Dalsze informacje i porady na temat postępowaniana wypadek bezrobocia znajdziecie Państwo wnastępujących broszurach:

Zagrożenie bezrobociem – jak postępować?Informacje i porady dla członków związkuzawodowego IG Metall

Bezrobocie na krótko przed emeryturąInformacje i porady dla bezrobotnych wstarszym wieku

Porady w kontaktach z urzędem pracyPraktyczne wskazówki odnośniepostępowania w kontaktach z urzędami

Zagrożeniebezrobociem – jakpostępować?Informacje i porady dla członkówzwiązku zawodowego IG Metall

Infos und Tipps zu Hartz IVArbeitslosengeld II: Ansprüche sichern

Bezrobocie na krótkoprzed emeryturąInformacje i poradydla bezrobotnych w starszym wieku

Tipps im Umgang mitder ArbeitsagenturPraktische Hinweise zum Verhaltenim Umgang mit dem Amt

Informacje i porady na temat zasiłkuHartz IVZasiłek Arbeitslosengeld II: zabezpieczenie roszczeń

Muma SOZ 15/Prod.-Nr. 17227-34570 polnisch

Informacje i porady na temat zasiłkuArbeitslosengeld IJakie są moje prawa i obowiązki?

1

Przedmowa

Droga koleżanko, drogi kolego,kiedy traci się miejsce pracy, wchodzi się w kontakt zlokalnym urzędem pracy – Agentur für Arbeit. Urządpracy ma wiele zadań. Za jego pośrednictwem nastę-puje wypłacanie zasiłku dla bezrobotnych. Do głów-nych zadań urzędu pracy należy ponadto pośrednic-two w uzyskaniu nowego zatrudnienia.

Osoby bezrobotne mówią o bardzo różnych doświad-czeniach ze swoimi urzędami pracy – wśród tych relacji jest wiele opinii pozytywnych, ale są też i opi-nie negatywne. Przed pójściem do urzędu pracy zpewnością zawsze dobrze jest poznać swoje prawa iobowiązki.

Niniejsza broszura zawiera informacje w podstawo-wych kwestiach dotyczących pobierania zasiłkuArbeits losengeld I. Jak wysoki jest zasiłek ALG I? Czytrzeba podjąć każde oferowane przez urząd pracyzatrudnienie? Jaka oferta pracy jest dostosowana doTwoich możliwości, a jaka nie? Kiedy następujewstrzymanie wypłaty zasiłku?

Ważne jest jednak, abyś w razie wątpliwości skorzys-tał z porady! W ten sposób można wyjaśnić indywi-dualną sytuację. Jako członek związku masz możli-wość skorzystania z doradztwa prawnego organizo-wanego przez Twoje lokalne biuro IG Metall.

2

Okres pobierania zasiłku ALG IZatrudnienie z Po ukończeniu … Okres pobierania obowiązkiem roku życia zasiłku ALG I

ubezpieczenia w miesiącachprzez okres … miesięcy

12 – 616 – 820 – 1024 – 1230 50 1536 55 1848 58 24

Jak wysoki jest zasiłek Arbeitslosengeld I (ALG I) i jak długo jest wypłacany?Zasiłek ALG I wynosi ok. 60% ostatniego dochodunetto, z dzieckiem 67%. Prawo do zasiłku ALG I mająosoby, które na przestrzeni ostatnich dwóch lat wramach zatrudnienia podlegały przez okres przynajm-niej dwunastu miesięcy obowiązkowi ubezpieczenia.Nie musi to być okres ciągły, lecz mogą to być przy-kładowo także trzy okresy zatrudnienia po cztery mie-siące każdy. Pracownikom, którzy co jakiś czas znaj-dują zatrudnienie, ale tylko przez krótki okres i naczas określony, wystarcza w sumie sześć miesięcy.Liczą się tutaj także okresy obowiązku ubezpieczeniaz mocy ustawy, np. okres ochrony macierzyńskiej lubsłużby zastępczej. Czynnikami decydującymi o długo-ści pobierania zasiłku ALG I są okres zatrudnienia iwiek. Widoczne jest to w poniższej tabeli.

