hotuba ya maalim seif - january 9 2016

7/23/2019 Hotuba Ya Maalim Seif - January 9 2016

1/27

1

MAELEZO YA MGOMBEA URAIS WA ZANZIBAR KUPITIA CUF,

MAALIM SEIF SHARIF HAMAD, KWENYE MKUTANO NA

WAANDISHI WA HABARI SERENA HOTEL, DAR ES SALAAM,

TAREHE 11 JANUARI, 2016

KIINI CHA MZOZO WA KIKATIBA NA KISHERIA ZANZIBAR

ULIOTOKANA NA KUFUTWA ISIVYO HALALI KWA UCHAGUZI

MKUU, CHANGAMOTO ZAKE NA NAMNA YA KUUTATUA

N!"! #$%"! W$$%&'(& )$ H$*$+&,

Awali ya yote, naomba nianze kwa kumshukuru Mwenyezi Mungu

Mtukufu kwa kutujaalia uhai na uzima wa afya na tukaweza kukutana

hapa asubuhi hii ya leo. Tunamshukuru Mwenyezi Mungu pia kwa

kuijaalia nchi yetu kuendelea kubaki katika hali ya amani na utulivu licha

ya changamoto nyingi zinazotukabili. Tunapoona watu wa nchi nyengine,

zikiwemo nchi jirani, wanateseka kwa kukosa amani ndipo tunapozidi

kutambua umuhimu wa neema hii ya amani katika nchi yetu.

Tunamuomba Mwenyezi Mungu aendelee kuibariki nchi yetu na watu

wake na atujaalie hekima na busara katika kuendesha mambo yetu ilituendelee kuitunza neema hii aliyotupa.

Pili, nichukue fursa hii kukushukuruni nyinyi wahariri na waandishi wa

habari kwa kuitikia wito wetu na kuja kutusikiliza. aamini mtatusikiliza

kwa makini, hususan kutokana na uzito wa suala tulilowaitia, na kisha

mtawafikishia !atanzania yale ambayo tumekuja kuwaeleza.

Tumewaita leo hii ili kuzungumzia kwa kina suala la "chaguzi Mkuu wa

#anzibar wa tarehe $% &ktoba, $'(% na matukio yaliyofuata, ikiwemohatua isiyo halali kikatiba na kisheria ya Mwenyekiti wa Tume ya

"chaguzi ya #anzibar )#*+, -echa alum -echa, kudai kwamba amefuta

uchaguzi huo na matokeo yake, mgogoro uliosababishwa na kitendo

hicho haramu, mazungumzo yanayoendelea kutafuta ufumbuzi wa suala


2/27

2

hilo, pamoja na njama za kuhujumu jitihada zinazoendelea za kutafuta

ufumbuzi kwa njia ya amani.

aomba mnivumilie wakati nasoma maelezo haya niliyoyaandaa kwani

kwa faida yenu na kwa faida ya !atanzania nimeona kuna haja ya kutoamaelezo ya kina kidogo ili suala hili liweze kufahamika kwa ukamilifu

wake.

1 UTANGULIZI

/itendo cha Mwenyekiti wa Tume ya "chaguzi #anzibar, -echa alum

-echa kutoa tamko lisilo halali kikatiba na kisheria la kuufuta "chaguzi

Mkuu wa #anzibar pamoja na matokeo yake kumeitumbukiza #anzibar

katika mzozo mkubwa wa kikatiba na kisheria. Aidha, kitendo hichokimeifedhehesha sana #anzibar na -amhuri ya Muungano wa Tanzania

mbele ya -umuiya za kikanda na kimataifa. Mzozo huo pia umeiweka

#anzibar katika njia panda sio tu kwa hali ya sasa lakini kwa mustakbala

wake wa baadaye na kuirejesha nyuma sana katika jitihada za kujenga

umoja wa kitaifa unaozingatia misingi ya utawala wa sheria, demokrasia

na mfumo wa utawala bora.

/ubwa zaidi, mzozo huo umeleta fadhaa kubwa sana kwa wananchi wa

mirengu yote ya kisiasa. "chumi na ustawi wa #anzibar nao umeathirikasana. !ananchi wako taaban huku hali ya maisha ikizidi kuwa ngumu na

bidhaa zikipanda bei kwa kasi wakati mzunguko wa fedha ukiwa

umepotea.

/atika hali hii, hapana budi juhudi za kuutatua mzozo huu zikamilishwe

kwa haraka kwa kuzingatia misingi ya kikatiba, kisheria na pia

mustakbala utaowafanya wananchi wa #anzibar waamini kwamba

mfumo uliopo wa kikatiba, kiutawala na kisheria ambao umechukua

muda kuujenga unaweza kufanya kazi na pale penye kasoro unaweza

kuimarishwa hatua kwa hatua kama ambavyo tumekuwa tukifanya kwamiaka kadhaa sasa.

2 YALIYOJITOKEZA KATIKA UCHAGUZI


3/27

3

1- H$.& /$ U($"!#&

"chaguzi Mkuu wa #anzibar uliofanyika tarehe $% &ktoba, $'(% kama

zilivyo chaguzi nyengine unakwenda sambamba na "chaguzi Mkuu wa

-amhuri ya Muungano wa Tanzania. +haguzi hizo mbili zinafanyika

katika vituo sawa kwa kutumia utaratibu, ulinzi na usimamizi ulio sawa.

/wa hivyo, siku ya uchaguzi mkuu mwananchi wa #anzibar ndani ya

kituo kimoja anapiga kura tano )% badala ya tatu )0 anazopiga

mwananchi aliyepo Tanzania 1ara. /ura ambayo mwananchi wa

#anzibar anapiga ni2

a /ura ya 3ais wa #anzibar4

b /ura ya Mjumbe wa 1araza la !awakilishi4

c /ura ya 5iwani4

d /ura ya 3ais wa -amhuri ya Muungano wa Tanzania4 nae /ura ya Mbunge

/wa jumla uchaguzi ulifanyika katia njia ya amani, utulivu na bila ya

kutokea vurugu. !aangalizi wa uchaguzi wa ndani na wa nje ya nchi katika

taarifa zao za awali walisifu na kupongeza jinsi uchaguzi ulivyofanyika.

2- K!$%"$#)$ M$34 /$ W$5!*4 )$ B$+$#$ .$ W$)$3&.&'(&

%$ M$&)$%&

/wa mujibu wa heria ya "chaguzi ya #anzibar amba (( ya (678, kama

ilivyo kwa heria ya "chaguzi ya -amhuri ya Muungano wa Tanzania,matokeo ya !ajumbe wa 1araza la !awakilishi na Madiwani unatangazwa

na Msimamizi wa "chaguzi wa -imbo husika )3eturning &fficer. /ifungu

cha 77 cha heria ya "chaguzi kinaeleza kama ifuatavyo2

baada ya matokeo ya uchaguzi kuthibitishwa Msimamizi wa Uchaguzi:

(a)Atamtangaza mgombea aliyepata kura nyingi mshindi hapo hapo;

(b)Atampatia aliyechaguliwa taarifa ya kuchaguliwa kwa maandishi;

(c)Atatuma taarifa ya uchaguzi kwa ume ya Uchaguzi kwa ajili ya

kuchapishwa katika Gazeti rasmi la Serikali.

