fruitteelt 05 v03 · 2016. 12. 12. · maakt kan worden op deze dieren die schadelijk kunnen zijn...
TRANSCRIPT
weekblad van de neder landse fruitte lers organisat ie
fruitteelt 2 februari 2013, jaargang 103, nr 5
Wie investeert stuit op dilemma’s | Geld verdienen met licht
Eerste deel van de serieMechanische snoei
2
Inhoud
RubriekenNFO-info 3Deze week 4Marktzicht 14Werkwijzer 16Lezerspagina 18Uitgelicht 18Agenda 19
6 Kengetallen spiegelen eigen bedrijf
8 KCB geeft inkijkje in kwaliteitcontrole
10 Investeren in verlichting loont
12 Snoei in de zomer niet mechanisch
Mechanisch snoeien in de zo-mermaanden leidt al snel tot hergroei en elke teler weet dat dat niet gewenst is.
Foto: Fruitconsult
6
8
10
12
14
Coverfoto
KERSENBOOMKWEKERIJ
Peter DurletTegelrijstraat 74 - B-3850 Nieuwerkerken - BELGIË
[email protected]: +32 478 98 98 45 • Tel+Fax: +32 11 58 33 37
BVBA
SABRINA® CovSAMBA® SumsteVANDACARMENTECHLOVAN...
SATIN® SumeleKORDIALAPINS...
RUBINREGINASWEETHEART® Sumtare...
VROEG
MIDDEN
LAAT
VROEG
AANBOD
2013
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
3
het beleid ish e t b e l e i d i s
infonfo
BemestingsbeleidHet huidige bemestingsbeleid
is uitgegroeid tot een verzame-
ling gebruiksnormen met veel
voorschiften. De NFO heeft de
normen en voorschriften voor
de fruitteelt geordend en ge-
plaatst op www.nfofruit.nl. Ze
stelt zich op het standpunt dat
het nieuwe beleid moet uitgaan
van vertrouwen in plaats van
wantrouwen. Het vijfde Actie-
programma Nitraatrichtlijn voor
de periode 2014-2017 moet hier
invulling aan geven. Nederland
en de Europese Commissie on-
derhandelen de komende maan-
den over dit beleid.
Gewassen dienen bemest te
worden op basis van bodemtoe-
stand, mineralisatie, weersom-
standigheden en productie. Dit
houdt in dat er geen generieke
N-totaal gebruiksnormen moge-
lijk zijn waarbij maxima gelden
voor de hoeveelheid N die telers
mogen geven. De overheid heeft
aangegeven dat P-gebruiksnor-
men van 2013 de eindnormen
zijn. Bemesting puur bekijken
vanuit P-gebruiksnormen gaat
echter voorbij aan de noodzaak
voor het afdekken van onder-
stammen en bodemvruchtbaar-
heid. De NFO wil dat er een
extra vrijstelling komt voor deze
toepassing. Onpraktische voor-
schriften die de bedrijfsvoering
zwaar hinderen, moeten worden
aangepast. Bij de fruitteelt gaat
het dan om het jaarrond kunnen
uitrijden van vaste mest op alle
grondsoorten.
Cao Open Teelten Nadat de vakbeweging vorige
week formeel groen licht gaf,
ging de NFO na lang aarzelen
akkoord met het onderhande-
lingsresultaat voor een nieuwe
cao. Deze cao heeft een looptijd
van twee jaar en voorziet in
een loonsverhoging van 1,375
procent per jaar. De vakbonden
FNV Bondgenoten en CNV Vak-
mensen en LTO Nederland, NFO,
KAVB en Anthos bereikten 7
januari een onderhandelingsre-
sultaat. Tijdens die bespreking in
de regiegroep Cao Open Teelten
was er nogal wat weerstand
bij de sectoren. Daarop werd
besloten een bedenktijd en een
schriftelijke raadpleging in de
sectoren te houden. Nu blijkt dat
alle sectoren, zij het met diverse
kanttekeningen, zich toch aan
het akkoord hebben verbonden.
Behalve procedurele bezwaren
had de NFO inhoudelijke bezwa-
ren tegen de Cao Open Teelten.
De NFO heeft de opvatting dat
de verhoging van de salaris-
sen aan de hoge kant is. Zij
had begrepen dat het opnieuw
onderhandelen door menigeen
werd gezien als risicovol. Het
is slechts onder die druk dat
de NFO instemt met het resul-
taat waarbij nog wel, bij het
uitschrijven van het akkoord,
enkele punten gewijzigd dienen
te worden. De NFO vindt het
heel belangrijk dat regelingen
zoals de gelegenheidswerk- en
seizoenwerkregeling doorlopen.
De fruitsector maakt hier veel
gebruik van. De regelingen kun-
nen alleen toegepast worden als
er een cao is. Ook is het goed
dat er een regeling komt voor
de zaterdaghulpen.
Voordat de onderhandelingen
beginnen voor een volgende cao
wil de NFO overleg in werkge-
versverband om tot een nieuwe
insteek te komen.
Een tijdelijke verbod
op alle neonicotinoï-
den waar de Tweede
Kamer toe oproept,
schaadt de geïnte-
greerde gewasbescherming. Volgens de
NFO is het ook zeer de vraag of de bijen-
stand daarmee geholpen is. Nadat vorige
week een rapport uitkwam van EFSA,
waarin alle wetenschappelijke informatie
over de risico’s van drie neonicotinoïden
toegepast als zaadcoating op een rij gezet
was, kwamen van alle kanten de reacties
en persberichten los. Er zijn partijen die er
voor pleiten direct de toelatingen van alle
neonicotinoïden in te trekken. De NFO
ziet daar in Nederland geen reden toe.
Eén van de onderzochte insecticide is
imidacloprid (Admire) die in de fruitteelt
een toelating heeft als gewasbehandeling.
Het onderzoeksresultaat van de EFSA naar
het gebruik als gewasbehandeling wordt
aanstaande zomer verwacht. Bij de beoor-
deling voor gewastoepassingen worden
ook acetamiprid (Gazelle) en thiacloprid
(Calypso) meegenomen. Gazelle en Ca-
lypso kan de fruitsector niet missen. Extra
voorzorgsmaatregelen zijn onvermijdbaar,
maar die moeten volgens de NFO wel op
EU-niveau plaatsvinden. De NFO adviseert
haar leden, wanneer zij gewasbescher-
mingsmiddelen inzetten die een risico
kunnen zijn voor bijen, de voorschriften
om bijen te beschermen te volgen.
De Tweede Kamer nam 25 januari een
motie aan waarin staatssecretaris Sharon
Dijksma werd opgeroepen te pleiten voor
een Europees moratorium op neonicoti-
noïden, tenzij onomstotelijk is vastgesteld
dat de toepassing veilig is voor bijen. De
NFO vindt dat niet de politiek, maar we-
tenschappelijke beoordelingen van EFSA
en Ctgb leidend moeten zijn.
De te grote bijensterfte vraagt om een
oplossing. Echter, een te sterke focus op
de mogelijk schadelijke effecten van ge-
wasbeschermingsmiddelen, werkt eerder
negatief dan positief. Deze aandacht gaat
ten koste van de aandacht voor de hoofd-
oorzaak van bijensterfte. Volgens deskun-
digen en veel bijenhouders is namelijk de
varroamijt de hoofdoorzaak.
Jaco van Bruchem
Emotionele bijendiscussie
Uitgelicht
Niet de politiek moet besluiten over toelating van gewasbe-
schermingsmiddelen, maar wetenschappelijke beoordelingen
over de schadelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen voor
bijen moeten leidend zijn.
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
4
Deze week
Tineke Cevaal, secretaresse
van de NFO, verlaat met
ingang van heden haar Zoe-
termeerse werkplek. Tineke
gaat met pensioen en kan
zich nu geheel storten op
haar hobby; het maken van
verre reizen.
Tineke kwam op 1 mei 2001
de NFO versterken nadat ze
carrière had gemaakt bij het
Cbtb en LTO Nederland.
Velen onder u zullen in die
bijna twaalf jaar wel eens
met haar hebben getelefo-
neerd en ge-e-maild. En het
kan haast niet anders dan
dat dit altijd opgewekte ‘ge-
zicht’ van de NFO achter de
telefoon of achter de com-
puter bij u een goed gevoel
achterliet. Haar opgewekt-
heid en levendige karakter
gaan we bij de NFO dan ook
zeker missen. Wij wensen
Tineke nog veel gezonde
jaren toe.
Tineke Cevaal, het ‘gezicht’ van
de NFO. Foto: NFO
Tineke Cevaal met pensioen
Als fruittelers vanaf 1 februari 2013
bij de Cross Compliance Controles
geen gewasbeschermingplan heb-
ben, leidt dit tot een korting van 3
procent op de inkomenssteun. Dat
meldt de Nederlandse Voedsel- en
Warenautoriteit. Voor fruittelers
kan het gaan om een korting op
de subsidie voor de Brede Weerver-
zekering. De NVWA kreeg van de
Europese Commissie de opdracht om
bij de Cross Compliance Controles
niet langer een herstelmogelijkheid
te bieden voor het ontbreken van
het gewasbeschermingplan, maar
onmiddellijk te korten.
De NFO vindt het onredelijk dat
er, mogelijk in het laatste jaar van
het gewasbeschermingplan, zwaar-
dere sancties komen. Het is voor de
NVWA echter niet mogelijk de op-
dracht van de Europese Commissie
naast zich neer te leggen.
Bij de evaluatie van het Convenant
Gewasbescherming is geconstateerd
dat het gewasbeschermingplan niet
of nauwelijks bijdraagt aan een
geïntegreerde gewasbescherming.
Gewerkt wordt aan een alternatieve
aanpak. Bij deze aanpak voeren
gewasbeschermingadviseur en teler
in een adviesgesprek waarin zij een
checklist over geïntegreerde ge-
wasbescherming langslopen. Daarin
kijken zij terug op het afgelopen
seizoen en wordt vooruitgekeken
naar het nieuwe jaar.
Sanctie bij ontbreken gewasbeschermingplan
Online (advertentie)spelletjes voor producten of merken waarin het eten van fruit wordt gepromoot, werken averechts. De kinderen gaan meer in plaats van minder snoepen. Communicatiewetenschappers van de Univer-siteit van Amsterdam (UvA) komen tot deze conclusie op basis van een onderzoek bij 270 kinderen tussen de 8 en de 10 jaar.
Bron: Universiteit van Amsterdam, 22 januari 2013
Opmerkelijk:
Na bijna dertig jaar
komt de toepassing van
Decis EC op basis van de
werkzame stof delta-
methrin in de teelt van
appels, peren, kersen en
pruimen te vervallen. In
rode bessen, zwarte bes-
sen, kruisbessen, bramen
en frambozen is alleen
gebruik in de onbedekte
teelt toegestaan. Dit is
de uitkomst van een her-
registratie die het Ctgb
onlangs heeft afgerond.
