hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

80
55 ΤΕΥΧΟΣ 55 B' ΙΟΥνΙΟΥ 2014 ΤΙΜΗ 2,5€ 55 Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ / Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Από τον Κώστα Βαξεβάνη MUNDIAL ΚΑΙ ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΑπΟ την πΑΡΑγΚΑ της ΦΑβελΑς ςτην «πΑΡΑγΚΑ» της ΦΑνελΑς FIFA Η αυτοκρατορία της διαφθοράς | πΑΡΑςΚηνΙΟ Ιστορία και πόλεμος πίσω από τη Brazuca | MUNDIAL Το παγκόσμιο κύπεο πίσω απ’ τις κουρτίνες | ODEBRECHT Ο κατασκευαστικός δυνάστης της Βραζιλίας

Upload: partsunknown

Post on 09-Mar-2016

227 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

greek

TRANSCRIPT

Page 1: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

55

ΤΕΥΧΟΣ 55B' ΙΟΥνΙΟΥ2014ΤΙΜΗ 2,5€ 55

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ / Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Από τον Κώστα Βαξεβάνη

MUNDIAL ΚΑΙ ΔΙΑΦΘΟΡΑΑπΟ την πΑΡΑγΚΑ της ΦΑβελΑςςτην «πΑΡΑγΚΑ» της ΦΑνελΑς

FIFA Η αυτοκρατορία της διαφθοράς | πΑΡΑςΚηνΙΟ Ιστορία και πόλεμος πίσω από τη Brazuca | MUNDIAL Το παγκόσμιο κύπελλο

πίσω απ’ τις κουρτίνες | ODebrecht Ο κατασκευαστικός δυνάστης της Βραζιλίας

Page 2: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014
Page 3: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014
Page 4: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

* Το επόμενο Hot Doc στα περίπτερακαι στο internet στις 3 Ιουλίουκαι κάθε δεύτερη Πέμπτη

περιεχόμενα19

ΙΟΥΝ

ΙΟΥ

2014

TΕΥ

ΧΟΣ

55

Μουντιάλ Το όπιο και η κόκα του λαού

10-11 FIFA: Η αυτοκρατορία της διαφθοράς

Ιστορία και πόλεμος πίσω από τη Brazuca

Το παγκόσμιο κύπελλο πίσω απ’ τις κουρτίνες

Odebrecht: Ο κατασκευαστικός δυνάστης της Βραζιλίας

Βραζιλία: Ποδόσφαιρο και αντιθέσεις

ΥπΑΚόκκινος συναγερμός για την ασφάλεια των πτήσεων

ΚαθαρίστριεςΑυτές που καθάρισαν για όλους μας

βιασμοίΈγκλημα για τιμωρία

ςυνέντευξηΚάρλος ντελ Όλμο: «Μην καταστρέψετε τις ακτές σας όπως η Ισπανία»

ΟδοιπορικόΤυνησία όπως Ελλάδα!

1220

26

40

52

2224

34

49

55

01 31

Εκδότης Κώστας βαξεβάνηςΑρχισυντάκτρια Βιβή Μπλούτσου

ΑρθρογράφοιΘανάσης ΚαρτερόςΓιάννης Βαρουφάκης

Art Direction gramma

Ατελιέ oncreativezone

Διόρθωση Ανδρονίκη Μαστοράκη

Αρχεία Φωτογραφιών Eurokinissi AEΕκτύπωση Χαϊδεμένος ΑΕΒΕ Εταιρία Το Κουτί της Πανδώρας ΕΕ Διεύθυνση Αναχωρητών 8ΑΆνοιξη 14569, Αττική

Τηλέφωνο 210 621 7990Φαξ210 621 7992 E-mail hotdocum@gmail. com ΔιανομήΠρακτορείο ΕΥΡΩΠΗ ΑΕ Υπεύθυνος κυκλοφορίαςΠαναγιώτης Πασπαλιάρης Συνδρομές 210 621 7990

Page 5: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

210 621 7990

Βρείτε το ηλεκτρονικό Hot Doc στο www.hotdoc.gr

Page 6: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

6 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

editorialΤου Κώστα Βαξεβάνη

η ιστορία είναι γνωστή. Ο απατημέ-νος ή η απατημένη σύζυγος πιάνει στα πράσα το έτερον ήμισυ, το οποίο ορκίζεται «αγάπη μου δεν είναι αυτό

που νομίζεις». Ζούμε ακριβώς την περίοδο «δεν είναι αυτό που νομίζεις». Μια ομάδα αδίστακτων πολιτικών, μαφιόζοι του διπλανού βουλευτικού εδράνου που είναι έτοιμοι να τσιμεντάρουν την ίδια τη Δημοκρατία και να την πετάξουν στη θάλασσα, πόσο μάλλον τους ανθρώπους που την υπερασπίζονται, έχουν φορέσει πρόχειρα το ακριβό σακάκι, σκουπίζονται από τα σημάδια των αποδείξεων και προσπαθούν να μας πείσουν πως δεν συμβαίνει τίποτα από όσα βλέπουμε. Μάρτυς τους η Όλγα η Τρέμη και ο Γιάννης ο Πρετεντέρης, δεν συνέβη τίποτα από όσα υπο-θέτεις, αφού άλλωστε δεν τα δείχνει ούτε η τηλεόραση. Ακόμη κι αν κάτι συνέβη, κάτι αθώο και ανολοκλήρωτο, ήταν για να καταλάβουν όλοι προς τα που στρέφεται η πραγματική αγάπη. Η αλήθεια είναι πως πολλά από τα πολιτικά προ-βλήματα, αν τα μεταφέρεις στη σφαίρα των προσωπικών εμπειριών, γίνονται όσο γελοία μπο-ρεί να είναι για παράδειγμα η εικόνα του Σαμαρά με μισοκατεβασμένα τα παντελόνια να επιμέ-νει πως «δεν συνέβη τίποτα κακό». Χαράτσια, φόροι, περικοπές, αναγκαιότητες, σωτηρίες και στη γωνία αμήχανος ο Βενιζέλος να ψελλίζει «να σου εξηγήσω». Είναι αλήθεια επίσης πως ο απατημένος μερι-κές φορές απορρίπτει την ίδια την εξαπάτηση που είδε με τα μάτια του γιατί απλώς δεν θέλει να πιστέψει πόσο εύκολα εξαπατήθηκε και πόσο έφταιξε. Αλλά για να ξαναγυρίσουμε στην πολι-τική, τα πράγματα πλέον είναι οριακά, και οι εξαπατημένοι ξέρουν πολύ καλά πόσο εξαπα-τήθηκαν. Είναι κάπου εκεί, που η βαλκανική πονηριά που χτίστηκε σε εργολαβίες για δρό-μους και για κανάλια, παραδίδει τα όπλα. Είναι η στιγμή που έρχονται οι τεχνοκράτες. Άσπιλοι,

αμόλυντοι, κολλαριστοί και κυρίως έτοιμοι. Η κλασική απάτη, μετασχηματίζεται στο παρα-μύθι των τεχνοκρατών. Ήρθαν για να τα αλλάξουν όλα, επιστρατεύοντας τις γνώσεις που απέκτησαν σε ακριβά Πανεπιστήμια, για να υπηρετήσουν τις ανάγκες με αντικειμενικότητα. Βέβαια, η αντικειμενικότητα των τεχνοκρατών είναι αντι-στρόφως ανάλογη του μισθού που παίρνουν στην Τράπεζα όπου είχαν καταθέσει εκτός από παχυ-λούς μισθούς και τους πανεπιστημιακούς τίτλους, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό από το κοινό. Άλλωστε στην εκπομπή στην τηλεόραση, ο τεχνοκράτης αποκαλείται ως «κύριος καθηγη-τής» και όχι ως μισθοδοτούμενος του τραπεζίτη ή της πολυεθνικής. Στην Ελλάδα, το θερμοκήπιο των τεχνοκρατών έθρεψε όλη την Σημιτική πασοκική χλωρίδα. Δίπλα στους σκαπανείς τους βαθέως ΠΑΣΟΚ, τον Άκη, τον Σμπώκο, τον Τσουκάτο, τον Πανταγιά, τον Μαντέλη, τον Παπαντωνίου, μερικές δεκάδες σοβαροφανείς κύριοι με γυαλιά και αποστειρω-μένο ύφος, έχτισαν με επιμέλεια το οικοδόμημα του νεοφιλελευθερισμού και των αγορών. Ο εκσυγχρονισμός του Σημίτη δεν ήταν τίποτα άλλο από νεοφιλελευθερισμός με βαλκανική διαπλοκή, ο οποίος εμφανίστηκε ως εκσυγχρονισμός μόνο και μόνο επειδή κατηγορούσε τον λαϊκισμό του αντρεϊκού ΠΑΣΟΚ και φάνηκε να στέκεται στον αντίποδα του «Τσοβόλα δώστα όλα». Όταν ήρθε η ώρα, ο νεοφιλελευθερισμός πέταξε το φθαρμένο πρόσωπο του ΠΑΣΟΚ που γύρ-ναγε ξαναμμένο από τα μπουζούκια και φόρεσε τα γυαλιά του Παπαδήμου και την κοψιά του Γκίκα Χαρδούβελη. Σε αυτή την τιτάνια προσπάθεια μετασχημα-τισμού, ο Σαμαράς πρόσφερε πρόσφατα την τηλεοπτική συμβολή της Παπακώστα, του Γιακουμάτου και του Ντινόπουλου και μια κυβέρ-νηση που μπορεί ακόμη να λέει χωρίς ντροπή «δεν είναι αυτό που νομίζεις».

Δεν είναι αυτό που νομίζεις

Page 7: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 7

Page 8: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

8 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Upόψεις

Ο τΑλΑντΟΥχΟςτης eUrObANk ΟΙΚΟνΟμΙΚΟς ςΥμβΟΥλΟς

Του Γιάννη Βαρουφάκη

«Όλοι πρέπει να κρινόμαστε από το έργο μας και την αποτελεσμα-τικότητά μας». Αυτή δεν είναι η βασική αρχή της αξιολόγησης που με ενθουσιασμό προωθούν οι θιασώτες των μεταρρυθμίσε-ων στην χώρα μας; Η αρχή αυτή δεν πρέπει να ισχύει για τους άρτι διορισθέντες υπουργούς, ιδίως για τους «τεχνοκράτες» που χειρίζονται τα πιο λεπτά και καίρια ζητήματα – όπως, π.χ., την διαπραγμάτευση για το δημόσιο χρέος;

που στόχο είχε να συμβουλεύει το ΔΣ της Eurobank ώστε τα μέλη του, και ο Διευθύνων Σύμβουλος, να αποφεύγουν τις κακοτοπιές. Πόσο καλά έκανε την δουλειά αυτή ο σημερινός υπουργός οικονομικών, την οποία του εμπιστεύτηκε η διοίκηση της Eurobank; Αυτό που είναι γνωστό τοις πάσι είναι ότι η Εurobank όχι μόνο πτώ-χευσε αλλά και ότι, από τις τέσσερις «συστημικές» τράπεζες, η πτώχευσή της ήταν η πιο ηχηρή, η εντυπωσια-κότερη και η «βαθύτερη». Ερώτημα: Ο κ. Χαρδούβελης, ως επικεφαλής του τμήματος Οικονομικών Μελετών, είχε προειδοποιήσει την διοίκηση της Eurobank ότι όδευαν ολοταχώς προς τα βράχια; Από τα δημοσιευμένα κεί-μενά του, κάτι τέτοιο δεν προκύπτει. Το αντίθετο μάλιστα: Διέπονταν από υπερ-αισιόδοξες προβλέψεις τόσο για την πορεία της τράπεζας όσο και για τον τραπεζικό κλάδο συνολικά. Βέβαια, μπορεί κάποιος να πει, με μια δόση λογικής, ότι ο Οικονομικός Σύμβουλος μιας μεγάλης τράπεζας που κινδυνεύει με πτώχευση, δεν δικαιού-ται να πει την αλήθεια δημοσίως, καθώς κάτι τέτοιο θα έσπερνε τον πανικό και θα έφερνε την άμεση κατάρρευση της τράπεζας. Σωστά. Σε αυτή την περί-πτωση, θα περίμενε κανείς από τον κ. Χαρδούβελη να έχει στείλει, εμπιστευ-τικά, το ένα προειδοποιητικό μήνυμα μετά το άλλο, στο ΔΣ και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Eurobank – προειδοποι-ώντας τους για το Μνημόνιο 1, για το κούρεμα (PSI) του 2012, για την «επα-ναγορά χρέους» που ακολούθησε, για το πραγματικό μέγεθος της ύφεσης (και των μη εξυπηρετούμενων δανείων) που θα έπληττε την τράπεζα κλπ. Το έκανε αυτό; Τώρα που ο κ. Χαρδούβελης έχει προαχθεί σε υπουργό οικονομικών της χώρας, καλό θα ήταν να απαντούσε σε αυτό το καίριο ερώτημα. Δεν είπαμε ότι όλοι πρέπει να αξιολογούμαστε; Μπορεί ο νέος υπουργός οικονομικών της χώρας, σε μια τόσο κρίσιμη καμπή για την Ελλάδα, να αποτελεί εξαίρεση; Όσο περιμένουμε για απαντήσεις, από τον κ. Χαρδούβελη ή την Eurobank, ας ρίξουμε μια ματιά σε αυτά που γνω-ρίζουμε για την Eurobank, την οποία

Χαρδούβελη σε όλη αυτή την περίοδο. Δεν θα αναφερθώ στην ένταξή του στην περί τον κ. Σημίτη ομάδα των οικο-νομολόγων που, το 2000, θεωρούσαν ότι η Ευρωζώνη είχε δομηθεί σωστά, που μας μιλούσαν για την επερχόμενη «σύγκλιση», που αρνούνταν ότι το 2008 θα σηματοδοτούσε Κρίση του Ευρώ, που το 2010 υποστήριζαν ότι το Μνημόνιο Νο. 1 ήταν μια καλή συμφωνία, που προέ-βλεπαν ανάπτυξη από τις αρχές του… 2012, που επιχειρηματολογούσαν ότι η αναδιάρθρωση του χρέους ήταν και ανε-πιθύμητη και αχρείαστη, που το 2012 εκθείαζαν την… αναδιάρθρωση του χρέ-ους (ισχυριζόμενοι ότι το χρέος κατέστη βιώσιμο) κ.ο.κ. Όχι, σήμερα θα εστι-άσω αποκλειστικά στην τράπεζα την οποία συμβούλευε έως την προηγού-μενη εβδομάδα από την σημαντική, και αδρά αμειβόμενη, θέση του επικεφαλής του τμήματος Οικονομικών Μελετών

ς τον πρόσφατο ανασχηματισμό, υπουργός οικονομικών ανέλαβε ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης. Από όλες του τις ιδιότητες επιτρέψτε

μου να εστιάσω σε δύο: (Α) Εκείνη του Οικονομικού Σύμβουλου, και επικεφαλής του τμήματος Οικονομικών Μελετών, της τράπεζας Eurobank, την οποία κατείχε συνεχώς από το 2000 έως το 2014 – μια μακρά περίοδο που καλύπτει όλες της φάσεις της ελληνικής τραγωδίας: από την είσοδό μας στην Ευρωζώνη έως και την τετρα-ετή εθνική μας μνημονιακή περιπέτεια. (Β) Του συμβούλου του κ. Παπαδήμου κατά την διάρκεια της πρωθυπουργίας του τελευταίου, τότε που σχεδιαζόταν το PSI και, δη, η ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank, και των υπόλοιπων τραπεζών.Στο άρθρο που ακολουθεί δεν θα ασχο-ληθώ καθόλου με την ακολουθία των μακρο-οικονομικών αστοχιών του κ.

Page 9: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 9

Όμως δεν επιτράπηκε στο κράτος να συμ-μετάσχει (μέσω του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) στην έκδοση των νέων μετοχών.Επιτράπηκε στους ιδιώτες να αγοράσουν αυτές τις νέες μετοχές με έκπτωση 80% (πληρώνοντας το εξευτελιστικό ποσό των 31 λεπτών ανά μετοχή, ενώ το κράτος είχε ξοδέψει €1,54 ανά μετοχή) εντός λίγων μόνων μηνών.Η τιμή αυτή δεν ήταν μόνο πολύ χαμηλό-τερη από την τιμή που είχε καταβάλει το κράτος λίγους μήνες πριν, αλλά ήταν και χαμηλότερη από την αξία της μετοχής στο Χρηματιστήριο Αθηνών κατά τη στιγμή της έκδοσης των νέων μετοχών.Για να καλύψει τα νώτα της, η κυβέρ-νηση νομοθέτησε την εσαεί ασυλία για τα μέλη του ΔΣ του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από την κατηγορία ότι ενήργησε εναντίον των συμφερόντων του δημοσίου απέ-χοντας από την συγκεκριμένη έκδοση νέων μετοχών.Ως αποτέλεσμα της νέας έκδοσης μετοχών, οι ιδιώτες επενδυτές (συμπε-ριλαμβανομένων αρκετών hedge funds) πλήρωσαν €2,86 δις και απέκτησαν το 65% μίας τράπεζας για την οποία το ελληνικό κράτος είχε μόλις ξοδέψει €13,3 δις. Έτσι η συμμετοχή του κράτους στην Eurobank μειώθηκε στο 35% του μετοχι-κού κεφαλαίου, μειώνοντας την αξία των μετοχών του δημοσίου σε μόλις €2 δις.Περιληπτικά, το κράτος διέσωσε την Eurobank με κόστος τουλάχιστον €13,3 δις για να λάβει το 95% της τράπεζας αλλά, λίγους μήνες αργότερα, παρέδωσε τα κλειδιά της τράπεζας σε ιδιώτες θυσι-άζοντας το 65% που κατείχε μειώνοντας

ο κ. Χαρδούβελης συμβούλευε έως τόσο πρόσφατα:Το 2013, το ελληνικό κράτος, μέσω του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, επένδυσε €5,8 δις στην Eurobank, καταβάλλοντας €1,54 για κάθε μετοχή και αποκτώντας έτσι το 95% της τράπεζας.Επιπλέον, το κράτος αγόρασε επιπλέον προνομιούχες μετοχές αξίας €1,25 δισ.Το κράτος παρέδωσε την Postbank στην Eurobank αφού πρώτα ξόδεψε €4,06 δις για ώστε να καλύψει το «κενό χρη-ματοδότησης» της Postbank αλλά και ακόμη €550 εκ. για την ανακεφαλαιο-ποίησή της.Βοήθησε την Eurobank να απορροφήσει την διεφθαρμένη, πτωχευμένη Proton Bank δωρίζοντας στην Eurobank €760 εκ. για να καλύψει το «κενό χρηματοδό-τησης» της Proton, και επί πλέον €550 εκ. νέων κεφαλαίων.Δώρισε €760 εκ. στην Eurobank για την κάλυψη του «κενού χρηματοδότησης» της Aspis, απορροφώντας την.Συνολικά, όσο ο κ. Χαρδούβελης τελούσε Οικονομικός Σύμβουλος της Eurobank, δηλαδή κορυφαίο στέλεχος, το χρεοκο-πημένο ελληνικό κράτος παρέδωσε στη Eurobank το συνολικό ποσό των €13,3 δις το οποίο μεταφράζεται στο 7,3% του ΑΕΠ. Γιατί; Επειδή η Eurobank πτώχευσε και το ελληνικό δημόσιο αναγκάστηκε να την διασώσει. Θα περίμενε, όμως, κανείς ότι, έχοντας κάνει μια τέτοια τεράστια επένδυση, από το υστέρημα των πολιτών, το κράτος θα προσπαθούσε να διασφαλί-σει την περιουσία του. Αντί για αυτό, μερικούς μήνες αργότερα, εκδόθηκαν νέες μετοχές της Eurobank.

την περιουσία του στην Eurobank στα €2 δις.Δύο ερωτήματα προκύπτουν, όσον αφορά τον νέο υπουργό οικονομικών και, έως πρότινος, στέλεχος και Οικονομικό Σύμβουλο της Eurobank: Από το σημερινό του μετερίζι, του υπουργού οικονομικών, πως βλέπει την «άνεση» με την οποία το πτωχευμένο δημόσιο χάρισε στους ιδιώτες €11,3 δις μέσα σε μερικές εβδομάδες; Ως στέλεχος της Eurobank, φαντάζομαι ότι η συμβουλή του στο ΔΣ της θα ήταν: «Είμασταν τυχεροί που το κράτος δεν μας απέλυσε, δεδομένου ότι η τράπεζά μας πτώχευσε υπό την δική μας διοίκηση, και διέσωσε την τράπεζα. Και είμαστε διπλά τυχεροί τώρα που μας χάρισε την μερίδα του λέοντος των χρημάτων της διάσω-σης, απεμπολώντας την θέση του ως κύριος μέτοχος.» Ως υπουργός οικονομικών, όμως, τι σκέ-φτεται; Είτε θεωρεί πως το ξεπούλημα των περιουσιακών στοιχείων της τρά-πεζας δεν αποτελεί πρόβλημα, οπότε δεν δικαιούται να είναι υπουργός οικο-νομικών, υπεύθυνος για το δημόσιο συμφέρον. Είτε θεωρεί ότι η μη συμ-μετοχή του δημοσίου στην πρόσφατη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ήταν απα-ράδεκτη, από την σκοπιά του δημόσιου συμφέροντος, οπότε πρέπει να παρα-δεχθεί ότι, ως Οικονομικός Σύμβουλος της Eurobank, έπραττε εναντίον των συμφερόντων του κράτους που σήμερα υποτίθεται ότι υπηρετεί. Τέλος, καλό θα ήταν να απαντή-σει και σε ένα τελευταίο ερώτημα ο κ. Χαρδούβελης: Πως συγκεράζεται, στην σφαίρα της ηθικής αλλά και της νομιμότητας, το να ήταν σύμβουλος του πρωθυπουργού Παπαδήμου όταν σχεδιαζόταν η ανακε-φαλαιοποίηση των τραπεζών και, την ίδια ακριβώς περίοδο, να είναι σύμ-βουλος μιας από τις τράπεζες που επωφελήθηκε σκανδαλωδώς από αυτή την ανακεφαλαιοποίηση;Από όσο ξέρω, σε όλες τις σοβαρές χώρες του κόσμου, μια τέτοια «σύγκρουση συμφερόντων» θα οδηγούσε τραπεζικό στέλεχος στο ακροατήριο δικαστηρίου, αντί για την θέση του… υπουργού οικονομικών.

Page 10: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

10 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

η θεαματικότητα του ποδοσφαί-ρου προφανώς έπαιξε βασικό ρόλο. Στο γήπεδο ή το τηλεο-πτικό γήπεδο μπορούσαν να

συνυπάρξουν οι πάντες. Να ανήκουν στην ίδια ομάδα ή να μαλώνουν ανή-κοντας στην αντίπαλη, εκπληρώνοντας και ικανοποιώντας πάντα την ισορροπία μεταξύ φίλαθλου και ψυχαναλυόμενου. Στην ίδια κερκίδα μπορούσαν να βρε-θούν το «αφεντικό» με τον «εργάτη» του, να συμπάσχουν, ακόμη και να αστειευ-τούν ή να νιώσουν την ίδια ανησυχία.Η παρουσία στην κερκίδα δεν απαιτούσε ειδικές γνώσεις. Δεν ήταν ούτε θέατρο ούτε ρεσιτάλ κλασσικής μουσικής. Ήταν ένα θέαμα στο οποίο ο καθένας μπο-ρούσε να παίξει το ρόλο του ειδικούγια θέματα που έτσι κι αλλιώς δεν μπορού-σαν να επιβεβαιωθούν.Η πέραση του ποδοσφαίρου δημιούργησε τον παραγοντισμό. Γήπεδα στήθηκαν παντού και σχεδόν παντού παράγοντες έτρωγαν και έπιναν με την επίκληση του οπαδικού πατριωτισμού. Οι κυβερνήσεις δεν είχαν κανένα λόγο να μην ανταπο-κριθούν,αφού το ποδόσφαιρο επέτρεπε στις μάζες να ανησυχούν για πράγματα που δεν ενέπνεαν ανησυχίες στις ίδιες.Οι μεγαλύτεροι εγκληματίες στον κόσμο συνδέθηκαν με το ποδόσφαιρο για να αποκτήσουν λαϊκά ερείσματα και προ-σωπικούς στρατούς. Από τον Πάμπλο Εσκομπάρ που ξόδευε χωρίς φειδώ όσα έβγαλε από το εμπόριο κοκαΐνης, ως τον παραστρατιωτικό Αρκάν στο Βελιγράδι. Η Γερμανία αναστήθηκε και απενοχοποιήθηκε μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο με τις νίκες του ποδοσφαίρου και το καθεστώς Πινοσέτ,το 1978 διορ-γάνωσε το Μουντιάλ σε γήπεδα που απείχε ελάχιστα χιλιόμετρα από τις περιοχές όπου η χούντα δολοφονούσε ανθρώπους. Να μην ξεχάσουμε βέβαια την εθνική υπερηφάνεια της ελληνικής Χούντας με το Γουέμπλεϊ και τις νίκες του Παναθηναϊκού.Το ποδόσφαιρο έπαψε πολύ γρήγορα να

Μουντιάλ

ΚΑΙ η ΚΟΚΑτΟΥ λΑΟΥτΟ ΟπΙΟ

Στο Μουντιάλ του 1994 στις ΗΠΑ, ο Αντρές Εσκομπάρ, ένα από τα ταλέντα της Εθνικής Κολομβίας, πέτυχε ένα αυτογκόλ που απέκλεισε την ομάδα του από τη διοργάνωση. Έξι μέρες αργότερα, ο 27χρονος αμυντικός, δολοφονήθηκε στη χώρα του βγαίνοντας από το μπαρ “El Indio”. Οι δολοφόνοι είχαν πάρει εντολή από τα καρτέλ ναρκωτικών που είχαν χάσει μεγάλα ποσά στοιχηματί-ζοντας υπέρ της Εθνικής Κολομβίας στο Μουντιάλ. Ο Αντρές είχε διαπρέψει στη “Νασιονάλ”, όταν χρηματοδότης της ήταν ο γνωστός βαρόνος της κοκαΐ-νης και συνονόματός του Πάμπλο Εσκομπάρ. Αν η ιστορία του Αντρέ Εσκομπάρ μοιάζει δραματική για ένα απλό άθλημα όπως το ποδόσφαιρο, τότε σκεφθείτε πως υπάρχουν μερικά εκατομμύρια άνθρωποι που είναι έτοιμοι να αιματοκυλι-στούν γιατί αδικήθηκε η ομάδα τους, την ώρα που ζουν την καθημερινή αδικία στη δουλειά τους και την κοινωνία, χωρίς να αντιδρούν στο ελάχιστο. Ο Λουί Φελίπε Σκολάρι, προπονητής της Εθνικής ομάδας της Βραζιλίας η οποία είναι η χώρα που διοργανώνει το Μουντιάλ 2014, όταν ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις στη χώρα ενάντια στη διοργάνωση με τον κόσμο να ζητά «φαί και παιδεία και όχι Μουντιάλ», δήλωσε πως «το ποδόσφαιρο δεν έχει σχέση με την πολι-τική». Ο Λουί Φελίπε Σκολάρι μάλλον αγνοεί τον Μπέο και τον Μώραλη, αλλά το πιθανότερο να γνωρίζει πως το ποδόσφαιρο είναι πολιτική, ακριβώς επειδή αρνείται τη σχέση με την πολιτική. Δηλαδή την ενεργή και υγιή σχέση που επιτρέπει στον κόσμο να αναρωτηθεί για όσα συμβαίνουν,γιατί συμβαίνουν και κυρίως πώς αλλάζουν. Πίσω βέβαια από την «μη πολιτική» του ποδοσφαί-ρου,υπάρχει η διαπλοκή του ποδοσφαίρου που σφιχταγκαλιάζει την Οικονομία, την Πολιτική και την Κοινωνία σαν χταπόδι. Έμποροι ναρκωτικών, εγκλημα-τίες που διακινούν και κρύβουν μαύρο χρήμα, πολιτικοί που πληρώνονται για να μην βλέπουν και να μην ακούνε, εταιρείες στοιχημάτων, στρογγυλεύουν τις δραστηριότητές τους στα μάτια του κόσμου εμφανίζοντάς την σαν μπάλα.

Του Κώστα Βαξεβάνη

Page 11: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 11

είναι θέαμα. Έγινε θέαμα με τεράστιες οικονομικές προεκτάσεις, πολιτικό ρόλο και σχέσεις με το έγκλημα. Οι ίδιοι οι διοργανωτές των Παγκόσμιων Κυπέλλων, έχουν καταγγελθεί για διαφθορά και εγκληματικές πράξεις. Δίπλα στις διορ-γανώσεις, εταιρείες στοιχημάτων με τζίρο δισεκατομμυρίων και μαφιόζους που στήνουν παιχνίδια έχουν γίνει ανα-πόσπαστο κομμάτι του ποδοσφαίρου.Οι εταιρείες τηλεοπτικών δικαιωμά-των αποτελούν την άλλη μαφία του ποδοσφαίρου. Ο τζίρος γύρω από τα δικαιώματα των τηλεοπτικών μετα-δόσεων ή τα σήματα,θα ήταν αρκετός να θρέψει την Αφρική, αλλά θρέφει αποκλειστικά μερικούς τύπους που κλω-τσάνε τη μπάλα και μερικές χιλιάδες διεφθαρμένους δισεκατομμυριούχους που δημιουργήθηκαν από τη λαϊκή πίστη πως το ποδόσφαιρο είναι κάτι «αθώο και δικό μας».Η σχέση του ποδοσφαίρου και των Μουντιάλ με την πολιτική,δεν προκύ-πτει μόνο από τον πολιτικό ρόλο που παίζει το ποδόσφαιρο, δηλαδή από την μετατροπή του κατά περίπτωση σε όπιο ή κόκα του λαού. Η πολιτική σχέση πλέον είναι ευθεία. Το χρήμα του ποδοσφαίρου και των στοιχημάτων γύρω από το ποδό-σφαιρο ή της πώλησης των δικαιωμάτων, κινείται μέσα από offshore εταιρείες και αχυρανθρώπους. Χρησιμοποιείται για να τροφοδοτεί πολιτικούς είτε με χρήμα είτε με εκλογική πελατεία.Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο εξιστορήσεις που είναι άκρως αποκαλυπτικές. Η μία αφορά τον Μάκη Ψωμιάδη. Στις δίκες για τα στημένα παιχνίδια όπου ήταν κατηγορούμενος, το σύνολο των μαρ-τύρων κατηγορίας,κατέληξαν μάρτυρες

υπεράσπισης που δήλωναν ότι είναι απλός χριστιανός και οικογενειάρχης. Η δεύτερη αφορά τις συνήθεις νομικές ρυθμίσεις που γίνονται υπέρ ομάδων. Οι νόμοι Βενιζέλου, επέτρεψαν σε χρεω-μένες ΠΑΕ όπως ο ΠΑΟΚ, σε ανώνυμες εταιρείες δηλαδή, να ξεπεράσουν τους νομικούς σκοπέλους, καλύπτοντας ταυ-τόχρονα καταχρήσεις που είχαν γίνει από μια ομάδα παραγόντων που δεν έκανε τίποτα άλλο από το να κλέβει. Τα χρέη χαρίστηκαν για να «σωθεί η ομάδα η οποία είναι θρησκεία». Βεβαίως όλη αυτή η χαριστική διαδικασία για τη θρη-σκεία της ομάδας έκανε το Βενιζέλο Θεό στην περιοχή όπου εκλέγεται. Στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση για τις Περιφερειακές εκλογές, οι υποψήφιοι φρόντισαν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε όσα έλεγαν και αφορούσαν το γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια αφού υπήρχε ο κίνδυνος το εκλογικό σώμα να γυρίσει με την ίδια ευκολία που γυρνάει η μπάλα.Οι διοργανώσεις των Μουντιάλ, είναι σίγουρα διοργανώσεις που αφορούν το πιο λαοφιλές άθλημα. Αλλά την ίδια ώρα είναι διοργανώσεις που σκορπούν δισεκατομμύρια παρέχοντας θέαμα και εκφόρτιση σε αυτούς που έχουν ανάγκη κυρίως από φαΐ και παιδεία.

Δισεκατομμύρια ανθρώπων που πεινά-νε,θα στηθούν στην τηλεόραση για να ξεχάσουν την πείνα, αγνοώντας πως κλάσμα των εξόδων της διοργάνωσης θα ήταν αρκετό για να τους μετατρέ-ψει από άθλιους, σε ανθρώπους με ζωή και δικαιώματα. «Μα φταίει το ποδόσφαιρο για όλα αυτά;» θα αναρωτηθούν κάποιοι. Για τις φαβέλες στη Βραζιλία δεν φταίει το ποδόσφαιρο. Αλλά φταίμε εμείς όταν δεν βλέπουμε τις φαβέ-λες και το ρόλο του ποδοσφαίρου μόνο και μόνο για να πιούμε δυο μπίρες βλέποντας… ποδόσφαιρο.

Page 12: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

12 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

της ΔΙΑΦΘΟΡΑςη ΑΥτΟΚΡΑτΟΡΙΑ

Page 13: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 13

Μουντιάλ

Στο φετινό φεστιβάλ Καννών προβλήθηκε μία ταινία με τίτλο «United Passions» (Eνωμένα Pάθη). Σκηνοθέτης ήταν ο Φρεντερίκ Ομπαρτέν, που είχε σκηνοθετήσει την ταινία «Ο άνθρωπος με το σιδηρούν προσωπείο» με πρωταγωνιστή τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Η ταινία παρουσιάζει την ιστορία της FIFA, η οποία μάλιστα συνεισέφερε στον προϋπολογισμό της ταινίας με το ποσό των 23,5 εκατομμυρίων ευρώ. Ποσό που ισούται με το ¼ του συνο-λικού προϋπολογισμού της. Ο Τιμ Ροθ ενσαρκώνει τον πρόεδρο της FIFA Σεπ Μπλάτερ, ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ ενσαρκώνει τον εμπνευστή του παγκόσμιου κυπέλλου Ζιλ Ριμέ και ο Σαμ Νιλ τον βραζιλιάνο πρώην πρόεδρο της FIFA Ζοάο Χαβελάνζε. Αν η ταινία ήταν μία πλήρης καταγραφή του προσώπου της FIFA, θα παρουσίαζε ιστορικό ενδιαφέρον και δεν θα προκαλούσε αντιδρά-σεις. Όμως η ταινία είναι –κατά βάση– μια αγιογραφία του Μπλάτερ και δεν γίνεται καμία αναφορά στα σκάνδαλα διαφθοράς που έχουν πλήξει το όποιο κύρος έχει απομείνει στον οργανισμό.

Του Χρήστου Χαραλαμπόπουλου

η κυκλοφορία της ταινίας ήρθε πριν το συνέδριο της FIFA που έγινε στη Βραζιλία, με στόχο να αποτελέσει την

προεκλογική διακήρυξη του Μπλάτερ. Και να ξεπλύνει την εικόνα του από τις καταγγελίες για διαφθορά και χρημα-τισμό. Ο 78χρονος Ελβετός ετοιμάζεται να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία της FIFA, γι’ αυτό αφιέ-ρωσε πολλές ώρες συνεντευξιαζόμενος μπροστά στην κάμερα του σκηνοθέτη της ταινίας, στον οποίο διηγήθηκε κι εκτός κάμερας πολλές ιστορίες –προ-σωπικές, εννοείται– για το πώς ο ίδιος συνέβαλε στην οικονομική γιγάντωση του οργανισμού, που διαχειρίζεται το εμπορικότερο προϊόν του παγκόσμιου αθλητισμού: Το μουντιάλ, του οποίου η σημερινή εμπορική αξία ξεπερνάει κατά τι τα 4 δισ. και την οποία αξία εισπράττει και διαχειρίζεται αποκλει-στικά η FIFA. Η αντίστοιχη εμπορική αξία του παγκόσμιου κυπέλλου που έγινε στην Ισπανία το 1982 ήταν κοντά στα 160 εκατομμύρια. Η FIFA είναι μία

μεγάλη πολυεθνική με 209 μέλη, στην αρμοδιότητα της οποίας εμπίπτουν 1,5 εκατομμύριο σύλλογοι, πάνω από 250 εκατομμύρια ποδοσφαιριστές, και της οποίας μία κλειστή ομάδα 25 ατόμων, η εκτελεστική της επιτροπή, διαχειρίζεται το προϊόν «μουντιάλ». Αποφασίζει την ανάθεση της διοργάνωσης και εισπράτ-τει τα έσοδα, που προέρχονται κυρίως από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τους χορηγούς. Μάλιστα, από το μου-ντιάλ της Γερμανίας το 2006 η FIFA περιόρισε τους αποκλειστικούς χορη-γούς της από 25 σε 6 μόλις εταιρίες, που για μία επταετία θα δώσουν η καθεμία από 140 εκατομμύρια ευρώ σε ρευστό και άλλα 40 εκατομμύρια σε προϊόντα και υπηρεσίες. Με την έκθεση οικονο-μικού απολογισμού που δημοσιοποίησε η ίδια η FIFA το 2012 αποκάλυψε ότι το 87% των εσόδων της μεταξύ του 2007 και του 2010 ήταν από το παγκόσμιο κύπελλο στη Νότια Αφρική. Σε εκείνη την έκθεση αποκάλυψε ότι 2,408 δισ. δολάρια από τα 2,448 δισ. δολάρια που αποκόμισε από τη διοργάνωση στη Ν.

