gÜvenlİk İle İlgİlİ kamu hİzmetİ sunumunda sosyal medya¼venlik ile İlgili kamu... ·...

22
Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012 • 55 GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI* Dr. Fatih TOMBUL** ÖZET Sosyal medya, kullanımının kolay olması, işlemlerinin hızlı ve pratik olması, kı- sacası hayatımızı kolaylaştırması sebebiyle günümüzde oldukça yaygın olarak kulla- nılmaktadır. Bu çalışmada, sosyal medyanın özel kurumlar ve sivil toplum kuruluşları kadar kamu kurumları tarafından da kullanıldığı gerçeğinden yola çıkarak, gerek kul- lanım kapsamında kurumsal politika oluşturma sürecine geçişte, gerek kamu hizmeti sunumunda kurumsal stratejinin oluşturulmasında dikkat edilmesi gereken hususların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda güvenlikle ilgili kamu hizmeti sunumunun niteliksel dönüşümünde bir takım risklerin olduğu tespit edilmiş olup, bu yönüyle sosyal medyanın kullanımında ve kamu hizmeti sunumunda kurumsal sosyal medya politikası sürecine geçişte tavsiyelerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, Kamu Hizmeti, Güvenlik Hizmetleri, Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmetleri. ABSTRACT The Social Media In The Process Of Delivering Security-Related Public Service Social media has been widely employed due to easy to use, quick and to be practical, in short, it has been widely used as it facilitates our lives today. This study aims to determine the issues to be considered while creating the corporate social media strategy both in the trasition of creating the corporate policy of social media and in the process of presenting public service as it is the fact that social media has been used in both private and nongov- ernmental institutions and public institutions as well. The content analysis method, a kind * Öğretim Üyesi, Polis Akademisi, Güvenlik Bilimleri Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü **Emniyet Amiri, EGM (Emniyet Genel Müdürlüğü) Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Upload: others

Post on 12-Mar-2020

13 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012 • 55

GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA

Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*Dr. Fatih TOMBUL**

ÖZET

Sosyalmedya, kullanımının kolay olması, işlemlerinin hızlı ve pratik olması, kı-sacası hayatımızı kolaylaştırması sebebiyle günümüzde oldukça yaygın olarak kulla-nılmaktadır.Buçalışmada,sosyalmedyanınözelkurumlarvesivil toplumkuruluşlarıkadarkamukurumlarıtarafındandakullanıldığıgerçeğindenyolaçıkarak,gerekkul-lanımkapsamındakurumsalpolitikaoluşturmasürecinegeçişte,gerekkamuhizmetisunumundakurumsalstratejininoluşturulmasındadikkatedilmesigerekenhususlarınbelirlenmesiamaçlanmıştır.Çalışmadanitelaraştırmayöntemlerindeniçerikincelemesiyöntemi kullanılmıştır.Çalışma sonucundagüvenlikle ilgili kamuhizmeti sunumununnitelikseldönüşümündebirtakımrisklerinolduğutespitedilmişolup,buyönüylesosyalmedyanınkullanımındavekamuhizmetisunumundakurumsalsosyalmedyapolitikasısürecinegeçiştetavsiyelerdebulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:SosyalMedya,KamuHizmeti,GüvenlikHizmetleri,GüvenlikİleİlgiliKamuHizmetleri.

ABSTRACT

The Social Media In The Process Of Delivering Security-Related Public Service

Social media has been widely employed due to easy to use, quick and to be practical, in short, it has been widely used as it facilitates our lives today. This study aims to determine the issues to be considered while creating the corporate social media strategy both in the trasition of creating the corporate policy of social media and in the process of presenting public service as it is the fact that social media has been used in both private and nongov-ernmental institutions and public institutions as well. The content analysis method, a kind

* ÖğretimÜyesi,PolisAkademisi,GüvenlikBilimleriFakültesi,KamuYönetimiBölümü**EmniyetAmiri,EGM(EmniyetGenelMüdürlüğü)BilgiİşlemDairesiBaşkanlığı

Page 2: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

56 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

of qualtitative research method, was used in this study. As a result of the study, a number of security-related risks has been determined in the process of presenting the secure public service and in this respect, some recommendations were made in the process of usage of social media and in the transition of creating corporate social media policy while present-ing public service.

Key Words: Corporate Social Responsibility, Stakeholder Theory

GİRİŞ

Nüfusunartmasıvekentlerinbüyümesi,kamusalhizmetlerinçeşitlenme-sininyanındayenikamuhizmetlerindedoğmasınanedenolmaktadır.Kentleş-meilebirlikteteknolojikvebilimselgelişmelerdekamuhizmetlerininçeşitliliğikadarniteliğinivesunumşeklinideğiştirmektedir.

‘Kamuhizmeti’kavramıTürkçeyeFransızcadangelmiştir(Servicepublic).Zamaniçerisinde;hidematıamme,hidematıumumiye,ammehizmeti,umumihizmet,kamusalhizmetkelimeleriyleifadeedilmiştir(Derbil,1950:28).

‘Kamuhizmeti’kavramı‘devlet’anlamındakullanılsada(Duguit’denakt.Derbil,1950:28)budurumun‘service’kelimesineyüklenenteşkilatanlamın-dankaynaklandığıDerbil(1950:29)tarafındanifadeedilmektedir.

‘Kamuhizmeti’kavramını,‘milletveülke’gibi“devletinunsurları”(Dugu-it’denakt.Derbil,1950:29)arasındasayılabilecekbirçeşitgüçolarak,“ka-musalamaca”uygunolanve“sürekli”olarakverilenhizmetlerinverildiğibir“birlik”olarak (Fleiner’denakt.Derbil, 1950:29), “devletimeydanagetirenteşkilatlar”olarak (Crozat’danakt.Derbil,1950:29)anlamlandıranyazarlarbulunmaktadır.ButanımlardanhareketleDerbil(1950:29-30)kamuhizmetiteriminingenişmanadateşkilat,daranlamdaise“kamusalgörev/iş”anlamın-daolduğunubelirtmektedir.

Derbil(1950:29),‘Public’kelimesininTürkçedekarşılığının“kamusal”ol-duğunubelirtmektedir,fakatO’nagöre“hizmet”kelimesiilebirliktekullanıldı-ğında“kamusalhizmet”şeklindekullanılmasıgerekmekteisede‘kamuhizme-ti’şeklindekullanımyaygınlığıbulmuştur.Buçalışmanındördüncübölümündede Süheyp Derbil’in önerisine uygun olarak ‘güvenlikle ilgili kamu hizmeti’,‘güvenlikkamuhizmeti’,‘güvenlikhizmeti’gibikavramlaryerine,‘güvenlikselkamuhizmeti’terimininkullanılmasıdüşünülmüşisedeİsbir’in(2011)öneri-leridoğrultusunda‘Güvenlikleilgilikamuhizmeti’başlığınınkullanılmasıtercihedilmiştir.

Page 3: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 57

Telgrafın,telefonun,radyonun,televizyonunvesonolarakdainternetiniletişimaracıolarakortayaçıkması,bilgiyeulaşmavepaylaşmayöntemlerinideğiştirmiştir.Bunaparalelolarakgünümüzbilgi toplumutarafından,bilgiyeulaşmavebilgiyipaylaşmaönemsenmektedir. İnternet tabanlıuygulamalar-dan Web 2.0 nesil uygulamalarının bir parçası olan sosyal medya özelliklegünümüzde,gerekticarikuruluşlardagereksiviltoplumkuruluşlarındavege-reksedekamukurumlarındakullanılanvehaberleşme,reklam,bilgilendirmegibibirçok fonksiyonuyerinegetirenbiriletişimortamısağlamaktadır.

