Teresa Bochwic

RZECZPOSPOLITA W ODCINKACH KALENDARIUM WYDARZEŃ III RP

(1 stycznia 1989 – 1 maja 2004)

������������� ���������������������� ������������������������� ������������������������������������������������� ����

Warszawa 2004

Spis treści Wprowadzenie Jadwiga Staniszkis Okres Przejściowy 1985 1986 1987 1988 Kalendarium III Rzeczpospolitej 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Lista Milczanowskiego Lista Macierewicza Lista osób, które złożyły w „Monitorach Polski” pozytywne oświadczenie o współpracy ze służbami specjalnymi PRL (z prawomocnym wyrokiem Sądu Lustracyjnego) Posłowie Przypisy Wykaz skrótów stosowanych w tekście Źródła Indeks osób

Wprowadzenie

Jadwiga Staniszkis Przedstawione przez Teresę Bochwic Kalendarium wymaga być może klucza, jaki Julio

Cortazar zaproponował kiedyś czytelnikom swojej Gry w klasy. Dołączył bowiem do książki

sugestię, aby czytać ją ruchami konika szachowego – skacząc ponad stronami i odkrywając w

ten sposób ukrytą strukturę narracji. Jednak dla wtajemniczonego czytelnika książki Bochwic

(inaczej – czytelnika pamiętającego tamte czasy), taki klucz nie jest potrzebny. Przygoda

czytania Kalendarium polega bowiem na samodzielnym szukaniu tropów, śladów, ukrytych

ścieżek. Na każdej prawie stronie można bowiem znaleźć znak i iść jego śladem, obserwując,

jak – słaba początkowo – tendencja nasila się, tworząc powoli to, co dziś nazywamy

„postkomunizmem”. Zebrane przez Teresę Bochwic informacje z kolejnych lat pozwalają na przykład, krok po

kroku, śledzić rozwój kapitalizmu politycznego, pozwalającego komunie zamienić władzę na

kapitał i wspomaganego dyskretnie przez ustawy, instrukcje, praktyki jeszcze w czasie

trwania komunizmu. Powtarzające się, w różnych sytuacjach, konfiguracje tych samych nazwisk pozwalają

prześledzić karierę tzw. generacji 84 (czyli osób ze służb i organizacji młodzieżowych,

przygotowywanych do objęcia stanowisk jeszcze przed okrągłym stołem, co miało umożliwić

zachowanie wpływów mimo formalnego oddania władzy). Dziś, bogatsi o wiedzę z Listy

Wildsteina, możemy w tych konfiguracjach dostrzec formowanie się realnej „partii władzy”

w postkomunizmie, przenikające zarówno lewą jak i prawą stronę. Urok książki Teresy Bochwic polega nie tylko na tym, że każdy może czytać ją inaczej i

odkrywać własną strukturę związków przyczynowych. Także taką, o której nie wie sama

autorka, przytaczająca suche fakty. Urok Kalendarium wiąże się również ze szczególną

właściwością książki: ona żyje, sprawiając wręcz wrażenie rozwijającego się na naszych

oczach organizmu. Nowe informacje, zdobywane dziś i wykraczające poza horyzont czasowy

zamknięty w Kalendarium, pozwalają bowiem dostrzec logikę chaotycznych na pozór faktów,

zapisanych w książce Bochwic i usensownić mechanizmy niezrozumiałe wcześniej dla samej

autorki. Wyrastanie „klasy politycznej”, postępująca oligarchizacja i deformacja demokracji,

fragmentacja państwa i stopniowa utrata nadziei na zrealizowanie Solidarnościowej utopii –

wszystko to jest wyrażone w książce Bochwic poprzez drobne na pozór fakty, tworzące

oplatającą nas do dziś pajęczynę. Na mnie jednak największe wrażenie zrobiły pokazane w Kalendarium momenty, w których

powinno coś być – a nie ma. Na przykład – porażający (i udokumentowany w książce) brak

publicznej dyskusji co do warunków stowarzyszenia z Unią Europejską, która powinna się

odbyć w czasach rządów Mazowieckiego i Bieleckiego. Dla mnie to ilustracja opisywanej w

mojej Władzy globalizacji „przemocy strukturalnej”, której ulegliśmy, bo nie wzięto pod

uwagę, że sekwencja kroków przy budowie kapitalizmu jest ważna. To ona bowiem decyduje

o korespondencji (odpowiedniości) instytucji do stadium rozwoju. Kalendarium, trafnie, zaczyna się w 1985 roku. Brakuje mi jednak jako daty wyjściowej

wystąpienia Gromyki (ministra spraw zagranicznych Związku Sowieckiego) w Wiedniu w

1985 roku, w 30. rocznicę neutralizacji Austrii i wycofania się okupujących wojsk

sowieckich. Gromyko zaproponował bowiem, ku zaskoczeniu zebranych – „wariant

austriacki” dla Europy Środkowej. Pisałam o tym w moim Postkomunizmie, analizując

dynamikę tzw. rewolucji wojskowej. Wkrótce pojawił się Gorbaczow i zaczęły negocjacje z

Zachodem. Choć już wcześniej (maj-sierpień 1983) za rządów Andropowa, poszukiwano

rozwiązania politycznego „gorącej końcówki Zimnej Wojny”, rozważając kontrolowane

zwinięcie „zewnętrznego” Imperium. Liczono oczywiście, szczęśliwie błędnie, na

wzmocnienie Imperium „wewnętrznego”, samego Związku Sowieckiego. Kalendarium Teresy Bochwic nie można czytać jak zwykłej książki. To raczej dżungla, do

której się wchodzi, samodzielnie wyrąbując maczetą ścieżkę. W której wciąż się gubi i

odnajduje trop na nowo. Kalendarium to wspaniałe tworzywo do dalszych poszukiwań. Ja

sama znalazłam tam materiał potwierdzający jedną z moich hipotez o transformacji, w której

mówiłam, iż same elity komunistyczne przeoczyły moment przekroczenia granicy między

komunizmem a postkomunizmem. Elity te bowiem, chcąc ustabilizować reżim

komunistyczny, dały zgodę na nieformalne uwłaszczenie się aparatu. Stworzyły tym samym –

wbrew woli – interes w radykalnej zmianie. „Granica” była już wtedy tak rozmyta przez

wielorakie szare strefy, system wyjątków i rozszczepienie na rzeczywistość oficjalną i

nieoficjalną, że jej przekroczenie zostało początkowo niezauważone i nastąpiło jeszcze w

czasie, gdy komunizm oficjalnie trwał!

Jadwiga Staniszkis Podkowa Leśna, 20 III 2005

Okres przejściowy

1985 Kwiecień – Michaił Gorbaczow ogłosił w ZSRR „pieriestrojkę” i „głasnost” w kraju i

przebudowę stosunków z krajami „socjalistycznymi” w kierunku ich usamodzielnienia.

Grudzień – ustawa o powołaniu Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego (FOZZ) z 27 grudnia. Rozporządzenie Rady Ministrów z 2 grudnia 1985 o funkcjonowaniu fundacji z ograniczonym prawem prowadzenia działalności gospodarczej.

1986 25 lutego – w Moskwie rozpoczęły się obrady XXVII Zjazdu KPZR, na które przyjechała

delegacja polska z gen. Jaruzelskim na czele.

8 kwietnia – prezydentem RP na wychodźstwie został Kazimierz Sabbat.

23 kwietnia – ustawa z o spółkach z udziałem zagranicznym. Musiały one mieć 51 proc. udziału polskiego, z zaznaczeniem, że stosuje się przy tym przepisy Kodeksu Handlowego z 1934 roku. Udziałowcami spółek mogły być tylko przedsiębiorstwa i instytucje państwowe. Ustawa ta straci moc w grudniu 1988, kiedy uchwalono o wiele swobodniejszą ustawę o spółkach.

26 kwietnia – eksplozja reaktora w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie (ZSRR); promieniowanie przewyższało ok. 40-krotnie promieniowanie bomby zrzuconej nad Hiroszimą w 1945 roku. W Polsce podano o katastrofie dopiero 29 IV.

2 maja – w trzydziestą rocznicę uchwalenia przez sejm PRL ustawy o dopuszczalności przerywania ciąży, Episkopat wezwał władze do jej uchylenia.

13 maja – rzecznik rządu Jerzy Urban, w odpowiedzi na dar USA w postaci mleka w proszku zapowiedział przesłanie dla bezdomnych z Nowego Jorku 5 tys. koców i śpiworów. Dowcip uliczny: zamienię mieszkanie w Warszawie na śpiwór w Nowym Jorku.

12 czerwca – Polska została członkiem MFW.

25 czerwca – sąd wojskowy w Warszawie skazał zaocznie na karę śmierci płk Ryszarda J. Kuklińskiego, który do listopada 1981 roku przekazywał Amerykanom sowieckie plany wojskowej agresji na Europę.

27 czerwca – Polska stała się członkiem Europejskiego Banku Odnowy i Rozwoju (EBOiR).

29 czerwca - 3 lipca – X Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Skład Biura Politycznego: Kazimierz Barcikowski, Józef Baryła, Józef Czyrek, Jan Główczyk, Wojciech Jaruzelski, Czesław Kiszczak, Zbigniew Messner, Alfred Miodowicz, Włodzimierz Mokrzyszczak, Zygmunt Murański, Marian Orzechowski, Tadeusz Porębski, Florian Siwicki, Zofia Stępień, Marian Woźniak. Uzupełnienia składu w następnych latach: Mieczysław F. Rakowski, Władysław Baka, Stanisław Ciosek, Kazimierz Cypryniak, Iwona Lubowska, Manfred Gorywoda, Janusz Kubasiewicz, Zbigniew Michałek, Leszek Miller, Wiktor Pyrkosz, Gabriela Rembisz, Janusz Reykowski,

Zdzisław Świątek. Zastępcy: Zdzisław Balicki, Stanisław Bejger, Bogumił Ferensztajn, Marek Hołdakowski, Zbigniew Sobotka. I sekretarz KC PZPR - Wojciech Jaruzelski.

29 września - powstała Tymczasowa Rada NSZZ „Solidarność”, tzw. TeReSka.

18 listopada – nieistniejący oficjalnie NSZZ „Solidarność” został przyjęty do dwóch międzynarodowych central związkowych na Zachodzie.

29 listopada – w Świnoujściu władze przechwyciły największą potajemną przesyłkę sprzętu drukarskiego z Zachodu dla działaczy „S”, przesłaną przez biuro „S” w Brukseli

6 grudnia – powstała 56-osobowa Rada Konsultacyjna przy przewodniczącym Rady Państwa, gen. Jaruzelskim.

16 grudnia – Michaił Gorbaczow pozwolił, by do Moskwy powrócił zesłany na prowincję laureat Pokojowej Nagrody Nobla, fizyk Andriej Sacharow.

18 grudnia – ustawa o zmianie ustawy, określającej funkcjonowanie gospodarki uspołecznionej.

19 grudnia – ustawa o zmianie ustaw o systemie rad narodowych i samorządu. Pozwalała samorządom i radom przekazywać prowadzenie „niektórych spraw kierownikom państwowych przedsiębiorstw, zakładów i instytucji”.

1987 28 stycznia – ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym z wyłączeniem

obronności i Ministerstwa Finansów.

12–14 stycznia – gen. Jaruzelski na audiencji u papieża Jana Pawła II.

Radio Erewań: „Pytanie: Czy to prawda, że Gorbaczow odwołał prohibicję w ZSRR? Jeśli tak, to dlaczego? Odpowiedź: Prawda! Dlatego, że naród wytrzeźwiał i domaga się powrotu caratu!”

Luty Rada Ministrów ZSRR zezwoliła na tworzenie spółdzielni usługowych, żywienia zbiorowego i towarów użytku powszechnego. Zezwolono na indywidualną hodowlę i sprzedaż pomidorów itp.

19 lutego – USA zniosły ostatnie sankcje gospodarcze wobec Polski.

19 kwietnia – w „Tygodniku Powszechnym” głośny artykuł prof. Jana Błońskiego pt. „Biedni Polacy patrzą na getto”; autor zaapelował, by Polacy zrobili rachunek sumienia za antysemityzm.

31 maja – na zaproszenie Wałęsy zebrało się w Warszawie grono 62 intelektualistów i działaczy opozycji. Staną się oni zaczynem Komitetu Obywatelskiego przy LW.

1 czerwca – we Wrocławiu rozpoczęła działalność happeningową Pomarańczowa Alternatywa „Majora” Waldemara Fydrycha.

8–14 czerwca – trzecia podróż papieża Jana Pawła II do Polski pod hasłem „Do końca ich umiłował”. Trasa – Warszawa, Majdanek, Lublin, Tarnów, Kraków, Szczecin, Gdynia, Gdańsk, Częstochowa, Jasna Góra, Łódź, Warszawa.

15 lipca – sejm uchwalił ustawę o rzeczniku praw obywatelskich. Pierwszym rzecznikiem została prof. Ewa Łętowska.

1 sierpnia – w Gibach na Suwalszczyźnie odkryto masowe groby pomordowanych, jak sądzono, w lipcu 1945 przez NKWD mieszkańców wioski. Ekshumacja wykazała, że są to groby żołnierzy Wehrmachtu. Powstał wówczas Obywatelski Komitet Poszukiwania Mieszkanców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1987 roku. Członkowie Komitetu byli inwigilowani przez SB. Nadal (w 2005 roku) nieznane są losy zaginionych mieszkańców Gibów.

31 sierpnia – w większych miastach Polski manifestacje w rocznicę „porozumień sierpniowych” 1980 roku.

26-29 września – w Polsce przebywał wiceprezydent USA George Bush; spotkał się z Lechem Wałęsą.i prymasem Polski Józefem Glempem.

25 października – w miejsce konspiracyjnej TKK i jawnej TR „S”, Wałęsa powołał jednolite kierownictwo związku - Krajową Komisję Wykonawczą (KKW) NSZZ „Solidarność”.

28 października – utworzono kościelną fundację wspomagającą zaopatrzenie wsi w wodę.

5 listopada – Janina i Zbigniew Porczyńscy ofiarowali Muzeum Archidiecezji Warszawskiej kolekcję malarstwa europejskiego im. Jana Pawła II. W oficjalnej prasie rozpoczęły się wieloletnie próby podważenia autentyczności części kolekcji.

9 listopada – władze zakazały działalności KKW NSZZ „Solidarność”.

29 listopada – referendum o poparciu społecznym dla proponowanych przez władze reform. Frekwencja 67,3 proc.

31 grudnia – poinformowano, że zadłużenie PRL wzrosło o kolejne 6 mld dolarów USA, z około 31 mld.

1988 Rządziła koalicja PZPR, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (ZSL) i Stronnictwa Demokratycznego (SD). Premierem był Mieczysław F. Rakowski, I sekretarzem KC PZPR Wojciech Jaruzelski. Przy KC PZPR powstał analityczny „zespół trzech” – Stanisław Ciosek, Władysław Pożoga, Jerzy Urban. Zespół ten zaproponował politykę wygrywania przeciwko sobie dwóch skrzydeł tzw. konstruktywnej opozycji: związanego z Kościołem i z b. KOR.

1 stycznia – zakończono zagłuszanie audycji Radia Wolna Europa (RWE). Radio wprowadziło bezpośrednie rozmowy z Polską na antenie.

• Powołanie kontrolowanego przez SB miesięcznika „Konfrontacje”, którego zadaniem było promowanie „rozsądnej” części opozycji; red. naczelny oficer SB Marek Goliszewski. W numerze lutowym sensacja – wywiad z Bronisławem Geremkiem, działaczem opozycji.

11 stycznia – minister spraw zagranicznych RFN Hans D. Genscher podczas wizyty w Warszawie spotkał się m.in. z Wałęsą.

12 stycznia – w Warszawie Wałęsa podpisał akt założycielski Fundacji Społecznej „S”. Fundusze (1 mln dol. USA) przyznał Kongres USA, zakupiono karetki pogotowia.

17 stycznia – w Watykanie odbyła się pierwsza w dziejach konferencja prasowa papieża.

24 stycznia – Wałęsa spotkał się z członkami Grupy Roboczej KK, wyłonionej demokratycznie podczas I zjazdu „S” jesienią 1981 roku.

1 lutego – kolejne podwyżki cen na artykuły spożywcze.

8 marca – w 20 rocznicę wydarzeń marcowych z 1968 roku manifestacje Niezależne Zrzeszenie Studentów m.in. na uczelniach w Warszawie, Krakowie i Lublinie; doszło do starć z milicją.

Kwiecień fala strajków, rozpoczęta przez OPZZ w Bydgoszczy.

26 kwietnia – dwudniowy strajk w Hucie im. Lenina w Krakowie. Pacyfikacja przez Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej (ZOMO) nocą z 4 na 5 maja.

29 kwietnia – dwudniowy strajk w Hucie Stalowa Wola.

2-10 maja – strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Gdańsku. Trwał 10 dni, komitety strajkowe przekształciły się w komitety organizacyjne „S”.

11 maja – ustawa o nadzwyczajnych uprawnieniach i upoważnieniach Rady Ministrów, m.in. w sprawach gospodarczych, zatrudnienia i zarządzania przedsiębiorstwami. Dotyczyła:

- podziału przedsiębiorstw i ich likwidacji

- odwoływania dyrektorów i kierowników

- zakazu wydatkowania środków

- zawieszania prawa ustalania cen przez przedsiębiorstwo.

3 czerwca – członek BP KC PZPR Stanisław Ciosek spotkał się z ks. Alojzym Orszulikiem, dyrektorem Biura Prasowego Episkopatu.

14-15 czerwca – w uroczystościach tysiąclecia chrztu Rusi uczestniczył Prymas Józef Glemp.

16 czerwca – ustawa o radach narodowych; dysponują mieniem samorządowym.

19 czerwca – wybory do rad narodowych, frekwencja 50 proc.

29 czerwca – nad Wisłą w Warszawie zabito w niewyjaśnionych okolicznościach Jana Strzeleckiego, socjologa, działacza opozycyjnego.

10 lipca – w tygodniku „Kontakty” (Łomża) opublikowano reportaż, w którym pojawiły się fragmenty relacji Szmula Wassersztajna o spaleniu Żydów w 1941 roku w Jedwabnem.

11 lipca – wizyta Michaiła Gorbaczowa. Nie chciał się wypowiadać na temat aktualności doktryny Breżniewa, zgodnie z którą Związek Radziecki miał prawo do interwencji wojskowej w krajach satelickich w przypadku „zagrożenia dla socjalizmu”.

13 lipca – ustawa o możliwości odbywania wojskowej służby zastępczej, skutek nacisku WiP.

Sierpień akcja ostrzegawcza Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) w Lubińskim Zagłębiu Miedziowym.

15 sierpnia – strajk w kopalni „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu. Żądanie legalizacji „S”. Strajki w kolejnych kopalniach (do końca sierpnia).

17 sierpnia – strajk w porcie w Szczecinie i w tamtejszych zakładach komunikacyjnych.

20 sierpnia – poufne rozmowy Andrzeja Stelmachowskiego, doradcy Wałęsy z Klubu Inteligencji Katolickiej (KIK) z sekretarzem KC PZPR Józefem Czyrkiem na temat przygotowań do „okrągłego stołu”.

22 sierpnia – strajki w Stoczni Gdańskiej i Hucie Stalowa Wola.

26 sierpnia – minister SW Czesław Kiszczak zgłasza gotowość rozmów z opozycją.

27-28 sierpnia – I Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka w Krakowie, zorganizowana pod patronatem Lecha Wałęsy przez Komisję Interwencji i Praworządności NSZZ „S” Zofii i Zbigniewa Romaszewskich, ruch Wolność i Pokój (WiP) z Janem Rokitą i ks. Kazimierza Jancarza, w 40 rocznicę Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Około 1000 gości z całego świata.

31 sierpnia – pierwsze spotkanie między Lechem Wałęsą a gen. Czesławem Kiszczakiem, w warszawskiej willi MSW przy ul. Zawrat, z udziałem bp Jerzego na temat podjęcia rozmów Okrągłego Stołu. Wałęsa wezwał do zaprzestania strajków. Apel został wysłuchany.

1 września – koniec strajków w stoczniach.

3 września – koniec strajków w kopalniach.

9-10 września – III Krajowy Zjazd NZS w Gdańsku.

11 września – kolejne (czwarte) spotkanie u Wałęsy grona osób z opozycji.

16 września – w Magdalence pod Warszawą spotkanie Wałęsy z Kiszczakiem, Cioskiem, ks. Alojzym Orszulikiem (w gronie 20 osób). Decyzja o rozmowach Okrągłego Stołu w połowie października.

17 września – 2 października – Olimpiada w Seulu. Bojkotowana już tylko przez Koreę Płn., Kubę, Libie itp. Poska dwa złote medale – Waldemar Legień w judo i Andrzej Wroński – zapasy.

19 września – dymisja rządu Z. Messnera.

• Wznowienie działalności PEN-Clubu.

27 września – Premierem Mieczysław F. Rakowski. Ministrem ds. związków zawodowych został Józef Oleksy. Ustawa o obligacjach państwowych.

31 października – rząd Rakowskiego podjął decyzję o postawienie w stan likwidacji Stoczni Gdańskiej, w której narodziła się w 1980 roku „Solidarność”, co opozycja uważała za akt zemsty.

4 listopada – wizyta premier Wlk. Brytani Margaret Thatcher, spotkanie z Wałęsą w Gdańsku.

18-19 listopada – cykl rozmów między przedstawicielami władzy i opozycji w domu parafialnym przy kościele św. Anny w Wilanowie.

11 listopada – niezależne obchody Święta 11 Listopada w całym kraju, oficjalnie obchodzonego ostatni raz przed wojną, zaś nielegalnie a jawnie od 1978 roku.

12 listopada – KKW „S” powołała Fundusz Inicjatyw Prasowych „S”. Rada Funduszu: Wojciech Adamiecki, Bogdan Borusewicz, Władysław Frasyniuk, Andrzej Grajewski, Stefania Hejmanowska, Maciej Kozłowski, Maciej Łopiński, Grażyna Staniszewska, Maciej Szumowski, Jarosław Szczepański.

• Wałęsa i Kiszczak wymienili listy.

22 listopada – okrągły stół w Jabłonnie rozmontowany na polecenie premiera Mieczysława F. Rakowskiego.

30 listopada – debata telewizyjna przewodniczącego OPZZ Alfreda Miodowicza z Lechem Wałęsą, nieobecnym na publicznej scenie od grudnia 1981. Wałęsa podziękował Polakom za cierpliwe podtrzymywanie „S” przez 7 lat i wg Polaków wygrał debatę.

6 grudnia – Narodowy Spis Powszechny; ludność Polski wynosiła 37 mln 769 tys. mieszkańców.

10-11 grudnia – wizyta Wałęsy we Francji; pierwsza podróż zagraniczna przywódcy „S” od 1981 roku.

16 i 17 grudnia – demonstracje w kilku miastach, starcia z milicją, pobicie Piotra Ikonowicza z Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS).

18 grudnia – w podziemiach warszawskiego kościoła Bożego Miłosierdzia powstał Komitet Obywatelski przy Lechu Wałęsie; sekretarz Henryk Wujec. W skład KO weszło 135 działaczy „S”.

20-21 grudnia – podczas X Plenum KC PZPR (II tura 16-17 I 1989) podjęto ostateczną decyzję o przystąpieniu do rozmów przy Okrągłym Stole. Z Biura Politycznego KC PZPR odchodzą Józef Baryła, Zbigniew Messner i Tadeusz Porębski, przychodzą Stanisław Ciosek i psycholog Janusz Reykowski. Nowi sekretarze KC – Leszek Miller i Zygmunt Czarzasty.

• Grupa Robocza Komisji Krajowej NSZZ „S” zaapelowała do Wałęsy, by zwołał KK w składzie sprzed 13 grudnia 1981.

23 grudnia – ustawa o wolności i równości działalności gospodarczej. Każda prywatna osoba mogła od tej pory podjąć działalność po zgłoszeniu jej do ewidencji, z prawem do bezpośredniego zatrudniania nieograniczonej liczby osób. W ustawie powiedziano, że do spółek nie stosuje się przepisów, dotyczących jednostek gospodarki uspołecznionej, znacznie ograniczających możliwość działania.

• Ustawa o zmianie Kodeksu Handlowego z 1934 roku. Dodano, że spółka może być jednoosobowa.[4]

• Ustawa o liberalizacji prawa o spółkach z udziałem kapitału zagranicznego z 1986.

• Utworzenie Agencji Inwestycji Zagranicznych, z powołaniem na Kodeks Handlowy z 1934 roku.

• Zniesienie Komisji Planowania przy RM i utworzenie CUP.

27 grudnia – ujawniła się „S”owa Społeczna Rada Wydawnictw Niezależnych: Andrzej Drawicz, Kazimierz Dziewanowski, Wiktor Kulerski, Zofia Kuratowska.

29 grudnia – zarejestrowano po kilku odmowach Społeczne Towarzystwo Oświatowe (STO), planujące uruchomienie niezależnych od władzy szkół społecznych o autorskich programach. Pierwszym prezesem STO został Wojciech Starzyński.

30 grudnia – „Życie Warszawy” doniosło, że OPZZ przystąpiło do spółki Interster, wykupując w niej 1500 akcji za 412 mln złotych (średnia płaca ok. 300 tys. zł). Właścicielami Intersteru byli Mieczysław F. Rakowski i Ireneusz Sekuła.

• Świąteczny numer „Wprost” – rozmowa z ośmioletnią Olą Kwaśniewską, córką Aleksandra. Ola z wujków, przyjaciół taty najbardziej lubi Jerzego Urbana i Ireneusza Sekułę.

• Dyrektor Huty Stalowa Wola próbował przekazać w ajencję niektóre wydziały huty, robotnicy udaremnili to.[5]

*

Polski krajobraz zakwitł kolorowymi ubrankami i kurteczkami dzieci z przedszkoli i klas szkolnych. Ubranka pochodziły z darów zagranicznych i dozwolonej już początkującej przedsiębiorczości prywatnej. Polskie ubranka były szaro-bure.

Plan działań Departamentu III MSW na rok 1989 przewidywał „szersze wykształcenie grup konstruktywnej opozycji, która [..] wspierałaby reformatorskie poczynania władz polityczno-państwowych”, „agenturalne opanowanie niektórych ugrupowań, zwłaszcza KPN (Konfederacji Polski Niepodległej) i PPS”, „dążyć do rozbicia od wewnątrz tych organizacji”. Na zewnątrz tego planu pozostawała Solidarność Walcząca.[6]

Zwolniono z więzienia kapitana Służby Bezpieczeństwa (SB) Adama Hodysza, współpracującego potajemnie z „„S”ą”.

Powstał w Gdańsku Kongres Liberalno-Demokratyczny (KLD).

Powstała spółka Transakcja, której założycielami były RSW „Prasa, Książka, Ruch” i Akademia Nauk Społecznych przy KC PZPR; rada nadzorcza: Wiesław Huszcza (skarbnik PZPR), Marek Siwiec i Jerzy Szmajdziński. Spółki-córki: Transrad, Transpol, Transbiel, Topexim, Muza.

Kalendarium III Rzeczpospolitej

1989 Styczeń 1 stycznia

• nowe prawo paszportowe zapewniło wszystkim obywatelom otrzymanie na 10 lat

paszportu, przechowywanego w domu bez konieczności każdorazowego zwracania się

do władz o pozwolenie na wyjazd. • Nowe prawo podatkowe – podatek dochodowy dla przedsiębiorstw. • zniesiono kartki m.in. na benzynę. Utrzymano reglamentację mięsa i jego przetworów.

3 stycznia • godzinny strajk w Stoczni Gdańskiej o podwyżki płac i dodatek inflacyjny oraz

przeciwko podzieleniu Stoczni i sprzedaży jej majątku. 4 stycznia

• spotkanie władzy z przedstawicielami Kościoła w Klarysewie, na temat ewentualności

wyborów i reaktywowania „S”. Władza: premier M.F. Rakowski, Józef Czyrek,

Stanisław Ciosek, Władysław Loranc; Kościół: kard. Franciszek Macharski, bp Alojzy

Orszulik, abp Jacek Stroba. • w tygodniku „Polityka” wywiad z Lechem Wałęsą.

5 stycznia • Wałęsa o Grupie Roboczej KK: „to zbiorowisko politycznych cwaniaków”, zagroził

jej rozwiązaniem. Spór publiczny w Gdańsku między Wałęsą a Andrzejem Gwiazdą,

który żądał zwołania Komisji Krajowej „S”, wybranej na I Walnym Zjeździe w 1981

roku. 6 stycznia

• St. Ciosek (PZPR) przedstawił Tadeuszowi Mazowieckiemu i ks. Orszulikowi

koncepcje zmian ustrojowych i podział mandatów w ewentualnych wyborach. 10 stycznia

• powołanie przez KKW „S” grupy koordynatorów rozmów Okrągłego Stołu, tzw.

„szóstki”; w skład jej wchodzili m.in. Bronisław Geremek, Mieczysław Gil, Lech

Kaczyński, Tadeusz Mazowiecki, Andrzej Stelmachowski i Witold Trzeciakowski,

potem doszli Władysław Frasyniuk i Henryk Wujec. Koordynatorzy prowadzili

rozmowy z rządem w Magdalence. 16-18 stycznia

• X Plenum KC PZPR (druga tura) ogłosiło gotowość do rozmów z opozycją i

włączenia „konstruktywnej opozycji do systemu politycznego”.

21 stycznia • zamordowany w domu ksiądz Stefan Niedzielak z parafii św. Karola Boromeusza na

Powązkach, kapelan WN, opiekun Rodzin Katyńskich, (Jan Olszewski sugerował

akcję KGB i zacieranie śladów przez prowadzących śledztwo).[7] • powstała Unia Chrześcijańsko-Społeczna; prezesem pozostał szef dotychczasowego

CHSS, Kazimierz Morawski (z czasem, UChS weszła w skład SLD).

22 stycznia • KKW „S” i Wałęsa delegowali Zbigniewa Bujaka, Władysława Frasyniuka i

Mieczysława Gila do organizowania rozmów z władzami PRL. 27 stycznia

• Kiszczak, Geremek, Mazowiecki i Wałęsa uzgodnili w willi MSW w Magdalence

termin i tryb spotkań Okrągłego Stołu. W rozmowach weźmie udział 56 osób, w tym

20 z opozycji, 14 „niezależnych autorytetów” i dwóch przedstawicieli Kościoła. • Wybory do oczekującego na rejestrację NZS UW: przewodniczący Tomasz Ziemiński,

wiceprzewodniczący Piotr Ciompa i Mariusz Kamiński. 30 stycznia

• zamordowano na plebanii w Dojlidach księdza Stanisława Suchowolca, duszpasterza

„S” z Białegostoku, przyjaciela ks. Jerzego Popiełuszki. 31 stycznia

• ustawa o prawie bankowym; wydzielono z Narodowego Banku Polskiego 9 banków

komercyjnych. Na czele banków stanęli działacze partyjni, dotychczasowi zarządcy

NBP. • ustawa o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych i ustawa o zmianie

Kodeksu Cywilnego: „art. 128 – własność ogólnonarodowa (państwowa) przysługuje

Skarbowi Państwa albo innym państwowym osobom prawnym.” Droga do

uwłaszczenia dyrektorów przedsiębiorstw państwowych została otwarta. * W szyfrogramach polskiej placówki kontrwywiadu w Moskwie (pseudonim Żarski,

kryptonim Grupa Operacyjna „Wisła”) zauważono, że władze w Warszawie niepotrzebnie

utrudniają kontakty polskiej opozycji konstruktywnej z władzami i mediami radzieckimi, np.

sprzeciwiły się w poprzednim roku planowanej wizycie Michnika i Andrzeja Wajdy na

zaproszenie Związku Filmowców. Ambasada radziecka otrzymała polecenie opracowania

opozycyjnego „who is who”.[8] Zarejestrowano w Polsce 49 strajków, 15 tys. uczestników. Węgierski parlament zezwolił na zakładanie wolnych partii politycznych.

Luty

4 lutego • SB rozbiła Kongres Konfederacji Polski Niepodległej (KPN) w Warszawie.

6 lutego • w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie rozpoczęcie rozmów Okrągłego Stołu

między stroną koalicyjno-rządową i opozycyjno-”S”ową. Uczestniczyły 452 osoby,

ścisłe kierownictwo to 42 osoby. • Trzy główne zespoły („stoły”): gospodarki i polityki społecznej – przewodniczący

Władysław Baka i Witold Trzeciakowski z „S”, reform politycznych –

przewodniczący Janusz Reykowski i Bronisław Geremek z „S”, pluralizmu

związkowego – przewodniczący Aleksander Kwaśniewski, Tadeusz Mazowiecki z

„S” i Romuald Sosnowski z OPZZ. „Podstoliki” ds. rolnictwa, górnictwa, reformy

prawa i sądownictwa, stowarzyszeń, samorządu terytorialnego, nauki, oświaty,

zdrowia i ekologii. • Wg notatki dyrektora Departamentu III MSW gen. Krzysztofa Majchrowskiego do

gen. Jaruzelskiego główni architekci polityki podczas obrad Okrągłego Stołu to

Bronisław Geremek i Adam Michnik.[9] • Rozpoczął się strajk w Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” w Bełchatowie.

Zawieszony 9 lutego dla poparcia Okrągłego Stołu. 12 lutego

• reaktywowano zawieszone od 1946 roku Stronnictwo Pracy; prezesem mec.

Władysław Siła-Nowicki.

• Na zebraniu instruktorów harcerskich w Warszawie powstała idea powołania

niezależnego Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej. 15 lutego

• sejm uchwalił 11 Listopada jako święto państwowe. 17 lutego

• demonstracja NZS w Krakowie w ósmą rocznicę rejestracji NZS; milicja pobiła

studentów. Uwięzienie na dwie godziny ministra edukacji Jacka Fisiaka. 23-24 lutego

• demonstracja studencka w Krakowie w obronie uwięzionego w Pradze Vaclava Havla.

Starcia z milicją, żartobliwe hasło „Armia Czerwona burżuja pokona”. 24 lutego

• sejm uchwalił ustawę o „niektórych warunkach konsolidacji gospodarki narodowej”,

co umożliwiło przejmowanie państwowego majątku przez osoby prywatne w drodze

dzierżawy, wynajmu lub wniesienia go jako aportu do spółki, co z kolei umożliwiło

prywatyzację nomenklaturową.

25 lutego • Kongres Opozycji Antyustrojowej w Jastrzębiu – m. im. Grupa Robocza „S” i KPN.

Grupa Robocza „S” zażądała przywrócenia osobowości prawnej „S” sprzed

rozwiązania jej w 1982 roku. 27 lutego

• eksperci Kościoła katolickiego uzyskali poparcie PRON-u i części posłów PRL dla

projektu ustawy o prawnej ochronie dziecka poczętego, zmieniającej ustawę z 1956

roku, dopuszczającą aborcję praktycznie na życzenie. 28 lutego

• strajk zakładów im. Marchlewskiego w Łodzi. • Na polecenie KC PZPR RSW „Prasa-Książka-Ruch” przelała do nomenklaturowej

spółki Transakcja 2,1 miliarda złotych (i niedługo potem jeszcze 600 mln). • Rosjanie wycofali wojska z Afganistanu.

Marzec • W całym kraju wiece przedstawiające przebieg rozmów Okrągłego Stołu, strajki płacowe,

głodówki protestacyjne. 2 marca

• Aleksander Kwaśniewski zaproponował podczas obrad Okrągłego Stołu całkowicie

wolne wybory do Senatu. Informację tę przed decyzją Biura Politycznego KC PZPR

rzecznik Jerzy Urban przekazał zachodnim korespondentom.[10] 3 marca

• Komitet Ministrów Rady Europy przyznał Lechowi Wałęsie Nagrodę Praw

Człowieka.

4 marca • zakończenie rozbitego miesiąc wcześniej Kongresu KPN. Szefem został Leszek

Moczulski. 8 marca

• masowe obchody rocznicy Marca 1968 na uniwersytetach. 15 marca

• zalegalizowano obrót walutami zagranicznymi, wolno będzie kupować i sprzedawać

dolary. • Impas w obradach Okrągłego Stołu – rząd usiłował przekazać projekt ordynacji

wyborczej do Sejmu przed zatwierdzeniem jej przez stronę opozycyjno-

solidarnościową. 18–19 marca

• zjazd NSZZ „S” Rolników Indywidualnych, odrodzonych po latach stanu wojennego.

19 marca • uliczny wiec protestacyjny w Gdańsku przeciwko porozumieniu Okrągłego Stołu.

20 marca • w minutę po północy po wejściu w życie prawa zezwalającego na to, Aleksander

Gawronik otworzył sieć kantorów wymiany walut wzdłuż granicy zachodniej. 21 marca

• w Poznaniu demonstracje przeciwko budowie elektrowni atomowej w Klempiczu.

Kwiecień 1 kwietnia

• Forum Kultury Niezależnej na UW w Warszawie, dokończenie przerwanego przez

stan wojenny Kongresu Kultury Polskiej z 12 grudnia 1981. • Podwyżka cen paliw i energii elektrycznej, co wywołało lawinową podwyżkę cen.

2 kwietnia • wiec KPN w Lublinie brutalnie rozpędzony przez milicję. W Poznaniu starcie milicji z

demonstrującymi przeciwko budowie elektrowni atomowej w Klempiczu. 3 kwietnia

• trzeciej nad ranem koniec rozmów w Magdalence. 4 kwietnia

• pikiety rolników żądających rozmów. Zapowiedź wstrzymania dostaw żywności. 5 kwietnia

• oficjalne zakończenie obrad Okrągłego Stołu. Zapowiedź zalegalizowania „S”,

likwidacji Rady Państwa i utworzenia urzędu Prezydenta RP, wybieranego przez

Zgromadzenie Narodowe na 6 lat, utworzenia Senatu i Krajowej Rady Sądownictwa

oraz przyznania prawa zgłaszania kandydatów do parlamentu przez 3000 obywateli.

Ustalono, że odbędą się wybory „kontraktowe” – 35 proc. w sejmie dla opozycji,

wolne do Senatu. Obietnica legalizacji „S” Rolników i NZS. Opozycja dostała prawo

do półgodzinnej audycji telewizyjnej raz na tydzień i godzinnej w Polskim Radio

przed wyborami, reaktywowania „Tygodnika Solidarność” i powołania

ogólnokrajowej gazety wyborczej. 7 kwietnia

• Sejm uchwalił zmiany w konstytucji PRL i ordynacje wyborcze zgodnie z umowami

Okrągłego Stołu. • KKW „S” uchwaliła objęcie wyborów patronatem „S” i zaapelowała do Komitetu

Obywatelskiego, by przyjął nazwę KO „S” (odrzucił to). • Sąd zarejestrował Stowarzyszenie Unia Polityki Realnej Janusza Korwin-Mikkego,

spadkobiercę Ruchu Polityki Realnej, założonego 14 listopada 1987. UPR zmieni się

w 1990 roku w Konserwatywno-Liberalną Partię UPR.

8 kwietnia • spór w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie. 19 osób, m.in. Halina

Bortnowska, Aleksander Hall, Tadeusz Mazowiecki, Jan Olszewski i Adam

Strzembosz postulowali dopuszczenie szerszej reprezentacji do wyborów, np.

poszerzenie składu KO o przedstawicieli „„S” Walczącej” (Kornel Morawiecki) i

postanowili nie kandydować w ograniczonych wyborach czerwcowych; Bronisław

Geremek, Jacek Kuroń i Lech Wałęsa byli przeciw, w obawie przed rozpadem ruchu. 9 kwietnia

• manifestacja w Gdańsku przeciwko ograniczonym wyborom. W Szczecinie

manifestacje młodzieży z NZS o nowelizację „kagańcowej” ustawy o szkolnictwie

wyższym. • Ukazał się ostatni numer „Tygodnika Mazowsze”. Redakcja przeszła do powstającej

„Gazety Wyborczej” i w większości ujawniła się. 11 kwietnia

• list papieża Jana Pawła II do kardynała Józefa Glempa w sprawie nawiązania

stosunków dyplomatycznych między Polską a Stolicą Apostolską.

• w Lublinie rozpędzona przez milicję manifestacja KPN i NZS na cześć

pomordowanych w Katyniu; podobnie w Poznaniu. 12 kwietnia

• w sądzie złożono wniosek o rejestrację NSZZ „Solidarność”. 13 kwietnia

• w 21-osobowej PKW znalazło się 6 przedstawicieli opozycji. 16 kwietnia

• starcie ludności z milicją przed gmachem KW PZPR w Gdańsku. 17 kwietnia

• rejestracja nowego NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku w warszawskim Sądzie

Wojewódzkim po 7 latach, 4 miesiącach i 4 dniach od rozwiązania Wielkiej „S”. Na

zjazd nie zaproszono członków Komisji Krajowej wybranych na I zjeździe w 1981

roku. Zmieniono statut związku. • Wizyta Jaruzelskiego w Moskwie. Gorbaczow zapewnił, że Moskwa zachowa

neutralność wobec „wewnętrznych spraw Polski”.[11] 19 kwietnia

• zjazd NSZZ „S” RI, po 8 latach legalny. 19–22 kwietnia

• delegacja „S” z Wałęsą na czele z wizytą w Rzymie, przyjęci m.in. przez papieża Jana

Pawła II.

20 kwietnia

• Sąd zarejestrował NSZZ „S” RI.

23 kwietnia • KO przy Lechu Wałęsie z udziałem Regionalnych Komitetów Obywatelskich

zatwierdził listę kandydatów „S” do Sejmu i Senatu. Powołano komisję programową i

pełnomocników ds. wyborów oraz ds. wydania gazety wyborczej (Helena Łuczywo,

Adam Michnik, Ernest Skalski). 25 kwietnia

• ZOMO rozpędziło wiec KPN w Warszawie. 27 kwietnia

• przed wyborami prezesem Komitetu ds. Radia i Telewizji został Jerzy Urban, rzecznik

rządu w latach 1981- 1989. 28 kwietnia

• pierwsza audycja wyborcza Radia „Solidarni” (nazwę przyjęto wskutek protestu

ujawnionego właśnie podziemnego Radia „Solidarność” ) w Polskim Radiu – reportaż

Janiny Jankowskiej o strajku w Stoczni Gdańskiej w 1981 roku i jego skutkach.

Polskie Radio emitowało tę audycję na odwróconej taśmie (głucho brzmiała),

a w zapowiedzi podano, że jest to audycja „Komitetu Obywatelskiego”, opuszczając

kluczowe słowo „Solidarność”. Od tej pory zapowiedzi czytał Bohdan Tomaszewski.

Piosenkę śpiewała Danuta Rinn („A te skrzydła...)”. 27–28 kwietnia

• w ZSRR spotkanie Jaruzelski – Gorbaczow.

29 kwietnia • w historycznej sali BHP w Stoczni Gdańskiej odbyła się sesja zdjęciowa kandydatów

KO do parlamentu. Zdjęcia z Wałęsą robił im Erazm Ciołek i Jarosław Goliszewski. • W skład prezydium KKW NSZZ „S” weszli: Bogdan Borusewicz, Zbigniew Bujak,

Władysław Frasyniuk, Stefan Jurczak, Lech Kaczyński (faktyczny zastępca Wałęsy),

Bogdan Lis, Jacek Merkel, Andrzej Milczanowski, Janusz Pałubicki, Alojzy Pietrzyk,

Antoni Tokarczuk i Henryk Wujec. • Burzliwie tworzyły się wyborcze Komitety Obywatelskie na bazie lokalnych ogniw

„S”, zajmujące się wyszukiwaniem i promowaniem kandydatów do parlamentu. W

ciągu paru tygodni uniezależniły się od ogniw „S”. • Szefem kampanii Jacka Kuronia został Andrzej Anusz.

Maj 1 maja

• 100 tys. osób z „S” w Warszawie w wolnym pochodzie. • W całej Polsce po raz pierwszy od 8 lat legalne manifestacje „S”.

1 i 3 maja • w Gdańsku wiec „„S” Walczącej” przeciwko wyborom, przemówienia Andrzeja

Gwiazdy, Szczudłowskiego i Anny Walentynowicz. Brutalny atak milicji. Podobne

wiece w innych miastach. 6-10 maja

• strajk 35 tys. górników w Lubinie. 8 maja

• ukazał się w nakładzie 150 tys. egzemplarzy pierwszy numer legalnego już dziennika

opozycji, „Gazety Wyborczej” wydawanej przez spółkę Agora[12], z napisem „Nie ma

wolności bez „Solidarności”. Lech Wałęsa wyznaczył Adama Michnika na redaktora

naczelnego, zastępczynią została Helena Łuczywo z podziemnego „Tygodnika

Mazowsze”. „GW” otrzymała niskooprocentowane kredyty na kwotę kilkuset

milionów zł w wyniku porozumień Okrągłego Stołu i przydział papieru na druk.

Gazeta podlegała cenzurze państwowej.[13] 9 maja

• w państwowej telewizji pierwsza audycja wyborcza Studia „Solidarność”. • Odkryto podsłuch w lokalu Komitetu Obywatelskiego „S” w Słupsku. • Poeta Lothar Herbst, członek KO „S” we Wrocławiu, został pobity przez „nieznanych

sprawców”. 10 maja

• Wałęsa otrzymał w Strasburgu Europejską Nagrodę Praw Człowieka. 12 maja

• Wojciech Jaruzelski poinformował o zamiarze kandydowania na prezydenta PRL. 13 maja

• Wałęsa i KKW „S” wezwali o powstrzymanie się od strajków. 16-18 maja

• w Krakowie doszło do starć milicji z młodzieżą, skandującą pod konsulatem

radzieckim „Sowieci do domu”.

17 maja

• ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania i o ubezpieczeniu społecznym

duchownych. Kościół po raz pierwszy od 1945 roku uzyskał osobowość prawną;

otrzymał prawo zakładania gazet, stacji radiowych i telewizyjnych, kin, teatrów,

prawo do ulg celnych (potem wykorzystywały to ad hoc zakładane „kościoły” do

wyłudzania ulg); zapowiedziano wznowienie stosunków dyplomatycznych ze Stolicą

Apostolską.

• Edmund Krasowski, komisarz KO „S” w Elblągu, pobity przez „nieznanych

sprawców”.

17-22 maja • Wałęsa w Brukseli na zaproszenie Międzynarodowej Federacji Związków

Zawodowych. • W Warszawie Międzynarodowe Targi Książki, na których po raz pierwszy legalnie

wystawiały wydawnictwa podziemne i emigracyjne. 19 maja

• demonstracja NZS i WiP w Krakowie o rejestrację, rozbita przez milicję. „GW” zamieściła fotokopię numeru specjalnego francuskiej gazety „Libération”, która

przedrukowała cały przetłumaczony jej numer z 10 maja, przeznaczając dla „Gazety”

część dochodu ze sprzedaży tego dnia (200 tys. nakładu, cena ok. 3 FF). 23 maja

• sąd kolejny raz odmówił rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS).

Studenci w Warszawie pobici przez milicję. 24 maja

• Sejm uchwalił ustawę o „przywróceniu praw pracowniczych osobom pozbawionym

zatrudnienia za działalność związkową, samorządową, przekonania polityczne i

religijne”. Zwolnieni odzyskiwali prawo do ciagłości pracy (urlopy, emerytury) i

dodatków stażowych. • Strajki studenckie w wielu miastach, manifestacje młodzieży. Strajk w 38 uczelniach.

26 maja • Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował Stowarzyszenie Żołnierzy AK.

29 maja • zjazd założycielski Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP), nawiązującego do

zlikwidowanego w stanie wojennym ZLP; przewodniczącym został Jan Józef

Szczepański, ostatni wybrany legalnie prezes ZLP z lat 1980-1983. • W maju Bogusław Bagsik założył firmę Art-B. W rok później weszli do niej Andrzej

Gąsiorowski, lekarz laryngolog, i Jerzy Pagieła, adwokat.

Czerwiec 1989 1 czerwca

• Barbara Piasecka-Johnson, która zadeklarowała 100 mln dolarów na ratowanie Stoczni

Gdańskiej (za udział 55% akcji Stoczni), podpisała z władzami porozumienie wstępne. 2 czerwca

• pierwszy (38) numer reaktywowanego po 8 latach „Tygodnika Solidarność” pod

redakcją Tadeusza Mazowieckiego. Nakład 400 tys. egz. 3 czerwca

• Wałęsa zadeklarował w TV, że będzie głosował na kandydatów KO „S” i na listę

krajową PZPR.

4 czerwca • wybory do parlamentu, po raz pierwszy od 50 lat dwuizbowego. „Solidarność” (z

prawem do 35 proc. miejsc) zdobyła 160 na możliwych 161 miejsc w sejmie i 92

miejsca w stuosobowym senacie. Zaplanowano drugą turę wyborów. Z 35-osobowej

listy krajowej (PZPR) przeszło zaledwie dwóch kandydatów, wskutek czego obóz

rządzący stracił bezpieczną większość w Zgromadzeniu Narodowym, wybierającym

prezydenta. Frekwencja 62 proc. • W Chinach władze państwowe dokonały krwawej masakry młodzieży, demonstrującej

na Placu Tienanmen za demokratyzacją Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL). 5 czerwca

• posiedzenie Sekretariatu KC PZPR, na którym podjęto decyzję o łagodzeniu nastrojów

aparatu po klęsce wyborczej. Komórki analityczne KC PZPR prowadziły zbieranie

materiału, dowodzącego, że „S” złamała umowy Okrągłego Stołu.[14] • Rozmowy Józefa Czyrka z Kuroniem na temat sposobów rozwiązania problemu

przegranej przez PZPR listy krajowej. • Konferencja prasowa KO „S” – Janusz Onyszkiewicz przedstawił wyniki wyborów

jako kłopot dla strony „S”owej. Geremek w „GW”: „Wybory niczego nie zmieniły, bo

zmienić nie mogły”, potem skomentował: „W dniu, który powinien być dniem

wielkiego szczęścia, myślałem głównie o zagrożeniu”. Michnik przestrzegał w

„Gazecie” przed powtórzeniem się w Polsce Placu Tienanmen i zdławieniem

demonstracji ludu przez wojsko, jak w Gruzji. 7 czerwca

• Geremek, Mazowiecki i bp Alojzy Orszulik na spotkaniu z gen. Czesławem

Kiszczakiem, A. Gdulą i Stanisławem Cioskiem potwierdzili ustalony podział

mandatów parlamentarnych i zarezerwowali dla strony koalicyjno-rządowej

rozwiązanie kwestii „listy krajowej”. Napłynęła fala protestów do Komitetów

Obywatelskich i nowych gazet. 8 czerwca

• prawnicy KO „S” dopomogli rządowi w sprawie „listy krajowej”. Czesław Kiszczak

na posiedzeniu KC PZPR: „KO „S” wymusił na swoich prawnikach taką interpretację

prawa, która umożliwiła zwrócenie się do Rady Państwa o przyjęcie stosownego

dekretu.” 9 czerwca

• Wałęsa na konferencji prasowej potwierdził pozostawienie sprawy listy krajowej w

rękach rządu. W proteście podali się do dymisji kierujący kampanią wyborczą „S” w

Warszawie Janusz Grzelak, Michał Nawrocki i Andrzej Sieroszewski. Do komitetów

obywatelskich, zarządów regionów „S” i do redakcji nowych czasopism obywatele

masowo nadsyłali protesty.

• Adam Michnik rozmawiał z Czesławem Kiszczakiem na temat układu „wasz

prezydent, nasz premier”, zakładając, że jeżeli prezydentem zostanie Wojciech

Jaruzelski, a I sekretarzem KC PZPR Mieczysław Rakowski, to premierem będzie

Bronisław Geremek, co otwierałoby możliwość uzyskania pomocy Zachodu dla

Polski. Kiszczak zaproponował dla opozycji tekę wicepremiera i kilka ministerstw. 10 czerwca

• powstało Porozumienie na rzecz Przeprowadzenia Demokratycznych Wyborów w

NSZZ „S” pod przewodnictwem Mariana Jurczyka. • Spotkanie Wałęsy z opozycją wewnątrz „S”; m.in. Gwiazda, Jaworski, Kropiwnicki.

11 czerwca • Jerzy Urban ogłosił, że opozycja zgodziła się przy „okrągłym stole”, że prezydentem

zostanie Jaruzelski. 12 czerwca

• Rada Państwa dekretem zmieniła przed II turą wyborów zasady ordynacji (lista

krajowa), co pozwoliło wprowadzić do Sejmu kilkudziesięciu funkcjonariuszy PRL. • Sąd zarejestrował Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich (SDP), na wniosek Stefana

Bratkowskiego jako nową organizację. W przyszłości utrudni to odzyskanie majątku

SDP od SD PRL, obdarowanego przez władze stanu wojennego własnością SDP.

Własność swą SDP wyprocesuje dopiero w grudniu 2002, a odzyska jeszcze później. 13 czerwca

• Janusz Onyszkiewicz z „S” zaprzeczył, jakoby przy „Okrągłym Stole” uzgodniono, że

Jaruzelski zostanie prezydentem Polski. Minister ds. Związków Zawodowych • Józef Oleksy (PZPR) powierzył Maciejowi Dubois funkcję przewodniczącego

Społecznej Komisji Pojednawczej, przywracającej do pracy osoby zwolnione po 13

grudnia 1981 z przyczyn politycznych. Wkrótce powołana zostanie Społeczna

Komisja Rewindykacyjna do odzyskania skonfiskowanego majątku. • Na Węgrzech rozpoczęły się obrady „trójkątnego stołu”; decyzja o przeprowadzeniu

wolnych wyborów parlamentarnych. 14 czerwca

• rejestracja sądowa Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Związku Polskich Artystów

Plastyków (ZPAP), rozwiązanego w 1983 roku. 15 czerwca

• prezydent François Mitterand w Polsce; Francja zawiesiła do 1993 roku spłatę jednej

trzeciej zadłużenia polskiego. 16 czerwca

• w Budapeszcie kilkaset tysięcy osób uczestniczyło w pogrzebie premiera Węgier, Imre

Nagy`a, straconego przed 31 laty przez komunistów. Węgierska partia rządząca

zmieni w październiku nazwę na „socjalistyczna”.

• KC PZPR odrzuciło projekt oddania opozycji funkcji premiera. • Kuroń opowiedział się za „rządem fachowców”.

17 czerwca

• uchwałą KKW „Solidarność” Wałęsa rozwiązał wyborcze Komitety Obywatelskie,

motywując to koniecznością budowy samorządów lokalnych: „trzeba tak

przebudować komitety, by pełniej odzwierciedlały pluralizm społeczny”. Pod

naciskiem działaczy KO wycofał się z tej decyzji. Geremek i Marcin Król stanęli na

czele komisji ds. reorganizacji KO. Jarosław Kaczyński, sekretarz KKW „S”: „Związek nie widzi potrzeby utworzenia na

bazie komitetów obywatelskich czegoś w rodzaju brytyjskiej Partii Pracy.” 18 czerwca

• druga tura wyborów. „S” zajęła ostatecznie wszystkie możliwe miejsca w sejmie i 99

miejsc w senacie. Frekwencja 26 proc. 21 czerwca

• zmarła Halina Mikołajska, aktorka, współzałożycielka KOR. • Krakowska młodzież demonstrowała pod hasłami: „Jaruzelski musi odejść”. • Wałęsa w „Apelu” daremnie wzywał Radę Państwa PRL i Jaruzelskiego (I sekretarza

KC PZPR) do potępienia masakry w Chinach. • Bronisław Geremek przedstawił w Londynie plan demokratyzacji Polski, z wolnymi

wyborami za cztery lata. 22 czerwca

• po raz pierwszy jawne zebranie Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie w

Auditorium Maximum na UW. • Powstała Społeczna Komisja Pojednawcza, przywracająca do pracy osoby zwolnione

z pracy z przyczyn politycznych (szefem mecenas Maciej Dubois). • Powstała Komisja ds. Reorganizacji Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie:

Artur Balazs, Halina Bortnowska, Andrzej Celiński, Władysław Frasyniuk, Bronisław

Geremek, Mieczysław Gil, Aleksander Hall, Jarosław Kaczyński, Marcin Król, Jacek

Kuroń, Wojciech Lamentowicz, Tadeusz Mazowiecki, Aleksander Paszyński i Adam

Stanowski. • Obiad u ambasadora USA Davisa dla działaczy „S”, na którym Davis przekonywał ich

do kandydatury Jaruzelskiego na prezydenta.[15] Depesze do Departamentu Stanu o

zbytnim radykalizmie zwycięskiej „S”.[16] 23 czerwca

• powstał Obywatelski Klub Parlamentarny (OKP), grupujący posłów i senatorów „S”,

łącznie 260 osób. Na wniosek Wałęsy przewodniczył mu Bronisław Geremek,

wiceprzewodniczącym został Andrzej Wielowieyski, sekretarzem Henryk Wujec.

OKP postanowił nie wysuwać swego kandydata na prezydenta PRL.

24 czerwca • „Żołnierz Wolności” zarekomendował Jaruzelskiego na prezydenta, w trzy dni potem

zaprotestowała przeciwko temu młodzież Warszawy. 28 czerwca

• po raz drugi od 33 lat legalne obchody poznańskiej rocznicy Czerwca 1956 roku

(pierwszy raz w 1981 roku). • „Biały marsz” „S” służby zdrowia w Gdańsku w proteście przeciwko złym warunkom

pracy i płacy. 29 czerwca

• „biały marsz” „S” służby zdrowia w Warszawie. 30 czerwca

• demonstracja KPN i MKK „S” przeciwko kandydaturze Jaruzelskiego na prezydenta.

ZOMO rozpędziło demonstrację. • Jaruzelski zapewnił, że nie zamierza kandydować na prezydenta i wysunął

kandydaturę Kiszczaka, grożąc tym samym opozycji, jeżeli będzie nieustępliwa,

konsekwencjami „gniewu” nomenklatury i aparatu przemocy. Funkcjonariusze SB w

terenie tworzyli listy proskrypcyjne działaczy "„S”", przewidzianymi do internowania. • Strajki komunikacji miejskiej w licznych miastach. • Zakon Pijarów zorganizował w Krakowie pierwszą wielką imprezę kulturalno-

sportową, Parafiadę dzieci i młodzieży. Animatorem o. Józef Joniec SChP.

Lipiec 1989 1 lipca

• OKP nadal nie wysuwał kandydatury Wałęsy na prezydenta PRL „z braku warunków

demokratycznych”. Kuroń i Michnik postulowali poparcie kandydata, który

zagwarantuje powołanie rządu „S”owego. • Z braku „pokrycia”, czyli dostatecznej ilości mięsa, władze przedłużyły do 5 lipca

ważność czerwcowych kartek na mięso. 2 lipca

• w warszawskiej synagodze odbył się pierwszy od 1939 roku ślub żydowski. 3 lipca

• premier Rakowski zamroził ceny i płace do końca lipca. Ludność ruszyła do sklepów

wykupywać towary. • Adam Michnik ogłosił w „GW” pomysł: „Wasz prezydent, nasz premier”, oparty na

„sojuszu demokratycznej opozycji z reformatorskim skrzydłem władzy”. Prezydent

gwarantowałby ciągłość polityczną, premier przeprowadziłby reformy. K.

Modzelewski zwracał uwagę, ze oznacza to wzięcie odpowiedzialności bez wzięcia

władzy. Tadeusz Mazowiecki odpowiedział artykułem w „TS” pt. „Spiesz się powoli”.

• Doradca Michaiła Gorbaczowa, Wadim Zagładin oświadczył: „Będziemy utrzymywali

stosunki z każdym wybranym w Polsce rządem”. 4 lipca

• inauguracja obrad nowego Sejmu. Marszałkiem senatu został Andrzej Stelmachowski

(OKP), marszałkiem sejmu Mikołaj Kozakiewicz (ZSL). Obecni Wałęsa i Jaruzelski.

Przybył też rząd PRL, posłom wyznaczono miejsca na korytarzach za barierkami z

aksamitnych sznurów, skąd mogli obserwować przejście partyjnych dygnitarzy.

• Fala protestów w służbie zdrowia w całym kraju. 5 lipca

• w Warszawie masowa demonstracja KPN z hasłem „Jaruzelski musi odejść”. 6 lipca

• w zderzeniu z sowieckim samolotem zginął pod Lublinem polski szybownik. 7-8 lipca

• w Bukareszcie na naradzie Układu Warszawskiego Gorbaczow wycofał się z doktryny

Breżniewa, obiecując „respektowanie niezależności bratnich partii” i wykluczył

odwoływanie się „do przemocy lub gróźb”. 8 lipca

• Bujak, Geremek i Trzeciakowski przywieźli z RFN zapewnienie o pomocy

gospodarczej dla Polski. • Powstał socjaldemokratyczny Ruch 8 Lipca, pod przewodnictwem Tomasza Nałęcza i

Leszka Jaśkiewicza. Tomasz Nałęcz zapewniał, że „Ruch 8 Lipca nie jest

antyaparatowy [PZPR]”.[17] 9-11 lipca

• do Polski przyjechał prezydent USA, George Bush. Przemawiał w parlamencie z

pochwałami dla „polskich przywódców”, czyli PZPR, zapowiedział program pomocy

gospodarczej dla Polski i odroczenie spłaty części długów (6 mld dol.). Namawiał

Jaruzelskiego do kandydowania, by uniknąć destabilizacji. W Gdańsku spotkał się z

Lechem Wałęsą.[18] 10 lipca

• Geremek wniósł w Sejmie interpelację w sprawie unieważnienia wyroku śmierci dla b.

dyrektora radia Wolna Europa Zdzisława Najdera. 11 lipca

• w Krynicy Morskiej zamordowano księdza Sylwestra Zycha, skazanego w 1982 w

sprawie o zabójstwo milicjanta Zdzisława Karosa. Ksiądz przechowywał wtedy broń

młodych ludzi, z której w szamotaninie w autobusie śmiertelnie postrzelił się Karos. 12 lipca

• Litwini zażądali od Gorbaczowa wycofania wojsk sowieckich z Litwy. • „Biały marsz” 3 tysięcy pracowników służby zdrowia w Łodzi.

14 lipca • Wałęsa po rozmowach z Czesławem Kiszczakiem oświadczył: „Prezydentem może

zostać jedynie osoba z koalicji partyjno-rządowej. Wynika to z wewnętrznej i

międzynarodowej sytuacji Polski.” Zapewnił, że „Solidarność” będzie

współpracowała z każdym prezydentem. Jaruzelski spotkał się klubami poselskimi,

pominął OKP. • W Wałbrzychu początek wielkich strajków komunikacji miejskiej.

15 lipca • zmarła Maria Kuncewiczowa, pisarka („Cudzoziemka”). • Rabin Avi Weiss z Nowego Jorku zaatakował z 8 osobami klasztor Karmelitanek w

Oświęcimiu w proteście przeciwko ich obecności przy terenie obozu. 17 lipca

• wznowienie stosunków dyplomatycznych między PRL a Stolicą Apostolską. 18 lipca

• Jaruzelski zapowiedział kandydowanie na prezydenta PRL. OKP odrzucił dyscyplinę

w głosowaniu na prezydenta. 19 lipca

• przewagą jednego głosu Wojciech Jaruzelski, jedyny kandydat, został 270 głosami

wybrany na prezydenta PRL, dzięki posłom i senatorom OKP, którzy oddali nieważne

głosy (W. Kulerski, A. Miłkowski, A. Paszyński, A. Stelmachowski, S. Stomma,

W. Trzeciakowski, A. Wielowieyski, za głosował – S. Bernatowicz). Wyszli z sali

M. Jurek, L. Kozaczko, Z. Nowicki i M. Ustasiak. • W Londynie zmarł nagle na serce prezydent RP na Uchodźstwie, Kazimierz Sabbat;

zaprzysiężony nowy prezydent Ryszard Kaczorowski. • Strajki pracowników autobusów PKS w całym kraju.

22 lipca • ostatnie oficjalne obchody święta państwowego PRL.

24 lipca • fala strajków chłopskich, organizowanych przez „S” RI i kółka rolnicze.

25 lipca • Wałęsa przez 2 godziny rozmawiał z Jaruzelskim. Nie będzie koalicji „S” z PZPR. • Rozszerzanie się strajków PKS w całym kraju; Oleksy zapowiedział utworzenie

komisji do zbadania funkcjonowania PKS. 26 lipca

• OKP przez aklamację odrzucił propozycję wejścia do rządu na warunkach PZPR

(przemysł, zdrowie, ekologia i budownictwo). • „S” i OPZZ wymusiły podwyżkę płac górniczych o 50 proc. • Stanął krakowski okręg PKS.

28 lipca • Jaruzelski spotkał się z Prymasem Glempem. • Obradowało XIII Plenum KC PZPR. • „S” kopalń zażądała likwidacji „spółek dyrektorskich”, które przejęły kopalnie w

ramach prywatyzacji nomenklaturowej i zajęły się z sprzedażą węgla z prowizjami. 29 lipca

• premier Mieczysław F. Rakowski został I sekretarzem KC PZPR na miejsce

Jaruzelskiego; jak się okaże, ostatnim przywódcą tej partii. • Rada Delegatów na Łotwie ogłosiła niepodległość (nieformalnie). • KKW „S” zaprotestowała przeciwko pozornym reformom „urynkowienia” i zażądała

likwidacji monopoli w dystrybucji. 30 lipca

• budownictwo wykonało 32 proc. planu rocznego. 31 lipca

• Klub Poselski PZPR zarekomendował ministra spraw wewnętrznych Czesława

Kiszczaka na premiera. Geremek powiadomił Sejm, że opozycja gotowa jest do

przejęcia rządów. • Sejm uchwalił „urynkowienie” gospodarki, zlikwidowano kartki na towary,

wprowadzono ceny „wolnorynkowe”, co praktycznie oznaczało ich znaczny wzrost,

oraz powszechną indeksację płac. • W Lublinie rozebrano pomnik Bolesława Bieruta. • Rosjanie odwołali „doktrynę Breżniewa”, pozwalającą na „sojuszniczą” interwencję

zbrojną Układu Warszawskiego w demoludach w sytuacji zagrożenia socjalizmu. • Spłonął tysiącletni dąb „Bartek”, symbol państwowości polskiej.

Sierpień 1 sierpnia

• premier Mieczysław F. Rakowski złożył dymisję. • Ceny żywności gwałtownie zaczęły rosnąć wskutek „urynkowienia”. Wzrost cen

biletów PKP i PKS o 50 proc. • Strajk okupacyjny w Stoczni w Gdyni i w Nowej Hucie.

2 sierpnia • Sejm powołał Komisję Nadzwyczajną do Oceny Działalności MSW, zwaną

popularnie komisją Jana Rokity (OKP). Miała ona zbadać 93 przypadki

niewyjaśnionych zabójstw na tle politycznym (okres KOR, Stanisław Pyjas, księża

Suchowolec, Zych i inne), dokonanych, jak podejrzewano, przez pracowników

organów ścigania.

• Sejm na wniosek OKP powołał Komisję Nadzwyczajną do Oceny Działalności Rządu

Premiera M.F. Rakowskiego, kierownik Tadeusz Kowalczyk (OKP). • Sejm zaaprobował kandydaturę Czesława Kiszczaka na premiera. Kiszczak

bezskutecznie proponował wejście do swego rządu Ryszardowi Bugajowi,

Bronisławowi Geremkowi, Aleksandrowi Gieysztorowi i Zofii Kuratowskiej z OKP. 3 sierpnia

• Jarosław Kaczyński rozpoczął dyskretną misję powołania rządu „S”owego i rozmowy

z SD i ZSL jako ewentualnymi koalicjantami. 4 sierpnia

• prasa poinformowała, że do Polski docierają pierwsze partie mięsa z EWG. W

sklepach brakło papierosów, zapałek, octu, mąki i cukru. 7 sierpnia

• Wałęsa: „Raz jeszcze stanowczo opowiadam się przeciwko formowaniu przez

generała Kiszczaka nowego rządu. Jedynym rozwiązaniem politycznym w obecnej

sytuacji jest powołanie RM w oparciu o koalicję "S", ZSL i SD, o co będę zabiegał.” 8 sierpnia

• spotkanie braci Kaczyńskiego i Krzysztofa Pusza z Wałęsą (na urlopie w Węsiorach),

wytypowanie kandydatury Mazowieckiego na premiera lub wicepremiera, gdyby

premierem został Wałęsa. • Jarosław Kaczyński na posiedzeniu KKW „S” przedstawił koncepcję powołania rządu

„S” w koalicji z SD i ZSL, co spotkało się z krytyką, m.in. ze strony Geremka. 9 sierpnia

• Jarosław i Lech Kaczyńscy otrzymali upoważnienie Wałęsy do prowadzenia rozmów

z SD i ZSL na temat powołania wspólnego rządu. Jacek Kuroń wg Jarosława Kaczyńskiego: „...niedobrze, że Wałęsa ci to dał, to

powinien prowadzić Geremek. Tylko pamiętaj, że są już pewne układy, że trzeba

będzie Kwaśniewskiego wprowadzić do rządu, powiedzmy, na ministra stanu.”[19] • ZSL zerwał koalicję z PZPR.

10 sierpnia • Jarosław Kaczyński w imieniu Wałęsy odbył serię spotkań z SD i posłami ZSL (w

towarzystwie Artura Balazsa, Jacka Kuronia i Andrzeja Wielowieyskiego) w sprawie

utworzenia wspólnego rządu. • Poseł Jan Rokita w „GW”: logika sytuacji wymaga „wielkiej koalicji politycznej

części PZPR i dotychczasowej demokratycznej opozycji”. 11 sierpnia

• b. premier Rakowski stwierdził w TV radzieckiej, że społeczeństwo polskie okazało

się nieprzygotowane do przejścia na gospodarkę rynkową i że rząd bez PZPR to

dywersja opozycji wobec ustaleń OS.

• Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa zaapelowała, by ZSRR rozpoczął śledztwo

w sprawie mordów na 26 tys. oficerów polskich w Katyniu w kwietniu 1940 roku. Strajki w spółdzielniach mleczarskich, dotkliwe braki żywności w sklepach.

12 sierpnia • ZSRR uznał, że w 1939 roku Mołotow i Ribbentrop ułożyli się w sprawie czwartego

rozbioru Polski i uznał ich decyzje za „niebyłe i nieważne”. • Płk SB Zbigniew Pudysz poinformował sejm o likwidacji Wydziału IV MSW (do

walki z Kościołem). 14 sierpnia

• Kiszczak zapowiedział rezygnację z misji tworzenia rządu i rekomendował na

premiera Romana Malinowskiego (ZSL). 15 sierpnia

• po raz pierwszy w PRL legalne obchody „cudu nad Wisłą”, czyli Bitwy Warszawskiej

w wojnie polsko-bolszewickiej z 1920 roku. • Działacze ludowi reaktywowali PSL, tzw. „wilanowskie”. • Po proteście głodowym w Poznaniu lekarze uzyskali prawo utworzenia Izby

Lekarskiej i parytet płac 104 proc. średniej krajowej. • Rakowski uznał akcję Kaczyńskiego i Wałęsy za wejście „w okres jawnej walki o

władzę”. • Sejm potępił interwencję Układu Warszawskiego w Czechosłowacji 21 sierpnia 1968,

w której uczestniczyło Ludowe Wojsko Polskie. • Strajkowało 60 kopalń węgla, strajk ostrzegawczy w Regionie Pomorza Zachodniego.

60-procentowy spadek poboru mocy w kraju wskutek wstrzymania pracy. • Wałęsa opublikował oświadczenie o powstaniu koalicji „S” z ZSL i SD, i wyznaczył

kandydaturę Tadeusza Mazowieckiego na premiera. 18 sierpnia

• prezydent Jaruzelski przyjął prymasa Glempa i premiera Rakowskiego. 19 sierpnia

• prezydent Jaruzelski desygnował Mazowieckiego na premiera. KKW „S” poparła tę

kandydaturę. • Poczta zdrożała o 80 proc., telefon w automacie 20 zł. • XIV Plenum KC PZPR zapowiedziało udział partii w przyszłym rządzie.

21 sierpnia • cena dolara wyniosła 8 tys. zł na czarnym rynku i w niedawno powstałych kantorach. • W Pradze manifestacja w 21 rocznicę zaatakowania Praskiej Wiosny przez wojska

Układu Warszawskiego, aresztowanie kilkuset osób. • Rakowski przygotował projekt uchwały, nakazującej członkom partii skupić się wokół

kierownictwa w razie „nagłego zwrotu”, czyli tworzenia rządu z udziałem „S”.[20]

22 sierpnia • telefon Gorbaczowa do Rakowskiego (40 minut rozmowy), by ten zaakceptował

kandydaturę Mazowieckiego na premiera.[21] 23 sierpnia

• łańcuch rąk ludzkich połączył stolice Litwy, Łotwy i Estonii w 50. rocznicę paktu

Ribbentrop-Mołotow. Kraje nadbałtyckie ogłosiły nielegalność paktu, Sejm polski

potępił go. 24 sierpnia

• Sejm PRL powołał Tadeusza Mazowieckiego na premiera. Za – 378 posłów,

przeciwko 4, 41 wstrzymało się od głosu. „Nie będę premierem malowanym.

Przeszłość odkreślamy grubą linią.” – zapowiedział Mazowiecki; zasłabł podczas

exposé. 25 sierpnia

• w „Gazecie Wyborczej” pełen zaskoczenia komentarz Michnika: „Mazowiecki to

polityk bez wątpienia wybitny. (..) Nie wątpię, że ma (..) ramowy choćby program

wyprowadzenia gospodarki polskiej z kryzysu.” 26 sierpnia

• w uroczystościach jasnogórskich wziął udział desygnowany na premiera rządu

Tadeusz Mazowiecki, pierwszy od czasów II RP tak wysoki przedstawiciel państwa

polskiego. • Mazowiecki spotkał się ze swym pierwszym gościem zagranicznym, szefem KGB

gen. Kriuczkowem, który odwiedził w tym celu Polskę. Rozmowie przysłuchiwał się

gen. Kiszczak. • Jan Paweł II mianował ks. Józefa Kowalczyka nuncjuszem apostolskim w Polsce,

podnosząc go do godności arcybiskupa. • Wałęsa zapowiedział ze strony „S” półroczne moratorium strajkowe dla nowego

rządu. 29 sierpnia

• pełnomocnikiem KC PZPR ds. działalności gospodarczej został Mieczysław Wilczek.

Przelał należące do PZPR 22 mln franków szwajcarskich na konto Union Bank of

Switzerland w Zurychu.[22] 31 sierpnia

• pierwsze legalne obchody w dziewiątą rocznicę powstania „S”. • Polskie Radio zlikwidowało nadawanie hejnału z Wieży Mariackiej w południe; po

protestach w całym kraju przywróciło go po kilku dniach.

Wrzesień 1 września

• na Westerplatte odbyły się uroczystości 50. rocznicy wybuchu II wojny światowej, w

których wspólnie uczestniczyli Mazowiecki, Wałęsa, Stelmachowski z OKP i

Jaruzelski z PZPR. • W Warszawie ruszyło I Społeczne Liceum Ogólnokształcące, znane później jako

„Bednarska”; nauczanie odbywało się początkowo w prywatnych mieszkaniach,

rodzice płacili niewielkie kwoty za naukę. Dyrektorem została dr Krystyna

Starczewska, działaczka opozycji. 3 września – doroczna pielgrzymka dożynkowa rolników na Jasną Górę po raz pierwszy z

udziałem przedstawicieli władz państwowych.

4 września – Jaruzelski jako szef MON dokonał zmian na 8 stanowiskach dowódczych w

wojsku; siedmiu nowych dowódców to absolwenci Akademii Sztabu Generalnego w

ZSRR. 5 września – cena dolara sięgnęła 10 tys. zł. • Poseł PZPR Sławomir Wiatr zawiadomił, że oczekuje w nowym rządzie pięciu tek. • Działacze „S” z kopalni „Kazimierz-Juliusz” w Sosnowcu rozpoczęli akcję zbierania

podpisów pod żądaniem likwidacji zakładowych struktur PZPR.[23] 6 września – senat za najpilniejsze zmiany w konstytucji uznał likwidację artykułów

blokujących legalizację partii politycznych oraz usunięcie przewodniej roli PZPR i

preferencji dla gospodarki „uspołecznionej”. • Podwyżka cen benzyny. 11 września – w Niemieckiej Republice Demokratycznej (NRD) powstała pierwsza w historii

tego kraju jawna organizacja opozycyjna Nowe Forum. • Węgry otworzyły granice dla obywateli NRD; w ciągu paru dni do RFN przez Węgry i

Austrię wyjechało 15 tys. Niemców wschodnich. 12 września – Sejm powołał rząd Tadeusza Mazowieckiego. OKP otrzymał 11 tek, PZPR 3

teki (tzw. „siłowe”), ZSL 3 teki, SD 2 teki. Wałęsa: „Wraz z powołaniem rządu

Mazowieckiego dochodzi dziś do głosu inna Polska, dotąd odsunięta od udziału w

rządzeniu krajem.” Wicepremier i minister finansów – Leszek Balcerowicz. MON –

Florian Siwicki. MSW – Czesław Kiszczak. Minister spraw zagranicznych Krzysztof

Skubiszewski. Minister edukacji Henryk Samsonowicz; powołano komórkę do spraw

utworzenia szkolnictwa niepublicznego, na czele której stanęła Katarzyna Skórzyńska. Ryszard Bugaj w 2003 roku: rząd Mazowieckiego „było to wielkie porozumienie

liberalnych elit PZPR i liberałów z dawnej opozycji, które pozwoliło na odrzucenie

społeczno-gospodarczego programu „S””. Umożliwiło „kontynuację uwłaszczania się

nomenklatury [..] i politycznych wpływów środowisk postkomunistycznych”.

• Do Sejmu wpłynął projekt zniesienia kary śmierci. 14 września – SD wnioskowała o przywrócenie państwu polskiemu nazwy Rzeczpospolita

Polska, a orłu korony i złotych szponów. 15 września – rzecznikiem rządu została kobieta, dziennikarka Małgorzata Niezabitowska. 19 września – „S” zarejestrowała w terenie 300 Komitetów Obywatelskich, szykujących się

do wyborów samorządowych. • Koniec sporu wokół obecności klasztoru ss. Karmelitanek w Oświęcimiu; na osobiste

życzenie papieża siostry przeniosły się w inne miejsce, teren klasztoru oddały w

dzierżawę Stowarzyszeniu Ofiar Wojny. 20 września – reglamentowana benzyna znowu zdrożała o 50 proc. • Do Polski po 40 latach przyjechał Czesław Miłosz. 21 września – Mazowiecki przyjął KKW „S” bez Wałęsy i KW OPZZ z Alfredem

Miodowiczem. 22 września – rejestracja Niezależnego Zrzeszenia Studentów. • Sąd Wojskowy odmówił uniewinnienia Zdzisława Najdera, b. dyrektora RWE, skazanego

w stanie wojennym na karę śmierci. 23 września – prezesem Radiokomitetu został Andrzej Drawicz. „Chcę robić program z

ludzką i polską twarzą.” 27 września – OPZZ, który po delegalizacji „S” w stanie wojennym przejął jej majątek,

odrzucił jej roszczenia. 28 września – Wałęsa zapowiedział wycofanie się z życia politycznego po zjeździe NSZZ

„S”. 29 września – porozumienie między Sekretariatem Episkopatu Polski i Komitetem ds. Radia i

Telewizji, w wyniku którego powstała Redakcja Programów Katolickich PRiT;

pierwszymi kierownikami Redakcji byli jezuici ks. Andrzej Koprowski (telewizja) i ks.

Krzysztof Ołdakowski(radio). 30 września – Polska i Czechosłowacja wypuściły do RFN tysiące uciekinierów z NRD,

udzielając im doraźnej pomocy materialnej. październik 2 października – rozwiązano ZOMO i rozpoczęto organizowanie oddziałów prewencji MO. 4 października – KKW „S” odmówiła Komitetom Obywatelskim prawa do używania nazwy

„S”, ale poparła jednocześnie ich działania. 5 października – Ambasadorem PRL przy Stolicy Apostolskiej został Jerzy Kuberski, b.

minister ds. wyznań w PRL.

6 października – Wałęsa powołał Jarosława Kaczyńskiego na redaktora naczelnego

„Tygodnika Solidarność”. Zapowiedział, że jego „wywiadów nie będą więcej

autoryzowali Geremek i Mazowiecki”, gdyż „inny jest interes Związku, a inny ich

interes”. • Początek likwidacji niewydolnych gospodarczo Państwowych Gospodarstw Rolnych

(PGR), pojawia się bezrobocie wśród byłych pracowników. 7 października – Bony państwowe na tanie mleko dla dzieci i emerytów. 9 października – etatowych pracowników POP PZPR pozbawiono pensji wypłacanych w ich

zakładach pracy. 12 października – prokurator generalny PRL wystąpił do swego odpowiednika w Moskwie o

wszczęcie śledztwa w sprawie mordu polskich oficerów w Katyniu w kwietniu 1940 roku.

Polskie śledztwo będzie wszczynane dwukrotnie, ostatecznie przez Instytut Pamięci

Narodowej w końcu 2004 roku. • Mimo zmian kierownictwa, w Polskim Radiu w święto LWP nadano jak zwykle od 44 lat

propagandową audycję szkolną o I Armii WP i bitwie pod Lenino. 14 października – przedstawiciele Polski Jan Rokita (OKP) i Krzysztof Komornicki jako

pierwsi w historii przedstawiciele Europy Wschodniej uczestniczyli w zebraniu Komisji

Politycznej NATO. • Dariusz Fikus, działacz podziemia „S”, został redaktorem naczelnym dziennika

„Rzeczpospolita”. 17 października – KKW „S” utworzyła Fundusz Gospodarczy i powołała Fundację

„Solidarność”. 20 października – audiencja u papieża Jana Pawła II dla premiera Tadeusza Mazowieckiego.

• W Himalajach zginął Jerzy Kukuczka. 23 października – parlament węgierski proklamował III Republikę Węgierską. 24 października – cena kostki masła sięgnęła 3 400 zł. Mleczarnie zapowiedziały bankructwo,

jeżeli obniżą ceny wyrobów. 25 października – płk Wojciech Garstka zapowiedział desinteressement MSW w sprawie

legalnych działań opozycji. • Minister Spraw Zagranicznych ZSRR, Eduard Szewardnadze oświadczył, że Moskwa

zgadza się na reformy w Polsce. • Po okupacji lokalu KD PZPR, KPN otrzymała wreszcie lokal na działalność partyjną w

Warszawie. 28 października – wybuch „aksamitnej rewolucji” antykomunistycznej w Pradze. Masowe

manifestacje. • Gość wieczornego dziennika telewizyjnego, aktorka Joanna Szczepkowska, ogłosiła, że „4

czerwca w Polsce skończył się komunizm”, co spowodowało konsternację prowadzącego

DTV. • Zjazd założycielski Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego (ZChN).

Przewodniczącym Wiesław Chrzanowski.

• Nasilił się problem funkcjonowania lokalnych komitetów obywatelskich, traktowanych

przez urzędy i instytucje jak instancje partyjne w sprawach kadrowych, samorządowych,

produkcyjnych itp. Zarysowały się dwa stanowiska – centralistyczne „lewicy laickiej”,

pragnącej przekształcić ruch komitetów w jednorodną partię polityczną i skupionych

wokół Wałęsy przeciwników integracji komitetów. • Premier Mazowiecki wprowadził do ministerstw 35 nowych osób na wysokie stanowiska,

z czego 21 z „S”, 8 z PZPR. Wg szefa URM Jacka Ambroziaka „na 192 osoby na

stanowiskach sekretarzy stanu 127 to członkowie PZPR”.[24] listopad 4 listopada – manifestacja wolności na Aleksanderplatz w Berlinie Wschodnim (NRD),

żądanie ustąpienia władz. 700 tys. demonstrantów. 7 listopada – rząd NRD i I sekretarz SED Erich Honecker podali się do dymisji. 8 listopada – rozwiązał się Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON), utworzony

w 1982 roku. KKW „S” uchwaliła wystąpienie o zwrot mienia, zagrabionego w stanie wojennym. • Cena dolara spadła do 5,5 tys. zł. 9 listopada – padł mur berliński pod fizycznym naporem przechodzących górą Niemców,

dzielący miasto od 13 sierpnia 1961 roku. Po protestach opozycji NRD władze zezwoliły

obywatelom NRD na przechodzenie do RFN i Berlina Zachodniego bez formalności. • Kanclerz Helmut Kohl przerwał na jeden dzień wizytę w Polsce. 12 listopada uczestniczył

z Mazowieckim w dwujęzycznej mszy św. w Krzyżowej na Dolnym Śląsku. • „Jutro po 4 300” – zapowiedziała „GW” nową cenę spadającego dolara piórem swego

redaktora, który okazał się również niejawnym pracownikiem aferzysty finansowego,

Lecha Grobelnego, założyciela oszukańczej BKO (Bezpieczna Kasa Oszczędności).

Naiwni rzucili się do kantorów wyprzedawać dolary w obawie przed stratami. Dolar

natomiast wzrósł do 10 tys. zł. 10 listopada – w Bułgarii ustąpił pod zarzutem korupcji szef partii i państwa, Todor Żiwkow. 11-20 listopada – Wałęsa z wizytą w Kanadzie i USA, potem w Wenezueli. 12 listopada – powstał Komitet Założycielski NSZZ Funkcjonariuszy MO. • Kanonizacja Adama Chmielowskiego, brata Alberta (1845–1916). 15 listopada – Wałęsa z wizytą w Stanach Zjednoczonych.

• Popularność polityków wg Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS): Wałęsa: 55

proc., Mazowiecki – 15,2 proc., Jaruzelski – 8,4 proc. 16 listopada – Wałęsa przemawiał w Kongresie USA i został odznaczony Medalem Wolności. 17 listopada – rozpadł się pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie podczas demontażu

na placu jego imienia, obecnie już Bankowym.

• W Pradze odbyła się wielka demonstracja, policja ją rozproszyła, wielotysięczne protesty

w Czechosłowacji, początek „aksamitnej rewolucji”. 19 listopada – w Pradze powstało Forum Obywatelskie, podjęto rozmowy z rządem na temat

demokratyzacji. 21 listopada – premier Mazowiecki w Moskwie, spotkał się z I sekretarzem KPZR,

Michaiłem Gorbaczowem. 23 listopada – Sejm zlikwidował ORMO i Urząd ds. Wyznań. Do Polski przybył nuncjusz

papieski, abp Józef Kowalczyk. • Czarnorynkowa cena benzyny sięgnęła 2 500 zł za litr. 25-26 listopada –premier Mazowiecki z wizytą w ZSRR, pierwszy raz polskie władze złożyły

hołd pomordowanym w Katyniu, msza św. w Lasku Katyńskim. Delegacja polska podczas

rozmów z gospodarzami proponowała przejście na ceny światowe w dolarach w

rozliczeniach między obu krajami. • Na Węgrzech referendum na temat wyborów prezydenckich, usunięcia partii z zakładów

pracy i rozliczenia jej z majątku. 26-27 listopada – kongres ZSL, na którym zmieniono nazwę partii na PSL „Odrodzenie”,

(trzecie PSL obok „wilanowskiego” i PSL Józefa Ślisza). Przewodniczącym Rady

Naczelnej Józef Zych (teść Waldemara Pawlaka), prezesem NKW Kazimierz Olesiak,

wicepremier i min. rolnictwa w rządzie Rakowskiego. 27 listopada – minister obrony narodowej Florian Siwicki poufnym rozkazem zniósł Główny

Zarząd Polityczny WP, mający status wydziału KC PZPR i powołał Główny Zarząd

Wychowawczy WP.[25] 29 listopada – Wałęsa w Londynie, odwiedził premier Margaret Thatcher i jadł kolację na

dworze królowej Elżbiety w towarzystwie 1000 gości. • W listopadzie ukazał się artykuł Piotra Wierzbickiego w „TS” pt. „Świta, familia, dwór”,

po raz pierwszy ujawniający istotne podziały polityczne w łonie „S”, związane z

„frakcjami” Michnika („familia”), Mazowieckiego i Wałęsy. • PZPR wstrzymała planowe podwyżki płac dla aparatu, przeznaczając środki na

powstające spółki gospodarcze.[26] grudzień • B. premier Rakowski w grudniu uzgodnił z prezydentem ZSRR Gorbaczowem pożyczenie

od KPZR około pół mln dolarów na cele organizacyjne PZPR. 7 grudnia – powstała sejmowa Komisja Konstytucyjna, pod przewodnictwem Bronisława

Geremka i senacka pod przewodnictwem Alicji Grześkowiak. • Nadzwyczajna Komisja Sejmowa potępiła działalność rządu Rakowskiego za

doprowadzenie do ruiny gospodarki i budżetu państwa.

• Sejm ogłosił amnestię, która darowywała czyny, zagrożone karą niższą niż dwa lata. Na

wolność wyszła duża liczba przestępców, wkrótce z ich ręki zdarzyło się kilka głośnych

zabójstw. W pamięci publicznej m.in. ten akt zapoczątkował rozprzężenie kryminalne w

Polsce. Zdarzyło się wkrótce parę zabójstw, popełnionych przez zwolnionych. 9-10 grudnia – obrady Konferencji Ruchu Obywatelskiego, czyli wyborczych komitetów

obywatelskich i KO przy Lechu Wałęsie; perspektywa powołania ruchu politycznego a

nawet partii „Solidarność”. 13 grudnia – na okładce „Gazety Wyborczej” ukazało się zdjęcie Wojciecha Jaruzelskiego z

13 grudnia 1981. W tydzień później wywiad z Jaruzelskim o jego „racjach”. • Wałęsa zażądał specjalnych uprawnień dla rządu Mazowieckiego. 15 grudnia – w Sofii pięćdziesiąt tysięcy ludzi demonstrowało przeciwko komunistycznej

Bułgarskiej Partii Socjalistycznej. 16 grudnia – pierwsze strzały w Timisoarze zapowiadają upadek rumuńskiego reżimu Nicolae

Ceausescu. • Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) przyznał Polsce pierwsze 700 mln dol.

pomocy finansowej. • Maciej Zalewski w „Tygodniku Solidarność”: „Skończył się czas kontraktu przy

Okrągłym Stole.” 17 grudnia – Leszek Balcerowicz przedstawił swój plan gospodarczy dla Polski: sztywny kurs

dolara, „popiwek” (ograniczenie ponadnormatywnego wzrostu płac), odejście od

dodrukowywania pieniędzy. • IV Krajowy Zjazd NSZZ RI „S”, przewodniczącym został Gabriel Janowski. 24 grudnia – kongres deputowanych ludowych w Moskwie unieważnił pakt Ribbentrop-

Mołotow. 25 grudnia – rozstrzelanie Nicolae Ceausescu i jego żony po „procesie” zorganizowanym ad

hoc. Milionowe demonstracje w Bukareszcie. 28 grudnia – Sejm przyjął 10 kolejnych ustaw gospodarczych, wprowadzających Polskę w

ustrój kapitalistyczny. Powołano urząd ds. bezrobotnych. Ustanowiono zasiłki dla

bezrobotnych. • Rząd miał 95 proc. zaufania. 29 grudnia – Sejm przywrócił z jednym głosem sprzeciwu nazwę państwa Rzeczpospolita

Polska; orzeł otrzymał znowu koronę i złote szpony. Znowelizowano Konstytucję,

wykreślono zapis o kierowniczej roli PZPR i przyjaźni polsko-radzieckiej. • Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu wnioskowała rozwiązanie koncernu

wydawniczego PZPR, Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”. • „Havel na Hrad!” – pisarz i opozycjonista czeski Vaclav Havel, wypuszczony niedawno z

więzienia, został pierwszym niekomunistycznym prezydentem w postkomunistycznej

Europie Wschodniej, dystansując w ciągu miesiąca polskie przemiany.

31 grudnia – Aleksander Gawronik i Ireneusz Sekuła spędzili razem sylwestra w ośrodku

rządowym w górach. Jerzy Urban przedstawił im Mariusza Świtalskiego, założyciela

Elektromisu.[27] • Leszek Miller i Mieczysław Wilczek (PZPR) założyli Agencję Gospodarczą, spółkę

„matkę” osiemdziesięciu spółek PZPR. Przekazano jej z majątku PZPR dwa budynki w

Warszawie, pięćdziesiąt samochodów i 5 mln USD.[28] * • Inflacja roczna wyniosła 640 proc. • Od powołania we wrześniu rządu do końca roku premier Mazowiecki w 49

województwach wymienił jednego wojewodę. • Jak Polska długa i szeroka dokonywała się pierwotna akumulacja kapitału, rozpoczął się

masowy handel uliczny, już dozwolony przez władze – najpierw na łóżkach polowych

wprost na ulicy, a potem w tzw. szczękach, czyli składanych metalowych straganach.

Pojawili się prywatni ochroniarze. • Z badań Prokuratury Generalnej wynikało, że powstały co najmniej 1593 spółki,

utworzone przez ludzi b. aparatu władzy komunistycznej. 60 proc. z nich zajmowało się

przymusowym pośrednictwem w sprzedaży produktów państwowych zakładów, co

podnosiło cenę towarów. • Rozpoczął się masowy ruch graniczny handlowy i turystyczny (w 1990 roku 22 mln

wyjazdów zagranicznych obywateli polskich, 18 mln przyjazdów cudzoziemców);

najczęściej własnym przemysłem, tanio, małym fiatem, z namiotami, bez rezerwacji w

hotelach itp. • W kraju było 2,3 mln prywatnych telefonów i 17 tys. prymitywnych automatów ulicznych

(najczęściej nieczynnych). • Na 100 gospodarstw domowych przypadało 30 samochodów osobowych, głównie małych

fiatów lub trabantów. Co drugie gospodarstwo miało telewizor kolorowy. • Nowe zjawisko – fałszywe kościoły, żeby sprowadzać towary bez cła. • Polska graniczyła z ZSRR, Czechosłowacją i NRD (Niemcami Wschodnimi). • W 1989 roku Ireneusz Sekuła kupił za 6,5 mln zł (wartość czteromiesięcznej przeciętnej

pensji) od skarbu państwa 130-metrowe mieszkanie przy alei Róż w Warszawie. Trzy lata

później sprzedał je Bagsikowi za 1 mld 600 mln (wartość około 600 średnich pensji), a ten

wynajął swojemu adwokatowi Mirosławowi Brychowi.

1990 Styczeń 1990 Poparcie dla premiera Mazowieckiego – 90 proc. respondentów. 1 stycznia – start ekonomicznego planu Leszka Balcerowicza. Wprowadzono sztywny kurs

9,5 tys. zł za dolara na czas nieokreślony (okazało się, że na rok i pięć miesięcy, do 17

maja 1991). Złotówka stała się częściowo wymienialna, kredyty oprocentowano

początkowo na 60 proc. w stosunku miesięcznym, od lutego w stosunku rocznym. Banki

oferowały bardzo wysoko oprocentowane lokaty, napływały spekulacyjne pieniądze z

zagranicy (m.in. USA), gdzie jakby wiedziano, że przynajmniej przez rok kurs dolara nie

zmieni się. MFW zapowiedział kredyty dla Polski do 700 mln dolarów, Bank Światowy

1,5 mld dol. Wprowadzono „popiwek” – 500 proc. podatku od ponadnormatywnego

wzrostu wynagrodzeń, czyli „duszenie” wzrostu płac Powstały 254 rejony administracyjne, pomocnicze jednostki urzędów wojewódzkich na

szczeblu między województwami a gminami. Kopalnie zostały samodzielnymi przedsiębiorstwami, utworzyły Wspólnotę Węgla

Kamiennego. KKW „S”, ryzykując utratę zaufania członków Związku, podjęła się ochrony rządowego

programu gospodarczego. Przywrócono stosunki dyplomatyczne miedzy Polską a Izraelem (zerwane przez PRL w 1967

roku). Ambasadorem polskim w Albanii został Bronisław Władysław Ciastoń z MSW w PRL,

oskarżany później o sprawstwo kierownicze w zamordowaniu ks. Jerzego Popiełuszki w

1984 roku. 3 stycznia – przewidywany wzrost cen w roku – 45 proc. 4 stycznia – kiełbasa krakowska – 30 400 zł za kilogram, polędwica wołowa – 30 000 zł,

masło 2 200 zł za kostkę, cukier – 3 400 zł za kilogram, jajko – 450 zł za sztukę. Za

kilogram żywca rolnik otrzymywał 13,5 tys. zł (w 1995 roku kwota ta będzie równa

nowym 1,30 złotego). 10 stycznia – Mieczysław F. Rakowski podpisał udzielenie Agencji Gospodarczej PZPR

pięcioletniej pożyczki 9,3 mld zł.[29] 11 stycznia – ruch antyrządowy na Litwie i w Albanii, „Chcecie rozwalić ZSRR?” – pytał

Gorbaczow Litwinów. W Albanii stan wyjątkowy. 12 stycznia – Mieczysław Rakowski w mieszkaniu Władimira Ałganowa w Warszawie

odebrał od oficera KGB o pseudonimie Władimir Wierszynin pół mln dolarów pożyczki

KPZR dla PZPR. KC PZPR przekazała Mieczysławowi F. Rakowskiemu 1,23 mln USD i

500 mln zł na potrzeby związane z likwidacją partii.[30] 15 stycznia – powstało na razie bez koncesji krakowskie komercyjne radio RMF FM (prezes

Stanisław Tyczyński, podziemny działacz „S” i „Radia S”, Krakowska Fundacja

Komunikacji Społecznej.

16 stycznia – Wałęsa postulował przyspieszenie wyborów lokalnych. Jaruzelski optował za

terminem wyborów w marcu-kwietniu, Mazowiecki w czerwcu. 20 stycznia – ustawa o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości, m.in.

nakazująca przyznać pierwszeństwo spółdzielni w przypadku jednakowych ofert różnych

podmiotów. 28 stycznia – „zjazd do zajezdni”, ostatni, XI Zjazd PZPR w Sali Kongresowej PKiN,

Mieczysław F. Rakowski polecił „sztandar PZPR wyprowadzić, sztandar SdRP

wprowadzić!”. Powstały tego samego dnia dwie nowe partie: PUS (Polska Unia

Socjaldemokratyczna), przewodniczący Tadeusz Fiszbach i SdRP (Socjaldemokracja RP),

która przejęła majątek PZPR. Przewodniczący Rady Naczelnej SdRP Aleksander

Kwaśniewski, wiceprzewodniczący Tomasz Nałęcz, sekretarz generalny Leszek Miller.

Centralny Komitet Wykonawczy: Wiesław Huszcza, Tadeusz Iwiński, Krzysztof Janik,

Zbigniew Siemiątkowski, Marek Siwiec, Zbigniew Sobotka, Jerzy Uziębło, Sławomir

Wiatr, Wojciech Wiśniewski, 6 października doszli Ryszard Bartosz, Jacek Piechota,

Izabella Sierakowska, Wanda Sokołowska. Rząd Mazowieckiego wydał oświadczenie, że dotrzymanie umów Okrągłego Stołu jest

zgodne z polską racją stanu. SdRP przejęła po PZPR m.in. spółkę Transakcja (prezes

Wiktor Pitus). 30 stycznia – minister kultury Izabela Cywińska powołała Muzeum Niepodległości w Pałacu

Radziwiłłów w Warszawie, w którym od 1955 roku mieściło się Muzeum Lenina. Nowe zjawisko, bezrobocie, zaczyna rosnąć. „Ruscy do domu” nosił tytuł reportażu w „TS” o wojskach sowieckich stacjonujących w

Legnicy, opublikowany w „TS". Premier Mazowiecki zapewnił, że wojska sowieckie są

nadal w Polsce potrzebne do ewentualnej obrony, z sugestią, że chodzi o Niemcy. W styczniu wzrost cen o 76 proc. Oprocentowanie kredytu w banku 60 proc. w stosunku

miesięcznym. Okazało się, że rząd mianował na dyrektora szkoły polskiej w Berlinie Wschodnim byłego

kuratora warszawskiego z okresu stanu wojennego. Ambasadorem polskim w Albanii został Bronisław Władysław Ciastoń z MSW w PRL,

oskarżany później o sprawstwo kierownicze w zamordowaniu ks. Jerzego Popiełuszki w

1984 roku. Luty 1990 1 lutego – początek konfliktu zbrojnego w Kosowie; lotnictwo jugosłowiańskie rozpoczęło

naloty na swoją prowincję, której mieszkańcy (Albańczycy) podjęli walkę o niezależność

polityczną. 2 lutego – pierwsza pielgrzymka parlamentarzystów na Jasną Górę, w której wzięło udział

120 posłów i senatorów z OKP.

8 lutego – zarządzenie szefa URM w sprawie zwrotu majątków utraconych przez Kościół w

latach PRL. 9 lutego – „Czy Wałęsa zostanie prezydentem?” – takim felietonem Krzysztof Czabański w

„Tygodniku Solidarność” zainaugurował kampanię wyborczą Wałęsy. 10 lutego – MSW wydało zakaz palenia akt w organach terenowych. 15 lutego – pierwsze wielkie spotkanie „S” z rządem Mazowieckiego. Wałęsa zarzucił

premierowi powolność w usuwaniu nomenklatury z administracji i zakładów pracy. RSW „Prasa” tuż przed powołaniem Komisji Likwidacyjnej przekazała spółce Transakcja

(SdRP) pożyczkę w wysokości 3,9 mld st. zł, następnie do 30 marca łącznie 5 mld st. zł. 16 lutego – klub paryski podpisał z rządem T. Mazowieckiego umowę o warunkach spłaty

przez Polskę długu w wysokości 10 mld zł z 27 miliardowego zadłużenia powstałego w

okresie do 1989 r. Od marca 1991 r. Polska miała spłacać jedynie odsetki przez 8 lat, a

następnie kwotę zasadniczą. 21 lutego – premier Mazowiecki wystąpił w liście do czterech mocarstw z koncepcją „2 plus

5” zamiast „2 plus cztery”, o dopuszczenie Polski do rozmów zjednoczeniowych aliantów

z Niemcami. 22 lutego – Wałęsa przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego mianował Zdzisława

Najdera, który wrócił po kilkunastu latach z zagranicy (z wyrokiem śmierci sądu stanu

wojennego). 27 lutego – KKW „S” wystąpiło przeciwko projektowi ustawy o przedsiębiorstwie

państwowym, uniemożliwiającej weryfikację i usuwanie dyrektorów z klucza partyjnego. 28 lutego – OKP zagroził rozłam. Posłów, różniących się poglądami od prezydium OKP

Michnik nazwał „frustratami bez kwalifikacji”. W lutym wzrost cen o 24 proc. Marzec 1990 3 marca – sytuacja w kraju cieszyła 6 proc. Polaków. Jeden obywatel na 1200 jadał darmowe

zupy, od ministra pracy i spraw socjalnych Jacka Kuronia zwane „kuroniówkami”. W

następnych latach taką nazwą obdarzono zasiłki dla bezrobotnych. 8 marca – zmiana konstytucji; wykreślono nazwę „rady narodowe”, powstały rady miejskie i

gminne, gminy uzyskały osobowość prawną i przejęły własność państwową. 11 marca – Litwa ogłosiła niepodległość. Polska nie udzieliła jej wyraźnego oficjalnego

poparcia. 12 marca – Wałęsa bronił polityki rządu w rozmowie z rolnikami. 15 marca – nawiązanie stałych stosunków dyplomatycznych pomiędzy Stolicą Apostolską a

Związkiem Radzieckim. 19 marca – Wałęsa spotkał się z Vaclavem Havlem na Przełęczy Karkonoskiej: „W temacie

prezydenta jesteśmy do tyłu”.

KKW „S” zwróciła się do struktur związkowych o sporządzenie wykazu przedmiotów,

skonfiskowanych im przez SB po wprowadzeniu stanu wojennego. 20 marca – wizyta Mazowieckiego w Stanach Zjednoczonych. Rząd powołał komisję do przeglądu archiwum MSW (tzw. Komisja Samsonowicza, ministra

nauki) – w składzie Andrzej Ajnenkiel, Jerzy Holzer, Bogdan Kroll (dyrektor Archiwum

Akt Nowych), Adam Michnik. Komisja od kwietnia do czerwca badała archiwa MSW. 21 marca – KKW „S” alarmowała, że gospodarkę polską ogarnia recesja, „Solidarność” chce

przyspieszenia prywatyzacji. 22 marca – ustawa o powołaniu Komisji Likwidacyjnej RSW „Prasa – Książka – Ruch”

(przewodniczący Jerzy Drygalski); dopuszczała ingerowanie Komisji w politykę kadrową

i finansową redakcji, ale nieskutecznie zapobiegała uwłaszczaniu się nomenklatury. Tuż

przedtem Rada Nadzorcza RSW „Prasa” przelała 44 miliardy zł na konto b. PZPR (już

SdRP). W 1989 roku obdarowała pieniędzmi Ligę Kobiet Polskich, ZSP, ZHP i ZSMP. 29 marca – premier wydał długo oczekiwaną decyzję o ograniczeniu niekontrolowanego

napływu alkoholu do Polski. „Afera alkoholowa” w pełni. 30 marca – Mazowiecki przestrzegał przed „polskim piekłem” na obradach KO. W kraju zarejestrowano 227 tys. bezrobotnych, w I kwartale płace spadły o 31,5 proc. W marcu szefowie SdRP (b. PZPR) oraz skarbnik partii Wiesław Huszcza oddali 7,5 mln

dolarów w depozyt adwokacki w kancelarii Mirosława Brycha. Brych przekazywał je

kolejnym podmiotom, m.in. spółkom Interkotlin, Gravicot, Medicat. W Medicacie o

losach pożyczonych pieniędzy decydował potem księgowy „Pruszkowa”. Brych bronił

później m.in. Bogusława Bagsika (afera Art-B) i Grzegorza Żemka (FOZZ). Wiceministrem spraw wewnętrznych został Krzysztof Kozłowski,opozycjonista, zastępca red.

naczelnego „Tygodnika Powszechnego”. Z kont PZPR dewizy zostały przeniesione na konto SdRP dzięki Wiktorowi Adamczykowi

(kolejno: Wydział Zagr. KC PZPR, dyrektor Oddziału Banku PKO BP w Warszawie,

wiceprezes Art-B). W marcu wzrost cen o 6 proc. Kwiecień 1990 Irena Lasota rozliczyła szczegółowo finanse kierowanej przez nią pomocy dla podziemia

wydawniczego w Polsce w stanie wojennym (maszyny drukarskie, farba, dotacje dla

pism) w "Kulturze" paryskiej nr 4/90. Niemal nikt z opozycji nie poszedł w jej ślady.

4 kwietnia – „S” zaczęła rozmawiać z rządem o bezrobociu. Blokada dróg w Szczecińskiem przez rolników z „S” RI; domagali się ustąpienia ministra

rolnictwa. 6 kwietnia – Sejm rozwiązał SB, powołując Urząd Ochrony Państwa. Rozpoczęto

weryfikację byłych funkcjonariuszy SB. W 1989 liczyła 24 tys. funkcjonariuszy, do

weryfikacji przystąpiło 14 tys., 10 tys. przeszło ją pozytywnie, większość trafiła do

UOP.[31] Ujawniono, że rozporządzeniem nr 00533/89 z listopada 1989 dyrektor Centralnego Zarządu

Zakładów Karnych Romuald Soroka polecił zniszczenie dokumentów, dotyczących

obsady SB w więziennictwie. Sejm zniósł święto 22 Lipca, przywrócił 3 Maja. 10 kwietnia – Jarosław Kaczyński w wywiadzie dla „Życia Warszawy” zgłosił kandydaturę

Wałęsy na prezydenta RP. Wałęsa potwierdził chęć kandydowania. 12 kwietnia – Sejm uchwalił zniesienie cenzury. Pracownicy Urzędu opuścili z czasem

budynek. Ostatnia ingerencja cenzury – 6 października, wstrzymanie w CAF PAP zdjęcia

gen. Jaruzelskiego z małżonką i sowieckim generałem podczas toastu; „fatalnie wypadli

na zdjęciu”.[32] 13 kwietnia „Gazeta Wyborcza” poinformowała, że jej redaktor naczelny, poseł Adam

Michnik przegląda „teczki z aktami obecnych liderów "S" zawierające materiały o ich

działalności do grudnia 1988.” 13 kwietnia – podczas wizyty Jaruzelskiego w Moskwie Rosjanie oficjalnie wyrazili

ubolewanie, przyznając, że mord polskich oficerów w Katyniu i innych miejscowościach

w ZSRR to jedna z „najcięższych zbrodni stalinizmu”; stronie polskiej przekazano

sowieckie materiały archiwalne. Poinformowali, że prezydent Gorbaczow nakazał

wszczęcie śledztwa. Spółka Art-B wykupiła roczną produkcję traktorów z Ursusa, ratując zakład przed upadkiem. 20-25 kwietnia – II Krajowy Zjazd Delegatów „S” w hali Olivii, pierwszy po 9 latach. Wałęsa

został ponownie przewodniczącym, wiceprzewodniczącym Lech Kaczyński. „S”

zastrzegła swą nazwę i logo. „Nie chcem, ale muszem” powiedział Wałęsa o

kandydowaniu na prezydenta RP i zapowiedział, że nie będzie jednej partii politycznej

„Solidarność”. Aleksander Małachowski deklarował: „wszyscy pana bardzo kochamy, ale

nie powinien pan być prezydentem, panie Lechu”. Zjazd poparł niepodległość Litwy i

opowiedział się za ochroną dziecka poczętego. „Solidarność” postanowiła nadal chronić

reformy, czego symbolem stał się biało-czerwony parasol, rozpięty nad napisem Polska. 22 kwietnia – podpalono mieszkanie dziennikarza „Gazety Wyborczej”, Jerzego Jachowicza,

specjalizującego się w opisywaniu służb specjalnych. Zginęła żona Jachowicza,

wyskakując przez okno. CBOS o szansach kandydatów na prezydenta: Mazowiecki – 24 proc., Geremek – 19 proc.,

Jaruzelski – 16,6 proc., Wałęsa – 16,1 proc. 65 proc. ankietowanych Polaków określało swoje warunki życia jako złe. 28 kwietnia – Sejm odrzucił projekt upaństwowienia majątku b. PZPR. Przy aktywnym

poparciu posłów Kuronia i Michnika utrzymane zostały przywileje emerytalne dla b.

pracowników peerelowskich organów ścigania. Pogląd, że należy zrównać prawa

emerytalne Michnik nazwał „zoologicznym antykomunizmem”. Maj 1990 2 maja – biskupi zażądali wprowadzenia do szkół lekcji religii. Istniało już 30 szkół społecznych, przeważnie płatnych, z indywidualnym programem

autorskim. 4 maja – KKW „S” protestowała przeciwko utrzymaniu uprzywilejowanych emerytur byłych

esbeków i UB. 10 maja – szefem UOP został Krzysztof Kozłowski, jego zastępcą Andrzej Milczanowski,

szczeciński działacz podziemnej „S”. Opowiedział potem o nieskrępowanej działalności

agentów KGB w gmachu UOP i MSW. UOP liczył 6 tys. funkcjonariuszy. 12 maja – powstało Porozumienie Centrum z przewodniczącym Jarosławem Kaczyńskim.

