informacija o stanju javne zaduŽenosti bosne i … · 2020. 3. 12. · 5 ostali korišteni...

INFORMACIJA O STANJU JAVNE ZADUŽENOSTI BOSNE I HERCEGOVINE na dan 31.12.2015. godine

Sarajevo, maj 2016. godine

BOSNA I HERCEGOVINA БОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА MINISTARSTVO FINANCIJA/ MИНИСТАРСТВО ФИНАНСИЈА

FINANSIJA I TREZORA И ТРЕЗОРА

BOSNIA AND HERZEGOVINA MINISTRY OF FINANCE

AND TREASURY

2

SADRŽAJ

SADRŽAJ ............................................................................................................................................... 2 1. VANJSKA ZADUŽENOST BOSNE I HERCEGOVINE ........................................................................ 6

1.1. Stanje vanjske zaduženosti na dan 31.12.2015. godine .................................................................. 6 1.2. Struktura vanjske zaduženosti BiH po periodu nastanka obaveze i kreditorima ............................. 7 1.3. Stanje vanjskog duga kroz period .................................................................................................. 8 1.4. Vanjska zaduženost (novi krediti) po sektorima/namjeni korištenja kredita................................... 9 1.5. Servisiranje vanjskog duga BiH ................................................................................................... 10 1.6. Kreditni uslovi, kamatna i valutna struktura kredita ..................................................................... 11 1.7. Pokazatelji izloženosti vanjskog duga rizicima ............................................................................ 12 1.8. Pregled projekata u postupku zaključivanja ................................................................................. 14 1.9. Projekcija stanja i obaveza vanjskog duga za period 2016.-2019. godine ..................................... 14 1.10. Zaduženost nevladinog sektora .................................................................................................. 16

2. UNUTRAŠNJA ZADUŽENOST BOSNE I HERCEGOVINE ............................................................... 17 2.1. Stanje unutrašnjeg duga ............................................................................................................... 17 2.1.1. Direktni i indirektni unutrašnji državni dug ............................................................................ 18 2.1.2. Unutrašnji dug entiteta i Distrikta ............................................................................................. 18 2.1.3. Stara devizna štednja ................................................................................................................ 18 2.1.4. Obaveze po osnovu ratnih potraživanja .................................................................................... 18 2.1.5. Opće obaveze ........................................................................................................................... 19 2.1.6. Dugoročno zaduženje emisijom obveznica ............................................................................... 19 2.1.7. Trezorski zapisi entiteta ........................................................................................................... 20 2.1.8. Obaveze po kreditima .............................................................................................................. 21 2.1.9. Refundacija poreza općinama i fondovima po osnovu izmirenja poreza putem obveznica

Republike Srpske ..................................................................................................................... 21 2.1.10. Obaveze po osnovu aktiviranih garancija ............................................................................... 22 2.1.11. Unutrašnji dug općina, gradova i kantona ............................................................................... 22 2.1.12. Dug fondova socijalne sigurnosti ........................................................................................... 22 2.2. Stanje unutrašnjeg duga kroz period ............................................................................................ 22

3. GARANCIJE PO OSNOVU VANJSKE I UNUTRAŠNJE ZADUŽENOSTI BOSNE I HERCEGOVINE .................................................................................................................. 23

3.1. Vanjske državne garancije ........................................................................................................... 23 3.2. Garancije entiteta i Distrikta ........................................................................................................ 24

4. JAVNA ZADUŽENOST BOSNE I HERCEGOVINE ........................................................................... 24 4.1. Stanje javne zaduženosti na dan 31.12.2015. godine .................................................................... 24 4.2. Kreditni rejting Bosne i Hercegovine ........................................................................................... 25 4.3. Pokazatelji zaduženosti po osnovu javnog duga ........................................................................... 26

3

ZAKLJUČAK ........................................................................................................................................... 28 PRILOG 1

Analitički pregled vanjskog državnog duga i vanjskog duga entiteta i Distrikta zaključno sa 31.12.2015. godine ....................................................................................................................... 29

PRILOG 2 Pregled neangažovanih kreditnih sredstava po zaključenim kreditnim sporazumima i plaćeni

troškovi zaključno sa 31.12.2015. godine ..................................................................................... 34 PRILOG 3

Pregled servisiranja vanjskog državnog duga po kreditorima i nosiocima obaveza za period 01.01.-31.12.2015. godine ............................................................................................................ 37

PRILOG 4 Pregled projekata u postupku zaključivanja na dan 31.12.2015. godine .............................................. 39

PRILOG 5 Stanje nevladinog vanjskog duga po NACE Rev 2 klasifikaciji djelatnosti dužnika ............................ 44

PRILOG 6 Pregled emitovanih obveznica Vlade Federacije BiH i Vlade Republike Srpske ................................. 46

PRILOG 7 Pregled emitovanih trezorskih zapisa Vlade Federacije BiH i Vlade Republike Srpske ....................... 48

PRILOG 8 Stanje unutrašnjeg duga kantona, gradova i općina u Federaciji BiH i Republici Srpskoj na dan

31.12.2015. godine ....................................................................................................................... 50 PRILOG 9

Pregled stanja duga po osnovu izdatih garancija Federacije BiH, kantona, općina i gradova na dan 31.12.2015. godine................................................................................................................. 55

PRILOG 10 Pregled garancija Vlade Republike Srpske, odobrena, povučena kreditna sredstva i stanje duga

na dan 31.12.2015. godine ............................................................................................................ 60

4

Uvodne napomene

Predmetna Informacija prezentira stanje javne zaduženosti Bosne i Hercegovine na dan 31.12.2015.

godine, a na osnovu podataka kojima raspolaže Ministarstvo finansija i trezora BiH. Termini korišteni

u Informaciji o stanju javne zaduženosti, a na osnovu definicija utvrđenih u Zakonu o zaduživanju,

dugu i garancijama BiH, član 3. – definicije („Službeni glasnik BiH“, br. 52/05 i 103/09), imaju

slijedeća značenja:

Državni dug: državni dug je dug izražen u domaćoj valuti čiji je zajmoprimac Ministarstvo finansija i

trezora Bosne i Hercegovine u ime Bosne i Hercegovine.

Vanjski državni dug: državni dug nastao u skladu s međunarodnim sporazumom. Dug nastao u

periodu od 2. aprila 1992. do 14. decembra 1995. godine ne smatra se vanjskim dugom države.

Vanjska državna garancija: garancija države da će zajam koji je predmet međunarodnog sporazuma

otplatiti u cijelosti ili djelimično ukoliko to ne uradi zajmoprimac.

Dug entiteta, Distrikta: dug izražen u domaćoj valuti čiji je zajmoprimac, direktno ili indirektno,

ministarstvo finansija entiteta u ime entiteta / Direkcija za finansije Brčko Distrikta BiH u ime

Distrikta.

Vanjski dug entiteta, Distrikta: dug entiteta, Distrikta koji je predmet međunarodnog sporazuma

zaključenog u skladu sa procedurama definisanim Zakonom o zaduživanju dugu i garancijama BiH.

Unutrašnji državni dug: državni dug, izuzimajući vanjski državni dug.

Direktni unutrašnji državni dug: unutrašnji državni dug nastao direktno u ime Bosne i Hercegovine.

Indirektni unutrašnji državni dug: unutrašnji državni dug nastao na zahtjev i u ime dužnika, a vraća

ga država isključivo iz sredstava koja taj dužnik uplati za svoj relevantni unutrašnji dug.

Unutrašnji dug entiteta, Distrikta: dug entiteta ili Distrikta isključujući vanjski dug entiteta ili

Distrikta.

Servisiranje duga: uplata sredstava svake fiskalne godine za glavnicu, kamatu, diskont i druge

obaveze po osnovu duga, uključujući ostale prateće troškove.

Garancije entiteta, Distrikta: garancije na zajmove plative i u domaćoj i stranoj valuti, za koje je

Ministarstvo u ime entiteta, odnosno Direkcija za finansije Brčko Distrikta BiH u ime Distrikta,

nosilac garancije.

5

Ostali korišteni termini1:

Javni dug Bosne i Hercegovine (javna zaduženost): zbir vanjske i unutrašnje zaduženosti.

Vanjski dug BiH (vanjska zaduženost): dug koji uključuje vanjski državni dug i vanjski dug entiteta

i Distrikta.

Unutrašnji dug BiH (unutrašnja zaduženost): zbir direktnog i indirektnog unutrašnjeg državnog

duga, unutrašnjeg duga entiteta, unutrašnjeg duga Distrikta, duga kantona, općina i gradova i duga

fondova socijalne sigurnosti.

„Stari“ dug: vanjski državni dug nastao prije 02.04.1992. godine, odnosno dug koji je Bosna i

Hercegovina preuzela kao naslijeđene međunarodne obaveze, nastale do 02.04.1992. godine, a koje su

nakon pregovora sa ino-povjeriocima rekonstruisane i reprogramirane.

„Novi“ dug: vanjski dug nastao poslije 14.12.1995. godine.

Ugovoreni krediti: ukupni iznosi ugovorenih kredita u skladu sa međunarodnim sporazumima.

Angažovani krediti: ukupni iznosi „povučenih“ kredita do posmatranog perioda, uključujući ''stari''

dug.

Neangažovani krediti: ukupni iznosi ugovorenih kredita zaključenih u skladu sa međunarodnim

sporazumima umanjeni za ukupne angažovane iznose.

Stanje zaduženosti: ukupni angažovani iznosi kredita umanjeni za otplaćene glavnice.

Commitment fee (trošak/naknada za odobrena, a neangažovana sredstva) -Naknada koja se plaća na

neiskorištenu kreditnu liniju, odnosno na neiskorišteni dio kreditnih sredstava. Commitment fee je

definisan generalnim uslovima poslovanja pojedinih kreditora (KfW, MMF, EBRD i dr.) i obično je

određen kao fiksan procent koji se obračunava na neiskorišteni iznos kredita. Zajmoprimac plaća

naknadu Commitment fee kao kompenzaciju za držanje sredstava na otvorenoj kreditnoj liniji,

odnosno za osiguranje isplate kreditnih sredstava na specificirane datume u budućnosti.

1 Termini su korišteni u svrhu izrade Informacije o stanju javne zaduženosti, radi jednoobraznosti i jednostavnosti prezentiranja podataka.

6

1. VANJSKA ZADUŽENOST BOSNE I HERCEGOVINE

1.1. Stanje vanjske zaduženosti na dan 31.12.2015. godine

Vanjski dug Bosne i Hercegovine na dan 31.12. 2015. godine iznosi 8.401,49 mil KM2, a isti obuhvata

vanjski državni dug3 u iznosu od 8.246,07 mil KM koji je alociran na Federaciju Bosne i Hercegovine

(u daljem tekstu: Federacija BiH), Republiku Srpsku, Brčko Distrikt BiH (u daljem tekstu: Distrikt) i

Institucije Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Institucije BiH), te vanjski dug entiteta i Distrikta4 u

iznosu od 155,42 mil KM, a kako je prikazano u Tabeli 1.

Tabela 1. Stanje vanjskog duga BiH na dan 31.12.2015. godine (mil KM)

Opis Ukupno od toga:

Federacija BiH Republika Srpska Distrikt Institucije BiH5

Vanjski državni dug 8.246,07 5.216,14 2.953,14 21,02 55,77

Vanjski dug entiteta i Distrikta 155,42 92,79 62,63 0,00 0,00

Vanjski dug BiH 8.401,49 5.308,93 3.015,77 21,02 55,77

Zaključno sa 31.12.2015. godine ugovoreno je vanjskih kredita u ukupnom iznosu od 12.833,76 mil

KM6, od čega je angažovano 10.745,41 KM, dok je 2.088,35 mil KM raspoloživo za angažovanje u

skladu sa realizacijom odobrenih projekata.

Analitički pregled vanjskog državnog duga i vanjskog duga entiteta i Distrikta dat je u Prilogu 1, a

pregled neangažovanih kreditnih sredstava po zaključenim kreditnim sporazumima i plaćenih troškova

dat je u Prilogu 2.

