GENEL VE TEKNİK İLETİŞİM VİZE SINAV NOTLARI Kasım 2010

Değerli arkadaşlar, vize sınavınıza çalışırken her konu ile ilgili kendi örneklerinizle veya dersteki örnekleriyle düşünmeniz sınavda sizlere fayda sağlayacaktır.

Dersimde ve diğer derslerinizin sınavlarında başarılar dilerim.

Öğr. Gör. Ömer Faruk ÖZGÜR

BÖLÜM I İLETİŞİM NEDİR ?

İletişimle ilgili literatürde yaklaşık 200 e yakın tanım bulunmaktadır .

Bazı iletişim tanımları şöyledir :

Düşüncenin sözel olarak karşıdakilerle değiş tokuşu.

İki kişinin birbirini anlaması, insanın karşıdakine kendisini anlatabilmesi.

Duyguların, bilgi ve becerilerin aktarılma süreci.

Kaynaktan çıktıktan sonra iletiyi alan için bir uyaran olan davranış.

Kaynağın karşı tarafı etkilemeyi amaçlayan davranışı.

Duygu, düşünce, ya da bilgilerin usa gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması( TDK )

Mesaj alıp gönderme, karşılıklı anlam alışverişi, paylaşımıdır.

Kaynak ve alıcı arasında, bir kanal aracılığıyla anlaşılabilir mesajların alınıp yollanması sanatıdır.

İletişim, bilginin, fikirlerin, duygunun, becerinin vb’nin simgeler kullanılarak iletimidir. ( Berelson ve Steiner, 1964 )

İletişim anlam arama çabasıdır; insanın başlattığı, kendisini ve çevresini yönlendirecek ve değişim ihtiyacını karşılayacak şekilde uyarıları ayırt etmeye ve örgütlemeye çalıştığı üretken bir edimdir( Barnlund, 1968 ).

İletişim esas olarak simgeler aracılığıyla bir kişiden ya da gruptan diğerine ( veya diğerlerine ) bilginin, fikirlerin, tutumların veya duyguların iletimidir.

İletişim sayesinde dünyayı anlamlı kıldığımız ve bu anlamı başkalarıyla paylaştığımız insani bir süreçtir( Masterson. Beebe ve Watson, 1983).

İletişim beraberlik, anlaşma, paylaşmadır.

1

Communication kavramı köken olarak “com” “ile” “ ile beraber” anlamına gelen kelime ve “union” “birlik” anlamına gelen iki kökün birleşmesi ile “communication” “ile birleşme” veya “ile beraberlik” anlamını taşır.

Aynı kökten “community ( cemaat)” ve “communion ( Cemaatle birleşme) ” kavramları da gelir.

İletişim bir süreçtir.

Süreç zaman ve yer içinde mesaj göndericilerini ve alıcılarını bağlama hizmetini gören faaliyettir( Dillman 1999).

Sosyal psikolojide iletişim: sosyal içinde yaşayan psikolojik bireyin kendini ve dışını algılaması ve karşılıklı etkileşimde kendini ifade etmesi ile anlamlandırılır.

İLETİŞİMLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

İletişim mesaj gönderme ve alma sistemidir.

İletişim sistemi şu öğelerden oluşur:

Gönderici / Kaynak

Alıcı / Hedef

Kanal

Gürültü

Sinyal / Mesaj

İletişimde geri besleme ( feedback) vardır.

Geri beslemesiz iletişim olmaz.

İletişim geriye döndürülemez.

İletişim sürekli ileriye doğru bir durumdan diğerine gider. İleri doğru akar. Geri döndürülemez.

İletişmemek mümkün değildir.

İnsanın iletişim kurmaması mümkün değildir.

İLETİŞİMİN AMACI

İletişimin temel amacı “Varolma” dır.

Bilgilendirmek

Olumlu izlenim oluşturma

2

Eyleme geçirme

Birlik, beraberlik sağlama

Sosyal olarak kişinin kendini gerçekleştirmesi ,sosyalleşmesi.

TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI

İletişim kurmamak olanaksızdır.

İletişimin içerik ve ilişki düzeyi vardır. “Ne yapıyon?” ile “Ne yapıyorsunuz ?” içerik aynıdır, fakat ilişki düzeyleri farklıdır.