Er geldt een uiterlijke
aflevertermijn onder
het huidige etiket tot 1
juli 2013 en een opge-
bruiktermijn tot en met
31 december 2013. Dit
betekent dat er daarna
een eind komt aan het
gebruik van Decis EC om
bijvoorbeeld perenblad-
vlo en pruimenmot te
bestrijden.
Toelating Decis EC vervalt
Ondernemers binnen het
werkgebied van de Be-
tuwse Bloem kunnen vanaf
heden een beroep doen
op het innovatiekrediet
Betuwse Bloem Innoveert
(BBI). De provincie Gel-
derland heeft hiervoor 2
miljoen euro beschikbaar
gesteld. Het Regionaal
Centrum voor Technologie
Rivierenland (RCT) bege-
leidt de ondernemers bij
de aanvragen en toetst
die op de voorwaarden.
Voldoende innovatief is bij
de toetsing een belangrijk
criterium. Voor meer infor-
matie over de regeling en
het advies kunt u contact
opnemen met Eleonora
Swart van RCT Rivierenland
via tel. 06 5572 7756.
Innovatiekrediet
5
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
5
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
Voor onze zuiderburen is het een-
voudiger om van sommige soorten
vogels en andere dieren af te ko-
men dan in Nederland. Reeën, ha-
zen, konijnen en houtduiven samen
met nog enkele andere soorten
mag men daar onder voorwaarden
bejagen. Belgen kunnen vogels als
kraaien, kauwen, eksters, gaaien
en spreeuwen gevangen nemen en
doden. Zij mogen bijvoorbeeld voor
eksters en kraaien van februari tot
oktober trechtervallen gebruiken.
Het Belgische Agentschap Natuur
en Bos (ANB) controleert de re-
gelgeving en rapporteert over het
wildbeheer, maar ook gemeentes,
jachtverenigingen en gewesten heb-
ben enige zeggenschap over het
faunabeheer.
Mocht een van deze organisaties
dwars liggen of wanneer er om
een andere reden geen jacht ge-
maakt kan worden op deze dieren
die schadelijk kunnen zijn voor de
fruitarealen, dan kan men via het
Vergoedingenbesluit de schade ver-
goeden.
Het verlies in 2011 door wildschade,
vooral veroorzaakt door kraaien,
kauwen en gaaien, schatte het ANB
op 1,2 miljoen euro. Schade voorko-
men is dus ook in België niet hele-
maal mogelijk.
Bron: Pcfruit, Voorlichtingsdag
18 januari 2013
Jacht op vogels is geopend
België
De zesde editie van de
Bio-vakbeurs in de IJs-
selhallen in Zwolle op 22
en 23 januari trok ruim
18.000 bezoekers. De
beurs ontwikkelde zich in
de loop der jaren tot een
toonaangevende beurs
voor biologische boeren
en tuinders in Nederland.
De afzetgroepen Biofruit
en Smilefruit hadden een
gezamenlijke stand. Maar
ook bedrijven zoals Natu-
relle, Schulp Vruchtensap-
pen en de Dutch Cranberry
Group waren met een
stand aanwezig. Harmen
Peters (Biofruit) schat in
dat zeker de helft van de
fruittelers die biologisch
teelt deze beurs weet te
vinden en dat ook steeds
meer afnemers deze beurs
bezoeken.
Wie de Bio-vakbeurs in
Zwolle heeft gemist kan
van 13 tot 16 februari nog
terecht op de Beurs Bio-
fach in het Duitse Neuren-
berg, een van de grootste
handelsbeurzen voor bio-
logische producten. Daar
staan Biofruit en Smilefruit
wederom in het Holland-
paviljoen.
Bio-vakbeurs in trek
De stand van
Biofruit en Smi-
lefruit op de
Bio-vakbeurs.
Foto:
Bea Mantel,
Prisma
Kraaien in België leggen het loodje de
komende maanden.
De oppervlakte fruitteelt
in Denemarken bedroeg
in 2012 7000 hectare. In
2006 was de oppervlakte
aan fruit nog 1.100 hec-
tare groter. De daling was
het grootst bij kersen.
Vanouds was de teelt van
zure kersen relatief groot
in Denemarken. Met een
huidige oppervlakte van
1.150 hectare is het areaal
kersen echter in zes jaar
tijd bijna gehalveerd. De
belangrijkste oorzaak
hiervoor is de toegenomen
concurrentie uit Oost-
Europa. De grootste teelt
is nu zwarte bessen met
1.840 hectare en daalde
slechts licht. Daarna komt
appel met een oppervlakte
van 1.165 hectare; acht
procent minder dan zes
jaar geleden. De hoofdras-
sen zijn Elstar (242 ha),
Ingrid Marie (149 ha), Jo-
nagold (108 ha), Discovery
(99 ha) en Aroma (97 ha).
In de afgelopen vier jaren
is het meest aangeplant:
Elstar (25 ha), Bellida (22
ha) en Aroma (19 ha). Peer
is met 300 hectare een erg
kleine teelt en de laatste
jaren zelfs met 30 procent
gekrompen.
Bron: Statbank.dk
Fruitareaal loopt terug
Denemarken
6
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
“Hoeveel kan of moet ik investe-ren”, vroeg fruitteler Krijn de Hamer zich af bij de opening
van de bijeenkomst van kring Flevo-Noord in Swifterbant. “Moet alles optimaal zijn, ook al word je financieel zo kwetsbaar dat een zware tegenslag fataal kan zijn? Maar als de investeringen achterblijven, gaat dat weer ten koste van de continuïteit.” De Hamer, voorzitter van de kring, deelde dit dilemma met zijn bestuursleden die daarop besloten onder andere deze vraag voor te leggen aan Jurgen Bloemberg van Rabobank Flevoland.Bloemberg, senior accountmanager Food & Agri en goed bekend met de fruitteelt, liet zien waar de bank zoal op let bij het wel of niet honoreren van een financieringsaan-vraag. In de meeste gevallen gaat de bank daarin mee, maar het is geen kansbereke-ning. De ondernemer heeft grote invloed op het besluit van de bank. Maar die invloed reikt ook terug tot in het nabije verleden en is wat dat betreft min of meer een voldon-gen feit.“Ondernemerschap, rentabiliteit, vermogen en zekerheid”, somde Bloemberg op. “Dat zijn de belangrijke criteria en ook in deze volgorde.” Bij ondernemerschap horen
kenmerken als vakman, econoom, koopman en manager. Zijn collega Bert Scholten van Rabobank Noordoostpolder voegde daar aan toe dat bij ondernemerschap visie en strategie belangrijke onderdelen zijn van de onderbouwing bij de financieringsaanvraag.
Minimale marge Voor het beoordelen van de rentabiliteit vormen de afgelopen vijf jaar de basis. De Rabobank eist over deze periode gemid-deld een positieve cash flow. Daarnaast moet deze marge minimaal 5 procent van de omzet bedragen. Voor de akkerbouw gelden in principe dezelfde eisen; ook in deze sector verschilt het ene bedrijf soms enorm van het andere. Voor een unifor-mere sector als de melkveehouderij worden veel kengetallen gerelateerd aan de melk-productie.De aanvrager moet ook inzicht hebben (en kunnen aantonen) in de rentabiliteit in de jaren na de investering. Blijft de marge aan de eisen voldoen, ook na het plegen van de gebruikelijke vervangingsinvesteringen in bijvoorbeeld de opstand. Dat is voor Bloem-berg de basis, hetgeen hij met een handige spreadsheet illustreerde. Daarin staan voor elk perceel voor de komende jaren de pro-ductie en opbrengsten weergegeven.
Het totaal laat dan de begrote omzet van het gehele bedrijf zien. Na aftrek van de kosten geeft dat de winst voor rente, afschrijvingen en privé, de zogenoemde EBITDA. Als deze posten worden meegeno-men en worden aangevuld met de vervan-gingsinvesteringen, blijft de marge over. “Als een grote investering de rentabiliteit van het bedrijf te veel onder druk zet, moet je je afvragen of het niet beter is om eerst in de opstand te investeren”, vindt de ac-countmanager. De verhouding tussen de totale schuld van het bedrijf en de EBITDA is ook een belang-rijk kengetal voor de Rabobank. Als dat niet in balans is, wordt het al problematisch om aan de aflossingsverplichtingen te vol-doen. Want net als bij de woningmarkt is aflossingsvrij financieren niet of nauwelijks meer aan de orde. “Het hangt ook af van de investering, maar gemiddeld over het be-drijf moet de looptijd op ongeveer twintig jaar uitkomen”, stelde Bloemberg.
Financiering groeideDe pauze bestond uit een korte quiz over kengetallen voor de sector (zie kader) en vormde daarmee de inleiding naar min-der individuele vraagstukken. De totale financiering van Rabobank Nederland in de
Over teelttechniek op een bedrijf
wordt menige boom opgezet.
Maar fi nanciering is een gevoe-
liger onderwerp. Misschien wel
dat daarom de bijeenkomst van
NFO-kring Flevo-Noord veel be-
langstelling trok. De cijfers van
de Rabobank vormen een spiegel
voor iedere ondernemer, maar
ook voor de appel- en perenteelt
als geheel.
Kengetallen spiegelen eigen bedrijfFinanciering trekt grote belangstelling van telers
Anton Oostveenfreelance [email protected]
Ondernemerschap
Hoe hoog zijn diverse kosten gemiddeld
op een bedrijf met zowel appels als pe-
ren van betekenis?
De leden van Kring Flevo-Noord konden
zich in de pauze buigen over dit invul-
lijstje. Natuurlijk is dit niet volledig,
omdat het gemiddelde van jaar tot jaar
schommelt. Maar het geeft wel een
aardige indicatie over de hoogte en de
wederzijdse invloed. Zo zijn lage pluk-
kosten vaak een gevolg van wat hogere
mechanisatiekosten. Opgeteld leidt de
spreiding onder de bedrijven tot grote
verschillen. De kosten per kg kunnen tot
15 cent uiteenlopen, blijkt uit talrijke
jaarrekeningen die de Rabobank bin-
nenkrijgt.
