1

طرح استراتژي

شرکت شهاب قم تولید کننده لوازم و قطعات یدکی خودرو

مدیرت استراتیژیک: درس

دکتر حجاریان: استاد

محمد صادق زرین نعل: پدیدآورنده

دانشگاه عالمه طباطبایی دانشکده مدیریت

1392زمستان

2

فهرست عناوین

شماره صفحه فهرست

4 تعیین چشم انداز و ماموریت اولیه شرکت -گام اول

5 تعیین ارزشهاي شرکت -گام دوم

6 تحلیل شرایط محیطی و وضعیت رقباء-گام سوم

10 شناسایی نقاط ضعف و قوت شرکت -گام چهارم

بـا اسـتفاده از وضـعیت رقبـاي شـرکت تحلیـل بـازار و -گام پنجم

ماتریس بررسی رقابت

14

SWOT 16انجام آنالیز -گام ششم

22 و اهداف کالن شرکت تعیین استراتژیها -گام هفتم

23 برنامه هاي آتی –گام هشتم

نگادریافت کنند نسخه

1 مدیر عامل

2 زرگانیبا

3 امور مالی

4 فنی مهندسی

5 تولید

:وامضا ء تهیه کننده نام

:تاریخ

:یید کنندهأتنام وامضاء

:تاریخ

:تصویب کننده نام وامضاء

:تاریخ

مهر توزیع

: تاریخ توزیع

3

فهرست

صفحه عنوان

4 تعیین چشم انداز و ماموریت اولیه شرکت -گام اول

5 تعیین ارزشهاي شرکت -گام دوم

6 تحلیل شرایط محیطی و وضعیت رقباء-گام سوم

10 شناسایی نقاط ضعف و قوت شرکت -گام چهارم

14 با استفاده از ماتریس بررسی رقابت وضعیت رقباي شرکتتحلیل بازار و -گام پنجم

SWOT 16انجام آنالیز - ششمگام

22 تعیین استراتژیها و اهداف کالن شرکت -هفتم گام

23 برنامه هاي آتی –گام هشتم

4

تعیین چشم انداز و ماموریت اولیه شرکت : گام اول

:چشم انداز جذب خودروسازان برتر داخلی )1

ر کیفیت و فروش در کشورظاز ن زار قطعات پالستیکی خودرویک شرکت برتر در رهبري بابه قمتبدیل شرکت شهاب )2

کشورهاي مختلفبه بازارهاي خارجی و صادرات به قمصدور محصوالت شهاب )3

) Mission( :موریت مأ

موجودو منابع بهره گیري از تمامی ظرفیتهاي ماشین آالت )1

پتروشیمی به قطعات خودرویی با حداکثر ارزش افزوده و با استفاده از تکنولوژي روز دنیاتبدیل مواد )2

بهره گیري از تکنولوژیهاي برتر و مدرن براي تولید قطعات خودرویی )3

ایجاد اشتغال )4

5

تعیین ارزشهاي شرکت : گام دوم رفتار متناظر با ارزش/ تعریف نام ارزش

انسانارزشهاي عمومی

احترام به کرامت انسانی - حفظ و تعالی سالمت روح و روان انسان - گزینش بهترین افراد و بکارگیري ایشان در مناسب ترین جایگاه -

ارزشهاي ملی ، اجتماعی

وکارآفرینی ایجاد اشتغال - اشاعه اندیشه احترام به ارزشهاي ملی و سرزمین مادري - گسترش رفاه عمومی کارکنان و جامعه - ایجاد ارزش افزوده براي مواد اولیه و خام و توسعه مشاغل زود بازده - توسعه فعالیت هاي صنعتی در راستاي خود کفائی و استقالل ملی - جی رخارقابت با موارد مشابه تولید محصوالت قابل -

مشتري مداري و ایجاد شعف در مشتریانعبور از اندیشه کیفیت مداري و - ارزشهاي مربوط به مشتري نظرسنجی از مشتریان و اعمال نظرات مشتریان در ارتقاء کمی و کیفی محصوالت -

ارزشهاي مربوط به کارکنان

اشاعه اندیشه هم راستایی در منافع کارکنان، سازمان و جامعه - و افزایش رضایت کارکنانمشارکت پذیري - ترویج بهره وري - وآموزش مستمر نهادینه کردن فراگیري - سوق دهی کارکنان بسوي صرفه جوي - ارج نهادن به مهارت و تخصص افراد - هاي فردي برنامه ریزي ارتقاء شغلی براساس قابلیت -

برد با تامین کنندگان و تالش در جهت توسعه آنان –ایجاد رابطه برد - ارزشهاي مربوط به تامین کنندگان

مربوط به سهامدارانارزشهاي

ارتقاء سطح رضایت سهامداران - ارتقاء سطح کیفی تأمین کنندگان با ارائه مشاوره فنی و سیستمی - افزایش سود - تضمین امینیت سرمایه گذاري - ایجاد حاشیه امنیت براي تامین کنندگان و سرمایه گذاران آنها -

ارزشهاي مربوط به مدیریت و سازمان

توسعه و افزایش همسویی منافع کارکنان ، سازمان و جامعه - مشارکت همگانی - توسعه همه جانبه - افزایش کیفیت زندگی کارکنان - نهادینه کردن سیستمهاي انگیزشی -

6

تحلیل شرایط محیطی و وضعیت رقباء : گام سوم تمرکز اصلی بر شناخت و ارزیابی روندها و حوادثی است که خـارج از کنتـرل ) عوامل کلیدي خارجی(در تحلیل شرایط محیطی

تجزیـه و تحلیـل عوامـل لذا مدیریت می باشد و الجرم سیاستهاي شرکت را متأثر نموده و باید در برابر آنها واکنش عملی نشان دهد : مندرج در جدول ذیل انجام شده است یی فرصتها و تهدیدهاي پیشرو از بررسی عواملبمنظور شناسا )عوامل خارجی(محیطی

