instrumenty walki z przestępczością zorganizowaną w opinii funkcjonariuszy cbŚ kgp

Prawne i organizacyjnePrawne i organizacyjneinstrumenty zwalczania instrumenty zwalczania

przestępczości zorganizowanej przestępczości zorganizowanej w opinii funkcjonariuszy CBŚ KGPw opinii funkcjonariuszy CBŚ KGP

dr Wojciech Filipkowskidr Wojciech FilipkowskiWydział PrawaWydział PrawaUniwersytet w BiałymstokuUniwersytet w Białymstoku

I FORUM NAUKOWE „PODLASIE – WARMIA I MAZURY”I FORUM NAUKOWE „PODLASIE – WARMIA I MAZURY”pt. „Aktualne problemy prawa karnego i kryminologii”pt. „Aktualne problemy prawa karnego i kryminologii”RYN, 20 – 22 mają 2009 r.RYN, 20 – 22 mają 2009 r.

2

Założenia badań ankietowychZałożenia badań ankietowych

Charakterystyka populacjiCharakterystyka populacji

Prezentacja wyników badań ankietowychPrezentacja wyników badań ankietowych

PodsumowaniePodsumowanie

PLAN WYSTĄPIENIAPLAN WYSTĄPIENIA

3

Przedmiot i cel badańPrzedmiot i cel badań

opinie wybranej grupy respondentów o instytucjach oraz opinie wybranej grupy respondentów o instytucjach oraz przepisach prawa karnego i innych ustaw, które są przez nich przepisach prawa karnego i innych ustaw, które są przez nich stosowane w pracy zawodowejstosowane w pracy zawodowej

poznanie ich opinii na temat przydatności istniejących rozwiązań poznanie ich opinii na temat przydatności istniejących rozwiązań prawnych i instytucjonalnych służących walce z przestępczością prawnych i instytucjonalnych służących walce z przestępczością zorganizowaną, jak również wskazanie tych rozwiązań, których zorganizowaną, jak również wskazanie tych rozwiązań, których brakuje w Polscebrakuje w Polsce

Problem badawczyProblem badawczy

wybrane aspekty częstotliwość stosowania oraz przydatność wybrane aspekty częstotliwość stosowania oraz przydatność rozwiązań prawnych i organizacyjnych służących walce z rozwiązań prawnych i organizacyjnych służących walce z przestępczością zorganizowanąprzestępczością zorganizowaną

I. Założenia badań ankietowychI. Założenia badań ankietowych

4

Hipotezy badawczeHipotezy badawcze

Instytucje wyspecjalizowane do zwalczania przestępczości Instytucje wyspecjalizowane do zwalczania przestępczości zorganizowanej występują częściej w sprawach karnych, w których zorganizowanej występują częściej w sprawach karnych, w których biorą udział respondenci i są one – w ich ocenie – bardziej przydatne biorą udział respondenci i są one – w ich ocenie – bardziej przydatne niż inne instytucje. niż inne instytucje.

Istniejący system prawa określający zasady walki z przestępczością Istniejący system prawa określający zasady walki z przestępczością zorganizowaną nie wymaga zmiany, gdyż jest on skuteczny.zorganizowaną nie wymaga zmiany, gdyż jest on skuteczny.

W ocenie respondentów, najbardziej przydatną w walce z W ocenie respondentów, najbardziej przydatną w walce z przestępczością zorganizowaną jest prokuratura i sądy powszechne. przestępczością zorganizowaną jest prokuratura i sądy powszechne.

Dominującym elementem strategii według respondentów jest Dominującym elementem strategii według respondentów jest długoterminowa izolacja członków zorganizowanych grup długoterminowa izolacja członków zorganizowanych grup przestępczych. przestępczych.


5


Fragment ankiety z pytaniamiFragment ankiety z pytaniami

Czy miał(a) Pan(i)

kontakt?

Jak często dana instytucja występowała w sprawach karnych związanych

z przestępczością zorganizowaną?

Jak przydatna jest instytucja w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej?

