jaarverslag over het boekjaar 2011 - r&b · pdf filemet verschillende acties brachten we...

Jaarverslag 20111

Jaarverslag over het boekjaar 2011

2Jaarverslag 2011 Jaarverslag 2011

3

Naam toegelaten instelling : R&B Wonen Gemeente waar instelling is gevestigd : Gemeente Borsele Statutair werkgebied : De Bevelanden Primair werkgebied : Gemeenten Reimerswaal en Borsele Adres : Van der Biltplein 1 4451 AE Heinkenszand Postbus 30 4450 AA Heinkenszand Telefoonnummer : 0113-396400 Faxnummer : 0113-562081 Internet : www.renbwonen.nl E-mailadres : [email protected] Datum en nummer koninklijk besluit waarbij de stichting is toegelaten : 19 juni 1976, nr. 115 Datum en nummer van inschrijving in het handelsregister : 5 oktober 1916, nr. 22015002 Instellingsnummer VROM : L 0543

A. Volkshuisvestigingsverslag

01.Voorwoord 7

01.Kengetallen over de afgelopen 5 jaar 8

02.Ondernemingsplan 11

03.Passende huisvesting 15

04.Leefbare kernen 25

05.Duurzame woonontwikkeling 29

06.Bieden van dienstverlening op maat 39

07.Presteren naar vermogen 43

08.Participatie en maatschappelijk bestuur 49

09.R&B opereert ondernemend, professioneel en betrouwbaar 51

10. Bestuur en toezicht 63

B. Jaarrekening

01. Balans per 31 december 2011 (x € 1.000) 76

02. Winst- en verliesrekening 2011 (x € 1.000) 78

03. Kasstroomoverzicht 2011 (x € 1.000) 79

04. Toelichting waarderingsgrondslagen 81

05. Toelichting op de balans (x € 1.000) 82

06. Toelichting op de winsten verliesrekening (x € 1.000) 97

07. Overzicht rente (x € 1.000) 102

C. Accountansverklaring 103

inhoudsopgave


5

A. Volkshuisvestigingsverslag

54


7

voorwoord TerugblikDuurzaamheid was ons centrale thema in 2011. We organiseerden

rondom dat thema veel activiteiten. Bijvoorbeeld de nieuwbouw

van 16 CO2-neutrale woningen, een proefproject om tegen aan-

vaardbare kosten een bestaande woning zo energiezuinig mogelijk

te maken en een programma van energiebesparende maatregelen

in onze bestaande woningen. Met verschillende acties brachten we

duurzaamheid onder de aandacht van onze medewerkers en

huurders. We verbeterden de verslaglegging over het thema

duurzaamheid. Dat leidde er toe dat R&B Wonen landelijk bij de

laatste drie genomineerden behoorde voor het beste jaarverslag

op het onderdeel van de verantwoording over duurzaamheid. In dit

jaarverslag leest u daar meer over.

De uitvoering van de prestatieafspraken met de gemeenten

Borsele en Reimerswaal ligt op koers. De nieuwe afspraken met de

beide gemeenten en het overeengekomen productieschema bieden

een goede leidraad om onze prestaties te volgen. De uitvoering van

ons ondernemingsplan verloopt volgens plan. Ook in 2011 mochten

we het gouden KWH-label voeren. Een onafhankelijk instituut

bevestigde op basis van continumetingen dat de kwaliteit van onze

dienstverlening onverminderd goed is.

In 2011 stelden we een nieuw strategisch voorraadbeleid vast.

Daarin vertalen we onze ambities in concrete programma’s voor

nieuwbouw, sloop, renovatie en onderhoud. Oftewel: hoe moet de

portefeuille er uitzien om op basis van de marktsituatie die we in

de toekomst verwachten. De verkoop van woningen uit het

bestaande bezit baseren we ook op het strategisch voorraadbeleid.

We namen het bestaande bezit van Stichting Huize de Vliedberg in

Rilland over. Hiermee is voor Rilland de vervangende nieuwbouw

van een woon-zorgcomplex veilig gesteld. Inmiddels zijn al stappen

gezet om te komen tot vervangende nieuwbouw.

In 2011 voerden we de zogenoemde Europamaatregel uit.

Minstens 90% van onze vrijkomende woningen moesten we

toewijzen aan huishoudens met een gezamenlijk inkomen lager

dan € 33.614. Om te voorkomen dat een aanzienlijke doelgroep

tussen wal en schip valt, ontwikkelden we een beleid om ook aan

gegadigden met een hoger inkomen woningen te kunnen toewijzen.

De samenwerking tussen Zeeuwse corporaties kwam van de grond.

Op verschillende onderdelen, zoals automatisering, inkoop, perso-

neelszaken en verzekeringen. Door op verschillende terreinen ge-

zamenlijk op te trekken kunnen aanzienlijke voordelen worden

bereikt.

Resultaten 2011

In 2011 heeft R&B Wonen twintig bestaande woningen en drie

nieuwbouwappartementen verkocht. Er zijn nieuwe richtlijnen

vastgesteld voor jaarrekening van woningcorporaties. De jaar-

rekeningen 2012 moeten aan die nieuwe richtlijnen voldoen. R&B

Wonen koos er voor om haar jaarrekening 2011 al aan te passen.

De stelselwijziging veroorzaakt een negatieve aanpassing van het

eigen vermogen 2010 met € 8,7 miljoen. Het negatieve resultaat

2011 is een gevolg van een dalende bedrijfswaarde.

Vooruitblik

De komende jaren gaat er voor woningcorporaties veel veranderen.

Inmiddels houden we al rekening met de invoering van een nieuwe

rijksheffing. Woningcorporaties moeten meebetalen om de huur-

toeslagen die het rijk verleent, deels te compenseren. Voor R&B

Wonen betekent dit een jaarlast van ruim € 1.000.000 met ingang

van 2014.

Het kabinet diende een wetsvoorstel in op grond waarvan huurders

het recht krijgen om tegen de marktprijs hun woning te kopen.

Corporaties worden verplicht om minstens 75% van de woningen

te koop aan te bieden. Het kooprecht geldt voor huurders die

minstens een jaar een woning huren bij een corporatie. Met de

beoogde aanbiedingsplicht wordt het eigendomsrecht van sociale

huurwoningen grondig aangetast.

Ons nieuwe jaarthema in 2012 is klantgericht samenwerken. Onze

medewerkers zijn al weer met veel inzet en enthousiasme doende

om ook dat thema tot een succes te maken.

Peter Bevers

directeur-bestuurder

6


9

1.KengeTallen over de afgelopen 5 jaar

1.KengeTallen over de afgelopen 5 jaar

De kengetallen in de kolom

‘2010’ hebben betrekking

op de jaarrekening 2010

voor de stelselwijziging.

Kengetallen over de afgelopen 5 jaar 2011 2010 2009 2008 2007

Gegevens woningbezitAantal verhuureenheden in exploitatie

- Woning/woongebouwen 4.265 4.200 4.181 4.229 4.064

- Woongroepen 5 5 5 2 2

- Onroerende zaken niet zijnde woningen:

- Supermarkt 3 3 3 2 2

- Winkels 7 7 4 4 -

- Garages 99 99 98 98 98

- Parkeerkeerplaatsen 35 35 35 34 34

- Studio’s 24 24 22 - -

- Thuiszorggebouw 1 1 1 1 1

- Dagbesteding zorginstellingen 5 5 5 3 3

- Zorginfrastructuur 1 1 1 1 1

- Mortuartium 1 1 1 1

- Recreatieruimte 1 1 1 1 1

- Kantoor SVRZ 2 2 2 1 1

- Dokterspraktijk 1 1 1 1 1

- Apotheek 1 1 1 1 1

- Grandcafé 1 1 1 1 1

- Kinderopvang 5 4 2 1 1

Totaal 4.456 4.391 4.364 4.381 4.212

Gemiddelde verzekerde waarde per woning 143.200 132.100 129.900 97.300 97.300

Gemiddelde grondslag onroerende zaakbelasting per woning 131.800 141.600 143.800 141.100 129.100

Mutaties in het woningbezit

- Aantal nieuw opgeleverd 24 84 54 34 41

- Tijdelijke verhuur koopwoningen - 3

- Aantal aangekocht 55 - - 168 10

- Terug in exploitatie, herzien beleid 74 3

- Aantal verkocht 20 22 14 21 28

- Aantal gesloopt 68 16 44 16 -

- Aantal uit exploitatie genomen - 33 44 - -

Aantal woningen naar huurprijsklasse

- Laag (2011: < € 361,11 per maand) 958 1.036 1.122 1.254 1.157

- Overig 3.307 3.164 3.059 2.975 2.907

Kwaliteit 4.852 4.895 4.822 4.842 2.746

- Aantal reparatieverzoeken 389 445 370 558 500

- Aantal woningen groot onderhoud en woningverbetering 117 118 138 166

- Kosten niet-planmatig onderhoud per woning 413 421 447 445 441

- Kosten planmatig onderhoud per woning 1.187 520 537 624 757

- Kosten groot onderhoud en woningverbetering per woning 1.480 1.461 1.697 1.693 1.839

- Totaalkosten onderhoud per woning 3.080 2.402 2.681 2.762 3.037

Kengetallen over de afgelopen 5 jaar 2011 2010 2009 2008 2007

Prijs-kwaliteitverhouding

- Gemiddeld aantal punten WWS 134 135 135 134 136

- Gemiddelde nettohuurprijs per woning 423 413 401 389 379

Het verhuren van woningen - Mutatiegraad % 9,1 10,6 8,76 10,80 12,37

- Huurachterstand in % van de jaarhuur 1,38 1,7 1,56 1,68 1,20

- Huurderving in % van de jaarhuur 2,41 2,32 0,99 1,37 1,91

Financiële continuïteit

- Solvabiliteit 33,20 39,00 37,42 43,38 46,81

- Liquiditeit 1,65 0,66 0,82 0,51 1,04

- Rentabiliteit eigen vermogen -8,55 8,87 -1,65 -5,09 40,66

- Rentabiliteit vreemd vermogen 3,88 3,81 4,00 4,52 4,18

- Rentabiliteit totaal vermogen -0,28 5,66 1,78 -2,21 21,13

- Renteresultaat in % eigen vermogen -7,08 0,77 2,44 2,07 2,87

- Interne financiering per woning 16.202 22.825 20.721 21.754 23.178

- Cashflow per woning 260 1.847 -276 -1.014 8.582

Balans en winsten verliesrekening

- Eigen vermogen per woning 17.923 21.287 19.625 19.930 21.715

- Voorzieningen nieuwbouw per woning 691 1.959 1.536 1.619 2.666

- Totaal opbrengsten per woning 7.942 7.387 7.377 5.033 5.369

- Overige bedrijfslasten per woning 4.319 5.410 5.018 3.250 4.146

- Renteresultaat per woning -1.269 -1.039 -795 -675 649

- Saldo buitengewone baten en lasten per woning 0 0 0 0 0

- Jaarresultaat per woning -1.533 1.887 -324 -1.013 8.861

Personeelsbezetting

Aantal formatieplaatsen per 1.000 woningengesplitst naar activiteiten

- Directie 0,23 0,23 0,59 0,58 0,85

- Wonen 3,80 4,03 3,27 3,47 3,62

- Financiën & Control 1,17 1,17 1,86 0,95 0,98

- Vastgoedontwikkeling en -beheer 1,43 1,43 1,20 1,39 1,45

- Beleids- en bestuursondersteuning 1,35 1,06 1,67 1,40 1,46

- Totaal formatieplaatsen per 1.000 woningen 9,36 9,28 8,59 7,79 8,37

- Werkelijk aantal personeelsleden per 1.000 woningen 10,08 9,83 8,85 8,04 8,61

* De formatieverdeling is gebaseerd op het huidige organigram. Met ingang van 2010 is de afdeling Beleids- en bestuursondersteuning

ontstaan.


11

R&B Wonen is een actieve en betrokken corporatie die zich inzet

voor de kwaliteit van het wonen in de kernen van Reimerswaal en

Borsele. Het nieuwe ondernemingsplan kwam tot stand dankzij de

actieve inbreng van veel belanghouders, zoals de huurdersvereniging,

het woonplatform, de gemeenten, de zorgaanbieders, de dorpsraden

en de ondernemingsraad. In ons ondernemingsplan staan de strategi-

sche koers, doelen en keuzen beschreven. Het plan is de routekaart

voor de periode 2010-2014. Rode draad in het plan is onze ambitie

om een bindende factor te zijn in de kwaliteit van wonen en leven in

de kernen. Daarom draagt ons ondernemingsplan de titel: “Kiezen

voor kernen”.

De ondertitel van ons ondernemingsplan is: “Bouwen voor de

krimp”. Het woord “voor” heeft in dit geval een dubbele woord-

betekenis: nu nog bouwen omdat er nog behoefte is voordat de

krimp toeslaat, maar bij die bouw rekening houden met een andere

bevolkingssamenstelling in de toekomst. De nadruk zal daarom sterk

liggen op transformatie en omkeerbaar bouwen.

In dit hoofdstuk staan missie, visie en kernwaarden beschreven. Deze

vormen een belangrijk uitgangspunt voor onze strategische opgaven,

ambities en doelen. Jaarlijks toetsen wij het ondernemingsplan op

zijn actualiteit en houden we de SWOT-analyse opnieuw tegen het

licht. Onze missie: hier staan we voor.

We definiëren onze missie als volgt: KieZen voor Kernen.

Dat wil zeggen dat we in ons werkgebied staan voor:

• Passende huisvesting van onze primaire doelgroep in kwalitatieve

en duurzame woningen.

• De kwaliteit van wonen en leven in de kernen.

• Een hoogwaardige dienstverlening aan huurders, overige klanten

en de samenleving.

Daarbij staan wij garant voor de huisvesting van mensen die daar

moeilijk of niet zelfstandig in kunnen voorzien, zoals mensen met

een smalle beurs en mensen die buiten de vangnetten vallen. Onze

geografische focus ligt op de 22 kernen in de gemeenten Reimerswaal

en Borsele. Hier ligt onze primaire taak.

Wij nemen bij planvorming en bij samenwerking een groter gebied in

acht om te komen tot een samenhangend beleid en volkshuisvestelijk

presteren op maat. Op het niveau van de Bevelanden zoeken we naar

afstemming in beleid. Secundaire beleidsafstemming vindt plaats op

het niveau van Zeeland en West-Brabant.

2.ondernemingsplan

10


13

onze visie: hier gaan we voorIn onderstaande punten staat onze visie beschreven. Deze visie

geeft de hoofdrichting van onze doelen weer.

1. We zijn een woonbedrijf met een focus op het verhuren van

woningen. We zijn solidair aan de regio waarin we werken. We

streven naar een robuuste voorraad woningen passend bij de

doelgroep.

2. We zijn een maatschappelijk ontwikkelaar. Dat betekent dat

commerciële activiteiten dienstbaar zijn aan onze sociale acti-

viteiten.

3. We zijn een regiebedrijf met een solide basis van kennis en

kunde. Hierdoor zijn we in staat om een opdrachtgevende rol te

spelen. Er is een basis van activiteiten die we zelf doen, wat ons

een boeiende werkgever maakt.

4. We kiezen voor de kernen met een primaire focus op Reimerswaal

en Borsele. Samen met die gemeenten maken we ons sterk voor

de vitaliteit van de kernen. Onze inspanningen zijn gericht op

het behoud van een veilige en prettige leefomgeving, het behoud

van basisvoorzieningen, en het faciliteren van gelegenheid tot

ontmoeting. Op welzijnsgebied pakken wij een signalerende rol

en soms de rol van wegwijzer. Onze inspanningen zijn gericht op

onze eigen huurders. De woonvisie van de gemeente is het

uitgangspunt van onze inzet in en aanbod op de kernen. De regie

ligt bij de gemeente, maar we willen bij de start van ontwikke-

lingen betrokken zijn.

5. Duurzaamheid van het wonen is een belangrijk thema bij het

ontwikkelen, beheren en exploiteren van onze woningen. We

zijn ondernemend in het toepassen van quick wins op het gebied

van duurzaamheid. In de innovatie van duurzaamheid zijn we

meer volgend dan verkennend. Mogelijk dat we een pilot starten

met partners.

6. Arbeidsmigranten uit Midden en Oost-Europa zijn een op-

komende aandachtsgroep in het werkgebied. Samen met de

gemeente kijken we hoe we hiermee omgaan.

7. We presteren naar vermogen. We zoeken daarbij naar een

optimum tussen maatschappelijk investeren en behoud van onze

(financiële) continuïteit. De taakomschrijving van het ministerie

van Wonen, Wijken en Integratie is daarbij het uitgangspunt.

Onze primaire taak is het huisvesten van onze primaire doel-

groep door het bouwen, verhuren en verkopen van woningen.

Investeringen in woonomgeving, maatschappelijk vastgoed en

buurt- en wijkaanpak gebeuren vanuit het principe van weder-

kerigheid en proportionaliteit met de gemeenten en maat-

schappelijke partners.

8. We werken volgens de governancecode. Integriteit, goed be-

stuur en goed toezicht krijgen bijzondere aandacht.

Kernwaarden: dit is onze stijl

Onze kernwaarden die sturing geven aan ons denken en doen zijn:

• sociaal betrokken en klantgericht;

• duurzaam;

• betrouwbaar;

• ondernemend en professioneel.

Sociaal betrokken en klantgericht

Wij zijn sociaal betrokken met de samenleving en willen weten wat

er in de samenleving en op de woonmarkt speelt. Wij laten ons

drijven door hun behoeften. Wij kennen onze klanten (huurders,

kopers en maatschappelijke partijen) want zij zijn ons bestaans-

recht. Onze medewerkers vormen de ogen en oren van onze corpo-

ratie. Zij zijn onze visitekaartjes.

We pakken daarbij ook taken op die anderen laten liggen, omdat

dat voor hen commercieel niet interessant genoeg is. Wij bewegen

ons, waar passend bij onze missie, ook aan de bovenkant van de

markt. Maar niet als commercieel projectontwikkelaar. Rende-

ment uit dergelijke activiteiten wordt geherinvesteerd met maat-

schappelijke oogmerken.

Duurzaam

Wij zorgen ook voor morgen. Wij staan er voor ons bezit duurzaam

te beheren en te ontwikkelen. De focus bij de ontwikkeling van al

onze (nieuwe) producten en diensten is duurzaamheid.

Betrouwbaar

Onze doelstellingen en de beoogde maatschappelijke waarde kun-

nen wij niet realiseren door solitair te opereren. Wij benaderen

daarom onze klanten en belanghouders actief, open en integer.

Wij willen worden herkend als een partner waar je afspraken mee

kunt maken. Wij gaan voor partnergericht samenwerken met een

breed scala aan belanghouders. Onze interne basis, die daarvoor

als fundament dient, is gebouwd op prestatie- en resultaatge-

richtheid, afsprakenvastheid en transparant en integer handelen.

We willen niet alles zelf doen en werken graag samen met anderen.

Daarvoor is wel nodig dat we over een robuust werkapparaat

beschikken en in staat zijn om als professioneel opdrachtgever

regie te voeren.

Ondernemend en professioneel

Sociaal ondernemen is ons wezenskenmerk. Ondernemen houdt in

dat we afstemmen op wat de markt en samenleving wil en daarbij

verder kijken dan de dag van vandaag. We zijn bereid en in

staat daarin risico’s aan te gaan en de nodige vernieuwing en crea-

tiviteit aan de dag te leggen.

Professioneel houdt voor ons onder meer in dat we ons huis op

orde hebben. Samenwerking binnen de organisatie en met anderen

is vanzelfsprekend en een vaardigheid van alle medewerkers. Wij

werken planmatig met meetbare en toetsbare doelstellingen. Wij

sluiten de cirkel tussen plannen, doen, toetsen en evalueren. Om

tijdig bij te kunnen sturen en te kunnen uitleggen en verantwoorden.

Jaarlijks kiezen we voor een centraal thema. In 2011 was ons

centrale thema “duurzaamheid”.

strategische kerndoelen

We hebben zeven strategische kerndoelen geformuleerd. Daaruit

blijkt waar we ons in de beleidsperiode voor inzetten. Elk kerndoel

bestaat uit meerdere subdoelen.

1. Passende huisvesting

1.1 Woningen hebben een goede prijs/kwaliteit verhouding

1.2 Woningen sluiten aan op de woonbehoeften

1.3 Woningen hebben een goede basiskwaliteit

2. Leefbare kernen

2.1 We bevorderen samen met bewoners en gemeente de woon-

omgeving

2.2 We bevorderen zoveel mogelijk de keuzemogelijkheden van

wonen in de kernen

2.3 In samenspraak met derden (zorg) bevorderen we het langer

zelfstandig wonen van ouderen in de kernen

3. Duurzame woonontwikkeling

3.1 Duurzame woningen in duurzame kernen

3.2 Duurzaamheid van het wonen is bevorderd

4. Bieden van dienstverlening op maat

4.1 Aanbod van producten en diensten is afgestemd op behoefte

en vraag

4.2 Kwaliteit van dienstverlening is van hoog niveau

5. Presteren naar vermogen

5.1 Een gezonde financiële positie

5.2 Een transparant investeringskader

6. Participatie en maatschappelijk bestuur

6.1 Huurders en belanghouders zijn betrokken en hebben een

plaats in beleidsvorming en handelen

6.2 Goed ondernemingsbestuur is vanzelfsprekend

7. R&B Wonen opereert ondernemend, professioneel en betrouw-

baar

7.1 Organisatie is voldoende toegerust om externe opgaven te

behalen

7.2 Organisatie werkt efficiënt

7.3 Medewerkers voelen zich gemotiveerd en betrokken

7.4 Communicatie is een kernkwaliteit

In de volgende hoofdstukken staan de uitwerkingen van deze kern-

doelen centraal.


15

3.1. verhuurbeleid

Algemeen

Voor de verdeling van vrijkomende woonruimten hanteren wij het

aanbodmodel. Woningzoekenden schrijven zich in en kunnen rea-

geren op het aanbod van vrijkomende woningen dat wij wekelijks

publiceren. Gegadigden reageren via het internet of via de woonbon

die wekelijks naar die woningzoekenden gaat die geen gebruik maken

van internet.

In december 2011 reageerde 97,3% (december 2010: 96%) van de

woningzoekenden via het internet.

Het toewijzingsbeleid

De selectie van woningzoekende aan wie de woning wordt aangeboden

gebeurt op basis van de volgende criteria:

• de woningzoekende schrijft zich in en reageert desgewenst op het

aanbod van vrijkomende woningen;

• de woningzoekende dient te voldoen aan de voorwaarden die de

advertentie noemt voor de woning;

• medisch- of sloopurgente woningzoekenden krijgen voorrang;

• de kandidaat met het hoogst aantal punten wordt uitgenodigd voor

een intakegesprek;

• als uit de bewijsstukken blijkt dat de kandidaat aan de voorwaarden

voldoet, wordt de woning toegewezen;

• op het internet kan elke woningzoekende het aantal punten zien

dat de (anonieme) kandidaat had die de woning kreeg toegewezen.

Zo kan hij of zij zien dat de toewijzing eerlijk gebeurt en de kans

inschatten op een volgende toewijzing.

Met ingang van 2011 zijn wij verplicht om minstens 90% van

onze vrijkomende woningen met een huurprijs lager dan € 652,52

toe te wijzen aan gegadigden met een huishoudinkomen lager dan

€ 33.614. De ruimte van 10% benutten wij om ook woningen aan

hogere inkomens toe te wijzen. Voor inkomens boven € 33.614

rekenen wij een toeslag. Voor inkomens hoger dan € 43.000 wordt

altijd een huur + toeslag berekend die samen hoger is dan € 652,52

per maand. Wij kozen voor dit beleid omdat wij de enige aanbieder

van huurwoningen in ons werkgebied zijn en om te voorkomen dat een

groep gegadigden tussen de wal en het schip valt. In 2011 voldoen

wij met een uitkomst van 89,4% nagenoeg aan de norm van 90%.

3.2. verkoopbeleid

R&B Wonen heeft de verkoop van woningen uit het eigen bezit en

ontwikkeling voortgezet. De hiervoor benodigde taxaties worden

uitgevoerd door externe taxateurs. De te verkopen woningen voor-

zien wij van een technische rapportage en een kopersgarantie.

De verkoop van woningen uit het bestaande bezit baseren we op het

strategisch voorraadbeleid. In 2011 stelden we een nieuw strategisch

voorraadbeleid vast. Daarin komen aspecten aan bod zoals nieuwbouw,

verkoop, sloop en renovatie. Oftewel: hoe moet de portefeuille er uitzien

om op basis van de marktsituatie die we in de toekomst verwachten.

De huurders van de verkoopbare woningen stellen we in de gelegen-

heid hun huurwoning te kopen. Als deze huurder niet wensten te

kopen, zetten we de woning te koop nadat deze door huuropzegging

is vrijgekomen. Alle woningen werden aan particulieren verkocht.

Verkopen uit bestaand bezit

Voor het jaar 2011 stelden we voor de verkoop uit bestaand bezit een

doel van twintig woningen en rekenden we op een verkoopopbrengst

van € 2,3 miljoen.

Ondanks de economische crisis is dit doel exact bereikt, al verliep

de verkoop moeilijker dan voorheen. De twintig verkochte woningen

stonden gemiddeld 286 dagen (dus ruim negen maanden) te koop.

Verkopen uit nieuwbouwontwikkeling

In 2011 werden drie nieuwbouwappartementen verkocht. In de

begroting was ook met dat aantal rekening gehouden. Op 31

december 2011 stonden nog acht onverkochte appartementen in

de boeken: namelijk twee in De Zwake in ’s-Gravenpolder en zes in

Theresiahof in ’s-Heerenhoek. Deze appartementen bevinden zich in

een segment waarin de verkoop stagneert. Om de verkoop te bevor-

deren besloten we om voor de appartementen in Theresiahof de

koopgarantformule toe te passen.

