informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · m ystyz wojewÓdztwa ŚwiĘtokrzyskiego 2...

49
Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego

Upload: others

Post on 12-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

Informator turystycznywojewództwa

świętokrzyskiego

Page 2: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

2 3

ŚWIĘTOKRZYSKIE

CZARUJE!

Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu Świętokrzyskiego. Zapraszamy do Miejsc Mocy – miejsc, z których można czerpać garściami moc duchową, fizyczną i intelektualną, będących ogniskami atrakcji, które dają siłę odwiedzającym.

W poszukiwaniu sił duchowych, pły-nących z religii i miejsc kultu, mogą Pań-stwo odbyć wędrówkę na Święty Krzyż, do Kałkowa-Godowa, szlakiem Cystersów i sanktuariów. Można zajrzeć do ustron-nych enklaw ciszy i spokoju w Pustelni Złotego Lasu w Rytwianach, przystanąć obok przydrożnych kapliczek na Poni-dziu oraz zajrzeć do licznych – mniejszych i większych – świątyń i kościołów.

Mocą intelektualną napełnią Pań-stwa podróże do historycznych miejsc Ziemi Świętokrzyskiej, obcowanie ze śladami przeszłości, ze skarbami, jakie pozostawili jej mieszkańcy. Cenne za-bytki architektury gromadzą w swych granicach m.in. miasta Sandomierz, Kielce, Pińczów czy też Szydłów. Teren całego regionu pokrywają liczne zam-ki, pałace i dwory (Ujazd, Kurozwęki, Sobków, Chęciny), a bogatą kulturę

i historię prezentują interesujące muzea, izby pamięci oraz wystawy. W swoistą podróż w czasy Staropolskiego Okrę-gu Przemysłowego przeniosą Państwa doskonale zachowane zabytki techniki, a różnorodność geologiczną regionu przybliży Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny. Dla osób zainteresowa-nych tradycjami i obrzędami ludowymi niezwykłą ofertę przygotowało Mu-zeum Wsi Kieleckiej, szczególnie Park Etnograficzny w Tokarni.

Dzięki bogatej ofercie turystyki aktywnej i uzdrowiskowej znajdą tu również Państwo niewyczerpalne źró-dło mocy fizycznej. Nadszarpnięte siły doskonale zregenerują nowoczesne uzdrowiska w Busku i Solcu-Zdroju. Mocnych wrażeń dostarczą natomiast lotniska sportowe w Masłowie i Pińczo-wie, ośrodki jazdy konnej, spływy kaja-kowe, wyciągi narciarskie oraz ciekawe imprezy plenerowe. Kontakt z piękną i nieskażoną przyrodą zapewnią set-ki kilometrów szlaków turystycznych pieszych i rowerowych oraz atrakcyjne zbiorniki wodne.

A to jest tylko namiastka atrakcji, które mogą Państwo spotkać odwiedza-jąc Region Świętokrzyski.

Zapraszamy!

Publikacja wykonana na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego

Tekst: Małgorzata Władyszewska, Sylwia Skuta, Jakub Oczkowski

Mapa:Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego

Opracowanie graficzne i druk:Marek Klimek, Grupa Wydawnicza LUMINA

Fotografie:K. Pęczalski, Thysiek, A. Benicewicz-Miazga, G. Pabian, D. Łukasik, S. Skuta, A. Góra-Klauzińska, A. Kuśnierz, M. Borków, D. Ramiaczek, A. Kłosińska, A. Łukasik, D. Łukasik, I. Kapusta, J. Bommer, A. Drzewiecka, A. Borys, J. Oczkowski, OEM Świętokrzyski Sztetl, K. Ptak, J. Gorlach, P. Kaleta, M. Paszkowski, S. Kubisa, P. Pierściński, M. Władyszewska, G. Szczęsny, Sz. Pawlak, M. Maciążek, Daunpol, GOS Szczecin, ABM, CKiS Chęciny, Agencja JP, MWK, arch. Sabat Krajno, arch. UMWŚ, arch. ROT, arch. RCiT, arch. hotelu 365, arch. hotelu Europa, arch. Grand Hotel, arch. hotelu Odyssey, arch. Baseny mineralne, arch. hotel Słoneczny Zdrój, arch. hotelu Malinowy Zdrój, arch. hotelu Binkowski, arch. Targi Kielce, arch. Tęczowy Młyn, arch. ośrodka Telegraf, arch. Geopark, arch. ośrodka Konary, Nadleśnictwo Kielce, Stowarzyszenie Bałt, Szwajcaria Baltowska

Rok wydania 2014

Autorzy i Wydawca publikacji dołożyli wszelkich starań, aby jej treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością. nie mogą jednak wziąć odpowiedzialności za jakiekolwiek zmiany powstałe już po realizacji publikacji.

Wszelkie ewentualne uwagi są dla Wykonawcy cenne i prosimy je przesłać na adres:Departament Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystykiul. Paderewskiego 34a25-002 Kielcetel. 41 341 69 12

Page 3: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

4 5

TURYSTYKA AKTYWNA ......................................................65TURYSTYKA PIESZA ...........................................................................................................65TURYSTYKA ROWEROWA ................................................................................................69TRASY SAMOCHODOWE ..................................................................................................78TURYSTYKA NARCIARSKA..............................................................................................81TURYSTYKA WODNA ........................................................................................................84TURYSTYKA KONNA .........................................................................................................90

REKREACJA ...........................................................................92KORTY TENISOWE .............................................................................................................92KRĘGIELNIE .........................................................................................................................93SPORTY LOTNICZE ............................................................................................................94ŚCIANKI WSPINACZKOWE .............................................................................................94MOCNE WRAŻENIA ...........................................................................................................94

BAZA NOCLEGOWA .............................................................98

BAZA UZDROWISKOWA .................................................... 134

INFORMACJA AGROTURYSTYCZNA .............................. 137

BIURA PODRÓŻY ............................................................... 138

INFORMACJA TURYSTYCZNA I USŁUGI PRZEWODNICKIE ............................................ 142

INSTYTUCJE ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ ...................... 146

KOMUNIKACJA ................................................................... 148

BEZPIECZEŃSTWO TURYSTÓW .................................... 150

ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE .............................................. 5

KIELCE – MIASTO 5 REZERWATÓW ................................. 6GEORAJ – REZERWATY GEOLOGICZNE ...................................................................7WARTO ZWIEDZIĆ................................................................................................................8MUZEA .....................................................................................................................................10TEATRY ....................................................................................................................................13FILHARMONIA .....................................................................................................................13KINA ..........................................................................................................................................13GALERIE ..................................................................................................................................13POZOSTAŁE INSTYTUCJE KULTURY .........................................................................14WYCIĄGI NARCIARSKIE...................................................................................................15LODOWISKA ..........................................................................................................................15POZOSTAŁE ATRAKCJE ...................................................................................................15TARGI KIELCE ......................................................................................................................16

ATRAKCJE TURYSTYCZNE ................................................ 17PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ ...............................................................................17SANKTUARIA I MIEJSCA PIELGRZYMKOWE ..........................................................36PODZIEMNE TRASY TURYSTYCZNE .........................................................................38KOLEJKI WĄSKOTOROWE ..............................................................................................39ZABYTKI KULTURY ŻYDOWSKIEJ ..............................................................................39POZOSTAŁE ATRAKCJE ...................................................................................................41

PLACÓWKI KULTURY..........................................................43MUZEA, SKANSENY, IZBY ...............................................................................................43KINA ..........................................................................................................................................51GALERIE, WYSTAWY ..........................................................................................................52DOMY, CENTRA I OŚRODKI KULTURY .....................................................................53

PRZYRODA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO ...56ŚWIĘTOKRZYSKI PARK NARODOWY ........................................................................56PARKI KRAJOBRAZOWE ..................................................................................................57REZERWATY PRZYRODY .................................................................................................58ŚCIEŻKI DYDAKTYCZNE ................................................................................................64

Page 4: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

6 7

GEORAJ – REZERWATY GEOLOGICZNE

KIELCE – MIASTO 5 REZERWATÓWKielce to administracyjna, gospodarcza, kulturalna i turystyczna stolica województwa świętokrzyskiego, którą zamieszkuje około 200 tys. mieszkańców. Dokładna data powstania jest trudna do określenia. Prawdopodobne jest, iż już w XI wieku wzniesiony tu został kościół p.w. św. Wojciecha. Pierwszą znaną datą z historii Kielc jest rok 1171, wg historyka Jana Długosza to rok ukończenia kolegiaty p.w. NMP (dzisiejszej katedry). Po raz pierwszy mianem

civitas (miasto) Kielce określone zostały w 1359 r. Obecny herb miasta przedstawia złotą koronę (symbol władzy) i litery CK (Civitas

Kielcensis – mieszkańcy, obywatele Kielc) na czerwonym tle. Ustanowiony został w roku 1496 przez kardynała Fryderyka Jagiellończyka.

Rezerwat Kadzielnia

GEORAJ – REZERWATY GEOLOGICZNE

Kadzielnia – rezerwat utworzony w miej-scu dawnego kamieniołomu, w którym znajduje się malowniczo położony wśród skał amfiteatr, posiadający największą scenę w Polsce oraz zadaszone trybuny na 5500 miejsc. W rezerwacie ochronie podlegają liczne skamieniałości korali, głowonogów, ryb pancernych oraz ramienionogów. Po-nadto zobaczyć tu można ciekawe przykła-dy różnorodnych zjawisk tektonicznych, mineralizacyjnych i krasowych a wśród nich 26 jaskiń. Od 2013 roku funkcjonuje na Kadzielni podziemna trasa turystyczna po połączonych jaskiniach Odkrywców, Prochowni i Szczelinie.

Ślichowice – rezerwat utworzony w celu za-chowania odkrywki skalnej przedstawiającej fragment tektoniki hercyńskiej. Zobaczyć tu można ciekawy profil geologiczny z obalo-nym fałdem skalnym.

Wietrznia – rezerwat leżący na wschod-nim krańcu Pasma Kadzielniańskiego, gdzie w górnodewońskich wapieniach występują liczne szczątki ramienionogów, koralowców, ślimaków, małży, trylobitów, liliowców i ryb pancernych. W obrębie rezerwatu otwarte zostało Centrum Geoedukacji. Miłośnicy geologii mogą tu ,,poczuć – dotknąć – zro-zumieć’’ niezwykłą historię Ziemi zapisaną w skałach i skamieniałościach w nich zawar-tych. Dużą atrakcją jest niezwykła kapsuła–kino 5D, w którym można cofnąć się w czasie i zejść w głąb Ziemi.

Biesak-Białogon – rezerwat otoczony lasem, w którym ochronie podlegają wy-chodnie skał ordowickich i kambryjskich, wykazujące wiele ciekawych zjawisk tekto-nicznych.

Geopark Kielceul. Daleszycka 21, 25-202 Kielcetel. 41 36 76 800 wew. 25www.geopark-kielce.pl

Centrum Geoedukacji – Rezerwat Wietrzniarezerwacja tel. 41 36 76 800 wew. 25www.centrum-geoedukacji.plczynne: 15 IV–15 X wtorek–piątek 10.00–17.00,sobota-niedziela 12.00–18.00;16 X–14 IV wtorek–piątek 10.00–15.00,sobota–niedziela 11.00–16.00;wejście na Galerię Ziemi odbywa się o każdejpełnej godzinie, ostatnie wejście na godzinę przed zamknięciem.

Rezerwat Ślichowice

Centrum Geoedukacji w Kielcach

Page 5: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

8 9

Klasztor na KarczówcePobernardyński klasztor z XVII w. ufun-dowany przez biskupa Marcina Szyszkow-skiego. Usytuowany został na wzgórzu Karczówka, w sercu porośniętego lasem so-snowym rezerwatu krajobrazowego. W ko-ściele na uwagę zasługuje kaplica św. Barba-ry z interesującą barokową rzeźbą patronki górników wykonaną w 1644 r. z bryły galeny – rudy ołowiu.

Rektorat Kościoła p.w. Karola Boromeuszaul. Karczówka Klasztor 1, 25-602 Kielcetel. 41 345 05 38, 602 392 222www.karczowka.com

Kościół św. WojciechaNajstarszy kościół w Kielcach. Pierwsza drewniana świątynia ufundowana została w końcu XI lub w początkach XII w. Obecny kościół wzniesiono w 1763 r. Zlokalizowany przy pl. Świętego Wojciecha.

pl. Św. Wojciecha 9, 25-307 Kielcetel. 41 34 44 681www.wojciech.najlepsza.pl

Kościół garnizonowy – dawna cerkiewCerkiew wzniesiona w 1904 r. na potrzeby szóstego pułku strzelców na wzór Isakijew-skiego Soboru w Petersburgu. Obecnie znaj-duje się tu garnizonowy kościół rzymskoka-tolicki p.w. NPM Królowej Polski. Budowla znajduje się u zbiegu ulic Chęcińskiej i Kar-czówkowskiej.

www.garnizonkielce.pl

Pałacyk Tomasza ZielińskiegoWydzierżawioną Tomaszowi Zielińskiemu w 1847 r. szkołę końską tzw. „rajtszulę” prze-kształcono w rezydencję mieszkalną mecena-sa sztuk pięknych i miłośnika starożytności.

Powstał tu romantyczny zespół pałacowo- -ogrodowy okolony murem z ciekawą basztą tzw. „Plotkarką”. Obecnie mieści się tu Dom Środowisk Twórczych oraz kawiarnia.

Dom Środowisk Twórczychul. Zamkowa 5, 25-009 Kielcetel. 41 36 76 770, 41 36 76 771www.palacykzielinskiego.pl

KIELCE – MIASTO 5 REZERWATÓW

WARTO ZWIEDZIĆ

Kielce, ul. Sienkiewicza

Katedra w Kielcach

Pałacyk Zielińskiego w Kielcach

Klasztor na Karczówce

WARTO ZWIEDZIĆ

Ulica Sienkiewicza Początki historii ul. Sienkiewicza sięgają końca XVII w., a jej obecna nazwa funkcjonuje od 1919 r. W ostatnich latach, mierząca dokład-nie 1270 m ulica, zyskała zupełnie nowe ob-licze. Wyremontowano całą długość deptaka i oświetlono go stylowymi lampami. Moderni-zacji i remontów doczekał się również szereg zabytkowych domów i kamienic pochodzą-cych głównie z XIX i początków XX wieku. W roku 2010, na początku Sienkiewicza od strony Kieleckiego Centrum Kultury, odsło-nięty został pomnik imiennika ulicy. Dzięki tym wszystkim działaniom, tętniąca życiem o każdej porze dnia i roku, ul. Sienkiewicza stanowi centrum handlowo-kulturalno-roz-rywkowe Kielc. Wzdłuż niej zlokalizowane

zostały liczne sklepy, banki, restauracje, ka-wiarnie, cukiernie, puby a także galerie, teatr im. Stefana Żeromskiego oraz hotele. Ulica Sienkiewicza, a zwłaszcza Plac Artystów, to również miejsce, w którym co roku odbywa się szereg imprez kulturalnych, jak np.: Święto Kielc, imprezy towarzyszące Harcerskiemu Festiwalowi Kultury Młodzieży Szkolnej, kon-kurs mody Off Fashion i wiele innych.

KatedraWzniesiona na Wzgórzu Zamkowym kole-giata p.w. NMP ufundowana została przez biskupa krakowskiego Gedeona w 1171 r.

Na przestrzeni wieków wielokrotnie przebu-dowywana, obecnie stanowi wczesnobaroko-wą, trójnawową bazylikę. Dla turystów udo-stępniono Skarbiec Katedralny i podziemną kryptę grobową biskupów kieleckich.

Skarbiec Katedralnypl. Panny Marii 3, 25-013 Kielcetel. 41 344 58 20www.katedrakielce.pl zwiedzanie po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

Page 6: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

10 11

Muzeum Lat Szkolnych Stefana ŻeromskiegoMuzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego mieści się w kieleckim gimnazjum, do które-go uczęszczał Stefan Żeromski. Ekspozycja obejmuje materiały biograficzne i literackie związane z dzieciństwem pisarza, latami nauki w Kielcach, twórczość pisarską oraz wybrane dziedziny działalności społecznej i niepodle-głościowej.

Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiegoul. Jana Pawła II 5, 25-013 Kielce tel. 41 344 57 92www.zeromski.mnki.pl czynne: poniedziałek–piątek 8.00–16.00, sobota – nieczynne, niedziela 8.00–16.00, w sezonie letnim (czerwiec–sierpień) niedziela 10.00–18.00, w niedziele wstęp na wystawy stałe bezpłatny.

Muzeum Zabawek i ZabawyJest największym i najstarszym tego typu mu-zeum w Polsce. Na 631 m2 powierzchni wysta-wienniczej prezentowanych jest kilka tysięcy eksponatów. Zwiedzający mogą obejrzeć m.in. lalki z całego świata, zabawki historyczne i ludowe, lalki Barbie, modele samochodów,

samolotów, statków, kolejkę elektryczną i ma-rionetki teatralne. Zwiedzanie muzeum dla dzieci jest niezwykłą przygodą. Interaktywne wystawy pozwalają, aby młodzi odkrywcy hi-storii zabawek mogli nie tylko obejrzeć, ale i dotknąć eksponatów.

Muzeum Zabawek i Zabawypl. Wolności 2, 25-367 Kielcetel. 41 343 37 06www.muzeumzabawek.eu czynne: codziennie oprócz poniedziałków w okresie letnim 31.03–26.10 w godz. 9.00–17.00, w okresie zimowym 27.10–30.03 w godz. 8.00–16.00.

Dworek LaszczykówObecnie jedyny drewniany (modrzewiowy) dwór w Kielcach z XVIII w. mieszczący wy-stawy czasowe. Obok znajduje się siedziba dyrekcji Muzeum Wsi Kieleckiej.

Muzeum Wsi Kieleckiejul. Jana Pawła II 6, 25-025 Kielcetel. 41 344 92 97, 41 34 450 06www.mwk.com.pl czynne: wtorek–niedziela 9.00–17.00

Park Miejski im. Stanisława StaszicaPowstał w 1830 r. na bazie ogrodu Dyrekcji Górniczej przekazanego miastu na użytek publiczny. W roku 1906 postawiono w nim pomnik Stanisława Staszica, a w 1922 r. park otrzymał jego imię. Park i zlokalizo-wana obok stawu muszla koncertowa jest częstym miejscem organizowanych w Kiel-cach imprez kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych.

MUZEA

Muzeum Narodowe Muzeum Narodowe w Kielcach mieści się w dawnym pałacu biskupów krakowskich ufun-dowanym przez Jakuba Zadzika w latach 1637–1644. Pałac biskupi jest najlepiej zachowanym w Polsce obiektem architektonicznym z cza-sów Wazów. Na tyłach rezydencji jest ogród ozdobny, zwany włoskim, z XVII-wiecznym układem kwaterowym. Działające w pałacu muzeum posiada ekspozycje stałe: Zabytkowe wnętrza z XVII i XVIII w.; Dawne uzbrojenie europejskie i wschodnie; Sanktuarium Marszał-ka Józefa Piłsudskiego; Galeria malarstwa pol-skiego i sztuki zdobniczej (od pocz. XVII w. do lat 50 XX w. – m.in. P. Michałowski, J. Kossak, J. Brandt, J. Chełmoński, J. Malczewski). W 2008 r. Muzeum Narodowe obchodziło 100-lecie swojej działalności.

Muzeum Narodowe – dawny Pałac Biskupów KrakowskichPlac Zamkowy 1, 25-010 KielceKasa biletowa tel. 41 344 23 18, 41 344 40 15www.mnki.pl czynne: wtorek–niedziela 10.00–18.00 ostatnie wejście 45 min. przed zamknięciem, w niedziele wstęp na wystawy stałe bezpłatny.

Muzeum Dialogu KulturKamienica pod Trzema HerbamiRynek 3, 25-303 Kielcetel. 41 344 40 14 wew. 241www.mdk.mnki.plczynne: poniedziałek–środek 7.30–15.30, czwartek–piątek 11.00–19.00, sobota – nieczynne, niedziela 10.00–18.00, w niedziele wstęp na wystawy stałe bezpłatny.

Wystawa „Zwierzęta i kontynenty” ul. Orla 3, 25-303 Kielcetel. 41 344 40 15 wew. 239www.orla.mnki.pl czynne: poniedziałek–środek 7.30–15.30, czwartek–piątek 11.00–19.00, sobota – nieczynne, niedziela 10.00–18.00, w niedziele wstęp na wystawy stałe bezpłatny.

KIELCE – MIASTO 5 REZERWATÓW

MUZEA

Dworek Laszczyków w Kielcach

Muzeum Narodowe w Kielcach

Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach

Page 7: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

12 13

TEATRYTeatr im. Stefana Żeromskiegoul. Sienkiewicza 32, 25-507 Kielcetel. 41 344 60 48 wew. 31, 41 344 75 00 – kasatel. 41 344 47 65www.teatr-zeromskiego.com.pl

Teatr Lalki i Aktora „Kubuś” ul. Duża 9, 25-304 Kielce tel. 41 344 58 36, 368 02 93www.teatrkubus.pl

Kielecki Teatr Tańcapl. Moniuszki 2 B, 25-334 Kielcetel. 41 36 76 712www.ktt.pl

FILHARMONIA

Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga – Międzynarodowe Centrum KulturFilharmonia Świętokrzyska to jedyna tego typu placówka w całym Regionie Święto-krzyskim. Jest głównym organizatorem koncertów symfonicznych, kameralnych, recitali oraz innych form prezentacji utworów muzycznych. Propaguje polską i zagraniczną twórczość muzyczną, pre-zentuje twórczość kompozytorów kla-sycznych i współczesnych wcześniej nie-wykonywanych lub wykonywanych bardzo rzadko, patronuje amatorskiemu ruchowi muzycznemu oraz uczestniczy w edukacji muzycznej dzieci i młodzieży poprzez kon-certy i audycje muzyczne odbywające się w szkołach. 19 stycznia 2012 roku został oddany do użytku nowy gmach Filharmo-nii Świętokrzyskiej. W skład nowej siedzi-by wchodzi główna sala koncertowa, która może pomieścić 522 widzów oraz 300 wy-konawców na estradzie, sala kameralna na 200 osób, sala prób, sala konferencyjną na 30 osób oraz dziedziniec koncertowy z wi-downią na 150 miejsc.

Filharmonia Świętokrzyska im. O. Kolberga Międzynarodowe Centrum Kulturul. Żeromskiego 12, 25-369 Kielcetel. 41 368 05 01, 365 54 83 – kasa biletowawww.filharmonia.kielce.com.pl

KINAHelios (kina 3D) Galeria „Echo”ul. Świętokrzyska 20, 25-329 Kielcetel. 41 332 13 42 (rezerwacja grupowa),tel. 41 332 13 30www.helios.pl

Kino „Moskwa”ul. Staszica 5, 25-008 Kielcetel. 41 344 47 34, 519 173 873www.kinomoskwa.pl

Kino w Wojewódzkim Domu Kulturyul. Ściegiennego 2, 25-033 Kielcetel. 41 365 51 48, 669 555 019www.wdk-kielce.pl

Multikino Galeria „Korona“ul. Warszawska 26, 25- 317 Kielcetel. 41 248 64 10, 41 248 64 24www.multikino.pl

GALERIEBiuro Wystaw Artystycznych ul. Kapitulna 2, 25-011 Kielcetel. 41 344 49 42, 41 344 63 19www.bwakielce.art.plczynna: wtorek–niedziela 11.00–18.00, poniedziałek nieczynne

Fabryka Portretu i Karykaturyul. Kozia 1, 25-514 Kielcetel. 41 343 70 73

Galeria Współczesnej Sztuki Sakralnej „Dom Praczki”ul. Zamkowa 5/7, 25-009 Kielcetel. 41 367 62 97www.dompraczki.pl czynne: wtorek–piątek 11.00–18.00, sobota–niedziela 10.00–17.00

Galeria Sztuki ZPAP – sklep Tycjanul. Sienkiewicza 29, 25-007 Kielcetel. 41 344 57 94

Muzeum Historii KielcMuzeum Historii Kielc powstało w paździer-niku 2006 r. Jego ekspozycja stała „Z dziejów Kielc” przekazuje wiedzę o mieście średnio-wiecznym, Kielcach, należących do bisku-pów krakowskich (do końca XVIII w.), oraz stolicy regionu w XIX i XX stuleciu.

Muzeum Historii Kielcul. św. Leonarda 4, 25-303 Kielce tel. 41 340 55 20www.muzeumhistoriikielc.pl czynne: wtorek, czwartek, sobota, niedziela 9.00–16.00, środa i piątek 9.00–18.00, w poniedziałki nieczynne, w środę wstęp na wy-stawę stałą „Z dziejów Kielc” bezpłatny. Ostatnie wejście pół godziny przed zamknięciem.

Muzeum Wsi Kieleckiej – Dworek Laszczyków opis str. 10.

Muzeum Diecezjalneul. Jana Pawła II 3, 25-013 Kielcetel. 41 344 58 20www.muzeum.kielce.pl czynne: wtorek, środa, piątek, sobota 9.00–16.00, czwartek 12.00–18.00

Muzeum GeologiczneOddział Świętokrzyski Państwowego Instytutu Geologicznegoul. Zgoda 21, 25-953 Kielcetel. 41 361 25 37 wew. 245, fax 361 24 93www.pgi.gov.pl/pl/kontakt-lokalizacja-swietokrzyski czynne: poniedziałek–piątek 8.00–15.00, pozostałe dni i godziny po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Muzeum Historii Kielc

KIELCE – MIASTO 5 REZERWATÓW

TEATRY, FILHARMONIA, KINA, GALERIE

Page 8: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

14 15

WYCIĄGI NARCIARSKIEWyciąg narciarski na Górze Telegraf (406 m n.p.m.) w Kielcachul. Narciarska 6, 25-214 Kielcetel. 41 368 74 26www.rekreacja.kielce.plKolej krzesełkowa 4-osobowa, przepustowość 2400 os./ godz., dł. trasy 500 m, szer. 60 m, różnica poziomów 90 m. Sztuczne oświetlenie, naśnieżanie, ratrakowa-nie. Karczma, serwis i wypożyczalnia sprzętu narciar-skiego, szkółka narciarska, parking.Czynny: poniedziałek–piątek 10.00–22.00 z przerwą 16.00–16.30 na ratrakowanie stoku, w weekendy oraz dni wolne od pracy od godziny 9.00 do godz. 22.00.

Wyciąg narciarski na Górze Pierścienica (367 m n.p.m.) w Kielcachal. Na Stadion 365, 25-127 Kielcetel. 41 361 55 55www.stadion.kielce.plWyciąg orczykowy podwójny, dł. trasy 500 m, szer. 22–50 m, różnica poziomów 58 m, wyciąg orczy-kowy pojedynczy dł. 480 m, wyciąg taśmowy dla dzieci dł. 100 m. Sztuczne oświetlenie, naśnieżanie, ratrakowanie. Hotel, restauracja, serwis i wypoży-czalnia sprzętu narciarskiego, szkółka narciarska, tor saneczkowy, lodowisko.Czynny 10.00–22.00

LODOWISKALodowisko MOSiR w Kielcachul. Szczecińska 1, 25-341 Kielcetel. 41 3440712 www.mosir.kielce.pl Czynne: w sezonie zimowym codziennie 10.00–20.00.Odkryte lodowisko, działające w sezonie zimowym

przy odpowiednio niskich temperaturach na terenach letniej pływalni Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Wypożyczalnia łyżew, parking, mała gastronomia.