/ifungu cha ($0 cha heria ya "chaguzi kinaeleza wazi kuwa uchaguzi wa

Mjumbe wa 1araza la !awakilishi hautahojiwa isipokuwa kwa njia ya /esi

ya "chaguzi mbele ya Mahkama /uu. /ifungu cha ((9 cha heria ya

"chaguzi kinaeleza watu ambao wana haki ya kufungua /esi ya "chaguzi.

Mwenyekiti wa Tume wala Tume yenyewe haimo katika orodha ya


4/27

4

wanaoruhusiwa kufungua kesi ya uchaguzi kuhoji matokeo ya uchaguzi

yaliyotangazwa na Msimamizi wa "chaguzi.

7- K!3$&.&3$ 3)$ U($"!#& )$ W$)$3&.&'(& %$ M$&)$%&

:adi kufikia asubuhi ya tarehe $9 &ktoba, matokeo ya majimbo yote %0

ambayo yalifanya uchaguzi wa !ajumbe wa 1araza la !awakilishi

yalitangazwa na !asimamizi wa "chaguzi na kuwapatia shahada za

kuchaguliwa wale wote walioshinda. Aidha, uchaguzi wa madiwani

ulikamilika na kupatiwa shahada katika !adi zote zilizofanya uchaguzi.

/wa maana hiyo, kufikia tarehe $9 &ktoba, uchaguzi wa !ajumbe wa1araza la !awakilishi na Madiwani ulishakamilika. Aidha, uchaguzi wa

!abunge nao ulishakamilika na washindi kukabidhiwa vyeti vyao vya kuwa

wamechaguliwa.

heria ya "chaguzi ya #anzibar, kifungu cha ($0 kimeeleza wazi kwamba

baada ya uchaguzi kukamilika, unaweza kuhojiwa tu kwa njia ya /esi ya

"chaguzi sio vyenginevyo.

8- M$34 /$ U($"!#& )$ R$&' )$ Z$%#&*$+

:adi kufikia tarehe $9 &ktoba, asubuhi kazi ya kuhesabu kura za urais na

kukusanya matokeo katika Majimbo yote ya #anzibar ilishakamilika. heria

ya "chaguzi kifungu cha 8$ kinaelekeza ifuatavyo2

Baada ya kukamilika kuhesabu kura katika vituo vyote vya uchaguzi

katika jimbo (a ikihitajika kazi ya kuhesabu tea kura) !simamizi wa

"chaguzi wa #imbo atawasilisha kwa $ume ya "chaguzi a kwamgombea urais au wakala wake%

a) &dadi ya kura za urais zilizopigwa katika #imbo'

b) &dadi ya kura alizopata kila mgombea'

c ama mgombea urais i mmoja tu idadi ya kura zilizomchagua


5/27

5

Baada ya hapo $ume itajumlisha kura zote za "rais kutoka kila #imbo.

heria ya "chaguzi, kifungu cha 8$)$ inaeleza kwamba Tume inaweza,ikiwa itakuwa na sababu za msingi, kabla ya kutangaza matokeo kuagiza

kura katika majimbo au jimbo fulani kuhesabiwa upya.

1aada ya kujumuisha matokeo ya urais kutoka katika Majimbo, heria ya

"chaguzi kifungu cha 8$)0 kinaelekeza kwamba Tume itamtangaza

mshindi.

Tume ilifanya kazi ya kujumlisha matokeo ya "rais kutoka katika Majimbo

kama inavyoagizwa na heria. 1aada ya majumuisho hayo, hakuna pahala

ambapo Tume iliagiza kura zihesabiwe upya kama heria inavyoagiza ikiwakutakuwa na sababu ya kufanya hivyo. 1ila ya shaka kwa vile hakukuwa na

kasoro iliyopelekea haja ya kuhesabiwa upya Tume haikuchukua hatua hiyo.

:adi kufikia tarehe $7 &ktoba, Tume ilishatangaza matokeo ya kura za

"rais kutoka katika majimbo 0(4 na ilishakamilisha kujumlisha matokeo ya

majimbo mengine 6 )ambayo ilikuwa bado haijayatangaza. /wa maana

hiyo, kazi ya kujumlisha na kuhakiki matokeo ya majimbo 8' kati ya

majimbo %8 ilikuwa imeshakamilika. /wa mujibu wa heria ya "chaguzi

kifungu cha 8$)9 Tume inatakiwa itangaze matokeo ndani ya siku 0 tokeasiku ya kupiga kura. :ivyo, tarehe $7 &ktoba ilikuwa ndiyo siku ya mwisho

ambayo Tume ilitakiwa itangaze matokeo ya "rais.

:ata hivyo, majumuisho ya matokeo ya "rais kupitia taarifa ambayo Tume

iliwapatia mawakala wa wagombea au wagombea wenyewe chini ya kifungu

cha 8$)( cha heria ya "chaguzi baada ya kujumuishwa yalikuwa

yanaonyesha kwa ufupi kama ifuatavyo2

MGOMBEA KURA ZA

MGOMBEA

ASILIMIA

DR ALI

MOHAME

D SHEIN

(7$,'(( 89.$7;

MAALIM $'


6/27

6

SEIF

SHARIF

HAMAD

=5A5= >A/"3A :A?A?=

060, 0$0

:apa hatukuorodhesha matokeo ya wagombea wengine kwani hakuna hata

mmoja aliyefikisha angalau asilimia ( ya kura zilizopigwa.

7 KUFUTWA KWA UCHAGUZI NA MWENYEKITI WA TUME

1- M)4%4% )$ M)4%/43&& )$ T!4 %$ Y$.&/5&34#$ 3$*.$

/$ K!9!$ U($"!#&

/abla ya Mwenyekiti wa Tume kutoa tamko lake peke yake la kufuta

uchaguzi alionesha dhahiri kuwa alikuwa na ajenda ya siri. /wanza,

alichelewesha kwa makusudi zoezi la kujumuisha matokeo kwa visingizio

mbali mbali ikiwemo kuchelewa kufika kwenye kituo cha majumuisho

kilichokuwepo :oteli ya 1wawani, kuondoka mapema na kusingizia

anaumwa. /wa mfano siku ya tarehe $< &ktoba aliahirisha zoezi hilo kwa

madai ya kuwa na tatizo la sindikizo la damu. iku ya tarehe $7 &ktobaambayo kwa mujibu wa heria ndiyo ilikuwa siku ya mwisho ya kutangaza

matokeo, Mwenyekiti hakuonekana kabisa katika kituo cha kutangaza

matokeo katika :oteli ya 1wawani. 1aada ya !ajumbe waliobaki wa Tume

kuona wanachelewa na siku hiyo ilikuwa ya mwisho, waliamua kwamba

Makamu Mwenyekiti wa Tume, -aji Abdulhakim Ameir =sssa aendelee

kuongoza Tume kukamilisha kazi ya kutangaza matokeo ya "rais kwa vile

kifungu cha ((6)(' cha /atiba ya #anzibar kinaruhusu kufanya hivyo.

