huisstijlsjablonen vvksoond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/word/mechanica... · web viewroloff /...

Huisstijlsjablonen VVKSO

mechanica constructie- enplanningstechnieken

derde graad tsoderde leerjaar

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

September 2008

VVKSO - BRUSSEL D/2008/7841/020

mechanica constructie- enplanningstechnieken

derde GRAAD tsoderde leerjaar

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

VVKSO – BRUSSEL D/2008/7841/020

September 2008

(vervangt leerplan D/1995/0279/077 met ingang 1 september 2008)

Inhoud

5Plaats van dit leerplan in de lessentabel

71Studierichtingsprofiel en samenhang

71.1Studierichtingsprofiel

81.2Situering van Mechanica constructie- en planningstechnieken in het logisch tso-curriculum van de studiegebieden Auto en Mechanica-elektriciteit

91.3Instroom en beginsituatie

91.4Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden

91.5Persoonlijkheidsvereisten

91.6Sancties van de studies en uitstroom

101.7Profilering van de studierichting Mechanica constructie- en planningstechnieken tso t.o.v. aanverwante studierichtingen in het 3de leerjaar van de 3de graad bso van het studiegebied Mechanica - elektriciteit

112Competenties en doelstellingen Mechanica constructie- en planningstechnieken

112.1Doelstelling

112.2Algemene vormingscompetenties

132.3Specifieke competenties Mechanica constructie- en planningstechnieken

162.4Complementaire competenties Mechanica constructie- en planningstechnieken

162.5Attitudes Mechanica constructie- en planningstechnieken

173Algemene didactische wenken

173.1Stage

173.2Projectmatig werken

203.3Het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ict)

204De geïntegreerde proef

204.1Opvatting van de geïntegreerde proef

204.2Opdracht

204.3Inhoud

214.4Evaluatie van de geïntegreerde proef

215Evaluatie

225.1Procesevaluatie

225.2Productevaluatie

246Leerplandoelstellingen, leerinhouden, didactische wenken Realisatie Mechanische constructie- en planningstechnieken

246.1Veiligheid, gezondheid, hygiëne en milieu (geïntegreerd te realiseren)

266.2Uitgevoerde werkzaamheden evalueren (geïntegreerd te realiseren)

266.3Realisatie mechanica constructie- en planningstechnieken

396.4Realisatie kwaliteitsbeheersing en planningstechnieken (geïntegreerd te realiseren)

436.5Stages

447Minimale materiële vereisten

458Nuttige adressen

479BIBLIOGRAFIE

479.1Naslagwerken

489.2Tijdschriften

Plaats van dit leerplan in de lessentabel

Studierichting

Mechanica constructie- en planningstechnieken

Graad en onderwijsvorm

Derde leerjaar derde graad tso

Pedagogische vakbenamingen

Realisaties mechanica constructie- en planningstechnieken

Administratieve vakbenaming

TV Elektromechanica/Mechanica

Specifiek gedeelte

Minimum 22 uur waarvan minimum 2 uur stage.

Complementaire gedeelte

Maximum 6 uur

1 Studierichtingsprofiel en samenhang

1.1 Studierichtingsprofiel

De specialisatieopleiding Mechanica constructie- en planningstechnieken in het derde leerjaar van de derde graad tso is een vervolgopleiding aansluitend op de studierichting Mechanische vormgevingstechnieken tso en richt zich vooral naar jongeren met een ruime belangstelling voor het realiseren van een gespecialiseerde constructie- en/of planningsopdracht.

Dit houdt in dat hij/zij

verantwoordelijkheid kan opnemen voor het eigen werk en de startkwalificatie verwerft om het beroep:

· technisch tekenaar

· leidinggevende functie in een productieteam

· productieplanner

· kwaliteitsbewaker

in een mechanisch constructiebedrijf te kunnen uitoefenen.

Een basisvoorwaarde om later in het beroepsleven te slagen, is de capaciteit om technologisch en praktisch inzicht te verwerven in de technologie van toepassing bij de verschillende gespecialiseerde voorbereidingstechnieken. Alle doelstellingen en inhouden worden derhalve op een zeer toegepaste maar technologisch onderbouwde manier aangebracht.

· Voldoende competenties verwerft om zich te kunnen vervolmaken via vervolgopleidingen in het volwassenenonderwijs en talrijke bedrijfsopleidingen waarbij heel wat certificaten kunnen worden behaald.

1.2 Situering van Mechanica constructie- en planningstechnieken in het logisch tso-curriculum van de studiegebieden Auto en Mechanica-elektriciteit

Eerste graad

2de leerjaar

Tweede graad

1ste en 2de leerjaar

Derde graad

1ste en 2de leerjaar

Derde graad

3de leerjaar

Mechanica-elektriciteit

Mechanische

technieken

Autotechnieken

Toegepaste

autotechnieken

Mechanische technieken

Computergestuurde mechanische productietechnieken

Mechanica constructie- en planningstechnieken

Koel- en warmtetechnieken

Industriële koeltechnieken

Industriële warmtetechnieken

Kunststoftechnieken

Kunststof

vormgevingstechnieken

Orthopedietechnieken

Orthopedische instrumenten

Vliegtuigtechnieken

Elektrotechnieken

Elektrotechnieken

Stuur- en bewakingstechnieken

Telecommunicatie

Audio-, video-, en teletechnieken

Industriële ICT

Industriële computertechnieken

Industriële wetenschappen



Elektromechanica

Elektromechanica

Industriële onderhoudstechnieken

Elektriciteit-elektronica

Elektriciteit-elektronica

Regeltechnieken

Uit het schema blijkt dat de studierichting Mechanica constructie- en planningstechnieken tso naadloos aansluit op de studierichting Mechanische vormgevingstechnieken tso in de 3de graad;

1.3 Instroom en beginsituatie

Zoals hierboven reeds vermeld, is de logische vooropleiding de studierichting Mechanische vormgevingstechnieken tso.

Het merendeel van de leerlingen kwam dus al in min of meerdere mate in contact met theoretische en praktische kennis en vaardigheden die nodig zijn bij het vervaardigen van mechanische constructies. De studierichting bouwt vooral verder op de inzichten, vaardigheden en attitudes verworven in de derde graad tso Mechanische vormgevingstechnieken.

Instromende leerlingen dienen in het bezit te zijn van een diploma secundair onderwijs, ze hebben derhalve de facto de eindtermen voor het secundair onderwijs behaald. Dit gegeven werpt een ander licht op de benadering van de na te streven competenties.

1.4 Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden

Bepaalde lichamelijke en fysische gebreken kunnen een belemmerende factor zijn voor het uitoefenen van één of meerdere beroepen waarop deze studierichting voorbereidt. Een gepaste oriëntering en begeleiding is dan ook ten zeerste aangewezen, enerzijds omdat ze invloed hebben op de slaagkansen van de leerlingen en anderzijds omdat ze de uitoefening van heel wat beroepen bemoeilijken. In heel wat beroepen – waarop deze studierichting voorbereidt – gelden bepaalde beroepsdrempels:

· lichamelijke letsels en aandoeningen die de normale fysieke inspanning – eigen aan de diverse beroepen – beletten of bemoeilijken;

· handicaps die het normaal motorisch functioneren – eigen aan het uitoefenen van het beroep – bemoeilijken.

1.5 Persoonlijkheidsvereisten

Vele beroepen stellen ook heel wat eisen op persoonlijkheidsvlak. Leerlingen van de studierichting Mechanische vormgevingstechnieken tso bezitten deze reeds in bepaalde mate of geven in ieder geval blijk dat ze deze willen ontwikkelen:

· interesse voor één of meerdere aansluitende beroepen;

· blijk geven van voldoende verantwoordelijkheidszin;

· voldoende flexibel zijn en bereid zijn in diverse omstandigheden te functioneren;

· aandacht hebben voor aspecten die het welzijn op het werk bevorderen;

· uitvoeringsgericht kunnen communiceren;

· bereid zijn zich aan te passen aan de arbeidsomstandigheden.

1.6 Sancties van de studies en uitstroom

Het profiel van de studierichting focust op een gespecialiseerde vorming voor tekenaar, productieplanner leidinggevende functie en kwaliteitscontroleur in een mechanisch constructiebedrijf. Door het volgen van de studierichting kan de afgestudeerde heel wat functies uitoefenen binnen een mechanisch constructiebedrijf .

De mogelijkheid om bijkomende certificaten te behalen ligt ook in het verlengde van deze opleiding.

1.7 Profilering van de studierichting Mechanica constructie- en planningstechnieken tso t.o.v. aanverwante studierichtingen in het 3de leerjaar van de 3de graad bso van het studiegebied Mechanica - elektriciteit

De eigenheid van elke studierichting wordt verduidelijkt, enerzijds door een omschrijving te geven van het te bestuderen ‘studieobject’ en anderzijds door een schematische voorstelling dat het aandeel weergeeft van de theoretische en de praktische vormingscomponenten in het geheel van de opleiding.

Studierichting

Eigenheid

Studieobject

Schematische voorstelling vormingscomponenten

Mechanica

constructie- en

planningstechnieken

3de leerjaar

3de graad tso

De studie van

een uit te voeren project

Communiceren om het concept van mechanische constructietekeningen en/of productieplanning te begrijpen en de uitvoering voor te bereiden.

Gevraagde kwaliteitscriteria bereiken en de noodzakelijke uitvoeringsrichtlijnen formuleren.

De uitvoering voorbereiden, opvolgen en bijsturen.

concept

50%

uitvoeren

50%

3de leerjaar

3de graad bso

Het uitvoeren van

een project

Communiceren om gespecialiseerde werkzaamheden te kunnen uitvoeren.

De conceptuele kenmerken van het concept begrijpen en voorzieningen treffen om de uitvoering ervan mogelijk te maken.

Onder leiding de gespecialiseerde werkzaamheden uitvoeren volgens opgelegde kwaliteitscriteria.

concept

25%

uitvoeren

n

75%

2 Competenties en doelstellingen Mechanica constructie- en planningstechnieken

2.1 Doelstelling

De studierichting heeft een tweevoudige doelstelling.

De leerling dient

· De startkwalificatie te verwerven om het beroep van mechanische constructietekenaar, werkvoorbereider, productieplanner, leidinggevende functie te kunnen uitoefenen. Dit houdt in dat hij/zij verantwoordelijkheid kan opnemen voor het eigen werk en, na een korte in servicetraining in een constructiebedrijf of aanverwante, tekenen planningswerkzaamheden kan uitvoeren.

· Voldoende competenties te verwerven om zich te kunnen vervolmaken via vervolgopleidingen in het volwassenenonderwijs en talrijke bedrijfsopleidingen waarbij heel wat certificaten kunnen worden behaald.

2.2 Algemene vormingscompetenties

In de algemene vakken van de studierichting 3de leerjaar 3de graad tso Mechanica constructie- en planningstechnieken wordt de totale persoonlijkheid gevormd.

