ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ...

8
1 ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺑﺮرﺳﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﺗﻼف اﻧﺮژي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ ﺣﺴﻦ ﺳﺠﺎدزاده1 ،ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻏﻼﻣﯽ2 ،ﺟﻮاد ﻗﻄﺐ زاده3 1 .اﺳﺘﺎدﯾﺎر داﻧﺸﮕﺎه ﻫﻨﺮ و ﻣﻌﻤﺎري، داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮﻋﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎ، ﻫﻤﺪان، اﯾﺮان[email protected] 2 .داﻧﺸﺠﻮي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، اراك، اﯾﺮان[email protected] 3 داﻧﺸﺠﻮي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، اراك، اﯾﺮان[email protected] ﭼﮑﯿﺪه اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ دﻧﯿﺎي ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي، ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺪن و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻢ و... زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﺷﺪن ﺳﻮق ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ. اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژي، آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا و... از دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺼﺮف ﺑﯽ روﯾﻪ از اﻧﺮژي ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺷﺪه ﺗﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژي ﻫﺎي ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ. اﯾﺠﺎد ﺑﺎم و دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ در ﺟﻬﺖ ﭘﺎﯾﺪارﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﯾﮑﯽ از راه ﺣﻠﻬﺎي ﻣﺪرن ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻼت ﺷﻬﺮي و ﮐﺎﻫﺶ آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﺠﺎد ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي در ﺟﻬﺖ اﻧﺮژي و اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ دارد،ﮐﻪ از ﻣﺰﯾﺘﻬﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ اﯾﻦ ﻃﺮح اﺳﺖ. ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﻋﻤﻮدي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎغ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي، دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ، ذﺧﯿﺮه اﻧﺮژي و زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻧﻤﺎي ﺳ ﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﮐﺎﻟﺒﺪ ﺷﻬﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. د ر اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ، ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ دﯾﻮار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺰﯾﻨﻪ اي ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﺗﻼف اﻧﺮژي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ. واژه ﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي : دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﻋﻤﻮدي، ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﺎﯾﺪار، اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ از اﻧﺮژي ،ﻣﻌﺎﯾﺐ وﻣﺰاﯾﺎي ﺑﺎﻏﻬﺎي ﺳﺒ روش ﺗﺤﻘﯿﻖ: روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت روﯾﮑﺮد ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻮده و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي، اﺳﻨﺎدي ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﻣﻘﺪﻣﻪ در دﻧﯿﺎي اﻣﺮوز ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز اﻧﺴﺎن از ﻓﻀﺎي ﺷﻬﺮي اﻃﺮاﻓﺶ ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﯽ روح، ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ و ﻣﺼﻨﻮع ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ،و روز ﺑﻪ روز ﺳﻄﺢ اﯾﻦ ﻣﺤﯿﻄﻬﺎي ﻣﺼﻨﻮع ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺷﻬﺮ در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ. در اﯾﺮان ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺮو ﻫﻤﯿﻦ روﻧﺪ ﮐﺎﻟﺒﺪي زﻧﺪﮔﯽ ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺎ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ آﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﯽ ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻀﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ داده اﻧﺪ، و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻧﯿﺎز اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ در ﻧﻬﺎد او زﻧﺪه اﺳﺖ. از ﻃﺮﻓﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ اﺳﺎﺳﯽ ﭼﻮن ﮔﺮم ﺷﺪن زﻣﯿﻦ، آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا و آب، ﻣﺼﺮف ﺑﯽ روﯾﻪ اﻧﺮژي و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻻ آن، ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﭘﺎﭘﺪار و ﺑﻪ وﯾﮋه اﯾﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﺳﺒﺰ اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺳﺒﺰ، وﺿﻌﯿﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺼ ﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﻏﯿﺮ ﺗﻬﻮﯾﻪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻫﻮا، ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي وً ﻣﺘﻌﺎرف و ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﯿﺪه را در ﺷﻬﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ ﺿﻤﻨﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ اﯾﻦ ﻃﺮح اﺳﺖ. دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﻬﺮي دارد. دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺳﺎﯾﻪ اﻧﺪازي، اﯾﺠﺎد ﻋﺎﯾﻖ ﺣﺮارﺗﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﯿﺎﻫﺎن و زﯾﺮ ﻻﯾﻪ آن ﺳﺮﻣﺎﯾﺶ ﺗﺒﺨﯿﺮي ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﺒﺨﯿﺮ و اﯾﺠﺎد ﺣﺎﯾﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎد ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺗﻼف اﻧﺮژي داﺧﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻣﻌﻤﺎري ﭘﺎﯾﺪار را ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان ﯾﮑﯽ از ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﻌ ﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد. ﻧﺘﯿﺠﻪ آﮔﺎﻫﯽ ﺑﺸﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ. ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ از ﻧﻈﺮ اﺑﻌﺎد زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در

