güvenli cerrahı uygulamaları ve cerrahı hattaları

Hasta Guumlvenliği Yuumlksek Lisans Programı

GUumlVENLİ CERRAHİ UYGULAMALAR

VE CERRAHİ HATALAR

Hazırlayan

Yuumlksek Lisans Oumlğrencisi Mohamed Ahmed MOHAMED

Sorumlu Oumlğretim Uumlyesi

Doccedil Dr Fatma CEBECİ

AKDENİZ UumlNİVERSİTESİ

HEMŞİRELİK FAKUumlLTESİ

iccedilindekiler

Giriş

Guumlvenli Cerrahi Kontrol ListesiTRrdquo (GCKLTR) 4 boumlluumlmler Nedir Nasıl kullanılır

Cerrahide Bilinen 10 Ana Hedef

Cerrahide Bilinen 10 Gerccedilek

Cerrahi Hatalar

Hemşirelik mesleği ile ilgili Cerrahi ve Tıbbi hataları

Guumlvenli Cerrahi uygulama ve Madde 13

Guumlvenli Cerrahi uygulama tarihini birazcık goumlz atarsak

Aslan Eti Fatma 2009



bull Hasta bakımının temel ilkesi olan

ldquooumlnce zarar vermerdquo (primum non

nocere) Hipokrat Andı MOuml 450-377

soumlyleminin en oumlnemli konu

başlıklarından biri cerrahi guumlvenliğin

sağlanmasıdır

bull Guumlvenli cerrahi uygulamaları bu

bağlamda duumlnya uumlzerinde yılda yapılan

yaklaşık 234 milyon ameliyatı guumlvence

altına almayı hedeflemektedir

bull Yapılan pilot ccedilalışmanın sonuccedillarıNew

England Journal of Medicinelsquode 2009

yılında yayınlanmış Guumlvenli Cerrahi ve

kontrol listesi kullanımının cerrahi

komplikasyon ve oumlluumlm oranının 30

azalttığı ispatlanmıştır

bull (Guumlvenli cerrahı 2010) (N Engl J Med 2009 3602372-2375May 28

2009DOI 101056NEJMc090417)

bull (Alex ve ark 2009) yaptığı ccedilalışmada

Guumlvenli Cerrahi Kontrol listenin Morbidite

ve Mortalite azaldığını

bull Ccedilalışmanın sonucunda kontrol listesi

uygulanmadan oumlnce oumlluumlm oranı

15rsquodeyken uygulandıktan sonra 08

duştu Yatan hasta komplıkasyonlara ise

110 ken 70 duştu

Alex etal A Surgical Safety Checklist to Reduce Morbidity and Mortality in a Global Population Massachusetts Medical SocietyN Engl J Med 360491-499January 29 2009 101056NEJMsa0810119

Guumlvenli Cerrahi Hayat Kurtarır

bull lsquoSAFE SURGERY SAVES LİFESrsquo Guumlvenli Cerrahi Hayat Kurtarır oluşumu Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln tuumlm duumlnyada cerrahi işlemlerden kaynaklanan oumlluumlmleri azaltma ccedilabalarının bir parccedilası olarak Duumlnya Hasta Guumlvenliği İttifakı tarafından kurulmuştur

bull DSOuml (2009)

bull ldquoGuumlvenli Cerrahi Hayat Kurtarırrdquo (Safe Surgery Saves Lives) projesinin amacıcerrahi bakım guumlvenliğini tuumlm duumlnyauumllkelerinde kanıtlanmış bakımstandartlarına dayanarak sağlamaktır

bull (Guumlvenli cerrahı kitapcığı 2011)

Guumlvenli Cerrahi Kontrol ListesiTRrdquo (GCKLTR)

bull Bu amaccedil doğrultusundaSağlık

Bakanlığı tarafından ldquoGuumlvenli Cerrahi

Kontrol ListesiTRrdquo (GCKLTR) adı ile

doumlrt boumlluumlm olarak duumlzenlenerek 2011

yılında uygulamaya sunulmuş ve

Tuumlrkiye de yaygın bir şekilde

kullanılmaktadır

bull (Cerrahi Guumlvenlik Kontrol ListesiTR Uygulama Kılavuzu 2011)

bull Oluşturulan Kontrol listesinde her boumlluumlm iccedilin

belirlenen ayrı bir kontrol sorumlusu olması

kurumların bu listeyi uygulatma suumlrecinde

uyumu artırmaktadır

bull Klinikten ayrılmadan oumlnce ve ameliyat sırasında

kontrol listesini uygulamak iccedilin bir kişi listedeki

kutuların doldurulmasından sorumlu olmalıdır

(iş ccedilevriminde her hangi bir hemşire olabilir)


