Pronumele personal

Eu = Ben

Tu = Sen

El / Ea = O

Noi = Biz

Voi = Siz

Ei / Ele = Onlar

In locativ vom avea:

-bende = pe, in, la mine

-sende = pe, in, la tine

-onda = pe, in, la ea / el

-bizde = pe, in, la noi

-sizde = pe, in, la voi

-onlarda = pe, in, la ei / ele

A nu se confunda bende = la mine cu ben de = si eu!!!

Texte

A.

-Merhaba!

-Merhaba!

-Benim adım Yaşar, sizin adınız ne? (Numele meu este Yaşar, numele dumneavoastra care e?)

-Benim adım Emre.

-Memnun oldum.

-Ben de memnun oldum.

-Nasılsınız? (Ce faceti?)

-Teşekkür ederim, iyiyim, siz nasılsınız? (Multumesc, sunt bine, dumneavoastra ce faceti?)

-Teşekkürler, ben de iyiyim (Multumesc, si eu sunt bine).

-Allaha ısmarladık! (La revedere! - formula pe care o rosteste doar cel care pleaca)

-Hoşça kal! (La revedere)

B.

Müşteri (Clientul): Merhaba, iyi akşamlar!

Satıcı (Vanzatorul): Merhaba, hoş geldiniz! (Buna, bine ati venit)

Müşteri: Meyve var mı? (exista fructe?)

Satıcı: Evet, var (da, exista).

Müşteri: Iki kilo muz, bir kilo portakal ve üç kilo elma lütfen! (doua kilograme de banane, un

kilogram de portocale si trei kilograme de mere, va rog)

Satıcı: Maalesef portakal yok (Din pacate nu exista portocale)

Müşteri: Tamam, muz ve elma (Bine, banane si mere). Yumurta var mı? (Exista oua?)

Satıcı: Var, ama taze değil (exista, dar nu sunt proaspete)

Müşteri: Tamam, teşekkür ederim, iyi akşamlar!

Satıcı: Teşekkürler, iyi akşamlar!

-siz = voi, dumneavoastra / sizin = al vostru, al dumneavoastra

-ad = nume / adınız = numele vostru, al dumneavoastra

-nasıl = cum? / nasılsınız = cum sunteti, ce faceti

-hoş geldiniz = bine ati venit / hoş geldin = bine ai venit

-meyve = fruct

-evet = da / hayır = nu

-kilo = kilogram

-muz = banana

-portakal = portocala

-elma = mar

-lütfen = te rog, va rog

-maalesef = din pacate

-tamam = bine

-yumurta = ou

-ama = fakat = dar, insa

-taze = proaspat

Cifre si numere

0 - sıfır

1 - bir

2 - iki

3 - üç

4 - dört

5 - beş

6 - altı

7 - yedi

8 - sekiz

9 - dokuz

10 - on

11 - on bir

12 - on iki

13 - on üç

14 - on dört

15 - on beş

16 - on altı

17 - yedi

18 - on sekiz

19 - dokuz

20 - yirmi

21 - yirmi bir

29 - yirmi dokuz

30 - otuz

31 - otuz bir

39 - otuz dokuz

40 - kırk

41 - kırk bir

49 - kırk dokuz

50 - elli

51 - elli bir

59 - elli dokuz

60 - altmış

61 - altmış bir

69 - altmış dokuz

70 - yetmiş

71 - yetmiş bir

79 - yetmiş dokuz

80 - seksen

81 - seksen bir

89 - seksen dokuz

90 - doksan

91 - doksan bir

99 - doksan dokuz

100 - yüz

200 - iki yüz

900 - dokuz yüz

1000 - bin

2000 - iki bin

3000 - üç bin

9000 - dokuz bin

10 000 - on bin

20 000 - yirmi bin

30 000 - otuz bin

90 000 - doksan bin

100 000 - yüz bin

200 000 - iki yüz bin

900 000 - dokuz yüz bin

1 000 000 - bir milyon

2 000 000 - iki milyon

10 000 000 - on milyon

1 000 000 000 - bir milyar

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati :

1. Bükreş ... güzel parklar ... ... ? (In Bucuresti sunt parcuri frumoase?)

2. Ev... kim... yok? (Cine nu exista in casa?). Ev... çocuklar ... (In casa nu sunt copii)

3. Sınıf ... ne... var? (Ce se afla in clasa? ). Sınıf... masalar ve sandalyeler... (In clasa se afla mese

si scaune)

4. Çanta... kitap var... ? (In geanta se afla o carte?). Evet, çanta... kitap... . Hayır, çanta... kitap ... .

5. Küçük tabak... ne var? (Pe farfuria mica ce este?). Küçük tabak ... yemek ... .

6. Yer... halı ... ... ? (Pe jos este covor?). Evet, yer ... halı ... . Hayır, yer ... halı ...

7. Cüzdan... para var ... ? (In portofel sunt bani?). Evet, cüzdan... para var. Hayır, cüzdan para ... .

B. Traduceti in limba turca:

1. In casa este televizor.

2. Pe strada nu sunt masini.

3. Nu sunt masini pe strada?

4. Sunt oameni pe strada? (insan = om)

5. Aici sunt flori?

6. Cine este la market?

7. La market este un client. (müşteri = client)

8. Ce este pe masa?

9. Pe balcon se afla copilul?

10. Nu, pe balcon nu este copilul.

Raspunsuri:

A.

1. Bükreşte güzel parklar var mı?

2. Evde kimler yok? Evde çocuklar yok.

3. Sınıfta neler var? Sınıfta masalar ve sandalyeler var.

4. Çantada kitap var mı ? Evet, çantada kitap var . Hayır, çantada kitap yok.

5. Küçük tabakta ne var? Küçük tabakta yemek var.

6. Yerde halı var mı ? Evet, yerde halı var . Hayır, yerde halı yok.

7. Cüzdanda para var mı ? Evet, cüzdanda para var. Hayır, cüzdanda para yok.

B.

1. Evde televizyon var.

2. Sokakta arabalar yok.

3. Sokakta arabalar yok mu?

4. Sokakta insanlar var mı ?

5. Burada çiçekler var mı ?

6. Markette kim var?

7. Markette müşteri var.

8. Masada ne var?

9. Balkonda çocuk var mı ?

10. Hayır, balkonda çocuk yok.

Var si yok

Afirmativ:

-var = exista

-yok = nu exista

Daca va mai aduceti aminte, ne-am intalnit cu aceste cuvinte la Tanışma, unde aveam intrebarea:

Ne var, ne yok? = Ce faci?. In traducere mot-a-mot s-ar traduce: ce exista, ce nu exista?

Sa vedem cateva exemple:

-Yarın Bükreş' te konser var / vardır = Maine este / exista concert in Bucuresti.

-Pazarda meyve ve sebze var / vardır = La piata sunt /exista fructe si legume.

-Masada yemek var / vardır = Pe masa este / exista mancare.

-Caddede kedi var / vardır = Pe bulevard este / exista o pisica.

-Balkonda anne var / vardır = Pe balcon este / se afla / exista mama.

-Bu hafta evde kimse yok / yoktur = Saptamana aceasta nu e nimeni acasa.

-Yarın Bükreş' te konser yok / yoktur = Maine nu este / nu exista concert in Bucuresti.

-Pazarda meyve ve sebze yok / yoktur = La piata nu sunt / nu exista fructe si legume.

-Masada yemek yok / yoktur = Pe masa nu este / nu exista mancare.

-Caddede kedi yok / yoktur = Pe bulevard nu e / nu exista / nu se afla pisica.

-Balkonda anne yok / yoktur= Pe balcon nu este / nu se afla mama.

Interogativ:

-Var mı? / Var mıdır? = Exista?

-Yok mu? / Yok mudur? = Nu exista?

Exemple:

-Bugün evde kimse var mı / mıdır? = Este cineva acasa astazi?

-Asansörde kim var? = Cine e in lift? Observam in acest caz ca particula interogativa "mı" nu

mai apare. Aceasta nu mai apare in niciunul din cazurile in care exista deja o alta particula

interogativa, in cazul acesta "kim".

-Parkta ne var? = Ce este in parc?

-Markette kim var? = Cine este la market?

-Evde televizyon var mı / mıdır? = In casa este / exista televizor?

-Şu çekmecede kalem yok mu / mudur? = In acel sertar nu sunt /nu se afla pixuri?

-Evde televizyon yok mu / mudur? = In casa nu este / nu exista televizor?

-Sokakta araba yok mu / mudur? = Pe strada nu se afla / nu exista /nu este masina?

-Ofiste bilgisayar yok mu / mudur? = In birou nu este / nu exista calculator?

-Dolapta yemek yok mu / mudur? = Pe dulap nu este / nu exista mancare?

La plural avem neler si kimler.

Exemple:

-Tabakta neler var? (Ce se afla pe farfurie?). Tabakta yemekler var (Pe farfurie se afla

mancaruri)

-Bahçede neler var? (Ce se afla in gradina?). Bahçede çiçekler var (In gradina se afla flori)

-Arabada kimler yok? (Cine nu se afla in masina?). Arabada Ali ve Gonca yok (In masina nu se

afla Ali si Gonca)

-Ofiste kimler yok? (Cine nu se afla la birou? ). Ofiste müdür ve Yaşar yok (In birou nu se afla

directorul si Yaşar).

Exercitii (Alıştırmalar)

Sa completam cu sufixele corespunzatoare:

1. Antalya ... (din Antalya)

2. Bodrum ... (din Bodrum)

3. Kadiköy ... (din Kadiköy)

4. Paris ... (din Paris)

5. Milano ... (din Milano)

6. Bingöl ... (din Bingöl)

7. Bursa... (din Bursa)

8. Gölköy ... (din Gölköy)

9. Erzurum ... (din Erzurum)

10. Fas ... (din Maroc)

11. Amerika ... (din America)

12. Çin ... (din China)

13. Mısır ... (din Egipt)

14. Hindistan ... (din India)

15. Israil ... (din Israel)

Si raspunsurile:

1. Antalyalı

2. Bodrumlu

3. Kadiköylü

4. Parisli

5. Milanolu

6. Bingöllü

7. Bursalı

8. Gölköylü

9. Erzurumlu

10. Faslı

11. Amerikalı

12. Çinli

13. Mısırlı

14. Hindistanlı

15. Israilli

Nereli? (De unde?)

Nereli(dir)? = De unde este?

Istanbullu = Din Istanbul (originar din Istanbul)

Sufixul comporta patru forme posibile:

-lı (dupa a, ı)

-li (dupa e, i)

-lu (dupa o, u)

-lü (dupa ö, ü)

Ex:

-Nere? = Unde? => Nereli? (De unde?)

-Bura = aici, in acest loc => Buralı = de aici, din acest loc /originar de aici

-kent (şehir) = oras => kentli (şehirli) = din oras

-Bükreş => Bükreşli = din Bucuresti

-Romanya => Romanyalı = din Romania / originar din Romania

-Köstence = Constanta => Köstenceli = din Constanta / originar din Constanta

-Ortaköy => Ortaköylü = din Ortaköy

-Burdur => Burdurlu = din Burdur

Exercitii (Alıştırmalar)

Sa exersam putin :)

A. Sa completam cu sufixele corespunzatoare:

1. Ali sağlam ... , ama Ayla sağlam değil ... , hasta ...

2. Ankara nere ... ? Ankara Türkiye ... ...

3. Cemal Istanbul' da ... ? Evet, Cemal Istanbul' ... ...

4. Köpek (caine) kimde? Köpek Demir' ... ...

5. Ev nere ... ? Ev Bükreş' ...

6. Hava soğuk .... ? Hayır, hava soğuk ... , sıcak...

7. Ahmet evde ... ? Hayır, Ahmet evde ... , Ahmet sokak ... ...

B. Sa traducem:

1. Unde este farfuria?

Farfuria este pe dulap. / Farfuria nu este pe dulap.

2. Unde este pasarea? (kuş = pasare)

Pasarea este in copac. (ağaç = copac) / Pasarea nu este in copac.

3. Unde este floarea?

Floarea este in gradina. / Floarea nu este in gradina.

4. Unde este mancarea? (yemek = mancare)

Mancarea este pe farfurie. / Mancarea nu este pe farfurie.

5. Unde este masina? (araba = masina)

Masina este pe strada. (sokak = strada) / Masina nu este pe strada.

6. La cine este cartea?

Cartea este la ei. (onlar = ei) / Cartea nu este la ei.

7. La cine este pisica?

Pisica nu este la ei, pisica este la Serkan.

8. Pisica este in cos?

Da, pisica este in cos. / Nu, pisica nu este in cos.

9. Istanbul este in Turcia?

Da, Istanbul este in Turcia. / Nu, Istanbul nu este in Turcia.

10. Ali este in Grecia? (Yunanistan = Grecia)

Da, Ali este in Grecia. / Nu, Ali nu este in Grecia.

Si aici rezolvarea:

A.

1. Ali sağlamdır , ama Ayla sağlam değil(dir), hasta(dır). (Ali este sanatos, dar Ayla nu este

sanatoasa, este bolnava).

2. Ankara nerede(dir) ? Ankara Türkiyede(dir). (Ankara unde este? Ankara este in Turcia.

3. Cemal Istanbul' da mı(dır) ? Evet, Cemal Istanbul' da(dır). (Cemal este in Istanbul? Da,

Cemal este in Istanbul).

4. Köpek kimde? Köpek Demir' de(dir). (Cainele la cine este? Cainele este la Demir).

5. Ev nerede ? Ev Bükreş' te. (Casa unde este? Casa este in Bucuresti).

6. Hava soğuk mu(dur)? Hayır, hava soğuk değil(dir) , sıcak(tır). (Vremea este rece? Nu,

vremea nu este rece, este calda).

7. Ahmet evde mi(dir)? Hayır, Ahmet evde değil(dir) , Ahmet sokakta(dır). (Ahmet este acasa?

Nu, Ahmet nu este acasa, Ahmet este pe strada).

B.

1. Tabak nerede(dir)?

Tabak dolapta. Tabak dolapta değil.

Sau: Tabak dolaptadır. Tabak dolapta değildir.

2. Kuş nerede(dir)?

Kuş ağaçta. Kuş ağaçta değil.

Sau: Kuş ağaçtadır. Kuş ağaçta değildir.

3. Çiçek nerede(dir)?

Çiçek bahçede. Çiçek bahçede değil.

Sau: Çiçek bahçededir. Çiçek bahçede değildir.

4. Yemek nerede(dir)?

Yemek tabakta. Yemek tabakta değil.

Sau: Yemek tabaktadır. Yemek tabakta değildir.

5. Araba nerede(dir)?

Araba sokakta. Araba sokakta değil.

Sau: Araba sokaktadır. Araba sokakta değildir.

6. Kitap kimde?

Kitap onlarda. Kitap onlarda değil.

7. Kedi kimde?

Kedi onlarda değil, kedi Serkan' da.

8. Kedi sepette mi?

Evet, kedi sepette. Hayır, kedi sepette değil.

9. Istanbul Türkiye' de mi?

Evet, Istanbul Türkiye' de. Hayır, Istanbul Türkiye' de değil.

10. Ali Yunanistan' da mı?

Evet, Ali Yunanistan' da. Hayır, Ali Yunanistan' da değil.

Dupa cum se observa, am pus in paranteza sufixele care pot fi omise.

Cum am mai spus, sufixele pentru predicatul nominal de persoana a III-a pot fi omise.

Veti intalni formele scurte, insa ambele variante sunt corecte.

Insa, pentru a va familiariza mai usor, exersati cu ambele variante.

Cazul Locativ (Bulunma Durumu)

Arata locatia in timp si spatiu.

Arata locul in care se afla cineva, in care se petrece o actiune.

Este accentuat; accentul pica pe sufixul locativului.

Sufixele locativului sunt:

-da (dupa a, ı, o, u)

-de (dupa e, i, ö, ü)

Iar dupa consoanele finale p, ç, t, k, f, s, ş, h stim ca d se transforma in t si vom avea:

-ta (dupa a, ı, o, u)

-te (dupa e, i, ö, ü)

Ex:

-sokakta = pe, in strada

-evde = acasa, in casa

-günde = pe zi, in zi

-saat birdir = este ora 1 / saat birde = la ora 1

-saat dörtte = la ora 4

-ne (ce?) + ara (spatiu, interval) => Nere? = unde? , iar Nerede? = unde, in ce loc?

-kim? = cine?; kimde? = la cine?

-odada = in camera

-sepette = in cos

-saksıda = in ghiveci

-tabakta = in, pe farfurie

Dupa substantivele proprii, sufixul locativului nu se alipeste direct, ci se desparte prin apostrof.

Ex:

-Istanbul' da = la, in Istanbul

-Ali' de = la Ali

-Bükreş' te = in, la Bucuresti

-Ayhan' da = la Ayhan

Adjectivul

Este invariabil si preceda intotdeauna substantivul pe care il determina.

Ex:

-güzel kız = fata frumoasa

-güzel kızlar = fete frumoase

-güzel ve genç kız = fata frumoasa si tanara

-güzel ve genç kızlar = fete frumoase si tinere

-yaş bir halı = un covor umed

-acı biber = ardei iute

-ihtiyar adam = om batran

Antonime

-yaşlı = ihtiyar (batran) ≠ genç (tanar)

-yavaş (incet) ≠ çabuk (repede)

-sıcak (cald, caldura) ≠ soğuk (rece, frig)

-iyi (bun, bine) ≠ kötü (rau)

-güzel (frumos) ≠ çirkin (urat)

-temiz (curat) ≠ pis = kirli (murdar)

-sert (tare) ≠ yumuşak (moale)

-hasta (bolnav) ≠ sağlam (sanatos)

-uzun (lung) ≠ kısa (scurt)

-yüksek (inalt) ≠ alçak (jos)

-uzun boylu (de statura inalta) ≠ kısa boylu (cu statura scurta, scund)

-hafif (usor) ≠ ağır (greu)

-kolay (usor, facil) ≠ zor (dificil)

-açık (deschis) ≠ kapalı (inchis)

-gürültülü (galagios) ≠ sakin (linistit)

-az (putin) ≠ çok (mult)

-uzak (departe) ≠ yakın (aproape)

-büyük (mare) ≠ küçük (mic)

-iyimser (optimist) ≠ kötümser (pesimist)

-acı (iute, amar) ≠ tatlı (dulce)

-şişman (gras) ≠ zayıf (slab)

Exercitii (Alıştırmalar)

Sa ne jucam putin cu cateva exercitii :)

A. Sa raspundem la intrebari:

1. Bükreş büyük mü / müdür? (Bucurestiul e mare?)

Evet (da) ... / Hayır (nu) ...

2. Çocuk hasta mı / mıdır? (Copilul e bolnav?)

Evet ... / Hayır ...

3. Kız akıllı mı / mıdır? (Fata este desteapta?)

Evet ... / Hayır ...

4. Bu çocuk öğrenci mi / midir? (Acest copil este elev?)

Evet ... / Hayır ...

5. Bu kadın doktor mu / mudur? (Aceasta femeie este doctorita?)

Evet ... / Hayır ...

B. Acum sa trecem propozitiile la formele negativa si interogativa:

1. O evdir. (Aceea este casa)

2. Bu adam işçidir. (Acest om este muncitor)

3. Bu bina tiyatrodur. (Aceasta cladire este teatru)

4. Su çok soğuktur. (Apa este foarte rece)

5. Bu kız güzeldir. (Aceasta fata este frumoasa)

6. Elma tatlıdır. (Marul este dulce)

C. Si sa completam spatiile libere cu sufixele predicative corespunzatoare:

1. Bu adam genç ... (Acest barbat este tanar)

2. Bu yatak ... (Acesta este pat)

3. Bu pantolon ... (Acesta este pantalon)

4. O elbise ... (Aceea este o rochie)

5. Şu çizme ... (Aceea este o cizma)

Gata? :) Mai jos aveti si raspunsurile. Insa, pentru a incepe sa simtiti limba si armonia vocalica,

trebuie sa exersati foarte mult.

A.

1. Evet, Bükreş büyük(tür) / Hayır, Bükreş büyük değil(dir).

2.Evet, çocuk hasta(dır) / Hayır, çocuk hasta değil(dir).