Αφρική προήλθαν από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Για να γίνει μία σύγκριση, τα τηλεοπτικά δικαιώματα του μουντιάλ της Γαλλίας το 1998, που ήταν όσο των 3 προηγουμένων μουντιάλ μαζί, έφθασαν το 1 δισ. ευρώ. Ίσως γι’ αυτό τα έξοδα προσωπικού της FIFA αυξήθηκαν 73% μεταξύ 2008 και 2013, φθάνοντας τα 102 εκατ. δολάρια. Κατά την ίδια περίοδο οι ενισχύσεις που δόθηκαν για την ανά-πτυξη του ποδοσφαίρου, για την οποία κόπτεται η διεθνής ομοσπονδία, αυξή-θηκαν μόλις κατά 19%, φθάνοντας τα 183 εκατ. δολάρια. Η FIFA πλήρωσε 60 εκατ. δολάρια στο παγκόσμιο κύπελλο στη Νότια Αφρική το 2010 για ανθρωπι-στικές δράσεις με στόχο να ενισχύσει το προφίλ της, την ίδια στιγμή που δαπα-νούσε 205 εκατ. δολάρια για ένα νέο υπόγειο μουσείο στην έδρα της, στη Ζυρίχη.Από τα έσοδά της σε αυτό το μουντιάλ, η FIFA θα μοιράσει χρήματα μέσω των ομοσπονδιών μελών της σε συλλόγους, εθνικές ομάδες και διαιτητές. Κάθε σύλλογος του οποίου ποδοσφαιριστές μετέχουν σε αποστολές εθνικών ομά-δων που παίρνουν μέρος στο μουντιάλ θα εισπράξει από τη FIFA μία ημερήσια αποζημίωση 2.800 δολαρίων, για κάθε ποδοσφαιριστή του που μετέχει στην αποστολή μίας εθνικής ομάδας, ανε-ξάρτητα από το αν αγωνιστεί ή όχι. Η αποζημίωση αφορά το χρονικό διάστημα που ξεκινά 15 ημέρες πριν από πρώτο ματς μέχρι την ημέρα αποκλεισμού. Σε αυτό το ποσό θα προστεθεί και μια συμπληρωματική αποζημίωση ανάλογα με τις συμμετοχές του ποδοσφαιρι-στή στην εθνική την τελευταία διετία. Στο προηγούμενο μουντιάλ την υψηλό-τερη αποζημίωση μάζεψε η Μπάρτσα με 866.000 δολάρια, ακολουθούμενη από Μπάγιερν και Τσέλσι. Χρήματα θα μοιραστούν και σε διαιτητές και υπολογί-ζεται ότι ο καθένας θα εισπράξει 58.000 δολάρια το παιχνίδι. Στο προηγούμενο

Page 14: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

14 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

μουντιάλ έπαιρναν 50.000, το 2006 στη Γερμανία έπαιρναν 45.000 και το 2002 μόλις 17.500 το παιχνίδι.

Το Κατάρ και οι καταγγελίεςΣε όλη την εξιστόρηση της σχέσης που έχει η διαφθορά με το παγκόσμιο κύπελλο, η FIFA έχει δεσπόζουσα θέση. Μία θέση που πηγάζει από την εξουσία που έχει να αποφασί-ζει για τη χώρα που θα διοργανώσει το παγκόσμιο κύπελλο. Και γιατί αυτή η απόφαση μπορεί να είναι αιτία δια-φθοράς; Ένα παράδειγμα: Το Κατάρ, στο οποίο έχει ανατεθεί η διοργάνωση του παγκόσμιου κυπέλλου του 2022, έχει

προγραμματίσει την κατασκευή 8 νέων γηπέδων και συνολικές επενδύσεις, σε γήπεδα και υποδομές, ύψους 200 δισ. δολαρίων. Η οργανωτική επιτροπή του μουντιάλ του 2022 ανακοίνωσε πριν δύο εβδομάδες ότι μέχρι τώρα έχει ξοδέ-ψει 12 δισ. δολάρια στην κατασκευή δρόμων και 14 δισ. για την κατασκευή μετρό. Βέβαια, έχουν χάσει τη ζωή τους σε αυτά τα έργα μέχρι τώρα 230 εργά-τες από τους 4.000 που εργάζονται εκεί, χωρίς δικαιώματα, σε άθλιες συν-θήκες και με ακόμη αθλιότερες αμοιβές. Αυτά φυσικά δεν ανακοινώνονται από την οργανωτική επιτροπή. Τέτοιας έκτα-σης υποδομές αποτελούν προκλητική

Μουντιάλ

Τα μέλη της FIFA

εκατομμύριο σύλλογοι εμπίπτουν

στην αρμοδιότητα της

εκατομμύρια ποδοσφαιριστές

άτομα, μια κλειστή ομάδα που διαχειρίζεται το μουντιάλ

209

250

1,5

25

Μακέτες των γηπέδων που χτίζονται στο Κατάρ για το παγκόσμιο κύπελλο του 2022.

Υπολογίζεται ότι για τη δημιουργία όλων των έργων υποδομής (γηπέδων, δρόμων

ακόμη και μετρό) θα δαπανηθούν περί τα 200 δισ. δολάρια. Την ίδια στιγμή έχουν

χάσει τη ζωή τους σ’ αυτά τα έργα 230 εργάτες από τους 4.000 που εργάζονται εκεί, χωρίς δικαιώματα σε άθλιες συνθήκες και με

ακόμη αθλιότερες αμοιβές. Η FIFA βέβαια δεν λέει κουβέντα για την «ταμπακιέρα».

Οι καταγγελίες σε βάρος του Σεπ Μπλάτερ, επικεφαλής σήμερα της FIFA και συνεργάτη του Χαβελάνζε τα προηγούμενα χρόνια, «πνίγηκαν» μυστηριωδώς. Ο ίδιος έχει παραδεχθεί ότι ήταν λάθος η απόφαση ανάθεσης των επόμενων δύο μουντιάλ σε Ρωσία και Κατάρ καθώς υπήρχε «εμπόριο ψήφων». Παρ’ όλα αυτά παραμένει στη θέση του και είναι έτοιμος να διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία της FIFA.

Page 15: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 15

σπατάλη, καθώς κατασκευάζονται σχε-δόν αποκλειστικά για τον ένα μήνα της διοργάνωσης, αφού το Κατάρ δεν έχει ανάγκη από έργα τέτοιας έκτασης. Έχει όμως τεράστιο όγκο πλεοναζόντων κεφαλαίων, που αποτελούν έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου, καθώς και μία βασιλική οικογένεια με φιλοδο-ξίες για ηγεμονία στον αραβικό κόσμο και πάθος για προβολή. Έτσι επενδύει πολλά στο ποδόσφαιρο, σε ομάδες όπως η Μπαρτσελόνα και η Παρί Σεν Ζερμέν, και στα media με το Al Jazeera και το Al Jazeera sports, που έχει και τα δικαι-ώματα του γαλλικού πρωταθλήματος

ποδοσφαίρου. Η ανάθεση της διοργά-νωσης, επομένως, αφορά τεράστια οικονομικά συμφέροντα που δεν πηγαί-νουν ακριβώς με τον σταυρό στο χέρι. Είναι δεδομένο ότι η διαφθορά είναι μέρος του «κώδικα αρχών» της FIFA. Οι πρόσφατες αποκαλύψεις των κυρια-κάτικων Times για τις δωροδοκίες που συνδέονται με την ανάθεση στο Κατάρ δείχνουν πως είναι η κορυφή του παγό-βουνου. Η αποβολή από τη FIFA του καταριανού Μπιν Χαμάμ, που κατηγο-ρήθηκε ότι πλήρωσε πολλά εκατομμύρια σε μίζες για να κατευθύνει τη διοργά-νωση του 2022 στο Κατάρ, η ομολογία του ίδιου του Μπλάτερ ότι ήταν λάθος

σε ρευστό έδωσε η κάθε εταιρία

σε προϊόντα και υπηρεσίες

δισ. δολάρια

Από

σε

Αποκλειστικοίχορηγοί

Στο μουντιάλ της Γερμανίας το 2006η FIFA, περιόρισετους αποκλειστικούς χορηγούς

140εκατ. €

40εκατ. €

87%

2,4

25

6

των εσόδων της FIFA μεταξύ του 2007 και του

2010 ήταν απότο παγκόσμιο κύπελλο

στη Νότια Αφρική.

από τα συνολικά 2,448 δισ. δολάρια που αποκόμισε από την διοργάνωσηστη Ν. Αφρική, προήλθαν από

τηλεοπτικά δικαιώματα.

Ο πρώην πρόεδρος της FIFA Ζοάο Χαβελάνζε έχει λαμπρό ιστορικό διαφθοράς. Είναι ο άνθρωπος που όταν το 1974 ανέλαβε τα ηνία της Παγκόσμιας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας δήλωσε ότι στόχος του είναι να πουλήσει στον κόσμο το προϊόν «ποδόσφαιρο» γιατί αυτό είναι πολύ σοβαρή υπόθεση «για να την αφήσουμε στα χέρια των προπονητών και των ποδοσφαιριστών».

Page 16: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

16 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

η συνεδρίαση όπου αποφασίσθηκε η ανάθεση δύο διοργανώσεων (2018/22), καθώς υπήρχε «εμπόριο ψήφων», οι παλαιότερες καταγγελίες του λόρδου Τρίσμαν, πρώην προέδρου της αγγλι-κής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, για το μουντιάλ του 2010, αλλά και οι καταγγε-λίες για τον ρόλο του ίδιου του Μπλάτερ που πνίγηκαν μυστηριωδώς πριν από το μουντιάλ του 2002, επιτρέποντας την εκλογή του στην προεδρία της ομο-σπονδίας, είναι μερικά κεφάλαια από την ιστορία διαφθοράς που βαδίζει χέρι-χέρι με τη FIFA. Γιατί πριν τον Μπλάτερ υπήρχε ο βραζιλιάνος Χαβελάνζε, που έχει ένα λαμπρό ιστορικό διαφθοράς και του οποίου ο Μπλάτερ υπήρξε το δεξί χέρι. Και ο οποίος φαίνεται ότι έμαθε καλά τη δουλειά.Η FIFA, όπως αντιλαμβάνεται κάποιος, έχει όλα τα φόντα που θα πρέπει να έχει ένα αξιοσέβαστο «πλυντήριο». Και επειδή τα διάφορα σκάνδαλα εδραί-ωσαν αυτή την αντίληψη στην κοινή γνώμη, ο πρόεδρος της FIFA και η εκτε-λεστική επιτροπή ανέθεσαν το 2011 στο ινστιτούτο αθλητικής διακυβέρνησης της Βασιλείας και τον καθηγητή Μαρκ Πιθ να μελετήσουν τον τρόπο λειτουρ-γίας και τη δομή της ομοσπονδίας, ώστε να υποβάλουν τις κατάλληλες προτάσεις για τη βελτίωσή της. Δύο χρόνια μετά, ο

Πιθ παραδίδει την έκθεσή του, σημει-ώνοντας πως «αν η ομοσπονδία θέλει να αλλάξει, πρέπει να υιοθετήσει έναν απόλυτα διαφανή τρόπο ανάθεσης των διοργανώσεων και των εσόδων της». Ο Πιθ, που συζήτησε με όλα τα άτομα της 25μελούς εκτελεστικής επιτροπής, αποκάλυψε ότι η πλειοψηφία τους δεν επιθυμεί αλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 59 υποδείξεις του Πιθ η FIFA υιοθέτησε μόλις 7. Παράλογο; Μπα...it’s only business. Big Business.

Η τηλεθέασηΕξετάζοντας κάποιος τα στοιχεία περασμένων μουντιάλ που αφορούν την τηλεθέαση, παρατηρεί ότι στο παγκόσμιο κύπελλο του 2006, που φιλο-ξενήθηκε στη Γερμανία, υπήρξε μια αύξηση ύψους 154% στον αριθμό των καναλιών που μετέδωσαν το παγκόσμιο κύπελλο, καθώς και μια αύξηση 76% στον αριθμό των ωρών προγράμματος αφιερωμένου στο παγκόσμιο κύπελλο, σε σύγκριση με το προηγούμενο του 2002 στη Νότια Κορέα. Αυτή η εντυπω-σιακή αύξηση μεταξύ των 2 τουρνουά καταδεικνύει το ραγδαία αυξανόμενο ενδιαφέρον σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και η Ευρώπη είδε μια αύξηση 76,3% στον αριθμό των ωρών μετάδοσης του μουντιάλ της Γερμανίας σε σχέση με το

Μουντιάλ

η ημερήσια αποζημίωση που θα εισπράξει από τη FIFA κάθε σύλλογος του οποίου ποδοσφαιριστές μετέχουν σε αποστολές εθνικών ομάδων μου παίρνουν μέρος στο μουντιάλ, για κάθε ποδοσφαιριστή του που μετέχει στην αποστολή μίας εθνικής ομάδας, ανεξάρτητα από το αν αγωνιστεί ή όχι.

μάζεψε η Μπάρτσα στο προηγούμενο μουντιάλ, ακολουθούμενη από Μπάγιερν και Τσέλσι

υπολογίζεται οτι θα μοιραστούν οι διαιτητές για κάθε παιχνίδι

2.800$

866.000 $

58.000 $

45

50

17,5

προηγούμενομουντιάλ

μουντιάλ2006

μουντιάλ2002

ποσα σε χιλιάδες $

Page 17: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 17

παγκόσμιο κύπελλο του 2002.Εκείνο που έχει μεγάλο ενδιαφέρον στα στοιχεία είναι ότι οι χώρες της Ασίας συνέβαλαν σε ποσοστό 34,2% στην άνοδο της τηλεθέασης του παγκό-σμιου κυπέλλου του 2006. Η Κίνα είχε τον μεγαλύτερο αριθμό των τηλεθεα-τών στον κόσμο (ακολουθούμενη από τη Βραζιλία, το Βιετνάμ και τη Γερμανία), παρά το γεγονός ότι η κινεζική εθνική ομάδα ποδοσφαίρου δεν πήρε μέρος. Η τηλεθέαση αυξήθηκε και στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά 38,9% από το 2002 έως το 2006. Ο αριθμός των ωρών μετάδο-σης σημείωσε μία εντυπωσιακή αύξηση κατά 221% από το 2002 έως το 2006. Τα ποσοστά τηλεθέασης, ιδίως στις ΗΠΑ, συνέχισαν να αυξάνονται και το 2010, και είναι χαρακτηριστικό ότι το ρεκόρ τηλεθέασης για ένα παιχνίδι ποδοσφαί-ρου στην ιστορία των ΗΠΑ έσπασε δύο φορές. Την πρώτη φορά στο ματς των ΗΠΑ με την Γκάνα στη φάση των 16 και στη συνέχεια στον τελικό μεταξύ της Ισπανίας και της Ολλανδίας.Το 2010, 3,2 δισ. άνθρωποι είδαν τουλά-χιστον 1 λεπτό κάλυψης του τουρνουά, σημειώνοντας αύξηση 8% από το τουρ-νουά του 2006. Δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι είδαν τουλάχιστον τριάντα λεπτά της κάλυψης, αύξηση 3% από το 2010. Για άλλη μια φορά το υψηλότερο

κοινό ήταν στην Κίνα, ακολουθούμενο από τη Βραζιλία και την Ιαπωνία. Για το φετινό μουντιάλ υπολογίζεται ότι θα σημειωθεί νέο ρεκόρ τηλεθέασης, καθώς εκτιμάται πώς περισσότεροι από 3,7 δισ. άνθρωποι θα δουν έστω και ένα λεπτό της διοργάνωσης.

Ο τομέας «ασφάλεια» του μουντιάλΜετά το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους πύργους τον Σεπτέμβριο του 2001 σε όλες τις μεγάλες αθλητικές διορ-γανώσεις προστέθηκε ο παράγοντας της ασφάλειας. Το ζήτημα της ασφά-λειας υπήρχε και πριν το 2001, αλλά από τότε και μετά, με την αιτιολογία της προστασίας από την τρομοκρατία, ο προϋπολογισμός για τα ζητήματα ασφάλειας εκτοξεύθηκε στη στρατό-σφαιρα. Στο παιχνίδι μπήκαν γερά οι υπηρεσίες κρατικής ασφάλειας, οι μυστικές υπηρεσίες, ο στρατός, τα λογι-σμικά παρακολούθησης και οι εταιρίες που τα κατασκευάζουν, τα πωλούν και εκπαιδεύουν το προσωπικό που θα τα χρησιμοποιήσει. Φυσικά στο παιχνίδι μπαίνουν και οι μίζες, και εμείς εδώ, με τους Ολυμπιακούς του 2004 και το περίφημο σύστημα ασφάλειας C4Ι, το γνωρίζουμε καλά. Χρυσοπληρώσαμε με αποφάσεις που υπέγραψαν τρεις

έχουν ξοδευτεί για την κατασκευή δρόμων

έχουν ξοδευτεί για την κατασκευή μετρό

εργάτες έχουν χάσει την ζωή τους από τους 4000 χιλιάδες που εργάζονται εκεί, χωρίς δικαιώματα, σε άθλιες συνθήκες και με ακόμη αθλιότερες αμοιβές.

12 δισ. $

14 δισ. $

230

νέα γήπεδα έχουν προγραμματιστεί να κατασκευαστούν στο Κατάρ για την διοργάνωση του παγκοσμίου κυπέλλου του 2022

8

34%

39%

συνέβαλαν οι χώρες της Ασίας στην στην άνοδο

της τηλεθέασης του παγκοσμίου κυπέλλου

του 2006.

αυξήθηκε και στις Ηνωμένες Πολιτείες από

το 2002 έως το 2006.

Page 18: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

18 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Μουντιάλ

διαφορετικοί υπουργοί Δημόσιας Τάξης –πάνω από 240 εκατ. ευρώ– ένα σύστημα ασφάλειας που ουδέποτε δού-λεψε. Βέβαια κανείς δεν οδηγήθηκε στα δικαστήρια. Αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία. Στις μεγάλες αθλητικές διοργα-νώσεις οι υπεύθυνοι ασφάλειας μετρούν δύο βασικούς κινδύνους: Την πιθανότητα ενός τρομοκρατικού χτυπήματος και την αστυνόμευση των εγκαταστάσεων και του κόσμου που θα βρεθεί σε αυτές και την αντιμετώ-πιση της εγκληματικότητας στη χώρα όπου θα διεξαχθεί το αθλητικό γεγονός, αν φυσικά βρίσκεται σε τέτοια έκταση που να αποτελεί απειλή, κυρίως για εκείνους που θα επισκεφθούν τη χώρα. Στη Βραζιλία τα τελευταία δύο χρόνια προστέθηκε και ένας ακόμη πολύ σοβα-ρός παράγοντας: Οι αντιδράσεις των Βραζιλιάνων, που πλέον συγκρούονται

καθημερινά με δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας, μια σύγκρουση που γίνεται όλο και πιο σκληρή και βάφεται με το αίμα φτωχών ανθρώπων. Όταν η Βραζιλία ανέλαβε τη διοργάνωση, το ποσοστό αποδοχής του κόσμου έφθανε το 82%. Μία εβδομάδα πριν τη διοργά-νωση, το ποσοστό αποδοχής έχει πέσει στο 48%, ενώ το 55% των ανθρώπων που ρωτήθηκαν πιστεύει ότι η χώρα δεν θα έχει κέρδος. Γιατί συνέβη η μετα-στροφή; Η Βραζιλία, που είχε το 2007 τους καλύτερους δείκτες ανάπτυξης, απέτυχε να κεφαλαιοποιήσει τα οφέλη αυτής της ανάπτυξης, όπως συμβαίνει στην παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική οικονομία, όπου τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα επιβάλλονται στις κυβερ-νήσεις. Η μεγάλη φτώχεια, η δυστυχία στην περιφέρεια κυρίως των μεγαλου-πόλεων και η εκτεταμένη διαφθορά με

82%

48%

55%

έφθασε το ποσοστό αποδοχής του κόσμου

όταν η Βραζιλία ανέλαβε την διοργάνωση, το οποίο

έπεσε στο

μία εβδομάδα πριν την έναρξη, ενώ το

των ανθρώπων που ρωτήθηκαν,

πιστεύουν ότι η χώρα δεν θα έχει κέρδος

Στη Βραζιλία τα τελευταία δύο χρόνια προστέθηκε και ένας ακόμη πολύ σοβαρός παράγοντας: Οι αντιδράσεις των Βραζιλιάνων, που πλέον συγκρούονται καθημερινά με δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας, μια σύγκρουση που γίνεται όλο και πιο σκληρή και βάφεται με το αίμα φτωχών ανθρώπων

Page 19: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 19

την προκλητική σπατάλη εκατομμυ-ρίων για τη διοργάνωση –που περίμενε 600.000 τουρίστες–, έχουν βγάλει τον κόσμο στους δρόμους. Τον Μάρτιο ο Άλντο Ρεμπέλο, υπουργός Αθλητισμού της Βραζιλίας, με αφορμή τις συγκρού-σεις με τους διαδηλωτές δήλωσε πως η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλή-ματα ασφάλειας.

Καταστολή μαμούθΔύο μέρες μετά από εκείνη τη δήλωση, ο Ρεμπέλο, προσπαθώντας να μαζέψει τη ζημιά, θα τα κάνει χειρότερα όταν θα δηλώσει ότι «παρ’ όλα τα προβλή-ματα ασφάλειας, δεν είμαστε πολεμική ζώνη όπως το Ιράκ ή το Αφγανιστάν». Ο προϋπολογισμός για την ασφάλεια της διοργάνωσης έχει υπολογισθεί στα 900 εκατομμύρια δολάρια, χωρίς να υπο-λογίζονται τα επιπλέον χρήματα που θα απαιτηθούν για την κινητοποίηση του στρατού και του εξοπλισμού που θα κριθεί απαραίτητος. Και αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο παράθυρο για να δικαιολο-γηθούν διάφορες υπερβάσεις. Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, θα χρησιμο-ποιηθούν 150.000 άνδρες του στρατού και της αστυνομίας με ειδικό εξοπλισμό

και 20.000 επιπλέον ειδικά εκπαιδευ-μένοι θα βρίσκονται μέσα στα γήπεδα. Για να κάνετε μία σύγκριση για το κόστος του τομέα ασφάλειας, στο μου-ντιάλ της Ν. Αφρικής η κυβέρνηση ξόδεψε 225 εκατ. δολάρια συν 65 εκατ. επιπλέον σε εξοπλισμό ασφάλειας, από λογισμικό, ειδικούς και εξοπλισμό για την αστυνομία. Στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου η βρετανική κυβέρνηση δαπάνησε 890 εκατ. δολάρια για τον τομέα ασφά-λειας και 760 εκατ. δολάρια επιπλέον για τη χρησιμοποίηση του στρατού και ειδικών στον τομέα της ασφάλειας. Εδώ περιλαμβάνονται και ενεργοποι-ούνται μυστικές υπηρεσίες, συστήματα, τεχνικές παρακολούθησης και πολλά άλλα για τα οποία δεν μαθαίνουμε σχεδόν τίποτε. Στο Λονδίνο, πάντως, η εταιρία που είχε αναλάβει την υλοποίηση του συμβο-λαίου ασφάλειας δεν τα πήγε καθόλου καλά, καθώς απέτυχε να στρατολογή-σει το προσωπικό που χρειαζόταν, ενώ είχε προκαλέσει αντιδράσεις με τα σχέ-διά της να τοποθετήσει εκτοξευτήρες πυραύλων σε αστικά οικήματα.Οι Βραζιλιάνοι, που είδαν τα προβλήματα

ασφάλειας στο Λονδίνο, χρησιμοποιούν καναδούς και αμερικανούς συμβού-λους ασφάλειας και ισραηλινά οχήματα καταστολής μαζικών συγκεντρώσεων, αλλά φαίνεται πως το ισχυρό τους όπλο στον τομέα της ασφάλειας, σύμ-φωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν σε αμερικανικές ιστοσελίδες, θα είναι το VibraImage. Ένα σύστημα παρακο-λούθησης καμερών που σε πραγματικό χρόνο εστιάζει στα πρόσωπα, αναλύει συσπάσεις συγκεκριμένων μυών και από την ανάλυσή τους προκύπτει αν υπάρχει πιθανότητα βίαιης ή επιθετικής συμπερι-φοράς των ατόμων. Το σύστημα μπορεί να σκανάρει 400 πρόσωπα το δευτερόλε-πτο και οι πληροφορίες λένε πως έχει ήδη μία βάση δεδομένων που περιλαμβάνει 13 εκατομμύρια πρόσωπα. Μπορεί, αν τελικά οι Βραζιλιάνοι το πληρώσουν για να το χρησιμοποιήσουν, το VibraImage να γίνει το δικό τους C4I. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιήθηκε και στους χειμερινούς Ολυμπιακούς στο Σότσι. Οι ΗΠΑ μάλιστα είχαν προ-ειδοποιήσει τους αμερικανούς που θα ταξίδευαν στη Ρωσία για τους αγώνες ότι «θα έπρεπε να ξεχάσουν την ιδιωτικότητά τους».

Page 20: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

20 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Μουντιάλ

π ερίπου 3.000 τέτοιες μπά-λες, οι οποίες παράχθηκαν μακριά από τη Βραζιλία ή τη φυσική έδρα της εταιρίας

στη Βαυαρία, θα χρησιμοποιηθούν στο φετινό μουντιάλ, όμως εκείνοι που τις δημιούργησαν είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να τις απολαύσουν εν δράσει. Κι αυτό γιατί στη μακρινή πόλη Σίαλκοτ του βορειοανατολικού Πακιστάν έχουν σίγουρα σοβαρότερους προβληματισμούς από αυτούς που πιθανώς δημιουρ-γεί ένα παγκόσμιο κύπελλο. Η Σίαλκοτ είναι κατά μία έννοια το βασίλειο του ποδοσφαίρου, αφού στα εργοστάσιά της παράγονται περίπου 60 εκατ. μπά-λες ποδοσφαίρου ετησίως. Το Forward Sports, ένα εργοστάσιο που μεταξύ

Αν κανείς επιχειρήσει να αγοράσει την μπάλα του μουντιάλ της Βραζιλίας, τον σχεδιασμό της οποίας έχει επιμεληθεί, όπως κάνει από το 1970 κι έπειτα, η Adidas, θα κληθεί να καταβάλλει περί τα 160 δολάρια. Τόσο περίπου κοστολο-γεί η εταιρία την Brazuca, όπως ονομάστηκε η μπάλα, η οποία, πριν καταλήξει στα πόδια των πρωταγωνιστών, πέρασε από σκληρές δοκιμασίες, ακόμη και από τη NASA, η οποία έδωσε την έγκρισή της προκειμένου να χρησιμοποιηθεί. Το καλό με την μπάλα του φετινού παγκόσμιου κυπέλλου, διατείνεται η εται-ρία, είναι ότι, λόγω του πολύπλοκου σχεδιασμού της, δεν θα δημιουργεί τις αναταράξεις για τις οποίες παραπονέθηκαν οι ποδοσφαιριστές πριν από τέσ-σερα χρόνια, όταν το μουντιάλ φιλοξενούσε η Νότια Αφρική. Το κακό, πάλι, είναι ότι για να την αγοράσει ένας μέσος Βραζιλιάνος, με μισθό περίπου 300 δολάρια, πρέπει να αφιερώσει μισό μήνα δουλειάς και παράλληλα να περιορί-σει τα έξοδά του για την κάλυψη των βασικών αναγκών του.

Του Μάριου Αραβαντινού

ΙςτΟΡΙΑ ΚΑΙ πΟλεμΟς πΙςΩ Απ' τηbrAzUcA

Page 21: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 21

άλλων έχει δημιουργήσει την μπάλα του Champions League, της Bundesliga και του γαλλικού Championnat, είχε φέτος την τιμητική του, αφού κατάφερε να γίνει επίσημος χορηγός του παγκόσμιου κυπέλλου, καθιστάμενο παράλληλα βασικός προμηθευτής της Adidas. Αν κανείς περιηγηθεί στον επίσημο ιστότοπό του θα διαπιστώσει, μεταξύ άλλων, ότι παράγει μπάλες κάθε είδους, καθώς και διάφορα άλλα αθλητικά προϊόντα, ενώ αυτοδιαφημίζεται ως «ειδικός στο ποδό-σφαιρο». Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ο αργεντινός θρύλος Ντιέγκο Μαραντόνα δήλωσε πρόσφατα ότι το Πακιστάν θα είναι πρωταγωνιστής του φετινού μου-ντιάλ, όχι όμως λόγω των ποδοσφαιρικών δεξιοτήτων του.Στο εργοστάσιο του πακιστανού μεγαλο-επιχειρηματία Khwaja Masood Akhtar το ένα τέταρτο των εργαζομένων είναι γυναίκες και πληρώνονται, ακριβώς όπως και οι άνδρες συνάδελφοί τους, με τον κατώτατο μισθό, δηλαδή περίπου 100 ευρώ το μήνα. Κι ενώ, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, στους τοίχους της επιχείρησης του Akhtar υπάρχουν επι-γραφές που διακηρύσσουν ότι η παιδική εργασία απαγορεύεται κι ότι η δημιουρ-γία συνδικάτων είναι επιτρεπτή, τοπικοί ακτιβιστές εκφράζουν υποψίες ότι σε μια πόλη όπως η Σιάλκοτ, που έγινε γνωστή τη δεκαετία του ’90 για την παράνομη παιδική εργασία, μέχρι σήμερα υφί-σταται εκμετάλλευση ανηλίκων στο βωμό μιας τεράστιας ποδοσφαιρι-κής βιομηχανίας. Αυτές τις υποψίες

άλλωστε επιβεβαιώνει και η Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Πακιστάν, η οποία εκτιμά ότι σχεδόν 10 εκατ. παι-διά έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης.

Έρμαια στον πόλεμο των κολοσσών Η ιστορία της Brazuca, όμως, δεν είναι παρά μια μικρή –ασήμαντη ίσως– λεπτο-μέρεια στον πόλεμο των κολοσσών: Της Adidas, που εδώ και περισσότερο από 40 χρόνια σχεδιάζει και διαφημίζεται μέσα από τις μπάλες των παγκόσμιων κυπέλ-λων και τις εμφανίσεις εκατοντάδων ποδοσφαιρικών ομάδων ανά τον κόσμο, και της Nike. Οι δυο βαρόνοι στον χώρο της κατασκευής και προμήθειας αθλη-τικού υλικού επιμένουν ποδοσφαιρικά, πιστεύοντας ότι εκεί βρίσκεται το μεγάλο

κέρδος. Και μόνο άδικο δεν μπορεί να τους καταλογιστεί, αφού το προηγού-μενο παγκόσμιο κύπελλο εκτιμάται πως παρακολούθησαν περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι. Μια τέτοια αγορά είναι βέβαιο πως δεν μπορεί να τις αφήσει ασυγκίνητες. Οι δύο εταιρίες βαδίζουν σε δρόμους παράλληλους, με τη μεν Adidas να έχει αναλάβει τον σχεδιασμό, εκτός της μπάλας του παγκόσμιου κυπέλλου, και των εμφανίσεων των διαιτητών, τη δε Nike τον σχεδιασμό της εμφάνισης της πλέον εμπορικής εθνικής ομάδας, της Βραζιλίας. Κάπως έτσι, για διάστημα ενός μήνα, στις τηλεοπτικές οθόνες μας θα βλέπουμε εκτός από τους πρωταγω-νιστές της κορυφαίας διοργάνωσης και το σήμα της γερμανικής εταιρίας, την ίδια ώρα που οι ξυπόλυτοι πιτσιρικά-δες στις φαβέλες της χώρας του καφέ θα φορούν φανέλες με το σήμα της Nike και πιθανώς αύριο να αποζητήσουν ένα ζευγάρι παπούτσια σαν εκείνα που φορά ο Νεϋμάρ ή ακόμη και μια Brazuca για να θυμούνται το μουντιάλ, το οποίο, παρότι παιζόταν δίπλα στις παράγκες τους, δεν μπόρεσαν να παρακολουθή-σουν ποτέ.

Στη Σίαλκοτ παράγονται 60 εκατ. μπάλες ποδοσφαίρου ετησίως. Η Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Πακιστάν εκτιμά ότι 10 εκατ. παιδιά έχουν πέσει θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης

Page 22: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

22 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Το παγκόσμιο κύπελλο πίσω απ’ τις κουρτίνεςΤο ποδόσφαιρο είναι κοινωνικό φαινόμενο και ως τέτοιο δεν θα μπορούσε να μην γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης, άλλοτε από χορηγούς και άλλοτε από πολιτικούς, δικτάτορες, ακόμη και βαρόνους των ναρκωτικών όπως ήταν ο Πάμπλο Εσκομπάρ. Πόσες και πόσες ρομαντικές ή ακραία σκληρές ιστορίες του σύγχρονου κόσμου μας δεν είναι συνυφασμένες με τη μπάλα; Πόσα μυστήρια, όπως εκείνο του αυστριακού Ματίας Ζίντελαρ, ο οποίος βρέθηκε νεκρός, μετά την άρνησή του να αγωνιστεί με τα χρώματα της ναζιστικής εθνικής ομάδας της Γερμανίας, όταν πια τα στρατεύματα του Χίτλερ είχαν καταλάβει την Αυστρία, δεν σχετίζονται κατά μία έννοια με αυτό το δημοφιλές σπορ; Το παγκόσμιο κύπελλο, από τη γέννησή του το 1930, μέχρι σήμερα, είναι γεμάτο από τέτοια μυστήρια. Αυτοκτονίες, δολοφονίες, εξαφανίσεις, απειλές, βία και νοθεία συνθέτουν το σκηνικό, πίσω από την κουρτίνα, εκεί όπου οι πρωταγωνιστές δεν είναι «Θεοί της μπάλας», αλλά κοινοί θνητοί.

Του Μάριου Αραβαντινού

ε ίκοσι χρόνια μετά το πρώτο μουντιάλ κι ενώ ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος

αποτελεί παρελθόν, το παγκόσμιο κύπελλο φιλοξενεί για πρώτη φορά η Βραζιλία. Στο «Κολοσσαίο» του Ρίο, το γνωστό Μαρακανά, συρρέουν περίπου 200 χιλιάδες εκστασια-σμένοι Βραζιλιάνοι για να παρακολουθήσουν τον άτυπο τελικό κόντρα στην Ουρουγουάη, η οποία όμως επικρατεί με σκορ 2-1 και αναδεικνύεται πρωταθλήτρια κόσμου. Το Μαρακανά «παγώνει». Δύο άνθρωποι πηδούν από την εξέδρα και σκοτώνονται, ενώ δεκά-δες άλλοι στο Ρίο και σε όλη την επικράτεια, πέφτουν από τα μπαλκόνια τους μη μπορώ-ντας να αντέξουν την ήττα της ομάδας τους. Το μεγαλύτερο θύμα εκείνου του μαύρου απο-γεύματος όμως, είναι ο πορτιέρο της Σελεσάο, Μοασίρ Μπαρμπόζα, όχι μόνο γιατί δεν απέ-κρουσε το νικητήριο γκολ της Ουρουγουάης, αλλά και γιατί, σε μια ρατσιστική ακόμη Βραζιλία, τύχαινε να είναι… μαύρος. «Η μεγαλύτερη τιμωρία στη Βραζιλία είναι 30 χρόνια φυλακή, αλλά εγώ πληρώνω για κάτι που δεν είμαι υπεύθυνος, 50 χρόνια τώρα», είχε πει ο ίδιος λίγα χρόνια πριν πεθάνει, ενώ περιέγραφε τη χειρότερή του στιγμή, 20 ολόκληρα μετά τον τελικό, όταν τον αντιλή-φθηκε μια γυναίκα και είπε στο γιο της: «Τον βλέπεις αυτόν αγόρι μου; Αυτός ‘κρέμασε’

Μουντιάλ

Η στιγμή του θριάμβου της Ουρουγουάης στο Μαρακανά, που σημάδεψε τη ζωή του πορτιέρο Μπαρμπόσα και οδήγησε στην αυτοκτονία δεκάδες Βραζιλιάνους.