Cerrahi Guumlvenlik Kontrol Listesi Uygulama hemşirenin roluuml

bull Hemşirelik personeli Guumlvenli Cerrahi

uygulamanın tuumlm aşamalarında oumlnemli

bir yer almaktadır

httpwwwpatientsafetyfirstnhsuk2010

Guumlvenli Cerrahi Kontrol ListesiTRrdquo (GCKLTR) 4 boumlluumlmleri

(GCKLTR)

bull I Klinikten Ayrılmadan Oumlnce

bull II Anestezi vermeden Oumlnce

bull III Ameliyat Kesisinden Oumlnce

bull IV Ameliyattan Ccedilıkmadan Oumlnce

(WHO Guidelines for Safe Surgery 2009)

I Klinikten ayrılmadan oumlnce

bull Bu boumlluumlm cerrahi tedaviye guumlveniccedilerisinde başlamak iccedilin hasta kliniktenayrılmadan oumlnce tamamlanır

bull Bu boumlluumlmuumln kontroluuml iccedilin en az hemşireveya sağlık goumlrevlisinin orada olmasıgerekir

(Cerrahi Guumlvenlik Kontrol ListesiTR Uygulama Kılavuzu 2011)

bull Bu aşamada cerrah da kontrole katılabilir

ldquoKlinikten Ayrılmadan Oumlncerdquo iccedilindeki

kutuları şoumlyledir

Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin

bull GerccedilekleştirilecekGirişimini Teyit Ettimi

Hastanın RızasınıTeyit Etti mi

bull Hasta Accedil mı

bull Ameliyat Boumllgesi TraşıYapıldı mi

bull Kullanılacak Malzeme İmplant Kan veya Kan Uumlruumlnuuml Hazır mı

bull Hastanın Yapılan TuumlmTetkikleri Yanında mı

Hasta UumlzerindekiDeğerli Eşyaları VarsaMakyajOje veProtezlerini Ccedilıkardımı

bullHasta Ameliyat Oumlnluumlğuumlnuuml ve Bonesini Giydi mi

bullAmeliyat Oumlncesi de OumlzelBir İşlem Gerekli mi


bull Kontrol listesinin 1 boumlluumlmuuml hasta artık

guumlvenlibull bir şekilde ameliyathaneye teslim

edilebilir


II ANESTEZİ VERİLMEDEN OumlNCE

bull Bu boumlluumlmuumln kontroluuml iccedilin en az bir

anestezi goumlrevlisi ve sağlık personelinin

orada olması gerekir Kontrol listesi

koordinatoumlruuml anestezi hazırlıklarının

akışına bağlı olarak bu boumlluumlmuuml bir

kerede veya sıralı olarak doldurabilir


bull ldquoAnestezi verilmeden Oumlncerdquo iccedilindeki kutuları

şoumlyledir

Hasta Kimliğini AmeliyatYerini GerccedilekleştirilecekGirişimini Teyit Etti mi

Ameliyat Yeriİşaretlenmiş mi

Anestezi GuumlvenlikKontroluuml Tamamlandımı


Anestezi ekibi ABCDEyi tamamlamalıdır

bull Airway (havayolu) ekipmanı

bull Breathing (solunum) sistemi (buna

oksijen ve solunum ajanları dahildir)

bull SuCtion (aspirasyon)

bull Drugs (ilaccedillar ) ve cıhazları

bull Emergency (Acıl) ılaccedilları


Pulse Oksimetre Hasta Uumlzerindeve Ccedilalışır Durumda mı

Hastanın Bilinen Bir Alerjisi Varmı

Gerekli Goumlruumlntuumlleme Mevcut mu

Hastanın gt500 Ml Ya Da DahaFazla Kan Kaybı (Ccedilocuklarda gt7

MlKg) Riski Var mı

2 boumlluumlm tamamlanmıştır ve ekip anestezi verme işlemlerine devam edebilir


III AMELİYAT KESİSİNDEN OumlNCE

bull Cilt veya ameliyat kesisinin hemenoumlncesinde ekip tarafından belli başlı temelguumlvenlik kontrollerinin yapıldığı ve ekiptekiher bir kişinin yer aldığı dakikalık birduraklamadır


Tuumlm Ekip Uumlyeleri Ad ve Goumlrevlerini Belirterek Kendilerini

Tanıtırlar

Cerrah Anestezi Goumlrevlisi veHemşire Hastanın Doğru Hasta

Olduğunu Ameliyat YerininDoğruluğunu

Gerccedileklestirilecek Girişimi

Cerrahın GoumlzdenGeccedilirdikleri

bull Kritik vebeklenmedikadımlar ameliyatsuumlresi beklenenkan kaybı nedir

Anestezi EkibininGoumlzden Geccedilirdikleri

bull Hastaya oumlzguuml anestezi riskleri var mı

Hemşire EkibininGoumlzden Geccedilirdikleri

bull Sterilite (indikatoumlrsonuccedilları dahilolmak uumlzere) teyitedildi mi

bull Ekipmanla ilgili sorun veya endişe var mı


Son 60 Dakika İccedilinde AntibiyotikProfilaksisi verildi mi

Kullanılacak Malzemeler Hazır veSterilizasyonu Uygun mu

Kan Şekeri Kontroluuml Gerekli mi

Hasta Antikoaguumllan KullanıyorMu Derin ven TrombozuProfilaksisi Gerekli mi

IV AMELİYATTAN CcedilIKMADAN OumlNCE

bull Bu boumlluumlm hasta ameliyathanedenccedilıkarılmadan oumlnce tamamlanmalıdır Amaccedil oumlnemli bilgilerin hastanın ameliyat sonrasıbakımından sorumlu olan bakım ekiplerineaktarılmasını kolaylaştırmaktır


