Zaproszenie

IV MIĘDZYNARODOWYFESTIWAL MUZYKIORGANOWEJ i KAMERALNEJROŻYŃSK WIELKI 2012

ANEKSY

194

Fot. 66: Zapis nutowy Hymnu parafii w Rożyńsku Wielkim

Organizator:Rzymskokatolicka Parafia Św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim

19-335 Prostki, Rożyńsk Wielki 15, tel. 087 425 82 14, tel. kom. 503 19 19 00www.rozynsk .kuria .elk .pl

Niedzielna Msza Święta o godz. 10:30

IV MIĘDZYNARODOWY

FESTIWAL MUZYKI ORGANOWEJ i KAMERALNEJ

ROŻYŃSK WIELKI 2012

Tegoroczna edycja festiwalu dedykowana jest ks. Piotrowi Skardze.

Kierownictwo artystyczne festiwalu - Jolanta SosnowskaProwadzenie koncertów - Zenon Dłuski

Strojenie organów - Krzysztof Grygowicz

27 majaK O N C E R T I Katarzyna Pawłowska – mezzosopran (Warszawa)

Piotr Rachoń – organy (Warszawa)

17 czerwcaK O N C E R T I I Krystyna Gołaszewska – flet (Białystok)

Ennio Cominetti – organy (Como/ Włochy)

22 lipcaK O N C E R T I I I Ensemble 1756

– orkiestra smyczkowa na oryginalnych instrumentach(Salzburg / Austria)

19 sierpniaK O N C E R T I V Bettina Hartl – bandoneon i śpiew (Berlin / Niemcy)

Tomasz Orlow – organy (Cieszyn)

16 wrześniaK O N C E R T V Zbigniew Kaliciński – waltornia (Gdańsk)

Andrzej Mikołaj Szadejko – organy (Gdańsk)

rozpoczęcie koncertów o godzinie 11:30

Dyspozycja Organów w kościele

św. Szczepana w Roży ńsku Wielk im

Manuał IBordun 16’Principal 8’Viola da Gamba 8’Flüteharm 8’Gedeckt 8’Oktava 4’Rohrf loete 4’Mixtur 4 Fach

Manuał IIGeigenprinzipal 8’Salicional 8’Rohrf loete 8’

Traversf loete 4’Fugara 4’R auschquinte 2 2/3

PedałViolon 16’Subbas 16’Octavbass 8’Pusaune 16’

Dźw ignie nożneManual Coppel Pedal Coppel Tutti

wykonawcyKatarzyna Pawłowska – mezzosopran (Warszawa)

Piotr Rachoń – organy (Warszawa)

27 maja 2012 godz. 11:30

KONCERT I

William Mathias (1934-1992)FanfareTadeusz Maklakewicz (1922-1996)z cyklu Pieśni Tęsknoty (1983) do słów J. Kasprowicza: Czekałam na Ciebie Modlitwo moja, cicha Ave Maria ku czci Matki Boskiej z Lourdes (1993)Feliks Rączkowski (1906-1989)BogurodzicaAndrzej Panufnik (1914-1991)Modlitwa do Matki Boskiej Skępskiej (1990)Maurice Duruflé (1902-1986)Wariacje na temat Veni creator op. 4Edward Pałłasz (1936)Światła nocy Ptak Matki człowieczej lamentLouis Vierne (1870-1937)Carillon de Westmimnster op. 54 nr 6

wykonawcy:Krystyna Gołaszewska – flet (Białystok)Ennio Cominetti – organy (Como/Włochy)

17 czerwca 2012 godz. 11:30

KONCERT I I

Johann Sebastian Bach (1685-1750)Fantazja i fuga a-moll BWV 561

Carl Philipp Emanuel Bach (1714-1788)Hamburger Sonate G-dur H564 Wq133 6

Allegretto / Rondo-Presto

Vincenzo Bellini (1801-1835)Sonata in sol maggiore

Larghetto / Allegro

Gabriel Fauré (1845-1924)Après un rêve op. 7 nr 1

Maurice Ravel (1875-1937)Pavane pour une infante défunte (1910)

César Franck (1822-1890)Prélude, fugue et variation op. 18

Franz Lachner (1803-1890)Elegie (1879)

Marcel Stern (1909-1989)Iberica (1964) na flet solo

Marco Enrico Bossi (1861-1925)Entrée pontificale op. 104 nr 1

Ave Maria op. 104 nr 2 Rédemption op. 104 nr 5

wykonawcy:Ensemble 1756

– orkiestra smyczkowa na oryginalnych instrumentach(Salzburg/Austria)

22 lipca 2012 godz. 11:30

KONCERT I I I

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)Divertimento F-dur KV 138Allegro / Andante / Presto

Antonio Vivaldi (1678-1741)Cztery Pory Roku op. 8La Primavera (Wiosna) Concerto in E maggiore RV 269Allegro / Largo e pianissimo sempre / Allegro

L‘Estate (Lato) Concerto in sol minore RV 315Allegro non molto / Adagio / Presto

L’Autunno (Jesień) Concerto in Fa maggiore RV 293Allegro / Adagio / Allegro

L’Invierno (Zima) Concerto in fa minore RV 297Allegro non molto / Largo / Allegro

Tomasz Orlow (1974*)Improwizowane Preludium i Passacaglia w barokowym stylu

Heinrich Ignaz Franz Biber (1644-1704)Partia Nr 1 - Sonata

Tomasz Orlow (1974*)Improwizowany Dyptyk w stylu francuskim

Cantabile, Scherzo

Bettina Hartl (1977*)Persisches Lied

Astor Piazzolla (1921-1992)Chiquilin de Bachin

Anibal Troilo (1914-1975)Romance de Barrio

Bettina Hartl (1977*)Purpurfarben

Tomasz Orlow (1974*)Improwizowana Fantazja w stylu niemieckiego Romantyzmu

wykonawcy:Bettina Hartl – bandoneon i śpiew (Berlin/Niemcy)Tomasz Orlow – organy (Cieszyn)

