Tıp Eğitimi Dünyası, Sayı 13.

BİR HABER:ULUSAL ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI OLUŞTURULDU / A. Bulut

Tıp Doktoru olan Üniversite Rektörleri, Tıp Fakültesi Dekanları ve sağlıkla ilgili diğer fakülte ve yüksek okulların yöneticileri ve Türk Tabipleri Birliği MK Başkanı’nın katıldığı, Üniversiteler Arası Kurula bağlı oluşturulan Tıp Sağlık Eğitim Konseyi, Tıp Fakültelerinde uygulanacak eğitim programlarının standarsizasyonun sağlanması amacıyla özel bir çalışma gerçekleştirdi. Bu çalışmada tıp fakültelerinde öncelikli olarak uygulanması öngörülen bir çekirdek eğitim programı (ÇEP) geliştirilmesi amaçlanmıştır.

1) Çalışma kolaylığı nedeniyle Ankara ve İstanbul’da bulunan Tıp Fakültelerinin tıp eğitimi ile ilgili kuruluşlarının görevlileri İstanbul, Ankara ve İzmir’de birlikte çalışılarak taslak bir program hazırlanmış,

2) Hazırlanan taslak tüm tıp fakültelerinin dekanlıklarına sunulmuş, görüşlerle geliştirilmiş,3) Geliştirilen program Tıp-Sağlık Eğitim Konseyinde görüşülerek değerlendirilmiş,

Kurul tarafından onaylanan programda yer alan her amaç ve ilgili hedefler için belirlenen müfredatın eğitim programının en az % 60’I olacak şekilde tıp fakültelerinde yerine getirilmesi, bu çabanın Dekanlıklarca sürdürülmesi gereken en önemli bölümü olacak.

Öğrenmede amaç ve hedeflerin belirlenmesinin en kadar önemli olduğunu bu Bültende yayınlanan iki yazımda vurgulamıştım. Bu nedenle hazırlanan ilk taslakla ilgili görüş istendiğinde sevinçle katkı yapma şansı buldum. Dekanlığımız tarafından, konuyla ilgili olarak, Dekan Yardımcımız Prof. Dr. Ertan Onursal ve Prof. Dr. Feyza Darendeliler ile birlikte görevlendirilmem de çalışmanın ilerleyen sürecinde yer almamı sağladı.

Bu sayıdan başlayarak ÇEP’in oluşturulması ve uygulanmasıyla ilgi bilgi ve deneyimleri paylaşacağız.

Konuyla ilgili görüş ve uygulama deneyimlerinizi bize iletmenizi bekliyoruz.

HAZIRLIK:

Eylül 1998 ‘de Tıp Sağlık Eğitim Konseyi (TSEK), mezuniyet öncesi tıp eğitiminin geliştirilerek standardizasyonu için çalışılması konusunda karar aldı. ile ilgili Konuyla ilgili ilk toplantı, Nisan 2001 de Tıp Eğitim Konseyi Başkanı olan Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nusret Aras’ın himayesinde Ankara, Hacettepe ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinden ilgili öğretim üyelerinin oluşturduğu bir Komisyon çalışması Ulusal Çekirdek Müfredat Hazırlama İlkelerini belirlemek üzere yapıldı. Atasever, Beşbaş, Bumin, Demirel, Dökmeci, Yılmaz, Kemahlı, Öztek ve Öztürk’den oluşan komisyon bir eğitim programı geliştirmenin aşamalarına uygun olarak aşağıdaki işlevleri yerine getirdi:

Öncelikle, tıp fakültelerindeki mezuniyet öncesi eğitimin amaç ve hedefleri saptandı, Daha sonra, bu amaç ve hedeflere uygun çekirdek müfredat içeriğinin ortaya konmasını

sağlayacak ilke ve ölçütler belirlendi, Bu ölçütlere göre ekipte yer alan her tıp fakültesinin “genel eğitim programını” (çekirdek müfredat

ve seçmeli konular olarak) oluşturması öngörüldü, Saptanan amaç ve hedefleri gerçekleştirecek içerik belirlendikten sonra hedef-içerik ilişkisini

gösteren tabloların yapılması planlandı. Hazırlanan çekirdek programlardaki ortak konuların “ulusal çekirdek programı” oluşturulmasına

karar verildi.

GELİŞME SÜRECİ:

Bu doğrultuda İstanbul’da, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin bir ekip çalışmasıyla Liverpool Tıp Fakültesi örneğini de temel alarak geliştirdiği taslak üzerinde çalışılarak İstanbul Üniversitesi Tıp Fakülteleri ilgilileri ile Ekim 2001 de bir araya gelindi.

Ankara Üniversitesi ilgilileri de taslaklarını hazırlamışlardı. Kasım 2001’de Ankara ve İstanbul öğretim üyeleri bir araya gelerek çalışmalarını sundu ve tüm hazırlıklardan ortak bir metin oluşturuldu. Bu çalışma sırasında programın geliştirilmesi için fakültelerin birbiriyle nasıl kıyasıya

1

yarıştığını görmenizi isterdim. Tabii ki bir toplantıdan diğerine geçen sürede bir grup gönüllü öğretim üyesi, canla başla sürekli olarak çalışıyordu.

Son taslak bir de İzmir’de, oradaki tıp fakültelerinin ilgilileri ile paylaşıldı. En son taslak Aralık 2001’de, aynı ekip tarafından Ankara’da tamamlandı. Çok sayıda öğretim üyesinin emeği olan programın hazırlığı sırasında çalışanların adını burada

yer sıkıntısı nedeniyle sıralayamıyoruz. Böylece görünmeyen isimsiz kahramanlara da haksızlık etmemiş oluruz. Ancak, Ankara Üniversitesi Rektörü ve Tıp Fakültesi Dekanı ile Marmara ve Hacettepe Tıp Fakültesi Dekanları çalışmalara sürekli katıldılar. Emeği geçen herkesi tüm öğretim üyeleri ve öğrenciler adına kutluyor, ilgileri için binlerce kez teşekkür ediyoruz.

Büyük bir emekle günler, geceler ve harcanan binlerce sayfa sonunda geliştirilen ÇEP Çalışma Raporunu ve ilgili isteyi ilginize sunuyoruz::

TÜRKİYE’DEKİ TIP FAKÜLTELERİ İÇİN ULUSAL ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI TIP Eğitim Konseyi RAPORU, ŞUBAT 2002, ADANA

Tıp Fakültelerinin mezuniyet öncesi eğitimdeki amaç ve hedefleri ile müfredatı belirleme ilkelerine göre hazırlanan Ulusal Çekirdek Eğitim Programı başlıca üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde “HASTALIK-DURUM-SEMPTOM LİSTESİ” (407 madde) verilerek, ilgili sorun ile ilgili öğrencilere kazandırılması gereken bilginin derecesi belirtilmektedir. Raporun ikinci bölümünde öğrencilere kazandırılması gereken BECERİLER (152 madde) listelenmiştir. Üçüncü bölümde ise iyi hekimlik uygulamaları için öğrencilere kazandırılması gereken TUTUM VE DAVRANIŞLAR (26 madde) listelenmiştir.