In het specifiek deel van de studierichting wordt er vanuit het te realiseren profiel ook aan algemene vormingscompetenties gewerkt.

2.2.1 Communiceren in het Nederlands, het Frans en het Engels

De leerlingen van het 3de leerjaar 3de derde graad tso Mechanica constructie- en planningstechnieken hebben een specifiek technisch communicatiemiddel zoals schetsen, technische tekeningen en schema’s.

Naast het maatschappelijk functioneren (de weg vragen, een gids raadplegen, …) wordt in de opleiding ook aandacht besteed aan andere vormen van communicatie (literair, beschouwend, …).

· Het functioneel in de Nederlandse taal vlot communiceren in het kader van een beroepsopdracht (een verslag maken en presenteren, rapporteren, een artikel lezen, …)

· In de tweede taal een eenvoudige technische conversatie kan voeren en technische handleidingen begrijpend kan lezen.

· In een derde taal enkele technische handleidingen begrijpend lezen en interpreteren;

Rond bovenstaande competenties wordt voornamelijk gewerkt in het kader van opdrachten die verband houden met de meer technische vorming van de leerlingen, zoals in het kader van een experiment, een technisch-wetenschappelijk project, een praktische realisatie, een werkvergadering, een maatschappelijk debat.

2.2.2 Een eigen mening vormen en verwoorden op basis van argumenten, luisteren naar de mening van anderen en eventueel de eigen mening herzien

De leerling leert om zich een eigen en op argumenten gesteunde mening te vormen. Dit is belangrijk voor zijn algemeen maatschappelijk en zijn werkgericht functioneren.

In het specifiek gedeelte van het 3de leerjaar van de 3de graad tso Mechanica constructie- en planningstechnieken overlegt hij in team om tot een gemeenschappelijke visie te komen, past hij deze gemeenschappelijke visie toe in zijn concrete werksituatie en staat hij voortdurend open voor de mening van anderen.

· De gemotiveerde verantwoording van een productiemethode, herstellingswerkzaamheden, ...

· Het in team uitwerken van theoretische en praktische projecten en realisaties.

· De uitwerking al of niet in teamverband van de geïntegreerde proef.

· …

2.2.3 Op een verantwoorde manier keuzes maken.

In de opleiding tso Mechanica constructie- en planningstechnieken maakt de leerling In het specifieke deel tal van verantwoorde keuzes, zoals:

· de keuze van een geschikte werkwijze in het kader van een wetenschappelijke, technische onderzoeksvraag;

· een keuze uit de verschillende constructiemogelijkheden bij het ontwerpen en tekenen van een constructietekening;

· de keuze en benadering van een onderwerp voor de geïntegreerde proef;

· een verantwoorde technische bewerking- , productieproces kiezen bij de voorbereiding (tekenen, graad, nauwkeurigheid van afwerking) en de realisatie van de praktische uitvoering.

2.2.4 Op een veilige en milieubewuste manier handelen

Men hecht hierbij zowel belang aan het veilig en milieubewust werken thuis als tijdens het praktisch uitvoeren van een opdracht. Hierbij wordt ook het belang van het milieu voor onszelf als voor volgende generaties niet uit het oog verloren.

Veiligheid

De veiligheidsattitude is een constante zowel tijdens de opleiding als in het dagdagelijks gebeuren. Bij het veilig werken heeft men zowel oog voor de eigen veiligheid als voor de veiligheid van anderen.

· In een ontwerpfase rekening houden met de vigerende veiligheidswetgeving.

· Binnen een afgesproken opdracht de geldende veiligheidmaatregelen opzoeken dit om zijn eigen veiligheid, deze van zijn teamgenoten, gebruikers en de omstaande te garanderen.

· Op voorhand de gevaren kunnen inschatten bij een bepaalde werksituatie en collega’s, medestudenten, omstaande attent maken op de mogelijke onveilige situaties

· Bij het uitvoeren van de opdracht, de collectieve veiligheidsvoorzieningen treffen, persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken en de voorschriften op het vlak van gezondheid, hygiëne en ergonomie naleven dit om zijn eigen veiligheid en welzijn, deze van zijn teamgenoten te garanderen

· Actief meewerken aan het veiligheidsbeleid van het bedrijf/school door onveilige situaties te rapporteren en mogelijke oplossingen te suggereren.

Milieu

De milieuattitude is een constante zowel tijdens de opleiding als in het dagdagelijks gebeuren.

· In een ontwerpfase rekening houden met de vigerende milieuwetgeving.

· Actief meewerken aan het milieubeleidsplan op school/bedrijf door ecologisch onverantwoorde situaties te rapporteren en mogelijke oplossingen te suggereren.

· Binnen een afgesproken opdracht de geldende milieumaatregelen, procedures opzoeken en correct toepassen dit om het productieproces op een ecologisch verantwoorde wijze te laten verlopen.

· Op voorhand de gevolgen voor het milieu kunnen inschatten bij het gebruik en verwerken van grondstoffen.

· Open staan voor en het toepassen van vernieuwende ecologisch verantwoorde producten, productiemethoden en –processen.

· ….

2.2.5 Een opdracht nauwgezet realiseren en hierbij zelf initiatief nemen

De leerling van een studierichting Mechanica constructie- en planningstechnieken moet naast de algemene opdrachten ook taakopdrachten en praktische realisaties uitvoeren.

Met aandacht voor:

· een creatieve flexibele aanpak van de opdracht met respect voor het eigen initiatief bij het gestructureerd zelfstandig werken waarbij de aandacht voor de organisatie van de uitvoering, de zin voor kwaliteit, orde, netheid, veiligheid en met respect voor het milieu centraal staat;

· het plichtbewustzijn met een kritische en objectieve verantwoordelijkheidszin om de opdracht op een productieve verantwoorde wijze nauwkeurigheid en met de nodige doorzetting volledig uitvoeren;

· de bereidheid om technische vernieuwingen en informatiebronnen door zelfstudie te bestuderen en deze te introduceren en toe te passen;

· het analytisch en synthetisch benaderen van de opdracht om daarna op een logische en interdisciplinaire wijze, bedrijfsgericht en kostprijsbewust te handelen.

2.2.6 Een probleem technisch benaderen

Het theoretisch benaderen en aanleren van een technisch probleem wordt in de laboefeningen getoetst aan de realiteit.

Voor het verwerken van meetresultaten en het simuleren van de productieprocessen zijn ICT-vaardigheden vereist.

2.2.7 Een maatschappelijke context

Afgestudeerden uit de studierichting Mechanica constructie- en planningstechnieken bewegen zich tussen de ontwerper-opdrachtgever en de zuivere uitvoerder, het is daarom belangrijk dat de leerlingen bewust worden gemaakt van de eigenheden en gebruiken van andere culturen en geloofsgemeenschappen, het is immers in de huidige maatschappij niet uitgesloten dat men vroeg of laat met andersgelovige, andersdenkenden en / of leden van een andere cultuurgemeenschap een team vormt of leiding moet geven. Het spreekt voor zich dat zulks enkel naar behoren kan functioneren in een sfeer van wederzijds respect en begrip.

De opleiding schenkt daarom aandacht aan:

· de eigenheid van diverse culturen met respect voor en de gebruiken eigen aan de cultuur en hun filosofische overtuiging,

· het stimuleren van het eigen bewustzijn om objectieve multiculturele informatie in te winnen,

· een maatschappelijk debat waarin de eigen overtuiging gemotiveerd bespreekbaar is en waarbij men in een open sfeer kan luisteren naar de mening en positieve gedachten van andere culturen en overtuigingen.

2.3 Specifieke competenties Mechanica constructie- en planningstechnieken

2.3.1 Gemeenschappelijke vormingscompetenties - doelstellingen

Veiligheid – Milieu

De leerling moet, alleen of in teamverband, binnen een afgesproken opdracht:

· de geldende veiligheidregels opzoeken;

· deze consequent toepassen;

· in respect voor de leefomgeving op een ecologisch verantwoorde wijze de werkzaamheden uitvoeren;

· de uitgevoerde werkzaamheden evalueren.

De leerling kan, alleen of in teamverband, zelfstandig de uitgevoerde taken kritisch beoordelen op een volledige, correcte, kwalitatieve uitvoering, dit met het oog op een algemene tevredenheid van de directe overste.

2.3.2 Vormingscompetenties realisatie “Mechanische constructies”

De leerling verwerft in de:cluster “Mechanische constructies” de competentie om:

· op een technologisch onderbouwde basis de fysische wetmatigheden van de toegepaste mechanica (sterkteleer, …) binnen een gegeven opdracht van een mechanische constructie toe te lichten en toe te passen;

· de krachtinwerking op mechanische constructies bepalen;

· toegepaste sterkteberekeningen van eenvoudige machine-elementen uitvoeren.

· de functie, onderlinge relatie van constructieonderdelen, -elementen in een montageconstructie en mechanisme op een technisch – technologische basis toe te lichten door;

· een grondige kennis op te doen van de constructie en verwerkingseigenschappen van de verschillend materialen gebruikt bij mechanische constructies;

· het verwerven van een grondige kennis van aandrijfelementen en aandrijftechnieken;

· het verwerven van inzichten in de functie en onderlinge relatie van verbindingselementen, de vaste- en losse verbindingstechnieken;

· inzichten in de opbouw en werkingsprincipe van matrijzen te verwerven

· constructietekeningen te tekenen en te interpreteren, dit om de communicatie tussen de ontwerper en de uitvoerder te verzekeren en deze te linken aan het productieproces (cad-cam).