Hasło: przyspieszenie zmian ustrojowych i wybór Wałęsy na prezydenta; za rok dojdzie

dekomunizacja struktur państwa. 13 maja – na zebraniu Komitetu Obywatelskiego Wałęsa: „zachęcam państwa do

wojowania”, czyli do pluralizmu politycznego w łonie opozycji. Do historii przeszło to

jako tzw. „wojna na górze”. 14 maja – PC zgłosiło kandydaturę Wałęsy na prezydenta RP. Wczesną jesienią prezydenta

miałoby wybrać Zgromadzenie Narodowe, jak Jaruzelskiego. 15 maja – spór między Wałęsą a Mazowieckim nabiera rumieńców. Na hasło „wojna na

górze”, Mazowiecki mówi o „demokracji krzykaczy”. 18 maja – słupski strajk kolejarzy i głodówka. Papież Jan Paweł II skończył 70 lat. 27 maja – pierwsze wolne wybory samorządowe, 41 proc. otrzymali kandydaci „S”, 38 proc.

kandydaci niezależni. Frekwencja około 42,1 proc. 28 maja – Wałęsa doprowadził do zawieszenia strajku kolejarzy w Polsce północnej, po 10

dniach protestu. TV poinformowała o tym w 24 minucie dziennika wieczornego. Historyk Krzysztof Łączyński odkrył w warszawskim kościele św. Katarzyny dokumenty

potwierdzające, że pomordowanych więźniów stalinowskich grzebano na cmentarzu na

Służewie. *

Bezrobocie wyniosło 443 tys. osób. PSL „Odrodzenie” kolejny raz zmieniło nazwę – na PSL. Prezesem został poseł OKP Roman

Bartoszcze, brat zamordowanego przez „nieznanych sprawców” w stanie wojennym

Antoniego Bartoszcze. Powstało Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo Pracy (ChDSP) jako kontynuacja

przedwojennego SP. Przewodniczący Władysław Siła-Nowicki. Czerwiec 1990

Wizyta Tadeusza Mazowieckiego w Paryżu. Na pytanie Jerzego Giedroycia, czy rzeczywiście

podpisał komunistom gwarancje bezpieczeństwa i udziału w życiu publicznym,

Mazowiecki odparł, że podpis nie jest konieczny, by dotrzymywać słowa.[33] 1 czerwca – w Belwederze u Jaruzelskiego spotkanie przywódców politycznych Polski na

nieznany opinii publicznej temat; Wałęsa nie został zaproszony. Wałęsa odwołał Henryka Wujca z funkcji sekretarza KO, Wujec oponował, odbyła się

korespondencja za pośrednictwem „GW”. Słynna depesza do Wujca z tekstem „Czuj się

odwołany". Dwa dni później Wałęsa próbował odwołać Michnika z posady naczelnego

„GW”, bezskutecznie. 6 czerwca – Wałęsa w wywiadzie: „telewizja mnie ośmiesza”. BKO Lecha Grobelnego splajtowała, grzebiąc oszczędności co najmniej kilkunastu tysięcy

osób. Grobelny ukrył się w RFN. Aresztowany w 1992 w płn. Niemczech podczas

kontroli drogowej, skazany w Polsce na 12 lat, zwolniony po pięciu. 11 czerwca – w Krakowie z inicjatywy Jerzego Turowicza powstał Sojusz Obywatelski na

Rzecz Demokracji. 14 czerwca – rolnicy z Mławy protestowali przeciwko utrzymującym się monopolom w

spółdzielczości mleczarskiej. Rząd zagroził użyciem siły. 16 czerwca – Wałęsa ugasił strajk rolników. 17 czerwca – zjazd komitetów obywatelskich z całej Polski. Mazowiecki poprosił o poparcie

dla swego rządu. 19 czerwca – Prokuratura Generalna rozpoczęła śledztwo w sprawie niszczenia dokumentów

przez oficerów SB, m.in. Henryka Dankowskiego. 21 czerwca – w Budapeszcie powstała pierwsza w postkadeelach giełda. 22 czerwca – rzeczniczka rządu Małgorzata Niezabitowska skomentowała zachowanie

Wałęsy jako „przyspieszacza z siekierą” oraz mówiła o „populistycznym radykalizmie”. 24 czerwca – ostateczny rozłam w obozie solidarnościowym. Podział Komitetu

Obywatelskiego na zwolenników Wałęsy (hasło przyspieszenie) i Tadeusza

Mazowieckiego (hasło powolne zmiany). 63 członków Komitetu Obywatelskiego

oświadczyło, że Komitet „wypełnił już swoje zadanie”. Pozostali utworzyli nowy

Komitet. Nowy szef KO Zdzisław Najder. Powstała „Sieć”, Porozumienie Komisji Zakładowych „S” jedenastu największych

przedsiębiorstw w Polsce. 28 czerwca – konferencja założycielska Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Liderzy Jan

Krzysztof Bielecki, Janusz Lewandowski i Donald Tusk. 30 czerwca – spotkanie części członków Komitetu Obywatelskiego, przybyłych na

zaproszenie Wałęsy. Spotkanie na zaproszenie Mazowieckiego odbyło się 1 lipca. Z

siedziby KO znikły protokoły wcześniejszych zebrań Komitetu.

W międzynarodowych dziennikach audycji „Lato z Radiem” wiadomości w języku rosyjskim

przesunięto z pierwszego (po polskich) na ostatnie miejsce, na pierwszym podając w

wersji angielskiej. *

Sąd Wojewódzki w Warszawie uchylił peerelowski wyrok na dwóch sanitariuszy pogotowia,

skazanych w 1984 roku za śmiertelne pobicie Grzegorza Przemyka (1983). Prokuratura

wznowiła sprawę dzięki zeznaniom byłego oficera KG MO Jerzego K., który opisał

metody fałszowania śledztwa przez MSW (w 1983 roku w MSW powołano w tym celu

specjalny zespół). Lipiec 1990 Wg oficjalnych danych przestępczość w kraju wzrosła o 114 proc., wykrywalność – 38 proc. Sowieckie wojska stacjonujące w Polsce mają płacić Polsce dolarami za dostarczane towary. Zlikwidowano sprzedaż towarów za dolary i bony dolarowe w Pewexie. W NRD środkiem płatniczym stała się marka zachodnioniemiecka. 1 lipca – urzędowe podwyżki cen. Energia elektryczna wzrost 80 proc., gaz o 100 proc., c.o. i

ciepła woda o 100 proc., poczta o 60 proc., abonament RTV o 50 proc. Spotkanie części członków Komitetu Obywatelskiego, przybyłych na zaproszenie

Mazowieckiego. Spotkanie na zaproszenie Wałęsy odbyło się 30 czerwca. 6 lipca – rekonstrukcja rządu Mazowieckiego. Odeszli Kiszczak z MSW (na jego miejsce

Krzysztof Kozłowski) i Siwicki z MON, na którego miejsce Jaruzelski zażądał

zaakceptowania kandydatury admirała Piotra Kołodziejczyka. Mazowiecki wzywał „do

opamiętania” część OKP, żądającą dalej idących zmian. Zakazano wojskowym i policji przynależności do partii politycznych. 7 lipca – Bronisław Geremek w wywiadzie dla „Le Figaro”: „Wybór Jaruzelskiego na

prezydenta zapobiegł wojnie domowej”. 13 lipca – Sejm uchwalił ustawę o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, umożliwiając

tzw. komercjalizację; ustanowił ministerstwo przekształceń własnościowych. Tygodnik „Po prostu” oskarżył PC o dążenie do zamachu stanu i wzbudzanie powszechnych

niepokojów. W prasie zagranicznej publicyści polscy pisali o „mnożących się w Polsce

aktach przemocy”. W Legnicy WiP i KPN podjęły głodówkę protestacyjną, domagając się natychmiastowego

usunięcia wojsk radzieckich z miasta. 16 lipca – powstał Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna (ROAD), poprzednik Unii

Demokratycznej (potem Unii Wolności). Zbigniew Bujak, współzałożyciel, określił ją:

„na Zachód od Centrum”. 16 lipca – 12 września – rozmowy na temat zjednoczenia Niemiec (tzw. „2 plus 4”); wzięła w

nich udział jako obserwator delegacja polska. Niemcy potwierdzili trwałość granicy

zachodniej Polski, kanclerz Helmut Kohl zgodził się na traktat o ostatecznej regulacji w

odniesieniu do Niemiec, bez traktatu pokojowego ani uregulowania roszczeń

własnościowych. 24 lipca – wszczęto uzupełniające śledztwo w sprawie zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki w

1984 roku. 28 lipca – ustawa o partiach politycznych; przewidywała uzyskanie osobowości prawnej partii

po podpisaniu deklaracji przez 15 osób. 100 posłów i senatorów zwróciło się do prezydenta Jaruzelskiego z apelem o ustąpienie.

Posłowie ROAD nie podpisali apelu. Powstała lewicowa partia Solidarność Pracy z Ryszardem Bugajem i Karolem

Modzelewskim. W czerwcu 1992 przekształci się w Unię Pracy, ze Zbigniewem Bujakiem

i Wiesławą Ziółkowską. 30 lipca – powstało 250 dziennikarskich spółdzielni pracy w jednostkach organizacyjnych

koncernu RSW „Prasa – Książka – Ruch”. Sierpień 1990 CBOS: kto najlepiej wyraża interesy Polaków? Wałęsa – 40 proc., Mazowiecki – 27 proc. Poparcie dla rządu spadło do 56 proc. Poparcie dla Mazowieckiego – 47 proc. Produkcja w I półroczu spadła o 30 proc. 1 sierpnia – rząd zapowiedział denominację złotówki. 2 sierpnia – Irak napadł na Kuwejt. 6 sierpnia – Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła sankcje przeciwko Irakowi. Funkcję rzecznika prasowego Wałęsy objął Andrzej Drzycimski, odszedł Jarosław Kurski. 9 sierpnia – Sąd Wojewódzki w Warszawie odmówił rejestracji „„S” 80”. 10 sierpnia – Sejm powołał komisję pod przewodnictwem Włodzimierza Cimoszewicza do

zbadania afery alkoholowej (SdRP). 16 sierpnia – pożar na Jasnej Górze, do sanktuarium przyjechał prezydent W. Jaruzelski.

17 sierpnia – Wałęsa wezwał do wcześniejszych wyborów parlamentarnych i prezydenckich.

Chciało tego 33 proc. respondentów OBOP. 24 sierpnia – MEN (min. Henryk Samsonowicz) wydał instrukcję dopuszczającą naukę religii

różnych wyznań w szkołach i przedszkolach państwowych w wymiarze dwóch godzin

tygodniowo, na wniosek rodziców i uczniów. Rzecznik Praw Obywatelskich Ewa

Łętowska zaskarżyła ją. 27 sierpnia – litr benzyny kosztował 2 900 zł. Kolejki przed stacjami benzynowymi CPN. Wałęsa z wizytą w Rzymie. Audiencja u papieża Jana Pawła II. 31 sierpnia – obchody dziesięciolecia Porozumień Gdańskich z „S”. Rozmowa

Mazowieckiego z Wałęsą w kurii biskupiej w Gdańsku – Wałęsa proponował, by

Mazowiecki poparł go na prezydenta.

W sierpniu Niezależny Krajowy Związek Zawodowy „Solidarność Weteranów Pracy”

wystąpił z oficjalnym wnioskiem o podjęcie śledztwa w sprawie pomordowanych podczas

wydarzeń Grudnia 70. na Wybrzeżu. USA rozpoczęły koncentrację wojsk w Kuwejcie u granic Iraku. Rozmowa Mazowieckiego z Wałęsą w Zalesiu z propozycją, by obaj zrezygnowali z

kandydowania. Latem rozpoczęło działalność finansowane początkowo przez Francuzów „Radio Gazeta”

Pierre Vodnika, czyli Andrzeja Wojciechowskiego, poprzednik Radia Zet. Bez koncesji

przed uchwaleniem ustawy o radiofonii, podobnie jak kilka innych radiostacji, które

zyskały dzięki temu przewagę na rynku reklam. Wrzesień 1990 PC rozpoczęło zbieranie podpisów pod apelem „Jaruzelski musi odejść”. ROAD i Krajowa

Konferencja Komitetów Obywatelskich ogłosiły podobne stanowisko. Wolę pobierania nauki religii w szkole zgłosiło 95,5 proc. ogółu uczniów. 1-4 września – II Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka w Wilnie i Leningradzie,

organizowana przez Komisję Interwencji i Praworządności NSZZ „S” i litewski Sajudis.

Przeniesiona przez sen. Zbigniewa Romaszewskiego z Wilna z powodu odmowy władz

sowieckich udzielenia wiz na Litwę blisko 600 gościom z krajów zachodnich.

Zgromadziła przeszło 1500 osób. Merem Leningradu był wtedy Anatol Sobczak, jego

zastępcą Władimir Putin. 4 września – rząd wstrzymał budowę elektrowni atomowej w Żarnowcu. Komisja Krajowa „S” odebrała „GW” prawo posługiwania się znaczkiem „S” na okładce.

Rzeczniczka Barbara Malak złożyła w proteście dymisję. W Moskwie zabrakło chleba. Saddam Husajn wezwał Arabów do „świętej wojny”. 7 września – rząd polski wystąpił do rządu ZSRR z propozycją rokowań na temat wycofania

wojsk sowieckich z Polski (negocjacje potrwają rok). 10 września – nowym dyrektorem PAP został Ignacy Rutkiewicz, działacz KIK. 13 września – układ RFN – ZSRR o wycofaniu wojsk radzieckich z terenów NRD. Na koszty

wycofania Niemcy zadeklarowały 15 mld marek, z czego połowę na budowę mieszkań

oficerskich w ZSRR. 17 września – Wałęsa ogłosił zamiar kandydowania na prezydenta RP. 18 września – „herbatka u Prymasa” Glempa. Obecni: Balcerowicz, Włodzimierz

Cimoszewicz, Anna Dynowska, Geremek, Janiszewski, Janowski (SD), generał Jaruzelski,

Jarosław Kaczyński, Jacek Kuroń, Mazowiecki, Wałęsa, Wiesława Ziółkowska, Józef

Zych. Jaruzelski zapowiedział rychłe ustąpienie z urzędu i odwołał oficjalną wizytę w

USA.

Sejm na wniosek Bronisława Geremka zmienił konstytucję, wprowadzając zapis: „Prezydent

jest wybierany przez Naród” i skracając kadencję do 5 lat. 26 września – Sejm podjął decyzję o skróceniu kadencji obu izb. 28 września – minister sprawiedliwości, prokurator generalny Aleksander Bentkowski polecił

Prokuraturze Generalnej wszcząć śledztwo „w sprawie wydarzeń grudniowych 1970 na

Wybrzeżu”; ta zleciła to Prokuraturze Marynarki Wojennej w Gdyni i delegowała

prokuratora Jana Siemianowskiego. 28 września zaczęła nadawać pierwsza prywatna rozgłośnia radiowa w Warszawie i jedna z

pierwszych w Polsce - "Radio Gazeta", potem radio Zet. Pomysłodawcą, założycielem i pierwszym prezesem Radia ZET był Andrzej Woyciechowski, współzałożycielami Leszek Stafiej, wiceprezes rozgłośni i Janusz Weiss. Radio powstało dzięki poparciu Adama Michnika, pomocy finansowej francuskiej organizacji Euro Libe oraz pomocy technicznej francuskiej rozgłośni RFI. Początkowo głównym udziałowcem (90 proc.) Spółki Radio Gazeta była spółka Agora, która następnie zachowała 10 proc. udziałów, a resztę rozdzielono wśród współzałożycieli. Niebawem większość udziałów rozgłośni przejęła nowa spółka Andrzeja Woyciechowskiego powiązana z francuskim koncernem medialnym Europe 1. Obecnie należy do holdingu Eurozet.

29 września – Senat przyjął ustawę ograniczającą nieskrępowane praktycznie dotychczas

prawo do aborcji. OBOP o wybikach sondażu w wyborach na prezydenta: za Mazowieckim – 48 proc., za

Wałęsą – 37 proc. We wrześniu zarejestrowano 887 tys. bezrobotnych. Węgry po 40 latach przerwy wprowadziły do szkół nieobowiązkową naukę religii. W Bułgarii rozpoczęto racjonowanie żywności – 40 dkg sera żółtego miesięcznie na osobę. Radjiv Gandhi zapowiedział powrót na scenę polityczną w Indiach. Październik 1990 Początek prezydenckiej kampanii wyborczej. Sześciu kandydatów: Wałęsa i Mazowiecki,

„czarny koń” – Stanisław Tymiński, przedsiębiorca z Peru, późniejszy założyciel Partii

„X”, promowany przez oficerów SB. Szefem sztabu Wałęsy był Jacek Merkel. W audycji telewizji państwowej Wałęsa został przyrównany do Stalina i Hitlera. 3 października – kanclerz Kohl doprowadził do zjednoczenia Niemiec, powstało jedno

państwo, RFN. Wkrótce zniesiono wizy do RFN dla Polaków. USA w zamian za zgodę

ZSRR na zjednoczenie Niemiec zgodziły się nie umieszczać znaczących baz wojskowych

w Europie Wschodniej.[34] 4 października – premier Mazowiecki zgłosił swoją kandydaturę na prezydenta RP. Ukazał się pierwszy numer tygodnika „Nie” pod red. Jerzego Urbana, z zapowiedzią, że

„świętości nie szargane umierają z nudów”. Wkrótce osiągnie nakład kilkuset tysięcy

egzemplarzy, za darmo będzie dostępny m.in. na ławkach w pociągach ekspresowych.

Stanie się kolejnym symbolem demoralizacji życia publicznego w Polsce. Pismo będzie

konsekwentnie atakować „czarnych”, czyli księży, religijność, symbole narodowe i

dopuszczać rynsztokowy język w tekstach. W publicystyce zacznie funkcjonować

określenie „panświnizm”. Aresztowani generałowie SB Władysław Ciastoń, Zenon Płatek i Mirosław Milewski oraz

sześciu innych wysokich oficerów SB, podejrzanych o udział w zabójstwie ks.

Popiełuszki. Sonda „Rzeczpospolitej” o wyborach na prezydenta: za Mazowieckim – 32 proc., za Wałęsą –

nadal prawie 37 proc. 5 października – głosami części posłów „solidarnościowych” OKP odrzucił projekt uchwały o

uznaniu Informacji Wojskowej, Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa za

organizacje zbrodnicze. 8 października – wszczęcie śledztwa w sprawie wydarzeń Grudnia 1970 roku,

przedawniających się w grudniu tego roku. 12-14 października – w sztabie Wałęsy pojawił się jego kierowca z czasów pierwszej „S”,

Mieczysław Wachowski. Wachowski w 1991 roku usunie z najbliższego otoczenia

Wałęsy a potem z Kancelarii Prezydenta polityków o rodowodzie solidarnościowym, jak:

Arkadiusz Rybicki, Krzysztof Pusz, Jarosław (szef Kancelarii Prezydenta) i Lech (szef

BBN) Kaczyńscy, Jacek Merkel, Sławomir Siwek i Maciej Zalewski. 14 października – Michaił Gorbaczow otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. 15 października – debata telewizyjna Jarosław Kaczyński – Michnik. Prywatyzacja jednego z pierwszych pięciu wielkich przedsiębiorstw państwowych, Huty

Szkła Krosno SA. Powstało Biuro Reklamy Telewizji Polskiej, działające na podstawie „Zasad” zgodnych z

Europejską Konwencją Telewizji ponad Granicami. Nowym obyczajem Polaków stało się

wieczorne oglądanie reklam telewizyjnych, które m.in. bez skrępowania zachwalały zalety

damskich podpasek (skrzydełka itp.), co dotychczas nie było w Polsce przyjęte.

Telewidzowie, jak wynikało z badań, bez zastrzeżeń wierzyli reklamom. Mieczysław Rakowski zwrócił się do KPZR o odroczenie spłaty pożyczki. Tygodnik

„Rossija” w miesiąc później opublikował dokumenty, w których wiceprezydent ZSRR

Janajew informował o spotkaniu się w tej sprawie z Rakowskim i Leszkiem Millerem.[35] Przewodniczącym OKP na miejsce Bronisława Geremka został 107 głosami Mieczysław Gil

z Krakowa. Przebieg tajnych obrad Klubu opublikował w „Życiu Warszawy” rzecznik

prasowy OKP. Sejm uchwalił ordynację wyborczą proporcjonalną. Powstało Centrum Handlowo-Przemysłowe Wschód-Zachód, którego udziałowcem było

Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (TPPR), później przekształcone w Korporację

Rozwoju Wschód-Zachód (przewodniczący Wiesław Huszcza), prowadzącą potem

interesy z turecką spółką Epit (rok 2001 i 2002 – Las Vegas w Białej Podlaskiej).

Rozłam w ChDSP, odejście grupy zwolenników Wałęsy, którzy założyli ChDS

„Zjednoczenie”. Sejm uchwalił ustawę o przejęciu majątku po PZPR (posiadanego w dniu 24 VIII 1989) przez

skarb państwa, z wyjątkiem części majątku, pochodzącej ze składek. Skarbnikiem SdRP –

Wiesław Huszcza. Listopad 1990 Komisja Likwidacyjna RSW „Prasa” zmieniła już redaktorów naczelnych 120 gazet i

tygodników centralnych i regionalnych b. koncernu. 65 redakcjom odmówiono zgody na

założenie spółdzielni pracy dziennikarzy. „Polska Zbrojna” ujawniła, że marszałek PRL Michał Rola-Żymierski od 1932 roku był

agentem wywiadu sowieckiego. 2 listopada – dwaj oficerowie KGB odebrali w Warszawie od Leszka Millera 600 tysięcy

dolarów, czyli połowę moskiewskiej pożyczki dla SdRP. 300 tys. dolarów przeznaczono

na uruchomienie „Trybuny”.[36] 6 listopada – Węgry zostały członkiem Rady Europy (Polska – 26 listopada 1991). Prezydent George Bush zapowiedział inwazję wojskową USA na Irak. 11 listopada – po raz pierwszy po wojnie oficjalne obchody Dnia Niepodległości. 14 listopada – Polska i zjednoczona RFN podpisały traktat graniczny, potwierdzający

nienaruszalność granic między obydwoma państwami. Zmarł pisarz Adolf Rudnicki. 15 listopada – W MSW utworzono Biuro ds. Uchodźców. 21 listopada – Mazowiecki podpisał z 34 szefami rządów europejskich Kartę Paryską,

kończącą zimną wojnę w Europie. 25 listopada – wybory prezydenckie, ostatecznie siedmiu kandydatów (Roman Bartoszcze,

Włodzimierz Cimoszewicz, Tadeusz Mazowiecki, Leszek Moczulski, Stanisław

Tymiński, Lech Wałęsa). Do II tury weszli: Wałęsa – niecałe 40 proc., i Tymiński – 23,1

proc.; Mazowiecki otrzymał 18,08 proc. 26 listopada – Tadeusz Mazowiecki podał swój rząd do dymisji. 27 listopada – brytyjska premier Margaret Thatcher podała się do dymisji po 21 lat rządów.

29 listopada – Wałęsa zaproponował Janowi Olszewskiemu prowadzenie dyskretnych

rozmów na temat powołania rządu. Średnia płaca wynosiła 1 mln 400 tys. zł, zadłużenie Polski 45 mld dolarów. Sąd Najwyższy uniewinnił ambasadora Romualda Spasowskiego i b. dyrektora RWE

Zdzisława Najdera, skazanych w PRL na karę śmierci. OBOP – 42 proc. badanych opowiedziało się za pozbawieniem b. komunistów prawa

piastowania stanowisk publicznych (przeciwko było 45,5 proc.). Grudzień 1990 CBOS: prawie 80 proc. ludności Polski oceniało swe warunki życia jako złe.

1 grudnia – Tymiński zagroził w TV, że ujawni „czarną teczkę” przeciwko Wałęsie. 2 grudnia – Wałęsa upoważnił Jana Olszewskiego do formowania nowego gabinetu. Powstała Unia Demokratyczna. Mazowiecki wezwał swych wyborców, by głosowali na

Wałęsę w II turze wyborów prezydenckich. 3 grudnia – start giełdy w gmachu byłego KC PZPR w centrum Warszawy. Na giełdę weszło

pięć pierwszych przedsiębiorstw: Exbud, Krosno, Próchnik, Śląskie Fabryki Kabli i

Tonsil. 9 grudnia – II tura wyborów prezydenckich. Wałęsa (74,25 proc.) wygrał z Tymińskim (25,75

proc.). Frekwencja – 53 proc. Jaruzelski złożył dymisję. Michnik napisał, że będzie lojalną opozycją prezydentury. Wałęsa zapowiedział, że ma czterech kandydatów na premiera. Zmarł Tadeusz Kantor. Rada Bezpieczeństwa ONZ dała Saddamowi Husajnowi czas do 15 stycznia 1991 na

wycofanie się z Kuwejtu. 12 grudnia – Wałęsa zrezygnował z funkcji przewodniczącego „S”. Prokuratura Generalna poleciła przedstawienie ośmiu wysokim oficerom PRL zarzutów w

śledztwie o zbrodnie Grudnia 70. Byli to generałowie Józef Kamiński, Tadeusz Tuczapski

i Edward Łańcucki, pułkownicy Władysław Łomot i Bolesław Fałdasz, major Mirosław

Wiekiera, kapitan Marian Zatorski oraz komendant słupskiej szkoły MO Karol Kubalica. 13 grudnia – Wałęsa usunął z funkcji sekretarza Krzysztofa Pusza i zwolnił swoje sekretarki;

sekretariatem kierował Wachowski. 14 grudnia – sejm przyjął dymisję rządu Mazowieckiego. 16 grudnia – położono kamień węgielny pod pomnik poległych w kopalni „Wujek” w grudniu

1981 roku. Wałęsa zaproponował Jarosławowi Kaczyńskiemu objęcie funkcji premiera, kandydatem

został również Jan Krzysztof Bielecki z KLD. Powstała w Poznaniu Partia Chrześcijańskich Demokratów (PChD, potem PPChD). Liderzy

Paweł Łączkowski i Krzysztof Pawłowski. 18 grudnia – Olszewski zrezygnował z misji tworzenia rządu. Przyczyną była niezgoda na

Balcerowicza jako ministra finansów. W wywiadzie dla tygodnika „Spotkania” Olszewski

powiedział, że Balcerowiczowi brak „słuchu społecznego”. 20 grudnia – Jaruzelski w przemówieniu do narodu przeprosił za stan wojenny. W Albanii masowe zamieszki, płonęły komitety partii. 21 grudnia 1990 - "Gazeta Wyborcza" zatytułowała notatkę z kroniki kryminalnej „Kto ty

jesteś? Bandzior mały”.

22 grudnia – Wałęsa jako prezydent RP złożył przysięgę w Zgromadzeniu Narodowym.

Prezydent na uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski z Londynu przekazał mu swój urząd i

insygnia. Jaruzelski był nieobecny.

23 grudnia – Wałęsa objął władzę. W Belwederze: Mieczysław Wachowski, Arkadiusz

Rybicki, Andrzej Drzycimski (rzecznik prasowy), Andrzej Kozakiewicz i ks. Franciszek

Cybula. Telefony bezpośrednie do Wałęsy przełączono na sekretariat i gabinet

Wachowskiego. 29 grudnia – Wałęsa powierzył misję tworzenia rządu Janowi Krzysztofowi Bieleckiemu z

KLD. Szefostwo Kancelarii Prezydenta powierzył Jarosławowi Kaczyńskiemu, zastępca –

Antoni Pietkiewicz; sekretariat ds. międzynarodowych – Janusz Ziółkowski, Zespół

Obsługi Politycznej – Jacek Maziarski, kontakty z rządem, parlamentem i partiami –

Sławomir Siwek, dział ekonomiczno-sp`ołeczny – Teresa Liszcz, sekretariat ds.

samorządowych – Grzegorz Grzelak, Zespół Obsługi Organizacyjnej – Krzysztof Pusz. Pracownikom polskich przedsiębiorstw część wynagrodzeń wypłacono w obligacjach

państwowych, aby ominąć popiwek. Głód w Bułgarii i Rumunii. Telewizja pokazywała kilometrowe kolejki po przydziałowy

bochenek chleba i butelkę mleka w Sofii. Na Dworcu Centralnym w Warszawie powstały gangi kieszonkowców atakujące i okradające

pasażerów przy biernej postawie policji. Taksówkarze w wielu miastach utworzyli mafie,

poprzerabiali taksometry i pobierali opłaty niewspółmierne do przyjętych cen, powołując

się na prawa wolnego rynku. Władze wydawały się całkowicie bezradne wobec tych

procederów. Cena biletu na bal sylwestrowy do hotelu Marriott – 1 mln 200 tys. zł od osoby (pół średniej

pensji). *

W Polsce mieszkało 38,2 mln mieszkańców. W 1991 roku urodziło się 547 tys. dzieci,

przyrost naturalny (po odliczeniu zgonów) wyniósł 154,7 tys. osób. 30 proc. Polaków

miało poniżej 18 lat. Dalsze przeciętne trwanie życia mężczyzny wynosiło 66,5 roku, kobiety 75,3 roku. Popełniono 3,8 tys. samobójstw. Inflacja roczna wyniosła 249 proc. 60 proc. wydatków rodzin pochłaniała żywność. W Polsce było już 1 mln 126 tys. bezrobotnych, co stanowiło 7,5 proc. zatrudnionych. 7,1 mln emerytów i rencistów. Świadczenia waloryzowano w razie podwyżki płac o 5 proc. Istniało już 1 mln 140 tys. prywatnych zakładów pracy. Sektor prywatny wytwarzał 31 proc.

PKB. Budżetówka, szczególnie tradycyjne zawody inteligenckie, odnotowały wyraźny wzrost

dochodów.

Fasady domów w miastach do wysokości I piętra zostały odnowione przez nowych,

prywatnych właścicieli sklepów i biur. Porobiono eleganckie drzwi i wejścia wyłożone

kafelkami. Place miast zaludniły się bazarkami, na których można było kupić praktycznie

wszystko. Przedsiębiorcy mogli wynająć lokale użytkowe od gmin, ale nie mogli ich

kupić. Zarejestrowano w Polsce 42 partie polityczne. W Polsce było 3,2 mln abonentów telefonicznych. Za granicę wyjechało 22 mln Polaków, do Polski przyjechało 18 mln cudzoziemców. Na religię w szkołach uczęszczało 95,8 proc. uczniów szkół podstawowych (na wsi 99,3

proc.). Gorbaczow przestrzegł Rosjan przed stanem wyjątkowym. Spółka Serwicus objęła budynek przy ul. Rozbrat w Warszawie; gmina Centrum nie pobierała

od niej czynszu. Wkrótce wprowadzi się tam SdRP. W 1990 roku obroty spółki Art-B wynosiły 300 mln dolarów, zatrudniała 15 tys. osób.

Holding miał udziały w ponad 200 spółkach. Art-B miała własny samolot. Amerykańska organizacja pozarządowa National Endowment od Democracy (NED) podała,

że Komitet Obywatelski przy Lechu Wałęsie otrzymał w 1990 roku 700 tys. dolarów od

Kongresu Polonii Amerykańskiej. Kilkuset dziennikarzy przeszkoliło się już na stażach w renomowanych agencjach prasowych

i mediach Austrii, Francji, Niemiec, USA i Wlk. Brytanii. Uczyli się obiektywnego stylu

informowania i nowoczesnych technik wydawniczych, niedostępnych w PRL. Szwajcaria zniosła bezwzględną tajemnicę bankową, banki blokują konta osób podejrzanych

o „pranie” brudnych pieniędzy. Generałowie PRL Kiszczak i Pożoga we wspomnieniach napisali, że 90 proc.

zachodnich transportów sprzętu i pieniędzy dla "Solidarności” w latach 80. było kontrolowane przez MSW.

1991 Minęły 2 lata od Okrągłego Stołu. Styczeń 1991 Prezydenturę rozpoczął Lech Wałęsa. W ostatnich dniach urzędowania Jaruzelski odmówił podpisania ustawy o zwrocie majątku

utraconego przez związki zawodowe i organizacje w wyniku stanu wojennego. Powstał Urząd Antymonopolowy. Prezesem Anna Fornalczyk. 4 stycznia – premierem Jan Krzysztof Bielecki. Szefem Kancelarii Prezydenta został Jarosław Kaczyński, zastępcą Jerzy Breitkopf

(dotychczasowy urzędnik KP) i Antoni Pietkiewicz. Dyrektorem gabinetu prezydenta

został Mieczysław Wachowski.

Powstał klub parlamentarny Unia Demokratyczna z 45 posłami i 29 senatorami OKP,

należących do ROAD, KLD i Forum Prawicy Demokratycznej, z przewodniczącym

Bronisławem Geremkiem. 7 stycznia – premier Bielecki odwołał Andrzeja Drawicza z funkcji prezesa Komitetu ds.

Radia i TV, powołał Mariana Terleckiego z Gdańska; odwołano wiceprezesów Jana

Dworaka, Józefa Kowalczyka i Lwa Rywina. Bielecki na posiedzeniu OKP: zespół

„Wiadomości” w TVP to „w 80 proc. ścierające się frakcje Moczara i Kiszczaka”.

Wiceprezesem Komitetu ds. RTV został Marek Markiewicz z Łodzi. 12 stycznia – sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego. Jedyny wicepremier i minister

finansów – nadal Leszek Balcerowicz, MSZ – nadal Krzysztof Skubiszewski, MON –

nadal Piotr Kołodziejczyk. Ministerstwo Sprawiedliwości – Wiesław Chrzanowski z

ZChN. Minister przemysłu Andrzej Zawiślak (od 31 sierpnia Henryka Bochniarz),

minister przekształceń własnościowych Janusz Lewandowski. 17 stycznia – prokuratura zapowiedziała procesy o niszczenie akt SB wysokim

funkcjonariuszom, Henrykowi Dankowskiemu i Krzysztofowi Majchrowskiemu oraz gen.

Tadeuszowi Szczygłowi. 17 stycznia – operacja „Pustynna burza” w Iraku. Wojna USA o Kuwejt.

21 stycznia – atak komandosów radzieckich na Łotwie. 21 stycznia – dekret Kongregacji do spraw Biskupów przywracający Ordynariat Polowy w

Wojsku Polskim; biskupem polowym ks. Sławoj Leszek Głódź.

30 stycznia – Trybunał Konstytucyjny orzekł zgodność z konstytucją instrukcji MEN o

nauczaniu religii w szkołach. Węgry otrzymały status członka stowarzyszonego NATO. Aleksander Małachowski ogłosił w tygodniku „Po prostu” upadek prezydentury Wałęsy. Luty 1991 2 lutego – Wałęsa jako głowa państwa z wizytą w Watykanie. 8 lutego – Wałęsa polecił z willi rządowej wyeksmitować b. przewodniczącego Rady Państwa

Henryka Jabłońskiego, Władysława Kruczka i Annę Kliszko, by mógł odzyskać ją

poprzedni właściciel, Wojciech Maszkowski. 12 lutego – Gorbaczow zaproponował listownie Wałęsie, by zakończyć do 1 kwietnia

likwidację Układu Warszawskiego. 14 lutego – na prezesa NIK Sejm wybrał 198 głosami na 352 obecnych Wiesławę Ziółkowską

(PUS), popieraną przez Wałęsę (afera wokół poparcia), odrzucając kandydaturę

Zbigniewa Romaszewskiego. Odszedł z funkcji szefa NIK gen. Tadeusz Hupałowski

(PZPR). W wypadku samochodowym zginął bp Jerzy Dąbrowski.

16 lutego – powstał Trójkąt Wyszehradzki na spotkaniu prezydentów Polski, Czech i Węgier.

Podpisali układ o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi (od 1993 Unią

Europejską). Wałęsa powołał Komitet Doradczy w składzie: Andrzej Kostarczyk, Stefan Kurowski, Antoni

Macierewicz, Zdzisław Najder, Jan Olszewski, Jan Winiecki, Wojciech Włodarczyk. 18 lutego – został zawieszony prorządowy, ale antyprezydencki program informacyjny w TV

„Obserwator”, wobec jego szefa Damiana Kalbarczyka wszczęto postępowanie

dyscyplinarne, potem zwolniono go z pracy. Dziennikarze uchwalili strajki. PEN-Club

protestował u premiera Bieleckiego, w parę dni później grupa intelektualistów wystąpiła z

publicznym protestem przeciwko likwidacji programu. 20 lutego – 100 tys. Albańczyków żądało na ulicach Tirany ustąpienia komunistycznego

rządu. W Albanii nie było ani jednej kury w rękach prywatnych. 21 lutego – Czechosłowacja została członkiem Rady Europy (Polska 26 listopada). 22 lutego – Wałęsa przesłał do sejmu swój projekt ordynacji wyborczej z propozycją nowych,

wolnych wyborów 26 maja. Generał radziecki Wiktor Dubynin uniemożliwił przeprowadzenie inspekcji polskiej w

obiektach Północnej Grupy Wojsk Radzieckich na terenach RP. Polski MSZ

zaprotestował. Okazało się, że b. premier NRD, Lothar de Mezière współpracował ze Stasi. 23 lutego – Sejm uchwalił ustawę, unieważniającą wyroki, wydane w latach 1944-1956 na

działaczy niepodległościowych za ich działalność i przyznającą poszkodowanym

rekompensaty. Nie objęła wyroków późniejszych, m. in. z lat 1968, 1976, KOR, okresu

„S” i stanu wojennego. Tysiące osób wystąpiły o odszkodowania i otrzymały je. Ustawa

miała również doprowadzić do „samooczyszczenia” środowiska sądowego z osób, które

wydawały te wyroki.[37] Wszczęto śledztwo przeciwko stalinowskiemu katowi, prokuratorowi Stanisławowi Zarako-

Zarakowskiemu, który w latach 50. doprowadził do uwięzienia i skazania Kazimierza

Pużaka oraz generałów Stanisława Tatara, Mariana Utnika i Stanisława Nowickiego.

Mowy prokuratorskie pisał mu Roman Werfel z KC PZPR.[38] Oskarżony zmarł przed

zakończeniem śledztwa. 23-24 lutego – III Krajowy Zjazd „S”, przewodniczącym Marian Krzaklewski (222 głosy),

przed Lechem Kaczyńskim (174 głosy).

24 lutego – Andrzej Celiński opublikował w „Rzeczpospolitej” artykuł, w którym polityków

prowałęsowskich nazwał „spoconymi facetami, pędzącymi do władzy”. 25 lutego – Doradczy Komitet Polityczny Układu Warszawskiego postanowił rozwiązać 1

kwietnia struktury wojskowe paktu.

Telewizja przywróciła na antenę program informacyjny „Obserwator”, podporządkowując go

szefostwu PR II i przesuwając emisję na godz. 23.30. Załoga „O” wkrótce odeszła w

całości, zapowiadając założenie dziennika papierowego, co uczyniła. 28 lutego – koniec wojny w Iraku po sześciu tygodniach, Kuwejt wyzwolony przez USA.

Saddam Husajn oszczędzony. „Przekrój” opublikował fragment książki Manfreda Bergera o Jaruzelskim, jako patriocie,

potomku ziemian, stojącym w obliczu trudnych decyzji i tragicznych wyborów. Marzec 1991 2 i 3 marca – I Kongres Porozumienia Centrum na Politechnice Warszawskiej. Jarosław

Kaczyński prezesem. 9 marca – sejm uchwalił termin wyborów na październik. 12 marca – po odwołaniu Jacka Merkla Wałęsa powołał Lecha Kaczyńskiego na szefa Biura

Bezpieczeństwa Narodowego (BBN); zastępcą został Maciej Zalewski. 13 marca – Stanisław Tymiński zarejestrował Partię „X”; w maju został jej przewodniczącym. 15 marca – decyzją prezydenta Wałęsy stalinowski prokurator Stanisław Zarako-Zarakowski

został zdegradowany do stopnia szeregowca i pozbawiony generalskiej emerytury. 19 marca – pierwsze polskie piwo w puszkach, firmy Okocim. W maju wypuści puszki z

piwem Żywiec. Dotychczas piwo sprzedawano w butelkach lub z beczki. 20 marca – Wałęsa z oficjalną wizytą w USA. Uzyskał umorzenie 70 proc. polskich długów. 22 marca – powstał rynek papierów wartościowych, ustawa o publicznym obrocie papierami

wartościowymi i funduszach powierniczych. 31 marca – rozwiązanie w Moskwie struktur wojskowych Układu Warszawskiego. Vaclav Havel ogłosił akces Czechosłowacji do NATO. Kwiecień 1991 4 kwietnia – Sejm uchwalił ustawę o uznaniu zbrodni stalinowskich za zbrodnię ludobójstwa

(automatyczne nieprzedawnianie), o utworzeniu Głównej Komisji Badania Zbrodni

Przeciwko Narodowi Polskiemu bez prawa wnoszenia aktów oskarżenia, wyłącznie

przedkładanie wyników śledztw prokuraturom powszechnym (w latach 1991-1997

wszczęto 950 śledztw, 620 zakończono, do 2001 roku około 30 osądzono). Znaczną liczbę

śledztw umorzono z niemożności wykrycia sprawców (np. Jana Rodowicza „Anody”).

Pracę Komisji zakończyło uchwalenie ustawy o IPN w 1998 roku. Szef TVP po odwołaniu szefa pionu informacyjnego Lecha Dymarskiego (nie było ekipy

telewizyjnej na lotnisku, gdy Wałęsa wracał z triumfalnej podróży do USA), mianował na

szefa dzienników Sławomira Zielińskiego (pracownika propagandowego Polskiego Radia

w stanie wojennym), prowadzącego kampanię wyborczą Urbana w 1989 roku.

Reszczyński na wieść o nominacji Zielińskiego demonstracyjnie wyszedł z budynku

telewizji; założył potem własne radio.

6 kwietnia – na zebraniu Porozumienia Centrum i Komitetów Obywatelskich powołano

Obywatelską Koalicję Centrum; OKC wystąpiła o odwołanie Geremka z funkcji

przewodniczącego Sejmowej Komisji Konstytucyjnej w związku ze sposobem

przygotowania projektu ordynacji wyborczej. 7 kwietnia – Krajowy Komitet Obywatelski uznał za niezbędne ujawnienie konfidentów służb

specjalnych w PRL. 8 kwietnia – Polskę opuściło pierwszych 26 żołnierzy radzieckich, stacjonujących w

pomorskiej bazie Borne-Sulinowo. Wstrząśnięte władze gminne znalazły na terenie bazy

ślady torturowania żołnierzy sowieckich. Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy (sygnatariusze układu w

Schengen) i liczne inne państwa zniosły wizy dla Polaków. 9 kwietnia – Gruzja ogłosiła niepodległość. 13 kwietnia – papież Jan Paweł II mianował biskupów obrządku rzymskokatolickiego dla b.

terenów Rzeczypospolitej. Dla Mińska i Mohylewa arcybiskup Kazimierz Świątek,

mianowany administratorem apostolskim w diecezji pińskiej. Diecezja grodzieńska – ks.

Aleksander Kaszkiewicz. Administratorem Rosyjskiej Republiki Federacyjnej dla części

europejskiej arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz, dla Syberii (Nowosybirsk) biskup

Joseph Werth SI, dla katolickiego obrządku łacińskiego w Republice Kazachskiej (w

Karagandzie) został biskup Jan Paweł Lenga MIC.

14 kwietnia – z inicjatywy PChD powołano Polski Kongres Chrześcijańskiej Demokracji, w

skład którego weszło 9 partii chrześcijańsko-demokratycznych, m. in: Chrześcijańska

Partia Pracy, Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo „Zjednoczenie”, Stronnictwo

Chrześcijańskiej Demokracji, Polski Związek Katolicko-Społeczny, Górnośląska

Chrześcijańska Demokracja, Klub Polityczny Sierpień 80. i in. 15 kwietnia – Klub Paryski zredukował polski dług (33 mld dol. USA) o połowę. 16 kwietnia – w sprzedaży na giełdzie znalazły się akcje pięciu sprywatyzowanych

przedsiębiorstw. Początek wielkich legalnych fortun. Pracownicy, którym wypłacono w

grudniu pensje w obligacjach, wyprzedali je za 80 proc. wartości nominalnej; obligacje

dawały teraz oficjalnie 20 proc. rabatu przy przedpłacie na zakup akcji przedsiębiorstw, w

praktyce zarobek w dniu emisji wynosił 35 proc. Powstała Polska Partia Przyjaciół Piwa (PPPP) z Januszem Rewińskim. 25 kwietnia – lekarzom nie wypłacono należności za dyżury z braku pieniędzy w budżecie. 28 kwietnia – w Pradze dwa dzienniki opublikowały listę 386 dziennikarzy, którzy

współpracowali z czechosłowacką służbą bezpieczeństwa. Spowodowało to całkowitą

zmianę stosunku mediów do lustracji (na pozytywny). Maj 1991 Minister Obrony Narodowej mianował na generała komandora Czesława Wawrzyniaka,

kojarzonego z Wachowskim.

W „Tygodniku Solidarność” były sędzia stalinowski, Igor Andrejew, który skazał na śmierć

za rzekomą współpracę z Niemcami m.in. gen. Armii Krajowej Augusta Emila Fieldorfa

„Nila”, wyjaśnił to niemieckim brzmieniem nazwiska Filedorfa, co uprawdopodobniło

jego zdaniem zarzut ze (sfingowanego) aktu oskarżenia. 1 maja – dziewiąta encyklika Jana Pawła II Centesimus Annus” w setną rocznicę encykliki

papieża Leona XIII „Rerum novarum”.

10 maja – sejm uchwalił ordynację wyborczą. Wybory proporcjonalne z list w okręgach, 69

miejsc na liście krajowej. Początek rozdrobnienia parlamentu. 11 maja – powstała Unia Demokratyczna z UD, ROAD i FPD. Przewodniczący Tadeusz

Mazowiecki. 14 maja – zjazd PSL. Prezes Waldemar Pawlak. 17 maja – Balcerowicz wprowadził o północy zmianę kursu dolara po blisko półtorarocznym

usztywnieniu kursu (to drugie źródło fortun – długoterminowe lokaty, założone ponad rok

wcześniej). 19 maja – Wałęsa z oficjalną wizytą w Izraelu. Poprosił o wybaczenie za każdy przypadek

zła, wyrządzonego Żydom przez Polaków. „Le Quotidien de Paris” z 21 maja: „Wałęsa prosił o wybaczenie za polski antysemityzm i

uwikłanie w Holocaust.” TV austriacka: „Los Żydów wymordowanych w polskich

obozach koncentracyjnych.” „The Guardian” z 21 maja: „Szamir: Polskie zbrodnie

wojenne nie będą zapomniane.” „Le Quotidien”: „Jeżeli chodzi o antysemityzm, Polacy są

gorsi od Niemców.” Krzysztof Leski w „Daily Telegraph”: przeprosiny Wałęsy to próba

„otrząśnięcia się z pozostałości antysemityzmu i współpracy w nazistowskiej

eksterminacji Żydów polskich w czasie II wojny światowej.” Kongres KLD. Przewodniczącym Donald Tusk. 23 maja – szefem NIK został Walerian Pańko. 29 maja – tygodnik „Spotkania” jako pierwszy poruszył publicznie sprawę olbrzymich

nadużyć w FOZZ. W latach 1989-90 za pośrednictwem m.in. Banku Handlowego i central

handlu zagranicznego przez podstawione firmy FOZZ skupował polskie długi w

zachodnich bankach po jednej piątej ceny (wydano ok. 10 bln złotych). Straty liczone w

miliardach dolarów. Czerwiec 1991 1 – 9 czerwca – czwarta podróż apostolska papieża Jana Pawła II w Polsce pod hasłem „Bogu

dziękujcie, ducha nie gaście”. Papież odmówił złożenia wizyty w sejmie kontraktowym.

Trasa: Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Lubaczów, Kielce, Radom, Łomża, Białystok,

Olsztyn, Włocławek, Płock, Warszawa. Druga część pielgrzymki w sierpniu.

6 czerwca – Wałęsa w liście do marszałka Sejmu skrytykował sejmowy projekt ordynacji

wyborczej. 7 czerwca – Bank Światowy zapowiedział podwojenie pomocy dla Polski.

10 czerwca – Wałęsa zapowiedział, że odmówi podpisania sejmowego projektu ordynacji. Wspólna akcja gazet centralnych i lokalnych za sejmowym projektem, co spowodowało w

ciągu kilku tygodni odwrócenie liczby zwolenników i przeciwników projektu Wałęsy na

rzecz przeciwników. Partie: Unia Demokratyczna – 18 proc., PC – 7 proc. 12 czerwca – Borys Jelcyn został prezydentem Rosji (57 proc. za, frekwencja 75 proc.). Drugi artykuł w „Spotkaniach” na temat nadużyć w FOZZ. 15 czerwca – Sejm uchwalił nową, proporcjonalną ordynację wyborczą. 17 czerwca – premier Bielecki i kanclerz Kohl podpisali w Bonn traktat o dobrym sąsiedztwie

i przyjaznej współpracy. 21 czerwca – Marcin Dakowski i Jerzy Przystawa powiadomili Prokuraturę Wojewódzką o

nadużyciach w FOZZ. 24 czerwca – Wałęsa podpisał ordynację wyborczą do Senatu, taką jak poprzednia. 27 czerwca – Janusz Lewandowski ogłosił Program Powszechnej Prywatyzacji, obejmujący

około 500 firm (25 proc. przemysłu). 27 czerwca – przesłuchanie Michała Falzmanna z NIK przez prokuratora Janusza Kalwasa i

UOP. „Pogrom” Cyganów w Mławie po przejechaniu młodego chłopca samochodem przez

lokalnego bogacza. 28 czerwca – Sejm odrzucił weto Wałęsy ws. ordynacji wyborczej. W Budapeszcie rozwiązano Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG), układ

gospodarczy bloku kadeelów. Rozpoczął się spór o majątek Rady, przejęty przez Rosję.

Polski wkład wynosił 13 proc. (65 mln dolarów). 29-30 czerwca – „Gazeta Wyborcza” (Jacek Kalabiński) podała tematykę rozmów podczas

planowanej na lipiec wizyty polskiej delegacji (Lech Kaczyński i Maciej Zalewski z BBN)

w USA, podając, w jakim hotelu się zatrzymają i zaznaczając, że obaj będą mieli tylko

dwie osoby ochrony. Początek wojny w Chorwacji. Lipiec 1991 W połowie 1991 do kolektur Totalizatora Sportowego zakupiono pierwsze nowoczesne

komputerowe lottomaty produkcji amerykańskiej firmy GTECH. 2 lipca – Wałęsa z wizytą w Belgii, przemówienie w Brukseli. 3 lipca – prokuratura rejonowa Warszawa-Śródmieście wszczęła postępowanie przeciwko

Polskiej Wspólnocie Narodowej Stronnictwa Narodowego Bolesława Tejkowskiego o

ulotki „nawołujące do waśni między narodami”. Do 16 lipca sąd rejonowy odłożył proces przeciwko Jerzemu Urbanowi o rozpowszechnianie

pornografii. W „GW” liczne wypowiedzi specjalistów, wyjaśniających, że trudno

zdefiniować pornografię a inkryminowane treści miały charakter „miękki”.

11 lipca – Do USA pojechał sekretarz stanu w BBN, Maciej Zalewski. W „Życiu Warszawy”

korespondent z USA przeinaczył wypowiedź Zalewskiego, sugerując, że ten konsultował

tam warunki rozwiązania Sejmu. Jak się potem okazało, w rozmowach Zalewskiego z

Amerykanami uczestniczył ambasador Dziewanowski; w jego raporcie nie znalazły się

słowa cytowane przez korespondentów z USA. 15 lipca – Bronisław Geremek w „Życiu Warszawy” określił bulwersującą media ale rzekomą

wypowiedź Zalewskiego jako „zapowiedź ustrojowych zmian, po których następuje

rozpad państwa”. W TV Geremek określił sprawę Zalewskiego jako „fakt prasowy”.

Zalewski przedstawił taśmę z nagraniem prawdziwego przebiegu rozmowy i oczyścił się z

zarzutów. 16 lipca – powstała koalicja Sojusz Lewicy Demokratycznej (SdRP, OPZZ i ZSMP). „ŻW” podało, że rozmowy Zalewskiego w USA dotyczyły dymisji wicepremiera

Balcerowicza. Umorzono aferę „Żelazo” z lat 70. i 80., w której oskarżano notabli komunistycznych o

przemyt złota i narkotyków na wielką skalę oraz przestępczą działalność na Zachodzie. „Kurier Polski” napisał nieprawdziwie: że w USA przebywa Lech Kaczyński; pismo zażądało

jego dymisji, po czym opublikowało tajną listę amerykańskich rozmówców Zalewskiego. 17 lipca – Kalabiński podał w „GW”, że koła finansowe w Nowym Jorku zaniepokojone są

perspektywą dymisji Balcerowicza. 18 lipca – Jarosław Kaczyński stwierdził w Sejmie, że na listach współpracowników byłej

Służby Bezpieczeństwa „jest wiele nazwisk bulwersujących”. Sprostowanie Kancelarii Prezydenta w sprawie Zalewskiego, oczyszczające go z zarzutów,

gazety opublikowały drobną czcionką w mało widocznych miejscach. W Sejmie min. SZ

Skubiszewski stwierdził, że wizyta Zalewskiego w USA nie była uzgodniona z MSZ. „Rzeczpospolita” okroiła wypowiedź Drzycimskiego, rzecznika prasowego Wałęsy na temat

wizyty Zalewskiego w USA. Zmarł nagle na atak serca Michał Falzmann, zajmujący się w NIK sprawą nadużyć w FOZZ. Wałęsa w kwaterze głównej NATO w Brukseli nie zadeklarował woli przystąpienia Polski do

paktu, usunięto też (pod naciskiem min. Wachowskiego)[39] z rozdanego już

dziennikarzom tekstu przemówienia akapit na temat trudności z wyprowadzeniem wojsk

sowieckich z Polski. 19 lipca – Senat wezwał uchwałą rząd, by sprawdził, czy kandydaci do Sejmu i Senatu są na

listach współpracowników peerelowskich służb specjalnych (powstała w rezultacie „lista

Milczanowskiego”). Kuroń wypowiedział się w prasie[40], że „podał rękę [Jarosławowi] Kaczyńskiemu, bo podał

ją również szefowi gestapo, z którym siedział w więzieniu”. Premier Mazowiecki na miejsce po odwołanych gen. SB Henryku Dankowskim i Zbigniewie

Pudyszu powołał wiceministrów w MSW Jana Widackiego i Jerzego Zimowskiego.

20 lipca – „Polityka” skrytykowała wizytę Zalewskiego w USA jako osoby niekompetentnej. 26 lipca – Sejm uchwalił nowe prawo o związkach zawodowych, znosząc stan prawny z

okresu stanu wojennego. Zniósł monopol w świadczeniach medycznych. 27 lipca – powstał Komitet Samoobrony Rolników Samoobrona. Nowopowstała z niego

partia urzędować będzie w lokalach Partii „X” Tymińskiego. 27 – 28 lipca – Polskę przyjęto do porozumienia gospodarczego Pentagonale. 28 lipca – powstało Porozumienie Obywatelskie Centrum (POC) z Obywatelskiej Koalicji

Centrum i „Ojcowizny”. 29 lipca – Jacek Maziarski w wywiadzie dla Życia Warszawy" powiedział: „spółka Agora

[wydawca „Gazety Wyborczej”] powstała w 1989 roku z pieniędzy przeznaczonych na

całą ówczesną opozycję". „GW” wytoczyła mu proces o oszczerstwo. Sierpień 1991 6 sierpnia – rewizja UOP w siedzibie spółki Art-B (od 1989). „Oscylator”, bankowe

gwarancje kredytowe bez zabezpieczenia. Nakaz aresztowania prezesa Bogusława

Bagsika i wiceprezesa Andrzeja Gąsiorowskiego, aresztowanie urzędników bankowych. 8 sierpnia – powstał komitet wyborczy Porozumienie Obywatelskie Centrum. 9 sierpnia – Wałęsa wystąpił do Sejmu o odwołanie prezesa NBP Grzegorza Wójtowicza;

Wójtowicz odwołany, aresztowany 20 września, zwolniony 20 listopada za poręczeniem

ks. Henryka Jankowskiego, uwolniony następnie od zarzutów. 13-16 sierpnia – drugi etap pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. Papież uczestniczył w VI

Światowym Dniu Młodzieży na Jasnej Górze z udziałem ponad 1 mln wiernych.

14 sierpnia – Bank Światowy pożyczył Polsce 200 mln dolarów na unowocześnienie

przeznaczonych do prywatyzacji zakładów. 18 sierpnia – Czesław Wawrzyniak, zaufany Mieczysława Wachowskiego, został szefem

WSI; usunął dotychczasowych pracowników kontrwywiadu i obsadził WSI pracownikami

wywiadu. WSI zostały podporządkowane Belwederowi. 19 sierpnia – stan wyjątkowy w Moskwie. Pucz wiceprezydenta ZSRR Giennadija Janajewa,

który „przejął” funkcję prezydenta od „chorego” Gorbaczowa. Krwawe stłumienie puczu,

ostrzelanie parlamentu, powrót Gorbaczowa. Ambasador RP Stanisław Ciosek przebywał

prywatnie we Władywostoku, minister spraw zagranicznych Skubiszewski był chory. O

6.00 rano Wałęsa otrzymał w tej sprawie szyfrogram.[41] Kraje zachodnie (Genscher z

RFN) zapowiedziały natychmiastowe przyjęcie Polski do NATO w przypadku

powodzenia puczu. Wałęsa skonsultował się telefonicznie z Jaruzelskim. Na północy

Polski stacjonowało wtedy 500 tys. wojsk sowieckich, a rosyjska doktryna obronna

określała Polskę jako „bliską zagranicę”. W TV serial „In Solidarity” emigranta z Wlk. Brytanii, Bolesława Sulika. Ostre protesty

części środowisk po”S”owych przeciwko jednostronności filmu. 20 sierpnia – Estonia ogłosiła niepodległość.

21 sierpnia – Łotwa ogłosiła niepodległość. 22 sierpnia – aresztowano po rewizjach w biurach spółek ich udziałowców, byłego dyrektora

FOZZ, Grzegorza Żemka i jego zastępczynię, Janinę Chim, pod zarzutem zagarnięcia

ponad miliona dolarów z pieniędzy przeznaczonych na wykup polskich długów

zagranicznych (afera FOZZ). 24 sierpnia – Ukraina ogłosiła niepodległość. 25 sierpnia – Białoruś ogłosiła niepodległość. 28 sierpnia – premier Bielecki złożył dymisję rządu, którą Sejm następnie odrzucił. 29 sierpnia – Rada Najwyższa ZSRR zakazała dalszej działalności KPZR. Do końca sierpnia niepodległość ogłosiła większość byłych republik radzieckich. Andrzej Drzycimski i Mieczysław Wachowski (ten drugi wbrew przepisom, wymagającym

wyższego wykształcenia) zostali sekretarzami stanu w KP. Wrzesień 1991 Kampania wyborcza. Szefem Wojskowych Służb Informacyjnych został komandor Czesław Wawrzyniak. 6 września – ZSRR uznał niepodległość państw bałtyckich. Przywrócono Leningradowi

nazwę Sankt Petersburg. CBOS – 51 proc. badanych opowiedziało się przeciwko pozbawieniu b. komunistów prawa

piastowania funkcji publicznych. Kampania wyborcza, po raz pierwszy spoty reklamowe partii politycznych w TV. Startuje

„S”. 7 września – Sejm uchwalił nową ustawę o systemie oświaty, dopuszczającą tworzenie szkół

prywatnych i społecznych, nauczanie religii w szkole i przyjmującą za podstawę

uniwersalne zasady etyki, „respektujące chrześcijański system wartości”. 10 września – zmarł Jan Józef Lipski, działacz KOR i „S”. 12 września – Sąd Woj. zarejestrował „Solidarność 80”. 13 września – ustawa o radiofonii i telewizji, znosząca monopol państwa w tej dziedzinie. Sejm uchwalił coroczną waloryzację emerytur i zawiesił rewaloryzację płac w sferze

budżetowej (naprawił to rząd Buzka w 1998 roku, podejmując program wypłaty

utraconych sum). Wałęsa podporządkował Wachowskiemu Zespół Obsługi Organizacyjnej Prezydenta,

odbierając Puszowi kierowanie nim, i Zespół Obsługi Politycznej, odbierając go

Arkadiuszowi Rybickiemu i przekazując Drzycimskiemu. Na ekranach TV ukazywał się cotygodniowy lubiany program „Polskie ZOO”. Kwaśniewski

był dzikiem, Mazowiecki żółwiem a Olszewski misiem koala. Minister Obrony Narodowej Piotr Kołodziejczyk wyraził nadzieję, że NATO niedługo

przestanie istnieć.[42] Październik 1991

Hossa na giełdzie warszawskiej – powolny ale stały wzrost cen akcji. Po wypadku samochodowym po pijanemu Marian Terlecki, szef Komitetu ds. Radia i TV,

złożył dymisję. Nowym szefem TV został Janusz Zaorski. Poseł OKP Jan Beszta-Borowski wytoczył Włodzimierzowi Cimoszewiczowi proces o

zniesławienie. Cimoszewicz nazwał Besztę-Borowskiego „załganym łobuzem”, gdy ten

opisywał tortury, jakim poddawał go podczas przesłuchań ojciec Cimoszewicza, oficer

NKWD. 7 października – zginął w wypadku samochodowym szef NIK, Walerian Pańko. 10 i 11 października – Sejm głosami SLD odrzucił ustawę o badaniu sprawozdań

finansowych, która mogła zapobiegać aferom gospodarczym, zdecydował o postawieniu

Mieczysława Rakowskiego przed Trybunałem Stanu i uchwalił ustawę o zwrocie majątku

Kościołowi katolickiemu. 17 października – Bundestag ratyfikował dwa traktaty polsko-niemieckie. 18 października – Sejm wyraził zgodę na ratyfikowanie traktatów polsko-niemieckich. Sejm nakazał przedsiębiorcom zgłaszanie wakatów do rejonowych urzędów pracy; nie

opatrzył tego żadną sankcją. 20 października – w Nawojowej koło Nowego Sącza otwarto Sądecko-Podhalańską Szkołę

Biznesu, dzięki staraniom senatora „S”, Krzysztofa Pawłowskiego. 21 października – rozpoczął się proces przeciwko Jackowi Maziarskiemu o zniesławienie

spółki „Agora” (twierdził, że uruchomiła „Gazetę Wyborczą” za pieniądze dla całej

opozycji). 26 października – w Moskwie parafowano po roku rozmów umowę o opuszczeniu Polski do

15 listopada 1992 przez wszystkie radzieckie jednostki bojowe, z pozostawieniem

jednostek zabezpieczających tranzyt wojsk radzieckich z Niemiec. 27 października – pierwsze całkowicie wolne wybory parlamentarne w Polsce od 1939 roku.

Do Sejmu weszło aż 29 ugrupowań. Wygrała Unia Demokratyczna – 62 (ok. 12 proc.),

SLD – 60, WAK – 49, PSL – 48, KPN – 46, POC – 44, KLD – 37, PL – 28, NSZZ „S” –

27, PPP – 16, MN – 7, Chód – 5, pozostałe 15 partii po 1-4 mandaty. Senat: UD – 21,

NSZZ „S” – 11, WAK i POC – po 9, PSL – 7, KLD – 6, PL – 5, SLD i KPN – po 4,

pozostałe łącznie 24 mandaty. Frekwencja 43,2 proc. 29 października – rzecznik prezydenta zapowiedział, że Wałęsa przewiduje możliwość

powołania rządu z prezydentem jako premierem. Listopad 1991 Likwidatorem warzywno-owocowego koncernu państwowego Igloopol został Tomasz

Kwiatkowski. 4 listopada – powstał Ogólnopolski Autonomiczny Komitet Protestacyjny Zadłużonych

Rolników.

8 listopada – Wałęsa powierzył misję tworzenia rządu Bronisławowi Geremkowi. 13

listopada Geremek zrezygnował. KPN, ZChN, PC, KLD i PL popierały Jana

Olszewskiego. 11 listopada – rolnicy zakończyli głodówkę, prowadzoną przed Sejmem, po obietnicy

ministra rolnictwa, że wprowadzi nowe zasady spłaty kredytów. 20 listopada – nowe zasady odpłatności za leki. Zniesione przywileje dla byłych pracowników

służb mundurowych. 22 listopada – parafowano układ o stowarzyszeniu Polski z EWG. Prezesem Komitetu ds. RiTV został Janusz Zaorski. 25 listopada – inauguracyjne posiedzenie Sejmu. Marszałkiem Wiesław Chrzanowski

(ZChN). 26 listopada marszałkiem Senatu August Chełkowski z NSZZ "S". UD i SLD bez

wicemarszałków. 26 listopada – Polska została przyjęta do Rady Europy jako trzecie po Węgrzech i

Czechosłowacji państwo Europy Środkowej. 29 listopada – Wałęsa przedstawił Konwentowi seniorów projekt "małej konstytucji", która

dawałaby prezydentowi prawo zdymisjonowania rządu. 19 grudnia wycofał krytykowany

projekt. 30 listopada – dyrektor generalny PAP Jerzy Wysokiński zapowiedział zamknięcie archiwów

PAP z powodu braku funduszy. Prokurator Zbigniew Goszczyński wszczął śledztwo przeciwko Leszkowi Millerowi i

Mieczysławowi Rakowskiemu (SdRP) o wywóz dewiz do Rosji bez zezwolenia (zwrot

„pożyczki moskiewskiej”). W prasie rozważania, że to ładnie zwracać pożyczki. W listopadzie Dariusz Przywieczerski zrezygnował z funkcji szefa Universalu i wyjechał do

Londynu. Rezygnacja zbiegła się w czasie z dochodzeniem prokuratury w sprawie

nadużyć w Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego. Grudzień 1991 W grudniu Mieczysław Wachowski pozaustawowo przejął kontrolę nad kancelarią tajną w

Kancelarii Prezydenta, co pozwoliło mu na nieograniczony dostęp do dokumentów

belwederskich. 31 listopada – 1 grudnia – ukazał się pierwszy numer prawicowego dziennika „Nowy Świat”

pod redakcją Piotra Wierzbickiego, wespół z Teresą Bochwic, Elżbietą Isakiewicz i

Włodzimierzem Sochackim. Ukraińcy w referendum opowiedzieli się za niepodległością. Na aukcji u żony ministra spraw wewnętrznych PRL, Czesława Kiszczaka, Zbigniew Bujak

sprzedał za drobną kwotę swoją legitymację "„S”", przedtem zaś opublikował książkę pt.

Przepraszam za „Solidarność” . 3 grudnia – pikieta „S” służby zdrowia przed Sejmem, okupacja Lecznicy Rządowej. 4 grudnia – „S” przystąpiła jako członek-obserwator do Europejskiej Konfederacji ZZ.

5 i 6 grudnia – Sejm przyjął dymisję rządu premiera Bieleckiego i na wniosek prezydenta

Wałęsy powierzył misję tworzenia rządu Janowi Olszewskiemu; głosów 250 za, 47

przeciw (SLD) i 107 wstrzymujących się (UD i PSL). 7-8 grudnia – Rosja, Ukraina i Białoruś powołały w Brześciu Wspólnotę Niepodległych

Państw. Warszawska Wspólnota Zakonna Redemptorystów uruchomiła w Toruniu Radio Maryja.

Dyrektorem Radia został o. Tadeusz Rydzyk. Nadano pierwszą audycję. Do odbioru

potrzebne były przystawki do radioodbiornika. 9 grudnia – KPN złożył w Sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej (przew.

poseł Edward Rzepka) wniosek o postawienie gen. Jaruzelskiego i 25 członków WRON i

Rady Państwa PRL przed Trybunałem Stanu za stan wojenny. Pomysł skrytykował w

„Wyborczej” Andrzej Szczypiorski. Ks. Dembowski: „Nie jest to dobry czas na dyskusję

o karaniu ludzi odpowiedzialnych za stan wojenny”. Wg Pentora połowa Polaków

uważała stan wojenny za uzasadniony. 13 grudnia – Wałęsa wydał zarządzenie o zmianie składu Rady Bezpieczeństwa Narodowego,

w który od tej pory wchodzi wskazany przez niego „jeden z sekretarzy z Kancelarii

Prezydenta”. Od pierwszego posiedzenia KOK był nim Mieczysław Wachowski. W „Gazecie Wyborczej” ukazał się artykuł Michnika „W imię przebaczenia”: „zwracam się

do posłów Sejmu RP, aby uchwalili ustawę abolicyjną dla jego [stanu wojennego]

architektów”. Z okazji 10 rocznicy stanu wojennego Michnik wystąpił w Polskim Radiu w wielogodzinnej

audycji okolicznościowej z Jerzym Urbanem. „Reflex” Jacka Kurskiego i Piotra Semki

(TVP) pokazał, jak dzień wcześniej Michnik odjeżdżał sprzed gmachu telewizji z Moniką

Olejnik i Urbanem. Tego dnia były imienin Aleksandra Kwaśniewskiego i „warszawka”

twierdziła, że tam właśnie się wybierali; Olejnik twierdzi, że jechała do pracy.

„Wyborcza” określiła program jako metodę propagandową typową dla stanu wojennego.

14 grudnia – Zjazd Lekarzy uchwalił kodeks etyki, w którym zezwolił na aborcję wyłącznie w

przypadku ciąży wskutek przestępstwa lub zagrożenia zdrowia i życia matki. Przed kopalnią „Wujek” odsłonięto pomnik dziewięciu górników, zastrzelonych tam przez

pluton specjalny ZOMO w grudniu 1981. 16 grudnia – umowa Polski, Czechosłowacji i Węgier o stowarzyszeniu z EWG. W

preambule zapisano, że stowarzyszenie z EWG Polska traktuje jako stan przejściowy,

który ma doprowadzić do pełnego członkostwa. Polską umowę podpisał Leszek

Balcerowicz, nie informując o tym sprawującego już faktycznie funkcję premiera Jana

Olszewskiego. 17 grudnia – Jan Olszewski poinformował Sejm, że Wałęsa zawiadomił go 16 grudnia, że nie

będzie współpracował z jego rządem, i złożył dymisję. 18 grudnia – Sejm odrzucił dymisję Olszewskiego.

20 grudnia – Polska z innym krajami Europy Środkowej przystąpiła do Północnoatlantyckiej

Rady Współpracy. Na liście kandydatów prezydenta na ministra obrony narodowej pojawił się Jan Parys, ekspert

wojskowy. 21 grudnia – Jan Olszewski w expose zapowiedział „początek końca” komunizmu w Polsce.

Nowo powołani ministrowie stwierdzili, że w ich gabinetach wciąż funkcjonują telefony

bezpośrednio łączące z ambasadą radziecką. 23 grudnia – Sejm powołał rząd Olszewskiego (235 głosów za, przeciw 60 – SLD, 139

wstrzymujących się – UD, KPN, KLD). Odszedł Balcerowicz, sprawy zagraniczne nadal

Skubiszewski, MON Jan Parys (inni kandydaci do MON skreśleni przez Wałęsę), MSW

Antoni Macierewicz, minister sprawiedliwości Zbigniew Dyka, kierownik ministerstwa

przekształceń własnościowych Tomasz Gruszecki, minister pracy i polityki socjalnej Jerzy

Kropiwnicki, minister finansów Karol Lutkowski (od 28 lutego Andrzej Olechowski),

minister kierownik CUP – Jerzy Eysymontt. Rzecznik rządu Marcin Gugulski. Rząd miał

charakter mniejszościowy. 25 grudnia – likwidacja ZSRR przez przywódców 11 republik radzieckich. Michaił

Gorbaczow zrezygnował z prezydentury. 31 grudnia – Jan Parys odwołał ze stanowiska szefa Sztabu Generalnego admirała Piotra

Kołodziejczyka. W MSW powstała lista osób z kręgu władzy, występujących w archiwach MSW PRL jako

współpracownicy.[43] *

Inflacja roczna wyniosła 60 proc. PKB – 86,4 proc. wartości PKB z 1989 roku, ostatniego roku PRL. Deficyt budżetowy – 3,5 proc. PKB. Zaczął się plenić zwyczaj witania klienta w firmach, urzędach i usługach telefonicznych

zwrotem „W czym mogę panu pomóc?”, kalka anglosaska denerwowała starszą klientelę.

Zwrot ten wyparł zgodny z polską tradycją „Czym mogę panu służyć?”. Wbrew protestom części prasy i niektórych polityków zlikwidowano w Policji Wydział do

spraw Przestępczości Gospodarczej. Eleganckie, wyłożone glazurą, pachnące i kolorowe toalety w nowych zagranicznych

hotelach i instytucjach stały się wzorem dla Polaków, zasiedlających tandetnie i ubogo

wykończone mieszkania epoki Gomułki i Gierka. Masowo rozpoczęto kładzenie

luksusowej glazury i wymianę instalacji w łazienkach i kuchniach w mieszkaniach

prywatnych. W nadawanym w I programie publicznej telewizji o godz. 17.00 popularnym cyklu

programów sensacyjnych pokazano m.in. szczegółowo metodę ręcznego łamania karku

osobie uwięzionej.

1992 Minęły 3 lata od Okrągłego Stołu. Styczeń 1992 1 stycznia – nowe prawo podatkowe, podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT-y), trzy

progi dochodowe. Możliwość odliczania ulg budowlanych i remontowych przyniosła

wieloletnią koniunkturę w budownictwie mieszkaniowym i umożliwiła masową

modernizację mieszkań. Rosja zmniejszyła o połowę dostawy gazu do Polski. W Niemczech weszła w życie ustawa o otwarciu akt Stasi i dostępie obywateli do nich,

powołano w tym celu specjalny urząd, na którego czele stanął opozycjonista enerdowski,

były pastor Joachim Gauck. Bundestag powołał Komisję ds. Przezwyciężenia Skutków

Dyktatury SED z uprawnieniami śledczymi. 29 stycznia – Trybunał Konstytucyjny orzekł, że wstrzymanie podwyżki płac dla budżetówki

było niezgodne z konstytucją. 30 stycznia – audiencja premiera Jana Olszewskiego u Jana Pawła II.

31 stycznia – Ewa Łętowska ustąpiła z funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich, zastąpił ją

Tadeusz Zieliński. Ukazała się książka Mirosława Dakowskiego i Jerzego Przystawy „Via Bank i FOZZ – o

rabunku finansów Polski”, oparta na autentycznych materiałach, m.in. notatkach

pracownika NIK Michała Falzmanna (zmarłego nagle w lecie 1991 roku), ujawniająca

ogromne nadużycia przy nielegalnym wykupie polskich długów oraz agenturalny

charakter zaangażowanych w to spółek i osób. Luty 1992 1 lutego – uchwała Sejmu, uznająca stan wojenny za nielegalny, mimo że posłowie SLD

porównali Wojciecha Jaruzelskiego do Józefa Piłsudskiego. Leszek

MoczulskiPiłsudskiego. Słynne powiedzenie Leszka Moczulskiego z trybuny sejmowej o

członkach PZPR – „Płatni Zdrajcy, Pachołki Rosji”. Frasyniuk (UD): „to tematy

zastępcze”. 7 lutego – podpisanie traktatu europejskiego w Maastricht; częściowe zrzeczenie się

suwerenności przez państwa EWG. Ustanawiał tzw. trzy filary integracji: gospodarczo-

monetarnej, wspólnej polityki zagranicznej, bezpieczeństwa wewnętrznego i wymiaru

sprawiedliwości. Wszedł w życie 1 XI 1993.

14 lutego – w czwartej turze głosowania Sejm wybrał na prezesa NIK Lecha Kaczyńskiego. 16 lutego – Sejm pozbawił immunitetu posła Irmindo Bochenia (SLD), który poświadczał

nieprawdę na dokumentach podczas organizowania strefy wolnocłowej w południowej

Polsce (tzw. afera Deco Banku). 22 lutego – w Gdańsku powstał Solidarność Chase Bank, prezesem został Jacek Merkel.

Zmarł nagle na próbie teatralnej wybitny aktor, Tadeusz Łomnicki. 28 lutego – ministrem finansów został Andrzej Olechowski. 29 lutego i 1 marca – proklamowanie separatystycznej republiki Serbów bośniackich po

referendum, początek wojny w b. Jugosławii. W lutym powstała spółka SecAg, Sekuły (49 proc.) i Gawronika (51 proc.), z kapitałem 100

mln zł.[44] Min. Adam Glapiński wprowadził koncesje na import paliw. Wg zeznań ministra obrony Parysa przed komisją sejmową Mieczysław Wachowski polecił

odłączyć bezpośrednią linię telefoniczną, łączącą go z prezydentem Wałęsą. Premier Olszewski powołał Krzysztofa Czabańskiego na prezesa PAP. Marzec 1992 Szefem Kancelarii Prezydenta został Janusz Ziółkowski. 5 marca – Sejm odrzucił program gospodarczy rządu. Prezesem NBP została Hanna Gronkiewicz-Waltz. Wałęsa przedstawił rządowi program „100 milionów złotych dla każdego” – kredyt spłacany

przez 20 lat, za który można by nabywać własność państwową. 17 marca – sprzedano pomnik Lenina do Sztokholmu za 100 tys. koron. [45] 19 marca – rozpoczął się proces o zniesławienie, wytoczony przez posła Besztę-Borowskiego

Włodzimierzowi Cimoszewiczowi. (patrz październik 1991). Sąd Wojewódzki w W-wie orzekł, że Jacek Maziarski musi przeprosić Agorę, wydawcę

„Gazety Wyborczej” za wypowiedź, że gazeta powstała w 1989 roku z pieniędzy

przeznaczonych na całą ówczesną opozycję. 25 marca – bullą Totus Tuus Poloniae Populus papież Jan Paweł II dokonał reorganizacji

struktur kościelnych w Polsce; erygował 13 nowych diecezji i 8 nowych metropolii.

30 marca – 2 kwietnia – Wałęsa podczas wizyty w Niemczech wysunął koncepcję NATO-bis

i EWG-bis, jako związków byłych kadeelów. Kwiecień 1992 I Kongres Polaków w Rosji, reprezentujący około 100 tys. Polaków; przewodnicząca Halina

Romanowa. 1 kwietnia – Jan Parys, minister obrony narodowej, zdymisjonował szefa WSI, Czesława

Wawrzyniaka. Do dymisji podał się szef wywiadu UOP płk Henryk Jasik. Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą (min. Adam Glapiński z PC)

wprowadziło koncesje m.in. na import alkoholu, papierosów i paliw. Wykaz obejmował

kilkadziesiąt pozycji, od rud uranu po cygara, alkohol etylowy nieskażony i ropę naftową.

Przedtem obowiązywało każdorazowe pozwolenie przywozu paliw. 3 kwietnia – Dyrekcja Generalna PKP postanowiła od 1 czerwca uruchomić połączenie

kolejowe z Poznania do Hanoweru do przewozu TIR-ów.

6 kwietnia – telewizyjne „Wiadomości” podały, że minister ON Jan Parys poinformował

oficerów Sztabu Generalnego, że niedawno podjęto próbę obalenia demokracji w Polsce;

wg niego pewni politycy proponowali awanse oficerom w zamian za poparcie polityczne:

„Politycy, którzy poza moimi plecami rozpoczynają tego rodzaju działania, zaczynają po

prostu zwyczajne intrygi. Działają na szkodę kraju i są zwyczajnymi aferzystami.”

Chodziło o „urodziny” w gabinecie szefa BBN Jerzego Milewskiego, obecni gen. w BBN

Jan Światowiec, Czesław Laszczkowski i Zdzisław Graczyk oraz Wachowski, a z wojska

zaproszono gen. Tadeusza Wileckiego, któremu zapowiedziano nominację na szefa Sztabu

Generalnego. 7 kwietnia – Parys został urlopowany przez premiera Olszewskiego. Kontyngenty na import tytoniu, benzyny i olejów napędowych. MWGzZ tłumaczyło je

potrzebą uszczelnienia granicy, zwiększenia wpływów do budżetu oraz ochroną polskiego

producenta. 8 kwietnia – przewodniczącym Komisji Likwidacyjnej RSW „Prasa” został mec. Leszek

Jacek Hofman. 9 kwietnia – grupa aktywistów Samoobrony zajęła gmach Ministerstwa Rolnictwa,

domagając się umorzenia niespłaconych kredytów. 13 kwietnia – prezydent George Bush poinformował premiera Olszewskiego, że USA widzą

możliwość wejścia Polski do NATO (weszła 12 marca 1999). 19 kwietnia – Marsz Żywych przeszedł z Auschwitza do Birkenau. Kilkunastoletni Żydzi

stukali do drzwi zamieszkałych w pobliżu terenu obozu Polaków, krzycząc: dlaczego ich

nie ratowaliście? 22 kwietnia – ostatnia próba zawiązania wielkiej koalicji rządowej przez liderów dziesięciu

partii po”S”owych. W TV program "Reflex" pokazał, jak Michnik we Francji uczestniczy w promocji książki

Jaruzelskiego „Kajdany i schronienie. Wspomnienia. Zakończone rozmową z Adamem

Michnikiem", gdzie nazwano stan wojenny „mniejszym złem”. Obaj politycy wystąpili w

telewizji francuskiej w programie „Zbrodnia i przebaczenie”. TV pokazała słynną

wypowiedź Michnika do dziennikarzy: „Odpieprzcie się od generała!”. 24 kwietnia – wielka manifestacja „S” pod sejmem pod hasłami: dość bezrobocia, dość

samolubnych polityków, precz z komuną, precz z Wachowskim. 28 kwietnia – Wałęsa i Wachowski podpisali porozumienie z Andrzejem Lepperem i jego

współpracownikami z Samoobrony, zawierające krytykę ministerstwa rolnictwa i obiecali

Samoobronie powołanie Rady ds. Wsi i Rolnictwa, której podstawowym zadaniem byłoby

oddłużenie rolników i uruchomienie kolejnych tanich kredytów. Lepper zapowiedział, że z

„komornikami, bankami i urzędami skarbowymi” podejmuje walkę „z bronią w ręku”. W wyniku porozumienia powstał Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa, za czele

którego stanął wiceminister rolnictwa Jerzy Rey; kolejni prezesi Funduszu a od 1993

Agencji Restrukturyzacji Wsi i Rolnictwa (ARWiR): Andrzej Zawadzki (PSL),

Władysław Łukasik (ZMW i PZPR), Henryk Antosiak (ZSL, PSL), Mirosław Mielniczuk

(SKL), Andrzej Śmietanko (ZSL, PSL). Fundusz na rok 1993 otrzymał 3 bln zł z NBP.

Kontrola NIK w 1993 roku wykazała, że po 6-7 mld zł z Funduszu (wartość kilku willi)

przeznaczano m.in. na oddłużenie i kredytowanie osób, związanych rodzinnie lub

politycznie z szefostwem Funduszu, m.in. Andrzeja Leppera (17 listopada 1992 roku),

Karola Szlenkiera, Eko Mysiadło sp. z o.o.[46][47] 29 kwietnia – minister sprawiedliwości wnioskował postawienie Jaruzelskiego i Kiszczaka

przed Trybunałem Stanu za niszczenie protokołów Biura Politycznego PZPR w 1989

roku. Sprywatyzowano przedsiębiorstwo kolportażu prasy Ruch SA. Maj 1992 1 maja – ukazał się numer „Polonistyki”, poświęcony w całości Gustawowi Herlingowi-

Grudzińskiemu, autorowi całkowicie zakazanemu w PRL. Redagowała działaczka „S”

Bożena Chrząstowska, działaczka „S” oświaty. To pierwsze opracowanie twórczości tego

autora w Polsce. 5 maja – w Łodzi otwarcie wystawy w 45-lecie „Kultury paryskiej”. 6 maja – Tomasz Gruszecki, z ministerstwa przekształceń własnościowych, skrytykował

wałęsowski plan „100 mln zł dla każdego”. W Wiedniu zmarła tłumaczka Edda Werfel z KPP. 8 maja – Wałęsa w Sejmie przedstawił kolejną wersję „małej konstytucji” przewidująca

mianowanie i odwoływanie premiera i ministrów przez prezydenta. 9 maja – w związanej z Geremkiem części prezydium UD (Rokita, Frasyniuk) powstał

pomysł sojuszu z PSL i poparcia Waldemara Pawlaka na premiera.[48] 10 maja – zarejestrowano już w Polsce 136 partii politycznych. Zawieszono wydawanie dziennika „Obserwator”. Łódzki „Dziennik Poranny” Komisja

Likwidacyjna sprzedała Ludowemu Towarzystwu Gospodarczemu (PSL). 12 maja – Izba Wojskowa SN uchyliła oskarżenie Sądu Warszawskiego Okręgu

Wojskowego, że pisarz Marek Nowakowski działał na rzecz obcych organizacji, czyli

Instytutu Literackiego w Paryżu. 15 maja – nadzwyczajna komisja sejmowa uznała oświadczenie min. Parysa z 6 kwietnia za

szkodliwe dla interesów państwa. Tygodnik „Wprost” w artykule Modliszki w PC napisał, że prezesi Art-B przekazali za

pośrednictwem Z. (w lipcu okazało się, że chodzi o Macieja Zalewskiego) łącznie 57 mld

zł na konto spółki Telegraf i Banku Przemysłowo-Handlowego w Krakowie, który kupił

akcje Telegrafu. Gąsiorowski zeznał przed prokuratorami polskimi w Izraelu, że Zalewski

uprzedził szefów Art.-B o planowanym aresztowaniu (w 2000 roku okazało się, że uczynił

to Jerzy Dziewulski z SLD). Śledztwo przeciwko Telegrafowi wkrótce umorzono.

17 maja – prokuratura generalna wystąpiła do Izraela z wnioskiem o ekstradycję Bogusława

Bagsika i Andrzeja Gąsiorowskiego, byłych właścicieli Art-B. 18 maja – dymisja ministra obrony Jana Parysa. 19 maja – premier Olszewski zdymisjonował szefa Radiokomitetu Janusza Zaorskiego, co

skrytykował rzecznik prasowy prezydenta, Andrzej Drzycimski. 20 maja – prezydium Unii Demokratycznej na wniosek Jana Lityńskiego, by wyprzedzić

podobne posunięcie Wałęsy, postanowiło zgłosić wniosek o odwołanie rządu

Olszewskiego.[49] Św. Andrzej Bobola patronem Metropolii Warszawskiej. 22 maja – prezydenci Wałęsa i Jelcyn podpisali w Moskwie traktat o przyjaźni i współpracy

dobrosąsiedzkiej. Rzecznik Andrzej Drzycimski oświadczył przed wyjazdem, że rząd nie

złożył formalnych zastrzeżeń do wersji traktatu, przewidującej pozostawienie w Polsce

mieszanych spółek polsko-sowieckich na terenie byłych radzieckich baz wojskowych.

Premier Olszewski w szyfrogramie przypomniał Wałęsie o uzgodnionej wersji paragrafu

7[50], który nie pozwalał na pozostawienie w Polsce takich spółek; ich likwidacja była

warunkiem wstąpienia Polski do NATO. Nowym szefem Radiokomitetu został Zbigniew Romaszewski; na żądanie szefa sejmowej

Komisji Kultury Juliusza Brauna (UD) zlikwidował popularny telewizyjny program

publicystyczny „Reflex” Jacka Kurskiego i Piotra Semki. Nowym rzecznikiem prasowym rządu został Jan Polkowski, krakowski działacz podziemny,

poeta i dziennikarz. 23 maja – Sejm odwołał Parysa na wniosek premiera; Parys powiedział, że Biuro

Bezpieczeństwa Narodowego przy Prezydencie RP, kierowane przez Jerzego Milewskiego

stało się drugim, niekonstytucyjnym ośrodkiem władzy wojskowej w Polsce. 26 maja – Wałęsa wycofał poparcie dla rządu Olszewskiego, uzasadniając to lekceważeniem

go. W dzienniku „Nowy Świat” Krzysztof Wyszkowski, doradca premiera, zasugerował, że

minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski był agentem SB, podobnie jak

liczni parlamentarzyści i urzędnicy państwowi. Redaktor naczelny „Nowego Świata”,

Piotr Wierzbicki, został zmuszony przez Radę Nadzorczą do dymisji. Podał to PAP, co

spowodowało bunt części nomenklaturowego kierownictwa agencji.[51] 28 maja – na wniosek posła Janusza Korwin-Mikkego (UPR) pod nieobecność części posłów,

uchylajacych się od udziału w tym głosowaniu, Sejm przyjął uchwałę „lustracyjną” i

polecił wykonać ją ministrowi spraw wewnętrznych, Antoniemu Macierewiczowi. MSW

miało do 6 czerwca podać sejmowi informacje o osobach pełniących funkcje publiczne

(posłowie, senatorowie, urzędnicy państwowi od wojewody wzwyż), które w latach 1945-

1990 były tajnymi współpracownikami UB i SB. UD, która nie uczestniczyła w

głosowaniu nad uchwałą, zaskarżyła ją do Trybunału Konstytucyjnego.

Henryk Wujec i Władysław Frasyniuk zarzucili Antoniemu Macierewiczowi ugodę z

Kiszczakiem w latach 80. a Piotrowi Naimskiemu, szefowi UOP, złożenie deklaracji

lojalności po powrocie z Zachodu.[52] Po wywiadzie Wyszkowskiego dla „NŚ” (patrz 26 maja) rząd oświadczył, że nie był on już

wtedy doradcą premiera.[53] 29 maja – Wałęsa ostrzegł Macierewicza w rozmowie pokazanej w TV przed

konsekwencjami wykonania uchwały lustracyjnej. Macierewicz podczas rozmowy

zawzięcie czyścił fajkę. 30 maja – UD złożyła w Sejmie wniosek o odwołanie rządu Olszewskiego. Socjolog, Mirosława Marody w „GW” określił działania prolustracyjne jako „reakcję

paranoiczną”. Czerwiec 1992 1 czerwca – Macierewicz zwrócił się premiera z wnioskiem o wystąpienie do I Prezesa Sądu

Najwyższego Adama Strzembosza, by ten powołał bezstronną komisję rozpatrującą

wątpliwości związane z realizacją uchwały lustracyjnej. W dziennikach TV państwowej ukazały się nieprawdziwe informacje o możliwej dewaluacji

złotówki. „GW” wydrukowała na pierwszej stronie artykuł „Wielkie łowy MSW”, twierdząc, że to

rządowy projekt ustawy dekomunizacyjnej, restrykcyjny wobec ogromnej liczby

członków PZPR. Wg dementi MSW nie było takiego projektu. 2 czerwca – Wachowski do Kuronia: „Przydałby się wam jakiś rolnik na premiera”.[54] Spotkanie Mazowieckiego i Waldemara Kuczyńskiego (UD) z Waldemarem Pawlakiem i

Mikołajem Kozakiewiczem z PSL na temat warunków ewentualnego sojuszu i poparcia

Pawlaka na premiera (przy sprzeciwie Aleksandra Halla). (WK) Wałęsa zaproponował Pawlakowi z PSL utworzenie rządu. Wieczorem spotkanie Mazowieckiego, Piotra Nowiny-Konopki i Kuczyńskiego (UD) z

Pawlakiem, Mikołajem Kozakiewiczem i Aleksandrem Łuczakiem (PSL). Wachowski

poinformował Jerzego Osiatyńskiego (UD), że PSL wycofa się z koalicji rządowej.[55] 3 czerwca – marszałek Sejmu Wiesław Chrzanowski podpisał uchwałę lustracyjną. Strzembosz pisemnie zgodził się powołać Komisję ds. zbadania prawidłowości realizacji

uchwały lustracyjnej, pod warunkiem, że zaakceptuje to Sejm. Sejm milczał, komisji nie

powołano. Biuro Legislacyjne Sejmu zakwestionowało legalność uchwały lustracyjnej przed

doręczeniem jej posłom.[56] 3-5 czerwca – mieszkańcy podwarszawskich Lasek z lęku przed wirusem HIV i w obawie o

spadek cen nieruchomości zażądali od Monaru opuszczenia podarowanych przez USA

dwóch budynków dla zakażonych dzieci. Interweniowała policyjna Brygada

Antyterrorystyczna. Senator Zofia Kuratowska wyjaśniła w TV, że wirusem HIV można

się zarazić wyłącznie przez kontakty seksualne i przed kamerą całowała osoby zarażone. 4 czerwca – rano minister SW A. Macierewicz pod rygorem tajemnicy państwowej przekazał

konwentowi seniorów w Sejmie zawierający dwie listy dokument, nazwany później lista

konfidentów, informujący o zawartości zasobów archiwalnych MSW. Pierwsza lista

liczyła 64 nazwiska parlamentarzystów i urzędników państwowych, druga dwa nazwiska.

Poseł Kazimierz Świtoń ujawnił podczas wieczornej debaty w Sejmie, że na drugiej liście

znajduje się prezydent Wałęsa pod pseudonimem „Bolek”; Sejm przegłosował usunięcie

tych słów ze stenogramu obrad. Olszewski o teczce „Bolka”: „Taka była – fałszywa, przygotowana przez SB w stanie

wojennym. Chodziło [wtedy] o utrącenie Nagrody Nobla. (...) Sfałszowana od początku

do końca”.[57] „Listę konfidentów” w czerwcu 1993 roku opublikowała „Gazeta Polska”. Autentyczne sceny

z Sejmu zawiera film Jacka Kurskiego „Nocna zmiana” (w telewizji publicznej o Jacku

Kurskim – „wesz dziennikarska stosująca goebbelsowskie metody”.) W następnych latach kilkanaście osób z „listy konfidentów” wytoczyło procesy sądowe o

zniesławienie. Sąd z braku dowodów nakazywał przeproszenie ich przez MSW.

Późniejszy minister SW Andrzej Milczanowski konsekwentnie odmawiał przedstawienia

sądom dokumentów wyjaśniających okoliczności współpracy tych osób, twierdząc, że

akta zostały w znacznym stopniu zniszczone i nie są w pełni wiarygodne (w 1978 roku w

obozie socjalistycznym powstał elektroniczny system ewidencji danych o wspólnym

przeciwniku i w centrali w Moskwie zgromadzono bazę informacyjną również na temat

Polski[58]). Po 1991 roku Rosja intensywnie handlowała aktami służb specjalnych, m.in.

znalazły się one (również polskie, np. dotyczące Jaruzelskiego) w największych

prywatnych archiwach japońskich, gdzie zapoznała się z nimi m.in. Jadwiga Staniszkis. Ewa Spychalska z SLD, szefowa krajowej centrali OPZZ skomentowała w telewizji, że nie

ma wyrzutów sumienia, ponieważ znajduje się w dobrym towarzystwie. Lech Falandysz z

Kancelarii Prezydenta potraktował swoją obecność na liście jako temat publicznych

dowcipów w popularnych felietonach i tytuł do chwały towarzyskiej. Prezydent Wałęsa wydał tego dnia dwa oświadczenia. Poranne przekazano do PAP i

wycofano: „Aresztowano mnie wiele razy. Za pierwszym razem, w grudniu 1970 roku,

podpisałem 3 albo 4 dokumenty.”[59] W wieczornym zażądał natychmiastowego

odwołania Olszewskiego z urzędu premiera. Wieczorem odbyło się w sejmowym gabinecie prezydenckim spotkanie Wałęsy i niektórych

polityków, zdecydowanych natychmiast odwołać rząd. Jak wynika z nakręconego przez

prezydencką ekipę telewizyjną filmu, spotkanie prowadził Donald Tusk, decyzję o tym, że

premierem zostanie Pawlak, podjął Leszek Moczulski; 32-letni Pawlak: „przecież to

gangsterstwo!”

Olszewski wygłosił późnym wieczorem przemówienie telewizyjne na żywo pt. „Czyja

Polska?”, w którym przeciwstawił Polskę „S”ową i suwerenną Polsce agentów bezpieki i

tajnych współpracowników. Zwrot „czyja Polska?” interpretowany był w prasie oficjalnej

i kręgach SLD jako próba Olszewskiego wyszarpania Polski dla siebie. Olszewski: "Oświadczam, że nie składam rezygnacji". Senat przyjął ustawę o ściganiu zbrodni stalinowskich na równi z hitlerowskimi,

wprowadzając ich nieprzedawnianie. Senatorzy UD mieli wątpliwości co do treści ustawy

"ze względów przyzwoitości". Czeski tygodnik "Reflex" zamieścił zdjęcia agentów czechosłowackiej służby

bezpieczeństwa. 4 na 5 czerwca nocą – sejm na wniosek Piotra Nowiny-Konopki, przemawiającego w imieniu

UW, KLD i PPG, odwołał rząd Jana Olszewskiego 273 głosami, przeciw 119, wstrzymało

się 33. Jarosław Kaczyński: „To jest debata o Polsce. Musimy sobie wreszcie powiedzieć,

że żadne państwo nie może tolerować agentów w swoich strukturach.”[60] 5 czerwca – prezydent i Sejm powołali Waldemara Pawlaka na premiera (261 za, 149

przeciw, 7 wstrzymało się). Pawlak powołał Andrzeja Milczanowskiemu na kierownika

MSW i Janusza Onyszkiewicza na kierownika MON. Usunął z Radiokomitetu

Romaszewskiego i mianował ponownie Zaorskiego. Zaorski dokonał natychmiastowych

zmian w kierownictwie TV i w TAI. Sejm przyjął budżet opracowany przez rząd Olszewskiego. „Gazeta Wyborcza” zamieściła na okładce wiersz Wisławy Szymborskiej „Nienawiść”,

ochrzciła lustrację „aferą teczkową”. „Wprost” zamieściło zdeformowaną twarz

Olszewskiego z napisem „Nienawiść”. Kazimierz Wóycicki w „Życiu” skomentował:

„Odszedł w niesławie”. Karierę w mediach zaczął robić neologizm „oszołom”, określający

osobę dążącą do lustracji. Inne aktualne terminy: „rozpętanie piekła”, „wojna na teczki”

(„Polityka”), „polowanie na czarownice” itd. 6 czerwca – Adam Michnik napisał w „GW”, że państwo było w niebezpieczeństwie i dobrze,

że prezydent szybko zadziałał. Poseł Jacek Taylor (UD) zarzucił z trybuny sejmowej swoim kolegom, że podpisywali

deklaracje lojalności i donosili w śledztwach. 6 czerwca – obchody setnej rocznicy urodzin Brunona Schulza. Geremek oświadczył, że działanie Olszewskiego jako premiera miało cechy zamachu stanu. 10 czerwca – zastępca prokuratora wojewódzkiego w Łodzi, Elżbieta Cyrkiewicz, postawiła

sprzedawcy frytek Maciejowi Maliszewskiemu i jego matce zarzut z 188 art. kk o

uprowadzenie szesnastoletniej Moniki Kern, córki wicemarszałka Sejmu Andrzeja Kerna

(PC). „Gazeta Wyborcza” zapytała „znajomych policjantów, co zazwyczaj się dzieje, gdy

komuś zniknie córka. – Sporządza się notatkę służbową i tyle – odpowiedzieli.”[61]

11 czerwca – Wałęsa groził publicznie Macierewiczowi („mam kilka asów w rękawie, jak je

wyciągnę, pan jesteś w szpitalu”). 11-14 czerwca – IV zjazd „S”, I tura. Przewodniczącym ponownie Marian Krzaklewski.

Owacje dla Romaszewskiego i Olszewskiego, niechęć wobec Wałęsy. 12 czerwca 1992 – Wałęsa w Stoczni Gdańskiej o swoim wniosku o odwołanie rządu

Olszewskiego z 4 czerwca: "Chciałem zapanować nad policją, wojskiem, żeby zatrzymać

szaleństwo szaleńców".[62] Lech Wałęsa w tzw. komisji Jerzego Ciemniewskiego w sejmie: "Min. Macierewicz od

początku do końca utrzymywał i oświadczał przy świadkach, że nie ma żadnych

materiałów obciążających [mnie] i że nie ma teczki prezydenta".[63] Czerwiec 1992 – "Tygodnik Solidarność" opublikował raport MSW o agenturze w

strukturach władzy. Zarzucał on uczestnictwo oficerów i peerelowskiej agentury Zarządu

II Sztabu Generalnego WP i Departamentu I MSW w aferach gospodarczych. Jan

Olszewski: "W latach 1985-88 i później były rozbudowywane nieformalne struktury na

bazie służb bezpieczeństwa, wywiadu, kontrwywiadu, a także wojskowych służb

informacyjnych. (...) pewnego rodzaju ekspansja gospodarcza tych ośrodków".[64] Min. Milczanowski wycofał projekt ustawy o tajemnicy państwowej, przygotowany przez

rząd Olszewskiego. 13 czerwca – UD zaproponowała bony edukacyjne od nowego roku. II Kongres PC. Prezesem ponownie został Jarosław Kaczyński. 14 czerwca – Wałęsa ujawnił istnienie w rządzie agenta „Zapalniczka”. 15 czerwca w

rozmowie telefonicznej z zagranicy Zdzisław Najder, doradca b. premiera Olszewskiego

oświadczył w Polskim Radiu, że prawdopodobnie chodzi o niego, i że podczas swojej

współpracy z SB w końcu lat 50. wprowadzał ją w błąd, informował zaś o tym swoich

przyjaciół. 15 czerwca – nieodwołanego wciąż ministra Macierewicza strażnicy nie wpuścili do MSW, a

ministra Wojciecha Włodarczyka do URM. Na polecenie premiera Pawlaka pozostali oni

„w gotowości”. Warszawska Prokuratura Wojewódzka zakończyła postępowanie przeciwko Maciejowi

Zalewskiemu, któremu zarzuciła, że jako pracownik BBN informował Bogusława Bagsika

i Andrzeja Gąsiorowskiego o przebiegu śledztwa w sprawie spółki Art-B i ostrzegł ich

przed planowanym zatrzymaniem, przywłaszczył 17 mld zł oraz uzyskał pożyczkę na

rzecz spółki Telegraf w wys. 40 mld zł. Zalewski zaprzeczył. (W końcu 2000 roku

okazało się, że ostrzegł ich Jerzy Dziewulski, wówczas szef Urzędu Celnego Warszawa-

Okęcie). 19 czerwca – Trybunał Konstytucyjny uznał uchwałę „lustracyjną” Sejmu za niezgodną z

konstytucją, mimo braku uprawnień.

20 czerwca – 256 Konferencja Plenarna Episkopatu Polski w Przemyślu: „Naród ma prawo

do tego, by osoby obciążone poważną winą nie pełniły w życiu państwa doniosłych

funkcji publicznych”. 23 czerwca – Andrzej Szczypiorski w wywiadzie dla „Życia Warszawy”: „sprawa teczek jest

świadectwem szaleństwa”. 24 czerwca – Jerzy Giedroyc w wywiadzie dla PAP o „teczkach”: „te wszystkie teczki

należałoby po prostu zniszczyć”. 26 czerwca – „Sieć” poparła Wałęsę i odcięła się od uchwał IV Zjazdu „S”. 27-28 czerwca – II tura IV Zjazdu „S”. Na scenie pojawia się Jerzy Buzek. Wizyta prezydenta Izraela, Chaima Herzoga. 30 czerwca – likwidator FOZZ sporządził bilans spółki, z którego wynikało m.in., że

Grzegorz Żemek przelał z FOZZ kilkadziesiąt mln USD na konto banku, w którym

poprzednio pracował. Potrzeba było mniej niż miesiąc na napisanie i wydanie książki Jacka Snopkiewicza i

Aleksandry Jakubowskiej o „teczkach”; ozdobiły okładkę „szalone” oczy Macierewicza. Spotkanie Wałęsy i Vytautasa Landsbergisa na Litwie. Lipiec 1992 Premier Pawlak odwołał Krzysztofa Czabańskiego z funkcji prezesa PAP za odmowę

uzgadniania z URM "treści depesz na temat podwyżek cen i braków benzyny”. 4 lipca – komisja sejmowa do zbadania skutków uchwały „lustracyjnej” stwierdziła, że

wykonanie jej „mogło doprowadzić do destabilizacji najwyższych organów państwa”. 5 lipca – prochy Ignacego Paderewskiego, sprowadzone do kraju z USA, spoczęły w Katedrze

Św. Jana w Warszawie. 6 lipca – prokuratura w Legnicy skierowała akt oskarżenia przeciwko posłowi Irmindo

Bocheniowi (SLD). Bocheń na oficjalnym druku Sejmu RP wystawił dokument

poświadczający istnienie nieistniejącej specjalnej strefy ekonomicznej w województwie

legnickim. 7 lipca – krótka wizyta prezydenta Busha w Polsce. 8 lipca – premier Pawlak zrezygnował z misji. 10 lipca – Sejm powołał na premiera Hannę Suchocką (UD). 11 lipca zaakceptował to

głosami UD, ZChN, KLD, PL i „S” (PC wstrzymało się od głosu). W MON i MSW ministrowie mianowani przez Pawlaka. Szefem URM został Jan Rokita. 12 lipca – prokurator Janusz Kalwas poinformował, że grupa prokuratorów potwierdziła

zagranicą zarzuty stawiane Grzegorzowi Żemkowi i Janinie Chim w aferze FOZZ.

Zarzucono im zagarnięcie dodatkowo ponad 80 mln dol. USA. Likwidatorem FOZZ był

Hieronim Nowaczyk.

Zarząd Krajowy Polskiej Partii Zielonych wykluczył Janusza Bryczkowskiego, również

członka prezydium Rady Krajowej Samoobrony. Nieoficjalnie zarzucono mu, że był

agentem służb specjalnych PRL i KGB. Bryczkowski nie zaprzeczył. Samoobrona rozpoczęła blokady dróg dojazdowych do Warszawy. 15 lipca – generał Władysław Ciastoń kontynuował proces, wytoczony Andrzejowi

Gelbergowi i Marcie Miklaszewskiej z "Tygodnika Solidarność" za napisanie artykułu pt.

„Zbrodnia nie porosła trawą” o roli sprawczej Ciastonia w zamordowaniu ks. Popiełuszki. 17 lipca – szef Sztabu Generalnego WP, gen. Stelmaszczuk wydał zakaz lotów rosyjskich z

lotniska w Legnicy i blokadę dróg wyjazdowych z garnizonu rosyjskiego w tym mieście,

ponieważ szykujący się do wyjazdu wojskowi radzieccy zajmowali się handlem

kradzionymi samochodami. Znaleziono w bazach samochody z poprzebijanymi numerami

i sfałszowane dokumenty. Marek A. Nowicki z Komitetu Helsińskiego wypowiedział się o konieczności lustracji

dziennikarzy. Listą konfidentów wśród dziennikarzy miał dysponować Mieczysław

Wachowski z Kancelarii Prezydenta.[65] Informacje na ten temat z Instytutu Gaucka

otrzymał Maciej Iłowiecki, szef Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Część

dziennikarzy-konfidentów SB przewerbowano do UOP. 19 lipca – na kongresie ZChN usunięto z partii Antoniego Macierewicza. Utworzył on Ruch

Chrześcijańsko-Narodowy Akcja Polska. 20 lipca – strajk generalny w lubińskim Zagłębiu Miedziowym. Jan Rokita: „Kumple Olszewskiego działają już na granicy prawa, jeżeli je przekroczą,

państwo ze swoją siłą powinno im się przeciwstawić”.[66] 21 lipca – Sąd Apelacyjny uchylił wyrok, skazujący Jacka Maziarskiego na przeproszenie

Heleny Łuczywo za stwierdzenie rok wcześniej, że „Gazeta Wyborcza” powstała z

pieniędzy przeznaczonej dla całej opozycji. 22 lipca – prokuratura wojskowa umorzyła śledztwo przeciwko b. szefowi UOP Piotrowi

Naimskiemu, oskarżonemu o wprowadzenie 4 czerwca stan podwyższonej gotowości w

Nadwiślańskich Jednostkach Wojskowych. Oskarżenie wysunął Andrzej Milczanowski,

opierając się na stwierdzeniach płk. Józefa Pęcko. 25 lipca – 9 sierpnia – Olimpiada w Barcelonie. Polska trzy złote medale – Waldemar Legień

judo, Arkadiusz Skrzypaszek pięciobój nowoczesny, Maciej Czyżowicz, Dariusz

Goździak pięciobój nowoczesny drużynowo. Prasa doniosła o aferze finansowej poznańskiego Elektromisu, firmy Mariusza Świtalskiego. W lipcu do Sejmu wpłynęło siedem projektów ustaw lustracyjnych, z których cztery miały

charakter również dekomunizacyjny, a dwa mówiły o zdekomunizowaniu gospodarki. KOK przyjął oficjalnie, że „Polska dąży do uzyskania członkostwa w NATO”. W Gdańsku rozpoczęto pierwszą po wojnie restaurację gdańskiej Starówki.

Minęły bez odpowiedzi ponad dwa lata od złożenia podania o koncesję przez radio WAWA

(Wojciech Reszczyński). Radio, jak wiele innych, od dawna już nadawało program

nielegalnie. Sierpień 1992 1-2 sierpnia – Sejm uchwalił „małą konstytucję”, zgodnie z którą prezydent opiniował obsadę

MON, MSW i MSZ, desygnował premiera i powoływał rząd. 5 sierpnia – Wałęsa mianował gen. Tadeusza Wileckiego na Szefa Sztabu Generalnego. 7 sierpnia – Jan Parys, b. minister obrony w rządzie Jana Olszewskiego zarejestrował partię

Ruch Trzeciej Rzeczypospolitej (RTR). We wrześniu RTR wespół z RdR utworzył

Koalicję dla RP. 18 sierpnia – w związku z katastrofalną sytuacją finansową „Tygodnika Solidarność”

Prezydium KK „S” podjęło uchwałę, zobowiązującą wszystkie komisje zakładowe „S” do

zaprenumerowania tygodnika. 19 sierpnia – porozumienie „S” kolejarzy z dyrekcją PKP. W Krakowie odbył się pierwszy po 58 latach Zjazd Polonii zagranicznej. 20 sierpnia – 28-godzinny strajk generalny 300 śląskich maszynistów. Miedziowcy zawiesili

strajk po wypłacie zapomogi. Oo. Salezjanie wystąpili o zgodę na uruchomienie telewizji ogólnopolskiej. 26 sierpnia – uchwałą rządu bezrobotni z rejonów zagrożonych otrzymali prawo do

wcześniejszej emerytury. 28 sierpnia – pierwszy w wolnej Polsce wyrok za znieważenie władzy – za obrzucenie

Wałęsy obelżywymi słowami (skazany St. Bartosiński). 29 sierpnia – strajki w KGHM Polska Miedź, górnictwie węgla, FSM, Mielcu, Ursusie

przeciwko „popiwkowi”, duszącemu wzrost płac. 30 sierpnia – w Lubinie Krzaklewski odsłonił pomnik 3 poległych robotników, zabitych przez

SB w 1982 roku. 31 sierpnia – Wałęsa mianował 99-letniego Wacława Jędrzejewicza generałem brygady. Wrzesień 1992 Sejm powołał specjalną podkomisję do przygotowania ustawy lustracyjnej osób na wysokich

funkcjach państwowych, z posłem Pawłem Abramskim (PPG) na czele. Komisja miała

pracować nad dwoma z sześciu projektów: KPN (obowiązkowe złożenie urzędu w

przypadku udowodnienia współpracy, dotyczył ok. 300 tys. osób) i KLD (jako sankcja

publiczne ujawnienie przeszłości osób zlustrowanych negatywnie – dotyczył ok. 8 tys.

osób). 14 tys. osób złożyło już wnioski o odszkodowania dla osób represjonowanych za działalność

na rzecz niepodległości Państwa Polskiego i o unieważnienie wyroków z lat 1944-1956.

Załatwiono 8,5 tys. spraw. Przeciętne odszkodowanie wyniosło 127 mln zł (równowartość

późniejszych 12,7 tys. PLN).

1 września – nocą z 31 sierpnia na 1 września zamordowano w podwarszawskim Aninie b.

premiera PRL Piotra Jaroszewicza i jego żonę Alicję. Śledztwo poprowadził prokurator

Artur Kassyk, prokurator w stanie wojennym. W 1996 rozpocznie się proces zabójców. 11 września – min. Kuroń przesłał do KK „S” projekty ustaw składających się na Pakt o

przedsiębiorstwie państwowym. 12 września – 16-letnia Monika Kern i chłopak, Maciej Malisiewicz po trzech miesiącach

ukrywania się zgłosili się do poznańskiej prokuratury wojewódzkiej. Monikę kilka godzin

przesłuchiwano w obecności jej ojca, wicemarszałka Sejmu, Andrzeja Kerna. Prasa

donosiła o nadużyciu władzy przez marszałka. 15 września – do kraju wróciły prochy gen. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego. 16 września – Parlament Europejski ratyfikował układ o stowarzyszeniu RP ze Wspólnotami

Europejskimi (wszedł w życie 1 lutego 1994), znoszący ograniczenia w handlu. 16 września – prokuratura poznańska umorzyła śledztwo w sprawie uprowadzenia i

przetrzymywania Moniki Kern, prowadzone przeciw narzeczonemu Moniki Maciejowi

Malisiewiczowi i jego matce Izabeli Malisiewicz-Gąsior. Zdaniem prokuratury, zdarzenie

nie miało znamion przestępstwa. Umorzono równocześnie sprawę, wniesioną przez matkę

Macieja Malisiewicza przeciwko wicemarszałkowi Sejmu Andrzejowi Kernowi (PC), o

stosowanie okrutnych metod wychowawczych wobec córki. 19 września – rząd przedstawił w Sejmie Program Powszechnej Prywatyzacji, który przy

okazji miał uwłaszczyć wszystkich dorosłych Polaków. 20 września – Frakcja Prawicy Demokratycznej (Aleksander Hall) wystąpiła z UD. Hall

utworzył Klub Konwencja Polska. 22 września – Sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej (przew. Edward Rzepka)

rozpoczęła pracę nad wnioskiem KPN o postawienie gen. Jaruzelskiego i 25 członków

WRON i Rady Państwa PRL przed Trybunałem Stanu za wprowadzenie stanu wojennego. Październik 1992 1 października – ambasador RP w RFN Janusz Reiter wręczył Order Komandorski Zasługi

RP Zygmuntowi Michałowskiemu, dyrektorowi RWE. 2 października – rodzice Moniki Kern wnieśli zażalenie na decyzję prokuratury poznańskiej o

umorzeniu śledztwa. Według nich Monika jako nieletnia została uprowadzona przez

Malisiewiczów. Tymczasowo aresztowano Adama Humera, b. dyrektora Departamentu Śledczego

Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (1946-1955). Śledztwo prowadził prokurator

Stefan Szustakiewicz. 6 października – premier Hanna Suchocka powołała nowy skład Komisji Likwidacyjnej RSW

„Prasa”. Przewodniczącym został Tomasz Kwieciński. Rozpoczęły się negocjacje ZZ, pracodawców i rządu na temat Paktu o przedsiębiorstwie.

Tylko 20 proc. Polaków zadeklarowało w CBOS, że wie, o co chodzi.

7 października – premier Suchocka oświadczyła w Kwaterze Głównej NATO w Brukseli:

„Naszym celem strategicznym jest pełne członkostwo w Sojuszu Północnoatlantyckim.” Sejm podtrzymał orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, że OPZZ nie musi oddawać „S”

części majątku zużytej na potrzeby członków, ale pozostałą kwotę musi oddać

zrewaloryzowaną. 8 października – „GW” poinformowała, że prezes Radiokomitetu Janusz Zaorski wstrzymał

telewizyjną emisję reportażu o Monice Kern i Macieju Malisiewiczu po telefonicznej

interwencji ojca Moniki, wicemarszałka Sejmu Andrzeja Kerna. Autorem reportażu był

Waldemar Wiśniewski z łódzkiego ośrodka telewizji. 10 października – Paweł Smoleński w „GW” opisał ciężki los zabójcy-esbeka, czekającego na

odsiedzenie wyroku więzienia za zabójstwo 18-letniego chłopca w 1983 roku, porównując

los i przeżycia matek obu; część opinii publicznej odebrała to jako kolejną próbę

zamazywania dobra i zła przez zrównywanie zabójcy z ofiarą. 11 października – konstytucja apostolska Fidei Depositum, opublikowanie nowego

Katechizmu Kościoła Katolickiego. Katechizm ukazał się również w języku polskim.