bull Hemşire Soumlzluuml Olarak Şunları Ekip İle TeyitEder

Gerccedilekleştirilen Girişimin TeyitEdilmesi

Alet SpanccedilKompres ve İğneSayımlarının Doğruluğu

Numunenin Ne Şekilde Etiketlendiği(Hasta Adı Alınan Boumllge Dacirchil)

Ele Alınması Gereken EkipmanSorunları Olup Olmadığı


bull Cerrah anestezi goumlrevlisi ve hemşire oumlzellikle hastayı etkileyebilecek ameliyatya da anestezi konularına odaklanarak ameliyat sonrası iyileşme ve youmlnetmeplanını goumlzden geccedilirmelidir


Tuumlrkiyede (GCKLTR) yapılan araştırma

bull Sakarya Eğitim Araştırma Hastanesi ile Sakarya Kadın Doğum ve Ccedilocuk Hastalıkları Hastanesirsquonde bulunan Hemşire anestezi teknisyeni sağlık memuru ve hekim olmak uumlzere 245 kişi oluşan sağlık personeli uumlzerine guumlvenli cerrahi suumlreci hakkında sağlık ccedilalışanlarına farkındalık yaratmak icin yapıldığı ccedilalışmada

(8uluslararası sağlıkta kaliteliAkriditasyon ve hasta guumlvenliği kongrese sunumu )

bull Guumlvenli cerrahi kontrol liste uygulaması iccedilin hasta yoğunluğu nedeni ile etkin kullanılamadığı yeterli zaman olmaması nedeni ile de guumlvenli cerrahinin amacı olan hasta guumlvenliğini tehdit etmektedir Hekimlerin suumlrece etkin olarak katılmadıklarını (22) tespit edilmiştir


(Guumlvenli cerrahı kitapcığı 2011)


(Guumlvenli cerrahı kitapcığı 2011) DSOuml 2009

ANZ Journal of SurgeryVolume 80 Issue 1‐2 pages 1-2 4 FEB 2010 DOI 101111j1445-2197200905166xhttponlinelibrarywileycomdoi101111j1445-2197200905166xfullf1

TC Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri GenelMuumlduumlrluumlğuuml Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon DaireBaşkanlığı

bull Guumlvenli CerrahiHatalı Uygulama

bull Guumlvenli CerrahiDoğru Uygulama

httpwwwkalitesaglikgovtrindexphplang=tramppage=272ampvideoCatID=2ampvideoID=7

httpwwwpatientsafetyfirstnhsuk 2014

Perioperatif Bakım zarar verme azaltılması


Hemşirelik yaklaşım

bull Yara yeri infeksiyonu azaltmak iccedilin

bull Profilaktik antibiyotiklerin uygun kullanımı

bull Normotermi bakımı

bull Diyabetik olan hastalarda glisemik kontroluuml sağlamak

bull Oumlnerilen Tuumly Alma youmlntemlerinin kullanılması


Cerrahide Bilinen10 Ana Hedef

bull Ekip doğru hasta doğru ameliyat ve doğru taraf cerrahisi yaptığından emin olmalı

bull Ekip hastayı ağrıdan korurken anestezinin zararlı etkilerinden de korumalı

bull Ekip hastayı hayatı tehdit eden hava yolu ve solunum kaybından korumalı

bull Ekip aşırı kan kaybı riskine karşı hazırlıklı olmalı

bull Ekip hastaya alerjik veya yan etkisi olabilecek ilaccedilları uygulamamalı

bull DSOuml 2009

bull Ekip cerrahi alan enfeksiyon riskini azaltacak tuumlm oumlnlemleri almalı

bull Ekip cerrahi alanda alet veveya spanccedil kalmasını engellemeli

bull Ekip ameliyatta ortaya ccedilıkan tuumlm patolojik numunelerin doğru şekilde isimlendirilmesini sağlamalı

bull Ekip ameliyatın guumlven iccedilerisinde başlayıp tamamlanması iccedilin suumlrekli iletişim iccedilinde olmalı

bull Hastanelerden ameliyat kapasitesi ile bilginin rutin olarak elde edilmesi sağlanmalı