Constructietekenen situeert zich vooral op het vlak van het uitwerken met een CAD tekenpakket van detailtekeningen of replica’s van bestaande constructieonderdelen waarbij inzichten verworven worden door:

· het verhogen van het waarnemings-, het voorstellingsvermogen en het ruimtelijk inzicht door, de basisvormen in constructies te herkennen, zich de te construeren delen driedimensionaal voor te stellen door een bestaande constructie op te meten en hiervan een 2D-, 3D-tekening/schets op te maken en toe te lichten,

· constructies te tekenen/schetsen als communicatiemiddel om de te construeren onderdelen via aanvullende detailschetsen, zowel twee- als driedimensionaal beter te duiden,

· in functie van het vormgevingsproces een maatvoering aan te brengen,

· de maatvoering en de afwerking beter te begrijpen door aanvullende maataanduidingen, bijschriften aan te brengen,

· de aanvullende aanduidingen om de montage beter te begrijpen aanbrengen,

· het begrijpen van uitvoeringstekeningen, schema’s en schemaopbouw om volgens de verstrekte richtlijnen realisaties uit te voeren door de gebruikte genormaliseerde en symbolische voorstellingen, bijschriften in functie van de praktische uitvoering te verklaren en toe te lichten,

· zelfstandig uitwerken van ontwerptekeningen van mechanische constructies, elektromechanische processen, … hierbij rekening houdend met de diverse toegepaste technologieën zoals: sterktebepaling, materiaalkeuze, … Hierbij worden inzichten verworven door:

· het voorstellingsvermogen en het ruimtelijk inzicht toe te passen bij het zelfstandig ontwikkelen van mechanische constructies door de ontwerpen driedimensionaal voor te stellen,

· ontwerptekeningen te tekenen/schetsen als communicatiemiddel om de te construeren onderdelen via aanvullende detailschetsen, zowel twee- als driedimensionaal te duiden,

· in functie van het vormgevingsproces een maatvoering, aanvullende aanduidingen en bijschriften aan te brengen, toe te lichten en te verantwoorden,

· aan de hand van uitvoeringstekeningen, schema’s en schemaopbouw volgens de verstrekte richtlijnen realisaties uit te voeren door de gebruikte genormaliseerde symbolische voorstellingen, bijschriften, opbouw- en montagevoorschriften in functie van de praktische uitvoering toe te lichten en te verantwoorden,

· een werkvoorbereiding op te maken door:

· inzichten te verwerven in het CNC-vormgevingsproces; van concept over uitvoering tot en met kwaliteitsbeheersing. De opleiding is niet gericht op het inoefenen van alle praktische aspecten van het vormgevingsproces;

· met lijnen en cirkels in de grafische dialoog, geometrieën op te maken;

· bewerkingsstappen met automatische gereedschapsystemen uit te werken;

· aan de hand van een CAD-uitvoeringstekening een CNC-uitvoering van complexe constructieonderdeel te genereren met een CAM-programma;

· van een complex werkstuk CNC-simulaties met simulatiepakket of op een werktuigmachine uit te werken en uit te voeren;

· opspankalibers voor complexe werkstukken voor een CNC-bewerking te ontwerpen.

· constructieonderdelen op te meten en de meetwaarden te toetsen aan de vooraf opgestelde kwaliteitseisen teneinde het productieproces bij te sturen door:

· het correct toepassen van de voorgeschreven meetopstelling met het gepaste meetinstrument;

· het uitvoeren van 3D metingen;

· het opmeten van vormen plaatsafwijkingen, oppervlakteruwheid, …;

· het interpreteren van de meetresultaten;

· het uitvoeren van destructief en non-destructief materialen onderzoeken (trekproef, hardheidsproeven, …).

· de fysische wetmatigheden van de toegepaste mechanica binnen een gegeven opdracht van elektropneumatische en -hydraulische systemen:

· elektropneumatische en -hydraulische schema’s toe te lichten;

· aan de hand van ter beschikking gestelde of zelfgemaakte schema’s een stuur- en automatiseringsinstallatie realiseren, afstellen en bij een bestaande installatie de tekorten op te sporen, te rapporteren en oplossingen voorstellen;

· het lezen van een schema.

2.3.3 Vormingscompetenties realisatie plannings- en kwaliteitstechnieken

De leerling verwerft in de:cluster “Realisatie plannings- en kwaliteitstechnieken” de competentie om:

· zich te verantwoorden ten opzichte van de opdrachtgever;

· de werkzaamheden op een economische en kostprijsbewuste verantwoorde wijze te plannen;

· inzichten in de gangbare standaardisatie om op economische wijze verwisselbare onderdelen te kunnen produceren;

· het belang van de meetwaarden en de verwerking toe te lichten bij het uitwerken van kwaliteitszorgsysteem;

· de verschillende invloedsfactoren die het productieproces beïnvloeden toe te lichten;

· op een financiële en economisch verantwoorde wijze een productieplanning uit te werken en op te volgen;

· de verschillende invloedsfactoren die de productiekosten beïnvloeden toe te lichten;

· de kostprijs van een constructie te begroten en de werkelijke kostprijs te bepalen.

2.3.4 Stage

In een constructiebedrijf kennismaken met de bedrijfscultuur, afspraken maken en naleven en werkzaamheden in team uitvoeren.

2.4 Complementaire competenties Mechanica constructie- en planningstechnieken

2.4.1 Realisaties geautomatiseerde toevoersystemen

De leerling kan, alleen of in teamverband, binnen een welomschreven opdracht:

· de verschillende onderdelen van een geautomatiseerd toevoersysteem toelichten en volgens de voorschriften van de constructeur monteren en aansluiten;

· bij het vaststellen van een storing aan de hydraulische installatie deze rapporteren en volgens de door de constructeur vastgelegde onderhoudsprocedure een passende herstelling zelfstandig uitvoeren.

2.5 Attitudes Mechanica constructie- en planningstechnieken

Het is enorm belangrijk om attitudes bewust en expliciet op diverse momenten na te streven. Attitudes die bijzondere aandacht verdienen zijn:

· erop gericht zijn om volgens afgesproken regels en afspraken binnen de vooropgestelde tijd en ondanks moeilijkheden, toch willen verder werken om zo een opgedragen taak kwaliteitsvol en kostprijsbewust te voltooien;

· om zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden (andere materialen, andere gereedschappen, nieuwe opdrachten, nieuwe technologieën, …) en probleemsituaties door de bereidheid om informatie te raadplegen en op te zoeken om probleemoplossend te handelen;

· om in team te willen functioneren, met het oog op tevredenheid van zichzelf en van anderen door het zich kunnen inleven in de situatie, cultuur en de filosofische overtuiging waarin de teamleden leven, er begrip voor opbrengen en er tactvol mee kunnen omgaan;

· om zijn uitgevoerde taken op een volledige correcte, kwalitatieve uitvoering kritisch te beoordelen dit met het oog op een algemene tevredenheid van zichzelf, zijn directe overste en de gebruiker/klant;

· om vlot in de eigen taal functioneel en op correcte wijze te communiceren met het oog op:

· het zich verantwoorden ten opzichte van zijn directe overste of gebruiker/klant van het gepresteerde;

· de samenwerking in teamverband te bevorderen door het correct en duidelijk verwoorden van de te maken afspraken voorkomt tal van misverstanden en overbodige discussies bij het uitvoeren van opdracht;

· het actief deelnemen aan een maatschappelijk debat om zijn eigen besluitvaste mening te vormen en te uiten om zo uit zijn isolement te treden en de angst te overwinnen om iets te vragen of te bereiken;

· om in de eigen beroepscontext tal van documenten correct in te vullen, een verslaggeving, rapportering te maken van eigen beroepsactiviteiten en duidelijke conclusie formuleren.

· de bereidheid om actief mee te werken aan het veiligheidsbeleid, de voorschriften op het vlak van gezondheid, hygiëne en ergonomie naleven, de collectieve veiligheidsvoorzieningen treffen, persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken bij het uitvoeren van een opdracht en dit om zijn eigen veiligheid, deze van zijn teamgenoten en de gebruikers te garanderen;

· de bereidheid om actief mee te werken aan het milieubeleidsplan en de milieuvoorschriften correct toepassen om zo bij te dragen tot een milieuvriendelijke leefwereld.

Al deze attitudes terzelfder tijd nastreven is uiteraard onmogelijk. Het is daarom aangewezen om in functie van de opdracht telkens één of enkele attitudes expliciet te benadrukken.

3 Algemene didactische wenken

3.1 Stage

We willen hier het belang van de bedrijfsstages voor de leerlingen benadrukken. Het geeft hen de kans om in gespecialiseerde domeinen de "werkrealiteit" te beleven, niet alleen op technologisch maar ook op administratief en sociaal vlak. Om het bedrijfs- en realiteitsgerichte karakter van de opleiding te ondersteunen is dergelijke stage onontbeerlijk.

De leraren moeten de leerlingen op de stageplaatsen opvolgen. Deze regelmatige contacten bevorderen de samenwerking tussen scholen en bedrijven en zal er toe bijdragen dat de stage voor de leerling zinvol verloopt.

3.2 Projectmatig werken

3.2.1 Projectmatig werken volgens het technologisch proces

Tijdens de lessen streeft men vooral naar projectwerking, waarbij de leerlingen individueel aan het werk gesteld worden. Dit laat de leerkracht toe de moeilijkheidsgraad aan te passen naar de leerling toe (binnenklasdifferen tiatie).

Binnen de context van dit leerplan wordt onder een project verstaan, een praktische realisatie waarin zowel cognitieve als meer uitvoeringsgerichte doelstellingen zinspelend op elkaar aan bod komen. Elk project verloopt volgens het technologisch proces waardoor de leerlingen regelmatig zichzelf en hun realisaties dienen te evalueren.

Opdrachtbeschrijving vanuit een reële behoefte en formuleren van de eisen

Opdoen van de relevante voorkennis en

verzamelen van de nodige gegevens

evaluatie

bijsturen

OK

evaluatie

Uitvoeren, realiseren

evaluatie

bijsturen

Voorbereiding, planning en organisatie

Einde project

OK

bijsturen

OK

bijsturen

3.2.2 De keuze van projecten

De grootste uitdaging is het kiezen van geschikte projecten in een logisch en pedagogisch verantwoord continuüm, die ook nog binnen de gestelde tijd- en plaatsruimte en met de ter beschikking gestelde middelen kunnen worden gerealiseerd. Belangrijke richtlijnen hierbij zijn:

· De projecten dienen om de leerplandoelstellingen te realiseren.

· De projecten zijn zinvol, vermijd in ieder geval opdrachten waar enkel de “vaardigheid op zich” centraal staat.

· Elk project schenkt aandacht aan het technologisch proces.

· Elk project vertrekt steeds vanuit een voorbereiding en planning.

· De moeilijkheidsgraad van de projecten neemt geleidelijk toe.

· Elk nieuw project refereert enerzijds naar kennis en vaardigheden uit vorige projecten maar biedt anderzijds ook telkens iets nieuws aan.

· Breng voldoende verscheidenheid in.

· Beperk de projecten in de tijd.

3.2.3 Een dossier van projecten

Omwille van deze didactische aanpak kan de leerling, volgens het profiel van de studierichting, een “dossier van (deel)projecten” bijhouden en aanvullen. Dit biedt heel wat voordelen: gans de leerstof kan erin worden gebundeld, het kan het persoonlijk werk van de leerling bevatten en het kan aangeven hoe de leerling heeft gepresteerd en hoe hij werd geëvalueerd.

Mogelijke dossierinhouden:

· een omschrijving van de opdrachten en de gestelde kwaliteitseisen;

· verwijzingen naar informatiebronnen zoals brochures, handboeken, technische fiches, cd-rom’s en websites;

· verwerkingsdocumenten in verband met de voorkennis zoals samenvattingen, geformuleerde oplossingen en verantwoording van gemaakte keuzen;

· tussentijdse opdrachten en toetsen;

· documenten in verband met de voorbereiding;

· documenten in verband met evaluatie en rapportering;

· foto’s van de realisatie.

