28

2.2. NGN NG L P TRNH GRAFCET 2.2.1. T ng quan v Grafcet

Trong l p trnh i u khi n dng PLC (b i u khi n kh trnh), Grafcet l m t trong 5 ngn ng chnh th c c cng nh n v c bi t d i tn g i b ng ti ng Anh l SFC (Sequential Function Chart c a tiu chu n IEC 1131-3)

Grafcet l t vi t t t c a ti ng Php: Graphe Fonctionnel de Commande des Etapes et Transitions ( hnh i u khi n b c - chuy n ti p) do hai c quan AFCET (Lin hi p Php v tin h c kinh t v k thu t) v ADEPA (T ch c nh n c v pht tri n n n s n xu t t ng ha) h p tc so n th o ra t thng 11/1982.

C th ni Grafcet l m t d ng c bi t c a m ng Petri, trong t t c cc v tr u c s token b ng 1. i u ny c ngha l cc nguyn t c chuy n i tr ng thi trong Grafcet t ng t nh m ng Petri.

Grafcet l ngn ng l p trnh b ng bi u m t cc ho t ng c a h th ng i u khi n trnh t . c xy d ng trn cc b c v cc chuy n ti p, m i b c (t ng ng v i m t v tr trong m ng Petri) di n t tr ng thi m t i ng x c a h th ng c xc nh b i tc ng g n li n v i b c . M i chuy n ti p (t ng ng chuy n ti p c a m ng Petri) th hi n i u ki n chuy n tr ng thi c a h th ng, chuy n ti p g n li n v i m t i u ki n.

- Dng i u khi n chuy n t b c ny sang b c k ti p thng qua chuy n ti p c i u ki n. N u i u ki n chuy n ti p l ng th dng i u khi n s chuy n t b c ny sang b c k ti p ...

- Ch c nng i u khi n b t c m c no u c th bi u di n b i m t nhm b c v cc chuy n ti p c g i l bi u ch c nng. Sau nh ng bi u ny c th c k t n i l n nhau theo trnh t yu c u, b i cc lin k t c h ng bi u di n dng i u khi n nh m t o nn m t bi u Grafcet hon ch nh.

29

2.2.2. Cc thnh ph n hnh c a Grafcet

1

2 ACTIONS

a

b

Lin k t c h ng

Chuy n ti p

i u ki n g n li n v i chuy n ti p

Tc ng g n li n v i b c

B c m u

B c

Hnh 2.1 Cc thnh ph n hnh c a Grafcet 2.2.2.1. Cc b c (Step)

B c l thnh ph n ngn ng Grafcet, c dng xc nh tr ng thi c a m t ph n ho c ton b h th ng. T i m t th i i m m t b c c th l tch c c ho c khng tch c c. T p h p cc b c tch c c xc nh tnh tr ng c a h th ng cho t i th i i m no .

B c : M i b c c bi u di n b ng hnh vung nt n, c con s n a trn thay th d u *. V d : "B c 1" - M i b c c u vo v u ra V d : "B c 2" - ch m t b c l tch c c t i th i i m xc nh, ta nh d u ch m en vo bn d i con s ch b c. K hi u ny xu t pht t vi c nh d u token trong m ng Petri.

V d : "B c 3 bi u di n tr ng thi tch c c"

X* Bi n b c : Tr ng thi tch c c v khng tch c c c a b c c th c bi u th b ng cc gi tr logic "1" ho c

*

1

2

3

30

"0" . V d : "Bi n b c c a b c th 8" X8 "X8" =1 v " x 8 " =0 khi b c "8" tch c c. "X8" =0 v " x 8 " =1 khi b c "8" khng tch c c. B c m u: c bi u di n b ng hnh vung nt i. B c ny l tr ng thi tch c c khi b t u qu trnh ho t ng c a Grafcet. V d : "B c m u 3" Cc k t n i u vo v u ra c a m t b c: Khi nhi u chuy n ti p c n i v i nhau trong cng m t b c, cc k t n i c nh v t ng ng l c nhm l i pha trn ho c pha d i c a b c. V d : nhi u k t n i t i u vo c a b c 6 v u ra c a b c 7.