Tabel. Kostenberekening
In ct/kg Spreiding in ct/kg
Bedrijfsgebouwen 2 2Mechanisatie 2,5 2Oogstkosten 8 5Gewasbescherming 4 Bewaring tot 1 januari 8 2 tot 1 april 10 2 tot 1 juli 11,5 2Sorteren 7 2Privé 7 7
Gemiddelde kosten berekenen
7
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
fruitteelt groeide tot vorig jaar gestaag. In 2005 stond 328 miljoen euro uit, in 2011 was dat toegenomen tot 536 miljoen euro. Daarmee steekt de sector positief af. In de gehele landbouw heeft de Rabobank in deze periode min of meer stabiel ongeveer 29 miljard euro uitstaan.Schaalvergroting is de belangrijkste reden voor de toename van dit financieringsvolu-me. Een structurele toename over zo’n lan-ge periode sluit de groei van financieringen door exploitatieverliezen uit. Bovendien nam niet alleen het financieringsvolume in de fruitteelt toe, maar ook het spaarvolu-me. Dat steeg van 125 miljoen euro in 2005 naar 187 miljoen euro in 2011.De gemiddelde schuld per hectare in de fruitteelt bedraagt ongeveer € 25.000 analyseert de bank uit een groot aantal jaarrekeningen. Maar gemiddelden bestaan niet, zeker niet in de fruitteelt en al hele-maal niet als het om financieringen gaat, zo blijkt. Ongeveer 20 procent van de telers heeft helemaal geen schuld bij de bank. Dit betekent dat 80 procent gemiddeld al voor zo’n € 30.000 per hectare hebben gefinan-cierd.De uitstaande schuld verschilt ook per type fruitteeltbedrijf met appels en peren. Wie alleen teelt en op het hout verkoopt, heeft een minder kapitaalintensief bedrijf dan degenen die ook bewaren en sorteren. Bij de teeltbedrijven is € 35.000 tot € 40.000 gefinancierd, bij bedrijven die ook koelen
en sorteren is dat ongeveer € 50.000 per hectare. “Bij een hoge financiering moet zowel de technische als de financiële pres-tatie bovengemiddeld zijn”, benadrukte Bloemberg.
Ton per hectareIn het verlengde van de financiering van de sector kwamen ook de ontwikkelingen van de grondprijs en de rente aan bod. Landbouwgrond kostte in 1965 nog geen € 5.000 per hectare. Gemiddeld over Neder-land is dat toegenomen tot bijna € 40.000. Maar ook hier bestaan geen gemiddelden. In Flevoland ligt de prijs van landbouw-grond al boven de € 65.000 per hectare. En dat zou volgens de aanwezigen best een ton kunnen worden. Daar is geen enkele teelt rendabel mee te rekenen. Maar dat is eigenlijk al tientallen jaren zo; het draait uiteindelijk om de totale grondlasten van een bedrijf.Enerzijds draagt die waardestijging bij aan de zekerheid bij een financiering. Ander-zijds is het ook een belemmering bij be-drijfsovername. In het algemeen signaleert de Rabobank dat bedrijven hun grond in overleg met hun accountant herwaarderen. Dan komen stille reserves boven water. Maar ook als dat niet gebeurt, houdt de bank er rekening mee. Een fiscale jaar-rekening is dan voldoende, misschien wel zuiverder dan een bedrijfseconomische jaarrekening. “Een fiscale jaarrekening laat
precies zien wat er in en uit gaat. En daar gaat het uiteindelijk om”, aldus Bloemberg.‘Ontstaat er in de grondmarkt geen lucht-bel’, luidde de reactie op de grafiek met grondprijzen. Maar grond is geen aandeel, zo bleek. “Door de schaalvergroting in alle grondgebonden sectoren blijft landbouw-grond een reëel schaars goed. De hoeveel-heid neemt af en de vraag neemt verder toe”, analyseerde Bloemberg. Dat is een andere situatie dan in Denemarken. Daar was grond overgewaardeerd en daarop werd zodanig gefinancierd dat boeren en banken er min of meer samen in verstrikt zijn geraakt.De lage rente van dit moment remt de vraag naar grond allesbehalve af. Niet iedereen profiteert daarvan; van veel finan-cieringen is medio 2008 de rente vastge-zet. De Euribor, het tarief waarvoor banken elkaar in theorie geld lenen, liep toen op naar de 5 procent en zou verder kunnen stijgen. Over de laatste twintig jaar was lenen tegen variabele rente goedkoper dan tegen een vast tarief. Rentestijging speelt bij de financiering van een fruitteeltbedrijf een beperkt belang, zo blijkt uit het risicoprofiel van de bank. Vorst en hagel zijn veel belangrijker. Ha-gelnetten dragen zelfs bij aan de zekerheid zolang ze op eigen grond staan. En weer zijn verzekerd, natuurlijk niet tegen hagel maar wel tegen stormschade en ander na-tuurgeweld. E
Jurgen Bloem-
berg: “Onder-
nemerschap,
rentabiliteit,
vermogen en
zekerheid zijn de
belangrijke crite-
ria en ook in die
volgorde.”
Foto: Rabobank
8
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
In totaal werden vorig jaar 139 partijen appels afgekeurd. In 55 gevallen betrof het Nederlands product en in 84 geval-
len kwamen de appels uit het buitenland. Dit aantal was een toename van 20,9 procent ten opzichte van 2011. In dat jaar moesten wij 115 partijen afkeuren waarvan 52 Nederlandse en 63 buitenlandse. Opval-lend is de toename van het aantal afkeurin-gen van het buitenlandse product terwijl dit van het Nederlandse vrijwel hetzelfde bleef.
Ernstige gebrekenBij de Nederlandse appels ging het in 2012 in 37 gevallen om de uitwendige kwali-teit waarvan in 27 gevallen het ernstige gebreken betrof zoals kurkstip, scald of rot veroorzaakt tijdens de opslag. Ook de aanduidingen waren niet altijd in orde, dit kwam negen keer voor. Het ontbreken van de vermelding van het land van oorsprong en de rasnaam of het melden van een foute rasnaam waren de grootste boosdoeners. Een gebrekkig inhoudsgewicht (zes keer) of een afwijkende maatsortering scoorde ook hoog terwijl dat gemakkelijk te voorkomen is.Afkeuringen van buitenlandse partijen ap-pels lieten een soortgelijk beeld zien. Ons controlebureau moest hierbij wel meer
afkeuren op kwaliteitsgebreken zoals kurk-stip en lenticelrot. Het aantal afkeuringen voor de uitwendige kwaliteit bedroeg 61, waarvan 29 keer vanwege ernstige gebre-ken. Ook bij de buitenlandse appels viel op dat de aanduidingen vaak niet in orde waren. Dit was achttien keer het geval.
Naast de rasnaam ging het hier ook om het ontbreken van het land van oorsprong.
ElstarBij de Nederlandse appels moesten wij het ras Elstar het vaakst afwijzen: 24 keer. Het betrof in twaalf gevallen de uitwendige kwaliteit waarvan tien keer ernstige gebreken zoals kurkstip of rotplekjes en slijtage veroorzaakt tijdens de opslag. ’n En-kele keer werd Elstar afgekeurd vanwe-ge schilvlekjes die overigens geen groot probleem waren tijdens de inspecties. Naast de uitwendige kwaliteit werden nog twee partijen Elstar afgekeurd vanwege de aanduidingen en vijf partijen omdat het inhoudsgewicht niet in orde was. Na de Elstar registreerden we het vaakst
Het Kwaliteit Controle Bureau controleert de kwaliteit van appels en pe-
ren in opdracht van de overheid naast de dagelijkse handel in zowel im-
port- als exportstromen. In verreweg de meeste gevallen komt daar een
goedkeuring uit. Soms voldoet het product echter niet aan de handels-
norm en volgt er een afkeuring. Tijdens een kwaliteitsinspectie worden
tegelijkertijd ook de fytosanitaire eisen, waaraan producten moeten vol-
doen, geïnspecteerd. De afkeuringen hiervoor zijn niet in de genoemde
cijfers meegewogen. Fred Jacobs, specialist kwaliteitszaken van het KCB
en columnist van de rubriek Marktzicht in Fruitteelt, geeft u een inkijkje
in de afkeuringen over het jaar 2012.
Fred Jacobsspecialist kwaliteitszaken, [email protected]
KCB geeft inkijkje in kwaliteitcontroleAppel- en perenkeuring over 2012
kwaliteitcontrole
Kurkstip op Jonagold. Foto’s: NFO
9
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
afkeuringen bij de Jonagold en Jonagold mutanten. Het ging zeven keer om de uitwendige kwaliteit, twee keer omdat de maatsortering niet klopte en een partij van-wege onvoldoende inhoudsgewicht. Bij de Schone van Boskoop viel op dat wij de helft van het aantal afkeuringen deden vanwege te veel afwijking aan de aange-duide maatsortering. Overige Nederlandse rassen die KCB af-keurde dan wel declasseerde waren Topaz,
Milwa, Civni, Dijkmans Zoet, Gol-den Delicious en Cox’s O.P.
BuitenlandBij de appels uit het buitenland spong het meest het aantal afkeu-ringen voor het ras Granny Smith in het oog. Verreweg de meeste partijen (30) van dit ras waren afkomstig van het zuidelijke half-rond. In 36 gevallen ging het om de uitwendige kwaliteit. Vrijwel in alle gevallen was sprake van kurkstip en lenticelspot en slechts ’n enkele keer vanwege buts. De kurkstip speelde zich af aan het begin van het seizoen wat erop duidt dat de appels waarschijnlijk te vroeg zijn geoogst. Andere vari-
eteiten die wij nogal eens moesten afkeu-ren waren Braeburn, Gala, en Fuji. In zeventien gevallen keurden wij de partij af omdat de aanduidingen niet juist waren; acht keer stond het land van oorsprong niet aangeduid.
PerenBij peren werden minder partijen afgekeurd dan bij de appels. Dit is niet verwonderlijk omdat de consumptie van peren kleiner
is dan die van appels. In 2012 waren 67 partijen niet conform de han-
delsnorm; ten opzichte van 2011 was dit, met 39,6
procent, een be-
hoorlijke toename. Het totale aantal afkeu-ringen was in dat jaar 48, waarvan 32 uit Nederland en zestien uit het buitenland. De verhouding Nederland versus het bui-tenland bleef voor wat betreft de afkeurin-gen vrij gelijk. In 2011 kwam 66,7 procent van alle afwijzingen op het conto van de Nederlandse peer, in 2012 was dat 69,6 procent. Geen noemenswaardige verschui-ving dus.
ConferenceVan de 67 partijen, die KCB vorig jaar niet goed vond, waren er 49 uit Nederland af-komstig. Bijna de helft van alle en daarmee verreweg de meeste afkeuringen kwamen op naam van het ras Conference te staan. Van 36 partijen waren er 21, vanwege de uitwendige kwaliteit, niet in orde. Daarvan
toonden dertien partijen ernstige gebreken zoals rotplekjes, open beschadigingen of scald. Zeven keer ontbrak het aan de juiste aanduidingen en zes keer was het gewicht niet in orde. Dit zijn echter vermijdbare en eenvoudig te voorkomen situaties. De overige afgekeurde partijen hadden zwarte vegen en schilschade. Na de Conference kwam het vaakst Doy-enné du Comice niet door de keuring. Het betrof elf partijen, in acht van de tien ge-vallen voldeed de uitwendige kwaliteit niet. Denk daarbij aan wind- en takschade op de schil, rotplekjes en open beschadigingen. Ook werd nog een partij geweigerd vanwe-ge inwendig bruin. In één geval ontbrak de vermelding van de kwaliteitsklasse en één keer van het land van oorsprong. Andere afkeuringen betrof rassen als Concorde, Gieser Wildeman, Triomphe de Vienne en
Xenia. Het aantal afkeuringen van de bui-
tenlandse partijen die afkomstig waren uit Europese landen en van het zuidelijke halfrond was keurig in evenwicht: 9 : 9. Het meest moesten we Abate Fetel ter zijde schuiven, want zeven keer betrof het deze variëteit: drie gevallen vanwege onjuiste of ontbrekende aanduidingen en vier vanwege de kwaliteit zoals te vuil en zwarte vegen. Andere rassen die geen goedkeuring kre-gen, waren onder andere Devou, Forelle, Red Sensation, Beurré
Bosc, D’ Anjou, en Rosemarie.