Lodowisko w Centrum Sportowo-Rekreacyjnym „Stadion” al. Na Stadion 365, 25-127 Kielcetel. 41 361 55 55, informacje o lodowisku tel. 664 082 222 www.stadion.kielce.pl Czynne: poniedziałek–piątek 14.00–21.30, sobota, niedziela i święta oraz ferie zimowe w godz. 10.00–21.30, co 90 min przerwa na regenerację lodu (30 min).Zadaszone lodowisko sezonowe o powierzchni 600 m² działające w pobliżu wyciągów narciarskich na górze Pierścienicy wytrzymujące nawet kilkustopniowe ocie-plenie. Wypożyczalnia łyżew, ostrzenie łyżew, wyciągi narciarskie, parking, restauracja, hotel.

POZOSTAŁE ATRAKCJEAutomobilklub Kieleckiul. Słowackiego 16, 25-365 Kielcetel. 41 361 98 55www.automobilklub.kielce.pl

Centrum Rozrywki na Telegrafie: mini pole golfowe, plac zabaw dla dzieci, bilard, darts, karczmaul. Narciarska 6, 25-214 Kielcetel. 41 368 74 26www.rekreacja.kielce.pl czynne: poniedziałek–piątek 12.00–22.00, sobota–niedziela 10.00–22.00

Ośrodek Rekreacji i Hipoterapii MAAGul. Ściegiennego 207, 25-116 Kielcetel. 41 348 91 83www.maagkielce.pl

Centrum Jeździeckie Stadion Kielceul. Kusocińskiego 61A, 25-045 Kielcetel. 41 361 00 07www.centrumjezdzieckie.kielce.pl

Galeria Sztuki Współczesnej „Winda”pl. Moniuszki 2 B, 25-334 Kielcetel. 41 36 76 711 lub 722 wew. 262 www.galeriawinda.pl czynne: poniedziałek–piątek 10.00–18.00, niedziela 12.00–16.00

Galeria Sztuki Współczesnej Dom Środowisk Twórczych – Pałacyk Zielińskiego ul. Zamkowa 5, 25-009 Kielcetel. 41 36 76 770, 41 36 76 771www.palacykzielinskiego.pl czynne: codziennie 10.00–18.00

Wieża SztukiPl. Niepodległości 1, 25-001 KielceTel. 41 278 12 32Czynne: poniedziałek–piątek 10.00–18.00, sobota 10.00–14.00

POZOSTAŁE INSTYTUCJE KULTURYWojewódzki Dom Kultury im. J. Piłsudskiego ul. Ściegiennego 2, 25-033 Kielce, skr. poczt. 5tel. 41 365 51 00, 41 365 51 44www.wdk-kielce.pl

Portal Informacji Kulturalnej województwa świętokrzyskiego PIK tel. 41 365 51 50 do 57www.pik.kielce.pl

Kieleckie Centrum Kulturypl. Moniuszki 2 B, 25-334 Kielcetel. impresariat 41 344 90 54www.kck.com.pl

Wzgórze Zamkowe Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiejul. Zamkowa 3, 25-009 Kielcetel. 41 367 68 01www.zamkowa3.pl godziny otwarcia: poniedziałek – nieczynne, wtorek–niedziela 10.00–18.00

Institute of Design Kielceul. Zamkowa 3, 25-009 Kielcetel. 41 367 68 01 wew.117www.idkielce.pl

Dom Kultury „Zameczek” ul. Słowackiego 23, 25-365 Kielcetel. 41 367 63 01www.zameczek-kielce.pl

Młodzieżowy Dom Kulturyul. Kozia 10a, 25-520 Kielcetel. 41 367 66 50www.mdkkielce.pl

Baza Zbożowaul. Zbożowa 4, 25-416 Kielcetel. 41 344 11 77www.baza-zbozowa.eu

Wojewódzka Biblioteka Publicznaul. Ściegiennego 13, 25-033 Kielcetel. 41 344 70 74www.wbp.kielce.pl

Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach

Lodowisko „Stadion” w Kielcach

Góra Telegraf

KIELCE – MIASTO 5 REZERWATÓW

WYCIĄGI NARCIARSKIE, LODOWISKA, POZOSTAŁE ATRAKCJE

Page 9: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

16 17

ATRAKCJE TURYSTYCZNEPERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

Kielecki Park Linowy(zjazd tyrolski, „skok Tarzana”, 4 trasy z przeszkodami)ul. Szczepaniaka 40 (naprzeciw hotelu „Leśny Dwór”)tel. 668 594 935, 507 066 701, 785 460 185www.parklinowykielce.pl Czynny codziennie od 10.00 do zmierzchu.

Centrum Rowerowe „Stadion-Giant”al. Na Stadion 365 , 25-127 Kielcetel. 41 361 55 55www.stadion.kielce.plWypożyczalnia rowerów, myjnia rowerowa, sklep, serwis i testy rowerów.

F1Gokart Halowy Tor Kartingowy ul. Karola Olszewskiego 30, Kielcetel. 797 383 710www.f1gokart.pl

TARGI KIELCEWicelider polskiego rynku targowego dys-ponujący drugą pod względem wielkości w kraju własną powierzchnią wystawienni-czą. Rocznie odbywa się tu około 70 imprez targowych, wiele szkoleń, konferencji, semi-nariów. Do największych imprez targowych zalicza się: Międzynarodowy Salon Przemy-słu Obronnego MSPO, Międzynarodowe

Targi Budownictwa Drogowego AUTO-STRADA-POLSKA czy Międzynarodowe Targi Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych PLASTPOL.

Targi Kielce S.A.ul. Zakładowa 1, 25-672 Kielcetel. 41 365 12 22 www.targikielce.pl

Park linowy w Kielcach

Targi Kielce Uzdrowisko Busko-Zdrój

Kościół św. Leonarda w Busku-Zdroju

KIELCE – MIASTO 5 REZERWATÓW

POWIAT BUSKI

Uzdrowisko Busko-ZdrójUzdrowisko Busko-Zdrój swą sławę za-wdzięcza bogatym zasobom wód siarczko-wych i jodkowo-bromkowych. Już blisko od dwóch wieków stanowi centrum lecze-nia chorób układu krążenia, narządu ruchu czy chorób skóry. Wraz z rosnącą popu-larnością usług typu wellness i spa uzdro-wisko Busko-Zdrój rozszerzyło zakres świadczonych usług oferując różnorodne nowoczesne zabiegi poprawiające urodę i dbające o piękną sylwetkę.

Uzdrowisko Busko-Zdrój S.A.ul. Rzewuskiego 1, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 370 32 00, 41 378 41 54www.ubz.pl

Kościół św. Leonarda w Busku-ZdrojuDrewniany kościół, wokół którego w XII w. rozwijała się osada. Obecny obiekt o kon-strukcji zrębowej wzniesiony został w 1699 r. Kościół jest orientowany, na płaskich stro-pach znajdują się późnobarokowe malowi-dła, we wnętrzu krucyfiks oraz barokowe rzeźby. Najważniejszym elementem wy-posażenia prezbiterium jest ołtarz głów-ny z poźnobarokową figurą św. Leonarda. Kościół otacza stary cmentarz z zabytkową płytą grobu rodziny Rzewuskich, z której wywodził się założyciel buskiego kurortu – Feliks.

Raz w miesiącu zabytkowe wnętrza udostępniane są turystom indywidualnym i grupom zorganizowanym. Na życzenie, świątynię można zwiedzać po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym – klucze znajdują się u Pani Justyny Nurek, tel. 41 378 40 80, 500 059 817.

ul. Bohaterów Warszawy, 28-100 Busko-Zdrój

Page 10: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

18 19

tywna wystawa „Bajkowy Świat”. Można tu dotknąć eksponatów, odkryć co zawierają szuflady, zajrzeć „w głąb ściany”. Przewod-nicy Dzwoneczek, Piotruś Pan czy Królew-na Śnieżka prowadzą dzieci przez niepowta-rzalne i magiczne strefy m.in.: Mysią Dziu-rę, Pałacowy Korytarz czy też Zaczarowany Dworzec Koziołka Matołka. W „Skarbnicy Bajek” umieszczone są szklane kule, w któ-rych można poznać bajki z różnych kra-jów świata. Natomiast w „Czarodziejskim Ogrodzie” napotkamy Calineczkę śpiącą w kwiatowym kielichu. Nie lada atrakcją jest multimedialny Bajkowy Pociąg urządzo-ny w stylistyce Orient Expressu. Co roku w Pacanowie w czerwcu odbywa się Festiwal Kultury Dziecięcej.

Europejskie Centrum Bajki im. Koziołka Matołka ul. Makuszyńskiego 1, 28-133 Pacanówtel. 41 376 50 79www.stolica-bajek.pl czynne: IV–X poniedziałek–niedziela 9.00–17.00; XI–III wtorek–niedziela 9.00–16.00 (wskazana wcześniejsza rezerwacja)

POWIAT JĘDRZEJOWSKI

Klasztor Cysterski w JędrzejowieZespół klasztorny z ok. 1149 r. zbudowa-ny dla francuskiego opactwa cysterskiego przybyłego tu z Morimond z Burgundii.

Wewnątrz ołtarz grobowy Wincentego Ka-dłubka wraz ze świętymi relikwiami.

Sanktuarium Błogosławionego Wincentego Kadłubka ul. Klasztorna 20, 28-300 Jędrzejówtel. 41 386 23 08www.jedrzejow-cystersi.pl

Muzeum im. Przypkowskich w JędrzejowieMuzeum zegarów, przyrządów gnomonicz-nych, różnych przyrządów do mierzenia czasu (klepsydry, zegary ogniowe, mecha-niczne) oraz przyrządów astronomicznych. Uznaje się, iż jest to trzeci taki zbiór w świe-cie po Oxfordzie i Chicago.

Muzeum im. PrzypkowskichPl. T. Kościuszki 7/8, 28-300 Jędrzejów tel. 41 386 24 45www.muzeum.jedrzejow.pl czynne wtorek–niedziela: 15 IV–31 X 8.00–17.00, ostatnie wejście do godz. 16.00; 1 XI–14 IV 8.00–16.00, ostatnie wejście do godz. 15.00.W poniedziałki muzeum czynne tylko dla grup po dokonaniu rezerwacji na 5 dni przed wizytą.

Dworek Mikołaja Reja w NagłowicachW dworku z ok. 1800 r. znajduje się jedy-ne w Polsce Muzeum Mikołaja Reja, a także pokoje gościnne i punkt informacji tury-stycznej. Wystawa przedstawia związki pisa-rza z tą miejscowością oraz znaczenie jego

Uzdrowisko Solec-Zdrój Naturalne bogactwa wód leczniczych oraz uzdrawiający mikroklimat już od wielu wieków przyciągają kuracjuszy z całej Polski i z zagra-nicy, pragnących aktywnie zadbać o zdrowie, zregenerować swoje siły. Leczy się tu choro-by narządu ruchu i reumatyczne, jak również choroby skóry i alergie. W pobliżu uzdrowiska w wyniku przeprowadzonych badań geologicz-nych natrafiono na solankę o zawartości siar-kowodoru 8-krotnie większej niż w dotychczas eksploatowanych źródłach. Jest to unikalne uję-cie wód mineralnych tego typu na świecie.

Uzdrowisko Solec-Zdrój sp. z o.o.ul. 1-go Maja 1, 28-131 Solec-Zdrójtel. 41 377 60 17, 41 377 60 61www.uzdrowiskosolec.pl

WiślicaJedna z najstarszych miejscowości święto-krzyskiego. Zobaczyć tu można unikalną w skali europejskiej posadzkę wiślicką tzw. „Płytę Orantów” z 1170 r., kolegiatę gotycką (obecnie Bazylika Mniejsza) p.w. Narodze-nia NMP z ok. 1350–1360 r., pozostałości kościoła św. Mikołaja z X–XII w., pozosta-

łości misy chrzcielnej oraz Dom Długosza z 1460 r. mieszczący Muzeum Regionalne.

Muzeum Regionalne – Dom DługoszaPlac Solny 32, 28-160 Wiślica tel. 41 369 09 30, 502 634 495www.muzeum.wislica.pl czynne: środa–niedziela 10.00–18.00

Europejskie Centrum Bajki im. Koziołka Matołka w PacanowieZbudowany z myślą o najmłodszych obiekt swym wyglądem przypomina dziecięce bab-ki z piasku. Posiada: muzeum, bibliotekę z czytelnią, salę kinową i teatralną, pracow-nie-warsztaty, księgarnię, sklep z pamiątka-mi i kawiarnię. Największym powodzeniem cieszy się jednak multimedialna i interak-

Panorama Wiślicy

Europejskie Centrum Bajki w Pacanowie

Klasztor Cysterski w Jędrzejowie

Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Page 11: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

20 21

twórczości dla piśmiennictwa i całej kultury polskiej, zawiera reprodukcje przedstawia-jące życie i dorobek pisarski Mikołaja Reja.

Dworek Mikołaja Rejaul. Kacpra Walewskiego 7, 28-362 Nagłowicetel. 41 381 45 70 www.naglowice.pl czynne: V–IX poniedziałek–sobota 8.00–16.00, niedziela i święta 9.00–17.00, X–IV poniedziałek–sobota 8.00–16.00

Zamek Rycerski w SobkowieFortalicja w Sobkowie to ciekawy przykład zabezpieczenia XVI-wiecznej posiadłości szlacheckiej. Z wzniesionego przez Stani-sława Sobka w latach 1560–1570 kompleksu dworskiego do dziś dnia zachowały się pozo-stałości murów, trzy baszty, ruiny pałacu oraz zabudowania gospodarcze. Obecnie znajdują się tu pokoje gościnne, czynna jest restaura-cja z 3 salami: „Pod Zakutym Łbem”, „Ry-cerska” oraz „Władysława IV”, można także skorzystać z przejażdżek konnych i bryczka-mi oraz popływać gondolą po rzece Nidzie.

Zamek Rycerski w Sobkowieul. Stanisława Sobka 15, 28-305 Sobkówtel. 41 387 11 36, 509 301 601, 509 301 101www.zameksobkow.pl

POWIAT KAZIMIERSKI

Kaplica Firlejów w BejscachSąsiadująca z kościołem p.w. św. Mikołaja z XIV w. renesansowa kaplica Firlejów zbu-

dowana w latach 1596–1600 stanowi jeden z najcenniejszych zabytków małej architek-tury sakralnej w Polsce. Znajduje się w niej renesansowy nagrobek Firlejów.

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Św. MikołajaBejsce 232, 28-512 Bejscetel. 41 35 11 030www.parafiabejsce.pl

Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela w SkalbmierzuObecny kościół zbudowany został w XV w. z zachowaniem XII-wiecznych części ro-mańskich pierwotnej świątyni. Trzynawowy kościół posiada dwukrotnie wyższą od naw bocznych nawę środkową.

Kościół p.w. św. Jana Chrzcicielaul. Partyzantów 2, 28-530 Skalbmierztel. 41 352 90 25www.skalbmierz.kielce.opoka.org.pl

Grodzisko w StradowiePrzed wiekami istniało tu największe i najpotężniejsze wczesnośredniowieczne grodzisko, jakie kiedykolwiek zbudowa-no na ziemiach polskich. Gród właściwy

o powierzchni 1,5 ha zwany Zamczyskiem otaczały trzy podgrodzia: Waliki, Mieścisko i Barzyńskie o łącznej powierzchni 25 ha. Istnienie grodziska wiązane jest z pań-stwem Wiślan.

POWIAT KIELECKI

Zamek Królewski w ChęcinachZamek gotycki wzniesiony około 1300 r. na górze Zamkowej był rezydencją królowych i wdów królewskich. Przebywała tu m.in. królowa Bona. Zamek składał się z dwóch części: zamku górnego, pomiędzy dwoma okrągłymi wieżami i zamku dolnego z pro-stokątną wieżą. Obecnie można zwiedzać ruiny budowli. Na dwóch wieżach znajdują się punkty widokowe.

Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny „Niemczówka”ul. Małogoska 7, 26-060 Chęcinytel. 41 315 18 29www.checiny.pl centrum informacji czynne: poniedziałek–sobota 9.00–17.00

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Dworek w Nagłowicach

Kaplica Firlejów w Bejscach Zamek w Chęcinach

Page 12: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

22 23

Jaskinia Raj Najpiękniejsza jaskinia w Polsce tworząca kompleks korytarzy i komnat przyozdobio-ny setkami stalagmitów, stalaktytów, stala-gnatów i pizoidów o różnorodnych kształ-tach i formach. Specjalnie dla turystów udo-stępniona została do zwiedzania 180-metro-wa podziemna trasa turystyczna, zorgani-zowano wystawę muzealną z odtworzonym obozowiskiem rodziny neandertalskiej oraz szczątkami prehistorycznych zwierząt: ma-muta, nosorożca włochatego i niedźwiedzia jaskiniowego. Warto odwiedzić powstałe niedawno Centrum Neandertalczyka ukazu-jące życie w epoce lodowcowej.

Jaskinia „Raj”ul. Dobrzączka, 26-060 Chęcinyrezerwacja jaskinia Raj: tel. 41 346 55 18, Centrum Neandertalczyka tel. 697 090 122www.jaskiniaraj.pl czynne: wtorek–niedziela: 15 I–IV 10.00–17.00; V–VI 9.00–19.00; VII–VIII 9.00–18.00; IX–15.XI 10.00–17.00

Zespół Pałacowo- -Parkowy w Podzamczu Chęcińskim

Dwór z XVII w. zbudowany przez Sta-rostę Chęcińskiego w miejscu dawnego folwarku. Rozbudowany w latach 1673–1674 o pałacyk w stylu willi włoskiej wraz z ogrodami. Wnętrze utrzymane w baro-kowym klimacie. Przy zespole pałacowym znajduje się ozdobna brama wjazdowa w formie łuku triumfalnego wzniesiona, według legend, na przywitanie króla Jana III Sobieskiego. Obecnie, po renowacji, siedziba Regionalnego Centrum Nauko-wo-Technologicznego.

Zespół Pałacowo-Parkowy – Regionalne Centrum Naukowo-TechnologicznePodzamcze 45 k. Chęcin, 26-060 Chęcinytel. 41 343 40 50www.rcnt.pl

Centrum Nauki Leonardo da Vinci Centrum Nauki Leonardo da Vinci to no-wopowstały obiekt, gdzie młodzież i dzie-ci mogą przeprowadzać badania naukowe poznając nauki przyrodnicze, fizykę i che-mię. Eksponaty interaktywne znajdują się wewnątrz, ale też na zewnątrz budynku w Ogrodzie Zdarzeń. Sam budynek Cen-trum Nauki jest unikatowy i oryginalny – dach pokrywa trawa i kwiaty.

Do 19 IX 2015 roku Centrum Nauki będzie siedzibą wystawy „Świat Leonarda da Vinci” stworzonej przez centrum badaw-cze Leonardo 3 w Mediolanie, pokazywanej dotychczas m.in. w: Tokio, Nowym Jorku czy Chicago. Ekspozycja składa się z kilku-dziesięciu elementów. Wśród nich znajduje się stanowisko interaktywne Kodeks Atlan-tycki, na którym można zapoznać się z naj-większym kodeksem Leonarda o maszynach i analizować interaktywne, trójwymiarowe modele. Na wystawie znajdują się modele

fizyczne mechanicznego lwa, robota-żoł-nierza, wielkiego latawca czy machiny czasu. Wystawa zawiera również reprodukcje pro-jektów i obrazów Leonardo da Vinci, m.in. Ostatnią Wieczerzę, a także modele mostu obrotowego i miasta idealnego. Na stano-wiskach interaktywnych każdy może zbu-dować wybrane projekty Leonarda a także namalować jedno z największych dzieł Le-onarda – Ostatnią Wieczerzę!

Centrum Nauki Leonardo da Vinci Podzamcze 45 k. Chęcin, 26-060 Chęcinytel. 41 343 40 50 www.cndavinci.plczynne: wtorek–piątek 10.00–18.00, sobota–niedziela 10.00–19.00

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w OblęgorkuNiedaleko Strawczyna mieści się posiadłość polskiego noblisty – Henryka Sienkiewicza, którą pisarz otrzymał w darze od społeczeń-

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Jaskinia Raj

Podzamcze Chęcińskie

Centrum Nauki Leonardo da Vinci w Chęcinach

Page 13: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

24 25

stwa w 1900 r. z okazji 25-lecia pracy literac-kiej. Obecnie w pałacu znajduje się muzeum poświęcone jego życiu i twórczości: miesz-kanie pisarza (gabinet, salon, jadalnia, palar-nia, sypialnia i sala wystaw czasowych) oraz wystawa biograficzno-literacka.

Pałacyk Henryka Sienkiewicza – Oddział Muzeum NarodowegoOblęgorek, Aleja Lipowa 24, 26-067 Strawczyntel. 41 303 04 26, 664 384 069www.sienkiewicz.mnki.pl czynne: wtorek–niedziela 9.00–16.00

Klasztor na Świętym Krzyżu Klasztor pobenedyktyński na szczycie góry Łysiec w sercu Gór Świętokrzyskich to niezaprzeczalna wizytówka Regionu Świę-tokrzyskiego. Przechowywane w nim są Relikwie Drzewa Krzyża Świętego. Oprócz klasztoru zobaczyć tu można unikatowe ru-mowiska skalne – gołoborza, pozostałości wału kultowego z ok. VIII w. otaczające szczyt góry, Muzeum Misyjne Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej oraz Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Na-rodowego. W 2014 r. zakończyły się rów-nież prace zmierzające do odbudowy wieży kościelnej, która zostanie udostępniona tu-rystom i pielgrzymom.

Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi NiepokalanejŚwięty Krzyż 1, 26-004 Bieliny, gmina Nowa Słupiatel. 41 317 82 79www.swietykrzyz.pl czynne: dni powszednie 9.00–17.00, niedziele i święta 12.15–17.00

Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego Święty Krzyż 1, 26-004 Bieliny, gmina Nowa Słupia tel. 41 317 70 87, 690 080 034czynne: IV–X codziennie 9.00–17.00, XI–III codziennie 8.00–16.00www.swietokrzyskipn.org.pl czynne codziennie: 01 XI–31 III 8.00–16.00; 01 IV–31 X 9.00–17.00

Park Etnograficzny w TokarniPowstałe w 1977 r. Muzeum Wsi Kieleckiej jest jedną z największych placówek tego typu w kraju. Główną ekspozycję Muzeum stanowi Park Etnograficzny w Tokarni. Zgromadzone na jego terenie zabytkowe obiekty to najciekawsze i najcenniejsze przykłady drewnianej architektury daw-nych wsi i miasteczek regionu świętokrzy-skiego. Na terenie skansenu działa karcz-ma regionalna „Zapiecek” serwująca m.in. kluchy babuchy, placek Macieja czy michę pierogową.

Park Etnograficzny – Muzeum Wsi Kieleckiej Tokarnia 303, 26-060 Chęcinytel. 41 315 41 71; kasa tel. 515 458 649www.mwk.com.plczynny: XI–III wtorek–niedziela 9.00–15.00, IV i X wtorek–niedziela 9.00–17.00, V–VI poniedziałek–niedziela 9.00–18.00, VII–VIII wtorek–niedziela 10.00–18.00, IX wtorek–niedziela 9.00–18.00

POWIAT KONECKI

Zespół pałacowo-parkowy w Końskich

W centrum Końskich zachowało się jedno z ciekawszych założeń parkowych w Polsce z tzw. małą architekturą ogrodową z II poł. XVIII i I poł. XIX stulecia. Można tu zoba-czyć unikatowy na skalę europejska zabytek nurtu egiptyzującego tzw. Oranżerię Egip-ską z czterema posągami Faraonów, Świą-tynię Grecką, Domek Wnuczętów, altanę, gloriettę i trzy klasycystyczne bramy wjaz-dowe połączone niepełnym ogrodzeniem z bajecznymi neogotyckimi bastejami.

Centrum Informacji Turystycznej ul. Partyzantów 1, 26-200 Końskietel. 41 372 90 88www.konskie.travel

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Pałacyk Sienkiewicza w Oblęgorku

Muzeum Wsi Kieleckiej w TokarniKlasztor na Świętym Krzyżu

Pałac w Końskich

Page 14: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

26 27

Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu Zabytkowy zespół walcowni i gwoździar-ni powstał w 1784 r. nad rzeką Czarną. Spośród doskonale zachowanych do dziś elementów do najbardziej interesujących zaliczyć trzeba: cykl produkcyjny walcowa-nia blach oraz wytwarzania z nich narzędzi gospodarczych, hale walcowni, gwoździar-ni i szpadlarni z 1839 r. oraz unikalne ma-szyny.

Zabytkowy Zakład HutniczyMaleniec 54, 26-242 Ruda Malenieckatel. 41 373 11 42www.maleniec.powiat.konskie.pl czynne: codziennie 7.00–18.00

Muzeum Zagłębia Staropolskiego w Sielpi Sielpia to największa miejscowość wy-poczynkowa w Regionie Świętokrzyskim położna nad 60-hektarowym zalewem. W XIX w. działał tu jeden z największych

zakładów przemysłowych. Obecnie w daw-nych budynkach walcowni i pudlingarni mieści się Muzeum Zagłębia Staropolskie-go. Do jego najcenniejszych eksponatów należy olbrzymie metalowe koło napędowe o średnicy 8 m oraz wiele unikatowych ma-szyn i urządzeń.

Muzeum Zagłębia Staropolskiegoul. Słoneczna 19, Sielpia, 26-200 Końskietel. 690 900 873, 698 862 332www.muzeumtechniki.warszawa.pl/oddzialy_sielpia.html czynne: wtorek–niedziela 9.00–12.00, 13.00–17.00

POWIAT OPATOWSKI

Kolegiata św. Marcina w OpatowieNajcenniejszym zabytkiem Opatowa jest pamiętająca okres romański kolegiata św. Marcina z II poł. XII w. Na szczegól-ną uwagę zasługują umieszczone w lewej nawie transeptu nagrobki rodziny Szydło-wieckich z ciekawą płaskorzeźbą z brązu tzw. Lamentem Opatowskim.

Parafia rzymsko-katolicka p.w. św. Marcinaul. S. „Grota” Roweckiego 8, 27-500 Opatówtel. 15 868 27 64www.kolegiataopatow.sandomierz.opoka.org.pl

Klasztor OO. Bernardynów w OpatowieBarokowy klasztor bernardyński został wybu-dowany pod koniec XV w. Wnętrze budowli utrzymane jest w stylu barokowym i rokoko-wym. Na XVIII-wiecznym ołtarzu głównym

znajdują się obrazy Matki Boskiej z Dzieciąt-kiem i Wniebowzięcia oraz rzeźby św. Piotra z Alkantary i św. Bonawentury. Na uwagę za-sługuje gotycki krucyfiks z ok. 1400 r.

Klasztor i Kościół OO. Bernardynówul. Klasztorna 3, 27-500 Opatówtel.15 868 23 10www.opatow.bernardyni.pl

Zamek Krzyżtopór w UjeździeWzniesiony przez Wawrzyńca Senesa w latach 1631–1644 zamek „Krzyżtopór”

Kolegiata w Opatowie

Muzeum Zagłębia Staropolskiego w Sielpi

Zakład Hutniczy w Maleńcu

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Zamek Krzyżtopór

Page 15: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

28 29

w Ujeździe był przed powstaniem Wersalu największą budowlą pałacową w Europie. Fundator tego „palazzo in fortezza” – wo-jewoda sandomierski Krzysztof Ossoliński chciał olśnić współcześnie mu żyjących. I tak monumentalny zespół pałacowy wbudowany w pięcioboczną bastionową fortecę wzniesiony został na wzór kalen-darza. Posiadał tyle okien ile dni w roku, tyle komnat ile tygodni, tyle wielkich sal ile miesięcy oraz baszt ile pór roku.

