handleiding op weg naar het lagerhuis

1

jaargang 2014 - 2015

HANDLEIDING OP WEG NAAR HET

LAGERHUIS

Seizoen 2014 - 2015

1


InleidingDit seizoen gaat de VARA voor de zeventiende keer

op zoek naar het beste debat- en speechtalent in

Nederland! Op weg naar Het Lagerhuis is de grootste

debat- en speechcompetitie voor jongeren in het

voortgezet onderwijs en de laagste klassen van het

middelbaar beroepsonderwijs.

Elk jaar strijden zo’n tweehonderd teams om de titel

van beste debatschool van Nederland en wordt uit

zo’n tweeduizend leerlingen de beste redenaar van

Nederland gekozen. Deelname aan Op weg naar

Het Lagerhuis is een unieke ervaring waarbij je veel

nieuwe vaardigheden en technieken leert!

Bij Op weg naar Het Lagerhuis gelden er geen

ingewikkelde spelregels en zijn de aanspreekvormen

informeel. Hierdoor kunnen ook beginnende debaters

zich in een kort tijdsbestek voorbereiden op deelname.

Echter, alleen teams die zich zorgvuldig voorbereiden

en regelmatig hun debattechniek oefenen, zullen

daadwerkelijk kans maken op een finaleplaats tijdens

de provinciale voorronde.

Het traditionele slotstuk is de landelijke finale die wordt

uitgezonden op NPO 2. Het winnende team én de beste

redenaar brengen samen met jongerenorganisatie

HOPE XXL een bezoek aan de Verenigde Naties

in New York. Er staat dus wat op het spel!

Het Oostvaarders College met HOPE XXL en Maarten van Rossem bij de Verenigde Naties in New York (juni 2014)

2

Handleiding Op weg naar Het Lagerhuis

OntstaanHet ontstaan van de jongerendebatcompetitie

Op weg naar Het Lagerhuis is onlosmakelijk

verbonden met het in de jaren ‘90 zeer populaire

televisieprogramma Het Lagerhuis van de VARA. Het

programma werd rechtstreeks uitgezonden vanuit het

Amsterdamse debatcentrum De Rode Hoed.

Het Lagerhuis beoogde het debat over de politieke

actualiteit zo levendig mogelijk in de huiskamer te

brengen. Dat gebeurde volgens een vast stramien:

discussies tussen de aanwezige panelleden; discussie

met een uitgenodigde gast; een gesproken column van

oud-minister Marcel van Dam en een discussie tussen

een gast en Marcel van Dam.

In elke uitzending werd één van de panelleden

door een “juryvoorzitter” uitgeroepen tot de beste

debater. Mede door het programma zijn enkele

debaters landel i jk bekend geworden:

bijvoorbeeld de Hagenaars Henk Bres en

VVD-wethouder Frits Huffnagel.

De laatste jaren is Het Lagerhuis slechts

incidenteel op tv. De laatste reguliere uitzending

is gemaakt tijdens de landelijke verkiezingen in

2010. Daarentegen is de jongereneditie van het

programma vanaf 1999 jaarlijks bij de VARA is te zien.

Op weg naar Het LagerhuisOp weg naar Het Lagerhuis is in 1997 begonnen.

Enerzijds om jongeren de mogelijkheid te bieden

om hun debattechnieken en spreekvaardigheid te

vergroten, anderzijds om hen de mogelijkheid te

bieden om te ervaren wat de provinciale politiek

inhoudt. Welke onderwerpen spelen in de

provincie een rol? Op welke wijze komt

besluitvorming op provinciaal niveau tot stand?

Natuurlijk zijn de provinciale politici, de Statenleden

en gedeputeerden ook erg benieuwd naar

jullie mening over actuele onderwerpen.

3


“Spreken leert men door te spreken.”

Er is sprake van een bijzondere wedstrijd dankzij de

sterke betrokkenheid van de provincies. In de regel

vinden de voorrondes plaats in het Provinciehuis. Voor

iedereen is dit een unieke kans om deze prachtige

politieke arena’s van nabij te zien. Jongeren kunnen

ervaren hoe het is om in de schoenen te staan van een

politicus en wellicht stappen zetten naar een politieke

carrière. Er zijn namelijk verschillende voorbeelden

bekend van oud-deelnemers die nu politiek actief

zijn!

In 2012 is er binnen het wedstrijdformat een aantal

vernieuwingen doorgevoerd. Daardoor ligt er

nog meer nadruk op de inhoudelijke dialoog

bij maatschappelijke thema’s. Daarom wordt er

ook samengewerkt met Stichting HOPE XXL, een

jongereninitiatief waarbij wordt nagedacht over de

vraag hoe een toekomst te creëren waarin iedere

bewoner van onze planeet zijn of haar leven kan

waarderen met gemiddeld een 8.