19 sierpnia 2012 godz. 11:30

KONCERT IV

Johann Sebastian Bach (1685-1750)Praeludium C-dur BWV 547/I Aria z suity D-dur Siciliana z II sonaty fletowej Es-dur Fugue C-dur BWV 547/IISigurd Berge (1929-2002)Horn-Lokk na róg soloAndrzej Szadejko (*1974)Preludium e-mollFranz Strauss (1822-1905)Nocturno op. 7Max Reger (1873-1916)RomanzeFriedrich Wilhelm Markull (1816-1887)Sonata F-dur op. 56Allegro maestoso / Andantino / Finale.Vivace

wykonawcy:

Zbigniew Kaliciński – waltornia (Gdańsk)Andrzej Mikołaj Szadejko – organy (Gdańsk)

16 września 2012 godz. 11:30

KONCERT V

W  swoim repertuarze artystka posiada partie operowe od baroku po romantyzm. Debiutowała w roli Argone w operze Sosarme Jerzego Fry-deryka Haendla. Podczas letniego festiwalu w Aix-en Aix-en-Provence we Francji wystepowala z kolei w Eugeniuszu Onieginie Piotra Czaj-kowskiego. Jako wykonawczyni repertuaru oratoryjno-kantatowego i pieśniarskiego artystka współpracowała z takimi instytucjami kultury jak Filharmonia Narodowa w  Warszawie czy Filharmonia Lubelska. Koncertowała w  warszawskim Studiu Koncertowym Polskiego Radia im.Witolda Lutosławskiego, w  Instytucie Polskim w Wiedniu, a także podczas ważnych festiwali w  kraju i  za granicą. Bogaty repertuar mezzosopranistki to przede wszystkim muzyka współczesna – wykonuje ona z  powodzeniem pieśni kom-pozytorów polskich: Andrzeja Panufnika, Edwarda Pał-łasza, Henryka Mikołaja Góreckiego, a także twórców zagranicznych: Ivana Eroda, Ericha Zeisla, Ericha Wol-fganga Korngolda, Josepha Horovitza i Egonna Wellesza.

27 maja 2012

KONCERT I

wykonawcy:Katarzyna Pawłowska – mezzosopran (Warszawa)Piotr Rachoń – organy (Warszawa)

Katarzyna Pawłowska – mezzosopran, pochodzi z  Nowego Sącza. W roku 2003 ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w  Warszawie w  klasie śpiewu Haliny Słonic-kiej i Jolanty Janucik. Jej profesorami byli również Marjana Lipovsek, Alfred Burgstaller, Jadwiga Rappe, Zofia Witkowska oraz Claudia Visca, u których doskonaliła swój kunszt wokalny w ramach licznych kursów mistrzowskich. Jest laureatką nagrody specjalnej za interpre-tację polskiej muzyki współczesnej na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Ady Sari w  Nowym Sączu, a także I Wyróżnienia na Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym w Dusznikach Zdroju. Za swoje walory głosowe była dwukrotnie nagradzana przez Austriackie Forum Kultury w Warszawie, była też stypendystką Ministra Kultury i Sztuki.

Piotr Rachoń jest absolwentem Akademii Muzycznej im. Fry-deryka Chopina w Warszawie gdzie ukończył dwa kierunki: Wydział Fortepianu, Klawesynu i Organów (1994) i Sekcję Muzyki Kościelnej Wydziału Edukacji Muzycznej (2004); (oba ukończone z  wyróżnie-niem, klasa Alicji Palety-Bugaj i Marietty Kruzel-Sosnowskiej). Umie-jętności instrumentalne doskonalił w Akademii Chigiana w Sienie we Włoszech dzięki stypendium Rządu Włoskiego i  Ministerstwa Kul-tury i  Sztuki RP (1994) oraz w  Academie d`Orgue w  Saint Maxi-min la Sainte – Baume (2009). Ponadto jest absolwentem Instytutu Szkolenia Organistów w  Warszawie, działającego przy Papieskim Wydziale Teologicznym (1999). W  2006 roku ukończył również studia podyplomowe w zakresie gry na organach w Akademii Muzycznej w  Warszawie w  klasie prof. Andrzeja Chorosińskiego. W  latach 2008-2009 pełnił obowiążki asystenta w  departamencie organów odbywając studia doktoranckie na University of Houston w  USA. Piotr Rachoń prowa-dzi aktywną działalność koncertową jako solista, kameralista, akompa-niator chóralny w  kraju i  zagranicą

(Niemcy, Rosja, Litwa, Hiszpania, Włochy, Izrael, Czechy, Turcja, Dania, USA). Ma w  swoim dorobku nagrania płytowe zrealizowane w  Polsce i  Niemczech, jest także organizatorem życia muzycznego. W  2007 zorganizował na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyń-skiego w Warszawie sesję naukową poświęconą polskiemu wirtuozowi i  kompozytorowi Feliksowi Rączkowskiemu. Jest również współor-ganizatorem letniego obozu naukowo - artystycznego dla studentów warszawskich uczelni poświęconego budownictwu organowemu i  lite-raturze organowej we Włoszech. Od 2002 pełni posługę organisty

w Bazylice Archikatedralnej pw. św Jana Chrzciciela w Warszawie. Od września 2006 roku jest pierwszym organistą tej świątyni. Jest również wykładowcą Uni-wersytetu Kardynała Stefana Wyszyń-skiego w Warszawie oraz Zespołu Szkół Muzycznych nr 1 przy ul. Miodowej w  Warszawie. Dekretem Prymasa Pol-ski od 2004 r. został włączony do prac w  Komisji Muzyki Kościelnej Archidie-cezji Warszawskiej.