3. Evet, kız akıllı(dır) / Hayır, kız akıllı değil(dir).

4. Evet, bu çocuk öğrenci(dir) / Hayır, bu çocuk öğrenci değil(dir).

5. Evet, bu kadın doktor(dur) / Hayır, bu kadın doktor değil(dir).

B.

1. O evdir. O ev değildir. O ev midir? O ev değil midir?

2. Bu adam işçidir. Bu adam işçi değildir. Bu adam işçi midir? Bu adam işçi değil midir?

3. Bu bina tiyatrodur. Bu bina tiyatro değildir. Bu bina tiyatro mudur? Bu bina tiyatro değil

midir?

4. Su çok soğuktur. Su çok soğuk değildir. Su çok soğuk mudur? Su çok soğuk değil midir?

5. Bu kız güzeldir. Bu kız güzel değildir. Bu kız güzel midir? Bu kız güzel değil midir?

6. Elma tatlıdır. Elma tatlı değildir. Elma tatlı mıdır? Elma tatlı değil midir?

C.

1. Bu adam gençTIR.

2. Bu yatakTIR.

3. Bu pantolonDUR.

4. O elbiseDIR.

5. Şu çizmeDIR.

Forma interogativa

In limba turca interogatia se reda intotdeauna printr-o particula interogativa si sta de fiecare

data dupa elementul la care se refera intrebarea.

-mı? (dupa a si ı)

-mi? (dupa e si i)

-mu? (dupa o si u)

-mü? (dupa ö si ü)

Ordinea este urmatorea: nume predicativ + particula interogativa + dir?

Ex:

-Bu ders zor mudur? = Acest curs este greu?

-Bugün hava sıcak mıdır? = Astazi vremea este calda?

-Ali küs müdür? = Ali este suparat?

-Şu bahçe midir? = Aceea este o gradina?

Forma interogativ-negativa

Ordinea este urmatoarea: nume predicativ + değil + mi + dir?

Ex:

-Mağaza acık değil midir? = Nu este deschis magazinul?

-Çocuk yaramaz değil midir? = Nu e obraznic copilul?

-Bu makale enteresan değil midir? = Articolul acesta nu e interesant?

In limba turca sufixul care ajuta la crearea predicatului nominal pentru persoana a III-a singular

poate fi omis!

Drept urmare sunt corecte ambele forme: Bu kız güzeldir sau mai simplu: Bu kız güzel.

Negativ

Se reda cu ajutorul cuvantului de negatie değil = nu.

Sta intotdeauna dupa cuvantul la care se refera negatia.

Ordinea este aceasta: nume predicativ + değil + dir. Cum ultima vocala a cuvantului "değil"

este "i" sufixul atasat va fi mereu "dir".

Ex:

-Şu ev geniş değildir = Acea casa nu este spatioasa.

-Fırat kötümser değildir = Fırat nu este pesimist.

-Kapı kapalı değildir = Usa nu este inchisa.

Predicatul nominal - prezent, persoana a III-a singular

Cum spuneam, voi reda informatiile in ordinea in care le-am primit si eu :)

Ca sa reusim sa facem propozitii scurte, vom invata sa formam predicatul nominal pentru

persoana a III-a singular, la prezent.

Afirmativ

Se reda cu ajutorul sufixului:

-dır (dupa a si ı )

-dir (dupa e si i)

-dur (dupa o si u)

-dür (dupa ö si ü)

Si se traduce cu "este".

Ex:

-a, ı = ı - dır

Bu binadır = aceasta este o cladire

-e, i = i - dir

Bu kız güzeldir = aceasta fata este frumoasa

-o, u = u - dur

Bu bina okuldur = aceasta cladire este o scoala

-ö, ü = ü - dür

Bu göldür = acesta este un lac

Dupa cum se observa, regula armoniei vocalice este respectata fara nicio exceptie.

In limba turca exista consoane surde: p, ç, t, k, f, s, ş, h . Cand la finalul cuvantului se afla una

dintre aceste consoane surde, d se transforma in t. Astfel vom avea urmatoarele terminatii:

-tır (dupa a si ı )

-tir (dupa e si i)

-tur (dupa o si u)

-tür (dupa ö si ü)

Ex:

- Şu pencere acıktır = Acea fereastra e deschis

-O çocuk büyüktür = Copilul acela este mare

-Oda geniştir = camera este spatioasa

-Soğuktur = Este frig

Predicatul nominal cu nume predicativ in locativ la prezent

Forma afirmativa

Ordine: nume predicativ + locativ + sufix predicativ

Exemple:

-Ben dersteyim = sunt la curs (ders + te + y + im)

-Sen toplantıdasın = tu esti la sedinta (toplantı + da + sın)

-O köydedir = este la tara (köy + de + dir)

-Biz fuardayız = noi suntem la expozitie (fuar + da + y + ız)

-Siz onlardasınız = voi sunteti la ei (onlar + da + sınız)

-Onlar sergidedirler = ei sunt la vernisaj (sergi + de + dirler)

Forma negativa

Ordine: nume predicativ + locativ + değil + sufix predicativ

Exemple:

-Ben evde değilim = eu nu sunt acasa

-Sen işte değilsin = nu esti la serviciu

-O tatilde değildir = el nu e in vacanta

-Biz izinde değiliz = noi nu suntem in concediu

-Siz yolda değilsiniz = voi nu sunteti pe drum

-Onlar piknikte değildirler = ei nu sunt la picnic

Forma interogativa

Ordine: nume predicativ + locativ + mi /mı + sufix predicativ ?

Exemple:

-Ben büroda mıyım? = sunt la birou?

-Sen maçta mısın? = esti la meci?

-O odada mıdır? = ea este in camera?

-Biz parkta mıyız? = noi suntem in parc?

-Siz Bükreş' te misiniz? = sunteti in Bucuresti?

-Onlar sizde midirler? = ei sunt la voi?

Forma interogativ-negativa

Ordine: nume predicativ + locativ + değil + mi + sufix predicativ ?

Exemple:

-Ben alışverişte değil miyim? = eu nu sunt la cumparaturi?

-Sen sokakta değil misin? = nu esti pe strada?

-O sınavda değil midir? = el nu este la examen?

-Biz mutfakta değil miyiz? = noi nu suntem in bucatarie?

-Siz dağda değil misiniz? = nu sunteti la munte?

-Onlar denizde değil midirler? = ei nu sunt la mare?

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele corespunzatoare si apoi treceti propozitiile la forma negativa,

interogativa si interogativ-negativa:

1. Ben öğrenci ... (Sunt elev)

2. Siz öğretmen ... (Sunteti profesor)

3. O güzel ... (El este frumos)

4. Biz ihtiyar ... (Noi suntem batrani)

5. O genç ... (Ea este tanara)

6. Sen yazar ... (Tu esti scriitor)

7. Onlar sağlam ... (Ei sunt sanatosi)

8. Odalar temiz ... (Camerele sunt goale)

9. Masalar yuvarlak ... (Mesele sunt rotunde)

10. Elma tatlı ... (Marul este dulce)

11. Sen tatlı çocuk ... (Esti un copil dulce)

12. Siz çok küs ... (Voi sunteti foarte suparati)

13. Ben satıcı ... (Eu sunt vanzator)

14. Ben çok yorgun ... (Eu sunt foarte obosit)

15. Onlar çok mutlu ... (Ele sunt foarte fericite)

B. Traduceti in limba turca:

1. Eu sunt doctor, dar Leyla este profesoara.

2. Tu esti suparat?

3. Voi nu sunteti obositi?

4. Florile nu sunt frumoase?

5. Ei sunt bolnavi?

6. Noi nu suntem muncitori? (işci = muncitor)

7. Tu esti foarte rau.

8. Aceasta camera este mica.

9. Noi suntem singuri. (yalnız = singur)

10. Voi sunteti lenesi. (tembel = lenes)

Raspunsuri:

A.

1. Ben öğrenciyim. Ben öğrenci değilim. Ben öğrenci miyim? Ben öğrenci değil miyim?

2. Siz öğretmensiniz. Siz öğretmen değilsiniz. Siz öğretmen misiniz? Siz öğretmen değil

misiniz?

3. O güzeldir. O güzel değildir. O güzel midir? O güzel değil midir?

4. Biz ihtiyarız. Biz ihtiyar değiliz. Biz ihtiyar mıyız? Biz ihtiyar değil miyiz?

5. O gençtir. O genç değildir. O genç midir? O genç değil midir?

6. Sen yazarsın. Sen yazar değilsin. Sen yazar mısın? Sen yazar değil misin?

7. Onlar sağlamdırlar / sağlamlar / sağlamdır. Onlar sağlam değildirler. Onlar sağlam

mıdırlar? Onlar sağlam değil midirler?

8. Odalar temizdir. Odalar temiz değildir. Odalar temiz midir? Odalar temiz değil midir?

9. Masalar yuvarlaktır. Masalar yuvarlak değildir. Masalar yuvarlak mıdır? Masalar yuvarlak

değil midir?

10. Elma tatlıdır. Elma tatlı değildir. Elma tatlı mıdır? Elma tatlı değil midir?

11. Sen tatlı çocuksun. Sen tatlı çocuk değilsin. Sen tatlı çocuk musun? Sen tatlı çocuk değil

misin?

12. Siz çok küssünüz. Siz çok küs değilsiniz. Siz çok küs müsünüz? Siz çok küs değil misiniz?

13. Ben satıcıyım. Ben satıcı değilim. Ben satıcı mıyım? Ben satıcı değil miyim?

14. Ben çok yorgunum. Ben çok yorgun değilim. Ben çok yorgun muyum? Ben çok yorgun

değil miyim?

15. Onlar çok mutludurlar / mutlular / mutludur. Onlar çok mutlu değildirler /Onlar çok mutlu

değildir. Onlar çok mutlu mudurlar? / Onlar çok mutlu mudur ? Onlar çok mutlu değil

midirler? / Onlar çok mutlu değil midir ?

B.

1. Ben doktorum, ama Leyla öğretmendir.

2. Sen küs müsün?

3. Siz yorgun değil misiniz?

4. Çiçekler güzel değil midir?

5. Onlar hasta mıdır / mıdırlar?

6. Biz işci değil miyiz?

7. Sen çok kötüsün.

8. Bu oda küçüktür.

9. Biz yalnızız.

10. Siz tembelsiniz.

Plural - Çoğul Eki

- In limba turca, daca subiectul este exprimat printr-un substantiv la plural, iar acesta indica o

persoana, acordul dintre subiect si predicat se poate face sau nu. Acordul nu este obligatoriu!

Astfel, ambele forme sunt corecte:

1. kızlar güzeldir (ps. a III-a sg.) = fetele sunt frumoase

2. kızlar güzeldirler / güzeller (ps. a III-a pl.) = fetele sunt frumoase.

Insa, daca subiectul este exprimat printr-un substantiv la plural, iar acesta indica un obiect

inanimat, acordul dintre subiect si predicat nu se face!

Astfel, corect este:

-odalar geniştir = camerele sunt spatioase. Si total incorect: odalar geniştirler.

-yapraklar dökülüyor = frunzele cad (yaprak = frunza; dökülmek = a se varsa, a cadea). Iar

forma: yapraklar dökülüyorlar este gresita.

-Daca substantivul este determinat de un numeral sau un cuvant ce indica cantitatea, el nu o

sa mai primeasca sufixul pluralului!

-çok = mult,a; multi,e

-az = putin,a; putini,e

-birkaç = cativa, cateva

-birçok = mai mult,a; mai multi,e

Ex:

-Şu çekmecede birkaç kitap ve az kalem var = In acel sertar exista cateva carti si putine pixuri.

-Evde beş kişi var = In casa sunt 5 persoane.

-Sınıfta üç öğrenci var = In clasa sunt 3 elevi.

-Sufixul pluralului mai este folosit si pentru a reda intensitatea, expresivitatea.

Ex:

-Bugün havalar soğuktur = Astazi vremea este rece. (hava = vreme, timp, aer, atmosfera; soğuk

= rece; bugün = azi)

-Pluralul mai este folosit pentru redarea politetii.

Ex:

-siz = voi, dumneavoastra => sizler - folosit pentru o persoana careia ii porti un respect deosebit

-Si numele de persoana poate fi la plural.

Ex:

-Bugün Ali'ler geliyor = Azi vine Ali (+ familia lui)

-Intr-o anumita constructie, pluralul poate aduce o apreciere aproximativa.

Ex:

-On yaşında bir çocuk = Un copil in varsta de 10 ani (siguranta) (yaş = varsta, umed; litera ı din

interiorul cuvantului reprezinta sufixul personal de ps. a III-a sg., litera n este consoana de

legatura, iar sufixul -da este al cazului locativ)

-On yaşlarında bir çocuk = Un copil cam de 10 ani (nesiguranta)

Forma interogativ - negativa

Ordinea este aceasta: nume predicativ + değil + mi + sufix?

Exemple:

Ben mutlu değil miyim? = nu sunt fericita? (mutlu = fericit)

Sen cömert değil misin? = tu nu esti darnic? (cömert = darnic)

O cimri değil midir? = el nu e zgarcit? (cimri = zgarcit)

Biz sakin değil miyiz? = noi nu suntem linistiti? (sakin = linistit)

Siz âşık değil misiniz? = voi nu sunteti indragostiti? (âşık = indragostit)

Onlar memnun değil midirler? = ei nu sunt multumiti? (memnun = multumit)

Forma interogativa

Ordinea este aceasta: nume predicativ + particula interogativa + sufix ?

Exemple:

Ben yorgun muyum? = Sunt obosita?

Sen öfkeli misin? = Esti furios? (öfkeli = furios)

O heyecanlı mıdır? = Ea este emotionata? (heyecan = emotie; heyecanlı = emotionat)

Biz sinirli miyiz? = Noi suntem nervosi? (sinir = nerv; sinirli = nervos)

Siz iyi misiniz? = Sunteti bine?

Onlar küs müdürler? = Ei sunt suparati?

Forma negativa

Ordinea este aceasta = nume predicativ + değil + sufix personal

Exemple:

Ben kötümser (pesimist) değilim = eu nu sunt pesimist

Sen iyimser (optimist) değilsin = tu nu esti optimist

O zengin (bogat) değildir = el nu este bogat

Biz küs (suparat) değiliz = noi nu suntem suparati

Siz konuksever (ospitalier) değilsiniz = voi nu sunteti ospitalieri

Onlar iyi değildirler / değiller = ei nu sunt bine

Predicatul nominal - prezent

Se reda cu ajutorul sufixelor:

Singular:

-pers. I : - ım (a, ı), - im (e, i), - um (o, u), - üm (ö, ü) = sunt

-pers. a II-a : - sın (a, ı), - sin (e, i), - sun (o, u), - sün (ö, ü) = esti

-pers. a III-a : - dır (a, ı), - dir (e, i), - dur (o, u), - dür (ö, ü) /- tır, - tir, - tur, - tür = este

(dupa consoanele surde: p, ç, t, k, f, s, ş, h)

Plural:

-pers. I : - ız (a, ı), - iz (e, i), - uz (o, u), - üz (ö, ü) = suntem

-pers. a II-a : - sınız (a, ı), - siniz (e, i), - sunuz (o, u), - sünüz (ö, ü) = sunteti

-pers. a III-a : - dırlar (a, ı), - dirler (e, i), - durlar (o, u), - dürler (ö, ü) / - tırlar, - tirler, -

turlar, - türler = sunt (dupa consoanele surde: p, ç, t, k, f, s, ş, h)

Sau: pentru pers. a III-a pl. : -lar (a, ı, o, u) , - ler (e, i, ö, ü) = sunt

Exemple:

-yorgun = obosit

Ben yorgunum = eu sunt obosit, a

Sen yorgunsun = tu esti obosit, a

O yorgundur = el /ea este obosit, a

Biz yorgunuz = noi suntem obositi, e

Siz yorgunsunuz = voi sunteti obositi, e

Onlar yorgundurlar / sau yorgunlar = ei /ele sunt obositi, e

-zayıf = slab

Ben zayıfım = eu sunt slab, a

Sen zayıfsın = tu esti slab, a

O zayıftır = el /ea este slab, a

Biz zayıfız = noi suntem slabi, e

Siz zayıfsınız = voi sunteti slabi, e

Onlar zayıftırlar / sau zayıflar = ei /ele sunt slabi, e

-iyi = bine, bun

Be iyiyim = eu sunt bine, bun, a

Sen iyisin = tu esti bine, bun, a

O iyidir = el /ea este bine, bun, a

Biz iyiyiz = noi suntem bine, buni, e

Siz iyisiniz = voi sunteti bine, buni, e

Onlar iyidirler / sau iyiler = ei /ele sunt bine, buni, e

Observam in acest exemplu ca apare un y de legatura.

Daca numele predicativ se termina in vocala, la pers. I sg. si pl. intre acesta si sufix se va

intercala y de legatura: mutlu + y + um = mutluyum (sunt fericit); neşeli + y + iz = neşeliyiz

(suntem fericiti); iyi + y + im = iyiyim (sunt bine)

-küs = suparat

Ben küsüm = eu sunt suparat, a

Sen küssün = tu esti suparat, a

O küstür = el /ea este suparat, a

Biz küsüz = noi suntem suparati, e

Siz küssünüz = voi sunteti suparati, e

Onlar küstürler / sau küsler = ei /ele sunt suparati, e

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Sa recapitulam putin cifrele si numerele, traducand urmatoarele in turca:

1. Cate masini sunt pe strada?

Pe strada sunt 5 masini.

2. Cate anotimpuri sunt intr-un an? (mevsim = anotimp; yıl = an)

Intr-un an sunt 4 anotimpuri: primavara, vara, toamna si iarna.

3. Cate zile sunt intr-o saptamana? (hafta = saptamana)

Intr-o saptamana sunt 7 zile: luni, marti, miercuri, joi, vineri, sambata si duminica.

4. Cate minute sunt intr-o ora? (dakika = minut)

Intr-o ora sunt 60 de minute.

5. Cati ani ai? / Cati ani aveti?

Am 28 de ani.

6. Ce culori sunt frumoase? (renk = culoare)

Rosu, albastru, roz, verde si galben sunt culori frumoase. (kırmızı = rosu; mavi = albastru; pembe

= roz; yeşil = verde; sarı = galben)

7. Cati oameni sunt in casa?

In casa sunt 9 oameni.

8. Ce luni sunt frumoase? (ay = luna)

Martie, aprilie, mai si august sunt luni frumoase.

9. Cate luni sunt intr-un an?

Intr-un an sunt 12 luni: ianuarie, februarie, martie, aprilie, mai, iunie, iulie, august, septembrie,

octombrie, noiembrie, decembrie.

10. Cate pahare sunt pe dulap?

Pe dulap sunt 7 pahare.

11. Cat e ceasul? (Cat e ora?)

Este ora 6.

B. Sa recunoastem numerele:

1. elli dokuz - ...

2. on yedi - ...

3. iki bin iki - ...

4. yedi yüz yedi - ...

5. altmış sekiz

C. Si:

a. 504 - ...

b. 22 - ...

c. 38 - ...

d. 13 - ...

e. 94 - ...

f. 123 - ...

g. 44 - ...

h. 14 - ...

i. 55 - ...

Raspunsuri:

A.

1. Sokakta kaç araba var?

Sokakta beş araba var.

2. Bir yılda kaç mevsim var?

Bir yılda dört mevsim var: ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış.

3. Bir haftada kaç gün var?

Bir haftada yedi gün var: pazartesi, salı, çarşamba, perşembe, cuma, cumartesi ve pazar.

4. Bir saatte kaç dakika var?

Bir saatte altmış dakika var.

5. Kaç yaşındasın? / Kaç yaşındasınız?

Yirmi sekiz yaşındayım.

6. Hangi renkler güzel?

Kırmızı, mavi, pembe, yeşil ve sarı renkler güzel.

7. Evde kaç insan var?

Evde dokuz insan var.

8. Hangi aylar güzel?

Mart, Nisan, Mayıs ve Ağustos aylar güzel.

9. Bir yılda kaç ay var?

Bir yılda on iki ay var: Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül,

Ekim, Kasım ve Aralık.

10. Dolapta kaç bardak var?

Dolapta yedi bardak var.

11. Saat kaç?

Saat altı.

B.