R&B Wonen participeert voor 50% in een vennootschap onder firma

die het project Oostgaarde in ’s-Gravenpolder exploiteert. Van dat

project zijn in 2011 acht nieuwbouwwoningen verkocht. Het project

Oostgaarde kent een gevarieerd aanbod van typen woningen. Voor de

grotere, duurdere woningen is minder belangstelling. We overwegen

daarom het aanbod aan te passen, waarbij we in overleg met de

gemeente het aanbod beter op de vraag proberen af te stemmen.

3. passende huisvesTing

Het verhuren van de woningen

14


17

3.3. nieuwbouw en projectontwikkeling

In 2011 zetten wij onze activiteiten voor nieuwbouw en projectont-

wikkeling onverminderd voort. Met de oplevering van 24 huurappar-

tementen aan de Hogeweg in Yerseke is het aanbod aan seniorenwo-

ningen in deze kern aanzienlijk toegenomen.

Daarnaast ontwikkelt R&B Wonen zich als maatschappelijke ontwik-

kelaar. In de plint van het complex aan de Hogeweg in Yerseke wordt een

ruimte gerealiseerd voor een verloskundige, de GGZ en de ouderensoos.

De verdere voorbereiding van het project “MeerWaarde” in Waarde

is hier een vervolg op.

Verder zijn er in diverse kernen projecten in voorbereiding in zowel

de huur- als koopsector. Hier meer over in hoofdstuk 5 ‘Duurzame

woonontwikkeling’.

De mutaties in de voorraad huurwoningen in 2011 staan in onder-

staand overzicht.

3.4.het verhuren van het woningbezit

De woningmarkt

De situatie op de woningmarkt kan worden gemeten aan de hand

van de mutatiegraad en de reactiegraad van aangeboden woningen.

De mutatiegraad nam af van 10,6% in 2010 naar 9,1% in 2011.

De vraag naar onze huurwoningen neemt sterk toe. Dit blijkt uit het

gemiddeld aantal reacties per advertentie. Dat gemiddelde steeg met

15% van 28 in 2010 naar 32 in 2011. In de lijst van reacties zien

we vooral in Reimerswaal dat het aandeel van woningzoekenden

onder Oost-Europeanen groot is. Ook de vastzittende koopmarkt lijkt

een factor waardoor nu meer mensen kiezen voor een huurwoning.

De marktsituatie per dorp kent onderling grote verschillen. De

vraag naar woningen is in de grotere kernen zoals Heinkenszand,

’s-Gravenpolder en Yerseke traditioneel groter dan in de kleinere

kernen. De verouderde bejaardenwoningen (zoals aan de Maarten

Broersweg in Hansweert en voorheen de Poelwijck/De Kraayert

woningen) leveren minder reacties op en worden minder snel geac-

cepteerd.

Bij het bepalen van de streefhuren is rekening gehouden met de

verschillende belangstelling. De huren in de kernen waarvoor minder

belangstelling bestaat, harmoniseren we na mutatie niet voor de volle

100% op het redelijke niveau dat correspondeert met het aantal

punten woningwaardering. Hierdoor proberen we vraag en aanbod

zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen.

De verhuur

De 364 woningtoewijzingen in 2011 (2010: 459) zijn in onderstaand

overzicht ingedeeld over de verschillende huurcategorieën. Hierbij

wordt aangesloten bij het nieuwe onderscheid dat met ingang van

2011 door de Europamaatregel is gemaakt. We onderscheiden nu

drie categorieën:

1. Woningen met een maandhuur lager dan € 652,52 toegewezen

aan gegadigden met een huishoudinkomen lager dan € 33.614;

2. Woningen met een maandhuur lager dan € 652,52 toegewezen

aan gegadigden met een huishoudinkomen hoger dan € 33.614

maar lager dan € 43.000;

3. Woningen met een maandhuur hoger dan € 652,52 toegewezen

aan gegadigden met een huishoudinkomen hoger dan € 43.000.

Bij de categorie 1 en 2 spreken we van een dienst van algemeen

economisch belang (DAEB). In categorie 3 vermelden we onze

commerciële activiteiten (niet-DAEB).

In 2011 wezen we 364 vrijkomende woningen toe. In onderstaand

overzicht staat die toewijzingen ingedeeld in de verschillende cate-

gorieën.

overzicht aantal huurwoningen Totaal Borsele reimerswaal

Aantal huurwoningen aan het begin van het jaar 4.200 2.039 2.161

Toename door:

- oplevering complex Hogeweg, Yerseke 24 24

- aankoop woningen Stichting Huize De Vliedberg 55 55

- terug in exploitatie genomen 74 38 36

Totale toename 153 38 114

Afname door:

- verkopen aan particulieren 20 6 14

- sloop:

Schipperstraat 17 t/m 25 (alle nummers) Yerseke 9 9

Bosburg 1 t/m 24 (alle nummers) Yerseke 24 24

Vinningestraat 4 t/m 26 (even nrs) Hoedekenskerke 12 12

Mr. Dr. Messtraat 2, Ovezande 1 1

Pastoor Fransestraat 2 t/m 24 (even nrs) Ovezande 12 12

Willem Tellpad 2 t/m 8, 14 t/m 24, Ovezande 10 10

Totale afname 88 41 47

Aantal huurwoningen aan het eind van het jaar 4.265 2.036 2.229

daeB niet daeB

woning toewijzingen woning toewijzingen

categorie 1 categorie 2 categorie 3

Huurwoning

Goedkoop < 361,11 71 3 74

Betaalbaar 361,11 – 554,76 220 27 247

Duur tot huurtoeslaggrens 554,76 - 652,52 30 9 39

Boven huurtoeslaggrens

Vanaf 652,52 4 4

Totaal 321 39 4 364 89,2% 10,8%


19

Leegstand

De totale huurderving was € 547.267. Dit is 2,41% van de totale

huursom. In 2010 was dat 2,32%.

De huurderving nam toe door de geringe belangstelling voor de

Poelwijck/De Kraayertwoningen.

Omdat we sommige complexen willen slopen, is het een bewuste

keuze om die woningen niet meer toe te wijzen.

mutatiegraad 2011 2010 2009 2008 2007

Aantal huuropzeggingen 389 445 370 456 500

Aantal woningen op 1 januari 4.265 4.200 4.181 4.229 4.064

Mutatiegraad 9,1% 10,6% 8,8% 10,8% 12,3%

reactiegraad 2011 2010 2009 2008 2007

Aantal geadverteerde woningen 423 505 416 410 536

Aantal reacties 13.475 14.026 9.884 9.821 7.591

Gemiddeld aantal reacties 32 28 24 24 14

Huuropzeggingen

Kern aantal woningen aantal huur- mutatiegraad Ter vergelijking:

r&B Wonen opzeggingen in 2011 in % mutatiegraad

eind 2011 in 2011 2010 in %

Baarland 35 3 9 6

Borssele 134 12 9 8

Driewegen 23 4 17 8

Ellewoutsdijk 39 2 5 20

Hansweert 270 20 7 8

Heinkenszand 527 27 5 5

Hoedekenskerke 54 6 11 18

Krabbendijke 389 35 9 8

Kruiningen 449 40 9 9

Kwadendamme 113 10 9 10

Lewedorp 155 14 9 14

Nieuwdorp 130 13 10 4

Nisse 24 0 0 4

Oostdijk 11 3 27 55

Oudelande 39 10 26 3

Ovezande 85 6 7 27

Rilland 408 44 11 11

’s-Gravenpolder 427 27 6 10

’s-Heer Abtskerke 27 4 15 7

’s-Heerenhoek 224 24 11 13

Waarde 50 6 12 16

Yerseke 652 79 12 16

Totaal 4.265 389 9,1 10,6


21

In 2011 werden 389 huurovereenkomsten voor woningen opgezegd.

Wij gingen de huurperiode na.

De gemiddelde huurduur van alle 389 huurcontracten die in 2011

werden opgezegd bedroeg 9 jaar en 2 maanden.

De ontwikkelingen

Met het nieuw bouwen van appartementen en kleine woning-aan-

passingen werken we het tekort aan geschikte woningen voor senioren

weg. De nieuwbouw concentreert zich in kernen waarin 24-uurs zorg

wordt aangeboden. Die nieuwbouw beperkt de uitstroom van deze

doelgroep naar omliggende gemeenten. We volgen de ontwikkelingen

op de voet en anticiperen op veranderingen in de woningmarkt. Door

nieuwbouw en maatregelen in de bestaande voorraad stemmen we

ons woningaanbod af op de (toekomstige) behoefte.

De gemiddelde huurduur van alle 389 huurcontracten die in 2011

werden opgezegd bedroeg 9 jaar en 2 maanden.

Huurprijsbeleid

We streven naar een evenwichtige en gunstige verhouding tussen

prijs en kwaliteit binnen ons woningbezit. Het huurprijsbeleid is het

belangrijkste instrument om dit te realiseren.

a. De jaarlijkse huuraanpassing van 1 juli 2011

In het huurprijsbeleid van 2011 hanteerden we de volgende uitgangs-

punten:

• voldoende omvang van de voorraad betaalbare woningen;

• waarborg van de financiële continuïteit van de organisatie;

• evenwichtige verhouding tussen prijs en kwaliteit;

• geen hogere individuele huurverhogingen dan toegestaan door de

overheid.

Dit resulteerde in een huurverhoging van 1,3% per 1 juli 2011.

Enkele complexen kregen in 2011 geen huurverhoging in verband

met de verhuurbaarheid en een evenwichtig prijs/kwaliteitsniveau.

De maximaal toegestane verhoging is nimmer overschreden.

b. Bij comfortverbeteringen

Bij het aanbrengen van comfortverbeteringen streven we naar een

harmonisatie tot een streefhuur die past bij woningen met een

gelijkwaardig comfortniveau en vergelijkbare marktpositie. De

energiebesparende maatregelen die in 2011 zijn getroffen, zijn

aan de zittende huurders voor 50% kostendekkend in de huur

doorberekend. Als na een huuropzegging de woning opnieuw wordt

toegewezen, komt de verbetering van het EPA-label ineens in de huur

voor de nieuwe huurder tot uitdrukking.

c. Bij mutatie

Bij mutatie wordt de huurprijs ineens aangepast naar het prijs-

kwaliteitsniveau van de productgroep waartoe de woning behoort.

Hierdoor verminderen eventuele verschillen binnen de productgroep.

Als afronding van het strategisch voorraadbeleid dat in 2011 is

vastgesteld, actualiseren we begin 2012 het overzicht streefhuren. We

gaan dan na of de nieuwe streefhuren ontleend kunnen worden door een

mix toe te passen van de punten van het woningwaarderingssysteem

en de WOZ-waarde van de desbetreffende woning.

Huurachterstanden

Wij voeren bij huurachterstanden een actief beleid met als doel

de achterstand zo laag mogelijk te houden. Door nog tijdig te

signaleren, automatisch te herinneren en voor beide partijen

een acceptabele regeling te treffen, proberen we zoveel mogelijk

gerechtelijke invorderingen te voorkomen. In de meeste gevallen

leidde het ter incasso geven van huurvorderingen tot een procedure

bij de kantonrechter, waarna alsnog betaling plaatsvond.

van tot jaar opzeg- van tot jaar opzeggingen gingen

0 1 jaar 20 17 18 jaar 8

1 2 jaar 34 18 19 jaar 4

2 3 jaar 45 19 20 jaar 2

3 4 jaar 45 20 21 jaar 2

4 5 jaar 41 21 22 jaar 3

5 6 jaar 34 22 23 jaar 10

6 7 jaar 25 23 24 jaar 5

7 8 jaar 13 24 25 jaar 1

8 9 jaar 7 25 30 jaar 14

9 10 jaar 10 30 35 jaar 5

10 11 jaar 7 35 40 jaar 7

11 12 jaar 7 40 45 jaar 8

12 13 jaar 10 45 50 jaar 2

13 14 jaar 9 50 55 jaar 0

14 15 jaar 5 55 60 jaar 1

15 16 jaar 1 60 65 jaar 1

16 17 jaar 3

Totaal 389

2011 2010 2009 2008 2007

Aangezegd 15 26 16 19 33

Uitgevoerd 3 11 4 6 20

Bijzonderheden 1x hennep 1x wegens

kwekerij overlast

Regionale klachtencommissie

Wij nemen deel aan een regionale klachtencommissie. Dat doet

wij samen met RWS partner in wonen te Goes en de Stichting

tot Behoud en Ondersteuning van Monumenten te Goes. Daarmee

voldoen we aan de voorwaarde van artikel 16 van het Besluit Beheer

Sociale Huursector. In een reglement is de werkwijze en bezetting

van de klachtencommissie geregeld. Er is een folder over de regionale

klachtencommissie aanwezig. Ook op onze website zijn de gegevens

over de commissie te vinden. In 2011 is er een klacht tegen R&B

Wonen ingediend. De klager vocht het vastgestelde beleid voor de

toewijzing van woningen aan. De regionale klachtencommissie

verklaarde die klacht niet-ontvankelijk.

3.5. overige activitetiten

Beheer VvE (vereniging van eigenaars)

Voor de volgende verenigingen hebben we in 2011 de bestuurlijke

taken, de administratie en het technisch beheer uitgevoerd. Dat doen

we alleen voor die verenigingen waarin R&B Wonen zelf met woning-

bezit participeert. Bij de verenigingen zijn (indien van toepassing)

bij de voor- en najaarsvergadering resp. de jaarrekening 2010 en de

begroting 2012 vastgesteld.

• VvE Dijkstede

• VvE De Blauwe Reiger

• VvE La Bonne Espérance

• VvE Bastion

• VvE Hof Cruninghe

• VvE Gamander

• VvE Hoofdstraat

• VvE Damstraat / Hoek Zeeburg

• VvE De Zwake

• VvE Theresiahof

• VvE Hof van Reymerswael

In 2011 is vijftien keer de ontruiming van de woning aangezegd. In

slechts drie gevallen is de woning daadwerkelijk ontruimd. Vergeleken

met voorgaande jaren is het aantal aangezegde en daadwerkelijke

ontruimingen sterk afgenomen. Huurachterstand was in alle drie

gevallen de reden van de uitgevoerde ontruiming. In twee van deze

gevallen is er hulp geboden middels schuldhulpverlening.


23

doel Ksf pi/norm norm voortgang

1.1 Woningen

sluiten aan op de

woonbehoeften

1.1.1 Woonbehoefte

van de consument is

in beeld

1.1.2 Voldoende

betaalbare woningen

Jaarlijks wordt onze

kernenvisie zowel

intern als extern

getoetst. Hieruit volgt

een productieschema

Wachttijd voor

woningtoewijzing.

Lagere inkomens

prioriteit bij

toewijzing (90%

maximaal (€ 33.000)

Aantal reacties

in een periode per

aangeboden woning

gespecificeerd per kern

en doelgroep

De huurprijs voor onze

primaire doelgroep

is nooit hoger dan

de aftoppingsgrens

huurtoeslag

Jaarlijks

Gemiddeld maximaal

12 maanden

25 reacties per

aangeboden woning

Aftoppingsgrens

Er is een visie op

de kernen en een

productieschema

vastgesteld.

Aan deze voorwaarde

wordt voldaan.

Het afgelopen jaar

werd er gemiddeld

32 keer op een

aangeboden woning

gereageerd.

R&B voldoet aan

de nu geldende twee

aftoppingsgrenzen

€ 511,50 voor

1/2- en € 548,18

voor 3 en meer

persoonshuishoudens.


1.2.2 Onderhoud op

maat

1.2.3 Woningen

bezitten een goede

basiskwaliteit

Minimalisatie van

reparatieverzoeken

Woningen voldoen

aan de interne

programma’s van

eisen per doelgroep en

object

Minder dan

(gemiddeld) één

reparatieverzoek per

woning per jaar

Programma van eisen

gereed en gevolgd

In 2011 zijn er 4.852

reparaties uitgevoerd.

Programma van eisen

is aanwezig en wordt

periodiek bijgesteld.

1.2 Woningen hebben

een goede prijs/

kwaliteit verhouding

1.2.1 Prijs/kwaliteit

verhouding

Gemiddelde netto huur

per VHE/gemiddeld

aantal punten per

VHE

Huur t.o.v.

marktwaarde:

Huur/gecorrigeerde

WOZ waarde

Gedifferentieerd per

kern uitgewerkt in de

visie op de kernen

Dit punt is uitge-

werkt in het nieuwe

strategisch voorraad-

beleid (SVB) dat in

het voorjaar van 2011

vastgesteld is.

In 2012 onderzoeken

we of de streefhu-

ren kunnen worden

berekend door een mix

toe te passen van de

WOZ/waarde van de

desbetreffende woning

en de uitkomsten van

het woningwaarde-

ringssysteem.


25

4.1. prestatieafspraken gemeenten

In 2010 stelden we nieuwe prestatieafspraken op met de gemeenten

Borsele en Reimerswaal. Ons ondernemingsplan “Kiezen voor kernen”

diende als onderlegger voor de nieuwe afspraken die gelden voor de

periode 2010 tot 2014. Daarmee lopen de nieuwe afspraken gelijk

met de periode van ons ondernemingsplan en met de zittingsduur

van de gemeenteraden en van de colleges van burgemeester en

wethouders. In de overeenkomsten zijn onder andere concrete

afspraken gemaakt over de nieuwbouw, de herstructurering en de te

renoveren woningen in beide gemeenten.

4.2. sponsoring: jaarlijks budget ter stimulering van lokale initiatieven

Samen met bewoners willen we ons inzetten voor de kwaliteit van

wonen en de woonomgeving. R&B Wonen ondersteunt daarom sinds

een aantal jaren projecten die de leefbaarheid in de gemeenten

Reimerswaal en Borsele vergroten.

Het aantal aanvragen neemt jaarlijks toe. In 2011 ontvingen we

67 aanvragen. Dit zijn er 5 meer dan in 2010. Ook dankzij de

verwijzingen door de gemeenten Reimerswaal en Borsele, de nieuwe

brochure ‘Samenwerken aan een leefbaar platteland’ en vermelding

op onze website weten de gegadigden de weg naar het budget voor

leefbaarheid steeds beter te vinden. We zijn blij dat we een bijdrage

kunnen leveren aan zoveel goede initiatieven. Ook over de resultaten

zijn we erg te spreken.

In 2011 hebben we bijvoorbeeld een bijdrage geleverd aan een

wandelroute en aanschaf van AED’s voor diverse locaties. We heb-

ben bewonersactiviteiten en voorzieningen gestimuleerd die de leef-

baarheid in de omgeving vergrootten.

In 2011 hebben we ruim € 41.000 besteed. Van de 67 aanvragen

kwamen er 34 uit de gemeente Borsele en 24 uit Reimerswaal.

Negen aanvragen waren voor beide gemeenten bestemd. In 47

gevallen verleenden we een financiële bijdrage, waarvan 1 aanvraag

een structurele aanvraag betreft voor een seniorenbus in Borsele.

Hiervoor is in 2009 een contract getekend voor een looptijd van vier

jaar. In 2011 wezen we 20 aanvragen af, omdat deze niet voldeden

aan de voorwaarde om de leefbaarheid te bevorderen.

In 2011 verleenden we ten laste van de post voor leefbaarheid een

bijdrage van € 12.500 om een gegarandeerde exploitatie van de

supermarkt in ́ s-Heerenhoek gedurende minstens tien jaar mogelijk te

maken. Hierover voerden wij overleg met het ministerie. Het ministerie

beoordeelde dit als een toegestane bijdrage aan de leefbaarheid van

het dorp vergelijkbaar met het stimuleren van lokale organisaties.

Eind december 2011 waren er geen aanvragen meer in behandeling.

Ook in 2012 willen wij de leefbaarheid in onze kernen bevorderen en

stellen we weer een bedrag beschikbaar voor initiatieven die hierbij

aansluiten.

4. leefBare Kernen

Leefbaarheid

24


27


2.1 Verbeteren van de

kwaliteit van wonen

en woonomgeving

samen met bewoners

gemeenten en andere

partijen

2.2 Langer zelfstandig

wonen door

zorgbehoevenden in

de kernen is bevorderd

in samenspraak met

derden (zorg)

2.1.1 Betrokkenheid

partners en bewoners

bij wonen en

woonomgeving

2.1.2 Tevredenheid

over wonen en

woonomgeving

2.2.1 Voldoende

specifiek aanbod voor

die doelgroep

2.2.2 Basiseisen aan

zorgverlening

Er is per kern

(en gebied) een

gedragen visie en

afsprakenkader

Uitkomst onderzoek

tevredenheid

woonomgeving

Percentage van de

jaarhuur ingezet voor

leefbaarheid, inclusief

dorpsvernieuwing

op basis van

wederkerigheid

Aantal beschikbare

passende woningen

in relatie tot

woonbehoefte (niet

normatief) op basis

van kernenvisie

Overeenkomst sluiten

met zorgpartijen over

het faciliteren in de

vorm van vastgoed

2014 gereed voor alle

kernen

Gemiddeld voldoende

en maximaal 15%

onvoldoende

Max 1 % van de

jaarhuur

Gedifferentieerd per

kern uitgewerkt in de

visie op de kernen

Afspraken

basiskwaliteit

gemaakt in 2010 en

gehandhaafd

In 2011 zijn diverse

gesprekken met

belanghouders

gevoerd. Hierbij is een

goede basis gelegd om

te komen tot concrete

afspraken.

Het meten van de

tevredenheid wordt in

2012 gerealiseerd.

In de begroting van

R&B de zogenaamde

1%-fondsen

opgenomen.

Visie op de kernen

is vastgesteld. Die

visie speelt in op de

veranderende behoefte

aan woonruimte.

Hierover wordt met

zorgpartijen overlegd.


29

5.1. grondbank

In 2011 is een grondbank ingesteld. In de grondbank administreren

we de grondposities voor onze toekomstige huur- en koopprojecten.

Uitgaven die te maken hebben met de aankoop van de grond

(eventueel inclusief bestaand pand) tot het bouwrijp maken van de

grond worden binnen de grondbank verantwoord. Uitname van grond

gebeurt tegen de marktwaarde na vaststelling van een businesscase

voor een nieuw project. Op 31 december 2011 is er 86.772 m²

grond in de grondbank ondergebracht. De economische haalbaarheid

bezien we per grondpositie. In 2011 waardeerden we twee posities

af naar € 180,00 per m² en boekten we twee locaties in een krimp-

gebied volledig af. In totaal is daarom € 564.125 ten laste van de

voorziening onrendabele investeringen verantwoord. Er moet nog

een prioritering plaatsvinden van de grondposities en -waarden. De

grondbank wordt jaarlijks geëvalueerd en geactualiseerd.

In 2011 zijn er geen grondaankopen gedaan.

5.2. overname woningen stichting huize de vliedberg

Per 1 januari 2011 namen we de 55 woningen over van Stichting Huize

De Vliedberg. Met de huurders van de woningen sloten we nieuwe

huurcontracten af. Het complex is nog niet juridisch overgedragen.

Het personeel van Stichting Huize De Vliedberg kwam in dienst van

R&B Wonen. Onder het kopje “Projecten in voorbereiding” gaan we

in op de plannen voor vervangende nieuwbouw van de verouderde

seniorenwoningen van Huize De Vliedberg.

5.3. nieuwbouwprojecten

Onze afdeling Vastgoedontwikkeling- en beheer houdt zich ondermeer

bezig met het ontwikkelen van nieuwbouwprojecten in de diverse

kernen van ons werkgebied. In 2011 hadden wij diverse projecten in

portefeuille variërend van projecten in voorbereiding tot projecten in

uitvoering. De projecten die in 2011 zijn opgeleverd of in uitvoering

zijn, lichten we volledig toe. Van de projecten die in voorbereiding

zijn, worden de belangrijkste toegelicht.

opgeleverde projecten

In 2011 zijn de volgende projecten opgeleverd:

7 starterswoningen, Kwadendamme

In het uitbreidingsgebied Vreeland II in Kwadendamme realiseerden

we 7 starterswoningen. De woningen zijn met de Koopgarantformule

verkocht aan starters op de woningmarkt uit Kwadendamme en

directe omgeving. Bij oplevering van de woningen waren alle woning-

en verkocht.

8 starterswoningen Oostgaarde, ’s-Gravenpolder

In februari 2011 startten we de verkoop van de eerste fase in Oost-

gaarde, een ontwikkeling van VOF Oostgaarde (een samenwerking

tussen Confop B.V. en de door R&B Wonen opgerichte Maat-

schappelijke Ontwikkelings Maatschappij Zeeland B.V.) Al snel waren

zeven van de acht lager geprijsde woningen verkocht waarna eind

augustus gestart werd met de bouw. Door de snelle bouwmethodiek

in houtskeletbouw werden de woningen half december al opgeleverd.

Van de twee levensloopbestendige woningen die meegebouwd zijn in

de eerste fase is er nog één te koop. De twee levensloopbestendige

woningen worden begin 2012 opgeleverd.

24 appartementen aan de Hogeweg, Yerseke

In het voorjaar van 2011 zijn de appartementen opgeleverd aan de

Hogeweg, het sluitstuk van de gebiedsontwikkeling in Yerseke-West.

De appartementen waren bij oplevering allemaal verhuurd. De drie

appartementen voor de vrije sector zijn toegewezen aan gegadigden

met een inkomen boven de € 33.614. Als laatste dient nu de invulling

van de commerciële plint nog afgebouwd te worden. De contracten

met twee huurders zijn getekend. Voor één grote of twee kleinere

units wordt nog een huurder gezocht. De uitvoering start begin 2012

en zal 3 maanden duren.

5. duurZame WoononTWiKKeling

De kwaliteit van het woningbezitVictoriastraat Kwadendamme 7 starterswoningen

Oostgaarde ’s-Gravenpolder 8 starterswoningen

Hogeweg Yerseke 21 huurapparte-

menten voor

senioren

3 appartementen

vrije sector

commerciële plint

(afbouw in 2012)

28


31

In uitvoering zijnde projecten

De Beukelaar, ’s-Gravenpolder

De bouw van een nieuwe voorziening voor cliënten van Stichting

Siloah is bijna gereed. In januari 2012 wordt het project opgeleverd.

