PB-PP | B-00043BELGIE(N)-BELGIQUE

AFGI

FTEK

ANTO

OR G

ENT

X |

1 P2

0949

4 –

VU: JA

N VA

NH

UYS

SE, M

ERCA

TORS

TRA

AT 8

1, 9

100

SIN

T-NIK

LAA

S

SOLIDAGRO

JAAROVERZICHT 2014

VOORWOORD

Beste lezer,

Op 4 september 2014 gaven we de aftrap van onze aller-eerste campagne: ‘Boeren troef!’. Daarmee zetten we de problematiek van de dalende grondvruchtbaarheid wereldwijd in de kijker. De boeren in onze werkgebieden worden hier immers dagelijks mee geconfronteerd. Boeren troef! omdat boeren zelf de troefkaarten in handen horen te krijgen om de vruchtbaarheid van de bodems te verbeteren. Boeren troef! ondersteunt de strijd van kleine boeren wereldwijd voor het recht om kwaliteitsvoedsel te telen voor hun gezinnen, dorpen en landgenoten.

Solidagro werkt al vele jaren samen met boeren in het Zuiden aan een duurzaam beheer van grond en water. Dat is niet altijd voor de hand liggend. Ook het afgelopen jaar kregen we een heleboel misselijkmakende verhalen te horen. Op 5 september 2014 werd in de Filipijnse Cordilleraregio Salvador Delle vermoord door militairen. Ze was een ontwikkelingswerkster die voor onze partner CDPC werkte. Delle is het zoveelste slachtoffer van de heersende rechteloosheid. Al wie de armste boeren verdedigt komt in het vizier. Dit blijft ongestraft, want de Filipijnse overheid weet dat voor buitenlandse mogendheden lucratieve business deals (o.a. het toekennen van mijnbouwconcessies) belangrijker zijn dan mensenrechten.

In Mali vertelden de boeren in de dorpen me dat het regenseizoen de laatste tien jaar een maand korter is geworden. Ze weten niet hoe dat komt. Wij wel. Het is een gevolg van klimaatverandering, voortvloeiend uit onze Westerse levensstijl.

Maar er zijn ook veel bemoedigende signalen: de verhalen van mensen die ondanks alles blijven strijden voor een beter leven. In de Filipijnen – waar officiële overheidshulp na Haiyan achterwege bleef – stonden de solidariteitsnetwerken (waar onze partners deel van uitmaken) in voor de voedselbedeling en het hervatten van de landbouwactiviteiten.

In Bolivia is er een intensieve samenwerking tussen gemeenten en ngo’s, gericht op integraal waterbeheer, voedselsoevereiniteit en de ontwikkeling van economische activiteiten. In Burkina Faso moest het vermolmde en corrupte regime onder druk van de bevolking opstappen. We zien onze partners in Mali vastberaden de strijd aanbinden met verwoestijning om jaarlijks enkele honderden meters vruchtbare grond op de woestijn te winnen.

Het zijn deze positieve bewegingen die we met Solidagro willen ondersteunen. Daarom zullen we in 2015 extra werk maken van het versterken van de link tussen onze partners in het Zuiden en onze activiteiten in Vlaanderen. Daarvoor dient onze volgende campagne ‘recht op grond/landroof’ waarbij we onze Filipijnse partners actief zullen ondersteunen met een petitie gericht aan president Aquino.

De ngo’s staan in 2015 en 2016 voor een periode van onzekerheid door de aangekondigde hervorming van het regeringsbeleid. De zoveelste in rij. Het wordt dus geen periode van stilstaan en terugblikken, maar van vooruitblikken en speuren naar nieuwe opportuniteiten om de kleine boeren in het Zuiden te steunen. Enige stabiliteit in de ngo-regelgeving ware wenselijk geweest. Dan zouden we 100% van onze tijd kunnen besteden aan de reden waarom de ‘founding fathers’ van Solidagro exact 50 jaar geleden deze vereniging hebben opgericht: hard werken om onze partners te steunen zodat de situatie op het gebied van voedselzekerheid voor mensen in het Zuiden verbetert. Er is nog veel werk aan de winkel. Daarom gaan we ook de uitdagingen van deze nieuwe hervorming aan. Boeren troef!, boeren aan zet in Zuid en Noord, daar zijn we sterk van overtuigd.

Vriendelijke groeten,

Jan VanhuysseAlgemeen coördinator

INHOUD

Wat doet Solidagro? 4 - 5

Bolivia: beleidsbeïnvloeding voor het oplossen van klimaatproblemen 6 - 7

Gambia & Senegal: één projectgebied 8 - 9

Mali & Burkina Faso: meer voedsel en toegang tot water 10 - 11

Filipijnen: basisorganisaties worden sterker 12 - 13

Volwassenen: Boeren troef!-campagne ingezet 14 - 15

Jongeren & secundaire scholen: focus op grondvruchtbaarheid 16 - 17

Steun: 5 manieren om Solidagro te steunen 18 - 19

2014 in cijfers 20 - 21

Vooruitblik op onze campagne in 2015 22

3

WAT DOET SOLIDAGRO?

Solidagro steunt de armste boerenfamilies in Bolivia, West-Afrika en de Filipijnen. Samen met lokale partner organisaties werken we aan voedselzekerheid in afgelegen plattelandsgebieden. Via ons educatief aanbod voor secundaire scholen, jongerenuitwisselingen en sensibiliserende activiteiten brengen we het Zuiden dichter bij mensen in België.

ONZE PROJECTEN IN HET ZUIDEN:Samen met de boeren in onze werkingsgebieden en onze lokale partners we aan concrete oplossingen via:

• initiatievenzoalsdeaanlegvangroentetuinen,water-putten, irrigatie, zaadbanken, introductie van aangepaste teelten

• hetstimulerenvandeoprichtingvanboerenorganisaties,met sterke leiders. Om samen te werken aan voedselzekerheid én om politieke veranderingen af te dwingen

• hetaanmoedigenvanhetopzettenvancoöperatieszodatboeren bijvoorbeeld samen materiaal kunnen aankopen (zaden, meststoffen, machines) of de oogst verkopen

• vormingeninduurzamebemestingstechnieken,groenteteelt, gezonde voeding, het zakelijk runnen van bijvoorbeeldeencoöperatieverijstmolen

ONZE PROJECTEN IN BELGIË:Vanuit onze ervaringen in het Zuiden willen we bijdragen aan een grotere Noord-Zuidsolidariteit in eigen land. Daarvoor zijn er de jongerenuitwisselingen (in samenwerking met Dwagulu Dekkente) en vormingen. We bieden ook vormingen en edu-catief materiaal aan voor jongeren en volwassenen. Ook or-ganiseert Solidagro activiteiten rond voedselzekerheid zoals lezingen, workshops, debatten…

ONTDEK ONS EDUCATIEF AANBOD!

Download de brochure op de educatiepagina van www.solidagro.be of vraag een print-exemplaar aan via educatie@solidagro.be

Bolivia: 6

Mali: 4Senegal: 2

Gambia: 2Burkina Faso: 3 De Filipijnen: 5

Aantal partnerorganisaties in het Zuiden

4

ONZE MISSIE

SOLIDAGRO KOMT OP VOOR:

• hetrechtopvoedselvooriedereen• hetrechtvanvolkerenenstatenom

autonoom hun eigen voedsel- en landbouwbeleid te bepalen

DAT DOEN WE DOOR:

• basisbewegingenenboerenorganisatiesinhet Zuiden te steunen via:

- capaciteitsversterking

- het faciliteren van uitwisseling, samenwerking en beleidsbeïnvloeding

ONZE MANIER VAN WERKEN WORDT GEKENMERKT DOOR:

• eengeestvanverbondenheidengelijkwaardigheid

• samenwerkinggebaseerdopwederzijdsrespect, uitwisseling en dialoog

ONZE ACTIES ZIJN GERICHT OP:

• hetverhogenenverduurzamenvande voedselproductie met het oog op economische verzelfstandiging

• hetbewustmakenvanjongerenenvolwassenen in Vlaanderen van:

- het voedselzekerheidsvraagstuk

- de globale samenhang van de voedsel- en landbouwproblematiek in Noord en Zuid

• hetbevorderenvanactievemateriëleenpolitieke solidariteit

VOORUITBLIK EEN NIEUWE ZUID-STRATEGIE

Na tien jaar was het tijd om de strategie voor onze projecten in het Zuiden nog eens onder de loep te nemen. Zowel onze projecten als de context evolueren immers. Wat zijn de krachtlijnen hiervan?

- Ecologische problemen en de gevolgen van klimaatverandering worden sterker geïntegreerd in de projecten. Het milieuaspect vormt de rode draad doorheen al onze acties

- Meer nadruk op duurzame landbouw. Die belast het milieu niet, garandeert boeren een faire prijs en is ingebed ineennetwerkvancoöperaties

- Focus op een leefbaar platteland waar ook voorzieningen zijn op het gebied van onderwijs en transport bijvoorbeeld. Dit om stadsvlucht tegen te gaan

- Boeren moeten meer middelen krijgen om hun oogst, die dankzij ingrepen van Solidagro is vergroot, ook te vermarkten

- Beleidsbeïnvloeding, in het Zuiden en in België, wordt belangrijker

5

BOLIVIA

Het programma in Bolivia verschuift meer en meer richting beleidsbeïnvloeding. Dankzij de beleids veranderingen in de afgelopen tien jaar zijn er immers veel mogelijkheden tot overheidsfinanciering van acties die de voedselzekerheid in arme boerengemeenschappen ten goede komen. Maar de lokale mensen missen nog de nodige capaciteit om deze middelen op de meest efficiënte manier aan te wenden. Daarom werken we met de partners aan concrete modellen en oplossingen. Samen met de basisorganisaties promoten we deze bij de overheid.