2

TIP FAKÜLTELERİNİNMEZUNİYET ÖNCESİ EĞİTİMDEKİ AMAÇ VE HEDEFLERİ

AMAÇTıp Fakültelerinin amacı:

1) Türkiye’nin sağlık sorunlarını bilen ve birinci basamakta bu sorunların üstesinden gelebilecek bilgi , beceri ve tutumlarla donanmış,

2) Birinci basamak sağlık kuruluşlarında hekimlik ve yöneticilik yapabilecek,3) Mesleğini etik kuralları gözeterek uygulayan,4) Araştırıcı ve sorgulayıcı olan, 5) Kendisini sürekli olarak yenileyip geliştiren,6) Uluslararası düzeyde kabul edilen ölçütlerde pratisyen hekimler yetiştirmektir.

HEDEFLERTıp eğitimi sonunda kazandırılması hedeflenen bilgi, beceri ve tutumlar aşağıdadır:

A) Bilinmesi, Kavranması, İrdelenmesi ve Uygulanması Hedeflenen Bilgiler:1) Vücudun ve organ sistemlerinin normal yapı ve işlevini kavrama. 2) Homeostazı düzenleyen hücresel, biyokimyasal ve moleküler mekanizmaları bilme tanıma ve

tanımlama3) Hastalıkların nedenlerini (genetik,gelişimsel, metabolik, toksik, mikrobiyolojik, otoimmün,

neoplastik, dejeneratif, travmatik, v.b.) ve etki yollarını (patogenez) tanımlama.4) Çeşitli hastalıklarda vücudun ve organ sistemlerinin yapı ve işlev değişikliklerini (patoloji ve

fizyopatoloji) betimleme.5) İnsan sağlığını bozan ekonomik, psikolojik, sosyal ve kültürel etmenleri tanıma.6) Toplumda sık görülen hastalıkların epidemiyolojisi ve bunların sıklığının azaltılmasına yönelik

yaklaşımları tanımlama.7) Toplumda sık görülen hastalıkların en sık rastlanan klinik, laboratuvar, radyolojik ve patolojik

bulgularını sıralama ve yorumlama.8) Sık görülen hastalıkların tedavisinde bilimsel veriye dayalı, etkinliği yüksek yöntemleri

sıralama ve seçme.9) Klinik problemleri çözebilmek için tümdengelim yoluyla akıl yürütme.10) Yaşamı tehdit eden hastalıkları tanıma ve uygun ilk tedavilerini yapma, gerektiğinde

yönlendirme.11) Sağlık hizmetlerinin sunulması, örgütlenmesi ve finansmanını bilme. 12) Hekimlik uygulamasının yasal kurallarını bilme ve uygulama.13) Hekimlik sanatının etik kavram ve ilkelerini bilme ve özellikle yaşamın başında ve sonunda

ortaya çıkabilen etik sorunlarda karar verme.14) Kişileri hastalık ya da sakatlanma riskiyle karşı karşıya bırakabilecek etkenleri saptama ve bu

risklerle risk altındaki bireyleri önceden ya da hastalığın erken evresinde belirleme ve gerekli önlemleri alma.

B-Kazandırılması Hedeflenen Devinimsel Beceriler:1) Ayrıntılı ve güvenilir anamnez alma.2) Tam ve ayrıntılı fizik muayene yapma. 3) Tanı ve tedavide sık kullanılan tıbbi girişimleri yapma (damara girme, intravenöz kateter

yerleştirme, torakosentez, lomber ponksiyon, nazogastrik sonda yerleştirme, idrar sondası koyma, kesiklerin dikilmesi, v.b.).

C-Kazandırılması Hedeflenen Mesleki Tutumlar:1) Hastalıkların nedenleri, tanı ve tedavilerinde bilimsel yöntemlerin gücünü anlama ve

benimseme.2) İnsan ve hasta haklarına saygılı olma, hasta bilgilerinin gizliliği ilkesini bir davranış biçimi

olarak benimseme.3) Hasta-hekim ilişkilerinde şefkatli, dürüst ve güvenilir olma.

3

4) Meslek yaşamları boyunca ilişki kuracakları hasta aileleri, meslekdaşları ve diğer bireylerle ilişkilerinde doğru, dürüst ve tutarlı davranışlar sergileme

5) Her zaman için hastalarının çıkarlarını kendi çıkarlarından üstün tutma.6) Toplum ve bireylerin sağlığını korumak için konuyla ilgili diğer meslek çalışanları, resmi ve

özel sağlık kurumları ve ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yapma sorumluluğu taşıma.7) Hastalar, hasta aileleri, meslekdaşlar ve ilgili diğer kişilerle yazılı ve sözlü olarak etkili iletişim

kurma.8) Ölümcül bir hastalık durumunda etik yaklaşımda bulunma.9) Ücret ödeyemeyecek hastaların bakımını sağlama ve alt sosyoekonomik düzeydeki

topluluklara sağlık hizmetlerinin ulaşması için çaba gösterme.10) Bilimsel ve teknolojik gelişmeler, mesleki uygulamalardaki değişimlere ve toplum

gereksinimlerine yanıt verebilmek için bilgiye ulaşma yollarını öğrenme.11) Yaşam boyu ve kendi kendine öğrenmenin önemini kavrama ve benimseme.

Tıp Eğitimi sonunda mezun olan bir hekimin bu hedefleri yansıtan hedef davranışları edinmesi beklenir.

4

TIP FAKÜLTELERİ İÇİN

ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI

HAZIRLAMA İLKELERİ

Temel İlkeler:Çekirdek müfredata girecek konular,

1. Tıp eğitiminin amaç ve hedeflerine ve

2. Sağlık ocağı hekiminin görevlerine uygun olmalıdır.

Klinik Konuların Seçimi İle İlgili Ölçütler:Çekirdek müfredata girebilecek konuların seçimi aşağıda açıklanan “Değerlendirme

Çizelgesi”ne (Puanlama Çizelgesi) göre yapılmıştır.

Klinik konuları belirleyecek komisyonun üyeleri, çizelgede yer alan sekiz sorunun her birini

bireysel olarak 0-2 arasında puanlamışlardır. Önerilen ders konusu, ilgili soruya hiç uygun

değilse “0”, biraz uygunsa “1”, çok uygunsa “2” olarak puanlanmıştır.

1. Komisyondaki bütün üyelerin verdiği yanıtlar toplanarak komisyondaki üye sayısına

bölünerek bir ortalama bulunmuş ve çizelge üzerine kaydedilmiştir.

2. Önerilen ders konusunun aldığı değerlerin çizelgedeki toplamı 8 ve daha yukarı ya da

söz konusu konu sekiz sorudan en az 3 tanesinden “2” tam puan almış ise, o konu

çekirdek müfredata alınmıştır.

5

Klinik Bilimler Değerlendirme ÇizelgesiSoru Ortalama Puan

Konu, önemli bir sağlık sorunuyla mı ilgilidir? (*)

Konunun bir pratisyen hekim tarafından bilinmemesi bir bireyin yaşamını ya da

yaşam kalitesini tehdit eder mi?

Konu, bir pratisyen hekimin acil tanı koymasını gerektiren bir durum mudur?

Konu, pratisyen hekim tarafından yapılabilecek bir acil girişimle ilgili bilgi, ve

beceri kazandırmakta mıdır?

Konu, bir pratisyen hekimin kendisinin girişim yapması gerekmeyen, ancak, ön

tanıyla bir merkeze sevkini gerektiren bir durum mudur?

Konu, önemli bir koruyucu hekimlik uygulamasını içermekte midir?

Konu, birinci basamakta tanı konulabilecek bir hastalıkla ilgili bilgi ve beceri

kazandırmakta mıdır?