1. elli dokuz = 59

2. on yedi = 17

3. iki bin iki = 1001

4. yedi yüz yedi = 707

5. altmış sekiz = 68

C.

a. 504 = beş yüz dört

b. 22 = yirmi iki

c. 38 = otuz sekiz

d. 13 = on üç

e. 94 = doksan dört

f. 123 = yüz yirmi üç

g. 44 = kırk dört

h. 14 = on dört

i. 55 = elli beş

Anotimpurile

-ilkbahar = primavara (ilk = prim, bahar = vara)

-yaz = vara

-sonbahar = toamna (son = ultima) / in literatura: güz = toamna

-kış = iarna

Zilele saptamanii

-pazartesi = luni

-salı = marti

-çarşamba = miercuri

-perşembe = joi

-cuma = vineri

-cumartesi = sambata

-pazar = duminica

(ertesi = a doua zi dupa)

Lunile anului

1. Ocak = ianuarie (dar mai inseamna si "vatra", "aragaz")

2. Şubat = februarie

3. Mart = martie

4. Nisan = aprilie

5. Mayıs = mai

6. Haziran = iunie

7. Temmuz = iulie

8. Ağustos = august

9. Eylül = septembrie

10. Ekim = octombrie

11. Kasım = noiembrie

12. Aralık = decembrie (dar si "spatiu", "interval")

Infinitivul

-Se reda cu ajutorul sufixelor: - mak (a, ı, o, u) / -mek (e, i, ö, ü)

Exemple:

-gelmek = a veni

-çalışmak = a munci, a lucra

-konuşmak = a vorbi

-söylemek = a spune

-sormak = a intreba

-gitmek = a pleca, a merge

-yazmak = a scrie

-uyumak = a dormi

-istemek = a vrea

-bilmek = a sti

Negatia

-Se reda cu ajutorul sufixului de negatie: - ma (a, ı, o, u) / - me (e, i, ö, ü)

Exemple:

-gelmemek = a nu veni

-çalışmamak = a nu munci

-konuşmamak = a nu vorbi

-söylememek = a nu spune

-sormamak = a nu intreba

-gitmemek = a nu pleca

-yazmamak = a nu scrie

-uyumamak = a nu dormi

-istememek = a nu vrea

-bilmemek = a nu sti

-Cand verbul este la forma negativa, accentul pica pe silaba dinaintea sufixului negatiei.

-Radacina verbala corespunde formei de imperativ, persoana a II-a singular:

-gel! = vino! / gelme! = nu veni!

-çalış! = munceste! / çalışma! = nu munci!

-konuş! = vorbeste! / konuşma! = nu vorbi!

-söyle! = spune! / söyleme! = nu spune!

-sor! = intreaba! / sorma = nu intreba!

-git! = pleaca! / gitme! = nu pleca!

-yaz! = scrie! / yazma! = nu scrie!

-uyu! = dormi! / uyuma! = nu dormi!

Verbul (Fiil)

-fiil = verb

-fil = elefant

Verbele personale (predicative) - Çekimli

1. Imperativ - Emir Kipi

2. Indicativ - Haber Kipi

3. Conjunctiv - Istek Kipi

4. Necesitativul - Gereklilik Kipi

5. Conditional-Optativ - Dilek-Şart Kipi

Verbe nepredicative - Çekimsiz

1. Infinitiv - Mastar Kipi

2. Participiu - Ortaç

3. Gerunziu – Ulaç

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Treceti urmatoarele propozitii la forma interogativ-negativa:

1. Onlar tiyatroda mıdırlar? (Ei sunt la teatru?)

2. Ayşe köyde midir? (Ayşe este la tara?)

3. Çantada cüzdan var. (In geanta este portofelul)

4. Biz sokaktayız. (Noi suntem pe strada)

5. Siz iştesiniz. (Voi sunteti la serviciu)

B. Treceti urmatoarele propozitii la forma negativa si interogativa:

1. Şehir büyüktür. (Orasul este mare)

2. Ben evdeyim. (Eu sunt acasa)

3. Siz fabrikadasınız. (Voi sunteti la fabrica)

4. Sen arabadasın. (Tu esti in masina)

5. Biz sendeyiz. (Noi suntem la tine)

C. Traduceti in limba turca:

1. Tu esti acasa?

2. Noi nu suntem la ei.

3. Eu sunt la cumparaturi.

4. Aceasta femeie inca mai este tanara?

5. Ei sunt in troleibuz.

6. Voi nu sunteti la scoala?

7. Nu, noi nu suntem la scoala, noi suntem in parc.

8. Tu nu esti la plaja?

9. Nu, nu sunt la plaja, sunt la piata.

10. Copiii sunt aici.

Raspunsuri:

A.

1. Onlar tiyatroda değil midirler? (Ei nu sunt la teatru?)

2. Ayşe köyde değil midir? (Ayşe nu este la tara?)

3. Çantada cüzdan değil midir? (In geanta nu este portofel?)

4. Biz sokakta değil miyiz? (Noi nu suntem pe strada?)

5. Siz işte değil misiniz? (Voi nu sunteti la serviciu?)

B.

1. Şehir büyük değildir. Şehir büyük müdür? (Orasul nu e mare. Orasul este mare?)

2. Ben evde değilim. Ben evde miyim? (Eu nu sunt acasa. Eu sunt acasa?)

3. Siz fabrikada değilsiniz. Siz fabrikada mısınız? (Voi nu sunteti la fabrica. Voi sunteti la

fabrica?)

4. Sen arabada değilsin. Sen arabada mısın? (Tu nu esti in masina. Tu esti in masina?)

5. Biz sende değiliz. Biz sende miyiz? (Noi nu suntem la tine. Noi suntem la tine?)

C.

1. Sen evde misin?

2. Biz onlarda değiliz.

3. Ben alışverişteyim.

4. Bu kadın daha genç midir?

5. Onlar troleybüstedirler.

6. Siz okulda değil misiniz?

7. Hayır, biz okulda değiliz, parktayız.

8. Sen plajda değil misin ?

9. Hayır, ben plajda değilim, pazardayım.

10. Çocuklar buradadırlar.

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele corespunzatoare:

1. Onlar gül... (Ei rad)

2. Biz git... (Noi plecam)

3. O gel... (Ea vine)

4. Bugün siz oyna... (Astazi voi va jucati)

5. Ben şimdi yemek ye... (Eu acum mananc)

6. Sen konuş... (Tu vorbesti)

7. Siz başla... (Voi incepeti)

8. Biz söyle... (Noi spunem)

9. Sen dinle... (Tu asculti)

10. Ben üşü... (Mi-e frig)

B. Treceti urmatoarele propozitii la forma negativa, interogativa si interogativ-negativa:

1. Sen turkçe biliyorsun.

2. Biz bir mektup yazıyoruz.

3. Ben kitap okuyorum. (kitap okumak = a lectura)

4. Onlar uyuyorlar. (Ei dorm)

5. O bakıyor. (Ea priveste)

6. Ben düşünüyorum. (düşünmek = a se gandi)

7. Siz yeni bir lisede okuyorsunuz. (Voi invatati intr-un liceu nou)

8. Sen bir güzel apartmanda oturuyorsun. (Tu locuiesti intr-un bloc frumos)

C. Traduceti in limba turca:

1. Imi este frica. (korkmak = a-i fi frica)

2. Tu nu mananci.

3. Seara citesc, ascult muzica si ma odihnesc. (dinlemek = a asculta; dinlenmek = a se odihni)

4. Seara voi cititi?

5. Noi nu vorbim?

6. Ce este diseara la masa?

7. Mama prajeste carne. (et= carne; kızartmak = a praji)

8. Tu nu bei ceai? (çay = ceai; içmek = a bea)

9. Ei nu fumeaza? (sigara içmek = a fuma)

10. Voi intrebati? (soru sormak = a intreba)

Raspunsuri:

A.

1. Onlar gülüyorlar.

2. Biz gidiyoruz. (in acest caz are loc sonorizarea consoanei surde de la finalul radacinii verbale

sub efectul vocalei urmatoare; astfel "t" se va transforma in "d": gitmek-git => gidiyorum)

3. O geliyor.

4. Bugün siz oynuyorsunuz.

5. Ben şimdi yemek yiyorum.

6. Sen konuşuyorsun.

7. Siz başlıyorsunuz.

8. Biz söylüyoruz.

9. Sen dinliyorsun.

10. Ben üşüyorum.

B.

1. Sen turkçe biliyorsun. / Sen turkçe bilmiyorsun. / Sen turkçe biliyor musun? / Sen turkçe

bilmiyor musun?

2. Biz bir mektup yazıyoruz. / Biz bir mektup yazmıyoruz. / Biz bir mektup yazıyor muyuz?

/Biz bir mektup yazmıyor muyuz?

3. Ben kitap okuyorum. / Ben kitap okumuyorum. / Ben kitap okuyor muyum? / Ben kitap

okumuyor muyum?

4. Onlar uyuyorlar. / Onlar uyumuyorlar. / Onlar uyuyorlar mı? /Onlar uyumuyorlar mı?

5. O bakıyor. / O bakmıyor. / O bakıyor mu? / O bakmıyor mu?

6. Ben düşünüyorum. / Ben düşünmüyorum. / Ben düşünüyor muyum? / Ben düşünmüyor

muyum?

7. Siz yeni bir lisede okuyorsunuz. / Siz yeni bir lisede okumuyorsunuz. / Siz yeni bir lisede

okuyor musunuz? / Siz yeni bir lisede okumuyor musunuz?

8. Sen bir güzel apartmanda oturuyorsun. / Sen bir güzel apartmanda oturmuyorsun. / Sen bir

güzel apartmanda oturuyor musun? / Sen bir güzel apartmanda oturmuyor musun?

C.

1. Korkuyorum.

2. Sen yemek yemiyorsun.

3. Akşam kitap okuyorum, müzik dinliyorum ve dinleniyorum.

4. Akşam siz kitap okuyor musunuz?

5. Biz konuşmuyor muyuz?

6. Akşam yemekte ne var?

7. Anne et kızartıyor.

8. Sen çay içmiyor musun?

9. Onlar sigara içmiyorlar mı?

10. Siz soru soruyor musunuz?

Forma interogativa

Ordinea este aceasta:

-radacina verbala + yor + mu + sufix personal ?

Exceptie:

-la ps. a III-a pl. avem: radacina verbala + yor + lar + mı ?

Exemplu:

-uyumak = a dormi

Ben uyuyor muyum? = eu dorm?

Sen uyuyor musun? = tu dormi?

O uyuyor mu? = el doarme?

Biz uyuyor muyuz? = noi dormim?

Siz uyuyor musunuz? = voi dormiti?

Onlar uyuyorlar mı? = ei dorm?

Forma interogativ-negativa

Ordinea este aceasta:

-radacina verbala + sufixul negatiei + yor + mu + sufix personal?

Exceptie:

-la ps. a III-a pl. avem: radacina verbala + sufixul negatiei + yor + lar + mı?

Exemplu:

-dönmek = a se roti; a se intoarce

Ben dönmüyor muyum? = eu nu ma intorc?

Sen dönmüyor musun? = tu nu te intorci?

O dönmüyor mu? = el nu se intoarce?

Biz dönmüyor muyuz? = noi nu ne intoarcem?

Siz dönmüyor musunuz? = voi nu va intoarceti?

Onlar dönmüyorlar mı? = ei nu se intorc?

Prezentul I exprima:

1. o actiune prezenta simultana cu momentul in care este exprimata

-Sen şimdi bir mektup yazıyorsun = tu scrii acum o scrisoare (mektup = scrisoare)

2. o actiune care are loc in viitorul apropiat; verbul este insotit adesea de determinari temporale

-Baba gelecek hafta geliyor = tata vine saptamana viitoare (gelecek = viitor)

3. o actiune care se repeta

-Çocuk her gün çikolata yiyor = copilul mananca ciocolata in fiecare zi (yemek yemek = a

manca; çikolata yemek = a manca ciocolata)

4. o actiune care a avut loc in trecut (in naratiuni).

Forma negativa

Ordinea este urmatoarea:

-radacina verbala + sufixul negatiei (-ma, -me)+ yor + sufixul personal predicativ. Insa sufixele negatiei, sub influenta vocalei anterioare, vor deveni:

1. -a > -ı => sufixul negatiei este: -mı

2. -a > -u => sufixul negatiei este: -mu

3. -e > -i => sufixul negatiei este: -mi

4. -e > -ü => sufixul negatiei este: -mü

Exemple:

1. bakmamak = a nu privi

Ben bakmıyorum = eu nu privesc

Sen bakmıyorsun = tu nu privesti

O bakmıyor = el nu priveste

Biz bakmıyoruz = noi nu privim

Siz bakmıyorsunuz = voi nu priviti

Onlar bakmıyorlar = ei nu privesc

2. koşmamak = a nu alerga

Ben koşmuyorum = eu nu alerg

Sen koşmuyorsun = tu nu alergi

O koşmuyor = el nu alearga

Biz koşmuyoruz = noi nu alergam

Siz koşmuyorsunuz = voi nu alergati

Onlar koşmuyorlar = ei nu alearga

3. gelmemek = a nu veni

Ben gelmiyorum = eu nu vin

Sen gelmiyorsun = tu nu vii

O gelmiyor = el nu vine

Biz gelmiyoruz = noi nu venim

Siz gelmiyorsunuz = voi nu veniti

Onlar gelmiyorlar = ei nu vin

4. gülmemek = a nu rade

Ben gülmüyorum = eu nu rad

Sen gülmüyorsun = tu nu razi

O gülmüyor = el nu rade

Biz gülmüyoruz = noi nu radem

Siz gülmüyorsunuz = voi nu radeti

Onlar gülmüyorlar = ei nu rad

-Indiferent de modul si timpul la care se afla predicatul, accentul pica intotdeauna pe silaba

dinaintea sufixului negatiei, cand verbul este la forma negativa.

INDICATIVUL

Prezentul I (Şimdiki Zaman)

Se reda cu ajutorul sufixului -yor - valabil pentru radacinile verbale terminate in vocala.

Pentru radacinile verbale terminate in consoana vom avea sufixele:

-ıyor (a, ı)

-iyor (e, i)

-uyor (o, u)

-üyor (ö, ü)

Ordinea este urmatoarea: radacina verbala + yor + sufix personal predicativ

Sufixe personale

sg.

ps.I - um

ps.II - sun

ps.III - Ø

pl. ps.I - uz

ps.II - sunuz

ps.III - lar

Exemple:

-üşümek = a-i fi frig

Ben üşüyorum = mi-e frig

Sen üşüyorsun = ti-e frig

O üşüyor = ii e frig

Biz üşüyoruz = ne e frig

Siz üşüyorsunuz = va e frig

Onlar üşüyorlar = le e frig

-konuşmak = a vorbi

Ben konuşuyorum = eu vorbesc

Sen konuşuyorsun = tu vorbesti

O konuşuyor = el vorbeste

Biz konuşuyoruz = noi vorbim

Siz konuşuyorsunuz = voi vorbiti

Onlar konuşuyorlar = ei vorbesc

-gelmek = a veni

Ben geliyorum = eu vin

Sen geliyorsun = tu vii

O geliyor = el vine

Biz geliyoruz = noi venim

Siz geliyorsunuz = voi veniti

Onlar geliyorlar = ei vin

-çalışmak = a munci, a lucra

Ben çalışıyorum = eu muncesc

Sen çalışıyorsun = tu muncesti

O çalışıyor = el munceste

Biz çalışıyoruz = noi muncim

Siz çalışıyorsunuz = voi munciti

Onlar çalışıyorlar = ei muncesc

1. Daca radacina verbala se termina in "a", aceasta, sub influenta lui "y" din "yor", se transforma

in "ı" : -a > -ı

Ex:

-başlamak = a incepe

Ben başlıyorum = eu incep

Sen başlıyorsun = tu incepi

O başlıyor = el incepe

Biz başlıyoruz = noi incepem

Siz başlıyorsunuz = voi incepeti

Onlar başlıyorlar = ei incep

2. Daca radacina verbala se termina in vocala "e", aceasta se va transforma sub influenta lui "y"

in "i" : -e > -i

Ex:

-izlemek = a viziona

Ben izliyorum = eu vizionez

Sen izliyorsun

O izliyor

Biz izliyoruz

Siz izliyorsunuz

Onlar izliyorlar

3. Daca radacina verbala se termina in "a", iar in silaba dinainte avem o vocala labiala (o, u, ö,

ü), aceasta se va transforma in "u" : o, u, ö, ü => -a > -u

Ex:

-oynamak = a se juca

Ben oynuyorum

Sen oynuyorsun

O oynuyor

Biz oynuyoruz

Siz oynuyorsunuz

Onlar oynuyorlar

4. Daca radacina verbala se termina in "e", iar in silaba anterioara avem o vocala labiala (o, u, ö,

ü), aceasta se va transforma in "ü" : o, u, ö, ü => -e > -ü

Ex:

-söylemek = a spune

Ben söylüyorum = eu spun

Sen söylüyorsun

O söylüyor

Biz söylüyoruz

Siz söylüyorsunuz

Onlar söylüyorlar

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele corespunzatoare:

1. Ders... sonra eve gidiyorum.

2. Film... sonra reklamlar var.

3. Sinema... önce restorana gidiyoruz.

4. Iş... sonra kafeye gidiyorsun.

5. Büroya Ahmet'... önce sekreter geliyor.

B. Traduceti in limba turca:

1. Dimineata ma trezesc la ora 07:30 si, inainte de micul dejun, fac putin sport, ma spal si ma

imbrac. (a se trezi = uyanmak; mic dejun = kahvaltı; a se spala = yıkanmak; a se imbraca =

giyinmek)

2. Nu, in general, nu ma culc inainte de a termina treburile. (a termina = bitirmek; yatmak = a se

culca)

3. Dupa ce se termina cursurile merg acasa, mananc si, inainte de a face lectiile, ascult putina

muzica. (a se termina = bitmek; a face temele = ders çalışmak)

4. De doua ori pe saptamana, dupa cursuri, noi citim la biblioteca. (biblioteca = kütüphane; defa

= kere = kez = oara, data)

5. Inainte de a manca, tu nu-ti faci lectiile, de-abia dupa masa citesti. (de-abia = ancak)

C. Completati spatiile libere cu sufixele dativului, locativului si ablativului:

Bu adam köy... geliyor. Sokak... bir otobüs geçiyor. Işçiler fabrika... gidiyorlar. Çocuk bu güzel

ve büyük okul... okuyor. Baba mağaza... bakıyor. Onlar şimdi önemli bir maç... gidiyorlar. Bu

büyük mağaza... çok güzel şeyler var. Öğretmen öğrenciler... tebeşir istiyor. Hasta... kim

bakıyor? Ihtiyar adam park... gazete okuyor. Onlar deniz... yüzüyorlar. Dede koltuk... oturuyor.

Muhammed Turkye'... geliyor. Ben her akşam lokanta... yemek yiyorum. Mustafa koltuk...

uyuyor. Ali eve pencere... giriyor. Ben... nefret ediyorsun.

(köy = sat; iş = serviciu; işçi = muncitor; maç = meci; tebeşir= creta; ihtiyar = batran; yüzmek =

a inota; dede = bunic; pencere = fereastra)

Raspunsuri:

A. 1. Dersten sonra eve gidiyorum.

2. Filmden sonra reklamlar var.

3. Sinemadan önce restorana gidiyoruz.

4. Işten sonra kafeye gidiyorsun.

5. Büroya Ahmet'ten önce sekreter geliyor.

B. 1. Sabahları saat 07.30'da uyanıyorum, kahvaltıdan önce biraz spor yapıyorum, yıkanıyorum ve

giyiniyorum.

2. Hayır, genelde işleri bitirmeden önce yatmıyorum. ("i" final din "işleri" este sufixul

acuzativului)

3. Kurslar bittikten sonra, eve gidiyorum, yemek yiyorum ve ders çalışmadan önce biraz müzik

dinliyorum.

4. Haftada iki defa kurslardan sonra biz kütüphanede kitap okuyoruz.

5. Yemek yemeden önce sen ders çalışmıyorsun, ancak yemekten sonra kitap okuyorsun.

C. Bu adam köye /köyden geliyor (Acest barbat vine in sat /din sat). Sokaktan bir otobüs geçiyor.

Işçiler fabrikaya gidiyorlar. Çocuk bu güzel ve büyük okulda okuyor. Baba mağazaya bakıyor.