!akati zoezi hilo likiendelea mambo matatu makubwa yalijitokeza2

a /ituo cha 1wawani kilizingirwa na -eshi la "linzi la Tanzania

)-!T# wakitoa amri ya kuzuia kila aliyekuwemo ndani asitoke na

aliyekuwa nje asiingie katika eneo hilo4

b Makamu Mwenyekiti wa Tume ya "chaguzi, -aji Abdulhakim Ameir

=ssa alipewa taarifa ya wito muhimu na mmoja wa watumishi wa


7/27

7

Tume na alipotoka nje ya ukumbi wa kikao cha Tume alichukuliwa na

askari Polisi na kupelekwa Makao Makuu ya -eshi la Polisi, /ilimani4

c Televisheni ya hirika la "tangazaji #anzibar )#1+ na redio ya

hirika hilo yalitoa matangazo ya tangazo la Mwenyekiti wa Tumekufuta uchaguzi na matokeo yake4

1aada ya hapo Tume haikuitishwa tena hadi tarehe ( ovemba, $'(%

ambapo Mwenyekiti aliwaarifu !ajumbe wa Tume yafuatayo2

i. /wanza alitangulia kuomba radhi !ajumbe kwa vile baada ya

kukutana na vyombo )bila ya kutaja vyombo gani alilazimika

kusema baadhi ya mambo ya uongo katika taarifa yake na kufuta

uchaguzi ili kuokoa hali4ii. Alitaka !ajumbe wamuunge mkono kwa kitendo alichofanya4

Tarehe ($ ovemba, Mwenyekiti wa Tume alitoa Tangazo rasmi amba (0'

la kufuta uchaguzi )matokeo kupitia @azeti 3asmi la erikali

lililochapishwa tarehe 9 ovemba. :ata hivyo, Tangazo hilo lilikuwa na

kasoro za wazi za kisheria ambazo nitazieleza hapo mbele.

2- U($.$.& )$ M)4%/43&& )$ T!4 3!9!$ U($"!#&

Mbali ya kwamba kitendo cha Mwenyekiti wa Tume kimedhihirika kuwa ni

njama za wazi za kisiasa ambazo zilipangwa na kutekelezwa na Mwenyekiti

wa Tume, vyombo vya ulinzi na viongozi wa kisiasa ambao sasa

wanamtetea, uamuzi wa Mwenyekiti wa Tume kufuta uchaguzi hauna

uhalali wowote kwa sababu zifuatazo2

a "chaguzi ukamilika: "chaguzi wa !ajumbe wa 1araza la

!awakilishi na Madiwani kwa mujibu wa heria ya "chaguzi

ulishakamilika. /wa upande wa uchaguzi wa 3ais naoulishakamilika isipokuwa hatua ya kutangaza matokeo ambayo

nayo kwa mujibu wa sheria ilitakiwa iwe imeshakamilika.

/ama ilichelewa ilicheleweshwa makusudi na Mwenyekiti

katika juhudi zake za kutafuta visingizio vya kuharibu uchaguzi

ili mshindi halali asitangazwe. Tume haina mamlaka ya


8/27

8

kuahirisha, kutengua matokeo au kufuta uchaguzi uliokwisha

kamilika. :*3=A >A "+:A@"#= imeeleza wazi mamlaka

ya Tume baada ya kazi ya kuhesabu kura kukamilika. Mamlaka

pekee ni ya kurudia kuhesabu kura kwa majimbo yote au kwa

-imbo moja iwapo itaridhika kwamba ipo sababu ya msingi yakufanya hivyo. /ifungu cha 8$)$ cha heria ya "chaguzi

imeeleza wazi juu ya uwezo huo wa Tume. /uipa mamlaka

Tume kutengua uchaguzi uliokwisha kamilika ni sawa na

kuingilia kazi za mhimili wa Mahkama. :ata Mahkama

yenyewe inafungwa na heria ya "chaguzi. /ifungu cha ($0

kimeeleza watu ambao wanaweza kuhoji matokeo ya uchaguzi

baada ya kutangazwa na 3eturning &fficer. Mwenyekiti wa

Tume au Tume hawamo katika orodha ya wanaoweza kuhoji

uchaguzi baada ya kutangazwa matokeo. Aidha, chini yaheria ya "komo, Mahkama haiwezi kusikiliza tu shauri lolote

lazima izingatie muda unaokubalika kusikiliza shauri4

b !amlaka ya !weyekiti:i wazi kuwa Mwenyekiti alivunja

/atiba. Alikwenda kinyume na kifungu cha ((6)( cha /atiba

na alikiuka kifungu cha ((6)(' cha /atiba juu ya utaratibu wa

Tume kufanya maamuzi kwa kuamua kufuata uchaguzi bila ya

kuitisha kikao cha Tume wala kushauriana na Tume. /ifungu

cha ((6)( cha /atiba ya #anzibar kinaeleza muundo wa Tumeambayo imeshirikisha wadau wakuu wa uchaguzi na watu

wengineo huru. /ifungu cha ((6)(' kinaweka utaratibu wa

Tume kufanya maamuzi na kimeeleza kwa maelezo ya wazi

kama ifuatavyo2

;3&)$%" ($ &3!$% /$ T!4 /$ U($"!#& %&

M)4%/43&& $! M$3$ M)4%/43&& %$ W$5!*4 )$%%4

%$ kila!$!#& )$ T!4 i lazima!!%")4 3% %$

W$5!*4 )$.& )4%"&a kwanza ni suala la 3ais kumaliza

muda wake kikatiba. /atiba ya #anzibar chini ya kifungu cha $7)$

kimeeleza wazi kwamba muda wa 3ais kushikilia wadhifa huo ni miakamitano. /ifungu cha $6 kinaeleza masharti ya kuongeza muda huo wa

miaka mitano ambayo ni magumu na yenye ukomo maalum. :ata hivyo,

washauri wa 3ais kwa kutumia tafsiri isiyo sahihi ya /atiba wamemshauri

kwamba kwa kutumia kifungu cha $7)()a anaweza kuendelea kuwa 3ais

hadi 3ais mpya atapoapishwa. /wa ufupi tunaangalia athari ya tafsiri hiyo2

M&=$3$ /$ K&9!%"! ($ 2>?1-?$-

/ifungu cha $7)()a kinachoruhusu 3ais aendelee mpaka 3aisanayefuata ale kiapo kina mipaka ya wazi katika /atiba. Mpaka wa

kwanza unahusu muda wa "rais. /atiba chini ya kifungu cha $7)$

kimeweka bayana kuwa muda wa "rais ni miaka mitano. :ili ni sharti

mahsusi na ndio maana /atiba haijaruhusu suala la kuongezwa muda wa

miaka % lifanywe kiholela au kwa mlango wa nyuma. /ifungu cha $6

cha /atiba kimeweka bayana sababu na utaratibu wa kuongeza miaka

mitano. ababu hizo ni nzito na muda kuongezwa ni mahsusi. /ifungu

cha $6 kinaeleza2 ikiwa #amhuri ya !uugao wa $azaia imo

katika vita a ikiwa *ais aaoa kuwa i muhimu kuzuia uchaguzi,Baraza la -awakilishi liaweza kwa kupitisha azimio, kuzidisha muda

wa miaka mitao uliotajwa kweye kijiugu cha () cha kiugu cha

/ katika kipidi hadi kipidi lakii hakua kipidi kitachozidi miezi

sita mululizo.