ΟΙ επΙτΑγες τΩν χΟΡηγΩν ΚΑΙ τΟ μΥςτηΡΙΟ τΟΥ ΡΟνΑλντΟ

τη Βραζιλία». Ο θρυλικός δημοσιογράφος Νέλσον Ροντρίγκεζ αποτύπωσε σε δυο αρά-δες την τραγωδία του 1950 γράφοντας ότι: «Κάθε έθνος έχει τη δική του αθεράπευτη εθνική καταστροφή, κάτι σαν τη Χιροσίμα στην Ιαπωνία. Η δική μας Χιροσίμα, ήταν η ήττα από την Ουρουγουάη το 1950».

η πΡΩτη μΑΥΡη ςελΙΔΑ ΚΑΙ τΟ εξΙλΑςτηΡΙΟ ΘΥμΑ

Page 23: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 23

Η Χιλή αγωνίζεται χωρίς αντίπαλο, αφού η Σοβιετική Ένωση έχει αρνηθεί να ταξιδέψει και σημειώνει γκολ στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγκο, όπου λίγες ημέρες νωρίτερα βασανίζονταν «αντιφρονούντες».

τ ο παγκόσμιο κύπελλο του 1994 θα σημαδευόταν από τη δολοφονία του

Κολομβιανού Αντρές Εσκομπάρ. Ο ποδο-σφαιριστής θεωρήθηκε υπεύθυνος για τον αποκλεισμό της ομάδας του και πιστεύεται ότι η δολοφονία του σχετίζεται με την απώλεια

κερδών από στοιχηματικές δραστηριότη-τες ισχυρών καρτέλ της χώρας. Ο Εσκομπάρ εκτελέστηκε με έξι σφαίρες έξω από νυχτερινό κέντρο στο οποίο διασκέδασε, λίγες ημέρες μετά τον αποκλεισμό της Κολομβίας. Για την υπόθεση συνελήφθη και τελικά ομολόγησε

ο Ουμπέρτο Κάστρο Μουνιόθ. Ο Μουνιόθ εργαζόταν για λογαριασμό διαφόρων καρτέλ της χώρας, ενώ είχε εργαστεί ως οδηγός των αδελφών Πέδρο και Χουάν Γκαλόν, οι οποίοι φέρονταν να έχουν στοιχηματίσει και χάσει σημαντικά ποσά στο Μουντιάλ των ΗΠΑ.

Ο Αντρές Εσκομπάρ σημειώνει αυτογκόλ και η ομάδα του αποκλείεται από τη συνέχεια του παγκοσμίου κυπέλλου του 1994. Μια εβδομάδα μετά, εκτελείται με έξι σφαίρες έξω από νυχτερινό κέντρο στο οποίο διασκέδαζε. Πιστεύεται ότι η δολοφονία του σχετίζεται με την απώλεια κερδών από στοιχηματικές δραστηριότητες ισχυρών καρτέλ της χώρας.

τ ο 1974 ο Βραζιλιάνος Ζοάο Χαβελάνζε αναλαμβάνει πρόεδρος της FIFA για να

αλλάξει όλη τη φιλοσοφία του ποδοσφαί-ρου. Σε μια από τις πρώτες του δηλώσεις λέει μεταξύ άλλων: «Αναλαμβάνω επικεφα-λής της FIFA με μοναδικό στόχο να πουλήσω στον κόσμο το προϊόν ‘ποδόσφαιρο’». Ο Χαβελάνζε κατάφερε να ξεπουλήσει το πιο δημοφιλές σπορ στις πολυεθνικές, με τον ουρουγουανό δημοσιογράφο και συγγραφέα Εντουάρντο Γκαλεάνο, να γράφει γι’ αυτόν: «από τη χώρα της χαράς του ποδοσφαίρου βρέθηκε ο άνθρωπος που πούλησε το ποδό-σφαιρο κομμάτι – κομμάτι». Η βίαιη είσοδος των πολυεθνικών στο ποδόσφαιρο θα γινό-ταν αισθητή στο κόσμο για πρώτη φορά στο μουντιάλ του 1974, όταν στον τελικό αναμε-τρήθηκαν η Ολλανδία με τη Δυτική Γερμανία, οι οποίες είχαν συμβόλαιο με την Adidas. Ο

Γιόχαν Κρόιφ, ο πρώτος παίκτης που υπο-γράφει προσωπικό συμβόλαιο με εταιρία, αρνείται να φορέσει την στολή της Αdidas που φορά όλη η υπόλοιπη ομάδα. Άλλωστε το συμβόλαιό του με την Puma τον δεσμεύει. Έτσι εμφανίζεται στον αγωνιστικό χώρο με μια πορτοκαλί φανέλα, μόνο που από αυτήν απουσιάζει το σήμα της χορηγού της ομά-δας του. Αυτή η σχεδόν κωμική ιστορία είναι μια πρώτη απόδειξη της εισβολής των πολυ-εθνικών στον αθλητισμό. Το αποκορύφωμα είναι η περίπτωση Ρονάλντο, ο οποίος εμφα-νίζεται να αγωνίστηκε στον τελικό του Stade de France το 1998, παρότι καταβεβλημένος, λόγω των πιέσεων που άσκησε η χορηγός εταιρία της ομάδας του. Η υπόθεση φτάνει μέχρι το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο και στη Βουλή συγκροτείται εξεταστική επιτροπή. Ο Ρομάριο, ο οποίος δεν συμμετείχε σ’ εκείνο

το παγκόσμιο κύπελλο λόγω τραυματισμού καταγγέλλει δημόσια: «Φταίνε οι πολυε-θνικές, η Ομοσπονδία, τα συμβόλαια των χορηγών, που μας επιβάλλουν να παίζουμε τόσα πολλά παιχνίδια μέσα στη σεζόν και να τρέχουμε δεξιά και αριστερά για την προώ-θηση των προϊόντων τους. Αυτά δεν έχουν σχέση με το ποδόσφαιρο. Μας έχουν ξεζου-μίσει». Ο Ρομάριο «τιμωρήθηκε» γι’ αυτή του την τοποθέτηση τέσσερα χρόνια μετά, όταν ο Σκολάρι, προπονητής τότε όπως και σήμερα της Βραζιλίας, δεν τον συμπεριέλαβε στην αποστολή για το παγκόσμιο κύπελλο της Ιαπωνίας και της Κορέας επικαλούμενος την ηλικία του και το δύστροπο χαρακτήρα του. Ο Ρομάριο, όμως δεν είχε αμφιβολίες για το τι πραγματικά συνέβη: «Με έκοψαν οι χορηγοί, επειδή δεν κρατώ το στόμα μου κλειστό», είπε.

ς τις 21 Νοεμβρίου 1973 η Χιλή παρατάσ-σεται στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγκο,

χωρίς αντίπαλο, πετυχαίνει ένα τέρμα και προκρίνεται στο παγκόσμιο κύπελλο της Δυτικής Γερμανίας. Αντίπαλος της είναι η Σοβιετική Ένωση, η οποία όμως αρνείται να ταξιδέψει στη Χιλή, επικαλούμενη ανθρω-πιστικούς λόγους, αφού το γήπεδο είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και βασανισμού χιλιάδων «αντιφρονούντων» από τη δικτατορία του Αουγκούστο Πινοσέτ. Οι Σοβιετικοί είχαν ζητήσει το παιχνίδι να

γίνει σε ουδέτερο έδαφος και πίστευαν πως η εμμονή της FIFA, ώστε να πραγματοποιηθεί στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγκο ήταν αποτέ-λεσμα της επιθυμίας του βρετανού προέδρου Στάνλεϊ Ρας, να συμμετέχει στο μουντιάλ η Αγγλία που δεν είχε καταφέρει να προκριθεί. Σύμφωνα πάντως με όσα διηγήθηκαν, εκ των υστέρων, μέλη της σοβιετικής ομάδας, οι παράγοντες του σοβιετικού αθλητισμού φοβήθηκαν το ενδεχόμενο μιας ήττας, λόγω των επιπτώσεων που πιθανώς θα είχε στο επί-πεδο της πολιτικής προπαγάνδας.

πΑΡΩΔΙΑ ςτΟ γηπεΔΟ τΩν βΑςΑνΙςμενΩν

εξΙ ςΦΑΙΡες γΙΑ ενΑν ΑπΟΚλεΙςμΟ

Page 24: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

24 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

η ιστορία δεν θα είχε καμία ιδιαίτερη σημασία αν η Odebrecht δεν ήταν η μεγαλύ-τερη κατασκευαστική εταιρία

στη λατινική Αμερική, δημιούργημα του Νορμπέρτο Όντεμπρεχτ, πατριάρχη της δυναστείας, του οποίου η προσω-πική περιουσία, σύμφωνα με τον δείκτη δισεκατομμυριούχων του Bloomberg, ξεπερνά τα 4 δισ. δολάρια. Η εταιρία

Odebrecht έχει αναλάβει να κατασκευά-σει τέσσερα από τα γήπεδα του μουντιάλ, μετέχει σε κοινοπραξίες που κατασκευ-άζουν άλλα δύο και έχει εξασφαλίσει έργα ύψους 30 δισ. δολαρίων από το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων της κυβέρνησης Ρούσεφ. Συμπτωματικά, η Odebrecht και τέσσερις από τις θυγατρι-κές της είναι μέσα στη λίστα των δέκα ιδιωτικών εταιριών που συνεισέφεραν τα περισσότερα χρήματα στο κόμμα της Ρούσεφ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δωρεές της Odebrecht στο κόμμα που κάθε φορά βρισκόταν στην κυβέρνηση αυξάνονταν χρόνο με τον χρόνο. Από τα 3,5 εκατ. δολάρια το 2002, έφτασαν τα 17 εκατ. το 2012. Σύμφωνα με μια έρευνα του ΜΙΤ, στην οποία μετείχε ο βραζιλιάνος καθηγητής πολιτικής επιστήμης Ντανιέλ Χιδάλγο, οι δωρεές της Odebrecht τις εκλογικές χρονιές 2002, 2006 και 2010 της απέφεραν μεγάλα συμβόλαια με το κράτος. Για κάθε ένα ρεάλ δωρεάς, η ανταπόδοση σε κρατικά συμβόλαια έφτασε από 14 έως 39. Την ίδια στιγμή, η Επιτροπή Διεθνούς Διαφάνειας εκτί-μησε ότι το κόστος της διαφθοράς φέτος στη Βραζιλία θα φτάσει στα 53 δισ. δολά-ρια, ενώ μία ομάδα πολιτών προσέφυγε στο ανώτατο δικαστήριο ζητώντας να απαγορευθούν οι δωρεές προς τα κόμ-ματα. Η απόφαση του δικαστηρίου θα ισχύσει για τις επόμενες εκλογές και ακόμη αναμένεται. Στα μέσα Απριλίου ο επικεφαλής του ανωτάτου δικαστηρίου, δικαστής Γιοακίμ Μπαρμπόσα, δήλωσε ότι οι προεκλογι-κές ενισχύσεις των μεγάλων εταιριών βλάπτουν σοβαρά τη δημοκρατία και επηρεάζουν σκανδαλωδώς τις αποφά-σεις της κυβέρνησης. Τέλη Μαρτίου ένα πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας, μιας επιτροπής που ερευνά τις σχέσεις των μεγάλων εταιριών με τη δικτατο-ρία την περίοδο 1964-1985, έδειξε ότι η Odebrecht ήταν από τις πλέον σκαν-δαλωδώς ευνοημένες εταιρίες στην εκμετάλλευση κρατικών προμηθειών. Σε

Δώδεκα ημέρες πριν από την έναρξη του μουντιάλ, στο στάδιο Itaquera στο Σάο Πάολο, όπου θα γίνει το εναρκτήριο παιχνίδι ανάμεσα στη Βραζιλία και την Κροατία. Είναι 10:30 το πρωί και μια μικρή τελετή έχει οργανωθεί για τους εκπροσώπους του Τύπου, γραπτού και ηλεκτρονικού. Η πρόεδρος της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ μπαίνει μέσα στο στάδιο, όπου την περιμένει μια αντιπροσωπεία της εταιρίας Odebrecht, που είχε αναλάβει να κατασκευάσει το στάδιο. Πίσω από τη Ρούσεφ βρίσκεται το λογότυπο της εταιρίας και ένα πανό που γράφει: «Αποστολή εξετελέσθη». Και πράγματι εξετελέσθη, χάρη στα 400 εκατ. που πρόσφερε η κρατική αναπτυξιακή τράπεζα της Βραζιλίας για να ολοκληρωθεί το έργο, με μια υπέρβαση της τάξης του 40%. Η αντιπρο-σωπεία των εκπροσώπων της εταιρίας δίνει στη Ρούσεφ ένα χρυσό μετάλλιο και αυτή, ύστερα από κάποιες χειραψίες, βγάζει μια selfie με κάποιους από τους εργάτες που δούλεψαν για το έργο.

Του Χρήστου Χαραλαμπόπουλου

ODebrechtΟ ΚΑτΑςΚεΥΑςτΙΚΟςΔΥνΑςτηςτης βΡΑΖΙλΙΑς

Μουντιάλ

Page 25: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 25

αυτό πρέπει να βοήθησε το γεγονός ότι ένας πρώην υπουργός Μεταφορών της δικτατορίας, ο Ελισέου Ρεσέντε, διορί-στηκε διευθυντής της Odebrecht, της εταιρίας που απασχολεί 175.000 υπαλλή-λους και που πέρυσι παρουσίασε αύξηση εσόδων 16% με κύκλο εργασιών κοντά στα 46 δισ. δολάρια.Η εταιρία αυτή έχει αναλάβει και άλλα μεγάλα έργα σε 26 χώρες και κατα-σκευάζει από αυτοκινητόδρομους στην Αγκόλα μέχρι την επέκταση του αερο-δρομίου του Μαϊάμι στης ΗΠΑ. Εταιρίες σαν την Odebrecht έχουν καρπωθεί τις υπερβάσεις στο κόστος των έργων για το μουντιάλ, που ξεκίνησαν με έναν προϋπολογισμό 11,3 δισ. και, με τους

μετριότερους υπολογισμούς, χωρίς καν να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα, το κόστος έχει ανέβει στα 19 δισ. Είναι ίσως χαρα-κτηριστικό ότι η Βραζιλία, διεκδικώντας τους Ολυμπιακούς Αγώνες, χρησιμοποί-ησε σαν γερό χαρτί της υποψηφιότητάς της τη σιδηροδρομική γραμμή TGV (τρένο υψηλής ταχύτητας) που θα γινόταν μεταξύ του Ρίου και του Σάο Πάολο. Οι μελέτες για το σχέδιο χρυσοπληρώθηκαν, αλλά το σχέδιο είναι ακόμα στα χαρτιά. Κι όλα αυτά ενώ οι διαδηλωτές και το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης στη Βραζιλία θυμούνται ακόμη τη δήλωση της Ρούσεφ το 2009 ότι για τα έργα δεν θα δοθεί ούτε ένα ρεάλ παραπάνω απ’ όσα έχουν προϋπολογιστεί.

Οι δωρεές της Odebrecht σε κόμματα της απέφεραν μεγάλα συμβόλαια με το κράτος. Συμπτωματικά είναι ανάμεσα στις δέκα εταιρίες που συνεισέφεραν τα περισσότερα χρήματα στο κόμμα της Ρούσεφ

1. Το γήπεδο Itaquera.

2. Ο Norberto Odebrecht, επικεφαλής της κατασκευαστικής Odebrecht.

3. Η πρόεδρος της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ βγάζει μια selfie με τους εργάτες που δούλεψαν για λογαριασμό της Odebrecht.

1.

3.2.

Page 26: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

26 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Η διεξαγωγή του παγκοσμίου κυπέλλου στη Βραζιλία, πυροδότησε διεθνείς φαντασιώσεις για μέρες με υψηλή αδρε-ναλίνη, άφθονη σάμπα και θεάματα. «Το φθηνότερο εισιτήριο για τον τελικό του παγκοσμίου κυπέλλου, κοστίζει στο μέσο Βραζιλιάνο, 25 ώρες δουλειάς», ήταν ένα από τα επίμονα επιχειρήματα των τελευταίων μηνών, σε κείμενα δια-φωνίας για τη σκοπιμότητα και το δυσθεώρητο κόστος άλλης μίας παγκόσμιας φιέστας.

Της Ρένας Ακριτίδου

πΟΔΟςΦΑΙΡΟΚΑΙ ΑντΙΘεςεΙς

Μουντιάλ

Page 27: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 27

Κ ατά την τελετή έναρξης, η σέξι εικόνα της Τζένιφερ Λόπεζ, κονταροχτυπήθηκε τόσο με τις σκηνές από μαχητικές διαδηλώ-

σεις που έγιναν την ίδια μέρα, όσο και με την εικόνα που κυριαρχούσε στα μέσα κοι-νωνικής δικτύωσης, αρκετές μέρες πριν την έναρξη του παγκοσμίου κυπέλλου. Ο βραζιλιάνος καλλιτέχνης Πάουλο Ίτο, είχε ζωγραφίσει στην πόρτα σχολείου, στην περιοχή Πομπηία του Σάο Πάολο, ένα πει-νασμένο παιδί να μην έχει στο τραπέζι του, παρά μια ποδοσφαιρική μπάλα. Η εικόνα έκανε το γύρο του κόσμου, μετά την ανάρ-τησή της στη σελίδα της TV Revolta στο facebook. Το μήνυμα ήταν απλό, γι' αυτό και σαφές: Τα ποσοστά φτώχειας στη χώρα παραμένουν υψηλά, το παγκόσμιο κύπελλο κοστίζει δισεκατομμύρια που θα μπορούσαν να είχαν δαπανηθεί αλλού. Ο Ίτο, είπε κατάπληκτος, πως καμία από τις δημιουργίες του ως καλλιτέχνη του δρόμου, δεν είχε ανάλογη αναγνώριση. Στις αρχές Μαΐου, η πρόεδρος Ντίλμα Ρούσεφ ανακοίνωνε αυξήσεις στα επι-δόματα πρόνοιας, προφανώς για να ηρεμήσουν οι αντιδρώντες στις ακριβές φιέστες, ίσως και έχοντας στο νου τις εκλογές του ερχόμενου Οκτωβρίου. Και πέρσι, μετά τις διαδηλώσεις διαμαρτυ-ρίας εκατομμυρίων Βραζιλιάνων για τις αυξήσεις στα εισιτήρια και για τις ελλεί-ψεις στο σύστημα υγείας, η κυβέρνηση είχε αντιδράσει καταργώντας την αύξηση, εισάγοντας γιατρούς από την Κούβα και διοχετεύοντας κονδύλια που προορίζο-νταν για πετρέλαιο, στην εκπαίδευση. Ωστόσο, στο βιβλίο του  «Futebol Nation: The Story of Brazil Through Soccer» (Ποδοσφαιρικό Έθνος: Η ιστορία της Βραζιλίας μέσα από το ποδόσφαιρο), ο Ντέιβιντ Γκόλντμπλατ χαρακτηρίζει αυτές τις κινήσεις ημίμετρα με στόχο τον τερ-ματισμό των διαδηλώσεων. «Δεν ήταν πολλά, ήταν όμως αρκετά για να βγά-λουν το κεντρί από το κίνημα». Και ο Ίτο, θεωρεί την ανταπόκριση της κυβέρνη-σης «διακοσμητική», αλλά δυσκολεύεται να κατανοήσει πώς το τελευταίο έργο του χρησιμοποιήθηκε από συντηρητικά δίκτυα όπως το TV Revolta ως όπλο κατά της προέδρου Ρούσεφ. Η τοιχογραφία, είπε ο καλλιτέχνης, είναι μια ευρύτερη κριτική στη βραζιλιάνικη κοινωνία και η Ρούσεφ – διάδοχος του προέδρου Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα – έχει κάνει κάποια καλά

για τους φτωχούς. Σε συνέντευξή του, εξήγησε γιατί επέλεξε το συγκεκριμένο σημείο για την τοιχογραφία του. Αρχικά είχε σκεφτεί την είσοδο του γηπέδου όπου θα διεξαγόταν η τελετή έναρξης του παγκοσμίου κυπέλλου. Βρήκε ότι το σχο-λείο, ήταν καλύτερη θέση. Ούτε στιγμή δε σκέφτηκε ότι ταίριαζε στις φαβέ-λες, όπως είναι γνωστές οι βραζιλιάνικες παραγκουπόλεις. «Πριν δυο χρόνια, πήγα να ζωγραφίσω σε ένα κτίριο ένα θέμα για τη φτώχεια. Όταν μπήκα μέσα, άλλαξα γνώμη. Ήδη ζούσαν αυτό που υποτίθεται θα ζωγράφιζα». Κι έτσι ζωγράφισε ότι του ζήτησαν: Σύμβολα του ποδοσφαίρου και σκηνές με τον Μπομπ το Σφουγγαράκη…

Φαβέλα στο… ΜιλγουόκιΘεματικό πάρκο «Φαβέλα» κατασκεύ-ασε ο ιδιοκτήτης του μπαρ Νομάντ, στο Μιλγουόκι των ΗΠΑ, προκειμένου γιάπηδες φίλαθλοι να μπορούν να παρα-κολουθούν σε έξι γιγαντοοθόνες τους αγώνες, ωσάν να βρίσκονταν σε βραζιλιά-νικη παραγκούπολη του Ρίο ντε Τζανέιρο. Ο ιδιοκτήτης, Μάικ Έιτελ, έγραψε το Alternet, εξεπλάγη όταν δέχθηκε κριτική για την ιδέα του, ως «ρατσιστική» και «αναίσθητη». Η μεγάλη ειρωνεία, είναι ότι οι περισσότεροι κάτοικοι πραγματι-κών βραζιλιάνικων παραγκουπόλεων, διαδήλωναν κατά του παγκοσμίου κυπέλλου για μια σειρά λόγους, μεταξύ των οποίων και γιατί 15.000 οικογέ-νειες εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους, οι οποίες κατεδαφίστηκαν προκειμένου να ανοίξει χώρος για εγκαταστάσεις του Κυπέλλου και για τους Ολυμπιακούς του 2016. Ένας ακόμη λόγος, ότι μια «ρομα-ντική φαβέλα», όπως ίσως υπήρχε στο μυαλό του κ. Έιτελ, κατεδαφίστηκε για να κατασκευαστεί πάρκινγκ στο ανα-καινισμένο στάδιο Μαρακανά. Επίσης, γιατί το κόστος της ανακατασκευής, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να γίνουν 200 σχολεία, για φτωχά παιδιά στη Βραζιλία. Υπερβάσεις και υπερβο-λές κόστους για τις αθλητικές υποδομές καταγράφονται σε μια σειρά ρεπορ-τάζ διεθνών μέσων. Το Thinkprogress, ξεχωρίζει ως σύμβολο των υπερβο-λών του βραζιλιάνικου Π.Κ. το γήπεδο Μανέ Γκαρίντσα, που πρωτολειτούρ-γησε το 1974. Κρίθηκε ανεπαρκές, μη ασφαλές και ανακοινώθηκε εκτεταμένη ανακαίνισή του ενόψει της παγκόσμιας

διοργάνωσης. Στο αίτημα διεκδίκη-σης που είχε προβάλλει η Βραζιλία για το παγκόσμιο κύπελλο αναφερόταν ότι η χώρα θα δαπανούσε λιγότερο από 1 δισ., από ιδιωτική χρηματοδότηση, για να ανακαινιστούν επτά στάδια και να κατασκευαστούν άλλα πέντε. Οι εργα-σίες ανακαίνισης στο Γκαρίντσα, η πιο ακριβή κατασκευή σταδίου στην ιστορία της Βραζιλίας, κόστισαν 750 εκατομμύ-ρια δολάρια, ενώ το συνολικό κόστος για τα 12 στάδια, αναμένεται να ξεπεράσει τα 3 δισ., με το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων να προέρχεται από τον δημό-σιο κορβανά. Στο μεταξύ, άνω του 80% των σχολείων στη χώρα είναι ανεπαρκή, σύμφωνα με κυβερνητικές υπηρεσίες ελέγχου και οι σπουδαστές τους σκο-ράρουν κάτω από τη βάση και στα τρία πεδία εκπαιδευτικής επίδοσης που κατα-γράφει ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη. Ακόμη, σε ορισμένες πόλεις, το 70% του παρεχόμε-νου νερού είναι ανεπεξέργαστο και τα δημόσια νοσοκομεία είναι υπερπλήρη. Κι ενώ ο μέσος μισθός στη χώρα αυξάνεται ετησίως, φτάνει σήμερα τα 315 δολάρια το μήνα, ενώ το μηνιαίο ενοίκιο σε βρα-ζιλιάνικες πόλεις, ξεπερνά τα 400 ευρώ το μήνα.

Δόλιες υπερτιμολογήσειςΥπεύθυνοι λογιστικού ελέγχου του κόστους των αγώνων, σημείωναν στα μέσα Μαΐου ότι το κόστος ανακαίνισης του σταδίου Γκαρίντσα στη Μπραζίλια σχεδόν τριπλασιάστηκε, σε 900 εκατομ-μύρια δημοσίων δαπανών, κυρίως λόγω δόλιων υπερτιμολογήσεων. Ο Μπράντλεϊ Μπρουκς έγραφε στο AP πως το στά-διο προέκυψε ως το δεύτερο πιο ακριβό γήπεδο παγκοσμίως, παρόλο που η πόλη δεν έχει σημαντική επαγγελματική ομάδα. Ανάλυση του ίδιου πρακτο-ρείου, συνέκρινε στοιχεία δικαστηρίου της Βραζιλίας, που έδειξαν πως εταιρίες που είχαν αναλάβει τα περισσότερα έργα, ήταν και οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες πολιτικών εκστρατειών. Οι οικονομι-κοί δεσμοί κατασκευαστικών εταιριών και πολιτικών, ενέτειναν τη βαθιά καχυποψία Βραζιλιάνων ότι οι προετοι-μασίες για το παγκόσμιο κύπελλο ήταν μολυσμένες από διαφθορά και ήγειραν ερωτήματα για το πώς πολιτικοί που ωφε-λήθηκαν από τη γενναιοδωρία αυτών

Page 28: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

28 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Μουντιάλ

των εταιριών, μπορούν να είναι αποτελε-σματικοί ελεγκτές συμβολαίων άνω του 1 δισ., για έργα του παγκοσμίου κυπέλ-λου. Σε έκθεση  140 σελίδων αρμόδιοι λογιστικού ελέγχου για το ακριβότερο στάδιο, εντόπισαν υπερτιμολογήσεις ύψους άνω των 275 εκατομμυρίων ευρώ – έχοντας εξετάσει μόλις τα 3/4 των δαπα-νών. Προέβλεπαν δε, ότι το ένα τρίτο του συνολικού κόστους, οφείλεται σε υπερτι-μολογήσεις. Ομοσπονδιακοί εισαγγελείς ανέφεραν πως κανένας ιδιώτης ή εταιρία δεν αντιμετωπίζει κατηγορίες σχετικά με εργασίες για το παγκόσμιο κύπελλο και ίσως περάσουν χρόνια, πριν ολοκληρω-θούν οι επίσημοι έλεγχοι και φτάσουν υποθέσεις στα δικαστήρια. Σε εξέλιξη βρίσκονται τουλάχιστον 12 ομοσπονδια-κές έρευνες για σχετικές δαπάνες.

«Κύπελλο για ποιόν;»Προ κυπέλλου, ωστόσο, κάτοικοι παρα-γκουπόλεων που βρέθηκαν στο δρόμο κατασκευαστικών, θεωρήθηκαν «παρά-πλευρες απώλειες». Στοιχεία της εταιρίας δημοσκοπήσεων Datafolha έδειχναν πως μόλις 48% των Βραζιλιάνων ήθελαν τους αγώνες, ενώ το 2008 το ποσοστό ήταν 79%. Εξηγήσεις υπάρχουν. Στις διαδηλώσεις,

κυριαρχούσε το σύνθημα, «Κύπελλο για ποιόν;». Τουλάχιστον 250.000 άνθρω-ποι σε όλη τη Βραζιλία εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους, σύμφωνα με τη Λαϊκή Επιτροπή για το παγκόσμιο κύπελλο και τους Ολυμπιακούς, οργάνωση που ήταν αντίθετη με τη διεξαγωγή τους.Έτσι, άνθρωποι εκτοπισμένοι σε φτω-χές περιοχές γιατί το εισόδημά τους δεν έφτανε για ενοίκιο κατοικίας σε πόλεις, μετατράπηκαν σε αστέγους. Μια τέτοια ομάδα κατέλαβε τέλη Μαρτίου άδεια δημόσια κτίρια που ανήκαν στην εταιρία κινητής τηλεφωνίας Oi. Πέντε χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά εκδιώχθη-καν βιαίως από αστυνομική δύναμη 1.500 ανδρών στις 11 Απριλίου, ενώ έγιναν 26 συλλήψεις. Στις 17 Απριλίου, η ομάδα, 136 οικογένειες,  είχε καταλάβει το χώρο έξω από το μητροπολιτικό καθεδρικό ναό του Ρίο. Ο σοσιαλιστής βουλευτής Μαρσέλο Φρέιξο, μίλησε για «ποινικοποίηση της φτώχειας». Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, μόνο στο διάστημα Ιανουαρίου και Ιουλίου του 2013, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους 19.220 οικογένειες. Μόνο 6.000 εξ αυτών πήραν ένα μικρό επίδομα κατοικίας. «Ο μεγάλος αριθμός εξώσεων στο Ρίο σχεδιάστηκε ως

Αρμόδιοι λογιστικού ελέγχου εντόπισαν υπερτιμολογήσεις ύψους άνω των 275 εκατομμυρίων ευρώ - έχοντας εξετάσει μόλις τα 3/4 των δαπανών

Page 29: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 29

πρόδρομος μεγάλων διοργανώσεων και ευνοεί την κερδοσκοπία του real estate», τόνισε ο Φρέιξο, ο οποίος θεωρεί πως η εγκατάσταση αστυνομικών δυνάμεων στις φαβέλες όπου δρουν συμμορίες ναρκωτικών, δεν έγινε για να αντιμετω-πιστούν κοινωνικά προβλήματα, αλλά για να γίνει το Ρίο φιλικό προς τις μεγά-λες επιχειρήσεις. Οι αρχές κάνουν χρήση των υπηρεσιών και ιδιωτικού στρατού, όπως της Academi (προηγουμένως γνω-στής ως Blackwater) για να εκπαιδευτούν ντόπιες δομές ασφαλείας. Σύμφωνα με τη Ρενάτα Νέντερ της Δ.Α. υπήρξε μία «διαδικασία αναπαλαίωσης σε όλη την πόλη που συνδέεται με τα αθλητικά γεγονότα και πώς βλέπει η κυβέρνηση την πόλη. Δεν είναι πια ένας χώρος για κατοίκους, αλλά επιχείρηση προς πώληση σε ξένους επενδυτές. Αυτό αφορά το παγκόσμιο κύπελλο».

«Παράπλευρες απώλειες»…Στο μεταξύ, αρκετά πριν την έναρξη των αγώνων, ρεπορτάζ στο διεθνή Τύπο προειδοποιούσαν και για άλλες παρά-πλευρες απώλειες. Όπως η ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της παιδικής πορ-νείας, την ώρα που είναι γνωστό πως η

Βραζιλία αποτελεί έναν από τους προο-ρισμούς του βρόμικου «σεξοτουρισμού».Άρθρο στο περιοδικό Time, ανέφερε πως στη συγκεκριμένη χώρα θεωρείται πως από την ηλικία των 14 ένας ανήλικος μπο-ρεί να προβαίνει σε συναινετικό σεξ, ενώ απόφαση που εξέδωσε το 2011 δικαστή-ριο, όριζε πως  συνεύρεση με 12χρονο, «δεν συνιστά απαραιτήτως κατηγορία βιασμού», ιδίως αν τα κορίτσια που μετέ-χουν, εργάζονται ως πόρνες. Η Διεθνής Αμνηστία είχε χαρακτηρίσει την από-φαση «πράσινο φως για βιαστές».Ο 27χρονος Θιάγκο, ήταν διακινη-τής και μαστροπός. Είχε ταξιδέψει σε όλη τη Βραζιλία, πείθοντας μητέρες να του παραδώσουν τα κορίτσια τους για 5.000-10.000 ευρώ. «Έψαξα κορίτσια στην περιοχή Ρεσίφε, γιατί υπήρχε πιο πολλή φτώχεια εκεί». Στο Σάο Πάολο, τα ανήλικα θα κέρδιζαν πιο πολλά απ΄ό,τι στην πόλη τους. Οι πελάτες θα χρεώνο-νταν 60 ευρώ. Από αυτά, το κορίτσι θα έπαιρνε περίπου τα μισά, πλην όσων «χρωστούσε» για ρούχα, ναρκωτικά, αλκοόλ και καλλυντικά. «Ρεαλιστικά, το κορίτσι θα έπαιρνε κάπου το ένα τέταρτο από όσα πλήρωνε ο πελάτης…Το αλκοόλ και τα ναρκωτικά βοηθούν τα κορίτσια

Προ κυπέλλου, κάτοικοι παραγκουπόλεων που βρέθηκαν στο δρόμο κατασκευαστικών, θεωρήθηκαν «παράπλευρες απώλειες»

Page 30: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

30 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Ζαϊρζίνιο

Μουντιάλ

Στο βωμό των αγώνων, ως «παράπλευρες απώλειες» καταγράφηκαν και 8 άνθρωποι που σκοτώθηκαν σε κατασκευαστικά έργα

να αντεπεξέλθουν σε όλα. Δεν αισθάνο-νται τίποτε. Είναι απλά αντικείμενα». Η παιδική πορνεία σε καταγεγραμμένους αριθμούς, αριθμεί σύμφωνα με πρό-σφατες εκτιμήσεις, 500.000 παιδιά. Η Childhood Brasil προειδοποιούσε για την ανάγκη επαγρύπνησης για προστασία των παιδιών, σε όλη τη διάρκεια των αγώνων. Ο κίνδυνος εκμετάλλευσης παιδιών, είχε αυξηθεί 30-40% στη Γερμανία το 2006 και στη Νότιο Αφρική το 2010.Στο βωμό των αγώνων, ως «παράπλευρες απώλειες» καταγράφηκαν και 8 άνθρω-ποι που σκοτώθηκαν σε κατασκευαστικά έργα. Το τελευταίο θύμα, ήταν 32χρο-νος, εργάτης που κεραυνοβολήθηκε από ρεύμα στην πόλη Σουιάμπα, ενώ εγκα-θιστούσε εξοπλισμό επικοινωνιών στο Αρένα Παντανάλ. Σχολιαστές είπαν πως

η εντατικοποίηση για να τελειώσουν τα έργα, μετά τις σκόπιμες καθυστερήσεις των κατασκευαστικών εταιριών προ-κειμένου να εκμαιεύσουν ρευστό της τελευταίας στιγμής από την κυβέρνηση, κατέληξε σε κίνδυνο για την ασφά-λεια των εργαζομένων. Το Φεβρουάριο, ένας Πορτογάλος σκοτώθηκε στο Αρένα Αμαζόνια στο Μανάους, όταν χτυπή-θηκε από τμήμα γερανού. Τον Μάρτιο, οικοδόμος έπεσε από ύψος 8 μέτρων στο στάδιο του Σάο Πάολο, όπου είχαν σκοτωθεί άλλοι δύο εργάτες, όταν κατέρ-ρευσε γερανός.

Αστέρες από φαβέλεςΕ ν ώ φ α β έ λ ε ς ι σ ο π ε δ ώ ν ο ν τ α ν, κάποιοι θυμήθηκαν πως από φαβέ-λες κατάγονται ορισμένοι από τους

Page 31: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 31

τΟ ΚΑλΥτεΡΟ ΚΑΙ τΟ χεΙΡΟτεΡΟτης βΡΑΖΙλΙΑς

μεγαλύτερους βραζιλιάνους ποδοσφαι-ριστές: Ο Ρονάλντο, γεννήθηκε το 1976 σε φαβέλα κοντά στο Ρίο. Ο Άρθουρ Αντούνες Κοΐμπρα, γνωστός στον κόσμο ως Ζίκο, βραζιλιάνος προπονητής και πρώην ποδοσφαιριστής, που είχε γίνει γνωστός ως «λευκός Πελέ», επίσης έπαιζε όταν ήταν παιδί, σε φαβέλες του Ρίο. Ο Ρομάριο ντε Σόουζα Φαρία, γνωστός όπως κι ο Ρονάλντο μόνο με το μικρό του, είχε γεννηθεί στη φαβέλα Τζακαρεζίνιο του Ρίο, «πολύ φτωχή γειτο-νιά», όπως την περιέγραφε ο ίδιος. Τρία χρόνια αργότερα, μετακόμισαν σε άλλη φαβέλα, τη Βίλα ντε Πένια, όπου ο πατέ-ρας του δημιούργησε την παιδική ομάδα ποδοσφαίρου, «Εστρελίνια». Ο Ζαίρ Βεντούρα Φίλο, γνωστός ως Ζαϊρζίνιο, γεννήθηκε κοντά σε φαβέλα του Ρίο.