DSOuml 2009


bull Duumlnya uumlzerinde yapılan araştırmalar

sonucunda elde edilen ve Duumlnya Sağlık

Oumlrguumltuumlnuumln ccedilalışmalarında temel teşkil eden

Cerrahi konusunda bilinen 10 Gerccedilek

(Guumlvenli Cerrahı 2012)(wwwkalitesaglikgovtr

2014)(DSOuml 2009)

Cerrahide Bilinen 10 Gerccedilek 1bull Duumlnyada yılda toplam 234 milyon

ameliyat yapılmakta bu da her 25 kişiden birine denk gelmektedir Bu ameliyatların 63 milyonu travma 31 milyonu kanser 10 milyonuobstetrikjinekolojik nedenlerdenyapılmakta

bull (Guumlvenli Cerrahı 2012)(8uluslararası sağlıkta kaliteliAkriditasyon ve hasta guumlvenliği kongrese sunumu )

Cerrahi hastaların 325rsquoindekompleks durumlardandolayımorbidite gelişmekte vehastanede kalış suumlresi uzamaktadır

Duumlnya uumlzerinde yaklaşık 7 milyonpostoperetif komplikasyongoumlruumllmekte 1 milyon kişininoumlluumlmuumlne dahil yılda anneoumlluumlmlerinin sayısının iki katıolmaktadır

(lancet ve DSOuml 2009) Resim 2(wwwkalitesaglikgovtr2014)

Cerrahide Bilinen 10 Gerccedilek2

Cerrahide Bilinen 10 Gerccedilek 3

bull Majoumlr cerrahi sonrası 04-10 oumlluumlm gerccedilekleşmekte yani yılda yaklaşık 1 milyon insan ameliyatoumlncesi ameliyat sırasındave sonrasında hayatınıkaybetmekte

bull (Guumlvenli Cerrahı 2012)

Resim 3(wwwkalitesaglikgovtr2014)


bull Cerrahi bakım cerrahiguumlvenliğin sağlanması hastalıkları oumlnleme vehasta bakımınıngeliştirilebilmesi iccedilinsistematik bir şekildestandartize edilmeli



5 ve 6

bull Gelişmiş enduumlstriyeluumllkelerde tıbbi ve teknikhataların yarısı cerrahikliniklerde oluşmakta ve buhatalar guumlvenli cerrahiuygulamaları ile yarı yarıyaazaltılmaktadır

bull Cerrahi bakım maliyet etkin olmalı


Resim 5 ve 6(wwwkalitesaglikgovtr2014)

7

bull Son 30 yıl iccedilersinde anestezi uygulamalarındadramatik bir değişiklik olmuştur Ancak Duumlnyauumllkelerinden bazılarında halen 150 kişiden birigenel anestezi sırasında hayatını kaybeder


8

bull Ccedilok basit gibi goumlruumlnen adımlara ilşkintedbirler komplikasyon oranını oldukccedilafazla duumlşuumlrebilir Oumlrneğin cilt insizyonuoumlncesi antibiyotik verilmesi yara yerienfeksiyonu gelişmesini 50azaltmaktadır


9

bull Duumlnya Sağlık OumlrguumltuumlGuumlvenli cerrahiuygulamaları iccedilin birrehber oluşturdu veGuumlvenli CerrahiKontrol Listesirsquoni 8 pilot uumllkedeuygulamıştır

(Guumlvenli Cerrahı 2012)

10

bull Bu uygulama ile 200rsquoden fazla Sağlık Bakanlığıtarafından oumlluumlm ve komplikasyonları azaltmak iccedilinişbirliği iccedilindedir

bull (TC Sağlık Bakanlığı Sağlık HizmetleriGenel Muumlduumlrluumlğuuml Sağlıkta Kalite veAkreditasyon Daire Başkanlığı 2009)

bull 1995-2013 yılları arasında bildirilen tuumlm

sentinel olayların yaklaşık 10 nu

anestezicerrahi muumldahaler sırasında

oluşan hatalar

(Joint Commission Raporu2014)

Sentinel istatistik 2009

httpwwwjointcommissionorgassets118Event_Type_by_Year_1995-2Q2013pdf

Aslan Eti Fatma 2009 httpwwwistanbulsaglikgovtr

Literaturde Cerrahi hatalar

bull Anormal proseduumlruuml (AP) yada (Never events) bir operasyon veya proseduumlrplanlanan amaca bir istenmeyen sapmaolarak tanımlanan yararlı bir terimdir

bull Yanlış hasta yanlış sitesi yanlış tarafı yanlış proseduumlr ya da yanlış protezolabilir (Hugh ve ark 2009)

bull ABDrsquode Ulusal hasta guumlvenliği ajansın (NPSA) verilerine goumlre 2009 den 2010 (Never events )toplam 111 olgulara bildirildi 57 (yanlış site ameliyat) (Wrong Site Surgery ) 41 yanlış yerleştirilmiş Nazo veya orogastrik tuumlpler rapor edilmiş

