1117 Mayıs 2013

İSTA

NBU

L

SOLDAN SAĞA: 1- 1Şubat’tan bu yana ABDDışişleri Bakanı olarak görevyapan isim… Bir askerîharekâtta birlikleringereksinim duyduğu her türlügerecin toplandığı, dağıtıldığıbölge… 2- Fakat, lakin…Ücret karşılığı eşyayı koruyankimse… 3- Sterlinin yüzdebiri değerindeki para birimi…İşaret… Bir nota… 4- (Tersi)Çin kökenli, tahta üzerindeoynanan iki kişilik bir stratejioyunu… Ticari kuruluşlardakasada oturarak para alıpveren kimse… 5- Bir yünmarkası… Lihtenştayn’ıninternet kodu… 6- Romarakamlarında X ile gösterilensayı… Faktör… 7- Birininbuyruğu altında olangörevli… Onun gibi yarolmaz… 8- Bir kimsenin,herhangi bir ücretinbütününden veya birbölümünden muaftutulduğunu gösterenbelge… Galyum elementininsimgesi… Makine ve KimyaEndüstrisi Kurumu içinkullanılan kısaltma… 9-Üzerine yapı yapılmak içinayrılmış yer… Büyük bir işinbir bölümünü yaptırmayı, asılmüteahhitten kendi üzerinealan ikinci müteahhit… 10-Satıcıların mal satmak için biraraya geldiği yer, pazar…Lahza… 11- Ülker Gıda’nınçocuklara yönelik hediyeliçikolata ürünü… Belirli birsüre çalıştıktan sonrakanunlar gereği işi ile ilgisikesilerek kendisine aylıkbağlanmış olan kimse… 12-Fizik, kimya, matematik vebiyolojiye verilen ortak ad…Bir kibrit markası.YUKARIDAN AŞAĞIYA:1- Sony, Nikon, Nissan gibidünyaca ünlü markalara

sahip ülke… Yabancı birhaber ajansını simgeleyenharfler… 2- Adını Yunanalfabesinin son harfindenalan İsviçre merkezli bir saatfirması… Coca Colatarafından üretilen bir gazozmarkası… 3- Büyükşehirlerdeserbest mesleklerdeçalışanların oda veya dairetutup çalıştıkları birkaç katlıyapı… Bir malın veya hissesenedinin borsadaki değeri…4- Bilgisayarda kullanılacakherhangi bir programısimgeleyen küçük resim…Altmış dakikalık zamandilimi… 5- Kenya’nın internetharfleri… Anonim Ortaklıkanlamında kullanılankısaltma… Kırgızistan parabirimi… 6- Devletçe para,senet ve tahvil çıkarma,piyasaya sürme… Uzaklıkanlatan bir söz… 7-Unilever’in margarinmarkalarından biri… CemalGürsel’in lakabı… İskambiloyunlarında oynama sırası…8- Radon elementininsimgesi… Rütbe, paye… 9-Gizli ve yasa dışı… Edirneiline bağlı ilçelerden biri… 10-Bir bilim, sanat, meslekdalıyla veya bir konu ile ilgiliözel ve belirli bir kavramıkarşılayan kelime…Moritanya’nın internet kodu…Kilolitre için kullanılankısaltma… 11- Romarakamlarında III ile gösterilensayı… Reckitt Benckisertarafından üretilen, çamaşırsuyu özelliğine sahip birdeterjan markası… 12-İthalatta bir malın bedeli,sigortası ve navlungiderleriyle birlikte olmaküzere maliyeti…Elektromanyetik dalgalarıtoplayan alıcı cihaz… İran’ıninternet harfleri.