Konu, birinci basamakta tedavi edilebilecek ve evde ve ayakta izlenebilecek bir

sorunla ilgili bilgi ve beceri kazandırmakta mıdır?

TOPLAM

(*) Önemli sağlık sorunu, bir toplumda en sık görülen, en çok öldüren, en çok sakat bırakan ya

da en çok iş gücüne engel olan hastalık ya da durumdur.

NOT : Konu, bir pratisyen hekimin sorumlulukları ile doğrudan ilgili ise, başka hiçbir kritere

uymasa bile çekirdek müfredatta yer almalıdır.

Temel bilim alanındaki konuların seçimi ile İlgili Ölçütler:Çekirdek müfredata girebilecek temel bilim konuların seçimi aşağıda açıklanan

“Değerlendirme Çizelgesi”ne (Puanlama Çizelgesi) göre yapılmıştır. Çizelge, klinik bilimler ilgili

bölümde açıklandığı gibi doldurulacak ve değerlendirilecektir. Çizelgedeki toplam puanı 3 ve

daha yukarı olan ya da üç sorudan en az birinden alınan puanı 2 olan konular çekirdek

müfredata alınmıştır.

6

Temel Bilimler Değerlendirme ÇizelgesiSoru Ortalama Puan

Klinik bilim konularından en az birisi ile ilgili midir?

Klinik bilim konularından en az birisinin anlaşılması ve uygulanması için gerekli bir

ön bilgi ya da temel bilgi niteliğinde midir?

Konunun bilinmemesi öğrencinin genel tıp bilgisinde önemli bir eksiklik oluşturacak

mıdır?

TOPLAM

7

HASTALIK-DURUM-SEMPTOM LİSTESİ

Bu listede yer alan sorunlar ile ilgili öğrencilere kazandırılması düşünülen bilgi düzeyleri aşağıdaki kısaltmalar ile tanımlanmıştır.

TT = Mezunlar bu hastalıkların tanısını, ayırıcı tanısını bilmeli ve tedavi edebilmeli, hastalığın tüm sürecini izleyebilmeli.

T = Mezunlar bu hastalıkların tanısını koyabilmeli, tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön girişimleri yaparak, uzmana yönlendirmeli

B = Mezunlar bu hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmalı ve, gerekli ön girişimleri yaparak, hastayı bir uzmana yönlendirebilmeli

A = Mezunlar bu durumlarda acil girişimleri yapabilmeli

K= Mezunlar bu hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmalı ve ilgili korunma yöntemlerini bilmeli

Liste iki kopya biçiminde düzenlenmiştir. Birinci listede hastalık-durum-semptomlar ABC sırasında verilmiştir. İkinci listede ise ilgili oldukları sistemler içinde ABC sırası yapılmıştır. Birçoğunun çok sistemi ilgilendirmesi nedeniyle, birinci listede sistemler verilmemiştir. Bu nedenle ikinci liste aşağıda sunulmuştur.

8

Liste 2: Sistemler içinde hastalık-durum-semptomlar ABC sırası ile

Hastalık-durum-semptom Bilgi derecesi Sistem/lerAdli olguya yaklaşım T-A Acil, yoğun bakımAkut apandisit T-A Acil, yoğun bakımAnafilaksi TT-A Acil, yoğun bakımBoğulmalar A Acil, yoğun bakımDonma A Acil, yoğun bakımElektrik çarpması A Acil, yoğun bakımEpistaksis T-A Acil, yoğun bakımHipertermi A Acil, yoğun bakımIsırık A Acil, yoğun bakımIsırma ve sokma, böcek ve yılan A Acil, yoğun bakımKostik madde içimi A Acil, yoğun bakımÖlüm, ani A Acil, yoğun bakımŞok T-A Acil, yoğun bakımTravmalı hastaya yaklaşım A Acil, yoğun bakımYanıklar A Acil, yoğun bakımZehirlenmeler A Acil, yoğun bakımGenito-üriner sistem travmaları T-A Acil, yoğun bakım,

genito-ürinerKarın travmaları T-A Acil, yoğun bakım, GİSAkne vulgaris TT Deri ve yumuşak dokuDeri lezyonları, elemanter T Deri ve yumuşak dokuDeri ve yumuşak doku enfeksiyonları, enfestasyonları TT Deri ve yumuşak dokuDeri yaralanmaları A Deri ve yumuşak dokuDermatit, arabezi sonucu TT Deri ve yumuşak dokuDermatit, atopik T Deri ve yumuşak dokuDermatozlar, reaktif ( Eritema nodosum, eritema multiforme) B Deri ve yumuşak dokuGüneş ışınları ve korunma yolları B-K Deri ve yumuşak dokuPsöriasis, liken planus, pityriasis rosea T Deri ve yumuşak dokuÜrtiker ve anjioödem, akut TT-A Deri ve yumuşak dokuBehçet hastalığı T Deri ve yumuşak doku,

multisistemDeri tümörleri T-K Deri ve yumuşak doku,

onkolojiMeme akıntısı B Deri ve yumuşak doku,

onkolojiMemede kitle T Deri ve yumuşak doku,

onkolojiAngina pektoris TT-K DolaşımAort anevrizması T DolaşımAritmiler, supraventriküler T-A DolaşımAritmiler, ventriküler T-A DolaşımArter ve ven yaralanmaları A DolaşımAteroskleroz B-K DolaşımAV blok T DolaşımEkstremite iskemisi, akut ve kronik T-A DolaşımEndokardit T-K DolaşımHipertansiyon TT-A-K DolaşımKalp hastalıkları, konjenital B DolaşımKalp kapak hastalıkları T DolaşımKalp yetmezliği TT-A DolaşımKalpte üfürüm, masum T DolaşımKarotis arter darlığı B DolaşımMiyokard infarktüsü TT-A-K Dolaşım

9

Miyokardit/kardiyomiyopati B DolaşımPeriferik damar hastalıkları T DolaşımPerikardiyal efüzyon, tamponat T-A DolaşımRomatizmal ateş, akut TT-K DolaşımSenkop T-A DolaşımVaris, ekstremite T DolaşımVen trombozu, derin TT-K DolaşımAddison hastalığı T Endokrin SistemADH salınımı, uygunsuz B Endokrin SistemAdrenal hiperplazi, konjenital T Endokrin SistemAdrenal yetmezlik krizi, akut A Endokrin SistemAvitaminozlar TT-K Endokrin SistemBüyüme-gelişme geriliği T-K Endokrin SistemCushing hastalığı, sendromu B Endokrin SistemDiyabet ketoasidozu A Endokrin SistemDiyabet komplikasyonları T Endokrin SistemDiyabetes insipitus B Endokrin SistemDiyabetes mellitus TT-K Endokrin SistemDiyabetes mellitus, gebelikte T Endokrin SistemFeokromositoma B Endokrin SistemGuatr T-K Endokrin SistemHiperkalsemi T Endokrin SistemHiperlipidemi TT - K Endokrin SistemHiperparatiroidizm B Endokrin SistemHipertiroidizm T Endokrin SistemHipofiz bozuklukları B Endokrin SistemHipoglisemi A Endokrin SistemHipokalsemi T-A Endokrin SistemHipoparatiroidizm B Endokrin SistemHipotiroidizm, çocuk TT Endokrin SistemHipotiroidizm, erişkin T Endokrin SistemKuşkulu genitalya T Endokrin SistemMetabolik hastalıklar B Endokrin SistemObezite T-K Endokrin SistemOsteoporoz T-K Endokrin SistemPuberte, erken T Endokrin SistemPuberte, gecikmiş T Endokrin SistemRaşitizm, dirençli B Endokrin SistemRaşitizm, nutrisyonel TT-K Endokrin SistemTetani A Endokrin SistemTiroid kanseri B Endokrin SistemGenetik hastalıklar, sık görülen B Genel Konularİlaç etkileşmeleri,önemli T-K Genel Konularİlaçların istenmeyen etkileri T-K Genel Konularİşçi sağlığı ve meslek hastalıkları TT-K Genel KonularKatılma nöbetleri B Genel KonularOrgan ve doku nakli B Genel KonularYaşlılık ve sorunları TT-K Genel KonularKanser T-K Genel onkolojiNöroblastoma B Genel onkolojiOnkolojik aciller T-A Genel onkolojiOnkolojik ağrı T Genel onkolojiParaneoplastik sendromlar B Genel onkolojiWilms tümörü B Genel onkolojiAmenore T Genito-Üriner SistemAmiloidoz B-K Genito-Üriner Sistem