Upload: others

Post on 19-May-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

1

شناخت و بررسی دیوارهاي سبز جهت کاهش اتالف انرژي ساختمان ها

3،جواد قطب زاده2،فاطمه غالمی1حسن سجادزاده

.استادیار دانشگاه هنر و معماري، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران[email protected]

.دانشجوي کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسالمی، اراك، ایران[email protected]

کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسالمی، اراك، ایران دانشجوي[email protected]

چکیده پیشرفت دنیاي تکنولوژي، صنعتی شدن و پیشرفت علم و... زندگی به سمت ماشینی شدن سوق پیدا کرده است. اهمیت به با امروزه

مصرف بی رویه از انرژي عاملی شده تا استفاده از انرژي محیط زیست، منابع انرژي، آلودگی هوا و... از دغدغه هاي عصر حاضر می باشد. هاي تجدید پذیر بیشتر مورد بررسی قرار گیرند. ایجاد بام و دیوارهاي سبز تعاملی در جهت پایدارتر ساختن شهرها و یکی از راه حلهاي

سبز پتانسیل فوق العاده اي در جهت مدرن براي مشکالت شهري و کاهش آلودگی هوا از طریق ایجاد فضاي سبز می باشد. دیوارهاي مزیتهاي جانبی این طرح است. بهره برداري از سامانه هاي سبز عمودي که به عناوین مختلف ها دارد،که از انرژي و افزایش عمر ساختمان

ر این پژوهش به معرفی د اختمان و بالطبع کالبد شهر می باشد.از جمله باغ هاي عمودي، دیوارهاي سبز، ذخیره انرژي و زیبایی نماي سدیوارهاي سبز، بررسی مزایا و معایب این دیوارها و چگونگی استفاده از این دیوار به عنوان گزینه اي جهت کاهش اتالف انرژي ساختمان

ها می پردازیم. ز،معایب ومزایاي باغهاي سب: دیوارهاي سبز عمودي، طراحی پایدار، استفاده بهینه از انرژيواژه هاي کلیدي

روش تحقیق: روش تحقیق به صورت رویکرد کیفی بوده و اطالعات مورد نیاز این بررسی از منابع کتابخانه اي، اسنادي جمع آوري گردیده است.

مقدمه

در دنیاي امروز چشم انداز انسان از فضاي شهري اطرافش تنها از محیطی بی روح، ماشینی و مصنوع تشکیل شده است ،و روز این محیطهاي مصنوع نسبت به فضاهاي طبیعی شهر در حال گسترش است. در ایران نیز پیرو همین روند به روز سطح

فضاي طبیعی تغییر شکل داده اند، و این در حالی است که هنوز هیچ گونه زندگی آپارتمانی بدون سنتی ما به کالبدي زندگی از طرفی به دلیل وجود مشکالتی اساسی چون گرم شدن زمین، آلودگی هوا و .هم نیاز انسان به طبیعت در نهاد او زنده است

آب، مصرف بی رویه انرژي و هزینه هاي اقتصادي باال آن، بهره گیري از تکنولوژي هاي معماري پاپدار و به ویژه ایجاد ري ساختمان ها با نماي غیر ساختمان هاي سبز اهمیت زیادي پیدا کرده است. به کارگیري نماهاي سبز، وضعیت سازمان بص

متعارف و بلوك هاي به هم چسبیده را در شهر بهبود می بخشد ضمناً تهویه طبیعی هوا، کاهش هزینه هاي مصرف انرژي و افزایش عمر ساختمان از مزیت هاي جانبی این طرح است. دیوارهاي سبز پتانسیل فوق العاده اي در جهت بهبود شرایط زیست

اندازي، ایجاد عایق حرارتی از طریق گیاهان و زیر الیه آن متراکم شهري دارد. دیوارهاي سبز بوسیله سایه محیطی در فضاهايسرمایش تبخیري بوسیله تبخیر و ایجاد حایل بازدارنده در مقابل باد باعث کاهش اتالف انرژي داخل ساختمان می شود.