BULMACANIN ÇÖZÜMÜ 9. SAYFADA

BULMACANalan M. ALAKENT ile ti sim@so rus hop.com

24 Kanuni Sani 1340 – 24 Ocak 1924 Akbaba Dergisi

KARİKATÜRLERDEKİ TARİH

Ronald ReaganYa da tam adıyla Ronald Wilson Reagan,

1911 – 2004 yılları arasında yaşamış, önceAmerikan futbolu oyuncusu ve plajcankurtaranı, sonra radyo spikeri ve

Hollywood yıldızı nihayet Kaliforniya Valisi veABD Başkanı olmuş, ilginç politikacı…

HAFTALIK İsmailŞen

ismail.sen@ito.org.tr

Geçtiğimiz günlerde IMF’ye olan borcun sontaksiti ödendi ya, herkes meşrebine göredeğerlendirmelerde bulundu.

Kimi, IMF’ye borcumuz bitse de aslındaborcumuzun arttığını söyledi ve hükümeti yerindibine batırdı. Kimi de bunun tarihte ilk kezolduğunu belirtip, başarıyı göklere çıkardı.

Aslında hükümetin başından beri malidisiplinden taviz vermemesi ve popülistpolitikaları benimsememesi borcun kapanacağınıgösteriyordu.

Peki, bu borçlar ne zaman yapıldı?Ne zaman mali disiplinden uzaklaşılır ve

popülist politikalarla “Devlet Baba”lığasoyunulursa o zaman…

★★★

İşin başlangıcı 27 Mayıs Darbesi’ne dayanıyor.Türkiye IMF’ye 1947 yılında üye olmasına rağmenilk borcu 1961’de alıyor. Darbe sonrası “tamtakırhazine” söylemiyle milletten toplanan alyanslaryetmeyince IMF’den borç alınıyor.

Bütçe açıkları, ambargo, petrol krizi, bankalarıniçinin boşaltılması gibi bir neden her zamanbulunuyor ve ilişki sürüyor.

Ancak zaman zaman kesintiye de uğruyor. Yani gazetelerin manşetlerindeki IMF’siz “ilk”

dönem gerçeği tam olarak yansıtmıyor.★★★

Öncelikle 1961’de başlayan Stand-Byanlaşmaları 1970’e kadar her yıl tekrarlanıyor. Yani10 yıl boyunca her yıl borçlanılıyor.

Sonra, 1970 ile 1978 arasındaki 8 yıl hiç Stand-Byanlaşması yapılmıyor.

Yani, Türkiye’nin IMF’siz ilk dönemi 1970 ile1978 arasında ve 8yıl sürüyor.

1978 yılındaalınan borçlar, kısasüren koalisyon

hükümetlerinin verdiği yüksek taban fiyatları,ambargo ve petrol krizinin oluşturduğu açmazabağlanabilir.

★★★

1983 sonlarında iktidara gelen Turgut Özalliderliğindeki ANAP Hükümeti ikinci IMF’sizdönemi temsil ediyor. Bu dönem 1984 yılındabaşlıyor ve 1994’e kadar sürüyor.

10 yıllık bu ikinci IMF’siz dönemi bitiren, 1994yılında yapılan Stand-By anlaşmasının temelnedeni olarak “herkese iki anahtar” sloganıylaözetlenebilecek popülist politikalar gösterilebilir.

“Herkese iki anahtar” sloganıyla kampanyasınıyürüten Süleyman Demirel liderliğindekiDYP’nin, Erdal İnönü liderliğindeki SHP ile 1991sonlarında kurduğu koalisyon, 2.5 yılda o günekadarki en büyük ekonomik krize yol açtı.Nedenler kısaca, erken emeklilik, yüksek tabanfiyatları ve maaşlara yüksek zam olaraközetlenebilir.

1994 yılındaki kriz sonrası imzalanan Stand-By,koalisyon hükümetlerinin politikalarınıdeğiştirmemesi sonucu beş yıl içinde devboyutlarda tekrarlanacaktı.

1994 yılında yapılan anlaşmayla kullanılan 696milyon dolarlık krediden sonra girilen ve temelolarak bankaların içinin boşaltılmasıyla başlayandev kriz sonucu dev boyutta bir Stand-Byimzalanacaktı.

1999 yılında yapılan anlaşmayla kullanılanmiktar, 1961 yılından beri kullanılan kredininneredeyse 5, son kredinin ise 25 katıydı: 17 milyar726 milyon dolar…

Bu krizin yarattığı dev açık 2002 ve 2005’teyapılan iki Stand-By anlaşmasını daha gerektirdi.