SamenvattingBij de appels zien we een toename van het aantal afkeuringen. Gelukkig bleef het aantal afkeuringen voor Nederlands product stabiel. Dit is misschien niet zo verwonderlijk, want de eisen van de groot-winkelbedrijven worden strenger en gaan vaak verder dan de handelsnormen van de Europese Unie. Dezelfde trend is ook zichtbaar bij de pe-ren, maar hier zien we geen verschuiving optreden naar buitenlandse herkomsten. Verleden jaar troffen we voor het eerst bij West-Europese Conference op grote schaal scald aan. De sorteerbedrijven speelden hier blijkbaar goed op in want we hoefden slechts enkele partijen vanwege dit schilge-brek af te keuren. Het aantal afkeuringen kan echter zowel bij de appels als bij de peren veel lager uitvallen wanneer gemakkelijk te vermijden zaken zoals een correct inhoudsgewicht of juiste aanduidingen zouden afnemen. E
Schilafwijkingen bij peer.
10
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
Veel fruitbedrijven werken voor de verlichting met de standaard TL-buis met de zogenoemde T8-lampen
(ook wel TL-D genoemd). Deze kunt u, met behoud van het armatuur, vervangen door bijvoorbeeld zuinigere en duurzamere T5-lampen of Led-lampen. In de Energielijst 2013 is voor beide opties een regeling voor-handen. De complete lijst is terug te vinden op www.agentschapnl.nl/eia. De maatrege-len die hieronder staan zijn, waar mogelijk, zo eenvoudig mogelijk beschreven. De ervaring leert dat de inhoud van dergelijke lijsten vaak complex is.
210501 - Energie-efficiënt verlichtingsy-steem A. Bestemd voor vervanging van bestaan-de binnenverlichting in bedrijfsgebouwen. Eisen hiervoor zijn verlichtingsarmaturen voor directe verlichting met een LOR-waarde (lichtrendement) van tenminste 75 procent voorzien van een reflector in combinatie met een hoogfrequent elektro-nisch voorschakelapparaat (ook wel starter genoemd) en T5-high efficiency of T5 high output fluorescentielampen.
B. Bestemd voor vervanging van bestaan-de buitenverlichting bij bedrijfsgebouwen. Vervanging moet bestaan uit verlichtings-armaturen voor directe verlichting met een LOR-waarde van ten minste 75 procent die uitsluitend geschikt zijn voor compact fluorescentielampen of hoogdruk gasontla-dinglampen (voor terreinverlichting) en zijn voorzien van een reflector, elektronisch voorschakelapparaat en bijbehorende lam-pen.
Opmerking: Verlichting in nieuwe bedrijfsge-bouwen en nieuwe toepassingen van buitenver-lichting zijn uitgesloten.Praktisch gezien is dit verlichtingsysteem in een loods niet haalbaar. Deze regeling is interessan-ter voor verlichting op kantoren. In een loods zijn beschermkappen op de armaturen nodig, 75 procent lichtrendement is dan moeilijk te realiseren.
210506 - Led-verlichtingsysteem Bestemd voor verlichting in of bij bedrijfs-gebouwen (voor vervanging en in nieuwe gebouwen). Dit systeem moet bestaan uit: A. Led-buizen, (eventueel) armatuur, met een specifieke lichtstroom van tenminste 84 lm/W bij een kleurtemperatuur ≤4500K,
of een specifieke lichtstroom van 90 lm/W bij een kleurtemperatuur >4500K waarbij de Led-lampen in de bestaande TL-armatu-ren worden geplaatst.
De Energie-investeringsaftrek
(EIA) is een � scale regeling waar-
mee de overheid ondernemers
ondersteunt bij investeringen in
energiebesparende bedrijfsmidde-
len en duurzame energie. Onlangs
werd voor deze regeling de Ener-
gielijst 2013 uitgegeven. Fruitteelt
zocht uit welke regelingen op het
gebied van verlichting voor uw
bedrijf van waarde kunnen zijn.
Marijke van Ossenbruggenvakredacteur [email protected]
Serie: Subsidie, deel 2
Investeren in verlichting loontVan T8 naar T5 en Led-lampen
Energiebesparing
Een voorbeeldberekening. We gaan
ervan uit dat u uit de bestaande ar-
maturen alle TL-buizen vervangt door
Led-lampen van een A-merk (3 jaar
garantie). Deze lampen kosten tussen
€ 50 en € 70 met een levensduur tussen
de 25.000 en 45.000 branduren. U kiest
voor de lamp van € 60 (excl. btw) lamp
met een gemiddelde levensduur van
35.000 branduren. De bestaande TL-
buizen kosten € 4 (excl. btw) en moet u
in dezelfde tijd vier keer vervangen. Als
u voor arbeid ter vervanging € 5 calcu-
leert, kosten de TL-buizen in totaal € 24.
De TL-buis van 36W verbruikt inclusief
de starter en voorschakeling 45W/uur.
De Led-lamp verbruikt 22W/uur, dus
u bespaart ruim 50 procent aan ener-
giekosten. De TL-buis brandt 22 uur op
1 kW. Tijdens de totale levensduur van
de Led-lamp (35.000 : 22) is het verbruik
1.590 kW. Bij een prijs van € 0,26 /kW
kost dit per TL-buis € 414. Bij een ener-
giebesparing van 50 procent hebt u een
voordeel van € 207. Trekt u het verschil
in investering hiervan af (€ 60 minus € 4)
dan bespaart u op iedere Led-lamp die u
vervangt € 143.
Cees van de Vrie
voormalig voorlichter arbeid
en mechanisatie
De Led-lamp; duur in
aanschaf, maar wel
duurzaam.
11
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
B. Armatuurmodule met Led-lichtbron, met een specifieke lichtstroom van tenmin-ste 74 lm/W. C. Downlighters (neerwaarts gerichte ver-lichting) met een specifieke lichtstroom van ten minste 55 lm/W. D. Armaturen voor terreinverlichting, met een specifieke lichtstroom van ten minste 84 lm/W.E. Spots voor het aanlichten van bedrijfs-gebouwen en objecten. F. Armaturen in koel- of vriescellen. G. Armaturen ten behoeve van schap-verlichting voor productpresentatie (niet zijnde koel- of vriesproducten) in de retail-omgeving ter vervanging van TL-verlichting. Opmerking voor punt A tot en met D: De EIA-regeling geldt alleen wanneer de fabrikant die de lampen levert een meetrapport kan meeleveren waarin staat dat de lichtstroom is gemeten conform LM 79-08 of gelijkwaardige protocollen.De Power Factor (PF) van de verlichtingsyste-men genoemd bij de categorieën A tot en met
G, dient tenminste 0,90 te bedragen. De PF wordt uitgedrukt tussen de waarde 0 en 1, hoe lager het getal des te meer verbruik van elektriciteit. Het advies is om wanneer u kiest voor Led met daglichtkleur dat deze dan boven de 6000K zit, met een bijbehorende Color Randering Index van (CRI) van tenminste 80. Voor Led-lampen boven de sorteermachine is een CRI van 90 tot 100 gewenst.C tot en met G: wel vervangen door Led-lampen, maar hoeven niet aan verdere eisen te voldoen zoals bij A.
EIA aanvragen De aanvrager mag 41,5 procent
van het investeringsbedrag waar-voor een EIA-verklaring is ontvangen
van de fiscale winst aftrekken. Het directe financiële voordeel is afhankelijk van het belastingpercentage en bedraagt onge-veer 10 procent van de goedgekeurde investeringskosten. Binnen drie maanden na de koopovereenkomst van het nieuwe bedrijfsmiddel moet u een melding voor EIA indienen. Het totale bedrag aan inves-teringen moet per kalenderjaar tenminste € 2.300 bedragen (ex. btw). Ook de mon-tagekosten mogen hiervoor opgevoerd worden. Een aanvraag kan ingediend wor-den via www.agentschapnl.nl/eia. Op deze website vindt u ook het digitale meldings-formulier, rekenvoorbeeld, voorbeeldpro-jecten en nieuwsberichten. Elk jaar wordt de Energielijst geactualiseerd aan de hand van nieuwe ontwikkelingen. Iedereen kan gewenste aanpassingen voor de Milieulijst 2014 tot 31 augustus 2013 doorgeven aan Agentschap NL. E
Aandachtspunt
Houd er rekening mee dat u van alle
subsidieaanvragen die u doet kopieën
maakt en deze zorgvuldig, minimaal vijf
jaar, bewaart. Ook de correspondentie
die volgt uit de aanvragen dient u te
bewaren. Het kan nodig zijn dat u moet
kunnen aantonen dat uw investeringen
gesubsidieerd zijn.
12
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
Eind 2010 nam in Europa de interesse voor mechanische snoei toe, maar er waren nog weinig concrete resultaten
en praktijkvoorbeelden. Daarom begon Fruitconsult in de winter van 2011 met een uitgebreide proef. Op vier bedrijven met verschillende grondsoorten en groeiniveaus werden vijf rassen van diverse leeftijden (zie tabel 1) op diverse tijdstippen mechanisch gesnoeid. Als referentie gebruikten wij de praktijksnoei van de teler. De proef werd uitgevoerd in drie herhalingen van ongeveer 25 bomen per herhaling. De proef duurt mi-nimaal drie jaar.In 2011 is op twee tijdstippen (in de winter en in de zomer) mechanisch gesnoeid. Daar-naast is een object zowel in de winter als in de zomer mechanisch gesnoeid. In de zo-mer snoeide men op het achtste tot tiende volgroeide blad van een nieuwe scheut. Dat zou, volgens eerder onderzoek van Pcfruit
in België, het ideale tijdstip zijn. De boom zou nog tijd hebben om te herstellen en kunnen zorgen voor voldoende kleuring en vruchtmaat. Naast de praktijksnoei van de teler werd in 2011 een object extreme snoei toegevoegd. In dat object werd nogmaals een extra snoeironde uitgevoerd gericht op het hangende hout in de kop en onder de gesteltakken. In 2012 werd het tijdstip voor mechanische snoei in het roze knop
stadium toegevoegd. Met name in Duitsland op de proeftuin in Klein Altendorf kwam dit tijdstip als verbe-tering naar voren. (Zie tabel 2 voor een overzicht op de snoeitijdstippen en objecten).