2.2.2.2. Tc ng g n li n v i b c M i b c c th c g n li n m t ho c nhi u tc ng. Cc tc ng ny

c th c hi n khi b c m chng g n li n tr ng thi tch c c. M t b c c th khng c tc ng no g n li n. Ta c th s d ng b c

ny ch c a m t s ki n bn ngoi. V d s thay i tr ng thi c a u vo, ng b gi a nhi u b c trong Grafcet.

Tc ng : c bi u di n b ng hnh ch nh t g n k t v i b c. Gn nhn cho u ra: M i tc ng s c nhn vi t b ng ch in hoa bn trong hnh ch nh t, i di n cho tc ng ny. D u * s thay th b ng cch di n t c a bi n u ra.

- Khi nhn c th hi n d i hnh th c vn b n th cu m nh ho c t ng thu t s c s d ng. - Th t bi u di n cc tc d ng g n li n v i m t b c khng lin quan n

6 6

7 7

*

3

*

31

trnh t tc ng c a chng. - C nhi u cch bi u di n khc nhau bi u di n m t tc ng. V d bi u di n m t tc ng VAN 2 m khi b c 9 tch c c, c th bi u di n nh sau:

Ghi ch: khi cc tc ng c m t b ng k hi u th ph i nh km m t b ng gi i thch ngha c a cc k hi u . V d : YV2= MO VAN 2 V d 2: Cc bi u di n khc nhau (1, 2, 3, 4) c a s g n li n vi tc ng v i m t b c.

Ch : B n bi u di n l hon ton t ng ng. (2) v (4) l cch bi u di n n gi n (1) v (3).2.2.2.3. Chuy n ti p (transition)

Chuy n ti p l ch kh nng chuy n i gi a cc b c.

Chuy n ti p t m t b c n b c khc : chuy n ti p c bi u di n b i m t ng vung gc v i ng th ng n i gi a hai b c. Quy c: - Chuy n ti p c kch ho t khi b c li n tr c l tch c c. - Gi a hai b c bao gi cng ch c m t chuy n ti p.

9 MO VAN 2

9 VAN 2

9 YV2

32

Gn chuy n ti p :Chuy n ti p c gn m t con s n m trong ngo c kp, bn tri chuy n ti p.

S ng b tr c v/ho c sau m t chuy n ti p: Khi m t vi b c c n i n cng m t chuy n ti p th cc lin k t c h ng t v/ho c n cc b c ny c nhm l i, ng ho c ng sau k hi u ng b . K hi u ny c bi u di n b ng ng nt i n m ngang.

V d 1: chuy n ti p t m t b c (12) n cc b c (13, 23, 33). Chuy n ti p (8) c kch ho t khi b c 12 l tch c c.

(8)

12

13 23 33

V d 2: chuy n ti p t m t vi b c (18, 34, 45) n m t b c (12). Chuy n ti p (6) ch c kch ho t khi cc b c li n tr c l tch c c.

V d 3: chuy n ti p t m t vi b c (14, 28, 35) n m t vi b c (15, 29, 36, 46).

Chuy n ti p (14) ch c kch ho t khi cc b c li n tr c l tch c c.

2.2.2.4. i u ki n g n li n chuy n ti p

33

M i m t chuy n ti p g n li n v i m t i u ki n logic c g i l i u ki n chuy n ti p. Cc i u ki n ny c th ng ho c sai.

Trong s cc thng tin c m t t i m t th i i m, i u ki n nhm cc thng tin c n thi t cho chuy n ti p. Nh ng thng tin c th bn ngoi (thng tin c ng ngoi, tnh tr ng my tnh, b th i gian v ...) ho c bn trong ( tnh tr ng tch c c ho c khng tch c c c a cc b c khc,...)

i u ki n chuy n ti p: Bi u th c logic, c g i l i u ki n chuy n ti p, c th ng ho c sai, g n li n v i m i chuy n ti p. K hi u * c thay th b ng s m t i u ki n chuy n ti p d ng vn b n, bi u th c logic ho c cc bi u t ng hnh.