Mesaj alışverişindeki dizisel yapının kendi başına bir anlamı vardır.

Mesajlar sözlü ve sözsüz iki tiptir.

İletişim kuran kişiler ya eşit ya eşit olmayan ilişkiler içindedir.

İLETİŞİM ÖĞELERİ

İletişimin temel öğeleri şöyle sıralanabilir.

Kaynak – Mesaj – Alıcı

Kaynağın sorumlulukları

a) Alıcıya uygun, açık, kolay, anlaşılır mesaj yollamak.

b) Mesajı en etkin kanalla yollamak

c) Geri bildirimleri doğru almak

Mesaj / İleti

Her mesaj bir anlam taşır. Temelde üç unsur vardır.

Söz ( % 7) , Ses ( % 38 ) , Beden Dili ( % 55 )

Alıcı

Mesajı alan hedef varlıktır.

Alıcının beş temel eylemi vardır. Alma, anlama, kabul,eylem ve geri bildirim.

İLETİŞİM SÜRECİ

İletişim sürecinin temel aşamaları şöyle sıralanabilir.

a ) Bilgi, duygu , düşüncenin tanımlanması

b ) Göndericinin kodlaması

c ) Gönderme3

d ) Alıcı ve mesajı alma

e ) Kod çözümü

f ) Eylem

g ) Tepki ( geri bildirim )

BAŞARILI MESAJ GÖNDERMENİN AŞAMALARI

Başarılı mesaj göndermenin 3 temel aşaması vardır.

1 ) Mesajın hazırlanması

2 ) Mesajın iletilmesi

3 ) Mesajın anlaşıldığının teyidi

Mesajın hazırlanması

Mesajın hazırlanmasında aşağıdaki ilkelere azami düzeyde özen gösterilmelidir.

Ne elde etmek istiyorum ?

Neden yapılmalı ?

Ne zaman yapılmalı ?

Nasıl yapılmalı ?

Nerede yapılmalı ?

Kim yapmalı ?

YAZILI İLETİŞİMDE MESAJIN HAZIRLANMASI

Durum ( Mevcut Durumu açıklayın )

Sonuç ( Olayların gelişimi ve bundan doğan varsa sorun vb açıklayın)

Karar ( Konu ile ilgili olanaklı bir çözüm önerin )

Eylem ( Kişinin yapacağı veya yapmasını istediğiniz şeyi yazın.

Nezaket ( Mektubu gönderen kişiye/ kuruma karşı kızgın dahi olsanız olgulara odaklanınız. )

Örnek olay : Bir firma ile çalışırken zamanında yapılması gereken ödeme yapılmadı, şirketiniz bundan zarar gördü, bu konunun telafi edilmesine ilişkin talebinizi yukarıdaki kurallara göre nasıl bir mesajla iletirsiniz ?

MESAJIN İLETİLMESİ AŞAMASI

4

Mesajın iletilmesi aşamasında yapılması gerekenler

a) Alıcı mesajı almaya hazır mı ? Dikkat çekildi mi ?

b) Konusu özetlenmeli

c) Hedef tarafından kabul edilecek şekilde olmalı

d) Konu hakkında temel bilgi

e) Konunun alıcı için önemi açıklamalı

f) Konunun hedef için yararı ne / nerede kullanacak

g) Alıcıya doğrudan iletilmelidir

h) Beden dili ile desteklenmeli

i) Sonunda geri bildirim istenmeli

MESAJIN ALINDIĞININ TEYİDİ

Geri bildirim esnasında dikkat edilmesi gerekenler

Geri bildirim karşıdakine yararlı olacak mı ?

Sevgi dilinde konuşun. İletişim bağ kurmaktır.

Kişiyi davranışından ayırın. Davranışlar üzerinde konuşun. Kişiyi yargılamayın.

“Sen” mesajları yerine “ben” mesajları kullanın.

İnsanlara bir şey yapamayacakları konusunda geri bildirim yapmayın.