Meer handdunningAan het begin van de seizoenen 2011 en 2012 bleken in de objecten mechanische snoei door de grote hoeveelheid hout ook
meer bloemknoppen te zitten. Dit resulteerde in een zwaardere bloei. De chemische dunning bleef in alle objecten hetzelfde als gebruikelijk in de praktijk om de objecten zo goed mogelijk met elkaar te kunnen vergelijken. (In tabel 3 vindt u het gemiddeld aantal vruchten per boom van alle Elstar-objecten op de vier bedrijven). Uiteindelijk leidde dit per boom tot hogere vrucht-aantallen in de objecten mecha-nische snoei ten opzichte van praktijkbehandeling en extreem. Het streven is, na handdunning, 100-110 vruchten per boom (bij 3.300 bomen per hectare) goede productie en kwaliteit Elstar met een gunstige maat. Doordat er ook vruchten van mindere kwa-liteit aan de boom zitten, is het beter om minimaal 20-25 vruch-ten per boom te dunnen; de zogenoemde kwaliteitsdunning. Dit was mogelijk in het praktijk-object. In het extreemobject was
Wanneer u mechanisch wilt snoeien, doe dat dan niet in de zomer. Een
beter tijdstip is de winter of het roze knop stadium. Als u op kleinvruch-
tige rassen naast mechanische snoei ook een correctiesnoei wilt uitvoe-
ren, doe dit dan wel vóór eind februari.
Zo luiden een paar conclusies uit een onderzoek van Fruitconsult over
mechanische snoei in de afgelopen twee jaar. Voorlichter Dirk van Hees
begeleidde deze proef en publiceert de resultaten en bevindingen in een
driedelige artikelenreeks. In deel 1 gaat hij in op de toepassingstijdstip-
pen van mechanisch snoei en de daar uit voortkomende resultaten.
Dirk van [email protected]
Snoei in de zomer niet mechanischFruitconsult onderzoekt beste tijdstippen voor mechanische snoei
Onderzoek. Mechanische snoei, deel 1
Tabel 1: De rassen
Rassen Leeftijden
4x Elstar 1997, 2001, 2003 en 20042x Jonagold 2003 en 20072x Kanzi 2005 en 2010Rubens 2006Wellant 2007
Tabel 2: De objecten
2011 2012
A. Winter (febr.) A. Winter (maart)B. Winter (febr.) + B. Roze Knop (apr.) Zomer (20 mei)
C. Zomer (20 mei) C. Zomer (10 juni)D. Praktijk D. PraktijkE. Extreme snoei
Hergroei in de objecten behandeld in de zomer.
Foto’s: Fruitconsult
13
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
daar echter geen ruimte voor waardoor de productie in dat object tegenviel. In de mechanische snoeiobjecten was meer handdunning nodig om op 100-110 vruch-ten per boom te komen. Opvallend was dat het zomerobject zowel in 2011 als 2012 het zwaarste bloeide, maar niet de beste zetting had. Dit had vooral te maken met de mechanische snoeironde op het achtste tot tiende blad in dit object. In deze ronde werden naast bladeren ook een aantal vruchten gesnoeid.
Nadelen zomersnoei Tijdens het eerste jaar mechanisch snoeien in de zomer raakten veel vruchten bescha-digd door de zaagmachine. Deze zaagsne-den groeiden uit tot verruwde plekken. Daarom kozen wij in de zomer van 2012 voor een knipmachine. Hierdoor werden
veel minder vruchten be-schadigd.De mechanische zomersnoei zorgde gedurende twee à drie weken voor een zeer slechte bladstand. Doordat deze slechte bladstand in de celdelingfase plaatsvond, waren de vruchten tijdens de tel- en dunronde al aan-merkelijk kleiner. Het maat-verlies was op dat moment 2 tot 3 mm. Het resultaat was een hoger percentage appels onder de 70 mm (zie figuur). Deze slechte bladstand zorgde er tevens voor dat nu, na twee jaar mecha-nisch snoeien in de zomer, de vitaliteit van de bomen in het zomerobject behoorlijk in elkaar is gezakt. Ook dat zorgt in de toe-komst voor een kleinere vruchtmaat. Door het snoeien van een groot aantal bladeren was bovendien de blad-vruchtverhouding anders dan in de overige objecten. Met name het ras Rubens, dat hier erg gevoelig voor is, had daardoor meer problemen met de kleuring. De oogst van Rubens in het zomerobject was dan ook tien dagen later dan het praktijkobject en een halve week later dan de overige mechanische snoeiob-jecten.
HergroeiIn de zomerperioden viel op dat er bij objecten die in de zomer mechanisch ge-snoeid waren veel ongewenste hergroei optrad. Hergroei is een infectiebron voor ziekten en plagen. Bespuitingen waren nodig om dit tegen te gaan, maar dat was
weer niet gewenst in verband met het maxi-maal aantal residu’s dat sommige supermarkten hanteren. Het viel op dat de bloedluizen de wonden, die ontston-den door mechanische zomersnoei, aange-naam vonden. Mechanisch snoeien in de zomer heeft dus veel nadelen. Mecha-nisch snoeien in het
roze knop stadium of in de winter heef al deze nadelen niet. Tussen de objecten roze knop (april) en winter (februari/maart) zat afgelopen jaar weinig verschil in groeini-veau of productie. Op percelen die vrij hard groeiden, met name bij de bossige groei van Elstar, werd het onderin de bomen van de snoeiobjecten roze knop en winter te dicht. Mechanische zomersnoei met de bijbehorende nadelen is dan niet de beste oplossing. De oplossing hiervoor is, net als in de gangbare snoei, de wortelsnoei. E
Tabel 3: Gemiddeld aantal vruchten per boom vóór handdunning
Aantal vruchten/boom 2011 2012 Gemiddeld
Winter 181 204 193Winter + Zomer (alleen 2011) 166 166Roze knop (alleen 2012) 148 148Zomer 156 150 153Praktijk 126 131 129Extreme snoei (alleen 2011) 111 111
Correctiesnoei
De resultaten en bevindingen rondom
de correctiesnoei en de proeven die
daarbij zijn uitgevoerd komen in het
artikel Mechanische snoei, deel 2 aan de
orde. Bij correctiesnoei richt men zich op
het oudere, hangende hout; het hout
dat een slechte kwaliteit appels geeft.
Het tijdstip waarop de correctiesnoei
wordt uitgevoerd is van enorm belang.
Om voldoende, nieuwe jonge scheuten
terug krijgen, moet de correctiesnoei
voor eind februari uitgevoerd worden.
Maak daarbij geen gladde wonden,
maar knip op stompen van ongeveer vijf
centimeter. Voert u de correctiesnoei te
laat uit, dan komt er nauwelijks vernieu-
wing in de boom.
In een van de volgende artikelen behan-
delt Dirk van Hees de eventuele finan-
ciële voor- en nadelen van mechanische
snoei in vergelijking met de praktijk van
de teler.
Beschadigde vruchten door mechanische snoei.
Bloedluizen vinden in de zomer de wonden door mechanische snoei
heerlijk.
Figuur: Percentage Elstar < 70 mm Figuur: Percentage Elstar < 70 mm
14
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
Binnenland
Conference brengt euro per kg op
Conference lijkt de grens van
een euro per kg te hebben
doorbroken. Al aan het eind
van het afgelopen kalenderjaar
zijn bij Service2Fruit enkele
partijen grovere maten Confe-
rence voor ongeveer een euro
per kg verhandeld. Aanvul-
lend daarop gold dat ook voor
enkele partijen ongesorteerd
product. Dit blijkt uit een over-
zicht van verkochte partijen
op de website van het digitale
handelsplatform.
Toch zijn transacties van een
euro per kg geen garantie. Een
partij ongesorteerde Confe-
rence van meer dan honderd
ton, die voor enkele centen
boven de euro werd aange-
boden, had bij het sluiten van
deze rubriek nog geen enkel
bod gegenereerd. De eerste
partijen die ongeveer een euro
opleverden, waren beperkt van
omvang.
Afgaande op de omzet in de-
cember heeft Service2Fruit de
doelstelling bij de
start al gehaald.
De omzet omvat-
te in deze maand
een miljoen kg
fruit. Dat is het
dubbele van
de gemiddelde
omzet over het
eerste jaar dat
het handelsplat-
form actief is. De
doelstelling bij
de start was een
marktaandeel
van 5 procent
ofwel zo’n 30
miljoen kg fruit
per jaar. Dat ligt
met een weke-
lijkse omzet van
een miljoen kg in
december binnen
handbereik.
Kleiner aanbod fruit beperkt export
Het kleinere aanbod aan
appels en peren beperkt de
export, blijkt uit het maan-
delijkse overzicht van het
Productschap Tuinbouw.
In november van het af-
gelopen jaar is 11 procent
minder groenten en fruit
uitgevoerd dan in novem-
ber 2011. Toen werd vooral
meer appel, peer en paprika
uitgevoerd.
In de eerste elf maanden
van het afgelopen jaar heeft
Duitsland meer Nederlandse
appels en peren ingevoerd.
In deze periode was de ex-
port van appels naar Enge-
land vorig jaar groter dan in
2011. Bij de export van peer
was dat juist omgekeerd. De
totale export van groenten
en fruit lag in januari tot en
met november 2012 5 pro-
cent lager.
Naar Rusland en Polen zijn
in deze periode meer peren
uitgevoerd, hetgeen waar-
schijnlijk in het tweede deel
van afzetseizoen 2011/’12 is
gebeurd. Tegelijkertijd nam de
export van Nederlandse appels
naar beide landen af. De totale
export van groenten en fruit
naar Rusland bleef praktisch
gelijk, maar naar Polen werd
25 procent minder geëxpor-
teerd.
Net als bij de export naar Duits-
land zijn de schommelingen
bij de export naar Frankrijk
en Zweden beperkt. Frankrijk
importeerde noemenswaardig
meer appels, Zweden nam min-
der Nederlandse peren af.
Per saldo noemt het Product-
schap Tuinbouw peer als een
van de producten waarvan
minder is uitgevoerd van ja-
nuari tot en met november.
Appel komt daar niet in voor,
overigens ook niet in het rijtje
producten waarvan de export
is toegenomen.
Supermarkt en tv-zender trekken samen op
De supermarkten en media
kunnen elkaars communicatie
naar de consument versterken.
Dat blijkt bijvoorbeeld uit de
samenwerking tussen Jumbo en
de grootste digitale televisie-
zender 24Kitchen. Deze zender
besteedde afgelopen zomer
enkele uitzendingen extra aan-
dacht aan de mogelijkheden
om zomerfruit toe te passen.
Volgende week kookt meester-
kok Rudolph van Veen in twee
uitzendingen expliciet met
producten uit het sortiment
van Jumbo. Dat moet kijkers er
toe bewegen deze producten
bij Jumbo in te kopen. Daarte-
genover staat dat deze culinai-
re zender extra aandacht krijgt
in het magazine en de website
van de retailer. De klanten en
lezers van Jumbo worden daar-
mee weer geattendeerd op de
uitzendingen van de zender.
Marktzicht
Grovere maten Conference worden voor ongeveer
een euro per kg verhandeld.
