hoek van holland, milieukwaliteit en gezondheid marcel koeleman & miriam weber, expertisecentrum...
TRANSCRIPT
Hoek van Holland, milieukwaliteit en gezondheid
Marcel Koeleman & Miriam Weber, Expertisecentrum DCMRTiny Habets, GGD Rotterdam
01-10-2009
2
• Een goede leefplek: Milieu/Lokatie/Mens
Wat speelt daarbij een rol:
• Milieukwaliteit (wettelijke normen)
• Leefomgevingskwaliteit (mix van kwaliteit en welbevinden)
• Gezondheid (dosis-effect, bevolkingsonderzoek)
Introductie
3 Leefomgevingskwaliteit
Lucht en geluid heel belangrijk
Overige factoren:Woning (grootte en kwaliteit)Sociale bindingSociale veiligheidSchoon en heelMate van rustGroenBereikbaarheid(Speel)ruimteFietspaden, wandelpadenAanwezigheid voorzieningen
4 Leefomgevingskwaliteit: KLOK-methode
Achterkant- Meer kwaliteit- Betere leefbaarheid- Beter als wettelijke norm/gezondheidD.m.v. compensatieof maatregelen
BinnenGeluidnormLuchtnorm(anders dan besluit luchtkwaliteit)
Gevelbelastingsnormen
Milieubelaste kant- minimum is wettelijke norm
5 Van norm naar waarden
2. Onderzoeken of het nuttig en/of noodzakelijk is om kwetsbare bestemmingen op een bepaalde plek op de locatie te ontwikkelen.
3b. Als dit niet kan, dan kwaliteitsverbetering op andere gezondheidsbevorderende aspecten
3a. als dit niet kan, dan kwaliteitsverbetering elders in het gebied binnen in hetzelfde gezondheidsaspect
4. Als dit niet kan, dan kwaliteitsverbetering in een ander aspect van omgevingskwaliteit
1. Zo ontwerpen dat ruime afstand wordt gehouden van grenswaarden (lucht, geluid) en/of maatregelen aan de bron
Omgevingskwaliteit
Wettelijke grenswaarden
LuchtkwaliteitHoek van Holland
Marcel Koeleman
7 Meetpunt Berghaven
• Sinds 1 juli 2007
• Stikstofoxiden, fijn stof (PM10), zwaveldioxide, ozon, zwarte rook
• Analyse over 12 maanden
• Vergelijking met Maassluis
8 Grenswaarden luchtkwaliteit
• NO2: 40 µg/m3 (jaargemiddelde)
• PM10: 40 µg/m3 (jaargemiddelde)
• PM10: 50 µg/m3 (24-uur gem.; max. 35 overschrijdingen per jaar)
• Benzeen: 5 µg/m3 (jaargemiddelde)
• SO2: 125 µg/m3 (24-uur gem.; max. 3 overschrijdingen per jaar)
• Lood: 0.5 µg/m3 (jaargemiddelde)
9 Meetresultaten
1/7/07-30/6/08
Jaar 2008 Jaar 2009
Norm HvH MSL HvH MSL HvH MSL NO2 40 32,4 35,9 34,1 35,7 31,2 35,3 PM10 40 28,3 27,5 27,1 26,1 24,3 23,6 PM10 (#>50) 35 15 14 13 10 10 11 SO2 12,1 7,6 12,9 8,1 12,2 11,1 benzeen 5 1,76 1,77 1,55
10 Analyse PM10-metingen
0
100
200
300
400
500
600
700
800
1-jul 20-aug 9-okt 28-nov 17-jan 7-mrt 26-apr 15-jun
Co
nce
ntr
atie
[µg
/m3]
PM10
Grensw aarde PM10
11 Analyse PM10-metingen
0
10
20
30
40
50
0:00 6:00 12:00 18:00 0:00
Co
nce
ntr
atie
[µg
/m3]
PM10_Berghaven
PM10_Maassluis
0
10
20
30
40
50
0:00 6:00 12:00 18:00 0:00
Da
gev
erl
oo
p in
[µg
/m3
]
PM10_Berghaven
PM10_Maassluis
12 Analyse PM10-metingen
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
NOORD
OOST
ZUID
WESTPM10_Berghaven
PM10_Maassluis
13
• Geen overschrijding grenswaarden
• Geen verschillen met Maassluis
• Achtergrond heeft grotere invloed dan lokale bronnen
• (PM2.5 metingen vanaf 2010)
Conclusie PM10-metingen
14
weekend
Analyse NO2-metingen
0
10
20
30
40
50
0:00 6:00 12:00 18:00 0:00
Co
nce
ntr
atie
[µg
/m3]
NO2_Berghaven
NO2_Maassluis
0
10
20
30
40
50
0:00 6:00 12:00 18:00 0:00
Dag
ever
loo
p in
[µg
/m3]
NO2_Berghaven
NO2_Maassluis
15
• Geen overschrijding grenswaarden
• Meer invloed wegverkeer in Maassluis
Conclusie NO2-metingen