Daarna keren enkele bewoners, die nu tijdelijk in De Boog wonen,

terug naar de plek waar ze eerder woonden. De zorgcapaciteit van

Siloah komt hiermee in ’s-Gravenpolder op het gewenste niveau.

Masterplan fase 2, Ovezande

De herontwikkeling van de seniorenappartementen verloopt voor-

spoedig. Het project voorziet naast de appartementen ook in groeps-

woningen voor dementerende ouderen, zorginfrastructuur voor

SVRZ, een huisartsenpraktijk en een ruimte voor fysiotherapie. Het

complex zal half 2012 worden opgeleverd en gaat de naam Nieuw-

Sande dragen.

Lancaster, Nieuwdorp

Met de bouw van een nieuw seniorencomplex is een start gemaakt

met de invulling van het nieuwe bestemmingsplan Lancaster. Naast

de seniorenappartementen zal het complex ook bestaan uit een

zorginfrasteunpunt van SVRZ en een ruimte voor fysiotherapie. De

huisartsen hebben besloten om naar andere huisvesting uit te kijken.

In het ontwerp was met dat risico rekening gehouden. Daarom

kunnen we de ruimte, die oorspronkelijk voor de huisartsen was

bedoeld, benutten voor twee extra seniorenappartementen.

Oostgaarde, ’s-Gravenpolder

De uitvoering van twee levensloopbestendige woningen verloopt

voorspoedig. De woningen worden in januari opgeleverd. De nog

onverkochte woning zal worden ingericht als modelwoning. Zie ook

het project Oostgaarde onder opgeleverde projecten.

CO2 neutrale woningen, Heinkenszand

Dit is een nieuwbouwproject dat helemaal past in ons jaarthema

‘duurzaamheid’. Naast de vier eengezinshoekwoningen in de koop-

sector omvat het project vier eengezinstussenwoningen en acht

starterswoningen. Deze 12 woningen kunnen zowel gehuurd als

gekocht worden. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door een

subsidie van Agentschap.nl. De oplevering is medio 2012 gepland.

De Beukelaar ’s-Gravenpolder 19 studio’s met

nevenruimten voor

Stichting Siloah

Masterplan fase 2 Ovezande 15 huurapparte-

menten voor

senioren

2 groepswoningen

met ondersteunende

ruimtes

huisartsenpraktijk

fysiotherapie

Wozoco Lancaster Nieuwdorp 25 huurapparte-

menten voor

senioren

zorginfraruimte

fysiotherapie

Oostgaarde ’s-Gravenpolder 2 levensloop-

bestendige woningen

CO2 neutraal Heinkenszand 4 koopwoningen en

12 huurwoningen

Projecten in voorbereiding

Dorpsstraat 62-64, Heinkenszand

De uitvoering van dit project van 10 jongerenwoningen en winkel-

ruimte voor een bloemist en een bakker start begin 2012. Een project

waarin R&B Wonen laat zien hoe dorpsvernieuwing vormgegeven

kan worden. De bedoeling is het project eind 2012 op te leveren,

zodat de bloemist en bakker hun intrek kunnen nemen en hun huidige

pand gesloopt kan worden. Deze panden maken deel uit van het

project aan de Dorpsstraat/Eendvogelstraat.

Hoek Dorpsstraat / Eendvogelstraat, Heinkenszand

De voormalige Emté-supermarkt is half 2011 gesloopt. Deze werk-

zaamheden zijn vooruitlopend op de ontwikkeling uitgevoerd om

overlast zoveel als mogelijk te beperken. Het project wordt verder

voorbereid, zodat de planologische procedure begin 2012 kan

starten.

Meerwaarde, Waarde

De gemeenteraad van Reimerswaal keurde in 2011 businesscase van

het project Meerwaarde goed. Inmiddels is gestart met de verdere

uitwerking van het plan. Eind 2011 vond een selectie van een

bouwkundig aannemer plaats.

Maria-Oord, Hansweert

In opdracht van Zorggroep Ter Weel wordt hard gewerkt aan de

voorbereidingen voor de nieuwbouw van het reeds in Hansweert aan-

wezige zorgcentrum Maria-Oord. De ontwikkeling kent twee fases:

de eerste fase betreft 36 zorgappartementen, de tweede fase omvat

twee groepswoningen voor dementerende ouderen.

Wozoco Rilland

In Rilland wordt in samenwerking met Zorggroep Ter Weel

gewerkt aan een nieuw woonzorgcentrum. Bij deze plannen is de

herontwikkeling van de woningen van voorheen Stichting Huize De

Vliedberg mede inbegrepen. Als eerste wordt de locatie ten oosten

van het complex Oostkilhoek ontwikkeld. De totale ontwikkeling

omvat drie groepswoningen voor dementerende ouderen, een

ontmoetingsruimte en (circa) 45 seniorenappartementen.

Dorpsstraat 62-64 Heinkenszand jongeren-

appartementen

commerciële plint

Hoek Dorpsstraat/ Heinkenszand huur- en koop-

Eendvogelstraat appartementen voor

senioren

4 groepswoningen

met ondersteunende

ruimtes

opticien

Meerwaarde Waarde 12 senioren-

appartementen

dorpshuis, super-

markt en gymzaal

Maria-Oord Hansweert herontwikkeling

Zorgcentrum

Maria-Oord

Wozoco Rilland Rilland 3 groepswoningen,

45 senioren-

appartementen

Lancaster Nieuwdorp bouwen woonrijp

(grondexploitatie) maken grond

Scheldekwartier Hansweert bouwen woonrijp

(grondexploitatie) maken grond


33

5.4. onderhoud en wijzigingen/ verbeteringen aan woningen

Aan onderhoud is in 2011 € 13.209.000 uitgegeven. Hiervan is

€ 8.315.974 geactiveerd, omdat die uitgaven een verlenging van de

levensduur van de gerenoveerde woningen rechtvaardigen.

Overzicht van de begrote en de gerealiseerde bedragen voor de ver-

schillende soorten onderhoud:

De investeringen in groot onderhoud zijn volgens planning uitgevoerd.

Het verschil van € 2,8 miljoen is te verklaren door de investeringen

voor laaghangend fruit en energiebesparende maatregelen die pas in

het tweede halfjaar van 2011 zijn gestart. Zie ook het stukje over

‘Laaghangend fruit en energiebesparende maatregelen’.

Verhuis- en herinrichtingskostenregeling

Na een gedwongen verhuizing naar een andere woning en na grondige

renovatie van de huurwoning komt een huurder op grond van het

sociaal plan in aanmerking voor een bijdrage in de noodzakelijk te

maken kosten. R&B Wonen baseert de hoogte van de vergoeding op

de ministeriële richtlijnen.

Klachten- & mutatieonderhoud

soort onderhoud Begroot gerealiseerd verschil

Complexgewijs groot onderhoud 10.643.300 7.843.607 2.799.693

Incidenteel groot onderhoud bij mutatie 400.000 472.367 -72.367

Planmatig onderhoud 3.281.954 3.127.722 154.232

Klachtenonderhoud 840.000 1.039.747 -199.747

Mutatieonderhoud 563.000 494.153 68.847

Serviceonderhoud riolering + goten 127.171 176.446 -49.275

Serviceonderhoud glasschades 56.575 54.957 1.618

Totaal 15.912.000 13.209.000 2.703.000

Begroot 2011 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010

Kosten mutatieopdrachten 1 563.000 1 494.153 1 533.982

Aantal mutaties 420 389 445

Kosten per mutatie opdracht 1 1.340 1 1.270 1 1.200

Kosten klachten onderhoud 1 840.000 1 1.039.747 1 1.037.742

Aantal klachten 4.200 4.852 4.895

Kosten per klacht 1 200 1 214 1 212

Grootonderhoud

In 2011 brachten we de werkzaamheden voor het planmatig onder-

houd en groot onderhoud meer in lijn met ons ondernemingsplan

2010-2014. We leggen het accent op cyclisch onderhoud en vergro-

ten de keuzevrijheid van de bewoners. Als we onderdelen in de

woning willen vervangen, zoals keuken, toilet of badkamer, dan heeft

de huurder de vrijheid om wel of niet mee te doen. In vijftien wo-

ningen is grootonderhoud uitgevoerd bij mutatie. Daarnaast is in de

volgende woningen complexgewijs grootondehoud uitgevoerd.

4 woningen

Dahlialaan

26 t/m 32

10 woningen

Dahlialaan

49 t/m 67

10 woningen

Oosterguitestraat

17 t/m 35

10 woningen

v. Schengenstraat

8 t/m 26

4 woningen

Fortrapastraat

4 t/m 10

16 woningen

W. de Goedestraat

2 t/m 20 en 22 t/m 32

22 woningen

Esdoornstraat

47 t/m 89

17 woningen

Robiniahof

2 t/m 34

31 woningen

Vinkehof

1 t/m 23 en 2 t/m 38

Yerseke

Yerseke

Heinkenszand

Heinkenszand

’s-Gravenpolder

’s-Gravenpolder

’s-Gravenpolder

’s-Gravenpolder

Heinkenszand

Vernieuwen buitenkozijnen, voor- en achtergevel, goten, voegwerk, badkamer,

toilet, keuken, elektra. Aanbrengen mechanische afzuiging.











Vernieuwen buitenkozijnen, gevelbeplating, balkon, badkamer, toilet en keuken.

Vernieuwen buitenkozijnen, balkon, badkamer, toilet en keuken.

Vernieuwen badkamer en toilet.


35

Planmatig onderhoud

Voor het planmatig onderhoud zijn in diverse kernen de volgende

werkzaamheden uitgevoerd:

Laaghangend fruit en energiebesparende maatregelen

In 2011 intensiveerden wij diverse werkzaamheden. Onder laag-

hangend fruit verstaan we werkzaamheden die op korte termijn

uitgevoerd kunnen worden en waarmee een groot deel van eerder

uitgestelde onderhoud kan worden weggewerkt zonder al te veel

overlast voor onze huurders. Het betreft vooral het vervangen van

kozijnen, keukens en badkamers.

Dankzij de duurzaamheidsmaatregelen en de uitvoering van het laag-

hangend fruit verbeterde de kwaliteit van onze woningen aanzienlijk.

Met de duurzaamheidsactie hebben we bij 294 huurders en bij 30

mutatiewoningen energiezuinige maatregelen uitgevoerd. Eerder

hadden we 200 deelnemers als limiet gesteld. Een zeer geslaagd

resultaat, met zeer tevreden huurders!

Het extra comfort, de aantrekkelijke actievoorwaarden en de bespa-

ring op de energiekosten waren de meest aangevoerde motivaties om

op het aanbod in te gaan.

In de praktijk bleek overigens dat niet iedere duurzaamheidsmaatregel

technisch uitvoerbaar was. Dit verschilt per woningtype. Bovendien

kiest niet elke huurder voor het volledige pakket. Wij boden onze

huurders volledige vrijheid in de keuze van dat pakket. De ervaringen

van het afgelopen jaar nemen we mee in de volgende actie in 2012.

Bij het laaghangende fruit hebben we het achterstallige onderhoud

aan onze woningen aangepakt. De doelstelling is dat al onze wonin-

gen voldoen aan de door ons gestelde basiskwaliteit. Het merendeel

van onze huurders reageert positief, maar er zijn ook veel oudere

bewoners die tevreden zijn met de huidige voorziening, ook als

die erg gedateerd is. In die situaties vervangen we de verouderde

onderdelen pas als de woning na een huuropzegging vrijkomt.

Werkzaamheden planmatig onderhoud aantal woningen

Vernieuwen CV –ketels 123

Inspectie en schoonmaak CV-ketels 1.748

Vervangen blokverwarming naar individuele ketels 20

Schilderen woningen incl. houtrot herstel 617

Vernieuwen keukens 93

Herstellen voegwerk woningen/bergingen 91

Vervangen asbesthoudende golfplaten bergingen 35


3.1 Duurzame

woningen in duurzame

kernen

3.1.1 Flexibel bouwen Levensduur van

geselecteerde

nieuwbouw

Bij elk project

mogelijkheden

nagaan om flexibele

bouwvorm toe te

passen, gekoppeld aan

de kernenvisie

Levensduur

nieuwbouw 50+ jaar

Elk project

Bij nieuwbouwpro-

jecten wordt zoveel

als mogelijk een vrij

indeelbaar casco

gerealiseerd om een

50+ levensduur te

realiseren. Vanuit

WSW-normering

wordt gerekend met

een exploitatieperiode

van 50 jaar.

Afweging flexibele

bouwvorm wordt bij

ieder project gemaakt.

Hetzij door flexibel/

vrij indeelbaar te

bouwen of door het

gebouw geschikt te

maken voor meerdere

doelgroepen.


37


3.1.2 Energiezuinig Energieprestatie van

bestaande voorraad

in kaart (toekennen

energielabel) op basis

van quick scan

Actieplan

opwaardering

energieprestatie

bestaande woningen

bij transformatie/

renovatie/planmatig

onderhoud gekoppeld

aan strategisch

voorraadbeleid

Hoge prioriteit

woningen zijn direct

aangepakt

Nieuwbouw conform

geldende epc-norm in

het bouwbesluit

Nieuwbouw: CO2

reductie conform

convenant Aedes

2010 gereed

2010 gereed

vanaf 2010

Vanaf 2010

Vanaf 2010

Alle woningen zijn

voorzien van een

definitief energielabel.

Jaarlijks wordt een

kwart van het bezit

gecontroleerd op de

juistheid van het

toegekende label.

Actieplan duurzaam-

heid is in 2011 opge-

start. Beleid gekop-

peld aan SVB. In 1e

instantie aanpakken

woningen met lagere

energielabels.

Actieplan laagfruit

is in 2011 opgestart.

Achterstallig onder-

houd wordt hiermee

ingehaald.

Wordt aan voldaan

Wordt als uitgangs-

punt meegenomen in

actieplan opwaarde-

ring. Doelstelling is

in 10 jaar tenminste

20% reductie in CO2

uitstoot.


3.2 Duurzaamheid

van het wonen is

bevorderd Bewustzijn

energiezuinig wonen

bij huurders is

vergroot

3.2.1 Voorlichting

t.a.v. energieverbruik

van de woning

Alle huurders zijn

geïnformeerd over

de betekenis van hun

energielabel

Leveranciers zijn zich

bewust van energie en

dragen beleid mee uit

Alle huishoudens

jaarlijks

Opgenomen

in algemene

voorwaarden

vanaf 2010

Bij het uitreiken van

de huurovereenkomst

wordt de huurder

geïnformeerd over

het energielabel van

de desbetreffende

huurwoning. Algemene

informatie is aan alle

huurders verstrekt via

Zeeland Woonkrant.

Begin 2012

wordt een nieuw

aanbestedingsbeleid

vastgesteld aan

de hand van de

ervaringen die we met

een tijdelijke regeling

in 2011 opdeden.

3.1.3 Duurzaam

materiaalgebruik

Duurzaam materiaal

is gebruikt

Programma van eisen

gereed vanaf 2010

Duurzaam

materiaalgebruik is

integraal opgenomen

in de programma’s

van eisen. PvE worden

herijkt. Er wordt als

pilot gewerkt aan een

proef met bio-based

renoveren. Dit houdt in

dat we grondstoffen

toepassen die een

natuurlijke oorsprong

hebben.


39


3.3 R&B Wonen is

duurzaam

3.3.1 Duurzaam

bewust werken

Eigen gebouw

optimaliseren

Optimaliseren

duurzaam werken

Duurzaamheid

toegepast in nieuw

kantoor

Paragraaf in elk

afdelingsplan

Het nieuwe kantoor

is uitgevoerd met

verschillende

energiezuinige

maatregelen.

Luchtwarmtepomp

voor koeling, WTW en

zonnepanelen.

Duurzaam

werken wordt een

onderdeel van het

bovenbeschreven

communicatieplan

duurzaamheid.

Wij hechten grote waarde aan de beschikbaarheid en betaalbaarheid

van wonen in en om complexen met goed georganiseerde zorg en

welzijnsactiviteiten. Senioren en mensen met een functiebeperking

vormen daarbij de doelgroep.

Gesprekken en bijeenkomsten met belanghouders, professionele

partners, medewerkers en in het bijzonder de huurdersvereniging

zorgden in 2011 tot het oprichten van een klus- en servicedienst.

Deze dienst maakt het mogelijk om ouderen langer zelfstandig te

laten wonen in de huidige woning. Dit is met het oog op de toekomst,

waarin we verwachten dat de vergrijzing in ons werkgebied zal toe-

nemen, een extra service voor onze huurders. In 2011 meldden zich

92 huurders aan als lid.

6.1. samenwerkingspartners

R&B Wonen onderhoudt met alle zorgaanbieders contacten om

betrouwbare en betaalbare zorgconcepten aan haar klanten te

kunnen aanbieden. Ons accent ligt op de huisvesting, bij de partners

op het aanbieden van passende zorg. Wij werken met de volgende

zorginstellingen samen:

• SVRZ, verpleeghuiszorg voor groepswonen in Heinkenszand,

’s-Gravenpolder, ’s-Heerenhoek, Lewedorp en Ovezande;

• Zorggroep Ter Weel, zorgpartner en verpleeghuisplaatsen in

Kruiningen en op termijn in Yerseke; andersoortige (thuis)zorg en

huismeesterfunctie in Krabbendijke;

• Stichting Siloah zorgt, vanuit reformatorische achtergrond, voor

mensen met een (soms meervoudige) handicap; deconcentratie van

gezinsvervangend tehuis;

• Stichting ´t GORS, verleent geïndiceerde zorg en diensten, op alle

levensgebieden, aan kinderen, adolescenten en volwassen met een

verstandelijke en/of lichamelijke functiebeperking;

• Stichting KIO, dagbesteding en logeerfaciliteit voor meervoudig

gehandicapten, een particulier initiatief;

• Stichting Philadelphia Zorg Zeeland, ontwikkelen van wonen en

begeleiding voor jongeren met een handicap;

• Allévo Thuiszorg; leveren van (geïndiceerde) thuiszorg onder meer

aan huurders van diverse woonvormen.

6.2. Bijzondere doelgroepen

Vergunninghouders

In het kader van de taakstelling vergunninghouders hebben wij

voldoende woningen beschikbaar gesteld aan de gemeenten Borsele

en Reimerswaal. Beide gemeenten halen hun doelstellingen niet.

De oorzaak hiervan ligt in het feit dat vergunninghouders vrij zijn

om een woning te accepteren. Zij weigeren vaak woningen in kleine

kernen.

Dak- en thuislozen en nieuwe kans

We onderhouden goede contacten met de Stichting Maatschappelijk

Werk en Welzijn Oosterschelderegio en Emergis om op passende

momenten en op geschikte locaties een oplossing te bieden voor huis-

vesting van cliënten.

Arbeidsmigranten en job-join-huizen

In 2011 startten we samen met de gemeente Borsele een pilot

met als doel arbeidsmigranten kleinschalig te huisvesten in onze

bestaande woningvoorraad. Met werkgevers, die hoofdhuurder

worden, maken we afspraken over de huisvesting van een groep

van vier arbeidsmigranten in één woning. We spreken in dit geval

van job-join-huizen, waarbij “job” staat voor arbeid/werk en “join”

voor gezamenlijk in een woning wonen en aan onze maatschappij

deelnemen. Inmiddels verhuren we op deze wijze één woning in de

kern ’s-Heerenhoek. In 2012 volgen we deze pilot nauwlettend. Als

de proef succesvol is, willen we in elke kern enkele job-join-huizen

verhuren.

Cliëntgestuurd Netwerk

De woningcorporaties in de Oosterschelderegio startten samen

met Stichting Maatschappelijk werk en Welzijn Oosterschelderegio

(SMWO), Emergis en Allévo het project ‘Cliëntgestuurd Netwerk’.

Dit project richt zich er op dat mensen die hulp en ondersteuning

nodig hebben, die ook krijgen.

Het project richt zich vooral op die mensen die de weg naar hulp-

en dienstverleners niet vinden. Dat kan zijn omdat ze de regie

over hun eigen leven kwijt zijn, of omdat ze door hun gedrag geen

plek hebben in de maatschappij. Het project startte in 2009 en

werd op 30 juni 2011 afgesloten met een werkconferentie. Tijdens

die werkconferentie is een samenwerkingsconvenant ondertekend

waarin de verschillende samenwerkingspartners vastlegden dat

ze de uitkomsten en aanbevelingen uit de projectfase verder gaan

ontwikkelen en uit gaan voeren.

6. Bieden van diensTverlening op maaT

Wonen en zorg

3.2.2

Energiezuinigheid is

gestimuleerd

Huurders kunnen

gebruik maken van de

website/meter vanaf

2011

Plan beschikbaar in

2011

Werkgroep

duurzaamheid

inventariseert

het aanbod van

beschikbare websites

/meters. Samen met

Delta wordt de slimme

meter in de woningen

aangebracht.

Communicatieplan

duurzaamheid en

actieplan zijn 2011

vastgesteld.

Huishoudens krijgen

de mogelijkheid tot in-

zicht in het individueel

energieverbruik

Stimuleringsmaatre-

gelen duurzaamheid


41

Woonherkansen

Woon(her)kansen is een samenwerkingsproject van SMWO, Emergis,

GGD, gemeenten en woningcorporaties in de Oosterschelderegio en

SMWO. Als iemand op een bepaald moment de grip op het leven

kwijt raakt en de problemen lopen zo hoog op dat zelfs uit huiszetting

dreigt, biedt Woon(her)kansen een laatste kans. Gespecialiseerde

hulpverleners gaan samen met cliënten aan de slag. Zij geven een

intensieve hulpverlening. Het resultaat van de gezamenlijk inspanning

moet zijn dat er geen uit huiszetting meer dreigt, eventuele overlast

is weggenomen en dat de bewoner, alleen of met beperkte hulp van

anderen, weer grip heeft op zijn leven.

Op 31 december 2011 begeleidde SMWO nog vier huurders van

R&B Wonen. Over 2011 verleenden we een bijdrage aan dit project

van € 16.000.


4.1 Aanbod van

aanvullende producten

en diensten is

afgestemd op behoefte

en vraag

4.1.1 Keuzevrijheid

huurder

Klantbehoeften zijn

in beeld.

Uitkomsten onderzoek

worden beoordeeld en

vertaald in concrete

normen en financiële

gevolgen voor onze

dienstverlening en pro-

ducten en diensten

Het beleid voor mu-

taties en zelfaange-

brachte voorzieningen

(ZAV) wordt afge-

stemd op basis van

uitkomsten onderzoek.

Klantoordeel over

keuzevrijheid

Periodiek

marktonderzoek

Jaarlijkse producten

en diensten catalogus

2010 beleid gereed

Tweejaarlijks

onderzoek en

beoordeling tenminste

voldoende

Is gepland in 2012.

Is gepland in 2012.

ZAV-beleid is op

16 maart 2010

vastgesteld.

Is gepland in 2012.


4.2 Klantgerichtheid is kerncompetentie van R&B Wonen

4.2.1 Klantprocessen zijn op orde en efficiënt

4.2.2 Klantgerichte medewerkers en leveranciers

Score KWH-huurlabel

Evaluatie en nazorg is opgenomen in werkproces

7,5 gemiddeld in 2010 en 2011. 7,85 in 2013 en 2014

2010

Score MTO 7,0

Tenminste een score van 7,0

Oordeel gemiddeld 7,0 en maximaal 10% onvoldoende en eens in beleidsperiode

90% positieve beoordeling op competenties

Interne klantgericht-heid in MTO

Externe klantge-richtheid: Positieve waardering in evalu-atie (evaluatiekaart)leveranciers werken conform sla’s

Oordeel leveranciers over presteren R&B

Functioneringsge-sprekken

Eindscore KWH over de afgelopen twee jaar is gemiddeld 7,7. Hierdoor toekenning van het gouden huurlabel.

Vanaf 2011 worden na de oplevering van elk project de ervaringen van nieuwbouw en renovatie onder de huurders geëvalueerd.

In 2011 in de medewerkerstevreden-heid onderzocht. Zie hoofdstuk 7.

Is in voorbereiding.

Idem.

Vanaf 2011 gebeuren de functionerings- en boordelingsgesprek-ken op basis van de functieprofielen die in 2010 zijn vastgesteld.

4.1.2 Invoeren servicedienst (voor huurders is tarief gerelateerd aan woonduur)

Operationeel

300 in 2012, 500 in 2014

7 gemiddeld en maximaal 10% onvoldoende

Werkwijze is in 2010 vastgesteld. Vanaf 1 januari 2011 is de servicedienst operationeel.

Aandachtspunt voor 2012.

Idem.

Servicedienst is operationeel in 2010

Aantal betalende abonnees

Klanttevredenheid


43

7.1. algemene economische situatie blijft onzeker

In 2011 zette de economische crisis zich onverminderd voort. Van

enig herstel is nog geen sprake. Vooral de koopmarkt in het duur-

dere segment zit op slot. R&B Wonen vervult in deze tijd een

anticyclische rol op de woningmarkt. Daarom investeren we tegen

de stroom in van de economische cyclus juist extra bij economische

tegenspoed. In 2011 namen we maatregelen om woningverkopen te

stimuleren. De zeven nieuwbouwwoningen verkochten we onder de

Koopgarantformule.

7.2. Wet- en regelgeving

De sector volkshuisvesting is volop in beweging. Daarom gaan

we hieronder in op de belangrijkste ontwikkelingen in die weten

regelgeving.