Ayrıcateknolojininilerlemesiyleortayaçıkanakıllıtelefonlarveuygunfi-yatlımobilinternet,sosyalmedyanınmobiltelefonlardakullanımınıyaygınlaş-mıştır.HattaTwitter’ıaktifolarakkullanankullanıcılarınyüzde37’sininmobiltelefonlarüzerindentwitlerinigönderdiğibelirtilmektedir(TheHuffPostTech,2010). Mobil uygulamalar ve eklentilerle sosyalmedya, her yerden ve herzamanulaşılabilirbirkonumakavuşmuştur.Bufikirdenhareketlesosyalmed-yanın;felaketsonrasıyardımçalışmalarında,arananşahıslarınbulunmasında,suçihbarlarındavebunabenzerfaklıkamuhizmetivegüvenlikhizmetiuygu-lamalarındavesunumundakullanılabileceğidüşünülmüştür.

Çalışmada,içerikanaliziolarakdabilinen(Böke,2009:16)venitelaraş-tırma yöntemlerinden biri olan ‘içerik incelemesi’, araştırma yöntemi olarakkullanılmıştır.Bunagöreveriler ikincil kaynaklardansağlanmaktadır (Gökçe,1999:77-78).Butüraraştırmalardaözellikleyazılıkaynaklardanverilerintop-lanmasıyolunagidilmektedir.Budoğrultudaçalışmada,ulusalveuluslararasıyayınlartaranmıştır.

Buçalışmada,güvenlikleilgilikamuhizmetlerininsunumundasosyalmed-yanınrolüelealınmıştır.Çalışmayailköncesosyalmedyanıntanımıveözel-likleri ile başlanmış olup, sonraki bölümde sosyal medyanın fonksiyonununanlaşılması için bilgi yönetimi ve paylaşımı konusunda bilgi verilmiş ayrıca,sosyalmedyanınmeydanagetirdiğisosyaletkileşimedikkatçekilmiştir.Üçüncübölümdeise,kurumlarınsosyalmedyakullanımıileilgilistratejioluştururkendikkatetmelerigerekennoktalardanbahsedilmiştir.Dördüncübölümde,gü-venlik ile ilgilikamuhizmetlerininsunumundadikkatedilecekhususlarhemsosyalmedyayıkullanmahemdesosyalmedyavasıtasıylahizmetsunmapers-pektifinde incelenmiştir.Sonbölümde isegüvenlik ile ilgili kamuhizmetleri-ninsunumundadikkatedilecekhususlarelealınmış,ayrıcakurumlarınsosyalmedyayı kullanmahususundaki tereddütler ile ilgili değerlendirmeyapılarakçalışmasonlandırılmıştır.

Page 4: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

58 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

1- SOSYAL MEDYA

Günlükhayatta,‘sosyalpaylaşımsiteleri’,‘sosyalmedyaplatformları’,‘sos-yal ağlar’ ve ‘sosyal içerikli siteler’ olarak kullanılan “sosyalmedya” terimi,insanlarınçeşitlikonulardaiçerikoluşturduğu1,paylaşımyaptığıvemuazzamşekildeyaygınlığıolanonlinesöyleşimekanıdır.

Sosyalmedya,kullanımınınkolayolması,hızlıveheranulaşılabilirolmasıgibiözelliklerindendolayıçevre,politika,teknoloji,haber,ticaret,reklam,tanı-tım,turizmgibihemenhemenhertürlüsosyal,siyasal,ekonomikvekültürelkonuda gerek sektörel gerek kişisel görüşleri yansıtan bir kamuoyu ortamısunmaktadır(AsurveHuberman,2010:2).

Sosyal ağlar, toplumdaki kişiler ve gruplar arasındaki ilişkilerin yönleri-nin ve içeriklerinin (ticari,reklam,arkadaşlık,profesyonel,organizasyonelvb.)görülebildiğiaçıkbiryapıyasahiptir.Aslındabuyönüylesosyalağlar,kişilerinvegruplarınilişkilerinigösterenbasitgrafiklerdenoluşanlinklerdir.(Fininvd.2005:418).

Sosyalmedya,hemhızlagelişerekhemdeyaygınlığakavuşarakhayatınvazgeçilmezbirunsuruhalinegelmiştir.

2010yılıAğustosayındaFacebookkullanıcılarıFacebookplatformunda,41milyonsaatvakitgeçirerekilkkezGoogle’in39,9milyonsaatlikkullanımoranınıgeçmiştir.Nielse’ninsonyayınlananraporunagörekullanıcılar, inter-nettezamanlarınındörttebirinisosyalmedyasitelerindegeçirmektedir.AynışekildeyetişkinlerarasındaFacebookveLinkedlngibisosyalmedyasitelerinikullanmayaşı,2009yılıNisanayıile2010yılıMayısayıarasında,50yaşsı-nırından64yaşsınırınaçıkarakyüzde88oranındaartışgöstermiştir (Elefant,2011:4).

Forresteraraştırmasınagöreinternetkullanıcılarınınyüzde75’i,2008yılı-nınikinciçeyreğindesosyalağları,bloglarıvealışverişsiteleriniziyaretedereksosyalmedyaaraçlarınıaktifolarakkullanmışlardır.Busonuç,2007yılındanberiyüze56oranındaartışolduğuanlamınagelmektedir(KaplanveHaenlein,2010:59).

Günümüzdegerekiçerikolarakgerekhitapettiğikesimolarakçokfarklıalternatiftesosyalmedyaplatformlarıbulunmaktadır.

1 EtkiliveamacauygunbilgiyazmaksuretiyleWeb içeriğioluşturmaolarak tanımlanabilecekolan‘içerikoluşturma’kavramı,Microsoft(2012)tarafından“sitesindelisteformusayfalarıvewebbölümüsayfalarıgibisayfanıngövdesindegörüntülenecekolaniçeriğibarındıran”sayfalarolaraktanımlanmıştır.

Page 5: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 59

Sohbetgruplarıbakımındanenfazlatercihedilensosyalmedyaaraçları,yüz yüze görüşme imkanı sunan görsel siteler, ayrıcamesajlaşmaya imkanvereninternetmaillistesiveforumsiteleridir.

Ençokkullanılansosyalmedyaaraçlarıaşağıdakigibikategorizeedilebilir(Dawley,2009:111).

1. SosyalSiteler:MySpace,Facebook,Twitter.

2. FotoğrafPaylaşımSiteleri:Flickr,PhotoBucket.

3. VideoPaylaşımSiteleri:YouTube.

4. ProfesyonelAğSiteleri:LinkedIn,Ning.

5. Bloglar:Blogger.com,Wordpress.

6. Wikiler:Wetpaint,PBWiki.

7. İçerikEtiketlemeSiteleri:MERLOT,SLoog.

8. SanalKelimeSiteleri:SL,ActiveWorlds,There,Whyville,ClubPen-guin,HiPiHi.

Sosyalmedya,sahipolduğuüçönemlikarakteristiközelliknedeniyleet-kilibiriletişimaracıolmaktadır(June,2011:126).Bunlardanbirincisi,sosyalmedyanındiğergelenekselmedyaaraçlarınagöremeselelerivefikirleridahagenişbiralandavehızlıcasunmasıdır.TwitterveMe2daygibi‘Mikro-bloglar’vegelişmişileriteknolojiyesahip‘mobilcihazlar’sayesindeinsanlar,fikirlerinikısamesajatarak ifadeedebilmektedirler.Ayrıcasosyalmedya,diğergelenekselmedyaaraçlarınınönemsemediğivegörmezdengeldiğiönemsizkonularaveküçükolaylaradeğinebilmektedir.

İkinci olarak sosyalmedya, kullanıcılar arasında kuvvetli sosyo-kültürelbağlantılarkurmaktadır.Sosyalmedyasayesindeanlıkhaberbültenleri,sosyalmeselelervefikirlerçokkolaybirşekildepaylaşılabilmektedir.Sosyalmedyaaraçlarınınişlerliğiveişlevselliği,mevcutsistemeolanilgiveyapılanyatırımlar-ladahadaartmaktadır.ÖrneğinsosyalmedyayıkullananBBC,dünyanındeği-şikyerlerindegelişenolayları,kullanıcıbazlıiçerikortamıyla-yanikullanıcılarınkatkısıyla-bünyesindehaberolaraktoplamaktadır.

