IV edycja – zawody pierwszego stopnia

Prezentujemy pytania z pierwszego etapu poprzedniej edycji Olimpiady Medialnej. Mamy

nadzieję, że rozwiązanie naszego testu przybliży wszystkim formę pierwszego etapu i pozwoli

się do niego odpowiednio przygotować pod kątem sposobu odpowiedzi na pytania związane

z mediami w szerokim ich rozumieniu związanym z wytycznymi programowymi Olimpiady

Medialnej.

Zestaw obejmuje 50 pytań sformułowanych w ramach jednego schematu pytania

zamkniętego, z jedną poprawną odpowiedzią. Pytania uszeregowane są w pięciu działach

tematycznych. Pytania podzielone są na dwie kategorie punktowe: 40 pytań za 1 punkt i 10

pytań za 2 punkty (oznaczone symbolem **). Maksymalna liczba możliwych do uzyskania

punktów wynosi 60.

Aby ułatwić Państwu pracę z pytaniami z poprzedniej edycji, publikujemy ją także w formacje

.pdf do pobrania i pracy samodzielnej lub z uczniami.

Pobierz test w formacie .pdf

1. (**) Autorem słów „informacja to jest to, co ktoś próbuje przed

dziennikarzem ukryć; wszystko inne jest reklamą” jest:

a) William Randolph Hearst

b) Mariusz Szczygieł

c) Charles de Gaulle

d) Lech Wałęsa

2. Agencja informacyjna, której założycielem był Paul Julius Baron von Reuter, rozpoczęła działalność w roku:

a) 1837 b) 1851 c) 1900 d) 1902

3. „Czwarta władza” to inaczej mówiąc:

a) grupa najstarszych zawodowo dziennikarzy skupionych w jednej redakcji

określonego medium

b) funkcja kontroli życia publicznego, którą media mogą spełniać, ponieważ stale je

obserwują i nagłaśniają zachowania patologiczne

c) system sprawowania cenzury wobec mediów polskich w czasach PRL

d) nieformalnie działający dziennikarski sąd zawodowy, który rozpatruje skargi

składane na reporterów i pracowników mediów

4. Lid to:

a) podpis pod zdjęciem reporterskim, przedstawiającym opisywane w artykule

wydarzenie

b) pierwszy akapit tekstu dziennikarskiego następujący po tytule, zazwyczaj złożony

większą czcionką, wprowadzający czytelnika w treść tekstu i zachęcający do

lektury

c) nazwa czcionki, stosowanej w tekstach niefikcjonalnych (reportaże, dokumenty,

dzienniki itp.)

d) specjalnie wydzielone ogłoszenie w prasie

5. Sprostowanie polega na:

a) przekazaniu przez dziennikarza zredagowanego już przez siebie materiału do

sprawdzenia i poprawienia osobie, która wcześniej udzieliła mu wywiadu

b) wysłaniu skargi do KRRiT na nieetyczne działania dziennikarza

c) opublikowaniu listu czytelnika zamieszczonego w prasie w dziale „Listy do

Redakcji”

d) opublikowaniu przez dziennikarza poprawionej informacji, wcześniej podanej

niezgodnie z faktami

6. Cenzura prewencyjna to:

a) konfiskata całego wydrukowanego nakładu (lub zdjęcie spektaklu/filmu z afisza

już po pierwszej emisji/pokazie)

b) areszt dla dziennikarza, który napisał nieuczciwy tekst

c) nagłe przeszukanie przez służby specjalne redakcji lub domu dziennikarza w

poszukiwaniu materiałów, których publikacja zagrażałaby bezpieczeństwu

państwa

d) kontrola publikacji przed ich ukazaniem się w druku, na scenie

7. Pojęcie tajemnicy zawodowej dziennikarza określa, że:

a) dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy: danych umożliwiających

identyfikację autora materiału prasowego, jak również innych osób udzielających

informacji przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły

nieujawnienie powyższych danych

b) dziennikarz ma obowiązek zachować w tajemnicy wysokość swojego

wynagrodzenia oraz warunków swojej umowy redakcyjnej, jeśli zastrzegł to jego

przełożony (redaktor naczelny)

c) dziennikarz ma obowiązek chronić pod rygorem sądowym wszystkie informacje

zawarte w jego notesie czy innego rodzaju bazie danych, których nie wolno mu

nigdy ujawniać

d) dziennikarz ma obowiązek zachować w tajemnicy wszystkie informacje o swoich

poglądach politycznych, sympatiach wyborczych i przynależności do związków

zawodowych

8. (**) W Niemczech istnieje tzw. prawo Wallraffa (Lex Wallraff – od nazwiska

dziennikarza śledczego), czyli wyrok sądu najwyższego mówiący o tym, że w

wypadku ujawniania nadużyć interes publiczny jest ważniejszy od gospodarczego.