AANPASSINGEN AAN KLIMAATVERANDERINGDe Boliviaanse boeren lijden zwaar onder de gevolgen van klimaatverandering. Hagelbuien vernielen de oogst en he-vige regens veroorzaken bodemerosie. De regentijd wordt ook steeds onregelmatiger waardoor boeren niet meer weten wanneer ze moeten zaaien. Ingrepen als de aanleg van irri-gatiesystemen of een stuwdam bieden een oplossing. Hier-door kan men immers de wateraanvoer naar de akkers onder controle krijgen en ook in droge of onregelmatige periodes aan landbouw doen.

Met steun van onze partners oefenen boerenorganisaties druk uit op de plaatselijke overheden om hun steun toe te zeggen aan dergelijke ingrepen. Vooral onze partner Agrecol heeft hier veel ervaring mee. In de loop van 2014 begeleid-de deze organisatie onze andere partners bij het opmaken van plannen voor de aanpassing aan klimaatverandering. Deze zullen in de eerste helft van 2015 worden afgerond. In de tweede helft van 2015 zal ons partnernetwerk uitwis-selingsactiviteiten organiseren zodat succesvolle modellen voor aanpassing aan de klimaatverandering verder verspreid kunnen worden onder basisorganisaties en overheden.

MICRO-IRRIGATIESYSTEMENOnze partner ISALP ging in 2014 voortvarend van start met de aanleg van 39 micro-irrigatiesystemen voor 144 families in Chuquihuta. In deze gemeente, gelegen in het bergachtige noorden van het departement Potosi, is onze partner pas sinds 2014 actief. Het is voor het eerst dat de dorpen die deel uitma-ken van deze gemeente de beschikking krijgen over irrigatie-water. Een grote vooruitgang want hiermee kunnen ze de oogst tijdens de onregelmatige regentijd garanderen en -afhankelijk van de hoogte- nog een keer extra produceren buiten de re-gentijd. In Chuquihuta zijn de waterbronnen zeer beperkt en kunnen alleen kleine irrigatiesystemen worden aangelegd op familieniveau onder zeer moeilijke omstandigheden vanwege

STUWDAM ZORGT VOOR SNEEUWBALEFFECT

Dat onze aanpak werkt, blijkt uit het project in de gemeente Presto. Hier bouwde onze partnerorganisatie PROAGRO in 2011-2013 een stuwdam in het dorp Tomoroco. Het ging hier om de eerste stuwdam in deze gemeente. Op basis van dit voorbeeld bouwde de gemeente een tweede stuwdam met technische steun van PROAGRO. In 2014 is met de bouw begonnen van een derde exemplaar en er zitten er nog twee in de planning. Dit is het beoogde sneeuwbaleffect dat Solidagro ook in het programma 2014-2016 nastreeft.

©Coen Wubbels

6

het ruige landschap. Vroeger dacht de gemeentelijke overheid dat irrigatie onmogelijk was of te kleinschalig, maar met deze voorbeelden hebben ISALP en de dorpen de overheid overtuigd. Hopelijk resulteert dit in nog meer investeringen in irrigatie, want dit is essentieel voor de voedselzekerheid van de boeren. Het irrigatiewater wordt gebruikt voor de aanleg van moestui-nen. Die zorgen voor een diversificatie van de voedselproductie om zo de voeding van de families te verbeteren.

VROUWEN TROEF!In het departement Cochabamba boekte de boerinnenorga-nisatie Bartolina Sisa in de loop van 2014 een aantal suc-cessen. Nadat eerst een voorstudie werd uitgevoerd, keurde de overheid een project goed ter waarde van 125.000 euro voor de aanleg van een productiecentrum in Alalay. Dit pro-ductiecentrum zal worden gebruikt voor de verwerking van granen door de boerinnenorganisatie met het oog op leve-ringen voor het schoolontbijt in de gemeente.

Daarnaast probeert Bartolina Sisa ook te wegen op het alge-mene beleid van Alalay. Elke gemeente in Bolivia moet immers een lokale ‘grondwet’ opstellen. In dat kader heeft Bartolina Sisa, samen met de overkoepelende boerenorganisatie, een algemeen wetsvoorstel ingediend voor voedselzekerheid. De gemeente heeft het voorstel in beraad. Inmiddels dient het ook als model voor twee andere gemeenten in Cochabamba. De sterkte van de ‘Bartolina’s’ in dit verhaal is ongetwijfeld toe te schrijven aan de jarenlange steun van onze partner Aynisuyu aan de organisatie van vrouwen in Alalay.

VOORUITGANG INZAKE CAPACITEITSVERSTERKING GEMETEN Ook in 2014 maakten onze partners verder werk van capaci-teitsversterking van de verschillende boerenorganisaties: het boerensyndicaat van mannen en vrouwen in Tiraque, Alalay en Presto, territoriale basisorganisaties en syndicaten in Moro Moro en de inheemse boerenorganisatie in Chuquihuta.

In 2013 ontwikkelde Solidagro samen met de partners een instrument om een aantal kerncapaciteiten van de basis-organisaties te analyseren. Dat zijn bijvoorbeeld het aan-passingsvermogen of de capaciteit om het beleid te beïn-vloeden. Dit instrument werd in de loop van 2014 toegepast en verfijnd. Zo kunnen de partners de ontwikkeling van de basisorganisaties opvolgen en waar nodig bijsturen. Mede op basis hiervan maakten de partners samen met de basisor-ganisaties plannen voor capaciteitsversterking.

Dit instrument heeft ook speciale aandacht voor gender. Ten opzichte van de nulmeting zagen we in 2014 een duidelijke verbetering in de participatie van vrouwen in besluitvormings-processen.

KNOW-HOW LEVERENOnze partners gaven aan dat hun meerwaarde in onze werk-gebieden steeds meer draait rond het leveren van ‘know how’. Daarom werd in de loop van 2014 extra geïnvesteerd in kennis ontwikkeling. Zo volgden onze partners workshops rond participatief onderzoek naar de voedselzekerheids-problematiek, systematisering en documentatie van ‘good practices’. Deze werden begeleid door Agrecol. Met steun van de Universiteit van Cochabamba (UMSS) zijn partners Agrecol, Aynisuyu en INCCA ook met een interessant onder-zoek gestart naar de effecten van de klimaatveranderingen op de voedselzekerheid van boerenfamilies. De resultaten hiervan zullen in 2015 worden verspreid.

BOLIVIA IN 2014Bereik: 1.301 gezinnen (zo’n 7.800 personen)

Actief in: 44 dorpen in de regio’s Potosi, Cochabamba, Chuquisaca en Santa Cruz

Samen met: 6 lokale partners: Aynisuyu, ICO, INCCA, ISALP, PROAGRO en Agrecol

Enkele opvallende resultaten:

• 39micro-irrigatiesystemenaangelegdvoor144families

• projectvoorstellenvanvrouwenorganisatiesaanoverhedengoedgekeurd t.w.v. ± 1,5 miljoen euro

• 757familieshebbeneenbiologischegroentetuin(t.o.v.483in2013)

• 442familieshebbeneenbeteretoegangtotirrigatiewaterofgebruiken het efficiënter

©Sanne Derks

7

SENEGAL EN GAMBIA

In 2014 startte Solidagro een programma in een aansluitende en grensoverschrijdende zone. Die beslaat de regio Fatick in Senegal en North-Bank in Gambia. Wat Senegal betreft, is dit een nieuw werkgebied voor ons. Groot voordeel is dat onze vier plaatselijke partners nu dicht bij elkaar werken, in een streek met vergelijkbare problemen. Zo kunnen ze samenwerken en ervaringen uitwisselen.

ERVARINGEN UITWISSELENDe uitwisseling ging meteen al volop van start. Zo deelden onze Gambiaanse partners hun methodiek om de versterking van basisorganisaties op te volgen met de Senegalese part-ners. De Gambianen brachten ook een bezoek aan Senegal. Daarbij deden de Senegalese animatoren en programmaver-antwoordelijken heel wat theoretische kennis op via hun collega’s. Ze pasten deze ook meteen toe bij de basisgroepen in de dorpen.

Een vraag die onze partners aan beide kanten van de grens dagelijks bezighoudt, is: hoe volg je op of de mensen geva-rieerd eten? Ook op dat gebied leerden ze veel van elkaar. Teams uit beide landen trokken samen op pad om enquêtes af te nemen bij de gezinnen. Aan de hand van de resultaten hiervan komen ze te weten of de maatregelen die voorzien zijn in het programma, effect hebben. Wat voor invloed hebben wijzigingen in de landbouw- en veeteeltproductie? Resulteren de vormingen over goede voeding in betere eetgewoontes?

VROUWEN KRIJGEN TOEGANG TOT GRONDNieuw sinds 2014 is ook dat Solidagro de inspanningen van de partners steunt op het gebied van beleidsbeïnvloeding. De toegang tot landbouwgrond voor vrouwen en jongeren werd als gemeenschappelijk thema gekozen. Via ons pro-gramma ondersteunen we de groenteteelt. Meestal zijn het vrouwengroepen die zich hiermee bezighouden. Maar onze aanpak kan pas duurzaam zijn als vrouwen de grond waarop ze hun groenten telen zelf in handen hebben. Daar ijveren onze partners voor. Hoewel de aanpak in Senegal anders is dan in Gambia omwille van de verschillende institutionele en politieke context, zorgt het werken aan een gezamenlijk thema voor een wederzijdse motivatie.