İLETİŞİM SÜRECİ

5

İLETİŞİM TÜRLERİ

Yönüne Göre İletişim Türleri

1) Tek Yönlü İletişim

2 ) Çift Yönlü İletişim

Düzeylerine Göre İletişim Türleri

1 ) Toplumun tümünü içeren düzey

2 ) Örgütsel düzey

3 ) Gruplar arası düzey

4 ) Kişilerarası düzey

5 ) Kişisel düzey

Grup içi ilişkilerinin yapısına göre iletişim türleri

1 ) Informel İletişim

2 ) Formel İletişim ( Dikey / Yatay / Çapraz İletişim ) veya

Formel ( Yukarıdan aşağıya – Aşağıdan yukarıya / Yatay / Çapraz )

Kullanılan İletişim Kanalına / Aracına Göre İletişim

1 ) Görsel İletişim

6

2 ) Yazılı İletişim

Zaman ve Mekan İtibariyle İletişim

1 ) Yüz yüze iletişim

2 ) Uzaktan İletişim

Kullanılan Kodlara Göre İletişim

1 ) Sözlü İletişim

2 ) Sözsüz ( Beden Diliyle İletişim )

3 ) Yazılı İletişim

Kullanılan Teknolojiye Göre İletişim

1 ) Kablolu İletişim

2 ) Kablosuz iletişim

3 ) Uydu İle İletişim

TEK YÖNLÜ İLETİŞİM

Alıcıdan kaynağa geri dönüş zayıftır.

Genellikle yukarıdan aşağıya iletişim görülür.

ÇİFT YÖNLÜ İLETİŞİM

Alıcıdan kaynağa geri dönüş kuvvetlidir.

Çift yönlü iletişimde kaynak ve alıcı / hedef rollerini değiştirirler.

Tek ve Çift Yönlü İletişimin Karşılaştırılması

Tek yönlü iletişim, daha hızlıdır.

Çift yönlü iletişimde, daha sağlıklı iletişim kurulur.

Çift yönlü iletişimde, hedef güven duygusu içindedir.

Çift yönlü iletişim, gürültü ve dış etkilere daha fazla maruz kalır.

Çift yönlü iletişim, daha demokratiktir.

TOPLUMSAL İLETİŞİM

Amaçları ; toplumu bilgilendirme, bir konuyu anlatma, birilerini suçlama veya koruma gibi durumlarda da görülür.

Kitle iletişim araçları öncesi, ağızdan ağıza, kulaktan kulağa vb

7

Sonra gazete, radyo, televizyon, internet vb kullanılır oldu.

ÖRGÜTSEL İLETİŞİM

Hem örgüt içinde, hem de örgüt dışında ve diğer örgütlerle iletişim

GRUPLAR ARASI İLETİŞİM

İki veya daha fazla kişiden oluşan grupların arasındaki iletişim

KİŞİLER ARASI İLETİŞİM

İki veya daha fazla kişinin birbiri ile iletişimi

KİŞİSEL İLETİŞİM / KENDİSİYLE İLETİŞİM

Kendi iç dünyasına yönelme,

Kendini tanıma ve anlama

INFORMEL ( RESMİ OLMAYAN ) İLETİŞİM

Formel iletişimin yanında , alternatif bir iletişim alanıdır.

Dedikodu ve söylenti şeklinde

FORMEL ( RESMİ ) İLETİŞİM TÜRLERİ

A ) Yukarıdan Aşağıya İletişim

Hiyerarşik yapı içinde, emir komuta zinciri, üstlerden astlara

Genellikle yazılı iletişim kullanılır

B ) Aşağıdan Yukarıya İletişim :

Çalışanların üstleriyle, yazılı veya sözlü iletişime geçmesi

Yukarıya doğru iletişimde bazı engeller:

a) Üst yönetime kolayca ulaşamama

b ) Bilgilerin farklılaşması

c ) Yöneticinin bu iletişim tipine karşı olması

d ) Çalışanların statüleri

e ) İşletmenin gelenekleri

C ) Yatay İletişim

8

Aynı statüdeki kişilerle iletişim.

D ) Çapraz İletişim

Mesaj doğrusal yönde değil, çapraz olarak akmaktadır.

GÖRSEL İLETİŞİM

Televizyon, internet gibi araçlarla yapılan iletişim

YAZILI İLETİŞİM

Yazı yoluyla kurulan iletişim

YÜZ YÜZE İLETİŞİM

Kişilerin aracısız olarak yüz yüze iletişim kurmaları

Geri besleme daha yüksek ve hızlı olur

UZAKTAN İLETİŞİM

Teknolojik aracılarla kurulan iletişim

Telefon, e posta , internet gibi araçlar kullanılmaktadır.