3

Umowa ta reguluje wszelkie działania, mające nacelu ponowne wprowadzenie Cię na rynek pracy.Określone są w niej obowiązki i świadczenia każdejze stron w procesie poszukiwania pracy, cel i zamie-rzona strategia. W ten sposób po pierwsze uregulo-wane są środki pomocy, które oferuje Ci urząd, a podrugie także kwestia tego, jakie obowiązki spoczy-wają na Tobie i jakiego zaangażowania w proces szu-kania pracy oczekuje się od Ciebie. Ponadto w umo-wie mogą być określone doraźne cele i podejmowaneśrodki oraz konieczne pouczenia prawne.

W urzędzie pracy nie powinieneś podpisywać niczegozbyt pochopnie i bez zastanowienia. Jeśli nie jesteśczegoś pewien i nie rozumiesz następstw swojegopodpisu, poproś o czas do namysłu. Istnieje możli-wość wzięcia porozumienia integracyjnego do domuw celu ponownej dokładnej analizy. Możesz pójść z umową do przedstawicieli związku zawodowego lub do niezależnego biura doradztwa i poprosić oporadę.

Czy muszę przyjąć każdą ofertę pracy?W zasadzie tak. Temu, kto odrzuci zaproponowanąprzez urząd pracy i dostosowaną do jego możliwościofertę lub nie stawi się do pracy, urząd pracy wstrzy -ma wypłatę zasiłku. Tak samo dzieje się, jeśli bezro-botni swoim zachowaniem udaremniają dojście doskutku stosunku pracy, np. nie stawiając się na roz-mowę o pracę. Urząd pracy musi zwócić Twoją uwagęna możliwość wstrzymania wypłaty zasiłku na wypa-dek odrzucenia złożonej przez urząd oferty.Czym jest porozumienie integracyjne?

Porozumienie intergracyjne to umowa między Tobą iTwoim pośrednikiem pracy lub urzędem pracy.

54

sja. Od siódmego miesiąca bezrobocia musisz zaak-ceptować jeszcze większe straty w wynagrodzeniu. Zwysokością zasiłku porównywane jest teraz zapropo-nowane wynagrodzenie netto po potrąceniu kosztówuzyskania przychodu, np. kosztów przejazdu dopracy lub składki na związek zawodowy. Teraz musiszjuż nawet zaakceptować pracę, w której zarobisz tyle,ile wynosi wysokość zasiłku.

Czy mogę sam sprawdzić, czy wysokość wynagrodzenia jest dopuszczalna?Tak. Warunkiem jest podanie wysokości zarobków w ofercie pracy. Wtedy sprawdzenie tego, czy stratafinansowa jest wyższa niż 20 względnie 30%, jestłatwe. Od siódmego miesiąca bezrobocia możeszporównać wysokość obiecanego zarobku netto z

Czym jest wstrzymanie wypłaty zasiłku?Wstrzymanie wypłaty zasiłku oznacza, że przezpewien czas nie otrzymasz świadczenia. Może topotrwać 3, 6 lub nawet 12 miesięcy – w zależności odtego, czy odrzucasz miejsce pracy po raz pierwszy,drugi czy trzeci. Mimo że nie otrzymujesz pieniędzy,wstrzymanie wypłaty zasiłku skraca dodatkowookres, w którym przysługuje Ci prawo do zasiłku.

Jeśli w miarę upływu czasu wypłatę świadczeniawstrzymano Ci kilkakrotnie i trwało to w sumie 21tygodni, wówczas tracisz całkowicie prawo dozasiłku.