اصر به حساب آورد. نتیجه آگاهی بشر نسبت به مسائل محیط زیست و معماري پایدار را شاید بتوان یکی از جریان هاي مهم معمشکالت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادي میباشد. پوشاندن نماي ساختمان با پوشش گیاهی از نظر ابعاد زیست محیطی در

Page 2: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

2

ایی شهري، کاهش آلودگی هوا و آالینده ها، کاهش گازهاي گلخانه اي، کاهش دماي محیط پیرامون و تعدیل جزیره گرم کاهش آلودگی صوتی، کاهش مصرف انرژي و در یک کالم بهبود کیفیت محیط زیست، نقش تعیین کننده اي دارد.

دیوارهاي سبز دامنه وسیعی از فواید زیست محیطی اقتصادي و اجتماعی را در برمی گیرند. پوشاندن نماي ساختمان با پوشش لودگی هوا و آالینده ها، کاهش گازهاي گلخانه اي، کاهش دماي محیط پیرامون گیاهی، از نظر ابعاد زیست محیطی در کاهش آ

و تعدیل پدیده ي جزیره ي گرمایی شهري، کاهش آلودگی صوتی، کاهش مصرف انرژي و در یک کالم بهبود کیفیت محیط و جذب گونه هاي جاندار و زیست نقش تعیین کننده اي دارند. دیوار سبز همچنین با ایجاد زیست گاه براي گونه هاي گیاهی

پرندگان از نظر اکولوژي و حفظ تنوع زیستی داراي اهمیت می باشد. پژوهش حاضر به بررسی اجمالی ایده دیوارهاي سبز می پردازد که شامل معرفی و تاریخچه این عناصر طراحی پایدار، انواع مختلف آنها، فواید کلیدي آنها و در نهایت نقش آنها در

. شهرسازي معاصر می باشدمعماري و

فرضیه:می توان با استفاده از مزایا و معایب دیوارهاي سبز به این موضوع دست یافت که استفاده از دیوار سبز در دنیاي نوین امروز

تأثیر گذار است. سؤال مسأله:

نقش دیوار سبز در کاهش اتالف انرژي؟

مزایاي دیوار سبز چیست؟

ت؟معایب دیوار سبز چیس

نقش دیوار سبز در زیبایی چیست؟

ضرورت تحقیق:امروزه در تمام جهان به دلیل وجود مشکالت اساسی چون گرم شدن زمین، آلودگی آب و هوا، مصرف بی رویه انرژي و هزینه

رده است. اقتصادي باالي آن، بهره گیري از تکنولوژي هاي معماري پایدار و به ویژه ساختمان هاي سبز اهمیت زیادي پیدا کآنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است انتخاب نماهاي سبز به عنوان روشی کاربردي جهت استفاده از منابع انرژي در

معماري امروز است.

پیشینه تحقیقبازدهی واجدنوعی از سطوح کاربري زمین شهري با پوشش گیاهی انسان ساخت است که ،منظور از فضاي سبز شهريدر واقع

از . فضاي سبز شهري از دیدگاه شهرسازي در برگیرنده بخشی از سیماي شهر است که اکولوژیک باشدبازدهی هماجتماعی و جان شهر، تعیین کننده ساختعنوان یک عامل زنده و حیاتی در کنار کالبد بیهاي گیاهی تشکیل شده است و بهانواع پوشش

. (sehrad er & Boning ,2006 :349)موفولوژیک یک شهر استدر ایران با توجه به پیشینه ي تاریخی استفاده از خشت و گل در معماري ایران، پوشش خزه، گلسنگ و انواع گیاهان علفی بر روي بام بناهاي مناطق مختلف کشور چون آذربایجان، گیالن و مازندران بام هاي خانه هاي کوهستانی و روستاها به صورت

باز مشاهده شده است. نمونه بسیار بارز آن، خانه هاي روستایی ماسوله است که، بام خانه هاي پایین تر به عنوان سنتی و از دیرحیاط خانه هاي باالیی عمل می کنند از طرفی در گذشته، در کنار توجه به تفرج و زیبایی، جنبه دارویی و اقتصادي کشت