Etap/Nazwa instytucji: - NIE - TAK ba

rdzo

cz

ęsto

częs

to

prz

ecię

tnie

rzad

ko

bar

dzo

rzad

ko

trud

no

pow

iedz

ieć

bard

zo

prz

ydat

na

przy

datn

a

prz

ecię

tna

niep

rzyd

atna

całk

owic

ie

niep

rzyd

atna

trud

no

pow

ied

zieć

I. Etap pozaprocesowy: – chodzi o kontakt przy przekształcaniu materiałów operacyjnych w dowody procesowe na potrzeby postępowania karnego: podsłuch telefoniczny podsłuch pokojowy

6

często

przeciętnie

rzadko

bardzorzadko

trudnopowiedzieć

bardzoczęsto

nieprzydatnacałkowicienieprzydatna

przeciętna przydatna bardzoprzydatna

trudnopowiedzieć P R Z Y D A T N O Ś Ć

C Z

Ę S

T O

T L

I W

O Ś

Ć

I. obszar marnotrawstwa II. obszar optymalny

IV. obszar martwyV. obszar

niewykorzystanego potencjału

VI. obszar niepewności

VII.

obsz

ar n

ieje

dnoz

nacz

nośc

i

VII. obszar przeciętności/tranzytowy


7

II. Charakterystyka populacjiII. Charakterystyka populacji

PłećPłeć

WiekWiek

Miejsce pracyMiejsce pracy

Staż pracy w PolicjiStaż pracy w Policji

Staż pracy na stanowiskach związanych ze zwalczaniem Staż pracy na stanowiskach związanych ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanejprzestępczości zorganizowanej

8


Płeć - 25 kobiet i 212 mężczyzn (brak - 8)Płeć - 25 kobiet i 212 mężczyzn (brak - 8)

WiekWiek

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 540

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

Wiek

9

II. Miejsce pracyII. Miejsce pracy

Miasto:Miasto: Ilość ankiet:Ilość ankiet: Miasto:Miasto: Ilość ankiet:Ilość ankiet:

Białystok 15 Opole 12

Bydgoszcz 13 Poznań 17

Gdańsk 15 Przemyśl 2

Gliwice 1 Ruda Śląska 1

Gorzów Wielkopolski 12 Rzeszów 3

Katowice 8 Sosnowiec 2

Kielce 9 Szczecin 6

Kraków 5 Warszawa 15

Lublin 19 Wrocław 20

Łódź 14 Zielona Góra 1

Olsztyn 13 brak danych 42

10

II. Staż pracy w PolicjiII. Staż pracy w Policji

1 – 5 lat 6 – 10 lat 11 – 15 lat 16 – 20 lat 21 – 25 lat 26 – 30 lat brak danych0

10

20

30

40

50

60

70

11

II. Staż pracy z PZII. Staż pracy z PZ

1 – 3 lat 4 – 6 lat 7 – 9 lat 10 – 12 lat 13 – 15 lat brak danych0

10

20

30

40

50

60

70

80

12


Udział w szkoleniach – 145 osób (98 osób od 2004)Udział w szkoleniach – 145 osób (98 osób od 2004)

m.in. Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, Komenda Główna m.in. Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, Komenda Główna Policji, Centralne Biuro Śledcze lub Wyższa Szkoła Policji w Policji, Centralne Biuro Śledcze lub Wyższa Szkoła Policji w SzczytnieSzczytnie

Udział w konferencjach – 68 osób (44 osób od 2006)Udział w konferencjach – 68 osób (44 osób od 2006)

m.in. Komenda Główna Policji oraz Wyższa Szkoła Policji w m.in. Komenda Główna Policji oraz Wyższa Szkoła Policji w SzczytnieSzczytnie

Udział w studiach podyplomowych – 3 osobyUdział w studiach podyplomowych – 3 osoby

13

III. Prezentacja wyników badańIII. Prezentacja wyników badań

Ocena wybranych instytucji prawnychOcena wybranych instytucji prawnych

Dowody uzyskane z czynności dokonanych przed wszczęciem Dowody uzyskane z czynności dokonanych przed wszczęciem postępowania karnegopostępowania karnego

Etap postępowania przygotowawczegoEtap postępowania przygotowawczego

Etap postępowania sądowegoEtap postępowania sądowego

Postulaty zmian polskiego systemu walki z PZPostulaty zmian polskiego systemu walki z PZ

Współpraca pomiędzy organami państwowymi i Współpraca pomiędzy organami państwowymi i instytucjami prywatnymiinstytucjami prywatnymi

Elementy strategii zwalczania PZElementy strategii zwalczania PZ

14

Nazwa:Nazwa:Ilu respondentów Ilu respondentów miało styczność z miało styczność z daną instytucją?daną instytucją?

