gobi altai vca& cp mon final 09 feb 11

ГОВЬ-АЛТАЙ АЙМГИЙНЭМЗЭГ БАЙДАЛ, ЭРСДЭЛИЙН ҮНЭЛГЭЭ

БА ЯАРАЛТАЙ ТУСЛАМЖИЙНТӨЛӨВЛӨГӨӨ

Монголын Байгаль орчин, аюулгүй байдлын төв, ТББ

Улаанбаатар хот 2011 он

Агуулга

Товчилсон үгс............................................................................................................3

Өмнөх үг..................................................................................................................... 4

1. ОРШИЛ................................................................................................................... 5

1.1 Аймагт тохиолддог гамшиг ба эрсдэл.............................................................5

1.2 Эмзэг байдлын үнэлгээний үр дүн...................................................................6

2. БЭЛЭН БАЙДЛЫН ӨНӨӨГИЙН БОЛОН БАЙХ ШААРДЛАГАТАЙ ТҮВШИН11

2.1 Аймгийн Улаан Загалмайн хорооны зорилго, үүрэг, өнөөгийн чадавхи......11

Байгаль орчин, аюулг үй байдлын төв, ТББ 2

2.2 Яаралтай тусламжийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах чадавхийн түвшин.................................................................................................................... 13

3. ШУУРХАЙ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ..............................................15

4. ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ХЭРЭГЖИЛТЭНД ХЯНАЛТ-ҮНЭЛГЭЭ ХИЙХ..................17

5. ЗӨВЛӨМЖ............................................................................................................17

5.1. Хүний нөөцийг бэхжүүлэх.............................................................................17

5.2. Хүнс, хувцасны нөөц бүрдүүлэх...................................................................17

5.3. Агуулах............................................................................................................18

5.4. Тээвэрлэлт.......................................................................................................18

5.5 Залуу ба туршлагагүй малчдад сургалт явуулах..........................................18

Хавсралт 1 Хүнс, хувцасны нөөц худалдан авахад зарцуулах хөрөнгийн тооцоо.................................................................................................................................... 20

Хавсралт 2. Шуурхай холбоо барих хаяг.................................................................21

Хавсралт 3 Зуншлага, бэлчээрийн даац..................................................................22

Хавсралт 4. Уулзсан албан тушаалтнуудын жагсаалт...........................................27

Хавсралт 5. Улаан Загалмайн хорооны хүч хэрэгсэл, нөөцийн чадавхи...............29

Хавсралт 6. Зудны үеэр УЗХ –ны явуулсан үйл ажиллагаа....................................30

Товчилсон үгс

АШХ Анхан шатны хорооБСШУЯ Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яамЕНБДНГ Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нарын газарИТХ Иргэдийн төлөөлөгчдийн хуралЗДТГ Засаг даргын тамгын газарМУЗН Монголын улаан загалмайн нийгэмлэгОБЕГ Онцгой байдлын ерөнхий газар


ОБХ Онцгой байдлын хэлтэсСДИ Сайн дурын идэвхтэнУЗХ Улаан загалмайн хорооУЦУОШХ Ус, цаг уур, орчны шинжилгээний хүрээлэнХХААХҮЯ Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамХХААЖДҮГ Хүнс, хөдөө аж ахуй, жижиг дунд үйлдвэрийн газарЭМГ Эрүүл мэндийн газар


Өмнөх үг

Европын комиссын хүмүүнлэгийн тусламжийн газар, Финляндын Улаан Загалмайн нийгэмлэг, МУЗН-ийн захиалгаар Говь-Алтай аймагт зудын гамшгийн эмзэг байдлын үнэлгээ хийж, эхний ээлжинд хэрэгжүүлэх яаралтай тусламжийн төлөвлөгөө боловсруулах ажлыг Байгаль орчин, аюулгүй байдлын төв ТББ-ын судалгааны баг 2010 оны 11 дүгээр сараас 2011 оны 1 дүгээр сарын 20 хүртэлх хугацаанд хийж гүйцэтгэлээ.

Энэ хугацаанд Говь-Алтай аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын дарга, Засаг дарга, түүний тамгын газар, харьяа агентлагууд, аймгийн Улаан Загалмайн хороо, Онцгой байдлын хэлтэс, Тайшир, Жаргалан, Баян-Уул, Хөхморьт, Төгрөг, Тонхил сумын төр, захиргааны байгууллагын удирдлага, холбогдох албан тушаалтнууд болох 62 хүн болон дээрх сумдын 398 малчидтай уулзаж зудны гамшиг, үр дагавар, зудтай тэмцэх, өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангах талаар байгууллага, малчдын хийсэн ажилтай танилцан тэдний санал бодлыг сонсож шаардлагатай мэдээ, мэдээлэл цуглуулан эмзэг байдлын үнэлгээ хийх, яаралтай тусламжийн төлөвлөгөө боловсруулах ажилд тусгасан болно.

Гамшгаас хамгаалах асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, Ус, цаг уур орчны шинжилгээний хүрээлэн, Статистикийн хороо зэрэг газруудад бүртгэгдсэн Зудын гамшиг, хохиролын судалгаа, байгаль цаг уурын мэдээ, аймгуудын нийгэм эдийн засгийн мэдээ, тайлан зэрэг баримт материалыг орон нутгийн мэдээлэлтэй харьцуулан судалгаа хийж дүгнэлт гаргасны үндсэн дээр тус аймгийн Зудын гамшгийн эмзэг байдлын үнэлгээ хийж, яаралтай тусламжийн төлөвлөгөө боловсруулах ажлыг зохион байгуулав.

Малчдаас асуулга авах, аймаг сумын холбогдох албан тушаалтнуудтай уулзаж ярилцах замаар орон нутагт цуглуулах мэдээлэл цуглуулах ажлыг Ж. Цогт, Ж. Пүрэвдорж, Л. Ганцог нар, боловсруулж дүн шинжилгээ хийх ажлыг Ж. Цогт, О Үржин, Н. Эрдэнэсайхан, Э. Батмөнх нар тус тус хийж гүйцэтгэлээ.

Энэхүү судалгааг явуулахад бүх талаар туслалцаа дэмжлэг үзүүлсэн МУЗН-ийн А. Дашдэлэг, Э. Болд-Эрдэнэ, Д. Түвшинтөгс болон Финляндын Улаан Загалмай нийгэмлэгийн Ж. Тони К. Хански нарт талархалаа илэрхийлье.


Судалгааны багийн ахлагч Н. Эрдэнэсайхан


1. ОРШИЛ

1.1 Аймагт тохиолддог гамшиг ба эрсдэл

А ймагт цочир хүйтрэлт, цасан болон шороон шуурга, ган, зуд , газар хөдлөлт, тарваган тахал зэрэг томоохон аюулууд байнга тохиолдож байна.

Онцгой байдлын хэлтэс болон улаан загалмайн хорооны гаргасан тооцоогоор сүүлийн 1 0 жилийн байдлаар ган 7 , зуд 6 , үер 5 , газар хөдлөлийн

чичирхийлэл 7 8 6 , хүн малын гоц халдварт өвчин 6 7 , хүчтэй цасан болон шороон шуурга 9 4 удаа тохиолдож 4 5 хүний амь нас эрсдсэн байна. Эдгээр

гамшгийн дотроос зудын гамшиг нь нийгэм, эдийн засагт хамгийн ихээр хор хохирол учруулж буй бөгөөд нийгэмд ядуурал, ажилгүйдлийг эрс нэмэгдүүлэх, хүмүүсийг сэтгэл санааны хямралд оруулж, эрүүл мэндийг нь муутгах, улмаар гүн хямралд орж өөрсдийгөө егүүтгэхэд хүргэх, хүүхдийн сургууль завсардалтыг нэмэгдүүлэх зэрэг олон хор хохирлыг учруулж байна.

(Тус аймагт сүүлийн 1 0 жилд зуд байнга тохиолдож байна Хүснэгт 1) .

Хүснэгт 1. 2000-2010 онд тохиолдсон зудын гамшгийн үр дагаварын тоо баримт

Онууд Оны эхний малын тоо/мян./

Хорогдсон малын тоо/мян/

Эзлэх хувь Малгүй болсон өрхийн тоо

2000 2112.2 28.7 1.3 58

2001 2035.1 36.4 1.7 67

2002 1714.7 663.2 38.6 1096

2010 2171.8 715.0 32.9 764

2010 оны зуданд хорогдсон малын зах зээлийн үнийг тооцож үзвэл аймгийн хэмжээнд 30 гаруй тэрбум төгрөгийн эдийн засгийн хохирол хүлээжээ.

Зудын улмаас Жаргалан сум малынхаа 51,1 хувь буюу 66,2 мянган мал, Хөхморьт сум малынхаа 43,4 хувь буюу 40,0 мянган мал, Бугат сум малынхаа 36,7 хувь буюу 43,3 мянган мал, Тонхил сум малынхаа 21,7 хувь буюу 41,2 мянган мал, Баян-Уул сум малынхаа 31,2 хувь буюу 48,8 мянган мал, Есөнбулаг сум малынхаа 47,6 хувь буюу 48,8 мянган толгой


малаа алдаж иргэдийнх нь амьжиргааны түвшин тэр хэмжээгээр нь буураад байна.