10

Anüri A Genito-Üriner SistemBöbrek / üreter koliği TT Genito-Üriner SistemBöbrek anomalileri T Genito-Üriner SistemBöbrek tümörleri B Genito-Üriner SistemBöbrek yetmezliği, akut T-K Genito-Üriner SistemBöbrek yetmezliği, kronik B Genito-Üriner SistemCinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar TT-K Genito-Üriner SistemDismenore TT Genito-Üriner SistemDisüri T Genito-Üriner SistemDoğum eylemi, normal TT Genito-Üriner SistemDoğum eylemi, sorunlu T Genito-Üriner SistemDoğumda asfiksi A Genito-Üriner SistemDoğumda fetal distres T-A Genito-Üriner SistemEklampsi T-A-K Genito-Üriner SistemEndometriyozis B Genito-Üriner SistemFimosis ve parafimosis T Genito-Üriner SistemGebeliğin sonlandırılması B Genito-Üriner SistemGebelik, çoğul T Genito-Üriner SistemGebelik, ektopik T Genito-Üriner SistemGebelik, normal TT Genito-Üriner SistemGebelik, riskli T Genito-Üriner SistemGebelikte kanama T Genito-Üriner SistemGebelikten korunma TT Genito-Üriner SistemGlomerulonefrit (Akut poststreptokoksik) TT-K Genito-Üriner SistemGlomerulonefrit, akut T Genito-Üriner SistemGlomerulonefrit, kronik B Genito-Üriner SistemHematüri T-A Genito-Üriner SistemHemolitik üremik sendrom B Genito-Üriner SistemHidrosel T Genito-Üriner SistemHiperemezis gravidarum TT Genito-Üriner SistemHipospadiasis, epispadiasis T Genito-Üriner SistemHirsutizm T Genito-Üriner Sistemİnfertilite, erkek B Genito-Üriner Sistemİnfertilite, kadın B Genito-Üriner Sistemİnmemiş testis T Genito-Üriner SistemMenopoz T Genito-Üriner SistemMenstruasyon kanaması, şiddetli T Genito-Üriner SistemMesane kanseri B Genito-Üriner SistemNefrotik sendrom T Genito-Üriner SistemOver kanseri B Genito-Üriner SistemPelvik ağrı B Genito-Üriner SistemPelvik kitle B Genito-Üriner SistemPostmenopozal kanama T Genito-Üriner SistemPostpartum kanama TT Genito-Üriner SistemPreeklampsi TT-A-K Genito-Üriner SistemPremenstruel sendrom T Genito-Üriner SistemProstat hipertrofisi, “benign” T Genito-Üriner SistemProstat kanseri B Genito-Üriner SistemProteinüri T Genito-Üriner SistemServikal yayma, anormal T Genito-Üriner SistemServiks kanseri T-K Genito-Üriner SistemTestis torsiyonu T-A Genito-Üriner SistemTestis tümörü T Genito-Üriner SistemTubulointerstisyel hastalıklar B Genito-Üriner SistemÜretral akıntı T-K Genito-Üriner SistemÜriner inkontinens T Genito-Üriner Sistem

11

Üriner sistem enfeksiyonu (alt ve üst), akut TT Genito-Üriner SistemVajinal kanama T-A Genito-Üriner SistemVarikosel T Genito-Üriner SistemPrenatal tanı B Genito-Üriner Sistem,

genelSıvı ve elektrolit, asit-baz denge bozuklukları TT-A Genito-Üriner Sistem,

genelAsit T GİSBarsak hastalığı, inflamatuvar B GİSBarsak hastalığı, irritabl TT GİSDispepsi T GİSDivertiküler hastalıklar B GİSDiyare TT-A-K GİSFekal inkontinans B GİSFıtıklar T-A GİSGastroenteritler TT-K GİSGastrointestinal sistem kanserleri B GİSGastrointestinal sistem motilite bozuklukları B GİSGastrointestinal sistemde yabancı cisim T-A-K GİSGastro-özefageal reflü TT GİSHemoroid TT GİSHepatik koma T-A GİSHepatit, akut TT-K GİSHepatit, kronik T-K GİSİntestinal obstrüksiyon T GİSİnvajinasyon B GİSKabızlık TT GİSKanama, alt gastrointestinal T GİSKanama, üst gastrointestinal T-A GİSKaraciğer sirozu ve komplikasyonları T GİSKarın ağrısı, kronik T GİSKarın duvarı hernileri, doğumsal ve edinsel T-A GİSKarın, akut T GİSKist hidatik hastalığı T-K GİSKolesistit T GİSMalabsorbsiyonlar B GİSMalnutrisyon TT-K GİSÖzafagus atrezisi T GİSPankreatit, akut T-A GİSPankreatit, kronik B GİSPeptik ülser TT GİSPerianal abse, fissür, fistül T GİSPeritonit T GİSPilor stenozu T GİSPoliposis B GİSRektum kanseri T GİSSarılık T GİSYarık dudak - damak T GİSYutma güçlüğü T GİSAilevi Akdeniz Ateşi T Hareket SistemiArtrit (reaktif, septik) T Hareket SistemiBağ dokusu hastalıkları (Sistemik lupus eritematosus, skleroderma vd.)

B Hareket Sistemi

Bel ve sırt ağrısı TT-K Hareket SistemiCrush yaralanması TAK Hareket SistemiÇıkık, ekstremite T-A Hareket Sistemi

12

Disk hernisi T Hareket SistemiEkstremite yaralanmaları A Hareket SistemiEv kazaları K Hareket SistemiFibromiyalji T Hareket SistemiGazlı gangren T Hareket SistemiHenoch-Schonlein Purpurası T Hareket SistemiKalça displazisi (kalça çıkığı), gelişimsel T-K Hareket SistemiKemik tümörleri B Hareket SistemiKırık, ektremite T-A Hareket SistemiKırık, patolojik B Hareket SistemiKompartman sendromu TAK Hareket SistemiKristal artropatileri T Hareket SistemiLigaman yaralanmaları T Hareket SistemiOmurga yaralanmaları T-A Hareket SistemiOsteoartrit TT Hareket SistemiOsteomyelit B Hareket SistemiRomatoid artrit T Hareket SistemiSkolyoz, kifoz B Hareket SistemiSpondiloartropatiler B Hareket SistemiTenosinovitler T Hareket SistemiTortikolis T Hareket SistemiVaskülit B Hareket SistemiAnemi, aplastik T Hemopoetik SistemAnemi, demir eksikliği TT-K Hemopoetik SistemAnemi, hemolitik B Hemopoetik SistemAnemi, megaloblastik T-K Hemopoetik SistemHemoglobinopatiler T-K Hemopoetik SistemHemokromatoz B Hemopoetik Sistemİmmün yetmezlikler, primer B Hemopoetik SistemKan ve ürünleri transfüzyonu , komplikasyonları TT-A Hemopoetik SistemKanama diatezleri ve hemofililer T-A Hemopoetik SistemLenfoproliferatif hastalıklar B Hemopoetik SistemLösemiler T Hemopoetik SistemMyeloproliferatif hastalıklar B Hemopoetik SistemWilson hastalığı (Genel) B Hemopoetik SistemYaygın damar içi pıhtılaşma A Hemopoetik SistemAIDS ve HIV B-K Multisistem