Na één jaar werken zijn er al resultaten bereikt. Terwijl vrou-wen tot 2013 in maar 9 Senegalese dorpen in ons werkgebied eigenaar waren van de grond die ze bewerkten, is dat aantal in de loop van 2014 al gestegen tot 12.

Ook in Gambia leidde de campagne van onze partners ertoe dat de vrouwengroepen 6 nieuwe eigendomsaktes toegekend kregen. Doel is om tegen eind 2016 de activiteiten in al de 56 gemeenschappelijke groentetuinen in het projectge-bied op deze manier te verduurzamen. Uit een studie van CONGAD, de NGO-federatie van Senegal, weten we dat vrou-wen gemiddeld slechts 5% van de landbouwgronden in bezit hebben. Er is geen wettelijke belemmering, maar het ge-woonterecht bevoordeelt de mannen. Dankzij de campagne van onze partners nemen belangrijke lokale politici het nu ook op voor vrouwen en jongeren.

HOE VERLOOPT EEN ANIMATIE ROND WATER EN SANITATIE?

Om alle dorpelingen te kunnen bereiken, worden de animaties vaak bij valavond georganiseerd. Er is veel volk en muziek, net alsof het feest is. Op een groot scherm worden tekeningen geprojecteerd. Deze zijn gebaseerd op situaties uit het dagelijks leven en bevatten veel details zodat de dorpelingen zich erin herkennen. Op een eerste tekening is te zien hoe water of voedsel besmet raakt. Een tweede toont hoe deze besmetting kan gestopt worden. In eerste instantie geven de animatoren geen uitleg bij de tekeningen. Iedereen wordt uitgenodigd om het woord te nemen en zijn/haar interpretatie te ge-ven. Sommige deelnemers duiden de problemen, anderen spreken over oplossingen. Er wordt gepraat over het vermijden van besmetting van water bij de waterbron, tijdens het transport naar de keuken, tijdens het stockeren in de keuken, tot en met de consumptie. Het belang van handen wassen en andere preventiemaatregelen komen aan bod, net als de middelen die daarvoor nodig zijn. Zo’n discussie neemt veel tijd in beslag, maar garandeert een goed begrip bij de deelnemers.

8

VORMING VOOR PERSONEELSLEDEN ROND ANIMATIES IN DE DORPENZestien animatoren en programmaverantwoordelijken van onze vier partners kregen in de loop van 2014 begeleiding op het gebied van actieve en functionele pedagogie. Zo leerden ze bijvoorbeeld hoe ze in de dorpen animaties moe-ten opzetten. Als eerste thema werd zuiver water en hygiëne gekozen, nog steeds een heikel punt in veel dorpen. Alle partners hebben al ervaring met geven van infosessies over dit thema. Niet alleen armoede ligt aan de basis van pro-blemen rond zuiver water en hygiëne, maar ook het gemis aan kennis bij de dorpelingen. Er blijft een grote nood aan vorming en sensibilisatie op dit gebied. Een Senegalese con-sulent die gespecialiseerd is in pedagogie en communicatie, begeleidde de personeelsleden van onze partners. Hij leerde hen hoe ze een vorming op maat van de doelgroepen kunnen uitwerken en uitvoeren. In de loop van 2014 werden alvast in alle dorpen animaties georganiseerd.

HULP VAN EEN JUNIOR ASSISTENT BTCHet landenkantoor Solidagro/Dakar verwelkomde in juni 2014 Vincent Larondelle. Hij werkt er als assistent in het kader van het BTC-juniorprogramma. Dit is een programma van de Belgische ontwikkelingssamenwerking waarbij jong afgestudeerden ervaring kunnen opdoen in ontwikkelings-samenwerking.

Vincent is landbouwingenieur en vergroot de capaciteit (en de tijd!) die Solidagro kan besteden aan een aantal techni-sche aspecten waar lokale partners vragen rond hebben of die ze onvoldoende beheersen. Uiteraard wordt daarbij vertrok-ken van de reeds aanwezige kennis. Zo wordt een handleiding groenteteelt van de Gambiaanse partner NATC als basis ge-bruikt om vormingen in verschillende modules te ontwikkelen, maar nu met meer aandacht voor ecologie en duurzaamheid.

SENEGAL EN GAMBIA IN 2014

Bereik: 2.600 gezinnen (zo’n 26.000 personen)

Actief in: 56 dorpen in de regio Fatick (Senegal) en de regio North Bank (Gambia)

Samen met: 2 Gambiaanse (ADWAC, NATC) en 2 Senegalese partners (WAAME, AJE)

Enkele opvallende resultaten:

• 9vrouwengroepenkregeneeneigendomstitelvoorhungemeenschappelijke groentetuin

• In39dorpengingeenalfabetiseringsprogrammavanstartvoor758 leden van vrouwengroepen (in het Wolof en Mandinka voor Gambia en in het Wolof en Sérère in Senegal)

• Meerdan7.000groentetelersvan36dorpenverenigdenzichineen producentenfederatie

9

MALI EN BURKINA FASO

Nadat Mali in 2012 in een onstabiele politieke situatie terechtkwam, vreesden we even dat het in Burkina Faso dezelfde richting uit zou gaan. Een massale volksopstand in oktober 2014 deed de 27 jaar zittende president Blaise Compaoré beslissen om halsoverkop te vertrekken. Tot de nieuwe verkiezingen eind 2015 is het land in handen van een overgangsregering. Gelukkig had de politieke toestand geen invloed op onze projecten. We bleven verder werken aan de verbetering van de voedselsituatie van boerenfamilies en het versterken van lokale partners. Tijdens het voorlaatste jaar van het tienjarenprogramma proberen we onze inspanningen maximaal te verduurzamen.

HOUSEHOLD DIETARY DIVERSITY SCORE GEÏNTRODUCEERDIn navolging van onze werkgebieden in andere landen, be-sloten we om de Household Dietary Diversity Score (HDDS)in 2014 ook te introduceren in Mali en Burkina Faso. Dit is een indicator voor de opvolging van de situatie op het gebied van voedselzekerheid. Aan de gezinnen wordt twee keer per jaar, in verschillende seizoenen, gevraagd wat ze de voorbije 24 uur hebben gegeten. Het resultaat wordt onderverdeeld in 12 voedselgroepen. Uiteindelijk komen we tot een score op 12 per persoon, gezin, gemeenschap… Zo krijgen we zicht op hoe gevarieerd een gezin al dan niet eet. Het is immers vooral de te eenzijdige voeding die voor ondervoeding en gezond-heidsproblemen zorgt. Er kwamen al interessante resultaten uit voort. Op basis van de bevindingen besloten de partners sensibiliseringssessies te organiseren rond het belang van de verschillende voedingscomponenten.

GENDER - ACTIEPLANSolidagro werkt in Burkina Faso en Mali rond gender. Dat gebeurt in samenwerking met South Research, een consul-tancybureau voor organisaties die rechtvaardiger sociale verhoudingen nastreven. In samenwerking met South Rese-arch maakten alle partners hun eigen gender-analyse, zowel wat de interne structuur van de organisatie betreft als de projecten op het terrein. Zowel het personeel als de leden van de raad van bestuur werkten hieraan mee. Dit leidde tot levendige debatten, maar er kwam ook een gender-actieplan per partner uit voort.

Solidagro volgde in de loop van 2014 de uitvoering van deze actieplannen op. De resultaten zijn erg positief. In Mali heb-ben twee van de vier partners (GAAS en ARAFD) bijkomende projecten en dus financiering goedgekeurd gekregen doordat ze over een uitgewerkt genderbeleid beschikten. In beide landen werken de animatoren nu op het terrein met een ge-nder-gidsje. Bij elke activiteit die ze begeleiden kunnen ze daarin checken hoe ze het beste rekening kunnen houden met genderaspecten en hoe ze meer gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen kunnen promoten.

10

VOEDSELVERLIES VERMIJDENVoedselverlies vermijden was het thema van de 11.11.11-cam-pagne. Wereldwijd gaat zo’n 30% van het voedsel verloren tussen oogst en consumptie. In Mali loopt dat zelfs op tot meer dan 40% van de oogst. Klimatologische omstandig-heden en het gebrek aan koelcellen maken dat onder meer groenten en melkproducten maar korte tijd kunnen bewaard worden.

In Mali kregen programmaverantwoordelijken en animatoren van de vier partners een vorming over het vermijden van verliezen. Zo werd een techniek uitgelegd om ajuin te be-waren die onze partner GAAS eerder ontwikkelde. De ajuin wordt in kleine stukjes gesneden en wordt op raamwerken met muggengaas in de zon te drogen gelegd. Deze techniek vergt een beperkte investering en kan de dorpelingen snel en gemakkelijk aangeleerd worden. Het is nog steeds een belangrijke bijdrage aan de voedselzekerheid van families van groentetelers in de regio van Bandiagara.