2 Preliminarni podaci. 3 Procedure i način zaključivanja međunarodnih sporazuma po osnovu vanjskog državnog duga regulisan je Zakonom o zaduživanju, dugu i garancijama BiH, Poglavlje III, član 39 ("Službeni glasnik BiH", br. 52/05 i 103/09) i Zakonom o postupku zaključivanja i izvršavanja međunarodnih ugovora ("Službeni glasnik BiH", br. 29/00 i 32/13). 4 Vanjski dug entiteta i Distrikta regulisan je članom 49. Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama BiH i zakonima o zaduživanju, dugu i garancijama entiteta. Obaveze nastale po ovom dugu izmiruju se direktno od strane entiteta i Distrikta. 5Za Institucije BiH: kredit EBRD - Vazdušni saobraćaj, Izvozni kredit „1“ Vlade Belgije, kredit Evropske komisije - Makrofinansijska pomoć II, CEB – Državni zatvor. 6 Navedeni iznos uključuje ugovorene iznose vanjskog državnog duga, kao i vanjski dug entiteta i Distrikta. Krediti koji su otplaćeni nisu uključeni.

7

1.2. Struktura vanjske zaduženosti BiH po periodu nastanka obaveze i kreditorima Učešće „starog” duga u stanju vanjske zaduženosti sa 31.12.2015. godine od 17,91% iskazuje

tendenciju smanjenja, obzirom da je učešće ovog duga u 2014. godini iznosilo 19,65%, a 2013. godine

21,75%. „Stari” dug čine naslijeđeni komercijalni dugovi prema Pariškom klubu kreditora,

Londonskom klubu kreditora, te zajmovi IBRD-a.

U okviru „novog” duga, najveću procentualnu zastupljenost čine dugovi prema međunarodnim

finansijskim institucijama (Svjetska banka – IDA i IBRD, EIB, MMF, EBRD, Evropska komisija).

Tabela 2. Stanje vanjskog duga BiH na dan 31.12.2015. godine prema podjeli kreditora na multilateralne i bilateralne, nosiocima obaveza i periodu nastanka obaveze (u mil KM)

Kreditor Federacija

BiH Republika

Srpska Distrikt Institucije

BiH Ukupan

vanjski dug % učešće u stanju duga

Bilaterala 1.259,20 627,09 6,47 2,66 1.895,43 22,56% "Novi dug" 542,56 281,01 6,47 2,66 832,70 9,91%

ABN AMRO Fortis Bank 7,65 0,00 0,00 0,00 7,65 0,09% BAWAG P.S.K. Bank 11,38 0,00 0,00 0,00 11,38 0,14% ERSTE Bank 12,70 3,65 0,00 0,00 16,35 0,19% Izvozno-Uvozna Banka Koreje 54,84 101,88 0,00 0,00 156,72 1,87% KfW 18,99 19,90 0,00 0,00 38,90 0,46% Kuvajt fond za Arapski ek. razvoj 37,48 0,00 0,00 0,00 37,48 0,45% Raiffeisen Bank 21,33 48,82 0,00 0,00 70,15 0,84% Republika Srbija 0,00 23,00 0,00 0,00 23,00 0,27% Saudijski razvojni fond 98,79 0,00 0,00 0,00 98,79 1,18% UniCredit Bank Austrija 35,05 26,71 6,47 0,00 68,23 0,81% Vlada Japana 38,56 12,13 0,00 0,00 50,68 0,60% Vlada Kraljevine Belgije 0,78 1,49 0,00 2,66 4,93 0,06% Vlada Kraljevine Španije 142,45 3,80 0,00 0,00 146,25 1,74% Vlada Portugala 62,57 5,55 0,00 0,00 68,12 0,81% Vlada Republike Poljske 0,00 34,08 0,00 0,00 34,08 0,41%

"Stari dug" 716,65 346,08 0,00 0,00 1.062,73 12,65% Londonski klub 190,24 101,36 0,00 0,00 291,60 3,47% Pariški klub 526,41 244,72 0,00 0,00 771,13 9,18%

Multilaterala 4.049,73 2.388,67 14,55 53,11 6.506,06 77,44% "Novi dug" 3.839,14 2.157,06 14,55 53,11 6.063,86 72,18%

CEB 36,09 20,39 1,20 17,21 74,89 0,89% EBRD 539,59 139,86 5,14 16,34 700,93 8,34% Evropska komisija 143,43 71,71 0,00 19,56 234,70 2,79% Evropska Investiciona banka 837,22 712,03 0,00 0,00 1.549,25 18,44% IFAD 43,31 35,16 0,00 0,00 78,48 0,93% Međunarodni monetarni fond 653,90 378,52 4,21 0,00 1.036,62 12,34% OPEC (OFID) FUND 42,75 4,16 0,67 0,00 47,58 0,57% Svjetska banka IBRD 270,78 139,59 0,00 0,00 410,37 4,88% Svjetska banka IDA 1.272,07 655,63 3,33 0,00 1.931,03 22,98%

"Stari dug" 210,59 231,62 0,00 0,00 442,21 5,26% Svjetska banka IBRD 210,59 231,62 0,00 0,00 442,21 5,26%

Ukupno 5.308,93 3.015,77 21,02 55,77 8.401,49 100,00%

8

Ukoliko se posmatra podjela kreditora na multilateralne i bilateralne, u 2015. godini učešće

multilateralnih kreditora je iznosilo 77,44% dok se na bilateralne odnosi 22,56% ukupnog stanja duga.

1.3. Stanje vanjskog duga kroz period Vanjski dug Bosne i Hercegovine u 2015. godini se povećao za 2,23% (183,22 mil KM) u odnosu na

2014. godinu, a što je rezultat angažovanja odobrenih kreditnih sredstava, umanjenih za iznos plaćenih

glavnica uz korekciju dijela koji se odnosi na kursne razlike u posmatranom periodu. U tabeli ispod

prikazano je kretanje stanja vanjskog duga BiH u desetogodišnjem periodu.

Tabela 3. Povećanje/smanjenje vanjskog duga BiH u odnosu na prethodnu godinu

Godina 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Vanjski dug BiH u mil KM 4.071,07 3.961,35 4.240,39 5.234,10 6.288,82 6.661,04 7.155,48 7.408,82 8.218,27 8.401,49

Povećanje/smanjene vanjskog duga BiH u odnosu na prethodnu

godinu

u mil KM -266,86 -109,72 279,04 993,71 1.054,72 372,22 494,44 253,34 809,45 183,22

u % -6,15 -2,70 7,04 23,43 20,15 5,92 7,42 3,54 10,93 2,23

U 2015. godini angažovano je 400,98 mil KM odobrenih kreditnih sredstava, od čega se 21% odnosi

na kredite čija su prva povlačenja počela u 2015. godini (CEB, IDA i IBRD). Od ukupnog iznosa

povučenih sredstava 34,37% se odnosi na IBRD, 30,16% na EIB, na IDA i EBRD 11,33%, odnosno

5,41% itd..

Grafikon 1. Vanjska zaduženost BiH kroz period 2006- 2015. godina

2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015.Ukupno 4.071,07 3.961,35 4.240,39 5.234,10 6.288,82 6.661,04 7.155,48 7.408,82 8.218,27 8.401,49"Novi dug" 2.200,99 2.214,98 2.493,20 3.172,05 4.262,62 4.731,07 5.387,40 5.798 6.603,69 6.896,56"Stari dug" 1.870,08 1.746,37 1.747,19 2.062,05 2.026,20 1.929,97 1.768,08 1.611,12 1.614,58 1.504,93

0,00

1.000,00

2.000,00

3.000,00

4.000,00

5.000,00

6.000,00

7.000,00

8.000,00

9.000,00

Mili

on K

M

9

1.4. Vanjska zaduženost (novi krediti) po sektorima/namjeni korištenja kredita Namjena kredita posmatra se kroz zaduživanje u sektore za podršku infrastrukturnim projektima7,

projektima za podršku javnog sektora8 i privredne djelatnosti9.

U ukupnom stanju vanjske zaduženosti po osnovu novih kredita 52,59% odnosi se na kredite

usmjerene za realizaciju infrastrukturnih projekata, 34,23% na kredite namijenjene javnom sektoru, te

13,18% je angažovano za privredne djelatnosti.

Od ukupno povučenih sredstava u 2015. godini 53,28% se odnosi na infrastrukturne projekte, 33,71%

na projekte usmjerene na privredne djelatnosti, dok se 13,01% odnosi na javni sektor. Ukoliko se

posmatraju krediti čija su prva povlačenja počela u 2015. godini, namjena istih je rapoređena na

sljedeći način: infrastruktura 1,23%, privredne djelatnosti 85,12% i 13,65% javni sektor.

Grafikon 2. Namjena kredita u odnosu na stanje «novog duga» kroz period 2006 - 2015. godine

7 Infrastruktura obuhvata kredite za podršku sljedećim projektima: telekomunikacije, projekti za vodu, nabavke vozova i vagona, električna energija, cestovna infrastruktura, željeznice, sanacije cesta, javni radovi, lokalno grijanje, plin, stanovanje, lokalni razvoj, transport, projekat hitne rekonstrukcije, upravljanje čvrstim otpadom, projekti cestovne infrastrukture i sigurnosti u BiH itd. 8 Javni sektor obuhvata kredite za podršku sljedećim projektima: obrazovanje, žrtve rata, razminiranje, kulturno naslijeđe, zdravstveni sektor, projekti za prilagođavanje socijalnom sektoru, razvoj općina, stand-by aranžman, pomoć izbjeglim i raseljenim licima, makrofinansijska pomoć, pomoć socijalnom sektoru, krediti za podršku budžetu itd. 9 Privredne djelatnosti obuhvataju kredite za podršku sljedećim projektima: lokalne incijative, demobilizacija, farme, industrija, šumarstvo, izvozna podrška preduzećima, podrška privatizaciji banaka, trgovina i transportne olakšice, projekti za zapošljavanje, lokalne inicijative, tehnička pomoć u privatizaciji, prilagođavanje poslovnog ambijenta, krediti za privatni sektor, razvoj male poljoprivrede, razvoj i zaštita šuma itd.

2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015.

Infrastruktura 1.026,06 1.044,81 1.217,38 1.503,18 1.916,40 2.238,49 2.679,45 3.022,74 3.525,21 3.626,65

Javni sektor 697,12 666,19 733,16 1.125,26 1.748,05 1.821,37 2.028,32 2.123,84 2.325,17 2.360,87

Privredne djelatnosti 477,81 503,98 542,65 543,61 598,17 671,22 679,64 651,12 753,32 909,04

Ukupno "novi dug" 2.200,99 2.214,98 2.493,19 3.172,05 4.262,62 4.731,08 5.387,41 5.797,70 6.603,70 6.896,56

0,00

500,00

1.000,00

1.500,00

2.000,00

2.500,00

3.000,00

3.500,00

4.000,00

Mili

on K

M

10

1.5. Servisiranje vanjskog duga BiH

• Servisirane obaveze kroz period 2006-2015. godine Niže navedena Tabela 4. daje pregled plaćenih obaveza po osnovu vanjskog državnog duga za period

2006 - 2015. godine, kao i vanjskog duga entiteta, sa strukturom plaćanja glavnica i kamata, servisnih i

drugih troškova.

Tabela 4. Pregled plaćenih glavnica i kamata kroz period 2006 - 2015. godina10 (u mil KM)

2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015.

Bos

na i

Her

cego

vina

Glavnica 169,97 138,35 121,30 150,83 211,37 235,53 305,38 594,16 659,82 477,99 Kamata serv.i dr.trošk. 99,58 100,74 108,75 95,05 89,51 104,49 107,93 90,69 101,10 103,34

Ukupno 269,55 239,09 230,05 245,88 300,88 340,02 413,31 684,85 760,92 581,33

Fede

raci

ja

BiH


Ukupno 3,62 4,05 23,44 5,49 5,91 5,91 5,47 6,03 4,92 6,45

Rep

ublik

a Sr

pska


Ukupno 0,83 0,82 0,59 0,28 0,25 3,37 0,69 3,29 3,64 5,11

Ukupno 274,00 243,96 254,08 251,65 307,04 349,30 419,47 694,17 769,48 592,89

• Servisiranje vanjskog državnog duga tokom 2015. godine

U periodu 01.01.-31.12.2015. godine, dospjele obaveze po vanjskom državnom dugu servisirane su

redovno, u ukupnom iznosu od 581,33 mil KM11, od čega na otplatu glavnice se odnosi 477,99 mil

KM ili 82,22%, na otplatu kamate, servisnih i drugih troškova 103,34 mil KM ili 17,78%.

Većinsko učešće u ukupno servisiranom iznosu zauzimaju isplate prema sljedeća tri kreditora:

Evropskoj banci za obnovu i razvoj isplaćeno je 121,04 miliona KM, Svjetskoj banci 119,20 miliona

KM, te Međunarodnom monetarnom fondu 106,68 miliona KM.