Page 3: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

3

از آنجاییکه گیاهان دارویی در مدت کوتاهی، سطح خاك را فرا می گیرند و به گیاهان در فضاي سبز و باغها نیز مدنظر بوده و علت سبزي و کوتاهی در رشد و پرتوقع نبودن به مواد غذایی و آب، زیبایی خاصی را پدید می آورند. همچنین برخی از آنها در

ند، لذا کاشت آنها در باغ بامها مفید است برابر شوري خاك مقاوم هستند و عالوه بر دوام عمر طوالنی، استقامت باالیی دار ).68،1383(سعیدنیا،

بیان مسئله نقش دیوار سبز در پایداري معماري و شهرسازي

بامها و دیوارهاي سبز، همچنین راه حل مناسبی براي برطرف نمودن مشکالت اکولوژیکی در مراکز شهرها و کالن شهرها و .1

زیست می باشند. بامها و دیوارهاي سبز با اثرات مثبتی چون کاهش شهرها و اصالح اصالح مشکالت سالمتی انسان و محیط

مشکالت سالمتی انسان و محیط زیست می باشند. بامها و دیوارهاي سبز با اثرات مثبتی چون کاهش نیاز به انرژي هاي

اطراف آن، ایجاد عایق حرارتی سرمایشی در تابستان و گرمایشی در زمستان و کاهش دماي سطوح ساختمان نسبت به محیط

و کاهش سرماي باد، محافظت از پوسته ساختمان براي مدت طوالنی، توانایی حفظ و نگهداري آب باران در هنگام طغیانها،

توجه به مسائل زیبایی شناسانه و نیز تأمین مسکن جانداران و تنوع زیستی و گونه هاي گیاهی متناسب با اکوسیستم، می

همی را در معماري و شهرسازي پایدار در جهان امروز ایفا نمایند. در این راستا، توجه به استفاده از مواد و مصالح توانند نقش م

بازیافتی و گونه هاي گیاهی بومی در قبال وزن و سنگینی، هزینه ها، ضمانت نامه ها و انگیزه پروژه، نگهداري بام و دیوار و

).8ساز با محیط و کارآمد کمک نماید(هم غیره می تواند به ایجاد ترکیب مناسب

عایق صوتی .2

ناراحتی هاي حاصل از سروصداي موجود در خیابانها مشکل مهمی در مناطق شهري محسوب میشود اگرچه عایق سازي نما در تعدیل بار صوتی آن یعنی در کاهش سطح فشار صدا از خارج به داخل ساختمان کمک شایان توجهی می کند، اما سقف و نوع

وندان مؤثر است. بامهاي سبز عایق بندي صدا در سیستم بام را افزایش آن در میزان تأثیر گذاري این عامل بر آسایش شهرمیدهند، البته این تأثیر در بامهاي سبز گسترده که کم عمق هستند و الیه نازکی از خاك دارند و بامهاي باغ مانند که خاکهاي

همچنین به ضخامت الیه بستگی دارد. عمیقتري دارند متفاوت است. کیفیت عملکرد عایق صوتی به نوع سیستم به کار رفته و دسی بل کاهش می دهند و بام سبزي که 40سانتی متر باشد، نفوذ صدا را تا 12بامهاي سبز که ضخامت الیه خاك آنها

. (Bian chini & Hewage ,2012 ,157)دسی بل کاهش می دهد. 46سانتی متر باشد نفوذ صدا را تا 20ضخامت الیه خاك آنها لودگی هواکاهش آ .3

در مناطق شهري درختان سهم قابل توجهی براي کاهش آالینده هاي هوا دارند، با این حال در بسیاري از سایتهاي شهري فضاي کمی براي کاشت درخت وجود دارد، که به دلیل مجموعه هایی از سطوح غیر قابل نفوذ از جمله خیابان، پارکینگ، بام و

هوا را از طریق روزنه هاي خود جذب و ذرات آنها را براي برگهاي خود جدا می کنند و غیره است. گیاهان آالینده هاي همچنین قادر به شکستن ترکیبات آلی خاصی مانند هیدروکربن پلی آروماتیک در بافتهاي گیاهی و یا در خاك هستند عالوه

نک کننده و سایه انداختن آلودگی هوا را بر این بطور غیرمستقیم به وسیله کاهش درجه حرارت سطح از طر یق تراواشات خ

Page 4: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

4

,Bradley) کاهش می دهند که به نوبه خود باعث کاهش واکنشهاي فتوشیمیایی از نوع آالینده هایی مانند ازن در جو می شوند2010 ,2105).