BURKINA FASO IN 2014Bereik: 4.865 gezinnen (29.000 personen)

Actief in: 41 dorpen in de regio’s Boulkiémdé, Sanguié, Kadiogo en Passoré

Samen met: 3 lokale partners: AMB, AMUS, SASO

Enkele opvallende resultaten:

• 2.058gezinnenzienhuninkomenverhoogddoorde(landbouw)activiteiten van het project

• 4.508extraBurkinezen(of673gezinnen)hebbentoegangtotdrinkwater dankzij de aanleg en/of het herstel van 10 pompen

• 275gezinnenwerdenondersteundvoorhettelenvangroenten,hetgeen hen jaarlijks een gemiddeld inkomen van 563 euro oplevert

• Bijdedooronsondersteundegroependielandbouwprojectenbeheren, is in 92% van de gevallen minstens 1 op de 3 bestuursleden een vrouw

MALI IN 2014Bereik: 5.800 gezinnen (69.000 personen)

Actief in: 73 dorpen in de regio’s Koulikoro, Ségou en Mopti

Samen met: 4 lokale partners: AMEPPE, AMPDR, ARAFD, GAAS

Enkele opvallende resultaten:

• 400vrouwenverwerkenajuinenfonioenverdubbeldenhuninkomen ten opzichte van vorig jaar tot 242 euro

• 666familieswordenondersteundomhunlandbouwproductiete diversifiëren (met de teelt van niébé en sesam en met kleinveeteelt)

• 533gezinnen(6.400personen)kregeneengoedetoegangtotzuiver drinkwater, op minder van 500 meter van hun woning

11

DE FILIPIJNEN

In 2014 ging een nieuw meerjarenprogramma van start, ondersteund door de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Net als het vorige programma focust dit op voedselzekerheid. We leggen nu wel meer dan vroeger het accent op beleidsbeïnvloeding. Als prioritair thema kozen we grootschalige mijnbouw. Dit is namelijk de grootste bedreiging voor voedselzekerheid en duurzame landbouw, naast de repressie t.o.v. basisorganisaties. Het programma in de Cordilleraregio, waarvoor we samenwerken met de Provincie Oost-Vlaanderen, maakt daarnaast ook werk van basisgezondheidszorg en de versterking van het netwerk van basisorganisaties verenigd rond onze partner CDPC.

VERTRAAGDE STARTDe opstart van het nieuwe programma liep vertraging op. Dit was te wijten aan verschillende factoren. De belangrijkste was de verwoesting aangericht door tyfoon Haiyan in no-vember 2013. Vooral het eiland Samar werd zwaar getroffen. Onze partner EVRAP verloor zijn kantoor en alle bezittin-gen. De heropbouw kreeg uiteraard prioriteit. Hierdoor kon EVRAP nog niet veel werk maken van de voorziene activitei-ten rond beleidsbeïnvloeding.

Opvallend was evenwel de sterke vooruitgang op het vlak van de versterking van de basisorganisaties in Samar. De tyfoon had daar tot gevolg dat de boeren extra gemotiveerd raakten om zich te verenigen. Een tweede factor was de politieke situatie in een werkgebied in de Cordillera waardoor CDPC zich genood-zaakt zag het gebied te verlaten. Er moesten andere dorpen geselecteerd worden voor de uitvoering van het programma.

Al deze problemen hadden verschillende personeelswissels tot gevolg. We moesten dan ook extra energie investeren in het ondersteunen van de nieuwe teams om de uitvoering van het programma weer op schema te krijgen.

ADLAI RAAKT INGEBURGERDOndanks de hindernissen werd er ook vooruitgang geboekt. Dankzij ingrepen als irrigatie en het verdelen van zaden, slaagden de boeren erin om hun voedselproductie te verho-gen. Ze konden ook meer gevarieerd eten op tafel zetten. Een speciale vermelding is hier op zijn plaats voor de pro-ductie van adlai, een alternatief voor rijst dat beter gedijt op moeilijke (droge, harde) gronden. Het experimenteren met adlai is de voorbije jaren vooral op Masbate (partner TABI) uitgewerkt. Daaruit leerden we dat adlai wel degelijk een voedzaam alternatief is, maar dat het tijd vergt om boe-ren hiervan te overtuigen. Ondertussen is adlai goed inge-burgerd in de projectgebieden in Masbate en zijn ook andere partners gemotiveerd om hiermee in hun werkgebieden te gaan experimenteren.

BELEIDSBEÏNVLOEDING WORDT CONCREETZowel onze partners als de leden van het PNFSP-netwerk zet-ten in 2014 stappen op het gebied van beleidsbeïnvloeding. Ze dienden verschillende projectvoorstellen in bij de loka-le overheden. Zo diende TABI bijvoorbeeld een voorstel in voor een verbod op het verbranden van harde grassen en een ander voor een degelijke consultatie van de bevolking bij mijnbouwprojecten. Opvallend is dat we ervaren dat lokale overheden hoe langer hoe kritischer staan (alhoewel niet altijd publiekelijk) tegenover het nationale beleid.

In de Cordillera organiseerde onze partner CDPC een ronde-tafel rond de bedreiging door grootschalige mijnbouw. Loka-le overheden uit verschillende provincies woonden deze bij. Op die manier probeert CDPC de positie van lokale overheden tegenover geplande mijnbouwprojecten te beïnvloeden en steun te vinden voor de anti-mijnbouwcampagne.

12

NIEUWE PROGRAMMA’S ROND GEZONDHEIDSZORGIn het kader van het Cordillera-programma werden de voor-bereidingen getroffen voor de opstart van nieuwe basisge-zondheidsprogramma’s in drie provincies. Lokale mensen zullen een opleiding krijgen rond hoe ze gezondheidsrisico’s kunnen vermijden en hoe ze gezondheidsproblemen kunnen herkennen. Ze leren ook basiszorg te verlenen aan zieken en gewonden. Daarnaast worden er discussies gevoerd over onderwerpen als de privatisering van de gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid van de overheid. Er werden ook vijf inleefprogramma’s georganiseerd voor geneeskundestu-denten uit de stad. Zij hebben immers weinig kennis over de toestand van de gezondheidszorg op het platteland. De inleefverblijven vergroten hun bewustzijn en hun motivatie om zich te engageren.

BEWEGINGSOPBOUWOnze partners geven vormingen aan organisaties met uit-eenlopende doelgroepen: boeren, mijnwerkers, inheemse ouderen... Zo worden deze organisaties sterker en groter. Op congressen werken ze gezamenlijke actieplannen uit. Door deze aanpak wordt de noodzakelijke eenheid binnen de basisbeweging versterkt. In de Cordillera bijvoorbeeld, werd in oktober 2014 een tweedaags regionaal congres ge-organiseerd van de boerenbeweging APIT TAKO. Er waren vertegenwoordigers van de provinciale afdelingen van APIT TAKO, van vrouwen-, jongeren- en werknemersorganisaties, van andere ngo’s en lokale overheden. Ze discussieerden over problemen als landloosheid, landroof en liberalise-ring. Na evaluatie van de werking werken plannen gemaakt voor de toekomst. Het congres eindigde met resoluties te-gen grootschalige mijnbouw en dammen, voor regulering van kleinschalige mijnbouw, tegen AFTA (Asean Free Trade Agreement) en tegen de promotie van GGO’s. Ook werden prikacties gehouden voor de kantoren van verschillende be-trokken overheidsinstellingen.

HEROPBOUW NA HAIYAN

Door de doortocht van tyfoon Haiyan eind 2013 verloren miljoenen boeren en vissers hun huizen, boten, gronden en oogsten. Projectdorpen van Solidagro in Samar, Leyte, Masbate en Panay leden veel schade. Het kantoor van onze partner EVRAP werd met de grond gelijk gemaakt. De Provincie Oost-Vlaanderen kwam direct over de brug met een budget voor noodhulp. Solidagro startte tegelijkertijd een fondsenwervingscampagne op voor de heropbouw van de getroffen gebieden.

Ruim een jaar later is er al heel wat gerealiseerd. EVRAP kan binnenkort in het nieuwe kantoor trekken. Op Masbate werd een kinderdagverblijf heropgebouwd. 793 gezinnen kregen er zaaigoed voor het heraanplanten van de akkers. In Panay en Samar zijn, met steun van o.a. de Provincie West-Vlaanderen en de Luxemburgse ngo ASTM, langetermijnprojecten voor voedselzekerheid opgestart. Zo bezorgen we de plaatselijke bevolking vee, zaden enlandbouwmateriaal.Ookwordenercoöperatievenopgericht.Deze hebben uiteenlopende doelen zoals het bewerken van gemeenschappelijke landbouwgronden, de verkoop van basisvoeding in winkeltjes en het beheer van zaadbanken.

DE FILIPIJNEN IN 2014

VOEDSELZEKERHEIDSPROGRAMMA

Bereik: 3.975 gezinnen (21.458 personen + de versterking van basisorganisaties inzake beleidsbeïnvloeding in 10 extra gemeenten, hetgeen 49.000 personen betreft)

Actief in: 53 gemeenschappen, verspreid over 17 gemeenten in Samar, Masbate, Caraga, Cordillera, Isabela, Mindoro Oriental, Sorsogon

Samen met: 5 lokale partners: CDPC, TABI, ALCADEV, EVRAP, PNFSP (= nationaal netwerk met ± 30 leden) CORDILLERAPROGRAMMA

Bereik: zo’n 20.000 gezinnen, direct en indirect

Actief in: 329 basisorganisaties, verspreid over 50% van de gemeenten in de regio Cordillera

Samen met: 1 centrale partner (CDPC= een netwerk met 14 lidorganisaties) en de Provincie Oost-Vlaanderen

Enkele opvallende resultaten

• Dejaarlijkseproductievanrijst,maïsenwortelgewassenisgestegenvan 1.199 naar 1.263 kg per gezin

• Gezinnenhebben25%meerproteïnenen33%meergroentenenfruit op hun bord

• 41extragezinnenhebbentoegangtotveiligdrinkwaterdoordebouw van 3 waterputten

• 1/3vandevolwassenenislidvandebasisorganisatieinhungemeenschap

• Hetaantalleidersvandebasisorganisatiesisgestegenvan110naar 147

13

VOLWASSENENEDUCATIE

De start van het nieuwe driejarenprogramma bracht een belangrijke koerswijziging mee voor de Noordwerking van Solidagro. Voor het eerst worden alle activiteiten, zowel gericht op jongeren als op volwassenen, ingebed binnen een campagnethema. Drie jaar lang zullen we rond het thema grond werken. In 2014 werd de focus gelegd op vruchtbare grond: de oorzaken van wereldwijde verslechtering van de bodemvruchtbaarheid en de vraag wat wij daar als consument en als burger aan kunnen verhelpen.