عوامل محیطی موثر بر عملکرد شرکت بخش محیطی

اجتماعی – جغرافیایی

قابلیت دسترسی به عوامل تولید نظیـر مـواد اولیـه و قطعـات ، پـول ، - انرژي، ماشین آالت و نیروي کار

هدفقابلیت دسترسی به بازارهاي - قابلیت دسترسی به تامین کنندگان - تغییر سطح توقع مشتریان از کیفیت -

تکنولوژيفرآیند تولیـد و محصـول اثـر ،تغییرات تکنولوژي که روي مواد اولیه -

می گذارد دسترسی به عوامل تولید در داخل کشور -

اقتصادي

باال بودن قیمت تمام شده منابع مالی نسبت به رقباي خارجی - مواد مصرفی پتروشیمی در شرکت داخلی بودن -آزادسازي تدریجی واردات و افزایش قابلیت تـامین گسـترده و ارزان -

WTOقیمت عوامل تولید با پیوستن به تغییر قیمت محصوالت و تنوع تولید خودرو در ایران و کشش بازار - تغییر قیمت انرژي بویژه قیمت برق -

رقباء

ورود و خروج رقباء - قابلیت دسترسی محصوالت جایگزین - تغییر استراتژي رقباء - کپی برداري محصوالت جدید شرکت - ورود چین به بازار ایران بعنوان یک رقیب قوي -

سیاسی

وضع و اعمال قوانین ومقررات - تصمیمات اقتصادي و سیاسی - سیاستهاي پولی و اعتباري و عملکرد بانکها - و روابط خارجی سیاستهاي بازرگانی خارجی -

7

:فرصتهاي موجود -3-1

.در جدول زیر آورده شده است قمفرصتهاي موجود براي شرکت شهاب . فرصت یک موقعیت مطلوب عمده در محیط سازمان است

فرصت ها

O1 تنوع و توسعه در محصوالت تولید داخل وخارجی

O2 بهره گیري از منابع اعتباري بانکی

O3 توسعه برند

O4 خرید قطعات و مجموعه هاي غیر تولیدي شرکت به منظور افزایش سبد محصوالت

و وجود فاصله نیاز به قطعات خودرو منطبق با نیاز روز دنیا و نگاه کیفی به محصوالت O5 کیفی با محصوالت رقبا

O6 و ورود مواد اولیه ارزان قیمت WTOپیوستن ایران به

O7 الکترونیکیتوسعه بازارهاي

O8 تبدیل خودرو از یک وسیله سرمایه اي به یک وسیله لوکس مصرفی

O9 گستردگی بازار تامین مواد اولیه و افزایش قدرت چانه زنی

O10 ثبات نسبی تکنولوژي صنعت تزریق پالستیک

O11 در دسترس بودن عوامل تولید و مواد اولیه در داخل کشور

O12 تحریم هاي اقتصادي

عدم رضایت مصرف کنندگان از کیفیت محصوالت چینی وسلب اعتماد از قطعات O13 وارداتی

گرایش صاحبان واحدهاي تولیدي به بسته بندي کاالهاي خارجی به جاي توسعه O14 فرایند تولید

8

:تهدیدهاي پیشرو -3-2

.در جدول زیر آورده شده است قمشهاب تهدیدهاي موجود براي شرکت . تهدید یک موقعیت نامطلوب عمده در محیط سازمان است

تهدیدها

آزاد سازي واردات قطعات خودرو و سیر نزولی تعرفه هاي گمرکی و قاچاق T1 قطعات

سرازیر شدن قطعات یدکی از کشورهاي مختلف به دلیل کاهش تولید T2 خودروسازان جهانی

جاذبه نسبتا قوي تولید قطعات خودرو،فراگیر بودن تکنولوژي تزریق پالستیک و T3 در نتیجه به وجود آمدن رقباي جدید

T4 تغییرات قیمت نفت و در نتیجه عدم ثبات مواد اولیه پتروشیمی

T5 نرخ باالي سود بانکی و قیمت تمام شده تسهیالت نسبت به منابع خارجی

T6 افزایش قیمت برق و حامل هاي انرژي

در دسته بندي فوق به عامل مؤثر بر شرکت که ماهیت تهدید دارد و یا فرصت ، به آن وزن داده شده و با تعیین آمادگی شرکت

. در مقابل هر فرصت یا تهدید به آن امتیاز داده شده است و نهایتاً موفقیت شرکت در برابر عوامل خارجی تعیین گردیده است (EFE)در جدول ماتریس عوامل خارجی شرایط محیطیجدول امتیازات حاصل بررسی هاي انجام شده

External Factor Evaluation ارائه شده است که نشان دهنده موقعیت شرکت در مقابل تهدیدات و فرصتهاي خارجی است.

: )EFE(ماتریس ارزیابی عوامل خارجی تا عوامل محیطی، اقتصادي، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، حقوقی، این ماتریس ابزاریست که به استراتژیستها اجازه می دهد

.تکنولوژیکی، وضعیت بازار و رقابت را در مقطع زمانی مورد نظر مورد ارزیابی قرار دهند

:گامهاي تهیه ماتریس ارزیابی عوامل خارجی

و در اولویت با توجه به شرایط کنونی استخراج فرصتها و تهدیدهاي مهم)1

.شوند 1میدهیم بطوري که مجموع ضرایب 1و0ل ضریب وزنی بین به هر عام)2

.برحسب میزان تطابق شرکت با فرصتها و تهدیدها می نویسیم )عالی( 4تا )ضعیف( 1براي هر یک از عوامل یک امتیاز بین)3

.امتیاز وزن دار هر عامل را محاسبه نماییم)4

.می باشد 4و حداکثر 1حداقل جمع امتیاز وزن دار سازمان را محاسبه نموده که )5

9

باشد فرصتهاي شرکت بیشتر از تهدیدها می باشند و سازمان می تواند این فرصتها را به نقاط 2.5حال اگر امتیاز محاسبه شده باالي