Зудын аюултай хүчтэй цасан болон шороон шуурга хавсран тохиолдох явдал элбэг байдаг. Нэг жишээ дурдахад: 2008 оны 3 дугаар сарын 24-нөөс 4 дүгээр сарын 1-ний хооронд их хэмжээний цас орж, цасан шуурга шуурсаны улмаас 60 хүн төөрч эрэн аврах ажилд 100 гаруй хүн, 40 техник хэрэгсэл дайчлагдан оролцсоны зэрэгцээ 93 мянган толгой мал хорогдсон бол 2009 оны 3 дугаар сарын 16,17-ны өдрүүдэд аймгийн бүх сумдыг хамарсан байгалийн онц аюултай үзэгдэл болох хүчтэй цасан болон шороон шуурга болж 6 мянга гаруй толгой мал хорогдсоны гадна 27,3 сая төгрөгний эд материалын хохирол учирч байсан байна. Цасан болон шороон шуурганы давтамж ихэвчлэн хаврын цагт тохиож байгаа нь хахир өвлийн хүйтэнд тарга тэвээргээ алдсан мал сүрэг хорогдох өндөр эрсдэлийг бий болгож байна.

1.2 Эмзэг байдлын үнэлгээний үр дүн

Үнэлгээний үр дүн:Говь-Алтай аймгийн зудын эмзэг байдлын үнэлгээг байгаль, цаг

агаар, эрх зүйн орчин, эдийн засаг, удирдлага, бүтэц зохион байгуулалт, гамшгаас хамгаалах тогтолцоо, малчин өрхийн байдал зэрэг хүчин зүйлүүдээр орон нутагт хийсэн судалгаан дээр тулгуурлан гүйцэтгэж тусгай тайлан бичсэн бөгөөд энд зөвхөн яаралтай тусламжийн төлөвлөгөөнд шаардлагатай малчин өрхийн өөрсдөөс нь хамаарах эмзэг байдал болон зудын эрсдэлээс хамгаалах, зуд тохиолдсон үед нэн тэргүүнд шаардагдах тусламжийн чиглэлийг орууллаа.

Малчин өрхийн эмзэг байдал:

Малчин өрхийн өвөлжилтийн бэлэн байдал, зуд, байгалийн бэрхшээлийг даван туулах чадавхийг малчин өрхийн мал сүргийн өвс, тэжээлийн хангамж, бэлчээрийн хүрэлцээ, гэр, орон сууц, дулаан хувцас хунар, түлээ түлш, хүнсний хангамж, мэдээлэл хүлээн авч байгаа сувгууд зэрэг үзүүлэлтээр үнэлэн дүгнэллээ.

Малчин өрхийн мал сүргийн өвс, тэжээл нөөцийг бэлтгэсэн байдал

Зудын аюул нь ихэвчлэн гангийн аюулын үндэс суурин дээр тохиолддог учир өвс тэжээлийн бэлтгэл нөөц хүрэлцээгүйгээс мал идэх өвс тэжээлгүй болж олноор хорогддог. Малчин өрхийн эдийн засгийн аюулгүй байдлын баталгаа нь тухайн өрх өвөл болохоос өмнө малдаа хэр зэрэг өвс тэжээл бэлтгэн нөөцөлсөн, эсвэл малаа өвлийн турш бэлчээх


өвстэй бэлчээр хангалттай эсэх зэрэг 2 үндсэн хүчин зүйлээс их хамааралтай.

Харьцангуй зуншлага таатай байсан 2010 онд судалгаанд хамрагдсан аймгийн 7 сумын 29107 толгой малтай 398 малчин өрхийн асуулгаас үзэхэд 190,3 тн өвс, 31.4 тн тэжээл бэлтгэсэн дүн гарч байна. Энэ нь нийт малыг хонин толгойд хөрвүүлэн тооцвол, эдгээр малчдын бүх малыг бэлчээрт гаргалгүйгээр хашаанд нь 4 хоног тэжээхэд хүрэлцэх нөөц юм. Мал сүргийг ган зуднаас хамгаалах талаар 2001 онд гарсан Засгийн газрын хөтөлбөрт малчин өрх бүр дор хаяж 3 хоног малаа бэлчээрт гаргалгүй тэжээхэд хүрэлцэх өвс тэжээлийг бэлтгэсэн байх шаардлагатай гэж заажээ. Энэ хөтөлбөрийн заалттай малчин өрхүүдийн өвс тэжээлийн бэлтгэлийг харьцуулбал, энэ аймгийн судалгаанд хамрагдсан малчин өрхүүд хангалттай бэлтгэсэн зураг харагдаж байна.

Гэтэл айл өрх бүрээр бэлтгэсэн өвс тэжээлийн хэмжээг малын тоотой харьцуулбал, огт өвс тэжээл бэлтгээгүй малчин өрх 150 буюу судалгаанд хамрагдсан малчин өрхийн 37.7% байгаа нь айл өрх бүр харилцан адилгүй өвөлдөө бэлтгэснийг харуулж байгаа бөгөөд нийт малчин өрхийн 1/3 нь өвөлд бэлтгэлгүй буюу зуданд нэрвэгдэх эрсдэл өндөртэй байна.

Судалгаанд хамрагдсан малчин өрхийн хадлан тэжээл бэлтгэсэн байдлыг сум сумаар нь нарийвчлан хүснэгт 2-д үзүүллээ.

Хүснэгт 2. Судалгаанд хамрагдсан сумдын өвс бэлтгэсэн байдал

Сумын нэрБэлтгэсэн өвс тэжээлийн дундаж нөөц /хоногоор/,

Гэтэл судалгаанд хамрагдсан өрхөөс:

Огт өвс тэжээл бэлтгээгүй өрх, /хувиар/.

3 хоногийн нөөцтэй өрх, /хувиар/.

30 хоногийн нөөцтэй өрх/хувиар/

Тайшир 6 36.9 17.4 34

Жаргалан 10 25 5 55

Баян-Уул 5 39.5 13.9 31

Хөх морьт 3 43.7 25 26

Шарга 4 28.5 28.5 42


Төгрөг 2 17.4 60.8 16

Тонхил 3 64.2 10.7 20

Сумдын дундаж

5 36.6 23.0 32

Хүснэгтээс харвал, Жаргалан сумын жишээгээр сум дунджаар 9 хоногийн нөөц өвс тэжээлтэй харагдаж байна. Гэтэл үнэн хэрэг дээрээ малчин өрхийнх нь 25 хувь огт өвс, тэжээл бэлтгээгүй, 5 хувь нь 3 хоногийн, 55 хувь нь 30 хүртэл хоногийн нөөц өвстэй байна.

Малчин өрхүүдийн малын хашаа саравчны хангамж

Малын дулаан хашаа саравчтай байх нь малчин өрхийн амьжиргааны эх үүсвэр болсон мал сүргийг цас их унах, хүйтрэх, шуурга тавих тохиолдолд нөмөрлөн хамгаалах чухал хэрэгсэл юм. Аймгийн хэмжээнд малчин өрхүүдийн 93,5% малын хашаа саравчаар хангагдсан гэх мэдээлэлтэй боловч судалгаанаас үзэхэд Тонхил суманд малчдын 34,5% нь хашаа саравчтай, Жаргалан суманд 78,4 хувьтай байна. Түүнээс гадна эдгээр хашаанаас дөнгөж 1 хувь нь дулаалгатай, 25,2 хувь нь саравчтай, бусад нь саравчгүй байгаа нь өвлийн хүйтэнд малыг дулаан хэвтэр бууцаар хангах боломжийг бүрдүүлэхгүй байна.

Аймагт байдал ийм байгаагаас гадна бусад аймаг сумын нутагт өвөлжих малчин өрхүүдийн хувьд малын хашаа саравч бүр байдаггүй байна. Судалгаанд хамрагдсан малчин өрхийн 51 хувь нь өвөлжөөний, 55,1 хувь нь хаваржааны малын хашаатай байна.

Бэлчээрийн хүрэлцээ

Хэдийгээр аймгийн хэмжээнд зуншлага сайн болж, ургамлын гарц их байсан ч сонгинолог ургамал зонхилон ургасан нь намар хатаж, салхинд хийсч алга болдог, өвлийн бэлчээрт үлддэггүй учир өвс тэжээлийн дулааны улиралд бэлтгээгүй дан ганц бэлчээрт малаа даатгасан малчдад хүндрэл учруулахаар байна.

Судалгаанд хамрагдсан 398 малчин өрхийн 14 хувь нь өвлийн бэлчээр хүрэлцээгүй байгаа бөгөөд зуд болсон тохиолдолд эдгээр малчдын хувьд эмзэг байдлыг нэмэгдүүлж байна.


Малчин өрхийн хүнсний нөөц, хангамж гэр, орон сууц, дулаан хувцас хунар, түлээ, түлшний бэлтгэл

Малчин өрхүүдийн хувьд хүнсний бүтээгдэхүүн болох гурил, будаагаа бэлтгэх, гэрээ дулаалах, дулаан хувцас, түлээ түлшээ бэлтгэх асуудал нь нэн тэргүүнд тавигддаг учир судалгаанд хамрагдсан өрхүүд бэлтгэлээ боломжийн хангасан байна.

Харин судалгаанд хамрагдсан 398 өрхийн 30,8 хувь нь банкинд өр зээлтэй байгаагаас харахад зарим малчин өрхүүд өр зээлнээсээ болж өвлийн бэлтгэлээ бүрэн хангаж чадаагүй гэж хариулжээ.

Хэрэв цас их орж, их хүйтрэх, зам даваа хаагдаж, олон хоногоор холбоо барих боломжгүй тохиолдолд хүнсний хангамж тасалдаж, хүнс тэжээлийн дутагдалд орох явдал олон жилийн туршлагаас үзэхэд гардаг учир яаралтай тусламжийн төлөвлөгөөнд тусламжийн нэг хэлбэр нь айл өрхөд зайлшгүй хэрэгцээтэй хүнс байх нь зүйтэй.