Mpaka wa pili unaoonesha ni kwa kiasi gani /atiba haitoi mwanya wa

kujiongezea miaka mitano, ni ile ya ukomo wa vipindi viwili vya miaka

mitano chini ya kifungu cha 0')()b. /atika kuonesha jinsi /atiba

ilivyo strictkatika ukomo wa miaka mitano, tafsiri ya miaka mitano chiniya kifungu cha 08)iv imefanywa kwa namna ambayo /atiba inaruhusu

miaka mitano ipungue kuliko kuzidi. /ifungu hicho kinaeleza2 Cbila

kujali masharti ya viugu vya /(0) a 01(2) (b) vya atiba, edapo

mtu aayemuata *ais kwa madaraka atashika kiti cha *ais kwa

kipidi kiachopugua miaka mie ataruhusiwa kugombea aasi ya

*ais mara mbili lakii kama atashika kiti cha *ais kwa muda wa


13/27

13

miaka mie au zaidi ataruhusiwa kugombea aasi ya *ais mara

moja tu.

/ama /atiba ingekuwa imelichukulia kipindi cha miaka mitano kwa

wepesi kama alivyotaka kutuaminisha aliyetoa ushauri basi isingechukuashida ya kutafsiri maana ya miaka mitano kwa namna iliyofanywa na

kifungu cha 08)iv.

:ivyo tafsiri yoyote ya /atiba inayotoa mwanya wa kuongeza kipindi

cha "rais cha miaka mitano kwa njia nyepesi, ya kiholela na ya kiujanja,

tafsiri hiyo haiwezi kuwa sahihi. /atika kutafsiri /atiba Profesa +rabe

ametoa angalizo muhimu kwa kusema kuwa2 Cits 3the costitutio4

provisios are ot mere rules o coduct or the guidace o society,

but also commads to be obeyed. &t is ot a e5uatio i mathematicsto be iterpreted by reerece to umbers, it is, i a sese, orgaic6.all

the duties, obligatios, powers, privileges ad rights must be e7ercised

i accordace with the letter o the costitutio. !ore tha that, they

should be e7ercised ad eorced i accordace with the spirit o the

costitutio

M"%"$% )$ T$9'&+& %$ K&9!%"! ($ 2>?2- %$ 2@

"shahidi mwengine wa wazi kuwa tafsiri inayotolewa ya kifungu cha$7)( )a kuwa sio sahihi ipo katika /anuni za tafsiri ya sheria. Moja ya

/anuni za msingi ni kuwa tafsiri yoyote ya sheria au kifungu cha sheria

inayopelekea kufanya kifungu chengine cha sheria kisiwe na maana

(irrele"ant)au kisiwe na haja ya kuwepo (redundant)basi tafsiri hiyo ni

ya kituko (absurd)# a tafsiri yoyote ya kituko basi sio sahihi. Tafsiri

inayotolewa kumruhusu 3ais aendelee inakifanya kifungu cha $7)$

kinachoweka muda wa "rais kuwa miaka mitano kisiwe na maana.

Aidha, inakifanya kifungu cha $6 cha /atiba kinachoeleza sababu na

utaratibu wa kuongeza huo muda wa miaka mitano kisiwe na haja yakuwepo. ?akini pia inafanya mfumo mzima wa kuvunjwa 1araza la

!awakilishi na kuitishwa uchaguzi mkuu ndani ya muda maalum na

muda wa ukomo wa vipindi vya "rais vyote visiwe na maana. /ifungu

cha $7)( )a hakizungumzii muda wa "rais bali kinazungumzia wakati tu

mahsusi ndani ya hiyo miaka mitano ambapo kiti cha 3ais atakabidhiwa

mtu mwengine.


14/27

14

/ifungu hicho kinaweza tu kutumika kuongezeka kwa miaka mitano

iwapo itatokea dharura halali kwa mujibu wa sheria )eDigency by

operation of the law kama vile "chaguzi katika jimbo au majimbo fulani

unapotokea kuharibika kwa sababu inayokubalika na ambayo sheriaimeiruhusu Tume kuakhirisha uchaguzi na kuitisha siku nyengine. :ii ni

dharura ambayo sheria imeshaiwekea misingi yake. Au dharura

isiyotazamiwa na inayokubalika )unforeseeable legitimate eDigency.

Mfano mzuri hapa ni pale mgombea anapofariki kabla tu ya uchaguzi au

kabla ya kuapishwa. :izi ni dharura ambazo mifumo yote ya kisheria

inazitambua na hata Mahkama imezitambua.

A($+& #$ T$9'&+& &'&/3!)$ '$(&(&

Tafsiri isiyo sahihi iliyotolewa ina athari kubwa zifuatazo2

$wanza%/atiba haikuweka muda maalumu wa kufanya uchaguzi

uliofutwa katika mazingira yasiyokuwa halali. /isheria uchaguzi

uliofutwa katika mazingira hayo hauitwi kwamba ni uchaguzi

uliofutwa bali ni uchaguzi unaodaiwa umefutwa )purported

nullification of election. /atiba imeweka muda kwa chaguzi

zinazoitishwa kihalali tu ama kwa kuvunjwa 1araza, kufariki

mwenye wadhifa au matokeo kulingana. /wa tafsiri iliyotolewa ina

maana kuwa 3ais aliyepo anaweza kushika wadhifa huo hadi Tume

ya "chaguzi itapoamua kuitisha uchaguzi. /wa vile hakuna ukomo

wala muda maalum uliowekwa ndani ya /atiba wala heria

uchaguzi unaweza kuitishwa hata baada ya mwaka mmoja au miwili

kwa vile hakuna ukomo wa kikatiba wala wa kisheria. Athari ya

jambo hili ni sawa na kuisimamisha sehemu ya /atiba4

&ili%tafsiri hiyo ya /atiba inatoa mwanya kwa 3ais kutosimamia

/atiba kwa kutomchukulia hatua Mjumbe wa Tume aliyekwenda

kinyume na /atiba au sheria iwapo tu Mjumbe huyo amefanya

hivyo kwa manufaa ya 3ais. /ifungu cha ((6)9 )


15/27

15

"chaguzi ipo juu ya /atiba na heria za nchi kwa vile 3ais ana hiari

ya kusimamia vifungu vya /atiba vinavyosimamia nidhamu yao.