14 października – cofnięto licencję TU Westa, drugiej co do wielkości firmie

ubezpieczeniowej w Polsce. Senator Janusz Baranowski, prezes Westy, doprowadził firmę

do bankructwa a ubezpieczonych do strat. 16 października – Sejm zmienił regulamin głosowań w ten sposób, że do odrzucenia

poprawek Senatu wystarczały głosy przeciw lub wstrzymujące się jednej trzeciej posłów

plus jeden. Umożliwiło to odrzucenie wielu poprawek Senatu do „małej konstytucji”, co

zatwierdził potem Trybunał Konstytucyjny. Prezydent Rosji Borys Jelcyn przekazał podczas wizyty w Polsce kopie rozkazów KC

WKP(b) z 5 marca 1940 o zamordowaniu polskich oficerów w Katyniu i innych

miejscowościach. 17 października – weszła w życie „mała konstytucja” (obowiązywała do 1997). 22 października – MON stał się resortem cywilnym. Armią dowodził od tej pory Szef Sztabu

Generalnego. 23 października – audiencja premier RP Hanny Suchockiej u papieża Jana Pawła II.

25 października – stulecie PPS. 27 października – komornik zajął majątek senatora Andrzeja Rzeźniczaka (KLD), wart blisko

3 mld zł, na wniosek Zakładów Samochodowych Jelcz, którym Rzeźniczak był winien

3,16 mld zł (późniejsze 316 tys. PLN), a także bydgoskiego oddziału BGŻ, w którym

senator miał 1 mld zł (sto tys. PLN) długu. 28 października – z Polski planowo wycofują się wojska Armii Czerwonej.

W październiku odeszło z PC pięciu posłów: Jerzy Eysymontt, Józef Orzeł, Marcin

Przybyłowicz, Andrzej Urbański i Maciej Zalewski, którzy przeszli do PPL. Listopad 1992

3 listopada – wybory prezydenckie w USA wygrał demokrata Bill Clinton. Będzie rządził

dwie kadencje. Szef PAP Ignacy Rutkiewicz i dyrektor generalny Jerzy Wysokiński (b. prezes Wydawnictwa

Alfa) przedstawili projekt prywatyzacji Agencji. 6 listopada – w Krakowie otwarto retrospektywną wystawę prac emigranta, Jana Lebensteina

z Paryża. 8 listopada – powstał nowy klub parlamentarny o nazwie Polski Program Liberalny (PPL),

skupiający KLD, PPG i pięciu posłów z PC. 118 posłów (UD, SLD, KLD, PSL, UP) wniosło wniosek o przeprowadzenie referendum w

sprawie dopuszczalności przerywania ciąży. 9 listopada – Jarosław Kaczyński w Koszalinie wygłosił przemówienie, w którym podkreślił,

ze im dłużej rządów Hanny Suchockiej, tym pewniej następne wybory wygrają komuniści. Krzysztof Czabański zarzucił dyrektorowi generalnemu PAP Jerzemu Wysokińskiemu, że

chciał podporządkować PAP urzędowi premiera.[67] 10 listopada – do kraju wróciły prochy gen. Kazimierza Sosnkowskiego. 12 listopada – prezydencki projekt Karty Praw i Wolności, podwaliny nowej konstytucji. W Berlinie rozpoczął się proces ostatniego przywódcy komunistycznego NRD, Ericha

Honeckera o zbudowanie śmiercionośnych zapór granicznych i strzelanie do uciekinierów. 13 listopada – Zbigniew Bujak utworzył Społeczny Komitet na rzecz referendum w sprawie

niekaralności przerywania ciąży. 17 listopada – prokuratur Artur Kassyk poinformował, że w przygotowaniu jest sześć aktów

oskarżenia: m.in. w sprawie Lecha Grobelnego o zagarnięcie 12 mld zł spółki Dorchem, w

sprawie zabójstwa Grzegorza Przemyka, niszczenia archiwów SB, oraz zabójstwa

małżeństwa Jaroszewiczów (b. premier rządu w PRL i jego żona). 17 listopada – Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa (FRiOR) oddłużył Andrzeja

Leppera na kwotę 521 mln 312 tys. zł, zaciągniętych w Pomorskim Banku Kredytowym.

Kolejnego oddłużenia długu Leppera w banku w Darłowie dokonano w 1995 roku. 19 listopada – kontrolerzy NIK próbowali dokonać rutynowej kontroli URM, co uniemożliwił

im szef Urzędu, Jan Rokita. Prezes NIK, Lech Kaczyński, nazwał postępowanie Rokity

naruszeniem ustawy o NIK i konstytucji, zaś Rokita określił kontrolę NIK jako

„stalinizm”. 25 listopada – proklamowano rozpad federacji Czech i Słowacji na dwa państwa od 1 stycznia

1993. 28 listopada – ustawa o podatku od towarów i usług (VAT) (obowiązywała od 5 lipca 1993). 30 listopada – porozumienie między rządem a hutniczą „S” w sprawie restrukturyzacji branży

hutniczej. Koniec listopada – ukazał się Pamiętnik Anastazji P. (pseudonim Marzeny Domaros),

opisujący stosunki i skandale obyczajowe w Sejmie. W dzień po ukazaniu się Pamiętnika

Anastazji P. oświadczenia opublikowali posłowie Roman Bartoszcze („Ojcowizna”),

Jacek Maziarski (PC) i wicemarszałek Sejmu Andrzej Kern (PC). Bartoszcze zwrócił się

do marszałka Sejmu o powołanie specjalnej komisji do zbadania skandalu obyczajowego

dotyczącego członków parlamentu, Kern oświadczył, że jest „przedmiotem wyjątkowo

wyrafinowanej i ohydnej napaści” i zapowiedział kroki sądowe, Maziarski żartobliwie

„poczuł się dotknięty pominięciem go w pamiętniku”. Połowa Polaków uważała Wojciecha Jaruzelskiego za bohatera i patriotę. Grudzień 1992 1 grudnia – Bagsik i Gąsiorowski oświadczyli na piśmie, że sami podpisywali wszystkie

umowy o zbyciu udziałów spółki Art-B. Przeczyły temu ekspertyzy grafologiczne. 3 grudnia – na Barbórce w Katowicach premier Suchocka zapowiedziała restrukturyzację

górnictwa – zamknięcie części kopalń i zwolnienie 170 tys. ludzi. Po kilku dniach

zastrajkowały wszystkie kopalnie. Janusz Onyszkiewicz, minister w MON odmówił udostępnienia Komisji Odpowiedzialności

Konstytucyjnej dokumentów Sztabu Generalnego LWP dotyczących wprowadzenia stanu

wojennego. 6 grudnia – Zjazd Forum Prawicy Demokratycznej. Aleksander Hall przewodniczącym Partii

Konserwatywnej (PK). 7 grudnia – „S” wystąpiła o rewizję nadzwyczajną w sprawie wydarzeń w Lublinie w sierpniu

1982 (zastrzelenie trzech demonstrantów przez milicję na ulicy), po umorzeniu śledztwa

przez prokuraturę a wszczęciu go przeciwko autorowi książki ujawniającej prawdę

(Stanisław Śnieg, Alarm dla miasta Lubina). 8 grudnia – weszła w życie „mała konstytucja”. 10 grudnia – rząd Hanny Suchockiej zaproponował odejście od automatycznej indeksacji

płac. 14 grudnia – ogólnopolski strajk ostrzegawczy „S”. 15 grudnia – „S” zwróciła się do swych posłów o wszczęcie inicjatywy ustawodawczej w celu

uznania PZPR za organizację przestępczą. 18 grudnia – rozmowy Suchockiej z Krzaklewskim, „S” groziła strajkiem generalnym.

Kolejarze odmówili przewożenia węgla w głąb kraju. 20 grudnia – prezydentem Serbii został Slobodan Miloszević. Zarejestrowała się prowadzona przez Leszka Millera (SLD) Fundacja "Łódzkim dzieciom –

Łódzkim szkołom". W Radzie Fundacji zasiadł Janusz Zemke (SLD). Działalność

rozpoczęła 1 stycznia 1993. 21 grudnia – kraje Grupy Wyszehradzkiej podpisały porozumienie o utworzeniu do końca

1997 CEFTA (Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu).

23 grudnia – w Katowicach zakończono trwające ponad rok śledztwo przeciwko 24 osobom z

plutonu specjalnego ZOMO (także Czesław Kiszczak), o spowodowanie w grudniu 1981

roku śmierci dziewięciu górników z kopalni „Wujek”. 29 grudnia – ustawa o radiofonii i telewizji. Powołano Krajową Radę Radiofonii i TV

(KRRiT) (powstała w marcu 1993), której 9 członków mianował po równo Sejm, Senat i

prezydent RP; Rada miała być strażnikiem ładu medialnego w Polsce. Ustawa ograniczała

czas emisji reklam do 15 proc. czasu dziennego i nakazywała, by audycje nie nadawały

treści niezgodnych z prawem, z polską racją stanu oraz sprzecznych z moralnością, oraz

że powinny respektować „zasady etyki”, szczególnie „chrześcijański system wartości”.

Powstały spółki Telewizja Polska SA i Polskie Radio SA. 30 grudnia – z PC wyszedł Ruch dla Rzeczypospolitej Jana Olszewskiego. 31 grudnia – porozumienie z górniczymi komitetami strajkowymi. Zapowiedziano

powiązanie podwyżek płac z rozpoczęciem restrukturyzacji branży. *

Inflacja w 1992 roku – 44,3 proc. Deficyt budżetowy 6,5 proc. PKB. Przeciętne wynagrodzenie spadło o 3 proc. w stosunku do roku 1990. 41 proc. pracowników przemysłu zatrudniały zakłady prywatne. Spożycie czystego alkoholu na głowę mieszkańca Polski – 10 l. Świadczenia waloryzowano w razie podwyżki płac o 10 proc. (poprzednio o 5 proc.). Co trzeci członek ostatniego Biura Politycznego, Sekretariatu KC PZPR i rządu PRL (patrz

„Rok 1986”) stał się biznesmenem. Do końca roku sprywatyzowano przez likwidację 715 przedsiębiorstw. Nie dokonano żadnej

reprywatyzacji. Apteki przekazano półdarmo etatowym pracownikom upaństwowionych

aptek, nie respektując praw byłych właścicieli; powstały dwa zwalczające się

stowarzyszenia – byłych i aktualnych właścicieli aptek. Premier Suchocka podpisała umowę na dostawy rosyjskiego gazu, określającą na wiele lat

kwoty ilościowe i korzystny dla Rosji, nierynkowy system ustalania cen. Trybunał Stanu osądził członków rządu Mieczysława Rakowskiego – ministra spraw

wewnętrznych Czesława Kiszczaka, ministra rynku wewnętrznego Aleksandra

Mackiewicza, ministra finansów Andrzeja Wróblewskiego, ministra współpracy gosp. z

zagr. Dominika Jastrzębskiego i prezesa GUC Jerzego Ćwieka; dwóm ostatnim zakazano

pełnienia funkcji publicznych na 5 lat. Unieważniono wyroki polityczne na Józefa Piniora z Regionu Dolnośląskiego „S”, któremu

wcześniej odmówiono stanowiska wykładowcy w Katedrze Państwa i Prawa Uniwersytetu

Wrocławskiego, ponieważ figurował w rejestrze skazanych. Od 1990 roku powstało kilka tysięcy stowarzyszeń i około tysiąca fundacji. Polska graniczyła z Rosją, Litwą, Białorusią, Ukrainą, Słowacją, Czechami i Niemcami. Powiedzonko roku: „Kto nie z Mieciem (Wachowskim), tego zmieciem”.

Masowym zjawiskiem stały się „agencje towarzyskie”, czyli faktycznie legalne ale

niekontrolowane burdele, i ogłoszenia w prasie o ich działalności. Na rynek prasowy weszło kilkanaście kolorowych czasopism dla kobiet i młodzieży,

należących do niemieckich koncernów prasowych. Pisma dla młodzieży prowadziły

„edukację” już dla 12-13-letnich czytelników, rozważając ich problemy zaspokojenia

seksualnego, atrakcyjności, itp. 1993 Minęły 4 lata od Okrągłego Stołu. Styczeń 1993 1 stycznia – weszły w życie ustawy o podatku VAT (pobierany od 1 lipca) i akcyzie. Rozpadła się Czecho-Słowacja na dwa niezależne państwa Czechy i Słowację. Rządy w USA objął nowy prezydent, Bill Clinton. EWG zmieniła się we Wspólnotę Europejską, gwarantującą swobodny przepływ ludzi, dóbr,

kapitałów i informacji w krajach „dwunastki”. Przestał istnieć państwowy Komitet ds. Radia i Telewizji. Powstały dwie spółki skarbu

państwa Telewizja Polska SA i Polskie Radio SA, w których Rady Nadzorcze wybierała

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, a RN zarządy z prezesami. Prezesem TVP SA

zostanie w listopadzie Wiesław Walendziak , PR Krzysztof Michalski. Media publiczne

ustawa obarczała misją edukacyjną i kulturalną, ale mogły zarabiać reklamą. Polska zajmowała pierwsze miejsce w Europie pod względem zachorowań na zawał serca i

nowotwory płuc. 3 stycznia – pierwszy koncert Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jerzego Owsiaka,

etatowego pracownika PR III i producenta filmów telewizyjnych. Hasłem WOŚP dla

młodzieży stanie się „róbta co chceta”. 4 stycznia – ustały strajki w kopalniach po uzgodnieniu podwyżek płac. 7 stycznia – Sejm odrzucił projekt referendum w sprawie aborcji i uchwalił ustawę „O

planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania

ciąży”, karzącą lekarza za dokonanie aborcji, z wyjątkiem przypadków zagrażających

zdrowiu lub życiu kobiety, a także w przypadku ciąży jako skutku przestępstwa lub wad

genetycznych u płodu. Kobiet w ciąży ustawa nie karała za aborcję.

Promocja książki Lewy czerwcowy Jacka Kurskiego i Piotra Semki, składającej się z

wywiadów z politykami Jarosławem Kaczyńskim, Adamem Glapińskim, Janem Parysem,

Antonim Macierewiczem i Grzegorzem Kostrzewą-Zorbasem.[68] W książce Jarosław Kaczyński ujawnił, że Mieczysław Wachowski był agentem SB.

Wachowski zaprzeczył, oficerowie wyjaśnili w TV, że na zdjęciu ze szkolenia

pracowników SB w latach 70, to nie Wachowski, ale Arnold Superczyński. Kaczyński

pokazał, że na zdjęciu są obaj. Jesienią, po wygranej SLD, awansowano Superczyńskiego

na komendanta stołecznego Policji. Minister Spraw Wewnętrznych Andrzej Milczanowski

oświadczył, że Wachowski nigdy nie był uczestnikiem żadnego kursu MO i SB.

Wachowski nazwał Kaczyńskiego „ogryzkiem politycznym”, a rzecznik prezydenta

Wałęsy Andrzej Drzycimski określił polityków z książki Semki jako „insekty biegnące w

szparach chodnika”.[69] Rząd i „S” podpisały porozumienie kończące spór zbiorowy w sprawie rekompensat wzrostu

kosztów utrzymania. 13 stycznia – Erich Honecker, b. komunistyczny przywódca NRD, uwolniony z aresztu

wyemigrował do Chile. 14 stycznia – zatonął na Bałtyku prom „Heweliusz”, zginęło 21 członków załogi i 33

pasażerów (m.in. 28 kierowców TIR-ów, w tym dziewięciu Polaków). 15 stycznia – po telefonie od prezydenta Lecha Wałęsy minister sprawiedliwości Zbigniew

Dyka wszczął śledztwo z urzędu w sprawie wypowiedzi Jarosława Kaczyńskiego, który

oskarżał Mieczysława Wachowskiego, że ten w 1975 roku ukończył kurs SB w Świdrze

pod Warszawą. Dyka podkreślił, że „nie było formalnego nacisku”, aby wszcząć

postępowanie karne. Wachowski zażądał ścigania Kaczyńskiego i złożył stosowne

wnioski dowodowe. 18 stycznia – minister sprawiedliwości Zbigniew Dyka powiedział w wywiadzie dla „GW”,

że postępowanie karne przeciwko byłym szefom Art-B zostanie najprawdopodobniej

zawieszone, bo dla prokuratury nie jest jasne, czy „oscylator” bankowy jest karalny

(chodziło o olbrzymie zyski na przelewach między bankami). 19 stycznia – Kazimierz Kutz rozpoczął zdjęcia do filmu o tragedii w kopalni „Wujek” pt.

Śmierć jak kromka chleba. 20 stycznia – w USA zmarła aktorka Audrey Hepburn. 21 stycznia – Wałęsa zwrócił się do I Prezesa SN, Adama Strzembosza o rozstrzygnięcie

sprawy swej rzekomej współpracy z SB. 1 lutego Strzembosz odmówił z braku podstawy

prawnej. 23-24 stycznia – I Kongres Unii Pracy. Przewodniczącym został Ryszard Bugaj. 25 stycznia – premier Suchocka „utraciła zaufanie” do ministra sprawiedliwości i prokuratora

generalnego Zbigniewa Dyki (ZChN) z powodu „włączenia w postępowanie w sprawie

dotyczącej sporu pomiędzy Mieczysławem Wachowskim i Jarosławem Kaczyńskim

prokuratora, który zaangażowany był w procesy polityczne lat 80.”, czyli Andrzeja Jacka

Kaucza, który w stanie wojennym żądał dla Władysława Frasyniuka 10 lat więzienia. W Warszawie dyrygował Yehudi Menuchin. 26 stycznia – wstrzymano druk upadającego dziennika prawicowego „Nowy Świat”. 27 stycznia – premier Suchocka urlopowała Zbigniewa Dykę. Resort sprawiedliwości objął

tymczasowo Andrzej Marcinkowski

29 stycznia – wielotysięczna demonstracja przeciwników Wałęsy pod Belwederem, spalono

kukłę z napisem „Bolek”. Przemawiali Jarosław Kaczyński i Jan Parys. Jan Olszewski

nieobecny, zdystansował się publicznie od demonstracji ulicznych. Na wniosek prokuratora generalnego Sejm uchylił immunitet poselski Maciejowi

Zalewskiemu. Poseł Piotr Abramski, przewodniczący podkomisji sejmowej ds. projektu ustawy lustracyjnej

poinformował, że projekt zostanie przekazany Sejmowi w marcu. Z badań CBOS wynikło, że strategię na przeczekanie (produkcję tylko na własne potrzeby)

wybrało 55 proc. posiadaczy niewielkich (do ok. 6 ha) gospodarstw rolnych.

Najbierniejszą postawę deklarowali mieszkańcy województw wschodnich i południowo-

wschodnich. Suchocka przebywała z wizytą na Ukrainie. Podpisano umowę wojskową polsko-ukraińską. Luty 1993 2 lutego – „S” przekazała parlamentowi projekt reformy służby zdrowia pt. „Założenia

ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce”. Zakończyło się doroczne Światowe Forum Ekonomiczne w Davos. Nie zaproszono tam

premier Hanny Suchockiej, był Aleksander Kwaśniewski. Senator Henryk Czarnocki (PL), zatrzymany po pijanemu przez warszawską policję do

kontroli drogowej, odmówił poddania się testowi na zawartość alkoholu we krwi i pokazał

legitymację senatorską. 3 lutego – wg badań „GW” bohaterami medialnymi w styczniu byli Jarosław Kaczyński i

Mieczysław Wachowski, przed politykami poprzedniego rządu Olszewskim, Parysem i

Macierewiczem. Podobne dane podała Sopocka Pracownia Badań Społecznych. W

listopadzie i grudniu 1992 wygrywał wicepremier Henryk Goryszewski. 4 lutego – Grecja uznała niepodległą Macedonię. 5 lutego – „Tygodnik Solidarność” opisał serię włamań i uszkodzeń samochodów u polityków

– zwolenników lustracji, uznanych przez nich za zastraszanie. 10 lutego – Wałęsa zapowiedział rozwiązanie parlamentu w razie nieuchwalenia budżetu. 11 lutego – KK „S” zobowiązała swych posłów do głosowania przeciwko projektowi

budżetu; mimo to większość potem głosowała za nim. 13 lutego – Sejm przyjął budżet na rok 1993 z 207 głosami przeciw. Obniżono wydatki: 91

proc. podstawy waloryzacji emerytur, odstąpienie od automatycznych podwyżek dla

budżetówki. 14 lutego – Polska, Węgry i Ukraina podpisały w Debreczynie porozumienie o współpracy

regionu karpackiego. 19 lutego – Sejm uchwalił, że na oficjalnych sztandarach umieści się napisy „Bóg, honor,

ojczyzna”.

20 lutego – opozycja i ZChN w Sejmie o zagrożeniu suwerenności Polski planami

regionalizacji. 22 lutego – rząd, pracodawcy i ZZ podpisały „Pakt o przedsiębiorstwie państwowym w

trakcie przekształcania”, chroniący tracących wskutek tego pracę. Rozpoczął się czterodniowy strajk generalny „S” w Łodzi, spowodowany niepowołaniem

pełnomocnika ds. restrukturyzacji przemysłu łódzkiego. Prokurator Stefan Szustakiewicz z warszawskiej Prokuratury Wojewódzkiej przesłuchiwał

84-letniego Stanisława Zarako-Zarakowskiego, b. prokuratora stalinowskiego. 24 lutego – Steven Spielberg rozpoczął w Krakowie kręcenie filmu „Lista Schindlera” o

uratowaniu tysięcy Żydów przez Niemca; Kraków wyprzedał całą starzyznę jako

rekwizyty do filmu. 26 lutego – UOP przeprowadził pod kamerami telewizji rewizję w domu i aresztował

dyrektora Biura Parlamentarnego PC Wojciecha Dobrzyńskiego, oskarżonego o przyjęcie

1,5 mld zł łapówki od firmy Horn za rzekome załatwienie jej koncesji na import paliw.

Pokazał to dziennik TVP. Wybuch pod budynkami World Trade Center w Nowym Jorku. Okazało się, że to atak

znanych amerykańskim służbom terrorystów islamskich. Poważne zniszczenia, ale

budynki ocalały. 27 lutego – I kongres Ruchu Chrześcijańsko-Narodowego Akcja Polska Antoniego

Macierewicza, Piotra Walerycha i Mariusza Maraska. Poparcie dla PC spadło z 25 proc. w grudniu 1991 do 14 proc., ZChN z 25 proc. na 19 proc.,

KLD z 33 proc. na 24 proc. Luty – kwiecień – strajki płacowe w Łodzi, a także ogólnopolski strajk sfery budżetowej,

popierany przez NSZZ „Solidarność”.

Marzec 1993 1 marca – Wałęsa powołał posła „S” Marka Markiewicza na przewodniczącego KRRiT,

wkrótce potem na jej członków prof. KUL Ryszarda Bendera i dziennikarza Macieja

Iłowieckiego. 2 marca – Maciej Zalewski, były sekretarz stanu w BBN, nie przyznał się w prokuraturze do

wyłudzenia 40 mld zł od byłych prezesów Art-B, ani do tego, jakoby 31 lipca 1991

ostrzegł ich o grożącym aresztowaniu, umożliwiając ucieczkę z Polski. (w 2000 roku

okazało się, że ostrzegł ich Jerzy Dziewulski z SLD). 3 marca – szef polskiego więziennictwa płk dr Paweł Moczydłowski w liście do „GW”

stwierdził: „oskarżyliśmy administrację Rejonowego Aresztu Śledczego w Warszawie-

Mokotowie o utrudnianie adwokatowi Leszkowi Hoffmanowi[70] kontaktu z jego klientem

Wojciechem Dobrzyńskim”. 5 marca – Jarosław Kaczyński poinformował o istnieniu tajnej instrukcji MSW, tzw. 0015,

zatwierdzonej 26 października 1992 przez szefa UOP Jerzego Koniecznego z SLD,

zlecającej działania agenturalne przeciwko opozycyjnym partiom politycznym (komórka

płk. Jana Lesiaka, przed 1989 oficera Departamentu III MSW, do 1997 szefa Zespołu

Inspakcyjno-Operacyjnego w UOP).[71] 9 marca – prokurator Janusz Regulski wszczął śledztwo przeciwko Jarosławowi

Kaczyńskiemu o ujawnienie tajemnicy państwowej i wniósł o uchylenie mu immunitetu

poselskiego. 10 marca – w Katowicach rozpoczął się proces członków plutonu specjalnego ZOMO i ich

przełożonych, oskarżonych o zamordowanie dziewięciu górników z kopalni „Wujek” w

grudniu 1981. Prezydium Klubu Parlamentarnego PC udzieliło poręczenia za swojego sekretarza Wojciecha

Dobrzyńskiego, aresztowanego przez UOP. 11 marca – poseł Jan Kulas (z Listy NSZZ „Solidarność”) złożył interpelację w sejmie

na temat śledztwa w sprawie Grudnia 70 (strzelanie do robotników demonstrujących na

Wybrzeżu). Prokurator generalny Jan Piątkowski odpowiedział 30 marca, że gdy chodzi o

„Jaruzelskiego i innych żyjących przedstawicieli najwyższych organów administracji

państwowej z przyczyn oczywistych, na obecnym etapie postępowania

przygotowawczego nie jest możliwe publiczne jej [sprawy] przedstawienie". 12 marca – 10-tysięczna manifestacja „S” w Warszawie po fiasku negocjacji budżetówki z

rządem (płace realne uległy wyraźnemu spadkowi). 15 marca – Agnieszka Holland została laureatką amerykańskiej nagrody Krajowej Fundacji

Kultury Żydowskiej. Korea Północna wypowiedziała układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. 18 marca – Sejm odrzucił rządowy projekt ustawy o Programie Powszechnej Prywatyzacji.

Protesty przeciwko „przestępczej prywatyzacji” (Wałbrzych). 19 marca – Jarosław Kaczyński ujawnił treść Instrukcji UOP nr 0015, upoważniającej do

inwigilacji partii opozycyjnych. II Kongres SdRP. Przewodniczącym został Aleksander Kwaśniewski, wiceprzewodniczącymi

Leszek Miller, Józef Oleksy i Izabella Sierakowska. 23 marca – Sąd Wojewódzki w Warszawie orzekł, że Jacek Maziarski musi przeprosić

wydawcę „Gazety Wyborczej” za wypowiedź, że spółka Agora (i „GW”) powstała w

1989 z pieniędzy przeznaczonych na całą ówczesną opozycję, i wpłacił 3,5 mln zł na PCK

oraz 5 mln zł na rzecz Agory za koszty procesu. 24 marca – b. wiceminister MSW gen. Władysław Pożoga, świadek na procesie Ciastonia i

Płatka: „Piotrowski, Chmielewski i Pękala [..] i Pietruszka nie mogli podjąć [sami] decyzji

o zabójstwie księdza. To wyżsi przełożeni wydali rozkaz zabicia go i oni zainicjowali

działania związane z morderstwem.” Pożoga dodał: „Gdyby [w 1983 roku] rzetelnie

przeprowadzono sprawę Przemyka, to nie doszłoby do zabójstwa księdza Jerzego

Popiełuszki.”

Do Polski powrócił zwolniony z niemieckiego aresztu z powodu zawału serca dyrektor

zakładów Łucznik w Radomiu, Rajmund Szwonder, oskarżony przez USA o próbę

sprzedaży broni do Iraku mimo embarga ONZ. Pozostałych pięciu oskarżonych o

nielegalny handel bronią Polaków Niemcy wydali władzom amerykańskim. 25 marca – Maciej Zalewski (PPL) pod wpływem alkoholu spowodował wypadek

samochodowy. 29 marca złożył mandat posła. 27 marca – Bronisław Geremek (UD) wypowiedział się za „mądrym kontraktem” z SLD. 30 marca – dr Jacek Żochowski wydał opinię, że Czesław Kiszczak, oskarżony w procesie

zabójstwa górników z „Wujka”, może odpowiadać przed sądem tylko w Warszawie z

powodu złego stanu zdrowia. Minister finansów Jerzy Osiatyński podpisał układ z MFW, otwierający drogę do uzyskania

665 mln USD kredytów i drugiej fazy redukcji długu Polski wobec klubu paryskiego. Powstał Krajowy Związek Pracodawców Agencji Ochrony Mienia, zrzeszający 102 firmy

ochroniarskie spośród 2-3 tys. istniejących. Związek zapowiedział dążenie do nowych

uregulowań prawnych. Wielu ochroniarzy rekrutowało się z b. SB. Zwoniono z aresztu byłego dyrektora FOZZ, Grzegorza Żemka i jego zastępczynię, Janinę

Chim, oskarżanych o zagarnięcie ponad miliona dolarów z pieniędzy przeznaczonych na

wykup polskich długów zagranicznych (afera FOZZ). Kwiecień 1993 Sejm powołał do KRRiT Lecha Dymarskiego (RdR), Marka Siwca (SLD) i Bolesława Sulika

(UD) i Andrzeja Zarębskiego (KLD). Senat powołał Ryszarda Miazka (PSL) i Jana

Szafrańca (ZChN). 2 kwietnia – pod sejmem odbyła się manifestacja „Samoobrony”. Lekarze z aresztu śledczego, w którym przebywał Wojciech Dobrzyński (dyrektor Klubu

Parlamentarnego PC), zarządzili przymusowe karmienie go. Minister sprawiedliwości Jan

Piątkowski nie przyjął parlamentarzystów z PC, którzy domagali się wyjaśnień, premier

Hanna Suchocka odmówiła interwencji. 4 kwietnia – rozłam w NZS z powodu zarzutów o zbyt bliskie związki zarządu z KLD. 5 kwietnia – rybacy zablokowali porty Wybrzeża, żądając zmniejszenia importu ryb. Rozpoczęło się śledztwo przeciwko włoskiemu prezydentowi Giulio Andreottiemu,

podejrzanemu o kontakty z mafią. 8 kwietnia – prokuratura wojskowa umorzyła śledztwo w sprawie rzekomego wprowadzenia

przez UOP stanu podniesionej gotowości bojowej Jednostek Nadwiślańskich MSW w

czerwcu 1992 (podczas odwoływania rządu Olszewskiego). Macedonię („FYROM”) przyjęto do ONZ. UE wprowadziła zakaz importu mięsa m.in. z Polski. 10 kwietnia – Polak Janusz Waluś zastrzelił w RPA przywódcę komunistów Chrisa Hani.

14 kwietnia – papież poprosił siostry karmelitanki o przeniesienie się do innej siedziby na

terenie Oświęcimia w związku z groźbą bojkotu obchodów 50. rocznicy powstania w

warszawskim getcie przez środowiska żydowskie. 15 kwietnia – Sejm przyjął nową ordynację wyborczą, faworyzującą większe ugrupowania, z

progiem wyborczym 5 proc. dla partii i 8 proc. dla koalicji, liczenie metodą d`Hondta. Za

głosowały SLD, UD, PPL, PSL, KPN, PC, przeciw ZChN, KP, RdR, „S”, UP. Sejm złagodził zakaz reklamy wyrobów tytoniowych. W telewizji seria wypowiedzi

„fachowców”, że reklama nic nie daje firmom. Rzecznik praw obywatelskich Tadeusz Zieliński wyraził zaniepokojenie „ingerencjami

Kościoła we władze państwa” i obawę, że Polska „stoi u wrót państwa wyznaniowego”. W poniedziałek wielkanocny telewizja publiczna nadała program „Big Zbig Show”, który

spotkał się z ostrymi protestami kręgów katolickich, uznających go za profanację męki

Chrystusa. Autorka programu, Magda Umer, w jakiś czas potem przeprosiła telewidzów. 1

maja biskupi wydali orędzie o wartościach chrześcijańskich w życiu narodu. 17 kwietnia – „Każdy mógł być oprawcą i ofiarą w czasach PRL” – napisał Michnik o

czasach PRL.[72] 19 kwietnia – obchody 50 rocznicy Powstania w Getcie, z udziałem premiera Izraela Icchaka

Rabina i wiceprezydenta USA, Aleca Gore`a. Siergiej Chruszczow, syn Nikity, otrzymał azyl w USA. 21 kwietnia – prokurator generalny złożył wniosek o uchylenie immunitetów trzech

senatorów: Henryka Czarnockiego (PL), Andrzeja Rzeźniczaka (PPL) i Jana

Wysoczańskiego (UD). Czarnockiemu uchylono już immunitet 1 kwietnia za

spowodowanie wypadku samochodowego. Jan Wysoczański był podejrzany o

współdziałanie z grupą złodziei samochodowych. 24-25 kwietnia – Kongres PC w Sosnowcu. II Kongres UD. Przewodniczącym został Tadeusz Mazowiecki. Wizyta papieża Jana Pawła II w Albanii. W Warszawie otwarto wystawę grafik Francisco Goyi. 27 kwietnia – z zarzutami oskarżenia w sprawie Grudnia 70. zapoznani zostali generałowie

Wojciech Jaruzelski, Kazimierz Świtała, Stanisław Kruczek, Mieczysław Urbański,

porucznik Wiesław Gop oraz cywil Stanisław Kociołek, b. członek Biura Politycznego

KC PZPR. 29 kwietnia – sekretarzem Konferencji Episkopatu został bp Tadeusz Pieronek. 30 kwietnia – ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych (nowa wersja projektu

Powszechnego Programu Prywatyzacji). Utworzono 15 NFI. Przeciw głosował ZChN. Andrzej Micewski wystąpił w „Trybunie” z apelem do autorytetów moralnych, by upomniały

się o abolicję dla sprawców stanu wojennego. Pozytywnie odpowiedzieli Jerzy Giedroyć,

ks. Józef Tischner, Andrzej Celiński i Ewa Łętowska.

Piotr Abramski, przewodniczący podkomisji sejmowej ds. projektu ustawy lustracyjnej

poinformował, że prace znajdują się w stadium początkowym – nie określono definicji

tajnego współpracownika. W książce Czarny ptasior reportażystka Joanna Siedlecka udowodniła, że zamieszkały w

USA Jerzy Kosiński wymyślił dramatyczne przeżycia osobiste z czasów wojny, opisane w

Malowanym Ptaku, które podawał za prawdę; Malowany Ptak przyjmowany był na

Zachodzie jako dowód na masowy antysemityzm Polaków podczas II wojny. Wkrótce

potwierdzą to autorzy amerykańscy. Maj 1993 Wizyta Wałęsy na Ukrainie. 3 maja – Order Orła Białego jako pierwszy w historii tego odznaczenia otrzymał papież Jan

Paweł II (wręczony w Skoczowie podczas wizyty w 1995 roku). 5 maja – strajk pracowników sfery budżetowej, m.in. przeciwko 5-procentowej redukcji

zatrudnienia. „S” zwróciła się o pomoc do zagranicznych central związkowych. Strajki

nauczycieli „S” i OPZZ doprowadziły do przesunięcia terminu matur. 6 maja – szczyt Grupy Wyszehradzkiej w Pradze. 7 maja – spotkanie Mariana Krzaklewskiego z Suchocką i Wałęsą. 10 maja – „S” zerwała rozmowy z rządem, gdy wicepremier Paweł Łączkowski oświadczył,

że brakuje ok. 4 bilionów zł na podwyżki płac w budżetówce. Jednocześnie okazało się, że

podobną kwotę zmarnowała rządowa Agencja Rynku Rolnego na pożyczki dla

prywatnych firm i zakup nieświeżej żywności.[73] Minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski wycofał swoją kandydaturę na

stanowisko sędziego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze. Wróble z

Hagi ćwierkały, że chodzi o lustrację. Marek Kamiński i Wojciech Moskal zakończyli pieszą wędrówkę przez Grenlandię. 11 maja – redaktor naczelny tygodnika „Spotkania” Maciej Iłowiecki poinformował, że

Grupa „L`Express” oraz Editions-Spotkania likwidują tygodnik. 12 maja – z powodu strajku nauczycieli do matur wg „S” oświaty nie przystąpiła połowa

młodzieży w dużych miastach. Zwolniono z aresztu Wojciecha Dobrzyńskiego, dyrektora Biura Parlamentarnego PC po 52-

dniowej głodówce. KK „S” wystosowała ultimatum do rządu, grożąc wnioskiem do Sejmu o wotum nieufności i

strajkiem generalnym. W USA oceniono, że Polska ma 20 proc. udziału w europejskim rynku amfetaminy. 15 maja – w Krakowie złożono prochy gen. Hallera, przywiezione z Londynu. 17 maja – prokuratura podała, że w ciągu ostatniego roku skierowała do sądu ok. 100 aktów

oskarżenia w sprawach afer, w których straty Skarbu Państwa szacowane były

każdorazowo na kilkadziesiąt mld zł: nielegalny import alkoholu, paliw, zaniżanie

wartości nieruchomości pod kredyty bankowe, a także akt oskarżenia przeciw Humerowi i

kilkunastu innym b. pracownikom MBP. Sąd ogłosił upadłość Niezależnego Instytutu Wydawniczego, wydającego dziennik „Nowy

Świat” (pozostało około 35 mld zł długów, w tym wynagrodzenia). Jeden z udziałowców,

Krzysztof Duda w lipcu 1992 roku uciekł do Danii, zostawiając ponad 400 mld zł długów.

Pracownicy po latach wyprocesowali należności i część otrzymali z Funduszu

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Książę Karol z wizytą w Polsce. Dalajlama z wizytą w Polsce. 18 – 26 maja – fale strajków i manifestacji ulicznych; m.in. kolejarzy i rolników; strajk

komunikacji miejskiej w stolicy.

Duńczycy opowiedzieli się w drugim referendum za wstąpieniem do Unii Europejskiej. 19 maja – Alojzy Pietrzyk z „S” w imieniu posłów „S”, PC, ChD, PL, RdR, UPR i Akcji

Polskiej złożył wniosek o odwołanie rządu Hanny Suchockiej. Poparły go SLD, PSL,

KPN, „S”, PC, ChD, PL, RdR, UPR i AP. Powstał Ogólnopolski Sztab Strajkowy „S”. 21 maja – generalny strajk komunikacyjny w Warszawie. Na ulice wyjechało około miliona

zarejestrowanych w stolicy samochodów. 22 maja – Aleksander Kwaśniewski i Józef Oleksy z SLD za podtrzymanie rządu Suchockiej

zażądali przyspieszonych wyborów parlamentarnych (wiosną 1994), konsultowania z SLD

harmonogramu prac rządu, zagwarantowania dostępu do mediów itp.[74] 25 maja – Matka Teresa z Kalkuty z wizytą w Polsce. 26 maja – w Paryżu zginął poeta Jacek Bieriezin. Do Gdańska zawinął statek ekologów „Greenpeace” w proteście przeciwko zanieczyszczaniu

Bałtyku. 27 maja – w Biłgoraju tymczasowo aresztowano adwokata, naganiacza, nakłaniającego matki

do sprzedaży niemowląt na Zachód. 28 maja – Sejm jednym głosem (za 223 głosy, przeciw 198, wstrzymało się 24) przegłosował

wotum nieufności do rządu Hanny Suchockiej, złożone przez „S”. Za byli posłowie: SLD,

PSL, KPN, PC, RdR, UPR, AP, „S” (oprócz Arkuszewskiego, Borusewicza i

Rulewskiego). Minister sprawiedliwości Dyka spóźnił się na głosowanie. Pietrzyk: „Od

dzisiaj żaden rząd nie będzie miał prawa mówić o sobie, że jest rządem „S”owym. Dzisiaj

– w wolnej Polsce – w naszym życiu nadal są obecne kłamstwo, niesprawiedliwość, nędza

i upokorzenie.” Sejm uzupełnił ordynację wyborczą sprzed 6 tygodni o przepis, nakazujący kandydatom partii

składanie pisemnych oświadczeń, czy byli funkcjonariuszami lub TW organów

bezpieczeństwa.

Rząd Suchockiej przekazał do Sejmu pakiet 54 ustaw, m.in. oprotestowany przez SLD projekt

separacji małżeńskiej. Do Polski przylecieli adwokaci pięciu Polaków zamieszanych w aferę karabinową, a

uwięzionych w listopadzie 1992 w Nowym Jorku, aby przesłuchać sześciu świadków:

Tadeusza Koperwasa, Zbigniewa Tarkę z Cenzinu, Jerzego Wojtysiaka z Holdingu

Wojtysiak, oraz Jerzego Łuczyńskiego, Rajmunda Szwondera i Waldemara Szajewskiego

(dyrektorów Zakładów Metalowych Łucznik w Radomiu). Prokuratura Wojewódzka w Warszawie aresztowała Tadeusza O., głównego udziałowca

Pierwszego Banku Komercyjnego (tzw. banku Bogatina) w Lublinie pod zarzutem

wyłudzenia z FSO 348 polonezów (wartości 16,8 mld zł). 29 maja – Wałęsa nie przyjął dymisji rządu i rozwiązał parlament. 31 maja – „Wiadomości” telewizyjne podały, że już wydrukowano „Monitor Polski” z

zarządzeniem prezydenta, że tym samym weszło ono w życie. *

2-3 tys. agencji ochrony zatrudniało 100-150 tys. osób, często byłych funkcjonariuszy SB. Czerwiec 1993 1 czerwca – rząd w ogniu protestów SLD i kół liberalnych przyjął tekst konkordatu z

Watykanem, uznając, że nie koliduje on z zasadą rozdziału Kościoła od państwa. 3 czerwca – aresztowano Janusza Baranowskiego, prezesa Towarzystwa Ubezpieczeniowego

Westa. 4 czerwca – demonstracja uliczna zwolenników lustracji w Warszawie w rocznicę obalenia

rządu Jana Olszewskiego. Nocą z 3 na 4 czerwca UOP zdzierał plakaty o demonstracji i

aresztował rozlepiających je ludzi. Policja zaatakowała i pobiła demonstrantów pod

pozorem zmiany trasy pochodu. Partie byłej koalicji rządowej zawarły pakt o nieagresji na okres kampanii wyborczej. Ukazał się czwarty numer miesięcznika „Gazeta Polska" Piotra Wierzbickiego, w którym

ogłoszono „listę konfidentów” z czerwca 1992. Komenda Stołeczna Policji zawiadomiła prokuraturę o naruszeniu tajemnicy państwowej

przez „Gazetę Polską”, która opublikowała „listę konfidentów”. 6 czerwca – połączyły się partie Jana Olszewskiego i Antoniego Macierewicza. 8 czerwca – warszawska Prokuratura Wojewódzka skierowała do sądu kolejny akt oskarżenia

w aferze Art-B przeciwko jej pracownikom, działającym na szkodę firmy. 9 czerwca – Wałęsa ogłosił powstanie BBWR (Bezpartyjny Blok Wspierania Reform).

Przewodniczącym został Andrzej Olechowski. 10 czerwca – podejrzany o wyłudzenie kredytów z trzech banków b. senator Andrzej

Rzeźniczak przesłuchiwany był w bydgoskiej prokuraturze. Prokuratura zarzuciła mu też,

że od kwietnia do października 1992 roku prowadził nielegalnie Prywatną Agencję

Lokacyjną w Tucholi, i 600 osobom winien jest ponad 15 mld zł.

Na SLD chciało głosować 9 proc. Polaków. 14 czerwca – w Warszawie już pięć kobiet napadniętych przez „Łomiarza”. Dwie zmarły. 16 czerwca – prokuratura warszawska poinformowała, że toczy śledztwo w sprawie Fundacji

Prasowej „Solidarność” z prezesem Sławomirem Siwkiem, przewodniczącym Rady

Nadzorczej Jarosławem Kaczyńskim i członkiem Krzysztofem Czabańskim, którzy

pożyczyli swej partii 8 mld zł na kampanię wyborczą. Pieniądze wg prokuratury nie

zostały zwrócone. 19 czerwca – powstało Zjednoczenie Polskie złożone z PC Jarosława Kaczyńskiego, RTR

Jana Parysa, ChDSP Tadeusza Jackowskiego, Stronnictwa Wierności Rzeczypospolitej

Wojciecha Ziembińskiego oraz Porozumienia Regionalnego RdR Andrzeja Anusza. Tygodnik „Wprost” ogłosił, że najbogatszym Polakiem jest Zbigniew Niemczycki. 17 czerwca – Wałęsa powołał radę do spraw polityki społecznej. 21 czerwca – aide-memoire krajów Grupy Wyszehradzkiej do obradującego w Kopenhadze

szczytu Unii Europejskiej na temat przyjęcia ich do Unii. 22 czerwca – w Gdańsku powstała Fundacja „Archiwum „S””. Po kilku latach pomysł

porzucono z braku funduszy. W 2000 roku archiwum w Gdańsku nie posiadało ani

jednego komputera. 25-27 czerwca – V Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „S” w Zielonej Górze. Postanowił o

samodzielnym starcie „S” w wyborach parlamentarnych jesienią. 27 czerwca – ślub Moniki Kern, córki wicemarszałka Sejmu ze sprzedawcą frytek, Maciejem

Malisiewiczem. „GW”: „Były wicemarszałek Sejmu Kern jest już chyba skończony w

oczach opinii publicznej – perorował przy barku gość weselny, Jerzy Urban do

otaczających go dziennikarzy prasy lokalnej. Dzień wcześniej Andrzej Kern decyzją

[Porozumienia Centrum] nie znalazł się na liście [kandydatów] swojej partii. Na weselu

krążyła pogłoska, że Kerna na swoją listę wciągnie Solidarność. Jeden z gości powiedział,

że Kern musi wejść do Sejmu, bo inaczej umrze.”[75] W czerwcu Ruch Chrześcijańsko-Narodowy Akcja Polska Antoniego Macierewicza wszedł

do RdR. W czerwcu Sławomir Wałęsa, syn prezydenta RP został skazany za potrącenie w Gdańsku

51-letniej lekarki (nie był pijany, próbował jej pomóc, kobieta utraciła 45 proc. zdrowia).

Dostał dwa lata w zawieszeniu na cztery lata i zakaz prowadzenia auta przez cztery lata. Lipiec 1993 Zaczął obowiązywać podatek VAT. Weszła w życie ustawa, na mocy której nadawca radiowy musiał otrzymać koncesję KRRiT. KRRiT ukarała Polsat grzywną 300 tys. zł za wyemitowanie filmu z wyjątkowo drastycznymi

scenami okrutnej przemocy w niedozwolonych godzinach (przez długie lata jedyny

przypadek ukarania telewizji przez KRRiT).

2 lipca – siostry karmelitanki wydzierżawiły swój klasztor Stowarzyszeniu Ofiar Wojny

(prezes członek Samoobrony Mieczysław Janosz, afera „Żelazo” w latach 70). 6 lipca – Jan Olszewski utworzył własny blok wyborczy Koalicję dla Rzeczypospolitej

(KdR), złożony z pozostałości po RdR, „Partii Wolności” Kornela Morawieckiego, „„S”

80” Seweryna Jaworskiego, SDP, „Ojcowizny” Romana Bartoszcze i wielu innych

drobnych ugrupowań. 7 lipca – 28 organizacji wchodzących w skład SLD podpisało nową umowę koalicyjną. 9 lipca – w Moskwie stwierdzono, że odnalezione w 1991 roku szkielety należały do

członków carskiej rodziny Romanowów, zgładzonej w 1917 roku. 13 lipca – w Gdańsku abp Tadeusz Gocłowski ogłosił powstanie Katolickiego Komitetu

Wyborczego „Ojczyzna”. W Świnoujściu protesty handlarzy przeciwko utworzeniu nowego targowiska przy granicy

niemieckiej. W słowackim miasteczku wprowadzono godzinę policyjną dla Cyganów. 20 lipca – policja dokonała rewizji w lokalu redakcji „Gazety Polskiej” w poszukiwaniu

oryginału „listy Macierewicza”. 21 lipca – sąd w Piotrkowie Trybunalskim umorzył sprawę o niszczenie w 1989 roku akt

przez trzech generałów SB; przestępstwo to objęła amnestia z 1989. 23 lipca – BBWR ogłosił, że planuje wydawanie „Nowej Gazety”, dziennika na miejsce i

siłami zlikwidowanego „Nowego Świata”. 28 lipca – Polska podpisała konkordat ze Stolicą Apostolską. Gwarantował on rozdział

Kościoła katolickiego od państwa i mianowanie biskupów wyłącznie przez Kościół, o

tworzyła się perspektywa państwowej ważności małżeństw kościelnych. Lipiec – rozmowy między Jarosławem Kaczyńskim a Olszewskim na temat wystawienia

wspólnej listy wyborczej, dzięki czemu centroprawica mogłaby wejść do Sejmu. Prokurator Janusz Regulski na wniosek ministra Mieczysława Wachowskiego z Kancelarii

Prezydenta wytoczył śledztwo i skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko Antoniemu

Macierewiczowi za ujawnienie tajemnicy państwowej w 4 numerze „Gazety Polskiej”

(„lista konfidentów”). Działacze Samoobrony wywieźli na taczkach burmistrza Praszki; policja biernie przyglądała

się zajściom. Sierpień 1993 1 sierpnia – eksperci Naczelnej Prokuratury Wojskowej Rosji uznali, że zbrodnia w Katyniu

w 1940 roku była ludobójstwem i nie ulega przedawnieniu 6 sierpnia – papież Jan Paweł II ogłosił encyklikę Veritatis splendor skierowaną przeciw

relatywizmowi moralnemu. 9 sierpnia – PAP wystosował ultimatum do gazet lokalnych, o zapłacenie za korzystanie z

jego usług podobnie z fotografii Centralnej Agencji Fotograficznej.

15 sierpnia – w święto państwowe Wniebowstąpienia Matki Bożej, tuż przed wiadomościami

o 19.30 w I programie TVP, w których prymas Glemp wypowiedział się o zagrożeniu

pornografią, telewizja publiczna wyemitowała reklamę filmu fabularnego tak

zmontowaną, że widz ujrzał drastyczne sceny masturbacji, których w filmie nie było. 16 sierpnia – wyszła prawicowa „Nowa Gazeta”. Redaktor naczelny Mieczysław Gil. 23 sierpnia – ogólnopolska demonstracja 3 tysięcy osób „S” w Wałbrzychu przeciwko

„przestępczej prywatyzacji”. 24 sierpnia – wizyta prezydenta Rosji Borysa Jelcyna w Polsce. Złożył kwiaty pod

pomnikiem katyńskim w Warszawie i zapowiedział ukaranie sprawców zbrodni z 1940

roku; ogłosił także désinteressement Moskwy w sprawie przystąpienia Polski do NATO. 9

grudnia w Brukseli odstąpił od tego zdania. 25 sierpnia – międzyrządowe porozumienie Polski i Rosji o budowie gazociągu Rosja-

Niemcy, przechodzącego przez Polskę, i powołaniu EuroPolGazu – spółki handlującej

gazem, w której polska spółka PGNiG i rosyjska Gazprom miały po 50 proc. udziałów.

Faktycznie powstała następująca struktura: po 48 proc. Polska i Rosja i 4 proc. Gas

Trading (w niej 36 proc. miał Bartimpex Aleksandra Gudzowatego). Porozumienie

wprowadzało nierynkowy system stałych kwot gazu i niekorzystnych dla Polski cen. Na SLD chciało głosować 15 proc. Polaków. Wrzesień 1993 Kampania wyborcza. Zjednoczenie Polskie (PC) Jarosława Kaczyńskiego i KdRP (RdR) Jana

Olszewskiego po dwóch miesiącach rozmów nie zdołały się zjednoczyć. Oba podkreślały

konieczność przeprowadzenia lustracji. Hasło PC: „Polsko! Czas na zmiany” (autorstwa Jacka Kurskiego). Hasło KdRP: „Koalicja czystych rąk”. Hasło SLD: „Tak dalej być nie może”. Na plakatach wyborczych UD pod zdjęciem premier Suchockiej hasło: „Po pierwsze

gospodarka”; obywatele dopisywali „Po siódme – nie kradnij”. Samoobrona (Andrzej Lepper, Ryszard Filipski, Bożena Krzywobłocka, Janusz Bryczkowski,

Bohdan Poręba): „Polsko, stałaś się łupem międzynarodowej finansjery.” Okazało się, że

Lepper finansowany jest przez niemiecki Instytut Schillera, ekspozyturę wywiadu

sowieckiego przeznaczoną do infiltracji skrajnej prawicy europejskiej. Wypowiedź brytyjskiego ministra spraw zagranicznych o granicy między Polską a Rosją na

Wiśle. Konflikt między LOT-em a British Airways. Na liście Samoobrony do Senatu znalazł się Mieczysław Janosz, zgłoszony jednak za późno. Rozpoczął się proces prokuratora stalinowskiego, Adama Humera i towarzyszy oskarżonych

o znęcanie się nad przesłuchiwanymi. Trwał dwa i pół roku do marca 1996. Rozprawy

odbywały się w małych sądach na prowincji.

2 września – wszczęto polskie śledztwo w sprawie mordu na 26 tys. oficerów polskich w

Katyniu i innych zbrodni sowieckich. Zaraz po wyborach śledztwo zostało wstrzymane. 3 września – minister spraw wewnętrznych Andrzej Milczanowski na wniosek prezydenta

Wałęsy odwołał Adama Hodysza, szefa gdańskiego UOP, dementując informację, że ma

to związek z odnalezieniem w marcu przez ekipę Hodysza akt gdańskiej SB i tajnych

archiwów.[76] Prasa przypuszczała, że Hodysz przekazał w 1992 roku do MSW materiały

do lustracji Wałęsy. 11 września – „Rzeczpospolita” wyceniła wartość rynkową „Gazety Wyborczej” na 40 mln

dolarów; „GW” miała 17 oddziałów terenowych, 1700 pracowników, w tym 645

dziennikarzy. 17 września – po 4,5 latach od Okrągłego Stołu Polskę opuścili ostatni żołnierze radzieccy.

Trudno było tę datę ustanowić świętem państwowym. Na ekrany wszedł film Marka Piwowskiego „Uprowadzenie Agaty”, nakręcony na kanwie

ucieczki z domu wiosną 1992 roku nieletniej córki marszałka Andrzeja Kerna (PC),

ośmieszający polityków „S” i Kerna. Budżet filmu – pieniądze Komitet Kinematografii,

fundusze Heritage Films (Lew Rywin) oraz firma Budimex. Andrzej Kern wytoczył prasie

całą serię procesów o zniesławienie, które po wielu latach wygrał (ostatni, przeciwko

Urbanowi, w grudniu 2002). 13 września – Jaser Arafat i Icchak Rabin podpisali porozumienie o autonomii palestyńskiej.

Dostali za to Pokojową Nagrodę Nobla. 19 września – wybory parlamentarne, do Sejmu dostało się już tylko 6 ugrupowań, wygrało

SLD – 20,4 proc. i PSL – 15,4 proc. UD – 10,6 proc., UP – 7,3 proc., KPN – 5,8 proc.,

BBWR – 5,4 proc. Wygrane SLD (o półtora miliona, czyli 100 proc. głosów więcej niż w

1991) otrzymało z 20-procentowym poparciem nieproporcjonalnie wiele mandatów – 37

proc., PSL z 15,4 proc. poparcia – 28,6 proc. mandatów. To wynik metody d’Hondta w

ordynacji wyborczej. 35 proc. wyborców nie miało swej reprezentacji, ponieważ oddali głosy na partie

antykomunistyczne i „prawicowe”, które nie weszły do Sejmu. Frekwencja 52,08 proc. Nie weszli do Sejmu: koalicja „Ojczyzna” – 6,4 proc., NSZZ „S” – 4,9 proc. zabrakło 14 tys.

głosów, Zjednoczenie Polskie-PC – 4,4 proc., KLD – 4 proc., UPR – 3,2 proc.,

Samoobrona – 2,8 proc., „X” – 2,7 proc., Koalicja dla RP – 2,7 proc. i PSL-PL – 2,4 proc.

ZP-PC i KdR przy połączeniu się w jedną partię otrzymałyby łącznie co najmniej 5,1 proc.

(z PSL-PL – 7,5 proc.) i weszłyby do parlamentu. Najwięcej głosów w Polsce otrzymał poseł Aleksander Kwaśniewski (SLD) – 148 tys. 21 września – prezydent Jelcyn rozwiązał Radę Najwyższą i Zjazd Deputowanych. 2

października zwolennicy parlamentu zaatakowali gmach telewizji, Jelcyn odparł je

wojskiem, przywódców aresztowano.

27 września – KK „S” podjęła uchwałę, domagającą się natychmiastowego zwrotu majątku

zagrabionego w stanie wojennym przez państwo. Janusz Pałubicki zrezygnował z funkcji

wiceprzewodniczącego KK. 27 września – prok. Siemianowski wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie

Grudnia 70. Ustępujący minister sprawiedliwości Jan Piątkowski odebrał je Prokuraturze

Marynarki Wojennej i przekazał Prokuraturze Wojewódzkiej w Gdańsku. Prokuratura umorzyła śledztwo przeciwko Kaczyńskiemu o ujawnienie tajemnicy państwowej

(tzw. instrukcja 0015). Prokuratur Jerzy Regulski umorzył śledztwo przeciwko Leszkowi Millerowi i Mieczysławowi

Rakowskiemu (SdRP) o wywóz bez zezwolenia dewiz do Moskwy (sprawa zwrotu

„pożyczki moskiewskiej”) z braku wiarygodności świadków rosyjskich (Wierszalin i

Janajew). Umorzeniu sprzeciwili się prokuratorzy Jerzy Zientek, Jerzy Łabuda, Krzysztof

Lipiński i Waldemar Smardzewski. Sąd potwierdził umorzenie. 28 września – ostatni numer prawicowej „Nowej Gazety”. Wrzesień – prok. Andrzej Kaucz (procesy polityczne w stanie wojennym – Barbara Labuda,

Wł. Frasyniuk) został członkiem Prokuratury Apelacyjnej we Wrocławiu. Październik 1993 4 października – prokuratura warszawska skierowała do sądu akt oskarżenia przeciwko

Jarosławowi Kaczyńskiemu za oskarżenie Mieczysława Wachowskiego o współpracę z

SB. 11 października Kaczyński wraz z Krzysztofem Czabańskim i Sławomirem Siwkiem

stanie przed sądem oskarżony o działanie na szkodę Fundacji Prasowej „S”, 25

października – za ujawnienie instrukcji UOP 0015/92, jako tajemnicy państwowej. 13 października – SLD i PSL podpisały umowę koalicyjną (Cimoszewicz i Kwaśniewski oraz

Łuczak i Pawlak) aby objąć wspólne rządy. 14 i 15 października – marszałkiem Sejmu został Józef Oleksy z SLD, Senatu – Adam Struzik

z PSL. W Sejmie powstała Komisja Konstytucyjna do opracowania nowej Konstytucji;

przewodniczącym Aleksander Kwaśniewski. Przewodniczący sejmowej komisji

prywatyzacji Bogdan Pęk. 18 października – Wałęsa desygnował Waldemara Pawlaka na premiera. 21 października – NATO zatwierdziło amerykański plan „Partnerstwo dla pokoju”,

otwierający proces rozszerzenia paktu (Polska wejdzie do planu w lutym 1994); „NATO

nie zrobi nic przeciw Rosji” – Manfred Woerner. Strobe Talbott, doradca prezydenta Clintona, sporządził tajne memorandum przeciw

rozszerzaniu Paktu Atlantyckiego. 26 października – Wałęsa zaprzysiągł rząd Pawlaka. Wicepremier minister finansów Marek

Borowski, wicepremier minister sprawiedliwości Włodzimierz Cimoszewicz, wicepremier

minister edukacji Aleksander Łuczak. Resorty „prezydenckie” – MSW nadal Andrzej

Milczanowski, MSZ Andrzej Olechowski, MON Piotr Kołodziejczyk (minister ON w

rządzie Mazowieckiego i Bieleckiego). Opieka socjalna Leszek Miller, minister

przekształceń własnościowych Wiesław Kaczmarek, kultura Kazimierz Dejmek.

Rzecznikiem prasowym rządu została była Miss Polonia, Ewa Wachowicz, która wsławiła

się wyjaśnieniem: „premierowi się nie odmawia”. Jarosław Kaczyński z PC utworzył Sekretariat Ugrupowań Centroprawicowych (RTR, SWR,

PR RdR, PL). PC prędko z niego wyszło. Andrzej Lepper poparł koalicję SLD z UP i rząd Pawlaka i stwierdził, że do jej zwycięstwa

przyczyniła się Samoobrona. Listopad 1993 4 listopada – „GW” w „Kalendarzu maturzysty” podała przepis na zabawę w mieście, grafitti

na ścianach domów: „Weź ostre narzędzie: żyletkę, skalpel, nóż szewski (..). Zaopatrz się

w spray (farbę w aerozolu). Spray możesz zastąpić wałkiem z gąbką, równomiernie

pokrytą farbą (..). Do odbijania jest niezbędna pomoc drugiej osoby. Jedna trzyma szablon

obiema rękami, a druga psika farbą z odległości ok. 15 cm. (..) Odbijaj gdzie chcesz, jeden

szablon starczy na długo.”[77] Minister kultury Kazimierz Dejmek (SLD) mianował na dyrektora Zachęty Andę Rottenberg,

która 30 września wygrała konkurs na to stanowisko; inna kandydatka, Barbara

Majewska, przytaczała dowody, że to ona wygrała konkurs. 10 listopada – Sejm zatwierdził rząd Waldemara Pawlaka (310 za, 83 przeciw, 24 wstrzymało

się). 15 listopada – KRRiT powołała Wiesława Walendziaka[78] na pierwszego prezesa spółki

Telewizja Polska SA. Nominację skrytykował Wałęsa, biura KRRiT usunięto z lokalu w

Kancelarii Prezydenta. Henryk Czarnocki, b. senator ziemi siedleckiej został skazany na rok więzienia w

zawieszeniu na cztery lata, 2 mln zł grzywny i zakaz prowadzenia samochodu przez trzy

lata za to, że w maju 1992 spowodował wypadek drogowy, mając we krwi 1,8 promila

alkoholu. 23 listopada – Społeczny Komitet Budowy Pomników Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni

wystosował protest, domagając się ustalenia sprawców ówczesnej zbrodni strzelania do

cywilnego tłumu oraz żądając zmiany kwalifikacji prawnej czynu na zbrodnię

ludobójstwa, która nie ulega przedawnieniu. Rzecznik prasowy MS Andrzej Cubała

napisał, że „w aktualnym stanie prawnym czyny te nie mogą być uznane za zbrodnie

przeciwko ludzkości”. 26 listopada – Radio „Solidarność” przestało istnieć. Zarząd Fundacji Radia „S” sprzedał

udziały spółce Radio „Eska” Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe. 30 listopada – zarejestrowanie związanego z prezydentem Wałęsą stowarzyszenia BBWR. W

styczniu 1994 przewodniczącym został Zbigniew Religa.

Bank Śląski – subskrypcja 2 mln 790 tys. akcji, 800 tys. osób otrzymało po 3 sztuki w cenie

500 tys. zł za sztukę. Z RdR Jana Olszewskiego odeszła grupa Antoniego Macierewicza. Grudzień 1993 9 grudnia – Jelcyn w Brukseli zapowiedział, że Rosja sprzeciwia się wstąpieniu państw

Europy Środkowej do NATO. Monika Kern-Malisiewicz porzuciła męża, Maćka Malisiewicza, sprzedawcę frytek, i wróciła

do rodziców. Monika oświadczyła w TVP, że była manipulowana. 12 grudnia – w wyborach w Rosji do Dumy 23 proc. otrzymał Władimir Żyrinowski ze

skrajnej prawicy, 12 proc. komuniści Ziuganowa. 12 grudnia – Kongres RdR. Przewodniczącym został Romuald Szeremietiew (106 głosów,

Jan Olszewski 100). 13 grudnia – prezesem w Głównym Urzędzie Ceł został Ireneusz Sekuła, potem jeszcze przez

blisko pięć miesięcy współwłaściciel spółki Polnippon. Sekuła wybrał w kwietniu 1994 na

siedzibę GUC ofertę Fintrade, firmy należącej do Universalu. Fintrade wykupił za 10

miliardów długi Polnipponu u ZUS i PKO BP. „Gazeta Wyborcza”: „pora już oderwać temat stanu wojennego od bieżącej polityki”. Wg

sondaży 47 proc. Polaków akceptowało w tym momencie decyzję o wprowadzeniu stanu

wojennego. 14 grudnia – „Wyborcza” opisała demonstrację Ligi Republikańskiej w rocznicę ogłoszenia

stanu wojennego pod domem Jaruzelskiego jako przejaw „brutalizacji obyczajów”. Minister Marek Borowski wydał rozporządzenie o dokapitalizowaniu BGŻ kwotą 4,266 bln zł

(426 milionów nowych PLN). 17 grudnia – w Gdyni odsłonięto po 23 latach wzniesiony społecznymi siłami pomnik ku czci

pomordowanych w Grudniu 1970. 20 grudnia – Fundacja Centrum Dziennikarstwa przy SDP w Warszawie ogłosiła nabór do

nowego dwuletniego studium zawodowego dla dziennikarzy. 21 grudnia – w prezencie na 43 urodziny Mieczysław Wachowski został mianowany

ministrem stanu w Kancelarii Prezydenta Wałęsy. Załoga gdańskiego Polgazu nie zgodziła się na wejście w spółkę z norweskim

przedsiębiorstwem Hydrogas, bo nie gwarantowało załodze odpowiedniego pakietu

socjalnego. 30 grudnia – ze Szwajcarii wrócili prokuratorzy, prowadzący śledztwo w sprawie FOZZ.

Ustalili, że kilkadziesiąt mln USD z FOZZ przeznaczono na inne niż statutowe cele, a

dokumenty, którymi posługiwało się kierownictwo FOZZ, bywały fałszywe.

Zapowiedzieli procesy cywilne o odzyskanie utraconych kwot. Amerykańskie służby specjalne zaalarmowały, że tysiące uśpionych agentów islamskich

mogą zaatakować Amerykę.

* Inflacja 37,6 proc. Wzrost PKB o 4 proc. Sektor prywatny wytwarzał 52 proc. PKB. Inwestycje zagraniczne wyniosły 2,83 mld USD. Sprywatyzowano 48 kolejnych spółek państwowych. Sprywatyzowano już ponad 63 proc. przedsiębiorstw, istniejących jesienią 1990 roku. 673 supermarkety. Bezrobocie – około 3 mln osób. Polska rozpoczęła restrukturyzację przemysłu hutniczego, aby dostosować się do norm Unii

Europejskiej. Prezydent Wałęsa ułaskawił Andrzeja Zielińskiego „Słowika”, szefa mafii z Pruszkowa,

mimo że ten od trzech lat uchylał się od kary. W 2000 roku dwóch urzędników kancelarii

Wałęsy oskarżono o przyjęcie za to łapówki 150 tys. USD. Nowy zwyczaj – prokuratury i sądy umarzają sprawy osób, aresztowanych za tzw. drobne

napady i kradzieże z uzasadnieniem „małej szkodliwości społecznej” ich czynów. Rosnąca na popularności w kręgach pozbawionej reprezentacji w parlamencie prawicy (ok.

35 proc. elektoratu) „Gazeta Polska” zmarginalizowała się, drukując serię wulgarnych

felietonów pod hasłem „Wałek”, co potwierdziły zimą 1994 wyniki ankiety czytelniczej.

Odzyskiwanie zaufania czytelników trwało wiele lat. 1994 Minęło 5 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 1994 Weszła w życie ustawa lustracyjna na Węgrzech. Powstała ambasada Polski w Kazachstanie. Andrzej Jacek Kaucz został szefem Prokuratury Wojewódzkiej we Wrocławiu, po czym

oddelegowano go do Warszawy. Prezes GUC Ireneusz Sekuła nieoficjalnie zaproponował PKP przewozy TIR-ów

niskopodłogowymi wagonami kolejowymi. Aleksander Gawronik zaproponował PKP, że

sfinansuje budowę takich wagonów, o ile będzie mógł liczyć na niższe stawki za

przewozy. Dwa lata wcześniej budowę takich wagonów planowała firma Sekuły

Promotion and Trade Center. W styczniu Gawronik podpisał umowę z Zakładami H.

Cegielskiego na budowę 150 platform kolejowych po 20 mld zł sztuka. W kilka dni

później prezes GUC Sekuła zapowiedział podwyższenie opłat tranzytowych za transport

kołowy (szosowy). Prezesi związków dziennikarskich, szefów mediów elektronicznych i publicyści dyskutowali

sprawy związane z wolnością słowa i jej nadużywaniem. W rezultacie w kwietniu 1994

wyłoniła się Rada Etyki Mediów, która opracowała Kartę Etyczną Mediów. *

5 stycznia – premier Pawlak powołał nowy skład Komisji Likwidacyjnej RSW „Prasa”.

Przewodniczący Marek Pogodowski z dawnego „Życia Warszawy”. 12 stycznia – rząd ogłosił podwyżki cen bez rekompensat. Polska, Węgry, Czechy i Słowacja przystąpiły do programu NATO „Partnerstwo dla Pokoju”. 14 stycznia – na miesiąc odroczono proces Adama Humera i jego współoskarżonych. Witold Lutosławski otrzymał Order Orła Białego. 17 stycznia – szef stołecznej prokuratury Jerzy Łabuda wszczął postępowanie dyscyplinarne

przeciwko Jerzemu Regulskiemu, zarzucając mu bezzasadne umorzenie śledztwa

przeciwko Rakowskiemu i Millerowi, co stało się w miesiąc po zwycięstwie SdRP w

wyborach. 20 stycznia – na pół roku przed obchodami 50. rocznicy Powstania Warszawskiego, w

„Gazecie Wyborczej” artykuł[79], w którym autor opisał, jak Polacy z AK zamordowali w

Powstaniu w 1944 roku około 30 Żydów, którzy uratowali się z getta. Spowodowało to

szeroką akcję protestacyjną wśród inteligencji, również dotychczas akceptującej linię

„GW”. W dwa tygodnie później historyk prof. Tomasz Strzembosz wykazał w tej samej

gazecie w artykule pt. „Polacy – Żydzi. Czarna karta Gazety Wyborczej”, że chodziło o

agentów i współpracowników NKWD, na których AK wykonywała wyroki. 25 stycznia – pierwsze notowanie giełdowe akcji Banku Śląskiego. 13-krotnie przebicie, cena

z 500 tys. zł wzrosła do 6,5 mln zł za sztukę. NIK wykazał wkrótce, że 84 proc.

startujących akcji należało do pracowników BŚ. Wskutek przedłużenia przez

kierownictwo banku procedury wydawania świadectwa zakupu, drobni ciułacze mogli

sprzedać akcje dopiero po spadku ich wartości. 27 stycznia – KRRiT przyznała Polsatowi koncesję na jedyny ogólnokrajowy prywatny

program telewizyjny. Przegrał Nicola Grauso, szef Polonii I, która od tej pory rozpoczęła

nadawanie programu przez satelitę. 28 stycznia – premier Pawlak zdymisjonował wiceministra finansów Stefana Kawalca za to,

że wg PSL Ministerstwo Finansów zaniżyło ceny akcji prywatyzowanego Banku

Śląskiego. Wicepremier minister finansów Marek Borowski (SLD) zażądał poddania GUC

(Ireneusz Sekuła) kontroli MF, premier odmówił. Likwidatorem majątku b. PZPR (do stycznia 1998) został Ryszard Tomalak, b. pracownik

Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Doprowadził do zawieszenia lub umorzenia

postępowań, wszczętych przez poprzedniego likwidatora, Marka Biernackiego („S”). Zaginął w USA syn Ryszarda Kuklińskiego, Bogusław. Na wodach oceanu w okolicach

Florydy odnaleziono pusty jacht, którym pływał w Nowy Rok. Luty 1994 Powstała Agencja Rozwoju Gospodarczego (min. Wiesław Podkański z PSL), otrzymując

pakiet akcji dużych spółek giełdowych wartości 4,5 bln st. zł. W 1994 roku Agencja

przyniosła 14 mld zł strat, w 1995 – 680 mld strat (jako Polski Fundusz Gwarancyjny). W

1995 sześciokrotnie zmieniał się zarząd, przed wyborami prezydenckimi zakupiono

znaczne ilości akcji Polisy. W 1997 poręczyła za spółkę Galteks, tracąc kolejne 320 mld

(w starych zł).. 1 lutego – wszedł w życie układ o stowarzyszeniu Polski z Unią Europejską.

2 lutego – oficjalne przystąpienie Polski do „Partnerstwa dla Pokoju” (pre-NATO). 4 lutego – Marek Borowski, odpowiedzialny za prywatyzację Banku Śląskiego, podał się do

dymisji z funkcji wicepremiera i ministra finansów. 8 lutego – Wałęsa odwołał Marka Borowskiego z funkcji wicepremiera i ministra finansów. Premier Pawlak mimo protestów SLD powołał Kazimierza Olesiaka (b. ZSL, wicepremier w

rządzie Rakowskiego) na prezesa Banku Gospodarki Żywnościowej. BGŻ otrzymał 16,2

bln złotych dokapitalizowania. 9 lutego – demonstracja kilkudziesięciu tysięcy związkowców „S” w Warszawie o poprawę

warunków pracy i bytu. 17 lutego – sąd umorzył sprawę zamordowania Stanisława Pyjasa krakowskiego studenta w

końcu lat 70. z braku możliwości przesłuchania funkcjonariuszy SB (minister spraw

wewnętrznych Andrzej Milczanowski odmówił krakowskiej prokuraturze odtajnienia

materiałów SB, powołując się na konieczność ochrony tajemnicy państwowej i brak w

nich informacji istotnych dla śledztwa). Wywołało to powszechne oburzenie w kraju,

pikiety i wiece w wielu miastach, a także listy otwarte. Skrytykował to również I prezes

SN, podnosząc, że MSW wchodzi w kompetencje sądu. Prezydent Wałęsa wystąpił na

piśmie do Milczanowskiego o „rozważenie możliwości udostępnienia organom

sprawiedliwości niezbędnych dokumentów”. Milczanowski zgodził się na to w listopadzie

1995. Wręczenie Orderu Orła Białego sędziwemu gen. Stanisławowi Maczkowi. 19 lutego – na Jasną Górę przybył marszałek sejmu Józef Oleksy z SLD; telewizja publiczna

pokazała, jak klęka przed Cudownym Obrazem NMP.

Radio RMF FM i Radio ZET po kilku latach nadawania otrzymały koncesje na ogólnopolskie

programy radiowe. Z Partii Konserwatywnej odłączyła się Koalicja Konserwatywna Michała Ujazdowskiego. Sejm uchwalił ustawę o emeryturach dla policji i funkcjonariuszy „mundurowych”,

zwiększając wysokość świadczeń. Minister spraw zagranicznych ZSRR Andriej Kozyriow w Krakowie: „mamy różnice zdań w

sprawie Partnerstwa dla Pokoju”. Marzec 1994 1 marca – Marek Markiewicz (KRRiT) podpisał koncesję dla telewizji Polsat Zygmunta

Solorza na nadawanie ogólnopolskie. Wałęsa odwołał go natychmiast z funkcji prezesa

KRRiT, niwecząc nadzieje na odpolitycznienie Krajowej Rady.

1 marca – protest 23 pisarzy i naukowców (przeważnie tzw. prawicowych, m.in. Zbigniew

Herbert, Kazimierz Orłoś, Jadwiga Staniszkis, Jacek Trznadel, Piotr Wierzbicki)

przeciwko odmowie ministra Andrzeja Milczanowskiego, by przekazać sądowi nazwiska

tajnych współpracowników SB, zajmujących się inwigilacją Pyjasa; inwigilujący musieli

znać okoliczności jego ostatnich chwil. 5-6 marca – kongres Unii Demokratycznej; również apel UD do Milczanowskiego o

ujawnienie materiałów dotyczących zabójstwa Pyjasa. Kongres RdR unieważnił poprzednie wybory, przewodniczącym został Stanisław Węgłowski,

Jan Olszewski honorowym przewodniczącym. Rozpoczął się spór z Szeremietiewem o

prawo używania nazwy RdR. Szef Klubu Parlamentarnego SLD Aleksander Kwaśniewski zaproponował Dariusza

Rosatiego na stanowisko ministra finansów (po Marku Borowskim). Polskie Radio z

informacji tej uczyniło news, nadawany we wszystkich dziennikach przez kilka tygodni. 8 marca – Arnold Superczyński, komendant wojewódzki policji w Lublinie powiedział w

„Kurierze Lubelskim”, że w 1993 roku miejscowa policja otrzymała od sponsorów ok.

865 mln zł i sprzęt wartości 1 mld 185 mln zł. 11 marca – podpisano porozumienie o redukcji 13 mld dolarów polskiego długu w

zachodnich bankach komercyjnych o 45,2 proc. (tzw. klub londyński). Nieudany (po kilkunastu minutach wznowiono ruch) strajk generalny kolejarzy „S”. 14 marca – pierwsza audycja telewizyjnego „Pulsu dnia”, politycznego podsumowania

wydarzeń przez grupę młodych dziennikarzy i ich gości, wprowadzona przez nowego

prezesa TVP, Wiesława Walendziaka. Jesienią „Puls dnia” osiągnął 10 proc. oglądalności

(3 mln widzów), zimą 1995 roku 13-14 proc. 18 marca – ustawa o ustroju Warszawy jako związku 11 gmin obrzeżnych z gminą Centrum. Marzec – polska delegacja przy ONZ wstrzymała się od głosowania nad rezolucją,

potępiającą ChRL za łamanie praw człowieka. 29 marca – Wałęsa odmówił podpisania zgody na obsadzenie ministerstwa finansów przez D.

Rosatiego, „jako członka zarządu FOZZ”. 31 marca – Wałęsa wbrew przepisom powołał Ryszarda Bendera na przewodniczącego

KRRiT, do czego jego prawo potwierdził prawnik prezydencki, Lech Falandysz; od tej

pory wszedł w użycie termin „falandyzacja” prawa. Wizyta Władimira Żyrinowskiego w Polsce; tuż po wyjściu z samolotu obiecał Polakom

zwrócić Lwów i Wilno. Współorganizator wizyty Janusz Bryczkowski zapowiedział po

jego wyjeździe, że w „Polsce trzeba rozstrzelać milion osób, żeby zapanował porządek”. Kwiecień 1994 Do Polski przybył z wizytą podsekretarz stanu USA, Strobe Talbott, znany z opinii, że

między Niemcami a Rosją rozciągają się setki kilometrów pustych przestrzeni, które

trzeba zagospodarować.

Powstała Rada Etyki Mediów; przewodnicząca Magdalena Bajer z SDP. 6 kwietnia – sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej umorzyła dochodzenie;

Jaruzelski i Kiszczak nie staną przed Trybunałem Stanu za niszczenie protokołów Biura

Politycznego KC PZPR z lat 1982-88. 7 kwietnia – wskutek weta prezydenta ku radości pracowników budżetowych przestał

obowiązywać „popiwek”. KPN zgłosił nowy projekt ustawy lustracyjnej. W projekcie znalazł się obowiązek uzyskania

zaświadczenia z MSW lub MON o braku współpracy jawnej lub tajnej ze służbami, dla

osób kandydujących na ważne funkcje państwowe i Państwowa Komisja Lustracyjna. 8 kwietnia – minister spraw zagranicznych Andrzej Olechowski złożył swemu greckiemu

odpowiednikowi formalny wniosek Polski o członkostwo w Unii Europejskiej. Polska

planowała negocjacje w latach 1995-96, a wejście do Unii w 1999-2000 roku. Za

wstąpieniem opowiadało się 70 proc. Polaków. W Rwandzie początek wielkiej rzezi między plemionami Hutu a Tutsi. W ciągu trzech

miesięcy zostanie wymordowanych blisko milion osób, głównie Tutsi. Zastępca sekretarza

generalnego (Kofi Annan) zlekceważył ostrzeżenia w tej sprawie.[80] 13 kwietnia – KK „S” zapoznała się z tezami do społecznego projektu Konstytucji RP,

przygotowywanego przez Barbarę Niemiec, Zbigniewa Romaszewskiego, Jana

Olszewskiego, Piotra Andrzejewskiego, Andrzeja Rościszewskiego i Z. Drzewieckiego. 14 kwietnia – podpisano porozumienie o redukcji o połowę polskiego długu u rządów-

wierzycieli (tzw. klub paryski). 14-17 kwietnia – w Warszawie XVIII Międzynarodowy Kongres Rodziny, promujący pełną

szczęśliwą rodzinę i naturalne metody planowania urodzeń. List Papieża.

16 kwietnia – „Coś w Polsce pękło, coś się skończyło” – napisał Jacek Żakowski w „GW” o

swym przerażeniu załamaniem „rewolucji etycznej” w Polsce. „Nie deprymowały mnie

afery w rodzaju FOZZ i Art-B s-ka. Musieliśmy zapłacić frycowe wolnorynkowych

nuworyszy.” Wśród wielu anonimowych przykładów przekupnych wiceministrów,

samowoli finansowej rządzących i tolerancji dla szemranych interesów konkret w artykule

dotyczył Fundacji Prasowej „S” i spółki Telegraf. 20 kwietnia – ostatnia audycja po polsku Radia Wolna Europa. RWE sprzedała George`owi

Sorosowi archiwa i przeniosła się do Pragi. 21 kwietnia – bezterminowy strajk pracowników elektrowni i górników węgla brunatnego. 22 kwietnia – poprawka do ustawy konstytucyjnej, która przyznała prawo do przedstawienia

projektu grupie 500 tys. obywateli. Początek zbiórki podpisów pod projektem

społecznym. 24 kwietnia – kongres zjednoczeniowy UD i KLD. Powstała nowa partia, na wniosek Leszka

Balcerowicza nazwana Unią Wolności. Przewodniczący Tadeusz Mazowiecki,

wiceprzewodniczący – Donald Tusk.

25 kwietnia – do strajków dołączyły kopalnie węgla kamiennego, ołowiu, rudy i cynku. 26 kwietnia –układ o przyjaznych stosunkach z Litwą (jako ostatnim krajem regionu). Wiceministrem obrony narodowej została kobieta, Danuta Waniek (ZSMP, PZPR, SdRP). Sztab akcji protestacyjnej „S” zapowiedział od 28 kwietnia strajk ogólnopolski. 28 kwietnia – zastrajkowało 1,5 tysiąca zakładów pracy w kraju. 29 kwietnia – Wałęsa powołał na wicepremiera i ministra finansów ekonomistę Grzegorza

Kołodkę[81]. 30 kwietnia – zawieszenie strajków górników w węglu brunatnym. Wywalczyli rozszerzenie

ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym i rentowym górników. Po sześciu miesiącach rządów premier Pawlak odwołał w 49 województwach 27 wojewodów

i 28 wicewojewodów (więcej niż Mazowiecki). Min. edukacji Łuczak usunął 16

kuratorów szkolnych. Stanowiska obsadzono z klucza SdRP i PSL. 56 proc. Polaków opowiadało się za lustracją, czyli sprawdzeniem, czy osoby pełniące ważną

funkcję w życiu publicznym nie współpracowały w PRL ze Służbą Bezpieczeństwa, 35

proc. było przeciw. 72 proc. respondentów uważało, że osoby takie powinny ustąpić ze

stanowisk. Maj 1994 CBOS – 58 proc. badanych Polaków uważało, że należałoby karać b. funkcjonariuszy UB i

SB, którym można przedstawić konkretne zarzuty. Podwyżkę cen energii rząd rozłożył na 3 etapy. 2 maja – pogotowie strajkowe pracowników ochrony zdrowia, kultury i oświaty po

przedstawieniu przez rząd tez do ustawy o płacach w budżetówce. 3 maja – Order Orła Białego dla Adama Bienia, Aleksandra Gieysztora, Jana Nowaka-

Jeziorańskiego, Czesława Miłosza, Zofii Morawskiej, Stanisława Stommy, Jerzego

Turowicza, kardynała Stefana Wyszyńskiego (pośmiertnie). 4 maja – wiceministrem spraw wewnętrznych został Zbigniew Sobotka[82] . 8 maja – wybory na Węgrzech wygrali postkomuniści (Węgierska Partia Socjalistyczna). 9 maja – powstało Przymierze dla Polski, złożone z Koalicji Konserwatywnej, PC, PL, RdR i

ZChN. 11 maja – SLD podjęło próbę przywrócenia uprawnień kombatanckich funkcjonariuszom b.

SB, MO i innych służb mundurowych, utraconych ustawą z 1992 roku. 13 maja – sejm przyjął ustawę o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

17 maja – audiencja papieska dla premiera RP Waldemara Pawlaka.

18 maja – orędzie papieża Jana Pawła II z okazji 50. rocznicy bitwy o Monte Cassino ,,Polska

broniła chrześcijańskiej przyszłości Europy”.

19 maja – audiencja papieska dla prezydenta RP Lecha Wałęsy.

23 maja – weszła w życie ustawa o prawie autorskim, ale bez aktów wykonawczych

(wprowadzono je po 6 latach).

27 maja – ogólnopolski marsz protestacyjny „S” w Warszawie. 40 tys. demonstrantów. Po zahamowaniu reformy administracyjnej odszedł specjalny pełnomocnik rządu Michał

Kulesza. Czerwiec 1994 9 czerwca – strajk okupacyjny „S” w b. Hucie Warszawa, po prywatyzacji – Hucie Lucchini

w Warszawie. Mediatorzy: abp Tadeusz Gocłowski, Jacek Kuroń, Krzysztof Piesiewicz.

Po trzech miesiącach podpisano porozumienie. 10 czerwca – Sejm zliberalizował ustawę antyaborcyjną, eliminując karanie lekarza za

dokonanie aborcji. Zawetował ją skutecznie Wałęsa. 12 czerwca – na kominie wysokości 123 metrów w Bolesławcu cztery osoby protestowały

przez sześć dni. Wywalczyły umorzenie niezapłaconego „popiwku” i wypłacenie

ekwiwalentu deputatu węglowego. 19 czerwca – wybory samorządowe. Partie prawicowe otrzymały około 25 proc. głosów.

Frekwencja 33,78 proc. 21 czerwca – powstał Syndykat Dziennikarzy, zawodowa organizacja związkowa

dziennikarzy. 22 czerwca – KK „S” przyjęła społeczny projekt Konstytucji i uchwaliła zbieranie podpisów

wśród ludności przez komisje zakładowe. CBOS – za lustracją opowiedziało się 56 proc. badanych. Sejmowa Komisja Spraw Zagranicznych przyjęła sprawozdanie specjalnej podkomisji (SLD),

krytykujące w niewybrednych słowach politykę personalną MSZ po 1989 roku i

obrzucające inwektywami osoby pracujące w dyplomacji. Unia Pracy przeszła do opozycji wobec rządu Pawlaka. Byłego szefa Art-B Bagsika, ściganego listem gończym od listopada 1991 roku, zatrzymali

Szwajcarzy. W Phoenix (USA) w biały dzień kradziony samochód najechał kilkakrotnie na drugiego syna

Ryszarda Kuklińskiego, Waldemara, i zabił go. Stało się jasne, ż e obaj synowie pułkownika padli ofiarą zemsty KGB. Edward Redliński wsławił się karykaturalną i prokomunistyczną książką „Szczuropolacy” o

Polakach – emigrantach „S” w USA. Lipiec 1994 W lipcu do laski marszałkowskiej wpłynęło pięć nowych projektów ustawy lustracyjnej –

KPN, UW, UP, PSL i SLD. Do prac w komisji skierowano tylko projekt SLD.

Przewidywał sprawdzenie przez specjalną komisję ewentualnej współpracy agenturalnej i

wywiązywania się z obowiązku podatkowego, ale nie przewidywał sankcji. Praca nad

projektem prędko zanikła. W 50 rocznicę bitwy pod Monte Cassino biuro turystyczne „Mazovia” oszukało

kombatantów, którzy zapłacili za podróż do Włoch.

1 lipca – Sejm odłożył głosowanie nad ratyfikacją konkordatu do referendum konstytucyjnego

(które odbyło się 25 maja 1997, konkordat ratyfikowano 23 stycznia 1998). Senat odrzucił roczne sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, otwierając drogę

do wymiany składu Rady i zahamowania w niej dominacji SLD. 2 lipca – Sejm wprowadził nowe prawo mieszkaniowe, zezwalające na eksmisję na bruk.

Rocznie zacznie się wykonywać około 5 tys. eksmisji, głównie za niepłacenie czynszu. Sejm przyjął roczne sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, zamykając drogę do

wymiany składu Rady. 5 lipca – Polska i NATO podpisały indywidualne partnerstwo. 6 lipca –z wizytą prezydent USA, Bill Clinton. Potwierdził poparcie dla rozszerzenia NATO

na wschód. 13 lipca – z wyciągów banku na jednej z wysp na kanale La Manche wynikło, że na prywatne

konta Grzegorza Żemka, Janiny Chim i Dariusza Przywieczerskiego wpłynęło ponad pół

miliona USD. Pieniądze wykorzystali oni na utworzenie spółki TRAST, mieszczącej się w

siedzibie Universalu SA w Warszawie. 22 lipca – szef KRRiT Ryszard Bender złożył dymisję, oficjalnie w proteście przeciwko

odłożeniu przez Radę decyzji o przyznaniu prawa nadawania w Warszawie Telewizji

Niepokalanów. Wałęsa mianował na jego miejsce Janusza Zaorskiego. Prokuratura zakończyła śledztwo w sprawie nieprawidłowości podczas prywatyzacji Banku

Śląskiego. Prokurator rosyjski potwierdził, że w Katyniu dokonano zbrodni ludobójstwa. Rozpoczęła się akcja wymiany mianowanych przez rząd Mazowieckiego ambasadorów RP na

osoby z klucza SLD i PSL. Sierpień 1994 1 sierpnia – Obchody 50 rocznicy Powstania Warszawskiego. Goszczący w Polsce prezydent

Niemiec Roman Herzog przeprosił wszystkie polskie ofiary wojny wywołanej przez

Niemcy; pomylił Powstanie Warszawskie z powstaniem w getcie. Zaproszony na

uroczystości prezydent Jelcyn przysłał drugorzędną osobistość. Przesłanie Ojca Świętego

w 50. rocznicę Powstania Warszawskiego. Na Muzeum Powstania trzeba będzie poczekać

10 lat. Ustawa „neopopiwkowa” – sankcje finansowe za podwyżki płac w firmach z ponad 80 proc.

udziałem skarbu państwa. Lesław Podkański, minister współpracy gospodarczej z zagranicą powołał na prezesa centrali

HZ „Ciech” doradcę szefa URM, Michała Strąka (PSL). 8 sierpnia – siostra Klemensa z zakonu „czarnych” urszulanek poręczyła za mordercę ks.

Jerzego Popiełuszki, Grzegorza Piotrowskiego, starającego się o przedterminowe

zwolnienie.

12 sierpnia – Andrzej Milczanowski mianował szefem wywiadu Mariana Zacharskiego

(1951), szpiega peerelowskiego skazanego w USA na dożywocie i wymienionego;

następnie po krytykach zagranicznych odwołał tę decyzję. 18 sierpnia – Zacharski złożył rezygnację z funkcji szefa Zarządu Wywiadu. 19 sierpnia – w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie sędzia Jarosław Góral uniewinnił

generałów SB Władysław Ciastonia i Zenona Płatka, oskarżonych o kierowanie

zabójstwem księdza Jerzego Popiełuszki i podżeganie do tej zbrodni. Prokurator Jacek

Szafnicki żądał 15 lat więzienia. Hańba! hańba! – krzyczał tłum ludzi w sali sądu. 30 sierpnia – po wielomiesięcznych staraniach Mariana Krzaklewskiego Wałęsa po raz

pierwszy od półtora roku spotkał się w Gdańsku z władzami „S”. Obaj przemawiali przed

Pomnikiem Poległych Stoczniowców w 14. rocznicę powstania „S”. Prezydium Unii Wolności (Tadeusz Mazowiecki, Donald Tusk oraz Hanna Suchocka)

oskarżyło Barbarę Labudę o łamanie statutu i skierowało do sądu koleżeńskiego we

Wrocławiu wniosek o usunięcie jej z Unii za publiczne poparcie dla legalizacji aborcji. Wrzesień 1994 5 września – Marian Krzaklewski złożył w parlamencie pierwsze 960 tys. podpisów,

popierających „S”owy projekt konstytucji. Łącznie zebrano 1,5 mln podpisów. 11 września – po raz pierwszy w Polsce odbyły się ćwiczenia wojskowe Partnerstwa dla

Pokoju (NATO). 12 września – upadła nomenklaturowa firma Polnippon, winna PKO BP prawie 50 miliardów

starych złotych (5 mln PLN). 15 września – NSA zatwierdził część koncesji radiowych, przyznanych przez KRRiT. Wałęsa

odwołał z Rady Marka Markiewicza i Macieja Iłowieckiego; na ich miejsce wkrótce

weszli Tomasz Kwiatkowski i Henryk Andracki. 16 IX – prezydent Wałęsa nadał Jasnej Górze tytuł „pomnika historii”.

21 września – parlament rozpoczął debatę nad siedmioma projektami konstytucji

(prezydenckim, senackim z 1991, UW, SLD, PSL-UP, KPN, obywatelskim „S”). 22 września – kilka tysięcy osób demonstrowało w Katowicach, domagając się ukarania

winnych zamordowania górników z kopalni „Wujek” w grudniu 1981. Sąd rejonowy w Bydgoszczy nakazał Wojskowym Zakładom Lotniczym zwrócić do FOZZ

23,5 mld zł z pieniędzy, przeznaczonych przez FOZZ na remont samolotów

sprzedawanych do Iraku wbrew embargu międzynarodowemu. 29 września – 2 października – VI Krajowy Zjazd Delegatów „S”. Przedstawiono na nim

materiały, ujawniające tajnych współpracowników Stasi z „S”. 30 września – „obiad w Drawsku”. Generałowie SG (m.in. Tadeusz Wilecki) na spotkaniu z

Wałęsą wyrazili wotum nieufności wobec ministra ON Piotra Kołodziejczyka. Wanda Nowicka z Federacji Kobiet, kandydatka na Kobietę Europy, na konferencji

ludnościowej ONZ w Kairze: „jesteśmy krajem katolickim, który – na nieszczęście dla

kobiet – jest krajem papieża”. Protesty środowisk katolickich i kobiecych –

niefeministycznych. Pismo „Wróżka” (szata graficzna w stylu pisma „Nie”) w tekście zatytułowanym „Zdolna,

nudna bestia” napisało, że w lutym 1995 premier Pawlak będzie zmuszony odejść z

urzędu (rzeczywiście wtedy odszedł). SLD i PSL usiłowały przeprowadzić w Sejmie restrykcyjną wobec informacji publicznej

ustawę o tajemnicy państwowej.

Październik1994 Cimoszewicz uruchomił akcję „czyste ręce”, by usunąć urzędników państwowych,

pobierających jednocześnie wynagrodzenia w Radach Nadzorczych Spółek Skarbu

Państwa, co dotknęło szefa MSZ Andrzeja Olechowskiego. Olechowski złoży w

październiku dymisję, ale będzie kierował MSZ do powołania rządu Oleksego 1 marca

1995. Z funkcji rzecznika prezydenta Wałęsy odszedł Andrzej Drzycimski, objął ją Leszek

Spaliński z „Życia Warszawy”. 6 października – Wiesław Chrzanowski ustąpił z funkcji prezesa ZChN, uzasadniając to

wiekiem. Nowym prezesem został 31-letni Ryszard Czarnecki. Konflikty w PdP i ZChN. 9 października – powstało Forum Demokratyczne UW: Marek Balicki, Marek Edelman,

Władysław Frasyniuk, Zofia Kuratowska i 44 inne osoby. 11 października – Stanisław Helski zranił we Wrocławiu Wojciecha Jaruzelskiego kamieniem

w głowę, gdy ten podpisywał w księgarni swą książkę Stan wojenny – dlaczego? Pchnął

go w twarz generałowi z odległości dwóch metrów. Helski wyjaśnił, że władza stanu

wojennego za działalność opozycyjną doprowadziła do ruiny jego gospodarstwo i wtrąciła

go do aresztu. „Czarny wtorek” na rosyjskiej giełdzie. Wartość rubla w stosunku do dolara spadła w ciągu

jednej sesji o ponad 20 proc. 12 października – Sejm przyjął apel, w którym w związku z „obiadem drawskim” zarzucił

prezydentowi naruszanie zasad apolityczności wojska i stwierdził, że „Polska znalazła się

w niebezpieczeństwie”. Posłowie UW spotkali się z Wałęsą, prosząc, by nie doprowadzał

do kryzysu państwa. 22 października – Madeleine Albright, ambasador USA przy ONZ zapowiedziała, że Polska

niedługo może przystąpić do NATO. 24 października – Andrzej Micewski w Sejmie zażądał od Komisji Odpowiedzialności

Konstytucyjnej potępienia czynu Stanisława Helskiego, który uderzył Jaruzelskiego

kamieniem w głowę. 28 października – komisja odpowiedzialności konstytucyjnej potępiła atak Stanisława

Helskiego na gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Bogdan Borusewicz, Jacek Taylor i Andrzej

Ostoja-Owsiany głosowali przeciw.

Rozpoczął się proces byłych milicjantów Edwarda Misztala i Janusza Smugi, oskarżonych o

to, że w maju 1983 roku uprowadzili pracowników Prymasowskiego Komitetu Pomocy

dla Uwięzionych z kościoła św. Marcina w Warszawie. Maria Bojarska opublikowała książkę „Król Lear nie żyje”, w której opisała swoje życie z

Tadeuszem Łomnickim i jego romans z jej siostrą Anną. Listopad 1994 Gry losowe obłożono 20 proc. podatkiem przeznaczonym na dofinansowanie sportu. 1 listopada – po incydencie z interwencją policji wobec zachowujących się chuligańsko

Rosjan na Dworcu Wschodnim w Warszawie premier Czernomyrdin odwołał wizytę w

Polsce. Niedługo potem min. SW Milczanowski „na kolanach”, jak określiła to prasa,

przepraszał w Moskwie za ten incydent. Grzegorz Piotrowski, zabójca ks. Jerzego Popiełuszki, wyszedł po niecałych 10 latach z

więzienia (skazano go na 15 lat). 3 listopada – po odłożeniu wizyty premiera Czernomyrdina w Polsce prezydent Jelcyn wydał

dekret „o środkach w nadzwyczajnych sytuacjach zagrożenia obywateli rosyjskich za

granicą”. Dawałyby one rosyjskim służbom prawo interwencji na terytorium obcych

państw. 7-9 listopada – na Jasnej Górze spotkanie przedstawicieli Episkopatów Europy

Środkowowschodniej na temat pracy duszpasterskiej wśród społeczeństw wychodzących z

realnego komunizmu.

9 listopada – KK „S” zaprotestowała przeciw przedterminowemu uwolnieniu z więzienia

Grzegorza Piotrowskiego. 10 listopada – List apostolski Tertio Millennio Adveniente do biskupów, duchowieństwa i

wiernych w związku z przygotowaniami do Jubileuszu Roku 2000.

Na wniosek premiera Pawlaka Wałęsa odwołał ministra ON Piotra Kołodziejczyka.

Tymczasowym kierownikiem MON został Jerzy Milewski.[83] Tygodnik „Wprost” oskarżył premiera Pawlaka o wspieranie firmy komputerowej InterAms (i

romans z jej szefową) przez intratny kontrakt. Pawlak zaprzeczył. 11 listopada – Kongres BBWR. Na miejsce Zbigniewa Religi wybrano na przewodniczącego

posła Jerzego Gwiżdża z Nowego Sącza. 27 listopada – rząd ustalił, że podwyżki dla budżetówki wyniosą 5 proc. powyżej stopy

inflacji. 28 listopada – zarysował się rozłam w UW. Forum Demokratyczne z Zofią Kuratowską

stwierdziło, że do UW „wkradł się obcy partii styl uprawiania polityki”, Tadeusz

Mazowiecki ostrzegł, że Forum osłabia partię. 30 listopada – premier Pawlak zatwierdził skład rad nadzorczych NFI mimo protestów

opozycji. Grudzień

1 grudnia – NATO podjęło w Brukseli decyzję o rozszerzeniu Paktu na kraje Europy

Środkowo-Wschodniej. Rosjanie odmówili współpracy w ramach programu „Partnerstwo

dla Pokoju”. 3 grudnia – rozpoczął się strajk głodowy „S” służby zdrowia. Rzecznikiem strajku została

Teresa Kamińska, przewodnicząca sekretariatu służby zdrowia „S”. 5 grudnia – Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE) obradowała w

Budapeszcie i przekształciła się w Organizację BWE (OBWE). 6 grudnia – nowelizacja ustawy kombatanckiej przywróciła uprawnienia funkcjonariuszom

UB i SB. 8 grudnia – Hanna Stachiewicz, oskarżycielka posiłkowa w procesie Adama Humera i innych,

zaalarmowała, że od początku listopada sąd nie odbył żadnego posiedzenia, a następne

wyznaczono na styczeń 1995. Przyczyną odroczenia były choroby sędziów. 11 grudnia – Wałęsa przyznał pośmiertnie ordery ofiarom ZOMO z Lubina z 1982 roku. Wałęsa zawetował powołanie do MON Longina Pastusiaka, w PRL zajmującego się

propagandą przeciwko USA i NATO. Rada Krajowa UW odmówiła zgody na działalność „rozłamowego” Forum

Demokratycznego. Wojska rosyjskie weszły na teren Czeczenii, Rosjanie rozpoczęli pacyfikację kraju. 14 grudnia – likwidator FOZZ, Piotr Grześkiewicz, wygrał sprawę cywilną przeciwko Janinie

Chim, księgowej FOZZ, o zwrot zagarniętych 167 tys. USD. Ustalono, że z FOZZ

przejęto 503 tys. USD, by utworzyć spółkę TRAST. Podobne sprawy likwidator wytoczył

Grzegorzowi Żemkowi (o 166 tys. USD) i Dariuszowi Przywieczerskiemu (o 167 tys.

USD). Prokurator Janusz Kalwas stwierdził, że rozliczenie FOZZ było fałszywe,

dołączono do niego fałszywe certyfikaty dolarowe na 68 mln USD. 16 grudnia – nowa ustawa o kontroli wynagrodzeń. Protest „S” pod hasłem „Zbrodnie komunizmu zbrodniami ludobójstwa”. 18 grudnia – wybory w Bułgarii wygrali postkomuniści (Bułgarska Partia Socjalistyczna –

BPS). 23 grudnia roku – Sejm uchwalił nową ustawę o Najwyższej Izbie Kontroli. 26 grudnia – amerykański tygodnik ,,Time” ogłosił Jana Pawła II ,,Człowiekiem Roku” za

wierność przekonaniom.

W świątecznej audycji Małgorzaty Tułowieckiej w I Programie Polskiego Radia etnolog

opowiadał, że w gruncie rzeczy wieczerza wigilijna to dary dla duchów. W innej audycji

stały gość radia, prof. Maria Szyszkowska wyjaśniała, że „patriotyzm to bardzo brzydkie

słowo, zakłada bowiem nienawiść wobec innych narodów”. 28 grudnia – władze Krakowa zapowiedziały utworzenie i finansowanie Czeczeńskiego

Ośrodka Informacji.

30 grudnia – Sejm uniknął zagrożenia rozwiązaniem przez prezydenta Wałęsę, większością

299 głosów przeciw 140 przegłosowując budżet. Ustawa nie zawierała wykazu stawek

podatkowych, utrzymanie poprzednich (jednorazowych) stawek zawetował Wałęsa. Min.

finansów G. Kołodko obwieszczeniem rządowym utrzymał podwyższone stawki 21, 33 i

45 proc. 31 grudnia – wskutek nacisków, m.in. Zofii Kuratowskiej z Unii Wolności, odeszła z pracy w

Biurze Interwencji Senatu (BIS) jego szefowa, Zofia Romaszewska. Od 1 września 1995

w nowej strukturze Kancelarii Senatu nie przewidziano BIS. W grudniu Tadeusz Sieradzan z GUC, powołując się na decyzję Ireneusza Sekuły, zawiesił

ściągnięcie 200 miliardów zł należności od Elektromisu (Mariusz Świtalski) wobec GUC

do czasu wyjaśnienia sprawy spółki przez prokuraturę.[84] *

Inflacja w 1994 roku – 29,5 proc. Wzrost PKB – 5,2 proc. Przeciętne wynagrodzenie – 4 250 000 zł (równie późniejszym 425 PLN). Istniało już ponad 2 mln prywatnych przedsiębiorstw. Inwestycje zagraniczne w Polsce

wyniosły 1,49 mld USD. Sprywatyzowano 36 spółek skarbu państwa. Udział dochodów gmin w finansach publicznych spadł z 17,2 proc. w 1992 do 15,6 proc. Prawie 50 proc. Polaków uważało, że Polska powinna pomóc powracać Polakom z

Kazachstanu. Totalizator Sportowy zapłacił do budżetu państwa 962 mld starych złotych podatków. Wskutek działania immunitetu poselskiego nie postawiono zarzutów o nadużycia Wiesławowi

Kaczmarkowi (MWGzZ) i Ireneuszowi Sekule (GUC), sejm odrzucił uchylenie

immunitetu senatorowi Aleksandrowi Gawronikowi. Nie zakończono śledztwa w sprawie

FOZZ. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przyznała Radiu Maryja koncesję ogólnopolską na

nadawanie programu społeczno-religijnego, który obejmie 80 proc. terytorium kraju. Komentarz Aleksandra Kwaśniewskiego do milkliwego stylu bycia premiera Pawlaka przed

kamerami TV: „nieme kino”. Dariusz Michalczewski kilkakrotnie obronił tytuł mistrza świata w boksie zawodowym. 1995 Minęło 6 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 1995 1 stycznia – weszła w życie denominacja złotówki o cztery zera. 10 000 zł = 1 PLN, 1mln zł

= 100 PLN. Pojawił się dawno nie widziany grosz. Nowe banknoty wydrukowano w

Anglii, liczne okazały się wybrakowane. Do Unii Europejskiej przystąpiły Austria, Finlandia i Szwecja.

Polska nie miała ministra obrony, minister spraw zagranicznych znajdował się w stanie

zawieszonej dymisji. Andrzej Olechowski oskarżył rządzącą koalicję o działania agenturalne, niezgodne z polską

racją stanu. 9 stycznia – Brigitte Bardot napisała do prezydenta Wałęsy list z protestem przeciwko planom

odstrzału 100 wilków w Bieszczadach. 11 stycznia – powstał Konwent Św. Katarzyny partii prawicowych przed wyborami

prezydenckimi. Konwent działał pod auspicjami ks. Józefa Maja w warszawskiej parafii

św. Katarzyny. 12 stycznia – Trybunał Konstytucyjny zaakceptował budżet, ale zapowiedział ponowne

rozpatrzenie legalności stawek podatkowych. 16 stycznia – Sąd Koleżeński UW we Wrocławiu zawiesił Barbarę Labudę na pół roku w

prawach członka partii za publiczne popieranie aborcji. 20 stycznia – powstało Międzynarodowe Centrum Humanitarnej Pomocy Czeczenii pod

patronatem ZR Mazowsze „S” i m.st. Warszawy. 24 stycznia – premier Pawlak odwołał wiceministra pracy Krzysztofa Baszniaka, który

poturbował fotografującego go dziennikarza „SuperExpressu” (gazeta ujawniła śledztwo

przeciwko Baszniakowi o nadużycia). 27 stycznia – Obchody 50 rocznicy wyzwolenia obozu w Oświęcimiu. 30 stycznia – blokada „S” w Ministerstwie Zdrowia w obawie przed redukcjami zatrudnienia.

Zwolnienia wstrzymano. Lech Wałęsa wystąpił do TK o rozpatrzenie legalności stawek podatkowych, zagroził też

Pawlakowi „podjęciem kroków przeciwko paraliżowi państwa”, jeżeli ten nie obsadzi

natychmiast wakujących stanowisk ministrów SZ i ON. Największym poparciem jako kandydaci na prezydenta cieszyli się Aleksander Kwaśniewski i

Jacek Kuroń. Do dymisji podała się Anna Fornalczyk, prezes Urzędu Antymonopolowego. Nowym

prezesem UA został Andrzej Sopoćko. Wiceminister współpracy gospodarczej z zagranicą, Maciej Leśny, okazał się jednym z

podejrzanych w aferze „rublowej”. „GW” napisała o „rządzie kryminalistów”. 31 stycznia – Komisja Nadzwyczajna sejmu ds. rozpatrzenia projektu ustawy o ratyfikacji

Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską orzekła zgodność

konkordatu z konstytucją. Szef Komisji Zbigniew Siemiątkowski (SLD).

Luty 1995 2 lutego – Wałęsa poprosił marszałków obu izb parlamentu o opinię na temat ewentualnego

rozwiązania Sejmu. Ukonstytuowała się kościelno-państwowa Komisja Regulacyjna, rozpatrująca sprawy

majątkowe Kościoła ewangelicko-augsburskiego.

Na Litwie uchwalono ustawę o litewskim jako jedynym języku urzędowym. 4 lutego – Sejm 376 głosami (16 przeciw) zagroził Wałęsie odpowiedzialnością konstytucyjną

w razie próby rozwiązania parlamentu. Posłanka Barbara Blida (SLD) na pamiątkę

odkręciła tabliczkę ze swoim nazwiskiem z fotela w sali posiedzeń. Rozwiązanie Sejmu

popierało 14 proc. ankietowanych przez CBOS. 6 lutego – „GW” poinformowała, że Wałęsa zażądał zmiany rządu, grożąc rozwiązaniem

parlamentu i jednocześnie zaatakował premiera Pawlaka za słabe wyniki wizyty w USA. 7 lutego – publiczna TVP poinformowała, że 51 proc. dochodów przynoszą jej reklamy,

abonament – 42 proc., 6 proc. sprzedaż programów i usług. 8 lutego – Biuro Prasowe Ministerstwa Finansów oświadczyło, że nieprawdą jest, iż minister

Grzegorz Kołodko ma gotowy wniosek do Rady Nadzorczej TVP SA o odwołanie prezesa

Zarządu TVP SA Wiesława Walendziaka. 10 lutego – PSL zaproponowało Józefa Oleksego na premiera. Tomasz Wójcik został likwidatorem Biura Koordynacyjnego „S” w Brukseli. Wałęsa podpisał ustawę o zasiłkach chorobowych – 80 proc. stawki, w przypadku chorób

zawodowych i kobiet ciężarnych 100 proc. Zmarł w Szwajcarii ojciec Józef Bocheński, filozof, autor „Stu zabobonów”, autorytet

moralny na emigracji. Pisał po „okrągłym stole”: „Łatwość, z jaką byli komuniści a więc

agenci moskiewskiego okupanta stali się szanowanymi politykami jest [...] bardzo

przykrym przejawem braku kręgosłupa moralnego.” Żył 92 lata. 12 lutego – Leszek Balcerowicz wstąpił do Unii Wolności. 15 lutego – aneks do umowy koalicyjnej SLD-PSL. Wizyta prezydenta Litwy w Polsce. W odpowiedzi na ograniczenie reklamy alkoholu (przede wszystkim piwa), leków

recepturowych, gier hazardowych, oraz projektowany zakaz reklam papierosów powstała

Koalicja „Reklama Przeciw Cenzurze”; prowadziła na billboardach kampanię pod hasłem

„Ustawa o zakazie legalnych produktów”, twierdząc, że „ograniczenia przekazów

reklamowych naruszają prawo do wolności wypowiedzi”. 20 lutego – okazało się, że należący do upadłego (wskutek kombinacji giełdowych swego

pracownika) brytyjskiego banku Barings fundusz inwestycyjny Baring Chrisalis Fund 30

września 1994 posiadał polskie akcje wartości 3 proc. swego kapitału, czyli ok. 12, 4 mln

USD. 22 lutego – sejm przedłużył działalność Komisji Nadzwyczajnej do prac nad ustawą o

ratyfikacji konkordatu; SLD forsowało w projekcie konstytucji zapis o „rozdziale

Kościoła od państwa”.

27 lutego – akcja protestacyjna pracowników przemysłu zbrojeniowego przeciwko obniżaniu

przez rząd zamówień.

„SuperExpress” w ramach dziennikarskiej prowokacji kupił w jednostce policyjnych

antyterrorystów na warszawskim lotnisku Okęcie 4,5 kg trotylu z lontami i zapalnikami.

Sąd umorzył postępowanie przeciwko dziennikarzom. Marzec 1995 1 marca – Sejm odwołał premiera Pawlaka pod naciskiem prezydenta Wałęsy, nowym

premierem został Józef Oleksy (SLD). Oleksy co tydzień będzie występował w porannej

audycji Programu I Polskiego Radia. Telewizja pokazała naczelnego wróża pisma

„Wróżka”, który przepowiedział dokładnie okoliczności i datę upadku Pawlaka. 3 marca – exposé premiera Oleksego. Marszałkiem Sejmu został Józef Zych (PSL). Sejm

zatwierdził nowy rząd 272 głosami (99 przeciw). Wicepremierami nadal Kołodko i

Łuczak, oraz minister rolnictwa – Roman Jagieliński (PSL). MSZ – Władysław

Bartoszewski, MSW – nadal Andrzej Milczanowski, MON – Włodzimierz Okoński,

minister przekształceń własnościowych – nadal Wiesław Kaczmarek. Minister

sprawiedliwości – Jerzy Jaskiernia (SLD), praca – Leszek Miller. Szefem doradców

premiera został b. oficer SB, Andrzej Anklewicz. Odwołano szefa GUC, Ireneusza Sekułę.