Dit komt in het bijzonder terug in de V-Rede, een

speech waarin één deelnemer zijn of haar visie

geeft op de toekomst. Verder komen in het vaak

spectaculaire 360-graden debat verschillende

perspectieven naar voren bij provinciale, landelijke

en mondiale onderwerpen.

Wildcard

1Na de laatste provinciale voorronde deelt de organistatie van Op weg naar Het Lagerhuis aan een debatteam een wildcard uit. De provinciale winnaars en de winaar van de wildcard nemen het vervolgens tegen elkaar op in het landelijke finaletraject.

Aantal voorrondes

15Er zijn in totaal vijftien voorrondes in de twaalf provincies in Nederland. In de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Gelderland worden twee voorrondes georganiseerd. Uiteindelijk spelen zestien debatteams in een landelijk finaletraject om een plaats in de finale.

Cicero

4


3

2Op weg naar het Lagerhuis kent twee speech-onderdelen.

Naast de speechonderdelen zijn er drie debatonderdelen. Een uitgebreide beschrijving

van alle wedstrijdonderdelen is te vinden op bladzijde 6.

WedstrijdDe wedstrijdopzet van iedere provincale voorronde is maatwerk, maar de basiselementen zijn in elke provincie gelijk. Er zijn drie verschillende wedstrijdonderdelen: het vaste rollen debat, het 360-graden debat en het 1-op-1 debat. Daarnaast zijn er twee speechonderdelen: de landelijke V-Rede en de provinciale V-Rede.

4

5


5

Elk team krijgt de mogelijkheid één keer de landelijke

V-Rede (speech door één teamlid) te presenteren in

wedstrijdverband en meerdere keren worden het

vaste rollen debat, het 360-graden debat en het één-

op-één debat gespeeld.

De provinciale V-Rede is een zelfstandig wedstrijd-

onderdeel tijdens de voorrondes van Op weg naar

Het Lagerhuis. Elk team krijgt de gelegenheid om van

tevoren een video-opname van de provinciale V-Rede

in te zenden. De beste provinciale V-Rede wordt door

de deelnemer live uitgesproken. De winnaar wordt

beloond met een speech-kit. Beide V-Redes mogen

door dezelfde persoon worden uitgesproken.

Om deelnemende teams zoveel mogelijk te laten

debatteren wordt er gespeeld in poules. Op weg naar

Het Lagerhuis streeft ernaar om ieder debatteam

ten minste drie wedstrijdrondes van één uur te laten

spelen.

Na de eerste drie wedstrijdrondes zijn de halve

finalisten bekend. De overgebleven vier teams

maken uit wie de winnaar wordt van de voorronde

en doorspeelt in de landelijke achtste finales. Het

precieze wedstrijdprogramma is afhankelijk van het

aantal deelnemers, beschikbare zalen en beschikbare

juryleden en wordt per voorrondedag op de website

gepubliceerd. In de bijlage is een voorbeeld van

het chronologisch programma te vinden.

Doordat er rekening moet worden gehouden met een wisselend aantal deelnemers, de beschikbare capaciteit op de wedstrijdlocatie en het aantal juryleden kan bij sommige voorrondes van het voorbeeld wedstrijdprogramma worden afgeweken. Houd hiervoor de website (ownhlagerhuis.nl) in de gaten!

Ronde 1voorronde

Ronde 2voorronde

Ronde 3voorronde

Ronde 4Halve finale

Ronde 5Finale

Wedstrijdonderdelen

V-Rede Vaste rollen debat

Vaste rollen debat

Vaste rollen debat

Vaste rollen debat

Vaste rollen debat

1-op-1 debat 1-op-1 debat 1-op-1 debat

360-graden debat

360-graden debat

360-graden debat

360-graden debat

Tabel 1 Wedstrijdonderdelen per wedstrijdronde

6


Wedstrijdonderdelen

6

Debatteren leer je vooral door het te doen! Bij Op

weg naar Het Lagerhuis kun je in verschillende

wedstrijdonderdelen je debatvaardigheden laten

zien. Iedere debatvorm vraagt een net iets andere

aanpak.

Er zijn drie verschillende debatvormen bij Op weg

naar Het Lagerhuis:

- het vaste rollen debat (teamdebat)

- het 1-op-1 debat tussen twee debaters

- het 360-graden debat (teamdebat)

7


Vaste rollen debatHet vaste rollen debat is een debat tussen twee teams

van tien deelnemers. Er wordt gedebatteerd over

een stelling en de loting bepaalt welk team de stelling

moet verdedigen en welk team de stelling moet

aanvallen. Het team dat de stelling verdedigt, is ‘voor’

de stelling. Het team dat de stelling aanvalt, is ‘tegen’

de stelling. Het vaste rollen debat is een teamdebat.