Instytucja Kultury Zamek Krzyżtopór Ujazd 73, 27-570 Iwaniska tel. 15 860 11 33www.krzyztopor.org.pl czynny: XI–III 8.00–16.00; IV–VIII 8.00–20.00, IX–X 8.00–18.00

POWIAT OSTROWIECKI

Bałtowski Kompleks TurystycznyNa około 3-hektarowym obszarze w miej-scowości Bałtów koło Ostrowca Świę-tokrzyskiego znajduje się Park Jurajski, a w nim kilkadziesiąt modeli dinozaurów. Zwiedzanie parku ułatwia specjalnie wy-tyczona ścieżka, a w Muzeum Jurajskim zobaczyć można wiele ciekawych skamie-

niałości. Dla najmłodszych turystów został przygotowany plac zabaw. Pobyt w Bałto-wie uatrakcyjniają spływy tratwami rzeką Kamienną, oferta Ośrodka Jazdy Konnej „W Krainie Koni”, „Zwierzyniec Bałtow-ski”, Żydowski Jar a zimową porą profe-sjonalnie przygotowany wyciąg narciarski „Szwajcaria Bałtowska” i wioska Świętego Mikołaja. Do najnowszych atrakcji zali-czymy szalony przejazd rollercoasterem, jedyne tego typu w rejonie kino 5D, prehi-storyczne oceanarium oraz „Sabathówka” z czarownicami.

Bałtowski Kompleks Turystyczny27-423 Bałtów 8a (12 km na północ od Ostrowca Św.)tel. 41 264 14 21Informacje dotyczące zwiedzania poszczególnych atrakcji dostępne na stronie www.juraparkbaltow.pl

Żywe Muzeum Porcelany w ĆmielowieŻywe Muzeum Porcelany powstało w 2005 r. na terenie dawnej Wytwórni Porcelany ŚWIT. Podczas zwiedzania można zapoznać się z procesem produkcji porcelany, dowie-dzieć się z czego się robi porcelanę, jaka jest różnica między ceramiką a porcelaną, i co wspólnego z jej wyrobem ma najzwyklejszy sok z buraka. W dość nietypowym miejscu,

jakim jest stary 22-metrowy piec, obejrzeć można film o Ćmielowie.

Żywe Muzeum Porcelanyul. Sandomierska 243, 27-440 Ćmielówtel. 15 861 20 21, 535 588 960www.turystyka.cmielow.com.pl czynne: IV–IX poniedziałek–niedziela 9.00–18.00, X–III poniedziałek–niedziela 9.00–16.00

Muzeum Archeologiczne i Rezerwat ,,Krzemionki”Na terenie rezerwatu archeologicznego znajduje się dobrze zachowany krajobraz nakopalniany oraz znakomicie zrekon-struowana architektura podziemi sprzed

5-4 tys. lat. Specjalnie dla turystów udo-stępniono blisko 500-metrową podziemną trasę turystyczną przybliżającą techniki wy-dobywania krzemienia pasiastego.

Muzeum Archeologiczne i Rezerwat ,,Krzemionki”Sudół 135a, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 41 330 45 51, 669 970 499 (rezerwacja)www.krzemionki.pl czynne: V–IX poniedziałek–piątek 9.00–19.00, sobota–niedziela 11.00–19.00; XI–III wtorek–niedziela 8.00–16.00, IV i X codziennie 9.00–17.00 (ostatnie wejście na godzinę przed zamknięciem)

POWIAT PIŃCZOWSKI

Kościół śś. Piotra i Pawła w Kijach Wczesnobarokowy kościół p.w. śś. Piotra i Pawła wzniesiony został w miejscu dawnej świątyni z XII w. Z tego okresu, w nowym kościele, zachowało się wiele cennych, ro-mańskich elementów.

PińczówPińczów, założony przez kardynała Zbi-gniewa Oleśnickiego, to malowniczo poło-żona miejscowość w sercu Ponidzia. Na-

Bałtowski Kompleks Turystyczny

Muzeum Porcelany w Ćmielowie

Rezerwat Krzemionki

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Zamek Krzyżtopór

Page 16: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

30 31

zywane jest siedzibą arian – braci polskich. Warto obejrzeć tu Dom na Mirowie zwany drukarnią ariańską, wczesnobarokowy ko-ściół i klasztor reformatów z XVII w. Na uwagę zasługują także: renesansowa syna-goga z przełomu XVI/XVII w., pałac Wie-lopolskich, a przede wszystkim usytuowana na wzgórzu kaplica św. Anny z 1600 r. za-projektowana przez Santi Gucciego. Tutaj również zlokalizowana jest stacja Kolejki Wąskotorowej „Ciuchcia Expres Ponidzie”.

Centrum Informacji Turystycznej w Pińczowie ul. Piłsudskiego 2a, 28-400 Pińczówtel. 41 357 24 72www.muzeumpinczow.pl, www.pinczow.travel

POWIAT SANDOMIERSKI

Kolegiata św. Józefa w KlimontowieBarokowa kolegiata św. Józefa wzniesiona została na planie elipsy w latach 1643-1650 wg planów architekta włoskiego Wawrzyń-ca Senesa. Wewnątrz świątyni na uwagę zasługują stiuki wykonane przed 1647 r., wczesnobarokowe portale, rokokowa po-lichromia na ścianach i sklepieniu kruchty, rokokowy chór muzyczny i organy oraz cztery ołtarze.

Klasztor cysterski w KoprzywnicyOpactwo Cystersów ufundowane w I poł. XIII w. przez Mikołaja Bogorię zostało gruntownie przebudowane w XVIII w. Wzniesiona z kamiennych ciosów romań-ska świątynia posiada nadbudowane z ce-gły gotyckie szczyty. Z części klasztornej na szczególną uwagę zasługuje romański kapitularz, karcer, przejście do ogrodu i fraternia.

Parafia p.w. św. Florianaul. Krakowska 76, 27-660 Koprzywnicatel. 15 847 62 02www.szlakcysterski.org

SandomierzSandomierz to miasto z zachowanym śre-dniowiecznym układem urbanistycznym, z pozostałościami murów obronnych, Bra-mą Opatowską, renesansowym ratuszem w centrum miasta i zamkiem kazimierzow-skim nad Wisłą. Wśród ponad setki obiek-tów zabytkowych na szczególną uwagę za-sługują: kościół św. Jakuba – jeden z najstar-szych w Polsce ceglanych obiektów sakral-nych; Dom Długosza – doskonale zacho-wany przykład gotyckiego domu mieszkal-nego oraz 470-metrowa Podziemna Trasa Turystyczna. Ofertę Sandomierza uzupeł-niają liczące ok. 500 mln lat Góry Pieprzo-

Klasztor cysterski w Koprzywnicy

Kolegiata w KlimontowieSynagoga w Pińczowie

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Zamek w Sandomierzu

Page 17: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

32 33

we oraz lessowy Wąwóz Królowej Jadwigi. Panoramę Sandomierza najlepiej podziwiać z pokładu statku w trakcie rejsu po Wiśle.

Centrum Informacji TurystycznejRynek 20, 27-600 Sandomierztel. 15 644 61 05www.sandomierz.travel

Punkt Informacji Turystycznej PTTK Oddział w SandomierzuRynek 12, 27-600 Sandomierztel. 15 832 23 05, 15 832 26 82www.pttk-sandomierz.pl

POWIAT SKARŻYSKI

Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-KamiennejDziałające od ponad 35 lat muzeum mie-ści się w budynku Huty „Rejów” z XIX w.

W muzeum zgromadzono wiele okazów sprzętu wojskowego, eksponaty dotyczące Wojny Obronnej z 1939 r. oraz wyposażenie i umundurowanie żołnierzy. W ramach eks-pozycji plenerowej zobaczyć można działa artyleryjskie, armaty, czołgi, wozy pancerne, samoloty wojskowe oraz kuter torpedowy ORP „Odważny”.

Muzeum im. Orła Białego ul. Słoneczna 90, 26-110 Skarżysko-Kamienna tel. 41 262 15 87, 252 02 31www.muzeum.skarzysko.pl czynne codziennie: I–III oraz XI–XII 8.00–16.00, IV–IX 8.00–19.00, X 8.00–18.00

POWIAT STARACHOWICKI

Muzeum Przyrody i Techniki w StarachowicachMuzeum znajduje się w najlepiej zachowa-nym kompleksie zakładów hutnictwa że-laza w Europie. Zlokalizowany tu Zespół Wielkopiecowy pochodzi z pierwszej poł. XIX w. i pocz. XX w. W muzeum zoba-czyć można osadę starożytnego hutnictwa żelaza oraz zabytkowe auta produkowane

przez Zakłady Starachowickie. Ponadto muzeum przygotowało specjalną wysta-wę paleontologiczną, na którą składają się modele gadów i płazów naturalnej wiel-kości.

Muzeum Przyrody i Techniki, Ekomuzeum im. J. Pazdura w Starachowicach ul. Wielkopiecowa 1, 27-200 Starachowicetel. 41 275 40 83, kom. 783 730 094www.ekomuzeum.pl czynne: IV–X – wtorek, środa, piątek 8.00–17.00, czwartek 8.00–18.00, sobota–niedziela 11.00–18.00, XI–III wtorek–piątek 8.00–16.00, sobota–niedziela 11.00–14.00 (wejście o pełnych godzinach w grupach z przewodnikiem).

Klasztor cysterski w Wąchocku

Klasztor w Wąchocku ufundował w 1179 r. biskup krakowski Gedko z rodu Grafitów. Opactwo Cystersów składało się z kościoła i budynków klasztornych, w późniejszych okresach wielokrotnie przebudowanych. Zobaczyć tu można romański kapitularz ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym oraz wczesnogotycki refektarz. W krużgankach znajduje się krypta grobowa mjr. Jana Piw-nika „Ponurego” – dowódcy Świętokrzy-skich Zgrupowań AK.

Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu – Klasztor w Wąchockuul. Kościelna 14, 27-215 Wąchocktel. 41 275 02 00www.wachock.cystersi.pl czynne: V–X – w dni powszednie 9.00–12.00, 13.30–17.15, 18.00–20.00, w niedziele i święta 14.30–17.15 oraz na życzenie, XI–IV – w dni powszednie 9.00–12.00, 13.30–17.15, w niedziele i święta 9.00–13.00, 14.30–17.15, 18.00–18.30

Sanktuarium w Kałkowie-GodowieSanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani Świętokrzyskiej należy do najmłodszych ośrodków kultu maryjnego w Polsce, jed-nakże tłumnie odwiedzanych przez piel-grzymów i turystów. W latach osiemdzie-siątych XX w. powstał tu kompleks takich obiektów sakralnych jak: Świętokrzyska Golgota, kościół parafialny ze słynącym z łask obrazem Matki Boskiej Bolesnej, Droga Krzyżowa, Droga Betlejemska, Ka-plice Różańcowe czy też Dom Pielgrzyma.

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej Ekomuzeum w Starachowicach

Klasztor cysterski w Wąchocku

Sanktuarium w Kałkowie-Godowie

Page 18: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

34 35

Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani Świętokrzyskiej Godów 84 A, 27-225 Pawłów k. Starachowictel. 41 272 18 88 – informacja, 41 272 17 30 – noclegiwww.kalkow.com.pl

POWIAT STASZOWSKI

Zespół Pałacowy w KurozwękachW 2 połowie XIV w. w Kurozwękach zbudo-wany został zamek, który w XVIII w. uzyskał obecny wygląd barokowo-klasycystycznej rezydencji. Warto zwiedzić wnętrza kuroz-węckiego pałacu wraz z piwnicami oraz sko-rzystać z noclegów w stylowych wnętrzach pałacu, Oranżerii i Oficyny. Niecodzienną

atrakcją jest stado bizonów amerykańskich liczące ponad 80 sztuk, które można oglądać z wnętrza wozu „safari bizon”, Mini ZOO oraz labirynt w kukurydzy.

Zespół Pałacowy w Kurozwękachul. Zamkowa 3, Kurozwęki, 28-200 Staszówtel. 15 866 72 71 i 72www.bizony.com

Pustelnia Złotego Lasu w RytwianachW 1624 r. dla kamedułów kongregacji Monte Corona w pobliżu miejscowości Rytwiany wybudowano Eremus Silvae Au-reae – Pustelnię Złotego Lasu. Powstał wówczas kościół p.w. Zwiastowania NMP, zabudowania klasztorne i gospodarcze

oraz Eremitorium – czyli zespół domków pustelniczych. Obecnie „Pustelnia Zło-tego Lasu” jest pierwszym w Polsce cen-trum terapeutycznym powstałym na bazie pokamedulskiego klasztoru, które specja-lizuje się w prowadzeniu terapii dla osób zagrożonych skutkami cywilizacji, m.in. pracoholizmem, zakupoholizmem, siecio-holizmem etc.

Relaksacyjno-Kontemplacyjne Centrum Terapeutyczne „Pustelnia Złotego Lasu”ul. Klasztorna 25, 28-236 Rytwianytel. 15 864 77 95www.pustelnia.com.pl

SzydłówSzydłów to miejscowość, która zyskała miano polskiego „Carcassonne” z powodu

doskonale zachowanego średniowiecznego układu urbanistycznego oraz murów miej-skich. Po dziś dzień podziwiać można Salę Rycerską, Skarbczyk, w którym mieści się muzeum oraz Bramę Krakowską.

Muzeum w Skarbczykuul. Szkolna 8, 28-225 Szydłówtel. 41 354 53 13 www.szydlow.pl, www.gckszydlow.pl czynne: IV–IX poniedziałek–piątek 8.00–18.00, sobota–niedziela 10.00–18.00, X–III po wcześniejszym kontakcie telefonicznym

POWIAT WŁOSZCZOWSKICzarncaCzarnca to najprawdopodobniej miejsco-wość urodzenia Stefana Czarnieckiego, późniejszego hetmana polnego koronnego. W prezbiterium kościoła Wniebowzięcia NMP i św. Floriana ufundowanego przez Czarnieckiego, znajduje się jego brązowe popiersie oraz sarkofag. Najwięcej pamiątek kryje jednak kaplica dobudowana w XIX w., z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI w. pochodzącym z polowego ołtarzy-ka hetmana. W pobliskiej szkole odwiedzić można Izbę Pamięci Hetmana Stefana Czar-nieckiego.

Izba Pamięci Hetmana Stefana Czarnieckiego przy Szkole Podstawowej w Czarncy ul. Szkolna 16 a, 29-100 Włoszczowa, tel. 41 394 21 11czynna w dni szkolne, w soboty 8.00–15.00 po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

Kościół drewniany w KossowieDrewniany kościół p.w. Matki Boskiej Czę-stochowskiej powstał w miejscu pierwotne-go kościoła Wszystkich Świętych w I poł. XVII w. Obok świątyni na uwagę zasługuje drewniana dzwonnica z XVIII w.

Parafia Matki Bożej Częstochowskiej Kossów 26, 29-135 Radków, tel. 34 354 11 01

PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Pałac w Kurozwękach

Pustelnia w Rytwianach

Szydłów

Page 19: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

36 37

SANKTUARIA I MIEJSCA PIELGRZYMKOWE

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

SANKTUARIA I MIEJSCA PIELGRZYMKOWE

PińczówSanktuarium Matki Bożej Mirowskiejul. Klasztorna 28, 28-400 Pińczówtel. 41 357 20 84www.sanktuariummirowskie.c0.pl

PiotrkowiceSanktuarium Matki Bożej Loretańskiejul. Kościelna 1, Piotrkowice, 26-020 Chmielniktel. 41 354 90 09 www.loreto.pl

SandomierzKatedra p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Pannyul. Katedralna 1, 27-600 Sandomierz tel. 15 832 73 43www.katedra.sandomierz.org

Skarżysko-KamiennaSanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiejul. Wileńska 33, 26-110 Skarżysko-Kamienna tel. 41 253 88 00www.ostrobramska.pl

SulisławiceSanktuarium Matki Bożej Bolesnej SulisławickiejSulisławice 11, 27-670 Łoniów tel. 15 866 93 62 www.sulislawice.pl

Święty KrzyżSanktuarium Relikwii Drzewa Świętego Krzyża (opis i dane teleadresowe patrz str. 24)

WiślicaSanktuarium Matki Bożej Wiślickiej zw. Łokietkową (opis i dane teleadresowe patrz str. 18)

Sanktuarium w Piotrkowicach

Katedra w Kielcach

CzarnaSanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni w CzarnejCzarna 57, 26-220 Stąporkówtel. +48 41 374 14 27www.sanktuarium-czarna.pl

JędrzejówSanktuarium Błogosławionego Wincentego Kadłubka (opis i dane teleadresowe patrz str. 19)

Kałków-Godów Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani Świętokrzyskiej (opis i dane teleadresowe patrz str. 33-34)

Kielce Bazylika katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP z 1171 r., Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej Kieleckiej (opis i dane teleadresowe patrz str. 8)

Sanktuarium Diecezjalne: św. Józefa Opiekuna RodzinyParafia p.w św. Józefa Robotnika w Kielcachul. Turystyczna 3, 25-545 Kielcetel. 41 331 21 33 – kancelaria

PiekoszówSanktuarium Matki Bożej Miłosierdziaul. Częstochowska 52, 26-065 Piekoszów tel. 41 306 10 16www.parafiapiekoszow.pl

Page 20: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

38 39

PODZIEMNE TRASY TURYSTYCZNE

Jaskinia „Raj” (opis i dane teleadresowe patrz str. 22)

Muzeum Archeologiczne i Rezerwat ,,Krzemionki” (opis i dane teleadresowe patrz str. 29)

Podziemna Trasa Turystyczna w OpatowiePlac Obrońców Pokoju 18, 27-500 Opatówtel. 15 868 27 78www.opatow.travel czynna: poniedziałek–sobota 9.00–17.00, niedziela 11.00–17.00

Podziemna Trasa Turystyczna w Sandomierzuul. Oleśnickich 1, 27-600 SandomierzKontakt PTTK, Rynek 12, 27-600 Sandomierztel. 15 832 23 05, 15 832 26 82, 15 832 30 88www.pttk-sandomierz.plczynne: XI–IV codziennie 10.00–17.00; V–X poniedziałek–piątek 10.00–18.00, sobota–niedziela 10.00–19.00

Podziemna Trasa Turystyczna na Kadzielni w Kielcach Nowopowstała trasa podziemna o długości ok. 130 m, zlokalizowana jest we wschodniej części nieczynnego kamieniołomu Kadzielnia, w połączo-nych jaskiniach Odkrywców, Prochowni i Szczelinie. Na trasie można zobaczyć najciekawsze elementy jaskiń, w postaci szaty naciekowej i rzeźby krasowej, a także minerały i skamieniałości widoczne w ska-łach wapiennych. Zwiedzając podziemną trasę na Kadzielni mamy unikalną możliwość zajrzenia we-wnątrz masywu skalnego, który na co dzień oglą-damy z zewnątrz.

Speleoklub Świętokrzyskitel. 695 213 381www.ssk.kielce.pl czynna: wtorek–piątek 9.00–16.00, sobota–niedziela 11.00–17.00

Geopark Kielce ul. Daleszycka 21, 25-202 Kielcetel. 41 367 68 00www.geopark-kielce.pl

KOLEJKI WĄSKOTOROWE

Świętokrzyska Kolejka Dojazdowa „Ciuchcia Expres Ponidzie”ul. Dojazd 1, 28-300 Jędrzejówtel. 41 386 22 55, 605 785 635www.ciuchcia.eu kursy turystyczne: w każdą niedzielę, V–IX, godz. 10.00; orientacyjny czas przejazdu kolejki: Jędrzejów–Umianowice 1,15 h, Umianowice–Pińczów – 40 minut

Starachowicka Kolej WąskotorowaStacja: ul. Targowa 17, 27-200 Starachowicetel. 693 182 517, 505 981 227 www.skw.org.pl

ZABYTKI KULTURY ŻYDOWSKIEJ

SYNAGOGI

Busko-ZdrójSynagoga z 1927 r. ul. Partyzantów, obecnie sklep.

Chęciny Synagoga z 1638 r., późnorenesansowaul. Długa 21.

ChmielnikSynagoga z 1634 r.

Ośrodek Edukacyjno-Muzealny ,,Świętokrzyski Sztetl w Chmielniku”ul. Wspólna 13, 26-020 Chmielniktel. 41 354 24 12 wew. 107, 734 158 969www.swietokrzyskisztetl.pl czynne: poniedziałek–piątek 9.00–16.00, sobota–niedziela 11.00–18.00

KielceSynagoga z 1903 r. ul. Warszawska 17, dawne Archiwum Państwowe.

KlimontówSynagoga z 1851 r.ul. Szkolna

Nowy KorczynSynagoga 1659 r.ul. Zamkowa (w stanie ruiny)

KOLEJKI WĄSKOTOROWE, ZABYTKI KULTURY ŻYDOWSKIEJ

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Podziemna trasa na Kadzielni

Podziemna trasa w Opatowie

Ciuchcia Expres Ponidzie

Podziemna trasa w Sandomierzu

Synagoga w Chmielniku

Page 21: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

40 41

OżarówSynagoga z XVIII w.ul. Kochanowskiego 2

Pińczów Synagoga z przełomu XVI i XVII w., jeden z najstarszych zabytków kultury żydowskiej w Polsce w stylu renesansowym,ul. Klasztorna 8Wstęp do Synagogi umożliwia Centrum Informacji Turystycznej w Pińczowie, ul. Piłsudskiego 2a.www.muzeumitpinczow.eu

Sandomierz Synagoga z 1768 r.ul. Żydowska 4, obecnie Archiwum Państwowe.

Szydłów Synagoga z XVI w., późnogotycka.ul. Targowa 3tel. 41 354 53 13www.szydlow.pl

Tarłów Synagoga z 1786 r.ul. Ostrowiecka

WodzisławSynagoga z XVII w.ul. Ariańska

CMENTARZE ŻYDOWSKIE BodzentynCmentarz założony w 1866 r., zlokalizowany na zboczach Góry Miejskiej (po lewej stronie drogi do Świętej Katarzyny, ok. 80 m od drogi). Zachowało się ponad 60 nagrobków.

ChęcinyCmentarz założony w XVII w., ul. Radkowska, zachowały się 222 nagrobki.

ChmielnikCmentarz z 1820 r. Na cmentarzu znajduje się pomnik-lapidarium, do budowy którego wykorzystano odzyskane, potłuczone nagrobki.ul. Mrucza

KielceCmentarz z 1868 r. z lapidarium obejmującym 150 nagrobków.ul. Pakosz Dolny (klucze udostępnia p. Michał – tel. 783 084 183 oraz p. Dorota – tel. 782 793 183).

MałogoszczCmentarz założony w 1882 r., zlokalizowany na południe od miasta, ok. 100 metrów na prawo od drogi do Jędrzejowa (nr 728), w pobliżu kamieniołomu. Zachowało się ok. 150 nagrobków.

Ostrowiec Świętokrzyski Cmentarz założony w 1657 r., ma formę lapidarium. Zachowało się ok. 200 nagrobków. ul. Sienkiewicza

Ożarów Cmentarz założony w połowie XVII w. Zachowało się ok. 100 nagrobków. ul. Morze

Sandomierz Cmentarz z 1850 r. Zachowało się ok. 50 nagrobków w formie pomnika-lapidarium w kształcie piramidy. ul. Sucha

Skarżysko-Kamienna Cmentarz założony w 1891 r. Zachowało się ok. 50 nagrobków. ul. Łyżwy

SobkówCmentarz założony w XVII w. Zachowało się ok. 25 nagrobków. ul. Krzywa

StarachowiceCmentarz założony w 1891 r. Zachowało się ok. 400 nagrobków. ul. Bieszczadzka

WąchockCmentarz założony w 1908 lub 1911 r. Zachowało się ok. 35 nagrobków. ul. Krzemienica

POZOSTAŁE ATRAKCJEBałtówBałtowski Kompleks Turystyczny(opis i dane teleadresowe patrz str. 28)

„Zwierzyniec Bałtowski”, „Żydowski Jar”, „Stary Młyn”, Kraina Koni, Rollercoaster, Kino 5D, Prehistoryczne Oceanarium, Sabathówka27-423 Bałtów 8a tel. 41 264 14 20 i 21www.juraparkbaltow.pl

BelnoArboretum, ośrodek edukacji historycznejBelno 2, 26-050 Zagnańsktel. 41 311 36 21, 601 469 697

Cisownik„Jak na wsi drzewiej bywało” – prace w zagrodzie dla grup zorganizowanychCisownik 15, 26-212 Smykówtel. 603 772 755www.cisownik.pl

Huta SzklanaBabyJagowoHuta Szklana 34, 26-004 Bielinytel. 41 302 50 28, kom. 722 010 555, 660 438 417www.babyjagowo.pl

KapkazySzkoła WrażliwościKapkazy 10, 26-010 Bodzentyntel. 41 254 82 48www.kapkazy.art.pl

KońskieMini Golf EMIul. Browarna 59, 26-200 Końskietel. 41 372 52 46, 504 039 440

Krajno-Zagórze

Aleja Miniatur „Wonderful World”Park Rozrywki i Miniatur SABAT KRAJNOKrajno-Zagórze 43c, 26-008 Górnotel. 41 312 77 11, kom. 505 505 654www.sabatkrajno.pl

Cmentarz żydowski w Ożarowie

Rollercoaster w Bałtowie

POZOSTAŁE ATRAKCJE

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Park Miniatur w Krajnie

Page 22: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

43

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

42

KurozwękiSafari wśród bizonów, labirynt w kukurydzy (opis i dane teleadresowe patrz str. 34)

Młodzawy Małe„Ogród na rozstajach”Młodzawy Małe 17, 28-400 Pińczówtel. 41 357 92 65czynny: IV–X, soboty–niedziele i święta 9.00–19.00www.ogrodnarozstajach.pl

SandomierzBrama Opatowskaul. Opatowska, 27-600 Sandomierztel. 509 554 217kontakt PTTK, Rynek 12, tel. 15 832 23 05czynne: V–IX codziennie 9.00–18.00, X 9.00–17.00, I–IV poniedziałek–piątek,sobota–niedziela 10.00–15.00, kontakt w biurze Podziemnej Trasy Turystycznej, ul. Oleśnickich, tel.15 832 30 88www.pttk-sandomierz.pl

„Jak kawalerzysta” – Sandomierski Ośrodek KawaleryjskiRzeczyca Mokra 110, 27-600 Sandomierztel. 691 488 346, kontakt: Barbara Rędzińska

Solec-ZdrójMini-golf Hotel Medical Spa „Malinowy Zdrój” ul. Leśna 7, 28-131 Solec Zdrójtel. 41 370 40 00www.malinowehotele.pl

Święta KatarzynaCentrum Minigolfa „Minigolf pod Łysicą”Święta Katarzynatel. 785 010 191www.minigolf.podlysica.pl

TruskolasyWioska indiańska SHAIONKETruskolasy 3, 27-580 Sadowietel. 727 421 358www.shaionke.pl

WygodaKompleks Rekreacyjny „Sielsko na Wygodzie” (dinopark, mini zoo, paintball, wypożyczalnia kajaków i rowerów)Wygoda 16a, 28-313 Imielno, tel. 792 244 141

PLACÓWKI KULTURALNEMUZEA, SKANSENY, IZBY

Brama Opatowska w Sandomierzu

MUZEA, SKANSENY, IZBY

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

POWIAT BUSKI

Busko-ZdrójMuzeum Ziemi Buskiejul. Mickiewicza 7, 28-100 Busko-Zdrój tel. 41 370 81 42czynne: wtorek i czwartek 11.00–14.00 oraz środa i piątek 14.00–17.00

Muzeum Polskiej Motoryzacji XX wieku „Polska na kołach”ul. Podgaje 9, 28-100 Busko-Zdrójtel. 604 161 510www.polskanakolach.pl(zwiedzanie od roku 2015)

Kąty StareNowicjat Księży SercanówKąty Stare 11, 28-130 Stopnicatel. 41 377 90 49www.nowicjat.profeto.pl zwiedzanie po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

Niziny-MłyńczyskaEkspozycja Ziół Ponidziańskich oraz kolekcja odbiorników radiowych od II wojny światowej do czasów współczesnych w starym młynie z 1864 roku Niziny-Młyńczyska 159, 28-142 Tuczępytel. 606 708 377www.dworekstaropolski.pl czynne: VI–IX codziennie 8.00–20.00, X–V codziennie 8.00–16.00

