gsnv

ETİ MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

GÖREVDE YÜKSELME VE UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI MATERYALİ

GENEL SINAV NOTU

01 / 2015

Görevde Yükselme Eğitim Materyali, Genel Sınav Notu - Sayfa 1/28 -

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ ...................................................................................................................... 2

1. ETİ MADEN MİSYONU ....................................................................................... 3

2. ETİ MADEN VİZYONU ....................................................................................... 3

3. ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ POLİTİKASI ..................................................... 3

4. ETİ MADEN STRATEJİK AMAÇ ve HEDEFLERİ ............................................. 4

5. ETİK YÖNETİMİ ................................................................................................. 6

6. İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ UYGULAMA STANDARTLARI ....................... 9

7. BOR VE ÜRÜNLERİ KULLANIM ALANLARI VE ETİ MADEN ÜRÜNLERİ .... 12

8. ETİ MADEN ORGANİZASYON YAPISI ........................................................... 15

9. RAKAMLARLA ETİ MADEN ............................................................................ 16

10. BÜTÇE YÖNETİMİ ......................................................................................... 24

11. GENEL SINAV NOTU KAPSAMINDAKİ MEVZUAT VE YÖNETMELİKLER 28


GİRİŞ

Amaç

Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavı’na hazırlanan tüm personelin Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü kurumsal tanımları, çalışma alanı ve kapsamı, uygulama sonuçları hakkında bilgilendirmektir.

Bu bölümde yer alan konu başlıkları

Eti Maden Misyonu

Eti Maden Vizyonu

Entegre Yönetim Sistemi Politikası

Eti Maden Stratejik Amaçları

Etik Yönetimi

İş Sağlığı ve İş Güvenliği Uygulama Standartları

Bor ve Ürünleri Kullanım Alanları ve Eti Maden Ürünleri

Eti Maden Organizasyon Yapısı

Rakamlarla Eti Maden

Bütçe Yönetimi

Belirli Mevzuat ve Yönergeler

Kapsadığı unvan ve görev alanları

Bu bölümdeki sınav notları, tüm görevde yükselme pozisyonlarını ve unvanlarını kapsar. Kitapçıkta yer alan konular, sınav kapsamı içindedir.


1. ETİ MADEN MİSYONU

Bor ve nadir toprak elementleri başta olmak üzere kömür ve hidrokarbon hariç ülkemizdeki tüm maden kaynaklarını sürdürülebilir gelişme çerçevesinde değerlendirip kurumsal bilgi birikimimizi yeni teknolojilerle destekleyerek, müşteri istek ve beklentilerine uygun, katma değeri yüksek ürünlere dönüştürüp, ülke refahına katkıda bulunmak.

2. ETİ MADEN VİZYONU

Dünya bor kimyasalları piyasasına yön veren, bor ve diğer yeraltı kaynaklarından ayrıcalık yaratacak yeni ürün, malzeme ve eşya üreten, maden ve kimya sektöründe bilgi ve teknoloji lideri olarak kabul edilen küresel bir kuruluş olmak.

3. ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ POLİTİKASI

Devletin genel maden politikası içinde ülkenin her türlü maden ve endüstriyel hammadde kaynaklarını (petrol, kömür, demir ve hidrokarbon kaynaklar hariç) değerlendirmek ve ülke ekonomisine azami katkıyı sağlamak,

Teşekkülde Kalite, Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği ve Enerji Yönetim Sistemleri standartlarını uygulamak ve sürekli iyileştirmek,

Müşterilerimizin isteklerini zamanında ve istenilen kalitede karşılamak,

Faaliyetlerimizde Kalite, Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği ve Enerji Yönetim Sistemi ile ilgili yasal ve diğer şartlara uymak,

Çevreye en az zarar verecek şekilde üretim yapmak ve faaliyetlerimizde çevreyle dost ürünler kullanmak, çevreyi iyileştirici çalışmalar yapmak,

Tehlikeli atıkları azaltmak, çalışma ortamımızda tehlikeli atıkların kontrollü bir şekilde elden çıkartılmasını sağlamak,

İş yerlerimizde risk analizi yaparak iş kazalarını ve çalışanların sağlık kayıplarını azaltmak amacıyla sağlıklı ve güvenli bir ortam oluşturmak,

Enerji maliyetlerini düşürmek, enerji kullanımında tasarruf sağlamak ve enerji verimliliğini artırmak.


4. ETİ MADEN STRATEJİK AMAÇ ve HEDEFLERİ

STRATEJİK ALAN 1: ÜRETİM YÖNETİMİ

STRATEJİK AMAÇ 1.1: Maden Kaynaklarının Sürdürülebilirliğinin Sağlanması

STRATEJİK HEDEF 1.1.1. Maden Kaynağını Verimli Kullanmak

STRATEJİK HEDEF 1.1.2. Maden Kaynağının Çevre ile Uyumlu İşletilmesini Sağlamak

STRATEJİK AMAÇ 1.2: Operasyonel Süreçlerin İyileştirilmesi ve Kapasitenin Güçlendirilmesi

STRATEJİK HEDEF 1.2.1. Üretim Hatlarının Kapasitelerini Artırmak

STRATEJİK HEDEF 1.2.2. Üretim Süreçlerinin Etkenliğini Artırmak

STRATEJİK HEDEF 1.2.3. Üretim Süreçlerini İyileştirerek Maliyetleri Azaltmak

STRATEJİK HEDEF 1.2.4. Enerji Verimliliğini Yükseltmek

STRATEJİK HEDEF 1.2.5. Dağıtım Kanallarının Maliyet, Hız ve Zamanındalık Açısından Kalitesini Artırmak

STRATEJİK HEDEF 1.2.6. Tedarikçi İlişkileri Yönetiminde İyileştirme Sağlamak

STRATEJİK ALAN 2: MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ

STRATEJİK AMAÇ 2.1: Kurumsal Başarının Artması için Güç Dengesinin Müşteri İlişkileri Yönetimine Kaydırılması