a) Prawda; w jego konsekwencji zalegalizowano podawanie się przez dziennikarza za

kogoś innego, jeśli jego praca służy interesowi publicznemu

b) Fałsz; nie istnieje takie prawo i nigdy nie było planów jego wprowadzenia

c) Próbowano je wprowadzić 30 lat temu, ale sprzeciwił się temu kanclerz Niemiec

d) Prace nad wprowadzeniem tego prawa wciąż trwają i nie wiadomo, kiedy zacznie

ono funkcjonować

9. (**) Fait divers to :

a) news dnia, informacja główna, która pojawia się niespodziewanie i łamie ustalony

wcześniej układ wiadomości w serwisie informacyjnym

b) informacja oparta na plotkach (tabloidowa)

c) gatunek dziennikarski, odmiana notatki, która zawiera informacje o niezwykłym

splocie wydarzeń. Jest oparta na zaskoczeniu odbiorcy, trudno jest poznać

natychmiast przyczynę zdarzenia – odbiorca próbuje ją odgadnąć

d) w dziennikarstwie nie funkcjonuje takie pojęcie

10. (**) Dokończ słynne zdanie redaktora naczelnego dziennika „Guardian” C. P. Scotta.

„Komentarz jest wolny, ale fakty są …..”:

a) święte

b) sensacyjne

c) rozrywkowe

d) nieistotne

11. Wskaż poprawne pary programów informacyjnych i stacji telewizyjnych, w których są nadawane:

a) Wydarzenia – TVN; Fakty – Polsat; Panorama – TVP2; Teleexpress – TVP1 b) Fakty – TVN; Wydarzenia – TVP2; Panorama – Polsat; Wiadomości – TVP1 c) Wiadomości – TVP1; Wydarzenia – Polsat; Panorama – TVP2; Teleexpress – TVN d) Panorama – TVP2; Fakty – TVN; Wydarzenia – Polsat; Wiadomości – TVP1

12. Nadawany do 1989 roku w Pierwszym Programie TVP główny program informacyjny, zastąpiony później przez Wiadomości, to:

a) Dziennik Telewizyjny b) Kurier Telewizyjny c) Obraz dnia d) Wydarzenia

13. Sunday edition i Sunday morning – tak nazywane są „magazyny niedzielne”, które zaczęły się ukazywać pod koniec XVIII wieku. Najstarszym takim tytułem na świecie jest: a) L’Opinion b) The Sunday Times c) The Observer d) The Sunday Telegraph

14. Acta Diurna Populi Romani to:

a) pierwsza encyklopedia wykorzystująca alfabet rzymski b) gazeta urzędowa wydawana w czasach Totmesa III c) tytuł pierwszego miedziorytu wykonanego przez rzymskiego złotnika Maso

Augusta, zawierającego reguły etyczne obowiązujące pracowników gazet d) urzędowy informator ukazujący się od czasów rządów Juliusza Cezara, uznawany

za prototyp współczesnej gazety

15. Złoty Medal Nagrody Pulitzera, wręczany zwycięzcom w kategorii „Służba publiczna”, prezentuje:

a) logotyp nagradzanej redakcji b) wizerunek nagradzanego dziennikarza c) profil Josepha Pulitzera d) profil Benjamina Franklina

16. Nieudana próba zainstalowania podsłuchu w siedzibie sztabu wyborczego Partii Demokratycznej w Waszyngtonie zmusiła do ustąpienia z urzędu prezydenta:

a) Billa Clintona b) Franklina Roosevelta c) Geralda Forda d) Rucharda Nixona

17. Brytyjska afera podsłuchowa, w wyniku której w 2012 roku zarzuty usłyszeli szefowie i dziennikarze tabloidu „News of the World”, dotyczyła:

a) zdobywania informacji poprzez włamywanie się do skrzynek głosowych telefonów

znanych osób i ofiar przestępstw

b) przechwytywania dyplomatycznych informacji przekazywanych pomiędzy ambasadami Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych

c) nagrywania rozmów brytyjskich polityków spotykających się na prywatnych kolacjach w londyńskich restauracjach

d) inwigilacji polityków opozycji przez brytyjski rząd przy udziale dziennikarzy bulwarowej prasy