Üçüncüolaraksosyalmedya‘çevrimiçibilinmeyenkişiler’olgusunu(farklıkullanıcı isimleriyleonlineortamdabulunma)azaltmıştır. ‘Gerçekağlar’(bili-nenağlar),çevrimiçiortamataşındığıiçinkullanıcılarınnesöylediklerineartıkdaha çok dikkatetmelerigerekmektedir.Çünkümesajlarınkimin tarafındangönderildiğibelirlenebilmektedir.İnternette,birbaşkatabirle‘sanalortamda’

Page 6: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

60 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

yazılanveyapaylaşılanyazı,dosya,imajvb.uygulamaların,kimtarafındaya-zıldığıbelliolmadığıiçin,ayrıcaiçeriklerinindebelliolmamasınedeniyle,sosyalmedyakullanıcıları‘‘neyazarsanyaz’’anlayışınasahipti,fakatşimdilerdeyaz-dıklarındanhesabaçekilmekistemediklerindendolayıyazarkendahadikkatliyazmayabaşlamışlardır.

Li veBernoff’e (2008:43)göre sosyalmedyanınbireysel etkileşimeyolaçankarakteristiközellikleriaşağıdakigibibirsınıflandırmayatabiitutulabilir;

a) İnsanlarınkendilerini ifadeedebilmesi;sosyalmedyaaraçlarınınenönemli özelliklerindenbirisi dekişilere içerikoluşturmalarına imkanvererek,blogvegörselsitelersayesindekendileriniifadeetmelerineolanaktanımasıdır.

b) İnsanlarıbirbirinebağlaması;sosyalmedyaplatformlarısanaldünya-dayerel,bölgesel,hattaküreselolarakkişilerarasıilişkilerinoluşma-sındaveiletişimdeaktifroloynamaktadır.

c) İnsanlararasıyardımlaşmayımümkünkılması;sosyalmedya,kulla-nıcılar arasında bilgi ve veri paylaşma yoluyla yardımlaşma imkanısağlamaktadır.

Bilgipaylaşımınınyaygınlaşmasıilebilginindoğruyönetilmesigerekmek-tedir.Sosyalmedyadapaylaşılanbilgi,belgevb.sosyaliçerikler,kişilerietkile-yereksosyaletkileşimeyolaçmaktadır.

2- BİLGİ YÖNETİMİ, BİLGİ PAYLAŞIMI VE SOSYAL ETKİLEŞİM

Bilgi,birkurumiçinstratejikönemesahiptir.Kurumlararasındakiyarıştadabilgi,birkurumunönegeçmekiçinkullandığıkritikbirkaynaktır.Çalışanla-rınbilgibirikimivetecrübelerianlamında‘kurumsalbilgi’,çalışanlardatoplan-dığıiçinkurumyönetimince,çalışanlarabakanyönüylehangihususlarınbilgipaylaşımınımotiveettiğivehangihususlarındabilgipaylaşımınıengellediğikonusununortayakonulmasıbüyükönemarzetmektedir.Kurumlar,çalışanla-rıarasındakibilgipaylaşımınıetkileyenfaktörleriortayaçıkarttıklarıtakdirde;çalışanların‘üretkenliğini’,‘yenilikçiliğini’vekurumundiğerkurumlarlaolanya-rıştaöneçıkmasınısağlayacakolan‘bilgipaylaşımını’arttırıcıuygunyönetimmodelleritesisettirebilirler(Paroutisve AlSaleh,2009:52).

1990’lardanberiinternettekibaşdöndürengelişmeler,kişilerarasıetkile-şimiartırmakta,yeniöğrenmefırsatlarıoluşturmaktadır.KaplanveHaenlein’a(2010:60)görebuyönüylesosyalmedya,kullanıcılarınbirbirleriylebilgialış

Page 7: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 61

verişinikolaylaştıranbirplatformniteliğinitaşımaktadır.

Sosyalmedyaaraçlarıylaoluşturulanyardımlaşmavepaylaşmaplatform-ları, kişilerarası etkileşimi sağlamakta ve farklı e-mail gruplarıyla paylaşımimkanınısunmaktadır.Bilgi toplumu,artıkyazılıveyazılıolmayantecrübeyedayananbilginin farkınavarmayabaşlamışvesosyalmedyaaraçları vasıta-sıylakişilerarasındacereyanedenetkileşimvepaylaşımsonucuortayaçıkanöğrenmeortamınınöneminevurguyapmayabaşlamıştır(Anklam,2009:418).

Sosyalağlarkullanıcılarınweb’deveyabirbaşka ifadeyle internetorta-mındanasıldavrandıklarınıbelirlemedeönemlibirrolesahiptir.Kullanıcılarıneylemlerinin, kurdukları sosyal bağlarla nasıl bir etkileşim içinde olduğunuaçıklayanbazıteorilerveampirikçalışmalarbulunmaktadır.

Sosyalağlardakibu‘etkileşim’üçşekildeaçıklanmaktadır(Anagnostopou-losvd.,2008:7).Birincisi,etkileşim(influence)olarakadlandırılabilenvebirkullanıcınındiğerbirkullanıcınınensonyaptığıbireylemdenetkilenmesidir.Buduruma,birkullanıcınınarkadaşınınaldığıaynıürünüondanetkilenerekalmasıolayıörnekverilebilir.İkincisi“homophily”olaraktanımlananvekişilerin,ken-disiyleaynıyadabenzereylemlerdebulunankişilerlearkadaşolmasıdurumu-dur.Buduruma,ikikişininaynıoyunasahipolmasıdolayısıylaaynıilgialanınasahipolmalarındandolayıarkadaşlıkkurmalarıörnekverilebilir.Üçüncüsüiseçevre(environment)diyebileceğimiz,ikikişiarasındakiarkadaşlığındışçevreetkenlerininoluşmasındansonraortayaçıkmasıdurumudur.Budurumadaikikişininaynışehirdeyaşıyorolmasıvebuyüzdendedahasıklıklagörüşüyorolmalarıörnekverilebilir.

Kullanıcılarındavranışlarınıbelirlemede‘sosyaletkileşim’,yanibirkullanı-cınındiğerbirkullanıcıyıetkileyerekkendisigibidavranmasınısağlayanözel-lik de etkili olmaktadır. Sosyal etkileşimlerin olduğu sistemlerdedüşünceler,davranışmodelleriyadayeniteknolojilersankisalgıngibi,ağiçindeçabucakyayılmaözelliğigösterebilmektedir.Busebeplesosyaletkileşimkonusunuan-lama,sosyalmedyayabakışaçısınıbiçimlendirmebakımındanönemlibiryeresahiptir.Örneğinbirticarikuruluşkullanıcılarınnetürdavranışlardanetkilen-diğinisosyalağlarkanalıylaanalizedipöğrenerekonların ilgialanınauygun(promosyon,indirim,kampanyav.b)eylemlerdebulunarakkarmarjınıartıra-bilir(Anagnostopoulosvd.,2008:8).

Benzerşekildesosyalmedya,büyükkullanıcıkitlesiarasındapaylaşılanbilgilerindeğerlendirilereksomutverilereulaşılabilecekşekildetahminlerinya-pılmasınafırsatsağlayanbirortamdır.Örneğingelecekleilgilitrendlerinnasıl

Page 8: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

62 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

venelerolacağı ile ilgili tahminyürütmek için,sosyalmedyaüzerindekiço-ğunluğunfikirlerinindeğerlendirilerek,kullanıcılarındavranışşekilleriniortayaçıkartanmodeller geliştirilebilmektedir. Daha da ötesi siyasi seçimlerle ilgilitahminlerdebulunulabilinmekteveoypotansiyeliniartırmakiçingirişimlerdebulunulabilinmektedir.