PacanówEuropejskie Centrum Bajki im. Koziołka Matołka (opis i dane teleadresowe patrz str. 18–19)

WiślicaMuzeum Regionalne w Wiślicy – Dom Długosza (opis i dane teleadresowe patrz str. 18)

POWIAT JĘDRZEJOWSKI

JędrzejówMuzeum im. Przypkowskich (opis i dane teleadresowe patrz str. 19)

MałogoszczIzba Pamięci Ziemi Małogoskiej (Towarzystwo Przyjaciół Małogoszcza)ul. Warszawska 12, 28-366 Małogoszcztel. 41 385 53 19czynna w czwartki 10.00–12.00

Ostoja Dworska Leśnica 112, 28-366 Małogoszcz tel. 663 530 787

NagłowiceDworek Mikołaja Reja (opis i dane teleadresowe patrz str. 19–20)

Dworek Mikołaja Reja w Nagłowicach

Page 23: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

44 45

POWIAT KIELECKI

BodzentynZabytkowa Zagroda Czernikiewiczów Punkt Etnograficzny Muzeum Wsi Kieleckiejul. 3 Maja 13, 26-010 Bodzentyntel. 512 525 517 www.mwk.com.pl czynny: IV–X wtorek–niedziela 9.00–17.00, IX–III 9.00–15.00

ChałupkiOśrodek Tradycji Garncarstwaul. Ceramiczna 13, Chałupki , 26-026 Morawicatel. 41 311 87 02, 606 109 980www.morawica.pl/otg czynny: wtorek–niedziela 10.00–16.00, poniedziałki po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym

Chmielnik Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”ul. Wspólna 13, 26-020 Chmielniktel. 41 354 24 12 wew. 107, 734 158 969www.swietokrzyskisztetl.pl czynne: poniedziałek–piątek 9.00–16.00, sobota–niedziela 11.00–18.00

CiekotyCentrum Edukacyjne „Szklany Dom” Dworek Stefana Żeromskiego w Ciekotach Ciekoty 76, 26-001 Masłówtel. 41 311 21 28www.szklanydom.maslow.pl czynne: V–X wtorek–sobota 10.00–17.00, niedziele i święta 11.00–17.00; XI–IV wtorek–sobota 10.00–16.00

Huta SzklanaOsada średniowieczna Huta Szklana 37, 26-004 BielinyRezerwacja: Centrum Tradycji i Turystyki Gór Świętokrzyskich ul. Partyzantów 3, Bieliny tel. 41 26 08 151 do 57 czynne: codziennie 10.00–18.00www.osadasredniowieczna.eu

KakoninZabytkowa chałupa i Izba Dobrego Smaku Krainy Łysogór Punkt Etnograficzny Muzeum Wsi Kieleckiej Kakonin 6a, 26-004 Bielinytel. 41 302 61 06

MiedziankaMuzealna Izba Górnictwa KruszcowegoMiejsko-Gminny Ośrodek Kultury filia w MiedzianceMiedzianka 1, 26-060 Chęcinytel. 41 313 60 76, 784 377 444www.miedzianka.pl czynne: wtorek–piątek 11.00–19.00, sobota 10.00–17.00

Nowa SłupiaCentrum Kulturowo-Archeologiczne w Nowej Słupi(zrekonstruowana osada rzymska z okresu II w p.n.e – IV w n.e)ul. Świętokrzyska (przy Muzeum Starożytnego Hutnictwa), 26-006 Nowa Słupiatel. 41 317 76 04, 507 803 986 www.dymarki.pl czynne: V–X 9.00–17.00

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. M. RadwanaOddział Muzeum Techniki NOT w Warszawieul. Świętokrzyska 59, 26-006 Nowa Słupia tel. 41 317 70 18, 690 900 871www.muzeumtechniki.warszawa.pl czynne: wtorek–niedziela 9.00–17.00

OblęgorekMuzeum Henryka Sienkiewicza (opis i dane teleadresowe patrz str. 23–24)

Wystawa Kowalstwa Artystycznego „Stara Kuźnia”A.S. Moćko, Oblęgorek 116, 26-067 Strawczyn (obok parkingu)tel. 41 303 04 11czynne: codziennie 8.00–17.00

Orzechówka k. BodzentynaEkspozycja Siekier (gospodarstwo agroturystyczne p. Kudlińskiego)Orzechówka 16, 26-010 Bodzentyntel. 41 312 00 18, 603 427 282www.orzechowka.com czynne: codziennie 9.00–16.00

SamsonówMuzeum Regionalne Towarzystwa Ziemi Samsonowskiej Samsonów 5 („stara szkoła”), 26-050 Zagnańsktel. 41 300 36 40, 41 300 36 30czynne: po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym tel. 41 300 38 22www.tzs.com.pl

Święta KatarzynaGaleria Minerałów i Skamieniałości „Tajemnice Klejnotów”ul. Kielecka 20, Święta Katarzyna, 26-010 Bodzentyntel. 41 311 21 16, 501 282 691www.swkatarzyna-muzeum.pl czynne: V–X codziennie 9.00–19.00, XI–IV na żądanie 9.00–17.00

MUZEA, SKANSENY, IZBY

PLACÓWKI KULTURALNE

Zagroda w Bodzentynie

Centrum Kulturowo-Archeologiczne w Nowej Słupi

Galeria Minerałów i Skamieniałości w Świętej KatarzynieOsada średniowieczna w Hucie SzklanejOśrodek Tradycji Garncarnstwa w Chałupkach

Page 24: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

46 47

Święty KrzyżMuzeum Misyjne Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej (opis i dane teleadresowe patrz str. 24)

Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego (opis i dane teleadresowe patrz str. 24)

TokarniaPark Etnograficzny – Muzeum Wsi Kieleckiej (opis i dane teleadresowe patrz str. 25)

POWIAT KONECKI

FałkówEtnograficzno-Historyczneul. Plac Kościelny 15A, 26-260 Fałkówtel. 44 787 35 44Muzeum czynne jest cały tydzień. Kontakt z p. Katarzyną Barańską.

MaleniecZabytkowy Zakład Hutniczy(opis i dane teleadresowe patrz str. 26)

Sielpia WielkaMuzeum Zagłębia Staropolskiego (opis i dane teleadresowe patrz str. 26)

Stara KuźnicaKuźnia MechanicznaStara Kuźnica 46, 26-200 Końskietel. 41 371 91 87www.muzeumtechniki.warszawa.pl/oddzialy_ stara_kuznica.htmlKuźnica z XIX wieku z wyposażeniem typowym dla XVIII w., z napędem wodnym.Obiekt dostępny po uzgodnieniu telefonicznym. Wstęp wolny.

POWIAT OPATOWSKI

OpatówMuzeum Geodezji i Kartografii ul. Sienkiewicza 17, 27-500 Opatówtel. 15 868 47 77www.muzeumgeodezji.opatow.pl czynne: poniedziałek–piątek 8.00–15.00, sobota– niedziela po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

ŚmiłówDwór w ŚmiłowieŚmiłów 1, 27-530 Ożarówtel. 603 928 100www.dworwsmilowie.pl czynne: wtorek–niedziela10.00–17.00 lub po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

POWIAT OSTROWIECKI

BałtówMuzeum Jurajskie (opis i dane teleadresowe patrz str. 28)

„Stary Młyn”Bałtów 7, 27-423 Bałtówtel. 41 264 14 20 lub 21www.juraparkbaltow.plczynne: IV–X wtorek–niedziela 9.00–17.00 lub po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

ĆmielówŻywe Muzeum Porcelany (opis i dane teleadresowe patrz str. 28–29)

JanowiceKwatera „Ponurego” Jana PiwnikaJanowice 30, 27-413 Mominatel. 41 334 13 21

KrzemionkiMuzeum Archeologiczne i Rezerwat ,,Krzemionki” k. Ostrowca Świętokrzyskiego (opis i dane teleadresowe patrz str. 30)

Ostrowiec Świętokrzyski Muzeum Historyczno-Archeologiczneul. Świętokrzyska 37, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 41 265 36 51www.muzeumostrowiec.pl czynne: wtorek–piątek 9.00–16.00, sobota 10.00–15.30, niedziela 12.00–16.30

POWIAT PIŃCZOWSKI

ChroberzOśrodek Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia Pałac Wielopolskich w Chrobrzu Chroberz, ul. Parkowa 14, 28-425 Złota tel. 41 356 40 03, 660 271 154, 519 145 533www.palac.chroberz.info czynny: okres letni: środa–czwartek 11.00–17.00, piątek–niedziela 11.00–18.00; okres zimowy: środa–niedziela 11.00–16.00

Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni

Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu

Żywe Muzeum Porcelany w Ćmielowie

Muzeum w Ostrowcu Świętokrzyskim

Pałac Wielopolskich w Chrobrzu

MUZEA, SKANSENY, IZBY

PLACÓWKI KULTURALNE

Page 25: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

48 49

PińczówMuzeum Regionalneul. Piłsudskiego 2a, 28-400 Pińczów tel. 41 357 24 72www.muzeumitpinczow.euczynne: 1 X–30 IV w dniach: wtorek, środa: 9.00–16.00, czwartek, piątek 9.00–15.00, sobota, nie-dziela 10.00–16.00, 1 V–30 IX w dniach: wtorek, środa: 9.00–17.00, czwartek, piątek 9.00–16.00, sobota, niedziela 10.00–17.00.

POWIAT SANDOMIERSKISandomierzMuzeum Diecezjalne ul. Długosza 9, 27-600 Sandomierztel. 15 833 26 70www.domdlugosza.sandomierz.org czynne: V–IX wtorek–sobota 9.00–16.30, niedziela i święta 13.30–16.30, X–IV wtorek–sobota 9.00–15.30, niedziela i święta 13.30–15.30

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie Oddział w SandomierzuRynek 9, 27-600 Sandomierz tel. 15 832 21 41www.mhprl.pl

czynne: poniedziałek–piątek 8.00–16.00, pozostałe terminy po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

Muzeum Okręgowe – Zamek ul. Zamkowa 12, 27-600 Sandomierztel. 15 644 57 57 www.zamek-sandomierz.pl czynne: 27 IV–30 IX wtorek–piątek 10.00–17.00, sobota–niedziela 10.00–18.00, poniedziałek 10.00–15.00

Zbrojownia Chorągwi Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej Rynek 5, 27-600 Sandomierztel. 728 382 531www.rycerstwo.sandomierskie.pl czynne: codziennie 9.00–16.00

Stary GarbówIzba Pamięci Zawiszy Czarnego(Wiejski Dom Kultury)Stary Garbów 82, 27-620 Dwikozytel. 609 387 402czynne: po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznymwww.zawisza-czarny.pl

SulisławiceIzba Pamięci Oddziału Partyzanckiego „Jędrusie”Sulisławice 91, 27-670 Łoniówtel. 15 866 93 62www.sulislawice.pl

POWIAT SKARŻYSKI

MichniówMauzoleum Martyrologii Wsi PolskichMichniów 38, 26-130 Suchedniówtel. 41 254 51 62www.mwk.com.pl , www.martyrologiawsipolskich.pl czynne: IX–IV poniedziałek–piątek 8.00–16.00; V–IX codz. 8.00–16.00

Skarżysko-KamiennaMuzeum im. Orła Białego (opis i dane teleadresowe patrz str. 32)

POWIAT STARACHOWICKI

Kałków-GodówIzba Etnograficzna (przy Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani Świętokrzyskiej) Godów 84a, 27-225 Pawłów tel. 41 272 18 88www.kalkow.com.pl czynne: codziennie

StarachowiceIzba Pamięci Żydów Wierzbnickich przy Starachowickim Centrum Kulturyul. Radomska 21, 27-200 Starachowicetel. 41 274 65 25

Muzeum Przyrody i Techniki, Ekomuzeum im. J. Pazdura w Starachowicach (opis i dane teleadresowe patrz str. 32–33)

Muzeum Regionalne PTTKul. Krywki 1, 27-200 Starachowicetel. 41 274 62 68czynne: poniedziałek–piątek 8.00–15.00, pozostałe terminy po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

WąchockMuzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu – Klasztor w Wąchocku (opis i dane teleadresowe patrz str. 33)

Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu

Mauzoleum w Michniowie

Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej

MUZEA, SKANSENY, IZBY

PLACÓWKI KULTURALNE

Page 26: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

50 51

POWIAT STASZOWSKI

OssalaDom pamięci Adama BieniaOssala 10, 02-221 Osiektel. 15 867 21 23

SichówDom i Biblioteka Sichowska im. Krzysztofa i Zofii RadziwiłłówSichów Duży 88, 28-236 Rytwianytel. 15 864 16 28, 600 968 791 www.sichow.eu

StaszówMuzeum Ziemi Staszowskiejul. Jana Pawła II 17, 28-200 Staszówtel. 604 470 448, 15 864 33 44czynne: wtorek, czwartek, piątek 11.00–14.00 www.muzeum.staszow.pl

SzydłówMuzeum w Skarbczyku (opis i dane teleadresowe patrz str. 35)

WiśniowaIzba Biograficzna H. Kołłątaja i Konstytucji 3 MajaWiśniowa 69 (Szkoła Podstawowa), 28-200 Staszówtel. 15 866 86 10czynna: w czasie roku szkolnego – poniedziałek 9.50–10.35, wtorek 10.55–11.40, piątek 12.45–13.30, pozostałe terminy po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

POWIAT WŁOSZCZOWA

CzarncaIzba Pamięci Hetmana Stefana Czarnieckiego (opis i dane teleadresowe patrz str. 35)

WłoszczowaIzba Regionalna Ziemi Włoszczowskiejul. Kościuszki 11 (Biblioteka), 29-100 Włoszczowatel. 41 394 34 33www.izba-regionalna.wloszczowa.cba.pl

KINA

Biblioteka Sichowska

Szydłów

KINA

PLACÓWKI KULTURALNE

BałtówCinema 5D – Kino EmocjiBałtowski Kompleks Turystyczny27-423 Bałtów 8atel. 41 264 14 20 lub 21www.juraparkbaltow.pl

Busko-ZdrójKino „Zdrój”Al. Mickiewicza 22, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 378 35 72www.bsck.busko.pl

JędrzejówKino Domu Kulturyul. Piłsudskiego 3, 28-300 Jędrzejów tel. 41 386 12 68 wew. 103 www.ckjedrzejow.pl

Kielce (patrz str. 13)

Ostrowiec Świętokrzyski Kino „Etiuda”Al. 3 Maja 6, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 41 265 37 47www.kino.etiuda.o-c.pl

Połaniec Kino „Impresja” ul. Czarnieckiego 5, 28-230 Połaniec tel. 15 865 09 17www.centrum.polaniec.pl

SandomierzKino „Starówka“Rynek 25/26, 27-600 Sandomierztel. 15 832 29 64www.esceka.pl

Skarżysko-KamiennaKino „Centrum”ul. Słowackiego 2526-110 Skarżysko-Kamienna tel. 41 253 14 82 wew. 130www.mck.skarzysko.pl

Starachowice Kino przy Starachowickim Centrum Kultury ul. Radomska 2127-200 Starachowice tel. 41 274 65 25 www.sck.org.pl

Suchedniów Kino „Kuźnica”ul. Bodzentyńska 1826-130 Suchedniówtel. 41 254 30 94 www.kuznica-suchedniow.pl

WłoszczowaKino „Muza”ul. Wiśniowa 19 29-100 Włoszczowatel. 41 394 33 03www.dkwloszczowa.pl

Page 27: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

52 53

GALERIE, WYSTAWY

Galeria „Trzos”Rynek 16/17, 27-600 Sandomierztel. 15 644 66 96czynne: poniedziałek–piątek od 10.00 do zmroku

Pracownia Gobelinówul. Krakowska 10, 27-600 Sandomierztel. 607 175 948Pracownia „Krzesimowscy“(biżuteria autorska – m.in. krzemień)ul. Opatowska 3, 27-600 Sandomierztel. 15 833 26 28, 602 773 790czynne: poniedziałek–piątek 12.00–17.00, w sezonie letnim dodatkowo sobota–niedziela 12.00–17.00

StąporkówGaleria „DEK” Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Sportuul. Piłsudskiego 103, 26-220 Stąporkówtel. 41 374 10 86www.staporkow.mgokis.pl

ZagnańskŚwiętokrzyskie Towarzystwo RegionalneOśrodek Regionalizmu ŚwiętokrzyskiegoGaleria Sztuki Artystów Ziemi Świętokrzyskiejul. Gajowa 15, 26-050 Zagnańsktel. 41 300 15 58, www.regionalizm.kielce.pl Wystawy stałe, zwiedzanie po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym (poza czwartkami)

DOMY, CENTRA I OŚRODKI KULTURY

PLACÓWKI KULTURALNE

Galeria Zielona w Busku-Zdroju

Busko-ZdrójGaleria Sztuki „Zielona”BWA w Kielcach, filia w Busku-Zdrojuul. Mickiewicza 7, 28-100 Busko-Zdrój tel.. 41 378 71 91www.bwakielce.wici.info

KońskieGaleria „ATUT” Klub Osiedlowy „Kaesemek”ul. Wojska Polskiego 3, 26-200 Końskietel. 41 372 84 55czynne: poniedziałek–piątek 11.00–19.00

Ostrowiec Świętokrzyski Biuro Wystaw Artystycznych ul. Siennieńska 54, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski tel. 41 263 20 48www.bwa.ostrowiec.plczynne: wtorek–piątek 9.00–17.00, sobota–niedziela 11.00–15.00

Galeria Fotografii Miejskiego Centrum KulturyAl. 3 Maja 6, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski tel. 41 247 65 80, 604 645 824; 605 937 846www.mck.ostrowiec.pl czynne: poniedziałek–piątek 9.00–17.00

SandomierzIluzjon Art CafeRynek 25/26, 27-600 Sandomierztel. 883 121 416 www.iluzjoncafe.pl

Dom Pracy Twórczej „Alicja”ul. Tkacka 2, 27-600 Sandomierztel. 15 832 97 87, 515 152 774www.alicja.e-sandomierz.pl

FOTO–GALERIA „Opatowska 15”Ewa i Janusz Sierokosz ul. Opatowska 15, 27-600 Sandomierz tel. 15 832 35 50

Galeria-Antykiul. Opatowska 4, 27-600 Sandomierztel. 15 832 36 95, 600 971 979www.galeria.majsak.pl czynne: IX–IV codz. 10.00–17.00, V–VIII 10.00–18.00

Galeria autorska „Krzemień pasiasty kamieniem optymizmu” – Cezary ŁutowiczPl. Poniatowskiego 4, 27-600 Sandomierztel. 15 832 32 97www.krzemien-sandomierz.plczynne: poniedziałek–sobota 11.00–17.00, niedziela 12.00–17.00

Galeria Etnograficzna „Zapole”ul. Opatowska 17, 27-600 Sandomierztel. 15 644 54 55www.galeriazapole.republika.pl czynne: V–IX codz. 9.00–19.00, X–IV codz. 9.00–18.00

Galeria „Otwarta”Rynek 5, 27-600 Sandomierztel. 15 832 78 28www.galeriaotwarta.plczynne: poniedziałek–czwartek 10.00–19.00, piątek–niedziela 9.00–20.00

Galeria Sztuki Współczesnej BWARynek 11, 27-600 Sandomierz tel. 15 832 10 42, biuro – tel. 15 644 60 20www.bwasandomierz.pl czynne: V–IX wtorek–piątek 9.00–17.00, sobota 8.00–16.00, niedziela 10.00–16.00; X–IV wtorek–sobota 8.00–16.00, niedziela 10.00–16.00

DOMY, CENTRA I OŚRODKI KULTURY

Bieliny Gminne Centrum Kultury i Sportu ul. Partyzantów 17, 26-004 Bielinytel. 41 302 50 94 wew. 218www.bieliny.pl

Centrum Tradycji i Turystyki Gór Świętokrzyskichul. Partyzantów 3, 26-004 Bielinytel. 41 260 81 55, 260 81 52www.osadasredniowieczna.eu

Busko-ZdrójBuskie Samorządowe Centrum Kulturyul. Mickiewicza 22, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 378 23 19 www.bsck.busko.pl

ChęcinyCentrum Kultury i Sportuul. Armii Krajowej 18a, 26-060 Chęciny tel. 41 315 10 97www.ckis.com.pl

ChmielnikChmielnickie Centrum Kulturyul. Starobuska 10, 26-020 Chmielniktel. 41 354 23 97 www.chck.chmielnik.com

Daleszyce Miejsko-Gminny Ośrodek Kulturyul. Chopina 25, 26-021 Daleszycetel. 41 307 22 51 www.mgok.pl

Buskie Centrum Kultury

Hala „Pod Basztami” w Chęcinach

Page 28: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

54 55

JędrzejówCentrum Kulturyul. Piłsudskiego 3, 28-300 Jędrzejów tel./fax 41 386 12 68www.ckjedrzejow.pl

KońskieMiejsko-Gminny Dom Kulturyul. Mieszka I 4, 26-200 Końskietel. 41 372 24 78www.dkkonskie.pl

KoprzywnicaMiejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Sportu Rynek 39, 27-660 Koprzywnicatel. 15 847 63 22www.domkultury.koprzywnica.eu

MałogoszczDom Kultury ul. 11 Listopada 17, 28-366 Małogoszcztel. 41 385 51 93www.dk.malogoszcz.eu

MasłówGminny Ośrodek Kultury i Sportuul. ks. J. Marszałka 30, Masłów I tel. 41 311 08 13 www.maslow.info.pl

Nowa SłupiaGminny Ośrodek Kultury w Nowej Słupi z siedzibą w Rudkach ul. Staszica 8, 26-006 Nowa Słupia tel. 41 317 76 04www.dymarki.pl

Nowiny Gminny Ośrodek Kultury ,,Perła”ul. Perłowa 1, 26-052 Nowinytel. 41 345 96 50, 41 346 52 60 www.perla.nowiny.com.pl

OpatówOpatowski Ośrodek Kultury ul. Partyzantów 13 B, 27-500 Opatówtel. 15 868 20 12www.ook.internetdsl.pl

Ostrowiec Świętokrzyski Miejskie Centrum Kulturyul. Siennieńska 54, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 41 247 65 80www.mck.ostrowiec.pl

PacanówEuropejskie Centrum Bajki im. Koziołka Matołka (opis i dane teleadresowe patrz str. 18–19)

PiekoszówBiblioteka Centrum Kultury ul. Częstochowska 66, 26-065 Piekoszówtel. 41 306 10 81www.bckpiekoszow.pl

PińczówPińczowskie Samorządowe Centrum Kultury ul. Piłsudskiego 2a, 28-400 Pińczów tel. 41 357 24 24www.psck.pl

Połaniec Centrum Kultury i Sztuki ul. Czarnieckiego 5, 28-230 Połaniec tel. 15 865 09 17www.centrum.polaniec.pl

SandomierzSandomierskie Centrum KulturyRynek 20, 27-600 Sandomierz tel. 15 832 29 64www.esceka.pl

Sandomierski Park „Piszczele” – Zielone Centrum Kultury Piszczele, 27-600 Sandomierz tel. 15 644 62 56www.mosir.sandomierz.pl

SędziszówSędziszowskie Centrum Kulturyul. Dworcowa 26, 28-340 Sędziszówtel. 41 381 12 51www.sck.sedziszow.pl

Solec-ZdrójGminne Centrum Kulturyul. Partyzantów 8A, 28-131 Solec-Zdrójtel. 41 377 60 49www.gcksolec.naszgok.pl

StarachowiceStarachowickie Centrum Kulturyul. Radomska 21, 27-200 Starachowicetel. 41 274 65 25www.sck.org.pl

Młodzieżowy Dom Kulturyul. Leśna 40, 27-200 Starachowicetel. 41 274 31 32

StaszówStaszowski Ośrodek Kulturyul. Parkowa 6, 28-200 Staszówtel. 15 864 41 12www.sok.info.pl

StąporkówMiejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Sportuul. Piłsudskiego 103, 26-220 Stąporkówtel. 41 374 10 86, www.staporkow.mgokis.pl

SuchedniówSuchedniowski Ośrodek Kultury „Kuźnica”ul. Bodzentyńska 18, 26-130 Suchedniówtel. 41 254 30 94, www.kuznica-suchedniow.pl

Mostki k. SuchedniowaWiejski Dom KulturyMostki 1, 26-130 Suchedniówtel. 41 254 42 49

SzydłówGminne Centrum Kulturyul. Targowa 3, 28-225 Szydłówtel. 41 354 53 13, www.gckszydlow.pl

WłoszczowaDom Kulturyul. Wiśniowa 19, 29-100 Włoszczowatel. 41 394 33 03, www.dkwloszczowa.pl

ZagnańskGminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacjiul. Turystyczna 59 B, 26-050 Zagnańsktel. 41 311 31 77, www.zagnansk.pl

ZawichostMiejsko-Gminny Ośrodek Kulturyul. Żeromskiego 33, 27-630 Zawichosttel. 15 836 41 64, www.mgok-zawichost.pl

DOMY, CENTRA I OŚRODKI KULTURY

PLACÓWKI KULTURALNE

Centrum Kultury w Jędrzejowie

Wiejski Dom Kultury w Mostkach

Page 29: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

56 57

PRZYRODA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGOŚWIĘTOKRZYSKI PARK NARODOWY

PARKI KRAJOBRAZOWEZespół Parków Krajobrazowych Gór Święto-krzyskich – Suchedniowsko-Oblęgorski, Ci-sowsko-Orłowiński, Jeleniowski, Sieradowicki utworzone w 1988 r. oraz Chęcińsko-Kielecki utworzony w 1996 r.

»» Cisowsko-Orłowiński Park Krajobra-zowy – park o powierzchni 20 707 ha utworzony w celu ochrony cennych za-sobów przyrodniczych i krajobrazowych oraz zachowania czystości wód rzeki Czarnej Staszowskiej. 63% powierzchni parku zajmują lasy, a osobliwości przy-rody żywej chronione są w rezerwatach „Białe Ługi”, „Cisów”, „Zamczysko” i „Słopiec”.

»» Chęcińsko-Kielecki Park Krajobra-zowy – park o powierzchni 20 505 ha to jedyne miejsce w Europie, gdzie na tak małej powierzchni występują skały wszystkich epok geologicznych, stano-wiących obraz dziejów ziemi w ciągu ostatnich 550 mln lat od kambru po holocen.

»» Jeleniowski Park Krajobrazowy – park o powierzchni 4 295 ha, którego 66% powierzchni zajmują lasy. Do osobliwo-ści przyrody nieożywionej należą pery-glacjalne formy wietrzenia – gołoborza, zbudowane z bardzo twardych piaskow-ców kwarcytowych wieku kambryjskiego – występujące na zboczach Góry Jele-niowskiej i na Szczytniaku.

»» Sieradowicki Park Krajobrazowy – park o powierzchni 12 106 ha słynie z walorów historycznych. Lasy Siekie-rzyńskie dawały schronienie powstań-com styczniowym i partyzantom w cza-sie II wojny światowej.

»» Suchedniowsko-Oblęgorski Park Kra-jobrazowy – park o powierzchni 21 407 ha chroni unikalne zasoby przyrodnicze, z których na szczególną uwagę zasługują rez. Dalejów i Świnia Góra oraz sławny Dąb Bartek.

Zespół Parków Krajobrazowych Ponidzia – Szaniecki, Nadnidziański, Kozubowski utworzone w 1996 r.

»» Kozubowski Park Krajobrazowy – park o powierzchni 6613 ha jest terenem o wybitnych wartościach krajobrazowo- -przyrodniczo-estetycznych. Występuje tu interesująca flora kserotermiczna.