Onlar şimdi önemli bir maça gidiyorlar. Bu büyük mağazada çok güzel şeyler var. Öğretmen

öğrencilerden tebeşir istiyor. Hastaya kim bakıyor? Ihtiyar adam parkta gazete okuyor. Onlar

denizde yüzüyorlar. Dede koltukta / koltuğa oturuyor (Bunicul sta pe fotoliu/ se aseaza pe

fotoliu). Muhammed Turkye'ye / Turkye'den geliyor. Ben her akşam lokantada yemek yiyorum.

Mustafa koltukta uyuyor. Ali eve pencereden giriyor. Benden nefret ediyorsun.

Postpozitia ÖNCE / EVVEL

-> önce = evvel = inainte de

- cere Ablativul

Exemple:

-Teneffüsten önce / evvel.

(Inainte de pauza)

-Dersten önce.

(Inainte de curs)

-Benden önce işe Ali geliyor.

(Ali vine la serviciu inaintea mea)

-Mağazadan önce bir apartman var.

(Este un bloc inaintea magazinului)

Exista doua exceptii:

1. - On yıl önce.

(Acum 10 ani)

-Beş dakika önce.

(Acum 5 minute)

2. -Bayramdan bir hafta önce alışveriş yapıyoruz.

(Facem cumparaturi cu o saptamana inainte de sarbatori)

-Bayramdan önce bir hafta alışveriş yapıyoruz.

(Inainte de sarbatori facem cumparaturi o saptamana)

-> Atunci cand aceasta postpozitie guverneaza un verb vom avea:

- se elimina litera "k" din terminatia verbului + Abl (-dan /-den) + önce

Exemple:

-Eve varmadan önce.

(Inainte de a ajunge acasa; verbul este varmak, se elimina litera "k" si se adauga -dan)

-Sınava girmeden birkaç dakika önce biraz daha okumak istiyorum.

(Inainte cu cateva minute de a intra la examen, vreau sa mai citesc putin; girmek = a intra)

-Okuldan çıktıktan sonra, eve varmadan önce, kafeye gidiyoruz.

(Dupa ce iesim de la scoala, inainte de a ajunge acasa, mergem la cafenea)

-> Poate fi si adverb, iar in acest caz:

- önce /evvel = intai, inainte

Ex:

-Önce yemek yiyor, sonra çıkıyorum.

(Inainte mananc, apoi ies)

-Daha önce yemek yedim.

(Mai inainte am mancat)

Postpozitia SONRA

-> sonra = dupa, dupa ce, peste

-cere Ablativul

Exemple:

-Tatilden sonra işe başlıyoruz.

(Dupa vacanta incepem serviciul)

-Senden sonra ben konuşuyorum.

(Eu vorbesc dupa tine)

-Birden sonra iki geliyor.

(Dupa 1 este 2)

-Okuldan sonra bir park var.

(Dupa scoala e un parc)

Exista doua exceptii:

1. -Anne birkaç gün sonra geliyor.

(Mama vine peste cateva zile)

-Yarım saat sonra eve gidiyorum.

(Plec acasa peste o jumatate de ora; yarım = jumatate)

2. -cand "sonra" este despartita de cuvantul care il determina in Ablativ de un determinant temporal

-Sınavdan bir saat sonra buluşuyoruz.

(Ne intalnim la o ora dupa examen)

-Sınavdan sonra bir saat buluşuyoruz.

(Ne intalnim o ora dupa examen)

-> In cazul in care "sonra" guverneaza un verb, vom avea:

-radacina verbala + -dık (-tık), -dik (-tik), -duk (-tuk), -dük (-tük) + Abl (-tan/-ten) + sonra

Exemple:

-Eve döndükten sonra biraz TV izliyorum.

(Dupa ce ma intorc acasa, privesc putin la televizor; dönmek = a se intoarce - am taiat terminatia

infinitivului- "-mek", am obtinut radacina verbala "dön", careia i-am atasat, conform armoniei

vocale, sufixul "-dük", apoi am atasat sufixul cazului ablativ "-ten" (si nu "-den", deoarece ultima

consoana este o consoana surda) + sonra)

-Biraz çay içtikten sonra uyuyorum.

(Dupa ce beau putin ceai, dorm)

-Işten çıktıktan hemen sonra alışverişe gidiyorlar.

(Merg la cumparaturi imediat ce ies de la serviciu; hemen = imediat)

-> Poate fi si adverb, iar in acest caz :

-sonra = apoi, dupa aceea

Ex:

-Kahve içiyor, sonra işe gidiyor.

(Bea cafea, dupa aceea pleaca la serviciu)

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele corespunzatoare:

1. Ahmet, Ayşe'... hoşlanıyor.

2. Ayşe market... su alıyor.

3. Ali ev... pencere... giriyor. (Ali intra in casa pe fereastra)

4. Mehmet tren... iniyor. (Mehmet coboara din tren)

5. Ayşe otobüs... biniyor. (Ayşe urca in autobuz)

6. Sabah saat 07.00'de ev... çıkıyorum. (Dimineata la ora 7 ies din casa).

7. Ahmet otobüs... koşuyor. (Ahmet alearga spre autobuz)

8. Öğretmen her gün öğrenciler... ödev veriyor. (Profesorul le da elevilor tema in fiecare zi)

9. Anna Rusya'... geliyor. (Anna vine din Rusia)

10. Bugün sen... gelmek istemiyorum, çünkü çalışıyorum. (Astazi nu vreau sa vin la tine, pentru

ca muncesc)

11. Sen kim... çay istiyorsun? (Tu de la cine vrei ceai?)

12. Ne... gelmiyorsun? (De ce nu vii?)

B. Traduceti in limba turca:

1. De unde iei apa? Din bucatarie iau apa. (mutfak = bucatarie)

2. Adei de cine ii place? Adei ii place pe mine.

3. Acum venim de la concert.

4. Acest barbat trece in fiecare zi pe aceasta strada.

5. De cine iti este frica? Nu imi este frica de nimeni.

Raspunsuri:

A. 1. Ahmet, Ayşe'den hoşlanıyor.

2. Ayşe marketten su alıyor.

3. Ali eve pencereden giriyor.

4. Mehmet trenden iniyor.

5. Ayşe otobüse biniyor.

6. Sabah saat 07.00'de evden çıkıyorum.

7. Ahmet otobüse koşuyor.

8. Öğretmen her gün öğrencilere ödev veriyor.

9. Anna Rusya'dan geliyor.

10. Bugün sana gelmek istemiyorum, çünkü çalışıyorum.

11. Sen kimden çay istiyorsun?

12. Neden gelmiyorsun?

B. 1. Nereden su alıyorsun? Mutfaktan su alıyorum.

2. Ada kimden hoşlanıyor? Ada benden hoşlanıyor.

3. Şimdi konserden geliyoruz.

4. Bu adam her gün bu sokaktan geçiyor.

5. Kimden korkuyorsun? Kimseden korkmuyorum.

Cuvinte care aduc interogatia in propozitie

-Akşam yemekte ne var? = Ce este diseara la masa?

-Yarın nereye gidiyorlar? = Unde pleaca maine?

-Bugün bize kim geliyor? = Cine vine azi la noi?

Particula interogativa

-Çocuklar okuldan eve erken dönüyorlar mı?

(Copiii se intorc devreme de la scoala acasa?)

-Evet, dönüyorlar.

-Çocuklar mı okuldan eve erken dönüyorlar?

(Copiii se intorc devreme de la scoala acasa?)

-Evet, çocuklar.

-Çocuklar okuldan mı eve erken dönüyorlar?

(De la scoala se intorc copiii acasa devreme?)

-Evet, okuldan.

-Çocuklar okuldan eve mi erken dönüyorlar?

(Acasa se intorc copiii de la scoala devreme?)

-Evet, eve.

-Çocuklar okuldan eve erken mi dönüyorlar?

(Devreme se intorc copiii acasa de la scoala?)

-Hayır, erken değil, geç.

(Nu, nu devreme, tarziu)

Obs.: Fara particula interogativa, nu exista intrebare. Este foarte important sa folositi aceste

particule interogative, pentru a se sti cand doriti sa afirmati sau sa intrebati ceva.

Pronumele personale in Ablativ

Ps. I Sg. - Ben -> Benden = de la mine; de mine

Ex: Benden hoşlanıyor.

(Ma place; hoşlanmak = a placea - cere intotdeauna un ablativ)

Ps. a II-a Sg. - Sen -> Senden = de la tine; de tine

Ex: Son zamanlarda senden çok bahsediyorlar.

(In ultima vreme ei vorbesc foarte mult despre tine; son = ultim, sfarsit; bahsetmek = a povesti, a

relata de, despre - cere intotd un Abl.)

Ps. a III-a Sg. - O -> Ondan = de el/ea; de la el/ea

Ex: Ondan bir dergi istiyorum.

(Eu vreau o revista de la el)

Ps. I Pl. - Biz -> Bizden = de la noi; de noi

Ex: Bizden sık sık haber bekliyor.

(Asteapta foarte des vesti de la noi; sık = des; sık sık = foarte des; haber = veste, habar;

beklemek = a astepta)

Ps. a II-a Pl. - Siz -> Sizden = de la voi/dv; de voi/dv

Ex: Çocuk sizden çekiniyor.

(Copilul se sfieste de voi; çekinmek = a se sfii, a se rusina (de ceva, cineva) - cere Abl.)

Ps. a III-a Pl. - Onlar -> Onlardan = de la ei/ele; de ei/ele

Ex: Sürekli onlardan kaçıyor.

(Fuge mereu de ei; sürekli = mereu, in permanenta; kaçmak = a fugi, a se sustrage)

Cazul Ablativ (Uzaklaşma Durumu)

Acest caz arata miscarea dinspre.

El mai indica si cauza.

Se reda cu ajutorul sufixelor:

-dan (a, ı, o, u) /-den (e, i, ö, ü)

-tan (a, ı, o, u) /-ten (e, i, ö, ü) (dupa consoanele surde)

Raspunde la intrebarile:

-nereden? = de unde?

-kimden? = de la cine?

-neden? = de ce? (neden = cauza)

Exemple:

-Yarın okuldan parka gidiyoruz.

(Maine de la scoala mergem in parc)

-Çocuklar köpeklerden korkuyorlar.

(Copiilor le este frica de caini; korkmak = a-i fi frica - cere intotdeauna ablativul)

-Bugün bize arkadaşlardan Ali gelmiyor.

(Dintre prieteni la noi astazi Ali nu vine)

-Küçük çocuk korkudan ağlıyor.

(Micutul plange de frica; korku = frica, teama; ağlamak = a plange)

-Ben genelde yağlı yemeklerden nefret ediyorum.

(In general urasc mancarurile grase; nefret = ura; nefret etmek = a uri -cere intotd Abl; yağ =

grasime; yağlı = gras; genel = general; genelde = genellikle = in general)

-Yarın parktan okula gidiyoruz.

(Maine din parc mergem la scoala)

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele dativului:

1. Sen ev... geliyorsun. (Tu vii acasa)

2. Ahmet nere... gidiyor? O deniz... gidiyor. (Ahmet unde merge? El merge la mare)

3. Lütfen yarın okul... erken gel! (Maine sa vii devreme la scoala, te rog!)

4. Ayşe bebek... süt veriyor. (Ayse ii da lapte bebelusului)

5. O ben... söylüyor. (El imi spune mie)

6. Sen... bakıyorum. (Te privesc)

7. Doktor hasta... bakıyor. (Doctorul are grija de bolnav)

8. Ne... başlıyorsun? Ders... başlıyorum. (Ce incepi? Incep cursul)

9. Kim... kızıyor? Leyla Hanim'... kızıyor. (Pe cine se supara? Se supara pe doamna Leyla)

10. Kim... gülüyorsun? Siz... gülüyorum. (De cine razi? Rad de voi)

B. Traduceti in limba turca: 1. Astazi nu vreau sa vin la serviciu.

2. Ei urca in masina.

3. Ce pui in dulap?

4. Ce privesti? Privesc soarele.

5. In clasa vine un profesor nou.

6. Pune pachete pe masa!

7. Aseaza-te pe fotoliu! Nu, stau pe scaun.

8. Pe cine privesti? Pe ea o privesc, pentru ca este foarte frumoasa.

9. Unde vrei sa mergi? Vreau sa merg la munte.

10. Du-te in casa!

Raspunsuri:

A. 1. Sen eve geliyorsun.

2. Ahmet nereye gidiyor? O denize gidiyor.

3. Lütfen yarın okula erken gel!

4. Ayşe bebeğe süt veriyor.

5. O bana söylüyor.

6. Sana bakıyorum.

7. Doktor hastaya bakıyor.

8. Neye başlıyorsun? Derse başlıyorum.

9. Kime kızıyor? Leyla Hanim'a kızıyor.

10. Kime gülüyorsun? Size gülüyorum.

B. 1. Bugün işe gelmek istemiyorum.

2. Onlar araba biniyorlar.

3. Dolaba ne koyuyorsun?

4. Neye bakıyorsun? Güneşe bakıyorum.

5. Sınıfa yeni bir profesör geliyor.

6. Paketler masaya koy!

7. Koltuğa otur! Hayır, sandalyede oturuyorum.

8. Kime bakıyorsun? Ona bakıyorum, çünkü çök güzeldir.

9. Nereye gitmek istiyorsun? Dağa gitmek istiyorum.

10. Eve git!

Pronumele personale in Dativ

Ps. I Sg. - Ben -> Bana = mie, la mine

Ex: Bugün bana geliyor musun?

(Vii astazi la mine?)

O bana iyi bir öğüt veriyor.

(El imi da un sfat bun; vermek = a da; öğüt = nasihat = sfat, povata)

Ps. a II-a Sg. - Sen -> Sana = tie, la tine

Ex: Sana önemli bir şey sormak istiyorum.

(Vreau sa te intreb ceva important; sormak = a intreba - cere dativul; önem = importanta;

önemli= important; istemek = a vrea - inaintea lui sta mereu infinitivul!)

Ps. a III-a Sg. - O -> Ona = lui/ei, la el/la ea

Ex: Öğretmen ona çok kızıyor.

(Profesorul se supara foarte tare pe el; kızmak = a se supara - cere intotdeauna un dativ)

Ps. I Pl. - Biz -> Bize = noua, la noi

Ex: Çok şey biliyor, ama bize hiçbir şey söylemiyorlar.

(Ei stiu multe lucruri, dar noua nu ne spun nimic; bilmek = a sti; ama = dar, insa = fakat; hiç =

deloc; hiçbir = niciun, nicio; hiçbir şey = nimic)

Ps. a II-a Pl. - Siz -> Size = voua/dv., la voi/la dv.

Ex: Size soruyor, bana değil.

(Nu pe mine, pe voi va intreaba)

Ps. a III-a Pl. - Onlar -> Onlara

Ex: Onlara ısrarla bakıyor.

(Se uita la ei cu insistenta; ısrar = insistenta; ısrarla = cu insistenta; ısrar etmek = a insista)

Sonorizarea consoanelor surde finale la dativ

Urmatoarele consoane surde de la finalul cuvintelor, sub influenta vocalelor, se vor transforma

dupa cum urmeaza:

-p > -b Ex: Kitaba imza atıyor.

(El semneaza cartea; kitap (carte) + a => kitaba; imza = semnatura; atmak = a arunca - ceva

undeva, drept urmare cere dativul; imza atmak = a semna - cere intotdeauna dativul; imzalamak

= a semna - cere intotdeauna acuzativul)

-k > -ğ/-g Ex: Çocuğa bir oyuncak almıyor muyuz?

(Nu luam o jucarie copilului? oyuncak = jucarie; çocuk (copil) + a => çocuğa; bebek (bebelus) +

e => bebeğe; renk (culoare) + vocala => kırmızı rengi = de culoare rosie)

Exc: park - Parka gidiyorum.

(Merg in parc)

-t > -d Ex: Öğrenciler yurda erken dönüyorlar.

(Elevii se intorc devreme la camin; dönmek = a se intoarce - de undeva undeva -cere dativul;

erken = devreme; yurt (camin; tara; patrie) + a => yurda)

-ç > -c Ex: Kuş ağaca konuyor.

(Pasarea se aseaza pe copac; kuş = pasare; konmak = a se aseza (valabil doar pentru pasari); ağaç

(copac) + a => ağaca)

Cuvinte care cer dativul

-mensup = subordonat

Ex: Bu topluma mensup çocuklar.

(Copiii apartinand acestei societati; toplum = societate)

-mecbur = obligat, nevoit

Ex: Buna mecbur değilim.

(Eu nu sunt nevoit la asta; "n" din "buna" este "n" de legatura)

-uzak = departe

Ex: Merkeze uzak, yeni bir lisede okuyor.

(El invata la un liceu nou, departe de centru; merkez = centru; lise = liceu; yeni = nou; okumak =

a citi; a invata in locul respectiv - cand este insotit de numele unei institutii)

-yakın = aproape

Ex: Işe yakın eski bir apartmanda oturuyorlar.

(Ei locuiesc intr-un bloc vechi, aproape de serviciu; iş = serviciu; eski = vechi; apartman = bloc;

oturmak = a locui - cu acest sens cere un locativ, a sta pe ceva - cu acest sens cere un locativ, a se

aseza pe - cu acest sens cere un dativ -> ex: Hangi şehirde oturuyorsun? = in ce oras locuiesti?;

Sandalyede oturuyorum = stau pe scaun; Sandalyeye oturuyorum = ma asez pe scaun)

-uygun = potrivit

Ex: Kıza uygun bir etek.

(O fusta potrivita fetei; kız = fata; etek = fusta)

-gerek = necesar, trebuincios

Ex: Bu makaleler çocuklara gerek.

(Aceste articole necesare copiilor; makale = articol)

-âşık = indragostit

Ex: Ali Özge'ye âşıktır.

(Ali este indragostit de Özge)

Cazul Dativ (Yönelme Durumu)

Acest caz arata o directie inspre care se indreapta ceva si se formeaza cu sufixele:

-a (a, ı, o, u) / -e (e, i, ö, ü) -> dupa consoane

-ya (a, ı, o, u) / -ye (e, i, ö, ü) -> dupa vocale

Raspunde la intrebarile:

-nereye? = unde?, incotro?

-kime? = cui?, la cine?

-neye? = la ce?

-ne zamana?= pe cand?

Ex:

-Baba bu akşam eve geç geliyor.

(In aceasta seara tata vine tarziu acasa; ev=casa; geç = tarziu; vb. gelmek = a veni - se poate

construi cu dativul).

-O adam Ali'ye bakıyor.

(Omul acela se uita la Ali; vb. bakmak = a privi la, a se uita la; a avea grija de - se poate construi

doar cu un dativ).

-Köpek kapıya yaklaşıyor.

(Cainele se apropie de usa; kapı = usa; yaklaşmak = a se apropia de - cere dativul).