V d 1: i u ki n chuy n ti p c m t b ng vn b n.

V d 2: i u ki n chuy n ti p c m t b ng bi u th c logic.

)cb.(a +

i u ki n chuy n ti p lun lun ng: K hi u "=1" ngha l i u ki n chuy n ti p l lun lun ng. Ch : Trong tr ng h p ny, vi c thng c a chuy n ti p ch l i u ki n tch c c c a b c li n tr c.

S n tng c a bi n logic: K hi u " " ngha l i u ki n chuy n ti p ch ng lc thay i tr ng thi c a bi n * t 0 sang 1. K hi u ny p d ng cho t t c cc bi u th c logic, cc bi n c b n ho c cho t p h p cc bi n logic.

=1

34

V d 1: i u ki n g n li n ch ng khi a thay i t tr ng thi 0 sang tr ng thi 1.

Ch : ng d ng quy t c chuy n i 2, chuy n ti p ch thng s n tng v sau khi chuy n ti p c kch ho t b i tch c c c a b c 3.

V d 2: i u ki n g n li n ch ng khi a l ng ho c b thay i t tr ng thi 0 sang tr ng thi 1.

a + b

S n xu ng c a bi n logic: K hi u " " ngha l i u ki n chuy n ti p ch ng lc thay i tr ng thi c a bi n * t 1 sang 0. K hi u ny p d ng t t c cc bi u th c logic, cho cc bi n c b n ho c cho t p h p cc bi n logic.

V d : i u ki n g n li n ch ng khi tch logic "a . b" thay i t tr ng thi 1 sang tr ng thi 0.

2.2.2.5. Cc lin k t c h ng

Lin k t c h ng t trn-xu ng: Cc lin k t c h ng g n k t cc b c v i cc chuy n ti p v cc chuy n ti p v i cc b c. Cc lin k t ny ch ra cc h ng chuy n i gi a cc b c.

Cc lin k t c h ng l cc ng th ng n m ngang ho c chuy n i th ng.

35

Cc lin k t cho ch s d ng trong cc tr ng h p c n lm r ngha hnh. Cc lin k t n m ngang v d c giao nhau n u chng khng c quan h v i nhau. Nh v y cc ng giao nhau ny s khng xu t hi n n u cc lin k t c cng m t chuy n i. V d : Ba s sau y u h p l, nh ng s 2 v 3 th ng c dng minh ho cc lin k t c v khng c quan h nhau.

57

61 62 63

(2) (1) (3)

Lin k t c h ng t d i -ln: Theo quy c, s chuy n i c bi u di n b ng ng c h ng t trn xu ng d i. Mi tn ch c s d ng khi quy c ny khng c p d ng ho c khi vi c hi n di n c a cc mi tn ny lm r ngha thm.

Nhn c lin k t: Khi m t lin k t c h ng b gin o n ( v d nh trong cc hnh ph c t p ho c hnh g m nhi u trang), con s c a b c ch v s c a trang m c b c ch ph i c vi t ra. D u * c thay th b ng nhn lin k t.

V d : Chuy n i n b c 85 trang 13

14

B c 85 Trang 13

2.2.3. Cc quy t c2.2.3.1. Cc quy t c ngn ng l p trnh

*

36

S thay i t b c qua chuy n ti p hay t chuy n ti p qua b c ph i tun theo quy t c sau:

- Hai b c hay hai chuy n ti p khng bao gi c n i tr c ti p v i nhau b ng m t lin k t c h ng.

- Lin k t c h ng ch n i m t b c v i chuy n ti p ho c m t chuy n ti p v i m t b c. 2.2.3.2. Cc quy t c chuy n i

C 5 quy t c bi n i khi l p trnh b ng Grafcet: Quy t c 1 : Tnh tr ng ban u

Tnh tr ng ban u c a grafcet l tnh tr ng t i th i i m ban u. T p h p b c tch c c t i th i i m ban u.