»» Nadnidziański Park Krajobrazowy – park o powierzchni 23 164 ha, utwo-rzony dla zachowania i ochrony walorów przyrodniczych związanych między in-nymi z powierzchniowym występowa-niem serii gipsowej, tworzącej unikatowy zespół zjawisk i form krasu gipsowego. Charakterystycznym elementem krajo-brazu parku jest dolina rzeki Nidy.

»» Szaniecki Park Krajobrazowy – park o powierzchni 10 915 ha chroni enklawy wartościowego krajobrazu z malowni-czymi wapiennymi i gipsowymi wzgó-rzami oraz ciepłolubnymi zbiorowiskami roślinności kserotermicznej, torfowisko-wej i słonolubnej rozsianymi w rozległej, harmonijnej przestrzeni łąk i pól.

Zarząd Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowychul. Łódzka 244, 25–655 Kielcetel. 41 345 58 80www.pk.kielce.pl

Oddział Krzyżanowice Średnie 14, 28-400 Pińczówtel. 41 357 17 11

Przedborski Park Krajobrazowy na terenie województw świętokrzyskiego i łódzkiego, utworzony w 1988 r. ul. Krakowska 28, 26-570 Przedbórztel. 44 781 27 57

Świętokrzyski Park Narodowy, utworzony został jako drugi w Polsce, w 1950 r. Po-większony w 1996 r., obejmuje powierzchnię 7626,45 ha. Położony w centralnej części Gór Świętokrzyskich, chroni porośnięty lasem obszar najwyższego ich pasma – Łysogóry, część Pasma Klonowskiego oraz oddzielające je od siebie doliny. Ochroną całkowitą objęto powierzchnię 1740,9 ha w strefach ochrony ścisłej: „Chełmowa Góra” (1920 r.), „Święty Krzyż” (1924 r.), „Łysica” (1924 r.), „Czarny Las” (1954 r.) i „Mokry Bór” (1954 r.). Więk-szość powierzchni parku zajmują lasy głównie z udziałem jodły i buka. Odnotowano tu 260 gatunków porostów, 190 gatunków mszaków

i 700 gatunków roślin naczyniowych. Wystę-pują tutaj 82 gatunki roślin prawnie chronio-nych i 29 gatunków zwierząt. Największą oso-bliwością parku są gołoborza, tj. pozbawione roślinności, podszczytowe rumowiska głazów kwarcytowych okresu kambryjskiego.

Dyrekcja i Ośrodek Edukacyjny ŚPN(również pokoje gościnne)ul. Suchedniowska 4, 26–010 Bodzentyntel. 41 311 51 06, 41 311 50 25www.swietokrzyskipn.org.pl zajęcia: XII–III, VII–VIII (po wcześniejszym uzgodnieniu)

Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego na Świętym Krzyżu(opis i dane teleadresowe patrz str. 24)

Świętokrzyski Park Narodowy

PARKI KRAJOBRAZOWE

Jeleniowski Park Krajobrazowy

Page 30: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

58 59

REZERWATY PRZYRODY

15. Góra Jeleniowska – gm. Nowa Słupia, 1997, rez. przyr. nieożyw., pow. 15,56 ha, ostańcowe skałki, rozwaliska i rumowi-ska skalne typu gołoborzy z piaskowców kwarcytowych oraz naturalne zbiorowiska lasu bukowo-jodłowego.

16. Góra Miedzianka – gm. Chęciny, 1958, rez. przyr. nieożyw., pow. 25,00 ha, wznie-sienie z rzadko spotykanymi minerałami i licznymi śladami dawnych prac górni-czych związanych z wydobywaniem rud kruszcowych.

17. Góra Rzepka – gm. Chęciny, 1981, rez. przyr. nieożyw., pow. 9.09 ha, odsłonięcia skał dewonu z masowo występującą fauną korali i głowonogów, zjawiskami tekto-nicznymi i mineralizacji hydrotermalnej.

18. Góra Sieradowska – gm. Bodzentyn, 1995, rez. leśny, pow. 197,67 ha, płn. zbo-cze porośnięte lasem z przewagą jodły o charakterze naturalnym i puszczańskim.

19. Góra Zelejowa – gm. Chęciny, 1954, rez. przyr. nieożyw., pow. 67,0 ha, formy skal-ne z najpiękniejszymi przykładami wie-trzenia krasowego wapieni dewońskich.

20. Góra Żakowa – gm. Nowiny, 1999, rez. przyr. nieożyw., pow. 50,48 ha, celem ochro-ny jest zachowanie pozostałości dawnego górnictwa skalnego i kruszcowego, natu-ralnych, wapiennych form skałkowych oraz stanowisk roślinności kserotermicznej.

21. Górna Krasna – gm. Stąporków, rez. florystyczno-ornitologiczny, utworzony w 2004 r. na pow. 413,02 ha. Przedmio-tem ochrony jest naturalny odcinek rzeki Krasna i fragment jej doliny z występują-cymi cennymi zbiorowiskami roślinnymi oraz chronionymi i rzadkimi gatunkami zwierząt, głównie ptaków.

22. Góry Pieprzowe – gm. Dwikozy, 1979, rez. stepowy, pow. 18,01 ha, fragment stromej krawędzi Wisły, na której zacho-wały się płaty stepu ostnicowego, zarośla wisienki karłowatej i skupiska róż, głogu i tarniny.

23. Góry Wschodnie – gm. Wiślica, 1959, rez. stepowy, pow. 1,78 ha, na szczycie wzgórza o stromej skalistej skarpie sta-nowiska roślinności stepowej z miłkiem wiosennym.

REZERWATY PRZYRODY

PRZYRODA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

1. Barania Góra – gm. Strawczyn, 1993, rez. leśny, pow. 82,09 ha, wielogatunkowe naturalne zbiorowisko leśne z licznymi stanowiskami bluszczu pospolitego, ma-lownicze wąwozy lessowe.

2. Barcza – gm. Zagnańsk, 1984, rez. przyr. nieożyw., pow. 14,57 ha, odsłonięcia w nie-czynnych kamieniołomach skał dolnode-wońskich z tufitami świadczącymi o wul-kanizmie na terenie Gór Świętokrzyskich.

3. Białe Ługi – gm. Daleszyce, 1959, rez. torfowiskowy, pow. 408,44 ha, najwarto-ściowsze bezleśne torfowisko wysokie (136,80 ha). Charakterystyczne formy przejściowe roślinności od zbiorowisk bezdrzewnych do lasu.

4. Biesak-Białogon – m. Kielce, 1981, rez. przyr. nieożyw., pow. 13,08 ha, wychodnie skał ordowickich i kambryjskich wykazu-jących wiele ciekawych zjawisk tektonicz-nych (kształty skał, złożony system usko-ków, lustra tektoniczne).

5. Bukowa Góra – gm. Kluczewsko, 1959, rez. leśny, pow. 34,86 ha, las liściasty o charakterze pierwotnym z drzewostanem bukowym w wieku 90–130 lat.

6. Chelosiowa Jama – gm. Piekoszów, 1997, rez. przyr. nieożyw., pow. 25,83 ha, różnorodne formy krasu wraz z najdłuż-szym w regionie świętokrzyskim syste-mem jaskiniowym, rozwiniętym w de-wońskich wapieniach.

7. Ciechostowice – gm. Bliżyn, 1953, rez. leśny, pow. 7,43 ha, naturalne zbiorowiska lasu mieszanego z udziałem jodły, sosny, dębu i modrzewia.

8. Cisów im. prof. Zygmunta Czubińskiego – gm. Daleszyce, 1970, rez. leśny, pow. 40,58 ha, fragment naturalnego, o charakterze pier-wotnym, lasu mieszanego, położony we wsch. części Pasma Cisowskiego.

9. Dalejów – gm. Bliżyn, 1978, rez. leśny, pow. 87,76 ha, wielogatunkowe drze-wostany o charakterze naturalnym, które tworzą, głównie jodła i modrzew polski w wieku 80–150 lat.

10. Dziki staw – gm. Rytwiany, 1998, rez. leśny, pow. 6,52 ha, skupienie drzew mo-drzewia europejskiego i jeziorko krasowe z łąkowym obrzeżem.

11. Ewelinów – gm. Łopuszno, 2006, rez. leśny, 14,89 ha, fragment lasu z rzadkimi i zagrożonymi gatunkami roślin naczy-niowych.

12. Gagaty Sołtykowskie – gm. Stąporków, 1997, rez. przyr. nieożyw., pow. 13,33 ha, odsłonięcia w nieczynnej kopalni glin, skał dolnojurajskich z okazami mineralogiczny-mi – węglanowe minerały żelaza i rzadka odmiana węgla – gagat, a także paleontolo-gicznymi (odciski gadów i roślin).

13. Gaj – gm. Jędrzejów, 1959, rez. flory-styczny, pow. 5,90 ha, na niewielkim ob-szarze młodnika dębowego stanowiska występującego w runie storczyka – obu-wika pospolitego.

14. Góra Dobrzeszowska – gm. Łopuszno, 1982, rez. leśny, pow. 24,57 ha, naturalny zespół przyrodniczy z prehistorycznymi obiektami archeologicznymi.

Gagaty Sołtykowskie

Rezerwat Góra Miedzianka

Rezerwat Górna Krasna

Rezerwat Góry Wschodnie

Rezerwat Góra Rzepka

Page 31: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

60 61

24. Grabowiec – gm. Pińczów, 1956, rez. florystyczny, pow. 21,92 ha, stanowiska roślinności kserotermicznej z miłkiem wiosennym, wiśnią karłowatą a także dyptamem jesionolistnym.

25. Jaskinia Raj – gm. Chęciny, 1968, rez. przyr. nieożyw., pow. 7,76 ha, krasowy system jaski-niowy z bogatą i piękną szatą naciekową.

26. Kadzielnia – m. Kielce, 1962, rez. przyr. nie-ożyw., pow. 0,60 ha, grupa skał wapiennych o malowniczym ukształtowaniu, ze stanowi-skami rzadkich roślin oraz jaskiniami.

27. Kamień Michniowski – gm. Bodzentyn, 1978, rez. leśny, pow. 10,50 ha, wieloga-tunkowe zbiorowiska leśne w wieku do 90 lat z okazami jodły powyżej 130 lat oraz malownicze wychodnie piaskowców kwarcytowych.

28. Karczówka – m. Kielce, 1953, krajobrazo-wy, pow. 26,55 ha, fragment lasu sosnowego w wieku do 170 lat, tworzący piękne krajo-brazowe otoczenie zabytkowego kompleksu klasztornego z XVII wieku.

29. Kręgi Kamienne – gm. Miedziana Góra, 1994, rez. przyr. nieożyw., pow. 12,75 ha, odsłonięcia piaskowców dolnotriasowych z unikatowymi zespołami struktur sedy-mentacyjnych, cenne zabytki kultury ma-terialnej.

30. Krzemionki k. Ostrowca Św. – gm. Bo-dzechów, 1995, rez. przyr. nieożyw. i leśny, pow. 378,79 ha, pola górnicze z licznymi szybami i podziemną eksploatacją neoli-tycznych kopalni krzemienia pasiastego oraz pracownie jego obróbki.

31. Krzyżanowice – gm. Pińczów, 1954, rez. stepowy, pow. 18,00 ha, roślinność stepo-wa na wzgórzu, na którym rozwijają się w gipsach zjawiska krasowe (lejki, zapa-dliska).

32. Lisiny Bodzechowskie – gm. Bodze-chów, 1959, rez. leśny, pow. 36,59 ha, śródpolna enklawa naturalnego lasu mie-szanego porastającego lessowe jary.

33. Lubcza – gm. Wodzisław, 1959, rez. flo-rystyczny, pow. 6,50 ha, stanowisko miłka wiosennego oraz zawilca wielkokwiato-wego i ostnic.

34. Ługi – gm. Włoszczowa, 1981, rez. orni-tologiczny, pow. 90,23 ha, miejsca lęgowe wielu rzadkich i chronionych gatunków ptaków związanych ze środowiskiem wodno-błotno-bagiennym i leśnym.

35. Małe Gołoborze – gm. Waśniów, 1993, rez. przyr. nieożyw., pow. 20,44 ha, nie-wielkie głazowisko-gołoborze oraz ota-czający je las z drzewostanem bukowym z udziałem jodły (w wieku do 130 lat).

36. Milechowy – gm. Chęciny i Małogoszcz, 1978, rez. leśny, pow. 133,73 ha, zbiorowi-ska leśne o cechach zespołów naturalnych oraz kserotermiczne zespoły zaroślowe i murawowe.

37. Moczydło – gm. Piekoszów, 1995, rez. przyr. nieożyw., pow. 16,21 ha, odsłonię-cia skał dewonu, permu i triasu z intere-sującymi zjawiskami mineralizacji i po-zostałościami historycznego górnictwa kruszcowego.

38. Modrzewie – gm. Bałtów, 1971, rez. leśny, pow. 5,08 ha, fragment wieloga-tunkowego lasu liściastego o charakterze naturalnym, z udziałem modrzewia pora-stającego wąwóz lessowy.

39. Murawy Dobromierskie – gm. Klu-czewsko, 1989, rez. stepowy, pow. 36,29 ha, zespoły kserotermiczne, zbio-rowiska zaroślowe róż, tarniny i jałowca z miłkiem wiosennym.

40. Oleszno – gm. Krasocin, 1970, rez. leśny, pow. 262,73 ha, fragment drzewostanów wielogatunkowych o charakterze natural-nym ze znacznym udziałem olszy czarnej i jesionu wyniosłego.

41. Owczary – gm. Busko-Zdrój, 1959, słonoroślowy, pow. 0,61 ha, podmokły i bagnisty teren zasilany z solankowego źródełka. Występuje tu flora i fauna ha-lofitowa.

42. Perzowa Góra – gm. Strawczyn, 1995, rez. przyr. nieożyw. i leśny, pow. 33,08 ha, wychodnie i odsłonięcia piaskowca dol-notriasowego oraz naturalne wielogatun-kowe drzewostany jodłowe z udziałem buka i domieszką grabu, dębu i sosny.

43. Pieczyska – gm. Pińczów, 1999, rez. flo-rystyczny, pow. 40,84 ha, śródleśne torfo-wisko obejmujące rośliny zespołów tor-fotwórczych z rzadkimi gatunkami.

44. Piekiełko Szkuckie – gm. Ruda Male-niecka, 1995, rez. przyr. nieożyw., pow. 2,50 ha, niewielki grzbiecik, na które-go płd. zboczu znajdują się liczne progi i inne formy skałkowe zbudowane z uni-katowych zlepieńców piaszczystych i pia-sków zlepieńcowatych dolnej jury.

45. Polana Polichno – gm. Michałów, 1974, rez. stepowy, pow. 9,45 ha, śródleśna po-lana ze stanowiskami roślinności stepowej i licznymi gatunkami owadów – szczegól-nie prostoskrzydłych.

46. Przęślin – gm. Wiślica, 1960, rez. stepo-wy, pow. 0,72 ha, stanowiska roślin stepo-wych z miłkiem wiosennym i ostnicą Jana. W urwistych ścianach widać kryształy gip-su ułożone w tzw. „jaskółczy ogon”, osią-gające wys. 2,5 m.

47. Radomice – gm. Morawica, 1953, rez. le-śny, pow. 22,89 ha, naturalne, największe skupienie cisa na Wyżynie Małopolskiej występujące w drzewostanach o zróżnico-wanej strukturze.

48. Rosochacz – gm. Brody Iłżeckie, 1997, rez. leśny, pow. 30,44 ha, wielogatunkowe, o bogatej strukturze drzewostany pocho-dzenia naturalnego. Budują je głównie: sosna, olsza, dąb i brzoza.

49. Skałki Piekło pod Niekłaniem – gm. Stąporków, 1959, rez. przyr. nieożyw., pow. 6,30 ha, osobliwe formy triasowych

Rezerwat Kręgi Kamienne

Jaskinia Raj

Rezerwat Kadzielnia

Rezerwat Przęślin

REZERWATY PRZYRODY

PRZYRODA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Page 32: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

62 63

i dolnojurajskich skał powstałych w wyni-ku erozji wietrznej (grzyby, kazalnice).

50. Skały pod Adamowem – gm. Brody Iłżeckie, 1995, rez. przyr. nieożyw., pow. 8,98 ha, malownicze wychodnie dolno-jurajskich piaskowców uwidaczniają cie-kawe zjawiska związane z sedymentacją i procesami wietrzenia.

51. Skały w Krynkach – gm. Brody Iłżeckie, 1997, rez. przyr. nieożyw., pow. 25,46 ha, naturalne odsłonięcia piaskowców dolno-triasowych w wąwozie na zboczu w formie olbrzymich bloków, progów, urwisk, grzy-bów skalnych i kazalnic.

52. Skorocice – gm. Wiślica, 1960, rez. ste-powy, pow. 7,70 ha, wąwóz zbudowany ze skał gipsowych z grupami skałek, płyną-cym strumieniem także w jaskiniach oraz bogatą florą naczyniową.

53. Skotniki Górne – gm. Wiślica, 1962, rez. stepowy, pow. 1,90 ha, część wzgórza gipsowego, z wykształconymi zjawiskami krasu gipsowego, porośniętego zróżnico-waną florystycznie murawą kserotermiczną.

54. Skowronno – gm. Pińczów, 1960, rez. florystyczny, pow. 1,93 ha, zbocze wzgó-rza położonego wśród pól, porośnięte zbiorowiskami roślin, muraw stepowych z miłkiem wiosennym.

55. Słopiec – gm. Daleszyce, 1995, rez. flo-rystyczny, pow. 8,18 ha, torfowisko z cen-nymi zbiorowiskami roślin w tym wielu rzadkich i chronionych z rosiczką okrągło-listną, storczykami, bobrkiem trójlistnym.

56. Sufraganiec – gm. Miedziana Góra, 1961, rez. leśny, pow. 17,31 ha, fragment lasu mieszanego o charakterze natural-nym z udziałem jodły, dębu szypułkowe-go, sosny, klonu, jaworu i grabu w wieku do 200 lat.

57. Szczytniak – gm. Waśniów, 1993, rez. przyr. nieożyw., pow. 6,03 ha, fragmenty starodrzewu jodłowo-bukowego o cha-rakterze puszczańskim oraz zarastającego gołoborza zbudowanego z kambryjskich piaskowców.

58. Ślichowice im. Jana Czarnockiego – m. Kielce, 1952, rez. przyr. nieożyw., pow. 0,55 ha, w odkrywce dawnego kamienio-łomu klasyczny profil geologiczny o oba-lonym fałdzie.

59. Świnia Góra – gm. Bliżyn, 1953, rez. le-śny, pow. 50,78 ha, jeden z najpiękniej-szych w Polsce drzewostanów mieszanych i różnowiekowych o dużej różnorodności i zmienności siedlisk oraz zespołów leśnych.

60. Ulów – gm. Bałtów, 1995, rez. leśny, pow. 23,30 ha, stanowiska rzadkich i chronio-nych gat. roślin oraz cennych zbiorowisk leśnych. Niektóre dęby i lipy osiągają im-ponujące rozmiary.

61. Wąwóz w Skałach – gm. Waśniów i Nowa Słupia, 1995, rez. przyr. nieożyw., pow. 3,18 ha, odsłaniające się w zboczach naturalne wychodnie skał środkowego de-wonu, z licznymi skamieniałościami prze-wodnimi o znaczeniu światowym.

62. „Wietrznia” – im. Zbigniewa Rubi-nowskiego – m. Kielce, 1999, rez. przyr. nieoż., 20,45 ha, profil skał dewońskich, ze skamieniałościami m.in. ramieniono-gów, głowonogów, koralowców, ryb pan-cernych oraz zjawiskami mikrotektoniki, mineralizacji ołowiowo-barytowej i krasu.

63. Winiary Zagojskie – gm. Pińczów, 1960, rez. stepowy, pow. 4,81 ha,, murawy ste-powe porastające fragment wzgórza gip-sowego z licznymi gatunkami roślinności kserotermicznej m.in.: miłek wiosenny, ostnica.

64. Wisła pod Zawichostem – gm. Zawi-chost, Dwikozy, 2008, rez. ornitologiczny, pow. 693,977 ha (w granicach woj. święto-krzyskiego), zachowanie stanowisk lęgo-wych, miejsc żerowania oraz odpoczynku

podczas wędrówek rzadkich i charakte-rystycznych dla doliny Wisły gatunków ptaków.

65. Wolica – gm. Chęciny, 2000, rez. przyr. nieożyw., pow. 2,78 ha. Profil osadów wa-pienia muszlowego ze środkowego triasu odsłonięty w dawnym kamieniołomie. Cie-kawe struktury sedymentacyjne, m.in. war-stewka brekcji kostnej ze szczątkami ryb.

66. Wroni Dół – gm. Michałów, 1999, rez. florystyczny, pow. 9,94 ha, zespół leśny grądu z ziołoroślami w miejscach bar-dzo wilgotnych i nasłonecznionych, ro-ślinności kserotermicznej (step kwietny) i ciepłolubnych krzewów (berberys, róża, ligustr).

67. Wykus – gm. Bodzentyn i Wąchock, 1978, rez. leśny, pow. 53,01 ha, fragment lasów i borów mieszanych o charakterze naturalnym. Na terenie rezerwatu mie-ścił się obóz partyzancki „Ponurego” – Jana Piwnika (dowódcy Zgrupowań Par-tyzanckich Armii Krajowej) (kapliczka).

68. Wzgórza Sobkowskie – gm. Sobków, 2005, rez. krajobrazowy, pow. 37,18 ha, sta-nowiska roślin kserotermicznych z licznym udziałem roślinności chronionej.

69. Zachełmie – gm. Zagnańsk, 2010, rez. przyr. nieożyw., pow. 7,95 ha, teren ka-mieniołomu Zachełmie ze stanowiskiem paleontologicznym najstarszych na świe-cie tropów czworonogów wraz z formami tektonicznymi, skałami i minerałami.

70. Zamczysko – gm. Bieliny, 1959, rez. leśny, pow. 14,14 ha, las mieszany o charakterze naturalnym z udziałem jodły, buka, jaworu, klonu, grabu, dębu w wieku do 200 lat.

71. Zamczysko Turskie – gm. Połaniec, 1979, rez. leśny, pow. 2,45 ha, niewielkie wyniesienie terenu porasta drzewostan w wieku ok. 170 lat, w którym dominuje lipa z domieszką grabu i wiązu.

72. Zielonka – gm. Zawichost, 1974, rez. leśny, pow. 21,08 ha, zespół leśny (lipa drobnolistna, dąb szypułkowy, wiąz, brzo-za, osika) w wieku 100–150 lat. Na terenie rezerwatu głębokie lessowe wąwozy.

REZERWATY PRZYRODY

PRZYRODA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Rezerwat Świnia Góra

Rezerwat ŚlichowiceRezerwat Skowronno

Page 33: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

64 65

ŚCIEŻKI DYDAKTYCZNE

TURYSTYKA AKTYWNATURYSTYKA PIESZA

TURYSTYKA PIESZA

PRZYRODA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Świętokrzyski Park Narodowy:1. Ścieżka przyrodnicza „Na Chełmowej Górze”

(1,5 km – 1 godz.)2. Ścieżka przyrodnicza „Huta Szklana –

Święty Krzyż”(2 km – 1 godz.)3. Ścieżka historyczna na Łysej Górze (0,4 km)4. Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Łysica”

(45 min.)5. Ścieżka przyrodnicza „Stawy Biskupie w Bo-

dzentynie” (0,5 km)

Świętokrzyskie i Nadnidziańskie Parki Krajobrazowe1. Cisowsko-Orłowiński Park Krajobrazowy:

»» przyrodniczo-historyczna im. Wybraniec-kich (część: historyczna – 4 km – 4 godz., przyrodnicza – 1,5 km – 2,5 godz.)

»» przyrodnicza ścieżka „Cisów – Góra Wrze-śnia – Daleszyce” (10,5 km – 5 godz.)

2. Jeleniowski Park Krajobrazowy:»» przyrodniczo-krajobrazowa ścieżka śladami

parków podworskich „Wałsnów – Grze-gorzowice – Wronów – Kunin – Jeleniów – Wałsnów” (15 km – 7 godz.)

»» przyrodnicza ścieżka „Stary Skoszyn – Szczytniak – Góra Jeleniowska – Papro-cice” (9,5 km – 4 do 6 godz.)

»» przyrodnicza ścieżka „Łagów – Dolina Łagowicy – Wąwóz Dule – Jaskinia Zbó-jecka” (5,5 km – 4 godz.)

3. Sieradowicki Park Krajobrazowy:»» przyrodniczo-historyczna ścieżka „Berezów

– Michniów – Kamień Michniowski – Bu-rzący Stok – Suchedniów” (15 km – 7 godz.)

»» przyrodniczo-krajobrazowa ścieżka „Rad-kowice – Śniadka” (5 km – 4 godz.)

»» przyrodniczo-historyczna ścieżka „Wą-chock – Wąwóz Rocław – Rataje – Polana Langiewicza – Wykus” (10 km – 6 godz.)

4. Suchedniowsko-Oblęgorski Park Kraj- obrazowy:

»» przyrodnicza ścieżka „Miedziana Góra – Tumlin” (13 km – całodniowa)

»» przyrodnicza ścieżka „Ścięgna – Zagnańsk” (3,5 km – 2 godz., można połączyć ze ścież-ką „Zagnańsk – Bartków – Janaszów”)

»» sozologiczna ścieżka „Zagnańsk – Bart-ków – Janaszów” (4,5 km – 3 godz., można połączyć ze ścieżką „Ścięgna-Zagnańsk”)

»» przyrodniczo-geologiczna ścieżka „Hucisko – Perzowa Góra – Kuźniaki” (4,5 km – 3 godz.)

5. Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy:»» przyrodnicza ścieżka „Chęciny – Jaskinia

Piekło – Szewce” (10 km – 5 godz.) 6. Nadnidziański Park Krajobrazowy:

»» geologiczno-botaniczna ścieżka „W rezer-wacie Skorocice” (3 km – do 3 godz.)

»» przyrodniczo-geologiczna ścieżka „Piń-czów – Skowronno” (7 km – całodniowa)

»» przyrodniczo-geologiczna ścieżka „Bo-gucice – Grabowiec – Gacki – Krzyżano-wice” (9 godz. – całodniowa)

»» historyczna ścieżka „W średniowiecznej Wiślicy” (4,5 km – 4 godz.)

»» historyczna ścieżka „Królewskie miasto Nowy Korczyn” (3 km – 3 godz.)

»» przyrodniczo-krajobrazowa ścieżka „Czar-kowy-Ostrów” (8 km – całodniowa)

7. Szaniecki Park Krajobrazowy:»» przyrodniczo-krajobrazowa ścieżka

„Szaniec – Kurzejów – Wymysłów – Zwierzyniec” (7,5 km – całodniowa)

8. Kozubowski Park Krajobrazowy:»» historyczna ścieżka „Stradów pradziejo-

wy i wczesnośredniowieczny”»» przyrodniczo-krajobrazowa ścieżka „Chro-

berz – Wola Chroberska” (5 km – 5 godz.)