.قوت تبدیل نماید

.شرکت در جدول زیر آورده شده است EFEماتریس

EFEماتریس

Weighted Score Rate Weight خارجی شرح عوامل

O (External Opportunities) –فرصت ها

1 تنوع و توسعه در محصوالت تولید داخل وخارجی 0.05 3 0.15

2 توسعه برند 0.2 3 0.6

0.1 2 0.05 تبدیل خودرو از یک وسیله سرمایه اي به یک وسیله لوکس

3 مصرفی

کشوردر دسترس بودن عوامل تولید و مواد اولیه در داخل 0.15 4 0.6 4

0.4 4 0.1 عدم رضایت مصرف کنندگان از کیفیت محصوالت چینی وسلب

5 اعتماد از قطعات وارداتی

T (External Treats) تهدید

0.05 1 0.08 آزاد سازي واردات قطعات خودرو و سیر نزولی تعرفه هاي گمرکی

7 و قاچاق قطعات

0.05 1 0.07 مختلف به دلیل کاهش سرازیر شدن قطعات یدکی از کشورهاي

تولید خودروسازان جهانی8

0.3 3 0.1 جاذبه نسبتا قوي تولید قطعات خودرو،فراگیر بودن تکنولوژي

تزریق پالستیک و در نتیجه به وجود آمدن رقباي جدید9

11 تغییرات قیمت نفت و در نتیجه عدم ثبات مواد اولیه پتروشیمی 0.05 3 0.150.2

4 0.05 سود بانکی و قیمت تمام شده تسهیالت نسبت به منابع نرخ باالي 12 خارجی

13 افزایش قیمت برق و حامل هاي انرژي 0.1 3 0.3

2.95 1 Total Weighted Score در این می باشد و 4از ) 2.95(و جمع کل فرصتها و تهدیدها امتیاز بدست آمده : EFEتحلیل ماتریس

شرکت توانایی استفاده از فرصتهاي موجود و تبدیل آنها به نقاط قوت را دارا ماتریس نشانگر این می باشد که .می باشد

10

:بررسی عوامل کلیدي داخلی -گام چهارم عوامل . بررسی و تحلیل عوامل داخلی در کنار عوامل خارجی از مهمترین کارها در تدوین استراتژي یا طرح تجاري یک شرکت است

قوتها و ضعفهاي شرکت ، معموالً تحت کنترل و اختیار مدیریت شرکت می باشـد و مـدیریت شـرکت بـا در نظـر داخلی و به عبارتی داشتن عوامل خارجی می تواند به گونه اي سیاستگذاري نماید که بتواند به نحو مطلوبی از آنها در جهت راهبردهـاي اصـلی شـرکت

اخلی شرکت ، این فرصت براي مدیریت پدیـد مـی آیـد تـا دریابـد تـا چـه میـزان از آنجا که در ارزیابی عوامل د. بهره برداري نماید عملیات تولید و پشتیبانی شرکت در سطح واحدهاي مختلف ، اهداف و مأموریتهاي شرکت سازگاري و تناسب دارد و از همـه مهمتـر

سازمان مرکب از نقـاط ضـعف و قـوت اسـتخراج ابتدا عوامل داخلی . هر واحد هم به تأثیر و فعالیت خود در داخل سازمان پی میبرد گردید و با کمک مدیران ارشد سازمان یک سري عوامل مهم و اصلی که بطور قابل توجهی بر وضعیت داخلـی شـرکت تـأثیرات غیـر

:عوامل داخلی عمدتاً در گروه بندي هاي زیر تعیین گردیدند .ابل انکاري داشتند انتخاب گردید ق عوامل تکنولوژیکی -3 تولید و بهره برداري عوامل -2 عوامل مدیریتی -1 عوامل فرهنگی - 6 عوامل مالی -5 عوامل بازاریابی و فروش -4

: نقاط قوت -4-1

نقاط قوت

s1 خوشنامی وداشتن برند مورد اطمینان مشتریان

s2 بهره گیري از نیروي انسانی متخصص و مجرب

s3 نهایی ساخت قالبوجود واحد قالبساري قوي از مرحله طراحی تا مرحله

s4 ماشین آالت و تجهیزات به روز و پیشرفته

واقع شدن در چهار راه ترانزیت جاده اي و ریلی جهت توزیع محصوالت s5 در سراسر کشور

تنوع محصوالت و مشتریان و عدم وابستگی به یک محصول یا مشتري s6 خاص و در نتیجه کاهش ریسک هاي اقتصادي

به روز در افزایش بهروري و مکانیزه بودن سیستمهاي داشتن دانش فنی s7 اجرایی

تعاونی بودن شرکت و استفاده از مزایاي مختلفی تز وزارت تعاون به s8 شرکت هاي تعاونی تخصیص می دهد

s9 استقرار سیستم مدیریت کیفیت

باور و اعتقاد مدیران ارشد و سرمایه گذاران به استفاده از علوم و s10 تکنولوژي هاي روز دنیا

11

: نقاط ضعف -4-2

بـا توجـه بـه تحلیـل هـاي . ضعف یک محدودیت یا کمبود در منابع، مهارتها و توانایی هایی است که مانع عملکرد اثربخش می شود

.در جدول زیر آورده شده استقم شهابانجام شده، لیست نقاط ضعف شرکت

نقاط ضعف

w1 در جهت شناخت فرصتها و خلق بازار )تحقیق و توسعه( R&Dنداشتن واحد

w2 استفاده از ظرفیت کامل ماشین آالت و منابع موجود عدم

w3 کمبود نقدینگی

w4 طوالنی بودن زمان برگشت سرمایه در بازار قطعات خودرو

w5 عدم توجه و دستیابی به ظرفیت اقتصادي تولید

12

: )IFE( داخلیماتریس ارزیابی عوامل این ماتریس ابزاریست که به استراتژیستها اجازه می دهد تا عوامل داخلی شرکت از قبیل نقاط ضعف و قوت را در مقطع زمانی مـورد