SÖZLÜ İLETİŞİM

Sözel unsurların kullanıldığı iletişim.

E posta, mektup, dergi vb ile iletişim.

SÖZSÜZ BEDEN DİLİYLE İLETİŞİM

Jest, mimikler yardımıyla iletişim

YAZILI İLETİŞİM

Yazı aracılığıyla kurulan iletişim

KULLANILAN TEKNOLOJİYE GÖRE

Kablolu / Telli İletişim : Birden fazla iletişim aracının kabloyla birbirine bağlanması ile iletişim

Kablosuz / Telsiz iletişim : Cep telefonu

Uydu İle iletişim :

Uydu araçları kullanılarak gerçekleştiren iletişim

BÖLÜM II İLETİŞİM ENGELLERİ

FİZİKSEL ORTAMDAN KAYNAKLANAN ENGELLER

9

BOZUK ORGANİZASYON ( İşletmelerdeki aşırı hiyerarşik yapı )

SİSTEMİN YETERSİZLİĞİ ve UYGUN OLMAYAN FİZİKSEL KOŞULLAR

Örneğin açık hava, havasızlık, gürültü, çok kalabalık ortam, çok veya az ışık, rahat olmayan oturma yeri

KİŞİSEL ENGELLER

KONUŞMACIDAN KAYNAKLANAN ENGELLER

1 ) Amacı bilinmeyen ve iyi hazırlanmamış konuşma

2 ) Eksik bilgi, yanlış anlam veya eksik mesaj

3 ) Alıcıya uygun olmayan konuşma

4 ) Bozuk ses, monoton sunuş

5 ) Önyargılar, dinleyiciyi küçümseme

6 ) İnandırıcılığı olmayan gönderici

7 ) Eksik beden dili kullanımı, rahatsız edici giyim

8 ) Söz hakkı vermemek

9 ) Stres, aşırı heyecan, çok yorgunluk

DİNLEYİCİDEN KAYNAKLANAN ENGELLER

1 ) Hazırlıksız, ilgisiz dinleme

2 ) Bilgi ve düşünce eksikliği

3 ) Önyargılı dinleme

4 ) Geri bildirim yapmama, soru sormama

5 ) Yetersiz algılama, yanlış yorumlama

6 ) Dikkat eksikliği

7 ) Rahat olmayan giyim, görünüm

8 ) Fizyolojik durum, yorgunluk

ANLAMSAL ENGELLER

Dilin iyi kullanılmaması sonucu oluşur.

Kodlama ve kod çözümü sırasında ortaya çıkar.

Sözler kültür ve çevre ile anlam kazınırlar.

10

Örnek : “ Kaç torunun var hikayesi ?”

Örnek : “ İt kırkma hikayesi”

MESAJDAN KAYNAKLANAN ENGELLER

Eksik tam olmayan bir mesaj ( 5N 1 K kuralı )

Mesajın alıcıya uyarlanmaması ( Kişiye göre konuşma kuralı )

Mesajın iletiminde yanlış kanal seçimi (İşitme engeli olana konuşma)

DİĞER İLETİŞİM ENGELLERİ

a ) AMACIN BİLİNMEMESİ ( Ne ? Niçin ? Nasıl yapılacak ? )

B ) Geçmiş yaşamda ORTAK YANLARIN OLMAMASI

C ) ÖNYARGILAR ve güvensizlik

“Erkekler zekidir” “ Kısa boylulardan kork”

D ) BİLGİ EKSİKLİĞİ ve anlam farklılıkları

“ Satılık Kartal ilanı” “ Fili tanıma hikayesi”

E ) ORTAK BİR DİLİN kullanılmaması

“Yanlış kelime seçimi” “Yanlış ve eksik imla kullanımı”

F ) FARKLI İLGİ ve ihtiyaçlar

“ Konuya az ilgi iletişimi engeller”

G ) SOYUT KAVRAMLARIN fazla kullanımı

“ Sizlerden iyi sonuçlar bekliyorum”

H ) JARGON kullanımı

“ Bu işten feedback alamayız?” “ Hasta eks oldu” “ Firmamız konkordato ilan etti”

I ) SÖZCÜKLERE BOĞULMA

J) Sınırlı algı ve algıdaki farklılıklar

“Algıda seçicilik” “ Aynı olayı farklı algılama”