Aynışekildebloglarvesosyalağsitelerigibiiçindeözelliklegençnüfusubarındıranveonlineetkileşimimkanısağlayansiteler,herhangibirtopluluklaveyatoplumunyapısıylailgilibilgialınabilecekmükemmelaraçlardır.AmerikaDışişleriBakanlığı,toplumundeğerlendirilmesivedeğeryargılarınınölçülmesikonusunda sosyal ağ sitelerinden azami derecede istifade etmektedir. Pdo-gorica,Damascus,PhnomPenhvePanamagibibirçokfarklıülkedebulunanAmerikanelçilikleri,özelliklesosyalmedyanıngençnesiltarafındansıklıklakul-lanıldığıyerlerde,yerelhalklailişkikurmakiçinyoğunolarakFacebookvediğersosyalmedyaaraçlarınıkullanmaktadır(Mayfield,2011:80).

Sosyalmedyanınsonzamanlardahızlayayılmasıyla insanlarüzerindeokadarçoketkiyapmıştırkiTunus,Mısırgibidiktarejimleyönetilenülkelerindiktatörleri;protestocularınsosyalmedyaaraçlarınıkullanıpörgütlenmesiyleyaptıklarıprotestolarsonucu,yönetimibırakmakzorundakalmışvebuülkeleryenirejimlerekavuşmuşlardır(June,2011:125).

BukonuileilgiliolarakiletişimuzmanıLincoln’ünsosyalmedyanıngücükonusundakisözlerimanidardır:“sosyalmedyasıradaninsanlaraöylebirgüçveriyorkiinsanlıktarihindeşimdiyekadarböylebirşeyvarolmamıştır”(Lin-coln,2009:10).

Sosyaletkileşimde,sosyalmedyanınrolüyadsınmayacakderecedeönemlibir yere sahiptir. Buyönüileözelsektörvesiviltoplumkuruluşlarıgibikamukurumlarıdagelecekleilgilikurumsalsosyalmedyapolitikasıoluşturulmasınayardımcıolmasıyönüylekurumsalsosyalmedyastratejisinioluşturmasıgerek-mektedir.

Page 9: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 63

3- SOSYAL MEDYA STRATEJİSİ OLUŞTURMA

Genel olarak kurumlar2 Twitter, Facebook, Youtube gibi sosyal medyauygulamalarını işten alıkoyacağı düşüncesiyle çalışanlarına yasaklamakta veçalışanlarınıbuuygulamalaraerişmeleriniengellemektedirlervesosyalmedyapolitikalarını bu yönde şekillendirmektedirler. ‘Engelleme’ tutumunun yerineKaplanveHaenlein(2010:66),sosyalmedyauygulamalarıileilgilibirgrubunoluşturulması,oluşturulanbugrubuntanımlanmasınınyapılmasıvebugruba,‘yenitartışmaoturumlarıaçmaveuygunolmayanmesajlarıyayınlamama’gibiyönetici iznininverilmesiönerisini sunsadagünümüzdekurumlardaherbirbirimkendikurumsalsosyalmedyapolitikasınıoluşturmalıdır.

Kurumsal sosyalmedyapolitikası oluşturulmadanönce, ilk adımolaraksosyalmedyastratejisininbelirlenmesigerekmektedir.Weinblatt(2011:37),Lyncheski(2010:32)veStevenson’un(Hogan,2009:8)çalışmalarındaanlat-tıklarındanesinlenilereksosyalmedyanınkurumlardakullanımıylailgiliaşağı-dakigibibirsosyalmedyastratejisigeliştirilebilir.

2 Bubölümdekullanılankurumkelimesiilekamuveözelkurumlarkastedilmiştir.

Page 10: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

64 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

Kurumlarda Sosyal Medya Stratejisi

Şekil 1. KurumlardaSosyalMedya(Kullanma)Stratejisi

Sosyalmedyanınkurumlardaneşekildekullanılmasıgerektiğikonusundaatılacak adımlarıWeinblatt (2011: 37) 4 adımdabelirtmiştir. Bunagöre, ilkönceaçıkveanlaşılırbirpolitikanınbelirlenmesigerekmektedir.Bazıkurumlar,sosyalmedyaaraçlarınaerişiminengellemesinipolitikaolarakbelirleselerde

Page 11: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 65

enuygun çözümorta yolunbulunmasıdır. Bubağlamdayapılması gereken,hazırlanan sosyal medya politikasından çalışanların haber edilmesi ve eğeraydınlatılmasınıistediklerikonularvarsabukonularınizahedilmesidir.

İkinciolarakdaçalışanlar,sosyalmedyaileilgilieğitilmelidir.Yöneticilerce,sosyalmedyaileilgiliolarakçalışanlardanbeklentilerininneolduğu,olumsuzbir durum söz konusu olduğunda bunun sonuçları konusunda bilgilendirmeyapılmasıgerekmektedir.

Üçüncübirhususdateknolojikönlemlerinalınmasıdır.Bukapsamda;gün-celantivirüslerinyüklenmesi,güvenlikullanıcıparolalarınınoluşturulması,gü-venlikduvarıgibicihazveyazılımlarınkullanılması,webkısıtlayıcıprogramlarınkullanılması ve zaman ayarlı izinlerin verilmesi (belirlenen zamanlarda bazısitelereerişiminsağlanması)gibiuygulamalaryürürlüğekonulmalıdır.

Sonolarakda işortamında internetkullanımının,özellikledesosyalağkullanımınıngözetlenebilmesininmümkünolmasıgerekmektedir.Çalışanlarındakendibilgisayarlarınıngözetlendiğindenhaberdarolmalarısağlanmalıdır.Buuygulama,çalışanlarınkendihareketlerisonucundaortayaçıkanbirdurumdandolayısorumluolacağınıvebusebeplekurumungerekliyasalprosedürüişle-teceğikanısınıoluşturur.

Amerika’daağkonusundaliderfirmalardanbiriolanCiscofirmasıtarafın-danyapılanbiraraştırmayagöre,30yaşvealtıdakiçalışanlarınhemenhemenyarısıişyerindeyken,sosyalmedyasiteleriniziyaretetmektevegündebirsa-attenfazlainteraktifdijitaloyunlarlavakitgeçirmektedir.İşverenaçısındanbusonuç,işgücüisrafıveyasalbirtakımendişeleryönüyle,bazıdüzenlemelerinyapılmasınıadetazorlamaktadır.İnsankaynaklarıveçalışanilişkisiperspekti-findenbakıldığındaise,sosyalmedyaaraçlarınaizinverilmesiyleoluşacakişortamıile‘gizlilik,güvenlikveişvereninyasalçıkarları’arasındaişvereninbirbalansoluşturmasıgerekmektedir(Lyncheski,2010:32).

GlobalHR teknolojilerindeyöneticiolanJerryStevenson’agöre, twittergibiönplandaolansosyalağlarlailgiliolarakkurumlarca,personeldennebek-lenildiğivekırmızıçizgilerinnelerolduğubelirtilmesigerekmektedir.Aynışekil-deStevenson,çalışanlarınkişisel-boşzamanlarındavemesai-işzamanlarındasosyalağlardaneleriyapabilecekleriveyapamayacakları ile ilgili talimatlarınvebilgilendirmelerinyapılmasıgerektiğinibelirtmektedir.Ayrıca“BuckConsul-tantsandtheinternationalassociationofBusinessCommunicators”tarafındandünyagenelindeyapılanbiranketegöre,1477çalışandanyüzde45’işirketle-rindesosyalmedyapolitikalarınınolmadığını,yüzde28’ihalençalışmalarınol-

Page 12: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

66 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

duğunuveçalışanlarınyüzde27’sinindesosyalmedyapolitikalarınınolduğunubelirtmişlerdir(Mellon,2009:8).