/ubwa zaidi kuliko yote ni kujiuliza iwapo mwendo huo wa 3ais

hauendani kinyume na masharti ya kifungu cha 0


16/27

16

(678, tokea awali ilipotungwa mwaka (678 dhana hizi mbili

zilitenganishwa na ziliwekewa masharti tofauti juu ya uhai wa 1araza.

5hana ya 1araza kuvunjwa na athari zake iliwekwa chini ya kifungu cha

6')( na ile ya 1araza kumaliza muda iliwekwa chini ya kifungu cha 6$sawa na /atiba ilivyo sasa hivi. Tofauti yao ni neno tu ambalo

limetumika4 chini ya Toleo la mwanzo la /atiba neno lililotumika ni

C1araza litapo"un*ikaG na Toleo la $'(' neno linalotumika ni C1araza

litapo"un*waG. Tofauti hii ya maneno ilifanywa na kifungu cha $% cha

heria ya Marekebisho ya /umi ya /atiba, amba $ ya $''$. :ata

hivyo mabadiliko haya ya maneno hayakubadili dhana hizi mbili kwa

namna yoyote ile.

/atiba ya #anzibar imeweka dhana mbili katika uhai wa 1araza. /wanza1araza linavunjwa. Madhumuni ya kuvunjwa ni kutoa fursa ya kuandaa

uchaguzi mkuu. /atiba imetoa siku 6' kufanyika maandalizi ya uchaguzi

hadi 1araza na 3ais mpya kuapishwa. /atika kipindi hicho ndipo

ambapo Mawaziri wanaendelea kuwa Mawaziri. /ifungu cha 87)b

kimetumia maneno ya wazi kwamba nafasi ya !aziri itakuwa wazi2

Ciwapo mjumbe ameacha kuwa mjumbe wa 1araza la !awakilishi kwa

sababu yegie zaidiya kuvujika kwa 1araza hiloG. :ivyo, 1araza

kumalizika muda )lapse or eDpiration of tenure ni wazi haingii katika

dhana ya 1araza kuvunjika )dissolution. 1araza likimalizika mudalinakuwa halipo na ndio maana hata /atiba, kifungu cha 6$)( kimetumia

maneno ;!aisha/$ B$+$#$ .$ W$)$3&.&'(& /$$4%4.4$ 3)$ !$ )$

&$3$ &$%


17/27

17

viwili tofauti, ndio maana /atiba ya baadhi ya nchi wameweka bayana

dhana hizi mbili katika suala la kuendelea nafasi ya uwaziri baada ya 1unge

kuvunjwa au kumaliza muda. /atiba ya Hiji kwa mfano, katika kifungu cha

('%)$ inaeleza2 Csub*ect to subsection (+)% appointment of a Ministerterminates if;

(a),

(d) the Minister ceases to be a Member of &arliament

(+) if a Minister ceases to be a Member of &arliament because of the e7piry

or dissolutio o the +ouse o *epresetatives% he or she continues in office

as Minister until the ne-t appointment of a &rime Minister#

/atiba ya #anzibar imeruhusu kwa maneno ya wazi kuwa !aziri aendeleena uwaziri katika kipindi ambacho 1araza limevunjwa tu na sio wakati

ambao 1araza limemaliza muda. /wa hivyo tokea 1araza kumaliza muda

wake tarehe ($ ovemba, #anzibar haina mawaziri. :ata hivyo baadhi ya

waliokuwa mawaziri wamefanywa kama bado ni mawaziri na wanaendelea

kufanya maamuzi makubwa jambo ambalo ni la hatari.

- K!3!)4= B$+$#$ .$ W$)$3&.&'(&

1araza la !awakilishi limemaliza muda tokea tarehe ($ ovemba. :oja

kuhusu suala hili yameelezwa kwa kina katika aya )b hapo juu inayohusu

kutokuwepo mawaziri. Aidha, pika wa 1araza hilo amethibitisha kwamba

1araza halipo ingawa jambo la kushangaza naye amedai yeye na aibu

wake wanaendelea kushika madaraka yao mpaka pika mpya atapoapishwa.

/atiba ya #anzibar imeeleza wazi chini ya kifungu cha %A mgawanyo wa

kazi baina ya mihimili mikuu ya erikali. Miongoni mwa mihimili hiyo ni

1araza la !awakilishi. /azi muhimu ya 1araza ni kuisimamia erikali.

/utokuwepo chombo hicho huku erikali ikiendelea na kazi zake ni jambo

la kuvunja katiba kwa kiasi kikubwa.

2- H5$ /$ K!+!&)$ U($"!#&

:oja ya kurudiwa uchaguzi ambayo imeshikiwa bango na +hama cha

Mapinduzi, #anzibar ni ya kutafuta manufaa ya kisiasa baada ya +hama cha


18/27

18

Mapinduzi kushindwa katika uchaguzi. Mbali ya matokeo ya uchaguzi ya

"rais wa #anzibar ambayo yanaonyesha wazi kuwa ++M imeshindwa kwa

kura nyingi sana kwa kiwango na uzoefu wa #anzibar, hata kura za "rais wa

-amhuri ya Muungano kwa upande wa #anzibar zinaonyesha hivyo hivyo nakwa hiyo kuthibitisha kuwa ++M ilipoteza uchaguzi huo. /wa muhtasari

matokeo ya "rais wa Muungano kwa upande wa #anzibar ni kama

yafuatavyo2

MGOMBEA KURA HALALI ASILIMIA

DR JOHN

POMBE

MAGUFULI

(68,0(< 89.%;

EDWARD

NGOYAYE

LOWASSA

$((,'00 %'.%';

=5A5= >A /"3A

:A?A?=

8(


19/27

19

/iini cha mzozo uliozushwa katika uchaguzi ni uamuzi batili wa

Mwenyekiti wa Tume. /urejea uchaguzi bila kupatia ufumbuzi juu ya

uhalali wa uamuzi wa Mwenyekiti ni sawa na kuhalalisha kitendo cha

Mwenyekiti na kutoa ruhusa kuwa huko mbele anaweza kufanya tena

kitendo kama hicho au Tume inaweza kufanya kitendo kama hicho. :iini kujenga msingi wa kuwa na chaguzi zisizokwisha na mizozo isiyo na

mwisho. ?azima mipaka ya Mwenyekiti na Tume iwekwe bayana ili

hapo baadaye ijulikane nini ukomo wa mamlaka yao.