Czym jest praca odpowiadająca moim możliwościom?Nie każde zatrudnienie jest dopuszczalne. Decydujeo tym przede wszystkim zaproponowane wynagro-dzenie. Ogólnie obowiązuje zasada, że dopuszczalnajest także praca, która przynosi Ci mniejsze dochody,niż Twój ostatni stosunek zatrudnienia. Im dłuższyokres bezrobocia, tym większej tolerancji gorszychwarunków pracy wymaga się od Ciebie.

Jakie wynagrodzenie jest dopuszczalne?W pierwszych miesiącach bezrobocia musisz zaak-ceptować wynagrodzenie, które może być nawet o20% niższe od Twojego ostatniego wynagrodzenia. Wokresie od czwartego do szóstego miesiąca bez pracyza dopuszczalne uznaje się wynagrodzenie niższenawet o 30%. W obydwu przypadkach porównywanejest ostatnie wynagrodzenie brutto z nowym. Licząsię przy tym porównaniu także jednorazowe płatno-ści, takie jak np. dodatek urlopowy lub trzynasta pen-

76

Poza tym zabronione są wynagrodzenia sprzeczne zdobrymi obyczajami. Za sprzeczne z dobrymi obycza-jami uznaje się wynagrodzenia, które są niższe o przy-najmniej 30% od wynagrodzeń przewidzianych zbioro-wym układem pracy lub – jeśli nie istnieje taryfa opłat– są o 30% niższe od wynagrodzeń przewidzianychzwyczajem miejscowym. Oferta pracy uznawana jestza niedopuszczalną także wtedy, jeśli narusza ustawy,np. jeśli nie zachowuje postanowień bezpieczeństwapracy. Tego nie da się jednak ocenić wcześniej na pod-stawie samej tylko oferty pracy.

W jakim stopniu uwzględnia się moje wykształ-cenie zawodowe lub zdobyte kwalifikacje?Niestety, nie uwzględnia się w ogóle. Nie stosuje sięochrony zawodu. Stąd też wykwalifikowani pracownicymogą otrzymać zatrudnienie przy czynnościach po -moc niczych. Jeśli otrzymasz ofertę pracy poniżej Two-ich kwalifikacji, musisz natychmiast skontaktować sięze swoim pośrednikiem. Czasami pomaga ponownezwrócenie uwagi na posiadane kwalifikacje i doświad-czenie oraz na korzyści płynące z poszukiwania pracyw wyuczonym zawodzie. Jeśli jednak pośrednik będzieobstawał przy złożonej ofercie, wówczas musisz z niejskorzystać.

Co mam zrobić, jeśli niejasne jest, czy zaoferowane miejsce pracy jest dopuszczalne?Jeśli niejasne jest, czy miejsce pracy jest dopusz-czalne, musisz mimo tego starać się o nie, aby unik-nąć wstrzymania wypłaty zasiłku.

wysokością Twojego zasiłku przy pomocy programu„Brutto-Netto“, dostępnego na stronie internetowejurzędu pracy: www.pub.arbeitsamt.de/alt.html.

Jak mam postąpić w razie wątpliwości?Urząd pracy składa także oferty zatrudnienia, w których nie ma informacji o wysokości zarobków. W takiej sytuacji powinieneś możliwie szybko skontaktować się z Twoim pośrednikiem pracy lub z pracodawcą, który dane miejsce pracy oferuje, aby dowiedzieć się o wysokości zarobków.

Jaki czas przejazdu uznaje się za dopuszczalny?Obok wynagrodzenia ważną rolę odgrywa przedewszystkim czas dojazdu do pracy. Przy dziennym cza-sie pracy powyżej sześciu godzin za dopuszczalnydzienny czas przejazdu między pracą a domemuznaje się dwie i pół godziny. Poniżej sześciu godzinpracy trzeba zaakceptować czas przejazdu do dwóchgodzin.

Począwszy od czwartego miesiąca bezrobocia urządpracy może wymagać dokonania przeprowadzki pozadopuszczalną odległość między domem a pracą.Możesz się temu przeciwstawić podając „ważne przy-czyny“, np. więzi rodzinne w miejscu zamieszkania.