K) Uygun olmayan fiziksel çevre

L) Teknik yetersizlikler

11

M) Kesintiler

N) Zaman baskısı

“Vaktim çok dar çabuk söyle” “ Konuyu çok kısaca geçiyorum”

“Zaman planlaması yapmak”

K) Organizasyon iklimindeki farklılıklar

“Otoriter Müdür” “ Demokratik Müdür”

K) Statü farklılıkları “ Müdür - Çalışan, Baba – Evlat”

L) Beden dilinin eksik kullanımı

R) İlginç olamama

S ) Dikkat ve düşünme eksikliği

Ş ) Hayal kurma

İLETİŞİM ENGELİ OLUŞTURAN GENEL DURUMLAR

Hedefin mesajı yanlış anlaması veya yorumlaması

“Ben öyle dediğinizi anlamamıştım”

Önyargılar nedeniyle mesajı yanlış anlama

“ Bu kadar genç bir patron, bizi nasıl yönetecek ki ?”

Kaynağa karşı gösterilen güven duygusu

“ Patronun bu işi yapabileceğinden emin değilim”

Kaynak ve alıcının farklı karaktere sahip olması

“ Ben tez canlıyım, patronum ise aşırı yavaş”

Bireylerin yetiştikleri ortamdan kaynaklanan farklı değer yargıları, istekleri

“Benim yetiştirildiğim ortamda işler böyle yürür”

Bireysel farklılıklar

“ Ben patronumdan çok farklı düşünüyorum, ben olsan şöyle yapardım”

Algılama Farklılıkları

“ Patronun dediğinden sen ne anladın ?”12

Kesintilerden kaynaklanan kısıtlama

“ Patronun son dediklerini aşırı sesten kaçırmışım, sen duydun mu ?”

Dil ve Anlatım güçlükleri

“Patron maksimum değer, optimum kazanç sağlayın derken ne demek istedi ki?”

“ Bu işin managementında bir sorun var ? Nasıl yani ?”

Terim anlamlı kelime kullanımı

“ Bu işi bir benchmark edelim. Ne yapalım ?”

Algılamada yetersizlik iletişim eksikliğine sebep olur.

Algılamada seçicilik unutulmamalıdır.

“ Bu konu hiç ilgimi çekmedi”

Bilgi eksikliğinden kaynaklanan kısıtlamalar

Kültürel farklılıklar iletişimde eksikliğe sebep olurlar

Yabancılarla iletişimde hatalar da özellikle bu sebepten olur

Cinsiyet farkı, algılamada da farklılıklar doğurur.

Psikolojik reddetmeler

“Kendi kabulüne uymayan şeyi reddetme yaklaşımı”

Dikkat dağınıklığı iletişimi olumsuz etkilemektedir.

Fiziksel uzaklıktan kaynaklanan sorunlar

DİL VE ANLATIM AKSAKLIKLARINI ÖNLEMEK İÇİN;

Kendi anlamı dışında, mecazi kullanımlardan kaçının

Kısa cümleler kullanın

Cümlede anlamı desteklemeyen kelimeleri kullanmayın

Jargon kullanmayın

Olumsuz çağrışım yapan sözcükleri mümkün oldukça kullanmayın

“Beni anlamıyorsunuz” “ Dediklerimi hiç dikkate almıyorsunuz”

Soyut kavramları kullanmaktan kaçının

“ Hepinizin bu işi iyi yapmasını istiyorum.”13

Dinleme ve Algılama Sebebiyle Yapılan Hatalar

Mesajın bazı kısımlarını atlama

ETKİN BİR DİNLEME İÇİN :

Önyargılı olmayın

Sakin olun

İlgili olun

Empati gösterin

Not alın

Açık fikirli olun

Konuşanın sözünü kesmeyin

BÖLÜM III YAZILI İLETİŞİM

YAZILI İLETİŞİMİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ

İletişim hataları daha azdır

Yazı kalıcıdır

İstenildiği kadar tekrar edilme şansı vardır

Çoğaltma olanağı vardır

Delil olarak kullanılır

OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ

Anında geri bildirim alınmaz

Kişilere göre farklı algılanabilir

Daha fazla zaman harcanır

Değişiklik yapmak neredeyse imkansızdır

Kalıcıdır. Olumsuz bir mesajı da kalıcı olarak tutar

İŞ YAZIŞMASI TÜRLERİ

Bazı iş yazışması çeşitleri :