Herziene Richtlijn 645 Toegelaten instellingen volkshuisvesting

Uiterlijk met ingang van de jaarrekening 2012 moeten woning-

corporaties voldoen aan de nieuwe richtlijnen voor de jaarrekening,

de zogenoemde RJ 645. We brachten onze jaarrekening 2011 al in

overeenstemming met die nieuwe richtlijnen. Om de gevolgen van de

stelselwijziging goed tot uitdrukking te laten komen en de uitkomsten

van 2011 beter met die van 2010 te kunnen vergelijken voegden we

- waar nodig - een kolom “2010 na stelselwijziging” in.

De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van Richtlijn 645 zoals die

gold vanaf 2005 zijn:

a. het classificeren en kwalificeren van de onroerende zaken in

exploitatie;

b. het aanscherpen van het actuele waarde begrip voor het sociaal en

commercieel vastgoed;

c. het opnemen van een passage over afschrijvingen;

d. de verwerking van opbrengsten van onroerende zaken verkocht

onder voorwaarden;

e. het opnemen van aangepaste modellen voor de balans en de winst-

en verliesrekening;

f. het opnemen van een passage over de verwerking van de vennoot-

schapsbelasting.

De stelselwijziging veroorzaakt een nadelig exploitatieresultaat in

2011.

Jaarlijkse huurverhoging

In het regeerakkoord 2010-2014 is vastgelegd dat de jaarlijkse

huurverhoging per 1 juli (per woning) inflatievolgend is voor huis-

houdinkomens tot € 43.000 per jaar. Hogere inkomens kunnen

in aanmerking komen voor een inflatievolgende huurverhoging +

maximaal 5%. De impact van deze maatregel is groot. Het is de

minister niet gelukt om het onderscheid tussen inflatievolgend

en inflatievolgend + 5% met ingang van 1 juli 2011 mogelijk te

maken. De minister heeft verzekerd dat de extra huurverhogingen

per 1 juli 2012 wel gefaciliteerd worden. Eind 2011 was echter

nog steeds onduidelijk op welke wijze de inkomensgegevens bij de

woningcorporaties beschikbaar komen.

Nieuwe heffing voor woningcorporaties

In het regeerakkoord is een nieuwe heffing aangekondigd. Verhuurders

met meer dan 10 woningen moeten met ingang van 2014 gezamenlijk

jaarlijks € 760 miljoen bijdragen om de rijksbegroting sluitend te

krijgen. Het tarief bedraagt € 1,70 per € 1.000 WOZ-waarde. Dat

betekent het voor R&B Wonen jaarlijks een aanslag van ongeveer

€ 1 miljoen. Die heffing zal ingrijpende gevolgen hebben voor het

tempo en de hoogte van investeringen in nieuwbouw, renovatie en

energiebesparende maatregelen.

Bijdrageheffing bijzondere projectsteun wijkaanpak

(“Vogelaarheffing”)

De Vogelaarheffing wordt gefaseerd afgeschaft. In 2012 betalen we

de laatste bijdrage (ad € 120.000). Oorspronkelijk zou de heffing

gelden voor tien jaar, namelijk van 2008 tot en met 2017.

Financiering niet DAEB-activiteiten

De Europamaatregel verplicht corporaties om onderscheid te maken

tussen diensten van algemeen economisch belang en niet-diensten

van algemeen economisch belang (DAEB versus niet-DAEB). De

financiering van niet DAEB-activiteiten kan niet meer onder borging

van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw plaatsvinden. Dit

betekent hogere rente kosten en langdurigere procedures. In 2011

werden de nieuwe Richtlijnen Jaarrekening voor woningcorporaties

van kracht, de zogenaamd RJ 645. De administratie moet met in-

gang van 2012 een duidelijk onderscheid maken tussen DAEB- en

niet-DAEB-activiteiten. Daarnaast moeten de indirecte kosten op

basis van een toetsbare verdeelsleutel in een kostenverdeelstaat

verdeeld worden over de DAEB- en niet-DAEB-activiteiten. De niet-

DAEB-activiteiten moeten tegen marktwaarde in de balans worden

gewaardeerd.

7. presTeren naar vermogen

Financiële continuïteit

42


45

7.3. Treasury

Het treasurybeleid is gericht op het minimaliseren van financiële

risico’s en op het behalen van een zo optimaal mogelijk rendement.

In 2011 zijn twee langlopende leningen aangegaan onder borging

van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Van drie lopende

leningen werd de rente herzien in verband met het aflopen van de

rentevastafspraak. De nieuw aangegane leningen betreffen:

• een fixlening van € 8 miljoen, storting 24 oktober 2011, looptijd

20 jaar, rente 3,68% rentevast;

• een fixlening van € 12 miljoen, storting 16 december 2011,

looptijd 19 jaar, rente 3,36% rentevast.

De nieuwe financieringsmiddelen zijn gebruikt voor:

a. aflossing van € 6 miljoen aan kasgeldleningen;

b. financiering van nieuwe investeringen;

c. om het risico van herfinanciering in 2014 grotendeels af te wenden.

De leningenportefeuille bedraagt ultimo 2011 ruim € 143 miljoen.

De gewogen gemiddelde rente is op 31 december 2011 4,37% (2010:

4,61%). De gewogen gemiddelde restantlooptijd van de gehele

portefeuille is 21 jaar. Enkele leningen kennen nog de mogelijkheid

van tussentijdse renteaanpassing. Daarom is de gewogen gemiddelde

rentevast periode 19 jaar.

7.4. renterisiconorm

De renterisiconorm houdt een maximaal toegestaan volume aan

renteherziening in van de leningportefeuille. Voor woningcorporaties

is dat percentage op 15% gesteld. Het betekent dat van de vaste

schuld - verminderd met verstrekte leningen - jaarlijks (maxi-

maal) 15% een renteherziening mag ondergaan. Bedoeling

hiervan is het vermijden van renteschokken. Met het aantrekken

van de vaste financieringsmiddelen in 2011 is voor een deel

geanticipeerd op af te lossen fixleningen in 2013 en 2014. Door

deze risicobeheersingsmaatregel is de overschrijding van de rente-

risiconorm vervallen.

7.5. sturen op kasstromen

Om aan onze verplichtingen te kunnen blijven voldoen en leningen

onder borging van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)

te kunnen blijven aantrekken is het van belang het verloop van de

kasstromen te monitoren. Wij hanteren hierbij als doelstelling: een

positieve operationele kasstroom. In de operationele kasstroom zijn

opgenomen de rente-uitgaven en -inkomsten en 2% fictieve aflossing

van de leningenportefeuille. Deze definitie van de operationele

kasstroom komt overeen met de definitie die het WSW voor de

operationele kasstroom hanteert.

7.6. verbindingen of deelnemingen

R&B Wonen is aangesloten bij de Stichting Woonwagenbeheer Zuid-

West Nederland. De stichting is opgericht met als doel om:

a. woonwagenstandplaatsen en woonwagens in eigendom te verkrij-

gen, te vervreemden dan wel te belasten met (beperkte) zakelijke

rechten, waaronder begrepen het verhuren van de standplaatsen

en huurwoonwagens;

b. de haar in eigendom toebehorende woonwagenstandplaatsen en

woonwagens te beheren en een goed beleidsmatig beheer te voeren.

De stichting is eigenaar van in totaal 198 standplaatsen en 34

huurwoonwagens. Met enkele gemeenten voert de stichting nog

overleg over de overname van standplaatsen en huurwoonwagens.

Zeven corporaties (waaronder R&B Wonen) in Midden- en Noord-

Zeeland staan gezamenlijk naar rato van het woningbezit garant

voor een bedrag van € 2.028.761 voor eventuele exploitatietekorten

in de periode 2008 tot en met 2032 van 98 standplaatsen in hun

werkgebied.

In 2011 richtte R&B Wonen de Maatschappelijke Ontwikkelings

Maatschappij Zeeland B.V. op.

R&B Wonen is de enige aandeelhouder van deze besloten vennoot-

schap die voor 50% participeert in de vennootschap onder firma

“Oostgaarde”.

Er is sprake van een participatie (van € 1.000.000) in het

Wooninvesteringsfonds (WIF). In 2011 stemden we in met een

renteconversie. Om de financiële situatie van het WIF te verbeteren,

werd met ingang van de vaste rente van 4½% omgezet in een vaste

rente van 2¼%, aan te vullen met variabele rente die afhankelijk is

van het exploitatieresultaat van het WIF.

R&B Wonen participeert met een bedrag van € 2.465,38 in Stich-

ting WoonEnergie. Deze stichting is in 2002 speciaal voor huurders

opgericht door ruim 100 woningcorporaties. De stichting behartigt

de belangen woningcorporaties en van haar huurders met scherpe

tarieven, uitstekende service en goede voorwaarden.

Overigens is er geen sprake van verbindingen, deelnemingen in

groepsmaatschappijen of overige deelnemingen waarin invloed van

betekenis kan worden uitgeoefend.

7.7. effecten

R&B Wonen heeft geen effecten, zoals beleggingen op lange termijn

en kapitaalbelangen (aandelen of certificaten van aandelen) in ande-

re rechtspersonen, niet zijnde deelnemingen.

7.8. leningen en/of garanties aan personeel en/of directie

R&B Wonen heeft geen leningen en/of garanties verstrekt aan perso-

neel en/of directie.

7.9. Cfv en WsW

Oordeel Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV)

Het CFV kent vier verschillende continuïteitsoordelen. R&B Wonen

kreeg ook in 2011 het A1-oordeel. Dit is het beste oordeel en geeft

aan dat de voorgenomen activiteiten passen bij de vermogenspositie

van de corporatie.

Het CFV baseerde het continuïteitsoordeel 2011 op de verwachte

activiteiten in relatie tot de vermogenspositie. Het CFV toetste

op basis van de Prospectieve informatie (dPi) 2011-2015 of

de begrote activiteiten reëel zijn ten opzichte van de voor onze

corporatie vastgestelde boven- en ondergrens. Het CFV begrootte

ons volkshuisvestelijk vermogen ultimo 2013 begroot op 34,7%

en ultimo 2015 op 39,3%. Om in aanmerking te komen voor een

A1-oordeel hanteerde het CFV een ondergrens van 19,9% in 2013

en van 21,1% in 2015. Het CFV baseerde het continuïteitsoordeel

op onze vermogensontwikkeling zonder rekening te houden met de

invoering van de huurtoeslagheffing in 2014. Die nieuwe heffing is

nog niet wettelijk geregeld. Als wel rekening gehouden wordt met

die heffing zal in 2015 ons volkshuisvestelijk vermogen uitkomen op

ongeveer 32%.

Het solvabiliteitsoordeel 2011 is gebaseerd op basis van de

Verantwoordingsinformatie (dVi) over 2010. Daarbij toetst het CFV

of het vermogen op balansdatum 31 december 2010 groter is dan het

voor R&B Wonen vastgestelde risicobedrag plus VPB beklemming.

R&B Wonen heeft het oordeel ‘voldoende solvabiliteit’ gekregen. Het

CFV hanteert een ondergrens van 14,2%. Het vermogen van R&B

Wonen bedroeg eind 2010 37,7%.

Faciliteringsvolume WSW

R&B Wonen heeft voldoende liquiditeiten en borgingsruimte om de

financiering van de lopende projecten te realiseren. Het WSW heeft

in haar uitslagbrief beoordeling kredietwaardigheid, gedateerd 25

oktober 2011, aangegeven, dat op basis van de ingediende prognoses

over de periode 2011 tot en met 2013 R&B Wonen voldoet aan de

eisen van kredietwaardigheid. Op basis hiervan kan R&B Wonen

gebruik maken van de faciliteiten van het Waarborgfonds, indien zij

aan de voorwaarden voor borging voldoet.

Het vrijgegeven faciliteringsvolume ad € 20,6 miljoen voor de periode

2011 tot en met 2013 is gebaseerd op de financieringsbehoefte voor

investeringen en herfinanciering tot en met 2013.

Een deel van het faciliteringsvolume is gebruikt om te anticiperen

op af te lossen fixleningen in 2014. We verwachten dat we voor de

financiering van de investeringen tot en met 2013 nog voor ruim

€ 10 miljoen aan geldleningen moeten aantrekken. Wij zullen de

uitkomsten van de planningsinformatie gebruiken om hierover met

het waarborgfonds in overleg te gaan.

7.10. maatschappelijk verantwoord ondernemen

Steun aan buitenlandse instellingen

Soort project

R&B Wonen sloot in het kader van maatschappelijk verantwoord

ondernemen (MVO) aan bij een gezamenlijk initiatief om woning-

kredieten te verstrekken aan (semi)agrariërs in Madurai in het

zuiden van India om hen te helpen uit hun afhankelijke positie

te komen en hun zelfredzaamheid te vergroten. De naam van het

project is Housing4More. Aan het project nemen ook Rabobank

Foundation, Rabobank Oosterschelde en de gemeenten Borsele en

Reimerswaal deel.


47

Doelstellingen project

(Semi)agrariërs die hebben aangetoond kredietwaardig te zijn, ont-

vangen een woningkrediet om hun zelfredzaamheid te vergroten.

Daarnaast heeft het project als doel gezamenlijk een fonds op te

richten en om de verbinding te versterken met lokale partijen

waarmee wordt samengewerkt.

Financiële bijdrage

R&B Wonen levert over een periode van twee jaar een financiële

bijdrage van € 45.000 aan het project Housing4More. De helft is

in 2010 betaald. Het restant volgde in 2011. De bijdragen worden

besteed aan het Borselse/Reimerswaalse microfinancieringsfonds

om de eerste projecten in India te realiseren en om deze bijdrage

na terugbetaling in te zetten voor andere projecten onder de vlag

van Housing4More. De bijdrage voldoet aan de voorwaarden zoals

bedoeld in de circulaires MG 2005-04 en MG 2008-03. Tot en

met 2011 bedroeg het gezamenlijke budget voor Housing4More

€ 175.000. Met dit budget zijn inmiddels 24 nieuwe woningen

gebouw, 20 woningen uitgebreid en 172 woningen aanzienlijk ver-

beterd.

7.11. niet uit de balans blijkende verplichtingen

Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)

WSW-deelnemers hebben naar het WSW een zogeheten obligo-

verplichting. Deze verplichting is voorwaardelijk. Zolang het risico-

vermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalings-

verplichtingen van WSW-deelnemers over te nemen, wordt geen

beroep gedaan op deze obligoverplichting. Het WSW verwacht voor de

komende vijf jaar conform de actuele meerjarenliquiditeitsprognose

geen beroep te doen op deze obligoverplichting.

De hoogte van het obligotarief is vastgesteld op 3,85%. De grondslag,

waarover het obligotarief wordt berekend, is het schuldrestant van de

geborgde lening. De obligoverplichting bedraagt in 2011: 3,85% van

€ 141.320.024 = € 5.440.821.


5.1 Een gezonde

financiële positie

5.2 Investeringskader

is transparant

5.1.1 Voldoende

rentabiliteit

5.1.2 Voldoende

liquiditeit

5.1.3 Voldoende

solvabiliteit

5.1.4 Risico’s zijn in

beeld en beheerst

5.2.1 Er is een

duidelijk toetsbaar

investeringsbeleid

5.2.2

Investeringsruimte

wordt jaarlijks

vastgesteld

Verhouding tussen

financieel en maat-

schappelijk rendement

WSW norm is onder-

grens

Korte termijn verplich-

ting/ beschikbare

middelen

Gemiddeld over

looptijd beleidsplan

Astatus

Verhouding tussen

eigen en vreemd

vermogen

Integraal

risicomanagement is

ingevoerd

Zie hoofdstuk 9 met

onze financiële rand-

voorwaarden in het

ondernemingsplan

Bij voldoende eigen

vermogen in relatie

tot onze risico’s zet-

ten wij ons positief

exploitatieresultaat in

voor investeringen in

de categorieën van het

WSW

Conform tabel in

hoofdstuk 9 van

ondernemingsplan

WSW norm

R&B kan altijd aan

haar verplichtingen op

korte termijn voldoen

Aan de voorwaarden

van het CFV wordt

voldaan

Voldoet aan de

criteria van het CFV

Jaarlijks

Kader is opgesteld

Investeringsruimte is

vastgesteld

Wordt toegepast.

Wordt toegepast.

Wordt aan voldaan.

Wordt aan voldaan.

Wordt aan voldaan.

Is een vast onderdeel

in elke business case

en wordt periodiek in

het MT besproken.

Wordt toegepast.

Wordt toegepast.


49

De woonconsulenten van de afdeling wonen gaan sinds 2010

vaker actief naar de bewoners toe. Direct na oplevering van een

nieuwbouwcomplex heeft dat veel toegevoegde waarde om het

nieuwe woningbezit te leren kennen en om onze klanten adequaat

te informeren. Het effect van deze bezoeken is dat we de klanten

beter leren kennen. Het werkt ook preventief bij het voorkomen van

overlastsituaties.

8.1. huurdersvereniging

R&B Wonen betrekt de huurders actief bij het beleid en beheer.

De Huurders Vereniging Reimerswaal en Borsele (HVRB) is de

gesprekspartner op het terrein van het algemeen beleid.

In 2011 heeft de huurdersvereniging zich samen met R&B Wonen

voor ingespannen een heldere voorschotbepaling van de servicekosten

op te stellen.

Met de HVRB is in 2011 onder andere overleg gevoerd over de

volgende onderwerpen:

• volkshuisvestingsverslag en jaarrekening 2010;

• huurprijsbeleid 2011;

• verdere verbetering proces servicekostenafrekening;

• begroting R&B Wonen 2012;

• communicatieplan Vastgoed;

• strategisch voorraadbeleid.

Over specifieke thema’s overlegt R&B Wonen met de bewoners die

betrokken zijn bij het thema, zoals bij groot onderhoud, sloop e.d.

Daarbij worden de bewoners zo volledig mogelijk geïnformeerd over

de plannen, zowel over de technische en organisatorische aspecten

als over de keuzemogelijkheden die aan de orde zijn. Voor zover

dat past binnen het beleid betrekt R&B Wonen de inbreng van de

bewoners in haar besluitvorming.

8.2. Woonplatform

Om de maatschappelijke verankering inhoud te geven raadplegen

we regelmatig het woonplatform. Dit woonplatform bestaat uit

12 leden, die actief zijn in diverse maatschappelijke organisaties

zoals onderwijs, vitaal platteland, politie, jongeren, ouderen,

consumentenorganisatie voor zorgvragers, cultuur, vervoer en

ondernemersvereniging. Het woonplatform heeft een onafhankelijk

voorzitter.

In 2011 stopte Pieter Vollaard als voorzitter. Als nieuwe voorzitter

trad Joke Boonman aan.

Het woonplatform adviseert over onze opgaven in het werkgebied.

De directie legt aan het platform maatschappelijke verantwoording

af over het gevoerde beleid. In 2011 behandelde het woonplatform

het jaarverslag en jaarrekening 2010, de begroting 2012, het

thema duurzaamheid en heeft er een zelfevaluatie plaatsgevonden.

Daarnaast zijn er in 2011 enkele nieuwbouw- en renovatieprojecten

er bezocht.

8.3. seniorenraden

In 2011 is overlegd met de seniorenraden uit beide gemeenten. Zij

worden actief betrokken bij het vaststellen van plattegronden en

andere specifiek woon- en omgevingsfactoren in nieuwbouwcomplexen

voor senioren.

8. parTiCipaTie en maaTsChappelijK BesTuur

Het betrekken van huurders bij

beleid en beheer

48


51


6.1 Huurders en

belanghouders

zijn betrokken en

hebben een plaats

in beleidsvorming en

handelen

6.2 We handelen

volgens principes

van goed

ondernemingsbestuur

en toezicht

6.1.1 Betrokken

huurders

6.1.2 Betrokken

belanghouders

6.2.1. Voldoet aan de

governancecode

De overlegwet en de

samenwerkingsover-

eenkomst met de

huurdersvereniging in

het werkgebied zijn

bepalend voor de wijze

waarop de huurders

worden betrokken

Huurders zijn betrok-

ken bij analyseren

van het wonen en

leven in hun kern en

participatiebehoefte is

onderzocht

Een woonplatform

waarin belanghouders

zijn vertegenwoordigd

Belanghouders

zijn bezocht over

voortgang onderne-

mingsplan en voeding

jaarplannen en presta-

tieafspraken

Uiterlijk 2014 en

elke 4 jaar vindt een

volgend visitatieonder-

zoek plaats

Governancecode

Afspraken nagekomen

Alle kernen in 2014

bezocht

Continueren

Minstens 2 keer per

jaar elke belanghouder

voor 2014

Uiterlijk 2014

Governancecode is

gehanteerd

Wordt aan voldaan.

Met ingang van

2010 bezoeken onze

woonconsulenten

maandelijks de

verschillende kernen in

hun regio.

Wordt aan voldaan.

Wordt ruimschoots

aan voldaan.

Er worden

voorbereidingen

getroffen om de

visitatie in 2012 te

laten plaatsvinden.

Wordt aan voldaan.

9.1. personeel

Personele mutaties

In 2011 vonden de volgende personele mutaties plaats:

John Mol werd als HRM-adviseur vanuit collegacorporatie RWS

partner in wonen voor 16 uur gedetacheerd bij R&B Wonen. In 2011

koos hij er voor om zijn dienstverband volledig bij zijn werkgever te

vervullen.

Eind 2011 is het aantal fte’s ten opzichte van eind 2010 met

1,68 toegenomen. De grootste veroorzaker van deze stijging is de

overname van drie parttime medewerkster van Stichting Huize de

Vliedberg. Daarnaast zijn er twee nieuwe functies toegevoegd om de

bedrijfsvoering te optimaliseren. De taken van de Hrm-adviseur en

de jurist werden eerdere jaren door een externe medewerker vervuld.

9. r&B opereerT ondernemend, professioneel en BeTrouWBaar

De organisatieuit dienst m.i.v fte

Fabian Traas, medewerker woninginspectie (tijdelijke functie) 01-7-2011 1,00

Marinka Brasser, baliemedewerkster (tijdelijke functie) 01-4-2011 0,94

in dienst m.i.v fte

Diana Moison, medewerkster Stichting Huize de Vliedberg 01-01-2011 0,49

Patricia van de Parel, medewerkster Stichting Huize de Vliedberg 01-01-2011 0,53

Lianne Weijler, medewerkster Stichting Huize de Vliedberg 01-01-2011 0,19

Nico van Vlimmeren, juridisch beleidsmedewerker 01-06-2011 1,00

Peter Wolse, planmatig opzichter 01-07-2011 1,00

Judith Danckaert, Hrm-adviseur 01-09-2011 0,56

personeelsformatie Totaal mannen vrouwen

Aantal medewerkers 43 25 18

Aantal in fulltime dienst 33 25 8

Aantal in deeltijd dienst 10 0 10

Personele bezetting in fte 39,9 25 14,9

Instroom 6 2 4

Doorstroom 1 1

Uitstroom 2 1 1


53

organigram op 31 deCemBer 2011

Ziekteverzuim

Het ziekteverzuimpercentage is gelijk aan 2010

Wel ligt het aantal verzuimdagen hoger. In 2011 hebben we te maken

gehad met drie langdurig zieke medewerkers en een aantal mede-

werkers die ‘middenlang’ ziek zijn geweest. Het ziekteverzuim kort

komt uit op 0,78%.

Opleidingen

Bedrijfshulpverleners volgden de jaarlijkse BHV cursus. Voor alle

medewerkers was er een opfriscursus voor de AED.

De ondernemingsraad woonde twee seminars bij. Nieuwe leden volg-

den een introductiecursus “Wet op de Ondernemingsraad.”

De afdeling Financien en Control besteedde veel aandacht aan het

voeren van een transparante bedrijfsvoering. Tools voor manage-

mentinformatie werden verbeterd. Maandrapportages en kwar-

taalrapportages werden ontworpen en gestandaardiseerd. De

afdeling investeerde fors in kennisuitbreiding op het gebied van ict-

toepassingen.

Om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in verschillende

disciplines en om deze te kunnen toepassen volgden de medewerkers

vakinhoudelijke trainingen.

Ziekteverzuim 2011 2010 2009 2008 2007

Ziekteverzuimpercentage 3,44% 3,44% 3,27% 4,03% 1,30%

Meldingsfrequentie 0,73 0,88 1,10 1,07 0,78

Aantal verzuimdagen 342 315 434 507 315

Gemiddelde verzuimduur 9 8,29 8,04 5,30 5,88

vastgoedontwikkeling- en beheer financien en Control Wonen Beleid- en bestuursondersteuning

Projectleiding in de bouw Vastgoedrekenen Management- Makelaardij en taxatie

training

EPA opnemer Pakketkennis BIS software Pakketkennis Introductie in volkshuisvesting

BIS software

HBO praktische bedrijfskunde Afrekenen servicekosten Nederlands

Vastgoedrekenen Controller Publieke Sector Aanbestedingsrecht

Onderhandelingsvaardigheden BQM en BIS Risicomanagement

NOA-reporting vastgoedtransacties

Risicomanagement bij projectontwikkeling Marktontwikkelingen koopwoningen

directeurbestuurder Peter Bevers

1 coördinator financiële

administratie

1⌀medewerker⌀ planning⌀&⌀control

1⌀medewerker⌀ grootboek-

administratie

1 medewerker crediteuren

1 teamleider wonen

3⌀baliemedewerkers⌀

2⌀opzichters⌀mutaties en reparatie-

verzoeken

2⌀woonconsulenten⌀

1⌀coördinator⌀woonservice- medewerkers

5⌀woonservice- medewerkers

3⌀medewerkers⌀ Schtincting Huize

de Vliedberg

2 projectmanagers

3⌀projectleiders⌀

1⌀projectleider⌀planmatig onderhoud

1⌀senior⌀planmatig opzichter

3⌀planmatig opzichters

1⌀medewerker⌀ Vastgoedontwikkeling⌀

en -beheer⌀

2 management- assistenten

1⌀woningmarkt- consultant

1 communicatie-

medewerker

1 juridisch

beleidsmedewerker

manager financiën & Control

Dick Koomen

manager Wonen Erik Dutour Geerling

manager vastgoedontwikkeling en -beheer

Reinier de Jonge

manager Beleids- en bestuursondersteuning

Iris de Vries

1⌀Hrm-adviseur⌀


55

9.2. de ondernemingsraad

De OR bestaat uit:

Peter Sandee voorzitter

Wendy Scheurwater secretaris

Saskia van der Nat lid

Rob Pieterse lid

Ankie Capello lid

Ankie Capello vulde de vacature op die in 2010 ontstond na het

vertrek van Arjan Geluk.