Trong tr ng h p qu trnh t ng ha khng theo chu k, tnh tr ng ban u ph thu c vo tnh tr ng thao tc t i th i i m ban u c a ph n i u khi n. Quy t c 2 : S thng c a chuy n ti p

M t chuy n ti p c l kch ho t khi t t c cc b c li n tr c lin k t v i chuy n ti p ny l tch c c.

S thng c a chuy n ti p ch x y ra: - khi chuy n ti p c kch ho t - i u ki n g n li n v i chuy n ti p l ng.

Minh h a:

Chuy n ti p khng kch ho t Chuy n ti p kch ho t

c th thng /c th khng thng

37

3 Quy t c 3 : S chuy n i c a cc b c tch c c Khi thng m t chuy n ti p th: - lm tch c c ng th i t t c cc b c li n sau n - v lm m t tch c c t t c cc b c li n tr c n.

Minh h a:

2

3

T2

T3

2

3

T2

T3

E2=0

2

3

T2

T3

E2=1

i u ki n c a T2 = 0 T2 khng thng

B c 2 tch c c T2 kch ho t

i u ki n c a T2 = 1 T2 thng b c 3 tch c c v b c 2 m t tch c c

Quy t c 4 : S chuy n i ng th i Cc chuy n ti p c th thng ng th i th s thng ng th i.

Minh h a:

Quy t c 5 : Tch c c v khng tch c c ng th i m t b c Khi m t b c ng th i c th 2 tr ng thi tch c c hay khng tch c c

th n s tr ng thi tch c c. Minh h a: S tch c c v s m t tch c c ng th i m t b c (b c 12)

38

2.2.4. S chuy n i gi a cc b c 2.2.4.1. Chuy n i t b c ny qua b c khc

Chuy n ti p khng kch ho t Chuy n ti p (2) khng kch ho t b i b c 2 khng tch c c.Tr ng thi logic(0 ho c 1) c a i u ki n g n li n v i chuy n ti p ny khng nh h ng. Chuy n ti p kch ho t B c 2 tch c c v chuy n ti p (2)kch ho t nh ng khng thng do i u ki n "a.(b+c)" g n li n v i v i chuy n ti p l khng ng.

Chuy n ti p c th thng T tnh hu ng pha trn, chuy n ti p (2) c th thng khi i u ki n "a.(b+c)" g n li n l ng. Chuy n ti p ny ngay l p t c c thng.Chuy n ti p thng S thng c a chuy n ti p (2) ng th i lm m t tch c c b c 2 v lm tch c c b c 3.

2.2.4.2. Chuy n i gi a nhi u b c Chuy n ti p khng kch ho t M c d b c 5 v 6 l tch c c, nh ng chuy n ti p (3) khng kch ho t b i v b c 4 khng tch c c.Tr ng thi logic(0 ho c 1) c a i u ki n "a+b.c" g n li n v i chuy n ti p ny khng

2

3

(2) a.(b+c) v i a.(b+c)=0 ho c 1

2

3

(2) a.(b+c) v i a.(b+c)=0

2

3

(2) a.(b+c) v i a.(b+c)=1

2

3

(2) a.(b+c) v i a.(b+c)=1

(3) a+b.c v i a+b.c=0 ho c 1

4 5 6

7 8

(4) ... (5) ...

39

nh h ng. Chuy n ti p kch ho t Cc b c 4, 5, 6 l tch c c v chuy n ti p (3)kch ho t nh ng khng thng do i u ki n "a+b.c" g n li n v i v i chuy n ti p l khng ng.

Chuy n ti p c th thng T tnh hu ng pha trn, chuy n ti p (3) c th thng khi i u ki n "a+b.c" g n li n l ng. Chuy n ti p ny ngay l p t c c thng.