Сэтгэлзүйн бэлтгэл

Зарим малчид бэлэнчлэх сэтгэлгээнд дасаж, цаг агаарын тааламжтай нөхцөлд ч малчид малынхаа өвс тэжээлийг хүрэлцээтэй хэмжээгээр бэлтгэдэггүй, Засгийн газар, аймаг, сумын захиргаанаас цаг хүндэрсэн үед тусламж авна гэдэг сэтгэлгээгээр өвлийнхээ бэлтгэлийг хангахгүй байгаагаас зудад өртөх магадлал өндөр байна.

Малчдад бэлчээрээ хамгаалах, уст цэг гаргах, хашаа саравч барих талаар идэвхи санаачлага, мал маллах арга ухаан, зах зээлд зохицож амьдрах чадвар дутагдаж байгаа нь эмзэг байдлыг нь нэмэгдүүлж байна. Судалгаанд хамрагдсан малчин өрхүүдээс 1557 хонин толгой малтай эдийн засгийн чадавхи сайтай мөртлөө ердөө л 1 хоногийн нөөц өвс тэжээл бэлтгэсэн, 1235 хонин толгой малтай байтлаа өрхийн зарлага нь орлогоосоо давсан бөгөөд өвөлдөө 2 хоногийн л нөөц өвс тэжээлтэй өрхүүд байна.

Малчид хамтлаг, нөхөрлөл байгуулан хөдөлмөрөө хоршиж, өвлийн бэлтгэлээ хийх, зуднаас хамгаалах, эрсдэлээ бууруулах боломж байгааг ашиглахгүй байна.

Малчин өрхийн мэдээлэл хүлээн авах сувгууд


Малчдад цаг үеийн мэдээ, мэдээлэл хүлээж авах боломж хангалттай бус байгаа нь гамшгийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх боломжийг багасгаж, түүнд өртөх эмзэг байдлыг нэмэгдүүлж байна. Давхардсан тоогоор судалгаанд хамрагдсан малчдын 27,5% радиотой, 69,9% телевизортой, 64,1% гар утастай, дөнгөж 19,8% нь сонин хэвлэл захиалж уншдаг нь сэрэмжлүүлэх мэдээ мэдээллийг сонсохгүй өнгөрөх магадлалтай.

Байгаль цаг агаарын нөхцөл болон цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Хэдийгээр тус аймагт 2010 онд зуншлага сайхан болж, бэлчээрийн гарц сайн байсан боловч, Баян-Уул, Дарви, Эрдэнэ сумдын нутгаар гантай байв

(хавсралт 3). Мөн аймгийн хэмжээнд малын бэлчээрт сонгинолог ургамал зонхилон ургаж, хаврын улиралд малд тэжээл болох борог өвс бага байсан учир малын тэжээлийн хангамжийг дан ганц бэлчээрт найдан орхиж болохгүй нөхцөл үүсчээ.

Тонхил, Төгрөг, Бугат сумдын зааг нутгаар, Цогт, Бигэр, Дэлгэр сумдын зарим багийн íóòãààð бэлчээрийн даац 1-3 дахин õýòýðсэн байна. 1 дүгээр сарын цаг агаарын төлөв (агаарын температур, хур тунадасны хэмжээ) аймгийн хэмжээнд олон жилийн дундажын орчим байх төлөвтэй боловч 2010 оны 8 сард Ус цаг уурын хүрээлэнгээс гаргасан ерөнхий төлөвөөр цас ахиу унах магадлалтай ба цаашид хүйтэрч, салхи шуурга тавих ба цас ихээр орвол эдгээр нэр дурьдсан сумдад өвөлжилтийн нөхцөл байдал хүндрэхээр байна.

Эмзэг байдлыг бууруулах үйл ажиллагааны чиглэлүүд

Эмзэг байдлын үнэлгээний үр дүнд малчин өрхөд зудны аюулаас үүсэх эмзэг байдлын голлох хүчин зүйлүүдийг тодорхойллоо. Эдгээр эмзэг байдлыг бууруулахын тулд хамгийн түрүүн эрсдэл, эмзэг байдлыг багасгахад чиглэсэн арга хэмжээг ач холбогдолоор эрэмбэлэн авч, хэрэгжүүлэх байгууллага болон хэрэгжүүлэхэд шаардагдах цаг хугацааг тогтоосны үндсэн дээр системтэйгээр авч хэрэгжүүлэх шаардлага Монгол улсын Засгийн газар, хүмүүнлэгийн байгууллагуудын өмнө тулгарч байна.

Эмзэг байдлын хүчин зүйлүүд, зайлшгүй хийх шаардлагатай үйл ажиллагаа, хариуцах байгууллага, хэрэгжүүлэх хугацааг хүснэгт-3-т орууллаа.

Хүснэгт 3. Эмзэг байдлыг бууруулах үйл ажиллагаа

Д. Эмзэг байдлын Эмзэг байдлыг бууруулахад Тэргү Хэрэгжү Яаралта


д хүчин зүйлүүд шаардагдах арга хэмжээ

Хэрэгжилтийг хариуцах байгууллага

үлэх ач холбогдол

үлэхэд шаардаг

дах хугацаа

й тусламж

ийн төлөвлөгөө-ний хамаара

л1. Байгаль, цаг

агаараас үүдэлтэй эмзэг байдал

o Уур амьсгалын өөрчлөлтөнд дасан зохицох практик арга хэмжээнүүдийг малчдад зааж сургах

o Өвөжилтийн бэлтгэл хангах стандарт бий болгож жил бүр малчин өрх бүрийг шалгаж дүгнэх

Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэ-рийн

яам (ХХААХҮЯ), Боловсрол,

соёл шинжлэх ухааны яам

(БСШУЯ)

Их 1-5 жил Бага

2. Бэлчээр хамгаалах эрхзүйн орчин муу

o Бэлчээрийг малчдад хуваарилан эзэмшүүлж, малын тоо толгойг бэлчээрийн даац, ургамлын гарцанд тохируулдаг болох

o Бэлчээрээ хамгаалах, нөхөн сэргээхэд малчид өөрсдөө хөрөнгө оруулах замаар зудны үед бэлчээрийн нөөц газартай болох, хадлан тэжээлийн нөөцтэй болох

Улсын их хурал,

Малчдын бүлэгИх 1-5 жил Бага

3. Эдийн засгийн бодлогоос үүдэлтэй эмзэг байдал

o Малчдад аж ахуйгаа хөтлөх эдийн засгийн аргыг сургах

o Бэлчээрийг төлбөртэй болгох

o Бэлчээрийг доройтуулдаг малын тоог хязгаарлах

Төрийн бус байгуул-лагууд,

Улсын их хурал,

ХХААХҮЯ,БСШУЯ

Их 1-10 жил

Бага

4. Малчин өрхийн тоо ихэссэнээс малын тоо ихсэх, бэлчээр хомсдож, малын чанар муудах

o Малын бус орлогын эх үүсвэр, ажлын байр бий болгох, нэмэгдүүлэх

o Малын түүхий эдийг орон нутагт боловсруулж, нэмүү өртгийг бий болгох

o өвс хадлангаа авч дийлэхгүй, зөвхөн малаар амьдардаг ядуу, нэн ядуу өрхүүдэд өвс тэжээлийн тусламж үзүүлэх

Засгийн газар, Хөдөлмөр, нийгмийн

хамгаал-лын яам,

ХХААХҮЯ

Их 1-10 жил

Бага

Засгийн газар, Онцгой

байдлын ерөнхий газар (ОБЕГ), МУЗН, хүмүүнлэгийн байгууллагууд

Их 1-2 сар Их

5. Малчдын бэлчээрийн өрсөлдөөн их, малчдын зудны эрсдэлийг бууруулахад

o Орон нутагт өвс тэжээлийн нөөцийг төсвийн хөрөнгөөр бий болгож, цаг хүндэрсэн үед малчдад зарах замаар малын өвс тэжээлийн хомсдолыг багасгах,

Засгийн газар, орон нутгийн

захиргаад

Их 1-10 жил

Дунд


чиглэсэн зохион байгуулалт, үйлчилгээ муу

эрсдэлийг бууруулахo Орон нутагт өвс хадлан

авах, тэжээл хийх чадавхийг бий болгох, дэмжих

o Малын үржил шим, үүлдэр угсааг сайжруулахад малчдөд дэмжлэг үзүүлэх

Засгийн газар, хувийн хэвшил

6. Зудны гамшгаас хамгаалах талаар засгийн газрын байгууллагуудын хамтын ажиллагаа, төлөвлөлт муу

o Оролцогч талуудын үүргийг тодотгох

o Хамтарсан Гамшгаас хамгаалах төлөвлөгөөг боловсруулах

o Яаралтай тусламжийн төлөвлөгөө боловсруулах

Засгийн газар, ОБЕГ, МУЗН,

Хүмүүнлэгийн байгууллагууд

Их 1-2 жил Дунд

ОБЕГ, МУЗНИх 1-2 сар Их

7. Малчид өвөлжилтийн бэлтгэлээ муу хийсэн

o өвлийн бэлтгэл хангаж чадаагүй малчин өрхүүдэд шаардагдах хүнсний тусламжийг түгээх

o түлш авах боломж муу айлуудад түлшний дэмжлэг үзүүлэх

o Дулаалга муутай гэртэй, эсвэл дулаан хувцас муутай айл өрх хүмүүст шаардлагатай дулаалга, өвлийн хувцсыг түгээх

ОБЕГ, МУЗНХүмүүнлэгийн байгууллагууд

Их 1-2 сар Их

Малчдад аж ахуйгаа хөтлөх эдийн засгийн аргыг сургах, малын бус орлогын эх үүсвэр, ажлын байр бий болгох, орон нутагт өвс хадлан авах, тэжээл хийх чадавхийг бий болгох дэмжих, оролцогч талуудын үүргийг тодотгох, хамтарсан гамшгаас хамгаалах төлөвлөгөө боловсруулах, хэрэгжүүлэх зэрэг арга хэмжээнүүд нь Улаан Загалмайн хорооны оролцоог шаардах ба зарим нь яаралтай тусламжийн бэлэн байдлыг урьдчилан хангахад чухал ач холбогдолтой байх болно.