3.2.4 Hoe vertalen in een jaarplan

Wanneer alle projecten afgewerkt zijn dienen alle leerplandoelstellingen één of meerdere malen aan bod te zijn gekomen. Om het overzicht te behouden worden de leerplandoelstellingen het best opgelijst, wordt bijgehouden in welke projecten ze aan bod komen, welke diepgang er wordt gevraagd en bereikt, welke evaluatiemethoden er worden gehanteerd, welke elementen van belang zijn voor bijsturing, welke punten in een volgend project extra aandacht vragen. Dit overzicht vervult tevens de rol van jaarplan.

3.2.5 Randvoorwaarden

Hieronder worden enkele essentiële voorwaarden die deze leerplanvisie ondersteunen opgesomd.

· Deze visie vraagt een zorgvuldige keuze en opbouw van de diverse (deel)projecten.

· De meest geschikte opbouw van de leerstofonderdelen wordt bestudeerd en door het lerarenteam gedragen. Alle actoren dienen deze vormingsvisie te steunen en blijvend te stimuleren.

· Een krachtige leeromgeving met aangepaste infrastructuur en voldoende ruimte om aan projecten te werken. Een werkplaatsklas is hiervoor zeer geschikt. Een werkplaats met in de nabijheid een klas – waar regelmatig ondersteunende theorie kan worden gegeven – uiteraard ook.

· De leerkrachten coachen en inspireren hun leerlingen om eigenhandig hun opleiding te sturen.

· Polyvalente en gedreven leerkrachten die niet de inhoud maar de leerling centraal plaatsen.

· Aangepaste leermiddelen en evaluatie-instrumenten moeten worden ontwikkeld.

· Beperkte klasgroepen om via differentiatie recht te doen aan elke individuele leerling.

3.3 Het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ict)

Het is evident dat van de mogelijkheden die de computer, op het didactisch vlak, biedt, optimaal gebruik moet worden gemaakt.

Er dient opgemerkt dat de programma’s die men gebruikt dermate gebruiksvriendelijk zijn dat de klemtoon ligt op de te verwerven leerplandoelstellingen en zeker niet op de beheersing van één of ander softwarepakket.

4 De geïntegreerde proef

Voor de concretisering van de geïntegreerde proef verwijzen we naar:

· De omzendbrief SO 64 van 25 juni 1999 punt 8 “Evaluatie en bekrachtiging van de studies”.

· Het algemeen kader in verband met de geïntegreerde proef van het VVKSO, te raadplegen via de website http://www.vsko.be/vvkso/.

· Een algemeen model voor de geïntegreerde proef voor deze en andere studierichtingen, te downloaden (in PDF-formaat) via de website http://www.vsko.be/vvkso/.

4.1 Opvatting van de geïntegreerde proef

· De geïntegreerde proef wordt opgevat als één (of meerdere) realiteitsgebonden project(en) rond de realisatie van een geautomatiseerde installatie hetzij een industriële machinesturing of een regeltechnische installatie.

· Bij kleine, relatief eenvoudige projecten kan de proef als een individuele opdracht worden opgevat. Bij grotere, meer complexe projecten kan de proef een groepsopdracht zijn.

· De belangrijkste theoretisch-technische en praktische vormingscomponenten uit het studierichtingprofiel komen aan bod. Waar mogelijk worden ook componenten uit de algemene vorming bij de proef betrokken. Opdracht(en) die tijdens de stage worden gerealiseerd vormen uiteraard een meerwaarde.

4.2 Opdracht

De opdracht moet alle aspecten bevatten die in de visie op de studierichting werden opgenomen: conceptuele aspecten, voorbereidende en uitvoeringsgerichte aspecten en aspecten in verband met de kwaliteit.

De concrete opdracht dient in hoofdzaak uit de volgende componenten te bestaan:

· Het samenstellen en bijhouden van een dossier.

· De praktische realisatie van een installatie of een gedeelte daarvan.

· De mondelinge toelichting van de realisatie, in een kort tijdsbestek, via een presentatie.

4.3 Inhoud

4.3.1 Inhoud van de realisatie

Zowel een nieuwe, een variante op een bestaande als een nieuwe implementatie van een oude geautomatiseerde of regeltechnische installatie kan het onderwerp van de geïntegreerde proef zijn. Het kan gaan om een eenvoudige machine, een proces of een systeem.

4.3.2 Inhoud van het dossier

Een dossier kan de volgende elementen bevatten:

· Een omschrijving van de opdracht met de vooropgestelde kwaliteitseisen.

· Tekeningen en schema’s van het voorontwerp.

· Uitgewerkte uitvoeringsschema’s, dimensionering van de installatie, materiaallijst, prijsaanvragen, berekening van de kostprijs, gereedschappen, uitvoeringstechnieken …

· Naslagdocumenten van de planning en organisatie, de werkvolgorde en veiligheidsaspecten

· Documenten rond de opvolging: logboek, tussentijdse evaluaties, adviezen, bijsturingen, kwaliteitscontrole.

· Stagedocumenten indien er een verband bestaat tussen de geïntegreerde proef en een eventuele stage.

· Elementen ter ondersteuning van de toelichting: foto’s, dia’s, pc-presentaties.

4.4 Evaluatie van de geïntegreerde proef

In de loop van het schooljaar gebeuren tussentijdse evaluaties waarvan minstens één met de jury. Dergelijke evaluaties kunnen leiden tot adviezen en bijsturing.

De eindevaluatie op het einde van het schooljaar mag niet beperkt worden tot een productevaluatie van het dossier, de praktische realisatie en de presentatie. Zij moet gebaseerd zijn op het volledige proces en rekening houden met de hoofddoelstellingen van de studierichting. Daarbij zullen de volgende hoofdaspecten aan bod komen:

· Het concept.

· De voorbereiding van de uitvoering, het inzichtelijk handelen bij de uitvoering zelf.

· De kwaliteitscontrole.

5 Evaluatie

De evaluatie is geen doel op zich en maar dient om leerlingen te oriënteren, hen vooruit te helpen en het leerproces te sturen, niet om hen terecht te wijzen. Evaluatiemomenten zijn meer leermomenten dan beoordelingsmomenten.

Evalueren is meestal geen afzonderlijke activiteit meer maar wordt sterk geïntegreerd in het leerproces. De geloofwaardigheid en het succes van onderwijsvernieuwingen zoals “geïntegreerd” en “projectmatig” werken neemt toe indien leerlingen ervaren dat de evaluatie op een “aangepaste wijze” verloopt, zij passen hun leergedrag aan.

In de eerste plaats stellen we dat permanente- en zelfevaluatie sterk aangewezen zijn bij de geïntegreerde en projectmatige aanpak bij de realisatie van dit leerplan. Om de leerlingen toe te laten zichzelf en hun leerproces te evalueren is het uiteraard belangrijk dat de evaluatiecriteria goed begrepen en bekend zijn.

Evaluatiemomenten waarbij men gebruik maakt van meer “klassieke” evaluatiemiddelen zijn echter nog steeds verantwoord binnen deze benadering, maar ook dan dienen de evaluatiecriteria en –elementen op voorhand bij de leerlingen gekend te zijn.

De prestaties van de leerlingen dienen globaal gewaardeerd te worden en vanuit de meest diverse standpunten benaderd. Er dient op een evenwichtige wijze rekening gehouden te worden met zowel het proces als het product.

Bij de evaluatie worden de volgende aspecten in een verantwoord evenwicht in rekening gebracht, in overeenstemming met het profiel van de studierichting:

· Cognitieve aspecten: kennen, begrijpen, inzien, toepassen …

· Psychomotorische aspecten (vaardigheden): nadoen, beheersen, oog-hand-coördinatie, ritme, snelheid nauwkeurigheid

· Attitudes: doorzetting, efficiëntie, sociale gerichtheid, …

5.1 Procesevaluatie

De procesevaluatie kan gebeuren:

· Aan de hand van een opvolging van de door de leerling geleverde prestaties waarin de neerslag (verwerking, reflectie en kritiek) ligt van het verwerkingsproces.

· Door een regelmatige individuele begeleiding van de leerling die moet leiden naar zelfevaluatie waardoor de leerling zijn eigen handelen kan bijsturen om tot kwaliteitsverbetering te komen.

· Langsheen de verschillende opeenvolgende oefeningen en opdrachten waaraan het inzicht en de persoonlijke vorming van de leerling kan getoetst worden.

Enkele indicaties in verband met procesevaluatie:

· Gaat de leerling logische, gestructureerd en zorgvuldig te werk?

· Ontwikkelt de leerling zelfredzaamheid en groeit hij/zij naar meer zelfstandigheid?

· Maakt de leerling efficiënt gebruik van de ter beschikking gestelde gereedschappen en leermiddelen?

· Voert de leerling een opdracht volgens voorschrift uit?

· Voert de leerling spontaan controleberekeningen uit?

· Reflecteert de leerling na het uitvoeren van opdracht?

5.2 Productevaluatie

De productevaluatie kan gebeuren:

· In de vorm van rechtstreekse communicatie: individuele gesprekken, groepsbesprekingen en overleg.

· Als onrechtstreekse communicatie: bespreking van het werk van de leerling, onderlinge vergelijkingen en tegenstellingen.

Enkele indicaties in verband met productevaluatie:

· Is een tekening conform de normen?

· Is het resultaat van een berekening correct?

· Voldoet de uitvoering van een installatie aan de vooropgestelde eisen?

Verslagen

De leerlingen moeten de meetresultaten uit de meetoefeningen correct kunnen weergeven en verwerken in een gestructureerd verslag en er de gepaste interpretatie kunnen aan geven. Ook hier is het aangewezen om een duidelijk vooropgesteld stramien te hanteren. Deze evaluatie mag zich niet beperken tot dit verslag, maar dient ook de activiteiten van de leerlingen tijdens de meetsessies in rekening te brengen (persoonlijke inzet, zin voor zelfstandigheid en nauwkeurigheid, aandacht voor veiligheid, kritische ingesteldheid, bereidheid tot teamwork ...).

Mondelinge overhoring

Tijdens het aanbrengen van de leerstof kan men regelmatig duidelijk geformuleerde en doelgerichte vragen stellen. Uit de antwoorden van de leerlingen kunnen aandacht, inzet, inzicht en het begrijpen van de leerstof worden afgeleid.

Overhoringen

Regelmatige schriftelijke overhoringen kunnen noodzakelijk zijn. Een aantal vormen kunnen hierbij worden gebruikt:

Korte, eventueel onaangekondigde overhoringen op het einde van een les of bij het begin van de volgende les, over enkele hoofdelementen van de beperkte leerstof. Aangekondigde, summatieve overhoringen waarbij alle elementen van een reeks lessen aan bod komen en waaruit ook moet blijken of de leerlingen de opgaven in hun juiste context kunnen plaatsen.

Toetsen en examens

Hiermee evalueert men of de leerlingen in staat zijn grotere pakketten leerstof te assimileren en ook dan de opgaven juist kunnen situeren in dit groter geheel.