STRATEJİK HEDEF 2.1.1. “Kuruma Özgü” Müşteri Stratejisini Yeniden Belirlemek

STRATEJİK HEDEF 2.1.2. Müşteri İlişkilerinin Etkenliğini Artırmak

STRATEJİK HEDEF 2.1.3. Müşterilere Verilen Ürün ve Hizmetin Değerini Artırmak

STRATEJİK HEDEF 2.1.4. Hizmet Verilen Kitleye ve Topluma Bor/ Bor Ürünleri ve Kurumu Tanıtmak

STRATEJİK AMAÇ 2.2: Stratejik Pazarlama Yönetiminin Uygulanması

STRATEJİK HEDEF 2.2.1. Yeni /Mevcut Ürün Pazar Planlaması Yapmak

STRATEJİK HEDEF 2.2.2. Müşteri Gelirini Büyütmek

STRATEJİK ALAN 3: YENİLİKÇİLİK ve AR-GE

STRATEJİK AMAÇ 3.1: Yeni Ürün/Hizmetleri Hızla Pazara Çıkarabilme Yeterliliğinin Artırılması

STRATEJİK HEDEF 3.1.1. Ar-Ge Portföyünü Etkili Yönetmek

STRATEJİK HEDEF 3.1.2. Yeni Ürün/Hizmet Geliştirme Kararlarının Etkenliğini Artırmak

STRATEJİK ALAN 4: DÜZENLEYİCİ ve SOSYAL SÜREÇLER

STRATEJİK AMAÇ 4.1: Toplumsal Beklentilere ve Yasal Düzenlemelere Uygun Sosyal Proje Süreçlerinin Güçlendirilmesi

STRATEJİK HEDEF 4.1.1. Çevresel Olumsuz Etkileri Azaltmak

STRATEJİK HEDEF 4.1.2. Çalışan Sağlığı ve İş Güvenliği Süreçlerini İyileştirmek


STRATEJİK HEDEF 4.1.3. Hizmet Verilen Topluma Uygun Sosyal Projeler Geliştirmek

STRATEJİK ALAN 5: KURUMSAL YETENEKLERİN YÖNETİMİ

STRATEJİK AMAÇ 5.1: Kurumsal Yeteneklerin Değer Üretmesi için Üretim Süreçleri ile Uyumlaştırılması ve Bütünleştirilmesi

STRATEJİK HEDEF 5.1.1. İnsan Kaynağının Bilgi ve Yeterlilik Düzeyini Artırmak

STRATEJİK HEDEF 5.1.2. Bilgi Sistemleri ve Bilgi Güvenliği Yönetim Sisteminin Etkenliğini Artırmak

STRATEJİK HEDEF 5.1.3. Kurumsal Performansı Destekleyecek Örgütsel Kültür ve Yönetim Yaklaşımının Geliştirilmesini Sağlamak


5. ETİK YÖNETİMİ

İş Etiği

İş etiği, bir kurumu yöneten hareket ve kararları belirleyen değerlerin yazılı ya da yazılı olmayan prensipleridir.

“Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 1. madde

Amaç ve kapsam

Madde 1- Bu Kanunun amacı, kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkeleri belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere Kamu Görevlileri

Etik Kurulunun kuruluş, görev ve çalışma usul ve esaslarının belirlenmesidir.

Bu Kanun, genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair adlarla kurulmuş olan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan; yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm personeli kapsar.

Eti Maden etik standartları ve değerleri

Teşekkülün faaliyet alanında etik ilke ve değerler;

Sürekli gelişme

Sorumluluk

Saygı

Güven

olmak üzere dört değer üzerinde gerçekleştirilir. Bu değerler tüm iş davranışlarını ortaya koyan etik standartların birinci adımını, tüm etik uygulamaların ve davranışların temelini oluşturur.

1) Sürekli gelişme

Çalışmaların sürekli daha iyiye doğru değişme önceliğiyle kurumsal amaç ve hedefler doğrultusunda gerçekleştirilmesi, tüm çalışanların sinerji oluşturarak birbirinin gelişimini desteklemesi ve işbirliği içinde çalışmaları, çalışanların yetkinliğinin artırılması, faaliyetlerin daha üstün teknoloji ve yöntemle ve müşteri talebini karşılayan kalitede gerçekleştirilmesi esastır.

2) Sorumluluk

Kurumsal itibar, her seviyede personelin sorumluluklarını yerine getirilmesi ile sağlanır. Her tür iletişimde Eti Maden için çalışıldığı ve Eti Madenin temsil edildiğinin farkında hareket edilir. Ülkemizin bor madeni, Eti Maden insan kaynağı ve zaman, öncelikli üç kaynaktır. Kaynakları geliştirmek, korumak ve hedefler doğrultusunda değerlendirmek en önemli sorumluluktur.

Eti Maden; kurum çalışanlarının, paydaşlarının ve faaliyetlerden etkilenen tüm canlı hayatın ve çevrenin korunmasını birinci derecede önemser, bununla ilgili sorumlulukları yerine getirmeye özen gösterir.

Teşekkülün tüm faaliyetleri ve işlemleri mevzuata ve hukuka uygun olma bilinci ve yükümlülüğü ile yerine getirilir. Düzenleyici ve denetleyici kurum ve kuruluşlara yetkiler dâhilinde doğru, tam ve anlaşılabilir bilgiler zamanında sunulur.


Çalışanların; haklarını bilmesi önemsenir ve oryantasyonlarında bu yönde bilgi verilmesi, haklarını tam ve doğru biçimde kullanmaları sağlanır. Çalışanlara dürüst ve adil yaklaşılır, ayrımcılık içermeyen, güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamının oluşturulması ve bireysel gelişimleri için çaba gösterilir.

