Goal: Gain feedback on the experience of current and potential investors in Macedonia from the Diaspora

Цел: Да стекнеме сознанија за искуствата на постоечките и потенцијалните инвеститори од дијаспората во Македонија

Период: 6 јуни - 6 јули, 2016Испратена до: 40 лицаОдговориле: 25 лицаСтапка: 62%

Period: June 6 to July 6, 2016Sent to: 40 peopleAnswered by: 25 peopleResponse rate: 62%

1. Профил на инвеститорите2. Податоци за компаниите3. Инвестициска клима

А. ПредностиБ. Предизвици

4. Македонија како дестинација за инвестирање5. Препораки

1. Profile of investors2. Company data3. Investment climate

А. AdvantagesB. Challenges

4. Macedonia as an investment destination5. Recommendations

• Проектен менаџер• Инженер• Лекар • Физиотерапевт • Консултант по менаџмент • Психолог/менаџер за човекови ресурси• Финансиски аналитичар• Финансиски ревизор• Адвокат• Машински инженер• Агроном• Експерт за угостителство• Инвестициски банкар• Креативен директор• Магистрант • ИТ специјалист

• Project manager• Engineer• Doctor of medicine• Massage therapist• Management consultant• Psychologist/HR Manager• Financial analyst• Financial auditor• Attorney at law• Machine engineer • Food producer• Hospitality expert• Investment banker• Creative director• Masters student• IT specialist

60% Postgraduates28% Undergrads12% High School

60% Постдипломци28% Дипломци12% ССС

72%: Europe / Европа

8%: N. America/С. Америка

4%: S. America/J. Америка

16%: Australia/Австралија

• Прехрана• Консултантски услуги• Технолошки услуги за ЕУ

проекти• Електроника• Здрава храна• Металопреработка• Телекомуникации и

информациска технологија• Финансии• Осигурување• Туризам• Креативен дизајн• БПО

• Food• Consulting services• Technology services / EU

projects• Electronics• Health food• Metallurgy • Telecommunications and IT• Finance• Insurance• Tourism• Creative design• BPO

28%

17%

22%

11%

10+ years 18%

5-10 years23%Up to 5 years

29%

Startups18%

In process 12%

1. Cost of doing business• Low taxes, Low overhead,

Employment subsidies, Affordable labor market

2. Administrative• Access to relevant institutions

3. Location/Infrastructure• Proximity to the European markets,

Networking within target markets, Access to Infrastructure, Roads

4. Quality of labor• English speakers, Education, Easy to

train5. Patriotic reasons

• Living in Macedonia, Making a contribution towards the country

1. Цена на водење бизнис• Ниски даноци, Ниски трошоци,

Поволности за вработување, Достапен пазар на труд

2. Администрација• Пристап до релевантни институции

3. Локација/Инфраструктура• Близина до европски пазар,

Вмрежување со целните пазари, Пристап до инфраструктура, Патишта

4. Квалитет на труд• Англиски говорници, Образование,

Лесен и брз тренинг5. Патриотски причини

• Живот во Македонија, Свој придонес во земјата

institutions?Bureaucratic access Олеснување на бирократијата

Tax breaks, legislature Ниски даноци, законска регулатива

FDI campaign Стратегија за привлекување инвестиции

Employment Subsidies for under 29 years old Субвенции за вработување млади под 29 год.

Ease of doing business, ease of starting a business

Лесно започнување и водење бизнис

Allowing Vocational training Обуки за специфични дејности

Free Foreign Expert assistance Бесплатна помош од странски експерти

Low VAT/DDV on IT equipment Ниски даноци на ИТ опрема

Tertiary educational focus on Technical fields Фокус на образованието кон техничките науки

No

Yes

Costs of doing business/ Трошоциза водење бизнис

33%

Location and Infrastructure/

Локација и инфраструктура

21%

Competent labor market/

Компетентна работна сила

33%

Ease of doing business/

Лесно водењебизнис)