Sosyal medya uygulamalarından istifade ederken aynı zamanda diğermedyaaraçlarındanda istifadeetmekgereklidir.Diğerbirdeyişlekurumlar,gelenekselmedyavesosyalmedyaaraçlarınıbiraradakullanmasıgerekmek-tedir.Hernekadarsosyalmedyanınvegelenekselmedyanınbirbirindenfarklıolduğudüşünülsedemüşterivevatandaşgözündeikisidekurumlarınimajınıortayakoyanbiraraçolarakalgılanmaktadır(KaplanveHaenlein,2010:65). Kişilerinolduğugibikurumlarındabirimajıbulunmaktadır,‘kurumsalimaj’ola-raknitelenenbusüreç,günümüzdeoldukçaönemsenmektedir.Kişiselimaj,gi-yim-kuşam,uygunhitabetvebedendiligibibirtakımçabalarlagiderilebilecekbiryapıdaiken,kurumsalimajiçinhalklailişkiler,reklamvetanıtımgibigenişkapsamlı çabalar gerekmektedir. Kurumsal imajın, sosyalmedya (kullanımı)vasıtasıylazarargörmemesiiçinyetkinbirsosyalmedyastratejisibelirlediktensonra,uygunbirsosyalmedya(kullanma)politikasıgeliştirmesürecinegeçişyapılmalıdır.

Sosyalmedyanınkurumçalışanlarıncakullanımıkadar,kurumsalhizmetsunumu içindeönemliolduğununvurgulanmasıgerekmektedir.Bu itibarla,güvenlikhizmetisunankamukurumlarının,güvenlikleilgilikamuhizmetlerinisunarkençağıngerekleriniyakalamalarıiçinsosyalmedyauygulamalarınıkul-lanmakdurumundadırlar.

4- GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMU VE SOSYAL MEDYA

Günümüzdekamuhizmetisunumu;kamukurumlarıkadar,özelkurumlarvesiviltoplumkuruluşlarıtarafındandayapılabilmektedir.Kamuhizmetisunu-mu,gelenekselyöntemlerleyapılabildiğigibi,modernyöntemolaraktanımla-yabileceğimizinternetsiteleriveyasosyalmedyaplatformlarıgibiteknolojilerkullanılarakdayapılabilmektedir.Bubağlamdahangihizmetlerinkamuhizmetiözelliğitaşıdığınınbelirlenmesigerekmektedir.

Devletin yapmış olduğu “faaliyetler”, kamu hizmeti olarak algılansa daOnar’a(Onar’danakt.Derbil,1950:31)görebudevletinfonksiyonudur.BunaparalelolarakZamobini(Zamobini’denakt.Derbil,1950:31)de“idarifaali-yetlerin”ammefonksiyonuveammehizmetlerişeklindeikiayrılmasıgerektiği-nibelirtmektedir.Bunagöredevletinyapmışolduğuyasamavehükümverme[yargı](“teşriivekazaiifaaliyetler”)işlemi,devletinaslivedaimiammefonk-

Page 13: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 67

siyonudur (görevidir). Amme hizmetleri de bireyler tarafında da yapılabilensanatsalüretimveyasanayiüretimidir(“vergitahsili,emiryayınlama,diplomavermegibi”).

Zamobini,çalışmanınkonusuolanvegüvenlikhizmetisunankurumlardanbiriolanEmniyetTeşkilatınınsunmuşolduğupolislikhizmetinideammefonk-siyonuolarakdeğerlendirmektedir.

Aslında polisin sunmuş olduğu güvenlik hizmeti “… karşılanması yalnızidareyeverilmiş…”olangörevlerarasındabulunmaktadır(Jeze’denakt.Der-bil,1950:32).Sunulanhizmetinalternatifininolmamasıokamuhizmetinin‘temelkamusalhizmetlerdenbiri’olduğunaişarettir.BunaparalelolarakÇevik(2001:73)deEmniyetTeşkilatı’nınyerinegetirdiği“güvenlikhizmeti”dolay-sıyla“alternatifiolmayan”birkamusalkurumolduğunubelirtmektedir.KaptıveUryan(2011:157)dabunoktada,güvenlikhizmetlerininözelleştirilmesikonusunda,“kamuveözelsektörüntemelkarakteristiklerinin”dikkatealınma-sıgerektiğinibelirtmektedirler.Buyönüylegüvenlikileilgilikamuhizmetleri,Salamon’a(Salamon’danakt.:KaptıveUryan,2011:158)göredealternatif-sizdirveotoriteyisimgelemektedir.

Güvenlik ile ilgilikamuhizmetleriGülan’ın(1998:97)ifadesiyle“niteliğigereğikamuhizmetiolanfaaliyetler”arasındayeralmaktadır.Buradadakamuhizmetlerininözelliklerindenolansüreklilik,ortakihtiyaçlarınkarşılanmasıya-nındazorunluihtiyaçunsuruönplanaçıkmaktadır.

Kamuhizmetiözelliğitaşıyanhizmetlerleilgilibilgilendirmeyapıldıktansonra,sosyalmedyanınhangibirimlerdekullanıldığıkonusunageçilecektir.

Sosyalmedya,farklıkıtalardakiinsanlarısanalortamdabirarayagetirerekbilgi paylaşımına olanak tanımasının yanında, arama kurtarmabirimlerinde,acilyardım/durumekiplerinde,polisveitfaiyeteşkilatlarıgibigüvenlikileilgilikamuhizmeti sunan kurumlarda da kullanılan önemli bir sosyal ağ olmayabaşlamıştır(Perkins,2010).

Arama kurtarma merkezlerininsosyalmedyayayönelmesininsebepleriniPerkins(2010),sosyalmedyanınaşağıdasayılanözelliklerinebağlamıştır;

Yaygınlık: Facebook’un500milyonunüzerindeüyeyesahipolduğuvebusayının2013yılınakadar1milyaraçıkacağıöngörülmektedir.Buözelliğin-dendolayısosyalmedyagenişbirkitleyeulaşabilmeimkanısunmaktadır.

Ucuzluk:Herhangibirsosyalmedyaplatformununçokhızlıveazmas-raflıbirşekildekurulabilmesi,aynızamandauygulamalarınındakolaybirşekil-

Page 14: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

68 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

degeliştirilebilmesi,büyükbiravantajolarakdeğerlendirilmektedir.Buözellikaynızamanda,aramakurtarmamerkezlerindeçalışankişilere,ayrıcamağdurolankişilereulaşmazamanıaçısındanveyapılacakmasrafaçısındanüstünlüksağlamaktadır.

Esneklik:Sosyalmedyaplatformlarıkişilere‘eklenti’yada‘program’ek-lemegibihususlardakolaylıksağlamaktadır.Buözelliğidolaysıylasosyalmed-yauygulamaları, farklı acildurumlardakullanılabilmektedir.ÖrneğinKızılhaçtarafındanKatrinakasırgasından sonra, aileleri ve kişileri sanalortamdabiraraya getirerek bilgi paylaşımı sağlamak amacıyla kurulan “Safe andWell”isimliwebsayfası,FacebookveTwitter’dangelenmesajvebilgilerlegüncel-lenmiştir.

BunabenzerbiruygulamadaGoogletarafındanÜlkemizdekiVandepremisonrasıgerçekleştirilmiştir(Atıcı,2011).

Sosyalmedyauygulamalarıyla, acil durumlarla karşılaşıldığındave ileti-şimeacilihtiyaçduyulduğunda,eskidenberikullanılaniletişimkanallarındanfarklıolarak,doğrudanfelaketleilgiliilkeldenhazırlanmışbilgilereulaşılarakolayıngerçekyüzügörülebilmektedir.Underwood’a(2010:18-20)göreböy-leceinsanlar,genişkitlelerehitapedenveherzamandoğruolmayanbilgilerinyayınlandığı televizyonkanallarınınkafakarıştırıcıbilgilerindenuzakdurmuşolurlar.Budurumaynızamanda,sıradanvatandaşlarınvegruplarınözelliklebüyükölçeklifelaketlerde,felakettenhemensonraacilmüdahaleedilmesivegidilmesigerekenhallerdebüyükbirimkanveavantajsağlamaktadır(Sebas-tianveBui,2009).

