geri tepme valfi

8/18/2019 Geri Tepme Valfi

http://slidepdf.com/reader/full/geri-tepme-valfi 1/5

GiriĢ

Basınçlı gaz tüpleri ile çalışma sırasında gerekli önlemler alınmadığı taktirde ölümlesonuçlanabilecek kazalar yaşandığı bilinmektedir. Özellikle, ekipmanların kullanımındankaynaklanan hatalar, gaz yangınları ve patlamalar ile sonuçlanmaktadır.

Gemi yapımı, yıkımlar, kaldırma sistemleri montajları gibi işlerde bu tip gaz tüpleri ile çalışankişiler çoğu zaman risk altındadır.

Alevlerin geri tepmesine karşı geri tepme valflerinin kullanılıyor olması, yangın ve patlamariskini azalttığı gibi, malzeme ve çalışanlara gelecek zararı ciddi oranda azaltmaktadır.

Güvenlik Önlemleri Tam alınmalı

Geri tepme valfi kullanımı, basınçlı gaz tüpleri ile çalışma sırasında ölümle sonuçlanabilecek

kazaların önlenmesinde önem arz etmektedir. Geri tepme valfleri, tüplerin düzgün taşınması,depolanması, talimatlara uyulması, mevcut bilgilerin sık sık eğitimler verilerek güncellenmesi,düzenli kontrollerinin ve bakımlarının yapılması hatta iyi derecede süper vizyon sağlanması durumunda bile kullanılması gerekmektedir.

Geri tepme olduğunda

Geri tepme olayı, alevin, şalomanın ucundan geriye doğru hareket ederek bağlantıhortumlarına girmesi ile başlar, genellikle gürültülü veya ıslığa benzer tiz bir ses çıkarır.

Alevin ucu hortum boyunca hızlanır

Yanıcı ve yakıcı karışımdan

ateş çıkar Alev şaloma ucundan geri

ilerliyor



Geri tepme valfi kullanılmayan tüp setlerinde, geriye doğru ilerleyen alev (yaklaşık 13metre/saniye hız ile) besleyici hortumdan regülatöre ulaşır, alevin regülatörü geçerek tüpe

ulaşması sonucunda, basınçlı gaz tüpünün alev almasına veya patlamasına neden olabilir.

Alevin orta ve uzun süreli ekipman içerisinde geri ilerlemesi ile oluşan yüksek ısılardandolayı, gaz hortumlarının ve bağlantılarının içindeki deformasyon, ekipmanın zarar

görmesine veya patlamaya neden olabilir.

Unutmamak gerekir ki yaşanılan geri tepmeler, ekipman veya çalışma ile ilgili bir

eksiklik olduğunun göstergesidir.

Ekipmanın Zarar Görmesi

Geri tepme valflerinin doğru kullanımı ve bakımlarının yapılması, geri tepme sırasındaoluşabilecek zarar lar ı en aza indirir.

Ancak geri tepme valfleri, tekrarlanan geri tepmeler sonucu fonksiyonlarını yitirebilir veya

zarar görebilirler.

Herhangi bir geri tepme olayı sonrası, geri tepme valfleri, hortumları ve bağlantı ekipmanları,yetkin biri tarafından kontrol edilmeli, hatta yerel mevzuatlar gereği, üreticinin belirttiği şekildeimha edilerek kullanımdan kaldırılmalı veya tamir edilmelidir.

NEDEN GERĠ TEPME OLUR?

Birçok geri tepme olayı, gaz hortumlarına ait bağlantılarınyanlış yapılması, hasar , yırtılma, kirlenme, yüksek ısı, kısmiyanma, depolama, taşıma sırasında zarar görme veya

yanlış çalışma prosedürleri sonucu oluşur.

Besleyici iki hortumdan herhangi birinin hasarlı veya tıkalıolması durumunda, hortumlarda düzensiz gaz basıncı oluşur ve bunun sonucunda, şalomadaki alev hangi gazhortumundaki basınç az ise o kısımdan geriye doğruilerlemeye başlar.

Hortumlardaki veya bağlantılardaki hasar, gaz kaçaklarınaneden olduğu gibi işyerinde yangın ve patlama olmasını datetikler.

Kesme, kaynak ve ısıtma işlemlerinde kullanılan tüm gaz ekipmanlarının bakımı yetkin

kişilerce düzenli olarak yapılmalıdır.

Geri Tepme Sebeplerinin Bazıları,

Ateşleme esnasında gazların yanlış açılması

Kullanım öncesi yapılan hortum temizliğinin yetersiz olması

Tıkalı, aşınmış, aşırı ısınmış şaloma uçları

Şalomada tıkanmış kısımların bulunması

Kaynak yapımı sırasında hortumun üzerinden araç geçmesi, hortumun ezilmesi



Hortumların birbirine veya kendi içerisinde dolanması

Yanlış çaptaki hortumların kullanılması

Hatalı ayarlanan gaz basınçları.

Aşırı uzun olan hortumların basınç kaybına nedenolması

En son yaşanılan geri tepme sonrası hasar görmüşolan hortumlar ın kontrolsüz kullanılması

Sertleşmiş veya çürümüş olan eski gaz hortumları

Gaz hortumu içinde olan basınç kayıpları

Yanlış geri tepme valfleri seçimi

Cürufla tıkalı şaloma

Çalışma yüzeyine çok yakın tutulan alev

Hortum üzerine sıcak veya yanan metal parçadüşmesi

Hasarlı ekipman kullanılması(kesik bağlantı kelepçesi gibi)

İşe uygun olmayan ekipman seçimi Ekipmanların uygun olmayan şekilde kullanımı

Geri tepme valflerinin yanlış bağlanması veya valflerin içerisinde yapılan değişikliklersonucu valflerin özelliklerini kaybetmesi.