.نظر مورد ارزیابی قرار دهند

.می باشد EFEهمانند ماتریس IFEگامهاي محاسبه ماتریس

.در جدول زیر آمده است IFEماتریس Weighted

Score Rate Weight شرح عوامل داخلی

نقاط قوت

2 بهره گیري از نیروي انسانی متخصص و مجرب 0.15 2 0.30

3 وجود واحد قالبساري قوي از مرحله نهایی ساخت قالب 0.1 3 0.3

4 ماشین آالت و تجهیزات به روز و پیشرفته 0.05 2 0.1

0.05 1 0.05 ریلی جهت توزیع محصوالت در واقع شدن در چهار راه ترانزیت جاده اي و 5 سراسر کشور

6 استقرار سیستم مدیریت کیفیت 0.1 3 0.3

0.4 4 0.1 باور و اعتقاد مدیران ارشد و سرمایه گذاران به استفاده از علوم و تکنولوژي

7 هاي روز دنیا

نقاط ضعف

8 در جهت شناخت فرصتها و خلق بازار )تحقیق و توسعه( R&Dنداشتن واحد 0.05 1 0.05

9 عدم امکان استفاده از ظرفیت کامل ماشین آالت و منابع موجود 0.15 2 0.3

10 کمبود نقدینگی 0.18 3 0.48

11 طوالنی بودن زمان برگشت سرمایه در بازار قطعات خودرو 0.07 4 0.28

2.56 1 Total Weighted Score

نتایج فوق چنین استنباط می شود که مدیریت باید جهت ایجاد واحد تحقیق و توسعه و استفاده از تمام ظرفیت ماشین آالت از

.سیاست هایی اتخاذ نماید تا جایگاه بهتري را کسب نماید

13

۵۶/۲

۹۵/۲

تحلیل و ارتباط بین عوامل داخلی و خارجی و نتیجه گیري-

( خارجي - داخلي عوامل ماتريس IE (

)ارزیابی عوامل داخلی( IFEمجع كل ضعيف متوسط قوي

3.0-4.0 2.0-2.99 1.0-1.99

كل مجع

EFE

)ملعوا

ی زیابار

طی

حیم

- جی

خار(

4.0-3.0 قوي

١منطقه

٢منطقه ٣منطقه

٦منطقه ۵منطقه ٤منطقه 2.99-2.0 متوسط

٩منطقه ٨منطقه ٧منطقه 1.99-1.0 ضعيف

قرار دارد لذا در وضعیت پایداري است در موقعیت رقابتی مداوم و با آهنگ مالیم قرار دارد 5با توجه به اینکه سازمان در منطقه .و با حفظ جایگاه و ارتقاء تکنولوژي ، ضمن جایگاه خود در بازار رقابت داخلی در تدارك راهیابی به بازارهاي خارجی نیز باشد

: 1و2و4مناطق ×

–اتخـاذ حالـت تهـاجمی و خطـر پـذیري –فعالیت در راستاي رشد سـریع بـازار –موقعیت رقابت عالی –موقعیت استراتژیک عالی -

ایجاد تنوع در محصوالت تولیدي–استفاده از فرصت هاي موجود و بهره برداري از شرایط محیط خارج از سازمان

: 3و5و7مناطق ×

نگهداري و محافظـت از سـهم –اتخاذ حالت محافظه کارانه و تدافعی –با آهنگ مالیم و در حال بهبود موقعیت رقابتی و رشد در بازار بازار و موقعیت خود در بازار

: 6و8و9مناطق ×

اتخـاذ –اتخاذ استراتژي جدید جهت انتقال منـابع موجـود بـه حـوزه هـاي فعالیـت دیگـر –از نظر رقابتی ضعیف و رشد در بازار کم فروش یا انحالل شرکت–د جهت کاهش هزینه ها و دارایی ها تصمیمات جدی

14

) ( CPM با استفاده از ماتریس بررسی رقابت وضعیت رقباي شرکتتحلیل بازار و :گام پنجمسازي آن ، امکان حرکت به سمت تولید با توجه به تکنولوژي باالي تجهیزات تولیدي شرکت شهاب یزد و توان باالي واحد قالب

با کیفیت متعلق به گروه خودروهاي رده باال وجود دارد ، از آنجا که بسیاري از واحد تولیدي مشابه از دستگاههاي مستهلک قطعاتاستفاده نموده و غالباً فاقد واحد قالبسازي قوي هستند ، ایجاد بسترهاي الزم جهت تولید قطعاتی که تولید کیفی آنها از عهده هر

ي قطعات منتخب وضعیت رقبا به شرح زیر در حوزه . تواند از سیاستهاي برگزیده شرکت شهاب باشد د میآی اي بر نمی تولیدکننده : ذکر شده است ( Competitive Profile Matrix )که در ماتریس بررسی و مقایسه با رقبا است

این ماتریس براي دو گروه اصلی از تولیدات ایـن شـرکت در . شرکت شهاب در ماتریس رقابت تحلیل شده است اصلی وضعیت رقباي