Wendy Scheurwater heeft aangegeven de ondernemingsraad per 1

januari 2012 te verlaten. Nico van Vlimmeren volgt haar op.

9.3. de personeelsvereniging

Het bestuur van de personeelsvereniging van R&B Wonen bestaat

uit Saskia Ridderhof, Henk van Liere en Reinier de Jonge. In 2011

organiseerde de vereniging twee personeelsuitjes: in het voorjaar

kon er worden geskied of gewinkeld in het Brabantse land en in het

najaar was er een geheel verzorgde trip naar de kerstmarktgrotten

in Valkenburg. In december organiseerde de personeelsvereniging het

Sinterklaasfeest voor kinderen en kleinkinderen van de medewerkers.

9.4. personeelsbijeenkomsten

Elk kwartaal organiseert de directie een bijeenkomst voor alle

medewerkers om verslag te doen over ontwikkelingen binnen de

onderneming en om thematische zaken te bespreken. Tijdens de

bijeenkomsten is er ook volop gelegenheid om aan de directie vragen

te stellen over allerlei ontwikkelingen.

9.5. organisatieontwikkeling

Medewerkersbetrokkenheid

In 2011 is de medewerkersbetrokkenheid gemeten door middel van een

medewerkersonderzoek. In een dienstverlenende organisatie zijn het

de medewerkers die in grote mate het succes bepalen. Gemotiveerde

medewerkers die goed samenwerken zijn belangrijk voor de kwaliteit

van de dienstverlening aan en de uitstraling naar klanten. Daarom

wil R&B Wonen de werkbeleving van medewerkers onderzoeken.

In een onderzoek, dat in september 2011 werd gehouden, werden

zaken zoals communicatie, vertrouwen, management, collega’s,

werkdruk en ontwikkelingsmogelijkheden behandeld. Ook kregen

de medewerkers de kans hun mening over de ondernemingsraad te

geven. De respons was meer dan 90%. De medewerkers waardeerden

het werken bij R&B Wonen met een 7,9. Zowel de respons als het

cijfer ligt hoger dan de landelijke benchmark van woningcorporaties.

Thema’s die goed scoren zijn: “de beleving van de werksfeer, de

loyaliteit aan de organisatie en de verzuimbestendigheid”. Andere

punten die bovengemiddeld scoren zijn: “management weet wat er

op de werkvloer leeft, een open communicatie tussen medewerkers

en management, vertrouwen in de directie, bereikbaarheid en

toegankelijkheid en sturing van de organisatie”.

Procesbeschrijvingen

Door het beschrijven van hoofdprocessen werkte R&B Wonen in

2011 verder aan een doeltreffende en doelmatige organisatie.

Door de processen samen met de medewerkers te beschrijven

wordt het duidelijk hoe processen bijdragen aan de realisatie van

het ondernemingsplan. De processen dienen om duidelijkheid

en uniformiteit te creëren. Ze worden ook in beeld gebracht om

risico´s op te sporen en te beheersen en om verbeterpunten in beeld

te brengen. Dit past in de lerende organisatie die R&B Wonen is.

Het beschrijven van processen werd hierbij als instrument ingezet

om de verdere ontwikkeling naar een professionele organisatie te

ondersteunen.

Communicatie

Communicatie is een sleutelvaardigheid voor alle medewerkers. In

2011 besteedde R&B Wonen specifiek aandacht aan de profes-

sionalisering van de communicatie rondom projecten. De afdeling

Vastgoedontwikkeling en -beheer werkte samen met Communicatie

aan een communicatieplan voor onderhoudsprojecten. Bovendien

wordt inmiddels na oplevering van elk nieuwbouw- en renovatieproject

een evaluatie gehouden.

Strategisch Voorraad Beleid

In 2011 stelden we een nieuw strategisch voorraadbeleid (SVB) vast.

Het nieuwe SVB sluit aan bij ons ondernemingsplan 2010 - 2014. In

dat ondernemingsplan staan onze ambities. Het nieuwe SVB vertaalt

die ambities door naar ons woningbezit.

Om de woningvoorraad in de toekomst op de wensen van de ver-

schillende doelgroepen af te stemmen, is het zaak om aan de kwali-

teitsvraag te blijven voldoen.

Doel is het vertalen van marktontwikkelingen, het ondernemingsplan

en mogelijke toekomstige politieke en maatschappelijke ontwikke-

lingen naar een doelportefeuille die aansluit bij de toekomstige vraag.

Door de huidige portefeuille te vergelijken met de doelportefeuille

ontstaat een beeld van de opgave voor R&B Wonen.

Het herijken van het SVB leidt tot besluitvorming over te slopen, te

verkopen, nieuw te bouwen en te transformeren woningen. Ook zaken

zoals huurbeleid, doelgroepenbeleid, kwaliteitsbeleid en energiebeleid

komen bij elkaar in het SVB. De onderhoudsbegrotingen worden

afgeleid van het SVB. Door vanuit verschillende invalshoeken

te werken, komt een beleid tot stand waarbij alle processen van

een woningcorporatie worden meegenomen. Hierbij wordt een

vertaalslag gemaakt naar de dagelijkse praktijk van R&B Wonen.

Daarom is er voor gekozen om het breed op te pakken en werkten de

medewerkers van alle afdelingen aan het nieuwe SVB. Het resultaat

is een solide SVB waarmee R&B Wonen voor de toekomst gesteld

staat. Als afronding van het nieuwe SVB stellen we in 2012 een

nieuw overzicht van streefhuren samen. We onderzoeken of die

nieuwe streefhuren kunnen worden berekend door een mix toe te

passen van de WOZ-waarde van de desbetreffende woning en de

uitkomsten van het woningwaarderingssysteem.

9.6. jaarthema “duurzaamheid”

Ons thema voor 2011 was “Duurzaamheid”, een belangrijk thema

voor nu en in de toekomst. We investeren in energiezuinige nieuwe en

bestaande woningen. Daarnaast investeren we in duurzaamheid door

het bewustzijn bij onze huurders en onszelf te vergroten. De inzet van

onze medewerkers bij dit thema vormde de basis voor het toekennen

van de generieke bijzondere beloning in 2011.

Medewerkers maakten een jaarkalender met activiteiten en thema’s

voor zowel medewerkers als huurders. De aftrap was tijdens het

Nieuwjaarsontbijt. Ze organiseerden een excursie naar Yerseke

waarbij het vervoer met de zonnetrein plaatsvond. Medewerkers

woonden een workshop bij over het thema. We pasten de verlichting

van het kantoor aan, gingen over van grijze naar groene stroom,

plaatsten zonnepanelen en een “slimme meter”.

Loonstroken werden gedigitaliseerd en onnodige abonnementen

opgezegd. Iedereen deed mee aan de “warme truien dag” waarbij

de verwarming op kantoor lager werd gedraaid. Door een

prijsvraag konden medewerkers ideeën insturen die gericht waren

op de combinatie duurzaamheid en huurder. Als resultaat hiervan

organiseerden ze de “Dag van de Duurzaamheid” in Reimerswaal en

Borsele voor huurders en andere omwonenden.


57

intern 2011

Nieuwjaarsbijeenkomst aftrap

Van grijze naar groene stroom

Excursie Yerseke

Digitalisering

Prijsvraag

Overig

Wasbol, zaklamp

Verlichting

Zonnepanelen

Slimme meter

Cradle tot cradle, zonnetrein

Digitale loonstrook en registratie vakantie uren

Dubbelzijdig printen

Denk na voor je e-mail print

Ideeën van medewerkers voor huurders tijdens na-

tionale dag van de duurzaamheid op 11-11-2011

Duurzaamheidskalender voor huurders

Thermostatische kranen

Abonnementen opzeggen

Duurzaam papier

Papieren bankafschriften opzeggen

Infrarood camera aanschaffen (warmteverlies

woning)

Energieverbruikmeters en energieboxen aan-

schaffen

Warme truiendag, thermostaat kantoor 3 graden

lager gezet

Douchecoach voor medewerkers

Duurzame gadgets en relatiegeschenken

Bibliotheek kantoor ingericht

januari

mei

mei

mei

mei

Duurzaamheidskalender

Projecten

Overig

Huurders en omgeving 2011

Dag van de duurzaamheid

Communicatie

Informatie avond

Oostgaarde ’s-Gravenpolder

CO2 Neutrale woningen Heinkenszand

Huurwoning Eendvogelstraat Heinkenszand

Duurzaamheidsactie

Jaarverslag

Repair café

Ruilwinkel

Externe partijen

Projecten

Kinderactiviteiten

Stand op energiemarkt gemeente Borsele

Organisatie mini-symposium voor duurzaam

bedrijvennetwerk

Douchecoach woonkrant, bewustwording

Brochure Warmte Terug Win installatie

EPA certificaten

CO2 neutrale woningen

Energiezuinige koopwoningen

Koop- en Huurwoningen

Proefproject om bestaande woning zo energiezui-

nig mogelijk te maken tegen aanvaardbare kosten

Investeringen in verlagen van energieverbruik en

verhogen wooncomfort voor huurders

Nominatie verantwoorden over duurzaamheid,

Glazen Huis

R&B Wonen eindigde in de top 3

november

september

oktober

november


59

De energie die R&B Wonen stak in het thema duurzaamheid bleef

niet onopgemerkt. Actie energiebesparende maatregelen

We startten in 2011 in het kader van het “Actieplan Duurzaamheid”

met het aanbrengen van energiebesparende maatregelen in onze

huurwoningen. Hierbij werd een vernieuwende en klantgericht aanpak

gekozen. De verwachting is dat de komende jaren de energieprijzen

naar verhouding meer stijgen dan de huur. Dit betekent dat huurders

voor steeds hogere woonlasten komen te staan. Door het tijdig

nemen van isolerende maatregelen kan de energierekening omlaag

en verbetert het wooncomfort van onze huurders. R&B Wonen nam

de huurverhoging die gepaard gaat met de investering de eerste twee

jaar voor haar rekening.

Dit duurzaamheidsproject is maatwerk. De huurder bepaalde zelf in

samenspraak met de opzichter van R&B Wonen welk pakket aan

maatregelen het meest optimaal was voor de woning. Hierbij was

het mogelijk individuele wensen in te brengen. De huurder bepaalde

uiteindelijk zelf wat er werd uitgevoerd tegen welke prijs. 289

huurders van woningen met een laag energielabel konden door deze

actie hun woning laten verduurzamen.

Overzicht EPA-labels

Het EPA Label voor woningen is te vergelijken met het energielabel

voor auto’s en witgoed. Het label loopt van A tot en met G. Een

woning met het A-label is het energiezuinigst en met het G-label

het minst zuinig. Vanaf 1 januari 2009 moeten woningcorporaties

bij verhuur van een woning een energielabel overhandigen aan de

huurder.

Overzicht EPA-labels van het woningbezit van R&B Wonen:

overzicht epa-labels 1 januari 2011 31 december 2011

Label Energie-index aantal % aantal %A 0,71 - 1,05 344 8,2% 368 8,6%

B 1,06 - 1,30 224 5,3% 224 5,3%

C 1,31 - 1,60 785 18,7% 785 18,4%

D 1,61 - 2,00 1.579 37,6% 1.579 37,0%

E 2,01 - 2,40 909 21,6% 964 22,6%

F 2,41 - 2,90 338 8,0% 324 7,6%

G >= 2,91 21 0,5% 21 0,5%

Totaal: 4.200 4.265

R&B Wonen maakt kans op landelijke prijs

R&B Wonen isoleert oude huizen in

Borsele en Reimerswaal

Duurzaamheidsmarkt bij R&B Wonen

Energiezuinig wonen Heinkenszand populair

Energiezuinig wonen in nieuwe wijk Oostgaarde

Woningen in Oostgaarde opgeleverd

Wooncorporatie gaat wellicht energiemarkt op

Startsein verkoop huizen Heinkenszand

Dakisolatie voor huurhuizen Borsele

Jaarverslag R&B genomineerd voor themaprijs Glazen Huis

Van de recente nieuwbouw zijn 177 woningen niet gelabeld. Die

woningen zijn op grond van hun bouwjaar en energieprestatie-

coëeffi ciënt ingedeeld bij de A-labels.

Het woningbezit dat we overnamen van Stichting Poelwijck/De

Kraaijert en van Stichting Huize De Vliedberg zijn ook niet gelabeld.

Deze woningen zijn bestemd om binnenkort te worden gesloopt.

Op grond van hun bouwjaar zijn die 140 woningen ingedeeld bij de

F-labels.

De gemiddelde energie-index van het totale woningbezit kwam op 1

januari 2011 uit op 1,71 en op 31 december 2011 op 1,67. Beide

uitkomsten komen overeen met een (gemiddeld) D-label. De zicht-

bare verbeteringen zijn te danken aan het groot onderhoud dat in

het eerste halfjaar 2011 is uitgevoerd. Later zijn in 2011 nog 280

meldingen gedaan voor verbetering van het label als gevolg van de

actie duurzaamheid.


61


7.1 Organisatie is

toegerust om externe

opgaven te behalen

7.1. Voldoende

en deskundige

medewerkers

7.1.2 Tijdige

en betrouwbare

(management)-info

Opleidings- en ontwik-

kelingsplan

Generiek opleidings-

budget

Specifiek ontwik-

kelingsbudget om de

organisatie verder te

professionaliseren

Formatieplan

Operationele manage-

mentinfo dagelijks

online

Informatie op MT en

bestuursniveau maan-

delijks geaggregeerd

Kwartaalrappor-

tage voor raad van

commissarissen op

hoofdlijnen

Jaarlijks

Max 6 % loonsom

Inzet op basis van een

opleidingsplan

Jaarlijks

In 2010

Beschikbaar 2010

Sturingsgetallen

maandelijks bekend en

beschikbaar

Afwijking maximaal

5% tussen begroting

en jaarrekening

Opleidingsplan wordt

voorafgaand aan de

begroting vastgesteld.

Is geregeld, te weten

4% regulier budget en

2% persoonsgebonden

budget (CAO).

Hiervoor wordt

jaarlijks een budget

geraamd.

Is in 2010 vastgesteld.

Kwartaal en

maandrapportage

beschikbaar voor alle

medewerkers op cen-

trale schijf.

Format voor

maandrapportages is

maandelijks beschik-

baar.

Is gerealiseerd.


7.2.2 Beleid is vastge-

steld en gecommuni-

ceerd (PDCA)

7.2.3 Processen

zijn met draagvlak

van medewerkers

vastgesteld en gecom-

municeerd

7.2.4 Organisatie

werkt efficiënt

7.3.1 Gemotiveerde

medewerkers

7.3 Medewerkers voe-

len zich gemotiveerd

en betrokke

Beleid standaard geïn-

ventariseerd, geactu-

aliseerd, gecommuni-

ceerd, geëvalueerd

Beschreven proces-

sen en communicatie

daarover

Beheerkosten per

woning

Aantal dat in aan-

merking komt voor

generieke bijzondere

beloning

Ziekteverzuim, exclu-

sief zwangerschap en

langdurig ziektever-

zuim

Permanent

Geïnventariseerd in

2009, geactualiseerd/

beschreven in 2010,

jaarlijkse audit vanaf

2011

Lager dan de norm in

2009

> 90% komt in

aanmerking voor

generieke bijzondere

beloning

Maximaal 2%

Verzuimfrequentie

(gemiddeld) maximaal

twee keer per jaar

Vastgesteld beleid

wordt gecommuni-

ceerd via intranet.

Versiebeleid wordt

ingevoerd. Moment

van evaluatie wordt

bepaald.

Hoofdprocessen zijn

gedefinieerd.

• Huuropzegging en

bepalen huurprijs

• Klachtenafhandeling

• Planmatig onder-

houd

Zijn in 2011 beschre-

ven.

Wordt aan voldaan.

Is aan voldaan in

2011.

Ziekteverzuim bedroeg

in 2011 3,44%.

De verzuimfrequen-

tie bedroeg in 2011

0,73%.

7.2 Organisatie

werkt doeltreffend en

doelmatig

7.2.1 Sluitende P&C

cyclus

Planning- en control-

cyclus beschreven en

gehanteerd

Vanaf 2010 Is beschikbaar, maar

wordt verder geopti-

maliseerd.


63


7.3.2 Medewerkers-

betrokkenheid

7.4.1 Goede commu-

nicatie op alle niveaus

(intern en extern)

7.4 Communicatie is

een kernkwaliteit

Medewerkersbetrok-

kenheid in MTO

Oordeel over arbeids-

omstandigheden,

beloning, collegialiteit,

leiderschap en leiding-

geven in MTO

Communicatieplan

intern en extern

Kerncompetenties

geformuleerd en

getraind

Regeltaken en keteno-

riëntatie is gestimu-

leerd

Tenminste positief

Tweejaarlijkse meting

gemiddeld 7,0 en

maximaal 10% onvol-

doende

Beschikbaar 2010

en jaarlijks geactua-

liseerd

Benoemd en uitge-

werkt in 2010

Projectplan in 2010

opgesteld en geïmple-

menteerd

Medewerkersbetrok-

kenheid onderzoek

uitgevoerd 3e en 4e

kwartaal.

Score: 7,9

Respons ruim 90%.

Organisatiebreed mar-

ketingplan opgesteld.

Specifiek com-

municatieplan voor

onderhoudsprojecten

geschreven.

Kerncompetenties zijn

in 2010 geformuleerd

en vastgelegd in

nieuwe functiepro-

fielen.

10.1. governancecode

Inleiding

Wij vinden een deugdelijk ondernemingsbestuur essentieel. Het

integer en transparant handelen van het bestuur, een goed toezicht

op het ondernemingsbestuur en het afleggen van verantwoording over

het uitgevoerde toezicht zijn daarvoor vereisten.

Wij onderschrijven de beginselen van de Aedescode en de Governance-

code Woningcorporaties (hierna: code). De code is uitgangspunt

geweest bij het inrichten van de bestuurlijke organisatie. Hieronder

staan de hoofdlijnen van de corporate governancestructuur.

Wij hebben de corporate governanceprincipes opgenomen in afzon-

derlijke documenten, waaronder:

• het reglement raad van commissarissen;

• de profielschets van de raad van commissarissen;

• de klokkenluidersregeling;

• de integriteitscode.

Die reglementen voldoen aan de Governancecode Woningcorporaties.

Zij zijn geplaatst op de website van de stichting.

Naleving

De code gaat uit van het principe “pas toe of leg uit”. Op enkele

uitzonderingen na hebben wij alle principes en uitwerkingen uit de

code nageleefd. Om onderstaande redenen is alleen afgeweken van

de volgende bepalingen:

II.2.1 Benoeming bestuurders voor maximaal 4 jaar

De huidige bestuurder is vanaf 1 augustus 2008 voor onbepaalde tijd

aangesteld. R&B Wonen hecht groot belang aan continuïteit binnen

het bestuur en heeft daarom deze bepaling niet overgenomen.

III.3.5 Zittingstermijn leden raad van commissarissen maximaal

tweemaal voor een periode van vier jaar

Binnen de raad van commissarissen heeft de afgelopen jaren al een

behoorlijke vernieuwing plaatsgevonden. In 2011 werd de nieuwe

governancecode van kracht. Die code gaat uit van een zittingsduur

van leden van raden van commissarissen van ten hoogste tweemaal

vier jaar. Dat was voor de raad aanleiding om het rooster van aftre-

den als volgt te herzien.

Commissarissen Aftredend per

J. van der Steen 31-12-2011

H.A. Vermeulen 31-12-2011

Ing W.M. de Feiter 31-12-2011

Ook besloot de raad van commissarissen de omvang van de raad terug

te brengen van zeven naar vijf leden. Dit betekent dat vrijkomende

vacatures pas worden vervuld als de raad minder dan vijf leden heeft.

Met het aftreden van drie leden op 31 december 2011 is er – uitgaan-

de van een raad met een omvang van vijf leden – één vacature ont-

staan. Voor het vervullen van die vacature zijn de bepalingen uit de

code bij (her)benoeming en het reglement tot voordracht van een

natuurlijke persoon ter benoeming in de raad van commissarissen

van R&B Wonen leidend.

10.2. verslag van het bestuur

Taak en werkwijze

Het bestuur heeft de volgende taken:

a. het besturen van de corporatie;

b. verantwoordelijkheid dragen voor het beleid en voor het realiseren

van de doelstellingen. Die verantwoordelijkheid spitst zich toe

op de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling van

de corporatie. Het bestuur weegt daarin ook de belangen van de

betrokkenen van de corporatie mee;

c. verantwoording afleggen aan de raad van commissarissen;

d. tijdig aan de raad van commissarissen alle informatie geven die

nodig is voor het uitoefenen van de taak van die rvc;

e. het naleven van alle relevante weten regelgeving;

f. het beheersen van de risico’s die de corporatie loopt, daarover

rapporteren aan de raad van commissarissen en de interne risico-

beheersings- en controlesystemen aan de rvc meedelen.

Leden van het bestuur

De heer Dr. P.J.J.M. Bevers MPM is voor onbepaalde tijd benoemd

tot directeur-bestuurder.

Tegenstrijdige belangen

R&B Wonen wil elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tus-

sen de corporatie en het bestuur vermijden. In 2011 is geen sprake

geweest van tegenstrijdige belangen zoals bedoeld in de code.

10. BesTuur en ToeZiChT

Governance


65

Actie energiebesparende maatregelen

R&B Wonen heeft een remuneratiecommissie die de bestuurder

beoordeelt en zijn beloning vaststelt. De directeur-bestuurder heeft

een vaste beloning. Bij het vaststellen van de beloningsstructuur gelden

de bepalingen en uitgangspunten van de Sectorbrede Beloningscode

Bestuurders Woningcorporaties. De honoraria die in 2011 aan de

(voormalige) bestuurders zijn uitbetaald, zijn opgenomen in het

verslag van de raad van commissarissen. Het jaarverslag, inclusief

het verslag van de commissarissen, is op internet gepubliceerd.

Beleidsdoelstellingen en maatschappelijk verantwoording

R&B Wonen wil goede huisvesting bieden voor groepen die daar

niet zelfstandig in kunnen voorzien. Wettelijke regelingen, zoals het

Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH), vormen de basis voor

het handelen van R&B Wonen: ondernemerschap met een bijzondere

maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het maatschappelijk verant-

woord ondernemen is vertaald in het ondernemingsplan. R&B Wonen

zet zich in om optimale volkshuisvestelijke prestaties te leveren.

Dat komt tot uitdrukking in de behaalde resultaten en de onrendabele

investeringen op de volgende werkgebieden:

• bevorderen van slaagkansen en keuzemogelijkheden van kwetsbare

groepen;

• bevorderen van voldoende betaalbare huurwoningen met daarbij

passende kwaliteit;

• bevorderen van passend kunnen wonen van bijzondere groepen;

• versterken van de samenhang tussen woon- en zorgdiensten;

• bevorderen van een goede afstemming op de woonwensen van

bewoners;

• verbeteren en behouden van leefbaarheid;

• milieubewust bouwen, verbouwen en onderhouden;

• participatie van bewoners;

• bevorderen van interactieve beleidsvorming met belangenhouders;

• transparante verantwoording.

Belanghebbenden & maatschappelijke verantwoording

R&B Wonen heeft als maatschappelijk ondernemer andere maat-

schappelijke organisaties nodig om de bredere doelstellingen te

verwezenlijken. Hoe breder die doelstellingen worden en hoe meer de

maatschappelijke vraagstukken, des te meer samenwerkingsverban-

den er ontstaan. De bestaande samenwerkingsverbanden zijn in 2011

voortgezet. Met de volgende partners heeft R&B Wonen periodiek

horizontaal overleg:

• de gemeenten Borsele en Reimerswaal;

• zorginstellingen (SVRZ, Ter Weel, Gors, SILOAH, Philadelphia,

KIO en Allévo);

• Stichting Maatschappelijk Werk Oosterschelderegio, Emergis,

Leger des Heils en GGD.

Daarnaast vindt regelmatig overleg plaats met:

• de huurdersvereniging Reimerswaal/Borsele;

• het woonplatform;

• de brancheorganisatie Aedes;

• de woningcorporaties in Zeeland.

10.3. interne beheersings- en controlesystemen/risicobeheersing

R&B Wonen loopt bij haar bedrijfsvoering diverse risico’s, die

beheerst dienen te worden. Deze beheersing is onderdeel van het

organisatiebrede risicomanagement. In 2011 is verdere invulling

gegeven aan het risicomanagement door het aanscherpen van interne

beheersingsmaatregelen en controlesystemen. Die zijn gericht op

zowel het voorkomen (preventief) als het ontdekken en beperken

(repressief) van de kans op en de gevolgen van risico’s.

R&B Wonen hanteert diverse risicobeheersings- en controlesystemen

om de belangrijkste bedrijfsrisico’s te beheersen. Voorbeelden van

zulke risico’s zijn:

• bestuurlijke en personele risico’s;

• projectrisico’s;

• financiële risico’s;

• informatievoorzieningrisico’s;

• woningmarktrisico’s;

• juridische en fiscale risico´s.

Bovenstaande opsomming is niet limitatief. Bovendien sluiten risico’s

elkaar niet uit. Sterker risico’s hangen met elkaar samen.

Bij de beheersing leidt dat tot een mix van maatregelen gericht op

meerdere risico’s.

Hieronder wordt aangegeven op welke wijze deze risico’s (op

hoofdlijnen) beheerst worden en welke verbeteringen in 2011 zijn

doorgevoerd.