- K!54%"$ I$%& /$ W$=&"$ K!+$

"chaguzi ni wa wapiga kura na sio wa vyama au wagombea. ?azima

wapiga kura waridhishwe kuwa uchaguzi ulikuwa na tatizo la kiasi cha

kuufanya matokeo yake yasionyeshe dhamira na uamuzi wa wapiga kura.:adi sasa hakuna mwelekeo unaonyesha kuna ukweli katika tuhuma za

kasoro za uchaguzi. Moja ya madai ya ++M ni kwamba eti Pemba watu

waliopiga kura walikuwa ni zaidi ya walioandikishwa lakini ukweli ni

kwamba takriban watu $6,''' walioandikishwa hawakupiga kura

kisiwani humo. /atika mazungumzo yanayoendelea =kulu, #anzibar

baina ya viongozi, ++M imetakiwa mara kadhaa kuleta ushahidi wa

tuhuma zake kwamba kulikuwa na hujuma lakini imeshindwa kufanya

hivyo. Matamko ya !aangalizi wa "chaguzi na namna tuhuma za

kasoro za uchaguzi zilivyoibuliwa na Mwenyekiti wa Tume haziwezikuwashawishi wapiga kura kwamba kulikuwa na kasoro katika uchaguzi.

:oja ya kurudiwa uchaguzi inaonekana wazi kuwa ni ajenda ya kisiasa

ya chama kilichoshindwa. :ali hii ni sababu tosha ya kuleta fujo iwapo

hatua yoyote ya kurudia uchaguzi itachukuliwa.

- C($%"$ #$ K!!%$ T!4 M=/$ /$ U($"!#&

i dhahiri kuwa uchaguzi wa #anzibar umehujumiwa na Mwenyekiti wa

Tume kwa sababu ya sindikizo la kisiasa. /wa vyovyote vile yeye hafaitena kuendelea kuiongoza Tume hiyo katika kazi yoyote ya Tume

iliyobaki. i lazima akae pembeni.

/urejea uchaguzi ni sawa na kuihukumu Tume nzima kuwa ina makosa

wakati makosa hayo yalifanywa na mtu mmoja tu. :ivyo, kwa vyovyote

vile, kama uchaguzi utarudiwa, haitawezekana kwa Tume iliyopo na


20/27

20

ekretarieti kusimamia uchaguzi wa marudio. /ufanya hivyo ni

mgongano mkubwa wa maamuzi kwamba Tume iliyokiri kuharibu

uchaguzi isimamie tena uchaguzi wa marudio. :ivyo, kama Tume na

ekretarieti itabidi iondoke na kuunda Tume na ekretarieti mpya, bado

kutakuwa na changamoto kubwa zaidi ya kuunda Tume mpya yauchaguzi. Miongoni mwa changamoto kubwa ni kama zifuatazo2

& uodolewa -ajumbe waliopo: kwa mujibu wa kifungu cha

((6)9,)


21/27

21

sababu ya 1araza kumaliza uhai wake, hawezi kutumia

masharti ya kifungu cha 87)d kwa vile tayari ameshaondokewa

na sifa chini ya kifungu cha 87)b ambayo ni sifa ya lazima

chini ya kifungu cha 06)9 ya kuwa /iongozi wa hughuli za

erikali ndani ya 1araza. :ivyo haitowezekana kuwapata!ajumbe $ wa Tume kutokana na kutokuwepo msingi halali wa

kikatiba wa kuwapata4

&&& !uda wa kujega uwezo wa kiutedaji a wa kitaasisi%:ata

kama changamoto zilizotajwa hapo juu zitapatiwa ufumbuzi,

changamoto kubwa ni ile ya muda utaohitajika kujenga uwezo

wa kiutendaji kwa ekretarieti na wasaidizi wao katika ngazi ya

Mikoa na !ilaya na !ajumbe wa Tume ili waweze kusimamia

uchaguzi kwa ufanisi wa viwango vinavyokubalika.+hangamoto nyengine ni ya muda utaohitajika wa Tume

kuhakiki na kujiridhisha na daftari la wapiga kura ambayo ndio

nyenzo kuu ya uchaguzi. /wa vyovyote vile muda utaohitajika

kwa Tume mpya kujiandaa hadi kufanya uchaguzi mwengine

kwa kiwango cha chini kabisa ni angalau mwaka mmoja. uala

muhimu ni kwamba nchi itawezaje kwenda wakati hakuna

1araza la !awakilishi wala hakuna 1araza la Mapinduzi.

/utokuwepo kwa 1araza la Mapinduzi kwa maana ya mawaziri

kutaathiri sana utendaji kwa vile mawaziri wana mamlakamakubwa ya kisheria chini ya heria mbali mbali kama vile za

fedha hivyo kutokuwepo kwao au uwepo wao usiokuwa halali

kisheria kuna athari kubwa katika utendaji wa erikali.

+hangamoto kubwa zaidi ni suala la bajeti ya erikali ambayo

ni lazima iandaliwe na ipitishwe ndani ya muda maalum.

/wa kuzingatia sababu zote hizo, ni wazi kuwa :oja ya kurudiwa uchaguzi

haina uhalali, haina msingi na ni chachu ya kuiweka nchi katika utawala

usiokuwa halali na kusababisha fadhaa kubwa kwa wananchi. i hoja

ambayo inaweza kuzaa fujo na vurugu katika nchi na kupelekea mzozo

mkubwa zaidi wa kikatiba na kisheria. idhani kama tunataka tuifikishe

huko nchi na tuwafikishe huko wananchi tulioapa kuwatumikia na

kuwalinda.


22/27

22

MAZUNGUMZO YANAYOWAHUSISHA WAGOMBEA URAIS

WA CUF NA CCM PAMOJA NA MARAIS WASTAAFU WA

ZANZIBAR

/ufuatia jitihada kubwa nilizozifanya kwa njia ya simu na hatimaye

kufikisha maombi yangu kwa maandishi kumtaka 5k. Ali Mohamed hein

akutane na mimi, hatimaye alikubali na kupendekeza tuwashirikishe

viongozi wengine wastaafu wa #anzibar.

:adi sasa tumeshafanya vikao vinane, cha kwanza kikiwa ni kile cha tarehe

6 ovemba, $'(%.

!engi wenu mmehoji kwa nini nikakubali kushiriki vikao ambavyo niko

peke yangu kutoka +"H wakati ++M wako watano. ilikubali hivyo kwakutumia msingi wa kuwashirikisha Marais wastaafu wa #anzibar lakini pia

nikiamini kwamba tungeongozwa na busara na kuheshimu /atiba na heria

badala ya utashi wa vyama vyetu.

Tokea mazungumzo hayo yaanze, wananchi wengi wamekuwa wakitaka

tuwaeleze kinachoendelea. Mimi binfasi niliamua kubaki kimya kwa

kuheshimu msingi tuliojiwekea kwamba taarifa ya mazungumzo hayo

itolewe kwa pamoja baada ya mazungumzo kukamilika. :ata hivyo,

inasikitisha kuona wakati mimi nikiheshimu hilo na kuwa kimya kipindi

chote hicho, viongozi wenzangu kutoka upande mwengine wamekuwa

wakiliuka hilo na kutoa taarifa ambazo zimekuwa zikiwachanganya

wananchi.

/utokana na mwenendo huo, nimeona kuna haja na mimi kuwaeleza

wananchi ukweli wa kile kinachoendelea.

