საქართველოს განათლებისა - mes.gov.ge gegma.doc · web...

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის

ბრძანება N 8412006 წლის 28 სექტემბერი ქ. თბილისი

ეროვნული სასწავლო გეგმის დამტკიცების შესახებ

”ზოგადი განათლების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის, 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის ”ვ” ქვეპუნქტის, ”ნორმატიული აქტების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-17 მუხლის პირველი და მე-4 პუნქტების, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 61-ე მუხლის, ”საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს დებულების დამტკიცების შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2004 წლის 21 მაისის N37 დადგენილებით დამტკიცებული დებულების მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის ”მ” ქვეპუნქტის საფუძველზე, ვბრძანებ,

1. დამტკიცდეს თანდართული ეროვნული სასწავლო გეგმა. 2. ძალადაკარგულად ჩაითვალოს საქართველოს განათლებისა და

მეცნიერების მინისტრის 2006 წლის 5 მაისის N417 ბრძანება ”ეროვნული სასწავლო გეგმის კომპონენტის დამტკიცების შესახებ.”

3. ბრძანება ძალაში შევიდეს გამოქვეყნებისთანავე.

ა. ლომაია

ეროვნული სასწავლო გეგმა

(ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებისთვის)

ეროვნული სასწავლო გეგმათავი 1. სწავლისა და სწავლების ძირითადი პრინციპებისაგანმანათლებლო პროცესის ორგანიზება (6.09.2007 N 808)

ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის საფეხურებიზოგადი განათლება სკოლებში იყოფა სამ საფეხურად: დაწყებით, საბაზო და საშუალოდ. დაწყებითი საფეხური გულისხმობს 1–6 კლასებს, საბაზო 7–9, ხოლო საშუალო 10–12 კლასებს. სავალდებულო სწავლება საქართველოში მოიცავს 1–9 კლასებს. დაწყებითი საფეხურის ძირითადი ამოცანებია

ჩამოაყალიბებინოს მოსწავლეს საფუძვლები შემდგომ საბაზო საფეხურზე ეფექტურად სწავლისთვის;

შეუქმნას მოსწავლეს პირობები საკუთარი ინტელექტუალური, ფიზიკური თუ სულიერი თვისებებისა თუ მიდრეკილებების გამოსავლენად და გასავითარებლად;

შეუქმნას მოსწავლეს პირობები ინფორმაციის მოპოვებისა და იმ უნარ–ჩვევებისა და დამოკიდებულებების გასავითარებლად, რომლებიც მთელი ცხოვრების განმავლობაში დასჭირდება.

საბაზო საფეხურის ძირითადი ამოცანებია

მიაღწევინოს მოსწავლეებს ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნების დოკუმენტში აღწერილ საგანმანათლებლო იდეალებს;

ჩამოაყალიბოს წინაპირობები მოსწავლეების მომავალი არჩევანისთვის, აპირებს თუ არა სწავლის გაგრძელებას მომავალში და თუ აპირებს რა სახით;

შეუქმნას მოსწავლეს პირობები ინფორმაციის, უნარ–ჩვევებისა და დამოკიდებულებების გასავითარებლად მთელი ცხოვრების განმავლობაში.

საშუალო საფეხურის ძირითადი ამოცანებია

შეუქმნას მოსწავლეს ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნების დოკუმენტში აღწერილი იდეალების დახვეწის პირობები;

შეუქმნას მოსწავლეს პირობები საერთაშორისო სტანდარტის მქონე განათლების მისაღებად;

შეუქმნას მოსწავლეს პირობები, რათა მან სწორად აირჩიოს თავისი მომავალი განვითარების გზა (გააგრძელოს სწავლა უმაღლეს სასწავლებელში, ან ჩაებას შრომით საქმიანობაში).

კალენდარისასწავლო წელი ითვალისწინებს სამ მესამედს, ანუ სამ ტრიმესტრს. ეს მეტ საშუალებას იძლევა შუალედური შეფასებებისათვის, რაც ხელს შეუწყობს სწავლის ხარისხის ამაღლებას. სასწავლო წელი მინიმუმ 180 სასწავლო დღეს (დაახლოებით 36 კვირას) გრძელდება. ტრიმესტრი გრძელდება 12 კვირას. საჭიროების შემთხვევაში დასაშვებია კვირაში 6 დღე სწავლება, მაგრამ ზოგადად იგულისხმება ხუთდღიანი სასწავლო კვირა.

მოსწავლეების რაოდენობა რეკომენდირებულია, რომ მოსწავლეების რაოდენობა გაკვეთილზე არ აღემატებოდეს 25–ს, ხოლო მასწავლებელს საერთო ჯამში 125 მოსწავლეზე მეტი არ ჰყავდეს. მოსწავლეების მაქსიმალური დასაშვები რაოდენობა კლასებში არის 30. ეს ორმხრივად დაიცავს როგორც მოსწავლეს, ისე მასწავლებელს. მოსწავლეებს ექნებათ საშუალება, უკეთ ისწავლონ შეზღუდული ზომის კლასებში. მასწავლებელს კი ამ სისტემით ეყოლება მოსწავლეების ისეთი მაქსიმალური რაოდენობა, რომელიც სასწავლო პროცესის ჯეროვნად დაგეგმვის და განხორციელების საშუალებას მისცემს.მოსწავლეების მაქსიმალური რაოდენობის განმსაზღვრელი წესი ეხება მხოლოდ 2005–06 სასწავლო წელს სკოლაში მოსულ პირველ კლასელების ორგანიზებას და ყოველ შემდგომ თაობას (ანუ 2007–08 სასწავლო წელს ეხება პირველ, მეორე და მესამე კლასელებს და ა.შ.). უფრო მაღალ კლასებში სკოლებმა შიძლება შემოიღონ ეს წესი მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ამ მოქმედებით არ გამოიწვევს მოსწავლეების ან მასწავლებლების სკოლიდან დათხოვას.

მოსწავლეების დაყოფა სიძლიერის მიხედვითდაუშვებელია მოსწავლეების განაწილება კლასებში სიძლიერის მიხედვით, ისევე როგორც დაუშვებელია, რომ საჯარო სკოლამ რომელიმე ნიჭის ან ცოდნის მქონე მოსწავლეები მიიღოს და სხვებს უარი უთხრას სწავლაზე. სხვადასხვა ნიჭისა და ცოდნის მოსწავლეები ერთმანეთს ავსებენ გაკვეთილებზე, ერთმანეთს ეხმარებიან ახალი გამოცდილების შეძენაში და შესაბამისად არა მარტო უფრო მცოდნეები ხდებიან, არამედ უკეთეს მოქალაქეებადაც ყალიბდებიან.

ხელშეწყობა სკოლის საერთო კულტურის ჩამოყალიბებისთვისიმისთვის, რომ თითოეულ მოსწავლეს ჰქონდეს შანსი, უკეთ გაიცნოს ყველა თანატოლი, სასურველია წლის ბოლოს პარალელური კლასების მოსწავლეების ერთმანეთში შერევა. ეს ხელს შეუწყობს იმას, რომ არ ჩამოყალიბდეს მოსწავლეთა პატარ– პატარა ჯგუფები, რომლებიც ერთად ყოფნის შემთხვევაში ხშირად აფერხებენ გაკვეთილის მსვლელობას. არანაკლებ მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ამ სისტემაში მოსწავლე მასწავლებელს იცვლის. ეს კი მის სხვადასხვა სტილის სწავლებასთან ზიარებას უწყობს ხელს. ეს წესი არ არის სავალდებულო, მაგრამ რეკომენდებულია, განსაკუთრებით კი საბაზო და საშუალო საფეხურებზე.იმისთვის, რომ მოსწავლეებს ჰქონდეთ საშუალება უკეთ გაიცნონ საკუთარი თანატოლები, რომლებიც სხვა ჯგუფებში სწავლობენ სასურველია, რომ სკოლამ ხელი შეუწყოს სპორტულ, სახელოვნებო ან საკლუბო აქტივობებს, სადაც სხვადასხვა განაყოფების მოსწავლეები იქნებიან გაერთიანებული.

სადამრიგებლო პროგრამადაწყებით საფეხურზე ყველა კლასს თავისი დამრიგებელი ჰყავს. თუ კლასში დაწყებით საფეხურზე 20 მოსწავლეზე მეტი სწავლობს, სასურველია, კლასს ორი დამრიგებელი ჰყავდეს. საბაზო და საშუალო საფეხურებიდან დასაშვებია, რომ დამრიგებელი ჰყავდეს არა კლასს, არამედ მოსწავლეების გარკვეულ ჯგუფს. საბაზო და საშუალო საფეხურებზე დამრიგებელი უკეთეს შემთხვევაში მაქსიმუმ 15 მოსწავლეს ადევნებს თვალყურს. არ არის აუცილებელი, რომ დამრიგებელი ასწავლიდეს ამ მოსწავლეებს. დამრიგებელს ევალება:

მოსწავლის დახმარება აკადემიური თუ სხვა პრობლემის გადაჭრაში; მოსწავლეს, მშობლებსა და მასწავლებლებს შორის შუამავლობა

პრობლემების წარმოქმნის შემთხვევაში; მშობლებისთვის შვილის მიღწევების გაცნობა მინიმუმ ყოველი

ტრიმესტრის ბოლოს. დამრიგებელი ინდივიდუალური შეხვედრების დროს უნდა აცნობდეს მშობლებს შვილის მოსწრების საკითხებს. დაუშვებელია ერთი მოსწავლის ყოფაქცევისა და აკადემიური მოსწრების შესახებ მეორის მშობელთან ან მის თანდასწრებით საუბარი. თუ მოსწავლე სკოლას აცდენს, დამრიგებელი ვალდებულია გაიგოს გაცდენის მიზეზი ყოველი ასეთი შემთხვევისას. ამ ყველაფრის მისაღწევად

აუცილებელია, რომ დამრიგებელი პერიოდულობით ეკითხებოდეს საგნების მასწავლებლებს მის სადამრიგებლო კლასში არსებული მოსწავლეების აკადემიური მოსწრების, პიროვნული პრობლემებისა თუ ზოგადი წარმატებების შესახებ. დამრიგებელი ასევე პასუხისმგებელია ყოველი ტრიმესტრის და წლის ბოლოს თავისი სადამრიგებლოს მოსწავლეების ნიშნების დროულად და ზუსტად შეტანაზე სასკოლო ნიშნების ფურცელში, სადაც ხდება ამ ნიშნების აღრიცხვა.დამრიგებელი მოიაზრება მოსწავლის მრჩევლად, რომელიც ეხმარება მას სკოლაში უკეთ მოღვაწეობაში, ხელს უწყობს მას საკუთარი მიდრეკილებების კლუბებსა ან წრეებში განვითარებაში, ეხმარება მომავალი პროფესიების არჩევაში, კონფლიქტების მშვიდობიანად მოგვარებაში და სხვა. ძირითადად დამრიგებელი აწესრიგებს თავის სადამრიგებლო მოსწავლეების დოკუმენტაციას. თუმცა პატარა სკოლაში შეიძლება ეს ფუნქცია დირექტორის მოადგილემაც ( სასწავლო ნაწილმაც) შეითავსოს.

მასწავლებლების მიერ სასწავლო პროცესის დაგეგმვაყველა სკოლაში (სადაც ერთზე მეტი საგნის მასწავლებელია) სასურველია არსებობდეს საგნობრივი ჯგუფების მასწავლებელთა კათედრები, რომლებიც საგნობრივი ჯგუფის ყველა მასწავლებელს გააერთიანებს. კათედრა საგნობრივი ჯგუფის ყველა მასწავლებლის ერთობლიობის პირობითი სახელია. კათედრების მუშაობის ფუნქციები შეიძლება იყოს:საგნობრივი ჯგუფის საგნის/საგნების სწავლების კოორდინაცია;ერთმანეთის გამოცდილების გაზიარება, წარმატებების წინაპირობების

განსაზღვრა და პრობლემების გადაჭრის გზების ძიება;სახელმძღვანელოების შერჩევა;შეფასების კომპონენტების შემუშავება და აღწერასხვა საგნობრივი ჯგუფების მასწავლებლებთან კოორდინირებული მუშაობის

წარმოება (მაგ. ისტორიასა და ქართულში საერთო თემატიკის შეთანხმება, ექსკურსიებზე საერთო დავალებების მოფიქრება და სხვა.);

პროფესიული განვითარების გზების დასახვა;რეკომენდაციების შემუშავება დამხმარე სასწავლო მასალებისა და

ბიბლიოთეკისთვის საჭირო წიგნების შესახებ;რეკომენდაციების შემუშავება ახალი მეთოდოლოგიებისა და მიდგომების

შესახებ.კათედრის ეფექტური მუშაობისთვის სასურველია თავმჯდომარის არჩევა ერთი წლის ვადით. სასურველია თავმჯდომარედ იგივე მასწავლებელი აირჩეს მხოლოდ იმის შემდეგ, რაც საგნობრივი ჯგუფის ყველა წევრი ერთხელ მაინც იქნება თავმჯდომარე. თავმჯდომარის ფუნქციებია:რეგულარული შეხვედრების ორგანიზება (დღის წესრიგის მომზადება,

საჭიროების შემთხვევაში ოქმებისა და საბუთების წარმოება);საგნობრივი ჯგუფის საბჭოების გადაწყვეტილებების მიწოდება სკოლის მართვის

ორგანოებისათვის (მაგ. წიგნების არჩევის თაობაზე);

პროფესიული განვითარებისთვის სასარგებლო ღონისძიებების ორგანიზება (ტრენინგების, კონფერენციების და სხვა. მოწყობა).

შესაძლებელია კათედრებმა შემოიღონ თითოეულ საგნობრივ ჯგუფში საუკეთესო მოსწავლის (საფეხურის ან კლასის მიხედვით) პრიზი, რომელიც ყოველ წელს სკოლის დამთავრებისას საერთო შეკრებაზე გადაეცემა.კათედრის მუშაობა ეფეტქიანი იქნება თუ მისი წევრები რეგულარულად შეიკრიბებიან (ერთხელ მაინც თითო ტრიმესტრში). სასურველია კათედრის შეკრება წლის დასაწყისში. ამ შეკრებებზე კარგი იქნება, რომ კათედრაზე მოხდეს ეროვნული სასწავლო გეგმის საგნობრივი პროგრამებისა და შესაბამისად არჩეული სახელმძღვანელოების განხილვა. წლის დასაწყისში გამართულ კათედრის შეხვედრაზე სასურველია, რომ მოხდეს საგნობრივი პროგრამის შემადგენელი ნაწილებზე საუბარი იმისთვის, რომ წინასწარ იქნეს დასახული გეგმები: თუ რა საჭიროებები ექნებათ მასწავლებლებს წლის განმავლობაში; რა პრობლემების გადაჭრა იქნება აუცილებელი; რა რესურსების გამოყენება იქნება საჭირო ეფექტურად სწავლებისას და ა.შ. ტრიმესტრების ბოლოს კათედრის შეხვედრისას ასევე უნდა გადაიხედოს საგანმანათლებლო სტანდარტის შესრულების მიმდინარეობა. ამ დროისთვის უნდა მოხდეს პრობლემების გამოვლენა და შეფასება, თუ რა ხარისხით იქნება შესაძლებელი ყველა მოსწავლისთვის საგნობრივ პროგრამებში აღწერილი შედეგების მიღწევა.

სასკოლო სასწავლო გეგმა

კანონი ”ზოგადი განათლების შესახებ” განმარტავს, რომ სასკოლო სასწავლო გეგმა არის – „სასწავლო გეგმა, რომელიც კონკრეტული ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებისთვის აზუსტებს ეროვნულ სასწავლო გეგმაში მოცემულ დატვირთვას აუცილებელი და მაქსიმალური დატვირთვის ფარგლებში; განსაზღვრავს ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებულ დამატებით საგანმანათლებლო მომსახურებას და გაუთვალისწინებელ დამატებით საგანმანათლებლო და სააღმზრდელო მომსახურებას, აგრეთვე სკოლაში მიმდინარე საგანმანათლებლო ღონისძიებებს;“ამავე კანონით თითოეული სკოლა ეროვნული სასწავლო გეგმის გათვალისწინებით ვალდებულია შეიმუშავოს საკუთარი, სასკოლო სასწავლო გეგმა. სასკოლო სასწავლო გეგმას შეიმუშავებს (შესაძლებელია კათედრების მუშაობის საფუძველზე) პედაგოგიური საბჭო დირექტორის მონაწილეობით. პედაგოგიური საბჭო ამტკიცებს სასკოლო სასწავლო გეგმას სამეურვეო საბჭოსთან შეთანხმებით. სასკოლო სასწავლო გეგმა უნდა განახლდეს ყოველწლიურად.სასკოლო სასწავლო გეგმის აუცილებელ ნაწილებს შეადგენს:სასკოლო საათობრივი ბადე ეროვნული სასწავლო გეგმით გაუთვალისწინებელი საგანმანათლებლო და

სააღმზრდელო მომსახურებასახელმძღვანელოების ჩამონათვალი

შეფასების პრინციპები (საგნების და კლასების მიხედვით ჩამოყალიბებული შეფასების კომპონენტები, აუცილებელი მინიმუმი, რომელიც მოსწავლემ უნდა დაძლიოს კლასიდან კლასში გადასაყვანად, შიდა სასკოლო ტესტირებები თუ სხვ.)

სადამრიგებლო პროგრამაინკლუზიური განათლება

სასკოლო საათობრივი ბადესასკოლო საათობრივი ბადე მოიცავს თითოეული კლასის მიხედვით დაზუსტებულ გაკვეთილების განრიგს, რომელიც აზუსტებს თუ რომელ კვირის დღეს და რა დროის მონაკვეთში, რომელი საგანი ისწავლება. აქვე მითითებული უნდა იყოს ვინ ასწავლის ამ საგნებს. ამავე ბადეში უნდა იყოს აღნიშნული ყველა დამატებითი საგანმანათლებლო და სააღმზრდელო მომსახურება, ასევე დროის და პედაგოგის/წრის ხელმძღვანელის თუ სხვ. მითითებით.ყველა სკოლას შეუძლია საკუთარი სურვილისა და შესაძლებლობების ფარგლებში შესთავაზოს დამატებითი საგანმანათლებლო და სააღმზრდელო მომსახურება. ეს შეიძლება იყოს დამატებითი საგანი ან წრე. დამატებითი საგანი შეიძლება ისწავლებოდეს ფაკულტატურ ან სავალდებულო სახით. ფაკულტატურ საგანზე დასწრება ხდება მოსწავლეების სურვილის მიხედვით. სავალდებულო დამატებით საგანზე დასწრება აუცილებელია ყველა მოსწავლისთვის. (მაგ. შეიძლება საგანი ეკონომიკა მეშვიდე კლასში ისწავლებოდეს ფაკულტატურ საგნად. ამ შემთხვევაში ამ საგანს ესწრება მხოლოდ ის მოსწავლეები, რომლებიც სურვილს გამოთქვამენ. შეიძლება იგივე საგანი სკოლამ შემოიღოს სავალდებულო საგნად. ამ შემთხვევაში ყველა მეშვიდე კლასელი ვალდებულია იაროს ამ საგანზე). იმისთვის, რომ სკოლამ შეთავაზოს თავის მოსწავლეებს ეროვნული სასწავლო გეგმით გაუთვალისწინებელი ან გათვალისწინებული დამატებითი საგანმანათლებლო და სააღმზრდელო მომსახურება აუცილებელია, რომ სკოლამ სასწავლო წლის დაწყებამდე წერილობით განმარტოს:ა) ასეთი სახის მომსახურების ჩამონათვალი ბ) უნდა დაზუსტდეს თუ რა სახით ისწავლება ეს საგნები. აქ უნდა განიმარტოს ისიც, თუ რამდენად არის ეს საგანი სავალდებულო ან ფაკულტატური მოსწავლეებისთვის.გ) დამატებითი საგნებისთვის სკოლამ უნდა შეიმუშავოს თითოეული საგნის სასწავლო გეგმა (თუ ასეთი გეგმა უკვე არ არის მოცემული ეროვნული სასწავლო გეგმის საგნობრივ პროგრამებში) რომელიც უნდა მოიცავდეს თითოეული საგნის შესწავლის მიზნებს (სადაც იქნება ჩამოყალიბებული თუ რა ინფორმაციას, უნარებს და დამოკიდებულებების განვითარებასა და შესწავლას ითვალისწინებს ეს კურსი), შეფასების პრინციპებს (იქნება თუ არა ამ საგანში სწავლა შეფასებული ჩვეულებრივი ნიშნებით ან ჩათვლების სისტემით) და საჭირო სასწავლო მასალის ჩამონათვალი (სახელმძღვანელოები, სხვა რაიმე წიგნები ან რვეულები).

სასწავლო მასალააუცილებელია, რომ ყოველმა საჯარო სკოლის პედაგოგიურმა საბჭომ დაამტკიცოს იმ სახელმძღვანელოების ან სხვა რაიმე წიგნების ნუსხა რომლებსაც მასწავლებლები რეგულარულად იყენებენ სასწავლო პროცესში. სახელმძღვანელოების შერჩევა სასურველია მოხდეს საგნობრივი კათედრის შეხვედრაზე. თითოეულ კლასში უნდა იყოს შერჩეული მაქსიმუმ ერთი სახელმძღვანელო (განაყოფების ჩათვლით, ანუ მაგ. მესამე კლასის მათემატიკის სახელმძღვანელო ერთია მთელი სკოლისთვის), მინიმუმ 3 წლით (არჩევანის ძალაში ყოფნის ხანგრძლივობასთან დაკავშირებით გამონაკლისი დაიშვება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც ახალი სასწავლო გეგმის დანერგვასთან ერთად სახელმძღვანელოებიც იცვლება)სახელმძღვანელოების არჩევა და გამოყენება თითოეული საგნისთვის საჭიროებს სერიოზულ დაფიქრებას და შემდეგი წესების სრულ დაცვას:თითოეულ კლასის ყველა განაყოფში უნდა ისწავლებოდეს ერთი და იმავე

სახელმძღვანელოთი;თითოეული სახელმძღვანელო ხმარებაში უნდა იყოს მინიმუმ 3 წლით.

(შესაბამისად, წლის განმავლობაშიც სახელმძღვანელოს შეცვლა დაუშვებელია);

სახელმძღვანელოების არჩევა უნდა მოხდეს კათედრის მიერ;სახელმძღვანელოების არჩევა უნდა მოხდეს სასწავლო წლის დაწყებამდე

მინიმუმ ერთი კვირით ადრე;მასწავლებელს აქვს უფლება სწავლებისას გამოიყენოს ეროვნული სასწავლო

გეგმებისა და შეფასების ცენტრის მიერ რეკომენდებული სახელმძღვანელოების სიაში არშესული წიგნები ან სხვა სასწავლო მასალები, თუ ის თვლის, რომ ეს წიგნი მას გამოადგება ეროვნული სასწავლო გეგმაში ასახული მიზნების მიღწევაში;

არჩეული სახელმძღვანელოების სია გამოკრული უნდა იყოს მშობლებისთვის თვალსაჩინო ადგილას .

სახელმძღვანელოებით სარგებლობისას მასწავლებლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ სახელმძღვანელო არის ერთერთი საშუალება და არა ერთადერთი, რომელიც ემსახურება ეროვნული სასწავლო გეგმის საგნობრივ პროგრამებში მოცემული შედეგების მიღწევას. ასევე უნდა გვახსოვდეს, რომ სახელმძღვანელო არ არის თავისთავად პროგრამა - შესაბამისად მასწავლებელი არ უნდა იყოს სახელმძღვანელოში მოცემული ”მასალის გავლაზე” ორიენტირებული, არამედ აქცენტი გააკეთოს სახელმძღვანელოებში მოცემული ტექსტების, სავარჯიშოებისა თუ ილუსტრაციების გამოყენებაზე საგნობრივი სტანდარტების შედეგების მისაღწევად. მასწავლებლის არგებს სახელმძღვანელოს მოსწავლეების საჭიროებებს და არა პირიქით, როდესაც მასწავლებელი ცდილობს მოერგოს სახელმძღვანელოს. მასწავლებელს შეუძლია სწავლების პროცესს მიუდგეს შემოქმედებითად, არ გამოიყენოს რომელიმე ტექსტი ან აქტივობა, შეცვალოს დროის ხანგრძლივობა, რომელიც რომელიმე კონკრეტულ თემას ეთმობა,

გადაანაცვლოს პარაგრაფების თანამიმდევრობა, დაამატოს საკუთარი აქტივობები და სხვ.

შეფასების პრინციპები

სკოლამ უნდა დაადგინოს ზოგადი შეფასების პრინციპები, რომლითაც მისი ყველა მასწავლებელი იხელმძღვანელებს. სხვა საკითხებთან ერთად უნდა განისაზღვროს:ა) რა არის ის მინიმალური ბარიერი, რომელიც მოეთხოვება მოსწავლეს იმისთვის, რომ კლასიდან კლასში გადავიდეს?ბ) რა არის ის მინიმალური ბარიერი, რომლის დაძლევაც მოეთხოვება მოსწავლეს იმისთვის, რომ საგნის დაძლევა დამაკმაყოფილებლად ჩაეთვალოს. აქვე უნდა იყოს განმარტებული, რა ალტერნატივებს სთავაზობს სკოლა იმათ, ვინც წლის დამთავრებისთვის ვერ შეძლებს ამ ბარიერის დაძლევას. თუ არსებობს ე.წ. „საშემოდგომო“ რა იგულისხმება მის ფარგლებში? (მაგ. აძლევს თუ არა მასწავლებელი კონკრეტულ დავალებას მოსწავლეს, იცის თუ არა ამ უკანასკნელმა თუ რის მიხედვით შეფასდება, აქვს თუ არა მას გამოცდა, თუ მოეთხოვება გარკვეული ნაშრომის წარმოდგენა და სხვ.)გ) როგორ ხდება იმ მოსწავლეების შეფასება, რომლებიც ხშირად აცდენენ სკოლას საპატიო მიზეზების გამო? სკოლამ უნდა შეიმუშავოს საკუთარი წესი, რომელიც განმარტავს რამდენია დასაშვები ზღვარი გაცდენების და როგორ უნდა მოიქცეს მოსწავლე, რომელსაც ამ ზღვარზე მეტი გაცდენა აქვს? (მაგ. როგორ უნდა აღიდგინოს გაცდენილი მასალა, დაჭირდება მას თუ არა დამატებითი გაკვეთილები და სხვ.)დ) რა კომპონენტებით ფასდება მოსწავლეები კონკრეტულ საგანში და თითოეული კომპონენტის აღწერა

სასკოლო შეფასების სისტემის შემუშავებისას გასათვალისწინებელი აუცილებელი მიდგომებიაკადემიური მოსწრების შეფასება უნდა იყოს ხშირი და მრავალმხრივი. უნდა შეფასდეს არა მარტო ინფორმაციის ფლობა, არამედ შეძენილი უნარ–ჩვევები, აზროვნების დემონსტრირების ფორმები და სხვა. სასწავლო პროცესის წარმატებით წარმართვისათვის არ არის საკმარისი მოსწავლე მხოლოდ საკონტროლოების და ტესტების შედეგების საფუძველზე შეფასდეს. მასწავლებელი უნდა აფასებდეს მოსწავლეს დაკვირვების შედეგად დაგროვილი მონაცემების, ნამუშევრების კრებულების, პრეზენტაციების, მოსწავლისავე თვითშეფასების, ჯგუფური მუშაობის თუ სხვა ტიპის აქტივობების მიხედვით. მასწავლებელმა შეფასებისას უნდა გაითვალისწინოს მოსწავლის საგანმანათლებლო პროცესში ჩართულობის ხარისხი (სახლში მიცემული დავალების შესრულების ხარისხი, გაკვეთილზე აქტიურობა, შემოქმედებითობა და სხვა). აუცილებელია მოსწავლემ წინასწარ იცოდეს, თუ რა კრიტერიუმებით ფასდება მისი სასწავლო აქტივობა.

დაბალი ნიშნით შეფასება დისციპლინური სასჯელის მოტივით არ არის გამართლებული. საგნის ნიშანი გამოხატავს მოსწავლის აკადემიურ მოსწრებას. მოსწავლე არასათანადო საქციელისთვის (რომელიც პირდაპირ არ არის დაკავშირებული სასწავლო პროცესთან) საგნის ნიშნით არ უნდა დაისაჯოს. თუ მოსწავლე გაკვეთილებზე არასათანადოდ იქცევა, ეს ავტომატურად იმოქმედებს მის აკადემიურ მოსწრებაზე, რაც შესაბამისად ნიშნავს, რომ მოსწავლის აკადემიური მოსწრება მის შესაძლებლობებთან შედარებით დაბალი იქნება.

ნიშნების წერის სისტემაშეფასების სისტემა ათ ქულიანია. 10 საუკეთესო ნიშანია, 1 კი– ყველაზე დაბალი. ათქულიანი სისტემა მეტ საშუალებას აძლევს მასწავლებელს, რომ აკადემიურ მოსწრებაში პროგრესი და რეგრესი დაანახოს მოსწავლეს. დაწყებით საფეხურზე (1–6 კლასები) მოქმედებს ნიშნების დაწერის სპეციალური სქემა. 1–4 კლასებში წლიური შეფასება ნიშნებით არ ხდება. ამ კლასებში ტრიმესტრის ბოლოსა და წლის ბოლოს კლასის დამრიგებელმა თითოეულ მოსწავლეს უნდა დაუწეროს მოკლედ შემაჯამებელი კომენტარი ტექსტის სახით, სადაც დაახასიათებს მოსწავლის წარმატებებს და მისცემს რჩევებს საკუთარი შესაძლებლობების უკეთ გამოვლენისთვის. 5–6 კლასებში ხდება უკვე ნიშნების დაწერა 10 ქულიანი სისტემით. 5-6 კლასებში და საბაზო და საშუალო საფეხურებზე ფიზიკურ აღზრდაში მოსწავლე ფასდება სისტემით: არ ჩაეთვალა, ჩაეთვალა, წარჩინებით ჩაეთვალა.ოფიციალური სტატუსი აქვს შემდეგ ნიშნებს:საგნის ტრიმესტრული ნიშანი – საგანში მიღებული შეფასება თითოეულ

ტრიმესტრშისაგნის წლიური ნიშანი – ტრიმესტრული ნიშნებიდან გამომდინარე შეფასება

საგანშისაერთო წლიური ნიშანი – ნიშანი, რომელიც გამოხატავს ყველა საგნის

შეფასების ერთობლიობასსაერთო საფეხურის ნიშანი – დაწყებით, საბაზო და საშუალო საფეხურების

საერთო შეფასება

რახან ოფიციალური სტატუსი არ აქვს მიმდინარე, ყოველდღიურ ნიშნებს, შესაბამისად არ არის აუცილებელი, რომ სკოლაში, ყველა მასწავლებლისთვის არსებობდეს ერთი და იგივე ტიპის ჟურნალი, რომელშიც ის აწარმოებს ყოველდღიურ შეფასებას. დასაშვებია ისიც, რომ მასწავლებლებმა ყოველდღიური ნიშნები, შეფასებები თუ კომენტარები ჩაიწერონ საკუთარ უბის წიგნაკებში. თუ მშობელს აინტერესებს თავისი შვილის მოსწრება, ის პირველ რიგში უნდა დაუკავშირდეს დამრიგებელს და თხოვოს მას ინფორმაციის შეგროვება მისი შვილის წარმატებისა თუ წარუმატებლობის შესახებ. დამრიგებელი ვალდებულია სხვადასხვა მასწავლებელს დაეკითხოს ამ მოსწავლის შესახებ, რის შემდეგაც ის მშობელს ხვდება და გააცნობს ინფორმაციას შვილის სწავლისა თუ ქცევის შესახებ.

შეფასების ორი ძირითადი ტიპისკოლაში ძირითადად მისაღებია ორი ტიპის შეფასება: განმსაზღვრელი და განმავითარებელი. როდესაც მასწავლებელი ნიშანს უწერს მოსწავლეს და მხოლოდ ამით შემოიფარგლება ეს ნიშანი განსაზღვრავს მოსწავლის მიღწევის დონეს დასახულ მიზნებთან მიმართებაში. მაშინ, როდესაც მასწავლებელი შეფასების ისეთ ფორმას იყენებს, რომელიც მოსწავლეს არა მხოლოდ საკუთარი მიღწევის დონის განსაზღვრაში ეხმარება, არამედ განვითარებაშიც ეს განმავითარებელი შეფასებაა. განმავითარებელი შეფასების ტიპიური ფორმაა კომენტარები, რომელიც ტრიმესტრის განმავლობაში ან ბოლოს, ან რომელიმე დავალების შესრულების შემდეგ იწერება და რომელიც აღწერს ნამუშევრის ძლიერ და სუსტ მხარეებს და ამავდროულად შეიცავს რეკომენდაციებს მიღწევების გაუმჯობესების თაობაზე. განმავითარებელი შეფასების ერთერთი სხვა გავრცელებული ხერხია შეფასების ცხრილების (რუბრიკების) გამოყენება.მნიშვნელოვანია განმსაზღვრელი და განმავითარებელი შეფასების მუდმივად გამოყენება სწავლის პროცესში. რეკომენდებულია, რომ განმავითარებელი შეფასების წილი სასწავლო პროცესისას უფრო მეტი იყოს ვიდრე განმსაზღვრელის.

ტრიმესტრული ნიშნის შემადგენელი ნაწილებიმოსწავლის ნიშანი უნდა გამომდინარეობდეს მის მიერ საგნის შესწავლის სხვადასხვა კომპონენტებისგან. მოსწავლეები შესაძლებელია შეფასდეს შემდეგი კომპონენტების მიხედვით:ა) გაკვეთილზე ჩართულობაბ) საშინაო დავალებებიგ) მიმდინარე საკლასო დავალებებიდ) შემაჯამებელი დავალებები (საკონტროლო/გამოცდა/ტესტირება და სხვ.)ე) პროექტებივ) დამატებითი კომპონენტი, რომელიც არა უმეტეს საერთო შეფასების 10%ია და რომელიც მოსწავლეების მიერ დგინდება (მაგ. ორგანიზებულობა, შემოქმედებითობა, ჯგუფში ეფექტური მუშაობა და სხვ.)

თითოეული საგნის სწავლებისას, სკოლა კათედრების მეშვეობით ადგენს მინიმუმ სამ კომპონენტს პირველი ხუთიდან რომელსაც ანიჭებს პროცენტულ წონებს 90%ის ფარგლებში. დანარჩენი 10 პროცენტის განაწილება ხდება მასწავლებლის მიერ უკვე მოსწავლეებთან შეთანხმებით. პირველად მასწავლებლები აცნობენ მოსწავლეებს კათედრის მიერ შემუშავებულ კომპონენტებს და უხსნიან თუ რას მოელიან თითოეული კომპონენტის შეფასებისას. ამის შემდეგ მოსწავლეებთან ერთად ეძებენ იმ კრიტერიუმს, რომელიც მათი აზრით კარგი იქნებოდა რომ დამატებით ათი პროცენტის ფარგლებში ყოფილიყო გამოყენებული. მასწავლებელი შესაძლებელია ეხმარებოდეს მოსწავლეებს ამ კომპონენტის გააზრებაში, მაგრამ მნიშვნელოვანია, რომ მოსწავლეებმა თვითონ გადაწყვიტონ ამ კომპონენტის რაობა და შეფასების დონეები.

თითოეულ კომპონენტის მიხედვით დგება შეფასების დონეები ერთიდან ათამდე, რომელიც განმარტავს თუ რა ქულები იწერება სხვადასხვა დონის მიხედვით. რეკომენდებულია, ტრიმესტრული შეფასება განმავითარებელი ფორმით იყოს შედგენილი. რეკომენდებულია კომენტარების დაწერა ტრიმესტრის ბოლოს

ყველასთვის და ტრიმესტრის შუაში იმათთვის, ვინც აუცილებლად უნდა გამოასწოროს საკუთარი სწავლა, რათა ტრიმესტრული შეფასება დადებითი ჰქონდეს. ტრიმესტრის შუაში ასევე შეიძლება დაიწეროს კომენტარი, თუ მოსწავლემ წინა ტრიმესტრთან შედარებით მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა თავისი მოსწრება. ამის აღნიშვნა მნიშვნელოვან სტიმულს მისცემს მოსწავლეს იმისთვის, რომ სწავლის ხარისხი ტრიმესტრის ბოლომდე შეინარჩუნოს.

საგნის წლიური ნიშანიმოსწავლე თითოეული ტრიმესტრის ბოლოს იღებს ტრიმესტრულ შეფასებას. წლის ბოლოს მასწავლებელი ამ სამი ტრიმესტრული შეფასების საფუძველზე საგანში საბოლოო ნიშანს წერს. არ არის აუცილებელი, რომ საგნის წლიური ნიშანი ტრიმესტრული ნიშნების ზუსტი საშუალო არითმეტიკული იყოს. დასაშვებია მინიმალური გადახრა საშუალო არითმეტიკულის შედეგის დამრგვალებისას, მოსწავლის პროგრესისა თუ რეგრესის გათვალისწინებით. დაუშვებელია, მხოლოდ გამოცდის (ხშირად ეს დამამთავრებელი ტესტირების სახით ხდება ხოლმე სკოლაში) შედეგების მიხედვით მოსწავლეების შეფასება კონკრეტულ საგანში. საერთო წლიური ნიშანი შესაძლებელია ითვალისწინებდეს ასეთი ტესტირების ნიშანსაც ტრიმესტრულ ნიშნებთან ერთად.

საერთო წლიური ნიშანისაერთო წლიური ნიშანი არის ის ნიშანი, რომელიც მოსწავლის აკადემიურ მოსწრებას გამოხატავს ყველა საგანში. საერთო წლიური ნიშანი ერთი ნიშნით უნდა გამოიხატებოდეს. ამ ნიშნის გამოთვლა ხდება შემდეგი ფორმულით: ვიღებთ ყველა საგნის სამივე ტრიმესტრისა და წლის საბოლოო ნიშანს, ვაჯამებთ და ვყოფთ ნიშნების საერთო რაოდენობაზე. (შესაძლებელია სხვაგვარი გამოთვლაც - თითოეული მასწავლებელი გამოითვლის საკუთარ საგანში მოსწავლის საშუალო ნიშანს სამივე ტრიმესტრისა და საბოლოო ნიშნის გათვალისწინებით და უკვე აქედან გამოითვლება საერთო წლიური ნიშანი)საერთო წლიური ნიშანი მრგვალდება შემდეგი პრინციპით: 0.5–დან 1,4–მდე= 1; ხოლო 1.5–დან 2.4–მდე=2 და ა.შ.

საფეხურის საერთო ნიშანისაფეხურის საერთო ნიშანი გამოითვლება იმავე პრინციპით, როგორც საერთო წლიური ნიშანი, ანუ ვაჯამებთ საერთო წლიურ ნიშნებს და ვყოფთ წლების რაოდენობაზე, გამოვთვლით საშუალო არითმეტიკულს. საფეხურის საერთო ნიშანიც მრგვალდება იმავე პრინციპით, როგორც წლის საერთო ნიშანი.საფეხურის საერთო ნიშნის გამოთვლას სკოლები იწყებენ იმ მოსწავლეებისათვის და შემდგომი თაობებისთვის, რომლებიც 2006–2007 სასწავლო წელს მე-5, მე-7 და მე-10 კლასებში სწავლობდნენ.

თითოეული საფეხურის წარმატებით დასრულება აუცილებელია იმისთვის, რომ მოსწავლეს შემდეგ საფეხურზე სწავლის გაგრძელების უფლება ჰქონდეს.

წარმატებულად ჩაითვლება ის მოსწავლე, რომელსაც საფეხურის საბოლოო ნიშანი 5–ზე მეტი ექნება.მოსწავლეების აკადემიური მიღწევების აღიარებაწლიური ან საფეხურის საერთო ნიშანი 8,9 და 10 გულისხმობს წლის ან საფეხურის წარჩინებით დამთავრებას. 10 ნიშნავს პირველი ხარისხის წარჩინებას, 9 მეორე ხარისხის, ხოლო 8 მესამე ხარისხის წარჩინებას. ყოველი წლის ბოლოს თითოეული საფეხურისთვის უნდა მოეწყოს საერთო შეკრება, სადაც წარჩინებულ მოსწავლეებს წარუდგენენ სკოლას წარჩინების ხარისხის მიხედვით. შესაძლებლობების მიხედვით სკოლამ შეიძლება გადაწყვიტოს ასეთი მოსწავლეების დაჯილდოებაც. ასეთი ღონისძიებები მნიშვნელოვნად ზრდის აკადემიური მოსწრებისადმი პატივისცემის გრძნობას მოსწავლეებში და სკოლაში ზოგადად. დაუშვებელია ყველა მოსწავლის ქულების საჯაროდ გამოცხადება. სკოლამ წლის ბოლოს საჯაროდ უნდა გამოაცხადოს მხოლოდ წარჩინებულების ვინაობა. ნაკლებად წარმატებულების აღნიშვნა სასკოლო მაშტაბით შეიძლება მნიშვნელოვნად დათრგუნოს ასეთი მოსწავლეები და უარყოფითად იმოქმედოს მათ მომავალ წარმატებებზე.სადამრიგებლო პროგრამათითოეულ მოსწავლეს უნდა ყავდეს სკოლაში დამრიგებელი. სადამრიგებლო პროგრამაში, რომელიც სასკოლო სასწავლო გეგმის ნაწილია, განმარტებული უნდა იყოს თუ რა პრინციპით ხდება მოსწავლეების ჯგუფების განაწილება ე.წ. სადამრიგებლოებად. ასევე უნდა იყოს განმარტებული პრინციპი, თუ რა პერიოდით არის კონკრეტული დამრიგებელი მოსწავლეებზე პასუხისმგებელი და რას მოიცავს ეს პასუხისმგებლობები გარდა იმისა რაც ეროვნული სასწავლო გეგმების მოთხოვნებია. (მაგ. არსებობს თუ არა სკოლაში დაწესებული სპეციალური დრო, როდესაც დამრიგებელი ხვდება საკუთარ სადამრიგებლოს მოსწავლეს)სადამრიგებლო პროგრამა უნდა განმარტავდეს იმას, თუ რა ღონისძიებებს ატარებს დამრიგებელი იმისთვის, რომ მის სადამრიგებლოს მოსწავლეებს გაუწიოს სათანადო დახმარება წარმატებების მიღწევაში (მაგ. აქვს თუ არა გამოყოფილი დრო მოსწავლეებთან შესახვედრად, ხვდება თუ არა ის მშობლებს რეგულარულად იმისთვის რომ პრობლემებზე ან მიღწევებზე ესაუბროს, აგროვებს თუ არა ის საგნის მასწავლებლებისგან ინფორმაციას მისი სადამრიგებლო ჯგუფის მოსწრებისა თუ ქცევის შესახებ და სხვ.)ინკლუზიური განათლებაინკლუზიური განათლება გულისხმობს ყველა ტიპის სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროებების მოსწავლეების მაქსიმალურად ჩართვას სასწავლო პროცესში. სკოლამ უნდა დაადგინოს თუ ვინ არის პასუხისმგებელი ამ საკითხების კოორდინირებაზე (ეს პიროვნება შეიძლება იყოს დირექციის წევრი, მომსახურე პერსონალი, მასწავლებელი ან მშობელიც კი). ამ პიროვნებასთან უნდა იყოს დანიშნული შეხვედრების დრო, როდესაც სპეციალური საჭიროებების მქონე მოსწავლეების მშობლები შეძლებენ გასაუბრებას შესაძლო პრობლემებზე და მათი გადაჭრის გზებზე.

თუ სკოლას ყავს სპეციალური საჭიროებების მქონე მოსწავლე, სკოლამ აუცილებლად უნდა განსაზღვროს თუ რას აკეთებს იმისთვის, რომ ამ მოსწავლის განათლებისთვის ადეკვატური პირობები შექმნას (მაგ. მას შეიძლება ჰქონდეს განსაკუთრებული საგაკვეთილო განრიგი, ან სპეციალური სივრცე სადაც შეძლებს დასვენებას და სხვ.) ხშირ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია, რომ სკოლამ ასეთ მოსწავლეს შეუდგინოს ინდივიდუალური სასწავლო გეგმა. თუ მოსწავლეს სწავლის შეფერხებები აქვს, მისი შეფასების კრიტერიუმები უნდა შედგეს მისი ინდივიდუალური გეგმიდან და მისი შესაძლებლობებიდან გამომდინარე. მასწავლებელს არ უნდა მოერიდოს ორი აბსოლუტურად სხვადასხვა შესაძლებლობების მქონე მოსწავლისთვის ერთი და იგივე ქულის დაწერა, რადგან შესაძლებელია ეს ქულა ამ ორი მოსწავლის შესაძლებლობების რეალიზების დონეს გამოხატავდეს. ერთი მოსწავლის ქულები ყოველთვის არ არის შედარებადი მეორე მოსწავლის ქულებთან.

მეთოდიკის ძირითადი ორიენტირები

სწორი ლექსიკის გამოყენებამნიშვნელოვანია სწავლების პრიორიტეტული მხარეების სასკოლო ლექსიკაში გათვალისწინება. გაკვეთილზე სწორი ლექსიკის გამოყენება ხელს უწყობს მოსწავლეებში ამ პრიორიტეტების გათავისებას. ამიტომ მასწავლებელი ხშირად უნდა იყენებდეს ისეთ ფრაზებს, რომლებიც შეიცავენ სიტყვებს აზროვნების შესახებ: „მოვიფიქროთ, ამოვიცნოთ, გავიაზროთ, დავახარისხოთ, შევაფასოთ“. სწავლების პროცესში ხშირად უნდა ისმებოდეს ისეთი კითხვები, რომელიც ხელს უწყობს და სტიმულს აძლევს აზროვნებას.სკოლამ უნდა ჩამოაყალიბოს ფიქრის კულტურა და ფიქრის გარემო. მასწავლებელი ამას დავალებებში და გაკვეთილზე გამოყენებული ლექსიკით უნდა უწყობდეს ხელს. მოსწავლეს არ უნდა ეშინოდეს საკუთარი აზრის გამოთქმის, რაც უნდა სულელურად ეჩვენებოდეს მას ის ან მის გარშემო მყოფებს.

საგნების ინტეგრირებული სწავლებასკოლაში მიღებული გამოცდილება, ცოდნა და უნარ–ჩვევები ადამიანს უნდა აძლევდეს შესაძლებლობას, სამყარო მთლიანობაში აღიქვას. შესაბამისად საგნები, რომლებიც სკოლაში ისწავლება უნდა ითვალისწინებდეს ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირს. უნარ–ჩვევები და საბაზო ცოდნა, რომელსაც ჩვენ ვუვითარებთ სკოლაში, უნდა იყოს იმდენად ფართო პროფილის, რომ დაეხმაროს ადამიანს წარმატების მიღწევაში არა ერთ რომელიმე , არამედ ნებისმიერ სფეროში, სადაც ის მოღვაწეობს.

აქცენტი მრავალმხრივ პერსპექტივაზე მოვლენების შეფასება, იქნება ეს ისტორიული, ფიზიკური თუ ესთეტიკური, უნდა მოხდეს მრავალი კუთხით. სასწავლი მასალის მრავალი კუთხით შეფასება ხელს უწყობს მოსწავლეებში კრიტიკული აზროვნების ჩამოყალიბებას, რაც აუცილებელია სტერეოტიპების დაძლევისთვის. სააზროვნო კითხვას მრავალი

სწორი პასუხი აქვს. სკოლის მოვალეობაა, დაეხმაროს მოსწავლეებს ამ სწორი პასუხების აღმოჩენაში პრობლემის სხვადასხვა კუთხით შეფასების სწავლებით. სკოლამ აუცილებლად უნდა შეუწყოს ხელი სკოლაში მრავალფეროვნების არსებობას, არა მარტო მოსწავლეების ინტერესების, ენობრივი, რელიგიური თუ ეთნიკური კუთვნილების პატივისცემის გზით არამედ სხვადასხვა იდეისა და აღმოჩენის დაფასებით.