17 czerwca 2012

KONCERT I I

wykonawcy:Krystyna Gołaszewska – flet (Białystok)Ennio Cominetti – organy (Como/Włochy)

Krystyna Gołaszewska ukończyła z  wyróżnieniem Filię War-szawskiej Akademii Muzycznej w  Białymstoku w  klasie fletu Hanny Tawrel-Szablewskiej. Swoje umiejętności doskonaliła na wielu kursach muzycznych u prof. E. Gajewskiej, J. Mrozika, J. Korniejewa, A. Ode, J. Bourka. Uczestniczyła w  licznych wykładach i  seminariach prowa-dzonych przez prof. J.P. Rampala, J. Bakera, B. Goldberga, J. Balinta, P. Bernolda. Działalność koncertowa flecistki obejmuje występy soli-styczne i  kameralne w  kraju jak i  za granicą (Niemcy, Szwajcaria, Rosja, Węgry, Czechy, Słowacja, Korea Południowa). W  roku 1990 artystka została członkiem zespołu kameralnego „Senza Battuta”, z którym wielokrotnie występowała na estradzie Filharmonii Białostoc-kiej, a także w innych miastach Podlasia, a także nagrała CD z muzyką

w Bizeta, Bozzy, Gershwina, Poulenca. Dokonała nagrań dla białostoc-kiej rozgłośni Polskiego Radia i  Telewizji Białystok. Współpracowała z biurem koncertowym Filharmonii Białostockiej oraz Estradą Kame-ralną Filharmonii Narodowej (1994). Wspólnie z  pianistką Barbarą Halską nagrała też CD z polską muzyką fletową (Szeligowski, Szałow-ski, Tansman, Kilar). Artystka zajmuje się także działanością pedago-giczną. Prowadziła zajęcia w  ramach kursów muzycznych: Duszniki Zdrój (1999, 2000), Nowy Sącz (2001, 2002) oraz Letniego Kursu

Interpretacji dla Toho Gauken College of Drama and Music w  War-szawie (2006, 2009). W  latach 2004-2005 została zaproszona na Keimyung University F. Chopin Academy of Music w  Daegu w  Korei Południowej gdzie prowadziła klasę fletu. Obecnie prowadzi klasę fletu Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie Wydziału Instrumentalno-Pedagogicznego, gdzie od 2006 roku pełni również funkcję kierownika Zakładu Instrumentów Dętych. Prowadzi również klasę fletu w Zespole Szkół Muzycznych w Białymstoku.

Ennio Cominetti jest włoskim organistą i  dyrygentem występu-jącym na całym świecie. Jako solista, a także kierownik zespołów chó-ralnych i symfonicznych dał ponad 1000 koncertów w najważniejszych świątyniach i  teatrach Europy, obu Ameryk, na Bliskim Wschodzie i  Afryce. Z  wielu ważnych miejsc gdzie koncertował warto wymienić miedzy innymi Katedrę św. Pawła w  Londynie, Katedrę Notre Dame w Paryżu, Teatr Filharmonii w Sankt Petersburgu, Kościół św. Tomasza w Nowym Jorku, Kings Chappel w Bostonie, Uniwersytet Harwardzki, Katedrę w  Guadalajarze w  Meksyku i  Katedrę w  Jeruzalem. Artysta dokonał wielu nagrań audio i  video, jest autorem artykułów we wło-skich i europejskich periodykach muzycznych, prowadzi także wykłady i  kursy mistrzowskie. Wykłada chorał gregoriański i  prowadzi klasę organów i  na konserwatorium muzycznym w  Trapani. Przez długie lata kierował także wydziałem muzyki sakralnej na Uniwersytecie

Sztuk Pięknych w  Rzymie. Ennio Cominetti zasiada w  jury między-narodowych konkursów organowych, kompozytorskich i  kameralnych. Jest dyrektorem artystycznym Orkiestry Cameristica Lombarda, chóru Choro Accademico Lombardo i  zespołu wokalnego Soli Deo Gloria. Zajmuje się też działalnością wydawniczą - jest dyrektorem wydaw-nictwa EurArte. Dzięki wstawiennictwu i działaniom Ennio Cominet-tiego zostało odrestaurowanych wiele zabytkowych organów na terenie Włoch północnych.

Ensemble 1756 to orkiestra smyczkowa koncertująca na orygi-nalnych instrumentach. Powstała ona przy Salzburskim Towarzystwie Muzycznym w  Austrii (Salzburger Konzertgesellschaft). Dzięki sta-łemu składowi wykonawczemu i  regularnym, cotygodniowym wystę-pom w  wiedeńskim kościele św. Karola orkiestra wypracowała sobie spójność interpretacyjną a także jednolite, historyczne brzmienie. Zespół zawdzięcza to także starym instrumentom na których koncer-tuje, (zbudowanych często w  czasach Vivaldiego i  Mozarta), zasto-sowaniu jelitowych stun, wypukłych smyczków i  praktyce stylistyki wykonawczej minionych stuleci.

22 lipca 2012

KONCERT I I I

wykonawcy:Ensemble 1756 – orkiestra smyczkowa na oryginalnych instrumentach(Salzburg, Austria)

Założony w  2006 roku Ensemble 1756 powstał z  inicjatywy klawesynisty i  dyrygenta Konstantina Hillera, dyrektora Salzburger Konzertgesellschaft. Od tego czasu Ensemble 1756 koncertuje w całej Austrii, w  Niemczech, a także w  Słowenii, występując np. podczas festiwalu Giseppe Tartiniego w Piranie i podczas Tygodni Mozartow-skich w  Keszhely na Węgrzech. Instrumentalisci Ensemble 1756 to absolwenci Salzburskiego Mozarteum i  innych prestiżowych uczelni światowych - muzycy o niemałym doświadczeniu, wykonujacy muzykę barokową zgodnie z duchem i tradycjami epoki. Ensemble 1756 szcze-golnie upodobał sobie dzieła Antonio Vivaldiego. Słynny na cały świat włoski kompozytor Antonio Vivaldi pod koniec swego życia szukał slawy także i w cesarskim do Wiedniu. Tam też odszedł w roku 1741 do wieczności.