Türkiye 2005’ten beri IMF’den borç almadı.Geçen hafta da borcu kapattı. Bu da üçüncüIMF’siz dönemin başlangıcı…

Yine medyadaki manşetlerin oluşturduğu yanlışalgıya bakarsanız ilişki bitti.

IMF’siz diğer iki döneme bakarsak bununbitmiş bir ilişki olduğunu söylemek kolay değil.1970’lerdeki gibi büyük bir enerji krizi ya da1990’lardaki gibi dehşetli popülist politikalarıuygulamak kolaylıkla yeni bir ilişkininbaşlangıcı olabilir.

Son söz, borcun son taksitini bir düğmeyebasarak yaptığı para transferiyle bitiren DevletBakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın.Gazetecilerin yeni bir Stand-By anlaşmasıihtimaliyle ilgili sordukları soruya şöyle cevapveriyor Babacan:

“Stand By düzenlemesi şu anda IMF’ye üyeolan 186 üyenin tümü için sürekli açık olan birkapı. Yani her ülke diyebilir ki, ben bir Stand-Byyapmak istiyorum, sizinle görüşmek istiyorum.Onlar da otururlar, görüşürler; anlaşırlar,anlaşmazlar ayrı bir konu. Dolayısıyla, bu zatenher aşamada gündeme gelebilecek bir konu amabugün için artık bizim gündemimizde değil.Mayıs ayında yapacağımız gözden geçirmeçalışmalarında tekrar bu tabloya bakacağız.Türkiye’ye bakacağız, dünyaya bakacağız, ondansonrasıyla alakalı ne yapacağımıza o günitibarıyla karar vereceğiz. Ama ben tekrarsöylüyorum, bugün itibarıyla baktığımızda mayıssonrası için de bir Stand-By gerekliliği, birmecburiyet yok. Bu Türkiye için bir opsiyon…”

★★★

Üçüncü IMF’siz dönemin uzun sürmesidileğiyle…

‹lk de€il, üçüncü IMF’siz dönem bafll›yor

“

ÖZLÜ SÖZ

Hayırsız KocaZevce –Yinenereye?..Anlaşıldı,sen buoğlanıokutama-yacaksın…

Zevç – Neyapayımkarıcığım,eşyaokutmak-tan evlatokutmayavakitkalıyormu?..

Hükümetimizin ekonomik görüşü şöyleözetlenebilir: Hareketlenirse

vergilendir, hareket devam ediyorsadüzenle, hareket durmuşsa destekle.

”

1873’ün 20 Mayıs günüABD’de Levi Strauss veJacob Davis, bakır perçinlerinkullanıldığı ilk blue jeaninpatentini aldılar. Böylece ağırve pis işlerde çalışanmadenciler, inşaat işçileri vekovboylar sağlam birpantolona kavuştular. Bluejeanin tanıtımı için hazırlanangörsellerde “sağlamlık”

sürekli vurgulanıyordu.İki at tarafından farklı yönlereçekilen bir pantolongörüntüsü ise zamanlareklamlardan ürününetiketine terfi edecekti. Tümbunlara rağmen pantolonunhedef kitlesi zaman içindedeğişecek ve gençlertarafından kullanılmayabaşlayacaktı.

Sinemanınyaygınlaş-masınısağlayanLumiereKardeşler olsa

da birçok tarihçi tarafından asıl mucidinin Lois LePrince olduğu kabul edilir. Prince’ın 1888 yılındayaptığı bir kayıt biliniyor. Hatta 2,11 saniyelik bu kaydıinternette izleyebilirsiniz.(http://www.youtube.com/watch?v=0tDLO7VByUc)Daha sonra Edison’un icat atölyesinde üretilen çeşitliaraçlarla çekilen filmler vardır. 1894 ile 1896 arasındaKinetoskop ile çekilen filmleri (Kiss, SerpentineDances, Sandow The Strong Man, Glenroy Brothers,

Cockfight, The Barber Shop ve saire) de şu linkteizleyebilirsiniz:http://www.youtube.com/watch?v=ZG2L2_MpE88.