დისციპლინასკოლამ უნდა განუვითაროს მოსწავლეებს საკუთარი მოვალეობების გააზრების და საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის უნარ–ჩვევები. მასწავლებლების მაგალითი გადამწყვეტია სკოლაში მშვიდი და საქმიანი გარემოს შესაქმნელად. სკოლაში ნორმალური ატმოსფეროს დასანერგად ასევე გადამწყვეტია მოსწავლეებისათვის იმის ჩანერგვაც, რომ სკოლა მათია და მათ ეკუთვნით. მხოლოდ ამის დაჯერებით შეიძლება მოსწავლეებმა უარი თქვან სასკოლო ინვენტარისა თუ შენობის განზრახ დაზიანებაზე, სკოლებში უხეში კონფლიქტების წამოწყებაზე და სხვა. ადმინისტრაციული ზომები რომლებსაც სკოლა იყენებს მოსწავლეების დასასჯელად, უნდა იყოს ორგანიზებული მხოლოდ ისე, რომ მათი ღირსება არ შეილახოს. სკოლაში დისციპლინის მხრივ მნიშვნელოვან სახელმძღვანელოს უნდა წარმოადგენდეს სკოლის შინაგანაწესი და ქცევის კოდექსი, რომელიც ყველა მოსწავლისთვის უნდა იყოს ცნობილი.ემოციური და ქცევითი პრობლემების მქონე მოსწავლეები მასწავლებლის მხრიდან განსაკუთრებულ ყურადღებას მოითხოვენ. ზოგიერთ შემთხვევაში მოსწავლეს სკოლაში შემოსვლამდე უკვე აღენიშნება ემოციური და ქცევითი პრობლემები, მაგრამ ხშირია შემთხვევები, როდესაც ეს მდგომარეობა მას სკოლაში სწავლის პერიოდში უვითარდება, რაც შესაძლებელია, სკოლაში შექმნილი არასათანდო ვითარებითაც იყოს განპირობებული. ასეთი მოსწავლეების მდგომარეობის გაუარესება ან გაუმჯობესება ბევრად არის დამოკიდებული პედაგოგებისა და თანატოლების ქცევაზე. სკოლაში უნდა იყოს შექმნილი ისეთი გარემო, სადაც ყველა მოსწავლეს განსაკუთრებული ყურადღება მიექცევა. ემოციური და ქცევითი პრობლემების მქონე მოსწავლეების სასწავლო პროგრამა და სწავლის მეთოდები არ უნდა იყოს განსხვავებული სხვა მოსწავლეებისათვის განკუთვნილი პროგრამისაგან. ასეთ მოსწავლეებს სოციალური ქცევის სპეციფიკური ინსტრუქციები სჭირდებათ. სოციალურ უნარ-ჩვევათა სწავლება ნიშნავს მოსწავლისათვის ადექვატური საკომუნიკაციო ჩვევის გამომუშავებას, თვითდისციპლინასა და პრობლემათა გადაწყვეტის უნარის ჩამოყალიბებას. მოსწავლის უნარი ურთიერთობა დამყაროს თანატოლებთან, მასწავლებელთან, ოჯახთან დაკავშირებულია მისი სოციალური ქცევის განვითარებასთან და რეგულაციასთან. სოციალური უნარ-ჩვევებს მოსწავლე სხვადასხვა სოციალურ კონტექსტში ითვისებს – სახლი, სკოლა, თემი. სკოლა უმნიშვნელოვანეს გავლენას ახდენს ბავშვის ემოციურ, სოციალურ და ქცევით განვითარებაზე. ემოციური და ქცევითი პრობლემების მქონე მოსწავლეებს ნაკლებად მკაცრი გარემო უნდა შევუქმნათ და გავითვალიწინოთ, რომ ყურადღების გაფანტულობა, იმპულსური ქცევა, ჰიპერაქტიურობა საკმაოდ ფართოდაა გავრცელებული ბავშვებში. ზოგიერთ მოსწავლეს არ შეუძლია დიდი დრო დაუთმოს ერთი საქმის

კეთებას, არ აქვს სხვების მოსმენის უნარი და გაკვეთილის მიმდინარეობის დროს გამუდმებით საუბრობს.ქცევითი და ემოციური პრობლემების მქონე მოსწავლეებთან ურთიერთობის დროს მასწავლებელმა უნდა გაითვალისწინოს:თუ მოსწავლე უარს ამბობს მასწავლებლის მითითებების შესრულებაზე და აგრესიულად იქცევა, არ იქნება კარგი, რომ ის მაშინვე კლასიდან გავაგდოთ ან გარკვეული პერიოდით ცალკე მოვათავსოთ. პედაგოგი უნდა შეეცადოს გამოავლინოს და გაითვალისწინოს მოსწავლის ინტერესები, შეინარჩუნოს მის მიმართ კეთილგანწყობა. სასურველია მთელი კლასი ჩაერთოს ამ პროცესში;თუ მოსწავლე თანატოლებთან ხშირად ჩხუბობს და აგრესიულია, პედაგოგმა სასურველია არ აკრძალოს სხვა მოსწავლეების ასეთ ბავშვთან ურთიერთობა, არამედ მისცეს მას დამშვიდების დრო და შეეცადოს ასწავლოს მას თანატოლებთან ურთიერთობების დამყარების წესები. სასურველია მთელი კლასი ჩავრთოთ ამ პროცესში;თუ მოსწავლემ ხშირად არ იცის გაკვეთილი და სწავლის უნარის დაქვეითებასთან გვაქვს საქმე, პედაგოგი სასურველია მუდმივად ცუდ ნიშანს არ უწერდეს მოსწავლეს ან დავალების აუცილებლად შესრულებას არ თხოვდეს მას, არამედ მოსწავლის ინტერესებზე დაყრდნობით ადგენდეს დავალებას. სასურველია მასწავლებელმა ასეთი მოსწავლის აკადემიური მიღწევების შეფასების ინდივიდუალურ მეთოდი შეიმუშაოს. მიზანშეწონილია სწავლის პროცესში თანატოლების დახმარებას მივმართოთ;თუ მოსწავლე დეპრესიულია გაკვეთილზე, შესვენებაზე თანატოლებთან ურთიერთობას არ ამყარებს, პედაგოგმა მას ხშირი შენიშვნები არ უნდა მისცეს, არამედ შეეცადოს თანატოლებთან დაამეგობროს ის. ამ შემთხვევაში განსაკუთრებული როლი პედაგოგმა კლასელებს უნდა მიანიჭოს. ხშირად გადამწყვეტი მნიშვნელობა სკოლაში თანატოლის მიერ თანატოლის დახმარებას ენიჭება. იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლეს სერიოზული ემოციური და ქცევითი დარღვევები აღენიშნება, მაშინ ასეთი მოსწავლისათვის ინდივიდუალური სასწავლო გეგმის შემუშავება და სათანადო სამედიცინო დახმარებაა საჭირო.

აქცენტი პიროვნული ღირსებების განვითარებაზესკოლამ განსაკუთრებულად უნდა მიაქციოს ყურადღება ისეთი ღირებულებების განვითარებას, როგორიცაა ღირსება, სამართლიანობა, ურთიერთპატივისცემა, სხვისი აზრის მოსმენა და აღიარება. მნიშვნელოვანია, რომ სკოლაში დიდი ყურადღება ექცეოდეს ისეთი გავრცელებული სენის აღმოფხვრას, როგორიცაა პლაგიატობა (ანუ სხვისი აზრების მითვისება). სკოლა უნდა ქმნიდეს ისეთ ატმოსფეროს, სადაც სხვისი აზრების, მოსწავლისა თუ მასწავლებლის, მეცნიერისა თუ მწერლის აზრების საკუთრად გასაღება სირცხვილად ითვლება. მოსწავლემ უნდა გაიაზროს, რომ სხვისი ნაშრომის მითვისება და საკუთარ მიღწევად გამოცხადება ისეთივე ქურდობაა, როგორც სხვისი ნივთის მითვისება. მნიშვნელოვანია, რომ მასწავლებელი პირად მაგალითზე აჩვენებდეს მოსწავლეს, რას ნიშნავს სამართლიანობა და ურთიერთპატივისცემა.

განსხვავებული შესაძლებლობებისა და უნარების მქონე მოსწავლეების მაქსიმალურად ჩართვა სასწავლო პროცესშისკოლა და მასწავლებელი უნდა ეცადოს, რომ ნებისმიერი მიდრეკილების, შესაძლებლობის თუ ინტერესის მქონე მოსწავლე მაქსიმალურად ჩართოს სასწავლო პროცესში. ამისთვის მნიშვნელოვანია, რომ გათვალისწინებული იქნას მრავალი თავისებურება, რაც მოსწავლეებში გვხვდება. ზოგიერთ მოსწავლეს, უჭირს მკაფიოდ მეტყველება. ამ შემთხვევაში პედაგოგი დიდი ყურადღებით უნდა მოეპყრას მოსწავლეს, აგრძნობინოს, რომ აინტერესებს მისი საუბარი, დაუკვირდეს მის ნაააზრევს; არ შეაწყვეტინოს მეტყველების პრობლემის მქონე მოსწავლეს საუბარი; აქტიურად ჩართოს ასეთი მოსწავლე საკლასო დისკუსიებში, ყურადღებით უნდა მოუსმინოს მას და წაახალისოს; მეტყველების პრობლემის მქონე მოსწავლეს მასწავლებელმა სასურველია არ დაუსვას ბევრი შეკითხვა ერთდროულად, რათა მას გრძელი პასუხი არ მოყვეს. სკოლის ასაკის ბავშვებს შორის ცაციების რაოდენობა მეყეობს 15-დან 29%-მდე. ეს ნიშნავს, რომ სკოლის100 მოწაფიდან 15 მაინც ცაციაა. ცაცია მოსწავლეებთან ურთიერთობისას მასწავლებელმა უნდა გაითვალისწინოს რომ: დაწყებითი საფეხურის კლასების მოსწავლეებმა, მათ შორის ცაციებმა, თავად უნდა აირჩიონ, თუ რომელი ხელით ურჩევნიათ წერა, ხატვა და სხვა დავალებების შესრულება. ცაცია ბავშვისათვის მარჯვენა ხელით წერის, ხატვის და სხვა სოციალურად მნიშვნელოვანი მოქმედებების შესრულების დაძალებამ შეიძლება ცუდად იმოქმედოს ბავშვის ფსიქიკურ განვითარებაზე; ბავშვის ცაციობა არ უნდა გახდეს არაჯანსაღი ყურადღებისა და დაცინვის საგანი. ცაციას ცუდი კალიგრაფია, წერის ნელი ტემპი არ უნდა იყოს მისი აკადემიური მოსწრების უარყოფითად შეფასების კრიტერიუმი. შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოსწავლის შეფასებისას ხდება ინდივიდუალური სასწავლო გეგმის გათვალისწინება, სადაც შეფასება ხდება იმ სისტემით, რომელიც ამ მოსწავლის შესაძლებლობებზეა მორგებული.

სავალდებულო და არჩევითი საგნები

საგნების და ჯგუფების მთავარი პრინციპებიქართული საგანმანათლებლო ტრადიციისა და განათლების მეცნიერების თანამედროვე მოთხოვნების გათვალისწინებით, I-XII კლასებში ცალკეული საგნების სწავლა–სწავლება შემდეგ ძირითად პრინციპებს ეფუძნება:ა. სასწავლო საგნებში გამოიყოფა ექვსი ძირითადი ჯგუფი:

1. ქართული ენა და ლიტერატურა (აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში აფხაზური და ქართული);

2. მათემატიკა;3. საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები;4. საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და სხვა

საზოგადოებრივი მეცნიერებები

5. უცხოური ენები;6. ფიზიკური, შრომითი და ესთეტიკური აღზრდა.

სასწავლო საგნების ჯგუფებად გაერთიანების მთავარი მიზანია მრავალფეროვანი საგნობრივი პროგრამის სისტემატიზაცია. საგნობრივი ჯგუფები შეიცავს მსგავსი მიზნებისა და შესწავლის სფეროების მქონე საგნებს. საგნობრივ ჯგუფებად საგნების დალაგება საშუალებას გვაძლევს განვსაზღვროთ საათების დანაწილების პრინციპი. ბ. თითოეული საგნობრივი ჯგუფი ისწავლება სკოლის სამივე საფეხურზე მოსწავლის მრავალმხრივი განვითარების უზრუნველსაყოფად

თანამედროვე მსოფლიოში წარმატების მისაღწევად ადამიანს მრავალმხრივი განვითარება ესაჭიროება, რაც სასკოლო გეგმასა და საგნობრივი ჯგუფების საათობრივ განაწილებაზე უნდა აისახოს. გ. დაწყებით საფეხურზე საგნობრივ ჯგუფებში შემავალი საგნების სწავლება უფრო ინტეგრირებულია, ვიდრე საბაზო და საშუალო საფეხურებზე.

აზროვნების განვითარების კვალდაკვალ მოსწავლეებს საშუალება ეძლევათ, უფრო დაწვრილებით გაეცნონ და შეისწავლონ სამყაროში მიმდინარე მოვლენები, ღრმად გაიაზრონ და აქტიურად ჩაებან საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. ამიტომ დაწყებით საფეხურზე საგნები მეტად ინტეგრირებულად ისწავლება, საბაზო და საშუალო საფეხურებზე კი – უფრო სპეციალიზებულად. სასწავლო პროცესში ამ საგნების შესწავლის შედეგად მიღებულ ცოდნასთან ერთად დიდი ყურადღება ექცევა უნარ–ჩვევების და დამოკიდებულებების გამომუშავებას და განვითარებას.X-XII კლასებში მოსწავლეთა მიერ საკუთარი ინტელექტუალური მიდრეკილებების განსაზღვრა და გაღვივება ხდება. ამ კლასებში მოსწავლეებს საშუალება ექნებათ აუცილებელ საგნებთან ერთად (ქართული ენა და ლიტერატურა, საქართველოს ისტორია, მათემატიკა) აირჩიონ საბუნებისმეტყველო, საზოგადოებათმცოდნეობითი ან ესთეტიკურ–შრომითი მიმართულების საგნები.

საგნობრივი ჯგუფებიქართული ენა და ლიტერატურა (აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში - აფხაზური და ქართული)ქართული ენისა და ლიტერატურის შესწავლამ უნდა განუვითაროს მოზარდს ძირითადი საკომუნიკაციო უნარები (წერა, კითხვა, მოსმენა, საუბარი) საქართველოს სახელმწიფო ენაზე. ამ საგნობრივი ჯგუფის ერთერთი მთავარი მიზანია, გამოუმუშავოს მოზარდს ლიტერატურული მემკვიდრეობისადმი პატივისცემა, შეაყვაროს კითხვა, ხელი შეუწყოს მხატვრული ნაწარმოების ესთეტიკური აღქმის და შეფასების უნარის ჩამოყალიბებას. ამ ამოცანის გადაჭრაში დაგვეხმარება ქართული ლიტერატურის სწავლების პროცესში თემატურად და შინაარსობრივად მსგავსი უცხოური ლიტერატურის გაცნობა და მათ შორის პარალელების ძიება. საგნობრივი ჯგუფის ერთ-ერთი მთავარი

პრიორიტეტია წერითი და ზეპირი მეტყველების კულტურის განვითარება. მოსწავლეს უნდა გამოუმუშავდეს საკუთარი აზრის ლოგიკური თანამიმდევრობით გამოთქმისა და სხვადასხვა შინაარსისა და დანიშნულების ტექსტის წერის უნარი. ქართული ენა და ლიტერატურის საგნობრივი ჯგუფი აერთიანებს ქართულის როგორც მშობლიურის და ქართულის როგორც მეორე ენის სასწავლო გეგმებს. ქართული, როგორც მეორე ენა ისწავლება ძირითადად იმ მოსწავლეების მიერ, რომლებისთვისაც ქართული არ არის მშობლიური ენა, ან რომლებისთვისაც ქართულენოვანი გარემოა შეზღუდული და სასწავლო ენა არ არის ქართული. თუმცა აქვე უნდა გვახსოვდეს, რომ იმ მოსწავლეების მიერ, რომლებიც არაქართულენოვან ოჯახებში იზრდებიან, მაგრამ რომლებიც ქართულენოვან სკოლებში სწავლობენ, შესაძლებელია ორივე სასწავლო გეგმა იყოს დაძლევადი.მათემატიკამათემატიკური საგნების სწავლების ძირითადი მიზანია მოზარდში კვლევის ჩვევის, აგრეთვე ანალიტიკური, ლოგიკური, სისტემური და სიმბოლური აზროვნების გამომუშავება. მათემატიკის სწავლამ მოსწავლეს უნდა შესძინოს ის უნარ-ჩვევები, რომელიც მას დაეხმარება ცხოვრებისეული, პრაქტიკული პრობლემების გადასაჭრელად.საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებისაბუნებისმეტყველო მეცნიერებებმა მოზარდს უნდა გამოუმუშავოს კვლევის, სამყაროსა და გარემოს შესწავლის, მისი დაცვისა და შენარჩუნების უნარ-ჩვევები. მოსწავლე გაეცნობა სამეცნიერო მეთოდებს და შეისწავლის მათი გამოყენების ხერხებს სამყაროს აღქმისა და გააზრებისათვის, აგრეთვე, გაეცნობა მეცნიერებათა მიღწევებს და მათ კავშირს ყოველედღიურ ცხოვრებასთან. საბუნებისმეტყველო საგნების სწავლების ერთ-ერთი მთავარი მიზანია იმ უნარების გამომუშავება, რომელიც ეხმარება ადამიანს, განსაზღვროს თავისი ადგილი ბუნებრივ გარემოში და დააკვირდეს მიმდინარე ბუნებრივ პროცესებს. ამ საგნობრივ ჯგუფში შედის შემდეგი საგნები: ქიმია, ფიზიკა, ბიოლოგია და დაწყებით კლასებში ბუნებისმეტყველების კურსი. ამ საგნობრივ ჯგუფთან ერთად ისწავლება ფიზიკური გეოგრაფიის საკითხებიც.საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და საზოგადოებრივი მეცნიერებებიამ საგნობრივი ჯგუფის მთავარი მიზანია, გამოუმუშავოს მოზარდს, როგორც საქართველოს მოქალაქეს, უნარი, განსაზღვროს თავისი ადგილი მსოფლიოში გეოგრაფიული, ისტორიული, რელიგიური, პოლიტიკური, კულტურული თუ ეთნიკური რეალობების გათვალისწინებით. ცოდნისა და ინფორმაციის მიწოდებასთან ერთად ამ საგნობრივი ჯგუფის მიზანია, ისეთი უნარ-ჩვევების გამომუშავება, რომელიც მოამზადებს მოსწავლეს აქტიური და პასუხისმგებელი მოქალაქეობისთვის და საფუძვლად დაედება საკუთარი და საზოგადოებრივი ინტერესების შეცნობას, საკუთარი და სხვა კულტურების და მათი წარმომადგენლების მიმართ პატივისცემას და შემწყნარებლობას.

ამ საგნობრივ ჯგუფს შეადგენს: სავალდებულო საგნები – საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია, სამოქალაქო აღზრდა, არჩევითი კურსები – ეკონომიკა, სახელმწიფო და მოქალაქეობა, სამართალი, რელიგიების ისტორია.უცხოური ენებიუცხო ენების საგნობრივმა ჯგუფმა საქართველოს მოქალაქეს უნდა განუვითაროს სახელმწიფო ენასთან ერთად კიდევ მინიმუმ ორ ენაზე კომუნიკაციის უნარი. ამ საგნობრივი ჯგუფის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა, სხვა ენობრივი ჯგუფების წარმომადგენლებთან წერილობით და ზეპირად ურთიერთობის უნარის განვითარება. ძირითადი ყურადღება, ისევე, როგორც ყველა სხვა საგნობრივ ჯგუფში, აქაც შეძენილი ცოდნის პრაქტიკულად გამოყენების უნარს ექცევა. ეროვნული სასწავლო გეგმა ითვალისწინებს რუსულის, ინგლისურის, გერმანულის და ფრანგულის სასწავლო პროგრამას, თუმცა სკოლებს ეძლევათ უფლება, ამ ენების მაგივრად ან დამატებით რომელიმე სხვა ენა ასწავლონ.ფიზიკური, შრომითი და ესთეტიკური აღზრდაამ საგნობრივი ჯგუფის მიზნებია, ჯანსაღი ცხოვრების წესის დამკვიდრება, ჯგუფური მუშაობის, ურთიერთდახმარებისა და თანამშრომლობის უნარების გამომუშავება, შრომითი, პრაქტიკული და სახელობო უნარ-ჩვევების განვითარება, ამ საგნობრივმა ჯგუფმა უნდა განუვითაროს მოზარდებს ხელოვნების ნიმუშების შექმნისა და მათი შეფასების, შეცნობის უნარი. ამ საგნობრივ ჯგუფში შედის მუსიკა, ინტეგრირებული სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება–შრომის კურსი და ფიზიკური აღზრდა. ამასთან ერთად, არჩევითი საგნების სახით საშუალო საფეხურზე ამ საგნობრივი ჯგუფის ნაწილია აგრეთვე შემდეგი საგნები: თეატრალური ხელოვნება, ხელოვნების თეორიული და პრაქტიკული კურსები, მუსიკა და ხაზვა.ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებისკოლების კომპიუტერიზაციის პროგრამის ფონზე სულ უფრო შესაძლებელი ხდება საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების ჩართვა სასწავლო პროცესში. საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების სწავლების პრიორიტეტია ამ ტექნოლოგიების გამოყენებისთვის აუცილებელი უნარ-ჩვევების განვითარება მოსწავლეებში, სხვადასხვა საგნების სწავლებისას ინტეგრირების გზით. ამიტომ საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები არ არის გამოყოფილი ცალკე საგნობრივ ჯგუფად და მიეკუთვნება ეგრეთ წოდებულ გამჭოლ სასწავლო პრიორიტეტებს.

სავალდებულო საგნების სწავლება საფეხურების მიხედვით

სავალდებულო საგნების სწავლების სქემასაგნობრივი ჯგუფები

საგანი დაწყებითი საბაზო საშუალო

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ქართული ენა და

ქართული ენა და

ლიტერატურა

ლიტერატურა

მათემატიკა მათემატიკა

საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეორგაფია და საზოგადოებრივი მეცნიერებები

საქართველოსა და მსოფლიოს ისტორია

სამოქალაქო განათლება x x

საქართველოსა და მსოფლიოს გეოგრაფია

x

საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

ბუნებისმეტყველება

ქიმია x x

ფიზიკა x x

ბიოლოგია x x

უცხო ენები პირველი უცხოური ენა

მეორე უცხოური ენა

ესთეტიკური, შრომითი და ფიზიკური აღზრდა

ხელოვნება და შრომა x x

მუსიკა x x

ფიზიკური აღზრდა

– საგნის სავალდებულო სწავლება

х - არჩევითი საგნები

სქემის განმარტებებიქართული ენა და ლიტერატურაქართული ენისა და ლიტერატურის, მათემატიკისა და ფიზიკური აღზრდის

სწავლა სავალდებულოა 1–12 კლასების განმავლობაშისაქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და საზოგადოებრივი მეცნიერებებისაქართველოსა და მსოფლიოს ისტორია სავალდებულოდ ისწავლება 5–12

კლასებში

საქართველოსა და მსოფლიოს გეოგრაფია სავალდებულოდ ისწავლება 5–11 კლასებში

სამოქალაქო განათლება სავალდებულოდ ისწავლება 5–10 კლასებშისაქართველოს გეოგრაფიისა და სამოქალაქო განათლების საკითხები 1–6

კლასებში ინტეგრირებულია ბუნებისმეტყველების კურსშისაქართველოს ისტორია, სამოქალაქო განათლება და საქართველოს

გეოგრაფია მე– 5, მე–6, მე-7 და მე-8 კლასებში ისწავლება ინტეგრირებულად, ერთ საგნად

მე- 9, მე-10 კლასებში სამოქალაქო განათლება ისწავლება ცალკე საგნად მე–9, მე-10, მე-11 კლასში საქართველოსა და მსოფლიოს გეოგრაფია ცალკე

საგნად ისწავლება.

უცხოური ენებიპირველი უცხოური ენის სწავლას მოსწავლე იწყებს მე–3 კლასში, მეორისას კი

მე–7 კლასში. მეათე კლასიდან ნებადართულია პირველი უცხო ენის სწავლისათვის თავის დანებება და მესამე უცხო ენის სწავლის დაწყება (მე-10–12 კლასებში). ეს არ გამორიცხავს იმას, რომ მესამე კლასამდე დაიწყონ სკოლებმა უცხო ენის სწავლება, ან მეშვიდე კლასამდე ასწავლონ ორი უცხოური ენა თუ სკოლა გადაწყვეტს, რომ მას აქვს ამის საშუალება და ხედავს ამ საგნების შეთავაზების მნიშვნელობას. თუმცა პირველ ორ კლასში უცხოური ენის სწავლება არ არის რეკომენდებული. ასევე სკოლას აქვს უფლება ორ უცხო ენაზე მეტი ასწავლოს თავის მოსწავლეებს.

საბუნებისმეტყველო საგნებიბუნებისმეტყველების ინტეგრირებული კურსი სავალდებულოა 1–6 კლასებში.საბუნებისმეტყველო საგნების (ქიმია, ფიზიკა, ბიოლოგიის) სწავლა

სავალდებულოა მე-7–10 კლასებში. მე-7–9 კლასებში სკოლა ირჩევს ორი შესაძლებლობიდან ერთს:

თითოეული საბუნებისმეტყველო საგანი თითო ტრიმესტრის განმავლობაში ისწავლება (მაგრამ არა ერთდროულად. მაგ. მეშვიდე კლასში შეიძლება ისწავლებოდეს: I მესამედი ქიმია, II მესამედი ფიზიკა, III მესამედი ბიოლოგია)

საბუნებისმეტყველო საგნები ისწავლება ინტეგრირებული კურსით სამივე ერთად – ერთ საგნად.

საბუნებისმეტყველო საგნები, ქიმია ფიზიკა, ბიოლოგია სავალდებულოდ, ტრიმესტრული სახით ისწავლება მე-10 კლასში. მე-11-12 კლასებში საბუნებისმეტყველო საგნებიდან მოსწავლე ირჩევს მინიმუმ ერთ საგანს

ესთეტიკური, შრომითი და ფიზიკური აღზრდახელოვნების კურსი ისწავლება 1-10 კლასებში როგორც სავალდებულო საგანი. იმ სკოლას რომელსაც აქვს შესაბამისი ბაზა, ყავს ადამიანური რესურსები და ხედავს ამის საჭიროებას, შეუძლია შეკვეცოს ხელოვნების სწავლება მაგ. ერთი ტრიმესტრით და ნაწილი ამ საგნის დაუთმოს შრომის

სწავლებას (სადაც ტრადიციულად ასწავლიდნენ ხელსაქმეს, სხვადასხვა სამუშაო იარაღების გამოყენებას, კულინარიას და სხვ.)

საშუალო საფეხურის სქემა (მე–10–12 კლასები)სავალდებულოა მე–10–12 კლასებში ქართული ენისა და ლიტერატურის,

ისტორიის, მათემატიკის, ორი უცხო ენის და ფიზიკური აღზრდის საგნების შესწავლა

მე–10 კლასში თითო ტრიმესტრი სავალდებულოდ ისწავლება: ისტორიის, გეოგრაფიის და სამოქალაქო განათლების ინტენსიური

კურსი; საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების საგნობრივ ჯგუფში: ქიმია,

ფიზიკა, ბიოლოგიის ინტენსიური კურსი. მე-11 კლასში გეოგრაფია სავალდებულო საგანია.მე–11,12 კლასებში მოსწავლეს ეძლევა საშუალება, სავალდებულო საგნების

სწავლის გარდა, აირჩიოს მისთვის სასურველი საგნები სამი საგნობრივი ჯგუფიდან: საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები, საქართველოს ისტორია და საზოგადოებრივი მეცნიერებები და ესთეტიკური შრომითი და ფიზიკური აღზრდა.

თითოეულ არჩევით ბლოკში სკოლამ უნდა უზრუნველყოს მოსწავლებისთვის ინიმუმ ორი საგნის შეთავაზება. მცირეკონტიგენტიან სკოლებს, რომლებსაც შეიძლება არ ჰქონდეთ საშუალება შესთავაზონ მოსწავლეებს 11-12 კლასში არჩვვანის ფართო თავისუფლება, აქვთ უფლება თვითონ განსაზღვრონ ზემოთჩამოთვლილი არჩევითი საგნებიდან რომელი ოთხი შეთავაზონ თავიანთ მოსწავლეებს. საუკეთესო შემთხვევაში, ეს მოხდება მოსწავლეების ინტერესების მაქსიმალური გათვალისწინებით.

არჩევითი საგნები საგნობრივი ჯგუფების მიხედვითსაქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და საზოგადოებრივი მეცნიერებები

საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

ესთეტიკური, შრომითი და ფიზიკური აღზრდა

1. ეკონომიკა

2. სახელმწიფო და მოქალაქეობა

3. სამართალი

1. ქიმია

2. ფიზიკა

3. ბიოლოგია

1. მუსიკა

2. სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება (პრაქტიკული კურსი)

3. ხელოვნების ისტორია (თეორიული კურსი)

4. ხაზვა

5. თეატრალური ხელოვნება

1. გლობალური პრობლემების გეოგრაფია (მე-12

კლასში მხოლოდ)

თითოეული ზემოთმოყვანილი საგანი წარმოადგენს ერთწლიან ან 2 ტრიმესტრიან ინტენსიურ კურსს. მეთერთმეტე და მეთორმეტე კლასებში, თითოეულ წელიწადს მოსწავლემ უნდა აირჩიოს ორი საგანი სხვადასხვა საგნობრივი ჯგუფიდან. საერთო ჯამში მე–11, 12 კლასებში მოსწავლემ უნდა ისწავლოს მინიმუმ ერთი საგანი თითოეული საგნობრივი ჯგუფიდან და მაქსიმუმ ორი.

მეთორმეტე კლასის ბოლო ტრიმესტრი უნდა დაეთმოს მხოლოდ სავალდებულო საგნებს და უმაღლესი სასწავლებლებისათვის მისაღები გამოცდებისათვის მომზადებას.

გლობალური პრობლემების გეოგრაფია მეთორმეტე კლასში არჩევითი კურსია და შესაძლებელია როგორც საბუნებისმეტყველო ისე საზოგადოებრივი მეცნიერებების ბლოკის ფარგლებში ისწავლებოდეს.

ეროვნულ სასწავლო გეგმაში გაუთვალისწინებელი ფაკულტატური საგნებისკოლას აქვს უფლება შესთავაზოს მოსწავლეებს ეროვნული სასწავლო გეგმით გაუთვალისწინებელი საგნები. (მაგ. ცეკვა, ფოტოგრაფია, ასტრონომია და სხვა.) ამ საგნების სწავლება წლის დასაწყისშივე უნდა იყოს შეთანხმებული სამეურვეო საბჭოსთან. სასწავლო გეგმა უნდა მოიცავდეს შემდეგ აუცილებელ კომპონენტებს:

1. საგნის მიზნები და ამოცანები და დასაბუთება, თუ რამდენად ემსახურება ეს მიზნები და ამოცანები ზოგადი განათლების ეროვნულ მიზნებში მოცემულ იდეალებს.

2. საგნის ორგანიზების ფორმები (საგნის მასწავლებლის ვინაობა, საგაკვეთილო დატვირთვა, დავალებების ხასიათი და სიხშირე, შეფასების კრიტერიუმები)

საგნების საათობრივი განაწილების ძირითადი პრინციპები

საათობრივი ბადესაათობრივი ბადე განსაზღვრავს მოსწავლეთა სავალდებულო და მაქსიმალური დატვირთვის ოდენობას. საათობრივი ბადე განსაზღვრავს ეროვნულ სასწავლო გეგმაში მოცემულ სავალდებულო საგნების სწავლების სავალდებულო ხანგრძლივობას.

სასწავლო დღის და გაკვეთილის ხანგრძლივობა. მოზარდის ფიზიკური და ფსიქოლოგიური შესაძლებლობების

(გათვალისწინებით სარეკომენდაციო დატვირთვის გაკვეთილებზე ) გატარებული ასტრონომიული საათების მაქსიმალური რაოდენობა

კლასი 1 2 3 4–5 6–7 8 9 10–11

მაქსიმალური 3 4 4 4 5 5 5–6 5–6

დასაშვები საათები (ასტრონომიული)გაკვეთილების რაოდენობა მოზარდის განვითარების კვალდაკვალ იზრდება. გაკვეთილების ხანგრძლივობაა 45 წუთი. გამონაკლისს წარმოადგენს პირველი კლასი, სადაც გაკვეთილი გრძელდება 35 წუთი. შესვენებები გრძელდება მინიმუმ 10 წუთი.გამონაკლისი შესაძლებელია დაშვებული იქნას ექსტრემალური პირობების დროს (ყინვა, განსაკუთრებული სიცხეები და ა.შ.) როდესაც სკოლამ შესაძლოა ხანმოკლე ვადით შეცვალოს გაკვეთილების ხანგრძლივობები სასწავლო დღის შემცირების მიზნით.

სკოლების თავისუფლება საათების განაწილებისას (ფაკულტატური საათები)თითოეულ კლასში სკოლას ეძლევა უფლება, სავალდებულო საათების გარდა, დაამატოს გარკვეული რაოდენობის საათები, რომელსაც იყენებს მოსწავლეების ინტერესებიდან გამომდინარე ფაკულტატური კურსებისა თუ დამატებითი გაკვეთილების ჩასატარებლად. ასეთი საგნები ტრადიციულად სკოლაში იყო რელიგიების ისტორია, ცეკვა, ფოტოგრაფია და სხვ.2007-08 სასწავლო წლამდე ფაკულტატური საათების რაოდენობა საათობრივ ბადეში იყო ხოლმე ჩაწერილი როგორც მაქსიმალურ და სავალდებლო საათებს შორის სხვაობა. ახალ საათობრივ ბადეში ამ საათებზე კონკრეტული შეზღუდვა აღარ არსებობს. სკოლამ საკუთარი შესაძლებლობების ფარგლებში უნდა დაამატოს საათები ფაკულტატური საგნებისთვის ან სავალდებულო საგნების სწავლების გასაძლიერებლად. საათების დამატებისას სკოლამ უნდა გაითვალისწინოს სასწავლო დღის და გაკვეთილის რეკომენდებული ხანგრძლივობა და ეცადოს, რომ საათების დამატებისას მიაქციოს ყურადღება იმას, რომ მოსწავლეებს ჰქონდეთ საშუალება შუალედებში სათანადოდ დაისვენონ. სკოლას ასევე აქვს უფლება, სამინისტროს მიერ მიწოდებული რეკომენდებული საათობრივი ბადის ფარგლებში საათების 25% საკუთარი მოსაზრებებით გადაანაწილოს საგნებს შორის. საათების გადანაწილებისას შესაძლებელია ასევე ჯამური საათებით მანიპულირება. მაგ. ერთერთ საგანს ეთმობა რეკომენდებულ საათობრივ ბადეში 4 საათი კვირაში. ეს ნიშნავს რომ ჯამურად წელიწადში ეს საგანი ისწავლება 4*36 (კვირების რაოდენობა)=144 საათის განმავლობაში. სკოლას შეუძლია შეცვალოს ამ საგნის საათობრივი დატვირთვა ისე, რომ ვთქვათ გაზარდოს 150 საათამდე, ან შეამციროს მაგ. 120 საათამდე და სხვ... საკუთარი საჭიროებებიდან გამომდინარე. ეს ნიშნავს იმას, რომ სკოლამ კარგად უნდა დაგეგმოს საკუთარი საგაკვეთილო ცხრილი, რადგან ზოგიერთ ტრიმესტრში შეიძლება ამ საგანს კვირაში 4 საათი დაეთმოს და ზოგიერთში კი 5, ან 3 და ა.შ.

ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებიიმ სკოლებში, სადაც არსებობს შესაბამისი კომპიუტერული ტექნიკა, თითოეულ მოსწავლეს დამამთავრებელი კლასისთვის კომპიუტერების გამოყენების

საბაზისო უნარ-ჩვევების შესასწავლად მინიმუმ 36 საათიანი კურსი უნდა ჰქონდეს გავლილი. თუ სკოლას აქვს შესაძლებლობა, რომ წინა კლასში მყოფ მოსწავლეებსაც გაატაროს მსგავსი კურსი, მაშინ მათაც მსგავსი წესი ეხებათ და ა.შ. (რაც უფრო მეტი შესაძლებლობა აქვს სკოლას, მით უფრო მეტი კლასი უნდა მოიცვას)რაც შეეხება ამ 36 საათის გადანაწილებას, აქ სკოლას ეძლევა სრული თავისუფლება თვითონ გადაწყვიტოს რა სქემით ასწავლის მოსწავლეებს. მნიშვნელოვანია, რომ მოსწავლეებს ჰქონდეთ საშუალება გარკვეული დრო ინდივიდუალურად იმუშავონ კომპიუტერთან. ამისთვის, შესაძლებელია, რომ საკლასო განაყოფები დაიყოს კიდევ უფრო მცირე ჯგუფებად. ასევე შესაძლებელია, რომ მოსწავლეების ერთმა ნაწილმა ვთქვათ ინტენსიურად იმუშავოს ერთი ტრიმესტრის განმავლობაში, მომდევნო ტრიმესტრში კი მოსწავლეების სხვა ნაწილმა ჩაანაცვლოს. ანუ 36 საათი არ არის აუცილებელი, რომ თითოეული მოსწავლისთვის მთელს წელიწადზე, კვირაში თითო საათის სახით იყოს გადანაწილებული. ასევე დასაშვებია, და რეკომენდებულიც არის რომ ინფორმაციული და კომუნიკაციული ტექნოლოგიების სწავლება არა ცალკე საგნად არამედ სხვა საგნების ფარგლებში ისწავლებოდეს.თავი 2. 2007-08 სასწავლო წელს მოქმედი საათობრივი ბადე (6.09.2007 N 808)

ახალი სასწავლო გეგმის შესაბამისი საათობრივი ბადე ნებისმიერი პროფილის (ქართულენოვანი და არაქართულენოვანი) ზოგადსაგანმანათლებლო საჯარო სკოლებისთვის

საგანი/კლასი I II VII VIII X XI

ქართული (ქართული ენა და ლიტერატურა)7 (252)

7 (252)

5 (180)

5 (180)

5 (180)

5 (180)

ქართული როგორც მეორე ენა(მხოლოდ არაქართულენოვანი სექტორებისთვის) 3 3 3მშობლიური ენა (მხოლოდ არაქართულენოვანის სექტორებისთვის)

5-8 (180-288)

5-6 (180-216)

4-5 (144-180)

მათემატიკა 5 (180)

5 (180)

4 (144)

4 (144) 5 (180)

5 (180)

უცხო ენები

პირველი უცხოური ენა 3 (108)

3 (108) 2 (72)

2 (72)

მეორე უცხოური ენა 4 (144)

4 (144) 3 (108)

3 (108)

საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და სხვა საზოგადოებრივი მეცნიერებები

საქართველოს და მსოფლიო ისტორია

5 (180)

5 (180)

5 (180)3 (108)

გეოგრაფია

3 (108)

სამოქალაქო განათლება საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

ბიოლოგია | ქიმია | ფიზიკა 4 (144)

4 (144)

4 (144)

4 (144) 4 (144)

ფიზიკური, შრომითი და ესთეტიკური აღზრდა ფიზიკური აღზრდა 3 3 2 2 2 2

ხელოვნება – შრომა 2 (72)2 (72) 2 (72)

2 (72) 2 (72)

მუსიკა 2 (72)2 (72) 2 (72)

2 (72) 2 (72)

არჩევითი საგანი 1

3 (108)

არჩევითი საგანი 2

3 (108)

სავალდებულო საათების რაოდენობა (ქართულენოვან სექტორისთვის) 23 23 31 31 30 29სავალდებულო საათების რაოდენობა (არაქართულენოვან სექტორისთვის) 24-27 34-35 32-33

* ფრჩხილებში მითითებულია წლის განმავლობაში სავალდებულო ჯამური სააათები** ბიოლოგია, ქიმია და ფიზიკა ისწავლება მეშვიდე და მეათე კლასებში თითო ტრიმესტრის განმავლობაში. თითოეული საგნის საერთო ჯამური საათების რაოდენობა ტრიმესტრის განმავლობაში არის 48 საათი.*** ისტორია, გეოგრაფია და სამოქალაქო განათლება მეშვიდე და მერვე კლასებში ისწავლება ერთ საგნად საერთო ჯამური საათები წლის განმავლობაში არის 180 საათი.**** ისტორია გეოგრაფია და სამოქალაქო განათლება მეათე კლასში ისწავლება თითო ტრიმესტრის განმავლობაში. თითოეული საგნის საერთო ჯამური საათების რაოდენობა ტრიმესტრის განმავლობაში არის 60 საათი.***** არაქართულენოვან სექტორებს 2007-08 სასწავლო წელს ეხება მხოლოდ I, VII, X კლასები. იქ სადაც მითითებულია ორი რიცხვი მაგ. 5-8 იგულისხმება, რომ სკოლა ირჩევს მისთვის სასურველ საათების რაოდენობას ამ ზღვრებში წინა წლების გამოცდილების გათვალისწინებით.

3-6 და 9 კლასების საათობრივი ბადე ქართულენოვანი სკოლებისთვის, და 1-11 კლასების საათობრივი ბადე არაქართულენოვანი სკოლებისთვის

საათობრივი ბადე ქართულ ენაზე სწავლების ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებისთვის

კლასი 3 4 5 6 91 მშობლიური ენა 7 7 4 3 22 მშობლიური

ლიტერატურა 3 3 2

3 უცხოური ენა (რუსული)

2 3 3 3 2

4 უცხოური ენა (ინგლისური,

3 3 2

გერმანული, ფრანგული, სხვ.)

5 მსოფლიო ისტორია

2 2

6 საქართველოს ისტორია

2 2

7 საზოგადოებათმცოდნეობა

8 საქართველოს სახელმწიფოსა და სამართლის საფუძვლები

1

9 ინფორმატიკა და გამოთვლითი ტექნიკა

10 მათემატიკა 5 5 4 4 411 ფიზიკა 212 ქიმია 213 ასტრონომია 14 ბიოლოგია 1 215 გეოგრაფია 1 16 საქართველოს

გეოგრაფია 2

17 ბუნებისმცოდნეობა

1 1 1

18 ხელოვნება (სახვითი ხელოვნება)

1 1 1 1

19 ხელოვნება (მუსიკა)

1 1 1 1

20 ხაზვა 121 შრომითი

სწავლება1 1 1 1 1

22 ეკონომიკა 23 დაწყებითი

სამხედრო მომზადება

24 ფიზიკური აღზრდა

2 2 2 2 2

სავალდებულო დატვირთვა

20

21

25

25

29

საათობრივი ბადე რუსულ ენაზე სწავლების ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლისთვის 2 3 4 5 6 8 9 1

11 ქართული ენა 3 3 3 3 3 3 3 32 მშობლიური ენა და

ლიტერატურა7 10 1

08 6 6 5 4

3 უცხოური ენა (ინგლისური, გერანულ,

3 3 2 2 3

ფრანგული, სხვ.)4 მსოფლიო

ისტორია 2 2 2 2


2 2 2 1


1


1


1

9 მათემატიკა 5 5 5 4 4 4 4 410 ფიზიკა 2 2 311 ქიმია 2 2 212 ასტრონომია 113 ბიოლოგია 1 2 2 214 გეოგრაფია 1 15 საქართველოს

გეოგრაფია 2 2

16 ბუნებისმცოდნეობა 1 1 1 1 17 ხელოვნება

(სახვითი ხელოვნება)

1 1 1 1 1


1 1 1 1 1

19 ხაზვა 1 1 20 შრომითი სწავლება 1 1 1 1 1 1 1 121 ეკონომიკა 122 დაწყებითი


1

23 ფიზიკური აღზრდა 2 2 2 2 2 2 2 1სავალდებულო დატვირთვა

21

24

24

26

25

31

31

31

საათობრივი ბადე აზერბაიჯანულ და სომხურ ენებზე სწავლების ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებისთვის 2 3 4 5 6 8 9 111 ქართული ენა 3 3 3 3 3 3 3 32 მშობლიური ენა

და ლიტერატურა9 8 8 7 6 4 5 5


2 2 2 2 2 2 2

4 უცხოური ენა (ინგლისური, გერანულ, ფრანგული, სხვ.)

3 3 2 2 3


2 2 2 2


2 2 2 1


1


1


1



17 ბუნებისმცოდნეობა

1 1 1 1

18 ხელოვნება (სახვითი ხელოვნება)

1 1 1 1 1


1 1 1 1 1

20 ხაზვა 1 1 21 შრომითი

სწავლება1 1 1 1 1 1 1 1



1


23

24

24

27

27

31 33

33

საათობრივი ბადე უცხო ენების გაღრმავებული სწავლების ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებისთვის 2 3 4 5 6 8 9 1

11 მშობლიური ენა 8 7 7 4 3 2 2 12 მშობლიური

ლიტერატურა 3 3 2 2 3


2 3 3 3 2 2 2


2 2 2 3 3 4 4 4


2 2 2 2


2 2 2 1

7 საზოგადოებათმცო 1

დნეობა8 საქართველოს

სახელმწიფოსა და სამართლის საფუძვლები

1


1





1 1 1 1 1


2 1 1 1 1

20 ხაზვა 1 1 21 შრომითი სწავლება 1 1 1 1 1 1 1 122 ეკონომიკა 123 დაწყებითი


1


21

21

22

25

25

30

31

31

* მეორე, მერვე და მეთერთმეტე კლასის საათები არ ეხება ქართულენოვან სკოლებს

საათობრივი ბადე ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის ჰუმანიტარული პროფილის კლასებისთვის 111 მშობლიური ენა 22 მშობლიური ლიტერატურა 53 უცხოური ენა (რუსული) 34 უცხოური ენა (ინგლისური, გერანულ, ფრანგული, სხვ.) 35 მსოფლიო ისტორია 36 საქართველოს ისტორია 27 საზოგადოებათმცოდნეობა 18 ინფორმატიკა და გამოთვლითი ტექნიკა 19 მათემატიკა 210 ფიზიკა და ასტრონომია 111 ქიმია 12 ბიოლოგია 13 გეოგრაფია 14 ეკონომიკა 115 დაწყებითი სამხედრო მომზადება 1

16 ფიზიკური აღზრდა 117 სპეციალური კურსი (მშობლიური ენის სტილისტიკა, ხელოვნების

ისტორია, ქართული ფოლკლორი, მსოფლიო ლიტერატურის შედევრები

5

სავალდებულო დატვირთვა 31

* არ ეხება ქართულენოვან სკოლებს

საათობრივი ბადე ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის ფიზიკა–მათემატიკური პროფილის კლასებისთვის 111 მშობლიური ენა 12 მშობლიური ლიტერატურა 43 უცხოური ენა (რუსული) 24 უცხოური ენა (ინგლისური, გერანულ, ფრანგული, სხვ.) 25 მსოფლიო ისტორია 26 საქართველოს ისტორია 17 საზოგადოებათმცოდნეობა 18 ინფორმატიკა და გამოთვლითი ტექნიკა 29 მათემატიკა 710 ასტრონომია 111 ფიზიკა 512 ქიმია 13 ბიოლოგია 14 გეოგრაფია 15 ეკონომიკა 116 დაწყებითი სამხედრო მომზადება 117 ფიზიკური აღზრდა 1სავალდებულო დატვირთვა 31* არ ეხება ქართულენოვან სკოლებს

საათობრივი ბადე ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის ქიმია–ბიოლოგიური პროფილის კლასებისთვის 111 მშობლიური ენა 12 მშობლიური ლიტერატურა 43 უცხოური ენა (რუსული) 24 უცხოური ენა (ინგლისური, გერანულ, ფრანგული, სხვ.) 25 მსოფლიო ისტორია 26 საქართველოს ისტორია 17 საზოგადოებათმცოდნეობა 18 ინფორმატიკა და გამოთვლითი ტექნიკა 19 მათემატიკა 410 ფიზიკა-ასტრონომია 411 ქიმია 412 ბიოლოგია 413 გეოგრაფია 14 ეკონომიკა 115 დაწყებითი სამხედრო მომზადება 116 ფიზიკური აღზრდა 1სავალდებულო დატვირთვა 33* არ ეხება ქართულენოვან სკოლებს

საათობრივი ბადე ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის შრომითი პროფილის კლასებისთვის 111 მშობლიური ენა 12 მშობლიური ლიტერატურა 43 უცხოური ენა (რუსული) 24 უცხოური ენა (ინგლისური, გერანულ, ფრანგული, სხვ.) 25 მსოფლიო ისტორია 26 საქართველოს ისტორია 17 საზოგადოებათმცოდნეობა 18 ინფორმატიკა და გამოთვლითი ტექნიკა 19 მათემატიკა 410 ფიზიკა-ასტრონომია 411 ქიმია 212 ბიოლოგია 113 გეოგრაფია 14 ეკონომიკა 115 დაწყებითი სამხედრო მომზადება 116 შრომითი სწავლება 417 ფიზიკური აღზრდა 1სავალდებულო დატვირთვა 32* არ ეხება ქართულენოვან სკოლებს

საათობრივი ბადე რუსულ ენაზე სწავლების ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლისთვის სადაც უცხო ენები გაღრმავებულად ისწავლება 2 3 4 5 6 8 9 1

11 ქართული ენა 3 3 3 3 3 3 3 32 მშობლიური ენა და

ლიტერატურა8 9 9 8 6 5 5 4


2 2 4 4 4 4 4 4


2 2 2 3


2 2 2 2


1


1


1

9 მათემატიკა 4 4 4 4 4 4 4 210 ფიზიკა–

ასტრონომია 2 2 1

11 ქიმია 2 2 13 ბიოლოგია 2 2 2

14 გეოგრაფია 2 1 15 საქართველოს




1 1 1 1 1


1 1 1 1 1

19 ხაზვა 1 1 20 შრომითი

სწავლება1 1 1 1 1 1 1 1



1

23 დამატებითი საათები მშობლიურ და უცხო ენებში

7

24 ფიზიკური აღზრდა 2 2 2 2 2 2 2 1სავალდებულო დატვირთვა 2

324

26 27 28 32 34 32

თავი 3. ეროვნული სასწავლო გეგმა

I . საგნობრივი პროგრამა საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და სხვა საზოგადოებრივ მეცნიერებებში

1. ზოგადი ნაწილი საგნობრივ ჯგუფში საქართველოს ისტორის, საქართველოს გეოგრაფია და სხვა საზოგადოებრივი მეცნიერებები

მიზნები და ამოცანებისაზოგადოებრივი მეცნიერებების საგნობრივ ჯგუფში გაერთიანებულია მსგავსი მიზნების,

შინაარსისა და შესწავლის მეთოდების მქონე დისციპლინები _ ისტორია, გეოგრაფია და სამოქალაქო განათლება. ზოგადი განათლების სამივე საფეხურზე (დაწყებითი, საბაზო და საშუალო) ეს საგნები ისწავლება კოორდინირებულად მოსწავლის ასაკობრივი თავისებურებებისა და შესაძლებლობების გათვალისწინებით. სასწავლო პროცესი აგებულია მემკვიდრეობითობისა და უწყვეტობის პრინციპზე.