Bestuurlijke en personele risico’s

De bestuurlijke en personele risico’s omvatten het interne toezicht,

het bestuur en de medewerkers.

Intern toezicht

Maatschappelijk ondernemen vraagt om goed intern toezicht. Daarvan

is sprake als er integere en deskundige toezichthouders zijn met een

onafhankelijke en kritische houding tegenover het bestuur. In 2009

zijn binnen de raad van commissarissen twee vacatures ontstaan. De

selectieprocedure is begeleid door een extern adviesbureau. Rvc-leden

worden niet alleen geselecteerd op hun algemene deskundigheid.

Geprobeerd wordt om een mix van verschillende specifieke deskundig-

heden in de raad van commissarissen te verenigen. Te denken valt aan

financiële, juridische en bedrijfskundige deskundigheid en kennis van

de (lokale) volkshuisvesting.

Bestuur/statutair

Een ervaren, deskundige en integere statutair directeur-bestuurder is

onontbeerlijk voor R&B Wonen met een ambitieus ondernemingsplan.

Ook dient de directeur-bestuurder zijn raad van commissarissen goed

te informeren. Elk jaar beoordeelt de rvc het functioneren van de

directeur-bestuurder

Medewerkers

Om het beleid van het bestuur tot uitvoering te brengen is het

een vereiste te kunnen beschikken over gekwalificeerd, betrokken

en integer personeel. Cursussen en opleidingen voorzien in de

noodzakelijke permanente educatie. R&B Wonen heeft betrokken

personeel. Met plannings-, POP-, functionerings- en beoordelings-

gesprekken wordt de vinger aan de pols gehouden. Er is regelmatig

werkoverleg. Het managementteam koppelt de besprekingen terug.

Personeelsleden kunnen met een wildcard een vergadering van het

managementteam bijwonen. Daar wordt regelmatig gebruik van

gemaakt en de reacties zijn positief. Integer personeel is essentieel.

Daarom besteedt R&B Wonen aandacht aan de bewustwording

rondom het thema integriteit. Zo is er op intranet een verwijzing

naar het meldpunt integriteit opgenomen en wordt een open sfeer

gestimuleerd.

Functie van controller

De manager van de afdeling Financiën & Control vervult tevens de

functie van concerncontroller.

Hij zorgt voor een goede opzet en toetsing van de administratieve

organisatie en de interne beheersingsmaatregelen. In 2010 kregen

bijzondere aandacht:

• het verbeteren van de periodieke managementinformatie, waarbij

de prestatie-indicatoren uit het nieuwe ondernemingsplan ook als

uitgangspunt zijn genomen;

• het verbeteren van de informatievoorziening van de project-

administratie.

In de managementletter 2011 bevestigt de accountant de verbete-

ringen die op het gebied van planning en control zijn gerealiseerd. In

2011 stelde de controller een intern controleplan op.

Projectrisico’s

Woningverbetering, herstructurering en nieuwbouw R&B Wonen

investeert nu en in de komende jaren grote bedragen in woningverbe-

tering, herstructurering en nieuwbouw. In 2011 zijn verdere stappen

gezet om de projectrisico’s te verminderen.

Door middel van het gebruiken van een business case bij de besluit-

vorming bij de projecten worden de risico’s in belangrijke mate aan

de voorkant gereduceerd. Dit is een belangrijke verbeteringen in

vergelijking met voorgaande jaren.

In deze business case zijn onder andere de volgende onderwerpen

opgenomen:

• risicoanalyse per project, inclusief de toekenning van kansen en de

impact van het risico als dit plaatsvindt (kans x gevolg);

• woonbehoeftenonderzoek en bevolkingsgroei (locatie);

• voorcalculatie en budgettering ontwikkelingsfase;

• een fiscale paragraaf om fiscale voordelen te signaleren en moge-

lijke fiscale risico’s te beheersen.

In 2011 breidden we de business cases uit met een paragraaf

waarin we de aansluiting met het beleid in ons ondernemingsplan

beschrijven.

Naar aanleiding van de business case besluit de directeur-bestuur

of het project doorgaat en legt dit zonodig ter goedkeuring aan de

raad van commissarissen voor. Als een nieuw project is geregeld in

de begroting voorziet de goedkeuring van de begroting tevens in de

goedkeuring van dat project. In andere gevallen wordt de goedkeuring

van een project afzonderlijk aan de raad van commissarissen voor-

gelegd.


67

Na goedkeuring van het project en tijdens de uitvoering worden de

investeringen en de voortgang in de projecten door de architect of

projectleiding bewaakt. Belangrijke overschrijdingen worden in de

kwartaalrapportage aan de rvc gerapporteerd. Ter verbetering van

de beheersbaarheid van projecten is de projectadministratie volledig

geïntegreerd in de financiële administratie.

Bij projecten vraagt R&B Wonen vooraf een bankgarantie van de

aannemer, past zij de Wet ketenaansprakelijkheid toe, verlegt zij de

omzetbelasting en hanteert zij een geblokkeerde bankrekening.

Planmatig onderhoud

Jaarlijks wordt een gedetailleerde onderhoudsbegroting planmatig

onderhoud opgesteld. Ieder kwartaal wordt de realisatie

geconfronteerd met de begroting en wordt bezien of er bijsturing

nodig is. Ter verbetering van het inzicht op het meerjarig onderhoud

werkt R&B Wonen met het pakket Vastware.

Gezien de economische ontwikkelingen afgelopen jaar alsmede de

verwachtingen voor de nabije toekomst op de regionale woningmarkt

en op demografisch gebied werd in 2011 het strategisch voorraad-

beleid herzien.

Financiële risico’s

Om financiële risico’s te beheersen zijn de volgende maatregelen

getroffen:

• het volgen van de minimale solvabiliteitseis van het Centraal Fonds

Volkshuisvesting en de kapitaalverschaffers;

• het volgen van de voorwaarden tot borging van het Waarborgfonds

Sociale Woningbouw, waarop het beleid voor de komende vijf jaar

is afgestemd (kasstroomoverzicht en de Prospectieve informatie

(dPi);

• het bewaken van de liquiditeitspositie.

Met het opstellen van (meerjaren)begrotingen, de liquiditeitsplanning

en de Prospectieve informatie (dPi) voor Corpodata worden de

financierings- en liquiditeitsrisico’s bewaakt. Corpodata is het sa-

menwerkingsverband van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en het

Waarborgfonds Sociale Woningbouw.

Aanvullend zijn de volgende beheersingsmaatregelen genomen:

• een verbeterd systeem van jaarlijks afrekenen van de servicekosten;

• het hanteren van een treasurystatuut;

• het bewaken van een vervalkalender van de leningenportefeuille;

• het bewaken van de huurachterstanden en het toepassen van een

aanmaningsprocedure;

• het opstellen van een overzicht van de gevolgen van de kredietcrisis

(economische crisis) en de te nemen maatregelen.

De uitgangspunten voor de beheersing van het renterisico is

vastgelegd in het treasurystatuut. De omvang van het renterisico

wordt intern periodiek bewaakt. Eind december 2011 waren acht

nieuwbouwwoningen nog niet verkocht. Voor zes woningen van het

complex Theresiahof in ’s-Heerenhoek zetten we de koopgarant-

formule in als verkoop stimulerende maatregel.

Informatievoorzieningsrisico’s

Het gaat hierbij om het mogelijke risico van een onbetrouwbare

informatievoorziening in geval van een gebrekkig stelsel van

administratieve organisatie en interne controle. Met betrekking

tot deze risico’s heeft R&B Wonen ondermeer de volgende

beheersingsinstrumenten:

• het aanwezig zijn van functie- en taakomschrijvingen en

beschrijvingen van de bestaande procedures (met tussentijdse

actualisatie);

• een managementinformatiesysteem (managementrapportage). Per

kwartaal wordt een managementrapportage opgesteld. In 2011

zijn de managementrapportages verder verbeterd en afgestemd

met de raad van commissarissen. In de kwartaalrapportages

wordt gedurende het boekjaar een beeld gegeven van het verwachte

resultaat ten opzichte van de begroting en worden de grotere

verschillen toegelicht en geanalyseerd. De kritische prestatie-

indicatoren uit het nieuwe ondernemingsplan voor de periode

2010-2014 zijn zoveel mogelijk in de kwartaalrapportages

opgenomen. De doelstellingen in het nieuwe ondernemingsplan

zijn SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijd-

gebonden) geformuleerd. De voortgang van de doelstellingen wordt

in de managementrapportage vermeld;

• intern opgestelde (onderhouds)begrotingen en analyses;

• In 2011 zijn enkele interne controles uitgevoerd. In het eerste

jaar van de Europamaatregel lag het accent op de controle

van de toewijzing van vrijkomende woningen. Met ingang van

2011 moeten we 90% van die vrijkomende woningen (met

een huur lager dan € 652,52) toewijzen aan gegadigden met

een huishoudinkomen lager dan € 33.614,00. Uit de controle

vloeiden enkele aanbevelingen voort om de administratieve orga-

nisatie te verbeteren. Ook verbeterde de interne controle op de

volledigheid van de huuradministratie en de rechtmatigheid van de

salarisadministratie.

Woningmarktrisico’s

De woningmarktrisico’s staan in een nauwe relatie met de

projectrisico’s en zijn ook afhankelijk van de schattingen van de

demografische lokale ontwikkelingen (CBS, bevolkingsgroei).

Bij huurwoningen loopt de verhuurder het risico van leegstand

als vraag en aanbod niet goed op elkaar zijn afgestemd. Om de

woningmarktrisico’s te beheersen zijn de volgende beheersings-

maatregelen genomen:

• bewaking van de verhuurbaarheid;

• het samen met gemeenten verschaffen van inzicht in woningbehoefte

(Woonvisie);

• voor het starten van de projecten wordt gekeken of het project past

in de woonbehoefte in de regio.

Voortvloeiend uit het nieuwe ondernemingsplan werkt R&B Wonen in

2010 aan een visie op de 22 kernen van haar werkgebied. Het onder-

nemingsplan en de kernenvisie vormen de onderlegger voor nieuwe

prestatieafspraken met de gemeenten Borsele en Reimerswaal.

Een deel van de bestaande woningvoorraad wordt verkocht tegen

marktprijzen. De verkopen zijn een belangrijke basis voor het reali-

seren van het ondernemingsplan. Enerzijds om te voldoen aan de

vraag naar relatief goedkope koopwoningen voor starters.

Anderzijds als financieringsmiddel om nieuwbouw, herstructurering

en woningverbetering mogelijk te maken.

Uitgangspunt in de begroting 2011 was de verkoop van twintig

bestaande woningen. In werkelijkheid zijn er ook twintig woningen

verkocht. De gemiddelde opbrengst per woning was hoger dan de

geraamde opbrengst.

Daardoor kon de beoogde kasstroom ruimschoots worden gereali-

seerd. Wel zijn de gewijzigde marktomstandigheden mede aanleiding

geweest om te anticiperen op het nieuwe strategisch voorraadbeleid.

Door de financiële crisis stagneerde ook de verkoop van de nieuw-

bouwwoningen Door de onverkochte voorraad neemt het renteverlies

toe. Het is niet zeker dat de woningen voor de voor-gecalculeerde

prijzen worden verkocht. In de waardering van de voorraad is met

een mogelijke tegenvaller rekening gehouden.

In 2011 is één woning (Dorpsstraat 79K, Krabbendijke, onderdeel

van het project La Bonne Esperance) onder de Koopgarantformule

aan een gegadigde in de doelgroep verkocht.

Juridische & fiscale risico’s

Juridische risico’s bestaan uit de kans op en het gevolg van het niet

voldoen aan geldende weten regelgeving, maar ook het missen van

bijvoorbeeld fiscale voordelen.

Algemeen juridisch

Om deze risico’s zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken heeft

R&B Wonen een juridisch medewerker in dienst die juridische advie-

zen geeft. In 2011 is verder gegaan met het juridisch toetsen van

documenten en overeenkomsten.

Governancecode

In de governancecode is het principe ‘pas toe of leg uit’ van kracht.

Wanneer een corporatie niet aan de voorschriften voldoet, loopt

zij het risico negatief in de publiciteit te komen of sancties van de

minister opgelegd te krijgen. R&B Wonen is zich terdege bewust

van haar maatschappelijke rol en het belang van het naleven van

de bepalingen uit de governancecode. Integriteit van personeel,

leiding en toezichthouders is één van de uitgangspunten van de

bedrijfsvoering binnen R&B Wonen. Hierover naar de omgeving toe

transparant zijn is een logisch gevolg daarvan. Dit uit zich onder

andere in de op de website van de stichting beschikbare documenten.

Integriteitcode

Integriteit staat bij R&B Wonen hoog in het vaandel. De integri-

teitscode bevat richtlijnen om de juiste keuzes te maken om integer te

handelen. Als je integer bent, ben je onkreukbaar: je geeft je waarden

niet zomaar op als je dat toevallig goed uitkomt. Bij R&B Wonen

gaan we uit van het positieve in elke mens. We zien onze medewerkers

als moreel verantwoordelijke en professionele personen, die zelf van

geval tot geval risico’s en kwetsbaarheden kunnen inschatten.

De afspraken en regels die in deze integriteitscode zijn vastgelegd,

gelden voor alle medewerkers, de directeur-bestuurder en de raad

van commissarissen van R&B Wonen. Ook voor iedereen die namens

R&B Wonen optreedt, zoals onze opdrachtnemers. Van iedereen

verwachten wij dat hij/zij zich conformeert aan de integriteitscode.

Het opstellen van deze integriteitscode past bij de code van onze

brancheorganisatie Aedes. In deze code zijn eisen vastgelegd voor

maatschappelijke verantwoording, het betrekken van belanghouders

en transparante beleids- en besluitvorming.

De integriteitcode is op intranet en internet terug te vinden.


69

In de afdelingsoverleggen is integriteit een vast agendapunt. In 2011

zijn er geen fraudegevallen of integriteitschendingen geconstateerd.

Fiscaal

Het gaat hierbij vooral om de omzetbelasting, de overdrachtsbelasting

en de vennootschapsbelasting. R&B Wonen heeft externe fiscale

expertise ingeschakeld om de fiscale risico’s te beperken. Daarnaast

investeren medewerkers tijd en energie in de fiscale vraagstukken om

de nodige kennis op te bouwen en de risico’s te signaleren. Zo nodig

vindt afstemming met de fiscalist plaats.

Oordeel accountant

De accountant vatte in zijn beoordeling tijdens de interimcontrole de

risicoscore van R&B Wonen als volgt samen:

score laag gemiddeld hoog 2010 Branche

Risico

A. Woningmarktrisico

B. Financieel risico

C. Rapportrisico

(planning en control)

D. Projectrisico

E. Onderhoudsrisico

F. Overige bedrijfs-

processen

G. Fiscale risico

H. Governancerisico

1 4

4 3

3 3

4 4

5 5

4 4

3 3

3 3

3 3

x

x

72 5

x

83

x

x

x

x

x

2010 Branche6 9

10.4. vaststelling bestuur

Op 22 mei 2012 zijn het jaarverslag 2011 en de jaarrekening 2011

vastgesteld door de directeurbestuurder.

De middelen zijn in 2011 uitsluitend besteed in het belang van de

volkshuisvesting.

Het boekjaar 2011 is afgesloten met een negatief resultaat van

€ 6.345.000. Dit resultaat is onttrokken aan het eigen vermogen.

Vastgesteld op 22 mei 2012 te Heinkenszand.

was getekend,

Dr. P.J.J.M. Bevers, directeur-bestuurder.

10.5. verslag van de raad van commissarissen

Algemeen

De raad van commissarissen van R&B Wonen heeft de taak toezicht

te houden op het beleid van de bestuurder en op de algemene gang

van zaken in de stichting. De raad van commissarissen hanteert

hierbij de governancecode voor woningcorporaties. Die code is

leidend bij het uitvoeren van het interne toezicht en geeft richting

aan de uitoefening van de taak van de raad van commissarissen van

R&B Wonen. Het ondernemingsplan “Kiezen voor kernen” heeft een

looptijd tot eind 2013. In het ondernemingsplan is vastgelegd dat

uiterlijk 2014 een volgend visitatieonderzoek plaatsvindt.

Samenstelling van de raad van commissarissen

De raad van commissarissen is zodanig samengesteld dat hij zijn

taak naar behoren kan vervullen.

Elk lid beschikt over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is

voor de vervulling van zijn of haar taak, binnen de overkoepelende

profielschets van de rvc. Hiermee wordt voldaan aan de gover-

nancecode.

De raad van commissarissen bestaat uit zeven leden. Voor de benoe-

ming van twee leden wordt de huurdersvereniging Reimerswaal en

Borsele in de gelegenheid gesteld een bindende voordracht te doen.

De rvc is lid van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties.

De rvc is aan het einde van het verslagjaar als volgt samengesteld:

De heer J. van der Steen (voorzitter)

Woonplaats: Kruiningen

Geboren: 11 februari 1952

Beroep: Manager Distribution Lamb Weston/Meijer

Nevenfunctie(s): - Lid vrienden Clara’s hofje

- Vice voorzitter Regiobestuur EVO Zeeland

Benoemd: 1 januari 2002

Aftredend: 2011

De heer H.A. Vermeulen (vicevoorzitter)

Woonplaats: Heinkenszand

Geboren: 6 mei 1943

Beroep: gepensioneerd (voorheen hoofd bedrijfsvoering

Rabobank)

Nevenfunctie(s): Lid van de seniorenraad Borsele


Aftredend: 2011

De heer ing. W.M. de Feiter

Woonplaats: Goes

Geboren: 14 februari 1950

Beroep: gepensioneerd (voorheen kostendeskundige)

Nevenfunctie(s): - Voorzitter vereniging van eigenaren Villa Delta

Goes

- Voorzitter vereniging van eigenaren Albert Ples-

manweg 13 Goes


Aftredend: 2011

Vergeleken met de interimcontrole 2010 zijn de risicoscores in 2011

op één onderdeel verbeterd.

De resultaten 2011 zijn nu precies in lijn met het gemiddelde van

de branche.


71

Mevrouw A.C. de Bruijn

Woonplaats: Middelburg

Geboren: 11 september 1947

Beroep: gepensioneerd (voorheen burgemeester van Veere)

Nevenfunctie(s): - Voorzitter stichting cultureel erfgoed Zeeland

- Voorzitter van de raad van toezicht van Klaver-

blad Zeeland

- Voorzitter van de stichting d’Aegen

- Lid van de klachtencommissie van de regiopolitie

Zeeland

- Lid van de adviescommissie bezwaarschriften

van de provincie Zeeland

- Lid van de raad van commissarissen van ver-

eniging Hendrick de Keyser Amsterdam

- Lid van de raad van toezicht van de Zeeuwse

Bibliotheek

Benoemd: 1 juli 2007

Aftredend: 2015

De heer J.C. Noordzij

Woonplaats: Heinkenszand

Geboren: 16 mei 1956

Beroep: teamchef recherche regiopolitie Zeeland

Nevenfunctie(s): praktijkcoach en beoordelaar scheidsrechters

KNVB

Benoemd: 1 juni 2009

Aftredend: 2013

De heer drs. M.W. Bakker

Woonplaats: Huijbergen

Geboren: 5 december 1959

Beroep: bedrijfsadviseur strategie en financiering

Nevenfunctie(s): -Voorzitter rekenkamercommissie gemeente Hulst

- Lid van de raad van commissarissen van Rabo-

bank Roosendaal Woensdrecht

- Lid van de raad van commissarissen van woning-

corporatie Stadlander te Bergen op Zoom

Benoemd: 2 februari 2010

Aftredend: 2014

De heer drs. P. van Strien

Woonplaats: Kruiningen

Geboren: 16 april 1958

Beroep: directeur van het Landelijk Dienstencentrum

Rechtspraak te Utrecht

Nevenfunctie(s): geen

Benoemd: 2 februari 2010

Aftredend: 2014

Onafhankelijkheid

De raad van commissarissen waakt ervoor dat haar leden volledig

onafhankelijk zijn. De rvc voldoet daarmee aan de criteria zoals

aangeduid in bepaling III.2.2 van de Governancecode Woning-

corporaries. Alle leden van de huidige raad van commissarissen zijn

onafhankelijk van R&B Wonen. R&B Wonen heeft aan leden van de

raad van commissarissen geen persoonlijke leningen verstrekt.

De leden van de raad van commissarissen dienen zich bij de vervulling

van hun taken en bevoegdheden te richten naar het belang van de

stichting. In het verslagjaar is niet gebleken dat er sprake is van enig

tegenstrijdig belang. Van een tegenstrijdig belang is sprake als een

commissaris zijn persoonlijk belang zwaarder laat wegen dan het

belang van de stichting.

Toezicht van de raad van commissarissen

Het toezicht van de raad van commissarissen op het bestuur omvat

in ieder geval:

a. de realisatie van de doelstellingen;

b. de strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten;

c. de opzet en de werking van de interne risicobeheersing- en

controlesystemen;

d. het kwaliteitsbeleid;

e. de kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording;

f. het financiële verslagleggingsproces;

g. de naleving van toepasselijke weten regelgeving.

Werving en selectie

In 2011 werd de nieuwe governancecode van kracht. Die code gaat

uit van een zittingsduur van leden van raden van commissarissen van

ten hoogste tweemaal vier jaar. Toen de nieuwe code van kracht werd,

hadden enkele commissarissen de maximale zittingsduur overschre-

den. De nieuwe code was voor hen aanleiding om per 31 december

2011 af te treden. Eerder had de raad al besloten om de omvang van

de raad terug te brengen van zeven naar vijf leden. Door het aftreden

van drie leden op 31 december 2011 is er - uitgaande van een raad

met een omvang van vijf leden - één vacature ontstaan. Middels een

oproep in het regionale dagblad zijn kandidaten opgeroepen die

moeten voldoen aan de vastgestelde profielschets. Voor de selectie

van kandidaten wordt gebruik gemaakt van de diensten van een

extern bureau. Bij de selectie van de nieuwe commissarissen is een

onderzoek naar integriteit een vast onderdeel.

Samenstelling raad van bestuur

De heer dr. P.J.J.M. Bevers MPM

Geboren op: 22 september 1957

In dienst sedert: 1 augustus 2008

Directeur-bestuurder vanaf 1 augustus 2008

Nevenfunctie: - Lid van de raad van toezicht van zorgorganisatie

Stichting Tante Louise - Vivensis te Bergen op

Zoom

- Lid van de raad van toezicht van het Poppodium

te Bergen op Zoom.

Zelfevaluatie

In 2011 is het functioneren van de raad van commissarissen aan

de orde geweest. De voorzitter heeft met elk lid van de raad van

commissarissen een individueel gesprek gevoerd aan de hand van

een vaste agenda. In de zelfevaluatie zijn de bevindingen van de

visitatiecommissie meegenomen.

Ook is de mening van de directeur-bestuurder gevraagd. De algemene

conclusie is dat de rvc naar behoren functioneert. Dit blijkt onder

meer uit de volgende punten:

• de rvc heeft individueel vastgesteld dat de onafhankelijkheid niet

in het geding is en dat er geen tegenstrijdige belangen zijn en geen

transacties zijn geweest met tegenstrijdige belangen;

• de rvc nam kennis van de rapportage van de directeur-bestuurder

dat er in 2011 geen meldingen zijn geweest over niet-integer

handelen;

• de rvc heeft het oordeel en de belangrijkste bevindingen van de

externe accountant over integriteit onderschreven;

• de rvc heeft geconstateerd dat er geen sprake is van onverenigbare

(neven)functies van de commissarissen;

• de rvc heeft een rooster van aftreden vastgesteld op grond

waarvan lang zittende commissarissen eind 2011 uittraden. Na

die mutaties wordt voldaan aan de nieuwe normering zittingsduur

commissarissen;

• de rvc beoordeelt het functioneren van de externe accountant als

positief;

• de rvc nam kennis van de bevindingen van de accountant in zijn

management letter naar aanleiding van de interimcontrole en

in het controlerapport naar aanleiding van de controle van de

jaarrekening 2010;

• in 2011 bleef R&B Wonen voldoen aan de eisen die worden gesteld

aan het (KWH) label van het kwaliteitscentrum woningcorporaties

huursector;

• de door de directeur-bestuurder verstrekte informatie in de vorm

van managementrapportages, ondernemingsplan en jaarverslag

wordt als adequaat ervaren;

• de verhouding met de belanghouders, samengebracht in het woon-

platform en hun inbreng wordt als waardevol ervaren.

Werkzaamheden van de raad van commissarissen

In 2011 vergaderde de raad van commissarissen vijf keer. De belang-

rijkste agendapunten waren:

Vergadering 15 februari 2011. In deze vergadering was de rvc vol-

tallig aanwezig.

• ter kennisname:

- de resultaten van het overleg dat een delegatie van de rvc had

met de ondernemingsraad;- de oordeelsbrief 2010 van het

ministerie van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties;

- de brief van de arbeidsinspectie over de resultaten van een

uitgevoerde inspectie;

• ter bespreking:

- de managementletter van de accountant;

- het concept beredeneerd jaarverslag 2010;

• ter goedkeuring:

- het huurbeleid 2011;

- het besluit om te fuseren met Stichting Huize De Vliedberg.

Bijeenkomst bestuurders en raden van commissarissen van Zeeuwse

woningcorporaties op 1 maart 2011.

Themabijeenkomst 26 maart 2011. In deze vergadering was de rvc

voltallig aanwezig.

• ter bespreking:

- de maximale zittingsduur van de leden en de gewenste omvang

van de raad van commissarissen;


- de nacalculaties en de onder- en overschrijdingen van de in 2009

en 2010 opgeleverde projecten;

- het nieuwe strategisch voorraadbeleid;

- de eerste wijziging van de begroting 2011.


73

Vergadering 24 mei 2011. In deze vergadering waren zes van de

zeven leden aanwezig.