CAMPAGNE BOEREN TROEF!In het kader van de campagne Boeren troef! werden verschillende activiteiten georganiseerd om mensen te sensibiliseren rond het belang van vruchtbare grond voor boeren in het Zuiden:

FlashmobDe campagne zetten we in met een flashmob op 30 augus-tus. Met lege kruiwagens trokken we door de belangrijkste winkelstraat van Sint-Niklaas. We vroegen het verbaasde publiek: ‘weet u waar we vruchtbare grond kunnen vinden? ‘Ondertussen deelden we flyers uit over de campagne en het World Café in Sint-Niklaas. Het event haalde verschillende lokale kranten en websites. U kan het filmpje van de flash-mob nog steeds bekijken op onze website.

World CaféOp donderdag 4 september zakten meer dan 50 mensen af naar zaal De Casino in Sint-Niklaas voor het World Café. Ze kwamen luisteren naar boeiende getuigenissen van bio-boer Johan D’Hulster, Jan Vanhuysse (onze coördinator),Wim Vereecken (onze programmabeheerder West-Afrika) en

journalist Peter Dupont. Het thema: Boeren op vruchtbare grond. Evident of toch niet? Het was niet enkel een praat-avond, maar mensen werden ook uitgenodigd om actief mee in debat te gaan. Dat leverde boeiende gesprekken op.

Villa PaceDe Solidagro-infostand op het jaarlijkse tweedaagse Vredes-festival begin september in Sint-Niklaas stond helemaal in het teken van ‘Boeren troef’. Onze medewerkers waren druk in de weer met het voorstellen van het gelijknamige educa-tieve kaartspel (zie p. 17).

CommunicatieNaar aanleiding van de campagne ‘Boeren troef!’ publiceerden we een speciale editie van ons magazine Djembé. Dit blad fo-custe op het campagnethema en werd zowel online als in print verstuurd en verdeeld tijdens verschillende evene menten. Ook de website www.solidagro.be stond helemaal in het teken van de campagne, met centraal de getuigenissen over onvrucht-bare grond van drie boeren uit onze werkingsgebieden. Voor verspreiding via Facebook maakten we een speciaal filmpje en landeigenaars smeden snode plannen om grond in te pikken en te vervuilen, maar de boer legt z’n troefkaart op tafel… Nog steeds te zien op onze Facebookpagina en de campagne-pagina op onze website! De campagne kon ook op heel wat persaandacht rekenen.

Bent u actief in het vormingswerk voor volwassenen en wilt u een boeiende workshop organiseren rond het thema ‘vruchtbare grond voor boeren in het Zuiden’? Wij hebben allerlei educatief materiaal ter beschikking (een educatief dossier, een speciaal kaartspel, kant-en-klare werkvormen...) en helpen u bij het zoeken van boeiende sprekers. Zie p. 17 voor meer info. Neem contact op via vorming@solidagro.be of bel 03/777 20 15.

14

PARTNERBEZOEK UIT BOLIVIAIn november 2014 was Roberto Callau, directeur van onze Boliviaanse partnerorganisatie INCCA, bij ons te gast. Iedereen hing aan zijn lippen tijdens zijn boeiende lezingen over het werk van INCCA en zijn visie op plattelandsontwikkeling. De lezingen gingen door in Sint-Niklaas, Lille en Destelbergen. Daarnaast bezochten we samen met Roberto verschillende inspirerende biolandbouwprojecten in Vlaanderen.

WAAROM EEN CAMPAGNE ROND VRUCHTBARE GROND?

De oppervlakte aan vruchtbare landbouwgrond staat overal ter wereld onder druk. Boeren in het Zuiden zien de kwaliteit van hun gronden achteruit gaan. Hun opbrengst per hectare daalt. Meer dan 1 miljard mensen worden hierdoor getroffen. Wereldwijd is industriële landbouw het dominante model geworden dat zowel in het Noorden als in het Zuiden de meest vruchtbare grond inpalmt. Dit model leidt tot een snelle degradatie van de grond door ontbossing, overbegrazing, de gevolgen van klimaatverandering en nefaste landbouwpraktijken (jarenlange monocultuur, verkeerde irrigatietechnieken, overmatig gebruik van pesticiden en kunstmeststoffen, vervuiling van het grondwater etc.)

Boeren in het Zuiden krijgen ook steeds minder toegang tot vruchtbare grond doordat grote internationale concerns landbouwgronden in het Zuiden innemen (‘landroof’). Op deze velden worden vooral

exportgewassen geteeld, bestemd voor veevoeder en agro-brandstoffen in het Noorden. Gewassen voor lokale consumptie worden niet langer geteeld. Lokale boeren worden gedwongen om hun voedsel te verbouwen op de resterende minder vruchtbare of moeilijker bereikbare gronden. In de afgelegen gebieden waar Solidagro actief is, moet een boerenfamilie doorgaans overleven van 1 hectare grond. Op deze akkers met dalende bodemvruchtbaarheid is het voor boeren steeds moeilijker om voldoende voedsel te produceren.

Via de campagne Boeren troef! wil Solidagro mensen in België hiervan bewust maken en hen aansporen om boeren in het Zuiden te steunen. Want zij hebben recht op vruchtbare grond om te voorzien in een stabiel gezins-inkomen door duurzame landbouw. Solidagro steunt de kleine familiale boeren zodat zij opnieuw zelf de troeven in handen hebben. Daarom de slogan ‘Boeren troef!’.

SAMENWERKINGSVERBANDEN

Solidagro engageert zich actief in allerlei samen-werkings verbanden. Zo steunden we de campagne van 11.11.11 die in 2014 in het teken stond van een thema dat ons nauw aan het hart ligt: de strijd tegen voedsel-verspilling. Binnen de koepelorganisatie maken we ook deel uit van werkgroepen rond communicatie, educatie en campagne. Op educatie vlak bijvoorbeeld, werkten we mee aan een gemeenschappelijke lessenbundel ‘recht op voedsel’ en de leerkrachtenvormingen ‘voedselwijzer’ en ‘grondstoffenwijzer’.

Daarnaast zijn we actief lid van de Coalitie 2015 De Tijd Loopt, een samenwerking tussen 25 ngo’s die begaan zijn met de verwezenlijking van de 8 Millennium-doelstellingen. Momenteel richt de coalitie zich ook op de opvolgers van de Millennium doelstellingen: de Sustainable Development Goals met action/2015.

Meer info: www.action2015.be

15

JONGEREN EN SECUNDAIRE SCHOLEN

Ook het vormingswerk van Solidagro gericht op jongeren stond in het teken van het campagne-thema ‘recht op vruchtbare grond’. Voor secundaire scholen ontwikkelden we verschillende soorten materiaal om rond dit thema te werken. Voor de jongeren stonden de inleefreizen in het teken van het thema water. Er kwamen heel wat vruchtbare ideeën uit voort.

UITWISSELING MET SENEGALESE JONGERENOnze jongerenwerker werd weerom deeltijds vrijgesteld om onze partnerorganisatie Dwagulu Dekkente te begeleiden bij de organisatie van de inleefreizen. Na een intensief vorming-straject bezochten negen jongeren tijdens de zomer van 2014 waterprojecten van onze partner AJE in Senegal. Daar leerden ze alles over de plaatselijke waterproblematiek. Zo werkten ze mee aan watertesten en hielpen ze mee aan het herstel van een besmette waterput. Daarnaast maakten ze tijdens de in-leefreis beeldmateriaal dat gebruikt werd voor de ontwikkeling van de digitale workshop “Alles is water”.

In augustus 2014 kwamen acht Senegalese jongeren naar België voor een terugkomreis. Ook tijdens hun bezoek was water een belangrijk thema. Hun beelden werden eveneens verwerkt in de digitale workshop rond water.

FAIR LOCALHet Fairtrade Café in Sint-Niklaas werd in september 2014 omgedoopt tot Fair Local. Solidagro is één van de voortrek-kers van dit initiatief dat jongeren op een laagdrempelige manier wil sensibiliseren voor en informeren over eerlijke handel en Noord-Zuid verhoudingen. Elke vrijdagnamiddag konden jongeren hiervoor terecht in jeugdhuis Den Eglan-tier. Er werden in de loop van het jaar verschillende acti-viteiten georganiseerd zoals de try-out van het kaartspel ‘Boeren troef!’ en een meet & greet met Roberto Callau, de directeur van onze Boliviaanse partnerorganisatie INCCA.

Begin 2015 werd Fair Local geïntegreerd in de werking van jeugdhuis Den Eglantier. Sindsdien zijn de activiteiten niet meer beperkt tot vrijdagnamiddag, maar worden deze op verschillende momenten georganiseerd. Zo zijn de jongeren momenteel bijvoorbeeld volop bezig met de voorbereiding van hun deelname aan de Climate Express, een internatio-nale klimaatmars naar Parijs. Jongeren uit de omgeving van Sint-Niklaas die interesse hebben voor de thema’s Noord-Zuid, klimaat, armoede en Fair Trade en die zin hebben om mee te werken aan dit initiatief, mogen altijd contact opne-men via vorming@solidagro.be.