Leerplannen van het VVKSO zijn het werk van leerplancommissies, waarin begeleiders, leraren en eventueel externe deskundigen samenwerken.

Op het voorliggende leerplan kunt u als leraar ook reageren en uw opmerkingen, zowel positief als negatief, aan de leerplancommissie meedelen via e-mail ([email protected]) of per brief (Dienst Leerplannen VVKSO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel).

Vergeet niet te vermelden over welk leerplan u schrijft: vak, studierichting, graad, nummer.

In beide gevallen zal de Dienst Leerplannen zo snel mogelijk op uw schrijven reageren.

6 Leerplandoelstellingen, leerinhouden, didactische wenken Realisatie Mechanische constructie- en planningstechnieken

6.1 Veiligheid, gezondheid, hygiëne en milieu (geïntegreerd te realiseren)

LEERPLANDOELSTELLINGEN

LEERINHOUDEN

1 De wijze waarop in een bedrijf de diverse preventie- en veiligheidsaspecten toegepast worden met eigen woorden toelichten.

· Organisatie van de preventiediensten

· Veiligheidsfilosofie

· Preventie- en welzijnsaspecten op vlak van

· voorkomingbeleid

· hygiëne en gezondheid

· pyscho-sociaal

· pesten en seksuele intimiteiten

· Interne en externe diensten

· Comité voor preventie en welzijn op het werk

· Veiligheidssignalisatie – pictogrammen

2 De voorschriften in verband met de basisveiligheid naleven.

· Machine-instructiekaarten

· Veiligheidsinstructiekaarten

· Productfiche

· Procedures

· evacuatie bij brand

· bij ernstige ongevallen – rampen

3 Gevaarlijke situaties herkennen, melden en volgens de verstrekte voorschriften in verband met de basisveiligheden en de richtlijnen handelen.

· Eigen aan de opdracht en de locatie

· Aandachtspunten

· struikelen, uitglijden en vallen

· gereedschappen en machines

· …

· Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

· Elektrisch

· elektrocutiegevaar

· kortsluiting

· overbelasting

· Brandgevaar

· Gevaarlijke producten

· Extreme temperatuursomstandigheden

· stoom

· negatieve temperaturen

4 De elementaire voorzieningen van een EHBO-kit op een verantwoorde wijze kunnen toepassen.

5 De in lichamelijke opvoeding aangeleerde technieken om op een ergonomische verantwoorde wijze werkzaamheden uit te voeren, toepassen.

· Tillen, dragen van lasten

· Procedures en afspraken bij het hijsen van lasten

· Houding aan de werkpost

6 De wijze waarop in een bedrijf de diverse milieuaspecten toegepast worden toelichten.

· Organisatie van de milieudienst

· Milieufilosofie

7 De verstrekte richtlijnen op het vlak van milieu naleven.

· Milieuvoorschriften

· afvalvoorkoming en –verwerking

· reinigings- en poetsproducten

· lawaaihinder

8 Producten en materialen volgens afspraak en voorschriften verhandelen, bewerken, verwerken, sorteren en opslaan.

· Verhandelen, bewerken, verwerken

· Sorteren

· Opslag

DIDACTISCHE WENKEN

· Wijs op de overeenkomsten tussen de in de school na te leven afspraken en deze die in het bedrijfsleven gelden.

· Bij de doelstelling over de persoonlijke veiligheidsvoorschriften verwijzen sommige leerinhouden naar het al of niet behaald VCA B-attest.

· Vermits heel wat van onze leerlingen tewerkgesteld worden in (onder)aannemingsbedrijven waar dergelijke VCA-certificering verplicht is, is het zinvol om de leerlingen die niet in het bezit ervan zijn aan te sporen om alsnog het alsnog te behalen.

· Leerlingen die nog niet in het bezit zijn van het VCA-attest kunnen via begeleid zelfstandig leren de nodige kennis verwerven.

· Besteed bijzondere aandacht aan voorschriften in verband met preventie, persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen, hygiëne en milieu. Let er op dat elke leerling alvorens aan het werk te gaan aan een machine voldoende geïnstrueerd is over het werken ermee en de gevaren die ermee gepaard gaan. Zie toe op het noteren ervan in de agenda. Heb oog voor eventuele afwezigen.

· Verwijs naar de impact op het milieu bij de winning, productie, verwerking gebruik en verwerking na gebruik van materialen.

6.2 Uitgevoerde werkzaamheden evalueren (geïntegreerd te realiseren)


LEERINHOUDEN

9 Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, uitvoeringsfouten ontdekken en oplossingen formuleren.

· Procesevaluatie

· Productevaluatie

· Uitvoeringsfouten

· Suggesties tot bijsturen

DIDACTISCHE WENKEN

· Het moet een attitude worden voor de leerling om resultaten te vergelijken met opgegeven criteria, laat dit dan consequent doen. Dit moet vermijden dat er niet meetbare eisen op tekeningen worden geplaatst.

· Bij het evalueren is het belangrijk dat individuele leerlingenevoluties kunnen worden vastgesteld.

· Leer de leerling meer en meer zichzelf en het eigen werk te evalueren.

· Zorg ervoor dat evaluaties dicht aansluiten bij de werkzaamheden waarmee de leerlingen echt bezig zijn. Enkel op die manier kan er aan remediëring worden gedaan.

6.3 Realisatie mechanica constructie- en planningstechnieken


LEERINHOUDEN

10 Het aantal onbekenden en vrijheidsgraden bij het vrijmaken van een lichaam bepalen en toelichten.

11 Het ontstaan, de grootte en het verloop van de inwendige krachten aangeven, verklaren en bereken.

12 De soorten spanningen toelichten.

13 Willekeurige spanningen ontbinden in normaal- en tangentiaalspanningen.

14 De toelaatbare spanning in functie van de belasting bepalen met behulp van het diagram van Smith.

15 Constructie-elementen berekenen op enkelvoudige of samengestelde belastingen.

· Vrijheidsgraden

· Inklemming

· Vast en los steunpunt

· Taats en kussenblok

· Inwendig evenwicht

· Normaalkracht

· Dwarskracht

· Buigmoment

· Wringmoment

· Spanningen

· Normaal- en tangentiaalspanning

· Toelaatbare spanning

· Berekenen belastingen

· Trek

· Druk

· Afschuiving

· Buiging

· Wringing

· Knik (U)

16 Bij lasverbindingen de lasnaadkeuze in functie van de verbindingsvorm toelichten.

17 Het ontstaan en de gevolgen van lasspanningen in een lasverbinding toelichten.

18 In praktische toepassingsvoorbeelden van een lasverbinding de belastingen herken nen en de grootte bepalen.

19 Onderzoekmethoden voor lasverbindingen toelichten.

· Lasmethode

· Lasnaden

· Soorten

· Afmetingen lasnaad

· Lasspanning

· Lasonderzoek

· Non-destructief

· Etsen

· Ultrasoon

· RX-stralen

· Destructief

· Kerfslagproef

· Plooiproef

20 Lijmen en lijmver binding toelichten.

21 De verwerkingsvoorschriften bij lijmverbinding toelichten.

· Lijmen

· Bindsterkte

· Afschilsterkte

· Kruip sterk te

· Corrosie-, verouderingsbestendigheid

· Warmtebestendigheid

· Lijmverbindingen

· Lijmvlakken voorbehandeling

· Belastingsvormen

· Veiligheidsvoorschriften

22 Krimp- en persverbindingen toelichten.(U)

23 Het begrip 'krimpmaat' kennen en het belang hiervan voor de kwaliteit van de verbinding omschrijven. (U)

24 De opwarmingstemperatuur en de optreden de spanning bij krimpverbindingen bepalen.(U)

· Krimpverbindingen

· Principe

· Voor- en nadeel

· Toepassingsgebied

· Krimpmaat

· Opwarmingstemperatuur

· Krimpspanning

· Persverbindingen

· Principe

· Voor- en nadelen


· Tolerantie passing

25 Schroefverbindingen toelichten.

26 In een gegeven constructie de afmetingen van de schroefonderdelen in functie van de belasting bepalen.

27 De voorspankracht en het aanhaalmoment van schroefverbinding in een gegeven constructie toelichten en bepalen.

· Schroefverbindingen

· Schroeven en bouten

Soorten

Afmeting

· Specifieke aanduidingen: sterkte, klasse

· Borgen van schroefverbinding


· Montagevoorschriften

· Voorspankracht, aanhaalmoment

· Begrip

· Grootte

28 Penverbinding in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

29 In een gegeven constructie de penafmeting in functie van de belasting bepalen.

· Penverbinding

· Pennen

Gaffelpen, scharnierpen, borgpen, ..

Afmeting

Specifieke aanduidingen ‘sterkte’, ‘klasse’



· Penafmetingen in functie van

· Belasting op

Afschuiving

Buiging

Vlaktedruk

· Inklemvoorwaarden

30 Asnaafverbinding in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

31 In een gegeven constructie de spieafmetingen in functie van de belasting bepalen.

· Asnaafverbinding

· Soorten

Klemverbinding (U)

Losse spieverbinding

vertande as

Klemring en spanbus

Pennen

· Voor- en nadelen


· Genormaliseerde afmetingen


· Spieafmetingen in functie van belasting

32 Assen en astap in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

33 In een gegeven constructie de astap- en asafmetingen in functie van de belasting bepalen.

· Astap

· Assen

· Soorten

Draagas

Overbrengingsas

Cardanas



· Warmteafvoer (U)

· Astapafmeting bepalen

· afschuiving

· buiging

· vlakte druk

· Asmetingen

· Draagas

afschuiving

buiging

· Overbrengingsassen

afschuiving

wringing

34 Soorten assenondersteuningen in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

35 De lagerafmetingen in functie van een gegeven constructie en belasting bepalen.

· Glijlagers

· Doel


· Materiaal (brons, …)


· Smering

· Wentellagers

· Doel

· Toepassingsgebied (lagerkeuze)

· Opbouw

· Lagertype (rol, ton, conische, naald, …)