دیوارهاي اکسیژن ساز (زیستمند) .4

سامانه از هواي تولید شده توسط گیاهان در سیستم این سیستم در واقع جدیدترین نوع از دیوارهاي سبز می باشد در اینتهویه هواي داخل ساختمان استفاده می شود. این دیوارها بر مبناي تصفیه هواي بیولوژیکی با واسطه گیاهی عمل می کند.

فیه دیوار اکسیژن ساز ظرفیت تصفیه هواي داخل ساختمان را افزایش داده و به گونه اي که پوشش طبیعی موتورهاي تص . (introduction to Green walls technology ,2008) کننده ي هوا می باشند و سیستم تصفیه با مکش از ریشه عمل می کند.

عملکرد سامانه هاي سبز عمودي .5

در فضاي شهري تأثیر تبخیر و سایه اندازي گیاهان می تواند به طور چشمگیري از حرارت محیط بکاهد. عالوه بر این گیاهان می توانند باعث کاهش اثرات مخرب فرابنفش خورشیدي بر روي بدنه ساختمان ها شود. از زمانی که ثابت شده که پرتوهاي فرابنفش خورشیدي باعث وارد آمدن صدمات به نماي ساختمان ها اجزاي پالستیک و رنگ آن میشود نماهاي سبز به عنوان

. (Marc ottele et al ,2011 ,43)می تواند ایفا نقش کند یک راه حل کارا در کاهش اثرات مخرب ناشی از آننماي سبز توانایی ایجاد تغییرات زیاد (رطوبت و دما) در فضاي مابین دیوار و نماي سبز دارد. هواي این بین توانایی ایجاد یک

ز عواملی است که باعث افزایش عایق حرارتی مؤثر را دارد. چرخش و تجدید هوا در این بین، تراکم برگها و نحوه ي طراحی ا .(Gabriel Perez et. Al .2011 ,88) بهره وري آن می شود.

پارامترهایی وجود دارد که بر رفتار نماهاي سبز به عنوان یک سیستم غیر فعال تأثیر می گذارد. در اصل چهار مکانیسم پایه وجود دارد که سامانه هاي سبز عمودي به عنوان سیستم غیرفعال جهت جلوگیري از اتالف انرژي به کار می بندد.

سایه تولید شده توسط پوشش سبز جلوگیري از تابش مستقیم نور خورشید با تأثیر .1

عایق گرمایی تولید شده بوسیله پوشش سبز و زیر الیه آن .2

خنک سازي تبخیري که بوسیله تبخیر از گیاهان و زیر الیه آن رخ می دهد. .3

.(Perez et al ,2011, 52) کاهش اثر باد .4

دیوار ساختمان بوجود می آید که هواي بین آن به با تعبیه یک سازه حمایت کننده براي گیاهان روند فضایی بین نماي سبز و عنوان عایق عمل کرده و از نوسانات می کاهد، در نتیجه هزینه گرم کردن و تهویه هوا ساختمان به شکل قابل مالحظه اي

. (introduction to Green walls technology ,2008) کاهش می یابد تاریخچه بامها و دیوارهاي سبز -

ري با طبیعت و گیاهان، یک ایده جدید نیست، بلکه از زمانهاي اولیه، منظره هاي طبیعی و ساخته شده با بناهاي تلفیق معماگیري دغدغه هاي انسان در مورد معماري نیز پدیدار شهري درهم آمیخته شده اند فضاهاي سبز طراحی شده همزمان با شکل

قبل از میالد مسیح ساخته شد، با درختان و بوته ها پوشیده شده بود. سال 2100گشت. دیوارهاي شیبدار زیگورات نانا، که اي بابل، که شامل بام باغهاي با شکوه و باغهاي پلکانی بوده اند، نخستین نمونه شناخته شده از بامها و باغهاي معلق افسانه