.می باشد) عالی( 4الی ) ضعیف( 1نمره بین . جدول زیر آورده شده است

قالپاق ها: نام محصول تولیدي حامد پلی مت قمشهاب

ضریب نمره نمره نهایی نمره نمره نهایی نمره نمره نهاییعوامل تعیین کننده

موفقیت

تبلیغ 0.05 1 0.05 2 0.1 2 0.1

کیفیت محصول 0.25 1 0.25 2 0.5 3 0.75 قیمت رقابتی 0.25 3 0.75 3 0.75 1 0.25

مدیریت 0.1 3 0.3 3 0.3 2 0.2

وضع مالی 0.1 2 0.2 2 0.2 3 0.3

وفاداري مشتري 0.1 2 0.2 2 0.2 2 0.2

گسترش جهانی 0.05 1 0.05 2 0.1 2 0.1 سهم بازار 0.1 3 0.3 2 0.2 3 0.3

جمع 1 2.1 2.35 2.4

15

پروانه ها: نام محصول تولیدي شمس فیض غدیر قمهاب ش

ضریب نمره نمره نهایی نمره نمره نهایی نمره نمره نهاییعوامل تعیین کننده

موفقیت تبلیغ 0.05 1 0.05 3 0.15 2 0.1 کیفیت محصول 0.25 2 0.5 3 0.75 3 0.75

قیمت رقابتی 0.25 4 1 3 0.75 4 1 مدیریت 0.1 2 0.4 3 0.3 2 0.2

وضع مالی 0.1 2 0.2 1 0.1 3 0.3

وفاداري مشتري 0.1 3 0.3 3 0.3 3 0.3

گسترش جهانی 0.05 1 0.05 2 0.1 1 0.05

سهم بازار 0.1 3 0.3 3 0.3 4 0.4

جمع 1 2.8 2.75 3.1

چنانچه از دو جدول فوق مشخص است در مقایسه با دو شرکت رقیب اصلی ، این شرکت در جایگاه باالتر و بهتري قرار دارد

16

SWOT انجام آنالیز: ششمگام این تجزیه و تحلیل بر ایـن منطـق اسـتوار . سر واژه قوت ها و ضعف هاي داخلی کسب و کار و فرصتها و تهدیدهاي محیط آن است

.است که استراتژي اثربخش، قوت ها و فرصت ها را حداکثر می کند، در عین حال که ضعف ها و تهدیدها را به حداقل می رساند : SPACEتعیین موقعیت استراتژیک شرکت در محیط با استفاده از مدل ) 6-1

و مزیت رقابتی یا FSصطالحأ فاکتور در این فصل، به تدوین شاخصهاي موثر بر دو عامل اساسی داخلی یعنی توان مالی یا او در قسمت بعد ، شاخصهاي موثر بر دو عامل اساسی محیطی یعنی ثبات محیط یا اصطالحأ . می پردازیم CAاصطالحأ فاکتور

سپس به شاخصهاي تعیین شده ، امتیاز تخصیص می دهیم و . را تدوین می کنیم ISو قدرت صنعتی یا اصطالحأ فاکتور ESفاکتور عالمت گذاري نموده و بردار موقعیت شرکت را بر روي آن مشخص می SPACEنتیجه این امتیازات را بر روي نمودار ماتریس

.نمائیم

:FSتدوین شاخصهاي مرتبط با عامل داخلی توان مالی شرکت یا ) 6-1-1سازمانهایی که به . مالی یکی از فاکتورها یا عوامل داخلی کلیدي سازمان در پیشبرد اهداف و استراتژیهاي خود بشمار می رودتوان

هر دلیل قادر به تامین مالی و مدیریت سرمایه مورد نیاز براي انجام امور جاري و پیشبرد طرحهاي توسعه کمی و کیفی خود نیستند .ح از فرصتها و تهدیدات محیطی قابلیت زیادي براي انعطاف و حرکت به سمت اهداف خود ندارند، حتی در شرایط شناخت صحی

نمایش داده SPACEهاي مثبت در ماتریس Yبر روي محور FSمعدل امتیاز شاخص هاي توان مالی، تحت عنوان شاخص کلی برآورد قم عاونی شهابرا در شرکت ت FSاخص کلی در اینجا چند شاخص مهم مرتبط با ش. است+ 6می شود و نمره آن بین صفر تا

.می نمائیم

:CAشاخصهاي مرتبط با عامل داخلی مزیت رقابتی یا شاخص ) 6-1-2مورد استفاده تحلیلگران و استراتژیستها قرار می SPACEمزیت رقابتی، دومین فاکتور یا عامل داخلی کلیدي است که در ماتریس

هر چقدر مزیت رقابتی یک سازمان در صنعت مورد فعالیت خود نسبت به رقبا بیشتر باشد و به هر میزان که تقلید و کسب . گیرد .خواهد بوداین مزیت رقابتی توسط رقبا مشکل تر و پر هزینه تر باشد، سازمان در حفظ موقعیت خود در بازار ایمن تر

می باشد بگونه اي که -6تا - 1هاي منفی در ماتریس نشان داده می شود و لذا امتیاز شاخص از Xبر روي محور CAشاخص براي ارزیابی مزیت رقابتی سازمان از . در حکم مزیت رقابتی ضعیف است -6به معنی مزیت رقابتی قوي و امتیاز -1امتیاز

.گردد شاخصهاي مختلفی استفاده می

17

: ESتعیین شاخصهاي مرتبط با ثبات محیط یا فاکتور ) 6-1-3هر چقدر محیط کسب و کاري که . ثبات محیطی را می توان یکی از مهمترین عوامل محیطی موثر بر عملکرد سازمانها تلقی نمود

. سازمان در آن به فعالیت می پردازد بی ثبات تر باشد، قابلیت برنامه ریزي و پیش بینی آینده توسط سازمان کاهش می یابد Yبر روي محور ESشاخص کل . نند بر ثبات یا عدم ثبات نسبی محیط یک صنعت تاثیر بگذارندعوامل محیطی مختلفی می توا

در حکم پایین ترین امتیاز -6بعنوان باالترین امتیاز و -1نشان داده می شود و لذا امتیاز آن بین SPACEدر ماتریس نفیهاي م .قرار می گیرد

: ISبیت صنعت یا فاکتور تعیین شاخصهاي مرتبط با توان یا جذا) 6-1-4. به آن توجه خاص مبذول گردیده، توان یا حذابیت صنعت است SPACEدومین عامل مهم و تعیین کننده محیطی که در ماتریس