13%

IT ИКТ

Energy Енергија

Developing new high end technology products

Развој на високо технолошки производи

Services Услуги

Toursim Туризам

BPO Аутсорсирање на бизнис процеси

Transport Транспорт

Internet Trade Интернет трговија

Political and economic environment is too uncertain to consider expansion

Политичко/ економските услови се премногу несигурни за да планираме експанзија

64% of the respondents answered No64% од испитаниците одговорија Не

36% of the respondents answered Yes36% од испитаниците одговорија Да

No

Yes

No

Underdeveloped business culture/

Неразвиена деловна култура

8%

Availability of skilled workforce/

Расположливост на обучена работна

сила

38%

Administration – barriers and civil servants /

Администрација – бариери и службеници

29%

Legal and political factors/ Правни и политички фактори

21%

Infrastructure/ Инфраструктура

4%

Improve the capabilities of employees in government institutions

Повеќе стручен кадар од страна на службениците во институциите, кои ќе се стават во служба на правниот субјект при отворањето на бизнисот

Hire people for governmental job positions based on experience or education. It's no fun to meet a person that doesn't know how VAT works, and he is supposed to be the inspector for VAT issues

Вработување на државни службеници врз основа на нивното знање и образование. Службеник кој не знае како функционира ДДВ, не треба да биде инспектор за ДДВ

That they become depoliticized, independent, efficient, professional, and business oriented

Деполитизирање, независност, ефикасност, професионалност и бизнис ориентираност на државните институции

Institutions need to have all documents translated into English. The institutions in Macedonia need to understand who their customer is. Foreign investors need documents in English, not in Macedonian.

Сите документи во институциите треба да бидат преведени на англиски за потребите на странските инвеститори. Институциите треба да разбрат кој е нивниот клиент.

Dedicate an employee at relevant institutions responsible for investors

Во рамките на државните институции да се вработи лице одговорно само за инвеститори

Easier and more efficient communication with the institutions, especially email communication

Полесна и поефикасна комуникација со релевантните институции (е-маил комуникација)

Improve professional skills of the administrationУнапредување на професионалните вештини на вработените во администрацијата

Unselective application of laws and regulations by state inspectors

Неселективно применување на законите од страна на државните инспектори

Reform the educational system and make it flexible to produce knowledge for tomorrow not for yesterday

Реформи во образованието со кое ќе се продуцира знаење за утре, не за вчера

Investments in schools Инвестиции во школите

Motivate and train more students to go into IT.

Invest in re-training employed and unemployed from other sectors into IT

Мотивирање на студенти да се запишат на ИТ

Да инвестира во обуки на вработени или невработени од други сектори да можат да работат во ИТ

Stable laws that will stay in place Стабилни закони без честа промена

Create subsidies for production and processing equipment

Услови за сувенционирана набавка на модерна опрема за производство

You can not find reliable vendors Не можеме да најдеме добавувачи од доверба

70% Yes/Да

30% No/Не

“Sure, if you have the right contacts from the beginning”.

“Macedonia is ideally positioned for near shore outsourcing with lowest IT labor costs in Europe”.

“In manufacturing. Commercials are effective but the market offers something else”.

“Да, доколку ги имате вистинските контакти од самиот почеток”.

“Македонија е одлично позиционирана за аутсорсинг и има најниски трошоци за труд во ИТ секторот во Европа”.

“За производство. Рекламите се ефективни, но пазарот нуди нешто различно”.

Food, wine & agriculture/ Храна, вино,

земјоделие 16%

Technology & production/ Технологија,

производство 16%

Services/Услуги

11%

Transport & logistics/ Транспорт, логистика

3%

ICT & BPO/ИКТ, аутсорсинг

33%

Energy & construction/

енергија, изградба 5%

Tourism, hospitality & healthcare/

туризам, угостителство, здравство 16%

SINCERE GRATITUTE TO THOSE WHO TOOK PART IN THE SURVEYИСКРЕНА БЛАГОДАРНОСТ ДО ОНИЕ КОИ УЧЕСТУВАА ВО

ИСТРАЖУВАЊЕТО!

THANK YOU FOR YOUR ATTENTIONВИ БЛАГОДАРИМЕ ЗА ВНИМАНИЕТО