EnfeksiyonlarAteş, nedeni bilinmeyen B Multisistem

EnfeksiyonlarBağışıklama TT Multisistem

EnfeksiyonlarBoğmaca TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarBruselloz TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarDifteri TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarDöküntülü hastalıklar TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarGastrointestinal sistem parazitozları TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarHastane enfeksiyonları T-K Multisistem

Enfeksiyonlarİmmün yetmezlikli hastalarda enfeksiyonlar B Multisistem

Enfeksiyonlarİntrauterin enfeksiyonlar T-K Multisistem

13

EnfeksiyonlarKuduz TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarLayşmanya B Multisistem

EnfeksiyonlarLenfadenopati T Multisistem

EnfeksiyonlarMeningokoksemi TT-A-K Multisistem

EnfeksiyonlarPoliomyelit T-K Multisistem

EnfeksiyonlarSalmonella Enfeksiyonları TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarSepsis T-A Multisistem

EnfeksiyonlarSıtma TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarŞistozomiyazis B Multisistem

EnfeksiyonlarTetanoz TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarTüberküloz TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarZehirlenme, besin TT-K Multisistem

EnfeksiyonlarDiyabetik anne bebeği T-K Perinatoloji-NeonatolojiDoğum travması T-K Perinatoloji-NeonatolojiDoğuştan anomaliler, yapısal T Perinatoloji-NeonatolojiDoğuştan metabolik hastalıklar T-A Perinatoloji-Neonatolojiİntrauterin büyüme geriliği T-K Perinatoloji-NeonatolojiSüt verme sorunları TT-K Perinatoloji-NeonatolojiYenidoğan, konjuktivit TT Perinatoloji-NeonatolojiYenidoğan, metabolik hastalıklar TT-A-K Perinatoloji-NeonatolojiYenidoğan, perinatal asfiksi T-A-K Perinatoloji-NeonatolojiYenidoğan, resusitasyon A Perinatoloji-NeonatolojiYenidoğan, obstrüktif üropati T Perinatoloji-Neonatoloji,

Genito-üriner sis.Yenidoğan sarılığı T-K Perinatoloji-Neonatoloji,

GİSYenidoğan, intestinal obstrüksiyon (BKZ. İntestinal obs. Yenidoğan)

T Perinatoloji-Neonatoloji, GİS

Polisitemi T Perinatoloji-Neonatoloji, Hematopoetik

Yenidoğan, konvulsiyon A Perinatoloji-Neonatoloji, Sinir-duyu

Yenidoğan, prematüre retinopati B Perinatoloji-Neonatoloji, Sinir-duyu

Yenidoğan, sepsis ve menenjit T-K-A Perinatoloji-Neonatoloji, Sinir-duyu

Solunum güçlüğü,yenidoğan T-A Perinatoloji-Neonatoloji, Solunum

Yenidoğan, prematürelik T-K Perinatoloji-Neonatoloji, Solunum

Bilimsel araştırma yöntemleri ve yönetimi B Sağlık YönetimiBireysel ve toplumsal sağlık gereksinimi belirleme B Sağlık YönetimiÇevre ve sağlık etkileşmesi B Sağlık YönetimiGüvenli ve mutlu cinsel yaşam B Sağlık YönetimiGüvenli yaşam B Sağlık YönetimiSağlığın geliştirilmesi B Sağlık Yönetimi

14

Sağlık bakımı sağlarken teknolojilerin etik ve maliyet-etkin olarak kullanılması

B Sağlık Yönetimi

Sağlık göstergelerinin tanımı, belirlenmesi ve ülkemizdeki durum

B Sağlık Yönetimi

Sağlık sistemleri ve ekonomisi B Sağlık YönetimiSağlıkta ekip çalışması ve liderlik B Sağlık YönetimiToplum katılımını sağlama B Sağlık YönetimiToplumda bulaşıcı hastalıklar ile mücadele B Sağlık YönetimiTürkiye’de sağlık hizmetlerinin sunumu B Sağlık YönetimiÜreme sağlığı ve üreme hakkı B Sağlık YönetimiAfazi, motor ve duyusal T Sinir-DuyuAfektif bozukluk, bipolar T Sinir-DuyuAlkol, ilaç ve madde bağımlılığı, yoksunluk ve intoksikasyonu T-A-K Sinir-Duyu, Sağlık

YönetimiAnksiyete TT Sinir-DuyuBaşağrısı TT Sinir-DuyuBaş-boyun kanserleri B Sinir-DuyuBeyin ödemi T-A Sinir-DuyuBilinç bulanıklığı A Sinir-DuyuCinsel bozukluklar B Sinir-DuyuDenge ve hareket bozuklukları B Sinir-DuyuDepresyon TT Sinir-DuyuDikkat eksikliği, hiperaktivite ve bilinç bozuklukları T Sinir-DuyuEpilepsi T –A Sinir-DuyuFobik bozukluklar T Sinir-DuyuGlokom B Sinir-DuyuGörme bozukluğu T Sinir-DuyuGörme kaybı, akut (optik nevrit) B Sinir-DuyuGörme, çift T Sinir-DuyuGöz travması, mekanik ve kimyasal A Sinir-DuyuGuillain Barré Sendromu T-A Sinir-DuyuHidrosefali T Sinir-Duyuİnme TA Sinir-Duyuİntihar girişimi A Sinir-Duyuİskemik ataklar, geçici T-A Sinir-Duyuİşitme bozukluğu T Sinir-DuyuKafa içi basınç artması sendromu (KİBAS; akut serebrovasküler olaylar)

T-A Sinir-Duyu

Kafa içi vasküler malformasyonlar B Sinir-DuyuKafa içi yer kaplayan lezyonlar B Sinir-DuyuKafa travması A Sinir-DuyuKas hastalıkları-miyopatiler B Sinir-DuyuKatarakt B Sinir-DuyuKırmızı göz T-A Sinir-DuyuKişilik bozuklukları B Sinir-DuyuKognitif bozukluklar (Demans/unutkanlık, delirium) T Sinir-DuyuKoma T-A Sinir-DuyuKonuşma bozukluğu B Sinir-DuyuKonversiyon reaksiyonları, akut A Sinir-DuyuKonvülsiyon A Sinir-DuyuKonvülsiyon, febril TTAK Sinir-DuyuMani, akut T-A Sinir-DuyuMenenjit, ensefalit TT-AK Sinir-DuyuMigren TT Sinir-DuyuMikro-makrosefali T Sinir-DuyuMultipl skleroz B Sinir-Duyu