Rzecznikiem prasowym rządu została Aleksandra Jakubowska. 4 marca – premier Rosji Czernomyrdin i prezydent Litwy Algirdas Brazauskas z 24-godzinną

wizytą w Polsce. IV Kongres ZChN; przewodniczący Ryszard Czarnecki, konkurent Jan Łopuszański (85:65). Nadawany raz na tydzień program telewizyjny Wojciecha Cejrowskiego, pt. „WC

Kwadrans”, opisany został w „GW” obszernym reportażu Anny Bikont. Zarzucano

programowi antysemityzm i propagowanie faszyzmu oraz sugerowano zdjęcie go z

anteny. Cejrowski wytoczył Agorze, wydawcy „GW”, proces o zniesławienie. Wygrał go

w Sądzie Okręgowym w 2000 roku, następnie Sąd Apelacyjny zwolnił Agorę z

obowiązku przeprosin, co „GW” skwitowała notką pt. „Kowboj jednak brunatny”. 9 marca – Arnold Superczyński został komendantem policji m. st. Warszawy.[85] 14 marca – Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektu ratyfikacji konkordatu uznała, że

jest on zgodny z konstytucją.

15 marca – TK orzekł naruszenie prawa przy ustalaniu stawek podatkowych. Rząd premiera Józefa Oleksego cztery razy już ingerował w program TVP u szefów

telewizyjnych „Wiadomości”. 20 marca – Zarząd Główny ZChN oświadczył, że ataki prasowe na audycję telewizyjną „WC

Kwadrans” to pretekst, by usunąć szefa telewizji Wiesława Walendziaka. Zamach w tokijskim metrze. Sekta religijna wypuściła trujący gaz sarin. Zmarło kilkanaście

osób, 4 700 osób zatruło się. 22 marca – Strobe Talbott z wizytą w Rosji. 24 marca – z powodu nieobecności jednego z oskarżonych po raz trzeci sąd odroczył proces

Humera i innych.

Janusz Korwin-Mikke zgłosił swą kandydaturę na prezydenta RP. 25 marca – jedenasta encyklika Jana Pawła II Evangelium Vitae o wartości i nienaruszalności

życia ludzkiego.

26 marca – w Krakowie obchody 50-lecia „Tygodnika Powszechnego”.

Kwiecień 1995 1-2 kwietnia – Zjazd Unii Wolności. Leszek Balcerowicz przewodniczący,

wiceprzewodniczący Tadeusz Syryjczyk, sekretarz generalny Grażyna Staniszewska.

Jacek Kuroń kandydatem UW na prezydenta. 1 kwietnia – sejm odłożył dyskusję na temat ratyfikacji konkordatu na czas nieokreślony.

4 kwietnia – Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego przyjęła zapis o „autonomii

i niezależności” między państwem a Kościołem.

7 kwietnia – akt oskarżenia w sprawie Grudnia 70. został skierowany do sądu.

Do sądu skierowano akt oskarżenia przeciwko Elżbiecie Borowik, która w obronie koniecznej

strzelała do złodziei w Chotomowie. W Warszawie ruszyła pierwsza linia metra Politechnika – Kabaty.

9 kwietnia – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji poinformowała ministra sprawiedliwości

Jerzego Jaskiernię, że w Polsce działa ośmiu piratów radiowych a ponad 30 nadawców

łamie zasady koncesji. 8 kwietnia – Komitet STU założyli Czesław Bielecki i Andrzej Olechowski. 13 kwietnia – sensacja z powodu wystroju grobu Pańskiego w kościele św. Brygidy, u ks.

Henryka Jankowskiego. Na grobie znajdowały się krzyże, swastyki, sierpy i młoty, w tle

napisy: SS, NSDAP, NKWD, SB, PZPR, SLD, PSL, UP, UW. 17 kwietnia – Urząd Kontroli Skarbowej dokonał kontroli finansów telewizji publicznej,

wykazano niewielkie uchybienia. „Wiesław Walendziak powinien zostać zwolniony [z

funkcji prezesa TVP]” – oświadczył sekretarz generalny SdRP Jerzy Szmajdziński. Wybuch gazu zniszczył dużą kamienicę w Gdańsku. Po śledztwie okazało się, że niepłacący

czynszu lokator złośliwie rozkręcił zawór gazu. Zapadł się parter i I piętro. Odratowano

większość mieszkańców, część osób została pod gruzami. 17 kwietnia – wznowiono po przeszło miesiącu proces w sprawie wydarzeń w kopalni

„Wujek”. 19 kwietnia – trzeciego dnia akcji ratunkowej saperzy wysadzili w powietrze zniszczoną

wybuchem gazu kamienicę w Gdańsku, grzebiąc pod nią żyjących być może jeszcze ludzi.

Zginęły 22 osoby, uratowano z gruzów 39. 25 kwietnia – minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski w Bundestagu wyraził

współczucie dla cierpień Niemcow, wysiedlonych z ziem wschodnich po II wojnie

światowej, nie przeprosił ich jednak za to, podkreślając wysiedlenia Polaków z Kresów. Adam Strzembosz zdecydował się kandydować na prezydenta RP. CBOS: Kwaśniewski 23

proc., Kuroń 25 proc., Wałęsa 7 proc.

Liczba Polaków obawiających się odbudowy imperium przez Rosję wzrosła do 66 proc. z 39

proc. w 1993 roku. 66 proc. Polaków uważało, że Polska nie powinna brać pod uwagę

zdania Rosji w sprawie przystąpienia do NATO. 27 kwietnia – sejm odrzucił wyrok TK o nielegalności stawek podatkowych. Awantura między rzecznik rządu Aleksandrą Jakubowską a rzecznikiem prezydenta Wałęsy

Leszkiem Spalińskim o to, czy premier Oleksy ma prawo na własną rękę reprezentować

Polskę na majowych obchodach 50. rocznicy zakończenia II wojny światowej w

Moskwie. Maj 1995 Wprowadzenie zewnętrznej wymienialności złotego (w rezultacie – wzrost kursu złotówki). 1 maja – strajk kolejarzy na Śląsku. Wywalczyli 60 zł podwyżki. Ordery Orła Białego dla Stanisława Broniewskiego-Orszy, Jana Karskiego, Jana

Zamoyskiego, Barbary Skargi. Wałęsa mianował Marka Jurka szefem KRRiT, licząc na poparcie ZChN dla swej

kandydatury na prezydenta. 8 maja – Unia Pracy wysunęła na prezydenta Tadeusza Zielińskiego, rzecznika praw

obywatelskich. W 50. rocznicę zakończenia wojny prezydent Wałęsa skrytykował w Sejmie postkomunistów

za nierozliczenie się z historią i wypomniał premierowi Oleksemu obecność na obchodach

w Moskwie. 12 maja – doradcą premiera Oleksego ds. problematyki wschodniej został działacz opozycji

Andrzej Drawicz, szefem zespołu doradców b. major SB, ostatnio zastępca komendanta

Straży Granicznej, Andrzej Anklewicz. 13 maja – SdRP wysunęła na prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. ZChN wysunął Hannę Gronkiewicz-Waltz na prezydenta RP. Na Kwaśniewskiego chciało

głosować 20 proc. respondentów CBOS, na Kuronia 15 proc., na Wałęsę i Strzembosza po

8 proc. 18 maja – 75 urodziny papieża Jana Pawła II.

20 – 22 maja – piąta pielgrzymka do Polski Jana Pawła II. Trasa: Skoczów, Bielsko-Biała,

Żywiec. Kanonizacja Jana Sarkandra (1576–1620), kapłana i męczennika. Prezydent Lech

Wałęsa wręczył Ojcu Świętemu Order Orła Białego, nadany mu 3 V 1993 jako

pierwszemu Polakowi w III RP.

21 maja – rozpoczął się proces milicjantów, oskarżonych o śmiertelne pobicie Grzegorza

Przemyka w 1983 roku. Na ławie oskarżonych zasiedli 47-letni Arkadiusz Denkiewicz z

MO, 33-letni Ireneusz Kościuk z ZOMO i 61-letni b. dyrektor biura dochodzeniowo-

śledczego Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej Kazimierz Otłowski, oskarżony o

próbę zniszczenia w 1990 roku akt operacyjnych z lat 1983-1984, które zawierały dowody

matactw MSW w sprawie śmierci Przemyka. Wizytował w 1983 roku komisariat, na

którym pobito Przemyka naczelnik z KD MO, kpt. Roman Gembarowski. 24 maja – na festiwalu filmowym w Cannes wśród producentów „najbardziej obleganą osobą

był Lew Rywin, który zbudował sobie wśród zachodnich kontrahentów opinię partnera

pewnego, niezawodnego i dysponującego gotówką”.[86] 26 maja – na wniosek I Prezesa SN Adama Strzembosza Sąd Najwyższy uchylił wyrok

śmierci z 1984 na płk. Ryszarda Kuklińskiego i ponownie skierował sprawę do

prokuratury. Demonstracja „S” w Warszawie, rannych 36 manifestantów i 16 policjantów. 29 maja – minister finansów Grzegorz Kołodko, działając jako Walne Zgromadzenie TVP

SA, nie przyjął sprawozdania Rady Nadzorczej ani Zarządu TVP. Minister sprawiedliwości Jerzy Jaskiernia (SLD) umorzył ostatecznie sprawę tzw. pożyczki

moskiewskiej Leszka Millera i Mieczysława Rakowskiego. Czerwiec 1995 Proces Romana Jagielińskiego przeciwko Piotrowi Wierzbickiemu o umieszczenie go na

„liście konfidentów” w „Gazecie Polskiej” w 1993 roku. Antoni Macierewicz zeznał, że

akta z czerwca 1992 są wiarygodnymi materiałami na temat tajnych współpracowników

SB. 6 czerwca – c.d. procesu o strzelanie do górników w kopalni „Wujek” w 1981 roku. Zeznawał

mec. Andrzej Zalewski, członek tzw. komisji Rokity z 1989 roku. 13 czerwca – na Kwaśniewskiego chciało głosować 23 proc. respondentów CBOS, na

Kuronia 11 proc., na Wałęsę 11 proc., na Adama Strzembosza 4 proc. W połowie czerwca oficerowie UOP Dariusz Izgórski i Marian Zacharski otrzymali od

pozyskanego oficera służb rosyjskich informację o współpracy premiera Józefa Oleksego

z rosyjskim wywiadem (pod kryptonimem „Olin”, miał być zwerbowany w 1983 przez

Władimira Ałganowa w celu wsparcia jego pozycji „we władzach centralnych PZPR”). Po

wyjeździe Ałganowa w 1992 roku „Olina” miał przejąć inny oficer, Jakimiszyn. 21 czerwca – Stanisław Helski, który w październiku 1994 we wrocławskiej księgarni uderzył

kamieniem Wojciecha Jaruzelskiego, został skazany na dwa lata więzienia z

zawieszeniem na trzy lata i 200 zł grzywny. 22 czerwca – papież Jan Paweł II z wizytą w Skoczowie, Bielsku-Białej i Żywcu, pod hasłem

„Czas próby sumień trwa”. Kazimierz Grabek, „król żelatyny” finansujący SdRP, na ósmym miejscu listy najbogatszych

Polaków we „Wprost”. 27 czerwca – rzecznik SLD Zbigniew Siemiątkowski ujawnił w radiowej „Trójce”, że SLD

robi naciski na PSL w Radzie Nadzorczej TVP, by PSL poparło wniosek o odwołanie

szefa TVP, Walendziaka. 30 czerwca – ustawy o stosunku państwa do kościołów protestanckich.

Serbowie bośniaccy na oczach całkowicie biernych holenderskich wojsk ONZ wyłapali około

7 tys. Muzułmanów w Srebrenicy, i wymordowali ich w obozach. Republika Serbska

przyznała się do tego w 2004 roku. Lipiec 1995 3 lipca – sąd zwrócił prokuraturze akta Grudnia 70. 10 lipca prokurator Bogdan Szegda

zaskarżył to postanowienie. 8 lipca – niemiecki kanclerz Helmut Kohl z wizytą w Polsce. „Spełnił wszystkie

oczekiwania” – orzekł min. Bartoszewski. O uregulowaniu roszczeń niemieckich

obywateli do ziem zachodnich nie wspomniano. 12 lipca – Sejm mimo oporu SLD uchwalił na 1 stycznia 1990 rozpoczęcie biegu

przedawnienia umyślnych przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu itd., popełnionych przez

funkcjonariuszy publicznych PRL od 1 stycznia 1944 do 31 grudnia 1989, umożliwiając

dalsze ściganie ich zbrodni. 14 lipca – adwokat Jacek Wasilewski wycofał się z obrony Kazimierza Otłowskiego, co na

wiele miesięcy zahamowało proces o zabójstwo Grzegorza Przemyka. 14 lipca – trzech mężczyzn zostało rannych w wyniku eksplozji gazu w warszawskim sklepie

mięsnym. Wszyscy trafili do szpitala. 19 lipca – z Konwentu św. Katarzyny wyszły dwa sprzeczne komunikaty, jeden

stwierdzający, że kandydatem prawicy na prezydenta jest Hanna Gronkiewicz-Waltz,

drugi, że Jan Olszewski. 27 lipca – po długim zwlekaniu telewizja wyświetliła film Jacka Kurskiego o obaleniu rządu

Jana Olszewskiego pt. Nocna zmiana. Film wyświetlono w środku upalnego, letniego

dnia. W lipcu pismo „Wróżka” opublikowało tekst, tym razem o premierze Oleksym: „Około

listopada Jowisz stworzy opozycję do jego urodzeniowego Słońca oraz kwadraturę na

ascendent i Księżyc w Rybach. To bardzo niekorzystne układy. Oznaczają odejście z

funkcji premiera, kłopoty z prawem, być może, nawet postawienie przed Trybunałem

Stanu za błędne decyzje. W 1996 roku Uran podsunie mu możliwość objęcia funkcji

przewodniczącego SLD.” Podobnie jak poprzednio w sprawie Pawlaka, wróżba spełniła

się co do joty; Oleksy w lutym 1996 zrezygnował z funkcji premiera i został wybrany na

szefa SdRP (członek SLD). Lipiec-sierpień – min. spraw wewnętrznych Andrzej Milczanowski przekazał ministrowi

spraw zagranicznych Władysławowi Bartoszewskiemu informację o działaniach polskich

służb specjalnych, w związku z informacją, że premier Józef Oleksy jest

współpracownikiem Władimira Ałganowa z KGB. Sierpień 1995

1 sierpnia – Sąd Wojewódzki w Gdańsku (w składzie: Włodzimierz Brazewicz, Tomasz

Panasiuk, Ryszard Milewski, przy udziale prok. Bogdana Szegdy) przekazał akta sprawy

Grudnia 70. wraz z zażaleniem do Sądu Apelacyjnego. 3 sierpnia – na wniosek Jana Rokity powstało stowarzyszenie „Inicjatywa ¾”, którego celem

było niedopuszczenie do wyboru postkomunistycznego prezydenta, Aleksandra

Kwaśniewskiego. 7 sierpnia – Jarosław Kaczyński oskarżył telewizję publiczną o stronniczość i zażądał

wprowadzenia do TVP komisarza na czas kampanii prezydenckiej. Odpowiedzialnością za

ten stan rzeczy obciążył ZChN-owskiego szefa Krajowej Rady Marka Jurka i prezesa

Walendziaka. 10 sierpnia – Robert Korzeniowski zdobył brązowy medal w chodzie na 50 km na

mistrzostwach świata w Goeteborgu. 25-26 sierpnia – Episkopat Polski przestrzegł wiernych przed wyborem na stanowisko

prezydenta RP ludzi, którzy „nie dają gwarancji, że potrafią inaczej rządzić, niż to robili

dawniej, doprowadzając Naród do biedy, a państwo do dramatycznego zadłużenia”.

28 sierpnia – przywódca SLD Aleksander Kwaśniewski przyrównał Kościół do partii

politycznej.

W wyborach prezydenckich na Hannę Gronkiewicz-Waltz chciało głosować 10-12 proc.

respondentów CBOS, na Jacka Kuronia 15 proc., na Adama Strzembosza 3 proc. Prymas Józef Glemp nakazał rozwiązanie Konwentu św. Katarzyny. Mieczysław Wachowski odszedł z Kancelarii Prezydenta i wybrał się w daleką morską

podróż. W Biurze Pełnomocnika Rządu ds. Rodziny i Kobiet powstał Raport o sytuacji polskich

rodzin, alarmujący o nadchodzącym zahamowaniu przyrostu naturalnego w Polsce.

Połowa polskich rodzin żyła wg raportu w „kręgu niskich dochodów”, 20 proc. poniżej

granicy ubóstwa. Raport postulował wprowadzenie zdecydowanej polityki na rzecz

rodziny. 70 proc. respondentów CBOS (najwięcej) stwierdzało, że ma zaufanie do Jacka Kuronia. Wrzesień 1995 Rozpoczęła się prezydencka kampania wyborcza. 17 kandydatów przedstawiło wymagane po

100 tys. podpisów obywateli, PKW odrzuciła listy sfałszowane przez 18 komitet,

Bolesława Tejkowskiego. Startowało ostatecznie 13 kandydatów, m.in. Hanna

Gronkiewicz-Waltz, Lech Kaczyński, Janusz Korwin-Mikke, Jacek Kuroń, Aleksander

Kwaśniewski, Andrzej Lepper, Marek Markiewicz (szef kampanii Tadeusz Kowalczyk),

Leszek Moczulski, Jan Olszewski, Waldemar Pawlak, Jan Pietrzak, Lech Wałęsa. Adam

Strzembosz wycofał swoją kandydaturę przed wyborami, przekazując głosy na

Olszewskiego.

Hasłem Kwaśniewskiego było „Wybierzmy przyszłość”, ironicznie interpretowane przez

przeciwników jako „wybielmy przeszłość”. Kwaśniewski odchudził się o 7 kg, w TV

występował na błękitnym tle i nosił niebieskie soczewki do oczu, tańczył też disco polo i

jeździł po Polsce autobusem „Kwak”. 8 września – Aleksander Kwaśniewski przyznał się w Radiu Zet, że nie wpisał akcji swej

żony (Polisa SA) do oświadczenia majątkowego. Lech Wałęsa przyjął wyzwanie

Kwaśniewskiego, by ujawnić dochody i majątek. Żona premiera Maria Oleksy zapewniła,

że premier wpisał do poselskiego oświadczenia ponad 15 tys. jej akcji. SLD nie chciało

wyjaśnień na temat akcji Polisy na forum Sejmu. 9 września – Adam Michnik i Włodzimierz Cimoszewicz (SLD) opublikowali w „GW”

wspólnie artykuł „O prawdę i pojednanie”, w którym nawoływali do stworzenia wspólnej

– partyjno-opozycyjnej – wizji historii Polski. 15 września – sejm głosami SLD, UP, części PSL i UW odrzucił orzeczenie sejmowej

Komisji Nadzwyczajnej o zgodności konkordatu z konstytucją. 26 września – poseł Jerzy Dziewulski, któremu Wałęsa parę dni wcześniej zarzucił, że być

może dostał pożyczkę „za wniesienie Bagsikowi do samolotu walizek pełnych dolarów”,

wyjaśnił, że w marcu 1991 roku, gdy pracował na lotnisku Okęcie, istotnie pożyczył od

Bagsika 700 mln zł, na „leczenie śmiertelnej choroby”. Październik 1995 3 października – w USA oskarżony o zabójstwo dwóch osób Murzyn, J. Simpson, został

uniewinniony przez sąd karny, złożony wyłącznie z osób czarnoskórych, które twierdziły,

że oskarżycielom chodzi o rasistowską dintojrę, a potem skazany na zapłacenie

odszkodowania rodzinie zmarłego przez sąd cywilny, który nie miał wątpliwości co do

winy oskarżonego. 5 października – prezydent Lech Wałęsa skrytykował większość sejmową za przeciąganie

procesu ratyfikacji konkordatu podpisanego w 1993 roku. 15 października – prawybory we Wrześni. Kwaśniewski 48,8 proc., Wałęsa 12,7 proc. 17 października – tygodniowy strajk kolejarzy na Śląsku. Wywalczyli 74 zł podwyżki. 21-21 października – powstała partia Ruch STU Czesława Bieleckiego i Andrzeja

Olechowskiego. 26 października – Sąd Apelacyjny przyznał rację prokuratorowi Szegdzie i sprawa Grudnia

70 wróciła do Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku. 29 października – Aleksander Kwaśniewski przekonywał mieszkańców Torunia, że SLD

głosowało przeciw uchyleniu immunitetu Ireneuszowi Sekule, ponieważ uznało, że

stawiane mu zarzuty finansowe dotyczą wykroczenia księgowego, a nie przestępstwa.. Listopad 1995 Rozpoczęła się sprzedaż powszechnych świadectw udziałowych Programu Powszechnej

Prywatyzacji. Obywatel płacił 200 tys. (20 zł nowych złotych) opłaty manipulacyjnej za

wystawienie świadectwa. Zapowiadano wielką wartość giełdową świadectw. Powstały

narodowe Fundusze Inwestycyjne, zarządzające prywatyzowanymi spółkami. 2 listopada – Minister spraw wewnętrznych, Andrzej Milczanowski podjął decyzję o

udostępnieniu krakowskiej prokuraturze nazwisk tajnych współpracowników SB, którzy

mogli mieć związek ze śmiercią Stanisława Pyjasa. Wcześniej (po nowelizacji ustawy o

MSW, dopuszczającej odtajnienie materiałów UB z lat 1944-1956 dla celów naukowych a

na żądanie sądu późniejszych w sprawach o zabójstwo) przekazał jej akta operacyjne SB,

zawierające meldunki TW. Umożliwiało to przesłuchanie śledzących Pyjasa

funkcjonariuszy SB. 5 listopada – wybory prezydenckie. Przeszli do II tury Aleksander Kwaśniewski – 35,11 proc.

i Lech Wałęsa – 33,11 proc. Frekwencja 64,7 proc. W Gruzji wybory prezydenckie wygrał 75 proc. głosów Eduard Szewardnadze

postkomunista, były minister spraw zagranicznych ZSRR, . 7 listopada – Unia Wolności wezwała swych wyborców do głosowania w II turze na Wałęsę. SLD zarzucił Wałęsie, że nie zapłacił podatku od miliona dolarów, które w 1989 roku

otrzymał od amerykańskiej wytwórni filmowej. Sąd Wojewódzki w Gdańsku podjął decyzję o przekazaniu sprawy Grudnia 70 Sądowi

Marynarki Wojennej, gdyż uznał, że sam nie jest właściwy do jej osądzenia. Wyszło na jaw, że Aleksander Kwaśniewski nie ukończył studiów wyższych, choć informacja

taka figurowała na jego plakatach wyborczych. Kwaśniewski w audycji na żywo w PR III

twierdził, że zrobił dyplom; zdementował to rektorat Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie

studiował. SLD podało, że b. premier Tadeusz Mazowiecki studiował tylko półtora roku prawo i nie ma

dyplomu. Mazowiecki oświadczył, że nigdy nie twierdził, że ma pełne wyższe

wykształcenie. Sejm uchwalił ustawę o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów

tytoniowych, zakazującą całkowicie reklamy papierosów. 11 listopada – Order Orła Białego pośmiertnie dla Władysława Andersa, Tadeusza

Komorowskiego „Bora”, Leopolda Okulickiego, Stefana Grot-Roweckiego, Jana

Rzepeckiego i Kazimierza Sosnkowskiego. Ordery gdzieś utknęły i dopiero po interwencji

Michnika zostały w marcu 1996 przekazane rodzinom generałów. 12 i 15 listopada – dwie debaty telewizyjne kandydatów na prezydenta. Oglądalność obu 72

proc. Wałęsa w jednej z nich nie chciał się przywitać z Kwaśniewskim, proponując, że

zamiast ręki poda mu nogę, co uczynił. Zostało to fatalnie przyjęte przez telewidzów. Sztab wyborczy Lecha Wałęsy przedstawił dokumenty, z których wynikało, że Jerzy

Dziewulski (SLD), szef ochrony sztabu wyborczego Aleksandra Kwaśniewskiego, został

zwolniony z policji za udzielenie pomocy b. szefom Art-B w nielegalnym wywozie kilku

mln dol.; przedstawiono m.in. wniosek o zwolnienie go z pracy z 30 października 1991.

Powołując się na informacje z UOP, pracodawca zarzucał wtedy Dziewulskiemu m.in., że

jako szef jednostki antyterrorystycznej na Okęciu kontaktował się z Bagsikiem,

poszukiwanym listem gończym, przeprowadzał na lotnisku prywatne osoby poza kontrolą

celną oraz utrzymywał kontakt z agentem Mosadu. 19 listopada – wybory prezydenckie II tura. Wygrał Aleksander Kwaśniewski – 51,7 proc.

(otrzymał o 643 tys. głosów więcej niż Wałęsa). Frekwencja 68,23 proc. Kwaśniewski

zapowiedział, że będzie „prezydentem wszystkich Polaków”. Rzecznikiem prasowym

Belwederu został Antoni Styrczula, przedtem pracownik Radia Wolna Europa. 20 listopada – Episkopat w sprawie nowego rządowego projektu konkordatu: „narusza

merytoryczną treść konkordatu. Stąd też strona kościelna nie czuje się kompetentną do

prowadzenia dalszych rozmów na ten temat”. 21 listopada – podpisaniem porozumienia między wojującymi rządami Bośni, Chorwacji i

Serbii zakończyły się wielotygodniowe negocjacje w amerykańskiej bazie lotniczej w

Dayton w Ohio. Tym samym zakończyła się paroletnia krwawa wojna w b. Jugosławii. 29 listopada – Order Orła Białego pośmiertnie dla Jana Skorobohatego-Jakubowskiego,

Adolfa Bnińskiego, Cyryla Ratajskiego, Jana Piekałkiewicza, Jana Jankowskiego, Stefana

Korbońskiego. Ordery nadawał jeszcze Lech Wałęsa. W Kancelarii Prezydenta doradcą ds. kontaktów z mniejszościami narodowymi został

Kazimierz Morawski z peerelowskiego ChSS (złożył dymisję, gdy „Gazeta Polska”

ujawniła jego wypowiedzi z marca 1968 roku). Jerzy Dziewulski (SLD) ze sztabu wyborczego Aleksandra Kwaśniewskiego oskarżył służby

specjalne o walkę z kandydatem lewicy. W ustawie podatkowej znalazł się zapis o prawie odliczania od podatku darowizny dla

dowolnej osoby. Na razie nikt go nie zauważył, choć niektórzy byli o nim poinformowani. Grudzień 1995 Powstał Ruch Odbudowy Polski (ROP) na bazie komitetów wyborczych Jana Olszewskiego. 2 grudnia – Order Orła Białego dla Zbigniewa Brzezińskiego, Tadeusza Mazowieckiego,

Elżbiety Zawackiej i Tadeusza Żenczykowskiego. Ordery nadawał jeszcze Lech Wałęsa. 9 grudnia – do sądu wpłynęło ponad pół miliona protestów wyborczych, szczególnie od osób,

które poczuły się wprowadzone w błąd fałszywym oświadczeniem Kwaśniewskiego na

temat jego rzekomo wyższego wykształcenia. Sąd Najwyższy pod przewodnictwem sędzi

Teresy Romerowej uznał ważność wyborów, choć stwierdził publicznie, że Aleksander

Kwaśniewski skłamał w swojej kampanii wyborczej, twierdząc, że ma dyplom

uniwersytecki; Kwaśniewski zataił także posiadanie przez jego żonę akcji firmy Polisa, w

której udziały miała również premierowa Maria Oleksy. Wg Sądu zdarzenia te nie miały

wpływu na wynik wyborów. Prokurator Jerzy Zientek wnioskował o uchylenie w związku z tym Aleksandrowi

Kwaśniewskiemu immunitetu poselskiego.

11 grudnia – minister spraw wewnętrznych, Andrzej Milczanowski z upoważnienia

prezydenta Wałęsy przekazał Kwaśniewskiemu, prezydentowi elektowi, „informację

dotyczącą premiera Oleksego”. Minister sprawiedliwości Jerzy Jaskiernia odwołał prokuratora Jerzego Zientka; dymisję

złożył prokurator Jerzy Łabuda. 12 grudnia – Wałęsa na spotkaniu z Klubem Parlamentarnym KPN zapowiedział ujawnienie

dokumentów na temat „oligarchicznych działań międzynarodowych”. Sąd Rejonowy w Warszawie zapowiedział, że proces Humera i 12 śledczych MBP zakończy

się prawdopodobnie w lutym 1996. 13 grudnia – w Warszawie biskupi polscy i niemieccy podpisali Wspólne słowo, w 30.

rocznicę historycznego listu biskupów polskich do biskupów niemieckich. „Kościół w obu

naszych krajach z pełnym przekonaniem popiera tę drogę ku odbudowie europejskiej

jedności”. 19 grudnia – minister Milczanowski powiadomił Naczelnego Prokuratora Wojskowego o

zaistnieniu podejrzenia popełnienia przestępstwa przez premiera Oleksego (art. 124 par. 1

kk, szpiegostwo na rzecz Rosji). Milczanowski podczas spotkania u prezydenta Wałęsy

powiadomił przedstawicieli najwyższych władz państwowych o treści swego pisma.

Telewizyjna „Panorama” poinformowała o tym spotkaniu, i że nie uczestniczy w nim

jedna z najważniejszych osób w państwie. 20 grudnia – dymisja Sławomira Petelickiego z GROM; w parę tygodni potem zwolniony z

wojska. Dowódcą GROM został płk Marian Sowiński. Rząd, przy proteście trzech ministrów „siłowych”, przyjął na nadzwyczajnym posiedzeniu

stanowisko, że nie ma stanu zagrożenia państwa. Z badania CBOS wynikało, że gdyby Kwaśniewski podał prawdę na temat swego

wykształcenia, głosowałoby na niego o ok. 400 tys. osób mniej. 21 grudnia – Wałęsa awansował do stopnia generała: wiceministra spraw wewnętrznych

Henryka Jasika, dyrektora Zarządu Śledczego UOP płk. Wiktora Fonfarę, dyrektora

Zarządu Wywiadu Bogusława Liberę i doradcę szefa UOP Mariana Zacharskiego

(wszyscy to oficerowie SB, pozytywnie zweryfikowani w 1990 roku). Rano Sejm podjął uchwałę, zobowiązującą Milczanowskiego do przedstawienia informacji na

temat premiera Józefa Oleksego. Wieczorem Milczanowski z trybuny sejmowej oskarżył

premiera Józefa Oleksego o szpiegostwo na rzecz Rosji pod kryptonimem „Olin”, co na

żywo transmitowała telewizja. Oleksy zaprzeczył. Plotka sejmowa głosiła, że Oleksy zapytał w kuluarach sejmowych „ale dlaczego akurat ja?”.

Oleksy potwierdził znajomość z Władimirem Ałganowem (pisano o nim w 1997 roku, że

w 1994 roku spędzał wakacje w Cetniewie podczas pobytu Aleksandra Kwaśniewskiego).

Dochodzenie prokuratury wojskowej umorzono, wiosną 1996 nowy premier Wł.

Cimoszewicz wydał Białą Księgę na temat metod tropienia „Olina”.

22 grudnia – Sejm powołał nadzwyczajną komisję do zbadania legalności działania organów

państwa w sprawie Oleksego pod przewodnictwem posłanki Lucyny Pietrzyk (PSL). Naczelny Prokurator Wojskowy zwrócił się do min. Milczanowskiego o uzupełnienie danych.

Odpowiedział na to już nowy minister SW, Jerzy Konieczny, 16 stycznia 1996. Wałęsa odwołał na wniosek premiera Oleksego ministra spraw zagranicznych Władysława

Bartoszewskiego, ministra spraw wewnętrznych Andrzeja Milczanowskiego i ministra ON

Zbigniewa Okońskiego. 25 grudnia – nowy prezydent Aleksander Kwaśniewski złożył przed Zgromadzeniem

Narodowym przysięgę. Wałęsa był nieobecny. 29 grudnia – nowym ministrem spraw zagranicznych został Dariusz Rosati członek zarządu

FOZZ, spraw wewnętrznych Jerzy Konieczny (spółka ochroniarska Konsalnet),

wiceministrem SW Andrzej Anklewicz (SB), 5 stycznia 1996 ministrem obrony

narodowej został Jerzy Stanisław Dobrzański. Oleksy odwołał z funkcji wiceministra Spraw Wewnętrznych Henryka Jasika.

* Inflacja 21,6 proc. Wzrost PKB – 7 proc. (z tego 58 proc. wytwarzał sektor prywatny). Inwestycje zagraniczne

wyniosły 2,5 mld USD. Deficyt budżetowy – 8,9 proc. Sprywatyzowano 26 spółek. PKB Polski stanowił 34 proc. PKB Rosji. Przeciętne wynagrodzenie brutto 691 zł. Ponad 9 mln emerytów i rencistów[87]. Przeciętne świadczenie – 63,5 proc. przeciętnego

wynagrodzenia, czyli ponad 400 PLN. Na miejsce rewaloryzacji wg wzrostu płac

wprowadzono rewaloryzację wg wzrostu cen. Przyrost naturalny wyniósł 47 tys. osób, netto 28 tys. osób (najmniej od 1945 roku).

Popełniono 6 tys. samobójstw. W działalności gospodarczej obowiązywało 50 rodzajów koncesji. KRRiT wydała 150 koncesji dla lokalnych radiostacji, w tym 36 dla stacji katolickich (m.in.

sieć Radia Plus). Koncesje ogólnopolskie – Radio Zet, RMF FM, Radio Maryja. Ruch graniczny – 36,4 mln wyjazdów zagranicznych obywateli polskich, 82 mln przyjazdów

cudzoziemców. Minister sprawiedliwości, Jerzy Jaskiernia wyjaśniał w telewizji, że nie ma żadnych

możliwości ścigania pornografii, prezentowanej w miejscach publicznych, z braku

odpowiednich definicji. Polskie kopalnie sprzedawały węgiel zagranicę po dumpingowej cenie 40 USD za tonę, a

koksownie kupowały go z powrotem zagranicą po 55 USD (tzw. „spinacz” ministra

przemysłu Klemensa Ścierskiego). Różnicę dopłacali podatnicy. Przeciętne wynagrodzenie wzrosło o 3 proc. Na 100 gospodarstw w Polsce przypadało 47 samochodów osobowych i 91 telewizorów.

RFN podpisała umowę z USA w sprawie wypłacenia odszkodowań obywatelom

amerykańskim, ofiarom prześladowań nazistowskich podczas II wojny światowej. CIA ostrzegła prezydenta USA Clintona, że terroryści muzułmańscy mogą zaatakować Nowy

Jork i Waszyngton. Po licznych protestach mieszkańców dzięki radnej Julii Piterze zamilkło po ponad roku Radio

Zet, nadające przez 24 godziny na dobę na warszawskich przystankach. Radna powołała

się na unijne prawo do wypoczynku.

1996 Minęło 7 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 1996 Płk Zbigniew Sz., zdemaskowany jako szpieg CIA w Polsce, otrzymał roczną odprawę z

wojska i wyjechał do USA, zachowując prawo do emerytury. Prezydent Kwaśniewski powołał swój gabinet. Szefową Kancelarii została Danuta Waniek,

ministrami Jerzy Milewski (dawniej „S”) i Marek Siwiec (SdRP), na podsekretarzy stanu

powołano Krzysztofa Janika (SdRP), Barbarę Labudę (UW), Wojciecha Lamentowicza

(UP), Andrzeja Majkowskiego, Zbigniewa Siemiątkowskiego (SdRP). Szefem KRRiT został emigrant z Anglii, Bolesław Sulik. 2 stycznia – konferencja prasowa Władimira Ałganowa, wicerezydenta KGB w Polsce;

oświadczył, że od 1986 roku utrzymywał przyjacielskie stosunki z Józefem Oleksym,

wówczas I sekretarzem KW PZPR w Białej Podlaskiej. 4 stycznia – dziennik „Czas” krakowski stał się tygodnikiem ilustrowanym. 3 stycznia – rozpoczęły się przesłuchania w nadzwyczajnej komisji sejmowej do zbadania

sprawy Oleksego. 5 stycznia – ministrem Obrony Narodowej został Jerzy Stanisław Dobrzański. 11 stycznia – Sąd Apelacyjny rozstrzygnął, że sprawę Grudnia 70 ma rozpatrywać Sąd

Wojewódzki w Gdańsku. Zdecydował fakt, że w 1993 prokurator wojskowy przekazał

śledztwo prokuraturze powszechnej nie tylko na skutek decyzji administracyjnej wydanej

przez ministra sprawiedliwości Jana Piątkowskiego, ale ze względu na dobro wymiaru

sprawiedliwości. 12 stycznia – wiceminister edukacji narodowej Kazimierz Dera stwierdził, że księża nie

powinni otrzymywać wynagrodzenia za lekcje religii w szkole publicznej, ponieważ to dla

kapłana „nie jest pracą, lecz posłannictwem”. 14 stycznia – minister sprawiedliwości polecił przygotować do publikacji „Białą księgę” w

sprawie „pożyczki moskiewskiej”. Leszek Miller i Mieczysław F. Rakowski, podejrzani o

naruszenie prawa dewizowego stwierdzili, że taka publikacja naruszałaby ich dobra

osobiste. Barbara Mąkosa-Stępkowska, rzecznik ministra sprawiedliwości stwierdziła, że

publikacji nie będzie, skoro miałaby naruszać dobra osobiste oskarżonych.

Prasa ujawniła, że za pieniądze z „moskiewskiej pożyczki” powstała prywatna gazeta,

uważana za organ SLD, dziennik „Trybuna”. 16 stycznia – Sejmowa Komisja Konstytucyjna przyjęła projekt nowej Konstytucji RP tzw.

prezydenckiej. Nowy minister spraw wewnętrznych, Jerzy Konieczny przesłał do Naczelnego Prokuratora

Wojskowego uzupełnione dane śledztwa na temat sprawy Oleksego. Pierwsza zagraniczna wizyta prezydenta Kwaśniewskiego – Niemcy, Francja i Belgia. Tygodnik „Wprost” napisał, że w najwyższych władzach SLD działa trzech szpiegów

rosyjskich – „Kat”, „Minim” i „Olin”. Dziennikarza, autora artykułów na ten temat w jakiś

czas potem porwano na tydzień i siłą narkotyzowano. 19 stycznia – prezydent Kwaśniewski opowiedział się za odtajnieniem wszystkich archiwów

MSW w ciągu roku. 10 studentów Ligi Republikańskiej wykrzykiwało w Sejmie „SLD – KGB”, „Agenci do

Moskwy”, „Precz z komuną” i zażądało dymisji Oleksego. Na warszawskim Tarchominie została bestialsko zamordowana 22-letnia studentka, Jolanta

Brzozowska. Mordercami okazali się młodzi ludzie pod przewodnictwem 24-letniej

Moniki Osińskiej. Nowe zjawisko – młode kobiety na czele gangu. 24 stycznia – premier Oleksy złożył dymisję. Prokuratura Warszawskiego Okręgu

Wojskowego wszczęła śledztwo w sprawie domniemanej współpracy premiera Józefa

Oleksego z rosyjskim wywiadem. Prowadził je prok. Sławomir Gorzkiewicz. Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Tadeusz Zieliński powiedział, że księża katecheci

powinni być wynagradzani za pracę. 25 stycznia – Rosja członkiem Rady Europy mimo sprzeciwu Ukrainy i państw bałtyckich.

Prezydent USA, Bill Clinton: „Rosja zdecydowanie znajduje się na drodze reform”. Tygodnik „Nie” (nr 4) napisał: „Powiedzmy sobie jasno. >>Minim<< to Leszek Miller.

>>Kat<< to Aleksander Kwaśniewski.” 27 stycznia – Oleksy został przewodniczącym SdRP (zgodnie z wróżbą z lipcowego numeru

pisma „Wróżka”, które przepowiedziało szczegółowo jego kłopoty z wywiadem rosyjskim

i ustąpienie z funkcji premiera). Luty 1996 1 lutego – prezydent Kwaśniewski desygnował na premiera Włodzimierza Cimoszewicza (w

PZPR od 1971). Kancelaria Prezydenta Kwaśniewskiego skierowała do Sejmu projekt ustawy lustracyjnej,

przewidujący powołanie Komisji Zaufania Publicznego, orzekającej fakt współpracy osób

na wysokich stanowiskach, i możliwość wglądu obywateli do swych akt. Wyłączała

współpracowników wywiadu i kontrwywiadu, oraz osoby, które współpracowały z SB w

ramach obowiązków służbowych, a więc obejmowała głównie opozycję. Przewodzenia

Komisji podjął się Aleksander Małachowski (UP), do tej pory zdecydowany przeciwnik

lustracji. 1 lutego – wybuch gazu w kamienicy Kielcach. 6 lutego – Jarosław Kaczyński ujawnił, że z tajnych stenogramów z posiedzenia rządu

Pawlaka wynikało, że Miller i Cimoszewicz (wówczas minister sprawiedliwości)

negatywnie przyjęli perspektywę wejścia Polski do NATO. 7 lutego – rząd Cimoszewicza zaprzysiężony przez prezydenta. W „Nie” ukazała się informacja, że Piotr Najsztub z „Gazety Wyborczej” „utrzymuje zażyłe

kontakty z Wiktorem Fonfarą, dyrektorem Zarządu Śledczego UOP”. Najsztub wytoczył

pismu proces. 13 lutego – umorzenie w Sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej postępowania

o postawienie gen. Jaruzelskiego i 25 członków WRON i Rady Państwa PRL przed

Trybunałem Stanu za wprowadzenie stanu wojennego. W lecie Sejm zaaprobuje tę

decyzję. 15 lutego – rząd Cimoszewicza zatwierdzony przez Sejm (273 za, 87 przeciw, 28 wstrzymało

się). Wicepremierami nadal minister finansów Kołodko i Jagieliński, dodatkowo Mirosław

Pietrewicz (PSL). Szef URM – Leszek Miller, MSW – Zbigniew Siemiątkowski (na temat

dziennikarzy-konfidentów UOP: „sam jestem zaskoczony, ilu ich jest”), nadal: MON –

Stanisław Dobrzański i MSZ – Dariusz Rosati; MS – Leszek Kubicki, edukacja – Jerzy

Wiatr, zdrowie – Jacek Żochowski. Do rządu nie weszli Jerzy Jaskiernia i Jerzy

Konieczny. Pietrewicz i Liberadzki znajdowali się jesienią 1994 na liście Cimoszewicza w

akcji „czyste ręce”. Premier Cimoszewicz będzie występował co tydzień w porannej audycji Programu I

Polskiego Radia. 17 lutego – powstanie ogólnopolskiego katolickiego Radia Plus z 40 radiostacji

diecezjalnych.

18 lutego – referendum na temat powszechnego uwłaszczenia. Frekwencja 32,4 proc.,

referendum nieważne. Za powszechnym uwłaszczeniem opowiedziało się 94 proc.

głosujących. Zamordowano w Piastowie pod Warszawą Andrzeja Krzepkowskiego, rzecznika prasowego

NSZZ „Solidarność” i ZM Ursus. Jan Olszewski oświadczył, że to zabójstwo na tle

politycznym. Wybuch gazu w kamienicy Chorzowie. 20 lutego – Rada Ministrów zajęła się sprawą serii wybuchów gazu w Polsce. Z raportu

rządowego wynikało, że liczba poważnych katastrof budowlanych spowodowanych

wybuchami gazu znacznie wzrosła. W zeszłym roku zanotowano ich cztery, w tym sześć. Zarząd TVP odwołał dyrektora Programu I, Macieja Pawlickiego. Na jego miejsce od 1

kwietnia przyszedł Tomasz Siemoniak.

21 i 27 lutego – Order Orła Białego dla Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej i Włodzimierza

Reczka (dygnitarz sportowy w PRL). Nowe porządki po przyjściu prezydenta

Kwaśniewskiego – nagrody dla zasłużonych w PRL. 27 lutego – przewieziono ze Szwajcarii do Polski szefa spółki Art-B Bagsika. Jarosław

Kaczyński stwierdził, że od 1991 roku uważał, że Bagsik jest agentem KGB. Naczelnik

Wydziału Śledczego Prok. Woj. Zbigniew Goszczyński zaprzeczył temu. Bagsika

specjalnie strzeżono. 28 lutego – Cimoszewicz odwołał szefa UOP Gromosława Czempińskiego (b. oficer SB) na

jego prośbę, motywowaną niezdolnością do zapanowania nad przeciekami z UOP do

prasy. Nowym szefem UOP został Andrzej Kapkowski (b. oficer SB). Czempiński podjął

pracę w firmie Jana Kulczyka. 28 lutego – prezes TVP Wiesław Walendziak podał się do dymisji. Oświadczył: „Skończyły

się moje możliwości skutecznego blokowania roszczeń politycznych wobec telewizji

publicznej.” 67 proc. respondentów CBOS uważało, że byli współpracownicy SB powinni ustąpić ze

stanowisk. Marzec 1996 Kwaśniewski podpisał korzystną dla SLD nowelizację ustawy o przejęciu majątku b. PZPR. 2 marca – zmarł nagle Dariusz Fikus (lat 64), redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”. Piotr

Pacewicz, redaktor „Gazety Wyborczej”, pożegnał swego wuja pięknym tekstem. 5 marca – w procesie dwunastu b. funkcjonariuszy MBP (reszta z 22 oskarżonych zmarła lub

została objęta innym postępowaniem) prokurator zażądał 12 lat dla Adama Humera;

obrońcą Humera był mec. Maciej Dubois. 5 marca – nowym członkiem KRRiT został Robert Kwiatkowski, członek sztabu wyborczego

Aleksandra Kwaśniewskiego, syn twórcy CBOS w stanie wojennym. 7 marca – protest Episkopatu Polski w związku z projektem ministra EN Jerzego Wiatra

przesunięcia lekcji religii na ostatnią godzinę lekcyjną oraz wprowadzenia przedmiotu

wychowanie seksualne, pomyślanego jako propagowanie antykoncepcji.

8 marca – Humer został skazany na 9 lat więzienia, 11 innych na kary od dwóch do ośmiu lat.

Skazanych nie aresztowano po wyroku. 10 marca – Jaruzelski wygłosił na uniwersytecie w Kansas (USA) wykład, w którym rozwijał

swą teorię stanu wojennego jako „mniejszego zła”. Wyjazd został zorganizowany (i

zapewne sfinansowany) przez Jerzego Wiatra, przewodniczącego Komisji

Odpowiedzialności Konstytucyjnej i ministra w MEN. 12 marca – zmarł na serce światowej sławy reżyser filmowy Krzysztof Kieślowski (Dekalog,

Trzy kolory). 13 marca – Polsat przejął od telewizji publicznej transmisję na żywo losowań gier liczbowych

Totalizatora Sportowego, w porze nadawania „Wiadomości” w TVP1.

17 marca – na ul. Lwowskiej w Warszawie w biały dzień, dwóch napastników podczas akcji

złodziejskiej zabiło przypadkowego świadka napadu, Wojciecha Króla, studenta

Politechniki. 19 marca – Rada Nadzorcza TVP odwołała prezesa Walendziaka, mimo że ten złożył trzy

tygodnie wcześniej dymisję. 21 marca – 30 tys. młodzieży szło w Warszawie w protestacyjnym „marszu milczenia” po

zabójstwie Wojtka Króla. Na transparentach: „Policjo nie lękaj się”. Zaczęła dojrzewać

świadomość konieczności zaostrzenia kodeksu karnego. 22 marca – Sąd Apelacyjny w Warszawie zdecydował, że Władysław Ciastoń i Zenon Płatek,

szefowie SB, oskarżeni o podżeganie do zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki i uniewinnieni

w 1994 roku, powtórnie staną przed sądem. 26 marca – szef MON Stanisław Dobrzański odwołał szefa WSI, gen. Konstantego

Malejczyka. 28 marca – proces Grudnia 70 nie został otwarty: obrońcy Jaruzelskiego, Świtały i Kociołka

złożyli wniosek o umorzenie sprawy, gdyż osoby te „nie podlegają orzecznictwu sądów

karnych”, tylko Trybunałowi Stanu. 29 marca – debata sejmowa na temat prawa przywrócenia Kościołowi majątków odebranych

w okresie PRL.

Poparcie dla partii: SLD – 30 proc., „S” – 15 proc., UW – 12 proc., PSL – 9 proc. Kwiecień 1996 1 kwietnia – w Warszawie rozpoczęły się polsko-rosyjskie rozmowy na tematy gospodarcze.

Wicepremier Rosji Oleg Dawydow omówił z ministrem współpracy gospodarczej z

zagranicą Jackiem Buchaczem system wzajemnych gwarancji rządowych. Podpisali też

polsko-rosyjską umowę o dostawach sprzętu wojskowego. Aleksander Kwaśniewski z wizytą na Białorusi u marionetkowego prezydenta Łukaszenki. Gromosław Czempiński oświadczył, że UOP zaprzestał działań operacyjnych w sprawie

Oleksego. Kandydatami Rady Nadzorczej TVP na nowego prezesa TVP byli Janusz Daszczyński, Jan

Dworak, Ryszard Miazek i Leon Warecki. 4 kwietnia – benzyna zdrożała o 15 proc. i była droższa niż w Czechach i na Węgrzech. 7-8 kwietnia – Aleksander Kwaśniewski z wizytą w Moskwie. Zatrzymał się w lesie

katyńskim i uczestniczył w ekumenicznej mszy. 8 kwietnia – wojewoda bielski zezwolił grupie skinów pod wodzą Bolesława Tejkowskiego

zorganizować manifestację na terenie obozu w Oświęcimiu. W Rzymie przeciw tej

manifestacji zaprotestowała grupa włoskich Żydów. Nieznani sprawcy zaatakowali

bombami Biuro Radcy Handlowego RP w Rzymie. 11 kwietnia – Polska złożyła w Brukseli wniosek w sprawie przyjęcia do NATO.

12 kwietnia – koniec rządów ekipy „pampersów” w telewizji. Szefem TVP został Ryszard

Miazek (PSL). Jak ustaliła „Rzeczpospolita”, koalicja SLD-PSL przy podziale 40

stanowisk w telewizji publicznej stosowała zasadę: za jedno kierownicze stanowisko dla

PSL dwie niższe funkcje dla SLD. 19 kwietnia – Ryszard Bugaj ujawnił, że Zb. Siemiątkowski nie zgodził się przekazać

prokuraturze wojskowej protokołów posiedzeń Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej w

sprawie Oleksego. 22 kwietnia – prokurator Warszawskiego Okręgu Wojskowego Sławomir Gorzkiewicz

umorzył śledztwo w aferze Oleksego „z powodu niestwierdzenia przestępstwa”. SLD

zapowiedziała postawienie Milczanowskiego przed Trybunałem Stanu. 25 kwietnia – Sąd Wojewódzki w Gdańsku w sprawie Grudnia 70 umorzył postępowanie

przeciwko Jaruzelskiemu i Świtale, odmówił umorzenia sprawy Kociołka. Prokurator,

oskarżyciele posiłkowi oraz obrońca Kociołka wnieśli zażalenie do SA. Sąd Wojewódzki w Warszawie umorzył prowadzone od lata 1993 roku na wniosek

Mieczysława Wachowskiego z Kancelarii Prezydenta śledztwo przeciwko Antoniemu

Macierewiczowi o ujawnienie tajemnicy państwowej (tzw. „listy konfidentów”,

opublikowanej w numerze 4/1993 „Gazety Polskiej”). W kwietniu Nicola Grauso sprzedał „Życie Warszawy” polskiemu biznesmenowi,

Zbigniewowi Jakubasowi, niezadowolony, że pozwolenie na ogólnopolską telewizję

otrzymał Zdzisław Solorz-Krok dla Polsatu, a nie Grauso dla Polonii 1. Prezydent Kwaśniewski podpisał nowelizację ustawy o nabywaniu ziemi przez

cudzoziemców. Święta wielkanocne spędził w Moskwie na spotkaniu świątecznym z

przywódcą komunistów Ziuganowem w ambasadzie polskiej w Rosji (GP). Nowa Jugosławia została uznana przez Trybunał w Hadze za państwo przestępcze. Rosjanie utrudnili przejazd konwoju polskiej Fundacji DOM z pomocą dla Czeczenii. Sejm rozpoczął analizę rządowego projektu reform emerytalnych, w którym nie było mowy o

Funduszach Emerytalnych; projektowano podniesienie wieku emerytalnego kobiet do 65

lat. „Gazeta Polska” ujawniła, że w latach 80. za zgodą ministra spraw wewnętrznych Czesława

Kiszczaka wschodnioniemiecka Stasi zorganizowała w Polsce sieć tajnych

współpracowników. Polskie Radio odmówiło wyemitowania płatnej reklamy „GP”,

zapowiadającej tę wiadomość. Przewodniczącym ZASP został Kazimierz Kaczor. Maj 1996 1 maja – weszła w życie ustawa z 9 listopada 1995 o ochronie zdrowia przed następstwami

używania tytoniu i wyrobów tytoniowych i zakazie reklamy papierosów. 3 maja – Order Orła Białego dla Franciszka Kamińskiego.

13 maja – płk Petelicki został mianowany przez premiera Cimoszewicza pełnomocnikiem ds.

przestępczości zorganizowanej w Radzie Państw Basenu Morza Bałtyckiego. 13 maja – premier płd. koreański Su Sung Li z wizytą w Polsce. 14 maja – Mariana Krzaklewskiego i jego trzech współpracowników deportowano z

Białorusi. Przyjechali tu na zaproszenie niezależnego Związku Zawodowego Białorusi.

Kwaśniewski zapowiedział interwencję u prezydenta Łukaszenki. Arka Press SA, wydawca „Czasu Krakowskiego” poinformowała, że we wrześniu zacznie

wydawać ilustrowany tygodnik „Czas Polski”. 20 maja – szefem GROM został Sławomir Petelicki. 23 maja – „Rzeczpospolita” poinformowała, że po sprzedaży udziałów przez koncern

Hersanta nowym współwydawcą gazety została norweska grupa kapitałowa Orkla. Cena

transakcji – 46 milionów dolarów. Orkla nie musiała zapłacić w Polsce podatku od

transakcji, dokonywanej między podmiotami zagranicznymi. 27 maja – w Poznaniu marsz ok. 300 osób w proteście przeciwko dyskryminacji ludzi

wierzących (katolików).

28 maja – James A. Blackwell, dyrektor części lotniczej koncernu Lockheed Martin, z wizytą

w Polsce. Samolot F-16 był faworytem kontraktu na dostawę samolotu wielozadaniowego

dla polskiej armii. O ten kontrakt starały się również amerykański F-18, szwedzki Gripen,

rosyjski MiG-29 i francuski Mirage-2000. 29 maja – wicepremier Mirosław Pietrewicz zapowiedział, że od 1 września 1997 księża i

diakoni katecheci szkolni będą otrzymywali pensje.

30 maja – ustawa o uposażeniu byłych prezydentów RP; postanowienia dotyczyły

Jaruzelskiego, Wałęsy i Ryszarda Kaczorowskiego (ostatniego prezydenta RP z Londynu). 31 maja – ustawa, anulująca peerelowskie amnestie wobec funkcjonariuszy organów ścigania,

którzy dopuścili się przestępstwa. Pozwoliło to unieważnić uniewinniający wyrok sądu w

sprawie zabójstw podczas demonstracji 31 sierpnia 1982 w Lubinie. 31 maja – papież Jan Paweł II utworzył w Polsce metropolię obrządku bizantyjsko-

ukraińskiego (greckokatolickiego).

W sejmie rozpatrywano projekt ustawy znoszący zwolnienia celne dla niektórych darowizn na

rzecz Kościoła.

Rząd polski uwłaszczył na rzecz Rosjan tereny i budynki w Warszawie, dzierżawione przez

nich wcześniej. Czerwiec 1996 1 czerwca – były szef więziennictwa, członek Ruchu STU, Paweł Moczydłowski podczas

konferencji prasowej zapytał: „Pozostaje zadać pytanie ministrowi spraw wewnętrznych

Zbigniewowi Siemiątkowskiemu, czy być może nie jest tak, że snuje się podejrzenia, iż za

pseudonimami >>Kat<< stoi nazwisko Aleksandra Kwaśniewskiego, a >>Minim<<

nazwisko Leszka Millera”.

Zjazd w Łańcucie prezydentów Austrii, Czech, Niemiec, Polski, Słowacji, Słowenii, Ukrainy,

Węgier i Włoch. 8 czerwca – powstała Akcja Wyborcza Solidarność (AWS) z NSZZ „S” i kilkunastu

(ostatecznie ponad 30) ugrupowań prawicowych. „S” zachowała prawo obsadzania 50

proc. miejsc w Radzie Krajowej. Pod aktem powołania podpisali się Jacek Rybicki i

Janusz Tomaszewski. 12 czerwca – mianowany 20 maja szef GROM Sławomir Petelicki podał się do dymisji, bo

„blokował go” szef URM Grzegorz Rydlewski. Petelicki powiedział: „Polską interesują

się <triady> – organizacje przestępcze z Hongkongu – a kartel kokainowy z Cali ma w

Polsce przedstawiciela”. Poparcie dla ROP wzrosło do 16 proc. Rząd Cimoszewicza postawił w stan likwidacji Stocznię Gdańską. 17 – 23 czerwca – blokady szos w centralnej Polsce (Samoobrona i Andrzej Lepper). Rolnicy

domagali się obniżenia oprocentowania kredytów do 12 proc. i kontroli w bankach

spółdzielczych. 21 czerwca i 8 sierpnia – ustawy reformujące strukturę rządu. Powołanie Ministerstwa Skarbu

Państwa, ogromnego MSWiA, RCSS, Komitet Integracji Europejskiej. UOP

podporządkowano premierowi. Wchodziły w życie od 1 stycznia 1997. 25 czerwca – sygnalny numer tygodnika „Czas Polski”, polskiej edycji amerykańskiego

„Time'a”. Polski szef spółki wydawniczej Jan Polkowski, redaktor naczelny Andrzej

Urbański. 27 czerwca – Sąd Apelacyjny uchylił postanowienie Sądu Wojewódzkiego w sprawie

Grudnia 70 i sprawa przeciwko Jaruzelskiemu i Świtale wróciła do Sądu Wojewódzkiego. 27 czerwca – umowę o przekazaniu polskim Archiwom Państwowym archiwalnych nagrań z

lat 1952-94 RWE i Radia-Swoboda podpisał naczelny dyrektor Archiwów Państwowych

prof. Jerzy Skowronek oraz prezes Radia Wolna Europa-Radia Swoboda (RFE-RL) Kevin

Klose. Przekazano m.in. 60 taśm nagrań Józefa Światły – oficera SB, który uciekł na

Zachód w 1952 r. 28 czerwca – konstytucja niepodległej Ukrainy. Krach gospodarczy i walutowy w Bułgarii.

* W pierwszej połowie roku rząd Cimoszewicza przekazał pakiet większościowy akcji Banku

Śląskiego na rzecz holenderskiego ING. Lipiec 1996 5 lipca – Sejm uchwalił ustawę o Służbie Cywilnej. Wymagane 7 lat praktyki w administracji

spowodowało obsadzanie przez Millera stanowisk członkami SLD i PSL. Głosami posłów SLD Sejm przesunął ratyfikację konkordatu na okres po uchwaleniu nowej

konstytucji.

6 lipca – prezydent Kwaśniewski z wizytą w USA, na igrzyskach olimpijskich w Atlancie.

Dziennikarze amerykańskiego „Time`a” podczas spotkania z prezydentem dowiedzieli się,

że uruchamiany w Polsce przez spółkę Arka Press poety Jana Polkowskiego „Czas Polski”

to pismo skrajnie prawicowe i faszystowskie. 11 lipca – Polska została 28 członkiem OECD, skupiającej najbardziej rozwinięte

gospodarczo państwa świata. Kwaśniewski potwierdził w USA starania Polski o wejście do NATO. 19 lipca – 4 sierpnia – Olimpiada w Atlancie. Polska 7 złotych medali – Renata

Mauerstrzelectwo, Pawel Nastula judo, Ryszard Wolny zapasy, Andrzej Wroński zapasy,

Włodzimierz Zawadzki zapasy, Mateusz Kusznierewicz żeglarstwo, Robert Korzeniowski

chód. „Złoty strumień ochlapał polską reprezentację” napisała „Rzeczpospolita”. 22 lipca – zginął w wypadku samochodowym pod Lyonem 59-letni prof. Jerzy Skowronek,

dyrektor Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Z bocznej drogi wyjechała

ciężarówka. Ciężko ranna została żona prof. Skowronka i trzy inne osoby. Nowym

dyrektorem została Daria Nałęcz. Sąd Wojewódzki w Warszawie uniewinnił b. szefa MSW Czesława Kiszczaka, oskarżonego o

wydanie 13 grudnia 1981 r. szyfrogramu, w którym przekazał dowódcom oddziałów MO

uprawnienia do wydania rozkazu użycia broni palnej, co skończyło się zastrzeleniem 9

górników w kopalni „Wujek”. Rosjanie podpisali układ z Czeczenią, kończący pierwszą wojnę czeczeńską. Kwestię statusu

republiki odłożono na 5 lat. Sierpień 1996 Ukazał się pierwszy numer „Życia” z kropką pod redakcją Tomasza Wołka.

7 sierpnia – prof. Yaffa Eliach z Nowego Jorku oskarżyła w „New York Timesie” żołnierzy

Armii Krajowej o wymordowanie Żydów w Ejszyszkach nocą z 19 na 20 października

1944 roku. Wśród zamordowanych była jej rodzina. Okazało się, że ojciec p. Eliach był

oficerem NKWD, a akcja AK dotyczyła rozbicia placówki sowieckiej NKWD w

Ejszyszkach. 15 sierpnia – w Belgii afera Marca Dutroux, w którego willi znaleziono dwie gwałcone

dziewczynki, a w ogrodzie zakopane cztery następne. Wskutek masowych demonstracji

śledztwo sięgnęło do wysokich sfer rządzących krajem. 24 sierpnia – Sejm powołał Komisję Nadzwyczajną do rozpatrzenia projektów ustaw

lustracyjnych, która połączyłaby do 31 grudnia złożone już pięć projektów ustawy. W

skład komisji weszli m.in.: Jerzy Dziewulski, Jerzy Jaskiernia, Zbigniew Sobotka (SLD),

Aleksander Bentkowski, Bogdan Pęk (PSL), Jan Lityński, Jacek Taylor (UW), Artur

Smółko (UP). 27 sierpnia – prezydent Kwaśniewski z wizytą w Słowenii.

30 sierpnia – Sejm znowelizował ustawę antyaborcyjną, dopuszczając możliwość aborcji ze

względów społecznych. Wrzesień 1996 2 września – po tygodniu odnalazł się dziennikarz „Wprost” Jerzy Sławomir Mac, znany z

ujawniania afer politycznych. Twierdził, że narkotyzowano go siłą. 4 września – Kwaśniewski na wniosek Cimoszewicza odwołał ministra współpracy

gospodarczej z zagranicą Jacka Buchacza. NIK zakwestionował wnoszenie majątku

państwowego do mieszanych przedsięwzięć prywatnych i państwowych.

18 września – NSZZ „Solidarność” odrzuciła możliwość przyjęcia UW do AWS.

25 września – rząd podpisał umowę polsko-rosyjską na temat dostaw gazu z Rosji; Polska

zobowiązała się do odbioru 250 mld m sześc. gazu w ciągu 25 lat.

12 września – Rada Etyki Mediów wyraziła zaniepokojenie zlikwidowaniem programu

telewizyjnego „Puls Dnia”.

Order Orła Białego dla Stanisława Lema. 27 września – podpisanie umowy koalicyjnej do końca kadencji sejmu przez SLD i PSL. Najniższa emerytura wynosiła 331 zł. Władzę w Afganistanie przejęli talibowie. Wkrótce wprowadzili okrutne prawo szariatu. Październik 1996 Laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury została poetka Wisława Szymborska.

Wysłała do Zbigniewa Herberta list ze słowami: „to Pan powinien ją dostać”. Sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnioskowała umorzenie postępowania

przeciwko Jaruzelskiemu jako sprawcy stanu wojennego. 10 października – powołano Radę Krajową AWS; 50% miejsc otrzymał związek NSZZ

„Solidarność”.

15 października – Parlamentarna Grupa Kobiet przedstawiła w Senacie pierwszą wersję

ustawy o równości kobiet i mężczyzn, uzasadniając to koniecznością głębokiej

przebudowy świadomości społecznej i postulując wprowadzenie rodzaju cenzury

obyczajowo-językowej oraz pozakonstytucyjnych władz „równościowych”. 18 października – apel 31 dziennikarzy o zlustrowanie środowiska dziennikarskiego, również

w mediach prywatnych podpisali: Teresa Bochwic, Erazm Ciołek, Mirosław Chojecki,

Bogdan Chrabota, Krzysztof Czabański, Jan Dworak, Tadeusz Fredro-Boniecki, Andrzej

Gelberg, Wojciech Giełżyński, Maciej Iłowiecki, Andrzej Jeleński, Jakub Karpiński,

Tomasz Lis, Maciej Łętowski, Maciej Łukasiewicz, Marek Markiewicz, Jacek Maziarski,

Grzegorz Miecugow, Stanisław Michalkiewicz, Jacek Moskwa, Maciej Orłoś, Jan

Polkowski, Stanisław Remuszko, Wojciech Reszczyński, Piotr Semka, Radek Sikorski,

Maciej Strzembosz, Andrzej Urbański, Wiesław Walendziak, Rafał A. Ziemkiewicz i

Małgorzata Zientkiewicz. 13 grudnia dołączy do nich załoga redakcji „TS”.

20 października – Sejm podjął uchwałę, że wprowadzenie stanu wojennego było

podyktowane wyższą koniecznością. Umorzyło to postępowania w sprawie

odpowiedzialności konstytucyjnej sprawców stanu wojennego. Wybory na Litwie wygrała prawica (Związek Ojczyzny). 23 października – sejm odrzucił wniosek o postawienie przed Trybunałem Stanu za

wprowadzenie stanu wojennego generałów Jaruzelskiego i Kiszczaka, wyjaśniając je

„wyższą koniecznością” i umorzył postępowanie przed sejmową Komisją

Odpowiedzialności Konstytucyjnej.

27 października – 40 lat Klubów Inteligencji Katolickiej. Wybory w Bułgarii wygrał socjaldemokrata (nie postkomunista) Petyr Stojanow. 28 października – ukazała się tzw. Biała Księga zawierająca materiały służb specjalnych

dotyczące tzw. sprawy Oleksego.

Listopad 1996 3 listopada – wybory w Rumunii wygrała prawica i centrum. 6 listopada – prezydent Jelcyn podpisał (leżąc w szpitalu) dekret ustanawiający 7 listopada

Dniem Pojednania. Od dwóch lat 7 listopada w Rosji świętowano oficjalnie jako „dzień

zwycięstwa nad polskimi interwentami”. W 1612 roku Kozacy Minina i Pożarskiego

odbili 7 listopada Kreml z rąk żołnierzy hetmana Żółkiewskiego. Od 1917 roku 7

listopada stał się rocznicą wybuchu Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej,

obchodzoną uroczyście również w PRL. 6 listopada – porwany we wrześniu w tajemniczych okolicznościach dziennikarz „Wprost”

Jerzy Sławomir Mac odmówił składania zeznań, motywując to brakiem zaufania do

prokuratury. 11 listopada – spotkanie Jana Pawła II z 11 tysiącami uczestników pielgrzymki NSZZ

,,Solidarność” z Polski; ,,Konieczna jest dziś w Polsce wielka, zbiorowa solidarność”.

12 listopada – premier Cimoszewicz w Rosji; obie strony zgodziły się na umorzenie

wzajemnych roszczeń finansowych z okresu przed 1989 rokiem. Cimoszewicz podpisał z

Rosją umowę o ruchu bezwizowym bez umowy o readmisji.

22 listopada – podano, że 97 proc. uprawnionych Polaków wykupiło po 20 zł świadectwa

udziałowe NFI. Prywatyzacja w latach 90. – objęła 3,7 tys. firm. Polska została przyjęta do OECD. Order Orła Białego pośmiertnie dla Kajetana Morawskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego,

Tadeusza Pełczyńskiego i Kazimierza Pużaka. Komisja sejmowa przyjęła sprawozdanie z „afery Oleksego” z wnioskami niekorzystnymi dla

Milczanowskiego, jego oskarżyciela. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z konstytucją korzystnej dla SLD nowelizacji

ustawy o przejęciu majątku b. PZPR. Ujawniono, że SdRP winna jest państwu i innym

wierzycielom 22 mln nowych złotych i bojkotuje wyroki sądowe, nakazujące

uregulowanie płatności. Okazało się, że koalicja SLD-PSL finansuje z publicznych środków prokoalicyjne pisma

„Fakty” i „Wiadomości Kulturalne”. 29 listopada – sąd wojewódzki w Radomiu skazał b. oficera UB Mariana Nowaka (80 lat) na

pięć lat więzienia. Nowak w latach 40. i 50. katował więźniów z WiN i AK. Narastał proceder skupowania długów szpitali za 50 proc. wartości przez prywatne spółki,

potem państwo wykupywało te długi za pełną cenę z odsetkami. Spółki zagraniczne

dawały szpitalom „dary” w formie aparatury diagnostycznej, za które jednak trzeba było

zapłacić, powiększające dług szpitala (do ew. wykupu). Z procederem wiązano nazwiska

Aleksandra Naumana i Waldemara Deszczyńskiego z Min. Zdrowia. W 2004 roku

prokuratura szwajcarska zablokuje konta dewizowe Naumana i in. oraz podejmie śledztwo

ws. spółki Pharmaton. Grudzień 1996 Władysław Bartoszewski laureatem niemieckiej Nagrody im. Heinego za program pojednania

obu narodów.

9 grudnia – „Gazeta Wyborcza” i Nicom Co ufundowały najwyższą w Polsce coroczną

nagrodę literacką Nike, wartości 50 tys. zł.

16 grudnia – w Watykanie audiencja papieska dla Lecha Wałęsy.

Sławne morderstwo w sklepie „Ultimo” w Warszawie; żona zabitego zeznała, że strzelała do

nich zwolniona za kradzież ekspedientka. Sąd uniewinnił ekspedientkę. 18 grudnia – sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Kasy Chorych. Wprowadzono je 1

stycznia 1999.

Rząd zapowiedział rozpoczęcie budowy autostrad w 1997 roku we współpracy z

kilkudziesięciu inwestorami krajowymi i zagranicznymi. 30 proc. miały sfinansować

światowe banki. Popularność SLD – 25 proc. (spadek z 30 proc. w marcu ), AWS – 27 proc.

* Inflacja wynosiła 18,5 proc. Deficyt budżetowy – 9,2 proc. Wzrost PKB – 6 proc. Bezrobocie – 13,2 proc. Sektor prywatny wytwarzał 65 proc. PKB. Inwestycje zagraniczne wyniosły 5,2 mld USD. Spis rolny wykazał istnienie 4 129 tys. gospodarstw rolnych. W 1996 roku gminom przekazano o 5-7 proc. mniej środków na finansowanie szkół, niż

zakładał budżet. Polskę zamieszkiwało 38,6 mln osób. Przyrost naturalny 1,2 promila. Wykrywalność przestępstw wyniosła około 50 proc. Firmy ochroniarskie zatrudniały około

200 tys. pracowników uprawnionych do noszenia ostrej broni.

Czas rozpoznawania spraw w sądach wydłużył się z 3 miesięcy w 1989 roku do 10 miesięcy

w 1996. Sprywatyzowano 11 spółek. Na żywność przeciętna rodzina wydawała 40 proc. swoich

dochodów. Zysk netto spółki Agora w 1996 roku wyniósł 40 mln zł. Prezes PKP podpisał weksle warte 850 mln zł na rzecz prywatnych firm. Polska zajęła 86 miejsce w światowym rankingu swobód gospodarczych. Szwedzki dziennikarz polskiego pochodzenia Maciej Zaremba ujawnił dane o masowych

szwedzkich eksperymentach medycznych i eugenicznych (przymusowe sterylizacje) na

upośledzonych umysłowo przed II wojną światową. Po protestach organizacji żydowskich władze państwowe wstrzymały legalną budowę przez

spółkę Maja centrum handlowego koło obozu w Oświęcimiu. Prezes spółki, Janusz

Marszałek, wybudował w tym miejscu parking i centrum obsługi turystów. Uchwalono

„Oświęcimski strategiczny program rządowy”. W polskich lokalach młodzieżowych wprowadzono sprzedaż prezerwatyw. Zimą nad Polską na parę miesięcy zawisła dobrze widoczna kometa Halleya, wizytująca

Układ Słoneczny raz na kilkadziesiąt lat. 1997 Minęło 8 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 1997 1 stycznia – Reforma centrum administracyjno-gospodarczego rządu. Powstało Ministerstwo

Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Skarbu

Państwa (Wiesław Kaczmarek), RCSS i Komitet Integracji Europejskiej. UOP

podporządkowano premierowi. Ministrem SW został Leszek Miller, szefem Kancelarii

Premiera Grzegorz Rydlewski, dotychczasowy szef URM. Telewizja Polska wprowadziła regularne badania telemetryczne oglądalności programów i

bloków reklamowych. Wylosowane osoby dostały specjalne aparaciki, mierzące czas

oglądania i wybór stacji. 7 stycznia – klub UW opuściło 4 posłów (Wojciech Arkuszewski, Jan Rokita, Bronisław

Komorowski, Milewski), którzy przeszli do AWS; 8 stycznia UW opuściło kolejnych

dwóch posłów.

12 stycznia – powstało Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe, w skład którego weszły PK

Halla, SCh-L Artura Balazsa, i secesjoniści z UW (Jan Rokita, Bronisław Komorowski);

przewodniczący Jacek Janiszewski. Wstąpiło do AWS. 13 stycznia – Sławomir Wałęsa, syn byłego prezydenta, za spowodowanie wypadku

drogowego po pijanemu skazany na dwa lata w zawieszeniu na pięć lat i 5 tys. zł grzywny.

Przez sześć lat nie będzie mógł prowadzić samochodów.

16 stycznia – komisja konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego przyjęła do referendum

rządowy projekt nowej konstytucji, odrzucając projekt społeczny, popierany przez ok. 1,8

mln osób.

Posłanka UW Katarzyna Piekarska weszła do rządu koalicji SLD-PSL, za co została usunięta

z UW.

22 stycznia – napad na pizzerię w podwarszawskich Markach, zakończony całodniową bitwą

policji z bandytami. Aresztowano 18 osób, wśród nich Henryka Niewiadomskiego

„Dziada”, szefa gangu wołomińskiego. Po dwóch dniach zwolniony z powodu złego stanu

zdrowia (klaustrofobia), podobnie jak reszta zatrzymanych.

24 stycznia – Sejm uchwalił budżet. Wicepremier Kołodko zdecydował o wcześniejszej o pięć miesięcy prywatyzacji PZU SA

Sejm zatwierdził. 27 stycznia – zakończono śledztwo przeciwko właścicielowi spółki Art-B Bogusławowi

Bagsikowi. Oskarżony był o wręczenie łapówek, przywłaszczenie 4,2 bln starych złotych

dzięki podwójnemu oprocentowaniu w różnych bankach (tzw. oscylator) oraz o nadużycia

w spółce. 25 – 26 stycznia – kongres Unii Wolności.

31 stycznia – banki spółdzielcze rozporządzeniem ministra finansów Grzegorza Kołodki

otrzymały 70-procentowe zniżki podatkowe. Na podwórzu domu zwolnionego z aresztu Henryka Niewiadomskiego „Dziada” wybuchł

granat. Luty 1997 4 lutego – wicepremier minister finansów Grzegorz Kołodko podał w Davos 2002 rok jako

datę wstąpienia Polski do Unii. Wyszło na jaw, że po uchwaleniu budżetu przez sejm (24 stycznia) wicepremier minister

finansów Kołodko podał się do dymisji. Uważano, że to za pomysł ulgi od podatku od

darowizn, co zachwiało budżetem państwa. Jego następcą został Marek Belka. 6 lutego – Sejm uchwalił ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, podwalinę

reformy służby zdrowia w następnych latach. 7 lutego – na dachu kantoru, należącego do Henryka Niewiadomskiego „Dziada”, rozbrojono

bombę tuż przed wybuchem. „Dziada” aresztowano za opór stawiany policji. Prasa

rozpoczęła druk „map” wpływów mafii w miastach Polski. Policja zaprzeczyła, jakoby

chodziło już o mafie (powiązanie świata przestępczego ze światem polityki). . 8 lutego – początek procesu beatyfikacyjnego ks. Jerzego Popiełuszki; do końca 1999 roku

grób ks. Jerzego w Warszawie nawiedziło ponad 15 mln wiernych.

16 lutego – minister Zbigniew Siemiątkowski ostrzegł, że w najbliższym czasie należy się

spodziewać prowokacji ze strony rosyjskich służb specjalnych, co ma utrudnić Polsce

przyjęcie do NATO i UE. 18 lutego – 100 mln zł wyniosły w 1996 roku straty Skarbu Państwa, spowodowane handlem

długami szpitali. 20 lutego – Sejm uchwalił ustawy regulujące stosunek państwa do związków wyznaniowych

żydowskich, Kościoła Katolickiego Mariawitów, i Zielonoświątkowców. 26 lutego – podpalono warszawską synagogę. Sprawców nie ujęto do dziś. W Szkocji sklonowano pierwsze na świecie zwierzę – owcę Dolly. Będzie żyła 6 lat. Za wstąpieniem do NATO optowało 90 proc. badanych Polaków. Marzec 1997 Andrzej Anusz wraz z Januszem Tomaszewskim i Tadeuszem Kowalczykiem uczestniczył w

rozmowach na temat ewentualnego kupna Stoczni Gdańskiej przez Zygmunta Solorza. W marcu rząd powołał Międzyresortowy Zespół ds. Przygotowania Negocjacji o

Członkostwo Polski w Unii Europejskiej 1 marca – Sąd Wojewódzki wyłączył 5 oskarżonych w sprawie Grudnia 70 do odrębnego

postępowania (Jaruzelski, Świtała, Kamiński, Kubalica, Łańcucki). 5 marca – polski statek rybacki „Akwarius” został zatrzymany na Morzu Ochockim przez

rosyjskie służby ochrony środowiska. 6 marca – Rada Etyki Mediów wydała oświadczenie, że pismo „Nie” stale narusza zasady

Karty Etycznej Mediów. 7 marca – wicepremier minister rolnictwa Roman Jagieliński podał się do dymisji. 9 marca – wiceminister spraw zagranicznych Rosji Aleksander Awdiejew oświadczył

ambasadorowi RP w Moskwie Andrzejowi Załuckiemu, że statek „Akwarius” będzie

zwolniony. 10 marca – prezydent Kwaśniewski odwołał ze stanowiska szefa sztabu generalnego WP gen.

Tadeusza Wileckiego, a powołał gen. Henryka Szumskiego, odpowiedzialnego za

pacyfikację stoczni w Szczecinie 13 grudnia 1981.

Połowa marca – z inicjatywy Radia Maryja powstał Społeczny Komitet Ratowania Stoczni

Gdańskiej. Na spłatę zadłużenia Stoczni zbierał gotówkę i świadectwa udziałowe NFI;

oddały je na ten cel tysiące osób. Duże miasta zostały oplakatowane reklamą filmu Milosza Formana „Skandalista Larry

Flynt”, na której nagi bohater filmu o potężnych genitaliach wisi na krzyżu. Spowodowało

to falę protestów, m.in. prokuratura krakowska wszczęła śledztwo o obrazę uczuć

religijnych. Parę tygodni wcześniej wywieszania plakatu zakazali merowie niektórych

miast francuskich. 18 marca – sąd Apelacyjny uniewinnił Elżbietę Borowik, która zabiła złodzieja, strzelając w

obronie koniecznej w podwarszawskim Chotomowie.

19-20 marca – burzliwe demonstracje stoczniowców z NSZZ „Solidarność” w Warszawie w

obronie Stoczni Gdańskiej; interweniowała policja.

20 marca – Sejm uchwalił nowy Kodeks Karny, znoszący karę śmierci, z odłożonym w czasie

wejściem w życie. 21 marca – telewizja TVN grupy ITI otrzymała z KRRiT koncesję na nadawanie

ogólnopolskiego programu telewizyjnego. Szefem telewizji Canal Plus został Lew Rywin. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi uchylił areszt Henryka Niewiadomskiego „Dziada”,

domniemanego szefa mafii wołomińskiej. 22 marca – aresztowany przez Rosjan polski statek „Akwarius” został uwolniony po tym, jak

polski armator wpłacił 100 tys. dolarów. AWS podzieliła udziały partii uczestniczących w Akcji – 50 proc. otrzymała „S”. Kwiecień 1997 2 kwietnia – Sejm uchwalił nową Konstytucję RP (451 za, przeciw 40, wstrzymało się 6). 4 kwietnia – po dwu latach procesu sąd wojewódzki w Warszawie uniewinnił z braku

dowodów winy Ireneusza Kościuka, oskarżonego o śmiertelne pobicie Grzegorza

Przemyka w 1983 roku. Arkadiusz Denkiewicz z MO dostał dwa lata za podżeganie do

bicia; b. oficer Kazimierz Otłowski za matactwa i niszczenie akt półtora roku w

zawieszeniu na trzy lata. Sąd uznał za bezsporne, że Przemyk został pobity przez

milicjantów w komisariacie przy ul. Jezuickiej. 7 kwietnia – audiencja papieska dla prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.

10 kwietnia – wicepremiera Romana Jagielińskiego zastąpił Jarosław Kalinowski (PSL). 11 kwietnia – Sejm uchwalił ustawę lustracyjną pod nazwą „O ujawnianiu pracy lub służby w

organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób

pełniących funkcje publiczne, urodzonych po 10 maja 1972”. Przewidywała ona

obowiązek składania oświadczeń, że nie były one w tych służbach od 22 lipca 1944 do 10

maja 1990 (nowa ustawa o Policji Państwowej), powołanie 21 sędziów Sądu

Lustracyjnego (na pierwszym posiedzeniu sam miał się zlustrować) i urzędu Rzecznika

Interesu Publicznego. Miała wejść w życie 3 sierpnia, nie można było jednak znaleźć 21

sędziów, którzy poddaliby się lustracji. Nowelizowana po wyborach, 18 czerwca 1998,

zaczęła działać 1 stycznia 1999. 21 kwietnia – w Warszawie aresztowany został na miesiąc Siergiej Stankiewicz, były doradca

polityczny prezydenta Rosji Borysa Jelcyna, który ukrywał się od roku w Polsce i prosił o

azyl polityczny. Spłonął kościół, w którym przechowywano Całun Turyński. Całun ocalał. Maj 1997 1 maja – wybory w Wielkiej Brytanii wygrała Partia Pracy po 18 latach rządów

konserwatystów, premierem został Tony Blair.

2 maja – Rosja wystąpiła z wnioskiem o ekstradycję Siergieja Stankiewicza. 3 maja – Order Orła Białego dla Wojciecha Korfantego (pośmiertnie) i Stefana

Świeżawskiego. 5 maja – podczas wizyty prezydenta Kwaśniewskiego w Paryżu członkowie poznańskiego

Radykalnego Ruchu Antykomunistycznego (RAAK) obrzucili go jajkami. Incydent na

długie lata przypisano Lidze Republikańskiej. Dymisja szefa BOR. 9 maja – w Brukseli przedstawiciele konferencji Episkopatów 15 państw członkowskich UE

opowiedzieli się za rozszerzeniem Unii na wschód.

16 maja – Stankiewicz zwolniony z aresztu. 21 maja – podczas wizyty na Ukrainie prezydenci Kuczma i Kwaśniewski podpisali

oświadczenie o pojednaniu i porozumieniu. 23 maja – ustawa o ochronie zwierząt ustanowiła, że zwierzę nie jest rzeczą, człowiek jest mu

winien poszanowanie i opiekę, uregulowała los zwierząt doświadczalnych i przewidziała

karę do dwóch lat więzienia za znęcanie się nad zwierzęciem. Dzięki działalności

rolniczych lobbies dopuściła jednak z czasem zakazany początkowo brutalny tucz gęsi i

kaczek na eksportowe wątróbki. 25 maja – referendum konstytucyjne zatwierdziło jedyny projekt konstytucji 52,71 proc.

głosów. Frekwencja 42,86 proc. Przeciwko głosowała cała Polska wschodnia (bez

suwalskiego) i południowo-wschodnia (po bielskie), oraz województwo gdańskie. 26 maja – dług elektrowni „Opole” wynosił 5 mld nowych złotych. 27 maja – Trybunał Konstytucyjny (dwa vota separata) orzekł, że liberalizująca przepisy

nowelizacja ustawy aborcyjnej z października 1996 jest niezgodna z konstytucją; nie

weszła w życie. Sąd nakazał tygodnikowi „Nie” przeprosić Piotra Najsztuba z „Gazety Wyborczej” za

insynuacje, że „utrzymuje on zażyłe kontakty z Wiktorem Fonfarą, dyrektorem Zarządu

Śledczego UOP”. Rozpoczęła się kolejna rozprawa o sądowa o zabójstwo górników w kopalni „Wujek” w 1981

roku. W warszawskim parlamencie tybetański minister spraw zagranicznych na emigracji prosił o

poparcie przez Polskę rezolucji komisji praw człowieka ONZ w sprawie Tybetu,

przewidywanej w 1998 roku. 31 maja – 10 czerwca – pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski pod hasłem „Chrystus

wczoraj, dziś i na wieki”, ze słynnym powiedzeniem: „Europa musi być wspólnotą

ducha”. Trasa: Wrocław, Legnica, Gorzów Wielkopolski, Gniezno, Poznań, Kalisz,

Częstochowa, Jasna Góra, Zakopane, Ludźmierz, Kraków, Dukla, Krosno, Kraków.

Kanonizacja Jadwigi Królowej (1374–1399) i Jana z Dukli (ok. 1414–1484). Msza św. w

Gnieźnie w tysiąclecie śmierci św. Wojciecha, „Zjazd gnieźnieński”.

Czerwiec 1997

2 czerwca – w Lednicy Apel III Tysiąclecia i przejście dziesiątków tysięcy młodzieży pod

przewodnictwem o. Jana Góry na spotkanie z papieżem przez symboliczną Bramę w

kształcie ryby na znak wierności katolicyzmowi. 6 czerwca – sejm uchwalił nowy kodeks karny, który miał wejść w życie 1 stycznia 1998

(wskutek dużej liczby poprawianych błędów wszedł 1 września 1998), znosząc kodeksy z

1969 roku. Zniósł karę śmierci (od dawna nie wykonywaną). Ustawa o cudzoziemcach; uregulowała wstępnie możliwość powrotu Polaków ze Wschodu,

wprowadzając instytucję wizy repatriacyjnej. Do 2000 roku na jej podstawie powróciło

około 1500 osób. Delegat Rosji podczas Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w Strasburgu zażądał od

Polski korytarza eksterytorialnego do Kaliningradu. Premier Cimoszewicz zaprotestował,

porównując te plany do niemieckich żądań z 1939 roku. 10 czerwca – blokadę dróg i linii kolejowych na Dolnym Śląsku przez rolników w proteście

przeciwko polityce rolnej rządu i importowi taniej, dotowanej żywności zapowiedział

Marian Zagórny, przewodniczący Komitetu Protestacyjnego Makroregionu Dolny Śląsk

NSZZ „S” RI. Protestujący zapowiedzieli niszczenie importowanej do Polski żywności,

m.in. zbóż, rzepaku, drobiu, nabiału, cukru i mięsa. 13 czerwca – maturzysta Tomasz Jaworski został uprowadzony z Lasku Młocińskiego przez

młodocianych kilkoro bandytów, którym przewodziła 24-letnia dziewczyna i bestialsko

zamordowany. 18 czerwca – zamordowano bestialsko dwóch dealerów telefonów Ery GSM w Komorowie

pod Warszawą. Po śledztwie sąd skazał za to Małgorzatę Rozumecką i Krzysztofa

Majchrowskiego. Majchrowski został potem uniewinniony; w 2004 roku zażądał 500 tys.

zł odszkodowania. 27 czerwca – ustawa o partiach politycznych, utrudniająca założenie partii (wniosek musi

podpisać teraz 1000 obywateli a nie 15). Do końca stycznia 1998 roku z 350 partii zostało

około 40. W czerwcu poparcie dla Unii Wolności oscylowało wokół 5-6 proc. Lipiec 1997 1 lipca – Hongkong, kolonia brytyjska od XIX wieku, powrócił do Chin. 5 lipca – ROP ogłosił odrębny start w wyborach parlamentarnych. 6 lipca – zaczęła się wielka powódź w Polsce południowej. Straty szacowano na 13 – 15 mld

zł, potem na 10 mld. Premier Cimoszewicz: „powodzianie sami są sobie winni, jeżeli nie

ubezpieczyli swojego dobytku”. Wojsko nie wydało zezwolenia na przekazanie

ratownikom wojskowych pasm CB-Radia. Szumnie pokazywany co wieczór w TV

państwowej rządowy „Sztab kryzysowy” okazał się humbugiem medialnym na pokaz, a

jego wiceszef Krzysztof Szamałek wsławił się określeniem obrad sejmu "ścierwownictwo

polityczne".

8 lipca – w Madrycie spotkanie państw NATO. Paragraf 6 deklaracji madryckiej: „Dzisiaj

zapraszamy Republikę Czeską, Węgry i Polskę do nawiązania rozmów akcesyjnych z

NATO”. Ambasadorem Polski przy siedzibie NATO w Brukseli był Andrzej

Krzeczunowicz. 9 lipca – policja aresztowała synów Henryka Niewiadomskiego „Dziada”, domniemanego

szefa mafii wołomińskiej, za posiadanie narkotyków, broni i amunicji, później dojdzie

zarzut „śmiertelnego pobicia”.. 10 lipca – wizyta prezydenta USA Billa Clintona, zaprosił Polskę do NATO. 16 lipca – prezydent Kwaśniewski podpisał nową Konstytucję. W UOP odkryto w szafie płk. Jana Lesiaka dokumenty tajnego zespołu przy gabinecie szefa

UOP, którego Lesiak był szefem. Zespół w 1993 roku opracował plany działań

operacyjnych, których celem była inwigilacja przywódców ówczesnej prawicy

antywałęsowskiej, aby ich skłócić i skompromitować. M. in. uszkadzano samochody

polityków, narażając ich życie i zdrowie. KPN Moczulskiego wystąpiła z AWS. Zdominowana przez SLD KRRiT przegłosowała, że większość członków rad nadzorczych

radia i telewizji rekrutować się będzie z polecenia SLD. 20 lipca – zginął w wypadku Tadeusz Kowalczyk, poseł PC a potem BBWR z Radomskiego

(„kasa” AWS). Powstał dokument Informacja dla Rady Ministrów – Przygotowania do negocjacji

akcesyjnych z Unią Europejską. Było to jedno z nielicznych posunięć rządu SLD w

kierunku przystąpienia Polski do UE. 30 lipca – premier Cimoszewicz polecił przeprowadzić kontrolę w sprawie budowy osiedla

willi „Eko-Sękocin” dla wysokich urzędników państwowych, m.in. wicepremiera

Kołodki. Osiedle budowała Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych, nadzorowana przez

ministra ochrony środowiska Stanisława Żelichowskiego. Wykonawcą była firma Insbud z

Mławy, zlecenie otrzymała z pominięciem procedury przetargowej. Sierpień 1997 3 sierpnia – weszła w życie ustawa o charakterze lustracyjnym, „O ujawnianiu pracy lub

służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990

osób pełniących funkcje publiczne.” Kandydaci do wyborów wrześniowych zobowiązani

zostali do składania odpowiednich oświadczeń. 9 sierpnia – Jarosław Kaczyński oznajmił, że kandyduje na posła z listy ROP Jana

Olszewskiego. „Kandyduję [z tej listy] tylko dlatego, że to jedyny sposób, aby poddać się

lustracji”. PSL skrytykował decyzję rządu o zakupie dodatkowych ilości zboża zagranicą. Prezydent Kwaśniewski poparł starania Słowacji o wejście do NATO.

23-24 sierpnia – dziennik „Życie” opublikował informacje i zeznania licznych świadków o

tym, że prezydent Kwaśniewski spędził w sierpniu 1994 roku wakacje w Cetniewie z

Władimirem Ałganowem, agentem KGB, który kilka lat wcześniej odbierał od

Rakowskiego „pożyczkę moskiewską” i podejrzewany był o związek z tzw. sprawą

Oleksego. Wydrukowano zdjęcia ze Skierniewic z 1987 roku, przedstawiające

Kwaśniewskiego i Ałganowa, obok stał Leszek Miller. Prezydent pozwał gazetę do sądu. 29 sierpnia – ustawa o ochronie danych osobowych. Ustawa chroniła zbiory danych.

Wykorzystywana często bezprawnie przez urzędy do utajniania informacji. Powołano

urząd Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Została nim Ewa Kulesza. 31 sierpnia – brytyjska księżna Diana zginęła ze swym kochankiem w wypadku

samochodowym w Paryżu. Miała 37 lat. Zmarła Matka Teresa z Kalkuty. Była Albanką ze Skopje. Wrzesień 1997 Kampania wyborcza. AWS startuje pod hasłami ponownego uwłaszczenia i polityki

prorodzinnej. Minister stanu w Kancelarii Prezydenta Kwaśniewskiego Marek Siwiec po wyjściu z

helikoptera w Ostrzeszowie ucałował ziemię i uczynił znak krzyża na zachętę prezydenta.

W 2000 roku scenę tę pokazano w telewizyjnym klipie wyborczym Mariana

Krzaklewskiego. W związku z niemożnością znalezienia 21 sędziów Sądu Lustracyjnego nie weszła w życie

nowa ustawa lustracyjna. 7 września – SLD wygrała prawybory w Wieruszowie, otrzymując 36 proc. głosów, AWS 29

proc. Pogrzeb księżnej Diany zgromadził około miliona Brytyjczyków. 9 września – w Galerii Zachęta wystawa kontrowersyjnych rzeźb Katarzyny Kozyry, autorki

filmu „Łaźnia męska”, w którym wystąpiła przebrana za nagiego mężczyznę z

doczepionym penisem; z ukrytej kamery filmowano prawdziwych kąpiących się obok

mężczyzn. Tuż przed wyborami na wniosek koordynatora służb specjalnych Zbigniewa

Siemiątkowskiego i szefa UOP Andrzeja Kapkowskiego wszczęto śledztwo w sprawie

działalności tajnego zespołu inspekcyjno-operacyjnego przy gabinecie szefa UOP, którego

oficerowie inwigilowali polityków prawicy i lewicy (szef płk Jan Lesiak) za wiedzą i

zgodą ówczesnych szefów, MSW – Andrzeja Milczanowskiego i Jerzego Koniecznego –

UOP. 16 września – Jerzy Dziewulski w procesie przeciwko Adamowi Słomce z KPN (w

przyspieszonym trybie ordynacji wyborczej) o sprostowanie wypowiedzi Słomki, m.in. że

Dziewulski będąc szefem jednostki antyterrorystycznej na Okęciu przepuścił

pracowników Art-B, i że został za to zwolniony z policji, powołał na świadka

przebywającego w areszcie Bogusława Bagsika. Bagsik potwierdził, że w lipcu 1991 roku

to Maciej Zalewski z BBN ostrzegł go przed aresztowaniem. Proces Zalewskiego toczył

się od czterech lat, twierdził on, że miał tylko służbowe kontakty z Art-B. Spółka Agora przekazała 300 tys. zł na rzecz sztabu wyborczego Unii Wolności. Pełnomocnikiem Krajowego Komitetu Wyborczego AWS został Janusz Tomaszewski, jego

pomocnikiem Andrzej Anusz. Tuż przed wyborami Antoni Macierewicz dokonał secesji z ROP. Na 3 dni przed wyborami premier Cimoszewicz oświadczył, że wywiad polski odbiera na

Zachodzie sygnały o zaniepokojeniu możliwością wygranej AWS. 19 września – sąd skazał Henryka Niewiadomskiego „Dziada”, domniemanego szefa mafii

wołomińskiej na 3 lata więzienia z zawieszeniem za stawianie oporu policji. W innym

procesie zostanie niedługo skazany na dwa lata z zawieszeniem na pięć lat. 21 września – wybory parlamentarne (sejm III kadencji). Wygrała AWS – 33,83 proc. SLD –

27,13 proc. (o 6 proc. więcej niż w 1993), UW – 13,37 proc., PSL – 7,31 proc., ROP –

5,56 proc. Najwięcej głosów w kraju (ponad 124 tys.) otrzymali Maciej Płażyński z AWS

i Leszek Miller z SLD, następni byli Danuta Waniek z SLD i Leszek Balcerowicz z UW.

W Senacie AWS – 51 miejsc, SLD – 28, UW – 8, ROP – 5, PSL – 3. Frekwencja 47,93

proc. Dzięki poparciu Radia Maryja do parlamentu weszła grupa kilkudziesięciu posłów i

senatorów z ruchów obrony życia (AWS). Szefem Klubu Parlamentarnego AWS został

Andrzej Anusz. 22 września – Wojskowa Prokuratura Okręgowa w Warszawie umorzyła śledztwo przeciwko

Ryszardowi Kuklińskiemu, uznając, że działał dla dobra Polski w stanie wyższej

konieczności, i tym samym zdezaktualizowała jego wyrok śmierci (z 1984). 23 września

napisał list w tej sprawie Zbigniew Brzeziński, zaczynając go: „Pułkownik Kukliński

dobrze się Polsce zasłużył”; podniósł także zasługi w USA Leszka Millera w sprawie

umorzenia śledztwa. Sensacją września stała się radomska akcja „Małolat”, polegająca na ograniczeniu prawa

małoletnich dzieci do samotnego przebywania na ulicy w mieście po godz. 22.00.

Spotkała się z zarzutami, że jest to ograniczanie obywatelskich praw dzieci. Październik 1997 2 października – podpisanie Traktatu Amsterdamskiego przez 15 członków Unii Europejskiej.

Traktat zacieśnił współpracę państw zrzeszonych w UE.

Odchodząca po wyborach prezes ZUS Anna Bańkowska (SLD) ogłosiła wygraną firmy

Prokom (Ryszard Krauze) z Gdyni na komputeryzację ZUS. Warunki przetargu

przesądzały wygraną Prokomu, umowa uniemożliwiała zerwanie jej lub renegocjowanie. 17 października – weszła w życie nowa Konstytucja RP.

Rząd Włodzimierza Cimoszewicza podał się do dymisji. Prezydent Kwaśniewski desygnował

na premiera Jerzego Buzka (AWS). PSL odwołał Waldemara Pawlaka z funkcji prezesa partii, nowym przewodniczącym został

Jarosław Kalinowski. Korwin-Mikke odszedł z funkcji prezesa UPR na rzecz Stanisława

Michalkiewicza. Polsat Solorza wyprzedził TVP 1 w oglądalności (i tym samym wpływach z reklamy). 14 października – na trzy dni przed odejściem rządu minister gospodarki Wiesław Kaczmarek

podpisał umowę z Izraelem o kupnie wyposażenia do śmigłowca Huzar. Podobną umowę

zawarł Kaczmarek z firmą Hyundai na temat montażu samochodów. Przed odejściem rządu obsadził posady w służbie cywilnej z klucza SLD i PSL. KRRiT oraz

Trybunał Konstytucyjny pozostały przez nich zdominowane. 20 października – marszałkiem Sejmu został Maciej Płażyński (AWS), Senatu Alicja

Grześkowiak (AWS). Nagrodę Nike przyznano po raz pierwszy. Otrzymał ją Wiesław Myśliwski za „Widnokrąg”. Ks. Henryk Jankowski z kościoła św. Brygidy w Gdańsku powiedział w kazaniu, że „nie

można akceptować mniejszości żydowskiej w naszym rządzie, gdyż tego naród się boi”.

Wymienił Bronisława Geremka. Kontynuowano proces plutonu specjalnego z kopalni „Wujek” z 1981 roku. 31 października – zaprzysiężenie rządu Jerzego Buzka przez prezydenta RP. Ze stanowiska prezesa PZU odwołano Jana Monkiewicza, który udostępnił prywatnej firmie

związanej z SLD bazę danych PZU. Audiencja papieska dla uczestników kolokwium ,,Korzenie antyjudaizmu w środowisku

chrześcijańskim”. Jan Paweł II wskazał konieczność przeprowadzenia przez Kościół

rachunku sumienia. Tuż przed powołaniem nowego stary rząd rozpoczął realizację Programu Przeciw Przemocy –

Wyrównać Szanse, co zaowocowało rozlepieniem w miastach billboardów,

przedstawiających posiniaczone twarze kobiety i dziecka z podpisem „Bo zupa była za

słona”. Cytat ten wszedł do codziennego języka jako określenie ironiczne. Listopad 1997 Rada Europejska w Luksemburgu podjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji z sześcioma

krajami aspirującymi do członkostwa w Unii, w tym z Polską. 3 listopada – abp Gocłowski zawiesił prałata Henryka Jankowskiego na rok za „wygłaszanie

poglądów politycznych, które nie mogą być wygłaszane w kościele”. 6 listopada – rzecznik praw obywatelskich Tadeusz Zieliński i członek Komitetu Helsińskiego

skrytykowali akcje „Małolat” i „Wagarowicz” jako ograniczające prawa dziecka. 7 listopada – ustąpił z funkcji szefa UOP Andrzej Kapkowski, na jego miejsce przyszedł p.o.

szefa UOP ppłk Zbigniew Nowek (w lutym 1998 na stałe). Szefem WSI został płk

Tadeusz Rusak. Andrzej Anklewicz (b. oficer SB) odszedł z funkcji szefa Straży

Granicznej. Rząd zlikwidował feministyczne Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Kobiet Jolanty Banach z

SLD i powołał Pełnomocnika Rządu ds. Rodziny, którego zadaniem było wprowadzenie

polityki prorodzinnej państwa. Został nim Kazimierz Kapera z FSRK (AWS). 10 listopada – expose premiera Jerzego Buzka. Podpisanie umowy koalicyjnej AWS i UW. 11 listopada – sejm zatwierdził koalicyjny rząd (AWS i UW) Jerzego Buzka (260 za, 173

przeciw, 2 wstrzymało się). Wicepremierzy: minister finansów Leszek Balcerowicz, min.

spraw wewnętrznych Janusz Tomaszewski (we wrześniu 1999 roku odejdzie oskarżony o

kłamstwo lustracyjne), sprawy zagraniczne – Bronisław Geremek, obrona – Janusz

Onyszkiewicz, skarb – Emil Wąsacz, gospodarka – Janusz Steinhoff, sprawiedliwość –

Hanna Suchocka (ta kandydatura spowodowała protest Kaczyńskich, którzy zarzucali, że

Suchocka nadzorowałaby ich skargę o to, że gdy w 1992 roku UOP inwigilował

prawicową opozycję, ona była premierem, a szefem URM Jan Rokita); kultura – Joanna

Wnuk-Nazarowa (później Andrzej Zakrzewski). Minister koordynator ds. służb

specjalnych – Janusz Pałubicki, pełnomocnik ds. reform ustrojowych – Michał Kulesza,

szef Kancelarii Premiera – Wiesław Walendziak, rzecznik prasowy rządu – Tomasz

Tywonek. 15 listopada – Sąd Wojewódzki w Katowicach uniewinnił lub umorzył postępowanie wobec

22 milicjantów pacyfikujących kopalnie „Wujek” i „Manifest Lipcowy” w grudniu 1981

roku. W zajętej do ostatniego miejsca sali krzyczano: „Hańba!” i „Sąd pod sąd!”. Konferencja Episkopatu Polski wyraziła zgodę na powołanie w Warszawie Uniwersytetu

Kardynała Stefana Wyszyńskiego (UKSW) na miejsce Akademii Filologii Katolickiej.

23 listopada – Bogdan Libera, b. szef wywiadu w UOP (zajmował się „sprawą Oleksego”,

podlegali mu Marian Zacharski i Dariusz Izgórski, którzy zbierali informacje o kontaktach

Józefa Oleksego z pracownikami rosyjskich służb specjalnych), zwolniony w maju 1996

roku przez Andrzeja Kapkowskiego, powrócił na swe stanowisko. „Gazeta Polska” ujawniła, że wzdłuż budowanego gazociągu Rosjanie bez wiedzy władz

polskich położyli światłowód, służący do przesyłu informacji. 26 listopada – premier RP Jerzy Buzek w Watykanie; audiencja i spotkanie z Janem Pawłem

II.

27 listopada – warszawski sąd zdecydował, że proszący o azyl Siergiej Stankiewicz

pozostanie w Warszawie z przyczyn prawnych. 28 listopada – Sąd Wojewódzki w Katowicach uniewinnił 11 oskarżonych o zabójstwo

górników z kopalni „Wujek” w 1981 roku, a wobec kolejnych 11 umorzył postępowanie z

powodu przedawnienia. Sąd uzasadnił to faktem, że nie da ustalić, który milicjant zabił

którego górnika.

Delegacja Episkopatu Polski odwiedziła siedzibę Unii Europejskiej w Brukseli i wydała

prounijny komunikat. 19 listopada – Ministerstwo Sprawiedliwości rozważało, czy objąć oskarżeniem publicznym

powództwo Jarosława Kaczyńskiego przeciwko Markowi Barańskiemu z „Nie”, który

posądził go o podpisanie deklaracji lojalności w stanie wojennym. W lecie „Nie”

przeprosiło Kaczyńskiego i napisało, że pozostająca w aktach lojalka była sfałszowana

przez UOP. NIK zaalarmowała ministra skarbu Wąsacza, że wycena prywatyzowanych Domów

Towarowych Centrum jest rażąco zaniżona, co może narazić Skarb Państwa na stratę ok.

85 mln zł. Grudzień 1997 1 grudnia – Prymas Józef Glemp w imieniu Episkopatu napisał list do prowincjała

redemptorystów o. Edwarda Nocunia ze słowami niepokoju z powodu „procesu

upolitycznienia” Radia Maryja i uniezależnienia się rozgłośni od Prowincjała Zakonu i

Konferencji Episkopatu. Poinformował, że rozmowy nieformalnego zespołu trzech

biskupów z kierownictwem radia nie przynoszą rezultatów: „Wielebny Ojciec Rydzyk,

mimo popularności i poparcia wielkich rzesz, nie może żądać dla siebie przywilejów i stać

ponad prawem. (..) byłem upokorzony pychą, z jaką mówił [w audycji] o ministrze spraw

wewnętrznych i administracji.” 2 grudnia – Nowy Sącz postanowił wprowadzić również u siebie akcję „Małolat”, zmuszającą

rodziców do zainteresowania się dziećmi. 15 grudnia – do jednostki specjalnej GROM powrócił dowódca GROM płk Sławomir

Petelicki. Wiceministrem w MSWiA został oficer UOP Wojciech Brochwicz, Szefem

Straży Granicznej Wojciech Dylewski, b. oficer UOP związany ze „sprawą Oleksego”. 17 grudnia – Sejm przywrócił ustawę z 1993 o niemal całkowitym zakazie aborcji. 30 grudnia – prezydent Kwaśniewski zawetował niekorzystne dla byłych ubeków ustawy o

waloryzacji rent i emerytur mundurowych i o wychowaniu seksualnym. Sejm nie zdołał

odrzucić weta. Jarosław Kaczyński ustąpił z funkcji przewodniczącego PC. Leszek Miller został szefem SdRP na miejsce Józefa Oleksego.

* Inflacja 13,0 proc. Deficyt budżetowy – 4,9 proc. PKB – 6,5 proc. Inwestycje brutto w latach 1994-1997 wzrosły o ponad 60 proc. Inwestycje zagraniczne 5,68

mld USD. Sektor prywatny wytwarzał 69 proc. PKB. Bezrobocie – 10, 3 proc.

Przyrost naturalny – 32,5 tys. osób (w 1990 – 157 tys.). Przeciętne wynagrodzenie brutto 1065 zł. Liczba emerytów i rencistów na koniec 1997 – 9,3 mln osób. Przeciętna emerytura i renta –

60,3 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Spożycie czystego alkoholu na głowę mieszkańca Polski – 6,5 l (od 1992 spadek o jedną

trzecią). CBOS – za lustracją opowiadało się 76 proc. Polaków, przeciw 12 proc. 67 proc.

respondentów uważało, że byli współpracownicy SB powinni ustąpić ze stanowisk. 73

proc. Polaków chciało mieć dostęp do swoich akt MSW. 55 proc. badanych uważało

wprowadzenie stanu wojennego za słuszne lub uzasadnione. 60 proc. respondentów CBOS

uważało, że wyrok uniewinniający milicjantów pacyfikujących strajk w kopalni „Wujek”

w 1981 roku jest niesprawiedliwy. Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych otrzymała tytuł Europejskiej Agencji

Promocyjnej Roku na konferencji w Chicago za finansowany z unijnego funduszu

PHARE (10 mln ecu) program budowy nowego wizerunku Polski i „repozycjonowanie”

Polski w międzynarodowych ośrodkach gospodarczych. Zysk netto spółki Agora – 74 mln zł. Sąd Wojewódzki w Warszawie, IV Wydział Cywilny zakazał wydania i rozpowszechniania

książki Józefa Mackiewicza pt. „Katyńska zbrodnia bez sądu i kary” (opr. Jacek Trznadel)

na żądanie adwokata Niny Karsow-Szechter, jako rzekomo niezgodnego z wolą autora.[88] 1998 Minęło 9 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 1998 1 stycznia – Vaclav Havel ponownie wybrany na prezydenta Czech. Weszła w życie ustawa lustracyjna w Bułgarii. Polska objęła przewodnictwo OBWE.

Min. sprawiedliwości Hanna Suchocka odwołała Andrzeja Jacka Kaucza ze stanowiska szefa

Prokuratury Wojewódzkiej we Wrocławiu. 8 stycznia – Sejm upoważnił prezydenta do ratyfikacji konkordatu (273 głosami przeciwko

161), odłożonego w 1993 roku w oczekiwaniu na nową konstytucję, uchwaloną w

kwietniu 1997. 10 stycznia – z ręki policjanta zginął w Słupsku podczas zamieszek po meczu trzynastoletni

Przemek Czaja. 12 stycznia – w Paryżu 19 państw europejskich podpisało protokół zakazujący klonowania

istot ludzkich; wśród sygnatariuszy nie było Polski.

15 stycznia – nowym prezesem ZUS został Stanisław Alot.[89] 23 stycznia – papież Jan Paweł II i prezydent Kwaśniewski ratyfikowali konkordat Polski z

Watykanem.

Abp lubelski Józef Życiński przedstawił publicznie rozliczenie finansowe swej archidiecezji,

zachęcając do tego innych księży. Powstał dokument końcowy Przygotowania do negocjacji z Unią Europejską – stan na

grudzień 1997 r., obrazujący główne problemy w procesie dostosowania Polski do

wymagań Unii Europejskiej. Rząd wstrzymał do kwietnia realizację Programu Przeciw Przemocy – Wyrównać Szanse,

uznając, odnosi się tylko do kobiet – ofiar przemocy domowej. Rozszerzony o

problematykę rodzin Program przy protestach feministycznych organizacji

pozarządowych wznowiono w kwietniu. Zaprojektowano powołanie powiatowych (po

reformie administracyjnej od 1 stycznia 1999) Centrów Pomocy Rodzinie. 29 stycznia – ukazała się ogólnopolska gazeta katolicka, związana z Radiem Maryja, pt.

„Nasz Dziennik”. Redaktorem naczelnym pisma został Artur Górski. Likwidatorem majątku po byłej PZPR został Arnost Beĉka. W procesie Henryka Niewiadomskiego „Dziada”, domniemanego szefa mafii wołomińskiej

okazało się, że policja nie zabezpieczyła znalezionego u „Dziada” notesu, zawierającego

liczne nazwiska i adresy polityków. Luty 1998 Luty – amb. Krzysztof Śliwiński, pełnomocnik MSZ ds. kontaktów z diasporą żydowską w

Polsce stwierdził w wywiadzie dla francuskiej gazety „La Croix”, że tzw. krzyż papieski z

Oświęcimia musi być wkrótce przeniesiony. Początek konfliktu wokół krzyża

oświęcimskiego, stojącego na terenie przylegającym do b. obozu Auschwitz.

Szefem UOP został Zbigniew Nowek, p.o. od listopada 1997. Początek załamania finansów w Argentynie. Dewaluacja peso do dolara, zamrożenie

oszczędności w bankach. 2 mln osób w wieku powyżej 55 lat straci wkłady na funduszach

emerytalnych i będzie musiało wrócić do pracy.

2 lutego – Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał wyrok w sprawie śmiertelnego pobicia

Grzegorza Przemyka w 1983 roku. Kazimierz Otłowski, b. szef biura dochodzeniowo-

śledczego Komendy Głównej MO, został skazany na 1,5 roku więzienia z zawieszeniem

na trzy lata za polecenie zniszczenia akt sprawy pod koniec lat 80. Rozpoczął się proces morderców 18-letniego Tomka Jaworskiego, zamordowanego 13

czerwca 1997. 5 lutego – 40 rocznica miesięcznika „Więź”.