Perkins’a(2010)göreacilyardım/durumekipleri,Amerikagenelindebil-giyigenellikletelefonbazındaçalışan911acilsistemindenalmaktadırlar.Kızıl-haçtarafındansonzamanlardayapılanbiranketegöre911aciloperatörlerinehızlıbirşekildeulaşamayankişiler,dahasonra911acilmerkezine‘e-mail’yada‘sosyalmedya’kanalıylaulaşmayaçalışmaktadırlar.Fakatüzücüolanşukisadecebirkaç911acilmerkezi,sosyalmedyakanalıylagelenbilgilerikabuletmekteveönemarzedenmesajlar,resimleryadavideolarkişilereveyadiğerkurumlaragöndermektedir.

Sosyalmedyanıngerekkurumsalkullanımgerekkamusalhizmetsunumamacınayönelikolaraksunmuşolduğuavantajlarbulunduğugibidevletvekurumlarıaçısındanrisklerdebulunmaktadır.

Sosyalmedya, kamuoyunu çabucak değiştirebilecek nitelikteki popülisthareketlerveeylemleriledevletvehükümetkurumlarıüzerindebaskıoluştu-

Page 15: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 69

rabilmektedir(June,2011:128).

Sosyalmedyanınbirdiğerdezavantajıdamesajlarınhiçbirdeğerlendirme,düzeltmeveherhangibirkurumkontrolüolmaksızınherkeseulaşmasıdır.Hernekadarsosyalmedyanınbuözelliğifikirözgürlüğüaçısındanolumluolsadabuaynızamandasapkın,uçveyatoplumunkültürüyleuyuşmayanideolojilerinve fikirlerin çok çabuk ve geniş kitlelere yayılma tehlikesini doğurmaktadır(June,2011:129).

Aşağıda,sosyalmedyanıngerekkurumsalkullanımıgerekkamusalhiz-metsunumukapsamında,kamukurumlarınıbekleyentehlikelerherbirsosyalmedyaörneğindeirdelenmiştir.

Bloglar

Bloglar,sosyalmedyanınilkkullanılanaraçlarındanolup,kişiselwebsay-falarınaeşdeğersosyalmedyaaraçlarıdır.Bloglaryazarlarınhayatlarınınanla-tıldığıkişiselgünlüklerşeklindeolabileceğigibi,özelbiralanvekonuileilgilideolabilmektedir.Bloglargenelliklebirkişitarafındanyönetilsedediğerkullanıcı-larınbirbirleriylemesajlaşmasınaveyorumyazmalarınaolanaksağlamaktadır.Ençokdametinveyazıağırlıklıbloglaryaygınolarakkullanılmaktadır.Bununlabirliktemultimedyagibideğişikformatlarıiçerenbloglardabulunmaktadır.

Diğersosyalmedyaaraçlarındaolduğugibibloglardabir takımriskleribünyesindebarındırmaktadırlar.Burisklergeneldeikişekildeortayaçıkmakta-dır.İlkolarakherhangibirsebeptendolayıbirfirmanınyadakurumunürün-lerindenyadasunduğuhizmetlerdenhoşnutolmayanvatandaşların,şikayet-lerinikurumaleyhineoluşturulmuşblogsitelerineyazmalarısonucu,kurumlailgilibilgikirliliğinesebepolunmasıdır.İkinciolarakçalışanlarınıbloglarakatılımkonusunda teşvikedenkurumların, kendilerihakkındaçalışanları tarafındanyazılmışolumsuzyorumlaravemesajlarakarşıhazırlıklıolmasıdır(KaplanveHaenlein,2010:63).

Twitter

SosyalmedyaaraçlarındanbiriolanTwitter,kullanıcıların“twitt”ile(kısamesajla)iletişimyapmalarınaolanaksağlayanbirblogçeşididir.‘Twittatmak’,‘twittlemek’kavramlarıkamuoyundabenimsenmişolup,bukavramİngilizce“kuşunçıkardığı sesten” (‘tweet’- cikcik, cikleme,cıvıldama) ilhamalınarakoluşturulmuştur.

Page 16: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

70 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

Kullanıcılar, anlık mesajlaşmada en fazla 140 karakter kullanabildikleriiçin,başkalarınınmesajlarhakkındadetaylaraulaşmasıiçinlinkverebilmekte-dirler.Budurum,kurumlarıngizlilikpolitikalarıgereği,elektronikhaberleşmepolitikalarınıgözdengeçirmelerinizorlamaktadır.

Twitter’in, birçok avantajının bulunmasının yanında, kurumların küçükdüşürülebilmesiveözelbilgilerinyayılmasıgibibazıkonulardadadezavantaj-larıbulunmaktadır.Birgüvenlikzafiyetiolarakdakamuyuilgilendirenhassaskonuların,twittervasıtasıylayayılabilmeihtimalibulunmaktadır.Ayrıca,sahtekullanıcıkimliğinesahipolankişilercekurumlarayanıltıcıbilgilergönderilmeihtimalibulunmaktadır.

Facebook

Görsel, işitselvemetinbazlı iletişimivebilgipaylaşımınımümkünkılansosyalmedya platformu Facebook, 2004 yılında kurulmuştur. Facebook, buismide“PaperFacebook”adlı,üzerindeöğrencilerinresimlerininvekısabil-gilerininbulunduğutanıtımformununinternetortamınataşınmasıilealmıştır.

GüvenlikileilgilikamuhizmetisunankurumlardanbiriolanEmniyetTeş-kilatı(Polis)örneğindeFacebook’unkullanılmasıileilgiliolarakbirçokgüven-lik açığının ve tehlikesinin bulunduğunu belirtmek gerekmektedir (Stevens,2011:8);Bunlar;

Facebookayarlarınındüzenli olarakdeğişmesi; Facebook’ta yapılan yo-rumlarınbaşkalarıtarafındandeğildesadeceilgilikişilertarafındagörülmesiiçingüvenlikayarlarıdüzenlenebiliyordu,fakatsonyapılandeğişiklikleherhan-gibirarkadaşınızagönderdiğinizmesaj,otomatikolarakarkadaşınızınlistesin-debulunankişileredegidebilmekteveonlartarafındaokunabilmektedir.Buözellik,üzerindedüşünülmesigerekenbirgüvenlikaçığıolarakdeğerlendiril-mektedir.

CoğrafikyerüzerinekuruluFacebookyerleri;eğerbuözellikpasifhalegetirilmezsekişilerinneredebulunduğutespitedebilir.

Arkadaşlarınızınbilinmesi; sanalortamdabirçoksahteFacebookhesabıbulunmaktahattabazısahtehesaplar,polislerinhesabıymışgibikullanılmak-tadır.Bahsekonubusahtehesaplaryoluylainsanlarkandırılabilmektevefarklıistihbaribilgilereulaşılabilinmektedir.

Facebookyüztanımateknolojisi;buteknolojiylekişilerinçocukkençekil-mişfotoğraflarıilekişilerinensonçekilmişfotoğraflarıarasındabüyükbirdoğ-

Page 17: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 71

rulukoranıylabağlantıkurularakkişilerhakkındabilgiyeulaşılabilinmektedir.

Fotoğraflardakigömülmüşvaziyettebulunanmetadatabilgileri; Metadata bilgileri,datanınkaynağınıgösterenbilgilerdir.Metadatabilgilerihemfotoğrafmakinesihakkında,hemdemakinesahibiveyasahiplerihakkındabilgilerideiçerebilmektedir.Busebeplesosyalmedyalaragönderilmişpolisfotoğraflarıy-la, bu fotoğraftakimetadatabilgileri içerisindeolabilecekbir takımbilgilere(fotoğrafsahibininismine,fotoğrafınçekildiğimakinemodeline,çekiminyapıl-dığıkoordinatlara)ulaşılabilinmektedir.

Kurumlardasosyalmedyanınkullanımıylailgilisosyalmedyastratejisininnasılolmasıgerektiğikonusubiröncekibölümdeelealınmıştı.Şimdidegü-venlikileilgilikamuhizmetlerininsosyalmedyavasıtasıylasunumukonusundadikkatedilmesigerekenhususlarvurgulanacaktır.