هرچقدر صنعتی از توان و جذابیت بیشتري برخوردار بوده و بعبارت دیگر در مراحل رشد سریع از منحنی عمر خود باشد، تقاضا براي متقابأل هرچقدر صنعتی در دوره هاي . ت این صنعت بیشتر بوده و تمایل سرمایه گذاران به فعالیت در آن بیشتر می باشدمحصوال

افول از منحنی عمر خود واقع شده باشد، بازار بیشتر اشباع شده و کار براي صنعتگران فعال در آن سخت تر می شود و بنا بر این .ن کاهش می یابدجاذب این صنعت براي سرمایه گذارا

و پایین ترین امتیاز + 6نشان داده می شود و لذا باالترین امتیاز آن SPACEهاي مثبت در ماتریس Xبر روي محور ISشاخص .است+ 1

18

یفرد

شاخص اصلی

مالحظات امتیاز شاخصهاي مهم زیرمجموعه

1

ی اخلل د

عام با بطمرت

ي صها

شاخ یا کت

شری مالوانت

FS

+2 مالی از منظر نسبتهاي نقدینگی توان: FS1شاخص +3 توان مالی ناشی از نسبتهاي فعالیت: FS2شاخص +2 توان مالی ناشی از نسبتهاي اهرمی: FS3شاخص

+1.5 توان مالی ناشی از نسبت هاي سودآوري: FS4شاخص +2.5 بازگشت سرمایه میان و بلند مدتقابلیت تأمین منابع مالی براي طرحهاي توسعه با دوره : FS5شاخص

+2.2 میانگین

2

ی اخلل د

عام با بطمرت

ي صها

شاخص

شاخ یا تیرقاب

ت مزی

CA

-2 مزیت رقابتی شرکت نسبت به رقبا: CA1شاخص -2 مزیت رقابتی شرکت نسبت به رقبا از منظر تکنولوژي، کیفیت و ثبات آن در محصوالت: CA2شاخص

-3 مزیت رقابتی شرکت نسبت به رقبا از منظر ظرفیت در تولید :CA3شاخص -3 مزیت رقابتی شرکت نسبت به رقبا از منظر منابع و مواد اولیه در دسترس: CA4شاخص

-2 مزیت رقابتی شرکت نسبت به رقبا از منظر میزان سهم بازار و وفاداري مشتریان: CA5شاخص

-2.6 میانگین

3

با بطمرت

ي صها

شاخن عییت

ور اکتیا ف

ط حیت م

ثباES

-3 میزان ثبات در عوامل سیاسی، دولتی و قانونی حاکم بر صنعت و شرکت: ES1شاخص -4 میزان ثبات در عوامل اقتصادي محیط که بر صنعت و شرکت موثر هستند: ES2شاخص

-2 که بر صنعت و شرکت تأثیر می گذاردمیزان ثبات در عوامل فنی و تکنولوژیکی محیط : ES3شاخص -3 میزان ثبات محیطی در عوامل فرهنگی و اجتماعی موثر بر صنعت و شرکت: ES4شاخص

-3 میانگین

یفرد

لی اصصشاخ

مالحظات امتیاز شاخصهاي مهم زیرمجموعه

4

یا وانبا ت

ط رتبي م

صهاشاخ

ن عییت

ور اکتیا ف

ت صنع

ت ذابی

جIS

+5 تأثیر تهدیدات ناشی از محصوالت جایگزین بر جذابیت و توان صنعت: IS1شاخص +4 تأثیر تهدیدات ناشی از قدرت چانه زنی تأمین کنندگان بر جذابیت و توان صنعت: IS2شاخص

+3 ، تأثیر تهدیدات ناشی از قدرت چانه زنی خریداران بر جذابیت و توان صنعت:IS3شاخص +3.5 تهدیدات ناشی از ورود تازه واردان به صنعت بر جذابیت و توان صنعت تأثیر: IS4شاخص

تأثیر تهدیدات ناشی از افزایش چشم و هم چشمی خصوصأ از نوع مخرب بر جذابیت و توان : IS5شاخص صنعت

5+

+4.1 میانگین

19

:SPACEمحاسبه امتیاز کل براي شاخصها و ترسیم ماتریس ) 6-1-5 :قبل امتیازات هر شاخص به شرح ذیل مشخص گردید در قسمت +FS :2/2میانگین نمرات شاخصهاي مرتبط با عامل - - CA :6/2میانگین نمرات شاخصهاي مرتبط با عامل - - ES :3میانگین نمرات شاخصهاي مرتبط با عامل - +IS :1/4میانگین نمرات شاخصهاي مرتبط با عامل -

با ISها قرار دارند، لذا جمع جبري میانگین نمره Xبر روي محور CAو IS، مقادیر دو عامل SPACEبا توجه به اینکه در مدل :با عالمت منفی برابر است با CAعالمت مثبت و

IS + CA = 5/1 = +6/2- 1/4 + . هاي مثبت قرار می گیردXها در قسمت Xعدد بدست آمده داراي عالمت مثبت است و بنا بر این نقطه مورد نظر بر روي محور

:با عالمت منفی برابر است با ESبا عالمت مثبت و میانگین نمره FSبهمین ترتیب جمع جبري میانگین نمره FS + ES = 8/0 - =3 - 2/2+

.هاي منفی قرار می گیردYها در قسمت Yمت منفی است و بنا بر این نقطه مورد نظر بر روي محور عدد بدست آمده داراي عال ها از نقطه مشخص شده ، محل تقاطع دو Xها از نقطه مذکور و نقطه چینی به موازات محور Yبا رسم نقطه چینی به موازات محور

تأ از مبداء مختصات برداري به محل تقاطع وصل می کنیم که نشان نهای. نقطه چین در ربع چهارم محورهاي مختصات قرار می گیرد، در ناحیه با سمت و سوي رقابتی قرار می گیرد، یعنی SPACEبر روي نمودار ماتریس قم می دهد موقعیت شرکت تعاونی شهاب