Kinetoskop 1891’in 20 Mayıs günü halka tanıtılır.Kısa sürede tutulan ve yaygınlaşan kinetoskop, basitbir zaafı dolayısıyla sinemaya yenilecekti. Sadece birkişi tarafından kullanılan bu alet, yüzlerce kişitarafından seyredilebilen sinema karşısında kısa süredeunutulup gitti. O günlerde yayınlanan bir gazeteilanından kinetoskopların 75 ile 115 dolar arasındagirişimcilere satıldıklarını ve seyreden kişi başına 10sent gelir getirebildiğini öğreniyoruz. Kinetoskopsalonunu gösteren fotoğraf ve çizimlerden anlaşıldığınagöre kinetoskop, hem kadınlardan hem deerkeklerden oldukça rağbet gören bir eğlencelikmiş…

Sa€lampantolonun

milad›

Sineman›n babas› Kinetoskop

HA

FT

AN

IN T

AR

İHİ

En küresel markamız80 yaşında

Türkiye’nin en küreselmarkası hiç şüphe yok kiTürk Hava Yolları’dır (THY).1933’te beş uçakla kurulan vebu yıl 80. yaşını kutlayanTHY, yakın zamana kadarulusal bir hava yolu olarakbilinirken günümüzdedünyada 4. büyük havaulaşım ağına sahip küreselbilinirliği olan bir konumaulaştı. Bununla birliktedünyanın en fazla ülkesineuçan hava yolu unvanını dataşıyor. Elbette bundaülkemizin son 10 yıldagösterdiği gelişme vetanınmanın da önemli payıvar. Daha doğrusu ülkesi vemarkasının çarpan etkisi ilebirlikte büyümesi sözkonusudur.

THY elbette teknik,tanınma, mali, filo gibi birçokaçıdan gelişti. Biz buyazımızda THY’nin kültür veturizm açısından birdeğerlendirmesini yapmayaçalışacağız. Bilindiği üzereturizm açısından en hızlı,hesaplı ve konforluulaşılabilirlik stratejik önemihaizdir. Bunu hangi ülkebaşarırsa turizmde sıçramayapar. İşte Türkiye’nin turizmbaşarısının arkasında yatanen önemli faktörlerden biriözel hava yollarımızla birliktebunu başarmış olmasıdır.

Yine bilindiği üzere;insanoğlu her zaman içinmerak ve bilme duygusunuönemsemiştir. Dünyamızıngiderek küçülmesi veulaşılabilir olması buduyguyu daha çok tahrikeder hale getirmiştir. Budoğrultuda küresel ve

teknolojik gelişmeler deturizmi yönlendirmekte vedesteklemektedir. Ulaşım veiletişim araçlarındakigelişmeler ve bunlarıngiderek yaygınlaşması iseturizmi tetikleyen anaunsurlardan biridir.

Kültür-tanıtım aracı vehizmetçisi olarak THY

THY’nin ülkemizturizmine hizmet etmesininyanında belki de daha önemliyanı kültür ve tanıtımunsurunu öne çıkaran yapısıgörülebilir. 2012 yılında 39milyon yolcu taşıması vebunların Skylife dergisiniokumaları biledüşünüldüğünde korkunç birpozitif etki ortaya çıkıyor.Bilindiği üzere SkylifeTHY’nin dergisi olarak 30yıldır aralıksız çıkıyor. YaniTHY 80 Skylife ise 30 yaşında.Doğrusu ikisi için de büyükbaşarı.

İçerik olarak Skylifedergisine baktığımızda; ciddi,seviyeli ve kültür-sanatağırlıklı bir dergi görürüz.Yemek kültüründen tutunülkenin kültürel miraspotansiyeline kadar içeriği ilebir bütün olarak kültüreltanıtım yapan bu dergi bilekendi başına bir başarıöyküsüdür.