Teşekkül faaliyetlerinde; müşteri memnuniyeti odaklı, müşterilerin ihtiyaç ve taleplerine mümkün olan en kısa zamanda, en doğru şekilde cevap veren bir anlayışla çalışılması, ürünlerin, zamanında ve akdedilen koşullarda sunulması, müşterilere; saygı ve nezaket kuralları çerçevesinde yaklaşılması esastır.

Tedarikçilere karşı adil ve saygılı davranılmasına, yükümlülüklerin zamanında yerine getirilmesine, iş yapılan kişi ve kuruluşların gizli bilgilerinin dikkatle korunmasına gerekli özen gösterilir.

Uluslararası piyasada yasal ve etik olan alanlarda rekabet edilir ve milletlerarası hukuk çerçevesinde işlemler yerine getirilir.

Stratejik kararlar alırken çevreye zarar verilmemesi; teknoloji, güvenlik, sağlık ve çevre bilimleri alanlarındaki yeni anlayışların ışığında, süreçlerin sürekli iyileştirilmesi göz önünde bulundurulur.

Faaliyet raporları ve dönemsel finans raporları, mevzuatın belirlediği ölçüde Teşekkülün web sayfasında, ilgili kurum ve kuruluşlara zamanında, doğru ve şeffaf bir şekilde sunulur.

3) Saygı

Kurum olarak bütün iş süreçlerinde ve ilişkilerinde çalışanlarla ve tüm paydaşlarla saygı çerçevesinde hareket edilir.

4) Güven

Eti Maden müşterilerine olan taahhütlerini zamanında yerine getirerek güven sağlamıştır. Eti Maden her bir müşterisini tek bir müşterisi varmış gibi önemser ve onun memnuniyetini sağlamaya çalışır. Bu güveni devam ettirmek için taahhütleri yerine getirmekte, problemlerin çözümünde, müşteri ihtiyaç ve beklentilerini karşılamakta ölçmeye ve bilgiye dayanan uygulamalarını devam ettirir.


Eti Maden değerleri ve temel etik davranışlar

Tüm çalışanlarımızla birlikte uygulamak yükümlülüğünde olduğumuz temel etik davranışlar, ana değerleri yaşatan ve destekleyen etik standartlardır. Temel etik davranışlar uygulanmadan, ana değerler oluşamaz.

Ana Değerlerimiz Uygulanacak Temel Etik Davranışlar

Sürekli gelişme Ölçmek

Geri bildiri vermek

Müşteri odaklılık

Değişime adapte olmak

Takım çalışması yapmak

Kaliteli, verimli ve zamanında iş yapmak

Sorumluluk Sahiplenmek

Yeniliklere açık olmak

Takım çalışması yapmak

Saydamlık

Temsil sorumluluğu

Mevzuata uygun çalışmak

Kurum politikalarına uygun çalışmak

Çevreyi korumak

İş güvenliği ve sağlığı korumak

Kurum menfaatlerini korumak ve her zaman göz önünde

bulundurmak

Saygı Kişisel haklara saygılı olmak

Başkalarının hakkını dikkate almak ve değer vermek

Karşılıklı nezaket ve hoşgörü içinde çalışmak

Takımın aldığı kararı kabul etmek

Çevreyi ve sağlığı korumak

Sosyal sorumluluk taşımak

Güven Dürüst olmak

Sözünde durmak

Bilgiye ve veriye dayalı iş yapmak

Tarafsız olmak

Prosedürlerin uygulanmasında eşit davranmak

İstikrarlı ve tutarlı olmak

Bilgiyi paylaşmak

Başarıyı paylaşmak


6. İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ UYGULAMA STANDARTLARI

İş Kazası ve İş Güvenliği

Çalışanı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaya iş kazası denir.

Kaza zinciri halkaları şunlardır;

1) İnsanın doğa ve ortam karşısında zayıflığı

2) Kişisel kusurlar

3) Tehlikeli durum ve hareketler

4) Kaza olayı

5) Yaralanma ve hasar

İş Güvenliği;

iş yerlerinde işin yapımı ve yürütümü ile ilgili olarak oluşan tehlikelerden,

sağlığa zarar verecek tehlikelerden korumak,

daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistemli çalışmalardır.

İş Güvenliğinde işçilerin sorumlulukları;

- İş güvenliği konularını benimsemeli

- Emniyetsiz durumları rapor etmeli

- Kaza ihtimalini veya yaralanmasız kazaları rapor etmeli

- İş güvenliği ekiplerinde görev almalı

- Tavsiyelerde bulunmalı

- Yeni işçileri himayelerine almaları

Bir iş kazasında meydana gelen kayıplar;

- Kazaya uğrayan çalışanın kaza sonucu ortaya çıkan bedensel ve ruhsal bozulmalar

- S.G.K.’nın bu alanda ödediği tazminatlar

- S.G.K.’nın kaza geçiren işçi için ödediği bakım, tedavi, ilaç masrafları

- İşçinin işe gidememesi nedeni ile uğranılan kayıp

- Ölüm ya da sakatlık nedeni ile işçi yakınlarının kayıpları

- İşyerinde kaza nedeni ile kullanılmayan araç-gereç zararı

- Kaza nedeni ile kullanılamayan araç- gereçlerden doğan üretim kaybı

- İşyerinde morali bozulan diğer işçilerin verimlilik kaybı

Teşekkülde iş kazası olması durumunda;

- Kazalı ve/veya ilgili birim tarafından İşyeri Sağlık ve İş Güvenliği Birimine haber verilir.

- Olay yerinde işyeri birim sorumlusu veya İşyeri Sağlık ve İş Güvenliği Birimince “İş Kazası Zaptı” tutulur. Burada, kazaya uğrayan personel/çalışan hakkındaki bilgiler, kazanın oluş şekli, tanıkların ifadeleri ve imzaları bulunur.