2. БЭЛЭН БАЙДЛЫН ӨНӨӨГИЙН БОЛОН БАЙХ ШААРДЛАГАТАЙ ТҮВШИН

2.1 Аймгийн Улаан Загалмайн хорооны зорилго, үүрэг, өнөөгийн чадавхи

Хорооны зорилго, үүрэг:Аймгийн Улаан Загалмайн хороо нь гамшгийн мэдээлэл сургалт

сурталчилгааны “Алтай” бүсийн төвийн үүргийг гүйцэтгэдэг. “Алтай” бүсийн төвийн зорилго нь: Говь-Алтай, Завхан, Баянхонгор гэсэн 3 аймгийн 339,6 мянган хавтгай дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэр бүхий


62 сум, 283 багийн 221,3 мянган хүн амд байгалийн гамшиг, гэнэтийн осол, аюулаас урьдчилан сэргийлэх сургалт сурталчилгаа, мэдээлэл судалгааны ажлыг зохион байгуулах, уялдаа холбоог сайжруулах, гамшигт нэрвэгдэгсдэд яаралтай ба нөхөн сэргээх шатны тусламж үйлчилгээг үзүүлэхэд чиглэгдэж байна.Тус хороо нь бүсийн хүн амын 46,2 хувийг эзэлж байгаа нэн ядуу амьдралтай хүмүүст хүрч үйлчлэхэд чиглэсэн үйл ажиллагааг цөөхөн орон тоотой ажилтнуудынхаа хүчээр гүйцэтгэж байна.

Улаан Загалмайн хорооны өнөөгийн хүч хэрэгсэл, нөөцийн чадавхи

Хүснэгт 4. УЗХ-ны хүчин чадавхийн тоо баримт

Үзүүлэлт Тоо, хэмжээ Чанар, байдал

Хүний нөөцийн Чадамж

1.Орон тоо2.гишүүд3. СДИ

64723389

Хүрэлцээгүй, орон тоог нэмэх

Тээврийн хэрэгс-лийн чадамж

Уаз-452 машин 1 (8 хүний суудалтай)

Сайн

Техник,хэрэгсэл, харилцаа хол-бооны чадамж

1.Утас, факс2. Компьютер3.Интернет сүжээ

131

ДундДундХурд боломжийн

Ажлын байрны нөхцөл

1.Ажлын өрөө2.Ажлынбайрны талбай3.Гараж

884м2

2 машины

СайнСайнСайн

Газар эзэмшил болон агуулахын багтаамж

1.Эзэмшил газар2. Өмчлөл3.Агуулахын талбай

900 м2

15 жил72м2

СайнСайнУЗХ, бүсийн төв тусдаа агуулахтай байх шаардлагатай

Хадлан тэжээлБэлтгэх чадавхи

1.Трактор2. Хадуур3.Хаман боогч

111


Яаралтай тусламжийн нөөц

1.Хөнжил2.Гудас3.Цагаан бүрээс4.Эсгий5.Ажлын хувцас/хос/6.Хүүхдийн хувцас/хос/7.Ажлын гутал /хос/8.Хүүхдийн гутал/хос/

186186162162186186186186186

Шинэ Шинэ Шинэ Шинэ Шинэ Шинэ Шинэ Шинэ Шинэ


9.Бээлий/хос/10.Гэр./ давхар бүрээс-тэй, шалтай /

7 Шинэ

Хүч хэрэгсэл, нөөцийн чадамжийн сайн ба сул тал:

Өмнөх жилүүдэд тус хороо 30 орчим тонн өвс хадлан авдаг байсан бол Европын холбооны төслийн дэмжлэгээр 2010 онд 1 трактор, тармуур, хаман боогчийн хамт авч хүчин чадлаа 24.6 дахин нэмэгдүүлснээр 740 тн өвс бэлтгэж аймгийн хэмжээнд бэлтгэсэн 6019 тонн өвсний 12.3% -ийг бүрдүүлжээ.

Аймгийн Улаан Загалмайн хороо ажлын байр, газар эзэмшлийн хувьд боломжтой боловч бүсийн хэмжээнд ажиллахад хүний нөөцийн чадамжийн хувьд дутагдалтай.

Одоо тус хороонд 186 хүнд л хүрэлцэхүйц хувцас хэрэгслийн нөөц байгаа нь гурван аймгийн нэн ядуу амьдралтай хүмүүсийн 0,5 хувьд ч хүрэлцэхгүй байгаа юм. Зудын гамшгийн үед малчдад хэрэгцээтэй хүнсний болон малын тэжээлийн нөөц огт байхгүй байна. Үүний зэрэгцээ өөрийн аймагт зориулагдсан яаралтай тусламжийн нөөц бүсийн нөөцөөс тусдаа байх шаардлагатай юм.

Аймгийнхаа алслагдсан сумын төвд тусламжийн зүйл хүргэхэд 324 км, хэрэв зам даваа хаагдвал 300-400 км тойрох шаардлага гардаг бөгөөд малчид тархай бутархай байрладаг, гэтэл хороонд ачаанд зориулагдсан нэг ч тээврийн хэрэгсэл байхгүй.

2.2 Яаралтай тусламжийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах чадавхийн түвшин

Орон нутгийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн зохион байгуулалтын чадварлаг, уян хатан бүтцийг бий болгосон байна.

Өнөөгийн байдлаар хороо ердөө 6 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр зөвхөн өөрийн аймагт л гэхэд 142 мянган хавтгай дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэр дээр 55 мянга гаруй хүнд хүрч үйл ажиллагаа явуулахын зэрэгцээ нэг арга зүйч нь давхар бүсийн зохицуулагчийн үүрэг гүйцэтгэж байгаа нь зохион байгуулалт, хүн хүчний дутагдалтай байдлыг харуулж байгаа юм.


Яаралтай тусламжийн нөөцийг нэмэгдүүлэх, агуулахыг өргөжүүлэх замаар зудын аюулд нэрвэгдсэн малчдын эмзэг бүлгийн 10 хувьд хүрч үйлчлэх хүнс, дулаан хувцасны нөөцтэй байх. Өнөөгийн байдлаар хорооны агуулахад 372 том хүн, хүүхдэд хүрэлцэх нөөц байгаа нь шаардагдах дулаан хувцасны нөөцийн дөнгөж 26 хувьтай тэнцүү байгаагийн зэрэгцээ хүнсний нөөц огт байхгүй байгаа юм. Агуулахыг аймгийн болон бүсийн хэмжээний хувцас, хүнсний нөөцийг багтаах хэмжээгээр өргөсгөж тусд нь тасалгаа гарган хадгалдаг болгох хэрэгтэй. Тусад нь хадгалах нь тоо бүртгэл болон шуурхай ажиллагааг хангаж өгнө. Зөвлөмжид энэ талаар тусгав.

Хүнс, хувцасны нөөц худалдан авахад зарцуулах хөрөнгийн тооцоог хавсралт 1-д үзүүлэв.

Нэрвэгдсэн малчин өрхийн хамгийн эмзэг хэсэгт үзүүлэх малын өвс тэжээлийн нөөцийг хамгийн багаар тооцоход 100000 хонин толгойд 7 хоног хүрэлцэх 1120 тн /100000*1,6 кг*7 хоног/ өвсөөр бэлтгэсэн байх. 2010 онд хороо 740 тн өвс бэлтгэсэн нь хүрэх үр дүнгийн 69,6 хувьтай тэнцүү бөгөөд бэлтгэсэн өвсөө хадгалах газаргүй байна. Өвс бэлтгэх хүчин чадлаа 30,4 хувиар нэмэгдүүлэхийн хамт өвс хадгалах асуудлыг цогцоор шийдэх шаардлагыг бий болгож байгааг зөвлөмжид тусгав.

Яаралтай тусламжийн хүнс, дулаан хувцас, өвс тэжээлийг хүргэх зохион байгуулалт болон тээвэрлэх хэрэгслийн асуудлыг тухайн жилийн цаг агаарын төлөв байдал, бэлчээрийн даацын байдал зэргийг харгалзан урьдчилан төлөвлөж хэвшсэн байх.

Яаралтай тусламжийг уул, тал, говь хосолсон газар зүйн онцлогтой, дэд бүтэц сул хөгжсөн нөхцөлд 324 километр хүртэл алслагдсан суманд хүргэх шаардлага гарна. Зам даваа боогдсон тохиолдолд түүнийг цэвэрлэж гарц гаргах замаар, эсвэл 300-400 км тойрч явж тусламжийг хүргэнэ. Улаан Загалмайн хороо нь тусламжийн барааг орон нутагт хүргэх өөрийн машин техник, шатахууны хүрэлцээ дутагдалтай нөхцөлд Ус цаг уур, орчны шинжилгээний газраас байнга гаргадаг цаг агаарын урт хугацааны урьдчилсан мэдээ, бэлчээрийн даацын мэдээлэл болон ХАА, Онцгой байдлын хэлтэс зэрэг мэргэжлийн байгууллагуудын дүгнэлтэнд үндэслэн өвс тэжээлийн нөцийг сумдад урьдчилан байршуулж бэлэн байдлаа хангах нь зайлшгүй чухал байна.

2010-2011 оны бэлчээрийн даац, өвлийн цаг агаарын төлөв байдлын үнэлгээг хавсралт 3-т үзүүлэв.