· Lagerafdichting

· (De)montagevoorschriften

Inbouwpassing

Axiale opsluiting

· Smering

· Lagerafmetingen

· Draaggetal

· Levensduur

· Equivalente dynamische belasting

36 Soorten askoppelingen in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

· Askoppelingen

· Indeling

· Uitvoering



37 Tandwieloverbrenging in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

38 Kenmerken van de tandvorm bij een tandwiel met rechte vertanding toelichten.

39 Principewerking van een tandwieloverbrenging toelichten en de overbrengingsverhouding bepalen.

· Tandwielen

· Soorten

Tandwiel met rechte vertanding

Conische tandwielen

Worm en wormwielen

Tandheuvel



· Kenmerken tandvorm

· Evolvente

· Steek

· Module

· Tandondersnijding

· Tandverschuiving

· Tandwieloverbrenging

· Systeem

Raderkasten

Planeetwielen

Tandheuvel

Worm en wormwiel

· Overbrengingsverhouding

· Kinematische ketting

· Asafstanden

· Tandwielspeling


· Smering

40 Riem en riemschijfsystemen in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

41 Kenmerkende afmeting van een riem, riemschijf bij een riemoverbrenging bepalen.

· Riemen - riemschijven

· Soorten

Platte riem

V-riem

Multisnaar

Tand- of synchrone riem

· Riemmateriaal


Riemschijfopstelling

Voorspaninrichtingen


· Kenmerkende afmeting

· Riem

Riemlengte

Aantal riemen

· Riemschijf

Riemschijfdiameter

Afmeting V-vorm

· Riemoverbrenging

Asafstand

Overbrengingsverhouding

42 Ketting en kettingwielsysteem in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

43 Kenmerkende afmeting van een kettingen, kettingwiel bij een kettingoverbrenging bepalen.

· Ketting - Kettingwiel

· Soorten

Enkelvoudig

Meervoudig

· Opbouw

Schakel

Kettingslot

Materiaal


Kettingwiel opstelling

· Voorspaninrichting


· Kenmerkende afmeting

· Ketting

Lengte

Slot

· Kettingwiel

Diameter

Vertanding

· Kettingoverbrenging

Asafstand

Overbrengingsverhouding

44 Een traploze overbrenging in een gegeven constructie herkennen en toelichten.

· Traploze overbrenging

· Soorten

Wrijvingswiel

Variomatic

· Werking


45 Het praktisch gebruik van veren toelichten.

46 Kenmerkende afmetingen opzoeken.

· Veren

· Soorten

Schroefveer

Bladveer


47 Bewegingsmechanisme in een gegeven constructie herkennen en het werkingsprincipe toelichten.

· Bewegingsmechanisme

· Tandheugel en rondsel

· Bewegingsschroefdraad

· Nokmechanisme (U)

· Malthezerkruis (U)

48 De keuze van de gebruikte materialen in een gegeven constructie verantwoorden.

· Materialen

· Ferrometalen

· RVS

· Non-ferrometalen

· Aluminium en zijn legeringen

· Koper en zijn legeringen,

49 De structuuropbouw van kunststoffen toelich ten.

50 Het doel, het belang en de invloed van hulpstoffen op de eigenschappen en verwerkingsmogelijkheden van kunst stoffen toelichten.

51 De voornaamste eigenschap pen van de verschillende kunststoffen toelichten.

· Structuuropbouw

· Thermoplasten

Kristallijn

Semi-kristallijn

Amorf

· Thermoharders

· Elastomeren

· Hulpstoffen

· Vulstoffen

· Weekmakers

· Wapening

· Rubbers

· Kleurstoffen

· Anti-oxydanten

· Stabilisatoren

· Roet

· Glijmiddelen

· Antistatica, ...

· Mechanische eigenschappen

· Dichtheid

· Weerstand tegen corrosie

· Elektrisch isolerende eigenschap

· Thermisch isolerende eigen schap

· Stijfheid (t(-afhankelijk)

· Kruip

· Brandgedrag

· Dichtheid

· E-modulus

· Treksterkte

· Maximum gebruikstemperatuur

52 Niet-destructieve en destructieve materiaalonderzoeken toelichten.

· Materiaalonderzoek

· Toelichting

Doel

Belang

Werkgang

· Niet-destructieve

Penetrant onderzoek

Magnetisch onderzoek

Ultrasoon onderzoek

Röntgen onderzoek

· Destructieve

Trekproef

Drukproef

Buigproef

Kerfslagproef

Hardheidsproeven

Kruipproef

Vermoeiingsproeven

53 De constructiemogelijkheden met composietmaterialen toelichten.

54 Een trekproef uitvoeren, de meetresultaten interpreteren en rapporteren.

· Materialen

· Ferrometalen: zacht staal

· Non-ferrometalen: aluminium, messing

· Kunststoffen

· Meetresultaten

· Rekdiagram

· Overgangspunten, – gebieden

55 Een drukbestendigheidsproef uitvoeren, de meetresultaten interpreteren en rapporteren.

· Materialen



· Kunststoffen

· Meetresultaten

· Drukdiagram

· Overgangspunten, – gebieden

56 Een belastingsbuigproef uitvoeren, de meetresultaten interpreteren en rapporteren.

57 De invloed van een constructie op de doorbuiging toelichten.

· Materialen



· Kunststoffen

· Meetresultaten

· Buigdiagram

· Overgangspunten, -gebieden

· E-modulus

· Invloed constructie

· Materiaalsoort

· Breedte en hoog te van de constructie

· Lengte overspanning

· Soort belasting

58 Een wringingsproef uitvoeren, de meetresultaten interpreteren en rapporteren. (U)

59 De invloedsfactoren van een constructie op de wringingshoek toelichten. (U)

· Materiaal

· Ferrometalen

· Non-ferrometalen

· Kunststoffen

· Meetresultaten

· Buigdiagram

· Overgangspunten, -gebieden

· G-modulus

· Meetwaarde versus normaalwaarden

· Invloedsfactoren op wringingshoek constructie

· Materiaalsoort

· Glijmodulus

· Inspanlengte

60 Een hardheidsmeting uitvoeren, de meetresultaten interpreteren en rapporteren.

· Materiaal

· Ferrometalen

· Non-ferrometalen

· Hardheidsmeting

61 Een kerfslagproef uitvoeren, de meetresultaten interpreteren en rapporteren. (U)

62 Het begrip taaiheid en slagvastheid toelichten.

· Materiaal

· Ferro

· Non-ferro

· Kunststof

· Begrip

· Meetresultaat

63 Het verschijnsel corrosie toelichten.

64 Preventieve beschermingsmethoden tegen corrosie toelichten.

· Begrip corrosie

· Corrosievormen

· Contactcorrosie

· Spleet- en putvormige corrosie

· Interkristallijne corrosie

· Spanningscorrosie

· Beschermingsmethode

· Aanbrengen van deklagen

· Kathodische bescherming

· Gepaste materiaalkeuze

· Corrosiebewust construeren

65 Met behulp van het CAD-CAM-pakket een CNC-programma genereren.

· Studie van de tekening

· Snijgereedschap

· Snijmateriaal

· Snijgeometrie, -parameters

· Spaanbeheersing

· Meetgereedschap, meetmethode

· Inklemmen werkstuk.

· CNC-programma

· ISO-functies

· Radiuscompensatie

· Simulatie uitvoeren

66 Een complex werkstuk met behulp van 3D-meetbank opmeten, de meetresultaten rapporteren en interpreteren.

· Studie van de tekening

· Referentiepunten

· Maattolerantie

· Vorm- en plaatstolerantie

· Ruwheid

· Meetgereedschap

· Digitaal – analoog

· 3D meetbank

· Profielmeetbank (U)

· Meetresultaat

· Rapportering en interpretatie

67 Thermische behandelingen van materialen toelichten. (U)

· Thermische behandelingen

· Harden

· Ontlaten

· Nitreren

· Cementeren

· Oppervlakte harden

· …

· Proefondervindelijk van invloed op:

· Hardheid

· Treksterkte

· Buiging

68 Het verschil tussen ontwerpen en construeren toelichten.

69 Een schematische voorstelling van een elektro-pneumatische en hydraulische stuur- en vermogenkring lezen en toelichten.

· Symbolen

· Elektrisch

Bedrading - zekeringen

Relais

Schakelaar

Motor

· Pneumatisch

Ventiel

Zuiger

Regelaar …

· Hydraulisch

Zuiger

Klep

Motor …

De school realiseert minimaal twee van onderstaande doelstellingen.


LEERINHOUDEN

70 De verschillende stappen in de ontwerpmethodiek toelichten en in onderstaande doelstellingen toepassen.

· Doelstelling en behoefte

· Het concipiëren

· Specificatie en randvoorwaarde

· Mogelijke alternatieven

· Keuze

· Uitwerking concept

· Voorontwerp:

Schetsen

Maatbepaling

Voorcalculatie

· Definitieve uitwerking:

Raadpleging technische documentatie

Samenstellingstekening

Stuklijsten

· Prototype (U)

Eventuele aanpassingen

· Opstellen bedrijfsdocumenten en voorschriften

Afwerkingsvolgorde van het werk stuk

Controle

Montage

Emballage

Bediening

Onderhoud

Veiligheid

Milieu

CE-voorschriften

71 Van een machineconstructie een voorontwerp uitwerken, uit een 3D-samenstellingstekening een 2D-uitvoeringstekeningen genereren en de nodige documenten opstellen en toelichten.

· 3D-tekening machineconstructie

· Samenstelling

· Constructieonderdeel

· 2D-tekening genereren

· Bematen

Functioneel

Referentiepunt, -vlak

Vorm- en plaatstolerantie

Oppervlakteruwheid

72 Van een matrijs een voorontwerp uitwerken, uit een 3D-samenstellingstekening een 2D-uitvoeringstekeningen genereren en de nodige documenten opstellen en toelichten.

· 3D-tekening

· Samenstelling – opbouw matrijs

· Matrijsonderdeel

· 2D- tekening genereren

· Matrijs

· Spuitmatrijs

· Kunststofmatrijs

· Persmatrijs

· Matrijs voor sintermaterialen (U)

· Matrijsstempel

· Snijstempel

· Volgstempel

· Buigstempel

· Snijbuigstempel

· Inlegstempel (U)

· Afsnijstempel (U)

· Messtempel (U)

· Nasnijstempel (U)

· Bokstempel (U)

· Rolstempel (U)

73 Van een gelaste staalbouwconstructie een voorontwerp uitwerken, uit een 3D-samen-stellingstekening een 2D-uitvoeringstekening genereren en de nodige documenten opstellen en toelichten.

· 3D-tekening staalbouwconstructie

· Samenstelling



· Staalbouwconstructie

· Demonteerbaar

· Gelaste

Lasprocédé

Lassymbool

74 Van een pijpconstructie een voorontwerp uitwerken, uit een 3D-samenstellingstekening een 2D -uitvoeringstekening genereren en de nodige documenten opstellen en toelichten.

· 3D-tekening pijpconstructie

· Samenstelling



· Pijpconstructie

· Appendage (catalogi)

Pomp

Kraan, afsluiter, klep

Flens

Dichting

Isolatie

….

· Stromingszin fluïdum

· Kniestuk

· Bocht (straal)

· Ontmoetingsstuk (ontvouwing)

· Demonteerbare constructie

· Gelaste

Lasprocédé

Lassymbolen

75 Van een plaatconstructie een voorontwerp uitwerken, uit een 3D-samenstellingstekening een 2D -uitvoeringstekening genereren en de nodige documenten opstellen en toelichten.