Ośrodek Edukacji Leśnej – Nadleśnictwo Kielceul. Hubalczyków 15, 25-668 Kielcetel. 41 33 56 360, www.kielce.radom.lasy.gov.pl

Znakowane piesze szlaki turystyczne:I. koloru czerwonego1. Gołoszyce – Święty Krzyż 25,5 km –

Święta Katarzyna 43,5 km – Masłów 58,5 km – Tumlin PKP 77,5 km – Mie-dziana Góra 87 km – Kuźniaki – 105 km

2. Busko-Zdrój – grodzisko w Szczaworyżu 8,5 km – Solec-Zdrój – 28 km

3. Skarżysko-Kamienna – Wąchock – Kał-ków-Godów - 60 km

4. Chęciny – Jaskinia Raj 8 km – Kielce Karczówka - 18,5 km

5. Gołoszyce – Ujazd 12,5 km – Klimontów 28 km – Koprzywnica 50 km – Sandomierz 67 km – Dwikozy 79 km – Zawichost 94 km – most na Wiśle 106 km – Annopol 107,5 km – Bidaczów Stary - 214,5 km

II. koloru niebieskiego1. Berezów – Michniów 3 km – Suched-

niów PKP - 15 km2. Wał Małacentowski – Bieliny 10 km –

Kapliczka św. Mikołaja - 16 km3. Jedlnica PKS – Bolmin 2 km – Małogoszcz

12 km – Żarczyce Duże kościół - 21 km4. Pińczów – Grochowiska 12 km – Wełecz

17 km – Skorocice 26,5 km – Chochół PKS 31 km – Wiślica – 39 km

5. Wąchock – Wykus 10 km – Bodzentyn 20 km – Święta Katarzyna 28,5 km – Cie-koty 34,5 km – Cedzyna – 45,5 km

6. Gołoszyce – Opatów 14,5 km – Piela-szów 29 km – Dwikozy – 50 km

Święta Katarzyna

Page 34: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

66 67

7. Chęciny – Kielce Słowik 17 km – Dale-szyce 42 km – Widełki 52 km – Łagów – 69 km

8. Pętkowice – rez. „Krzemionki ” 20,5 km – Kunów PKP 45 km – Kałków-Godów 60 km – Nowa Słupia 76,5 km – Święty Krzyż – 80 km

9. Kuźniaki – Sielpia Wielka 22 km – Koń-skie 37 km – Stara Kuźnica 46 km – rez. „Skałki Piekło pod Niekłaniem” 61 km – Pogorzałe k. Skarżyska-Kamiennej – 81 km

10. Krzętów – granica z woj. łódzkim 1 km – Mrowina (początek szlaku czarnego) 4 km – Biały Brzeg (stanica ZHP) po-czątek szlaku czarnego 7,5 km – granica z woj. łódzkim 9,5km – Przedbórz 14 km – Diabla Góra (początek szlaku czerwo-nego) 34 km – Sulejów 55 km – Piotrków Trybunalski – 98 km

III. koloru zielonego1. Łagów – Wał Małacentowski 7 km – Nowa

Słupia – 15 km2. Skarżysko Zach. PKP – Mostki 9,5 km –

Wykus – 20 km3. Rączki PKS – rezerwat „Bukowa Góra”

4 km – rezerwat „Murawy Dobromier-skie” 6 km – Józefów 11 km – Góra

Fajna Ryba 12 km – Góry Suche 13 km – Góry Mokre 15 km – rezerwat „Pisko-rzeniec” 18 km – Wojciechów PKS – 23 km – leśniczówka Wierzchlas – Miej-skie Pola – Przedbórz 36km

4. Bliżyn – dąb Bartek 24 km – Zagnańsk – 26 km

5. Starachowice – Bodzentyn 20 km – Buko-wa Góra 29 km – Łączna PKP – 36 km

6. Grochowiska PKP – Szaniec 9,5 km – Szczaworyż 26 km – Stopnica 37 km – Solec-Zdrój 53 km – Nowy Korczyn 69 km – Wiślica – 90,5 km

7. Chańcza – Kurozwęki 10,5 km – Staszów 17 km – Rytwiany 24,5 km – Połaniec 40 km – Osiek 62,5 km – Klimontów 81 km – Kleczanów 101,5 km – Pielaszów – 110 km

8. „Wokół zalewu w Brodach” – Brody (GOK) – Krynki – Ruda – Krynki – Bro-dy – 15 km

9. Barak (Zajad „O’key” koło Szydłowca) – Li-powe Pole – Skarżysko Kościelne – Grzy-bowa Góra – rezerwat „Rydno” – 13,5 km

10. Lubenia –Zębiec (węzeł na szlaku żółtym Starachowice – Iłża) Marcule (przystanek Starachowickiej Kolejki Wąskotorowej) – Marcule (Ośrodek Edukacji Przyrodni-czej Nadleśnictwa Marcule) 4 km

IV. koloru żółtego1. Barcza PKS – Bukowa Góra – 11 km2. Moskorzew – Kopiec Kościuszki 4 km

– Kolonia Wywła 5,5 km – Szczekociny – 16 km

3. Wierna Rzeka – Jedlnica 12 km – Chęciny – 20 km

4. Skarżysko Zach. PKP – Pogorzałe 22,5 km – Skarżysko-Kamienna PKP – 27 km

5. Końskie - Wąsosz – Stara Wieś – Krasna – Szałas – Serbinów – 38 km

6. Starachowice – Zębiec 13,3 km – Iłża – 30 km7. Szydłów – Chańcza zapora 8 km – Chańcza

11 km – Raków 17 km – Widełki – 34 km8. Ostrowiec Świętokrzyski PKS – Al. 3 Maja

– Rynek – ul. Siennieńska – ul. Bałtowska – Sudół – rez. „Krzemionki” (Muzeum Archeologiczne) – Krzemionki PKS 15 km

V. koloru czarnego1. Kamień Michniowski – Góra Barbarka – 2 km2. Kielce – Aleja Na Stadion – dawna skocz-

nia narciarska – 2 km3. Nietulisko Fabryczne – Nietulisko Duże – 2 km4. Oblęgorek PKS – Góra Barania – 2,5 km5. Piekoszów PKP – Zgórskie Góry – 7 km6. Wólka Plebańska PKP – rez. „Skałki Pie-

kło pod Niekłaniem” – 7 km7. Suchedniów PKP – rezerwat „Dalejów”

– 8 km

8. Starachowice – Wykus – 9 km9. Sołtyków PKP – Bliżyn PKP – 11 km10. Mrowina PKS – Dobromierz 3 km – rezer-

wat „Murawy Dobromierskie” 5 km – re-zerwat „Bukowa Góra” 6 km – Rączki 7 km – Biały Brzeg Stanica ZHP – 11 km

11. Nowa Słupia – Góra Chełmowa – Grzego-rzowice – Wałsnów – Kunin – Skoszyn – Góra Szczytniak – 16 km

12. Ruda MZK (przy szkole) – rez. „Skały pod Adamowem” 6 km – leśniczówka Lubenia – rez. „Rosochacz” 9 km – Lipie (stacja wąskotorowa) – (węzeł na szlaku żółtym Starachowice – Iłża) 16 km – po-kopalniana hałda „Majówka” 20 km – Mirzec PKS 32 km

13. Małogoszcz (Rynek) – cmentarz – Góra Sabianów – Dziadówki Ciesielskie – Le-śnica („Ostoja Dworska”) 7 km – Góra Kościółek – Małogoszcz PKP 11 km – Zakrucze – rez. „Milechowy” – Jaskinia Piekło w rez. „Milechowy” 16,5 km

14. Pętkowice PKS – Pętkowice kolonia – Pętkowice kościół 1,5 km

15. Leśniczówka Czarny Las (węzeł na szla-ku żółtym Moskorzew – Szczekociny) – młyn na rzece Pilicy, stawy rybne – las Gąszcze – Szczekociny (węzeł na szlaku żółtym z Moskorzewa) 6 km

TURYSTYKA PIESZA

TURYSTYKA AKTYWNA

Turyści na szlaku

Panorama na Łysicę

Page 35: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

68 69

Szlak miejski w Kielcach (czerwony)Plac Niepodległości, dworzec PKP – ul. Armii Krajowej parking przy hali wido-wiskowo-sportowej – ul. Karczówkowska kładka nad torami (Karczówka) – ul. Kar-czówkowska, kościół garnizonowy – rzeka Silnica – Skwer Harcerski im. Szarych Sze-regów pomnik – Kadzielnia taras widokowy – skrzyżowanie Alei Legionów z ul. Gaga-rina – Pl. Piłsudskiego, Wojewódzki Dom Kultury, pomnik Czynu Legionowego – ul. Jana Pawła II, dworek Karsza – ul. Jana Pawła II, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego – ul. Jana Pawła II 6, dyrekcja Muzeum Wsi Kieleckiej – pl. Panny Marii, katedra – pl. Zamkowy, Muzeum Naro-dowe w pałacu biskupów krakowskich – ul. Zamkowa 3, zespół zabudowy gospodar-czej, pamiątkowa tablica – ul. Zamkowa, pała-cyk Zielińskiego Dom Środowisk Twórczych – ul. Staszica, źródło Biruty – ul. Sienkiewicza – pl. Moniuszki, Kieleckie Centrum Kultury, pomnik T. Kościuszki, parking turystycz-

ny – pl. św. Wojciecha, kościół – Rynek – al. IX Wieków Kielc, dawna synagoga – al. IX Wieków Kielc, Urząd Wojewódz-ki – ul. Sienkiewicza 47, gmach dawnego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu – pl. Niepodległości dworzec PKP.

Szlaki spacerowe w Kielcach i okolicy1. Niebieski: ul. Sienkiewicza 29 (PTTK)

– Park Miejski – Skwer Harcerski im. Szarych Szeregów – Kadzielnia – ul. Ale-ja Legionów – Stadion lekkoatletyczny – Hala Legionów – Hotel „Leśny Dwór” – tereny leśne dzielnicy Stadion – dolna stacja wyciągu narciarskiego na Górze Pierścienicy (połączenie ze szlakiem spa-cerowym żółtym).

2. Zielony: ul. Sienkiewicza 29 (Centrum Informacji Turystycznej) – Park Miejski – Skwer Harcerski im. Szarych Szeregów – Kadzielnia – Aleja Legionów – ul. M. Soł-tysiaka „Barabasza” – ul. Mała Zgoda – ul. Skalista – ul. Wojska Polskiego – re-zerwat „Wietrznia” – Centrum Geoedu-kacji Kielce – ul. Daleszycka – ul. Domki – ul. Łopianowa (połączenie ze szlakiem spacerowym żółtym) – Kielce Bukowska pętla autobusowa – 7 km.

3. Żółty: Stadion dolna stacja wyciągu narciarskiego (początki szlaku space-rowego niebieskiego) – ul. Obrzeż-na – ul. Ściegiennego – ścieżka leśna do dolnej stacji wyciągu narciarskiego na Telegrafie – ul. Wojska Polskie-go – ul. Berberysowa – ul. Łopiano-wa i dalej ścieżką polną w kierunku ul. Sandomierskiej – ul. Sandomierska – ul. Gustawa Morcinka i ścieżkami na północ – ul. Szybowcowa – Dąbrowa Kolonia – ul. Barczańska – leśnym tere-nami na północ od Kielc – ul. Zagnańska – rezerwat „Sufraganiec” – ul. Gruchaw-

ka – ul. Hubalczyków – ul. Skrajna – ul. Średnia – ul. Długa – rezer-wat skalny im. Jana Czarnockiego – ul. Kazimierza Wielkiego – góra Gra-bina – skraj rezerwatu „Karczówka” – ul. Bernardyńska – ul. Grabinów – ul. Wł. Dzikowskiego – ul. Pietrasz-ki – ul. Młyńska – rzeka Bobrza – ul. Dobromyśl – ul. Machałowej – ul. Łopuszańska – ul. Zgórska – ul. Garbarska – ul. Laskowa – ul. Zale-sie – ul. Krakowska – ul. Chorzowska

– rezerwat „Biesak-Bialogon” – leśnymi ścieżkami do dolnej stacji wyciągu nar-ciarskiego.

4. Czerwony: Ciekoty ,,Żeromszczyzna” – Krajno-Zagórze – Zagórze Drugie – Świę-ta Katarzyna – 5,5 km

5. Żółty: „Wokół Góry Radostowej”: Ciekoty ,,Żeromszczyzna” – Kraiński Grzbiet – wieś Bęczków – Góra Rado-stowa – Przełom Lubrzanki – Ciekoty ,,Żeromszczyzna” – 8 km

TURYSTYKA ROWEROWA

WYBRANE ZNAKOWANE SZLAKI ROWEROWEW wykazie znajdują się szlaki, które po dokonanej w 2010 roku inwentaryzacji szlaków otrzymały ocenę co najmniej dobrą.

Kielce i najbliższe okolice1. górskie ścieżki rowerowe na Górze Telegraf i Górze Pierścienicy (Stadion Leśny)

»» Stadion leśny – czerwony – szlak wyczy-nowy 2,6 km

»» Stadion leśny – niebieski – szlak wyczy-nowy 11 km

»» Stadion leśny – niebieski – szlak tereno-wy 16 km

»» Stadion leśny (leśnictwo Dyminy wo-kół Góry Pierścienica) – oznakowanie czarny liść – szlak terenowy wzboga-cony o tablice informacyjne z przebie-giem szlaku i stojaki rowerowe oraz tablice edukacyjne o tytułach: Hodowla lasu, Ochrona Lasu, Ochrona p. poż., Las i jego mieszkańcy, Martwe drewno, Leśne siedliska, Drzewa naszych lasów – początek k. Leśniczówki w Dyminach, koniec na ul. Kusocińskiego (w pobliżu grobu W. Szczepaniaka) – długość 14 km

»» Góra Telegraf – niebieski – szlak wy-czynowy 3,5 km

2. szlaki wylotowe z Kielc:»» czerwony: ul. Podklasztorna –

ul. Bernardyńska – ul. Grabinów – ul. Dzikowskiego – ul. Pietraszki – ul. Młyńska – ul. Dobromyśl – Szczu-kowice – Jaworznia – Piekoszów – Po-dzamcze Piekoszowskie 15,2 km

»» czerwony: skrzyżowanie ul. Tarnowskiej i Wojska Polskiego (ścieżka rowerowa) - rezerwat „Wietrznia” – ul. Wojska Pol-skiego – ul. Jana Karskiego – Las wokół góry Telegraf – ul. Łanowa – ul. Kalinowa

TURYSTYKA ROWEROWA

TURYSTYKA AKTYWNA

Szlak rowerowy wokół PierścienicySzlaki turystyczne w Kielcach

Page 36: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

70 71

– ul. Posłowicka – ul. Zgrabowicka – Sta-cja PKP Sitkówka-Nowiny 11,3 km

»» czerwony: ul. Marmurowa / Aleja Le-gionów – ul. Szczepaniaka – ul. Kuso-cińskiego – ul. Pakosz – ul. Krakowska – ul. Fabryczna – ul. Za Walcownią – ul. Za-lesie – ul. Garbarska – ul. Laskowa – ul. Zalesie – ul. Krakowska – Kielce Słowik

»» czerwony: ul. Łódzka/ul. Hubalczyków (ścieżka rowerowa) – ul. Skrajna – ul. Mali-ków – ul. Batalionów Chłopskich – ul. Kru-szelnickiego 5,7 km

»» czerwony: skrzyżowanie Łódzkiej i ul. Hu-balczyków (ścieżka rowerowa) – ul Zasta-wie – ul. Kaczowa – ul. Smolaka 3,8 km

»» czarny: ul. Dobromyśl – ul. Machałowej – ul. Zgórska – ul. Garbarska 4,6 km

»» czarny: ul. Bernardyńska do skrzyżowa-nia z ul. Fabryczną 3 km

Powiat kielecki1. zielony w gminie Bieliny „Duża pętla”: Huta

Szklana – Bartoszowiny – Lechów – Mako-szyn – Zofiówka – Czaplów - Bieliny – Porąbki Szkoła – Zagroda w Kakoninie – Huta Podły-sica – Huta Szklana – Święty Krzyż 36 km

2. niebieski wokół Piekoszowa „Nad Wierną Rzeką”: Piekoszów – Łaziska – Zawada – Miedzianka – Zajączków – Wierna Rzeka – Łosienek – Łubno – Micigózd – Podzam-cze Piekoszowskie – Piekoszów 40 km

3. czerwony w gminie Zagnańsk: Zagnańsk – Goleniawy – Chrusty – Zachełmie – Zagnańsk 12 km

4. niebieski w gminie Zagnańsk: Zagnańsk – Bartków – Samsonów – Samsonów – Pie-chotne – Borowa Góra – Zagnańsk 14 km

5. żółty wokół Pasma Masłowskiego: Ciekoty ,,Żeromszczyzna” – Mąchocice Scholaste-ria – Masłów – Wieś Klonówka – Góra Klonówka – Diabelski Kamień – Góra Dą-brówka – Ameliówka – przełom Lubrzanki – Ciekoty ,,Żeromszczyzna” – 13 km

6. zielony w gminie Masłów: Ciekoty ,,Żeromszczyzna” – Wilków – Święta Katarzyna – dł. 6 km

7. niebieski w gminie Masłów: Ciekoty – Radostowa – Mąchocice Kapitulne – Lesz-czyny – Zalew Cedzyna – Wola Kopcowa – 10 km

8. czarny łącznikowy z Makoszyna – Pod Skały – Boskowiny do szlaku żółtego – 3 km

9. zielony: Raków – Szumsko – Stara Łago-wica – Nowa Zbelutka – Stara Zbelutka – Zalesie – Bardo – Wola Wąkopna – Raków 36 km

10. czarny łącznikowy z Łagowa do szlaku czerwonego: Łagów – Pustka – Bielowa – Górna Droga – Sędek 5,3 km

Powiat konecki1. czerwony: Sielpia – Piekło – Wąsosz –

Piła – Stara Kuźnica – Drukarnia - Czysta – Młynek Nieświński – Barycz – Kornica – Proćwin – Modliszewice – Sierosławie - Kazanów – Brody – Dziebałtów – Sielpia 42,7 km

2. zielony „Dolina Krasnej”: Sielpia – Ba-rak – Miedzierza – Strażnica – Przyłogi – Kamienna Wola – Adamek – Komo-rów – Krasna – Serbinów – Rogowice – Długojów – Szałas – Luta – Gustawów – Krasna – Mokra – Duraczów – Błotnica – Czarniecka Góra 52,1 km

Powiat ostrowiecki1. czerwony „Szlak im. Mariana Racibor-

skiego”: Bałtów – Lemierze – Podgórze – Stoki Małe – Ruda Kościelna – Borownia – Smyków – Podgrodzie – Ćmielów Wióry – Ćmielów Rynek – Brzóstowa 23,7 km

2. niebieski „Baltowski szlak rowerowy”: Bałtów – Kolonia Wólka Bałtowska – Trzemcha Górna – Wólka Trzemecka – Wólka Bałtowska – Bałtów 12 km

3. żółty „Baltowski szlak rowerowy”: Bałtów – Zamoście – Lemierze – Ulów – Kolonia Pętkowice – Pętkowice – Skarbka Górna – Skarbka Dolna – Bałtów 20 km

4. czarny łącznikowy: Wólka Bałtowska – Kolonia Wólka Bałtowska 1,2 km

Powiat pińczowskiniebieski: Pińczów – Pasturka – Las Bogucicki – Grochowiska – Bogucice – Chroberz – Mozgawa – Młodzawy Małe – Młodzawy Duże – Skrzypiów – Pińczów 33 km

Powiat sandomierskiczarny: Sandomierz (Rynek Starego Mia-sta) – Ocinek – Kolonia Lenarczyce – Ko-bierniki – most na rzece Koprzywiance – Zawisełcze – Sandomierz (Brama Opa-towska) 24 km

Powiat skarżyski1. zielony: ”Do źródeł Rzeki Kamiennej I”:

Skarżysko-Kamienna (MCK) – Brzask – Bliżyn – Rezerwat „Dalejów” - Zbrojów – Płaczków – Mroczków – Rędocin – Borki – źródła rzeki Kamiennej – 36 km

2. zielony „Do Źródeł Rzeki Kamiennej II”: Skarżysko-Kamienna (MCK) – Skarży-sko-Kamienna (Sanktuarium Ostrobramskie) – Podosiny – Majdów – Hucisko – Huta – Antoniów – źródła rzeki Kamiennej – 35 km

Powiat starachowicki1. czarny łącznikowy na zachód od zalewu

Lubianka, pomiędzy wzniesieniami Lubie-nia, Wykus i Ostre Górki: (dzieli czerwoną trasę „Dookoła Starachowic” na 2 mniej-sze pętle) 4 km

2. żółty „Leśne dukty”: Starachowice (Eko-muzeum) – Lubienia – Komorniki – Przy-miarki – Kutery – Klepacze – Budy Brodz-kie – Brody – Ruda – Adamów – Staracho-wice 42 km

3. czarny: Wąchock – Bugaj - Mirzec – Trąbowiec – Piekło – Mirów – Rogów – Szydłowiec (województwo mazowieckie) 35,4 km

4. czarny: pętla rowerowa gminy Brody: Brody (GOK) – Krynki – Gębice – Dziu-rów – Adamów – Ruda – Połągiew – Staw Kunowski – Krynki – Brody PKP – 40 km

TURYSTYKA ROWEROWA

TURYSTYKA AKTYWNA

Rowerzyści na szlaku

Rowerzyści na szlaku

Page 37: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

72 73

Powiat włoszczowski1. czerwony „Lasami wokół Włoszczowy”:

Szkółka Leśna w Koniecznej – Konieczno – Nieznanowice – Rząbiec stawy – Felik-sówka Belina – zbiornik wodny Biada-szek – Chotów – Jamskie – Kluczewsko – Kurzelów – Jeżowice – zalew Klekot – Czarnca – Kąty – Szkółka Leśna w Ko-niecznej 70 km

2. czarny łącznikowy: Włoszczowa – Plac Wolności – ul. Partyzantów – ul. Wiśniowa – Wola Wiśniowa – początek szlaku czerwone-go w szkółce leśnej w Koniecznie – 7,5 km

SZLAKI ROWEROWE TEMATYCZNE

RODZINNE TRASY ROWEROWE Trasy przygotowane z myślą o rodzinach z dziećmi. Wiodą przez najpiękniejsze tereny regionu świętokrzyskiego i co ważne – po-prowadzone zostały poza ruchliwymi droga-mi, często przez tereny leśne obok interesu-jących obiektów przyrodniczych i zabytko-wych. Zaprojektowane jako pętle.

1. Śladami Tetrapoda – okolice Zagnańska – 18 km

2. Leśne zmagania – okolice Dębu „Bartek” – 33,7 km

3. Prastara Puszcza – okolice Bliżyna – 24 km4. Oszałamiająca różnorodność – okolice

Suchedniowa – 36,2 km5. Żeromszczyzna – okolice Ciekot – 15 km6. Czarujące widoki – okolice Bielin – 25,6 km7. Serce Gór – okolice Nowej Słupi – 21 km8. Dwa zalewy – okolice Cedzyny – 24 km9. Romantyczna przygoda – okolice Górna

– 17 km10. Tajemnicza przygoda – okolice Borkowa

– 22 km11. Dziki Zachód – Kielce – 18 km12. Skały i jaskinie – okolice Chęcin – 26 km13. Wokół fortalicji – okolice Sobkowa – 25 km

14. Świętokrzyscy Indianie – okolice Mora-wicy – 27,7 km

15. Chłopy i Pany – okolice Chałupek – 25 km16. Downhill – Góra Telegraf – Kielce – 800 m

www.rowerowe.swietokrzyskie.travel

TURYSTYKA ROWEROWA

TURYSTYKA AKTYWNA

»» zielony im. Witolda Gombrowicza: Jakubowice – Przybysławice – Jasice – Mi-kułowice – Ćmielów – Krzczonowice – Trębanów – Małoszyce – Grocholice – Bo-dzechów – Wólka Bodzechowska – Ostro-wiec Św. – Świrna – Myków – Bukowie – Chocimów – Prawęcin – Doły Biskupie – Gębice – Krynki – Brody – Bór Kunow-ski – Kolonia Miłkowska – Sarnówek – Dąbrówka – Górka – Wólka Bałtowska – Bałtów – Pętkowice – Wólka Pętkowska – Potoczek – Tarłów – Lasocin – Czyżów Szlachecki – Jakubowice 164 km

Szlak swoim zasięgiem obejmuje powiaty: ostrowiecki, opatowski, starachowicki

»» niebieski „Transwojewódzki”: Sando-mierz – Zawisełcze – Ostrołęka – Bogo-ria – Skotniki – Koprzywnica – Beszyce – Sulisławice – Szymanowice – Klimon-tów – Konary – Ujazd (szlak rowerowy koloru zielonego uwzględniony w szla-kach powiatu sandomierskiego) – Iwani-ska – Planta – Sobiekurów – Wymysłów – Józefów – Strzyżowice – Czerników Karski – Czerników Opatowski – Opatów (fragment niebieskiej pętli wokół Opa-towa, szlaku uwzględnionego w szlakach powiatu opatowskiego) – Lipowa – Podole – Małoszyce – Ćmielów – Ruda Kościelna

– Magonie – Sudół – Ostrowiec Święto-krzyski – Chmielów – Kunów – Nietulisko Duże – Doły Biskupie – Kałków–Godów – Brody – Styków – Dziurów – Michałów Miejski – Starachowice – Rataje – Wą-chock – Skarżysko–Kamienna (szlak „Śla-dami Zabytków Techniki Doliny Kamien-nej” z Ostrowca do Skarżyska w całości włączony do Szlaku Transwojewódzkiego) – Rejów – Rezerwat Dalejów – Bliżyn – Ubyszów – Majdów – Hucisko – Huta – Antoniów – Niekłań – Stąporków – Czar-na – Końskie – Sielpia – Dęba – Maleniec – Marcinków – Żarnów (województwo łódzkie ) 296 km

»» czarny „Architektury Obronnej”: Koń-skie – Proćwin – Modliszewice – Sierosła-wice –Kazanów – Dziebałtów – Sielpia Wielka – Barak – Miedzierza – Smyków – Gliniany Las – Grzymałków – Skoki – Mokry Bór – Malmurzyn – Widoma – Oblęgór – Oblęgorek – Chełmce – Bry-nica – Podzamcze Piekoszowskie – Pie-koszów – Zawada – Szewce – Jaskinia Raj – Chęciny – Podzamcze Chęcińskie – Mo-sty – Bolmin – Małogoszcz – Mieronice –Karsznice – Bizorenda – Szczepanów – Brzegi – most na rzece Nidzie droga E77 – przystanek PKP Sobków – Sobków

Rowerzyści na szlaku

Rowerzyści na szlaku Sobków

Page 38: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

74 75

Fortalicja – Sobków – Mokrsko – Kotlice – Boruszowice – Motkowice – Imielno – Skowronno Dolne – Pińczów – Młodzawy Duże – Młodzawy Małe – Wojsławice – Chroberz – Stradów – Mękarzewice – Peł-czyska – Jurków – Wiślica – Chotel Czer-wony – Kawczyce – Radzanów – Szcza-woryż – Błoniec – Skrobaczów – Stopnica – Oleśnica – Brody Duże – Podborek – Gaj Święcicki – Rytwiany – Golejów – Sta-szów – Kurozwęki – Kotuszów – Szydłów – Korytnica – zalew Chańcza – Szumsko cmentarz – Rembów – Stara Zbelutka – Łagowica most – Iwaniska – Haliszka – Ujazd – Konary – Klimontów – Osso-lin – Świątniki – Samborzec – Zajeziorze – Zawisełcze – Sandomierz zamek – Ki-chary Nowe – Wysiadłów – Dacharzów – Komorna – Międzygórz – Słabuszowi-ce – Leszczyków – Tudorów – Okalina – Opatów – Podole – Ptkanów – Buszko-wice – Ćmielów – Podgrodzie – Smyków – Trębaczów – Grocholice – Obręczna skrzyżowanie z drogą nr 9 – Sadowie – Czerwona Góra – Janowice – Sarnia Zwola – Grzegorzowice – Stara Słupia – Miłocice – Dębno – Dąbrowa Górna – Bodzentyn – Psary – Klonów – Brzezinki – Masłów II – Dąbrowa – Kielce 510 km

Szlak na niektórych niewielkich odcin-kach pokrywa się z istniejącymi w regio-nie szlakami.