%%

podsłuch telefoniczny 199 81,22

osobowe źródła informacji 178 72,65

niejawne rejestrowanie obrazu 111 45,31

niejawny nadzór nad przemieszczaniem się osób 107 42,45

podsłuch pokojowy 72 29,39

kontrola korespondencji elektronicznej 54 22,04

kontrola korespondencji zwykłej 51 20,82

sporządzenie analizy kryminalnej 50 20,41

kontrolowane wręczenie korzyści majątkowej 35 14,38

III. Dowody z czynności operacyjnychIII. Dowody z czynności operacyjnych

15

III. Dowody z czynności operacyjnychIII. Dowody z czynności operacyjnych

często

przeciętnie

rzadko

bardzorzadko

trudnopowiedzieć

bardzoczęsto




C Z

Ę S

T O

T L

I W

O Ś

Ć

−− osobowe źródłaosobowe źródłainformacjiinformacji

− − podsłuchpodsłuch telefoniczny telefoniczny− − niejawny nadzór nadniejawny nadzór nadprzemieszczaniem sięprzemieszczaniem się osóbosób

− − sporządzaniesporządzanieanalizyanalizykryminalnejkryminalnej

− − niejawne rejestrowanieniejawne rejestrowanieobrazuobrazu

− − kkontrola korespondencjiontrola korespondencjielektronicznej elektronicznej

− − podsłuchpodsłuch pokojowy pokojowy− − kkontrolowane wręczanieontrolowane wręczaniekorzyści majątkowejkorzyści majątkowej

− − kkontrola ontrola korespondencjikorespondencjizwykłejzwykłej

16

Nazwa instytucji:Nazwa instytucji:Ilu respondentów Ilu respondentów miało styczność z miało styczność z daną instytucją?daną instytucją?

%%

zeznania świadków 216 88,16

wyjaśnienia oskarżonego 210 85,71

zabezpieczenie majątkowe 197 80,41

informacja z rejestru skazanych 176 71,84

korzystanie z zagranicznej pomocy prawnej 143 57,37

uzyskanie historii rachunków bankowych 137 55,92

tzw. mały świadek koronny 93 37,96

warunkowe umorzenie postępowania karnego 68 27,75

świadek koronny 66 26,94

III. Etap post. przygotowawczegoIII. Etap post. przygotowawczego

17

często

przeciętnie

rzadko

bardzorzadko

trudnopowiedzieć

bardzoczęsto




C Z

Ę S

T O

T L

I W

O Ś

Ć

III. Etap post. przygotowawczegoIII. Etap post. przygotowawczego− zeznania świadków− wyjaśnienia osk.

− tzw. mały świadek korony

−

− uzyskanie historiirachunków bankowych − korzystanie zzagranicznej pomocy prawnej

− warunkowe umorzeniepostępowania karnego

− informacja z rejestru skazanych

− zabezpieczenie majątkowe

− świadek koronny

18

Nazwa instytucji:Nazwa instytucji:Ilu respondentów Ilu respondentów miało styczność z miało styczność z daną instytucją?daną instytucją?

%%

średnioterminowa kara pozbawienia wolności od 1 roku do 5 lat włącznie

132 53,88

długoterminowa kara pozbawienia wolności powyżej 5 lat 124 50,61

przepadek przedmiotów 95 38,77

krótkoterminowa kara pozbawienia wolności do 1 roku włącznie 89 36,33

przepadek korzyści 77 31,43

zagraniczna pomoc prawna 67 27,35

warunkowe zawieszenie wykonania kary 56 22,86

III. Etap post. sądowegoIII. Etap post. sądowego

19

często

przeciętnie

rzadko

bardzorzadko

trudnopowiedzieć

bardzoczęsto




C Z

Ę S

T O

T L

I W

O Ś

Ć

III. Etap post. sądowegoIII. Etap post. sądowego

− długoterminowakpw

−

− przepadek przedmiotów − korzystanie z zagranicznej pomocy prawnej

− warunkowe zawieszeniewykonania kary

− przepadek korzyści

− średnioterminowakpw

− krótkoterminowakpw

20

III. Postulaty zmianIII. Postulaty zmian

Praca operacyjnaPraca operacyjna

Instytucja sędziego śledczegoInstytucja sędziego śledczego

Pozbawianie owoców przestępstwaPozbawianie owoców przestępstwa

Procedura karnaProcedura karna

Funkcjonowanie instytucji państwowychFunkcjonowanie instytucji państwowych

Sankcje karneSankcje karne

21

III. Współpraca w zwalczaniu PZIII. Współpraca w zwalczaniu PZ

Nazwa instytucji lub organizacji:Nazwa instytucji lub organizacji:Ilu respondentów Ilu respondentów miało styczność z miało styczność z daną instytucją?daną instytucją?

