SPOŁECZNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE NR 5

SPOŁECZNEGO TOWARZYSTWA OŚWIATOWEGO W MILANÓWKU

Jak nam się mieszka w

Milanówku?

Analiza jakości życia miejskiego na podstawie badania ankietowego

Autor projektu: Leszek Janasik

Opieka merytoryczna: Weronika Dziąg i Leszek Janasik

Autorzy pytań:

Marcin Bieliński, Michał Cisłowski, Magdalena Czepkowska, Maria Ekielska, Aleksandra Grudzińska,

Michał Kaczorowski, Karolina Krawczyk, Klaudia Lubczuk, Maciej Łączyński, Maria Łusakowska,

Piotr Michalski, Paulina Michałowska, Mateusz Mieszkowski, Ada Nowicka, Joanna Parkot, Lolita

Prokopowicz, Jerzy Pudelski, Zofia Rawa, Adam Sarba, Tomasz Selwat, Jakub Socha,

Hanna Szlendak, Paulina Szulejewska, Agnieszka Wargalla, Maria Wojnar.

CC BY 3.0 PL

MILANÓWEK 2013

2

Spis treści:

1. Cel i zakres badań………………………………………………………………………………………………………… str. 3

2. Metodologia badań……………………………………………………………………………………………………… str. 3

3. Opracowanie wyników………………………………………………………………………………………………… str. 5

3.1 Część ogólna………………………………………………………………………………………………………….. str. 5

3.2 Usługi…………………………………………………………………………………………………………………….. str. 7

3.3 Edukacja, bezpieczeństwo i transport……………………………………………………………………. str. 8

3.4 Sąsiedztwo…………………………………………………………………………………………………………….. str. 11

3.5 Styl życia………………………………………………………………………………………………………………… str. 12

3.6 Infrastruktura miejska…………………………………………………………………………………………… str. 14

4. Wnioski………………………………………………………………………………………………………………………… str. 15

3

1. Cel i zakres badań

Realizacji badania przyświecało wiele celów. Nadrzędnym było zapoznanie młodzieży z tworzeniem

ankiet badających oczekiwania społeczne. Przy tej okazji chcieliśmy, aby nasi uczniowie ćwiczyli pracę w

zespole, umiejętności samoorganizacji, wypracowywania kompromisów i osiąganie zamierzonych celów. Z

punktu widzenia edukacji ponadgimnazjalnej i dalszego rozwoju jednostki są to niezwykle ważne

umiejętności.

Równie ważny cel, który sobie postawiliśmy, stanowiło stworzenie młodzieży okoliczności wyjścia „do

ludzi” - spotkania z przypadkowym człowiekiem, nawiązania rozmowy, uwrażliwienia na problemy innych, a

przede wszystkim na różnorodność punktów widzenia. Miało to również wpłynąć na budowanie czy

inspirowanie postaw obywatelskich.

Kolejnym aspektem, który braliśmy pod uwagę przy stawianiu celów badaniu, była aktywizacja

mieszkańców. Mamy tu na myśli poczucie, że ich opinie interesują innych ludzi, ktoś chce wiedzieć, jak

postrzegają przestrzeń, w której jest im dane żyć. Sądząc z relacji młodzieży, znakomita większość

mieszkańców odczuwa zdziwienie i jednocześnie zadowolenie, że ktoś ich pyta o zdanie. Zapewne dlatego

nieliczne były postawy niechętne wobec ankieterów. Mamy nadzieję, że takie badania i ich udostępnienie

zachęcą mieszkańców do większej aktywności obywatelskiej.

Ostatnim celem badań było przygotowanie materiału pod panel dyskusyjny, który odbędzie się na

jesieni 2013 w ramach Akademii Dokumentu i Spotkań Geograficznych oraz projekcji filmu Ludzki wymiar -

Human Scale (Dania 2012)w reż. Andreasa M. Dalsgaarda. Do udziału w panelu zostaną zaproszeni

przedstawiciele Urzędu Miasta, przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz urbaniści.

Badaniami objęci byli tylko mieszkańcy Milanówka. Zakres czasowy badania to 24-25.06.2013.

Wypełniono prawidłowo 378 arkuszy kwestionariusza ankiety. Zaangażowanych w realizację projektu

było 58 uczniów klas I i II.

