri (oumlrnek Rapor

dili Tuumlrkccedile ise K Kuzey İngilizce ise N North) olarak belirtilecektir

- Oumlnceki ve yeni ccedilalışmalarda accedilılan tuumlm temel sondaj kuyusu araştırma galerisişaftı

yarmasıccedilukuru harita ve kesitlerde goumlsterilecektir

- Rapor kapak ve paftalarında işveren yuumlklenici ve taşeron firma isim ve logoları ile raporu

hazırlayan jeoloji muumlhendisinin adı soyadı oda sicil no ve imzası bulunacaktır

- Rapora ek olarak konulacak haritalar kesit ve paftalar bilgisayar ortamında Coğrafi Bilgi

Sistemi (CBS) tabanlı olarak hazırlanarak CD ortamında verilecektir

- Planlama ve kesin proje aşamaları jeoteknik raporlarına konulması gereken jeoloji harita ve

kesitleri aşağıda verilmiştir

J-1 İnceleme alanı bulduru haritası

J-2 Ccedilevre jeolojisi harita ve kesitleri

J-3 Boumllgesel yapısal depremsellik haritası

J-4 Yapı yeri jeoloji haritası

J-5 Yapı yeri jeoloji kesitleri (duumlşey ve yatay kesitler blok diyagram vb)

J-6 Goumll alanı jeoloji harita ve kesitleri

J-7 Diğer yapı yerlerinin jeoloji haritaları

J-8 Diğer yapı yerlerinin jeoloji kesitleri

110

J-9 Yapı yerleri sondaj geccedilirimlilik standart penetrasyon testi (SPT) presiyometre

vb ccedilalışmaları iccedileren paftalar

J-10 Bent yeri jeoloji yeraltısuyu seviyesi kazı ve enjeksiyon sınırlarını goumlsteren

kesitler

J-11 Tuumlnel ve araştırma galerilerine ait jeoloji accedilınım haritaları

DYM-1 Doğal yapı malzeme alanları bulduru haritası

111

EK-F GENEL SİMGE VE ACcedilIKLAMALAR

İNCELEME ALANI BULDURU HARİTASI

112

BOumlLGESEL SİSMOTEKNİK HARİTA

113

GENEL SİMGELER

114

LİTOLOJİK SİMGELER(KAYACcedilLARIN SİMGESİ ADI VE BOYAMA RENKLERİ)

CcedilOumlKEL KAYACcedilLAR

115

116

117

MAĞMATİK KAYACcedilLAR

118

119

METAMORFİK KAYACcedilLAR

120

YAPISAL SİMGELER

DOKANAKLAR

Not Dokanakların ccedilizgi kalınlığı 02 mm olmalıdır Ccedilok sık ccedilizgi kullanılan haritalarda ise

01 mm ccedilizgi kalınlığı yeterlidir

121

TABAKALAR

Not Tuumlm doğrultu ccedilizgileri 9 mm olmalıdır Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk

daha fazla olabilir

122

KIVRIMLAR

Not Ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mm ccedilizgi kalınlığı kullanılır Ok

uzunlukları 6 mmrsquodir

123

FAYLAR

Not Ccedilizgi kalınlığı ana eksenler iccedilin 05 mm tali eksenler iccedilin 03 mmrsquodir

124

EKLEM VE DAMARLAR

Not Ccedilizgi uzunlukları 9 mmrsquodir Ancak buumlyuumlk oumllccedilekli haritalarda bu uzunluk daha fazla

alınabilir

125

CcedilİZGİSELLİK (LİNEASYON)

126

YAPRAKLANMA (FOLYASYON) VE DİLİNİM

Not Yapraklanma ve dilinim ccedilizgilerinin uzunluğu 9 mm olarak kullanılır Ancak buumlyuumlk

oumllccedilekli haritalarda bu arttırılabilir

127

MUumlHENDİSLİK JEOLOJİSİ SİMGELERİ

GENEL

128

MORFOLOJİ

129

KUumlTLE HAREKETLERİ

130

YERİNE (IN-SITU) DENEYLER OumlRNEK ALIMI

131

SU YAPILARI

132

HİDROJEOLOJİ SİMGELERİ

GENEL

ARAŞTIRMA GALERİSİ VE TUumlNELLER

KARST SİMGELERİ

133

TEMEL SONDAJLARI VE ARAŞTIRMA GALERİLERİ

Temel sondaj kuyuların ad simgesi kuyunun amacını ve yapılan deneyleri iccedilerir Oumlrneğin

temel sondaj dolusavak uumlzerinde accedilılmışsa SK-4 (DS)

TEMEL SONDAJ KUYUSU ADLAMASI OumlRNEĞİ

SK-1 Temel sondajı

PSK-1 Standart Penetrasyon sondajı

PRSK-2 Presiyometre sondajı

DSK-2 Dolusavak sondajı

TSK-2 Tuumlnel sondajı

SSK-2 Santral yeri sondajı

GSK-2 Goumll alanı sondajı

134

KATKI BELİRTME

Su yapılarına ait projelerin jeolojik ve jeoteknik ccedilalışmalarının daha sağlıklı olarak

hazırlanmasını sağlayacak bu şartname başta Daire Başkanı Ali Faruk OumlZTAN Daire

Başkan Yardımcısı Dr Nurettin PELEN Daire Başkan Yardımcısı Kemal KARAKUŞ Şube

Muumlduumlruuml Dr Ayhan KOCcedilBAY Jeoloji Muumlhendisi Mehmet SOYTUumlRK Şube Muumlduumlruuml Muumlfit

GUumlVEN olmak uumlzere simgeler boumlluumlmuumlnuumln ccediliziminde Jeoloji Muumlhendisi Cumhur

GAZİOĞLU ile Genel Muumlduumlrluumlk ve Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml elemanlarının katkılarıyla

hazırlanmıştır

Page 11: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 12: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 13: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 14: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 15: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 16: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 17: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 18: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 19: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 20: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 21: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 22: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 23: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 24: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 25: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 26: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 27: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 28: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 29: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 30: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 31: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 32: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 33: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 34: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 35: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 36: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 37: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 38: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 39: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 40: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 41: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 42: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 43: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 44: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 45: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 46: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 47: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 48: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 49: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 50: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 51: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 52: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 53: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 54: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 55: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 56: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 57: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 58: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 59: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 60: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 61: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 62: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 63: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 64: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 65: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 66: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 67: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 68: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 69: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 70: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 71: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 72: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 73: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 74: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 75: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 76: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 77: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 78: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 79: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 80: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 81: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 82: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 83: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 84: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 85: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 86: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 87: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 88: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 89: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 90: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 91: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 92: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 93: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 94: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 95: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 96: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 97: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 98: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 99: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 100: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 101: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 102: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 103: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 104: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 105: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 106: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 107: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 108: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 109: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 110: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 111: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 112: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 113: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 114: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 115: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 116: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 117: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 118: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 119: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 120: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 121: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 122: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 123: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 124: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 125: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 126: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 127: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 128: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 129: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 130: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 131: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 132: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 133: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 134: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 135: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 136: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 137: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1:
Page 138: JEOTEKNİK ETÜT ŞARTNAMESİ · (ISO/FDIS 14688-2: 2004 TS EN ISO 14689-1 Jeoteknik araştırmalar ve deneyler - Kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması - Bölüm 1: