REDAKSIA E GAZETËS "STEBLEVA".

cyan magenta yellow black

Drejtor: Mersin Hoxha/Kryeredaktor: Sakip Cami.

STRATEGJI AFATGJATË PËR TURIZMINSTRATEGJI AFATGJATË PËR TURIZMINSTRATEGJI AFATGJATË PËR TURIZMINSTRATEGJI AFATGJATË PËR TURIZMINSTRATEGJI AFATGJATË PËR TURIZMINNË KOMUNËN E STEBLEVËSNË KOMUNËN E STEBLEVËSNË KOMUNËN E STEBLEVËSNË KOMUNËN E STEBLEVËSNË KOMUNËN E STEBLEVËS

NË KËTË NUMËRDO TË LEXONIQEMAL STAFA E KA

SHKRUAR ME GJAKUNE TIJ EMRIN E TIJ NË

HISTORIFAQE 2

STEBLEVA NË FOKUSINE TELEVIZIONEVE

KOMBËTARE, TVSHDHE TVKLAN

FAQE 2

FTESË PËR BASHKËPUNIM

AKTUALITET

Klikoni: www.shoqatastebleva.com; gazeta “Stebleva”

Këshilli i Komunës Ste-blevë në mbledhjen e datës30.05.2012 me vendimin Nr19, datë 30.05.2012, “Për li-rimin e tokave të zaptuara” ,konfirmuar nga Prefekti iQarkut të Elbasanit me sh-kresën Nr 1952/1 prot, datë13.06.2012, për tokën qëkeni zaptuar në kundërshtimme Ligjin Nr 7501 , datë19.07.1991, “Për tokën” nëvendin e quajtur “Mushtekën”ka vendosur:1. Të ndalohet në mënyrë të

menjëhershme zaptimi itokave në vendin e quaj-tur “Mushtekën”.

2. Personat që kanë zaptu-ar tokën shtetërore nëvendin e quajtur “mush-tekën” ta kthejnë atë nëgjendjen e mëparshëme.

3. Nga ana e Komunës Ste-blevë të bëhet verifikiminë terrën i sipërfaqeve tëtokave të përfituara.Ndaj përfituesve të

paligjshëm dhe shkelësve tëligjit do të merren masa ad-ministrative dhe ligjore.

Vendimi është konfirmuarnga kryetari i komunës Al-ban Fejza dhe përgjegjësi ikadastrës Kadri Gjini.

VENDIMI KËSHILLIT

TË KOMUNËS STEBLEVËPËR LIRIMIN

E TOKAVE TË ZAPTUARA

Komuna e Stebleves shtrihet ne pjesen lin-dore te Shqiperise dhe ne pjesen veriore te Rre-thit te Librazhdit.

Ajo perfshin nje zone relativisht te madhesi territor, por me nje popullsi ne renie nga vitine vit duke pasur nje shkalle te larte emigra-cioni brenda dhe jashte vendit ne kerkim te njejete me te mire. Rendesia e kesaj komune qen-

dron ne ate qe ajo eshte nje komune maloreme nje pejsazh te pasur ne pyje, livadhe e tokaare, me burime te bollshme uji me nje largesite vogel nga zonat urbane, kushte keto qe ebejne kete komune nje vend mjaft te pershtat-shem per zhvillimin e turizmit veror dhe dimer-or si dhe te agroturizmit.

Lexoni në faqen 7

Pasioni, kurajo, sakrifica, keto jane vlerat qe inspiruan ne krijimin e Mobilerise“AJAX”. Rezultatet e kenaqshme fillestare çuan shume shpejt ne konsolidimin e

ketij realiteti komercial. Koha dhe eksperienca i kane treguar firmes cilat jane nevojatreale te klienteles kundrejt produkteve: cilesi e bukuri.

Zgjerimi i showroom-it ne ambjentet e godines ne autostraden Tirane - Durres, njestrukture me nje siperfaqe prej 2300 m² e inaguruar ne vitin 2006 i pergjigjet

pikerisht kerkesave dhe shtimit te tipologjive te arredimit per cdo ambient shtepiak.Per t`i shtuar suksesit – sukses, biznesit – biznes, Mobileri “AJAX” ka zgjedhur

po ashtu partnere te suksesshem.Autostrada Tirane-Durres km 7,Tirane, Albania, Tel: 042 406 601, Fax: 048 301

757, Cel: 068 20 67 602, info@mobileriajax.al

Redaksia e gazetës "Stebleva" fton të gjithë bashkëpunëtorët e shtypit, intelektualët dheqytetarët e thjeshtë steblevas të kontribojnë me bashkëpunimet e tyre për të pasqyruar bukurinëe natyrës së Steblevës, historinë e saj të lavdishme dhe njerëzit e saj të mrekullueshëm.Shkrimet nuk kthehen më nga redaksia.

Mundësisht ato të dërgohen në e-mail sakip.cami@yaho.com dhe me CD. Në pamundësipranohen edhe me dorëshkrim.

Ministri i Punëve Publike dhe Transportit Sokol Olldashi inspektonpunimet e rrugës Librazhd-Steblevë- Ura e Çerenecit

Në segmentin më të vështirë të UnazësLindore të vendit, atë që lidh Dibrën me Li-brazhdin, punimet vazhdojnë me një ritëmmjaft të mirë.

Ministri i Puneve Publike gjatë inspektimit

(Në nëntor 2012 përfundon traseja e plote e kësaj rruge)që bëri në punimet që kryhen në zonën e Ste-blevës dhe fushë Studenit, deklaroi se brendavjeshtës aksi do të jetë i gatshëm për asfaltim.

Lexoni në faqen 2

SEBISHTI, BOROVA,ZABZUNI, TRINOMIYNË QËNDRESTAR

Nga Velo CfarkuFAQE 3

VENDE HISTORIKENË KOMUNËNE STEBLEVËS

FAQE 4

HOXHË MOGLICA,BURRË I NDRITURDHE ME GJYKIM

ATDHETARNga prof. as. dr.Berndard ZOTAJ

FAQE 5

NË PËRMBUSHJE TËNJË DETYRIMI

Nga Besnik RAMAFAQE 5

SHËNIME RRETHLIBRIT DHE POEZI

NGA LIBRI“KUR LOTON

QIELLI” TË POETESNEXHI BAUSHI

FAQE 6

PAMJE NGA NATYRAE BUKUR E ZONËS

SË STEBLEVËSFAQE 7

GAZETË E SHOQATËS “STEBLEVA” Nr.25. Korrik 2012. Çmimi 50 lekë.

Gazetën do ta gjeni në interGazetën do ta gjeni në interGazetën do ta gjeni në interGazetën do ta gjeni në interGazetën do ta gjeni në internet në fornet në fornet në fornet në fornet në formatin PDF në adresën:matin PDF në adresën:matin PDF në adresën:matin PDF në adresën:matin PDF në adresën:wwwwwwwwwwwwwww.shoqatastebleva.com.shoqatastebleva.com.shoqatastebleva.com.shoqatastebleva.com.shoqatastebleva.com, në kuadratin gazeta, numri i fundit, në kuadratin gazeta, numri i fundit, në kuadratin gazeta, numri i fundit, në kuadratin gazeta, numri i fundit, në kuadratin gazeta, numri i fundit

2 Nr.25 / Korrik 2012STEBLEVA

- Mbrojtja e traditave, dokeve dhezakoneve të fshatit.

- Mbrojtja e pasurive e burimeve naty-rore të fshatit të njohura në bazë

Të tapisë së vitit 1937.- Shndërrimi i fshatit Steblevë në

zonë turistike.- Përdorimi në dobi të fshatit i të

gjithë resurseve natyrore.- Me rrugë e mjete demokratike të

sensibilizohen organizmat përkatësqeveritare e joqeveritare për t'i kush-

tuar vëmendjen dhe masate duhura zhvillimit të mëtejshëm në

përputhje me kushtet aktuale tëkësaj krahine.- Sensibilizimi i potencialit njerëzor

e intelektual të bijve të kësajKrahine për promovimin e iniciativave

studimore e kulturore për evidentimine historikut të krahinës, etnografisë

e folklorit, traditës e zhvillimittë mëtejshëm të tyre.- Sensibilizimi i opinionit publik për

Në segmentin më të vështirë të Un-azës Lindore të vendit, atë që lidh Di-brën me Librazhdin, punimet vazhdojnëme një ritëm mjaft të mirë.

Ministri i Puneve Publike, Sokol Oll-dashi, gjatë inspektimit që bëri nëpunimet që kryhen në zonën e Steblevësdhe fushë Studenit, deklaroi se brendavjeshtës aksi do të jetë i gatshëm për

Kohët e fundit, gjatë dhe pas festëssë 6 majit, që simbolizon ardhjen e pran-verës, Stebleva është gjendur nënfokusin e televizioneve kombëtare.Bukuritë e kësaj zone të virgjër, pasur-itë e mëdha natyrore kanë qenë nëfokusin e kamerave të televizioneve mëprestigjoze kombëtare, TVSH dheTelevizionit Klan.

Televizioni Klan në emisionin “Taki-mi i pasdites” drejtuar nga drejtuesja etalentuar Rudina Magjistari përveç pam-jeve të festës së 6 Majit kishte intervis-tuar edhe kryetarin e Shoqatës “Steble-va” Z. Mersin Hoxha, i cili e vuri theksintek traditat, gjuhën, zakonet dhe ritetfetare të steblevasve dhe të gollobor-

Qemal Stafa e ka shkruar me gjakune tij emrin e tij në histori. Le të mosshqetësohet askush dhe le të mos eshqetësojë as kryeministrin shqiptarpërse emri i Qemal Stafës është edhenë Gjimnazin e famshëm të Tiranës,edhe në Stadiumin Kombëtar të futbol-lit, edhe në një rrugë kryesore të Ti-ranës.

Elbasani e ka birin e tij sepse atjeka lindur. Shkodra e ka birin e tij sepseatje është rritur dhe është shkolluar.

Dibra e ka birin e saj sepse të parëte tij janë nga Zabzuni i Dibrës. Tiranaka 70 vjet që e ka natyralizuar emrindhe portretin e tij dhe nuk mund të bëjëmë pa të.

E kush nuk donte ta kishte në qyte-tin e tij një simbol të tillë si Qemal Stafa,djalosh 21 vjeçar, student për drejtësi,shkrimtar, sportist, luftëtar, që në lulene rinisë dha për atdheun gjënë më tështrenjtë, jetën.

Duam apo s’duam ne, Qemal Stafaështë personifikimi i rinisë shqiptare, iluftës për liri dhe përparim, i të sotmesdhe të ardhmes.

Simbolet mbeten simbole. Ata kanëhyrë tashmë në zemrat e popullit dhekanë zënë rrënjë. Këto rrënjë janë rrën-

OBJEKTI I VEPRIMTARISË SË SHOQATËS OBJEKTI I VEPRIMTARISË SË SHOQATËS OBJEKTI I VEPRIMTARISË SË SHOQATËS OBJEKTI I VEPRIMTARISË SË SHOQATËS OBJEKTI I VEPRIMTARISË SË SHOQATËSnevojat e ndihmës, kujdesit ndaj

Krahinës së Steblevës për integrimine saj në nivelet e zhvillimit

të vendit.- Shoqata do të ketë organin e saj

të shtypit periodik të titulluargazeta "Stebleva".- Shoqata nuk do të ndjekë qëllime

politike apo ekonomike. Ajo është or-ganizatë jofitimprurëse dhe joqeveri-tare.

- Për zhvillimin sa më të mirë të këtijobjekti ajo do të organizojë dhe programetë përbashkëta me shoqata të tjera qëkanë lidhje me veprimtarinë e saj nëRepublikën e Shqipërisë dhe jashtë saj,si dhe do të mbajë lidhje me institucioneqë i përshtaten objektit të saj.

- Veprimtaria e saj do të shtrihet nëtë gjithë territorin e Republikës së

Shqipërisë, duke hapur degë në rre-the, qytete, komuna si dhe shtete

të tjera duke siguruar numrin eanëtarëve të saj.

Qemal Stafa e ka shkruar meQemal Stafa e ka shkruar meQemal Stafa e ka shkruar meQemal Stafa e ka shkruar meQemal Stafa e ka shkruar megjakun e tij emrin e tij në historigjakun e tij emrin e tij në historigjakun e tij emrin e tij në historigjakun e tij emrin e tij në historigjakun e tij emrin e tij në histori

Qemal Stafa (Hero i Popullit)(1920-1942)

jët e zhvillimit progresiv të vendit tonësepse Qemal Stafa ishte simbol i të resëpërparimtare.

Ministri i Punëve Publike dheMinistri i Punëve Publike dheMinistri i Punëve Publike dheMinistri i Punëve Publike dheMinistri i Punëve Publike dheTransportit Sokol OlldashiTransportit Sokol OlldashiTransportit Sokol OlldashiTransportit Sokol OlldashiTransportit Sokol Olldashi

inspekton punimet e rrugësinspekton punimet e rrugësinspekton punimet e rrugësinspekton punimet e rrugësinspekton punimet e rrugësLibrazhd-Steblevë- Ura e ÇerenecitLibrazhd-Steblevë- Ura e ÇerenecitLibrazhd-Steblevë- Ura e ÇerenecitLibrazhd-Steblevë- Ura e ÇerenecitLibrazhd-Steblevë- Ura e Çerenecit(Në nëntor 2012 përfundon traseja e plote e kësaj rruge)

paketën e shtresave të asfaltit. ”Ky ësh-të segmenti më i vështirë dhe më irëndësishëm i asaj që quhet unaza Lin-dore, pra segmenti që lidh Peshkopinëme Librazhdin.

Është një distance prej 58 km përtë cilën kemi te nderuar punime në vlerën2.4 miliard lekëve”, u shpreh ministri.

Më tej Olldashi, tha se projekti dotë zhvillohet në bashkëpunim me Fon-din Shqiptar të Zhvillimit, ne jemi dukekryer punimet përhapjen e trasesë,ndërtimin e veprave të artit si dhe sht-

rimin e shtresave të zhavorreve. ”Jam ibindur që me këtë rritëm që po puno-het, në afatin optimal, në vjeshtën e këtijviti, objekti i dorëzohet Fondit të Zhvil-limit në mënyrë që të fillojnë asfaltet dherruga brenda një afati disa mujor të jetëe kaluashme dhe në një paramentër tëpakrahasueshëm me atë që ka qënëmë parë.

Duhet të kemi parasysh se kjo rrugëka qënë vetëm 4 m, e pa asfaltuar, gjith-monë e bllokuar dhe me një trajektoreshumë të vështirë”, deklaroi ministri iTransporteve.

Aksi Cerenec-Librazhd, i cili ështësot vetëm një rrugë e paasfaltuar ko-munash, pas rikonstruksionit, do tëketë një gjerësi prej 6.5 m asfalt, në tëgjithë gjatësinë e tij prej 58 kilometrash.

Punimet kryhen në një bash-këpunim të Ministrisw së Transportitdhe Fondit Shqiptar të Zhvillimit.

Stebleva në fokusin e televizioneveStebleva në fokusin e televizioneveStebleva në fokusin e televizioneveStebleva në fokusin e televizioneveStebleva në fokusin e televizionevekombëtare, TVSH dhe TVKlankombëtare, TVSH dhe TVKlankombëtare, TVSH dhe TVKlankombëtare, TVSH dhe TVKlankombëtare, TVSH dhe TVKlan

dasve të Dibrës.Televizioni Publik Shqiptar në emi-

sionin “Hapësirë e blertë” drejtuar ngagazetari Marash Mirashi dhe xhiruar ngaoperatori Esat Çuçllari kishte në fokusburimet, jetën dhe punën e blegtorëvedhe bujqve të Komunës së Steblevës.Nëpërmjet intervistave dhe pamjevekonkrete shikuesit njihen me burimetnatyrore dhe turistike të kësaj zone tëbukur, perlë të Shqipërisë Lindore.

Shoqata “Stebleva” dhe komuna eSteblevës falenderon këto dy televizoneprestigjoze dhe fton të gjithë televizio-net dhe shtypin e shkruar që të pasqy-rojnë resurset e mëdha që disponon kjozonë dhe ky vend i bekuar.

3 Nr.25 / Korrik 2012STEBLEVA

Nga VELO CFARKU

Sadoqë mbi katër dekada jam mar-rë dhe po merrem thuajse dita ditës mepublicistikë , ende ndihem si ai nxënë-si i zellshëm që para provimeve “ste-pet” kur dhe shkruan për vendlindjen, ecila më dhemb pafundësisht. Këtë herëka hapur kanatat e zemrës për tre fsh-tatrat tonë, Sebisht, Borovë, Zabzun.

Tri fshatra “ të vegjël por me historitë madhe. Përmes optikës së vështrimittim ato janë plotësim i njëri tjetrit nëreliev dhe në gjenezë. Në njërin fshatfillon njëri episode, tek tjetri do të gjeshvazhdimin akoma më interesant dheanasjelltas.

Janë vendosur në shpate kodrash emalesh në vazhdim të kurrizeve të ligi-nave, porsi gjerdanë ornamental të grarisësë tyre. Flladitur nga Lumi i Okshtunit kuderdhen ujëvarat që nga malet e larta tëSteblevës, përrenjtë zhurmëtarë të Zab-zun-Borovës dhe ecin luginës së Zallit tëSebishtit ku rritet si në asnjë vend tjetërtrofta pikakuqe tepër ndjellëse.

SEBISHTI

Ky fshat tradicional i blegtorëve dhebujqërve të dëgjuar, por së pari i qën-dresës trimërore në kohë trazirash dhesidomos në mbrojtje në mbrojtje të et-nisë dhe të gjuhës shqipe. Sot është idokumentuar regjistri osman i popull-sisë në shekullin XV ku pasqyrohetedhe Sebishti me bujqit dhe me pro-dhimet e tij.

Por historia e këtij fshati është ako-ma më e lashtë. Në kohën e reformavetë Tanzimatit ishte fisi Karaxha qëkundështoi i pari tagrambledhësit turq

SSSSSEBISHTI, BOROVA, ZABZUNI, EBISHTI, BOROVA, ZABZUNI, EBISHTI, BOROVA, ZABZUNI, EBISHTI, BOROVA, ZABZUNI, EBISHTI, BOROVA, ZABZUNI, TRINOMI YNË QËNDRESTARTRINOMI YNË QËNDRESTARTRINOMI YNË QËNDRESTARTRINOMI YNË QËNDRESTARTRINOMI YNË QËNDRESTARpër mospagimin e taksave dhe xhelepe-ve Stambollit.

Kjo qëndresë vazhdoi me luftën përmbrojtjen e trojeve , gjuhës, fesë dukevijuar në Kuvendin e Fushës së Klenjësku sebishtarët ju përgjigjën thirrjeve tëHoxhë Mogllicës dhe Hoxhë Lilës përpërhapjen e shkollave të gjuhës shqipe.

Gjatë Luftës Nacional-Çlirimtare ngaky fshat dolën partizanë dhe u rreshtuannë Brigadën e IV Sulmuse dhjetra bij tëkëtij fshati duke nënshkruar një faqe tjetërlavdie. Lufta e tyre pasqyrohet edhe tekditari “Shtigjet e lirisë” të Haki Stërmillit.

Një tjetër faqe pune dhe heroizmiishte puna e madhe e sebishtarëve dhee fshatrave për rreth në nëntor 1967 përeliminimin e pasojave të tërmetit të këtijviti në Dibër dhe Librazhd.

Nga ky fshat ishte heroi i punës Xha-fer Çela, njeri me kontribut mbarë ko-mbëtar, ashti si shokët e tij Gani Tuçe-pi, Ahmet Xheloja etj. Në pak rreshtanuk do të mundem të paraqes kontribu-tin e të gjithve, por nuk mund të le papërmendur ushtarakun e karrierës Hys-ni Çela , arsimtarët dhe drejtuesit Me-hdi Lila, Rexhep Çela dhe MuhametKaraxha. Nga fisi Muça kanë kontribuarkombëtarisht Isuf Muça, Jonuz Muçadhe kryetari aktual i Komunitetit Mysli-man Shqiptar Selim Muça.

Nga ky fshat ka blegtorë dhe bletër-ritës me emër , ka bisnesmenë me emërnë shkallë kombëtare si firma “Ajaks”Kushta etj. Nuk mund të lihet pa për-mendur fisi me tradita Balla, fis me tra-dita patriotike dhe demokratike.

Në përbërje të Komunës së Ste-blevës Sebishti ka kontributet e vetasidomos në lëmin e infrastrukturësrrugore dhe në mbrojtje të traditave atd-

hetare-kulturore, të veshjes folklorike, tëarsimit të brezave, të mbrojtjes sëpyjeve, kullotave dhe të kultivimit të pem-tarisë.

BOROVA

Fshati tipik i gurtë dhe i buronjavemalore që derdhen furishëm në ujrat ezallit atje poshtë tek mullinjtë…

Natyra alpine i ka falur këtij fshat mezë edhe ato vepra hidrike që janë mirat-uar kohët e fundit dhe që po ndërtohennë krah të trasesë së rrugës së re ko-mbëtare Librazhd-Studën-Borovë e nëvazhdimësi luginës.

Ngulimi demografik i Borovës datonherët, por ajo bëri emër në kohënSkënderbegiane me fortesat e kalasësë Meçadit dhe me rrethinat përqark.

Kësaj lugine e deri në thellësi tekkanionet e Lumit të Okshtunit tregojnëse është gatuar baroti i gjyleve për luftratantiosmane e antiserbe.

Nga Borova kanë dalë mjeshtra tëmëdhenj gurëgdhendës dhe drugd-hendës, Sot ka firma ndërtimtare meemër kombëtar si Mustfa Laçku në Dur-rës, Firma “Golli” në Tiranë, Firma“Isaku” në Durrës etj.

Në Borova është hapur zyrtarishtshkolla e dytë shqipe në zonë në vitin1924 pas asaj të Trebishtit që ështëhapur më 15 prill 1914. Nga kjo shkollëdhe nga ky fshat kanë dalur mësuesdhe drejtues të zotë si Nevruze Cani,Muhamet Sula, Zahim Laçku, IlmieIsaku, mjeku Hiqmet Musta, ushtarakuMuharrem Isaku, Xhevahir Caka etj.

Së bashku me steblevasit luftuankundër serbëve në tre lufta të mëdha qëkanë mbetur në histori.

ZABZUNI

Zabzuni është pothuajse binjak et-nik me Borovën fqinje. Duhet evidentu-ar qëndresa epike e zabzunasve nëmbështetje të borovasve dhe të stebl-evasve gjatë luftës kundër serbve dhemasakrës së Shkallës dhe të Qafë Per-vallit. Kënga e popullit thotë:”Plasi push-ka në Pishtericë/ Ushtari serb kris dheik…” Historikisht Zabzuni nuk ështëzënë në befasi dhe nuk është bërë zapnga hordhitë e huaja.

Është shkruar dhe duhet të vazh-dohet të shkruhet për figurën qën-drestare të Murat Qolit, këtë plak tëmençur dhe trim të paepur, për fisin eshquar Boriçi, nga më të vjetrit deri tekmë të rinjtë , për Jaho Boriçin, FatmirBoriçin, Xhavit Boriçin, gazetarin dheushtarakun Kujtim Boriçi, për mjeshtrine ndërtimit Ymer Boriçi, për vëllezëritXhavit dhe Alush Qoli, për mjeshtrin IzetTeta etj. Firma ndërtimit e Petrit AlushQolit ndërtoi në Fushë Studën edhexhaminë e këtij fshati. Dallohet nëDurrës, në zonën e plazhit, “ kompleksiBorova”, krenari e mjeshtrave tëBorovës.

Nga Zabzuni e ka origjinën Heroi iPopullit Qemal Stafa, vëllai i tij Dr. VeliStafa, babai i tyre ushtaraku HasanStafa bashkëkohës dhe shok shkolleme Mustafa Qemal Ataturkun. Nga Zab-zuni ka qenë aktori i mirënjohur BexhetNelku dhe kështu mund të rendisimedhe figura të tjera.

SEBISHT-BOROVË-ZABZUN , njëtrekëndësh kockor, një nyje e pazgjidhurpatriotike, një burim i pashtershëm përbrezat, frymëzim për sot dhe për ditëtqë do të vijnë.

Zhvillimi i turizmit ne komunenStebleve

Komuna Stebleve ndodhet ne veri-lind-je te Librazhdit dhe perbehet nga 7 fsha-tra: Stebleve, Zabzun, Borove, Llange, Se-bisht, Moglice dhe Prodan. Sot komunaka rreth 2 300 banore dhe ka nje shtrirjetotale territoriale rreth 119.5 km². Ajo ndod-het nen juridiksionin administrativ te Rre-thit Librazhd te Qarkut Elbasan. Kjo Ko-mune ka nje shtrirje te madhe gjeografikedhe territoriale dhe eshte zona me e lartee populluar e vendit tone. Lartesia mesa-tare mbi nivelin e detit eshte 1200 m. Ko-muna Stebleve deshmohet si nje vend-banim prehistorik (duke iu referuar gjur-meve te gjetura si Greshkameni iBoroves). Para vitit 1990 Stebleva ka pa-tur mbi 900 shtepi dhe mbi 4500 banore.Pra popullimi i zones ka qene si rezultat inje kulture te qendrueshme ne blektori,bujqesi, tregeti, ndertim etj.

Stebleva ashtu si gjithe zona e Gol-lobordes kane te ngjashme traditat dhekulturen, dhe ashtu si te gjithe gollobor-dasit, njihet historikisht per mjeshterine endertimit. Mjeshterit gollobordas njihen jovetem ne Shqiperi por dhe me gjere, neBallkan, Turqi, Bullgari, etj, per artin dhekulturen e tyre te veçante te te ndertuarit.

Pas vitit 1990, fale intelektit, mjeshter-ise ne ndertimtari, fale tradites dhe kul-tures se punes ata u pershtaten mjaft mireme ekonomine e tregut dhe u bene tesuksesshem ne fushen e biznesit dhe tetregtise. Megjithe kushtet e mrekul-lueshme natyrore dhe klimatike periudhae ndryshimeve politike ne rang kombetardhe ndryshimi i sistemit krijuan kushtetper levizjen e lire dhe pa kriter te popull-sise ne mbare Shqiperine duke prekurndjeshem dhe Komunen e Stebleves, kupati nje rrjedhje te ndjeshme te popull-

Strategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e Steblevës

sise drejt zonave urbane apo ne emigra-cion, por ndryshe nga zona te tjera te Sh-qiperise, karakteristike per kete zone ish-te fakti se banoret e Stebleves nuk u lar-guan pergjithmone, ata nuk shiten pasur-ite e tyre te paluajteshme duke menduarse nje dite do te riktheheshin ne vendlind-jen e tyre per te jetuar, punuar ose per teshijuar bukurite e pafundme natyrore.

Ky grup perben edhe numrin me temadh te turisteve vendas qe e visitojnezonen, perpos turisteve qe vijne nga rre-the te tjera te qarkut, kryesisht qytetit teElbasanit, si dhe nje numri aktualisht tevogel turistesh te huaj qe e frekuentojnezonen per bukurite e saj te mahnitshmedhe kulturen e pasur. Kater publikimenderkombetare, dhjete nga Ministria aTurismit, broshura, harta guida, publikenga rajoni, pese publikime nga sektoriprivat i turizmit shqiptar, te gjitha jane ri-

pare per te percaktuar se si zona Steblevesparaqitet dhe promovohet per turistet po-tenciale. Fatkeqsisht, kjo zone merrshume pak vemendje. Perjashtim bejnevetem broshurat dhe guidat rajonale kuzona permendet per bukurite natyrore dheatraksionet kulturore.

Oferta turistikePer t’i ardhur ne ndihme planifikimit

per zhvillimin e qendrueshem te turizmitne Stebleve dhe per identifikimin e tregjevekryesore, u krye nje shqyrtim i ofertes tur-istike ekzistuese. Analiza e ofertes u per-qendrua ne akomodimin, sherbimin eushqimit dhe pijeve, objekteve/aseteveturistike, aktivitete dhe festivale.

Akomodimi: ne vitin 2011, Steblevakishte 1 hotel me 30 shtreter i cili ndodhetne qender te komunes dhe 10 shtepi pritjeme 20 dhoma dhe 40 shtreter. Zenia ehotelit dhe shtepive te pritjes per momen-

tin eshte ne masen 30%. Duke parefluksin ne rritje te turisteve te huaj, numri ishtepive pritese duke ndjekur karakterisit-kat e ndertimit te zones, ka ardhur duke ushtuar nga viti ne vit.

Ushqimi: Ne Stebleve ka rreth 11restorante dhe 10 shtepi pritese qe u sher-bejne turisteve. Kryesisht ofrohet kuzhinetradicionale, me baze pataten qe eshteedhe mbreteresha e kesaj zone. Per sh-kak te terrenit te favorshem, blegtoria esh-te e zhvilluar e per rrjedhoje edhe mishiapo nen produktet e qumeshtit, jane meshije te vecante dhe gati organike.

Festivalet dhe aktivitetet: Nje vlere evyer e trashegimise kulturore e zones janefestimet kolektive tradicionale te zones neperiudha te ndryshme te vitit, si festa eShengjergjit. Ne keto takime kolektive da-lin ne pah traditat e veçanta te trasheguarabrez pas brezi si ne sjellje, gjuhe, veshje,muzike dhe kulture, duke i zhvilluar ketotradita si pjese e rendesishme e trashegi-mise historike e kulturore. Ne keto eveni-mente grumbullohen perveç banoreve tezones dhe ish banoret e saj te cilet kaneimigruar apo emigruar prej kohesh, dukeringjallur dhe mbrojtur keshtu elementettradites. Nje pasuri e madhe e trashegi-mise kulturore e zones eshte larmia ekostumeve popullore e tradicionale sipaszonave dhe fshatrave, kenget dhe valletkarakteristike te zones. Ekziston munde-sia qe keto aktivitete te promovohen siduhet per vizitore te munshem si dhe teorganizohen aktovitete te reja per te ter-hequr sa me shume vizitore.

Sherbimet Turistike: Stebleva aktual-isht nuk ka anje agjensi qe ofron ture teorganizuara ne rajon. Turet per turistetorganizohen sipas rasteve nga vete ban-oret e zones, te cilet rendom bejne edhesherbimin e guides.

Vijon në faqen 7

4 Nr.25 / Korrik 2012STEBLEVA

Orveniku(Oronicheus,Oronichius)*)

Oranikun e famshëm, vendine përpjekjeve të Skënderbeut meushtritë otomane, Steblevasit ekatundet përreth e quajnë sotOrvenik. Me këtë emën quhendisa rrafshina të ndërkëputunaprej përrenjvet që rrjedhin prejpjesës perëndimore të malitPishtevicë (1564), me një sipë-faqe afërsisht 15 km² tokë pem-ishte e zabele. Përfund këtynerrafshinave shkon Zalli i Bardhë.

Në kohë të Turqis, karvani iDibrës që shkonte për Elbasan,kalonte pranë Orvenikut. Sot rru-ga publike Peshkopi-Elbasan ishkon mes për mes.

Sikurse dihet këtë anë të Sh-qipnis e rrethojnë male të mëdhame disa maja të nalta si:Strizhaku (2231), Kallkani (2132),Raduçi (2084) e Kryqi i Belicës(1924), që vargzohen drejt QafëThanës. Në pjesën perëndimoretë këtyne maleve, përshkon rrugae sotme Peshkopi-Elbasan, ecila, tue nis nga Librazhdi, kalonnëpër katundet Zgozhd e Lumniktë Çermenikës edhe hyn nëgrykën e Llangës të krahinës Gol-lobordë, pjesë e prefekturës sëDibrës e, mbasi përshkon fush-ën e Zabzunit del në sheshet eDraganit, ku fillon pylli i madh ikatundit Steblevë.

Për mb’at anë vorrezavet tëlagjes qendrore të këtij katundi,buzë rrugës publike, fillojnë rraf-shinat e famshme t’Orvenikuthistorik, shesh i luftës ngadh-njyese të heroit t’onë kombëtarSkënderbeut, kundër MustafaPashës, më 1448.

Kjo luginë e madhe asht e for-mueme me kodrina e lugina të tjeratë vogla e të mveshuna me drudushku, ahu, lajthije e pemishte, enë pjesën më të madhe të sipër-faqes së saj, ka shumë livadhe eara të mbjelluna. Në këto mjedisetë bukura të natyrës gjinden dhegërmadha ndërtesash, gja që tëlejon të pohosh se ky vend ka qënëi banueshëm jo vetëm në epokëne Skënderbeut, por dhe më parë.

Në Steblevë tregohet kjolegjendë:

“Orveniku ka qënë qytet i mathnë kohën e Skënderbeut. Aty kanëluftue shumë herë shqiptarët meturqit. Luftat ma të mëdha janë banë gur të Petrilit, në Çajre të Thatëdhe ke Guri i Shqipes në Raduç.Gjaku ma i madh a ba në Petril,se aty kanë qenë forcat e shumatë Turqisë. 20)

Banorët e vjetër të Oranikut,siç duket, nga mungesa e buri-meve ujore, ndoshta dhe ngarrënimet turke, mund të jenë zhv-endos nja 500 m nga jugu, në atëvend ku gjinden shumë burimeuji e asht më afër zallit të Bardhë.

Kështu, siç kuptohet, asht for-mue katundi i ri që sot quhetSTEBLEVË. Po të zgjasim duartëtek gojdhanat popullore ky ka-tund ka qenë quejtun ORVENIK ,dhe se emni i sotëm Steblevë kambetun që në kohën e largët tëpushtimit otoman, kur sun-dimtarët e Dibrës nuk mundënme e blemë të dhjetën e këtijkatundi e prandaj u quejt Ste-blevë (Stbleva, nuk të bleva)

Në mbështetje të emnit qëmban lugina e naltë-permendun,mbi pozitën e vendit e të gjetjeve tëndryeshme, besohet se në këtëvend, duhet kërkue Orveniku(Oronicheus) historik i luftrave tëSkënderbeut, mbasi ky vend ndod-het në nji pozicion strategjik, nëgojë të grykës “Laku i Ahishtes”,që bashkon fushën e Strugës me

Vende historike në komunën e SteblevësVende historike në komunën e SteblevësVende historike në komunën e SteblevësVende historike në komunën e SteblevësVende historike në komunën e SteblevësKrahinën e Gollobordës.

Këtu, në Orvenik u gjet njëpjesë gjyleje hekuri të asaj kohe,12 kilogramësh e cila iu dorëzuaMuzeumit Kombëtar në Tiranë,me datë 26 gusht 1938.

Në këtë vend gjinden aty-këtumurishta shtëpiash të kohëvet tëkalueme, bashkë me rrënimet enjë kishe të rrethueme me vorre,bri të cilave u gjet edhe një mon-edhë argjendi e premun në Dibërnë kohën e rrethimit të Stefigraditprej Sullatan Murati II, më 1449.21)

Në mes të Orvenikut ndodhet dhenjë krue i vogël, që vendasit equejnë “Kroi i Orvenikut”.

Gollobordasit kur udhëtoninpër në Manastir e Selanik, shko-nin për mjedis të Orvenikut egrykës së Dervenit që ashtndërmjet maleve Strizhak e Raduçdhe dilnin në katundin Jablanicë,prej nga zbritnin në Strugë e Ohëre vazhdonin për Maqedoni.

Mirret me mend, se kjo udhë ika pasë tërhjekun ushtritë turkenë Orvenik, ku Skënderbeu, më14 gusht 1448, mundi MustafaPashën dhe nji ditë më vonë Moi-siu i Dibrës e zuri Mustafa Pashënrob bashkë me 12 oficerë, nëfushën e Rrethasit, dy milje largOranikut. Besohet se fusha eRrethasit, që ka formën e nji rre-thi, asht fusha e Klenjës, që ndod-het në verilindje të Orvenikut.22)

Modriçi (Modrissa) *)

Rreth 15 km në veri lindje tëOrvenikut, rranzë malit Raduç, nëpjesën e Drinkollit e në krah tëmajtë të Drinit të Zi, asht në kam-bë edhe sot katundi historikModriçi.Këtu në vendin e quejtun“Lisat e Llatinit-Oreovë” shifenrrënimet e një fortese të motshmetë cilën vendasit e quajnë me disaemna si: “Kala e Modriçit”, “Kala eSkënderbeut”, “Kala e Qafirit”,“Çingjene Kala”, “Kala Skënder-begov grad”.23)

Historia na thotë se këtëfortesë Skënderbeu e ngriti pasranjes së Sfetigradit.

Malin Raduç, që asht ndërm-jet Modriçit e Orvenikut, Barleti equen Modrissum dhe thotë përkëtë, se asht një malë i naltë qëdukesh nga vendi i turqvet. Naltnë këtë mal, vazhdon Barleti,Skënderbeu ngrefi më 1451 njëfortesë, e cila u quejt Modrissa.

Me të vërtetë sot mali Raduç ipërgjigjet plotësisht këtij përsh-krimi, mbasi prej majës së tijduken liqeni i Ohrit, me qytetet qëe rrethojnë si dhe malet e Pet-rinës e të Peristerit.

Sipas arkeologut Prof.Dr.Adem Bunguri “Fortesa e Modriçitka një sipërfaqe rreth 3000 m²,perimetrin 102 m, diametri veri-jug50 m dhe lindje – perëndim 45 m,ka gjurmë muresh me një gjatësi26 m, lartësi 0.80 dhe gjerësi 1 m.Në anën verilindore ndodhet njësterë uji në trajtë katërkëndeshime brinjë 1.80 x 250 m, thellësi3.30, vëllimi mbi 14.85 m³, gjerë-sia e mureve të steresë është 1m. Kjo kështjellë i vlejti Skënder-beut kryesisht si pikëvrojtimi. Nëkështjellë u instalua nga Skënder-beu për herë të parë sistemi i ndër-lidhjes me top, ose siç e quanteBarleti “Përdredhore” 24)

Në pikëpamje folklorike, pa-varësisht se kjo krahinë admin-istrohet nga Jugosllavia, ajo ashtdjepi i kulturës legjendare të ko-hës së Skënderbeut, sepse këtuende sot ndigjohen një varggojëdhanash e kangësh të asajkohe, si trimnija e Skënderbeut,heroizmat e popullit shqiptarkundër turqëve, emigrimet përItali e Austri, vdekja e Skënder-beut dhe të veshurit e xhylinit

(jakuce),25) largimi i Modriçasve,ndihma e emigrantëve gollobor-das në Itali, në dobi të kishave tëvendit etj, etj.

Më poshtë po japim njëkangë që këndohet në katundete Gollobordës dhe në katundinDrinkoll.

Toka e Arbëneshvet

Veson vesë në tokë të Shqipnisë.(Rosi rosa V’Arbanashkazemja)27)

Veson vesë në tokë të Shqipnisë.Do të lagi , o moj nuse, trimat estolis,Që do të shkojnë me marrëlodrat e flakta.Nusja me kunorë28) i mbronte,Që t’ mos lagen trimat estolisë.

Veson vesa në tokë të Shqipnis,Do të lagi, o moj nuse flamurine kuq,Që do të shkoj mbas së mirësnuse.Nusja me kunorë e mbronteQë t’mos laget flamuri i kuq.

Veson vesë në tokë të Shqipnis,Do të lagi, o moj nuse, krushqite stolisë,Që do të shkojnë me marrë tëmirën nuse.Nusja me kunorë i mbronte,Që t’mos lagen krushqit estolisë.

Veson vesë në tokë të Shqipnis,Do të lagi, o moj nuse lodrat eflakta,Që do të shkojnë mbas sëmirës nuseNusja me kunorë i mbronte,Që t’mos lagen lodrat e flakta.

Veson vesë në tokë të ShqipnisDo të lagi, o moj nuse, dullakune kuq,Nusja me kunor e mbronte,Që t’ mos laget dullaku i kuq” etj.29)

Kështu pra, kur fiset thjeshtëshqiptare, pas qindra vjetësh, ekishin “harrue” Skënderbeun dheemnin e tij, Drinkollasit me njëvarg legjendash, kangësh eveshjesh tradicionale mbaningjallë kujtimet e epopesë ma tëndritshme shqiptare, epopenëSkënderbejane.

Historiani jugosllav,Dr.M.S.Filipoviç këta visare popu-llore idilike shqiptare, të kohëve të

kalueme, iu dukentepër fantastike, e përtë provuar burimin e tyrelëvizi në disa fshatra tëGolloborës, ku pyetidisa veta, e mbasi kudogjet të njëjtën përgjigjeu bind dhe nëmonografinë e tij“Drinkolli i Dibrës (De-barski Drinkoll), shtypurnë Shkup, më 1939, kashkruar:

“Mnogo je pre-damja u narodu opromennama uvreme kadsu Trcidoshli. Mogaqnoje jeda se niko od njihodnosi zaishta nadoba prvog madiran-ja Turaka u ovekrajeva.Zna se da jeSkënderbeg dugo go-din vodio borbu s Tur-cim shtoje mogllo daima uticaja i na nase-la damashnjegDrimkoll i da ostavikakuspomenu”

(Shumë ngagojëdhanat (traditat)

në popull ndryshuan kur erdhënturqit. Ka mundësi që shumë prejkëtyre mardhanjeve me turqit tëishin vërtet të mira në etapënpara pushtimit të tyre. Dihet seSkënderbeu për shumë vjet kaluftuar kundër turqëve, gjë që kalënë gjurmë dhe te banorët ven-das të Drinkollit.)30)

Meçoku (Mechadio)Zabzuni

Rreth 6 km në jugperëndim tëOrvenikut*), në vendin që dikur kaqënë quejtun “Meçad” **), sot gjin-det katundi i banuem “Zabzun”, icili sipas gojdhanave tëtregimtarëve gojor të këtij katun-di, u quejt kështu, që kur e push-toi këtë katund nji pashë turk (zap-tim–Zaptun–Zabzun). LagjenLlangë të këtij katundi, që ashtpranë udhës Dibër-Librazhd, nëgrykë të Llangës, Turqit e quenin“Koçak”.

Ndërmjet Llangës e katunditZabzun, i cili gjindet përtej disakodrinave, shtrihet fusha e Zab-zunit (fusha e Meçadit e kohëssë Skënderbeut), në të cilën gjin-det nji shkamb, që sot quhet“Guri i Sanxhakut”. Nga veriu,pranë këtij katundi, rranzë shka-mbit “Shullan”, buzë zallit tëBardhë, gjinden gërmadhat e njikështjelle, që sot quhet “Qytet”.

Në disa lëndina e sheshe për-fund kësaj fortese, sot shifen shumëvorre të vjetër. Në Meçok asht edhenji burim, të cilin e quajnë ‘’Hurdhae Meçokut”. Disa murishte shtëpi-jash e kishash që shifen andej-këndej, na bajnë të besojmë se nëkohën e Skënderbeut, Meçokumund të ketë qenë edhe katund.Gjithashtu përroi, që rrjedh nga ka-tundi Zabzun e vijon pranë kësh-tjellës, ku bashkohet me zallin eBardhë, sot quhet Përroi i Meçokut.

Në kohë të Turqisë rrugaDibër-Elbasan shkonte nëpërBorovë, nëpër fushë të Zabzunit,ku në drejtim të lindjes ndahejrruga që shkonte për Ohër. Nëkrahinat e Gollobordës, ku janëba këto luftra, ka vetëm dy fusha.Njana asht ajo e katundit Klenjë,që siç u tha, mundt të identifiko-het me fushën e Rrethës, që për-mend historia dhe tjetra ashtfusha e katundit Zabzun që du-het të jetë fusha e Mechadio-s(Meçad), (që sot thirret fushëStuden, M. M.).

Në Sebisht dhe sot tregohenlegjenda për Skënderbeun.

Njëra ndër ta thotë:“Skënderbeu ka pas luftue në

Cucul.Turqit u thyen në Cucul eikën andej nga Zabzuni. Ke Li-vadhet e Zabzunit kanë luftueprap. Skënderbeu ka luftue dhenë Greshkamen (Gryka e Zallit,përmi urën e Prastit.)31)

Të dyja këto fusha janësheshe të triumfeve të Skënder-beut me 1448 kundra MustafaPashës e më 1452 kundër Talip*)Pashës, dy orë para të cilit kishtedërrmue Hamza Pashën nëgrykën e Mechadios (sot gryka eDervenit) përfunt malit Raduç(Modrissa). Largësia ndërmjetkëtyne vendeve historike: Orvenik-Modricë e Meçok i përshtatet asajqë tregon historia.

Hazis Ndreu, duke iu referu-ar tregimtarëve gojor, mendon seMeçadi duhet kërkuar në njëfushë që shtrihet ndëmjet Pra-panikut të Madh e Prapanikut tëVogël dhe prej fushës së Meça-dit zbritet në një luginë që quhetlugina e Megjës. ³²)

Në këtë fushë asht nji gurëqë quhet “Guri i Sanxhakut) , qëturqisht do të thotë flamur. Nëhartat e Turqisë Zabzuni figuronme emnin “Koçak”.

Marrë nga libri “Sheshet ebetejave të Skënderbeut në

dritë të realitetit” të autorit VahidKormaku

Referencat

*) Barletit thotë “Ky vend, që zgjodhën për ndeshje, i quajturOronik apo me një emër më të njohur, Oronok, ndodhetnë Dibër të Sipërme,në një farë fushe, jo shumë tëgjërë, 6000 hapa larg Krujës. (M.Barleti,Historia eSkënderbeut, Tiranë, 1983,f.215.) Shih dhe DilaverRadeshi,që thotë se Oraniku duhet lokalizuar rrëzëmalit Vishevsko brodo, 6 km në lindje të Strugës (Di-laver Radeshi,Beteja e Drinit dhe Oranikut, Tiranë,1964,f. 37.) Selim Alliu dhe Ilmi Sadikaj e lokalizojnënë fushën që gjëndet në qytetin e sotëm të Dibrës sëMadhe, Shih Selim Alliu, Ilmi Sadikaj, Dibra dhe Di-branët, Dibër, 1981,f.48.

20) Këngë popullore historike Tiranë, 1956, f.51.Shënimi redaktorit

21) “Drita”, Tiranë, 25 shtator 1938 22) Vahid Kormaku ka hedhë mendimin se Fusha e

Klenjës ësht fusha e Rrethasit,ku Moisiu i Dibrëszuri rob Mustafa Pashën,më 15 gusht 1448. Shënimi redaktorit.

*) Barleti thotë: “Ishte një mal,banorët e quajnë Modrisë,thikëe rëpirë i cili për shkak të lartësisë,vështronte përparatokat e turqëve në një hapsir të madhe.M.Barleti, His-toria e Skënderbeu, f.386. F.Noli thotë se Skënderbeu“ ndërtoi fortesën e Modrisës në një maj të malit Sharqë zotëronte fushën e Maqedonisë.” F.Noli, vepra e4,f.550. Shënim i autorit.

23) Rrënimet e kësaj fortese ndodhen në pjesën e katun-dit Llukovë, buzë Drini. Aty shifen disa vorre e frag-mente muresh të vjetra dhe një vend që quhet “Bu-nar”. Siç duket Skënderbeu këtë fortesë e ngriti mbirrënojat e nji kishe, që vendasit e quejn Kisha eShënkollit. (Dr.M S.Filipoviç, Drimkolli i Dibrës,Shkup, 1939). Shënim i autorit.

24) Prof. Dr. Adem Bunguri, Studime Historike, Tiranë,shkurt. 2007. Shënim i redaktorit.

*) Kjo këngë,disi më ndryshe, është mbledhur nga stu-diuesit e Institutit të Historisë dhe Gjuhësisë tëTiranës, në vitin 1952, në Steblevë, në dy gjuhë:maqedonisht dhe shqip: (M.M.)

(Maqedonisht) (Shqip)

Po sakall Skënderbege Ka kërkue SkënderbeuEnu mumiçe maceku: Një vajzë të vogëlOt dvanaesit godini, Dymbëdhjetë vjeçare,Ot trnaesit proleti Trembëdhjet pranvershe

Koga mumiçe plaçeshe Kur vajza qante,Tifkana rosa rosesh Ves’ e butë binte;Koga mumiçe letashe Kur vajza ngarente,Tifkono vetre veeshe Er’ e lehtë fryente;

Kogo mumiçe smeshe Kur vajza qeshte,Esnono sonce greeshe Dielli i bukur ndriçonteKogo mumiçe sedveshe Kur vajza ulej,Teskene agi stanevi Agallarë të rëndë ngriheshin.

26) Dasma e Skënderbeut u bë më 26 prill 1451,vit ku undërtua dhe Kalaja e Modriçës. Skënderbeu ishte46 vjeç dhe nusja, Marina Andronika 23. Kjo kangëkëndohet bullgarisht nga gratë e Drinkollit të Dibrëse të disa katundeve të Gollobordës. Biemmi e quenMarina, Barleti Donika, Hopf dhe Muzaka Andronika.Ishte vajza e madhe e Gjergj Arianit Komnen GolemThopis, dhe e princeshës Maria Muzaka. Sipas Bar-letit Marina Andronika ishte shumë e hijshme. “Bel-lissima et virtuosissima figlio di Aranit Comino, chchiamava Doneca” (“Bija shumë e bukur dhe shumëe virtytëshme e Aranit Komnenit, që quhej Donikë”).Franco, kap XIII, f.17,cituar sipas F.Noli, “Historia eSkënderbeut”, Boston 1921, f. 186. Shënime tëautorit.

25) Jakucia asht mbajtur si shenjë zie për vdekjen eSkënderbeut. Shënim i autorit.

27) Kangë dasme krahinore. Këndohet prej grave tëDrinkollit e të disa katundeve të Gollobordës. Kan-ga duket se asht shumë e vjetër dhe mund të ketëlidhje me qytetin e Albanopolisit. Strofa e parë dhee dytë këndohet kur nisen trimat me marrë lodrat eflamurin, strofa e tretë dhe katër këndohet kur nisenkrushqit për të marrë nusen dhe strofa e fundit kën-dohet kur vjen nusja. Shënim i autorit.

28) Origjina e fjalës asht “stonen” që greqisht do të thotëkunorë. Në Drinkoll e Gollobordë, zakonisht për çdodasëm bahen dy kunora: kunora e flamurit që thurinprej lulesh dhe e vendosin në majë të shtizës dhekunorën e nuses që ia thurin prej lulesh e gjerdan-ash e që e vendosin në dullak mbi krye të nuses.Shënim i autorit.

29) Dullaku dhe flamuri përdoren pa dallime fetare ngamuslimanët dhe ortodoksit, si të Drinkollit ashtudhe të Gollobordës. Shënim i autorit.

30)MS.Filipoviç,”Debarski Drimkoll”, Shkup,1939, f.20:“Pashto mi je zgledallo subishe fantastiçno, pitansam svanog starijeg çoveka skojim cam razgovarao,izvaki je zanoza predanje in susednom gollobod-skom sello Drenoku. (Me që m’u duk mjaft fantastke,pyeta disa njerëz të moshuar me të cilëtbisedova,dhe që të gjithë kishin dijeni për atë tëdhënë. Për këtë të dhënë gojore ,që ndesha në Modriçkishin dijeni dhe në fshatin fqinj Drenok (Shih: MuzenHistorik të Dibrës, Dr.Milenko Filipoviçit, DebarskiDrimkoll, Shkup,1939,f.21-22). Shënim i autorit,përkthimi Zhuljeta Fejza.

*) Betejën e Meçokut 1465, Barleti (L. XI, f. 339) e për-mend si t’Orvenikut. Shënim i autorit.

**) “Meçadi (Mechadio) është një luginë në Dibrën eSipërme, prej të cilës ka disa kalime,për të dalë nënjë luginë tjetër me shtrirje më të gjërë, që quheValkali”, (Faik Konica, Albania, nr.8, f.139-141.)Shënimi i redaktorit.

31) Këngë popullore Historike, Tiranë 1956, f.52. Shënimi redaktorit.

*) Biemmi e quen Tilufo. Shënim i autorit.32)Hazis Ndreu, Kastriotët dhe Skënderbeu në trojet

arbërore, Tiranë, 1997,f.92.

5 Nr.25 / Korrik 2012STEBLEVA

Faleminderit shumë që mëdhatë kënaqësinë por edhe be-simin të lexoj para botimit librinhistorik “Hoxhë Hasan Moglica,Klerik dhe luftëtar i shquar për lir-inë dhe gjuhën shqipe”. Teksalexoja një shkrim original, binde-sha edhe më tej për faktin se kra-hina e Moglicës dhe më gjerë eDibrës, nuk i kanë munguar bur-rat e shquar kur Atdheu ka pasurnevojën, burra që mbi Atdhe e Fl-amur nuk vinin asgjë, as familje,as pasuri e as jetën e tyre. Njëndër këta burra të ndritur, nëgjykimin por edhe në radhët ekësaj monografie historike, kaqenë e mbetet edhe Hoxhë HasanMoglica. Këtë gjykim e vlerësimpër të, ma kristalizoi, konkretizoidhe përforcoi më tej monografiae përgatitur për botim nga studi-uesja e apasionuar Dr. ValbonaRamçi.

Botim i kësa monografie nëkuadrin e 100 vjetorit të shtetitshqiptar, në tërësi përbën njëmaterial original, me vlera arki-vore, me ngjarje, data, protago-nistë në kulmin e ndodhive tëmëdha për Dibrën e Shqipërinë.Nëpërmjet “grimcave” të panu-murta të ecurisë së tij, si pjesë-marrës në çeta, lidhje, kuvende,kongrese, debate, qendrime,pajtime, mospajtime, prishjeve,rregullime deri në arrtijen e pikëskulmore apo edhe të dështimit,

Kishte kohë që Islami mëthoshte se po punonte për të sh-kruar një libër. Që në momentin eparë, unë e nxita që të shkruante,se isha i bindur që ai kishte përçfarë të shkruajë. Një njeri si Isla-mi, gjithë jetën mësues i gjuhësshqipe, letërsisë dhe historisë,por jo vetëm kaq, më shumë senjë mësues i zakonshëm – i kud-ondodhur, energjik dhe shumë ipërkushtuar, nuk duhet të ikë palënë gjurmë edhe në letër. Ai ësh-të një botë më vete. Mjaft i foli vetesdimër e verë në ato rrugë të ter-renit të thyer malor, ku derdhimund e djersë për të arsimuarnjerëzit e vendlindjes, jo vetëmvogëlushët, po edhe të rriturit qëndiqnin shkollën e mesme natën.Tani, në pension, Islami vërtet ar-riti të shkruajë, që t’u flasë tëgjithëve, edhe atyre që nuk e njo-hin, sidomos më të rinjve.

Vështruar në përmbajtje dhenë problematikat që trajton, libri iIslamit ngërthen ngjarje, figura epersonalitete, vende e histori tështrira në kohë e në hapësirë.Vlerësimet dhe mirënjohjet për fig-urat që kanë lënë mbresa të pa-shlyeshme tek Islami, por jo vetëmtek ai, edhe te çdo gollobordas,mbushin faqet e para të librit. Ne edimë se cilët ishin Elez Koçi (figu-ra më e ndritur patriotike e fshatitOstren i Madh), Istref Radoveshi(me aktivitet të shquar), MustafaRakipi (Krajgore i Ostrenit tëVogël), mundësi Haxhi Rama (qëvdekja e mori shumë herët), pik-tori i talentuar Bajram Mata, i ma-dhi Dritan Hoxha (“Tani i Topit”, gje-niu i medies shqiptare). Ne e dimëcilët janë “tigri” Rahim Rama dhekampioni Fatos Rama (shtetasaustralian). Por Islami na e pasu-ron dhe na e zgjeron dijen tonëpër ta, përmes detajeve e epi-sodeve të shumta që ka sjellë mepenën e tij.

Një kapitull më vete zënë nëlibër krijime, kujtime, mbresa,artikuj të shkruar nga Islami, in-tervista që ai u ka marrë person-aliteteve të ndryshme, dhevlerësime nga të tjerë për Is-lamin. Poezia “Unë dhevendlindja ime” i zgjon autoritkujtime, por dhe dhimbje, sepsenë sytë e tij Golloborda “tani lën-

BURRË I NDRITUR DHE ME GJYKIM ATDHETARBURRË I NDRITUR DHE ME GJYKIM ATDHETARBURRË I NDRITUR DHE ME GJYKIM ATDHETARBURRË I NDRITUR DHE ME GJYKIM ATDHETARBURRË I NDRITUR DHE ME GJYKIM ATDHETARkur ka qenë rasti, vjen figuratepër njerëzore dhe gati hyjnoree Hasan Moglicës.

Në këtë monografi gjen për-shkrimin e karaktere të mjaftnjerëzve të shquar, por ajo mëkryesorja është drita e tyre enatyrshme në rrugën e gjatë atd-hetare e patriotike në shërbim tëkombit. Këto e të tjera detaje, tëpaktën në vështrimin tim, ja sh-tojnë vlerën botimit të kësajmonografie për klerikun, gjuhë-tarin dhe atdhetarin HasanMoglica.

Nëpërmjet këti përshkrimi tëautores del dhe përfundimi krye-sor që, për vet përmasat e fig-urës së tij madhore dhe të tjerëvesi ai, nuk janë ata që kanë nevojëpër ne, por jemi ne që keminevojë për ta, për mëndjen e ve-prën e tyre, për mesazhet qëkanë përcjellë e përcjellin për sote për nesër.

Referimi në figura të tilla i stu-diueses Valbona Ramçi na pajisme mesazhe të domosdoshmepër ditët tona për t’i qëndruar samë pranë njeri tjetrit në të mira enë fatkeqsi, për të ruajtur të pastërvëllazërinë dhe shoqërinë sa mëlarg veseve, zënkave, hasmërive,thashethemeve dhe mbi çdo gjëtë vëmë Atdheun e Flamurin.

Historiografisë së atdhe-dashurisë në këtë 100 vjetor tështetit shqiptar po i shtohet edhe

një botim i ri me vleradokumentare, për njënga protagonistët eLidhjes Shqiptare tëPrizrenit dhe të be-simit fetar, deri nëformimin e shtetit sh-qiptar në vitin, 1912 nëqytetin e Vlorës.

Botimi ka karakterbiografik por të gërsh-etuar edhe me veprim-tarinë e protagonistëvetë tjerë të Lidhjes apotë ngjarjeve të tjera tëkohës, ku HasanMoglica ka marrëpjesë e qenë pjesë-marrës duke u shquarsi klerik, atdhetar, di-jetar, gjuhëtar dhe or-ganizator e drejtues iaftë. Në mes burrashdhe prijsash e dukemësuar jetën e luftë-tarit nga e para, faqembas faqe të librit, rritete ripërmasohet figurae tij, sikurse dhe ebashkëluftëtarë të tjerë, me të cilëtpati kontakte të vazhdueshme.

Bashkëpunimi me patriotëtAbdyl Frashëri, Iljas Pashë Dibra,Vehbi Dibra, Hoxhë Hazis Lila,Medin Kormaku, Hoxhë Vokrri(Said Najdeni), Aqif Pashë El-basani, Dan Cami, Feta Camietj., ishte baza e veprimtarisë

Në përmbushje të një detyrimiNë përmbushje të një detyrimiNë përmbushje të një detyrimiNë përmbushje të një detyrimiNë përmbushje të një detyrimi- Rreth librit “E vërteta është detyrim”, të autorit Islam Rama -

gon në terr”. Autori gjen rastin qët’i kërkojë edhe ndjesë krahinëssë zhveshur, djepit të tij, përmëkatet që mund të ketë bërëdhe për zemërimet që mund tëketë shkaktuar.

Zemra e Islamit është shumëe ndjeshme në skicën jomigje-niane “Më falni, zotërinj!”, qëmban të njëjtin titull me atë tëMigjenit të viteve ’30 të shekullittë kaluar, por që trajton një kul-turë të munguar sot te njerëz tëmoshave e nivele të ndryshmearsimore, me të cilët autorit i bietë takohet në mjedise të jetës sëpërditshme, që nga trotuari derinë zyra të administratës. “Më fal,zotëri! Më fal, zonjë! Më falni...!Ky është refreni im, banor i Ti-ranës metropol. Ky është refrenii qytetit tim, që s’ka asgjë të për-bashkët me refrenin e Migjenit”.Në fakt, refreni i qytetit të Islamitka vetëm një të përbashkët merefrenin e Migjenit. Kjo e përbash-kët është varfëria: Te skica eMigjenit – varfëria ekonomike, teskica e Islamit – varfëriashpirtërore që, nga sa e si nashkruan Islami, është produkt irealitetit të ditëve të sotme, i duku-rive që deformojnë dhe deper-sonalizojnë njeriun.

Islami shpreh mirënjohje erespekt dhe ka admirim tëveçantë për individë që jo vetëmkanë lënë thjesht mbresa tek ai,po kanë pasur ndikim dhe vendtë pasaçëm në gjithë jetën e tij, siMësuesi i Popullit Selim Alliu;Shefqet Tançi, mësuesi i klasëssë parë, mësuesi i parë i Islamit;Mustafa Shahinaj, drejtori i parë ishkollës 7-vjeçare Ostren i Madh.

Islami vazhdon “të jetojë” nëvendlindje, në Gollobordë, dhepërjeton me shpirt e zemër gjithç-ka që lidhet me krahinën dhegjithë Dibrën. Ai, pasi ka lexuarkrijimet e Sanie Sinanit, kur ajoishte gjimnaziste në Peshkopi,nuk lë pa komentuar e pa vlerë-suar vargjet e saj dhe shpreh

bindjen se dibrania Sanie do tëbëhet një poete e talentuar.

Islami lexon, lexon shumë, senuk tjetërsohet dot mësuesi iletërsisë. Ai nuk lë t’i shpëtojë pa

e lexuar asnjë shkrim për Gol-lobordën, jo më ndonjë libër përvendlindjen. Pas kësaj, Islamiulet dhe shkruan për gjithë çfarëlexon. Pena e tij është e ëmbël emiqësore, për libra si “Mesazhejete” të Mehmet Hasanit etj., por,në mjaft raste, pena në dorën eIslamit është e ashpër, e rëndë,pse jo, shumë e egër. Këtë autore “egërsojnë” sidomos kujtimete hidhura, kur atij duhej t’u bënteballë porosive apo sulmeve, sitek “Të shihet mësues IslamRama që shqetëson partinë”,“Babi, më larguan nga shkolla!”,“Si e ktheve miqësinë tonë nëdashakeqësi?”, “Për një ish-drej-tues tipik monist” etj. Faqe pasfaqeje, në libër gjen episode jotë këndshme, të cilat e kanë lën-duar Islamin që në atë kohë kurkanë ndodhur, por që kanë lënëgjurmë shumë të thella nëkujtesën e tij, aq sa ai nuk hezi-ton sot që, me vetëdije, t’i bëjë

publike, duke guxuar, ndërkohë,që bashkë me shpalosjen e tyrepara një auditori të gjerë, të pa-kufizuar e të paselektuar, të vihetnë shënjestrën e “gjykimit” jovetëm të bashkëkohësve, ish-kolegëve, miqve të vjetër etj., poredhe të brezit të ri, nipërve e mb-esave të tij dhe të personazheveqë fshikullon në libër.

Në shkrimet “Mundja - një tra-ditë e hershme në disa fshatra tëGollobordës”, “Të punojmë përvendlindjen” dhe “Mireshi njëpikë doganore e hershme”, “Ku-vendi klanor antigollobordas”,“Nga përshëndetja në takiminme përfaqësuesit e 65 shoqat-ave mbarëkombëtare”, autori,duke sjellë në kujtesën tonë tra-dita të së kaluarës së largët e tëafërt, tenton t’i revokojë këto tra-dita, si dhe fton gollobordasit,veçanërisht ata që kanë mundë-si e poste, t’i përkushtohen sa-dopak krahinës, që gjithçka nëato fshatra të lënë në harresë tëbëhet më vitale, që jeta të ketëvrullin e saj njerëzor, që brezat erinj t’i mbajnë sytë e mendjen tekorigjina e tyre, pavarësisht ku pondërtojnë të ardhmen e tyre sipasojë e zhvillimeve të shpejtasociale dhe lëvizjeve masive de-mografike të migrimit dhe emi-grimit. Autori shkruan: “Unë nukmarr përsipër të bëj portretin enjeriut që shquhet për dashurinëpër vendlindjen, sepse këtëkanë bërë njerëz të mëdhenj qëpara tyre dalim të zbuluar.” Por“Sot më shumë se kurrë nukështë koha që të dalim në ringgladiatorësh e të asgjësojmënjëri-tjetrin. Përse të hapimplagë që nuk i kemi pasur?”

Dy intervistat, një me prof. dr.Kristo Frashërin, i cili prononco-het për Gollobordën, dhe një mehistorianin Rakip Sinani (që sotnuk rron më), pasurojnë njohu-ritë tona për historikun e kra-hinës. Njëkohësisht, janëkundërvënie ndaj tezave e pre-

tendimeve që qarqe të huaja dheindividë me e pa shkollëproklamojnë vend e pa vend dhekohë e pa kohë sikur Gollobordaështë sa Maqedoni po aq Bull-gari dhe se gollobordasit janëmaqedonas (sipas disave) dhebullgarë (sipas disa të tjerëve).

Në kapitullin “Refleksione ereplika të imponuara”, analizatdhe komentet që Islami u bënbotimeve “Stebleva, histori dhefigura” (të autorit Ramazan Hox-ha), “Golloborda, realitete dheprobleme” e “Golloborda në op-tikën e kohës” (të autorit VeloCvarku), “Vërnica” (të autorit PavliNikolla), nuk janë thjesht analizae komente, po refleksione për li-brat e për shkrime rreth tyre dhereplika me autorin e ndonjërit prejlibrave të sipërpërmendur. Nëkëtë kapitull nuk mungon ironiaqë ngjitet deri në sarkazëmtherëse, edhe të personalizuar,të drejtpërdrejtë, pa u mjaftuarvetëm me etiketimin absurditettë “objektivitetit” të pretenduarnga shkruesi i librit “Golloborda,realitete dhe probleme”.

Libri mbyllet me një shkrimprekës, që nuk mban për autorIslamin, por të bijën e tij. Rresh-tat e shkruar nga Shkëlqimja nukjanë vetëm homazh për nënën esaj që nuk rron më. Këta rreshtanuk janë as biografi, po dhimbjepër largimin e parakohshëm ngakjo botë të Rumijes, bash-këshortes së Islamit, nënës sëkatër fëmijëve – krenarë që i lin-di dhe i rriti një nënë si ajo.

“E vërteta është detyrim” ështëbotimi i parë i Islamit. Nuk e gjykojme vend të shënoj ndonjë kritikë.Një redaktim “i rreptë”, si vetë Isla-mi, do ta sillte librin me më pakfaqe. Por autorin “e hante” merakupër t’i thënë e për t’i përfshirë tëgjitha me hollësi. Natyrisht, siç dotë vërejë çdo lexues, libri flet shumë,por autori i tij ka për të folur edhemë shumë sesa ka shkruar këtu.

Shpresoj dhe uroj që pas pakkohësh të kemi në dorë botimine dytë të Islamit, sepse ai nukështë i gjithi në faqet e librit qëkemi sot në dorë.

Besnik RAMATiranë, mars 2012

Historiografisë sëatdhedashurisë nëkëtë 100 vjetor tështetit shqiptar po ishtohet edhe njëbotim i ri me vleradokumentare, përnjë ngaprotagonistët eLidhjes Shqiptare tëPrizrenit dhe tëbesimit fetar, deri nëformimin e shtetitshqiptar në vitin,1912 në qytetin eVlorës.

patriotike dhe e përhapjes sëarsimit shqip të Hoxhë HasanMoglicës.

Në mbyllje dëshiroj të falën-deroj përzëmërsisht studiuesene palodhur, Dr. Valbona Ramçi,për gjithë këtë punë monografiketë lavdërueshme që ka bërë për

të evidentuar këtë bir e burrë tëshquar të Moglicës heroike dheShqipërisë që me lutje, fjalime,kushtrime dhe së fundi megjakun e tij, qëndroi si mal i dh-jetë në nëntë malet e Dibrës.

Prof. as. Dr. Bernard Zotaj

6 Nr.25 / Korrik 2012STEBLEVA

Shënime rreth libritShënime rreth libritShënime rreth libritShënime rreth libritShënime rreth librit“Kur loton qielli” tëtëtëtëtëpoetes Nexhi Baushipoetes Nexhi Baushipoetes Nexhi Baushipoetes Nexhi Baushipoetes Nexhi Baushi

Nga: ILMI DERVISHI

Edhe poezia me autorëdibranë ka prurjet dhe arritjet eveta sidomos në këto vitet efundit. Mes tyre mendoj seështë një arritje dhe vëllim mepoezi “Kur loton qielli” tëautores Nexhi Baushi i botuarnë fillim të vitit 2012.

Poetja Nexhi Baushi vjenme një zë të saj në poezi, mjaftorigjinale, me një krijimtariinteresante e tematikë të gjerë.Poetja ka ditur që unin e saj nëshumë poezi ta përgjithësojë nënjë un-poetik, në njëkohështrirje për shumë lexuestë çdo moshe.

Tematika e poezive në këtëvëllim është e larmishme, megjetje interesante por edhe menjë këndvështrim poetik mjaftinteresant origjinal. Këto poezivijnë nëpërmjet vargut mefinesë e me merakun evendosjes të çdo fjalë në vendine saj për të thënë diçka, për tëdhënë një mesazh.

Në poezinë e saj vjenjehona e Steblevës, me njerëzite saj të mirë e punëtore, nëflladin e pyjeve “...mushkëritët’i mbush me oksigjen”, e poetjame poezinë “Më prit Steblevë”.Ka mall, dashuri, krenari për t’ithënë tungjatjeta Raduç, malitkryelart por dhe burrave qëbënë epokë në Steblevë qëqëndrojnë të pavdekshëm,ashtu si Raduçi si shkëlqimtariAdem Bojaxhi, mendjemprehtiMust Baushi, akademikëtIslam Lama e Vahid Kormakue patrioti Haziz Lila, por kanevojë edhe për shumë gjëraderi sa dhe “... të shuaj ndërkrojet e tua etjen”.

Në poezinë “Privilegji ijetës”, një poezi kushtuarNënës ndonëse herë bie nëvargëzim, në portretizimpozaik, autorja ja ka arriturqëllimit të shprehë dashurinëpër nënat në vargjet:

NënaI vetmi privilegj në jetëMë qumështoi dashuriQë kërkush s’ta jep.

Me vendlindjen e lidh çdokujtim e bisedë nga prindërit,çdo histori e toponim që poetjae ka hedhur në vargjet e saj tepoezia “Atë ditë gjithçka ndrinë”duke kujtuar një festë pagane6 majin, duke kujtuar ujëvarënnë Orvenik, që veç Perëndia jajep një vendi të bukur gjithëmirësitë por dhe pak nostalgjinga fëmijëria.