- Kazaya uğrayan personel/çalışana işyeri hekimi tarafından ilk müdahalesi yapıldıktan sonra gerek duyulması halinde ambulansla sağlık kuruluşuna gönderilir. Sağlık kuruluşundaki doktorların kararına göre hareket edilir.


- İş Kazası Zaptına göre, İşyeri Sağlık ve İş Güvenliği Birimince kaza ile ilgili “İşyeri Kaza ve Meslek Hastalıkları Bildirim Formu” tutulur. Burada kazaya uğrayan kişi hakkında bilgiler, kazanın oluş şekli, tanıkların ifadeleri ve işyeri yetkililerinin imzaları bulunur.

- İşyeri Sağlık ve İş Güvenliği Birimince, İş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri, Sosyal Sigortalar Kurumuna www.sgk.gov.tr internet adresinden işyeri kullanıcı adı ve şifresi ile 3 iş günü içerisinde yapılır. Yapılan bildirimin dökümü iş kazası zaptı ile İşyeri Sağlık ve Güvenlik Biriminde tutulur ve arşivlenir.

- İşyeri Kaza ve Meslek Hastalıkları Bildirim Formu” Sigorta ile ilgili işlemlerin yapılması için “İşyeri Kaza ve Meslek Hastalıkları Bildirim Formu” işletme müdürlüklerinde İnsan Kaynakları Birimince Satınalma ve Malzeme Yönetim Birimine, bu birimce de Satınalma Dairesi Başkanlığına gönderilir. Form ve diğer yazışmalar EBYAS ortamında standart dosya planına göre dosyalanır.

- Ayrıca, periyodik olarak ay içerisinde oluşan iş kazaları ile ilgili bilgilerin yer aldığı “Aylık İş Kazaları Bildirim-İstatistiği Raporu” İşyeri Sağlık ve İş Güvenliği Birimi tarafından Eti YBS kapsamındaki veri tabanına, aylık faaliyet raporu içindeki tablosuna işlenmesi için işletmenin Planlama Birimine gönderilir.

- “İş Kazasına Ramak Kaldı Formu” kazaya neden olmadan atlatılan durumlar için olay anında bulunan kişilerce (çalışanlar, ziyaretçiler, tedarikçiler) doldurularak ilgili birime verilir. Bunların bir nüshası ilgili birim tarafından dosyalanır, diğer nüshası ise ilgili birimle birlikte gerekli değerlendirmenin yapılabilmesi (Ramak kala sonucu olabilecek zararlar, çözüm önerileri vs.) için İşyeri Sağlık ve İş Güvenliği Birimine gönderilir.

- Herhangi bir uygunsuzluk ve/veya karşılanamayan yasal şartlar belirlenirse gerekli DÖF çalışmaları başlatılır.

- Faaliyet sonuçlarının uygun çıkmasına kadar DÖF faaliyetleri devam ettirilir. DÖF faaliyetleri, faaliyetin özelliğine bağlı olarak ve süreklilik ilkesi uyarınca özellikle “Çevre Boyutları Listesi” ve “İSG Tehlike Belirleme ve Risk Değerlendirme Formu” için yapılan aksiyon planlarında yeni hedefler belirlenerek sürdürülür.


Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü İş Güvenliği Risk Tespit Tablosu;

İş Güvenliği Risk Tablosu, mevcut şartların sağlık ve güvenlikle ilgili mevcut durumunun değerlendirilmesini ve düzeltici/önleyici tedbirler alınmasını sağlar.

ISG birimi ile ilgili birimlerin işbirliği sonucu tehlike ve risklerin etkisini en aza indirebilmek için gerekli denetimler yapılır ve aksiyon planlarında sürekli iyileştirme sağlanmasına çalışılır.

Yeni yatırımlar, proses ilaveleri, proses iptal olması veya proses değişikliği sebebi ile tehlike ve risklere ait özellikler sürekli takip edilerek Risk Analiz Tabloları güncel tutulur.

Risk Olasılığı:

Risk Şiddeti: İSG Risklerinin Önem Dereceleri

Olasılık Puan Açıklama Şiddet Puan Açıklama Puan

Aralığı Önem

Derecesi Yapılacak

İşlem

Kesin Olasılık/

Bekleniyor 5

Her an kaza

olabilir.

Çok Ciddi

5 Ölüm veya

uzuv kaybı ile sonuçlanır.

21-25 Puan Arası

Çok Yüksek

Derecede Önemli

Faaliyet hemen durdurulur.

Yüksek Olasılık

4 Haftada

bir olabilir.

Ciddi 4

Uzun süre tedavi

gerektiren yaralanmalar.

13-20 Puan Arası

Yüksek Derecede

Önemli

Acil önlemler alınır. Risk düşürülünceye kadar önlemlere devam edilir.

Olasılık 3 Ayda bir olabilir.

Önemli 3

Bir ay veya daha az tedavi

gerektiren yaralanmalar

06-12 Puan Arası

Orta Derecede

Önemli

Kabul edilebilir risk seviyesine düşürmek için önlemler alınır. Önlemler orta ve uzun vadeli olabilir.

Az Olasılık 2 Altı ayda

bir olabilir.

Düşük 2

Tedavi gerektirmeyen-

İlk Yardım yeterli

01-05 Puan Arası

Az Önemli

Ek önlem almaya gerek yoktur. Mevcut önlemlerle faaliyete devam edilir.

Uzak İhtimal 1 Yılda bir

veya daha az.

Önemsiz-Kayıt

Gerekir 1

Tedavi gerektirmeyen

durumlar

NOT: Herkese Kişisel Koruyucu Donanım verilmiş kabul edilecektir.


7. BOR VE ÜRÜNLERİ KULLANIM ALANLARI VE ETİ MADEN

ÜRÜNLERİ

Bor, yerkabuğunda yaygın olarak bulunan bir elementtir. Borun saf elementi ilk kez, 1808 yılında Fransız kimyager J.L. Gay-Lussac ve Baron L.J. Thenard ile İngiliz kimyager H. Davy tarafından elde edilmiştir.

