”Duurzaam licht”

Isabelle CORTEN - Agence Paysage Lumière Architecture - A.PLAwww.apla.be

Mei 2007

1. Vaststelling: a. Standpunten die soms tegenstrijdig zijnb. Lichthinder

a. Hinder op de grondb. Atmosferische hinderc. Psychologische hinder (onveiligheidsgevoel)

2. De normen inzake verlichting en  programma’s voor duurzame ontwikkeling

a. Normen                                         

b. Programma’s                                      Greenlight

REG-plan

3. De algemene principes voor een “goede aanleg van de verlichting”

4. De voorstellen inzake “duurzame ontwikkeling”

a. Vermogenregelaarsa. spanningsstabilisator en -regelaarb. spanningsvariatorc. inductietoestel

b. Recyclage van de lampenc. Nieuwe families van lampend. Bedienings- en beheermiddelen

5. Enkele voorbeelden van uitgevoerde projecten:

In het buitenland

a. de stad Sassari, in Italiëb. de stad Mouans-Sartroux, in FrankrijkIn België

a. de lemonnierlaan en het Terkamerenbos in Brusselb. de Grote Markt van St. Niklaas

Vaststellinga. Standpunten die soms tegenstrijdig zijn

a. De lichtontwerpers

b. De bouwheren

c. De fabrikanten

d. De astronomen en verdedigers van de fauna en de flora

e. De gebruikers

b. De lichthinder 

a. Hinder op de grond

b. Atmosferische hinder

c. Psychologische hinder (onveiligheidsgevoel)

 

De hinder op de grond: lichtverontreinigingOngewenst verlichtingsniveau (te laag of te hoog)Verblinding (voor wie?)

De atmosferische hinder

De lichtgevende halorechtstreekse straling naar de hemelweerkaatste straling

De psychologische hinder: het onveiligheidsgevoel

De normen inzake verlichting en programma’s voor duurzame ontwikkeling

Europese normen EN12201 (2,3,4)                                   Programma’s REG-plan                                     Greenlight Ecodesign

EUROPESE NORMEN

1. Houden rekening met het verlichtingsniveau van de omgeving

2. Beschouwen het trottoir, de straten, enz. afzonderlijk

3. Veranderen ‘s nachts van klasse, en moedigen dus dimming aan

De aanbevolen niveaus zijn lager dan in het CSC 001 van het Brussels Gewest,

+- gelijk aan het document 310 van het Waalse Gewest

REG-PLAN

1. Ontwikkeling van de lichtbronnen: verbeterde natrium, metaalhalogeniden en afschaffing van kwik

2. Betere verlichtingsarmaturen (op fotometrisch vlak)

3. Elektronische ballasts (nu ook op de halogenidelampen, die dimbaar worden)

4. Beheersysteem

5. Betere prestatie: 40 lumW tot 100 lumW

6. Kleinere bronnen, beter bestand tegen bevuiling, betere spiegels

7. Nieuwe families van lampen (bvb. Cosmo)

GREENLIGHT

Bestaat sinds februari 2000 en betreft binnen- en buitenverlichting

Doelstellingen:

-Het energieverbruik verminderen

-Verontreinigende emissies met broeikaseffect verminderen

-De visuele voorwaarden verbeteren door geld te besparen

-Geen subsidies maar aanbevelingen

ECODESIGN (Laborelec)

-Recyclage van de lampen

-Gevaarlijke stoffen vermijden

De algemene principes van een goede“aanleg van de verlichting”

Sinds de Handleiding voor Openbare Ruimten van Brussel, zijn deze aanbevelingen nog altijd van toepassing:

• Overal een goed verlicht voetgangerstraject voorzien.

• De voorkeur geven aan een verdeling over verscheidene lichtpunten boven een concentratie in de vorm van krachtige bronnen.

• “Achterwaartse straling” vermijden die binnen in de woningen storend kan zijn

• De verlichting verminderen in residentiële wijken of op plaatsen met een intiemer karakter zoals stegen en woonerven

• De verlichting versterken in openbare ruimten 

•

De voorstellen voor “duurzame ontwikkeling” 

1. Vermogenregelaars

Spanningsstabilisator en -regelaar  - beperkt te grote spanningsvariaties,

- verhoogt dus de levensduur van de lampen, en vermindert dus het onderhoud

SpanningsvariatorDe spanning verlagen binnen bepaalde uren

Inductietoestelomzetting van de stroomsterkte om de spanning te

kunnen stabiliseren

2. Dimsystemen

3. Werken met bedienings- en beheermiddelen ------------ Met gespecialiseerde firma’s werken Waarom?

De inventaris van de bestaande infrastructuren   De lichtpuntenDe bedieningskastenDe kabelnetten

De werktuigen voor het beheer van de openbare verlichting1. Het management-informatiesysteem (MIS)2. Het technisch beheer3. Het onderhoud4. Het administratief beheer5. Het financieel beheer6. Het beheer op afstand7. Het dimmen

Uitgevoerde projecten

In het buitenland

a. De stad Sassari, in Italië

b. De stad Mouans-Sartroux, in Frankrijk

In België

• De Waalse autosnelwegen• De Lemonnierlaan en het Terkamerenbos in Brussel

• De Grote Markt van St. Niklaas,

 

Stad Sassari, in Italië – in het kader van Greenlight

Gecentraliseerd gradatiesysteem om de OV te verminderen tijdens de nachtelijke daluren.Systeem van beheer van de installatie op afstand, wat het onderhoud vergemakkelijkt.

Besparing op het verbruik van de verlichting 1.855.385 kwh/jaarVermindering van het verbruik voor de betrokken oppervlakken: 30%Besparing op de elektriciteitsfactuur: 172.551 €/jaarTerugverdientijd van de investering: 3 jaarRendabiliteit: 33%

Stad Mouans-Sartroux, in Frankrijk

Test van vermogenregelaars, die voldoen aan 2 principes: - regelfunctie: de spanning van de lampen regelen en stabiliseren- functie van spanningsvariator: het vermogen verminderen

                   in functie van de gebruiksuren

In België 

1. De Lemonnierlaan en het Terkamerenbosprojecten met dimming

2. De Waalse autosnelwegen: Verlichting gedoofd

tussen 00u30 en 05u30 ‘s ochtends

Grote Markt van St. NiklaasEuropean Lighting Awards 2005 voor de vermindering van lichtverontreiniging