Бэлчээр хамгаалах, уст цэг гаргах, малын хашаа саравч барих зэрэгт тодорхой хувь нэмэр оруулсан байх.

Зарим сумдад бэлчээрийн даац зуншлага сайхан байгаа 2010 онд л гэхэд 2-3 дахин хэтэрсэн, малчдын худаг усны хангалт Алтай суманд 39,86 хувь, Есөнбулаг суманд 78,2 хувь, Дарив суманд 79,1 хувьтай, аймагт байгаа малын хашаанаас дөнгөж 1 хувь нь дулаалгатай, 25,2 хувь нь саравчтай, бусад нь саравчгүй ба судалгаанд хамрагдсан малчин өрхийн дөнгөж 51 хувь нь өвөлжөөний, 55,1 хувь нь хаваржааны малын хашаатай байгаа зэрэг нь хороо энэ чиглэлд тодорхой ажил хийх хэрэгцээг бий болгож байна.

Малчдын хамтлаг, нөхөрлөл байгуулах, залуу малчдыг сургах, гамшгаас хамгаалах сургалт, сурталчилгаа явуулахад дотоод нөөц боломжоо бүрэн дайчилж тодорхой хувь нэмэр оруулсан байна.Түүнчлэн нэрвэгдсэн малчдын 50-иас доошгүй хувьд хүрч ажиллаж сэтгэл зүйн дэмжлэг үзүүлэх бэлэн байдлыг хангасан байх.

Үүний тулд 2009-2010 оны зудын гамшгийн үед хүндээр нэрвэгдсэн малчдад хүрч сэтгэл зүйн дэмжлэг үзүүлсэн чадавхиа хамгийн багаар тооцоход 6 дахин нэмэгдүүлэх шаардлагатай.

Малжуулах, ажлын байр бий болгох, мэргэжил эзэмшүүлэх замаар ядуурлыг бууруулахад тодорхой хувь нэмэр оруулсан байна.

2009 оны байдлаар аймгийн хэмжээнд ядуу ба нэн ядуу өрхийн тоо нийт өрхийн 23,5 хувь нь байсан бол 2010 оны зудын гамшгийн улмаас малаа бүрэн болон 90 хувиас дээш алдсан өрхийн тоог оруулаад нийт өрхийн 34,2 хувь, 50-90 хувийг алдсан малчин өрхийг оруулан тооцвол ядуу ба нэн ядуу өрхийн тоо нийт өрхийн 47,4 хувь болж байна.

Энэ нь зудад өртөх эмзэг байдлыг бууруулж, зудын үеийн шуурхай хариу арга хэмжээг хөнгөвчлөхийн тулд Улаан Загалмайн хорооны оролцоо шаардлагатай байгааг харуулж байна.

3. ШУУРХАЙ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ Хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа Хариуцан зохион

байгуулах албан тушаалтан

Зудын нөхцөл байдал үүссэн эхний 48 цагийн үйл ажиллагаа:1. Зудад нэрвэгдсэн баг, сум, малчдын байдлын талаарх мэдээллийг цуглуулна./Мэдээллийн эх сурвалж: баг, сумын удирдлага, АШХ-д, улаан загалмайн гишүүд, дэмжигчид, сайн дурын идэвхтэнүүд, нэрвэгдсэн малчид

Ахлах арга зүйч


2. Урьдчилан сэргийлэх мэдээ, мэдээлэл дамжуулна.3.Цуглуулсан мэдээллийг онцгой байдлын хэлтэс, хүнс хөдөө аж ахуйн газар, эрүүл мэндийн газар, ус цаг уурын алба зэргийн мэдээлэлтэй тулгаж нягтлан, санал солилцож, бататгана.4. Нөхцөл байдлын талаарх мэдээллийг ЕНБДГ-т илтгэнэ.5. Мэдээллийг хамтын ажиллагаатай компани, аж ахуйн нэгж, байгууллага, олон улсын байгууллагуудад хүргэнэ.6. Онцгой комиссын хуралд оролцож, хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар санал бодлоо илэрхийлнэ.7. Онцгой комиссын хурлаас гаргасан шийдвэрийн өөрт хамаарах хэсгийг ЕНБДГ-т илтгэнэ, хэрэгжүүлэх бэлтгэл ажилд орно8. Онцгой байдлын хэлтэс болон бусад албадтай зудын гамшгийн үед харилцан ажиллах журам, төлөвлөгөөгөө тодотгоно.

Арга зүйч

Хорооны дарга






Зудын нөхцөл байдал үүссэн эхний 7 хоногийн үйл ажиллагаа:1. Онцгой комиссоос томилогдсон зудын үнэлгээний багт ажиллаж нөхцөл байдлыг газар дээр нь тодотгоно. Үнэлгээний багт ороогүй тохиолдолд үнэлгээний баг, ОБХ, ХХААГ, ЭМГ зэрэг субъектуудтай мэдээлэл байнга солилцож нөхцөл байдлыг тодотгоно.2. Гишүүд, дэмжигчид, сайн дурын идэвхтэнүүдээ дайчлан нэрвэгдсэн малчдад сэтгэл зүйн дэмжлэг үзүүлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлж эхлэнэ.3. Анхны тусламжийн нөхөрлөлүүдийн үйл ажиллагааг эхлүүлнэ.4. Шаардлагатай тусламж дэмжлэгийн талаарх хүсэлтийг баг, сумын удирдлага, нэрвэгдсэн малчдаас хүлээн авч судлана.5. Үнэлгээний багийн үр дүнг хэлэлцэх онцгой комиссын хуралд оролцоно. Баг, сумын удирдлагаас тавьсан тусламж дэмжлэгийн хүсэлтийг танилцуулна.

6. Хорооноос тусламж үзүүлэх малчин өрхийн сонголт, үзүүлэх тусламжийн төрөл, тусламжийг хүргэх арга замын талаар онцгой байдлын хэлтэс, хүнс хөдөө аж ахуйн газар болон бусад холбогдох албадтай тохиролцож, хорооны удирдах зөвлөлөөр ярьж шийдвэрлэнэ.

Арга зүйч


Ахлах рга зүйч


Арга зүйч


Хорооны удирдах зөвлөлийн гишүүд

Зудын нөхцөл байдал үүссэн эхний сарын үйл ажиллагаа:


1. Зудын нөхцөл байдлын мэдээллийг байнга тодотгож байна.2. Нэрвэгдсэн малчдад үзүүлэх сэтгэл зүйн дэмжлэгийн арга хэмжээгээ өргөжүүлнэ.3. Яаралтай тусламжийн зүйлс хүргэх арга хэмжээг зохион байгуулна: - Малын өвс тэжээл. - Хүнсний зүйл. - Дулаан хувцас, бусад эд зүйл.4. Зудын нөхцөл байдлын талаар сурталчилгаа мэдээлэл түгээнэ.5. Зудад нэрвэгдсэн малчдад туслах уриалга гаргаж, хөдөлгөөнийг өрнүүлнэ. 6. Зудын нөхцөл байдал болон тусламжийн үр дүнгийн талаар хяналт үнэлгээ хийнэ.

7. Бүсийн бусад аймаг зудгүй бөгөөд зайлшгүй шаардлагатай бол бүсийн бусад аймгуудын улаан загалмайн тэргүүнүүдэд тусламж дэмжлэгийн хүсэлт тавина.

8. Шаардлагатай бол ЕНБДГ-т тусламж, дэмжлэгийн хүсэлт, үндэслэл тооцоог хүргүүлнэ.


Арга зүйч Хорооны даргаНя-бо: Жолооч, нярав:

Арга зүйч


Удирдах зөвлөл (хуваарийн дагуу)

Удирдах зөвлөл


Зудын нөхцөл байдал үүссэн эхний 3 сарын үйл ажиллагаа:1. ЕНБДГ-аас болон олон улсын байгууллагуудаас ирүүлсэн тусламжийг хүргэх ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх.2. Зудын нөхцөл байдлын дахин үнэлгээг хийнэ.3. Хэрэгцээг үндэслэн шуурхай арга хэмжээний төлөвлөгөөнд шаардлагатай тодотгол оруулан хэрэгжүүлнэ.


Удирдах зөвлөл


Бүсийн бусад аймагт зудын гамшиг тохиолдсон үед бүсийн төвийн үйл ажиллагаа: 1. Бүсийн аймгийн зудын гамшгийн нөхцөл байдлын мэдээ, тусламжийн хүсэлтийг хүлээж аваад судлана.2. Судалгаа тооцоо, саналаа 48 цагийн дотор ЕНБДГ-т хүргүүлсэн байна.3. Шаардлагатай тусламж дэмжлэгийг үзүүлнэ.

Хорооны даргаБүсийн зохицуулачХорооны дарга

Бүсийн зохицуулагч, арга зүйч

Төлөвлөгөө хэрэгжүүлэх үеийн харилцан ажиллагаа:1. Шуурхай штаб байгуулагдан ажиллаж байгаа тохиолдолд:- Шуурхай штабын жижүүрийн утсаар дамжуулан шаардлагатай хүнтэйгээ холбоо барьж асуудлыг ярьж шийдэх.

Арга зүйч


- Биечлэн уулзаж эсвэл бие төлөөлөгчөөр дамжуулан холбоо тогтоож асуудлыг зохицуулах. 2. Шуурхай штаб байгуулагдаагүй тохиолдолд:- Хавсралт 2 -д заасан утсаар холбогдох хүмүүстэй холбоо барьж асуудлыг зохицуулах.- Биечлэн уулзах эсвэл бие төлөөлөгчөөр дамжуулан холбоо тогтоож асуудлыг зохицуулах.

Туслах ажилтан

Арга зүйчТуслах ажилтан

Туслах ажилтанТайлбар:-Арга зүйч нар бие биенийгээ орлон ажиллах чадвартай байна.

