HỘI CHỨNG SẮP ĐẶT

PHỦ TẠNG KHÁC BIỆT

(HETEROTAXY)

Ths. Lê Kim Tuyến(*)

PGS. TS Châu Ngọc Hoa(**)

PGS. TS Phạm Nguyễn Vinh(***)

(*): Viện Tim TP. HCM

(**): DHYD TP HCM

(***): BV Tim Tâm Đức

Đồng dạng trái Đồng dạng phải

WANTED

Giới thiệu

Đồng dạng trái

Đồng dạng phải

Chẩn đoán bằng siêu âm tim

Các đặc điểm hình thái học của HC đồng

dạng

Kết luận

I. Giới thiệu

“Situs solitus” tương ứng với định vị tâm nhĩ và phủ tạng bình thường.

“ Situs inversus” tương ứng với định vị tâm nhĩ và phủ tạng ngược lại với situs solitus.

Bất cứ sự định vị nào khác với “ situs solitus” & “ situs inversus” gọi là “ situs ambigus”

Tỉ lệ gặp 4-10% trẻ bị TBS

Đồng dạng tiểu nhĩ trái và Đồng dạng tiểu nhĩ phải

ĐỊNH VỊ PHẾ QUẢN VÀ PHỔI

D G

Khí quản phải = trên ĐM ; Khí quản trái = dưới ĐM

G D

Phổi phải = 3 thùy ; Phổi trái = 2 thùy

HC ĐỒNG DẠNG TRÁI

ĐỒNG DẠNG PHẢI

Các bất thường ngoài tim

IV - Chẩn đoán:

a – HC đồng dạng trái :

Trục tim lệch phải hoặc chính giữa hơn so bình thường.

TMCD không thấy ở vị trí bình thường ở “bụng trên”.

Tĩnh mạch gan đổ trực tiếp vào nhĩ.

Kênh nhĩ thất thường gặp.

Có thể kết hợp BAV III.

Tim lớn và phì đại nếu có BAV III.

VLN có thể bất thường làm hồi lưu tĩnh mạch phổi bất thường.

b- HC đồng dạng phải :

Mỏm tim và dạ dày không cùng bên.

TMCD & ĐMC nằm cùng bên cột sống.

TMCD nằm ngay phía trước ĐMC ở bụng trên.

Thường liên quan bất thường phức tạp trong tim,ví dụ kênh nhĩ thất (đặc biệt thể mất cân đối) kèm thất phải 2 đường ra và hẹp / không lỗ van ĐMP

Bất thường kết nối TMP.

Các khác biệt

Nhận diện ở tiểu nhĩ

Kết nối tĩnh mạch

Khiếm khuyết trong tim:

*Vách: CAV (80%)

*Thất – Đại ĐM: Trong 63% thai nhi đồng dạng trái có sự tương hợp thất – đại ĐM; trong khi đó 90% thai nhi đồng dạng phải có bất thường kết nối thất - đại động mạch.

**Hình dạng thất : Khám nghiệm về hình

dạng hoặc xoay của thất cho thấy gần 50%

thai nhi đồng dạng phải có thất bất thường

(> trái -20%).

*Bất thường hệ thống dẫn truyền: BAV III

gặp 60/87 TH (68 %) có đồng dạng trái.

Các liên quan ngoài tim:

Tỷ lệ nam/nữ: Phải = 2/1; Trái =1/2

Bất thường nội tạng khác: Phổi, Lách,

xoay ruột bất toàn

V – Điều trị và diễn tiến : Khi có chẩn đoán HC đồng dạng việc điều trị và tham vấn phụ thuộc vào BTBS

Trong TH đồng dạng phải thường l iên quan tắt nghẽn đường ra thất phải và RVPAT, nhiều TH CAV unbalanced.

Trong đồng dạng trái thường l iên quan BAV III

Với cả 2 HC đồng dạng có BTBS phức tạp, chẩn đoán trước 24 tuần tuổi, việc chấm dứt thai kỳ là 1 lựa chọn, nên thảo luận với cặp vợ chồng.

Trong 1 nghiên cứu của Sharland & cs

(*): 121 TH HC đồng dạng thai nhi,

đồng dạng T gấp đôi đồng dạng P

(82:39 TH). Diễn tiến : 52 % cặp vợ

chồng chọn chấm dứt thai kỳ , 10%

chết trong bào thai, 13 % chết sau sinh

và 19% sống sót. Tỷ lệ sống sót khi

tiếp tục mang thai là 40%.

(*) Sharland, Textbook of fetal cardiology p.345

Trong n/c chúng tôi (2008-2011): có 29

Hete/736 BTBS (3.9%) Tuổi thai lúc chẩn

đoán 25 + 5 tuần

CDTK: 18 TH (62%)

Sinh sống: 7 TH (24%): 2 TH tử vong – 1 TH

T/D – 2 PT Hoàn toàn – 2 TH PT tạm thời

Mất sau sinh 1 TH và mất theo dõi 3 TH

KẾT LUẬN

Cần định vị phủ tạng khi bắt đầu tiếp cận

siêu âm

HC đồng dạng trái khi có “TMCD” nằm sau

ĐMC bụng

HC đồng dạng phải khi ĐMC bụng và

TMCD nằm cùng bên

Tiên lượng phụ thuộc BTBS

Cám ơn quý đồng nghiệp!