საზოგადოებრივი მეცნიერებების სწავლების მიზანია: მოსწავლეს გამოუმუშაოს ისტორიისა და გეოგრაფიის ცოდნა. (1) დაეხმაროს მოსწავლეს აღიქვას სამყარო მთლიანობაში და განსაზღვროს

საქართველოს ადგილი მსოფლიო პროცესებში. ხელი შეუწყოს მოსწავლის პატრიოტად და პასუხისმგებლობის მქონე მოქალაქედ

ჩამოყალიბებას. დაეხმაროს მოსწავლეს კულტურული, ესთეტიკური და სულიერი მსოფლმხედველობის

ჩამოყალიბებაში.მშობლიური ქვეყნისა და მსოფლიოს მნიშვნელოვანი ისტორიულ-გეოგრაფიული

მოვლენების შესწავლის პროცესში მოსწავლეს უნდა განუვითარდეს შემდეგი უნარები:

სპეციფიკური უნარები დროსა და სივრცეში ორიენტაცია ისტორიული ინტერპრეტაცია ისტორიულ-გეოგრაფიული საშუალებების გამოყენება და შექმნა

დროსა და სივრცეში განაწილება პოზიციის შემუშავება, კრიტიკა და დაცვა

ზოგადი უნარები პრობლემის გააზრება და კავშირების დადგენა ინფორმაციის მოპოვება და ორგანიზება შემოქმედებითი უნარი კომუნიკაცია კვლევა პრობლემის გადაჭრა მოდელირება სწავლის უნარი თანამშრომლობა

1. ცოდნის გამომუშავებაში ვგულისხმობთ, რომ მოსწავლეს ინფორმაციის დაუფლების პარალელურად უვითარდება სპეციფიკური და ზოგადი უნარ-ჩვევები, უყალიბდება მაღალზნეობრივი ღირებულებები.

მოსწავლე უნდა აღიზარდოს მაღალზნეობრივ ღირებულებებზე: ადამიანის ღირსებისა და უფლებების პატივისცემა თანაგრძნობა და მზრუნველობა სამშობლოს სიყვარული პრინციპულობა და მოქალაქეობრივი სიმამაცე კეთილსინდისიერება და შრომისმოყვარეობა თანასწორობა ტოლერანტობა სამართლიანობა და კანონის პატივისცემა

დაწყებითი საფეხური

დაწყებითი სკოლის დასრულების შემდეგ მოსწავლე უნდა ერკვეოდეს საქართველოსა და მსოფლიოს მნიშვნელოვან ისტორიულ და გეოგრაფიულ მოვლენებში; იცნობდეს თავის საცხოვრებელ გარემოს, საქართველოს ღირსშესანიშნავ ადგილებს, მის მრავალფეროვან კულტურას, ბუნებრივ რესურსებსა და ეკონომიკური საქმიანობის გავრცელებულ დარგებს.

ამ საფეხურზე მოსწავლეს უნდა ვასწავლოთ მარტივი ისტორიული და გეოგრაფიული კვლევა: სხვადასხვა ისტორიულ-გეოგრაფიული საშუალებების (რუკა, გლობუსი, ცხრილი, დიაგრამა, გრაფიკი, ფოტო, სქემატური ნახატი და სხვა) გამოყენება და ზოგიერთი მათგანის მარტივი ანალოგის შედგენა; ადაპტირებულ წერილობით წყაროებზე მუშაობა (ტექსტიდან შინაარსის გამოტანა, ისტორიული ფაქტების შედარება-შეპირისპირება).

მოსწავლეს უნდა ესმოდეს, რომ ისტორიული წარსულის ასახვა და მისი ინტერპრეტაცია სხვადასხვა საშუალებებით არის შესაძლებელი. ასეთი საშუალებებია, მაგ: ნარატიული წყაროები, მხატვრული ლიტერატურა, ზეპირსიტყვიერება, ფოტოები, კინოფილმები, სამუზეუმო ექსპოზიციები და ა.შ. მოსწავლეს უნდა განუვითარდეს კომუნიკაციის უნარი. მას უნდა შეეძლოს არგუმენტირებული მსჯელობა, საკუთარი აზრის ლაკონიურად გადმოცემა, საკლასო დისკუსიაში მონაწილეობა, ისტორიულ და გეოგრაფიულ საკითხებზე აღწერითი თემის დაწერა.

მოზარდს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს საკუთარი უფლება-მოვალეობები ოჯახისა და მისთვის ნაცნობი სოციალური ჯგუფების (სკოლა, სამეზობლო, მეგობრები და ა.შ.) წინაშე. იგი უნდა ფლობდეს მარტივ სამომხმარებლო და ჯანმრთელობის უსაფრთხოებისთვის საჭირო უნარ-ჩვევებს; იცოდეს სხვადასხვა სოციალურ გარემოში ქცევის ეთიკური ნორმები. მნიშვნელოვანია, რომ მას განვითარებული ჰქონდეს სხვისი მოსმენის უნარი და პატივს სცემდეს განსხვავებულ აზრს.

* * *საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და სამოქალაქო განათლება

სავალდებულო საგნებია ზოგადი განათლების სამივე საფეხურზე. (2)V-VI კლასებში საქართველოს და მსოფლიო ისტორია და გეოგრაფია და სამოქალაქო

განათლება ისწავლება ინტეგრირებული სახით.

I, II, III და IV კლასებში საქართველოს ისტორიის, გეოგრაფიისა და სამოქალაქო განათლების ელემენტები შედის სხვა სასწავლო საგნებში (ქართული ენა და ლიტერატურა, ბუნებისმეტყველება, ესთეტიკური და შრომითი აღზრდა, მათემატიკა).

საბაზო საფეხური

საბაზო საფეხურზე ისტორიის, გეოგრაფიის, სამოქალაქო განათლებისა და რელიგია და საზოგადოების სწავლებამ მოსწავლეს უნდა დაანახოს ადამიანის გამოცდილების მრავალფეროვნება უძველესი დროიდან დღემდე და აგრეთვე თავისი ქვეყნის მიღწევები კაცობრიობის მონაპოვართა ფონზე. მოსწავლეს უნდა მიეწოდოს ინფორმაცია როგორც საქართველოს, ასევე მსოფლიოს პოლიტიკურ, სოციალურ, კულტურულ, რელიგიურ და ეთნიკურ მრავალფეროვნებაზე. ამ ინფორმაციაზე დაყრდნობით მან უნდა შეძლოს გააანალიზოს წარსულისა და თანამედროვეობის უმნიშვნელოვანესი ისტორიული თუ გეოგრაფიული მოვლენები და სხვადასხვა ეპოქებისა და საზოგადოებების განვითარების მსგავსება-განსხვავებები.

ამ საფეხურზე მოსწავლეს უნდა ჩამოუყალიბდეს ისტორიული აზროვნების უნარი: ისტორიული მოვლენის მიზეზების დამოუკიდებლად ახსნა და მისი შედეგების გაანალიზება; ისტორიული პროცესის სხვადასხვა კუთხით (პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიკური, კულტურული, რელიგიური) დანახვა; ისტორიულ მოვლენაზე და პიროვნებაზე განსხვავებული ინტერპრეტაციების არსებობის მიზეზების ახსნა, განსხვავებული ინტერპრეტაციების შედარება და შეფასება. ისტორიული წყაროების მოძიება და მათი კრიტიკულად შეფასება; (3) ისტორიული მასალის (ისტორიული წერილობითი წყაროები, არქეოლოგიური თუ ეთნოგრაფიული მასალა, ისტორიულ თემაზე შექმნილი მხატვრული ნაწარმოებები, ფოტოსურათები და ა.შ.) შედარება და ანალიზი; ისტორიული თემის დაწერა; (4) ისტორიულ თემაზე გამართულ დებატებში მონაწილეობა.

საბაზო საფეხურის დასრულებისათვის მოსწავლემ უნდა იცოდეს ზოგადი გეოგრაფიული ცნებები; ლოკალურ, რეგიონულ და გლობალურ დონეებზე მიმდინარე ბუნებრივი, სოციალურ-ეკონომიკური თუ პოლიტიკური პროცესების სივრცობრივი ასპექტები; ტერიტორიების გამოყოფის პრინციპები; მოსახლეობის, საწარმოო და არასაწარმოო დარგების სივრცობრივი განაწილება. მას ასევე უნდა შეეძლოს საქართველოს გეოგრაფიული მაჩვენებლების (ბუნებრივი პირობების, რესურსების, განსახლებების, მეურნეობის დარგების) სხვა ქვეყნის გეოგრაფიულ მაჩვენებლებთან შედარება და ამის საფუძველზე მსგავსება-განსხვავებებისა და კავშირების დადგენა; რუკებიდან და სხვა გეოგრაფიული საშუალებებიდან მიღებული ინფორმაციის შეჯერება და ანალიზი; მარტივი თემატური რუკების შედგენა; გეოგრაფიული თემის დაწერა; გეოგრაფიულ პრობლემებთან დაკავშირებულ დებატებში მონაწილეობა. ყოველივე ზემოთქმულის შესწავლა უნდა დაეხმაროს მოსწავლეს ეკოლოგიური კულტურის ჩამოყალიბებაში.

ლიბერალურ-დემოკრატიულ ღირებულებებზე დაფუძნებული სამოქალაქო განათლება მოსწავლეს უნდა დაეხმაროს საზოგადოებისა და სახელმწიფოს წინაშე თავისი უფლება-მოვალეობების გაცნობიერებაში და ადამიანის უფლებების, მმართველობისა და ეკონომიკის განვითარების შესახებ მიღებული თეორიული ცოდნის ყოველდღიურ ცხოვრებასთან მისადაგებაში; განუვითაროს მნიშვნელოვანი სამოქალაქო უნარ-ჩვევები: საკუთარი პოზიციის ჩამოყალიბება და დაცვა, საკუთარი საქციელის კრიტიკულად შეფასება, განსხვავებული აზრის, ეროვნების, სარწმუნოებისა და კულტურის მქონე ადამიანების პატივისცემა.

(2) სამივე საფეხურზე საქართველოს ისტორიისა და პოლიტიკური, სოციალური და ეკონომიკური გეოგრაფიის კურსში ინტეგრირებულია მსოფლიო ისტორიისა და გეოგრაფიის მნიშვნელოვანი საკითხები.(3) სასურველია, რომ ისტორიული თუ გეოგრაფიული მასალის მოპოვებისა და დამუშავებისას მოსწავლემ გამოიყენოს საინფორმაციო ტექნოლოგიები (ინტერნეტისა და სი-დი-რომ-ის საშუალებით ინფორმაციის მოძიება, კომპიუტერული პროგრამების დახმარებით მასალის დამუშავება და ელექტრონული ფოსტით ინფორმაციის გაცვლა).(4) ამ საფეხურზე მოსწავლეს უნდა ვასწავლოთ მის მიერ ჩატარებული ისტორიული კვლევის საფუძველზე არგუმენტირებული თემის დაწერა, რაც გულისხმობს: შესავალში თემის მთავარი პრობლემის მოკლე მიმოხილვას და ამ პრობლემისადმი საკუთარი პოზიციის გამოხატვას; ძირითად ნაწილში საკუთარი პოზიციის დასამტკიცებლად არგუმენტებისა და მაგალითების მოყვანას; დასკვნაში კი – თემის ძირითად ნაწილში გამოთქმული არგუმენტებისა და მოსაზრებების შეჯამებას.

***

VII-VIII კლასში ისტორიის, გეოგრაფიის და სამოქალაქო განათლების სწავლება კვლავ ერთი ინტეგრირებული საგნის _ “საქართველოს და მსოფლიოს ისტორია და გეოგრაფია” _ სახით გრძელდება.

IX კლასში ცალკე საგნებად ისწავლება საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და სამოქალაქო განათლება.

საშუალო საფეხური

ისტორიის, გეოგრაფიისა და სამოქალაქო განათლების სწავლება ზოგადი განათლების მესამე საფეხურზე ეფუძნება სკოლაში მოსწავლის მიერ მიღებულ სავალდებულო ცოდნას და საშუალებას აძლევს მოზარდს უფრო ღრმად შეისწავლოს მის მიერ არჩეული საგნები.

ამ საფეხურზე სამივე კლასში ისტორია რჩება სავალდებულო საგნად.(5) ასეთი გადაწყვეტილების მიღების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ის არის, რომ საქართველოსა და მსოფლიო ისტორიის ცოდნა არის წინაპირობა მოსწავლის პატრიოტად და პოლიტიკურად განათლებულ მოქალაქედ ჩამოყალიბებისათვის. ისტორიის სწავლებამ მოსწავლეს უნდა დაანახვოს, რომ ისტორია არის უწყვეტი პროცესი, რომ თანამედროვე საზოგადოებისათვის უმნიშვნელოვანესი პოლიტიკური, სოციალური და მორალური პრობლემები მეტწილად განპირობებულია საუკუნეებისა და ათასწლეულების განმავლობაში მომხდარი ცვლილებებით. განსხვავებულ ისტორიულ ეპოქაში სხვადასხვა პიროვნებისა და საზოგადოების წინაშე არსებულ პრობლემათა ალტერნატიული გზების, მათ მიერ არჩეული კონკრეტული გადაწყვეტილებისა და ამ გადაწყვეტილების შედეგების ჩვენებით ისტორიის სწავლებამ მოსწავლეს ასევე უნდა განუვითაროს პრობლემის გადაჭრის უნარი.

ამ ამოცანების შესრულება მოითხოვს, რომ მოსწავლეს მაღალ დონეზე ჰქონდეს განვითარებული ისტორიული აზროვნება: მას უნდა შეეძლოს ისტორიული ეპოქის განცდა (ისტორიული ეპოქის აღწერისას მოვლენების დანახვა იმ პერიოდში მცხოვრები ადამიანების თვალით; წარსულში მომხდარი მოვლენების შეფასება არა მხოლოდ დღევანდელი გადასახედიდან, არამედ იმ ეპოქის ფასეულობებისა და შეხედულებების გათვალისწინებით)(6); ისტორიულ მოვლენებს შორის რთული მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების დადგენა და ანალიზი; ისტორიული მოვლენის მიზეზებისა და შედეგების განსხვავებული შეფასებების (ინტერპრეტაციების) შედარება და ანალიზი;(7) ისტორიის გარდაუვალობისა და შემთხვევითობის კონცეფციებზე მსჯელობა;(8) ისტორიული კვლევა (ისტორიული კვლევა-ძიების მიზნის განსაზღვრა და დაგეგმვა; წერილობითი, ვიზუალური, ლიტერატურული და მუსიკალური წყაროების მოძიება; ისტორიული დოკუმენტის კრიტიკული ანალიზი; ისტორიკოსთა განსხვავებული შეხედულებების შედარება; ჩატარებული კვლევის საფუძველზე ისტორიული თემის დაწერა).

X_XI კლასებში გეოგრაფია არის სავალდებულო, ხოლო XII კლასში _ არჩევითი საგანი _ გლობალიზაცია (მსოფლიო გლობალური პრობლემები). ამ საფეხურზე მოსწავლე შეისწავლის მსოფლიოს ქვეყნების ძირითად მახასიათებლებს, მათში მიმდინარე სხვადასხვა პროცესებსა და მოვლენებს; განიხილავს და გაანალიზებს ბუნების დაცვისა და ზოგადად მდგრადი განვითარების პრობლემებს, ამ საკითხებისადმი ალტერნატიულ მიდგომებს, მათი გადაწყვეტის შესაძლო გზებს, გლობალური პრობლემების გეოგრაფიულ თავისებურებებს; გააცნობიერებს, თუ რა დიდი წვლილის შეტანა შეუძლია თითოეულ ცოდნითა და გამოცდილებით აღჭურვილ ადამიანსა და საზოგადოებას გარემოს გაჯანსაღებაში, მისი მდგრადობის შენარჩუნებაში.

საშუალო საფეხურის დამთავრების შემდეგ მოსწავლეს უნდა შეეძლოს გარემოში მიმდინარე მოვლენების დაკვირვების საფუძველზე განსაზღვროს მოსახლეობის ძირითადი მოთხოვნები და პრობლემები, გამოიკვლიოს და დაგეგმოს მათი გადაჭრის გზები. შეძლოს გეოგრაფიული კვლევის დაგეგმვა, ჩატარება და კვლევის შედეგის როგორც წერილობით, ასევე ზეპირად წარდგენა; კვლევის პროცესში ვიზუალური მასალის (რუკა და სხვა გეოგრაფიული საშუალებები) შექმნა.

ამ საფეხურზე ისტორიის, გეოგრაფიისა და საზოგადოებრივი მეცნიერებების საგნობრივი ჯგუფი X კლასში მოსწავლეს სთავაზობს მოქალაქეობის სავალდებულო კურსს, ხოლო XI-XII კლასებში კი _ ოთხ არჩევით საგანს: სახელმწიფო, გლობალიზაცია (მსოფლიო გლობალური პრობლემები), მოქალაქეობა (გამოყენებითი სამართალი) და ეკონომიკა. ამ საგნების შესწავლა მოსწავლეს საშუალებას მისცემს დაეუფლოს პოლიტიკური, იურიდიული და ეკონომიკური მეცნიერებების საფუძვლებს; დაეხმარება მას სოციალური თუ მორალური პასუხისმგებლობის გაცნობიერებასა და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მონაწილეობის სურვილის განმტკიცებაში.

მიმართულებები

ეროვნულ სასწავლო გეგმაში განსაზღვრულია ყოველი კლასის ან საფეხურის ბოლოს სასწავლო პროცესის შედეგები და მოსწავლის მიერ მათი მიღწევის ინდიკატორები. შედეგები დაჯგუფებულია მიმართულებების მიხედვით. თითოეული მიმართულება ასახავს საგნის ძირითად შინაარსს და ეფუძნება ერთ ან რამდენიმე დისციპლინას. ისტორიისა და გეოგრაფიის X კლასის სტანდარტის მიმართულებები განსაზღვრულია კვლევითი და საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების შესაბამისად. (5) X კლასში ერთი ტრიმესტრი ისწავლება ისტორიის შესავალი კურსი, XI კლასში _ საქართველოს ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის ჩათვლით, ხოლო XII კლასი მთლიანად ეთმობა XX საუკუნის ისტორიას.(6) აუცილებელია, რომ ისტორიული ეპოქის განცდის უნარის ჩამოყალიბება დაწყებითი და საბაზო სკოლის საფეხურზე დაიწყოს.

(7) ამ მიზნის მისაღწევად აუცილებელია სახელმძღვანელოს გარდა მოსწავლეს ხელი მიუწვდებოდეს სხვადასხვა ისტორიულ დოკუმენტებზე და წარსულისა და თანამედროვე ისტორიკოსების თხზულებებზე.(8) მოსწავლეს უნდა ესმოდეს, რომ პიროვნებას აქვს თავისუფალი ნება და არჩევანის გაკეთების უნარი. მას გააზრებული უნდა ჰქონდეს, რომ ისტორია სხვა გზით შეიძლება განვითარებულიყო. ამ შემთვევაში მას არ შეექმნება შთაბეჭდილება, რომ მომავალი წინასწარ არის განსაზღვრული და რომ პიროვნების ქმედებას და მის მიერ გაკეთებულ არჩევანს არა აქვს აზრი.

სწავლების მიმართულებები საგნებისა და კლასების მიხედვით

მიმართულებები საქართველოსა და მსოფლიოს ისტორია და გეოგრაფია

ისტორია

გეოგრაფია

სამოქალაქო განათლება

დრო და სივრცე 5-8 9, 11, 12გარემო და ეკონომიკა 5-8 9, 11, 12სახელმწიფო მმართველობა და პოლიტიკა

5-8 9, 11, 12 9, 11, 12

კულტურა და რელიგია 5-8 9, 11, 12ადამიანი და საზოგადოება

5-8 9, 11, 12 10

პიროვნული განვითარება

10

მოქალაქე და სახელმწიფო

10

მოქალაქეობა 9, 11-12მმართველობა 9, 11-12ეკონომიკა 9, 11-12ისტორიული ინტერპრეტაცია და კვლევა

10

კომუნიკაცია 10 10გეოგრაფიული კვლევა 10გარემო და სოციალური სისტემები

9, 11, 12

2. სპეციალური ნაწილი საგნობრივ ჯგუფში საქართველოს ისტორია, საქართველოს გეოგრაფია და სხვა საზოგადოებრივი მეცნიერებები

VII კლასი საქართველოსა და მსოფლიოს ისტორია და გეოგრაფია

შედეგები მიმართულებების მიხედვით

ისტ. გეო. VII მიმართულებები

დრო და სივრცე

გარემო და ეკონომიკა

სახელმწიფო მმართველობა და პოლიტიკა

ადამიანი და საზოგადოება

კულტურა და რელიგია

1.ესმის წელთაღრიცხვის სისტემა; აკავშირებს მოვლენებსა და ფაქტებს ისტორიულ ეპოქასთან.

2. ინფორმაციის მოსაპოვებლად კითხულობს სხვადასხვა ისტორიულ-გეოგრაფიულ საშუალებებს.

3. განსაზღვრავს გეოგრაფიული ობიექტების და ტერიტორიების ადგილმდებარეობას რუკაზე.

4. ხსნის, თუ რა გავლენას ახდენს ბუნებრივი პირობები დასახლების ტიპებსა და მეურნეობის განვითარებაზე.

5. მსჯელობს ბუნებრივი რესურსების რაციონალურ და მრავალმხრივ გამოყენებაზე.

6. აანალიზებს ეკონომიკასა და ბუნებაში მეცნიერულ-ტექნიკური პროგრესით გამოწვეულ ცვლილებებს.

7. ახასიათებს და ადარებს ერთმანეთს განსხვავებულ სახელმწიფო მმართველობის ფორმებს სოციალურ სტრუქტურებს.

8. მსჯელობს პოლიტიკური მოღვაწის მნიშვნელობაზე ქვეყნის ისტორიაში.

9. ახასიათებს და ადარებს ერთმანეთს განსხვავებულ სოციალურ სტრუქტურებს.

10. მსჯელობს განსხვავებულ კულტურებსა და ეპოქებში დამკვიდრებულ წესებზე, ნორმებსა და კანონებზე.

11. იკვლევს, თუ რა გავლენას ახდენს ბუნებრივი პირობები, სოციალური გარემო და ეკონომიკური ურთიერთობები ადამიანის ყოფაზე.

12. აანალიზებს, თუ რა მნიშვნელობა აქვს რელიგიას საზოგადოების ცხოვრებაში.

რეკომენდირებული შინაარსი

1. დრო და კალენდარი2. ისტორიული და გეოგრაფიული გარემო3. შრომა და ტექნოლოგიები4. დასახლების ტიპები და ყოფა _ გამოქვაბულიდან ცათამბჯენამდე5. მარტივი სოციალური ჯგუფებიდან თანამედროვე სახელმწიფომდე6. წესები, კანონები და მართლმსაჯულება

7. მრავალღმერთიანობიდან _ ერთღმერთიანობამდე

VIII კლასი– საქართველოსა და მსოფლიოს ისტორია და გეოგრაფია (6.09.2007 N 808)

შედეგები მიმართულებების მიხედვითისტ. გეო. VIII დრო და სივრცე გარემო და

ეკონომიკასახელმწიფო მმართველობა და პოლიტიკა


კულტურა და რელიგია

1.აანალიზებს რუკებს და სხვა ისტორიულ-გეოგრაფიულ საშუალებებს

3.შეისწავლის მოსახლეობის დემოგრაფიულ მახასიათებლებს, განსახლების

7. შეისწავლის კონფლიქტების მიზეზებს, განვითარებასა და შედეგებს.

12. აანალიზებს ადამიანის უფლებების საფუძვლებს

14. შეისწავლის ხელოვნებისა და განათლების

(ფოტოები, გრაფიკები, ცხრილები, დიაგრამები); ადგენს მარტივ რუკებს.2.გეოგრაფიული საშუალებების გამოყენებით შეისწავლის ტერიტორიების მდებარეობას.

თავისებურებებს, მიგრაციულ პროცესებს და უკავშირებს მათ ეკონომიკურ განვითარებას.4. ახასიათებს ურბანიზაციის პროცესს.5. მსჯელობს კომუნიკაციების განვითარებაზე უძველესი დროიდან დღემდე.6. იკვლევს ვაჭრობის როლს ეკონომიკის განვითარებაში

8. ახასიათებს სამხრეთ კავკასიას მსოფლიო რეგიონების გამოყოფის პრინციპზე დაყრდნობით.9. მსჯელობს სახელმწიფოში მმართველობის ფორმისა და პოლიტკური რეჟიმის ურთიერთკავშირის შესახებ.10. ახასიათებს საერთაშორისო ორგანიზაციების მნიშვნელობას.

11. მსჯელობს სახელმწიფოსთვის კანონის უზენაესობის მნიშვნელობაზე.

და მათი განვითარების ისტორიულ პირობებს.13. ახასიათებს საზოგადოებაში მშვიდობიანი თანაარსებობისთვის საჭირო პირობებს.

განვითარების საფუძვლებს.

15. იკვლევს საზოგადოების განვითარების კულტურულ საფუძვლებს.


1. რეგიონალიზმიa. მდიდარი და ღარიბი ქვეყნები b. კავკასია_ მდებარეობა, შავი და კასპიის ზღვები, ბუნებრივი პირობები,

მოსახლეობა და მეურნეობაg. კავკასია და სხვა რეგიონი ( მაგ.: ბალკანეთი )

დ. საერთაშორისო ორგანიზაციები1. კონფლიქტები და მათი მოგვარება

ა)კონფლიქტების მიზეზებიბ)ომების წარმოება და ხასიათი; ომები და საბრძოლო იარაღი უძველესი დროიდან დღემდეგ) ტერორიზმიდ) კონფლიქტების მოგვარებაე)კონფლიქტების პოლიტიკური (საზღვრების ცვლილება), ეკონომიკური (ომის შემდგომი გაჭირვება), დემოგრაფიული (მსხვერპლი) და ეკოლოგიური შედეგები

3. კომუნიკაცია, ვაჭრობა, მოგზაურობა, მიგრაცია

ა)კომუნიკაციების განვითარება

დამწერლობის წარმოშობა და მისი ტიპები (იეროგლიფური, ლურსმული, ანბანური)

დამწერლობა საქართველოში წიგნის ბეჭდვა მსოფლიოსა და საქართველოში სატრანსპორტო კომუნიკაციების განვითარება უძველესი დროიდან დღემდე

(სახმელეთო, წყლის და საჰაერო) ბერძნული კოლონიზაციიდან ტრასეკამდე საინფორმაციო ტექნოლოგიები (ფოსტა, ტელეგრაფი, მასმედია, ინტერნეტი)

ბ. ვაჭრობა ნატურალური გაცვლა ვაჭრობა საქართველოსა და მსოფლიოში უძველესი დროიდან დღემდე

კოლხური თეთრიდან ლარამდე შიდა და გარე ვაჭრობა

გ. მოგზაურობა და დიდი გეოგრაფიული აღმოჩენები ძველი სამყაროს მოგზაურები დიდი გეგრაფიული აღმოჩენები მოგზაურობა დღეს (ტურიზმის ნაირსახეობანი)

4. მოსახლეობა, განსახლება, მიგრაცია, ურბანიზაცია მოსახლეობის ტერიტორიული განაწილება და სიმჭიდროვე მოსახლეობის დემოგრაფიული მახასიათებლები (შობადობა, მოკვდაობა,

ბუნებრივი მატება, სქესობრივ-ასაკობრივი სტრუქტურა, აღწარმოების ტიპები) მიგრაციის ცნება, გამომწვევი მიზეზები და ფაქტორები ხალხთა დიდი გადასახლებები ძველ აღმოსავლეთში, ანტიკურ სამყაროში, შუა

საუკუნეების ევროპასა და ამერიკაში მიგრაციული პროცესები საქართველოში უძველესი დროიდან დღემდე ურბანიზაცია

5. ხელოვნება მხატვრობა, ქანდაკება, ლიტერატურა, მუსიკა, თეატრი და კინო საქართველოსა და მსოფლიოში უძველესი დროიდან დღემდე

ა.არქიტექტურა; გეოგრაფიული ფაქტორების გავლენა ბ. მსოფლიოს კულტურული და ბუნებრივი მემკვიდრეობის დაცვა _ იუნესკო

6. განათლება ა. საგანმანათლებლო ცენტრები საქართველოსა და მსოფლიოში. უძველესი დროიდან დღემდე

ბ. განათლების მნიშვნელობა დღეს.

X კლასი

ისტორის შესავალი


ისტ. X მიმართულებებიისტორიული ინტერპრეტაცია და კვლევა

კომუნიკაცია

1. მოსწავლე აანალიზებს და აფასებს ერთი და იმავე ისტორიული მოვლენის განსხვავებულ ინტერპრეტაციებს.

2. მოსწავლე აანალიზებს პირველად და მეორად წყაროებს.

3. მოსწავლე გეგმავს და ატარებს ისტორიულ კვლევას.

4. მოსწავლე წერს ისტორიულ თემას.


1. შესავალი რა არის ისტორია? ისტორიის დამხმარე დისციპლინები ისტორიული წყაროების მოკლე მიმოხილვა: წერილობითი, ნივთიერი, ეთნოგრაფიული,

ზეპირი, ლინგვისტური, კინო-, ფოტო-, ფონოდოკუმენტები მსოფლიოსა და საქართველოში ისტორიული აზრის განვითარების მოკლე მიმოხილვა

(ძველი სამყაროსა და შუა საუკუნეების მემატიანეები, ახალი ეპოქის ისტორიკოსები, XIX-XX საუკუნეების ისტორიკოსები).

2. როგორ ვიმუშაოთ წიგნზე (სქოლიოს, საძიებლების, სარჩევის გამოყენება)3. როგორ ვიმუშაოთ არქივებში, ბიბლიოთეკებში, მუზეუმებში4. როგორ იკვლევენ ისტორიკოსები და როგორ იწერება ისტორიული თემა

პირველად და მეორად წყაროებზე მუშაობა კვლევის დაგეგმვა და ორგანიზება ისტორიული თემის დაწერა

X კლასი – გეოგრაფიის მეცნიერების შესავალი და გეოგრაფიული კვლევა (6.09.2007 N 808)

შესავალი:აღნიშნული კურსის მიზანია, გავაცნოთ მოსწავლეს გეოგრაფიის მეცნიერების საფუძვლები

და კვლევის მეთოდები. კურსი აგებულია იმგვარად, რომ მოსწავლემ შეძლოს, საკუთარი ინტერესების და ასაკობრივი შესაძლებლობების შესაბამისად გეოგრაფიული საკითხის დამოუკიდებელი კვლევა და საკუთარი ნამუშევრის პრეზენტაცია (აუდიტორიის წინაშე ადვილად აღსაქმელი ფორმით წარმოჩენა). შეძლოს მომავალში გეოგრაფიული ცოდნისა და უნარ-ჩვევების გამოყენება.

გეოგრაფიის აღნიშნულ კურსში გამოიყოფა ორი ძირითადი მიმართულება: გეოგრაფიული კვლევა და კომუნიკაცია;

მიმართულებების დახასიათება:1. გეოგრაფიული კვლევა. ამ მიმართულების მთავარი მიზანია, მოზარდმა გააცნობიეროს გეოგრაფიისა და გეოგრაფიული ცოდნის მნიშვნელობა ადამიანის საქმიანობის სხვადსხვა სფეროებისათვის. გაეცნოს გეოგრაფიული კვლევების ტრადიციულ (აღწერითი, შედარებით-გეოგრაფიული, კარტოგრაფიული) და უახლეს (მათემატიკური, აეროკოსმოსური, გეოინფორმაციული) მეთოდებს. შეისწავლოს გეოგრაფიული პროგნოზირების და მოდელირების საკითხები. შეძლოს შესაბამის პრობლემასთან დაკავშირებული თეორიული მასალის და წყაროების მოძიება; საველე პირობებში ინფორმაციის შეგროვება, მასალის ორგანიზაცია, ანალიზი და გეოგრაფიული თემის სტრუქტურის შემუშავება. 2. კომუნიკაცია. ამ მიმართულების მიზანია მოსწავლემ შეძლოს რუკებისა და სხვა გეოგრაფიული საშუალებების ანალიზი და მათი ანალოგების შექმნა; შეიძინოს გეოგრაფიული კვლევის ინდივიდუალური და ჯგუფური (სამუშაოს განაწილება, ჯგუფური განხილვა და სხვ.) მუშაობის უნარ-ჩვევები; ინდივიდუალური მუშაობის პროცესში წარმოქმნილი პრობლემების დასაძლევად მიმართოს საკითხით დაინტერესებულ თანატოლებს; კვლევის პროცესში დაამყაროს ურთიერთობები იმ პირებთან და ორგანიზაციებთან, რომელთაგანაც შესაძლებელია სასურველი ინფორმაციის მიღება. შეძლოს სხვადასხვა ტიპის აუდიტორიისთვის პრეზენტაციის მომზადება.

შედეგები მიმართულებების მიხედვითგეო. X მიმართულება:გეოგრაფიული კვლევა კომუნიკაცია1. განსაზღვრავს პრობლემას,

გეოგრაფიული კვლევის მიზანს, მისი გადაჭრის გზებს და მიმართულებას.

2. აგროვებს გეოგრაფიული კვლევისთვის საჭირო ინფორმაციას.

3. გეოგრაფიული კვლევის

4. იყენებს რუკებს და სხვა გეოგრაფიულ საშუალებებს ინფორმაციის მოსაძიებლად და საკუთარი მოსაზრებების გამოსახატავად.

5. ავლენს გეოგრაფიული კვლევის შედეგების წარმოჩენისათვის აუცილებელ უნარ-ჩვევებს.

განსახორციელებლად აანალიზებს და ამუშავებს მოპოვებულ ინფორმაციას.

რეკომენდირებული შინაარსი:1. 1. შესავალი

გეოგრაფიის შესწავლის ობიექტი და მიზნები. თანამედროვე გეოგრაფიული მეცნიერების სისტემა. გეოგრაფიის ადგილი მეცნიერებათა სისტემაში. გეოგრაფიული იდეების ჩამოყალიბების (ფორმირების) ისტორია. გეოგრაფიის და გეოგრაფიული ცოდნის მნიშვნელობა

2. გეოგრაფიული კვლევა და მისი ორგანიზაცია. დამოუკიდებელი გეოგრაფიული კვლევის უნარ-ჩვევების დაუფლება.

გეოგრაფიული კვლევის მეთოდები: ტრადიციული (აღწერილობითი, შედარებით-გეოგრაფიული, კარტოგრაფიული) და თანამედროვე (მათემატიკური, აეროკოსმოსური, გეოინფორმაციული, მოდელირება)

გეოგრაფიული პროგნოზირება პრობლემის აღქმა და შერჩევა დაკვირვება ჰიპოთეზების წამოყენება გეოგრაფიული თემის სტრუტურული ორგანიზაცია მონაცემთა ორგანიზაცია და ანალიზი პრობლემის გადაჭრა

3. კომუნიკაცია რუკა და გეოგრაფიული საშუალებები თემის დამუშავების პროცესში ჯგუფური მუშაობის უნარ-ჩვევების დაუფლება (სამუშაოს

დანაწილება, ინდივიდუალური შესრულება, ჯგუფური განხილვა და სხვ.). გეოგრაფიული თემის დაწერა. დამუშავებული გეოგრაფიული თემის პრეზენტაციის მომზადება და წარდგენა.

X კლასი– სამოქალაქო განათლება (6.09.2007 N 808)

შედეგები მიმართულებების მიხედვითმოქ.X მიმართულებებიპიროვნული განვითარება

ადამიანი და საზოგადოება მოქალაქე და სახელმწიფო

1. აანალიზებს საკუთარ პიროვნულ თვისებებს.

2. განსაზღვრავს საკუთარ ადგილსა და მნიშვნელობას საზოგადოებაში.

3. გეგმავს თავის მომავალს.

4. შეისწავლის და აანალიზებს თანამედროვე საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვან მოვლენებსა და პროცესებს.

5. საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვან საკითხებთან დაკავშირებით გამოიმუშავებს და იცავს საკუთარ პოზიციას, აფასებს სხვა პოზიციებს.

6. თანამშრომლობს თანატოლებთან და მოზრდილებთან საერთო ინტერესების განსახორციელებლად.

7. აანალიზებს დემოკრატიული საზოგადოებისთვის დამახასიათებელი ინსტიტუტების ფუნქციებს.

8. მონაწილეობს საზოგადოების კეთილდღეობის ხელშემწყობ საქმიანობაში.

რეკომენდირებული შინაარსი:

1. ადამიანი სხვადასხვა სოციალურ ჯგუფებში 2. თვითშეფასება და მიზანდასახულობა 3. სამაგალითო პიროვნებები 4. შრომის ბაზარი და ტენდენციები5. განათლების მიღებისა და პროფესიული მომზადების შესაძლებლობები6. შრომის უფლებები საკუთარ ქვეყანაში და საზღვარგარეთ7. სრულწლოვანება და ქორწინება 8. ოჯახი და სხვა სოციალური ჯგუფები9. სოციალურად დაუცველები 10. თანამშრომლები და ლიდერები 11. კონფლიქტები და მათი მოგვარება 12. შეუზღუდავი და შეზღუდული ურთიერთობები13. თანატოლებისა და უფროსების საზოგადოება14. დემოკრატიული მმართველობის მოდელი15. სინამდვილე და მისი შეფასება 16. საზოგადოებრივი აზრი და გადაწყვეტილებები 17. თანასწორობა - უმრავლესობა და უმცირესობა18. მონაწილეობის კულტურა 19. კორუფცია და გულგრილობა 20. სასამართლო და სამართალდამცავები – ადამიანის უფლებების დაცვის საშუალებები21. საზოგადოებრივი დაკვეთა და სახელმწიფო ვალდებულებები22. მოქალაქე და მოხელე - პასუხისმგებლობათა განაწილება

XI კლასი– საქართველოსა და მსოფლიოს ისტორია (6.09.2007 N 808)

შედეგები მიმართულებების მიხედვითისტ. XI მიმართულებებიგარემო და ეკონომიკა

სახელმწიფო მმართველობა და პოლიტიკა


რელიგია და კულტურა

1. აანალიზებს საქართველოსა და მსოფლიოში მნიშვნელოვან ეკონომიკურ ცვლილებებს

2. მოსწავლე აანალიზებს რესურსების და ეკონომიკის ურთიერთგავლენას

3 მოსწავლე აანალიზებს მმართველობითი სტრუქტურების ჩამოყალიბებასა და ცვლილებებს.

4. მოსწავლე იკვლევს საქართველოსა და მსოფლიოში საშინაო და საგარეო პოლიტიკურ პროცესებს.

5. მოსწავლე იკვლევს სოციალური სტრუქტურების ურთიერთმიმართებებს.

6.მოსწავლე აანალიზებს რელიგიის გავლენას მატერიალურ და სულიერ კულტურაზე.

7.მოსწავლე იკვლევს სხვადასხვა კულტურის ურთიერთობასა და ურთიერთგავლენას.


1. პრეისტორიული ეპოქა2. ძველი აღმოსავლეთი და საქართველო3. საქართველო და მსოფლიო ანტიკურ ეპოქაში4. საქართველო და მისი მეზობლები IV-VII სს-ში 5. არაბები; არაბთა ბატონობა საქართველოში6. საქართველო, მახლობელი აღმოსავლეთი და ევროპა X-XVსს-ში7. XV-XVIII საუკუნეები

ა) საქართველო და მეზობლები (ირანი, თურქეთი, რუსეთი)ბ) ბიზანტიის დაცემა, დას. Eევროპა და აშშ-ს შექმნა 8. XIX საუკუნეა) საქართველო რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში ბ) ევროპა და აშშ

XI კლასი – მსოფლიოს გეოგრაფია (6.09.2007 N 808)

შედეგები მიმართულებების მიხედვითგეო. XI მიმართულებებიდრო და სივრცე სახელმწიფო

მმართველობა და პოლიტიკა

გარემო და სოციალური სისტემები

1. აკავშირებს პოლიტიკური რუკის ფორმირებას მსოფლიოში მიმდინარე მნიშვნელოვან პროცესებთან.

2.აანალიზებს ქვეყნების ადგილს მსოფლიოში რიგი სოციალური და ეკონომიკური პარამეტრების მიხედვით.

3. აანალიზებს ტერიტორიული და გეოპოლიტიკური ფაქტორების გავლენას საზოგადოების განვითარებაზე.

4. იკვლევს მსოფლიოს მოსახლეობის განსახლების თავისებურებებს და აანალიზებს დემოგრაფიულ ვითარებას.

5. ქვეყნების კლასიფიკაციის საფუძველზე აანალიზებს მათ განვითარების პერსპექტივებს.

6. ადარებს ქვეყნებს სხვადა-სხვა მახასიათებლების მიხედვით და მსჯელობს მსგავსება-განსხვავების მიზეზებზე.

რეკომენდებული შინაარსი:

1. პოლიტიკური რუკის ფორმირების ეტაპები I ეტაპი _ ძველი (უძველესი დროიდან V ს-მდე) II ეტაპი _ შუა საუკუნეების (V ს-დან XV ს-მდე) III ეტაპი _ ახალი (XVI ს-დან XX ს-ის დასაწყისამდე) IV ეტაპი _ უახლესი (I მსოფლიო ომიდან 90-იან წწ-მდე) ა) თანამედროვე ეტაპი (XXს-ის 90-იანი წწ-დან დღემდე)

2. მსოფლიოს დემოგრაფიული ვითარება (ისტორიული წარსულიდან დღემდე) რასები, ეთნიკური და რელიგიური სტრუქტურა (გავრცელება) რეგიონების და ქვეყნების სოციალურ-დემოგრაფიული კლასიფიკაცია (სიცოცხლის

ხანგრძლივობა, შობადობა, მოკვდაობა, ჯანდაცვის და განათლების დონე) დემოგრაფიული გადასვლა დემოგრაფიული პოლიტიკა

3. პოლიტიკური გეოგრაფია და გეოპოლიტიკა ქვეყნები მმართველობის ფორმის და ტერიტორიულ-ადმინისტრაციული მოწყობის

მიხედვით ქვეყნები საერთაშორისო სტატუსის და საგარეო პოლიტიკური კურსის მიხედვით მნიშვნელოვანი საერთაშორისო სამხედრო-პოლიტიკური და ეკონომიკური

ორგანიზაციები (გაერთიანებები) ქვეყნები სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების დონის მიხედვით (ჰუმანური

განვითარების ინდექსი)

4. გაეროს ქვეყნების ტიპოლოგია:1. შვიდეულის ქვეყნები

2. დასავლეთ ევროპის სხვა განვითარებული ქვეყნები, ისრაელი, სარი, ავსტრალია და ახალი ზელანდია

3. ახალი ინდუსტრიის ქვეყნები4. აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნები1. რუსეთი და ყოფილი სსრკ-ს ქვეყნები (ბალტიისპირეთის გარდა)1. ჩინეთი2. დიდი ფართობის და ჭარბი მოსახლეობის განვითარებადი ქვეყნები (ინდოეთი,

პაკისტანი, ინდონეზია)3. ნავთობექსპორტიორი ქვეყნები, განვითარებული ტურიზმის, ტრანზიტის და

პლანტატორული მეურნეობის მცირე ქვეყნები1. განვითარებადი ქვეყნები (1000 აშშ დოლარი ერთ სულ მოსახლეზე)2. უღარიბესი ქვეყნები (საშუალოდ 100 აშშ დოლარი ერთ სულ მოსახლეზე)

XI-XII კლასები – საზოგადოებრივი მეცნიერებები – არჩევითი კურსები (6.09.2007 N 808)

XI_XII კლასებში არჩევითი სასწავლო კურსები (108 სთ.) წარმოადგენენ საზოგადოებრივი მეცნიერებების სწავლების თითოეულ ძირითად მიმართულებას: ეკონომიკა, მმართველობა და მოქალაქეობა. ბოლო ტრიმესტრი ეთმობა მოსწავლეთა პრაქტიკულ მუშაობას სხვადასხვა სახის პროექტებზე, რომლებსაც ისინი პედაგოგთან და თანაკლასელებთან ერთად ირჩევენ. პროექტზე მუშაობა მოიცავს დაგეგმვის, კვლევის, პრაქტიკული აქტივობისა და შედეგების წარმოდგენის ეტაპებს არჩეული საკითხის შესაბამისად. პროექტი განხორციელებულად ჩაითვლება, თუკი მისი შედეგები თვალსაჩინოდ და დამაჯერებლად, კორექტული ფორმით არის წარმოდგენილი (მაგ: წერილობითი დოკუმენტი, მაკეტი, ინსცენირება, დებატები, აქცია, თანმიმდევრული ღონისძიებები და ა.შ.).

ეკონომიკა XI-XII კლასები

შედეგები

მიმართულება - ეკონომიკა1. აანალიზებს სხვადასხვა ბაზრების ურთიეთკავშირსა და მოთხოვნა-მიწოდების წონასწორობის პირობებს.2. ასაბუთებს ვაჭრობის მნიშვნელობას კეთილდღეობის გაუმჯობესებისთვის.3. შეისწავლის კონკურენციის წარმოშობის მიზეზებს და მსჯელობს მისი ხელისშემშლელი თუ ხელისშემწყობი ფაქტორების შესახებ.4. აანალიზებს საქართველოში ეკონომიკური საქმიანობის შესაძლებლობებს. 5. აფასებს საერთაშორისო ურთიერთობების მნიშვნელობას ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებისთვის.


1. როგორ იღებენ ადამიანები რაციონალურ გადაწყვეტილებებს2. ცხოვრების დონე – საქონლისა და მომსახურეობის წარმოება3. ინფლაცია თუ უმუშევრობა4. ურთიერთდამოკიდებულება და ვაჭრობიდან მიღებული სარგებლობა5. მოთხოვნა, მიწოდება და სამთავრობო პოლიტიკა6. გადასახადები და მათი გავლენა ბაზარზე7. მომხმარებლები, მწარმოებლები და ბაზრების ეფექტიანობა8. სამომხმარებლო და მწარმოებლის დანაზოგი9. ფასების ცვლილება და ბაზრის წონასწორობა10. კეთილდღეობა - როგორ მოქმედებს გადასახადი ბაზრის მონაწილეებზე11. ექსპორტი და იმპორტი12. რაზეა დამოკიდებული სავაჭრო პოლიტიკა13. მრავალმხრივი მიდგომა თავისუფალი ვაჭრობისადმი14. საზოგადოებრივი საქონელი და რესურსები15. საგადასახადო სისტემა – ეფექტიანობა და სამართლიანობა16. ფირმები და კომპანიები კონკრეტულ ბაზრებზე17. შემოსავლების განაწილება

18. უთანასწორობა და ეკონომიკური მობილურობა19. შრომის სტიმულები20. სიღარიბე და სოციალური დაზღვევა21. მშპ და ეკონომიკური კეთილდღეობა22. მშპ და ცხოვრების დონე სხვადასხვა ქვეყნებში23. ცხოვრების ღირებულება24. მონეტარული სისტემა25. ეკონომიკაზე მოქმედი მოვლენები და ფაქტორები26. მაკროეკონომიკური პოლიტიკა

მოქალაქეობა (პრაქტიკული სამართალი) XI-XII კლასები


მიმართულება - მოქალაქეობა1. აანალიზებს მოქალაქეობის სოციალურ საფუძვლებს.2. შეიმუშავებს და იცავს საკუთარ პოზიციას კანონიერების კულტურის

განვითარების შესახებ.3. იკვლევს მოქალაქის შესაძლებლობებს სამართლებრივ სახელმწიფოში. 4. თანამშრომლობს მოზრდილებთან და თანატოლებთან საზოგადოებისთვის

სასარგებლო საქმიანობაში. 5. შეისწავლის დემოკრატიის, კანონის უზენაესობისა და სახელმწიფო

მმართველობის ურთიერთკავშირს.