Foto: Frank Maas, WUR
Kleiner aanbod appels en peren beperkt de export. Foto: NFO
15
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
‘Supermarkt moet prijs doorberekenen’
Kredietverzekeraar
Atradius waarschuwt
supermarkten om de
prijsstijgingen van voe-
dingsmiddelen niet on-
beperkt op te vangen,
maar op tijd door te
berekenen aan de con-
sument. Over het alge-
meen zijn de prijzen van
agrarische producten dit
jaar hoger dan de afge-
lopen jaren. Maar veel
supermarkten bereke-
nen dit niet of beperkt
door in hun winkelprij-
zen uit angst marktaan-
deel te verliezen.
Het absorberen in plaats
van doorberekenen
van de hogere prijzen
voor zogenaamde com-
modity’s in de keten
zorgt voor veel onrust,
signaleert de kredietver-
zekeraar in Engeland.
De schuldvorderingen kwamen
in 2012 voor 20 procent uit
de voedingssector. Het aantal
faillissementen in deze sector
lag in de eerste helft van 2012
twee keer hoger dan in 2011.
Volgens een manager van
C1000 kunnen supermarkten
nog flink bezuinigen op hun
logistieke kosten. Een onafhan-
kelijke regisseur die verschil-
lende ketens en leveranciers
aanstuurt, zou de belading van
de vrachtwagens doen verbete-
ren. Zo’n regisseur is er name-
lijk niet bij gebaat om zoveel
mogelijk eigen voortuigen in
te zetten. Deze betere samen-
werking zou tot 30 procent
aan distributiekosten kunnen
opleveren, meldt AGF-news.
Buitenland
Polen verdringt Moldavië
De appelexport van Polen naar
Rusland is in de tweede helft
van vorig jaar ruim 2,5 keer
groter uitgevallen dan het
jaar daarvoor. Van juli tot en
met november omvatte deze
handelsstroom 128 miljoen kg.
Deze forse toename ging ten
koste van de export uit Molda-
vië naar Rusland. Die daalde in
deze periode van 136 miljoen
kg naar 100 miljoen kg.
Aanvankelijk kwam de Poolse
import pas na de jaarwisseling
op gang. In de regel is de im-
port uit omliggende landen als
Moldavië dan afgenomen door
gebrek aan goede bewaarfa-
ciliteiten. Bovendien golden
dan andere invoertarieven.
Maar sinds Ruslands toetreding
tot de WTO is die aanpassing
tijdens het afzetseizoen van de
baan, met een toename van de
import tot gevolg. Dat is on-
getwijfeld ook een gevolg van
de grote oogst. Het draagt er
in ieder geval aan bij dat Polen
nu de grootste leverancier is
op de Russische markt.
België verliest ook terrein
Ook dichterbij huis wordt de
druk van de Poolse export aan
den lijve ondervonden, blijkt
uit een interview in AGF-news.
Belgische appelexporteurs zien
hun afzet en marktaandeel
in Rusland jaarlijks afnemen.
In bovengenoemde periode,
waarin Polen 128 miljoen kg
appels naar Rusland expor-
teerde, bleef België steken bij
2,8 miljoen kg.
Dit is echter een vertekend
beeld omdat de export van Jo-
nagold pas laat in het seizoen
op gang komt. Desondanks is
de Belgische export 37 procent
lager dan een jaar eerder in
dezelfde periode. Vooral voor
de grotere maten is Rusland
een belangrijke afnemer. Hoe-
wel deze maten goedkoper
zijn dan de gebruikelijke ma-
ten voor het retailkanaal, zijn
ze nog duurder dan het verge-
lijkbare aanbod uit Polen.
Exporteur Luc Bels roept zijn
collega’s op om te zien naar
alternatieven. Daarbij noemt
hij de Belgische export van
clubrassen naar onder meer
Nederland.
Meer blauwe bes in Amerika
De productie van blauwe bes-
sen in Noord-Amerika bereikte
vorig jaar een omvang van 254
miljoen kg. Dat is ten opzichte
van 2011 een bescheiden
toename van zo’n 5 procent.
Maar ten opzichte van 2008
wordt duidelijk hoe sterk de
productie groeit; de productie
ligt vergeleken met 2008 maar
liefst 32 procent hoger.
De groei van het areaal blauwe
bes heeft vooral plaatsge-
vonden langs de westkust die
grenst aan de stille oceaan. In
Californië is de productie ver-
drievoudigd en in Washington
State verdubbeld. De toename
in Oregon en de Canadese
provincie British Columbia is
gematigder, zo blijkt uit een
overzicht op Freshfruitportal.
Andere staten waar de produc-
tie toenam, liggen in het zui-
den van de VS. Michigan blijft
de belangrijkste producent van
blauwe bes. Daarnaast groeit
het areaal in Chili sterk, waar-
door het Amerikaanse aanbod
jaarrond flink toeneemt. Dat
leidde ertoe dat de consump-
tie in de Verenigde Staten de
afgelopen tien jaar meer dan
100 procent is gegroeid. Con-
sumenten (vooral vrouwen)
van 45 tot 60 jaar oud is de
belangrijkste groep.
Anton Oostveen
freelance journalist
Niet doorberekenen van de prijzen schept
onrust. Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO
Er liggen nog Belgische appels in de Russische supermarkt, maar het wordt
minder. Foto: Caroline van Assche, NFO
16
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
TeeltGrootfruit
Mechanische snoeiHet fenomeen mechanische
snoei is landelijk gezien niet
meer zo actueel als twee jaar
geleden, maar toch is er een
behoorlijke groep telers die ge-
zamenlijk grofweg 500 hectare
mechanisch snoeit. De verschil-
len in kilo’s en kwaliteit zijn
net als in de gangbare teelt,
erg groot.
Met mechanische snoei stre-
ven we naar een eenvoudig
systeem waarin de arbeidef� -
ciëntie omhoog gaat en waarin
in principe iedereen de cor-
rectiesnoei kan uitvoeren. De
frametakken verdwijnen min
of meer en maken plaats voor
kort vruchthout direct aan de
stam.
Het is belangrijk dat de rij rich-
ting noord-zuid is aangelegd
vanwege een optimale lichtop-
vang en dat de bomen netjes
recht staan aan een degelijke
ondersteuning. Door onderin
de boom op 30-40 cm te knip-
pen of te zagen en dit bovenin
de boom op circa 25 cm te
doen, krijgt u een boom die
van onderen breder is en van
boven smaller.
Tijdstip. Het tijdstip van om-
vormen hangt af van de groei-
kracht en het ras. Een optimaal
tijdstip is voor veel
aanplanten en ras-
sen het roze knop
stadium. Voor wat
sterker groeiende
aanplanten met
grootvruchtige ras-
sen is het zesde tot
achtste blad nog
steeds een goed mo-
ment. Wij zijn min
of meer overgestapt
van dit tijdstip naar
het roze knop sta-
dium of het moment
vlak na de oogst
vanwege te veel
nadelige effecten
op de vruchtmaat
en een te grote kans
op ongewenste her-
groei met meer ziek-
tedruk als gevolg.
Chemisch ingrijpen
voor de oogst geeft
ongewenste residu
op het fruit waar u
ook niet op zit te
wachten. Het tijdstip
direct na de oogst
krijgt meer aandacht. Het mo-
ment na de oogst geeft ook
iets groeiremming en brengt
met zich mee dat u de gehele
winter de tijd hebt om te cor-
rigeren zonder dubbel werk te
hebben gedaan.
Correctiesnoei. Mechanische
snoei houdt niet in dat u alles
vanuit de tractor kunt doen.
Correctiesnoei is essentieel om
het systeem te laten slagen.
Kortom: u moet blijven werken
in het systeem. Lichtopvang en
houtsoort blijven belangrijk om
kwalitatief goed fruit te telen.
Wanneer u correctiesnoei
toepast, probeer het dan als
een vaste regel te benaderen.
Bijvoorbeeld: geef vier knip-
pen in de kop en loop door.
Niet te nauwkeurig kijken naar
de lengte van de stomp om te
zien welke tak net iets dikker
is. U kunt ook de boom indelen
in drie zones; kop, midden en
broek van de boom. Om mak-
kelijk en snel te werken is het
ideaal om per jaar de aandacht
wat betreft de zone te verleg-
gen. Bijvoorbeeld het eerste
jaar de broek van de boom,
jaar twee de kop en jaar drie
de middenzone. Uiteraard
is dit afhankelijk van wat de
meeste prioriteit heeft in de
correctiesnoei. Inmiddels zijn
er ook technische oplossingen
die een deel van het correc-
tiewerk overnemen. Er zijn
toepassingen waarmee u in de
boom vensters op de gewenste
hoogte kunt knippen of het
onderhangend vruchthout in
de broek van de boom kunt
verwijderen. Goed kijken naar
de boom en de groei en bepaal
op basis daarvan wat u moet
corrigeren.
Joris Wisse
Centrale Adviesdienst Fruitteelt
Gewas-bescherming
Grootfruit
Gewasbescherming-, bemestingplan en Bewijs van Vakbekwaamheid
Het beschikken over actuele
en ingevulde gewasbescher-
ming- en bemestingplannen is
formeel sinds een aantal jaren
aan de orde. Achtergrond van
de wetgeving is niet alleen een
stuk verduidelijking van wette-
lijke normen op bedrijfsniveau,
maar vooral ook een aanzet tot
bewustzijn over de inzet van
gewasbeschermingmiddelen en
meststoffen.
Gewasbeschermingplan.
Een gewasbeschermingplan is
beschikbaar via de NFO en het
merendeel van de voorlich-
tingspartijen. In de aanloop
naar de eerste toepassingen
van het nieuwe jaar dient het
ingevuld te zijn. Thema’s zoals
plantgezondheid, geïnte-
greerde bestrijding, selectieve
bestrijding, resistentie manage-
ment en relatie boom - bodem
- omgeving zijn vaak opgeno-
men. Het gewasbescherming-
plan kent verder vormvrijheid
en geeft ten aanzien van uw
keuzes geen latere verplichtin-
gen. Het groeiseizoen en prak-
tische omstandigheden mogen
u aanzetten om later anders te
handelen.
Bemestingplan. Het bemes-
tingplan legt meer druk op uw
bedrijf. Hoofddoelstelling is
inzichtelijkheid in de werkelijk
aangevoerde zuivere kilogram-
men stikstof en fosfaat op
bedrijfsniveau. De totalen per
element, uit zowel organische-
als kunstmest, moeten matchen
met de som van uw werkelijk
beteelde netto-oppervlakten
per 1 mei, vermenigvuldigd
TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring
TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring
Werkwijzer
Kanzi mechanisch gesnoeid. Foto: NFO
17
Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103
Volop in bloei
TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring
TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring
met de wettelijke gebruiksnor-
men per hectare. Vervolgens
geven voorraden, inkoop,
gebruik en eindvoorraden een
beeld van het verloop in het
jaar op bedrijfsniveau.
