hækkandi lífaldur alþjóðaþróun og vi ð · noregur • starfstengdir lífeyrissjóðir...
TRANSCRIPT
Hækkandi lífaldur
Alþjóðaþróun og viðbrögð
Meðaltals eftirlaunaaldur OECD landa 1950-2050
60
61
62
63
64
65
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
E-irlauna-‐ aldur (ár)
karlar Konur
Heimild: OECD Pension at a Glance 2011
Eftirlaunaaldur Opinber og raun
Mexico Korea Chile Japan
Portugal Iceland Israel
New Zealand Switzerland
Sweden United States
Australia Norway Ireland OECD
Canada United Kingdom
Estonia Netherlands
Denmark Czech Republic
Slovenia Turkey Spain
Poland Germany Greece Austria Finland
Italy Slovak Republic
Hungary France
Belgium Luxembourg
Karlar Konur
Heimild: OECD Pension at a Glance 2013
Ísland
Eftirlaunaaldur karla opinber - raun
64,6
67,0
65,0
65,0
65,0
67,0
65,0
65,0
64,2
68,2
63,6
63,7
63,4
64,8
61,8
66,1
58,0 60,0 62,0 64,0 66,0 68,0 70,0
Meðaltal OECD
Ísland
Holland
Bretland
Danmörk
Noregur
Finnland
Svíþjóð
raun
opinber
Heimild: OECD Pension at a Glance 2013
Eftirlaunaaldur kvenna opinber - raun
63,5
67,0
65,0
61,2
65,0
67,0
65,0
65,0
63,1
67,2
62,3
63,2
61,9
64,3
61,9
64,2
58,0 60,0 62,0 64,0 66,0 68,0
Meðaltal OECD
Ísland
Holland
Bretland
Danmörk
Noregur
Finnland
Svíþjóð
raun
opinber
Heimild: OECD Pension at a Glance 2013
Fjöldi ára á eftirlaunum OECD meðaltal 1960 – 2050
12,5
15,0
17,5
20,0
22,5
25,0
1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
Fjöldi ára á e-irlaunum
Karlar Konur
Heimild: OECD Pension at a Glance 2011
Fjöldi ára á eftirlaunum Karlar
18,5
16,8
17,3 16,9
16,4
15,7
16,8
17,9
14
14,5
15
15,5
16
16,5
17
17,5
18
18,5
19
Meðaltal OECD
Ísland Holland Bretland Danmörk Noregur Finnland Svíþjóð
Heimild: OECD Pension at a Glance 2013
Fjöldi ára á eftirlaunum Konur
23,2
19,2 20,4
24,5
19,8 18,9
21,0 21,1
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
Meðaltal OECD
Ísland Holland Bretland Danmörk Noregur Finnland Svíþjóð
Heimild: OECD Pension at a Glance 2013
Eftirlaunaaldur Starfstengdir lífeyrissjóðir innan ESB
• 13 lönd hafa að fullu innleitt forsendur fyrir aukinni ævilengd.
• Danmörk, Noregur, Svíþjóð, Holland, Bretland, Þýskaland, Frakkland, Luxemborg, Írland, Ítalía, Króatía, Malta og Slóvenía
Hækkun á eftirlaunaaldri Holland
Fæddir: frá -‐ [l E-irlauna-‐
aldur Viðbótar mánuður
E-irlauna-‐ ár
jan 1947-‐ nóv/1948 65 1 2013 des 1948 -‐ okt 1949 65 2 2014 nóv 1949 -‐ sept 1950 65 3 2015 okt 1950 -‐ júlí 1951 65 5 2016 ágúst 1951 -‐ maí 1952 65 7 2017 júní 1952 -‐ mars 1953 65 9 2018 apríl 1953 -‐ des 1953 66 2019 jan 1954 -‐ sept 1954 66 3 2020 okt 1954 -‐ júní 1955 66 6 2021 júlí 1955 -‐ mars 1956 66 9 2022 apríl 1956 -‐ des 1956 67 2023 jan 1957 -‐ Óþekktur Veltur á lífslíkum
Hækkun á eftirlaunaaldri Danmörk
Lífeyrisaldur (TR)-‐folkepension)
Fæddir frá -‐ [l Aldur Viðbótar mánuður
-‐ des 1953 65
jan 1954 -‐júní 1954 65 6
júlí 1954 -‐ des 1954 66 6
jan 1955 -‐ júní 1955 66 6
júlí 1955 -‐ 67 6
Lífeyrissjóðir, starfstengdir lífeyrissjóðir og lí-ryggingafélög taka [llit [l framcðar aukningar í lífaldri. Danska Fjármálae-irli[ð gefur út viðmiðanir (benchmark)
Hækkun á eftirlaunaaldri Noregur
• Starfstengdir lífeyrissjóðir reikna með framtíðar lífslíkum • Verulegar umbætur í lífeyriskerfinu árið 2011 • Grunnlífeyrir úr stoð I (Folketrygden) er tengdur við framtíðalífslíkur
meðsvokallaðri deilitölu (delingstall) sem tekur mið af væntum lífslíkum aldurshópa.
• Eftirlaunaaldur ekki fastákveðinn heldur sveigjanlegur milli 62-75 ára.
Hækkun á eftirlaunaldri Finnland
• Ríkið og aðilar vinnumarkaðarins náðu tímamóta samkomulagi sem var innleitt í lög sl. haust
• Frá 2017 hækkar eftirlaunaaldur um 3 mánuði fyrir hvern árgang eftir árið 1955 og mun enda í 65 ára, var 63 ár.
• Frá árinu 2027 verður eftirlaunaldur háður framtíða ævilíkum með þeim hætti að sk. hlutfallstala fjölda ára á vinnumarkaði/eftirlaunum fyrir árið 2025 verði föst.
• Þessi breyting á jafnt við starfsmenn á almennum markaði og opinbera starfsmenn.
Takk fyrir
Fróðleg bók um langlífi eftir Henrik Ennart
Langlífissvæði
Okinawa – konur elstar í heimi Algeng fæða: - Tofu - Gurka - Hechima (sveppur) - Þari - Jasmine te - Tapioca – sætar kartöflur
Sardinia – karlar elstir (fjárbændur)
Okinawa – konu elstar í heimi Algeng fæða: - Tofu - Gurka - Hechima (sveppur) - Þari - Jasmine te - Mikið kolvetni: Tapioca – sætar kartöflu
Lærdómar frá langlífissvæðum !Áhættuvísar fyrir lífeyrissjóði!
• Borða ekki mikið
• Borða aðallega grænmeti
• Hreyfa sig hæfilega mikið
• Finna tilgang í lífinu
• Sterk félags- og fjölskyldutengsl
• Geta slappað af
• Fá sér gjarnan vínglas
• Iðka trúarbrögð
Nokkrar undantekningar
Jeanne Calment 122 ára