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele corespunzatoare:

1. Onlar ben... araba... biniyorlar.

2. Siz onlar... dolap... kitap alıyorsunuz.

3. Biz sen... oda... çıkıyoruz. (çıkmak = a iesi, a urca)

4. Ayşe siz... bahçe... gitmek istiyor.

5. Bu yemek... koku... nefret ediyorum. (koku = miros)

6. Kitap biz... çanta...

7. Onlar sen... köpek... korkuyorlar.

8. Biz o... filmler... hoşlanmıyoruz.

9. Siz ben... öğretmen... ne istiyorsunuz?

10. Köpek onlar... bahçe...

11. Sen ben... sandalye... oturuyorsun.

12. O sen... araba... almak istiyor.

13. Ben... ev... biliyor musunuz?

14. Sen... ceket... çok beğeniyorum.

15. Biz... duvar... resim var.

16. Siz... sınıf... yeni bir profesör geliyor.

17. Ben... el... hiçbir şey yok. (Nu am nimic in mana)

18. Ben... sorular... cevap ver, lütfen!

19. Ahmet'... baba... geliyor.

20. Senin kulak... bir şey söyleyeceğim. (Iti voi spune ceva la ureche)

B. Traduceti in limba turca:

1. Azi vine la mine prietena mea.

2. Il vad pe prietenul tau.

3. Vreau sa citesc ultimul roman al lui Orhan Pamuk.

4. Vreau sa ascult noile cantece ale lui Yalın.

5. Profesorul nostru este varul fratelui lui Ali.

6. Copilul nostru nu vorbeste.

7. Mama voastra merge la prietenele ei din copilarie.

8. Scoala noastra se afla intr-un cartier nou, departe de casa bunicilor mei.

9. Gradina noastra acum nu este atat de frumoasa.

10. Fiul lor inca nu merge la scoala, dar copiii vecinului nostru merg la scoala.

Raspunsuri:

A. 1. Onlar benim arabama biniyorlar.

2. Siz onların dolabından kitap alıyorsunuz.

3. Biz senin odandan/odana çıkıyoruz. (Noi iesim din camera ta; urcam in camera ta)

4. Ayşe sizin bahçenize gitmek istiyor.

5. Bu yemeğin kokusundan nefret ediyorum.

6. Kitap bizim çantamızda(dır).

7. Onlar senin köpeğinden korkuyorlar.

8. Biz onun filmlerinden hoşlanmıyoruz.

9. Siz benim öğretmenimden ne istiyorsunuz?

10. Köpek onların bahçesinde(dir).

11. Sen benim sandalyemde/sandalyeme oturuyorsun. (Tu stai/te asezi pe scaunul meu)

12. O senin arabanı almak istiyor.

13. Benim evimi biliyor musunuz?

14. Senin ceketini çok beğeniyorum.

15. Bizim duvarımızda resim var.

16. Sizin sınıfınıza yeni bir profesör geliyor.

17. Benim elimde hiçbir şey yok.

18. Benim sorularıma cevap ver, lütfen! (Da-mi raspuns intrebarilor mele, te rog!)

19. Ahmet'in babası geliyor.

20. Senin kulağına bir şey söyleyeceğim.

B. 1. Bugün kız arkadaşım bana geliyor.

2. Arkadaşını görüyorum.

3. Orhan Pamuk'un son romanını okumak istiyorum.

4. Yalın'ın yeni şarkılarını dinlemek istiyorum.

5. Sizin öğretmeniniz Ali'nin kuzeninin kardeşidir.

6. Bizim çocuğunuz konuşmuyor.

7. Anneniz onun çocukluk kız arkadaşlarına gidiyor.

8. Okulumuz benim dedelerimin evine uzak yeni bir mahallede bulunuyor.

9. Bizim bahçemiz bu kadar güzel değil.

10. Onun oğlu henüz okula gitmiyor, ama bizim komşumuzun çocukları okula gidiyorlar.

Izafet

Belirtili Ad Tamlaması

-belirtili = clar, definit

-sunt imbinari atributive dintre substantive

-primul termen primeste Genitivul, iar al doilea termen primeste sufixul posesiv de persoana a

III-a singular

Ex:

-kapının anahtarı

(cheia usii; kapı = usa; anahtar = cheie)

-kızın babası

(tatal fetei)

-müdürün sorumluluğu

(responsabilitatea directorului; müdür = director; sorumluluk = responsabilitate)

Belirtisiz Ad Tamlaması

-belirtisiz = neclar, nedefinit

-primul termen sta in absolut, iar al doilea termen primeste sufixul posesiv de persoana a III-a

singular

Ex:

-kapı anahtarı

(cheie de usa)

-yaz günü

(zi de vara)

-se redau si numele de oras, de strada: Bükreş şehri (orasul Bucuresti), Timisoara Caddesi

(bulevardul Timisoara)

-se reda si anul: 20 yaşında (in varsta de 20 de ani), 2010 yili (anul 2010)

Zincirleme Ad Tamlaması

-zincir = lant

Ex:

-doktorun kızının arkadaşı (G+pos.ps.IIIsg.+G+pos.ps.IIIsg.)

(prietenul fetei doctorului)

-komşumun arkadaşının annesi (pos.ps.Isg.+G+pos.ps.IIIsg.+G+pos.ps.IIIsg.)

(mama prietenului vecinului meu)

!!! Exista o serie de cuvinte care, atunci cand primesc un sufix cu initala vocalica, pierd

vocala din silaba a doua.

Ex:

-şehir (oras) -> şehri (Bükreş şehri; şehrim = orasul meu)

-oğul (fiu) -> onun oğlu (fiul lui)

-mutuk (cuvantare, discurs) -> mutku (bakanın mutku: cuvantarea ministrului)

-resim (desen, fotografie) -> resme bakın! (priviti desenul)

-karın (abdomen inferior, burta) -> karnım ağrıyor (ma doare burta)

-vakit (zaman = timp) -> bugün vaktimiz yok (nu avem timp azi)

-burun (nas) -> burnum akıyor (imi curge nasul)

-nehir (fluviu) -> Tuna Nehri (fluviul Dunarea)

Si, ca o completare si reamintire, va spun ceea ce profesoara ne zicea deseori: fiti atenti la fiecare

litera, deoarece fiecare litera comporta o informatie gramaticala :)

Pronumele personale in genitiv

Sg.

1. Ben -> Benim = al meu, a mea

Ex: canım benim = draga mea, dragul meu

2. Sen -> Senin = al tau, a ta

Ex: senin günün = ziua ta

3. O -> Onun = al ei/lui, a ei/lui

Ex: onun kedisi = pisica lui

Pl.

1. Biz -> Bizim = al nostru, a voastra

Ex: bizim babamız = tatal nostru

2. Siz -> Sizin = al vostru, a voastra

Ex: sizin komşunuz = vecinul vostru

3. Onlar -> Onların = al lor, a lor

Ex: onların arabaları = masina lor

Cand pronumele apare fara substantivul pe care il determina, se va atasa sufixul -ki.

Exemple:

-Benim kedim çok yaramaz. Seninki yaramaz mı? Hayır, benimki yaramaz değil.

(Pisica mea este foarte neastamparata. A ta este neastamparata? Nu, a mea nu este

neastamparata)

-Sizin gülleriniz çok güzel, ama onlarınki değil.

(Trandafirii vostri sunt foarte frumosi, insa ai lor nu sunt)

Cazul Genitiv

Pentru temele terminate in consoana terminatiile sunt urmatoarele:

-ın, -in, -un, -ün

Pentru temele terminate in vocala sufixele vor fi:

-nın, -nin, -nun, -nün

Sufixul il primeste persoana posesoare.

Exemple:

-kız = fata -> kızın = a, al fetei

-makale = articol -> makalenin = a, al articolului

-Ali' nin = a, al lui Ali

-telefon -> telefonun = a, al telefonului

-ütü = fier de calcat -> ütünün = a, al fierului de calcat

Sufixele posesive

Sunt accentuate.

Pentru temele terminate in vocala, avem sufixele:

sg.

ps.I -m

ps. a II-a -n

ps. a III-a -sı, -si, -su, -sü

pl.

ps.I -mız, -miz, -muz, -müz

ps. a II-a -nız, -niz, -nuz, -nüz

ps. a III-a -ları, -leri

Ex: anne = mama

-annem = mama mea

-annen = mama ta

-annesi = mama ei/lui

-annemiz = mama noastra

-anneniz = mama voastra

-anneleri = mama lor

-babam = tatal meu

-baban = tatal tau

-babası = tatal lui/ei

-babamız = tatal nostru

-babanız = tatal vostru

-babaları = tatal lor

Pentru teme terminate in consoane, avem sufixele:

sg.

ps.I -ım, -im, -um, -üm

ps. a II-a -ın, -in, -un, -ün

ps. a III-a -ı, -i, -u, -ü

pl.

ps.I -ımız, -imiz, -umuz, -ümüz

ps. a II-a -ınız, -iniz, -unuz, -ünüz

ps. a III-a -ları, -leri

Ex: kitap = carte

-kitabım = cartea mea

-kitabın = cartea ta

-kitabı = cartea ei/lui

-kitabımız = cartea noastra

-kitabınız = cartea voastra

-kitapları = cartea lor

Exista doua exceptii:

1. su = apa -> su+y

-suyum = apa mea

-suyun = apa ta

-suyu = apa ei/lui

-suyumuz = apa noastra

-suyunuz = apa voastra

-suları = apa lor

2. ne? = ce? -> ne+y

-neyim var? = ce am eu?

-neyin var? = tu ce ai?

-nesi var? = el ce are?

-neyimiz var? = ce avem noi?

-neyiniz var? = ce aveti voi?

-neleri var? = ce au ei?

Ex. de substantiv la plural: eller = maini

-ellerim = mainile mele

-ellerin = mainile tale

-elleri = mainile ei/lui

-ellerimiz = mainile noastre

-elleriniz = mainile voastre

-elleri = mainile lor

Omonimii de forme:

-çocukları = copilul lor

-çocukları = copiii lui

-çocukları = copiii lor

-intre sufixul predicativ de prezent persoana I singular: -kardeşim = eu sunt frate (nu e niciodata

accentuat), si sufixul posesiv pentru tema terminata in consoana: (benim) kardeşim = fratele meu

(e mereu accentuat)

-intre cazul genitiv: kardeşin = a fratelui, si sufixul posesiv de persoana a II-a sg: (senin)

kardeşin = fratele tau.

Ordinea sufixelor la substantive

1. sufixul pluralului

2. sufixul posesiv

3. sufixul cazual

Ex:

-Arkadaşlarıma gitmek istiyorum.

(Vreau sa merg la prietenii mei)

-Kardeşlerimi çok özlüyorum.

(Mi-e foarte dor de fratii mei)

Exceptie:

-cand sufixul posesiv il precede pe cel al pluralui:

-Bugün annemler geliyor.

(Azi vin ai mei; prin forma "annemler" intelegand mama, tata, sora, fratele, cei care sunt in

familie)

!!! Sufixul posesiv terminat in vocala nu se lipeste direct de sufixul cazual, ci se adauga "n"

de legatura.

Exemple:

-onun babasından kitabı alıyorum

(iau cartea de la tatal lui)

-kitap onun arabasındadır

(cartea e in masina lui)

-onun evine gidiyorum

(merg la casa lui)

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele corespunzatoare:

1. Kimi telefonla arıyorsun? Eser'... telefonla arıyorum.

2. Hangi müzik... seviyorsun?

3. Türkiye'... görüyoruz.

4. Lütfen pencere... aç!

5. Halı nerede? Halı yer...

6. Neye başlıyorsunuz? Ders... başlıyoruz.

7. Istanbul'... çok seviyorum.

8. Kime gülüyor? Siz... gülüyor.

9. Neyi açıyorsun? Pencere... açıyorum.

10. Kimde para var? Ben... para var.

11. Doktor çocuk... kontrol ediyor.

12. Adam spor... yapıyor.

13. Kadın masa... siliyor. (silmek = a sterge)

14. Yarın araba... tamirciye götürüyorum. (tamirci = mecanic; götürmek = a aduce, a conduce)

15. Bu peynir... nereden alıyorsun? Bu peynir... bakkal... alıyorum. (peynir = branza)

16. Neyi istiyorsun? Bu kitap... istiyorum.

17. Murat kimi bekliyor? Murat ben... bekliyor.

18. Neye bakıyorsun? Resimler... bakıyorum.

19. Ayla istasyonda kimi karşılıyor? O istasyonda Ahmet'... karşılıyor. (karşılamak = a

intampina)

20. Şu ceket... almak istiyorum.

B. Traduceti in limba turca:

1. Sportivul ridica greutatile cu usurinta. (sportiv = sporcu; a ridica = kaldırmak; greutate =

ağırlık; usurinta = kolaylık)

2. Tata repara masina. (a repara = tamir etmek)

3. Fata deschide geamul de doua ori.

4. Pe cine iubesti? Pe el il iubesc, dar pe ei nu-i iubesc.

5. Inchide lumina inainte de a iesi din camera. (lumina = ışık)

6. Ali vrea sa cumpere geanta neagra.

7. Mananc doua mere. Tu ce mananci? Eu mananc banana.

8. Aceasta muzica ne place si noua.

9. Cine scrie aceasta scrisoare?

10. Iau flori.

Raspunsuri:

A. 1. Kimi telefonla arıyorsun? Eser'i telefonla arıyorum.

2. Hangi müziği seviyorsun?

3. Türkiye'yi görüyoruz.

4. Lütfen pencereyi aç!

5. Halı nerede? Halı yerde.

6. Neye başlıyorsunuz? Derse başlıyoruz.

7. Istanbul'u çok seviyorum.

8. Kime gülüyor? Size gülüyor.

9. Neyi açıyorsun? Pencereyi açıyorum.

10. Kimde para var? Bende para var.

11. Doktor çocuğu kontrol ediyor.

12. Adam spor yapıyor.

13. Kadın masayı siliyor.

14. Yarın arabayı tamirciye götürüyorum.

15. Bu peyniri nereden alıyorsun? Bu peyniri bakkaldan alıyorum.

16. Neyi istiyorsun? Bu kitabı istiyorum.

17. Murat kimi bekliyor? Murat beni bekliyor.

18. Neye bakıyorsun? Resimlere bakıyorum.

19. Ayla istasyonda kimi karşılıyor? O istasyonda Ahmet'i karşılıyor.

20. Şu ceketi almak istiyorum.

B. 1. Sporcu ağırlıkları kolaylık yle kaldırıyor.

2. Baba arabayı tamir ediyor.

3. Kız pencereyi iki defa açıyor.

4. Kimi seviyorsun? Onu seviyorum, ama onları sevmiyorum.

5. Odadan çıkmadan önce ışığı kapatıyor.

6. Ali siyah çantayı almak istiyor.

7. Iki alma yiyorum. Sen neyi yemek yiyorsun? Ben muzu yiyorum.

8. Bu müziği biz de seviyoruz. / Bu müzikten biz de hoşlanıyoruz.

9. Bu mektubu kim yazıyor?

10. Ben çiçek alıyorum.

Pronumele personale in Acuzativ

Sg.

1. Ben -> Beni (pe mine)

Ex: -Beni affediyor musun?

(Ma ierti? affetmek = a ierta; af = iertare)

2. Sen -> Seni (pe tine)

Ex: -Seni seviyorum.

(Te iubesc)

-Seni özledim.

(Mi-e dor de tine; özlemek = a ii fi dor - cere intotd Ac.)

3. O -> Onu (pe el/ea)

Ex: -Onu iki saat durakta bekliyoruz.

(O asteptam 2 ore in statie; durak = statie; beklemek = a astepta)

Pl.

1. Biz -> Bizi (pe noi)

Ex: -Yarın bizi ziyaret ediyor musunuz?

(Maine ne vizitati? ziyaret = vizita; ziyaret etmek = a vizita)

2. Siz -> Sizi (pe voi/dv.)

Ex: -Her gün sizi çok özlüyorum.

(Imi este foarte dor de voi in fiecare zi)

3. Onlar -> Onları (pe ei/ele)

Ex: -Son zamanlarda onları düşünüyoruz.

(Ne gandim la ei in ultimul timp; düşünmek = a se gandi - cere intotd Ac.)

Situatii in care complementul direct nu cere acuzativul

1. cand CD nu este individualizat Ex: -Masaya çiçek koyuyor.

(Pune flori pe masa)

-Anne et kızartıyor.

(Mama prajeste carne; et = carne; kızartmak = a praji)

-Metin sık sık mektup yazıyor.

(Metin scrie foarte des scrisori)

2. cand CD realizeaza impreuna cu verbul o imbinare lexical-sintactica cu sens stabil Ex: -cevap vermek = a raspunde (a da raspuns)

-imza atmak = a semna (a arunca semnatura)

3. cand CD provine din aceeasi radacina cu verbul Ex: -yemek yemek = a manca (mancarea)

-yazı yazmak = a scrie (scrierea)

-soru sormak = a intreba (intrebarea)

4. cand CD este precedat de un numeral, de un cuvant ce indica cantitatea, chiar si de

adjectivul nehotarat (un, o) Ex: -Her gün iki muz yiyorum.

(In fiecare zi mananc doua banane)

-Böyle bir adam tanımıyoruz.

(Noi nu cunoastem un astfel de om; böyle = şöyle = asa, astfel)

Situatii in care complementul direct primeste acuzativul

1. cand obiectul direct este individualizat Ex: -Çiçekleri masaya koyuyorum.

(Pun florile pe masa)

2. cand complementul direct este exprimat prin orice fel de pronume Ex: -Partiye kimi çağırıyorsunuz?

(Pe cine chemati la petrecere? çağırmak = a chema, a invita)

-Bunu ben de görüyorum.

(Si eu vad asta)

-Seni affetmiyorum.

(Nu te iert; affetmek = a ierta)

3. cand CD este determinat de un demonstrativ Ex: -Bu çocuğu tanıyor musunuz?

(Il cunoasteti pe acest copil? tanımak = a cunoaste)

4. cand CD este determinat de un adjectiv la gradul superlativ Ex: -En büyük pastayı çocuğa veriyorlar.

(Ii dau cea mai mare prajitura copilului; en = cel mai, cea mai; vermek = a da; pasta = prajitura)

5. cand CD are deja un sufix posesiv Ex: -Kitabımı her zaman sınıfta unutuyorum.

(Imi uit mereu cartea in clasa; unutmak = a uita)

6. cand CD este exprimat printr-un adjectiv substantivizat Ex: -Yeniyi seçiyoruz.

(Alegem noul; yeni = nou; seçmek = a alege)

-Güzeli beğeniyorlar.

(Le place frumosul)

7. cand CD este determinat de un adjectiv format cu -Ki Ex: -Yarınki gazeteyi almak istiyor musun?

(Vrei sa iei ziarul de maine? yarın = maine; yarınki = de maine)

8. cand CD este afectat in intregime de actiunea verbului Ex: -Çocuklar çikolatayı tamamen yiyorlar.

(Copiii mananca ciocolata in intregime; tamamen = in intregime, cu totul)

Cazul Acuzativ (Akuzatif Eki)

Este cazul complementului direct (pe cine?, ce?) si se reda cu ajutorul sufixelor:

-ı, -i, -u, -ü (pentru cuvintele terminate in consoana)

-yı, -yi, -yu, -yü (pentru cuvintele terminate in vocala)

Raspunde la intrebarile:

-kimi? = pe cine?

-neyi? / ne? = ce?

Exemple:

-Bu kitabı alıyorum.

(Iau aceasta carte)

-Hangi dili konuşuyorsun?

(Ce limba vorbesti?)

-Murat'ı her gün görüyor musun?

(Il vezi pe Murat in fiecare zi?)

-Kimi arıyorsunuz?

(Pe cine cautati?)

-Hangi aktörü beğeniyorsunuz?

(Ce actor va place? beğenmek (+Ac) = sevmek (+Ac) = hoşlanmak (+Abl) = a placea, a iubi, a

prefera, a agrea)

-Lütfen radyoyu kapat!

(Te rog inchide radioul!)

-Öğretmeni dinlemiyor musun?

(Nu-l asculti pe profesor?)

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Treceti la timpul trecut propozitiile:

1. Biz neşeliyiz.

2. Sen mühendissin.

3. Onlar askerdirler.

4. O öğretmendir.

5. Ben öfkeliyim.

6. Komşu hasta mıdır?

7. Okuldan sonra hepimiz çok yorgunuz.

8. Bu başbakan çok gençtir.

B. Treceti la forma interogativa si interogativ-negativa propozitiile:

1. Geçen sene komşu sağlamdı.

2. Eskiden bu şehir çok küçüktü.

3. Bu yerler çok güzeldi.

4. Ali cumartesi günü hastaydı.

5. Bir ay önce bu köpek çok çirkindi.

6. O sokak dardı.

7. Önce bu kazak genişti.

Rezolvare:

A. 1. Biz neşeliydik.

2. Sen mühendisdin.

3. Onlar askerdiler.

4. O öğretmendi.

5. Ben öfkeliydim.

6. Komşu hasta mıydı?

7. Okuldan sonra hepimiz çok yorgunduk.

8. Bu başbakan çok gençti.

B. 1. Geçen sene komşu sağlam mıydı? / sağlam değil miydi?

2. Eskiden bu şehir çok küçük müydü? / küçük değil miydi?

3. Bu yerler çok güzel miydi? / güzel değil miydi?

4. Ali cumartesi günü hasta mıydı? / hasta değil miydi?

5. Bir ay önce bu köpek çok çirkin miydi? / çirkin değil miydi?

6. O sokak dar mıydı? / dar değil miydi?

7. Önce bu kazak geniş miydi? /geniş değil miydi?

Var si yok la trecut determinat

-var idi = vardı = exista, era, a fost

-yok idi = yoktu = nu exista, nu era, nu a fost

Ex:

-Biraz önce masada bir dergi vardı.