Badania zostaną opublikowane w Internecie na stronie www.slo5.edu.pl, w prasie lokalnej oraz zostaną

udostępnione Urzędowi Miasta i innym instytucjom publicznym i organizacjom społecznym

2. Metodologia badań

Autorami ankiety byli uczniowie klas II, uczęszczający na geografię rozszerzoną i wiedzę o

społeczeństwie, którzy poświęcili na jej przygotowanie 6 jednostek lekcyjnych. Początkowo praca polegała

na rozmowie w dwuosobowych grupach – miała ona na celu wyłowienie interesujących młodzież zagadnień

z zakresu urbanizacji (geografia) i relacji społecznych (wos). W szczególności za priorytetowe zostały

uznane: tworzenie miast przyjaznych ludziom, zwiększenie udziału obywateli w zarządzaniu miastem,

promowanie odważnej polityki lokalnej. Poza pracą nad zagadnieniami teoretycznymi, uczniowie obejrzeli

jako inspirację film o zmianach w wielkich miastach - Cities on Speed: Bogota Change, (Dania 2009) w reż.

Andreasa M. Dalsgaarda .

Następnie do wybranej tematyki zostały ułożone pytania. Kolejnym etapem było łączenie grup i

dyskusja nad pytaniami, w wyniku której miała nastąpić selekcja pytań. Ta czynność powtórzona została

kilkakrotnie, aż do momentu, gdy pozostały 3 grupy. Wówczas podjęliśmy próbę pracy równoległej

wszystkich grup na jednym pliku zawieszonym w „chmurze” (google doc). Po początkowym zamieszaniu,

związanym z opanowaniem kwestii technicznych, praca nabrała niebywałego tempa. Dzięki zastosowaniu

tej technologii nad jednym plikiem pracowało równocześnie 15 uczniów (!).

4

Kolejnym etapem pracy była standaryzacja pytań – przeprowadzenie próbnych ankiet. Ten proces

podzielony został na dwa etapy. Pierwszy – standaryzacja na 4 dorosłych osobach, następnie modyfikacja

ankiety. Drugi etap- standaryzacja masowa na 36 uczniach klas I. Skutkiem było dopracowanie brzmienia

pytań tak, by stały się jak najprostsze i zrozumiałe dla jak największego grona odbiorców.

Młodzież układała pytania samodzielnie, sama je standaryzowała. Niestety, nie udało się w pełni

wyeliminować niejasności językowych. Niektóre pytania były nie do końca precyzyjne, niezręczne, ale to

okazywało się dopiero w trakcie ankietowania. Takie było jedno z założeń projektu – młodzież miała okazję

przekonać się o skutkach niesumienności czy też nierzetelnej standaryzacji. Mogliśmy sobie na to pozwolić,

ponieważ badanie nie miało ambicji symulowania badań profesjonalnych i komercyjnych, lecz przede

wszystkim zdobycie przez młodzież konkretnych umiejętności.

Miasto zostało podzielone przez uczniów wzdłuż naturalnych barier (z punktu widzenia pieszego), czyli

wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych. Za bariery zostały uznane: linia kolejowa, ul. Kościuszki oraz

ul. Nowowiejska (dalej Kazimierzowska). Ulica Królewska nie została wzięta pod uwagę, ponieważ wiązałoby

się to z koniecznością wprowadzenia dodatkowych dwóch sektorów, co mogłoby spowodować daleko idącą

komplikację w robieniu zestawień.

Podział miasta na sektory

W sumie zebrano ponad 400 ankiet, z których do analizy zostało zakwalifikowanych 378. Odpowiedzi

zostały wprowadzone przez uczniów klas II w ostatnim dniu nauki. Łącznie wprowadzono 20 034 dane, co

może uzmysłowić pracę, jaka została wykonana.

5

3. Opracowanie wyników

Ankieta składała się z 6 części. Łącznie zadaliśmy każdemu ankietowanemu 53 pytania. Do poniższej

analizy wybrano tylko najciekawsze pytania oraz te, których analiza może być pomocna w pracach

samorządu lokalnego i innych instytucji.

3.1 Część ogólna

W tej części ankiety chcieliśmy sprawdzić poziom zadowolenia mieszkańców. Poziom zadowolenia z

miejsca zamieszkania wynosi w trzech sektorach miasta powyżej 90%, jedynie w sektorze IV wynosi 83%

Pytanie: Czy lubi Pan/Pani mieszkać w Milanówku?

W pytaniu otwartym: „Czego brakuje panu/pani w Milanówku” mieszkańcy najczęściej wskazywali na

brak ławek, koszy na śmiecie, ścieżek rowerowych, miejsc dla młodzieży, restauracji i kawiarni, kina,

dostępu do Internetu, toalet publicznych, kanalizacji burzowej, placów zabaw.