• ter kennisname:

- de oprichting van de besloten vennootschap Maatschappelijke

Ontwikkelings Maatschappij Zeeland B.V.;

- de oprichting van de vennootschap onder firma “Oostgaarde”;

- de financiering van de investeringen door de VOF “Oostgaarde”;

• ter bespreking:

- de managementrapportage over het 1e kwartaal 2011;

- het accountantsverslag naar aanleiding van de controle van de

jaarstukken 2011;


- het jaarverslag 2011;

- de jaarrekening 2011.

Vergadering 13 september 2011. In deze vergadering was de rvc

voltallig aanwezig.

• ter kennisname:

- het thema “duurzaamheid”;

- het thema “visitatie”;

• ter bespreking:

- de managementrapportage tot en met augustus 2011;


- de kaderbrief voor de begroting 2012.

Vergadering 29 november 2011. In deze vergadering was de rvc vol-

tallig aanwezig.

• ter kennisname:

- de terugkoppeling door de remuneratiecommissie;

• ter bespreking:

- de samenstelling van de raad van commissarissen;

- de managementrapportage tot en met het derde kwartaal 2011;


- de renteconversie voor de certificaten van het wooninvesterings-

fonds;

- de treasuryactiviteiten;

- verkoop van grond in Hansweert;

- aankoop van de eigendommen van Stichting Huize De Vliedberg;

- de begroting 2012.

Het toezicht is verder uitgevoerd door:

• het beoordelen van de managementinformatie inclusief de rappor-

tage over het realiseren van de volkshuisvestelijke opgave, zoals

opgenomen in het ondernemingsplan;

• overleg met de accountant naar aanleiding van zijn rapportages

over de bevindingen van de uitgevoerde controle van de jaarrekening

2010;

• een bespreking door de voorzitter en een lid van de rvc met de on-

dernemingsraad;

• het bijwonen van een vergadering van de huurdersvereniging door

twee commissarissen;

• het bijwonen van de vergaderingen van de regionale klachten-

commissie;

• het beoordelen en goedkeuren van diverse notities en beleidsplannen

van het bestuur.

De raad van commissarissen voert het toezicht uit aan de hand van

het reglement voor de raad van commissarissen.

Daarnaast bezochten de leden van de raad van commissarissen in

2011 diverse regionale en landelijke bijeenkomsten op het gebied

van woningcorporaties.

Naast de formele vergaderingen van de rvc overleggen de voorzitter

en vice-voorzitter periodiek met de directeur-bestuurder om inhoud

te geven aan de klankbordfunctie. Twee commissarissen met een

financiële achtergrond (de heren Vermeulen en Bakker) fungeren

als auditcommissie en voeren overleg met de directeur-bestuurder,

de controller en de accountant. De auditcommissie besprak met de

accountant het accountantsverslag naar aanleiding van de controle

van de jaarrekening 2010.

De auditcommissie heeft aan de raad van commissarissen voorgesteld

de jaarrekening en het jaarverslag 2010 goed te keuren. De voorzitter

en de vicevoorzitter fungeren samen als remuneratiecommissie.

Overige bevindingen rvc

De doelen in het ondernemingsplan zijn financieel vertaald. Daarom

is een voorziening gevormd voor het afdekken van onrendabele

investeringen in nieuwbouwprojecten.

Als norm voor de financiële continuïteit is in het ondernemingsplan

uitgegaan van een weerstandsvermogen tussen de 10 en 20% van

het balanstotaal.

Niet alleen het financiële beleid, maar ook de realisering van de

volkshuisvestelijke opgave kwam aan de orde. Deze opgave staat in

de prestatieafspraken met de gemeenten Borsele en Reimerswaal.

De directeur-bestuurder meldt in de managementrapportages de

voortgang van deze afspraken.

Er is permanent aandacht voor het belangrijkste doel, het huis-

vesten van de primaire doelgroep.

Daarnaast vormt de rvc een oordeel over zaken als leefbaarheid,

wonen en zorg (waarin R&B Wonen veel projecten heeft), de

kwaliteit van het bezit en dergelijke. Eenmaal per jaar bezoekt de

rvc de diverse projecten (nieuwbouw en groot onderhoud) van R&B

Wonen.

R&B Wonen heeft wel samenwerkingsverbanden met diverse orga-

nisaties (van collega-woningcorporaties tot zorginstellingen).

Verantwoording van de beloning

Met de directeur-bestuurder, de heer dr. P.J.J.M. Bevers MPM, is

met ingang van 1 augustus 2008 een arbeidsovereenkomst voor

onbepaalde tijd gesloten waarin de arbeidsvoorwaarden zijn vast-

gelegd. Hij ontvangt voor zijn werkzaamheden een vaste hono-

rering. Er bestaat geen variabele beloning of bonusregeling. Aan de

directeur-bestuurder is een dienstauto ter beschikking gesteld.

In 2011 werd de Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woning-

corporaties van kracht.

Kernpunten van de nieuwe beloningscode zijn:

• afspraken die in deze code zijn vastgelegd, gelden als verplichting;

• afwijken van het maximum van de code kan alleen na toestemming

van een toetsingscommissie;

• het beloningssysteem is eenvoudig en helder;

• de beloning van de bestuurder is gebaseerd op de uitkomst van

zogenaamd FZD-punten.

De beloning van de directeur-bestuurder is door de voltallige raad

van commissarissen met ingang van 1 januari 2011 vastgesteld op

het maximum van functiegroep E van de nieuwe code.

De beloning en vergoedingen worden onderstaand nader gespecifi-

ceerd:

* Is inclusief een ter beschikking gestelde auto

** Betreft verschuldigde premies over de levensloopuitkering tot

en met juni 2011

*** Betreft verschuldigde premie over vrijwillige aanvullend pen-

sioen in 2011

Het salaris van de directeur-bestuurder wordt aangepast conform de

aanpassingen in de Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woning-

corporaties. Als de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd, anders

dan door pensionering of op verzoek van de directeur- bestuurder

zelf, wordt een vergoeding toegekend overeenkomstig de zogenaamde

kantonrechtersformule, zoals die gold bij het aangaan van de over-

eenkomst, echter met een minimum van een vol jaarsalaris.

naam functie inkomen pensioenpremie Totaal 2011

dr. P.J.J.M Bevers Directeur-bestuurder € 135.382 * € 42.402 € 177.784

P.J.H. van Luijk Voormalig directeur-bestuurder € - ** € 17.873 € 17.873

C.J. Krijger Voormalig directeur-bestuurder € - *** € 4.476 € 4.476

Totaal € 135.382 € 64.751 € 200.133


75

Raad van commissarissen

De leden van de raad van commissarissen ontvangen voor hun

werkzaamheden een vaste vergoeding. Onkostenvergoedingen worden

niet verstrekt. In het verslagjaar zijn er geen kosten gedeclareerd.

10.6.goedkeuring raad van commissarissen

De raad van commissarissen van R&B Wonen heeft op 22 mei 2012

de jaarrekening en het jaarverslag over 2011 goedgekeurd en de

directeur-bestuurder décharge verleend.

De raad spreekt zijn waardering uit voor de inzet van alle

medewerkers van R&B Wonen. Vooral de extra inzet in het kader

van het jaar van de duurzaamheid vindt de raad een prestatie van

formaat. Die prestatie is een stimulans om ook in het jaar 2012 op

minstens hetzelfde niveau te blijven presteren, zodat R&B Wonen

haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke opgave kan blijven

vervullen.

Aldus getekend door de leden van de raad van commissarissen te

Heinkenszand op 22 mei 2012.

was getekend,

A.C. de Bruijn

Mr. A. van ‘t Laar

J.C. Noordzij

drs. P. van Strien

drs. M. W. Bakker

naam functie vastevergoeding

J. van der Steen Voorzitter € 5.496

H.A. Vermeulen Vice-voorzitter € 5.496

ing. W.M. de Feiter Lid € 4.368

A.C. de Bruijn Lid € 4.368

J.C. Noordzij Lid € 4.368

drs. M.W. Bakker Lid € 4.368

drs. P. van Strien Lid € 4.368

75

B. Jaarrekening


77

jaarreKening 2011

1. Balans per 31 deCemBer 2011 (x € 1.000)

jaarreKening 2011

1. Balans per 31 deCemBer 2011 (x € 1.000)

Jaarverslag 201177

PASSIVA Toelichting 31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

EIGEN VERMOGEN

- overige reserves 5.6.1 76.827 82.263 90.982

76.827 82.263 90.982

VOORZIENINGEN

- voorziening onrendabele investeringen huurwoningen 5.7.1 2.909 8.343 8.343

- voorziening onrendabele investeringen koopwoningen 5.7.2 36 30 30

- voorziening onrendabele investeringen grondposities 5.7.3 -

2.945 8.373 8.373

LANGLOPENDE SCHULDEN

- leningen kredietinstellingen 5.8.1 141.789 123.166 123.166

- verplichtingen voor onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 5.8.2 1.247 1.116

143.036 124.282 123.166

KORTLOPENDE SCHULDEN

- schulden kredietinstellingen 5.9.1 - 5.000 5.000

- schulden leveranciers 5.9.2 2.026 1.764 1.764

- belastingen en premies sociale verzekeringen 5.9.3 1.255 698 698

- overlopende passiva 5.9.4 5.656 4.265 4.265

8.937 11.727 11.727

TOTAAL 231.745 226.645 234.248

ACTIVA Toelichting 31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

VASTE ACTIVA

MATERIËLE VASTE ACTIVA

- onroerende en roerende zaken in exploitatie 5.1.1 201.276 205.366 214.085

- onroerende zaken in ontwikkeling 5.1.2 1.247 1.116

- onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 5.1.3 4.595 7.466 7.466

- onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 5.1.4 3.384 3.528 3.528

210.502 217.476 225.079

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

- te vorderen BWS-subsidies 5.2.1 30 41 41

- latente vordering vennootschapsbelasting 5.2.2 1.116 923 923

- deelnemingen 5.2.3 20 2 2

- effecten 5.2.4 1.000 1.000 1.000

2.166 1.966 1.966

VLOTTENDE ACTIVA

VOORRADEN

- materialen 5.3.1 64 57 57

- onderhanden werk nieuwbouw projecten 5.3.2 80 363 363

- onverkochte woningen 5.3.3 1.400 2.065 2.065

- grondposities 5.3.4 4.729

6.273 2.485 2.485

VORDERINGEN

- huurdebiteuren 5.4.1 59 113 113

- overige vorderingen 5.4.2 243 127 127

- overlopende activa 5.4.3 474 336 336

776 576 576

LIQUIDE MIDDELEN 5.5 12.028 4.142 4.142

TOTAAL 231.745 226.645 234.248

76Jaarverslag 2011


79

jaarreKening 2011

2. WinsT- en verlies-reKening 2011(x € 1.000)

resulTaaTreKening Toelichting 31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

- Huren 6.1 22.139 21.523 21.523

- Vergoedingen 6.2 652 593 593

- Verkoop onroerende zaken 6.4 2.108 2.910 2.910

- Overige bedrijfsopbrengsten 6.5 968 810 810

Som der bedrijfsopbrengsten 25.867 25.836 25.836

BEDRIJFSLASTEN

- Afschrijvingen 6.6 7.695 7.376 180

- Overige waardeverandering materiële activa 6.7 897- 6.657 6.657

- Lonen en salarissen 6.8 2.097 1.962 1.962

- Sociale lasten 6.9 669 619 619

- Lasten onderhoud 6.10 4.284 3.692 3.692

- Overige bedrijfslasten 6.11 4.082 4.524 4.524

Som der bedrijfslasten 17.930 24.830 17.634

EXPLOITATIERESULTAAT 7.937 1.006 8.202

- Rentebaten 6.12 483 702 702

- Rentelasten 6.13 5.894 5.143 5.143

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 2.526 3.435- 3.761

VOOR BELASTING

vpb-lasten (+) baten (-) 6.14 193- 72- 72-

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 2.719 3.363- 3.833

NA BELASTING

Mutatie actuele waarde 6.15 8.871- 11.429 4.233

RESULTAAT NA MUTATIE ACTUELE WAARDE 6.152- 8.066 8.066

Toerekening jaarresultaat

Mutatie algemene reserve 6.152- 8.066 8.066

6.152- 8.066 8.066

jaarreKening 2011

3. KassTroom- overZiChT(x € 1.000)

KassTroom 2011 2010

Ontvangsten

- huren 22.139 21.523

- vergoedingen 652 593

- overige bedrijfsopbrengsten 324 340

- renteontvangsten 94 84

23.209 22.540

Uitgaven

- Lonen en salarissen 2.097 1.962

- sociale lasten 272 229

- pensioenlasten 397 390

- onderhoudsuitgaven 4.284 3.692

- overige bedrijfsuitgaven 3.917 3.977

- renteuitgaven 5.894 5.143

- bijdrageheffing bijzondere projectsteun voor wijkaanpak 241 206

- leefbaarheidsuitgaven 35 140

17.137 15.739

- mutatie voorraden 7- 5-

- mutatie vorderingen 88- 1.480

- mutatie kortlopende schulden 2.210 3.925-

Kasstroom uit operationele activiteiten 8.187 4.351

Materiële vaste activa ingaande kasstroom

- verkoopontvangsten bestaande huurwoongelegenheden 2.239 2.950

- verkoopontvangsten nieuwbouw woongelegenheden 1.553 6.813

- verkoopontvangsten overig

3.792 9.763

Materiële vaste activa uitgaande kasstroom

- nieuwbouw huurwoongelegenheden 8.700 11.978

- nieuwbouw koopwoongelegenheden 1.644 3.384

- woningverbetering huurwoongelegenheden 8.316 5.985

- investeringen activa ten dienste van de exploitatie 45 3.541

- rente en projectmanagement 963- 1.042-

17.742 23.846

Jaarverslag 20117978

Jaarverslag 2011


81

jaarreKening 2011

3. KassTroom- overZiChT(x € 1.000)

2011 2010

Saldo in- en uitgaande kasstroom materiële vaste activa 13.950- 14.083-

Saldo in- en uitgaande kasstroom financiële vaste activa 18- 110

Kasstroom uit (des)investeringensactiviteiten 13.968- 13.973-

- nieuw aangegane geldleningen 20.000 13.000

- kasgeldlening 5.000- 5.000-

- aflossing op bestaande geldleningen 1.333- 1.291-

Kasstroom uit financieringsactiviteiten 13.667 6.709

Mutatie geldmiddelen 7.886 2.913-

Liquide middelen op 1 januari 4.142 7.055

Liquide middelen op 31 december 12.028 4.142

Mutatie geldmiddelen 7.886 2.913-

algemene toelichting

Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2011 tot

en met 31 december 2011. Alle bedragen luiden in euro’s.

De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting

dient te voldoen aan de eisen zoals die zijn geformuleerd in het

Besluit beheer sociale huursector. In dit besluit wordt het Burgerlijk

Wetboek, Boek 2, Titel 9 voorgeschreven. Voor enkele uitzonderingen

van specifieke aard geldt de Richtlijn 645 van de raad voor de

jaarverslaggeving. In de RJ 645 worden modellen voor de balans

en de winsten verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector

specifieke presentatie-, waarderings- en verslagleggingsvoorschriften

geformuleerd.

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke

bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de RJ 645.

Hierna geldt de regel dat de waarderingsgrondslagen in nominale

waarden worden weergegeven, tenzij hierna een afwijkende waar-

dering wordt toegelicht.

Stelselwijziging

In het verslagjaar heeft R&B Wonen een wijziging doorgevoerd in de

verslaggeving en presentatie van onroerende zaken verkocht onder

voorwaarden.

De vergelijkende cijfers over het boekjaar 2010 zijn herrekend naar

de nieuwe waarderingsgrondslagen en als zodanig verwerkt in de

jaarrekening. Het effect van de stelselwijziging op het resultaat van

2010 is € 8,7 miljoen negatief en beïnvloed het eigen vermogen.

Met ingang van 1 januari 2011 worden onroerende zaken, die in

het kader van verkoop onder voorwaarden zijn verkocht on balance

verwerkt als ‘onroerende zaken verkocht onder voorwaarden’ en

gewaardeerd tegen taxatieprijs onder aftrek van de verleende

aankoopkortingen. Voor de in de regeling overeengekomen over-

drachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoop-

verplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks

gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting.

De mogelijke per saldo toename van de terugkoopverplichting

ten opzichte van de bij overdracht ontstane verplichting wordt

geactiveerd; een per saldo afname wordt als resultaat verantwoord.

Vergelijking met voorgaand jaar

De gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar, tenzij anders

vermeld onder ‘Stelselwijziging’.

jaarreKening 2011

4. ToeliChTing Waarderingsgrond-slagen

2010 2011

Eigen vermogen 1 januari 90.982 82.916

Invloed van stelselwijziging -8.719

Herrekend eigen vermogen 1 januari 82.263 82.916

Resultaat boekjaar:

Voor stelselwijziging -15.322 8.066

Effect stelstelwijziging -8.720 -8.719

Resultaat boekjaar na stelstelwijziging -6.602 -653

Bestemmingsreserve Vliedberg 586

Eigen vermogen 31 december 76.246 82.263


Jaarverslag 2011


83

5.1 materiële vaste activa

Onroerende en roerende zaken in exploitatie

a. Woningen en woongebouwen

De onroerende zaken in exploitatie zijn gewaardeerd op bedrijfs-

waarde.

De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van

de kasstromen uit hoofde van de toekomstige exploitatiebaten en

-lasten over de geschatte resterende exploitatieperiode van de inve-

stering. Bij de berekening van de bedrijfswaarde gelden de volgende

uitgangspunten:

Als netto kasstroom te ontvangen aan het einde van de exploi-

tatieperiode (restwaarde) is een waarde van € 5.000 per woning

meegenomen. Uitgangspunt hierbij is dat alvorens de grond weer als

sociale bouwgrond kan worden benut hoge kosten moeten worden

gemaakt, zoals vergoedingen aan bewoners, sloopkosten opstallen,

bodemonderzoeken, saneringskosten en huurderving in de laatste

exploitatiejaren. Dit bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd met het

inflatiepercentage en vervolgens verdisconteerd opgenomen in de

bedrijfswaarde.

b. Onroerende zaken niet zijnde woningen

Onroerende zaken niet zijnde woningen worden eveneens gewaardeerd

tegen bedrijfswaarde

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop onder

Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan een derde, waarvoor

R&B Wonen een terugkoopplicht heeft, worden aangemerkt als

financieringsconstructie.

Het betreft de woningen die R&B Wonen verkocht met toepassing

van de Koopgarantformule.

Die onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde.

Dat is de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste

waardering) en daarna de marktwaarde op basis van VOV. Voor de

regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de credit-

zijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze

terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan

de bij de overdracht ontstane verplichting, rekening houdend met de

contractvoorwaarden.

Onroerende zaken in ontwikkeling

De onroerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen

historische uitgaafprijs en toegerekende kosten van project-

management- en leiding (4%). Voorts wordt rente tijdens de bouw

toegerekend (4%). Middels de voorziening onrendabele inves-

teringen vindt een geschatte afwaardering naar bedrijfswaarde

plaats. Na oplevering worden de onroerende zaken opgenomen onder

onroerende zaken in exploitatie.

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

De onroerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn gewaardeerd

op historische uitgaafprijs of lagere marktwaarde. Als basis voor

deze waardering geldt de WOZ waarde.

De “roerende zaken ten dienste van de exploitatie” zijn opgenomen

tegen de aanschafwaarde verminderd met een jaarlijkse afschrijving

op lineaire basis. De afschrijvingstermijn bedraagt over het algemeen

vijf jaar. Voor automatiseringsinvesteringen bedraagt deze drie jaar.

jaarreKening 2011

5. grondslagen voor Waardering van aCTiva en passiva


Jaarverslag 2011

2012 2013 2014 2015 vanaf 2015

Huurstijging 2% 2% 2% 2% 2%

Huurderving 2,3% 2,3% 2,3% 2% 2%

Onderhoudsuitgaven 0% 2,65% 2,76% 2,83% 3%

Bedrijfslasten 0% 2,65% 2,76% 2,83% 3%

Disconteringsvoet 5,25% 5,25% 5,25% 5,25% 5,25%

5.2 financiële vaste activa

Te vorderen BWS-subsidies

Waardering van de te vorderen BWS-subsidies vindt plaats door aan

de contante waarde van de subsidie bij aanvang van de exploitatie

jaarlijks rente toe te rekenen tegen het subsidierendement onder

aftrek van de ontvangen bijdrage.

Latente vordering vennootschapsbelasting

Vanaf 1 januari 2008 zijn woningcorporaties integraal vennoot-

schapsbelastingplichtig. De verplichtingen zijn vastgelegd in de

vaststellingsovereenkomst vennootschapsbelasting (VSO2).

De VSO2 verschaft duidelijkheid over de Vpb-regels en geldt

alleen voor die corporaties die de overeenkomst getekend hebben.

R&B Wonen heeft de VSO2 ondertekend en berekend dat er op

balansdatum 31 december 2011 een actieve belastinglatentie moet

worden gevormd voor het te verrekenen verlies. De langjarige vorde-

ring als gevolg van disagio geldleningen en de verliesverrekening is

gewaardeerd onder de financiële vaste activa.

Deelnemingen

Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke

en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op

verkrijgingsprijs. R&B Wonen heeft een deelneming met betekenis in

de Maatschappelijke Ontwikkelings Maatschappij Zeeland BV. Deze

deelneming is gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde.

Effecten

De post die hier wordt verantwoord betreft twee deelcertificaten van

het Wooninvesteringsfonds. Deze zijn opgenomen tegen aanschaf-

waarde.

5.3 vlottende activa

Voorraden

De voorraad onderhoudsmaterialen is gewaardeerd tegen vaste

verrekenprijzen. De voorraad keukens, die staan opgesteld in de

showroom, is tegen aanschafwaarde geadministreerd.

Onderhanden projecten

De voorraad onderhanden werk heeft betrekking op koopwoningen

in aanbouw. De onderhanden werken worden gewaardeerd tegen ver-

vaardigingsprijs, vermeerderd met de aan het uitgevoerde werk toe te

rekenen winst en verminderd met op de balansdatum al voorzienbare

verliezen. De vervaardigingsprijs omvat de aan derden betaalde ter-

mijnen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging

kunnen worden toegerekend. De gefactureerde termijnen aan kopers

worden op de onderhanden werken in mindering gebracht.

Grondposities

De voorraad grondposities dienen als toekomstige locaties voor onze

nieuwe huur- en koopprojecten. Uitgaven die te maken hebben met

de aankoop van de grond (eventueel inclusief huidig pand) tot het

bouwrijp maken van de grond worden hierop verantwoord tegen

historische uitgaafprijs vermeerderd met rentebijschrijvingen. Indien

de boekwaarde van een grondpositie de marktwaarde overschrijdt

wordt het verschil afgeboekt.

Vorderingen

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de

reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde

kostprijzen, die gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek

van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van onin-

baarheid.

5.6 eigen vermogen

Als herwaarderingsreserve wordt verantwoord het saldo van de

afwijking tussen de bedrijfswaarde en de historische boekwaarde

van de onroerende zaken in exploitatie.

5.7 voorzieningen

Voorziening onrendabele investeringen

Dit betreft een voorziening voor onrendabele investeringen voor

toekomstige nieuwbouwprojecten.

Onder een voorziening wordt verstaan een onderdeel van het vreemd

vermogen waarvan de omvang of het moment van afwikkeling on-

zeker is. Onder een in rechte afdwingbare verplichting wordt verstaan

een verplichting die voortvloeit uit een overeenkomst dan wel bij of

krachtens een wet.

De toevoegingen aan de voorziening onrendabele investeringen

gebeuren uiterlijk op het moment van vaststelling van de business

case voor het desbetreffende project. Onttrekkingen aan de voor-

ziening gebeuren zodra er geïnvesteerd wordt.

jaarreKening 2011



85Jaarverslag 2011

8584Jaarverslag 2011

5.8 langlopende leningen

Langlopende leningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Het deel met een looptijd korter dan één jaar (aflossingsverplichting

in het komende jaar) is opgenomen onder kortlopende schulden. Er

zijn geen onroerende zaken bezwaard tot zekerheidsstelling van de

betalingen van rente en aflossing van de geldleningen.

Onder de rubriek “verplichtingen voor onroerende zaken verkocht

onder voorwaarden” wordt de terugkoopverplichting gewaardeerd

conform de bij de overdracht ontstane verplichting, rekening

houdende met contractvoorwaarden. Zie ook de toelichting bij de

rubriek “onroerende zaken verkocht onder voorwaarden”.

jaarreKening 2011


algemeen

Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde

van de geleverde prestaties, de kosten en andere lasten over het jaar.

De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij

zijn gerealiseerd; verliezen worden genomen, zodra zij voorzienbaar

zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de

verwerking van de ongerealiseerde waardeveranderingen van op

actuele waarde gewaardeerde materiële vaste activa in exploitatie.

6.1 Bedrijfsopbrengsten

Huren

De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een

maximum. Voor het verslagjaar 2011 bedroeg dit maximum 1,3%.

Die huurverhoging is toegepast, met uitzondering van:

• enkele slecht verhuurbare woningen;

• enkele commercieel verhuurde panden waarvan de huurverhoging

is gekoppeld aan een indexcijfer van het Centraal Bureau voor de

Statistiek.

Vergoedingen

De te ontvangen servicekosten, verminderd met de derving wegens

leegstand, worden onder de rubriek vergoedingen verantwoord.

Verkoop onroerende zaken

De post verkopen onroerende zaken betreft het saldo van de behaalde

verkoopopbrengst op de verkoop van bestaande huurwoningen.

Winsten worden verantwoord op het moment van levering, het

passeren van de transportakte.

6.6 Bedrijfslasten

Afschrijvingen

De afschrijvingen op (on)roerenende zaken ten dienste van de exploi-

tatie vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de

economische levensduur.