bull ANNUAL REPORT kitapcığı 200910

Cerrahi Hatalar

bull Nordqvist ve ark 2012 ABDrsquode yaptığı hastaguumlvenliği araştırmalarına goumlre haftada 39 defa hastanın vuumlcudunun iccedilinde yabancı bircisim (gazlı bez vb) bırakıldığını haftada 20 defa yanlış bir youmlntemle ameliyatuygulandığın ve Haftada 20 defa yanlış yereameliyat (wrong site surgery ) uygulanıldığınıbelirlenmiş

httpwwwmedicalnewstodaycomarticles254426php

Cerrahı hatalar

bull Mehtsun ve ark yaptı ccedilalışmanın sonucundaCerrahi hatalar iccedilin malpraktis oumldemeler $ 13 milyar dollara ulaştımortality 66 kalıcıyaralanma 329 ve geccedilici yaralanma592rsquodırABDrsquode her yıllda cerrahı hatalar yaklaşık4082 vakaları oluyor

Mehtsun Winta T et al Surgical never events in the United States Surgery Volume 153 Issue 4 465 ndash 472 httpdxdoiorg101016jsurg201210005 2012

bull Cerrahi muumldahaleler başlangıccedillarından hastanınameliyathaneden ccedilıkarılmasına kadar devam eden suumlreccediltemeydana gelen komplikasyonların değerlendirilmesiyleneticelendirilen hassas bir suumlrece sahiptir

bull Bu suumlreccedilte yapılabilecek en ufak hata ve hata sonucuhastada meydan gelebilecek zararlar muumldahaleye iştirakeden hekim ve hemşire kaynaklı hasta hakkı ihlaline ve aynızamanda cezai ve tazmini sorumluluğa neden olabilecektir

bull Cerrahi muumldahale esnasında vuumlcutta yabancı cisimlerinunutulması da doğrudan bahsedilen durumlardan birtanesidir

Kerem Yılmaz Cerrahi muumldahale sırasında vuumlcutta yabancı cisimunutulmasının hasta hakları accedilısından değerlendirilmesi 2012

bull Rupp ve ark 2012 University of North Carolina Hospitals from September 2009 to August 2010 yaptığı ccedilalışmadaradyofrekans algılama sistemi ve manuelgaz bazı sayım youmlntemleri karşılaştırarak2285 hastaya uygulandı Sonuccedilta Cerrahipersonel katılarak tamamlanan Anketlercerrahı hataları (gaz bezi unutma) oumlnlenmesi iccedilin (radyofrekans algılamasistemi) RFDs yuumlksek guumlven oumlnerdi

Christopher C Rupp Mary J Kagarise Stella M Nelson Allison M Deal Susan Phillips Janet Chadwick Tamara Petty Anthony A Meyer Hong Jin KimJ Am Coll Surg 2012 October 215(4) 524ndash533 Published online 2012 July 6 doi 101016jjamcollsurg201206014

httpphysorgnews2011-04-nxp-technology-aids-sponge-lefthtml

Surgical nurse Vanessa Byczko RN at St Mary Medical Center demonstrates a new FDA-approved radio-frequency detection system for tracking and locating surgical sponges

httpwwwcomhsorgstmarypr_viewasppr=259

Hemşire tarafından vark edilen Yanlış bacakamputasyonu

bull 51 yaşında diabetik olan hastaya sağ ayakta dizdenaşağıya doğru gangeren tanısı konulmuş Genel cerrahıservisinde yatırılmışhemşire hastaya ameliyethaneyegoumltuumlrmuumlş Dr gelmeden oumlnce ameliyet ekipi hemşire veaneztesizt her şey tamamladılar Amaliyet başlamış sorumlu hemşire odaya kontrol etmeye gelmiş Evrekleriduumlzenleme yaparken hastanın yanlış bir ameliyetuygulandığını fark etti ve ameliyet ekipine haber verdiYalnız ameliyet bitmek uumlzere dr hastanın sağ diz altıamputasyonu yapmak zorunda kaldı Ertesi guumln hastabaşka cerrahı tarafından sol diz altı ameliyeteyapılmış(klein 2014)

Klein Eric NAnn PatriciaWrong-Site Surgery Patient Safety pp 145-159 Springer New York Springer Science+Business Media LLC 101007978-1-4614-7419-7_10(2014)

bull Cerrahi guumlvenlik kontrol listesin kullanımıCerrahi malpraktisten oumlnlenmesi ile ilgili yapıldığı ccedilalışmada Kontrol listesinkullanımı oumlluumlmlerin 40 ve kalıcı hasarayol accedilan olayların 29 engellemişolduğunu belirlenmiş