1. ღირებულებები და მისწრაფებები 2. პიროვნება საზოგადოებაში – ინტერესები, სოციალური როლები და ქცევა3. სამართალდარღვევა და მისი ტიპები4. კანონიერება და მართლწესრიგი 5. სამართლის დარგები და მათი როლი საზოგადოების განვითარებაში6. სახელმწიფოსა და სამართლის განვითარება საქართველოში 7. საქართველოს მოსახლეობის სტრუქტურა8. საქართველოს კონსტიტუცია და მისი საფუძვლები9. საქართველოს ხელისუფლება – სახელმწიფო ორგანოები და მათი ფუნქციები10. გამოყენებითი სამართალი და სამოქალაქო პრაქტიკა11. საზოგადოებრივი აზრი და სახელმწიფო მმართველობა12. სამართლებრივი სახელმწიფო და მისი ნიშნები13. დემოკრატიის არსი და მისი ძირითადი ინსტიტუტები14. საერთაშორისო სამართალი და მისი მნიშვნელობა

სახელმწიფო XI-XII კლასები


მიმართულება - მმართველობა1. აანალიზებს პოლიტიკური იდეებისა და სახელმწიფო მმართველობის

ურთიერთკავშირს.2. განიხილავს საქართველოს სოციალური და პოლიტიკური სისტემის ძირითად

თავისებურებებსა და ურთიერთკავშირს.3. აფასებს საქართველოში სახელმწიფოებრიობის განვითარების

მნიშვნელოვან ეტაპებს.4. იკვლევს დემოკრატიის, კანონის უზენაესობისა და სახელმწიფო

მმართველობის ურთიერთკავშირს.5. აფასებს საერთაშორისო ურთიერთობების მნიშვნელობას სახელმწიფოს

განვითარებისთვის.


1. ღირებულებები და მისწრაფებები 2. პიროვნება საზოგადოებაში – ინტერესები, სოციალური როლები და ქცევა3. პოლიტიკური ცხოვრება და არჩევნები4. საზოგადოებრივი აზრი და სახელმწიფო მმართველობა5. სახელმწიფოსა და სამართლის განვითარება საქართველოში 6. საქართველოს მოსახლეობის სტრუქტურა7. საქართველოს კონსტიტუცია და მისი საფუძვლები8. საქართველოს ადმინისტარციულ-ტერიტორიული მოწყობა 9. საქართველოს ხელისუფლება – სახელმწიფო ორგანოები და მათი ფუნქციები10. სამართლებრივი სახელმწიფო და მისი ნიშნები11. დემოკრატიის არსი და მისი ძირითადი ინსტიტუტები12. სახელმწიფოს ძლიერების ახალი მახასიათებლები და გლობალიზაცია13. საერთაშორისო სამართალი და მისი მნიშვნელობა14. საქართველო და საერთაშორისო საზოგადოება.

II საგნობრივი პროგრამა ქართულ ენასა და ლიტერატურაში

1. ზოგადი ნაწილი საგანში ქართული ენა და ლიტერატურა

შესავალი

ეროვნულ სასწავლო გეგმაში ცენტრალური ადგილი უკავია ქართულ ენას, რომელიც საქართველოს სკოლებში ქართული ენისა და ლიტერატურის სახელწოდებით ისწავლება.

ქართული ენა მხოლოდ ერთ-ერთი სასწავლო საგანი კი არ არის, არამედ, სხვა საგანთაგან განსხვავებით, სწავლების ენაა, ყველა დანარჩენი საგნის შესწავლის საშუალებაა. ქართული ენისა და ლიტერატურის სტანდარტის ბირთვს წარმოადგენს ენა, როგორც პიროვნების თვითგამოხატვის, აზრის ჩამოყალიბებისა და გადაცემის საშუალება. Eენობრივი უნარ-ჩვევები უნდა წარმოვიდგინოთ არა როგორც მათი შემთხვევითი ნაკრები, არამედ როგორც ერთი მთლიანი სისტემა. მან ხელი უნდა შეუწყოს პიროვნების პირადი, ცხოვრებისეული, სოციალური თუ პროფესიული სირთულეების დამოუკიდებლად დაძლევის პროცესს. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ის, რომ ქვედა საფეხურზე შეძენილი უნარი თავადვე იქცეოდეს ახალ უნარ-ჩვევათა განვითარების წყაროდ სწავლების მომდევნო საფეხურზე, ვლინდებოდეს კომპლექსურ პიროვნულ აქტივობაში, ინტერაქტიურ მიმართებებში, საკომუნიკაციო ინიციატივის, დამოუკიდებელი კრიტიკული ანალიზისა და სიახლეთა პრეზენტაციის სურვილში.

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლების მიზანი

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლება საშუალო საფეხურზე უნდა წარიმართოს და სწავლების მიზანი განისაზღვროს იმის გათვალისწინებით, რომ პიროვნების საერთო კულტურა, საკომუნიკაციო და პროფესიული უნარ-ჩვევები სწორედ ქართული ენის საფუძველზე ყალიბდება, ის ქმნის იმ ძირითად ბაზისს, რომელსაც ეფუძნება ადამიანის თავისუფალი განვითარების მთელი შემდგომი პროცესი.

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლების პრიორიტეტულ მიზნებს წარმოადგენს: განუვითაროს მოზარდს ძირითადი სამეტყველო უნარები (წერა, კითხვა, მოსმენა,

საუბარი); გამოუმუშაოს წერითი და ზეპირი მეტყველების კულტურა; განუვითაროს საკუთარი აზრის ლოგიკური თანამიმდევრობით გამოთქმისა და

სხვადასხვა დანიშნულების წერილობითი ტექსტის შექმნის უნარი; ჩამოუყალიბოს დამოუკიდებელი, შემოქმედებითი და რეფლექსური აზროვნების

უნარი; შეაყვაროს კითხვა; გამოუმუშაოს ლიტერატურის, როგორც სიტყვის ხელოვნებისა და

კულტურის ფაქტის, აღქმისა და გაცნობიერების უნარი;

გააცნობიერებინოს ეროვნული და ზოგადსაკაცობრიო კულტურა, როგორც ცვლილებისა და განვითარების მუდმივმოქმედი პროცესი.

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლების ძირითადი ამოცანები

საგანმანათლებლო მიზნებიდან გამომდინარე, ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლება სკოლაში ითვალისწინებს კონკრეტული ამოცანების გადაჭრას. ამგვარ ამოცანებს წარმოადგენს:

კალიგრაფიული კულტურის გამომუშავება; ლექსიკური მარაგის შევსება-გამდიდრება; აზრის ცხადად, ლაკონურად, მკაფიოდ და მწყობრად გამოხატვის უნარის

ჩამოყალიბება; მსჯელობის უნარის განვითარება; სააზროვნო მოქმედებათა (ანალიზი, შედარება, განზოგადება) განვითარება ენობრივ

(ტექსტობრივ) მონაცემთა საფუძველზე; ფუნქციურად და შინაარსობრივად მრავალფეროვანი ტექსტების შესწავლისა და

გააზრების უნარის ჩამოყალიბება; ტექსტებთან შემოქმედებითი (თავისუფალი) დამოკიდებულების გამომუშავება; დისკუსიებში მონაწილეობა, მონოლოგური და დიალოგური მეტყველების უნარ-ჩვევათა

ჩამოყალიბება; ტექსტის ანალიზის უნარის განვითარება; სხვადასხვა სახის ლექსიკონებით, ხელთ არსებული სხვადასხვა საშუალებით

(ბიბლიოთეკა, ინტერნეტი და სხვ.) სარგებლობის ჩვევის ჩამოყალიბება; სამეტყველო ეტიკეტის ნორმების დაცვა; ტექსტის აგების კანონზომიერების გათვალისწინებით ტექსტის შექმნა; მიზნობრივი ამოცანის შესატყვისი სტილით წერა და მეტყველება; ორთოგრაფიული და პუნქტუაციური ნორმების სათანადოდ გამოყენება; სხვადასხვა ტიპის, სტილისა და ჟანრის ტექსტების ანალიზის და შექმნის უნარის

გამომუშავება; მწერლის შემოქმედების გააზრება სუბიექტური (მწერლის ცხოვრების მნიშვნელოვანი

ფაქტები და მომენტები) და ობიექტური (ეპოქის ზოგადი კონტექსტი) ფაქტორების გათვალისწინებით;

ლიტერატურულ ნაწარმოებში ასახული პრობლემატიკის მიმართ საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა, პიროვნული პოზიციის ჩამოყალიბება და მისი არგუმენტირება;

ლიტერატურულ ნაწარმოებებში ასახული ფასეულობების გამოვლენა და მათ მიმართ საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა;

ქართული და მსოფლიო ლიტერატურული პროცესებისა და უნივერსალური ლიტერატურული თემების ურთიერთკავშირის გააზრება.

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლების მიმართულებები

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლების ძირითად მიმართულებებს წარმოადგენს ზეპირმეტყველების, მოსმენის, კითხვისა და წერის უნარ-ჩვევების განვითარება. ეს მიმართულებები სამ ძირითად სფეროში ჰპოვებს რეალიზებას. Eესენია: ენა, რიტორიკა და ლიტერატურა .

ა. უნარ-ჩვევების განვითარებაზე ორიენტირებული მიმართულებები:

1. ზეპირმეტყველება. ეს მიმართულება ორ ერთმანეთთან მჭიდროდ დაკავშირებულ სამეტყველო ქცევას აერთიანებს. Eესენია: მოსმენა და ლაპარაკი. ამ სამეტყველო ქცევებთან დაკავშირებული უნარ-ჩვევების თანამიმდევრული განვითარება მიზნად ისახავს თავისუფალი, თანამედროვე კომუნიკაციისათვის მზადმყოფი პიროვნების ჩამოყალიბებას. ეს

გულისხმობს ზეპირი მეტყველების, აზრის გამოხატვის უნარ-ჩვევების, მოსმენის კულტურისა და ინტერაქტიური უნარების განვითარებას. მათი განვითარება საფუძველს უყრის ჰუმანური, ტოლერანტული, სხვათა აზრის დამფასებელი პიროვნების აღზრდას.

2. კითხვა - არის საფუძველი წიგნიერებისა, რომელიც სრულფასოვანი პიროვნების ჩამოყალიბების აუცილებელ პირობას წარმოადგენს. ეს მიმართულება ემსახურება ნაირგვარი წერილობითი ინფორმაციის წაკითხვისა და გამოყენების უნარ-ჩვევების გამომუშავებას; მშობლიურ და მსოფლიო ლიტერატურასთან ზიარებას. Mმოსწავლემ უნდა გამოიყენოს კითხვის ძირითადი სტრატეგიები, რათა შეეძლოს ტექსტის შერჩევა, მასში სასურველი ინფორმაციის დამოუკიდებლად მოძიება, კრიტიკული კითხვა, გრამატიკული, სტატიკური და კონტექსტური მონაცემების გამოყენება ტექსტის ღრმად წვდომის მიზნით, სპეციალური საძიებლებისა და ლექსიკონების გამოყენება, ტექსტების სწრაფი და დიფერენცირებული კითხვა, მიღებული ინფორმაციის დამუშავება, მონაცემთა ანალიზი და დასკვნების გამოტანა.

3. წერა - ინფორმაციისა და საკუთარი აზრის წერილობითი გადმოცემა, წერის კულტურის ჩამოყალიბება _ პიროვნების ინტელექტუალური შესაძლებლობების რეალიზაციის აუცილებელი პირობაა. მოსწავლემ უნდა შეძლოს ინდივიდუალური შემოქმედებითი უნარის გამოვლენა და განვითარება, აზრებისა და დამოკიდებულებების გამოხატვის ენობრივ-სტილისტური საშუალებების დაუფლება, სხვადასხვა ტიპის ტექსტების შესაქმნელად შესატყვისი სტილის შერჩევა, წინასწარი გეგმის შედგენა, საკვანძო სიტყვების შერჩევა, “შავი” ხელნაწერის გასწორება-რედაქტირება; იგი უნდა დაეუფლოს აზრის წერილობით ჩამოყალიბების უნარ-ჩვევებს, აგრეთვე მკაფიო ხელწერას, მართლწერისა და პუნქტუაციის სავალდებულო ნორმებს.

ბ. საგნობრივი მიმართულებები

ენა აზროვნებისა და კომუნიკაციის საშუალებაა. შესაბამისად, ენის სწავლება ენის ამ ორი უმთავრესი ფუნქციის წინ წამოწევასა და პრიორიტეტულ მიზნად დასახვას უნდა ემსახურებოდეს. 1. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება, როგორც აზროვნების საშუალება,

უპირველესად გულისხმობს ადამიანის თვითგამოხატვის ენობრივი საშუალებების ფლობას, ენის სემანტიკური და სტრუქტურული კანონზომიერებების ცოდნას; მოსწავლეები ეუფლებიან მშობლიური ენის მართლწერისა და მართლმეტყველების ძირითად ნორმებს. მშობლიური ენის სწავლების ძირითად პრინციპს წარმოადგენს ენის აქტიური გამოყენების უნარ-ჩვევების დაუფლება; არა გრამატიკული ცოდნის თვითმიზნური დაგროვება, არამედ მოსწავლეთა სრულყოფილი ენობრივი განვითარება. აქედან გამომდინარე, აქცენტები გაკეთდება გრამატიკის არა თეორიული კურსის მიწოდებაზე, არამედ პრაქტიკული გრამატიკის კურსის შემუშავებაზე. სტანდარტში მოცემული საკითხები, რომლებიც ლექსიკოლოგია-მორფოლოგია-სინტაქსის საკითხებს მოიცავს, მოსწავლეს უნდა მიეწოდებოდეს ტექსტთან მიმართებაში, ტექსტიდან გამომდინარე. 2. ენის სწავლების ამ კომპონენტთან მჭიდროდაა დაკავშირებული ენის კომუნიკაციური

ასპექტები; მისი მიზანია, გამოუმუშავოს მოსწავლეს ის უნარ-ჩვევები, რომლებიც აუცილებელია ამა თუ იმ სამეტყველო სიტუაციის მართებულად შეფასებისა და სამეტყველო ქცევის ადეკვატურად წარმართვისათვის, ნებისმიერ სოციალურ გარემოში წარმატებული კომუნიკაციის დასამყარებლად, კომუნიკაციის ძირითადი ხერხებისა და სტრატეგიების დასაუფლებლად. ენის სწავლების ეს კომპონენტი სოციალური ინტერაქციისათვის საჭირო უნარ-ჩვევების განვითარებას ისახავს მიზნად. 3. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა, როგორც სიტყვის ხელოვნება, აირეკლავს

ცხოვრებას თავისი წინააღმდეგობებითა და სირთულეებით, გამოირჩევა იდეათა, მსოფლმხედველობათა და ესთეტიკურ განცდათა მრავალფეროვნებით; სწორედ ამიტომ, მხატვრული ტექსტების გაცნობისას და ლიტერატურის ფენომენის თავისებურებიდან გამომდინარე, მოსწავლეთა წინაშე ბუნებრივად ჩნდება საკუთარი თავისა და სამყაროს შეცნობის ინდივიდუალური პერსპექტივა.ლიტერატურის სწავლების პროცესმა ხელი უნდა შეუწყოს და ერთგვარი ბიძგი მისცეს

თითოეულ მოსწავლეში არსებული უნიკალური _ ინდივიდუალური და შემოქმედებითი პოტენციალის გამოვლენას. A

პიროვნებაზე ორიენტირებულ საგანმანათლებლო პროცესში ლიტერატურის სწავლების მიზანია არა იდეოლოგიზებული ცნობიერების მქონე ადამიანის ჩამოყალიბება, არამედ საზოგადოდ ისეთი სასწავლო სიტუაციის შექმნა, სადაც ინდივიდს საშუალება ექნება, პიროვნული გამოცდილების საფუძველზე გაიაზროს და შეაფასოს მხატვრულ ტექსტებში ასახული სიღრმისეული და ცხოვრებისეული პრობლემები.

ლიტერატურასთან ურთიერთობამ უნდა განუვითაროს მოსწავლეს მხატვრული და ესთეტიკური გემოვნება, გაუღვიძოს შინაგანი ატიურობისა და თვითშემეცნების სურვილი.

სტანდარტის სტრუქტურა

სტანდარტი მოიცავს თითოეული კლასის ბოლოს მისაღწევ შედეგებსა და ამ შედეგების შესამოწმებელ ინდიკატორებს. შედეგები და ინდიკატორები დალაგებულია სამი ძირითადი მიმართულების (ზეპირმეტყველება, კითხვა, წერა) მიხედვით; ეს არის უნარ-ჩვევების განვითარებაზე ორიენტირებული მიმართულებები (სტანდარტის სტრუქტურის გართულების თავიდან აცილების მიზნით, მოიხსნა განაწილება საგნობრივი მიმართულებების მიხედვით, რაც პირველ რედაქციაში იყო მოცემული და რასაც შემოსული შენიშვნების დიდი ნაწილი ეხმაურებოდა). თითოეულ მიმართულებაში 3-დან 6-მდე შედეგია. ინდიკატორთა რაოდენობა არ არის შეზღუდული: მერყეობს 2-დან 10-მდე. შედეგის მისაღწევად არ არის აუცილებელი, მოსწავლე ასრულებდეს ყველა ინდიკატორს; ეს ეხება განსაკუთრებით მაღალ კლასებს. ასეთ სტანდარტს ახლავს პროგრამის შინაარსი, რომელზე დაყრდნობითაც სტანდარტში მოცემული შედეგების მიღწევაა შესაძლებელი. პროგრამის შინაარსში გაწერილია კონკრეტული საკითხები (მასალა) საგნობრივი მიმართულებების მიხედვით - ენის (ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება), რიტორიკისა (სოციალური ინტერაქცია) და ლიტერატურის (მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა) სფეროებიდან. სახელმძღვანელოს ავტორი არ არის ვალდებული, ზედმიწევნით მისდიოს პროგრამის შინაარსს - მას სარეკომენდაციო ხასიათი აქვს; ასევე, რეკომენდაციის სახით სტანდარტს ერთვის ქართველ მწერალთა ჩამონათვალი, რომელთა ნაწარმოებებზე დაყრდნობით შესაძლებელია სტანდარტში მოცემული სავალდებულო შედეგების მიღწევა.

სწავლების საფეხურების დახასიათება

ა. დაწყებითი საფეხური (I-VI კლასები)

დაწყებითი სწავლება მოიცავს ექვსწლიან ციკლს; სკოლის ეს პერიოდი მოითხოვს სწავლების ამოცანების წარმოდგენას ინტეგრირებული, კოორდინირებული სახით. ამდენად, ამ შემთხვევაში წამყვანი პრინციპია საგნის (ენისა და ლიტერატურის) შინაარსობრივი ერთიანობა.დაწყებითი საფეხურის დასრულების შემდეგ მოსწავლეს უნდა შეეძლოს:

ა. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება. სხვადასხვა ტიპის ტექსტების მოსმენა და გადმოცემა; წაკითხული წინადადებებისა და ტექსტის კონსტრუირება (ენობრივი ანალიზი და

სინთეზი); სხვადასხვა სახის ტექსტების შეგნებულად და გააზრებულად კითხვა; ტექსტებში მოცემული გრამატიკული კონსტრუქციების გამოყოფა და სათანადო

ინტერპრეტაციით წარმოდგენა; მისთვის ნაცნობ თემებზე სხვადასხვა ხასიათის ტექსტების გამართულად წერა; გრამატიკის, ორთოგრაფიის, პუნქტუაციის პრაქტიკულად აუცილებელი მინიმუმის

შეგნებულად გამოყენება.

ბ. ენის კომუნიკაციური ასპექტები. სხვადასხვა სამეტყველო სიტუაციაში ადეკვატურად რეაგირება; კამათის, დისკუსიისა და მსჯელობის სტრატეგიების გამოყენება;

საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების კორექცია და დახვეწა კომუნიკაციის ეტიკეტური ნორმების მიხედვით;

კითხვის ძირითადი სტრატეგიების დაუფლება; სხვადასხვა ხასიათის, მიზნისა და დანიშნულების წერილობითი ტექსტების შეთხზვა.

გ. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა. სხვადასხვა ლიტერატურული ჟანრის ტექსტის მოსმენა, წაკითხვა და საკუთარი

ემოციებისა და აზრის გამოხატვა; მოსმენილი ან წაკითხული მხატვრული ნაწარმოების დაკავშირება პირად

გამოცდილებასთან; ტექსტის ეპიზოდების ერთამანეთთან დაკავშირება და მთავარი თემის განსაზღვრა; გმირის საქციელის ზნეობრივი შეფასება; მხატვრულ-გამომსახველობითი ხერხების ამოცნობა და მათი ფუნქციის ახსნა; მხატვრული ტექსტების შექმნა; საკუთარი ინტერესების მიხედვით საკითხავი ლიტერატურის შერჩევა

პროგრამის ძირითადი შინაარსი დაწყებით საფეხურზე

მშობლიური ენის სწავლება დაწყებით საფეხურზე ემსახურება თვითგამოხატვისათვის აუცილებელი ენობრივი უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბებას სწავლების ყველა ძირითადი _ მოსმენის, მეტყველების, კითხვისა და წერის _ მიმართულებით. ამავე დროს, ეს პროცესი გულისხმობს იმ მინიმალური ლინგვისტური კომპეტენციის ფორმირებას, რაც ენის პრაქტიკული გამოყენების თვალსაზრისით არის აქტუალური და რაც ბავშვის ინტელექტუალურ შესაძლებლობებსა და ინტერესებს შეესაბამება.

ძირითადი რესურსები (ტექსტები), რომელთა საფუძველზეც ხდება მშობლიური ენისა და ლიტერატურის სასწავლო ამოცანების გადაწყვეტა, შეიძლება ორ ტიპად დაიყოს: მხატვრულ-შემოქმედებითი და ოფიციალურ-საქმიანი. ამავე დროს, ამ ტექსტების უფრო კონკრეტული დასახელება შესაძლებლობას იძლევა, ისინი სამ ძირითად კატეგორიად (სახედ) დაჯგუფდეს - შემოქმედებითი, შემეცნებითი და პრაგმატული ხასიათის ტექსტებად (შესაბამისი განაწილება და ჩამონათვალი ქვემოთ სქემის სახით არის წარმოდგენილი).

ასევე შესაძლებელი ხდება იმ ძირითადი თემატიკის მონიშვნა, რომელიც მითითებულ ტექსტთა ტიპებმა და სახეებმა უნდა აღბეჭდოს და მოიცვას, რათა ადამიანის კულტურული და სოციალური გარემოს მთელი მრავალფეროვნება აისახოს.

ტექსტთა სხვადასხვა ტიპები ქმნის იმ აუცილებელ თემატურ გარემოს, რომლის გაცნობამაც მოსწავლე უნდა მოამზადოს ნაირგვარი ცხოვრებისეული და პროფესიული ურთიერთობისათვის. მოსწავლეები უნდა დაეუფლონ მხატვრული, შემეცნებითი და ყოფითი ტექსტების შექმნის, აღქმისა და ინტერპრეტაციის უნარ-ჩვევებს. მათ უნდა ისწავლონ ტექსტების დამოუკიდებლად შედგენა, ტექსტებში მოცემული საკითხების შესახებ ინფორმაციის მოპოვება, მათი ანალიზი და შეძლონ დამოკიდებულებების (პოზიციისა და შეფასებების) თავისუფალი გამოხატვა.

ტექსტის ტიპებიმხატვრული ოფიციალურ-საქმიანი თხრობითი, ლირიკული, აღწერითი, ჩანახატი, მიმოხილვითი, მონოლოგური, დიალოგური

საინფორმაციო, ყოფით-აღწერითი, პროცედურულ-აღწერითი, სადის-კუსიო, ახსნა-განმარტებითი, სა-მეცნიერო-პოპულარული

ტექსტის სახეებიშემოქმედებითი შემეცნებითი პრაგმატულილექსი; მოთხრობა; იგავი; პიესა; ლეგენდა ჩანახატი; ესკიზი; პორტრეტი; ზღაპარი; მითი; ბალადა; გადმოცემა; გამოცანა; ანდაზა; ენის გასატეხი.

ანალიზი; მსჯელობა; მოხსენება; დისკუსია; დასკვნა; რეზიუმე; ანოტაცია; მიმოხილვა; საგაზეთო სტატია; ისტორიული ინფორმაცია; ენციკლოპედიური სტატია; განხილვა; დოკ. ფილმი; ტელეგადაცემა; ამოცანა.

ყოფითი აღწერა; ანგარიში; ავტობიოგრაფია; ახსნა-განმარტება; განცხადება; ოქმი; სარეკლამო ტექსტი; პირადი წერილი; მოხსენებითი ბარათი.

თემატიკა:

ბუნება, მოგზაურობა, თავგადასავალი, ფანტასტიკა, ოჯახი, თანატოლების ცხოვრება, შრომა-სწავლა, ჰუმანიზმი, სამშობლო, ისტორია, რელიგია, ზნეობრივი მაგალითები, ადამიანური ურთიერთობები.

ბ. საბაზო საფეხური (VII-IX კლასები)

ის უნარ-ჩვევები, რომლებიც მოსწავლემ შეიძინა დაწყებით საფეხურზე, ვითარდება საბაზო საფეხურზე. სწავლების ამ ეტაპზე მოსწავლე ავლენს მიდრეკილებას ფილოსოფიური და ფსიქოლოგიური აზროვნებისადმი, ამიტომ ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლებაში აქცენტები კეთდება ისეთ მასალაზე, რომელიც შეიცავს პრობლემას (პრობლემებს), განსხვავებულ თვალსაზრისებს და მოითხოვს ამ პრობლემების გადაჭრის ალტერნატიული გზების ძიებას, თვალსაზრისების შეჯერებასა და საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვას. საბაზო სწავლება მოიცავს სამწლიან ციკლს. საბაზო საფეხურის დასრულების შემდეგ

მოსწავლეს უნდა შეეძლოს:

ა. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება

სხვადასხვა სახის ტექსტების მოსმენა და აღქმა; ტექსტის ნაწილების ერთმანეთთან ლოგიკურად დაკავშირება და ამ ლოგიკური

კავშირების ამსახველი სინტაქსურ-სტილისტური ხერხების სათანადოდ გამოყენება. აზრის გამოთქმისთვის შესაფერისი ემოციური ელფერის მქონე სიტყვებისა და ფრაზების

შერჩევა და მათი კონტექსტში ჩასმა; სხვადასხვა სახის (როგორც ლიტერატურული, ასევე სამეცნიერო-პოპულარული,

პუბლიცისტური, საქმიანი), სტილისა და ჟანრის წაკითხული ტექსტების თავისუფლად გაგება, მათი ენობრივი ანალიზი და სინთეზი;

ტექსტის სტრუქტურაში გარკვევა და ტექსტის ნაწილებს შორის კავშირის გააზრება; სხვადასხვა სირთულის და სხვადასხვა სახის (ლიტერატურული, სამეცნიერო-

პოპულარული, პუბლიცისტური, საქმიანი) ტექსტის გამართულად წერა განსხვავებულ თემებზე; გრამატიკის, ორთოგრაფიის, პუნქტუაციის ცოდნა და ამ ცოდნის შეგნებულად გამოყენება ტექსტის ასაგებად და დასახვეწად.

ბ. ენის კომუნიკაციური ასპექტები

საკუთარი კომუნიკაციური ქცევების ადეკვატურად შეფასება და სათანადოდ წარმართვა; იმ უნარ-ჩვევებისა და სტრატეგიების დაუფლება, რომლებიც მიღებულია მოცემულ

კულტურულ გარემოში კამათის, დისკუსიის, დებატებისა და საკუთარი აზრის გამოთქმისას;

ტექსტის წასაკითხად, დასამუშავებლად და გასაანალიზებლად აუცილებელი კითხვის სტრატეგიების დაუფლება;

სხვადასხვა ხასიათის ზეპირი და წერილობითი ტექსტების საკომუნიკაციო მიზანის ამოცნობა და ამ კუთხით ტექსტის ეფექტურობის შეფასება;

წერის დროს საკომუნიკაციო მიზნის გათვალისწინებით ფუნქციური სტილის მართებულად შერჩევა; საკუთარი ნაწერის რედაქტირება და კორექტირება.

გ. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა

მხატვრულ ტექსტში გამომსახველობითი ხერხების ამოცნობა და მათი ეფექტურობის შეფასება;

ლიტერატურულ ნაწარმოებში ასახული მოვლენებისა და პრობლემების დაკავშირება სუბიექტურ გამოცდილებასთან;

სხვადასხვა ლიტერატურულ ნაწარმოებებში გამოკვეთილი პრობლემატიკის ერთმანეთთან დაკავშირება, შედარება და შეპირისპირება;

ნაწარმოებში არსებული პრობლემური საკითხების არაერთმნიშვნელოვანი და არასწორხაზოვანი ინტერპრეტაცია;

სოციოკულტურული კონტექსტის გავლენის აღმოჩენა ლიტერატურულ ნაწარმოებებში;

ლიტერატურის მნიშვნელობის გააზრება ადამიანური გამოცდილების სხვადასხვაგვარი გამოვლენის (შემეცნებითი, შემოქმედებითი და ეთიკური) განვითარებისათვის;

სხვადასხვა ჟანრისა და სახის ტექსტების წერილობით სტრუქტურირება და ორგანიზება, სადაც მჟღავნდება მისი ლიტერატურული გემოვნება, შემეცნებითი ინტერესები, შემოქმედებითი მოთხოვნილებები.

გ. საშუალო საფეხური (X-XII კლასები)

ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლა საქართველოში სწავლების სამწლიან ციკლს ითვალისწინებს (X-XII კლასები). ზოგადი განათლების საშუალო საფეხური სავალდებულო არ არის და, ფაქტობრივად, მოსწავლის უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებისათვის მომზადებას ემსახურება. XI_XII კლასებში ჰუმანიტარული და არაჰუმანიტარული პროფილური ჯგუფების სტანდარტები

ქართულ ენასა და ლიტერატურაში განსხვავებულია; ბუნებრივია, ჰუმანიტარული კლასებისთვის სპეციალურ საგნებში მეტი დროა გამოყოფილი და ამ მიმართულებით მოზარდის უნარ-ჩვევების განვითარებას მეტი ყურადღება ექცევა; თუმცა, სრული ზოგადი განათლების მქონე ახალგაზრდა გარკვეულ მოთხოვნებს (პროფილური ორიენტაციის მიუხედავად) მაინც უნდა აკმაყოფილებდეს. იგი უნდა ავლენდეს კვლევით უნარ-ჩვევებს და, საერთოდ, იმ ზოგად და სპეციფიკურ უნარებს, რომლებიც მას მომავალში არჩეული პროფესიის დაუფლებაში დაეხმარება. საშუალო საფეხურის დასრულების შედეგად, მოსწავლეს უნდა შეეძლოს:

ა. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება სხვადასხვა სახის ზეპირი ტექსტების ანალიზი ტონალობის, ენობრივ-გრამატიკული

სტრუქტურისა და ეფექტურობის თვალსაზრისით; ადეკვატურად, გამართულად და დამარწმუნებლად მეტყველება; წაკითხული ტექსტის კონსტრუირება (ენობრივი ანალიზი და სინთეზი); ტექსტების ტიპების ამოცნობა და განმარტება მათს სტრუქტურულ-გრამატიკულ თუ

სტილისტურ თავისებურებებზე დაყრდნობით; ტექსტებში მოცემული გრამატიკული კონსტრუქციების გამოყოფა და მათი სათანადო

ინტერპრეტაციით წარმოდგენა. სხვადასხვა ტიპისა და სტილის ტექსტების გამართულად წერა; გრამატიკის,

ორთოგრაფიის, პუნქტუაციის წესების შეგნებულად გამოყენება ტექსტის ასაგებად და დასახვეწად.

ბ. ენის კომუნიკაციური ასპექტები საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევებისა და სტრატეგიების განვითარება, რომლებიც

უზრუნველყოფს სოციალურ გარემოში პიროვნების ადეკვატურ თვითგამოხატვას; საუბრის, დისკუსიის, დებატების, სხვადასხვა თემებზე კამათის წარმართვას;

სხვადასხვა ტიპის ზეპირი და წერილობითი ტექსტების შეფასება მათი საკომუნიკაციო ამოცანის გათვალისწინებით;

წაკითხულის გადამოწმება და შეფასება სანდოობის, აქტუალურობის, პოპულარობისა და სხვა კრიტერიუმების მიხედვით;

კონკრეტული საკითხის შესასწავლად ინფორმაციის მოძიება, კრიტიკულად გადამოწმება და მონაცემთა ბანკის შედგენა;

სხვადასხვა მიზნით, სხვადასხვა აუდიტორიისათვის ნებისმიერი ტიპის წერილობითი ტექსტის შეთხზვა.

გ. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა არგუმენტირებული მსჯელობა სხვადასხვა ჟანრის მხატვრულ ტექსტებში გამოვლენილი

მსოფლმხედველობრივი საკითხებისა და ლიტერატურული თავისებურებების შესახებ; ლიტერატურულ ნაწარმოებზე სუბიექტური მოსაზრების ჩამოყალიბება და წარმოჩენა; ლიტერატურულ ნაწარმოებებში მხატვრული აზროვნების ფორმების იდენტიფიცირება,

შედარება, შეპირისპირება, დაკავშირება და ანალიზი; სხვადასხვა ეპოქის ლიტერატურულ ტექსტებში ასახულ კულტურულ ფასეულობათა

გააზრება და მათ მიმართ საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა; სხვადასხვა ჟანრის ლიტერატურული ტექსტის შექმნის პროცესში ცხოვრებისეული და

შემოქმედებითი გამოცდილების რეალიზება;

წერილობით ტექსტებში საკუთარი პოზიციისა და ღირებულებითი დამოკიდებულებების სხვადასხვა ლიტერატურული ფორმით წარმოჩენა;

ქართული და მსოფლიო ლიტერატურული პროცესებისა და უნივერსალური ლიტერატურული თემების ურთიერთკავშირის აღმოჩენა.

2. სპეციალური ნაწილი საგანში ქართული ენა და ლიტერატურა

I კლასი, ქართული


ქართული I კლასი – მიმართულებებიზეპირმეტყველება კითხვა წერა1. მოსწავლე ისმენს და ადეკვატურად აღიქვამს მარტივ ინფორმაციას; სწორად რეაგირებს ნაცნობ სამეტყველო სიტუაციებში .

2. მოსწავლე გადმოსცემს მარტივ ინფორმაციას მისთვის ნაცნობ თემებზე.

3. მოსწავლე იცავს მართლმეტყველების ელემენტარულ წესებს

4. მოსწავლე ისმენს და იგებს ნაცნობ თემატიკაზე შექმნილ მცირე ზომის ტექსტებს და გამოხატავს თავის დამოკიდებულებას

5. მოსწავლე სათანადოდ აღიქვამს წაკითხული მარტივი ტექსტის შინაარსს

6. მოსწავლე ამოიცნობს ტექსტში მარტივ ენობრივ ერთეულებს.

7. მოსწავლეს გამომუშავებული აქვს წიგნთან მუშაობის საწყისი ჩვევები

8. მოსწავლე გამოხატავს თავის დამოკიდებულებას წაკითხული ტექსტის მიმართ

9. მოსწავლე წერს კარნახით და ნაბეჭდი ტექსტიდან / დაფიდან გადაწერს მარტივ წინადადებებს.

10. მოსწავლე ადგენს მარტივ წინადადებებს ნაცნობ თემებზე

11. მოსწავლე იცნობს და მართებულად იყენებს წერილობითი ტექსტის გრაფიკულ სტრუქტურას

I კლასის პროგრამის შინაარსი

I კლასის სტანდარტში მოცემული შედეგების მიღწევა შესაძლებელია მოცემულ შინაარსზე დაყრდნობით

1. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასებაძირითადი თემატიკა: ბგერა და ასო; მარცვალი. კავშირი და განსხვავება დონეებს შორის: სიტყვა _ წინადადება; მარტივი წინადადების აგება; თხრობითი, კითხვითი და ბრძანებითი წინადადებების ინტონაციის გამოხატვა; წინადადება _ დასრულებული აზრი.

2. ენის კომუნიკაციური ასპექტებიძირითადი თემატიკა: მოსმენისა და საუბრის წესები; თავაზიანი მეტყველება; მეტყველების ეტიკეტური ფორმები (მისალმება, დამშვიდობება, ბოდიშის მოხდა, მადლობის გადახდა, თხოვნა); სიტყვიერი და არასიტყვიერი კომუნიკაცია (ჟესტები, მიმიკა, ხმის დონეები, ინტონაცია); წერილობითი ტექსტის გრაფიკული სტრუქტურა: განსხვავებული ტიპის შრიფტები, ილუსტრაციები. ტექსტი, სათაური, ავტორი.

3. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვაძირითადი თემატიკა: მცირე ზომის ლექსები, მოთხრობები და ზღაპრები თანატოლებზე, სამშობლოზე, მეგობრობაზე, სიმართლეზე, ადამიანურ ურთიერთობებზე, ცხოველებზე, სიკეთესა და ბოროტებაზე, ადამიანისა და ბუნების ურთიერთობაზე.

საკითხავი მასალა: ლიტერატურული და ხალხური ზღაპარი; მცირე ზომის ფოლკლორული ტექსტები: ენის გასატეხები, გამოცანები, ანდაზები, ლექსები. ქართული და უცხოური საბავშვო კლასიკა და თანამედროვე მწერლების ზღაპრები, მოთხრობები, კომიქსები, ქართული საბავშვო ლექსები.

II კლასის სტანდარტი ქართულ ენასა და ლიტერატურაში (6.09.2007 N 808)

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვითზეპირმეტყველება კითხვა წერა

1.მოსწავლე ადეკვატურად რეაგირებს მარტივ სამეტყველო სიტუაციებში.

2. მოსწავლე ისმენს და იგებს ნაცნობ თემატიკაზე შექმნილ მცირე ზომის ტექსტებს და გამოხატავს თავის დამოკიდებულებას.

3. მოსწავლე მეტყველებაში იყენებს აქტიურ ლექსიკასა და ძირითად ენობრივ ფორმებს.

4. მოსწავლე იყენებს კითხვის მარტივ სტრატეგიებს.

5. მოსწავლე კითხულობს და იგებს მცირე ზომის ტექსტებს.

6. მოსწავლე ამოიცნობს მარტივი ტექსტის არსებით ენობრივ-გრამატიკულ ნიშნებს.

7. მოსწავლე ადრესატის გათვალისწინებით თხზავს მარტივი სახის საკომუნიკაციო და მიზნობრივ ტექსტებს.

8. მოსწავლე დამოუკიდებლად ადგენს მცირე მოცულობის ტექსტებს ნაცნობი ლექსიკის გამოყენებით.

9. მცირე მოცულობის ტექსტების შექმნისას მოსწავლე იყენებს ძირითად გრამატიკულ ელემენტებს.

10. მოსწავლე იყენებს ნაწერის გასწორების მარტივ ხერხებს.

II კლასის პროგრამის შინაარსი

1. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასებაძირითადი თემატიკა:

ლექსიკოლოგიური ასპექტი: სიტყვები გამოხატავენ ნაირგვარ სემანტიკას: საგანს, თვისებას, მოქმედებას და სხვ.; შეიძლება ერთსა და იმავე სიტყვას სხვადასხვა მნიშვნელობა ჰქონდეს; სიტყვის შერჩევა შესაძლებელია (და აუცილებელი) შინაარსის მიხედვით, რათა აზრი უკეთ გადმოიცეს.

გრამატიკული ასპექტი: ხმოვანი და თანხმოვანი; სიტყვის ბგერითი ანალიზი და სინთეზი. სიტყვის ფორმობრივი ანალიზის საწყისი ჩვევების გამომუშავება; კავშირი და განსხვავება დონეებს შორის: სიტყვა _ წინადადება _ ტექსტი; მარტივი წინადადების აგება და ძირითადი სასვენი ნიშნების გამოყენება; წარმოთქმული წინადადების ინტონაციის გამოხატვა წერისას და დაწერილისა _ პირიქით, წარმოთქმისას; სიტყვათა შინაარსობრივი კავშირი წინადადებაში; წინადადება _ დასრულებული აზრი; მოცემული სიტყვებით წინადადების კონსტრუირება; თხრობითი, კითხვითი და ძახილის წინადადებები. 2. ენის კომუნიკაციური ასპექტები

ძირითადი თემატიკა: საუბრის თემა, ადრესანტი და ადრესატი; ეტიკეტური დიალოგები. მოსმენის სტრატეგიები (თემა, სათაური და საკვანძო სიტყვები). შესწავლითი კითხვა (სასწავლო ტექსტის კითხვის სტრატეგიები: სათაურისა და აბზაცების მიხედვით კითხვების დასმა, საკვანძო სიტყვების გამოყოფა); ტექსტის კორექტირების მარტივი ხერხები (ჩამატება, ამოღება). ტექსტი, როგორც თემატური და აზრობრივი ერთიანობა. სათაურის ტიპები. ტექსტის სტრუქტურულ-აზრობრივი ნაწილები: დასაწყისი, ძირითადი ნაწილი, დასასრული. აღწერა და მსჯელობა. მიზნობრივი და ზეპირი კომუნიკაციის მარტივი ტექსტები (წერილი, დიალოგი, განცხადება, გამაფრთხილებელი წარწერები).3. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა

ძირითადი თემატიკა: ლექსები, მოთხრობები და ზღაპრები თანატოლებზე, სამშობლოზე, მეგობრობაზე, სიმართლეზე, ადამიანურ ურთიერთობებზე, ადამიანისა და ბუნების ურთიერთობაზე, სიკეთესა და ბოროტებაზე.საკითხავი მასალა: ლიტერატურული და ხალხური ზღაპრები, იგავ-არაკები; მცირე ფოლკლორული ჟანრები: ენის გასატეხები, გამოცანები, ანდაზები, ლექსები. ქართული და უცხოური საბავშვო კლასიკა, მოთხრობები, კომიქსები, ქართული საბავშვო ლექსები.

VII კლასი, ქართული


ქართული VII კლასი – მიმართულებებიზეპირმეტყველება კითხვა წერა1. მოსწავლე ისმენს უცნობი ინფორმაციის შემცველ ტექსტებს და წარმოადგენს ზეპირ ინფორმაციას აუდიტორიის წინაშე

2. მოსწავლე ისმენს და აფასებს სხვათა მეტყველებას მათი საკომუნიკაციო ამოცანის გათვალისწინებით

3. მოსწავლე ცვლის სამეტყველო ქცევას საკომუნიკაციო ამოცანისა და აუდიტორიის გათვალისწინებით

4. მოსწავლე მონაწილეობს საკლასო და სასკოლო დისკუსიებში

5. მოსწავლე ამოიცნობს და იყენებს ზეპირმეტყველების ძირითად ენობრივ მახასიათებლებს

6. ამოიცნობს და შესაბამისად იყენებს ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიებს

7. მოსწავლე კითხულობს სხვადასხვა ტიპის ტექსტებს. გამოხატავს და ხსნის საკუთარ დამოკიდებულებას მათ მიმართ

8. მოსწავლე ამოიცნობს ტექსტის შესაბამისობას კონკრეტულ მიზანსა და აუდიტორიასთან

9. მოსწავლე აანალიზებს ტექსტს სტრუქტურული და ენობრივი მახასიათებლების მიხედვით

10. იყენებს კითხვის მიზნის შესაბამის სტრატეგიებს

11. მოსწავლე ქმნის წერილობით ტექსტებს სხვადასხვა მიზნით

12. მოსწავლე ირჩევს წერილობითი ტექსტის ფორმასა და სტილს მიზნისა და აუდიტორიის გათვალისწინებით

13. მოსწავლე იცავს წერილობითი ტექსტის ორგანიზაციის წესებსა და ენობრივ ნორმებს

14. მოსწავლე მიმართავს წერის სტრატეგიებს ნაწერის ეფექტური ორგანიზებისათვის

VII კლასის პროგრამის შინაარსი

VII კლასის სტანდარტში მოცემული შედეგების მიღწევა შესაძლებელია მოცემულ შინაარსზე დაყრდნობით

1. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება

E ენისა და ტექსტის ურთიერთმიმართება. გრამატიკის სწავლებაში ფუნქციურ-სემანტიკური მიდგომის უპირატესობა, რაც ენობრივი მოვლენების ღრმა და მრავალმხრივ შესწავლას გულისხმობს მათი ფუნქციონირების თვალსაზრისით; ენის გაკვეთილებზე ყურადღება უნდა დაეთმოს არა მხოლოდ ენის სისტემის აღწერა-კლასიფიკაციას, არამედ სამეტყველო ამოცანის შესატყვისი სწორი, აზრობრივად ზუსტი, სტილისტურად და სიტუაციურად მართებული ენობრივ-გამომსახველობითი ხერხების ძიებას. შესაბამისად, გრამატიკული მასალა შერჩეული უნდა იქნას იმ სამეტყველო ამოცანების გათვალისწინებით, რაც მითითებულია სტანდარტში და, ბუნებრივია, უნდა ისწავლებოდეს არა იზოლირებულად, არამედ შესასწავლი ტექსტების სტილურ და შინაარსობრივ მახასიათებლებთან ერთად.

თემატიკა:ზოგადი ცნობები ქართული ენის შესახებ. ქართული ენის ბუნება. ქართული ენის ადგილი

მსოფლიო ენათა შორის.ქართული ენის ბგერითი შედგენილობა. Bბგერა.Mმხატვრული ტექსტის ბგერითი

ორგანიზაცია: ალიტერაცია, ასონანსი, რითმა. რითმის სახეები, გარითმვის ხერხები. ბგერა და აზრი. ბგერწერის აზრობრივი ფუნქცია.

ინტონაცია. ინტონაციის ძირითადი ელემენტები: ლოგიკური მახვილი, პაუზა, მელოდიკა, მეტყველების ტემპი, ხმის ტემბრი; ტიპობრივი სინტაქსური კონსტრუქციების (კითხვითი, თხრობითი და სხვა წინადადებების) ინტონაციური ნახაზი. მხატვრული ნაწარმოების ინტონაციური ანალიზი და გამომეტყველებითი კითხვა.

ლოგიკური მახვილი. ლოგიკური მახვილი, როგორც სიტყვის გამოყოფისა და ხაზგასმის საშუალება წინადადებაში, მნიშვნელოვანი ადგილებისა - ტექსტში.

პაუზა. პაუზა და მისი აზრობრივი დატვირთვა. ლოგიკური (აზრობრივი) და ფსიქოლოგიური პაუზები (გახსენების, გაჩუმების, დაძაბულობის პაუზები). პაუზის აღნიშვნა წერილობით ტექსტში.

წერილობითი ტექსტის გრაფიკულ-გამომსახველობითი საშუალებები. წერილობითი ტექსტის სტრუქტურა. სიტყვათა და სტრიქონთა განლაგება. სასვენი ნიშნები. ვიზუალური ეფექტები: ტექსტის ფიგურული განლაგება, შრიფტის შეცვლა, საკვანძო სიტყვების გამოყოფა.

ორთოგრაფია. ორთოგრაფიის დაცვა _ წერილობითი ტექსტის აუცილებელი მახასიათებელი. ორთოგრაფიული ლექსიკონი. ორთოგრაფიის დარღვევა, როგორც მხატვრულ-გამომსახველობითი ხერხი.

პუნქტუაცია. პუნქტუაცია და აზრი. პუნქტუაცია და ინტონაცია. Pპუნქტუაციის ნიშნების სტილისტური შესაძლებლობები. პუნქტუაციის ნიშნებზე უარის თქმა, როგორც მხატვრული ხერხი. ლექსიკოლოგია. სიტყვათწარმოების თავისებურებანი ქართულ ენაში. სიტყვათწარმოების მოდელი, როგორც ენის ლექსიკური მარაგის გამდიდრების საშუალება. სიტყვა მხატვრულ ტექსტში. სიტყვის გადატანითი მნიშვნელობა. სინონიმები, ომონიმები, ანტონიმები, დიალექტიზმები, ჟარგონი, არქაიზმები, ნეოლოგიზმები, პროფესიული ლექსიკა და მათი გამოყენება მხატვრულ ტექსტში.

* * *

შესაბამისად, VIII კლასში ყურადღება დაეთმობა მორფოლოგიის საკითხებს, არსებითი სახელის, ზედსართავი სახელის, ზმნის და სხვა მეტყველების ნაწილების გამომსახველობით შესაძლებლობებს, IX კლასში კი _ სინტაქსური კონსტრუქციების გამომსახველობით შესაძლებლობებს (დეტალურად იხილეთ შესაბამისი კლასების სტანდარტებთან).