19 sierpnia 2012

KONCERT IV

wykonawcy:Bettina Hartl – bandoneon i śpiew (Berlin/Niemcy)Tomasz Orlow – organy (Cieszyn)

Bettina Hartl, kompozytorka, aranżerka i  mulitinstrumenta-listka. Gra na bandodeonie, gitarze, harfie celtyckiej, altówce i  śpiewa. Urodzona w  1977 roku w  Monachium (Bawaria), studiowała reżyse-rię dźwięku i grę na fortepianie na Universität der Künste (Uniwersytet Sztuk Pięknych) w  Berlinie. Jest laureatką wielu nagród na międzyna-rodowych i  krajowych konkursów muzycznych. W  roku 2005 założyła zespół pod nazwą amortal, specjalizujący się w  wykonawstwie muzyki legendarnego twórcy tanga Astora Piazzolli. Ta inicjatywa zaowocowała w późniejszym czasie nagraniami CD we współpracy z Radiem Bawar-skim (Bayerische Rundfunk). Zespół amortal koncertował w Niemczech i  za granicą: między innymi w  Filharmonii Monachijskiej, w  Theatre Municipal w Luxemburgu, odbył także tournée po Japonii. Jako solistka

Bettina Hartl występowała z takimi orkiestrami jak Helsingbørgs Sym-foniorkester, Amadeus Kammerorchester Dortmund, Württembergisches Staatsorchester Stuttgart, Magdeburgische Philharmonie i Staatsorche-ster Braunschweig. W Berlinie i Magdeburgu wykonywała partię bando-neonu w  tango-operze Astora Piazzolli p.t.: Maria de Buenos Aires. Podczas swoich kon-certów artystka wystę-puje między innymi z  członkami filhar-moników berlińskich. Jest zapraszana na tzw. Tangoshow w  San Francisco (w teatrze Herbst), a  także kon-certuje podczas Latin American Cultural Week w  Nowym Jorku. Od roku 2010 artystka komponuje utwory na fortepian, na zespoły kameralne i  symfo-

nia CD improwizowanych koncertów live). Jest również interpretatorem współczesnej muzyki organowej, biorąc aktywny udział w prawykona-niach dzieł najnowszych. Współpracuje z zespołem „Camerata Silesia”, realizując projekty muzyczne i muzyczno-teatralne. Tomasz Orlow jest pracownikiem Insty-tutu Muzyki Wydziału Artystycznego Uni-wersytetu Śląskiego w  Cieszynie. Wykłada interpretację literatury organowej, improwiza-cję i  organoznawstwo. Poświęca się również pracy organmistrzow-skiej i  organologicznej (badawczej i  doku-mentacyjnej) realizując projekty konserwator-skie i  rekonstrukcyjne zabytkowych instru-mentów.

niczne. W  trakcie eksperymentów kompozytorskich w  duchu improwi-zacji i fascynacji muzyką dawną, kompozytorka powołała do życia dwie formacje muzyczne: ensemble circa fünf i Les Seraphines. Obok tradycyj-nych koncertów, Bettina Hartl organizuje wydarzenia muzyczne i kon-certowe w nietypowych i nietuzinkowych zakątkach Berlina.

Tomasz Orlow urodził się w 1974 roku w Jaśle. W latach 1993-1998 studiował w  Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, w klasie organów prof. J. Gembalskiego, uzyskując dyplom z wyróżnieniem. W latach 1999/2000, jako stypendysta Fundacji Kul-tury, doskonalił swoje umiejętności improwizatorskie w  Robert-Schu-mann-Musikhochschule w Düsseldorf, w klasie improwizacji organowej prof. Wolfganga Seifena. Tomasz Orlow jest zwycięzcą III Między-narodowego Konkursu Organowego im. J. P. Sweelincka w  Gdańsku w roku 1997, gdzie uzyskał II nagrodę (pierwszej nie przyznano) oraz laureatem I Międzynarodowego Konkursu Organowego w  Warszawie w 1997 roku (wyróżnienie). W roku 2005 obronił rozprawę doktorską zatytułowaną Improwizacja jako sztuka kreatywna w aspekcie repliki, rekonstrukcji i interpretacji dzieła muzycznego i otrzymał tytuł doktora sztuki muzycznej przyznany przez Akademię Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w  Katowicach. Artysta prowadzi żywą działalność koncertową w  kraju i  za granicą związaną przede wszystkim z  upo-wszechnianiem sztuki improwizacji organowej i fortepianowej (nagra-

Andrzej Szadejko, urodzony w  1974 roku w  Gdańsku, studio-wał grę organową w  Gdańskiej Akademii Muzycznej pod kierunkiem prof. Leona Batora, ukończył z  wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Warszawie, w klasie organów prof. Joachima Grubicha i Hochschule für Alte Musik Schola Cantorum Basiliensis w  klasie organów Jean-Claude Zehndera. W  roku 2002 obronił przewód dokorski w  Aka-demii Muzycznej w  Łodzi a w  2012 uzyskał tytuł naukowy doktora habilitowanego sztuk muzycznych w Akademii Muzycznej w Poznaniu. W Schola Cantorum Basiliensis ukończył także z wyróżnieniem naukę śpiewu w  klasie Richarda Levitta oraz kurs kompozytorski u Rudolfa Lutza. Był stypendystą Prezydenta Miasta Gdańska, Marszałka Woje-wództwa Pomorskiego, Fundacji Kultury, Miasta Basel, Doms-Stiftung ,

16 września 2012

KONCERT V

wykonawcy:Zbigniew Kaliciński – waltornia (Gdańsk)Andrzej Mikołaj Szadejko – organy (Gdańsk)

Organ Summer Academy w Haarlem (Holandia). Uczestniczył aktyw-nie w  wielu kursach mistrzowskich w  Polsce, Niemczech, Holandii i  Szwajcarii, prowadzonych przez wybitnych organistów europejskich (ok. 30 kursów). Jest finalistą i laureatem wielu konkursów organowych w Polsce i za granicą (Rumia, Gdańsk, Warszawa, Odense-finał, Brug-ge-wyróżnienie).

Od roku 1994 regularnie koncertuje w  Polsce i  innych krajach europejskich (Szwajcaria, Czechy, Dania, Holandia, Szwecja, Wło-chy, Niemcy, Finlandia). Oprócz organowej działalności koncertowej zajmuje się śpiewem w  reper-tuarze kameralnym i  orato-ryjno-kantatowym, a także komponowaniem. Obecnie jest adiunktem w  Katedrze Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej w  Gdańsku, gdzie wykłada grę na organach i  realizację basso continuo. Prowadził kursy interpretacji muzyki organowej w  Polsce i Finlandii. Przewodniczy pra-com nad odbudową historycz-nych organów Mertena Friese

w kościele oo. Franciszkanów p/w św. Trójcy w Gdańsku. Współpracuje z Biblioteką Gdańską PAN w opracowaniu nagrań i druków muzyka-liów gdańskich. Jest szefem i założycielem zespołu wokalno-instrumen-talnego Goldberg Baroque Ensemble, z  którym nagrywa premierowe wykonania gdańskich kantat kompozytorów osiemnastowiecznych. Płyta „Muzyczne Dziedzictwo Miasta Gdańska. Gdańskie Królestwo Kantat. Vol I” otrzymała nagrodę czytelników Gazety Wyborczej w  kategorii muzyki klasycznej – SZTORM 2008, a płyta „Muzyczne Dziedzictwo Miasta Gdańska. Gdańskie Królestwo Kantat. Vol. II była nominowana do tej nagrody w roku 2010.