BOEREN TROEF! IN HET SECUNDAIR ONDERWIJSNaast onze waterworkshops en vormingen rond de Fili pijnen na Haiyan, focusten we bij ons educatief werk in scholen op onze campagne rond grondvruchtbaarheid ‘Boeren troef!’. Het meest opmerkelijk was de Voedselcarrousel die we op Wereldvoedseldag (16 oktober) organiseerden in enkele scholen in Sint-Niklaas. Achtereenvolgens maakten de leer-lingen kennis met de voedselproblematiek in West-Afrika, Bolivia en de Filipijnen. Onze coöperanten kwamen in deklas vertellen over de voedselsituatie, het klimaat en de grondproblematiek in de landen waarin zij werken.

Om het campagnethema op een speelse manier in te leiden in de klas, maakten we een speciaal filmpje. Wat gebeurt er als Belgische jongeren moeten zien te overleven met de middelen van boeren in het Zuiden? Zelf groenten kweken, oogsten, koken op een houtvuur… Eva, Svea en Yannick gin-gen de uitdaging aan. Bekijk het filmpje op de educatiepagi-na van www.solidagro.be!

16

HET EDUCATIEF DOSSIER ‘ BOEREN TROEF!’ Speciaal voor scholen en vormingsorganisaties voor volwassenen presenteerden we in 2014 het educatief dossier ‘Boeren troef!’ Dit staat helemaal in het teken van de campagne van Solidagro rond het recht op vruchtbare grond voor boeren in het Zuiden. In een lijvig dossier vindt u alle informatie over dit thema:

* wat is de link tussen grond en voedselzekerheid?

* hoe is de situatie in de Solidagro-werkgebieden in Bolivia, West-Afrika en de Filipijnen?

U kan er als leerkracht of vormingsmedewerker voor kiezen om te focussen op één of op meerdere regio’s. Ook worden verschillende werkvormen voorgesteld om zelf een boeiende activiteit te organiseren rond het thema. Wat dacht u van een kooksessie met recepten uit het Zuiden? Of maakt u liever een stripverhaal waarbij u in de huid kruipt van een boer uit het Zuiden?

Het kaartspel met spellenboekje ‘Boeren troef!’ is een ideale opwarmer. De 6 spellen zijn gebaseerd op de verschillende fasen van de landbouwcyclus (zaaien, groeien, oogsten).

U kan het dossier downloaden op de educatiepagina van www.solidagro.be of bestellen via vorming@solidagro.be. Scholen en vormingsorganisaties kunnen via deze weg ook max. 20 gratis exemplaren van het kaartspel opvragen.

DIGITALE WORKSHOP ‘ ALLES IS WATER’ In 2014 werd de digitale workshop ‘Alles is water’ voorbereid. Deze werd gelanceerd in maart 2015. ‘Alles is water’ is een digitaal opdrachtenspel rond water in de wereld. Wat zijn de belangrijkste uitdagingen, nu en in de toekomst? Binnen één lesuur tijd krijgen de leerlingen spelenderwijs inzicht in de problematiek. Lukt het ze om het Afrikaanse dorp aan zo veel mogelijk zuiver water te helpen? Het spel richt zich in de eerste plaats tot leerlingen uit de 1e en 2e graad TSO en BSO, maar kan ook gebruikt worden in het ASO. Een handleiding voor de leerkracht biedt een leidraad voor omkadering en verdieping. Ontdek het gauw op www.allesiswater.be!

De workshop werd ontwikkeld door Solidagro i.s.m. PROTOS en Dwagulu Dekkente vzw. Met steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, de Vlaamse overheid en Anteagroup.

17

STEUN

Onze programma’s kunnen we alleen maar uitvoeren dankzij de hulp van onze trouwe schenkers en donoren. Ook in 2014 stroomden heel wat giften binnen en zetten verschillende mensen hun schouders onder een actie ten voordele van Solidagro. Allemaal bedankt daarvoor! We hopen in de toekomst op jullie te kunnen blijven rekenen. Hieronder alvast wat tips.

KOOP CHOCOLADE VAN EERLIJKZOET.BE Hét nieuws van het jaar voor Solidagro op het gebied van fondsenwerving, was de lancering van de nieuwe chocolade-webshop eerlijkzoet.be. Lieven Dehandschutter, burgemees-ter van Sint-Niklaas, kreeg op 3 december de primeur en nam het eerste pakket in ontvangst. De opbrengst van de verkoop van deze heerlijke fairtrade chocoladerepen, pra-lines en truffels, gaat integraal naar onze projecten in het Zuiden. U kan via www.eerlijkzoet.be ook sinterklaasfiguren en paaseieren bestellen. Heel wat particulieren en bedrijven vonden er inmiddels al de weg naartoe. Hebt u binnenkort iets te vieren? Check dan even ons aanbod!

LOOP TEGEN HONGERNaar jaarlijkse traditie deed een ploeg sportievelingen mee aan de Ballonloop in Sint-Niklaas. De eerste zondag van september zetten ze hun beste beentje voor in Solidagro-kleuren. Ook het bedrijf SVK stuurde een afvaardiging en wist 1.620 euro in te zamelen. Evelien Meylemans slaagde er in haar eentje in om maar liefst 885 euro op te halen en won daarmee een ballonvlucht. Ook dit jaar kan u op 6 september meelopen met het Solidagroteam en u hiervoor laten sponsoren. Wie weet wint u in 2015 de ballonvlucht! Liever een ander evenement of sportdiscipline? Alle suggesties zijn welkom! Mail inge.pauwels@solidagro.be

©foto Delro

18

BEL VOOR HET GOEDE DOEL MET ELLO MOBILE

Sinds 2014 kan u het nieuwe waterproject van Solidagro in Senegal steunen als u belt met Ello Mobile. De telecomoperator schenkt namelijk een deel van zijn winst aan Solidagro. Tot 2013 sponsorde hij daarmee een project in Guinee-Bissau dat ondertussen is afgerond. Hoe pakt u dit aan? Word klant bij Ello Mobile en geef aan dat u ons wil steunen. Meer informatie vindt u op www.ello-mobile.be

KOOP SOKKENOok in de winter van 2014 lagen onze wollen sokken te koop in verschillende (Wereld)winkels en op stands van kerstmarkten. In totaal werd meer dan 500 paar sokken ver-kocht, goed voor zo’n 4.000 euro. In de zomer schorten we de verkoop in winkels even op, maar u kan ze altijd bij ons bestellen. Gegarandeerd warme voeten én een warm gevoel vanbinnen omdat u de boeren in het Zuiden steunt! Mail uw bestelling door naar inge.pauwels@solidagro.be. Prijs: 9 euro per paar.

ORGANISEER EEN ACTIE MET UW SCHOOLNaar jaarlijkse gewoonte hielden verschillende scholen een inzamelactie voor onze projecten. De tyfoon Haiyan die dood en vernieling zaaide in de Filipijnen, was voor velen een extra stimulans om een duit in het zakje te doen. Begin 2014 stroomden de bedragen bij ons binnen: maar liefst 7.516 euro! Met de jaarlijkse inzamelactie van De Broederschool humaniora in Sint-Niklaas erbij, klokten we voor de scholenacties af op 8.728 euro. Bent u zelf leerkracht? Of hebt u schoolgaande kinderen? Overtuig dan de directeur of de leerkrachten om volgend schooljaar een inzamelactie te doen voor Solidagro!

DOE EEN GIFT Met een jaarlijkse gift helpt u boerenfamilies een heel eind vooruit. Stort uw bijdrage op BE19 0012 1876 7412 of via de online betaalpagina op www.solidagro.be. Vanaf 40 euro op jaarbasis ontvangt u een fiscaal attest en kan u tot 45% terugkrijgen van de belastingen.

U kan uw gift ook spreiden met een permanente opdracht. Voor 5 euro per maand schenkt u 60 euro aan Solidagro en krijgt u 27 euro terug van de belastingen. Zo kost uw gift u slechts 2,75 euro per maand.

Solidagro is lid van de Vereniging voor Ethisch Fondsenwerven. U kan jaarlijks een overzicht opvragen van wat wij dank zij uw steun realiseerden. Omdat wij uw recht op informatie belangrijk vinden!

STEUNTIPSHoe kan u ons steunen? Nog een paar ideetjes:

• Geeftueenfeest?Vraaguwgastenomeengifttedoen i.p.v. cadeaus te kopen

• Bestelchocoladeviawww.eerlijkzoet.be

• Zeteenveilingoptouw

• Gaauto’swassen

• Organiseereengroteschoolquizmetleerlingenenleerkrachten.

• Gadestraatopvooreenpannenkoekenverkoop

• Doeingroepmeeaaneensportevenement

• Organiseereenfeestofeentombola

• VerkoopSolidagro-vingerpoppetjes

Natuurlijk zijn ook andere ideeën welkom. Neem voor meer info en ondersteuning van uw actie contact op met Inge via inge.pauwels@solidagro.be of 03 777 20 15.

19

2014 IN CIJFERS

De totale opbrengsten zijn gevoelig gedaald ten opzichte van vorig jaar, vooral als gevolg van een daling in de subsidies. Niet zozeer de toegekende subsidies zijn gedaald maar wel de besteding ervan, voornamelijk door een latere ontvangst van de subsidies van het DGD programma.

De subsidiëringkanalen blijven op zich stabiel met als grootste subsidiënten/partners het Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD), het Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ) en de Provincie Oost-Vlaanderen. Deze laatste steunt naast de educatieve Noordwerking voornamelijk ontwikkelingsprojecten in de Cordillera-regio in de Filipijnen met een jaarlijks budget van 210.000 euro.

De totale subsidies daalden in 2014 t.o.v. 2013 met 643.544 euro, de totale opbrengsten met 664.448 euro. Voor meer details verwijzen we graag naar punten 3 en 4.