%%

Prokuratura 216 88,16

Sądy powszechne 189 77,14

Straż Graniczna 173 70,61

Urzędy skarbowe, urzędy kontroli skarbowej 158 64,49

Banki 130 53,06

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego 123 50,20

Organy samorządu terytorialnego 119 48,57

Generalny Inspektor Informacji Finansowej 89 36,33

Najwyższa Izba Kontroli 46 18,77

EUROJUST 12 4,90

Europejska Sieć Sądowa 6 2,45

22

III. Współpraca w zwalczaniu PZIII. Współpraca w zwalczaniu PZ

często

przeciętnie

rzadko

bardzorzadko

trudnopowiedzieć

bardzoczęsto




C Z

Ę S

T O

T L

I W

O Ś

Ć

− EUROJUST

−

− Straż Graniczna− organy samorząduterytorialnego− banki− Generalny Inspektor Informacji Finansowej− ABW

− Europejska Sieć Sądownicza

− sądy powszechne− urzędy skarbowe,urzędy kontroli skarbowej

− NIK

− prokuratura

23

III. Elementy strategii zwalczania PZIII. Elementy strategii zwalczania PZ

l.p.:l.p.: Element strategii:Element strategii: Mediana:Mediana:Średnia Średnia

arytmetyczna arytmetyczna ocen:ocen:

1.Pozbawianie sprawców owoców przestępstwa, pozbawianie majątku itp.

2 2,33

2.Wzmożona praca operacyjna policji nastawiona na przeciwdziałanie powstawaniu grup przestępczych, popełnianiu przestępstw itp.

3 2,66

3.Rozbijanie solidarności wewnątrz zorganizowanej grupy przestępczej.

3 2,95

4.Długoterminowa izolacja członków zorganizowanych grup przestępczych.

3 2,99

5.Współpraca międzynarodowa w walce z przestępczością zorganizowaną.

4 3,92

24

IV. PodsumowanieIV. Podsumowanie

Przydatność\ Przydatność\ CzęstotliwośćCzęstotliwość PrzydatnaPrzydatna Bardzo przydatnaBardzo przydatna

Bardzo często Bardzo często informacja z rejestru skazanych

osobowe źródła informacji zeznania świadków wyjaśnienia oskarżonego prokuratura

CzęstoCzęsto

sporządzanie analizy kryminalnej zabezpieczenie majątkowe średnioterminowa kara

pozbawienia wolności sądy powszechne urzędy skarbowe, urzędy kontroli

skarbowej

podsłuch telefoniczny niejawny nadzór nad

przemieszczaniem się osób tzw. mały świadek koronny długoterminowa kara

pozbawienia wolności

Instytucje wyspecjalizowane do zwalczania przestępczości Instytucje wyspecjalizowane do zwalczania przestępczości zorganizowanej występują częściej i są one bardziej przydatne niż zorganizowanej występują częściej i są one bardziej przydatne niż inne instytucjeinne instytucje

25

IV. PodsumowanieIV. Podsumowanie

Istniejący system prawa określający zasady walki z przestępczością Istniejący system prawa określający zasady walki z przestępczością zorganizowaną nie wymaga zmiany, gdyż jest on skuteczny.zorganizowaną nie wymaga zmiany, gdyż jest on skuteczny.

wg większości respondentów wymaga on jednak zmianwg większości respondentów wymaga on jednak zmian

W ocenie respondentów, najbardziej przydatną w walce z W ocenie respondentów, najbardziej przydatną w walce z przestępczością zorganizowaną jest prokuratura i sądy powszechne. przestępczością zorganizowaną jest prokuratura i sądy powszechne.

ale nie tylkoale nie tylko

Dominującym elementem strategii według respondentów jest Dominującym elementem strategii według respondentów jest długoterminowa izolacja członków zorganizowanych grup długoterminowa izolacja członków zorganizowanych grup przestępczych. przestępczych.

wg respondentów dominującym elementem strategii powinno być wg respondentów dominującym elementem strategii powinno być pozbawianie sprawców owoców przestępstwa, pozbawianie pozbawianie sprawców owoców przestępstwa, pozbawianie majątku itp.majątku itp.

26

Dziękuję za uwagę!Dziękuję za uwagę!

Dr Wojciech FilipkowskiDr Wojciech Filipkowski

Projekt badawczy zamawiany Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa WyższegoProjekt badawczy zamawiany Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższegopt. „Monitoring, identyfikacja i przeciwdziałanie zagrożeniom bezpieczeństwa obywateli”pt. „Monitoring, identyfikacja i przeciwdziałanie zagrożeniom bezpieczeństwa obywateli”(Nr PBZ-MNiSW-DBO-01/I/2007)(Nr PBZ-MNiSW-DBO-01/I/2007)

instrumenty walki z przestępczością zorganizowaną w opinii funkcjonariuszy cbŚ kgp

Education