W roku 2011 ukazała się kolejna płyta z tej serii z kantatami wiel-kopostnymi. W  2008 roku ukazał się także jego dwupłytowy album solowy z  premierowymi nagraniami utworów organowych dwóch uczniów J.S.Bacha działających w  Gdańsku i  Rydze – Friedricha Mohrheima i  Gottlieba Müthela,. Płytę wydała renomowana wytwór-nia niemiecka Motette-Psallite. W roku 2011 nakładem wydawnictwa Akademii Muzycznej w  Gdańsku ukazała się książka poświęcona twórczości dwóch uczniów Jana Sebastiana Bacha, działających nad Bałtykiem p.t. „Styl i Interpretacja w utworach organowych Friedricha Christiana Mohrheima (1719?-1780) i  Johanna Gottfrieda Müthela (1728-1788). Zagadnienia wykonawcze i stylistyczne muzyki organo-wej w regionie południowego Bałtyku w osiemnastym wieku”. Książka otrzymała wyróżnienie na Międzynarodowych Targach Książek

Naukowych we Wrocławiu. W tym samym roku nakładem wydawnic-twa muzycznego Polihymnia ukazało się wydanie własnego utworu Missa Brevis na chór 8-głosowy a’cappella. Wydanie to zostało sfinanso-wane ze Stypendium Marszałka Województwa dla Młodych Twórców.

Zbigniew Kaliciński jest absolwentem Akademii Muzycznej w  Gdańsku, klasie rogu prof. Ryszarda Watorowskiego. W  roku 1987 został finalistą II Międzynarodowego konkursu waltornistów w Gdań-sku. Od 1984 roku pracuje w Państwowej Operze Bałtyckiej w Gdańsku jako I waltornista. Od 1997 roku rozpoczął współpracę z  Polską Fil-harmonią Kameralną w Sopo-cie oraz z Polską Filharmonią Sinfonia Baltica w  Słupsku, z którą wielokrotnie koncerto-wał jako solista. Od 2006 roku pracuje również jako I waltor-nista w  Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w  Gdańsku. Jest członkiem cenionego w  Polsce zespołu kameralnego Bałtyc-kiego Kwintetu Dętego, który w  roku 2010 otrzymał nomi-nację do nagrody Fryderyka za płytę Obrazki z Wystawy.

Piotr Skarga 153 6 -1612

27 września mija 400 lat od śmierci jednego z najwybitniejszych polskich jezuitów, księdza, który swoje życie poświęcił Kościołowi i  Ojczyźnie, broniąc prawdziwej doktryny katolickiej i  katolickiego porządku w  państwie. Z  tej okazji Sejm Rzeczypospolitej ustano-wił rok 2012 Rokiem Księdza Piotra Skargi. Pochylmy się i my nad jego życiem i dokonaniami. O wielkości Skargi przekonywał nas Jan Paweł II podczas ostatniej pielgrzymki do Polski (2002). Parokrot-nie wymienił on wówczas ks. Skargę obok wielkich świętych Krakowa – ludzi oddanych miłosiernej służbie ludziom potrzebującym. Wiele lat wcześniej, podczas inauguracji Kongresu Skargowskiego w 1936 roku, w  400. rocznicę urodzin kaznodziei, ks. kard. A. Kakowski powiedział o nim: „Czym w chrześcijaństwie św. Paweł, tym w Polsce ks. Piotr Skarga”.

Dom rodzinny i droga do kapłaństwa

Piotr Skarga Powęski urodził się 2 lutego 1536 roku w Grójcu, na Mazowszu, w szlacheckiej rodzinie Michała i Anny ze Świątków. Dość wcześnie stracił rodziców, których zastąpili mu starsi bracia. Początkowo kształcił się w  szkole parafialnej w  rodzinnej miejsco-

wości, potem w wieku szesnastu lat wstąpił na Akademię Krakowską. Akademię Skarga opuścił w  czerwcu 1555 r. Powierzono mu wów-czas kierowanie szkołą parafialną przy kolegiacie św. Jana w  War-szawie. Następnie został wychowawcą Jana Tęczyńskiego, syna wojewody lubelskiego. W 1562 roku przyjął święcenia subdiakonatu i  objął funkcję kaznodziei w  katedrze lwowskiej. Święceń kapłań-skich udzielił mu arcybiskup lwowski Jan Tarło (prawdopodobnie był to rok 1564).

Jako kaznodzieja katedry we Lwowie ks. Piotr Skarga zyskał szybko rozgłos dobrego mówcy. Za wzmocnienie wpływów Kościoła katolickiego abp Tarło mianował go kanonikiem, a następnie kancle-rzem kapituły lwowskiej (1565). Prowadził on życie bardzo ubogie, wszystko, co posiadał, rozdawał biednym. Oprócz wypełniania swo-ich urzędowych obowiązków w kapitule odwiedzał chorych w szpita-lach i udzielał ostatniej posługi kapłańskiej skazańcom.

U jezuitów

O wstąpieniu do jezuitów myślał Skarga od pobytu w Wiedniu, gdzie przez jakiś czas przebywał wraz z  powierzonym jego opiece wychowawczej synem wojewody Tęczyńskiego. Piotr Skarga, od początku swojej działalności nieszczędzący wysiłków w nawracaniu heretyków, szybko przekonał się do zakonu św. Ignacego, którego

formacja przypominała wojskową dyscyplinę, połączoną z  pogłę-bionymi studiami teologicznymi i  filozoficznymi. Kaznodzieja ze Lwowa pragnął włączyć swoją pracę w organizację mocną i zwartą, wojskową niemal. Odczuwał gorącą potrzebę szerokiej pracy misyj-nej na gruncie spustoszonym przez tzw. reformację.