Στο βιβλίο «Futebol Nation: The Story of Brazil Through Soccer» καταγράφεται πώς το συγκεκριμένο άθλημα, αντανακλά εδώ και χρόνια, το καλύτερο και το χειρότερο της Βραζιλίας, έγραψε ο Economist. «Για μια χώρα που εισήγαγε δεκαπλάσιους σκλάβους σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, η σχετική ισότητα στο ποδόσφαιρο, υποσχόταν μια ταυτότητα που θα περιελάμβανε όλους. Στη δεκαετία του '30, επιφανείς διανοούμενοι όπως ο Τζιλμπέρτο Φρέιρε χαιρέτιζαν το οργιαστικό, αυτοσχεδιαστικό στυλ του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου, που ήταν προϊόν, όπως υποστήριζε του "μουλατισμού" της χώρας, εθνικού χαρακτηριστικού ανώτερου των πιο ελεγχόμενων ιδιοτήτων στην Ευρώπη. Όμως πολλοί Βραζιλιάνοι πίστευαν τότε πως οι μαύροι συμπατριώτες τους δεν είχαν την πειθαρχία και το θάρρος που χρειαζόταν για να παίξουν στο υψηλότερο επίπεδο. Μόνο όταν ο Πελέ και ο Γκαρίντσα, δύο μαύρα αστέρια, οδήγησαν τη Βραζιλία στον πρώτο της παγκόσμιο τίτλο το 1958, αποσύρθηκε το επιχείρημα, το ποδόσφαιρο ως ευγονική’, γράφει ο Γκόλντμπλατ».Σε άλλο βιβλίο, για το ρόλο του ποδοσφαίρου στη διαμόρφωση της σύγχρονης Βραζιλίας, ο Ρότζερ Κίτλσον αναφέρει πως στις αρχές του αιώνα, εύποροι Βραζιλιάνοι βρίσκονταν στην άβολη θέση να πανηγυρίζουν για ανθρώπους και πρακτικές που από συνήθεια οι ίδιοι χαρακτήριζαν πρωτόγονους, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο ανταγωνισμός με ευρωπαϊκές δυνάμεις. Και ο ιδεαλισμός ισότητας που απέδιδε ο Φρέιρε και άλλοι στο ποδόσφαιρο, ποτέ δεν έγινε πλήρης πραγματικότητα, εξ ου και η αναπάντεχη για πολλούς αντίδραση στο παγκόσμιο κύπελλο. Οι κοινωνικές ανισότητες βρίσκονται στο επίκεντρο και του έργου «Ο Χορός της Βραζιλίας με το Διάβολο: Το παγκόσμιο κύπελλο, οι Ολυμπιακοί και ο Αγώνας για Δημοκρατία» του Ντέιβ Ζιρίν, αριστερού αμερικανού αθλητικού σχολιαστή. Ο Ζιρίν εξηγεί την τρέχουσα κρίση στη Βραζιλία με αυτό που περιγράφει ως αδέκαστη νεοφιλελεύθερη κυβερνητική ατζέντα. «Τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα», γράφει, «έχουν γίνει "ο Δούρειος Ίππος" νεοφιλελεύθερων, που ποντάρουν στην αγάπη μας για τα σπορ, προκειμένου να επιβάλλουν μια σειρά πολιτικές που σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα είχαν απορριφθεί. Το παγκόσμιο κύπελλο έδωσε στη βραζιλιάνικη κυβέρνηση προκάλυμμα ώστε να ακολουθήσει μια ριζοσπαστική ατζέντα λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεων και μαζικών εκτοπισμών κατοίκων παραγκουπόλεων».

Ρονάλντο

ΡομάριοΠελέ

Page 32: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

32 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Της Lady Lilith

Θεωρίες συνωμοσίας

Η διεθνής κοινότητα των συνωμοσιολόγων το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει πάψει να τζογάρει με τη χρεοκοπία των αδύναμων χωρών έχει σταματήσει να τζογάρει με τα «κόκκινα» δάνεια γιατί έχει δουλειές με φούντες…Στήνει το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου στη Βραζιλία! Τα χρήματα που παίζονται στο στοίχημα, νόμιμο και παράνομο, είναι αστρονομικά και ο μοναδικός φόβος των επιτελών της FIFA είναι μήπως στηθούν τα στημένα ματς. Μήπως εκεί που όλα είναι νόμιμα και ανήθικα σκάσουν μύτη οι παράνομοι και ανήθικοι και τινάξουν τη μπάνκα στον αέρα.

Κι αν στήσουν τα στημένα;

Όσοι πιστεύουν ότι η άποψη αυτή είναι μόνον θεωρία συνωμοσίας

ζουν σε ένα παράλληλο κόσμο και αγνο-ούν σημαντικά δεδομένα. Για παρά-δειγμα τον Φεβρουάριο του 2012 η FIFPro, η Παγκόσμια Ένωση Επαγγελματικών Ποδοσφαιριστών έδωσε στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα έρευνας για τα στημένα παιχνίδια που πραγματοποίησε με τη συμμετοχή χιλιάδων μελών από την Ευρώπη. Σύμφωνα με την έρευνα το 23,6% των ποδοσφαιριστών παραδέχθηκε ότι στα πρωταθλήματά τους στήνονται αγώνες. Μάλιστα το 12% των ερωτηθέ-ντων απάντησε ότι τους έχουν προσεγγί-σει για να στήσουν αγώνα. Δυο χρόνια μετά η FIFPro ζήτησε αντί-στοιχη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, «Birbeck», στην οποία συμ-μετείχαν περίπου 1500 ποδοσφαιριστές της πρώτης και δεύτερης κατηγορίας της Ελλάδας, της Αγγλίας, της Σκοτίας, της Σλοβενίας, της Ιταλίας, της Φινλανδίας, της Ουγγαρίας και τους Ρουμανίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κατάσταση είχε επιδεινωθεί με τη χώρα μας μάλιστα να βρίσκεται ψηλά στο δείκτη των στημέ-νων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 12,8% των ποδοσφαιριστών που ρωτήθηκαν στην Ελλάδα, παραδέχθηκαν ότι τους πλησίασαν ζητώντας τους να αλλοιώσουν αποτέλεσμα αγώνα την προηγούμενη αγωνιστική περίοδο ενώ το 13,7% όσων ρωτήθηκαν, απάντησαν ότι είχαν αγω-νιστεί σε στημένα ματς.

Οι επίφοβες αγωνιστικές Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι εάν ένα αγώνας είναι στημένος αλλά από ποιόν είναι στημένος. Γιατί εάν η FIFA θέλει να είναι σίγουρη ότι θα περάσουν όλες οι ομάδες που φέρνουν λεφτά και δεν θα γίνει καμιά έκπληξη από κάποιον τυχάρπαστο επειδή κάποιος κάπου στη μακρινή Ασία για παράδειγμα έχει

απλώσει δίχτυα για να λύσει το οικο-νομικό πρόβλημα της ζωής του και όχι μόνον. Είναι χαρακτηριστικό της πρεμούρας ότι η FIFA, έχει επιστρατεύσει 12 επι-θεωρητές οι οποίοι θα βρίσκονται σε όλα τα γήπεδα που φιλοξενούν αγώνες στη Βραζιλία και θα παρακολουθούν τη συμπεριφορά των εμπλεκομένων παικτών και διαιτητών και εάν αυτή συν-δέεται με ενδεχόμενο στήσιμο-στοίχημα που έχουν κάνει, ενώ 18 αξιωματούχοι θα είναι σε ετοιμότητα στο στρατηγείο της FIFA στη Ζυρίχη.Οι 30 αξιωματούχοι θα κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα την 3η και τελευ-ταία αγωνιστική των ομίλων μια και θεωρούν ότι αυτοί οι αγώνες είναι επί-φοβοι να στηθούν χωρίς να το πάρουν χαμπάρι. Και αυτό γιατί κατά την τελευ-ταία αγωνιστική οι περισσότερες ομάδες θα αγωνίζονται χωρίς βαθμολογικό ενδι-αφέρον είτε γιατί θα έχουν αποκλειστεί είτε γιατί θα έχουν προκριθεί.Τα μάτια όλων των αξιωματούχων εκτός από τα γήπεδα θα είναι στραμμένα και στην Ασία την μεγαλύτερη αγορά παρά-νομου τζόγου στον πλανήτη. Εάν και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τα πραγ-ματικά ποσά που παίζονται οι ειδικοί εκτιμούν ότι σε κάθε ματς θα παίζεται στην παράνομη αγορά πάνω από 1 δισε-κατομμύριο δολάρια! Είναι ενδεικτικό ότι πρόσφατα μετά από έρευνα της FIFA και των αρχών ασφαλείας στη Σιγκαπούρη συνελήφθησαν 18 άτομα για παράνομο στοίχημα έχοντας στην κατοχή τους τη στιγμή της σύλληψης 1,4 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά!

Page 33: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014
Page 34: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

34 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Οκτώβριος 2013. Η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει εν μια νυκτί, εκτελώντας τις επιταγές της τρόικα, να θέσει σε διαθεσιμότητα 249 πρώην υπαλλήλους της Ολυμπιακής, οι οποίοι είχαν απορροφηθεί από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και οι περισσότεροι ήταν επιφορτισμένοι με το έργο της επιθεώρησης των αεροσκαφών που προσγειώνονταν στην Ελλάδα. Η λίστα με τα ονόματα των απο-λυμένων πια υπαλλήλων δίνεται από το υπουργείο Μεταφορών στο Διοικητικής Μεταρρύθμισης με σκοπό να πραγματοποιηθεί, όσο το δυνατόν πιο άμεσα, η επι-θυμία των δανειστών. Μια λεπτομέρεια, όμως, την οποία οι ιθύνοντες, ηθελημένα ή μη, δεν λαμβάνουν υπόψη τους, φέρνει την Ελλάδα στο χείλος του γκρεμού και εντείνει τις παθογένειες που εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία μαστίζουν την ΥΠΑ και τις οποίες έχει αποκαλύψει το Hot Doc σε προηγούμενα τεύχη του (τεύχη 44 και 45).

Του Μάριου Αραβαντινού

YΠA

ΚΟΚΚΙνΟς ςΥνΑγεΡμΟςγΙΑ την ΑςΦΑλεΙΑ τΩν πτηςεΩν

Page 35: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 35

η υποβάθμιση της Ελλάδας από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) λόγω έλλειψης επιθεωρητών

ασφάλειας πτήσεων, το 2002, ήταν το πρώτο καμπανάκι προς την ΥΠΑ, η οποία όμως σε αγαστή συνεργασία με το ελλη-νικό κράτος όχι μόνο δεν συμμορφώθηκε στις διεθνείς επιταγές, αλλά συνέχισε να αδιαφορεί προς όφελος συγκεκριμένων ανθρώπων, πάντοτε όμως σε βάρος των επιβατών. Συνέχισε έτσι να υπολειτουρ-γεί, τοποθετώντας σε καίριες θέσεις όχι απλώς μη επιθεωρητές, αλλά ανθρώπους παντελώς άσχετους με το αντικείμενο, όπως κηπουρούς, βιβλιοθηκάριους, πολιτικούς μηχανικούς κ.ά. Την ίδια στιγμή το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωνε σε πόρισμά του σωρεία παραβάσεων και παράνομων ενεργειών, μεταξύ των οποίων και ο ορισμός υπαλλήλων της Διεύθυνσης Πτητικών Προτύπων στη θέση του επιθεωρητή, με εισήγηση των ίδιων, κατά παράβαση των οργανικών διατάξεων, και απαιτούσε από συγκε-κριμένους επιθεωρητές να επιστρέψουν στο κράτος χρήματα που παρανόμως είχαν λάβει. Τουλάχιστον οκτώ από αυτούς τους επιθεωρητές σε αξιολόγηση που ακολούθησε κρίθηκαν ακατάλληλοι, όμως αρκετοί από αυτούς υπηρετούν ακόμη στην ΥΠΑ, με τον έναν μάλιστα να εκτελεί χρέη προϊσταμένου στη διεύ-θυνση Δ2 της υπηρεσίας.

Το κράτος εκθέτει σε κίνδυνο τους επιβάτες Η απόφαση για την απομάκρυνση των επιφορτισμένων με την επιθεώρηση αεροσκαφών 249 πρώην υπαλλήλων της Ολυμπιακής από την ΥΠΑ, η οποία δημο-σιεύθηκε στο ΦΕΚ τον Οκτώβριο του 2013, εδράζεται μεταξύ άλλων και στην πρό-ταση αναδιοργάνωσης της ΥΠΑ, η οποία δικαιολογούσε την απομάκρυνση υπαλ-λήλων από την υπηρεσία, βασιζόμενη με τη σειρά της, όπως καταγγέλλουν μέλη της Ομοσπονδίας Σωματείων Πολιτικής Αεροπορίας (ΟΣΠΑ), σε απόφαση συνε-δρίασης του πενταμελούς υπηρεσιακού συμβουλίου της ΥΠΑ. Αυτή η απόφαση όμως, σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται η κυβέρνηση στο ΦΕΚ, τεκμηριώνει ότι

όλοι οι μηχανικοί είναι απαραίτητοι και θα πρέπει να παραμείνουν στην υπηρε-σία, πράγμα το οποίο επιβεβαιώνουν, σύμφωνα με τα μέλη της ΟΣΠΑ, και στελέχη της υπηρεσίας. Στέλεχος του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, το οποίο δεν επιθυμεί να κατονομαστεί, δηλώνει σήμερα στο Hot Doc: «Κάναμε λάθος στην αξιολόγηση. Προσπαθούμε να το διορθώσουμε, επαναπροσλαμβά-νοντας έναν αριθμό επιθεωρητών». Τα μέλη της ΟΣΠΑ εξηγούν ότι η απο-μάκρυνση των πρώην υπαλλήλων της Ολυμπιακής ήταν αποτέλεσμα παρεμ-βάσεων και συντεχνιακών μηχανισμών, προκειμένου να αποπεμφθούν συγκεκρι-μένοι άνθρωποι, των οποίων το έργο ήταν αναμφισβήτητο, αλλά για ορισμένους ενο-χλητικό. Κι αυτό γιατί επανειλημμένως παρενέβησαν κατά συμφερόντων ιδιωτι-κών αεροπορικών εταιριών, οι οποίες με τον έναν ή τον άλλον τρόπο παραβίαζαν τους κανονισμούς, διαπιστώνοντας, πρώ-τον, ότι ορισμένα ιδιωτικά αεροσκάφη δεν προχωρούσαν στους υποχρεωτικούς ελέγχους με βάση τις εντολές του κατα-σκευαστή και, δεύτερον, ότι προσωπικό που εργαζόταν σε θέση ευθύνης σε γνωστή αεροπορική εταιρία κατείχε παράλληλα αντίστοιχες θέσεις σε άλλες εταιρίες. «Η κατάργηση αυτών των παράνομων συνη-θειών φαίνεται ότι πείραξε τα κακώς κείμενα της αγοράς», λένε οι πρώην υπάλληλοι της Ολυμπιακής, ενώ πρώην επιθεωρητής της διεύθυνσης Δ2 της ΥΠΑ υποστηρίζει ότι μεταφέρθηκε από την υπηρεσία επιθεωρήσεων σε οικονομικό τμήμα γιατί τολμούσε να καθηλώνει αερο-πλάνα. Παράλληλα, καταγγέλλεται ότι υπάλληλος του υπουργείου Μεταφορών απάντησε σε διαμαρτυρόμενους πρώην υπαλλήλους της Ολυμπιακής να κάνουν αίτηση για καθαρίστριες, ενώ ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης δεν έχει δεχθεί να τους συνα-ντήσει παρά τα συνεχή αιτήματά τους.Ένα ακόμη ενδεικτικό παράδειγμα της επικίνδυνης αδιαφορίας του κρά-τους απέναντι στα προβλήματα της ΥΠΑ είναι το περιστατικό που σημειώ-θηκε στις 26 του περασμένου Απριλίου στη Μύκονο, όταν επιθεωρητής της Ομοσπονδιακής Διοίκησης Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA), ο οποίος βρισκόταν εκεί

για διακοπές, θέλησε να ξεναγηθεί στο νησί με ελικόπτερο. Σύμφωνα με όσα ο ίδιος κατέγραψε σε αναφορά του προς την FAA, ο πιλότος του ελικοπτέρου δεν έκοψε απόδειξη, έκανε επικίνδυ-νους ελιγμούς, δεν τήρησε τους κανόνες ασφάλειας, ενώ η διοίκηση του αερολι-μένα αρνήθηκε να τον ενημερώσει για το είδος του πτυχίου του κυβερνήτη, αλλά και να του δώσει τα στοιχεία της εται-ρίας στην οποία ανήκε το ελικόπτερο. Επιπλέον, φαίνεται πως ο επιθεωρη-τής δεν ελέγχθηκε ποτέ, ούτε κατά την είσοδό του στο αεροδρόμιο ούτε όταν επιβιβάστηκε στο ελικόπτερο, γεγονός που, αν μη τι άλλο, καταδεικνύει την έλλειψη σχεδιασμού και την αδιαφο-ρία απέναντι ακόμη και σε μια πιθανή τρομοκρατική ενέργεια. Το περιστατικό επιβεβαίωσε στο Hot Doc στέλεχος του υπουργείου Μεταφορών, διευκρινίζο-ντας ότι της υπόθεσης έχει ήδη επιληφθεί η Δικαιοσύνη.

Βαρύτατες οι συνέπειες για την ΕλλάδαΤα αποτελέσματα των διαχρονικών παθογενειών της ΥΠΑ, τις οποίες επίσης διαχρονικά καλύπτει το ελληνικό κράτος, έχουν αρχίσει πια να είναι εμφανή, αφού ήδη δύο χώρες έχουν υποβαθμίσει την Ελλάδα, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας Αεροπορίας (EASA) έχει προειδοποιήσει από τον περασμένο Δεκέμβριο για το ενδεχόμενο καθήλωσης κάθε αεροσκάφους που θα προσγειώνε-ται στη χώρα μας, λόγω της αδυναμίας ελέγχου. Τότε, σύμφωνα με πληροφορίες του Hot Doc, τις οποίες επιβεβαιώνουν τα μέλη της ΟΣΠΑ και δεν διέψευσε ποτέ επίσημα το αρμόδιο υπουργείο, η EASA απέστειλε σχετικό έγγραφο στον υπουργό Μεταφορών Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος φέρεται να έλυσε το πρόβλημα δεσμευόμενος με συγκεκριμένες προ-τάσεις ότι η κατάσταση θα διορθωθεί. Γνώστες της υπόθεσης, πάντως, κάνουν λόγο για διόγκωση των προβλημάτων επτά μήνες μετά το τελεσίγραφο της EASA και σε καμιά περίπτωση για επί-λυσή τους.Στο μεταξύ, στο διάστημα που ακολού-θησε, δύο χώρες, η Ινδία και η Κίνα,

Page 36: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

36 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

YΠA

υποβάθμισαν την Ελλάδα, με τη δεύ-τερη μάλιστα να δηλώνει την άρνησή της να προσλαμβάνει από εδώ και στο εξής έλληνες κυβερνήτες αεροσκαφών, λόγω της χαμηλής αξιολόγησης της ΥΠΑ από τον ICAO. Όπως προκύπτει από ενημε-ρωτικό e-mail που αποστέλλεται από την ελληνική πρεσβεία στον Πεκίνο προς την ΥΠΑ, η κινεζική πλευρά αρνείται την πρόσληψη ελλήνων πιλότων διότι, βάσει των αξιολογήσεων του ΙCAO, η ελλη-νική ΥΠΑ είναι κάτω του μέσου όρου σε τέσσερις κατηγορίες αξιολόγησης. «Η μόνη ρεαλιστική περίπτωση άρσης της απαγόρευσης», εκτιμάται από την ελληνική πρεσβεία στην Κίνα, «είναι σχετική πολιτική απόφαση της κινεζικής κυβέρνησης».Παράλληλα, δεδομένων όλων αυτών των προβλημάτων, αλλά κυρίως εκείνου της υποστελέχωσης, αφού έχει απομα-κρυνθεί το εξειδικευμένο προσωπικό, η ΥΠΑ υπογράφει, όπως καταγγέλλεται, συμβάσεις με εξωτερικούς συνεργάτες, υπαλλήλους του ICAO, οι οποίοι απο-ζημιώνονται με πολλές χιλιάδες ευρώ.

Σε σχετικό έγγραφο μισθοδοσίας του ICAO, το οποίο δημοσιοποιείται από την ΟΣΠΑ, εμφανίζονται έλληνες υπάλληλοι του οργανισμού να λαμβάνουν μισθούς που κυμαίνονται από 6.300 ευρώ μέχρι 12.700 ευρώ. Όπως μάλιστα διευκρίνισε στο Hot Doc ο πρόεδρος της ομοσπον-δίας Κλεάνθης Τρατράς, το ελληνικό

δημόσιο, το οποίο εμφανίζεται να έχει καταβάλει στον Διεθνή Οργανισμό Ασφάλειας των Πτήσεων περί τα 7,2 εκατ., αποταμιεύει ένα ποσό για λογα-ριασμό του ICAO, ο οποίος μισθοδοτεί τους δικούς του υπαλλήλους που εργάζο-νται στην ΥΠΑ, χωρίς όμως να πληρώνει φόρους στο ελληνικό κράτος.

Καταγγελία-φωτιά που δεν διερευνήθηκε ποτέΤον Ιανουάριο του 2010, όσα προβλήματα σήμερα οδηγούν την ΥΠΑ στον γκρεμό γνωστοποιήθηκαν στην Εισαγγελία Αθηνών, στα αρμόδια υπουργεία και τις διωκτικές αρχές οικονομικού εγκλήμα-τος, με σκοπό να διερευνηθούν και να ληφθούν μέτρα πριν να είναι αργά. Κι όμως, περισσότερο από τέσσερα χρόνια μετά δεν έχει υπάρξει η παραμικρή εξέ-λιξη στην υπόθεση. Στη σχετική έγγραφη καταγγελία υπαλλήλων της ΥΠΑ προς τις αρχές κατονομάζονται συγκεκρι-μένες γνωστές αεροπορικές εταιρίες για παρανομίες σχετικές με την ασφά-λεια των πτήσεων, αλλά και υπάλληλοι

«Κάναμε λάθος στην αξιολόγηση. Προσπαθούμε να το διορθώσουμε, επανα-προσλαμβάνοντας έναν αριθμό επιθεωρητών»

Το e-mail της ελληνικής πρεσβείας

στο Πεκίνο, σύμφωνα με

το οποίο η κινεζική ΥΠΑ αρνείται την

πρόσληψη ελλήνων

πιλότων, λόγω της χαμηλής αξιολόγησης

της δικής μας ΥΠΑ από τον

ICAO.

Page 37: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 37

της υπηρεσίας οι οποίοι εμφανίζονται να παραποιούν υπογραφές, να καλύ-πτουν παρανομίες και να εξυπηρετούν τα συμφέροντα συγκεκριμένων εταιριών προς ίδιον όφελος. Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα της έγγραφης καταγγελίας, στην οποία αναφέρεται μεταξύ πολλών άλλων ότι «οι επιθεωρητές έχουν χωρίσει τους ελέγχους στις αεροπορικές εταιρίες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να υπάρχει μια μόνιμη αλλη-λεξάρτηση και κάλυψη των παρανομιών τους», ενώ σε άλλο σημείο κατονομά-ζονται συγκεκριμένα πρόσωπα, τα οποία εμφανίζονται να κάλυψαν παρα-νομίες των διευθυντών αεροπορικής εταιρίας, όταν τις ανακάλυψε η EASA. Καταγγέλλεται παράλληλα ότι δεν έγινε καμιά ενέργεια προκειμένου να ελεγ-χθεί επώνυμη καταγγελία εκ μέρους των εργαζομένων της ίδιας εταιρίας για παραβιάσεις και υπογραμμίζεται ότι συγκεκριμένοι υπάλληλοι «εν γνώσει τους έθεσαν επιβάτες και αεροσκάφος σε κίνδυνο».Οι επισημάνσεις προς τις αρχές όμως

δεν σταματούν εδώ, αφού βάσει του ίδιου εγγράφου, που από το 2010 αρα-χνιάζει σε κάποιο συρτάρι, «στα πτυχία χειριστού τα οποία κατέχουν επιθεωρη-τές αναγράφονται όλοι σχεδόν οι τύποι αεροσκαφών των εταιριών τις οποίες ελέγχουν. Στην πραγματικότητα», εξη-γούν οι καταγγέλλοντες, «τους τύπους

αυτούς θα τους χρειαστούν μελλοντικά, διότι θα παραιτηθούν από την ΥΠΑ και θα αναλάβουν κάποια θέση με περισ-σότερα χρήματα σε εταιρίες ‘πελάτες’. Ήδη ορισμένοι επιθεωρητές όπως οι… [αναφέρονται τα ονόματά τους] έχουν παραιτηθεί από την ΥΠΑ και εργάζονται στις εταιρίες τις οποίες ήλεγχαν. Άλλοι δε στα πτυχία ιπταμένων, ενώ απομα-κρύνθηκαν για ατασθαλίες, επανήλθαν λόγω κομματικών επιλογών». Επιπλέον, αναφέρεται ότι μικρές αεροπορικές εται-ρίες επιβραβεύθηκαν, αναλαμβάνοντας δρομολόγια για χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς όμως το προσωπικό και τα αεροσκάφη να έχουν την κατάλληλη υποδομή. Οι βαρύτατες αυτές καταγγε-λίες, οι οποίες ουδέποτε διερευνήθηκαν, σε συνδυασμό με τις δεκάδες παθογέ-νειες της ΥΠΑ, οι οποίες είναι γνωστές εδώ και χρόνια στους αρμόδιους που προκλητικά κωφεύουν, δημιουργούν όχι απλώς κινδύνους, αλλά αποτελούν πληγή στην καρδιά του τουρισμού, στον οποίο επενδύει η κυβέρνηση, ελπίζοντας σε αύξηση των εσόδων.

O επιθεωρητής δεν ελέγχθηκε ποτέ, ούτε κατά την είσοδό του στο αεροδρόμιο ούτε όταν επιβιβάστηκε στο ελικόπτερο

To πενταμελές υπηρεσιακό συμβούλιο της ΥΠΑ, τεκμηριώνει, ότι όλοι οι μηχανικοί αεροσκαφών είναι απαραίτητοι και θα πρέπει να παραμείνουν στην Υπηρεσία.

Page 38: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

38 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Του Θανάση Καρτερού

Masqué. Doc

Κ αι φυσικά στις ντροπαλά ή λιγότερο ντροπαλά φασίζουσες απόψεις με

τις οποίες έχει φτιάξει βιογραφικό και έχει ανεβεί στα ψηλά πατώματα της κάποτε κεντροδεξιάς ΝΔ. Αυτό το ναι μεν της ασχήμιας ισοφαρίζε-ται κατά τους διακινητές της άποψης με το κατάλληλο αλλά: το φοβερό και τρο-μερό (πάλι υποτίθεται) έργο του Άδωνη στο χώρο της υγείας. Φτάσαμε ακόμα κι ο Σαμαράς να τον δέχεται στα ενδότερα του Μαξίμου και να κάνει δηλώσεις στην πρωθυπουργική αυλή, προσδίδοντας πρωθυπουργικό κύρος στο ναι μεν, αλλά. Ελλάς το μεγαλείο σου δηλαδή, καθώς ο συγκεκριμένος Άδωνις με τα συγκεκρι-μένα πολιτικά χαρακτηριστικά είναι ο μόνος ξηλωμένος του ανασχηματισμού για τον οποίο ο ξηλώσας αναλύεται δημο-σίως σε εγκώμια. Ο τρώσας και ιάσεται. Λίγο το ‘χετε; Γιατί όμως όλη αυτή η μασκαράτα; Προς τι ο φαρισαϊσμός των μεγάλων ΜΜΕ, τα οποία είναι έτοιμα να καταπιούν την κάμηλο του Άδωνη ενώ διυλίζουν τον κώνωπα πολλών άλλων; Δεν βλέπουν όλοι αυτοί, του πρωθυπουργού συμπε-ριλαμβανομένου, ότι ταπεινώνονται, εξευτελίζονται, πεθαίνουν άνθρωποι εξαιτίας των μεταρρυθμίσεων του Άδωνη στην υγεία; Δεν αισθάνονται ντροπή όταν τον βλέπουν στην τηλεόραση και σκέφτονται ότι αυτός ο άνθρωπος έχει δεσπόζουσα θέση στο κυβερνητικό στρα-τόπεδο; Ιδιαίτερα εκείνοι που διετέλεσαν κάποτε σοσιαλιστές και παιδιά της αλλα-γής, δεν ντρέπονται να συνυπάρχουν σιωπηλά με τον συγκεκριμένο πολιτικό; Όλο αυτό το πανηγύρι πάντως ένα πράγμα πιστοποιεί: Ότι η κυβέρνηση και ο Σαμαράς προσωπικά έχουν φτά-σει στο τελευταίο σκαλοπάτι. Πρώτα τον ξηλώνουν επειδή έχει καταντήσει αηδία, εκθέτει την κυβέρνηση με την

αμετροέπειά του, συγκεντρώνει το μίσος όλων των λειτουργών της υγείας, στρα-τολογεί με όλη του τη στάση εχθρούς μεταξύ ασφαλισμένων και ανασφάλι-στων. Και ύστερα τον γλείφουν με τον πιο επιδεικτικό τρόπο. Ο πρωθυπουρ-γός τον δέχεται στο Μαξίμου και από κει που όλοι περιμένουν ότι οι δυο τους θα παίξουν ξύλο μετά τα γαλλικά που έχουν ανταλλάξει, καταλήγουν σε μια συγκινητική συμφιλίωση. Με αγκαλιές, δηλώσεις, και διορισμό το Άδωνη στη θέση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου. Γιατί; Να μερικοί λογικοί λόγο: Γιατί πρέπει να επιβραβευτεί η προθυμία του ανδρός να κάνει ότι προστάζει η τρό-ικα, έστω κι αν αυτό κοστίζει όχι μόνο συγκρούσεις, αλλά και ανθρώπινες ζωές. Γιατί επίσης πρέπει να επιβεβαιωθεί για άλλη μια φορά ότι η ΝΔ του Σαμαρά ξέρει να τιμά τα φρούτα της ακροδεξιάς, όσο ακραίες απόψεις κι αν έχουν και με όσο ακραίο τρόπο κι αν τις διακινούν. Γιατί τέλος η ενότητα της παράταξης που τόσο διαφημίζουν είναι τόσο χάλια, ώστε να γίνεται χαλί ο Σαμαράς για να πατήσει ο Άδωνις, ούτως ώστε να μην ξηλωθεί το άλλο χαλί, στο οποίο υπολογίζουν να πατήσουν όλοι μαζί για να φτάσουν μέχρι την εκλογή προέδρου. Συνεπώς; Συνεπώς μπορεί κάποτε αυτά τα ύστερα του μνημονίου και της συγκυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου να καταγραφούν ως εποχή του Άδωνη. Που ήταν μακριές οι γλώσσες. Τι άλλο να πεις;

Ναι μεν, αλλά. Αλλά είναι εργατικός. Αλλά είναι αποτελεσματικός. Αλλά είναι ο καλύτερος υπουργός. Στις κριτικές (υποτίθεται) αυτές εκτιμήσεις για τον Άδωνι Γεωργιάδη, το ναι μεν αφορά στο κλεινόν ήθος, στους τσαμπουκάδες, στο λαϊκισμό, στους τηλεοπτικούς καυγάδες, στον τρόπο με τον οποίο ο πρώην υπουργός έχει κατά καιρούς περιλάβει πολιτικούς αντιπάλους του, μεταξύ των οποίων και τον Σαμαρά.

Την εποχή του Άδωνη, που ήταν μακριές οι γλώσσες

Ο μέτοχος μειοψηφίας όπως και ο μικρομέτοχος έχουν σημαντικά δικαιώματα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Αν είστε μέτοχος μειοψηφίας και πιστεύετε ότι η διοίκηση της εταιρείας:

• καταπατά τα δικαιώματά σας. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• απολαμβάνει ασυλία από τις Αρχές και από τα media. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• λαμβάνει παχυλούς μισθούς, bonus και προνόμια ενώ η εταιρεία πάει από το κακό στο χειρότερο. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

Μικρομέτοχος δεν σημαίνει αμέτοχος

Επικοινωνήστε στο: 210 4222072e-mail: [email protected] • www.cerberusandpartners.gr

Page 39: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

Ο μέτοχος μειοψηφίας όπως και ο μικρομέτοχος έχουν σημαντικά δικαιώματα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Αν είστε μέτοχος μειοψηφίας και πιστεύετε ότι η διοίκηση της εταιρείας:

• καταπατά τα δικαιώματά σας. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• απολαμβάνει ασυλία από τις Αρχές και από τα media. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• λαμβάνει παχυλούς μισθούς, bonus και προνόμια ενώ η εταιρεία πάει από το κακό στο χειρότερο. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

Μικρομέτοχος δεν σημαίνει αμέτοχος

Επικοινωνήστε στο: 210 4222072e-mail: [email protected] • www.cerberusandpartners.gr

Page 40: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

40 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2013, 595 καθαρίστριες κοιμήθηκαν εργαζόμενες και ξύπνησαν άνεργες. «Είναι ένα συναίσθημα που δεν μπορείς εύκολα να περιγράψεις. Σε ισοπεδώνει ως άνθρωπο. Δύο πράγματα μπορεί να συμβούν τότε. Να κάτσεις σπίτι σου στον καναπέ σου ή να πεις ότι, όχι, εγώ δεν θα το κάνω αυτό, θα βγω, θα παλέψω και θα διεκδικήσω να πάρω πίσω τη δουλειά μου». Οι καθαρίστριες έκαναν το δεύτερο λοιπόν. Βγήκαν έξω δειλά-δειλά, φοβισμένες γυναίκες, και έγι-ναν από τη μια στιγμή στην άλλη εκείνες που «καθάρισαν» για όλους μας.

Του Θοδωρή Παναγιωτίδη

Καθαρίστριες

γΙΑ ΟλΟΥς μΑςΑΥτες πΟΥ «ΚΑΘΑΡΙςΑν»

Page 41: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 41

ΔημητΡΑ μΑνΩλη 52 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΔΟΥ Βόλου

«Στους 9 μήνες των κινητοποιήσεών μας έχουμε έρθει πολλές φορές σε σύγκρουση με τα ΜΑΤ. Έχουν γεμίσει τα κορμιά μας πληγές και οι ψυχές μας μαζί. Το πόδι μου θα γίνει καλά, όπως και οι μελανιές των κοριτσιών, και δεν υπάρχει ούτε μία μας που αν της σηκώσεις τα μανίκια της δεν θα την βρεις γεμάτη μελανιές από τα χτυπήματα. Αυτό που μας ανησυχεί όμως είναι οι πληγές στην ψυχή μας. Δεν ξέρω τι σόι δημοκρατία είναι αυτή που όπου γυρίσω το κεφάλι μου, όπου πάει η ματιά

μου, βλέπω κλούβες και αστυνομικούς. Αν αυτό δεν είναι χούντα, τι είναι χούντα; Ας μας απαντήσει κάποιος», αναρωτιέται η κυρία Μανώλη.Καθώς κάθεται σε αναπηρικό καροτσάκι, λόγω των χτυπημάτων που έχει δεχτεί από τα ΜΑΤ, τονίζει και προειδοποιεί πως ακόμα και μετά την απόφαση του Άρειου Πάγου εκείνες θα παραμείνουν στις θέσεις τους. «Η προσωπική μου ιστορία είναι σαν τις περισσότερες. Δεν έχει κάτι διαφορετικό. Είμαι παντρεμένη με έναν άνθρωπο που όλη του τη ζωή ήταν εργάτης. Τα τελευ-ταία χρόνια έχει προβλήματα με την υγεία του και έχει μία αναπηρική σύνταξη της τάξεως των 400 και κάτι ευρώ. Έχω δύο

παιδιά. Μία κόρη που είναι άνεργη, καθώς ήταν από τα πρώτα θύματα της κρίσης, όταν έχασε τη δουλειά της πριν 4 χρόνια. Ενώ είχε φύγει από το σπίτι, ξαφ-νικά αναγκάστηκε να επιστρέψει. Και έχω και έναν γιο που έχει ένα μαγαζάκι, το οποίο προσπαθεί να το κρατήσει με νύχια και με δόντια ανοιχτό. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι αυτός ο μισθός των 500 ευρώ είναι εντελώς απαραίτητος για να επιζή-σει αυτή η οικογένεια». Η κυρία Μανώλη περιγράφει επίσης πως όλος σχεδόν ο οικογενειακός της περίγυ-ρος είναι γεμάτος από ανέργους και ζητά από τους συμπολίτες της να πάψουν να κλείνονται στο σπίτι τους, να βγουν έξω, να φωνάξουν, να διεκδικήσουν.