18. „Żeby było inaczej i lepiej, musimy wygrać te wybory”. Między innymi te słowa, wraz z wizerunkiem ich autora, zostały opublikowane na pierwszej stronie pierwszego numeru „Gazety Wyborczej” (8 maja 1989 r.). Kto był autorem tych słów?

a) Adam Michnik b) Lech Wałęsa c) Tadeusz Mazowiecki d) Aleksander Kwaśniewski

19. W 1953 roku władze PRL nakazały przerwanie wydawania „Tygodnika Powszechnego”. Co było powodem tej decyzji?

a) odmowa opublikowania na łamach pisma pochwalnego tekstu na cześć Józefa

Stalina po jego śmierci b) publikacja głośnego eseju Jana Błońskiego „Biedni Polacy patrzą na getto” c) konflikt z władzami kościelnymi, zakończony w 1956 roku d) współpraca redakcji tygodnika z Kołem Poselskim ZNAK

20. (**) Bańka informacyjna to:

a) zjawisko we współczesnej kulturze medialnej; zachodzi, gdy odbiorca ma cały czas do

czynienia z przekazami wyrażającymi podobne poglądy czy wartości; zamyka go to na

konfrontację z innymi punktami widzenia

b) zjawisko we współczesnych redakcjach; polega na stopniowym rozwijaniu informacji

w kolejnych wydaniach, która dotyczy wydarzenia dziejącego się w coraz większym

tempie i wymaga stałego uaktualniania

c) „wypuszczanie” w sposób anonimowy przez rzeczników prasowych różnych firm czy

instytucji nieprawdziwych informacji po to, by sprawdzić jaka będzie reakcja

społeczeństwa na prawdziwe działania w przyszłości

d) ograniczanie dziennikarzom dostępu do informacji przez polityków

21. Zapping jest działaniem polegającym na:

a) coraz powszechniejszym umieszczaniu w ramówkach stacji telewizyjnych audycji z telefonicznym udziałem widzów

b) dążeniu do maksymalnego zróżnicowania grupy odbiorców w targecie słuchaczy danej stacji radiowej

c) układaniu ramówki radiowej w taki sposób, by jak najdłużej zatrzymywać słuchaczy przy danej stacji

d) nieustannym przełączaniu się przez widza z jednego kanału telewizyjnego lub radiowego na inny, zwykle w czasie przerw na reklamę

22. Antynagroda Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, przyznawana od 1999 roku dziennikarzom wykazującym się lekceważeniem zasad etyki zawodowej, to:

a) Czerwony Ołówek b) Czarna Czcionka c) Hiena Roku d) Antypulitzer

23. Wyłaniając laureatów konkursu Grand Press w 1999 roku, wybrano między innymi „Dziennikarza Wieku”. Został nim:

a) Jacek Żakowski b) Krzysztof Teodor Toeplitz c) Ryszard Kapuściński b) Stefan Kisielewski

24. Pierwszy numer czasopisma „Kultura”, redagowanego przez Jerzego Giedroycia i

wydawanego przez Instytut Literacki, ukazał się w 1947 roku:

a) w Rzymie b) w Paryżu c) w Warszawie d) w Bukareszcie

25. Autorem skomponowanego w 1947 roku sygnału dźwiękowego Polskiej Kroniki

Filmowej był:

a) Witold Lutosławski b) Władysław Szpilman c) Leopold Tyrmand d) Henryk Wars

26. „Oni”, „My”, „Byli”, „Są” to tytuły książek z wywiadami, które przeprowadziła:

a) Monika Olejnik b) Oprah Winfrey c) Oriana Fallaci d) Teresa Torańska

27. Muzyczne studio Polskiego Radia, mieszczące się w siedzibie Programu Trzeciego przy ul. Myśliwieckiej 3/5/7 w Warszawie, nosi imię:

a) Agnieszki Osieckiej b) Czesława Niemena c) Jeremiego Przybory d) Wojciecha Młynarskiego

28. (**) „New journalism” (nowe dziennikarstwo) to termin wprowadzony przez:

a) Toma Wolfe’a

b) Ernesta Hemingwaya

c) Ryszarda Kapuścińskiego

d) Elizę Orzeszkową

29. Sformułowane w latach sześćdziesiątych XX wieku „prawo Moore’a”:

a) przewidywało koniec zainteresowania użytkowników telefonią stacjonarną w perspektywie kolejnych pięćdziesięciu lat

b) zapowiadało pojawienie się w krótkim czasie międzynarodowej sieci komputerowej

c) było efektem obserwacji szybkiego postępu technologicznego w budowie komputerów (podwajania liczby tranzystorów w układzie scalonym)

d) prognozowało informatyczny „wyścig zbrojeń” między Stanami Zjednoczonymi a Europą