BaştanveGökbunar (2004:71)kamuhizmetlerinin “elektronikortamataşınması”ileilgilimakalelerinde,sanalortamın“zamanvemekanbağımlılığı-nı”yokettiğini,şeffaflığıvekatılımımümkünkıldığınıbelirtmektedir.Yazarla-ragöreaslındaamaç“yönetimibilgiteknolojilerineuyarlamaktır”.Busayedesunulanhizmetlerin,kaliteli,güncelvesüreklilikarzedenbirözellikteolacağıdeğerlendirilmektedir(BaştanveGökbunar,2004:72-73).

Güvenlikileilgilikamuhizmetisağlayanbirimlercekamuhizmetisunumu-nunsosyalmedyavasıtasıylayapılabilmesiiçinBaştanveGökbunar’ın(2004:77-78,86)tavsiyeleriparalelinde,sosyalmedyavebilişimteknolojilerikonu-sundauzmanelemankadrosutahsisedilmesi,sunulacakgüvenlikhizmetininsosyalmedyaplatformlarınauyacakşekildedönüştürülmesivehukukidüzen-lemelerin yapılması sağlanmalıdır. Ayrıca, kurumsal sosyal medya stratejisibağlamındastratejikplanlamayapılması,hizmetstandartlarınınbelirlenmesive bunun görünebilir bir şekilde platforma yerleştirilmesi ve son olarak daplatformunkurulmasıgerekmektedir.

SONUÇ

Sosyalmedya,dünyaüzerindegerçekleşenbilgiakışınıveyönteminide-ğiştirmiştir.Sosyalmedyailebilgininhızlıakışısağlanmış,bilgininşeffaflıközel-liliğizirveyapmışvedahaöncegörülmemişbirşekildepaylaşma,dayanışmaveyardımlaşmaortamıortayaçıkmıştır.Medyaalanındagerçekleşmekteolanbu değişime çabucak adapte olmak ve bu değişimi avantaja çevirmek içingünümüzdeözelkuruluşlarvekamukurumları,müşterilerininveyakamuhiz-metialanlarınilgisiniçekmekvesosyalmedyaplatformlarıvasıtasıylahizmet

Page 18: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

72 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

sunmakiçinsosyalmedyayıkullanmakdurumundadır.

Kurumlardasosyalmedyakonusuelealınırken,hemkurumsalkullanımhemdekurumsalhizmetsunumyönündendeğerlendirilmesigerekmektedir.

Sosyalmedyanınkullanılmasınıngetireceğiavantajlartartışılmazbirger-çektir.Fakatbuaraçlarınveyaplatformlarınkullanılmasıylaalakalıbazıtered-dütleringiderilmesi gerekmektedir.Örneğin; acil yardım/durumekiplerinin,‘resmibilgikanalı’olaraksosyalmedyavasıtasıylaanlıkbilgialmakonusundaçalışmalarıbulunmaktadır.Ancakgüvenliksebebiylebukonudaçeşitlitered-dütlerinbulunduğubelirtilmektedir.Herhangibiracildurumdaailefertleriyleiletişimegeçmeksondereceönemlidir.Fakat iletişimegeçerkenkullanılacakbilgiler, hırsızlık ya da kimlik hırsızlığı yapmak için kötü niyetli başka kişilertarafındankullanılabilmektedir.Hattaacildurumekipleri,sosyalmedyadapay-laşıldığıiçintartışmakonusuolan‘kişiselhassasbilgilere’ihtiyaçduymaktadır.Bahse konu bu hususlar ‘acaba acil durum ekipleri acil durumlarda, sosyalağlardagüvenlikkontrollerini görmezliktenmigelmeli?’sorusunuaklagetir-mektedir(Perkins,2010).

Benzer şekilde güvenlik ile ilgili kamu hizmeti sunan kurum olan polisteşkilatlardabirçokpolisyöneticisiiçinsosyalmedya,olaylarıtamolarakyan-sıtamayanyadabirtakımdengeleringözetilmesindendolayıyanlışyansıtabi-lenbirortamolarakgörülmektedir.Bubağlamdapolisteşkilatları içinsosyalmedyada risk oluşturabilecek faktörlerden en önemlisi, polis teşkilatlarınınoluşturulacakkurumsalsosyalmedyaplatformlarının,diğerbirifadeyleonlineortamın güvenliğinin sağlanamamasıdır. Bu sebeple de polis, sosyalmedyatarafındangelebilecekolantehlikelerekarşıciddimanadakarşıtedbirlergeliş-tirmelidir(Stevens,2011:7).

Sosyalağlarınendişeverenbirdiğerözelliğideyalanhaberlerinçokça-buk yayılmasıdır. Benzer bir şekilde sosyalmedya kanalıyla iletilen gereksizbilgiler,bilgikirliliğineyolaçıpproblemoluşturabilir,çünküherhangibirbilgisosyalmedyakanalıylailetildiğindeartıkobilginingerialınaraksilinmesimüm-künolmamaktadır(Perin,2009:84).

Buvebenzerisorularvetereddütlerolsadapolis teşkilatlarındasosyalmedyanınkullanıldığıbilinmektedir.

AvrupaveAmerikapolisteşkilatlarıncae-devletkapsamındakullanılanveiPhonegibiakıllıtelefonlarayüklenebilenuygulamalarladaaranankişilerivekayıpçocuklarıbulmakiçinçalışmalaryapılmıştır.ÖrneğinkurucusueskibirpolisolanKansasŞirketi,2009yılınınŞubatayındaiçerisindee-devlethizmet-

Page 19: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 73

lerinibarındıranveFBI’ınhaberleriniiçerenakıllıtelefonlarayüklenebilenbiruygulamagerçekleştirmiştir.Uygulamayıindirenlerkayıpçocuklarınvearananşahısların,suçlularınveteröristlerinresimlerineulaşabilmektevegerektiğindebilgilendirmemailiveyaihbarmailiatabilmektedirler.Uygulamanınensonsü-rümükullanıcılaraenyakınFBIbürosununneredeolduğubilgisinidevermek-tedir.Buuygulama75’denfazlaülkedenbirçokkişitarafından700.000defaindirilmiştir(FBI,2010:9).

Bu bağlamda, Emniyet Teşkilatının3 da yabancı ülkelerin polis birimlerigibisosyalağlardanmaksimumseviyedeistifadeedebileceğidüşünülmektedir.

Örneğin;

- Aranan şahısların ve kaçırılan çocukların bulunması konusunda,bilgi veveripaylaşımını kolaylaştıracak şekildeEGM’ninkurumsalinternetsitesindeçeşitliuygulamalarınyerleştirilmesi,

- Suçlarileilgilibilgilendirmelerinyapılacağıbölümlerinoluşturulma-sı,

- Halkıngüncelbilgilereulaşması içinEmniyetTeşkilatıyla ilgili songelişmelerin,haberlerinveduyurularınyeraldığıbölümlerinoluş-turulması,

- Web,sosyalmedyayadae-mailüzerindenvatandaşın;ihbar,dilek,şikayetveyabilgipaylaşımamacıylapolisedahakolayulaşmasıiçinuygulamalarıngeliştirilmesi,

- Merkezvetaşrayabağlıwebsiteleriüzerindenyayınlanacakseslivegörüntülühabervebilgilendirmeservisleriylehalkıngüncelolaylar-lailgilibilgilendirilmesiiçinaltyapınınoluşturulması,

- Tweeter kullanılarak trafik ve yol durumu hakkında bilgilendirmeyapılması,

- Güvenlikyönetimindeverimliliğinveetkinliğinarttırılması içingü-venlikileilgilikamuhizmetlerininsunumunda‘KamuHizmetlerininSunumundaUyulacakUsulveEsaslaraİlişkinYönetmelik’hüküm-lerinindikkatealınması

halindegüvenlikileilgilikamuhizmetlerininsosyalmedyavasıtasıylasunumunungerçekleştirilmesiileilgiliilkadımatılmışolacaktır.

3 YazılanbumakaleninsonlandırılacağısıralardaEmniyetGenelMüdürlüğünebağlıBilgiİşlemDaireBaşkanlığıtarafındansosyalmedyaileilgilibirçalışmabaşlattığıhaberialınmıştır.