6

Mieszkańcy Milanówka wykazują się umiarkowanym zadowoleniem z pracy samorządu lokalnego.

Respondenci mogli udzielić odpowiedzi TAK, NIE, UMIARKOWANIE, NIE WIEM

Sektor I

Sektor II

Sektor III

Sektor IV

0%

20%

40%

TakNie

UmiarkowanieNie mam

zdania

13% 14%

36% 37%

0,00

20,00

40,00

TakNie

UmiarkowanieNie mam

zdania

11,01

30,28 30,28

28,44

0%

20%

40%

TakNie

UmiarkowanieNie mam zdania

21% 31%

26% 26%

0%

20%

40%

TakNie

UmiarkowanieNie mam

zdania

21%

35% 30%

14%

7

Respondenci, którzy negatywnie ocenili pracę samorządu, zostali poproszeni o uzasadnienie swojej

opinii. Najczęściej powtarzającymi się argumentami były: złe inwestycje, brak pomysłu na rozwój miasta,

brak kontaktu z mieszkańcami, niekompetencja urzędników.

3.2 Usługi

W pytaniu o miejsce dokonywania zakupów, mieszkańcy zdecydowanie wskazują dyskonty, w

sektorze II i IV ważną rolę w zaopatrzeniu ludności odgrywa targ miejski.

Pytanie: Gdzie robi Pani zakupy spożywcze?

Blisko 90% mieszkańców jest zadowolonych z jakości sklepów, natomiast ponad 80% wyraża

zadowolenie z dostępności produktów. Na uwagę zasługuje umiarkowany stopień zadowolenia z cen, który

waha się między 36% a 62%.

Niewielka liczba mieszkańców deklaruje, że korzysta z punktów gastronomicznych na terenie miasta -

(we wszystkich sektorach poniżej 50%).

Milanowianie, zapytani o potrzebę istnienia galerii handlowej, zdecydowanie odpowiadają przecząco.

Na uwagę zasługuje aż 89% odpowiedzi negatywnych w sektorze II.

Sektor I

Sektor II

Sektor III

Sektor I

Sektor IV

8

Pytanie: Czy uważa Pan/Pani, że w Milanówku potrzebna jest galeria handlowa?

3.3 Edukacja, bezpieczeństwo i transport

Mieszkańcy Milanówka raczej nie widzą szansy na rozwój zawodowy i edukacyjny w swoim mieście.

Pytanie: Czy widzi Pan/Pani szansę na własny rozwój zawodowy/edukacyjny na terenie Milanówka?

9

Ocena stanu dróg na terenie Milanówka w skali od 1 do 5 wynosi średnio 2,6

Pytanie: Jak bardzo jest Pan/Pani zadowolony/a ze stanu dróg w Milanówku w skali 1-5?

W dojazdach do stolicy mieszkańcy preferują Koleje Mazowieckie, na drugim miejscu dojazdy

samochodem, dopiero na trzecim WKD.

Pytanie: W jaki sposób dostaje się Pan/Pani do Warszawy?

OCENA Sektor I Sektor II Sektor III Sektor IV

Najgorsza- 1 23% 20% 21% 18%

2 34% 25% 21% 23%

3 35% 39% 39% 36%

4 15% 14% 14% 17%

Najlepsza - 5 4% 2% 5% 6%

Sektor I

10

Zdecydowana większość mieszkańców deklaruje, że nie korzysta z komunikacji miejskiej. Natomiast

ci, którzy korzystają, są z niej raczej zadowoleni.

Pytanie: Czy korzysta Pan/Pani z komunikacji miejskiej w Milanówku?

Mieszkańcy Milanówka w swoim mieście czują się zdecydowanie bezpiecznie.

Pytanie: Czy czuje się Pan/Pani bezpieczny/a w Milanówku?

Sektor I

11

Milanowianom zdecydowanie brakuje infrastruktury rowerowej. Taką opinię wyraziło 73%

respondentów. Odchylenie w poszczególnych sektorach miasta było minimalne.

3.4 Sąsiedztwo

Większość mieszkańców Milanówka ma bliskie i dobre kontakty z sąsiadami. Przeważa postawa

otwartości i pomocy. Proporcje pomiędzy poszczególnymi odpowiedziami były bardzo zbliżone na terenie

całego miasta. Poniżej pytania, którymi badaliśmy relacje sąsiedzkie:

1.Jak dawno widział pan / pani sąsiada?