Bor, periyodik tabloda B simgesi ile gösterilen, atom numarası 5, atom ağırlığı 10,81 olan metalle ametal arası yarı iletken özelliğe sahip bir elementtir. Bor tabiatta hiçbir zaman serbest halde bulunmaz. Doğada yaklaşık 230 çeşit bor minerali olduğu bilinmektedir.

Çeşitli metal veya ametal elementlerle yaptığı bileşiklerin gösterdiği farklı özellikler, endüstride birçok bor bileşiğinin kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Bor, bileşiklerinde metal dışı bileşikler gibi davranır, ancak, farklı olarak saf bor, karbon gibi elektrik iletkenidir. Kristalize bor görünüm ve optik özellikleri açısından elmasa benzer ve neredeyse elmas kadar serttir.

Borun fiziksel özellikleri

Tabiattaki hali Katı

Yoğunluk (oda sıcaklığında) 2.34 g/cm3

Ergime noktasındaki sıvı yoğunluğu 2.08 g/cm3

Ergime noktası 2349 K (2076°C, 3769°F)

Kaynama noktası 4200 K (3927°C, 7101°F)

Füzyon sıcaklığı 50.2 kJ/mol

Buharlaşma sıcaklığı 480 kJ/mol

Atomik özellikleri

Kristal yapı Rombohidral

Oksidasyon şartı 3

Elektronegatiflik 2.04

İyonizasyon enerjisi 1.: 800.6 kJ/mol 2.: 2427.1 kJ/mol 3.: 3659.7 kJ/mol

Atomik radyus 85 pm

Kovalent radyus 82 pm

Başlıca Bor Kullanım Alanları

Cam, Cam Elyafı ve Özel Camlar

Seramik

Tarım Uygulamaları

Sabun- Deterjan-Temizlik ve Kozmetik Malzemeleri

Ahşap Koruma

Alev Geciktiriciler

Yapı Sektörü

Metalürji

Enerji


Sağlık

Tüketilen bor ürünlerinin %85’e yakını cam, seramik-frit, tarım ve deterjan sektörlerinde yoğunlaşmıştır.

Uzay ve hava araçları, nükleer uygulamalar, askeri araçlar, yakıtlar, elektronik ve iletişim sektörü, tarım, cam sanayi, kimya ve deterjan sektörü, seramik ve polimerik malzemeler, nanoteknolojiler, otomotiv ve enerji sektörü, metalürji ve inşaat gibi diğer alanlarda da bor kullanılmaktadır.

Bor, ısıya dayanıklı alaşımlardan, üstün iletkenliğe sahip mıknatıslara, kanser tedavisinden anti bakteriyel boyalara kadar yaklaşık 250 farklı alanda kullanılmaktadır.

Bor tüketiminin nihai kullanım alanlarına göre dağılımı (2011)

Kaynak: Marching Ahead Borates Look to High Priced Future, Asian Glass, Aralık/Ocak 2012.

Dünya bor üretim kapasitesinin 2012 yılında 2,29 milyon ton B2O3 (4,9 milyon ton) civarında olduğu, fiili bor üretiminin yaklaşık %7,2 azalarak 1,9 milyon ton B2O3 (yaklaşık 4,1 milyon ton) civarında gerçekleştiği tahmin edilmektedir. En fazla bor tüketimi, sektörel olarak cam sektöründe, bölgesel olarak Asya’da gerçekleşmiştir. Solar tüp ve panel ekran uygulamaları sayesinde borosilikat cam ile gübre uygulamaları en fazla önem arz eden tüketim alanlarıdır.


Bor üretim zinciri;

8. ETİ MADEN ORGANİZASYON YAPISI

9. RAKAMLARLA ETİ MADEN

10.1 Üretim ve Kapasite Rakamları

Dünya Bor Pazar Payı

Eti Maden Bölgesel Bor Satış Dağılımı


İşletme Üretim Kapasiteleri, 2013

İŞLETMELER / KAPASİTE Kurulu Kapasiteler (Ton/Yıl)

Ürünler Konsantre Bor Rafine Bor

Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü

261.000 ton/yıl- rafine bor kapasitesi

Boraks Dekahidrat - 115.000

Sodyum Perborat - 35.000

Zirai Bor (Etidot-67) - 8.000

Borik Asit - 95.000

Boroksit - 2.000

Camsı Boroksit - 6.000

Bigadiç Bor İşletme Müdürlüğü

1.045.000 ton/yıl konsantre bor,

700.000 ton/yıl rafine bor kapasitesi

Konsantre 945.000 -

Konsantratör (Kest.) 100.000 -

Öğütme - 700.000

Emet Bor İşletme Müdürlüğü

900.000 ton/yıl konsantre bor,


Konsantratör 900.000 -

Borik Asit - 240.000

Kırka Bor İşletme Müdürlüğü

800.000 ton/yıl konsantre bor,


Konsantratör 800.000 -

Bor Türevleri - 840.000

Boraks Dekahidrat - 80.000

Susuz Boraks - 5.000

Kalsine Tinkal - 5.000

Toplam 2.745.000 2.131.000


İŞLETME

ADI ÜRÜN CİNSİ

2012 YILI

FİİLİ (Ton)

2013 YILI GERÇEK-

LEŞME

%

PROGRAM

(Ton)

FİİLİ

(Ton)