U ukupnom ostvarenom iznosu servisiranih obaveza u posmatranom periodu, Federacija BiH je

učestvovala sa 375,23 mil KM (64,55%), Republika Srpska sa 199,12 mil KM (34,25%), Distrikt sa

2,87 mil KM (0,49%), te Institucije BiH sa 4,11 mil KM (0,71%).

Detaljan pregled servisiranja vanjskog državnog duga po kreditorima i nosiocima obaveza za period

01.01.-31.12.2015. godine dat je u Prilogu 3.

10 Navedeni pregled odnosi se na servis vanjskog državnog duga, kao i servis vanjskog duga entiteta u čijoj ingerenciji je servisiranje istog. 11 Ne sadrži servisirane obaveze po kreditima zaključenim direktno od strane entiteta, koji isti samostalno servisiraju (FBiH 6,45 mil KM, RS 5,11 mil KM).

11

1.6. Kreditni uslovi, kamatna i valutna struktura kredita Pregled kreditinih uslova vanjskog zaduženja Bosne i Hercegovine po osnovu „starog” i „novog”

duga, vrsti kamate, te njihovog učešća u ukupnom vanjskom zaduženju, dat je u Tabeli 5.

Tabela 5. Kamatna struktura vanjskog duga Bosne i Hercegovine

Opis Ukupno u ''otplati" u "grejsu" sa fiksnom kam.stopom sa varijabil. kam.stopom

Stanje vanjskog duga

Iznosi u mil KM 8.401,49 4.942,62 3.458,87 4.219,95 4.181,54

% učešće 100,00% 58,83% 41,17% 50,23% 49,77%

Prosječna kamatna stopa 1,49% 2,07% 0,90%

Stanje "starog" vanjskog duga

Iznosi u mil KM 1.504,93 1.504,93 0,00 779,02 725,91 % učešće 100,00% 100,00% 0,00% 51,76% 48,24%


Stanje "novog" vanjskog duga

Iznosi u mil KM 6.896,56 3.437,69 3.458,87 3.440,93 3.455,63

% učešće 100,00% 49,85% 50,15% 49,89% 50,11%


Prosječna kamatna stopa na vanjski dug je relativno niska, što je u velikoj mjeri rezultat vanjskog

koncesionalnog zaduživanja, kao i niskih referentnih kamatnih stopa. Prosječna kamatna stopa na

vanjski dug u 2015. godini iznosi 1,49% i ista je niža za 12,08% u odnosu na 2014. godinu.

U Grafikonu 3. prikazana je valutna struktura vanjskog duga BiH iz kojeg je vidljivo većinsko učešće

valuta EUR, SDR12 i USD u valutnoj strukturi ugovorenog vanjskog duga, kao i stanja vanjskog duga.

Od ukupno ugovorenih kredita 90,46% se odnosi na tri gore navedene valute, dok su u stanju duga

zastupljene sa 92,88%.

Kada je u pitanju valutna struktura izvršenog servisa vanjskog duga BiH u posmatranom periodu,

glavnina dospjelih obaveza ili 77,54% je isplaćena u EUR, 18,61% u USD, dok je 3,85% realizirano u

drugim valutama (po kreditima iz bilateralnih sporazuma ili prema nekim od zemalja Pariškog kluba

kreditora). Približno četvrtinu isplaćenih obaveza u EUR (23,21%), čine isplate obaveza prema MMF-

u obzirom da su obračunate obaveze u SDR isplaćene u valuti EUR.

12 SDR (Special Drawing Right) - Specijalna prava vučenja, obračunska jedinica koju koristi MMF, Svjetska banka i nekoliko drugih međunarodnih finansijskih institucija. Sastoji se od korpe valuta koju sačinjavaju (US Dolar 41,9%, Euro 37,4%, japanski Yen 9,4% i britanska Funta 11,3%).

12

Grafikon 3. Valutna struktura vanjskih kredita13

*CPU- Ugovorena obračunska valuta Svjetske banke za obaveze po Konsolidiranom zajmu - IBRD br. 40390, koje su u 2015. god. servisirane u JPY i USD obuhvaćene su u valutnoj strukturi izvršenog servisa duga u USD i JPY (ostale valute). 1.7. Pokazatelji izloženosti vanjskog duga rizicima Pored visine duga, struktura duga predstavlja jedan od razloga nastanka finansijskih kriza i

nestabilnosti u državi zbog čega je potrebno portfolio vanjskog duga posmatrati i kroz njegovu

izloženost rizicima. Stoga se može reći da je, između ostalog, svrha analize strukture vanjskog duga

BiH identifikacija izloženosti postojećeg portfolia vanjskog duga valutnom riziku, riziku kamatne

stope i riziku refinansiranja. U Tabeli 6. dati su parametri koji pokazuju izloženost vanjskog duga BiH

navedenim rizicima.

Tabela 6. Indikatori rizika vanjskog duga u 2014. i 2015. godini Indikatori rizika 2014. 2015.

Rizik kamatne

stope

Učešće fiksne kamatne stope (%) 49,2 50,2 Učešće varijabilne kamatne stope (%) 50,8 49,8 Dug koji se refiksira u 1 godini (%) 52,6 52,4 Prosječno vrijeme refiksiranja (godine) 4,5 4,2

Rizik

refinansiranja

Prosječno vrijeme dospijeća (godine) 7,6 7,2 Dug koji dospijeva u 1 god (%) 5,7 7,2 Prosječno vrijeme ugovorenog "grejs" perioda (godine) 6,6 8,2

Valutni rizik Učešće neEUR valuta u ukupnom stanju vanjskog duga (%) 48,1 48,8

13 Pregled valutne strukture uključuje i podatke o dugu entiteta i Distrikta, a u čijoj ingerenciji je servisiranje istih. Ostale valute čine: JPY, KRW, CHF, KWD, SAR, CAD, SEK, DKK, GBP.

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90%

EUR

SDR

USD

CPU

Ostale valute

EUR SDR USD CPU Ostale valuteServis duga 77,54% 18,61% 3,85%Stanje duga 51,25% 34,12% 7,51% 2,39% 4,73%Ugovoreni krediti 54,82% 27,13% 8,51% 3,72% 5,82%

13

Rizik refinansiranja prikazuje ročnu strukturu duga i procenat duga koji dospijeva na naplatu u

kratkom roku, rizik kamatne stope izloženost duga promjenama kamatnih stopa, a valutni rizik stepen

izloženosti strukture ukupnog duga promjenama valutnih kurseva onih valuta koje se nalaze u

portfoliju duga.

Približno polovina vanjskog duga BiH je izložena kamatnom riziku, odnosno riziku promjene

kamatnih stopa. Naime, učešće kredita sa varijabilnom kamatnom stopom u strukturi vanjskog duga je

49,8%, što ukazuje da je oko polovina portfolija vanjskog duga izložena promjenama referentnih

kamatnih stopa na tržištu, a što može uticati na troškove servisiranja duga. Prosječno je potrebno 4,2

godine za refiksiranje kamatne stope, odnosno do promjene kamatne stope za vanjski dug, a dug koji

se refiksira u prvoj godini je 52,4%, odnosno u 2016. godini 52,4% ukupnog vanjskog duga je

podložno promjenama kamatnih stopa. U odnosu na prethodnu godinu, rizik kamatne stope se

neznatno smanjio, a u cilju daljeg smanjenja izloženosti ovom riziku poželjno je zaduživanje po

fiksnoj kamatnoj stopi pritom vodeći računa o odnosu troška i rizika s obzirom da je trenutno trošak

varijabilne kamatne stope niži od troška fiksne kamatne stope.

Prosječno vrijeme dospijeća od 7,2 godine je nešto niže u 2015. godini u odnosu na 2014. kada je

iznosilo 7,6 godina. Indikator koji ukazuje na učešće duga koji dospijeva na naplatu u narednoj godini,

u 2014. godini je iznosio 5,9%, a u 2015. iznosi 7,2%, a što ukazuje da 7,2% od ukupnog vanjskog

duga dospijeva na naplatu u 2016. godini. Prosječno ugovoreni „grejs“ period u 2014. godini je iznosio

6,6 godina, što u poređenju sa istim podatkom za 2015. godinu, ukazuje na činjenicu da je veći udio

kredita sa dužim „grejs“ periodom u ukupnom stanju vanjskog duga koji su postali efektivni u 2015

godini. Indikatori rizika refinansiranja u 2015. godini su neznatno pogoršani, a kako bi se smanjio i

ublažio rizik refinansiranja potrebno je produžiti ročnost vanjskog duga.

Iako je učešće vanjskog duga u javnom dugu 70,4%, tek 48,8% vanjskog duga podložno je

promjenama valutnih kurseva, odnosno izloženo valutnom riziku obzirom da je postojeći model

monetarne i politike deviznog kursa, koji sprovodi Centralna banka BiH, zasnovan na valutnom

odboru i fiksnom kursu KM-a u odnosu na EUR-o. Uzimajući u obzir navedeno, smanjenje valutnog

rizika je moguće kroz povećanje vanjskog zaduživanja u valuti EUR u odnosu na ostale strane valute.

14

1.8. Pregled projekata u postupku zaključivanja

Projekti u postupku zaključivanja14 obuhvataju projekte koji su u postupku incijative za pregovore,

pregovaranja sa kreditorima, postupku odobravanja od strane kreditora, te projekte koji su zaključeni i

nalaze se u postupku ratifikacije. Ovim su obuhvaćeni projekti iz oblasti putne, željezničke, vodovodne

i komunalne infrastrukture, energetike, zdravstva, poljoprivrede, bankarstva, obrazovanja itd. (Prilog

4).

Ukupna vrijednost navedenih projekata planiranih za kreditno finansiranje sa 31.12.2015. godine, koji

obuhvata multilateralne i bilateralne kreditore, iznosi 1.568,64 mil KM, od čega se na Federaciju BiH

odnosi 1.461,50 mil KM, a na Republiku Srpsku 107,14 mil KM. Od ukupne vrijednosti projekata

planiranih za kreditno finansiranje na infrastrukturne projekte se odnosi 93,67%, na projekte za javni

sektor 4,01%, te na projekte za privredne djelatnosti 2,32%.

Tabela 7. Projekcije stanja vanjskog duga i obaveza po osnovu kredita u postupku zaključivanja zaključno sa 31.12.2015. godine (mil KM)

Opis 2016. 2017. 2018. 2019. Stanje duga po godinama 130,60 331,10 404,20 381,80 Obaveze po osnovu glavnice 0 0 0 20,49 Obaveze po osnovu kamate 3,77 8,63 11,77 51,41 Ukupno obaveze po godinama 3,77 8,63 11,77 71,90

1.9. Projekcija stanja i obaveza vanjskog duga za period 2016.-2019. godine

Projekcije stanja vanjskog duga i obaveza za period 2016-2019. godina urađene su na dva načina, i to:

- Projekcije stanja i obaveza vanjskog duga po osnovu postojećih kredita15, koje uključuju

kredite koji se vode u bazi podataka za javni dug tj. postojeća kreditna zaduženja kao i dug

entiteta (Tabela 8-a.),

- Projekcije stanja i obaveza vanjskog duga po osnovu postojećih kredita i kredita u postupku

zaključivanja16 koje uključuju kredite koji se vode u bazi podataka za javni dug tj. postojeća

kreditna zaduženja kao i dug entiteta, te kredite u postupku zaključivanja (Tabela 8-b.).

14 Izvor: Ministarstvo finansija i trezora BiH, Sektor za saradnju s finansijskim institucijama. 15 Projekcija ne uključuje korektivni faktor 5%. 16 Projekcija ne uključuje korektivni faktor 5%.

15

Tabela 8-a. Projekcija stanja i obaveza vanjskog duga BiH po osnovu postojećih kredita (mil KM) Opis 2016. 2017. 2018. 2019.