Chuy n ti p thng S thng c a chuy n ti p (3) lm m t tch c c ng th i b c 4, 5, 6 v lm tch c c ng th i b c 7 v 8. Chuy n ti p (4 )v ( 5) c kch ho t.

2.2.5. Cc c u trc c b n Ng i thi t k c th xy d ng cc hnh Grafcet b ng cch s d ng cc

c u trc c bi t khc nhau, nh ng ph i tun th quy t c c php chuy n i b c/chuy n ti p. 2.2.5.1. Trnh t

M t trnh t l n i ti p c a cc b c trong : - m i b c ch c m t chuy n ti p li n sau, ngo i tr b c cu i cng.

(3) a+b.c v i a+b.c=0

4 5 6

7 8

(4) ... (5) ...

(3) a+b.c v i a+b.c=1

4 5 6

7 8

(4) ... (5) ...

(3) a+b.c v i a+b.c=1

4 5 6

7 8

(4) ... (5) ...

40

- m i b c ch c m t chuy n ti p li n tr c c kch ho t b i m t b c c a trnh t , ngo i tr b c u tin. Ch : M t trnh t c g i l tch c c n u t nh t m t b c l tch c c. M t trnh t c g i l khng tch c c khi t t c cc b c l khng tch c c.

2.2.5.2. Chu k c a trnh t n

Tr ng h p trnh t m ch vng l: - M i b c ch c m t chuy n ti p li n sau, - M i b c ch c m t chuy n ti p li n tr c c th kch ho t b i b c n c a trnh t . Ch : M t chu k c a trnh t n ph i th a mn t nh t m t trong i u ki n sau cho php s tch c c cc b c c a n.- ph i c t nh t m t b c m u. - m t l nh c ng t grafcet thnh ph n m c cao h n.

2.2.5.3. S l a ch n cc qu trnh

S l a ch n trnh t a ra s ch n ti n tri n gi a cc trnh t b t u t m t ho c nhi u b c. C u trc ny c bi u di n b i nhi u chuy n ti p kch ho t cng lc v cc ti n tri n.

Ch : Cc trnh t c ch n l a t c u trc ny ch a c p v n s tch c c lo i tr . Vi c c p v n lo i tr l n nhau i h i ng i thi t ph i c p n cc y u t th i gian, tnh logic ho c tnh c h c. V d 1 : S lo i tr gi a cc trnh t t c b i s lo i tr c a hai i u ki n logic. N u "a" v "b" l ng th i ng khi b c 5 tch c c th khng c chuy n ti p no thng.

V d 2 : Trnh t u tin

5

6 7

ba ba

5

6 7

a ba

41

v d ny, chuy n ti p 5/6 c s u tin c thng khi "a" ng.

V d 3 : S l a ch n c a cc trnh t ng b theo sau c a hai trnh t li n tr c. S l a ch n c a cc trnh t li n sau, b i 2 chuy n ti p g v h, ch c th khi 2 chuy n ti p c thng b i s tch c c ng th i c a cc b c 8 v 9. 2.2.5.4. Nh y b c

y l tr ng h p c bi t c a s ch n l a qu trnh, nh y b c cho php b c b qua. Cc tc ng g n li n v i cc b c b b qua tr nn khng c n thi t.

2.2.5.5. Quay l i m t qu trnh L tr ng h p c bi t c a s ch n l a qu trnh, cho php m t trnh t c l p l i.

2.2.5.6. Tch c c c a cc qu trnh song song S ng b ha c s d ng trong c u trc ny

8

10 11

9

g h

42

nh m ch ra s tch c c c a cc qu trnh ng th i t m t hay vi b c. Ch : Sau khi tch c c ng th i, th s chuy n i c a cc b c tch c c trong m i qu trnh song song s tr nn c l p.

2.2.5.7. S ng b c a cc qu trnh S ng b ha c s d ng trong c u trc ny ch ra s tr hon (s i) tr c khi cc qu trnh li n tr c k t thc . Ch : chuy n ti p ch c kch ho t khi t t c cc b c li n tr c l tch c c.