Me mjaft frymëzim shkruanpër femrën, jo vetëm në vargjetpër gjyshen “Dhjetë fjalë tëngrohta”, për nënën “Të dish tëjetosh jetën” për motrënSenkën te “Vajza dhe trëndafili”por edhe për “...e bukurasyzezë e Raduçit”, por dhe për“hyneshën e Kallkanit” dhe

“drenusha e Dragonit”, “Vashëze Çajrave” deri te poezia e saj“gjerdan i paharruar në zgjiminpranveror”.

Përjetimet dhe motivet edashurisë zënë një vend tëdukshëm në krijimtarinë eNexhit që nga poezia “Dashuriae parë” që i thotë lamtumirëshokut të fëmijërisë, e deri tepoezitë “Në tavernën që quhejVjosë”, “E ndjej” Besadashurore”, Jo si dikur”.

“Do të dua...Jo kurrë asnjëherëSi dikur...”

Vetëm një femër eemancipuar, e kulturuar dhe meshpirt poetik, që e njeh deri nëimtësi shpirtin, butësinë dhekryeneçësinë brenda asajkrijese hyjnore që quhet grua,e pajisur me dhunti që zotëronaftësinë e di se ç’përfaqëson nëvetvete dhe e di ç’kërkon ngabota mashkullore. Këtë e jepme pak detaje dhe në poezinë“Sa pak kërkon një grua”, “Pakvëmendje dhe përkëdheli”, “njëpetal trëndafili” që shushurimatt’i kthej në simfoni bethoviane,të zbres yllësitë “në gjoksin esaj – rritësi jete”.

Por mund të të thotë dhe një“MOS” që me zë apo pa zë podoli nga shpirti del me një dufqë ka dhe stuhinë brenda qërrëzon pemë ëndrrash pa frutanë kopshtin e jetës.

Mos e prek shpirtinS’ishe i zoti ta qetësoshMos e prek trupinS’ishe i zoti ta pushtosh”“Mos”

Një risi në vëllim me poezi“Kur loton qielli” të NexhiBaushit, që veçon nga vëllimete botuar këto është se ajolëvron dhe poemën.

Poema “Dardhë-Shekull”me gjithë uljet dhe ngritjetemocionale gjatë leximit, kavlerat e saj një bashkëbisedimme Dardhën, njëbashkëbisedim me veten menjë çiltërsi shpirtërore, që nëoborrin e vendlindjes kambushur shekulin, ajo ështështatlartë e çdo vit e lulëzuarqë përcjell kronikane kujtesën,me një apel për atë çfarë ështëe domosdoshme sot në ditëttona.

“Është Dardha-Shekull-Sfidante – shkruan Kristaq F.Shabani, e cila apelon kthiminnjerëzor pranë saj... Sa dardhëtë tilla ka në këto troje të cilatapelojnë”.

Libri i shkruar në shqip “Nëshqipen time të bukur” – siçthotë poetja në poezinë e sajnë f. 71, por disa nga poezitëjanë përkthyer edhe në anglishte italisht që janë dhe për njëlexues edhe më të gjerë.

Poezi ngaNexhi Baushi

NË DY …

Jam ajo që kurrë s’do mundesh pa muaSe, botaNë dy u ngjiz, eNë dy nis një fillim të riNë dy ndizet zjarriQë brënda vetes ke

Jam shtizë fort e ngulurNë kraterin diellor, eSfidueshëm endemQiejve të qelqtaSe, dhëmbja në dy u mbollNë kopshtin e durimitNë dy.Arnohet e keqjaLargohet dhëmbjaNdalet vetmiaMbulohet brengaJam frymëlla brënda tejeQë zgjoj ëndrrat, epafajësisë së virgjërSe shpresaNë dy u mboll, eNë dy shpërthen gëzimiSe në dyPërballohet sfida, enë dy,Jetës i vihetKurorë pavdekësie

VETËTIMË NË NJË PREKJE

Për miken nga kalaja e nemiturNë qoshe nuk më ka ngujuar njeriJo! Jo!E kam ngujuar vetë vetenFlaka e dashurisë më ka ngujuarQë po ditka të ndez!Po ditka të të robërojë!Po ditka të të bëjë vuajtjetar!

Për miken buzë KalasëNë qoshe nuk më ka ngujuar njeriJo! Jo!Dhe as më të voglën përpjekje bëjNga ajo dashuri të shqitemE shumë dëshira kamAty fuqia të më lërë, eTë shuhem prej sajVetëm të mos jetoj pa të.

Për ty mike kjo dashuriNjë fjalë ish nga një libër i tërëNjë vështrim ish nga shtatë palë qiejNjë klithmë ish në një ofshamëNjë bulëz loti, nga një oqeanIsh vetëtima në një prekjeNjëmijë vjet ishte brenda një çasti.Më vrau buzëqeshjen mikja imeNga qyteti i gurtë buzë kalasëAtë buzëqeshje që në shpirtSi zambak më kish mbirë.Buzëqesha … edhe kur më lëndoiTrishtimin e nxora siç e dija vetë.

SE MË DESHI…

Ndërsa qeshja,duke lexuar Eseninin:Dashuria është një gjest,një e thënënuk flet me fjalë …Tani … s’mendoj … flas …klithmoj … përgjërojKëngën time të ma dëgjojë, eFlas … flas …për krenarinë e gabuarNdjesë kërkoj,për heshtjen time të harruarqë fjalën e dashurisë e vrauSe më deshiSi t’isha agimi i parë i mëngjesit.Si shi i lehtë që mbi supe pushon, eNë tërë qenien vetëm për mua.Se më deshi,Siç duhet dashuria e parë.

PREHËRI I DHEMBJES (Kushtuar nënave)

Përse druhem, edora dridhet …?Përse mendja mpihet,kur nis e shkruaj për të …?*Të lidhur kam gjuhënkur sjell ndër mend, siFati, bota – shpesh përbuzshëm,trupin e brishtë, plaçkë tregu ja kthyen.Keqas poshtërisht mirëbesimintë pabesët, pabesisht ia shkelën, elashtësisht mëkatitemrin e sajë i vunë!!!*Zemrës kataraktit, do t’i shkul,llavën përvlonjëse, eme penën e shpirtit, vargun kostelacion,galaktikës, për të do t’i shkruaj:Për syt e sajë të tharë pa lot,si plis i përmbysur anës vijes zhuriturvështrimin kur hedh krijesës së pafajshme,muzgjeve, mëngjeseveuritur thithte nga gjirifrikën për jetëntrishtimin, ëndrrën, erishtaz, sytë e tharë, pa lot,të gënjyer, të mashtruar të humbur,qiellin vështroninpikën e vtme të kristaltë,jetën për të vazhduar …*O, klithmë nanuritëse varur në lidhëza yjeshTi gjysëm e botës përthyer në dyshMe pasion plazmik prej gruajeEkzistencë qelizoveMe dhimbshuri prej nëne ardhmërinë mëkoveAtje ku mbretëronte vdekjaMisterin zbulove, eJetën sfidove!*Mirënjohje për të!O prehër i dhembjes ku kokën ndër shekujnjerëzimi mbështet!

NOKTURNO

Përtej hënës, yjeve, përtej planeteveNjë botë shpaloset drejt meje pa cakNjë botë përtej times imagjinatëMbushur me plotë shpresë e afsh.

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

7 Nr.25 / Korrik 2012STEBLEVA

Strategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësStrategji afatgjatë për turizmin në Komunën e SteblevësVijon nga faqja 3

Objektet/atraksionet turistike: Komu-na e Stebleves ndodhet ne vijen kufitareme Maqedonine dhe 25 km larg qendresme te afert urbane Librazhdin.

Komuna e Stebleves ka nje siperfaqetoke bujqesore prej 1260 ha por nga kjotoke eshte shperndare rreth 460 ha toke ,kurse pjesa tjeter eshte lene si toke e pan-dare per toke buke por eshte kthyer ne njetoke livadhe dhe kullota per blektorine.

Komuna e Stebleves ka dhe nje siper-faqe te konsiderushme kullotash,e livad-hesh si dhe pyjesh komunale dhe shteter-ore dhe konkretisht 10000 ha pyje dhekullota. Te gjitha keto i japin prioritet zonesper te zhvilluar bujqesine e blektorine, sidhe turizmin malor per vete hapsiren dhekushtet qe ka, si dhe ne harmonizimin ete gjithe ketyre faktoreve per zhvillimin eagroturizmit ne kete komune.

Nga pikepamja territoriale e gjithe ko-muna e Stebleves dhe veçanerisht FusheStudna eshte nje territor me vlera te rrallasi per poziten gjeografike teper te favor-shme ne gershetim rrugesh me rendesikombetare, ashtu dhe per bukurine emahnitshme qe shpalos gershetimi i el-ementeve te pasur natyrore si fusha, ma-let, zonat e pasura pyjore, lartesia mbi nive-lin e detit teper e variueshme, pasuria hid-rike, flora dhe fauna te pasura me speciedhe pothuajse e virgjer ne shumicen esiperfaqes se saj. Ne shtrirjen e kesajkomune hasen tipologji te ndryshme re-lievi, gje qe i ben fshatrat e saj te ndry-shem per nga karakteri dhe tipologjia.

Kjo zone eshte nje “Perle” natyrore mesiperfaqe te pamata pyjore te konservuarame se miri, me burime te shumta ujore,me gjelberim ne çdo stine, resurse te vir-gjera per investime ne fushen e turizmit.

Asete historike, kulturore e tradicio-nale te zones

Komuna Stebleve deshmohet si njevendbanim prehistorik (duke iu referuargjurmeve te gjetura si Greshkameni iBoroves).

Stebleva ashtu si gjithe zona e Gol-lobordes kane te ngjashme traditat dhekulturen, dhe ashtu si te gjithe gollobor-dasit, njihet historikisht per mjeshterine endertimit. Mjeshterit gollobordas njihen jovetem ne Shqiperi por dhe me gjere, neBallkan, Turqi, Bullgari, etj, per artin dhekulturen e tyre te veçante te te ndertuarit.

Nga pikepamja historike fshatrat per-beres te Komunes se Stebleves kane kar-akteristikat e tyre te veçanta. Per te hyrene Komunen Stebleve si porte hyresesapo zbret nga shkalla e Lunikut, hasimfshatin Llange, i cili shtrihet pjeserisht dhebrenda zones sone te studimit. Ky fshatshtrihet ne nje fshat mali ne perendim terruges nacionale ku shpaloset nje an-sambel unik banesash te vjetra deri 4 katekrejt te veçanta ne llojin dhe tipologjine etyre te ndertimit.

Keto banesa jane te ndertuara memure guri te trasha dhe dritare te vogla neforme frengjish (nje tip midis kulles veri-ore dhe viles gjirokastrite me hollin e per-bashket e te larte qe e ndan pothuajsegodinen ne dy seksione te njejta. Nendertimin e tyre eshte shfrytezuar pjerre-sia natyrore e terrenit per te siguruar nekatet e nendheshme apo te poshtemebazen ushqyese te blektorise. Ne ketezone bie ne pah kultura per shfryteziminme nikoqirllek te parcelave te vogla perg-jate shpatit te malit.

Karakteristike e ketij fshati jane dheburimet me uje te ftohte pergjate rrugeste cilat historikisht kane sherbyer jo vet-em per banoret e zones por edhe per kal-imtaret e rruges nacionale.

Ne veri te Komunes se Stebleves, mbifshatin Zabzun shtrihet Mali i Zylit, mbi tecilin eshte ndertuar nje keshtjelle qe da-ton qe nga koha e Skenderbeut pra neperiudhen e pushtimit otoman dhe quhetKeshtjella e Cucalles. Ne brendesi tekeshtjelles shtrihe qyteza e cila eshte kre-jtesisht e pa eksploruar nga pikepamjaarkeologjike dhe historike. Vete lartesiane te cilen eshte ndertuar kjo keshtjellerreth 1518 m mbi nivelin e detit tregon se

ajo ka qene nje pike strategjike domin-uese nga ku mund te shikohet e gjithekomuna dhe Dibra e Madhe. Zbulimet nekete keshtjelle do te krijonin mundesineper te hedhur drite mbi prejardhjen dhemenyren e jeteses se mbare zones.