Stanje duga po godinama 8.329,97 7.763,09 7.071,31 6.367,46 Obaveze po osnovu glavnice 611,42 791,12 806,65 703,85 Obaveze po osnovu kamate 135,20 136,05 123,79 111,29 Ukupno obaveze po godinama 746,62 927,17 930,44 815,14 Tabela 8-b. Projekcija stanja i obaveza vanjskog duga po osnovu postojećih kredita i kredita u postupku zaključivanja (milKM)

Opis 2016. 2017. 2018. 2019. Stanje duga po godinama 8.460,57 8.094,19 7.475,51 6.749,26 Obaveze po osnovu glavnice 611,42 791,12 806,65 724,34 Obaveze po osnovu kamate 138,97 144,68 135,56 162,70 Ukupno obaveze po godinama 750,39 935,80 942,21 887,04

- Projekcije servisiranja vanjskog duga u odnosu na neto prihode od indirektnih poreza na JR

UIO:

Učešće projiciranih obaveza po osnovu vanjskog duga u odnosu na projicirana kretanja neto prihoda

na JR Uprave za indirektno oporezivanje, iz kojih se servisiraju ino-obaveze, daje se kroz sljedeći

tabelarni pregled:

Tabela 8-c. Projekcija obaveza po osnovu servisiranja vanjskog državnog duga/projekcija neto

prihoda na JR UIO

Opis 2016. 2017. 2018. 2019.

Neto prihodi od ind. poreza na JR UIO (mil KM)17 5.311,80 5.482,20 5.659,30 5.836,70 Servisiranje vanjskog državnog duga BiH (Scenario 1)18 / Neto prihodi od indirektnih poreza na JR UIO (%) 14,06 16,91 16,44 13,97

Servisiranje vanjskog državnog duga BiH (Scenario 2)19 / Neto prihodi od indirektnih poreza na JR UIO (%) 14,13 17,07 16,65 15,20

17 Izvor: Uprava za indirektno/neizravno oporezivanje, Odjeljenje za makroekonomsku analizu 18 Ne uključuje obaveze po osnovu servisa vanjskog duga entiteta 19 Ne uključuje obaveze po osnovu servisa vanjskog duga entiteta

16

1.10. Zaduženost nevladinog sektora Informacija o stanju javne zaduženosti Bosne i Hercegovine ima za predmet javnu zaduženost, te

podaci o zaduženosti nevladinog sektora nisu uključeni u ukupan iznos stanja vanjskog duga, ali se

zbog obuhvatnosti i transparentnosti raspoloživih podataka ukupne zaduženosti Bosne i Hercegovine

navode kao poseban dio Informacije.

Stanje nevladinog vanjskog duga na dan 30.09.2015. godine iznosi 8.641,89 mil KM20.

Po evidenciji koju Centralna banka BiH dostavlja Ministarstvu finansija i trezora, podaci o stanju

zaduženosti nevladinog sektora su izraženi u KM po NACE klasifikaciji djelatnosti dužnika.

U Prilogu 5 naveden je kvartalni analitički prikaz stanja nevladinog vanjskog duga, za period

01.01.2015. – 30.09.2015. godine.

20 Izvor: Centralna banka BiH (na osnovu Uputstva o prikupljanju podataka i vođenju evidencije nevladinog vanjskog duga, Centralna banka BiH dostavlja Ministarstvu finansija i trezora BiH podatke o nevladinom vanjskom dugu).

17

2. UNUTRAŠNJA ZADUŽENOST BOSNE I HERCEGOVINE 2.1. Stanje unutrašnjeg duga Tabela 9. Stanje unutrašnje zaduženosti Bosne i Hercegovine na dan 31.12.2015. godine (u mil KM)

Vrsta obaveza Nosilac obaveza Ukupno

Bosna i Hercegovina

Direktni unutrašnji državni dug 0,00 0,00 Indirektni unutrašnji državni dug 0,00 0,00

Ukupno unutrašnji dug po kome je BiH nosilac obaveze: 0,00 0,00

Federacija BiH Republika Srpska Distrikt

Stara devizna štednja 199,49 318,67 4,81 522,97 Ratna potraživanja 195,93 457,00 0,00 652,93

Opće obaveze21 12,16 156,69 0,00 168,85 Dugoročne obveznice 520,00 534,51 0,00 1.054,51

Dug po trezorskim zapisima 100,00 86,75 0,00 186,75 Obaveze po kreditima 0,00 56,20 4,64 60,84 Refund. poreza općina. i fond. po osnovu izmirenja poreza putem obveznica 0,00 4,80 0,00 4,80

Aktivirane garancije 0,00 4,66 0,00 4,66

Ukupno dug vlada entiteta/Distrikta: 1.027,58 1.619,28 9,45 2.656,31

Dug kantona


Obaveze po kreditima 174,46 0,00 0,00 174,46

Dugoročne obveznice 0,00 0,00 0,00 0,00

Ukupno dug kantona 174,46 0,00 0,00 174,46

Dug gradova


Obaveze po kreditima 21,06 163,50 0,00 184,56 Dugoročne obveznice 0,00 5,29 0,00 5,29

Ukupno gradova 21,06 168,79 0,00 189,85

Dug općina


Obaveze po kreditima 39,45 96,06 0,00 135,51 Dugoročne obveznice 1,00 38,40 0,00 39,40

Ukupno dug općina 40,45 134,46 0,00 174,91

Dug fondova


Dug fondova socijalne sigurnosti 0,00 339,91 0,00 339,91

UNUTRAŠNJA ZADUŽENOST 1.263,55 2.262,44 9,45 3.535,44

21 Opće obaveze: obaveze prema dobavljačima, penzije, invalidnine, obaveze nastale u postupku privatizacije, izvršne sudske odluke.

18

Prema podacima kojima raspolaže Ministarstvo finansija i trezora BiH, a koje su prikazane u Tabeli 9.,

unutrašnja zaduženost BiH na dan 31.12.2015. godine iznosi 3.535,44 mil KM22.

U ukupnom iznosu unutrašnje zaduženosti na dan 31.12.2015. godine, Federacija BiH učestvuje sa

35,74%, Republika Srpska 63,99%, te Distrikt sa 0,27%.

2.1.1. Direktni i indirektni unutrašnji državni dug

Na dan 31.12.2015. godine nije bilo direktnog ni indirektnog unutrašnjeg duga po kojem je država

nosilac obaveza.

2.1.2. Unutrašnji dug entiteta i Distrikta

Struktura unutrašnjeg duga entiteta i Distrikta obuhvata:

- obaveze po osnovu stare devizne štednje, ratnih potraživanja,općih obaveza,

- obaveze po osnovu izdatih vrijednosnih papira (dugoročnih i kratkoročnih),

- obaveze po osnovu kreditnih zaduženja u zemlji i

- obaveze po osnovu refundacije poreza, aktiviranih garancija.

2.1.3. Stara devizna štednja

Od početka verifikacije do 31.12.2015. godine verifikovano je 1.570,21 mil KM obaveza što

predstavlja oko 80% procijenjenih obaveza po ovom osnovu. Do 31.12.2015. godine entiteti i Distrikt

su gotovinski isplatili 189,67 mil KM, a emitovali su obveznice po osnovu računa stare devizne

štednje u iznosu od 1.380,54 mil KM. Do 31.12.2015. godine otplaćeno je 1.083,70 mil KM obaveza

po osnovu glavnice i 88,92 mil KM obaveza po osnovu kamate.

2.1.4. Obaveze po osnovu ratnih potraživanja

Po ovom osnovu Federacija BiH je emitovala četiri emisije obveznica u iznosu 195,42 mil KM s

rokom dospijeća 14 godina, „grejs“ periodom od 9 godina uz kamatnu stopu 2,5%.

22 Izvor podataka: Federalno ministarstvo finansija, Ministarstvo finansija Republike Srpske, Direkcija za finansije Brčko Distrikta BiH.

19

Republika Srpska je emitovala deset emisija obveznica u iznosu 374,82 mil KM, s rokom dospijeća 13

do 15 godina, „grejs“ periodom 3 do 5 godina i uz kamatnu stopu od 1,5%.

2.1.5. Opće obaveze

Opće obaveze Federacije BiH na dan 31.12.2015. godine iznose 12,16 mil KM, a odnose se na

neisplaćene naknade dobavljačima bivšeg Federalnog ministarstva odbrane u iznosu 7,28 mil KM i

neisplaćene plate i naknade uposlenicima bivšeg Federalnog ministarstva odbrane i Vojske Federacije

BiH u iznosu 4,88 mil KM.

Na dan 31.12.2015. godine opće obaveze Republike Srpske iznose 156,69 mil KM, a čine ih: obaveze

prema dobavljačima 67,01 mil KM, obaveze po izvršnim sudskim odlukama 26,59 mil KM, obaveze

za izgradnju nadgrobnih spomenika 3,09 mil KM, obaveze nastale po osnovu Zakona o početnom

bilansu stanja u postupku privatizacije državnog kapitala u preduzećima 40,00 mil KM, ostale opće

obaveze koje se pojave u postupku verifikacije 20,00 mil KM.

2.1.6. Dugoročno zaduženje emisijom obveznica

Na osnovu Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama u Federaciji Bosne i Hercegovine23, kao i

Odluke o uslovima i procedurama emisije obveznica Federacije BiH24, a u cilju prikupljanja sredstava

za finansiranje izdataka utvrđenih budžetom Federacije BiH, Vlada Federacije BiH je u toku 2015.

godine donijela sedam odluka o zaduživanju Federacije BiH putem emisije obveznica, u nominalnom

iznosu 310,00 mil KM s rokom dospijeća od 3 do 7 godina i kamatnom stopom od 2,21 do 3,90%.

Stanje duga po ovom osnovu iznosi 520,00 mil KM.

Republika Srpska u toku 2015. godine emitovala je pet emisija dugoročnih obveznica u svrhu

finansiranja budžetskih izdataka u nominalnom iznosu 241,26 mil KM, s rokom dospijeća od 4 do 5

godina i kamatnom stopom od 3,50 do 4,75%. Stanje duga po osnovu emitovanih dugoročnih

obveznica na dan 31.12.2015. godine iznosi 534,51 mil KM.

U Prilogu 6 dat je pregled emitovanih obveznica Vlade Federacije BiH i Vlade Republike Srpske.

23 Zakon o dugu, zaduživanju i garancijama u Federaciji Bosne i Hercegovine (“Službene novine Federacije BiH”, br. 86/07, 24/09 i 44/10). 24 Odluka o uslovima i procedurama emisije obveznica Federacije Bosne i Hercegovine („Službene novine Federacije BiH“, broj 31/12).

20

2.1.7. Trezorski zapisi entiteta

U toku 2015. godine, a na osnovu Zakona o dugu, zaduživanju i garancijama u Federaciji BiH, Vlada

Federacije BiH je donijela četrnaest Odluka o zaduživanju Federacije BiH putem emisije trezorskih

zapisa u nominalnom iznosu 299,03 mil KM25, s rokom dospijeća od 3 do 12 mjeseci uz kamatnu

stopu od 0,26 do 0,75%.

Sredstva prikupljena emisijom trezorskih zapisa koriste se prioritetno za izvršenje dijela obaveza po

osnovu unutrašnjeg duga utvrđenog Zakonom o utvrđivanju i načinu izmirenja unutrašnjih obaveza

Federacije BiH i Zakonom o izmirenju obaveza po osnovu računa stare devizne štednje u Federaciji

BiH. Stanje duga na dan 31.12.2015. godine po ovom osnovu iznosi 100 mil KM.

U Republici Srpskoj, u cilju razvoja finansijskog tržišta, kao i potreba za prevazilaženjem kratkoročne

neusklađenosti između prihoda i rashoda u budžetu Republike Srpske, Narodna skupština Republike

Srpske usvojila je odluku o kratkoročnom zaduživanju Republike Srpske emisijom trezorskih zapisa.26

Na osnovu Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske, kao i Uredbe o uslovima,

postupku emisije i elementima primarnog tržišta trezorskih zapisa, Odluke o kratkoročnom

zaduživanju Republike Srpske emisijom trezorskih zapisa, Ministar finansija Republike Srpske je u

2015. godini donio jedanaest rješenja o emisiji šestomjesečnih trezorskih zapisa Republike Srpske, u

ukupnom iznosu od 166,75 mil KM, uz kamatnu stopu od 0,81 do 3,20%. Stanje duga na dan

31.12.2015. godine po ovom osnovu iznosi 86,75 mil KM.

Pregled emitovanih trezorskih zapisa Vlade Federacije BiH i Vlade Republike Srpske prikazan je u

Prilogu 7.

25 Izvor podataka: Sarajevska berza (www.sase.ba) 26 Izvor podataka: Banjalučka berza (www.blberza.com)

21

2.1.8. Obaveze po kreditima

Kreditno zaduženje Vlade Republike Srpske kod banaka u BiH na dan 31.12.2015. godine iznosi 56,20

mil KM, a odnosi se na kredite prikazane u Tabeli 10.

Tabela 10. Kreditno zaduženje Vlade Republike Srpske na dan 31.12.2015. godine

Red br.