-Удирдах зөвлөлийн гишүүдийн сумдуудад ажиллах хувиарыг хороон дарга тэргүүнтэй ярилцаж тухайн үед шийдвэрлэнэ.

4. ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ХЭРЭГЖИЛТЭНД ХЯНАЛТ-ҮНЭЛГЭЭ ХИЙХ

1. МУЗН-ээс жил бүрийн 6 дугаар сард хөндлөнгийн хяналт-үнэлгээний багийг томилж яаралтай тусламжийн төлөвлөгөөний хэрэгжилт, үр дүнг газар дээр нь шалгаж шаардлагатай нөөцийг нөхөн бүрдүүлэх талаар зөвлөмж гаргана.

2. Жил бүрийн 12 дугаар сард МУЗН, ОУУЗ холбоооос дээрх зөвлөмжийн хэрэгжилт, шаардлагатай нөөцийн бүрдүүлэлтийн байдлыг шалгаж дүгнэлт өгнө.

5. ЗӨВЛӨМЖ

5.1. Хүний нөөцийг бэхжүүлэх

- Хорооны ажлын ачаалал их, хүн хүчний дутагдалтай байдлыг харгалзан бүсийн

аймгуудыг хариуцсан арга зүйч 1, гамшгийн үед яаралтай тусламжийн бараа материалыг шуурхай хүргэх зориулалтын ачааны авто машины жолооч 1-ээр тус тус нэмэгдүүлж, тэдгээрийн цалин, хангамжийн асуудлыг шийдвэрлэх хэрэгтэй.

5.2. Хүнс, хувцасны нөөц бүрдүүлэх

-- Хүнсний болон хувцас хэрэгслийн нөөцийг бүрдүүлэхдээ малгүй болсон, малынхаа 50-иас дээш хувийг алдсан 3580 малчин өрхийн хамгийн багаар тооцоход 10 хувь буюу 358 өрхийн 1432 хүний хэрэгцээг хангах хэмжээнд хүртэл нэмэгдүүлэх


- Түүнчлэн хүнсийг стандартын дагуу хадгалах, цаг тухайд нь сэлгэж шинэчилж байх нөхцлийг бүрдүүлэх шаардлагатай. Хэрэв шаардлагыг хангах боломжгүй тохиолдолд аж ахуйн нэгж байгууллагатай хэрэгцээтэй үедээ авахаар гэрээ байгуулж ажиллах.

-Орон нутгийн малчдын цаг агаарын шуурхай мэдээллийг хүлээн авах чадавхийг нэмэгдүүлэхэд зориулж радио хүлээн авагчийн зохих нөөц бүрдүүлэх боломжийг судлаж хэрэгжүүлэх.

- Тус хороо Гамшгаас хамгаалах Алтай бүсийн төвийн үүргийг давхар гүйцэтгэдгийн хувьд харьяа аймгуудад тусламж дэмжлэг үзүүлэхэд шаардагдах хүнс, хувцас хэрэгслийн зохих нөөцийг мөн бүрдүүлэх шаардлагатай.

5.3. Агуулах

- Өвс, тэжээлийн нөөцийг аймгийн онцгой байдлын хэлтсийн нөөцийн салбартай гэрээ хийж аймгийн нөөцтэй хамт хадгалах.

-Цаг хүндрэхээс өмнө өвс, тэжээлийн зохих нөөцийг сумдад урьдчилан хүргэж, хадгалах боломж ихэнх сумдад байдаг бөгөөд цаг агаарын урт хугацааны урьдчилсан мэдээ болон өвөлжилтийн төлөв байдлын үнэлгээг аймгийн холбогдох мэргэжлийн байгууллагуудтай тухайн оны 9, 10 –р сард хамтран хийсний үндсэн дээр хүндэрч болзошгүй сумдад байршуулах арга хэмжээг авах.

5.4. Тээвэрлэлт

- УЗ хороо эмзэг бүлгийн хүмүүс болон аливаа гамшиг, ослын үед яаралтай тусламжийн хүнс, хувцас, өвс тэжээлийг тээвэрлэх ачааны машин байхгүй учир ачааны зориулалтын 3.5 тн даацтай ачааны машинтай болох шаардлагатай бөгөөд санхүүгийн эх үүсвэрийг олохдоо шатах тослох материал, засвар үйлчилгээ болон гарашын асуудлыг хамтруулан тооцож шийдэх хэрэгтэй.

- Эсвэл, орон нутгийн тээврийн үйлчилгээ хариуцсан аж ахуйн нэгж байгууллагатай тээврийн хэрэгсэл ашиглах гэрээ байгуулан ажиллаж, төлбөр тооцоог гүйцэтгэлээр нь тооцох.

5.5 Залуу ба туршлагагүй малчдад сургалт явуулах

Сургамжаас үзэхэд залуу болон туршлагагүй малчид зуданд хамгийн их өртөж байна. Иймээс нийгмийн энэ бүлэгт чиглэсэн сургалт зайлшгүй шаардлагатай. Сургалтын хөтөлбөрт дараах сэдвүүдийг оруулах нь зүйтэй:


o Малчдын ашиглаж байгаа бэлчээрийн даацаа малынхаа тоо толгойнд тааруулан тооцдог чадавхи эзэмшүүлэх

o бэлчээрийг малчны бүлэг, хамтлагаар хувааритай ашиглах

o Талхлагдсан бэлчээрийг нөхөн сэргээх

o Малынхаа тоо толгойд тохируулан өвс, тэжээлийг хүрэлцээтэй бэлтгэх

o Дулаан хашаа, саравч байгуулах, саравчаа дулаалах

o Зудтай тэмцэх ардын уламжлалт арга ухаан

o Нэг малаас гарах ашиг шимийг нэмэгдүүлэх

o Мал эмнэлэг, малын өвчнийг эмчлэх

o Малчны бүлэг, хамтлагийн давуу болон дутагдалтай талууд

o Малынхаа бүтээгдэхүүнийг зах зээлд борлуулах

o Зуднаас урьдчилан сэргийлэх, бэлэн байдлыг хангах

Мал аж ахуйг хөгжүүлэх, малчдын тогтвортой амьжиргааг дэмжих талаар ажилладаг бүх байгууллагууд үүний дотор ХХААҮЯ, ОБЕГ, төв болон орон нутгийн засаг захиргаад, хүмүүнлэгийн байгууллагууд сургалтын хөтөлбөр боловсруулах, зохион явуулахад оролцох ёстой бөгөөд, сургалтыг жил бүрийн 6, 7 сард хийж байх нь зүйтэй.


Хавсралт 1. Хүнс, хувцасны нөөц худалдан авахад зарцуулах хөрөнгийн тооцоо

Нөөцийн нэр, төрөл

Нөөцийн хэмжээ Шаардагдах хөрөнгө

Валютанд хөрвүүлсэнээр (Монгол банкны 2011

оны 1 сарын 17-ны өдрийн ханш)

Өрхийн тоо

Нэг өрхөд ноогдох хэмжээ

Нийт нөөц

Нэг бүрийн үнэ /мян.төг/

Нийт үнэ

/мян.төг/

Ам. Доллар Евро

1.Хүнс:

а/Гурил/кг/

б/Цагаан будаа/кг/

358

358

50

25

17900

8950

0.9

1.5

16110,0

13425.0

12877

10731

9865

8221

2.Өвлийн дулаан хувцас:а/Том хүний ажлын дулаан хувцас, хосб/Том хүний ажлын дулаан гутал, хосв/Хүүхдийн дулаан хувцас, хосг/ Хүүхдийн дулаан гутал, хос

358

358

358

358

2

2

2

2

716

716

716

716

100.0

40.0

50,0

25.0

51265.0

28640.0

35800.0

17900.0

40979

22893

31015

14308

31393

17538

21922

10961

Худалдан авах нийт хөрөнгийн хэмжээ163140.

0132803

99900

Тайлбар: 1. 2009-2010 оны зудын гамшигт нэрвэгдэж огт малгүй болсон, малынхаа 50-иас дээш хувийг алдсан бүгд 3584 өрхийн 14300 гаруй хүний 10 хувиар тооцвол 358 өрх, 1430 хүнд хүрэлцэхүйц хүнс, бараа материалын нөөц бүрдүүлэх хэрэгтэй юм. 2. Валютын төгрөгтэй тооцох ханшийг 2011 оны 1 дүгээр сарын 17- ний өдрийн Монгол банкны ханшаар тооцов. Зах зээлийн үнэ ханшны


өсөлттэй уялдаад шаардагдах мөнгөний хэмжээ нэмэгдэх магадлал өндөр байна.3. Бүрдүүлсэн нөөцийг байнга нөхөн сэлбэж шинэчилж байх шаардлагатай

Хавсралт 2. Шуурхай холбоо барих хаяг

АЙМГИЙН УЛААН ЗАГАЛМАЙН ХОРООНЫ УДИРДАХ ЗӨВЛӨЛИЙН ГИШҮҮД, ХОРООНЫ АЖИЛТНУУДЫН ХАЯГ, УТАСНЫ ЖАГСАЛТ

а) Удирдах зөвлөлийн гишүүд

д/дУдирдах зөвлөлийн гишүүний

нэрАлбан тушаал Хаяг, утасны дугаар

1 Ш.Эрдэнэбат Аймгийн ИТХ-ын дарга 93014747

2 Ц.СамбуудашАймгийн ЗДТГ-ын

дарга99482000

3 Х.Оросоо АҮК-ийн захирал 99887785

4 Я.БүрнээбаатарХурын шим төслийн

мэргэжилтэн93071001

5 Ч.ДашдэлэгМерси Кори Олон

Улсын байгууллагын төлөөлөгч

99098312

6 С.БуянжаргалНорвегийн тусламжийн

байгууллагын зохицуулагч

99022800

7 Ж.БАТСҮХОнцгой байдлын

хэлтсийн дэд дарга93015353

8 М.ЭрдэнэбилэгХүүхдийн төлөө төвийн

дарга99002600

9 М.МянганбууАймгийн хөдөлмөр

халамж үйлчилгээний хэлтсийн арга

99031101

б) Улаан Загалмайн хорооны ажиллагсад


1 Ч.Хандмаа Хорооны дарга 24223/98995857

2 У.Цэцэгмаа Ня-бо 24813/99489086

3 Н.Дашзэвэг Арга зүйч 23719/99483719

4 О.Оюунцэцэг Арга зүйч 23752/92688078

5 Д.Уранчимэг Туслах ажилтан 99488956

6 Б.Бат-Эрдэнэ Жолооч, нярав 93213507

Хавсралт 3. Зуншлага, бэлчээрийн даац

2010 ÎÍÛ ЗУНШЛАГА, БЭЛЧЭЭРИЙН ÄÀÀÖЫН ТӨЛӨВ БАЙДАЛ

ÃÎÂÜ-ÀËÒÀÉ ÀÉÌÀÃ

2009-2010 оны зудын гамшгмйн үед мэдээний таарц 60 хувьтай байлаа.