15

Myastenia gravis B Sinir-DuyuMyastenik ve kolinerjik kriz A Sinir-DuyuNevraljiler T Sinir-DuyuNöral tüp defektleri T-K Sinir-DuyuNöropati, periferik B Sinir-DuyuObsesif-kompulsif bozukluk T Sinir-DuyuOtitler TT Sinir-DuyuOtizm T Sinir-DuyuPanik atak bozukluğu TT Sinir-DuyuParkinson hastalığı T Sinir-DuyuPost-travmatik stres bozukluğu T Sinir-DuyuPsikosomatik bozukluklar (fonksiyonel sendromlar) T Sinir-DuyuPsikoz T-A Sinir-DuyuSantral sinir sistemi enfeksiyonları T Sinir-DuyuSerebral palsi T Sinir-DuyuSes kısıklığı T Sinir-DuyuSolunum yolu enfeksiyonları (üst), akut TT Sinir-DuyuSolunum yolu enfeksiyonları (üst), kronik TT Sinir-DuyuSpinal kord bası sendromu T Sinir-DuyuŞaşılık T Sinir-DuyuTaşıt tutması TT-K Sinir-DuyuTinnitus T Sinir-DuyuUyku bozuklukları T Sinir-DuyuVertigo T Sinir-DuyuYeme Bozuklukları (Anorexia Nervosa, Bulimia Nervosa) B Sinir-DuyuYenidoğan, hipotonik B Sinir-DuyuPolimiyozit ve dermatomyozit B Sinir-Duyu, HareketAkciğer hastalığı, kronik obstrüktif TT-A-K SolunumAkciğer hastalıkları, interstisyel B SolunumAkciğer kanseri T-K SolunumAkciğer sorunları, (yükseklik ve dalma ile ilgili) B SolunumAmpiyem T-A SolunumAspirasyon, yabancı cisim A SolunumAstım TT-A SolunumBronşiektaziler B SolunumBronşiolit T-A SolunumDispne T-A SolunumDoğumsal AC ve havayolu anomalileri B SolunumGöğüs duvarı anomalileri B SolunumHemoptizi T-A SolunumKistik fibroz B SolunumLaringeal obstrüksiyon T-A SolunumNazal obstrüksiyon, yabancı cisim A SolunumÖksürük TT SolunumPlevral efüzyon TT SolunumPnömoniler TT-A-K SolunumPnömotoraks TT-A SolunumPulmoner hipertansiyon T SolunumSarkoidoz B SolunumUyku-apne sendromu B SolunumAkciğer embolisi T-A Solunum, dolaşımAkciğer ödemi T-A Solunum, dolaşımHipoksi T-A Solunum, DolaşımKor pulmonale T Solunum, DolaşımSiyanoz A Solunum, DolaşımToraks travmaları A Solunum, dolaşım

16

Vena cava superior sendromu T Solunum, dolaşımAnorexia Nervosa (BKZ. Yeme Bozuklukları) Asit-baz denge bozuklukları (BKZ. Sıvı ve elektrolit, asit-baz denge boz.)Besin zehirlenmesi (BKZ. Zehirlenme, besin)Enfeksiyon, üriner sistem (BKZ. Üriner sistem enfeksiyonu)Enfeksiyonlar İmmün yetm. hastada (BKZ. İmmün yetm hastalarda enf.) Enfeksiyonlar, cinsel yolla bulaşan (BKZ. Cinsel yolla bulaşan enf.)Enfeksiyonlar, deri ve yumuşak doku (BKZ. Deri ve yumuşak doku enf.)Enfeksiyonlar, hastane (BKZ. Hastane enfeksiyonları)Enfeksiyonlar, intrauterin (BKZ. İntrau+A279terin enfeksiyonlar)Enfeksiyonlar, salmonella (BKZ. Salmonella Enfeksiyonları)Enfeksiyonlar, santral sinir sistemi (BKZ. Santral sinir sistemi enf.)Fonksiyonel sendromlar (BKZ. Psikosomatik bozukluklar)İmmünizasyon (BKZ. bağışıklama)İntestinal obstrüksiyon, yenidoğan (BKZ. Yenidoğan, intestinal obs.)İntoksikasyonlar (BKZ. Zehirlenmeler)Konvulsiyon,yenidoğan (BKZ. Yenidoğan, konvulsiyon)Metabolik hastalıklar,yenidoğan (BKZ. Yenidoğan, metabolik hastalıklar)Obstrüktif üropati,yenidoğan (BKZ. Yenidoğan obs. üropati)Perinatal asfiksi (BKZ. Yenidoğan, perinatal asfiksi)Prematüre retinopati (BKZ. Yenidoğan, prematüre retinopati)Prematürelik (BKZ. Yenidoğan, prematürelik)Pulmoner emboli (BKZ. Akciğer embolisi)Sarılık,yenidoğan (BKZ. Yenidoğan sarılığı)Sepsis ve menenjit, yenidoğan (BKZ. Yenidoğan, sepsis ve menenjit)Travma, doğum (BKZ. Doğum travması)Travma, genito-üriner sistem (BKZ. Genito-üriner sistem travmaları)Travma, göz (BKZ. Göz travması, mekanik ve kimyasal)Travma, kafa (BKZ. Kafa travması)Travma, karın (BKZ. Karın travmaları)Travma, toraks (BKZ. Toraks travmaları)Tütün (Bkz. Alkol, ilaç ve madde bağımlılığı, yoksunluk ve intoksikasyonu)Ürolithiazis (BKZ. Böbrek / üreter taşları)Yabancı cisim aspirasyonu (BKZ. Aspirasyon, yabancı cisim)Yaralanma, arter ve ven (BKZ. Arter ve ven yaralanmaları)Yaralanma, crush (BKZ. Crush yaralanması)Yaralanma, deri (BKZ. Deri yaralanmaları)Yaralanma, ligaman (BKZ. Ligaman yaralanmaları)Yaralanma, omurga (BKZ. Omurga yaralanmaları)

17

BECERİ LİSTESİ

Beceri listesinde sayılan beceriler ile ilgili iki düzey ayrılmıştır. Aşağıda bu düzeyler ile ilgili açıklama ve becerilerin hangi başlıklar altında verildiği anılmaktadır.

18

B.1. Bir tıp fakültesi mezununun mutlaka öğrenmesi ve/veya kesinlikle ustalaşmış olması gereken beceriler ve sonuçlarını mutlaka yorumlayabilmesi gereken testler

I-UYGULAMALI BECERİLERÖykü alma, kayıt tutma ve rapor hazırlamaFizik muayeneLaboratuvar testleri ve ilgili diğer işlemlerGirişimlerİlk ve acil yardım için gerekli girişimler

II- ENTELEKTÜEL BECERİLERBilginin değerlendirilmesiKoruyucu hekimlik uygulamaları

III- İLETİŞİMSEL BECERİLERIV- BİLGİYE ERİŞME BECERİLERİ

B.2. Bir tıp fakültesi mezununun yapabilmesi/değerlendirebilmesi ve gerekli olanaklar sağlandığında yapabilmesi gereken girişimler/beceriler

I-UYGULAMALI BECERİLERLaboratuvar testleriDiagnostik girişimlerKoruyucu girişimlerTedavi edici girişimler

II- ENTELEKTÜEL BECERİLERBilginin değerlendirilmesi

B.1. Bir tıp fakültesi mezununun mutlaka öğrenmesi ve/veya kesinlikle ustalaşmış olması gereken beceriler ve sonuçlarını mutlaka yorumlayabilmesi gereken testler