Kredit

Iznos kredita

KM

Datum

ugovora

Kreditni uslovi Ostatak duga

KM Rok otplate

/ god „grejs“ period

Kamatna stopa %

1 Dugoročni kredit za MUP Republike Srpske

15.000.000 12.12.2013. 4 1 god 5,65 10.000.000

2 Projekat „Dositej“ 9.000.000 18.06.2014. 4 1 god 5,07 7.500.000

3 Projekat stambenog zbrinjavanja porodica poginulih boraca i RVI

25.000.000 19.06.2014. 4 1 god 5,79 20.833.333

4 Projekat izgradnje paviljona u kampusu Univerziteta Banja Luka

6.200.000 19.06.2014. 4 1 god 5,75 5.166.667

5 Refinansiranje duga Univerziteta u I. Sarajevu

12.700.000 06.10.2015. 5 3 mje 4,40 12.700.000

Kreditno zaduženje Distrikta po komercijalnom kreditu kod Hypo Alpe Adria Bank a.d. Banja Luka,

na dan 31.12.2015.godine iznosi 4,64 mil KM, a odnosi se na Ugovor o projektovanju i izgradnji

sistema za prečišćavanje vode rijeke Save u vodu za piće. Rok otplate kredita je 15 godina, uz kamatnu

stopu 6m EURIBOR i kamatnu maržu od 2,6% godišnje.

2.1.9. Refundacija poreza općinama i fondovima po osnovu izmirenja poreza putem

obveznica Republike Srpske

Vlada Republike Srpske je donijela Uredbu o izmirenju poreskih obaveza putem obveznica Republike

Srpske, kojom se uređuju uslovi i postupak za izmirenje dospjelih poreskih obaveza, nastalih do

31.12.2007. godine, a odnose se na poreske obaveze čija je naplata u nadležnosti Republike Srpske.27

Stanje duga po tom osnovu na dan 31.12.2015. godine iznosi 4,80 mil KM.

27 Poreske obaveze se izmiruju obveznicama po nominalnoj vrijednosti u toku „grejs“ perioda, prije dospijeća glavnice, a nakon isteka „grejs“ perioda poreske obaveze se mogu izmiriti obveznicama samo u iznosima koji odgovaraju iznosu neotplaćenog glavnog duga po obveznicama. Uredba se odnosi na obveznice Republike Srpske emitovane za izmirenje obaveza po unutrašnjem dugu, odnosno općih obaveza i obaveza po osnovu materijalne i nematerijalne štete nastale u periodu ratnih dejstava.

22

2.1.10. Obaveze po osnovu aktiviranih garancija

Na osnovu izdate garancije, Republika Srpska je preuzela obavezu vraćanja kredita za „Nikola Tesla“

d.o.o. u iznosu od 5 mil KM uz rok otplate 10 godina, „grejs“ period 1 godina i uz kamatnu stopu

4,60%. Stanje duga po ovom osnovu iznosi 4,66 mil KM.

2.1.11. Unutrašnji dug općina, gradova i kantona

Unutrašnji dug općina, gradova i kantona se odnosi na dug nastao po osnovu zaduženja kod

komercijalnih banaka u zemlji i po osnovu emisije obveznica.

Prema podacima kojima raspolaže Ministarstvo finansija i trezora28, stanje duga na dan 31.12.2015.

godine po ovom osnovu iznosi 539,22 mil KM od čega dug po osnovu izdatih obveznica iznosi 44,69

mil KM, a dug po osnovu kreditnih zaduženja 494,53 mil KM, što je prikazano u Prilogu 8.

2.1.12. Dug fondova socijalne sigurnosti

Narodna skupština Republike Srpske donijela je Odluku o indirektnom zaduženju Republike Srpske za

račun fondova socijalne sigurnosti i javne zdravstvene ustanove29 i to za: Fond za penzijsko-invalidsko

osiguranje, Fond zdravstvenog osiguranja, Javni fond za dječiju zaštitu i Univerzitetski klinički centar

Banja Luka.

Stanje duga fondova po ovom osnovu na dan 31.12.2015. godine iznosi 339,91 mil KM i to: direktni

dug 138,28 mil KM i indirektni dug 201,63 mil KM.

2.2. Stanje unutrašnjeg duga kroz period

Unutrašnja zaduženost na dan 31.12.2015. godine je za 7,20% veća u odnosu na 2014. godinu, dok je u

2014. godini bila veća za 9,26 % u odnosu na 2013. godinu. Prema projekcijama entitetskih

ministarstava finansija i Direkcije za finansije Brčko distrikta30 unutrašnji dug bi trebao imati

tendenciju smanjenja u naredne tri godine, što je prikazano u narednoj tabeli.

28 Odredbama Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama BiH, kao i podzakonskim aktima regulisano je da, na osnovu informacija, odnosno dokumentacije koju dostavljaju entiteti i Distrikt, Ministarstvo finansija i trezora BiH vodi evidencije u vezi sa cjelokupnim dugom i garancijama entiteta, uključujući i dug i garancije kantona i općina, te dug i garancije Distrikta. 29 Odluka Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 99/11). 30 Izvor: Program ekonomskih reformi za 2016-2018. godinu (januar 2016. godine)

23

Tabela 11. Stanje unutrašnjeg duga i projekcije stanja u periodu 2013 – 2018. godina

Godina Federacija BiH Republika Srpska Distrikt Ukupno 2013 957,62 2.029,30 31,57 3.018,50 2014 1.109,05 2.168,04 20,95 3.298,05 2015 1.263,55 2.262,44 9,45 3.535,44 2016 1.130,59 2.029,40 3,96 3.163,95 2017 1.146,84 1.886,60 3,41 3.036,85 2018 1.096,79 1.731,50 2,84 2.831,13

3. GARANCIJE PO OSNOVU VANJSKE I UNUTRAŠNJE ZADUŽENOSTI BOSNE I HERCEGOVINE

3.1. Vanjske državne garancije Imajući u vidu da izdate garancije države ne predstavljaju dug Bosne i Hercegovine, kao ni entiteta,

već potencijalni dug, koji će biti plaćen u slučaju neizmirivanja obaveza od strane krajnjeg korisnika,

iste nisu uključene u ukupno stanje javne zaduženosti.

Zakonom o zaduživanju, dugu i garancijama BiH (poglavlje IV Zakona), između ostalog, definisana je

i svrha izdavanja državne garancije, po kojoj Bosna i Hercegovina može izdati garanciju namijenjenu

finansiranju kapitalnih investicija, ili za provođenje prioritetnog projekta koji je od značaja za

ekonomsku stabilnost zemlje.

U dosadašnjem periodu dospjele obaveze po izdatim vanjskim državnim garancijama su blagovremeno

izvršavane od strane krajnjih korisnika.

Tabela 12. Stanje duga po izdatim vanjskim državnim garancijama na dan 31.12.2015. godine

Kreditor Zajmoprimac Davalac garancije Namjena kredita

Ugovoreni iznos u

originalnoj valuti mil

EUR

Ugovoreni iznos u mil

KM

Status garancije na

dan 31.12.2015.

godine

Angažovano do

31.12.2015. mil KM

Stanje duga po garanciji u mil KM

Izvozno-uvozna banka

Mađarske

JKP “Vodovod i kanalizacija

Tuzla“

BiH Podgarancija

FBiH

Voda za Tuzlu iz jezera Modrac

5,80 11,34 Efektivna 11,34 3,40

EBRD JP „Vodovod i

kanalizacija a.d.Bijeljina”

BiH Podgarancija

RS

Kanalizacioni sistem Bijeljina 5,00 9,78 Efektivna 9,78 8,25

EBRD Agencija za osiguranje depozita

BiH

Kreditna linija Agenciji za osiguranje depozita

50,00 97,79 Efektivna 0,00 0,00

EBRD

JP „Autoputevi Republike

Srpske“ Banja Luka

BiH Podgarancija

RS

Cesta od Banja Luke do

Doboja Faza-1 150,00 293,37 Efektivna 291,76 279,53

EBRD Toplana a.d. Prijedor

BiH Podgarancija

RS

Centralno grijanje 7,00 13,69 Efektivna 5,05 5,05

UKUPNO 217,80 425,97 317,93 296,23

24

3.2. Garancije entiteta i Distrikta Na osnovu dostavljenih podataka od strane entitetskih ministarstava finansija, u Prilogu 9 naveden je

pregled stanja duga po osnovu izdatih garancija Federacije BiH, kantona, općina i gradova u Federaciji

BiH zaključno sa 31.12.2015. godine, a u Prilogu 10 pregled garancija Vlade Republike Srpske

(odobrena, povučena kreditna sredstva i stanje duga) na dan 31.12.2015. godine.

4. JAVNA ZADUŽENOST BOSNE I HERCEGOVINE 4.1. Stanje javne zaduženosti na dan 31.12.2015. godine

Javna zaduženost Bosne i Hercegovine na dan 31.12.2015. godine iznosi 11.936,93 mil KM.

U Tabeli 13. je prikazano stanje javnog, vanjskog i unutrašnjeg duga, kao i njihova alokacija na

Federaciju BiH, Republiku Srpsku, Distrikt i Institucije BiH za 2015. godinu.

Tabela 13. Stanje javne zaduženosti Bosne i Hercegovine na dan 31.12.2015. godine (u mil KM)

Stanje javnog, vanjskog i unutrašnjeg duga na dan

31.12.2015.

od toga: Federacija

BiH

% Republika

Srpska

% Distrikt % Institucije

BiH

%

Javni dug 11.936,93 6.572,48 55,06 5.278,21 44,22 30,47 0,26 55,77 0,47

Vanjski dug 8.401,49 5.308,93 63,19 3.015,77 35,90 21,02 0,25 55,77 0,66

Unutrašnji dug 3.535,44 1.263,55 35,74 2.262,44 63,99 9,45 0,27 0,00 0,00

Učešće vanjskog duga u strukturi ukupne javne zaduženosti u 2015. godini je 70,38%, dok je učešće

unutrašnjeg duga 29,62%.

Javna zaduženost BiH u 2015. godini u odnosu na 2014. godinu povećana je za 420,61 mil KM ili 3,65

%.

25

4.2. Kreditni rejting Bosne i Hercegovine Kreditni rejting Bosne i Hercegovine ocjenjuju i prate dvije međunarodne rejting agencije Moody's

Investors Service i Standard & Poor´s. Obje agencije redovno prate stanje u Bosni i Hercegovini u

okviru svojih godišnjih misija.

Pregled rejtinga od prvog dodijeljenog do danas, a koje su navedene rejting agencije na osnovu svojih

analiza i procjena dodijelile Bosni i Hercegovini, dat je u narednoj tabeli.

Tabela 14. Kreditni rejting Bosne i Hercegovine31 Agencija Rejting Datum Aktivnost

Moo

dy's

Inve

stors

Se

rvic

e

B3 / stabilni izgledi 26.2.2016. potvđen rejting B3 / stabilni izgledi 10.7.2012. potvđen rejting/izgled izmijenjen

B3 / na posmatranju - negativno 3.4.2012. snižen rejting B2 / negativni izgledi 16.5.2011. izgled izmijenjen

B2 / stabilni izgledi 17.5.2006. povećan rejting B3 / pozitivni izgledi 29.3.2004. dodijeljen rejting

Stan

dard

& P

oor's

B / stabilni izgledi 11.3.2016. potvrđen rejting B / stabilni izgledi 11.9.2015. potvrđen rejting

B / stabilni izgledi 13.3.2015. potvrđen rejting B / stabilni izgledi 19.9.2014. potvrđen rejting

B / stabilni izgledi 28.3.2014. potvrđen rejting B / stabilni izgledi 27.9.2013. potvrđen rejting B / stabilni izgledi 27.3.2013. potvrđen rejting B / stabilni izgledi 28.3.2012. potvđen rejting / izgled izmijenjen

B / na posmatranju - negativno 30.11.2011. snižen rejting B+ / negativni izgledi 28.7.2011. izgled izmijenjen B+ / stabilni izgledi 8.12.2009. potvrđen rejting B+ / stabilni izgledi 22.12.2008. dodijeljen rejting

S obzirom da agencije Moody's Investors Service i Standard & Poor's koriste različite oznake za

rejting, u Tabeli 15. data je klasifikacija i uporedni pregled tih oznaka.