(Putin mai devreme pe masa era o revista)

-Pazarda taze meyve ve sebze vardı.

(La piata erau fructe si legume proaspete)

-Dün evde kimse yoktu.

(Ieri nu era nimeni acasa)

Interogativ:

-var mı idi = var mıydı?

-yok mu idi = yok muydu?

Ex:

-Bir saat önce büroda toplantı var mıydı?

(Acum o ora in birou a fost sedinta?)

-Sinemalarda güzel film yok muydu?

(La cinema nu erau filme frumoase?)

Predicatul nominal cu nume predicativ in locativ la trecut determinat

Forma afirmativa

nume predicativ + locativ + idi

Ex: -Ben dersteydim = eram la curs

-Sen tatildeydin = erai in vacanta

-O yoldaydı = era pe drum

-Biz okuldaydık = eram la scoala

-Siz işteydiniz = erati la serviciu

-Onlar bizdeydiler = erau la noi

Forma negativa

nume predicativ + locativ + değil + idi

Ex: -Ben evde değildim = nu eram acasa

-Sen alışverişte değildin = nu erai la cumparaturi

-O sergide değildi = nu era la expozitie

-Biz toplantıda değildik = nu am fost la sedinta

-Siz sınavda değildiniz = nu ati fost in clasa

-Onlar sizde değildiler = n-au fost la voi

Forma interogativa

nume predicativ + locativ + particula interogativa (mı / mi) + idi?

Ex: -Ben büroda mıydım? = eram in birou?

-Sen fuarda mıydın? = ai fost la expozitie?

-O sizde miydi? = a fost la voi?

-Biz Bükreş'te miydik? = eram in Bucuresti?

-Siz Türkiye'de miydiniz? = erati in Turcia?

-Onlar sınıfta mıydılar? = erau in clasa?

Forma interogativ-negativa

nume predicativ + locativ + değil + mi + idi?

Ex: -Ben izinde değil miydim? = nu eram in concediu?

-Sen yolda değil miydin? = nu erai pe drum?

-O uçakta değil miydi? = nu era in avion?

-Biz konferansta değil miydik? = nu eram la conferinta?

-Siz evde değil miydiniz? = nu erati acasa?

-Onlar filmde değil miydiler? = nu erau la film?

Forma interogativ-negativa

nume predicativ + değil + mi + idi?

Ex:

-Ben sinirli değil miydim? = nu eram nervos?

-Sen iyi değil miydin?

-O aç değil miydi? = nu era infometata?

-Biz serbest değil miydik? = nu eram liberi?

-Siz mimar değil miydiniz?

-Onlar heyecanlı değil miydiler?

Forma interogativa

nume predicativ + particula interogativa + idi?

Ex:

-Ben mutlu mu idim / muydum? = eram fericit?

-Sen kızgın mı idin / mıydın? = erai suparat?

-O küs mü idi / müydü?

-Biz sakin mi idik / miydik? = noi eram linistiti?

-Siz yorgun mu idiniz /muydunuz?

-Onlar kıskanç mı idiler / mıydılar? = erau gelosi?

Forma negativa

nume predicativ + değil + idi

Ex:

-Ben öfkeli değil idim / değildim = nu am fost furios

-Sen çalışkan değil idin / değildin = nu ai fost harnic

-O tembel değil idi / değildi = nu a fost lenes

-Biz dikkatli değil idik / değildik = nu am fost atenti

-Siz yardımsever değil idiniz / değildiniz = nu ati fost altruisti

-Onlar meşgul değil idiler / değildiler = nu erau ocupati

Predicatul nominal la trecut determinat

Se realizeaza cu urmatoarele forme verbale copulative:

sg.

ps. I: idim = am fost, eram

ps. a II-a: idin = ai fost, erai

ps. a III-a: idi = a fost, era

pl.

ps. I: idik = am fost, eram

ps. a II-a: idiniz = ati fost, erati

ps. a III-a: idiler = au fost, erau

Ex:

-Ben emekli idim. (Eram pensionar)

-Sen çocuk idin. (Erai copil)

-O heyecanlı idi. (Era emotionat)

-Biz sinirli idik. (Am fost nervosi)

-Siz öğretmen idiniz. (Ati fost profesori)

-Onlar küçük idiler. (Erau mici)

Formele contrase in sufix:

sg.

ps. I: - (y)dım, -(y)dim, -(y)dum, -(y)düm

ps. a II-a: -(y)dın, -(y)din, -(y)dun, -(y)dün

ps. a III-a: -(y)dı, -(y)di, -(y)du, -(y)dü

pl.

ps. I: -(y)dık, -(y)dik, -(y)duk, -(y)dük

ps. a II-a: -(y)dınız, -(y)diniz, -(y)dunuz, -(y)dünüz

ps. a III-a: -(y)dılar, -(y)diler, -(y)dular, -(y)düler

Ex:

-Ben mutlu idim / mutluydum = eram fericit

-Sen akıllı idin / akıllıydın = erai cuminte

-O öğrenci idi / öğrenciydi = era elev

-Biz heyecanlı idik / heyecanlıydık

-Siz kötü idiniz / kötüydünüz

-Onlar cimri idiler / cimriydiler = erau zgarciti

-Ben memur idim / memurdum = eram functionar

-Sen öğretmen idin / öğretmendin

-O konuksever idi / konukseverdi = era ospitalier

-Biz iyimser idik / iyimserdik = eram optimisti

-Siz kötümser idiniz / kötümserdiniz = ati fost pesimisti

-Onlar cesur idiler / cesurdular = au fost viteji

-p, ç, t, k, s, f, h => -d > -t

Ex:

-Ben küstüm = eram suparat

-Sen küçüktün = erai mic

-O avukattı = era avocat

-Biz çocuktuk

-Siz büyüktünüz

-Onlar artisttiler

Sufixul -ki

Cu ajutorul acestui sufix neaccentuat, care nu se supune armoniei vocalice, se formeaza o serie

de adjective cu sens temporal sau spatial.

Ex:

-sabahki = de dimineata

-öğleki = de pranz

-akşamki = de noapte

-geceki = de seara

-yarınki = de maine

-şimdiki = de acum

Exceptii:

-dünkü = de ieri

-bugünkü = de azi

In limba turca, notiuni precum: "de aseara", "de dimineata" sunt exprimate, in functie de intelesul

general al imbinarii respective, fie prin izafet (ex: akşam treni = trenul de seara; sabah çayı =

ceaiul de dimineata), fie cu ajutorul substantivului insotit de -ki (ex: akşamki toplantı = sedinta

de seara; sabahki çay = ceaiul de dimineata)

De multe ori -ki formeaza adjective de la unele cuvinte atunci cand acestea sunt insotite de

determinante. Astfel, substantive precum:

-yıl

-sene

-ay

-hafta

-zaman

formeaza adjective cu -ki numai atunci cand au determinante (ex: geçen, gelecek)

Ex:

-geçen haftaki toplantı (sedinta de saptamana trecuta)

-gelecek seneki mahsul (recolta de anul viitor)

Cu ajutorul sufixului compus din sufixul cazului locativ si sufixul -ki:

-daki / -deki

-taki / -teki

se formeaza adjective relative, indicand localizarea precisa a obiectului, a persoanei.

Ex:

-dolaptaki tabaklar (farfuriile de pe dulap)

-sokaktaki gürültü (zgomotul de pe strada)

Acest sufix poate fi atasat si substantivelor prevazute cu sufixe posesive.

Ex:

-mahallemizdeki canlılık (animatia din cartierul nostru)

-cebimdeki paralar (banii din buzunarul meu; cep = buzunar)

! Sufixul -ki, cand se scrie separat, introduce o propozitie completiva directa.

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Completati cu sufixele imperativului la forma afirmativa si negativa:

1. Sen uyu... , lütfen!

2. Bana bak... !

3. Biz yaz... !

4. Onlar düşün... !

5. Siz söyle... !

6. O oku... !

7. Siz bazen dinlen... !

8. Sen sus... !

9. Biz al... !

10. O ye... !

B. Completati cu sufixele imperativului:

1. Sen yarın gel..., çünkü çok iş var.

2. Siz asla sigara iç... !

3. Sen bu hafta sinemaya git..., çünkü bu hafta iyi film yok.

4. Sen spor yap..., çünkü sağlık için iyi bir şey.

5. Siz asla yalan söyle... !

6. Sen asla gece yemek ye... !

7. Siz kışın denizde yüz... !

8. Sen sigara iç..., çünkü ben sevmiyorum.

9. Siz yarın kursa gel..., çünkü ders yok.

10. Siz Antalya'ya git..., çünkü şimdi Antalya sıcak.

Raspunsuri:

A.

1. Sen uyu /uyuma , lütfen!

2. Bana bak / bakma!

3. Biz yazalım / yazmayalım!

4. Onlar düşünsünler / düşünmesinler!

5. Siz söyleyin (söyleyiniz) / söylemeyin (söylemeyiniz) !

6. O okusun / okumasın!

7. Siz bazen dinlenin (dinleniniz) / dinlenmeyin (dinlenmeyiniz) !

8. Sen sus / susma!

9. Biz alalım / almayalım!

10. O yesin / yemesin!

B.

1. Sen yarın gelme, çünkü çok iş var.

2. Siz asla sigara içmeyin (içmeyiniz) !

3. Sen bu hafta sinemaya gitme, çünkü bu hafta iyi film yok.

4. Sen spor yap, çünkü sağlık için iyi bir şey.

5. Siz asla yalan söylemeyin (söylemeyiniz) !

6. Sen asla gece yemek yeme!

7. Siz kışın denizde yüzmeyin (yüzmeyiniz) !

8. Sen sigara içme, çünkü ben sevmiyorum.

9. Siz yarın kursa gelmeyin (gelmeyiniz), çünkü ders yok.

10. Siz Antalya'ya gitmeyin (gitmeyiniz), çünkü şimdi Antalya sıcak.

Imperativul (Emir Kipi)

-emir = porunca

-Se reda cu ajutorul urmatoarelor sufixe:

sg. ps.I: -

ps. a II-a: -radacina verbala

ps. a III-a: -sın, -sin, -sun, -sün (nu toate gramaticile accepta aceasta forma de ps. a III-a, este

considerata forma conjunctivului)

pl. ps.I: -(y) alım, -(y) elim

ps. a II-a: -(y) ın, -(y) in, -(y) un, -(y) ün / -(y) ınız, -(y) iniz, -(y) unuz, -(y) ünüz (forma

lunga, mai respectuoasa)

ps. a III-a: -sınlar, -sinler, -sunlar, -sünler

Ex: -koşmak = a alerga

-koş! = fugi!

-koşsun! = sa alerge!

-koşalım! = sa alergam!

-koşun! /koşunuz! = alergati!

-koşsunlar! = sa alerge!

Forma negativa

-Se formeaza la fel, dar de la radacina verbala negativa.

Ex: -görmek = a vedea

-görme = nu vedea!

-görmesin! = sa nu vada!

-görmeyelim! = sa nu vedem!

-görmeyin! / görmeyiniz! = sa nu vedeti!

-görmesinler! = sa nu vada!

Postpozitia KADAR

=pana, pana la (+D)

=cat

-Arata limita in timp si in spatiu.

-Cere dativul.

Ex:

-Sabahtan akşama kadar ders çalışıyorum.

(Invat de dimineata pana seara)

-Saat 3'e kadar Ali'yi bekliyorum.

(Il astept pe Ali pana la ora 3)

! Exista o singura situatie in care nu cere dativul, caz in care reda comparativul de egalitate "cat"

Ex:

-Bu köy bir şehir kadar büyüktür.

(Satul acesta este mare cat un oras)

Postpozitia ILE (cu)

-Cand acesta se transforma in sufix, vom avea variantele:

-la / -le (pentru cuvinte terminate in consoana)

-yla / -yle (pentru cuvinte terminate in vocala)

-Cand guverneaza un substantiv, substantivul sta in absolut.

-Cand guverneaza un pronume, cu exceptia lui "onlar" si a lui "ne", pronumele sta intotdeauna in

genitiv.

Ex:

-Benimle (benim ile) geliyor musun?

(Vii cu mine?)

-Öğrenci öğretmenle (öğretmen ile) konuşuyor.

(Elevul vorbeste cu profesorul)

-Babayla (baba ile) geliyor musun?

(Vii cu tata?)

-Yarın alışverişe seninle (senin ile) gelmek istiyorum.

(Vreau sa vin cu tine maine la cumparaturi)

-Onlarla (onlar ile) konuşuyor musun?

(Vorbesti cu ei?)

-Arata o asociere.

-Se foleseste impreuna cu "birlikte", "beraber" (impreuna).

Ex:

-Bu yaz arkadaşlarımla birlikte tatile çıkıyorum.

(In aceasta vara ies impreuna cu prietenii mei in vacanta)

-Poate sa indice instrumentul cu care se realizeaza o actiune

Ex:

-Biraz önce telefonla konuştum.

(Putin inainte am vorbit la telefon)

-Poate sa aduca si un complement circumstantial de mod

Ex:

-Çocuk yemeğini iştahla yiyor.

(Copilul isi mananca mancarea cu pofta)

-Poate sa joace si rolul conjuctiei copulative "ve" (si)

Ex:

-Ali ile Mehmet aynı okulda okuyorlar.

(Ali si Mehmet invata in aceeasi scoala)

Sufixul -sız (fara)

Avem variantele:

-sız

-siz

-suz

-süz

Ex:

-sütsüz kahve = cafea fara lapte

-şüphesiz = fara indoiala (şüphe = indoiala)

-sensiz = fara tine

-aşksız = fara dragoste

Sufixul -lı (cu)

Indica doar obiectul posedat, persoana posesoare fiind redata de un alt cuvant separat.

Pentru a respecta armonia vocalica, avem sufixele:

-lı

-li

-lu

-lü

Ex:

-mavi gözlü kız = fata cu ochi albastri

-şekerli çay = ceai cu zahar

-terbiyeli çocuk = copil educat (terbiye = educatie)

Ceasul

1.

A. Saat kaç? = Cat este ceasul?

-Cat este ora / ceasul? = Saat kaç (-tır) ?

-Este ora 8 = Saat 8'dir.

-Este ora 3:30 = Saat 3,30 (-tur) /(buçuk = jumatate de ceas) (Saat üç buçuk).

-Observam ca, atunci cand e vorba de o ora fixa sau de jumatate de ora, se foloseste in acest caz

sufixul predicativ de persoana a III-a sg la prezent.

B. Saat kaçta? = La ce ora?

-La ce ora vii? = Saat kaçta geliyorsun?

-Vin la ora 9 = Saat 9'da geliyorum.

-Vin la ora 9:30 = Saat 9,30'ta geliyorum.

-La ce ora va intalniti? = Saat kaçta buluşuyorsunuz?

-Ne intalnim la ora 3 = Saat 3'te buluşuyoruz.

-In acest caz, prepozitia "la" din romana se reda prin cazul locativ, atunci cand e vorba tot de o

ora fixa sau de jumatate de ora.

2.

A. Saat kaç? = Cat e ora? (SI)

-Saat kaç? = Cat este ceasul?

-Este ora 7 si 10 = Saat 7'yi 10 (dakika) geçiyor.

-Este ora 4:20 = Saat 4'ü 20 geçiyor.

-Este ora 4 si un sfert = Saat dördü on beş (dakika) / çeyrek (sfert) geçiyor.

-Cand e vorba de prima jumatate peste (4 si 10, 5 si 20 de minute, 3 si 5, etc), numeralul care

indica ora sta in acuzativ, cel care indica minutele sta in absolut, iar predicatul propozitiei este

"geçiyor" (de la verbul geçmek = a trece)

B. Saat kaçta? = La ce ora? (SI)

-La ce ora vii? = Saat kaçta geliyorsun?

-Vin la ora 6:20 (6 si 20) = Saat 6'yı 20 (dakika) geçe geliyorum.

-La ce ora ati vorbit? = Saat kaçta konuştunuz?

-Am vorbit la 10:05 (10 si 5)= Saat 10'u beş geçe konuştuk.

-Pentru a reda "la ora" se foloseste "geçe".

3.

A. Saat kaç? = Cat e ceasul? (FARA)

-Saat kaç? = Cat e ceasul?

-Este 4:55 (5 fara 5) = Saat 5'e 5 (dakika) var. / Saat 5'e 5 (dakika) kalıyor.

-Este 8:45 (9 fara un sfert) = Saat 9'a çeyrek (on beş dakika) var / kalıyor.

-Cand se exprima jumatatea de ora fara, numeralul care indica ora va sta in dativ, cel care indica

minutele sta in absolut, iar predicatul propozitiei este "var" (mai rar "kalıyor", de la verbul

kalmak = a ramane).

B. Saat kaçta? = La ce ora? (FARA)

-Saat kaçta eve girdiniz? = La ce ora ati intrat in casa?

-Am intrat in casa la ora 01:45 (2 fara un sfert) = Saat 2'ye çeyrek kala eve girdik.

-Saat kaçta telefon çaldı? = La ce ora a sunat telefonul?

-Telefonul a sunat la 02:35 (3 fara 25) = Saat 3'e 25 (dakika) kala telefon çaldı.

-Saat kaçta işe gidiyorsun? = La ce ora pleci la serviciu?

-Plec la serviciu la 10:50 (11 fara 10) = Saat on bire on (dakika) kala işe gidiyorum.

-Saat kaçta buluşuyorsunuz? = La ce ora va intalniti?

-Ne intalnim la 04:55 (5 fara 5) = Saat 5'e 5 (dakika) kala buluşuyoruz.

-Pentru a reda "saat kaçta" (la ce ora?), fiind vorba de jumatatea de ora fara, se foloseste "kala".

Sufixul -lık

Pentru a respecta armonia vocalica, se vor folosi urmatoarele variante:

-lık

-lik

-luk

-lük

Acest sufix, atasat unor cuvinte, formeaza substantive.

Exemple:

-tuz (sare) + luk = tuzluk (solnita)

-mutlu (fericit) + luk = mutluluk (fericire)

-akraba (ruda) + lık = akrabalık (rudenie)

-kalem (pix) + lik = kalemlik (penar)

-söz (cuvant) + lük = sözlük (dictionar)

-çöp (gunoi) + lük = çöplük (cos de gunoi)

-çocuk (copil) + luk = çocukluk (copilarie)

-arkadaş (prieten) + lık = arkadaşlık (prietenie)

-yol (drum) + cu = yolcu (calator) + luk = yolculuk (calatorie)

Postpozitia BAŞKA

=in afara de (cere Ablativul)

=alt, alta

Ex:

-Etmekten başka, tuz da aldılar.

(In afara de paine, au luat si sare)

-Benden başka sevgilin var mı?

(In afara de mine mai ai alta iubita?)

-Sizden başka, o da geliyor.

(In afara de voi, vine si ea)

-Asya'dan başka, kimse yok.

(In afara de Asya, nu mai e nimeni)

-Ali ismim değil, başkadır.

(Ali nu e numele meu, este altul)

-Başka bir araba almak istiyorum.

(Vreau sa-mi iau o alta masina)

-Başka bir arkadaşla konuştum.

(Am vorbit cu un alt prieten)

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Traduceti in limba turca:

1. Am mancat? Nu, nu ai mancat.

2. Ai vorbit? Da, am vorbit.

3. L-ati vazut? Nu, nu l-am vazut.

4. Ne-am gandit? Da, v-ati gandit.

5. Ati luat bilet? Nu, nu am luat.

6. Ea a vazut filmul? Nu, nu l-a vazut.

7. Ai dansat mult? Da, am dansat foarte mult.

8. Ei au jucat carti? Da, au jucat carti.

9. Ai inteles? Nu, nu am inteles.

10. A telefonat? Nu, nu a telefonat.

B. Completati cu sufixele potrivite:

1. Ben dün iki saat kitap oku...

2. O eskiden Türkçe öğren...

3. Biz dün akşam Antalya'dan trenle gel...

4. Çocuklar dün akşam çok geç yat...