30. Nazwa mechanizmu Wiki, umożliwiającego bezproblemowe tworzenie strony i

zarządzanie jej treścią przy użyciu przeglądarki internetowej”:

a) pochodzi od hawajskiego zwrotu „wiki wiki”, co oznacza „bardzo szybko”

b) jest zupełnie przypadkowym zlepkiem sylab

c) jest nawiązaniem do słów słynnej piosenki Shakiry „Waka, waka”

d) nie ma konkretnego źródła

31. Czy do „selfpublishingu” (zjawisko publikowania nakładem własnym autora)

zaliczamy blogi oraz publikowanie na własnych stronach internetowych?

a) tak

b) nie

c) różnie – zależy od sytuacji

d) to zależy od nazwiska autora i liczby wydanych książek w zwykłych nakładach

drukowanych (sława i duży nakład pozwala na zaliczenie bloga autora i jego

strony do „selfpublishingu”)

32. (**) Treści wytwarzane i nadawane przez użytkowników w przeciwieństwie do

zawartości tworzonych przez zawodowych autorów i producentów w ramach ich

działalności zawodowej, nazywamy:

a) Self-Publishing content (SPC)

b) User-generated content (UGC)

c) Manual system

d) Digital system

33. Peer production to sposób tworzenia różnych dóbr, polegający na:

a) współpracy ochotników, którzy za pośrednictwem sieci pracują nad wspólnym

dziełem; wyniki takiej współpracy są zwykle dobrem wspólnym, udostępnianym w

Internecie

b) pracy kierownika produkcji w redakcji telewizyjnej, której celem jest przegranie

materiałów z dysków zewnętrznych na taśmy filmowe

c) kupowaniu licencji zezwalających na emisję zagranicznych filmów i programów w

telewizjach polskich

d) nie istnieje takie określenie i zjawisko

34. „Jest to historyczny moment, w którym nowe media weszły w fazę pełnego rozkwitu” – te słowa padły w styczniu 2000 roku przy okazji ogłoszenia decyzji o fuzji dwóch najpotężniejszych wówczas koncernów medialnych:

a) Twentieth-Century Fox i ITI b) Google i News Corporation c) British Broadcasting Corporation i Euronews d) Time Warner i America Online

35. Systemy P2P pozwalają na:

a) tworzenie programów niezależnych od komputera oraz systemu operacyjnego, na

którym są uruchamiane b) udostępnianie wybranych plików na swoim dysku innym użytkownikom systemu c) tworzenie prostych animacji kreskowych i prezentację różnego rodzaju treści

multimedialnych na stronach www d) dostęp do Internetu za pomocą domowej linii telefonicznej w sposób niezależny

od korzystania z telefonu

36. Serwis społecznościowy Twitter posługuje się logo, które otrzymało nazwę na cześć:

a) amerykańskiego koszykarza Larry’ego Birda

b) prezydenta USA Baracka Obamy

c) założyciela serwisu Twitter Jacka Dorseya

d) bohatera filmu „Birdman” w reżyserii Alejandra Gonzálesa Iñárritu

37. Punkt kontaktowy ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie (NIFCHotline)

prowadzi:

a) Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa w ramach programu Safer Internet

Komisji Europejskiej

b) Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

c) Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich

d) Nie istnieje taki punkt kontaktowy

38. Autorem książki Erystyka. Sztuka prowadzenia sporów jest:

a) Piotr Legutko

b) Bolesław Prus

c) Arthur Schopenhauer

d) Jerzy Bralczyk

39. Dyskusja panelowa polega na tym, że:

a) jej finałem musi być ostry konflikt dwóch osób, obserwowanych przez widownię

b) dyskusja prowadzona jest za pomocą Internetu poprzez wymianę e-maili

c) grupa osób, występując w roli ekspertów różnych dyscyplin naukowych,

przedstawia zagadnienie z punktu widzenia swojej dziedziny

d) polityk lub celebryta udziela dziennikarzowi wywiadu, który nie podlega

autoryzacji

40. (**) Osobiste prawa autorskie:

a) trwają wiecznie i nie można ich przekazać na rzecz innych osób

b) autor może je przekazać według swojej woli na rzecz spadkobierców

c) przechodzą z pokolenia na pokolenie

d) traci się je w przypadku popełnienia przestępstwa i orzeczenia za to przestępstwo