Page 42: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

42 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

εΥΑγγελΙΑ ΑλεξΑΚη 57 ετών, απολυμένη καθαρίστρια του ΣΔΟΕ Ιονίων Νήσων Κέρκυρας

«Αυτή τη δουλειά την έκανα πάρα πολλά χρόνια. Περίπου 20 χρόνια στο υπουρ-γείο Οικονομικών και ήμουν εργάτρια σε κλωστοϋφαντουργία πάρα πολλά χρόνια. Δουλεύω από τα 14 μου. Από 14 ετών κολ-λάω ένσημα. Με αυτή τη δουλειά έκανα οικογένεια, μεγάλωσα δύο παιδιά, αγό-ρια. Με αυτή τη δουλειά τα μεγάλωσα, τα σπούδασα, έβγαλαν πανεπιστήμιο και τώρα ζουν με συμβάσεις τρίμηνες,

τετράμηνες». Η κυρία Αλεξάκη περι-γράφει πως πλέον κανείς σε αυτήν την οικογένεια δεν ονειρεύεται και περιγρά-φει μία κατάσταση πολύ κοινή για την μέση ελληνική οικογένεια στην Ελλάδα του success story. «Εγώ είχα πάρει και ένα δάνειο. Όνειρο ζωής να κάνω ένα δικό μου σπίτι, να το φτιάξουμε και να το βρουν τα παιδιά. Δεν είναι δα και κανένα μεγάλο όνειρο να κάνεις ένα σπίτι 85 τετραγωνικών! Τώρα γι' αυτό το σπίτι θα γίνει κόκκινο το δάνειο, γιατί δεν μπορεί να πληρω-θεί, και θα το πάρει η τράπεζα. Αν έρθει εκείνη η στιγμή που θα αναγκαστώ να

μην μπορώ να πληρώσω το δάνειο και θα έρθει η στιγμή να το πάρει η τράπεζα, εγώ έχω κάνει όρκο ότι αυτό το σπίτι θα το κάψω μόνη μου και θα βάλω σε ένα φορτηγό επάνω τα αποκαΐδια και θα τα αδειάσω μπροστά στην τράπεζα. Δεν φταίω σε τίποτα ούτε εγώ ούτε οι συνα-δέλφισσές μου για αυτό που έγινε σε αυτή τη χώρα, για να πληρώνουμε εμείς οι γυναίκες των 600 και των 500 ευρώ αυτό το τίμημα. Εμείς δεν είχαμε ούτε offshore, ούτε ΜΚΟ, ούτε στο εξωτερικό χρήματα και βέβαια δεν καρπωθήκαμε μίζες της SIEMENS, για να πληρώσουμε όλο αυτό που συνέβη στη χώρα».

ΔεςπΟΙνΑ ΚΩςτΟπΟΥλΟΥ 52 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΔΟΥ Ν. Ιωνίας

«Παντρεύτηκα στα 21 μου, έκανα δύο παιδιά, δύο κορίτσια. Στα 27 μου χώρισα και έκτοτε μεγάλωσα τις δυο μου κόρες μόνη. Είμαστε ουσιαστικά μονογονεϊκή οικογένεια, με δύο παιδιά που σήμερα είναι 29 και 30 ετών αντίστοιχα και

άνεργα. Το λέω αυτό γιατί από εδώ και στο εξής είμαστε ουσιαστικά σε μία οικο-γένεια τρεις γυναίκες άνεργες. Δύσκολα χρόνια, δύσκολη ζωή. Πολλές δουλειές… Δούλευα δύο και τρεις δουλειές για να μεγαλώσω και να σπου-δάσω τα παιδιά μου. Δεν παραπονιέμαι όμως. Καλά είμαστε μέχρι εδώ. Με τη σκούπα και τη σφουγγαρίστρα ουσια-στικά τα τελευταία σχεδόν 22 χρόνια μεγάλωσα και εγώ και τα παιδιά μου.

Μαζί μεγαλώσαμε και νιώθω υπερήφανη για αυτό». Η κυρία Κωστοπούλου συνεχίζει να εμπι-στεύεται την ελληνική Δικαιοσύνη, όπως τονίζει, παρά την απόφαση του Άρειου Πάγου σε βάρος τους, όμως επισημαίνει πως αυτό που περιμένει είναι η κυβέρ-νηση να δει καθαρά και να δώσει μία πολιτική λύση.

Καθαρίστριες

Page 43: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 43

ΦΩτεΙνη νΙΚητΑΡΑ 45 ετών, απολυμένη καθαρίστρια του υπ. Οικονομικών

«Έχω 3 παιδιά και ένα εγγόνι. Δουλεύω από 12 ετών, παντρεύτηκα στα 16 μου, μεγάλωσα τρία παιδιά και έφτασα στα 45 μου να μην έχω δουλειά, να μην έχω να δώσω ένα ευρώ στα παιδιά μου, γιατί τα δύο παιδιά μου, τα δύο κορίτσια μου, ζουν μαζί μου επειδή είναι άνεργα, που είναι 25 και 20 χρονών, και η παντρεμένη κόρη μου, η μεγάλη, που είναι 26 ετών, είναι με τον άντρα της. Καλούμαστε να

πληρώσουμε νοίκι, λογαριασμούς, χωρίς εισόδημα. Δεν χρωστούσα ούτε ένα ευρώ πουθενά. Αυτή τη στιγμή χρωστάω 1.500 ευρώ στη ΔΕΗ, 200 ευρώ στο νερό, 600 ευρώ νοίκι, γιατί έχουν μαζευτεί δύο μηνιάτικα, επειδή τα πληρώνω λίγα-λίγα με ό,τι έχω». Η κυρία Νικηταρά, η οποία μάλιστα είναι εκείνη που δέχτηκε τη γροθιά στο κεφάλι από τον αστυνομικό που τέθηκε σε διαθεσιμότητα, μιλάει με παράπονο για τις τραγικές αλλαγές που βιώνει στη ζωή της, όμως είναι αποφασισμένη να αγωνιστεί, όπως έπραττε πάντα. «Αν μας βλέπετε καμιά φορά στην κάμερα

να κλαίμε, δεν κλαίμε από φόβο και από πόνο. Καμιά φορά κλαίω και απλά γιατί ένας άνθρωπος που ήρθε με έπιασε και με ρώτησε “κοπέλα μου χτύπησες;”. Δεν μπορώ να περιγράψω τα συναισθήματα αυτά. Έχω αγαπήσει τις συναδέλφισσές μου που δεν τις ήξερα, έχουμε αγαπη-θεί και έχουμε γίνει ένα και κλαίμε μαζί για όλα όσα ζούμε και ειδικά αυτά που ζούμε εδώ και 40 ημέρες. Αυτούς τους 9 μήνες δεν τους αλλάζω για τίποτε, για οτιδήποτε…»

χΡΙςτΙνΑ ΘεΟΔΟςΟπΟΥλΟΥ 42 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΙΓ ΔΟΥ Αθηνών

«Είμαι παντρεμένη, έχω δύο παιδιά 8,5 και 10,5 ετών, δύο αγόρια. Αυτή όλη την κατάσταση, την αδικία που έγινε σε βάρος μας, τη βιώνουν και τα παιδιά. Ο σύζυγός μου είναι στο πλευρό μας και ειδικά σε εμένα που μου δίνει δύναμη

και κουράγιο για να προχωρήσω και να μην σταματήσω αυτό που ξεκίνησα. Ο σύζυγος είναι ο μόνος που εργάζεται αυτή τη στιγμή, όμως δεν αρκεί, δεν φτάνει. Υπάρχουν έξοδα. Υπάρχει το ρεύμα, το νερό, τα τηλέφωνα, το ενοί-κιο, τα έξοδα των παιδιών… Είναι πάρα πολλά, άρα ένας μισθός σίγουρα δεν αρκεί». Η κυρία Θεοδοσοπούλου περι-γράφει την υποστήριξη που εισπράττουν από τον κόσμο που τις πεισμώνει κι

άλλο, όμως στέκεται σε όσα εισπράττει από τους δύο γιους της. «Ο μικρός έχει εν μέρει καταλάβει τι συμβαίνει, όμως ο μεγάλος ξέρει και στενοχωριέται. Αυτή η ψυχούλα κατα-λαβαίνει και κουβεντιάζουμε και μου λέει “Μαμά θα συνεχίσεις! Θα συνεχί-σεις για εμάς, για όλους! Εμείς είμαστε δίπλα σου”… Και τους ευχαριστώ πάρα πολύ!».

Page 44: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

44 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Φω

τειν

ή Ν

ικη

ταρά

Άνν

α Χ

ρυσι

κοπ

ούλο

υΧ

ρισ

τίνα

Θεο

δο

σο

πο

ύλο

υΕ

υα

γγελ

ία Α

λεξά

κη

Δέσ

πο

ινα

Κω

στο

πο

ύλο

υΔ

ήμ

ητρ

α Μ

ανώ

λη

ΑννΑ χΡΥςΙΚΟπΟΥλΟΥ 44 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΔΟΥ Ελευσίνας

«Ζω μόνη μου, με το κοριτσάκι μου μαζί, που είναι 14 ετών. Είμαι χωρισμένη. Το κοριτσάκι μου είναι σε δύσκολη ηλι-κία, με τα αγγλικά, με τα φροντιστήρια. Φέτος είπα να την σταματήσω και είναι στο proficiency, αλλά ο καθηγητής της δέχτηκε να το κάνει δωρεάν. Έπαιρνα μόλις 500 ευρώ και τα έξοδά μας… Μόνο για το πρωινό του παιδιού, το φαγητό, το ρεύμα, το νερό, ακόμα και τα σαμπουάν, δεν έφταναν καν τα 500 ευρώ. Δεν υπήρχε περίπτωση εάν δεν πήγαινα να δουλέψω και αλλού, που αν τολμούσα να το πω στη δουλειά μου θα έχανα και το μεροκάματο που έπαιρνα. Αν δεν το έκανα, θα έπρεπε και εμείς να ψάχνουμε φαγητό στον κάδο, αλλά αυτό είναι κάτι

που δεν το καταδέχομαι και δουλεύω όπου μπορώ». Η κυρία Χρυσικοπούλου περιγράφει τον αγώνα των γυναικών αυτών για επιβί-ωση, που ενώθηκαν και γνωρίστηκαν μεταξύ τους από μία μεγάλη αδικία και έτσι, όπως λέει, ανακάλυψαν πως λίγο πολύ έχουν παράλληλους βίους, κοινά βιώματα και προβλήματα. «Όλες εμείς που είμαστε μονογονεϊ-κές οικογένειες δεν έχουμε δικαίωμα να δουλέψουμε, όταν σε άλλα κράτη δίνουν και σχετικά επιδόματα και εδώ σου αφαιρούν ακόμα και αυτή τη δουλί-τσα με αυτό το μεροκάματο. Το παιδάκι μου περίμενε μετά την απόφαση του δικαστηρίου που βγήκε, πως ίσως να δικαιωνόμασταν και μετά την απόφαση του Άρειου Πάγου, ξέσπασε σε κλάματα το πρωί και με πίεσε κι εμένα. Ξέσπασε και μου είπε “μανούλα βαρέθηκα να είμαι μόνη, γύρνα σε παρακαλώ”. Και

όταν είδε τα επεισόδια και εμένα χτυπη-μένη στο φορείο ξέσπασε και μου είπε

“Ως εδώ, γύρνα πίσω!” Της είπα όχι, γιατί μετά δεν θα σπουδάσεις! Στα 44 χρόνια μας τι δουλειά θα βρούμε; Ένα κορίτσι 38 χρονών το χτύπησαν οι αστυνομικοί πάρα πολύ βάναυσα και το κορίτσι έχει καρκίνο στο στομάχι. Εμένα με χτύπησαν ενώ δεν χτύπησα κανέναν, πήγα απλά να διαμαρτυρηθώ και του λέω του αστυνομι-κού μην με χτυπήσεις σε παρακαλώ στο πόδι γιατί έχω πρόβλημα και με χτύπησε με δύναμη ακριβώς εκεί. Δεν μπορούν να χτυπούν γροθιές στο κεφάλι… Δεν τους νοιάζει αν βλέπουν μία γυναίκα 55 ετών μπροστά τους, που είναι ευαίσθητα τα κόκκαλά της. Της δίνουν μία να της τα κάνουν κομμάτια. Ποιον χτυπάνε; Έναν άνθρωπο που διεκδικεί τη δουλειά του… Έλεος! Και αυτοί εργαζόμενοι είναι.»

Καθαρίστριες

Page 45: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 45

Του Μάκη Ανδρονόπουλου

Παιχνίδια με τον Διάβολο

Η συγκρότηση ενός «λαϊκού μετώπου σωτηρίας» (Ευτ. Μπιτσάκης) αποτελεί μάλλον τον μέσο όρο των προβληματισμών για το «τι πρέπει να κάνουμε» που αναπτύσσονται μετά τη στρατηγική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις τριπλές εκλογές του Μαΐου.

Προγραμματικές ιδέες για ένα μέτωπο σωτηρίας (Β́ )

Δεδομένου όμως ότι η επόμενη κρίσιμη μάχη των 121 βουλευτών

που θα μπλοκάρουν την εκλογή προέ-δρου της Δημοκρατίας είναι εξαιρετικά δύσκολη και η οποία, αν κερδηθεί, πρέ-πει να οδηγήσει σε μια αδιαμφισβήτητη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εθνικές εκλογές, η προσπάθεια για τη συγκρό-τηση του κοινωνικού μετώπου σωτηρίας εκ των πραγμάτων θα δοθεί στον χώρο της ευρύτερης κεντροαριστεράς, που συγκέντρωσε το 20% του εκλογικού σώματος. Παραθέτουμε εδώ 12 πεδία διαλόγου για να προκύψουν 12 κόκκινες προγραμματικές γραμμές με ιεραρχική προτεραιότητα και με στόχο τόσο την επίτευξη της συσπείρωσης των 121 όσο και την προσέλκυση νέων ψηφοφόρων στην προοπτική της κυβέρνησης της ριζοσπαστικής αριστεράς: Ολική αντιμετώπιση της ανθρωπιστι-κής κρίσης, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και διαρκής προσπάθεια επού-λωσης των τραυμάτων της βιοπολιτικής αγριότητας της 4ετίας επί του κοινωνι-κού σώματος. Αλλά και ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους (υγεία, παι-δεία, ασφάλεια κλπ.) και κατοχύρωση των δημόσιων αγαθών (νερό, ενέργεια, αιγιαλός, περιβάλλον κλπ.). Ανάκτηση της εκχωρημένης εθνικής κυριαρχίας σε όλα τα πεδία. Οι σχέσεις με την ΕΕ και οι εγγυήσεις προς τους δανειστές να τεθούν στη βάση της εθνικής αξιοπρέπειας και του σεβασμού του συντάγματος και των ευρωπαϊκών συνθηκών. Επαναρρύθμιση του κράτους και συγκρότηση μιας δημό-σιας διοίκησης νέου τύπου, υψηλής ευελιξίας και αποτελεσματικότητας.Αποκάθαρση της δικαιοσύνης από νόμους και νομολογίες που ευνόησαν τη διαπλοκή και την καταλήστευση του δημοσίου και απεγκλωβισμό της από πρόσωπα που ευνόησαν μονόπλευρα

την εργοδοτική πλευρά. Ριζοσπαστική διευθέτηση των τραπεζικών οφειλών των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αντίστοιχης δυναμικής με την πραγμα-τοποιηθείσα εσωτερική υποτίμηση των μισθών, των συντάξεων και των θέσεων εργασίας και προώθηση του κοινωνικού ελέγχου του τραπεζικού συστήματος.Επανασχεδιασμός της δημοσιονομικής και φορολογικής πολιτικής με σεβασμό των επιτευγμάτων που συντελέστηκαν με θυσίες των μισθωτών και των συντα-ξιούχων και αισθητή συμμετοχή των πλουσίων στα βάρη. Ουσιαστικός έλεγ-χος της φοροδιαφυγής και της εξαγωγής μαύρων κεφαλαίων. Κατάστρωση ενός εξωστρεφούς αναπτυξιακού σχεδίου που θα εισάγει ένα νέο παραγωγικό και διεθνώς ανταγωνιστικό πρότυπο με ρεαλιστικούς όρους περιβαλλοντικής προστασίας.Ριζοσπαστική ορθολογικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και σχεδιασμός και υλοποίηση μιας μακρό-χρονης δημογραφικής πολιτικής.Ξεκάθαρη διευθέτηση του μεταναστευτι-κού και επιδίωξη αλλαγών στο ευρωπαϊκό status. Στιβαρή διεκδίκηση των γερμα-νικών οφειλών και υπογραφή συνθήκης ειρήνης με την ενιαία Γερμανία.Δικαστική διερεύνηση δέκα τραντα-χτών υποθέσεων διαπλοκής/διαφθοράς, ύποπτων ιδιωτικοποιήσεων κλπ. και κοινοβουλευτική διερεύνηση των ευθυ-νών για τη χρεοκοπία της χώρας και την παράδοσή της στα μνημόνια.Αναθεώρηση του Συντάγματος στη λογική της εθνικής αναγέννησης και της εμβά-θυνσης της δημοκρατίας με όρους 21ου αιώνα και της ενεργούς συμμετοχής της Ελλάδας στη διάσωση του ευρωπαϊκού ιδεώδους. (Συνεχίζεται…)

Page 46: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

46 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Του Αλί Μπούρμπα

Ο Αλί | στην ευρωβουλή |

Έτσι Αλί είπε ναι και στη δεύτερο μεγάλο πρόκληση τη ζωή της. Τη

ταξίδι έπρεπε γίνει γρήγορα. Αλί πήρε τη ζελέ της, τη σώβρακα με τη γυναικεία χείλη, τη άλλα με το μπανάνες, το άλλα με την Bill Clinton και τη στρινγκ. Αλί δεν πήρε μόνο τη άσπρα σώβρακα με τη χώρισμα μπροστά. Αυτή τη άφησε στο σπιτονοικοκυρά αντί για 8 ενοίκια που χρωστούσε, και ως ανάμνηση τη στιγμές που πέρναγαν μαζί τη πρώτη τη μήνα. Αλί κατέβηκε στη αεροδρόμιο τη Βρυξέλες, έβρεχε. Πήγε με τη ταξί στη σπίτι 35 τετραγωνικά, έβρεχε. Βγήκε από τη σπίτι να πάει για φαΐ, έβρεχε. Τότε Αλί σκέφτηκε πρώτη φορά πως τη είχε κάνει μούσκεμα. Τι μαλάκα ήταν που άφησε Ελλάδα!Το συνάντηση με φίλη ευρωβουλευτή ήταν πολύ καλή πάντως. Αλί ανέ-λαβε αμέσως ευρωπαϊκά καθήκοντα. Απλά τη καθήκοντα δεν είχαν ακόμη προσδιοριστεί. Συνηθισμένο όμως είναι Αλί σε αυτή. Κάθε υψηλό θέση στο ελληνικές εται-ρείες, περνάει 6 μήνες και καμία φίλη δε λέει εσύ τι πρέπει να κάνει, ούτε ξέρει γιατί σε φώναξε. Το δεύτερη μέρα ήταν τη ίδιο παραγω-γική. Αλί κατέβασε μία σωρό παιχνίδια στη κινητό, έπαιξε μέχρι που πιάστηκε τη αντίχειρα, έριξε και μία υπνάκο στην καναπέ, έφαγε ντιλίβερι, ήπιε ένα μπίρα, και στο 8 η ώρα γύρισε στη σπίτι κατά-κοπο από το σημαντική δουλειά της στο Ευρωβουλή. Το τρίτο μέρα όμως Αλί έμελλε αλλάξει τη ζωή της. Αλί κράταγε τσαντάκι ευρωβου-λευτή και πήγαν μαζί στη μέγαρο Σπινέλι. Αλί ρώτησε Ευρωβουλευτή ποιο είναι αυτό το φίλο Σπινέλης; -« Όχι Σπινέλης, Σπινέλ ι» ε ίπε Ευρωβουλευτή. «Αμάν Αλί έχεις γίνει τόσο Έλληνας πια»Αλί δάκρυσε. Έπρεπε φύγει από Ελλάδα αναγνωριστεί όλο το προσπάθεια γίνει νεοέλληνα. Τόσα τζατζίκια, τόσες φρα-πέδες, τόσα μπινελίκια στη φανάρια, τόσους λαμογιές και μικροκλοπές, επι-τέλους είχε έρθει το ώρα τη αναγνώριση. «Και ποιο είναι αυτό τη φίλο Σπινέλι;» ρώτησε Αλί τη ευρωβουλευτή «Και που θες να ξέρω εγώ ρε Αλί;

Το τέρας στο ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος;»Ευρωβουλευτή έπρεπε συμμετέχει στο πανηγυρικό συνεδρίαση. Δουλειά Αλί ήταν πολύ σημαντική. Έπρεπε κοιτάει στη μάτια τη Ευρωβουλευτή όταν τη έπαιρνε ύπνο έκανε μία κλήση στη κινητό που ήταν στο δόνηση. Το πρώτη φορά ευρωβουλευτή ξύπνησε. Το δεύτερη ξύπνησε με το δεύτερη κλήση. Το τρίτη Αλί αναγκάστηκε πετάξει σαΐτα. Ευρωβουλευτή πήρε τηλέφωνο Αλί. «Ρε μαλάκα, γιατί δε με ξυπνάς;»«Αλί σε ξυπνάει αφεντικό. Όλο παίρνει τηλέφωνο!»«Και γιατί δεν το καταλαβαίνω; Έχει χαλάσει η δόνηση;»«Τη έχεις βάλει τη κινητό στο σακάκι αφεντικό!»«Και που να το βάλω;»«Βάλτο στην κώλο σου αφεντικό. Εκεί δεν υπάρχει περίπτωση μην καταλάβεις τη δόνηση». Αλί μόλις είχε αποδείξει τη πρακτική του πνεύμα στη Ευρωβουλευτή που και τη απόλαυσε και τη κατάλαβε αμέσως ότι μπορούσε στηριχτεί σε αυτή για όλη το θητεία και για όλη τη θέματα. Αλί έγινε τη δεξί της χέρι. Ευρωβουλευτή εκμυστηρεύτηκε σε αυτήν όλα. Τη είχε πάρει μαζί της στη Ευρωβουλή, όχι γιατί πίστευε ότι είναι άξιο, αλλά γιατί ήταν Πακιστανό. Τι διάολο σκέφτηκε. Το θητεία μπίζνα είναι. Δίνουν Ευρωβουλευτή 50.000 χιλιάρικα τη μήνα, πρέπει πληρώσει σπίτι, λίγα στη κόμμα, και κάποια στη γραφείο για να πληρώσει τη βοηθοί. Άμα έπαιρνε Έλληνες έπρεπε δώσει 4-5 χιλιάρικα. Ενώ Πακιστανό έρθει εκεί με οχτακόσιες Ευρώ. Δηλαδή το επιχει-ρηματίες στο Ελλάδα πιο έξυπνοι είναι παίρνουν Πακιστανό στο δουλειές τους και Ευρωβουλευτή χαζό είναι; Είπε κι άλλα Ευρωβουλευτή. Είπε ευρω-εκλογές ένα μαλακία είναι. Πρήζουν τ’ αρχίδια τη κόσμου, τρέχουν όλοι ψηφί-σουν, 20 μάγκες πάρουν 50.000 τη μήνα, και λύσουν τη πρόβλημα της ζωής. Σαν κλήρωση τζόκερ είναι. Πάνε Τετάρτη όλοι το Έλληνες στη πρακτορείο ρίξουν δελτία, κερδίσουν 1-2 όλοι τελικά χαρού-μενοι είναι.

Το δεύτερο μεγαλύτερο ευκαιρία τη Αλί στο ζωή της παρουσιάστηκε λίγο μετά το Ευρωεκλογές. Μία φίλο Ευρωβουλευτή έψαχνε για βοηθό στη γραφείο στο Βρυξέλες και ήθελε πάρει Αλί. Το πρώτο μεγαλύτερο ευκαιρία ήταν λίγο πριν το Ευρωεκλογές. Φίλο Σειρινάκη ήρθε στη Αλί και τη είπε, θέλεις εσύ κάνει εγώ μεγάλη πρωταγωνιστή; Αλί δέχτηκε. Πήγε στη πρώτο γύρισμα, αλλά τότε βγήκε πρωταγωνίστρια και είπε: «Τι είναι αυτό; Εμείς γίναμε πορνοστάρ για τα λεφτά, αλλά τι νόημα έχουν τα λεφτά αν δεν τον ευχαριστηθούμε και λίγο!»

Page 47: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 47

PassportΚ

έντρ

ο ξέ

νων γλωσσών & µ

ελέτη

ς

Το διαβατήριο του παιδιού σας για ένα επιτυχημένο

ταξίδι στον κόσμο της σύγχρονης γνώσης.

Διεύθυνση: Σωκράτους & Κουντουριώτου 2Γ, Παλαιό Φάληρο, Τ.Κ.:17 563τηλ.: 210 9888410 • @ [email protected] • www.passport2knowledge.gr

Page 48: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

48 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

μοναρχία και ευκαιρίες

Η ανακοίνωση της παραίτη-σης του βασιλιά Χουάν Κάρλος δημιουργεί σπάνια ευκαιρία για μια ειλικρινή συζήτηση για την ισπανική μοναρχία. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι απορρίπτει το αίτημα δημοψηφίσμα-τος, υποστηρίζοντας πως η μοναρχία έχει τη στήριξη της πλειοψηφίας. Όμως η ιδέα βρήκε αναπάντεχο σύμμαχο στο πρόσωπο μιας θείας της οσονούπω βασίλισσας Λετίτσια. «Είναι καιρός να μιλήσει ο λαός. Υπογράψτε και κοινοποιήστε», έγραψε στο twitter η Χενάρ Ορτίθ Άλβαρεζ.

Διεθνή ΠαρασκήνιαΤης Ρένας Ακριτίδου

«Περισσότεροι από 8.000 δη-μοσιογράφοι, τεχνικοί και άλλοι επαγγελ-ματίες δέχο-νται επιθέσεις και βασανιστή-ρια σε όλο το Πακιστάν»

Οι δηλώσεις δηλώσεις, οι δουλειές δουλειές

Πιέσεις από την Ουάσιγκτον και όχι μόνο δέχεται το Παρίσι, προκειμένου να αναστείλει την υλοποίηση συμφωνίας που υπογράφηκε το 2011 και αφορά πώληση δύο πολεμικών πλοίων στη Ρωσία. Ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς δή λ ω σ ε ότ ι η π ώ λη σ η των πλοίων Mistral  θα προχωρήσει, καθώς αντι-π ρ ο σ ω π ε ύ ε ι π ο λ λ έ ς χιλιάδες θέσεις απασχόλησης. Φιλοουκρανοί bloggers αντέ-δρασαν με οργή: «Οι γαλλικές δουλειές είναι πιο σημαντικές από ουκρανικές ζωές».

μήνυση σε υπηρεσία πληροφοριών

Πακιστανικό τηλεοπτικό δίκτυο κατέθεσε μήνυση σε βάρος της ισχυρής κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών ISI για δυσφήμηση, ζητώντας αποζημίωση 500 εκατομμυ-ρίων δολαρίων. Τον Απρίλιο ο υπουργός Άμυνας του Πακιστάν είχε απαιτή-σει να ανακληθεί η άδεια του  Geo  News επειδή είχε μεταδώσει πως πίσω από τη δολοφονία του δημο-φιλούς    δημοσιογράφου Χαμίντ Μιρ κρυβόταν η ISI. Νωρίτερα είχε δεχθεί δολο-φονική επίθεση στη Λαχώρη και ο παρουσιαστής Ραζά Ρούμι, από την οποία επέ-ζησε ο ίδιος, αλλά σκοτώθηκε ο οδηγός του. «Περισσότεροι από 8.000 δημοσιογράφοι, τεχνικοί και άλλοι επαγγελ-ματίες που συνδέονται με την ομάδα και οι οικογένειές τους όχι μόνο παρενοχλούνται, αλλά και δέχονται επιθέσεις και βασανιστήρια σε όλο το Πακιστάν», αναφερόταν στη μήνυση του Geo News. Από την έναρξη της διαμάχης το κανάλι χάθηκε από τις οθό-νες σε πολλές περιοχές της χώρας, ενώ διαταράχθηκε και η διανομή εφημερίδων της μητρικής του εταιρίας.

γολγοθάς για τον ςαβιάνοΕφετείο του Μιλάνου απέρριψε αίτηση ανάκλησης της καταδίκης του διάσημου συγγραφέα Ρομπέρτο Σαβιάνο για δυσφημηστικές αναφο-ρές στο βιβλίο του κατά της μαφίας «Γόμορρα», που αφορά στη δράση της φατρίας Καζαλέσι της ναπο-λιτάνικης Καμόρα. Το εφετείο επικύρωσε απόφαση δικαστηρίου

του περασμένου Νοέμβρη για απο-ζημίωση 30.000 ευρώ στον Έντζο Μποκολάτο, επειδή αναφορά για «ανάμιξή του σε παράνομες δραστη-ριότητες της φατρίας Λα Τόρε», που περιέχεται στο βιβλίο και αποδίδεται σε πληροφοριοδότη, δεν αποδεικνύ-εται. Ο συνήγορος του Μποκολάτο, ο οποίος ζητούσε αποζημίωση μισού

εκατομμυρίου ευρώ, υποστήριζε ότι στις επανεκδόσεις του βιβλίου, μετά τη δικαστική απόφαση του Νοεμβρίου, δεν αφαιρέθηκε η επί-μαχη φράση. Ο 34χρονος Σαβιάνο, που ζει υπό συνεχή αστυνομική προ-στασία από το 2006, είχε δηλώσει πρόσφατα στην El Pais ότι το βιβλίο κατέστρεψε τη ζωή του.

Page 49: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 49

Βιασμοί

γΙΑ τΙμΩΡΙΑΟι βιασμοί στην Ινδία έφεραν ξανά στο φως χιλιάδες περιπτώσεις βιασμών, όχι μόνο στην ίδια την χώρα, αλλά και στη Βραζιλία, στην Ελβετία, στη Γαλλία, στη Βρετανία. Λίγες γυναίκες όμως βγαίνουν με θάρρος και μιλούν για τον βια-σμό τους. Οι περισσότερες σιωπούν. «Κανείς δεν θα μας κλείσει το στόμα»: Αυτό είναι το μήνυμα που μετέφεραν στο Λονδίνο, στην πρόσφατη παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για τον τερματισμό της σεξουαλικής βίας στον πόλεμο, γυναίκες που βιάστηκαν. Οι ιστορίες τους μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα ωστόσο ο εφιάλτης που έχουν ζήσει είναι κοι-νός. Ανάμεσα σ΄αυτές και οι μαρτυρίες τεσσάρων δημοσιογράφων που βιάστηκαν ομαδικά στην διάρκεια του ρεπορτάζ τους, ως προειδοποίηση για να σταματήσουν αυτό που κάνουν. Η Αμάντα Λιντχάουντ, η Τζίνεθ Μπεντόγια, η Τζόντι Ουίλιαμς και η Χάνια Μοχίμπ. Οι γυναίκες αυτές, έχουν το πλεονέκτημα λόγω της θέσης τους να μπορούν να ακου-στούν. Και αυτό έκαναν. Ακούστηκαν.

Του Πέτρου Γκάτζια

εγΚλημΑ

Page 50: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

50 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΑίγυπτοςΗ Χάνια Μοχίμπ εργάζεται στην τηλε-όραση της Αιγύπτου. Εκείνο το βράδυ, πριν από περίπου τρία χρόνια, κάλυπτε τις τεράστιες διαδηλώσεις στην πλατεία Ταχρίρ που απαιτούσαν την πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ. Ξαφνικά δεκά-δες άνθρωποι κινήθηκαν εναντίον της. Την άρπαξαν και την έσυραν ολόγυμνη σε μια υπόγεια στοά, όπου τη βίασαν ομα-δικά. Εκείνο το βράδυ, ακόμη 29 γυναίκες βιάζονται στην πλατεία Ταχρίρ, μπροστά στα μάτια χιλιάδων διαδηλωτών. Αυτό που έζησε την έκανε να γίνει ακτιβίστρια:«Άκουσα ότι και άλλες γυναίκες πέρασαν ότι πέρασα και εγώ. Σκέφθηκα ότι αφού μπορώ να σταθώ μπροστά στην κάμερα και να μιλήσω θα πρέπει να το κάνω. Μπορεί να ήταν το πεπρωμένο μου να μιλήσω γι' αυτό το θέμα.»Όταν την ρωτούν όμως εάν σκέφθηκε ποτέ να σταματήσει την δουλειά της απαντά : «Ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Ακόμη και όταν ήμουν μέσα στο ασθενο-φόρο, ταπεινωμένη, δεν θέλησα στιγμή να τα παρατήσω.» Το μήνυμα που ήθελαν να περάσουν οι βιαστές της ήταν σαφές: Σταμάτα να δείχνεις αυτά που δείχνεις. Στην περίπτωσή της αλλά και στις περι-πτώσεις των γυναικών που ακολουθούν, ο βιασμός ήταν ο τρόπος για να εμποδί-σουν την ενημέρωση, εξευτελίζοντας τις δημοσιογράφους.

ΚολομβίαΗ Τζίνεθ Μπεντόγια, είχε απαχθεί από παραστρατιωτικούς στην Κολομβία το 2000, βασανίστηκε και βιάστηκε για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις δραστη-ριότητές τους στον εμφύλιο πόλεμο της χώρας. «Έχω ευθύνη να πω την ιστορία μου. Ποτέ, ούτε για ένα δευτερόλεπτο δεν αμφισβήτησα την απόφασή μου να γίνω δημοσιογράφος. Για μένα ήταν πάντα πολύ σαφές ότι η επίθεση ήταν γραφτό να γίνει. Μια προειδοποίηση - όχι μόνο για μένα, αλλά για το σύνολο του Τύπου. Ήταν ένα μήνυμα για μας να σταματήσουμε να ασχολούμαστε με αυτά τα θέματα.» Η απαγωγή και ο ομαδικός βιασμός που ακολούθησε έγιναν λίγη ώρα μετά τη συνέντευξη με έναν ηγέτη της παρα-στρατιωτικής ομάδας. Την έσυραν σε μια

φυλακή και επί μέρες την βίαζαν. Μετά βρέθηκε γυμνή στην άκρη ενός δρόμου.  Μέσα σε δύο εβδομάδες ήταν πίσω στη δουλειά και δεν ανέφερε το βιασμό της. Αλλά μετά από εννέα χρόνια αποφάσισε να μιλήσει δημόσια γι ‘αυτό.Σήμερα δηλώνει: «Πιστεύω ότι η σύνο-δος κορυφής είναι μια απάντηση που οι κακοποιημένες γυναίκες περίμεναν χρόνια τώρα.»

ΣομαλίαΗ Αμάντα Λιντάουτ απήχθη από σομα-λούς αντάρτες το 2008 στην διάρκεια ρεπορτάζ. Επί ένα χρόνο την κρατούσαν όμηρο και την βίαζαν καθημερινά.Αμέσως μετά την απελευθέρωσή της ίδρυσε στον Καναδά μια μη κερδοσκο-πική οργάνωση που εργάζεται για την αποκατάσταση των θυμάτων βιασμού στη Σομαλία. Θεωρεί ότι αυτή πλέον είναι η αποστολή της. «Κρατήθηκα για 460 ημέ-ρες σε αιχμαλωσία από 15 έφηβους που είχαν μεγαλώσει στον πόλεμο. Υπέφερα πολλά και διαφορετικά πράγματα, αλλά το πιο δύσκολο ήταν ο βιασμός, η σεξου-αλική βία. Μιλώ σε μια προσπάθεια να δώσω φωνή και σε άλλες γυναίκες που

έχουν κακοποιηθεί. Πολλές γυναίκες ντρέπονται, αλλά κανείς στην πραγμα-τικότητα δεν μπορεί να σταματήσει τις φωνές μας. Μιλώντας για τη δοκιμασία της, είπε: «Ήμουν η μόνη γυναίκα στην ομάδα. Είχα πάθος και σθένος και αυτό ήταν που ήθελαν να μου σπάσουν.»