5. Siz dün sabah niçin kahvaltı yapma... ?

6. Sen bir saat önce nereden telefon et... ?

7. Ben geçen yaz hiç çalışma...

8. Ahmet bir gün Izmir'e git...

9. Siz geçen ders bu dilbilgisini öğren... ?

10. Ben geçen hafta arkadaşıma git...

Rezolvare:

A. 1. Ben yemek yedim mi? Hayır, sen yemedin.

2. Sen konuştun mu? Evet, konuştum.

3. Siz onu gördünüz mü? Hayır, onu görmedik.

4. Biz düşündük mü? Evet, düşündünüz.

5. Siz bilet aldınız? Hayır, bilet almadık.

6. O film seyretti mi? Hayır, seyretmedi.

7. Sen çok dans ettin mi? Evet, çok dans ettim.

8. Onlar kart oynadılar mı? Evet, kart oynadılar.

9. Sen anladın mı? Hayır, anlamadım.

10. O telefon etti? Hayır, telefon etmedi.

B. 1. Ben dün iki saat kitap okudum.

2. O eskiden Türkçe öğrendi.

3. Biz dün akşam Antalya'dan trenle geldik.

4. Çocuklar dün akşam çok geç yattılar.

5. Siz dün sabah niçin kahvaltı yapmadınız ?

6. Sen bir saat önce nereden telefon ettin ?

7. Ben geçen yaz hiç çalışmadım.

8. Ahmet bir gün Izmir'e gitti.

9. Siz geçen ders bu dilbilgisini öğrendiniz mi ?

10. Ben geçen hafta arkadaşıma gittim.

Timpul trecut determinat

Se reda cu ajutorul sufixelor:

sg.

ps. I: -dım, -dim, -dum, -düm

ps. a II-a: -dın, -din, -dun, -dün

ps. a III-a: -dı, -di, -du, -dü

pl.

ps. I: -dık, -dik, -duk, -dük

ps. a II-a: -dınız, -diniz, -dunuz, -dünüz

ps. a III-a: -dılar, -diler, -dular, -düler

Ex: anlamak = a intelege

-anladım = am inteles

-anladın = ai inteles

-anladı = a inteles

-anladık = am inteles

-anladınız = ati inteles

-anladılar = au inteles

-p, ç, t, k, f, s, ş, h -> d > t

Ex: içmek = a bea

-içtim = am baut

-içtin = ai baut

-içti = a baut

-içtik = am baut

-içtiniz = ati baut

-içtiler = au baut

Forma negativa

-radacina verbala + sufixul negatiei + sufixul personal predicativ

Ex: konuşmak = a vorbi

-konuşmadım = nu am vorbit

-konuşmadın = nu ai vorbit

-konuşmadı = nu a vorbit

-konuşmadık = nu am vorbit

-konuşmadınız = nu ati vorbit

-konuşmadılar = nu au vorbit

Forma interogativa

-radacina verbala + sufixul personal predicativ + particula interogativa

Ex: özlemek = a-i fi dor

-özledim mi? = mi-a fost dor?

-özledin mi? = ti-a fost dor?

-özledi mi? = i-a fost dor?

-özledik mi? = ne-a fost dor?

-özlediniz mi? = v-a fost dor?

-özlediler mi? = le-a fost dor?

Forma interogativ-negativa

-radacina verbala + sufixul negatiei + sufixul personal predicativ + particula interogativa

Ex: susmak = a tacea

-susmadım mı? = nu am tacut?

-susmadın mı? = nu ai tacut?

-susmadı mı? = nu a tacut?

-susmadık mı? = nu am tacut?

-susmadınız mı? = nu ati tacut?

-susmadılar mı? = nu au tacut?

Numeralul distributiv

Se reda cu ajutorul sufixelor:

-ar / -er (pentru cele terminate in consoana)

-şar / -şer (pentru cele terminate in vocala)

Ex:

-birer = cate unul

-ikişer = cate doi

-dörder = cate patru

-altışar = cate sase

-teker teker = unul cate unul (tek = unul singur)

Numeralul ordinal

Se reda cu ajutorul sufixelor:

-ıncı, -inci, -uncu, -üncü (pentru numerale terminate in consoana)

-ncı, -nci, -ncu, -ncü (pentru numerale terminate in vocala)

-inci = perla

Ex:

-birinci = 1. (primul; in limba turca se pune punct dupa)

-ikinci = 2. (II.)

-altıncı = 6. (VI.)

-dördüncü = 4. (IV.)

Postpozitia IÇIN

=pentru, pentru ca, ca sa

-ne + için = ne için/niçin = neden?

-cand guverneaza un substantiv, substantivul ramane in absolut

-cand guverneaza un pronume, cu exceptia lui "onlar" si a lui "ne", pronumele sta in genitiv

-poate guverna si un verb, iar verbul sta la infinitiv

Exemple:

-Birkaç kuruş için çok zor şartlarda çalışıyor.

(Lucreaza in conditii foarte dificile pentru cativa banuti)

-Toplantıya konuşmak için katılmayı düşünüyorum.

(Ma gandesc sa particip la sedinta ca sa vorbesc)

-Ekmek almak için evden çıkıyor.

(Iese din casa ca sa ia paine)

-Ekmek almaya evden çıkıyor.

(Iese din casa ca sa ia paine)

-Benim için sen okula gidiyorsun.

(Pentru mine te duci la scoala)

Trecerea de la vorbire directa in vorbire indirecta

"........." diye sor-

"........." diye cevap ver-

"........." diye düşün-

Exemple:

1. -Benimle evlenecek misin? (Te vei casatori cu mine?)

2. -Henüz kararımı vermedim. (Inca nu m-am decis)

3. -Bu kadın beni oyalıyor. (Femeia asta isi bate joc de mine)

1. Erkek, kadına "Benimle evlenecek misin?" diye sordu.

(Barbatul a intrebat-o pe femeie daca se va casatori cu el)

2. Kadın, erkeğe "Henüz kararımı vermedim." diye cevap verdi.

(Femeia i-a raspuns barbatului ca inca nu s-a hotarat)

3. Erkek, "Bu kadın beni oyalıyor." diye düşündü.

(Barbatul a gandit ca femeia rade de el)

Predicatul nominal cu nume predicativ in locativ la trecut nedeterminat

-nume predicativ + locativ + imiş

Ex:

-Ben dersteymişim (Se pare ca eram la curs)

-Sen tatildeymişsin (Se zice ca erai in vacanta)

-O yoldaymış (Se spune ca era pe drum)

-Biz okuldaymışız

-Siz işteymişsiniz

-Onlar bizdeymişler

Forma negativa

-nume predicativ + locativ + değil + imiş

Ex:

-Ben evde değilmişim

-Sen alışverişte değilmişsin

-O sende değilmiş

Forma interogativa

-nume predicativ + locativ + particula interogativa + imiş?

Ex:

-Biz Bükreş'te miymişiz?

-Siz Türkiye'de miymişsiniz?

-Onlar sınıfta mıymışlar?

Forma interogativ-negativa

-nume predicativ + locativ + değil + particula interogativa + imiş?

Ex:

-Sen yolda değil miymişsin?

-Ben konferansta değil miymişim?

-O uçakta değil miymiş?

Var si Yok la trecut nedeterminat

-var imiş = varmış

-yok imiş = yokmuş

Ex:

-Biraz önce masada bir dergi varmış.

(Se pare ca mai devreme pe masa era o revista)

-Pazarda taze meyve ve sebze varmış.

(Se pare ca la piata erau fructe si legume proaspete)

-Dün evde kimse yokmuş.

(Se pare ca ieri nu a fost nimeni acasa)

Interogativ

-var mı imiş? = var mıymış?

-yok mu imiş? = yok muymuş?

Ex:

-Bir saat önce büroda toplantı var mıymış?

(Cu o ora in urma a fost sedinta in birou?)

-Sinemalarda güzel film yok muymuş?

(Nu a fost film frumos la cinema?)

Predicatul nominal la timpul trecut nedeterminat

Se realizeaza cu urmatoarele forme verbale:

sg.

ps. I: imişim

ps. a II-a: imişsin

ps. a III-a: imiş

pl.

ps. I: imişiz

ps. a II-a: imişsiniz

ps. a III-a: imişler

Ex:

-Ben heyecanlı imişim (Se pare ca eram emotionat)

-Sen güzel imişsin (Se spune ca erai frumoasa)

-O sinirli imiş (Se pare ca a fost nervos)

-Biz öğretmen imişiz

-Siz çocuk imişsiniz

-Onlar küçük imişler

Formele contrase in sufix

sg.

ps. I: -(y)mışım, -(y)mişim, -(y)muşum, -(y)müşüm

ps. a II-a: -(y)mışsın, -(y)mişsin, -(y)muşsun, -(y)müşsün

ps. a III-a: -(y)mış, -(y)miş, -(y)muş, -(y)müş

pl.

ps. I: -(y)mışız, -(y)mişiz, -(y)muşuz, -(y)müşüz

ps. a II-a: -(y)mışsınız, -(y)mişsiniz, -(y)muşsunuz, -(y)müşsünüz

ps. a III-a: -(y)mışlar, -(y)mişler, -(y)muşlar, -(y)müşler

Ex:

-Ben mutlu imişim / mutluymuşum

-Sen akıllı imişsin / akıllıymışsın

-O iyimser imiş / iyimsermiş

-Biz memur imişiz / memurmuşuz

-Siz kötü imişsiniz / kötüymüşsünüz

-Onlar konuksever imişler / konuksevermişler

Forma negativa

-nume predicativ + değil + imiş

Ex:

-Ben öfkeli değil imişim / değilmişim

-Biz dikkatli değil imişiz / değilmişiz

-Sen tembel değil imişsin / değilmişsin

Forma interogativa

-nume predicativ + particula interogativa + imiş?

Ex:

-Sen kızgın mı imişsin? / kızgın mıymışsın?

-Ben mutlu mu imişim? / mutlu muymuşum?

-Siz küs mü imişsiniz? / küs müymüşsünüz?

Forma interogativ-negativa

-nume predicativ + değil + mi + imiş?

Ex:

-Sen iyi değil mi imişsin? / iyi değil miymişsin?

-Onlar heyecanlı değil mi imişler? / heyecanlı değil miymişler?

-Biz sakin değil mi imişiz? / sakin değil miymişiz?

Timpul trecut nedeterminat (Belirsiz Geçmiş Zaman)

Se reda cu ajutorul sufixului:

-mış, -miş, -muş, -müş

la care se adauga sufixele personale:

sg.

ps. I: -mışım, -mişim, -muşum, -müşüm

ps. a II-a: -mışsın, -mişsin, -muşsun, -müşsün

ps. a III-a: -mış, -miş, -muş, -müş

pl.

ps. I: -mışız, -mişiz, -muşuz, -müşüz

ps. a II-a: -mışsınız, -mişsiniz, -muşsunuz, -müşsünüz

ps. a III-a: -mışlar, -mişler, -muşlar, -müşler

Ex: gelmek = a veni

Ben gelmişim (se spune, se presupune ca am venit, cica am venit)

Sen gelmişsin

O gelmiş

Biz gelmişiz

Siz gelmişsiniz

Onlar gelmişler

konuşmak = a vorbi

Ben konuşmuşum (se zice ca am vorbit)

Sen konuşmuşsun

O konuşmuş

Biz konuşmuşuz

Siz konuşmuşsunuz

Onlar konuşmuşlar

Negativ

Ex: bakmak = a privi, a avea grija

Ben bakmamışım (se pare ca n-am privit, n-am avut grija)

Sen bakmamışsın

O bakmamış

Biz bakmamışız

Siz bakmamışsınız

Onlar bakmamışlar

Interogativ

Ex: yapmak = a face

Ben yapmış mıyım? (se zice ca am facut?)

Sen yapmış mısın?

O yapmış mı?

Biz yapmış mıyız?

Siz yapmış mısınız?

Onlar yapmışlar mı?

Observam exceptia la ps.a III-a pl., unde ordinea nu mai e aceeasi, ci sufixul personal este

inaintea particulei interogative.

Interogativ-negativ

Ex: gitmek = a pleca

Ben gitmemiş miyim? (se pare ca n-am plecat?)

Sen gitmemiş misin?

O gitmemiş mi?

Biz gitmemiş miyiz?

Siz gitmemiş misiniz?

Onlar gitmemişler mi?

Aceeasi exceptie, cu care deja v-ati familiarizat, o observati si aici, la ps. a III-a pl.

Timpul indica un eveniment pe care vorbitorul il relateaza, dar la care nu a fost martor

(timp intalnit in povestiri: Bir varmış, bir yokmuş = a fost odata...) - Bu kitabı Ali'ye Ayşe hediye etmiş.

(Se pare ca aceasta carte Ayşe i-a oferit-o cadou lui Ali)

-Babamla annem üniversitede tanışmışlar, mezun olduktan sonra da evlenmişler.

(Tata cu mama s-au cunoscut la universitate, dupa absolvire s-au casatorit - relateaza cel care nu

a fost martor la eveniment)

Arata un eveniment pe care vorbitorul l-a observat sau despre care a auzit chiar inainte de

momentul vorbirii -Ev ödevini yapmamışsın.

(Se pare ca nu ti-ai facut tema pentru acasa - spune profesorul elevului, imediat ce sesizeaza

acest lucru)

-Çiçekleri vazoya koymamışsın, hepsi solmuş.

(Se pare ca n-ai pus florile in vaza, toate s-au ofilit)

Folosit la persoana I sg. si pl. poate arata sentimentul de superioritate -En zor soruları bilmişim.

(Am stiut cele mai grele intrebari)

Mai este folosit pentru a exprima parerea despre o actiune, fiind utilizat verbul "olmak" -Yemek çok güzel olmuş, eline sağlık.

(Mancarea a fost foarte buna, sarut mana)

-Yemek iyi pişmemiş.

(Nu ai gatit bine)

La forma interogativa este ceruta parerea persoanei intrebate -Yemek güzel olmuş mu? Evet, güzel olmuş.

(Mancarea a fost buna? Da, a fost)

-O evlenmiş mi?

(Ea s-a maritat?)

Poate exprima si un fapt pe care vorbitorul insusi nu-l crede, relatat cu ironie -Ali bana borcunu ödeyecekmiş.

(Ali imi va plati datoria)

-Onu sevmiş.

(Cica o iubeste)

-Seni çok seviyorum. -Çok seviyormuş...! Seven insan böyle mi yapar?

(Te iubesc foarte mult. Cica ma iubeste mult...! Un om care iubeste asa face?)

Arata si uimirea, consternarea -Yemeğe tuz atmış mısın?

(Ai pus sare in mancare?!)

-Ayşe'ye söylemişsin. -Kim? Ben mi söylemişim?

(I-ai spus lui Ayşe. Cine? Eu am zis?!)

Formele cu sufixul -dir exprima probabilitate, siguranta sau speranta -Toplantı bitmiştir. Gidebilirsiniz.

(Sedinta s-a incheiat. Puteti pleca)

-İnşallah kitabımı geri getirmişsindir.

(Doamne ajuta sa-mi inapoiezi cartea)

Predicatul nominal la viitor

Se formeaza cu ajutorul verbului "olmak" (a fi).

Ex:

-O bu yıl öğretmen olacak.

(El va fi profesor anul acesta)

-Hava soğuk, ince giyinme, hasta olacaksın.

(E frig, nu te imbraca subtire, te vei imbolnavi)

Forma negativa

Ex:

-Yarın okulda hiç kimse olmayacak, cünkü tatil.

(Maine nu va fi nimeni la scoala, pentru ca e vacanta)

-Hiç arama, yarın evde olmayacağım.

(Nu ma cauta deloc, maine nu voi fi acasa)

Forma interogativa

Ex:

-Bugün boş vaktiniz olacak mı?

(Astazi veti avea timp liber?)

-Siz burada olacak mısınız?

(Veti fi acolo?)

-Ben iyi bir insan olacak mıyım?

(Voi fi un om bun?)

Forma interogativ-negativa

Ex:

-Sence ben bir iyi doktor olmayacak mıyım?

(Dupa parerea ta, eu nu voi fi un doctor bun?)

-Sen hiç mutlu olmayacak mısın?

(Nu vei fi fericit deloc?)

Viitorul (Gelecek Zaman)

Se formeaza cu sufixele:

-(y) acak (a, ı, o, u)

-(y) ecek (e, i, ö, ü)

Si apoi se ataseaza sufixele personale:

sg.

ps. I - ım / - im

ps. a II-a - sın / - sin

ps. a III-a - Ø

pl.

ps. I - ız / - iz

ps. a II-a - sınız / - siniz

ps. a III-a - lar / - ler

Ex: gelmek = a veni

Ben geleceğim = voi veni

Sen geleceksin = vei veni

O gelecek = va veni

Biz geleceğiz = vom veni

Siz geleceksiniz = veti veni

Onlar gelecekler = vor veni

başlamak = a incepe

Ben başlayacağım

Sen başlayacaksın

O başlayacak

Biz başlayacağız

Siz başlayacaksınız

Onlar başlayacaklar

Forma negativa

-radacina verbala + sufixul negatiei + sufixul viitorului + sufix personal

Ex: oturmak = a se intoarce

Ben oturmayacağım = nu ma voi intoarce

Sen oturmayacaksın

O oturmayacak

Biz oturmayacağız

Siz oturmayacaksınız

Onlar oturmayacaklar

Forma interogativa

-rad. vb. + suf. viitorului + particula interog. + sufixul verbal personal

Ex: evlenmek = a se casatori

Ben evlenecek miyim? = ma voi casatori?

Sen evlenecek misin?

O evlenecek mi?

Biz evlenecek miyiz?

Siz evlenecek misiniz?

Onlar evlenecekler mi?

Exceptie: la ps. a III-a pl. avem: rad. vb. + suf. viit. + suf. pred. pers. + part. interog.

Forma interogativ-negativa

-rad. vb. + suf. neg. + suf. viit. + part. interog. + suf. pers.

Ex: yapmak = a face

Ben yapmayacak mıyım? = eu nu voi face?

Sen yapmayacak mısın?

O yapmayacak mı?

Biz yapmayacak mıyız?

Siz yapmayacak mısınız?

Onlar yapmayacaklar mı?

Exercitii (Alıştırmalar)

Completati cu sufixele corespunzatoare si apoi treceti-le la forma negativa, interogativa si

interogativ-negativa:

1. Bu çalışmada ben de size yardım et...

2. Şu kalemi sen bana ver...

3. Lütfen odada sigara iç...

4. Bu akşam biz yemeğe dışarı çık...

5. Onlar da gel...

6. Benimle bu şekilde konuş...

7. Çok yorulduk, hadi biraz dinlen...

8. Bu kitapları onlar dolaba koy...

9. Teneffüste biz çay iç...

10. Sen ona para ver...

Rezolvare:

1. Bu çalışmada ben de size yardım edeyim / etmeyeyim / edeyim mi/ etmeyeyim mi?

2. Şu kalemi sen bana veresin (ver) / vermeyesin (verme) / veresin mi? / vermeyesin mi?

3. Lütfen odada sigara içmeyesiniz (içmeyin, içmesiniz)

4. Bu akşam biz yemeğe dışarı çıkalım / çıkmayalım / çıkalım mı? / çıkmayalım mı?

5. Onlar da geleler (gelsinler) / gelmeyeler (gelmesinler) / geleler mi? (gelsinler mi?) /

gelmeyeler mi (gelmesinler mi) ?

6. Benimle bu şekilde konuşasın (konuş) / konuşmayasın (konuşma) / konuşasın mı?

/konuşmayasın mı?

7. Çok yorulduk, hadi biraz dinlenelim.

8. Bu kitapları onlar dolaba koyalar (koysunlar) / koymayalar (koymasınlar) / koyalar mı

(koysunlar mı) ? / koymayalar mı (koymasınlar mı) ?