Vries Eikens-Jansen Hamersma Smorenburg Gouma D Boermeester M Prevention of surgical malpractice claims

by use of a surgical safety checklist2011 Mar253(3)624-8 doi 101097SLA0b013e3182068880

bull Balanuye ve ark 2014 Cerrahi Kliniklerde CcedilalışanHemşirelerin İş Yuumlkuumlnuumln Hasta Guumlvenliğine Etkisi yaptığıccedilalışmada Guumlnluumlk cerrahi girişim sayısı arttıkccedilahemşirelerin iş yuumlkuuml puan ortalamalarının arttığıbelirlenmiştir (plt005) Bu sonuccedillardan yola ccedilıkarak vehemşirelerin belirttikleri hata nedenleri ve ccediloumlzuumlmoumlnerileri dikkate alınarak iş yuumlkuumlnuumln azaltılmasına youmlnelikduumlzenleyici faaliyetlerin arttırılması hemşirelerin iv bakımverdikleri hasta sayısının dağılımının dengeli olması bakım gereksinimlerinin dikkate alınması ve hasta-hemşire oranının planlanması oumlnerilebilir

bull Oliveira ve ark 2014Brazilyada 116 sağlıkccedilalışanların uumlzerinde yaptığı ccedilalışmada 1090 eldivenlere analize edilmiş Ameliyetten sonra12 dilek olduğunu tespit edilmiş Araştırmanınsonucunda ccedilift eldivenlerin ccedilok oumlnemli olduğunu perforasyon goumlsterge sistemi kullanılarak vege 150 dakika suumlreli ameliyatlarda eldivendeğiştirme oumlzellikle accedilık kesiler iccedilerenproseduumlrlerde oumlnemli bir cerrahi guumlvenli uygulama olduğunu desteklemiş

bull Oliveira AC Gama CS Am J Infect Control 2014 Oct42(10)1093-6 doi 101016jajic201406021Pubmed2014

bull Hemşire Joint Commission International Hasta Guumlvenliği Hedeflerirsquonin hastanesinde uygulanmasından sorumludur

oumlrnek alırsak

bull Doğru Hasta Doğru işlem Doğru TarafCerrahisinden Emin Olmalı

bull Guumlvenli cerrahi kontrol listesi kullanmalı

HASTA GUumlVENLİĞİ TUumlRKiYE VE DUumlNYA 2011

GAZ BAZI ICcedilERINDE DEĞIL

National Patient safey kitapcığı 2010

Tıbbi Uygulamada Hata Kaynakları

Dikkatsizlik

Tedbirsizlik

Meslekteacemilik-yetersizlik

Oumlzen eksikliği

Emir veyoumlnetmeliklere

uymamak

(Ertem guumll ve ark 2009)


bull Hemşire ve hekim arasındaki iletişim kopuklukları ya dasağlık ekibinin diğer uumlyeleri ile hasta bakımına ilişkiniletişim bozukluğu hatalı tıbbi uygulamalara neden olur

bull Hemşire hekim istemi olsun ya da olmasın yaptığı buumltuumlngirişimlerden yasal olarak sorumludur Bu nedenle hemşire istemler iccedilin bilimsel bilgisini mantıklı bir şekildekullanmakla yuumlkuumlmluuml olup bir istemin yanlış olduğunuduumlşuumlnuumlyor ise uygulamayı reddetmeli ve hekimi bukonuda uyarmalıdır

9 Asiye Ersan Uygulamada tıbbi hatalar ve Algoloji hemşireliği BirinciBaskı 978-605-89639-2-4

bull Tuumlrkiyede retrospektive bir araştırmaya goumlre tıbbi hatalarıyapan kişilerin 652rsquolik diliminihekimler 122rsquosini hemşireler99rsquounu hekim ve hemşirelerberaber 23rsquouumlnuuml laboratuvargoumlrevlileri oluşturmuştur

bull Bu oranlar Kuruma Goumlre 384 oumlzelhastaneler 31 devlet hastaneleri ve169 uumlniversite hastaneleri olaraksınıflanmaktadır

Ertem guumllDirim Tıp Gazetesi 2009

Hemşirelik mesleği ile ilgili Tıbbi hataların sınıflandırılması

Bakım standartlarını uygulamaizleme yetersizliği

İzlem ve iletişim yetersizliği

Kayıt tutma yetersizliği

Değerlendirme ve izlem yetersizliği

Hasta guumlvenliği ve koruyuculuğu ile ligili girişimlerin yetersizliği vb Şeklinda sıralanabilir


Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Ccedilalışan Guumlvenliğinin Sağlanması veKorunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ MADDE 13rsquoe goumlre