Зуншлагын байдал

Ус цаг уур, орчны хяналт шинжилгээний улсын сүлжээн дээр буюу нийт сумдад байрлах цаг уурын станц, харуулын мэдээн дээр тулгуурлан Ус цаг уурын хүрээлэнгээс /УЦУХ/ ургамлын ургалтын хугацаанд арав хоног тутамд зуншлагын төлөв байдлыг улсын хэмжээнд тодорхойлж, зураглаж байдаг.

2010 оны 7 дугаар сарын 31-ны байдлаар Говь-Алтай аймгийн ихэнх нутгаар зуншлагын байдал харьцангуй сайн, зөвхөн Баян-Уул, Дарви, Эрдэнэ сумдын нутгаар гантай байлаа. /1 дүгээр зураг/. Сүүлийн жилүүдэд ургамлын төрөл зүйлд ихээхэн өөрчлөлт орж, өвөл хаврын цагт малын үндсэн тэжээл болох хагд борог өвс багасаж байгаатай уялдан тус аймгийн зарим нутгаар нэг наст сонгинолог болон хөл газрын ургамал голлож ургасан байна.


1 дүгээр зураг. Зуншлагын байдал

(2010 оны 7 дугаар сарын 31-ны байдлаар)

Бэлчээрийн даац“Ãàí, çóä, óñ, öàã àãààðûí àþóëààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òàëààð àâàõ çàðèì

àðãà õýìæýýíèé òóõàé” Ìîíãîë óëñûí Çàñãèéí ãàçðûí 190 ä¿ãýýð òîãòîîëûí äàãóó жил бүрийн 8 дугаар сард багтаан Óñ öàã óóðûí õ¿ðýýëýíä áýë÷ýýðèéí äààöыã áàã á¿ðèéí áýë÷ýýðèéí óðãàö, ìàëûí òîî, áýë÷ýýðèéí òàëáàéí õýìæýý, áýë÷ýýð àøèãëàõ õóãàöàà çýðýã ìýäýýëýë äýýð ¿íäýñëýí áàãèéí íóòãààð òîîöîîëæ ãàðãàж ирлээ.

2010-2011 îíû ºâºë, õàâðûí áýë÷ýýðèéí даацын óðüä÷èëñàí íºõöºë áàéäëûã 8 äóãààð ñàðûí 25-íä òîîöîîëñîí ä¿íãýýñ үзвэл энэ жил тóñ àéìãèéí èõýíõ ñóì, áàãийн нутгаар бэлчээрийн даац хүрэлцээтэй гарч, зөвхөн Тонхил, Төгрөг, Бугат сумдын зааг нутгаар, Цогт, Бигэр, Дэлгэрийн зарим багийн íóòãààð даац 1-3 дахин õýòýð÷ ãàðëàà. /2 дугаар зураг/.


2 дугаар зураг. Бэлчээрийн даац, %

Бýë÷ýýðèéí даацын зураг болон хүснэгтэн дээр даац 100 хувь ãàðñàí áîë òóõàéí ñóìûí ìàë ñ¿ðýã ººðèéí ñóìûí íóòàãò ºâºëæèæ õàâàðæèõàä áýë÷ýýð õ¿ðýëöýýòýé ãýñíèéã õàðóóëàõ áºãººä òóõàéëáàë 2 äàõèí õýòýð÷ (200 îð÷èì õóâü) ãàðñàí òîõèîëäîëä ñóìûí íèéò ìàë ñ¿ðãèéí òàë îð÷èì õóâèéã ººð àéìàã ñóìûí íóòàãò îòîð í¿¿äýë õèéëãýõ þìóó íýìýãäýë òýæýýë áýëòãýõ çýðãýýð ìàë ºâºëæèëò, õàâàðæèëòûí àæëûã ýðòíýýñ çîõèöóóëàõ øààðäëàãàòàéã õàðóóëæ áàéãàà þì.

Говь-Алтай àéìãèéí хувьд энэ жил зуншлагын байдал хэвийн байсан нь бэлчээрийн даац хүрэлцээтэй гарах үндсэн нөхцөл боллоо. Мөн 2009-2010 оны мал өвөлжилт-хаваржилт тус аймгийн нутгаар ихээхэн хүнд байснаас 700 гаруй


мянган толгой мал буюу оны эхний мал сүргийн 30 гаруй хувь хорогдсон нь энэ өвөл-хаврын даац боломжийн гарах бас нэг нөхцөл болсон гэж үзэж байна.

Тус àéìãèéí õóâüä 2010-2011 îíû ìàë îíä îðîëòûí àñóóäàë бэлчээрийн нөөц, хүрэлцээний тухайд боломжийн байх òºëºâòýé áàéãàà боловч өвөл-хаврын цаг агаарын нөхцөл ялангуяа цасан бүрхүүлийн төлөв байдлыг энд тооцоогүй болохыг àíõààðóóëúÿ.

Цасан бүрхүүл

Хүйтний улиралд мөн улсын сүлжээн дээр хийгдсэн цасны хээрийн хэмжилтийн мэдээн дээр тулгуурлан УЦУХ-д цасны бүрхэц, зузааныг 10 хоног тутамд зураглаж, өвлийн нөхцөл байдлыг улсын хэмжээнд мэдээлж байдаг.

3 дугаар зураг. Цасны зузаан, см

(2010 оны 12 дугаар сарын 20-ны байдлаар)

2010 оны 12 дугаар сарын дунд арав хоногийн Говь-Алтай аймгийн нутгийн 40 гаруй хувьд буюу уул нуруугаа дагаж 5 см хүртэл зузаантай цасан бүрхүүл тогтсон байна. /3 дугаар зураг/.

Урьдчилсан төлөв


Олон жилийн дундаж байдлаар 1 дүгээр сард агаарын дундаж температур Говь-Алтай аймгийн ихэнх нутгаар 15-19 градус хүйтэн бөгөөд 2011 оны 1 дүгээр сард нутгийн хойд хэсгээр олон жилийн дунджаас 1.0 градусаар дулаан, бусад нутгаар дунджийн орчим байх төлөвтэй.

Олон жилийн дунджаар ихэнх нутгаар 0.0-2.0 мм цас ордог бөгөөд 1 дүгээр сард Тонхил, Цогт, Эрдэнэ сумын өмнөд, Бугат сумын баруун өмнөд, Алтай сумын зүүн өмнөд, Хөхморьт, Баян-Уул, Шарга, Халиун, Бигэр, Чандмань сумын хойд хэсэг, Жаргалан, Тайшир, Дэлгэр сумдын нутгаар олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар дунджаас бага цас орох төлөвтэй.

Сарын ýõýí áа äóíä ¿å болон гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэр зарим íóòãààð, íýã ба хоёрдугаар арав хоногийн ñ¿¿ë÷ээр уулархаг нутгаар цàñ îðж, энэ үеүд саëõè зарим газраар 12-14 ì/ñ, зарим үед Алтайн салбар уулсаар 16-18 м/с õ¿ð÷ öàñàí øóóðãà øóóðàõ òºëºâòýé.


Сарын эхэн болон дунд үеэр èõýíõ íóòãààð õ¿éòíèé ýð÷ ÷àíãàð÷ нутгийн хойд хагаст øºíºäºº 28-33, ºäºðòºº 19-24 ãðàäóñ õ¿éòýí, нутгийн өмнөä хагаст øºíºäºº 23-28, ºäºðòºº 13-18 ãðàäóñ õ¿éòýí áàéíà. Мөн гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэр ихэнх нутгаар хүйтний эрч өмнөх хоногуудаасаа 4-7 градусаар чангарна. Õàðèí õî¸ð áà ãóðàâäóãààð àðàâ õîíîãèéí ýõýýð õ¿éòíèé ýð÷ áàãà çýðýã ñóëàð÷ нутгийн хойд хэсгээр øºíºäºº 20-25, ºäºðòºº 10-15 ãðàäóñ õ¿éòýí, áóñàä íóòãààð øºíºäºº 14-19, ºäºðòºº 4-9 ãðàäóñ õ¿éòýí бàйна. Бóñàä õóãàöààíä нутгийн хойд хагаст øºíºäºº 24-29, ºäºðòºº 13-18 ãðàäóñ õ¿éòýí, áóñàä íóòãààð øºíºäºº 19-24, ºäºðòºº 9-14 ãðàäóñ õ¿éòýí áàéх төлөвтэй.