Dit betekent dat het hele team ‘voor’ de stelling of

‘tegen’ de stelling is, je hebt hier dus geen keuze in.

Het debat wordt geleid door een gespreksleider.

Tijdens Op weg naar Het Lagerhuis wordt deze

rol vervuld door een docent van één van de

deelnemende scholen. De gespreksleider start het

debat door aan het team dat ‘voor’ is het woord

te verlenen. Vervolgens mogen de tegenstanders

reageren. Na deze eerste uitwisseling van argumenten

is het aan de gespreksleider om de spreektijd op

een eerlijke manier tussen de teams te verdelen.

Tijdens het vaste rollen debat mag door de

deelnemers enkel worden gesproken, nadat zij

zijn opgestaan. De gespreksleider bepaalt wie op

welk moment het woord heeft! De gespreksleider

mag lange betogen afbreken en zorgt ervoor

dat algemeen geldende fatsoensnormen in acht

worden genomen. Het vaste rollen debat duurt

tien minuten. De tijd wordt bijgehouden door de

debatklok. Tijdens de laatste vijf seconden verandert

de verlichting van de klok van kleur en mag er door

de gespreksleider, deelnemers en eventueel publiek

hardop worden afgeteld. De jury wijst pas aan het

einde van de wedstrijdronde de winnaar aan.

Het 1-op-1 debatHet 1-op-1 debat is een debat over een stelling

tussen twee deelnemers uit het debatteam. De

debatteams bepalen zelf welk teamlid het debat

namens het team voert. Er is door loting bepaald

welke deelnemer de stelling moet verdedigen

en welke deelnemer de stelling moet aanvallen.

Diegene die de stelling verdedigt, is ‘voor’ de

stelling en opent het debat. Diegene die de stelling

aanvalt, is ‘tegen’ de stelling. De gespreksleider

stelt zich terughoudend op bij het 1-op-1 debat

en opent het debat door aan de voorstander het

woord te verlenen. Vervolgens mag de tegenstander

hierop reageren. Na deze eerste uitwisseling van

argumenten is het aan de deelnemers zelf om de

spreektijd op een eerlijke manier te verdelen.

8


De gespreksleider grijpt alleen in wanneer het

debat dreigt te ontsporen. De gespreksleider

intervenieert bijvoorbeeld wanneer de debaters

elkaar voortdurend niet laten uitpraten, sterk

afdwalen van het onderwerp of als zij algemeen

geldende fatsoensnormen overschrijden.

Het 1-op-1 debat duurt 5 minuten. De tijd wordt

bijgehouden met behulp van de debatklok. Tijdens de

laatste vijf seconden mag er door de gespreksleider,

deelnemers en eventueel publiek hardop worden

afgeteld. Ook bij het 1-op-1 debat bepaalt de jury aan

het einde van de wedstronde de winnaar.

360-graden debatHet 360-graden debat is een variant op het vaste

rollen debat. Het 360-graden debat wordt gespeeld

op dezelfde manier en volgens dezelfde regels

als het vaste rollen debat, maar er is één groot

verschil: beide teams zijn afwisselend ‘voor’ en

‘tegen’ de stelling. Het 360-graden debat is tevens

een teamdebat. Dit betekent dat het hele team

‘voor’ de stelling of ‘tegen’ de stelling is.

Het debat wordt op dezelfde wijze geopend als

het vaste rollen debat. De klok bepaalt wie bij de

start van het debat de stelling verdedigt. Het debat

wordt geleid door een gespreksleider. Tijdens de

voorrondes van Op weg naar Het Lagerhuis wordt

deze rol vervuld door een docent van één van de

deelnemende scholen. De gespreksleider start het

debat door aan het team dat ‘voor’ is het woord te

geven. Vervolgens mogen de tegenstanders reageren.

Na deze eerste uitwisseling van argumenten is

het aan de gespreksleider om de spreektijd op een

eerlijke manier tussen de teams te verdelen.

“Als student kwam ik erachter dat ik goed kon spreken in het openbaar en ik besefte: nu is alles mogelijk.”

Barack Obama

9


9Na enkele minuten debat klinkt er een zoemer. Vanaf

dat moment zijn de rollen omgekeerd. De verdedigers

worden de aanvallers en de aanvallers de verdedigers.

Het team dat ‘voor’ is, is vanaf dan ‘tegen’ en vice versa.

Tegen het eind van het debat zal de zoemer nog één

keer klinken en worden de rollen weer omgedraaid.

De wissel is een belangrijk moment tijdens dit debat.