wyroku sądowego

41. Wizerunek osób powszechnie znanych:

a) można rozpowszechniać bez dodatkowych warunków

b) można bez zezwolenia rozpowszechniać pod warunkiem zapłacenia tym osobom

honorarium

c) można bez zezwolenia rozpowszechniać pod warunkiem emisji tego wizerunku

wyłącznie w mediach publicznych

d) można bez zezwolenia rozpowszechniać pod warunkiem, że został on wykonany

w związku z pełnieniem przez te osoby funkcji publicznych

42. Pierwszy publiczny pokaz filmowy odbył się:

a) 28 grudnia 1895 roku w podziemiach paryskiej Grand Cafe

b) 11 marca 1890 roku w podziemiach kawiarni Gold Star w Nowym Jorku

c) 6 stycznia 1925 roku w kinie Iluzjon w Warszawie

d) 11 listopada 1918 roku na Uniwersytecie Moskiewskim

43. Tzw. cliffhangers stosowane w telenowelach:

a) są rozbudowanymi czołówkami, które prezentują najważniejszych bohaterów serialu

b) prezentują listę nazwisk twórców serialu, między innymi reżysera, scenarzysty i aktorów

c) służą budowaniu napięcia między poszczególnymi odcinkami serialu d) mają na celu przypominanie fabuły z poprzednich odcinków serialu

44. Najmniejsza dynamiczna jednostka budulca filmowego zawarta między dwoma

najbliższymi cięciami montażowymi to:

a) kadr

b) zoom

c) ujęcie

d) flesz

45. (**) „Czarna seria” w polskim filmie dokumentalnym to:

a) tendencja twórcza charakterystyczna dla okresu odwilży 1956 roku

b) tendencja do ukazywania tematów o charakterze kryminalnym, często bardzo

brutalnych

c) seria filmów wydana na płytach DVD ze specjalnym czarnym logo i w czarnej

oprawie graficznej

d) seria filmów angielskich wydana w Polsce, prezentujących tzw. angielski czarny

humor

46. Autorem słynnego filmu dokumentalnego „Defilada” o Korei Północnej jest:

a) Andrzej Fidyk

b) Andrzej Wajda

c) Werner Herzog

d) Leni Riefenstahl

47. Po cyberataku i groźbach hakerów firma Sony Pictures odwołała w grudniu 2014 roku wprowadzenie do kin jednego ze swoich filmów. Co jest jego tematem?

a) konflikt międzynarodowy wywołany napaścią Korei Północnej na Koreę

Południową b) fikcyjny zamach na przywódcę Korei Północnej Kim Dzong Una c) strajk głodowy kilku tysięcy koreańskich uchodźców w obozach przejściowych w

Tajlandii d) skandal obyczajowy z udziałem koreańskich sportowców w czasie igrzysk

olimpijskich w Pekinie

48. Reżyserem słynnego filmu „Obywatel Kane” jest:

a) Orson Welles

b) Alfred Hitchcock

c) Jerzy Kawalerowicz

d) Steven Spielberg

49. Kultura remiksu to:

a) inna nazwa repozytorium cyfrowego

b) popularne zjawisko wykorzystywania istniejących utworów i łączenie ich w nową,

oryginalną całość

c) inna nazwa tradycyjnego komiksu

d) wysłanie danych strumieniem cyfrowym pod zły adres; następuje wtedy

odesłanie tych informacji z adnotacją o pomyłce

50. (**) Europejska Karta Filmów w Internecie to dokument, który:

a) jeszcze nie powstał, choć od dawna przedstawiciele przemysłu medialnego i

filmowego chcą jego ogłoszenia

b) jest na etapie opracowywania przez środowisko filmowe, ale nie wiadomo, kiedy

zostanie przyjęty

c) ma zostać przyjęty w 2016 roku podczas ceremonii rozdania Oscarów

d) został przyjęty na festiwalu filmowym w Cannes w 2006 roku przez

przedstawicieli przemysłu medialnego i filmowego

Odpowiedzi:

1a, 2b, 3b, 4b, 5d, 6d, 7a, 8a, 9c, 10a, 11d, 12a, 13c, 14d, 15d, 16d, 17a, 18b, 19a, 20a, 21d, 22c, 23c,

24a, 25b, 26d, 27a, 28a, 29c, 30a, 31b, 32b, 33a, 34d, 35b, 36a, 37a, 38c, 39c, 40a, 41d, 42a, 43c, 44c,

45a, 46a, 47b, 48a, 49b, 50d.