9. Teneffüste biz çay içelim / içmeyelim / içelim mi? / içmeyelim mi?

10. Sen ona para veresin (ver) / vermeyesin (verme) / veresin mi? / vermeyesin mi?

Modul conjunctiv (Istek Kipi)

Se reda cu ajutorul sufixului:

-(y) a / -(y) e

-> radacina verbala + sufixul conjunctivului + sufixul personal

Sufixe personale:

sg.

ps. I - (y) ım, - (y) im

ps. a II-a - sın, -sin

ps. a III-a - Ø

pl.

ps. I - lım, -lim

ps. a II-a - sınız, - siniz

ps. a III-a - lar, - ler

Obs!!! Turcii folosesc pentru persoana a III-a singular si plural imperativul. (-sın, -sin, -

sun, -sün si -sınlar, -sinler, -sunlar, -sünler. Aici va reamintiti imperativul)

Ex: okumak = a citi

Ben okuyayım = sa citesc

Sen okuyasın = sa citesti

O okuya (okusun) = sa citeasca

Biz okuyalım = sa citim

Siz okuyasınız = sa cititi

Onlar okuyalar (okusunlar) = sa citeasca

Forma negativa

Ex: vermek = a da

Ben vermeyeyim = sa nu dau

Sen vermeyesin = sa nu dai

O vermeye (vermesin) = sa nu dea

Biz vermeyelim = sa nu dam

Siz vermeyesiniz = sa nu dati

Onlar vermeyeler (vermesinler) = sa nu dea

Forma interogativa

Ex: gitmek = a pleca

Ben gideyim mi? = sa plec?

Sen gidesin mi? = sa pleci?

O gide mi (gitsin mi) ? = sa plece?

Biz gidelim mi? = sa plecam?

Siz gidesiniz mi? = sa plecati?

Onlar gideler mi (gitsinler mi) ? = sa plece?

Forma interogativ-negativa

Ex: yazmak = a scrie

Ben yazmayayım mı? = sa nu scriu?

Sen yazmayasın mı? = sa nu scrii?

O yazmaya mı (yazmasın mı?) = sa nu scrie?

Biz yazmayalım mı? = sa nu scriem?

Siz yazmayasınız mı? = sa nu scrieti?

Onlar yazmayalar mı (yazmasınlar mı) ? = sa nu scrie?

Pekiştirme Sıfatları (Intensificarea adjectivelor)

Reduplicarea partiala a adjectivelor se realizeaza dupa cum urmeaza:

-la adjectivele care incep cu o vocala are loc dublarea acelei vocale si intercalarea uneia dintre

consoanele: m, p, r, s

-la adjectivele care incep cu o consoana are loc reduplicarea acelei consoane cu vocala

invecinata, dupa care se intercaleaza una dintre consoanele amintite mai sus

Aceasta reduplicare partiala, ca si cea totala, exprima gradul foarte inalt al calitatii unui obiect

sau al unei fiinte.

Ex:

-acı (iute) -> apacı (foarte iute, extrem de iute)

-ayrı (despartit, separat) -> apayrı (foarte despartit)

-kolay (usor) -> kopkolay (extrem de usor)

-dik (abrupt, drept, teapan) -> dimdik

-ekşi (acru, amar) -> epekşi (foarte acru)

-dolu (plin, umplut) -> dopdolu (foarte umplut)

-sıkı (comprimat, strans) -> sımsıkı (foarte comprimat)

-beter (rau) -> besbeter (foarte rau)

-top (rotund) -> tortop (foarte rotund)

-duru (limpezit) -> dupduru (foarte limpezit)

-kırmızi (rosu) -> kıpkırmızı (extrem de rosu, rosu ca focul)

-ince (fin, delicat) -> ipince

-sarı (galben, blond) -> sapsarı

-karanlık (intuneric) -> kapkaranlık (intuneric bezna)

-taze (proaspat) -> taptaze

-uzun (lung) -> upuzun

-kara (negru) -> kapkara (negru ca taciunele)

-kısa (scurt) -> kıpkısa

-kuru (uscat, arid) -> kupkuru

-canlı (viu, insufletit) -> capcanlı

-tatlı (dulce) -> taptatlı (dulce ca mierea)

-zayıf (slab) -> zapzayıf (slab mort)

-diri (viu, neofilit, crud) -> dipdiri

-şirin (dragut) -> şipşirin

-ıslak (ud, umed) -> ıpıslak (ud leoarca)

-açık (deschis) -> apaçık

-yeni (nou) -> yepyeni (nou-nout)

-sivri (ascutit) -> sipsivri

-beyaz (alb) -> bembeyaz (alb ca zapada)

-boş (gol) -> bomboş

-sıcak (cald) -> sımsıcak

-yeşil (verde) -> yemyeşil

-başka (alt) -> bambaşka (cu totul altul)

-yassı (plat, turtit) -> yamyassı

-mavi (albastru) -> masmavi

-koca (enorm) -> koskoca (ditamai)

-mor (mov) -> mosmor

-doğru (adevarat, corect) -> dosdoğru

-bayağı (simplu, ordinar) -> basbayağı

-tamam (gata, terminat, ispravit, complet) -> tastamam

-pembe (roz) -> pespembe

-yuvarlak (rotund) -> yusyuvarlak

-bütün (tot, integral) -> büsbütün (complet)

-temiz (curat) -> tertemiz (curat luna, curat ca lacrima)

-çabuk (rapid) - çarçabuk (iute ca vantul)

-sefil (sarman, nevoias) -> sersefil

Obs. Exista adjective care, desi au o forma intensiva, primind a, e sau l, realizeaza forme

paralele.

Ex: -sağlam -> sapsağlam / sapasağlam

-gündüz (ziua) -> güpgündüz /güpegündüz (ziua in amiaza mare)

-yalnız (singur) -> yapyalnız / yapayalnız (singur cuc)

-çevre (imprejurime, jur, imprejur) -> çepçevre / çepeçevre

-çıplak (gol, dezgolit, dezbracat) -> çırçıplak /çırılçıplak (gol pusca)

-düz (plat) -> dümdüz / düpdüz (foarte plat)

-genç (tanar) -> gepgenç / gepegenç

Gradele de comparatie ale adjectivelor

Adjectivul are 3 grade de comparatie:

1. pozitiv

2. comparativ

3. superlativ

1. Gradul pozitiv

-arata o insusire, fara sa intervina vreun raport de comparatie

Ex:

-güzel kız

-önemli mektup

2. Gradul comparativ

a. de egalitate

-se formeaza cu:

-kadar (cantitate) = cat

-gibi (calitate) = ca, precum

Ex:

-Ali Metin kadar uzun boyludur.

(Ali e inalt cat Metin)

-Bu kayısı limon gibi ekşidir.

(Aceasta caisa e acra precum lamaia)

b. de superioritate

-numele obiectului cu care se face comparatia sta, de regula, in ablativ, iar adjectivul este insotit

de adverbele:

-daha

-daha çok

-daha fazla

Ex:

-Ankara Istanbul'dan daha sakin.

(Ankara e mai linistit decat Istanbulul)

c. de inferioritate

-se realizeaza la fel ca si comparativul de superioritate, insa adverbul este:

-az

-daha az

Ex:

-Ali Ayşe'den daha az çalışkan.

(Ali e mai putin muncitor decat Ayşe)

Obs: Cand apar ambii termeni ai comparatiei, folosirea adverbului "daha" este facultativa.

Ex:

-Kiraz vişineden tatlı / Kiraz vişineden daha tatlı.

(Ciresele sunt mai dulci decat visinele)

Obs: Cand lipseste termenul cu care se face comparatia, folosirea adverbului "daha" este

obligatorie.

Ex:

-Kiraz daha tatlı.

3. Gradul superlativ

a. superlativ relativ

-se exprima cu ajutorul lui:

-en = cel/cea mai

Ex:

-Istanbul Türkiye'nin en güzel şehridir.

(Istanbul este cel mai frumos oras al Turciei)

b. superlativ absolut

-se construieste cu ajutorul adverbelor:

-çok = foarte

-pek = foarte

-fevkalâde = extraordinar, fantastic, exceptional

-olağanüstü = extraordinar, exceptional

-harikulâde = minunat, superb, briliant, miraculos

Ex:

-Bu yaz çok sıcaktı.

(Vara asta a fost foarte calduroasa)

-Olağanüstü bir arkadaşım var.

(Am un prieten extraordinar)

Exercitii (Alıştırmalar)

A. Saat kaç?

1. 08:00

2. 08:35

3. 08:25

4. 05:10

5. 06:15

6. 03:45

7. 02:20

8. 09:50

9. 10:40

10. 11:55

B. Raspundeti la intrebari:

1. La ce ora mananci? Mananc la ora 07:00

2. La ce ora te urci in autobuz? Ma urc in autobuz la 08:10

3. La ce ora iesi de la serviciu? Ies de la serviciu la 06:00

4. La ce ora te intorci acasa? Ma intorc acasa la 06:30

5. La ce ora bei ceaiul? Beau ceaiul la 06:55

6. Cate ore inveti turca pe zi? Pe zi invat 2 ore turca.

7. La ce ora incepe cursul la scoala? La scoala cursul incepe la ora 09.00

8. Prima pauza la ce ora este? Prima pauza e la 09:50

9. La ce ora te duci la cinema? Ma duc la cinema la 14:20

10. La ce ora iti faci dus? Imi fac dus la 07:35

Raspunsuri:

A. 1. Saat sekiz'dir.

2. Saat dokuza yirmi beş var.

3. Saat sekizi yirmi beş geçiyor.

4. Saat beşi on geçiyor.

5. Saat altıyı on beş (çeyrek) geçiyor.

6. Saat dörde on beş (çeyrek) var.

7. Saat ikiyi yirmi geçiyor.

8. Saat ona on var.

9. Saat on bire yirmi var.

10. Saat on ikiye beş var.

B. 1. Saat kaçta yemek yiyorsun? Saat 7'de yemek yiyorum.

2. Saat kaçta otobüse biniyorsun? Saat 8'i 10 geçe otobüse biniyorum.

3. Saat kaçta işten çıkıyorsun? Saat 6'da işten çıkıyorum.

4. Saat kaçta eve dönüyorsun? Saat 6,30'ta eve dönüyorum.

5. Saat kaçta çay içiyorsun? Saat 7'ye 5 kala çay içiyorum.

6. Günde kaç saat Türkçe çalışıyorsun? Günde 2 saat Türkçe çalışıyorum.

7. Okulda ders saat kaçta başlıyor? Okulda ders saat 9'da başlıyor.

8. Birinci teneffüs saat kaçta? Saat 10'a on kala birinci teneffüs.

9. Saat kaçta sinemaya gidiyorsun? Saat 14'ü 20 geçe sinemaya gidiyorum.

10. Saat kaçta duş alıyorsun? Saat 8'e 25 kala duş alıyorum.

Pronumele de intarire

Se formeaza cu ajutorul cuvantului "kendi" (insusi) la care se adauga sufixele posesive.

sg.

ps. I: - kendim (eu insumi / insami)

ps. a II-a: - kendin (tu insuti / insati)

ps. a III-a: - kendi (el insusi / insasi)

pl.

ps. I: - kendimiz (noi insine / insene)

ps. a II-a: -kendiniz (voi insiva / inseva)

ps. a III-a: - kendileri (ei insisi / insesi, insele)

Substantivizare (Adlaştırma)

Substantivizarea verbului se poate face prin doua modalitati:

1. indepartand terminatia -k a verbului la infinitiv

Ex:

-uymak = a se adapta, a se supune -> uyma = adaptare, supunere, conformare

-söylemek = a spune, a zice -> söyleme = zicere

-gelmek = a veni -> gelme = venire

-okumak = a citi -> okuma = citire

Exemple:

-Trafik kurallarına uymak gerek.

(Trebuie respectate regulile de circulatie)

-Trafik kurallarına uymamız gerek.

(Trebuie sa respectam regulile de circulatie / E necesara respectarea noastra a regulilor de

circulatie; uyma + mız = respectarea noastra)

-Başarılı olmak herkesi mutlu eder.

(Succesul face pe toata lumea fericita)

-Öğrencilerimin başarılı olması beni mutlu eder.

(Succesul elevilor mei ma face fericit)

-Yalan söylemek yanlış bir davranıştır.

(Sa minti este un comportament gresit)

-(Senin) Yalan söylemen hiç hoş değil.

(Nu e deloc placut ca minti; söyleme + n = spunerea ta )

-Ali'nin okuması iyi, ama yazması biraz zayıf.

(Ali citeste bine, dar citeste un pic cam slab / Citirea lui Ali e buna, insa scrierea e un pic slaba;

okuma + sı = citirea lui; yazma + sı = scrierea lui)

-Öğrencilerin derse zamanında gelmesi lazım.

(Elevii trebuie sa vina la timp la curs / Venirea la timp a elevilor la curs este necesara; gelme + si

= venirea lui)

2. adaugand la radacina verbala terminatiile: -ış, -iş, -uş, -üş

Ex:

-anla + y + ış = anlayış = intelegere (anlamak = a intelege)

-bekle + y + iş = bekleyiş = asteptare (beklemek = a astepta)

-düşün + üş = düşünüş = gandire (düşünmek = a se gandi)

-vur + uş = vuruş = lovire (vurmak = a lovi)

-bak + ış = bakış = privire (bakmak = a privi)

-oku + y + uş = okuyuş = citire (okumak = a citi)

-anlat + ış = anlatış = povestire (anlatmak = a povesti, a relata)

Exemple:

-Senin okuyuşunu beğendim.

(Mi-a placut cum citesti / Mi-a placut citirea ta. Are loc substantivizarea, apoi plasarea sufixului

posesiv, iar verbul "beğenmek" cere un acuzativ, deci s-a adaugat sufixul "u" )

-Onun anlatışı ilginç.

(Felul in care povesteste e interesant / Povestirea lui e interesanta; anlatış + ı = relatarea lui)

-Onun bakışları beni rahatsız ediyor.

(Felul in care ma priveste ma deranjeaza / Privirile lui ma deranjeaza; bakış + lar + ı = privirile

lui)

-Ders çıkışında buluşalım mı?

(Sa ne intalnim cand iesim de la curs? Sa ne intalnim la iesirea din curs?; çıkış + ı = iesirea lui;

çıkış + ı + n + da = la iesirea lui)

-Anlayışın için sana çok teşekkür ederim.

(Iti multumesc pentru intelegere; anlayış + ın = intelegerea ta)

-Senin gülüşün çok hoş.

(Rasul tau e foarte placut; gülüş + ün = rasul tau)

Observam necesitatea sufixelor posesive. Detalii despre sufixul posesiv aveti aici. Astfel se

formeaza si unele completive.

Exemple:

-Şu adamı almak çok istiyorum.

(Vreau foarte mult sa iau acest barbat)

-Şu adamı almayı çok istiyorum.

(Vreau foarte mult sa iau acest barbat)

-Seninle konuşmak çok istedim, ama eve çok geç zamanda geldim.

(Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa)

-Seninle konuşmayı çok istedim, ama eve çok geç zamanda geldim.

(Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa / Am vrut foarte mult

"vorbirea" cu tine)

-Babam benim doktor olmamı istiyor.

(Tata vrea ca eu sa fiu doctor)

-Ahmet, Ayşe'yle evlenmemeyi düşünüyor.

(Ahmet se gandeste sa nu se casatoreasca cu Ayşe. Verbul "düşünmek" cere acuzativul)

-Ankara'da yaşamaya alıştım.

(M-am obisnuit sa traiesc in Ankara. Verbul "alışmak" cere dativul)

-Bana yalan söylemenden korkuyorum.

(Mi-e frica ca ma minti. Verbul "korkmak" cere ablativul)

-Annem sizinle dışarı çıkmama izin vermiyor.

(Mama nu-mi da voie sa ies cu voi afara. / Nu-mi permite iesirea mea afara. Verbul "izin

vermek" cere dativul)

-Öğretmenimiz bizim derse geç girmemize kızıyor.

(Profesorul nostru se supara ca intram tarziu la curs. / Se supara din cauza intrarii noastre tarzie

la curs. Verbul "kızmak" cere dativul)

-Yağmurun durmasını bekliyoruz.

(Asteptam sa se opreasca ploaia. / Asteptam oprirea ploii)

-Bu film çok güzel. Sizin de seyretmenizi isterim.

(Acest film este foarte frumos. Vreau sa-l vedeti si voi. / "Vizionarea" voastra o vreau)

-Hava çok güzel. Coçukların bahçede oynamasına izin verelim.

(Vremea este foarte frumoasa. Sa le dam voie copiilor sa se joace in gradina)

Geniş Zaman (Prezentul Simplu / Aoristul)

Acest timp corespunde timpului The Simple Present Tense din limba engleza. Indica:

-o actiune regulata, obisnuita (Her gün seni beklerim = Te astept in fiecare zi)

-amabilitate, politete (Bir çay rica ederim - Un ceai, va rog!; Pencereyi kapatır mısınız? =

Inchideti geamul, va rog?)

-o actiune desfasurata in viitor (Yarın ofiste buluşuruz = Ne intalnim maine la birou; Gorüşürüz

= Ne vedem)

Sufixele sunt:

- r -> atunci cand radacina verbala se termina in vocala: bekle + r = bekler (asteapta)

- er / - ar -> cand radacina verbala e formata dintr-o singura silaba si se termina in consoana: bak

+ ar = bakar (priveste, are grija)

- ır, - ur, - ir, - ür -> cand radacina verbala contine mai mult de o silaba si se termina in

consoana: getir + ir = getirir (aduce)

Exceptii!

-al + ır = alır (ia)

-bil + ir = bilir (stie)

-bul + ur = bulur (gaseste)

-dur + ur = durur (se opreste)

-gel + ir = gelir (vine)

-gör + ür = görür (priveste)

-kal + ır = kalır (ramane)

-ol + ur = olur (este)

-öl + ür = ölür (moare)

-san + ır = sanır (crede)

-var + ır = varır (ajunge)

-ver + ir = verir (da)

-vur + ur = vurur (loveste)

-affet + er = affeder (iarta)

Iar apoi se adauga sufixele verbale personale.

Exemple:

-yazmak = a scrie

Ben yazarım = eu scriu

Sen yazarsın

O yazar

Biz yazarız

Siz yazarsınız

Onlar yazarlar

-Beni de bekleyin, birazdan gelirim.

(Asteptati-ma si pe mine, vin mai tarziu)

-Ilkbaharda doğa canlanır, çiçekler açar, insanlar âşık olur.

(Primavara natura reinvie, florile infloresc, oamenii se indragostesc)

-Ali her hafta kitap okur.

(Ali citeste in fiecare saptamana)

-Her sabah kahvaltıdan önce koşarım.

(In fiecare dimineata, inainte de micul dejun, alerg)

Forma negativa

La persoana I sg. si pl. se adauga sufixul -ma /-me, la celelalte persoane se adauga sufixul -

maz / -mez + sufixele verbale personale.

Ex:

-yazmak = a scrie

Ben yazmam = eu nu scriu

Sen yazmazsın

O yazmaz

Biz yazmayız

Siz yazmazsınız

Onlar yazmazlar

-Dans etmeyi bilmem.

(Nu stiu sa dansez)

-Biz derse hiç geç kalmayız.

(Noi nu ramanem deloc pana tarziu la curs)

-Dedikodu ve yalan hiç sevmem.

(Glumele si minciunile nu-mi plac deloc)

-Sen bu konudan anlamazsın.

(Nu povestesti despre acest subiect)

Interogativ

-radacina verbala + sufixul aoristului + particula interogativa + sufix verbal personal

Exc: ps. a III-a pl. : rad. vb. + suf. vb. pers. + part. interog.

Ex:

-yazmak = a scrie

Ben yazar mıyım? = eu scriu?

Sen yazar mısın?

O yazar mı?

Biz yazar mıyız?

Siz yazar mısınız?

Onlar yazarlar mı?

-Hemen geliyorum, beni biraz bekler misin?

(Vin imediat, ma astepti putin?)

-Benimle dans eder misin?

(Dansezi cu mine?)

-Bana biraz kendini anlatır mısın?

(Imi relatezi putin despre tine?)

Interogativ-negativ

-sufixul negatiei -maz /-mez + particula interog. + sufix vb. personal

Ex:

-yazmak = a scrie

Ben yazmaz mıyım? = Eu nu scriu?

Sen yazmaz mısın?

O yazmaz mı?

Biz yazmaz mıyız?

Siz yazmaz mısınız?

Onlar yazmazlar mı?

Obs: In limba turca colocviala la persoana I singular se foloseste: radacina verbala + sufix vb.

personal + particula interog. : Ben yazmam mı? = Nu scriu?

-Onlar bu yemekten hoşlanmazlar mı?

(Lor nu le place aceasta mancare?)

-Ne kadar çok ağlıyor, bu çocuk hiç susmaz mı?

(Ce mult plange, acest copil nu tace deloc?)

-Neden susuyorsun, sen hiç konuşmaz mısın?

(De ce taci, nu vorbesti deloc?)