3ais -ohn Pombe Magufuli amefanya kazi kubwa ya kututia moyo ili

tukamilishe mazungumzo hayo kwa ufanisi na kwa kuzingatia matakwa ya

/atiba na heria. Alikutana na mimi na baadaye akakutana na 5k. Ali

Mohamed hein. :ata hivyo, inasikitisha kwamba hata yeye 3ais Magufuli

hakuachwa kufitinishwa na wananchi wa #anzibar pale 1alozi eif Ali =ddi

alipodai hadharani kwamba eti Mheshimiwa 3ais wa -amhuri ya Muungano

wa Tanzania katutaka turudi #anzibar tukakamilishe taratibu za kurudia

uchaguzi, jambo ambalo si kweli.


23/27

23

"kweli ni kwamba katika vikao hivyo vinane bado 5k. Ali Mohamed hein

na 1alozi eif Ali =ddi wananIganIgania kurudia uchaguzi huku wakimtetea

kwa nguvu zote -echa alum -echa, na mimi nimesisitiza haja ya kuheshimu

matakwa ya kikatiba na kisheria na maamuzi ya wananchi wa #anzibarwaliyoyafanya tarehe $% &ktoba, $'(% katika uchaguzi ambao waangalizi

wote wa ndani na nje na hata Mwenyekiti wa Tume ya "chaguzi ya

#anzibar walisema kwamba ulikuwa huru, wa haki na uliofanyika katika hali

ya amani.

/wa hakika hadi jana, ukiangalia tovuti ya Tume ya "chaguzi ya #anzibar

utaona taarifa zinazosema kwamba uchaguzi hadi hatua ya kuhesabu kura

ulifanyika kwa utulivu nchi nzima.

/utokana na kutofikia muafaka pamoja, tulikubaliana kuandaa taarifa ya

pamoja ambayo ilielezwa kwamba ingeandaliwa na /atibu wa vikao hivyo

lakini sasa ni zaidi ya wiki mbili, hakuna kikao kilichoitishwa. imeandika

barua kuhimiza kikao cha kupokea taarifa hiyo na kuipitisha lakini bado 5k.

hein anasema wanahitaji muda.

i wazi kwamba 5k. Ali Mohamed hein hakuwa na nia njema katika

mazungumzo haya na amepoteza sifa ya kuongoza vikao hivyo.

6 NJAMA ZA CHINI KWA CHINI ZA KUHUJUMU UTAFUTAJI

WA UFUMBUZI WA HAKI

!akati 5k. Ali Mohamed hein akikwepa kwa makusudi kuitisha kikao cha

kupokea taarifa ya mazungumzo hayo, tumegundua kwamba lengo halisi ni

kuisindikiza Tume ya "chaguzi ya #anzibar kutangaza tarehe ya uchaguzi

wa marudio ili baadaye itolewe hoja kwamba suala hilo limeshaamuliwa.

Tunazo taarifa za uhakika kwamba Tume ya "chaguzi ya #anzibar

imetakiwa kukutana tarehe (8 -anuari, $'(9 kwa lengo la kutangaza tareheya uchaguzi wa marudio ambao unatajwa kuwa umepangwa ufanyike tarehe

$7 Hebruari, $'(9.

Taarifa hizo zinaeleza kwamba lengo la hatua hiyo ni kukwamisha juhudi

zinazofanywa na 3ais wa -amhuri ya Muungano wa Tanzania, Mheshimiwa


24/27

24

5k. -ohn Pombe Magufuli, za kutaka kuona ufumbuzi wa haki na

unaozingatia matakwa ya kikatiba na kisheria unapatikana.

Tukiruhusu hatua hiyo maana yake ni kuwaruhusu kikundi cha watuwachache wanaotumia nafasi zao kujifaidisha kibinafsi na bila ya kujali

maslahi mapana ya nchi na watu wake na wasiojali amani na utulivu wan chi

kututumbukiza katika balaa kubwa sana.

:ivi tunavyozungumza wananchi wa #anzibar wako taaban na

wamekumbwa na fadhaa baada ya kushuhudia maamuzi yao waliyoyafanya

tarehe $% &ktoba, $'(% kupitia uchaguzi huru, wa haki na wa wazi yakiwa

yanakanyagwa. !amesubiri kiasi cha kutosha kwa sababu sisi viongozi wao

tunaojali amani ya nchi tumewataka wasubiri. asa umefika wakati

uvumilivu na subira zao zinafikia kikomo. !anahitaji kuona "1=3A zao

zinazaa :A/=.

i vyema tukaweka wazi wazi hapa kwamba kurudiwa uchaguzi sio

suluhisho na HAKUKUBALIKI. /wani kama nilivyoonesha, hakuna hoja

wala msingi wa kikatiba na kisheria wa uchaguzi kurudiwa.

NAMNA BORA YA KUTATUA MZOZO ULIOPO

/utokana na maelezo ya hapo juu, ni dhahiri kwamba mzozo huu wa

kikatiba na kisiasa ambao umetokana na hujuma zilizofanywa katika

uchaguzi wa #anzibar haukuwa wa lazima na unaweza kutatuliwa kwa

haraka kama utakuwepo utashi na utayari wa dhati wa kisiasa na wa

kiuongozi ambao unazingatia maslahi mapana na endelevu ya #anzibar na

ya -amhuri ya Muungano wa Tanzania. =li kufikia utatuzi huo wa haraka na

unaozingatia na kuheshimu /atiba na sheria ziliopo na misingi ya utawala

bora njia zifuatazo ndizo zitakazotukwamua hapa tulipokwama2

( =li kulinda misingi ya /atiba ya #anzibar inayoelekeza utaratibu waTume ya "chaguzi ya #anzibar kufanya maamuzi kama inavyoelezwa na

kifungu cha ((6)( na )(' na ili kujenga uhalali na heshima ya Tume

katika kutekeleza kazi zake, ni lazima Mwenyekiti wa Tume ya "chaguzi

ya #anzibar atakiwe kukaa pembeni kwa kujiuzulu au kusimamishwa

kazi hiyo kwa vile amefanya makosa makubwa yafuatayo2


25/27

25

a. >eye kama Mwenyekiti wa Tume hakuwa na mamlaka ya kufanya

uamuzi kwa jambo lolote linalohusu Tume bila ya kupitia vikao

halali vya Tume kinyume na maelekezo ya wazi ya kifungu cha

((6)(' cha /atiba ya #anzibar4

b. Akiwa Mwenyekiti wa Tume ametoa Tangazo amba (0' katika

@azeti 3asmi la erikali linalodaiwa kuwa ni uamuzi wa Tume la

kufuta matokeo ya uchaguzi huku akijua kwamba Tume ya

"chaguzi haikufanya kikao tarehe $7 &ktoba kupitisha uamuzi

huo4

c. Akiwa Mwenyekiti wa Tume ametoa tangazo la kufuta uchaguzi

huku akijua kwamba hana mamlaka ya kufanya hivyo na akijua pia

kwamba hata Tume ya "chaguzi haina mamlaka ya kufanya hivyo4

d. Akiwa Mwenyekiti wa Tume amesema uongo hadharani ili

kuhalalisha kitendo chake cha kutoa tamko la kufuta uchaguzi

kama alivyokiri yeye mwenyewe katika kikao cha Tume cha tarehe

( ovemba, $'(%4

Mambo yote haya ni ukiukaji wa /atiba, heria na Maadili ya dhamana

aliyokabidhiwa4

$ Tume ya "chaguzi ya #anzibar chini ya Makamu Mwenyekiti naMakamishna waliobaki wamalizie kutangaza matokeo ya "rais kwa