16 Benzeenconcentraties Maassluis
Jaargemiddelden Benzeen Station Maassluis
0
1
2
3
4
5
6
2005 2006 2007 2008 2009
Jaar
gem
idd
eld
e co
nce
ntr
atie
s in
µg
/m3
Grenswaarde jaargemiddelde
17 Uurgemiddelden benzeen 2009
Benzeenconcentraties Station Maassluis 2009
0
20
40
60
80
100
120
140
1-01
-09
29-0
1-09
26-0
2-09
26-0
3-09
23-0
4-09
21-0
5-09
18-0
6-09
16-0
7-09
13-0
8-09
10-0
9-09
8-10
-09
5-11
-09
3-12
-09
31-1
2-09
Uu
rgem
idd
eld
e co
nce
ntr
atie
in
µg
/m3
18 Uurgemiddelden benzeen 2008
Benzeenconcentraties Station Maassluis 2008
0
20
40
60
80
100
120
140
1-0
1-08
29-0
1-0
8
26-0
2-0
8
25-0
3-0
8
22-0
4-0
8
20-0
5-0
8
17-0
6-0
8
15-0
7-0
8
12-0
8-0
8
9-0
9-08
7-1
0-08
4-1
1-08
2-1
2-08
30-1
2-0
8
Uu
rgem
idd
eld
e c
on
cen
tra
tie
in µ
g/m
3
Geluidbelasting en -belevingHoek van Holland
Miriam Weber
21 Geluid: wetgeving en beleid
22 Geluid: wetgeving en beleid
23 Geluid: wetgeving en beleid
Preferred level (dB)
Threshold for sanitation (dB in 1986)
Maximum dispensation level for new dwellings (dB)
Maximum dispensation level for existing infrastructure (dB)
Maximum dispensation level for new infrastructure (dB)
Highway 48 60 63 68 58 Railroad 55 65 68 71 68
Bron: Wgh / Nijland, 2008
24 Hinder: dosis-effectcurve
25 Slaapverstoring: dosis-effectcurve
26 Geluidbeleving: hinder
Bron: Planbureau voor de Leefomgeving, 2010
27 Geluidbeleving: hinder (stand 2009)
• 41% van respondenten ervaart hinder van verkeer (vlieg-, spoorweg- en/of wegverkeer)
• Toename wegverkeer tussen 1990 en 2009 met ong. 36%
• Toename railverkeer tussen 1987 en 2007 met ong. 35%
• Niet evenredige toename hinder door toepassing bronbeleid en overdrachtsmaatregelen
28 Geluidbelasting HvH: wegverkeer
29 Geluidbelasting HvH: spoorwegen
30 Geluidbelasting HvH: industrie
31 Geluidbelasting HvH: cumulatief
32 Hinder: berekend (cf END)
• Obv geluidklasse (5 dB klassen) formules voor berekening percentage gehinderden per geluidklasse – Bijv. wegverkeer % gehinderden = 1,795*10-4 Lden(-
37)3 + 2,110*10-2 Lden(-37)2 + 0,5353 Lden(-37)
• % gehinderden * aantal woningen in die geluidklasse * 2.3 inwoners per woning
• Per postcodegebied aantal inwoners per km2 opgesplitst in geluidklassen met bijbehorende gehinderdenpercentages
33 Geluidgehinderden HvH: wegverkeer
Geluidbron: Wegverkeer Periode: Etmaal (Lden) Jaar 2006 Geluidgevoeilge bestemming: Woningen Rekenmethode SKM-2006 Tellingen voor <55 55-60 60-65 65-70 70-99 Totaal Woningen 2796 624 701 10 0 4131 Inwoners 6431 1435 1612 23 0 9501 Dosis-effectrelatie gehinderden Gehinderden (%) 21% 30% 41% 54% 8.4% Ernstig gehinderden (%) 8% 13% 20% 30% 3.5%
Gehinderden (n) 301 484 9 0 795 Ernstig gehinderden (n) 115 210 5 0 329
34 Geluidgehinderden HvH: spoorwegen
Geluidbron: Railverkeer Periode: Etmaal (Lden) Jaar 2006 Geluidgevoeilge bestemming: Woningen Rekenmethode SKM-2006 Tellingen voor <55 55-60 60-65 65-70 70-99 Totaal Woningen 4126 1 3 1 0 4131 Inwoners 9490 2 7 2 0 9501 Dosis-effectrelatie gehinderden Gehinderden (%) 21% 30% 41% 54% 0.0% Ernstig gehinderden (%) 8% 13% 20% 30% 0.0%
Gehinderden (n) 0 2 1 0 3 Ernstig gehinderden (n) 0 1 0 0 2
35 Geluidgehinderden HvH: industrie
Geluidbron: Industrie Periode: Etmaal (Lden) Jaar 2006 Geluidgevoelige bestemming: Woningen Rekenmethode IL-2006 Tellingen voor <55 55-60 60-65 65-70 70-99 Totaal Woningen 3600 531 0 0 0 4131 Inwoners 8280 1221 0 0 0 9501 Dosis-effectrelatie gehinderden Gehinderden (%) 21% 30% 41% 54% 2.7% Ernstig gehinderden (%) 8% 13% 20% 30% 1.0%