Neden Alev Geri Tepme Valfleri Zorunludur?

Çünkü geri tepme çok hızlı gerçekleşerek, gazın kapatılmasından öncesine kadarciddi zararların oluşmasına neden olur. Bu yüzden yanıcı ve yakıcı gaz tüpleri ilekesim, kaynak ve ısıtma gibi işlerin yapılması sırasında geri tepme valfleri bir

zorunluluk olarak kullanılmalıdır.

Uluslararası standartlara bakıldığında geri tepme valfleri her bir hortumun regülatör ilehortum arasına kullanılması gerektiği görülür. Buna ek olarak hortumların şalomayabağlandığı noktalara da kullanılmalıdır.

Geri tepme valfleri üreticinin tavsiye ettiği şekilde doğru tip ve uygun boyutta olacakşekilde kullanılmalıdır. Geri tepme valfleri eğer uygun olmayan tip ve boyutta olursa,güvenli çalışmayı engelleyecek derecede aşırı gaz akışı oluşur.

Geri Tepme valfleri kullanılacak tüpe uygun olarak renklendirilmişve işaretlenmiş olmalıdır. Ayrıca;

Yerel mevzuatlarda belirtilen şekilde üretilmelidir

Üreticinin ülkesi, üretim tarihi ve ilgili standartlarınişaretlerini içermelidir

Model ve kod numarası yazılı olmalıdır

İsim ve gazın akış yönünü göstermelidir.

Geri tepme valflerinin tedarik edilmesi sırasında kullanılacakolan tüp setleri hakkında bilgi verilmek şartıyla, üretici veya tedarikçinintavsiyelerine uyulmalıdır. Yapılacak olan kesme, kaynak ve ısıtma işlemlerindenbahsedilerek uygun tür ve boyuttaki valfin tedarik edilmesi sağlanmalıdır.



GÜVENLĠ BAġLANGIÇ

Şaloma ucunu ateşlemeden önce, her birgaz hortumu ayrı ayrı, tıkanma ihtimalinekarşı boşaltılarak gazın hortumlardanakışı sağlanmalıdır.

Boşaltma sonrasında her bir şaloma valfiaçılır. Bu işlem havadar bir ortamda, açıkalev ve ısıtıcı kaynaklarından uzaktayapılmalıdır.

Ateşleme ve söndürme işlemleri şaloma üreticisi’nin talimatlarına uygun olarakyapılmalıdır.

Herhangi bir sızıntı, değişen bir gaz akışı, gaz beslemesinin yetersizliği veya

yanlış bir ateşleme yapılması durumunda ekipman hemen kapatılmalı ve tehlikeli

durum giderilmelidir.

ALEV GÜVENLĠĞĠ

Şaloma ucundaki alevin şekli ve hareketi, basınçlı gaz hortumlarının ve hortuma bağlıolan diğer ekipmanların, güvenli olarak kullanılıp kullanılmadığını gösterdiği içinönemlidir.

Kaynak veya kesim yapılması sırasındakialevin stabil olması önem arz etmektedir.Düzensiz alevler sadece imalatı etkilemez,

aynı zamanda operatör ve çevresini detehlikeye sokar.

Az tehlike içeren diğer bir konu da alevin

hortum içerisinde geri ilerlemesi ve hortumun

içerisinde patlamasıdır , oluşan bu patlamagenellikle sesli bir patlamadır.

Çalışma sırasında şaloma ucunun çalışılan yüzeye teması sonucu, çalışmayüzeyindeki bazı parçaların uçtan içeri girmesi veya uçta birikmesi ile birlikte geriye

doğru alev tepmesi gerçekleşebilir.

Alevin geri tepmesi durumunda yapılması gerekenler ;

Önce oksijen sonra yakıcı gaz olmak üzere şalomadaki valfleri kapayın;

Oksijen ve yanıcı tüplerdeki valfleri kapatın

Şalomayı soğutmak gerekiyorsa su ile soğutun

Ekipmanları hasar veya arızalara karşı kontrol edin



Acil Durum Prosedürleri

Geri tepme olur ve alev şalomadan içeri doğru ilerlerse, ıslığa benzer tiz bir sesduyulur.

Şalomadaki valflerden önce oksijene ait olanı, sonra da yakıcı gaza ait olanı

kapatın.

Birkaç dakika bekledikten sonra alevin söndüğünden emin olun. Tekrarkullanmadan önce şaloma ucunun soğuduğundan emin olun.

Kaynaklar:

1. Commission for occupational safety and health – Government of Western

Australia (www.worksafe.wa.gov.au)

2. American National Standards Institute (ANSI). Safety in Welding,

Cutting, and Allied Processes, (www.aws.org.)

3. CGA P1, Safe Handling of Compressed Gases in Containers,Compressed Gas Association (www.cganet.com)

http://www.worksafe.wa.gov.au/

http://www.aws.org/

http://www.cganet.com/

http://www.cganet.com/

http://www.aws.org/

http://www.worksafe.wa.gov.au/

geri tepme valfi

Documents