Nadat de zoemer heeft geklonken behoudt de

deelnemer die aan het woord is het spreekrecht. De

deelnemer krijgt de gelegenheid om de door hem

of haar gegeven argumenten direct te ontkrachten,

meteen in een ander daglicht te plaatsen of een

nieuw punt te maken. Alleen wanneer de spreker

stilvalt, gaat de beurt naar het andere team.

Het debat duurt, net als het vaste rollen debat,

tien minuten. De tijd wordt bijgehouden door

de debatklok. Tijdens de laatste vijf seconden

verandert de verlichting van de klok van kleur en

mag er door de gespreksleider, deelnemers en

eventueel publiek hardop worden afgeteld.

Op de website van Op weg naar het Lagerhuis zijn verschillende fragmenten van het wisselmoment te vinden.

11

HOPE XXL wil eraan bijdragen dat iedereen zijn of haar leven met een acht of hoger kan waarderen. Daarom ontwikkelt HOPE XXL samen met jongeren van over de hele wereld een nieuwe visie op de toekomst. Dit hebben ze de Liemers List genoemd, naar de regio in Gelderland waar HOPE XXL is begonnen.

Het is een ‘lijst van dingen die moeten gebeuren’ met artikelen over duurzaamheid, mensenrechten, internationale samenwerking en nog veel meer. In 2015 biedt HOPE XXL de wereldwijde Liemers List aan bij de Verenigde Naties en zal Yama, één van de mede-initiatiefnemers, zijn V-Rede uitspreken. Duizenden jongeren van over de hele wereld hebben al meegedacht over de Liemers List. Waaronder de deelnemers aan Op weg naar Het Lagerhuis de afgelopen twee seizoenen.

Ook tal van prominenten steunen HOPE XXL. Onder meer Alexander Rinnooy Kan, Jan

Peter Balkenende, Louise Fresco, Jan Jaap van der Wal, Hanna Verboom, Ruud Lubbers en Gerrit Zalm steunen het initiatief, evenals 80 professoren die de Liemers List voor minimaal 80 % onderschrijven. Daarnaast wordt HOPE XXL onder meer gesteund door het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

In 2015 wordt de lijst afgerond tijdens de HOPE XXL Global Summit in Costa Rica. Later dat jaar presenteert HOPE XXL de lijst aan de Verenigde Naties als de visie van de jongere generatie op de toekomst. De lijst is echter nooit helemaal af en HOPE XXL blijft bezig om de Liemers List te verbeteren.

De jongeren van HOPE XXL zijn dus zeer benieuwd naar jullie argumenten bij de stellingen van Op weg naar Het Lagerhuis!

Wil je actief worden bij HOPE XXL? Bezoek de website www.hope-xxl.com en neem contact op!

HOPE XXL: Join the future!

12


3Er zijn drie word clouds

te vinden op de website.

Naast de speechonderdelen zijn er drie debatonderdelen. Een uitgebreide beschrijving

van alle wedstrijdonderdelen is te vinden op bladzijde %.

JureringDe jury beoordeelt de debatten aan de hand van drie criteria: argumentatie, presentatie en teamwork/strategie, waarbij de argumentatie het zwaarst weegt. Per onderdeel wordt in het bijzonder gelet op de elementen die zijn benoemd in drie wordclouds. Deze wordclouds zijn op de website te vinden.

Vorig jaar hebben verschillende oud-deelnemers van Op weg naar Het Lagerhuis opnieuw

meegedaan, maar dan als jurylid. Oud-deelnemers die ook willen jureren kunnen zich aanmelden

via de website.

12

13


Puntentelling & Juryberaad

Bij Op weg naar Het Lagerhuis wijst een jury van drie personen per wedstrijdonderdeel een winnaar aan. Daaruit volgt automatisch de winnaar van de wedstrijdronde. Per wedstrijdronde worden namelijk drie wedstrijdonderdelen gespeeld. In iedere wedstrijdronde zijn er in totaal 3 punten te verdelen (1 punt per wedstrijdonderdeel) en per onderdeel wordt bepaald welke school heeft gewonnen en het punt krijgt. De jury is verplicht per wedstrijdonderdeel een winnaar aan te wijzen. Gelijkspel is dus niet mogelijk!Om eventuele gelijke standen in de poulefase te voorkomen (zoals een gelijk aantal gewonnen wedstrijdrondes en een gelijk aantal gewonnen wedstrijdonderdelen) kent de jury per wedstrijdronde en per debatteam tevens een tiebreaker-score toe. De tiebreaker-score is een score op schaal 0,0 tot 10,0 die de algehele debatkwaliteit van het debatteam representeert van die wedstrijdronde. Uiteraard wijst de jury altijd het hoogste cijfer toe aan de winnaar van de ronde en ook hier is gelijkspel niet mogelijk.