Czy istnieją inne powody, dla których ofertapracy może być niedopuszczalna?Znaczenie mają płace minimalne w niektórych bran-żach, których należy przestrzegać. Fundacja Hans-Böckler-Stiftung opublikowała w internecie przeglądobowiązujących obecnie płac minimalnych: www.boeckler.de/pdf/ta_mindestloehne_aentg.pdf

98

Podanie o pracę: co mam robić, kiedy otrzymamofertę pracy?Jeśli otrzymasz ofertę pracy od urzędu pracy, musiszszybko nawiązać kontakt z potencjalnym pracodawcąi złożyć podanie o pracę. W najlepszym wypadku jestto dobra oferta, odpowiednia pod względem rodzajuwykonywanych czynności, wynagrodzenia, czasupracy i odległości do miejsca pracy. Nawet jeśli ofertanie odpowiada Twoim wyobrażeniom, musisz złożyćpodanie o pracę. Jeśli Twoje pisemne podanie bądźteż Twoje wypowiedzi podczas rozmowy o pracę będąnieprzychylne lub otwarcie okażesz brak zaintereso-wania ofertą, urząd pracy może uznać to za udarem-nienie nawiązania stosunku pracy i orzec o wstrzyma-niu wypłaty zasiłku.

Najpierw szczegółowa informacja, a potemszybkie podanie o pracęBez względu na to, czy oferta Ci odpowiada czy teżnie, musisz możliwie szybko złożyć podanie o pracę.Jak tylko otrzymasz ofertę pracy, powinieneś nawią-zać kontakt ze swoim pośrednikiem pracy i zasięgnąćdalszych informacji na temat miejsca pracy. Jeślimasz wątpliwości co do tego, jak się masz ubiegać opracę lub jak się masz zaprezentować podczas roz-mowy o pracę, możesz także i to omówić ze swoimpośrednikiem i poprosić o pomoc.

Jednocześnie powinieneś szybko nawiązać kontakttelefoniczny z potencjalnym pracodawcą i zapytać,czy miejsce pracy nadal jest wolne i jak masz się onie ubiegać: czy masz złożyć najpierw podaniepisemne czy od razu zjawić się osobiście? W trakcietakiej rozmowy telefonicznej możesz także zasięgnąć

Na jak długo grozi mi wstrzymanie wypłaty zasiłku, jeśli odrzucę dopuszczalnezatrudnienie?Wstrzymanie wypłaty zasiłku grozi już wtedy, jeślinawet samo „rozpoczęcie starań o stosunek zatrud-nienia zostanie udaremnione“. Za pierwszym razemnie otrzymasz zasiłku przez okres trzech tygodni, zadrugim razem przez sześć tygodni, a za trzecimrazem jest to już dwanaście tygodni. Poza tym każdewstrzymanie wypłaty zasiłku skraca okres pobieraniazasiłku Arbeitslosengeld I, czyli maksymalnegookresu, w którym otrzymujesz zasiłek.

1110

Dalsze wskazówki

1. Koszty związane z ubieganiem się o pracę mogązostać przejęte przez urząd pracy. Porusz ten tematw rozmowie ze swoim pośrednikiem. Urząd pracymoże także przejąć koszty przejazdu na rozmowę o pracę – o ile złożyłeś o to wcześniej wniosek, apracodawca, u którego złożyłeś podanie o pracę,kosztów tych nie zwraca.

2. Notuj wszystkie swoje działania z dokładną datą igodziną – czyli np. kiedy prowadziłeś rozmowętelefoniczną ze swoim pośrednikiem, kiedyzadzwoniłeś do pracodawcy czy też kiedy wysłałeśpodanie o pracę. Po rozmowie o pracę zrób sobienotatki z jej przebiegu. Takie dokumenty są bardzoistotne w razie konfliktu. Często urzędy pracypochopnie wstrzymują wypłatę zasiłku. W prze-szłości ponad 40% odwołań i ponad połowapozwów przeciwko wstrzymaniu wypłaty zasiłkuzakończyła się sukcesem.