· 3D-tekening plaatconstructie

· Samenstelling



· Plaatconstructie

· Optimale plaatverdeling

· Ontvouwingen

· Plooivolgorde

· Montagetechniek

Lassen

Puntlassen

Klinken

Plaatschroeven

76 Voor complexe werkstukken een opspankaliber ontwerpen in functie van het productieproces en tekenen.

· 3D-tekening opspankaliber

· Studie uitvoeringstekening werkstuk

· Samenstelling

· Kaliberonderdeel


DIDACTISCHE WENKEN

· Voor berekeningen steeds realistische praktijkvoorbeelden nemen.

· De verschillende bevestigingsmiddelen, lagers, veer soorten, riem en riemschijven, ketting en kettingwielen, … en hun praktische toepassingen laten opzoeken in technische documentatie op internet ...

· Een overzichtstabel geven met de mechanische eigenschappen van kunststofmaterialen zoals: HDPE, PP, PS, PMMA, PETP, PA, POM, PC, PPO, PTFE, PF, PVC (hard), UF, MF, UP, PUR, ..

· Gebruik maken van simulatiesoftware om het programma op zijn juistheid te laten controleren.

· Eventueel vertrekken van een te vervangen werkstuk en hiervan de CAD-werktekening opstellen.

· In samenwerking met de werkplaats regelmatig de meettoestellen laten ophalen, nameten, eventueel bijstellen en kalibreren en de stamkaarten bijhouden.

· Praktische metingen met 3D-meet bank op geconstrueerde constructies uitvoeren.

· Trekproeven en drukproeven uitvoeren op genormaliseerde proefstaven. De proef situeren ten opzichte van de andere mechanische proeven.

· Wringingsproef, belastingsbuigproef, uitvoeren op verschillende materialen, zoals: staal, koper, messing, aluminium, PVC, HDPE.

· De hardheidsmetingen praktisch laten uitvoeren op bijvoorbeeld: zacht ijzer, staal, koper, messing, aluminium, PVC, HDPE ... Voor de kunststofmaterialen de metingen uitvoeren overeenkomstig DIN 53456. De verschillende opgemeten en berekende waarden: - vergelijken met de in tabel opgetekende normaalwaarden - onderling onder elkaar ver gelijken en hieruit de nodige conclusies trek ken.

· Meetverslag met metingen, berekeningen, resultaatver werking en be sluiten opstellen.

6.4 Realisatie kwaliteitsbeheersing en planningstechnieken (geïntegreerd te realiseren)

6.4.1 Kwaliteitsbeheersing

De leerling kan:

· zich verantwoorden ten opzichte van de opdrachtgever;

· de werkzaamheden op een economische en kostprijsbewuste verantwoorde wijze plannen en rapporteren.

· door inzichten in de gangbare standaardisatie op economische wijze verwisselbare onderdelen produceren;

· het belang van de meetwaarden en de verwerking toelichten bij het uitwerken van kwaliteitszorgsysteem

· de principes van een integrale kwaliteitszorg toelichten


LEERINHOUDEN

77 Het belang van kwaliteitsbeheersing toelichten.

78 De basisbegrippen van de kwaliteitszorg toelichten.

· Basisbegrippen

· Kwaliteit

· Organisatie

· Product of dienst

· Hoe ontstaat kwaliteit

· Integrale kwaliteitszorg

· Waarom kwaliteitszorg

79 De technieken in verband met de meting, de voorstelling en de analyse van kwaliteit toelichten.

· Meettechnieken

· Voorstellingstechnieken

· Analysetechnieken

80 Een storing in kaart brengen.

· TPM (Total Productive Maintenance)

· Visgraat diagram

· 4M

· Mens

· Machine

· Materiaal

· Methode

81 Verbeteringen bepalen en implementeren.

· Fysische analyse van het fenomeen

· Randvoorwaarden van het fenomeen

· Relatie tot de 4M

· Optimale voorwaarden

· Stappenplan voor het onderzoek

· Analyse van de resultaten

· Oplossingen

82 Het ISO kwaliteitssysteem toelichten.

· Kwaliteitsysteem;

· Voor- en nadelen,

· Kwaliteitssysteem in een organisatie introduceren,

· Overzicht van de ISO normen

· ISO ruimer bekeken

· Wetgeving

· Milieuzorg

· VCA

83 Meetafwijkingen in een concrete toepassing analyseren en toelichten.

· Foutoorzaak

· Correcties

· Analyse

· Berekenen en Interpretatie van gemiddelden

· Standaardafwijking

· Betrouwbaarheidsgrenzen

· Capabilitystudie van proces en/of machine

· Frequentieverdeling

· Histogram

· Polygoon

· Normaalverdeling

· Binomiaalverdeling

· Poissonverdeling

· Keuringskaarten

· Kalibratie- en ijkingsfiche

84 AQL-steekproefsysteem i.f.v. de kwaliteitsbeheersing a.d.h.v. een voorbeeld toelichten.

· AQL-steekproefsysteem

· Praktisch gebruik van AQL-systeem

DIDACTISCHE WENKEN

· Series werkstukken laten controleren met behulp van een statistisch verwerkingssysteem.

· Hier ligt vooral de nadruk op het maken van oefeningen, en het leren gebruiken van AQL-ISO voorschrif ten (normbladen). De kennis over de basisbeginselen van de ISO-9000 zijn van uitermate groot belang voor een modern kwaliteitsgericht bedrijf.

· Elk van de 4M speelt een rol in een storing, leer de leerlingen op een gepaste wijze de rol van elke M in de storing in kaart te brengen. Verlies daarbij het relationele niet uit het oog.

· Zorg voor een praktische benadering, oefeningen op de doelen en inhouden integrale kwaliteitszorg kunnen kaderen in een geïntegreerde proef.

· Voor tal van de in andere vormingsclusters uitgewerkte projecten kunnen de leerlingen onderhoudsplannen op maat opstellen.

6.4.2 Planning

De leerling kan:

· de verschillende invloedsfactoren die een het productieproces beïnvloeden toelichten,

· op een financiële en economisch verantwoorde wijze een productieplanning uitwerken en opvolgen,

· de verschillende invloedsfactoren die de productiekosten beïnvloeden toelichten,

· de kostprijs van een constructie te begroten en de werkelijke kostprijs bepalen.


LEERINHOUDEN

85 Factoren die arbeidsproductiviteit beïnvloeden toelichten.

· Gesloten en open economie

· Arbeidsproductiviteit

86 Planningsvormen toelichten.

· Operationele planning

· Tactische planning

· Strategische planning

87 De Time Based Competition (TBC) in de productie toelichten.

· Opzoeken van overtolligheden (JIT)

· Steltijdreductie (SMED-planning: Single Minute Exchange of Die)

· Materiaalstroom en layout (Batches, Bottle-necks, Work in Proces, Value Added Time, Bill Of Materials, Material Requirementsplanning)

· Planning (Material Requirementsplanning, Just in Time, Kanban, Forecast)

88 Lay-out- en routingprincipes bij eenvoudige toepassingen toelichten.

· Vastleggingtechniek

89 De basismethode van de performantiemetingen toelichten.

· Performantiemetingen

· Reactief en proactief

90 De uitwerking van een procesanalyse toelichten.

· Schema’s

· Analysetechnieken

91 Aan de hand van een concrete werksituatie, opeenvolgende analyses en methodes een arbeidsstudie uitwerken en toelichten.

· Arbeidsduur

· Methodestudie

· Bewerkingsanalyse

· Man-analyse

· Man-machineanalyse

· Werkpostanalyse-tweehandenanalyse

· Studie van vermoeidheid

92 Technieken om productietijden op te meten toelichten.

· MMO-methode

· Chronometrage

93 Het belang van een commerciële structuur in een bedrijf toelichten.

· Doel commerciële

· Acquisitie

· Waardeanalyse

· Distributiestructuren

· Economische productieserie

94 De productlevenscyclus (PLC) toelichten.

· Fases bespreken

95 Het voorraadbeheer toelichten.

· Doel en noodzaak

· Klantenorde ontkoppelpunt

· Grootte van de voorraad

· Soorten voorraden

· Verbruikersprognose

96 Planningsmethodes toelichten.

· Planning naar tijd

· Planning naar opsteller

· Planning volgens activiteit

· Planning volgens afgewerkte product

· Planning volgens voorraad afgewerkte product

· Planning volgens voorraad in bedrijven aan grondstoffen

97 Logistiek beheer in een bedrijf toelichten toelichten.

· Logistieke keten

· Magazijn

· Transport en distributie

· Materiaalbehandeling

98 Het belang van een modern onderhoudsbeheer toelichten.

· Doel

· Methodes

· Life cycle costing en onderhoud

99 Productie-opvolgingstechnieken toelichten.

· OPS-methodes en technieken

· Kanban-systeem

· Kaisen

100 Het belang van een calculatiebureau toelichten.

101 Samenstellende factoren die de diverse kosten toelichten.

· Voorcalculatie

· Nacalculatie

· Samenstellende factoren

· Productiekosten

· Verkoopkosten

· Beheerskosten

· Vaste en variabele kosten

· Marginale kostprijs

· Break-even point en bedrijfsoptimum

· Afschrijving van industriële goederen

· Omslag van de bedrijfskosten

· Omslag van de verkoopkosten

· Omslag van de beheerskosten

DIDACTISCHE WENKEN

· Eenvoudig(e) productieproces(sen) als vertrekbasis nemen om deze methodestudie en procesanalyse praktisch te benaderen

· De theoretische kennis arbeidsstudie verdiepen door voorbeelden en oefeningen vanuit voor gaand geciteerd productieproces

· Toepassen van chronometrages in eigen werkhuizen is een ideale aanzet om productietijden op te meten.

· Een paar bekende en concurrerende bedrijven als voorbeeld nemen om de betekenis van de concurrentiestrijd en de gevolgen ervan te laten inzien.

· Men dient voor de industrie te ko men tot de ideale situatie waarbij geen voor raden nodig zijn en aan de hand van enkele eenvoudige nijverheidsvoorbeelden worden in verband met zijn risico's en haalbaarheid onderzocht.

· Als de productieprocessen op punt staan, is dan nog opvolging nodig? Uit concrete voorbeelden kan het antwoord groeien. Korte films en bedrijfsbezoeken kunnen hier helpen.

· Eenvoudige concrete voorbeelden van een kostencalculatie maken om voldoende inzicht te krijgen in de ver schillende facetten van de kostprijsberekening.

6.5 Stages


LEERINHOUDEN

102 Contacten leggen, communiceren en afspraken maken.

· Contact met leden van het productieteam

· Solliciteren (U)

· Contractuele afspraken

· Werkuren

· Verplaatsing

· Veiligheid en kledij

103 Met de bedrijfscultuur en –organisatie van een bedrijf kennismaken.

· Bedrijfscultuur

· Bedrijfsorganisatie

· Gestelde eisen aan werknemers

· Arbeidsritme

· Rendement en efficiëntie

· Naleven van de bedrijfsrichtlijnen en voorschriften

· Flexibiliteit

· Preventie en Welzijnsrichtlijnen

104 De eisen die de bedrijven aan de werknemers stellen zelf ervaren.

105 De wijze waarop in een bedrijfscontext aspecten van preventie en welzijn worden behartigd en richtlijnen worden verstrekt ervaren en deze richtlijnen naleven.