De jury heeft na afloop van de ronde maximaal 10 minuten de tijd om alle indrukken te verwerken, de winnaar te bepalen én haar keuze met argumenten te onderbouwen. Dit is geen eenvoudige taak! De jury stelt zichzelf vaak de vraag welke school voor de gehele wedstrijdronde (dus alle debatonderdelen bij elkaar) de meeste aanspraak maakt op de

overwinning. Zij focussen vervolgens in het overleg op de verschillende wedstrijdonderdelen en bereiden de terugkoppeling voor.

JuryuitslagTijdens de juryuitslag aan het eind van elke ronde wordt het juryoordeel aan de deelnemers bekend gemaakt. De jury wordt door de organisatie gevraagd om ook een helder inzicht te geven in de weging die zij heeft toegepast. Het oordeel illustreert zij aan de hand van voorbeelden en zij geven tijdens de terugkoppeling een antwoord op bijvoorbeeld de volgende vragen: Waarom en wanneer was team A beter dan team B?; Wat gaf naar de mening van de jury de doorslag?; Welke argumentatie heeft indruk gemaakt?; Wie bespeelde het publiek het beste?; Welk debatteam heeft het beste teamwork getoond?

Op het eindoordeel wordt nooit teruggekomen. De jury vult na afloop de definitieve uitslag in op het wedstrijdformulier voor de wedstrijdleiding. Dit formulier is openbaar en leerlingen mogen dit dan ook inzien. De persoonlijke aantekeningen van de juryleden zijn echter geheim.

14


Interview met Frits BloembergWat vind jij zelf leuk aan deze wedstrijd?“Het is een heel dynamische wedstrijd, er gebeurt heel veel. De kracht van het Lagerhuis-debat is dat iedereen mee kan doen en je dus ook veel verschillen ziet in de manier van debatteren tussen teams. En niet alleen de inhoud bepaalt wie er wint. Ook de presentatie, en zaken als humor spelen een grote rol. Ik heb zelf meegedaan in de tijd dat deze wedstrijd nog op scholen werd georganiseerd en ben toen enthousiast geraakt voor het debatteren. De voorrondes zijn voor ons als organisatie ook een feest.”

Sinds twee jaar maakt de V-Rede onderdeel uit van de wedstrijd. In de tv-finale was dit vorig jaar ook een belangrijk onderdeel geworden.“Ik denk dat de V-Rede een grote aanwinst is voor de wedstrijd. Overtuigen doe je niet alleen met een debat: de speech is immers de oudste vorm van overtuigen die er is. De technieken die door de Grieken en Romeinen zijn beschreven zie je straks weer toegepast worden door jonge speechtalenten. Door bij de V-Rede de nadruk te leggen op de toekomst kunnen leerlingen ook wat van zichzelf blootgeven. Er is al zoveel pessimisme, juist met de V-Rede kun je andere mensen inspireren. Als je jong bent kan het effect hiervan heel groot zijn omdat het heel geloofwaardig is.”

Is het niet verwarrend dat er zo weinig regels zijn?“Er zijn bij Op weg naar Het Lagerhuis bepaalde basisingrediënten, zoals de tijd (met de klok) en een gespreksleider die het debat in goede banen moet leiden. Maar hoe de teams het debat invullen is aan hen. Wel is het raadzaam om je te verdiepen in de beoordelingscriteria. Zo is het bij deze wedstrijd niet nodig om het debat op een formele manier te voeren zoals het debat officieel te openen met de woorden “Beste jury, beste tegenstanders, geacht publiek...” of elkaar met u aan te spreken. “

“Ook debatteer je niet via een voorzitter maar spreek je elkaar rechtstreeks aan. Voor leerlingen die meedoen aan andere debatwedstrijden kan dit wel eens verwarrend zijn, maar ik vind de kracht van deze wedstrijd juist deze laagdrempeligheid. Er is tijdens het debat veel vrijheid, iedereen is gelijk. Soms zie je dat iemand een ander wil onderbreken in zijn betoog, en dit mag ook als de gespreksleider het toestaat en als de ander debater het laat gebeuren. Zoek de kracht dus vooral bij jezelf zou ik willen zeggen. Overtuigingskracht bestaat uit een heel scala van factoren en ook het gevoel speelt hierin mee. We werken overigens wel met een wedstrijdreglement waarin is vastgelegd hoe de competitie in elkaar zit en wat er wel en niet mag. Zo mogen scholen niet ineens teamleden vervangen, dit moet altijd via de wedstrijdleiding.”