BA

ND

IRM

A

Boraks Dekahidrat 10 157.400 50.000 144.200 288,4

Boraks Pentahidrat 11 4.280 8.000 699 8,7

Etibor-48 15 28.873 232.000 28.485 12,3

Borikasit 12 96.828 60.000 70.450 117,4

Boroksit 13 2.380 5.000 3.280 65,6

Camsı Boroksit 32 73 0,0

Susuz Boraks 33 10.000 0,0

Etidot-67 14 3.196 7.000 3.625 51,8

Sülfürük Asit (Teknik) 24 113.016 236.560 125.148 52,9

Sülfürük Asit (Saf) 24 104.379 - 37.292 0,0

BİGADİÇ

Tüvonan Kolem. 1 564.700 930.000 1.121.000 120,5

Tüvonan Üleksit 3 278.500 204.000 446.000 218,6

25-125 mm Konsantre Kolemanit 6 297.841 353.000 315.176 89,3

3-25 mm Konsantre Kolemanit 6 156.315 140.000 208.105 148,6

0,2-3 mm Konsantre Kolemanit 6 126.937 120.000 165.310 137,8

3-25 mm Kolemanit Ara Ürün 6 38.159 102.000 50.242 49,3

0,2-3 mm Kolemanit Ara Ürün 6 20.250 45.000 43.319 96,3

3-125 mm Konsantre Üleksit 7 176.096 126.000 155.671 123,5

0,2-3 mm Konsantre Üleksit 7 37.609 16.000 36.973 231,1

3-125 mm Üleksit Ara Ürün 7 - - - -

0,2-3 mm Üleksit Ara Ürün 7 8.143 - 0,0

-25 mm Kırılmış Kolemanit 6 314.218 373.434 368.409 98,7

-25 mm Kırılmış Üleksit 7 21.987 21.000 43.014 204,8

Kalsine Kolemanit 34 - - 2.184 0,0

Kalsine Üleksit 29 - - 62 0,0

-75 mm Öğütülmüş

Kole.Hizm.Alımı - - 0,0

-75 mm Öğütülmüş Kolemanit 16 407.903 450.000 521.958 116,0

-75 mm Öğütülmüş Üleksit 17 20.351 20.000 40.397 202,0

Tüvonan Kolemanit (Kestelek) 2 203.054 200.000 95.086 47,5

25-100 mm Kons. Kolemanit Kest. 8 35.175 48.500 28.993 59,8

3-25 mm Kons. Kolemanit Kest. 8 25.787 18.000 21.217 117,9

-3 mm Kons. Kolemanit Kest. 8 28.365 18.400 22.630 123,0

3-25 mm Kolemanit Ara Ürün

Kest. 8 74.187 25.000 66.246 265,0

-3 mm Kolemanit Ara Ürün Kest. 8 10.093 17.000 12.359 72,7

-25 mm Kırılmış Kolemanit Kest. 8 10.000 25.000 - 0,0

EM

ET

Tuvönan Kolemanit Hisarcık 4 776.100 900.000 761.757 84,6

Tuvönan Kolemanit Espey 4 113.914 50.000 41.664 83,3

Tuvönan Kolemanit Espey Arsn. 4 546.257 550.000 628.030 114,2

His. 25-100 mm Kol.Kons. 9 304.923 315.000 315.147 100,0

His. 3-25 mm Kol.Kons. 9 48.252 55.500 53.376 96,2

His. 3-25 mm Kol.Ara Ürün 9 45.636 56.970 43.753 76,8

His. 02-3 mm Kol.Kons. 9 42.607 56.250 47.900 85,2

Esp. 25-100 mm Kol.Kons. 9 39.072 15.250 10.208 66,9

Esp. 3-25 mm Kol.Kons. 9 1.040 1.250 610 48,8

Esp. 02-3 mm Kol.Kons. 9 5.930 3.000 1.592 53,1

Esp. 25-100 mm Kol. Ars. 9 195.539 182.750 224.128 122,6

Esp.3-25 mm Kol.Ars. 9 4.378 13.750 11.100 80,7

Esp. 02-3 mm Kol.Ars. 9 32.694 33.000 31.245 94,7


-150 m Öğütülmüş Kol. 19 357.153 370.999 294.062 79,3

Borikasit 18 225.876 240.000 186.700 77,8

KIR

KA

Tüvonan Tinkal 5 3.174.037 4.062.000 2.634.205 64,8

Konsantre Tinkal 30 666.200 821.000 130.560 15,9

Etibor - 48 20 830.000 1.000.000 770.000 77,0

Susuz Boraks 23 7.156 1.800 6.130 340,5

Kalsine Tinkal 22 3.264 -

Boraks Dekahidrat 21 223 - 819 0,0

Etimatik (Borlu Deterjan) 31 91

GE

NE

L T

OP

LA

M Tüvönan Ürünler Toplamı 5.656.562 6.896.000 5.727.742 83,1

Konsantre Ürünler Toplamı 2.224.760 2.336.650 1.779.941 76,2

Konsantre Ara Ürünler Toplamı 196.468 245.970 215.919 87,8

Rafine Ürünler Toplamı 1.359.476 1.613.800 1.216.797 75,4

Öğütülmüş Ürünler Toplamı 785.407 840.999 856.417 101,8

Kırılmış Ürünler Toplamı 346.205 419.434 411.423 303

Sülfürik Asit Toplamı 217.395 236.560 162.440 68,7

10.2 İş Kazası İstatistikleri

İşletme İş Kazası ve Kaybedilen İş Günü, 2013


10.3 Genel Satış Rakamları

Yukardaki iki grafikte Eti Maden İşletmelerinin ton cinsinden satış miktarını ve dolar üzerinde satış tutarını yıllara göre yurt içi yurt dışı ayrı verilerle gösterilmiştir.