106 De noodzaak van de kennis van basisveiligheid op de bedrijfsvloer ervaren.

107 Met werkgevers en werknemers leren samenwerken.

· Teamwerk

108 De in de school verworven competenties in een reële arbeidssituatie toepassen.

· Verworven competenties inoefenen in reële arbeidssituatie

· Specifieke bedrijfscompetenties

109 Met competenties die slechts in een bedrijfscontext kunnen worden verworven, kennismaken.

·

110 Zich in een methodische en procesmatige werking van een bedrijf inpassen.

· Methodische en procesmatige werking van het bedrijf

DIDACTISCHE WENKEN

· Stuur liefst niet meer dan één leerling naar een bedrijf.

· Breng regelmatig een stagebezoek. Eén stagebezoek door de vakleraar per week per leerling is een minimum.

· Maak duidelijke afspraken met de stagebedrijven voor de leerling op stage gaat.

· Het organiseren van contactavonden tussen bedrijven, stagiairs en school kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de kwaliteit van de stages te verbeteren.

· Na de stage is een grondige evaluatie van de stagebedrijven op gebied van begeleiding, veiligheid, aangebrachte meerwaarde ... , aangewezen.

· Zorg ervoor dat er goede afspraken worden gemaakt met de wijze waarop de leerling in het stagebedrijf wordt begeleid. Zorg ervoor dat de leraar de kans krijgt om met deze werknemer te communiceren over het functioneren van de leerling.

· Bespreek de evaluatie van de stage met de leerlingen in de klas en laat de leerlingen hun ervaringen uitwisselen.

· Geef de leerlingen voldoende instructies in verband met het naleven van de veiligheidsrichtlijnen vooraleer ze op stage gaan.

7 Minimale materiële vereisten

De leerplancommissie veronderstelt een goed uitgerust vaklokaal waar theorie, proefondervindelijk waarnemen en projectgebonden realisaties naast elkaar kunnen behandeld worden. Het spreekt voor zich dat dit lokaal is ingericht in functie van het gebruik van de moderne media, de leerkracht kan bij voorkeur beschikken over een vaste opstelling met projectiesysteem om nieuwe leerstofonderdelen interactief te verduidelijken.

Het is raadzaam om een roulatiesysteem tot stand te brengen om verouderde apparatuur op regelmatige wijze te vervangen door nieuwere technologieën.

In het leerplan zijn er duidelijke doelstellingen opgenomen waarbij de onderlinge verbanden geaccentueerd worden tussen ontwerp, werkvoorbereiding en het opmeten/controles van de werkstukken (kwaliteitsbeheersing). Daarnaast zijn er doelstellingen opgenomen waarbij de leerling informatie (gereedschappen, materialen …) dient in te winnen via internet.

Onderstaande lijst moet beschouwd worden als een niet limitatieve lijst. Lerarenteams zullen op basis van hun pedagogisch-didactische aanpak en de behandelde projecten deze lijst continu bijsturen.

Dergelijk TV/PV-lokaal zal dus uitgerust zijn met:

· Schoolmeubilair

· Projector, beamer

· PC’s geschikt voor de te gebruiken software en voorzien van een internetaansluiting

· Software: cad-cam-pakket, rekenbladen, tekstverwerking

· de nodige tekenapparatuur (PC’s met CAD-tekenpakketten),

· plotter

· computergestuurde werktuigmachine gelinkt aan een tekenpakket (CAD-CAM),

· opmeetapparatuur

· eindmaten

· schroefmaten

· schuifmaten

· oppervlakteruwheidsmeter

· oppervlakteruwheidsplaatjes

· 3d-taster

· kantentaster

· winkelhaken

· haarliniaal

· hoogtemaat

· vlaktafel

· diepteschuifmaat

· hoekmeter

· meetklok met statief

· pupitast met houder

· meetbank 3d

· trekbank,

· hardheidsmeter

· profielmeetbank (U)

8 Nuttige adressen

Agoria Vlaanderen

Diamantbuilding

Reyerslaan 80

B 1030 Brussel

Website: http://www.agoria.be/

Fechiplast

Marie-Louizasquare 49

B 1000 Brussel

BIN (Belgisch Instituut voor Normalisatie)

Brabançonnelaan 29

1040 BRUSSEL

Tel.: 02 520 22 33

Website: http://www.bin.be/NL/index.htm

E-mail: [email protected]

KVIV (Koninklijke Vlaamse Ingenieurs Vereniging)

Desguinlei 214

2018 ANTWERPEN

Tel.: 03 216 09 96


Website: http://www.ti.kviv.be/critto

VKW (Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden)Tervurenlaan 4631160 BRUSSELTel.: 02 773 16 80

VLOR (Vlaamse Onderwijsraad)

Kunstlaan 6 bus 6

1000 BRUSSEL

Tel.: 02 219 42 99

Fax: 02 219 81 18


Website: http://www.vlor.be

VIK (Vlaamse Ingenieurskamer)

Herentalsebaan 643

2160 WOMMELGEM

Tel.: 03 259 11 00

Fax 03 259 11 01


Website: http://www.vik.be

VMM (Vlaamse Milieumaatschappij)

A. Van De Maelestraat 96

9320 EREMBODEGEM

Tel.: 053 72 64 45

Website: http://www.vmm.be/

VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs)

Guimardstraat 1

1040 BRUSSEL

Tel.: 02 507 07 30

Fax: 02 511 33 57


Website: http://www.vsko.be

WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf)

Maatschappelijke zetel

Violetstraat 21-23

1000 BRUSSEL

Tel.: 02 502.66.90


Website: http://www.bbri.be/wtcb.htm

WTCM (Wetenschappelijk en Technisch Centrum van de Metaalverwerkende nijverheid)Celestijnenlaan300C3030 Heverlee

CDA Benelux

Ravensteingalerij 28

1000 Brussel

Tel.: 02 512 00 28

CNO (Centrum Nascholing Onderwijs)

Prinsstraat 13

2000 Antwerpen

Tel.: 03 220 46 91

9 BIBLIOGRAFIE

9.1 Naslagwerken

Integrale kwaliteitszorg in het Technisch Onderwijs. VVKSO - Guimardstraat 1 - 1040 Brussel.

Veiligheid & gezondheid bij de arbeid.

Provinciaal Veiligheidsinstituut - Jezusstraat 28 - 2000 Antwerpen - D/1990/0180/1.

Flexibele productie automatisering - deel 1: Numerieke besturing.

De Vey Mestdagh - Markt 51 - 4331 LK Middelburg - Nederland, ISBN 90 6376 037 X.

Flexibele productie automatisering - deel 2: Productiesystemen.

De Vey Mestdagh - Markt 51 - 4331 LK Middelburg - Nederland, ISBN 90 6376 032 9.

Flexibele productie automatisering - deel 3: Industriële robots.


Polytechnisch zakboekje.

Standaard Educatieve Uitgeverij - Belgiëlei 147a - 2018 Antwerpen, ISBN 90 622 8087 0.

Tabellen mechanische techniek.

Educaboek - Stam Technische Boeken - Culemborg - Nederland, ISBN 9011 007476.

Tabellenboek voor metaaltechniek.

Plantyn - Santvoortbeeklaan 21-25 - 2100 Deurne-Antwerpen, ISBN 90 301 5695 3.

Werken met CNC-machines. Directoraat-Generaal van de Arbeid - Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid - Postbus 90804 - 2509 LV Den Haag, ISBN 90-5307-127-X.

BINNENDIJK S., Werktuigonderdelen 1.

Educaboek BV - Culemborg - Nederland, ISBN 90 11 013964.

BINNENDIJK S., Werktuigonderdelen 2.

Educaboek BV - Culemborg - Nederland, ISBN 90 11 013972.

KAAS, E., STAKENBORG, M., CAD/CAM/CAE in de werktuigbouw.

Kluwer Technische Boeken BV - Deventer - Antwerpen, ISBN 90 201 2320 3.

KOPPER, J., WERTWIJN, G., Beginselen van sterkteleer en grafostatica.

Educaboek BV - Culem borg - Nederland, ISBN 90 11 244001.

LANGEREIS, F., Werkplaatsmeettechniek.


ROLOFF / MATEK, Machineonderdelen; normering, berekening, vormgeving.

Academic Service - Schoonhoven - Nederland, ISBN 90 6233 9026.

ROLOFF / MATEK, Machineonderdelen; opgavenboek.


ROLOFF / MATEK, Machineonderdelen; tabellenboek.


TIMOSHENKO, YOUNG, Technische mechanica.

Delta Technica - Oudewater - Nederland, ISBN 90 6674 041 8.

VLOT, C., KLOK, F., Automatisering van de productiebesturing.

De Vey Mestdagh - Markt 51 - 4331 LK Middelburg - Neder land, ISBN 90 6376 019 1.

WEISSBACH, W., Materialenkennis en materiaalbeproeving.


WEISSBACH, W., Vraagstukken materialenkennis.


WITTE, H., Verspanende gereedschapswerktuigen.


ARAB (Algemeen reglement voor arbeidsbeveiliging).

Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid - Centrale bibliotheek

Belliardstraat 51 - 1040 Brussel - Tel.: (02)233 44 44.

HAY, J., Regeltechniek 1. Die Keure, Oude Gentweg, 8000 Brugge.

LATJES, J.F.M., Serie Schakel- en regeltechniek: Deel 1 Inleiding tot de stuur- en regeltechniek - Deel 2 Oplossingen voor het regelen en sturen van processen. Nijgh & Van Ditmar Educatief, Postbus 3075, 2280 GB Rijswijk.

ROELOFS, J., Serie Meettechniek - Deel 1 Analoge meetapparatuur en meetschakelingen. Nijgh & Van Ditmar Educatief, Postbus 3075, 2280 GB Rijswijk.

SICK, Optoelectronic sensors. AG & CO D-8910 Landsberg/Lech, box 1751, Germany.

VANDE VELDE, G., Analyse van Machinesystemen. Plantijn Santvoortbeeklaan 21-23, 2100 Deurne.

9.2 Tijdschriften

Hydropneuma.

FIMOP - Louizalaan 500 - 1050 Brussel.

Fabrimetal Magazine.

Fabrimetal - Lakenweversstraat 21 - 1050 Brussel.

(

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs

Guimardstraat 1, 1040 Brussel

� Leerlingen die niet in het bezit zijn van een VCA-B attest kunnen het VCA-B attest in de loop van het studiejaar te behalen.

3

_1262157410.doc

concept

25%

uitvoerenn

75%

huisstijlsjablonen vvksoond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/word/mechanica... · web viewroloff /...

Documents