Gehinderden (n) 256 0 0 0 256 Ernstig gehinderden (n) 98 0 0 0 98
36 Beleving: (non-)akoestische factoren
• Persoonlijke evaluatie van blootstelling aan geluid:– Positief, negatief of neutraal– Slechts voor 30% bepaald door geluid (dB,
frequentie, duur etc.)– Niet voor iedereen gelijk (persoonlijkheid,
stress, attitudes, waarden)– Niet constant (context-afhankelijk)
37 Beleving: (non-)akoestische factoren
• Persoonlijkheid– Geluidgevoeligheid– Angst
• Contextuele stress– Dagelijkse druk, belasting
• Onveilige buurt, weinig groen, werkloos of ziekte
– (waargenomen) controle– Verstoring van gewenste activiteit
38 Beleving: (non-)akoestische factoren
• Attituden– Overtuigingen, meningen, voorkeuren– Ervaringen en lessen uit verleden– Verwachtingen voor toekomst
• Sociale verhoudingen– Respect– Controle
Milieu en gezondheidHoek van Holland
Tiny Habets
41 Windroos SO2 metingen
0
5
10
15
20
25
30
35
NOORD
OOST
ZUID
WESTSO2_Berghaven
SO2_Maassluis
42
• Geen overschrijding grenswaarden
• Hogere concentraties dan Maassluis
• Duidelijke invloed scheepvaart
Conclusie SO2-metingen
43 Beleving: soundscape voorbeeld
Tranquilit
y
Bron: Dubois and Guastavino, 2008
Parken
65-68
Cafés64-66
67-73Markten
Verkeer
65-69
44 “Andere” benadering: soundscape
Bron: Yang en Kang, 2005, Sheffield UK
45 “Andere” benadering: stille gebieden
• END (2002): overheden dienen akoestische kwaliteit te beschermen op plekken waar deze goed is. Voor steden worden in de WG AEN position paper getalsmatige criteria gegeven voor o.a. parken, speelpaatsen, picknickplaatsen e.d.
46 “Andere” benadering: stille gebieden
• Advies Gezondheidsraad (2006): “Geluid is, naast o.a. groen, ruimte, luchtkwaliteit en veiligheid, één van de factoren die de kwaliteit van de leefomgeving bepalen. Verblijf in een gebied zonder lawaai draagt bij aan compensatie of herstel van negatieve gezondheidseffecten van lawaai. En afwezigheid van lawaai versterkt de positieve gezondheidseffecten van verblijf in een groene omgeving. De Gezondheidsraad pleit voor meer aandacht voor het belang van (kleine) stille gebieden in de directe woonomgeving waardoor voor veel meer mensen mogelijkheden ontstaan om momenten van stilte en rust in hun dagelijks leven in te bedden.”
47
Kwaliteit van leven
Conceptueel model leefomgeving
persoonskenmerken
woning
leefstijl
Ruimtelijke kenmerken
leefbaarheid
leefomgevingskwaliteit gezondheidstoestand
ervaren gezondheid
milieukwaliteit
sociale kwaliteit
Rechts- en bestaanszekerheid,(familie)relaties, werk,
activiteiten, consumptie e.d.
dagelijkse leefomgeving gezondheid
fysieke omgeving
sociale omgeving
48 HvH: Maasvlakte 1 en 2
• HvH ligt buiten zone van MV2 (zonegrens ligt ongeveer midden over Noorderpier en westelijk deel van de splitsingsdam)
• Contouren zijn in 2020 grootste, daarna afname van geluidbelasting (door voortschrijding techniek, zonebeheer en vergunningverlening)
• Belangrijkste toename van geluidbelastingen in HvH veroorzaakt door toename van activiteiten op MV1; MV2 voegt hier slechts beperkt aan toe– toename door MV1 bedraagt circa 3 dB, ofwel een
verdubbeling ten opzichte van de huidige geluidbelasting– toename door MV2 bedraagt <1 dB extra.
49 HvH: Maasvlakte 1 en 2
50 “Geluidbeleving”: berekenen vs veldonderzoek
Bron: EEA, 2002