Er werd in 2014 een verlies van 43.000 euro verwacht als gevolg van kosten verbonden aan de reorganisatie van de activiteiten (o.a. wegvallen van lagere scholenwerking). De lagere opbrengsten dan voorzien hebben echter voor een groter verlies gezorgd, namelijk -73.069 euro, omdat een aantal vaste kosten niet konden worden gedekt met opbrengsten.

ACTIVA 2014 2013 PASSIVA 2014 2013VASTE ACTIVA 674.563,68 695.884,54 EIGEN VERMOGEN 292.822,26 365.890,76Immateriële vaste activa 839,44 1.259,16 Fondsen van de vereniging 28.118,54 28.118,54Software 2.098,60 2.098,60 Fondsen van de vereniging 28.118,54 28.118,54Afschrijving op software -1.259,16 -839,44 Bestemde Fondsen 263.725,44 329.725,44Materiële vaste activa 671.725,04 692.626,18 Fonds projecten 136.677,30 202.677,30Gebouwen 780.999,63 761.614,55 Sociaal Passief 127.048,14 127.048,14Afschrijving op gebouw -114.223,58 -75.173,60 Overgedragen winst (verlies) 978,28 8.046,78Installaties, uitrusting 2.923,98 8.878,94Afschrijving op installaties -877,20 -6.539,76Machines 169,00 169,00Afschrijving op machines -101,40 -67,60Informatica 28.722,08 28.343,08 SCHULDEN 1.595.642,53 1.071.376,90Afschrijving op informatica -28.145,22 -27.694,68 Schulden op meer dan 1 jaar 353.513,46 379.001,99Meubilair en kantoormateriaal 3.760,65 3.760,65 Kredieten Gebouwen 353.513,46 379.001,99Afschrijving meubilair en kantoormateriaal -2.787,79 -2.035,66 Schulden op ten hoogste 1 jaar 1.191.143,56 624.984,26Overige materiële vaste activa 1.822,04 1.822,04 Kredieten gebouwen 25.448,65 24.976,82Afschrijving overige mva -537,15 -450,78 Leveranciers 76.791,59 104.813,81

Financiële vaste activa 1.999,20 1.999,20 Bezoldigingen en sociale lasten 48.448,30 57.956,04Borgtochten en vooruitbetalingen 1.999,20 1.999,20 Terug te betalen subsidies 24.828,42 23.028,02

VLOTTENDE ACTIVA 1.213.901,11 741.383,12 Eigen bijdragen volgend boekjaar 237.319,39 154.761,47

Vorderingen op ten hoogste 1 jaar 1.021.376,07 121.877,24 Schulden aan partners 0,00 33.306,56Klanten 16.408,52 16.296,12 Over te dragen subsidies 773.601,27 224.641,54Te ontvangen subsidies 787.339,85 103.334,20 Diverse schulden 4.705,94 1.500,00Diverse vorderingen 217.627,70 2.246,92 Overlopende rekeningen 50.985,51 67.390,65Liquide middelen 175.870,69 586.530,63 Over te dragen opbrengsten 12.137,74 35.301,85

Overlopende rekeningen 16.654,35 32.975,25 Toe te rekenen kosten 38.847,77 32.088,80

TOTAAL ACTIVA 1.888.464,79 1.437.267,66 TOTAAL PASSIVA 1.888.464,79 1.437.267,66

1. DE BALANS

Het balanstotaal stijgt met 451.197 euro. De belangrijkste wijzigingen voor de activa zijn: de stijging van de te ontvangen subsidies met 684.006 euro (hoofdzakelijk BFVZ), de stijging van de diverse vorderingen met 215.381 euro (voornamelijk doorgestorte subsidies naar het Zuiden, maar nog niet besteed), en een daling in liquide middelen van 410.660 euro.

Wat de passiva betreft zijn de belangrijkste veranderingen: de daling van het eigen vermogen met 73.069 euro door het negatieve resultaat van het boekjaar, een stijging in over te dragen eigen bijdragen voor 82.558 euro en een stijging in over te dragen subsidies met 548.959 euro. Deze twee laatsten hebben ook te maken met de lagere besteding van de subsidies.Eind 2014 hebben de over te dragen subsidies voor 245.830 euro betrekking op DGD, voor 523.609 euro op BFVZ en voor 4.162 euro op de provincie Oost-Vlaanderen.

HET RESULTAAT 2014 2013Bedrijfsresultaat -69.111,36 4.708,84Financieel resultaat -4.750,42 -3.121,77Uitzonderlijk resultaat 793,28 29,53

TOTAAL -73.068,50 1.616,60Onttrekking reserves -66.000,00 0,00Overgedragen resultaat -7.068,50 1.616,60

TOTAAL 0,00 0,00

2. HET RESULTAAT

Het bedrijfsresultaat of het operationeel resultaat bedraagt -69.111,36 euro. Samen met het financieel en het uitzonderlijk resultaat sluiten we het jaar af met een negatief saldo van -73.068,50 euro.

20

OPBRENGSTEN 2014 2013

SUBSIDIES 1.839.125,87 2.482.670,15

DGD 1.230.028,60 1.260.568,25BFVZ 736.097,56 427.062,61Provincies 299.183,00 245.198,60Sociale Maribel/Sociaal Fonds/VDAB 40.289,13 39.473,76Vlaanderen 54.035,44 95.625,17Steden en gemeenten 28.447,88 35.031,65Diverse 3,99 507,57Overdracht projectsaldo volgend boekjaar -773.601,27 -224.641,54Projectsaldo vorig boekjaar 224.641,54 603.844,08

EIGEN MIDDELEN 393.413,68 414.317,73Bijdragen van organisaties 237.447,72 265.511,0311.11.11. 86.811,75 85.768,00Inkomsten educatieve activiteiten 6.420,96 22.893,57Ontvangen lidgelden 0,00 22,50Individuele giften 42.934,40 53.586,26Scholenacties 8.728,75 4.628,38Inkomsten diversen 23.970,35 6.619,50Inkomsten evenementen 687,25 2.798,35Fondsenwerving 43.005,57 37.573,09Overdracht vorig boekjaar 154.761,47 84.678,52Overdracht naar volgend boekjaar -237.319,39 -154.761,47Transfers 25.964,85 5.000,00

TOTAAL 2.232.539,55 2.896.987,88

DGDBFVZProvinciesSociale Maribel/ Sociaal Fonds/VDABVlaanderenSteden en gemeenten

1 %2 %2 %13 %

31 %

51 %

subsidies Bijdragen van organisaties11.11.11.Inkomsten educatieve activiteitenIndividuele giftenAndere

1 %

10 %

17 %

19 %

53 %

eigen middelen

onze middelen

eigen middelen

subsidies82 %

18 %

3. DE INKOMSTEN

82% van de inkomsten is afkomstig van federale, vlaamse, provinciale, stedelijke en gemeentelijke subsidies. De eigen middelen vullen de overige 18 % in. Het gaat om bijdragen van scholen, stichtingen, organisaties en individuele donateurs.

De subsidies bestaan hoofdzakelijk (82%) uit federale middelen van het Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) en het Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ). Naast een aantal kleinere subsidies, nemen de Provincies 13% voor hun rekening, waarvan de Provincie Oost-Vlaanderen met 252.029 euro het belangrijkste aandeel heeft.

De eigen middelen bestaan voor iets meer dan twee derde uit bijdragen van organisaties (inclusief 11.11.11), die zo op een structurele manier een deel van de programma’s in het Zuiden steunen.

4. DE BESTEMMING VAN HET GELD

86% van de kosten van Solidagro betreft kosten voor de Zuidprogramma’s en kosten voor de educatieve programma’s in België. 14% van de totale kosten gaat naar de algemene administratie, communicatie en fondsenwerving.

Educatie NoordPartnerwerking ZuidCommunicatie & fondsenwervingAlgemeen

3 %

11 %

13 %

73 %

KOSTEN 2014 2013EDUCATIE NOORD 286.268,55 590.959,01Werkingskosten educatie 57.861,06 80.841,86Personeel 228.407,49 396.810,59Doorstortingen partners Noord 0,00 113.306,56PARTNERWERKING ZUID 1.681.944,42 1.986.463,36Kosten in België gemaakt voor Zuidprogramma’s 11.953,79 13.875,01Beheer Zuiden 44.539,59 46.727,31Coöperanten 123.791,67 123.678,02Personeel BEL voor Zuiden 112.758,46 91.790,33Doorstortingen naar Zuidprogramma’s 1.388.900,91 1.710.392,69COMMUNICATIE & FONDSENWERVING 76.480,89 65.760,68Fondsenwerving 39.839,98 32.058,60Tijdschrift, website en andere 9.760,77 7.243,23Personeel 26.880,14 26.458,85ALGEMEEN 256.957,06 249.095,98Algemene werkingskosten 60.971,12 47.207,44Afschrijvingen gebouwen, IT ea 41.084,94 41.072,84Personeel 154.901,00 160.815,70Voorziening DGD 0,00 0,00TOTAAL 2.301.650,91 2.892.279,03

5. NAAR WELKE LANDEN IN HET ZUIDEN GAAT HET GELD?

47% van de middelen gaat naar 4 landen in West-Afrika (Mali 23%, Burkina Faso 11%, Senegal 7% en Gambia 6%), 17% gaat naar Bolivia en 36% naar de Filipijnen.