De afschrijvingen op materiële vaste activa in exploitatie is een line-

aire afschrijving gebaseerd op de bedrijfswaarde en de verwachte

levensduur van het complex.

Lasten onderhoud

Onder deze post worden de werkelijke onderhoudskosten voor

dagelijks en mutatieonderhoud verantwoord. In de winsten ver-

liesrekening zijn de loonkosten van de vaklieden opgenomen bij

de kostensoort salarissen en sociale lasten. De kosten van het

wagenpark, huisvesting, gereedschap en indirect materiaalverbruik

zijn verantwoord onder de kostensoorten afschrijvingen en overige

bedrijfslasten.

Overige bedrijfslasten

De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar

waarop zij betrekking hebben.

6.12/6.13 rentebaten en –lasten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening

houdende met de rentevoet van de desbetreffende activa en passiva.

6.14 Belastingen

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor

belastingen in de winsten verliesrekening, rekening houdend met

beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren

(voor zover niet opgenomen in een latente belastingvordering) en

vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare

kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden

in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit

hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

6.15 mutatie actuele waarde materiële vaste activa

Hieronder wordt de mutatie van de bedrijfswaarde van de materiële

vaste activa verantwoord niet zijnde mutaties als gevolg van inves-

teringen en desinvesteringen. Dit zijn mutaties die het gevolg zijn van

het verloop van de exploitatie in de tijd, wijziging van parameters en

levensduurwijzigingen.

Toelichting op het kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode.

Deze methode gaat uit van een weergave van kasstromen onder-

verdeeld naar activiteiten. In het kasstroomoverzicht wordt

onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financie-

ringsactiviteiten.

jaarreKening 2011

6. grondslagen voor heT Bepalen van heT resulTaaT


87Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011

5. ToeliChTingen op de Balans(x € 1.000)

jaarreKening 2011


aCTiva 31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

5.1 materiële vaste activa

5.1.1 Onroerende en roerende zaken in exploitatie

Woningen en woongebouwen

Stand per 1 januari 205.366 192.962 192.962

Effect stelselwijziging 8.719-

Investeringen

- groot onderhoud 8.316 5.985 5.985

- nieuwbouw 24 appartementen Hogeweg 3.344

- aankoop Huize de Vliedberg 1.206

- verbouw Van der Biltplein 6 (KIO) 529

- inbreng Egelantier 64 ’s-Gravenpolder 179

- uitname Theresiaplein 3 ’s-Heerenhoek 229-

- desinvesteringen grondwaarde 1.058-

- in 2010 opgeleverde nieuwbouw 10.905 10.905

Actuele waarde

Mutatie actuele waarde - afschrijving 7.506- 7.196-

Mutaties actuele waarde - overige aanpassingen 8.871- 11.429 4.233

Stand per 31 december 201.276 205.366 214.085

TOELICHTING MUTATIE MATERIËLE VASTE ACTIVA 31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

Stelselwijziging

Bedrijfswaarde begin boekjaar (FMP versie 6.9) 205.366 192.962 192.962

- Versieverschil 49 5.246 5.246

Bedrijfswaarde begin boekjaar (FMP versie 6.10) 205.415 198.208 198.208

(a) Autonome ontwikkeling

- Vrijval kasstromen 4.383- 8.793 8.793

- Effect jaar opschuiven 9.792 8.014- 8.014-

- Effect jaarwissel - 5.894- 5.894-

- Nieuwe (des) investeringen 737

Totaal autonome ontwikkelingen: 6.146 5.115- 5.115-

(b) Voorraadmutaties verslagjaar

- Verkoop 244 967- 967-

- Nieuwbouw 4.729 12.484 12.484

- Aankoop 104

- Sloop - 89- 89-

- Verbetering 6.837 58- 58-

Totaal voorraadmutaties: 11.914 11.370 11.370

(c) Gevolgen van aanpassingen beleidsparameters en uitgangspunten

- Aanpassen disconteringsvoet 16.651 16.651

- Aanpassen parameter indexaties (economie) 346 88- 88-

- Aanpassen levensduren 4.767 307 307

- Nieuw SVB 22.962- 22.962-

- Aanpassing grondwaarde inclusief correctie sloop 2.386- 8.719-

Totaal a.g.v. parameter- en niveauwijzigingen: 2.727 14.811- 6.092-

(d) Wijzigingen exploitatiebeleid

- Huren (toekomstige huurverhoging) 2.538 17.057- 17.057-

- Huurderving 241- 213- 213-

- Planmatig onderhoud 1.660- 19.430 19.430

- Klachtenonderhoud 5.877- 4.561 4.561

- Mutatieonderhoud 1.388 253 253

- Bedrijfskosten 18.383- 11.251 11.251

Totaal a.g.v. wijzigingen exploitatiebeleid: 22.235- 18.225 18.225

(e) wijzigingen (des)investeringsbeleid

- Verkoop 4.249- 1.888- 1.888-

- Sloop 559- 957 957

- Verbetering/renovaties 2.117 1.580- 1.580-

Totaal a.g.v. (des)investeringsbeleid 2.691- 2.511- 2.511-

Bedrijfswaarde eind boekjaar 201.276 205.366 214.085


89Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011


31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

Stelselwijziging

5.1.2 Verkopen onder voorwaarden 1.247 1.116 -

In totaal zijn er tien woningen met de koopgarant formule verkocht.

Het betreft twee nieuwbouwwoningen in Hansweert (2009), zeven

nieuwbouwwoningen in Kwadendamme (2010) en één bestaande

woning in Krabbendijke (2011). De woning in Krabbendijke is in

2011 verkocht en verklaart de waardesprong van € 1.116.000 in

2010, naar € 1.247.000 in 2011. Alle woningen zijn opgenomen

tegen de taxatiewaarde. De verleende korting bedroeg 25%.

5.1.3 Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

Verloop:

Beginbalans 7.466 8.956 8.956

- Investeringen 8.700 11.978 11.978

- naar grondposities 5.022-

11.144 20.934 20.934

- naar materiële vaste activa in exploitatie 3.873- 9.228- 9.228-

- ten laste van voorziening 2.676- 4.240- 4.240-

Eindbalans 4.595 7.466 7.466

5.1.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitaties

Samenstelling:

Bedrijfsgebouwen en terreinen 2.748 2.790 2.790

Inventaris 454 524 524

Bedrijfswagenpark 182 214 214

3.384 3.528 3.528

Saldo 1 januari 3.528 966 966

Bij: investeringen 45 3.552 3.552

Af: desinvesteringen 65- 1.659- 1.659-

Bij: corr afschrijvingen van desinvesteringen 65 848 848

Af: afschrijvingen 189- 179- 179-

Saldo 31 december 3.384 3.528 3.528

De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn

gewaardeerd tegen de historische uitgaafprijs verminderd met af-

schrijvingen of lagere marktwaarde.

De materiële vaste activa zijn vrij van hypotheek. De materiële

vaste activa zijn voor € 143.166.000 gefinancierd met vreemd

vermogen op lange termijn (alle leningen zijn aangetrokken op de

kapitaalmarkt bij kredietinstellingen). De woningen, garages en de

supermarkten zijn verzekerd tegen brand en stormschade voor een

bedrag van € 569 miljoen. De verzekerde waarde is bepaald aan de

hand van de inhoud van de woning.

Aan milieuschadekosten en WA bedraagt de verzekerde waarde

voor beiden € 1.250.000. De onroerende zaken in ontwikkeling

zijn niet verzekerd. Volgens de voorwaarden in het bestek zijn deze

zaken voor risico van de aannemer tot oplevering. Het kantoor en

de inventaris is volgens de uitgebreide voorwaarden verzekerd voor

resp. € 1.719.800 en € 330.400. De voorraad werkplaats, de inven-

taris magazijn en de elektronische apparatuur is verzekerd voor

respectievelijk € 30.000, € 60.000 en € 200.000. Het wagenpark

is all-risk verzekerd.

jaarreKening 2011



91Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011


jaarreKening 2011


5.2. financiële vaste activa 31-12-11 31-12-10

z5.2.1 Te vorderen BWS-subsidies

Beginsaldo 41 58

Mutaties in boekjaar

Rente 2 7

Binnen 1 jaar vervallen bijdragen 13- 24-

Ontvangen bijdragen

Eindsaldo 30 41

Specificatie saldo:

16 woningen ’s-Heerenhoek 30 41

30 41

5.2.2 Latente vorderingvennootschapsbelasting

Verliesverrekening:

2006 7

2007 46 5

Totaal 2006 en 2007 53 5

2008 218 186

2009 - -

2010 - 21

2011 215

Totaal verliesverrekening 486 212

Disagio leningen 630 711

Subtotaal 1.116 923

Af opgenomen onder te vorderen Vpb

Actieve latentie 1.116 923

Disagio leningen

Saldo 1 januari 711 779

- Af als gevolg van tariefswijziging 14 -

- Af aandeel 2011 67 68

Saldo 31 december 630 711

5.2.3. Deelnemingen

Stichting Woonenergie 2 2

Maatschappelijke Ontwikkelings Maatschappij Zeeland BV 18 -

20 2

5.2.4 Effecten

WIF-Fonds 1.000 1.000

5.3. voorraden 31-12-11 31-12-10

Stelselwijziging

5.3.1 Onderhoudsmaterialen

- voorraad klein materiaal 64 53

- voorraad showkeukens - 4

Totaal 64 57

De voorraden liggen opgeslagen aan de Kerklaan te Heinkenszand.

De voorraden betreffen bouwmaterialen en ijzerwaren.

5.3.2 Onderhanden werken nieuwbouw koopprojecten

Beginsaldo 362 7.263

investeringen 1.035 3.548

1.397 10.811

verkoopopbrengsten 973- 8.879-

desinvesteringen 1.035-

naar grondposities 293-

onttrokken aan voorziening 51- 535-

Eindsaldo 80 363

5.3.3 Onverkochte nieuwbouwwoningen

Beginsaldo 2.066 2.866

investeringen 201

2.267 2.866

verkoopopbrengsten 580- 192-

desinvesteringen 150- 609-

onttrokken aan voorziening 137-

Eindsaldo 1.400 2.065

5.3.4 Grondposities

Beginsaldo -

(des)investeringen 22-

afkomstig uit MVA in ontwikkeling 5.022

afkomstig uit voorraad onderhanden werken nieuwbouw koopprojecten 293

onttrokken aan voorziening 564-

Eindsaldo 4.729 -


93Jaarverslag 2011


92Jaarverslag 2011

jaarreKening 2011


jaarreKening 2011


5.4. vorderingen 31-12-11 31-12-10

Stelselwijziging

5.4.1 Huurdebiteuren

Huurdebiteuren 323 385

Af: Voorziening dubieuze debiteuren 264- 272-

Totaal huurdebiteuren 59 113

5.4.2 Overige vorderingen

Afrekening onderhoudsdebiteuren, keukens 97 150

Debiteuren projecten 100 -

Debiteuren 156 175

Vooruitbetaald crediteuren - 5

Te ontvangen BTW - -

Vooruitbetaald prépensioen premie - 11

353 341

Af: voorziening dubieuze debiteuren 110- 214-

243 127

5.4.3 Overlopende activa

Te ontvangen rente banken 64 83

Te ontvangen project VOF Oostgaarde 139 -

Te ontvangen omzetbelasting (pro rata op gemengde kosten) 50 124

Te ontvangen exploitatie bijdragen OHWO gemeente 26 37

Te ontvangen SPAZ ivm alarmeringssytemen 50 71

Te ontvangen Delta 24 -

Te ontvangen verkoop woningen 121 21

474 336

5.5 Liquide middelen

- Rekening-courant banken 725 4.142

- Spaarrekeningen 11.303

12.028 4.142

De grondposities zijn toekomstige locaties voor onze nieuwe huur- en

koopprojecten. Uitgaven die te maken hebben met de aankoop van

de grond (eventueel inclusief bestaand pand) tot het bouwrijp maken

van de grond worden hierop verantwoord. De uitname geschiedt

tegen marktwaarde zodra een businesscase voor een nieuw project

is vastgesteld. Op 31 december 2011 is er 86.772 m² grond in de

grondbank ondergebracht. De economische haalbaarheid wordt

per grondpositie bezien. In 2011 zijn twee posities afgewaardeerd

naar € 180,00 per m² en zijn twee locaties in een krimpgebied vol-

ledig afgeboekt. In totaal is daarom € 564.125 ten laste van de

voorziening onrendabele investeringen verantwoord. Na afboeking

bedraagt de gemiddelde boekwaarde € 54,50 per m². In 2011 zijn

er geen grondaankopen gedaan.


95Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011


passiva 31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

5.6 Eigen vermogen

5.6.2 Overige reserves

Herwaarderingsreserve bedrijfswaarde 44.658 54.203

Herwaarderingsreserve verkopen onder voorwaarden 131

Bestemmingsreserve herbouw Vliedberg 586

Overige reserves 37.604 19.994 82.916

Toerekenen jaarresultaat 6.152- 8.066 8.066

Eindsaldo 76.827 82.263 90.982

5.7.1 Voorziening nieuwbouw huurwoningen

Beginsaldo 8.343 6.491 6.491

- toegevoegd ten laste van de exploitatie 1.990- 6.092 6.092

6.353 12.583 12.583

- onttrokken i.v.m. onrendabele investeringen 3.444 4.240 4.240

Eindsaldo 2.909 8.343 8.343

5.7.2 Voorziening nieuwbouw koopwoningen

Beginsaldo 30 - -

- toegevoegd ten laste van de exploitatie 58 565 565

88 565 565

- onttrokken i.v.m. onrendabele investeringen 52 535 535

Eindsaldo 36 30 30

5.7.3 Voorziening grondpositie

Beginsaldo - - -

- toegevoegd ten laste van de exploitatie 564 - -

564

- onttrokken i.v.m. onrendabele investeringen 564 - -

Eindsaldo - - -

jaarreKening 2011


31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

5.8 Langlopende schulden

5.8.1 Leningen kredietinstellingen

Beginsaldo 124.499 112.790 112.790

- Nieuwe leningen 20.000 13.000 13.000

144.499 125.790 125.790

- Aflossingen 1.333 1.291 1.291

Saldo 143.166 124.499 124.499

Aflossingsverplichting komend jaar 1.377 1.333 1.333

Eindsaldo 141.789 123.166 123.166

Van dit bedrag heeft € 112,7 miljoen restant looptijd van langer dan

5 jaar. De gemiddelde rentevoet van de leningenportefeuille per 31

december 2011 bedraagt 4,37%.

5.8.2 Verplichting voor onroerende zaken verkocht 1.247 1.116 -

onder voorwaarden

5.9. Kortlopende schulden

5.9.1 Schulden aan kredietinstellingen - 5.000 5.000

5.9.2 Schulden aan leveranciers 2.026 1.764 1.764

5.9.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen

- Te betalen loonbelasting 81 75 75

- Af te dragen (pré) pensioen premie 22 21 21

- Af te dragen BTW 1.152 602 602

1.255 698 698


97Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011


nieT uiT de Balans BlijKende informaTie

De per 31 december 2011 niet uit de balans blijkende verplichtingen

(€ 10.443.000) en rechten (€ 2.497.000) hebben allen betrekking

op onderhanden werken en kunnen als volgt worden gespecificeerd:

31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

Stelselwijziging

5.9.4 Overlopende passiva

- Vooruitontvangen huren 316 280 280

- Te betalen rente komend jaar 2.382 2.352 2.352

- Te betalen aflossing komend jaar 1.377 1.333 1.333

- Te betalen controlekosten accountant 28 18 18

- Te betalen Moerplein 28 28 28

- Te betalen Honte 3 9 9

- Waarborgsommen 2 2 2

- Te betalen kosten Vliedberg 1.232 - -

- Vergoeding aan Vrienden vd Vliedberg 199 - -

- Overige te betalen kosten 7 30 30

- Nog te betalen kosten 2010 - 213 213

- Tegoed aan vakantiedagen 82 - -

5.656 4.265 4.265

nr. projectnaam verplichting rechten koop

534 Hogeweg Yerseke 723

611 Dorpsstraat Heinkenszand 1.321 262

622 De Beukelaar ’s-Gravenpolder 374

641 Masterplan fase 2 Ovezande 3.474 892

646 CO2 neutrale woningen Heinkenszand 1.389 833

647 Wozoco Nieuwdorp 3.162 510

Totaal 10.443 2.497

jaarreKening 2011

6. ToeliChTing op de WinsT en verliesreKening(x € 1.000)

BedrijfsopBrengsTen 2011 2010

Stelselwijziging

6.1 Huren

Te ontvangen netto-huur woningen 22.206 21.587

Te ontvangen netto-huur niet zijnde woningen 480 411

Af: huurderving wegens leegstand 547 475

22.139 21.523

6.2 Vergoedingen

Te ontvangen servicekosten 728 642

Af: derving wegens leegstand 76 49

652 593

6.4 Verkoop onroerende goederen

Opbrengst verkochte huurwoningen 2.108 2.910

2.108 2.910

6.5 Overige bedrijfsopbrengsten

Projectontwikkelingskosten 266 183

Toegerekende uren eigen dienst 310 247

VVE Beheervergoeding 32 34

Terugontvangen omzetbelasting (pro rata op gemende kosten) 50 122

Makelaarsvergoeding 36 43

Doorberekend onderhoud t.l.v. huurders 108 51

Opbrengst woonwinkel 80 69

Zorginfra 15 15

Diversen 71 46

968 810


99Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011


jaarreKening 2011


BedrijfslasTen 31-12-11 31-12-10 1-12-10

Stelselwijziging

6.6 Afschrijving op materiële vaste activa

MVA ten dienste van de exploitatie 189 180 180

MVA in exploitatie 7.506 7.196

7.695 7.376 180

6.7 Overige waardeverandering materiële vaste activa 897- 6.657 6.657

6.8 Lonen en salarissen

Bruto salarissen 2.042 1.813 1.813

Uitzendkrachten 59 159 159

Ontvangen ziekengeld 4- 10- 10-

2.097 1.962 1.962

Het aantal fte’s in dienst van R&B Wonen was op 31 december 2011

39,9 (2010: 38,22).

De specificatie van de bezoldiging van de directeur-bestuurder en van

de voormalige directie is als volgt:

BedrijfslasTen 2011 2010

6.9 Sociale lasten

Premies sociale verzekeringen 272 229

Pensioenlasten 397 390

669 619

6.10 Lasten onderhoud

Onderhoud door derden + eigen vaklieden 4.786 4.025

Materiaal 107 79

4.893 4.104

Af: salarissen en overige lasten vaklieden 279 259

Af: doorberekend toezicht eigen dienst 330 153

4.284 3.692

6.11 Overige bedrijfslasten

Overige personeelskosten 149 188

Huisvestingskosten 157 87

Kosten raad van commissarissen 59 42

Algemene kosten:

- Marketing 45 139

- Cursus en bijeenkomsten 89 81

- Huurdersparticipatie 23 21

- Drukwerk, kantoorbenodigdheden 30 48

- Kosten automatisering 309 229

- Contributie en abonnementen 31 33

- Advieskosten 209 280

- Overige algemene kosten 242 380

Onroerende zaakbelastingen/rioolrechten 798 808

Waterschapslasten 323 315

Verzekeringen 79 81

Vogelaarheffing 241 206

Contributie landelijke federatie 44 46

Kosten woonwinkel 49 113

Bijdragen VVE ‘s 294 280

Incassokosten/diverse oninbare vorderingen 5 4

Dotatie voorziening dubieuze huurdebiteuren 7- 146

Dotatie voorziening overige debiteuren 104- 55

Overige directe exploitatielasten:

- Stookkosten leegstaande woningen 47 104

- Kosten leefbaarheid 35 53

- Diversen overige directe expl. lasten 321 190

Lasten leveringen en diensten 614 595

4.082 4.524

naam functie inkomen pensioenpremie Totaal 2011

dr. P.J.J.M Bevers Directeur-bestuurder € 135.382 * € 42.402 € 177.784

P.J.H. van Luijk Voormalig directeur-bestuurder € - ** € 17.873 € 17.873

C.J. Krijger Voormalig directeur-bestuurder € - *** € 4.476 € 4.476

Totaal € 135.382 € 64.751 € 200.133

In verband met gewijzigde inzichten en herziene business cases is de

voorziening onrendabele investeringen neerwaarts bijgesteld.

Van de grondposities die in de grondbank worden geadministreerd

werden twee locaties afgewaardeerd naar € 180,00 per m² en

boekten we twee locaties in een krimpgebied volledig af. In totaal is

daarom € 564.000 ten laste van de voorziening onrendabele inves-

teringen verantwoord.

* Is inclusief een ter beschikking gestelde auto

** Betreft verschuldigde premies over de levensloopuitkering tot

en met juni 2011

*** Betreft verschuldigde premie over vrijwillige aanvullend pen-

sioen in 2011

Het salaris van de directeur-bestuurder wordt aangepast conform de

aanpassingen in de Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woning-

corporaties. Als de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd, anders

dan door pensionering of op verzoek van de directeur- bestuurder

zelf, wordt een vergoeding toegekend overeenkomstig de zogenaamde

kantonrechtersformule, zoals die gold bij het aangaan van de

overeenkomst, echter met een minimum van een vol jaarsalaris.


101Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011


honoraria externe accountant / accountantsorganisatie

In 2011 is € 52.100 ten laste van de exploitatie (post ‘overige be-

drijfslasten’: overige algemene kosten en advieskosten) verantwoord

aan honoraria externe accountant. De specificatie van dit bedrag is

als volgt:

2011 2010i

Onderzoek van de jaarrekening 44.531 35.205

Andere niet-controlediensten 7.569 1.261

52.100 36.466

6.12 Rentebaten

Rente tijdens de bouw 387 612

Rente op te vorderen subsidie BWS 2 6

Rente op uitgezette middelen/overige vorderingen 94 84

483 702

6.13 Rentelasten

Rente opgenomen kasgeldleningen 192 160

Rente langlopende schulden betaald 5.672 5.216

Transitorisch opgenomen 31 dec. 2.382 2.352

Transitorisch opgenomen 1 jan. 2.352- 2.585-

5.894 5.143

jaarreKening 2011


Toelichting Vpb-2011

Commercieel resultaat voor belastingen 6.345-

Correcties

Opbrengst verkoop huurwoningen -/- 1.930-

Afschrijvingen op materiele vaste activa + 7.202

Overige waardeverandering van materiele vaste activa -/- 897-

Lasten onderhoud -/- 7.732-

Rentelasten en soortgelijke kosten -/- 267-

Mutatie actuele waarde + 8.871

5.247

Extra comptabele kosten

Verliezen verkopen + 48

Bijdrage Centraal Fonds + 241

Investeringsaftrek -/- 13-

Fiscaal beperkt aftrekbare kosten + 8

236

Belastbaar bedrag 861-

31-12-11 31-12-10 31-12-10

Stelselwijziging

6.15 Mutatie actuele waarde 8.871- 11.429 4.233

6.14 vennootschapsbelasting

Met ingang van 2008 zijn woningcorporaties integraal vennoot-

schapsbelastingplichtig (vpb) geworden.

De verplichtingen zijn vastgelegd in de vaststellingsovereenkomst

vennootschapsbelasting (VSO2).

De VSO2 verschaft duidelijkheid over de vpb-regels en geldt alleen

voor die corporaties die de overeenkomst getekend hebben. R&B

Wonen heeft de VSO2 ondertekend en op basis van die spelregels een

berekening gemaakt van de verschuldigde bedragen.

De actieve belastinglatentie is opgenomen, rekening houdend met

tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de

fiscale waardering. De opgenomen latentie heeft betrekking op het

fiscale waarderingsverschil van de leningsportefeuille en de verlies-

verrekening.

Begin 2012 is de fiscale balans en winsten verliesrekening

2011 samengesteld. Hieruit volgt een negatief fiscaal resultaat

van € 861.000. Dat leidt tot een negatieve belastingdruk van

€215.000. Dit bedrag is toegevoegd aan de latente vordering

ven-nootschapsbelasting. De belastinglatenties over de periode van

2006 tot en met 2010 wijzigen per saldo met € 22.000, zodat de

gecumuleerde vpb-last € 193.000 negatief is.

De mutaties in de bedrijfswaarde, waaronder de mutatie actuele

waarde, staan vermeld in de toelichting op de balans, onder rubriek

5.1 materiële vaste activa. Alle wijzigingen die geen gevolg zijn van

investeringen, aankopen, desinvesteringen en/of verkopen komen tot

uitdrukking in het onderdeel mutatie actuele waarde. Wanneer na

eerste verwerking de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor

verhuur worden gewaardeerd tegen actuele waarde (bedrijfswaarde)

wordt de jaarlijkse mutatie in de bedrijfswaarde verantwoord in de

winsten verliesrekening. Via de resultaatbestemming wordt het

resultaat gemuteerd op het eigen vermogen.


103Jaarverslag 2011


jaarreKening 2011

7. overZiChT renTe(x € 1.000)

2011 2010

Rentelasten

Langlopende schulden

- Rente leningen kredietinstellingen 5.702 4.983

Kortlopende schulden

- Rente kasgeldleningen 192 160

Totaal rentelasten (a) 5.894 5.143

Rentebaten

Financiële vaste activa

- Rente op te vorderen subsidie BWS 2 6

Liquide middelen

- Rente op uitgezette middelen 94 84

Totaal rentebaten (b) 96 90

Saldo rentelasten en rentebaten (a-b) 5.798- 5.053-

Aan exploitatie toegerekende vermogenskosten

- Rente doorberekend aan onderhanden werken (c) 387 612

Rentelasten (b+c-a) 5.411- 4.441-

C. Accountansverklaring

103


105

jaarreKening 2011

aCCounTanTs-verKlaring

jaarreKening 2011

aCCounTanTs-verKlaring

104 105105


107106

jaarverslag over het boekjaar 2011 - r&b · pdf filemet verschillende acties brachten we...

Documents