%

dzisiaj 62%

w tym tygodniu 20%

w tym miesiącu 12%

inna 5%

2.Jak określiłby pan/ pani relację z sąsiadem? (w skali 1-5)

%

Najgorsza-1 9%

2 6%

3 16%

4 21%

Najlepsza-5 47%

3.Czy zaopiekowałby się pan / pani dzieckiem sąsiada?

%

%

%

Tak 65% Nie 21% Nie wiem 12%

4.Czy zaopiekowałby się pan / pani zwierzęciem sąsiada?

TAK 71 NIE 19 NIE WIEM 13

5.Czy dałby pan/ pani sąsiadowi dziecko do zaopiekowania się?

%

%

%

Tak 56% Nie 31% Nie wiem 13%

6.Czy dałby pan pani / sąsiadowi zwierzę do zaopiekowania się?

%

%

%

Tak 61% Nie 29% Nie wiem 10%

7.Czy zaprosiłby pan / pani sąsiada na imprezę?

%

%

%

Tak 59% Nie 33% Nie wiem 8%

8.Czy zaprosiłby pan / pani sąsiada na ślub?

%

%

%

Tak 55% Nie 33% Nie wiem 12%

9.Czy chodzi pan / pani z sąsiadami na imprezy?

%

%

%

Tak 41% Nie 52% Nie wiem 7%

12

10.Czy powiadomiłby pan / pani o przestępstwie popełnionym przez sąsiada?

%

%

%

Tak 42% Nie 17% Nie wiem 36%

11.Czy zaoferowałby pan / pani sąsiadowi swoją pomoc?

%

%

%

Tak 91% Nie 7% Nie wiem 2%

12.Czy sąsiedzi oferują panu / pani swoją pomoc?

%

%

%

Tak 80% Nie 18% Nie wiem 2%

Warto zwrócić uwagę na pytanie nr 9, które wskazuje na to, że stosunki dobrosąsiedzkie

niekoniecznie oznaczają zażyłość. Mieszkańcy Milanówka o wiele chętniej deklarują gotowość do pomocy

niż rzeczywiście spędzają wspólnie czas na przykład na imprezach. Interesująca jest także odpowiedź na

pytanie nr 10. Umiarkowana liczba Milanowian jest przekonana, że powiadomiłaby o popełnieniu przez

sąsiada przestępstwa (42%); zbliżona liczba ankietowanych stwierdziła, że nie wie, jakby zareagowała na

popełnienie przestępstwa przez sąsiadów (36%). Ci, którzy udzielali na pytanie nr 10 odpowiedzi „nie wiem”

często dodawali, że to zależy od przestępstwa.

3.5 Styl życia

Mieszkańcy deklarują, że segregują śmieci. Na uwagę zasługuje dość duża dysproporcja pomiędzy

sektorem IV a pozostałymi.

Pytanie: Czy segreguje Pan/Pani śmieci?

13

Ponad połowa mieszkańców (55%) deklaruje udział w imprezach miejskich. Milanowianie wymienili

następujące imprezy, w których biorą udział: Dni Milanówka, Otwarte Ogrody, Bieg STO-nogi, dzień dziecka

oraz obchody rocznic narodowych.

Mieszkańcy zapytani o instytucje kultury, z których korzystają, wskazali przede wszystkim miejsca

zlokalizowane na terenie Warszawy.

Dane uśrednione dla całego Milanówka – „Z których instytucji kulturalnych korzystasz?”:

z lokalnych 17%

z warszawskich 41%

różnie 18%

nie korzystam w ogóle 24%

Ponad połowa mieszkańców uważa, że potrzeba więcej placów zabaw – „Czy w Milanówku potrzeba

więcej placów zabaw?”:

Sektor I Sektor II Sektor III Sektor IV

tak 50% 62% 53% 56%

nie 23% 19% 26% 15%

nie mam zdania 27% 19% 21% 29%

Stopień zadowolenia z ilości szkół zależy od bliskości do placówek oświatowych. Jest umiarkowanie

wysoki.

Pytanie 1 – Czy jest Pan/Pani zadowolony/a z liczby szkół, przedszkoli i żłobków?

Pytanie 2 – Czy jest Pan/Pani zadowolony/a z poziomu szkół?