Дүгнэлт

Говь-Алтай аймгийн ихэнх нутгаар өнгөрсөн зун зуншлага хэвийн, бэлчээрийн даац боломжийн гарсан хэдий ч өвөл-хаврын улиралд малд тэжээл болох борог өвс багатай байсан нь мал онд оролтыг хүндрүүлэх талтай болохыг анхааруулж байна. Өөрөөр хэлбэл 8 дугаар сарын дунд 10 хоногт ургацыг голлон бүрдүүлж байсан нэг наст сонгинолог болон хөл газрын ургамлууд одоо байгалийнхаа жамаар үгүй болсон гэсэн үг.

Манай хүрээлэнгээс 8 дугаар сард гаргадаг хүйтний улирлын цаг агаарын төлвийн мэдээгээр энэ өвөл цас ахиу унахаар гарсан тул цаашид цасны бүрхэц, зузаан нэмэгдэх, цас дагаж хүйтрэх төлөвтэй.

Говь-Алтай аймгийн хувьд ган-зудын давтагдал ихтэй бүс нутагт хамаардаг бөгөөд уур амьсгалын өөрчлөлтийн нөлөөгөөр манай орны нийт нутгаар ган, хуурайшилт нэмэгдсан, цаашид ч өсөх хандлагатай


байгаа нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн судалгааны үр дүнгээр тодорхой гарсан.

Хавсралт 4. Уулзсан албан тушаалтнуудын жагсаалт:

1.Ш.Эрдэнэбат Аймгийн иргэдийн хурлын дарга2.Ш.Амгаланбаяр Аймгийн Засаг дарга3. Ц.Батзориг Хөгжлийн бодлогын хэлтсийн дарга4. Б.Элбэгжаргал ХБ хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн5.Нордотгарав Статистик, мэдээллийн хэлтсийн дарга6.Эрднэ-Очир ХХААЖДҮ-ийн газрын орлогч дарга7.С.Мөнхжаргал Ус цаг уур орчны шинжилгэний төвийн дарга8.Т.Нарангэрэл ХХҮХ-ийн мэргэжилтэн9.Г.Нэргүй Онцгой байдлын хэлтсийн дарга10. Ж.Батсүх ОБХ-ийн орлогч дарга11.Ж.Пүрэвдорж ОБХ-ийн салаан дарга12. Ч.Хандмаа Аймгийн УЗХ дарга13. О.Оюунцэцэг УЗХ-ны арга зүйч14. Н.Дашзэвэг УЗХ-ны арга зүйч15. У.Цэцэгмаа УЗХ-ны ня-бо16. Б.Цэдэвсүрэн Тайшир сумын ЗДО17. Баасанжав Тайшир сумын ИТХ-ын дарга18.Д.Ганбаатар 1 дүгээр багийн ЗД19. Л.Сэр-Од 3-р багийн Засаг дара20. Н.Чилхаасүрэн 2-Р багийн Засаг дарга21.Б.Готов Жаргалан сумын Засаг дарга22. Баасанжав Сумын ИТХ-ын дарга23.С.Пүрэвсүрэн Засаг даргын орлогч24.З.Мөнхбайгаль Тамгын газрын дарга25.Ц.Энхбаатар Баян-Уул сумын ИТХ-ын дарга26.Б.Алтангэрэл Баян-Уул сумын Засаг дарга26. П.Энхтайван Засаг даргын орлогч27.Б.Батнайрамдал Тамгын газрын дарга28.Н.Чулуунбаатар Багийн Засаг дарга29.З.Эрдэнэцогт Алтангадас багийн Засаг дарга30. Чулуунбаатар Д Баянбогд багийн Засаг дарга31. Ц.Төмөрт Хөморьт сумын ИТХ-ын дарга32. Даваасүрэн ИТХ-ын нарийн бичгийн дарга33.Д.Аварзэд Тамгын газрын дарга34.Н.Лувсан Засг даргын орлогч35.Д.Батмагнай Хөхморьт сумын Засаг дарга36.Д.Шагдарсүрэн 5р багийн Засаг дарга37.Нямдорж 1-р багийн Засаг дарга38. И.Гантулга 4-р багийн Засаг дарга39.Д.Пүрэвсүрэн 3-р багийн Засаг дарга40.Дорждулам 2-р багийн Засаг дарга41. Мөнхбаатар МХГ-ын улсын байцаагч42. С. Ваанчиг Нөөцийн салбарын дарга43. Д. Шинэбаяр Төгрөг сумын ИТХ-ын дарга


44. Ж. Ганбуян Төгрөг сумын Засаг дарга45. П. Нямзориг Төгрөг сумын ЗДО46. Д. Эрхэмжаргал ЗДТГ-ын дарга47. Д. Мэндсайхан Тонхил сумын ИТХ-ын дарга48. Л. Цэдэнбал Тонхил сумын Засаг дарга49. Б. Баттөр Тонхил сумын ЗДО50. Ж. Ганзориг Тонхил сумын ЗДТГ-ын дарга

ОБЕГ51. Д.Намсрай ОБЕГ-ын дэд дарга52. С.Цогтбаатар ОБЕГ-ын Гамшигтай тэмцэх газрын дарга53.Д.Төрбат ОБЕГ-ын ХАА хариуцсан мэргэжилтэн54 Б.Туяа ОБЕГ-ын ус цаг уурын асуудал хариуцсан мэргэжилтэн

ХХААХҮЯ55.Ганхуяг ХХААХҮЯ-ны газрын дарга

УЦУОШХ56. Сарантуяа УЦОШХ-ийн захирал57 Сарантуяа УЦУ-ын урьдчилан мэдээлэх секторын ажилтан58. Эрдэнэцэцэг ХАА-н цаг уурын секторын ажилтан

МУЗН59. А.Дашдэлэг МУЗН-ийн хөтөлбрүүдийн газрын дарга60. Болд-Эрдэнэ Гамшгийн хөтөлбөрийн зохицуулагч

Финляндын УЗН61.Хатагтай Канкури Европын комисын хүмүүнлэгийн тусламжийн газрын

төслийн зохицуулагч62.Д.Түвшинтөгс Төслийн ажилтан

Судалгаанд хамрагдсан 398 малчдын мэдээллийг тайланд оруулсан тулд энд дурьдсангүй.


Хавсралт 5. Улаан Загалмайн хорооны хүч хэрэгсэл, нөөцийн чадавхи

(2010 оны 1 дүгээр сарын байдлаар)

Хүчин чадлын үзүүлэлт

Тоо, хэмжээ Чанар, байдал

Хүний нөөцийн Чадамж

1.Орон тоо2.гишүүд3. СДИ

64723389

Хүрэлцээгүй, орон тоог нэмэх

Тээврийн хэрэгс-лийн чадамж

Уаз-452 машин 1 Сайн

Техник,хэрэгсэл, харилцаа хол-бооны чадамж

1.Утас, факс2. Компьютер3.Интернет сүлжээ

131

ДундДундсайн

Ажлын байрны нөхцөл

1.Ажлын өрөө2.Ажлынбайрны талбай3.Гараж

8м2

84м2

2 машины

СайнСайн

СайнГазар эзэмшил болон агуулахын багтаамж

1.Эзэмшил газар2. Өмчлөл3.Агуулахын талбай

900 м2

15 жил72 м2

СайнСайн

УЗХ, бүсийн төв тусдаа агуулахтай

байх шаардлагатай

Хадлан тэжээлбэлтгэх чадавхи

1.Трактор2. Хадуур3.Хаман боогч

111


Яаралтай тусламжийн нөөц

1.Хөнжил2.Гудас3.Цагаан бүрээс4.Эсгий5.Ажлын хувцас/хос/6.Хүүхдийн

186186162162186

186

СайнСайнСайнСайнСайн

Сайн


хувцас/хос/7.Ажлын гутал /хос/8.Хүүхдийн гутал/хос/9.Бээлий/хос/10.Гэр./ давхар бүрээстэй, шалтай /

186 186 186

7

Сайн

СайнСайн

Сайн


Хавсралт 6. Зудны үеэр УЗХ –ны явуулсан үйл ажиллагаа

Улаан Загалмайн хорооноос 2009-2010 оны зудны үеэр зуданд нэрвэгдсэн малчдад туслах талаар зохион байгуулсан арга хэмжээ

Үе шат Үзүүлсэн тусламжийн хэмжээ

Зудын гамшгийн өмнө Гамшгийн бэлэн байдлыг хангах сургалт, сурталчилгааны ажлыг 5500 гаруй хүнд хийсэн

Зудын гамшгийн үед -Өөрийн аймгийн 18 сум, 2 тосгонд 4.4 сая төгрөгийн тусламж хүргүүлсэн-300 гаруй малчин өрхөд сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлж чин сэтгэлийн илгээмж, захидал хүргүүлсэн байна- Бүсийн Баянхонгор аймагт 6.0 сая төгрөгийн тусламж үзүүлсэн байна.

Зудын гамшгийн дараа -МУЗН, ОУУЗ, УХСН-тэй хамтран зудад нэрвэгдсэж малгүй болсон 295 өрхөд 3 сарын хүнсний зүйлийн тусламж үзүүлсэн

-18 сумын 199 млчин өрхөд 64675000 /нэг өрх 325.0 мянга/ төгрөгийн тусламж үзүүлсэн, малгүй өрхийн 26 хувь хамрагдсан

-Европын холбооноос үзүүлсэн” Зудад нэрвэгдсэн малчдыг дэмжих нөхөн сэргээх” төслийн хүрээнд 2010 онд 740 тн өвс бэлтгэн 528 малчин өрхөд олгосон


gobi altai vca& cp mon final 09 feb 11

Documents