.استراتژیهاي اثربخش مورد نیاز شرکت مذکور می بایست سمت و سوي رقابتی داشته باشند

٥/١+

استراتژیهاي تهاجمی

)IS(توان صنعت

استراتژیهاي ) ES(ثبات شرایط محیطی رقابتی

استراتژیهاي محافظه کارانه

) FS(توان مالی

مزیت رقابتی)CA (

استراتژیهاي تدافعی

٥/٠ -

١ -

٥/١ -

١ +٥/٠+

20

، می بایست SPACEدر ماتریس قم همانگونه که مالحظه می گردد، سمت و سوي غالب بر استراتژیهاي شرکت تعاونی شهاببتی ااي رقبعبارت دیگر شرکت مذکور بهتر است اولویت هاي خود را بر استراتژیه. تحت گروه استراتژیهاي رقابتی قرار گیرد

. معطوف نماید یعنی آن دسته از استراتژیهایی که موجب تقویت رقابت پذیري سازمان می شوند :در اینجا و به منظور تجزیه و تحلیل حساسیت در نمراتی که به شاخصها داده شده است، توجه به موارد ذیل حائز اهمیت است

اندازه اي قوي نیستند که شرکت را به ربع اول مختصات یعنی در ناحیه یت رقابتی شرکت بهو همزمان مز شاخص توان مالی - لذا شرکت می بایست از استراتژیهاي توسعه سرمایه بر و محصول محور خصوصأ از انواع تنوع . استراتژیهاي تهاجمی سوق دهد

.ند، اجتناب نمایدناهمگون که موجب درگیر نمودن سرمایه هاي شرکت در طرحهاي با دوره بازگشت طوالنی می شوتوان و جذابیت صنعت پلیمر در کشور به اندازه اي هست که شرکت در وضعیت موجود نیازي به اتخاذ استراتژیهاي محافظه -

.کارانه نداشته باشد .و تدافعی ننماید یثبات محیطی در صنعت پلیمر در حدي هست که شرکت را وادار به اتخاذ استراتژیهاي کاهش - این بردار در صورت عدم توجه کافی به عوامل . ی که در اینجا مطرح می گردد، اینرسی بردار موقعیت شرکت استنکته مهم -

لذا تمام توجه و توان . استراتژیک از سوي شرکت، در جهت حرکت عقربه هاي ساعت به سمت ربع سوم حرکت خواهد نمود .به سمت ربع اول مختصات هدایت نماید spaceماتریس شرکت باید در جهتی معطوف گردد که بردار موقعیت خود را در

بیش از آنکه به سمت استراتژیهاي قم حاکی از آن است که موقعیت شرکت تعاونی شهاب yو xزاویه فعلی بردار با محورهاي - بع اول را دارد لیکن تدافعی یعنی ربع چهارم متمایل باشد، استعداد بالقوه اي براي حرکت به سمت استراتژیهاي تهاجمی یعنی ر

.در حال حاضر این استعداد بالقوه، به بالفعل مبدل نشده و موقعیت شرکت در ربع چهارم و استراتژیهاي رقابتی قرار دارد

21

: QSPMتعیین جذابیت نسبی استراتژیها با استفاده از مدل ) 6-2 :QSPMتشکیل جدول ) 6-2-1

یکی از تکنیکها و ابزارهاي مرسوم در مرحله گزینش و انتخاب اسـتراتژیهاي نهـایی و QSPMماتریس برنامه ریزي استراتژیک کمی

مورد نظر است که جذابیت استراتژیها را در قبال عوامل محیطی و داخلی نشان می دهـد و نمونـه اي از تکینکهـاي سـاده در تبـدیل

. شاخص هاي کیفی به کمی بشمار می رود

:ی باید طی شودهفت گام اساس QSPMبراي تشکیل

EFE, IFEفهرست نمودن عوامل محیطی داخلی از)1

دادن ضریب وزنی به این عوامل)2

درستونهاي ماتریس)WT,ST,WO,SO(قرار دادن استراتژي ها حاصله)3

این ضرایب نشان می دهد هر استراتژي چقدر پاسـخگویی ).AS=Attractive Score(تعیین ضریب مطلوبیت براي هر استراتژي)4

)کمترین پاسخگویی 1بیشترین پاسخگویی و 4، 4تا 1بین .(امل داخلی و محیطی صنعت استعو

)TAS=Total Attractive Score(تعیین ضریب مطلوبیت کل )5

22

تعیین استراتژیها و اهداف کالن شرکت : فتمگام ه

الزم بـه ذکـر اسـت . مشخص شده اسـت 1-5میزان اهمیت هر یک از اهداف کالن در دستیابی به استراتژي هاي شرکت با امتیاز .آن ضرب شده است QSPMجهت تصمیم گیري بهتر امتیاز هر استراتژي در ضریب

. نحوه امتیاز دهی و اولویت اهداف در ماتریس امتیازدهی تاکتیکها مشخص گردیده است

قمهاب استراتژي هاي منتخب و اولویت بندي شده نهایی شرکت ش

ردیفامتیاز

QSPM تاکتیکهاي اصلی مربوطه شرح استراتژي محتمل یا کاندیدا

1 5.16 توسعه فعالیتها در تولید و عرضه محصوالت

برتر و تولید محصوالت خاص تجهیز سالن تولید،تقویت قالبسازي،توسعه آموزش پرسنل

ایجاد خطوط مونتاژو بسته بندي،همکاري با شرکت هاي قطعه ساز خودرو افزایش سهم بازار 5.18 2

مدیریت هزینه ها 4.93 3برنامه ریزي بودجه،کنترل موجودي انبار،کاهش زمان برگشت سرمایه،کاهش دوره

تولید کاال،سیستم پیشنهادات

بسکو،هماهنگی در بسته بندي و تبلیغات سراسري با برند جدیدارائه برند جدید تقویت برند 4.51 4