Presentator van de voorrondes

15


Tip

15

“Wees vooral jezelf en laat vooral zien dat je debatteren en speechen leuk vindt. De jury waardeert het als je wat van jezelf laat zien. Zij willen ook verrast worden, er wordt dus niet van je verwacht dat je een debat uit de Tweede Kamer naspeelt. Zorg er verder voor dat je als een team debatteert. In de finale van de voorronde willen we immers de beste teams zien, die bovendien op de wedstrijddag hebben bewezen dat zij in staat zijn om indruk te maken met hun overtuigingskracht. En natuurlijk mag er ook wat gelachen worden!”

16


De V-RedeDe V-Rede is sinds twee jaar onderdeel van de

wedstrijd en het doet een beroep op heel andere

overtuigingsvaardigheden. Tegenwoordig is het

van groot belang dat een individu in staat is om een

publiek te informeren, te inspireren of te overtuigen.

Met de V-Rede krijgen jonge mensen de kans om hun

visie te geven op de toekomst. Jouw toekomst! Want

wie zou er durven twijfelen aan de geloofwaardigheid

van jouw verhaal? Juist met jeugdig idealisme ben je

in staat om andere mensen te raken en te vertellen

hoe het anders moet. Hoe het beter kan. Hoe mensen

het verschil kunnen maken. Dát is waarom we jou

vragen om een speech te schrijven! We zijn benieuwd

naar jouw verhaal.

Realiseer je dat de V-Rede veel vraagt van een spreker.

Je moet het verhaal soepel kunnen voordragen,

zonder dat het ingestudeerd overkomt. Je moet het

contact kunnen maken met het publiek, zonder dat

je hierin overdrijft. Je verhaal moet goed in elkaar

zitten en de inhoud moet staan als een huis. Kortom:

het schrijven en voordragen van de V-Rede vraagt de

nodige aandacht.

Tips voor de V-Rede

1. Start niet door jezelf voor te stellen. Dit doet de

presentator. Formele plichtplegingen zijn bij Op weg

naar Het Lagerhuis overbodig. Maak contact met het

publiek en probeer zo min mogelijk naar je papier te

kijken. Wie naar de tekst kijkt en tegelijkertijd spreekt

verliest na verloop van tijd het contact met het

publiek.

2. Zoek naar een pakkende opening! Iets waar

mensen door gegrepen worden. Het is van belang dat

je direct de aandacht van de kijker en luisteraar hebt

en zij benieuwd zijn naar wat er gaat komen. Een al te

formele of plechtige opening kan tot gevolg hebben

dat mensen afhaken. Denk dus goed na over hoe je de

speech wil beginnen.

3. Hou het dicht bij je zelf en maak het niet té

verheven. Mensen hebben over het algemeen meer

sympathie voor de onbevangen spreker of een

enthousiast persoon dan de wijsneus die alles beter

weet.

Spreken in de spotlight

17


17

4. Hou rekening met de 150 seconden die je

maximaal hebt! Overbodige passages kun je beter

schrappen omdat voor deze speech geldt: kort, maar

krachtig! Een uitgeschreven V-Rede bestaat in de regel

uit 200 tot 400 woorden.

5. Denk na hoe je jouw publiek kunt inspireren. Wat

is écht belangrijk? Waar zou het publiek over napraten,

nadat ze jouw speech hebben gehoord.

6. Een goede speech bevat altijd een kernboodschap.

Werk liever één aspect uitvoerig uit dan er van alles bij

te slepen.

7. Laat je inspireren door de beste en beroemdste

speeches uit de geschiedenis. Wat maakt die ene

speech van Obama of Mandela zo goed? Van grote

redenaars uit het verleden kun je veel leren. Een aantal

hoogtepunten uit de retorica kun je bijvoorbeeld

vinden in het boek Speeches That Changed The World .

8. Oefen je speech uitvoerig. Het liefst voor een

(nog onbekend) publiek. De speech laten opnemen

en terugkijken is zeer waardevol, bijvoorbeeld voor

het wegslijpen van stopwoordjes.

9. De meeste sprekers spreken te snel en verliezen daardoor snel de aandacht van het publiek. Spreek woorden duidelijk uit en raffel de speech niet af.

Kunnen leerlingen zich zelfstandig inschrijven

voor Op weg naar Het Lagerhuis?

Nee, het is enkel voor de begeleidende docent(en)

mogelijk om een team in te schrijven. Inschrijven kan

via het inschrijfformulier op de website.

Is het mogelijk om met meer dan één team van een

school deel te nemen?

In principe is de inschrijving bij Op weg naar Het

Lagerhuis beperkt tot één team per school. De reden

hiervoor is dat we zoveel mogelijk scholen de kans

willen geven om deel te nemen.

Uit hoeveel leerlingen bestaat een Op weg naar

Het Lagerhuis-team?