19

I-UYGULAMALI BECERİLERÖykü alma, tedaviyi planlama, kayıt tutma ve rapor hazırlamaGenel ve soruna yönelik öykü alabilme Mental durum değerlendirmesi, psikiyatrik öykü alabilmeHasta dosyası hazırlayabilmeDoğru kayıt tutma, bildirimlerDoğru, uygun ve okunaklı reçete düzenleyebilmeEpikriz hazırlayabilmeHastaların uygun sevk edilebilmesiAdli rapor hazırlayabilmeGenel ve Soruna Yönelik Fizik MuayeneDeri muayenesiBaş –boyun ve KBB muayenesiGöz ve göz dibi muayenesiSolunum sistemi muayenesiVücut sıcaklığının ölçülmesi ve izlemiKan basıncı ölçümüKalp-damar sistemi muayenesi Karın muayenesiNörolojik muayeneKas-iskelet muayenesiPsikiyatrik muayeneMeme ve aksiller bölge muayenesi Digital rektal muayene Ürolojik muayeneJinekolojik muayeneGebe muayenesiÇocuk ve yenidoğan muayenesiAdli ölü muayenesi Laboratuvar Testleri ve İlgili Diğer İşlemlerBiyolojik materyalle çalışma ilkelerini uygulayabilmeMikroskopik inceleme için boyasız (direkt) preparat hazırlayabilme ve inceleme yapabilmeLaboratuvar örneğini uygun koşullarda laboratuvara ulaştırabilmeMikrobiyolojik/patolojik/radyolojik inceleme için istek formunu doldurabilmeMikroskop kullanımı (gram inceleme vb. yapabilme)Tam kan sayımı ve periferik yayma yapabilmeSedimantasyon ölçümüKanama ve pıhtılaşma zamanı ölçümüTam idrar analizi (mikroskopik inceleme dahil)Dışkı yayması hazırlama ve mikroskopik incelemeVaginal akıntı örneği incelemesi (GYE taraması, taze preparat hazırlama ve bakısı)Glukometre ile kan şekeri ölçümüPeak-flow metre ile solunum ölçümü

EKG çekimiDekontaminasyon, dezenfeksiyon, sterilizasyon, antisepsi sağlayabilmeİlgili enfeksiyona yönelik örneklerin transportunu ve inokülasyonunu yapabilmeSu ve gıda numunesi alabilmeSu dezenfeksiyonu yapabilmeSularda klor düzeyini belirleyebilmeGirişimlerDamar yolu açabilmeVenöz, kapiller kan örneği alabilmeİdrar sondası takabilmeKan transfüzyonu yapabilmeLokal ve sistemik ilaç uygulamaları ve aşı yapabilme, PPD testi uygulayabilme

20

Uygulanacak ilaçları doğru şekilde hazırlayabilmeİnsülin enjeksiyon tekniklerini uygulayabilmeİlgili infeksiyona yönelik kültür örneklerini alabilme (boğaz, gaita, püy, kan, deri, vücut sıvıları)Lavman yapabilmeNazogastrik sonda uygulayabilmeKulak yıkayabilmeMide yıkayabilmeDoğum sonrası anne bakımını yapabilmeYara-yanık bakımı yapabilmeYüzeyel sütür koyup ve alabilme, abse açabilme, v.b. basit temel cerrahi girişimler ve gerekli lokal anestezi uygulamalarıNormal spontan doğum yaptırabilme Yenidoğanın doğum odasında bakımını yapabilmeAntropometrik ölçümlerin yapılabilmesiVajinal ve servikal örnek alabilmeİlk ve acil yardım için gerekli girişimlerHava yolu açıklığını sağlayabilme, ‘Airway’ yerleştirebilmeHava yolundaki yabancı cismi uygun manevra ile çıkarabilme (Heimlich)Temel yaşam desteği (kalp masajı ve yapay solunum) sağlayabilmeDış kanamayı durduracak/ sınırlayacak önlemleri alabilmeBurun tamponu koyabilmeAtel yapabilme ve uygulayabilmeBandaj ve soğuk-sıcak kompres uygulayabilmeKas iskelet sistemi yaralanmalarında ilk yardım yapabilmeHastanın klinik durumuna uygun olarak taşınmasını sağlayabilmeOksijen ve nebulizasyon tedavisi uygulayabilmeSıvı elektrolit dengesini düzenleyebilmeGöz yaralanmalarında ilk yardım yapabilmeZehirlenmeler ile hayvan ısırık ve sokmalarında ilk ve acil yardım yapabilmeAcil psikiyatrik hastanın stabilizasyonunu yapabilmeII- ENTELEKTÜEL BECERİLER

Bilginin değerlendirilmesiKlinik tablonun aciliyetini değerlendirebilmeÖykü, fizik muayene ve vital bulguları değerlendirebilme (nabız, solunum, ateş, kan basıncı)Normal ve patolojik EKG bulgularını ayırt edebilmeRadyolojik filmin hangi incelemeye ve hangi bölgeye ait olduğunu ayırt edebilmeAkciğer grafisinin değerlendirilebilmesiİskelet sistemi grafilerini değerlendirilebilmesiDirekt karın grafisinin değerlendirilebilmesiUygun laboratuvar testi ve diğer tanı araçlarını seçebilmeSık istenen laboratuvar sonuçlarını değerlendirebilme (normal ve patolojik yorumlama), gerekirse daha ileri tetkikleri planlayabilmeAyırıcı tanı yaklaşımı geliştirebilmeÇocuklarda büyüme ve gelişmeyi izleyebilme (persentil eğrileri, Tanner derecelendirmesi)Malnütrisyon ve dehidratasyonun tanısını, derecelendirilmesi yapabilme ve tedaviyi planlayabilmeTedavinin gerekliliğini değerlendirebilmeİlaç dışı tedaviyi planlayabilmeAkılcı ilaç tedavisi planlayabilme, uygulayabilme ve izleyebilmeÖzel durumlarda (Çocuklarda, yaşlılarda, gebelerde, emzirenlerde, karaciğer ve böbrek hastalarında ilaç kullanımı prensiplerine uyabilmeİlaç dozlarını doğru hesaplayabilmeUygulanacak ilaç dozlarını doğru hesaplayabilmeÖlüm nedenini doğru olarak belirleyebilmeYüksek riskli gebelikleri belirleyebilme ve yönlendirebilmeKoruyucu hekimlik uygulamalarıKişiyi hastalanmadan önce, çevresiyle birlikte değerlendirebilme