İÇ YAZIŞMALAR 14

Kayıt Defteri ( Vukuat Defteri )

Genelge

İlan / Uyarı Levhaları

Dilekçe

Bültenler ( Kurum içi bültenler )

Toplantı tutanakları

DIŞ YAZIŞMALAR :

Bilgilendirme / Bilgi Alma Mektubu

Teklif mektubu

Dilek ve Temenni Mektubu

Satış Ve Satın Alma Mektubu

Sipariş Yazıları

Onama Ve Onay İsteme Mektupları

Reklam Ve Pazarlama Mektupları

Geri Bildirim Ve Düzeltme Yazısı

FORM YAZILAR

Basın Daveti

Basın Duyurusu ve Bülteni

Formlar

Anket

BİR İŞ YAZIŞMASININ BÖLÜMLERİ

Yazının Başlığı

Sayısı

Konusu

Tarih

İlgi

Kurum / Kuruluş / Kişi Adı

Yazılan Kişi veya kurumun adı ve Ünvanı

15

Hitap Cümlesi

Yazının Metni

Bitirme Cümlesi

İmza

Düzenleyen Kişinin Parafı

Ekler

Not

Dağıtım

DİLEKÇE ÖRNEĞİ

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ

DÜZCE MESLEK YÜKSEKOKULU

 

Sayı : B.45. D. 72.02.0908.03.2009

Konu : Anıtpark’ta Konser Düzenleme İzni

 

DÜZCE VALİLİĞİ’NE

DÜZCE

 Üniversitemizin 2009 Yılı Bahar Şenlikleri kapsamında 23 Mayıs 2009 tarihinde gerçekleştirmeyi planladığımız Tarkan Konseri için, Anıtpark Meydanı’nın 17:00 – 24: 00 saatleri arasında tarafımıza tahsisi ve bağlantı yollarının ilgili saatler arasında kapatılması konusunda Valiliğimizin iznini talep etmekteyiz.

 

Konu ile ilgili makamınızca değerlendirme yapılarak, talebimizin uygun olup olmadığı konusunda tarafımızı yazılı olarak bilgilendirmenizi talep etmekteyiz.

 

16

Gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim.

 

Doç. Dr. Ercan ÖZGAN

Düzce Meslek Yüksekokulu Müdürü

İmza

 EK : Rektörlük Bahar Şenliği Programı

Tarkan Konseri Programı

Düzce Üniversitesi Düzce Meslek Yüksekokulu

Uzunmustafa Mah. 81010/DÜZCE Tel : 0 (380) 5240099 Faks : 0(380) 524 00 97E-mail : dmyo@duzce.edu.tr

İYİ BİR YAZI İÇİN OLMASI GEREKENLER

OLMASI GEREKENLER :

İyi bir dilbilgisi

Zengin kelime hazinesi

Tekrar ve Sürekli yazma

Özgüven

YAZIM ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER :

Yazının amacını belirlemeli

Yazının planını belirlemeli

Taslak metin hazırlamalı

İYİ BİR YAZI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Konuşur gibi yazma

Yazım kurallarına uyma

Yazıda kaynak ve delil göstermeli

Abartılı ifadelerden kaçınma

Konuyu dağıtmamalı17

Gereksiz sözcüklerden kaçınmalı

Yazı çok uzun olmamalı

İletişim engellerine yazarken dikkat etmeli

BÖLÜM IV SÖZLÜ İLETİŞİM

A ) Dil İle İletişim

B ) Dil Ötesi İletişim ( Sesin , vurgunun ifadesi )

Vurgular iletişimin etkisini belirler.

“Tatlılaaar, Kurabiyeleeeeeer, çaylaaar getirdiler”

Uyku dışında zamanın % 75’i sözlü iletişimle geçiyor.

SÖZLÜ İLETİŞİMİN TEMEL İLKELERİ

1 ) İletilecek fikri, duyguyu tanımlamalı

2 ) İstenen sonucu tanımlamalı

3 ) Alıcıya uygun bir dille konuşmalı

4 ) Alıcı tepkilerini gözlemlemeli ( feedback )

5 ) Mesajı beden diliyle desteklemeli

İYİ BİR SÖZLÜ İLETİŞİM İÇİN

A ) Konuşma

B ) Dinleme

C ) Soru Sorma

D ) Geri bildirim konularında gelişme göstermelidir.