»» żółty „Miejsc Mocy”: Kielce ul. Mielczar-skiego – Szczukowskie Górki – Podzamcze Piekoszowskie – Piekoszów – Łaziska – Ga-łęzice – Zajączków – Milechowy – Bolmin – Małogoszcz – Mieronice – Rembieszyce – Lipnica – Lasków – Jędrzejów – Książe Skroniów – Warzyn II – Deszno – Trzci-niec – Rakoszyn – Nagłowice – Rejowiec – Chycza – Kossów – Kwilina – Nowiny – Dzierzgów – Moskorzew – Mękarzów –

Brzeście – Bieganów – Czaryż – Secemin – Błonie – Czarnca – Żelisławiczki – Łachów – Włoszczowa – Kurzelów – Komparzów – Kluczewsko – Oleszno – Wólka – Słu-pia – Pijanów – Jakimowicz – Grodzisko – Radoszyce – Jacentów – Nowy Sokołów – Stary Sokołów – Nowy Dziebałtów – Siel-pia Wielka – Piekło – Czarna – Czarniecka Góra – Stąporków – Hucisko – Pardołów – Świerczów – Nowki – Sorbin – Zbrojów – Drożdżów – Bliżyn – Zagórze – Skarży-sko– Kamienna – Marcinków – Wąchock – Rataje – Wykus – Radkowice – Rzepin I – Rzepin II – Dąbrowa – Kałków – Goleszyn – Wieloborowice – Włochy – Pokrzywianka – Podchełmie – Święty Krzyż – Nowa Słu-pia – Jeleniów – Podłazy – Gułaczów – Za-gościniec – Nowy Staw – Nowy Sad – Dra-czów – Stara Zbelutka – Szumsko Kolonia – Niedźwiedź – Bogoria – Moszyny – Ko-lonia Pęcławska – Jurkowice – Nawodzice – Bazów – Sulisławice – Bukowa – Osiek – Duża Wola – Niekrasów – Mucharzew – Strzegom – Szczeka – Rytwiany – Tuklęcz – Sichów Mały – Wilkowa – Podlesie – Borzy-

mów – Beszowa – Biskupice – Zborówek – Pacanów – Chrzanów – Piestrzec – Zbo-rów – Solec–Zdrój – Chinków – Zagajów – Piasek Wielki – Badrzychowice – Stróży-ska – Szczerbaków – Wiślica – Gorysławi-ce – Kobylniki – Skotniki Dolne – Nowa Zagość – Wola Zagojska – Leszcze – Chro-berz – Wojsławice – Mozgawa – Młodzawy Małe – Młodzawy Duże – Skrzypiów – Piń-czów – Włochy – Chruścice – Chwałowice – Stawiany – Gołuchów – Włoszczowice – Grabowiec – Piotrkowice – Brody – Li-sów – Brudzów – Łabędziów – Morawica – Bieleckie Młyny – Kuby Młyny – Suków – Mójcza – Wietrznia – Kielce 596 km

Szlak na niektórych niewielkich odcin-kach pokrywa się z istniejącymi w regio-nie szlakami

»» niebieski „Śladami Zabytków Techniki Doliny Kamiennej”: Skarżysko–Kamien-na – Wąchock – Rataje – Starachowice – Michałów Miejski – Dziurów – Brody – Kałków–Godów – Doły Biskupie – Nietulisko Duże – Kunów – Chmielów – Ostrowiec Świętokrzyski 79,4 km

Szlak w całości włączony został do utwo-rzonego Transwojewódzkiego szlaku rowe-rowego

»» niebieski (rowerowo–pieszy – znaki szlaku pieszego) „Szlak Żółwia i Dino-zaura”: Bałtów – Pętkowice – Potoczek – Tarłów – Zemborzyn Kościelny – most na rzece Kamiennej (granica z woj. mazo-wieckim) – Zemborzyn – Solec nad Wisłą – Janowiec 62 km

TURYSTYKA ROWEROWA

TURYSTYKA AKTYWNA

ŚCIEŻKI ROWEROWE

Kielce Ścieżki rowerowe utwardzone (nawierzchnia asfalt, kostka brukowa): »» dzielnica Stadion – Kadzielnia - dolina

rzeki Silnicy – ul. Jesionowa (zalew) – ulica Witosa ok. 7 km

»» ścieżka rowerowa nad zalewem – wzdłuż ul. Jesionowej i Łódzkiej (pn. strona) – ul. Hubalczyków ok. 2 km

»» wzdłuż ul. Łódzkiej (pd. strona) – ul. Za-gnańska – ul. hubalczyków ok. 1,7 km

»» wzdłuż ul. Bohaterów Warszawy – ul. Tar-nowska – ul. ks. J. Popiełuszki ok. 3 km

»» wzdłuż Alei Solidarności 2 km»» wokół osiedli Świętokrzyskiego i Na Stoku

ok. 2,2 km»» ścieżka nad Silnicą – osiedle Bocianek ok.

2,2 km»» wzdłuż ul. Sandomierskiej »» wzdłuż Alei IX Wieków Kielc ok. 0,4 km»» wzdłuż ul. Grunwaldzkiej

Busko-Zdrój i okolice »» ścieżka rowerowa (asfaltowa) Busko-Zdrój

– Radzanów – 1,4 km»» ścieżka rowerowa (asfaltowa) Busko-Zdrój

– Wełecz – Kameduły – Busko-Zdrój – 17,5 km

Końskie i okolice»» Końskie, al. Katyńska – Browary – 0,7 km»» Fidor – Stara Kuźnica – 1,2 km»» Końskie – Sielpia – 10 km (ciąg pieszo-

-rowerowy wzdłuż drogi 728)

Ostrowiec Świętokrzyski i okolice»» ścieżka rowerowa Ostrowiec Świętokrzyski

– Bodzechów

Rowerzyści na szlaku

Page 39: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

76 77

STOWARZYSZENIA I KLUBY ROWEROWE Świętokrzyskie Stowarzyszenie Kolarstwa Górskiego „MTB Cross”ul. Sienkiewicza 53/55, 25-002 Kielce tel. 41 344 59 29, 41 344 54 68www.mtbcross.pl

Klub Turystyki Aktywnej PTTK „Pasat”ul. Partyzantów 1, 26-200 Końskietel. 41 372 31 70www.pttkkonskie.pl

Stowarzyszenie MTB Kielce Świętokrzyskie Kolarstwo Górskie ul. Zagórska 121, 25-346 Kielce tel. 600 853 859www.mtb.kielce.pl

Skarżyskie Towarzystwo Cyklistówul. Niepodległości 70A, 26-110 Skarżysko-Ka-mienna tel. 41 253 84 19www.skarzyskietowarzystwocyklistow.eu

Kieleckie Towarzystwo Cyklistówul. Sandomierska 239, 25-142 Kielcetel. 41 369 21 52

Świętokrzyski Regionalny Związek Kolarskiul. Karczówkowska 10, 25-019 Kielcetel. 41 361 45 99

Świętokrzyski Klub Turystów Kolarzy „Kigari”przy Oddziale PTTK w Kielcachul. Sienkiewicza 29, 25-007 Kielcetel. 41 344 77 43, tel. 41 344 59 14www.kigari.blogspot.com

Sandomierski Klub Kolarski „Race Squad”ul. Jana Kochanowskiego 25, 27-600 Sandomierz tel. 15 687 73 73, 533 100 418www.sport-rowery.pl/klub

Suchedniowskie Stowarzyszenie Cyklistówul. Sportowa 3, 26-130 Suchedniówtel. 41 254 32 53

WYPOŻYCZALNIE ROWEROWE

ChęcinyWypożyczalnia rowerowa „Pod Basztami” Centrum Kultury i Sportu w Chęcinachul. Armii Krajowej 18A, 26-060 Chęcinytel. 41 315 10 97www.ckis.com.plczynna: IV–X poniedziałek–piątek 9.00–18.00 (zwrot rowerów do godz. 20.00), sobota-niedziela 10.00–16.00 (zwrot rowerów do 18.00)

KielceCentrum rowerowe „Stadion Gigant”Al. Na Stadion 365, 25-127 Kielcetel. 41 361 55 55 wew. 3 www.stadion.kielce.pl/lato

Wypożyczalnia rowerówul. Malików 136, 25-639 Kielcetel. 503 101 136, 505 177 889www.wypozyczalniarowerow.kie.pl

Kostomłoty PierwszeHotel Grafitul. Kielecka 120, 26-085 Kostomłoty Pierwszetel. 41 303 22 25 www.grafithotel.pl

Mąchocice KapitulneWypożyczalnia rowerów (przy Hostelu Lubrzanka)Mąchocice Kapitulne 211(pomiędzy hotelami Ameliówka i Przedwiośnie)tel. 41 311 21 28www.szklanydom.maslow.pl

Koćmierzów„Gościniec Koćmierzów”Koćmierzów 2, 27-650 Samborzectel. 607 560 016www.szlakjablkowy.pl/9-wypozyczalnia-rowerow.html

SandomierzWypożyczalnia przy Centrum Informacji TurystycznejRynek 20, 27-600 Sandomierztel. 15 644 61 05www.um.sandomierz.pl/turystyka/informacje-dla- -turystow/wypozczalnia-rowerow

TURYSTYKA ROWEROWA

TURYSTYKA AKTYWNA

Wypożyczalnia rowerowa w Chęcinach

Rowerzyści MTB

Page 40: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

78 79

TRASY SAMOCHODOWE

ŚWIĘTOKRZYSKI SZLAK ARCHITEKTURY DREWNIANEJ Drewniane kościoły, dzwonnice, dworki, chałupy i zagrody, to prawdziwe perły re-gionu świętokrzyskiego zadziwiające swoją konstrukcją i malowniczością. Najliczniejszą grupą wśród drewnianych zabytków zgroma-dzonych na świętokrzyskim szlaku są obiek-ty sakralne – kościoły, kaplice, dzwonnice. W kościołach, najczęściej orientowanych, o konstrukcji zrębowej, odnaleźć można na ścianach i stropach bogate polichromie, ba-rokowe, późnobarokowe czy też rokokowe wyposażenie – przepiękne ołtarze, krucyfiksy, rzeźby i obrazy przedstawiające Matkę Boską, Świętych. Jedne służące wiernym do dziś, inne nieco zapomniane i sporadycznie otwierane, pragnące powrócić do lat świetności.

Utworzony w regionie świętokrzyskim szlak jest kompatybilny ze Szlakiem Archi-tektury Drewnianej w Małopolsce, na Śląsku i Podkarpaciu. Szlak oznakowany jest brązo-wymi tablicami drogowymi. Przy obiektach znajdują się tablice z opisami w językach pol-skim, angielskim i niemieckim.

Trasa nr 1: Busko–Zdrój (kościół św. Leonarda) – Cho-telek (kościół św. Stanisława Biskupa) – Pro-bołowice ( kościół św. Jakuba Apostoła) – Stradów (kościół św. Bartłomieja) – Topola (kościół p.w. Wniebowzięcia NMP) – Cudzy-nowice (kościół p.w. Wszystkich Świętych) – Gorzków (kościół św. Małgorzaty) – Świ-niary (kościół św. Stanisława Biskupa) – Zbo-rówek (kościół p.w. śś. Idziego i Mikołaja) – Niekrasów (kościół p.w. Nawiedzenia NMP) – Strzegom (kościół p.w. Matki Boskiej Bole-snej i św. Andrzeja)

Trasa nr 2: Kurzelów (kaplica cmentarna p.w. św. Anny) – Bebelno (kościół p.w. Narodzenia NMP z 1745 r. z dzwonnicą z XVIII w.) – Kossów (kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej

z dzwonnicą) – Rakoszyn (kościół p.w. św. Stanisława Biskupa) – Trzciniec (kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego) – Obiechów (kościół p.w. nawiedzenia NMP) – Mnichów (kościół p.w. św. Szczepana oraz dzwonnica) – Chomentów (kościół p.w. św. Marii Mag-daleny) – Tokarnia (Park Etnograficzny Mu-zeum Wsi Kieleckiej) – Rembieszyce (kościół p.w. śś. Piotra i Pawła)

Trasa nr 3: Kakonin (drewniana chałupa) – Bodzentyn (zabytkowa zagroda Czernikiewiczów, punkt etnograficzny Muzeum Wsi Kieleckiej) – Radkowice (kościół p.w. Matki Boskiej Czę-stochowskiej) – Krynki (drewniana bramowa dzwonnica przy kościele św. Marcina i Wnie-bowzięcia NMP) – Parszów (kościół p.w. Zesłania Ducha Świętego) – Skarżysko–Bzin (kościół p.w. św. Józefa) – Bliżyn (kościół p.w. św. Zofii) – Mroczków (kościół p.w. św. Ro-cha) – Odrowąż (kościół p.w. św. Rozalii) – Lipa (kościół p.w. śś. Wawrzyńca i Katarzyny)

Trasa nr 4: Góra Witosławska (kaplica p.w. Zesłania Ducha Świętego) – Gierczyce (kościół p.w. Mikołaja Biskupa) – Stodoły (kościół p.w. Św. Teresy z XVII w.) – Kleczanów (kościół p.w. śś. Katarzyny i Stanisława Biskupa) – Gliniany (kościół p.w. św. Wojciecha) – Ruda Kościelna (kościół p.w. Zaślubin NMP) – Ostrowiec Świętokrzyski (kościół p.w. Naj-świętszego Serca Jezusowego) – Bodzechów (kościół p.w. śś. Zofii i Stanisława) – Sarnó-wek (kościół p.w. św. Antoniego Padewskiego)

Trasa nr 5 tzw. Pętla Kielecka: Kielce–Białogon (ul. Kolonia, kościół p.w. Przemienienia Pańskiego) – Kielce–centrum (zbieg ulic Mielczarskiego i Urzędniczej, kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP) – Kielce-cen-trum (ul. Jana Pawła II, Dworek Laszczy-ków) – Kielce–Zagórze (zbieg ulic Prostej i Zagórskiej, kaplica p.w. Matki Boskiej Czę-

TRASY SAMOCHODOWE

SZLAK LITERACKISzlak eksponuje miejsca, z którymi związa-na jest twórczość literacka bądź biografia znanych twórców zamieszkałych niegdyś na Ziemi Świętokrzyskiej. W szczególności przy-bliża postaci Henryka Sienkiewicza, Stefana Żeromskiego, Mikołaja Reja, Wincentego Kadłubka czy też Jana Długosza.

Szlak oznakowany jest brązowymi tablicami drogowymi. Przy obiektach znajdują się tablice z opisami w językach polskim i angielskim.

1. Pętla Ponidziańska: Nagłowice (Miko-łaj Rej) – Jędrzejów (Wincenty Kadłubek) – Pińczów (Adolf Dygasiński) – Busko–Zdrój (Wojciech Belon) – Wiślica (Jan Dłu-gosz, Jan z Wiślicy).

2. Pętla Sandomiersko–Ostrowiecka: Doły Biskupie (Witold Gombrowicz) – Bodze-chów – Dwikozy (Wiesław Myśliwski) – Sandomierz (Jan Długosz, Wincenty Ka-dłubek, Jarosław Iwaszkiewicz, Wiesław Myśliwski) – Klimontów (Bruno Jasieński).

3. Pętla Kielecka: Skarżysko–Kamienna (Leopold Staff, Włodzimierz Sedlak) – Su-chedniów (Gustaw Herling–Grudziński, Jan Gajzler) – Oblęgorek (Henryk Sien-kiewicz) – Strawczyn (Stefan Żeromski) – Kielce (Stefan Żeromski, Bolesław Prus,

Edmund Niziurski, Adolf Dygasiński) – Domaszowice (Walery Przyborowski) – Leszczyny (Stefan Żeromski) – Cieko-ty (Stefan Żeromski) – Święta Katarzyna (Stefan Żeromski) – Bieliny (Józef Ozga--Michalski).

SZLAK CYSTERSÓWPodróżowanie Szlakiem Cysterskim to nie tylko zwiedzanie klasztorów cysterskich, ale i swoista wyprawa w przeszłość, zapoznanie się z bogactwem cysterskiego dziedzictwa.

Klasztor Cystersów w Jędrzejowie (patrz opis str. 19)ul. Klasztorna 20, 28-300 Jędrzejów, tel. 41 386 23 08www.cystersi.pl

Klasztor Cystersów w Wąchocku(patrz opis str. 33)ul. Kościelna 14, 27-215 Wąchock, tel. 41 275 02 00www.wachock.cystersi.pl

Pocysterski Zespół Klasztorny w Koprzywnicy(patrz opis str. 31)ul. Krakowska 78, 27-600 Koprzywnica, tel. 15 847 62 02www.szlakcysterski.org

TURYSTYKA AKTYWNA

Klasztor Cystersów w Wąchocku

Dworek Mikołaja Reja w Nagłowicach

Page 41: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

80 81

stochowskiej) – Kielce-Dąbrowa (kaplica przy kościele p.w. NMP Matki Kościoła)– Kielce-Dyminy (drewniana kaplica) – Mójcza w gm. Daleszyce (kościół p.w. matki Bolesnej Częstochowskiej) – Wola Kopcowa w gm. Masłów (drewniana kaplica p.w. św. Józefa Robotnika).

www.drewniane.swietokrzyskie.travel

ŚWIĘTOKRZYSKI SZLAK ARCHEO- -GEOLOGICZNYTrasa samochodowa łączy unikalne w skali Europy atrakcje archeologiczne i geologiczne perełki województwa świętokrzyskiego. Szlak oznakowany jest brązowymi tablicami drogo-wymi. Przy obiektach znajdują się także tablice z opisami w językach polskim i angielskim.

Przebieg szlaku: JuraPark Bałtów – Krze-mionki – Nowa Słupia – Święty Krzyż – Góra Bukowa – Zachełmie – Góra Barcza – Kamienne Kręgi – Góra Ciosowa – rez. Śli-chowice w Kielcach – rez. Kadzielnia w Kiel-cach – rez. Wietrznia w Kielcach – Karczów-

ka w Kielcach – Jaskinia Raj – Berberysówka – Zgórsko – Góra Zelejowa – Jaskinia Piekło – Góra Zamkowa – Góra Rzepka – Góra Miedzianka

www.szlakarcheogeo.pl

SANDOMIERSKI SZLAK JABŁKOWYZiemia Sandomierska to z jednej strony re-gion bogaty w wartości historyczne, przyrod-nicze i kulturowe, z drugiej zaś jest to obszar o charakterze typowo rolniczym, z głównym naciskiem na rozwój przetwórstwa owocowo--warzywnego. Główną nić szlaku stanowią gospodarstwa sadownicze z wielopokolenio-wą tradycją ogrodniczą w dziedzinie produk-cji jabłek, grusz.

Można zapoznać się tutaj z bogatym do-robkiem kulturowym, tradycjami regionalny-mi, z rozwojem lokalnej przedsiębiorczości, nowoczesnymi technologiami związanymi z uprawą owoców.

Trasa obejmuje gminy powiatu sando-mierskiego. Liczy ok. 200 km.

www.szlakjablkowy.pl

TURYSTYKA NARCIARSKA

TURYSTYKA NARCIARSKA

TURYSTYKA AKTYWNA

WYCIĄGI NARCIARSKIEwww.narty-swietokrzyskie.pl

BałtówStacja narciarska „Szwajcaria Bałtowska”Bałtów 8a, 27-423 Bałtów, tel. 41 264 14 20-21, 519 346 140www.szwajcariabaltowska.pl Sześć tras narciarskich o długości od 100 do 700 metrów, szer. 50–70 m, różnica pozio-mów 70 m. 4-osobowa kolejka krzesełkowa, wyciąg orczykowy i bezpodporowe. Sztuczne oświetlenie i naśnieżanie, snowpark. Gastro-nomia, wypożyczalnia i serwis sprzętu nar-ciarskiego, parking. Czynny: poniedziałek–piątek, niedziele i święta 9.00–21.00; sobota 9.00–22.00

BodzentynStacja narciarska „Baba Jaga” na Górze Miejskiej (426 m n.p.m.)Bodzentyn, tel. 607 771 209, 606 259 272www.nartybodzentyn.pl Trzy trasy zjazdowe, trzy wyciągi: orczykowy po-dwójny, orczykowy-talerzykowy i bezpodporowy o długości od 150 do 650 m, różnica poziomów do 90 m. Stok oświetlony, naśnieżany, ratrakowa-ny, wypożyczalnia sprzętu, karczma, parking.Czynny: dni powszednie 10.00–22.00, week-endy 9.00–22.00.

KielceWyciąg narciarski na Górze Telegraf (406 m n.p.m.)opis i dane teleadresowe patrz str. 15)

Wyciąg narciarski na Górze Pierścienica (367 m n.p.m.)opis i dane teleadresowe patrz str. 15)

KonaryStok Narciarski 27-640 Konary 21a, gm. Klimontówtel. 512 218 558www.stok-konary.pl2 wyciągi talerzykowe i 1 bezpodporowy, dł. trasy zjazdowej do 480 m, szerokość 60 m, różnice poziomów 80 m, sztuczne oświetle-nie, naśnieżanie, wypożyczalnia sprzętu, par-king, gastronomia.Czynny: dni powszednie 10.00–21.00, sobota–niedziela 9.00–21.00.

Krajno-ZagórzeOśrodek Narciarski SABAT KRAJNO (425 m n.p.m.)Krajno-Zagórze 43c, 26-008 Górnotel. 41 312 77 11, 505 505 654, 531 443 322www.sabatkrajno.pl Dwa wyciągi talerzykowe, jeden taśmowy dł. trasy zjazdowej do 850 m, szer. 60–100 m, różnica poziomów 90 m. Sztuczne oświetle-Rezerwat Zachełmie

Szwajcaria Bałtowska

Stok narciarski w Konarach

Page 42: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

82 83

Busko-Zdrój„Biały Orlik” przy Buskim Ośrodku Sportu i Rekreacjiul. Partyzantów, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 370 51 50, 41 378 85 49www.umig.busko.pl

Kielce (opis patrz str. 15)

Końskie„Biały Orlik”ul. Południowa 5, 26-200 Końskiewww.umkonskie.sisco.pl

Ostrowiec ŚwiętokrzyskiMiejskie lodowisko syntetyczne ul. Mickiewicza 32, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 693 641 451 www.mosir.ostrowiec.pl czynne: poniedziałek–piątek 12.00–20.00, sobota–niedziela 10.00–20.00.Kryte lodowisko syntetyczne przy pływalni Raw-szczyzna. Obok niego, w niecce nieczynnego basenu odkrytego, przy utrzymujących się ujem-nych temperaturach, uruchamiane jest naturalne lodowisko na wolnym powietrzu. Wypożyczal-nia i ostrzenie łyżew, parking, kryta pływalnia.

Sandomierz„Biały Orlik”ul. Żółkiewskiego, 27-600 Sandomierztel. 15 644 62 56, 786 023 106www.mosir.sandomierz.pl

Lodowisko w Centrum Rekreacjiul. Portowa 24, 27-600 Sandomierztel. 15 644 52 28www.mosir.sandomierz.pl

Lodowisko na Bulwarze im. Józefa PiłsudskiegoBulwar im. J. Piłsudskiego27-600 Sandomierztel. 15 644 62 84www.mosir.sandomierz.pl

Skarżysko- -KamiennaLodowisko im. M. Filipowskiego Miejskie Centrum Sportu i Rekreacjiul. Konarskiego 3426-110 Skarżysko-Kamiennatel. 41 2771441www.mcsir.skarzysko.pl czynne: wtorek–niedziela 8.00–22.00, poniedziałek od 9.15; przerwy na regenerację lodu 11.30–12.00, 14.15–14.45 i 17.15–18.00. Pełnowymiarowe lodowisko do gry w hokeja oraz łyżwiarstwa szybkiego na krótkim torze (short-track) z trybunami dla 276 osób, wy-pożyczalnia łyżew, toalety, parking.

nie, naśnieżanie, ratrakowanie. Karczma, wy-pożyczalnia sprzętu narciarskiego, instrukto-rzy, parking, snowpark.Czynny: codziennie 9.00–22.00.

NiestachówOśrodek Narciarski na Górze Otrocz (372 m n.p.m.)Niestachów 167a, 26-021 Daleszycetel. 664 978 173 (w godz. pracy ośrodka), 664 913 114www.niestachow.pl 3 wyciągi orczykowe, 1 zaczepowy i bezpod-porowy, 5 tras zjazdowych o długościach:– 450 m, różnica poziomów 70 m, średnie nachylenie 15%,– 430 m, różnica poziomów 65 m, średnie nachylenie 15%,– 250 m, różnica poziomów 35 m, średnie nachylenie 12%,– 100 m, różnica poziomów 15 m, średnie nachylenie 10%,– 100 m (przedszkole narciarskie), różnica poziomów 15 m, średnie nachylenie 10%.Stoki oświetlone, naśnieżane, ratrakowane. Wypożyczalnia sprzętu narciarskiego, trasy biegowe, zimowy plac zabaw, bar, parkingi. Czynny: poniedziałek–piątek 10.00–20.30, sobota–niedziela 9.00–21.00

TumlinTumlin Sport Ski Wyciąg narciarski na Górze Wykieńskiej (409 m n.p.m.) Tumlin-Podgród 43b, 26-085 Miedziana Góratel. 696 599 849, 696 617 145www.tumlin-ski.prv.pl 2 wyciągi: talerzykowy i orczykowy. Talerzykowy: dł. trasy zjazdowej 500 m, szer. do 43 m, różnica poziomów 95 m, prze-pustowość 800 os./godz. Orczykowy: dł. trasy 300 m, szer. 43 m, różnica poziomów 75 m, przepustowość 350 os./godz. Sztuczne oświetlenie, naśnieżanie, ratrakowa-nie, bar, wypożyczalnia sprzętu, parking. Czynny: codziennie w godz. 10.00–22.00.

SandomierzSandomierski Park „Piszczele”tel. 664 458 172Zjazd o długości 90 m, szerokości 50 m, or-czyk bezpodporowy, tak zwana wyrwirączka o długości 60 m, wjazd orczykiem bezpłatny, stok oświetlony, ogrodzony, bez sztucznego zaśnieżania, parking, kawiarnia. Doskonały do rozpoczęcia nauki jazdy na nartach.