Page 20: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

74 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

EmniyetTeşkilatınınkurumsalwebsitelerinefacebook,twitterveyoutubegibisosyalmedyaplatformlarınınveuygulamalarınınentegreedilmesiyleva-tandaşınhemgüncelbilgilereresmikanaldanulaşmasısağlanmışhemdebilgikirliliğininönünegeçilmişolacaktır.

GerçektendeKaratoprak’ın(2010:374)dediğigibikamu“hizmetiverme”misyonundankamu“hizmeti sunma”misyonunadoğrubirdönüşümyaşan-maktadır.Budönüşümsayesinde,kamuhizmetininsunumunundahaetkinveverimliolacağıdeğerlendirilmektedir.

Sonuç olarak, çalışmada anlatılan tereddütler ve çekinceler giderildiği,güvenlikhizmetisunankamukurumlarınınsosyalmedyaileilgilikapsamlıbirstratejihazırladıkları,ayrıcakapsamlıbirsosyalmedyapolitikasıgeliştirdikleritakdirde,sosyalmedyanınsunmuşolduğuavantajlardanüstdüzeydefaydala-nılmışolunacaktadır.

Ayrıca sosyalmedyasayesindegüvenlikhizmetleri,gerekbilgisayargerekmobiltelefonaracılığıilebirtuşlamaveyabirdiğerifadeilebir‘tıklama’kadaryakınlaşmışolacaktır.

KAYNAKÇA

Anagnostopoulos,A.,Kumar,R.veMahdian,M.(2008).Influenceandcorrelationinsocialnetworks.PaperpresentedattheProceedingofthe14thACMSIGKDDIn-ternationalConferenceonKnowledgeDiscoveryandDataMining,7-15.

Anklam,P.(2009).Tenyearsofnetwork.LearningOrganization,the,16(6),415-426.

Asur,S.,veHuberman,B.A.(2010).Predictingthefuturewithsocialmedia.Paperpresented at the IEEE/WIC/ACMInternationalConferenceon WebIntelligenceandIntelligentAgentTechnology(WI-IAT),2010.

Atıcı,F.(2011).Google’danVandepremiiçin‘kişibulucu’.Hürriyet.(erişimtarihiEkim24,2011),fromhttp://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/19066495.asp.

Baştan,S. veGökbunarR. (2004).KamuHizmetlerininSunumundaE-Devletle İlgiliYeniGelişmeler:TümleşikE-DevletSistemlerineDoğru,D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi,cilt19,sayı1,s.71-89.

Böke,Kaan(2009).SosyalBilimlerdeAraştırma,Böke,Kaan(ed.),Sosyal Bilimlerde AraştırmaYöntemleri,İstanbul:AlfaYayınları.

Çevik,HasanH.(2001).KamuKurumlarındaVerimlilikVeVerimliliğinBaşarılması:Em-niyetTeşkilatıÖrneği,PolisBilimleriDergisi,cilt:3(3-4),s.67-80.

Page 21: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

Güvenlik İle İlgili Kamu Hizmeti Sunumunda Sosyal Medya • 75

Dawley, L. (2009). Social network knowledge construction: Emerging virtual worldpedagogy.OntheHorizon,17(2),109-121.

Derbil,Süheyp(1950).KamuHizmetiNedir?,AnkaraÜniversitesiHukukFakültesiDer-gisi,C.VII,sayı3-4,s.28-36.

Elefant,C.(2011).The“Power”ofsocialmedia:Legalissues&Bestpracticesforutili-tiesengagingsocialmedia.EnergyLJ,32,1-405.

TheFBIandsocialmedia(2010,July).FBILawEnforcementBulletin,79(7),9.

Finin,T.,Ding,L.,Zhou,L.,veJoshi,A.(2005).Socialnetworkingonthesemanticweb. LearningOrganization,the,12(5),418-435.

Gökçe,Birsen(1999).ToplumsalBilimlerdeAraştırma,Ankara:SavaşYayınevi.

Gülan,Aydın(1998).Türkiye’deKamuHizmetlerininGelişimi,İHFM,C.LVIS1-4,s:97-107.

İsbir,EyyupG.,(2011).27.03.2011tarihligörüşme.

June,P.(2011).Socialmedia’s impactonpolicymaking.SERIQuarterly,4(4),125-129,11. (erişim tarihi 15, 2012), from ABI/INFORM Global. (Document ID:2489311931).

Kaplan,A.M.,veHaenlein,M.(2010).Usersoftheworld,unite!thechallengesandopportunitiesofsocialmedia.BusinessHorizons,53(1),59-68.

Kaptı,AlicanveUryan,Yıldırım(2011).GüvenlikHizmetlerindeDevlet-ÖzelSektörİş-birliği:MetodolojiveKriterler,PolisBilimleriDergisi,cilt:13(1),s.155-178.

Karatoprak,Ertuğrul(2010).KamuHizmetlerininSunumundaBenimsenenYeniYön-temlerveUygulamalarınKontrolü,MaliyeDergisi,sayı159,s.365-375.

Li,C.veBernoff,J.(2008).Groundswell:Winninginaworldformedbysocialtechno-logies.Boston:HarvardBusinessPress.

Lincoln,S.(2009).“MasteringWeb2.0:transformyourbusinessusingkeywebsiteandsocialmediatools”London:KoganPage.

Lyncheski,J.E.(2010).Socialmediaintheworkplace.Long-TermLiving,59.Retrieved from http://www.ltlmagazine.com/article/social-media-workplace, (erişim tarihiEkim24,2011).

MayfieldIII,T.D.(2011).Acommander’sstrategyforsocialmedia.JointForceQuar-terly,60,79-83.

Mellon,H.,L.(2009).TwitteristheLatestElectronicToolwithWorkplaceProsandCons. HRFocus,86(8),8-9.

Microsoft (2012). “İçeriksayfasınedir?”,http://office.microsoft.com/tr-tr/sharepoint-designer-help/HA010167218.aspx,(erişimtarihi:09.01.2012).

Sebastian, I. M. ve Bui, T. X. (2009). Emergent Groups for Emergency Response:

Page 22: GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA¼venlik ile İlgili Kamu... · GÜVENLİK İLE İLGİLİ KAMU HİZMETİ SUNUMUNDA SOSYAL MEDYA Dr. Hasan Hüseyin ÇALI*

76 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 474 • Haziran 2012

TheoreticalFoundationsandInformationDesignImplications,ProceedingsoftheFifteenthAmericasConferenceonInformationSystems,SanFrancisco,CA,USA.

Stevens,L.(2011).Socialmedia.Sheriff,63(3).Retrievedfromhttp://connectedcops.net/2011/05/06/social-sheriffs,(erişimtarihi:09.01.2012).

Paroutis,S.,veAlSaleh,A.(2009).Determinantsofknowledgesharingusingweb2.0technologies.JournalofKnowledgeManagement,13(4),52-63.

Perkins,B.(2010).Socialmediatotherescue.Computerworld.Retrievedfromhttp://www.computerworld.com/s/article/351607/Social_Media_to_the_Rescue,(erişimtarihi:09.01.2012).

Perin,M.(2009).Twittermethis,twittermethat.LawEnforcementTechnology,36(9),80,82-84.RetrievedFebruary23,2012, fromResearchLibrary. (Document ID:1866842921).

TheHuffPostTech(2010).Twitteruserstatisticsrevealed,Retrievedfromhttp://www.huffingtonpost.com/2010/04/14/twitter-user-statistics-r_n_537992.html, (erişimtarihi:09.10.2011).

Underwood,S.(2010).Improvingdisastermanagement.CommunicationsoftheACM,53(2),18-20.

Weinblatt,R. (2011). Socialmedia safety in theworkplace. Long-TermCareMana-gement,41(7).Retrievedfromhttp://long-term-care.advanceweb.com/Features/Articles/Social-Media-Safety-in-the-Workplace.aspx,(erişimtarihi:09.01.2012).