Tabela 15. Uporedni pregled oznaka rejtinga Moody's Investors Service Standard & Poor's Kratak opis kategorije rejtinga

Investicioni nivo Aaa AAA Najbolja kreditna sposobnost, minimalan kreditni rizik Aa1 AA+

Visoka kreditna sposobnost, veoma nizak kreditni rizik Aa2 AA Aa3 AA- A1 A+

Srednje visoka kreditna sposobnost, nizak kreditni rizik A2 A A3 A-

Baa1 BBB+ Srednja kreditna sposobnost, umjeren kreditni rizik Baa2 BBB

Baa3 BBB-

31Izvor: Centralna banka BiH.

26

Neinvesticioni (spekulativni) nivo Ba1 BB+

Kreditna sposobnost sa spekulativnim elementima, znatan kreditni rizik Ba2 BB

Ba3 BB- B1 B+

Špekulativna kreditna sposobnost, visok kreditni rizik B2 B B3 B-

Caa1 CCC+ Loša kreditna sposobnost, veoma visok kreditni rizik Caa2 CCC

Caa3 CCC- Ca CC

Visokošpekulativna kreditna sposobnost, izvjesno neizvršavanje obaveza, selektivni bankrot, bankrot

C C SD D

4.3. Pokazatelji zaduženosti po osnovu javnog duga

Pregled najčešće korištenih pokazatelja javne zaduženosti dat je za 2014. i 2015. godinu u niže

navedenoj tabeli.

Tabela 16. Osnovni pokazatelji zaduženosti BiH za 2014. i 2015. godinu Opis 2014 2015 Stanje javnog duga (mil KM) 11.516,32 11.936,93 Stanje vanjskog duga (mil KM) 8.218,27 8.401,49 Stanje unutrašnjeg duga (mil KM) 3.298,05 3.535,44 Servis vanjskog duga (mil KM) 769,48 592,89 BDP rashodovni metod (mil KM)32 28.217,00 29.277,00 BDP, tekuće cijene, proizvodni metod (mil KM)33 27.304,00 27.852,00 Neto prihodi od indirektnih poreza (mil KM)34 4.951,30 5.131,1 Izvoz roba i usluga (mil KM)35 9.257,00 9.799,00 Stanje javnog duga/BDP, rashodovni metod 40,81% 40,77% Stanje vanjskog duga/BDP, rashodovni metod 29,13% 28,70% Stanje unutrašnjeg duga/BDP, rashodovni metod 11,69% 12,08% Stanje javnog duga/BDP, proizvodni metod 42,18% 42,86% Stanje vanjskog duga/BDP, proizvodni metod 30,10% 30,16% Stanje unutrašnjeg duga/BDP, proizvodni metod 12,08% 12,69% Servis vanjskog duga36/Neto prihodi od indirektnih poreza na JR UIO 15,37% 11,33% Stanje vanjskog duga/Izvoz roba i usluga 88,78% 85,74% Servis vanjskog duga/Izvoz roba i usluga 8,31% 6,05%

32Izvor: DEP (Dokument okvirnog budžeta Makroekonomske projekcije 2017-2019. godina). 33Izvor: MMF World Economic Outlook Databases, April 2016 (https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?sy=2014&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=963&s=NGDP_R%2CNGDP&grp=0&a=&pr1.x=69&pr1.y=9). 34Izvor: za 2014. godinu - DEP (Program ekonomskih reformi za period 2016.-2018. godina), za 2015. godinu Uprava za indirektno/neizravno oporezivanje, Odjeljenje za makroekonomsku analizu. 35Izvor: DEP (Dokument okvirnog budžeta Makroekonomske projekcije 2017-2019. godina). 36 Ne sadrži servisirane obaveze po kreditima zaključenim direktno od strane entiteta, koje se ne servisiraju iz neto prihoda od indirektnih poreza.

27

Kao što se može vidjeti iz prethodne tabele, indikatori javne zaduženosti BiH u 2015. godini nisu se

značajno promijenili u odnosu na 2014. godinu.

Uzimajući u obzir kriterij zaduženosti iz Ugovora postignutog u Maastrichtu, po kom je određena

gornja granica ukupnog javnog duga u odnosu na BDP u visini do 60%, kao i indikator zaduženosti

MMF-a i Svjetske banke možemo reći da se indikatori zaduženosti BiH i dalje kreću o okvirima

održivog duga37. Međutim, imajući u vidu osjetljivost BDP-a i prihoda na još uvijek prisutne negativne

uticaje svjetske ekonomske krize, kao i na uticaje prirodne katastrofe koja je zadesila Bosnu i

Hercegovinu u maju 2014. godine svakako je potreban oprez pri budućem zaduživanju.

Imajući u vidu da su procjene pokazatelja zaduženosti u direktnoj zavisnosti o kretanjima nivoa javne

zaduženosti i obaveza za servisiranje duga prema nivou povećanja/smanjenja BDP-a, izvoza, kao i

raspoloživih prihoda za servisiranje duga, odluke o daljim zaduživanjima morat će uzimati u obzir

njihov uticaj na relevantne makroekonomske pokazatelje.

U narednoj tabeli dat je pregled omjera javnog duga i BDP-a zemalja okruženja za 2014. i 2015.

godinu.

Tabela 17. Pregled omjera javnog duga i BDP-a zemalja u okruženju za period 2014. -2015. godine38 Zemlja 2014. 2015.

Albanija 71,70 71,89 Bugarska 26,43 26,90 Hrvatska 85,12 87,69 Grčka 178,40 178,40 Mađarska 76,18 75,52 Makedonija 38,25 38,59 Crna Gora 59,91 66,41 Rumunija 40,50 39,45 Srbija 72,01 77,43 Slovenija 80,78 83,27 Napomena: Obojene čelije predstvavljaju procjenu MMF osoblja.

37 The IMF-World BankGuidelinesforPublicDebtManagement (http://treasury.worldbank.org/bdm/htm/guidelines_publicdebt.html). 38 Izvor: MMF World Economic Outlook Databases, April 2016 https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?sy=2014&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=914%2C962%2C943%2C918%2C960%2C968%2C942%2C961%2C174%2C944&s=GGXWDG_NGDP&grp=0&a=&pr.x=54&pr.y=7

28

ZAKLJUČAK Pokazatelji zaduženosti Bosne i Hercegovine za 2015. godinu ne odstupaju značajno od indikatora

duga iz predhodne godine, te se i dalje zadržavaju u okvirima definisanih granica održivosti duga.

Međutim opće stanje ekonomije, te privrede u cjelini, upućuje na neophodnost sistemske kontrole

daljeg zaduživanja, kao i aktivniju politiku upravljanja dugom.

Naime, u situaciji skromnog i usporenog privrednog rasta, kao i povećanja obima zaduženja, ocjena

stanja zaduženosti zahtjeva sveobuhvatniju analizu karakteristika javnog duga, kako u kontekstu

trenutne makroekonomske situacije, tako i u kontekstu budućih kretanja. Veoma je važno stalno

nadgledanje rizika povezanih sa administriranjem (upravljanjem) dugom, a u cilju pravovremenog

poduzimanja mjera na suzbijanju negativnih efekata i osiguranju efikasnijeg korištenja kreditnih

sredstava.

U tom smislu, a u cilju održavanja prihvatljivog kapaciteta otplate duga i stanja duga, te smanjenja

troškova zaduživanja i izloženosti rizicima, potrebno je u narednom periodu aktivno upravljati dugom,

te pažljivo vršiti izbor prioritetnih projekata za koje bi se BiH i entiteti zadužili.

Stoga, ostaje naglasak na selekciji pri budućem zaduživanju, vodeći računa o kreditnim uslovima i

njihovoj sektorskoj upotrebi, odnosno potrebi smanjivanja učešća kredita u svrhu budžetske podrške, a

povećanja učešća kredita za razvojnu/ekonomsku podršku.

U tom kontekstu, nova zaduživanja trebaju biti povezana sa proizvodnim projektima, odnosno sa

finansiranjem projekata koji bi doprinijeli ubrzanju reformi, kao osnove za dalji privredni rast.

29

PRILOG 1

Analitički pregled vanjskog državnog duga i vanjskog duga entiteta i Distrikta zaključno sa 31.12.2015. godine

30

(u KM)39

Kreditori po projektima Ugovoreno Angažovano Neangažovano Stanje duga Vanjski državni dug

ABN AMRO Fortis Bank 30.584.180 30.584.180 7.646.130 Klinički centar u Tuzli 30.584.180 30.584.180 7.646.130

BAWAG P.S.K. Bank 17.540.187 17.540.187 11.375.264 Dom zdravlja Mostar 1.586.482 1.586.482 1.090.706 Klinička bolnica Mostar 10.937.842 10.937.842 6.836.151 RMC Safet Mujić 5.015.864 5.015.864 3.448.406

Razvojna banka Savjeta Evrope (CEB) 212.306.340 82.048.061 130.258.279 74.889.645 Državni zatvor 37.747.519 17.211.304 20.536.215 17.211.304 Jačanje zdrav. Sektora II faza 17.993.636 13.886.392 4.107.244 13.886.393 Mostarska gimnazija 2.013.723 2.013.723 1.342.752 Primarrna zdrav.zaštita 21.555.023 21.555.023 18.402.267 Projekat "Zatvaranje kolektivnih centara" 117.349.800 11.734.980 105.614.820 11.734.980 Soc.i stamb.fond za raseljene 15.646.640 15.646.640 12.311.950

EBRD 1.219.234.018 1.116.008.313 103.225.705 700.933.206 Projekat obilaznice Brčko 55.741.155 5.369.719 50.371.436 5.136.253 Električna energija 2 0 0 0 Električna energija 3 107.096.551 107.096.551 50.632.092 Elektronergetski sistem 31.103.342 31.103.342 0 10.033.921 Gasifikacija SBK 33.249.110 28.954.176 4.294.934 22.173.248 Gradske saobraćaj.Sarajevo 32.271.195 26.078.520 6.192.675 24.252.486 Kanalizacioni sistem Bijeljina 13.683.387 13.683.387 7.981.976 Koridor V c 400.945.150 400.945.150 0 320.998.735 Petlja Mahovljani 41.072.430 38.826.460 2.245.970 29.401.774 Proj .rekonstrukcije puteva 87.623.567 87.623.567 0 52.234.053 Projekat rekonstrukcije puteva 58.674.900 58.674.900 35.394.954 Regionalni putevi 136.908.100 136.908.100 56.929.173 Vazdušni saobraćaj 33.246.593 33.246.593 16.343.515 Vodosnadbijevanje Čapljine 9.779.150 3.696.886 6.082.264 3.551.806 Željeznice 40.931.287 40.931.287 3.406.098 Željeznice 2 136.908.100 102.869.674 34.038.426 62.463.123

ERSTE Bank 16.835.659 16.835.659 16.348.687 Bolnice Un.San.Kantona 12.696.394 12.696.394 12.696.394 Oprema za bolnicu Nevesinje 4.139.266 4.139.266 3.652.293

Evropska komisija 254.257.900 254.257.900 234.699.600 Marofinansijska pomoć I 39.116.600 39.116.600 35.204.940 Marofinansijska pomoć II 195.583.000 195.583.000 195.583.000 Podrška budžetu 19.558.300 19.558.300 3.911.660

Evropska investicijska banka 2.356.930.302 1.748.667.172 608.263.130 1.549.248.201 Autoput Banja Luka-Doboj 312.932.800 97.791.500 215.141.300 97.791.500 BanjaLuka - Gradiška 127.128.950 127.128.950 110.401.457 Bolnice u RS 195.583.000 88.012.350 107.570.650 88.012.350 Električna energija 114.448.196 114.448.196 38.149.399 Električna energija 2 176.308.108 176.308.108 175.083.655 Koridor V c 146.687.250 146.687.250 146.687.250 Koridor V c - II Faza 324.667.780 324.667.780 324.667.780 Mala i srednja preduzeća 97.783.437 97.783.437 95.594.206 Pomoć u slučaju poplava 107.570.650 35.204.940 72.365.710 35.204.940 Putevi 116.219.551 116.219.551 72.097.579 Sanacija puteva u FBiH 97.791.500 97.791.500 94.779.522 Sanacija puteva u RS 78.233.200 78.233.200 74.165.074 Voda i sanitacija za RS 97.791.500 36.965.187 60.826.313 36.965.187 Vodov.i kanaliz. U FBiH 117.349.800 9.974.733 107.375.067 9.974.733 Željeznice 78.233.200 78.233.200 28.685.507 Željeznice 2 168.201.380 123.217.290 44.984.090 120.988.064

IFAD 100.079.137 94.852.825 5.226.312 78.478.394 Male farme 1 10.822.591 10.822.591 7.393.389