Dwuletni nowicjat, obowiązujący w zakonie św. Ignacego, odbył Skarga w Rzymie (1569-1571). Warto dodać, iż ten pobyt przypada na czas tuż po Soborze Trydenckim (1545-1563), okres wprowa-dzania w życie ważnych reform Kościoła zagrożonego rozpadem. Do zakonu przyjmował go ówczesny generał jezuitów – św. Franciszek Borgiasz. Miało to miejsce w miesiąc po śmierci w tym samym domu zakonnym św. Stanisława Kostki. Każdą rocznicę wstąpienia do zakonu obchodził kaznodzieja ze szczególnym nabożeństwem, swoje powołanie przypisując opiece Matki Najświętszej.

W Wilnie

Po powrocie do kraju ks. Skarga stał się jednym z  czołowych promotorów ruchu potrydenckiego w  Polsce. Pracował najpierw jako wykładowca oraz kaznodzieja w kolegium jezuickim w Pułtu-sku. Potem został przeniesiony do Wilna. W  1573 roku objął tam stanowisko wicerektora kolegium jezuickiego, a od 1 sierpnia 1579 roku – po wysłaniu dotychczasowego przełożonego, ks. Jakuba

Wujka, z misją do Siedmiogrodu – został pierwszym rektorem wyro-słej z  kolegium Akademii Wileńskiej. Tu Skarga przygotowywał się też do złożenia ostatnich ślubów (oprócz ślubu ubóstwa, czystości i posłuszeństwa jezuici składają jeszcze specjalny ślub posłuszeństwa Ojcu Świętemu w sprawach misji). Po ich złożeniu Skarga został rze-czywistym członkiem Towarzystwa Jezusowego.

W Wilnie kaznodzieja podjął gorliwą działalność kontrrefor-macyjną. Jej owocem było m.in. przyjęcie katolicyzmu przez pod-kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego Lwa Sapiehę. Poza tym umacniał wśród katolików zwalczane przez protestantów nabo-żeństwo do Najświętszego Sakramentu, zakładając w  tym celu już w  1573 roku Bractwo Bożego Ciała. Bractwo odnosiło zdumiewa-jące sukcesy. Jezuici także jako pierwsi w Polsce zaczęli propagować czterdziestogodzinne nabożeństwo z  wystawieniem Najświętszego Sakramentu. Wobec wielu zagrożeń wewnętrznych i  zewnętrznych, jak najazdy Turków i Tatarów na ziemie Rzeczpospolitej, wojny ze Szwecją i  Moskwą, chcieli w  ten sposób uprosić błogosławieństwo Boże dla Ojczyzny.

Z Wilna starał się także Skarga rozwijać misyjną działal-ność sięgającą daleko na wschód Rzeczpospolitej. Na wezwanie Stefana Batorego w  lipcu 1579 r. przebywał w  obozie królewskim podczas wyprawy połockiej skierowanej przeciw Moskwie. Z  pole-

cenia królewskiego Skarga założył także kolegia jezuickie w Rydze i w Dorpacie.

Pisarz

Skarga był znakomitym pisarzem, który posługiwał się języ-kiem barwnym i żywym, mocno osadzonym w Biblii. Uzyskał sławę jako autor niezwykle popularnych „Żywotów świętych”, poczyt-nych i  wielokrotnie wznawianych, nazywanych dziś „staropolskim bestsellerem”. Ta odnowiona w  duchu Soboru Trydenckiego hagio-grafia, przedstawiająca m.in. polskich świętych, była często jedyną posiadaną przez rodziny książką, swoistym elementarzem, z  któ-rego uczono się czytać. Pięknie i  wzruszająco opisuje to w  powie-ści „Matka” Ignacy Maciejowski, XIX-wieczny pisarz, pokazując, jak wielkie znaczenie ma Skarga w kulturze polskiej. Poza tym był twórcą m.in. polemicznych rozpraw: Pro Sacratissima Eucharistia… (1576), Siedem filarów, na których stoi katolicka nauka o przenaj-świętszym Sakramencie Ołtarza… (1582) oraz Artes duodecim sacramentariorum seu zvingliocalvinistarum… (1582), a także innych prac. Prowadzona przez niego polemika z  kalwińskim teo-logiem Andrzejem Wolanem stała na wyższym poziomie niż dzieła wielu pisarzy doby kontrreformacji.

Inicjatywy charytatywne

Będąc superiorem domu i  rektorem kościoła św. Barbary w  Krakowie ( funkcje objął w  1584 roku), zasłynął z  działalności dobroczynnej. Tutaj właśnie założył Bractwo Miłosierdzia, zorgani-zowaną formę świadczenia dobroczynności, poprzednika dzisiejszej Caritas i  innych organizacji charytatywnych. Niezwykłym dziełem był założony w 1587 roku „Bank Pobożny”, nazywany też „komorą potrzebnych”, pierwsza taka inicjatywa w  Polsce, mająca na celu udzielanie niskoprocentowych, krótkoterminowych pożyczek. Bank ten, zorganizowany w oparciu o fundusze z ofiar i fundacji możno-władców, usilnie zachęcanych przez Skargę, miał chronić przed nieli-tościwą lichwą i drakońskimi procentami, już wówczas pobieranymi bez umiaru. Zresztą w  „Kazaniach o  miłosierdziu” kaznodzieja ostro piętnował zachłanność i  chciwość, także tę pośród samych chrześcijan. Dobroczynną działalność Skargi dopełniają takie ini-cjatywy, jak „Skrzynka św. Mikołaja”, mająca na celu wyposażenie w  posagi niezamożnych panien, oraz powołanie Bractwa Betanii św. Łazarza, które zajmowało się pielęgnacją chorych, opieką nad żebrakami i grzebaniem umarłych. Te realizowane z powodzeniem inicjatywy, mniej znane fragmenty biografii Skargi, pokazują, że był on nie tylko znakomitym mówcą, ale też potrafił wcielać w życie idee miłosierdzia.