Turizmin gelişmesinde butanıtımın da payı olduğunusöylemek asla abartı değildir.İnanmaktayız ki, içeriğikültür olan tanıtımların etkideğeri diğerlerine oranladaha yüksektir. Bununlabirlikte ülkemizin isminitaşıyarak ‘dünyanın en fazlaülkesine uçan hava yolu’unvanını elindebulundurması ile yaptığı etkive ülke tanıtımına olan

katkısınındeğeri paraileölçülemez.YolcularınasunduğuyemekikramındaTürkmutfağıağırlıklı bir menününolmasını bile başlı başına birtanıtım unsuru olarak görmekgerekir.

Tüm bunların yanında hemulusal hem de küreselprojelere verdiği sponsorlukdesteği de aynı amaca hizmetetmektedir. İstanbul’dayapılan birçok uluslararasıkongreye verdiği ücretsizbilet desteği kongrelerinİstanbul’a kazandırılmasındaetkin rol oynamaktadır. Bu daülkenin kazanç hanesineyazılmaktadır.

Elbette tüm bu başarılarındevamlılığı, THY’ningelişerek büyümesinebağlıdır. Hizmetindenmemnun olunmayan birmarka negatif tanıtıma hizmeteder. Bu ülkede yaşayanherkesin bu markaya benzerbir yaklaşımla sahip çıkmasıgerekir. En çok da buradaçalışan tüm personelin. Dahafazla sorumluluğu ise bukuruluşta yetkili olansendikanın göstermesigerekir. Çalışanların haklarınıkoruma adı altında tümülkeye hizmet eden bukuruma zarar vermeyekimsenin hakkı olamaz.

80. yaşında bize bu gururuyaşatan ve ülkeye küreselölçekte hizmet eden THY’nintüm çalışanlarını tebrikediyor, Allah nazarlardankorusun diyoruz.

PROF. DR.AHMET EMRE

BİLGİLİ

Kültür ve turizm açısından THY

2 bin gıda firması ABD’de buluşacak

GIDA, içecek vegıda ekipmanlarıalanında dünyadakien büyük fuar olanNational RestaurantAssociation Show(NRA Show), 18-21Mayıs 2013 tarihleriarasında ABD’ninŞikago kentindegerçekleştirilecek. 2bin firmanın ürün veservisleri ile ilgilistant açtığı fuaraAmerikanBaşkonsolosluğuTicaret Ataşeliği deTürkiye’dekifirmalardan oluşan bir ticaret heyetinin katılımınıorganize ediyor.

Bilgi: 0212 335 92 23ebru.olcay@trade.gov

Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan ‹fl Forumu’nukaç›rmay›n

TÜRKİYE-Azerbaycan-Gürcistan İş Forumu’nun(TAG-İF) üçüncü toplantısı 25 Mayıs’taAzerbaycan’ın Gebele şehrinde yapılacak. TOBB,DEİK organizasyonunda, Ekonomi Bakanlığı’nınkoordinasyonundaki iş forumuna; EkonomiBakanı Zafer Çağlayan, Azerbaycan EkonomikKalkınma Bakanı Şahin Mustafayev, GürcistanEkonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma BakanıGeorge Kvirikashvili de katılacak.

Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan iş dünyasınınörgütleri ile birlikte katılacağı etkinlik önemli işfırsatları sunuyor. Türkiye’nin Azerbaycan veGürcistan’da pazar payının artması, yeni ihracatimkanlarının oluşturulması amacıyla düzenlenecekiş forumunda yüz yüze iş görüşmelerigerçekleştirilecek. 24-26 Mayıs 2013 tarihleriarasında düzenlenecek forum için son başvurutarihi 20 Mayıs.

Bilgi: avrasya@deik.org.tr / Tel: 0212 339 50 10

Birinci IMF’siz dönem 1970-1978 arasında, ikincisi 1984-1994 arasında ve üçüncüsüaslında 2005 yılında başladı. Hâlâ sürüyor. Bu dönemlerde IMF’den borç almadık.

Sayfa11_Layout 1 17.05.2013 00:06 Page 1