Ελ ΣαλβαδόρΗ αμερικανίδα Τζόντι Ουίλιαμς, που έχει κερδίσει το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το έργο της για την απαγόρευση των ναρ-κών ξηράς, δούλευε ως ακτιβίστρια στο Ελ Σαλβαδόρ, όταν βιάστηκε από ένα μέλος μιας ομάδας θανάτου που ήρθε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου της. Η επί-θεση συνέβη στα τέλη της δεκαετίας του '90, αλλά η πρώτη φορά που μίλησε γι' αυτό ήταν το 2006. «Δεν ξέρω πώς να το περιγράψω, ήταν σαν να βρισκόταν ο διάβολος στο δωμάτιο. Ξέρω ότι μ΄αυ-τόν τον τρόπο η δεξιά πτέρυγα έκανε μια προσπάθεια να με τρομοκρατήσει. Αλλά ειλικρινά, δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό μου να φύγω. Ο βιαστής μου ήταν κάτι σαν πολιτικό εργαλείο. Ξέρω ότι δεν έκανα τίποτα λάθος. Λάθος έκανε αυτός ο κρετίνος, όχι εγώ.»

Βιασμοί

Αμ

άντ

α Λ

ιντά

ου

τ

Page 51: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 51

Τζό

ντι Ο

υίλ

ιαμ

ς

Η τιμωρία«Πηγαίνετε να διασκεδάσετε!» Οι αυτό-πτες μάρτυρες καταγγέλλουν ότι τα μάτια του Μπολόι Μάρντι έλαμπαν όταν ξεστόμιζε αυτή την φαινομενικά αθώα φράση. Αυτός ο άνδρας είναι ο προεστός του χωριού, ο αρχηγός του συμβουλίου των γερόντων, των σοφών που παίρνουν τις αποφάσεις - κάτι σαν λαϊκό δικαστή-ριο σε αυτή την απομονωμένη πλευρά της Ινδίας. Ο Μπολόι το έλεγε σε μια ντουζίνα άνδρες, όχι πολύ μεγάλους. Δύο - τρεις απ΄αυτούς μάλιστα είναι και παντρεμένοι εδώ και χρόνια, με παιδιά. Η προτροπή δεν αφορούσε κάποια νυχτε-ρινή έξοδο, αλλά κάτι απάνθρωπο, που μόνο με τη δουλειά ενός δήμιου μπορεί να συγκριθεί. Οι άνδρες αυτοί αναλάμ-βαναν να εκτελέσουν την απόφαση του συμβουλίου, να τιμωρήσουν μια εικοσά-χρονη κοπέλα επειδή είχε το θράσος να ερωτευτεί ένα νέο από άλλο χωριό και αυτός έκανε το λάθος να τη ζητήσει σε γάμο. Εισέβαλαν στο σπίτι της κοπέλας, την έσυραν έξω, την βίασαν ομαδικά και έπειτα την έδεσαν σε ένα δέντρο. Λίγες ημέρες αργότερα οι αστυνομικοί συνέ-λαβαν τον Μπολόι και μερικούς από

τους συνεργούς του. «Δεν έκανα τίποτα κακό,» έλεγε και ξανάλεγε. Μαζί του, ακολουθούσαν με χειροπέδες οι δήμιοι. Ανέκφραστοι. «Οι άνδρες μας έκαναν το σωστό,» ούρλιαζαν οι γυναίκες τους.

Για να μπουν στο σωστό δρόμοΣτη Νότια Αφρική τουλάχιστον ένα εκα-τομμύριο γυναίκες, κορίτσια αλλά και αγόρια βιάζονται κάθε χρόνο. Εκεί συμ-βαίνει και το φαινόμενο του λεγόμενου βιασμού για να έρθει το θύμα στο σωστό δρόμο. Οι βιαστές επιλέγουν ομοφυ-λόφιλες γυναίκες και τις βιάζουν, τις ταπεινώνουν, με την λογική να τους δείξουν τι εστί ανδρισμός και έπειτα απ΄αυτό να αρχίσουν να τους αρέσουν οι άντρες. Οι γυναίκες αυτές συνήθως δεν μπορούν να το καταγγείλουν στις αρχές γιατί νιώθουν ότι ζουν στο περιθώριο και φοβούνται να αντιδράσουν. Όμως και στην Βραζιλία, πριν από περίπου ένα μήνα, ένας νεαρός παρέσυρε και βίασε μια φοιτήτρια, μέσα στο πάρκινγκ του πανεπιστημίου στο Ρίο ντε Τζανέιρο, επειδή την είδε να φιλάει μια άλλη κοπέλα σε πάρτι πρωτοετών. Σ΄αυτή την περίπτωση, όπως επισημαίνει η

Λέιλα Λινχάρες, βραζιλιάνα δικηγόρος που χειρίζεται τέτοιου είδους υποθέσεις, «ο βιασμός, εκτός από την σκληρότητα, εμπεριέχει και ένα ισχυρό συμβολισμό : τον εξευτελισμό του θύματος και τον θρί-αμβο του θύτη.» 

Τρομακτικό παγκόσμιο φαινόμενοΟι ιστορίες κάθε φορά απίστευτες. Το 1999, δύο έφηβες, η Νίνα και η Στέφανι βιάζονταν κάθε ημέρα, επί έξι μήνες και μάλιστα οι νεαροί βιαστές έκαναν ουρά για να τις βιάσουν, μέσα σε ένα απομονωμένο υπόγειο, σε προάστιο του Παρισιού. Μήνες αργότερα και μετά από μια δίκη-παρωδία που διήρκησε σχεδόν τρεις εβδομάδες, 10 από τους 14 κατηγο-ρούμενους που είχαν συλληφθεί με την κατηγορία του βιασμού αφέθηκαν ελεύ-θεροι. Οι άλλοι τέσσερις μπήκαν φυλακή για το πολύ ένα χρόνο.Στην Αυστραλία, μόλις πριν από ένα μήνα, μια μητέρα βίασε η ίδια την 11χρονη κόρη της για να της μάθει, όπως είπε, το σεξ. Στην Ινδία, οι βιασμοί έχουν γίνει πλέον καθημερινό φαινό-μενο. Οι βιαστές όχι μόνο κακοποιούν τα θύματά τους, αλλά τα βασανίζουν και τα δολοφονούν με τον πιο βάρβαρο και σκληρό τρόπο.Σύμφωνα με έρευνα του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης, ένας βιασμός μπορεί να συμβεί παντού, σε οποιαδή-ποτε χώρα, προηγμένη ή μη. Με άλλα λόγια είναι ένα τρομακτικό παγκόσμιο φαινόμενο. Η ίδια έρευνα δείχνει ότι το 25% των βιασμών συμβαίνει συνήθως σε ανοιχτούς χώρους, όπως γκαράζ ή πάρ-κινγκ. Το 31% των γυναικών δηλώνει πως ο βιαστής ήταν ξένος, ενώ το 29% κατα-θέτει πως ο δράστης χρησιμοποίησε κάποιου είδους όπλο.Ακόμη και σε χώρες όπως το Κονγκό και την Ουγκάντα οι γυναίκες βρίσκουν πλέον την δύναμη να ομολογήσουν ότι βιάστηκαν. Εκατόν σαράντα μια χώρες υπέγραψαν την Διακήρυξη Δέσμευσης για τον τερματισμό της σεξουαλικής βίας, ελάχιστες γυναίκες όμως κατάφε-ραν μέχρι σήμερα να δικαιωθούν. Στις περισσότερες χώρες η ευθύνη βαρύνει τα ίδια τα θύματα. 

Χά

νια

Μοχ

ίμπ

Τζί

νεθ

Μπ

εντό

για

Page 52: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

52 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Στον Βασίλη Σαμούρκα

«μην ΚΑτΑςτΡεψετε τΙς ΑΚτες ςΑς ΟπΩς η ΙςπΑνΙΑ»

Κάρλος ντελ Όλμο, διευθύνων σύμβουλος της WWF Ισπανίας

συνέ

ντευ

ξη

Page 53: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 53

Η αντίδραση στο νομοσχέδιο αυτό δεν ήρθε όμως μόνο από την Ελλάδα. Στα τέλη Μαΐου μια ανοιχτή επιστολή με αποδέκτες τον Γιάννη Στουρνάρα και την Όλγα Κεφαλογιάννη έκανε τον γύρο του διαδικτύου. Αποστολέας ήταν ο Χουάν Κάρλος ντελ Όλμο, διευθύνων σύμβου-λος της WWF Ισπανίας, και ο τίτλος της: «Μην καταστρέψετε τις ακτές σας όπως η Ισπανία». Ο διευθυντής της WWF Ισπανίας μιλά στο Hot Doc για την ισπανική εμπειρία της ανεξέλεγκτης δόμησης των ακτών της Μεσογείου και τις επιπτώσεις τής κτημα-τομεσιτικής φούσκας στη χώρα, η οποία άφησε ως παρακαταθήκη αμέτρητους οικισμούς-φαντάσματα με εκατοντάδες χιλιάδες απούλητες εξοχικές κατοικίες να

παραμένουν άδειες, ενώ την ίδια στιγμή η χώρα μαστίζεται από μαζικές εξώσεις δανειοληπτών εξαιτίας της αδυναμίας τους να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους στις τράπεζες.

Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να στείλετε την επιστολή προειδοποίησης στους Γιάννη Στουρνάρα και Όλγα Κεφαλογιάννη;Η ελληνική κυβέρνηση είναι έτοιμη να πράξει ένα ιστορικό και μη ανα-στρέψιμο λάθος. Το μόνο που θα δημιουργήσει η εξασθένιση της νομικής προστασίας του αιγιαλού για τη δημιουρ-γία τεράστιων ξενοδοχειακών μονάδων και εξοχικών κατοικιών είναι έναν κύκλο

κτηματομεσιτικής κερδοσκοπίας εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος· ενός από τους τελευταίους παράγοντες που μπορεί να συμβάλει στην οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.Σύμφωνα με το νομοσχέδιο προς διαβούλευση (σ.σ. η διαβούλευση ολοκληρώθηκε στα μέσα Μαΐου), τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού μειώνουν την παραλιακή αδόμητη ζώνη στα 10 μέτρα (από τα 50 μέτρα), νομι-μοποιούν τις υπάρχουσες αυθαίρετες κατασκευές των παραλιών, ενθαρρύ-νουν τη δόμηση μόνιμων εγκαταστάσεων στις παραλίες, εμποδίζουν την ελεύθερη πρόσβαση του κόσμου, ενώ επιτρέπουν ακόμη και τις προσχώσεις στον θαλάσ-σιο χώρο.Ο αποκαλούμενος νόμος για την «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία του αιγιαλού και παραλίας» αποτελεί μια ριζοσπαστική αλλαγή προς το χειρότερο και αντιτίθεται στις κοινοτικές οδηγίες. Είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί πως, σύμφωνα με το πρωτόκολλο «για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρά-κτιων ζωνών της Μεσογείου» (Απόφαση Συμβουλίου 2009/89/ΕΚ), ορίζεται ρητώς πως τα κράτη-μέλη είναι υποχρεωμένα να θεσπίσουν αδόμητη παραλιακή ζώνη τουλάχιστον 100 μ., στην οποία απαγο-ρεύονται οποιουδήποτε είδους (μόνιμες) κατασκευές. Η παραβίαση αυτού απο-τελεί ένα τεράστιο πισωγύρισμα για την Ελλάδα.

Υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα περιοχών οι οποίες θα επηρεαστούν άμεσα από τέτοιου είδους αλλαγές;Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο Λαγανάς στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου και οι πασίγνωστοι αμμόλοφοι της Κυπαρισσίας. Αποτελούν δύο από τις σημαντικότερες περιοχές αναπαρα-γωγής της χελώνας Καρέτα-Καρέτα στη Μεσόγειο, η οποία απειλείται από την αλόγιστη δόμηση του αιγιαλού – γεγονός το οποίο έχει οδηγήσει την Ελλάδα ενώ-πιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι πως η έντονη οικιστική εκμετάλλευση των παράκτιων περιοχών θα φέρει,

Ή ταν αρχές Μαΐου του 2014 όταν το υπουργείο Οικονομικών έθετε προς δημόσια διαβούλευση ένα σχέδιο νόμου με την ονομασία «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία του αιγιαλού και παρα-λίας». Σύμφωνα με την εισήγηση του τότε υπουργού Οικονομικών

Γιάννη Στουρνάρα, ο ισχύων νόμος 2971/2001 είναι «ιδιαίτερα γραφειοκρα-τικός και αναποτελεσματικός», γι’ αυτό και έπρεπε να υποστεί διορθώσεις. Καρδιά του νομοσχεδίου αποτελούν οι διατάξεις για απλούστευση των διαδικα-σιών εκμετάλλευσης των παραλιακών περιοχών και της χρήσης του αιγιαλού, ενώ, όπως σημειώθηκε από τη Θεοδώρα Νάτσου, επικεφαλής τμήματος περι-βαλλοντικής πολιτικής της WWF Ελλάδας, το νομοσχέδιο αυτό επιτρέπει, μεταξύ άλλων, την «ολοκληρωτική κατάληψη παραλιών από επιχειρηματικές εκμεταλλεύσεις» και «νομιμοποιεί αυθαίρετα κτίσματα στον αιγιαλό».

συνέ

ντευ

ξη

Page 54: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

54 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

συνέ

ντευ

ξη

μακροπρόθεσμα, τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα σε όλους τους τομείς – οικονομία, τουρισμό, περιβάλλον. Κάτι το οποίο βιώνουμε ήδη εδώ στην Ισπανία.

Τι ακριβώς συνέβη στην Ισπανία; Κατά πόσο επηρεάστηκε το φυσικό περιβάλλον από τη δόμηση των παράκτιων περιοχών;Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, το 75% των ισπανικών ακτών έχει αστικοποιηθεί ή βρίσκεται στη διαδικασία αστικοποίησης με έναν ρυθμό δόμησης που εδώ και σχε-δόν 20 χρόνια φτάνει τα 8 εκτάρια ακτών την ημέρα. Το μεγαλύτερο βάρος αυτής της δομικής επέκτασης έχει πέσει, φυσικά, στις ακτές της Μεσογείου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή και την καταστροφή ανεκτί-μητων οικοσυστημάτων. Οι περισσότεροι παράκτιοι υγρότοποι έχουν αποξηρανθεί, το 60% των αμμόλοφων έχει εξαφανιστεί ή αστικοποιηθεί και το 80% των θαλάσ-σιων λιβαδιών των μεσογειακών φυκιών Posidonia ocenica εξαφανίστηκε, με αποτέλεσμα τη μεταβολή και του βυθού (από τον οποίο εξαρτάται η αλιεία), αλλά και των παραλιών (από τις οποίες εξαρ-τάται ο τουρισμός).

Πότε ξεκίνησε αυτή η αλόγιστη δόμηση των παράκτιων περιοχών, πώς εντάθηκε και ποια ήταν η κατάληξή της μετά το σκάσιμο της ισπανικής κτηματομεσιτικής φούσκας;Η πρώτη φάση της καταστροφής των ισπανικών παράκτιων περιοχών ξεκί-νησε τη δεκαετία του 1960 και εντάθηκε τα τελευταία 20 χρόνια, κατά τη διάρ-κεια των οποίων κατασκευάστηκαν ξενοδοχεία, μαρίνες, υποδομές μετα-φορών και –κυρίως– χιλιάδες κατοικίες, οι οποίες κυριολεκτικά αγγίζουν το κύμα. Όλα αυτά συνέβησαν εξαιτίας του αδύ-ναμου νομοθετικού πλαισίου, αλλά και της εκτεταμένης διαφθοράς των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών πολιτικών παραγόντων.Το τραγικό σε αυτήν την ιστορία είναι πως αυτό το τσουνάμι τσιμέντου που

χτύπησε την Ισπανία δεν διακόπηκε ούτε από τις συνεχείς καμπάνιες περιβαλλο-ντικών οργανισμών όπως η WWF, ούτε από κάποια δικαστική απόφαση, αλλά από την κατάρρευση της κτηματομε-σιτικής αγοράς. Εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια πάνω στην ισπανική ακτογραμμή παραμένουν σήμερα απούλητα εξαιτίας της τεράστιας προσφοράς και της εξαφα-νισμένης ζήτησης.

Ποια επίπτωση είχε η αστικοποίηση των παράκτιων περιοχών σε οικονομικό επίπεδο;Σε αυτήν την καταστροφή της οικονο-μικής δραστηριότητας συνέβαλε και η ίδια η εκτεταμένη αστικοποίηση. Το φυσικό περιβάλλον πολλών περιοχών καταστράφηκε, και ο κόσμος δεν ενδια-φερόταν πλέον να αγοράσει κάποιο σπίτι σε ένα μέρος που δεν είχε καμία διαφορά από μια μεγαλούπολη. Γι’ αυτό και σε πολλά παραλιακά χωριά της Ισπανίας που απέφυγαν αυτήν την καταστροφή ανθεί σήμερα ο τουρισμός. Ακριβώς επειδή διατήρησαν αναλλοίωτο το φυσικό τους περιβάλλον.Παρ' όλα αυτά, οι παράκτιες περιο-χές εξακολουθούν να προσφέρουν ένα ποσοστό πλούτου που φτάνει το 10% του

ισπανικού ΑΕΠ. Όμως η φυσική τους καταστροφή είχε πολύ σημαντικές επι-πτώσεις στην εθνική οικονομία. Με το μεγαλύτερο κομμάτι των παραλιών υπό κατάληψη, χάσαμε ως χώρα σε αντα-γωνισμό, ελκυστικότητα και ποιότητα. Συνέπειες εξαιρετικά αρνητικές για τον τουρισμό μας.

Με βάση την ισπανική εμπειρία, τι θα συμβουλεύατε την ελληνική κυβέρνηση;Οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Ελλάδας πρέπει να πάψουν να σκέφτο-νται βραχυπρόθεσμα και να κατανοήσουν ότι η προστασία των παράκτιων περιοχών είναι ο βασικός παράγοντας ανταγωνι-στικότητας, ανθρώπινης ευημερίας, δημιουργίας θέσεων εργασίας και δια-τήρησης κι ενίσχυσης των φυσικών και πολιτιστικών παραδόσεων.Επιπλέον, είναι ζωτικής σημασίας να κατανοήσουμε πως ο ελληνικός αιγια-λός ανήκει σε όλους τους Έλληνες και όχι μόνο σε συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέ-ροντα. Η Ελλάδα διατηρεί μια μοναδική φήμη για το φυσικό της περιβάλλον, τις ακτές και τις θάλασσές της. Μην επι-τρέψετε σε αυτό το τόσο σημαντικό κεφάλαιο να καταστραφεί, όπως έγινε στην Ισπανία.

Page 55: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

Οδοιπορικό

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 55

τΥνηςΙΑ ΟπΩς ελλΑΔΑ!

Απόβαση για άλλη μια φορά στο αραβικό κράτος που, αφού επανακατέκτησε τον κοσμικό του χαρακτήρα, ενέκρινε και το νέο του Σύνταγμα. Στην πύλη της Σαχάρας στη Μεσόγειο, εκεί όπου το παραδοσιακό ανατολίτικο συνυπάρχει με το μοντέρνο ευρωπαϊκό. Όπως και στη χώρα μας. Απόβαση λοιπόν στον άλλο παράδεισο της Μεσογείου, αυτή τη φορά, εν αναμονή των εκλογών, γεμάτο ονειροπόλους νέους που παλεύουν με την ανεργία. Δίχως όμως λογοκρισία. Χωρίς πια καταστολή. Ήδη με το νέο καταστατικό χάρτη εγκεκριμένο από το κοινοβούλιο και τους ρυθμικούς ήχους της μουσικής ραπ να κατακλύζουν ελεύθερα τις μεγάλες πόλεις της γενέτειρας της Αραβικής Άνοιξης…

Αποστολή: Δήμητρα Αθανασοπούλου

Page 56: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

56 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

τ υνησία, όπως Ελλάδα, λοι-πόν. Απέραντο γαλάζιο, λευκά σπιτάκια, ανηφορικά πλα-κόστρωτα, λουλακί πόρτες,

νησιωτικά καλντερίμια, γυναίκες δυτι-κότροπα ντυμένες. Μόνο που η Τυνησία υπερέχει λόγω ερήμου και κατοχύρωσης του περίφημου εξωτισμού της διπλανής πόρτας. Στα διεθνούς φήμης παραθα-λάσσια θέρετρα με φόντο το μεσογειακό τοπίο και στο γαλλικό αστικό κώδικα που παντρεύεται πλέον από έρωτα το ισλα-μικό στοιχείο, προστίθεται η νομαδική φιλοσοφία των Βεδουίνων της ερήμου της Τοζέρ. «Δεν έχουμε συγκρούσεις αλλά συνεχή ηρεμία. Πλέον μπορούμε να κυκλο-φορήσουμε την όποια πληροφορία, να μιλήσουμε ανοιχτά για όλα τα θέματα», μας λέει ο νεαρός Ιμέντ Μάικ Πόσνερ. Τον συναντήσαμε να ραπάρει στους δρόμους της Τύνιδας. Ο Ιμέντ, όπως και η παρέα του, βρίσκεται σε μια έκδηλη ευφορία. Μας μιλά και λικνίζεται ελαφρά στους ρυθμούς της μπάντας που παίζει μπρο-στά από το Εθνικό Θέατρο στην καρδιά της Τύνιδας. «Η νεολαία είναι πιο ελεύ-θερη από ποτέ. Μπορούμε να μιλάμε πια γι' αυτά που πιστεύουμε. Απλά υπάρχει και η ανεργία», συμπληρώνει ο 19χρονος Αλαντίν Καρζάι, που σπουδάζει οικονο-μικά και ονειρεύεται απλώς να βρει μια δουλειά και έναν έρωτα. Εντός ή εκτός της χώρας του. Αν φύγει, θα ήθελε να

πάει στη Γερμανία. Αυτή συστήνει τον ιδεατό προορισμό στα μάτια του. Όπως και στα μάτια των περισσότερων συνομή-λικών του. Αλλά το όνειρό τους είναι μια δουλειά στην πατρίδα τους. Είναι άλλω-στε μια από τις πιο προνομιούχες χώρες του κόσμου, με εξωτικές παραλίες, τη σαγήνη της ερήμου, το ντόπιο κρασί να συναγωνίζεται το γαλλικό και ένα πολύ-χρωμο πολιτισμικό ψηφιδωτό χάρη στους λαούς που πέρασαν από εδώ και άφησαν τα ίχνη τους. Επιπλέον, στην Τυνησία «οι νέοι βγαίνουν ελεύθερα ραντεβού και παντρεύονται από έρωτα», προσθέτει ο Ιμέντ. Όσο για την ηλικία γάμου, δεν θυμίζει σε τίποτα

αραβικό κόσμο. Μάλλον παραπέμπει στις γαλατικές συνήθειες, αφού οι νέοι παντρεύονται ανάμεσα στα 25 και στα 30, λίγο μετά το τέλος των σπουδών τους και αφού έχει επιτευχθεί το πρώτο στάδιο αποταμίευσης, ιδίως για τον άντρα, που εκείνος δίνει προίκα! Τυνησιακή εξαί-ρεση, ή μάλλον τυνησιακός φεμινισμός.

Τυνησία και φεμινισμόςΗ 17χρονη Αρίζ Ταμέρ, τελειόφοιτη λυκείου, μας μιλά για το φεμινιστικό κίνημα που είναι ολοένα πιο παρόν στον τυνησιακό βίο, με τις γυναίκες –τις ανέ-καθεν κοσμοπολίτισσες του αραβικού κόσμου– να αποκτούν όλο και περισσό-τερες ελευθερίες. «Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μέχρι μια πιο συγκεκριμένη δημο-κρατία. Αλλά καταφέραμε πολλά. Δεν υπάρχει πια αστυνομική καταστολή και λογοκρισία. Η επανάστασή μας έγινε βέβαια και για να παλέψουμε ενάντια στην ανεργία, που πλήττει μεγάλο ποσο-στό των νέων πτυχιούχων. Και φυσικά ενάντια στη διαφθορά. Έχουμε φτάσει σε ένα καλό σημείο. Έχουν τελειώσει οι φυλακές και τα βασανιστήρια. Αλλά μας μένει κι άλλος αγώνας. Τώρα όμως θα είναι ο αγώνας ενός ελεύθερου λαού», υπογραμμίζει. Σε κάθε ευκαιρία νέοι και γέροι μάς επισημαίνουν πως έχουν κερδίσει την ελευθερία έκφρασης και το τέλος της αστυνομικής καταστολής. «Παλαιότερα

Στην Τυνησία «οι νέοι βγαίνουν ελεύθερα ραντεβού και παντρεύονται από έρωτα», προσθέτει ο Ιμέντ. Όσο για την ηλικία γάμου, δεν θυμίζει σε τίποτα αραβικό κόσμο

Page 57: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 57

δεν μπορούσαμε να απευθύνουμε τον λόγο σε έναν αστυνομικό. Πλέον τους μιλάμε και μας απαντούν φιλικά». Το διαπιστώνουμε στην επαφή μας με τις τυνησιακές αρχές. Το κλίμα είναι ακόμα πιο συναδελφικό… Όλοι πλέον βρίσκο-νται στην ίδια όχθη. Το κοινοβούλιο της Τυνησίας ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο, αφού έκλεισε τρία χρόνια από την επέτειο της Άνοιξης, ενέκρινε το νέο Σύνταγμα, το οποίο κατοχυρώ-νει το Ισλάμ ως επίσημη θρησκεία, αλλά παρέχει ταυτόχρονα ισχυρή προστασία στην ελευθερία έκφρασης και στην ισό-τητα των δυο φύλων.Αυτή τη φορά στην επαφή μας με τους Τυνήσιους διαπιστώνουμε πως μας αντιμετωπίζουν διαφορετικά από τους υπόλοιπους ταξιδιώτες. Οι έμποροι μας κάνουν ειδικές τιμές λόγω της κρίσης. «Άλλο για εσάς, άλλο για τους Γερμανούς, άλλο για τους Αμερικανούς». Μας κόβουν δηνάρια, μας χαρίζουν χαμόγελα και έναν καλό λόγο για την Ελλάδα. Στα αραβικά, στα γαλλικά και στα εμπορικά ελληνικά τους. Πώς βλέπουν λοιπόν οι νέοι Τυνήσιοι την Ελλάδα; «Στην Τυνησία πιστεύουμε πως είμαστε πιο φτωχοί από εσάς τους Έλληνες, αλλά δεν είμαστε σίγουροι, εσείς τι λέτε;» μας απαντούν με ένα ερωτηματικό γεμάτο υπονοού-μενα και ενσυναίσθηση. Ο λαός της Τυνησίας ταυτίζεται με τον ελληνικό, συμπάσχει μαζί του. Ζει στη

τηλεόραση», μας εξηγεί η Αρίζ.

Από την Ιθάκη μέχρι το νησί των ΛωτοφάγωνΤυνησία, όπως Ελλάδα, λοιπόν… Μας ενώνουν άλλωστε τόσα πολλά. Όπως η Οδύσσεια και το ομηρικό νησί των Λωτοφάγων, που δεν είναι άλλο από την Τζέρμπα της Τυνησίας. Αυτό μας λέει ο Μοχάμεντ Μπασάρ, ο διευθυντής του γραφείου τουρισμού της πρεσβείας της Τυνησίας. Μοναδικό εμπόδιο, η προβληματική σύνδεση μεταξύ των δύο χωρών, δεδομένου πως η διακοπή της αεροπορικής σύνδεσης στην πτήση Αθήνα-Τύνιδα με την Tunis Air, από τον Ιανουάριο του 2013, δημιουργεί δυσκολία στη μετάβαση των τουριστών. «Έπειτα από έρευνα αγοράς συζητιέται έντονα να ανοίξει ξανά το δρομολόγιο. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση από την ελληνική αγορά, αλλά αποτρέπει τους Έλληνες ταξιδιώτες να πάνε στην Τυνησία το γεγονός πως πρέπει να ταξιδέψουν κυρίως μέσω Κωνσταντινούπολης, κάτι που είναι πιο χρονοβόρο. Συζητιέται επι-πλέον από δυο ταξιδιωτικά γραφεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να λειτουργή-σουν πτήσεις τσάρτερ κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Την ίδια στιγμή στην Τυνησία υπάρχουν πολλά γραφεία που προσπαθούν να στείλουν κόσμο στην Ελλάδα. Αλλά αφού δεν υπάρχει πτήση το έργο τους γίνεται δύσκολο»,

Μεσόγειο, κολυμπά στις ίδιες θάλασσες, οι γεύσεις του είναι συγγενικές, το ίδιο και οι εικόνες του. Μόνο που οι Τυνήσιοι έχουν αποκλείσει την Ελλάδα από τον χάρτη των προορισμών διαφυγής, όπου θα μπορούσαν να αναζητήσουν μια θέση εργασίας. Ονειρεύονται όμως να έρθουν για διακοπές. « Η Ελλάδα είναι μια πολύ όμορφη χώρα. Θέλω να την επισκε-φτώ το συντομότερο. Όλη η παρέα μου. Τώρα για σπουδές και δουλειά θα ήθελα να πάω στη Γαλλία ή την Ιταλία, ή στις χώρες του αραβικού κόλπου, αν όχι στη Γερμανία, γιατί στην Ελλάδα εξαιτίας της οικονομικής της κατάστασης δεν υπάρ-χουν ευκαιρίες απ’ ό,τι βλέπουμε στην

Οι έμποροι μας κάνουν ειδικές τιμές. «Άλλο για εσάς, άλλο για τους Γερμανούς». Μας κόβουν δηνάρια, μας χαρίζουν χαμόγελα και έναν καλό λόγο για την Ελλάδα

Page 58: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

58 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

καταθέτει στο Hot Doc ο Μοχάμεντ Μπασάρ, ο οποίος μας μιλά και για τις ευεργετικές επιδράσεις της δρομο-λογημένης πλέον ελληνοτυνησιακής συμμαχίας. «Η τουριστική συνεργα-σία μεταξύ Ελλάδας και Τυνησίας δεν περιορίζεται μονάχα στις δυο χώρες μας. Υπάρχει σκέψη να δημιουργήσουμε έναν συνδυαστικό προορισμό για τους ταξι-διώτες από μακριά, όπως Κίνα και ΗΠΑ. Δηλαδή ένα πακέτο Ελλάδας-Τυνησίας

ενδοχώρα και την πύλη της ερήμου, για jeeping στους αμμόλοφους, για ένα κλικ σκηνικό της ταινίας «Πόλεμος των Άστρων», για αποδράσεις στις οάσεις, τη Μιντές και τη Σεμπίκα, αλλά και για το απόκοσμο τοπίο της Τσοτ ελ Τζερίντ, την αλμυρή λίμνη που το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου καλύπτεται από αλάτι. Και φυσικά για την κυκλαδίτικη γειτο-νιά της Β. Αφρικής, το Σίντι μπου Σαΐντ, το τυνησιακό χωριό των καλλιτεχνών και των ποιητών στην περιοχή της αρχαίας Καρχηδόνας, για ένα τσάι μέντα με κουκουνάρια στα στέκια του Αλμπέρ Καμί, της Σιμόν ντε Μποβουάρ και του Αντρέ Ζιντ. Η ιστορία μυθικών πολιτισμών αναδύ-εται μέσα από τα μνημεία δίπλα στο κύμα. Η σύγχρονη ιστορία των Τυνήσιων αναδύεται μέσα από τα συρματοπλέγ-ματα στη Χαμπίμπ Μπουργκίμπα, την κεντρική λεωφόρο της Τύνιδας, τα οποία συνεχίζουν να λειτουργούν μονάχα σαν μνημείο στην πιο φιλελεύ-θερη και ρυθμική μεσογειακή πόλη της Β. Αφρικής, με τη μαρσεγιέζικη αρχι-τεκτονική και τα αρ νουβό στοιχεία. Η σύγχρονη ιστορία των Τυνήσιων δια-βάζεται από τους περαστικούς πάνω στο καμένο αυτοκίνητο του Μπεν Αλί, που πλέον είναι ένα από τα αξιοθέατα της Καρχηδόνας. Αλλά και στην έρημο, εκεί όπου οι νομά-δες κυκλοφορούν με έξυπνα τηλέφωνα, συνδεδεμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όπως ο Μοχάμεντ, που συναντήσαμε στη Ντουζ, στην πύλη της ερήμου. κατεξοχήν πατρίδα των Βεδουίνων. Το πρωί κατεβαίνει στην πόλη για να κάνει κανονικές δου-λειές, όπως μας λέει, συνδεδεμένες με τον τουρισμό –καμήλες και οχήματα buggy–, και το βράδυ επιστρέφει στη σκηνή του στην έρημο. Τελικά ακόμα και οι Βεδουίνοι της Τυνησίας διαδρα-μάτισαν και διαδραματίζουν τον δικό τους ρόλο στην άνοιξη διαρκείας της χώρας. Με καμήλες και smartphones, facebook και την πανταχού παρούσα «αρχή της περιπλάνησης», συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην εύφορη τυνη-σιακή δημοκρατία, που συνεχίζει να αποδίδει καρπούς.

που θα δικαιολογεί το μακρινό τους ταξίδι. Σχεδιάζουμε τον νέο περίπλου του Οδυσσέα. Από την Ιθάκη μέχρι τη Τζέρμπα, το νησί των Λωτοφάγων, με ένα πλοίο που θα ξεκινά από το λιμάνι του Πειραιά, θα περνά από την Ιθάκη, από το Ηράκλειο της Κρήτης και θα φτά-νει στη Τζέρμπα».

Με καμήλες και smartphonesΑπό τη νέα εκδοχή του περίπλου του Οδυσσέα δεν θα λείπουν φυσικά οι σειρήνες που θα αιχμαλωτίζουν τους επισκέπτες. Όπως η χαρίσα, το εθνικό μπαχαρικό της Τυνησίας –κάτι σαν το τυνησιακό φυσικό viagra–, για το οποίο καυχώνται οι άντρες. Όπως οι γυναίκες για τη χένα. Οι αργιλέδες σε κάθε παραδοσιακό καφενείο και το ροδόνερο με το οποίο σου ραίνουν τα χέρια – στιγμή από-γειο της τυνησιακής φιλοξενίας, που σε κάνει να μην θέλει να φύγεις. Ή του-λάχιστον να επιστρέψεις άμεσα για τις μεδίνες, τις περιστοιχισμένες πόλεις με τις πολύχρωμες πραμάτειες, για τη γλύκα των φρέσκων χουρμάδων στο στόμα, για τη μεγάλη ποικιλομορφία στο τοπίο, από τα φοινικικά, ρωμα-ϊκά, αραβομουσουλμανικά μνημεία, τη μεσογειακή ακτογραμμή, την εύφορη

Οι νομάδες που κυκλοφορούν με καμήλες και smartphones, facebook και την πανταχού παρούσα «αρχή της περιπλάνησης», συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην εύφορη τυνησιακή δημοκρατία

Page 59: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014
Page 60: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

Τρεις φορές το συνολικό νερό των ωκεανών φαίνεται πως υπάρχει θαμμένο στον μανδύα μεταξύ πυρήνα και φλοιού της Γης. Σύμφωνα με μια νέα αμερικανική έρευνα, η απίστευτη ποσότητα νερού βρίσκεται σε βάθος περίπου 700 χιλιομέτρων από την επιφάνεια του πλανήτη, ενώ ρίχνει φως στο πώς δημιουργήθηκαν οι ωκεανοί και πώς έχουν κρατήσει το σχήμα τους σταθερό εκατομμύρια χρόνια μετά από τη δημιουργία τους.

Από τον Γιάννη Καρτερό

Tech. doc

ΤΟ ξΕΡΑΤΕΟΤι…

…αλλά και νερό! Jet Pack για δύτες

Το μουντιάλ πάει… διάστημαΟι αστροναύτες της ομάδας Expedition 40, που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, προέρχονται όλοι από χώρες που πέρασαν στην τελική φάση του μουντιάλ. Απαίτησαν, λοιπόν, και έλαβαν την άδεια από τη NASA να παρακολουθήσουν και αυτοί τους αγώνες. Η NASA θα μαγνητοσκοπεί τα ματς και θα τα στέλνει κυριολεκτικά στο διάστημα, με καθυστέρηση μόνο λίγων ωρών.