Propagator Unii Brzeskiej

Należy wspomnieć, iż Skarga przyczynił się do powstania unii brzeskiej, która została zawarta w Brześciu Litewskim w 1595 roku przez chrześcijan prawosławnych, zamieszkujących wschodnie tereny Rzeczpospolitej, z  Kościołem katolickim. Decydowały o  niej nie tylko względy religijne. Główną przyczyną zawarcia unii brzeskiej była rosnąca potęga carów i  utworzenie w  1589 roku patriarchatu Moskwy, który objął swym zasięgiem prawosławnych zamieszkują-cych ziemie Rzeczpospolitej. Ostateczne warunki unii ustalono na synodzie w Brześciu Litewskim w październiku 1596 roku. Po pod-pisaniu ugody przez króla Zygmunta III Wazę i  potwierdzeniu jej przez papieża Klemensa VIII metropolita M. Rahoz, pięciu bisku-pów i  trzech archimandrytów złożyło na tym synodzie wyznanie wiary i obediencji papieżowi. Unici zachowali prawosławną liturgię, kalendarz juliański oraz prawo niższego duchowieństwa do zawie-rania małżeństw.

„Mówca narodowy”

Skarga znany jest przede wszystkim jako mówca i kaznodzieja. Miał ku temu szczególne predyspozycje. Jak powiadają historycy, posiadał niezwykły dar przemawiania i perswazji. Już przez współ-

czesnych był porównywany do najwybitniejszych oratorów sta-rożytności (Demostenesa, Seneki). Prawdziwą sławę zyskał jako kaznodzieja królewski, który to urząd ustanowił Zygmunt III Waza, darzący jezuitów szczególnymi względami. Skarga pełnił tę funkcję prawie do końca życia (1588-1612). Tutaj z  jego inspiracji, przy wsparciu monarchy, obok kolegiaty św. Jana, obecnej katedry, rozpo-częto budowę kościoła, dziś znanego jako Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej.

„Mówca narodowy” – jak mówi się o  Skardze – był gorącym zwolennikiem wzmocnienia władzy królewskiej, a ograniczenia wszechwładzy sejmu i  „złotej wolności” szlacheckiej. Poddawał krytyce niedowład państwa, w  czym już wtedy dostrzegał elementy anarchii prowadzącej do zguby, gromił partykularyzm szlachty, szkodzący dobru ogółu. Skarga uchodzi za szermierza kontrrefor-macji. Postawa taka była wyrazem jego troski o  jedność Kościoła, nawet jeśli różnie ją oceniamy z  dzisiejszego punktu widzenia. Ostry i bezkompromisowy w polemikach, był jednak przeciwnikiem rozwiązań siłowych. O  innowiercach mawiał: „Złe heretyctwo, ale ludzie dobrzy”. Podobnie jak królowie, którym służył, był zwolen-nikiem poglądu, że Rzeczpospolita powinna pozostać „państwem bez stosów”, bez religijnych wojen, ale też stać się państwem jednej wiary. W jego wizji Kościół w walce z szatanem miał być jak sprawne

wojsko. Jaką skuteczność może mieć armia pod różnymi dowódcami? Kiedy zarzucano mu mieszanie się do polityki, odpowiadał: „Rzecze kto, ksiądz się wdawa w politykę. Wdawa się i wdawać się winien, nie w rządy jej, ale aby jej grzechy nie gubiły i wykorzenione z niej były, a dusze ludzkie w niej nie ginęły”.

Skarga głosił kazania przez okres blisko pięćdziesięciu lat, w tym przez 24 lata czynił to jako kaznodzieja królewski. Do naszych cza-sów zachowało się tylko 197 kazań (wydanych drukiem), w tym 51 niedzielnych, 46 świątecznych, 100 przygodnych. Najbardziej znane są jego Kazania sejmowe. Kazania, które głosił Skarga, zawsze miały odzwierciedlenie w jego świątobliwym życiu. „Kaznodzieja, gdy sam źle żyje, mało kazaniem zbuduje” – mawiał o  posłudze na ambo-nie. Przed wygłoszeniem każdego kazania prosił w modlitwie o Bożą pomoc i odprawiał pokutne biczowanie.

Ostatnie lata życia

W ostatnich chwilach tak jak i  przez całe życie ubolewał nad tym, że nie może swojej krwi przelać za Chrystusa. Od początku września 1612 roku nie mógł już odprawiać Mszy św., a jedynie codziennie przyjmował Komunię Świętą. Na tydzień przed śmiercią wyspowiadał się z całego życia „dla zmniejszenia mąk czyśćcowych, a swego własnego zawstydzenia”, jak sam powiedział. Po przyjęciu

Modlitwa za Ojczyznę ks. Piotra Skargi

Boże, Rządco i Panie narodów,z ręki i karności Twojej racz nas nie wypuszczać,a za przyczyną Najświętszej Panny, Królowej naszej,błogosław Ojczyźnie naszej, by Tobie zawsze wierna,chwałę przynosiła Imieniowi Twemua syny swe wiodła ku szczęśliwości.

Wszechmogący wieczny Boże,spuść nam szeroką i głęboką miłość ku braciomi najmilszej Matce, Ojczyźnie naszej,byśmy jej i ludowi Twemu,swoich pożytków zapomniawszy,mogli służyć uczciwie.

Ześlij Ducha Świętego na sługi Twoje,rządy kraju naszego sprawujące,by wedle woli Twojej ludem sobie powierzonymmądrze i sprawiedliwie zdołali kierować.

Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen

olei św. i  Komunii Świętej zasnął w  Panu 27 września 1612 roku o  godz. 4 po południu. Jakże aktualne są nadal nawoływania ks. Józefa Warszawskiego SJ: „Postawmy go na ołtarze nasze, uczyńmy go świętym sobie, a będziem mieli patrona i ojca, i opiekuna, jakiego nam potrzeba na dzień dzisiejszy”.