2.2.5.8. S ng b v tch c c c a cc qu trnh song song S ng b ha c s d ng hai l n trong c u trc ny ch ra s tr hon (s i) tr c khi cc trnh t li n tr c k t thc tr c s tch c c ng th i c a trnh t li n sau.

V d: Nh ng c u trc c b n sau y c th c phn bi t trong Grafcet: - Cc trnh t (m t vi trnh t c nh d u b ng cc ngo c n). - S l a ch n trnh t ( t b c 1 n 3, 5 v 19).

- Tch c c cc trnh t song song ( h ng d i c a b c 6) .- Hai ng b ha c a trnh t (t b c 9 v 11 n b c 13, t b c 13 v 17 n b c 18)Ch 1: V d ny ch hi n th c u trc grafcet.

43

Ch 2: Grafcet ny khng ph i l v d i n hnh v Grafcet khng nh t thi t ph i l m ch vng.

2.2.6. Cc c u trc c bi t 2.2.6.1. B c ngu n

B c ngu n l m t b c m khng c chuy n ti p li n tr c. tch c c b c ngu n th ph i th a mn m t trong cc i u ki n sau:

- B c ngu n l b c kh i u - B c ngu n c y u c u b i l nh c ng b c t grafcet m c cao h n.

V d : B c ngu n kh i u B c ngu n kh i u 1 ch tch c c th i i m ban u. B c 2, 3 v 4

hnh thnh chu k c a m t trnh t n .

2.2.6.2. B c ch B c ch l m t b c m khng c chuy n ti p

li n sau. m t tch c c b c ch ch c th c hi n

44

b ng: L nh c ng b c t grafcet m c cao h n. Ghi ch: N u m t b c v a ngu n v a ch, th n s hnh thnh m t trnh t b c n c dng bi u di n hnh vi t h p.

V d: B c ch:B c ch 46 ch c tch c c n u i u ki n logic " 0b1b " t n t i 5s sau khi tch c c b c 45. Sau u ra "ALARM: JACK B" xc nh gi tr ng.

2.2.6.3. Chuy n ti p ngu n

Chuy n ti p ngu n l chuy n ti p m khng c b c li n tr c. Theo quy c, chuy n ti p ngu n ch c kch ho t v c thng khi i u ki n chuy n ti p * l ng.

Ghi ch : Vi c tch c c b c li n sau c a chuy n ti p ngu n ch x y ra khi i u ki n chuy n ti p l ng- c l p v i tr ng thi i u ki n chuy n ti p c a chuy n ti p c kch ho t c a b c ny. trnh tch c c lin ti p b c li n sau c a chuy n ti p ngu n th i u ki n chuy n ti p g n li n l ng ch khi s ki n u vo v s ki n bn trong xu t hi n. V l do ny, bi u di n logic hnh thnh nn i u ki n chuy n ti p ph i lun bao g m s n u vo.

*

43

44

45

46

B+

B-

b1

hh

.5s/X45b0

ALARM:JACKB

45

2.2.6.4. Chuy n ti p ch Chuy n ti p ch l chuy n ti p m khng c b c li n sau. Khi chuy n ti p ch c kch ho t v i u ki n g n li n c a n * l ng th vi c thng c a chuy n ti p d n n m t tch c c cc b c pha trn.

V d: c u trc c a thanh ghi d ch chuy n. C u trc c a thanh ghi d ch chuy n l vi c s d ng thch h p c a chuy n ti p ngu n v chuy n ti p ch. Trong v d ny, m i b c tch c c cho th y s c m t c a m t b ph n t i tr m t ng ng. S c m t c a m t b ph n(pp) c ng vo v ti n n chuy n gi a cc tr m ( av) tch c c b c 1 b i vi c thng c a chuy n ti p ngu n. m i s ti n c a chuy n ( av) kch ho t cc chuy n ti p l thng ng th i, bao g m chuy n ti p ch pha d i c a b c 4.