Deze weken is het een mooi
moment de plannen van het
afgelopen jaar af te sluiten en
de nieuwe op te zetten. Wet-
telijk dienen de plannen vijf
jaar bewaard te worden voor
eventuele controles van de cer-
ti� cerende instanties, maar ook
van de NVWA.
Vakbekwaam. Een ander
punt van aandacht zijn uw ver-
valdatum en vorderingen van
verlenging van het Bewijs van
Vakbekwaamheid, praktisch
ook wel Spuitlicentie genoemd.
De vervaldatum staat op het
pasje en uw studievorderin-
gen kunt u na inloggen zien
op www.erkenningen.nl. Een
Bewijs van Vakbekwaamheid
wordt afgegeven voor een peri-
ode van vijf jaar, waarbinnen u
vier verlengingsbijeenkomsten
dient te volgen. Daarin zit on-
derscheid in het thema Veilig-
heid en het thema Techniek en
Teelt. Beide zijn nodig voor de
studievordering om te komen
tot totale verlenging. Het aan-
tal bijeenkomsten per thema is
afhankelijk van uw soort Bewijs
van Vakbekwaamheid. Binnen
de meest voorkomende ‘Uitvoe-
ren gewasbescherming’, is één
keer techniek verplicht en zijn
de overige drie bijeenkomsten
met zowel teelt als techniek in
te vullen. De komende periode
worden veel winterlezingen
over gewasbescherming aan-
geboden met een mogelijk-
heid tot verlenging. Bezie uw
eigen situatie en benut de
komende periode voor het
volgen van een bijeenkomst.
De waarde van het Bewijs van
Vakbekwaamheid in de praktijk
neemt toe, zowel in praktisch
gebruik als bij de inkoop van
gewasbeschermingsmiddelen.
Aryan van Toorn
Centrale Adviesdienst Fruitteelt
BewaringVochthuishouding in ULO-cellen
De afgelopen weken hebben
we een vorstperiode gehad en
waarschijnlijk constateerden
we dat de koelbehoefte in
de cellen, en dus het aantal
koelacties, is afgenomen. En
met vermindering van het aan-
tal koelacties en daarmee koel-
tijd, wordt ook het vochtverlies
van het product minder.
Voor een aantal appelrassen
kan dit nadelig zijn in verband
met een toenemende kans op
inwendig bruin (Boskoop) en
het versterkt het optreden van
schilvlekjes en lenticelspot bij
Elstar. We mogen aannemen
dat dit vooral in het tweede
gedeelte van de bewaarperi-
ode een belangrijk item is. Het
kan ook zijn dat er nog een
vorstperiode volgt waardoor
het vochtverlies nog verder
achterblijft.
Probeer daarom een goed
beeld van het huidige vocht-
verlies te krijgen en houd dat
aan voor de komende periode,
stimuleer het eventueel, bij-
voorbeeld met extra warmte-
inbreng. En houd vast aan de
normen die we hiervoor aan-
houden: voor de Elstar lang-
durige opslag een maximum
van 3 liter/ton per maand en
voor de Boskoop 4 liter/ton per
maand.
Bedenk wel dat we dit jaar te
maken hebben met een sterk
variërende kwaliteit (grotere
verschillen in rijpheid en maat
binnen één partij). Hierdoor
kunnen appels behoorlijk
verschillend reageren op het
vochtverlies. Kleinere appels
worden uiteraard sneller slap.
Overigens kan dit lagere vocht-
verlies voor Conferenceperen
gunstig zijn omdat we hier
juist weinig vochtverlies willen.
Toch vinden wij in sommige
cellen al peren die wat � exibel
worden bij de steel. Dit is niet
altijd te verklaren uit het to-
tale vochtverlies in de cellen,
gemeten via de verdamper.
Bij de eerstvolgende product-
controles is dit een belangrijk
aandachtspunt.
SmartFresh. Dit seizoen zijn al
meerdere cellen peren behan-
deld met SmartFresh, zowel
Conference als Doyenné du Co-
mice. Dit zijn voornamelijk nog
peren in de normale koeling,
in ULO is dit slechts beperkt
uitgevoerd en alleen voor Con-
ferenceperen.
Het is heel belangrijk voor
uzelf om te kijken wat het re-
sultaat hiervan is als de peren
zijn behandeld. Als het moge-
lijk is, neem dan peren uit de
behandelde cel en leg ze bij
een vaste, hogere temperatuur
(10 ºC-18 ºC) om te kijken hoe
de kwaliteit zich ontwikkelt
tijdens uitstalleven. Uiteinde-
lijk moeten de peren zacht en
eetbaar worden. Meet om de
twee dagen de hardheid van
de peren en houd dit vol tot ze
zacht zijn. Let ook op gevoelig-
heid voor slap worden.
Dit geeft mogelijk een beeld
van de eigen situatie wat be-
treft pluktijdstip, boomgaard,
tijdstip van behandeling,
enzovoort. Het is goed om
deze ervaringen te delen met
AgroFresh. E
Alex van Schaik
Wageningen UR
Het bemestingsplan moet onder
meer inzicht geven in het gebruik
van kg stikstof en fosfaat. Foto: NFO
Aansturing en controle van de koelcellen met behulp van de computer.
Foto: Arjan de Bruine
18
Frui
ttee
lt 5
, 2
febr
uari
201
3, j
aarg
ang
103
LezerspaginaFruitteler Bert Hekman vertrok
38 jaar geleden naar Canada.
Daar bouwde hij in Prince
Edward Island een bedrijf op
met appels en kippen. Inmid-
dels heeft hij zich gevestigd
in Waterdown, Ontario. Ook
daar teelt hij appels, maar de
kippen hebben plaats gemaakt
voor pompoenen. Een concept
van zelfpluk, schoolexcursies
en een Farm Bakery hebben
geleid tot een succesformule.
In sommige weekenden stijgt
het bezoekersaantal op zijn
bedrijf boven de 4.000.
Hekman kwam enige weken
geleden naar Nederland en be-
zocht hier zijn oud-klasgenoot
Goof van de Water. Samen
zaten zij in 1971 in de examen-
klas van de Middelbare Tuin-
bouwschool te Tiel. De komst
van de Canadese Nederlander
bracht Van de Water op het
idee een reünie te organiseren
zodat Bert Hekman werd ver-
rast door een grote groep oud-
klasgenoten waar-
bij zelfs oud-leraar
praktijk fruitteelt
Anton de Heus
ook aanwezig
was. De reünie
was een geweldig
weerzien na zo-
veel jaar, waarbij
veel verhalen over
de schoolperiode
loskwamen, zegt
Van de Water.
Hij en Hekman
bezochten geza-
menlijk nog het
fruitbedrijf van
oud-klasgenoot
Kees de Jong in Marknesse en
de fruitboerderij van de familie
Vink in Kraggenburg.
Een indruk van het Canadese
fruitteeltbedrijf is te zien op:
www.frootogo.ca.
UitgelichtDe redactie maakt de lezers erop attent dat de in deze rubriek
verstrekte informatie is verkregen van fabrikanten en/of leveran-
ciers van producten voor de fruitteelt.
Getrokken hoogwerker met schaar
Gerard van Oorschot van Fruit Tuin Park uit Rilland brengt zijn
eigen ontworpen hoogwerker (met CE-markering) op de markt.
Deze getrokken hoogwerker beschikt over een schaar die hy-
draulisch is in te stellen van 0,90 tot 2,50 meter, en is dus ook
goed inzetbaar voor het werken met hagelnetten. Nadat de
hoogwerker met hydrauliek op de juiste hoogte is ingesteld,
blijft deze na afkoppeling onder druk staan. Een trekker zonder
hydrauliekaansluiting kan er nu makkelijk voor gezet worden.
Het platform op de hoogwerker bestaat uit drie losse delen die
onafhankelijk (mechanisch) van elkaar in de breedte kunnen
worden uitgeschoven in vier standen van 1,30 tot 2,10 meter. De
machine weegt circa 1.000 kg en heeft een laadvermogen van
drie bakken peren. De hoogwerker is eenassig, vier meter lang
en uitgerust met een knikdissel. Geheel compleet aan te schaf-
fen en thuisgebracht voor € 5.000 (excl.btw).
Meer informatie:
Gerard van Oorschot, Fruit Tuin Park, Bergkilweg 2a, 4411 RH Rilland
Tel. 06 5339 9734, E-mail: [email protected], www.fruittuinpark.nl
Hoogwerker van Poolse makelijDeze 4,6 meter lange hoogwerker,
type dp 1a, met een laadvermogen
van 2.400 kg is van Poolse makelij
(Constructiebedrijf Ditta-Seria). De
platformhoogte is hydraulisch en
handmatig te variëren van 96 cm
tot 155 cm. Handmatig: voorop de
hoogwerker zit een handpomp
waarmee de hoogte gerealiseerd
kan worden. Hydraulisch: nadat
de hoogwerker met hydrauliek
op de juiste hoogte is ingesteld,
blijft deze na afkoppeling onder druk staan. Een trekker zonder
hydrauliekaansluiting kan er nu makkelijk voor gezet worden.
Eind februari komt er een hoger model (type 2) in de verkoop.
De breedte is mechanisch te variëren van 135 cm tot 230 cm, in
stappen van 4 cm. De machine (CE-gemarkeerd) is verkrijgbaar
als een- en tweeasser en weegt ruim 1.000 kg. Koppeling van de
hoogwerkers is ook mogelijk.
De machine is te koop bij importeur Maurice Bouwens van Bo� x
Im- en Export vanaf € 4.500 oplopend tot bijna € 6.000 (excl.
btw). De prijsopbouw is afhankelijk van keuze voor een één- of
twee-asser en onder andere voor de handpomp.
Meer informatie:
Maurice Bouwens, Bo� x Im- en Export, Adsteeg 18, 6191PX Beek
Tel. 06 5111 5539, E-mail: info@bo� ximenexport.nl, www.dittaseria.pl
Marijke van Ossenbruggen
vakredacteur Fruitteelt / [email protected]
De hoogwerker is hydraulisch
in hoogte verstelbaar.
Foto: Fruit Tuin Park
De hoogwerker is verkrijgbaar
als een- en tweeasser.
Foto: Ditta Seria
Weerzien na 38 jaar Canada
Uitslag Poll‘De opheffing van het PT gaat de sector ernstig raken’
Eens: 19
Oneens: 14
Geen mening: 2
Ga naar www.nfofruit.nl
en stem op onze nieuwe poll:
Stelling: ‘De prijzen zijn goed op het moment, ik ga investeren in mijn bedrijf ’
Ja
Nee
Ik wacht nog even
Fruitteelt vraagt u via een poll op de NFO website naar uw mening over uiteenlopende zaken.
Poll
19 14 2
19 14
2
Bert Hekman (links) ziet na 38 jaar Canada onder
anderen zijn leraar fruitteelt Anton de Heus uit Tiel
weer terug. Foto: Roelie van de Water
19
Noord-HollandWoensdag 6 februari
Bijeenkomst over de ontwikkelin-
gen op gebied van gewasbescher-
ming onder leiding van Gerard
Kievit (DLV Plant). Deze bijeen-
komst telt mee voor de verlenging
van uw spuitlicentie onderdeel
Teelt. Neem uw licentiepas mee.