LODOWISKA

LODOWISKA

TURYSTYKA AKTYWNA

Lodowisko w Skarżysku-KamiennejTumlin Sport Ski

Page 43: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

84 85

TURYSTYKA WODNA

Ostrowiec ŚwiętokrzyskiKryta Pływalnia „Rawszczyzna”ul. Mickiewicza 32, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 41 265 00 00www.mosir.ostrowiec.pl

OżarówKryta pływalnia „NEPTUN”ul. Ostrowiecka 4a, 27-530 Ożarówtel. 15 861 10 00, 15 839 31 17www.neptun.ozarow.pl

PińczówPływalnia Miejska „Delfinek”ul. 7 Źródeł 7, 28-400 Pińczówtel. 41 357 27 33www.mosir.pinczow.com.pl

PołaniecKryta pływalnia „Delfin” ul. Witosa 1, 28-230 Połaniectel. 15 865 11 30

SandomierzKompleks Basenów Krytych „Błękitna Fala”ul. Zielna 6, 27-600 Sandomierztel. 15 644 67 20 wew. 105 lub 106www.mosir.sandomierz.pl

SędziszówKryta pływalnia OSiRul. Dworcowa 20a, 28-340 Sędziszówtel. 41 381 27 30www.osir.sedziszow.pl

Skarżysko-KamiennaKryta pływalnia MCSiR  ul. Spółdzielcza 19, 26-110 Skarżysko-Kamiennatel. 41 253 93 50www.mcsir.skarzysko.pl

Solec-ZdrójBaseny Mineralneul. Partyzantów 18, 28-131 Solec-Zdrójtel. 41 377 65 65www.basenymineralne.pl

StarachowiceKryta pływalniaul. Szkolna 14b, 27-200 Starachowicetel. 41 275 24 31www.starachowice.eu

TURYSTYKA WODNA

TURYSTYKA AKTYWNA

KRYTE PŁYWALNIEBaćkowiceKryta pływalnia Baćkowice 100, 27-552 Baćkowicetel. 15 86 81 656www.basen-backowice.wikidot.com

Busko-ZdrójPływalnia Miejska im. S. Komendyul. J.W. Grotta 3a, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 378 85 49

Czarniecka GóraŚwiętokrzyskie Centrum Rehabilitacji – pływalniaCzarniecka Góra 43, 26-220 Stąporkówtel. 41 372 18 33, 41 372 18 17www.rehabilitacjascr.pl

JędrzejówPływalnia miejska ul. Przypkowskiego 43, 28-300 Jędrzejówtel. 41 386 52 09www.plywalniajedrzejow.strefa.pl

Kazimierza WielkaKryta pływalnia „Wodny Raj”ul. Kościuszki 13, 28-500 Kazimierza Wielkatel. 41 350 10 20 wew. 114www.kazimierzakos.pl

KielceKryta pływalnia „MORS” ul. Toporowskiego 96 (przy SP nr 27), 25-549 Kielcetel. 41 362 74 71www.mosir.kielce.pl

Kryta pływalnia „DELFIN” ul. Krakowska 2, 25-029 Kielcetel. 41 366 90 10, 41 366 90 13www.mosir.kielce.pl

Kryta pływalnia „FOKA”os. Barwinek 31, Kielcetel. 41 260 53 52 i 53, fax. 41 260 53 51www.mosir.kielce.pl

Kryta pływalnia „ORKA”ul. Kujawska 18 (przy SP nr 24), 25-344 Kielcetel. 41 342 00 50 i 53www.mosir.kielce.pl

Kryta Pływalnia ul. Jurajska 7 (przy SP nr 25), 25-640 Kielcetel. 41 364 21 70 i 72, 73www.mosir.kielce.pl

KońskieMiejska pływalnia ul. Warszawska 38, 26-200 Końskietel. 41 372 90 60www.basen.umkonskie.pl

MorawicaKryta Pływalnia „KORAL” Sp. z o.o.ul. Szkolna 6, 26-026 Morawicatel. 41 311 47 02, tel. 41 311 47 96 wew. 21www.koralmorawica.pl

Nowiny k. KielcKryta pływalnia „Perła” Gminny Ośrodek Kultury ,,Perła” ul. Perłowa 1, 26-052 Nowiny tel. 41 346 52 60, 41 345 96 50www.perlanowiny.com.pl

Pływalnia „Delfin” w PołańcuPływalnia „Perła” w Nowinach

Pływalnia „Rawszczyzna” w Ostrowcu Św.

Pływalnia w Starachowicach

Baseny Mineralne w Solcu-Zdroju

Page 44: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

86 87

StrawczynekKryta pływalnia OLIMPICStrawczynek, ul. Turystyczna 6, 26-067 Strawczyntel. 41 333 57 97 wew. 200www.olimpicstrawczyn.pl

WłoszczowaKryta pływania NEMOul. Wiśniowa 43, 29-100 Włoszczowa tel. 41 333 51 01, 41 333 51 00www.basen-wloszczowa.pl

BASENY HOTELOWECedzyna k. KielcHotel Uroczysko Spa & WellnessCedzyna 44 d, 25-900 Górno tel. 41 368 11 16www.hotel-uroczysko.com.pl

Dąbrowa k. KielcHotel OdysseyDąbrowa 3, 26-001 Masłówtel. 41 317 44 00www.hotelodyssey.pl

KielceCITI Hotelul. Paderewskiego 4, 25-017 Kielce tel. 41 335 98 12www.r4u-citypark.pl

Hotel Kameralny w Kielcachul. Tarnowska 7, 25-394 Kielcetel. 41 348 25 30www.hotelkameralny.com

Hotel La Mar w Kielcachul. Sikorskiego 2, 25-434 Kielcetel. 41 330 23 33www.rekreacja.hotellamar.pl

Hotel Binkowskiul. Szczepaniaka 42, 25-043 Kielcetel. 41 340 35 00www.binkowskihotel.pl

Mąchocice KapitulneHotel PrzedwiośnieMąchocice Kapitulne 178, 26-001 Masłówtel. 41 311 17 92www.hotelprzedwiosnie.pl

Solec-ZdrójHotel Medical SPA Malinowy Zdrójul. Leśna 7, 28-131 Solec-Zdrój tel. 41 370 40 00www.malinowehotele.pl

SandomierzHotel Mały Rzymul. Okrzei 9, 26-700 Sandomierztel. 15 644 90 90www.malyrzym.pl

StarachowiceHotel Senatorul. Krywki 18, 27-200 Starachowicetel. 41 274 03 90www.h-s.pl

Hotel Europaul. Radomska 76a, 27-200 Starachowicetel. 41 276 78 00www.europa-hotel.pl

BASENY OTWARTE

KielceBasen Letni MOSiR ul. Szczecińska 1, 25-345 Kielcetel. 41 344 07 12www.mosir.kielce.pl

NowinyBaseny Letnie – Gminny Ośrodek Kultury „Perła“ul. Perłowa 1 26-052 Nowiny tel. 41 346 52 60, 41 345 96 50 www.perla.nowiny.com.pl

SandomierzBasen Letni – MOSiR SandomierzBulwar im. Piłsudskiego, 27-600 Sandomierztel. 15 644 62 84www.mosir.sandomierz.pl

KĄPIELISKAInformacja o stanie sanitarnym i zago-spodarowaniu kąpielisk:

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny ul. Jagiellońska 68, 25–734 Kielcetel. 41 365 54 23www.wsse-kielce.pl

Wojewódzkie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkoweul. Żytnia l, 25–018 Kielcetel. 41 344 92 18www.woprkielce.pl

POWIAT BUSKIKąpieliska zorganizowane: »» Radzanów – zalew»» Solec-Zdrój: zalew wodny, wypożyczalnia

sprzętu pływającego, boisko do piłki

POWIAT JĘDRZEJOWSKIKąpielisko częściowo zorganizowane: »» Bocheniec – zalew rzeki Łososiny»» Sędziszów – zalew»» Oksa – zalew

POWIAT KAZIMIERSKIKąpielisko częściowo zorganizowane: »» Skalbmierz

POWIAT KIELECKIKąpieliska zorganizowane: »» Chańcza – zalew rz. Czarnej Staszowskiej

(2 kąpieliska)

KĄPIELISKA

TURYSTYKA AKTYWNA

Odyssey w Dąbrowie Malinowy-Zdrój w Solcu-Zdroju

Basen letni w Kielcach

Zalew Chańcza

Page 45: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

88 89

»» Borków – zalew »» Szczecno-Wojciechów – zalew »» Umer – zalew »» Morawica – zalew»» Strawczynek – zalew

Kąpieliska częściowo zorganizowane: »» Andrzejówka – zalew rz. Miławki»» Borowa Góra – zalew»» Cedzyna – zalew rz. Lubrzanki

(2 kąpieliska)»» Lipowica – zalew »» Wilków – zalew»» Bolmin – zalew

POWIAT KONECKIKąpielisko zorganizowane: »» Sielpia – zalew rz. Czarnej Koneckiej

Kąpieliska niezorganizowane: »» Barycz – zalew rz. Młynkowskiej

POWIAT OPATOWSKIKąpielisko częściowo zorganizowane: »» Zochcinek

POWIAT OSTROWIECKIKąpielisko zorganizowane: »» Ostrowiec Św. – staw Gutwin

POWIAT PIŃCZOWSKIKąpielisko zorganizowane: »» Pińczów – zalew rz. Nidy

Kąpielisko częściowo zorganizowane: »» Gacki – zalew

POWIAT SANDOMIERSKIKąpielisko zorganizowane: »» Koprzywnica – zalew rz. Koprzywianki

Kąpielisko częściowo zorganizowane: »» Szymanowice Dolne

POWIAT SKARŻYSKIKąpieliska zorganizowane: »» Suchedniów – zalew rz. Kamionki»» Skarżysko-Rejów – zalew

rz. Kamionki»» Mostki – zalew rz. Żarnówki»» Jaśle – zalew »» Bernatka

POWIAT STARACHOWICKIKąpieliska zorganizowane: »» Starachowice – zalew

rz. Lubianki»» Starachowice Michałów –

zalew PiachyKąpielisko częściowo zorganizowane: »» Brody – zalew rz. Kamiennej

POWIAT STASZOWSKIKąpielisko zorganizowane: »» Golejów – jezioro Golejowskie

POWIAT WŁOSZCZOWSKIKąpieliska niezorganizowane: »» Chycza – zalew rz. Kwilinki

SPŁYWY KAJAKOWE, TRATWAMI, REJSYPrzedsiębiorstwo Turystyczne „KAJAKIEM.PL”Anita Góreckaul. Rakowska 29, 28-300 Jędrzejówtel. 41 386 30 74, 600 288 375www.kajakiem.pl

Nida24.pl – Kajakiem po NidzieNida 24, 26-026 Morawicatel. 664 044 666, 502 039 610www.nida24.pl

Spływy kajakoweul. Pałęki 26, 28-400 Pińczówtel. 41 357 28 11, 600 821 095www.mosir.pinczow.com.pl

Spływy kajakoweOśrodek Agroturystyczny „Nasze Rancho – Przystanek Nida”Nida 91, 26-026 Morawica tel. 533 585 323, 609 939 887www.przystaneknida.pl

Spływy kajakowe ul. 1 Maja 224A, 25-614 Kielcetel. 668 208 410www.nida.com.pl

Spływy kajakowePPHU Konrad Mazur25-526 Kielce, ul. Okrzei 66tel. 666 605 508www.nidakajaki.pl

Spływy kajakoweP.H.U. PAGA KAJAKI Agnieszka Ryńczukul. B Chrobrego 3/8, 28-300 Jędrzejówtel. 517 598 166, 533 079 422www.kajakiemponidzie.pl

Spływy kajakoweWypożyczalnia Kajaków NIDAKrzyżanowice Średnie 39, 28-400 Pińczów tel. 692 971 496 www.kajakinaponidziu.pl

Spływy kajakowe i tratwami27-423 Bałtów 55tel. 41 264 14 20 i 21www.juraparkbaltow.pl

Usługi turystyczne „TAKERS”Nowe Kotlice 54, 28-305 Sobków tel. 790 660 830www.ponidziekajakiem.pl

Rejsy po Wiśle – kapitan Tadeusz Prokopul. Kochanowskiego 10, 27-600 Sandomierztel. 603 591 485, 15 832 60 29kontakt przez PTTK tel. 15 832 23 05www.kapitan-prokop.pl

SPŁYWY KAJAKOWE, TRATWAMI, REJSY

TURYSTYKA AKTYWNA

Zalew w Borkowie

Zalew w Sielpi Spływ kajakowy po Nidzie

Page 46: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

90 91

TURYSTYKA KONNAOśrodki jazdy konnej oraz wybrane gospo-darstwa agroturystyczne posiadające w ofer-cie naukę jazdy konnej, przejażdżki konne, kuligi, itp.

POWIAT BUSKIHipolandul. Rehabilitacyjna 10, 28-100 Busko-Zdrójtel. 501 371 954, 600 811 156www.hipoland.com.pl

Leszek Pośpiech Kotki-Budy 125, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 353 17 75

Jeździecki Ośrodek Hipoterapii „Rancho”Wolica 36, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 378 74 67, 509 224 553

Gospodarstwo Agroturystyczne „U Cypisa”Zagórzany 40, 28-131 Solec-Zdrójtel. 41 377 13 82, 604 185 114www.ucypisa.pl

POWIAT JĘDRZEJOWSKIZamek rycerski w Sobkowie ul. Stanisława Sobka 15, 28-305 Sobkówtel. 41 387 11 36, 509 301 601www.zameksobkow.pl

Stajnia „GALOP”ul. Kielecka 134, 28-305 Sobkówtel. 41 387 10 19, 503 311 919www.stajniasobkow.republika.pl

KIELCECentrum Jeździeckie Stadion Kielceul. Kusocińskiego 61a, 25-045 Kielcetel. 41 361 00 07, 606 930 932www.centrumjezdzieckie.kielce.pl

Ośrodek Rekreacji i Hipoterapii MAAGul. Ściegiennego 207, 25-116 Kielcetel. 41 348 91 83www.maagkielce.pl

Ośrodek Jeździecki Stangretul. Kusocińskiego 51, 25-045 Kielcetel. 41 349 25 49, 668 181 080, 600 501 700www.stangret-kielce.pl

POWIAT KIELECKI„U Jagody”Święta Katarzyna, ul. Spacerowa 1426-010 Bodzentyntel. 41 311 21 47, 691 772 203www.ujagody.wczasywpolsce.pl

Ośrodek Jazdy Konnej „Amazonka”Borków 68, 26-021 Daleszycetel. 41 317 19 92www.amazonkaborkow.oit.pl

Leszek Trębacz „Radostowa“Ciekoty 196, 26-001 Masłówtel. 41 311 22 64 www.radostowa.wczasywpolsce.pl

Stajnia OstojaAntonielów 41, 26-070 Łopuszno tel. 500 172 991, 505 989 258www.stajniaostoja.pl

Świętokrzyski Klub Jazdy KonnejBrzezinki 52, 26-001 Masłów tel. 41 334 45 88, 608 299 110www.brzezinki.com.pl

„Leśne Zacisze”Lisów-Wygwizdów 6, 26-026 Morawicatel. 607 627 271www.lesne-zacisze.net

Gospodarstwo AgroturystyczneAnna PiaseckaCząstków 11, 26-006 Nowa Słupiatel. 41 317 90 05, 505 156 896

Majątek Ziemski „Resztówka Sienkiewiczowska”Oblęgorek 120, 26-067 Strawczyntel. 41 303 04 78, 604 577 131www.oblegorek.eu

„Za siódmą górą”ul. Pogodna 10, Zagnańsk-Zachełmietel. 41 300 19 30, 797 352 240www.zasiodmagora.dormire.pl

Ośrodek Jeździecki Bilczaul. Leśna 9, 26-026 Bilcza tel. 605 929 158www.stajnia-kielce.pl

POWIAT KONECKIŚwiętokrzyskie Centrum RehabilitacjiCzarniecka Góra 43, 26-220 Stąporkówtel. 41 374 11 62 www.rehabilitacjascr.pl

Stajnia Zaleściepensjonat, nauka jazdy konnejSkrzyszów 29, 26-225 Gowarczówtel. 667 566 227, 603 997 709

Ośrodek Wypoczynkowy „Atmosfera”Sielpia, ul. Spacerowa 17, 26-200 Końskietel. 519 176 087www.atmosfera-sielpia.pl

Rancho Ogniste Podkowy Maria i Krzysztof ŚwitońStary Grzybów 14, 26-220 Stąporkówtel. 601 455 293www.ognistepodkowy.pl

Stajnia „U Ciepłego” Wojciech CieplińskiPiła 78a, 26-200 Końskietel. 663 732 752

Rancho „U Gajewskich”Rafał i Katarzyna Gajewscy Stary Dziebałtów 128tel. 663 412 949

POWIAT PIŃCZOWSKILudowy Klub Jeździecki „Ponidzie”ul. Armii Ludowej 1, 28-400 Pińczów tel. 41 357 24 47

POWIAT OSTROWIECKIOśrodek Jazdy Konnej „Kraina Koni”Bałtów 170a, 27-423 Bałtów tel. 41 264 14 20, 41 264 14 21, 500 029 904www.kraina-koni.pl

POWIAT SANDOMIERSKISandomierski Ośrodek Kawaleryjski Rzeczyca Mokra 110, 27-600 Sandomierztel. 606 699 801

POWIAT STARACHOWICKI„Stajnia Pod Dębem”ul. Podlesie 78, 27-200 Starachowicetel. 41 273 15 88, 607 031 611www.stajniapoddebem.pl

POWIAT STASZOWSKIGospodarstwo agroturystyczne Dorota Włodarczyk „Stajnia Harlejówka”Wiśniowa Poduchowna 95, 28-200 Staszówtel. 15 824 19 67, 604 878 772www.harlejowkaa.prv.pl

Mała stadnina koni „Raj”Małgorzata i Szczepan SuchojadowieKorytnica 56, 28-225 Szydłówtel. 601 414 250, 692 246 687

Stadnina Koni Kurozwęki sp. z o.o.ul. Kościelna 12, Kurozwęki, 28-200 Staszówtel. 15 866 72 79www.stadninakoni.com

POWIAT WŁOSZCZOWSKIJoanna i Leszek Rakul. Włoszczowska 8, Czarnca, 29-100 Włoszczowa tel. 41 394 24 77, 41 394 39 65

Iwona i Roman KłudziakŁapczyna Wola 4a, 29-120 Kluczewskotel. 44 781 48 06, 504 256 760

TURYSTYKA KONNA

TURYSTYKA AKTYWNA

Konno po Stadionie Leśnym w Kielcach

Kraina Koni w Bałtowie

Page 47: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

92 93

REKREACJA

Skarżysko-KamiennaKompleks Sportowy przy ZSP nr 1ul. Sezamkowa 23, 26-110 Skarżysko-Kamienna tel. 41 252 56 32

Korty tenisoweTereny rekreacyjno-sportowe przy ul. Zielnej „Planty”26-110 Skarżysko-Kamiennatel. 41 253 93 50

Korty tenisowe SMECZul. Paryska 1, 26-110 Skarżysko-Kamienna tel. 604 975 436

Ostrowiec ŚwiętokrzyskiKort tenisowy Irena i Paweł Szurmiakul. Bałtowska, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski tel. 600 607 672

Solec-ZdrójHotel Medical SPA „Malinowy Zdrój” ul. Leśna 7, 28 - 131 Solec-Zdrójtel. 41 370 40 00www.malinowyzdroj.pl

StarachowiceMiejskie Centrum Rekreacji i Wypoczynkuul. Krzosa 6, 27-200 Starachowicetel. 41 274 17 07www.starachowice.eu

StaszówPowiatowe Centrum Sportowe w Staszowieul. Oględowska 6, 28-200 Staszówtel. 15 813 00 50, 15 813 00 51 www.pcs-staszow.pl

StykówOśrodek WypoczynkowyPowiatowy Zakład Aktywności Zawodowejul. Świętokrzyska 125, Styków, 27-230 Brody Iłżeckietel.41 271 65 02

SuchedniówOSiRul. Ogrodowa 11, 26-130 Suchedniówtel. 41 254 33 51 www.camping140.pl

KRĘGIELNIEKielceKręgielnia „Dyspensa”Rynek 8, 25-303 Kielcetel. 41 344 47 37 wew. 24, 695 550 148www.dyspensa.com.pl

Hotel „La Mar”ul. Sikorskiego 2, 25-434 Kielcetel. 41 330 23 33www.hotellamar.pl

Centrum Rozrywki MK BowlingGaleria ECHOul. Świętokrzyska 20, 25-406 Kielcetel. 41 240 50 31 – recepcja, rezerwacje torówwww.mkbowling.pl

Hotel „Grafit”Kostomłoty Pierwsze , ul Kielecka 120, 26-085 Miedziana Góra, tel. 41 303 22 25www.hotelgrafit.pl

Hotel BinkowskiUl. Szczepaniaka 42, 25-043 Kielcetel. 41 340 35 00www.binkowskihotel.pl

PołaniecCentrum Kultury i Sztukiul. Czarnieckiego 5, 28-230 Połaniectel. 15 865 09 17www.centrum.polaniec.pl

SandomierzKompleks Basenów Krytych „Błękitna Fala”ul. Zielna 6, 27-600 Sandomierz tel.15 644 67 20www.mosir.sandomierz.pl

Solec-ZdrójHotel Medical Spa „Malinowy Zdrój”ul. Leśna 7, 28 - 131 Solec-ZdrójTel. 41 370 40 00www.malinowehotele.pl

StarachowiceHotel „Senator”ul. Krywki 18, 27-200 Starachowice tel. 41 274 03 90www.h-s.pl

KORTY TENISOWEKielceCentrum Tenisowe „Roko”ul. Jurajska 1, 25-636 Kielcetel. 41 346 47 30, 504 113 459, 509 669 278www.tenis.kielce.pl

Klub Tenisowy „Wschodnia” Kielceul. Wschodnia 12, Kielce tel. 512 660 743www.teniskielce.com

Politechnika Świętokrzyska Al. Tysiąclecia PP 7, 25-314 Kielcetel. 600 433 412www.teniskielce.pl

Stadion Międzyszkolnyul. Prosta 57, 25-385 Kielcetel. 602 532 824www.gemik.pl

BilczaPoint Sport Club (squash i padel)ul. Liliowa 1, Bilcza26-026 Morawicatel. 799 155 966http://pointsportclub.pl

Busko-ZdrójPark Zdrojowy w Busku-ZdrojuAl. Kasztanowa28-100 Busko-Zdrój tel. 41 370 31 51, 41 370 31 52

Sanatorium „Włókniarz”ul. Rokosza 1, 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 370 70 70 www.wlokniarz.pl

Sanatorium „Nida-Zdrój”ul. Rzewuskiego 928-100 Busko-Zdrójtel. 41 378 24 91

Hala Sportowaul. Kusocińskiego 3 28-100 Busko-Zdrójtel. 41 378 87 01

ChęcinyAgropodzamczePodzamcze 8, 26-060 Chęciny tel. 41 315 14 71 www.agropodzamcze.pl

KońskieStadion, Koneckie Towarzystwo Tenisoweul. Południowa 80, 26-200 Końskietel. 41 375 14 56, kom. 668 798 904

Tennis Klub ÓsemkaPomyków Koczwara, 26-200 Końskie tel. 660 713 026, 729 313 539

NagłowiceSchronisko – korty tenisoweul. Mikołaja Reja 40, 28-362 Nagłowicetel. 41 381 43 82

OżarówKorty tenisowe ul. Leśna 2, 27-530 Ożarówtel. 15 861 17 01, 15 861 17 04

PińczówMiejski Ośrodek Sportu i Rekreacjiul. Pałęki 26, 28-400 Pinczówtel. 41 357 20 44 www.mosir.pinczow.com.pl

SandomierzMOSiRul. Koseły 3a, 27-600 Sandomierztel. 15 644 62 56, 15 644 54 98www.mosir.sandomierz.pl

KRĘGIELNIE

Page 48: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

94 95

SPORTY LOTNICZEAeroklub Kielecki ul. Jana Pawła II 9, 26-001 Masłów k. Kielctel. 41 311 08 93www.aeroklub.kielce.plSzkolenia samolotowe, szybowcowe i spadochronowe

Aeroklub Pińczowskiul. Legionistów 26, skr. poczt. 28, 28–400 PińczówSzkolenie na lotniach, paralotniach i motolotniach.

Aeroklub Regionalny w Pińczowieul. Zacisze 7/16, 28-400 Pińczówtel. 668 409 128www.arp.pinczow.com

ŚCIANKI WSPINACZKOWE„Dom Harcerza”ul. Pańska 1a, Kielce-Białogon, 25–820 Kielcetel. 41 345 27 37, 604 718 637 www.dhkielce.zhp.pl

Ścianka wspinaczkowa w Bałtowie 27-423 Bałtów 55tel. 41 264 12 93, 264 14 20 i 21www.juraparkbaltow.pl

Ścianka wspinaczkowa w SandomierzuCentrum Kultury i Rekreacjiul. Portowa 24, 27-600 Sandomierztel. 15 644 52 28www.mosir.sandomierz.pl

Kamieniołom StokówkaUsytuowany w Paśmie Zelejowskim, na zachód od Jaskini Piekło i na południe od miejscowości Gałęzice.

MOCNE WRAŻENIAWytwórnia Wrażeń – Sporty Extremalneul. Panoramiczna 5/6, 25-503 Kielcetel. 606 366 727, 609 648 738, fax 41 366 05 16www.wytworniawrazen.pl

BRAV -paintballul. Galenowa 7/2, 25-705 Kielcetel. 533 888 330www.brav.pl

Rollercoaster w Bałtowie Bałtów 8a, 27-423 Bałtówtel. 41 264 14 20, 264 14 21www.juraparkbaltow.pl

AGROKLUB – CzterokołowceKontrewers 3, 26-080 Mniówtel. 41 373 84 00, 373 84 10, 601 744 915, 601 075 725 www.czterokolowce.pl

Em Event(offroad, maniowry obóz, czterokołowce ATV, paintball, przejazdy Hum-Vee (Hummer))ul. Jesionowa 31B 25-553 Kielce tel. 600 521 090www.emeryk.com

Paintball “SABI”Korytnica 42, 28-305 Sobkówtel. 512 705 703www.paintball.jedrzejow.pl

Paintball w lesieWojkowiec 2a, 26-060 Chęcinytel. 509 440 862www.strefa-integracji.pl

Kielecki Park Linowy (zjazd tyrolski, „skok Tarzana”, 4 trasy z przeszkodami)ul. Szczepaniaka (przy hotelu „Leśny Dwór”)tel. 668 594 935, 507066 701, 785 460 185www.parklinowykielce.pl

MOCNE WRAŻENIA

REKREACJA

Wspinaczka w kamieniołomie Stokówka

Rollercoaster w Bałtowie

Lotnisko w Masłowie

Loty szkoleniowe z Masłowa

Page 49: Informator turystyczny województwa świętokrzyskiego · M YSTYZ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2 3 ŚWIĘTOKRZYSKIE CZARUJE! Zapraszamy do magicznego i pełne-go energii Regionu

INFORMATOR TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

96 97

Park Linowy Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy „Gutwin”ul. Gutwin , 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 785 167 545, 785 488 946www.mosir.ostrowiec.pl

Park Linowy „Kamrat”Sielpia, ul. Spacerowa 1, 26-200 Końskietel. 505 653 941

Afor Adventure Park (park linowy, ścianka wspinaczkowa, paintball)Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy AforBorków 64, 26-021 Daleszycetel. 695 280 051, 661 911 977, 41 317 11 71, fax. 41 317 19 20www.aforadventure.pl

Park Linowy „Ścieżka Tarzana” Park „Piszczele”, 27-600 Sandomierztel. 644 62 56, 786 023 106www.mosir.sandomierz.pl

Park Rozrywki i Miniatur Sabat Krajno(Park linowy, Quady, Paintball)Krajno-Zagórze 43c, 26-008 Górnotel. 41 312 77 11, kom. 602 217 920, 692 435 319, 502 079 854www.sabatkrajno.pl

Klub Squash KoronaGaleria Korona, poziom -2ul. Warszawska 26, 25-312Kielcetel. 41 201 31 89www.squashkorona.pl

„Crazy Monkeys” – Paintball27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 662 183 422, 660 339 337 www.paintballostrowiec.pl

„Pożeracze marzeń” ul. Galenowa 7/2, 25-705 Kielcetel. 691 972 952, 501 190 528

Jazda samochodami terenowymiPrzejażdżki na quadach

„Strefa21 – sporty Ekstremalne”(ruady, buggy, łucznictwo, strzelnica, paintball)Osiedle Stawki 98, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel. 606 212 874; www.strefa21.pl

Klub Motorowy PTTK „Na cztery koła”ul. Sienkiewicza 29, 25-007 Kielcetel. 607 570 705; www.naczterykola.pl

Świętokrzyskie Centrum Nurkowe „Abyss diving”ul. Czachowskiego 84, 25-106 Kielcetel. 41 362 94 62, 604 581 798www.nurkowanie-kielce.pl

Tor Motocrossowy w ChełmcachMX PRO RACING Oblęgorek, ul. Zielona 6, 26-067 Strawczyn tel. 792 439 996

Tor Motocrossowy w Dębskiej Woli Brzeziński Klub Motocyklowy „RACING” Brzeziny, ul. Chęcińska 325, 26-026 Morawica, tel. 501 108 190

Tor Motocrossowy w Konarach-Nawarzycachkontakt: Piotr 608 554 982, Przemysław 602 701 124

Tor Motocrossowy w Kowali gm. Sitkówka-Nowinykontakt : Mikołaj 509 711 135, Cezary 605 604 343, Sławek 608 506 968www.motomax-kielce.pl

Tor Kartingowyul. Olszewskiego 30, 25-663 Kielce tel. 797 383 710www.f1gokart.pl

MOCNE WRAŻENIA

REKREACJA