7 lutego – rząd zakazał importu żelatyny, co dało monopol na polskim rynku głównemu jej

producentowi, Kazimierzowi Grabkowi, związanemu z SLD. Projekt zakazu zgłosił na

posiedzeniu rządu wicepremier Janusz Tomaszewski. Taśmy z posiedzenia Rady

Ministrów, z których to wynikało, opublikowała „Gazeta Wyborcza”. 9 lutego – prezes NIK Janusz Wojciechowski zaalarmował premiera Buzka, że wycena

Domów Towarowych Centrum jest rażąco zaniżona, co może narazić Skarb Państwa na

stratę ok. 85 mln zł, a inwestor źle wybrany. Spółka Handlowa Investment Centrum SA z

Luksemburga kupiła za 106 mln zł pakiet kontrolny akcji. Powstał Raport Rządu RP, zawierający ocenę stopnia adaptacji prawa polskiego do prawa

wspólnotowego UE. 10 lutego – Rada Etyki Mediów wyraziła zaniepokojenie programem telewizyjnym „Decyzja

należy do ciebie”, w którym telewidzowie głosowali, czy takie czyny jak kradzież to jest

coś złego czy nie. 11 lutego – powstał rządowy zespół do opracowania polityki prorodzinnej państwa. 12 lutego – afera z wizerunkiem prezydenta Kwaśniewskiego w gazetowej reklamie mebli

Forte, produkowanych przez szwagra żony prezydenta. Rzecznik prasowy prezydenta

Antoni Styrczula podał się wkrótce do dymisji. 13 lutego – rozpoczęły się renegocjacje z firmą informatyczną Prokom, która wygrała za

poprzedniej ekipy rządowej przetarg na informatyzację ZUS. Wartość kontraktu 703 mln

złotych. Pogrzeb zastrzelonego w porachunkach Wiesława N., brata Henryka Niewiadomskiego

„Dziada”, domniemanego szefa mafii wołomińskiej. 19 lutego – ponowne powołanie Hanny Gronkiewicz-Waltz na prezesa NBP (sześcioletnia

kadencja). Jesienią dostanie międzynarodową nagrodę dla najlepszych szefów banków

centralnych (wespół z Balcerowiczem) i odejdzie ze swojej funkcji na wicedyrektora

EBOiR w Londynie. 20 lutego – prokuratura rejonowa w Toruniu umorzyła śledztwo przeciwko ks. Tadeuszowi

Rydzykowi.

24 lutego – w Warszawie ambasador Izraela wręczył kolejnym 27 Polakom medale

„Sprawiedliwych wśród narodów świata”.

26 lutego – rozpoczął się proces Bagsika i Gąsiorowskiego z firmy Art.-B. Marzec 1998 1 marca – bp T. Pieronek zdementował wypowiedź min. K. Śliwińskiego, jakoby Stolica

Apostolska wyraziła zgodę na przeniesienie krzyża papieskiego z Oświęcimia.

Jerzy Dziewulski w Sejmie w odpowiedzi na zarzuty Macierewicza: „Jeśli ja byłem

funkcjonariuszem SB oddelegowanym do milicji, a później policji, to pan jednak jesteś nie

całkiem zdrowy, a raczej całkiem chory i to nieuleczalnie.” Rząd po długich zapowiedziach ogłosił Bilans otwarcia. Ukazał się także Raport prawników,

który skrytykował sposób tworzenia służby cywilnej przez koalicję SLD-PSL. 2 marca – Order Orła Białego dla Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego. 2 marca – ss. Karmelitanki z Oświęcimia zrzekły się ostatecznie prawa do własności budynku

w Oświęcimiu, w którym mieścił się ich klasztor.

4 marca – po doniesieniach prasowych prokuratura rozpoczęła śledztwo w sprawie

rozdysponowania w 1990 roku 7,5 mln dolarów USA z konta dewizowego b. PZPR.

5 marca – w wieku 103 lat zmarł Adam Bień, ostatni uczestnik moskiewskiego procesu

„szesnastu” w 1945 roku. 6 marca – prasa w Polsce zmanipulowała rzekomą wypowiedź premiera Buzka dla agencji

Reutera na temat ewentualności rekonstrukcji rządu. Mimo dementi Reutera w Polsce

powstało wrażenie, że Buzek nie wie, co mówi. 7 marca – abp Tadeusz Gocłowski zakazał ks. Henrykowi Jankowskiemu głoszenia kazań w

związku z jego wypowiedziami antysemickimi.

10 marca – wizyta prezydenta Havla w Polsce. Wojskowy dyktator Chile, Augusto Pinochet, został dożywotnim senatorem przy protestach

części rodaków usiłujących go postawić przed sądem za obalenie komunizującego

prezydenta Allende w latach 70. 11 marca – premier Buzek z wizytą w Londynie. 14 marca – powstało pod skrzydłami Eugeniusza Smolara Radio Info (potem TOK FM);

gwiazdą radia stanie się wkrótce 23-letni Maks Cegielski, reklamujący się jako

„biseksualny katolik”, i Anna Maruszeczko, specjalizująca się w rozważaniach na temat

zalet eutanazji. 16 marca – Stolica Apostolska zaprezentowała mediom dokument papieskiej Komisji ds.

Kontaktów Religijnych z Judaizmem na temat holokaustu pt. „Pamiętamy: refleksja

<Shoah>”. „Trzeba postawić pytanie, czy prześladowania nazizmu wobec Żydów nie

zostały ułatwione przez fakt, że w sercach i w umysłach licznych chrześcijan trwały

antyżydowskie uprzedzenia?”

17 marca – lokalna TV Niepokalanów otrzymała nową częstotliwość obejmującą Warszawę.

20 marca – Sejm uchwalił zmianę ordynacji wyborczej do samorządów przed wejściem

powiatów. 22 marca – „W Oświęcimiu krzyż stał, i będzie stał, i nie może być przedmiotem przetargów”

– stwierdził prymas Glemp podczas kazania w kościele św. Krzyża w Warszawie.

23 marca – Władimir Bukowski z wizytą w Polsce. Promocja jego książki, ujawniającej

autentyczne kremlowskie dokumenty, zeskanowane w archiwach moskiewskich. 26 marca – w Rzymie podpisano porozumienie watykańsko-żydowskie o udostępnieniu

historykom akt dyplomacji watykańskiej dotyczących okresu II wojny światowej, w

związku z toczącym się procesem beatyfikacyjnym papieża Piusa XII, kontestowanym

przez niektóre środowiska żydowskie. Premier Buzek z wizytą w Rzymie, przyjęty przez

Papieża.

Za wstąpieniem do Unii Europejskiej opowiadało się 64 proc. Polaków, wśród księży odsetek

ten wyniósł 84 proc.

Marek Pol został szefem UP, Ryszard Bugaj odszedł z partii. Część działaczy UP ze

Zbigniewem Bujakiem wstąpiło do Unii Wolności. Mirosław Styczeń został szefem SKL na miejsce Jacka Janiszewskiego. 31 marca – oficjalne otwarcie negocjacji z Unią Europejską. Głównym negocjatorem został

Jan Kułakowski.[90] Unia ogłosiła, że zamierza przyjąć sześć państw Europy Środkowej i

Wschodniej. Kwiecień 1998 Prezydent Kwaśniewski wbrew stanowisku SLD podpisał ustawę przesuwającą wybory

samorządowe z wiosny na jesień. 2 kwietnia – Ewa Kulesza została Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych. ZUS kontynuował renegocjacje z firmą Prokom Software System o wprowadzenie systemu

informatycznego. Chodziło o poszerzenie kontraktu i skróceniu czasu realizacji przy

niezmienionej cenie. 14 kwietnia – Order Orła Białego dla Marka Edelmana. 16 kwietnia – Senat podjął uchwałę o ciągłości prawnej między II a III RP, uznającą państwo

z lat 1944-1989 utworzone na ziemiach polskich za „niedemokratyczne państwo o

totalitarnym systemie władzy, będące elementem systemu komunistycznego, pozbawione

suwerenności”, uznał nieważność konstytucji z 1952 roku i wypływających z niej aktów

prawnych „jeżeli godziły w suwerenny byt państwa polskiego lub są sprzeczne z zasadami

[..] Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka”. Prawdziwa nieważność wymagałaby

stwierdzenia ustawowego, a nie uchwały. 27 kwietnia – 8 maja – uroczysta, pierwsza od ucieczki w 1981 roku wizyta płk. Ryszarda

Kuklińskiego w Polsce, skazanego w 1984 przez sąd komunistyczny na śmierć za dezercję

i przekazanie Amerykanom sowieckich planów agresji wojskowej; przyjęcie na Zamku

Królewskim w Warszawie. Rozpoczął się screening, tj. przegląd i ocena adaptacji prawa polskiego do prawa

wspólnotowego Unii. Narodowy Program Przygotowania Polski do Członkostwa w Unii

Europejskiej zawierał harmonogram i plany instytucjonalne i finansowe procesu

adaptacyjnego. Maj 1998 12 maja – Sąd Wojewódzki w Warszawie zakazał wznawiania wydanej w 1992 roku książki

Mirosława Dakowskiego i Jerzego Przystawy „Via Bank i FOZZ – o rabunku finansów

Polski”. Wyrok zapadł na wniosek Dariusza Przywieczerskiego, prezesa Universalu SA,

jednego z bohaterów negatywnych tej książki. 13 maja – kolejna rozprawa w procesie Macieja Zalewskiego, b. sekretarza BBN,

oskarżonego o to, że w końcu lipca 1991 ostrzegł szefów spółki Art-B – Bogusława

Bagsika i Andrzeja Gąsiorowskiego przed aresztowaniem i przyjął 17 mld złotych za

obietnicę sprzedaży akcji spółki Telegraf. Prokurator Tomasz Bulc zażądał 4,5 roku

więzienia. Mec. Maciej Bednarkiewicz wniósł o uniewinnienie, jego zdaniem było

dowodów, że w lipcu Bagsikowi i Gąsiorowskiemu groziło wówczas aresztowanie. 14 maja – „Monitor Polski” po raz pierwszy wydrukował oświadczenia „lustracyjne” 291

osób, mianowanych przez premiera Buzka na kluczowe stanowiska państwowe, zgodnie z

ustawą z 11 kwietnia 1997. Kto przyznał się do współpracy z SB, mógł pełnić funkcje. 13 maja – w „Gazecie Wyborczej” artykuł „Polska pruderia”: „Także w bieliźnie nie wypada

pokazywać się najbliższym, a już, broń Boże, siadać do stołu. Szokująca jest siła zakazu

nagości przed dziećmi. [..] polskie dzieci w zasadzie nie oglądają rodziców bez ubrania.

Tylko niecałe 5 proc. matek rozbiera się przy córkach, tylko nieco ponad 3 proc. ojców

obnaża się w obecności synów”.[91] 17 maja – Sąd uniewinnił Macieja Zalewskiego (patrz 13 maja). Sejmowa Komisja Łączności z posłem Karolem Działoszyńskim (UW) dostała specjalną

nagrodę za przygotowanie ustaw o telekomunikacji. 20 maja – Rada Etyki Mediów wyraziła zaniepokojenie politycznym kluczem obsadzania

stanowisk w radach nadzorczych mediów publicznych przez zdominowanej przez SLD

KRRiT. 22 maja – Sąd Apelacyjny uchylił uniewinnienie byłego milicjanta Ireneusza Kościuka w

sprawie śmiertelnego pobicia Grzegorza Przemyka w 1983 roku, zaostrzył wyrok wobec

drugiego b. milicjanta Arkadiusza Denkiewicza i uniewinnił Kazimierza Otłowskiego z

zarzutu zniszczenia akt sprawy. Wyszło na jaw, że poseł Karol Działoszyński (UW), na którego wniosek Sejm uchwalił

obowiązek instalowania w samochodach zestawów głośnomówiących do telefonów

komórkowych, jest producentem tych zestawów. Tomasz Tywonek ustąpił ze stanowiska rzecznika rządu. Nowym rzecznikiem został Jarosław

Sellin. 30-31 maja – o. Jan Góra zorganizował czuwanie młodzieży w nad jez. Lednickim; w

uroczystościach wraz z 30 tysiącami młodzieży wziął udział prymas Glemp.

Czerwiec 1998 Sejm uchwalił ustawę o podziale administracyjnym kraju, wprowadzając 12 wielkich

województw na miejsce 49 małych. Prezydent Kwaśniewski zapowiedział, że zawetuje

ustawę, zawierającą inne rozwiązanie niż 17 województw. 1 czerwca – w Lednicy kolejne przejście dziesiątków tysięcy młodzieży przez symboliczną

Bramę III Tysiąclecia w kształcie ryby na znak wierności katolicyzmowi. 6 czerwca – Order Orła Białego dla Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Odbierając w tydzień

później order Herling-Grudziński powiedział, że czyni to „z uczuciem wędrowca u kresu

długiej drogi”. Zmarł w dwa lata później. 14 czerwca – spotkanie premiera Buzka z kanclerzem RFN Helmutem Kohlem na Górze Św.

Anny.

Warszawscy radni wystosowali list do kanclerza Kohla, opisujący dokonane przez Niemców

ogromne zniszczenia Warszawy podczas wojny, apelując o pomoc Niemców w

odbudowaniu struktury miasta. 15 czerwca – siedmiu oskarżonym w sprawie Grudnia 70 odczytano akt oskarżenia (Kociołek,

Tuczapski, Kruczek, Wiekiera, Gop, Łomot, Fałdasz). 18 czerwca – Sejm podjął uchwałę w sprawie potępienia totalitaryzmu komunistycznego,

uznał PZPR za organizację „w najwyższym stopniu odpowiedzialną za trwanie i kształt

systemu komunistycznego w Polsce” i zapowiedziano ukaranie wszystkich winnych

zbrodni popełnionych w latach 1944 – 1989. Na żądanie UW zrezygnowano z określenia

PZPR jako organizacji przestępczej. Sejm z inicjatywy senatora Zbigniewa Romaszewskiego znowelizował ustawę o lustracji.

Dodano obowiązek składania oświadczeń „lustracyjnych” przez adwokatów. Wyznaczono

Sąd Apelacyjny (zamiast Lustracyjnego, którego powołanie okazało się niemożliwe

wskutek oporu sędziów) do orzekania zgodności z prawdą oświadczeń, ustanowiono

postępowanie rzecznika interesu publicznego przed sądem. Prezydent Kwaśniewski

odesłał ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, 22 października podpisał ją. Strajki na kolei. 21 czerwca – list pasterski Episkopatu Polski na temat „dnia świętego” rozpoczął dyskusję

publiczną na temat poszanowania niedzieli przez zamknięcie wszystkich supermarketów.

Zawieszenie strajków na kolei. 24 czerwca – Trybunał Konstytucyjny orzekł nieusuwalność sędziów, również

dyspozycyjnych w okresie PRL. 25 czerwca – późnym wieczorem zastrzelono przed domem na warszawskim Ursynowie

komendanta głównego Policji, Marka Papałę. Na miejsce zbrodni po kilkudziesięciu

minutach przybyli m.in. Leszek Miller, Zbigniew Sobotka i Edward Mazur. Jedną z

ostatnich osób, które widziały żywego Papałę, był biznesmen Edward Mazur z USA; było

to w Wilanowie na przyjęciu u Józefa Sasina, emerytowanego generała SB z V

Departamentu MSW PRL. Premier Buzek tym razem rzeczywiście wypowiedział się dla PAP o możliwej rekonstrukcji

rządu, kolejny raz budząc powszechny popłoch (poprzednio manipulowany). 26 czerwca – nowym prezesem zarządu telewizji publicznej został Robert Kwiatkowski

(SLD), członek sztabu wyborczego Aleksandra Kwaśniewskiego w 1995 roku, dotychczas

członek KRRiT, specjalizujący się w sprawach reklamy. Jego pensja wynosiła, jak

oświadczył, 35 tys. zł, (równowartość dziesięciu tysięcy dolarów) plus premie. 27 czerwca – w Charkowie odsłonięto tablicę z napisem „Cierpieniu – prawa, umarłym –

modlitwa. W obliczu Boga Wszechmogącego. Rodacy”. Prezydenci Aleksander

Kwaśniewski i Leonid Kuczma wmurowali kamień węgielny pod budowę cmentarza

polskich oficerów i ukraińskich ofiar NKWD.

Do połowy roku 1998 zapadł jeden w ciągu 9 lat transformacji prawomocny wyrok na

funkcjonariusza SB (był to Andrzej Augustyn, zabójca Bogdana Włosika 13 października

1982 w Nowej Hucie), w więzieniu przebywał wciąż b. oficer SB Grzegorz Piotrowski,

zabójca ks. Jerzego Popiełuszki. Od jesieni 1994 roku ciągnął się proces dwóch b.

milicjantów, Edwarda Misztala i Janusza Smugi, oskarżonych o uprowadzenie w maju

1983 ze szczególnym udręczeniem z kościoła św. Marcina w Warszawie pracowników

Prymasowskiego Komitetu Pomocy dla Uwięzionych. Trwał także proces oskarżonych o

strzelanie do robotników Wybrzeża w grudniu 1970 i do górników z kopalni „Wujek”. W Gdańsku spór między Muzeum Narodowym a Kościołem Mariackim o to, czy „Sąd

Ostateczny” Memlinga ma nadal wisieć w kościele. Lipiec 1998 3 lipca – Sąd Apelacyjny odrzucił apelację Humera i dziewięciu innych b. funkcjonariuszy

MBP, trzem skazanym obniżył kary. NIK złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przy prywatyzacji Domów

Towarowych Centrum. W 1999 prezes NIK Janusz Wojciechowski uzna tę prywatyzację

za „jedną z najbardziej podejrzanych transakcji”.[92] Blokady rolników na drogach. Rząd zapowiedział ukaranie winnych przestępstw. 17 lipca – ustawa o pożyczkach i kredytach studenckich, krytykowana za warunki pożyczek,

stawiane przez banki. 21 lipca – rząd przyjął nowy Raport o sytuacji rodzin polskich, podstawę opracowania

założeń polityki prorodzinnej państwa. Raport podkreślał ubożenie społeczeństwa i

konieczność prorodzinnych zmian w podatkach, spadek przyrostu naturalnego oraz

kwestię demoralizacji dzieci i młodzieży wskutek braku uregulowania zasad działania

mediów (karalność pornografii, oznakowanie programów TV). 23 lipca – zakończyła pracę Sejmowa Komisja Nadzwyczajna ds. przygotowania projektu

ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, który zawierał rozwiązanie sprawy lustracji.

Projekt przewidywał powołanie IPN z pełnymi uprawnieniami prokuratorskimi, regulował

dostęp obywateli do własnych „teczek” i rozszerzał zakres działań dotychczasowej

Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu na lata 1944-1989. 70 parlamentarzystów AWS, ROP i UW wystosowało apel do ministra sprawiedliwości,

Hanny Suchockiej, o zmianę orzeczenia o umorzeniu śledztwa przeciwko Ryszardowi

Kuklińskiemu, które we wrześniu 1997 wydała Wojskowa Prokuratura Okręgowa w

Warszawie na uniewinnienie. Do prokuratury w Gdańsku i Katowicach wpłynęło zawiadomienie o przestępstwie,

popełnionym przez dyrektora Okręgu Poczty Polskiej, który podpisał bardzo niekorzystne

umowy z Banpolem. Poczta Polska płaciła Banpolowi za niektóre urządzenia nawet ponad

dwa razy więcej niż inni klienci.

24 lipca – Sejm uchwalił ustawę o reformie administracyjnej państwa, czyli trójstopniowym

podziale terytorialnym, wprowadzającą 16 województw (pod naciskiem SLD, planowano

12) i powiaty, zlikwidowane w 1975 roku. Sejm, przygotowując reformę służby zdrowia, znowelizował ustawę o powszechnym

ubezpieczeniu zdrowotnym, tworząc Kasy Chorych. 28 lipca – zmarł Zbigniew Herbert. 30 lipca – Order Orła Białego pośmiertnie dla Zbigniewa Herberta. Od początku lipca na 400 billboardach w Warszawie i siedmiu innych dużych miastach

rozmieszczono obraz Pawła Susida „Złe życia kończą się śmiercią”. Prasa podała, że prezes ZUS Stanisław Alot i minister pracy i spraw socjalnych Longin

Komołowski zobowiązali się do anulowania zasadniczej części długów Stoczni Gdynia.

Politycy nie zaprzeczyli. Sierpień 1998 1 sierpnia – na Żwirowisku w Oświęcimiu pojawiały się pierwsze krzyże ustawiane na apel

Kazimierza. Świtonia; pierwsze głosy biskupów nawołujące do powstrzymania się przed

stawianiem kolejnych krzyży.

3-25 sierpnia – 250 blokad dróg i przejść granicznych przez Krajowy Związek Kółek i

Organizacji Rolniczych, NSZZ RI „S” oraz Samoobronę, domagające się uruchomienia

skupu zbóż z tegorocznych zbiorów, wyższych cen skupu oraz wstrzymania importu zbóż

z b. ZSRR i krajów CEFTA. 10 sierpnia – prymas Polski zaapelował o zaprzestanie stawiania krzyży na Żwirowisku.

15 sierpnia – wejście w życie ustawy o pozbawieniu przywilejów emerytalnych sędziów i

prokuratorów, którzy w latach 1944-1956 byli funkcjonariuszami aparatu represji,

pracowali w wojskowym wymiarze sprawiedliwości, w sekcjach tajnych i sądach

doraźnych. Order Orła Białego dla Adama Ciechanowieckiego. 19 sierpnia – Urząd Rejonowy w Oświęcimiu w imieniu władz państwowych wypowiedział

Stowarzyszeniu Ofiar Wojny umowę dzierżawną terenu, na którym stał krzyż papieski.

20 sierpnia – członek Ligi Republikańskiej i b. urzędnik rządu Buzka Klaudiusz Wesołek

został w ośmieszający sposób brutalnie zatrzymany przez policję na dworcu kolejki w

Trójmieście. Na miejscu była telewizja publiczna, która wieczorem podała obszerny

materiał zdjęciowy z wydarzenia. „Gazeta Wyborcza” na Wybrzeżu skomentowała to

tekstem pt. „Niewesołe Przejścia Urzędnika”. 24 sierpnia – Rada Stała Episkopatu Polski zaapelowała o usunięcie ze żwirowiska w

Oświęcimiu wszystkich krzyży oprócz papieskiego, i o przeniesienie ich „w odpowiednie

miejsce”. Organizatorem protestów na żwirowisku obok Świtonia okazał się Mieczysław

Janosz, b. oficer SB (afera „Żelazo” w latach 70.).

Sejm uchwalił ustawę o rekompensatach dla pracowników sfery budżetowej oraz emerytów i

rencistów za okres 1991-1992. Mieli otrzymać łącznie 4,5 mld zł, wypłacane poczynając

od osób najstarszych. Wrzesień 1998 1 września – wszedł w życie nowy kodeks karny, znoszący karę śmierci. Polska złożyła stanowiska negocjacyjne z UE w 7 obszarach (nauka, edukacja, polityka

audiowizualna, przemysłowa, polityka wobec małych i średnich przedsiębiorstw

prywatnych, wspólna polityka zagraniczna oraz telekomunikacja). 6 września – zmarł reżyser japoński Akira Kurosawa. 10 września – premier Buzek powołał nowy skład Komisji Likwidacyjnej RSW „Prasa”.

Przewodniczący Krzysztof Czabański. Sąd Najwyższy nakazał rozpatrzenie od nowa sprawy zabójstwa górników z kopalni „Wujek”

po uniewinnieniu 22 milicjantów przez Sąd Wojewódzki w Katowicach. 17 września – rozpoczął się proces Małgorzaty Rozumeckiej, oskarżonej o zabójstwo dwóch

dealerów Ery GSM pod Komorowem. Wielki kryzys finansowy w Brazylii.

Uchwalenie ustawy o reformie emerytur. Październik 1998 W październiku na billboardach miejskich pojawiła się praca rzeźbiarki Katarzyny Kozyry,

głośnej z kontrowersyjnego dzieła „Piramida zwierząt”, sporządzonego z wypchanych

stworzeń. 4 października – Nagrodę Nike otrzymal Czesław Miłosz za „Pieska przydrożnego”. 9 października – prezydent Kwaśniewski powołał Lecha Gardockiego na I Prezesa Sądu

Najwyższego. Wojskowa Prokuratura Okręgowa w Warszawie postawiła zarzut 80-letniej Helenie

Wolińskiej-Brus, podejrzanej o bezprawne aresztowanie i fałszowanie dowodów winy w

fingowanym procesie gen. AK, Emila Fieldorfa „Nila”, w 1952 roku skazanego wskutek

tego na śmierć i powieszonego. Prokuratura zapowiedziała, że gdyby Wolińska-Brus nie

zgłaszała się na wezwanie, po miesiącu zwróci się o ekstradycję do rządu Wielkiej

Brytanii. 10 października – papież Jan Paweł II przyjął w Rzymie premiera Jerzego Buzka.

11 października – wybory samorządowe, po raz pierwszy również do rad powiatów

(wprowadzonych od 1 stycznia 1999) i sejmików wojewódzkich. W Rzymie odbyła się kanonizacja Edyty Stein.

13 października – Sejm przygotowując reformę uchwalił ustawę o systemie ubezpieczeń

społecznych. 14-16 października – w Sejmie III Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka,

zorganizowana przez senatora Zbigniewa Romaszewskiego, Komisję Interwencji i

Praworządności NSZZ „S” i ruch Wolność i Pokój. Gościem Asłan Maschadow z

Czeczenii. Rosyjskie MSZ wyraziło zdziwienie, że podczas konferencji „na liście państw

[gości] umieszczono regiony Federacji Rosyjskiej: Czeczenię, Dagestan i Inguszetię”. Sejm odrzucił projekt ustawy o równości płci, przygotowany przez Parlamentarną Grupę

Kobiet i SLD, przewidujący powołanie pełnomocników ds. równości oraz kwoty

wyborcze dla kobiet. 15 października – papież Jan Paweł II przyjął prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.

15 października – encyklika papieska „Fides et ratio”.

16 października – ustępujący I Prezes Sądu Najwyższego Adam Strzembosz w ostatnim dniu

urzędowania powołał sędziego Bogusława Nizieńskiego na stanowisko rzecznika interesu

publicznego, zajmującego się sprawami lustracyjnymi (zastępcy Krzysztof Kauba i

Krzysztof Lipiński); spotkało się to z krytyką prezydenta Kwaśniewskiego, nowego I

Prezesa SN Gardockiego i Ryszarda Kalisza z Kancelarii Prezydenta. Obchody 20-lecia pontyfikatu Jana Pawła II. Triumfalną wizytę w krajach europejskich odbywał komunistyczny dyktator Kuby, Fidel

Castro. Scotland Yard aresztował w Londynie generała Augusto Pinocheta, mimo dyplomatycznego

statusu. Hiszpania zażądała jego ekstradycji. Protesty w Chile. W Polsce zapoczątkowało

to porównania z Jaruzelskim i wielką dyskusję na temat odpowiedzialności i

bezkarności.[93]

20 października – Sąd Apelacyjny nie zgodził się na wcześniejsze zwolnienie z więzienia

Grzegorza Piotrowskiego, zabójcy ks. Jerzego Popiełuszki.

Ustępujący z urzędu kanclerz Helmut Kohl został przyjęty przez premiera Jerzego Buzka,

oraz odznaczony przez prezydenta Kwaśniewskiego Orderem Orła Białego. Kohl

wymieniał rok 2000 jako datę przystąpienia Polski do Unii. 21 października – w toczącym się od dwóch lat śledztwie w sprawie zabójstwa Alicji i Piotra

Jaroszewiczów (b. premier w PRL) syn ofiar i prokurator zażądali uniewinnienia

oskarżonych. Wkrótce sąd ich uniewinni. 22 października – prezydent Kwaśniewski podpisał nowelizację ustawy lustracyjnej,

umożliwiając powołanie urzędu rzecznika interesu publicznego. TVP zdjęła z anteny popularny program „Opinie” Adama Pawłowicza, związanego z

Wiesławem Walendziakiem, po serii przesunięć terminu emisji, powodujących spadek

oglądalności. Listopad 1998 4 listopada – kolegium ds. wykroczeń uniewinniło ojca Palecznego z oskarżenia o rzekomo

bezprawne zorganizowanie protestu bezdomnych na Dworcu Centralnym w Warszawie.

Kubańscy uchodźcy, wzorując się na procesie Pinocheta, złożyli w hiszpańskim sądzie skargę

na Fidela Castro, zarzucając mu morderstwa i tortury.

5 listopada – wizyta nowego kanclerza Niemiec, Gerharda Schroedera w Polsce: „Niemcy

będą zdecydowanie popierać jak najszybsze przystąpienie Polski do Unii. To istotny dla

nas interes”. Tematy rozmów: własność „wypędzonych”, odszkodowania dla

przymusowych robotników w III Rzeszy, swoboda przepływu osób poszukujących pracy

po wejściu Polski do UE. Schroeder zapowiedział, że rząd niemiecki nie ma zamiaru

uczestniczyć finansowo w odszkodowaniach dla robotników przymusowych. 10 listopada – w 80 rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę odsłonięto pomnik

marszałka J. Piłsudskiego w Warszawie.

Początek negocjacji Polski z UE. Głównym negocjatorem Jan Kułakowski.

Rozpoczęły się negocjacje z Unią Europejską. Rząd Buzka zadeklarował gotowość wejścia do

Unii na 31 stycznia 2002. Sejm, przygotowując reformę służby zdrowia, znowelizował ustawę o powszechnym

ubezpieczeniu zdrowotnym. Ustanowiono kasy chorych od 1 stycznia 1999. 11 listopada – pod Otwockiem rozbił się samolot wojskowy „Iskra”, lecący na uroczystości

niepodległościowe w Warszawie. Zginęło dwóch pilotów. Generałowie zostali oskarżeni o

zlekceważenie złej pogody. Proces sądowy odbył się w styczniu 2004. 15 listopada – weszła w życie ustawa regulująca zasady zawierania małżeństwa

konkordatowego, posiadającego jednocześnie skutki cywilno-prawne.

17 listopada – rząd przyjął program Polityki Prorodzinnej Państwa, postulowany już przez

raport o sytuacji rodzin z 1995 roku. Poseł Mariusz Kamiński (AWS Liga Republikańska) założył interpelację w Sejmie do

ministra koordynatora służb specjalnych Janusza Pałubickiego o podstawy prawne,

przebieg działania i wnioski czteroosobowej komisji (tzw. komisji Michnika), która

wiosną 1990 roku badała archiwa MSW. Minister udzielił skąpych wyjaśnień. 19 listopada – sąd skazał Monikę Szymańską na dożywocie za zamordowanie maturzysty

Tomka Jaworskiego. Kolejni sprawcy zostaną skazani. 21 listopada – w Warszawie pierwszy ślub konkordatowy; pan młody był radnym SLD.

27 listopada – min. sprawiedliwości Hanna Suchocka wystąpiła o ekstradycję z Wlk. Brytanii

prokurator Heleny Wolińskiej-Brus, która fałszując dokumenty przyczyniła się do

stracenia w 1952 roku Emila Fieldorfa „Nila”.

Gotowy był program „Płatnik” dla pracodawców, a w pierwszym kwartale przyszłego roku

każdy pracujący Polak miał mieć indywidualne konto w ZUS – poinformował prezes

ZUS, Stanisław Alot. 29 listopada – w Watykanie wydano bullę ogłaszającą Wielki Jubileusz Roku 2000

(Incarnationis Mysterium).

Grudzień 1998 Minister skarbu Emil Wąsacz jako właściciel odwołał przewodniczącego Rady Nadzorczej

Polskiego Radia Włodzimierza Czarzastego, na jego miejsce przyszedł Tomasz

Kwiatkowski. Bolesław Sulik, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,

stwierdził, że min. Wąsacz nie miał prawa do takich działań. 4 grudnia – prezydent Kwaśniewski zawetował ustawę o IPN i Komisji Ścigania Zbrodni

Przeciwko Narodowi Polskiemu, kwestionując brak dostępu do akt dla b. funkcjonariuszy

służb. Minister koordynator służb specjalnych Janusz Pałubicki nazwał go publicznie

„prezydentem wszystkich ubeków”. Pierwszy zastępca ministra obrony Rosji, Nikołaj Michajłow powiedział w Warszawie, że

Rosja jest przeciwna, by Polska była instrumentem rozszerzenia NATO na wschód. 5 grudnia – poseł AWS Antoni Szymański wniósł o przywrócenie przepisu kodeksu

cywilnego, dopuszczającego prawną separację małżonków. 10 grudnia – ONZ przyjął powszechną deklarację o zakazie klonowania komórek w celu

reprodukowania ludzi. 12 grudnia – SLD w sejmie wnioskowało o odrzucenie projektu przywrócenia instytucji

prawnej separacji małżonków. 16 grudnia – rozpoczął się proces policjanta, z którego ręki zginął w Słupsku trzynastoletni

Przemek Czaja. 18 grudnia – Sejm uchwalił ustawę o IPN, 282 głosami przeciw 164 odrzucając weto

prezydenckie. PSL za pomoc w odrzuceniu weta zagwarantował sobie nowelizację (w

maju 1999), która dawała mu wpływ na wybór prezesa IPN. 18 grudnia – prezes ZUS Stanisław Alot ogłosił, że jest przygotowany do uruchomienia

reformy ubezpieczeniowej od 1 stycznia 1999 roku. 22 grudnia – sąd skazał morderców studentki Jolanty Brzozowskiej, Monikę Osińską na

dożywocie i jej kompanów na wieloletnie więzienie. 23 grudnia – Monika Olejnik została dziennikarką roku „za rzetelność i zasady moralne”.

Polskiego Pulitzera dostał ks. Stanisław Musiał „za trafną analizę polskiego

antysemityzmu”. 30 grudnia – z pracy w publicznych ZOZ zwolniło się ok. 1800 anestezjologów, dwie trzecie

wszystkich lekarzy tej specjalności w Polsce. Od ponad miesiąca domagali się, by kasy

chorych podpisywały kontrakty bezpośrednio z niepublicznymi ZOZ anestezjologicznymi. CBOS – 73 proc. badanych uważało, że obywatele powinni mieć dostęp do swoich akt SB, 11

proc. było przeciw. Ustawa o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady; wprowadziła budowlaną i

usługową strefę ochronną wokół muzeum w Oświęcimiu. *

Inflacja około 8 proc. Deficyt budżetowy – 10,4 proc.

Wzrost PKB spadł do 4,3 proc. Sektor prywatny wytwarzał 71,2 proc. PKB. Prywatyzacja objęła zaledwie 15 firm.

Inwestycje zagraniczne wyniosły 9,57 mld USD. Bezrobocie – 10,4 proc. Przyrost naturalny – 20,3 tys. osób (w 1990 – 157 tys.). Urodziło się 395 tys. dzieci (w 1990 –

547 tys.).W następnych latach będzie to już przyrost ujemny – rodzić się będzie mniej

ludzi niż umierać. Popełniono blisko 5 tys. samobójstw (w 1990 roku 3,1 tys.) Liczba emerytów i rencistów – 9,43 mln osób. Przeciętne świadczenie rentowe – 59,4 proc.

przeciętnego wynagrodzenia. Ruch graniczny – 49,3 mln wyjazdów zagranicznych obywateli polskich, 88 mln przyjazdów

cudzoziemców. W formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych zainwestowano w Polsce w 1998 roku

blisko 10 mld USD. Polska drugi już rok przyjmowała ponad połowę wszystkich

zagranicznych inwestycji w regionie, licząc Rosję. Wymiana handlowa Polski z Rosją to 8

proc. wymiany z zagranicą, z Niemcami – ok. 30 proc. Poparcie Polaków dla wejścia do Unii: -------------------------------------------------------------------------------------- rokzwolennicyprzeciwnicy 1994 77 proc. 6 proc. 1997 72 proc. 12 proc. od maja 199866 proc. 19 proc. W 1998 roku było w Polsce prawie 1000 hiper- i supermarketów. Wyposażenie gospodarstw domowych 1990 (liczba sztuk na 100 gospodarstw) 1998 (procent gospodarstw) telewizor 123 98,8 (kolorowy – 93,9) magnetowid b.d. (wchodził w użytek) 55,8 komputer b.d. 10,2 pralka automatyczna 38,767 samochód 30 44,5 Prywatne telefony stacjonarne (głównie TP SA) posiadało 8 mln abonentów, było też 61 tys.

automatów telefonicznych, w większości nowoczesnych „na kartę”. Około 3 mln osób

miało telefony komórkowe. W 1990 roku wyprodukowano 37 polskich filmów fabularnych, w 1995 – 23 filmy, w 1998 –

14 filmów. Podobnie dokumentalnych. Liczba teatrów i instytucji muzycznych w 1990 roku – 170, w 1998 – 186; liczba widzów w

1990 – 11,5 mln osób, w 1998 – 10,8 mln osób.

Sprzedano w Polsce 600 tys. nowych samochodów. Niemiecka Komisja ds. Przezwyciężenia Skutków Dyktatury SED, powołana przez

Bundestag w 1992 roku, opublikowała 700-stronicowy raport w tej sprawie. Izrael odmówił ekstradycji Salomona Morela, ściganego w Polsce za zbrodnie

komunistyczne. 1999 Minęło 10 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 1999 1 stycznia – weszły w życie cztery reformy rządu Buzka – samorządowo-administracyjna,

zdrowotna (prasa zapewniła, że operacje plastyczne biustu nadal będą finansowane przez

państwo), ubezpieczeniowa i edukacyjna (weszła w życie 1 września). Powstało 16

wielkich województw o nazwach regionalnych i blisko 400 powiatów. Powstał

dwustopniowy system ubezpieczeń – powszechne towarzystwa emerytalne (PTE) i

otwarte fundusze emerytalne (OFE), co oznaczało podwójne prowizje, wszyscy

pracownicy urodzeni po 1 stycznia 1948 byli obowiązani ubezpieczać się. Utworzono 7

tysięcy gimnazjów, naukę w dwustopniowej szkole podstawowej przedłużono do 9 lat. Bogusław Nizieński rozpoczął działalność jako rzecznik interesu publicznego. Szwedzi wprowadzili karalność klientów prostytutek (same prostytutki niekarane). Kraje Unii Europejskiej odbierały 67 proc. eksportu Polski. Raport MSW doniósł o istnieniu 475 grup przestępczych, liczących 4 tys. gangsterów pod

bronią; 80 proc. przywódców podziemia przestępczego było w PRL informatorami lub

TW służb specjalnych.[94] „Gazeta Wyborcza” uznała za skandal wyłożenie w ambasadach RP wydanego przez PAI

opracowania historyka, dr Jana Żaryna o historii Polski. Trwały strajki anestezjologów, w niektórych szpitalach brakło środków do narkozy. 6 stycznia – Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła decyzję o tymczasowym

aresztowaniu Heleny Wolińskiej (sprawa mordu sądowego na Emilu Auguście Fieldorfie

„Nilu” w 1953 roku) i zwróciła sprawę Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w Warszawie

do ponownego rozpatrzenia, co wstrzymało wystąpienie Polski do Wielkiej Brytanii o

ekstradycję Wolińskiej-Brus. 7 stycznia – kuria gdańska nakazała ks. H. Jankowskiemu, proboszczowi kościoła p.w. św.

Brygidy w Gdańsku zamknięcie sklepiku przykościelnego, w którym sprzedawano książki

o charakterze antysemickim.

8 stycznia – Sejm uchwalił ustawę o powołaniu nadzorującej majątek skarbu państwa

Prokuratorii Generalnej, która miałaby powstać 1 lipca. Głosami AWS wprowadzono

poprawki o tym, że w kompetencjach PG znalazłaby się kontrola nad prywatyzacją.

10 stycznia – Unia Wolności zagroziła odwołaniem ministra zdrowia (AWS) po

przegłosowaniu poprawek o kontroli PG nad prywatyzacją. Marek Belka (Kancelaria

Prezydenta) prawo do kontroli prywatyzacji przez PG nazwał „skrajnie niebezpiecznym”. 14 stycznia – kolejnych 20 mieszkańców Warszawy otrzymało z rąk ambasadora Izraela

medale „Sprawiedliwych wśród narodów świata”.

We Wrocławiu odbyła się druga sesja plenarna II Polskiego Synodu Plenarnego. Świeccy

będą mogli m.in. udzielać komunii św.

16-17 stycznia – I Zjazd nowej partii Ruch Społeczny AWS. Przewodniczącym został Jerzy

Buzek, honorowym przewodniczącym Marian Krzaklewski, sekretarzem generalnym

Janusz Tomaszewski. Unia Wolności zarzuciła AWS „psucie prawa” w sprawie Prokuratorii Generalnej. AWS

zarzuciła UW blokowanie od roku kompromisu w tej sprawie. 20 stycznia – w jezuickim Loyola Marymont University w USA konferencja pt. „Rachunek

sumienia: Kościół polski wobec antysemityzmu, 1989 – 1999”; z Polski bp Tadeusz

Pieronek, senator Krzysztof Kozłowski i red. A. Michnik. Protesty Polonii amerykańskiej

i środowisk prawicowo-katolickich w Polsce.

„GW” opublikowała tekst tzw. „Raportu Mazura” z 1957 roku, podsumowującego nadużycia

w stalinowskim aparacie represji w Polsce lat 1944-56; zawierał listy wojskowych

sędziów, prokuratorów, oficerów śledczych i ich ofiar politycznych, m.in. listę skazanych

na śmierć.

26 stycznia – prawnicy z ministrem sprawiedliwości Leszkiem Piotrowskim rozważali sprawę

karania sędziów stanu wojennego za uchybienie niezawisłości przy wydawaniu wyroków. 27 stycznia – prezydent Kwaśniewski, zawetował ustawę o Prokuratorii Generalnej z

poprawkami. W Krakowie zmarł Jerzy Turowicz, twórca i redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”.

Miał 86 lat. Universal opuścił giełdę. Długi spółki przekroczyły 300 mln zł. Okazało się, że wprowadzony przez ZUS program informatyczny „Płatnik” źle funkcjonuje,

co piąty dokument złożony w ZUS wymagał poprawki. Grupa posłów AWS zagroziła, że jeśli Sejm nie przyjmie ustawy o powszechnym

uwłaszczeniu, zagłosują przeciwko budżetowi. Mediował Marian Krzaklewski. Blokady dróg organizowane przez Samoobronę, „S” RI i kółka rolnicze. Policja bierna,

rozmowy z Lepperem prowadził minister rolnictwa Jacek Janiszewski. Poparcie dla AWS – 30 proc., SLD – 32 proc. W ewentualnym referendum za wejściem do UE głosowałoby 78 proc. obywateli.

„Trybuna” (organ SLD) na codzień informowała o zamarzniętych na śmierć bezrobotnych,

sugerując odpowiedzialność premiera Buzka. Kasy chorych zaplanowały 3,5 mld zł dopłat

do leków. Luty 1999 1 lutego – narastał spór między rolnikami i rządem, połączony z blokadą dróg; bp R.

Andrzejewski, krajowy duszpasterz rolników, podjął się skutecznej mediacji, co prasa

lewicowa skomentowała jako mieszanie się Episkopatu do polityki.

8 lutego – nowym redaktorem naczelnym „Tygodnika Powszechnego” został ks. Adam

Boniecki, generał księży marianów.

Porozumienie między rządem a „S” RI i kółkami rolniczymi o gwarancjach rządu dla

minimalnych cen skupu. Lepper z Samoobrony nie podpisał umowy. 13 lutego – Krzysztof Skiba, wokalista zespołu "Big-Cyc" podczas koncertu „Play Box” w

katowickim Spodku, zdjął spodnie i pokazał publiczności gołe pośladki. Na sali był

wówczas premier Jerzy Buzek z żoną; premier wyszedł ze spektaklu. 15 lutego – porozumienie w sprawie wypłat przemysłu niemieckiego dla robotników

przymusowych. 16 lutego zmarł na atak serca Antoni Chodorowski, karykaturzysta niezależny. Miał 53 lata. 18 lutego – Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie powtórnie wydał nakaz aresztowania

stalinowskiej prokurator Heleny Wolińskiej-Brus. 20 lutego – prezes PZPN Marian Dziurowicz powtórnie wybrany na swoją funkcję. Był

jedynym kandydatem. Kluby piłkarskie zagroziły bojkotem rozgrywek, misji

pojednawczej podjął się delegat FIFA. 21 lutego – rząd opracował projekt odebrania specjalnych przywilejów emerytalnych

sędziom, współpracującym w PRL z tajnymi służbami. 23 lutego – sąd w Lublinie nie odwiesił wykonania kary więzienia dla Leppera, mimo że ten

powtórnie dopuścił się czynów podobnych do osądzonych. Aleksander Kwaśniewski przyjął lidera Samoobrony Leppera. Na ekrany wszedł film „Ogniem i Mieczem” Jerzego Hoffmana. Minister edukacji Mirosław Handke wyraził wątpliwość, czy rektor UW miał prawo odebrać

dyplom Andrzejowi Anuszowi, posłowi AWS; nie rozstrzygał przy tym, czy praca Anusza

była plagiatem, czy nie. Spółka Agora ogłosiła subskrypcję akcji na giełdzie. „GW” miała w tym momencie 9 proc.

udziału w polskim rynku reklamy i 30 proc. w rynku reklamy prasowej, koncern

zatrudniał 2600 osób. Marzec 1999 1 marca – Wiesław Walendziak złożył dymisję z funkcji szefa Kancelarii Prezesa Rady

Ministrów Jerzego Buzka. Nowym szefem Kancelarii został Jerzy Widzyk.

2 marca – zdymisjonowany został Jarosław Sellin, rzecznik rządu, minister zdrowia Jerzy

Maksymowicz i minister rolnictwa Jacek Janiszewski. Nowym rzecznikiem rządu został

Krzysztof Luft, ministrem zdrowia Franciszka Cegielska, a rolnictwa Artur Balazs. 4 marca – Sejmowi nie udało się odrzucić weta prezydenta Kwaśniewskiego do ustawy o

Prokuratorii Generalnej. Kontroli specjalnej nad majątkiem państwowym ani

prywatyzacją nie będzie. 5 marca – Stanisław Alot, prezes ZUS, wyjaśniał, dlaczego ZUS nie rejestruje członków

otwartych funduszy emerytalnych i nie jest przygotowany na przesyłanie składek do PTE. 11 marca – nauczyciele rozpoczęli okupowanie MEN. 12 marca – historyczna chwila. Polska stała się pełnoprawnym członkiem NATO w 50- lecie

paktu. W Kancelarii Premiera spotkało się ośmiu premierów, rządzących od 1989 roku.

Toast spełniono szampanem radzieckim. Telewizja publiczna poświęciła temu wydarzeniu

jedną krótką informację. W USA Ted Turner z CNN pozwolił sobie z tej okazji na serię tak przykrych polish jokes, że

zmuszony był przeprosić za nie na wizji. Do połowy marca zakończono przegląd 22 obszarów negocjacyjnych z Unią Europejską. 25 marca – po zerwaniu negocjacji serbsko-kosowskich w Rambouillet, NATO zaatakowało

Nową Jugosławię (Serbię) w imię zażegnania konfliktu w Kosowie i powstrzymania

czystek etnicznych; exodus Albańczyków z Kosowa m.in. do Macedonii i do Włoch.

Minister sprawiedliwości Hanna Suchocka poleciła Prokuraturze Okręgowej w Bydgoszczy

sprawdzenie, czy z warszawskiej PO nie wyciekają tajne informacje; UOP podejrzewał o

to warszawskiego wiceprokuratora okręgowego, Zbigniewa Goszczyńskiego. Nauczyciele wywalczyli strajkami 95 zł podwyżki od 1 marca, zamiast dopiero od 1 kwietnia. Lech Wałęsa w wywiadzie dla „Corriere della Sera” o Jaruzelskim i Pinochecie – powinni się

wytłumaczyć ze swych czynów. Kwiecień 1999 2 kwietnia – prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki Jacek Dębski zagroził dymisją, jeśli

po 8 sierpnia Marian Dziurowicz lub ktokolwiek z obecnego ścisłego kierownictwa PZPN

nadal będzie prezesem związku. 7 kwietnia – Sąd Najwyższy orzekł, że proces 22 byłych milicjantów oskarżonych o zabicie

dziewięciu górników z kopalni „Wujek” w grudniu 1981 roku będzie prowadzony w

Katowicach. 9 kwietnia – nowelizacja ustawy o IPN, pozwalająca na wybieranie prezesa IPN większością

trzech piątych głosów (wynik nacisków PSL). 19 kwietnia – bielski radny UW Wojciech Dębowski zażądał wycofania z rynku miesięcznika

„Zły”, wydawanego przez Małgorzatę Daniszewską, żonę Jerzego Urbana i złożył

doniesienie do Prokuratury Rejonowej w Bielsku. 20 kwietnia – spółka Agora weszła na giełdę. Cena akcji 50 zł.

26 kwietnia – zarejestrowała się nowa partia, Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD). 27 kwietnia – wiceminister sprawiedliwości Leszek Piotrowski upublicznił fakt, że w notatce

dla premiera Buzka zarzucił niekompetentny nadzór nad prokuraturą swej szefowej,

minister Hannie Suchockiej. Premier Buzek odwołał go. Przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji został Juliusz Braun, popierany

przez UW. Maj 1999 2 maja – prymas Polski poświęcił w Wilanowie plac pod budowę Świątyni Opatrzności Bożej

oraz ośmiometrowy krzyż. 5 maja – Krzysztof Skiba, lider zespołu rockowego Big Cyc, który obnażył się podczas

imprezy z udziałem premiera w katowickim Spodku, ma zapłacić 1200 zł grzywny. 6 maja – UOP aresztował dwóch oficerów Wojska Polskiego pod zarzutem współpracy z

ZSRR i potem z Rosją. 7 maja – Sejm przyjął ustawę, umożliwiającą władzom lokalnym przeniesienie krzyży z

oświęcimskiego żwirowiska. Na żwirowisku stało w tym momencie 250 krzyży. Pod

koniec maja krzyże przeniesiono do pobliskiego klasztoru. Polski historyk odkrył, że na wystawie w Niemczech, prezentującej zbrodnie Wehrmachtu,

przedstawiono zdjęcia wojsk NKWD, działających na terenach polskich. 11 maja – rosyjska gazeta opublikowała tajny raport NATO na temat świeżo przyjętych

państw – Polski, Czech i Węgier. Prezydent Kwaśniewski powołał Włodzimierza Czarzastego na członka Krajowej Rady

Radiofonii i Telewizji. 12 maja – PZPN przegrał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym proces z ministrem

Jackiem Dębskim. Podano, że polski przemysł cukrowniczy zajmuje trzecie miejsce na świecie pod względem

potencjału przerobowego. Aresztowano Henryka Niewiadomskiego „Dziada”, domniemanego szefa mafii wołomińskiej,

pod zarzutem kierowania grupą przestępczą, zajmującą się morderstwami na zlecenie,

rozbojami, wymuszaniem haraczy, produkcją i handlem narkotykami itp. 28 maja – Stanisław Alot z ZUS poinformował, że wskutek błędów programu

komputerowego ZUS przesłał na konta otwartych funduszy emerytalnych jedną setną

należnych kwot. Zmarł słynny grafik Jan Lebenstein. 28-29 maja – usunięcie krzyży (w sumie ponad 300), oprócz krzyża papieskiego, ze

Żwirowiska koło obozu w Auschwitz. Aresztowanie Świtonia.

52 proc. respondentów CBOS uważało, że byli współpracownicy SB powinni ustąpić ze

stanowisk. Czerwiec 1999

Amerykanie rozpoczęli nakręcanie filmu o sprawie „Enigmy” w czasie II wojny światowej,

pomijając rolę polskich kryptologów, którzy sporządzili duplikat maszyny do

szyfrowania, czym przyczynili się do klęski III Rzeszy. Okazało się, że Brytyjczycy

zniszczyli przekazane im archiwum polskiego wywiadu AK i materiały o „Enigmie”. 3 czerwca – w Belgii wybuchła panika po odkryciu skażenia kurczaków rakotwórczymi

dioksynami. Emerytury wzrosły średnio o 73 złote. 4 czerwca – odkryto skażenie dioksynami również w belgijskiej wieprzowinie. 5 czerwca – Tony Blair potępił amerykańską wersję historii wg filmu „Enigma”, gdzie

całkowicie pominięto rolę Polaków. Brytyjczycy podobno nie reagowali na informacje o

holokauście Żydów, by nie dać poznać Niemcom, że odkryli tajemnicą „Enigmy” i

odczytują szyfrowane wiadomości niemieckie. 5-17 czerwca – najdłuższa pielgrzymka papieża Jana Pawła II w Polsce pod hasłem „Bóg jest

miłością”. Zawołania pielgrzymki: „Nie ma solidarności bez miłości”, „Nie lękajcie się

być świętymi”. Trasa: Gdańsk, Pelplin, Elbląg, Licheń, Bydgoszcz, Toruń, Ełk, Wigry,

Siedlce, Drohiczyn, Warszawa, Sandomierz, Zamość, Warszawa, Radzymin, Łowicz,

Sosnowiec, Kraków, Stary Sącz, Wadowice, Kraków, Gliwice, Częstochowa. Kanonizacja

św. Kingi. Wg OBOP 90% Polaków uczestniczyło aktywnie bądź przed telewizorem w pielgrzymce

papieskiej, 10 mln 200 tys. w spotkaniach.

Strajki głodowe pielęgniarek. Demonstracje pracowników „Łucznika” w Radomiu. 13 czerwca – papież wyniósł na ołtarze 108 męczenników z okresu okupacji hitlerowskiej. Katarzyna Kozyra, rzeźbiarka, reprezentowała współczesną sztukę polską na 48.

Międzynarodowym Biennale Sztuki w Wenecji instalacją wideo pt. „Łaźnia męska”.

Kuratorem Biennale był Harold Szerman. 16 czerwca – kongres SdRP rozwiązał partię i zalecił działaczom wstępowanie do nowej

partii, SLD. 17 czerwca – zabójca ks. Jerzego Popiełuszki, Grzegorz Piotrowski, złożył w Trybunale Praw

Człowieka w Strasburgu skargę, domagając się przedterminowego zwolnienia.

Warszawski sąd okręgowy postanowił zwolnić Adama Humera z więzienia po odbyciu

połowy kary. 18 czerwca – Katarzyna Kozyra, otrzymała jedno z czterech wyróżnień 48.

Międzynarodowym Biennale Sztuki w Wenecji za instalację pt. „Łaźnia męska”. Była to

w ponad stuletniej historii Biennale pierwsza nagroda dla polskiego artysty. 20 czerwca – wg informacji prokuratury przez dziesięć lat transformacji ustrojowej osądzono

11 zbrodni z okresu PRL, w tym dwie stalinowskie. Prawomocnymi wyrokami

zakończyło się pięć spraw, dziewięć było w toku, sześć sąd rozpatrywał ponownie. 26 czerwca – na zjeździe PZPN Michał Listkiewicz został nowym prezesem PZPN.

Lipiec 1999 1 lipca – Leszek Miller został przewodniczącym Tymczasowej Rady Krajowej SLD,

Krzysztof Janik sekretarzem generalnym. Wyższe szkoły kościelne uzyskały prawo nadawania stopni naukowych jak szkoły

państwowe.

8 lipca – sąd apelacyjny zdecydował, że Adam Humer pozostanie w więzieniu, ze względu na

drastyczne okoliczności popełnionych przez niego przestępstw. 13 lipca – Rada Nadzorcza ZUS negatywnie oceniła dotychczasową pracę prezesa zakładu,

Stanisława Alota, wskutek błędów systemu komputerowego w ZUS. Alot wyznaczył

pełnomocnika ds. komputeryzacji. 16 lipca – kolejnych siedmiu obrońców z urzędu w procesie o pacyfikację kopalni „Wujek” w

1970 roku poprosiło o zwolnienie ich z tego obowiązku. Odwołano z prokuratury Stefana Szustakiewicza, który twierdził, że zastępca prokuratora

krajowego, Włodzimierz Wolny, współpracownik minister sprawiedliwości Hanny

Suchockiej, wywierał na niego naciski w kierunku umorzenia śledztwa w sprawie tajnego

zespołu UOP ds. inwigilacji prawicy w 1993 roku, gdy była ona premierem. Poseł SLD Tadeusz Matyjek okazał się kłamcą lustracyjnym. Współpracował w PRL z

departamentem IV MSW (do spraw zwalczania Kościoła). Warszawski sąd wszczął śledztwo przeciwko dziennikowi „Trybuna” za nazwanie na jej

łamach papieża „prostackim wikarym”. 25 lipca – prezes ZUS Stanisław Alot zapewnił posłów, że od listopada system informatyczny

Zakładu będzie w pełni sprawny 26 lipca – Andrzej Celiński, b. członek KOR, wszedł do SLD i stanął na czele komisji

programowej. W lipcu zarejestrowano 2,1 mln bezrobotnych (11,8 proc.), o ponad 433 tys. więcej niż przed

rokiem. Sierpień 1999 2-9 sierpnia – w Żarach cykl koncertów rockowych zorganizowanych przez Jerzego Owsiaka

pt. "Przystanek Woodstock"; na placu grupa 850 ewangelizatorów zainstalowała wioskę

„Przystanek Jezus '99”.

6 sierpnia – prokuratura hiszpańska orzekła, że generał Augusto Pinochet więziony jest w

Wielkiej Brytanii nielegalnie. 9 sierpnia – minister sprawiedliwości Hanna Suchocka wystąpiła do Wielkiej Brytanii o

ekstradycję Heleny Wolińskiej-Brus, oskarżonej o udział w fingowaniu procesu Emila

Fieldorfa w 1951 roku, w wyniku czego został stracony. 15 sierpnia – Zakon Franciszkanów rozpoczął organizowanie katolickiej stacji telewizyjnej

TV Familijna, bez przemocy i agresji, przyjazną rodzinie i dochowującą wartości

chrześcijańskich; szef spółki Waldemar Gasper. Zaniepokojeni nadawcy i SLD: nowa

telewizja „zaburzy ład medialny”. 16 sierpnia – okazało się, że w 1996 roku do warunków przetargu na system informatyczny

dla ZUS wprowadzono próg rentowności firmy, który mógł spełnić jedynie Prokom

(Ryszard Krauze) z Gdyni. Termin realizacji zlecenia był w ocenie międzynarodowych

organizacji informatycznych niewykonalny. 20 sierpnia – prokuratura okręgowa w Warszawie (prok. Lucjan Nowakowski) umorzyła

wszczęte w 1997 roku śledztwo w sprawie działalności tajnego zespołu inspekcyjno-

operacyjnego w UOP (Jana Lesiaka). Wg prokuratury działania te „nie nosiły znamion

czynów zabronionych”, a służyły do analiz dla Rady Ministrów. Nie potwierdziły się

podejrzenia, że około 50 „zdarzeń kryminalnych” miało źródło w pracy tego zespołu.[95] Rzecznik interesu publicznego Bogusław Nizieński skierował do Sądu Lustracyjnego wniosek

o wszczęcie postępowania lustracyjnego przeciwko wicepremierowi Januszowi

Tomaszewskiemu. 20 sierpnia – w Bartoszycach, gdzie protestujący rolnicy z Samoobrony blokowali drogę,

wybuchły zamieszki uliczne. 26 sierpnia – ustalono, że Niemcy wypłacą odszkodowania robotnikom przymusowym z II

wojny światowej. Siemens i Volkswagen rozpoczęły indywidualne wypłaty po 10 tys.

marek. Rzecznik interesu publicznego Bogusław Nizieński oskarżył Roberta Mroziewicza o

kłamstwo lustracyjne. 30 sierpnia – dwugodzinny strajk górniczy. W ustawie lustracyjnej ustawodawca zapomniał o ambasadorach. Jacek Maziarski, wicedyrektor TAI podał się do dymisji, zarzucając szefostwu wywieranie

nacisków politycznych. Wrzesień 1999 1 września – obok szkół podstawowych i liceów powstały gimnazja. W krajobrazie pojawiły

się żółte „gimbusy”, dowożące dzieci do szkół. Wycofywanie się MEN ze szkolnictwa

zawodowego na rzecz ogólnokształcącego. Weszła życie ustawa o jednorazowym dodatku rodzinnym na rozpoczynające naukę dzieci, w

zastępstwie ustawy o rozliczaniu podatku razem z dziećmi, zawetowanej przez prezydenta

Kwaśniewskiego. Premier Jerzy Buzek zdymisjonował wicepremiera Janusza Tomaszewskiego. Minister

koordynator służb specjalnych Janusz Pałubicki zdymisjonował Sławomira Petelickiego z

GROM za brak nadzoru nad finansami jednostki. Petelicki publicznie nazwał

Pałubickiego „osobnikiem w brudnym swetrze”. Obrońcami Petelickiego w rządzie byli

Wojciech Brochwicz i Bronisław Komorowski z MON. GROM przekazano z MSWiA do

MON, dowódcą jednostki został Zdzisław Żurawski.

TVP nie dopuściła do wystąpienia w programie „Tygodnik Polityczny Jedynki” wiceministra

spraw wewnętrznych Krzysztofa Budnika, zastępującego zaproszonych Pałubickiego i

Borusewicza. Posłowie AWS i UW rozpoczęli bojkot programu. Prasa („GP”) ujawniła, że przewodniczący sejmowej komisji finansów, b. wicepremier

Henryk Goryszewski, prowadzi doradztwo finansowe dla prywatnych firm. 2 września – wojewoda śląski Marek Kempski zapowiedział uruchomienie telefonu dla osób

informujących o korupcji urzędników. Rząd skierował do Sejmu projekt ustawy o reprywatyzacji nieruchomości i rekompensatach,

przewidujący 50-procentowy zwrot w naturze lub bonach za utracony majątek. 3 września – ustawa sejmowa o powołaniu w Warszawie Uniwersytetu Kardynała Stefana

Wyszyńskiego.

7 września – kolejni obrońcy z urzędu odmówili obrony oskarżonych w procesie o

pacyfikację w kopalni „Wujek”. Sąd odroczył sprawę. 9 września – partie polityczne desygnowały delegatów do 9-osobowego Kolegium Instytutu

Pamięci Narodowej (IPN); przewodniczącym Kolegium został Andrzej Grajewski,

historyk, z-ca red. nacz. katowickiego „Gościa Niedzielnego”.

Stanisław Alot odmówił podania w Sejmie, w jakich bankach ZUS pożyczył pieniądze na

spłatę odsetek od opóźnionych wpłat na OFE. 10 września – sejm uchwalił ustawę o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w

związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (tzw.

ustawa offsetowa). Order Orła Białego dla Bolesława Wierzbiańskiego. Nowelizacja ustawy tzw. antynikotynowej, zmierzająca do wprowadzenia całkowitego zakazu

reklamy tytoniu we wszystkich środkach masowego przekazu oraz miejscach publicznych.

Reklama w prasie będzie zakazana po upływie 24 miesięcy. 12 września – system informatyczny ZUS wciąż był niegotowy. 13 września – wybuch domu mieszkalnego w Moskwie, kolejny w serii zamachów; zginęło w

nich łącznie ponad 300 osób. Po zamachach rozpoczęła się kolejna interwencja Rosji w

Czeczenii. B. pułkownik FSB Aleksander Litwinienko na emigracji w Londynie,

związany z oligarchą Olegiem Bieriezowskim, twierdził, że zamachów dokonały rosyjskie

służby specjalne, by mieć pretekst do interwencji. 14 września – rosyjskie MSZ wydało oświadczenie, w którym uznało za bezpodstawne

twierdzenie Polaków, jakoby 17 września 1939 dokonała się agresja ZSRR na Polskę. Order Orła Białego dla ks. Józefa Tischnera, na łożu śmierci. 15 września – Trybunał Konstytucyjny odmówił wbrew stanowisku prezydenta

Kwaśniewskiego utrzymania przywilejów kombatanckich byłym funkcjonariuszom PPR,

PZPR i organów represji PRL.

17 września – podczas uroczystości położenia kamienia węgielnego pod pomnik polskich

oficerów w Piatichatkach pod Charkowem prezydent Kwaśniewski pił wódkę na

cmentarzu; sfotografowano go z kieliszkiem w ręku. 19 września – prezes ZUS Stanisław Alot zarzucił Leszkowi Balcerowiczowi, że kosztem

Funduszu Ubezpieczeń Społecznych markuje niższy niż faktyczny poziom deficytu

budżetowego. 26 września – powstało Porozumienie Polskich Chrześcijańskich Demokratów, łącząc PChD,

PC AWS i RdR. 27 września – prezes ZUS Stanisław Alot zapowiedział, że jeśli prezydent Kwaśniewski nie

podpisze odpowiedniej ustawy, ZUS będzie zmuszony wystąpić do ministra finansów o

zgodę na kolejny kredyt komercyjny. Na ekrany wszedł „Pan Tadeusz” Andrzeja Wajdy. W filmie zabrakło wersu o Targowicy w

koncercie Jankiela. CBOS: poparcie dla AWS – 20 proc., dla SLD – 40 proc. Demonstracja antyrządowa OPZZ i Samoobrony zgromadziła w Warszawie ponad 100 tys.

osób. Październik 1999 1 października – wszedł w życie nowy kodeks karny. Zaostrzono kary dla pijanych

kierowców, dla zabójców, gwałcicieli, recydywistów. Rosja rozpoczęła bombardowanie Czeczenii. Transnieft zaprosił spółki do budowy rurociągu

naftowego, omijającego Czeczenię. Premier Putin uznał niedemokratyczny parlament

Czeczenii, zawieszony do wolnych wyborów po zakończeniu pierwszej wojny. 3 października – wybory w Austrii wygrała prawicowa Wolnościowa Partia Austrii Joerga

Haidera. Nastąpiła lawina protestów i ostrzeżeń ze strony polityków Unii Europejskiej,

obawiających się „faszyzmu austriackiego”. Laureatem Nagrody Nike został Stanisław Barańczak. PAP podał, że „komisja Samsonowicza i Michnika", badająca wiosną 1990 roku archiwa

MSW, nie dopełniała formalności: nie wpisywali do metryczki badanych teczek, dat wizyt

ani swoich nazwisk. 4 października – prezes ZUS Alot ostrzegł w związku z projektem budżetu, że w 2000 roku

zakład może mieć trudności z terminowym wypłacaniem rent i emerytur. 5 października – minister pracy złożył do premiera wniosek o odwołanie Stanisława Alota,

zapewniając, że wypłatę świadczeń gwarantuje budżet. Premier odwołał Alota. 6 października – nowym prezesem ZUS został profesor Lesław Gajek, doradca ministrów

Longina Komołowskiego i Ewy Lewickiej (AWS), pełnomocnik rządu ds. reformy

zabezpieczenia społecznego. 7 października –ministrem spraw wewnętrznych został Marek Biernacki z Gdańska, były

likwidator majątku PZPR.

8 października – 116 posłów i senatorów (głównie z AWS i ROP) podpisało oświadczenie, w

którym domagali się od KRRiT realizacji koncesji, przyznanej Radiu Maryja.

10 października – Marcus Wolf, b. szef Stasi (NRD) ujawnił nazwisko agenta niemieckich

służb specjalnych w Watykanie (o. Karol Brammer, dominikanin).

19 października – weszła w życie tzw. ustrojowa ustawa o działach, przekształcenie i

połączenie wielu ministerstw i zmiana ich nazw. 20 października – weszła w życie ustawa offsetowa, zmuszająca zachodnie firmy sprzedające

sprzęt dla polskiej armii do lokowania w Polsce części swojej produkcji. Negocjator niemiecki podczas rokowań o odszkodowania dla robotników przymusowych w

III Rzeszy powiedział, że „zatrudnianie w rolnictwie niemieckim pracowników ze

wschodu jest naturalnym zjawiskiem historycznym”. Polski minister spraw zagranicznych

Bronisław Geremek uznał tę wypowiedź za kompromitującą. Polski historyk Bogdan Musiał zauważył, że zdjęcia prezentowane na objazdowej wystawie

fotograficznej po Niemczech pt. „Zbrodnie Wehrmachtu” faktycznie obrazują zbrodnie

NKWD na terenach wschodnich Polski. Wystawę zamknięto. Listopad 1999 Studenci w Belgradzie demonstrowali przeciwko polityce Miloszewicza. 10 listopada – jedenaście osób i radomska „S” złożyło zażalenia na postanowienie

Prokuratury Okręgowej w Radomiu o umorzeniu śledztwa w sprawie „ścieżek zdrowia”,

czyli zbiorowego bicia przez milicjantów uczestników protestów społecznych w 1976

roku. 16 listopada – aby utrącić rządowy projekt budżetu, poseł SLD Maciej Manicki zgłosił kilka

tysięcy stron poprawek do ustawy. 19 listopada – ZUS wrócił do starego systemu, nowy system informatyczny osiągnie pełną

gotowość pod koniec 2000 roku – poinformował nowy prezes ZUS, Lesław Gajek. 21 listopada – amerykańska straż przybrzeżna wyłowiła przywiązanego do gumowej dętki

sześcioletniego Eliana Gonzaleza, którego rodzice utonęli podczas ucieczki z Kuby.

Władze przyznały mu prawo pobytu w USA. W grudniu władze kubańskie zorganizują

serię demonstracji na rzecz powrotu chłopca na Kubę. 28 listopada – laureatem literackiej Nagrody im. Andrzeja Kijowskiego został Antoni Libera

za powieść „Madame” o PRL. Powieść, nagradzaną na świecie, przetłumaczono na 30

języków. Z powodu weta prezydenta Kwaśniewskiego nie weszła w życie tzw. podatkowa ulga

prorodzinna, czyli możliwość rozliczania podatku wspólnie z dziećmi, na wzór Zachodu

(dotyczyła 3 mln dzieci). Prokuratorowi Witoldowi Kuleszy zabrakło 14 głosów poselskich do powołania go na funkcję

prezesa IPN.

Toczyły się rozmowy na temat wysokości odszkodowań przemysłu niemieckiego dla byłych

pracowników przymusowych III Rzeszy. Upadek towarzystwa ubezpieczeniowego Polisa, w którym akcje miały Jolanta Kwaśniewska

i Maria Oleksy. Grudzień 1999 8 grudnia – zarejestrowała się nowa partia, Ruch Społeczny AWS. IX Zjazd NSZZ „S”. Krzaklewski został przewodniczącym Związku, Klubu Parlamentarnego

AWS i RS AWS. 5 grudnia – nieznani sprawcy zastrzelili w Zakopanem Andrzeja Kolikowskiego „Pershinga”,

domniemanego szefa mafii pruszkowskiej, co spotkało się z niebywałym

zainteresowaniem polityków i mediów („GW” poświęciła tematowi 10 wielostronicowych

materiałów w kilku następnych dniach). Za czyn ten w 2001 roku skazano na 25 lat

więzienia ekstradowanego z Meksyku Ryszarda Boguckiego, podejrzewano udział

zbiegłego z aresztu w 2000 roku Ryszarda Niemczyka. Obaj podejrzewani również byli o

zabójstwo gen. Marka Papały w 1998 roku. 7 grudnia – Order Orła Białego dla Krzysztofa Skubiszewskiego. 9 grudnia – mec. Leszek Piotrowski wnioskował o włączenie Czesława Kiszczaka jako

oskarżonego do procesu milicjantów, pacyfikujących kopalnię „Wujek” w grudniu 1981

roku. 10 grudnia – nowy prezes ZUS, prof. Lesław Gajek podał się do dymisji. Po rozmowach z

premierem Gajek pozostał na stanowisku. 15 grudnia – Sejm zaostrzył kodeks karny, podnosząc wysokość kar za gwałty i molestowanie

seksualne. 15 grudnia – sejm zobowiązał NIK do przeprowadzenia kontroli w KRRiT w sprawie

częstotliwości dla Radia Maryja.

16 grudnia – wszedł w życie przepis kodeksu cywilnego, dopuszczający prawną separację

małżonków. 17 grudnia – papież wyraził głęboki żal z powodu stracenia reformatora czeskiego Jana Husa

w 1415 roku.

18 i 19 grudnia – I Kongres Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD). Przewodniczącym został

Leszek Miller. Wiceprzewodniczący – Marek Borowski, Andrzej Celiński (b. członek

KOR, b. senator i poseł UW), Stanisław Janas, Krystyna Łybacka, Jerzy Szmajdziński.

Prezydent Kwaśniewski wezwał SLD do symbolicznego zadośćuczynienia za „stare

grzechy lewicy”. 24-25 grudnia – początek Roku Jubileuszowego; uroczyste otwarcie Drzwi Świętych bazyliki

św. Piotra przez papieża Jana Pawła II.

W Sylwestra publiczna Telewizja Polska pod kierownictwem Roberta Kwiatkowskiego i

prezydent Warszawy Paweł Piskorski urządzili huczną zabawę dla kilkudziesięciu tysięcy

osób pod Grobem Nieznanego Żołnierza, wbrew protestom środowisk patriotycznych pod

przewodem opozycjonisty i niepodległościowca, Wojciecha Ziembińskiego. *

Wzrost PKB – 4,1 proc., czyli łącznie około 4 tys. USD na głowę mieszkańca Polski. Inwestycje zagraniczne wyniosły 7,9 mld USD. Deficyt budżetowy – 9,9 proc. Przeciętne wynagrodzenie brutto – 1232 zł. 9,43 mln emerytów i rencistów. Bezrobocie – 13,1 proc. Przyrost naturalny wyniósł 600 osób. Oskarżyciele posiłkowi w sprawie Grudnia 70 na Wybrzeżu złożyli wniosek o przeniesienie

sprawy do Warszawy i rozpoczęcie jej od nowa, ponieważ sąd nie potrafił nakłonić

lekarzy, aby ponownie zbadali oskarżonych; dawałoby to szansę na postawienie przed

sądem najważniejszych oskarżonych. Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że Radio Maryja jest dyskryminowane, ponieważ nie

otrzymało tylu częstotliwości, ile zakładała koncesja. W paryskiej Galerie Nationale de Jeu de Paume zaplanowano na okres od 19 stycznia do

czerwca 2000 roku wystawę „Inna strona Europy”, z Polski: Magdalena Abakanowicz,

Edward Krasiński i Roman Opałka, Krzysztof Wodiczko, Zofia Kulik, Katarzyna Kozyra,

Zuzanna Janin, Mirosław Bałka, Zbigniew Libera. Co drugie gospodarstwo domowe miało w 1998 roku samochód, 98,4 proc. telewizor

kolorowy. Na żywność przeciętna rodzina wydawała już tylko 30 proc. dochodów. Rozpoczęto lub kontynuowano prywatyzację Telekomunikacji Polskiej SA, PLL LOT, Banku

Zachodniego, Pekao SA, przygotowywano BGŻ i PKO BP. Stowarzyszenie Prasy Lokalnej alarmowało, że większość dzienników w regionach

północnych i zachodnich Polski wykupiły niemieckie koncerny prasowe, w związku z

czym prasa ta przestała pełnić społeczną rolę kontrolną wobec władz lokalnych. Miesięczny nakład kolorowych tabloidów prasy kobiecej przekroczył 20 mln egzemplarzy. 142 osoby przyznały się w oświadczeniach lustracyjnych, publikowanych w „Monitorze

Polskim”, do pracy lub współpracy ze służbami specjalnymi PRL. W większości byli to

adwokaci, prokuratorzy i sędziowie. Rzecznik Interesu Publicznego wnioskował o

wszczęcie 30 postępowań lustracyjnych, do końca roku Sąd uznał 8 osób za „kłamców

lustracyjnych”. 2000 Minęło 11 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 2000 2 stycznia – prezydent Rosji Borys Jelcyn złożył władzę.

4 stycznia – Sąd Apelacyjny uznał wiceministra transportu Krzysztofa Luksa za kłamcę

lustracyjnego. Był to pierwszy polityk koalicji AWS – UW oskarżony o złożenie

fałszywego oświadczenia. 6 stycznia – Sejm uchwalił ustawę o powołaniu Rzecznika Praw Dziecka. 11 stycznia – Sejm w ramach polityki prorodzinnej przedłużył urlop macierzyński z 16 do 20

tygodni. 12 stycznia – Sąd na Florydzie i Departament Sprawiedliwości USA uznały, że sześcioletni

Elian Gonzalez, wyłowiony z morza, powinien wrócić na Kubę. Chłopcem zajęła się

rodzina, której udało się wyemigrować z Kuby. 13 stycznia – Prokuratura Okręgowa w Warszawie umorzyła śledztwo w sprawie

domniemanego zagarnięcia przez szefów SdRP 7,5 mln dolarów, które należały do PZPR.

Według „Wprost” działacze partii Aleksander Kwaśniewski, Leszek Miller i Wiesław

Huszcza bezprawnie rozdysponowali pieniądze z kont dewizowych PZPR. 18 stycznia – rozpoczął się proces lustracyjny Janusza Tomaszewskiego z RS AWS. Po 16

miesiącach procesu orzekł Sąd Lustracyjny (z wotum separatum), że był on

zarejestrowany w 1982-1990 jako TW „Bogdan”, ale brak było dowodów, że podjął

współpracę z SB. Konsalnet, firma byłego szefa UOP Jerzego Koniecznego (prezes spółki – Wiesław Bednarz,

w latach 80. oficer XI wydziału wywiadu SB pracujący w USA pod „przykryciem”

dyplomatycznym), zatrudniająca b. szefa UOP Gromosława Czempińskiego i innych

oficerów b. SB, zarzuciła szantaż wicepremierowi Januszowi Tomaszewskiemu. MSWiA

odebrało firmie koncesję, jej szefowie twierdzili, że Tomaszewski zwracał się do nich o

pomoc podczas procesu lustracyjnego. 19 stycznia – Amerykańska Akademia Filmowa przyznała Andrzejowi Wajdzie Oscara za

całość twórczości. 20 stycznia – rząd RP wydalił dziewięciu dyplomatów rosyjskich, uznając ich za personae

non gratae. Działania wywiadowcze dokumentował UOP. 22 stycznia – dwóch głosów zabrakło w Sejmie do odwołania ministra skarbu Emila

Wąsacza. Wniosek o wotum nieufności do niego złożyło 70 posłów AWS,

niezadowolonych z przebiegu prywatyzacji i blokowania prac nad ustawą o powszechnym

uwłaszczeniu. 23 stycznia – Krzysztof Penderecki otrzymał w Cannes prestiżową nagrodę MIDEM Classical

Award dla największego żyjącego kompozytora. 29 stycznia – Deutsche Bank przejął BIG Bank Gdański dzięki poparciu PZU SA,

akcjonariusza banku, którego przedstawiciele (prezes Władysław Jamroży) nie wzięli

udziału w decydującym głosowaniu. Minister skarbu Emil Wąsacz oskarżył zarząd PZU o

postąpienie wbrew interesom skarbu państwa; rada nadzorcza PZU zawiesiła prezesa.

Rozpoczęła nadawanie programu Telewizja Puls na bazie koncesji Telewizji Niepokalanów.

Udziałowcem został Ryszard Krauze z firmy Prokom. Wielokrotnie próby sprowadzenia na ziemię psującej się ustawicznie rosyjskiej stacji

orbitalnej „Mir”. Luty 2000 1 lutego – nowym dyrektorem Poczty Polskiej został Jacek Turczyński, b. prezes Fundacji

Polsko-Niemieckie Pojednanie. 9 lutego – warszawski sąd rejonowy z powodu przedawnienia umorzył sprawę sześciu byłych

funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, oskarżonych w 1990 roku o palenie akt SB. 10 lutego – zmarł minister kultury Andrzej Zakrzewski, poprzednio minister stanu w

Kancelarii Wałęsy. Na jego miejsce premier Buzek powołał Kazimierza Michała

Ujazdowskiego. 21 lutego – w Sądzie Okręgowym w Białymstoku ropoczął się wielomiesięczny proces

Henryka Niewiadomskiego „Dziada”, domniemanego szefa mafii wołomińskiej i 16 jego

wspólpracowników. Zeznał on, że w istocie szefem Wołomina był jego zastrzelony dwa

lata temu brat. 22 lutego – minister sportu Jacek Dębski w wywiadzie dla „Gazety Wyborczej”: „Przyszedł

do mnie wysoki funkcjonariusz AWS i powiedział: jeśli nie znajdziesz >>kwitów<< na

Kwaśniewskiego, to my znajdziemy >>kwity<< na ciebie”. Wcześniej „Gazeta Polska”

opublikowała cykl artykułów o pieniądzach, przekazywanych przez Kwaśniewskiego

organizacjom młodzieżowym. 23 lutego – grupa młodzieży demonstrowała przed konsulatem rosyjskim w Poznaniu

przeciwko wojnie w Czeczenii, spalono flagę rosyjską i zaatakowano konsulat; policja

przyglądała się biernie. 25 lutego – rosyjski minister spraw zagranicznych Igor Iwanow odwołał swoją wizytę w

Polsce z powodu zajść przed konsulatem rosyjskim w Poznaniu. Premier Jerzy Buzek odwołał szefa UKFiT Jacka Dębskiego. Prokuratura wszczęła śledztwo

w sprawie szantażu urzędnika państwowego. 25 lutego – w 100-lecie Galerii Sztuki Współczesnej Zachęta otwarto wystawę zatytułowaną

„Słońce i inne gwiazdy”. Prace wystawiali Abakanowicz, Kantor, Kobro, Opałka,

Stażewski, Strzemiński, Szapocznikow, Witkacy, Wojtkiewicz, Wróblewski. 27 lutego – kilkudziesięcioosobowe grupy Rosjan demonstrowały przed ambasadą polską w

Moskwie i konsulatem w Petersburgu, spalono dwie polskie flagi i oblano budynek

czerwoną farbą. Marzec 2000 Weszła w życie ustawa o wynagradzaniu osób osób kierujących niektórymi podmiotami

prawnymi, czyli tzw. „kominowa”; kierownicy przedsiębiorstw państwowych i z ponad

50-procentowym udziałem skarbu państwa będą mogą zarabiać najwyżej sześciokrotność

przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorczości (do 13, 2 tys. zł). 3 marca – Sejm próbował znowelizować ustawę przeciwko pornografii, całkowicie zakazując

jej rozpowszechniania; prezydent Kwaśniewski zawetował ją, sejmowi nie udało się

obalić weta. Generał Augusto Pinochet po 500 dniach został uwolniony z aresztu w Londynie z powodu

bardzo złego stanu zdrowia i przewieziony samolotem do Chile. 7 marca – watykańska Międzynarodowa Komisja Teologiczna z kardynałem J. Ratzingerem

ogłosiła dokument Pamięć i pojednanie. Kościół i winy przeszłości, w którym uznano

współodpowiedzialność katolików za podział chrześcijaństwa, stosowanie przemocy w

służbie prawdy, brak dostatecznego sprzeciwu wobec przejawów antysemityzmu,

relatywizm etyczny we współczesnym świecie, odmawianie prawa do życia

nienarodzonym i za niewrażliwość na biedę.

8 marca – papież Jan Paweł II prosił publicznie o wybaczenie Kościołowi jego „błędów,

niewierności, niekonsekwencji i zaniedbań w minionym tysiącleciu”.

9 marca – w telewizji publicznej (oddział Łódź) na tle planszy z nazwą tygodnika

antyklerykalnego wystąpił zabójca ks. Jerzego Popiełuszki; morderca księdza stwierdził

m.in., że ks. Jerzy zginął przypadkowo i nazwał swych sędziów „klaunami”. 12 marca – kolejny „zjazd gnieźnieński”, zjazd prezydentów w tysięczną rocznicę przyjazdu

cesarza Ottona III do Gniezna. Uczestniczyli Aleksander Kwaśniewski, z Niemiec

Johannes Rau, ze Słowacji Rudolf Schuster, z Litwy Valdas Adamkus i z Węgier Arpad

Góncz oraz zwierzchnicy Kościołów chrześcijańskich w Polsce. 14 marca – Rada Etyki Mediów z aprobatą odniosła się do odmowy kolportowania

sadystycznego pisma „Zły” przez „Ruch”. 19 marca – kongres SKL. Przewodniczącym został Jan Rokita. 23 marca – znaleziono postrzelonego trzykrotnie w pierś b. wicepremiera Ireneusza Sekułę,

który zmarł wkrótce w szpitalu. Śledztwo ustaliło, że było to samobójstwo. 24 marca – kongres PSL. Przewodniczącym ponownie został Jarosław Kalinowski. Sejm głosami AWS, SLD i UW, odrzucił wniosek posłów prawicy (m.in. Jan Olszewski,

Ludwik Dorn, Mariusz Kamiński), by powołać komisję śledczą do zbadania sprawy

inwigilacji prawicy w latach 1991 – 1997. UE ogłosiła „strategię lizbońską”, postulującą dynamikę i konkurencyjność gospodarczą. Prasa („GP”) opublikowała dokumenty dotyczące szkodliwej dla finansów publicznych

działalności Komitetu ds. Młodzieży i Sportu z okresu, gdy kierował nim Aleksander

Kwaśniewski. Kwiecień 2000

3 kwietnia – otwarto pierwsze w kraju 70 km płatnej autostrady z Krakowa do Katowic. Cena

przejazdu 8 zł. 4 kwietnia – na granicy polsko-czeskiej aresztowano Andrzeja Leppera, oskarżonego o

znieważenie rządu oraz wicepremiera Janusza Tomaszewskiego. Tego samego dnia sąd

uchylił areszt. 5 kwietnia – związkowcy z OPZZ okupowali Ministerstwo Pracy, po jednym dniu przerwali

go. Bartosz Jałowiecki (28 lat), doradca sekretarza stanu w Kancelarii Premiera, Jerzego

Widzyka, został nowym przewodniczącym Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie. 12 kwietnia – prymas Polski rozstrzygnął konkurs architektoniczny na budowę Świątyni

Opatrzności Bożej; wygrał projekt arch. Marka Budzyńskiego.

14 kwietnia – Sejm uchwalił, że prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu będzie

przestępstwem, a nie jak dotychczas wykroczeniem. 15 kwietnia – na zjeździe RS AWS Marian Krzaklewski zgodził się kandydować w wyborach

prezydenckich. SKL, PPChD i ZChN proponowały się wyłonienie kandydata AWS w

prawyborach, co zjazd odrzucił. 17 kwietnia – Rada Nadzorcza Totalizatora Sportowego na prezesa powołała Władysława

Jamrożego, zawieszonego prezesa PZU. Właścicielem Totalizatora Sportowego był skarb

państwa, decyzję oprotestował wicepremier Leszek Balcerowicz. 18 kwietnia – rozpoczął się po raz trzeci proces b. zomowca Ireneusza Kościuka, oskarżonego

o udział w śmiertelnym pobiciu Grzegorza Przemyka w 1983 roku. 22 kwietnia – prezydent Clinton poparł stanowisko Janet Reno, uznającej, że sześcioletni

Elian Gonzalez, wyłowiony z morza podczas ucieczki, powinien wrócić na Kubę. Rodzina

chłopca w USA, odwołała się o ratunek dla chłopca do międzynarodowych organizacji

praw człowieka. 26 kwietnia – Unia Wolności zdecydowała, że nie wystawi własnego kandydata w wyborach

prezydenckich; nie zaakceptowała też Mariana Krzaklewskiego z AWS. 28 kwietnia – Sejm nie zdołał wybrać nowego rzecznika praw obywatelskich. Minister sportu Jacek Dębski odmówił prokuraturze podania nazwisk polityków AWS, którzy

kazali mu szukać „kwitów” na prezydenta Kwaśniewskiego. Zamknięto śledztwo,

wznowione po interwencji nowego ministra sprawiedliwości Lecha Kaczyńskiego. Maj 2000 Władimir Putin został zaprzysiężony na prezydenta Rosji. Na premiera wyznaczył Michaiła

Kasjanowa. Sejm odrzucił wniosek, by powołać komisję śledczą do zbadania prywatyzacji Banku

Gdańskiego i Banku Inicjatyw Gospodarczych. 1 maja – papież kanonizował Faustynę Kowalską w podkrakowskich Łagiewnikach.

2 maja – podczas Marszu Żywych w Oświęcimiu prezydent Izraela Ezer Weizman oddał

honory synom narodu polskiego, którzy z narażeniem życia swego i swych bliskich

ratowali Żydów w czasie II wojny światowej.

7 maja – NIK podał, że koszty I etapu prywatyzacji TP SA zostały zawyżone o 34 mld PLN. 10-13 maja – w Polsce przebywał Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca

Tybetańczyków.

11 maja – rozpoczęła się rozprawa sądowa w sprawie Leszka Bubla, b. kandydata na

prezydenta, oskarżonego o zagarnięcie 25 kg złotej blachy z Mennicy Państwowej;

obrońcą mecenas Henryk Dzido. AWS wystąpiła o powołanie sejmowej komisji śledczej do zbadania, czy Aleksander

Kwaśniewski jako prezes Komitetu ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej w latach 1992-1993

działał zgodnie z prawem (sprawa umorzona przez prokuraturę). 12 maja – zmarł Władysław Miziołek, biskup warszawski, przewodniczący Komisji

Episkopatu ds. Ekumenizmu, członek watykańskiego Sekretariatu ds. Jedności

Chrześcijan. 13 maja – papież w Fatimie (Portugalia). Stolica Apostolska zapowiedziała ujawnienie

trzeciej i ostatniej tajemnicy fatimskiej, odnoszącej się m.in. do zamachu na papieża z 13

maja 1981; pierwsze dotyczyły m.in. niszczącego cywilizację chrześcijańską komunizmu.

14 maja – Prymas Polski Józef Glemp wyznał w Krakowie winy Kościoła w Polsce.

Przeprosił za peerelowskich księży „patriotów”, za życie duchownych ponad stan,

tolerowanie przejawów antysemityzmu i za grzechy społeczne. Jan Paweł II wezwał, by

Kościół w 2000 lat chrześcijaństwa, przeprowadził rachunek sumienia. Ukazał się ostatni numer „Przeglądu Katolickiego”.

16 maja – zmarł Andrzej Szczypiorski, nagradzany pisarz, publicysta „Gazety Wyborczej”. Wojewoda mazowiecki Antoni Pietkiewicz złożył w MSWiA wniosek o powołanie zarządu

komisarycznego w warszawskiej gminie Centrum, po kilkumiesięcznych gorszących

sporach między SLD, UW i AWS w samorządzie. 17 maja – premier Buzek ustanowił w gminie Centrum zarządcę komisarycznego Andrzeja

Hermana. 18 maja – 80 rocznica urodzin papieża Jana Pawła II.

20 maja – w Warszawie na placu Teatralnym podczas uroczystej mszy św. prymas Polski

przeprosił Boga m.in. za kolaborację niektórych księży w okresie PRL, życie niektórych

przedstawicieli duchowieństwa ponad stan i osobiście wyraził żal, że nie zdołał ocalić ks.

Popiełuszki.

21 maja – nowym prezesem ZChN został wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając, pokonując

Mariana Piłkę 4 głosami. 22 maja – Anna Czerwińska weszła na Mount Everest.

Ukazała się książka Jana Tomasza Grossa pt. Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego

miasteczka. Gross podał, że 1600 Żydów zamieszkałych w miasteczku Jedwabne

zamordowali Polacy, postawił też tezę, że za „zaczyn komunistycznych porządków w

Polsce” uznać należy „nie tyle [wskazywanych często] Żydów, co antysemitów”. Dwanaście związków górniczych rozpoczęło strajk. 23 maja – komisarz A. Herman ujawnił fakt istnienia korupcji w warszawskiej gminie

centrum powstałe za czasów koalicji samorządowej SLD-UW (1994-1998). 25 maja – nowa ustawa o kasynach zakazała udziału kapitału zagranicznego w polskich

kasynach oraz wprowadziła podatek liniowy od dochodów kasyn w wysokości 45 proc. 26 maja – minister obrony narodowej powierzył Romanowi Polko (dotychczasowy dowódca

Polskiej Jednostki Wojskowej w Kosowie) dowództwo GROM. Czerwiec 2000 2 czerwca – do kraju sprowadzono uroczyście z USA trumnę z prochami Stanisława

Mikołajczyka, premiera rządu na uchodźstwie i jego żony Cecylii. 5 czerwca – audiencja papieska dla prezydenta Rosji Władimira Putina; wbrew oczekiwaniom

Putin nie ponowił zaproszenia papieża do Rosji.

„Ruch” odmówił kolportażu miesięcznika „Zły”, publikującego policyjne zdjęcia ofiar

zamachów i wypadków, zamęczonych zwierząt, opisy tortur i egzekucji itp., oraz

antyklerykalnego tygodnika „Fakty i Mity”. Wydawcy zagrozili procesem. 6 czerwca – Unia Wolności oficjalnie zerwała koalicję rządową z AWS po tym, jak AWS

zaproponowała Mariana Krzaklewskiego na premiera. Przeciwko uchwale Klubu Unii

głosowali Stanisław Kracik, Marek Zieliński, Edward Wende, Bogdan Borusewicz i

Hanna Suchocka. 7 czerwca – Pracownicy radomskiego Łucznika demonstrowali w Warszawie, domagając się

restrukturyzacji zakładu i zamówień na broń. 8 czerwca – po rozpadzie koalicji AWS – UW nowym wicepremierem został Janusz

Steinhoff, ministrami: sprawiedliwości Lech Kaczyński, finansów Jarosław Bauc,

transportu Jerzy Widzyk. Do rządu wszedł Jerzy Kropiwnicki (RCSS). Ministrem spraw

zagranicznych do 30 czerwca był Bronisław Geremek, potem Władysław Bartoszewski. Sejm wybrał Leona Kieresa na prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, Andrzeja Zolla na

rzecznika praw obywatelskich, a Marka Piechowiaka na rzecznika praw dziecka. 10 -11 czerwca – kilkadziesiąt tysięcy młodych ludzi z całej Polski wzięło udział w IV Apelu

Trzeciego Tysiąclecia nad jez. Lednickim, zorganizowanym przez o. Jana Górę,

dominikanina.

14 czerwca – prasa opisała związki posła AWS i prezesa spółki ItalmarC Marka

Kolasińskiego z Aleksandrem Gawronikiem i mafią pruszkowską. 16 czerwca – ministrem obrony Bronisław Komorowski (SKL), ministrem budownictwa

Jerzy Kropiwnicki. Teresa Kamińska została szefem doradców premiera.

17 czerwca – w Piatichatkach koło Charkowa na Ukrainie odsłonięto pomnik ku czci

pomordowanych i pochowanych tu polskich oficerów (10 tys. grobów). Podczas

uroczystości prezydent Aleksander Kwaśniewski – jak pokazały prywatne telewizje –

wyraźnie był pijany. 19 czerwca – sąd uniewinnił Ireneusza Kościuka, oskarżonego o śmiertelne pobicie

Grzegorza Przemyka w 1983 roku. 29 czerwca – sześcioletni Elian Gonzalez wrócił na Kubę, do ojca. Matka utonęła podczas

ucieczki z wyspy. 30 czerwca – ministrem spraw zagranicznych został Władysław Bartoszewski. Pod koniec miesiąca Zakłady Mięsne w Nisku wydały ok. 13 tys. zł na korzyść Grzegorza

Żemka (oskarżony w aferze FOZZ doradca firmy Beepol Aruba), którego firma FMT w

okresie od kwietnia do grudnia 1999 pobrała z ZM tusze świńskie wartości 1,8 mln zł.

Zadłużenie ZM obliczano na 30 mln zł, pracownikom nie wypłacano pensji.[96] Wystawa międzynarodowa Expo w Hanowerze (RFN). Zmarł ks. Józef Tischner. Lipiec 2000 5 lipca – zmarł Gustaw Herling-Grudziński. Pod nekrologiem pisarza „Gazeta Wyborcza”

zamieściła nekrolog psa jednego z dziennikarzy. 6 lipca – lustrowanie kandydatów na urząd prezydenta RP; Andrzej Olechowski jako jedyny

przyznał się do związków z wywiadem PRL. Sąd stwierdził, że nie stwierdza, by

Aleksander Kwaśniewski i Lech Wałęsa kłamali w oświadczeniach lustracyjnych. 7 lipca – początek procesu lustracyjnego Jerzego Jaskierni. Instytut Pamięci Narodowej wszczął śledztwo w sprawie zbrodni w Jedwabnem w 1941 roku. 8 lipca – do Rzymu na uroczystości Jubileuszu Roku udała się Narodowa Pielgrzymka

Jubileuszowa Polaków z prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim i Prymasem Józefem

Glempem. Obchodom towarzyszyła w Rzymie kilkusettysięczna manifestacja

homoseksualistów, World Gay Pride (Dzień Dumy Gejów). 10 lipca – „Wizyta pojednania” – skomentował dziennik „Izwiestia” wizytę prezydenta

Kwaśniewskiego w Moskwie; zatelefonował on do prezydenta Ukrainy Kuczmy, że

sprawa budowy gazociągu trasą omijającą Ukrainę ma dla Polski charakter wyłącznie

gospodarczy. 14 lipca – Sejm uchwalił ustawę o powszechnym uwłaszczeniu obywateli. Zakładała

przekazanie na własność m.in. mieszkań spółdzielczych, komunalnych stanowiących

własność skarbu państwa oraz zakładowych, a po poprawkach w Senacie także ogródków

działkowych, oraz zadośćuczynienie w 50 proc. roszczeniom zabużan i innych

poszkodowanych przez PRL. Nie weszła w życie, zawetowana przez prezydenta

Kwaśniewskiego.

17 lipca – minister edukacji Mirosław Handke podał się do dymisji, wskutek błędu MEN w

obliczeniach zabrakło 800 mln złotych na podwyżki dla nauczycieli. Po odejściu rządu

Buzka Handke w wywiadzie dla „GP” stwierdził, że wszystko było dobrze policzone,

tylko podłożono pod niego „bombę”. W Berlinie podpisano wielostronne porozumienie w sprawie wypłat świadczeń dla ofiar

nazizmu. Dla Polaków przewidziano 1,8 mld marek. 21 lipca – ustawa Prawo telekomunikacyjne rozpoczęła porządkowanie rynku telefonicznego

i ograniczenie samowoli monopolisty, czyli TP SA. 25 lipca – Sejm przyjął program naprawczy kolei, by sprywatyzować PKP. 28 lipca – w lesie katyńskim koło Smoleńska otwarto i uroczyście poświęcono cmentarz

ponad 4 400 oficerów polskich, zgładzonych wiosną 1940 roku przez NKWD. Rosjanie

utrudniali przybycie na miejsce 700-osobowej delegacji rodzin katyńskich; rządowy

samolot z oficjalną delegacją polską, dwukrotnie, przetrzymywano na lotniskach w

Moskwie i Smoleńsku, wyleciał go po interwencjach polskiej ambasady. Z braku zgody

Rosjan wyjechał tylko jeden pociąg specjalny z Polakami. Publiczna TVP „nie zdążyła”

przygotować publicznej transmisji z otwarcia cmentarza. „TVP wycofała się

prawdopodobnie dlatego, że w uroczystościach nie będzie uczestniczył prezydent

Aleksander Kwaśniewski” – powiedział Jarosław Sellin z KRRiT. Sejm odrzucił wniosek, by powołać nadzwyczajną komisję śledczą do zbadania

nieprawidłowości w Komitecie ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej, gdy kierował nim

Aleksander Kwaśniewski. Nie powołał też komisji do zbadania losów majątku dawnej

PZPR. Janusz Pieńkowski z łódzkiego oddziału TVP zakazał emisji programu Elżbiety Więcławskiej

o zawyżonych zarobkach i nadużyciach finansowych w firmie. „Polityka” opublikowała reportaż o przestępczej działalności szefa kancelarii komorniczej

Andrzeja C. ze Słupska. Od 1997 roku w towarzystwie ekip osiłków wyrzucał on ludzi na

bruk również bez wyroku sądowego, nie czekając na przyznane im lokale socjalne i

licytował ich majątek za złotówkę. Dochody miesięczne komornika przekraczały 10 tys.

zł. Dzięki interwencjom senator Anny Boguckiej-Skowrońskiej (UW) został on

postawiony przed sądem. Sierpień 2000 2 sierpnia – Bundestag uchwalił ustawę o utworzeniu Fundacji Pamięć, Odpowiedzialność,

Przyszłość, do wypłaty świadczeń dla b. robotników przymusowych w III Rzeszy. 5 mld

marek wypłaci rząd niemiecki, 5 mld przemysł. Z kwoty 8,25 mld marek Polakom miało

przypaść 1,8 mld. 3 sierpnia – Minister Lech Kaczyński nakazał warszawskiej prokuraturze okręgowej, by

podjęła umorzone śledztwo w sprawie domniemanego szantażu byłego szefa UKFiT Jacka

Dębskiego przez polityka z AWS.

7 sierpnia – Marian Zagórny, przewodniczący Komitetu Protestacyjnego „S” Rolników

Indywidualnych, trafił na 15 miesięcy do więzienia za kierowanie akcją wysypywania

zboża z wagonów na tory. Na prośbę prezydenta Zagórny został ułaskawiony w grudniu. 12 sierpnia – zatonął w wyniku wybuchu rosyjski okręt podwodny „Kursk” z 116 członkami

załogi na pokładzie. Niemiecka ustawa o odszkodowaniach dla byłych robotników przymusowych w III Rzeszy

weszła w życie. W Polsce wypłatami zajmie się Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie. 15 sierpnia – premier Jerzy Buzek odwołał ministra skarbu Emila Wąsacza. 15 – 20 sierpnia – w Rzymie z okazji Roku Jubileuszowego Światowe Dni Młodzieży;

przybyło 2 mln młodzieży z całego świata.

16 na 17 sierpnia – samochód kandydującego na urząd prezydenta Jana Olszewskiego uległ

poważnemu wypadkowi. Olszewski odniósł niewielkie obrażenia, zginął skarbnik ROP

Waldemar Grudziński. Z bocznej szosy koło Mszczonowa nagle wyjechała ciężarówka. 21 sierpnia – zakończono ratowanie załogi okrętu „Kursk”; wszystkie sekcje okrętu okazały

się zatopione. Władze nie dopuściły ratowników norweskich ze specjalistycznym

sprzętem, gdy załoga jeszcze dawała znaki życia. 23 sierpnia – list gończy za kandydatem na prezydenta Andrzejem Lepperem. Sąd w

Słubicach chciał aresztować go na 30 dni za zorganizowanie w styczniu 1999 roku

rolniczej blokady terminalu w Świecku. Leppera zwolniono po czterech dniach. 25 sierpnia – policjanci z Centralnego Biura Śledczego zatrzymali w wielkiej akcji kilkunastu

przedstawicieli tzw. mafii pruszkowskiej. Aresztowali też adwokata gangsterów za

paserstwo i nielegalne posiadanie broni. 28 sierpnia – pożar stacji telewizyjnej Ostankino w Moskwie, wiele ofiar śmiertelnych. Wrzesień 2000 Kampania prezydencka. Startuje 13 kandydatów, m.in. Aleksander Kwaśniewski i Marian

Krzaklewski. Minister spraw wewnętrznych Marek Biernacki po roku urzędowania ogłosił, że mafia

pruszkowska została rozbita. 11 września – Aleksander Kwaśniewski zawetował ustawę reprywatyzacyjno-

uwłaszczeniową, tłumacząc, że jest „prawnie zła, ekonomicznie niepoliczona i społecznie

niesprawiedliwa”. 14 września – zmarł w Paryżu Jerzy Giedroyc, twórca „Kultury” i Instytutu Literackiego. Szef internetowej „Ukrainskiej Prawdy” Georgij Gongadze, znany z dociekliwości wobec

polityków, został uprowadzony w Kijowie. Pozbawione głowy ciało odkryto 80 km od

miasta. 15 września – 1 października – Olimpiada w Sydney. Polska 6 złotych medali – Renata

Mauer strzelectwo, Robert Korzeniowski (2 medale) – chód, Robert Sycz i Tadeusz

Kucharski wioślarstwo, Kamila Skolimowska rzut młotem, Szymon Ziółkowski rzut

młotem. 18 września – książę brytyjski Andrzej w Kancelarii Premiera zwrócił autentyczny

egzemplarz „Enigmy”, dziękując zarazem Polakom za wkład w złamanie kodów, co

przyczyniło się do wygrania II wojny światowej. 19 września – z Muzeum Narodowego w Poznaniu skradziono obraz Moneta „Plaża w

Pourville”. Prokuratura w Suwałkach wszczęła sprawę zarzuciła Henryka Niewiadomskiego „Dziada”,

domniemanego szefa mafii wołomińskiej, za karalne groźby wobec prokuratorów z

Białegostoku, gdzie toczy się proces „Dziada”. 21 września – zwolniono z więzienia po 4 latach Tadeusza Tomporskiego, funkcjonariusza

MBP, skazanego w 1996 roku na 7 lat w procesie Humera i 11 innych. 22 września – sztab wyborczy Mariana Krzaklewskiego w telewizyjnym spocie wyborczym

pokazał, jak minister BBN Marek Siwiec w towarzystwie i na polecenie prezydenta

Kwaśniewskiego parodiował w 1997 roku Papieża na lotnisku w Ostrzeszowie, całując

ziemię i robiąc znak krzyża. Towarzyszył im m.in. Marek Ungier z Kancelarii Prezydenta. TVP nie wyemitowała w dziennikach krytycznych wypowiedzi biskupów na temat

zachowania prezydenta w Ostrzeszowie. 24 września – minister Marek Siwiec podał się do dymisji. Aleksander Kwaśniewski

powiedział, że zastanowi się nad jej przyjęciem. Nigdy jej nie przyjął. 25 września – „Biskupom brak miłosierdzia” – skomentował Aleksander Kwaśniewski

biskupów, którzy skrytykowali wydarzenie. 26 września – „Jest mi bardzo przykro. Nie było żadnej złej woli. A na pewno nie było chęci

urażenia tak wielkiego człowieka, jakim jest Papież” – powiedział prezydent Kwaśniewski

w związku ze spotem o Ostrzeszowie. Radni AWS z woj. lubelskiego skierowali wniosek

do prokuratury w Kaliszu o obrazę uczuć religijnych i znieważenie głowy innego państwa. 28 września – na międzynarodowych targach sztuki „Art Forum Berlin" wystawiono prace

polskich artystów: Roman Opałka, Leon Tarasewicz, Katarzyna Kozyra, Mirosław Bałko,

Zuzanna Janin. Rzecznik praw dziecka Marek Piechowiak zrezygnował z funkcji. Następcą został Październik 2000 1 października – laureatem nagrody literackiej Nike został Tadeusz Różewicz, poeta, prozaik,

dramaturg, eseista i scenarzysta filmowy, za tom „Matka odchodzi”. 2 października – lider ROP, Jan Olszewski zrezygnował w wyborach prezydenckich na rzecz

Mariana Krzaklewskiego. Ojciec Rydzyk wezwał do głosowania na Mariana

Krzaklewskiego

Na pierwszej stronie „Trybuny” tytuł: „Pięć lat więzienia dla Mariana Krzaklewskiego?”

Autor twierdził, że Krzaklewski wiedział o nadużyciach w Regionie Śląsko-Dąbrowskim,

ale nie zawiadomił organów ścigania, więc jest przestępcą. 6 października – w programie wyborczym „Kandydat” w TVP, prowadzący program Piotr

Gembarowski pouczał zaproszonego Mariana Krzaklewskiego, przerywał jego

wypowiedzi („pozwalam sobie przywołać pana do porządku”), krzyczał i upokarzał go.

Zaprotestowało SDP, Rada Etyki Mediów i KRRiT; dyrektor TVP 1, Sławomir Zieliński,

w kilka dni potem przeprosił telewidzów i zawiesił dziennikarza na parę tygodni. 8 października – wybory prezydenckie wygrał Aleksander Kwaśniewski – 53,9 proc., Andrzej

Olechowski – 17,3 proc., Marian Krzaklewski – 15,57 proc. Lech Wałęsa – 1,1 proc. 13 października – sejmowi nie udało się odrzucić weta prezydenta Kwaśniewskiego do

ustawy uwłaszczeniowej. Kilkaset tysięcy osób, w tym 90 tys. zabużan nie odzyskało swej

własności, zabranej przy instalowaniu w Polsce komunizmu. 15 października – zgodnie z wyrokiem sądu „Trybuna” przeprosiła „Solidarność” za

kłamliwy szkalujący artykuł z 1997 roku. „T” napisała, że tajni wysłannicy „S” opóźniają

pomoc dla powodzian, aby zaszkodzić rządowi SLD-PSL. 20 października – na 9 lat więzienia sąd skazał Bogusława Bagsika za zagarnięcie mienia Art-

B i uruchomienie tzw. oscylatora bankowego. 23 października – w stulecie Zachęty wystawa „Klasycy XX wieku”: Pablo Picasso, Marcel

Duchamp, Kazimierz Malewicz, Andy Warhol, Joseph Beuys, Wassily Kandinsky,

Constantin Brancusi, Francis Bacon, Salvador Dali i Pier Mondrian. 25 października – sąd lustracyjny orzekł, że poseł SLD, były premier Józef Oleksy jest

kłamcą lustracyjnym, ponieważ zataił, iż w latach 1970 – 1978 był agentem wywiadu

wojskowego PRL. 26 października – Sejm zakazał posiadania choćby najmniejszej ilości narkotyków. 29 października – ujęty we wrześniu Ryszard Niemczyk, podejrzany o zabójstwo

„Pershinga”, uciekł z więzienia w Wadowicach. Drugi podejrzany, Ryszard Bogucki,

poszukiwany listem gończym. 30 października – Prokuratura Krajowa po trzech latach i interwencji ministra Lecha

Kaczyńskiego nakazała prokuraturze poznańskiej podjęcie sprawy „poznańskiej

ośmiornicy” (straty 100 mld zł). Firma samochodowa Daewoo wstrzymała produkcję na trzy tygodnie z powodu kryzysu

finansowego. Listopad 2000 5 listopada – ks. Janusz Jakucki nowym zwierzchnikiem Kościoła ewangelicko-

augsburskiego (luterańskiego) w Polsce.

8 listopada – Jacek Turczyński z Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie zaproponował, by

wypłacić zaliczki dla najstarszych ofiar pracy przymusowej w III Rzeszy. Co miesiąc

umierało 1000 uprawnionych. Dzięki postawie polskich negocjatorów (Jerzy Widzyk z

AWS) dla polskich ofiar hitleryzmu udało się wynegocjować dużo więcej, niż wydawało

się optymistom. Wyrokiem 15 lat więzienia zakończył się proces Henryka Niewiadomskiego „Dziada”,

domniemanego szefa mafii wołomińskiej. Po apelacji wyrok zostanie obniżony do 7 lat. 9 listopada – ustawa o repatriacji. Sejm uchwalił prawo do repatriacji Polaków z Kaukazu i

Kazachstanu, szacowano, że w Kazachstanie oczekuje na powrót około 100 tys. Polaków,

powróciło 1770 osób. Wracać można tylko na zaproszenie gminy w Systemie Rodak. 12 listopada – SKL i PPChD powołały Federację AWS; na czele marszałek Sejmu Maciej

Płażyński. Po wyborach prezydenckich liderzy tych partii wezwali Mariana

Krzaklewskiego (15 proc.) do ustąpienia ze stanowiska przewodniczącego AWS. Po raz trzeci rozpoczął się proces milicjantów, którzy w 1983 roku napadli na Prymasowski

Komitet Pomocy w kościele św. Marcina. W gabinetach członków zarządu PZU (Jerzy Zdrzałka) znaleziono podsłuchy; prokurator

przekazał sprawę do UOP. 15 listopada – z powodu nieobecności oskarżonych nie rozpoczęto po raz kolejny rozprawy

sądowej w sprawie nadużyć w FOZZ. Sąd nakazał aresztowanie Grzegorza Żemka. 16 listopada – raport NIK o komputeryzacji ZUS winą za opóźnienia obarczył b. prezesów

Annę Bańkowską z SLD i Stanisława Alota z AWS. 17 listopada – „Gazeta Wyborcza” napisała (w wiele miesięcy po „Gazecie Polskiej”, której

informacje przeszły bez echa), że razem z gazociągiem przez Polskę przeciągnięty został,

bez wiedzy polskich władz, kabel telekomunikacyjny o dużej mocy, łączący Berlin z

Moskwą. Aktor Daniel Olbrychski na wystawie „Naziści” w Zachęcie, w obecności telewizji porąbał

szablą kilka fotosów znanych aktorów w mundurach hitlerowskich, dwa własne zabrał.

Dyrektorka Zachęty, Anda Rottenberg powiadomiła policję i zwolniła z pracy woźnego

galerii. 22 listopada – ministrowie spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski i Rosji Igor

Iwanow omawiali sprawę budowy gazociągu z Rosji do Europy Zachodniej przez Białoruś

i Polskę, Rosja chciała, by z pominięciem Ukrainy. „Rzeczpospolita” odkryła, że sędziowie Zbigniew Wielkanowski, przewodniczący VIII

Wydziału Karnego toruńskiego Sądu Rejonowego i Jędrzej Czerwiński z Torunia są

powiązani ze skazanymi przez sądy lub poszukiwanymi bandytami, jak Edward

Śmigielski, ps. Tato (odpowiedzialność gangu za morderstwa, zamachy, podkładanie

bomb, strzelaniny, wymuszanie haraczy i okupów), Mieczysław Raczkier, boss „łódzkiej

ośmiornicy”, Roman Karkosik z Olsztyna (wyłudzenie milionów złotych podatku VAT).

W notatniku Raczkiera były nazwiska, telefony i daty spotkań z władzami Torunia,

policjantami (m.in. Ryszardem Boruckim, byłym dyrektorem Biura do Walki z

Przestępczością Zorganizowaną KGP), prokuratorami i sędziami. Wielkanowskiego

odwołano po publikacji z funkcji. Minister kultury Kazimierz Ujazdowski polecił szefowej Zachęty, Andzie Rottenberg,

zawieszenie wystawy „Naziści”. W Warszawie wznowiono proces przeciwko gen. Władysławowi Ciastoniowi (w latach 80-

tych szef SB i wiceminister SW) oskarżonemu o współudzial w zabójstwie ks. Jerzego

Popiełuszki.

19 listopada – zrównano prawa szkół niepublicznych i publicznych do subwencji

państwowych. 28 listopada – minister spraw zagranicznych RP Władysław Bartoszewski w Izraelu, w

Knesecie deputowani Izraela zarzucili Polakom współodpowiedzialność za holokaust.