SÖZLÜ İLETİŞİM : KONUŞMA BÖLÜMÜ

Konuşmanın içsel öğeleri

A ) Fiziksel unsur ( Jest , mimik, kıyafet )

B ) Ses

C ) Dil

D ) Düşünme etkinliği

18

SES İYİLEŞTİRME EGZERSİZİ

1 ) Nefes egzersizleri ( Diyafram nefes gibi )

2 ) Bir solukta en fazla söz söyleme

3 ) Sesi kasete alarak dinleme

4 ) Sözlerle duyguyu yansıtma

ETKİLİ KONUŞMA İLKELERİ

Hazırlık yapmalı

Konuşmanın konusu, planı, sınırı olmalı

Konuşma Planı : Giriş, gelişme, sonuç

Konuya uygun mizah olmalı

Dinleyicinin ihtiyaçlarına uymalı

İnandırıcı olmalı

Konuşmacı fikirlerinden emin olmalı

Görsel araçlarla konuşma desteklenmeli

Bilgi ve duygu dengesi olmalıdır

Yalın bir dil kullanılmamalı

Beden dili ile desteklenmeli ( Kılık , kıyafet, gülümseme )

Pratik yapmalı

Konuşma hızı ne yavaş ne de aşırı hızlı olmalı.

Anlamsız kelime ve tekrardan kaçmalı.

Konuşma uzamamalıdır

“ Giriş” ve “Sonuç” cümlesini iyi seçmeli

Örnek kullanmalı

( Örnek vermek gerekirse, mesela )

“Duygularınızı kontrol etmeye çalışmalı”

( Sakin ol , sakin ol , bana bir kastı yok. Sadece soru sordu. )

Ana fikirden ayrılmamalı

Konuşma canlı ve akıcı olmalı

19

SÖZEL İLETİŞİMİ OLUMSUZ ETKİLEYENLER

ENDİŞE DUYMA ( Bu işi başaramazsam, Bana gülerlerse )

TAKINTI ( Ben Bu işi yapamam, Çok Kalabalık )

BASKI ( Sanki herkes üstüme üstüme geliyor, Sanki nefes alamıyorum )

GERİLİM ( Ellerim terledi sanki, her an birine patlayabilirim )

SÖZLÜ İLETİŞİMİN OLUMLU YÖNLERİ

Hızlı

Anında düzeltme imkanı

Beden dili kullanımı

Soru sorma imkanı

Hataların unutulması daha kolay unutulabilir

SÖZLÜ İLETİŞİMİN OLUMSUZ YÖNLERİ

Çabuk unutulur

Zaman alıcıdır

Uzun veya karışık mesaj varsa anlaşılması güçleşebilir.

SÖZLÜ İLETİŞİM : DİNLEME

Etkili bir sözel iletişim için önce dinlemeli.

YANLIŞ DİNLEME TÜRLERİ

A ) Görünüşte dinleme ( Nezaketen dinleme )

B ) Seçerek Dinleme

C ) Saplantılı – Takıntılı Dinleme

D ) Savunucu Dinleme

E ) Tuzak Kurucu Dinleme

F ) Yüzeysel Dinleme

EMPATİK DİNLEME

En doğru dinleme “Empatik Dinleme” dir.

Ben konuşan kişinin yerinde olsam nasıl davranırdım ?

20

Ben olsam konuyu hangi örnekle açıklardım ?

Ben olsam ….. şekilde konuya giriş yapardım.

ETKİN DİNLEME İÇİN

Saygılı olmalı, Söz kesmemeli

Önyargı ve yorumları bırakmalı

Kişiye değil söylenene odaklanmalı

Fiziksel katılımla ilgi gösterilmeli ( Beden Dili )

Anlama için çaba göstermeli

Ana noktalar üzerine yoğunlaşmalı

Konu dışına çıkmamalı

Geri bildirim yapmalı

Kilit noktaları not almalı

Dinlemeyi bitirmeden konuşmaya geçmemeli

Empati Kurun

Eleştirel dinlemeli, konuyu başkasına aktaracak gibi dinlemeli

21