A) Guumlvenli cerrahi uygulamalarıGuumlvenli cerrahi uygulamaları iccedilin

alınması gereken tedbirler şunlardır

Hatalı gaz ve gaz karışımı verilmesini oumlnlemek amacıyla ameliyat

oumlncesi gerekli kontroller yapılır

Cerrahi işleme başlamadan oumlnce tuumlm ekipmanların mevcut ve

fonksiyonel olduğu kontrol edilir

Yapılacak uygulamanın eksiksiz ve doğru olmasını sağlamak iccedilin

suumlreccedille ilgili bir kontrol listesi hazırlanır

Ameliyattan hemen oumlnce durdurma son kontrol uygulaması

mutlaka yapılır ve Ek-9da yer alan Cerrahi İnvaziv İşlem

Doğrulama Formu ekip tarafından duyulacak şekilde okunarak

doldurulur

Resmi Gazete2942009 ndash 27214 httpwwwttborgtr2014

B) Yanlış hasta ve yanlış taraf cerrahiuygulamalarının oumlnlenmesinde

Cerrahi işlemlerin DuumlnyaSağlık Oumlrguumltuuml tarafındanbelirlenen hasta guumlvenliğiccediloumlzuumlmlerine ve evrenselprotokole uygunluğunun

sağlanması esastır

Hastaya ameliyat oumlncesiservis hemşiresitarafından kimlik

doğrulama işlemi yapılır vehasta dosyası ile birlikte

goumlrevli refakatindeameliyathaneye goumlnderilir

Hasta ameliyathaneyekabul edilirken

ameliyathane hemşiresive anestezi teknisyeni

tarafından kimlikdoğrulama işlemi yapılarak

beraberce teslim alınır


c) Cerrahi işlemlerde taraf işaretleme suumlrecindeuygulanacak kurallar şu şekildedir

bull Taraf işaretlemesi iccedilin cerrahi taraf işaretleme kalemi kullanılır

bull Yapışkan taraf işaretleyicileri kullanılmaz

bull Taraf işaretleme mutlaka hastanın uyanık ve bilinccedilli olduğu

zaman diliminde yapılır

bull Goumlz tarafı işaretlemesi iccedilin kaşın uumlzeri kullanılır

bull Tek organ vakaları (sezaryen boumllgesi kalp cerrahisi gibi)

muumldahaleler sırasındakateter ve enstruumlmanların takılmasında

cerrahi proseduumlruumln tasarlandığı accedilık yara ve lezyonlarda acil

muumldahalelerde prematuumlre bebeklerle ilgili muumldahalelerde

işaretleme yapılmaz


ccedil) Elektro cerrahi lazerve diğer elektriklicihazlarla yapılanişlemlerde cerrahi

yanıkların oluşmasınıoumlnlemek iccedilin cihazların

kullanımında dikkatedilecek hususlar

şunlardır

Cihazın kalibrasyonperiyodu belirlenir vesadece kalibrasyonlu

cihazlar kullanılır

Oumlzellikle koter cihazları iccedilinekonomik kullanma oumlmruuml

belirlenir ve bu suumlresonunda demirbaş

kaydından duumlşuumlruumlluumlr

Uumlretici firmanın belirtmiş olduğu bakım aralıklarında bakım yapılır (altı aylık veya

yıllık)


d) Cerrahi işlem suumlrecinde dikkat edilecekhususlar şunlardır

Cihazların teknik kontroluumlnde kablolarınyeterli uzunlukta olduğu ve bağlantıların

doğru kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir

Hastanın ekstremiteleri metal masa kısmıyla temasetmemelidir

Hastanın altında sıvı birikmesi oumlnlenir

İşlem yapılacak boumllgenin nem oranı 50 seviyesinde tutulur

Kaynaklar1 ERTEM Guumll OKSEL Esra AKBIYIK

Ayşe Hatalı Tıbbi Uygulamalar

(Malpraktis) ile İlgili Retrospektif Bir

İnceleme Dirim Tıp Gazetesi

2009sayı3

2 Alex etal A Surgical Safety

Checklist to Reduce Morbidity and

Mortality in a Global Population

Massachusetts Medical SocietyN Engl

J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119

Kaynaklar3- N Engl J Med 2009 3602372-2375May 28 2009DOI

101056NEJMc090417

4- HughThomas ParkerDavid Furnival Colin Kennedy John Atlas

Marcus Kearsley JamesGetting surgery right is more complex than it

appears A new look is needed at aberrant procedures ANZ Journal

of Surgery V79 Issue 7-8 pages 548ndash553 JulyAugust 2009

5- The National Patient Safety Agency (NPSA) annual report book

pdf200910

6- Nordqvist J (2012 December 22) Surgical Errors Occur More Than

4000 Times A Year In The US Medical News Today Retrieved

from httpwwwmedicalnewstodaycomarticles254426php

7- Kerem Yılmaz Cerrahi muumldahale sırasında vuumlcutta yabancı cisim

unutulmasının hasta hakları accedilısından değerlendirilmesi 2012

8- (Cerrahi Guumlvenlik Kontrol ListesiTR Uygulama Kılavuzu 2011)

9- (8uluslararası sağlıkta kaliteliAkriditasyon ve hasta guumlvenliği

kongrese sunumu )