30 listopada – Sejm głosami AWS i UW postanowił, że od roku 2001 wszystkie soboty będą

wolne. Sąd Gospodarczy ogłosił upadłość radomskiego „Łucznika”. Grudzień 2000 1 grudnia – sąd w Santiago de Chile oskarżył Augusto Pinocheta o „intelektualne sprawstwo”

morderstw wśród opozycji w latach 1974-1990. 2 grudnia – prasa opisała korupcyjne powiązania urzędników śląskiego Urzędu

Wojewódzkiego ze światem przestępczym i prywatnym biznesem. Wojewoda Marek

Kempski (AWS) podał się do dymisji. Hanna Gronkiewicz-Waltz zrezygnowała z funkcji prezesa NBP i objęła prestiżową funkcję w

banku EBOR. 6 grudnia – „Nicea musi stać się kamieniem milowym” – powiedział podczas wizyty w

Warszawie kanclerz RFN Gerhard Schroeder szykując się do szczytu państw UE, na

którym powstanie nowy traktat. 7-11 grudnia – szczyt państw UE w Nicei. Ogłoszono rok 2003 jako termin rozszerzenia Unii

o kraje Europy. Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy otrzymają po 29 głosów w

Radzie UE, Hiszpania i Polska, gdy wejdzie do Unii, po 27. 8 grudnia – otwarcie Kongresu Kultury Polskiej. 700 artystów i naukowców dyskutowało o

kulturze w sytuacji wolnego rynku i globalizacji. Minister Skarbu Państwa odwołał z funkcji Jacka Turczyńskiego, dyrektora generalnego

Poczty Polskiej. Raport NIK zarzucał PP niegospodarność. Śledztwo w sprawie korupcji

w PP zlecił poprzedni minister sprawiedliwości, Stanisław Iwanicki. 7 grudnia – w czasie budowy runął źle zaprojektowany hipermarket Carrefour na Śląsku,

przygniatając kilka osób. 12 grudnia – grupa pielęgniarek wdarła się do Ministerstwa Zdrowia i rozpoczęła strajk

okupacyjny, żądając podwyżek płac, rząd zgodził się podnieść je o 203 złote.

15 grudnia – z inicjatywy rządu Buzka Sejm znowelizował ustawę o najmie lokali,

ograniczając możliwość eksmisji na bruk. Uchwalił też zmianę Karty Nauczyciela. Przestępstwem stała się jazda samochodem po

pijanemu. W Zachęcie wystawiono rzeźbę włoskiego rzeźbiarza Maurizio Cattelana pt. "Ojciec Święty",

przedstawiającą leżącą postać papieża przywaloną meteorytem. Posłowie Halina Nowina-

Konopka i Witold Tomczak (oboje AWS) usunęli meteoryt. Napisali w liście otwartym:

„Prezentacja papieża [..] ociera się o profanację sacrum, ze względu na szczególny

stosunek Polaków do Ojca Świętego Jana Pawła II”. 16 grudnia – Bronisław Geremek został przewodniczącym Unii Wolności (338 głosów).

Wygrał z Donaldem Tuskiem, przedstawicielem skrzydła liberalnego w partii (261

głosów). Podział partii stał się faktem, niedługo dotknięty porażką Tusk odejdzie z grupą

„młodych”. 18 grudnia – minister kultury Kazimierz Ujazdowski o działalności Zachęty: „W galerii

narodowej skandal i prowokacja nie powinny być kryterium doboru dzieł i wystaw.” 22 grudnia – prezesem NBP został Leszek Balcerowicz (w Sejmie 226 głosów za, 214

przeciw). 22 grudnia – zamknięto do odwołania salę Zachęty, gdzie eksponowano instalację „Ojciec

Święty” Cattelana. 23 grudnia – prezydent Aleksander Kwaśniewski został zaprzysiężony w Zgromadzeniu

Narodowym na drugą kadencję. 25 grudnia – pękło metalowe serce dzwonu Zygmunta na Wawelu. Poprzednio odnotowano

takie wydarzenie 2 stycznia 1860, na Nowy Rok 1865/66 i 29 grudnia 1876. Stacja orbitalna „Mir” kolejny raz zamilkła. 29 grudnia – na wieży warszawskiego Pałacu Kultury zawisł ogromny zegar, upodabniając ją

do londyńskiego Big Bena. Pomysłodawcą był prezydent miasta Paweł Piskorski,

fundatorem TP SA. W rankingu wyższych uczelni pierwsze miejsce zajął Uniwersytet Warszawski, a wśród szkól

niepublicznych zajęła prywatna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im.

Leona Koźmińskiego. *

Inflacja roczna – 8,5 proc. Deficyt budżetowy – 11, 3 proc. Wzrost PKB – 3,95 proc. Firmy prywatne wytworzyły 63,2 proc. PKB. Inwestycje zagraniczne wyniosły rekordową

kwotę 10,6 mld USD. Bezrobocie – 15,1 proc., ponad 2,7 mln osób.

Przyrost naturalny wyniósł 10,3 tys. osób. Dalsze przeciętne trwanie życia mężczyzny

wynosiło 69,7 lat (o 3,2 roku dłużej niż w roku 1990), kobiety około 78 lat. Popełniono

5,6 tys. samobójstw (o połowę więcej niż w roku 1990). Bank Światowy napisał w raporcie, że cena za „ustawienie” ustawy o kasynach gry w sejmie

kosztowała w 1992 roku 500 tys. USD, a w 2000 roku 3 mln USD. Zarzut „poprawiania”

ustawy miał dotyczyć Jerzego Jaskierni (SLD). Prezydent Aleksander Kwaśniewski ułaskawił 26 zabójców i 12 gwałcicieli. 142 osoby przyznały się w oświadczeniach lustracyjnych, publikowanych w „Monitorze

Polskim”, do pracy lub współpracy ze służbami specjalnymi PRL. W większości byli to

adwokaci, prokuratorzy i sędziowie. Rzecznik Interesu Publicznego wnioskował o

wszczęcie 30 postępowań lustracyjnych, do końca roku Sąd uznał 8 osób za „kłamców

lustracyjnych”. Sąd I instancji uznał, że Józef Oleksy – lustrowany na wniosek Rzecznika Interesu

Publicznego – zataił, iż w latach 1970-1978 był tajnym współpracownikiem wywiadu

wojskowego PRL. W 2001 roku sąd II instancji uwzględni apelację Oleksego i zwróci

sprawę I instancji. W październiku 2003 sprawa powróci na wokandę sądu[97]. Liczba pracowników urzędów centralnych wzrosła z 46 tys. osób w 1990 roku do 110 tys.[98] W Polsce było 10 mln abonentów telefonów stacjonarnych i 7 mln telefonów komórkowych. Stałym elementem krajobrazu stały się w miastach a nawet mniejszych miejscowościach

kawiarenki internetowe, gdzie za niewielką opłatą (3-5 zł za godzinę) można było

surfować w sieci. 2001 Minęło 12 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 2001 Trwały strajki pielęgniarek, żądających wypłaty 203 zł podwyżki. Telewizyjne publiczne „Wiadomości” podały, że PKN Orlen dofinansował kampanię

prezydencką Mariana Krzaklewskiego w wysokości 20 mln zł. Mimo protestów i

sprostowań wiadomość tę TVP podała wielokrotnie. Prezes PKN Orlen Andrzej

Modrzejewski skierował sprawę do sądu. W grudniu 2002 sąd sprawę umorzył „wobec

niestwierdzenia przestępstwa”. Powstała nowa partia Platforma Obywatelska. Założyciele – Maciej Płażyński, Andrzej

Olechowski, Donald Tusk. Warszawski Sąd Apelacyjny uznał, że sprawa śmiertelnego pobicia w 1983 roku Grzegorza

Przemyka od ponad roku jest przedawniona. Minister sprawiedliwości Lech Kaczyński

zapowiedział złożenie kasacji tego wyroku do Sądu Najwyższego. 5 stycznia – zamknięcie Roku Jubileuszowego 2000 w Polsce.

6 I – uroczyste zamknięcie drzwi w bazylice św. Piotra zakończyło Rok Jubileuszowy w

Kościele Powszechnym.

7 stycznia – Waldemar Gasper, prezes planowanej Telewizji Familijnej, został ciężko

poparzony w swoim samochodzie. Opóźniło to start stacji. 13 stycznia – zmarł Wojciech Ziembiński, opozycjonista i niepodległościowiec, założyciel

ROPCiO. 19 stycznia – sejmowa komisja kultury i środków przekazu i grupa posłów AWS oskarżyły

KRRiT o dyskryminowanie Radia Maryja. 20 stycznia – Bułgaria podała, że po 8 latach od rozpoczęcia reprywatyzacji majątków

znacjonalizowanych przez komunistów, 100 tysiącom osób oddano 54 tys. obiektów. 23 stycznia – Wlk. Brytania zezwoliła na klonowanie embrionów w celu produkowania

tkanek do przeszczepów. 24 stycznia – białostocki sąd skazał Henryka Niewiadomskiego „Dziada” na siedem lat

więzienia; uznał, że brak dowodów, iż pełnił on rolę szefa mafii wołomińskiej. 26 stycznia – Senat przegłosował ustawę reprywatyzacyjną, obejmując odszkodowaniami

wszystkich obywateli polskich, również zamieszkałych od lat zagranicą. W Wlk. Brytanii stwierdzono epidemię choroby Creutzfelda-Jacoba wśród bydła. W obwodzie kaliningradzkim Rosja rozmieściła głowice nuklearne. W USA zakończono paromiesięczne liczenie głosów w wyborach prezydenckich. Wygrał

republikanin George W. Bush. Aresztowano Wacława Niewiarowskiego, b. ministra przemysłu w rządzie Hanny Suchockiej,

oskarżonego o przyjęcie 20 tys. zł łapówki. Luty 2001 Warszawska prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie przyjęcia łapówki przez urzędników

Kancelarii Prezydenta Wałęsy w 1993 za ułaskawienie groźnego przestępcy (szef

„Pruszkowa”) Andrzeja Zielińskiego „Słowika”. Okazało się, że obowiązująca ustawa przeciwko łapówkarstwu nie obejmuje lekarzy,

nauczycieli ani dyrektorów przedsiębiorstw, bo nie są funkcjonariuszami państwowymi. 3-4 lutego – Adam Michnik nazwał gen. Kiszczaka człowiekiem honoru w wywiadzie

Agnieszki Kublik i Moniki Olejnik w „GW”. Wróble ćwierkały, że mogło to mieć

związek z zapewnieniem swobodnego rozwoju gazety po przewidywanym na jesień

zwycięstwie postkomunistów. 19 lutego – Adam Małysz został wicemistrzem świata w skokach narciarskich. 26 lutego – podpisanie Traktatu Nicejskiego państw UE, zmieniającego Traktat

Amsterdamski z 1997 roku. Marzec 2001 2 marca – zlikwidowana rosyjska stacja orbitalna „Mir” ma wpaść do Oceanu Spokojnego.

Talibowie w Afganistanie rozpoczęli niszczenie tysiącletnich posągów Buddy, unikalnych

zabytków kulturalnych światowej klasy 0. 4 marca – TVN rozpoczęła wyświetlanie nowego rodzaju programu – reality show „Big

Brother”. 7 marca – Adam Małysz zajął pierwsze miejsce w konkursie skoków narciarskich o Puchar

Świata. Sejm uchwalił ustawę o reprywatyzacji mienia zabranego przez komunistów, obejmującą

odszkodowania dla zabużan. Wystawę malarstwa impresjonistycznego w Muzeum Narodowym w Warszawie obejrzało

220 tysięcy widzów. Rząd zakazał wwozu uszkodzonych samochodów do Polski. Aresztowano w Serbii Slobodana Miloszevicia i przekazano go do Trybunału w Hadze. 16 marca – zgromadzenie ustawodawcze stanu Nowy Jork słuchało skarg byłych i aktualnych

obywateli polskich, głownie Żydów, którzy domagali się zwrotu utraconego w Polsce

majątku lub odszkodowania. 22 marca – prezydent Aleksander Kwaśniewski zawetował ustawę o reprywatyzacji majątku

jako złą, szkodliwą i niepotrzebną. 23 marca – po 15 latach w przestrzeni kosmicznej wiecznie psująca się stacja orbitalna „Mir”

zakończyła swą misję. 28 marca – wizja lokalna w Jedwabnem. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa ustaliła,

gdzie znajdowała się stodoła, w której w 1941 roku spalono grupę około 250 Żydów.

Andrzej Przewoźnik, sekretarz generalny Rady, oświadczył, że nie rozkopano mogiły,

bowiem sprzeciwiły się temu środowiska żydowskie. Prezydent Kwaśniewski zawetował ustawę o reprywatyzacji. Krajowa Rada Radiofonii i TV odrzuciła wniosek Telewizji Familijnej o zwiększenie limitu

reklamowego, co pozwoliłoby stacji utrzymać się. Wg watykańskiego „Annuario Pontificio”; w końcu 1999 r. żyło na świecie 1 mld 038 mln

katolików, co stanowiło 17, 4 proc. ludności kuli ziemskiej.

Kwiecień 2001 11 kwietnia – zastrzelono b. ministra sportu, Jacka Dębskiego przed podwarszawską

restauracją. (Parę lat wcześniej Dębski, jako prezes Łódzkiej Wytwórni Papierosów,

nagrał rozmowę z Duńczykiem, dyrektorem koncernu tytoniowego House of Prince, co

pozwoliło UOP postawić tamtemu zarzut o próbę wręczenia łapówki w wys. 30 tys.

dolarów. Sąd uniewinnił Duńczyka). W Holandii zalegalizowano eutanazję. 15-19 kwietnia – w Moskwie nie dopuszczono do pracy dziennikarzy programu NTW „Itogi”,

oraz pism „Itogi” i „Siegodnia, wydawanych przez Media-MOST Władimira Gusinskiego,

który w tej sytuacji postanowił nie wracać z Hiszpanii. Pisma przejął Gazprom.

18 kwietnia – prokuratura rejonowa w Kaliszu umorzyła śledztwo w sprawie Marka Siwca,

który w 1997 roku na lotnisku w Ostrzeszowie parodiował Papieża. Sejm nie zgodził się, by powołać komisję specjalną do zbadania prywatyzacji PZU SA. Maj 2001 Aresztowano pięciu warszawskich policjantów z Komendy Stołecznej pod zarzutem

współpracy z mafią pruszkowską. Śląski odłam gangu pruszkowskiego skorumpował

również naczelnika wydziału komunikacji z warszawskiego Bemowa, 52-letniego Jerzego

C. (radny SLD). Andrzej Lepper został skazany na rok i 4 miesiące więzienia za obrazę prezydenta i premiera. Kontrola NIK przeprowadzona od września 2000 do maja wykazała, że na programie

prywatyzacji, prowadzonym przez NFI zarobiły wyłącznie firmy zarządzające

funduszami. Aktywa Funduszy spadły od końca 1996 roku do 30 czerwca 2000 o 40 proc.,

wartość rynkowa akcji NFI spadła od 1997 roku o 52 proc. 14 maja – proces Grudnia 70 został odroczony, gdyż obrońcy domagali się zwrotu akt

prokuraturze do uzupełnienia. 16 maja – proces Grudnia 70 się nie rozpoczął, gdyż obrońcy Jaruzelskiego – Witold

Rozwens i Kazimierz Łojewski odmówili obrony, bo „stali się przedmiotem nagonki

mediów”. Jaruzelski wystąpił o obrońcę z urzędu. Nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2001: „Sąsiedzi” Jana Tomasza Grossa. 18 maja – proces sprawców Grudnia 70 nie rozpoczął się, gdyż nie stawił się podsądny

Łańcucki. Sąd Apelacyjny II instancji uchylił orzeczenie sądu I instancji, uznające oświadczenie

lustracyjne szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Marka Wagnera (SLD) za

prawdziwe.[99] Prezes ZUS Lesław Gajek podał się do dymisji. Nowym prezesem została Aleksandra

Wiktorow. 24 maja – dalszy ciąg rozprawy w sprawie kopalni „Wujek”: przesłuchania Czesława

Kiszczaka w Warszawie. Wg niego „milicjanci plutonu specjalnego użyli broni

spontanicznie, czując się zagrożeni”. 25 maja – z Drohobycza na Ukrainie pracownicy Instytutu Yad Vashem z Izraela skuli ze

ścian w prywatnym domu i wywieźli odkryte w lutym freski Brunona Schulza. Freski

odkupili od mieszkańców domu za 100 dolarów. Ambasador Izraela w Polsce Szewach

Weiss, członek Rady Yad Vashem oświadczył, że instytut ma charakter prywatny. 27 maja – Episkopat polski odprawił w warszawskim kościele Wszystkich Świętych

nabożeństwo za zgładzonych w lipcu 1941 roku Żydów z Jedwabnego. 30 maja – Bundestag uchwalił stan „pokoju prawnego” dla niemieckiego przemysłu, tym

samym usunięta została ostatnia przeszkoda w wypłacie świadczeń dla ofiar pracy

przymusowej i niewolniczej w III Rzeszy.

W maju szef „Wiadomości” TVP 1 w wewnętrznym rozporządzeniu określił papieża „pan

Karol Wojtyła” i „przywódca religijny rzymskich katolików”. Powstała partia Prawo i Sprawiedliwość (PiS) Jarosława i Lecha Kaczyńskich. Powstała Liga Polskich Rodzin z Romanem Giertychem i Markiem Kotlinowskim. Czerwiec 2001 15 czerwca – wizyta George`a W. Busha w Warszawie (pierwsza wizyta w Europie od

objęcia urzędu). Na Uniwersytecie Warszawskim odegrano piosenkę „Tu gdzie wczoraj

było rżysko, jutro będzie San Francisco”, która bardzo spodobała się Amerykanom. Niemcy poinformowali, że wypłacą odszkodowania dla byłych polskich robotników

przymusowych w złotówkach (na żądanie strony polskiej) i dokonali przeliczenia całej I

raty wypłat na złote po najniższym historycznie kursie. Inne kraje zgodnie z ustawą

otrzymały odszkodowania w markach. Prokuratura stwierdziła kupowanie testów egzaminacyjnych na Akademie Medyczne w

Warszawie, Lublinie i Białymstoku. 17 czerwca – TVP 1 wyemitowała film, pomawiający braci Kaczyńskich o przyjęcie od

biznesmena Janusza Pineiry pieniędzy z FOZZ na wsparcie partii PC. Wyemitowano dwa

odcinki filmu; politycy oddali sprawę do sądu. Syn Czesława Laudańskiego z Jedwabnego wystąpił do sądu przeciwko Janowi Tomaszowi

Grossowi, autorowi książki „Sąsiedzi”, żądając usunięcia z książki fragmentów

dotyczących ojca, gdyż nie mógł on brać udziału w mordzie na Żydach choćby z powodu

obłożnej choroby po sowieckim więzieniu. 19 czerwca – proces sprawców Grudnia 70 nie rozpoczął się, gdyż obrona nie zdążyła

zapoznać się z aktami. 21 czerwca – Mieczysław Wachowski z Lechem Wałęsą w liście otwartym do premiera

Buzka zapowiedzieli proces o zniesławienie przeciwko ministrowi sprawiedliwości

Lechowi Kaczyńskiemu, który w radio Zet nazwał ich „wielokrotnymi przestępcami” w

związku z ich wypowiedziami dla „Trybuny” po filmie telewizyjnym o rzekomym

finansowaniu Porozumienia Centrum przez pieniądze z FOZZ. 22 czerwca – Rada Etyki Mediów wyraziła zaniepokojenie z powodu emisji w TVP dwóch

odcinków nakręconego wbrew wszelkim zasadom sztuki dziennikarskiej filmu o FOZZ,

gdzie zniesławiono Jarosława i Lecha Kaczyńskich. Ruszyły pierwsze wypłaty przemysłu niemieckiego dla robotników przymusowych. Lipiec 2001 Aleksandra Wiktorow, nowy prezes ZUS zapowiedziała, że komputerowy system

zapisywania stanu kont ruszy w sierpniu. 4 lipca – Jerzy Buzek zdymisjonował ministra sprawiedliwości, Lecha Kaczyńskiego.

Kolejnym ministrem sprawiedliwości został Stanisław Iwanicki, kojarzony z Lechem

Wałęsą.

7 lipca – Gdańsk zalany przez ogromną powódź. 11 lipca – premier Jerzy Buzek odwołał wiceministra obrony Romualda Szeremietiewa. 13 lipca – UOP aresztował spektakularnie na morzu Zbigniewa Farmusa, doradcę

Szeremietiewa, z podejrzeniem o korupcję i bezprawny dostęp do tajnych informacji. Zatrzymano w Austrii Jeremiasza Barańskiego, ps. „Baranina”, podejrzanego m.in. o zlecenie

zamordowania ministra sportu Jacka Dębskiego. 20 lipca – Sejm powołał na stanowisko prezesa NIK Mirosława Sekułę (AWS). Szczyt G-7 w Genui. 21 lipca 2001 - minister sprawiedliwości Lech Kaczyński wystąpił po raz kolejny do Wlk.

Brytanii o ekstradycję Heleny Wolińskiej, stalinowskiej prokurator oskarżonej o

zbrodnie sądowe (m.in. na gen. AK, Nilu-Fieldorfie). Nigdy do tego nie doszło.

Wolińska zmarła w Wlk. Brytanii 26 listopada 2009, potajemnie pochowana kilka dni

przed oficjalnym terminem pogrzebu, na którym szykowała się demonstracja.

24 lipca – nowelizacja kodeksu pracy zgodnie z dyrektywą UE z 15 grudnia 1997 przerzuciła

na pracodawcę obowiązek „ciężaru dowodowego” w przypadku odmowy zatrudnienia. 26 lipca – weszła w życie ustawa o nieodpłatnym przekształceniu wieczystych praw do

nieruchomości w prawo własności, otwierająca możliwość uregulowania stosunków

własnościowych m.in. na Ziemiach Zachodnich. 27 lipca – Leszek Miller zapowiedział po wygraniu wyborów przez SLD pod hasłem

„Przywróćmy normalność, wygrajmy przyszłość” likwidację Urzędu Nadzoru

Ubezpieczeń Zdrowotnych, Urzędu Regulacji Telekomunikacji, Urzędu Mieszkalnictwa i

Rozwoju Miast oraz podjęcie starań o likwidację Senatu. Antoni Styrczula, dawniej na emigracji i w RWE, b. rzecznik prasowy prezydenta

Kwaśniewskiego, obecnie szef publicznego Radia dla Ciebie (Warszawa) rozdał

pracownikom RdC ulotki z numerem konta funduszu wyborczego SLD. Sierpień 2001 Min. finansów Jarosław Bauc ogłosił „dziurę budżetową” wielkości 88 mld zł. Kongres USA zakazał klonowania ludzi. 6 sierpnia – austriacka prokuratura przedstawiła Jeremiaszowi Barańskiemu „Baraninie”

zarzut kierowania zabójstwem Jacka Dębskiego. Tadeusz Aziewicz, prezes UOKiK podtrzymał zakaz przejęcia Elektrimu Kable przez

Krakowską Fabrykę Kabli Tele-Fonika. „Fuzja obu spółek doprowadziłaby do zbyt dużej

koncentracji na rynku.” 16 sierpnia – Bartosz Jałowiecki został odwołany z funkcji przewodniczącego Fundacji

Polsko-Niemieckie Pojednanie za podpisanie niekorzystnej umowy o przeliczaniu

pieniędzy przeznaczonych na odszkodowania dla polskich robotników przymusowych w

III Rzeszy. Nowym szefem Fundacji został Jerzy Sułek.

21 sierpnia – Wiesław Kaczmarek (SLD) powiedział w radiu RMF FM, że należy rozważyć

zawieszenie działalności otwartych funduszy emerytalnych na trzy-cztery lata, do czasu

poprawy koniunktury gospodarczej. Wypowiedź tę politycy SLD przypisywali potem

politykom AWS. Przedstawiciele OFE zaprotestowali, podkreślając, że środki wpłacane

do funduszy to prywatne oszczędności pracowników. „Wolę się martwić o grupę osób

rzędu kilkunastu milionów ludzi, którym się rysuje czarna przyszłość, niż biadolić nad

losem kilkunastu funduszy emerytalnych.” – powiedział Kaczmarek. Lech Kaczyński zapowiedział, że nie przeprosi w sądzie Mieczysława Wachowskiego za

nazwanie go „wielokrotnym przestępcą”. 27 sierpnia – wicepremier Janusz Steinhoff zaoferował Toyocie 200 ha ziemi w Dąbrowie

Górniczej za symboliczne 1 euro pod budowę nowej fabryki. W Niemczech zalegalizowano małżeństwa homoseksualne. Min. sprawiedliwości Stanisław Iwanicki powołał Andrzeja Jacka Kaucza na prokuratora

Prokuratury Krajowej (w Biurze Przestępczości Zorganizowanej). 28 sierpnia – premier Jerzy Buzek zdymisjonował ministra finansów Jarosława Bauca za to,

że zbyt późno poinformował rząd o dramatycznej sytuacji finansów państwa. Bauca

zastąpiła wiceminister Halina Wasilewska-Trenkner. Wrzesień 2001 Kampania wyborcza do parlamentu. Prokuratura umorzyła śledztwo ws. „ścieżek zdrowia” w Radomiu w 1976 roku z braku

„trwałych śladów” (po 25 latach od pobicia) u poszkodowanych. Sejm nie chciał rozpatrzyć wniosku, by powołać nadzwyczajną komisję śledczą do zbadania

afery FOZZ. 6-9 września – Światowa Konferencja przeciw Rasizmowi ONZ w Durbanie. Kraje

rozwijające się oskarżyły kraje rozwinięte o rasizm, kolonializm i wspieranie Izraela. 6 września – długo oczekiwana ustawa o dostępie do informacji publicznej. Nałożyła na

administrację obowiązek jawności dokumentów urzędowych (prócz nielicznych

wyjątków). 7 września – kontrola NIK w TVP w czerwcu-wrześniu wykazała, że pięciu członkom

zarządu TVP wypłacono nagrody wysokości 1 mln zł (10 proc. zysków spółki za 2000

rok). Kontrola wykazała także nierzetelność informacji podawanych w TVP i zachwianie

zasad równowagi informowania o różnych podmiotach życia politycznego. 6 września – sejm uchwalił ustawę o dostępie do informacji publicznej. Urzędnicy powinni

udostępniać każdemu obywatelowi wszystkie dokumenty urzędowe poza określonymi

ściśle jako tajne (bezpieczeństwo, akta IPN itp.). Sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej umorzyła sprawę Andrzeja

Milczanowskiego o oskarżenie premiera Józefa Oleksego o szpiegostwo.

11 września – atak terrorystyczny na World Trade Center w Nowym Jorku i Pentagon. Dwa

najwyższe na świecie budynki runęły, niszcząc siedem kolejnych i grzebiąc około 4 tys.

osób. Sprawcami okazali się kamikadze Al-Kaidy, islamskiej organizacji terrorystycznej

Osamy Bin Ladena. Wkrótce sławna włoska dziennikarka lewicowa Oriana Fallaci opublikuje pokaźny tekst

„Wściekłość i gniew”, przeciwko atakowaniu przez islam chrześcijańskiej tradycji

europejskiej. 12 września – Sąd Najwyższy stwierdził, że sprawa śmiertelnego pobicia Grzegorza

Przemyka przedawni się w 2005 roku. IPN podjął się sprawdzenia, kto tuszował tę sprawę

w latach 1983-84. 19 września – Wojciech Jaruzelski zeznał jako świadek w procesie Kiszczaka przed Sądem

Okręgowym w Warszawie, że Kiszczak zakazał strzelania w kopalni „Wujek”. 23 września – wybory parlamentarne. Koalicja SLD – UP zdobyła 41,04 proc. głosów,

Platforma Obywatelska 12,68 proc., Samoobrona RP 10,20 proc., Prawo i Sprawiedliwość

9,50 proc., Polskie Stronnictwo Ludowe 8,98 proc., nowa partia Liga Polskich Rodzin

7,87 proc. Koalicja AWS z 5,60 proc. (miałaby szansę jako partia) i Unia Wolności z 3,10

proc. głosów nie weszły do sejmu i praktycznie zeszły ze sceny politycznej. Frekwencja

wyborcza 46,29 proc. Szefem Klubu Parlamentarnego SLD został Jerzy Jaskiernia. Koalicja SLD-UP wydała na

wybory 27 mln zł, najwięcej ze wszystkich komitetów. Bartimpex Aleksandra

Gudzowatego wpłacił 100 tys. zł na rzecz prowadzonej przez Leszka Millera (SLD)

Fundacji „Łódzkim dzieciom – Łódzkim szkołom” (siedzibą Fundacji było biuro poselskie

Leszka Millera w Łodzi). Rząd Buzka zawarł kontrakt z Norwegią na dostarczenie Polsce 74 mld m sześc. gazu w ciągu

16 lat, od 2008 do 2024 r. Strona norweska wzięła na siebie zbudowanie podmorskiego

gazociągu. Październik 2001 2 października – Aleksandra Jakubowska (SLD) w „Głosie Wybrzeża”: „Samoobronę należy

traktować z takim samym szacunkiem jak inne ugrupowania, które weszły do Sejmu”. 8 października – Amerykanie rozpoczęli bombardowania kryjówek Al-Kaidy i jej przywódcy,

Osamy Bin Ladena, w Afganistanie. 11 października – ZUS zarejestrował pierwsze składki za lipiec i sierpień br. na 12 milionach

kont. 14 października – laureatem literackiej Nagrody Nike został Jerzy Pilch za powieść „Pod

mocnym aniołem”. 17 października – na spotkaniu z Leszkiem Millerem Lepper zapowiedział popieranie koalicji

SLD-UP przez Samoobronę.

19 października – marszałkiem Sejmu Marek Borowski (SLD), Senatu Longin Pastusiak

(SLD); wicemarszałek Sejmu Andrzej Lepper z Samoobrony. Odrzucili kandydaturę

Lecha Kaczyńskiego (PiS), mimo że PiS zajął w wyborach czwarte miejsce. 20 października – w Moskwie wydano nakaz aresztowania Borysa Bieriezowskiego,

oligarchy kontrolującego ostatnią niezależną telewizję rosyjską. Bieriezowski pozostał na

emigracji w Wlk. Brytanii. 22 października – prokuratura zarzuciła składanie fałszywych zeznań 10 osobom ze sztabu

wyborczego Mariana Krzaklewskiego w 2000 roku. Badano fikcyjne wpłaty,

finansowanie kampanii przez PKN Orlen SA oraz finansowanie pobytu Krzaklewskiego w

ośrodku KGHM. W grudniu 2003 roku sprawy umorzono z braku dowodów winy. 23 października – sąd w Gdańsku wystąpił o uchylenie immunitetu posła Leppera,

oskarżanego w wielu sprawach porządkowych. Lepper zapowiedział, że zrzeknie się go

sam na czas procesów. 25 października – exposé premiera Millera. 26 października – powstał rząd koalicji SLD-PSL. Premier Leszek Miller (za głosowało 306

posłów, przeciw 140, 1 wstrzymał się od głosu), wicepremier minister finansów Marek

Belka, wicepremier minister ds. infrastruktury Marek Pol, wicepremier Jarosław

Kalinowski. Minister spraw wewnętrznych – Krzysztof Janik (zastępca – Zbigniew

Sobotka), minister sprawiedliwości – Barbara Piwnik, zdrowia – Mariusz Łapiński,

dyrektor szpitala przy ul. Banacha w Warszawie. Głównym Negocjatorem z Unią

Europejską został Jan Truszczyński (PZPR, pozytywne oświadczenie lustracyjne). Do

dymisji podał się szef UOP Zbigniew Nowek. Szefem Kancelarii Premiera Krzysztof

Czeszejko-Sochacki.[100] Minister Barbara Piwnik przekazała prowadzoną od lat sprawę FOZZ sędziemu Andrzejowi

Kryże, (w 1980 roku sądził uczestników manifestacji 11 listopada 1979). Nowym prezesem UOKiK został Cezary Banasiński. Do związków ze specsłużbami PRL przyznali się członkowie ekipy Millera: wiceminister

spraw zagranicznych Andrzej Byrt i Sławomir Cytrycki, podsekretarz stanu w Kancelarii

Premiera[101]. Nieformalnymi doradcami Millera do spraw ekonomicznych zostali Aleksander Gudzowaty,

Jan Kulczyk, Ryszard Krauze, Zdzisław Montkiewicz oraz Jerzy Starak. Minister Edukacji Krystyna Łybacka wstrzymała reformę matur, odkładając do 2005 roku

wprowadzenie matur dostosowanych do wymagań Unii Europejskiej. Próbowała również

bezskutecznie odwołać reformę gimnazjalną. Rząd wkrótce wymienił ambasadorów, odstępując od przyjętej w 1989 roku zasady pełnej

kadencji. Powołanie rządu Millera wsparła Samoobrona.

27 października – nowym szefem KG Policji został dotychczasowy komendant stołeczny

Antoni Kowalczyk na miejsce gen. Jana Michny (twórcy Centralnego Biura Śledczego). Andrzej Jacek Kaucz został Prokuratorem Krajowym i zastępcą prokuratora generalnego. Minister spraw wewnętrznych w rządzie Buzka Marek Biernacki zakończył proces

likwidacyjny majątku PZPR, odwołał likwidatora Arnosta Beĉkę i wydał obszerny

biuletyn końcowy likwidacji. Szef CBŚ Adam Rapacki podał, że ostatni szef mafii pruszkowskiej „Enigma”, Andrzej

Zieliński „Słowik”, został schwytany w Gandii pod Walencją w posiadłości Antonio Grau

Manchona; na ślad „Słowika” naprowadziły rozmowy przez telefon komórkowy. Grau,

specjalista w hazardowej branży „jednorękich bandytów”, bywał gościem Wiesława

Huszczy, skarbnika SLD; niedługo potem Manchon zginął w wypadku

samochodowym.[102] Listopad 2001 1 listopada – wszedł w życie 20-procentowy podatek od oprocentowania wkładów i lokat

bankowych, tzw. podatek Belki. 2 listopada – wg sondażu „Rzeczpospolitej” ponad połowa Polaków uznała wybór Andrzeja

Leppera na wicemarszałka sejmu za słuszny. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej zażądali należnego im prawnie wyrównania do pensji

za dwa lata w wysokości 325 tys. zł na osobę, co skompromitowało ich w oczach opinii

publicznej. 6 listopada – nowym szefem WSI został Marek Dukaczewski, pracownik Kancelarii

Prezydenta (ujawnił, że był współpracownikiem służb specjalnych PRL). Swoją pracę w

specjalnej komisji sejmowej ds. służb specjalnych zawiesił w proteście Zbigniew

Wasserman (PiS). Andrzej Lepper na czele kupców przepędził komornika z likwidowanego targowiska we

Włocławku. W Kaliszu nawoływał o likwidację supermarketów. Sąd w Elblągu poprosił

go o zrzeczenie się immunitetu poselskiego z powodu oskarżenia o znieważenie organów

państwa. 8 listopada – prokurator krajowy Andrzej Jacek Kaucz zarządził kontrolę śledztw w sprawach

związanych z Edwardem Śmigielskim ps. „Tato” z Poznania (afera sędziów toruńskich). 17 listopada – szczyt G-20 w Ottawie, manifestacje antyglobalistów. 24 listopada – Lepper nazwał publicznie kanalią ministra SZ Cimoszewicza i zażądał jego

dymisji. 27 listopada – PiS i Platforma Obywatelska wezwały wicemarszałka sejmu Leppera do

złożenia urzędu, w dzień później poparły to SLD-UP i PSL. Prasa wykryła, że miesiąc wcześniej warszawska Prokuratura Okręgowa umorzyła śledztwo

w sprawie prywatyzacji Domów Towarowych Centrum. NIK złożył zażalenie.

29 listopada – Lepper odwołany z funkcji wicemarszałka Sejmu. Z sejmowej trybuny zarzucił

przyjmowanie ogromnych łapówek przez ministrów Jerzego Szmajdzińskiego i

Włodzimierza Cimoszewicza z SLD oraz Donalda Tuska, Pawła Piskorskiego i Andrzeja

Olechowskiego z PO. Lech Kaczyński z PiS oświadczył, że jako minister sprawiedliwości

nie trafił na ślady afer, których bohaterami mieli być politycy wymieniani przez Leppera. 30 listopada – sąd nakazał prawomocnie Stowarzyszeniu Ofiar Wojny Mieczysława Janosza

oddanie żwirowiska w Oświęcimiu Skarbowi Państwa. Pełnomocnikiem SOW był Henryk

Dzido, poseł Samoobrony. Nowy p.o. szefa UOP Zbigniew Siemiątkowski zwolnił z pracy około 40 dyrektorów i

wysokich urzędników nominowanych przez AWS, motywując to przygotowaniami do

reorganizacji. Sąd Apelacyjny wydał orzeczenie o zakończeniu procesu likwidacji RSW; majątek

przekazano na skarb państwa, a komisja opublikowała raport, ujawniając archiwa RSW. Grudzień 2001 2 grudnia – ponad 70 proc. Polaków uważało za słuszne odwołanie Leppera z funkcji

wicemarszałka sejmu. Amerykanie obalili ostatecznie reżim talibów w Afganistanie. Niedobitki bronią się w

skalistych górach. 3 grudnia – premier Miller oświadczył po spotkaniu z czeskim premierem Zemanem, że

oferta Czechów dla Toyoty jest lepsza od polskiej. 20 grudnia Japończycy ogłosili, że

inwestycję planują w Czechach. Lepper oświadczył, że nie wyda prokuraturze materiałów o korupcji polityków, ale ujawni

„coś” dziennikarzom. 7 grudnia – świadek Leppera Bogdan Gasiński zeznał prokuratorowi okręgowemu Jerzemu

Łabudzie, że w gospodarstwie rolnym w Klewkach na Mazurach prowadzono badania nad

śmiercionośnymi odmianami wąglika, że lądowali tam talibowie z Afganistanu, by

spotkać się z polska klasą polityczną, handlującą z nimi narkotykami; dodał, że generała

Papałę „wystawił” mordercom Leszek Miller. 13 grudnia – szef MSZ Włodzimierz Cimoszewicz wyraził w USA nadzieję, że stosunki

Zachodu z Rosją będą nadal się poprawiać, ale należy je poddawać „testom”, np. w

sprawie Kaliningradu. 20 grudnia – minister sprawiedliwości Barbara Piwnik odtajniła prawie 700 teczek

Prokuratury Generalnej PRL z lat 1948-2001, dotyczących głośnych spraw politycznych,

m.in. uprowadzenia i zamordowania w 1957 roku Bogdana Piaseckiego, sprawy Jacka

Kuronia i Karola Modzelewskiego, pisarza Melchiora Wańkowicza, organizacji

niepodległościowej Ruch, działalności KOR i ROPCiO, śmierci Grzegorza Przemyka,

osób współpracujących z RWE w latach 80., m.in. Władysława Bartoszewskiego.

Ujawniono, że na krótko przed obradami Okrągłego Stołu zbierano materiały na temat

m.in. Andrzeja Milczanowskiego i Artura Balazsa z „S”. Dorota Nieznalska wystawiła w Gdańsku męskie genitalia wiszące na krzyżu jako symbol

krytyki męskości. Prokuratura wszczęła śledztwo z prywatnego powództwa o obrazę

uczuć religijnych. Blisko połowa Polaków uważała, że SLD już nie realizuje obietnic wyborczych. W rankingu wyższych uczelni wśród uczelni niepaństwowych nadal pierwsze miejsce

zajmowała prywatna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona

Koźmińskiego. Prokurator Zbigniew Goszczyński został wybrany do prokuratorskiego sądu dyscyplinarnego,

choć miał przed tym sądem sprawę dyscyplinarną o uchybienie godności prokuratora

(objął 83-metrowe mieszkania z puli prezydenta Warszawy Marcina Święcickiego i

wykupił je po 10-krotnie niższej od rynkowej cenie). Dyrektorem Poczty Polskiej został Leszek Kwiatek, poprzednio prezes PFRON (oskarżony o

nadużycia i niegospodarność). Adam Michnik w polsko-niemieckim piśmie „Dialog” postulował likwidację pionu śledczego

IPN jako wyjątkowo szkodliwego. Rada Ministrów wykluczyła prezesów NIK i NBP ze swoich obrad, co spowodowało ostre

napięcia między Leszkiem Millerem a Leszkiem Balcerowiczem. *

W Polsce mieszkało 38,6 mln osób. Przyrost naturalny wyniósł 10,3 tys. osób (15 razy mniej

niż w 1990 roku). Inflacja w grudniu – 3,6 proc., roczna poniżej 5 proc. Wzrost PKB – 1,1 proc. Inwestycje zagraniczne 7,15 mld USD. Bezrobocie – 17,5 proc. Po korekcie sposobu liczenia w styczniu 2004 okazało się, że od

1999 roku dane są zaniżone o około 2 proc. Państwo wydało w 2001 roku 11 mld zł na dofinansowanie przedsiębiorstw (zwolnienia z

podatków, ulgi itp.), z czego 2,5 mld na kopalnie i 2 mld na PKP. Sprzedaż w budownictwie spadła o 10 proc. Wg spisu powszechnego Polska miała 1000 obywateli, którzy określali się jako Żydzi, a 3000

takich osób pracowało tu w żydowskich organizacjach społecznych. Ambasador Izraela

Szewach Weiss podał liczbę 10 – 15 tys. Żydów w Polsce. Udział TVP1 w rynku reklam wynosił w I połowie roku 28,43 proc., Polsatu 28,68 proc.,

TVN – 18,54 proc. W rok później TVP1 spadł do 25,86 proc., Polsatu do 27 proc., TVN

wzrósł do 23,22 proc. W latach 2000/2001 wybudowano w Polsce 136 km autostrad. 2002 Minęło 13 lat od Okrągłego Stołu.

Styczeń 2002 W 12 państwach Unii Europejskiej wprowadzono wspólną walutę – euro. Do sądu wkrótce miał trafić akt oskarżenia przeciwko Kazimierzowi Grabkowi (żelatyna). 2 stycznia – Rada Ministrów zadecydowała o wycofaniu swojego przedstawiciela z udziału w

pracach Rady Polityki Pieniężnej, żądając wyraźnego obniżenia stóp procentowych.

Zapoczątkowało to długotrwałą „wojnę” rządu Millera z RPP. NIK nakazał podjęcie działań, dywersyfikujących źródła dostaw gazu dla Polski i usunięcie z

PGNiG osób, negatywnie ocenionych przez Radę Nadzorczą firmy. 21 stycznia – „Gazeta Wyborcza” ujawniła proceder handlu zwłokami, tzw. „skór”, w

łódzkim pogotowiu ratunkowym, oraz podejrzenie mordowania pavulonem starszych

samotnych pacjentów dla zysku od firm pogrzebowych. Sąd w Warszawie skazał Aleksandra Gawronika na 3 lata i 8 miesięcy więzienia za

przywłaszczenie 1,8 mln zł z kasy Art-B. Sejm uchylił immunitet poselski Leppera. Podał się do dymisji Andrzej Gelberg, wieloletni redaktor naczelny „Tygodnika Solidarność”.

Nowym p.o. naczelnego został Jerzy Kłosiński. P.o. szefa UOP został ponownie Zbigniew Siemiątkowski. Posłowie odrzucili wniosek prezydenta, by obniżyć ich uposażenia. Sąd apelacyjny przekazał sprawę Ireneusza Kościuka, oskarżonego o śmiertelne pobicie w

1983 roku Grzegorza Przemyka do sądu okręgowego. Kościuk będzie sądzony czwarty

raz. Prokurator IPN Witold Kulesza podał, że emerytury osób, oskarżonych o torturowanie

więźniów w PRL wynoszą od 1300 – 2100 zł netto. 31 stycznia – rozpoczęło się wypłacanie wyrównań dla robotników przymusowych,

poszkodowanych przez III Rzeszę. Rząd ogłosił Raport otwarcia. W 2003 roku NIK stwierdził sfałszowanie części krytycznych

wobec rządu Buzka elementów raportu. Minister zdrowia Mariusz Łapiński rozpoczął centralizację instytucji medycznych, m.in.

skupienie w jednym urzędzie decyzji o rejestracji leku z decyzją o jego refundacji, co

umożliwiło SLD załatwianie prywatnych interesów na ogromną skalę. W 2003 roku

wybuchną kolejne afery korupcyjne w MZ. Luty 2002 1 lutego – Sławomir Wiatr (PZPR, SLD), syn Jerzego Wiatra (PZPR, SLD) został

pełnomocnikiem rządu ds. promocji i referendum europejskiego, w związku z czym

zrezygnował z członkostwa w radzie nadzorczej BRE Banku. Prasa odkryła, że znajomi

nazywają Sł. Wiatra „pływak”.

Amerykańska firma prywatna po trzech latach pracy odkryła ludzki genom. Liczy 30 tys.

genów, niewiele różni się od genomu robaków czy myszy. Odkryto blisko 2 tys. mutacji

chorobotwórczych. DNA weszło na giełdy. 2 lutego – głosami resortu skarbu zmieniono zarząd i prezesa Ciechu. Nowym prezesem

został Ludwik Klinkosz, związany z prezydentem Kwaśniewskim. Przed Trybunałem Haskim rozpoczął się proces Serba Slobodana Miloszevicia. 7 lutego – UOP zatrzymał w spektakularny sposób prezesa PKN Orlen SA Andrzeja

Modrzejewskiego. Telewizyjne „Wiadomości”, które nie wiadomo skąd znalazły się na

miejscu, zamieściły na czołówce dziennika wieczornego film z aresztowania. Sąd Apelacyjny uznał oświadczenie lustracyjne Roberta Mroziewicza, podsekretarza stanu w

MON, za niezgodne z prawdą.[103] „Wiadomości” nie podały informacji, nadanej przez wszystkie większe stacje w Polsce, o

kredycie mieszkaniowym Leszka Millera, udzielonym mu przez bank Aleksandra

Gudzowatego. Dwoje dziennikarzy TVP zaprotestowało i zostali wysłani na urlop. 8 lutego – Rada Nadzorcza odwołała aresztowanego Andrzeja Modrzejewskiego z funkcji

prezesa Orlenu. Nowym prezesem PKN Orlen został Zbigniew Wróbel. 11 lutego – na żądanie posłów PiS sejmowa komisja ds. służb specjalnych podjęła

wyjaśnianie okoliczności aresztowania prezesa Orlenu Modrzejewskiego. Sąd Rejonowy w Elblągu skazał Leppera na 21 tys. zł grzywny za znieważenie naczelnych

organów państwa podczas blokady rolnej w styczniu 1999 roku. Prokurator krajowy Karol Napierski przyznał w sejmie, że „można było się obyć bez

spektakularnego aresztowania Modrzejewskiego z Orlenu”. Posłanka Joanna Sosnowska (SLD) przedstawiła projekt legalizacji konkubinatów, również

homoseksualnych. Szefem PFRON został Roman Sroczyński (szef PFRON od czerwca 1996 do listopada 1997,

krytykowany w raporcie NIK za niegospodarność). Trybunał Konstytucyjny uznał, że działkowcy z PZD nie mają prawa za darmo uwłaszczać się

na użytkowanych działkach. Sekretarzem generalnym SLD został Marek Dyduch z Dolnego Śląska. Prezydent USA George W. Bush z wizytą w Chinach. Rozmowy na temat zagrożenia

atomowego ze strony Korei Północnej. 15 lutego – nowelizacja ustawy lustracyjnej. Składający oświadczenie ma prawo sam ocenić,

czy jego współpraca była wynierzona przeciwko zwiążkom wyznaniowym i opozycji.

Wyłączono z lustracji agenturę wywiadu i kontrwywiadu. 18 lutego – prezesem PZU SA został Zdzisław Montkiewicz, oficer w PRL i dyplomata.

Dyrektorem w PZU został Kazimierz Głowacki, b. szef WSI, dyrektorem Biura Prawnego

prokurator Jerzy Regulski, który umorzył sprawę „pożyczki moskiewskiej”.

20 lutego – Bartimpex Aleksandra Gudzowatego otworzył w Warszawie Biuro Amerykańskie

do badania realizacji paliwowych przedsięwzięć polsko-amerykańskich. Szefem Biura

został Roman Czerwiński, b. wiceminister przemysłu (1995). 22 lutego – prokuratura zarzuciła Grzegorzowi Gaudenowi, Elżbiecie Ponikło i Piotrowi

Frątczakowi, członkom zarządu spółki wydającej „Rzeczpospolitą” działanie na szkodę

wydawcy, spółki Presspublica. Odebrano im paszporty. 25 lutego – Zarząd Izby Wydawców Prasy opublikował protest w związku ze śledztwem

wobec członków zarządu spółki Presspublica. Parlament czeski uchwalił, że każdy obywatel będzie miał dostęp do archiwów b.

czechosłowackiej policji politycznej. Adam Małysz zdobył Puchar Świata i dwa złote medale na Olimpiadzie zimowej w Salt Lake

City w skokach narciarskich. Wieść ludowa niosła, że Bóg zesłał go Polakom, by ich

wzmocnić duchowo, na co dowodem miało być słowo „zsyłam”, gdy nazwisko czytać

wstecz. Urząd ds. Repatriacji i Cudzoziemców oraz Rada ds. Uchodźców wbrew umowom zaczęły

odmawiać Czeczenom chroniącym się w Polsce statusu uchodźcy politycznego. Setki

osób musiały wrócić do Rosji na pewne więzienie lub śmierć. Urząd Ochrony Konsumenta i Konkurencji wymusił na TP SA obniżkę cen rozmów

międzymiastowych. Marzec 2002 Powstał urząd arbitra bankowego do rozsądzania sporów między bankami a klientami o

kwoty ponad 8 tys. PLN. Rząd izraelski nakazał wstrzymanie budowy meczetu przy Bazylice Zwiastowania w

Nazarecie. 5 marca – początek procesu Jarosława Kaczyńskiego przeciwko autorom filmu telewizyjnego

o rzekomym finansowaniu PC przez pieniądze z FOZZ. 6 marca – były szef Poczty Polskiej Jacek Turczyński został aresztowany pod zarzutem

przyjęcia 20 tys. zł łapówki. 11 marca – organizacje pozarządowe okazały zniecierpliwienie bezczynnością Sławomira

Wiatra, który nie rozpoczął promocji UE. 13 marca – rząd rozważał plan włączenia do nowej grupy PKO BP Banku Pocztowego,

którego znaczącym akcjonariuszem była spółka Prokom Investments (Ryszard Krauze).

Przeciwny proponowanym warunkom sprzedaży części Banku Pocztowego austriackiemu

Reiffeisen Bank był w 2001 roku dyrektor Poczty Polskiej, Jacek Turczyński; bez zgody

Poczty Polskiej transakcja nie mogła dojść do skutku. 11 marca – prokurator Jerzy Łabuda, szef Prokuratury Okręgowej w Warszawie, złożył

dymisję. Jerzy Łabuda, szef stołecznej prokuratury 1993-95, podał się już raz do dymisji

w grudniu 1995, gdy Jerzy Jaskiernia (SLD) odwołał prok. Jerzego Zientka za wystąpienie

o uchylenie immunitetu Aleksandrowi Kwaśniewskiemu (prezydent-elekt w deklaracji

majątkowej zataił, iż jego żona posiadała akcje Polisy). Łabudę powołał w lipcu 2001

Stanisław Iwanicki. 12 marca – nowelizacja ustawy o grach hazardowych faktycznie zalegalizowała „szarą strefę”

hazardu, m.in. zmniejszyła ryczałt podatkowy za automat do gry z 200 do 50 euro

miesięcznie. Za nowelizacją głosowały SLD, UP i PSL. 13 marca – z sądu w Katowicach podczas rozprawy uciekli Józef Jędruch i Piotr Wolnicki,

podejrzani o wyłudzenie 345 mln zł szefowie spółki Colloseum. Sędzia Andrzej Rembisz,

szef wydziału odwoławczego, nie wydał w porę nakazu aresztowania. 20 marca 2002 – Sąd Apelacyjny uznał oświadczenie prezesa Radia Koszalin SA Ryszarda

Zalewskiego za niezgodne z prawdą. 24 marca – w podwarszawskich Parolach koło Nadarzyna bandyci zastrzelili policjanta

podczas próby odbicia zrabowanego TIR-a. Zabójca ścigany był od dawna listem

gończym (zostanie ujęty w lutym 2004). Rozpoczął się proces tzw. gangu kokainowego. Obrońcy oskarżonych zażądali zaskarżenia

instytucji świadka koronnego do TK, poparła tę ideę minister sprawiedliwości Barbara

Piwnik. TVN pokazała, jak Tadeusz Iwiński, doradca premiera Millera ds. międzynarodowych, na

obradach szczytu UE publicznie gładził po pośladkach tłumaczkę. Zaprotestowały

organizacje kobiece, zajmujące się problemem molestowania seksualnego w pracy. Do Afganistanu odleciała pierwsza grupa polskich żołnierzy. OBOP – 63 proc. Polaków źle oceniało rząd Leszka Millera, 25 proc. dobrze. Prezesem ZASP został Olgierd Łukaszewicz. Awaria bankowego systemu komputerowego w Wlk. Brytanii pozbawiła Brytyjczyków

pieniędzy na parę dni. W I kwartale na ludzi związanych z SLD wymieniono kilkudziesięciu menedżerów dużych

spółek, m.in.: KGHM Polska Miedź, PGNiG, Orlenu, Huty Sendzimira, Ruchu, Polskich

Sieci Elektroenergetycznych, Totalizatora Sportowego, Przedsiębiorstwa Eksploatacji

Rurociągów Naftowych, PZU oraz PZU Życie. Abp Juliusz Paetz zaprzeczył w liście otwartym stawianym mu zarzutom o molestowanie

seksualne kleryków. W marcu zaprzestano odgrywania hymnu narodowego Polski przy wodowaniu statków (już

nielicznych) w stoczniach Gdańska i Gdyni. Kwiecień 2002 Papież Jan Paweł II przyjął rezygnację abpa poznańskiego Juliusza Paetza; mianował na jego

miejsce bpa Stanisława Grądeckiego. Minister kultury Andrzej Celiński zapowiedział pozostawienie po jednym teatrze w każdym

mieście akademickim.

Zbigniew Romaszewski podał, że z kilkuset polskich supermarketów tylko jeden (Makro

Cash) nie wykazuje strat, dzięki czemu płaci podatki. Ryszard Bugaj podał, że prezes BRE

Banku zarabia 900 tys. zł miesięcznie. 3 kwietnia – sąd lustracyjny umorzył sprawę wicepremiera Janusza Tomaszewskiego, dzięki

nowelizacji ustawy. Lustracji nie podlega już osoba, która sama zrezygnowała ze

stanowiska. Oblężenie Bazyliki Narodzenia Pańskiego w Betlejem przez wojska izraelskie, tropiące

ukrywających się tam Palestyńczyków. Tytuł profesora teologii jako pierwsi świeccy w Polsce otrzymali biblista katolicki Michał

Wojciechowski z UKSW i teolog luteranin Karol Karski z ChAT. 4 kwietnia – wiceminister gospodarki Marek Kossowski po rozmowach z Gazpromem i

PGNiG odłożył sprawę zakupów gazu w Norwegii i Danii. 5 kwietnia – pogrzeb zmarłej w wieku 101 lat Królowej Matki w Londynie zgromadził ponad

półtora miliona Brytyjczyków, żegnających w jej osobie XX wiek. 7 kwietnia – III Kongres Samoobrony. Przewodniczącym jednogłośnie Andrzej Lepper. 9 kwietnia – Rzecznik Interesu Publicznego poinformował, że 55 proc. zaskarżonych przez

niego oświadczeń lustracyjnych Sąd Apelacyjny uznał za niezgodne z prawdą. 17 kwietnia – Sławomir Wiatr zapowiedział, że będzie informacja a nie propaganda o

przystąpieniu do UE. W wyborach na Węgrzech równowaga – socjaliści 42 proc., prawica 41 proc. 20 kwietnia – Dariusz Michalczewski po raz 21 obronił tytuł mistrza świata w boksie. 26 kwietnia – wielotysięczna demonstracja „S” w Warszawie przeciwko niekorzystnym dla

pracowników zmianom w kodeksie pracy. Warszawa stała się jedną gminą na prawach powiatu. W prokuraturze na wniosek firmy Aleksandra Gudzowatego trwały przesłuchania ministrów

rządu Jerzego Buzka, oskarżonych o działanie na szkodę spółki. List gończy w trzy tygodnie po ucieczce prezesów spółki Colloseum wystosowało

Ministerstwo Sprawiedliwości. Sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej umorzyła bez przesłuchania sprawy b.

ministrów – Leszka Kubickiego i Zbigniewa Siemiątkowskiego, odpowiedzialnych za

ujawnienie ściśle tajnych informacji państwowych w tzw. Białej Księdze (sprawa

Oleksego). W proteście Lech Kaczyński zapowiedział rezygnację z funkcji

przewodniczącego Komisji. Parlamentarna Grupa Kobiet złożyła w senacie projekt ustawy o równym statusie kobiet i

mężczyzn. Maj 2002 Norweski dziennik poinformował, że Norwegowie wycofują się z planów budowy rurociągu

do Polski wskutek „sygnałów negatywnych” od rządu polskiego.

3 maja – po dwuipółrocznej przerwie Order Orła Białego dla Jana Kułakowskiego. 8 maja – przyjęcie dla promotorów wstąpienia do UE w ogrodach prezydenta

Kwaśniewskiego. 13 maja – „Der Spiegel” podał, że Rosja domaga się od Unii Europejskiej gwarancji

swobodnego ruchu osobowego pomiędzy Kaliningradem a terytorium Rosji przez Polskę i

Litwę, gdy kraje te przystąpią do UE. 14 maja – Adam Krzemiński i Adam Michnik wysunęli projekt powołania we Wrocławiu

planowanego już wcześniej przez Niemców w Berlinie Centrum Przeciw Wypędzeniom. 21 maja – rozpoczął się Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań i Powszechny Spis

Rolny. 180 tysięcy rachmistrzów w ciągu 19 dni odwiedziło wylosowanych obywateli.

Wykazał, że ludność Polski wynosi 38,3 mln i od 1999 zmniejsza się, średnia wieku

wynosi 35 lat. 28 maja – zmarł senator UW Edward Wende. 23 maja – prokuratura okręgowa w Tarnobrzegu za poręczeniem majątkowym 200 tys. zł

zwolniła z aresztu Grzegorza Żemka, b. dyrektora generalnego FOZZ, podejrzanego o

dokonanie oszustw na kwotę 88 mln zł na szkodę PKO BP w Stalowej Woli i Prosper

Banku w Rybniku. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oskarżył Krajową Radę Notarialną o

ograniczanie konkurencji na rynku usług notarialnych i ukarał ją grzywną. Prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa przeciwko Lechowi Kaczyńskiemu o

zniesławienie z powództwa Lecha Wałęsy i Mieczysława Wachowskiego. Z łódzkiego Sądu Okręgowego uciekł przez okno na korytarzu oskarżony w procesie

„ośmiornicy”. Paweł Zeitz, wspólnik Michała Tobera, został szefem TVP Opole. 30 maja – rzecznik dyscyplinarny przy Sądzie Apelacyjnym w Katowicach uznał, że

sędziowie nie są winni ucieczki szefów spółki Colloseum. W Warszawie zainstalowano 96 kamer, monitorujących najniebezpieczniejsze ulice. Czerwiec 2002 Minister edukacji Krystyna Łybacka, zezwalając absolwentom gimnazjów na składanie podań

do dowolnej liczby liceów, spowodowała dramatyczne spiętrzenie pracy tysięcy

nauczycieli, wściekłość rodziców i rozczarowanie dzieci. 4 czerwca – „GW” opublikowała dramatyczny list aresztowanego pod zarzutem korupcji w

grudniu 2001 b. szefa Poczty Polskiej, Jacka Turczyńskiego, w którym alarmował, że

siedzi od miesięcy w areszcie wskutek zemsty współpracowników, bez prawa do obrony

ani wglądu do akt swej sprawy. 5 czerwca – premier Leszek Miller z wizytą w Norwegii. Zapewnił Norwegów, że jego

rządowi zależy na zróżnicowaniu źródeł sprowadzonego gazu, problem jednak stanowi

jego nadmiar. „Jeśli umowy zawarte z Rosją i Norwegią zostaną zrealizowane, w ciągu 20

lat wytworzy się nadwyżka ponad 100 miliardów metrów sześciennych gazu.” 7 czerwca – prezes PZU Zdziasław Montkiewicz został mianowany przez premiera Millera

prezesem rady nadzorczej PZU Życie. 23 czerwca – Telewizja Polska nadała niedzielny program dla dzieci „Teleranek”, w którym

dłuższy czas prezentowano stronę internetową homoseksualisty z obscenicznymi

obrazkami. „Zdarzenie, które miało miejsce w tym programie, było w swojej istocie

perfidną promocją pornografii i pedofilii” – napisała w oświadczeniu Rada Etyki Mediów.

Rzecznik TVP powiedział, że „telewizja nie jest od cenzurowania, od tego są rodzice”. W

TVP ukarano cztery osoby, m.in. dyrektora Jedynki Sławomira Zielińskiego. Prezes

KRRiT Juliusz Braun zawiadomił prokuraturę. 25 czerwca – rząd powołał Biuro Pełnomocnika ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn. Akt oskarżenia wobec sędziego Zbigniewa Wielkanowskiego z Torunia gdańska prokuratura

przesłała do Sądu Rejonowego w Toruniu. Zakon Pijarów zorganizował w Warszawie XV Jubileuszową Międzynarodową Parafiadę dla

3,5 tys. dzieci i młodzieży. 26 czerwca – służba więzienna podała, że Tadeusz M., podejrzany o zastrzelenie Jacka

Dębskiego, popełnił w celi samobójstwo. Niedługo okazało się, że nie mogło to być

samobójstwo. Umorzono śledztwo w sprawie śmierci Ireneusza Sekuły (podobno zastrzelił się trzema

strzałami w głowę). Sejm uchwalił ustawę o likwidacji UOP i powołaniu ABW i AW. Brakowało zapisu,

zobowiązującego szefa ABW do przekazywania materiałów archiwalnych służb do IPN.

Wojskowe Służby Informacyjne, zatrudniające kadry z czasów PRL, pozostały

nienaruszone od 1989 roku. Z UOP zwolniono 450 oficerów z nowego naboru. Lipiec 2002 1 lipca – sąd w Santiago de Chile umorzył postępowanie przeciwko Augusto Pinochetowi. 2 lipca – Roman Kluska, były prezes Optimusa, został zatrzymany przez Centralne Biuro

Śledcze pod zarzutem wyłudzenia podatku VAT na kwotę 8,4 mln zł (podarował MEN

komputery, których nie chciano zwolnić z podatku VAT, więc eksportował je na Słowację

i importował do Polski). Akcje Optimusa spadły na giełdzie o 12 punktów. 3 lipca – Roman Kluska został zwolniony z aresztu po zapłaceniu 8 mln zł kaucji i 30 mln zł

zabezpieczenia na majątku. W styczniu 2003 urząd skarbowy umorzy należności Kluski, a

w listopadzie 2003 zostanie uwolniony od zarzutów. 5-7 lipca – rekonstrukcja rządu Millera. Dymisja Marka Belki, Grzegorz Kołodko

wicepremierem i ministrem finansów, Grzegorz Kurczuk zastąpił Barbarę Piwnik na

stanowisku ministra sprawiedliwości, Waldemar Dąbrowski Andrzeja Celińskiego na

stanowisku ministra kultury.

10 lipca – wizyta cesarza Japonii Akihito w Polsce. Cesarzowa Michiko ubrana była na

spotkaniu z premierem Millerem w biało-czarny kostium i biały kapelusz, Aleksandra

Miller w jaskraworóżową sukienkę z napisami „sexy, cute, love”. Wyjaśniła, że kolor

różowy przypomina jej Japonię, a Miller oświadczył, że przecież się nie rozwiedzie. 22 lipca – premier Miller, Aleksandra Jakubowska i Lech Nikolski z Kancelarii Premiera

uzgadniali ze spółką Agora (Helena Łuczywo, Adam Michnik) szczegóły ustawy o RTV. 26 lipca – 88 posłów z PO, PiS i LPR wystosowało list do Rady Nadzorczej TVP, domagając

się odwołania zarządu telewizji publicznej i jego prezesa Roberta Kwiatkowskiego z

powodu nadania w czerwcu treści pornograficznych (strona internetowa pedofilii) w

audycji dla dzieci „Teleranek”, oraz w parę tygodni potem, po południu w Programie 2

audycji o życiu codziennym prostytutek. 30 lipca – w 53 telewizyjnych programikach informacyjnych o UE wystąpi Bogusław

Wołoszański. Sierpień 2002 Prymas Józef Glemp wydał zarządzenie, by parafialne biura Radia Maryja od 1 października

prosiły o zgodę na dalszą działalność na terenie archidiecezji warszawskiej. 16 – 19 sierpnia – dziewiąta wizyta papieża w Polsce pod hasłem „Bóg bogaty w

miłosierdzie”. Trasa – Kraków, Łagiewniki, Kalwaria Zebrzydowska. 17 sierpnia – zmarł artysta kabaretowy Edward Dziewoński „Dudek”. Miał 86 lat. 19 sierpnia – zginął w wypadku drogowym Marek Kotański, twórca Monaru, opiekun

narkomanów. Miał 60 lat. 22 sierpnia – po 6 miesiącach śledztwa zwolniono z aresztu oskarżonego o łapownictwo Jacka

Turczyńskiego, b. dyrektora Poczty Polskiej, bez wszczynania sprawy. Przetarg na kampanię informacyjną o Unii Europejskiej wygrała agencja reklamowa Zeitz and

Tober, z którą uprzednio związany był rzecznik rządu Michał Tober. 28 sierpnia – w „Monitorze Polskim” nr 36 ukazały się oświadczenia lustracyjne nowych

ministrów. Do współpracy ze służbami specjalnymi PRL przyznali się Sławomir Wiatr,

pełnomocnik rządu ds. informacji europejskiej, Marek Ociepka, wiceminister finansów,

Józef Klimowicz, komendant główny Straży Granicznej i Stanisław Jaśkiewicz,

podsekretarz stanu w Kancelarii Premiera oraz Włodzimierz Syta, członek zarządu

Polskiego Radia SA Wrzesień 2002 IPN ogłosił raport w sprawie zbrodni w Jedwabnem. Okazało się, że mordu na 250 Żydach

dokonali polscy mieszkańcy miasteczka z inspiracji niemieckich okupantów. Wygasła umowa stowarzyszeniowa Polski z Unią Europejską. Teoretycznie oznaczało to

konieczność posiadania wiz przez Polaków wyjeżdżających do krajów Unii, praktycznie

nigdy ich nie zażądano.

Wicepremier Marek Pol zapowiedział wprowadzenie „winiet” naklejanych na samochody, co

pozwoliłoby uzyskać dodatkowe pieniądze na budowę dróg; prasa okrzyknęła go

„Winietou”. 6 września – światowa premiera filmu Romana Polańskiego „Pianista”. Producentem Lew

Rywin. 11 września – w rocznicę ataku terrorystycznego na World Trade Center w Nowym Jorku

prezydent Bush ogłosił program narodowej strategii bezpieczeństwa. 12 września – ponad połowa Polaków uważała, że Sławomir Wiatr nie powinien w imieniu

rządu zajmować się informowaniem o wstąpieniu do UE. Nadal informował. 13 września – sejm nowelizował ustawę lustracyjną, kolejny raz ograniczając definicję

wspólpracownika służb. Wyłączono osoby zajmujące się wywiadem, kontrwywiadem i

ochroną granic. 18 września – sąd okręgowy w Gdańsku nakazał Lechowi Kaczyńskiemu przeprosić

Mieczysława Wachowskiego i Lecha Wałęsę za nazwanie ich „wielokrotnymi

przestępcami” w czerwcu 2001. Kaczyński zapowiedział apelację. 27 września – po przegranej Mariana Krzaklewskiego w czwartej turze głosowania nowym

przewodniczącym na Zjeździe „S” został Janusz Śniadek. Październik 2002 2 października – Sąd Najwyższy oczyścił szczecińskiego działacza „S”, Mariana Jurczyka, z

zarzutu kłamstwa lustracyjnego. 3 października – prezes Polskiego Monopolu Loteryjnego zaalarmował premiera Millera o

„legalizowaniu prywatnego czarnego biznesu” hazardowego w nowelizacji ustawy o grach

hazardowych. Wskazał na zagrożenie praniem brudnych pieniędzy. Sąd Najwyższy oczyścił z zarzutu współpracy z SB Mariana Jurczyka. Sąd Apelacyjny uznał oświadczenie lustracyjne adwokata Leszka Jacka Hofmana za

niezgodne z prawdą.[104] 6 października – laureatką literackiej Nagrody Nike została Joanna Olczak-Ronikier za

książkę „W ogrodzie pamięci”. 10 października – zjazd Związku Byłych Funkcjonariuszy UOP (grupujący b. esbeków). 16 października – demonstracja górniczej „S” w Warszawie. Petardy i atak na samochody

rządowe. Zmarła Alina Pienkowska, żona Bogdana Borusewicza, współzałożycielka NSZZ

„Solidarność” w 1980 roku. 22 października – NSA nakazał przywrócić do pracy czterech dyrektorów, odwołanych rok

wcześniej z UOP przez nowego szefa, Siemiątkowskiego. Sąd odroczył rozprawę przeciwko „królowi” żelatyny Kazimierzowi Grabkowi z powodu

choroby.

23 października – atak Czeczenów na teatr na Dubrowce w Moskwie, wzięto 700 cywilnych

zakładników. W czasie odbijania zakładników służby sowieckie użyły trujących gazów

bojowych, co spowodowało śmierć co najmniej 130 osób. Ambasador Polski Stefan

Meller cudem ocalał; nie poszedł do teatru, bo musiał się spotkać z ministrem obrony

narodowej Szmajdzińskim. W procesie Grudnia 70. w Gdańsku prokurator Jerzy Porada zeznał, że w 1970 roku nie

prowadzono na Wybrzeżu śledztw w sprawie okoliczności śmierci osób zabitych w

zajściach, tylko w sprawie rozbojów, dokonanych przez demonstrantów. NSA orzekł, że KRRiT bezprawnie ograniczyła prawo radiostacji RMF FM do sprzedaży

akcji spółki. OPZZ i „S” na Śląsku postanowiły działać wspólnie w obronie likwidowanych kopalń. 27 października – wybory samorządowe. Frekwencja 44 proc. W 13 największych miastach

SLD utraciło możliwość rządzenia. W Warszawie wybory na prezydenta miasta wygrał

Lech Kaczyński z PiS, w Łodzi Jerzy Kropiwnicki z ZChN. Z udziału w zarządzie PZU SA zrezygnował przedstawiciel portugalskiej firmy Eureko,

motywując to szkodliwymi poczynaniami prezesa Montkiewicza. W „Trybunie” wręczano wypowiedzenia pracy, gazeta przynosiła 300 tys. zł strat

miesięcznie. Instytut Spraw Publicznych podał, że do Polski w ostatnich latach powróciło 60 tys.

wykształconych emigrantów w wieku 30-40 lat. Liga Polskich Rodzin złożyła w sejmie wniosek 600 tys. obywateli o referendum na temat

prawa sprzedaży ziemi cudzoziemcom. Sąd Najwyższy po dziesięcioletnim procesie nakazał Jerzemu Urbanowi przeprosić b.

marszałka sejmu Andrzeja Kerna za zniesławienie. Na temat rodziny Kerna (m.in. córki

Moniki) „Nie” Urbana zamieszczało artykuły od 1992 roku. Listopad 2002 1 listopada – USA podniosły cenę wizy wjazdowej dla Polaków z 40 do 100 dolarów. 10 listopada – II tura wyborów samorządowych. Prezydent Putin ustalił, że znakiem na sztandarach wojskowych Rosji będzie czerwona

gwiazda. 11 listopada – Order Orła Białego dla Bronisława Geremka. Nagrodę im. Józefa Mackiewicza otrzymali Ewa i Władysław Siemaszko za książkę pt.

Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia

1939-1945. 14 listopada – Telewizja Familijna zamknięta. 16 listopada – skłócony z Lepperem b. członek Samoobrony, Piotr Trznadel został przez

lokalny sąd (wyrok z 22 maja) „internowany” i przymusowo leczony psychiatrycznie w

związku ze „złym systemem myślenia” i „zespołem pieniaczym”. Po tygodniu uwolniony

z więzów w szpitalnym łóżku dzięki interwencji sen. Romaszewskiego. Odnotowano

kolejne przypadki „choroby psychicznej” osób, skłóconych z Lepperem. Unia Europejska postanowiła przyjąć 10 nowych członków (w tym Polskę) 1 maja 2004 roku.

Z raportu unijnych ekspertów wynikało, że w Polsce korupcja jest powszechna. Zarząd TV Puls (TV Familijna) zgłosił do sądu wniosek o upadłości firmy. Ryszard Krauze z

firmy Prokom nie wypłacił należnych stacji kilkudziesięciu milionów złotych. 17 listopada – z Unii Wolności wystąpił jej założyciel Tadeusz Mazowiecki, m.in. w proteście

przeciwko samorządowej koalicji Unii z Samoobroną na Warmii i Mazurach. 20 listopada – minister spraw wewnętrznych Krzysztof Janik przywrócił stanowisko

likwidatora majątku b. PZPR i powołał na nie Ryszarda Tomalaka (który pełnił już tę

funkcję w latach 1994-1998). 25 listopada – w TVP 1 wyświetlono film Jerzego Morawskiego o interesach i własności

Radia Maryja. Następnego dnia „Rzeczpospolita” i „Gazeta Wyborcza” opublikowały

obszerne materiały na tematy poruszone w filmie. Rada Etyki Mediów wydała

oświadczenie, chwalące walory artystyczne filmu i ganiące autorów za tendencyjność. Sławomir Wiatr złożył nowe oświadczenie lustracyjne, z którego wynikało, że nie był tajnym

współpracownikiem SB. Był to skutek zmiany ustawy. 26 listopada – po siedmiu miesiącach blokady, za pomocą 300 ochroniarzy w asyście policji

„Tele-Fonica”, właściciel Fabryki Kabli w Ożarowie Mazowieckim rozpędziła tłum

byłych robotników i rozpoczęła wywóz sprzętu. Bogusław Cupiał z Małopolski w 2001

roku nie mógł przejąć tej spółki od Elektrimu wskutek odmowy Urzędu Ochrony

Konkurencji i Konsumentów. Po wyborach parlamentarnych nowy prezes UOKiK zgodził

się. 29 listopada – sąd warszawski oddalił skargę Mieczysława Wachowskiego przeciwko

Lechowi Kaczyńskiemu o zniesławienie w Radiu Zet. Prawomocne skazanie

Kaczyńskiego zmusiłoby go do złożenia urzędu prezydenta Warszawy. Wachowski

zapowiedział apelację. NSA przywrócił do pracy kolejnych dwóch z czterdziestu dyrektorów, odwołanych rok

wcześniej z UOP przez nowego szefa, Siemiątkowskiego. Wg OBOP 66 proc. Polaków negatywnie oceniało pracę rządu. Zadłużenie służby zdrowia sięgało 10 mld zł. Ministerstwo zdrowia przejęło kontrolę nad

finansami kas. Wicepremier Marek Pol bez pełnomocnictw rządu rozpoczął w Moskwie rozmowy na temat

kontraktu na dostawy gazu.[105] Grudzień 2002 1 grudnia – referendum na Ukrainie.

2 grudnia prokuratura okręgowa w Tarnowie umorzyła z braku dowodów śledztwo w sprawie

rzekomego finansowania przez Orlen kampanii prezydenckiej Mariana Krzaklewskiego w

2000 roku, co podała telewizja publiczna w 2001 roku. 8 grudnia – Ojciec Tadeusz Rydzyk z fundacji Lux Veritatis, szef Radia Maryja, złożył w

KRRiT wniosek o koncesję na ogólnopolską telewizję komercyjną TRWAM. Stacja

radiowa świętowała dziesięciolecie. Radio Maryja było piątą pod względem słuchalności

rozgłośnią w kraju. 9 grudnia – sąd w Brodnicy nie rozpoczął rozprawy przeciwko „królowi” żelatyny

Kazimierzowi Grabkowi o doprowadzenie do upadku fabryki żelatyny w Brodnicy, z

powodu jego choroby; prokurator wydał nakaz aresztowania Grabka na trzy miesiące.

Orzekł także przepadek 600 tys. zł kaucji. Sąd Wojewódzki w Warszawie powtórnie (od 1994) uniewinnił peerelowskiego generała SB

Władysława Ciastonia, oskarżonego o kierowanie zabójstwem księdza Jerzego

Popiełuszki i podżeganie do tej zbrodni. Na sali nie było publiczności prócz dziennikarzy,

bo nikt nie informował o procesie. Ogłoszono zamknięcie dziennika „Życie”, który z pewnością poinformowałby o terminie

procesu Ciastonia. Sejm przez aklamację ustanowił 13 grudnia dniem pamięci ofiar stanu wojennego. OBOP – poparcie dla SLD spadło do 27 proc. 15 grudnia – Janina Paradowska została dziennikarką roku „za rzetelność i obiektywizm”. 16 grudnia – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgodził się, aby niemiecka spółka

RWE, druga w Niemczech grupa energetyczna kupiła 85 proc. akcji warszawskiego

STOENu, przedsiębiorstwa dostaw energii. Protestował poseł Gabriel Janowski, okupując

salę posiedzeń Sejmu. RWE podała, że jej dług na koniec roku wyniesie 26 mld euro. 23 grudnia – spółka Muza (Włodzimierz Czarzasty) była o krok od kupna wydawnictwa

szkolnego WSiP, ale Ministerstwo Kultury unieważniło przetarg w ostatniej chwili. O

kupno spółki starała się również Agora. Rozpoczęto kolejny przetarg. 27 grudnia – wbrew zdaniu Rosji, Polska wybrała amerykański samolot wielozadaniowy F-16

wraz z offsetem. Na kilka dni przed wejściem pod obrady sejmu nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji

Adam Michnik ujawnił w „GW” nagranie taśmy, z której wynikało, że Lew Rywin

wystąpił w lipcu z korupcyjną propozycją – za 17,5 mln dolarów wpłynie na rząd, by ten

zmienił niekorzystny dla Agory projekt ustawy, uniemożliwiający Agorze kupno

Telewizji Polsat. Rywin powołał się na „grupę trzymającą władzę”, wymienił nazwiska

premiera Millera, prezesa TVP Roberta Kwiatkowskiego i Andrzeja Zarębskiego. Michnik

wyjaśnił półroczne opóźnienie publikacji „śledztwem dziennikarskim”. 30 grudnia – marszałek sejmu Marek Borowski odłożył niekorzystne dla Agory prace nad

nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji.

31 grudnia – zmarł w Łodzi reżyser teatralny Kazimierz Dejmek. Pierwsze miejsce w rankingu wyższych uczelni zajął Uniwersytet Jagielloński i Wyższa

Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego. PKN Orlen wygrał przetarg na dostawy paliwa dla Policji Państwowej; warunki przetargu

umożliwiały wygraną wyłącznie Orlenowi. Odpowiedzialny za przetargi w Komendzie

Głównej Policji był Zbigniew Chwaliński, absolwent Akademii Spraw Wewnętrznych,

wieloletni milicjant i funkcjonariusz SB w PRL

* Rozpoczęła się nowa era w życiu III RP. 2003 rok przyniesie ujawnienie kulisów licznych

afer z poprzednich 14 lat. Wzrost PKB – 1,5 proc. Inwestycje zagraniczne 6,06 mld USD. Bezrobocie – 18,1 proc. Po korekcie sposobu liczenia w styczniu 2004 okazało się, że od

1999 roku liczba ta jest zaniżona o około 2 proc. Istniało 2 373 tys. gospodarstw rolnych (w 1996 roku było 4 129 tys.). W 2002 roku urzędy i instytucje państwowe zatrudniały 338,6 tys. osób, ponad dwa razy

więcej niż w 1989. Od 2000 roku liczba urzędników administracji centralnej wzrosła o 22

tysiące osób.[106] Dla kierownictwa Ministerstwa Skarbu Państwa w 2002 roku kupiono pięć aut volvo S80 za

810 tys. zł. Ministerstwo Zdrowia kupiło dwa samochody peugeot 607 po 153,3 tys. zł,

mimo że resort posiadał 22 samochody. Po krytyce mediów próbowano je sprzedać po

cenach wyższych o 9-14 tys. zł od zapłaconych, ale nie udało się. Macedonia dokonała restytucji mienia prywatnego, zagarniętego podczas rządów

komunistycznych Jugosławii. Po 10 latach komputeryzacji połowa komisariatów Policji nie należy do sieci

teleinformatycznej. 2003 Minęło 14 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 2003

Prokuratura rejonowa w Ostrzeszowie umorzyła śledztwo prowadzone z powództwa kilku

tysięcy osób, uznając, że brak przesłanek, że czyn Marka Siwca (parodiował papieża)

został „dokonany z zamiarem znieważenia papieża bądź obrazy uczuć religijnych”. Do 8 proc. wzrosła składka na zdrowie. Kasy chorych zaplanowały 6 mld zł na dopłaty do

leków (20 proc. pieniędzy przeznaczonych na zdrowie). 6 stycznia – Sławomir Cytrycki, minister w Kancelarii Premiera, został ministrem skarbu. 10 stycznia – Sejm powołał 10-osobową nadzwyczajną komisję śledczą do zbadania

ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących korupcji podczas prac nad nowelizacją

ustawy o radiofonii i telewizji, popularnie komisje do sprawy Rywina. Przewodniczący

Tomasz Nałęcz (UP), ponadto Bogdan Kopczyński (LPR), Bogdan Lewandowski (SLD),

Jan Rokita (PO), Stanisław Rydzoń, Józef Szczepańczyk (PSL), Szteliga, Zbigniew Ziobro

(PiS),. Z czasem w Komisji zasiądą Renata Beger (Samoobrona) i Anita Błochowiak

(SLD). 14 stycznia – pierwsze posiedzenie Komisji Śledczej. Nie obsługiwała go TVP, transmisję na

żywo prowadziły media prywatne. Większość przesłuchiwanych twierdziła, że

dowiedziała się o sprawie Rywina w grudniu 2002 z publikacji „Gazety Wyborczej”. 66 proc. Polaków nie wierzyło, że komisja cokolwiek wyjaśni. 17 stycznia – dymisja Mariusza Łapińskiego, Marek Balicki (UP) nowym ministrem zdrowia.

Odwołał wiceministra Aleksandra Naumana, do czego premier Miller nie przychylił się.

Za Łapińskiego długi szpitali będą rosły 4 razy szybciej niż przedtem. 29 stycznia – lawina zasypała pod Rysami wycieczkę, zginęło 8 licealistów z Tych. W czasie

akcji poszukiwawczej zepsuły się ze starości dwa śmigłowce ratownicze TOPR. Rząd Polski wraz z ośmiu innymi krajami wystosował list do USA z poparciem planowanej

interwencji wojskowej w Iraku. Początek sporu taksówkarzy z Ministerstwem Finansów o kasy fiskalne w taksówkach. Luty 2003 1 lutego – podczas powrotu na Ziemię rozerwał się amerykański prom kosmiczny Columbia z

załogą. 3 lutego – blokady dróg organizowane przez Samoobronę. 4 lutego – Sejmowa Komisja Śledcza przesłuchała Ryszarda Kalisza z Kancelarii Prezydenta. 8 lutego – Sejmowa Komisja Śledcza przez kilka dni przesłuchiwała Adama Michnika.

Opowiedział m.in., jak na jego prośbę Janina Paradowska z „Polityki” usunęła pytanie o

aferę Rywina z wywiadu z premierem Millerem. Podkreślił kilkakrotnie, że Leszek Miller

nie miał nic wspólnego z propozycją Rywina wobec Agory. Swoje stosunki z Millerem

określił jako „ludzkie”. 10 lutego – sejmowa Komisja Śledcza zażądała zawieszenia w funkcjach prezesa TVP,

Roberta Kwiatkowskiego. 12 lutego – „Protokół dodatkowy” do umowy z 1993 roku na dostawy gazu z Rosji pozwolił

na zmniejszenie obowiązkowych kwot gazu. Wicepremier Marek Pol zgodził się obniżyć

rosyjskiemu koncernowi Gazprom do 30 proc. cenę za transport gazu przez terytorium

Polski. 17 lutego – weszła w życie ustawa o Narodowym Funduszu Zdrowia, kończąca czteroletni

żywot Kas Chorych od 1 kwietnia. Prezydent Francji Jacques Chirac powiedział, że kraje Europy Wschodniej, popierające

interwencję w Iraku, okazały „infantylny brak wychowania” i „straciły okazję, by siedzieć

cicho”. Zagroził, że zaszkodzi im to przy ratyfikacji układu o wejściu do UE. Minister

Spraw Zagranicznych Cimoszewicz zareagował ostrym oświadczeniem. 18 lutego – kilkudniowe przesłuchanie w komisji śledczej szefowej spółki Agora, Wandy

Rapaczyńskiej, 27 najbogatszej i najbardziej wpływowej kobiety na świecie (poza USA). 20 lutego – prezes zarządu TVP Robert Kwiatkowski oświadczył przed Sejmową Komisją

Śledczą, że nie wysyłał Rywina do Michnika. 22 lutego – Adam Małysz mistrzem świata w skokach narciarskich na dużej skoczni. Lew Rywin oświadczył przed Sejmową Komisją Śledczą, że nie składał propozycji

korupcyjnej Agorze i odmówił całkowicie zeznań. 23 lutego – Marek Balicki nie powołał na stanowisko prezesa Urzędu Rejestracji Leków

Piotra Mierzejewskiego, który wygrał konkurs; zaprzeczył, jakoby stało się tak z przyczyn

politycznych. Marzec 2003 1 marca – zerwanie koalicji SLD-UP i PSL. 3 marca – premier Miller odwołał z rządu ministrów z PSL. 6 marca – strzelanina w Magdalence. Podczas nieprofesjonalnie przygotowanej akcji ujęcia

dwóch groźnych bandytów, Roberta Cieślaka i Ukraińca Igora Pikusa, zginęło oprócz nich

dwóch antyterrorystów z CBŚ, a 17 policjantów zostało rannych. Komisja śledcza przesłuchała Jerzego Urbana, który źle ocenił rządy premiera Millera i jego

ekipy. Urban powiedział, że pija stale wódkę z Michnikiem i spędza weekendy z

Rywinem, a wielu członków rządu Millera odwiedziło go w lecie ub. roku z pytaniem, czy

„coś na nich ma”. 8 marca – komisja śledcza przesłuchiwała Juliusza Brauna, szefa KRRiT, który przyznał, że

podczas pracy nad ustawą o radiofonii i telewizji doszło „do mataczenia”. 10 marca – po przesłuchaniu Brauna prezydent Kwaśniewski wezwał wszystkich członków

KRRiT do dymisji. Podała się Danuta Waniek i Waldemar Dubaniowski. Ostatecznie

wszyscy członkowie KRRiT pozostali na stanowiskach. 16 marca – Adam Małysz po raz trzeci z rzędu zwycięzcą Pucharu Świata w skokach

narciarskich w Planicy. 17 marca – Saddam Husajn przyznał, że Irak miał broń masowej zagłady. • 18 marca – komisja śledcza przesłuchała Janinę Sokołowską, dyrektora departamentu

w KRRiT; odmówiła zeznań z powodu zagrożenia odpowiedzialnością karną. We wtorek przed 5 września 2008 ciało Janiny Sokołowskiej, byłej legislatorki KRRiT, współpracowniczki Włodzimierza Czarzastego, znaleziono w jej mieszkaniu. Nic nie wskazuje, aby doszło do zabójstwa. Sprawą zajmuje się stołeczna policja i prokuratura. - Prowadzimy postępowanie z artykułu 155 - czyli dotyczące nieumyślnego spowodowania śmierci - mówi Katarzyna Dobrzańska, szefowa mokotowskiej prokuratury rejonowej. Jak się dowiedzieliśmy, prokuratura zleciła przeprowadzenie sekcji zwłok. Jej wstępne wyniki mogą być znane w przyszłym tygodniu. Na pełne wyjaśnienie przyczyn śmierci byłej urzędniczki Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji trzeba będzie poczekać co najmniej miesiąc.

• • Lub czasopisma • • Janina Sokołowska była jedną z najważniejszych postaci afery Rywina. Jedyną, którą

skazano w procesie dotyczącym sfałszowania projektu ustawy o radiofonii i telewizji. W przygotowanym przez rząd Leszka Millera projekcie ustawy zniknęły słowa "lub czasopisma". Przez to o koncesję telewizyjną mogliby ubiegać się wydawcy np. tygodników, a dzienników już nie. Z propozycją zmiany (za łapówkę w wysokości 17 milionów dolarów) do Agory przyszedł wówczas Lew Rywin. Według sejmowej komisji śledczej, bezpośrednio za wykreśleniem dwóch słów z projektu ustawy stały dwie urzędniczki Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Janina Sokołowska oraz Iwona Galińska a także Tomasz Łopacki z Ministerstwa Kultury. Cała trójka, wraz z wiceminister kultury Aleksandrą Jakubowską, stanęła przed sądem.

• W grudniu 2007 sąd uniewinnił trójkę oskarżonych. Skazana (na rok więzienia w zawieszeniu) została tylko Janina Sokołowska Sąd uznał, że "nie ona była pomysłodawcą i zleceniodawcą tego zdarzenia". Jak pisze "Gazeta Wyborcza" poszlaki wskazywały wówczas na Włodzimierza Czarzastego, ówczesnego sekretarza KRRiT. To nazwisko pojawiło się też w raporcie sejmowej komisji śledczej.

• Sokołowska chodzi, a Czarzasty sekretarzy (19-02-04, 22:00) • Śmierć Sokołowskiej: To nie było zabójstwo (10-09-08, 13:03) • Afera Rywina: kto kierował Sokołowską? (08-01-04, 23:00) • Sokołowska opracowała kodeks etyki (30-12-03, 23:00) • TVP.INFO: Sokołowska zmarła w mieszkaniu Czarzastego. Czarzasty: to nieprawda

(14-10-08, 11:25) 19 marca – komisja śledcza przesłuchała Włodzimierza Czarzastego z KRRiT, który okazał

się samozwańczym sekretarzem Krajowej Rady, zajmującym się ustawą o radiofonii i TV,

i przyjacielem Roberta Kwiatkowskiego. Jego celem było stworzenie publicznego

imperium medialnego „antyAgora”. Wypłynęła sprawa operowania słowami „gazet i

czasopism” w ustawie, w sposób korzystny lub niekorzystny dla Agory. 20 marca – nad ranem atak wojsk NATO (USA, Australia, Wielka Brytania i Polska) na Irak

pod kryptonimem „Iracka wolność”. Przeciwko wojnie z Irakiem do ostatniej chwili

gorąco apelował papież. 22 marca – komisja śledcza przesłuchiwała wiele dni Aleksandrę Jakubowską, która

twierdziła, że była głównym redaktorem ustawy o radiofonii i TV, i konsultowała jej

kształt z Agorą. 23 marca – Słoweńcy opowiedzieli się za członkostwem w UE i NATO. 26 marca – 3 Oskary dla Romana Polańskiego za film „Pianista”. Nominację dostał także

animowany komputerowo film „Katedra” młodego informatyka Tomasza Bagińskiego. 27 marca – rząd zapowiedział w obronie budżetu program naprawy finansów publicznych i

oszczędności 32 mld złotych w ciągu trzech lat, znany jako plan ministra Jerzego

Hausnera. Na dalekim Wschodzie wybuchła epidemia nieznanej choroby wirusowej SARS, podobnej do

zapalenia płuc. Kwiecień 2003

1 kwietnia – start Narodowego Funduszu Zdrowia, koniec Kas Chorych. Zamiast

kosztownych siedzib 17 kas będą kosztowne siedziby 16 oddziałów NFZ i zamówienia na

nowe szyldy. W gestii prezesa NFZ znalazło się 30 mld zł, ręcznie kierowanych do

wybranych jednostek leczniczych. Minister skarbu Cytrycki wszedł w spór ze Zdzisławem Montkiewiczem, prezesem PZU.

Próba odwołania przez niego Montkiewicza zakończyła się niepowodzeniem wskutek

braku zgody premiera Millera. Minister zdrowia Marek Balicki złożył dymisję, gdyż premier powołał Aleksandra Naumana

na prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Nowym ministrem Leszek Sikorski. Sławomir Cytrycki złożył dymisję z funkcji ministra skarbu. W czerwcu wyjechał do USA

jako ambasador misji gospodarczej, odpowiedzialny za torowanie polskim firmom drogi

do kontraktów w Iraku. Rada Ministrów zdecydowała odłożyć na później realizację planu Hausnera. 3 kwietnia – komisja śledcza przesłuchała b. szefa KRRiT, Bolesława Sulika, który okazał się

osobą dobrze poinformowaną o aferze Rywina niemal od samego jej początku. 4 kwietnia – przesłuchanie w komisji śledczej Andrzeja Zarębskiego, kiedyś członka KRRiT,

a potem eksperta prywatnych spółek medialnych. 6 kwietnia – Jan Rokita z komisji śledczej ujawnił, że ze służbowego telefonu komórkowego

marszałka senatu Longina Pastusiaka (SLD) w 2002 roku około 100 razy dzwoniono do

Lwa Rywina. 7 kwietnia – „billing”, czyli wykaz połączeń telefonicznych stał się najpopularniejszym

wyrazem. Z billingów wynikało, że do Lwa Rywina telefonowali stale notable rządu i

kancelarii prezydenta Aleksandra Jakubowska, Wiesław Kaczmarek, Bogusław Kott, Lech

Nikolski, Józef Oleksy, Marek Siwiec, Rafał Skąpski i Marek Ungier. Telewizja i prasa podały, że szefowie Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie, Andrzej

Chmielarz, Janusz Drap, Jan Parys, Jerzy Sułek, Andrzej Tłomacki i Jacek Turczyński

pobrali w latach 1998-2000 nienależne premie.[107] Wkrótce zdymisjonowano Parysa i

Tłomackiego. 9 kwietnia – Amerykanie zdobyli Bagdad, praktycznie kończąc wojnę. Ambasadę iracką w

Polsce w popłochu opuścili urzędnicy. Polska podjęła się operacji pokojowej

zaprowadzania porządku w Iraku. 13 kwietnia – przesłuchanie w komisji śledczej marszałka senatu Longina Pastusiaka i szefa

Kancelarii Premiera Lecha Nikolskiego. Pastusiak wyjaśnił, że ujawnione przez Rokitę

telefony do Rywina to telefony do jego syna, Feliksa Pastusiaka, od jego matki; młody

Pastusiak od 10 lat pracował w firmie Rywina Heritage Films. 16 kwietnia – posłowie PO złożyli wniosek do TK o niekonstytucyjność NFZ.

19 – 20 kwietnia – uroczyste obchody 60. rocznicy powstania w getcie w Warszawie.

Komentujący przesłuchanie w komisji śledczej rysownik „Rzeczpospolitej” napisał w

„dymku” Nikolskiego: „Ja, panie pośle, nie wiem jak się nazywam, ani gdzie mieszkam,

ani gdzie pracuję, ponieważ nigdy do niczego nie było mi to potrzebne”. 26 kwietnia – przesłuchanie w komisji śledczej premiera Leszka Millera. Po siedmiu

godzinach przesłuchania przez Zbigniewa Ziobrę (PiS) Miller zdenerwował się po pytaniu

o śledztwo w sprawie zabójstwa Marka Papały i nazwał Ziobrę „zerem”. Ziobro: „Pytanie

o prawdę bywa bolesne”. W Nowym Jorku na wystawie sztuki kobiecej Dorota Nieznalska wystawiła instalację pt.

„Wszechmoc. Rodzaj: Męski”. Maj 2003 Okazało się, że puste są gigantyczne elewatory zbożowe posła Samoobrony Ryszarda Bondy.

Miał on przechowywać strategiczne zasoby Agencji Rynku Rolnego, która płaciła

Bondzie za to 80 tys. zł miesięcznie. Po śledztwie okazało się, że puste są elewatory

również kilku innych działaczy tej partii, finansowanych przez państwo. 11 maja – amerykański koncern farmaceutyczny MSD oskarżył Waldemara Deszczyńskiego

(wieloletni urzędnik MZ i wiceszef Mazowieckiej Kasy Chorych ), szefa gabinetu

politycznego ministra zdrowia o żądanie 1,5 min USD łapówki za wciągnięcie ich leków

na listę leków refundowanych. Początek ujawniania afery wielomilionowej sieci

korupcyjnej w zarządzie służby zdrowia. 13 maja – przesłuchanie w komisji śledczej członka KRRiT (AWS) Jarosława Sellina, który

powiedział, że premier Leszek Miller żywo interesował się możliwością kupienia Polsatu

przez Agorę. Sellin używał nazwy Stowarzyszenie „Ordynacka” na określenie lobby

wywodzącego się z ZSMP, zasilającego otoczenie prezydenta, zasiadającego w radach

nadzorczych spółek państwowych i posiadającego ogromne wpływy w polityce, mediach i

biznesie. Członkami Stowarzyszenia byli Włodzimierz Czarzasty i Jerzy Wenderlich z

SLD. 22 maja – wskutek zmian organizacyjnych w służbie zdrowia kobiety z rakiem piersi są

narażone na wielotygodniowe oczekiwanie na import niezbędnych leków. 23 maja – premier Leszek Miller odwołał Aleksandra Naumana z funkcji szefa Narodowego

Funduszu Zdrowia. P.o. prezesa NFZ został Maciej Manicki (SLD). 27 maja – rozpoczął się proces Grzegorza Wieczerzaka (AWS), oskarżonego o

wyprowadzenie z PZU 173 mln zł. Przesłuchanie w komisji śledczej Jerzego Wenderlicha (SLD), przewodniczącego sejmowej

Komisji Kultury i Środków Masowego Przekazu. Wenderlich zaprzeczył, jakoby Andrzej

Zarębski groził jemu i jego dzieciom w związku z pracami nad ustawą o radiofonii i TV, i

oświadczył, że doszły go plotki „i tu w kuluarach sejmowych i od Roberta

Kwiatkowskiego”, że być może Zarębski „zbiera na niego materiały zniesławiające”.

28 maja – podczas przesłuchania szefowej KRRiT Danuty Waniek Jan Rokita zacytował

niecenzuralny SMS czlonka KRRiT Adama Halbera do prezesa publicznej telewizji,

Roberta Kwiatkowskiego. 31 maja – Dariusz Szymczycha, minister stanu w Kancelarii Prezydenta wyjaśnił komisji

śledczej, że zaproszenie Rywina na imieniny prezydenta Kwaśniewskiego w grudniu 2002

roku nastąpiło automatycznie, „z listy w komputerze”. 30 maja – fotoreporter „Newsweeka” pobity przez młodzież SLD, gdy sfotografował

siedzących w restauracji „Pod Żubrem” Mariusza Łapińskiego, Aleksandra Naumana,

Waldemara Deszczyńskiego (SLD) i konkubinę Naumana Małgorzatę Kazubowską.

Młodych bojówkarzy wezwał Łapiński.

Przesłuchanie w komisji śledczej Pawła Smoleńskiego z „GW”, który wg Michnika nagrywał

rozmowę z Rywinem. Zasłonił się tajemnicą dziennikarską. Przewodniczący komisji

Tomasz Nałęcz nie dopuścił do głosowania nad wnioskiem o sprawdzenie billingów

telefonicznych premiera Millera, Aleksandry Jakubowskiej i Lecha Nikolskiego. 31 maja – prezydent Bush przejazdem w Polsce w drodze do Petersburga. Czerwiec 2003 3 czerwca – strajk taksówkarzy w Warszawie przeciwko kasom fiskalnym, jeżdżenie w kółko

po mieście bez pasażerów. MF przełożyło na koniec roku termin obowiązkowego

zainstalowania kas. Ze 100 tys. taksówkarzy tylko paruset kupiło kasę. Cena ok. 2 tys. zł. 4 czerwca – dwudniowe przesłuchanie w komisji śledczej Lecha Kaczyńskiego, wezwanego

w odwecie SLD za przesłuchiwanie Millera. 8 czerwca – 77,45 proc. Polaków opowiedziało się za przystąpieniem do Unii Europejskiej w

dwudniowym referendum. Frekwencja 58,85 proc. 11 czerwca – dymisja wicepremiera Grzegorza Kołodki. Nowym wicepremierem Jerzy

Hausner, ministrem finansów Andrzej Raczko. Wotum zaufania dla rządu Leszka Millera, do którego Samoobrona przyczyniła się

nieobecnością 7 posłów. 16 czerwca – pierwszy oskarżony o handel „skórami” sanitariusz łódzkiego pogotowia

ratunkowego przyznał się do mordowania pacjentów pavulonem. 17 czerwca – w Poznaniu aresztowano pod zarzutem pedofilii Wojciecha Krollopa., twórcę i

wieloletniego dyrygenta chóru chłopięcego „Polskie słowiki”. Rodzice dzieci zaprzeczali

oskarżeniom. 24 czerwca – Mariusz Łapiński wykluczony z SLD. NFZ zapowiedział zmniejszenie sum kontraktów ze szpitalami. Warszawskie środki komunikacji miejskiej obklejone ulotkami z błędem gramatycznym:

„Proszę, ustąp mi miejsce” (zamiast „miejsca”). Rozsierdzeni warszawiacy przeprawiali

flamastrami „e” na „a”.

30 czerwca – prokurator Radosław Jgnatiew z białostockiego oddziału IPN umorzył śledztwo

w sprawie zbrodni w Jedwabnem w 1941 roku z powodu „niewykrycia żyjących

sprawców”. Lipiec 2003 Weszła w życie ustawa, nakazująca ministrowi sprawiedliwości sprawdzenie, czy nowo

wybrany poseł i senator nie jest przedmiotem toczącego się postępowania karnego. 1 lipca – sejmowa komisja śledcza odrzuciła wniosek pięciorga posłów o przesłuchanie

prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Okazało się, że już latem 2002 roku prezydent

otrzymał od Rywina notatkę, informującą o konfrontacji z Michnikiem u Millera. 2 lipca – 350 polskich żołnierzy pod dowództwem gen. Andrzeja Tyszkiewicza poleciało na

ochotnika do Iraku wspomagać pokojową misję amerykańską. 3 lipca – prezesem NFZ został Maciej Tokarczyk. 4 lipca – wybuch „afery starachowickiej”. „Rzeczpospolita” ujawniła nagranie rozmowy, w

której poseł SLD Jagiełło, powołując się na wiceministra SW Zbigniewa Sobotkę, ostrzegł

starostę Starachowic z SLD o planowanej akcji CBŚ w sprawie śledztwa o powiązania

władz samorządowych z miejscową mafią. Prokuratura wszczęła śledztwo przeciwko 3

posłom SLD – wiceministrowi spraw wewnętrznych Zbigniewowi Sobotce, Andrzejowi

Jagielle i Henrykowi Długoszowi.

6 lipca – z funkcji prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa odszedł Jerzy

Miller (z nadania AWS), który określił to jako skutek „dziesiątków bezczelnych

nacisków” rządu, żądającego dostępu do pieniędzy Agencji; wręczono mu listę kilkuset

osób pod polityczną ochroną koalicji SLD-UP, których nie mógł zwolnić. 7 lipca – kadra skoczków narciarskich zwolniła z pracy fizjologa i psychologa Adama

Małysza. Małysz dwukrotnie do tej pory został mistrzem świata i trzykrotnie zwycięzcą

Pucharu Świata. 8 lipca – Jan Rokita (PO) zarzucił resortowi skarbu lobbing na rzecz Bartimpexu Aleksandra

Gudzowatego. Wg NIK Bartimpex uzależnił zainwestowanie 10 mln zł w wytwórnię

wódek Wratislavia od przyjęcia przez Sejm dziewięciu artykułów projektu ustawy o

biopaliwach w dogodnej dla Bartimpexu wersji. 11 lipca – weszła w życie ustawa o planowaniu przestrzennym, m.in. dająca Agencji Rynku

Rolnego prawo pierwokupu przy transakcjach nieruchomościami na wsi. 18 lipca – kolejne przesłuchanie w komisji śledczej Roberta Kwiatkowskiego. Prezes zarządu

TVP zażądał usunięcia z komisji trzech posłów, z przewodniczącym. Stanęła sprzedaż

nieruchomości na wsi. Sąd w Gdańsku skazał Dorotę Nieznalską na 6 miesięcy prac społecznych za obrazę uczuć

religijnych (wystawiła męskie genitalia na krzyżu). List protestacyjny grupy

intelektualistów w obronie artystki.

W Wiedniu najbogatszy polski biznesmen Jan Kulczyk spotkał się z b. rezydentem KGB w

Polsce Władimirem Ałganowem w sprawie sprzedaży Rafinerii Gdańskiej rosyjskiemu

Łukoilowi; Kulczyk powoływał się na gwarancje „pierwszego”, czyli prezydenta

Kwaśniewskiego,gwarantem interesów Łukoilu miał być były szef UOP Gromosław

Czempiński; sprawa wyszła na jaw jesienią 2004 podczas śledztwa nadzwyczajnej

sejmowej komisji śledczej do sprawy prywatyzacji Orlenu. 19 lipca – sejmowa komisja śledcza przesłuchała Bożenę Szumielewicz z Centrum

Legislacyjnego Rządu. W Gruzji przebywał latem sekretarz stanu USA James Baker, by

rozmawiać z ośrodkami opozycji parlamentarnej na temat schedy po przewidywanym

odejściu prezydenta Szewardnadze. Sierpień 2003 1 sierpnia – minister spraw wewnętrznych Krzysztof Janik pod naciskiem prasy

zdymisjonował pięciu wysokich urzędników MSW za łamanie ustawy antykorupcyjnej

poprzez łączenie stanowisk w spółkach i w rządzie. 18 sierpnia – prezydent Warszawy Lech Kaczyński ogłosił konkurs na projekt Muzeum

Powstania Warszawskiego w zabytkowych budynkach przy ul. Przyokopowej na Woli na

60-lecie Powstania w 2004 roku. Minęło 59 lat od wybuchu Powstania i 14 lat od

odzyskania suwerenności Polski. Prezydent zapowiedział otwarcie Muzeum Komunizmu i

Muzeum Żydów Polskich. 19 sierpnia – ABW aresztowała Jacka Kalasa z NIK pod zarzutem „podżegania do

przekazywania informacji” i dwóch funkcjonariuszy ABW. Zatrzymanie Kalasa z

użyciem kajdanek wg mediów było zemstą za ujawnienie przez NIK sfałszowania

Raportu otwarcia rządu Leszka Millera.

20 sierpnia – z przesłuchań i analizy dokumentów wynikło, że Bożena Szumielewicz z

Centrum Legislacyjnego Rządu mówiła prawdę, że Centrum nie uczestniczyło w

zmianach w ustawie o RTV, polegających na zawężeniu ustawy dekoncentracyjnej tylko

do gazet, dzięki usunięciu słów „lub czasopism”. Słowa te znikły gdzie indziej. 29 sierpnia – sąd apelacyjny w Gdańsku uznał Lecha Kaczyńskiego winnym zniesławienia

Mieczysława Wachowskiego, którego nazwał „wielokrotnym przestępcą” w Radiu Zet w

czerwcu 2001. Robert Korzeniowski zdobył w Paryżu tytuł mistrza świata w chodzie na 50 km. Prokuratura Okręgowa w Warszawie umorzyła śledztwo wobec jednego z dwóch oficerów

Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, których kontroler Najwyższej Izby Kontroli

Jacek Kalas miał podżegać do ujawniania mu tajemnic służbowych ABW.

W letniej fali niespotykanych upałów we Francji zmarło dziesięć tysięcy osób samotnych lub

starszych, pozostawionych przez rodziny wyjeżdżające na wakacje. W paryskich

kostnicach nikt nie zgłaszał się po 400 zwłok ofiar upałów.

Posłanka Renata Beger z sejmowej komisji śledczej powiedziała w wywiadzie dla

popularnego dziennika, że ma „kurwiki” w oczach i „lubi seks jak owies”.

Wrzesień 2003 Dywizja polska pod dowództwem gen. Andrzeja Tyszkiewicza objęła nadzór wojskowy nad

jedną ze stref w Iraku. Powstała polska baza Babilon. TP SA rozpoczęła likwidowanie Biur Obsługi Klienta w całym kraju, twierdząc, że wszystkie

sprawy będzie można załatwiać przez telefon w Błękitnej Linii. 1 września – prezydent, premier i prezes IPN wypowiedzieli się przeciwko utworzeniu w

Berlinie niemieckiego Centrum Przeciw Wypędzeniom, ku pamięci kilkunastu milionów

Niemców, przesiedlonych po II wojnie światowej z Czech i Polski w wyniku układów

poczdamskich. Organizowała budowę Centrum jest córka podoficera, stacjonującego

podczas wojny w Rumi, Erika Steinbach z CDU/CSU; głosowała przeciwko przyjęciu

Polski do UE. 2 września – PiS zażądało odwołania marszałka sejmu Marka Borowskiego, który w taki

sposób zmienił treść uchwały sejmu o uzupełniającym wyborze Jana Czekaja (SLD) na

członka Rady Polityki Pieniężnej, że Czekaj sprawowałby funkcję przez 6 lat, a nie 4

miesiące. 4 września – uczniowie toruńskiego technikum (dziewiętnastolatki) dręczyli przez rok

nauczyciela angielskiego, z czego nakręcili film na wideo. Film pokazała telewizja. Klasę

zawieszono, rozpoczęła się dyskusja narodowa o wychowaniu młodego pokolenia. 5 września – przełom w śledztwie w sprawie Rywina. Anna Wojciechowska, b. dziennikarka

Polskiej Agencji Prasowej zeznała, że Aleksandra Jakubowska manewrowała słowami

„gazety lub czasopisma” w ustawie o RTV i podczas śledztwa w Komisji mijała się z

prawdą. 7 września – skandal w Sejmie. W ustawie paliwowej ktoś dopisał do listy surowców do

produkcji biopaliw słowa „i innych roślin”, umożliwiające produkcję również z surowców

z importu. Marszałek Borowski mimo protestów opozycji wycofał ustawę. Powstało

pytanie, jak powstaje w Polsce prawo, i jakie ustawy i kto jeszcze „poprawił”. Konwent Seniorów ustalił, że kadencja Jana Czekaja w RPP kończy się w styczniu 2004,

więc marszałek Marek Borowski nie złamał prawa. 15 września – prezydent Kwaśniewski nazwał ideę utworzenia Centrum Przeciw

Wypędzeniom pomysłem niedobrym i szkodzącym pojednaniu. 16 września – w redakcji „Rzeczpospolitej” debata na temat planów Centrum Przeciw

Wypędzeniom z udziałem deputowanej niemieckiej Eriki Steinach, posła SPD, Markusa

Meckela i dziennikarki, Helgi Hirsch. Zainteresowanie strony niemieckiej spowodowała

prowokacyjna okładka „Wprost”, na której Erika Steinbach w mundurze SS siedzi

okrakiem na kanclerzu Schroederze. Po powrocie do Niemiec Steinbach określiła

protestujących Polaków jako nacjonalistów.

Prasa ujawniła, że w Rybniku ordynatorzy szpitala psychiatrycznego udzielali zaświadczeń

lekarskich zwiazanym z politykami aferzystom, podejrzanym o wielomilionowe

nadużycia finansowe. Dyrektora szpitala, który podał tę wiadomość, odwołano ze

stanowiska, następnie ktoas spalił mu samochód. Rozpoczął się w Gdańsku proces Doroty Nieznalskiej, która wystawiła męskie genitalia na

krzyżu. 18 września – „Nicea albo śmierć” – skomentował w Sejmie poseł Jan Rokita plany

wprowadzenia nowej konstytucji UE, wychodzącej poza traktat nicejski. W nowej

konstytucji Polska miałaby gorszą pozycję podczas głosowania. Konstytucja

wprowadziłaby europejską Kartę Praw Podstawowych, nakazującą państwom

członkowskim m.in. zalegalizowanie aborcji i małżeństw homoseksualnych. Sąd Pracy w Łodzi przywrócił do pracy jednego z głównych oskarżonych, zwolnionego w

związku z handlem „skórami” (zwłokami). 24 września – drużyna piłki nożnej maleńkiego wielkopolskiego klubu Groclin wygrała w

Pucharze UEFA z Hertą Berlin. Gazety skomentowały to jako „leczenie kompleksów”. 25 września – rozpoczął się proces byłego senatora, Aleksandra Gawronika (SLD),

oskarżonego m.in. o współpracę z mafią pruszkowską, o wyłudzanie VAT, wręczanie

łapówek celnikom i spowodowanie wielomilionowych strat skarbu państwa. 28 września – polskie siatkarki mistrzyniami Europy. 29 września – Lech Wałęsa skończył 60 lat. 30 września – tysiące taksówek z całej Polski zablokowało Warszawę w proteście przeciwko

montowaniu kas fiskalnych. Taksówkarze twierdzili, że kasy importuje ktoś z notabli MF.

Dzień wcześniej podobny protest odbył się w Atenach. Październik 2003 2 października – sejm po raz trzeci uchwalił ustawę o biopaliwach. Do 30 kwietnia 2004 (do

wejścia do UE) do paliw mogą być dodawane biokomponenty, wyłącznie produkowane w

Polsce. Okazało się, że NFZ obciął drastycznie środki na leczenie w 2004 roku. Wiceprezes Funduszu

podał się do dymisji. Adam Michnik w prywatnym radiu odmówił Katarzynie Kolendzie-Zaleskiej prawa

zadawania mu niektórych pytań. 3 października – dymisja wiceministra spraw wewnętrznych Zbigniewa Sobotki,

podejrzanego o pomoc w uprzedzeniu przestępców z grupy SLD w samorządzie w

Starachowicach przed akcją CBŚ. Minister sprawiedliwości wystąpił o uchylenie Sobotce

immunitetu poselskiego. 4 października – prezes NFZ Maciej Tokarczyk zastrzelił się w domu. Samobójstwa popełniło

również dwóch innych wysokich urzędników lokalnych Funduszu. Nowym prezesem NFZ

został Krzysztof Panas (SLD).