3. Związek zawodowy IG Metall oferuje doradztwo zzakresu prawa i zagadnień społecznych. Ochronaprawna z ramienia związku obowiązuje także wprzypadku sporów z urzędem pracy, np. w raziepozwu przeciwko wstrzymaniu wypłaty zasiłku. IG Metall oferuje Ci wsparcie także przez różno-rodne oferty i seminaria. Zasięgnij informacji natemat spotkań osób bezrobotnych, organizowa-nych przez IG Metall, i organizacji skupiającychbezrobotnych. Bezrobotni należący do IG Metallpłacą wyłącznie znacznie obniżoną składkę mie-sięczną w wysokości 1,53 €.

dokładnych informacji na temat oferty pracy. Urzędypracy nie są ustawowo zobowiązane do podawaniainformacji na temat zarobków i czasu pracy. Dowieszsię tego wyłącznie u pracodawcy. Jeśli w firmie ist-nieje rada zakładowa, możesz także tam zasięgnąćinformacji na temat danego miejsca pracy. Jeślizaproponowane miejsce pracy do Ciebie nie pasuje,możesz poprosić swojego pośrednika o rozmowę.Możesz wyjaśnić, że nie chcesz w żadnym razieodrzucić oferty, ale masz wątpliwości, które chceszomówić. Przedstaw konkretnie swoje zastrzeżenia izapytaj, czy wchodzi w grę jakaś inna oferta, którabardziej do ciebie pasuje. Jeśli jednak pośrednikbędzie obstawał przy pierwotnej ofercie, wówczasmusisz z niej skorzystać.

Jak mam zachowywać się podczas rozmowy opracę?Podczas każdej rozmowy o pracę dla pracodawcyważne jest stwierdzenie, czy starający się o pracę sąnią rzeczywiście zainteresowani. Jeśli chcesz otrzy-mać tę pracę, rób sobie samemu/samej reklamę ipokaż, że jesteś właściwym kandydatem. Tym nie-mniej nie jesteś petentem. Podczas rozmowy o pracęprowadzisz pertraktacje ze swoim pracodawcą natemat swojej zawodowej przyszłości. Możesz zadawaćpytania na temat zaoferowanego miejsca pracy, np.jak wysokie jest wynagrodzenie? Jakie są godzinypracy? Tak jak i podczas każdej innej rozmowy o pracęobowiązuje zasada: nie musisz odpowiadać na niedo-puszczalne pytania pracodawcy. Nie musisz odpowia-dać na pytanie, czy jesteś w ciąży, jak również napytania o przynależność do związków zawodowych,partii czy wspólnoty religijnej.

Wydawca: IG Metall-Vorstand, FB SozialpolitikDział Außerbetriebliche GewerkschaftsarbeitTekst: Martin Künkler, Koordinierungsstelle gewerkschaftlicher Arbeitslosengruppen (KOS)Opracowanie tekstu: Thomas KrischerOpracowanie graficzne: Werbeagentur Zimmermann GmbH, FrankfurtDruk: apm AG, DarmstadtFrankfurt, Kwiecień 2011

Wyciąg ze statutu„§ 27 Wsparcie poprzez ochronę prawną“

1. Członkowie opłacający przewidziane statutemskładki otrzymują gwarancję ochrony prawnej w przypadku sporów wynikających z działalnościw ramach związku, z umowy o pracę, ze statutuzatrudniającego przedsiębiorstwa, z udziału wzarządzaniu przedsiębiorstwem, z tytułu ubezpie-czenia społecznego, w sprawach związanych z utrzymaniem i pomocą socjalną, w sprawach z zakresu prawa podatkowego i prawa pobytu, o ile związane są one ze stosunkiem pracy.

Prawo do usług oferowanych przez IG Metall mają członkowie, którzy opłacali przewidzianestatutem składki przez okres ostatnich trzechmiesięcy!