10.4 Personel Sayısal Dağılım Tabloları

(25.09.2014 tarihindeki gerçek durumu yansıtır)

HİZMET SÜRESİ KADROLU SÖZLEŞMELİ KAPSAM İÇİ İŞÇİ GENEL TOPLAM

0-4 YILLIK 0 374 1104 1478

5-9 YILLIK 0 154 175 329

10-14 YILLIK 3 117 368 488

15-19 YILLIK 16 176 384 576

20-24 YILLIK 38 156 176 370

>24 YILLIK 222 419 231 872

GENEL TOPLAM 279 1396 2438 4113

YAŞ GRUPLARI KADROLU SÖZLEŞMELİ KAPSAM İÇİ İŞÇİ GENEL TOPLAM

0-19 - - 5 5

20-29 - 236 487 723

30-39 5 357 1048 1410

40-49 79 439 782 1300

50-59 159 311 113 583

>60 36 53 3 92

GENEL TOPLAM 279 1396 2438 4113

CİNSİYET KADROLU SÖZLEŞMELİ KAPSAM İÇİ İŞÇİ GENEL TOPLAM

ERKEK 236 1059 2374 3669

KADIN 43 337 64 444

GENEL TOPLAM 279 1396 2438 4113

EĞİTİM DURUMLARI

KADROLU SÖZLEŞMELİ KAPSAM İÇİ İŞÇİ GENEL TOPLAM

OKUR-YAZAR - - 3 3

İLKÖĞRETİM - 99 146 245

LİSE - 135 225 360

MESLEK LİSESİ - 98 1847 1945

YÜKSEKOKUL 11 234 190 435

LİSANS 224 722 26 972

YÜKSEK LİSANS 38 106 1 145


DOKTORA 6 2 - 8

GENEL TOPLAM 279 1396 2438 4113

10.5 Müşteri Şikayetleri

111100

118

146

185

0

50

100

150

200

Müşteri şikayet sayısı

2009

2010

2011

2012

2013

2013 yılı şikayetlerin türlerine göre dağılımları


Müşteri memnuniyet düzeyi

2012 (Yüzde) 2013 (Yüzde)

Genel memnuniyet düzeyi 77,60 74,20

Sözleşme şartlarına uyum 81,00 71,00

Zamanında teslimat 71,00 41,00

Ürün kalitesi (Tane boyutu) 60,00 64,00

Ürün kalitesi (Nem) 67,00 50,00

Ürün kalitesi (Yabancı madde) 48,00 63,00

10. BÜTÇE YÖNETİMİ

Bütçe Tanımı

Gelecek faaliyet dönemi için, İşletmenin amaçlarına, hedeflerine ve işletme politikalarına uygun olarak işletme yönetimi tarafından hazırlanan gelecek dönem faaliyetlerini ve sonuçlarını parasal ve sayısal olarak ifade eden raporlara bütçe denir.

Bütçe, belli bir döneme ait yapılacak giderleri ve elde edilecek gelirleri tahmini olarak gösterir. Bu dönem, mali yıl olarak adlandırılan dönemdir.

Bütçe, henüz gerçekleşmemiş olan, tahmini rakamları gösteren bir mali plandır.


Bütçe İlkeleri

Genellik ilkesi: Bütün gelir ve harcamaların bütçede ayrı ayrı gösterilmesini ifade eder.

Doğruluk ilkesi: Bütçenin gelir ve harcama tahminleri, mümkün olduğu kadar gerçeklere uygun yapılmalıdır.

Yıl içerisindeki iktisadi değişmelerin doğru tahmin edilmesi gerekir.

Tahminlerin, önceki yıllarla ilgili istatistiki bilgilerden faydalanılarak, ülkenin içinde bulunduğu şartların ve dünyadaki gelişmelerin göz önünde bulundurularak yapılması gerekmektedir.

Açıklık ilkesi: Bütçede gelir ve harcamalarla ilgili yer alan bilgilerin mümkün olduğu kadar açık olması gerekir Ayrıca herkesin incelemesine açık olmalıdır. Bütçeler basılarak yayımlanmalıdır.

Giderlerin gelirlerden önceliği ilkesi: Bütçede önce giderler tahmin edilir. Gider rakamları belirlendikten sonra gelirler tahmin edilir.

Tahsis ilkesi: Bütçede her yıl yapılacak harcamalar için ödenek ayrılması ilkesidir.

Anlaşılabilirlik ilkesi: Bütçede yer alan gelir ve giderlerin herkesin kolayca anlayabileceği şekilde açık ve sade olarak düzenlenmelidir.

Tasarruf ilkesi: En az harcama ile en fazla faydanın sağlanması. Gereksiz harcamaların önlenerek, verimliliği sağlanmaya çalışmak.

Yıllık olma (zaman) ilkesi: bütçenin uygulanması için verilen iznin bir süre ile sınırlandırılması. Bu süre bir yıl olarak kabul edilir.

İşletme Bütçesi

1) Bütçenin amacının tespit edilmesi

2) Varsayımlarının ve öngörülerinin yapılması

3) Bütçenin hazırlanması

4) Bütçe sunuş ve onay

5) Bütçe kontrol ve takip

1) Bütçe amacının tespit edilmesi

Bütçe amacı bütçe dönemi sonunda elde edilmek istenen sonuçtur. Bu sonuç işletmenin stratejik planlarının gerçekleştirilmesi için gereken adımlardan biri olabileceği gibi karlılığın arttırılması, cironun arttırılması, pazar payının arttırılması gibi çeşitli hedefler olabilir. Bütçe amaçları rakamlarda belirtilmeli ve hazırlanan genel bütçe bu rakamlara ulaşmayı sağlayacak şekilde planlanmalıdır.

2) Varsayımların ve öngörülerin yapılması

Bütçe varsayımları hazırlanacak olan bütçeleri etkileyen işletme dışı ve içi rakam ve oranların tahmin edilmesidir. Bu varsayımları aşağıdaki şekilde çeşitlendirebiliriz:

- Döviz tahminleri

- Enflasyon oranları

- Vergi oranları

- SGK tavanı ve oranları

- Kıdem tazminatı tavanı


3) Bütçenin hazırlanması

İşletme bütçesi varsayımların yapılmasının ardından belirlenen amaçlar doğrultusunda satışların tahmini ile başlar. Tüm diğer bütçeler satış bütçesine uyumlu bir şekilde hazırlanır.