عالیترین نمونه هاي تاریخ معماري است قبل از میالد ساخته شدند. برج بابل از 10و 8دیوارهاي سبز می باشند که بین قرن متر ارتفاع داشته است. در 200که داراي هفت برج بزرگ با دیواره هایی از کاشی هاي منقش و درخشنده بوده است و هر برج

سوب می نزدیکی این برج و قصر باشکوه بابل، باغ هاي معلق بابل قرار داشته اند که از عجایب عالم و از شاهکارهاي معماري محشوند. همچنین کلبه هاي زیرزمینی در عصر وایکینگها در ایرلند و اسکاتلند نیز سقفهاي پوشیده از چمن در مناطق ایسلند و

Page 5: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

5

، ساکنان کشورهاي 19اسکاندیناوي، گواهی استفاده از بامها و دیوارهاي سبز در طول تاریخ می باشند. بعدها در اوایل قرن ).9نمودند( هایی با پوشش علف و چمن را معرفیکاندا و آمریکاي شمالی بام

معرفی بام و دیوار سبز -واژه دیوار سبز یا باغهاي عمودي یک واژه جانبی است که یک سیستم پوششی زنده با فوایدي نظیر بامهاي سبز می باشند. با

این باغها، گیاهان روي و باالي نماي یک ساختمان رشد می کنند.گیاهان مناسب شامل دامنه وسیعی از گیاهان همیشگی و سالیانه و داربستی از درختان گوناگون می باشند. باغهاي عمودي، با پوشاندن نماي یک ساختمان با گیاهان، تأثیر زیادي روي محیط اطراف آن دارند. این دیوارها از پخش شدن گرد و خاك در

در برابر اشعه هاي فرابنفش، باران و فشار باد محافظت می نمایند. این بامها و هوا، جلوگیري می نمایند و از ساختمان دیوارهاي سبز، از جمله عناصر طراحی پایدار در طراحی اکولوژیکی جهان امروز می باشند که با طراحی در کنار طبیعت به

سعه و ادامه حیات بشر کمک شایانی می جاي مقابله با آن، به پایداري هرچه بیشتر معماري و شهرسازي معاصر و رشد و تو ). 10(نمایند

انواع دیوارهاي سبز- دو گونه مختلف از دیوارهاي سبز وجود دارند:

نماهاي سبز .1

این نماها، گونه اي از سیستم دیوارهاي سبز می باشند که انواعی از گیاهان باال رونده یا گیاهان کوتاه آبشاري براي پوشش ه چون سیستم پانلهاي شبکه اي مدوالر با سیستم کابل و طنابهاي سیمی استفاده می شوند. در این سازه سازه هاي نگهدارند

اي مدوالر یا سیستم کابل و طنابهاي سیمی استفاده می شوند. در این سیستم، هاي نگهدارنده چون سیستم پانلهاي شبکهمختلف کاشته می شوند و چندین سال طول می کشد تا به رشد کامل گیاهان در پایه این سازه ها و یا در باغهایی در ترازهاي برسند. نماهاي سبز اکنون به دو دسته تقسیم می شوند:

سیستم شبکه اي چند بعدي از سیم هاي جوش داده شده 1,1

سیستم هاي شبکه اي از کابلهاي فوالدي ضد رنگ 1,2

دیوارهاي زنده (اکسیژن ساز) .2

ا شبکه هاي عمودي از گیاهان کاشته شده هستند که به دیوار یا قاب سازه اي متصل می این دیوارها ترکیبی از صفحات یشوند. این صفحات از پالستیک، پلی استایون، فلز، خاك رس، مواد ترکیبی و یا حتی بتن ساخته می شوند. این دیوارها در

ا خود به دو دسته تقسیم می شوند: مقایسه با نماهاي سبز به مراتب به مراقبت بیشتري نیاز دارند. این دیواره سیستم هاي فعال2-1

این سیستم ها جدیدترین نوع دیوارهاي سبز می باشند در این سیستم از هواي تولید شده توسط گیاهان در سیستم تهویه هواي ساختمان استفاده می شود. این دیوارها بر مبناي علم تصفیه هواي بیولوژیکی با واسطه گیاهی بر مبناي تحقیقاتی که در

ده است. دیوارهاي سبز با فیلتر بیولوژیکی ظرفیت تصفیه هوا را افزایش می دهند. بیمارستان واترلو کشور کانادا انجام ش پوششهاي طبیعی موتورهاي تصفیه کننده و پاك کننده هستند و سیستم تهویه هوا با مکش از ریشه سیستم عمل میکند.