Pośmiertna sława Skargi rozwinęła się w  czasie zaborów, gdy Adam Mickiewicz i  Jan Matejko przedstawiali kaznodzieję królew-skiego jako proroka narodowego. „Piotr Złotousty” trafił do pante-onu najwybitniejszych Polaków. W naszych czasach staramy się nie nadużywać takich tytułów, jednak warto w nowych polskich realiach „wsłuchać się” w głos wielkiego kaznodziei – odczytać jego wskaza-nia i myśli służące umocnieniu wiary i dobra wspólnego. Oby posłu-żył temu obecny Rok ks. Piotra Skargi.

Opr. Ks. prof. Wojciech Guzewicz

Rożyńsk Wielki to dziś niezbyt duża miejscowość, siedziba parafii wchodzącej w skład dekanatu Biała Piska i diecezji ełckiej, położona w krainie Wielkich Jezior Mazurskich. W przeszłości

rejon Rożyńska Wielkiego i okolic położony był na pograniczu dwóch plemion pruskich Galindów i Jaćwingów oraz Mazowsza. Niedaleko Ro-żyńska Wielkiego biegł szlak handlow y ze Szczuczyna przez Białą Piską , Pisz, wzdłuż Jeziora Nidzkiego i dalej przez Szczytno do Gdańska. Jedną z pierwszych założonych na tych terenach wsią były Jebramki. Pierwsza wzmianka o niej datuje się z 1449 r. Rożyńsk Wielki (niem. Gross Ro-sinsko,a od 1938 r. także Grossrosen) założyli na prawie magdeburskim w 1475 r. bracia Maciej, Jan, Jerzy i Bartłomiej oraz ich siostrzeńcy, Paweł i Maciej. W 1550 r. osada została wsią czynszową, jej właścicielem był Łukasz Różyński. Wybudowany tu kościół ok. 1500 r. był świątynią fi-lialną parafii w Drygałach. W czasie reformacji ludność Rożyńska i oko-lic przyjęła luteranizm. Mimo zaprowadzenia protestantyzmu ludność zachowała kult św. Erazma. Gdy w 1656 r. kościół szczęśliwie uniknął zniszczenia przez Tatarów, Mazurzy ewangeliccy uznali to za cud św. Erazma i tłumnie nawiedzali kościół na Przemienienie Pańskie. K ronika kościelna podaje, że na widok witraża przedstawiającego św. Erazma Ta-tarzy ugasili już rozniecony ogień, dzięki czemu świątynia przetrwała ten najazd w przeciwieństwie do większości zabudowań wsi . W latach 1656-1668 proboszczem był tu Tomasz Molitor, autor pieśni,, O wtargnieniu Tatarów do Prus” oraz wiersza , ,Nagrobek ”. Kościół został rozebrany w

1894 r. z powodu złego stanu technicznego. Obecnie na placu przyko-ścielnym znajduje się kamień upamiętniający to miejsce, gdzie stał ołtarz. Kościół pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim został zbudowany w la-tach 1889-1892. Po II wojnie światowej przeszedł w użytkowanie katoli-ków i został w yświęcony przez proboszcza drygalskiego na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Wraz z zakończeniem II wojny świato-wej i przybyciem na te tereny ludności polskiej, poczyniono starania o utworzenie w Rożyńsku Wielkim parafii. Dopiero w lutym 1958 r. bp T. Wilczyński zdecydował się utworzyć w Rożyńsku Wielkim samodzielny wikariat parafii w Drygałach, w yznaczając ks. A. Zdunka na duszpasterza Rożyńska Wielkiego z zamieszkaniem na miejscu. Wtedy to rozpoczęto systematyczna działalność duszpasterską , zaprowadzono osobne ksiegi metrykalne i utworzono pieczecie parafialne. Samodzielnej parafii nie można było wówczas utworzyć ze względu na brak odpowiedniej zgody ze strony władz państwow ych. Kwestię tzw. wikariatu wieczystego w Ro-żyńsku Wielkim rozwiązano dopiero na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Władze państwowe zgodziły się w jego miejsce utwo-rzyć pełnoprawną parafię. Formalnie dokonał tego bp warmiński Jan Obłąk 23 lipca 1982 r.

Świetlica parafialna zapewnia opiekę i ciekawe zajęcia dla dzieci w czasie trwania koncertów.

Dla osób zainteresowanych stworzona zostanie możliwość nabycia płyty z muzyką organową (nagraną w tutejszej świątyni, przy współudziale artystów i tutejszej społeczności)oraz książki o parafii Rożyńsk Wielki, z których dochód przeznaczony zostanie na trwającą od siedmiu lat renowację świątyni.

Nr konta: 12 1060 0076 00003200 0107 6025W intencji ofiarodawców i dobroczyńców naszej parafii

w każdy poniedziałek sprawowana jest Msza Świeta.

Koncerty odbywać się będą w zbudowanym w 1892 roku neogotyckim kościele św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim.Wiodącym instrumentem koncertowym będą pochodzące z tego samego okresu, a odrestaurowane w 2007 roku, organy firmy Sauer.Uczestnicy koncertów muzycznych będą mogli spotkać się z artystami na wspólnej agapie.

Pastorałki

Rożyńskie

ARkA księdzA MARkAMarietta kruzel-sosnowska – organy

Jolanta sosnowska – vocal, skrzypce, piła

Bogdan Przyborowski – vocal

ORGANIZATOR:

Rzymskokatolicka Parafia Św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim

19-335 Prostki, Rożyńsk Wielki 15, tel. 087 425 82 14, tel. kom. 503 19 19 00

www.rozynsk.kuria.elk.pl

MARTYRIAPATRONAT MEDIALNY:

PARTNERZY:Gmina Prostki, Gminny Ośrodek Kultury w Prostkach, Redakcja MARTYRII, Świteź Mazurska Ewa Krajewska - Rożyńsk Wielki,

Caritas Diecezji Ełckiej, Studio ACARD, Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Nasze Prostki, Towarzystwo Miłośników Ziemi Rożyńskiej, Ełckie Centrum Kultury, Miejski Dom Kultury w Grajewie, Gminny Ośrodek Kultury w Białej Piskiej, Piska Telewizja Kablowa, Info Art,

Kombinat Ogrodniczy MAZURY Olecko, „GRYFIX” Kondrat Sp.J.

LID

ER

w E

GO