39 Preračun podataka u KM izvršen po srednjem kursu - kursna lista 258 CB BiH od 31.12.2015.god.

31

Male farme 2 25.043.950 25.043.950 17.530.764 Poboljš.život.uvjeta na selu 18.670.793 13.444.481 5.226.312 11.577.402 Razvoj ruralnog poslovanja 0 0 0 Stočarstvo 23.766.439 23.766.439 20.201.475 Unapijeđ.ruralnog poduzet. 21.775.365 21.775.365 0 21.775.365

Izvozno-Uvozna Banka Koreje 172.730.369 167.731.836 4.998.533 156.717.129 Modernizacija bolnica 172.730.369 167.731.836 4.998.533 156.717.129

KfW 623.909.770 48.895.750 575.014.020 38.897.112 CIJEVNA III 0 0 0 0 Hidroelektrana Janjići 58.674.900 0 58.674.900 0 Pumpna HE Vrilo 195.583.000 0 195.583.000 0 Rama Sanacija HE 19.558.300 19.558.300 0 15.212.011 Sanacija HE Trebinje 1,faza III 11.734.980 0 11.734.980 0 Struja SCADA 21.514.130 0 21.514.130 0 Vjetroelektr.Podveležje 127.128.950 0 127.128.950 0 Vjetroelektrana Mesihovina 138.863.930 0 138.863.930 0 Voda i kanal.u BiH II 21.514.130 0 21.514.130 0 Voda za Banja Luku 19.558.300 19.558.300 0 14.230.619 Voda za UnskoSanski region 9.779.150 9.779.150 0 9.454.482

Kuvajtski fond za arapski ek. razvoj 62.269.200 13.220.339 49.048.861 13.220.339 Autoput Kakanj-D.Gračanica 62.269.200 13.220.339 49.048.861 13.220.339

Londonski klub 698.443.000 698.443.000 291.599.320 Opcioni 436.524.000 436.524.000 218.262.000 Osnovni 261.919.000 261.919.000 73.337.320

Međunarodni monetarni fond 1.052.410.337 1.052.410.337 0 1.036.624.182 MMF SBA 3 0 0 0 MMF SBA 4 1.052.410.337 1.052.410.337 0 1.036.624.182

OPEC (OFID) FUND 96.574.277 56.433.657 40.140.620 41.618.522 Projekat ruralnog razvoja 10.740.420 7.866.379 2.874.041 7.150.351 Projekat stambene obnove 12.530.490 8.998.522 3.531.968 8.998.522 Razvoj stočarstva i rur.finans. 8.950.350 8.950.350 3.580.355 Rekonstr.pruge Saraj-Bradina 21.480.840 0 21.480.840 0 Sarajevska zaobilaznica 32.221.260 19.967.489 12.253.771 14.078.575 Unapređ.ruralnog poduzetn. 10.650.917 10.650.917 7.810.720

Pariški klub 946.965.339 946.965.339 771.129.279 Austrija 186.817.312 186.817.312 155.936.410 Belgija 9.668.207 9.668.207 8.070.052 Danska 1.084.689 1.084.689 734.986 Finska 890.133 890.133 603.154 Francuska 359.460.060 359.460.060 300.041.312 Italija 83.282.532 83.282.532 69.998.300 Japan 49.383.523 49.383.523 41.220.440 Kanada 6.262.154 6.262.154 4.243.236 Njemačka 131.436.321 131.436.321 99.581.089 Španija 433.994 433.994 362.255 Švedska 11.817.565 11.817.565 8.007.583 Švicarska 55.826.406 55.826.406 47.167.730 SAD 46.460.706 46.460.706 32.356.292 Velika Britanija 4.141.736 4.141.736 2.806.440

Raiffeisen Bank 81.601.210 81.601.210 0 70.153.717 Modern. univer. u Banjaluci 11.734.980 11.734.980 0 11.734.980 Modern. univerziteta u Bihaću 8.312.278 8.312.278 0 8.312.278 Modern. univerziteta u I.Sarajevu 11.637.189 11.637.189 10.344.168 Modern. univerziteta u Zenici 9.730.293 9.730.293 7.297.720 Nova bolnica Bijeljina 26.403.705 26.403.705 21.122.964 Voda za Laktaše 6.913.458 6.913.458 5.617.184 Vodosnadbjevanje Livna 6.869.308 6.869.308 5.724.424

Saudijski razvojni fond 149.524.500 139.992.153 9.532.347 98.787.284 Gradska magistr.u Zenici 45.037.500 37.508.007 7.529.493 37.508.007 Obnova stamb.jedinica u BiH 5.404.500 5.377.770 26.730 5.377.770 Opremanje 4 bolnice 45.037.500 43.078.408 1.959.092 39.705.039 Rekonstrukcija BiH 54.045.000 54.027.968 17.032 16.196.468

32

UniCredit Bank Austrija 80.871.301 76.655.011 4.216.290 68.232.214 Kanalizacija za Gradišku 4.849.655 4.849.655 4.849.655 Kanton.bolnica Orašje 3.872.543 3.872.543 3.872.543 Modern. Univerz. u I.Sarajevu IIA 19.558.300 15.342.010 4.216.290 15.342.010 Oprema za 2 bolnice Sarajevo 6.190.135 6.190.135 5.826.010 Oprema za RAD Sarajevo 4.273.668 4.273.668 4.273.668 Voda i kanaliz. za Čelić 5.173.233 5.173.233 0 4.680.544 Voda i kanaliz.Kiselj.-Fojnica 9.769.526 9.769.526 9.769.526 Voda za Brčko 9.704.787 9.704.787 6.469.858 Voda za Gradišku 4.789.301 4.789.301 4.033.096 Voda za Grude 4.488.493 4.488.493 2.393.863 Voda za Posušje 4.887.399 4.887.399 4.235.746 Voda za Srbac 3.314.259 3.314.259 2.485.694

Vlada Japana 248.606.786 65.669.474 182.937.312 50.683.728 Podrška rudarstvu 60.941.550 60.941.550 45.955.804 TE Ugljevik 187.665.236 4.727.924 182.937.312 4.727.924

Vlada Kraljevine Belgije 8.336.072 8.336.072 4.930.579 Izvozni kredit 1 4.842.817 4.842.817 2.663.549 Izvozni kredit 2 2.923.000 2.923.000 1.753.800 Izvozni kredit 3 570.255 570.255 513.229

Vlada Kraljevine Španije 146.972.503 146.405.371 567.132 146.251.299 Nabavka 9 garnitura vozova 132.267.029 131.699.897 567.132 131.699.897 Projekat za vodu 10.699.582 10.699.582 10.699.582 Voda za Široki, Ljubuški, Fojnicu 4.005.892 4.005.892 0 3.851.819

Svjetska banka IBRD 1.505.101.339 1.437.542.207 67.559.132 852.579.768 Finansiranje malih i srednjih preduzeća 93.488.674 93.488.674 93.488.674 Konsolidirani B 476.895.610 476.895.610 200.187.461 Konsolidirani C 549.767.305 549.767.305 242.018.471 Otpadne vode za Sarajevo 46.157.588 25.073.502 21.084.086 24.568.046 Poboljš.pristupa malih i srednjih preduzeća 176.220.283 144.811.410 31.408.873 144.811.410 Razvoj politike javna potrošnje 61.217.479 61.217.479 61.217.479 Razvojna politika poslovnog ambijenta 73.148.042 73.148.042 73.148.042 Upravljanje čvrstim otpadom II 28.206.358 13.140.185 15.066.173 13.140.185

Svjetska banka IDA 2.551.372.935 2.244.029.098 307.343.837 1.931.026.989 Bolnice 25.890.166 25.890.166 20.064.878 Demobilizacija 12.876.320 12.876.320 9.818.228 E R P 53.702.100 53.702.100 42.961.680 Ekon.upravlj.struk.prilag 16.928.185 16.928.185 14.388.965 Farme 35.801.400 35.801.400 28.999.134 Gas 18.172.216 18.172.216 14.537.795 II Upravljanje čvrstim otpadom 23.141.504 13.190.375 9.951.129 13.190.375 Industrija (IGA) 17.426.073 17.426.073 13.505.207 Izvozna podrška (IGA) 22.156.007 22.156.007 18.555.656 Jačanje zdravstvenog sektora 16.181.354 15.568.866 612.488 15.568.865 Javni radovi 17.109.003 17.109.003 13.045.659 Kontrola avijarne influence 8.150.926 8.150.926 8.150.926 Kredit za privatni sektor 19.746.449 19.746.449 17.771.806 Kulturno nasljeđe 7.297.595 7.297.595 6.111.761 Lokalne inicijative 12.186.582 12.186.582 9.444.619 Lokalne inicijative 38.280.149 38.280.149 33.973.649 Lokalni razvoj 27.309.152 27.309.152 22.871.416 Lokalno grijanje 35.351.937 35.351.937 28.635.074 Mine 12.819.980 12.819.980 9.775.274 Obrazovanje 1 8.713.037 8.713.037 6.643.690 Obrazovanje 2 19.168.680 19.168.680 15.095.336 Obrazovanje 3 19.915.512 19.915.512 17.177.129 PFSAC 1 115.012.082 115.012.082 93.447.316 PFSAC 2 132.438.155 132.438.155 110.916.955 Pilot(RS) 9.206.635 9.206.635 7.480.408 Podrška zapošljavanju 20.413.171 20.413.171 17.351.196 Podška privatizaciji banaka 93.602.906 93.602.906 78.392.434 Poljoprivreda i ruralni razvoj 34.354.258 30.008.584 4.345.674 30.008.584

33

Ponovno zapošljavanje 28.303.913 28.303.913 24.412.151 Projekat hitnog oporavka od poplava 161.813.535 41.131.224 120.682.311 41.131.224 Prilagođavanje poslov.ambijentu 87.877.197 87.877.197 80.187.942 Program.razvoj politike javne potrošnje 105.054.326 105.054.326 105.054.326 Projekat energetske efikasnosti A 45.307.790 1.195.658 44.112.132 1.195.658 Projekat energetske efikasnosti B 6.472.541 -1 6.472.542 0 Projekat razvoja navodnjavanja 64.227.526 16.158.031 48.069.495 16.158.032 Projekat registracije nekretnina 56.510.265 19.724.592 36.785.673 19.724.592 Projekat zaštite od poplava 38.835.248 2.535.894 36.299.354 2.535.895 Putne infrastrukture i sigurnost u BiH 40.577.042 40.577.042 40.577.042 RAP 30.620.100 30.620.100 24.496.080 Razvoj i zaštita šuma 11.314.371 11.314.371 9.571.777 Razvoj male poljoprivrede 21.254.363 21.254.363 15.940.772 Razvoj općina 37.563.903 37.563.903 34.266.499 Registracija zemljišta 23.718.902 23.718.902 23.718.902 SITAP 10.365.073 10.365.073 7.773.805 Socijal. sigurn.i zapošljavanje 23.088.530 23.075.487 13.043 23.075.487 SOSAC 38.088.417 38.088.417 33.327.365 SOTAC 5.712.375 5.712.375 4.998.330 Stanovanje 26.138.072 26.138.072 19.930.317 Struja 1 61.577.590 61.577.590 46.952.917 Struja 2 45.889.811 45.889.811 36.711.867 Struja 3 60.143.658 60.143.658 53.377.497 Struja 4 62.116.556 62.116.556 62.116.556 Šumarstvo 12.117.293 12.117.293 9.845.319 TAC 1 155.340.994 155.340.994 118.447.508 Tehnička pomoć u privatizaciji 7.170.443 7.170.443 6.363.775 Transport 1 61.343.013 61.343.013 49.687.874 Transport 2 67.937.596 67.937.596 53.500.859 Trgovinske i transp.olakšice 21.658.076 21.658.076 18.950.836 Upravljanje cestama i sig. 58.554.267 58.554.267 52.698.841 Upravljanje čvrstim otpadom 48.541.086 48.541.086 44.783.263 Urbana infrastruktura 39.960.340 39.960.340 35.070.603 Voda 35.801.400 35.801.400 28.999.134 Voda za Mostar 22.609.253 22.609.253 19.500.504 Zdravstveni sektor 27.717.876 27.717.876 26.331.982 Zdravstvo 18.262.622 18.262.622 15.294.962 Žrtve rata 8.436.036 8.436.036 6.432.484

Ukupno vanjski državni dug 12.633.456.663 10.545.125.153 2.088.331.509 8.246.070.590 Vanjski dug entiteta i Distrikta

Kuvajt fond za arapski ek. razvoj 48.629.280 48.629.280 24.255.336 Četiri ceste i most Musala 17.791.200 17.791.200 7.116.480 Opskrba vodom 30.838.080 30.838.080 17.138.856

OPEC (OFID) FUND 17.899.902 17.899.902 5.966.293 Obrazovanje 17.899.902 17.899.902 5.966.293

Republika Srbija 24.444.688 24.444.688 22.999.656 Nabavka vagona 15.643.453 15.643.453 15.643.453 Oprema za obrazovanje 8.801.235 8.801.235 7.356.203

Vlada Portugala 70.214.297 70.198.650 15.647 68.118.358 Nabavka vagona 70.214.297 70.198.650 15.647 68.118.358

Vlada Republike Poljske 39.115.917 39.115.917 34.083.444 Željeznice 39.115.917 39.115.917 34.083.444

Ukupno vanjski dug entiteta i Distrikta 200.304.084 200.288.437 15.647 155.423.087 Ukupno vanjski dug 12.833.760.747 10.745.413.590 2.088.347.156 8.401.493.677

34

PRILOG 2

Pregled neangažovanih kreditnih sredstava po zaključenim kreditnim sporazumima i plaćeni troškovi zaključno sa 31.12.2015. godine

35

(u KM)

Kreditori po projektima

Neangažovano do 31.12.2015. godine Plaćeni

commitment fee

1.01.2015.- 31.12.2015.