Page 6: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

6

سیستم غیر فعال: 2-2سیستم تهویه ساختمان وجود ندارند. تأثیر سیستم غیرفعال و روي در این سیستم، هیچ نوع حرکت هوا از ریشه ها به درون

کیفیت هواي ساختمان از نظر علمی، جاي سؤاالت زیادي دارد. یعنی از دیوارهاي سبز پشت شیشه محافظت می شوند تا ر غیر فعال هیچ نسبت به آنچه در دیوارهاي غیر فعال رخ میدهند، جریان هواي قابل پیش بینی تري داشته باشند. در دیوا

مکانیزمی براي گردش هوا وجود ندارد، در عوض آنها به صورت باز نگهداري می شوند تا بهبود نسبی در گردش هواي آزاد تا آنجا که ممکن است ایجاد کنند دیوارهاي اکسیژن ساز، سازه اي مستقل دارند که جدا از نماي اصلی ساختمان و در فاصله اي

گیرد و توسط ساختمان مهار می گردد. براي طراحی این دیوارها، جزئیات مختلفی وجود دارد که بیشتر نزدیک به آن قرار می ).11( مربوط به چگونگی نگهداري گیاه بر روي دیوار و شکل قالب هاي نگهدارنده سیستم مربوط می گردد

فواید بام باغهاي عمودي فواید اختصاصی و عمودي محیطی، اقتصادي و اجتماعی را فراهم می تکنولوژي بام سبز و باغهاي عمودي، دامنه وسیعی از

کنند. بهره گیري از روشهاي نوین در استفاده از فضاي دیوار و سقف می تواند سبب ایجاد نیرو محرکه اقتصادي بیشتري گردد. ظر می رسد که ایجاد این دیوارها تنها دیوارها و بامهاي سبز، با قرارگیري در محیط هاي شهري فواید زیادي دارند. در ابتدا به ن

براي جنبه هاي زیبایی و تأثیر بصري آنها می باشد در حالی که این امر مهمی است و با ترکیب محیط هاي شهري با نماها و دیوارهاي سبز، شهرها سرزنده تر، زیباتر و آرامش بخش تر می شوند.

فواید دیوارها و بامها ي سبز- 1جدول شماره

مزایا ایجاد بام و باغهاي سبزعلت

فواید محیطی

اصالح کیفیت هوا در نتیجه کاهش آلودگی هاي کربنی توانایی از حفاظت از فاضالب

عایق صوتی مناسبی براي ساختمانها محسوب می شوند کاهش اثرات جزایر گرمایی

جلوگیري از حرکت ذرات گرد و غبار هوا و تصفیه هوا

فواید اقتصادي

می تواند به ایجاد شغلهاي جدید در ساخت، تولید و طراحی و نیز در نصب و خدمات دیگر منجر شود.

عایقکاري ساختمان در زمستان و تابستان، کم شدن مصرف انرژي

افزایش طول عمر پوسته بام با حفاظت در آسیب هاي آب و هوایی. مقابل اشعه کاهش می uvیک واحد هزینه هاي زهکشی و حملهاي ذخیره آب و موقع بارندگی در

دهد. ارزش اقتصادي ساختمان را افزایش می دهد. کنترل دماي ساختمان کم شدن هزینه انرژي

فواید زیباشناسانه بازسازي و تجدید حیات شهرها

آرامش بصري تنوع در طراحی

فواید روان شناسانهدیوارها سبز می تواند زیبایی ایجاد کند که براي بازسازي مناظر طبیعی از طریق به کارگیري باغها و

روح و روان ما آرامش بخش است و باعث نشاط و سرزندگی ساکنان در این ساختمانها می گردد. ماخذ:نگارنده

Page 7: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

7

معایب معماري سبز برخی پیامدهاي منفی استفاده از بامها و دیوارهاي سبز به شرح زیر است:

نیاز به تقویت سازه ي بامها جهت استقرار بام سبز و وجود این حقیقت که اغلب این بامها براي حضور انسان طراحی نمی

شود.

.تطبیق طراحی بامها و دیوارهاي سبز در برخی موارد با شرایط اقلیمی منطقه کاري دشوار است

بسیاري از بام ها به دلیل وزن خاك و گیاه و دیگر ملزومات معماري سبز نیازمند معیارهاي سازه اي قابل قبول هستند. لذا

مناسب براي این فناوري نمی باشند.