21

Öncelikli sağlık sorunları ve risk gruplarını tanıyabilmeDoğurganlığı düzenleme danışmanlığı verebilmeKontrasepsiyon yöntemlerinin doğru uygulayabilme ve kullanıcıları izleyebilmeGebe izlemi yapabilmeGebelikte teratojenik etkiler konusunda danışmanlık verebilmeDoğum sonrası bakım yapabilmeErken tanı için uygun tarama yöntemlerini seçebilme, uygulayabilme ve yönlendirebilmeYeni doğan bebeklerde anne sütü emme pratiği kazandırabilmeSağlam çocuk izlemi yapabilmeYaşa göre beslenmeyi düzenleyebilmeBağışıklama yapabilmeKazalardan korunmaToplumda bulaşıcı hastalıklarla mücadele edebilme İlaçla korumaTopluma meme ve serviks tarama bilincinin kazandırılabilmesiMenapozda sağlığı izleyebilme ve yönlendirebilmeMeslek hastalıklarından korunmaKronik hastalıkların izlenmesi ve korunmaTopluma sağlıklı yaşam bilgisi verebilme (kişisel hijyen, fizik aktivite, cinsel sağlık, uyuşturucu, sigara, alkol, beslenme vb.)Toplumda risk gruplarına uygun sağlık eğitimi yapabilmeSağlık kuruluşlarında ve toplu yaşam alanlarında enfeksiyonların önlenmesi Salgınlarda ve afetlerde yönetimHerhangi bir toplumda sağlıkla ilgili sorunları epidemiyolojik yöntemler kullanarak saptayabilme ve çözüm yollarını ortaya koyabilmeIII- İLETİŞİM BECERİLERİÇalışma ekibi ile etkili iletişim kurabilmeHasta ve hasta yakınlarıyla etkili iletişim kurabilmeHastanın toplumsal ve ekonomik durumunu her aşamada göz önüne alabilmeHasta ve hasta yakınlarından doğru ve yeterli bilgi edinebilmeHastaya ve hasta yakınlarına hastalığı ile ilgili yeterli ve anlayacağı biçimde bilgi verebilmeHastaya ve/veya hasta yakınlarına olası girişimler/ tedavi seçenekleri hakkında doğru ve yeterli bilgi verebilme, tedavi için onay alınması Kanser ve engellilik gibi özel yaklaşım gerektiren durumlarda iletişime özen gösterebilmeMeslektaşları ve eğiticileri ile etkili iletişim kurabilmeIV- BİLGİYE ERİŞME BECERİLERİGözlemci, sorgulayıcı ve araştırıcı olabilmeHekimlik bilgilerini arttırabilme/ yeni bilgiler edinebilme yönünde çaba gösterebilmeMakale yazabilmeBilgi kaynaklarını etkili biçimde kullanıp yorumlayabilme/ kanıta dayalı bilgiyi ayırt edebilme

22

B.2. Bir tıp fakültesi mezununun yapabilmesi/değerlendirebilmesi ve gerekli olanaklar sağlandığında yapabilmesi gereken girişimler/beceriler

I-UYGULAMALI BECERİLER

İzlem ve denetimYatan hastanın izlemi, tedavi istemini/talimatlarını (order) eksiksiz, açık ve net olarak verebilme ve izleyebilme Nonstress test (NST) yapılabilmesi ve değerlendirilebilmesiSağlık kuruluşları ve gayrisıhhi müesseselerin denetiminin yapılabilmesi GirişimlerGörme alanı muayenesi (konfrontasyon yöntemi) yapabilmeLomber ponksiyon yapabilmePathergy testi uygulayabilmeRinne-Weber ve Schwabach testleri uygulayabilmeTorasentez, parasentez, perikardiyosentez yapabilmeKan gazı için arteriyel kan örneği alabilmeHava kirliliği ölçümü yapabilmeGürültü ölçümü yapabilmeEntübasyon yapabilmeKardiyoversiyon ve defibrilasyon uygulayabilmeCerrahi hastanın premedikasyonunu yapabilmeCut-down, suprapubik mesane ponksiyonu yapabilmeOmurilik yaralanması, inme, serebral palsi, spina bifida gibi hastalıklarda temel bakım uygulayabilmeEpizyotomi açılabilme ve dikebilmeTırnak çekebilmePulse oksimetre uygulayabilme ve değerlendirebilmeFototerapi uygulayabilmeII- ENTELEKTÜEL BECERİLER

Bilginin değerlendirilmesiSolunum fonksiyon testlerinin değerlendirilebilmesiİleri biyokimyasal, mikrobiyolojik, hematolojik, radyolojik, serolojik inceleme sonuçlarının yorumlanabilmesiGlaskow koma skalasına göre hastanın değerlendirilebilmesiEklem stabilitesinin değerlendirilebilmesiSoyağacının çıkarılabilmesiPsikiyatrik tanı için gerekli semptomları ayırt edebilmeKan bankası işleyişi ve klinik ile ilişkilerToplumdaki risk gruplarına sağlık eğitimi yapabilme (bireysel veya gruplar halinde, evde, işyerlerinde vb.)

23

TUTUM VE DAVRANIŞ HEDEFLERİ

1-Hekimin öncelikli görevinin, hastalıkları önlemek ve hastalıkları iyileştirmeye çalışarak insan yaşamını ve sağlığını korumak olduğunu benimseme.2-Görevini uygularken evrensel tıp etiği ilkeleri olan “zarar vermeme-yararlılık, adalet ve özerklik” ilkelerini gözetme.3-Sınırlı sağlık kaynaklarının dağıtımında birey ve toplumun önceliklerini etik ölçütlerle gözetme.4-Tıp alanında tek yol göstericinin bilimsel düşünce ve eleştirel sorgulayıcı yaklaşım olduğunu benimseme.5-Güncel bilimsel bilgiyi edinmenin bir mesleki sorumluluk olduğunu özümseme.6-Acil durumlarda hekim olarak ilk yardım sorumluluğunu taşıma.7-Her hastaya veya bireye yaşadığı çevre, toplum ve bireysel özelliklerini değerlendirerek yaklaşma.8-Her hastaya veya bireye yansız, yargısız ve ayrımsız yaklaşma ve bunun bir etik zorunluluk olduğunu benimseme.9-Her hastaya veya bireye hastalığı ve tedavisi ile ilgili anlaşılır ve açıklayıcı bilgi vermek, buna dayalı onam(rıza) almak, gizliliğini korumak… gibi hasta haklarını yaşama geçirme.10-Hasta ve hasta yakınları ile sağlıklı iletişim kurma.11-Hasta ve hasta yakınları ile empati kurma.12-Hekim–hasta etkileşiminde dürüst ve güvenilir bir hekim modeli oluşturma.13-Hekimlik sanatının etik kavram ve ilkelerini bilme, doğumdan ölüme kadar yaşamın her döneminde ortaya çıkabilecek etik sorunlarda karar verme14-Ölüm gerçeği ve yarattığı sorunlarla başetme.15-Hekimlik mesleğine ticari bir görünüm vermemeyi benimseme.16-Akılcı ilaç kullanım ilkelerini benimseme.17-Tanı ve tedavide pahalı yöntemleri önermenin, gereksiz harcamalar yaptırmanın yol açacağı etik ve ekonomik sonuçların farkına varma.18-Kendi özlük haklarının farkında olma ve bunları savunmanın mesleki kimlik açısından önemini benimseme.19-Meslekdaşlarını hekimlik açısından onur kırıcı ve haksız saldırılara karşı koruma.20-Bir ekip çalışması gerektiren mesleğin öteki üyelerine karşı açık, dürüst ve paylaşımcı davranış sergileme.21-Kendi mesleğinin ve diğer mesleki alanların sınırlarının farkında olma ve saygı duyma.22-Bilimsel, teknik ve etik danışımı (konsültasyonu) bir hekim ve hasta hakkı olarak benimseme.23-Evrensel insan hakları ilkelerinin mesleki uygulamanın her alanında yaşama geçirme.24-Adli vakalarla ilgili yasal ve mesleki sorumluluk ve yükümlülüklerinin farkında olma.25-Bireysel ve toplumsal düzeyde sağlık eğitimi sorumluğu taşıma.26-Her mesleki uygulamada toplum sağlığını önceleme.

24