Η Γη έκρυβε χρόνια…Αν και ακόμη δεν υπάρχει κάποιος ασφαλής

υπολογισμός της ηλικίας του πλανήτη μας, εντούτοις επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο

της Λωρραίνης βρήκαν πως οι μέχρι τώρα εκτιμήσεις έκαναν τη Γη νεότερη κατά 60

εκατομμύρια χρόνια. Η νέα χρονολόγηση ήρθε μέσα από ανάλυση ισότοπων, παγιδευμένων

μέσα σε κρυστάλλους χαλαζία, ηλικίας 2,7 και 3,4 δισεκατομμυρίων χρόνων!

Τα JetBoots προορίζονταν αρχικά για τις Μονάδες Υποβρύχιων Καταδρομών, όμως η… λαϊκή απαίτηση θα τα φέρει σύντομα και στα δικά μας πόδια. Μπαταρία λιθίου στην πλάτη, προπέλες στα πόδια που στηρίζονται μέσω ιμάντα στη μέση μας και τέσσερις ώρες αυτονομία υπόσχονται ταχύτητα τεσσάρων κόμβων και ελιγμούς που αγγίζουν την ευελιξία της φώκιας.

Οι ΗΠΑ καταναλώνουν το

25% της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας.

Η μέση ταχύτητα τροχιάς της Γης γύρω

από τον Ήλιο είναι 107.220 χλμ./ώρα.

Αν πετάξεις με Κονκόρντ (ή άλλο

υπερηχητικό αεροσκάφος) από Λονδίνο προς Νέα Υόρκη, εξαιτίας της διαφοράς

ώρας φτάνεις 2 ώρες πριν την

αναχώρησή σου.

Page 61: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 61

Αποκτήστε το πρώτο βιβλίο των εκδόσεων

στην τιμή των 6,5 ευρώΤηλ. επικοινωνίας 210 621 7990

Η ζωή των Ωνάσηδων μοιάζει με αρχαία τραγωδία. Μόνο που, σε αντίθεση με τις ελληνικές τραγωδίες, οι Ωνάσηδες πεθαίνουν πάντα επί σκηνής. Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στα δελτία ειδήσεων. Κατά μια έννοια συνεχίζουν να πεθαίνουν και σήμερα, στο τέλος κάθε ιστορίας που αναπαράγει τη ζωή τους.

ξεΦΥλλΙςτε την ΑληΘεΙΑ ςτΟ μΥΘΟ

Page 62: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

62 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

@tw

eets ακολουθήστε μας

στο twitter@hotdoc_mag

@zaralikosΝα προσέχετε αν οι καθαρίστριες ξεσκονίζουν καλά τις βίλες σας παιδιά. Ένας γνωστός μου εφοπλιστής δεν πρόσεχε και βρέθηκε με 1 τόνο σκόνη

@2eateristΚαι τι θέλετε δλδ, οι μπάτσοι να μη βαράνε, οι σεκιουριτάδες να μη μαχαιρώνουν και ο #Samaras να μη δίνει εντολές για αυτά

@elena_athΜετά κ τον ανασχηματισμό κοιμόμαστε όλοι με πιτζάμες σπίτι μην έρθει βράδυ η ανάπτυξη κ πεταχτούμε έξω με τα σώβρακα

@FREEDYBRUNAΕπερώτηση στην ευρωβουλή ετοιμάζει o Ζαγορακης για την ήττα της εθνικής!

@Nio_niosΝα πέσει ο Καραγκούνης για πέναλτι και να πάει ο διαιτητής με το σπρέι και να ζωγραφίσει το περίγραμμά του

@niatskasΣέξι λέει η γυμνή φωτογράφιση του Ρονάλντο. Φίλε,τα ερωτικά σκιρτήματα που προκάλεσε ο Αναστόπουλος όταν λουζόταν με το Rexona δεν τα φτάνει

@beeroasΜπήκε μέλισσα στο γραφείο λέω να σηκωθώ να φύγω τέλος για σήμερα δε θα πεθάνουμε για ένα μεροκάματο ρε μαλάκα

@axlgπλάκα πλάκα από όλες τις χώρες του μουντιάλ μόνο από την ακτή ελεφαντοστού δεν έχουμε πάρει δανεικά

@PartaliaΞέρει κανείς με ποιο πλήκτρο απενεργοποιείς το slow motion σε τηλεόραση Samsung; Άκυρο παίδες. Ο Κατσουράνης με τον Τζιόλη άλλαζαν πασούλες

@harva8Μύκονος, το νησί που το μπουκαλάκι νερό είναι το 1/40 του κατώτατου μισθού. Και είναι φουλ. Από Έλληνες.

@nancysgourouΘυμόσαστε παλιά που είχαμε λεφτά και όταν μας κερνούσε κάποιος έξω ξινίζαμε τα μούτρα μας; E τώρα τα πίνουμε.

@kanaliotisΜεγάλο τρολ, αυτός που βάπτισε την Βούλτεψη… σοφία!!!

@cocobillyΌταν παίζαμε μπάλα στο δημοτικό και κάποιος έχανε την ευκαιρία που έχασε ο Γκέκας έπαιζε τερματοφύλακας μέχρι το γυμνάσιο.

@Kentavros_EirwnΕίναι ένας που βαράει τόσο δυνατά τη βάση της ομπρέλας εδώ στην παραλία, που φοβόμαστε μήπως ενεργοποιήσει το ρήγμα της Ανατολίας

Page 63: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 63

Page 64: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

64 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Hot SportsΑπό τον Μάριο Αραβαντινό

Στην αποκάλυψη ότι ο Λιονέλ Μέσι συνδέεται με ξέπλυμα μαύρου χρήματος από τα έσοδα φιλανθρωπικών αγώνων που διοργάνωνε προχώρησε η ισπανική εφημερίδα El Pais. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε λογαριασμό με όνομα «G. Marin-Messi» στο Κουρασάο της Καραϊβικής υπάρχει ποσό 950.000 ευρώ, το οποίο εμφανίζεται να έχει καταθέσει πρόσωπο που διοργάνωσε τους αγώνες για λογαριασμό του αργεντινού ποδοσφαιριστή της Μπαρτσελόνα. Η έρευνα των αρχών εστιάζει σε φιλανθρωπικού χαρακτήρα παιχνίδια που πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του Μέσι το 2012 και το 2013 σε έξι χώρες, ενώ, όπως αποκαλύπτει η El Pais, έχουν ήδη εντοπιστεί στοιχεία που αποκαλύπτουν μεταφορά χρημάτων από τους διοργανωτές σε offshore εταιρίες. Παράλληλα, αναφέρει το ρεπορτάζ, προκύπτουν αποδείξεις για πληρωμές σε παίκτες που πήραν μέρος στους αγώνες αυτούς.

12 ΙΟΥνΙΟΥ 2004Νά το

το πειρατικό

Η Ελλάδα βρίσκεται για πρώτη φορά έπειτα από δέκα χρόνια και με μόνη κληρονομιά την παταγώδη αποτυχία στο παγκόσμιο κύπελλο του 1994 στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην τελική φάση μιας μεγάλης διοργάνωσης. Η Πορτογαλία φιλοξένει το δωδέκατο Euro και η εθνική μας ομάδα καλεί-ται να αντιμετωπίσει στην πρεμιέρα τους φιλόδοξους διοργανωτές, ως το απόλυτο αουτσάιντερ. Η ομάδα του Ότο Ρεχάγκελ καταφέρνει, υπό το βλέμμα χιλιάδων Πορτογάλων που έχουν κατακλείσει το γήπεδο Ντραγκάο του Πόρτο, να προηγηθεί μ’ ένα ξερό σουτ του Γιώργου Καραγκούνη και να διπλασιάσει τα τέρματά της με εύστοχο χτύπημα πέναλτι του Άγγελου Μπασινά στο δεύτερο 45λεπτο. Οι Πορτογάλοι μπορεί να μείωσαν στις καθυστερήσεις με κεφαλιά του νεαρού τότε Ρονάλντο, όμως η Ελλάδα είχε κάνει το πρώτο βήμα για την πρόκριση και την κατάκτηση του βαρύτιμου τροπαίου. Ακολούθησαν τις επόμενες ημέρες η ισοπαλία με την Ισπανία και η ήττα από τη Ρωσία, αποτελέσματα που δεν στάθηκαν ικανά να ανα-κόψουν την πορεία του «πειρατικού», όπως ο Γιώργος Χελάκης ονόμασε την εθνική μας, προς τον τίτλο.

« Έκλεψαν» το Eurobasket από την ΟυκρανίαΗ έκρυθμη κατάσταση των τελευταίων μηνών στην ανατολική Ευρώπη και το γεγονός ότι παρατηρήθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις στα έργα υποδομής ανάγκασαν τη FIBA Europe να ακυρώσει τη διοργάνωση του προσεχούς Eurobasket στην Ουκρανία και να ζητήσει από τις ενδιαφερόμενες χώρες που επιθυμούν να αναλάβουν τη διοργάνωση να θέσουν υποψηφιότητα το αργότερο μέχρι τις 31 Ιουλίου. Το όνομα της διοργανώτριας θα ανακοινωθεί τον προσεχή Αύγουστο, ενώ ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον 16 χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα. Η Ουκρανία πάντως μπορεί να διεκδικήσει τη διοργάνωση του επόμενου Eurobasket που θα πραγματοποιηθεί το 2017, υπό την προϋπόθεση να έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση στη χώρα.

Εμπλοκή Μέσι σε ξέπλυμα

Page 65: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 65

Στόχος χειραγώγησης αγώνων το μουντιάλ

Εισαγγελέας στις ομοσπονδίες

Τους κινδύνους χειραγώγησης αγώνων του παγκόσμιου κυπέλλου επισημαίνει ο αναπληρωτής γραμματέας του τομέα εσωτερικών υποθέσεων της Σιγκαπούρης Κου Μπουν Χούι, δηλώνοντας πως κάθε παγκόσμιο κύπελλο πρέπει να ερευνάται, δεδομένου ότι οι ποδοσφαιριστές αμείβονται υψηλότερα, το κόστος των books είναι επίσης υψηλότερο και επομένως τα χρήματα που μπορεί να καταβάλλονται για δωροδοκία είναι κι αυτά περισσότερα από το σύνηθες. Τα σχόλια του Κου Μπουν Χούι, ο οποίος χρημάτισε πρόεδρος της Interpol μεταξύ του 2008 και του 2012 και σήμερα εργάζεται στη συμβουλευτική επιτροπή του Διεθνούς Κέντρου για την Ασφάλεια των Σπορ (ICSS), περιλαμβάνονται στα ευρήματα έρευνας που αποκαλύπτει ότι το ποδόσφαιρο και το κρίκετ είναι τα δύο αθλήματα που κινδυνεύουν περισσότερο από χειραγώγηση. Ο πρώην επικεφαλής της Interpol πάντως εμφανίζεται βέβαιος ότι οι παράνομοι πράκτορες στοιχημάτων είναι οι μόνοι που σίγουρα βγαίνουν κερδισμένοι και αρνείται να συνδέσει το οργανωμένο έγκλημα με τους παράνομους φορείς εκμετάλλευσης τυχερών παιχνιδιών, λέει όμως ότι «δεν θα ήταν έκπληξη εάν αυτό συνέβαινε, λόγω των τεράστιων ποσών χρημάτων που εμπλέκονται». Σύμφωνα πάντως με μετριοπαθείς εκτιμήσεις, στην Αγγλία, ο στοιχηματικός τζίρος του μουντιάλ αναμένεται να φτάσει τα 750 εκατ. στερλίνες, ενώ υπολογίζεται ότι το παράνομο στοίχημα ίσως φτάσει και τα 10 δισ. ευρώ.

Την έρευνα δεκάδων αθλητικών ομοσπονδιών και φορέων διέταξε ο εισαγγελέας εγκλημάτων διαφθοράς της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, προκειμένου να ελεγχθούν οι επιχορηγήσεις που έλαβαν στο διάστημα 2004-2013. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού έχει συγκεντρώσει τα πλήρη στοιχεία και τον τόπο διαμονής των επικεφαλής των υπό έρευνα ομοσπονδιών, ανάμεσα στις οποίες είναι η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης, η Ελληνική Ολυμπιακή και Παραολυμπιακή Επιτροπή, οι Ομοσπονδίες Διαιτητών Ποδοσφαίρου, Καλαθοσφαίρισης και Βόλλεϋ Ελλάδος και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αθλητικού Τύπου. Στη σχετική λίστα περιλαμβάνονται συνολικά 71 ομοσπονδίες και φορείς.

Page 66: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

66 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Ιστορία

Από τον Παναγιώτη Πασπαλιάρη

Το 1933 οι ταινίες του Μίκυ Μάους αποτελούσαν εισπρακτικό φαινόμενο σε όλο το δυτικό κόσμο. Οι περιπέτειες του μικρού ποντικού και του φίλου του Γκούφυ, ενάντια στον Μαύρο Πιτ, καθήλωναν χιλιάδες κόσμου στην πρωτόγνωρη μόδα του ομιλούντος κινηματογράφου. Ένας από τους πιο φανατικούς οπαδούς του Μίκυ Μάους ήταν και ο Αδόλφος Χίτλερ.

ς τις 10 Ιανουαρίου αυτής της χρο-νιάς, ο πρόεδρος Χίντεμπουργκ εξαναγκάστηκε να αναθέσει στον Χίτλερ την ευθύνη της καγκελα-

ρίας. Η συμφωνία ήταν να γίνει ο ίδιος καγκελάριος με έναν μικρό αριθμό στελε-χών του στα υπουργεία, τα περισσότερα από τα οποία θα ήλεγχαν οι δημοκρατικές δυνάμεις. Ο Χίτλερ συναίνεσε, αλλά δε σεβάστηκε τη συμφωνία. Στις 13 Μαρτίου διόρισε τον Γιόζεφ Γκέμπελς «Υπουργό Λαϊκής Διαφώτισης και Προπαγάνδας».Ο Γκέμπελς ήταν ο άνθρωπος που μέσα σε δυο μήνες είχε πείσει το λαό ότι ο

ορισμός του Χίτλερ ως καγκελαρίου είχε σημάνει την ανατολή ενός καινούριου Ράιχ. Πολλοί Γερμανοί που υπέφε-ραν από την ύφεση που ακολούθησε το «κραχ» του ΄29, πίστεψαν ότι αυτή θα ήταν μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή τους. Και ήταν. Η δουλειά του Γκέμπελς ήταν οι μάζες. Η διατήρηση ενός μέτριου άγχους σε κάθε πολίτη που θα τον οδη-γούσε στην αγκαλιά της κοσμοθεωρίας του αρχηγού των Ναζί. «Η ουσία της προπαγάνδας», έλεγε, «βρίσκεται στο να εντάξεις τον λαό σε μια ιδέα με τόση αλήθεια και τέτοια ζωντάνια, που στο τέλος θα τους ρουφή-ξει ολοκληρωτικά και δε θα μπορέσουν ποτέ να ξεφύγουν από αυτήν». Τα πιο

απίθανα λοιπόν πράγματα θα γίνονταν καθημερινότητα για τον γερμανικό λαό και θα φαίνονταν ως φυσική συνέπεια της ακραίας ιδεολογίας των νέων σωτή-ρων του έθνους. Ο Γκέμπελς χώρισε το υπουργείο του σε διευθύνσεις: Ραδιόφωνο, τύπος, μουσική, κινηματογράφος, θέατρο, λογοτεχνία και εκδόσεις. Έβαλε σημα-ντικές αλλά τυφλές προσωπικότητες να διοικούν τα τμήματα αυτά. Ο Ρίχαρντ Στράους έγινε διευθυντής του τμήματος μουσικής. Στις 10 Φλεβάρη έκαψε δίπλα στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου 20.000

βιβλία μαρξιστών και εβραίων συγγρα-φέων. Αποφασιστικά και μεθοδικά «αφόρισε» επιστήμονες, καλλιτέχνες, διανοούμενους που δεν ανήκαν στα ιδα-νικά της αρείας φυλής. Ολόκληρες σχολές τέχνης καταργήθηκαν, όπως η μοντέρνα αφηρημένη τέχνη και η ατονική μουσική. Ένα μεγάλο ρεύμα εβραίων και αριστερών διανοούμενων εγκατέλειψε τη Γερμανία. Τι είχε μεί-νει; Το «αριστούργημα» του Γκέμπελς «Μάικλ», που παρέμεινε «αριστούρ-γημα» χωρίς κοινό, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του ’36, κωμωδίες και ερωτικές κομεντί στον κινηματογράφο, στομφώ-δης και άρτια από κάθε πλευρά κλασική μουσική στο ραδιόφωνο και στις όπερες,

και βέβαια ο Μίκυ Μάους, η προσωπική αδυναμία του Χίτλερ.

Η διαφθορά της εξουσίαςΤο μυστικό του Γκέμπελς όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά του ήταν διττό. Από τη μία, η ευφυΐα του. Αυτή του επέ-τρεψε να αντιληφθεί τις δυνατότητες της τεχνολογίας και να τις εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Συγκέντρωσε όλη τη δύναμη της φωνής του και του έργου του στο ραδιό-φωνο. Έδωσε φτηνά ραδιόφωνα στο λαό και γέμισε την μπάντα με την φωνή του Φύρερ και τη δική του φωνή. Απαγόρεψε

στους Γερμανούς και αργότερα σε όλους τους κατακτημένους την ακρόαση ξένων σταθμών. Η ίδια μέθοδος, η συγκέντρωση της πηγής της πληροφόρησης στο παλιό ανά-κτορο του Λεοπόλδου, στη Βίλχεμστράσε, το προσωπικό του ανάκτορο, ακολουθή-θηκε για όλο το φάσμα της έκφρασης του ανθρώπινου λόγου. Σύμφωνα με το δεύ-τερο κανόνα της προπαγάνδας, έπρεπε να σχεδιάζεται και να εκτελείται από μία και μόνη αρχή: τον ίδιο. Ιδιαίτερη έμφαση έδινε στις κινημα-τογραφικές παραγωγές, που ήλεγχε σχολαστικά, και μάλιστα αναλάμβανε το «κάστινγκ» των πρωταγωνιστριών . Κάπως έτσι απέκτησε και το προσωνύμιο, ο «επιβήτορας του Μπάμπελσμπεργκ». Το Μπάμπελσμπεργκ ήταν το γερμανικό Χόλυγουντ της εποχής. Για τις ερωτικές του ατασθαλίες τον επέπληξε ο ίδιος ο Χίτλερ, και μάλιστα ο Γκέμπελς αποπει-ράθηκε να αυτοκτονήσει το 1938. Αντίθετα, καμία επίπληξη δεν απεύθυνε ο Φύρερ απέναντι στον στενό συνερ-γάτη για την ακόρεστη δίψα του προς το χρήμα και την καλή ζωή. Από κρυ-φές και φανερές δωρεές επιχειρηματιών, ο Γκέμπελς δημιούργησε μια τεράστια περιουσία, και απέκτησε δυο ονειρεμένες

ΓιΟζΕΦ ΓΚΕΜΠΕλΣ

Η παντοδυναμία και η πτώ ση ενός φανατικού (B' μέρος)

Page 67: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 67

Είπε κάποτε: «Αν πεις ένα ψέμα αρκετά μεγάλο και το επαναλαμβάνεις συνέχεια, στο τέλος ο κόσμος θα το πιστέψει».

Ο εχθρόςΗ καλλιέργεια του άγχους ανάμεσα στις μάζες προϋποθέτει έναν εχθρό. Ο εχθρός επιτίθεται συνήθως σαν φάντασμα, και καταστρέφει τη ζωή των απλών ανθρώ-πων. Συνωμοσίες εξυφαίνονται και σχέδια εξανδραποδισμού και αφανισμού ενός λαού συζητούνται σε σκοτεινά άγνω-στα δωμάτια. Ο εχθρός για τον Γκέμπελς, ο εχθρός για τον Χίτλερ, ο εχθρός της Γερμανίας ήταν οι εβραίοι. Οι εβραίοι ήταν πίσω από το αγγλοσαξωνικό τραπε-ζικό σύστημα που δημιούργησε το «κραχ» και έφερε φτώχεια στους Γερμανούς. Οι εβραίοι ήταν πίσω και από τους μπολσε-βίκους της Μόσχας, που απειλούσαν τη Γερμανία με προσάρτηση στο άρμα του κομμουνισμού. Έτσι, ζώντας μέσα στα μεγάλα ψέματα που έφτιαχνε για λογαριασμό τρίτων, ο Γκέμπελς αν και με πρώην φιλενάδα εβραία, και μάλλον αδιάφορος για το θέμα, έχτισε το μύθο του άπληστου εβραίου, τόσο καλά, ώστε ακόμα και σήμερα να βρίθει το Ίντερνετ, με τη δική του προπαγάνδα. Έπειτα πήρε το κάδρο

εξοχικές κατοικίες τις οποίες ανακαίνισε με εξωφρενικά ποσά. Αυτό λοιπόν ήταν το δεύτερο μυστικό της επιτυχίας του Γκέμπελς: η βαθειά διεφθαρμένη του φύση, η ακόρεστη δίψα του για εξουσία και κάθε είδους απόλαυση. Αυτή η αλήθεια μέσα του, τον απομά-κρυνε από κάθε τι ανθρώπινο και ηθικό. Το μέτρο χάθηκε όπως και η κάθε επαφή με την πραγματικότητα. Ολόκληρη η σταδιοδρομία του θα ήταν ένα «παζλ» μεγάλων ψεμάτων, τα οποία είχε την εξουσία να τα περνάει στον λαό από κάθε υπαρκτό μέσο αναπαραγωγής του λόγου.

αυτό και το τοποθέτησε απέναντι στους Γερμανούς. Αυτός ήταν ο εχθρός. Έπρεπε με κάθε τρόπο να εξαφανιστεί από προ-σώπου γης. Ο ίδιος οργάνωσε τη «νύχτα των κρυστάλλων». Ανάμεσα στις 9 και στις 10 Οκτωβρίου του 1938 εξοργισμένα γερμανικά πλήθη βγήκαν στους δρόμους, έσπασαν τα μαγαζιά των εβραίων, σκό-τωσαν 91 και συνέλαβαν 30.000, τους οποίους έκλεισαν σε στρατόπεδα συγκέ-ντρωσης. Αργότερα, θα ζητήσει μετ’ επιμονής την «τελική λύση» και θα οδη-γήσει έναν ολόκληρο λαό σχεδόν να δει το χυδαίο αυτό έγκλημα ως ιστορική του αποστολή, ως τιμωρία και απονομή δικαιοσύνης.

Η πτώσηΗ γνώμη του για την επιχείρηση προς Ανατολάς έπαιξε κάποιο ρόλο στην από-φαση του Χίτλερ. Η Βέρμαχτ επιτέθηκε στην Σοβιετική Ένωση και ο Γκέμπελς ανέ-λαβε να εξηγήσει στο λαό τι σημαίνει το «lebensraum», ο ζωτικός χώρος δηλαδή που έψαχνε η Γερμανία στις εύφορες πεδιάδες της Ουκρανίας. Όταν ήρθαν οι αποφασιστικές ήττες ανέλαβε να εξηγήσει τι σήμαινε ο «ολοκληρωτικός πόλεμος»:Οι Γερμανοί ήταν το όριο της δύσης στον μπολσεβικισμό. Αν έχαναν, ολόκληρος ο

κόσμος θα υπέκυπτε στον κομμουνισμό. Δυο χιλιάδες χρόνια ένδοξης ιστορίας θα χάνονταν. Συνεπώς ή θα κέρδιζαν με κάθε τρόπο και με κάθε κόστος ή θα χάνο-νταν ολοσχερώς. Τα πλήθη ούρλιαζαν από χαρά και αγαλλίαση στην ιστορική ομιλία της 18ης Φεβρουαρίου 1943. Στο μέτωπο όμως η κατάσταση γινόταν όλο και χει-ρότερη. Τότε ο Γκέμπελς άρχισε να μιλά για μυστικά υπερόπλα και για την τελική νίκη, που θα ερχόταν αν ολόκληρος ο λαός έπαιρνε τα όπλα για να υπερασπιστεί τα πάτρια εδάφη που είχε κατακλύσει ο κόκ-κινος στρατός. Στις 30 Απριλίου 1945 ο Χίτλερ αυτο-κτόνησε μαζί με την ερωμένη του Εύα Μπράουν. Διόρισε αρχηγό της μείζωνος Γερμανίας τον Γκέμπελς. Την επόμενη ημέρα η σύζυγος του Μάγδα δηλητηρίασε τα 6 παιδιά τους ενώ κοιμούνταν. Ο ίδιος διέταξε έναν αξιωματικό τον SS να τους εκτελέσει με περίστροφο. Η βενζίνη δεν έφτανε για να απανθρακώσει τα πτώματα τους. Ήταν η μόνη επιχείρηση προπα-γάνδας την οποία απέτυχε να φέρει εις πέρας ο Γκέμπελς. Οι φωτογραφίες των μισοκαμένων πτωμάτων τους, έδειξαν σε όλο τον κόσμο, την πτώση μιας δρά-κας φανατικών που νόμισαν για λίγο πως από άνθρωποι είχαν γίνει επί γης Θεοί.

ΓιΟζΕΦ ΓΚΕΜΠΕλΣ

Η παντοδυναμία και η πτώ ση ενός φανατικού (B' μέρος)

Η οικογένεια Γκέμπελς. Ο μόνος επιζών ήταν ο νεαρός αξιωματικός στο βάθος, γιος της Μάγδας από προηγούμενο γάμο, και ιδιοκτήτης αργότερα της αυτοκινητο-βιομηχανίας BMW.

Page 68: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

68 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Του Δημήτρη Μαρούλη

18 ΙΟΥνΙΟΥΕύλογα ερωτήματα'', προς την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, από τα ανυπόγραφα ''Ριζο-σπαστικά'' της 2ης σελίδας του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ: «Η ρύθμιση που αποφάσισε η κυβέρνηση για τη ΛΑΡΚΟ, χαρίζοντας δισεκατομμύρια στον όμιλο Μποδοσάκη, γεννάει πολλά εύλογα ερωτήματα. Μερικά απ΄ αυτά είναι: Γιατί είναι εφικτή η απλόχερη χρηματο-δότηση με δισεκατομμύρια δραχμές του ομίλου Μποδοσάκη και δεν είναι εφικτός ο δημοκρατικός διαχειριστικός έλεγχος του περιβόητου ιδρύματος; Γιατί είναι εφικτό για την κυβέρνηση να σπεύδει στη στήριξη της ΛΑΡΚΟ; (…) Και δεν είναι εφικτό να μάθουν ο λαός και οι εργαζόμενοι που πήγαν τα δάνεια (πάνω από 10 δισεκατομμύρια δραχμές) που έχει καρπωθεί η βιομηχανία του ιδρύματος; (…) Γιατί δεν είναι εφικτή, με βάση ένα γνωστό δημόσιο πρόγραμμα, η αντιμετώπιση του ζητήματος των υπερχρεωμένων-καταληστευμένων επιχειρήσεων; Η απάντηση είναι μία: Γιατί η κυβέρνηση βάλθηκε να γίνει άλλη μια νοσοκόμα του καπιταλισμού, του εξαρτημένου κρατικομονοπωλι-ακού καπιταλισμού της Ελλάδας. Και ακολουθεί μέθοδες παραδοσιακές. Που είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί και στις ΗΠΑ και στην Δυτική Γερμανία και στην Βρετανία. Στην τελευταία, μάλιστα, το ''πείραμα'' είναι πολύ γνωστό: Τα μονοπώλια…εξυγιάνθηκαν και αποδόθηκαν πλήρως στους ''δικαιούχους τους''».

14 ΙΟΥνΙΟΥΠεριοδικό ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ (αρ. φύλ-λου 48). Αναδημοσίευση εμπιστευτικού γράμματος που, κατά τη διάρκεια του Εμ-φύλιου πόλεμου, στις 12 Αυγούστου 1948, είχε σταλεί από την βασίλισσα Φρειδερίκη στον Αμερικανό στρατηγό Τζορτζ Μάρσαλ, προφανώς, με αφορμή την έως τότε αδυ-ναμία -παρά την Αμερικανική βοήθεια- των δυνάμεων του ''Εθνικού Στρατού'' να επικρατήσουν του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας: «Αγαπητέ Στρατηγέ Μάρσαλ, Γενική γνώμη είναι ότι είτε η Διοίκηση του Στρατού μας θα έπρεπε να να αναληφθή ολοκληρωτικά από τους Αμερικανούς, οι οποίοι τότε θα διοικούσαν ελεύθερα αλλά και με πλήρεις ευθύνες, είτε πρέπει το Επι-τελείο μας να αποκτήση ένα ηγέτη που να γνωρίζη και να διοική και να είναι υπεύθυ-νος, ο οποίος τότε απλώς θα δεχόταν την βοήθεια των εξαιρέτων συμβουλών και την ενίσχυση που μας δίδει ο Στρατηγός Βαν Φλήτ. Την στιγμήν αυτήν κανείς δεν είναι βέβαιος για το ποιος είναι υπεύθυνος έναντι τίνος και ποιος πρέπει να λαμβάνη διαταγές από ποιόν: από τους Αμερικανούς ή από τους Έλληνες».

16 ΙΟΥνΙΟΥΑναπαραγωγή μέρους του 11σέλιδου οδοιπορικού του Μ.Καραγάτση, που, υπό τον τίτλο ''ΕΤΣΙ ΑΓΑΠΗΣΑ ΤΗ ΜΥΚΟΝΟ'', δημοσιεύθηκε στο 138ο τεύχος του περιοδικού ΕΙΚΟΝΕΣ: «Η ημέρα της Μύκονος είναι όπως η του κάθε κυκλαδίτικου νησιού. Μόνο που το μελτέμι, ξεμπουκάροντας πανίσχυρο από τον Τσικνιά, τη σαρώνει και τη συγκλονίζει συθέμελα, το δειλινό πάλι, στολισμένο με τ΄ αντιφεγγίσματα του ανοιχτού δυσμικού ορίζοντα, σπέρνει παντού τα πολυποίκιλα και λεπταίσθητα χρώματά του, αφήνοντας όμως την κυριαρχία στο μενεξελί. Το άσπρο των τοίχων μεταλλάζει σε μαβί απαλό, και περιπλέκεται με τους ιδιόχρωμους κυματισμούς της εσπερινής ατμόσφαιρας, σε τρόπο που η μικρή πολιτεία γίνεται σαν διάφανη, σαν αντικαθρέπτισμα οράματος μακρινού στην ύλη του αέρα. Σαν εκτοπλασματική μορφολόγηση της ύλης του αέρα, εξωπραγματική κι ονειρική. Με τη νύχτα, το δειλινό όνειρο παίρνει άλλη υπόσταση πιο εξαϋλωτική, σχεδόν παραισθητική, καθώς το φεγγάρι δημιουργεί αυθαίρετες φωτεινές αντιθέσεις στα αναρχικώς τοποθε-τημένα επίπεδα των λευκών τοίχων. Η πιο απόλυτη σκιά παραστέκεται στο πιο απόλυτο φως, δίχως διαβαθμίσεις τόνων, χωρίς υποψία χρωμάτων».

1958

1975

1982

Page 69: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 69

11 ΙΟΥνΙΟΥΈνα μήνα πριν από τη σέντρα του παγκοσμίου κυπέλλου της Αγγλίας, στην αθλητική σελίδα της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ διαβάζαμε σύντομα ''ρεπορτάζ για τα ματς του Κυπέλλου Κόσμου 1966'': «Το κέντρον του 8ου παγκοσμίου κυπέλλου θα είναι το ολυμπιακό στάδιο του ''Γουέμπλεϋ'' όπου θα διεξαχθούν οι 9 από τις 32 προβλεπόμενες συναντήσεις. Το μεγάλο αυτό στάδιο, 100.000 θέσεων, κατασκευάσθηκε το 1923 επ΄ ευκαιρία της Εκθέσεως της Βρεταννικής Αυτοκρα-τορίας. Οι Άγγλοι που είναι υπερήφανοι για το ''Γουέμπλεϋ'' το αποκαλούν ''Ο ναός του ποδοσφαίρου''. (…) Από το γρα-φείον Τύπου της αγγλικής ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας ανεκοινώθη ότι 1478 δημοσιογράφοι θα παρακολουθήσουν τις συναντήσεις του ''Γουώρλντ Καπ''. Οι περισσότεροι είναι φυσικά Βρεταννοί (386) και ακολουθούν Βραζιλιανοί (141), Δυτικογερμανοί (137), Ιταλοί (113) και Γάλλοι (86). (…) Στα διάφορα πρακτορεία προγνωστικών, η Βραζιλία και η Αγ-γλία, εξακολουθούν να παίζονται σαν τα 2 πρώτα φαβορί. Η Βραζιλία παίζεται 9 προς 4 και η Αγγλία 9 προς 2».

17 ΙΟΥνΙΟΥΕφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ. Απόσπασμα από το ρε-πορτάζ του Δημήτρη Κοτταρίδη για την ομιλία -την προη-γούμενη ημέρα- του Α.Σαμαρά προς τα μέλη της Κοινοβου-λευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας: «Η αλλοπρόσαλλη στάση που κράτησε ο Γιώργος Παπανδρέου σε στιγμές εξαιρετικά κρίσιμες για τη χώρα και κυρίως η ασκούμενη κυβερνητική πολιτική του Μνημονίου, η οποία συνεχίζει να βουλιάζει τη χώρα, οδήγησαν τον Αντώνη Σαμαρά στο να επιλέξει να στείλει ένα σαφές μήνυμα στην κοινωνία που αγωνιά, όπως είπε χαρακτηριστικά, και σε ένα λαό που βρίσκεται σε μεγάλη ανησυχία. (…) ''Η χώρα μπορεί να ζήσει και χωρίς το ΠΑΣΟΚ'', τόνισε ο κ.Σαμαράς, επισημαίνο-ντας πως η μοίρα της χώρας δεν ταυτίζεται με το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έκανε τις επιλογές του και τις πληρώνει. (…) ''Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να κυβερνήσει. Ο λαός πρέπει πια να δώσει τη λύση. Το ΠΑΣΟΚ σπαράσσεται και καταρρέει. Εμείς μένουμε όρθιοι και ενώνουμε το λαό γύρω μας. Κι ο λαός πολύ σύντομα θα κάνει τη μεγάλη επιλογή του. Έχετε μου εμπιστοσύνη'', επεσήμανε χαρακτηριστικά, ξεκαθαρί-ζοντας πως δεν πρόκειται να συναινέσει στη λανθασμένη πολιτική».

2011

Ένα κατάστημα αφιερωμένο αποκλειστικά στη ΜΟΥΣΙΚΗ, για μυημένους μουσικόφιλους αλλά και για νέους εξερευνητές

του απέραντου αυτού κόσμου! Με το σύνολο της ελληνικής και ξένης δισκογραφίας, βινύλια, συλλεκτικές εκδόσεις, μουσικά βιβλία, DVD

και όλα τα απαραίτητα μουσικά gadgets.

ΤΟ ΝΕΟ

ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΤΕΚΙ

ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

3 ΟΡΟΦΟΙ30.000 CD / DVD | 1.500 ΒΙΝΥΛΙΑ

Ε γ Κ Α Ι Ν Ι Α

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 & ΣΑΒΒΑΤΟ 21/6 ΜΕ ΕΚΛΕΚΤΟΥΣ ΚΑΛΕΣΜΕΝΟΥΣ

ΔΩΡΑ, ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ & ΠΟΛΛΕΣ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ

ΣΤΑΔΙΟΥ 24

CD | ΒΙΝΥΛΙΑ | DVD | ΒΙΒΛΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣGADGETS | HXEIA | ΠΙΚ-ΑΠ | ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

ΝΕΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ

Τ 210 3217917 | Ε [email protected]

IANOS.GR

1966

Page 70: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

70 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Σχεδόν δέκα χρόνια μετά την τελευταία του θεατρική εμφάνιση, ο Κωνσταντίνος Τζούμας επέστρεψε στο θέατρο για να ενσαρκώσει στη σκηνή του «Τζένη Καρέζη» τον Κ.Π. Καβάφη, δίχως βέβαια να εγκαταλείψει την καθημερινή του τριβή με το ραδιόφωνο του Εν Λευκώ.