majimbo 6 ambayo yalishahakikiwa na kumalizia kuhakiki matokeo ya

"rais kwa majimbo (8 yaliyobaki na kutangaza matokeo. :atimaye

wamtangaze mshindi wa "rais wa #anzibar. :atua hii ni halali na sahihi

chini ya kifungu cha ((6)(' cha /atiba ya #anzibar. Aidha, chini ya

kifungu cha 8$)9 cha heria ya "chaguzi, hatua hiyo ni halali kwa vile

kifungu hicho kinataka matokeo ya "rais yatangazwe ndani ya siku 0

ama ikiwa kutakuwa na matatizo basi ndani ya siku 0 baada ya matatizo

haya kutatuliwa4

0 /wa kuwa suala hili ni kubwa na limeathiri taswira ya nchi yetu mbele

ya jumuiya ya kimataifa kwa kiasi kikubwa, na hasa kwa vile 3ais wa

-amhuri ya Muungano wa Tanzania, Mheshimiwa 5k. -ohn Pombe

Magufuli, wakati alipozungumza na waandishi wa habari baada ya

kukutana na mimi =kulu 5ar es alaam alisisitiza haja ya kukamilisha


26/27

26

mazungumzo na kulipatia ufumbuzi wa haraka, tunaona wakati umefika

yeye mwenyewe aongoze juhudi zenye lengo la kufanikisha hatua

zilizopendekezwa hapo juu4

8 "ongozi wa juu wa yama vya +"H na ++M ufanye mazungumzo yaharaka ya kukamilisha taratibu za kuunda erikali ya "moja wa /itaifa

#anzibar chini ya mshindi wa uchaguzi wa "rais wa #anzibar aliyepewa

ridhaa na !azanzibari kupitia uchaguzi mkuu wa tarehe $% &ktoba,

$'(%. /upitia vikao hivyo, kama kuna mambo yoyote yanayohitaji

kujadiliwa na kupata muafaka juu ya uundwaji wa erikali hiyo

yajadiliwe na kupata muafaka4

% Mambo yoyote yanayohitaji kurekebishwa katika mfumo wa uchaguzi

wa #anzibar ili kuondoa kasoro ziliopo kwa nia ya kuimarisha mfumohuo kwa ajili ya chaguzi zozote za baadaye ni vyema yakawekewa muda

maalum wa kujadiliwa na kupata muafaka.

HITIMISHO

#anzibar imepita katika siasa za dhoruba na machafuko kwa zaidi ya miaka %'.

5horuba na machafuko hayo yalifikia hadi kugharimu maisha ya watu. i kwa

sababu ya kuchoshwa na siasa za aina hiyo na migogoro isiyokwisha ndiyomaana mwaka $''6, mimi na 3ais mstaafu wa #anzibar, 5k. Amani /arume,

tulichukua maamuzi ya kijasiri ya kuleta MARIDHIANOambayo yaliituliza

#anzibar. /ila mmoja wetu ni shahidi kwamba kwa miaka sita iliyopita -amhuri

ya Muungano wa Tanzania ilipumua kujibu hoja zisizokwisha kuhusu hali ya

kisiasa #anzibar na badala yake tukawa tunapongezwa kwa kuleta maridhiano

na kuanzisha muundo wa erikali ya "moja wa /itaifa. :atukutegemea

kwamba baada ya kazi ile kubwa, sasa kutazuka kikundi cha viongozi

waliopewa dhamana ya kuwaunganisha watu wafanye kazi ya kuyabomoa

Maridhiano yetu na kuturudisha kwa nguvu kule tulikotoka. !atu hawahawapaswi kupewa nafasi kufanikisha dhamira yao hiyo ovu. a !azanzibari

hawatowapa nafasi hiyo. i kwa sababu hiyo tumeamua kuzungumza na

!atanzania na kuwajuvya haya ili kuzuia nchi yetu isivurugwe na kurudishwa

tulikotoka.


27/27

27

Tunaamini kwamba ufumbuzi wa mgogoro uliopo lazima uzingatie /atiba,

heria na misingi ya utawala bora. Mapendekezo yaliyotolewa hapo juu ndio

njia pekee ya kuutatua mzozo huo kwa kuzingatia misingi iliyotajwa. "tatuzi

wowote nje ya hapo utakuwa ni wa nguvu na wa utashi wa kisiasa ambaohautaleta ufumbuzi endelevu na badala yake unaweza kuwa sababu ya mzozo

mkubwa ambao hautaweza kutatuliwa kwa miaka mingi ijayo. Tumuombe

Mwenyezi Mungu tusifike huko.

Mimi na wenzangu tumefanya kazi ya ziada kuwatuliza wananchi wa #anzibar

na kuwataka watoe nafasi kwa mazungumzo yanayoendelea huku

kuwahakikishia kwamba suluhisho lolote litakalofikiwa litaheshimu maamuzi

yao ya kidemokrasia waliyoyafanya tarehe $% &ktoba, $'(%. Tumefanya hivyo

kwa kutambua wajibu wetu kama viongozi kuhakikisha kwamba #anzibar na-amhuri ya Muungano wa Tanzania inabaki kuwa salama. i bahati mbaya sana

kwamba wengine wanauchukulia uungwana na ustaarabu wetu kwamba labda

ni dalili ya udhaifu na wanadhani labda wanaweza kutuburuza. /wa hilo,

nawaambia wazi kwamba !AA:A". ataka niwahakikishie kwamba sisi si

dhaifu ila tunaongozwa na uzalendo na mapenzi kwa nchi yetu na wananchi

wenzetu. ?akini uzalendo huo huo na mapenzi hayo hayo kwa nchi yetu na

wananchi wenzetu yanatutaka tusimame kuitetea na kuilinda /atiba na heria

za nchi yetu, haki za raia na maamuzi yao ya kidemokrasia.

#anzibar kuna tatizo kubwa ambalo halipaswi kuendelea kupuuzwa. !akati

umefika kwa mamlaka zinazohusika kutokwepa wajibu wao kwa wananchi wa

#anzibar.

Mimi na wenzangu, kama viongozi twenye dhamana kwa wananchi wa

#anzibar ambao walitupa ridhaa yao, tunawahakikishia kwamba tutakuwa

tayari kushirikiana nao kuitetea haki yao na maamuzi yao ya kidemokrasia kwa

nguvu zetu zote.

awashukuru kwa uvumilivu wenu na kwa kunisikiliza.

Ahsanteni sana.

hotuba ya maalim seif - january 9 2016

Documents