Ne komunen e Stebleves ndodhen dhepika te tjera referuese me interes ngapikepamja historike, kulturore dhe e tra-dites si: objekte te veçanta te fshatit Zab-zun si Xhamia qe daton rreth viteve 1700,shkolla e vjeter, disa shtepi karakteristike,kanionet e Liqenit te Draganit, Varret e

salepin, njemije fleteshin, balsamin, rren-je sanzi, kamomili, si dhe shume e shumebime te tjera mjekesore duke qene

nje nga zonat me te pasura me ketobime dhe duke arritur nje numer prej 80bimesh, gje qe i rrit potencialet e zhvillimitte kesaj zone, ku mund te mendohet faremire jo vetem per grumbullimin e tyre poredhe per magazinimin dhe perpunimin etyre duke zhvilluar nje politike te qartemarketingu dhe punesimi gjithe vjetore tebanoreve te zones.

Ne komunen e Stebleves, mbaresht-

pasuri te madhe natyrore dhe vlera temedha stimuluese per te apasionuarit egjahut, te natyres, te apasionuarit pas jetespastorale, etj.

Tregjet aktuale

Sic ndodh rendom ne Shqiperi, edhene zonen e Stebleves ka te dhena te kufi-zuara per turizmin, per numrin e vizitoreveapo per sjelljet e tyre. Komiteti i Veprimitper Turizmin ndoqi nje metodologji te cak-tuar per tu njohur me segmentet priori-tare potenciale te tregut per rajonin e Ste-bleves.

Kjo u be duke iu pergjigjur nje serepyetjesh perkatese ne te gjithe segment-et e tregut qe aktualisht vizitohen ose qemund te terheqin turiste per te vizituar keterajon dhe me pas u be nje radhitje bazuarne rendesine dhe potencialitetin qe atokane.

Mbeshtetur ne analizen e bere rezul-ton se rreth 60% e vizitoreve vinin ngatregu i brendshem. Ato jane ose vendaste larguar dhe me banim ne qytete te tjerate Shqiperise, ose vizitore te apasionuarpas natyres, sporteve, ushqimit dheprodukteve organike, gjuetare etj.

Pjesa tjeter e vizitoreve jane turisteshqiptare, emigrante qe kthehen here pashere ne vendin e tyre, ose turiste te huaj teapasionuar pas natyres, kampingut, jetespastorale.

Kjo strategji percakton vizionin dheobjektivat tona per zhvillimin e turizmit neStebleve per 10 vitet e ardhshme deri nevitin 2021. Ky vizion mbeshtet ne parimete cilesise dhe qendrueshmerise. Perpjek-jet per te permirsuar dhe rritur oferten tur-istike do te behen duke qene ne harmonime mjedisin dhe duke synuar permir-simin e cilesise se jetes per qytetaret eStebleves.

Rikthimi ne origjine

Tregu i “rikthimit te rrenjet e vjetra” ireferohet atyre turisteve te cilet udhetojneper te zbuluar trashegimine e tyre etnikedhe gjeografike. Aktualisht ato kthehenper vizituar te aftermit, per te marre pjesene evenimente te ndryshem qe organizo-hen, apo thjesht per te vizituar zonen eorigjines. Aktualisht ky perben edhe tre-gun me te madh per momentin dhe do tevazhdoje te jete nje burim i rendesishemi vizitoreve ne te ardhmen, prandaj eshtemire te njihen nevojat dhe pritshmerite etyre. Ky eshte nje treg i mire edhe per tenxitur investimet ne rajon.

Turizmi i fundjaves

Edhe ky shihet si nje treg potencial perStebleven edhe pse konkurenca me rajo-nin e Korces qe ka krijuar brendin e tij perkete lloj turizmi ne vend, do te jete i larte.klasa e mesme qe frekuenton fundjavendhe vjen nga qytetet kryesore te Shqi-perise si Tirana, Shkodra, Durresi, Fieri,Berati, jane te interesuar te zbulojne sido-mos kuzhinen dhe ushqimet lokale, dhete marrin pjese ne aktivitetet natyrore dhete aventures. Me kalimin e kohes ky tregpriret te jete me i qendrueshem se tregunderkombetar.

Gjuetarët

Ata jane turiste qe u pelqen te vizitojnevende te reja dhe nderkohe te ushtrojneedhe sportin e gjuetise. Sigurisht zhvilli-mi i ketij tregu duhet te shkoje paralelishtme forcimin dhe zbatimin e ligjshmerisembi gjuetine, me trajnimin e guidavespecifike per kete target grup, dhe zhvil-limin e sherbimeve mbeshtetese. Atomund te qendrojne me shume se nje ditene rajon dhe per kete arsye jane nje grupqe mund te sjelle te ardhura per biznesinvendas.

Përgatiti për botim: H. Drazhi, M.Hoxha

Ogiçit, nje gjurme e nje degezimi te rrug-es “Egnatia”, Shkembi i Kusarit, Varri iMarijes, Burimet e Stratorit, Vakefi i Ste-bleves cili ndodhet rreth 1 km nga ish pos-ta e kufirit me Maqedonine e cila me pareka qene e hapur.

Ky objekt kulti eshte shnderruar nepike peligrinazhi, per te gjithe vizitoret be-simtare per vlerat e rralla dhe vetite ku-ruese per te cilat shquhet burimi i tij. Nezone ka disa objekte kulti te periudhavedhe stileve te ndryshme gje qe deshmonper nje harmoni fetare ne komunitetin ezones.

Kushtet klimatike

Pozicioni gjeografik i kesaj zone benqe kushtet klimatike te saj te ndikohenkryesisht nga masa ajrore qe krijohen nebrendesi te kontinentit, nderkohe qe efek-ti i detit nuk ndihet per aresye te distancesse madhe dhe barrierave malore qe kufi-zojne kete zone. Ndikimi i masave ajroreqe vijne nga brendesia e territorit eshteme i theksuar ne fushen e temperaturaveku gjate stines se dimrit ato arrijne vleramjaft te uleta, dhe reshje te dendura tedebores.

Bujqesi, blegtori, pyje

Komuna e Stebleves ka dhe nje siper-faqe te konsiderushme kullotash, livad-hesh si dhe pyjesh komunale dhe shteter-ore dhe konkretisht 10 000 ha pyje dhekullota.Te gjitha keto i japin prioritet zonesper te zhvilluar bujqesine e blektorine, sidhe turizmin malor dhe veror per vetehapsiren dhe kushtet qe ka, si dhe neharmonizimin e te gjithe ketyre element-eve per zhvillimin e agroturizmit ne ketekomune.

Komuna e Stebleves ka kushte opti-male per zhvillimin e bujqesise pasi kjozone ka toka te pershtateshme per kultiv-imin e shume kulturave kryesore, kryesishtpatates Pemetaria ne kete komune eshteshume e larmishme, por jo me shumesiperfaqe te zgjeruar dhe peshen kryesoree ze molla, dardha, kumbulla, arra dheqershia.

Komuna shquhet per nje larmi temadhe te bimeve mjekesore dhe aroma-tike, ku kryesoret mund te permendim:dellijen e zeze, trandafilin e eger, murrizin,

rimi i blektorise eshte nje nga burimet krye-sore te te ardhurave familjare. Ne ketekomune kryesisht mbareshtrohen gjed-he dhe te imta. Komuna ka kushte shumete pershtatshme per zhvillimin e blektorise,fale territorit shume te zgjeruar te komunesdhe kryesisht te livadheve dhe kullotavete shumta, gje e cila tregon potencialin elarte te zhvillimit te ketij sektori dhe har-monizimin e tij me ate te bujqesise dhe teturizmit.

Ne komunen e Stebleves, mbaresht-rimi i blektorise eshte nje nga burimet krye-sore te te ardhurave familjare. Ne ketekomune kryesisht mbareshtrohen gjed-he dhe te imta. Komuna ka kushte shumete pershtatshme per zhvillimin e blektorise,fale territorit shume te zgjeruar te komunesdhe kryesisht te livadheve dhe kullotavete shumta, gje e cila tregon potencialin elarte te zhvillimit te ketij sektori dhe har-monizimin e tij me ate te bujqesise dhe teturizmit.

Numri i krereve ka ndryshuar nga vitine vit dhe po ta krahasosh me numrin efamiljeve qe banojne tani ne komune aieshte rritur dhe ky numer do te shtohetdhe me shume ne te ardhmen per vetekushtet e pershtateshme qe ka kjo ko-mune per zhvillimin e blektorise.

Komuna e Stebleves shquhet per sip-erfaqen e madhe te pyjeve dhe te kullo-tave qe arrin ne nje siperfaqe prej 9000ha, nje nga resurset me kryesore qe eben kete zone te njohur dhe te kerkuar singa vendesit ashtu edhe te huajt, nje zonemjaft te pershtateshme si per zhvillimin eturizmit malor, dimeror dhe veror.

Fauna

Larmia dhe pasuria qe ka kjo zone sine aspektin klimatik, ne ate te tokave, teflores, etj., ka krijuar kushte te favorshmeper zhvillimin e nje bote shtazore shumete pasur. Kete gje e deshmon egzistencae shume specieve te veçanta, nga me teuletat dhe deri tek gjitaret me te zhvilluarte zones, si dhelpra, cakalli, thellezat,shapkat, ujku, derri i eger, ariu, dhia e eger.Ne habitatet e ujerave te kthjelleta dheshume te ftohta te zalleve takohet Trofta eeger, ne zallin e Boroves dhe te FshatitSebisht, kjo e ben kete zone te dal-lueshme ne te gjithe vendin per kete pa-suri te madhe ujore. Te gjitha speciet esiperpermendura se bashku perbejne nje

8 Nr.25 / Korrik 2012STEBLEVA

cyan magenta yellow black

Adresa e redakisë: Rruga "Xhon Belushi" Mbas Institutit të Fizikës Bërthamore, Vila Nr 519, Tiranë. Tel. 0695168173.

Pasioni, kurajo, sakrifica, keto jane vlerat qe inspiruan ne krijimin e Mobilerise“AJAX”. Rezultatet e kenaqshme fillestare çuan shume shpejt ne konsolidimin e ketijrealiteti komercial. Koha dhe eksperienca i kane treguar firmes cilat jane nevojat reale teklienteles kundrejt produkteve: cilesi e bukuri.

Zgjerimi i showroom-it ne ambjentet e godines ne autostraden Tirane - Durres, njestrukture me nje siperfaqe prej 2300 m² e inaguruar ne vitin 2006 i pergjigjet pikerishtkerkesave dhe shtimit te tipologjive te arredimit per cdo ambient shtepiak.

Per t`i shtuar suksesit – sukses, biznesit – biznes, Mobileri “AJAX” ka zgjedhur poashtu partnere te suksesshem.

Ku ka nje boshllek, ka nje hapesire te madhe per t`u kompletuar dhe nje vendim pert`u marre, “AJAX” lind me objektivin per te kompletuar kete hapesire.

Ne Shqiperi, qofte nje pallat, vile apo kompleks rezidencial, kudo ku ka nje hapesire,kontaktoni me ne per te marre kenaqesine maksimale.

ADRESAT E MOBILERISE1) Autostrada Tirane-Durres km7, Tirane, AlbaniaTel : 04 24 06 601Fax: 048 301 757Cel: 068 20 67 602E mail: info@mobileriajax.al,www.mobileriajax.al

2) Rruga “Siri Kodra” (blloku Imagazinave), Tirane, AlbaniaTel: 04 22 33 597Cel: 068 40 60 119

3) Lagja “Aqif Pasha”, Rruga “AliArapi”, Pallati P/G 31/1 (perballematernitetit), Elbasan, AlbaniaCel: 068 40 60 118

Autostrada Tirane-Durres km 7,Tirane, Albania, Tel: 042 406 601, Fax: 048 301 757, Cel: 068 20 67 602, info@mobileriajax.al

PPPPPamje nga natyra e bukur e zonës së Steblevësamje nga natyra e bukur e zonës së Steblevësamje nga natyra e bukur e zonës së Steblevësamje nga natyra e bukur e zonës së Steblevësamje nga natyra e bukur e zonës së Steblevës