VIII კლასის სტანდარტი ქართულ ენასა და ლიტერატურაში (6.09.2007 N 808)

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვითზეპირმეტყველება კითხვა წერა

2. მოსწავლე ისმენს მსჯელობას კონკრეტულ საკითხებზე და წარმოადგენს საკუთარ თვალსაზრისს აუდიტორიის წინაშე.

3. მოსწავლე ისმენს და აფასებს ორატორის გამოსვლას საკომუნიკაციო ამოცანისა და აუდიტორიის გათვალისწინებით.

4. მოსწავლე ამოიცნობს და იყენებს მსჯელობის ძირითად ენობრივ მახასიათებლებს.

5. მოსწავლე ირჩევს და იყენებს ზეპირი გამოსვლის მომზადების სტრატეგიებს.

6. მოსწავლე კითხულობს ტექსტებს (მხატვრულს და არამხატვრულს), რომლებიც შეიცავენ გარკვეულ თვალსაზრისს ან მსჯელობას კონკრეტულ საკითხებზე და გამოხატავს საკუთარ დამოკიდებულებას წაკითხულის მიმართ.

7. მოსწავლე აანალიზებს ტექსტის შესაბამისობას კონკრეტულ მიზანსა და აუდიტორიასთან.

8. 7. მოსწავლე აანალიზებს ნაწარმოების ფუნქციონირების მნიშვნელოვან ასპექტებს.

1. მოსწავლეიყენებს ენობრივი მახასიათებლების ცოდნას ტექსტების სტრუქტურის ასახსნელად.

9. მოსწავლე იყენებს კითხვის მიზნის შესაბამის სტრატეგიებს (გაცნობითი, შესწავლითი, ძიებითი კითხვა).

10. წერილობით გადმოსცემს საკუთარ თვალსაზრისს, მსჯელობს კონკრეტულ საკითხზე სათანადო არგუმენტების მოხმობით.

11. მოსწავლე ირჩევს წერილობითი ტექსტის ფორმასა და სტილს მიზნისა და აუდიტორიის გათვალისწინებით.

12. სხვადასხვა ტიპის ტექსტების შესაქმნელად მოსწავლე მართებულად იყენებს ენობრივ-გრამატიკულ სტრუქტურებსა და ხერხებს.

13. მოსწავლე მიმართავს წერის სტრატეგიებს ნაწერის ეფექტური ორგანიზებისათვის.

VIII კლასის პროგრამის შინაარსი

1. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება ზოგადი ცნობები ქართული ენის შესახებ. ენის რაობა და ფუნქციები; ენა და

აზროვნება; ენა და მეტყველება; ენათა ოჯახები; ქართული და მისი მონათესავე ენები; ქართული სალიტერატურო ენა და კილოები.

ლექსიკოლოგიური ასპექტები: სპეციფიკური ლექსიკა, სიტყვის პირდაპირი და გადატანითი მნიშვნელობით ხმარება; ერთ- და მრავალმნიშვნელობიანი სიტყვები; სიტყვის მნიშვნელობის გაფართოება-დავიწროება, სიტყვის კონტექსტური მნიშვნელობა; ფრაზეოლოგიზმები, მყარი შესიტყვებები; არასალიტერატურო ფორმების, ჟარგონისა და ბარბარიზმების არაკონვენციონალური გამოყენების ასპექტები; ლექსიკონებზე მუშაობა.

გრამატიკული ასპექტები: ბრუნვის ფორმათა გამოყენება ზმნური კონსტრუქციების კონტექსტში: სახელობითი, მოთხრობითი, მიცემითი ბრუნვების ფუნქციონირება; ზედსართავი

სახელი და არსებითი სახელის ნათესაობითი ბრუნვა - მსაზღვრელი (მსაზღვრელის გამოყენება სხვადასხვა დატვირთვით - ინფორმაციულ ტექსტში, მხატვრულ ტექსტში (ეპითეტი, მეტაფორა); რიცხვში შეთანხმების საკითხები (რიცხვითი სახელი - არსებითი სახელი; სახელი - ზმნა); წოდებითი ბრუნვის საკითხი (საკუთარ და საზოგადო სახელებთან); ჩვენებითი ნაცვალსახელი (ეს - ეგ - ის, ასეთი - მასეთი - ისეთი; ასე - ეგრე - ისე დაპირისპირება), მეტყველების პროცესში ამ ერთეულთა გამოყენების ასპექტები; კუმშვა-კვეცის საკითხები მხოლობითი-მრავლობითის კონტექსტში; ზმნის დროითი და სივრცული პარამეტრები (ზმნიზედა ზმნისწინი) და ბრუნვის ფორმები (მოქმედებითი, ვითარებითი ბრუნვები, თანდებულიანი ფორმები - ზმნიზედურ კონსტრუქციებში); დროისა და მოვლენათა თანმიმდევრობის აღმნიშვნელი ენობრივ-გრამატიკული ერთეულები (პირველად, ჯერ, შემდეგ, ბოლოს, დასასრულს; მაშინ, როდესაც, დიდი ხნის წინათ და ა. შ.); ზმნის დროები (წარსულის, აწმყოსა და მომავლის გამომხატველი ზმნური ფორმები); გარკვეული მოდალობების გამომხატველი ზმნური ფორმები; ზმნის პირები და ნაცვალსახელთა სისტემასთან მიმართება; ზმნის პირის ნიშნებთან დაკავშირებული მართლწერის საკითხები; ქცევის არსი (ობიექტებთან მიმართებით). ქცევის ფუნქციები (როგორ ჩაენაცვლება თანდებულიანი სახელი: აშენებს თავისთვის - იშენებს; აშენებს სხვისთვის - უშენებს); კონტაქტი და მასთან დაკავშირებული მართლწერის წესები (რატომ გააკეთებინა, დააწერინა და არა გააკეთებია, დააწერია); გვარი (კონვერსიის არსის გააზრება და ფუნქციები ტექსტში); ზმნის დრო და შიდა კილოურ-ასპექტური დიფერენციაცია (სრული, უსრული, კილოური სხვაობა: ვკეცე, ვკეცე, ვერ დავკეცე ტიპისა და სხვა.).

2. ენის კომუნიკაციური ასპექტებიძირითადი ცნებები: ზეპირი და წერილობითი კომუნიკაციის ცალმხრივი (ზეპირი

გამოსვლა აუდიტორიის წინაშე) და მრავალმხრივი (კამათი, დისკუსია) ფორმები; საკომუნიკაციო სიტუაციის ელემენტები (ადრესატი, ადრესანტი) და მათი ფუნქციური მიმართება; საკომუნიკაციო ამოცანა, მისი გავლენა ტექსტის ფორმაზე; ზეპირი კომუნიკაციის არავერბალური ხერხები (ინტონაცია, ჟესტი, მიმიკა, ხმის სხვადასხვა დონე, პაუზა მეტყველებაში, მეტყველების სიჩქარე); კომუნიკაციის სახეები: არაოფიციალური, ოფიციალური.

მეტყველების ტიპები. მსჯელობა, დისკუსია,ტექსტის სახეები. მიმოხილვითი ხასიათის ტექსტები; ნარკვევი, საგაზეთო სტატია,

მარტივი პროექტი, ახსნა-განმარტებითი ხასიათის ტექსტები, ანგარიში, ჩანახატი, სცენარი როლური თამაშებისათვის, მცირე ზომის მოთხრობები.

სტრატეგიები. მოსმენისა და მეტყველების სტრატეგიები (პრობლემის განსაზღვრა, მოსაზრების ჩამოყალიბება, არგუმენტის დასახელება); კითხვის სტრატეგიები (მარკირების სისტემა, ინფორმაციის გადამოწმება, ენციკლოპედიებითა და ლ;ექსიკონებით საგებლობა რეზიუმისა და ცხრილების შედგენა), წერის სტრატეგიები (დაგეგმვა, მასალის შეგროვება, ნაწერის გადამუშავება, რედაქტირება, კორექტირება).

3. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვასტანდარტში ასახული ამოცანების გათვალისწინებით სასურველია შეირჩეს იმგვარი

ლიტერატურული ნაწარმოებები, რომლებშიც გამოკვეთილი თემატიკა შეესატყვისება მოსწავლეთა შინაგან სამყაროს, მათ მოთხოვნილებებსა და ინტერესთა სფეროს. ტექსტებმა და მათში ასახულ საკვანძო, სადავო საკითხებზე მსჯელობამ ხელი უნდა შეუწყოს მოზარდში რეფლექსური აზროვნების ჩვევების გამომუშავებას; მხატვრული აზროვნების უნარის განვითარებას, თვითშემეცნების სურვილის გაღვივებას.ისევე, როგორც VII კლასში, პროგრამის საყრდენს ამ ეტაპზეც წარმოადგენს ქართული კლასიკური და თანამედროვე მწერლობა, უცხოური ლიტერატურის საუკეთესო ნიმუშებთან ერთად.

3. ტექსტი, როგორც ენობრივი ერთეული

ძირითადი ცნებები. ტექსტი. ტექსტის თემა, სათაური, საკვანძო სიტყვები, მთავარი აზრი (იდეა), ინტონაცია, დიალოგი, მონოლოგი, ჟანრი, სტილი, მეტყველების ტიპები. ტექსტის გადმოცემა (მოკლედ, ვრცლად), თხრობა.

მეტყველების ფუნქციური ტიპები. აღწერა, თხრობა, მსჯელობა. ტექსტის ფუნქციური ტიპები. სასაუბრო (მეგობრული წერილი, საუბარი, დისკუსია); სამეცნიერო (სახელმძღვანელოებში წარმოდგენილი სასწავლო ტექსტები, ენციკლოპედიების და ცნობარების სტატიები); ოფიციალურ-საქმიანი (განცხადება, რეკლამა, ახსნა-განმარტება, რეზიუმე, ანოტაცია, ინსტრუქცია, ოფიციალური წერილი); მხატვრული (მითი, ზღაპარი,

ლეგენდა, ლექსი, იგავი, მოთხრობა, ნოველა); პუბლიცისტური (საინფორმაციო ქრონიკა, საგაზეთო სტატია, ბიოგრაფია, გამოხმაურება).

4. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა

ისევე, როგორც ენობრივი, ლიტერატურული მასალაც უნდა შეირჩეს სტანდარტში დასმული ამოცანების გათვალისწინებით. კერძოდ, იმისათვის, რომ ლიტერატურულმა ნაწარმოებმა მიიზიდოს მოზარდი, აღუძრას წაკითხულის ირგვლივ მსჯელობისა და კამათის სურვილი, პირველ რიგში, ის მისთვის გასაგები ენით უნდა იყოს დაწერილი; შემდეგ - მისთვის საინტერესო თემას უნდა ეხებოდეს და, ბოლოს - გამოკვეთილი და ნათელი სტრუქტურით უნდა გამოირჩეოდეს. ეს უკანასკნელი მახასიათებელი მნიშვნელოვანია იმდენად, რამდენადაც მოსწავლემ უნდა გააცნობიეროს, როგორ “იგება” ტექსტი. მაგალითად, სტანდარტში დასმული ერთ-ერთი ამოცანის მიხედვით, მოსწავლე თხრობითი ტექსტის სტრუქტურაში უნდა ერკვეოდეს (უნდა ამოიცნოს თხრობითი ტექსტის სტრუქტურა, უნდა შეეძლოს ზეპირი და წერილობითი თხრობა), ამიტომ სასურველია შეირჩეს გამოკვეთილი სტრუქტურის მქონე თხრობითი ტექსტები, გამოკვეთილი შესავლით, შუა ნაწილით და დასასრულით. პოეტური ნაწარმოებებიდან უნდა შეირჩეს გამოკვეთილი ბგერწერული ეფექტების მქონე ტექსტები, რაც ხელს შეუწყობს ენობრივ-გამომსახველობითი საშუალებების: რითმის, ასონანსის, ალიტერაციის შესწავლას. ჟანრობრივი მახასიათებლების მიხედვით VII კლასში რეკომენდებულია მითების, ზღაპრები, ლეგენდების, მოთხრობების, ნოველების, იგავებისა და ლექსების შესწავლა. პროგრამის საყრდენს, ბუნებრივია, ქართული კლასიკური და თანამედროვე ლიტერატურა წარმოადგენს, მაგრამ დასაშვებია უცხოური ლიტერატურის საუკეთესო თარგმანების გამოყენებაც. ლიტმცოდნეობითი ასპექტები: რითმა, რიტმი, ალიტერაცია, გაპიროვნება, შედარება, მეტაფორა, სხვადასხვა ფუნქციურ სტილი (სასაუბრო, მხატვრული, პუბლიცისტური, საქმიანი); ტექსტის ფუნქციური ტიპები (თხრობა, აღწერა, მსჯელობა); აფორიზმი; აბზაცის დანიშნულებას პროზაულ ტექსტებში; სტილისტური ეფექტების შემქმნელი მხატვრული საშუალებანი (განმეორება, პარალელიზმი...).

X კლასი, ქართული


ქართული X კლასი – მიმართულებებიზეპირმეტყველება კითხვა წერა1. მოსწავლე მონაწილეობს საკლასო და სასკოლო დისკუსიებში

2. კამათის დროს მოსწავლე მიმართავს შესაბამის ტაქტიკას და იცავს სამეტყველო ქცევის ეთიკურ ნორმებს

3. აუდიტორიის წინაშე მოხსენებით გამოსვლისას მოსწავლე იყენებს ზეპირი კომუნიკაციის ეფექტიანობის გასაძლიერებელ ხერხებს

4 მოსწავლე აანალიზებს და აფასებს თანაკლასელების

6. მოსწავლე კითხულობს და აანალიზებს სხვადასხვა ტიპის ტექსტებს ფუნქციონირებისა და ორგანიზების თვალსაზრისით.

7. მოსწავლე განასხვავებს ტექსტში ფაქტობრივ, კონცეპტუალურ და ქვეტექსტურ ინფორმაციას

8. მოსწავლე კითხულობს

11. მოსწავლე წერს თხზულებას სხვადასხვა მიზნით და სხვადასხვა აუდიტორიისათვის

12. მოსწავლე ქმნის მხატვრულ ტექსტს მოცემული პირობის ან მოდელის მიხედვით

13. მოსწავლე წერს სასწავლო რეფერატს ერთი ან რამდენიმე წყაროს მიხედვით.

14. მოსწავლე ადგენს ტექსტის კონსპექტს

ზეპირ მოხსენებებს

5. მოსწავლე ამოიცნობს და შესაბამისად იყენებს ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიებს

სხვადასხვა ჟანრის მხატვრულ ნაწარმოებებს, პუბლიცისტურ თხზულებებს და გამოხატავს საკუთარ დამოკიდებულებას.

9. მოსწავლე კითხულობს, აანალიზებს სხვადასხვა ჟანრის მხატვრულ ნაწარმოებს

10. მოსწავლე იყენებს კითხვის მიზნის შესაბამის სტრატეგიებს

შესაბამისი წესების დაცვით.

15. მოსწავლე წერს გამოხმაურებას წაკითხულ წიგნზე ან მხატვრულ ნაწარმოებზე

16. მოსწავლე მიმართავს წერის სტრატეგიებს ნაწერის ეფექტური ორგანიზებისათვის

X კლასის პროგრამის შინაარსი

X კლასის სტანდარტში მოცემული შედეგების მიღწევა შესაძლებელია მოცემულ შინაარსზე დაყრდნობით

1. ტექსტის ფუნქციური ანალიზი; ტექსტის სტილისტიკა

ტექსტის განსაზღვრება. Eენისა და ტექსტის ურთიერთმიმართება. ენა და მეტყველება. ტექსტი და მეტყველება. წინადადებათა აზრობრივი გადაბმის ტიპები: ჯაჭვური და პარალელური კავშირები. წინადადებათა შეკავშირების ხერხები მეტყველებაში: ლექსიკური განმეორება, ნაცვალსახელები, სინონიმური ლექსიკა.

ტექსტის ერთეულები: წინადადება, რთული სინტაქსური ერთეული (პროზაული სტროფი). პროზაული სტროფის კომპოზიცია (დასაწყისი, შუა ნაწილი, დასასრული). ფრაგმენტი და მისი სახეები. თავი, როგორც ტექსტის სტრუქტურული ნაწილი. აბზაცი, როგორც ტექსტის კომპოზიციური ერთეული. აბზაცის ტიპები.

მეტყველების ტიპების კლასიფიკაცია აგებულების მიხედვით: პირველი პირის მეტყველება, მისი თავისებურებანი მეტყველების ფუნქციური სტილების მიხედვით. მეორე პირის მეტყველება, მისი გამოყენების სფეროები და თავისებურება. მესამე პირის მეტყველება, მისი გამოყენება სხვადასხვა ფუნქციურ სტილში.

ტექსტების კლასიფიკაცია სხვისი ნათქვამის გადმოცემის მიხედვით: Pპირდაპირი ნათქვამი, ირიბი ნათქვამი, არასაკუთარი-პირდაპირი ნათქვამი. მათი ფუნქცია, სტილისტური თავისებურებანი და გამოყენების სფეროები.

ტექსტების კლასიფიკაცია მეტყველების მონაწილეთა რაოდენობის მიხედვით: მონოლოგი, მისი სტრუქტურული და სტილისტური თავისებურებანი. მონოლოგის სახეები. დიალოგი; მისი სტრუქტურული და სტილისტური თავისებურებანი, გამოყენების სფეროები. პოლილოგი.

მეტყველების ფუნქციური ტიპები. აღწერა, მისი სტრუქტურული და სტილისტური თავისებურებანი. თხრობა და მისი სტილისტური ფუნქციები. მსჯელობა, მისი სტილისტური თავისებურება, დანიშნულება. მეტყველების ფუნქციური ტიპების შერევა მხატვრულ და პუბლიცისტურ თხზულებებში.

ტექსტების კლასიფიკაცია წინადადებათა შორის კავშირების მიხედვით. ტექსტები ჯაჭვური, პარალელური და შერეული კავშირებით.

ტექსტების ფუნქციურ-სტილური ტიპოლოგია. სასაუბრო, სამეცნიერო, ოფიციალურ-საქმიანი, მხატვრული, პუბლიცისტური მეტყველება.

ინდივიდუალური სტილი. ზოგიერთი ინდივიდუალური სტილის დახასიათება (შერჩევით). აბზაცი და ინდივიდუალური სტილი.

2. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვა

მხატვრული ნაწარმოებები უნდა შეირჩეს სტანდარტში დასმული ამოცანების გათვალისწინებით. ვინაიდან აქცენტი კეთდება მხატვრული ნაწარმოების ზეპირ და წერილობით ანალიზზე, სასურველია გამოკვეთილი სტრუქტურისა და მცირე მოცულობის ტექსტების არჩევა, რათა შესაძლებელი იყოს მათი დეტალური ანალიზი. ამ თვალსაზრისით, სრულიად შესაძლებელია დავეყრდნოთ, როგორც XIX საუკუნის ქართულ ლიტერატურას, რომელიც ტრადიციულად ისწავლებოდა X კლასში; თუმცა, აუცილებელი იქნება იმის გათვალისწინება, როგორ გაგრძელდება სწავლება XI და XII კლასებში; შესაძლებელია, სტანდარტში დასმული ამოცანების გათვალისწინებით შეირჩეს სხვადასხვა პერიოდის ლიტერატურა თემატური, ჟანრობრივი ან რაიმე სხვა პრინციპის მიხედვით.

3. ტექსტის ტიპები

სასაუბრო (დისკუსია, ზეპირი მოხსენება); სამეცნიერო (სამეცნიერო და სამეცნიერო-პოპულარული სტატიები, რეფერატი); პუბლიცისტური (ესე, საგაზეთო სტატიები, სხვადასხვა პერიოდის პუბლიცისტიკა; ბიოგრაფია) ტექსტები; მხატვრული ნაწარმოებები (ლექსი, მოთხრობა, ნოველა, პოემა).

XI კლასის სტანდარტი ქართულ ენასა და ლიტერატურაში (6.09.2007 N 808) წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვითზეპირმეტყველება კითხვა წერა

9. მოსწავლე წარმოადგენს საჯარო მოხსენებას (ზეპირი გამოსვლა) კონკრეტული მიზნით კონკრეტული აუდიტორიის წინაშე.

10. მოსწავლე ისმენს და კრიტიკულად აფასებს საჯარო გამოსვლებს.

11. მოსწავლე ამოიცნობს და იყენებს საჯარო გამოსვლის ეფექტიანობის გასაძლიერებელ საშუალებებს.

4. მოსწავლე იყენებს ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიებს საჯარო გამოსვლისმომზადების დროს.

5. მოსწავლე კითხულობს და აანალიზებს სხვადასხვა პერიოდის ტექსტებს მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეების და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.

6. აანალიზებს, როგორ გამოიყენება მხატვრული / არამხატვრული ტექსტი ელემენტები მისი ინტერპრეტაციის დროს.

7. აანალიზებს მხატვრული ნაწარმოების ენობრივ საშუალებებს ფუნქციონირების თვალსაზრისით.

8. მოსწავლე ირჩევს და იყენებს კითხვის ეფექტურ სტრატეგიებს.

1. მოსწავლე წერს მხატვრული ნაწარმოების ანალიზს.

2. მოსწავლე წერს სხვადასხვა სახის ესეს.

11. მოსწავლე წერს რეცენზიას წაკითხულ წიგნზე ან მხატვრულ ნაწარმოებზე.

12. მოსწავლე წერს სხვადასხვა ხასიათის არამხატვრულ ტექსტებს.

13. სხვადასხვა ტიპის ტექსტების შესაქმნელად მოსწავლე ადეკვატურად იყენებს სათანადო ენობრივ-გრამატიკულ საშუალებებს.

14. მოსწავლე იყენებს წერის სტრატეგიებს ნაწერის ეფექტური ორგანიზებისათვის.

XI კლასის პროგრამის შინაარსი

1. ინფორმაციის გაგება, ანალიზი და შეფასება ლექსიკოლოგიური ასპექტები: პროფესიული და დარგობრივი ლექსიკა; დიალექტიზმების, არქაიზმების, ნეოლოგიზმების გამოყენებაგრამატიკული ასპექტები: დროში თანამიმდევრობისა (შემდეგ, მერე, მანამ...სანამ, მას შემდეგ, რაც...) და სივრცული განლაგების გამომხატველი ზმნიზედები, სიტყვათშეხამებანი და სიტყვა-კავშირები; მიზეზ-შედეგობრივი ურთიერთობის ამსახველი ენობრივ-გრამატიკული (ლექსიკური, მორფოლოგიური, სინტაქსური) საშუალებანი; მრავალმხრივი ინტერპრეტაციის შესაძლებლობის გამომხატველი მოდალური სიტყვები, კავშირები და წინადადების წყობა; ეპიკური და სცენური თხრობისთვის დამახასიათებელი სინტაქსური კონსტრუქციები; მხატვრული ნაწარმოების სტილის განმსაზღვრელი ფონოლოგიური (ალიტერაცია, ასონანსი), და სემანტიკური ფიგურები (მეტაფორა, ევფემიზმი, მეტანომია), სინტაქსური ფიგურები; თხრობითი, მსჯელობითი და აღწერითი ხასიათის ტექსტისთვის დამახასიათებელი სინტაქსური კონსტრუქციები და ამ კონსტრუქციების კავშირები, ზმნა-შემასმენლის დრო-კილოთა ფორმები, ჩართული სიტყვები და გამონათქვამები, ანაფორული ნაცვალსახელები და ზმნიზედები, სიტყვის ლექსიკური და სემანტიკური განმეორებები, სინონიმური და ანტონიმური ჩანაცვლებები, ავტორისეული პოზიციის გამომხატველ დამხმარე ზმნების სტრუქტურა და ფუნქციები;

2. ენის კომუნიკაციური ასპექტებიზეპირი მოხსენება (საჯარო გამოსვლა). მოხსენების მიზანი, მოხსენების დაგეგმვა და

მომზადება. ძირითადი თვალსაზრისები, არგუმენტები, დასკვნები. ზეპირი გამოსვლის აუდიტორია, მისი ცოდნის დონე და ინტერესები. ზეპირი გამოსვლის ეფექტის გამაძლიერებელი სტრატეგიები.

ტექსტის ტიპები. სხვადასხვა ხასიათის რეცენზია, პირადი და ოფიციალური წერილები, ოქმი, საინფორმაციო ანგარიში.

3. მხატვრული ტექსტის გაგება და თვითგამოხატვასწავლების ამ ეტაპზე შეირჩევა სხვადასხვა პერიოდის შედარებით რთული და

მრავალფეროვანი ლიტერატურული მასალა, რათა მოსწავლემ შეძლოს სხვადასხვა პერიოდის ტექსტების ანალიზი და შედარება მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით. გააცნობიეროს, თუ რა თემები, იდეები და პრობლემებია დამახასიათებელი ამა თუ იმ ეპოქისათვის, რა გავლენას ახდენს კონკრეტული ეპოქა ლიტერატურულ ნაწარმოებში ასახული პრობლემის გადაჭრის გზებზე, რა ღირებულებებისა და ფასეულობების კონტექსტში უნდა განიხილებოდეს ეს პრობლემები. შერჩეული ტექსტები ჟანრობრივადაც მრავალფეროვანი უნდა იყოს: პოეზიის საუკეთესო ნიმუშებთან ერთად უნდა ისწავლებოდეს ეპიკური და დრამატული ჟანრის ნაწარმოებები, პუბლიცისტიკა, მემუარული და ავტობიოგრაფიული თხზულებები, ლიტერატურული ესეები, შესაძლებელია პოლიჟანრული ნაწარმოებების შეტანაც.

ქართული ლიტერატურის ნიმუშებთან ერთად სასურველია უცხოური ლიტერატურის (როგორც პოეტური ისე პროზაული ტექსტები) იმ ნიმუშების წარმოდგენაც, რომლებიც იმავე ეპოქაშია შექმნილი და ტიპოლოგიისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით ახლოს დგანან სწავლების ამ ეტაპისათვის შერჩეულ მხატვრულ ნაწარმოებებთან.

საგნობრივი პროგრამა ქართულის, როგორც მეორე ენისათვისშესავალი

ქართულის, როგორც მეორე ენის სასწავლო პროგრამა განკუთვნილია იმ მოსწავლეებისათვის, ვინც ქართულს სწავლობს, როგორც სახელმწიფო ენას. ესენი არიან სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენლები, რომლებიც ძირითადად კომპაქტურად სახლობენ სხვადასხვა რეგიონში. სკოლაში ისინი მშობლიურ ენაზე სწავლობენ და სწავლის დაწყების პერიოდისათვის ქართული არ იციან. განსხვავებული ვითარებაა დიდ ქალაქებში, სადაც ქართულის როგორც მეორე ენის შემსწავლელებს სკოლაში შესვლის დროს ქართული ენის გარკვეული ცოდნა აქვთ. მიუხედავად განსხვავებული ეთნიკური წარმომავლობისა და ენის ცოდნისა, ეს მოსწავლეები ერთ ასაკობრივ ჯგუფს წარმოადგენენ, იწყებენ ქართულის შესწავლას I კლასიდან, 6-7 წლის ასაკიდან, და სწავლობენ მას სრული ზოგადი განათლების საშუალო საფეხურის დამთავრებამდე (12 წლის განმავლობაში). სასწავლო პროგრამამ უნდა

უზრუნველყოს ის, რომ საშუალო საფეხურის დამთავრების შემდეგ მოსწავლეებს საკმარისად ჰქონდეთ განვითარებული ენობრივი და საკომუნიკაციო უნარები იმისათვის, რომ შეეძლოთ წარმატებული სოციალური და პერსონალური ურთიერთობა ქართულ ენაზე. ამისათვის მათ უნდა ისწავლონ ენის ეფექტური გამოყენება და ვინაიდან ქართული მათთვის მეორე ენაა, ამ მიზნის მისაღწევად, ბუნებრივია, უფრო მეტი დრო სჭირდებათ, ვიდრე ქართველ მოსწავლეებს.

მეორე ენის შემსწავლელები

მათ შორის გამოიყოფა ორი ძირითადი ჯგუფი: ისინი, ვინც კომპაქტურად სახლობენ რეგიონებში და სკოლაში ქართულის სწავლას

იწყებენ ყოველგვარი საწყისი ცოდნის გარეშე და

ისინი, ვინც დიდ ქალაქებში (ქართულენოვან კომუნიკაციურ გარემოში) ცხოვრობენ და ქართულის სწავლას იწყებენ მცირე ან ელემენტარული ცოდნით.

ეროვნული სასწავლო გეგმა ითვალისწინებს ამ განსხვავებას.

სასწავლო პროგრამის მიზანი

ქართულის როგორც მეორე ენის სასწავლო პროგრამის მიზანია, ხელი შეუწყოს სრულფასოვანი მოქალაქის აღზრდას, რომელიც შეძლებს სამოქალაქო საზოგადოებაში ინტეგრაციას და საკუთარი წვლილის შეტანას მის განვითარებაში.

უფრო კონკრეტულად კი ქართულის როგორც მეორე ენის სასწავლო პროგრამამ უნდა უზრუნველყოს ქართული ენის იმგვარი ცოდნა, რომ მოსწავლემ შეძლოს:

წარმატებული კომუნიკაცია ქართულ ენაზე; სხვადასხვა ტიპის ტექსტების გაგება და შექმნა; ქართული ენობრივ-კულტურული თვითმყოფადობისა და ღირებულებების გაცნობა,

დაფასება და პატივისცემა; ქართული ენის ცოდნის შემდგომი გაღრმავება და გამდიდრება დამოუკიდებლად.

სასწავლო პროგრამის სტრუქტურა

დაწყებითი საფეხურის, I-VI კლასების, სასწავლო პროგრამა წარმოდგენილია ყოველი კლასის ბოლოს მისაღწევი შედეგების სახით, რომელთაც თან ახლავს შედეგის მიღწევის ინდიკატორები. ე.ი.პროგრამა შედგება ორი ურთიერთდაკავშირებული ელემენტისაგან:

სასწავლო შედეგები ინდიკატორები

სასწავლო შედეგები ასახავს იმ ცოდნისა და უნარ-ჩვევების ერთიანობას, რომლის დემონსტრირებაც უნდა მოახდინოს მოსწავლემ ამა თუ იმ კლასის ბოლოს. სასწავლო შედეგში გამოიყენება აქტიური მოქმედების ამსახველი ზმნები, რაც ხელს უწყობს შედეგის თვალსაჩინოებას. შედეგებს თან ახლავს ინდიკატორები, რომლებიც უიოლებენ მასწავლებელს იმის შემოწმებას, მიაღწია თუ არა მოსწავლემ შედეგს.

ზოგიერთ ინდიკატორს მეტი სიცხადისათვის თან ერთვის მაგალითები, რომლებიც შეიცავენ ტიპობრივ ლექსიკას და გრამატიკულ სტრუქტურებს.

პროგრამის შინაარსი შეიცავს სარეკომენდაციო მითითებებს, ენობრივ და გრამატიკულ მასალას, რომელზე დაყრდნობითაც შესაძლებელია ყოველი კლასის ბოლოს განსაზღვრული შედეგების მიღწევა.

საგნის სტრუქტურა

სასწავლო გეგმის მიხედვით, ენის სწავლებაში გამოიყოფა სამი ძირითადი მიმართულება: ზეპირმეტყველება, კითხვა და წერა და ქვემიმართულებები: კომუნიკაცია, ენობრივი (გრამატიკული) ასპექტები, ენა კონტექსტში და სწავლის სტრატეგიები (ქვემიმართულებები, სტრუქტურა რომ არ გაგვერთულებინა, პროგრამაში არ გამოგვიყვია, თუმცა სამუშაო სქემაში იგულისხმება).

დაწყებითი საფეხურიI კლასის სტანდარტი წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვითზეპირმეტყველება კითხვა წერა

1. მოსწავლე ახერხებს კომუნიკაციას საკლასო ოთახში. იყენებს შესწავლილ ენობრივ ფორმულებს და მარტივ გამონათქვამებს.

2. ირჩევს კონტექსტის შესატყვის საკომუნიკაციო საშუალებებს.

3. იგებს ნაცნობი ლექსიკის შემცველი ლექსების, სიმღერების, დიალოგების და ილუსტრირებული მცირე მოცულობის თხრობითი ტექსტების შინაარსს.

4. სწორად წარმოთქვამს ქართული ენისათვის დამახასიათებელ სპეციფიურ ბგერებს.

5. იყენებს კომუნიკაციისა და სწავლის ელემენტარულ სტრატეგიებს.

6. წარმოაჩენს იმის ცოდნას, რომ ხელნაწერ და ნაბეჭდ ტექსტში აზრი გამოხატულია სიმბოლოების მეშვეობით.

7. გამოხატავს ჩანაფიქრს, გადმოსცემს ამბავს და საკუთარ განცდებს ხატვის, გადმოხატვის (გადმოწერის) საშუალებით.

პროგრამის შინაარსისამეტყველო ფუნქციებირუბრიკა I კლასი1.1. სოციალური ურთიერთობებიმისალმება გამარჯობა! / გამარჯობა(თ)! დილა _ მშვიდობისა! /

გამარჯობა(თ)!მოკითხვა როგორ ხარ? / როგორ ხართ? _ კარგად.დამშვიდობება ნახვამდის!მადლობის გადახდა გმადლობთ! მობოდიშება ბოდიში!თავაზიანი მიმართვა თქვენ... (როგორ ხართ?) წარდგენა, გაცნობა მე ვარ... / ეს არის...მილოცვა გილოცავ დაბადების დღეს! / გილოცავ ახალ წელს!დათანხმება, უარი დიახ / არაწახალისება ყოჩაღ! / კარგია!ინტერაქცია სუფრასთან მიირთვით! _ დიდი მადლობა! / გმადლობთ!თხოვნა შეიძლება წავიდე? შეიძლება მოვიდე?შეიძლება

გავიდე?დამშვიდება

გაფრთხილებატელეფონით საუბარი1.2.ინფორმაციის გაცვლაპირადი მონაცემები: სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი

რა გქვია შენ? _ მე მქვია... რა გვარი ხარ? _ მე ვარ... რამდენი წლის ხარ? _ მე ვარ 7 წლის... სად ცხოვრობ? _ მე ვცხოვრობ...

ეროვნების და წარმომავლობის შესახებტელეფონის ნომერიდაბადების დღეოჯახისაქმიანობაიდენტიფიცირება პიროვნების / საგნის

ვინ არის ის? _ ის არის ბიჭი, / გოგონა რა არის ეს? _ ეს არის კატა...

ჯანმრთელობის შესახებ როგორ ხარ? _ კარგად / ცუდადთარიღიდროის აღრიცხვასაქმიანობის, აქტივობის შესახებ რას აკეთებ? _ მე ვხატავ. რას აკეთებს გოგონა? _

გოგონა ხატავს, წერს...ამინდის შესახებ როგორი ამინდია დღეს? _ დღეს კარგი/ცუდი

ამინდია... ცივა? _ ცივა/ არ ცივა ცხელა? - ცხელა/არ ცხელა

სურვილის შესახებ წყალი გინდა? _ მინდა/ არ მინდათვითგამოხატვა მე მომწონს ? მე არ მომწონსსაყიდლებზე ყოფნისასთავისუფალი დროის შესახებ

1.3. აღწერა, დახასიათებაადამიანის გარეგნობა როგორია ის? _ ის მაღალია,/დაბალია./ლამაზიაადამიანის ჩაცმულობაადამიანის ხასიათი როგორია ის? _ ის კეთილია,/ჭკვიანია,/კარგია,

ცუდია,/სულელია...საგნის აღწერა როგორია ის? ის არის

დიდი,/პატარა,/მოკლე/გრძელი ცხოველის აღწერა / რას შვება ცხოველი / ფრინველი?

ძაღლი, კატა... ლომი, მგელი... ცხოველია... ქათამი, ბატი... ბეღურა, ბულბული... ფრინველია...

1.4. გემოვნების გამოხატვა1.5. შეფასება, დამოკიდებულებამოწონება, არმოწონება მოგწონს? _ დიახ, მომწონს,/არა, არ მომწონსდადებითი,უარყოფითი შეფასება სწორია! არ არის სწორი!საკუთარი პოზიციის გამოხატვა როგორია? _ კარგია/ცუდია...გრძნობების, ემოციის გამოხატვა 1.6. შეგრძნებების გამოხატვა გცივა(თ)? _მცივა,/არ მცივა გცხელა(თ)? _

მცხელა,/არ მცხელა1.7. საჭიროების, სურვილის გამოხატვასაჭიროება მე მინდა/არ მინდა1.8. ემოციის გამოხატვასიხარული რა კარგია!სინანული რა ცუდია!ბრაზიეჭვი, ვარაუდიგაკვირვებაშიშიინტერესი

ინდიფერენტულობა1.9. დროში ორიენტირებადროში განთავსება დღეს, / ახლაქრონოლოგიასიხშირეხანგრძლივობა1.10.სივრცეში ორიენტირებაადგილმდებარეობა სად არის ის?_ის არის ოთახში.სად არის წიგნი?

_წიგნი არის მაგიდაზემიმართულება1.11. ლოგიკური კავშირის გამოხატვამიზეზი, შედეგი, ოპოზიცია1.12. ნებართვა, ვალდებულება, აკრძალვა

თუ შეიძლება? _ შეიძლება, / არ შეიძლება

1.13. ინტერაქცია საკლასო ოთახშიმასწავლებლის მითითებები ადექი(თ)! დაჯექი!/დასხედით! გადაშალე(თ)

წიგნ(ებ)ი! გამოდი(თ) დაფასთან! წაშალე(თ) დაფა! სიჩუმე! ჩუმად! ითამაშე(თ)! შეხედე(თ)! მომისმინე(თ)! გავიმეოროთ ერთად! დახატე(თ)! ვინ არის დღეს?/ვინ არ არის დღეს?

მიმართვები, შეკითხვები მასწავლებლისადმი

ლექსიკარუბრიკა I კლასი2.1. ინდივიდისხეული თავი, ტანი, თმა, სახე, თვალ(ებ)ი, ყურ(ებ)ი, ცხვირი,

პირი, ხელ(ებ)ი, ფეხ(ებ)ი, გარეგნობა ლამაზი, უშნო, გრძელი, მოკლე, დიდი, პატარა,

მაღალი, დაბალი, ახალგაზრდა, მოხუცი დახასიათება კარგი, ცუდი, კეთილი, ბოროტი, ჭკვიანი, სულელი,

ძლიერი, სუსტიტანსაცმლის აქსესუარები კაბა, შარვალი, ფეხსაცმელი, წინდა/წინდები,

ქვედაკაბა, ზედატანი, პერანგი, პალტო, ქუდი, ჩანთაჰიგიენა სავარცხელი პირსახოცი, საპონი, ჯაგრისიჯანმრთელობა/ავადმყოფობა ექიმი, კარგად ვარ,/ ცუდად ვარ/ ავად ვარ შეფასება და ემოციური რეაქციები კარგად, ცუდად2.2 ინდივიდის გარემოცვაადამიანები კაცი, ქალი, ბავშვ(ებ)ი, ხალხი, ამხანაგი, ბიჭი,

გოგო(ნა), ცხოველი, ლეკვი, კნუტი. ოჯახი / ნათესავები ოჯახი, დედა, მამა, შვილი, და, ძმა, ბებია, ბაბუა...ცხოველთა სამყარო ცხოველებია: ძაღლი, , კატა, , ცხვარი, ღორი, თხა,

ცხენი, ძროხა; მელა, დათვი, მგელი, სპილო, ირემი, კურდღელი... თაგვი, ფრინველებია: ქათამი, მამალი, ბატი, იხვი. ჩიტი...

ზღაპრის სამყარო მეფე, დედოფალი, უფლისწული, სასახლე, ჯადოქარი... პრინცი., პრინცესა

ბუნება მზე, ცა, მთვარე, დედამიწა, ვარსკვლავ(ებ)ი, მდინარე, ქვა, ხე, ყვავილი, ფოთოლი, მზე ანათებს...

ბუნების მოვლენები სიცხე, სიცივე, წვიმა, თოვლი, ქარიგეოგრაფიული დასახელებები საქართველო, ქალაქი, სოფელისახელმწიფოს ატრიბუტებიქალაქი ქალაქი, ქუჩა, მაღაზია, მანქანა, გზა, შენობა.

სოფელი მინდორი, ყვავილი, ბალახი, ეზო საცხოვრებელი ადგილი სახლი, ოთახი, კედელი, ფანჯარა, კარი ავეჯი, საყოფაცხოვრებო ნივთები. მაგიდა, სკამი, სავარძელი, ტახტი, საწოლი, კარადა,

თარო. ტელევიზორი, კომპიუტერი, სურათი. აქსესუარები, ჭურჭელი თეფში, ჭიქა, დანა, ჩანგალი, კოვზი, ფინჯანი,

ლამბაქი.სკოლა, პერსონალი სკოლა, კლასი, მოსწავლე. ზარი, გაკვეთილი,

დასვენება. მასწავლებელი, წერა, კითხვა, ხატვა, მოსმენა.

სასწავლო ნივთები ჩანთა, წიგნი, რვეული, კალამი, ფანქარი, სასწავლო საგნები მომსახურების ობიექტები მაღაზია, ბაზარი, გამყიდველი.სურსათი ნაყინი, კანფეტი, ნამცხვარი, ტორტიკვება, კვების პროდუქტები რძე, ტრანსპორტი, პერსონალი ავტობუსი, ტაქსი, ველოსიპედი.კულტურული ობიექტები, პერსონალი

თეატრი, კინო, ცირკი, ზოოპარკი, სიმღერა, ცეკვა.

ფოსტა, პერსონალიდღესასწაულები, ზეიმები დაბადების დღე, ახალი წელი, საჩუქარი, ნაძვის ხე,

გილოცავ დაბადების დღეს!/ახალ წელს! გასართობი, თავისუფალი დრო,სათამაშოები, თამაშები

სათამაშო, თოჯინა, მანქანა, დოლი, ბურთი, ფერადი ფანქრები, ნახატი.

2.3. აქტივობები შინ არის, დგება, წვება, ჭამს, სვამს, ხედავს,

ლაპარაკობს, უსმენს, იბანს, იცვამს, თმას ივარცხნის, სკოლაში ხატავს, წერს, კითხულობს, ადექი! დაჯექი! ეკითხება,

პასუხობს, ითვლის.სპორტი თამაშობს, ცურავს, ვარჯიშობს...დასვენება, გართობა თამაშობს, ხატავს, აფერადებს, სეირნობსმომსახურება ყიდულობსმგზავრობა, გადაადგილება მიდის, მგზავრობს.2.4. ინდივიდის ორიენტირებიდროსეზონები კვირის დღეებითვეებიდღე/ღამე დილა, საღამო, დღე, ღამედროის განსაზღვრასივრცეადგილმდებარეობამახასიათებლებიფერი თეთრი, შავი, წითელი, მწვანე, ლურჯი, ყვითელი. ზომა დიდი, პატარაფორმაწონარაოდენობა ბევრი, ცოტატემპერატურაშემადგენლობარიცხვები 1_20

გრამატიკამეტყველების ნაწილები I კლასიარსებითი სახელი სახელობითი ბრუნვა. მრავლობითი რიცხვი (-

ებიანი მრავლობითი)ზედსართავი სახელი დადებითი ხარისხის ფორმა

რიცხვითი სახელი რაოდენობითი რიცხვითი სახელი 1_20ნაცვალსახელი პირის ნაცვალსახელები (მე, შენ, ის, ჩვენ, თქვენ,

ისინი)ზმნა ახლანდელი დროის ფორმა; არის ზმნის

შეკვეცილი ფორმა. მომწონს...ზმნიზედა დროის ზმნიზედა (ახლა) ადგილის ზმნიზედა

(აქ,იქ)თანდებული -ში, -ზენაწილაკი არა, დიახ, არ კავშირი დაშორისდებულიწინადადებაწინადადების ტიპები შედგენილობის მიხედვით

მარტივი წინადადება

წინადადების ტიპები მოდალობის მიხედვით

მტკიცებითი და კითხვითი წინადადებები

ფონეტიკა და ორთოეპია

ზეპირი მეტყველების დროს ყურადღება უნდა მიექცეს ქართული სპეციფიკური თანხმოვნების სწორად წარმოთქმას, მჟღერი, ყრუ მკვეთრი და ყრუ ფშვინვიერი თანხმოვნების ოპოზიციას (თ _ ტ, დ _ თ, პ _ ფ, ქ _ კ, ს _ ზ, ყ, ჭ, წ, ჩ, ც, ძ, ჯ, ჰ...).

III საგნობრივი პროგრამა საგანში - მათემატიკა

1. ზოგადი ნაწილი საგანში მათემატიკა


(ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში მათემატიკის სწავლების კონცეფცია)სასკოლო მათემატიკური განათლების როლი და მიზნები

თანამედროვე ეპოქაში მათემატიკა ფართოდ გამოიყენება ადამიანის საქმიანობის ყველა სფეროში: მეცნიერებასა და ტექნოლოგიებში, მედიცინაში, ეკონომიკაში, გარემოს დაცვასა და აღდგენა-კეთილმოწყობაში, სოციალურ გადაწყვეტილებათა მიღებაში. აღსანიშნავია აგრეთვე მათემატიკის განსაკუთრებული როლი კაცობრიობის განვითარებაში და თანამედროვე ცივილიზაციის ჩამოყალიბებაში. საინფორმაციო და გამოთვლითი ტექნოლოგიების განვითარება, სივრცე-დროის სტრუქტურის უკეთ გააზრება, ბუნებაში არსებული მრავალი კანონზომიერების აღმოჩენა და აღწერა ნათლად წარმოაჩენს მათემატიკის სამეცნიერო და კულტურულ ღირებულებას. რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, მათემატიკა ხელს უწყობს ადამიანის გონებრივი შესაძლებლობების განვითარებას. იგი იძლევა ეფექტიანი, ლაკონიური და არაორაზროვანი კომუნიკაციის საშუალებას. მათემატიკის გამოყენებით შესაძლებელია რთული სიტუაციის თვალსაჩინო წარმოჩენა, მოვლენების ახსნა და მათი შედეგების განჭვრეტა. მათემატიკაში შექმნილი აბსტრაქტული სისტემები და თეორიული მოდელები გამოიყენება კანონზომიერებების შესასწავლად, სიტუაციის გასაანალიზებლად და პრობლემების გადასაჭრელად.

პრობლემის გადაჭრისას აუცილებელია მის არსში წვდომა, ადეკვატური მათემატიკური აპარატის შერჩევა, ხოლო ასეთის არ არსებობის შემთხვევაში - მისი შემუშავება; შესასწავლი პროცესის გააზრებული მოდელის შექმნა, მიღებული მოდელის საშუალებით საჭირო დასკვნების გაკეთება და შემდეგ მათი გამოყენებითი ინტერპრეტაცია. პრაქტიკული თუ სამეცნიერო პრობლემები, თავის მხრივ მათემატიკას ამარაგებს მნიშვნელოვანი და საინტერესო ამოცანებით. შესაბამისად, სწავლებისას ძირითადი ყურადღება უნდა მიექცეს მათემატიკური მეთოდების გამოყენებას გარემომცველი სამყაროს შემეცნებისას, სოციალურ-ეკონომიკური თუ ტექნიკური პროცესების მართვისას, საყოფაცხოვრებო თუ მეცნიერული პრობლემების გადაჭრისას და მათემატიკური

ცოდნის, როგორც ლოგიკურად გამართული სისტემის ჩამოყალიბებას და გადაცემას. გარდა ამისა, მათემატიკის სწავლებისას, ძირითადი ფოკუსის გადატანა (როგორც პრაქტიკული ასევე მეცნიერული ხასიათის) პრობლემების გადაჭრაზე, აძლიერებს მოსწავლეთა ენთუზიაზმს და აღძრავს ინტერესს მათემატიკისადმი.