West-AfrikaBolivia Filipijnen

36 %

17 %

47 %

Doorstortingen Zuiden 2014 2013 Bolivia 235.301,24 229.658,37 Filippijnen 502.653,95 496.511,54 West-Afrika 650.945,72 984.222,78 TOTAAL 1.388.900,91 1.710.392,69

21

VOORUITBLIK: DE CAMPAGNE VAN 2015

In september 2014 ging Solidagro van start met een driejarige campagne rond het thema ‘recht op grond’, onder de titel ‘Boeren troef!’. Het eerste werkjaar lag de focus op het subthema vruchtbare grond. Waarom is er steeds minder vruchtbare grond beschikbaar voor boeren in het Zuiden? Vanaf september 2015 gaan we de strijd aan tegen landroof. Met de slogan ‘Steun het boerenverzet tegen landroof’ wijzen we op het grote belang van de lokale boerenbewegingen in deze strijd en het recht van de lokale bevolking om als eerste te genieten van de opbrengsten van het land.

STEUN HET BOERENVERZET TEGEN LANDROOF! Vanaf september 2015 richten we onze pijlen op de toegang tot grond.’ Ook landroof vormt een grote bedreiging voor de voedselzekerheid van boeren in het Zuiden. Landbouwgrond die voordien gebruikt werd door boeren of gemeenschappen, wordt ingepalmd door grote concerns. Zij herbestemmen deze grond voor activiteiten waar de lokale bevolking de vruchten niet van plukt: mijnbouw, dammen, grootschalige plantages... Lokale boerenbewegingen nemen het voortouw in het verzet hiertegen. Met de slogan ‘Steun het boerenverzet tegen land-roof’ roepen we mensen in België op om zich achter hun acties te scharen.

ZOOM OP DE FILIPIJNEN De campagne zoomt in op de Filipijnen. Daar worden hele dorpen geëvacueerd om plaats te maken voor mijnbouw. Boeren kunnen hun velden niet langer bewerken. Ter voorbereiding van deze campagne trokken Solidagro-collega’s Stefanie en Inge naar de Filipijnen en kwamen terug met een pak informatie over landroof en mensonwaardige arbeidsomstandigheden in de bananenplan-tages en de mijnbouw. U vindt de reportages begin september 2015 op onze website en andere mediakanalen. Vanaf 3 sep-tember zal u ook onze petitie kunnen ondertekenen gericht aan president Aquino. Daarmee steunen we onze Filipijnse partners in hun strijd tegen de bestaande mijnbouwwet en voor een gron-dige landhervorming in het voordeel van kleine landloze boeren.

WORLD CAFÉ Noteer alvast donderdagavond 3 september in uw agenda. Dan organiseren we ons derde World Café rond het thema land-roof. Plaats van afspraak: De Casino in de Stationsstraat in Sint-Niklaas.

FLORA VERZET ZICH TEGEN MIJNBOUW Flora Belinan werkt voor één van de lidorganisaties van onze partner CDPC in de Filipijnse Cordilleraregio. Sa-men met de lokale gemeenschap strijdt ze al meer dan een jaar tegen de uitbreidingsplannen van mijnbouwbe-drijf Lepanto in de gemeente Mankayan. De plaats waar deze firma goud wil gaan ontginnen, is heilige grond, een begraafplaats van de voorouders van de plaatselijke bevolking. Met barricades en protesten verzet de plaat-selijke bevolking zich tegen plannen. Flora helpt hen hierbij. Ze mobiliseert zo veel mogelijk mensen door lokale boeren te informeren over de schadelijke gevol-gen van mijnbouw. Niet alleen de vernieling van voor-ouderlijke gronden, vervuiling van grond en rivieren, gedwongen verhuizingen, intimidatie door het leger, landverschuivingen door mijntunnels…

Flora: “Waarom we de hoop blijven koesteren dat er verandering komt? Omdat we zien dat de lokale boeren zich willen verzetten, dat ze beseffen wat de nadelige gevolgen zijn van mijnbouw en zich willen organiseren. Wanneer het verzet vanuit de boeren zelf komt, is er een kans dat we het systeem kunnen veranderen en een verschil kunnen maken.”

22

PARTNERS VAN SOLIDAGRO

Burkina FasoLokale partners: Action Micro-Barrages (AMB)Association les Mains Unies du Sahel (AMUS)Sahel Solidarité (SASO)Financiële partners:Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ) WaterAid Helpende Handen

GambiaLokale partners: Agency for the Development of Women And Children (ADWAC)Njawara Agricultural Training Centre (NATC)

Financiële partners:Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) Nationale Loterij

MaliPartners: Association Malinienne pour l’Education du Public et la Protection de l’Environnement (AMEPPE)Association Malinienne pour la Promotion du Développement Rural (AMPDR) Association Recherche Action Femme et Développement (ARAFD)Groupe d’Animation Action au Sahel-Mali (GAAS)

Financiële partners: Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ)WaterAid Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling

SenegalPartners: West-African Association for Marine Environment (WAAME) Action Jeunesse et Environnement (AJE)

Financiële partners: Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) Ello MobileFonds Elisabeth & Amélie (via de Koning Boudewijnstichting)

FilipijnenLokale partners: Center for Development Programs in the Cordillera (CDPC)Eastern Visayas Rural Assistance Program (EVRAP)Tabang sa mga Biktima sa Masbate (TABI-Masbate)Alternative Learning Center for Agricultural and Livelihood Development (ALCADEV)Philippine Network of Food Security Programmes (PNFSP)

Financiële partners:Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) Provincie Oost-VlaanderenSteunfonds Filipijnen Overpelt / Provincie Limburg Stichting Ronoylion (NL).Action Solidarité Tiers Monde (LU) Gemeenten Overpelt en Puurs

BoliviaLokale partnersInvestigación Social y Asesoramiento Legal Potosí (ISALP)Instituto de Capacitación Campesina (INCCA) AYNISUYU Instituto de Capacitación del Oriente (ICO)Promotores Agropecuarios (PROAGRO)Fundacion Agrecol Andes (AGRECOL)

Financiële partners: Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD)Limburgse Solidariteit met el Kollasuyo/Provincie Limburg Provincie Antwerpen Provincie Oost-Vlaanderen PIDPA Stichting Antoon SpinoyGemeenten Lille en Destelbergen Noordwerking PartnersDwagulu-Dekkente PROTOS MOS (Oost-Vlaanderen) Kleur Bekennen Oost-Vlaanderen Good Planet (Green) Djapo Stad Sint-NiklaasCoalitie 2015-De Tijd Loopt ngo-federatieKauri

Financiële partners: Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD)Provincie Oost-VlaanderenStad Sint-Niklaas 11.11.11Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking

HET TEAM VAN SOLIDAGRO IN JUNI 2015

Jan VanhuysseAlgemeen & Campagnecoördinator

Jan MertensFinancieel & Administratief coördinator

Christa LyssensAdministratief medewerker

Catherine BilliauCommunicatieverantwoordelijke

Stefanie DevlooEducatieverantwoordelijke

Inge PauwelsDonorrelaties en themacampagnes

Valerie De Vos Educatief medewerker jongeren

Pascal Van DriesscheProgrammabeheerder Filipijnen, Bolivia

Wim VereeckenProgrammabeheerder West-Afrika

Sarah Goyens Landenvertegenwoordiger Mali en Burkina Faso

Franck KaboréAdministratief medewerker Mali en Burkina Faso

Jaap Op de CoulLandenvertegenwoordiger Bolivia

Luis Carlos Aguilar Medewerker rurale ontwikkeling

Amélie Janssens Technisch assistent agro-ecologie (vanuit het Junior-programma van BTC)

Hans SchaapLandenvertegenwoordiger Filipijnen

Andrew Aytin Medewerker advocacy Filipijnen

Doudou DialloLandenvertegenwoordiger Senegal en Gambia

Samba Sow Landbouwadviseur voor Senegal en Gambia

Vincent LarondelleTechnisch assistent landenkantoor Senegal en Gambia (vanuit het Junior-programma van BTC)

Raad van Bestuur in juni 2015Bart Meylemans - Voorzitter

Jef Van Den Eeckhout - Secretaris

Marc Peeters - Penningmeester

Tim De Roeck

Birgit De Clerck

Algemene VergaderingDe AV van Solidagro telt 44 leden en kwam in 2014 drie keer samen, met als belangrijkste onderwerpen de naamsverandering, de rekeningen van 2013, de begroting 2015 en de geactualiseerde Zuid-strategie.

ColofonHoofd- en eindredactie: Catherine Billiau

Medewerkers: Catherine Billiau, Sarah Goyens, Jan Mertens, Jaap Op de Coul, Pascal Van Driessche, Jan Vanhuysse, Wim Vereecken

Foto’s: Catherine Billiau, Sanne Derks, foto Delro, Béatrice Sawadogo, Sofie Vanderstraeten, Coen Wubbels

Vormgeving: Gunther Fobe

Solidagro steunt de armste boerenfamilies in Bolivia, West-Afrika en de Filipijnen.

Samen met lokale partnerorganisaties werken we aan voedselzekerheid in

afgelegen plattelandsgebieden. Via ons educatief aanbod voor secundaire scholen,

jongerenuitwisselingen en sensibiliserende activiteiten brengen we het Zuiden

dichter bij mensen in België.

Ons adres:

Mercatorstraat 81

9100 Sint-Niklaas

Tel. 03/ 777 20 15

info@solidagro.be

www.solidagro.be

Wilt u meer weten over onze projecten?

Mail ons en schrijf u in voor onze maandelijkse nieuwsbrief.

Boerin Arminda Alcoa uit Bolivia kreeg dankzij Solidagro de troefkaart in handen

om haar grond vruchtbaarder te maken. Onze partnerorganisatie INCCA legde een

irrigatiesysteem met sprinklers aan en leerde haar hoe ze zelf compost kan maken.

Doe ook mee en steun de campagne Boeren troef!

foto Sanne Derks