10،1391(عبیدي،هزینه راه اندازي، نصب و آبیاري این نوع فناوري به منظور افزایش سرانه ي فضاي سبز باالست .(

نتیجه گیري با مقایسه مزایا و معایب بام ها و دیوارهاي سبز، این نتیجه حاصل شده که معماري سبز یکی از راهکارهاي نوین جهت کاهش آلودگی هوا و افزایش سرانه ي فضاهاي سبز شهري و سبک جدیدي در معماري پایدار است. دیوارهاي سبز یک ابزار کلیدي در

اي آتی به یک قالب با اهمیت فزاینده در شهرهاي ما تبدیل خواهند شد. بهره گیري از معماري پایدار بشمار میرود و در سال هدیوارهاي سبز براي سالمت طوالنی مدت جوامع بشري امري حیاتی است. این سیستمها می توانند فشار بسیاري از دغدغه

ینه هاي گوناگون مرتبط با ساختمان و هاي توسعه شهري را کاهش داده و در عین حال فواید اقتصادي را از طریق کاهش هزرشد صنعت ساختمان فراهم می نمایند. این عناصر معماري سبز، همچنین به بازگردانی سالمت اکولوژي زمین کمک شایانی می نمایند. پیشنهاد می شود که براي شهرهاي بزرگ که از لحاظ وسعت بزرگ هستند و آلودگی هوا در آنها زیاد است، در

مختلف شهر از جمله روي بامها و دیوارها و... فضاي سبز استفاده شود. با اجباري کردن این موضوع در ساختمان قسمت هاي سازي می توان به فضاي مطلوب و همچنین کاهش هزینه ها و صرفه جویی در مصرف انرژي دست یافت.

منابع ؛ انتشارات سازمان شهرداریها و دهداریهاي کشور. جلد نهم، چاپ اول، تهران» فضاي سبز شهري«)، 1383سعیدنیا، احمد ( .1

، 41ماهنامه کشاورزي و توسعه پایدار، شماره ». باغبام در طراحی ساختمان هاي مدرن«)، 1391عبیدي محسن، نادري مقدم محمد ( .2

4-11ص

3. Bradley, R.D. (2010) Green roofs as a means of pollution a batement. Journal of Environmental, Pollution,

Vol 159, pp.2100-2110.

4. Bianchini ,f and Hewage, k. (2010) probabilistic social cost- benefit analysis for green roofs: A Lifecycle

approach, Building and Environment, Vol 58, PP.152-162.

5. Green Roofs for healthy cities. Introduction of Green walls technology. September 2008.

www.greenroofs.org 6. Ottele’am, perinib k, Fraaij AlA Hausa Em, Raiteri R, Comparative life cycle analysis for green facades and

living wall systems Energy and Buildings, 2011, 43, 3419, 3429.

7. Perez G, Rincan L, vila A, Gonzalez j.M., Cabeza L.F “Behaviour of grean facdes in Mediterranean

Continental Climate”, Energy Conversion and management, 2011, 52, 1861-1867.

Page 8: ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﺰﺒﺳ …fshiau.ac.ir/articles/memari94/9DE6108576EC.pdf · 4 (Bradley, ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻮﺟ رد

8

8. Perez G, Rincon L. Vila A, Jose m. Gonzalez , Luisa F , Cabeza “Green Vertical systems for buildings as

passive systems for energy savings” Applied Energy 2011,88, 4854-4859.

9. Schrader, S and Boning, M. (2006) soil formation on green roofs and its contribution to urban biodiversity

with emphasis on column balans, Pedobiologia, Vol 50, Issue 4, pp. 347-356

10. Velazguez, linda S, Environ mental guality management, organic green roof architecture sustainable design

for the new millennium, volume 8, issue, summer 977.

http://greenroofs.com 11. The green roof projects data base, Green roof history

http://greenroofs.com/greenroofs878/history 12. Canda motorage and housing corporation, green backs from green roofs:

Forging a new industry in canda. http://cmhcschl.gc.ca\en\inpe\su\waco\alstemaprrepr-778.cfm

13. Sepiday-e-sabz corpopation, types of green walls.

http://www.greenroof.ir