აქედან გამომდინარე, ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში მათემატიკის სწავლების მიზნებია მოსწავლეთათვის: აზროვნების უნარის განვითარება; დედუქციური და ინდუქციური მსჯელობის, შეხედულებათა დასაბუთების, მოვლენებისა და

ფაქტების ანალიზის უნარის განვითარება; მათემატიკის როგორც სამყაროს აღწერისა და მეცნიერების უნივერსალური ენის ათვისება; მათემატიკის როგორც ზოგადსაკაცობრიო კულტურის შემადგენელი ნაწილის გაცნობიერება; სწავლის შემდგომი ეტაპისათვის ან პროფესიული საქმიანობისათვის მომზადება. ცხოვრებისეული ამოცანების გადასაწყვეტად საჭირო ცოდნის გადაცემა და ამ ცოდნის

გამოყენების უნარის განვითარება.ძირითადი უნარ-ჩვევები, რომელთა გამომუშავებასაც ხელს უწყობს მათემატიკის სასკოლო კურსი

მათემატიკის ცოდნა ნიშნავს მათემატიკური ცნებებისა და პროცედურების ფლობას, მათი გამოყენების უნარს რეალური პრობლემების გადაჭრისას; აგრეთვე კომუნიკაციის იმ საშუალებების ფლობას, რომლებიც საჭიროა ინფორმაციის მისაღებად და გადასაცემად მათემატიკური ენისა და საშუალებების გამოყენებით.ის ძირითადი უნარ-ჩვევები, რომელთა ჩამოყალიბებასაც ემსახურება პრობლემების გადაჭრაზე ორიენტირებული მათემატიკური განათლება, ასეთია:მსჯელობა-დასაბუთება

ვარაუდის გამოთქმა და მისი კვლევა კერძო მაგალითებზე საწყისი მონაცემების გადარჩევა და ორგანიზება (მათ შორის აქსიომების, უკვე ცნობილი

ფაქტების), არსებითი თვისებებისა და მონაცემებსი გამოყოფა დამტკიცების, დასაბუთების მეთოდის შერჩევა (მაგ. საწინააღმდეგოს დაშვების მეთოდის

გამოყენება, ევრისტიკული მეთოდის გამოყენება დასაბუთებისას) სხვადასხვა ტიპის გამონათქვამის ადეკვატური გამოყენება; მაგალითად: პირობითი (“თუ ...

მაშინ”) და რაოდენობრივი ხასიათის, დაშვების, განსაზღვრების, თეორემის, ჰიპოთეზის, შემთხვევათა ჩამონათვალის

არჩეული სტრატეგიის ვარგისიანობისა და მისი გამოყენების საზღვრების განხილვა მსჯელობის ხაზის განვითარება, ალტერნატიური გზის მოძებნა, მიღებული გადაწყვეტილების

სისწორისა და ეფექტიანობის დასაბუთება; განზოგადოებით ან დედუქცით მიღებული დასკვნების ახსნა და დასაბუთება

თეორემების-დებულებების დასკვნის ანალიზი ერთი ან რამდენიმე პირობის, შეზღუდვის შესუტება-მოხნით

გამონაკლისი შემთხვევების აღნიშვნა და მათი განზოგადოების არამართებულობის დასაბუთება კონტრმაგალითის მოძებნით

კომუნიკაცია

ტერმინოლოგიის, მათემატიკური აღნიშვნებისა და სიმბოლოების კორექტული გამოყენება ინფორმაციის წარმოდგენის ხერხებისა და მეთოდების ფლობა, გამოყენება; სხვადასხვა გზით

წარმოდგენილი ინფორმაციის ინტერპრეტაცია, მასზე მსჯელობა, ერთმანეთთან დაკავშირება სხვისი ნააზრევის გაგება და გაანალიზება ინფორმაციის მიღებისა და გადაცემის შესაფერისი საშუალებების შერჩევა აუდიტორიისა და

საკითხის გათვალისწინებით ინფორმაციის გადაცემისას საკითხის არსის (მაგ. ობიექტის არსებითი თვისებების) წარმოჩენაგამოყენება, მოდელირება

ფიგურების და ობიექტების ზომების, აგრეთვე მათ შორის მანძილების, მასის, ტემპერატურის და დროის გასაზომად გზებისა და მეთოდების პოვნა და გამოყენება; პროცესის ან რეალური ვითარების მოდელირებისათვის საჭირო მონაცემების შერჩევა და მოპოვება

ჩვეულ გარემოში (ყოველდღიურ ცხოვრებაში) მათემატიკური ობიექტებისა და პროცესების შემჩნევა და მათი თვისებების გამოყენება მოდელის აგებისას, პრაქტიკული (ყოფითი) ამოცანების გადაჭრისას

მოცემული მოდელის ელემენტების ინტერპრეტირება, იმ რეალობის კონტექსტში, რომელსაც იგი აღწერს და პირიქით – რეალური ვითარების დაკვირვების შედეგად მიღებული მონაცემების ინტერპრეტირება შესაბამისი მოდელის ენაზე

მოცემული მოდელის გაანალიზება და შეფასება, კერძოდ, მისი მოქმედების არეალისა და მოდელის ადეკვატურობის დადგენა; შესაძლო ალტერნატივების განხილვა და შედარება

პრობლემების გადაჭრა

ამოცანის შინაარსის აღქმა, ამოცანის მონაცემებისა და საძიებელი სიდიდეების გააზრება-გამიჯვნა

პრობლემის განსაზღვრა და მისი ჩამოყალიბება, მათ შორის არასტანდარტულ ვითარებაში (მაგ. როდესაც პრობლემის გადასაჭრელად საჭირო მათემატიკური პროცედურა ცალსახად არაა განსაზღვრული)

კოპლექსური (რთული) პრობლემების საფეხურებად, მარტივ ამოცანებად დაყოფა და ეტაპობრივად გადაჭრა (ამოხსნა), მათ შორის სტანდარტული მიდგომებისა და პროცედურების გამოყენებით

პრობლემის გადასაჭრელად საჭირო სტრატეგიებისა და რესურსების შერჩევა, მათი გამოყენება და ეფექტიანობის მონიტორინგი

უკვე ცნობილი ფაქტებისა და სტრატეგიების შერჩევა და ერთმათეთთან დაკავშირება მაღალი სირთულის პრობლემების გადასაჭრელად

მიღებული შედეგის კრიტიკული შეფასება კონტექსტის გათვალისწინებით და ზღვრული შემთხვევების კვლევა

პრობლემის გადაჭრისას ადეკვატური დამხმარე ტექნიკური საშუალებებისა და ტექნოლოგიების შერჩევა და მათი გამოყენება

დამოკიდებულება

თანამშრომლობა ჯგუფური სამუშაოების შესრულებისას; კორექტულობა მასწავლებელთან და მეგობრებთან მიმართებაში

სამუშაოს ორგანიზებისა და დაგეგმვის ხერხებისა და მეთოდების ფლობა მათემატიკის ადგილისა და მნიშვნელობის შეფასება სხვადასხვა დისციპლინებში, ბიზნესში,

ხელოვნებაში და ადამიანის მოღვაწეობის სხვადასხვა სფეროებში ინფორმაციული ტექნოლოგიების გამოყენებისას ეთიკურ/სოციალური ხასიათის პრობლემების

გაცნობიერება და ეთიკური ნორმების დაცვა.

მათემატიკის ეროვნული სასწავლო გეგმის სტრუქტურა

ჩამოთვლილი უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბება და განვითარება შესაძლებელია მხოლოდ შესაბამისი შინაარსის (ცნებების, დებულებებისა და პროცედურების) გამოყენებით.ეროვნული სასწავლო გეგმა მათემატიკაში პირობითად დაყოფილია ოთხ ძირითად მიმართულებად: რიცხვები და მოქმედებები; გეომეტრია და სივრცის აღქმა; მონაცემთა ანალიზი, სტატისტიკა და ალბათობა; კანონზომიერებები და ალგებრა.ეს მიმართულებები მჭიდრო ურთიერთკავშირშია და მოიცავს იმ ცოდნას და უნარ-ჩვევებს, რომელსაც მოსწავლე უნდა დაეუფლოს ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში სწავლის განმავლობაში. სასწავლო გეგმის დაყოფა მიმართულებებად არ ნიშნავს კურსის ანალოგიურ დაყოფას, იგი მხოლოდ წარმოაჩენს შესასწავლი მასალის სპექტრს და საშუალებას იძლევა მიეთითოს, თუ რაზე უნდა გამახვილდეს მეტი ყურადღება სწავლების ამა თუ იმ საფეხურზე.1. რიცხვები და მოქმედებები:

რიცხვები, მათი გამოყენებები და რიცხვის წარმოდგენის საშუალებები მოქმედებები რიცხვებზე და რიცხვითი თანაფარდობები

რაოდენობათა შეფასება და მიახლოება სიდიდეები, ზომის ერთეულები და რიცხვების სხვა გამოყენებები

2. გეომეტრია და სივრცის აღქმა: გეომეტრიული ობიექტები: მათი თვისებები, ურთიერთმიმართება და კონსტრუირება ზომა და გაზომვის საშუალებები გარდაქმნები და ფიგურათა სიმეტრიულობა კოორდინატები და მათი გამოყენება გეომეტრიაში

3. მონაცემთა ანალიზი, ალბათობა და სტატისტიკა: მონაცემთა წყაროები და მონაცემთა მოპოვების საშუალებები მონაცემთა მოწესრიგების ხერხები და მონაცემთა წარმოდგენის საშუალებები მონაცემთა შემაჯამებელი რიცხვითი მახასიათებლები ალბათური მოდელები შერჩევითი მეთოდი და შერჩევის რიცხვითი მახასიათებლები

4. კანონზომიერებები და ალგებრა: სიმრავლეები, ასახვები, ფუნქციები და მათი გამოყენება დისკრეტული მათემატიკის ელემენტები და მათი გამოყენება ალგორითმები და რეკურსია ალგებრული ოპერაციები და მათი თვისებები

მიმართულებების მიზნები სწავლების საფეხურების მიხედვით

სასწავლო კურსი ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში დაყოფილია სამ საფეხურად: დაწყებითი საფეხური (I – VI კლასები), საბაზო საფეხური (VII – IX კლასები) და საშუალო საფეხური (X – XII კლასები). მათემატიკის სასწავლო კურსის აგების პრინციპი უნდა ითვალისწინებდეს ამ დაყოფას და თითოეულ საფეხურზე მათემატიკის სწავლებას უნდა ჰქონდეს მკაფიოდ ჩამოყალიბებული მიზნები.

რიცხვები და მოქმედებებიამ მიმართულების ძირითადი მიზნებია “რიცხვის შეგრძნების” განვითარება, თვლის პრინციპების ათვისება, არითმეტიკული მოქმედებებისა და მათი თვისებების შესწავლა, გამოთვლის ხერხების ათვისება და შედეგების შეფასება; ჩაწერის პოზიციური სისტემების შესწავლა, მათი ურთიერთშედარება და გამოყენება არითმეტიკული მოქმედებების შესრულებისას და პრაქტიკული ამოცანების გადაჭრისას; რიცხვითი სისტემების შესწავლა.დაწყებითი საფეხური. ამ საფეხურზე უნდა მოხდეს რიცხვებთან დაკავშირებული პრობლემების გადაჭრისას არითმეტიკული მოქმედებების და მათი ადეკვატურად გამოყენების უნარის ჩამოყალიბება; არითმეტიკული მოქმედებების თვისებებისა და მათ შორის კავშირების დანახვა; არითმეტიკული მოქმედებების შედეგისა და რიცხვითი გამოსახულების მნიშვნელობის შეფასების უნარის განვითარება.გარდა ამისა, მოსწავლეს უნდა ჩამოუყალიბდეს ათობითი პოზიციური სისტემის სრულყოფილი გაგება და მრავალნიშნა რიცხვებზე მოქმედებების შესრულებისას მისი გამოყენების უნარი; წილადის სხვადასხვა ასპექტის (როგორც მთელის ნაწილი, ერთობლიობის ნაწილი, პოზიცია რიცხვით ღერძზე და გაყოფის შედეგი) გაგება.საბაზო საფეხური. ამ საფეხურზე მოსწავლემ უნდა გაიღრმავოს თავისი ცოდნა მთელ რიცხვებთან, წილადებთან, ათწილადებთან და პროცენტებთან დაკავშირებით ისე, რომ საფეხურის დასრულების შემდეგ იყენებდეს წილადების ეკვივალენტობას, ათწილადებს, პროპორციას და პროცენტებს ამოცანების ამოხსნისას და რეალურ ვითარებაში. რიცხვის ცნების გაგება უნდა გაფართოვდეს რაციონალურ რიცხვებამდე. მას უნდა შეეძლოს რიცხვით ღერძზე რაციონალური რიცხვის მიახლოებითი პოზიციის მითითება და უნდა შეექმნას საწყისი წარმოდგენები ირაციონალურ რიცხვებზე.საშუალო საფეხური. რიცხვებზე არითმეტიკული მოქმედებების შესრულების უნარი და მათი თვისებების ცოდნა/გამოყენება უნდა გახდეს ალგებრული სტრუქტურებისა და კანონზომიერებების უკეთ გააზრების საფუძველი. ამ საფეხურზე, მოსწავლეს უნდა შეეძლოს როგორც რიცხვითი სისტემის, ასევე არითმეტიკული ოპერაციის ცნების გაფართოება, მაგ.

ვექტორებსა და მატრიცებზე. გარდა ამისა, უნდა მოხდეს მთელ რიცხვთა სისტემის უფრო ღრმად შესწავლა რიცხვთა თეორიის ელემენტების გამოყენებით.

კანონზომიერებები და ალგებრაამ მიმართულების ძირითადი მიზანია მოსწავლეს ჩამოუყალიბდეს კანონზომიერებების, ალგებრული მიმართებებისა და ფუნქციური დამოკიდებულებების ამოცნობის; აგრეთვე, მათი საშუალებით მოვლენების მოდელირებისა და პრობლემების გადაჭრის უნარი.დაწყებითი საფეხური. ამ საფეხურზე მიმართულების მიზანია მარტივი კანონზომიერებებისა და სიდიდეებს შორის დამოკიდებულების ამოცნობის უნარის განვითარება, არითმეტიკული ოპერაციების თვისებების და ასოითი აღნიშვნების გამოყენების შესწავლა.საბაზო საფეხური. ამ საფეხურზე მიმართულების მიზანია სიდიდეებს შორის დამოკიდებულებებთან დაკავშირებული ცნებებისა და პროცედურების შესწავლა, აგრეთვე მათი გამოსახვის სხვადასხვა ხერხის ერთმანეთთან დაკავშირებისა და შედარების უნარის განვითარება; პრობლემის გადაჭრისას ასოითი გამოსახულების გამოყენების, მათ შორის განტოლების შედგენისა და ამოხსნის უნარის განვითარება; საწყისი წარმოდგენების შექმნა სიმრავლურ ცნებებსა და ოპერაციებზე.საშუალო საფეხური. ამ საფეხურის მიზანია ფუნქციათა ოჯახების, მათი შედარებისა კვლევის მეთოდების შესწავლა; სხვადასხვა კონტექსტში არსებული დამოკიდებულების გამოსახვისას იტერაციული და რეკურენტული ფორმების გამოყენების უნარის განვითარება; სტრუქტურის აღწერისა და შესწავლისას დისკრეტული მათემატიკის აპარატის გამოყენების უნარის განვითარება.

გეომეტრია და სივრცის აღქმაამ მიმართულების ძირითადი მიზანია გეომეტრიული ობიექტებისა და მათი თვისებების, გაზომვების, გეომეტრიული გარდაქმნებისა და გეომეტრიაში ალგებრული მეთოდების გამოყენების შესწავლა.დაწყებითი საფეხური. ამ საფეხურზე მიმართულების მიზანია გეომეტრიული ობიექტების ურთიერთგანლაგების აღწერისა და დემონსტრირების, გეომეტრიულ ობიექტთა კომპონენტების ამოცნობისა და მათი ურთიერთმიმართების აღწერის, ატრიბუტების მიხედვით ფიგურათა დაჯგუფების, სიტყვიერი აღწერილობის მიხედვით ფიგურის ამოცნობისა და მისი მოდელის შექმნის უნარის განვითარება.საბაზო საფეხური. ამ საფეხურზე მიმართულების მიზანია გეომეტრიულ ობიექტთა შესწავლისას, გეომეტრიულ ობიექტთა შორის მიმართებების დადგენისას და გეომეტრიულ ობიექტთა კლასიფიკაციისას, გაზომვის, შედარებისა და გეომეტრიული გარდაქმნების გამოყენების უნარის განვითარება. გარემოში ორიენტირებისას კოორდინატების გამოყენების და არაპირდაპირი გზით ობიექტთა ზომების დადგენის შესწავლა; ინდუქციური/დედუქციური მსჯელობისა და ვარაუდის გამოთქმა-შემოწმების უნარის განვითარება.საშუალო საფეხური აღნიშნულ საფეხურზე უნდა მოხდეს დედუქციური/ინდუქციური მსჯელობისა და გეომეტრიული კვლევის შედეგების განზოგადების უნარის განმტკიცება. კოორდინატების, ტრიგონომეტრიის და გარდაქმნების გამოყენება პრაქტიკული გეომეტრიული პრობლემების გადასაჭრელად და ამ ხერხებიდან ყველაზე ეფექტიანის შერჩევის უნარის განვითარება.

მონაცემთა ანალიზი, ალბათობა და სტატისტიკაზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში სტატისტიკური ცნებებისა და აპარატის შემოტანის მიზანია მოსწავლეთა ინტუიციური წარმოდგენების მოწესრიგება, სტრუქტურებად ჩამოყალიბება და მათი ალბათურ-სტატისტიკური ინტუიციისა და აზროვნების განვითარება.

დაწყებითი საფეხური. ამ საფეხურზე მიმართულების სწავლების მიზანია მოსწავლეები გაეცნონ აღწერითი სტატისტიკის ელემენტებს – თვისებრივ და დისკრეტულ რაოდენობრივ მონაცემთა შეგროვების, მოწესრიგების, წარმოდგენისა და ინტერპრეტაციის საშუალებებს.საბაზო საფეხური. ამ საფეხურზე მიმართულების სწავლების მიზანია მოსწავლეები დაეუფლონ აღწერითი სტატისტიკის ძირითად ცნებებსა და მეთოდებს, რათა მათი საშუალებით გაერკვნენ მონაცემთა თავისებურებებში და შეძლონ ვარაუდის გამოთქმა მონაცემებზე დაყრდნობით. გარდა ამისა, სწავლების მიზანია მოსწავლეები გაეცნონ ალბათობის თეორიის საწყისებს და გააცნობიერონ განსხვავება დეტერმინისტულ და შემთხვევითობის შემცველ ვითარებებს შორის.

საშუალო საფეხური. ამ საფეხურზე მიმართულების სწავლების მიზანია მოსწავლეებს შეექმნათ სისტემატიზებული წარმოდგენები ალბათობის თეორიისა და სტატისტიკის შესახებ, რათა გააკეთონ ან/და შეაფასონ დასკვნები გაურკვევლობის შემცველ ვითარებაში, ამოიცნონ შემთხვევითობის როლი ამა თუ იმ წამოწყებაში და მოახდინონ მისი კვანტიფიკაცია გადაწყვეტილების მისაღებად.

ეროვნული სასწავლო გეგმის დანიშნულება და მისი სტრუქტურა

ეროვნული სასწავლო გეგმის დანიშნულებაა დაეხმაროს სასკოლო განათლების პროცესის მონაწილეებს (მასწავლებელებს, მოსწავლეთა მშობლებს, სახელმძღვანელოების ავტორებს და განათლების პროცესის მართვის სპეციალისტებს), ამ პროცესის დაგეგმვასა და წარმართვაში.ეროვნულ სასწავლო გეგმაში აღწერილია ის სავალდებულო მოთხოვნები, რომელსაც უნდა აკმაყოფილებდეს ყოველი მოსწავლე თითოეული კლასის დასრულების შემდეგ. ეს მოთხოვნები, თითოეული მიმართულებისათვის, ჩამოყალიბებულია შედეგებისა და მათი ინდიკატორების ენაზე.შედეგი არის დებულება იმის შესახებ თუ რა უნდა შეეძლოს მოსწავლეს სწავლის მოცემული საფეხურის დასრულების შემდეგ.ინდიკატორი არის დებულება იმ ცოდნისა და უნარ-ჩვევების დემონსტრირების შესახებ, რომელიც ჩამოყალიბებულია შესაბამის შედეგში. ინდიკატორის ძირითადი დანიშნულებაა იმის წარმოჩენა მიღწეულია თუ არა შედეგი. ინდიკატორი ორიენტირებულია უნარ-ჩვევებზე და ჩამოყალიბებულია აქტივობის ენაზე. შედეგთან დაკავშირებული ინდიკატორების ერთობლიობა ფარავს შედეგს და ამავე დროს თითოეული მათგანი წარმოაჩენს შედეგს რომელიმე კუთხით. ის თუ რამდენადაა ესა თუ ის შედეგი მიღწეული, განისაზღვრება შესაბამისი ინდიკატორების იმ რაოდენობით რომელსაც მოსწავლე აკმაყოფილებს. შედეგი ითვლება მიღწეულად თუ მოსწავლე აკმაყოფილებს ამ შედეგის შესაბამისი ინდიკატორების უმეტესობას.თითოეული საფეხურის შესაბამისი შედეგებისა და მათი ინდიკატორების ერთობლიობას თან ერთვის შინაარსი, რომელიც არის სასწავლო მასალის იმ საკითხთა ჩამონათვალი რომლის გამოყენებითაც შესაძლებელია ჩამოყალიბებული შედეგების მიღწევა სწავლების მოცემულ საფეხურზე. დოკუმენტში წარმოდგენილი შინაარსი მხოლოდ სარეკომენდაციო ხასიათისაა და აქედან გამომდინარე იგი არ განიხილება, როგორც ამ საფეხურისათვის განკუთვნილი სავალდებულო სასწავლო მასალა. იგულისხმება რომ ერთი და იგივე შედეგის მიღწევა (ე.ი. იმ უნარების განვითარება, რომლების ამ შედეგშია აღწერილი) შესაძლებელია განსხვავებულ სასწავლო მასალაზე დაყრდნობითაც.

2. სპეციალური ნაწილი საგანშო მათემატიკა

I კლასი - მათემატიკა

შედეგები მიმართულებების მიხედვითმათ. I - მიმართულებები

რიცხვები და მოქმედებები

კანონზომიერებები და ალგებრა

გეომეტრია და სივრცის აღქმა

1. ერთმანეთს უსაბამებს რიცხვებს, რიცხვით სახელებს და რაოდენობებს

5. განავრცობს, წარმოადგენს და ადარებს საგნების პერიოდულ განლაგებებს

6. ამოიცნობს და აღწერს ბრტყელ ფიგურას

7. გამოსახავს ბრტყელ გეომეტრიულ ფიგურებს

2. იყენებს რიგობრივ რიცხვით სახელებს და რიცხვებს როგორც ჭდეებს (“იარლიყი”)

3. აკავშირებს თვლას, რიცხვებს შორის დამოკიდებულებებს და შეკრება-გამოკლების მოქმედებებს ერთმანეთთან

4. აფასებს და ადარებს რაოდენობებს

(მიმდევრობებს) და ამოიცნობს ობიექტთა ურთიერთმდებარეობას

პროგრამის შინაარსი მიმართულებების მიხედვით:

ა) რიცხვები და მოქმედებები1. ნატურალური რიცხვები 20-ის ფარგლებში2. რიცხვის ცნების სხვადასხვა ასპექტი3. რიცხვების გამოყენება

ბ) კანონზომიერებები და ალგებრა1. საგნების საშუალებით წარმოდგენილი პერიოდული მიმდევრობები

გ) გეომეტრია და სივრცის აღქმა1. ბრტყელი ფიგურები: სამკუთხედი, ოთხკუთხედი, ხუთკუთხედი, ექვსკუთხედი, წრე.2. მარტივი სქემები სიბრტყეზე (მაგ. წირებით შეერთებული წერტილები

II კლასის მათემატიკის სტანდარტი (6.09.2007 N 808)

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვით

მათ. IIმიმართულება:რიცხვები და მოქმედებები



მონაცემთა ანალიზი, ალბათობა და სტატისტიკა

6. ერთმანეთს უსაბამებს რიცხვებს, რიცხვით სახელებს, რაოდენობებს და რიგს.

7. აკავშირებს თვლას, რიცხვებს, რიცხვით სახელებს შორის დამოკიდებულებებს და შეკრება-გამოკლების მოქმედებებს ერთმანეთთან.

8. ასრულებსMგანახევრება-გაორმაგების მოქმედებებს და აკავშირებს მათ შეკრება-

11. განავრცობს, წარმოადგენს და ადარებს საგნების ან ნახატების/ფიგურების პერიოდულ განლაგებებს (მიმდევრობებს)

12. იყენებს შეკრებას და გამოკლებას მარტივი მათემატიკური ამოცანის ამოხსნისას.

13. ორიენტირებს გარემოში და

14. იყენებს თვისებრივ და რაოდენობრივ ნიშნებს ფიგურების აღსაწერად

15. ადარებს და ადგენს ფიგურათა ზომებს

16. აგროვებს თვისებრივ მონაცემებს მისი უშუალო გარემოცვის შესახებ

17. აწესრიგებს თვისებრივ მონაცემებს

18. აკეთებს თვისებრივ მონაცემთა ინტერპრეტაციას

გამოკლებასთან და ერთმანეთთან.

9. აფასებს და ადარებს რაოდენობებს 100-ის ფარგლებში.

10. იყენებს რიცხვებს და მათზე მოქმედებებს გამოთვლებზე ამოცანების ამოხსნისას

აღწერს ობიექტთა ურთიერთგანლაგებას

პროგრამის შინაარსი მიმართულებების მიხედვითა) რიცხვები და მოქმედებები

1. 100-ზე ნაკლები ნატურალური რიცხვები2. ათობითი პოზიციური სისტემა და მისი დემონსტრირება3. არითმეტიკული მოქმედებები ნატურალურ რიცხვებზე და მათი დემონსტრირება4. ეროვნული ფულის ნიშნები

ბ) კანონზომიერებები და ალგებრა1. საგნების, ნახატების ან ფიგურების საშუალებით წარმოდეგენილი პერიოდული

მიმდევრობები.2. შეკრების/გამოკლების (არაუმეტეს ორი მოქმედების) შემცველი მთელრიცხოვანი

გამოსახულებები და მათი ეკვივალენტობა.3. შეკრების კომუტაციურობა და ასოციაციურობა (არაფორმალურად და შესაბამისი

ტერმინების გარეშე).4. ერთი უცნობი კომპონენტისა და შეკრების/გამოკლების ერთი მოქმედების შემცველი

მთელრიცხოვანი ტოლობები.

გ) გეომეტრია და სივრცის აღქმა

1. ბრტყელი ფიგურები: წერტილი, მონაკვეთი, ტეხილი, მრუდი წირი.2. ფიგურის შიგა და გარე არეები, ფიგურის საზღვარი.3. საერთო საზღვრის მქონე ფიგურები, მათი საერთო გვერდები და წვეროები.4. ტოლი ფიგურები.5. მანძილი: ადიციურობა მონაკვეთზე, სიგრძის საზომი არასტანდარტული ერთეულები.6. სიბრტყეზე ორიენტაცია და ობიექტთა ურთიერთგანლაგება.

დ) მონაცემთა ანალიზი, ალბათობა და სტატისტიკა 1. თვისებრივ მონაცემთა შეგროვების საშუალებანი: დაკვირვება, მონაცემთა ამოკრება

მონაცემთა მონაცემთა სიიდან ან/და ცხრილიდან.1. თვისებრივი მონაცემების ორგანიზაცია: მონაცემთა დაჯგუფება.2. მონაცემთა მოწესრიგებული ერთობლიობების რაოდენობრივი და თვისებრივი ნიშნები:

მონაცემთა საერთო რაოდენობა, განმეორება, პოზიცია და თანმიმდევრობა ერთობლიობაში.

მონაცემთა წარმოდგენის საშუალებანი თვისებრივი მონაცემებისთვის: სია, ცხრილი, პიქტოგრამა (რომელშიც ერთი სიმბოლო შეესაბამება ერთ მონაცემს ან მონაცემთა წყვილს).

VII კლასი – მათემატიკაშედეგები მიმართულებების მიხედვით

მათ. VII მიმართულებები





1. კითხულობს, 5. ამოიცნობს და 9. ამოიცნობს 14. მოიპოვებს

გამოსახავს, ადარებს და ალაგებს რაციონალური რიცხვებს პოზიციური სისტემის გამოყენებით

2. სხვადასხვა ხერხით ასრულებს მოქმედებებს რაციონალურ რიცხვებზე

3. აფასებს რაციონალურ რიცხვებზე მოქმედებათა შედეგს

4. ერთმანეთთან აკავშირებს ზომის სხვადასხვა ერთეულებს და იყენებს მათ ამოცანების ამოხსნისას

გამოსახავს სიდიდეებს შორის პირდაპირპროპორციულ დამოკიდებულებას

6. ამოცანის ამოხსნისას იყენებს სიმრავლურ ცნებებსა და ოპერაციებს

7. ამარტივებს ალგებრულ გამოსახულებას და ხსნის წრფივ განტოლებას

8. განავრცობს და აანალიზებს ობიექტების პერიოდულ მიმდევრობას ან/და მუდმივი ნაზრდის მქონე რიცხვით მიმდევრობას

გეომეტრიულ ფიგურებს, ადარებს მათ სახეობებს და ახდენს კლასიფიცირებას

10. წარმოადგენს გეომეტრიულ ობიექტებს ამოცანის კონტექსტის შესაბამისად

11. ახდენს გეომეტრიულ გარდაქმნებს და იყენებს მათ ფიგურათა თვისებების დასადგენად

12. იყენებს კოორდინატების მეთოდს ორიენტაციისათვის

13. ხსნის გეომეტრიულ ამოცანებს სამკუთხედებთან დაკავშირებული ცნებებისა და ფაქტების გამოყენებით

დასმული ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო თვისებრივ და რაოდენობრივ მონაცემებს

15. აწესრიგებს და წარმოადგენს თვისებრივ და რაოდენობრივ მონაცემებს დასმული ამოცანის ამოსახსნელად ხელსაყრელი ფორმით

16. აკეთებს თვისებრივ და რაოდენობრივ მონაცემთა ინტერპრეტაციას და ანალიზს ამოცანის კონტექსტის გათვალისწინებით

პროგრამის შინაარსი მიმართულებების მიხედვით

ა) რიცხვები და მოქმედებები.

1. მთელი რიცხვები და არითმეტიკული მოქმედებები მთელ რიცხვებზე.2. წილადები, ათწილადები და ზოგიერთი კავშირი მათ შორის.3. პროცენტი (100-ზე ნაკლები ან ტოლი და 1-ზე მეტი ან ტოლი პროცენტი); კავშირები:

ერთიდაიგივე მთელის პროცენტი და ნაწილი.4. რიცხვების შედარება და არითმეტიკული მოქმედებების შედეგის შეფასება. 5. რიცხვის პროპორციულ ნაწილებად დაყოფა (მაგ. 2 : 3 : 5).6. რიცხვების უმცირესი საერთო ჯერადი და უდიდესი საერთო გამყოფი; რიცხვის მარტივ

მამრავლებად დაშლა.7. რიცხვის ნატურალურმაჩვენებლიანი ხარისხი8. ნაშთით გაყოფა, ნაშთი და გაყოფადობის ნიშნებიდან ზოგიერთი.9. ზომის ერთეულები, ზომის ერთეულებს შორის კავშირები და ზომის ერთეულების

გამოყენება: მასშტაბი ერთი სისტემის ერთეულის სხვა სისტემის შესაბამისი ერთეულით გამოსახვა.

10.ფასდაკლება/ფასის გაზრდა (თანმიმდევრობითი და ერთჯერადი ფასდაკლებების/ფასების ზრდის ერთმანეთთან შედარება) და მარტივი ხარჯთაღრიცხვა.

ბ) კანონზომიერებები და ალგებრა

1. პირდაპირპროპორციული დამოკიდებულება და მისი გამოსახვა გრაფიკის და ცხრილის საშუალებით.

2. სიმრავლეთა თეორიის ცნებები, ოპერაციები და შესაბამისი აღნიშვნები სასრული სიმრავლეების შემთხვევაში.

3. ტექსტური ამოცანების ამოხსნა წრფივი განტოლებების გამოყენებით.4. არაუმეტეს ორი ცვლადის შემცველი წრფივი ან მეორე ხარისხის გამოსახულებების

გამარტივება და მნიშვნელობის გამოთვლა.

პერიოდული მიმდევრობები და მუდმივი ნაზრდის მქონე რიცხვითი მიმდევრობები


1. წერტილები, წრფეები და სიბრტყეები: მიმართებები მათ შორის.2. გეომეტრიული ფიგურები: კლასიფიკაცია სხვადასხვა ნიშნით (მაგ. ამოზნექილი და

არაამოზნექილი, ბრტყელი და სივრცული).3. კუთხეები: ელემენტები, ზომა, კლასიფიკაცია, თვისებები.4. სამკუთხედები: ელემენტები, კლასიფიკაცია, თვისებები, ტოლობის ნიშნები.5. გეომეტრიული გარდაქმნები სიბრტყეზე: პარალელური გადატანა, ღერძული სიმეტრია,

სამკუთხედები (ელემენტები, კლასიფიკაცია, თვისებები, ტოლობის ნიშნები).6. კოორდინატთა სისტემა; ორიენტირება სიბრტყეზე, გარდაქმნების გამოსახვა.7. აგების უმარტივესი ამოცანები: მოცემული სამკუთხედის ტოლი სამკუთხედის, კუთხის

ბისექტრისი, მონაკვეთის შუამართობის აგება.

დ) მონაცემთა ანალიზი, ალბათობა და სტატისტიკა1. მონაცემთა შეგროვების საშუალებანი:

გაზომვა და დაკვირვება; გამოკითხვა; სტატისტიკური ექსპერიმენტი.

2. თვისებრივი და რაოდენობრივი მონაცემების ორგანიზაცია: მონაცემების კლასიფიკაცია (გარდა ინტერვალებად დაჯგუფებისა); მონაცემთა დალაგება ზრდადობა-კლებადობით ან ლექსიკოგრაფიული მეთოდით.

3. მონაცემთა მოწესრიგებული ერთობლიობების რაოდენობრივი და თვისებრივი ნიშნები: მონაცემთა რაოდენობა, პოზიცია და თანმიმდევრობა ერთობლიობაში, მონაცემთა

სიხშირე; განმეორების ტიპის კანონზომიერებანი; გამორჩეული (მაგ., ექსტრემალური, იშვიათი) მონაცემები.

4. მონაცემთა წარმოდგენის საშუალებანი რაოდენობრივი და თვისებრივი მონაცემებისთვის: სია, ცხრილი, პიქტოგრამა, წერტილოვანი, მესერული, ხაზოვანი, სვეტოვანი დიაგრამები.

5. მონაცემთა შემაჯამებელი რიცხვითი მახასიათებლები თვისებრივი და რაოდენობრივი მონაცემებისთვის:

ცენტრალური ტენდენციის საზომები - საშუალო, მოდა; მონაცემთა გაფანტულობის საზომი - გაბნევის დიაპაზონი.

VIII კლასის მათემატიკის სტანდარტი (6.09.2007 N 808)


მათ. VIIIმიმართულება:რიცხვები და მოქმედებები




1. იყენებს პოზიციურ სისტემას და რიცხვის ჩაწერის სტანდარტულ ფორმას

2. ასრულებს მოქმედებებს რაციონალურ რიცხვებზე და აფასებს მოქმედებათა შედეგს

3. იყენებს

5. ამოიცნობს, აანალიზებს და გამოსახავს სიდიდეებს შორის წრფივ დამოკიდებულებას

6. აგებს, გამოსახავს და იკვლევს შესაბამისობას ორ სიმრავლეს შორის

7. იყენებს განტოლებათა

8. იყენებს ფიგურათა თვისებებს ფიგურათა სახეობების შედარებისა და კლასიფიცირებისთვის

9. პოულობს ფიგურის ან/და მისი ელემენტების ზომებს

10. ასაბუთებს გეომეტრიული

11. მოიპოვებს მონაცემებს და წარმოადგენს მათ დასმული ამოცანის ამოსახსნელად ხელსაყრელი ფორმით

12. ამოიცნობს შემთხვევით მოვლენებს და ითვლის

მსჯელობა-დასაბუთების ზოგიერთ ხერხს

4. ხსნის გამოთვლებთან დაკავშირებულ ამოცანებს

სისტემებს და უტოლობებს პრობლემის გადაჭრისას

დებულებების მართებულობას

ხდომილობათა ალბათობებს

13. ფარდობით სიხშირესა და ალბათობას შორის კავშირის გამოყენებით აფასებს ხდომილობათა ალბათობებს და მსჯელობს ხდომილობათა მოსალოდნელობის შესახებ

პროგრამის შინაარსი მიმართულებების მიხედვითა) რიცხვები და მოქმედებები1. რაციონალური რიცხვები და მათი ეკვივალენტური ფორმებით ჩაწერა.2. 1-ზე ნაკლები / 100-ზე მეტი პროცენტი.3. რიცხვის ჩაწერის სტანდარტული ფორმა და მისი კავშირი პოზიციურ სისტემასთან.4. მთელმაჩვენებლიანი ხარისხი5. არითმეტიკული ფესვი რიცხვიდან; კუბური ფესვი რიცხვიდან.6. რიცხვებისა და რიცხვითი გამოსახულებების (მათ შორის ხარისხების ან არითმეტიკული

ფესვების შემცველი გამოსახულებების) შედარება.7. არითმეტიკული მოქმედებები რიცხვებზე; მოქმედებების შედეგის შეფასება.8. ნაშთით გაყოფა; ნაშთი და გაყოფადობის ნიშნები.9. ზომის ერთეულები, მათ შორის კავშირები და გამოყენება: მიმართება სიგრძისა და

ფართობის ერთეულებს შორის; ერთი სისტემის ერთეულის სხვა სისტემის შესაბამისი ერთეულით გამოსახვა

10. «სამომხმარებლო არითმეტიკა»: მარტივად დარიცხული საპროცენტო განაკვეთი; სხვადასხვაგვარი ფასდაკლება; მარტივი ხარჯთაღრიცხვა

ბ) კანონზომიერებები და ალგებრა1. წრფივი დამოკიდებულება და მისი გამოსახვა გრაფიკის, ცხრილის და განტოლების

საშუალებით.2. შესაბამისობები სასრულ სიმრავლეებს შორის და მათი გამოსახვის ხერხები; სიმრავლის

ანასახი და წინასახე.3. ორუცნობიან წრფივ განტოლებათა სისტემები და მათი გამოყენება ტექსტური ამოცანების

ამოხსნისას.4. ერთუცნობიანი წრფივი უტოლობები.


1. ოთხკუთხედები: ელემენტები, კლასიფიკაცია, თვისებები.2. მართკუთხედის, პარალელოგრამის, ტრაპეციის, წესიერი მრავალკუთხედის ფართობი,

მართი პრიზმისა და წესიერი პირამიდის ზედაპირის ფართობი.3. პითაგორას თეორემა.4. კოორდინატთა სისტემა: ორ წერტილს შორის მანძილი სიბრტყეზე, გამოყენება ფიგურათა

თვისებების კვლევაში.5. გეომეტრიული გარდაქმნები სიბრტყეზე: მობრუნება, გარდაქმნათა კომპოზიციები, მათი

გამოყენება ფიგურათა ტოლობის დასადგენად.

დ) მონაცემთა ანალიზი, ალბათობა და სტატისტიკა

1. მონაცემთა შეგროვების საშუალებანი: კითხვარის/ანკეტის შედგენა და რესპონდენტთა გამოკითხვა (წარმომადგენლობითი ჯგუფის შერჩევის გარეშე); შემთხვევითი ექსპერიმენტი, შემთხვევითობის წარმომქმნელი მოწყობილობები - მონეტა, ურნა, კამათელი, რულეტი.

2. მონაცემთა მოწესრიგებული ერთობლიობების რაოდენობრივი და თვისებრივი ნიშნები: მონაცემთა ფარდობითი სიხშირე მონაცემთა წარმოდგენის საშუალებანი: წრიული დიაგრამა ფარდობითი სიხშირის დიაგრამა

ალბათობა: აუცილებელი და შეუძლებელი ხდომილობანი, მოცემული ხდომილობის საწინააღმდეგო ხდომილობა; ვარიანტების დათვლის ხერხების გამოყენება შემთხვევითი ექსპერიმენტის აღსაწერად (მაგალითად, ხისებრი დიაგრამა ან სხვა სქემები); ხდომილობის ალბათობა, ალბათობის თვისებები; ფარდობით სიხშირესა და ალბათობას შორის კავშირი და განსხვავება.

X - კლასი მათემატიკა შედეგები მიმართულებების მიხედვით

მათ. X – მიმართულებები





1. განასხვავებს ნამდვილ რიცხვთა ქვესისისტემებს

2. აკავშირებს სხვადასხვა პოზიციურ სისტემებს / ნამდვილ რიცხვთა ქვესიმრავლეებს ერთმანეთთან

3. ასრულებს ნამდვილ რიცხვებზე მოქმედებებს და აფასებს მათ შედეგს

4. იყენებს მსჯელობა-დასაბუთე

ბის სხვადასხვა ხერხს

5. წყვეტს პრაქტიკული საქმიანობიდან მომდინარე პრობლემებს

6. იკვლევს ფუნქციის თვისებებს და იყენებს მათ სიდიდეებს შორის დამოკიდებულების შესასწავლად

7. იყენებს განტოლებათა და უტოლობათა სისტემებს მოდელირების საშუალებით პრობლემის გადაჭრისას

8. იყენებს დისკრეტული მათემატიკის ელემენტებს პრობლემის მოდელირებისა და ანალიზისთვის.

9. ფლობს და იყენებს გეომეტრიულ ფიგურათა წარმოდგენისა და დებულებათა ფორმულირების ხერხებს

10. პოულობს ობიექტთა ზომებსა და ობიექტთა შორის მანძილებს

11. ასაბუთებს გეომეტრიული დებულებების მართებულობას

12. იკვლევს ფიგურათა გეომეტრიულ გარდაქმნებს სიბრტყეზე და იყენებს მათ გეომეტრიული პრობლემების გადაჭრისას

13. მოიპოვებს დასმული ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო თვისებრივ და რაოდენობრივ მონაცემებს

14. აწესრიგებს და წარმოადგენს თვისებრივ და რაოდენობრივ მონაცემებს დასმული ამოცანის ამოსახსნელად ხელსაყრელი ფორმით

15. აღწერს შემთხვევითობას ალბათური მოდელების საშუალებით

16. იყენებს სტატისტიკურ და ალბათურ ცნებებს/თვალსაზრისებს ყოველდღიურ ვითარებებში

პროგრამის შინაარსი მიმართულებების მიხედვით


1. ნამდვილ რიცხვთა ქვესიმრავლეები (რაციონალურ და ირაციონალურ რიცხვთა სიმრავლეები)

ირაციონალური რიცხვის რაციონალური რიცხვების მიმდევრობით მიახლოება

2. ათობითისგან განსხვავებული რიცხვითი სისტემები

ათობითისგან განსხვავებულ სისტემაში რიცხვების ჩაწერის პრაქტიკული მაგალითები (მაგ. ორობით სისტემაში)

კავშირები სხვადასხვა პოზიციურ სისტემებს შორის (მაგ. ათობითი პოზიციური სისტემაში მოცემული რიცხვის წარმოდგენა ორობით სისტემაში და პირიქით).

3. ათობით სისტემაში მოცემული რიცხვის ჩაწერა სტანდარტული ფორმით; სტანდარტული ფორმით მოცემული რიცხვის ჩაწერა ათობით პოზიციურ სისტემაში.

4. სხვადასხვა სახით მოცემული რიცხვების შედარება/დალაგება.5. არითმეტიკული მოქმედებები ნამდვილ რიცხვებზე6. ნამდვილი რიცხვების დამრგვალება და არითმეტიკული მოქმედებების

შედეგის შეფასება.7. რაციონალურ-მაჩვენებლიანი ხარისხი და მისი თვისებები8. მოდულარული (ნაშთების) არითმეტიკის ელემენტები (გაცნობის წესით,

“ბოლო ციფრის არითმეტიკა”).9. ზომის ერთეულები: კუთხის რადიანული ზომა.

კანონზომიერებები და ალგებრა1. წრფივი, მოდულის შემცველი, კვადრატული და

xk

)x(f ფუნქციები.2. სიმრავლის ცნება; ოპერაციები სასრულ სიმრავლეებზე: თანაკვეთა,

გაერთიანება, სიმრავლის დამატება; ვენის დიაგრამები.3. ფუნქციის განსაზღვრის არე და მნიშვნელობათა სიმრავლე.4. ფუნქციის ზრდადობა/კლებადობისა და ნიშანმუდმივობის შუალედები.5. ფუნქციის ნულები და მაქსიმუმების/მინიმუმების წერტილები და შესაბამისი

მნიშვნელობები.6. ორუცნობიან განტოლებათა სისტემა, რომელშიც ერთი განტოლება წრფივია

ხოლო მეორის ხარისხი არ აღემატება ორს.7. ორუცნობიან წრფივ უტოლობათა სისტემა.8. გრაფები (არამკაცრად: წირებით შეერთებული წერტილები სიბრტყეზე), მათი

ზოგიერთი სახეობა და თვისება გაცნობის წესით: ორიენტირებული/არაორიენტირებული, ციკლები, გრაფის ორი წვეროს შემაერთებელი გზები.

9. რიცხვითი მიმდევრობის მოცემის რეკურენტული ხერხი.


1. ფიგურათა მსგავსება და მსგავსების ნიშნები.2. ორ წერტილს შორის მანძილის ფორმულა კოორდინატებში.3. გეომეტრიული გარდაქმნები სიბრტყეზე: ღერძული სიმეტრია, მობრუნება,

ჰომოთეტია, პარალელური გადატანა; გეომეტრიული გარდაქმნების კომპოზიციები.

4. მრავალწახნაგები და მათი ნიშან-თვისებები.


1. მონაცემთა წყაროები და მონაცემთა მოპოვების ხერხები მეცნიერებაში (საბუნებისმეტყველო, ჰუმანიტარული, სოციალური, ტექნიკური

მეცნიერებები), წარმოებაში, მართვაში, ეკონომიკაში, განათლებაში, სპორტში, მედიცინაში, მომსახურებასა და სოფლის მეურნეობაში:

დაკვირვება, ექსპერიმენტი, მზა კითხვარით გამოკითხვა2. მონაცემთა კლასიფიკაცია და ორგანიზაცია: თვისებრივი და რაოდენობრივი მონაცემები მონაცემთა დალაგება ზრდადობა-კლებადობით ან ლექსიკოგრაფიული

მეთოდით3. მონაცემთა მოწესრიგებული ერთობლიობების რაოდენობრივი და

თვისებრივი ნიშნები: მონაცემთა რაოდენობა, პოზიცია და თანმიმდევრობა ერთობლიობაში მონაცემთა სიხშირე და ფარდობითი სიხშირე

4. მონაცემთა წარმოდგენის საშუალებანი თვისებრივი და რაოდენობრივი (მათ შორის დაჯგუფებული მონაცემებისთვის):

სია, ცხრილი, პიქტოგრამა დიაგრამის ნაირსახეობანი (წერტილოვანი, მესერული, ხაზოვანი, სვეტოვანი,

წრიული) 5. შემაჯამებელი რიცხვითი მახასიათებლები თვისებრივი და დაუჯგუფებელი

რაოდენობრივი მონაცემებისთვის: ცენტრალური ტენდენციის საზომები (საშუალო, მოდა, მედიანა) მონაცემთა გაფანტულობის საზომები (გაბნევის დიაპაზონი, საშუალო

კვადრატული გადახრა)6. ალბათობა: შემთხვევითი ექსპერიმენტი, ელემენტარულ ხდომილობათა სივრცე

(სასრული სივრცის შემთხვევა) შემთხვევითობის წარმომქმნელი მოწყობილობები (მონეტა, კამათელი,

რულეტი, ურნა) ხდომილობის ალბათობა, ალბათობების გამოთვლა ვარიანტების დათვლის

ხერხების გამოყენებით7. ფარდობით სიხშირესა და ალბათობას შორის კავშირი

XI კლასის მათემატიკის სტანდარტი (6.09.2007 N 808)


მათ. XIმიმართულება:რიცხვები და მოქმედებები




1. აკავშირებს რიცხვთა პოზიციურ სისტემებს / ნამდვილ რიცხვთა სიმრავლეებს ერთმანეთთან

2. სხვადასხვა ხერხით

5. იყენებს ფუნქციებსა და მათ თვისებებს რეალური ვითარების მოდელირებისას და მის შესასწავლად

6. იყენებს

8. ასრულებს ოპერაციებს ვექტორებზე და იყენებს ვექტორებს გეომეტრიული და საბუნებისმეტყველო პრობლემების

12. მოიპოვებს დასმული ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო მონაცემებს

13. წარმოადგენს მონაცემებს

ასრულებს მოქმედებებს ნამდვილ რიცხვებზე და აფასებს ამ მოქმედებების შედეგს

3. იყენებს მსჯელობა-დასაბუთების სხვადასხვა ხერხს

4. წყვეტს პრაქტიკული საქმიანობიდან მომდინარე პრობლემებს

გრაფიკულ, ალგებრულ მეთოდებს ან/და ტექნოლოგიებს ფუნქციის / ფუნქციათა ოჯახის თვისებების შესასწავლად

7. იყენებს დისკრეტული მათემატიკის ცნებებსა და აპარატს მოდელირებისას და პრობლემების გადაჭრისას

გადაჭრისას9. იყენებს

დედუქციურ / ინდუქციურ მსჯელობას და/ან ალგებრულ ტექნიკას გეომეტრიულ დებულებათა დასამტკიცებლად

10. ახასიათებს გეომეტრიულ გარდაქმნებს და იყენებს მათ გეომეტრიული პრობლემების გადაჭრისას

11. იყენებს სივრცული ფიგურის კვეთებსა და გეგმილებს სივრცული ფიგურის შესასწავლად

დასმული ამოცანის ამოსახსნელად ხელსაყრელი ფორმით და ახდენს მათ ინტერპრეტაციას

14. აღწერს შემთხვევითობას ალბათური მოდელების საშუალებით

15. აკეთებს მონაცემთა ანალიზს და აყალიბებს დასკვნებს

პროგრამის შინაარსი მიმართულებების მიხედვითა) რიცხვები და მოქმედებები

1. ნამდვილ რიცხვთა ქვესისტემები (რაციონალურ და ირაციონალურ რიცხვთა სიმრავლეები)

2. სხვადასხვა პოზიციური სისტემები და მათ შორის კავშირები.3. სხვადასხვა სახით მოცემული რიცხვების შედარება/დალაგება.4. ალგებრული მოქმედებები ნამდვილ რიცხვებზე5. ნამდვილი რიცხვის დამრგვალება და არითმეტიკული მოქმედებების შედეგის შეფასება,

არითმეტიკული მოქმედებების შედეგის მიახლოებითი მნიშვნელობის პოვნა6. რიცხვის ხარისხი და ლოგარითმი (ნებისმიერი ფუძით)7. ნაშთების არითმეტიკის ელემენტები.8. უსასრულოდ დიდი და უსასრულოდ მცირე სიდიდეები და მათზე მოქმედებები

(არამკაცრად)9. მიმდევრობის ზღვარი (არამკაცრად)

ბ) კანონზომიერებები და ალგებრა1. ტრიგონომეტრიული, უბან-უბან წრფივი, საფეხურებრივი, მაჩვენებლიანი, ლოგარითმული

ფუნქციები: განსაზღვრის არე და მნიშვნელობათა სიმრავლე; ნულები, მაქსიმუმები და მინიმუმები; ზრდადობის/კლებადობის და ნიშანმუდმივობის შუალედები.