Per schoollocatie (middelbare school of mbo-

instelling) kan één team van tien debaters (en

twee junior-debaters) deelnemen aan Op weg

naar Het Lagerhuis. Junior-debaters kunnen in het

kader van opleiding de wedstrijd als toeschouwer

meemaken.

Wat is de precieze rol van de junior-debaters?

De junior-debater is een leerling die niet behoort tot

het basisteam, maar in het kader van opleiding de

dag kan meemaken als toeschouwer. Junior-debaters

zijn van harte welkom tijdens de voorronde maar

nemen tijdens de debatronde plaats in het publiek en

debatteren zelf in beginsel niet. Enkel in het geval van

overmacht (bijvoorbeeld ziekte, stremmingen etc.) is

het mogelijk dat een junior-debater invalt. .

Wat zijn de overeenkomsten en verschillen

tussen de provinciale V-Rede en de landelijke

V-Rede?

Overeenkomsten: De landelijke V-Rede en de

provinciale V-Rede zijn de speechonderdelen bij Op

weg naar Het Lagerhuis. Voor beide speeches is een

aparte speechopdracht te vinden op de website.

Beide speeches hebben een maximale duur van

150 tellen. Tijdens de voorronde krijgt elke redenaar

de gelegenheid om zijn of haar speech op video te

laten opnemen door een cameraman van de VARA.

Scouts van de VARA en Het Debatbureau bekijken al

deze opnames (landelijke en provinciale V-Redes) en

selecteren vervolgens een tiental redenaars voor een

auditie in Hilversum. De beste redenaars zullen terug te

zien zijn op televisie in de uitzending van de landelijke

Veelgestelde vragen20


finale van Op weg naar Het Lagerhuis.

Verschillen: De landelijke V-Rede is een

wedstrijdonderdeel tijdens de eerste wedstrijdronde

van Op weg naar Het Lagerhuis. (Tenzij

omstandigheden ertoe noodzaken om een ander

wedstrijdprogramma te hanteren.) De opdracht voor

deze speech heeft een mondiaal thema.

De provinciale V-Rede is een zelfstandige

speechwedstrijd en de opdracht voor de speech

heeft een provinciaal thema. Leerlingen krijgen

de mogelijkheid om voorafgaand de provinciale

voorronde hun provinciale V-Rede op video in te sturen

naar Op weg naar Het Lagerhuis. Deze video’s worden

door een jury beoordeeld en tijdens de voorronde van

Op weg naar Het Lagerhuis wordt de beste provinciale

V-Rede bekendgemaakt. Deze redenaar met de beste

provinciale V-Rede wint een ‘live’ optreden voor een

bomvolle zaal en een speechkit.

Is het toegestaan om een leerling die geen deel

uitmaakt van het debatteam (10 debaters) de

speechonderdelen te laten uitvoeren?

Dat is toegestaan voor de provinciale V-Rede. Let

wel: omwille van de maximale deelnemerscapaciteit

van de debatlocaties mogen er in totaal niet meer

dan twaalf leerlingen per schoollocatie worden

afgevaardigd.

Hoe zien de landelijke finales eruit?

Zestien scholen spelen in Hilversum tegen elkaar

in de achtste finales. Vanaf dan is het er op of er

onder. Win je de wedstrijd dan speel je door in de

volgende ronde. Zo wordt er toegewerkt naar de

finale met bijbehorende tv-uitzending. De scholen

die hun voorronde weten te winnen worden vanzelf

geïnformeerd over de landelijke finales.

Ik heb een andere vraag. Wat nu?

Op de website van Op weg naar Het Lagerhuis wordt

deze lijst aangevuld met vragen die binnenkomen.

Mocht deze lijst ook geen soelaas bieden, dan

kunt u contact opnemen met Het Debatbureau,

de organiserende partner van de wedstrijd. Vragen

kunnen per e-mail worden gesteld of via het contact-

formulier op de website.

21

“Verhef je stem niet, verbeter je argument”

Desmond Tutu


22


Partners bij de voorronde

23


SpeeldataFlevoland

donderdag 22 januari

Drenthe

dinsdag 17 februari

Utrecht

vrijdag 23 januari

Noord-Holland (dag II) donderdag 19 februari

Gelderland (dag I)

donderdag 5 februari

Groningen vrijdag 20 februari

Gelderland (dag II)vrijdag 6 februari

Zeeland

dinsdag 24 februari

Friesland

maandag 9 februari

Limburg


Noord-Holland (dag I)

woensdag 11 februari

Noord-Brabant

vrijdag 27 februari

Overijssel


Zuid-Holland (dag I + II)

nog niet bekend

Alle wedstrijddata zijn onder voorbehoud van wijzigingen

24


Bijlage Voorbeeld chronologisch programma provinciale

voorronde

25


TIJD ACTIVITEIT BESCHRIJVING09.30 uur Registratie Elk team wordt verzocht bij

binnenkomst zich direct te registreren bij de inschrijfbalie.