10- ANZ Journal of Surgery V80 Issue 1‐2 p1-2 4 FEB 2010 DOI 101111j1445

2197200905166x httponlinelibrarywileycomdoi101111j1445-

2197200905166xfullf1

11- httpwwwpatientsafetyfirstnhsuk 2014

12- (wwwkalitesaglikgovtr 2014)(DSOuml 2009)

13- Lancet Standardised metrics for global surgical

surveillanceVolume 374 Issue 9695 Pages 1113 ndash 1117

World Health Organization 26 September 2009

doi101016S0140-6736(09)61161-2

14- Graafland M Schraagen J M C Boermeester M A

Bemelman W A Schijven M P Training situational

awareness to reduce surgical errors in the operating

room[Review] British Journal of Surgery (C) 2014 John

Wiley amp Sons Ltd 101002bjs9643

15- The Joint Commission Sentinel Event Data Event Type by Year 1995 ndash

2013httpwwwjointcommissionorgassets118Event_Type_by_Year_

1995-2Q2013pdf(2013)

16- Adverse Health Events in Minnesota Fifth Annual Public Report St

Paul MN Minnesota Department of HealthJanuary 2009

httpwwwhealthstatemnuspatientsafetypublicationsconsumerguide

pdf 2009

17- Sentinel Event Statistics September 30 2009 The Joint Commission

Web site

18- Ring DC Herndon JH Meyer GS N Engl J Med 20103631950-1957

19- Mehtsun Winta T et al Surgical never events in the United States

Surgery Volume 153 Issue 4 465 ndash 472

httpdxdoiorg101016jsurg201210005 2012

20- Rupp CC Kagarise MJ Nelson SM Deal AM Phillips S Chadwick

J Petty T Meyer AA Kim HJ Effectiveness of a radiofrequency

detection system as an adjunct to manual counting protocols for tracking

surgical sponges a prospective trial of 2285 patients J Am Coll

Surg 215(4) 524ndash533 2012 101016jjamcollsurg201206014

21- SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARINDA HASTA VE

CcedilALIŞAN GUumlVENLİĞİNİN SAĞLANMASI VE KORUNMASINA

İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ (Yuumlruumlrluumlkten

Kaldırıldı) Resmi Gazete2942009 ndash 27214

httpwwwttborgtr2014

bull Aslan Eti Fatma Cerrahide Hasta Guumlvenliği pdf 2009

httpwwwistanbulsaglikgovtr

iccedilindekiler

Giriş

Guumlvenli Cerrahi Kontrol ListesiTRrdquo (GCKLTR) 4 boumlluumlmler Nedir Nasıl kullanılır

Cerrahide Bilinen 10 Ana Hedef


Cerrahi Hatalar

Hemşirelik mesleği ile ilgili Cerrahi ve Tıbbi hataları

Guumlvenli Cerrahi uygulama ve Madde 13










sağlanmasıdır












2009DOI 101056NEJMc090417)








110 ken 70 duştu




bull DSOuml (2009)










kullanılmaktadır














bir yer almaktadır



(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014












sağlanmasıdır












2009DOI 101056NEJMc090417)








110 ken 70 duştu




bull DSOuml (2009)










kullanılmaktadır














bir yer almaktadır



(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014










2009DOI 101056NEJMc090417)








110 ken 70 duştu




bull DSOuml (2009)










kullanılmaktadır














bir yer almaktadır



(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014










110 ken 70 duştu




bull DSOuml (2009)










kullanılmaktadır














bir yer almaktadır



(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014





bull DSOuml (2009)










kullanılmaktadır














bir yer almaktadır



(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014












kullanılmaktadır














bir yer almaktadır



(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014















bir yer almaktadır



(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014




(GCKLTR)













Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014










Hasta Kimliğini

bull Ameliyat Yerin













edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014





edilebilir











şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014












şoumlyledir

















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014















MlKg) Riski Var mı







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014







Tanıtırlar
























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014























































bull DSOuml 2009






DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014








DSOuml 2009







2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014









2014)(DSOuml 2009)
















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014


















5 ve 6





7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014



7



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014



8



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014



9



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014



10






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014






oluşan hatalar










Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014











Cerrahi Hatalar



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014



Cerrahı hatalar






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014






















oumlrnek alırsak







Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014






Dikkatsizlik

Tedbirsizlik


Oumlzen eksikliği


uymamak




























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014





























doldurulur




























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014





























şunlardır







yıllık)












2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014













2009sayı3





J Med 360491-499January 29 2009

101056NEJMsa0810119


101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014




101056NEJMc090417






pdf200910








kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014





kongrese sunumu )



2197200905166xfullf1






doi101016S0140-6736(09)61161-2








1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014





1995-2Q2013pdf(2013)




pdf 2009


Web site














httpwwwttborgtr2014







httpwwwttborgtr2014



güvenli cerrahı uygulamaları ve cerrahı hattaları

Health & Medicine