9 października – „List otwarty do europejskiej opinii publicznej” ponad 200 wybitnych

intelektualistów polskich, deklarujący poparcie dla konstytucji europejskiej bez odwołania

do wartości chrześcijańskich w preambule. Konfrontacja Heleny Łuczywo z Aleksandrą Jakubowską. Dokument, wręczony przez

Jakubowską Helenie Łuczywo i zapamiętany wg poprzednich zeznań Łuczywo jako „zbyt

gruby”, by mogła go przejrzeć na miejscu w Kancelarii Premiera, liczył wg Jakubowskiej

18 stron, a wg Łuczywo dwie kartki. Komisja dała wiarę zeznaniom Łuczywo. 10 października – rząd ogłosił, że oszczędzi 5,9 mld zł dzięki wprowadzeniu w przyszłości

planu Hausnera. Złośliwi twierdzili, że chodzi o znalezienie pieniędzy na składki unijne. Komendant główny Policji Antoni Kowalczyk zmienił zeznania na temat „przecieku

starachowickiego”, obciążając b. wiceministra spraw wewnętrznych Zbigniewa Sobotkę. Prokuratura kielecka postawiła Sobotce zarzut ujawnienia tajemnicy państwowej. 12 października – posłowie PiS zażądali odwołania prokuratora krajowego Karola

Napierskiego, ponieważ ujawniono, że w stanie wojennym oskarżał w sfingowanym

procesie politycznym. 16 października – 25-lecie pontyfikatu Jana Pawła II, papieża-Polaka. 19 października – beatyfikacja Matki Teresy z Kalkuty. 21 października – kolejne wielodniowe przesłuchanie świadka Adama Michnika w Komisji

Śledczej. Michnik na pytanie, czy poinformował Millera o swojej rozmowie z Jakubowską

już z okresu toczącego się śledztwa, w której radził jej odsunięcie się na jakiś czas od

polityki: „zezwala [mi] prawo, żebym ja decydował, o których spotkaniach chcę

zeznawać, a o których zeznawać nie chcę”. Jan Rokita (PO) wniósł o ukaranie świadka

Michnika przez sąd grzywną za odmowę zeznań. 23 października – minister sprawiedliwości Grzegorz Kurczuk potwierdził, że wiceminister

spraw wewnętrznych Sobotka kłamał, a komendant główny Policji Antoni Kowalczyk

zmieniał zeznania w sprawie starachowickiej. Senat RP podjął uroczystą uchwałę w dwudziestopięciolecie pontyfikatu Jana Pawła II. Michnik podczas przesłuchania w Komisji Śledczej powtórnie oświadczył: „to ja nie muszę

zeznawać”. 26 października – w Rosji został aresztowany jeden z najbogatszych oligarchów, prezes

naftowej firmy Jukos, Michaił Chodorkowski. 27 października – nowym szefem Stowarzyszenia „Ordynacka” został Krzysztof Szamałek. 28 października – kolejna blokada miasta przez taksówkarzy w proteście przeciwko

obowiązkowi montowania kas fiskalnych. Z obowiązku zwolnieni zostali gondolierzy

wodni. Komendant główny Policji Antoni Kowalczyk zdymisjonowany. Nowym komendantem

głównym został Leszek Szreder. Pierwszym posunięciem Szredera było odwołanie Adama

Rapackiego (mianowanego w czasach AWS), twórcy Centralnego Biura Śledczego,

pogromcy mafii pruszkowskiej. 29 października – prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski i Niemiec Johannes Rau wydali

wspólne oświadczenie na temat poprawy stosunków polsko-niemieckich. W związku z

dyskusją o budowie Centrum Przeciw Wypędzeniom w Niemczech zapewnili, że nie ma

mowy o polskich odszkodowaniach dla Niemców. Sejm odrzucił wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych Krzysztofa Janika, o co

występował PiS. 30 października – były architekt Krakowa Wojciech Obtułowicz wygrał konkurs na projekt

Muzeum Powstania Warszawskiego. Ogłoszono zbiórkę pamiątek wśród ludności

Warszawy. W Klubie „Pod Jaszczurami” w Krakowie Janina Paradowska (dziennikarka roku 2002 za

niezależność) przedstawiła Jolantę Kwaśniewską jako kandydatkę do prezydentury w

2005 roku. Prezydent Litwy Rolandas Paksas oskarżony przez służby litewskie o powiązania z KGB,

m.in. z mafijną organizacją Stowarzyszenie XXI Wiek.[108] Listopad 2003 3 listopada – prezydent Kwaśniewski ubolewał, że jego żona Jolanta znalazła się pod

niebywałym naciskiem osób i grup, oczekujących od niej kandydowania w wyborach

prezydenckich 2005. 4 listopada – opozycja w Gruzji zakwestionowała wyniki wyborów. Masowe demonstracje w

Tbilisi przeciwko prezydentowi Eduardowi Szewardnadze. Na czoło wysunęła się

opozycja w osobach dotychczasowych współpracowników prezydenta, Nino Burżanadze

(posłanka z ramienia Szewardnadze) i Micheila Saakaszwili (szef sztabu prezydenckiego

Szewardnadze w 2000 roku, potem minister sprawiedliwości Gruzji). „Operacja przeszła

normalnie” – szef Departamentu Wywiadu Gruzji.[109] Nowy komendant główny Policji odwołał licznych komendantów wojewódzkich. 5 listopada – prestiżowa Nagroda Biblioteki Kongresu USA, po raz pierwszy przyznana,

przypadła Leszkowi Kołakowskiemu. 6 listopada – w Iraku zginął po ataku terrorystycznym major Hieronim Kupczyk. Drużyna piłki nożnej Grochlin zremisowała w Pucharze UEFA z Manchesterem City,

eliminując go z dalszych rozgrywek. Gazety ten niezwykły sukces skwitowały tytułami:

„przestali się bać”, „marsz na Zachód”. 7 listopada – prezydent Kwaśniewski w odpowiedzi na wniosek Renaty Beger z Sejmowej

Komisji Śledczej, by go przesłuchać, zaproponował, że może „nawet zatańczyć przed

komisją i zaśpiewać”, ale zeznawać nie ma zamiaru. 9 listopada – prezydent Rosji Putin zaproponował prezydentowi Gruzji Szewardandze

mediację z opozycją.

10 listopada – Order Orła Białego dla Ireny Sendler. 11 listopada – Nagrodę im. Józefa Mackiewicza (przyznaną po raz drugi) w wysokości około

10 tys. USD otrzymał historyk z USA Marek Jan Chodakiewicz, za książkę

dokumentującą wydarzenia w Ejszyszkach w 1944 roku. Nagroda nie wzbudziła

zainteresowania mediów. 14 listopada – ustawa o pomocy społecznej zlikwidowała Fundusz Alimentacyjny, który

wypłacał tymczasowo alimenty kobietom, procesującym się z ojcem dziecka. 24 listopada

premier Miller uspokajał zaniepokojone kobiety na dyżurze telefonicznym. 20 listopada – prezydent Kwaśniewski przyjął wizytę litewskiego prezydenta Paksasa,

oskarżonego o kontakty z sowieckimi służbami, i jego zapewnienie, że jest niewinny. 23 listopada – prezydent Gruzji Szewardnadze dobrowolnie podał się do dymisji po

mediacjach ministra spraw zagranicznych Rosji Igora Iwanowa. Opozycja ogłosiła wolne

wybory parlamentarne i prezydenckie na 4 stycznia 2004. Nino Burżanadze,

przywódczyni opozycji oświadczyła, że „orientacja Gruzji na Zachód nie będzie odbywać

kosztem stosunków z Rosją”.[110] Na Litwie po 3 tygodniach od ujawnienia sprawy, na wniosek sejmowej komisji śledczej

wszczęto proces impeachmentu prezydenta Paksasa. NSA uniewinnił biznesmena Romana Kluskę z zarzutu omijania prawa i stwierdził legalność

jego operacji importowych. Mimo to prokuratura kontynuowała sprawę karną przeciwko

Klusce w tej sprawie. 25 listopada – rzecznik praw dziecka zaprotestował Paweł Janas przeciwko zniesieniu

Funduszu Alimentacyjnego i pozbawieniu tym samym części środków do życia dzieci z

rozbitych domów. 26 listopada – Joschka Fischer wyraził w Bundestagu żal, że doszło do dyskusji na temat

przeszłości, i że Erica Steinbach z ideą Centrum Przeciw Wypędzeniom „narobiła szkód”

w stosunkach polsko-niemieckich. Z sondaży w 2004 wynikło, że 70 proc. Niemców

uważa roszczenia odszkodowawcze wypędzonych za nieuzasadnione. Prezydent Bush zapewnił tymczasowe władze gruzińskie o poparciu w przypadku

zagrożenia.[111] 27 listopada – dzięki śledztwu (od maja) wyszły na jaw kolejne nadużycia, korupcja i

fałszerstwa przy rejestracji leków. Chodziło o kilkaset leków i miliony dolarów łapówek. 28 listopada – prezydent Putin spotkał się z szefami gruzińskich obwodów autonomicznych. Rosja podpisała z Unią Europejską umowę o transporcie ropy kaspijskiej przez Odessę i

Brody, ale nie określiła kierunku jej przepływu. Prokurator Bogdan Szegda wystąpił o skrócenie listy tysiąca świadków w procesie Grudnia

70. roku. Przesłuchano około stu świadków. SLD po weryfikacji skurczyło się do 70 proc. stanu osobowego, czyli około 97 tys. osób.

Sejm wprowadził możliwość 19-procentowego opodatkowania firm (CIT), które rezygnują z

odliczania ulg. Okazało się, że politycy SLD wspierali ustawy korzystne dla mafii hazardowej. Jerzemu

Jaskierni, szefowi klubu parlamentarnego SLD postawiono zarzut pobrania 10 mln

dolarów łapówki od Holendra Arno van Doorsta z branży hazardowej za korzystne dla

kasyn zmiany w ustawie o hazardzie (z 12 marca 2002); zarzut oddalony przez

prokuraturę. Lobbing w sprawie ustawy hazardowej prowadził Maciej Skórka, wg

dokumentów sejmowych asystent Jaskierni, wg Jaskierni daleki znajomy. Wyszło na jaw, że posłowie wprowadzają do sejmu lobbystów różnych interesów, którzy

uczestniczą w posiedzeniach komisji sejmowych. Liczba bezrobotnych wzrosła o 38,6 tys. w porównaniu z październikiem. Tempo wzrostu gospodarczego w III kwartale wzrosło do 3,9 proc. Rząd postanowił zmienić ustawę o dostępie do informacji w sposób, który uczyniłby tajnymi

niemal wszystkie informacje urzędowe i oddałby decyzje o ujawnieniu w ręce

urzędników. PBS: w wyborach prezydenckich na Jolantę Kwaśniewską głosowałoby 53 proc., na Andrzeja

Leppera 14 proc., na Donalda Tuska 9 proc., na Lecha Kaczyńskiego 8 proc. O

popularnego Jana Rokitę w ankiecie nie zapytano. Prokuratura wydala list gończy za zbrodniarzem stalinowskim Salomonem Morelem,

ukrywającym się w Izraelu. Morel działał w 1945 roku w obozie w Świętochłowicach „w

celu wyniszczenia polskich więźniów”. Od 1968 roku pobiera z Polski emeryturę, obecnie

w wysokości 5 tys. PLN (średnia płaca brutto ca 2,3 tys.). Premier Włoch Silvio Berlusconi podczas wizyty prezydenta Putina określił rosyjskie

zbrodnie w Czeczenii jako „zachodnie kłamstwa i bajki”. Kaja Gadowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego obroniła pracę doktorską z socjologii, w

której wykazała korupcyjne powiązania i gangsterskie obyczaje spółek węglowych, co

roku pobierających z budżetu państwa miliardowe dopłaty do likwidacji kopalń. Grudzień 2003 W Gruzji Eduard Szewardnadze dobrowolnie oddał władzę przy perswazji rosyjskich

doradców. Rozpoczęło tanie loty krajowe przedsiębiorstwo Air Polonia. Z Warszawy do Gdańska 60 zł z

opłatą lotniskową. 1 grudnia – Sejm umorzył dług 1,3 mld PLN Katowickiemu Holdingowi Węglowemu, i 800

mln PLN Jastrzębskiej Spółce Węglowej. Przyznał też 120 mln zł dotacji Stoczni Gdynia. 2 grudnia – rozpoczął się proces Lwa Rywina, oskarżonego o złożenie propozycji korupcyjnej

spółce Agora. Za 17,5 mln dolarów przeznaczonych dla SLD miał podjąć się korzystnej

dla Agory zmiany w ustawie o RTV, oczekując dla siebie posady szefa Polsatu.

Tarnowska prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie rzekomego finansowania kampanii

wyborczej AWS przez PKN Orlen i nadużyć w kampanii prezydenckiej Mariana

Krzaklewskiego „wobec stwierdzenia, że czynu nie popełniono”. W sejmowej komisji śledczej nie będzie zeznawał prezydent Aleksander Kwaśniewski –

zdecydowały głosy posłów SLD i Tomasza Nałęcza (UP). Z sejmowej komisji śledczej wykluczono Renatę Beger (Samoobrona), oskarżoną w procesie

sądowym. 4 grudnia – premier Miller, Aleksandra Jakubowska i 12 innych osób cudem uratowało się z

katastrofy rządowego śmigłowca, który spadł z wysokości 600 m w okolicach Warszawy. 5 grudnia – Nagrodę Literacką Nike za 2002 rok w wysokości 100 tys. zł otrzymał Jarosław

Marek Rymkiewicz za tomik wierszy pt. Zachód słońca w Milanówku. Jedną z

nominowanych była książka Joanny Siedleckiej o Zbigniewie Herbercie pt. Pan od poezji.

Telewizja publiczna nadała wielki show z uroczystości wręczenia Nagrody. 6 grudnia – Zbigniew Ziobro (PiS) z Sejmowej Komisji Śledczej złożył interpelację w

sprawie szykanowania Bożeny Szumielewicz z Rządowego Centrum Legislacji, której

zeznania przyczyniły się do wykrycia manipulacji w projekcie ustawy o RTV. Marek

Wagner, szef Kancelarii Premiera, przyznał, że pozbawiono ją premii kwartalnej,

ponieważ wg niego nie mówiła prawdy przed komisją. 10 grudnia – pierwszy w Polsce wszczepiony implant ucha środkowego. 12 – 13 grudnia – w Brukseli spotkanie państw członkowskich i kandydatów do UE. 13 grudnia 2003 – Polska i Unia Europejska pozytywnie zakończyły negocjacje dotyczące

rozszerzenia UE. Telewizja polska transmitowała uroczyste podpisanie porozumienia w

Kopenhadze jako wielki sukces premiera Millera. Ukoronowaniem były uściski Michnika

z Millerem i gratulowanie sobie sukcesu przez Michnika z Kwaśniewskim. Miller wbrew

radom lekarzy uczestniczył w spotkaniu w Brukseli na wózku i w gorsecie

ortopedycznym. Polska i Hiszpania udaremniły możliwość przyjęcia nowego traktatu konstytucyjnego UE,

pozbawiającego państwa członkowskie znacznej dozy suwerenności. Polska żądała

preambuły, odnoszącej się do chrześcijańskiego dziedzictwa Europy. Wielka dyskusja w

prasie. Praktycznie przestał istnieć Trójkąt Weimarski i Grupa Wyszehradzka. Nocą 13 grudnia po zakończeniu manifestacji Ligi Republikańskiej ku pamięci ofiar grudnia

1981 grupa młodzieżówki SLD manifestowała poparcie dla gen. Jaruzelskiego i stanu

wojennego. Generał wyszedł do nich z pozdrowieniami. 14 grudnia – Saddam Husajn schwytany przez Amerykanów pod Tikritem w Iraku.

Zarośnięty, brudny, ukrywał się w zamaskowanym cegłami i ziemią schronie. Tożsamość

potwierdziły testy DNA. Telewizje całego świata pokazały, jak zaglądano mu w zęby. ABW aresztowała oficera WP, szpiegującego na rzecz Rosji.

15 grudnia – sąd warszawski orzekł, że szefowie Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie

mieli prawo wypłacać sobie premie. 17 grudnia – Sąd Rejonowy w Toruniu skazał sześciu dziewiętnastoletnich uczniów

znęcających się nad nauczycielem angielskiego na kary od pięciu miesięcy do roku

ograniczenia wolności przez wykonywanie 20 godzin miesięcznie pracy społecznie

użytecznej. 19 grudnia – przywódca Libii, „państwa zbójeckiego”, Muammar Kadafi ujawnił posiadanie

różnych rodzajów broni masowego rażenia i zadeklarował chęć demontażu jej zasobów

pod kontrolą międzynarodową. Interwencje międzynarodowe w Afganistanie i w Iraku

zaczęły przynosić owoce. W USA wykryto pierwszą krowę chorą na BSE. 22 grudnia – podczas niespodziewanej wizyty prezydenta Kwaśniewskiego w polskiej

jednostce wojskowej w Iraku, zginął 20-letni polski żołnierz z ręki kolegi, bawiącego się

bronią. Prezydent Kwaśniewski podpisał ustawę o pomocy społecznej, likwidującą Fundusz

Alimentacyjny od 1 maja 2004. 23 grudnia – prokuratura w Gdańsku umorzyła postępowanie w sprawie podejrzenia Jerzego

Jaskierni o wzięcie w 1992 roku 10 mln dolarów łapówki za korzystną dla kasyn ustawę o

hazardzie. 26 grudnia – trzęsienie ziemi zniszczyło doszczętnie irańskie miasto Bam. Zginęło 40 tys.

osób. 30 grudnia – wskutek bojkotu zdesperowanych warunkami kontraktów z NFZ lekarzy

podano, że tylko 70 proc. pacjentów będzie miało zagwarantowaną państwową opiekę

zdrowotną. Zadłużenie szpitali wyniosło 7 mld zł. Litewski Trybunał Konstytucyjny postanowił rozpocząć proces impeachmentu prezydenta

Paksasa. Zmarł Marek Łatyński, dyrektor RWE w latach 1987 – 1989. Do Polski na przesłuchania powrócił ekstradowany z Izraela 31-letni Józef Jędruch, szef

firmy Colloseum, który w 2002 roku uciekł z sądu. Jędruch udzielał SLD wsparcia

finansowego przed wyborami w 2001, w poprzedniej kadencji był asystentem posła

Henryka Długosza z SLD (afera starachowicka w 2003 roku). „Los Angeles Time” poinformował, że częstochowska firma Evax sprzedawała Irakowi broń

wbrew embargu ONZ. Wyszło na jaw, że Paweł M., biznesmen w kłopotach z kodeksem karnym i sądami, zeznał w

kwietniu 2003, że Wiesław Huszcza (b. skarbnik PZPR i SDRP oraz członek zarządu

rządowego Instytutu Problemów Strategicznych) zorganizował mu spotkanie z

prokuratorem Andrzejem Jackiem Kauczem z prokuratury krajowej, który zapewnił go, że

nigdy nie zostanie skazany, i skontaktował go z zaufanym adwokatem, Marianem

Hilarowiczem. „Rzeczpospolita” w tekście „Nietykalny kasjer lewicy” opublikowała zdjęcia i listę notabli

SLD i rządu, wchodzących na imieniny do Wiesława Huszczy: m.in. Jerzy Jaskiernia,

Tadeusz Iwiński, Andrzej Kapkowski, Mariusz Łapiński, Andrzej Szarawarski, Maciej

Skórka. OBOP: SLD – 16 proc., Samoobrona – 16 proc., PiS – 13 proc., LPR – 9 proc., PSL – 8 proc. 40 proc. żołnierzy WSI miało za sobą służbę przed 1989 rokiem w WSW lub

Zarządzie II Sztabu Generalnego.[112] Oficerowie WSI założyli w Rykach i Brzegu prywatne szkoły wyższe.[113] Po 21 latach, za zastrzelenie trzech demonstrantów w Lubinie 31 sierpnia 1982 roku, wyroki

więzienia otrzymali Bogdan Garus – zastępca komendanta wojewódzkiego MO w

Legnicy, Jan Maj – zastępca komendanta rejonowego oraz Tadeusz Jarodzki – dowódca

plutonu ZOMO. Senat zwolnił kandydatów do Parlamentu Europejskiego (wybory w czerwcu 2004) z

obowiązku składania oświadczeń lustracyjnych. Dyskusja prasowa i polityczna na temat trudności wizowych Polaków, udających się do USA.

Złożenie wniosku o wizę kosztuje 100 USD, a podróżni często bez powodu zawracani są

już po przylocie do Stanów. Marszałek Senatu Longin Pastusiak, który w latach 70.

zajmował się antyamerykańską propagandą, opowiedział w radio, jak rewidowano go na

lotnisku amerykańskim, ściągając mu skarpetki. Jan Rokita (PO) został Człowiekiem Roku redakcji „Wprost” a przedtem laureatem Nagrody

im. Edwarda Wende, przyznawanej przez Fundację dla Polski i dziennik

„Rzeczpospolita”. 22-letni student Tomasz Czajka z dwoma kolegami z UW wygrał światowy konkurs w

programowaniu indywidualnym komputerów w USA. Krajowy Sąd Koleżeński Platformy Obywatelskiej usunął z partii Małgorzatę Hertel a Piotra

Foglera ukarał upomnieniem, w związku z opisanymi w prasie nadużyciami przy umowie

o budowę mostów Świętokrzyskiego i Siekierkowskiego w Warszawie; kontrakty naraziły

miasto na kilkanaście milionów zł strat, przysparzając dochodów inwestorom

zaprzyjaźnionym z samorządowcami z PO. Okazało się, że Janina Sokołowska z KRRiT, która odmówiła zeznań w Komisji Śledczej do

sprawy Rywina z powodu zagrożenia odpowiedzialnością karną, napisała kodeks etyki dla

członków KRRiT. Gazprom rosyjski zakupił 34 proc. udziałów w monopolistycznej spółce zaopatrującej Litwę

w gaz.

Wybory parlamentarne w Serbii wygrała nacjonalistyczna Serbska Partia Radykalna (SRS)

Vojislava Szeszelja, oskarżonego przez międzynarodowy trybunał w Hadze. Blok partii

demokratycznych okazał się skłócony. Nowa ustawa o organizacjach pozarządowych – można będzie odliczyć od podatku tylko 350

zł rocznie darowizny, albo ofiarować 1 proc. podatku, o ile organizacja zarejestruje się w

ciągu trzech miesięcy jako organizacja pożytku publicznego. Podatnicy nie będą mogli

odliczać darowizn m.in. na rzecz kościołów. Ustawa o planowaniu przestrzennym z 11 lipca wskutek błędów i braku precyzji

sparaliżowała budownictwo na wsiach. Kryzys w telekomunikacji – abonenci TP SA masowo skarżyli się UOKiK i RPO na

niewydolność nowego systemu obsługi po zlikwidowaniu Biur Obsługi Klienta TP SA.

Dochody spółki z telefonii stacjonarnej spadły w roku o ponad 4 proc., z 957 mln zł w

2002, do 742 mln zł w 2003. Polskie sądy zalegały z wypłatą 25 mln zł odszkodowań dla represjonowanych politycznie w

PRL. *

Wzrost PKB – ponad 3,7 proc. Na jednego Polaka przypadał PKB wartości 4,8 tys. euro. 75

proc. PKB pochodziło z prywatnych zakładów. Inwestycje zagraniczne spadły do rekordowo niskiej kwoty 2,53 mld USD (cztery razy mniej

niż w 2000 roku). Dług publiczny przekroczył 51 proc. PKB. Bezrobocie – 18 proc. Po korekcie sposobu liczenia w styczniu 2004 okazało się, że od 1999

roku wartość ta jest zaniżona o około 2 proc. Najwyższe bezrobocie (około 40 proc.)

odnotowano w zachodniopomorskim powiecie Łobez. Przeciętna płaca brutto (w tym podatek i składka zdrowotna) około 2 300 zł. Sprywatyzowano zakłady wartości 3 mld zł, planowano 9 mld. NIK podał, że upadło 37 proc.

zakładów, sprywatyzowanych od 1989 roku. Państwo odzyskało tylko 30 proc. wartości

likwidowanego mienia. Zysk netto banków wyniósł ponad 2,5 mld PLN. Senator Zbigniew Romaszewski podał, że 60 proc. Polaków żyje poniżej minimum

socjalnego. Dotacje państwa do KRUS wyniosły 15 mld zł. Składka roczna od rolnika

niezależnie od dochodu – około 700 zł. Jako rolnicy zrejestrowali się hodowcy kanarków

lub psa, posiadający ponad 1 ha ziemi. Rząd Millera w ciągu dwóch lat skrócił o 10 tygodni urlopy macierzyńskie, zlikwidował

zasiłek porodowy, zasiłek dla ubogich kobiet w ciąży, obniżył kwotę uprawniającą do

zasiłku rodzinnego z 961 do 548 zł na osobę, zaostrzył kryteria pomocy dla osób

opiekujących się dziećmi niepełnosprawnymi, zlikwidował Fundusz Alimentacyjny.

ZUS masowo odmawiał wypłaty zasiłków na urlopy macierzyńskie kobietom, prowadzącym

działalność gospodarczą, zarzucając im „wyłudzanie”. Skrytykował tę praktykę Bank

Światowy. Przeciętna nieobecność z powodu choroby spadła z ponad 18 dni w 1991 roku

do 12 dni w 2002; pracownicy zaczęli brać urlopy, by nie obciążać pracodawców

wypłacaniem im zasiłków chorobowych (wg kodeksu pracy za pierwsze 33 dni choroby w

roku płaci pracodawca). Zatrudnienie w administracji publicznej i obronie narodowej od czerwca 2001 wzrosło o 33,6

tysiąca pracowników. W ciągu 15 lat transformacji ustrojowej do Polski powróciło ze Wschodu, z byłych republik

ZSRR około 3,5 tys. Polaków Z około 2 mln tam zamieszkałych. Udział TVP w rynku widowni – 25,5 proc. Eksport mięsa drobiowego z Polski do krajów UE był pięć razy wyższy niż import, i dwa razy

wyższy niż import tego mięsa w 2002 roku. Granicę Polski przekroczyło 22 mln Niemców. W Holandii zarejestrowano 1815 przypadków eutanazji, dwa razy mniej niż przed jej

legalizacją w 2001 roku. Bułgaria ustawowo zagwarantowała dodatki do emerytur osobom represjonowanym przez

władze komunistyczne. W 2004 roku ofiary komunizmu otrzymają tam również

jednorazowe odszkodowania. W trakcie rządów prezydenta Putina w Rosji zamordowano 16 dziennikarzy. 2004 Minęło 15 lat od Okrągłego Stołu. Styczeń 2004 Instytut Gallupa podał, że jeżeli chodzi o optymizm obywateli, Polska jest trzecim od końca

krajem na świecie przed Austrią i Japonią. 1 stycznia – wprowadzono podatek od dochodów na giełdzie. Weszła w życie ustawa o 30-dniowym terminie zapłaty w transakcjach handlowych. Ukróciło

to praktyki supermarketów, niepłacących dostawcom miesiącami, co wielu doprowadzało

do bankructwa. Składka zdrowotna wzrosła z 8 do 8,25 proc. Wzrost akcyzy od benzyny i papierosów (od 16 stycznia). Zadziałał ogólnopolski rejestr samochodów łączący istniejące dotychczas rejestry

wojewódzkie. W Polsce było 15 mln pojazdów w ruchu. 2 stycznia – okazało się, że wskutek protestów lekarzy tylko 80 proc. Polaków ma

zapewnioną możliwość korzystania z publicznej służby zdrowia. Porozumienie

Zielonogórskie lekarzy wszczęło rozmowy w Ministerstwie Zdrowia. Tysiące pacjentów

daremnie poszukiwało lekarza.

3 stycznia – „GW” ujawniła, że Kazimierz Grabek, oskarżony o nadużycia przy prywatyzacji

fabryki żelatyny w Brodnicy w 1995 – 2000 roku, uruchamia w Zgierzu kolejną fabrykę

żelatyny za pieniądze bezprawnie otrzymane od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony

Środowiska. Polską wstrząsnęła kolejna ponura zbrodnia – trzech szesnastolatków zabiło w Łodzi 13-

letniego chłopca, wyprowadzającego psa na spacer. 4 stycznia – w okolicy miejscowości Moksz pod Wronkami pociąg pospieszny relacji

Szczecin – Terespol zderzył się z pociągiem towarowym. 20 osób ciężko rannych. Nowym prezydentem Gruzji został Michail Saakaszwili, który otrzymał 95 proc. głosów przy

80-procentowej frekwencji. Na Marsie wylądowała amerykańska sonda „Sprint”. Ogromny sukces amerykańskiego

programu kosmicznego. Okazało się, że taksówkarze mają ustawowy obowiązek instalowania kas fiskalnych od 1

stycznia, ale brak rozporządzeń wykonawczych uniemożliwia to i mogą nadal jeździć bez

kas. 5 stycznia – prezydent Kwaśniewski w Radiu Zet kwestionował możliwość dalszego

urzędowania premiera Millera w związku z jego chorobą po upadku śmigłowca. Kwaśniewski podpisał ustawę, wg której zabużanie otrzymają odszkodowania do wysokości

50 tys. PLN za mienie pozostawione na Wschodzie. Prasa ujawniła, że warszawska prokuratur Małgorzata D., kierownik Wydziału Śledczego

Prokuratury Okręgowej prowadzącego sprawy dotyczące działalności warszawskiego

samorządu, dostała od samorządu mieszkanie. Parę dni wcześniej oddalono pozew o

zbadanie tzw. samorządowej afery mostowej. 6 stycznia – lekarze rodzinni z Porozumienia Zielonogórskiego podpisali porozumienie z

ministrem zdrowia. Ten zagwarantował im 15 zł zapłaty za każdego pacjenta przyjętego w

pierwszych dniach roku. Okazało się, że nowelizacja prawa drogowego jest niejasna, i wynika z niej, że konieczne jest

zgłoszenie policji każdej stłuczki (by ochronić interesy towarzystw ubezpieczeniowych),

co paraliżuje pracę policji. 7 stycznia – Trybunał Konstytucyjny zakwestionował zgodność z konstytucją ustawy o

Narodowym Funduszu Zdrowia i dał rządowi rok na opracowanie nowej ustawy o

ochronie zdrowia. B. premier Oleksy orzekł w radio, że minister spraw wewnętrznych Krzysztof Janik powinien

zrezygnować ze stanowiska w związku z pilnymi zadaniami organizacyjnymi w SLD. Inni

politycy SLD rozpoczęli nacisk medialny, by Miller wybrał między funkcją premiera albo

szefa partii. Paweł Smoleński z „GW” zeznał, że osobiście nagrywał rozmowę Michnika z Rywinem;

przyznał, że to Michnik a nie Rywin wymienił kwotę 17,5 mln dolarów, i że wiedział,

choć nie poinformował czytelników, o notatce, przekazanej prezydentowi

Kwaśniewskiemu przez Rywina w lipcu 2002. 8 stycznia – premier Miller zapowiedział, że mimo rehabilitacji zdrowotnej nadal doskonale

może pełnić funkcję premiera i szefa SLD. Do Iraku w misji pokojowej z NATO odleciała nowa grupa żołnierzy polskich; dowódca gen.

Mieczysław Bieniek. Kolejni Polacy otrzymali od ambasadora Izraela żydowskie dyplomy Sprawiedliwych wśród

Narodów Świata, przyznawane przez Yad Vashem za ratowanie Żydów od niemieckiej

zagłady podczas II wojny światowej. Wśród 18 tysięcy odznaczonych 6 tysięcy to Polacy. Po wyjaśnieniach prokuratora generalnego Kurczuka w Sejmie PiS zażądało odwołania

Andrzeja Jacka Kaucza z Prokuratury Krajowej, który wg zeznań biznesmena Pawła M.

miał kontakty z przestępcami. 9 stycznia – klienci łódzkiego supermarketu Media Markt, zwabieni obniżką cen do złotówki

za np. wideo lub pralkę, zdemolowali sklep i poturbowali kilkadziesiąt osób. Okazało się,

że na wyprzedaż sklep przeznaczył po 1 – 2 sztuki towarów po tych cenach. 12 stycznia – zawieszono warszawską prokurator Katarzynę Sawicką, córkę dyrektora kopalni

Bogdanka, sfotografowaną podczas Sylwestra, którego spędziła w towarzystwie kurator

sądowej, b. dyrektora kopalni Bogdanka Waldemara Janoszczyka, oskarżonego o wzięcie

2,4 mln zł łapówki i Romana Olszewskiego „Sproketa”, szefa grupy żoliborskiej mafii

pruszkowskiej. Prokuratura ujawniła, że były prezydent Bydgoszczy z SLD miał sprzeniewierzyć

wielomilionowe miejskie dotacje na cele partyjne, a syn komendanta policji zajmował się

handlem narkotykami, osłanianym przez policję. 15 stycznia – Wojskowy Sąd Okręgowy skazał dwóch wysokich wojskowych na kary roku

więzienia z zawieszeniem i grzywny za wydaną mimo ostrzeżeń meteorologów i z

naruszeniem regulaminów decyzję o locie samolotu wojskowego iskra, który spadł 11

listopada 1998 roku. Zginęło dwóch pilotów. Premier Leszek Miller wyszedł ze szpitala, gdzie leczył się przez sześć tygodni po upadku

śmigłowca. Telewizja podała, że Rosjanie myślą o ewentualnym wycelowaniu w Polskę rosyjskich rakiet

w odpowiedzi na ewentualne rozmieszczenie tu baz amerykańskich. 16 stycznia – wskutek protestu oskarżonych (m.in. Wojciecha Jaruzelskiego) stołeczny Sąd

Okręgowy nie zgodził się zmniejszyć liczby świadków w procesie Grudnia 70 (około

tysiąca osób), co zaowocuje wieloletnimi przesłuchaniami. 17 stycznia – zmarł Czesław Niemen, piosenkarz. Miał 65 lat. Rzecznik Praw Obywatelskich ogłosił, że uważa prawo do nieograniczonej wysokości

oprocentowania udzielanych kredytów za lichwę. W mediach przedstawiciele banków

bronili tego prawa, powołując się na swobodę gospodarczą.

19 stycznia – warszawski sąd po raz czwarty uniewinnił Ireneusza Kościuka, zomowca

oskarżonego o śmiertelne pobicie Grzegorza Przemyka w 1983 roku. Ireneusz Kościuk

nadal był pracownikiem policji w Biłgoraju. Prasa przypomniała, że w 1983 roku gen.

Czesław Kiszczak nagrodził finansowo milicjantów, zacierających ślady zabójstwa

Przemyka. 20 stycznia – jedyną kandydatką premiera Millera na komisarza europejskiego została Danuta

Huebner. Komentator telewizji publicznej w programie o kandydatce wyraził się, że jako

pracowity fachowiec, dobra żona i troskliwa matka zbliża się ona do świętości. 21 stycznia – wicepremierem i ministrem spraw wewnętrznych został Józef Oleksy, którego

sprawa w sądzie lustracyjnym nie była zakończona. Na jego miejsce przewodniczącym

klubu parlamentarnego SLD został Krzysztof Janik. Okazało się, że Oleksy nie przeszedł

procedury dostępu do informacji niejawnych. Po opublikowaniu wyników sondy w „Newsweeku”, z której wynikało, że prezenter

telewizyjny Tomasz Lis zagraża szansom Jolanty Kwaśniewskiej w wyborach

prezydenckich, Lis został zwolniony z pracy. 23 stycznia – dalszy ciąg sprawy lustracyjnej Józefa Oleksego. Na prośbę wicepremiera sąd

odroczył rozprawę. 26 stycznia – zmarł Aleksander Małachowski (UP). 27 stycznia – prezydent Kwaśniewski w USA. Nie uzyskał zwolnienia Polaków z obowiązku

wizowego. W Polsce akcja medialno-polityczna za zniesieniem wiz. 28 stycznia – prezesem TVP został nieoczekiwanie Jan Dworak (UW), związany z

Tadeuszem Mazowieckim, wiceprezes Radiokomitetu za czasów Andrzeja Drawicza

(1989-1991). Prezes, a następnego dnia wiceprezes BBC podali się do dymisji po ogłoszeniu raportu

niezależnego sędziego Huttona, wg którego stacja podała fałszywe informacje („błędy, zła

wola i brak profesjonalizmu”) w związku z samobójstwem eksperta rządowego Davida

Kelly. BBC fałszywie podała w maju 2002, że rząd Blaira „podrasował” informacje o

zagrożeniu bronią masowego rażenia w Iraku, które były przesłanką uczestniczenia w

interwencji NATO w Iraku. Przesłuchanie w prokuratorze w sprawie Rywina potwierdziło, że usunięcie słów „lub

czasopisma” poleciła Bożenie Szumielewicz z RCL Janina Sokołowska z KRRiT. Wg OBOP 85 proc. respondentów opowiedziało się przeciwko rządowi Millera, a 74 proc.

wyraziło nieufność wobec samego premiera. Poparcie dla misji wojskowej w Iraku 33

proc. Nowym ministrem skarbu został Zbigniew Kaniewski, „automatyczna sekretarka biznesmena

Jana Kulczyka”, wg Ludwika Dorna (PiS). Kolejna edycja „Życia” Tomasza Wołka. Na plakatach reklamowych napis „25% prawdy”.

Luty 2004

Podczas pobytu w USA prezydenta Kwaśniewskiego przetarg na kontrakt wojskowy w Iraku

wygrała paroosobowa firma Ostrowski Arms, dystansując państwowego kolosa, Bumar.

Okazało się, że firma była związana z byłymi peerelowskimi służbami specjalnymi, a

obecnie m.in. Jerzym Jaskiernią z SLD. Firma nie miała prawa startu w przetargach

międzynarodowych a polskie służby specjalne nie ostrzegły o tym amerykańskiego

kontrahenta. Krzysztof Janik przyznał, że Andrzej Ostrowski był gościem w sztabie

Millera podczas wieczoru wyborczego SLD jesienią 2001 roku. Po serii słabych wyników Adama Małysza zwolniony został jego trener, Apoloniusz Tajner. 1 lutego – w publicznej TV Kraków muzyczny występ satanistyczny. 5 lutego – krakowscy taksówkarze wprowadzili specjalne zniżki dla kobiet, jadących po

godzinie 22.00. 6 lutego – minęło 15 lat od Okrągłego Stołu. Sąd szczeciński skazał na 3 miesiące więzienia za obrazę urzędnika państwowego Andrzeja

Marka, redaktora naczelnego „Wiadomości polickich”, pisującego o nadużyciach w

urzędzie miasta; okazało się, że sędzia jest szwagrem obrażonego urzędnika. Protestowało

SDP i organizacje praw człowieka. 7 lutego – WHO ostrzegło, że azjatycka ptasia grypa może atakować ludzi a wirus mutuje się

niebezpiecznie. W Azji kontynuowano wybijanie milionów sztuk drobiu. Stwierdzono, że

grypa hiszpanka, która zdziesiątkowała Europę w 1918 roku, była spowodowana ptasim

wirusem. Pierwsze przypadki ptasiej grypy w USA, w stanie Delaware. Kraje azjatyckie i Polska

wstrzymały import drobiu z USA. 8 lutego – Rosja skierowała do UE listę 14 warunków układu handlowego, wśród nich brak

zainteresowania sytuacją w Czeczenii. Mateusz Rutkowski został mistrzem świata juniorów w skokach narciarskich. 9 lutego – wskutek zasłabnięcia obrońcy, mec. Jacka Wasilewskiego, sąd odroczył rozprawę

przeciwko b. gen. SB Czesławowi Kiszczakowi o wydanie rozkazu strzelania do górników

z kopalni „Wujek” w grudniu 1981 roku. Biegły informatyk ustalił, że słowa „lub czasopisma” z projektu ustawy o radiofonii i

telewizji, badanego przez sejmową komisję śledczą w aferze Rywina, znikły w Krajowej

Radzie Radiofonii i Telewizji 25 marca 2002.

Prokuratura postawiła zarzuty w tzw. aferze starachowickiej b. wiceministrowi spraw

wewnętrznych Zbigniewowi Sobotce (o ujawnienie tajemnicy państwowej) i dwóm

posłom SLD Henrykowi Długoszowi i Andrzejowi Jagielle z Kielc. „Rzeczpospolita” podała, że w latach 1992 – 1996 firmy Cenrex i Steo za wiedzą i przy

udziale WSI miały wywieźć z Polski broń, która trafiła do terrorystów i przestępców.

Prokuratura postawiła szefowi pomorskiego SLD Jerzemu Jędykiewiczowi zarzut o

zagarnięcie kwoty 30 mln PLN i nadużycia podatkowe na 12 mln PLN w związku z aferą

w spółce wydawniczej Stella Maris. We Włoszech największy w historii strajk służby zdrowia. 10 lutego – Francja przyjęła ustawę o zakazie noszenia oznak religijności w szkołach,

dopuszczającą noszenie symboli politycznych i wolnomularskich oraz turbanów

hinduskich. Chodziło o chusty islamskie. 11 lutego – w wieku 74 lat w Waszyngtonie zmarł Ryszard Kukliński. 75 lat ukończyła słynna skrzypaczka, Wanda Wiłkomirska. Straż graniczna zorganizowała akcję przeciwko sprzedawcom towarów z przemytu na

Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie. Zatrzymano ponad 100 osób nieposiadających

zezwolenia na pobyt w Polsce i towary za milion dolarów. Zwolniony z pracy szef jednostki specjalnej GROM Roman Polko. Przekazał dowództwo płk.

Tadeuszowi Sapieżyńskiemu. Poparcie Polaków dla misji wojskowej w Iraku – 42 proc. W Moskwie zawalił się park wodny Transwaal, zginęło 28 osób. Wicemistrzem świata w biathlonie został Tomasz Sikora. 40 urodziny obchodził płyn do zmywania „Ludwik”, stosowany w 72 proc. gospodarstw w

Polsce. 15 lutego – Sąd Okręgowy w Warszawie odroczył znowu rozprawę przeciwko Czesławowi

Kiszczakowi (kopalnia „Wujek”); jeden z sędziów znalazł się w szpitalu, bo poślizgnął

się. 75-lecie urodzin obchodził słynny reżyser filmowy Kazimierz Kutz. Ohio jako 25 stan USA uchwaliło, że małżeństwo to wyłącznie związek kobiety i mężczyzny. 17 lutego – Jarosław Kaczyński podał, że w III Rzeczypospolitej Wojskowych Służb

Informacyjnych nie zmieniono w ogóle; z 23 tys. etatów w SB 10 tys. przeszło do policji,

5 tys. do UOP i parę tysięcy do uzbrojonych firm ochroniarskich. Skład Rady Polityki Pieniężnej uległ całkowitej wymianie kadencyjnej. 18 lutego – wg OBOP popularność SLD spadła do 12 proc., 6 proc. wyborców popierało rząd

Millera Prasa ujawniła, że sądzony za pedofilię dyrygent chóru chłopięcego z Poznania, Wojciech

Krollopp, jest chory na AIDS. Dresdner Bank zapowiedział, że wycofuje się z Polski. Watykan rozpoczął w Moskwie rozmowy z cerkwią prawosławną na temat swej misji

katolickiej w Rosji. „Polityka” napisała, że Polska została ufundowana na niewolnictwie. 19 lutego – Aleksandra Jakubowska ponownie wniosła projekt poprawki antykoncentracyjnej

sprzed dwóch lat do ustawy o RTV, nie zważając na toczące się śledztwa.

Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie rozpoczęła wypłacanie drugiej raty świadczeń dla

ok. 73 tys. robotników przymusowych III Rzeszy. Rozpoczęło się zagłuszanie niezależnego ukraińskiego Radia Kontynent, retransmitującego

ukraińskie audycje Polskiego Radia i amerykańskiego Radia Swoboda. Warszawa obklejona billboardami z realistycznie przedstawioną grupą rozkładających się

kościotrupów i napisem „Nie bawisz się – nie żyjesz”. 20 lutego – Minister Skarbu odrzucił ofertę ukraińskiego Związku Przemysłowego Donbasu

(ISD) w przetargu na kupno majątku Huty Częstochowa, mimo rekomendacji komisji

przetargowej i mimo wyższej ceny. Wybrano konkurencyjną brytyjsko-hinduską spółkę

Grupę LNM. Na Ukrainie, przyjęto to jako akt nieprzyjazny, Węgry zapowiedziały

przejęcie od Polski reprezentowania interesów ukraińskich w UE. 24 lutego – prezydent Rosji Putin odwołał rząd Kasjanowa, motywując to koniecznością

odnowienia sytuacji politycznej przed marcowymi wyborami do dumy. 25 lutego – ruszyła medialna kampania Fundacji Dzieci Niczyje, ostrzegająca przed

zagrożeniami pedofilią dzieci korzystających z Internetu; w mediach podkreślano, że

źródłem pedofilii są patologiczne rodziny, które w gruncie rzeczy przyzwalają na takie

zachowania. W Słowacji wojsko i policja interweniowały wobec rozruchów 140 tys. Cyganów,

protestujących przeciwko obniżeniu w tym kraju o połowę zasiłków socjalnych i

rodzinnych. W USA premiera filmu Mela Gibsona „Pasja” o ukrzyżowaniu Chrystusa. Protesty środowisk

żydowskich, oskarżenia Gibsona o antysemityzm przez środowiska antychrześcijańskie i

liberalne. 26 lutego – w wypadku samolotowym nad Bośnią zginął prezydent Macedonii, Borys

Trajkowski. „Polityka” napisała, że Polacy są narodem głuchych na muzykę i śpiewają tylko w stanie

„wskazującym na spożycie”. 27 lutego – minister kultury Waldemar Dąbrowski zeznał przed sądem, że Aleksandra

Jakubowska jako wiceminister nie miała prawa wnosić pod obrady rządu projektów ustaw. Kurs dolara – 3,93 PLN, kurs euro – 4,87 PLN. Osiągnęły maksimum. Minister spraw wewnętrznych Józef Oleksy (SLD) zapowiedział projekt likwidacji powiatów

i zmniejszenia liczby województw nawet do ośmiu, by obniżyć koszty państwa. W 1998

roku SLD z poparciem prezydenta Kwaśniewskiego przeforsowało, by było ich 16. Minister sprawiedliwości Grzegorz Kurczuk podał, że w sądach czeka na rozpatrzenie około 2

mln spraw. W 2003 roku rozpatrzono około 158 tys. spraw. Okres oczekiwania na wpis w

księdze wieczystej spadł z 5 do 2 miesięcy. 30 tys. osób oczekiwało na wykonanie wyroku

pozbawienia wolności.

Posłowie zaprojektowali wszywanie elektronicznych „psów”, identyfikujących miejsce

pobytu przestępców z ograniczoną wolnością. Zmarł w USA Tadeusz Walendowski, opozycjonista, twórca „salonu kultury niezależnej” w

końcu lat 70. W dwa tygodnie potem (10 marca) zmarła jego żona, Anna Erdman,

wnuczka Melchiora Wańkowicza. 29 lutego – Aleksander Kwaśniewski otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w

Tel Awiwie. Produkcja przemysłowa w lutym wzrosła o 18 proc. w porównaniu z lutym 2003. Marzec 2004 1 marca – w Belgii rozpoczął się proces pedofila i mordercy kilku dziewczynek, Marca

Dutroux, aresztowanego w 1996 roku. Wg części prasy belgijskiej zginęło 30 świadków,

potwierdzających istnienie rozbudowanej sieci pedofilów w elitach państwa. 2 marca – samochodowy koncern Hyundai postanowił zainwestować 1,1 mld euro na

Słowacji a nie w Polsce. To kolejna przegrana Polski po decyzjach koncernów Peugeota-

Citroena i Toyoty. Pierwsze doniesienia z raportu Sejmowej Komisji Śledczej w sprawie Rywina – wg Ziobry

najwyższe władze państwowe zaniedbały obowiązku zawiadomienia prokuratury, o

propozycji Rywina, wg Rokity Agora szantażowała SLD jej nagraniem i uzyskała

odłożenie niekorzystnej dla siebie nowelizacji ustawy, wg Tomasza Nałęcza najwyższe

władze nie musiały zawiadamiać prokuratury, bo „nie miały dowodów”. Rząd ujawnił plan renegocjowania układu nicejskiego z UE. Nowym premierem Rosji prezydent Putin ogłosił Michaiła Fradkowa. Jacek Kuroń skończył 70 lat. 4 marca – nowa koalicja rządowa SLD, UP i Federacyjny Klub Parlamentarny Romana

Jagielińskiego (zwany w mediach „fekalia”; jednym z członków FKP był usunięty z SLD

Mariusz Łapiński, który doprowadził do zapaści publicznej służby zdrowia. Sejm znowelizował ustawę o KRUS, eliminując możliwość nadużyć, np. ubezpieczenia

hodowców dżdżownic czy rybek akwariowych jako rolników. Po odczytaniu twardego dysku z komputera Aleksandry Jakubowskiej okazało się, że

intensywnie korespondowała na temat zmian antykoncentracyjnych w ustawie medialnej z

Włodzimierzem Czarzastym i Lechem Nikolskim, a wbrew zeznaniom ich trojga projekt

przygotowywano w KRRiT. Obiegło kraj zakończenie listu Jakubowskiej do Nikolskiego:

„Całuski, Ola”. Zmarł Jeremi Przybora, twórca Kabaretu Starszych Panów. Miał 88 lat. Amerykanie unieważnili przetarg na kontrakty w Iraku, otwierając perspektywę wygranej

Bumaru. 5 marca – UOKiK stwierdził nadmierną koncentrację gazet regionalnych w rękach dwóch

inwestorów zagranicznych – niemieckiej Passauer Presse i norweskiej Orkli.

Intelektualiści z Unii Wolności opublikowali list protestacyjny przeciwko tezom z raportu

końcowego Rokity. Zmarł ks. Stanisław Musiał, b. sekretarz Komisji Episkopatu Polski do Dialogu z Judaizmem,

znany publicysta „Tygodnika Powszechnego”. Uważał, że na terenie obozu w Oświęcimiu

nie powinno być klasztoru karmelitanek ani krzyża, za co prowincjał jezuitów zakazał mu

publicznego wypowiadania się. Premiera „Pasji” Mela Gibsona w Polsce. 7 marca – premier zdymisjonował Krzysztofa Panasa z funkcji prezesa NFZ. Szefem SLD został Krzysztof Janik. 9 marca 2002 – protest bezrobotnych górników w biedaszybach w Wałbrzychu. Nowym szefem Narodowego Funduszu Zdrowia został Lesław Abramowicz. Dyrektor Lasów Państwowych podał, że w kraju przybywa rocznie ok. 15 tys. ha lasów. 10 marca – sondaż „Rzeczpospolitej” wskazał, że 26 proc. Polaków głosowałoby na

Platformę Obywatelską, 24 proc. na Samoobronę, 13proc. na PiS, po 10 proc. na SLD

(najmniej w historii ugrupowania) i LPR. PSL (poniżej 5 proc.) ani Unia Wolności (3

proc.) nie weszłyby do Sejmu. 11 marca – w Madrycie seria terrorystycznych wybuchów bombowych w mieście; zginęło

około 200 osób, w tym kilkoro Polaków, m.in. siedmiomiesięczna dziewczynka. Sejm przyjął uchwałę, że w konstytucji europejskiej rząd polski wynegocjuje zapis o

niepodważalności praw polskich obywateli do ziem zachodnich. Po 12 dniach wyświetlania wpływy z „Pasji” Mela Gibsona w USA okazały się o milion dol.

wyższe niż rekordzisty, czyli „Władcy pierścieni”. 12 marca – sejm zaostrzył kary za przemyt ludzi i przestępczość zorganizowaną. Do kodeksu

karnego wpisano pojęcie terroryzmu. 14 marca – wbrew sondażom i opiniom ekspertów, w Hiszpanii wygrali w wyborach

socjaliści. Opinia światowa wiązała to z serią zamachów bombowych z 11 marca. Rokita wypomniał Lepperowi w Radiu Zet, że „w 2000 roku trzykrotnie, w maju, czerwcu i

lipcu, jeździł do Rosji”, by zablokować ideę polskich rezerw dewizowych, a w Brazylii

przedstawiał się jako senator. 13 marca – V „zjazd gnieźnieński” intelektualistów, artystów i ludzi Kościołów

chrześcijańskich, czyli kongres „Europa Ducha. Chrześcijanie w procesie integracji

europejskiej”. 15 marca – Janusz Wojciechowski zastąpił Jarosława Kalinowskiego na czele PSL. Do karambolu kolumny samochodów rządowych doszło ok. godz. 9.30 w drodze do Tarnowa;

nie było w niej Leszka Millera, który poleciał wcześniej śmigłowcem. W Berlinie zaprezentowano figurę woskową Hitlera na wystawie na granicy między b.

wschodnią a zachodnią częścią miasta, tzw. Check Point Charlie. Galeria należy do

Rosjanki.

16 marca – Władimir Putin został ponownie wybrany przytłaczającą większością na

prezydenta Rosji. 17 marca – Sąd Okręgowy w Warszawie skazał na dwa lata więzienia z zawieszeniem

Czesława Kiszczaka, oskarżonego o uprawnienie ZOMO do strzelania do górników w

kopalni Wujek w grudniu 1981 roku. NSZZ „Solidarność” wystąpił o zdegradowanie go

ze stopnia generała. 18 marca – prezydent Kwaśniewski wyraził opinię, że Polska była przez USA „zwodzona” na

temat zagrożenia bronią masowej zagłady produkowanej w Iraku. W Kosowie walki między Albańczykami a Serbami. Wzmocniono wojska ONZ w Kosowie. 19 marca – prezydent Bush i prezydent Kwaśniewski rozmawiali przez telefon. Minister w

BBN Marek Siwiec poinformował, że rozmowa telefoniczna obu prezydentów była od

dawna planowana i że agencje prasowe źle przetłumaczyły słowo „zwodzono”, błędnie

utożsamiając je ze słowem „zmylono”. 20 marca – wskutek interwencji niemieckiego MSZ z wystawy berlińskiej usunięto postać

woskową Hitlera. W ciągu trzech dni w Kosowie Albańczycy spalili prawie 300 serbskich domów, 30 cerkwi i

klasztorów. 28 osób zabitych, 6000 rannych. 3,5 tysiąca Serbów uciekło do Serbii. Niemcy zapowiedzieli możliwość wypłacenia odszkodowań dla przymusowych robotników

IG Farben. Kurs dolara – 3,85 PLN, kurs euro – 4,70 PLN. 21 marca – Izraelczycy zastrzelili ślepego i sparaliżowanego szejka Ahmeda Jassina,

duchowego przywódcę palestyńskiego Hamasu. Premier Izraela Ariel Szaron

pogratulował akcji siłom bezpieczeństwa. Policja zatrzymała w Warszawie dwóch Pakistańczyków i Ukraińca, u którego znaleziono

mapy, na których zaznaczono budynek Komendy Stołecznej Policji, synagogę i ambasadę

Czech. 22 marca – wielotysięczne manifestacje Palestyńczyków przeciwko Izraelowi. Państwa UE,

Watykan i RP potępiły zabicie szejka Ahmeda Jassina przez Izrael. Protest znanych dziennikarzy przeciwko karze więzienia dla Andrzeja Marka, dziennikarza

„Wieści polickich”, skazanego za zniesławienie lokalnego urzędnika – zamknęli się w

klatce na skwerze przed Sejmem. Wiosenne zrównanie dnia z nocą przyniosło gwałtowne wichury i powodzie. Na Śniardwach

sztorm siedem stopni w skali Beauforta. 23 marca – sąd odrzucił wniosek Rywina o sprawdzenie telefonów przychodzących do

Michnika w dniu nagrania; twierdził, że podczas rozmowy z nim Michnik kilkakrotnie

rozmawiał przez telefon, którego dzwonek powinien być na nagraniu, a nie ma go. W Warszawie z wizytą niemiecki kanclerz Gerhard Schroeder.

Sąd w Szczecinie odroczył na pół roku karę więzienia dziennikarzowi Andrzejowi Markowi z

Polic. 25 marca – ciąg dalszy procesu o zniesławienie z 1992, Jerzy Urban kontra Ryszard Bender

za nazwanie Urbana „Goebbelsem stanu wojennego”. Sąd Najwyższy przekazał sprawę do

sądu w Lublinie do ponownego rozpatrzenia. OBOP – SLD-UP – 9 proc., PO – 28 proc, PiS i LPR – po 11 proc. Okazało się, że dzięki odpowiednio skonstruowanym przepisom o nowych tablicach

rejestracyjnych w samochodach amerykańska firma otrzymała w 2000 roku praktycznie

monopol na ich wytwarzanie. SLD zaproponowało ustawowe rozluźnienie zakazu aborcji. Premier Miller w Brukseli zrezygnował z obrony nicejskiego systemu głosowania w UE.

Minister Cimoszewicz potwierdził to i zapowiedział „znalezienie sposobu, by Polska na

tym nie straciła”. 26 marca – rozłam w SLD stał się faktem. O północy Marek Borowski powołał lewicową

Socjaldemokrację Polski (SDPL); w jej skład weszli m.in. Marek Balicki, Jolanta Banach,

Andrzej Celiński, Włodzimierz Cimoszewicz,Bogdan Lewandowski, Izabela Sierakowska.

Poparcie dla SdPl wg porannego dziennika Programu I Polskiego Radia o 7.00 rano – 11

proc. Wieczorem w telewizji premier Miller zapowiedział swoją dymisję na 2 maja 2004, po

wejściu Polski do Unii. Media podały, tłumacząc to podwyżkami cen po wejściu do UE, że niektóre cukrownie

polskie (w rękach niemieckich) już podniosły cenę cukru o 50 gr – 1 zł na kilogramie. Ukraina poinformowała, że kazachska ropa naftowa popłynie wiosną rurociągiem Odessa-

Brody i pociągami do rafinerii polskich. 28 marca – do NATO weszło kolejnych siedem państw dawnej Europy Wschodniej –

Bułgaria, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Litwa, Łotwa, Estonia. W Szwajcarii zmarł Peter Ustinov, sławny reżyser filmowy. 29 marca – prokuratura umorzyła śledztwo przeciwko zarządowi spółki Presspublica z braku

dowodów działania na jej szkodę. W Waszyngtonie w USA odbyły się oficjalne uroczystości na cześć zmarłego płk.

Kuklińskiego. Uczestniczyli w nim amerykańscy politycy, żołnierze i Polonia. 30 marca – masowy wykup cukru w obawie przed wzrostem cen po 1 maja. Sklepy

wprowadziły ograniczenie sprzedaży cukru do 50, a nawet do 10 kg na osobę. Cena w

supermarketach 2,34 zł za 1 kg. Samoobrona Leppera osiągnęła w jednym z badań najwyższą popularność wśród polskich

partii i przekroczyła 28 proc.

31 marca – szef Agencji Wywiadu, Zbigniew Siemiątkowski przedstawił w Sejmie

znaleziony w grudniu w Internecie przez norweskie służby arabskiego raport; wg niego

był to raport Al-Kaidy, z którego wynikało zagrożenie terrorystyczne m.in. dla Polski. Polskich służb nie zaproszono w marcu na naradę europejskich służb specjalnych. Kwiecień 2004 1 kwietnia – prezydent Bush podpisał ustawę o podwójnym zabójstwie w przypadku

zabójstwa kobiety w ciąży. 2 kwietnia – Wiesław Kaczmarek (SdPl) ujawnił w „Gazecie Wyborczej”, że premier Miller

wykorzystał służby specjalne do aresztowania prezesa Orlenu, Andrzeja Modrzejewskiego

w lutym 2002 roku. Opozycja zażądała natychmiastowej dymisji rządu. Aresztowanie

prezesa spółki miało wg Millera na celu udaremnienie finalizacji jednej z umów spółki, co

dowiodło, że Miller bezprawnie znał jej szczegóły. Warszawa obklejona instrukcjami postępowania w razie zagrożenia terrorystycznego. Anne Applebaum, żona b. ministra obrony Radka Sikorskiego, została odznaczona w USA

Nagrodą Pulitzera za książkę Gułag. 5 kwietnia – tygodnik „Nie” opublikował dane ze skradzionych z MSZ 12 dysków

komputerowych zawierających tajne dane o polityce zagranicznej i personalnej resortu

oraz wywiadu w latach 1992-2002. Minister Spraw Zagranicznych Cimoszewicz złożył

dymisję, prezydent ją odrzucił. Nadzwyczajna Komisja Śledcza do sprawy Rywina wskutek nieuwagi proceduralnej i głosu

posła Bogdana Kopczyńskiego, przyjęła wersję raportu Anity Błochowiak (SLD), wg

której nie istnieje „grupa trzymająca władzę”, a Rywin działał samotnie jako oszust. W przeddzień święta Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego prezydent Kwaśniewski

odznaczył zasłużonych funkcjonariuszy istniejącej od dwóch lat ABW. 6 kwietnia – święto Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, nowość w III RP. Szef ABW Andrzej Barcikowski spotkał się z Janem Rokitą i poinformował go, że jeden z

pracowników ABW rozpoznał jego żonę jako koleżankę z kursu KGB w Moskwie. Potem

wyjaśnił, że była to plotka zasłyszana od jednego z posłów. Unia Europejska wstrzymała dopłaty do eksportowanych do Polski produktów spożywczych;

przewidywany wzrost cen towarów z importu o jedną trzecią i wzrost konkurencyjności

polskiej żywności. Jerzy Urban odmówił prezydentowi Kwaśniewskiemu wstrzymania druku w „Nie” treści

skradzionych z MSZ 12 dysków komputerowych; prezydent odwoływał się do jego

poczucia racji stanu, Urban oświadczył „ja jestem bydlę i będę to drukował”. Okazało się, że w Płocku policjanci rozpracowujący nadużycia w zarządzie miasta otrzymali

mieszkania komunalne i zaniechali śledztwa. Litewski prezydent Rolandas Paksas odsunięty od władzy.

Prezydent graniczącej z Czeczenią rosyjskiej republiki Inguszetii Murat Ziazikow został

lekko ranny w zamachu. Rozruchy w Iraku w strefie zarządzanej przez Polskę, wywoływane przez organizacje

wojskowe szyitów i sunnitów. 7 kwietnia – do Warszawy przyleciała urna z prochami płk. Ryszarda Kuklińskiego. Wg sondażu „Rzeczpospolitej”, Samoobrona – 29 proc. poparcia, PO 22 proc., PiS 10 proc.,

LPR 9 proc., SLD-UP 7 proc. (nie weszłoby do Sejmu), Socjaldemokracja Polska już

tylko 6 proc. i PSL 5 proc. Prezydent Aleksander Kwaśniewski ułaskawił syna radomskiego senatora SLD, skazanego na

trzy lata więzienia za udział w rozbojach. Konstanty Miodowicz (PO), członek specjalnej komisji sejmowej ds. aresztowania prezesa

Orlenu Modrzejewskiego, oświadczył, że doszło wtedy do „brutalnych nacisków” Urzędu

Ochrony Państwa na prokuraturę. B. minister skarbu Jacek Piechota oświadczył, że po

zmianie zarządu Orlenu podpisano tę samą umowę, którą chciano udaremnić, zmieniając

prezesa zarządu. 8 kwietnia – twarde dyski skradzione z MSZ sprzedał po 10 zł sztuka technik, który sądził, że

są przeznaczone do wyrzucenia. Okazało się, że raport „norweski” przedstawiony w Sejmie przez Zb. Siemiątkowskiego z

A.W. nie miał oznaczeń Al-Kaidy i nie wzywał do ataków terrorystycznych w Hiszpanii

ani w Polsce. CBOS: PO 24 proc., Samoobrona 22 proc., PiS 8 proc., SdPl 7 proc., LPR 6 proc. Wg

sondażu SMG/KRC: PO 34 proc., Samoobrona 21 proc., PiS i SdPl po 9 proc., LPR i SLD

po 8 proc. Prezesem Orlenu minister skarbu mianował Jana Wagę, prezesa zarządu Kulczyk Holding. Andrzej Barcikowski, szef ABW wycofał wniosek o nominacji generalskiej płk Mirosława

Tarnowskiego, wielokrotnie pozytywnie weryfikowanego m.in. w związku z dostępem do

tajemnic NATO; nominację zablokował szef WSI Marek Dukaczewski. Tarnowski miał

wg niego zataić współpracę z tajnymi służbami PRL, ale w aktach przekazanych przez

WSI do IPN w 2001 roku taka informacja nie figurowała, co oznaczało, że wbrew prawu

do IPN przekazano niekompletne archiwum WSI. Sprawą zajęła się sejmowa komisja ds.

służb specjalnych pod przewodnictwem Józefa Gruszki z PSL (w 2005 roku ciężkie

zatrucie wyeliminowało Gruszkę z czynnego życia). Tarnowski podjął potem pracę w

firmie Prokom Ryszarda Krauzego.[114] 10 kwietnia – jednocześnie w dwóch gazetach – „Rzeczpospolitej” i „Wprost” ukazały się

materiały, krytykujące Michnika. „Wprost” opisało, jak z Wajdą i Onyszkiewiczem jako

przedstawiciele „konstruktywnej opozycji” rozmawiali w 1988 i 1989 roku z Rosjanami. Zmarł Jacek Kaczmarski, poeta i piosenkarz bard wolności, autor „Murów”. Miał 47 lat.

10 kwietnia – Jarosław i Lech Kaczyńscy zostali przeproszeni na antenie przez Telewizję

publiczną za wyemitowanie filmu o rzekomym finansowaniu Porozumienia Centrum za

pieniądze z FOZZ. Autorzy książki, na której oparto film w 2005 roku przegrają proces z

Kaczyńskimi. 14 kwietnia – trzech lat więzienia dla Lwa Rywina i 250 tysięcy złotych grzywny zażądał

prokurator; brak dowodów na istnienie tzw. grupy trzymającej władzę i związek między

propozycją korupcyjną a pracami nad ustawą medialną. Przed Sejmowej Komisją ds. Służb Specjalnych prokuratorzy przyznali, że zostali

„wmanewrowani” w spektakularne zatrzymanie prezesa Orlenu Andrzeja

Modrzejewskiego w lutym 2002. 16 kwietnia – sąd zarejestrował stronnictwo Suwerenność, Praca, Sprawiedliwość (SPS)

Zbigniewa Romaszewskiego, Jana Rulewskiego i Stefana Niesiołowskiego. Szef ABW Andrzej Barcikowski podał, że Jan Rokita bezprawnie buduje dom. Wojna prasowa między „Gazetą Wyborczą” Michnika a „Newsweekiem” Tomasza

Wróblewskiego z zarzutami o antysemityzm itp., po artykule „Newsweeka” o restytucji

mienia żydowskiego w Polsce. 18 kwietnia – otwarcie Międzynarodowego Festiwalu Filmów Żydowskich na dzień przed 61

rocznicą powstania w getcie. 75 proc. Polaków chce wcześniejszych wyborów do sejmu. Zmarł prof. Jan Szczepański, socjolog.Miał ponad 90 lat. 19 kwietnia – sejmowa komisja ds. służb specjalnych stwierdziła, że szef Agencji Wywiadu

Siemiątkowski dwa lata temu dezinformował sejm, opisując sprawę aresztowania prezesa

Orlenu. Siemiątkowski złożył dymisję, której nie przyjął premier Miller. Ujawniono SMS, w którym Wiesław Kaczmarek przestrzegał ministra skarbu Kaniewskiego

przed utratą funkcji, jeżeli ten podjąłby decyzje personalne w spółkach skarbu państwa. Po raz trzynasty z Auschwitz do Birkenau przeszły tysiące młodych Polaków i Żydów w

Marszu Żywych. 24-letni berlińczyk doznał załamania nerwowego w muzeum obozu koncentracyjnego

Stutthof na Wybrzeżu i próbował zrzec się obywatelstwa niemieckiego; Polska

zapowiedziała wydalenie go. 21 kwietnia – Trybunał Konstytucyjny zakwestionował kilka ustaw – o likwidacji UOP (m.in.

nakazał przywrócenie do pracy 450 zwolnionych oficerów UOP), o powołaniu ABW i

AW, i o biopaliwach. Józef Oleksy jednym głosem został marszałkiem sejmu; funkcje ministra spraw

wewnętrznych przejął czasowo Jerzy Szmajdziński (MON). Na masztach wyprodukowanych dla UE, zamiast napisu „Gdańsk miastem wolności” znalazło

się logo koncernu paliwowego Lotos. Usechł dąb, symbol wolności Basków w Guernice. Posadzono następny.

Okazało się, że polscy europarlamentarzyści do czerwcowych wyborów w UE otrzymają

diety oraz gaże i od UE, i od Polski. Przedstawiciele Polski, Niemiec, Słowacji, Austrii, Węgier i Czech powołali badawczo-

informacyjną Sieć Europejskiej Pamięci i „S”, zajmującą się problemem przymusowej

emigracji i wypędzeń. Jerzy Urban zeznał, że w lutym 2002 Leszek Miller w rozmowie z ministrem skarbu

Wiesławem Kaczmarkiem naciskał na zmiany w zarządzie Orlenu; nazwał premiera

Millera „manekinem Kulczyka”. W Korei Północnej katastrofa kolejowa; zginęło ponad trzy tysiące osób. W japońskim laboratorium urodziły się myszy, pochodzące od dwóch samic. Jajeczko jednej

zostało przetransformowane w plemnik. W resorcie pracy (Jerzy Hausner) zaginęły dokumenty UE, przyznające polskim samorządom

ok. 300 mln euro. W niektórych miejscach Polski cena detaliczna cukru wzrosła do 7 zł za kilogram

(przewidywana cena po wejściu do UE – 3,40 zł). Prokuratura w Gdańsku zwróciła się do sądu niższej instancji sprawę Doroty Nieznalskiej,

która wystawiła w 2001 roku męskie genitalia wiszące na krzyżu. Nie dopatrzono się

obrazy uczuć religijnych. 23 kwietnia – b. wiceminister obrony Romuald Szeremietiew został oskarżony o korupcję i

dopuszczenie asystenta do tajemnic NATO w 2001 roku. Na chwilę media zapomniały o

SLD.

Kościół katolicki określił zasady odprawiania mszy św., naruszane często przez księży. W ciągu trzech miesięcy 2004 roku popełniono o 24 proc. więcej przestępstw niż rok

wcześniej. 24 kwietnia – Grecy cypryjscy opowiedzieli się w referendum przeciwko zjednoczeniu

wyspy. Cypr nie wejdzie do Unii Europejskiej. Turcy byli za wejściem. 25 kwietnia – Marek Kamiński dotarł do Bieguna Północnego z niepełnosprawnym chłopcem

Jasiem Melą. 27 kwietnia – wyszło na jaw, że Wiesław Kaczmarek od miesięcy jest oskarżany o wzięcie

ogromnej łapówki (5 mln dolarów) od rosyjskiej firmy naftowej Łukoil, konkurującej na

rynku polskim z rosyjskim Jukosem. Rada Warszawy wyceni straty miasta w wyniku II wojny światowej, po wojnie wstępnie

szacowanych na 31,5 mld zł. Akcję tę podejmą kolejne miasta w związku z zapowiedzią

Powiernictwa Pruskiego procesów o odszkodowania dla wysiedlonych po wojnie

Niemców. Prezydenci Rosji i Ukrainy podpisali porozumienie o utworzeniu Wspólnej przestrzeni

Ekonomicznej. W lipcu prezydent Ukrainy Leonid Kuczma wejście do UE i NATO

wykreśli ze strategicznych celów.

Maj 2004 1 maja – Polska weszła do Unii Europejskiej. Prezydent Kwaśniewski desygnował rząd

Marka Belki. Przy okazji wyszła na jaw dzika lustracja Marka Belki – w kwietniu 1997

roku skopiowano jego teczkę (65 stron), w 2003 przeniesiono ją do IPN[115]. Granicą UE stała się granica wschodnia Polski. Otwarto granice z krajami Unii, wolno

podróżować ze zwykłym dowodem osobistym. Z granicy zachodniej i południowej zeszli

celnicy. Wprowadzono lotne kontrole celne wewnątrz kraju. Wolno przywieźć z UE do

Polski każdorazowo 90 litrów wina, 10 litrów wódek i 800 papierosów na osobę,

praktycznie jednak wielokrotnie mniej. Rozpoczął się masowy eksport żywności polskiej na Zachód – wołowina, masło, mleko,

warzywa. W ciągu maja eksport żywności wzrósł o 4,4 proc. Ustały cła antydumpingowe, które przez lata uniemożliwiały sprzedaż do krajów UE polskich

palet, sznurka do snopowiązałek, wyrobów stalowych, nawozów i innych. Otworem

stanęły także rynki Czech, Węgier, Słowacji i innych państw przystępujących do

Wspólnoty. Polacy mogli teraz świadczyć usługi na terenie innego państwa

członkowskiego bez konieczności zakładania przedsiębiorstwa, nie były już również

potrzebne pozwolenia na pobyt i pracę, z wyjątkiem pewnych ograniczeń w okresach

przejściowych. W sierpniu sejm uchwalił ponownie po 16 latach ustawę o swobodzie działalności

gospodarczej – min. finansów Andrzej Raczko blokował przepisy, zgodnie z którymi

firma mogła występować o jednoznaczną interpretację przepisów podatkowych.[116] Stawka VAT na materiały budowlane wzrosła z 7 do 22 proc. Podobnie VAT 22 proc.

obowiązuje na grunty budowlane, gazety i książki, oraz artykuły dziecięce. Przewidywany wzrost ceny cukru o 60 gr na kilogramie, mleka i przetworów o 20 proc.,

bananów o 50 proc. Cena cukru 30 maja – 3,49 zł, 30 lipca – 3,41. Zaczął obowiązywać europejski nakaz aresztowania, koniec z występowaniem o ekstradycję. Zaczął obowiązywać zakaz posiadania materiałów z pornografią dziecięcą, czego karalności

nie udało się wprowadzić przez 6 lat obowiązywania nowego kodeksu karnego. Weszła w życie ustawa o pomocy społecznej z 12 marca 2004, która wprowadziła kryterium

dochodowe maksimum 316 zł na osobę w rodzinie (461 zł na osobę samotną). Fundusz

Alimentacyjny, tymczasowo płacący alimenty za uchylających się ojców, zastąpiono

dodatkiem dla osób samotnie wychowujących dzieci, nieprawdziwie wyjaśniając to

zakazem dyskryminacji obywateli UE z innych państw. W porównaniu z poprzednim

rokiem liczba wniosków o rozwód i separację w I półroczu w apelacjach sądów

okręgowych zwiększyła się o 65 proc.; wg Ministerstwa Sprawiedliwości, celem było

uzyskanie zasiłku dla samotnych rodziców.[117]

W Warszawie w kwietniu 2004 pudełeczko włoskich truskawek 200 g – 1 euro. W Berlinie

pudełeczko 500 g – 1 euro. Od nowa proces w sprawie pacyfikacji kopalni „Wujek” w grudniu 1981 (uchylony ze

względu na „obrazę prawa procesowego i materialnego”) rozpoczął się 6 września. W czerwcu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu Jerzy Broniowski

z Wieliczki wygrał z państwem Polskim sprawę o odszkodowanie za mienie pozostawione

przez jego babkę za Bugiem w okresie II wojny światowej. Sejm przyjął niespodziewanie raport Zbigniewa Ziobry w sprawie Rywina, określający

„grupę trzymającą władzę” i który wnioskował postawienie przed Trybunałem Stanu m.in.

premiera i prezydenta. 17 czerwca zmarł Jacek Kuroń; miał 70 lat. 14 sierpnia zmarł Czesław Miłosz; miał 93 lata. Nie powstało Muzeum „S”. Eurostat podał w sierpniu, że wśród krajów UE w Polsce jest najwyższe bezrobocie. W swej najnowszej książce popularna pisarka Joanna Chmielewska używała słów „ku.wa”,

„dupa” itp.; 15 lat wcześniej nie było w jej tekstach takich słów. Autorzy „Wysokich Obcasów”, dodatku „Gazety Wyborczej” dla kobiet, w ciągu kilku lat

istnienia dodatku użyli w tekstach 37 razy słowa „ku.wa” lub jego odmian, 26 razy słowa

„dupa”, 5 razy słowa „pie.dolić”, 3 razy słowa „ch.j” i 2 razy słowa „pi.da”.

Lista Milczanowskiego

1. BĄK JÓZEF, ur. 21.03.1946, poseł niezależny, okręg wyborczy nr 14 - Zielona Góra.

Zarejestrowany w dniu 11 kwietnia 1985 roku przez Wydz. VI WUSW Leszno - jako

kandydat na TW. W związku ze wstąpieniem kandydata do PZPR, odstąpiono od formalnego

pozyskania i dnia 29 sierpnia 1986 roku przerejestrowano do numeru 9839 jako Kontakt

Operacyjny SB. Materiały Kontaktu włączono w roku 1987 do Sprawy Obiektowej nr 6576.

Materiały archiwalne nr 3071/1-k.

2. BENTKOWSKI ALEKSANDER, ur. 14.03.1941 r., poseł PSL, okręg nr 29 - Rzeszów.

Zarejestrowany pod numerem 11861 w dniu 29 kwietnia 1977 roku, przez Wydz. II KWMO

Rzeszów - jako TW pseudonim "Arnold". W sierpniu 1989 roku zdjęty z ewidencji z powodu

rezygnacji jednostki, materiały złożono do archiwum w dniu 31 października 1991 r. pod

numerem 24248/1. Akta zniszczone, zachował się mikrofilm.

3. BŁASZCZEĆ JÓZEF STANISŁAW, ur. 19.06.1947 r., poseł ZChN, okręg nr 9 -

Częstochowa. Zarejestrowany pod numerem 2652 w dniu 15 maja 1978 roku, przez Wydz.

III-a KWMO Częstochowa - jako TW pseudonim "Józef". W dniu 21 lipca 1980 r. z powodu

odmowy współpracy zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum, mikrofilm nr 232/1.

4. BONI MICHAŁ JAN, ur. 10.06.1954 r., poseł KLD, okręg nr 7 - Radom. Zarejestrowany

pod numerem 54946 w dniu 15 lutego 1988 roku, przez Wydz. 1II-2 SUSW Warszawa - jako

kandydat na TW. Pozyskany do współpracy z SB, przyjął pseudonim "Znak" i dnia 29

listopada 1988 r. zmieniono kategorię na TW. Z powodu braku możliwości operacyjnych

współpracę zakończono dnia 5 stycznia 1990 roku. Materiały zniszczono, daty i protokołu

brak.

5. BORAL MAREK TADEUSZ, ur. 07.03.1943., poseł SLD, okręg nr 9 - Częstochowa.

Zarejestrowany pod numerem 2272 w dniu 11 lipca 1975 roku, przez Wydz. III KWMO

Piotrków Trybunalski - jako TW pseudonim "Klementyna". Dnia 15 kwietnia 1976 r. zdjęto z

ewidencji z powodu rezygnacji jednostki po wstąpieniu figuranta do PZPR. Materiały złożono

do archiwum, mikrofilm nr 72/1.

6. BRYLKA GEORG ROCHUS, ur. 24.07.1929 r., poseł PKMnN, okręg nr 9 - Częstochowa.

Zarejestrowany pod numerem CZ-464, przez Pion II RUSW Lublin - jako TW pseudonim

"Feliks". Z powodu odmowy współpracy w dniu 17 listopada 1986 r. zdjęty z ewidencji.

Materiały złożono do archiwum pod numerem 1-3638.

7. CHRZANOWSKI WIESŁAW MARIAN, ur. 20.12.1923 r., poseł ZChN, okręg nr 28 -

Lublin. Tajny Współpracownik Informacji Wojska Polskiego, materiały złożono do archiwum

we wrześniu 1965 roku pod numerem 1610/1. Ponownie zwerbowany i zarejestrowany pod

numerem 4976 w dniu 13 marca 1974 r.. jako TW przez Wydz. III KWMO Warszawa -

pseudonim "Spółdzielca". Pozyskany w celu rozpracowywania środowiska endecko-

akowskiego. 22 czerwca 1976 r. zdjęty z ewidencji z powodu odmowy współpracy. Materiały

złożono do archiwum pod numerem 10503/1. Zarejestrowany pod numerem 74495 w dniu 11

czerwca 1986 roku, przez Wydz. IX Dep. I MSW - jako kandydat na TW. Dnia 9

października 1989 r., zrezygnowano z pozyskania. Materiały złożono do archiwum pod nr

22911/1 - akta zniszczono.

8. CIMOSZEWICZ WŁODZIMIERZ, ur. 13.09.1950 r., poseł SLD, okręg nr 25 - Białystok.

Zarejestrowany pod numerem 13613 w dniu 25 września 1980 roku przez Wydz. II Dep. I

MSW - jako KO pseudonim "Carex". Pozyskany do współpracy 15 września 1980 roku w

związku z planowanym wyjazdem na stypendium do Nowego Jorku. Współpracę zerwano w

roku 1984 w niejasnych okolicznościach. Podejrzewano figuranta o związki z amerykańskimi

służbami specjalnymi. Materiały złożono do archiwum dnia 24 sierpnia 1984 roku, pod

numerem J-8938.

9. CINAL JÓZEF, ur. 11.10.1936 r., poseł PSL, okręg nr 34 - Bielsko-Biała. Zarejestrowany

pod numerem 5739 w dniu 21 stycznia 1982 roku, przez Wydz. IV KWMO Bielsko-Biała -

jako TW pseudonim "Józef Polak". Z powodu odmowy współpracy, zdjęty z ewidencji 9 lipca

1984 roku. Materiały złożono do archiwum pod numerem 1-3430. Akta zniszczono w 1989

roku, protokołu brak.

10. CZYKWIN EUGENIUSZ, ur. 12.09.1949 r., poseł niezależny, okręg nr 25 - Białystok.

Zarejestrowany pod numerem 21661 w dniu 23 sierpnia 1977 roku, przez Wydz. IV KWMO

Białystok - jako TW pseudonimy "Izydor", "Wilhelm". Pozyskany do rozpracowywania ChSS

i środowisk prawosławnych w Białymstoku. Dnia 13 września 1989 roku z powodu

rezygnacji jednostki zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 1-

8510.

11. FOGLER PIOTR STANISŁAW, ur. 22.12.1953 r., poseł UD, okręg nr 2 - Legionowo.

Zarejestrowany pod numerem 15579 w dniu 23 grudnia 1976 roku, przez Wydz. IV KWMO

Warszawa - jako TW pseudonim "Turysta". Z braku możliwości wykorzystania zdjęty z

ewidencji i dnia 6 marca 1980 r. materiały złożono do archiwum pod numerem 12970/1.

Ponownie zwerbowany i w dniu 29 marca 1980 roku zarejestrowany pod numerem 59343

jako TW przez Wydz. IV Dep. V MSW. W dniu 2 kwietnia 1983 roku z powodu odmowy

współpracy, materiały złożono do archiwum. Akta nr 17064/1 - zniszczono, daty i protokołu

brak.

12. GĄSIENICA-MAKOWSKI ANDRZEJ TADEUSZ, ur. 15.02.1952 r., poseł PChD, okręg

nr 32 - Nowy Sącz. Zarejestrowany pod numerem NS-6251 w dniu 26 grudnia 1981 roku

przez Wydz. V KWMO Nowy Sącz jako TW pseudonim "Andrzej II". Dnia 10 grudnia 1983

r. zdjęty z ewidencji z powodu odmowy kontynuowania współpracy. Materiały złożono do

archiwum pod numerem 1762/1.

13. JAGIELIŃSKI ROMAN, ur. 02.01.1947 r., poseł PSL, okręg nr 5 - Piotrków Trybunalski.

Zarejestrowany pod numerem 5332 w dniu 25 marca 1981 roku przez Wydz. VI WUSW

Piotrków Trybunalski - jako TW pseudonim "Ogrodnik". Pozyskany do Sprawy Obiektowej

"Solidarność Wiejska", nr rej. 5310. Materiały czynne zniszczono, daty i protokołu brak.

14. JANOWSKI ZBIGNIEW TADEUSZ, ur. 04.10.1955 r., poseł SLD, okręg nr 27 -

Zamość. Zarejestrowany pod numerem 12877 w dniu 13 lutego 1988 roku przez Wydz. V

WUSW Chełm - jako TW pseudonim "Janek". Wykorzystywany do ochrony gospodarki

narodowej. W dniu 28 listopada 1988 roku przechodzi na kontakt Wydz. V-2 SUSW w

Warszawie i w związku z tym zostaje przerejestrowany do numeru 55956. Materiały czynne

zniszczono w 1990 r., protokołu brak.

15. JASKIERNIA JERZY, ur. 21.03.1950 r., poseł SLD, okręg wyborczy nr 29 - Rzeszów.

Zarejestrowany pod numerem 37279 w dniu 4 grudnia 1973 roku przez Wydz. XI Dep. I

MSW - jako KO pseudonim "Prym" vel "Prymus". Pozyskany do współpracy przed

wyjazdem na stypendium do USA. Współpracę zerwano na początku roku 1980. Materiały

złożono do archiwum dnia 6 marca 1980 roku, pod numerem J-7062. W roku 1981 ponownie

zarejestrowany do numeru 13600 - sprawa dotyczy rozpracowywania Konfederacji Polski

Niepodległej.

16. KAMIŃSKI KRZYSZTOF, ur. 17.03.1957 r., poseł KPN, okręg nr 28 - Lublin.

Zarejestrowany pod numerem 32125 w dniu 29 listopada 1984 roku przez Wydz. III WUSW

Lublin - jako TW "Matrix". Pozyskany do Sprawy Obiektowej "Palestra", nr rej. 27530.

Materiały czynne zniszczono w 1989 roku - protokół nr 020190.

17. KWIATKOWSKI WOJCIECH EUGENIUSZ, ur. 06.09.1937 r., poseł "Solidarności

Pracy", okręg nr 16 - Toruń. Zarejestrowany pod numerem 7878 w dniu 15 lipca 1987 roku,

przez Wydz. V WUSW Włocławek - jako kandydat na TW. Pozyskany do współpracy z SB,

przyjął pseudonim "AB". Jako TW wykorzystywany w ramach Sprawy Obiektowej "Jedność"

(nr rej. 558 - rozpracowywanie środowisk "Solidarności"). Materiały czynne zniszczono, daty

i protokołu brak.

18. KIELEK EUGENIUSZ, ur. 20.10.1940 r., poseł NSZZ "S", okręg nr 29 - Rzeszów.

Zarejestrowany pod numerem 2254 w dniu 19 października 1978 roku, przez Wydz. II

KWMO Tarnobrzeg - jako TW pseudonim "Onyks". Z powodu odmowy, współpracę

przerwano dnia 10 września 1982 r. Materiały złożono do archiwum pod numerem 1-1713.

Akta zniszczono w 1989 r. - protokół 1/89. Ponownie zarejestrowany pod numerem 11447 w

dniu 3 maja 1989 roku, przez Wydz. V WUSW Tarnów - jako kandydat na TW. Zdjęty z

ewidencji dnia 22 grudnia 1989 r., materiały zniszczono w 1990 r. - protokół nr 21/90.

19. LASOCKI TADEUSZ, ur. 28.11.1950 r., poseł ChD, okręg nr 24 - Ostrołęka.

Zarejestrowany pod numerem 4915 w dniu 15 lipca 1981 roku przez Wydz. VI WUSW

Łomża - jako TW pseudonim "Kamil". Z powodu odmowy kontynuowania współpracy,

zdjęty z ewidencji w dniu 22 czerwca 1988 r. Materiały złożono do archiwum pod numerem

1-2500, Akta zniszczone, daty i protokołu brak.

20. MAJEWSKI JAN, ur., 03.06.1942 r., poseł PSL, okręg nr 29 - Rzeszów. Pozyskany na

TW przez Wydz. IV KWMO Kraków w początku lat siedemdziesiątych. Wyeliminowany ze

współpracy, materiały złożono do archiwum w dniu 2 sierpnia 1976 roku, pod numerem

41779/1. Zarejestrowany ponownie pod numerem 41678 przez Wydz. V-2 SUSW Warszawa

- jako TW "Gucio". Zdjęty z ewidencji z powodu braku możliwości operacyjnych i dnia 26

sierpnia 1986 r. materiały złożono do archiwum, pod numerem 18255/1. Ponownie pozyskany

jako TW pseudonim "Jodła", przez Pion VI RUSW Opatów (nr rej. TG-3761). Współpracę

przerwano w dniu 27 maja 1988 roku. Materiały złożono pod numerem 3969/1.

21. MAJEWSKI WIT WIKTOR,ur. 21.07.1943 r., poseł SLD, okręg wyborczy nr 2 -

Legionowo. Zarejestrowany pod numerem 56953 w dniu 25 sierpnia 1979 roku przez Wydz. I

Dep. I MSW - jako KO pseudonim "Zev", "Wito". Z powodu odmowy współpracę przerwano

w dniu 6 marca 1986 r. Materiały złożono do archiwum dnia 19 marca 1986 roku, pod

numerem 19352/1. Akta zniszczone w styczniu 1990 roku - protokół brakowania nr 114,

pozostał mikrofilm nr 19352/1.

22. MAKSYMIUK JANUSZ ROMAN, ur. 19.01.1947 r., poseł PSL, okręg nr 11 - Wrocław.

Zarejestrowany pod numerem 46734 w dniu 15 lipca o 11 1983 roku przez Pion VI RUSW

Oleśnica - jako TW pseudonim "Roman". Z powodu odmowy kontynuowania współpracy, w

dniu 27 września 1989 roku zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem

60430/I.

23. MANICKI MACIEJ, ur. 21.11.1954 r., poseł SLD, okręg nr 20 - Szczecin.

Zarejestrowany pod numerem 29061 w dniu 22 maja 1984 roku przez Wydz. V WUSW

Szczecin - jako TW, pseudonim "Cuma". Pozyskany w ramach Sprawy Obiektowej "Dok" -

dotyczącej rozpoznania wrogiej działalności w środowisku stoczniowców. W drugiej połowie

1989 roku przejęty przez Wydział Ochrony Konstytucyjnego Porządku Publicznego.

Materiały czynne zniszczono w roku 1990, protokołu brak.

24. MOCHNACZEWSKI PIOTR, ur. 28.10.1965 r., poseł SLD, okręg nr 20 - Szczecin.

Zarejestrowany pod numerem 25515 w dniu 27 stycznia 1983 roku, przez wydz. 11-1 WUSW

Szczecin - jako TW I pseudonim "Lech". Z powodu odmowy kontynuowania współpracy

zdjęty z ewidencji. W dniu 16 grudnia 1989 r. materiały złożono do archiwum pod numerem

50535/1. Akta zniszczono w 1990 roku, protokół nr 4/90.

25. MOCZULSKI LESZEK ROBERT, ur. 07.06.1939 r., poseł KPN, okręg nr 33 - Kraków.

Zarejestrowany pod numerem 4750 w dniu 29 sierpnia 1969 roku przez Wydz. III-2 KSMO

Warszawa - jako TW pseudonim "Lech". Pozyskany w celu rozpoznania środowiska

dziennikarskiego i opozycyjnego. Z uwagi na nielojalność TW współpracę przerwano i w

dniu 9 lipca 1984 r. materiały złożono do archiwum pod numerem 16526/1.

26. NIESIOŁOWSKI KONSTANTY STEFAN, ur. 04.02.1944 r., poseł ZChN, okręg nr 4 -

Łódź. Pozyskany przez Wydz. III KWMO Łódź w roku 1971 jako TW pseudonim "Leopold".

Dnia 26 maja 1979 roku materiały TW przekazano do Dep. I MSW za pismem nr AB-

00166/79. Materiały zniszczono, daty i protokołu brak.

27. NOWACKA IRENA MARIA, ur. 08.09.1950 r., poseł SLD, okręg wyborczy nr 6 -

Konin. Zarejestrowana pod numerem 7044 w dniu 22 kwietnia 1988 roku przez wydz. III

WUSW Sieradzu jako Kontakt Operacyjny SB. Materiały zniszczone - protokół ze

zniszczenia nr 021/90. r.

28. NOWAK KAZIMIERZ JAN, ur. 16.01.1952 r., poseł SLD, okręg nr 16 - Toruń.

Zarejestrowany pod numerem 7803 w dniu 27 maja 1987 roku przez Wydz. III WUSW

Włocławek - jako kandydat na TW. Dnia 1 lipca 1987 r. pozyskany do w współpracy z SB,

przyjął pseudonim "Jerzy". Jako TW wykorzystywany w ramach Sprawy Obiektowej

"Publicyści" nr rej. 6655. Materiały czynne zniszczono, daty i protokołu brak.

29. PIECHOTA JACEK JAN, ur. 28.04.1959 r., poseł SLD, okręg nr 20 - Szczecin.

Zarejestrowany pod numerem 28853 w dniu 3 maja 1984 przez Wydz. III-1 WUSW Szczecin

- jako TW "Robert". Materiały czynne zniszczono w roku 1989, protokołu brak.

30. PILARSKI BOHDAN, ur. 24.09.1931 r., poseł PSL-"S", okręg nr 15 - Kalisz.

Zarejestrowany pod numerem 6395 w dniu 8 kwietnia 1965 roku jako Kontakt Informacyjny

przez Wydz. VIII Dep. I MSW - pseudonim "Ravel" vel "Surma". W roku 1965 współpracy

zaprzestano, materiały złożono do archiwum dnia 25 sierpnia 1966 roku, pod numerem J-

1712.

31. REICHELT WŁADYSŁAW, ur. 01.05.1950 r., poseł KLD, okręg nr 18 - Poznań.

Zarejestrowany pod numerem 33437 w roku 1975 przez Wydz. III KWMO Poznań jako TW

"Adam". Z powodu odmowy kontynuowania współpracy w dniu 29 sierpnia 1986 roku zdjęty

z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 36162/1. Akta zniszczono w roku

1989, protokół nr 68.

32. SALETRA WOJCIECH JAROSŁAW, ur. 26.09.1955 r., poseł SLD, okręg nr 8 - Kielce.

Zarejestrowany pod numerem 23813 w dniu 27 czerwca 1984 roku przez Wydz. III WUSW

Kielce - jako TW pseudonim "Tadeusz". Z powodu zmiany miejsca pracy w dniu 29 sierpnia

1989 roku zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 3914/1.

33. SMOLAREK RYSZARD, ur. 10.05.1952 r., poseł PSL, okręg nr 26 - Siedlce.

Zarejestrowany pod numerem 3860 w dniu 8 maja 1979 roku przez Wydz. II KWMO Konin -

jako TW pseudonim "Monika". Z powodu zmiany miejsca pracy i zamieszkania, w dniu 18

lipca 1983 r. zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 1539/1.

34. SPYCHALSKA EWA TERESA, ur. 17.08.1949 r., poseł SLD, okręg nr 34 - Bielsko-

Biała. Zarejestrowana pod numerem 55153 w dniu 20 czerwca 1988 roku przez Wydz. V-2

SUSW Warszawa - jako TW ~ pseudonim "Czuma". Materiały czynne zniszczone w roku

1990, protokołu brak.

35. STANISZEWSKA GRAŻYNA EWA, ur. 02.11.1949 r., poseł UD, okręg nr 34 - Bielsko-

Biała. Zarejestrowana pod numerem 2762 w dniu 6 kwietnia 1978 roku przez Wydz. III

KWMO Bielsko-Biała - jako TW pseudonim "Kowalska". Z powodu odmowy

kontynuowania współpracy, w dniu 10 stycznia 1979 r. zdjęta z ewidencji. Materiały złożono

do archiwum pod numerem 1-1095.

36. STAŃDO STANISŁAW WŁADYSŁAW, ur. 29.03.1945 r., poseł ZChN, okręg nr 5 -

Piotrków Trybunalski. Zarejestrowany pod numerem 6301 w dniu 22 września 1982 roku

przez Plon VI RUSW Piotrków Trybunalski jako TW pseudonim "Kazik". Z powodu

rezygnacji jednostki w dniu 4 marca 1986 roku zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do

archiwum, mikrofilm nr 1344/1.

37. STAROWNIK MARIAN ROMAN, ur. 02.03.1954 r., poseł PSL, okręg nr 28 - Lublin.

Zarejestrowany pod numerem 32171 w dniu 10 grudnia 1984 roku przez Wydz. VI WUSW

Lublin - jako TW pseudonim "Roman". Materiały złożono do archiwum pod numerem

1/19920. Akta zniszczono, nr protokołu 43/90.

38. STERKOWICZ CZESŁAW JÓZEF, ur. 20.06.1936 r., poseł SLD, okręg nr 31 - Tarnów.

Zarejestrowany pod numerem TA-941 w dniu 2 sierpnia 1976 roku przez Wydz. m WUSW

Tarnów jako Kontakt Operacyjny SB. W sierpniu 1980 roku materiały złożono do archiwum

pod numerem 620/1. W roku 1988 akta zostały zniszczone - protokołu zniszczenia brak.

39. SZAFRANIEC HERBERT, ur. 20.12.1941 r., poseł KLD, okręg nr 35 - Sosnowiec.

Zarejestrowany jako TW przez Wydz. II KW MO Katowice - pseudonim "Grażyna".

Współpracę przerwano w związku ze zmianą miejsca zamieszkania. Materiały złożono do

archiwum pod numerem 1-4307. Zarejestrowany pod numerem 5513 w dniu 20 maja 1970

roku przez Wydz. II KW MO Warszawa - jako Lokal Kontaktowy SB. Materiał archiwalny

22321/1. Akta złożone w Katowicach zniszczono w roku 1985, akta w Warszawie zniszczono

w 1983 r., nr protokołu 134/83.

40. SZCZEPANIAK JAN, ur. 24.11.1936 r., poseł PSL, okręg nr 16 - Toruń. Zarejestrowany

pod numerem 5681 w dniu 2 marca 1984 roku przez Wydz. IV WUSW Włocławek - jako

kandydat na TW. Pozyskany do współpracy z SB przyjął pseudonim "Marek",

wykorzystywany w ramach Sprawy Obiektowej "Solidarność Wiejska". W maju 1985 roku

przekazany na łączność Wydz. VI WUSW we Włocławku. Materiały czynne zniszczono, daty

i protokołu brak.

41. SZREDER BOGUMIŁ EDWARD, ur. 31.07.1956 r., poseł PSL, okręg nr 22 - Gdańsk.

Zarejestrowany pod numerem 48203 w dniu 25 maja 1984 roku przez Wydz. III-l WUSW

Gdańsk jako TW pseudonim "Rolnik". Z powodu rezygnacji jednostki w dniu 10 lipca 1989 r.

zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 26149/I. Materiały

zniszczono, daty i protokołu brak.

42. SZYMAŃCZAK TADEUSZ, ur. 06.04.1952 r., poseł PL, okręg nr 3 - Płock.

Zarejestrowany pod numerem 4537 w dniu 28 grudnia 1981 roku przez Wydz. IV WUSW

Skierniewice jako TW pseudonim "Dobrodziej". Z powodu dekonspiracji w dniu 16 lutego

1983 r. zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numer 880/I. Akta

zniszczono.

43. ŚWITKA JAN EUGENIUSZ, ur. 23.06.1936 r., poseł SD, okręg nr 29 - Rzeszów.

Zarejestrowany pod numerem 934 w dniu 2 września 1961 roku przez Wydz. III KWMO

Lublin - jako TW pseudonim "Jasio". Z powodu odmowy kontynuacji współpracy w dniu 16

sierpnia 1961 roku zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 1-9846.

44. TUSZYŃSKI ZDZISŁAW, ur. 15.08.1938 r., poseł SLD, okręg nr 18 - Poznań.

Zarejestrowany pod numerem 54351 w dniu 22 września 1987 roku przez Wydz. V SUSW

Warszawa jako Kontakt Operacyjny SB. Materiały czynne zniszczono w roku 1990 -

protokołu brak.

45. WESOŁOWSKI MARIUSZ STEFAN, ur. 11.04.1950 r., poseł UD, okręg nr 23 - Olsztyn.

Zarejestrowany pod numerem 4/550 w dniu 22 grudnia 1978 roku przez Wydz. PG KWMO

Olsztyn - jako TW "Marek". Z powodu odmowy kontynuowania współpracy w dniu 12

grudnia 1984 r. zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 17257/Im.

Akta zniszczono w roku 1989, protokół nr 35/89 - pozostał mikrofilm.

46. WIERZBICKA DANUTA, ur. 12.06.1930 r., poseł KPN, okręg nr 37 - Gliwice.

Zarejestrowana jako Lokal Kontaktowy SB przez Pion V RUSW Gliwice.

47. WÓJCIK TADEUSZ, ur. 17.02. 1944 r., poseł PL, okręg nr 30 - Przemyśl.

Zarejestrowany pod numerem 9768 w dniu 16 września 1987 roku przez Wydz. VI WUSW

Krosno - jako TW pseudonim "Stanisław II". Pozyskany w ramach Sprawy Obiektowej

"Wspólnota" nr rej. 1926. Materiały czynne zniszczono, daty i protokołu brak.

48. ZYCH BOGUMIŁ ZYGMUNT, ur. 22.08.1959 r., poseł SLD, okręg nr 12 - Wałbrzych.

Zarejestrowany pod numerem 10982 w dniu 23 czerwca 1987 roku przez Wydz. III WUSW

Wałbrzych jako TW pseudonim "Konrad". Z powodu odmowy kontynuowania współpracy, w

dniu 16 listopada 1988 roku zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod

numerem 1-6059. Akta zniszczono, protokół nr 85/90.

49. ZYLBER JAN, ur. 14.04.1936 r., poseł PPG, okręg nr 20 - Szczecin. Zarejestrowany pod

numerem 58115 w dniu 28 grudnia 1979 roku przez Wydz. IV Dep. II MSW jako TW

"Roman". Z powodu braku możliwości wykorzystania, w dniu 14 września 1984 roku zdjęty z

ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 18140/1. Akta zniszczono w roku

1990, protokół nr 112/90.

SENAT

50. BARTODZIEJ GERHARD, ur. 20.01.1941 r., senator woj. opolskiego - Mniejszość

Niemiecka. Zarejestrowany pod numerem 34942 w dniu 24 lutego 1977 roku przez Wydz. III

KW MO Katowice - pseudonim "Agata". Z powodu odmowy dalszej współpracy w roku

1980 zaprzestano kontaktów i dnia 23 października 1980 roku materiały złożono do

archiwum, pod numerem 1/25285. Zarejestrowany ponownie pod numerem 16333 w dniu 16

kwietnia 1985 roku jako KO przez Wydz. VII Dep. I MSW pseudonim "Waris". Współpracę

zerwano z powodu rezygnacji jednostki w roku 1990. Materiały złożono do archiwum dnia 19

stycznia 1990 roku, pod numerem J-12327.

51. FINDEISEN WŁADYSŁAW, ur. 28.01.1926 r., senator woj. warszawskiego - UD.

Zarejestrowany pod numerem 5928 w dniu 4 czerwca 1960 roku przez Wydz. VII Dep. I

MSW - jako Kontakt Informacyjny pseudonim "Vikers". W związku z wyjazdem do USA

zrezygnowano z dalszego kontaktu, w roku 1968 materiały złożono do archiwum pod

numerem 8303/1.

52. HORODECKI KRZYSZTOF, ur. 1953 r., senator woj. pilskiego, niezrzeszony.

Zarejestrowany pod numerem 3569 w dniu 2 października 1980 roku przez Wydz. II KWMO

Piła - jako TW pseudonim "Marek". W dniu 17 października 1984 roku zdjęty z ewidencji z

powodu odmowy kontynuowania współpracy. Materiały złożono do archiwum pod numerem

1248/1.

53. JESIONEK JAN, ur. 05.07.1925 r., senator woj. katowickiego - KPN. Zarejestrowany pod

numerem XV -2/362/72 w dniu 3 maja 1972 roku przez Wydz. PG KWMO Katowice jako

TW pseudonimy "Skaut", "Edmund I", "Podróżny". Z braku możliwości wykorzystania w

dniu 9 lutego 1982 roku zdjęty z ewidencji. Przejęty przez Wydz. III KWMO Katowice jako

TW pseudonim "Leon", w dniu 9 lutego 1982 r. zostaje przerejestrowany do numeru 48362. Z

powodu choroby jednostka SB zrezygnowała z dalszego prowadzenia TW i w dniu 3

stycznia] 983 roku materiały złożono do archiwum pod numerem 1-8477.

54. KOMOROWSKI ZYGMUNT ZBIGNIEW, ur. 1944 r., senator woj. skierniewickiego -

PSL. Zarejestrowany pod numerem 7409 w dniu 25 stycznia 1988 roku jako Kontakt

Operacyjny SB przez Pion IV RUSW Sochaczew - pseudonim "Konrad". Materiały

zniszczone - protokołu i daty zniszczenia brak.

55. KOSTKA STANISŁAW, ur. 1925 r., senator woj. przemyskiego - KPN. Zarejestrowany

pod numerem 4102 w dniu 8 grudnia 1969 roku przez Służbę Bezpieczeństwa KPMO

Jarosław jako TW pseudonim "Kos". W dniu 10 kwietnia 1972 roku, z powodu rezygnacji

jednostki, zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 1-9348.

Materiały zniszczono w roku 1982, protokół nr 56.

56. KRALCZYŃSKI HENRYK ANDRZEJ, ur. 29.07.1943 r., senator woj. bielskiego -

NSZZ"S". Zarejestrowany pod numerem BB-2765 w dniu 6 kwietnia 1978 roku przez Wydz.

III-a KWMO Bielsko-Biała jako TW pseudonim "Terlecki". W dniu 28 lipca zdjęty z

ewidencji z powodu braku możliwości wykorzystania. Materiały złożono do archiwum pod

numerem 1-1377. Ponownie zwerbowany na TW przez Wydz. V KWMO w Bielsku-Białej i

zarejestrowany pod numerem BB-5191 w dniu 19 czerwca 1981 roku. Zdjęty z ewidencji

Wydz. V z powodu nieszczerości. Materiał złożono do archiwum pod numerem 1-2569.

57. SZYMANOWSKI ANDRZEJ, ur. 1930 r., senator woj. leszczyńskiego. Zarejestrowany

pod numerem 12875 w dniu 27 lipca 1989 roku przez Wydz. VI WUSW Leszno jako Kontakt

Operacyjny SB. Współpracę przerwano 9 stycznia 1990 roku z powodu odmowy współpracy.

Materiały zniszczono - daty i protokołu brak.

58. WILKOWSKI EUGENIUSZ, ur. 04.01.1955 r., senator woj. chełmskiego - NSZZ "S".

Zarejestrowany pod numerem 6438 w dniu 21 lutego 1980 roku przez Wydz. ni KWMO

Chełm jako TW pseudonim "Wiktor". Z powodu braku możliwości wykorzystania w dniu 22

listopada 1984 r. zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem 1/981.

Akta zniszczone, daty i protokołu brak.

59. WŁODYKA MIECZYSŁAW, ur. 1949 r., senator woj. słupskiego - PSL. Zarejestrowany

pod numerem 831 w dniu 5 lutego 1980 roku przez Wydz. PG KWMO Słupsk jako TW

pseudonim "Rolnik". Z powodu braku możliwości wykorzystania w dniu 31 maja 1989 roku

zdjęty z ewidencji. Materiały złożono do archiwum pod numerem Im/6265.

60. ZAMOYSKI TOMASZ JAN, ur. 1912 r., senator woj. zamojskiego - ZChN.

Zarejestrowany pod numerem 9470 w roku 1969 przez Wydz. V Dep. II MSW jako TW

pseudonim "Hrabia". Materiały złożone do archiwum pod numerem 8952/1. Zarejestrowany

ponownie jako TW pod numerem 15057 w dniu 5 kwietnia 1976 roku przez Wydz. II SUSW

Warszawa. Wyeliminowany z powodu odejścia na emeryturę. W dniu 15 września 1979 r.

zdjęty z ewidencji. Materiały złożone do archiwum pod numerem 12604/1.

61. ŻAK JÓZEF STANISŁAW, ur. 08.02.1938 r., senator woj. kieleckiego - UD.

Zarejestrowany pod numerem 4070 w dniu 18 października 1965 roku, przez Wydz. II

KWMO Kielce jako TW pseudonim "Piotr". Z powodu rezygnacji jednostki w dniu 22 maja

1970 roku współpracę zawieszono. Materiały złożono do archiwum pod numerem 29204/1.

Akta zniszczone, daty i protokołu brak.

Źródło: Gazeta Polska nr 22 (44) z dnia 2 czerwca 1994 roku

Objaśnienie pojęć występujących na „liście”:

Tajny współpracownik (TW) - najwyższa kategoria, całkowicie świadoma, współpracy z SB.

Kontakt Operacyjny (KO) - niższa od TW kategoria współpracownika tajnych służb PRL.

Była to współpraca nie zawsze świadoma.

Lokal kontaktowy (LK) - lokal konspiracyjny SB do spotkań z agenturą.

Sprawa obiektowa - sprawa operacyjna zakładana przy rozpracowywaniu określonych

organizacji lub środowisk (czyli obiektów).

PG - pion gospodarczy MO.

Figurant - osoba występująca w sprawie prowadzonej przez SB albo osoba, którą

zainteresowało się SB.

Lista Macierewicza 1. ALEKSANDER BENTKOWSKI (PSL). Kategoria TW, kryptonimy „Arnold” i „Kamir”.

Figuruje w księdze inwentarzowej wydz. III BEiA UOP, w księdze inwentarzowej WUSW

Rzeszów nr I, kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 29.04.77

pod nr 11861 przez wydz. II WUSW Rzeszów. Data. archiwizacji 31.10.91 pod nr arch.

24248/1. nr mikrofilmu 24248/1. Akta archiwalne zachowane. Materiały archiwalne,

zawierają dokumenty sygnowane przez Bentkowskiego.

2. MICHAŁ JAN BONI (KLD). Kategorie TW-k, TW, kryptonim „Znak”. Daty rejestracji:

15.02.88 przez wydz. III-2 SUSW Warszawa oraz 29.11.88 przez wydz. III-2 Warszawa. Nr

rejestr. 54946. Materiały zniszczono w styczniu 90r. (bądź nie odnalezione). Kontaktów

zaprzestano 5 stycznia 90.

3. MAREK TADEUSZ BORAL (SLD). TW „Klementyna”. Figuruje w księdze

inwentarzowej WEiA delegatury UOP Łódź oraz w kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II

BEiA UOP. Zarejestrowany 11.07.75 pod nr 2272. Nr archiwalny 72/1, data archiwizacji

15.04.76. nr mikrofilmu 72/1, Miejsce archiwiz. WEiA del. UOP w Łodzi. Akta archiwalne

zachowane, materiały archiwalne zawierają dokumenty sygnowane przez Borala. Kontaktów

zaprzestano 15.04.76.

4. GEORG ROCHUS BRYLKA (Mniejszość Niemiecka). TW „Feliks”. Figuruje w księdze

inwentarzowej. Zarejestrowany 9.07.75 przez Pion II RUSW Lubliniec pod nr CZ-464. nr

arch. 1- 3638. Data archiwizacji 27.11.86. Miejsce archiwiz. WEiA del. UOP w Katowicach.

Akta archiwalne zachowane. Kontaktów zaprzestano 17.11.86.

5. JÓZEF STANISŁAW BŁASZCZEĆ (ZChN). TW „Józef”. Figuruje w księdze

inwentarzowej. Data rejestr. 15.05.78. Nr rej str. 2652, wydz. III-A Częstochowa. Nr arch. I-

1495,data. archiwizacji 27.11.80. Nr mikrofilmu 232/1. Akta archiwalne zachowane. Data

zaprzestania kontaktów 21.07.80.

6. WŁODZIMIERZ CIMOSZEWICZ (SLD). KO/DI "Carex". Figuruje w archiwum Zarządu

Wywiadu. Nr rejestr. 13613, data rejestr. 25.09.80. Organ rejestr. wydz. II dep. I Warszawa.

Nr arch. 1-8938, data archiwizacji 24.08.84.

7. JÓZEF CINAL (PSL). TW "Józef Polak". Figuruje w księdze inwentarzowej i kartotece

komputerowej ZSKO. Zarejestrowany 21.01.82 pod numerem 5739 przez wydz. IV Bielsko-

Biała. Nr archiwalny 1-3430, data archiwizacji 9.07.84, miejsce archiwiz. Wydz. "C" WUSW

w Bielsku Białej. Materiały zniszczono 1.12.89, bądź nie odnaleziono. Data zaprzestania

kontaktów 9.07.84.

8. EUGENIUSZ CZYKWIN (bezpartyjny). TW „Izydor”, "Wilhelm". Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 23.08.77 przez wydz. IV KW MO

Białystok pod numerem 21661. Nr arch. 1-8510. Miejsce archiwizacji WEiA del. UOP w

Białymstoku. Akta archiwalne zachowane. Data zaprzestania kontaktów 13.09.89.

9. PIOTR STANISŁAW FOGLER (UD). TW "Turysta". Figuruje w kartotece

odtworzeniowej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany dwukrotnie: 23.12.76 przez wydz. IV

SUSW, Warszawa pod nr 15579, nr arch. 12970/1, miejsce archiwizacji wydz. VIII BEiA

UOP oraz 29.03.80 przez wydz. IV dep. V Warszawa pod nr 59343, nr arch.17064/1; Data

zaprzestania kontaktów 2.04.83.