14

Na terenie Milanówka powstaje miejska sieć bezprzewodowego dostępu do Internetu. Projekt jest w

czasie realizacji i tylko częściowo działa. Zapytaliśmy mieszkańców, kto w tej fazie korzysta z możliwości

połączenia się z miejską siecią wi-fi.

Pytanie: Czy korzysta Pan/Pani z miejskiej sieci bezprzewodowej?

Z uwagi, że Społeczne Liceum Ogólnokształcące Nr 5 STO w Milanówku było jednym ze

współorganizatorów I Biegu STO-nogi Milanówek, postanowiliśmy zapytać, czy mieszkańcy słyszeli o tych

zawodach sportowych. Najwięcej osób wiedziało o imprezie w tym sektorze, w obrębie którego była

organizowana.

Pytanie: Czy słyszał/a Pan/Pani o I Biegu STO-nogi w Milanówku na 10km?

3.6 Infrastruktura miejska

Pytania dotyczące infrastruktury miejskiej cechowały się niewielkimi różnicami w poszczególnych

sektorach. Poniżej publikujemy wyniki zbiorcze dla całego Milanówka.

1.Czy brakuje w mieście koszy na śmieci?

%

%

%

Tak 66%

Nie 30%

Nie mam zdania 4%

- koszy na zwierzęce odchody?

%

%

%

Tak 72%

Nie 13%

Nie mam zdania 15%

Sektor I Sektor II Sektor III Sektor IV

tak 20% 22% 24% 15%

nie 80% 78% 76% 85%

15

2.Czy brakuje parków i terenów zielonych

%

%

%

Tak 63%

Nie 30%

Nie mam zdania 7%

3.Czy na terenie miasta jest wystarczająca ilość ławek i miejsc do odpoczynku?

%

%

%

Tak 27%

Nie 66%

Nie mam zdania 7%

W pytaniach otwartych mieszkańcy wskazywali wiele miejsc, w których brakuje ławek, między

innymi: centrum, perony, przy sklepach, na osiedlach, przy cmentarzu, ul. Kościuszki i obrzeża miasta.

4. Wnioski

Ankieta w tej postaci przeprowadzana była po raz pierwszy1. Przebieg badania, wprowadzanie danych i

ich analiza nasuwają następujące wnioski dwojakiego rodzaju.

Po pierwsze, wnioski odnośnie realizacji projektu:

- trzy dni badań to stanowczo za mało na przeprowadzenie wywiadów, wprowadzenie danych i ich

analizę. Optymalnie byłoby poświęcić dwa dni na pracę w terenie, dwa dni na wprowadzanie

danych i jeden pełny dzień na analizę wyników i stworzenie opracowania;

- godziny ankietowania przedpołudniowe eliminują z badania mieszkańców pracujących poza

Milanówkiem. Rozwiązaniem problemu byłoby zorganizowanie jednego dnia badań w godzinach

16-20;

- ankieta była za długa w stosunku do naszych możliwości przetwarzania – 378 ankietowanych razy

53 pytania daje łącznie do wprowadzenia 20 0380 odpowiedzi! W realiach szkolnych jest to trudne

do przeprowadzenia. Optymalne wydaje się tworzenie ankiety składającej się z około 25-30 pytań;

- właściwe wydaje się zastosowanie urządzeń mobilnych (np. telefonów) do przeprowadzania

ankiet. Ułatwiłoby to znacznie późniejsze wprowadzenie danych. Mankamentem mogłoby być

wzbudzenie niepewności i dyskomfortu u części ankietowanych.

Po drugie, wnioski nasuwające się po przeprowadzeniu analizy (uwzględniając kwestie poruszone w

rozdziale 1 i 2) o charakterze ogólnym:

- wyraźnie zarysowuje się odmienność sektora IV. Wyjaśnienie tego zagadnienia nie jest takie

proste, wymagałoby dalszych, szczegółowych badań. Nie ulega wątpliwości, że powinno to stać się

przedmiotem rozważań organizacji pozarządowych i instytucji publicznych;

- ciekawym spostrzeżeniem młodzieży, powtarzającym się wielokrotnie, jest odczucie, że

mieszkańcy chcą być pytani o zdanie, jak również widoczna jest potrzeba debatowania o sprawach

miasta. Niejednokrotnie przeprowadzana ankieta stawała się tylko pretekstem do rozmowy o

funkcjonowaniu miasta i jakości życia.

1 Podobne badanie próbowaliśmy przeprowadzić w czerwcu 2011, ale niestety w wyniku opadów deszczu zebrano zbyt

małą ilość ankiet.