2. ფუნქციის პერიოდულობა და პერიოდი.3. ფუნქციის გრაფიკის გეომეტრიული თვისებები.4. წრფივი პროგრამირების ამოცანები სიბრტყეზე.5. მათემატიკური ინდუქცია და მისი გამოყენება რეკურენტული წესით მოცემული რიცხვითი

მიმდევრობის ზოგადი წევრის ფორმულის მისაღებად (მაგ. არითმეტიკული/გეომეტრიული პროგრესია).


1. წრფეებს შორის, წრფესა და სიბრტყეს შორის, სიბრტყეებს შორის მიმართებები სივრცეში.

2. ვექტორები და მათზე ოპერაციები (შეკრება, სკალარზე გამრავლება, სკალარული/ვექტორული ნამრავლი).

1. ვექტორებისა და ვექტორული ოპერაციების გამოსახვა კოორდინატებში.2. გეომეტრიული გარდაქმნები სიბრტყეზე: გადაადგილებები და მსგავსების გარადქმნები.3. ფიგურის (მრავალკუთხედის, წრის) ინვარიანტები გეომეტრიული გარდაქმნის მიმართ.4. სივრცული ფიგურის კვეთები და გეგმილები.

დ) მონაცემთა ანალიზი, ალბათობა და სტატისტიკა 1. მონაცემთა შეგროვების საშუალებანი: კითხვარის/ანკეტის შედგენა და რესპონდენტთა

გამოკითხვა (წარმომადგენლობითი ჯგუფის შერჩევის გარეშე)2. მონაცემთა კლასიფიკაცია და ორგანიზაცია: რაოდენობრივ მონაცემთა დაჯგუფება

სასრული რაოდენობის ინტერვალთა კლასებად3. მონაცემთა მოწესრიგებული ერთობლიობების რაოდენობრივი და თვისებრივი ნიშნები:

ტიპური და გამორჩეული (მაგ., ექსტრემალური, იშვიათი) მონაცემები; სიხშირეთა განაწილება; დაგროვილი სიხშირე, დაგროვილი ფარდობითი სიხშირე; მონაცემთა პოზიციის მახასიათებელი - რანგი.

4. მონაცემთა წარმოდგენის საშუალებანი თვისებრივი და რაოდენობრივი მონაცემებისთვის: დიაგრამის ნაირსახეობანი (ფოთლებიანი ღეროების მსგავსი დიაგრამები, ჰისტოგრამა, სიხშირული პოლიგონი, ოგივა, დაგროვილ ფარდობით სიხშირეთა დიაგრამა)

5. შემაჯამებელი რიცხვითი მახასიათებლები თვისებრივი და დაუჯგუფებელი რაოდენობრივი მონაცემებისთვის: მონაცემთა გაფანტულობის საზომები (სტანდარტული გადახრა)

ალბათობა: ოპერაციები ხდომილობებზე (ხდომილობათა გაერთიანება, თანაკვეთა); დამოუკიდებელ ხდომილებათა ალბათობების გამოთვლა ჯამის ალბათობისა და კომბინატორული ანალიზის გამოყენებით; გეომეტრიული ალბათობა მონაკვეთზე და ბრტყელ ფიგურაზე.

IV. საგნობრივი პროგრამა საგნობრივ ჯგუფში ფიზიკური, შრომითი და ესთეტიკური აღზრდა

1, ზოგადი ნაწილი საგანში სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება/შრომითი სწავლება

პიროვნების აღზრდა და ჰარმონიული განვითარება, რაც სასკოლო განათლების ძირითად მიზანს წარმოადგენს, შეუძლებელია ხელოვნებასთან მისი ზიარების გარეშე. ხელოვნების სხვადასხვა დარგის შესწავლა აღქმასა და გრძნობას აფაქიზებს, წარმოსახვის უნარს, შემოქმედებით მიდგომას და კრიტიკულ აზროვნებას ავითარებს, რის გარეშეც წარმოუდგენელია ადამიანის ნებისმიერი საქმიანობა.

პიროვნების აღზრდა-განვითარებისთვის აუცილებელი შრომითი საქმიანობა ახალი სასწავლო გეგმის მიხედვით ხელოვნების სწავლებასთან არის ინტეგრირებული. ამ ინტეგრირების საფუძველს სახვითი ხელოვნების სწავლებაში გამოყენებით-დეკორატიული ხელოვნების ელემენტების ჩართვა წარმოადგენს.

ხელოვნების სწავლება შრომით საქმიანობასთან ერთად ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის სამივე საფეხურზეა გათვალისწინებული: დაწყებით და საბაზო საფეხურებზე სავალდებულო (I-IX კლასები), ხოლო საშუალო საფეხურზე სავალდებულო (X კლასი) და არჩევითი (XI, XII კლასები) საგნების სახით. სტანდარტში წარმოდგენილი არჩევითი კურსებიდან მოსწავლეს შეუძლია ერთ-ერთის არჩევა შესასწავლად XI ან XII კლასში.

სწავლებისას ყურადღება მახვილდება განწყობა-დამოკიდებულებების, პრაქტიკული, შემოქმედებითი და კვლევა-ძიების უნარ-ჩვევების განვითარებაზე, ცოდნის გამოყენებაზე.

სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების/შრომითი სწავლების მიზანია: მოსწავლის ჩაბმა შემოქმედებით და საინტერპრეტაციო საქმიანობაში და

ამ გზით მისთვის მშვენიერების განცდის და წარმოსახვის უნარის განვითარება

ხელოვნების ნიმუშების აღქმის უნარის ჩამოყალიბება და ამ ნიადაგზე მუდმივი ინტერესისა და სიყვარულის გაღვივება ხელოვნებისადმი

ხელოვნების უნივერსალური ენის შესწავლა და მისი საშუალებით ეროვნულ და მსოფლიო კულტურულ ფასეულობებთან ზიარება, სამყაროს ერთიანობის განცდის ჩამოყალიბება

შემოქმედებითი საქმიანობის ტექნიკურ საშუალებათა დაუფლება და შრომის უნარ-ჩვევის ჩამოყალიბება

სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების/შრომითი სწავლების ამოცანებია:

შესაბამისი ფასეულობებისა და დამოკიდებულებების ჩამოყალიბება, ხელოვნებასთან და შრომით საქმიანობასთან დაკავშირებული უნარ-ჩვევების განვითარება და აუცილებელი ცოდნის მიცემა მოსწავლეებისათვის; კერძოდ:

ფასეულობები და დამოკიდებულებები

უნარ-ჩვევები ცოდნა

პატივისცემის გრძნობის განვითარება ეროვნული და ზოგადსაკაცობრიო კულტურის, ადამიანის შრომის მიმართ; თანაგანცდისა და თანაგრძნობის

უნარის განვითარება; შემწყნარებლური დამოკიდებულების

ჩამოყალიბება სხვა ადამიანების,

განსხვავებული აზრისა და მსოფლმხედველობისადმი

შემოქმედებითი აზროვნებისა და გაგების უნარის განვითარება; ემოციური სფეროს განვითარება; წარმოსახვის, გემოვნებისა და კრიტიკული აზროვნების განვითარება; ხედვის, სივრცითი წარმოდგენების, დაკვირვების უნარის, მხედ-

ველობითი მეხსიერების და ხელის მოტორიკის განვითარება;

შრომითი უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბება; საკომუნიკაციო უნარების განვითარება; სახვით და გამოყენებით ხელოვნებაში პრაქტიკული უნარ-ჩვევების შეძენა

სამყაროს შესახებ წარმოდგენის ჩამოყალიბება; საკუთარი და სხვათა კულტურული მემკვიდრეობის გაცნობა;

სახვითი ხელოვნების ენის შესწავლა

დაწყებით საფეხურზე ხელოვნების, როგორც სასწავლო-აღმზრდელობითი დარგის, პედაგოგიურ პოტენციალს მისი თვალსაჩინო-სახეობრივი ბუნება განსაზღვრავს. უმცროსკლასელებში, მათი ასაკობრივი თავისებურებიდან გამომდინარე, თვალსაჩინო_პრაქტიკული აზროვნება და სამყაროს ემოციური აღქმა სჭარბობს, ამიტომ მათთვის მნიშვნელოვანია თამაშზე დაფუძნებული აქტივობა, რასაც შესანიშნავად მიესადაგება ხელოვნების სხვადასხვა დარგის (ხატვა, მუსიკა) შესწავლის სპეციფიკა.

დაწყებით საფეხურზე ხელოვნების სწავლება ძირითადად ბავშვის ემოციური და გონებრივი სფეროს, შრომითი და საკომუნიკაციო უნარების განვითარებას ემსახურება.

საბაზო საფეხურზე ხელოვნების დარგებში შეძენილი პრაქტიკული უნარ_ჩვევები მოზარდს საკუთარი თავის ძიებისა და თვითდამკვიდრების პროცესს უადვილებს. ამავე დროს, მნიშვნელოვნად არბილებს იმ გამძაფრებულ კრიტიკულ დამოკიდებულებას სამყაროს მიმართ, რომელიც ნიშანდობლივია ამ ასაკისათვის, ვინაიდან ხელოვნების ნაწარმოების გაგების უნარი განსხვავებული აზრისა და მსოფლმხედველობის მიმართ შემწყნარებლობასაც გულისხმობს.

საშუალო საფეხური პირობითად ორ ეტაპად იყოფა: გარდამავალი X კლასი და XI-XII კლასები, როდესაც მოსწავლე მზად არის გაცნობიერებული არჩევანისათვის. ამ დროს მას საშუალება ეძლევა, საკუთარი ინტერესების მიხედვით აირჩიოს და შეისწავლოს სხვადასხვა საგნობრივ ჯგუფთან დაკავშირებული ერთ-ერთი საგანი.

პრაქტიკული უნარ-ჩვევების დაუფლება-განვითარება X კლასში ემსახურება ხელოვნების ნიმუშის ანალიზისას მასში გამოყენებული მხატვრული ხერხების, ავტორის ჩანაფიქრის უკეთ გაგებას. მოსწავლეები ახორციელებენ აგრეთვე სხვადასხვა სახის პროექტს. ყოველივე ეს ეხმარება მას არჩევანის გაკეთებაში ესთეტიკური საგნების ჯგუფიდან (იმ შესაძლებლობის ფარგლებში, რასაც სკოლა შესთავაზებს.), რათა XI ან XII კლასებში მოხდეს შეძენილი უნარ-ჩვევების და ცოდნის შემდგომი გაღრმავება და პროფესიული საფუძვლების ჩაყრა.

აღსანიშნავია, რომ ზოგადსაგანმანათლებლო რეფორმის მიხედვით ახალი სასწავლო გეგმა შედის სამ - I, VII და X კლასში. მეშვიდე და მეათეკლასელი მოსწავლეები გარკვეული ინტერვალის შემდეგ უბრუნდებიან სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების შესწავლას, რაც გათვალისწინებულია წარმოდგენილ სტანდარტში.

საგნის როლიზოგადი განათლების ეროვნული მიზნის განხორციელებაში

თანამედროვე სკოლა მიზნად ისახავს ისეთი პიროვნების ფორმირებას, რომელიც მზად იქნება მთელი სიცოცხლის მანძილზე იზრუნოს საკუთარი განვითარებისათვის. ამგვარ ადამიანს უნდა ახასიათებდეს:

1. კრიტიკული აზროვნება;2. პრობლემათა გადაჭრის უნარი;3. შემოქმედებითი აზროვნება;4. სამოქალაქო ცნობიერება;5. კომუნიკაციის უნარი;

6. კვლევა-ძიების უნარი;7. თვითშეფასებისა და საკუთარი სასწავლო საქმიანობის წარმართვის

უნარი.

სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების/შრომით სწავლებას თავისი წვლილი შეაქვს ამგვარი პიროვნების ჩამოყალიბებაში.

1. კრიტიკული აზროვნებახელოვნების შესწავლის პროცესში მოვლენათა გააზრებისა და პრობლემათა

წვდომის უნარის ჩამოყალიბებას, კრიტიკული და შემოქმედებითი აზროვნების განვითარებას ხელს უწყობს: ა) მოსწავლეთა მიერ მხატვრული იდების პროდუცირება, ბ) საკუთარი და სხვების შემოქმედების დახასიათება, შეფასება და ანალიზი; გ) იმ როლის გააზრება, რომელსაც ასრულებს ეროვნული და მსოფლიო კულტურების მემკვიდრეობა სხვადასხვა კონტექსტში.

2. პრობლემათა გადაჭრის უნარიხელოვნების სწავლებისას პრობლემათა გადაჭრის უნარის განვითარებას

ხელს უწყობს: ა) სწავლის პროცესში წარმოშობილი იდეების რეალიზაციის პრაქტიკა, ბ) საუკეთესო შედეგის მისაღწევად საჭირო მასალის, იარაღის, გამომსახველობითი ხერხების თუ ტექნიკის შერჩევა და ეფექტიანი გამოყენება, გ) დასახული ამოცანის გადაჭრისათვის აუცილებელი ინიციატივის და პასუხისმგებლობის გამოვლენა; გ) სტრესის, იმედგაცრუებისა და მარცხის დაძლევა და დასახული მიზნისაკენ მტკიცედ სწრაფვა.

3. შემოქმედებითი აზროვნებახელოვნების სწავლებისას მოვლენების მიმართ შემოქმედებითი მიდგომის

უნარის განვითარებას ხელს უწყობს: ორიგინალური მხატვრული იდეების გენერირება და მათი განხორციელებისათვის არასტანდარტული გზების ძიება.

4. სამოქალაქო ცნობიერებახელოვნების სწავლებისას საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მონაწილეობის

სურვილისა და უნარის, ეროვნული თვითშეგნების გრძნობის განვითარებას ხელს უწყობს: კლასის, სკოლის და საზოგადოების კულტურულ ცხოვრებასა და კეთილდღეობაში საკუთარი წვლილის შეტანა; კულტურული მემკვიდრეობის და საზოგადოების წინაშე საკუთარი მოვალეობებისა და პასუხისმგებლობის გაცნობიერება.

5. კომუნიკაციის უნარი ხელოვნების სწავლებისას კომუნიკაციის უნარის განვითარებას ხელს უწყობს: ა) საკუთარი

და სხვისი ნაწარმოებების შესახებ მსჯელობა, კამათი და პოზიციის დასაბუთება, ბ) სხვადასხვა საშუალებებით (ხატვა, წერა, მსჯელობა) საკუთარი აზრისა და გრძნობების გამოხატვა; გ) ჯგუფური მუშაობისას სხვებთან ურთიერთობა, თანამშრომლობა და პრობლემურ საკითხებზე შეთანხმება; დ) კრიტიკული თვალსაზრისის გამოთქმა და დასაბუთება.

6. კვლევა-ძიების უნარი

ხელოვნების სწავლებისას ინფორმაციის მოპოვებისა და გაანალიზების უნარის განვითარებას ხელს უწყობს: ა) ინფორმაციის მრავალფეროვანი წყაროების გამოყენება, ბ) ინფორმაციის შეჯერება, კრიტიკული შეფასება და ეფექტური ორგანიზაცია; გ) ინფორმაციის გამოყენება საკუთარი შემოქმედებისათვის, კვლევისათვის, დამოუკიდებელი აზრის ჩამოყალი_ ბებისათვის და სამოქმედო გეგმის განსაზღვრისთვის.

7. თვითშეფასებისა და და საკუთარი სასწავლო საქმიანობის წარმართვის უნარი

ხელოვნების სწავლებისას თვითშეფასებისა და საკუთარი სასწავლო საქმიანობის წარმართვის უნარის განვითარებას ხელს უწყობს: ა) საკუთარი შესაძლებლობებისა და მიღწევების სწორი შეფასება; ბ) საკუთარი ემოციების გაცნობიერება და მათი მართვა; გ) უწყვეტი (მთელი სიცოცხლის მანძილზე) სწავლის ჩვევის გამომუშავება; დ) საქმიანობის სწორად და ეფექტურად დაგეგმვის უნარი; ე) განათლებისა და პროფესიული ზრდისათვის ხელსაყრელი პირობების გამოყენება.

სწავლების მიმართულებები ხელოვნების/შრომის სწავლება სასწავლო გეგმის მიხედვით სამი მიმართულებით იშლება:

1. პრაქტიკული უნარ-ჩვევები და იდეების გამოხატვა ხელოვნებაში;2. კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია;3. ხელოვნების აღქმა კონტექსტში;

სწავლება ყველა მიმართულების ფარგლებში მიმდინარეობს პარალელურად და ერთმანეთთან მჭიდრო ურთიერთკავშირში.

1. პრაქტიკული უნარ-ჩვევების განვითარება და იდეების გამოხატვა ხელოვნებაშიამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები იძენენ პრაქტიკულ უნარ-ჩვევებს; ეცნობიან და

ეუფლებიან სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების ელემენტებს, პრინციპებს, გამომსახველობით ხერხებს, სხვადასხვა ტექნიკას, მასალას, იარაღსა და პროცედურებს.

მოსწავლეები ავითარებენ სხვადასხვა მოტივის ზეგავლენით წარმოშობილი იდეებისა და ჩანაფიქრების ხორცშესხმის უნარს, რისთვისაც იყენებენ წარმოსახვას, ემოციებს, დაკვირვების უნარს, მასალისადმი შემოქმედებით მიდგომას და სწავლის პროცესში მიღებულ ცოდნას.

2. კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია ამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები სწავლობენ ხელოვნების ნაწარმოების გაგებას

და შეფასებას, მის შესახებ აზრის ჩამოყალიბებას, ეჩვევიან საკუთარი ჩანაფიქრის ნათელ და მკაფიო განმარტებას და სხვისი აზრის გულისყურით მოსმენას, ეუფლებიან კოლექტიური მუშაობის და მსჯელობის მეთოდებს.

3. ხელოვნების აღქმა კონტექსტშიამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები ეცნობიან ქართული და მსოფლიო, ძველი და

ახალი ხელოვნების ცნობილ ნიმუშებს და ხალხური შემოქმედების ზოგიერთ დარგებს, არკვევენ მათ შინაარსსა და დანიშნულებას, აკავშირებენ მათ ყოველდღიურ რეალობასთან და საკუთარ გამოცდილებასთან; ეცნობიან მათი შექმნისა და შეფასების განსხვავებულ ისტორიულ, კულტურულ, სოციალურ და სხვა კონტექსტებს.სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების/შრომითი სწავლების სასწავლო კურსის შემაჯამებელი შედეგები სკოლის დაწყებით და საბაზო საფეხურზე

დაწყებითი საფეხური საბაზო საფეხურიპრაქტიკული უნარ-ჩვევები და იდეების გამოხატვა

ექვსწლედის ბოლოს მოსწავლე :

მიზანმიმართულად ირჩევს და შემოქმედებითად იყენებს ხელოვნების ელემენტებსა და

ცხრაწლედის ბოლოს მოსწავლე :

იკვლევს და შემოქმედებითად იყენებს ხელოვნების ელემენტებს, პრინციპებს, სხვადასხვა მასალას,

პრინციპებს, სხვადასხვა მასალას, ტექნიკასა და პროცედურას კონკრეტული პრობლემის გადასაჭრელად ნამუშევრის შექმნისას;

თანამშრომლობს სხვებთან, როგორც პირადი, ისე საერთო მიზნის მისაღწევად;

ტექნიკასა და პროცედურას თვითგამოხატვისთვის;

მიმართავს ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაობის სხვადასხვა სტრატეგიას;

კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია წარმოადგენს ინდივიდუალურ

და ჯგუფურ ნამუშევრებს და მიღებულ ცოდნაზე დაყრდნობით გამოთქვამს და ასაბუთებს საკუთარ აზრს ხელოვნების ნაწარმოების შესახებ;

ესმის და წარმოაჩენს, რომ ხელოვნება არის კულტურის თვითგამოხატვის საშუალება;

წარმოადგენს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ ნამუშევრებს, მიღებულ ცოდნაზე დაყრდნობით აანალიზებს ხელოვნების ნიმუშს და განმარტავს, რა მიზნით არის მასში გამოყენებული კონკრეტული ხერხი ან მასალა;

აცნობიერებს ხელოვნებას, როგორც მსოფმხედველობის გამოხატვის და კომუნიკაციის საშუალებას;

ხელოვნების აღქმა კონტექსტში

ამოიცნობს და ადარებს ერთმანეთს სხვადასხვა ეპოქისა და კულტურის ხელოვნების ნიმუშებს და იკვლევს ხელოვნების როლს ლოკალურ და მსოფლიო საზოგადოების ცხოვრებაში;

ეცნობა ქართულ ხელოვნებას და ხელოვნების მოღვაწეებს.

ამოიცნობს და ადარებს ერთმანეთს სხვადასხვა ეპოქისა და სტილის ნამუშევრებს იკვლევს და განმარტავს კონტექსტის გავლენას კონკრეტულ ნაწარმოებსა და ხელოვანის შემოქმედებაზე;

იკვლევს საქართველოს სხვადახვა კუთხის ხელოვნების ნიმუშებს და მსჯელობს მათ შესახებ.

2. სპეციალური ნაწილი საგანში სახვითი და გამოყენებითი ხელონება/შრომით სწავლებაში

I კლასის სტანდარტი სახვით და გამოყენებით ხელოვნებაში/შრომით სწავლებაშიწლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვითპრაქტიკული უნარ-ჩვევები დაიდეების გამოხატვა

Kკომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია


1 იყენებს სახვითი ხელოვნების ერთ ან რამდენიმე ძირითად ელემენტსა და პრინციპს ნამუშევრის შექმნისას

7 წარმოადგენს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ ნამუშევრებს, გამოთქვამს აზრს საკუთარ და თანაკლასელთა

11 განასხვავებს ერთმანეთისაგან ხელოვნების დარგებს და აკავშირებს მათ ყოველდღიურ

2 მიმართავს სხვადასხვა მასალას, ტექნიკას და პროცედურას ნამუშევრის შექმნისას

3 აკვირდება გარემოში სხვადასხვა ფერს და ფორმას და ასახავს მათ ნამუშევარში

4 გამოსახავს სხვადასხვა მოტივის საფუძველზე წარმოშობილ იდეებს

5 ამჟღავნებს მარტივი შრომითი საქმიანობის ელემენტარულ უნარ_ჩვევებს

6 მუშაობს ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად

ნაშრომებზე

8 პატივის სცემს საკუთარ და სხვის ნამუშევარს

9 მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში

10 იცნობს და იყენებს ელემენტარულ ტერმინოლოგიას

ცხოვრებასთან

12 აკავშირებს ნაწარმოების შინაარსს საკუთარ გამოცდილებასთან

I კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

სახვითი ხელოვნების ძირითადი ელემენტები და პრინციპები:ხაზი (წვრილი, სქელი კონტური, სწორი, ტალღოვანი, ტეხილი, წყვეტილი ხაზი), ფერი (ძირითადი, შედგენილი); კომპოზიციური განწილების საფუძველი _ვერტიკალური ან ჰორიზონტალური ფორმატის შერჩევა, ფორმატზე გამოსახულების განაწილება.

მასალა და იარაღი: ფანქარი (ფერადი, უბრალო), პასტელი, ფლომასტერი, გუაში, ფერადი ქაღალდი, მუყაო, პლასტილინი, ბუნებრივი მასალა (ფოთოლი, გირჩა, მარცვლეული და სხვ.); ფუნჯი, მაკრატელი, წებო.

ტექნიკა და პროცედურა: ფერწერის, გრაფიკის სხვადასხვა ტექნიკა, ძერწვა, აპლიკაცია, კოლაჟი, ქაღალდის პლასტიკა, მოზაიკა, კონსტრუქცია; დახევა, დაჭრა, დაწებება.

დაკვირვება გარემოზე: ფორმის, ფერის, ხაზების ამოცნობა.

იდეების წყაროები: გარემოზე დაკვირვების შედეგად მიღებული შთაბეჭდილებები, წარმოსახვა, მხატვრული ლიტერატურა, მხატვრული, ანიმაციური ფილმი, საკონცერტო, თეატრალური, საცირკო წარმოდგენა.

სავარაუდო თემები: “პირველი სექტემბერი”, “ფერთა სამეფო”, “შემოდგომა”, “მხიარული მატარებელი”, “ახალი წელი”, “წყალქვეშა სამყარო”, “ჩემი ქალაქი/სოფელი” და სხვ.სავარჯიშოები ფერების შეზავებაზე ახალი ფერის მისაღებად; პარალელური, ვერტიკალური, ჰორიზონტალური, დახრილი ხაზებით, გამოსახულების მიღება წერტილების შეერთებით, ჭიქის ძირის, ხელის მტევნის შემოხაზვა, გაფერადება, გეომეტრიულ ფორმებით არსებების შექმნა_დახატვა.

შრომითი საქმიანობა: აღჭურვილობის მოტანა-მოწესრიგება, სამუშაო ადგილის დალაგება, დროის ლიმიტისა და უსაფრთხოების წესების დაცვა.

მუშაობის სტრატეგია: მუშაობა დამოუკიდებლად, მეწყვილესთან, გუნდურად.

ღონისძიებები: საკლასო გამოფენა, ზეიმი, ექსკურსიები მუზეუმში, გალერეებში, ქალაქგარეთ კულტურული მემკვიდრეობის გაცნობის მიზნით.

წარდგინება: ნაცნობი აუდიტორიის წინაშე ნამუშევრის წარდგენა (საუბარი ნამუშევარზე), კითხვების დასმა, პასუხის გაცემა, შთაბეჭდილებების გაზიარება (შეფასების მცდელობა), სხვისი აზრის ყურადღებით მოსმენა, პატივისცემის გამომჟღავნება სხვისი ნამუშევრის და აზრის მიმართ, ელემენტარული ტერმინოლოგიის გამოყენება.

ხელოვნების აღქმა კონტექსტში:ხელოვნების დარგების გაცნობა (მხატვრობა, მუსიკა, კინო, თეატრი სხვ.), ხელოვნების საყვარელ დარგებზე და ნაცნობ ნიმუშებზე საუბარი; სახვითი ხელოვნების რამდენიმე ძირითადი ჟანრის გაცნობა, რეალისტური ნამუშევრების დათვალიერება (პეიზაჟი, ნატურმორტი, პორტრეტი, ყოფითი ჟანრი, წიგნის ილუსტრაციები), საუბარი შთაბეჭდილებებზე, შინაარსზე, მისი დაკავშირება საკუთარ გამოცდილებასთან.

პრაქტიკული უნარ-ჩვევები დაიდეების გამოხატვა

კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია


1 შემოქმედებითად იყენებს სახვითი ხელოვნების ელემენტებსა და პრინციპებს ნამუშევრის შექმნისას

2 იჩენს ინიციატივას და ავითარებს სხვადასხვა მასალის, ტექნიკის და პროცედურის გამოყენების უნარს ნამუშევრის შექმნისას

3 აკვირდება გარემოში ობიექტებს შორის კავშირებს და ასახავს ნამუშევარში

4 გამოსახავს საკუთარ გრძნობებს, განწყობილებებს და იდეებს ნამუშევარში

5 გეგმავს და ასრულებს სხვადასხვა სახის სამუშაოს

6 თანამშრომლობს სხვებთან, როგორც საკუთარი, ისე საერთო

7 წარმოადგენს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ ნამუშევრებს და სხვა საგნებში მიღებული ცოდნის საფუძველზე მსჯელობს მხატვრული ნაწარმოების შესახებ

E8 ესმის და წარმოაჩენს, რომ ხელოვნება არის თვითგამოხატვის საშუალება

9 კრიტიკის დროს პატივისცემით ეკიდება სხვის ნამუშევარს და აზრს

10 მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში

11 აკავშირებს სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების სხვადსხვა დარგის ნიმუშებს ისტორიულ, რელიგიურ და სოციალურ კონტექსტთან

12 აკავშირებს ნაწარმოების შინარსს ისტორიასთან და კულტურასთან

13 ეცნობა ქართულ ხელოვნებას და ხელოვნების მოღვაწეებს

14 იკვლევს, რა როლს ასრულებს ხელოვნება საზოგადოების ცხოვრებაში

მიზნის მისაღწევად

II კლასის სტანდარტი სახვით და გამოყენებით ხელოვნებაში/შრომით სწავლებაში (6.09.2007 N 808)

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვით პრაქტიკული უნარ-ჩვევები დაიდეების გამოხატვა



მოსწავლე

ს.გ.II.1 იყენებს სახვითი ხელოვნების რამდენიმე ძირითად ელემენტსა და პრინციპს ნამუშევრის შექმნისას


ს.გ.II.7 წარმოადგენს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ ნამუშევრებს, გამოთქვამს აზრს საკუთარ და თანაკლასელთა ნაშრომებზე


ს.გ.II.12 განასხვავებს ერთმანეთისაგან სახვითი ხელოვნების დარგებს, ზოგიერთ ჟანრს და აკავშირებს მათ ყოველდღიურ ცხოვრებასთან

ს.გ.II.2 მიმართავს სხვადასხვა მასალას, ტექნიკას და პროცედურას ნამუშევრის შექმნისას

ს.გ.II.8 მოსწავლეს ესმის და წარმოაჩენს, რომ ხელოვნება არის იდეათა გამოხატვის საშუალება

ს.გ.II.13 აკავშირებს ნაწარმოების შინაარსს ყოველდღიურ ცხოვრებასა და საკუთარ გამოცდილებასთან

ს.გ.II.3 აკვირდება გარემოში სხვადასხვა ფერს, ფორმას და ასახავს მათ ნამუშევარში

ს.გ.II.9 პატივს სცემს საკუთარ და სხვის ნამუშევარს

ს.გ.II.4 გამოსახავს სხვადასხვა მოტივის საფუძველზე წარმოშობილ იდეებს

ს.გ.II.10 მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში

ს.გ.II.5 ამჟღავნებს მარტივი შრომითი საქმიანობის ელემენტარულ უნარ_ჩვევებს

ს.გ.II.11 იცნობს და იყენებს ელემენტარულ ტერმინოლოგიასA

ს.გ.II.6 მუშაობს ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად

II კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

სახვითი ხელოვნების ძირითადი ელემენტები და პრინციპები: ხაზი, ფერი (ცივი, თბილი); ფორმა (ორგანზომილებიანი (სიბრტყეზე); სიმეტრიული, ასიმეტრიული), მარტივი ორნამენტის შექმნა ნიმუშის (ელემენტის, დეტალის) განმეორებით, ( განწყობილების გადმოცემა ხაზით, ფერით). კომპოზიციური განაწილების საფუძვლები (ვერტიკალური ან ჰორიზონტალური ფორმატის შერჩევა, გამოსახულების ზომის შერჩევა ფურცლის ზომის შესაბამისად, ძირითადის გამოყოფა ნახატში, ფორმატზე გამოსახულებების თანაბარად განაწილება), სიმეტრია.

მასალა და იარაღი: ფანქარი, პასტელი, ფლომასტერი, გუაში, ფერადი ქაღალდი, მუყაო, პლასტილინი, ლითონის, პლასტმასის კოლოფები, ბუნებრივი და ხელოვნური მასალა (ნიჟარა, ხის ქერქი, ხავსი, ფერადი კენჭები, მძივები, ღილები და სხვ.); ფუნჯი, მაკრატელი, წებო.

ტექნიკა და პროცედურა: ფერწერის, გრაფიკის სხვადასხვა ტექნიკა, ძერწვა, აპლიკაცია, ქაღალდის პლასტიკა, მოზაიკა, კოლაჟი, კონსტრუქცია; დახევა, დაჭრა, დაწებება.

დაკვირვება გარემოზე: ფორმის, ფერის, ხაზების, ამოცნობა.

იდეების წყაროები: გარემოზე დაკვირვების შედეგად მიღებული შთაბეჭდილებები (ხატვა ნატურიდან და მეხსიერებით),ფანტაზია, მხატვრული ლიტერატურა, მხატვრული და ანიმაციური ფილმი,საკონცერტო, თეატრალური, საცირკო წარმოდგენა.

სავარაუდო თემები: “ზაფხულის არდადეგები”, “მეგობრობა”, “სოფელი შემოდგომაზე”, “შემოდგომის ნატურმორტი”, “ცირკში”, “ზოოპარკში” “ახალი წლის ღამე”, “ზამთრის პეიზაჟი”, “ფანტასტიკური ქალაქი”, “საყვარელი ზღაპრის გმირი” და სხვ.

შრომითი საქმიანობა: აღჭურვილობის მოტანა-მოწესრიგება, დავალების ჩანიშვნა, სამუშაო ადგილის დალაგება, დროის ლიმიტისა და უსაფრთხოების წესების დაცვა.


ღონისძიებები: საკლასო გამოფენა, ზეიმი, ექსკურსიები მუზეუმში, გალერეებში, ქალაქგარეთ კულტურული მემკვიდრეობის გაცნობის მიზნით.

წარდგინება: ნაცნობი აუდიტორიის წინაშე ნამუშევრის წარდგენა (საუბარი ნამუშევარზე), კითხვების დასმა, პასუხის გაცემა, შთაბეჭდილებების გაზიარება (შეფასების მცდელობა), პატივისცემის გამომჟღავნება სხვისი ნამუშევრის და აზრის მიმართ, სხვისი აზრის ყურადღებით მოსმენა, ელემენტარული ტერმინოლოგიის გამოყენება.

ხელოვნების აღქმა კონტექსტში:სახვითი ხელოვნების Kდარგების (ფერწერა, გრაფიკა, ქანდაკება და სხვ.) და ჟანრების (პეიზაჟი, ნატურმორტი, პორტრეტი, ყოფითი ჟანრი) გაცნობა; ნამუშევრების დათვალიერება; საუბარი შთაბეჭდილებებზე, შინაარსზე; განწყობილების ამოცნობა, რეალისტური და პირობითი ნამუშევრების გარჩევა.

VII კლასის სტანდარტი სახვით და გამოყენებით ხელოვნებაში/შრომით სწავლებაშიწლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვით

VII კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

სახვითი ხელოვნების ძირითადი ელემენტები და პრინციპები: ხაზი (წვრილი, სქელი კონტური, ტეხილი, წყვეტილი, ტალღოვანი) ფერი (ძირითადი, შედგენილი, ცივი, თბილი, ინტენსიური, ნახევარტონი, კონტრასტული) ფორმა (ორგანზომილებიანი (სიბრტყეზე), სიმეტრიული, ასიმეტრიული); შუქ-ჩრდილი, ფაქტურა, მოცულობა; მთლიანობა, პრორპორციები; სივრცე (ჰორიზონტის ხაზი, პერსპექტივა, თავშეყრის წერტილი); ხედვის წერტილი; სიმეტრია, რიტმი, წონასწორობა, კონტრასტი, დინამიკა, განწყობილების გადმოცემა ხაზის, ფერის, სხვადსხვაგვარი მონასმის საშუალებით.

მასალა და იარაღი ტუში, ფანქარი, პასტელი, გუაში, აკვარელი, ტემპერა, ნახშირი, მუყაო, თიხა, ქსოვილი, ძაფი, თოკი, მავთული, ლითონი, ბუნებრივი და ხელოვნური მასალა; ექსპერიმენტი სხვადასხვა მასალით; საქსოვი, სამკერვალო, სამეთუნეო, სადურგლო იარაღი.

ტექნიკა, პროცედურა, პროცესი, ტექნოლოგიები: ფერწერის, გრაფიკის სხვადასხვა ტექნიკა, ანაბეჭდი, ძერწვა, აპლიკაცია, ქაღალდის პლასტიკა, კოლაჟი, კონსტრუქცია, კომპიუტერული ტექნოლოგიები; ამოკაწვრა, ღუნვა, გრეხვა, დაწვნა, ქარგვა, ქსოვა, კერვა, ხეზე კვეთა.

იდეების გამოხატვა: საგნებსა და მათ ფუნქციებს შორის კავშირების, ასოციაციების გადმოცემა, დეტალების ამოცნობა და ასახვა; იდეების წყაროები: ცნობილი მხატვრების ნამუშევრები, ბუნების მოვლენები, ცხოვრებაში ნანახი სცენები, წარმოსახვა, მხატვრული ლიტერატურა, ფილმი, კონცერტი, წარმოდგენა, საინფორმაციო საშუალებები.

სავარაუდო თემები: “წელიწადის ოთხი დრო”, “საყვარელი ლიტერატურული გმირი”, “მითოლოგიური მოტივები”, “ლეგენდების სამყარო”, “მშობლიური კუთხე”, “გმირობა” და სხვ.

შრომითი საქმიანობა: დეკორატიული და გამოყენებითი საგნების, თეატრალური რეკვიზიტის (კოსტუმისა და დეკორაციის დეტალები); ინტერიერის ესკიზების, მისალოცი და მოსაწვევი ბარათების, ზეიმების და თეატრალური წარმოდგენების აფიშის შექმნა, წიგნების აკინძვა, ინვენტარის შეკეთება; მუშაობა დამოუკიდებლად, მეწყვილესთან, გუნდურად.

კომუნიკაცია:ნამუშევრის წარდგენა ფართო აუდიტორიის წინაშე (მსჯელობა ჩანაფიქრზე, ემოციაზე, მიზნებზე, ამოცანებზე), შთაბეჭდილებების, დაკვირვების, გამოცდილების გაზიარება, შეფასება და მისი დასაბუთება, სათანადო ტერმინოლოგიის გამოყენება; საუბარი კონკრეტული კულტურის მახასიათებლებზე, ნამუშევრიდან მიღებულ ინფორმაციაზე; საკლასო და სასკოლო გამოფენა, სპექტაკლი, აქცია, შეხვედრები ხელოვნების მოღვაწეებთან, ექსკურსიები მუზეუმში, გალერეებში, ქალაქგარეთ.

ხელოვნების აღქმა კონტექსტში:სახვითი ხელოვნების ცნობილი ნამუშევრების (ან მათი რეპროდუქციების) დათვალიერება, ამოცნობა და დაკავშირება ეპოქასთან და კულტურასთან; ისტორიულ-რელიგიურ_კულტურული კონტექსტის გავლენა მხატვრულ გადაწყვეტაზე; ინფორმაციის შეგროვება ხელოვნების ადგილობრივ მოღვაწეებზე და მათი შემოქმედების ანალიზი; კულტურასთან დაკავშირებული დაწესებულებები (მუზეუმი, გალერეა, საკონცერტო დარბაზი, კინოთეატრი);სახვითი ხელოვნების როლი სინთეზურ ხელოვნებაში;ხელოვნებასთან დაკავშირებული პროფესიები.

VIII კლასის სტანდარტი სახვით და გამოყენებით ხელოვნებაში/შრომით სწავლებაში

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვით (6.09.2007 N 808)





ს.გ.VIII.1 შემოქმედებითად იყენებს სახვითი ხელოვნების ელემენტებისა და პრინციპების ცოდნას კონკრეტული პრობლემის გადასაჭრელად ნამუშევრის შექმნისას


ს.გ.VIII.7 წარმოადგენს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ ნამუშევრებს და მიღებულ ცოდნაზე დაყრდნობით გამოთქვამს და ასაბუთებს საკუთარ აზრს ხელოვნების ნაწარმოების შესახებ


ს.გ.VIII.10 ამოიცნობს და ადარებს ერთმანეთს სხვადასხვა ეპოქისა და კულტურის ხელოვნების ნიმუშებს

ს.გ.VIII.2 მიზანმიმართულად ირჩევს და შემოქმედებითად იყენებს სხვადასხვა მასალას, ტექნიკას და პროცედურას ნამუშევრის შექმნისას

ს.გ.VIII.8 9ესმის და წარმოაჩენს, რომ ხელოვნება არის კულტურის თვითგამოხატვის და კომუნიკაციის საშუალება

ს.გ.VIII.11 ამოიცნობს განსხვავებულ კონტექსტს, რომელშიც იქმნებოდა ხელოვნების ნაწარმოები

ს.გ.VIII.3 აფართოებს გარემოში ობიექტებს შორის არსებული კავშირების ასახვის გზებს ნამუშევარში

ს.გ.VIII.9 გეგმავს და მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში

ს.გ.VIII.12 ეცნობა ქართულ ხელოვნებას და ხელოვნების მოღვაწეებს

ს.გ.VIII.4 აფართოებს საკუთარი გრძნობების, განწყობილებების და იდეების გამოსახვის გზებს ნამუშევარში

ს.გ.VIII.13 იკვლევს, რა როლს ასრულებს ხელოვნება საზოგადოების ცხოვრებაში

ს.გ.VIII.5 გეგმავს და ასრულებს სხვადასხვა სახის სამუშაოს

ს.გ.VIII.6 მიმართავს ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაობის სხვადასხვა სტრატეგიას

VIII კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

სახვითი ხელოვნების ძირითადი ელემენტები და პრინციპები:სხვადასხვა ტიპის ხაზი, მონასმი; ფერი, ფორმა; შუქ-ჩრდილი, ფაქტურა, მოცულობა; მთლიანობა, პრორპორციები; სივრცე; სიმეტრია, რიტმი, წონასწორობა, კონტრასტი, დინამიკა

(განწყობილების, ასოციაციების, ემოციების გადმოცემა სხვადასხვაგვარი ეფექტების საშუალებით).

მასალა და იარაღი: ტუში, მელანი, ფანქარი, პასტელი, გუაში, აკვარელი, ტემპერა, ნახშირი, მუყაო, თიხა, ხე, ქსოვილი, ლითონი, მავთული, ბუნებრივი და ხელოვნური მასალა; ექსპერიმენტი სხვადასხვა მასალით;

ტექნიკა და პროცედურა: ფერწერის, გრაფიკის სხვადასხვა ტექნიკა, ანაბეჭდი, ძერწვა, ქაღალდის პლასტიკა, კოლაჟი, კონსტრუქცია, კომპიუტერული ტექნოლოგიები;

იდეების გამოხატვა: საგნებსა და მათ ფუნქციებს შორის კავშირების, ასოციაციების გადმოცემა, მრავალი დეტალის ამოცნობა და ასახვა; იდეების წყაროები: სხვადასხვა კულტურის, პერიოდის ხელოვნების ნიმუშები, ცნობილი მხატვრების ნამუშევრები, ბუნების მოვლენები, ცხოვრებაში ნანახი სცენები, წარმოსახვა, ისტორიული ფაქტები, მხატვრული ლიტერატურა, ფილმი, წარმოდგენა (თეატრალური, საბალეტო, საოპერო დადგმა, კონცერტი და სხვ.), საინფორმაციო საშუალებები.

სავარაუდო თემები: "დილა/საღამო ქალაქში/სოფელში," '"წვიმიანი დღე ტყეში, ქალაქში, სოფელში", "პირველი თოვლი", რელიგიური დღესასწაულები, "სიყვარული", “საყვარელი მითოლოგიური პერსონაჟი”, “გმირობა” და სხვ.

შრომითი საქმიანობა: დეკორატიული და გამოყენებითი საგნები, წიგნების (აკინძვა, მაკეტის შექმნა), თეატრალური რეკვიზიტი (კოსტუმისა და დეკორაციის დეტალები); ინტერიერის ესკიზები, ინვენტარის შეკეთება, სკოლის ეზოს დეკორატიული გაფორმება, მცენარეების დარგვა-მოვლა.


კომუნიკაცია:ნამუშევრის წარდგენა ფართო აუდიტორიის წინაშე, (მსჯელობა ჩანაფიქრზე, ემოციაზე, მიზნებზე, ამოცანებზე), შთაბეჭდილებების, დაკვირვების, გამოცდილების გაზიარება, შეფასება და მისი დასაბუთება, სათანადო ტერმინოლოგიის გამოყენება; საუბარი ნამუშევრის შექმნის მოტივებზე, ჯგუფის მიერ დასახულ მიზნებზე; ნამუშევრის შეფასება მხატვრული ხერხების მიხედვით; საუბარი სხვადასხვა კულტურის დამახასიათებელ ნიშნებზე, ნამუშვრიდან მიღებულ ინფორმაციაზე;გამოფენა, სპექტაკლი, აქცია, შეხვედრები ხელოვნების მოღვაწეებთან, ექსკურსიები.

ხელოვნების აღქმა კონტექსტში:სახვითი ხელოვნების ცნობილი ნამუშევრების დათვალიერება, ამოცნობა და დაკავშირება ეპოქასთან და კულტურასთან; პირობითი და რეალისტური ნამუშევრების შედარება; ხელოვნების ნიმუშის კვლევა რელიგიურ, სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ასპექტში; ინფორმაცია ხელოვნების ქართველ მოღვაწეებზე და მათ შემოქმედებაზე; ქართული ხელოვნების დარგები: კედლის მხატვრობა, არქიტექტურა, მინანქარი, ოქრომჭედლობა, ჭედურობა და სხვ.

X კლასის სტანდარტი სახვით და გამოყენებით ხელოვნებაში/შრომით სწავლებაში


პრაქტიკული უნარ-ჩვევები და

იდეების გამოხატვა

Kკომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია ხელოვნების აღქმა კონტექსტში

1 ეცნობა სახვითი ხელოვნების ელემენტებსა და პრინციპებს ნამუშევრის შექმნისას

2 მონაწილეობს პროექტებში

.3 იყენებს სახვითი ხელოვნების ელემენტებისა და პრინციპების ცოდნას ხელოვნების კონკრეტული ნიმუშის ანალიზის დროს

4 საუბრობს ხელოვნების ნაწარმოებით გამოწვეულ ემოციაზე და მსჯელობს იმის შესახებ, თუ რამ აღძრა მასში ეს ემოცია

5 ადარებს ერთმანეთს სხვადასხვა ეპოქაში შექმნილ ნაწარმოებებს და მსჯელობს მათ შორის არსებულ მსგავსება-განსხვავებებზე

6 იკვლევს, რა გავლენას ახდენს ისტორიული და სოციალური კონტექსტი კონკრეტული ხელოვანის შემოქმედებაზე

7 ეცნობა ქართულ ხელოვნებას და ხელოვნების მოღვაწეებს

X კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

სახვითი ხელოვნების ძირითადი ელემენტები: ხაზი (წვრილი, სქელი კონტური, ტეხილი, წყვეტილი, ტალღოვანი) ფერი (ძირითადი, შედგენილი, ცივი, თბილი, ინტენსიური, ნახევარტონი, კონტრასტული), ფორმა (ორგანზომილებიანი, სიმეტრიული, ასიმეტრიული), მოცულობა, შუქ-ჩრდილი, განწყობილების გადმოცემა ხაზით, ფერით.

სახვითი ხელოვნების ძირითადი პრინციპები: კომპოზიციური განაწილების საფუძვლები: გამოსახულების ზომის შერჩევა ფურცლის ზომის შესაბამისად, ძირითადის გამოყოფა ნახატში, ფორმატზე გამოსახულებების თანაბრად განაწილება, სიმეტრია, რიტმი, წონასწორობა, კონტრასტი; სივრცე (ჰორიზონტის ხაზი, პერსპექტივა, თავშეყრის წერტილი, წინა და უკანა პლანის გარჩევა გამოსახულების მაშტაბისა და ტონალობის საშუალებით); მთლიანობის და საერთო პროპორციების გადმოცემა.