Deklaracja członkowska*nazwisko

*imi�

*ulica

*kraj

telefon ( słu�bowy prywatny)

*kod pocztowy *miejscowo��

*nr domu

w pełnym wymiarze*w niepełnym wymiarze*

zawód/wykonywana działalno��/studia/nauka zawodu

zatrudniony w/kod pocztowy/miejscowo��

zwerbowany przez (nazwisko, imi�)

*data urodzenia

dzie� miesi�c rok

numer członkowski osoby werbuj�cej

*płe�M=m��czyznaK=kobieta

e-mail ( słu�bowy prywatny)

*dochód brutto *kod banku

*posiadacz rachunku bankowego

*bank/oddział

*nr rachunkukwota

Dane rachunku bankowego

*miejscowo��/data/podpis

Potwierdzam dane dotycz�ce mojej osoby, udost�pnione przeze mnie IG Metall w celu zgromadzenia danych, w zwi�zku z przyst�pieniem do zwi�zków zawodowych IG Metall. Jestem �wiadomy, �e IG Metall, w ramach wykonywania statutowych zada�, przestrzegaj�c przepisów dotycz�cych ochrony danych osobowych, przetwarzaelektronicznie moje dane osobowe. Dane osobowe nie s� przekazywane do celów marketingowych.Upowa�nienie do �ci�gania nale�no�ci z konta: Niniejszym odwołalnie upowa�niam IG Metall do poboru składek członkowskich, wynosz�cych 1% miesi�cznegowynagrodzenia brutto, i obci��enia mojego konta bie��cego zgodnie z §5 statutu zwi�zku zawodowego IG Metall.Upowa�nienie w stosunku do IG Metall mo�e zosta�odwołane tylko w formie pisemnej, z co najmniej 6 tygodniowymwyprzedzeniem, ze skutkiem na koniec bie��cego kwartału. Wszelkie zmiany moich danych osobowych zobowi�zujesi� niezwłocznie przekazywa� IG Metall.

Prosz� zło�y� deklaracj�w radach zakładowych/u ludzi zaufania IG Metall, w biurze lokalnym IG Metalllub przesła� na adres: IG Metall-Vorstand, FB Mitglieder/Kampagnen, 60519 Frankfurt am MainDodatkowe informacje: www.igmetall.de/beitreten

Numer członkowski

(wypełnia IG Metall)

Dla pracowników tymczasowych: jak nazywa si� agencja pracy tymczasowej?

pracownik tymczasowy/umowa o dzieło

zatrudniony na czasokre�lony

od do

*pola obow

i�zkowe, prosz�w

ypełni�

stan: kwiecie�

2009

�� �

Dalsze informacje i porady na temat postępowaniana wypadek bezrobocia znajdziecie Państwo wnastępujących broszurach:

Zagrożenie bezrobociem – jak postępować?Informacje i porady dla członków związkuzawodowego IG Metall

Bezrobocie na krótko przed emeryturąInformacje i porady dla bezrobotnych wstarszym wieku

Porady w kontaktach z urzędem pracyPraktyczne wskazówki odnośniepostępowania w kontaktach z urzędami

Zagrożeniebezrobociem – jakpostępować?Informacje i porady dla członkówzwiązku zawodowego IG Metall

Infos und Tipps zu Hartz IVArbeitslosengeld II: Ansprüche sichern

Bezrobocie na krótkoprzed emeryturąInformacje i poradydla bezrobotnych w starszym wieku

Tipps im Umgang mitder ArbeitsagenturPraktische Hinweise zum Verhaltenim Umgang mit dem Amt

Informacje i porady na temat zasiłkuHartz IVZasiłek Arbeitslosengeld II: zabezpieczenie roszczeń

Muma SOZ 15/Prod.-Nr. 17227-34570 polnisch

Informacje i porady na temat zasiłkuArbeitslosengeld IJakie są moje prawa i obowiązki?