Ukupno Od toga

Federacija BiH

Od toga Republika

Srpska

Od toga Distrikt

Od toga Institucije

BiH

Vanjski državni dug

VLADA KRALJEVINE ŠPANIJE 567.132 567.132 0 0 0 0 Nabavka 9 garnitura vozova i vagona 567.132 567.132 0 0 0 0

Voda za Široki, Ljubuški, Fojnicu 0 0 0 0 0 0

EVROPSKA INVESTICIJSKA BANKA 608.263.130 134.365.521 473.897.609 0 0 0

23376 Željeznice 2 44.984.090 26.990.454 17.993.636 0 0 0

24569 Voda i kanalizacija u FBiH 107.375.067 107.375.067 0 0 0 0

25741 Voda i sanitacija u RS 60.826.313 0 60.826.313 0 0 0

31243 Bolnice u RS 107.570.650 0 107.570.650 0 0 0

31529 Hitna pomoć u slučaju poplava 72.365.710 0 72.365.710 0 0 0

82135 Autoput Banja Luka - Doboj 215.141.300 0 215.141.300 0 0 0

SVJETSKA BANKA - IDA 307.343.837 163.230.164 139.351.983 4.761.690 0 0 43250 Poljoprivreda i ruralni razvoj 4.345.674 1.050.232 3.295.442 0 0 0

45400 II Projekat upravljanja čvrstim otpadom 9.951.129 6.193.461 3.757.668 0 0 0

4704-BA Socijalna sigurnost i zapošljavanje 13.043 31 13.012 0 0 0

4912-BA Jačanje zdravstvenog sektora 612.488 13.713 598.775 0 0 0

50980-BA Razvoj navodnjavanja 48.069.495 23.761.395 24.308.100 0 0 0

5188-BA Projekat registracije nekretnina 36.785.673 21.562.906 15.222.767 0 0 0

5529-BA Projekat oporavka od poplava 120.682.311 65.021.307 50.899.314 4.761.690 0 0

54440-BA Projakat zaštite od vode Drine 36.299.354 14.558.922 21.740.432 0 0 0

53930-BA Projekat energetske efikasnosti A 44.112.132 27.184.674 16.927.458 0 0 0

55380-BA Projekat energetske efikasnosti B 6.472.542 3.883.525 2.589.017 0 0 0

SAUDIJSKI FOND ZA RAZVOJ 9.532.347 9.532.347 0 0 0 0

1/350 Rekonstrukcija BiH 17.032 17.032 0 0 0 0

2/498 Projekat četiri bolnice 1.959.092 1.959.092 0 0 0 0

3/539 Gradska magistarala u Zenici 7.529.493 7.529.493 0 0 0 0

4/560 Obnova stambenih jedinica 26.730 26.730 0 0 0 0

IFAD 5.226.312 696.174 4.530.138 0 0 0

687 Unapređenje ruralnog poduzetnistva 0 0 0 0 0 0

772 Poboljšanje životnih uslova na selu 5.226.312 696.174 4.530.138 0 0 0

MEĐUNARODNI MONETARNI FOND 0 0 0 0 0 0

Stand-by aranžman 4 0 0 0 0 0 0

RAZVOJNA BANKA VIJEĆA EVROPE 130.258.279 71.641.662 35.598.453 2.481.948 20.536.215 0

1688 Državni zatvor 20.536.215 0 0 0 20.536.215 0

1747 Jačanje zdravstva II faza 4.107.244 488.958 3.618.286 0 0 0

1789 Zatvaranje kolektivnih centara 105.614.820 71.152.704 31.980.167 2.481.948 0 0

VLADA JAPANA 182.937.312 0 182.937.312 0 0 0

BH-P1 TE Ugljevik 182.937.312 0 182.937.312 0 0 0

OPEC (OFID) FUND 40.140.620 38.242.187 1.633.535 264.898 0 89.056 1022PB Sarajevska zaobilaznica 12.253.771 12.253.771 0 0 0 89.056

1189P Rekonstr. Željeznice(Sar. - Bradina) 21.480.840 21.480.840 0 0 0 0

1322P Projekat ruralnog razvoja 2.874.041 2.874.041 0 0 0 0

1376P Projekat stambene obnove 3.531.968 1.633.535 1.633.535 264.898 0 0

SVJETSKA BANKA - IBRD 67.559.132 35.601.555 31.957.577 0 0 0

IBRD 76290 Čvrsti otpad 15.066.173 14.517.469 548.704 0 0 0

IBRD 7842 Otpadne vode za Sarajevo 21.084.086 21.084.086 0 0 0 0

IBRD 8167Poboljš. pristupa MiS pred. 31.408.873 0 31.408.873 0 0 0

36

KfW 575.014.020 557.489.783 17.524.237 0 0 1.563.908 Sanacija gradskog vodov. u Unsko-San.regiji 0 0 0 0 0 44

23476 Sanacija Hidroelektrane Rama 0 0 0 0 0 0

24282 Vodosnadbjevanje Banja Luka 0 0 0 0 0 6.276

24478 Vjetroelektrana Mesihovina 138.863.930 138.863.930 0 0 0 347.160

25322 Struja SCADA 21.514.130 15.724.873 5.789.257 0 0 53.785

25255 CIJEVNA III (RS OTKAZALA 30.12.2015) 0 0 0 0 0 244.479

26096 Sanacija HE Trebinje, faza III 11.734.980 0 11.734.980 0 0 29.337

26571 Vjetroelektrana Podveležje 127.128.950 127.128.950 0 0 0 317.822

26848 Hidroelektrana Janjići 58.674.900 58.674.900 0 0 0 140.168

26849 Pumpna HE Vrilo 195.583.000 195.583.000 0 0 0 366.718

26934 Voda i kanalizacija u BiH II 21.514.130 21.514.130 0 0 0 58.118

IZVOZNO UVOZNA BANKA KOREJE 4.998.533 0 4.998.533 0 0 0 Modernizacija bolnica 4.998.533 0 4.998.533 0 0 0

UNICREDIT BANK AUSTRIJA 4.216.290 0 4.216.290 0 0 38.832

Voda za Čelić 0 0 0 0 0 654

Univerzitet u I. Sarajevu, faza II A 4.216.290 0 4.216.290 0 0 38.178

RAIFFAISEN BANKA 0 0 0 0 0 0

Univerzitet u Banja Luci 0 0 0 0 0 0

Univerzitet u Bihaću 0 0 0 0 0 0 KUVAJTSKI FOND ZA ARAPSKI EKONOMSKI RAZVOJ 0 0 0 0 0 0

794 Autoput Kakanj-Donja Gračanica 0 0 0 0 0 0

ERSTE BANK 49.048.861 49.048.861 0 0 0 0

Oprema za zdravstvene ustanove USKantona 49.048.861 49.048.861 0 0

EBRD 103.225.705 35.251.398 17.602.871 50.371.436 0 1.694.895 35418 Željeznice 2 34.038.426 18.681.525 15.356.901 0 0 209.427

37543 Projekat rekonstrukcije puteva 0 0 0 0 0

38716 Projekat koridor Vc 0 0 0 0 0 327.197

40327 Petlja Mahovljani 2.245.970 0 2.245.970 0 0 11.709

38770 Projekat gasifikacije Sr.Bos.Kanton 4.294.934 4.294.934 0 0 0 21.713

42473 Projekat obilaznice Brčko 50.371.436 0 0 50.371.436 0 1.021.755

42889 Proj. gradskih saobr. Sarajevo 6.192.675 6.192.675 0 0 0 71.800

42557 Vodosnadbijevanje za Čapljinu 6.082.264 6.082.264 0 0 0 31.293

UKUPNO VANJSKI DRŽAVNI DUG 2.088.331.509 1.095.666.783 914.248.537 57.879.971 20.536.214 3.386.689

Vanjski dug entiteta (Federacija BiH)

VLADA PORTUGALA 15.647 15.647 0 0 0 0

Nabavka vagona 15.647 15.647 0 0 0 0,00

UKUPNO 2.088.347.156 1.095.682.430 914.248.537 57.879.971 20.536.214 3.386.689

37

PRILOG 3

Pregled servisiranja vanjskog državnog duga po kreditorima i nosiocima obaveza za period 01.01.-31.12.2015. godine

38

(u KM)

Ukupno servis od toga

Kreditor BiH u periodu

01.01.-31.12.2015.god.

Federacija BiH Republika Srpska Distrikt Institucije BiH

EBRD 121.044.682,94 86.204.844,29 30.389.485,34 1.264.684,11 3.185.669,20 MMF 106.677.255,79 70.730.757,53 35.902.640,20 43.858,06 0,00 Svjetska banka -IDA 67.968.110,52 45.960.384,40 21.959.291,34 48.434,78 0,00 Londonski klub 65.706.201,02 42.866.725,56 22.839.475,46 0,00 0,00 EIB 59.051.166,09 29.839.372,77 29.211.793,32 0,00 0,00 Svjetska banka -IBRD 51.235.368,72 24.969.513,58 26.265.855,14 0,00 0,00 Pariški Klub 38.344.430,95 27.440.126,37 10.904.304,58 0,00 0,00 Evropska komisija 11.824.312,11 7.622.684,14 3.811.342,09 0,00 390.285,88 KfW 8.385.688,87 5.724.470,76 2.661.218,11 0,00 0,00 Raiffeisen bank 7.519.685,55 2.216.242,52 5.303.443,03 0,00 0,00 Koreja (Exim Bank) 7.990.343,30 3.636.220,17 4.354.123,13 0,00 0,00 Saudijski fond 6.698.094,80 6.698.094,80 0,00 0,00 0,00 OPEC 4.897.589,21 4.795.771,69 87.610,43 14.207,09 0,00 UniCredit bank Austria 5.089.735,51 2.554.105,75 1.165.951,87 1.369.677,89 0,00 CEB 4.112.442,97 2.137.504,55 1.553.980,03 126.645,09 294.313,30 IFAD 3.784.102,94 2.096.830,03 1.687.272,91 0,00 0,00 ABN AMRO – Fortis bank 3.151.078,80 3.151.078,80 0,00 0,00 0,00 Bawag 2.344.296,03 2.344.296,03 0,00 0,00 0,00 Vlada Japana 2.294.065,53 1.924.644,86 369.420,67 0,00 0,00 Vlada Španije 1.913.234,01 1.909.381,67 3.852,34 0,00 0,00 Kuvajt fond 188.636,08 188.636,08 0,00 0,00 0,00 ERSTE Bank 685.589,54 146.897,10 538.692,44 0,00 0,00 Vlada Belgije 416.803,61 65.065,63 109.597,11 0,00 242.140,87 UKUPNO 581.322.914,89 375.223.649,08 199.119.349,54 2.867.507,02 4.112.409,25 Provizije i bankarski troškovi 7.951,36 4.912,90 2.898,42 27,64 112,40 SVEUKUPNO 581.330.866,25 375.228.561,98 199.122.247,96 2.867.534,66 4.112.521,65

39

PRILOG 4

Pregled projekata

informacija o stanju javne zaduŽenosti bosne i … · 2020. 3. 12. · 5 ostali korišteni...

Documents