10.15 uur Opening en loting Plenaire opening en loting voor de provinciale voorronde van Op weg naar Het Lagerhuis.

vanaf 10.30 uur Filmopnames V-Rede door VARA Gedurende de hele dag kunnen deelnemers hun V-Rede laten opnemen door de VARA. De beste V-Redenaars maken tevens kans om tijdens de uitzending van de landelijke finale hun V-Rede op tv terug te zien.

10.45 uur Ronde 1 OWNHL Tijdens elke debatronde van Op weg naar Het Lagerhuis worden drie wedstrijdonderdelen gespeeld. De eerste debatronde van Op weg naar Het Lagerhuis bestaat uit de V-Rede, het vaste rollen debat en het 360-graden debat, tenzij dit door omstandigheden niet mogelijk is.

26


TIJD ACTIVITEIT BESCHRIJVING11.45 uur Ronde 2 OWNHL De tweede debatronde van Op

weg naar Het Lagerhuis bestaat uit het vaste rollen debat, het 1-op-1 debat en het 360-graden debat.

12.45 uur Lunch13.15 uur Ronde 3 OWNHL De derde debatronde van Op

weg naar Het Lagerhuis bestaat uit het vaste rollen debat, het 1-op-1 debat en het 360-graden debat.

14.00 uur Uitslagen De bekendmaking van de halve finalisten. Debatteams die niet in de halve finale staan mogen in het publiek plaatsnemen voor de halve finale en finale. Graag zelfs!

14.15 uur Ronde 4 (halve finale) De vier beste debatteams spelen de halve finales. De halve finale bestaat uit één debatonderdeel. Dit is het vaste rollen debat.

15.00 uur tot uiterlijk 16.30 uur Ronde 5 (finale) De finale van de provinciale voorronde van Op weg naar Het Lagerhuis en de prijsuitreiking.

27


27

“We moeten onze vrijheid niet voor lief nemen. Het vfonds wil daarom het

maatschappelijke debat over vrede en veiligheid op gang brengen en houden.

HOPE XXL past daarom uitstekend bij de doelstelling van het vfonds om bij te

dragen aan vrede, democratie en rechtsstaat. De Op weg naar Het Lagerhuis

debatten activeren deze discussie en prikkelen studenten om actief bezig te zijn

met de vrede. Daarom steunen we OWNHL. Investeren in vrede. Je kunt er niet

vroeg genoeg mee beginnen.”

Ton Heerts, directeur vfonds

Het vfonds wenst de deelnemers van Op weg naar Het Lagerhuis

veel succes!

Het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) zet zich in voor oorlogs- en dienstslachtoffers van de Nederlandse overheid waar ook ter wereld. Het vfonds richt zich vooral op het vergroten van de erkenning en waardering voor veteranen, het herinneren van oorlogen, herdenken van slachtoffers en het vieren van bevrijding. Daarnaast zet het vfonds zich in voor vrede, democratie en rechtsstaat.

28


ColofonHANDLEIDINGOP WEG NAAR HETLAGERHUIS

17e editie:, 2014

Tekst

Op weg naar Het Lagerhuis

Foto’s

Amrah Schotanus: voorkant, 4, 8 ,10, 12, 15, 18-2, 19-1,

19-2, 19-3, 19-4 , 27;

VARA | Lilian van Rooij: 6, 9,17;

Provincie Limburg | Alf Mertens: 18-1, 18-3;

Provincie Noord-Brabant | Wim Hollemans: inleg, 18-4;

Alain Dikken: 1;

Anne Makaske: 10;

Provincie Zuid-Holland | Rene Zoetemelk: achterkant

Correspondentieadres

Het Debatbureau

Javastraat 30c

2585 AP Den Haag

070 - 212 1904

(e) [email protected]

(w) www.ownhlagerhuis.nl

Op weg naar Het Lagerhuis dankt de volgende provincies voor het

mede mogelijk maken van het evenement: Drenthe, Flevoland,

Friesland, Gelderland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant,

Noord-Holland, Overijssel, Utrecht en Zeeland.

29


Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds met middelen

uit de Nationale Postcode Loterij. Het vfonds ondersteunt projecten die

betrokkenheid bij democratie, grondrechten en rechtsstaat aanwakkeren

en de internationale rechtsorde, en de Nederlandse inzet in dat kader,

onder de aandacht brengen.

handleiding op weg naar het lagerhuis

Documents