2.2.7. Cch xy d ng c u trc

*

1

av.pp

av

B ph n t i tr m 1

2

av

B ph n t i tr m 2

3

av

B ph n t i tr m 3

4

av

B ph n t i tr m 4

V d: chuy n ti p ngu n v trnh t t ng ng:Cc bi u di n (1) v (2) m t hnh vi t ng ng: b c 1 c tch c c m i khi bi n logic thay i t 0 n 1. Bi u di n (1) s d ng b c ngu n, bi u di n (2) s d ng k hi u ng b ha v quay l i m ch vng duy tr b c kh i u (0) tch c c.

46

S ph c t p c a h th ng t ng ha c n cc ph ng php xy d ng c u trc cho c tr ng. Vi c xy d ng ny c th c cc ph ng php lu n h tr ho c khng, nh ng n s b h n ch : ch phn chia cc c tr ng ho c h p nh t cc khi ni m th b c c a c ng b c. 2.2.7.1. S phn chia Grafceta) Grafcet lin k t

Grafcet lin k t l m t c u trc m ch c lin t c c a cc lin k t (chuy n i b c-chuy n ti p) gi a b t k 2 y u t trong s garfcet: b c ho c chuy n ti p.

V d: t t c cc thnh ph n s 1 s hnh thnh nn grafcet lin k t, b i v cc b c v lin k t c a n c n i v i nhau b i lin k t c h ng. Cc thnh ph n s 2 cng hnh thnh nn grafcet lin k t.

b) Grafcet t ng ph n c hnh thnh b i m t hay vi grafcet lin k t nn grafcet t ng ph n l

k t qu c a vi c phn chia grafcet ton c c. Grafcet ny m t hnh vi m t ph n trnh t c a h th ng.

V d: T ng ph n c a grafcet ton c c: Cc grafcet ton c c c t o thnh b i grafcet t ng ph n G1 v G2. Grafcet t ng ph n G1 c t o

Grafcet ton c c

47

nn b i 2 grafcet lin k t.

2.2.7.2. Cch xy d ng c u trc s d ng c ng b c Grafcet t ng ph n C ng b c Grafcet t ng ph n c s d ng xy d ng c u trc c tr ng

t ng ph n trnh t c a h th ng. Cc l nh c ng b c ny cho php p t tnh tr ng c th ln m t garfcet t ng ph n.

L nh c ng b c Grafcet thnh ph n: D u * s b thay th b i tnh tr ng c a Grafcet thnh ph n. B i v l nh c ng b c c lin quan n s tch c c b c c a grafcet t ng ph n th b c cao h n, nn n l l nh bn trong cho php p t m t tnh tr ng ln grafcet t ng ph n th b c th p h n.

L nh c ng b c c minh h a b ng hnh ch nh t nt i g n li n v i b c. L nh c ng b c l m t l nh bn trong v cho php vi c th c hi n c u tin trong ng d ng c a quy t c chuy n ti p. Grafcet b c ng b c khng th ti n tri n trong su t qu trnh di n ra l nh c ng b c. Grafcet nh v y c g i l ng bng. Vi c s d ng l nh c ng b c trong vi c xy d ng c u c tnh, c n ph i c m t c u trc th b c s d ng grafcet t ng ph n. Nh v y m i m t grafcet t ng ph n c ng b c s m t m c cao h n grafcet b c ng b c t ng ph n. V d 1 : C ng b c grafcet t ng ph n ln m t tnh tr ng c th . Khi b c 17 l tch c c th grafcet t ng ph n 12 b c ng b c t i m t tnh tr ng, c tr ng b i tch c c b c 8, 9, v 11. V d 2 : C ng b c grafcet t ng ph n ln m t tnh tr ng hi n t i. Khi b c 48 l tch c c th grafcet t ng ph n 3 b c ng b c gi nguyn tr ng thi hi n t i. Ch : L nh ny g i l l nh ng bng. V d 3 : C ng b c grafcet t ng ph n ln m t