Ένας για 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Όμως δεν μπορεί να μη βλέπετε τα αποτελέσματα της πολιτικής στους ανθρώπους.Οι επιπτώσεις της πολιτικής χειραγώ-γησης με τρομάζουν. Δεν είναι μόνο ένα πρεζόνι που το βλέπεις να σωριά-ζεται στο πεζοδρόμιο από την ντάγκλα, είναι κι ένα σωρό άνθρωποι που ζουν μια ρημαγμένη ζωή εξαιτίας του ότι πίστε-ψαν κάποιους πολιτικούς ηγέτες και περίμεναν από αυτούς να τους αλλάξουν τη ζωή, να τους σώσουν.

Και πώς μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα;Κάνοντας αυτό που θεωρείς σωστό. Αυτό, βέβαια, είναι πολύ λεπτό σημείο.

Ωστόσο, το άτομο μόνο του δεν μπορεί να παρέμβει στην αντικειμενική πραγματικότητα.Δεν μπορεί να ελέγξει κανείς την αντικει-μενική πραγματικότητα. Μέσα σε αυτή κυκλοφορούν διάφορες φυλές, διάφορες περιπτώσεις ανθρώπων. Μια περίπτωση είμαι κι εγώ, που κάθε πρωί μπροστά σε ένα μικρόφωνο προσπαθώ να κάνω τη ζωή των άλλων πιο υποφερτή.

Ανεβάζουν το βιοτικό επίπεδο οι συλλογικότητες;Δεν το έχω να δει να γίνεται μέχρι στιγ-μής. Όσοι έχουν ξεκινήσει με συλλογικά οράματα έχουν βρεθεί προ εκπλήξεων. Η προσγείωση είναι συχνά πολύ άσχημη και με πολλά θύματα. Το «εγώ» παρα-μονεύει, η φιλοδοξία είναι εκεί, ο ναρκισσισμός είναι κρυμμένος πίσω από ιδέες, όπως και η αρχομανία.

Γιατί Καβάφης σήμερα;Γιατί Καβάφης και χθες και σήμερα και πάντα. Αινιγματική φυσιογνω-μία, παραμένει ένα μετέωρο σημείο αναφοράς.

Γιατί επιστρέψατε στη σκηνή για έναν ποιητή;Δεν έχω καμία λατρεία για τους κλα-σικούς ήρωες των θεατρικών έργων. Ενώ ένας ποιητής θα είναι πάντα ένα φωτεινό μονοπάτι.

Πρέπει να μας απασχολεί σήμερα το ερώτημα εάν ο Καβάφης είναι ελληνικός ή οικουμενικός;Μπα, δεν με ενδιέφερε ποτέ αυτό το πράγμα. Δεν πάσχω από παρακρούσεις σωβινιστικού περιεχομένου.

Πώς βλέπετε την Ελλάδα σήμερα; Είναι λεηλατημένη από κακή διαχείριση, από υπερτροφικό εγώ, από ασυνεννοη-σία, από έλλειψη συντονισμού.

Έχω την εντύπωση ότι αντιτίθεστε στις συλλογικότητες. Ναι, γιατί σπάνια είναι κάτι που πραγ-ματικά αξίζει τον κόπο. Βέβαια, η συλλογικότητα στο θέατρο, τον χορό, την τέχνη είναι κάτι καταπληκτικό…

Στην πολιτική;Δεν ξέρω καθόλου την πολιτική! Δεν με τράβηξε ποτέ. Σχεδόν από πολύ μικρός μού ήταν ένα αποκρουστικό τοπίο. Μου αρέσουν οι άνθρωποι που ζουν τη ζωή τους κόντρα σε μια σεμνότυφη κοινω-νία που συσχετίζει κουτά.

Από τους Κωνσταντίνο Καϊμάκη, Παναγιώτη Φρούντζο

1965: Γνωρίζω τους Beatles, εργαζόμε-νος στην «Columbia» Ελλάδας.

1975: Επιστρέφω, μετά από 5 χρόνια, καλύτερος άνθρωπος -και παντρεμένος- από τη Νέα Υόρκη. Δεν έχω ξαναπάει.

1976: Το «Χάπι Ντέι» του Παντελή Βούλγαρη βραβεύ-εται στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Στην ταινία υποδύομαι έναν παπά (!).

1993 – Στο «Star», παρουσιάζω την εκπομπή «Μην διακόπτετε τις δια-φημίσεις για να δείξετε πρόγραμμα». 2008: Εκδίδεται το πρώτο μου βιβλίο «Ως εκ θαύμα-τος», μέρος μιας αυτοβιογραφικής τριλογίας («Complete Unknown» και «Πανωλεθρίαμβος»).

Κωνσταντίνος τζούμας

Page 71: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014
Page 72: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

Hot Doculture

bOb DYLAN: η επΙςτΡΟΦη ενΟς ΘΡΥλΟΥ

ΘεςμΟΦΟΡΙΑΖΟΥςες ςτΑ πΡΟΘΥΡΑ ΚΡΙςης

ΟΙΚΟλΟγΙΚΟ «πΟΡνΟ» ΑπΟ την ΡΟςελΙνΙ

eN LeFkO FeStIVAL

Το κείμενο του Αριστοφάνη που σατυρίζει τον Ευριπίδη για το μυσογυνισμό του επέλεξε ο Γιώργος Κιμούλης να παρουσιάσει φέτος το καλοκαίρι στο ελληνικό κοινό, με την πρεμιέρα να γίνεται στο φεστιβάλ του Βύρωνα (23/6), για να ακολουθήσει μετά το Ανοιχτό θέατρο Παπάγου (24/6), το Πόρτο Ράφτη (29/6), το Γαλάτσι (30/6), η Θεσσαλονίκη (2-3 Ιουλίου) κ.ο.κ. Η γνωστή κόντρα του Ευριπίδη με τις γυναίκες που θεωρεί ότι στοχεύουν να τον καταστρέψουν επειδή τις δυσφημεί στα έργα του, κορυφαίνεται στη διάρκεια της μεγάλης γιορτής των γυναικών, τα Θεσμοφόρια. Το πνεύμα του γραμμένου στα 411 πΧ έργου μετα-φέρεται στο σήμερα χάρη στη δημιουργική συνύπαρξη των Κιμούλη- Πιτσιρίκου, ενώ τους βασικούς ρόλους κρατούν ο ίδιος ο σκηνοθέτης, μαζί με τους Φαίη Ξυλά, Δημήτρη Πιατά (υποδύεται τον Ευριπίδη φυσικά), Θανάση Αλευρά. Η μετάφραση είναι του Κ.Χ. Μύρη.

ΠΡΕΜιΕΡΑ: ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧων, ΒΥΡωνΑΣ, 23 ιΟΥνιΟΥ.

Πώς το «κάνουν» τα δελφίνια; Έχει συναίσθημα η ερωτική πράξη για τα σαλιγκάρια ή απλώς είναι ένας ωραίος μύθος για την πιο εμβληματική σκηνή του ντοκιμαντέρ «Microcosmos»; Η διάσημη πρώην ηθοποιός – μοντέλο και πρώην του Ντέιβιντ Λιντς (μεταξύ άλλων κυρίως σκηνοθετών), η φινετσάτη Ιζαμπέλα Ροσελίνι έρχεται στα πλαίσια του φε-στιβάλ Αθηνών, για να μας δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα. Πρόκειται για μια πρωτότυπη και συναρπαστική οικολογική performance, σε σκηνοθεσία Ζαν- Κλοντ Καριέρ βασισμένη σε ένα παλιό πρότζεκτ της Ροσελίνι (μια σειρά ταινιών μικρού μήκους με τίτλο «Green porno) που προχώρησε στη θεατρική της μεταφο-ρά ύστερα από προτροπή του Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Μεταξύ άλλων θα δούμε την ίδια να υποδύεται με τις κατάλληλες μεταμφιέσεις το ψάρι, το σαλιγκάρι, την πάπια κ.α. δίνοντας σπαρταριστές και ευρη-ματικές απαντήσεις γύρω από την αναπαραγωγική διαδικασία των ζώων.

24-26 ιΟΥνιΟΥ, ΠΕιΡΑιωΣ 260

Από το 1989 που πρωτοεπισκέφτηκε τη χώρα μας πέρασαν 25 χρόνια και άλλες τρεις (μαζί με τη φετινή) εμφανίσεις του μπροστά στο ελληνικό κοινό. Όσοι τον έχουν δει live ξέρουν τι να περιμένουν και για το λόγο θα ξαναπάνε να τον απολαύσουν. Οι ελάχιστοι που κάνουν κριτική εκ του ασφαλούς («γέρασε, κολλάει ένσημα», «πάει, το έχει χάσει προ πολλού») ξεχνούν το βασικότερο: ο Dylan είναι ο σημαντικότερος εν ζωή μουσικός της ροκ που άλλαξε με τα τραγούδια του ολόκληρη την ιστορία της μουσικής του 20ου αιώνα. Ότι και να λέμε, είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις δει τον Ρόμπερτ Άλαν Ζίμερμαν ζωντανά. Έστω και στα 73 του...

22 ιΟΥνιΟΥ, λιΜΑνι ΘΕΣΣΑλΟνιΚΗΣ – 23 ιΟΥνιΟΥ TErrA ViBE ΜΑλΑΚΑΣΑΣ

Μια μουσική περιπλάνηση από τα 80ς μέχρι το σήμερα, μας υπόσχονται οι διοργανω-τές του Εν Λευκώ festival και δεν έχουμε κανένα λόγο για να μην τους πιστέψουμε. Τόσο η παρουσία του αναγεννημένου Boy George, pop icon στη δεκαετία του 1980 με τους Culture Club, όσο και οι αγαπημένοι του ελληνικού κοινού Simple Minds, που κλείνουν φέτος 35 χρόνια καριέρας (αμφό-τεροι θα προσελκύσουν κυρίως τους άνω των 40 μουσικόφιλους) είναι τα δύο καυτά headliners του φεστιβάλ. Οι βέλγοι trip hop Hooverphonic από την άλλη, με την προσθήκη των Nick Waterhouse (αδιαμ-φισβήτητος άρχοντας του vintage rhythm & blues), Karuan (βιενέζικοι technoχρω-ματισμοί ), Mike Simonetti (ποιος είπε πως η disco πέθανε;) και του σλοβένου DJ Gramatic (μοναδικός δεξιοτέχνης των soul, jazz και funky ρυθμών) είναι βέβαιο ότι θα βάλουν φωτιά στην ατμόσφαιρα. Οι παρου-σίες των Jessica 6, Baby Guru, Μαριέττα Φαφούτη, Wedding Singers, NTEIBINT, Amani και Blue Lagoon, συμπληρώνουν το χορταστικό μενού της γιορτής που θα πραγ-ματοποιηθεί στην «Τεχνόπολις» του Δ. Αθη-ναίων και αποτελείται για πρώτη φορά σε 3 ξεχωριστά stages. Main stage, 5|25 stage και το νέο ειδικά διαμορφωμένο Dance stage στην αίθουσα Δ12 της «Τεχνόπολις».. 20/21 ιΟΥνιΟΥ, ΤΕΧνΟΠΟλιΣ- ΓΚΑζι

Από τουςΚωνσταντίνο Καϊμάκη, Παναγιώτη Φρούντζο

72 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Page 73: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

τΑ ΔΥΟ πΡΟςΩπΑ τΟΥ ΙΑνΟΥΑΡΙΟΥΤου Χοσέιν Αμινί. Με τους Βίγκο Μόρτενσεν, Κίρστεν Ντανστ, Όσκαρ Άιζακ, Όμηρο Πουλάκη. Τα γυρίσματα που έγιναν πριν από 1,5 περίπου χρόνο σε Αθήνα και Κρήτη είχαν επεισοδιακό χαρακτήρα, καθώς η Ελλάδα έβραζε λόγω κρίσης και οι συντελεστές του φιλμείχαν σκεφτεί να τα αναβάλλουν ή να τα πραγματοποιήσουν αλλού. Τελικά όλα πήγαν μια χαρά και η Ελλάδα ξαναμπήκε στον παγκόσμιο χάρτη (για καλό αυτή τη φορά) με τους διάσημους Βίγκο Μόρτενσεν και Κίρστεν Ντανστ να ποζάρουν μπροστά από την Ακρόπολη. Το φιλμ βασίζεται στο ομότιτλο μπεστ σέλερ της Πατρίσια Χάισμιθ και αφορά στην προσπάθεια ενός ζευγαριού αμερικανών τουριστών το 1962, να «χαθούν» στα μονοπάτια της χώρας μας, καθώς οι αμερικανικές αρχές αναζητούν τον σύζυγο για οικονομικές απάτες. Δυστυχώς η ταινία δεν απογειώνεται ποτέ: χωρίς ρυθμό, με ελάχιστες πραγματικές δυνατές σκηνές κι ένα καστ ελαφρώς έξω από τα νερά του -γνωστοί έλληνες ηθοποιοί όπως οι Ο. Πουλάκης, Π. Αλειφερόπουλος, Ν. Γιωργάκηςεμφανίζονται σε μικρούς ρόλους- είναι ο ορισμός μιας μεγάλης χαμένης ευκαιρίας. Το ελληνικό φως και τοπίο κλέβει φυσικά την παράσταση αλλά πέραν τούτου...

Περισσότερες εκδηλώσεις στο blog.public.gr

Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας αρι-στερής διακυβέρνησης στην Ελλά-δα, που θα μπορούσε να λειτουρ-γήσει πιλοτικά για την ευρωπαϊκή και διεθνή Αριστερά, το στοίχημα μιας επαναστατικής εκδοχής του πλειοψηφικού/δημοκρατικού δρό-μου που θα έθετε το βάρος στη ρήξη με τις καπιταλιστικές και ιμπε-ριαλιστικές δομές, στη δυαδικότητα της εξουσίας και στην «εξωτερικότη-τα» των κινημάτων προς τη λογική του αστικού κρατικού μηχανισμού καθίσταται επίκαιρο και μας καλεί να το επανανακαλύψουμε.

Ελάτε στο χώρο των εκδηλώσεων του Public,την Τρίτη 24 Ιουνίου στις 19:00 και παρακολουθήστε την παρουσίαση του τελευταίου βιβλίουτου Δημήτρη Μπελαντή από τις εκδόσεις Τόπος.

Ο Δημήτρης Μπελαντής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Αποφοίτησε από τη Γερμανική Σχολή Αθηνών και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1988 ασκεί μαχόμενη δικηγορία. Ενεργοποιείται στο Δικηγο-ρικό Σύλλογο Αθηνών και είναι μέλος της διοίκησής του. Έχει δημοσιεύσει σει-ρά άρθρων σε εφημερίδες και έντυπα της ευρύτερης Αριστεράς. Η διδακτορι-κή του διατριβή, με θέμα «Αντιτρομοκρατική νομοθεσία και αρχή του κράτους δικαίου» εκδόθηκε το 1997 (εκδόσεις «Δίκαιο και οικο-νομία»). Άλλα έργα του: Αναζητώντας τον εσωτερικό εχθρό (Προσκή-νιο, 2005), Η Ουλρίκε μετά το θάνατο της Μάινχοφ (Βιβλιοπέλαγος, 2006, 2007, 2009). Ακόμα συμμετείχε σε συλλογικά έργα με πιο πρόσφατο το Κυβέρνηση της Αριστεράς (εκδόσεις Τόπος, 2013).

2014ΙΟΥΝΙΟΣ

Σύνταγμα

Επανάσταση ή μεταρρύθμιση; Ειρηνικός και κοινο-βουλευτικός δρόμος για τον σοσιαλισμό ή προε-τοιμασία μιας επαναστατικής έκρηξης; Μετασχημα-τισμός ή συντριβή του αστικού κράτους;H Αριστερά στη Δύση ταλανίστηκε ανάμεσα σε αυτές τις επιλογές κατά τον 20ό αιώνα και συνεχίζει να ταλανίζεται μέχρι σήμερα.

Δημήτρης Μπελαντής Αριστερά και ΕξουσίαΟ «δημοκρατικός δρόμος» προς τον σοσιαλισμό

παρουσίασηβιβλίου

Είσοδος Ελεύθερη

Ομιλητές εκδήλωσης: Ευτύχης Μπιτσάκης, πανεπιστημιακός, Παναγιώτης Λαφαζάνης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χαράλαμπος-Σταύρος Κοντονής, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και ο ίδιος ο συγγραφέας.

OMAr FArUk tekbILek & FrIeNDSΔεΥτεΡΑ 30 ΙΟΥνΙΟΥ-21.30, ΘεΑτΡΟ βΡΑχΩνΟ χαρισματικός τουρκοαιγύπτιος Tekbilek που παίζει ζουρνά, μπαγλαμά, νέι, ούτι και κρουστά (!)συναντιέται με τον Μ. Νικολούδη και άλλους φίλους του μουσικούς για να χαρίσουν στο κοινό μια συναυλία γιομάτη από αρώματα της μεσογείου και ήχους της ανατολής.

η ΦΙΟνΑ ςΟ ςτΟ ελληνΙΚΟ ΦεςτΙβΑλ24- 25 ΙΟΥνΙΟΥ, πεΙΡΑΙΩς 260. Όταν η διάσημη ιρλανδή ηθοποιός πρωτοπαρουσίασε προπερσι στην Μικρή Επίδαυρο το εμβληματικό ποίημα του Σ.Τ. Κόλριτζ «Η μπαλάντα του γέρου ναυτικού»

γνώρισε την αποθέωση. Σειρά έχει και το αθηναϊκό κοινό να γνωρίσει από κοντά τους λόγους αυτής της θριαμβευτικής παράστασης που είναι στα αγγλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους.

eJekt FeStIVAL25 ΙΟΥνΙΟΥ, πλΑτεΙΑ νεΡΟΥ10 χρόνια κλείνει φέτος το κατά πολλούς κορυφαίο συναυλιακό ραντεβού του καλοκαιριού και οι διοργανωτές το γλεντούν ανάλογα. Με headliners τους Kasabian (όσοι ήταν στην προ διετίας εμφάνιση τους μιλούν για μια αξέχαστη συναυλία) και άξιους συμπαραστάτες τους Editors, τους Dark-side του Nicolas Jaar, τους White Lies και τον βερολινέζο Paul Kalkbrenner, ότι κι αν πει κανείς για αυτό το μουσικό γεγονός είναι λίγο.

ΦΑΡΑντΟΥΡη ΚΑΙ LLOYD ςτΟ ηΡΩΔεΙΟ20 ΙΟΥνΙΟΥ, ηΡΩΔεΙΟΟι Μαρία Φαραντούρη και Charles Lloyd συνδέονται με μακρά και δοκιμασμένη φιλία. Το αποτέλεσμα αυτής της συνεύρεσης θα φανεί για άλλη μια φορά στον επιβλητικό χώρο του Ηρωδείου, όταν ο σημαντικότατος αμερικανός σαξοφωνίστας θα συνοδεύσει μουσικά τις τζαζ ερμηνευτικές αποχρώσεις της ελληνίδας τραγουδίστριας. Παράλληλα ο Lloyd θα παρουσιάσει δείγματα της νεάς του δουλειάς «Wild man dance suite».

Page 74: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

74 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

«Τα μυστικά από μόνα τους δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά. Γίνονται πρόβλημα από τη στιγμή που αιχμαλωτίζουν και βασανί-ζουν μέχρι την τρίτη γενιά τα μέλη της οικογένειας», λέει στο Hot Doc ο γάλλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν, ο οποίος επισκέφτηκε τη χώρα μας για να παρουσιάσει το νέο του βιβλίο «Οικογενειακά Μυστικά» στο βιβλιοπωλείο Ιανός. Τον συναντήσαμε στον Λυκαβηττό και μας μίλησε για τις «πληγές της σιωπής», για τον κίνδυνο δημιουργίας ψυχικών διαταρα-χών στα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα σε ένα κλίμα οικογενει-ακής μυστικοπάθειας, για τον τρόπο «επικοινωνίας» των οικο-γενειακών μυστικών, για τα όρια ανάμεσα σε ιδιωτικότητα και «θαμμένες αλήθειες» και για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες το μυστικό αποκτά παθολογικές διαστάσεις.

Βιβλιοπροτάσεις

Από τη Δήμητρα Αθανασοπούλου

ςερζ τισερόν

Ισορροπώντας ανάμεσα σε ιδιωτικότητα και «θαμμένες αλήθειες»

δίχως να ξέρουν ποιος είναι ο πατέρας τους στη Γαλλία του μεσοπολέμου φαντά-ζονταν μεγαλώνοντας τη φρικτή εκδοχή του βιασμού. Η αλήθεια όμως ήταν πιο απλή. Ήταν παιδιά προϊόντα απαγο-ρευμένου έρωτα μεταξύ Γαλλίδων και γερμανών στρατιωτών.

Πώς πρέπει λοιπόν να αποκαλύπτονται τα μυστικά; Ποια είναι η συμβουλή σας;Το μυστικό δεν αντιτίθεται στην αλήθεια. Αντιτίθεται στην επικοινωνία. Το παιδί δεν πρέπει να τα ξέρει όλα. Ο γονιός όμως θα πρέπει να θίξει πως τον απα-σχολεί ένα οδυνηρό γεγονός που συνέβη στο παρελθόν, δίχως να του πει περί τίνος πρόκειται. Για να εξηγήσει στο παιδί πως δεν φταίει εκείνο όταν βλέπει τον γονιό του λυπημένο ή θυμωμένο. Για να μην το φορτώσουμε με ενοχές, η μαγική φράση προς το παιδί είναι «εσύ δεν φταις καθό-λου». Στην πορεία, όταν βλέπουμε πως το παιδί φτιάχνει σενάρια, οφείλουμε να το ρωτήσουμε τι έχει φανταστεί. Συχνά το παιδί έχει φανταστεί κάτι που δεν είναι μακριά από την αλήθεια και το εκφρά-ζει το παιδικό του λεξιλόγιο. Τότε εμείς μπορούμε να του πούμε απλά πως έχει φανταστεί σωστά, δίχως να μπούμε σε επώδυνες λεπτομέρειες. Το παιδί πρέ-πει να αισθάνεται ελεύθερο να ρωτά ό,τι θέλει, αλλά και να μάθει από τους γονείς του να σέβεται την ανάγκη τους να μην μιλήσουν αναλυτικά για κάτι οδυνηρό και να περιμένει την κατάλληλη ηλικία για να έχει δικαίωμα σε περισσότερες πληροφορίες.

Για να μιλήσουμε για μυστικά, θα πρέπει πρώτα να τα ορίσουμε.Για να μιλήσουμε για μυστικά, πρέπει να πούμε πως δεν πρόκειται απλώς για πράγματα που δεν έχουν ειπωθεί. Όπως τα όνειρα που βλέπουμε, οι σκέψεις μας, οι δουλειές μας. Πρέπει να υπάρχουν τρεις προϋποθέσεις. Η πρώτη προϋπό-θεση είναι να πρόκειται φυσικά για κάτι ανείπωτο, η δεύτερη είναι να θεωρείται απαγορευμένο να γνωρίζουμε την ύπαρξη του ανείπωτου και η τρίτη προϋπόθεση είναι το μυστικό να αφορά ένα επώ-δυνο γεγονός. Οι γονείς πρέπει να έχουν δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, να έχουν δικαίωμα στα καθημερινά μυστικά, και τα παιδιά οφείλουν να μάθουν να σέβο-νται το δικαίωμά τους. Τα Μυστικά με Μ κεφαλαίο είναι κάτι άλλο.

Ποιες είναι οι συνέπειες των ανείπωτων μυστικών στα μέλη μιας οικογένειας;Τα ανείπωτα οικογενειακά μυστικά προ-καλούν ανασφάλεια στα παιδιά. Απλώς γιατί οι γονείς έχουν απρόβλεπτες αντι-δράσεις όταν αναβιώνουν με κάποια αφορμή το επώδυνο γεγονός που αφορά το μυστικό τους. Το παιδί θα αισθανθεί ανα-σφάλεια όταν δει τον γονιό του να κλαίει δίχως να ξέρει τον λόγο ή να συμπεριφέ-ρεται ασυνήθιστα, αφού συχνά εξαιτίας του τραυματικού γεγονότος συγχέεται το παρόν με το παρελθόν. Επιπλέον το παιδί, εκτός από το ότι δεν θα έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, θα φανταστεί κάτι χει-ρότερο, συνήθως κάτι φρικτό. Όπως για παράδειγμα τα παιδιά που γεννήθηκαν

Page 75: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 75

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ ΜΥΣΤΙΚΑΤι είναι το μυστικό και γιατί είναι κακό να υπάρχουν μυστικά σε μια οικογένεια; Είναι δυνατόν να μην έχουν οι γονείς τις ιδιωτικές τους στιγμές, τις όποιες δεν εκθέτουν στα μάτια των παιδιών τους; Ο γάλλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σέρζ Τισσερόν απαντά στα παραπάνω ερωτήματα και εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο το τραύμα πού βίωσε και αποσιώπησε η πρώτη γενιά μεταπηδά στη δεύτερη, ακόμη και στην τρίτη γενιά.

Συγγραφέας: Σερζ ΤισερόνΕκδότης: ΆγραISBN: 9789605051082 Σελ: 168 / Τιμή: € 12,60

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΦΕΛΙΑΣυγγραφέας: Φερνάντο ΠεσσόαΕκδότης: GutenbergISBN: 9789600116298Σελ: 280/ Τιμή: € 9,80

Η αλληλογραφία του μεγάλου πορτογάλου λογοτέχνη με τη μοναδική γνωστή ερωτική του σχέση, την Οφέλια Κεϊρός. Η Οφέλια είναι 19 ετών όταν ερωτεύεται τον Φερνάντο Πεσσόα και μαζί του όλη την παρέα των ετερωνύμων: τον Α.Α. Κρος, τον Ρικάρντο Ρέις και τον Άλβαρο ντε Κάμπος. Τον ακολουθεί στα δυσπρόσιτα μονοπάτια της δημιουργίας του, ανταλλάσσοντας επιστολές γεμάτες ευρηματικότητα και χιούμορ, δίχως να παύει να εκφράζει την επιθυμία της να τον παντρευτεί.

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΑΝΕΡΓΟΥΣυγγραφέας Χριστόφορος ΚάσδαγληςΕκδότης: ΚαστανιώτηςISBN: 978-960-03-5762-2Σελ: 224/ Τιμή: € 10,65

Το site του συγγραφέα imerologioanergou.gr έγινε έμπνευση για το βιβλίο του. Από τις περίπου 2.000 ιστορίες που είχαν συγκεντρωθεί τους πρώτους μήνες λειτουργίας του site, οι 155 πιο αντιπροσωπευτικές έχουν περιληφθεί αυτούσιες στο βιβλίο, αναδεικνύοντας αυτό που αποκαλείται «λογοτεχνία της ανάγκης». «Ο άνεργος δεν τους χρειάζεται, δεν είναι αποδοτικός, μοιάζει με τα πεταμένα φρέσκα φρούτα της χωματερής, που εγγυώνται την κερδοφόρο τιμή των υπολοίπων. Γιατί το φρούτο γι’ αυτούς δεν είναι μέσο διατροφής, αλλά κερδοφορίας».

Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣΣυγγραφέας: Πολ Όστερ Εκδότης: ΜεταίχμιοISBN: 978-960-566-386-5Σελ: 448 / Τιμή: € 14,94

Η Τριλογία της Νέας Υόρκης, ένα από τα 100 καλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών, όπως έχει χαρακτηριστεί από τον Guardian, επανακυκλοφορεί σε έναν τόμο από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Το βιβλίο αποτελείται από τρεις ιστορίες, οι οποίες διαπλέκονται αριστοτεχνικά με φόντο τη Νέα Υόρκη. Σε καθεμιά από τις ιστορίες η αναζήτηση στοιχείων από έναν ντεντέκτιβ οδηγεί σε εξαιρετικές συμπτώσεις, που ανάγουν τελικά την απλή παρακολούθηση ενός υπόπτου σε μια σπουδή της ανθρώπινης συνθήκης.

Η ΣΥΒΙ ΚΑΙ Ο ΝΤΑΝΤΥΗ αφηγήτρια και κεντρική ηρωίδα, εσώκλειστη για μέρες σ’ ένα διαμέρισμα, απομαγνητοφωνεί μαρτυρίες ανθρώπων που πάσχουν από ψυχικά νοσήματα, πρώην έγκλειστων σε ψυχιατρεία. Πρόκειται για αληθινές μαρτυρίες που προέρχονται από το ντοκιμαντέρ της συγγραφέα «Αποϊδρυματοποίηση: Ο δρόμος της επιστροφής». Παράλληλα ξετυλίγονται πτυχές της πολύπαθης ζωής της αμερικανίδας ποιήτριας Σύλβια Πλαθ. Η εμμονή της αφηγήτριας με την Πλαθ ταράζει τον ύπνο της, και τα όνειρά της γίνονται ένα συνονθύλευμα της δικής της πραγματικότητας, της Πλαθ και των πρώην εγκλείστων…

Συγγραφέας: Δήμητρα ΔιδαγγέλουΕκδότης: ΓαβριηλίδηςISBN: 978-960-576-048-9Σελ: 106 / Τιμή: € 9,59

Page 76: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

76 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΑΠΟΤΥΠΟΜΑΤΑ

Της Ματίνας Παπαχριστούδη

ΠΟΣΟ ΣΤΟΙΧΗΣΕ ΤΟ ΛΟΥΚΕΤΟ ΣΤΗΝ ΕΡΤ;Ένα χρόνο μετά το λουκέτο στην ΕΡΤ κανείς δεν από τους λαλίστατους υποστηρικτές του κλεισίματος της κρατικής ραδιοτηλεόρασης δεν κατάφερε να απαντήσει στο ερώτημα τι κέρδισε το δημόσιο από την εξαφάνισή της. Απόδειξη μάλιστα αυτού του οικονομικού εγκλή-ματος είναι πως ο νέος προϋπολογισμός της ΝΕΡΙΤ, η οποία ένα χρόνο μετά παραμένει αδειανό κουφάρι, αποτελεί κρατικό μυστικό. Τα στοιχεία της δεν αναρ-τώνται ούτε στον κατάλογο των ΔΕΚΟ. Και φυσικά εξαφανίστηκαν τα πειστήρια του εγκλήματος και για τα διαθέσιμα εκατομμύρια ευρώ που διάθετε η ΕΡΤ όταν ο Αντώνης Σαμαράς της έβαλε λουκέτο. Κανείς μας δεν θα μάθει πόσο ακριβώς στοίχησε στο κράτος το μόρφωμα της ΔΤ τους δέκα προηγούμενους μήνες.

ΟΙ ΦωΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟΧΟΣΓια πολλοστή φορά θύματα αστυνομικής βίας έπεσαν φωτορεπόρτερ που καλύπτουν κοινωνικές διαμαρ-τυρίες. Μετά τη δολοφονική επίθεση των ΜΑΤ στον Μάριο Λώλο, η φωτογράφος Τατιάνα Μπόλαρη δέχθηκε χτυπήματα στο κεφάλι και το σώμα από τους έξαλλους άνδρες των ΜΑΤ έξω από υπουργείο Οικονομικών. Το φαινόμενο της βίας ειδικά απέναντι στους φωτορεπόρτερ είναι εξηγήσιμο. Εδώ και αρκετά χρόνια έκαναν στροφή και βγήκαν από τα τείχη των ασπίδων των ΜΑΤ, μπήκαν ανάμεσα σε διαδηλωτές και ΜΑΤ. Και το πληρώνουν με επιθέσεις εξαιρετικής βίας. Τα δικά τους ντοκουμέντα, σε αντίθεση με τα ρεπορτάζ των δημοσιογράφων που θάβονται στις εφη-μερίδες και πετιούνται στο καλάθι των αχρήστων στα τηλεοπτικά κανάλια, μεταδίδονται, διαδίδονται και αποκαλύπτουν. Αυτό είναι που ενοχλεί την εξουσία, η δημοσίευση της είδησης.

ΠΤωΧΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ, ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΤα λουκέτα στον χώρο του Τύπου συνεχίζονται. Την κατάσταση δεν έσωσε ούτε η στάση πληρωμών στους εργαζόμενους, ούτε η μη απόδοση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Η εφημερίδα Κέρδος του Θωμά Λιακουνάκου έκανε αίτηση πτώχευσης, ενώ σε κίνδυνο βρίσκεται η Ναυτεμπορική, που προσ-δοκά πως θα πάρει το πράσινο φως για δάνειο.

Η NOvA ΝΥΦΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝωΝΙωΝΣε πολύφερνη νύφη εξελίσσεται η συνδρομητική τηλεό-ραση της Nova για τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας. Η συμφωνία μεταξύ Wind και Vodafone για σύμπραξη στην εξαγορά μετοχών της ιδιοκτήτριας Forthnet δεί-χνει πώς διαμορφώνεται το μέτωπο έναντι του ΟΤΕ, συμφερόντων της Deutsche Telecom. Η 15ετής άδεια λειτουργίας της Nova και το πολύτιμο τηλεοπτικό περιεχόμενο που διαθέτει είναι το δυνατό χαρτί στην επαύριο των τηλεπικοινωνιακών εξελίξεων.

Οι κυκλοφορίες πέφτουν. Σαρωτικά. Οι εκδότες κατάφεραν να μειώσουν την αγοραστική δύναμη

των εφημερίδων τους ακόμη και την Κυριακή, και από ένα 1.200.000 φύλλα φθάνουν πλέον να πουλάνε μετά βίας 800.000-900.000. Η επιλογή των παραδοσιακών εκδοτικών συγκροτη-μάτων, των Σταύρου Ψυχάρη, Γιώργου Μπόμπολα, Αριστείδη Αλαφούζου, ομίλου Βαρδινογιάννη, τα οποία κατέχουν προνομιακά και την ιδιωτική τηλε-όραση, μαζί με τον όμιλο Μίνωα Κυριακού, και επέβαλαν να κυριαρχήσουν και στο ψηφιακό της μέλ-λον με την αρπαγή όλων των ψηφιακών συχνοτήτων, είναι σαφής. Ουδόλως νοιάζονται για την κυκλοφο-ρία των εφημερίδων τους και τους αναγνώστες τους. Καθόλου δεν ενδιαφέρονται αν στα κανάλια τους υπάρχει τηλεοπτικό πρόγραμμα, ειδήσεις και ψυχα-γωγία. Στην παρούσα κρίσιμη φάση ολοκληρωτικού ελέγχου από το τραπεζικό ευρωπαϊκό κεφάλαιο και το ΔΝΤ, σημασία έχει η απόκρυψη ειδήσεων, η δια-στρέβλωση-παραποίηση γεγονότων, η κατασκευή πολιτικών γεγονότων και ο έλεγχος των προσώπων σε θέσεις κλειδιά στον κρατικό μηχανισμό.Επειδή ακριβώς δεν ανησυχούν και ούτε νοιάζονται για την ενημέρωση αλλά και το προϊόν που παράγουν, η είδηση της επίθεσης με σιδερογροθιά στο κεφάλι καθαρίστριας έξω από το υπουργείο Οικονομικών δεν δημοσιεύθηκε στις ελληνικές εφημερίδες, ενώ έγινε πρωτοσέλιδο στη New York Times. Για αυτό χαρα-κτηριζόμενοι «δημοσιογράφοι» μεγάλων ελληνικών εφημερίδων εγκάλεσαν τις καθαρίστριες που τρα-βούσαν από το πέτο τους αστυνομικούς, τη στιγμή που οι δημοσιογράφοι των ξένων εφημερίδων έκα-ναν ρεπορτάζ για την παραβίαση του Συντάγματος και των νόμων.Αυτό που κυρίως νοιάζει τους εκδότες είναι οι χορη-γοί τους. Οι τράπεζες για να ανοίξουν το πουγκί και να συνεχίσουν να δίνουν δάνεια με την εγγύηση της ελληνικής κυβέρνησης. Οι πολυεθνικές που δεν πλη-ρώνουν τους εργαζόμενους και τους προμηθευτές τους αλλά πληρώνουν πανάκριβα φυλλάδια ως ένθετα στις εφημερίδες. Οι διαπλεκόμενες εταιρίες που θα πλη-ρώσουν μετρητοίς τα φιλανθρωπικά γκαλά ή μπαζάρ των εκδοτικών συγκροτημάτων. Οι διαφημιστικές εταιρίες που κρατούν τα χρήματα των πελατών τους. Και φυσικά τα στελέχη της τρόικα, με τα οποία έχουν αναπτύξει στενούς δεσμούς ποικίλων εξαρτήσεων.

Ποιος νοιάζεται για αναγνώστες…

Page 77: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 77

Page 78: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

78 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Page 79: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 • 79

Page 80: Hοτ doc τεύχος 55 b΄ιούνιος 2014

80 • HOTDOC. • 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014