Locatie: Dorpshuis De Schalm,
Dr.Nuyensstraat 14b Westwoud.
Aanvang: 20.00 uur.
Midden-NederlandZuid-GelderlandDinsdag 5 februari
Algemene Jaarvergadering met
aansluitend een lezing van Willem
van Doorn (BLGG, een laborato-
rium in de agrarische sector) over
het gebruik van de bodem in het
verleden en in de toekomst met
onderwerpen als bodemgezond-
heid; bodemleven en het omgaan
met grondmonsters. Locatie: Gas-
terij De Arend, Notaris Roesstraat
28, Winssen. Aanvang 19.30 uur.
West-BetuweDonderdag 14 februari
Algemene Jaarvergadering, ge-
volgd door de inleiding:
Het belang van integrale ketenbe-
sturing, door Joost van Haarlem,
inkoper agf bij supermarktketen
C1000. Locatie: Kantine Fruitvei-
ling Koninklijke Fruitmasters,
Deilseweg 7 Geldermalsen.
Aanvang 19.30 uur.
Flevo-NoordDinsdag 19 februari
Bijeenkomst met als thema bemes-
ting. Eric van der Hoeff (Fruitcon-
sult) geeft een lezing over het om-
gaan met organische bemesting.
Wat doet dat in de bodem en hoe
gericht kunt u er mee werken? Pe-
ter van Kampen (NFO) praat u bij
over de werking van bladvoeding.
Is die werking niet zo groot als we
denken en welke meststoffen kunt
u dan het beste gebruiken. Loca-
tie: HCR van Saaze, Kraggenburg.
Aanvang: 20.00 uur.
Zeeland Noord-Brabant
Zeeuws-VlaanderenDinsdag 5 februari
Bijeenkomst over bemesting. Ton
Hendrickx (bemestingspecialist
CZAV) behandelt wet en regel-
geving bij organische bemesting.
Joris Wisse (teelt- en bemesting-
adviseur CAF) behandelt bladvoe-
ding, grondmonsters en overige
bemesting. Locatie: Dallinga, Nieu-
we Kerkstraat 5, 4541 EB Sluiskil.
Aanvang: 19.30 uur.
West Noord-Brabant en St. Philipsland / Zuid-Holland WestDonderdag 21 februari
Aparte jaarvergadering van beide
afdelingen. Daarna een gezamen-
lijke voortzetting van de bijeen-
komst met Leonard Kampschöer,
directeur Koninklijke Fruitmasters
Groep. Hij geeft een lezing over
de ontwikkelingen wat betreft
de afzet, de samenwerking met
supermarkten en projecten zoals
Elstar altijd raak. Locatie: Café en
Party Centrum Koch, Molenstraat
120 Kruisland. Aanvang 19.30 uur.
Zuid-HollandVijfheerenland en Alblasserwaard Maandag 18 februari
Gecombineerde jaarvergadering
van de afdeling Vijfheerenlanden
en Alblasserwaard en kring Zuid-
Holland. Aansluitend een lezing
van een vertegenwoordiger van
het Faunabeheer. Locatie: De
Linde, Lindenstraat 1 Meerkerk.
Aanvang: 19.30 uur.
Zuid-Holland West / West Noord-Brabant en St. PhilipslandDonderdag 21 februari
Aparte jaarvergadering van beide
afdelingen. Daarna een gezamen-
lijke voortzetting van de bijeen-
komst met Leonard Kampschöer,
directeur Koninklijke Fruitmasters
Groep. Hij geeft een lezing over
de ontwikkelingen wat betreft
de afzet, de samenwerking met
supermarkten en projecten zoals
Elstar altijd raak. Locatie: Café en
Party Centrum Koch, Molenstraat
120 Kruisland. Aanvang 19.30 uur.
Cursus Fruitverkoop aan huis De Fruitacademie start in februari
in samenwerking met Fruitconsult
voor de tweede keer de cursus
Fruitverkoop aan huis. Gastspre-
kers verlenen hun medewerking
op het gebied van agrarische mar-
keting, prijsstelling, winkelinrich-
ting, klantenwerving, enzovoort.
De cursus bestaat uit vier bij-
eenkomsten (middag en avond),
waaronder één excursiedag en
vindt plaats op maandag 4 febru-
ari, 11 februari en 4 maart 2013.
De excursiedag staat gepland
voor begin maart. Data zijn onder
voorbehoud, de cursus gaat door
bij voldoende aanmeldingen. De
kosten voor deze cursus bedragen
€ 550 (excl. btw) dit is inclusief de
maaltijden. De locatie is op een
centrale plaats in het land.
Voor meer informatie en aanmel-
den verwijzen wij u naar
www.fruitacademie.nl of direct
via [email protected] of
tel. 0345 58230.
Fruitteelt is het verenigingsor-gaan van de Nederlandse Fruitte-lers Organisatie. Abonnementen zijn alleen te verkrijgen door leden van de organisatie.
Opzegging: schriftelijk, minstens drie maanden voor het einde van het kalenderjaar. Wijziging bedrijfsgegevens: schriftelijk tot 1 januari.
AdresgegevensPostbus 3442700 AH ZoetermeerLouis Pasteurlaan 62719 EE ZoetermeerTelefoon: (079) 368 13 00Fax: (079) 368 13 55
E-mail NFO-secretariaat en ledenadministratie: [email protected]
E-mail redactie: [email protected] Website: www.nfofruit.nl
RedactieHerman Bus (hoofdredacteur)Caroline van AsscheMarai Ebben (eindredacteur)Marijke van Ossenbruggen
RedactiecommissieH. BalkhovenA. GoesH. van Kekem A. OostveenM. RaveslootH. ReindersC. UijttewaalB.J. van WestreenenR. van ’t Westeinde
Advertentie-acquisitieBureau Van Vliet Robert Mondelaars Remco WijnhoutPostbus 20, 2040 AA [email protected]: (023) 571 47 45Fax: (023) 571 76 80
DrukkerijDeltaHage, Den Haag
VormgevingRichard van Rheenen, Grafisch!OK
Uitgever en auteurs verklaren dat Fruitteelt op zorgvuldige wijze en naar beste weten is sa-
mengesteld en aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijk-heid voor schade, van welke aard ook, welke het gevolg is van handelingen en/of beslis-singen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van Fruitteelt wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden verveelvoudigd, opge-slagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
C O L O F O N
nfo agendaAgendaberichten opgevenAgendaberichten voor deze
rubriek kunt u indienen tot
maandagochtend 09.00 uur van
de eerste week waarin de redac-
tie het bericht moet plaatsen.
In principe plaatst de redactie
het bericht in twee achtereen-
volgende bladen. De Agendabe-
richten opgeven via het digitale
formulier op de homepage van
www.nfofruit.nl > Vakblad
Fruitteelt
AANGEBODENLaat uw fruitbomen vakkundig snoeien,
toppen evt. met eigen hoogwerker.
Info tel. 06 5118 5017.
TE KOOP2000 knappe boompalen Ø 5 cm, lengte 2,5
m. t.a.b. Inlichtingen tel. 0299 423 241 of
06 3073 2734.
Vangbandje
HUUR ELEK. SNOEISTELLING?
Tel: 0183 633 515E-mail: [email protected]
www.lasbedrijfdonker.nl
fruit-donker 130123.indd 1 25-01-13 14:20Vraagt te koop
BedrijfsinventarisTrekkers, maaiers, spuitenSorteemachines: A3 en A4KistenkantelaarsGewichtsorteerdersPluk o Track’sBoreco plukstelling etc.Kleine Fruitkisten 15, 20,25 kg
www.dikvanderlinden.nl
Mob: 06 5580 53370487 – 570674
komst telt mee voor de verlenging
van uw spuitlicentie onderdeel
Teelt. Neem uw licentiepas mee.
Locatie: Dorpshuis De Schalm,
Dr.Nuyensstraat 14b Westwoud.
Aanvang: 20.00 uur.Midden-Nederland
Boven-Betuwe en Dinsdag 29 januari
Algemene Ledenvergadering met
aansluitend een lezing van Wouter
Veefkind (LTO Noord) over duur-
zame energie door onder andere
zonnecollectoren. Locatie: Café
Kort Oisterwijck, Pannerdenseweg
heid; bodemleven en het omgaan
met grondmonsters. Locatie: Gas-
terij De Arend, Notaris Roesstraat
28, Winssen. Aanvang 19.30 uur.
Zuid-HollandVijfheerenland en
Alblasserwaard
Donderdag 31 januari
Snoeibijeenkomst onder leiding
aandacht voor de appel. Zowel
mechanische als traditionele snoei
wordt bekeken op de bedrijven
van Ren Nijmeyer en Peter van
Weverwijk. Locatie: Fruitbedrijf
van Ren Nijmeyer, Engweg (ingang
bij de Schildkamp), Asperen.
Aanvang: 13.30 uur.
CZAV) behandelt wet en regel
CZAV) behandelt wet en regel
geving bij organische bemesting.
geving bij organische bemesting.
Joris Wisse (teelt- en bemesting
Joris Wisse (teelt- en bemesting
adviseur CAF) behandelt bladvoe
adviseur CAF) behandelt bladvoe
ding, grondmonsters en overige
ding, grondmonsters en overige
bemesting. Locatie: Dallinga, Nieu
bemesting. Locatie: Dallinga, Nieu
we Kerkstraat 5, 4541 EB Sluiskil.
we Kerkstraat 5, 4541 EB Sluiskil.
Aanvang: 19.30 uur.
Aanvang: 19.30 uur.NFO-Productgroep
NFO-Productgroep
Donderdag 31 januari
Donderdag 31 januari
Besloten ALV voor perentelers
Besloten ALV voor perentelers
die lid zijn van de NFO over het
die lid zijn van de NFO over het
versterken van de marktpositie
van Conferencetelers en verbete
ren van de Conferencekwaliteit.
Besluitvorming over uitvoering
Vijfheerenland en
Alblasserwaard
Donderdag 31 januari
Snoeibijeenkomst onder leiding
van Pieter Aalbers (Alliance) met
aandacht voor de appel. Zowel
mechanische als traditionele snoei
wordt bekeken op de bedrijven
van Ren Nijmeyer en Peter van
Weverwijk. Locatie: Fruitbedrijf
van Ren Nijmeyer, Engweg (ingang
bij de Schildkamp), Asperen.
bemesting. Locatie: Dallinga, Nieu
we Kerkstraat 5, 4541 EB Sluiskil.
Aanvang: 19.30 uur.NFO-Productgroep
PeerDonderdag 31 januari
Besloten ALV voor perentelers
die lid zijn van de NFO over het
versterken van de marktpositie
van Conferencetelers en verbete
Het complete agenda-overzicht op een rij?
Zie www.nfofruit.nl
nfo agenda
Uw advertentie hier?
Bel 023-5714745