5 4.33 یشرو شدن در ساخت و تولید قظعات خودروهاي جدید از میان سایر رقبا

) slx(تولید قطعات جدید ،تولید قطعات خودروهاي جدید

رهبري بازار در محصوالت خاص 4.71 6عنوان محصول خاص،تقویت توان تولید انواع تقویت توان تولید انواع قالپاق به

پروانه ها

افزایش بهره وري 4.25 7بسته بندي موازي با تولید قطعات،تعیین زمان تهیه تولید در هر فرایند،افزایش

عملکرد دستگاهها،کاهش چرخه عملیاتی سازمانی،ارتقا ایمنی و بهداشت کارکنان

آزمایشگاه،تکمیل امکانات تولید،ارتقا استانداردهاي کیفیتتجهیز افزایش کیفیت 4.48 8

9 4.61 تولید محصوالت با ارزش افزوده باال و وابستگی کمتر به قیمت مواد اولیه

،طراحی محصوالت جدید R&Dایجاد واحد

23

برنامه هاي آتی :گام هشتم

طرحهاي توسعه کارخانه )8-1

95سال 94سال 93سال سال

سعه توايحهطر

ان عنو

انبارهااندازي ساخت ، تجهیز و راه)1

رنگ اتوماتیکراه اندازي خط )1 سازي توسعه واحد قالب)2 ي بخش تولید توسعه)3ایجاد خط مونتاژ و بسته بندي )4

مستقلتکمیل لوازم جانبی واصلی تولید )5

مانند جرثقیل سقفی

هاي فعال سازي خط مونتاژ مجموعه)1 خودرو

مکانیزه کردن خط تولید )2

برنامه توسعه سیستمهاي مدیریت )8-2

95سال 94سال 93سال %5بمیزان سطح رضایت مشتري افزایش % 10بمیزان سطح رضایت مشتري افزایش % 20بمیزان سطح رضایت مشتري افزایش

آغاز استقرار سیستم -

- ISO/ IEC 17025 یستمساستقرار - ISO/TS 16949:2009

EFQMاستقرار مدل -

TQMاستقرار مدل -

در راستاي افزایش رضایت کارکنانل زیست محیطی ئبرنامه هاي مربوط به ایمنی و مسا )8-3

95سال 94سال 93سال

%10بمیزان کارکنانرضایت میزان افزایش %10بمیزان کارکنانرضایت میزان افزایش

بهداشتایمنی و کارشناس بکارگیري) 1 استفاده از سیستم تهویه مطبوع براي ) 2

رنگ قسمتتجهیز سالن تولید به سیستم تهویه مطبوع) 3

اجراي مطالعات ارگونومی در شرکت )1 بکارگیري پزشک در شرکت) 2

و ISO14001هاي اســتاندارد اســتقرار) 3OHSAS18001

24

انسانیجدول توسعه نیروي ) 8-4

سالهاي برنامه تخصص هاي مورد نیاز 95سال 94سال 93سال

- 1 1 کارشناس مهندسی مکانیک

- 1 1 کارشناس صنایع

- 1 -- نرم افزار –کامپیوتر کارشناس

- -- 1 کارشناس پلیمر

1 -- 1 کارشناس حسابداري

1 1 -- کارشناس بازرگانی

-- 1 کارشناس ایمنی و بهداشت حرفه اي

1 -- -- کاردان فنی

5 5 20 )دیپلم(نیروي کار تولیدي

- 1 2 )دیپلم(خدماتی -نیروي کار اداري

- 1 - کارشناس کنترل کیفیت

:استاندارد آموزشی )8-5

استانداردهاي جهت ارتقاء سطح کیفی دانش کارکنان ، آموزشهاي حین کار در سه اولویت براي تمامی پستهاي سازمان بعنوان سال برنامه ریزي پوشش داده می 2این استاندارد آموزشی طی . آموزشی تعیین گردیده است که در صفحات بعد شاهد آن هستیم

.می گیرد سال این استاندارد به روز شده و برنامه ریزي جدیدي صورت 2شود و بعد از

ژیهاي سازمانستراتماتریس ارتباط اهداف ذکر شده در خط مشی باا

اهداف استراتژیک سازمان

اهداف خط مشی کیفیت

ديه بن

ست و بالت

صومح

وع ش تن

فزایا

ش گیز

وا نقاء

ارت

انیانس

ي یرون

ت ویزاجهل تکمی

و تسعه

تو

یر ز

هاخت

سا

ولحص

ت میعا ضاشکاه

ري کاايدهرآین

ن فسیو

یزاکانم

یت کیف

ت یری مدايمهستسی

عه وست

ريشتت م

ضایش ر

فزای ا

درك الزامات و خواسته هاي مشتریان و پایبندي به قوانین و -1 * * + * مقررات مرتبط با محصوالت

+ + * * بازاریابیافزایش سهم بازار و فروش از طریق توسعه ظرفیت ها و -2ایجاد ارتباط متقابل سودمند با تامین کنندگان و تالش در جهت -3

* * + + توسعه آنانافزایش توان فنی و تخصصی از طریق آموزشهاي مستمر پرسنل -4

+ * * + در تمامی سطوح سازمانبهبود اجراي فعالیتها از طریق نظر سنجی از مشتریان، پرسنل و -5

* * + + * + سیستمهاي مدیریتیتوسعه بهبود مستمر کیفیت بعنوان ابزار مهمی براي حضور موفق و دائم -6

* + + * + در بازار رقابتاقدام در جهت کاهش ضایعات و رسیدن به ضایعات صفر بمنظور -7

* * * کاهش هزینه هاي تولید و قیمت تمام شدهافزایش بهره وري و ایجاد و حفظ زیرساخت هاي مناسب جهت -8

+ * * + استفاده بهینه از منابع موجود+نیمه مرتبط * کامال مرتبط

.با توجه به نوع اهداف در خط مشی کیفیت و اهداف کالن در طرح تجاري ، بهبود کیفیت با همه این اهداف ارتباط مستقیم دارد