10. ANTONI JAN FURTAK (PL). TW „Jonatan”, „Platan”. Nr rejestr. 42097, data rejestr.

31.12.81, organ rejestrujący wydz. IV KW MO Gdańsk.

11. ANDRZEJ TADEUSZ GĄSIENICA-MAKOWSKI (PChD). TW „Andrzej II”. Figuruje

w księdze inwentarzowej. Zarejestrowany 26.12.81 przez wydz. V WUSW Nowy Sącz pod

numerem NS-6251. Miejsce archiwizacji WEiA del. UOP w Krakowie. Akta archiwalne

zachowane, materiały archiwalne zawierają dokumenty sygnowane przez w/w osobę. Data

zaprzestania kontaktów 10.12.83.

12. TOMASZ HOLC (PPG). TW "Zenek". Figuruje w kartotece ogólnoinformacyjnej wydz.

II BEiA UOP. Zarejestrowany przez wydz. IV dep. II MSW Warszawa pod numerem 38119.

Miejsce archiwizacji Biuro "C" Warszawa. Akta archiwalne zachowane. Materiały archiwalne

zawierają dokumenty sygnowane przez w/w. Data zaprzestania kontaktów 16.07.76.

13. ROMAN JAGIELlŃSKI (PSL). TW "Ogrodnik". Figuruje w kartotece odtworzeniowej

wydz. II BEiA UOP oraz w kartotece komputerowej ZSKO. Zarejestrowany przez wydz. VI

WUSW Piotrków Tryb. 25.03.81 pod numerem 5332.

14. ZBIGNIEW TADEUSZ JANOWSKI (SLD). TW „Janek”. Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany dwukrotnie: pod nr 12877 dn.

13.02.88 przez wydz. V Warszawa oraz pod numerem 55956 dn. 28.11.88 przez wydz. V-2

SUSW Warszawa.

15. JERZY JASKIERNIA (SLD). KO/OI „Prym”. Figuruje w archiwum Zarządu Wywiadu.

Zarejestrowany pod nr 37279 dnia 4.12.73 przez wydz. XI dep. I Warszawa. Nr arch. J-7062,

data archiwizacji 6.03.80, miejsce archiwiz. AZW UOP. Akta archiwalne zachowane.

16. EUGENIUSZ KIELEK (NSZZ-Solidarność). TW „Onyks”, TW-k. Figuruje w wydz. V

BEiA delegatury Radom oraz w kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP.

Zarejestrowany przez wydz. II Tarnobrzeg dnia 9.09.82 pod numerem 2254. Miejsce

archiwizacji sekcja "C" WZO WUSW w Tarnobrzegu. Data zaprzestania kontaktów 10.09.82.

Ponownie zarejestrowany jako TW-k przez wydz. V Tarnobrzeg, dnia 3.05.89 pod nr 11447.

17. ALEKSANDER KRAWCZUK (SLD). KP „Aleksander”, PK „Chata”. Figuruje w

księdze inwentarzowej. Zarejestrowany przez Inspektorat I Kraków dn. 22.11.61 pod nr

2557/62. Miejsce archiwizacji WEiA del. UOP w Krakowie. Akta archiwalne zachowane.

Materiały archiwalne zawierają dokumenty sygnowane przez w/w osobę. Data zaprzestania

kontaktów 18.04.78.

18. TADEUSZ LASOCKI (ChD). TW „Kamil”. Figuruje w kartotece ogólnoinformacyjnej

wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 15.07.81 pod nr 4915 przez wydz. VI Łomża. Miejsce

archiwizacji sekcja "C" WZO WUSW w Łomży. Data zaprzestania kontaktów 22.06.88.

19. JAN MAJEWSKI (PSL). TW „Gucio”, „Jodła”. Figuruje w księdze inwentarzowej i

kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany trzykrotnie: pod nr

41678 przez wydz. V-2 SUSW Warszawa, pod nr TG-3761 przez PVI RUSW SB Opatów

oraz przez wydz. IV Kraków. Archiwizacja: pod nr 18255/1 dn. 26.08.86 pod nr 3969/1 dn.

27.05.88 oraz pod nr 41779/1 dn. 2.08.76. Miejsca archiwizacji wydz. II BEiA UOP i sekcja

„C” WZO WUSW Tarnobrzeg. Akta archiwalne zachowane. Data zaprzestania kontaktów

27.05.88.

20. WIT WIKTOR MAJEWSKI (SLD). KO/DI „Wito”, „Zev”. Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP, kartotece odtworzeniowej wydz. I BEiA UOP.

Zarejestrowany przez wydz. I dep. I Warszawa dnia 25.08.79 pod nr 56953. Nr archiwalny

19352/1. data arch. 19.03.86, nr mikrofilmu 19352/1. Akta archiwalne zachowane. Data

zaprzestania kontaktów 6.03.86.

21. JANUSZ ROMAN MAKSYMIUK (PSL). TW „Roman”. Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP, zarejestrowany pod nr 46734 dnia 15.07.83 przez

Pion VI RUSW Oleśnica. Nr archiwalny 60430/1, nr mikrofilmu 60430/1. Miejsce

archiwizacji WEiA del. UOP we Wrocławiu. Data zaprzestania kontaktów 27.09.89.

22. PIOTR MOCHNACZEWSKI (SLD). TW „Michał”. Figuruje w kartotece

odtworzeniowej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany pod nr 25515 dnia 27.01.83 przez

wydz. III-I Szczecin. Nr arch. 50535/1. data archiwizacji 22.11.89. Miejsce archiwiz. wydz.

„C” WUSW w Szczecinie. Materiały zniszczono 25.03.90 (bądź dotychczas nie odnalezione).

Data zaprzestania kontaktów 16.12.89.

23. LESZEK MOCZULSKI (KPN). TW „Lech”. Figuruje w kartotece ogólnoinformacyjnej

wydz. II BEiA, komputerowej ZSKO i odtworzeniowej wydz. I BEiA UOP. Zachowała się

teczka pracy i teczka personalna TW "Lech". Zarejestrowany 29.08.69 pod numerem 4750

przez wydz. III-2 SUSW Warszawa, nr archiwalny 16526/1, data archiwizacji 09.07.84.

Miejsce archiwizacji WIII BEiA UOP. Akta archiwalne zachowane, zawierają dokumenty

sygnowane przez w/w osobę.

24. JERZY OSIATYŃSKI (UD). TW „Osiatyńki”. Figuruje w księdze inwentarzowej wydz.

III BEiA, kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA i odtworzeniowej wydz. I BEiA

UOP. Zarejestrowany pod numerem 74164 przez wydz. II dep. MlI MSW Warszawa, miejsce

archiwizacji wydz. III BEiA. Jako TW-k zarejestrowany pod nr 34080. Akta archiwalne

zachowane.

25. JACEK JAN PIECHOTA (SLD). TW „Robert”. Figuruje w kartotece odtworzeniowej

wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 3.05.84 pod nr 28853 przez wydz. III-I Szczecin.

Materiały zniszczono 24.11.89 (bądź dotychczas nie odnalezione). Data zaprzestania

kontaktów 24.11.89.

26. BOHDAN PILARSKI (PSL-„S”). KIN "Ravel vel Surma". Figuruje w archiwum Zarządu

Wywiadu. Zarejestrowany 8.04.65 pod numerem 6395 przez wydz. VIII dep. I Warszawa. Nr

arch. J-1712. data archiwizacji 25.08.66. Miejsce archiwiz. AZW UOP.

27. WŁADYSŁAW REICHEL (KLD). TW „Adam”. Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA. Zarejestrowany 11.11.75 pod numerem 33437 przez

wydz. III Poznań. Nr archiwalny 36162/1, miejsce archiwizacji wydz. "C" WUSW w

Poznaniu. Materiały zniszczono dnia 14.12.89 (bądź dotychczas nie odnalezione). Data

zaprzestania kontaktów 29.08.86.

28. WOJCIECH JAROSŁAW SALETRA (SLD). TW „Tadeusz”. Figuruje w księdze

inwentarzowej WEiA del. UOP Radom, zarejestrowany 27.06.84 pod nr 23813 przez wydz.

III KW MO Kielce. Nr arch. 39414/1, data archiwizacji 29.08.89, nr mikrofilmu 39414/1.

Akta archiwalne zachowane (w WEiA Del. UOP w Radomiu), zawierają dokumenty

sygnowane przez w/w osobę. Data zaprzestania kontaktów 29.08.89.

29. RYSZARD SMOLAREK (PSL). TW „Monika”. Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA oraz odtworzeniowej wydz. I BEiA UOP.

Zarejestrowany 8.05.79 pod nr 3860 przez wydz. n KW MO Konin. Miejsce archiwizacji

WEiA del. UOP w Poznaniu. Akta archiwalne zachowane, zawierają dokumenty sygnowane

przez w/w osobę. Data zaprzestania kontaktów 18.07.83.

30. EWA TERESA SPYCHALSKA (SLD). TW „Czuma”. Figuruje w kartotece

odtworzeniowej wydz. II BEiA. Zarejestrowana 20.06.88 pod nr 55 153 przez wydz. V -2

Warszawa.

31. GRAŻYNA STANISZEWSKA (UD). TW „Kowalska”. Figuruje w księdze

inwentarzowej i kartotece komputerowej ZSKO. Zarejestrowana 6.04.78 pod nr 2762 przez

wydz. m KW MO Bielsko-Biała. Nr arch. 1-1095, data archiwizacji 10.01.79, nr mikrofilmu

1095/1. Akta archiwalne zachowane, zawierają dokumenty sygnowane przez w/w osobę.

Miejsce archiwiz. WEiA del. UOP w Katowicach. Data zaprzestania kontaktów 10.01.79.

32. MARIAN ROMAN STAROWNIK (PSL). TW „Roman”. Figuruje w kartotece

odtworzeniowej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 10.12.84 pod nr 32171 przez wydz. VI

WUSW Lublin. Nr arch. 1/19920, data archiwizacji 30.10.89. Miejsce archiwiz. wydz. "C"

WUSW Lublin. Materiały zniszczono 30.01.90 (bądź dotychczas nie odnalezione). Data

zaprzestania kontaktów 30. 10.89.

33. HERBERT SZAFRANIEC (KLD). TW „Grażyna”. Figuruje w księdze inwentarzowej.

Zarejestrowany przez wydz. II KW MO Katowice. Nr archiwalny 1-4307, data archiwizacji

15.05.70. Miejsce archiwiz. wydz. „C” KW MO Katowice. Data zaprzestania kontaktów

7.06.72.

34. BOGUMIŁ EDWARD SZREDER (PSL). TW „Rolnik”. Figuruje w kartotece

komputerowej ZSKO. Zarejestrowany 25.05.84, pod nr 48203 przez wydz. III-1 Gdańsk. Nr

archiwalny 26149/1, miejsce archiwizacji wydz. "C" WUSW w Gdańsku. Data zaprzestania

kontaktów: 10.07.89.

35. TADEUSZ SZYMAŃCZAK (PL). TW „Dobrodziej”. Figuruje w WEiA del. Łódź i

kartotece komputerowej ZSKO. Zarejestrowany 28.12.81 pod nr 4537 przez wydz. IV

WUSW Skierniewice. Nr arch. 880/1, data archiwizacji 16.02.83, miejsce archiwiz. sekcja

"C" WZO WUSW w Skierniewicach. Materiały zniszczono w 89 r. (bądź dotychczas nie

odnalezione). Data zaprzestania kontaktów 16.02.83.

36. JAN EUGENIUSZ ŚWITKA (SD). TW „Jasio”. Figuruje w księdze inwentarzowej i

kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 2.09.61 pod nr 934 przez

wydz. III KW MO Lublin. Nr arch. 9846/1, data archiwizacji 16.08.62, nr mikrofilmu 2834/1,

miejsce archiwizacji WEiA del. UOP w Rzeszowie. Akta archiwalne zachowane, zawierają

dokumenty sygnowane przez w/w osobę. Data zaprzestania kontaktów 16.08.62.

37. MARIUSZ STEFAN WESOŁOWSK (UD). TW "Marek". Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA oraz odtworzeniowej wydz. I BEiA. Zarejestrowany

22.12.78 pod nr 4/550 przez nr WPG KW MO Olsztyn. Nr arch. 17257/1m, data archiwizacji

12.11.84, nr mikrofilmu 17257nnuu/Im. Miejsce archiwiz. w Prezyd. KWP w Olsztynie. Akta

archiwalne zachowane, zawierają dokumenty sygnowane przez w/w. Data zaprzestania

kontaktów 12.12.84.

38. BOGUMIŁ ZVGMUNT ZYCH (SLD). TW "Konrad". Figuruje w kartotece

odtworzeniowej wydz. II BEiA, kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA i kart.

odtworzeniowej wydz. I BEiA UOP. Zarejestrowany 23.06.87 pod nr 10982 przez wydz. III

WUSW Wałbrzych. Nr arch. 1-6059, data archiwizacji 16.11.88. Miejsce archiwiz. sekcja

„C” WZO WUSW w Wałbrzychu. Materiały zniszczono 29.0l.90 (bądź dotychczas nie

odnalezione). Data zaprzestania kontaktów 16.11.88.

39. JAN ZYLBER (PPG). TW „Roman”. Figuruje w księdze inwentarzowej wydz. III BEiA,

kartotece odtworzeniowej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 28.12.79 pod numerem 58115

przez wydz. IV dep. II Warszawa. Nr arch. 18140/1, data archiwizacji 10.11.84. Miejsce

archiwiz. wydz. III BEiA UOP. Akta archiwalne zachowane. Data zaprzestania kontaktów

14.09.84.

SENATOROWIE

40. GERHARD BARTODZIEJ (bezpartyjny). TW „Agata”, OZ, KO/DI „Waris”. Figuruje w

kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA oraz w archiwum Zarządu Wywiadu.

Zarejestrowany trzykrotnie: 24.02.77 pod nr 34942 przez wydz. III Katowice, 20.04.85 pod nr

91345 przez wydz. VII dep. I Warszawa, 16.04.85 pod nr 16333 przez wydz. VII dep. I

Warszawa. Miejsca archiwizacji: W "C" WUSW w Katowicach, AZW UOP. Materiały

archiwalne zachowane, zawierają dokumenty sygnowane przez w/w. Daty zaprzestania

kontaktów –- jako TW "Agata" 23.10.80, jako OZ 23.10.88, jako KO/DI "Waris" 4.01.90.

4.01.90.

41. WŁADYSŁAW FINDEISEN (UD). KIN „Wiktor“, „Vikers“. Figuruje w Archiwum

Zarządu Wywiadu. Zarejestrowany najpierw 04.06.60 pod nr 5928 przez wydz. II dep. II

Warszawa, następnie 18.08.65 przez wydz. VII dep. II Warszawa. Miejsce archiwizacji W III

BEiA UOP. Akta archiwalnie zachowane. Data zaprzestania kontaktów 05.03.68.

42. KRZYSZTOF HORODECKI (bezp.). TW „Marek”. Zarejestrowany 2.10.80 pod nr 3569

przez wydz. II Piła. Nr arch. 1248/1. Miejsce archiwizacji WEiA del. UOP w Poznaniu. Akta

archiwalne zachowane, zawierają dokumenty sygnowane przez w/w osobę. Data zaprzestania

kontaktów 17.10.84.

43. JAN JESIONEK (KPN). TW „Skaut”, „Edmund”, „Podróżny”, „Leon”. Figuruje w

księdze inwentarzowej. Zarejestrowany 03.05.72 pod nr XV-2/362m przez WPG Katowice

oraz 09.02.82 pod nr 48362 przez wydz. III Katowice. Nr arch. 1-8477, nr mikrofilmu 2994/1.

Miejsce archiwizacji WEiA del. UOP w Katowicach. Akta archiwalne zachowane, zawierają

dokumenty sygnowane przez w/w osobę. Daty zaprzestania kontaktów 11.01.82 i 03.01.83.

44. STANISŁAW KOSTKA (KPN). TW „Kos”. Figuruje w księdze inwentarzowej WEiA

del. Rzeszów. Zarejestrowany 08.12.69 pod nr 4102 przez SB KP MO Jarosław. Nr arch. 1-

9348. Miejsce archiwizacji W "C" KW MO w Rzeszowie. Materiały zniszczono 30.06.82

(bądź dotychczas nie odnaleziono). Data zaprzestania kontaktów 10.04.72.

45. ANDRZEJ HENRYK KRALCZYŃSKI (NSZZ"S"). TW „Terlecki”. Figuruje w księdze

inwentarzowej i kartotece komputerowej ZSKO. Zarejestrowany dwukrotnie: 6.04.78 pod nr

BB-2765 przez wydz. III-A Bielsko-Biała i 19.06.81 pod nr BB-5191 przez wydz. V. Miejsce

archiwizacji WEiA del. UOP w Katowicach, akta archiwalne zachowane. Daty zaprzestania

kontaktów 28.07.79 i 18.08.82.

46. Pod tym numerem figuruje osoba konfidenta o nazwisku MAZUREK, która nie jest ani

członkiem rządu, ani członkiem parlamentu i na liście znalazła się omyłkowo.

47. EUGENIUSZ WILKOWSKI (NSZZ"S"). TW „Wiktor”. Figuruje w kartotece

komputerowej ZSKO. Zarejestrowany 21.02.80 pod nr 6438 przez wydz. III Chełm. Miejsce

archiwizacji S "C" WZO WUSW w Chełmie. Akta archiwalne zachowane. Data zaprzestania

kontaktów 22.11.84.

48. MIECZYSŁAW WŁODYKA (PSL). TW „Rolnik”. Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zachowała się teczka pracy i teczka personalna

TW "Rolnik". Zarejestrowany 5.02.80 pod nr 831 przez WPG Słupsk. Nr arch. Im/6265.

Miejsce archiwizacji w Prezyd. KWP w Słupsku. Data zaprzestania kontaktów 31.05.89.

49. JAN TOMASZ ZAMOYSKI (ZChN). KO „Hrabia”, TW „Hrabia”. Zachowała się teczka

pracy i teczka personalna TW "Hrabia". Zarejestrowany pod nr 9470 przez wydz. V dep. II

Warszawa, następnie 5.04.76 pod nr 15057 przez wydz. II SUSW. Nr arch. 8952/1, 12604/1,

miejsce archiwizacji WIlI BEiA. Akta archiwalne zachowane, data zaprzestania kontaktów

15.09.79.

50. STANISŁAW JÓZEF ŻAK (UD). TW "Piotr", KO/DI "Piotr". Figuruje w kartotece

odtworzeniowej wydz. II BEiA, archiwum Zarządu Wywiadu i kartotece komputerowej

ZSKO. Zarejestrowany 18.10.67 pod nr 4070 przez wydz. II KW MO Kielce oraz 31.01.75

pod nr SMW-2/1362 przez dep. I MSW. Miejsce archiwizacji W "C" KW MO w Kielcach.

Data zaprzestania kontaktów 22.05.70.

CZŁONKOWIE RZĄDU

51. MICHAŁ ANDRZEJ JAGIEŁŁO (podsekretarz stanu w min. kultury i sztuki). Konsultant

"Jot". Figuruje w kartotece odtworzeniowej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 2.01.80 pod

nr 40745 przez wydz. V dep. II Warszawa.

52. WOJCIECH MARIAN MISlĄG (podsekretarz stanu w min. finansów). Konsultant, TW

"Jacek". Figuruje w kartotece odtworzeniowej wydz. II BEiA oraz w archiwum Zarządu

Wywiadu. Zarejestrowany 25.07.88 pod nr 17272 przez wydz. VIII dep. I Warszawa oraz

dnia 31.05.86 pod nr 96872 przez wydz. XI dep. II Warszawa. Miejsce archiwizacji AZW

UOP.

53. JAN MARIAN KOMORNICKI (podsekretarz stanu w min. ochrony środowiska). TW

"Nałęcz". Figuruje w kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA. Zarejestrowany pod nr

NS-7089 przez Pion VI RUSW SB Zakopane. Miejsce archiwizacji W "C" KW MO Nowy

Sącz. Akta archiwalne zachowane. Data zaprzestania kontaktów 30.11.89.

54. ALEKSANDER KRZYMIŃSKI (podsekretarz stanu w MSZ). TW "Henryk", KO „Alek”.

Figuruje w księdze inwentarzowej wydz. III BEiA i w kartotece ogólnoinformacyjnej wydz.

II BEiA. Zachowała się teczka pracy i teczka personalna TW "Henryk". Zarejestrowany

4.12.58 pod nr 3415 przez wydz. III dep. II Warszawa, pod nr 45934 przez Wydz. VII dep. V

oraz przez wydz. I dep. I. Akta archiwalne zachowane. Data zaprzestania kontaktów 23.09.60.

55. JAN KAZIMIERZ MAJEWSKI (podsekretarz stanu w MSZ). TW „Michalik”. Figuruje

w kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zarejestrowany 14.04.50 pod nr 13/44

przez wydz. III zarządu I Szef. WSW Warszawa. Data zaprzestania kontaktów 21.04.55.

56. ANDRZEJ MARIAN OLECHOWSKI (minister finansów). KO/DI „Must”. Figuruje w

archiwum Zarządu Wywiadu. Zarejestrowany 4.11.72 przez I wydz. V dep. I Warszawa. nr

arch. J-7588, data archiwizacji 25.06.81. Miejsce archiwiz. AZW UOP. UOP.

57. ANDRZEJ IRENEUSZ PODSIADŁO (podsekretarz stanu w min. finansów). Konsultant

"PA", KO/DI "Bułgar". Figuruje w kartotece ogólnoinformacyjnej Wydziału II BEiA UOP

oraz archiwum Zarządu Wywiadu. Zarejestrowany 24.10.85 pod nr 93.211 przez wydz. IV

dep. V Warszawa oraz 20.09.76 przez wydz. V dep. I Warszawa. Miejsca archiwizacji W III

BEiA UOP i AZW UOP.

58. ANDRZEJ ANTONI SICIŃSKI (minister kultury). KO/DI "Sotos". Figuruje w archiwum

Zarządu Wywiadu. Zarejestrowany 2.06.73 pod nr 9656 przez wydz. IV dep. I Warszawa. Nr

arch. J-1236, data archiwizacji 30.05.75. Miejsce archiwiz. AZW UOP. Materiały zniszczono

(bądź dotychczas nie odnalezione).

59. KRZYSZTOF JAN SKUBISZEWSKI (minister spraw zagranicznych). TW „Kosk”.

Figuruje w księdze inwentarzowej wydz. III BEiA oraz w archiwum Zarządu Wywiadu.

Zarejestrowany pod nr 6173/64/5242 przez dep. I Warszawa. Nr arch. 9669/1, data

archiwizacji 3.10.69, nr mikrofilmu F-7974/1 oraz nr arch. J-1770. Miejsca archiwiz. WIlI

BEiA UOP oraz AZW UOP. Akta archiwalne zachowane.

60. JACEK MARIA STANKIEWICZ (sekretarz stanu w URM). TW „Jacek”. Figuruje w

kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP oraz w kartotece komputerowej ZSKO.

Zarejestrowany 16.10.68 przez wydz. V KW MO Bydgoszcz, Nr archiwalny 2866/1, data

archiwizacji 6.07.74. Miejsce złożenia akt: wydz. "C" KW MO Toruń. Data zaprzestania

kontaktów 6.07.74.

61. STANISŁAW EDMUND SZUDER (podsekretarz stanu w Ministerstwie Łączności). TW

„Zeus”. Figuruje w kartotece odtworzeniowej wydz. II BEiA UOP zarejestrowany 11.05.87

pod numerem 42110 przez Wydz. Techniki Poznań.

KANCELARIA PREZYDENTA 62. LECH FALANDYSZ (podsekretarz stanu). TW-k, TW "Wiktor". Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP. Zachowała się teczka pracy i teczka personalna

TW "Wiktor". Zarejestrowany przez wydz. III KSMO Warszawa pod numerem 6995 i przez

wydz. II . SUSW pod numerem 15822. Nr archiwalny 9893/1-k, data archiwizacji 25.04.74;

nr archiwalny 15783/I, data archiwizacji 15.04.83. Miejsce złożenia akt BEiA UOP. Akta

archiwalne zachowane. Data zaprzestania kontaktów 25.04.74.

63. JERZY JAN MILEWSKI (sekretarz stanu w BBN). TW „Franciszek”. Figuruje w księdze

inwentarzowej wydz. III BEiA, w kartotece ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP i

kartotece ZSKO. Zarejestrowany przez wydz.1II KW MO Gdańsk pod nr 1-179. Nr

archiwalny 2171'3/1, data archiwizacji 6.01.89. Miejsce złożenia akt BEiA W-wa. Akta

archiwalne zachowane.

64. JANUSZ ALEKSANDER ZIÓŁKOWSKI (sekretarz stanu). TW Figuruje w kartotece

ogólnoinformacyjnej wydz. II BEiA UOP oraz w kartotece komputerowej ZSKO.

Zarejestrowany przez wydz. II KW MO Poznań pod nr 9645. Nr archiwalny 30235/1, data

archiwizacji 12.08.74. Miejsce złożenia akt wydz. "C" KW MO Poznań. Źródło: Gazeta Polska nr 4/93, czerwiec 1993

Lista osób, które złożyły w „Monitorach Polski” pozytywne oświadczenie o współpracy ze służbami specjalnymi PRL (z prawomocnym wyrokiem Sądu

Lustracyjnego)

1999 Marek Dukaczewski – podsekretarz stanu, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego Janusz Kaczurba – podsekretarz stanu, Ministerstwo Gospodarki Andrzej Majkowski – podsekretarz stanu, Kancelaria Prezydenta RP 2000 Andrzej Byrt – podsekretarz stanu, MSZ Sławomir Cytrycki – podsekretarz stanu, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP Jan Truszczyński – sekretarz stanu, Kancelaria Prezydenta RP 2002 Andrzej Anklewicz – b. Generalny Inspektor Celny Zenon Bilewicz – zastępca Szefa Agencji Wywiadu Andrzej Derlatka – zastępca Szefa Agencji Wywiadu Stanisław Jaśkiewicz – podsekretarz stanu, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP Jozef Klimowicz – Komendant Główny Straży Granicznej Marek Madej – dyrektor Oddziału TVP SA w Łodzi Marek Ociepka – podsekretarz stanu, Ministerstwo Finansów Paweł Pruszyński – zastępca Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego Włodzimierz Syta – członek RN Polskiego Radia SA Sławomir Wiatr – podsekretarz stanu, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP 2003 Maciej Górski – podsekretarz stanu, Ministerstwo Obrony Narodowej Jacek Klaudziński – dyrektor generalny w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego Robert Mroziewicz – podsekretarz stanu w MSZ i podsekretarz stanu w MON Ryszard Pyciak – b. dyrektor b. Polskiej Agencji Prasowej S.A. Marek Sidor – prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Jan Strelau – wiceprezes Polskiej Akademii Nauk Jakub Wolski – podsekretarz stanu, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Józef Woźniakowski – podsekretarz stanu, Ministerstwo Skarbu Państwa Bogusław Zaleski – podsekretarz stanu, Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Posłowie Wejście Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 to dobra okazja do podsumowania pewnej

epoki w naszych dziejach. Epoki III Rzeczpospolitej, niepodległej po 50 latach okupacji

niemieckiej a potem sowieckiej, kraju zniszczonego gospodarczo, politycznie i w znacznej

mierze, jak się okazało, moralnie, przez komunizm i jego popleczników. Ta epoka rozciąga

się symbolicznie między wyborami parlamentarnymi 4 czerwca 1989 a 1 maja 2004. Żadna

chyba grupa obywateli nie może powiedzieć, że Polska dziś wygląda tak, jak sobie to

wyobrażali czy planowali 15 lat temu. Jestem przekonana o potrzebie uporządkowania – choćby tylko chronologicznego – zdarzeń,

które charakteryzują tę epokę przemian, i dlatego podjęłam próbę opracowania jej

kronikarskiego kalendarium. Obok zarysowanego tylko tła międzynarodowego, obok

podstawowych informacji politycznych i gospodarczych III RP, interesowało mnie wszystko,

co pokazywało, czy i jak udało się wielkie zamierzenie transformacji ustrojowej – wyjścia z

totalitarnego państwa „powszechnej szczęśliwości” ku demokracji parlamentarnej i wolnemu

rynkowi. Przyjęłam w mojej pracy punkt widzenia osoby, wychowanej w opozycji wobec PRL i

analizuję wydarzenia poprzez opozycję do komunizmu, a także postkomunizmu, Dlatego

więcej uwagi poświęciłam zdarzeniom, związanym z formacją „postsolidarnościową”,

szczególnie w pierwszych latach III RP. Jak Polacy jako naród, jako obywatele zacofanej i

zubożonej Polski, podzieleni wyraziście na „my” i „oni”, po frontalnej odmowie dalszego

uczestniczenia w komunizmie, poradzili sobie z wielorakością krzyżujących się w Polsce

interesów międzynarodowych, międzypartyjnych, międzygrupowych i często płynących stąd

zagrożeń. I co się stało z winnymi 45-letniego ucisku peerelowskiego. W jaki sposób

odchodzący komuniści, przekształcając się w oligarchów finansowych, przygotowywali się

do udziału w globalnej grze o niższe koszty produkcji, bez liczenia się z kosztami

społecznymi. Teraźniejszość przyszła mi w sukurs. Akurat lata 2003 i 2004 ujawniły wielkie afery III

Rzeczpospolitej, afery, robione przez oligarchiczne grupy byłych aparatczyków PRL (i

niekiedy doszlusowujących do nich ludzi nowych czasów, również z kręgów dawnej

opozycji), często we współpracy z zorganizowaną przestępczością i agenturą ościenną, afery,

które kryła zmowa części wspomagającej oligarchię prasy. Tego nie twierdzą już dziś

„oszołomy”, to już widzi każdy obywatel, obserwujący przesłuchania parlamentarnych

komisji śledczych. Krok po kroku, i oto niespodzianki. Okazuje się np., że wiele się zmieniło w Polsce na

korzyść. Względnie dobrze wyglądają różne wskaźniki sytuacji społecznej. Wzrosła wyraźnie

średnia długość życia, poprawiło się zdrowie Polaków, wybudowano ogromną liczbę nowych

domów, Polacy masowo podróżują zagranicę turystycznie i w interesach. Towarzyszyły temu

niepokojące zjawiska, jak ujemny przyrost naturalny, i ogromne nieszczęścia społeczne, jak

choćby ujawnione dopiero w III RP, w PRL zręcznie ukrywane, bezrobocie i częsty wyzysk

pracujących; w 1990 roku na swoje życie skutecznie targnęło się 3,1 tys. osób, w 1998 już

blisko 5 tysięcy. Dramatycznie ciągle wygląda sprawa stosunków własnościowych i – z innej

beczki – odpowiedzialności za popełnione w PRL zbrodnie. Apolityczna Służba Cywilna,

ledwie powstała i zakorzeniła się, praktycznie została zlikwidowana przez rządy

postkomunistów, co otwarło szeroko wrota do powszechnej korupcji. Przez 15 lat przewija się

czarna nić niekończących się procesów w sprawie ofiar Grudnia 70 na Wybrzeżu, zastrzelenia

górników z kopalni „Wujek” w 1981, czy zabójstwa Grzesia Przemyka w komisariacie MO w

1983 roku. Źródła, z których korzystałam przy tworzeniu Kalendarium III RP, były najrozmaitsze:

książki z historii najnowszej, stenogramy sejmowe, rozmowy z politykami i dziennikarzami,

dokumenty, wyniki badań opinii publicznej, coraz już liczniejsze opracowania z historii

najnowszej. Miałam też szczęście pracować w najciekawszych miejscach – np. w kancelarii

Lecha Wałęsy i Jerzego Buzka – w najciekawszych okresach, i pomocą były mi własne

notatki, dzienniki i materiały stamtąd. Znaczącą rolę w zbieraniu informacji o wydarzeniach odegrała prasa. Pytało się często

znajomych: co czytasz? i wszystko było jasne. Nie będzie wielką przesadą stwierdzenie, że

gazety – przynajmniej niektóre – rządziły. Ci, co pisywali w początkach III RP w „naszych”

nowych gazetach, nie tylko byli – wtedy – uważani za „naszych”, i dlatego ciekawi i warci

uwagi. Redaktorzy naczelni zasiadali w sejmie i rządzie, publicyści ławą weszli do

ministerstw, ich głos był uważnie słuchany i dyskutowany, czytelnicy w opiniach szukali

wyjaśnienia politycznych posunięć lub zaniechań i drogowskazu na przyszłość.

Równocześnie rozkładane stosami za darmo w pociągach polityczno-pornograficzne

piśmidło, atakujące najważniejsze dla Polaka symbole demoralizowało, i to demoralizowało

masy. Nie było tylko jedną z tysiąca propozycji dla czytelników o specyficznych gustach. Zdaję sobie sprawę z niedostatków niniejszej pracy, przede wszystkim dotyczących wyboru

zdarzeń. Jakub Karpiński, niedościgły wzór kronikarza naszych stron i naszych czasów,

stosował metodę okrutnego cięcia wydarzeń, podając tylko najważniejsze. Ja podjęłam próbę

szerszego nieco ich potraktowania, nie ograniczając jak on miejsca, poświęconego kolejnym

latom. Dlatego kronika ta ma kształt klepsydry – początkowe lata epoki są gęste od zdarzeń,

lata „średnie” (1994-1998) skąpsze, by piasek historii wysypał się szeroko w ostatnich dwóch

latach przed historycznym 1 maja 2004. Za ewentualne błędy przepraszam Czytelnika i

proszę o wyrozumiałość. Każdemu więc w moim kalendarium zabraknie jakiegoś wydarzenia, a inne może wydawać

się zbędne. Starałam się przypomnieć to, co ważne, charakterystyczne, i co zajmowało wtedy

nasze umysły. *

Serdecznie dziękuję Wiesławie Kwiatkowskiej z Gdyni za udostępnienie mi jej materiałów o

chronologii procesów Grudnia ‘70 na Wybrzeżu i dr. Janowi Żarynowi za maszynopis

Kalendarium Kościoła katolickiego w Polsce. Wykorzystałam je w niniejszej pracy. Dziękuję za cenne uwagi pomysłodawcy kalendarium III RP, Jarosławowi Kaczyńskiemu,

Józefowi Darskiemu, Jackowi Łęskiemu, prof. Annie Pawełczyńskiej, Zofii i Zbigniewowi

Romaszewskim, ś.p. prof. Tomaszowi Strzemboszowi i uczestnikom naszego Seminarium z

historii najnowszej, oraz Jerzemu Zalewskiemu, który wstępny szkic tej książki zechciał

wykorzystać przy nakręceniu swego filmu o III RP pt. Dwa kolory. Dziękuję także za

wnikliwą lekturę mojej córce Małgorzacie Bochwic-Ivanovskiej, dzięki której uwagom

książka ta – mam nadzieję – stała się przystępniejsza dla młodych czytelników.

Przypisy [1] „Niepodległość” nr 65. [2] Antoni Dudek, Kontrakt z buntem w tle, „Arcana” nr 5/03. [3] Paweł Śpiewak, Pamięć po komunizmie, Warszawa 2005. [4] Art. 158 Kodeksu Handlowego. [5] przypis do sprawdzenia [6] Antoni Dudek, Kontrakt z buntem w tle, „Arcana” nr 5/03. [7] Jan Olszewski, Prosto w oczy. Rozmowa z Ewą Polak-Pałkiewicz. [8] Antoni Dudek, Kontrakt z buntem w tle, „Arcana” nr 5/03. [9] Antoni Dudek, Kontrakt z buntem w tle, „Arcana” nr 5/03. [10] Antoni Dudek, Kontrakt z buntem w tle, „Arcana” nr 5/03. [11] Andrzej Paczkowski, cykl artykułów historycznych w Rzeczpospolitej 2000-2003. [12] Kapitał zakładowy 150 tys. zł równe pół przeciętnej pensji, udziałowcy Zbigniew Bujak, Aleksander Paszyński, Andrzej Wajda. [13] Osiągnie do 700 tys. dziennego nakładu i ogromny wpływ na opinię publiczną dzięki autorytetowi redaktorów, wywodzących się z opozycji. [14] Andrzej Paczkowski, cykl artykułów historycznych w Rzeczpospolitej 2000-2003. [15] Andrzej Paczkowski, cykl artykułów historycznych w Rzeczpospolitej 2000-2003. [16] Depesza ambasadora USA w PRL Davisa wysłana z Warszawy 23 czerwca 1989 roku do Sekretarza Stanu, Białego Domu i ambasad USA w Moskwie, Budapeszcie i Bukareszcie. Ta i inne depesze wysyłane z Warszawy w okresie kwiecień-sierpień 1989 r. dostępne w internecie http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB42/Doc4.pdf). [17] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [18] Andrzej Paczkowski, cykl artykułów historycznych w Rzeczpospolitej 2000-2003. [19] Teresa Bochwic, Odwrotna strona medalu. Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim. Most, Warszawa 1991. [20] Andrzej Paczkowski, cykl artykułów historycznych w Rzeczpospolitej 2000 – 2003. [21] Andrzej Paczkowski, cykl artykułów historycznych w Rzeczpospolitej 2000 – 2003. [22] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [23] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [24] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [25] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [26] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [27] „Gazeta Wyborcza” i archiwum internetowe „GW” 1989 – 2003. [28] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [29] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [30] Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. „Arcana”, Kraków 2004. [31] Antoni Dudek, Testament bezpieki. "Newsweek" nr 27/2004. [32] Wg danych z IPN. [33] Rozmowa moja z Jerzym Giedroyciem w czerwcu lub lipcu 1990. [34] Jim Hoagland, Kropka nad „i”, „Rzeczpospolita”, 7 lutego 2003. [35] „Gazeta Wyborcza” i archiwum internetowe „GW” 1989 – 2003. „Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2003. [36] „Gazeta Wyborcza” i archiwum internetowe „GW” 1989 – 2003. „Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2003. [37] Wszczęto jedno śledztwo, w sprawie sędzi Marii Gurowskiej ze składu sądzącego Emila Fieldorfa „Nila” w 1951 roku; zmarła w 1998 roku przed wyrokiem. W listopadzie 1998 min. sprawiedliwości Hanna Suchocka wystąpiła o ekstradycję z Wlk. Brytanii prokurator Heleny Wolińskiej, która fałszowaniem dokumentów przyczyniła się do skazania i stracenia „Nila”. Do dziś nie ekstradowana. [38] Teresa Torańska, Oni. [39] Wszyscy ludzie prezydenta, Anna Bikont, Agnieszka Kublik, Ernest Skalski. „Gazeta Wyborcza” z 28 września 1991. [40] Olsztyński „Dziennik Północny” nr 124/91. [41] Jan Olszewski w książce Przerwana premiera uznał rozchodząca się wówczas informację o liście Wałęsy do Janajewa za pogłoskę. [42] Antoni Dudek, Pierwsze lata III Rzeczpospolitej. [43] Patrz rozdział „Lista Milczanowskiego”. [44] „Gazeta Wyborcza” i archiwum internetowe „GW” 1989 – 2003. [45] Leszek Biernacki, „S” XX lat dzień za dniem. Pracownia Impuls, Sopot 2000. [46] ”Gazeta Polska„ z 6.02.2002.

[48] Waldemar Kuczyński Dziennik z 1992, „Rzeczpospolita”, 4 czerwca 2002. [49] Waldemar Kuczyński Dziennik z 1992, „Rzeczpospolita”, 4 czerwca 2002. [50] Pkt. 7 w wersji prezydenckiej: ”Obie strony stworzą sprzyjające warunki dla powstania na części obiektów wybudowanych w Polsce ze środków armii b. ZSRR wspólnych przedsiębiorstw polsko-rosyjskich„. Nowa wersja mówiła ogólnikowo o współpracy obu państw. [51] Relacja Krzysztofa Czabańskiego z wiosny 2004. [52] Olszewski. Przerwana premiera, s. 17. [53] Tamże, s. 64. [54] (Jacek Kuroń, Spoko!) [55] Waldemar Kuczyński Dziennik z 1992, „Rzeczpospolita”, 4 czerwca 2002. [56] Tamże, s. 18. [57] Tamże, s. 78. [58] Andrzej Grajewski, materiał z konferencji Ośrodka Myśli Politycznej w Senacie RP w 1998 roku. [59] Tamże, s. 91. [60] Stenogram sejmowy dotyczący wieczornego posiedzenia Sejmu 4 czerwca 1992 został osobno oprawiony i luzem włożony do księgi stenogramów. „Stenogramy posiedzień Sejmu RP”, Biblioteka Sejmowa, tom 14-17/1992, strony 66-102. [61] „Gazeta Wyborcza”, 17 września 1991. [62] Tamże, s. 106. [63] Tamże, s. 109. [64] Tamże, s. 31. [65] „Gazeta Polska” 1993 – 2003. [66] Wywiad z Janem Rokitą, "Trybuna", 20 lipca 1992. [67] Relacja Krzysztofa Czabańskiego w 2004 roku. [68] Jacek Kurski, Piotr Semka, Lewy czerwcowy. [69] Zdjęcie można obejrzeć w książce Pawła Rabieja i Ingi Rosińskiej, Droga cienia. [70] Chodziło o Jacka Hofmana. [71] Antoni Dudek, Testament bezpieki. "Newsweek" nr 27/2004. [72] „Gazeta Wyborcza” z 17.04.1993. [73] Antoni Dudek, Pierwsze lata III Rzeczpospolitej [74] Antoni Dudek, Pierwsze lata III Rzeczpospolitej. [75] Piotr Najsztub, „Gazeta Wyborcza” 28 czerwca 1993. [76] Leszek Biernacki, „S” XX lat dzień za dniem. Pracownia Impuls, Sopot 2000. [77] „Gazeta Stołeczna”, 4 listopada 1993. [78] Wiesław Walendziak – gdański dziennikarz, potem dyrektor generalny Polsatu. [79] „Gazeta Wyborcza”, 20 stycznia 1994, „Polacy - Żydzi. Czarne karty Powstania”, Michał Cichy. [80] Per Ahlmark, Teflonowy dyplomata wszechczasów, „Rzeczpospolita” nr 166/2004. [81] ur. 1949, funkcję tę pełnił w trzech rządach, do 1997. [82] B. członek BP KC PZPR, oskarżany o współpracę ze Stasi, szef akcji powodziowej w lipcu 1997, jeden z podejrzanych w „aferze starachowickiej” w 2003 roku. [83] Szef Biura „S” w Brukseli w stanie wojennym, minister w BBN w 1992, TW „Franciszek”. [84] „Gazeta Wyborcza” i archiwum internetowe „GW” 1989 – 2003. [85] Figurował na fotografii ze szkolenia SB w 1975 roku, na której znajdował się wg J. Kaczyńskiego również M. Wachowski. [86] Barbara Hollender, „Rzeczpospolita” z 25 maja 1995. [87] Wg Rocznika Statystycznego GUS, w ZUS 7,1 mln. [88] Włodzimierz Odojewski, Żenująca sprawa, „Rzeczpospolita” nr 129 z 4-5 czerwca 2005. [89] Nauczyciel polonista, działacz „S” w latach 1980-1989, sekretarz Komisji Krajowej NSZZ „S”. [90] Emigracyjny działacz związkowy, po 1989 roku ambasador Polski w Brukseli. [91] Piotr Pacewicz, „Polska Pruderia”, „Gazeta Wyborcza” z 13 maja 1998. [92] „Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2003. [93] Dowcip po ogłoszeniu stanu wojennego w Polsce w grudniu 1981 roku: Depesza do Jaruzelskiego – „Gratuluję. Odeślij okulary. Pinochet”. Obaj politycy nosili ciemne okulary. [94] Wojciech Roszkowski, Historia Polski 1914-2001, PWN Warszawa 2002. [95] „Gazeta Wyborcza” z 21-22 sierpnia 1999 [96] „Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2003. [97] info.onet.pl 29 10 2003 [98] (Kieżun) [99] Informacja na stronie internetowej rzecznika Interesu Publicznego z 23 maja 2001.

[100] Wiceprezes Krajowej Izby Gospodarczej, obrońca oskarżonych w procesie FOZZ, Agrobanku i Prosperbanku i w procesach lustracyjnych Włodzimierza Cimoszewicza, Jerzego Jaskierni i Mariana Jurczyka. [101] Patrz: 28 sierpnia 2002, po zmianie ustawy lustracyjnej przyznały się kolejne osoby [102] „Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2003. [103] Informacja na stronie internetowej Rzecznika Interesu Publicznego z 7 lutego 2002. [104] Informacja na stronie internetowej Rzecznika Interesu Publicznego z 7 października 2002. [105] „Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2003. [106] Kieżun, „Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2003. [107] „Rzeczpospolita”, 7 kwietnia i 21 maja 2003. [108] Józef Darski, Rosja – Powrót gospodarza, „Arcana” nr 6/03. [109] Józef Darski, Rosja – Powrót gospodarza, „Arcana” nr 6/03. [110] Józef Darski, Rosja – Powrót gospodarza, „Arcana” nr 6/03. [111] Józef Darski, Rosja – Powrót gospodarza, „Arcana” nr 6/03. [112] Antoni Dudek, Testament bezpieki. "Newsweek" nr 27/2004. [113] Antoni Dudek, Testament bezpieki. "Newsweek" nr 27/2004. [114] "Gazeta Polska" nr 25/2004. [115] "Rzeczpospolita", 2 lipca 2004, informacja z posiedzenia komisji sejmowej ds. służb specjalnych. [116] "Rzeczpospolita", 2 lipca 2004. [117] Informacja MS z 30 lipca 2004. [118] Opublikowane w „Monitorach Polski” w latach 1999-2004, informacje o statusie na stronie internetowej Rzecznika Interesu Publicznego.

Wykaz skrótów stosowanych w tekście

AAN – Archiwum Akt Nowych

ABW – Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

AK – Armia Krajowa

ANS KC PZPR – Akademia Nauk Społecznych przy

KC PZPR

ARWiR – Agencja Restrukturyzacji Wsi i Rolnictwa

ARR – Agencja Rynku Rolnego

BBN – Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

BBWR – Bezpartyjny Blok Wspierania Reform

BGŻ – Bank Gospodarki Żywnościowej

BH – Bank Handlowy

BIS – Biuro Interwencji Senatu

BKO – Bezpieczna Kasa Oszczędności Lecha

Grobelnego

BP KC PZPR – Biuro Polityczne Komitetu

Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej

BŚ – Bank Światowy

CAF – Centralna Agencja Fotograficzna

CBOS – Centrum Badania Opinii Społecznej

CBŚ – Centralne Biuro Śledcze

CEFTA – Środkowo-Europejskie Stowarzyszenie

Wolnego Handlu

ChRL – Chińska Republika Ludowa

ChSS – Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne

CKW – Centralny Komitet Wykonawczy

CPN – Centrala Produktów Naftowych

CSRS – Czechosłowacka Republika Socjalistyczna

CUP – Centralny Urząd Planowania

CWF – Centrala Wynajmu Filmów

DTV – Dziennik TV

EBOiR – Europejski Bank Odnowy i Rozwoju

EWG – Europejska Wspólnota Gospodarcza

FOZZ – Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego

FPD – Forum Prawicy Demokratycznej

FRiOR – Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużania

Rolnictwa

GUC – Główny Urząd Ceł

„GW” – „Gazeta Wyborcza”

GUS – Główny Urząd Statystyczny

„GW” – „Gazeta Wyborcza”

IPN – Instytut Pamięci Narodowej

kadeele – patrz KDL

KBWE – Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w

Europie

KCh – Kasa Chorych

KC PZPR – Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej

Partii Robotniczej

KDL – kadeele, kraje „demokracji ludowej”

KG MO – Komenda Główna Milicji Obywatelskiej

KGP – Komenda Główna Policji

KGB – Komitiet Gosudarstwiennoj Biezopasnosti

(Komitet Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR)

KIK – Klub Inteligencji Katolickiej

KK – Koalicja Konserwatywna

KK”S” – Komisja Krajowa „S”

KKW „S” – Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ

„Solidarność”

KLD – Kongres Liberalno-Demokratyczny

KO – Komitet Obywatelski

KOK – Komitet Obrony Kraju

KOR – Komitet Obrony Robotników

KP – Kancelaria Premiera lub Kancelaria Prezydenta

KPN – Konfederacja Polski Niepodległej

KPP – Komunistyczna Partia Polski

KPZR – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

KRRiT – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

KRUS – Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych

KSS KOR – Komitet Samoobrony Społecznej KOR

KW PZPR – Komitet Wojewódzki PZPR

LOT – Polskie Linie Lotnicze LOT

LPR – Liga Polskich Rodzin

LWP – Ludowe Wojsko Polskie

MEN – Ministerstwo Edukacji Narodowej

MENiS– Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

MF – Ministerstwo Finansów

MFW – Międzynarodowy Fundusz Walutowy

MKK – Międzyzakładowy Komitet Koordynacyjny

MKS – Międzyzakładowy Komitet Strajkowy

MKZ – Międzyzakładowy Komitet Założycielski

MO – Milicja Obywatelska

MON – Ministerstwo Obrony Narodowej

MOP – Międzynarodowa Organizacja Pracy

MPW – Ministerstwo Przekształceń Własnościowych

MS – Ministerstwo Skarbu

MSW – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

MSZ – Ministerstwo Spraw Zagranicznych

NATO – Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego

NBP – Narodowy Bank Polski

NFZ – Narodowy Fundusz Zdrowia

NIK – Najwyższa Izba Kontroli

NKW – Naczelny Komitet Wykonawczy

NKWD – Naczalnyj Komitiet Wnutriennych Dieł

(Komitet Spraw Wewnętrznych ZSRR)

NRD – Niemiecka Republika Demokratyczna

NSA – Naczelny Sąd Administracyjny

NSDAP – Narodowo-Socjalistyczna Robotnicza Partia

Niemiec (hitlerowska)

NSZZ „S” – Niezależny Samorządny Związek

Zawodowy „Solidarność”

NSZZ „S” RI – NSZZ „Solidarność” Rolników

Indywidualnych

NZS – Niezależne Zrzeszenie Studentów

OBOP – Ośrodek Badania Opinii Publicznej

OBWE – Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w

Europie

OFE – Otwarty Fundusz Emerytalny

OKC – Obywatelska Koalicja Centrum

OKP – Obywatelski Klub Parlamentarny

ONZ – Organizacja Narodów Zjednoczonych

OPZZ – Ogólnopolskie Porozumienie Związków

Zawodowych

ORMO – Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej

PAIZ – Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych

PAP – Polska Agencja Prasowa

PC – Porozumienie Centrum

PCK – Polski Czerwony Krzyż

Pekao SA – bank Polska Kasa Opieki SA

PGNiG – Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo

PGR – Państwowe Gospodarstwo Rolne

PKB – Produkt Krajowy Brutto

PKO – Państwowa Kasa Oszczędności

PKO BP – PKO Bank Państwowy, potem Bank Polski

PKP – Polskie Koleje Państwowe

PKS – Państwowa Komunikacja Samochodowa

(autobusy)

PKW – Państwowa Komisja Wyborcza

PLN – nowy złoty polski po denominacji w 1995 roku

POC – Porozumienie Obywatelskie Centrum

POP PZPR – Podstawowa Organizacja Partyjna PZPR

PP – Policja Państwowa

PPG – Polskie Porozumienie Gospodarcze

PPP – Polska Partia Piwa

PPPP – Polska Partia Przyjaciół Piwa

PPS – Polska Partia Socjalistyczna

PRL – Polska Rzeczpospolita Ludowa

PRON – Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego

PSL – Polskie Stronnictwo Ludowe

PTE – Powszechne Towarzystwo Emerytalne

PUS – Polska Unia Socjalistyczna

PZPR – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

RdR – Ruch dla Rzeczpospolitej

RE – Rada Europy

RFN – Republika Federalna Niemiec

RM – Rada Ministrów

RMF FM – Radio Muzyka Fakty FM

ROAD – Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna

ROP – Ruch Odbudowy Polski

RP – Rzeczpospolita Polska

RPO – Rzecznik Praw Obywatelskich

RPP – Rada Polityki Pieniężnej

RSW „Prasa, Książka, Ruch” – Robotnicza

Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa, Książka, Ruch”

RTR – Ruch Trzeciej Rzeczpospolitej

RWE – Radio Wolna Europa

RWPG – Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej

„S” – „Solidarność”

SB – Służba Bezpieczeństwa

SD – Stronnictwo Demokratyczne

SD PRL – Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL

SD RP – Stowarzyszenie Dziennikarzy RP

SDP – Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich

SdRP – Socjaldemokracja RP

SED – Socjalistyczna Partia Jedności NRD

SKL – Stronnictwo Konserwatyno-Liberalne

SLD – Sojusz Lewicy Demokratycznej

SP – Stronnictwo Pracy

SPP – Stowarzyszenie Pisarzy Polskich

SZSP – Socjalistyczny Związek Studentów Polskich

TASS – agencja prasowa ZSRR

TK – Trybunał Konstytucyjny

„TL” – „Trybuna Ludu”

TPPR – Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej

„TS” – „Tygodnik Solidarność”

TV – telewizja

TVP - Telewizja Polska SA

TW – tajny współpracownik SB

UB – Urząd Bezpieczeństwa

UD – Unia Demokratyczna

UE – Unia Europejska

UOP – Urząd Ochrony Państwa

UP – Unia Pracy

UPR – Unia Polityki Realnej

URM – Urząd Rady Ministrów

USA – Stany Zjednoczone Ameryki Płn.

USD – dolar amerykański

UW – Uniwersytet Warszawski lub Unia Wolności

VAT – podatek od wartości dodanej

WAK – Wyborcza Akcja Katolicka

WiN – Wolność i Niezawisłość

WiP – Wolność i Pokój

WP – Wojsko Polskie

WRL – Węgierska Republika Ludowa

WRON – Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego

WSI – Wojskowe Służby Informacyjne

ZASP – Związek Artystów Scen Polskich

ZChN – Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

ZHP – Związek Harcerstwa Polskiego

ZHR – Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej

ZLP – Związek Literatów Polskich

ZMW – Związek Młodzieży Wiejskiej

ZOMO – Zmotoryzowane Odwody Milicji

Obywatelskiej

ZPAP – Związek Polskich Artystów Plastyków

ZSL – Zjednoczone Stronnictwo Ludowe

ZSP - Zrzeszenie Studentów Polskich

ZTM – Zakład Transportu Miejskiego

ZUS – Zakład Ubezpieczeń Społecznych

ZSRR, ZSRR – Związek Socjalistycznych Republik

Radzieckich (Sowieckich)

ZZ – związki zawodowe

„ŻW” – „Życie Warszawy”

Źródła

KSIĄŻKI

Leszek Balcerowicz, 800 dni. Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1992.

Leszek Biernacki, „S” XX lat dzień za dniem. Pracownia Impuls, Sopot 2000.

Teresa Bochwic, Odwrotna strona medalu. Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim. Most, Warszawa 1991.

Mirosław Dakowski, Jerzy Przystawa, Va Bank! i FOZZ. O rabunku finansów Polski. Antyk, Komorów 1992.

Antoni Dudek, Pierwsze lata III Rzeczpospolitej 1989-2001, Arcana, Kraków 2002.

Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, Arcana, Kraków 2004.

Andrzej Friszke, Polska. Losy państwa i narodu 1939 – 1989, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2003.

Anita Gargas, Maciej Wojciechowski, Partie polityczne w Polsce. KAW, Gdańsk 1991.

Michał Grocki, Konfidenci są wśród nas. Warszawa 1992.

Radosław Januszewski, Jerzy Kłosiński, Jan Strękowski, Olszewski. Przerwana premiera. Wyd. Tygodnik Solidarność,

Warszawa 1992.

Jakub Karpiński, Portrety lat. Polska w odcinkach 1944 – 1993. Gebethner i S-ka, Warszawa 1994.

Jakub Karpiński, Trzecia niepodległość. Świat Książki, Warszawa 2001.

Andrzej Krzeczunowicz, Krok po kroku. Polska droga do NATO 1989-1999. Wydawnictwo Znak, Kraków 1999.

Jacek Kuroń, Spoko!.

Jacek Kurski, Piotr Semka, Lewy czerwcowy. Editions Spotkania, Warszawa, 1993.

Eliza Michalik, Tomasz Sakiewicz, Układ. Wolumen, Warszawa 2003.

Marian Miszalski, Z więzienia do Sejmu. Niesiołowski. Liber, Łódź 1992.

Tadeusz Mołdowa, Ludzie władzy 1944 – 1991. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.

Zdzisław Najder, Jaka Polska. Co i komu doradzałem. Editions Spotkania, Kraków 1993.

Nowa Rzeczywistość. Oceny i opinie 1989 – 1999, pod red. Krzysztofa Zagórskiego i Michała Strzeszewskiego. WA

Dialog, Warszawa 2000.

Ewa Polak-Pałkiewicz, Prosto w oczy. Rozmowa z Janem Olszewskim. Wyd. ad astra, Warszawa 1997.

Paweł Rabiej, Inga Rosińska, Droga cienia. Wachowski bez cenzury. Axel, Łódź 1993.

Paweł Rabiej, Inga Rosińska, Kim pan jest, panie Wachowski? POW BGW, Warszawa 1993.

Raport z likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”, wyd. Komisja Likwidacyjna RSW

„Prasa-Książka-Ruch”, Warszawa 2001.

Stanisław Remuszko, „Gazeta Wyborcza”. Początki i okolice. Volumen, Warszawa 2003.

Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski. 1980-1989. Świat Książki, Warszawa 2003.

Jan Skórzyński, Ugoda i rewolucja. Presspublica, Warszawa 1995.

„Solidarność” XX lat historii 1980 2000, album pod red. Mirosławy Łątkowskiej. Volumen i Tysol sp z o.o., Warszawa

2000.

Jadwiga Staniszkis, Postkomunizm – próba opisu. Wyd. słowo/obraz/terytoria, 2001.

Jarosław Zalesiński, Wojciech Turek, Złote rogi, czapki z piór. Obietnice, wojny, skandale 1986 – 1993. Exter, Gdańsk

1993.

Andrzej Zybertowicz, W uścisku tajnych służb. Upadek komunizmu i układ postnomenklaturowy. Antyk, Komorów

1993.

PRASA

Waldemar Kuczyński Dziennik z 1992, „Rzeczpospolita”, 4 czerwca 2002.

Andrzej Paczkowski, cykl artykułów historycznych w Rzeczpospolitej 2000 – 2003.

Józef Darski, Rosja – Powrót gospodarza, „Arcana” nr 6/03 (54).

Antoni Dudek, Kontrakt z buntem w tle, „Arcana” nr 5/03.

Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja, wyd. Arcana, Kraków 2004.

Andrzej Grajewski, referat z konferencji dekomunizacyjnej w Senacie w 1999 roku (bez tytułu i daty).

„Biuletyn IPN” od nr 1 (luty 2001).

„Gazeta Polska” 1993 – 2003.

„Gazeta Wyborcza” i archiwum internetowe „GW” 1989 – 2004.

„Nowy Świat” 1991 – 1993.

„Rzeczpospolita” i archiwum internetowe „Rzeczpospolitej” 1989 – 2004.

„Życie Warszawy” 1989 – 2003.

„Życie z kropką” od 1997.

PONADTO:

Wiesława Kwiatkowska, Kalendarium procesu Grudnia 1970 na Wybrzeżu (zestawienie).

Jan Żaryn, Kalendarium Kościoła katolickiego w Polsce 1945-2000 (zestawienie).

Indeks osób Abakanowicz 175 Abakanowicz Magdalena 172 Abramowicz Lesław 233 Abramski Paweł 79 Abramski Piotr 86, 91 Adamczyk Wiktor 44 Adamiecki Wojciech 17 Adamkus Valdas 175 Ajnenkiel Andrzej 43 Akihito 204 Albright Madeleine 110 Alot 167, 170, 184 Alot Stanisław 148, 155, 159, 164, 165, 167, 169, 170 Ałganow 118, 119, 124, 125, 143 Ałganow 41, 216 Ambroziak Jacek 37 Anders Władysław 122 Andracki Henryk 108 Andrejew Igor 59 Andreotti Giulio 89 Andrzej Grajewski 74, 169 Andrzej Raczko 214 Andrzej, książę W Brytanii 181 Andrzejewski Piotr 104 Anklewicz Andrzej 115, 117, 124, 145, 259 Anna Fornalczyk 113 Antosiak Henryk 70 Anusz 163 Anusz Andrzej 24, 94, 138, 144 Applebaum Anne 236 Arafat Jaser 97 Arkuszewski Wojciech 92, 137 Augustyn Andrzej 154 Awdiejew Aleksander 138 Aziewicz Tadeusz 192 Bagiński Tomasz 212 Bagsik 25, 43, 62, 71, 76, 82, 107, 121, 122, 128, 137, 144, 150, 152, 183 Bagsik 40 Bajer Magdalena 104 Baka Władysław 12, 21 Baker James 216 Balazs 28, 163 Balazsa 32, 137, 196 Balcerowicz 59, 66 Balcerowicz Leszek 34, 39, 40, 49, 53, 55, 66, 114, 116, 144, 145, 176, 186, 260 Balcerowicza 61, 105

Balicki Marek 109, 210, 211, 212, 235 Balicki Zdzisław 13 Bałka Mirosław 173 Bałko Mirosław 182 Banach Jolanta 235 Banasiński Cezary 194 Bańkowska Anna 144, 184 Baranowski Janusz 80, 93 Barański Jeremiasz 191 Barański Marek 146 Barcikowski Kazimierz 12 Bardot Brigitte 113 Bartosz Ryszard 41 Bartoszcze 46, 82, 94 Bartoszcze Roman 46, 52, 82 Bartoszewski Władysław 115, 119, 124, 178, 179, 184, 196 Baryła Józef 12, 18 Baszniak Krzysztof 113 Bauc 192 Bauc Jarosław 178, 191 Becka Arnost 148, 195 Bednarkiewicz Maciej 152 Bednarz Wiesław 173 Beger Renata 210, 216, 220, 222 Bejger Stanisław 13 Belka Marek 138, 194, 204, 239 Bender 87, 104 Bender Ryszard 107, 235 Bentkowski Aleksander 49, 133 Berger Manfred 57 Berlusconi Silvio 222 Beszta-Borowski 63, 69 Beszta-Borowski Jan 63 Bielecki 55, 60, 63 Bielecki Czesław 116, 121 Bielecki Jan Krzysztof 53, 55, 56, 65, 98 Bieniek Mieczysław 228 Bień Adam 106, 150 Bieriezin Jacek 92 Bieriezowski Oleg 169 Biernacki Leszek 68, 96, 260 Biernacki Marek 102, 170, 181, 195 Bierut Bolesław 31 Bikont Anna 115 Bilewicz Zenon 260 Blackwell James A 131 Blair Tomas 229 Blair Tony 140, 166 Blida Barbara 114 Błochowiak Anita 210, 236

Błoński Jan 13 Bniński Adolf 122 Bocheń 77 Bocheń Irmindo 68 Bochniarz Henryka 55 Bochwic Teresa 32, 65, 134, 260 Bogucka-Skowrońska Anna 180 Bogucki Ryszard 171, 183 Bojarska Anna 110 Bojarska Maria 110 Bolesław Fałdasz 52 Borowik Elżbieta 139 Borowski 102, 217 Borowski Marek 98, 100, 102, 103, 172, 194, 209, 217, 235 Bortnowska Halina 23, 28 Borucki Ryszard 184 Borusewicz 24, 110, 178 Borusewicz Bogdan 17, 92, 168 Bratkowski Stefan 27 Braun Juliusz 71, 165, 203, 211 Brazauskas Algirdas 115 Brazewicz Włodzimierz 119 Breitkopf Jerzy 55 Breżniew Leonid 16, 29, 31 Brochwicz Wojciech 147, 168 Broniewski-Orsza Stanisław 117 Brych Mirosław 40, 43 Bryczkowski Janusz 77, 96, 104 Brzeziński Zbigniew 123, 144 Brzozowska Jolanta 126 Bubel Leszek 177 Buchacz Jacek 129, 133 Budnik Krzysztof 168 Bugaj Ryszard 35, 48, 86, 130, 151, 201 Bugajowi Ryszardowi 31 Bujak 29, 48, 151 Bujak Zbigniew 20, 24, 47, 65, 81 Bukowski Władimir 151 Bulc Tomasz 152 Burżanadze Nino 220, 221 Bush 77, 190, 236 Bush George W 187, 205, 221, 234 Buzek Jerzy 145, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 156, 158, 161, 162, 165, 174, 177, 180, 185, 193, 198 Byrt Andrzej 194, 259 C Andrzej 180 Cattelan 185, 186 Ceausescu 39 Ceausescu 39 Cegielska Franciszka 163

Cejrowski Wojciech 115 Celiński 28, 56, 90, 167, 172, 201 Celiński Andrzej 204, 235 Chełkowski August 65 Chim 77, 107, 111 Chim Janina 62, 89 Chmielewski 89 Chmielowski Adam 37 Chodakiewicz Marek Jan 220 Chodorkowski Michaił 219 Chrabota Bogdan 134 Chruszczow Nikita 90 Chruszczow Siergiej 90 Chrzanowski Wiesław 36, 55, 65, 73, 109 Chrząstowska Bożena 70 Chwaliński Zbigniew 209 Ciastoń 89, 108, 208 Ciastoń Władysław 50, 77, 129 Cichy Michał 101 Ciechanowiecki Adam 155 Cieślak Robert 211 Cimoszewicz 49, 52, 63, 69, 98, 109, 120, 124, 127, 128, 135, 141, 142, 144, 196, 235, 236 Cimoszewicz Wlodzimierz 64, 127, 131, 132, 133, 195 Cimoszewicz Włodzimierz 48, 127, 144, 194, 195 Ciołek Erazm 24, 134 Ciompa Piotr 20 Ciosek 19, 26 Ciosek Stanisław 12, 14, 15, 16, 18, 19, 62 Cioskiem 17 Clinton 84, 107, 142 Clinton Bill 81 Cubała Andrzej 99 Cupiał Bogusław 207 Cybula Franciszek 53 Cypryniak Kazimierz 12 Cyrkiewicz Elżbieta 75 Cytrycki 212 Cytrycki Sławomir 194, 209, 212, 259 Cywińska Izabela 42 Czabański Krzysztof 42, 68, 77, 81, 94, 98, 134, 156 Czaja Przemek 148, 159 Czajka Tomasz 224 Czarnecki Ryszard 109, 115 Czarnocki Henryk 86, 90, 99 Czarzasty Włodzimierz 159, 165, 208, 211, 213, 233 Czarzasty Zygmunt 18

Czekaj Jan 217 Czempiński 129 Czempiński Gromosław 128, 173, 216 Czernomyrdin 110, 115 Czerwińska Anna 178 Czerwiński Jędrzej 184 Czerwiński Roman 199 Czeszejko-Sochacki Krzysztof 194 Czyrek 26 Czyrek Józef 12, 16, 19 D Małgorzata 227 Dakowski 68, 152 Dakowski Marcin 60 Dakowski Mirosław 260 Daniszewska Małgorzata, 164 Dankowski 55, 61 Dankowski Henryk 46 Daszczyński Janusz 129 Davis 28 Dawydow Oleg 129 Dąbrowski Waldemar 204, 232 Dejmek Kazimierz 98, 99, 209 Dembowski 66 Denkiewicz 152 Denkiewicz Arkadiusz 117, 139 Derlatka Andrzej 260 Deszczyński Waldemar 135, 213, 214 Dębowski Wojciech 164 Dębski Jacek 164, 165, 174, 175, 177, 180, 189, 191, 203 Diana, księżna 143 Długosz Henryk 224, 230 Dobrzański Jerzy Stanisław 124, 126 Dobrzański Stanisław 127, 129 Dobrzyński Wojciech 87, 88, 89, 91 Domaros Marzena 82 Doorst Arno van 221 Dorn Ludwik 176, 229 Drawicz 55 Drawicz Andrzej 18, 35, 117, 229 Drygalski Jerzy 43 Drzewiecki 104 Drzycimski 63 Drzycimski Andrzej 48, 53, 61, 63, 71, 85, 109 Dubaniowski Waldemar 211 Dubois Maciej 27, 28, 128 Dubynin Wiktor 56 Duda Krzysztof 92 Dudek Antoni 15, 19, 20, 21, 22, 29, 34, 37, 38, 40, 41, 44, 63, 88, 91, 92, 260, 261 Dukaczewski Marek 195, 237, 259

Dutroux Marc 232 Dworak Jan 55, 129, 134, 229 Dyduch Marek 199 Dyka Zbigniew 66, 85, 86, 92 Dylewski Wojciech 147 Dymarski 57, 89 Dynowska Anna 49 Dzido Henryk 177, 196 Dzierżyński Feliks 37 Dziewanowski Kazimierz 18, 61 Dziewulski Jerzy 71, 76, 87, 121, 122, 123, 133, 143, 150 Dziurowicz Marian 163, 164 Edelman Marek 109, 151 Eliach Yaffa 133 Elżbieta B 116 Elżbieta II, królowa 38 Ewa Wachowicz 98 Eysymontt Jerzy 66 Falandysz 74, 104 Falzmann Michał 60, 61, 68 Fałdasz 153 Farmus Zbigniew 191 Ferensztajn Bogumił 13 Fieldorf August , „Nila” 56, 156 Fieldorf August Emil 59 Fieldorf Emil 56, 159, 161, 167 Fikus Dariusz 36, 128 Fischer Joschka 221 Fisiak Jacek 21 Fiszbach Tadeusz 41 Fogler Piotr 224 Fonfara Wiktor 124, 127, 140 Fornalczyk Anna 54 Fradkow Michaił 233 Frasyniuk 17, 19, 24, 28, 68, 98, 109 Frasyniuka 20, 86 Frątczak Piotr 199 Fredro-Boniecki Tadeusz 134 Friszke Andrzej 260 Fydrych Waldemar 14 Gadowska Kaja 222 Gajek Lesław 170, 171, 172, 190 GardockiLech 156 Gargas Anita 260 Garstka Wojciech 36 Gasiński Bogdan 196 Gasper Waldemar 167, 187 Gauck Joachim 67 Gauden Grzegorz 199 Gawronik 22, 39, 68, 101, 112, 198, 218

Gąsiorowski Andrzej 25, 62, 71, 76, 82, 150, 152 Gdula Andrzej 26 Gelberg Andrzej 77, 134, 198 Gembarowski Piotr 182 Gembarowski Roman 118 Genscher 62 Genscher Hans D 15 Geremek 20, 26, 27, 29, 31, 32, 36, 45, 49, 61, 64, 145 Geremek Bronisław 15, 19, 21, 23, 27, 28, 30, 31, 47, 49, 51, 55, 61, 64, 75, 89, 146, 170, 178, 185 Geremka 32, 38, 39, 58, 206 Gibson Mel 232 Giedroyc Jerzy 46, 76, 90, 181 Giełżyński Wojciech 134 Gieysztor 106 Gieysztor Aleksander 31 Gil Mieczysław 19, 20, 28, 51, 95 Glapiński Adam 68, 69, 85 Glemp 33, 95, 177 Glemp Józef 23 Glemp Józef, Prymas 16, 120, 147, 204 Glempem 179 Głowacki Kazimierz 199 Główczyk Jan 12 Gocłowski 145 Gocłowski Tadeusz 95, 106 Goliszewski Jarosław 24 Gonzalez Elian 171, 173, 176, 179 Gop 153 Gop Wiesław 90 Gorbaczow 13, 23, 24, 29, 30, 33, 41, 44, 55, 62 Gorbaczow Michaił 12, 13, 16, 29, 50, 54, 67 Gorbaczowem 38 Gore Alec 90 Goryszewski Henryk 86, 168 Gorywoda Manfred 12 Gorzkiewicz Sławomir 126, 130 Goszczyński Zbigniew 65, 128, 164, 197 Góncz Arpad 175 Góra Jan 141 Góral Jarosław 108 Górski Maciej 260 Grabek Kazimierz 118, 149, 197, 206, 208, 226 Graczyk Zdzisław 69 Grajewski Andrzej 17, 261 Grauso Nicola 102, 130 Grądecki Stanisław 201

Grobelny Lech 3, 37, 46, 81 GrockiMichał 260 Gronkiewicz-Waltz 119, 120 Gronkiewicz-Waltz Hanna 68, 117, 120, 149, 185 Gross 190 Gross Jan Tomasz 178, 189 Grot-Rowecki Stefan 122 Grudziński Waldemar 181 Gruszecki Tomasz 66, 70 Grzelak Grzegorz 53 Grzelak Janusz 26 Grześkiewicz Piotr 111 Grześkowiak Alicja 38, 145 Gudzowaty Aleksander 96, 193, 194, 199, 202, 215 Gugulski Marcin 66 Gurowska Maria 56 Gwiazda 24 Gwiazda Andrzej 19, 27 Gwiżdż Jerzy 111 Haider Joerg 170 Hall 23, 28, 73, 79, 82, 137 Haller 91 Handke Mirosław 163, 180 Hani Chris 90 Hausner 212, 219 Hausner Jerzy 212, 214, 239 Havel 21, 39, 148 Hejmanowska Stefania 17 Helski Stanisław 109, 110, 118 Henryk Wujec 28 Hepburn Audrey 85 Herbert 103, 134, 155, 222 Herbst Lothar 25 Herling-Grudziński Gustaw 70, 153, 179 Herman Andrzej 177 Hertel Małgorzata 224 Herzog Chaim 76 Hilarowicz Marian 224 Hirsch Helga 217 Hodysz Adam 19, 96 Hoffman Jerzy 163 Hofman Leszek Jacek 69 Holland Agnieszka 88 Holzer Jerzy 43 Hołdakowski Marek 13 Honecker Erich 37, 81, 85 Humer 92, 116, 123, 128, 154, 167, 182 Humer Adam 80, 96, 101, 111, 128, 166 Hupałowski Tadeusz 55 Husajn Saddam 49, 52, 57, 211, 223

Huszcza 224 Huszcza Wiesław 19, 41, 43, 51, 173, 195, 224 Hutton 229 Ikonowicz Piotr 17 Iłowiecki Maciej 77, 87, 91, 108, 134 Imre Nagy 27 Isakiewicz Elbieta 65 Iwanicki Stanisław 185, 191, 192, 200 Iwanow Igor 175, 184, 220 Iwiński Tadeusz 41, 201, 224 Izgórski Dariusz 118, 146 Jabłoński Henryk 55 Jacek Snopkiewicz 76 Jackowski Tadeusz 94 Jagieliński 118, 139 Jagieliński Roman 115, 127, 138, 233 Jagiełło Andrzej 230 Jakimiszyn 118 Jakubas Zbigniew 130 Jakubowska Aleksandra 76, 115, 117, 193, 204, 212, 214, 217, 218, 219, 222, 231, 232, 233 Jałowiecki Bartosz 176, 192 Jamroży Władysław 174, 176 Jan Paweł II 13, 14, 23, 48, 62, 90, 91, 95, 112, 116, 117, 135, 141, 146, 148, 157, 166, 177, 185, 201, 219 Janajew 51, 98 Janajew Giennadij 62 Janas Stanisław 172 Jancarz Kazimierz 16 Janik Krzysztof 41, 125, 166, 194, 207, 216, 219, 227, 229, 233 Janin Zuzanna 173, 182 Janiszewski 49, 137, 163 Janiszewski Jacek 151 Jankowska Janina 24 Jankowski Henryk 62, 116, 145 Jankowski Jan 122 Janosz Mieczysław 94, 96, 156, 196 Janoszczyk Waldemar 228 Janowski 49, 208 Janowski 39 Januszewski Radosław 260 Jaroszewicz Alicja 79 Jaroszewicz Alicja i Piotr 157 Jaroszewicz Piotr 79 Jaruzelski 21, 23, 27, 28, 29, 30, 31, 33, 34, 37, 41, 44, 45, 47, 49, 53, 54, 104, 128, 138, 189, 223

Jaruzelski Wojciech 12, 13, 14, 25, 26, 30, 52, 90, 193 Jaruzelski Wojciech 228 Jaruzelskiego 28, 30, 31, 39, 45, 46, 47, 48, 65, 70, 74, 80, 82, 88, 100, 109, 110, 118, 127, 129, 131, 189 Jaruzelskim 30, 39, 57, 62 Jasik Henryk 69, 124 Jaskiernia 229 Jaskiernia Jerzy 115, 116, 118, 123, 125, 127, 133, 179, 186, 193, 194, 200, 221, 223, 224 Jassin Ahmed 234, 235 Jastrzębski Dominik 84 Jaśkiewicz Stanisław 205, 260 Jaworski Tomasz 141, 149, 158 Jelcyn 71, 97, 99, 108, 110, 135 Jelcyn Borys 60, 81, 96, 140, 173 Jeleński Andrzej 134 Jerzy Łabuda 98, 101, 123, 200 Jerzy Urban 27, 39, 94 JędruchJózef 200 Jędruch Józef 200, 224 Jędrzejewicz Wacław 79 Jędykiewicz Jerzy 230 Jgnatiew Radosław 215 Joniec Józef 29 Jurczak Stefan 24 Jurczyk Marian 27, 194, 205 Jurek Marek 30, 117, 119 Kaczmarek Wiesław 98, 112, 115, 137, 145, 192, 212, 236, 238, 239 Kaczmarski Jacek 238 Kaczor Kazimierz 130 Kaczorowski Ryszard 30, 53, 131 Kaczurba Janusz 259 Kaczyńscy 32, 50, 146, 190, 191 Kaczyński Lech 19, 24, 32, 44, 56, 57, 60, 61, 68, 82, 120, 177, 178, 180, 183, 187, 191, 192, 194, 196, 202, 205, 206, 207, 214, 216, 222 Kadafi Muammar 223 Kalabiński Jacek 60, 61 Kalas Jacek 216 Kalbarczyk Damian 56 Kalinowski Jarosław 139, 144, 176, 194, 234 Kalisz Ryszard 157, 210 Kalwas Janusz 60, 77, 111 Kamińska Teresa 111, 179 Kamiński 138 Kamiński Franciszek 130 Kamiński Józef 52 Kamiński Marek 91, 239

Kamiński Mariusz 20, 158, 176 Kaniewski 229 Kaniewski Zbigniew 229, 238 Kantor 175 Kantor Tadeusz 52 Kapera Kazimierz 145 Kapkowski 143, 146, 224 Kapkowski Andrzej 128, 145 Karaszewicz-Tokarzewski Michał 79 Karkosik Roman 184 Karol, książę 92 Karos Zdzisław 30 Karski Jan 117 Karski Karol 201 Kasjanow Michaił 177 Kassyk Artur 79, 81 Kauba Krzysztof 157 Kaucz Andrzej 98, 101, 192, 195 Kaucz Andrzej Jacek 86, 148, 224, 228 Kawalec Stefan 102 Kazubowska Małgorzata 214 Kelly David 229 Kempski Marek 168, 185 Kern Andrzej 75, 79, 80, 82, 94, 97, 206 Kern Monika 75, 79, 80, 94, 99 Kieres Leon 178 Kieślowski Krzysztof 129 Kiszczak 26, 230 Kiszczak Czesław 12, 16, 17, 20, 26, 27, 28, 31, 32, 33, 34, 47, 55, 65, 70, 83, 84, 89, 104, 130, 133, 172, 188, 190, 193, 228, 231, 234 Kiszczakiem 17, 30 Klaudziński Jacek 260 Klemensa 108 Klimowicz Jozef 260 Klimowicz Józef 205 Klinkosz Ludwik 198 Kliszko Anna 55 Klose Kevin 132 Kluska Roman 204, 221 Kłosiński Jerzy 198 Kobro 175 Kociołek 153 Kociołek Stanisław 90, 129, 130 Kohl 153 Kohl Helmut 37, 48, 50, 60, 157 Kolikowski Andrzej 171 Kołakowski Leszek 220 Kołodko 112, 114, 115, 118, 127, 137, 142, 214 Kołodko Grzegorz 105, 137, 138, 204

Kołodziejczyk Piotr 47, 55, 63, 67, 98, 109, 110 Komołowski Longin 155, 170 Komornicki Krzysztof 36 Komorowski Bronisław 137, 168, 179 Komorowski Tadeusz 122 Konieczny Jerzy 88, 124, 126, 127, 143, 173 Kopczyński Bogdan 210 Koperwas Tadeusz 93 Korboński Stefan 122 Korfanty Wojciech 140 Korwin-Mikke Janusz 23, 72 Korzeniowski Robert 120, 133, 181, 216 Kossowski Marek 201 Kostarczyk Andrzej 56 Kostrzewa-Zorbas Grzegorz 85 Kościuk 139, 152, 176, 179, 198 Kościuk Ireneusz 117, 228 Kott Bogusław 212 Kowalczyk Antoni 195, 219 Kowalczyk Józef, abp 38 Kowalczyk Józef, tv 55 Kowalczyk Tadeusz 31, 120, 138, 142 Kowalska Faustyna 177 Kozaczko L 30 Kozakiewicz Andrzej 53 Kozłowski Krzysztof 43, 45, 47 Kozłowski Maciej 17 Kozyra Katarzyna 143, 156, 166, 173, 182 Kozyriow Andriej 103 Koźmiński Leon 186, 197, 209 Kracik Stanisław 178 Krasiński Edward 173 Krasowski Edmund 25 Krauze Ryszard 144, 167, 174, 194, 207, 237 Kriuczkow Andriej 33 Kroll Bogdan 43 Król Marcin 27, 28 Króla Wojciecha 129 Kruczek 153 Kruczek Stanisław 90 Kruczek Władysław 55 Krzaklewski 83, 91, 108, 131, 143, 171, 176, 178, 182, 184, 187, 194, 222 Krzeczunowicz Andrzej 142, 261 Krzemiński Adam 202 Krzepkowski Andrzej 127 Krzysztof Wyszkowski 72 Krzywobłocka Bożena 96 Kubalica 138 Kubalica Karol 52 Kubasiewicz Janusz 12

Kubicki Leszek 127, 202 Kublik Agnieszka 188 Kucharski Tadeusz 181 Kuczma Leonid 154, 239 Kuczyński 73 Kuczyński Waldemar 71, 73, 261 Kukliński 144, 155 Kukuczka Jerzy 36 Kulas Jan 88 KulczykJan 216 Kulczyk Jan 128, 194, 229, 237, 239 Kulerski Wiktor 18, 30 Kulesza 171 Kulesza Ewa 151 Kulesza Michał 106, 146 Kulesza Witold 198 Kulik Zofia 173 Kułakowski Jan 151, 158, 202 Kuncewiczowa Maria 30 Kupczyk Hieronim 220 Kuratowska Zofia 18, 73, 109, 111 Kurczuk Grzegorz 204, 219, 228, 232 Kuroń 24, 27, 29, 32, 45, 61, 73, 79, 117, 118, 120, 150, 196 Kuroń Jacek 23, 28, 32, 43, 49, 106, 113, 116, 120, 233, 261 Kurowski Stefan 56 Kurski Jacek 66, 71, 73, 85, 96, 119, 261 Kurski Jarosław 48 Kusznierewicz Mateusz 133 Kutz Kazimierz 85, 231 Kwaśniewska Jolanta 171, 220, 222, 229 Kwaśniewska Ola 18 Kwaśniewski 32, 63, 66, 98, 112, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 130, 131, 132, 133, 142, 143, 144, 147, 148, 151, 153, 154, 156, 157, 159, 162, 163, 165, 168, 169, 171, 172, 174, 175, 177, 179, 180, 182, 183, 189, 202, 211, 214, 215, 217, 220, 223, 227, 234, 236 Kwaśniewski Aleksander 21, 22, 41, 88, 92, 97, 98, 103, 113, 120, 121, 122, 123, 124, 126, 129, 149, 154, 164, 173, 175, 176, 177, 179, 180, 181, 182, 183, 186, 188, 219, 220, 222, 227, 229, 232, 237, 239 Kwiatek Leszek 197 Kwiatkowski 204, 208, 211, 214, 215 Kwiatkowski Eugeniusz 135 Kwiatkowski Robert 128, 154, 211 Kwiatkowski Tomasz 64, 108, 159 Kwieciński Tomasz 80 Labuda Barbara 98, 108, 113, 125

Lamentowicz Wojciech 28, 125 Landsbergis 76 Laszczkowski Czesław 69 Laudański Czesław 190 Lebenstein Jan 81, 165 Lem Stanisław 134 Lepper 193, 194, 195, 196, 234 Lepper Andrzej 70, 82, 96, 98, 120, 132, 163, 176, 181, 189, 194, 195, 196, 198, 199, 201, 207, 222, 236 Lesiak 142, 143, 168 Lesiak Jan 88, 142 Leski Krzysztof 59 Leśny Maciej 113 Lewandowski Bogdan 210, 235 Lewandowski Janusz 55, 60 Libera Bogdan 146 Libera Bogusław 124 Libera Zbigniew 173 Lipiński Krzysztof 98, 157 Lipski Jan Józef 63 Lis Bogdan 24 Lis Tomasz 134, 229 Listkiewicz Michał 166 Liszcz Teresa 53 Litwinienko Aleksander 169 Lityński Jan 71, 133 Loranc Władysław 19 Lubowska Iwona 12 Luft Krzysztof 163 Luks Krzysztof 173 Lutkowski Karol 66 Lutosławski Witold 101 Łabuda Jerzy 196 Łańcucki 138, 189 Łańcucki Edward 52 Łapiński 210 Łapiński Mariusz 194, 198, 210, 214, 224, 233 Łatyński Marek 224 Łączkowski Paweł 53, 91 Łączyński Krzysztof 45 Łątkowska Mirosława 261 Łętowska Ewa 14, 48, 67, 90 Łętowski Maciej 134 Łojewski Kazimierz 189 Łomot 153 Łomot Władysław 52 Łopiński Maciej 17 Łopuszański Jan 115 Łuczak Aleksander 98, 105, 115 Łuczaki Aleksander 73

Łuczyński Jerzy 93 Łuczywo 78, 218 Łuczywo Helena 24, 204, 218 Łukasiewicz Maciej 134 Łukaszenka 129 Łukaszewicz Olgierd 201 Łybacka Krystyna 172, 194, 203 M Paweł 224 Mac Jerzy Sławomir 133, 135 Macharski Franciszek 19 Maciej Zalewski 76, 86 Macierewicz 72, 73, 75, 76, 77, 85, 86, 87, 93, 94, 95, 99, 130, 150 Macierewicz Antoni 56, 66, 72, 118, 144 Mackiewicz Aleksander 84 Mackiewicz Józef 206, 220 Maczek Stanisław 103 Madej Marek 260 Maj Józef 113 Majchrowski Krzysztof 21, 55 Majchrowski Krzysztof, gen 141 Majewska Barbara 99 Majkowski Andrzej 125, 259 Malak Barbara 49 Malejczyk Konstanty 129 Malinowski Roman 32 Malisiewicz 80 Malisiewicz Maciej 79, 94, 99 Malisiewicz-Gąsior Izabela 79 Maliszewski Maciej 75 Małachowski Aleksander 44, 55, 127, 229 Małysz Adam 188, 199, 211, 215, 229 Manchon Antonio Grau 195 Manicki Maciej 171, 213 Marasek Mariusz 87 Marcinkowski Andrzej 86 Marek Andrzej 230, 235 Markiewicz Marek 55, 87, 103, 108, 120, 134 Marody Mirosława 72 Marszałek Janusz 136 Maruszeczko Anna 150 Maschadow Asłan 157 Maszkowski Wojciech 55 Matka Teresa 92, 143, 219 Matyjek Tadeusz 167 Mauer Renata 133, 181 Maziarski Jacek 53, 62, 64, 69, 78, 82, 88, 134, 168 Mazowiecki 20, 26, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 52, 61, 63, 73, 98, 105, 108, 122, 123

Mazowiecki Tadeusz 19, 21, 23, 28, 29, 33, 52, 59, 90, 105, 108, 111, 122, 207, 229 Mazowieckim 37, 45, 50, 207 Mazur Edward 153, 154 Mąkosa-Stępkowska Barbara 126 Meller Stefan 206 Menuchin Yehudi 86 Merkel Jacek 24, 50, 57, 68 Messner Zbigniew 12, 17, 18 Miazek Ryszard 89, 129, 130 Micewski Andrzej 90, 110 Michajłow Nikołaj 159 Michalik Eliza 261 Michalkiewicz 144 Michalkiewicz Stanisław 134 Michalski Krzysztof 84 Michałek Zbigniew 12 Michałowski Zygmunt 80 Michiko 204 Michnik 20, 24, 26, 29, 33, 38, 45, 46, 50, 52, 66, 70, 90, 120, 122, 158, 162, 170, 208, 210, 211, 219, 227, 235, 238 Michnik Adam 21, 24, 26, 29, 42, 43, 44, 70, 75, 188, 197, 202, 204, 208, 218, 235, 238 Michno Jan 195 Miecugow Grzegorz 73, 134 Mieczysław F Rakowski 18, 31, 41, 126 Mielniczuk Mirosław 70 Mierzejewski Piotr i 211 Miklaszewska Marta 77 Mikołajczyk Stanisław 178 Mikołajska Halina 28 Milczanowski 24, 45, 61, 74, 75, 76, 78, 85, 96, 98, 102, 103, 108, 110, 115, 119, 121, 123, 124, 130, 135, 143, 193, 196 Milewski Jerzy 69, 72, 110, 125 Milewski Mirosław 50 Milewski Ryszard 119 Miller 101, 127, 196, 204, 210, 211, 213, 220, 222, 227, 235, 236 Miller Aleksandra 204 Miller Jerzy 215 Miller Leszek 12, 18, 39, 41, 51, 65, 83, 88, 97, 98, 115, 118, 126, 127, 131, 137, 143, 144, 147, 153, 166, 172, 173, 191, 193, 194, 196, 197, 199, 201, 203, 210, 213, 214, 216, 223, 227, 228, 239 Miloszević 188 Miloszević Slobodan 83 Miloszewicz 171 Miłkowski Andrzej 30 Miłosz Czesław 35, 106, 156, 241

Miodowicz Alfred 12, 17, 35 Miodowicz Konstanty 237 Miszalski Marian 261 Misztal Edward 110, 154 Mitterand 27 Miziołek Władysław 177 Moczar 55 Moczulski 142 Moczulski Leszek 22, 52, 68, 74, 120 Moczydłowski Paweł 88, 131 Modrzejewski 199 Modrzejewski Andrzej 187, 198, 236, 237, 238 Modzelewski Karol 29, 48, 150, 196 Mokrzyszczak Włodzimierz 12 Mołdowa Tadeusz 261 Mołotow Wiaczesław 32, 33, 39 Monkiewicz Jan 145 Montkiewicz Zdzisław 194, 199, 212 Morawiecki Kornel 23, 52, 94 Morawska Zofia 106 Morawski Jerzy 207 Morawski Kajetan 135 Morel Salomon 161, 222 Moskal Wojciech 91 Moskwa Jacek 134 Mroziewicz Robert 168, 260 Murański Zygmunt 12 Musiał Stanisław 233 Myśliwski Wiesław 145 N Wiesław 149 Najder Zdzisław 30, 35, 42, 52, 56, 76, 261 Najsztub 140 Najsztub Piotr 94, 127 Nałęcz Tomasz 29, 41, 210, 214, 222, 233 Napierski Karol 199 Nastula Paweł 133 Nauman Aleksander 135, 210, 212, 213, 214 Nawrocki Michał 26 Niedzielak 20 Niemczycki Zbigniew 94 Niemczyk Ryszard 171, 183 Niemen Czesław 228 Niemiec Barbara 104 Niesiołowski Stefan 238 Niewiadomski Henryk „Dziad” 137, 138, 139, 142, 144, 148, 149, 165, 174, 182, 183, 187 Niezabitowska Małgorzata 35, 46 Nieznalska Dorota 217, 239 Nikolski Lech 204, 212, 213, 214, 233 Nizieński Bogusław 157, 161, 168

Nocuń Edward 147 Nowaczyk Hieronim 77 Nowak Marian 135 Nowak-Jeziorański 106 Nowakowski Lucjan 167 Nowakowski Marek 71 Nowek Zbigniew 145, 149, 194 Nowicki Stanisław 56 Nowicki Z 30, 77 Nowina-Konopka Halina 185 Nowina-Konopka Piotr 73, 74 Obtułowicz Wojciech 219 Ociepka Marek 204, 260 Okoński Włodzimierz 115 Okoński Zbigniew 124 Okulicki Leopold 122 Olbrychski Daniel 184 Olechowski Andrzej 66, 68, 93, 98, 104, 109, 113, 116, 121, 179, 183, 187, 196 Olejnik Monika 66, 159, 188 Oleksy 17, 27, 31, 88, 92, 98, 115, 117, 119, 124, 126, 127, 183, 227, 229 Oleksy Józef 109, 114, 115, 117, 118, 119, 123, 124, 125, 126, 129, 130, 135, 143, 146, 147, 186, 193, 202, 212, 229, 232, 238 Oleksy Maria 120, 123, 171 Olesiak Kazimierz 38, 102 Olszewski 71, 74, 86, 95, 181 Olszewski Jan 20, 23, 52, 53, 56, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 78, 83, 86, 89, 93, 94, 96, 99, 103, 104, 119, 120, 123, 127, 143, 176, 181, 182, 260 Olszewski Roman 228 Onyszkiewicz Janusz 26, 27, 82, 146, 238 Opałka 175 Opałka Roman 173, 182 Oriana Fallaci 193 Orłoś Kazimierz 103 Orłoś Maciej 134 Orszulik 19, 26 Orszulik Alojzy ks 15 Orszulikiem Alojzym 17 Orszulikowi 19 Orzechowski Marian 12, 30 Orzeł Józef 81 Osama Bin Laden 193 Osiatyński Jerzy 73, 89 Osińska Monika 126, 159 Ostoja-Owsiany Andrzej 110 Ostrowski Andrzej 229 Otłowski Kazimierz 117, 119, 139, 149, 152 Owsiak Jerzy 84

Pacewicz Piotr 128 Paczkowski Andrzej 23, 26, 28, 30, 33, 261 Paetz 201 Paetz Juliusz 201 Pagieła Jerzy 25 Paksas 220, 224 Paksas Rolandas 220, 237 Paleczny, ksiądz 158 Pałubicki 24, 97, 146, 159, 168 Pałubicki Janusz 158 Panas Krzysztof 218, 233 Panasiuk Tomasz 119 Pańko Walerian 59, 64 Papała 154, 196 Papała Marek 153, 171, 213 Paradowska Janina 208, 210, 220 Parys 68, 69, 71, 72, 94 Parys Jan 66, 67, 69, 71, 78, 85, 86 Pastusiak 194, 213 Pastusiak Feliks 213 Pastusiak Longin 111, 212, 213, 224 Paszyński Aleksander 24, 28, 30 Pawlak 73, 74, 75, 76, 98, 101, 102, 105, 107, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 119, 127 Pawlak Waldemar 38, 59, 71, 73, 75, 77, 98, 99, 120, 144 Pawlak Waldemar 77 Pawlicki Maciej 128 Pawłowicz Adam 158 Pawłowski Krzysztof 53, 64 Pełczyński Tadeusz 135 Penderecki Krzysztof 174 Petelicki 131, 132, 147, 168 Petelicki Sławomir 124, 168 PEtelicki Sławomir 131 Pęcko Józef 78 Pęk Bogdan 98, 133 Pękala 89 Piasecka-Johnson Barbara 26 Piasecki Bogdan 196 Piątkowski Jan 88, 89, 97, 126 Piechota Jacek 41, 237 Piechowiak Marek 178 Piekałkiewicz Jan 122 Piekarska Katarzyna 137 Pieńkowski Janusz 180 Pieronek Tadeusz 90 Piesiewicz Krzysztof 106 Pietkiewicz Antoni 53, 55, 177 Pietrewicz Mirosław 127 Pietruszka Adam 89 Pietrzyk 24, 92, 124

Pikus Igor 211 Piłka Marian 178 Pineiro Janusz 190 Pinior Józef 84 Pinochet 158 Pinochet Augusto 150, 157, 167, 175, 185 Piotrowski Grzegorz 89, 108, 110, 154, 166 Pitus Wiktor 41 Piwnik 204 Piwnik Barbara 194, 196, 200 Piwowski Marek 97 Płatek 89, 108 Płatek Zenon 50, 129 Płażyński Maciej 144, 145, 184, 187 Podkański Lesław 108 Podkański Wiesław 102 Pogodowski Marek 101 Pol Marek 151, 194, 205 Polak-Pałkiewicz Ewa 261 Polański Roman 205, 212 Polko Roman 231 Polkowski Jan 72, 132, 134 Ponikło Elżbieta 199 Popiełuszka Jerzy 20 Popiełuszki 50, 77, 108 Popiełuszko Jerzy 48, 89, 108, 110, 129, 138, 154, 157, 166, 208 Porada Jerzy 206 Porczyńscy Janina i Zbigniew 14 Poręba Bohdan 96 Porębski Tadeusz 12, 18 Pożoga 89 Pożoga Władysław 15, 89 Pruszyński Paweł 260 Przewoźnik Andrzej 188 Przybora Jeremi 233 Przybyłowicz Marcin 81 Przystawa 68, 152 Przystawa Jerzy 60, 260 Przywieczerski 111 Przywieczerski Dariusz 65, 107, 152 Pskorski Paweł 195 Pudysz 61 Pudysz Zbigniew 32 Pusz 53, 63 Pusz Krzysztof 32, 50, 52 Putin 206, 220, 221, 222, 231, 233 Putin Władimir 49, 170, 177, 234 Pużak Kazimierz 56, 135 Pyciak Ryszard 260 Pyjas Stanisław 31, 102, 103, 121 Pyrkosz Wiktor 12

Rabiej Paweł 261 Rabin Icchak 90, 97 Raczkier Mieczysław 184 Radjiv Gandhi 50 Rakowski 17, 19, 27, 29, 31, 32, 33, 38, 41, 51, 64, 65, 97, 101, 102, 143 Rakowski Mieczysław 118 Rakowski Mieczysław F 12, 14 Rapacki Adam 195, 219 Rapaczyńska Wanda 211 Ratajski Cyryl 122 Rau Johannes 175, 219 Reczek Włodzimierz 128 Regulski Janusz 88, 95 Regulski Jerzy 97, 101, 199 Reiter Janusz 80 Religa Zbigniew 99, 111 Rembisz Andrzej 200 Rembisz Gabriela 13 Remuszko Stanisław 134, 261 Reszczyński 57, 134 Reszczyński 78 Rewiński Janusz 58 Rey Jerzy 70 Reykowski Janusz 13, 18, 21 Ribbentrop 32, 33, 39 Rodowicz Jan 57 Rokita 31, 71, 118, 119, 175, 232, 234 Rokita Jan 16, 32, 36, 74, 77, 78, 82, 137, 146, 210, 212, 214, 215, 218, 219, 224, 238 Roman Herzog 108 Romanowa Halina 69 Romanowi Polko 178 Romaszewski 71, 75, 201, 207 Romerowa Teresa 123 Rosati 104, 124, 127 Rosati Dariusz 103 Rosińska Inga 261 Roszkowski Wojciech 161, 261 Rościszewski Andrzej 104 Rottenberg 184 Rottenberg Anda 99, 184 Rozumecka 156 Rozumecka Małgorzata 141 Rozwens Witold 189 Różewicz Tadeusz 182 Rudnicki Adolf 51 Rulewski Jan 92, 238 Rusak Tadeusz 145 Rutkiewicz Ignacy 49, 81 Rutkowski Mateusz 230 Rybicki Arkadiusz 50, 53, 63

Rybicki Jacek 132 Rydlewski Grzegorz 132, 137 Rydzoń Stanisław 210 Rydzyk Tadeusz 65, 147, 182, 208 Rymkiewicz Jarosław Marek 222 Rywin 227, 236 Rywin Lew 55, 97, 118, 139, 205, 208, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 217, 222, 224, 227, 229, 230, 232, 235, 236, 238, 241 Rzepecki Jan 122 Rzepka Edward 65, 80 Rzeźniczak 81, 93 Rzeźniczak Andrzej 81, 90 Saakaszwili Micheil 227 Saakaszwili Micheila 220 Sabbat Kazimierz 12, 30 Sacharow Andriej 13 Sakiewicz Tomasz 261 Samsonowicz 43, 170 Samsonowicz Henryk 34, 48 Sapierzyński Tadeusz 231 Sasin Józef 154 Sawicka Katarzyna 228 Schroeder 158, 185 Schroeder Gerhard 158, 217, 235 Schuster Rudolf 175 Sekuła Ireneusz 18, 39, 40, 68, 99, 101, 102, 112, 115, 121, 176, 203 Sekuła Mirosław 191 Sellin Jarosław 153, 163, 180, 213 SemkaPiotr 134 Semka Piotr 66, 71, 85, 261 Sendler Irena 220 Sidor Marek 260 Siedlecka Joanna 222 Siemaszko Ewa i Władysław 206 Siemianowski Jan 49 Siemiątkowski 130, 131, 206, 207 Siemiątkowski Zbigniew 41, 118, 125, 127, 138, 143, 196, 198, 202, 236, 237, 238 Siemoniak Tomasz 128 Sieradzan Tadeusz 112 Sierakowska Izabela 88, 235 Sierakowska Izabella 41 Sieroszewski Andrzej 26 Sikora Tomasz 231 Sikorski Leszek 212 Sikorski Radek 134, 236 Siwek 53 Siwek Sławomir 50, 93, 98 Siwicki Florian 12, 34, 38, 47

Siwiec Marek 19, 41, 89, 125, 143, 182, 189, 212, 234 Skalski Ernest 24 Skarga Barbara 117 Skąpski Rafał 212 Skiba Krzysztof 163, 165 Skolimowska Kamila 181 Skorobohaty-Jakubowski 122 Skowronek Jerzy 132, 133 Skórka Maciej 221, 224 Skórzyńska Katarzyna 34 Skórzyński Jan 261 Skubiszewski 61, 62, 66 Skubiszewski Krzysztof 34, 55, 72, 91, 171 Słomka Adam 143 Smardzewski Waldemar 98 Smolar Eugeniusz 150 Smółko Artur 133 Smuga Janusz 110, 154 Sobczak Anatol 49 Sobotka Zbigniew 13, 41, 106, 133, 153, 194, 218, 219, 230 Sochacki Wodzimierz 65 Sokołowska Janina 211, 224, 229 Sokołowska Wanda 41 Solorz 103, 138 Solorz Zygmunt 145 Soo Sung Lee 131 Sopoćko Andrzej 113 Soroka Romuald 44 Sosnkowski Kazimierz 81, 122 Sosnowska Joanna 199 Sosnowski Romuald 21 Sowiński Marian 124 Spaliński Leszek 109, 117 Spasowski Romuald 52 Spielberg Steven 87 Spychalska Ewa 74 Sroczyński Roman 199 Stachiewicz Hanna 111 Staniszewska Grażyna 17, 116 Staniszkis Jadwiga 74, 103, 261 Stankiewicz 140 Stankiewicz Siergiej 140, 146 Stanowski Adam 28 Stanowski Krzysztof 22 Starak Jerzy 194 Starczewska Krystyna 34 Starzyński Wojciech 18 Stażewski 175 Steinbach 221 Steinbach Erika 217

Steinhoff Janusz 146, 178, 192 Stelmachowski 19, 30, 34 Stelmaszczuk 77 Stępień Zofia 12 Stojanow Petyr 134 Stomma Stanisław 30, 106 Strąk Michał 108 Strelau Jan 260 Stroba Jacek 19 Struzik Adam 98 Strzembosz Adam 23, 72, 85, 117, 118, 120, 157 Strzembosz Maciej 134 Strzemiński 175 Strzeszewski Michał 261 Styczeń Mirosław 151 Styrczula Antoni 122, 149, 191 Suchocka 80, 82, 83, 84, 86, 91, 92, 96, 146, 165 Suchocka Hanna 56, 77, 80, 81, 83, 86, 89, 92, 108, 146, 148, 155, 159, 164, 167, 178, 188 Suchowolec 31 Suchowolec Stanisław 20 Sulik Bolesław 62, 89, 125, 159, 212 Sułek Jerzy 192, 212 Superczyński Arnold 85, 103, 115 Susid Paweł 155 Sycz Robert 181 Syryjczyk Tadeusz 116 Syta Włodzimierz 205, 260 Szafraniec Jan 89 Szajewski Waldemar 93 Szamałek Krzysztof 219 Szamir 59 Szapocznikow 175 Szarawarski Andrzej 224 Szczepańczyk Józef 210 Szczepański Jan 238 Szczepański Jan Józef 25 Szczepański Jarosław 17 Szczepkowska Joanna 36 Szczudłowski 24 Szczygieł Tadeusz 55 Szczypiorski Andrzej 66, 76, 177 Szegda Bogdan 119, 221 Szeremietiew 191 Szeremietiew Romuald 99, 239 Szerman Harold 166 Szeszelj Vojislav 225 Szewardandze 220 Szewardnadze Eduard 36, 121, 216, 220, 222

Szlenkier Karol 70 Szmajdziński 206 Szmajdziński Jerzy 19, 116, 172, 195, 238 Szreder Leszek 219 Szteliga 210 Szumielewicz Bożena 216, 222, 229 Szumowski Maciej 17 Szumski Henryk 139 Szustakiewicz Stefan 80, 87, 167 Szwonder Rajmund 89, 93 Szymańska Monika 158 Szymański Antoni 159 Szymborska Wisława 75, 134 Szymczycha Dariusz 214 Ścierski Klemens 125 Śmietanko Andrzej 70 Śmigielski Edward 184, 195 Światło Józef 132 Światowiec Jan 69 Świątek Zdzisław 13 Świeżawski Stefan 140 Święcicki Marcin 197 Świtalski Mariusz 39, 78, 112 Świtała 130, 132, 138 Świtała Kazimierz 90, 129 Świtoń Kazimierz 73, 155, 156, 165 Tajner Apoloniusz 229 Talbott Strobe 98, 104, 115 Tarasewicz Leon 182 Tarka Zbigniew 93 Tatar Stanisław 56 Taylor Jacek 75, 110, 133 Tejkowski Bolesław 60, 120, 129 Terlecki Marian 55, 63 Thatcher Margaret 17, 38, 52 Tischner 169 Tischner Józef 90, 179 Tober Michał 203, 204 Tokarczuk Antoni 24 Tokarczyk Maciej 215, 218 Tomalak Ryszard 102, 207 Tomaszewski Janusz 132, 138, 144, 146, 149, 162, 168, 173, 176, 201 Tomczak Witold 185 Tomporski Tadeusz 182 Trajkowski Borys 232 Truszczyński Jan 194, 259 Trzeciakowski 29 Trzeciakowski Witold 19, 21, 30 Trznadel 103 Trznadel Piotr 207 Tuczapski 52, 153

Tułowiecka Małgorzata 112 Turczyński Jacek 174, 183, 185, 200, 203, 204 Turek Wojciech 261 Turner Ted 164 Turowicz Jerzy 46, 106 Tusk Donald 59, 74, 105, 108, 185, 187, 195, 222 Tyczyński Stanisław 41 Tymiński 52, 62 Tymiński Stanisław 50, 52, 57 Tyszkiewicz Andrzej 215, 217 Tywonek Tomasz 146, 153 Ujazdowski Kazimierz 184, 185 Ujazdowski Michał 103, 174 Umer Magda 90 Ungier Marek 182, 212 Urban Jerzy 12, 18, 50, 60, 66, 164, 206, 235, 237, 239 Urban Jerzy 15, 22, 24 Urbana 57, 206, 211 Urbański Andrzej 81, 132, 134 Urbański Mieczysław 90 Ustasiak M 30 Ustinov Peter 235 Utnik Marian 56 Uziębło Jerzy 41 W Bush George 199 Wachowski 50, 52, 53, 55, 58, 63, 65, 66, 68, 69, 70, 73, 77, 84, 85, 86, 100, 120 Wachowski Mieczysław 62, 85, 95, 98, 130, 191, 192, 202, 205, 207, 216 Waga Jan 237 Wagner Marek 223 Wajda Andrzej 20, 24, 170, 174, 238 Walendziak 116, 118, 119, 129, 134, 146, 158, 163 Walentynowicz Anna 24 Walerych Piotr 87 Waluś Janusz 90 Wałęsa 17, 19, 20, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49, 50, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 78, 85, 86, 87, 91, 93, 94, 98, 99, 100, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 117, 120, 121, 122, 123, 124, 179, 183, 191, 218 Wałęsa Sławomir 137 Wałęsie 23, 28, 39, 52, 55, 114, 121 Wałęsy 17, 18, 24, 28, 29, 32, 33, 35, 37, 38, 42, 44, 45, 46, 47, 48, 50, 51, 53, 55, 57, 59,

60, 61, 65, 74, 75, 76, 79, 85, 86, 91, 96, 100, 109, 113, 115, 123, 131, 174, 188, 191 Waniek Danuta 105, 125, 144, 211 Wańkowicz Melchior 196 Warecki Leon 129 Wasilewska-Trenkner Halina 192 Wasilewski Jacek 119, 230 Wasserman Zbigniew 195 Wassersztajn Szmul 16 Wawrzyniak Czesław 58, 62, 63, 69 Wąsacz 146, 174, 176, 181 Wąsacz Emil 146, 159, 174 Weiss Avi 30 Weiss Szewach 190, 197 Wende Edward 178, 202, 224 Wenderlich 214 Wenderlich Jerzy 213 Werfel Edda 70 Werfel Roman 56 Wesołek Klaudiusz 156 Węgłowski Stanisław 103 Wiatr 200 Wiatr Jerzy 127, 129, 198 Wiatr Sławomir 34, 41, 198, 201, 204, 205, 207, 260 Widacki Jan 61 Widzyk Jerzy 163, 176, 178, 183 Wieczerzak Grzegorz 213 Wiekiera 153 Wiekiera Mirosław 52 Wielkanowski Zbigniew 184, 203 Wielowieyski 28, 30 Wielowieyski Andrzej 32 Wierszalin 98 Wierszynin 41 Wierzbiański Bolesław 169 Wierzbicki Piotr 38, 65, 72, 93, 103, 118 Więcławska Elżbieta 180 Wiktorow Aleksandra 190, 191 Wilecki Tadeusz 69, 78, 109, 139 Wiłkomirska Wanda 230 Winiecki Jan 56 Wiśniewski Waldemar 80 Wiśniewski Wojciech 41 Witkacy 175 Władysław Łukasik 70 Włodarczyk Wojciech 56, 76 Włosik Bogdan 154 Wnuk-Nazarowa Joanna 146 Wodiczko Krzysztof 173 Woerner Manfred 98 Wojciech K, 214

Wojciechowska Anna 217 Wojciechowski Andrzej 49 Wojciechowski Janusz 149, 154, 234 Wojciechowski Maciej 260 Wojciechowski Michał 201 Wojtkiewicz 175 Wojtyła Karol 190 Wojtysiak Jerzy 93 Wolińska Helena 56 Wolińska-Brus Helena 156, 159, 161, 163, 167 Wolnicki Piotr 200 Wolny Ryszard 133 Wolny Włodzimierz 167 Wolski Jakub 260 Wołek Tomasz 133 Wołoszański Bogusław 204 Woźniak Marian 12 Woźniakowski Józef 260 Wójtowicz Grzegorz 62 Wóycicki 75 Wróbel Zbigniew 199 Wróblewski 175 Wróblewski Andrzej 84 Wróblewski Tomasz 61, 238 Wujec 24, 46 Wujec Henryk 18, 46, 72 Wujec Henryk 19 Wysoczański Jan 90 Wysokiński Jerzy 65, 81 Wyszyński Stefan 106 Zacharski Marian 108, 118, 124, 146 Zagładin Wadim 29 Zagórny Marian 141, 181 Zagórski Krzysztof 261 Zając Stanisław 178 Zakrzewski Andrzej 146, 174 Zalesiński Jarosław 261 Zaleski Bogusław 260 Zalewski Andrzej 118 Zalewski Maciej 39, 50, 57, 60, 71, 81, 87, 89, 144, 152 Zamoyski Jan 117 Zaorski 75 Zaorski Janusz 63, 64, 71, 80, 107 Zarako-Zarakowski Stanisław 56, 57, 87 Zarębski Andrzej 89, 208, 212, 214 Zatorski Marian 52 Zawacka Elżbieta 123 Zawadzki Andrzej 70 Zawiślak Andrzej 55 Zbigniew Sz 125

Zdrzałka Jerzy 184 Zeitz Paweł 203 Zeman 196 Zemke Janusz 83 Ziazikow Murat 237 Zieliński Andrzej 100, 188, 195 Zieliński Marek 178 Zieliński Sławomir 57, 182, 203 Zieliński Tadeusz 67, 90, 117, 145 Ziembiński Wojciech 94 Ziemiński Tomasz 20 Ziemkiewicz Rafał A 134 Zientek Jerzy 98, 123, 200 Zientkiewicz Małgorzata 134 Zimińska-Sygietyńska Mira 128 Zimowski Jerzy 61 Ziobro Zbigniew 210, 213, 222, 232, 241 Ziółkowska 55 Ziółkowska Wiesława 48, 49 Ziółkowski Janusz 53, 68 Ziółkowski Szymon 181

Ziuganow 99, 130 Zofii Kuratowskiej 31, 112 Zoll Andrzej 178 Zybertowicz Andrzej 261 Zych 31, 115 Zych Józef 38, 49 Zych Sylwester 30 Żakowski Jacek 105 Żelichowski Stanisław 142 Żemek 77, 111 Żemek Grzegorz 43, 62, 89, 107, 179, 184, 202 Żemek 76 Żenczykowski Tadeusz 123 Żiwkow Todor 37 Żochowski Jacek 89, 127 Żurawski Zdzisław 168 Życiński Józef 148 Żymierski Michał Rola- 51 Żyrinowski 104 Żyrinowski Władimir 99