4) Bütçe sunuş ve onay

Bütçe üst yönetime sunulur ve gerekirse tekrar düzenlenerek onay alınır.

5) Bütçe kontrol ve takip

Onaylanan bütçeler satış performansının ölçümü, üretim planlamasını yapılması ya da giderlerin yönetilmesi gibi alanlarda kontrolü sağlamak için kullanılır. Bütçe sene içerisinde işletmede daha önceden belirlenen raporlama tarihlerinde fiili verilerle karşılaştırılır. Farklar ve nedenleri raporlar ve sunumlarla üst yönetime açıklanır.

İşletme bütçesi hazırlanması ve uygulanması muhasebe işlemleri ile birlikte, diğer teknik ve idari birimler tarafından da yürütülen bir faaliyettir.

Bütçeleme faaliyetlerinin beş temel fonksiyonundan bahsedebiliriz.

- Planlama

- Toplama

- Sınıflandırma

- Raporlama

- Analiz etme ve yorumlamadır.

Ödeneksiz harcama yapılamaz. İşletmede yapılan her harcama “maliyet” değildir.

Harcamaları üç grupta toplayabiliriz;

1) Ödeme: İşletmeden dışarıya her türlü nakit çıkışıdır. Firma ödemeleri, avans ödemleri, peşin malzeme alımları gibi.

2) Gider: bir hesap dönemindeki mal ve hizmet tüketiminin parasal karşılığıdır. Sabit kıymet alımı, emlak vergisi, motorlu taşıtlar vergisi gibi.

3) Maliyet: İşletmenin mal ve hizmet üretebilmesi için kullandığı yani tükettiği mal ve hizmetlerin parasal karşılığıdır.

Bir harcamanın maliyet (gider) olabilmesi için üç ana özelliğe sahip olması gereklidir.

1) Harcama karşılığı alınan mal veya hizmetin kullanılarak tüketilmiş olması

2) Bu mal veya hizmetler işletmenin mal ve hizmet üretiminde tüketilmesi

3) Mal veya hizmet kullanımının parasal olarak ölçülebilen bir değeri olması

Harcama-Gider-Maliyet İlişkisine örnek; İlk madde malzemenin peşin ödeme ile alınması harcama, bunların işletme faaliyetleri için tüketilmesi “gider”, bu giderleri üretilen nihai ürünlerin üzerine verilmesi “maliyet” tir.

İşletme Bütçesi hazırlanması sırasında,

Geçmişe ait istatistiklerin iyi değerlendirilmesi,

Miktar bilgilerinin iyi kullanılması,


Yıl içerisindeki iktisadi değişmelerin doğru tahmin edilmesi

Gelecek yorumunu iyi yapma,

Yeterli pazar araştırması,

Üretim ve stoklar arasında uyumun kurulması

İyi örgütlenme, iyi denetim ve iyi yönetim anlayışıyla

gerçekçi verilere dayanılarak hazırlanan bütçeler neticesinde hazırlanacak mali tablolara göre yapılan analizler ile iyi bir verimlilik planlaması yapılabilir.

Verimlilik

- Doğru İşi

- Doğru Şekilde

- Doğru Kişilerle

- Doğru Zamanda Yapmak

Doğru ve gerçekçi bir bütçeleme ile gerçekleştirilebilir:

- Ürünlerin tasarımları ve birleşimlerini gözden geçirmesi,

- İhtiyaçlardaki değişmeye göre yeni ürün planlaması,

- Bilimsel ve teknolojik gelişmelere göre üretim sürecinde ve tekniğinde değişiklikler yapması.

- Üretimde kullanılan hammadde ve malzemelerin, tesislerin, makine ve teçhizatın tam ve doğru kullanımının sağlaması,

- Yönetim ve organizasyon yapısı planlaması,

- İşgücünün doğru kullanımının sağlaması.

Bütçe Hazırlama Süreci

- Genel yatırım ve finansman programının yayınlanması,

- Genel yatırım ve finansman programı ve Teşekkülün Stratejik planına göre hedeflerin belirlenmesi,

- Üretim ve satış hedefleri ile temel kabullerin belirlenmesi,

- Bütçe hazırlama talimatının hazırlanması,

- Talimata göre, Merkez ve İşletmeler tarafından bütçelerin hazırlanması,

- Hazırlanan bütçelerin Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı İstatistik, Bütçeleme ve Performans Değerlendirme Birimi tarafından kontrol edilmesi.

- Kontrol neticesinde, düzeltme gerektiren tablo ve bilgilerin düzeltilmesi,

- Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı İstatistik, Bütçeleme ve Performans Değerlendirme Birimi tarafından merkez ve İşletmelerin bütçelerinin birleştirilmesi ile Teşekkül bütçesinin oluşturulması,

- Bütçe dönemi başlama yılından önceki aralık ayının son gününden önce Yönetim Kurulunun onayına sunulması,

- Yönetim Kurulu onayı alındıktan sonra ilgili yılda uygulanmaya başlanması,

- Uygulama yılı içinde ödenek takip ve kontrollerinin yapılması.


11. GENEL SINAV NOTU KAPSAMINDAKİ MEVZUAT VE

YÖNETMELİKLER

Aşağıdaki mevzuatlar, Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavı’na girecek personelin sorumlu olduğu ortak mevzuatlardır. Hangi unvanların hangi mevzuatlardan sorumlu olduğunu belirten açıklamalar Sınav Notu Kullanma Kılavuzu’nda belirtilmiştir.

Mevzuatlar, bu dosyanın eki olarak ayrı dosyalarda bulunmaktadır.

1. Ana Statü

2. 4734 KIK

3. 201 Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 Üncü Maddesinin (G) Bendi Kapsamında Yapacağı Mal Ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

4. 233 Kanun Hükmünde Kararname

gsnv

Documents