17 G12{8,9,11}

48 G3{ }*

23 G4{ }

*

48

tnh tr ng r ng. Khi b c 23 l tch c c th grafcet t ng ph n 4 b c ng b c t i m t tnh tr ng r ng. Ch : Trong tr ng h p ny, khng c b c no c a G4 l tch c c. V d 4 : C ng b c grafcet t ng ph n ln m t tnh tr ng ban u. Khi b c 63 l tch c c th grafcet t ng ph n 8 b c ng b c t i m t tnh tr ng t i ch c cc b c m u tch c c.2.2.7.3. Cc b c Macro

Nh ng kinh nghi m c a n n cng nghi p ch ng t c r ng vi c s d ng Grafcet gp ph n c i ti n vi c m t cc c tnh ch c nng, p ng ton b qu trnh t ng ha.

hi u v hnh grafcet t t h n, ng i ta s d ng "bi u di n macro" m t cc c tnh nhi u c p khc nhau. "Bi u di n macro" m t ch c nng s th c thi m khng c n ph i c p n t t c cc chi ti t th a. Vi c s d ng cc b c macro cho php m t t khi qut n chi ti t.

B c macro l s bi u di n duy nh t m t ph n chi ti t c a grafcet, c g i l "khai tri n b c macro". B c macro khng c cc thu c tnh c a cc lo i b c khc v ch c b c u ra m i kch ho t c cc chuy n ti p li n sau. Nhn b c macro s thay th d u * Khai tri n b c macro: Vi c khai tri n b c macro M* l ph n c a grafcet. N c 1 b c u vo E* v 1 b c u ra S*. B c u vo E* tr nn tch c c khi m t trong nh ng chuy n ti p ng li n tr c c a b c macro c thng. M t ho c t t c chuy n ti p li n sau c a b c macro c kch ho t ch khi b c u ra S* l tch c c .

63 G8{INIT}

49

Ch 1: Khai tri n c a b c macro c th ch a m t ho c vi b c m u. Ch 2: Khai tri n c a b c macro c th ch a m t ho c vi cc b c macro. V d: b c macro M3 c bi u di n b ng khai tri n c a n: S thng c a chuy n ti p 11 d n n tch c c b c u vo E3 c a b c macro M3

Chuy n ti p 12 c kch ho t ch khi b c u ra S3 tch c c. S thng c a chuy n ti p 12 d n n m t tch c c b c u ra S3.

(11) a

M3 h

a

(12) a

XM

Bi n b c macro: B c macro c g i l tch c c ch khi t nh t m t trong nh ng b c c a n l tch c c. B c macro c g i l khng tch c c khi khng c b c no c a n l tch c c. Tr ng thi tch c c ho c khng tch c c c a b c macro c th bi u di n b ng cc gi tr logic 1 ho c 0 c a bi n XM.

2.3. K T LU N M ng Petri l m t cng c hnh bi u di n qu trnh di chuy n c a dng

thng tin trong m t h th ng. V i nh ng quy t c h t s c ch t ch , m ng Petri c th c s d ng m hnh ha cc qu trnh i u khi n t ng ( c bi t l i u khi n trnh t ), trao i thng tin, t ch c qu n l s n xu t, ...

Grafcet l m t d ng bi n i n gi n t m ng Petri v i m t s quy t c ring. Tuy nhin khng ch d ng l i m t cng c hnh l thuy t, Grafcet cn c cc nh s n xu t cng nghi p chuy n i thnh ngn ng l p trnh trong cc PLC th h m i. Nh v y, v i vi c l p trnh i u khi n b ng Grafcet, ng i i u khi n s d dng chuy n i cc t ng t t ch c s n xu t v quy trnh s n

50

xu t sang ch ng trnh i u khi n. Ngoi ra, ng i i u khi n cn c th d dng phn tch v gim st h th ng, t c ci nhn t ng quan h n v h th ng s n xu t.