მასალა: ტუში, პასტელი, აკვარელი, გუაში, ტემპერა, ნახშირი;

ტექნიკა და პროცედურა: ფერწერა, გრაფიკა; კომპიუტერული ტექნოლოგიები;ხელოვნების ცნობილი ნიმუშების ასლების გაკეთება.

ინტეგრაცია სხვა საგნებთან: სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება _ მუსიკა _ ლიტერატურა;

მონაწილეობა პროექტებში: პროექტის იდეის განსაზღვრა (ტელეგადაცემა, რადიოგადაცემა, სპექტაკლი; გაზეთის, ჟურნალის, წიგნის მაკეტის დამზადება; სკვერის კეთილმოწყობა, სკოლის, საკლასო ოთახის, ინტერიერის დიზაინის შექმნა და სხვა); პროექტის დაგეგმვა, ფუნქციების განაწილება: ორგანიზება, ფინანსური გათვლა, სპონსორის მოძიება, საზოგადოებასთან ურთიერთობა, მასალით მომარაგება, მუსიკალური გაფორმება, რეჟისურა, სცენოგრაფია, მხატვარობა, დიზაინი: კოსტუმი, დეკორაცია, გრიმი; რესურსის შექმნა, წარმოდგენაში მონაწილეობა (მსახიობი, წამყვანი, გამნათებელი და ა.შ.), წარდგენა და სხვა;

კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია: ხელოვნების ნიმუშის ანალიზი და შეფასება სახვითი ხელოვნების ელემენტებისა და პრინციპების ცოდნაზე დაყრდნობით; ნამუშევრით გამოწვეულ ემოციებზე და შთაბეჭდილებებზე მსჯელობა,

ნაწარმოების შინაარსის დაკავშირება საკუთარ გამოცდილებასთან; საუბარი მხატვრული დეტალის ფუნქციაზე ნაწარმოებში;

ხელოვნების აღქმა კონტექსტში:სხვადასხვა ეპოქაში შექმნილი ნაწარმოებების (ქანდაკება, არქიტექტურული ნაგებობა, ფერწარა, გრაფიკა, დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოვნება და ა.შ.) შედარება და ანალიზი: კომპოზიციური განაწილება, სიუჟეტი, პერსონაჟთა ხასიათი, ანტურაჟი, დეტალი და სხვა. სხვადასხვა ეპოქის ხელოვნების ნიმუშებში ადამიანის მიმართ დამოკიდებულებაზე მსჯელობა; ისტორიული და სოციალური კონტექსტის კვლევა კონკრეტული ხელოვანის შემოქმედებაში (სტილი, მსოფლხედვა, რელიგიური და ესთეტიკური იდეალები, ნაწარმოების შექმნის გარემოება); სხვადასხვა ეპოქის ერთ თემაზე შექმნილი ნაწარმოებების განხილვა და ანალიზი.

XI-XII კლასების არჩევითი კურსები–სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება (6.09.2007 N 808)

(პრაქტიკული კურსი)






ხ.პ.XI,XII.1 ატარებს ექსპერიმენტს ხელოვნების ელემენტების, პრინციპების, სხვადასხვა მასალის, ტექნიკისა და პროცედურის გამოყენებით ნამუშევრის შექმნისას


ხ.პ.XI,XII.5 აღწერს და აანალიზებს ხელოვნების ნიმუშს


ხ.პ.XI,XII.7 ამოიცნობს და ადარებს ერთმანეთს სხვადასხვა ეპოქისა და სტილის ნამუშევრებს

ხ.პ.XI,XII.2 ასახავს ნამუშევარში გარემოზე დაკვირვების შედეგებს, ავითარებს გამომსახველობით ხერხებს

ხ.პ.XI,XII.6 წარადგენს საკუთარ და სხვის ნამუშევარს აუდიტორიის წინაშე

ხ.პ.XI,XII.8 იკვლევს საქართველოს სხვადახვა კუთხის ხელოვნების ნიმუშებს და მსჯელობს მათ შესახებ

ხ.პ.XI,XII.3 იყენებს შთაგონების სხვადასხვა წყაროს იდეების გენერირებისათვის

ხ.პ.XI,XII.9 აანალიზებს თანამედროვე ხელოვნებას

ხ.პ.XI,XII.4 მონაწილეობს პროექტებში

ხ.პ.XI,XII.10 იკვლევს და აანალიზებს ხელოვნების როლს საკუთარ და საზოგადოების ცხოვრებაში

სასწავლო პროგრამის შინაარსი

სახვითი ხელოვნების ძირითადი ელემენტები და პრინციპები: ხაზი, ფერი, შუქ-ჩრდილი, ფაქტურა, ფორმა, მოცულობა; პრორპორციები; კომპოზიციური განაწილების საფუძვლები: მთლიანობა, სივრცე (ხედვის წერტილი, ჰორიზონტის ხაზი, პერსპექტივა, თავშეყრის წერტილი, წინა და უკანა პლანი) სიმეტრია, რიტმი, წონასწორობა, კონტრასტი, (განწყობილების, ემოციების გადმოცემა სხვადასხვაგვარი ეფექტების და მხატვრული ხერხების საშუალებით).მასალა და იარაღი:ტუში, ფანქარი, პასტელი, გუაში, აკვარელი, ტემპერა, ნახშირი, თიხა, ქსოვილი, ძაფი, თოკი, მავთული, ლითონი, ბუნებრივი და ხელოვნური მასალა; ექსპერიმენტი სხვადასხვა მასალით; სადურგლო, სამეთუნეო, საქსოვი, სამკერვალო იარაღი.ტექნიკა და პროცედურა ანაბეჭდი, ძერწვა, კოლაჟი, ფარდაგი, თექა, გობელენი, ნაქარგობა, ქარგვა, ქსოვა, კერვა, ხეზე კვეთა, კომპიუტერული ტექნოლოგიები; ხელოვნების ცნობილი ნიმუშების ასლების გაკეთება; ექსპერიმენტი შერჩეულ სფეროში (მხატვრობა, დიზაინი, ფოტოგრაფია); ექსპერიმენტი მასალით, ტექნიკით. ინტეგრაცია სხვა საგნებთან: სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება _ მუსიკა _ ლიტერატურა_ისტორია_საბუნებისმეტყველო საგნები.მონაწილეობა პროექტებში: პროექტის იდეის განსაზღვრა (გამოფენა, აქცია, ხელოვნების ფესტივალი, ვიქტორინა, ექსპედიცია, ექსკურსია საქართველოს რომელიმე კუთხეში); პროექტის დაგეგმვა, ფუნქციების განაწილება: ორგანიზება, ფინანსური გათვლა, სპონსორის მოძიება, საზოგადოებასთან ურთიერთობა, მასალით მომარაგება; ვიზუალური დღიურის წარმოება; პროექტის წარდგენა, შეფასება. კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია: ხელოვნების ნიმუშის აღწერა, ანალიზი და შეფასება სახვითი ხელოვნების ელემენტებისა და პრინციპების ცოდნაზე დაყრდნობით; ნამუშევრით გამოწვეულ ემოციებზე და შთაბეჭდილებებზე მსჯელობა, კრიტერიუმების განსაზღვრა, შესაბამისი ტერმინოლოგიის გამოყენება; ნამუშევრის წარდგენა აუდიტორიის წინაშე, შერჩეული კრიტერიუმებით ნამუშევრის შეფასება.ხელოვნების აღქმა კონტექსტში:სხვადასხვა ეპოქის და სტილის ნამუშევრების შედარება და ანალიზი; (სტილი, თემა, ჟანრი და სხვ.) მხატვრის ინდივიდუალური მანერა; საქართველოს სხვადასხვა კუთხის ხელოვნება, ხალხური შემოქმედება; ხელოვნების როლის ანალიზი საკუთარ და საზოგადოების ცხოვრებში.

ხელოვნების ისტორია(თეორიული კურსი)


კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია ხელოვნების აღქმა კონტექსტში

მოსწავლე ხ.თ.XI,XII.1 აღწერს და აანალიზებს ხელოვნების ნიმუშს

მოსწავლე ხ.თ.XI,XII.2 ირჩევს და იკვლევს რომელიმე ეპოქის ხელოვნებას

ხ.თ.XI,XII.3 ირჩევს და იკვლევს ქართული ხელოვნების რომელიმე პერიოდს/დარგს/შემოქმედს

ხ.თ.XI,XII.4 იკვლევს თანამედროვე ხელოვნებასხ.თ.XI,XII.5 იკვლევს და აანალიზებს ხელოვნების როლს საკუთარ და საზოგადოების ცხოვრებაში

სასწავლო პროგრამის შინაარსი

კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია: ხელოვნების ნიმუშის აღწერა, ანალიზი და იდეის ამოკითხვა ხელოვნების ელემენტებისა და პრინციპების ცოდნაზე დაყრდნობით; სხვადასხვა ფაქტორის (დრო, კლიმატი, შენახვის პირობები, ისტორიული მოვლენები) ზეგავლენის კვლევა ხელოვნების ნაწარმოებზე. ხელოვნების ნიმუშის შეფასება შერჩეული კრიტერიუმებით (ემოცია, ესთეტიკური და მატერიალური ღირებულება); შესაბამისი ტერმინოლოგიის გამოყენება;

ხელოვნების აღქმა კონტექსტში: ეპოქის (მაგ. ძველი აღმოსავლეთი, ანტიკური ხანა, შუასაუკუნეები, XV_XIX საუკუნეების დასავლეთ ევროპა) არჩევა და კვლევა (სტილისტური ნიშნები, თემატიკა, რომელი დარგი იყო განვითარებული და რატომ); არჩეული ეპოქის ისტორიული, სოციალური, რელიგიური და პოლიტიკური კონტექსტის კვლევა და მისი გავლენის ანალიზი მომდევნო პერიოდის ხელოვნებაზე; ხელოვნების დარგებში (ფერწერა, გრაფიკა, ქანდაკება, არქიტექტურა, დიზაინი) მომხდარი ცვლილებების ანალიზი (მე_20 საუკუნის დასაწყისიდან დღემდე) ცნობილი ნიმუშების მაგალითზე; ამ პერიოდში მოღვაწე ხელოვნების ცნობილი წარმომადგენლების შემოქმედების კვლევა თანამედროვე ხელოვნების კონცეფციების, მიმდინარეობები და ფორმების (ტექნოლოგიები, თეორიები, გამომსახველობითი ხერხები, მასალა, მასალა) შესწავლა; ხელოვნების როლის კვლევა და ანალიზი საკუთარ და საზოგადოების ცხოვრებაში.

თეატრალური ხელოვნება(არჩევითი კურსი)

თეატრალური ხელოვნების შესწავლა, წარმოსახვითი სამყაროს შექმნა და ცხოვრება ამ სამყაროში (როლების გათამაშება) საკუთარი თავისა და ირგვლივ არსებული გარემოს შემეცნების უნიკალური გზაა. თეატრალური ხელოვნების შესწავლის დროს შეძენილი უნარ-ჩვევები დაეხმარება მოსწავლეს როგორც ადამიანებთან ურთიერთობაში, კერძოდ, საკუთარი და სხვისი განცდების, შეხედულებების, დამოკიდებულებების გაგებაში, ისე სამყაროს შესახებ მიღებული ცოდნის გაღრმავებასა და შემდგომი პროფესიული უნარ-ჩვევების განვითარებაში. გარდა ამისა, სპექტაკლის შექმნა, წარმოდგენა და ანალიზი გუნდური საქმიანობაა. აქედან გამომდინარე, რეალურ და წარმოსახვით სამყაროში კომუნიკაციის მეშვეობით მოსწავლეს უვითარდება მოსმენის, საუბრის, ადამიანებთან ურთი-ერთობის, განსხვავებული აზრისა და მსოფლმხედველობის მიმართ შემწყნარებლური დამოკიდებულების და სხვის მიმართ თანაგრძნობის უნარს.

წარმოდგენილ კურსში დრამატული ხელოვნების შესწავლა სამი მიმართულებით იშლება. ესენია:

პრაქტიკული უნარ-ჩვევები და იდეების გამოხატვა. ამ მიმართულების ფარ-გლებში მოსწავლეები ქმნიან და წარმოადგენენ დრამატულ ნამუ-შევ-რებს. იკვლევენ ხასიათებსა და მოვლენებს ტექსტსა და საკუთარ გამოც-დი-ლებაზე დაყრდნობით.

კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია. მოსწავლეები აანალიზებენ დრამა-ტულ ნამუშევრებს, აფასებენ საკუთარ და სხვების სამსახიობო არჩევანს.

თეატრალური ხელოვნება კონტექსტში. მოსწავლეები შეისწავლიან თე-ა-ტრ-ა-ლური ხელოვნების თეორიულ და ისტორიულ ასპექტებს, დრამის წარ-მო-შობას და მის როლს საზოგადოების ცხოვრებაში.



კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია

თეატრალური ხელოვნების აღქმა კონტექსტში


თ.ხ..XI,XII 1. იყენებს თეატრალური ხელოვნების ელემენტებს და პრინციპებს


თ.ხ.. XI,XII 3. აანალიზებს ეტიუდს, სცენას, სპექტაკლს


თ.ხ.. XI,XII 5. იკვლევს ქართული თეატრის ისტორიის ძირითად ეტაპებს

შემოქმედებითი აქტივობისას

თ.ხ.. XI,XII 2. მონაწილეობს სპექტაკლში

თ.ხ.. XI,XII 4. მონაწილეობს თეატრალურ ცხოვრებაში

თ.ხ.. XI,XII 6. იკვლევს და აანალიზებს თეატრალურ ხელოვნებას

თ.ხ.. XI,XII 7. იკვლევს თეატრალური ხელოვნების როლს საკუთარ და საზოგადოების ცხოვრებაში

სასწავლო პროგრამის შინაარსითეატრალური ხელოვნების ელემენტები და პრინციპები: ინტონაცია, რიტმი, დინამიკა, მიმიკა, ჟესტი, ლოგიკური მახვილი, პაუზა, სხეულის პლასტიკა, ვოკალური მონაცემები (ლიტერატურული ტექსტის კითხვა; ემოციების, განწყობილების გადმოცემა; მხატვრული სახის განსახიერება; სცენის გათამაშება; იმპროვიზაცია, სიმღერის, ცეკვის შესრულება) სპექტაკლში მონაწილეობა: პრობლემის დასმა, თემის შერჩევა, პიესის შექმნა, როლების განაწილება, პირობითი სამყაროს შექმნა (მხატვართან, მუსიკალურ გამფორმებელთან თანამშრომლობა). კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია: დასწრება თეატრალურ წარმოდგენებზე, რეპეტიციებზე; თეატრალური წარმოდგენის, მისი ფრაგმენტის ანალიზი შესაფერისი ტერმინოლოგიის გამოყენებით ზეპირად და წერილობით; სპექტაკლის იდეის, თემის, პრობლემის, კომპოზიციური წყობის და გამოყენებული თეატრალური ხერხების განხილვა; მსახიობის ოსტატობით და თეატრალური ხელოვნების სხვადასხვა ელემენტებით შექმნილი მხატვრული სახის ანალიზი; შეხვედრა თეატრალური ხელოვნების მოღვაწეებთან თეატრალური ხელოვნება კონტექსტში: ისტორიული, სოციალური და პოლიტიკური ვითარების გავლენის კვლევა თეატრზე ქართული თეატრის ისტორიის შერჩეული პერიოდის მაგალითზე; ქართული თეატრის მოღვაწეების შემოქმედების განხილვა; მსჯელობა თეატრალური ხელოვნების განსხვავებულ ფორმებსა და მიმდინარეობებზე, თეატრსა და კინოს შორის არსებულ მსგავსება-განსხვავებებზე, თეატრის მუშაკების როლზე თეატრში; საუბარი თეატრთან დაკავშირებულ პროფესიებზე, თანამედროვე ტექნოლოგიების გავლენაზე; თეატრალური ჟანრების დახასიათება, ძველი და ახალი თეატრალური ფორმების შედარება; თეატრის როლის ანალიზი საკუთარ და საზოგადოების ცხოვრებაში.

3. ზოგადი ნაწილი საგანში მუსიკა

შ ე ს ა ვ ა ლ ი

მუსიკას ესთეტიკური აღზრდის საგნებს შორის განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს - მას ყველაზე ძლიერი გავლენის მოხდენა შეუძლია ადამიანზე. მუსიკის ზეგავლენით ადამიანის ემოციური სფერო მდიდრდება, მას საკუთარი დამოკიდებულება უყალიბდება სხვადასხვა ფასეულობების - სიკეთის, სილამაზის მიმართ, უვითარდება ეროვნული თვითშეგნების გრძნობა... მუსიკის ემოციური ზეგავლენა იმდენად აშკარაა, რომ იჩრდილება მისი სხვა ფუნქცია. როგორც უახლესმა სამეცნიერო გამოკვლევებმა აჩვენა, მუსიკას კოგნიტური ხასიათი აქვს და მისი შესწავლა მნიშვნელოვან ზეგავლენას ახდენს მოსწავლეთა საერთო აკადემიურ მოსწრებაზე.

მუსიკის გაკვეთილებზე ბავშვი უახლოვდება, ეჩვევა მუსიკას. ამ შემთხვევაში მთავარია ინტერესის და შემოქმედებითი საწყისის გაღვიძება, რათა მუსიკასთან ურთიერთობა მას სიამოვნებად ექცეს. რა თქმა უნდა, სკოლა არ ითვალისწინებს მუსიკოსისათვის აუცილებელი

პროფესიული ჩვევების აღზრდას. მით უმეტეს, რომ ყველა ბავშვს განსხვავებული ბუნებრივი მონაცემები აქვს.

ინტერესის გაღვიძებას საგნის მიმართ დიდად შეუწყობს ხელს ინტეგრირებული სწავლება. ინტეგრირება შეიძლება ვიზუალურ ხელოვნებასთან (კომპოზიტორის პორტრეტი, საქართველოს რომელიმე კუთხის ხედი, მუსიკით მიღებული შთაბეჭდილების დახატვა...,), თეატრალურ ხელოვნებასთან (ეტიუდი, მუსიკალური სპექტაკლი, წარმოდგენის მუსიკალური გაფორმება...), ცეკვასთან (მუსიკით გამოწვეული ემოციის გადმოცემა სხეულის მოძრაობით, ცეკვის ილეთების შესწავლა), პოეზიასთან, ლიტერატურის ნიმუშებთან (მუსიკალური ნაწარმოებების ლიტერატურული პირველწყარო, ვოკალური ნაწარმოებების ტექსტები), ისტორიასთან (ეპოქა, ისტორიული მოვლენები...), მათემატიკასთან (ნოტების გრძლიობები, სიმეტრიის პრინციპები...), ინფორმატიკასთან (მუსიკალური კომპიუტერული პროგრამები), ფიზიკასთან (ბგერა, როგორც რხევების ერთობლიობა, მუსიკალური საკრავების თავისებურებები აკუსტიკის პრინციპებიდან გამომდინარე...) და ა.შ.

მუსიკის სწავლების მიზანია:

მოსწავლის ჩაბმა შემოქმედებით და საინტერპრეტაციო საქმიანობაში მისი „მსმენელად“ აღზრდა ხალხური და კლასიკური მუსიკის მაღალმხატვრული

ნიმუშების გაცნობის გზით ცოდნის მიღება მუსიკის სფეროში, რაც ხელს შეუწყობს მას განათლებულ, კულტურულ

ადამიანად ჩამოყალიბებაში შემოქმედებითი საქმიანობისათვის აუცილებელი უნარ-ჩვევების შეძენა და განვითარება

მუსიკის სწავლების ამოცანებია:

მუსიკალური სმენის განვითარება რიტმის გრძნობის განვითარება მუსიკალური მეხსიერების განვითარება მოსმენის ჩვევის ჩამოყალიბება

ახალი სასწავლო გეგმის მიხედვით, მუსიკის სწავლება გათვალისწინებულია ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის სამივე საფეხურზე: დაწყებით და საბაზო საფეხურებზე სავალდებულო, ხოლო საშუალო საფეხურზე სავალდებულო და არჩევითი საგნების სახით.

დაწყებით საფეხურზე განსაკუთრებით დიდია მუსიკის საგნის მნიშვნელობა, როდესაც ბავშვის თანდაყოლილი, ბუნებრივი უნარები, მიდრეკილებები მთლიანად არ გამომჟღავნებულა და მათ გახსნა, წარმართვა სჭირდება. ბავშვისთვის ახლობელი სხვადასხვა აქტივობით (თამაში, იმპროვიზაცია...) ხდება მისი მიზიდვა და დაინტერესება მუსიკით. ამ საფეხურზე მუსიკის საგანი ითვალისწინებს მოსწავლეთა შემოქმედებითი უნარების ამოქმედებას, ერთობლივ შემოქმედებით პროცესებში მათ ჩართვას...

საბაზო საფეხურზე მუსიკის გაკვეთილებზე შეძენილი ცოდნა და პრაქტიკული უნარ_ჩვევები მოზარდს საკუთარი თავის ძიებისა და თვითდამკვიდრების პროცესს უადვილებს. იგი საუკეთესო საშუალებაა ბავშვის განვითარების და ინტერესების სწორად წასამართად. იგი მნიშვნელოვნად შეარბილებს იმ კრიტიკულ დამოკიდებულებას გარემოს მიმართ, რომელიც ნიშანდობლივია ამ ასაკისათვის, ვინაიდან ხელოვნების ნაწარმოების გაგების უნარი განსხვავებული აზრისა და მსოფლმხედველობის მიმართ შემწყნარებლობასაც გულისხმობს.

საშუალო საფეხური პირობითად ორ ეტაპად იყოფა: გარდამავალი X კლასი და XI-XII კლასები. X კლასის მუსიკის კურსი საშუალებას მისცემს მოსწავლეს, რომ მან პრაქტიკული შემოქმედებითი საქმიანობის გარდა, გააცნობიეროს და გაიაზროს მუსიკალური კულტურის განვითარების თავისებურებები და ისტორიულ მოვლენებს დაუკავშიროს ისინი.

მე-11-12 კლასში, როდესაც მოსწავლე მზად არის გაცნობიერებული არჩევანისათვის, მას საშუალება ეძლევა, ესთეტიკური აღზრდის საგნების ბლოკიდან საკუთარი ინტერესების მიხედვით აირჩიოს და შეისწავლოს ერთ-ერთი, მათ შორის, მუსიკის სასწავლო კურსიც.

აღსანიშნავია, რომ ზოგადსაგანმანათლებლო რეფორმის მიხედვით ახალი სასწავლო გეგმა შედის სამ - I, VII და X - კლასში. მეშვიდე- და მეათეკლასელი მოსწავლეები გარკვეული ინტერვალის შემდეგ უბრუნდებიან მუსიკის შესწავლას, რასაც წარმოდგენილ სტანდარტში გათვალისწინებულია.

სწავლის მიმართულებებიმუსიკის სწავლება სამი მიმართულებით იშლება:

1. პრაქტიკული უნარ-ჩვევები და იდეების გამოხატვა მუსიკაში;2. კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია;3. მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში;

სწავლება ყველა მიმართულების ფარგლებში მიმდინარეობს პარალელურად და ერთმანეთთან მჭიდრო ურთიერთკავშირში.

1. პრაქტიკული უნარ-ჩვევების განვითარება და იდეების გამოხატვა ამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეებს გამოუმუშავდებათ და ჩამოუყალიბდებათ პრაქტიკული ჩვევები, რომლებიც მათი შემოქმედებითი უნარების გახსნას და ამოქმედებას ემსახურება – სიმღერა, მუსიკალური თუ თეატრალური იმპროვიზაცია, ცეკვა... მოსწავლეები შეისწავლიან მუსიკალურ ელემენტებს, ნოტების, რიტმის ჩაწერას და წაკითხვას, მუსიკალურ კომპიუტერულ პროგრამებს...მოსწავლეები გამოხატავენ განსხვავებულ განწყობილებებს, ემოციებს, სიუჟეტებს, თემებს, იდეებს, რომელსაც ისინი მუსიკალურ ნაწარმოებებში, ან თავის გარემოში ხვდებიან. ამისათვის ისინი შეარჩევენ და იყენებენ გამოხატვის შესაფერის ფორმებს და გამომსახველობით ხერხებს, რომლებსაც მუსიკის გაკვეთილზე გაეცნენ. გარდა ამისა, მუსიკის გაკვეთილზე მოსწავლეები ეუფლებიან ისეთ ზოგადპრაქტიკულ ჩვევებს, როგორიცაა დაგეგმვის, ორგანიზების, ჯგუფური მუშაობის ჩვევები.

2. კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია

ამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები ეჩვევიან მუსიკის მოსმენას, შეფასებას, აზრის ნათლად გამოთქმას, საკუთარი შეხედულების დასაბუთებას კამათის, მსჯელობის დროს შესაფერისი წიგნიერი ენითა და ქცევის ნორმების დაცვით, ეუფლებიან ასევე კოლექტიური მუშაობის მეთოდებს, უვითარდებათ შეფასების და თვითშეფასების უნარი. მოსწავლეები ესწრებიან და მონაწილეობენ სხვადასხვა ღონისძიებებში. სწავლობენ, რომ ხელოვნების (მუსიკალური) ნაწარმოები ყოველთვის გარკვეულ იდეას გამოხატავს.

3. მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტშიამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები ეცნობიან ინფორმაციას მოსმენილი ნაწარმოებების - ქართული (ხალხური და პროფესიული) და მსოფლიო მუსიკალური კულტურის ცნობილი ნიმუშების შესახებ და აკავშირებენ მათ კულტურულ და ისტორიულ კონტექსტთან.ეს ინფორმაცია სხვადასხვა ხერხით უკავშირდება ყოველდღიურ მოვლენებს, მათ გამოცდილებას, რითაც უფრო მისაღები და საინტერესო ხდება. ისინი ეცნობიან ქართული და მსოფლიო მუსიკალური კულტურის წარმომადგენლებს – კომპოზიტორებსა და შემსრულებლებს.მოსწავლეები ეცნობიან აგრეთვე მუსიკალურ საკრავებს, მსგავსებასა და განსხვავებას მათ შორის და სხვადასხვა მუსიკალურ კოლექტივებს.

მუსიკის სასწავლო კურსის შემაჯამებელი შედეგებისკოლის დაწყებით და საბაზო საფეხურზე

Eდაწყებითი საფეხური საბაზო საფეხური

პრაქტიკული უნარ-ჩვევები და იდეების გამოხატვა

ექვსწლედის ბოლოს მოსწავლე:

იყენებს ხმას, მუსიკალურ საკრავებს, მუსიკის, ცეკვის, დრამის ელემენტებს თვითგამოხატვისთვის;

თანამშრომლობს სხვებთან როგორც საკუთარი, ისე საერთო მიზნის მისაღწევად;

ცხრაწლედის ბოლოს მოსწავლე:

იკვლევს და შემოქმედებითად იყენებს ხმას, მუსიკალურ საკრავებს, მუსიკალური, ქორეოგრაფიული და დრამატული ხელოვნების ზოგიერთ პრინციპს და გამომსახველობით ხერხებს თვითგამოხატვისთვის;მიმართავს ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაობის სხვადასხვა სტრატეგიას;

კომუნიკაცია და ინტერპრეტაცია მიღებულ ცოდნაზე

დაყრდნობით გამოთქვამს და ასაბუთებს საკუთარ აზრს მუსიკალური ნაწარმოების შესახებ;

ესმის და წარმოაჩენს, რომ მუსიკა კულტურის თვითგა-მოხატვის საშუალებაა;

მიღებულ ცოდნაზე დაყრდნობით აანალიზებს მუსიკალური ხელოვნების ნიმუშს, განმარტავს, რა მიზნით არის გამოყენებული კონკრეტული გამომსახველობითი ხერხი;

აცნობიერებს ხელოვნებას, როგორც მსოფმხედველობის გამოხატვის და კომუნიკაციის საშუალებას;

მუსიკის აღქმა კონტექსტში ამოიცნობს და განიხილავს

ქართული და მსოფლიო მუსიკალური ხელოვნების ცნობილ ნაწარმოებებს;

ეცნობა და შეისწავლის ხელოვნების სხვადასხვა დარგებს, მათ კავშირებს და მუსიკალური ხელოვნების სხვადასხვა წარმომადგენლებს.

ადარებს ერთმანეთს სხვადასხვა ეპოქის და ჟანრის ნამუშევრებს და მსჯელობს მათ შორის არსებულ მსგავსება_განსხვავებებზე,

შეისწავლის და იკვლევს მუსიკალურ კულტურას და მის წარმომადგენლებს, ადარებს და მსჯელობს განსხვავებულ სტილებზე, მიმდინარეობებზე, შესრულების მანერაზე.

4. სპეციალური ნაწილი საგანში მუსიკა

I კლასის სტანდარტი მუსიკაში


პრაქტიკული უნარ-ჩვევები და იდეებისგამოხატვა

კომუნიკაცია, ინტერპრეტაცია მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში

1. ამოიცნობს და იყენებს ზოგიერთ მუსიკალურ ელემენტს რიტმულ-ინტონაციური სავარჯიშოების დროს

2. მღერის მარტო და სხვებთან ერთად

3. მიმართავს გამოხატვის სხვადასხვა ფორმებს გარკვეული განწყობილების გადმოსაცემად

4. იმეორებს ერთი ან რამდენიმე ცეკვის უმარტივეს ილეთებს

5. უსმენს და დამოკიდებულებას გამოხატავს მუსიკალური ნაწარმოების

მიმართ

6. იცნობს და იყენებს ელემენტარულ მუსიკალურ ტერმინებს

7.მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში

8. პატივისცემით ეკიდება სხვის შემოქმედებას და აზრს

9. აკავშირებს ყოველდღიურობასთან მოსმენილ ნაწარმოებს

10. იცნობს ზოგიერთ მუსიკალურ საკრავს

11. უსმენს და ასხვავებს ხმებს გარემოში

I კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

რიტმულ-ინტონაციური სავარჯიშოები: მუსიკალური ელემენტების გამოხატვა ბგერა (ხანმოკლე – ხანგრძლივი, მუსიკალური არამუსიკალური...), ხმოვანების

სიძლიერე (ხმამაღალი - ხმადაბალი), რიტმი (მარტივი რიტმული ნახაზი, რომელიც შედგება ნახევარი და მეოთხედი გრძლიობებისაგან)...

სიმღერა: მარტივი ერთხმიანი სიმღერები საბავშვო და ხალხური რეპერტუარიდან სიმღერა მუსიკალური თანხლებით

ცეკვა: ქართული და ისტორიულ - ყოფითი ცეკვები ერთი ან მეტი მარტივი ელემენტის განმეორება

განწყობილების გადმოცემა: სიხარული, მწუხარება, შიში, გაბრაზება და ა. შ. მიმიკით, ჟესტით, მოძრაობით, ხმით...

მოსასმენი მასალა: ხალხური სიმღერები ფრაგმენტები კლასიკური ნაწარმოებებიდან საბავშვო პროგრამული პიესები

ხმის წარმოქმნის წყაროს გარკვევა: სახლი, ბუნება, ქუჩა...

ღონისძიებები: კლასის ზეიმი თემაზე - ახალი წელი, გაზაფხული, შემოდგომა..

მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში: ინფორმაცია: სიმღერის ტექსტი, სიუჟეტი...

საკრავები: ხალხური და კლასიკური ინსტრუმენტების ამოცნობა (ფორტეპიანო, გიტარა, საყვირი,

დოლი, სალამური...) ვიზუალურად და ჟღერადობით

II კლასის სტანდარტი მუსიკაში (6.09.2007 N 808)



კომუნიკაცია, ინტერპრეტაცია

მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში

მოსწავლემუს.II.1. ამოიცნობს და იყენებს ზოგიერთ მუსიკალურ ელემენტს რიტმულ- ინტონაციური სავარჯიშოების დროს

მოსწავლემუს.II.5. უსმენს და დამოკიდებულებას გამოხატავს მუსიკალური ნაწარმოების მიმართ

მოსწავლემუს.II.10. იცნობს სხვადასხვა შემოქმედებით პროფესიებს და უკავშირებს მათ ხელოვნების კონკრეტულ ნიმუშებს

მუს.II.2.მღერის მარტო და სხვებთან ერთად

მუს.II.6. იცნობს და იყენებს მარტივ მუსიკალურ ტერმინებს

მუს.II.11. აკავშირებს ყოველდღიურობასთან მოსმენილ ნაწარმოებებს

მუს.II.3. მიმართავს გამოხატვის სხვადასხვა ფორმებს გარკვეული განწყობილების გადმოსაცემად

მუს.II.7. მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში

მუს.II.12. იცნობს ზოგიერთ მუსიკალურ საკრავს

მუს.II.4. იმეორებს ზოგიერთი ცეკვის მარტივ ილეთებს

მუს.II.8. პატივისცემით ეკიდება სხვის შემოქმედებას და აზრს

მუს.II.13. უსმენს და ასხვავებს ხმებს გარემოში

მუს.II.9. ესმის და წარმოაჩენს, რომ მუსიკა გრძნობების და განწყობილებების გამოხატვის საშუალებაა


რიტმულ-ინტონაციური სავარჯიშოები: მუსიკალური ელემენტების გამოხატვა ბგერა, ხმოვანების სიძლიერე, რიტმი (რიტმული ნახაზი, რომელიც შედგება მთელი,

ნახევარი, მეოთხედი გრძლიობებისაგან), ტემპი (ნელი - ჩქარი)... სიმღერა:

ერთხმიანი სიმღერები საბავშვო და ხალხური რეპერტუარიდან სიმღერა თანხლებით და მის გარეშე

ცეკვა: ქართული და ისტორიულ-ყოფითი ცეკვები რამდენიმე მარტივი ილეთის განმეორება

განწყობილების გადმოცემა: მიმიკით, ჟესტით, მოძრაობით ეტიუდების შესრულება

მოსასმენი მასალა: ხალხური სიმღერები ფრაგმენტები კლასიციზმის ეპოქის, ქართული კლასიკური ნაწარმოებებიდან საბავშვო მუსიკალური პროგრამული პიესები, სახასიათო ფრაგმენტები ცნობილი

მუსიკალური ნაწარმოებებიდან მუშაობის ფორმები:

ინდივიდუალური და ჯგუფურიხმის წარმოქმნის წყაროს გარკვევა:

სახლი, ბუნება, ქუჩა, საკონცერტო დარბაზი...ღონისძიებები:

კლასის ზეიმი თემაზე - ახალი წელი, გაზაფხული, შემოდგომა.. სკოლის საანგარიშო კონცერტი

მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში: ინფორმაცია: ტექსტი, სიუჟეტი განწყობილების ამოცნობა შემოქმედებითი პროფესიების გაცნობა (მხატვარი, კომპოზიტორი, პოეტი,...) და მათი

კონკრეტულ ადამიანებთან დაკავშირებასაკრავები:ხალხური და კლასიკური ინსტრუმენტების ამოცნობა (ვიოლინო, ქსილოფონი, ფანდური...) ფოტოზე და კლასში.

VII კლასის სტანდარტი მუსიკაში





1. იყენებს მუსიკალურ ელემენტებს და საკრავებს იმპროვიზაციული სავარჯიშოების დროს

2. მღერის მარტო და სხვებთან ერთად

3. მიმართავს გამოხატვის სხვადასხვა ფორმებს გარკვეული განწყობილების გადმოსაცემად

4. ასრულებს ზოგიერთი ცეკვის ილეთებს

5. ამოიცნობს და ჩაწერს სანოტო სისტემის ნიშნებს

6. ავლენს ჯგუფში მუშაობის უნარ-ჩვევას

8. უსმენს მუსიკალურ ნაწარმოებს და გამოხატავს საკუთარ დამოკიდებულებას

9. ესმის და წარმოაჩენს, რომ მუსიკა თვითგამოხატვის საშუალებაა

10. მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში

11. კულტურულ ღონისძიებებზე დასწრებისას იცავს ქცევის ნორმებს

12. განიხილავს ხელოვნების დარგებს და მათ კავშირებს სინთეზურ ხელოვნებაში

13. განიხილავს და ადარებს ერთმანეთს მოსმენილ ნაწარმოებებს

14. ასხვავებს მუსიკალურ საკრავებს

7. აწყობს კლასის ღონისძიებებს

VII კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

იმპროვიზაციული სავარჯიშოები: მუსიკალური ელემენტების და საკრავების გამოყენებით

სიმღერა: ერთხმიანი და მარტივი ორხმიანი სიმღერების შესრულება გუნდში თანხლებით და თანხლების გარეშე ინდივიდუალურად და ანსამბლში სიმღერა უცხო ენებზე

ცეკვა: ქართული, სახასიათო და ისტორიულ-ყოფითი ცეკვების ილეთები ცეკვა პარტნიორთან და წყვილში

კომპოზიცია: განწყობილების გადმოცემა სცენების გათამაშება

მუსიკალური ნაწარმოებები: ფრაგმენტები ბაროკოს, კლასიციზმის, რომანტიზმის ეპოქის პოპულარული

ნაწარმოებებიდან ქართული ხალხური და პროფესიული ნაწარმოებების მოსმენა, ამოცნობა კომპოზიტორთა პოპულარული ნაწარმოებებიდან ქართული ხალხური და პროფესიული ნაწარმოებების მოსმენა, ამოცნობა

სანოტო სისტემა: ვიოლინოს გასაღები ნოტების, მარტივი მელოდიის წაკითხვა, ჩაწერა ვიოლინოს გასაღებში მთელი, ნახევარი, მეოთხედი გრძლიობები მარტივი რიტმის წაკითხვა

ღონისძიებები: სკოლის საანგარიშო კონცერტი კლასის სპექტაკლი ვიქტორინა რესურსების შექმნა

მუშაობის ფორმები: ინდივიდუალური და ჯგუფური

მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში: ხელოვნების სინთეზური დარგები / პროფესიები / გამომსახველობითი საშუალებები განწყობილების ამოცნობა, საუბარი შთაბეჭდილებებზე ინფორმაცია ნაწარმოების და ავტორის შესახებ – პროგრამა (სიუჟეტი, ლიბრეტო), ჟანრი,

ბიოგრაფიული ცნობები...

VIII კლასის სტანდარტი მუსიკაში (6.09.2007 N 808)

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები


კომუნიკაცია, ინტერპრეტაცია მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში


მუს.VIII.1. იყენებს მუსიკალურ ელემენტებს და საკრავებს იმპროვიზაციული სავარჯიშოების დროს


მუს.VIII.8. უსმენს მუსიკალურ ნაწარმოებს და საუბრობს მის შესახებ


მუს.VIII.11.განიხილავს

მუსიკათან

დაკავშირებულ პროფესიებს

მუს.VIII.2. მღერის მარტო და სხვებთან შეთანხმებულად

მუს.VIII.9. ესმის და წარმოაჩენს, რომ მუსიკა იდეათა გამოხატვის და კომუნიკაციის საშუალებაა

მუს.VIII.12. შეისწავლის ქართული და მსოფლიო მუსიკალური ხელოვნებისცნობილ ნიმუშებს და მათ ავტორებს

მუს.VIII.3. განსაზღვრავს და გადმოსცემს განწყობილებას, სიუჟეტს, თემას

მუს.VIII.10. მონაწილეობს სხვადასხვა სახის ღონისძიებაში მონაწილეობს

მუს.VIII.13. ასხვავებს მუსიკალურ საკრავებს

მუს.VIII.4. ასრულებს განსხვავებული სტილის ცეკვების ილეთებსმუს.VIII.5. ამოიცნობს და ჩაწერს სანოტო სისტემის ნიშნებს მუს.VIII.6. თანამშრომლობს სხვებთან მუს.VIII.7. აწყობს ღონისძიებებს


იმპროვიზაციული სავარჯიშოები: მუსიკალური ელემენტების გამოხატვა დაკვრით, სიმღერით მელოდიების, რიტმების შესრულება ,,ინსტრუმენტულ’’ ანსამბლში

სიმღერა: ერთხმიანი და მარტივი ორხმიანი სიმღერების, კანონის ტიპის მელოდიების შესრულება

გუნდში წყვილში და ანსამბლში თეატრალური წარმოდგენების მუსიკალური გაფორმება

ცეკვა: ქართული, სახასიათო და ისტორიულ-ყოფითი ცეკვები ცეკვის ნახაზის შესწავლა, შესრულება ცეკვა პარტნიორთან და წყვილში

კომპოზიცია: განწყობილების გადმოცემა სცენების გათამაშება

მუსიკალური ნაწარმოებები:

ფრაგმენტები სხვადასხვა ეპოქის კომპოზიტორთა ცნობილი ნაწარმოებებიდან ქართული ხალხური და პროფესიული ნაწარმოებების მოსმენა, ამოცნობა

სანოტო სისტემა: ბანის გასაღები ნოტების, მელოდიის წაკითხვა მცირე, I, II ოქტავაში მთელი, ნახევარი, მეოთხედი, მერვედი გრძლიობის ნოტები, პაუზები მარტივი რიტმის წაკითხვა

ღონისძიებები: სკოლის საანგარიშო კონცერტი კლასის სპექტაკლი ვიქტორინა საჯარო კონცერტი, სპექტაკლი რესურსების შექმნა

მუშაობის ფორმები: ინდივიდუალური და ჯგუფური

მუსიკალური ფორმები: ორნაწილიანი, კუპლეტური, მარტივი სამნაწილიანი...

მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში: მუსიკასთან დაკავშირებული პროფესიები განწყობილების ამოცნობა, საუბარი შთაბეჭდილებებზეინფორმაცია ნაწარმოების და ავტორის შესახებ – პროგრამა, ჟანრი, ბიოგრაფიული

ცნობები..

X კლასის სტანდარტი მუსიკაში (6.09.2007 N 808)

X კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი მუსიკაში

სიმღერა: სიმღერები თანამედროვე, ქართული ხალხური და ქალაქური რეპერტუარიდან ფრაგმენტები ქართველ და უცხოელ კომპოზიტორთა ცნობილი ნაწარმოებებიდან

კომპიუტერული პროგრამები: Cakewalk Finale Sibelius Voyetra

იმპროვიზაცია: ხელთ არსებული ინსტრუმენტების, საგნების საშუალებით, ვოკალური ხმის, სხეულის

მოძრაობის გამოყენებით შემოქმედებით პროცესში ჩართვა

ცეკვა: ქართული, ისტორიულ-ყოფითი, თანამედროვე ცეკვები

პროექტები: კონცერტის ორგანიზება სპექტაკლის, ტელე - / რადიო გადაცემის დადგმა წიგნი-რვეულის, ჟურნალის მომზადება

მოსმენა: სხვადასხვა ეპოქების ცნობილი ნაწარმოებების მოსმენა, ამოცნობა ქართული ხალხური და პროფესიული მუსიკის ცნობილი ნიმუშების მოსმენა, ამოცნობა განწყობილების ამოცნობა, შთაბეჭდილების გაზიარება, საკუთარ შეხედულებებზე

საუბარი

მუშაობის ფორმები:

ჯგუფური ინდივიდუალური

მუსიკის აღქმა კონტექსტში: ინფორმაცია ნაწარმოების და ავტორის შესახებ _ პროგრამა, ეპოქა, სტილი, ჟანრი,

ფორმა, ბიოგრაფიული ცნობები... მოხსენების მომზადება ამა თუ იმ ნაწარმოების ან მუსიკოსის შესახებ მუსიკისა და მუსიკოსის როლი

ინფორმაცია მუსიკალური ხელოვნების შესახებ: მუსიკალური ტერმინები ხალხური და კლასიკური საკრავები ვოკალური ტემბრები სხვადასხვა სახის მუსიკალური კოლექტივები ცნობილი მუსიკალური კოლექტივების, ცნობილი კომპოზიტორების და შემსრულებლების

გაცნობა.“

ჟ) მე–3 თავში „X კლასის სტანდარტი მუსიკაში“ შემდეგ დაემატოს „XI ან XII კლასის არჩევითი კურსის სტანდარტი მუსიკაში“ შემდეგი რედაქციით:

„XI ან XII კლასის არჩევითი კურსის სტანდარტი მუსიკაში






მუს.XI, XII.1. ჩაბმულია შემოქმედებით საქმიანობაში


მუს.XI, XII.2.უსმენს და აანალიზებს მუსიკალურ ნაწარმოებს


მუს.XI, XII.5. იკვლევს გარკვეულ ეპოქას / მიმდინარეობას

მუს.XI, XII.3. მონაწილეობს მუსიკალურ ღონისძიებაში

მუს.XI, XII.6. იკვლევს ქართული მუსიკალური ხელოვნების რომელიმე სფეროს

მუს.XI, XII.4. განიხილავს საკუთარ და სხვის შემოქმედებას.

მუს.XI, XII.7. იკვლევს და აანალიზებს მუსიკის როლს საზოგადოების ცხოვრებაში

XI / XII კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

სიმღერა: ქართული ხალხური, ქალაქური და თანამედროვე რეპერტუარი ფრაგმენტები ქართველ და უცხოელ კომპოზიტორთა ცნობილი ნაწარმოებებიდან აკომპანემენტით და მის გარეშე

დაკვრა: ქართველ და უცხოელ კომპოზიტორთა ნაწარმოებების შესრულება: სოლო,

ინსტრუმენტულ ანსამბლში, ორკესტრში აკომპანემენტი ხმისა ან სოლო საკრავისათვის

ცეკვა: ქართული, ისტორიულ-ყოფითი, თანამედროვე ცეკვები

კომპოზიცია: გარკვეული იდეის გამოსახატად კომპიუტერული პროგრამები:

FinaleSibelius

მუშაობის ფორმები: ჯგუფური ინდივიდუალური

ღონისძიებები: კონცერტის, მეჯლისის ორგანიზება ცეკვის დადგმა

მოსმენა და ანალიზი: მსჯელობა გამომსახველობით საშუალებებზე და ხერხებზე - მელოდია, რიტმი, დინამიკა,

მეტრი, ტემბრი, კილო, ფორმა... საკუთარი შთაბეჭდილების გაზიარება საუბარი შესრულების თავისებურებებზე

ეპოქის კვლევა: ეპოქების / მიმდინარეობების – ბაროკო, კლასიციზმი, რომანტიზმი, იმპრესიონიზმი,

მოდერნიზმი... და მათი მუსიკალური ხელოვნების დახასიათება გარკვეული ეპოქის შერჩევა და თავისი არჩევანის დასაბუთება ისტორიული მდგომარეობის დახასიათება და ამ ეპოქაში ხელოვნების სხვა დარგების

მიმოხილვაქართული მუსიკალური ხელოვნების კვლევა:

ქართული მუსიკალური ხელოვნების კონკრეტული სფეროს შერჩევა – ხალხური მუსიკა, საეკლესიო გალობა, პროფესიული მუსიკა, ქალაქური სიმღერა, ესტრადა და მისი ზოგადი დახასიათება

არჩეული სფეროს ცნობილი ნიმუშების და მოღვაწეების შესახებ ინფორმაციის მოძიება ლიტერატურული ტექსტის კვლევა პარალელები თანამედროვე ლიტერატურის და ხელოვნების, ასევე სხვა ეპოქების და

ქვეყნების მუსიკალურ ნაწარმოებებთან მუსიკის როლის და მნიშვნელობის კვლევა:

საუბარი ყოველდღიურ / საზოგადოების ცხოვრებაში მუსიკის ზეგავლენაზემუსიკოსის განათლების შესაძლებლობები, თანამედროვე ტექნოლოგიების ზეგავლენა მუსიკაზე.

5. ზოგადი ნაწილი საგანში ფიზიკური აღზრდა

ფიზიკური აღზრდა აუცილებელი პირობაა პიროვნების ჰარმონიული განვითარებისა, რაც დაწყებითი და საბაზო განათლების ძირითად მიზანს წარმოადგენს. მოზარდს დაწყებითი კლასებიდანვე უნდა ჩავუნერგოთ ფიზიკური აქტივობის აუცილებლობის შეგნება. მან უნდა გააცნობიეროს, რომ ჯანმრთელობა რაიმე დაავადების არქონა კი არა, ამ დაავადების თავიდან აცილებაა, რაც ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვით არის შესაძლებელი. მას უნდა ესმოდეს, რომ ფიზიკური აქტივობა სიცოცხლის გახანგრძლივების, სოციალური და მატერიალური კეთილდღეობის საწინდარია.

დღევანდელ პირობებში, როდესაც სრულიად განადგურებულია ფიზიკური აღზრდისათვის აუცილებელი ინფრასტრუქტურა, პრაქტიკულად არ არსებობს ინვენტარი და სპორტული დარბაზები, მასწავლებლებმა უნდა გამოძებნონ ყველა საშუალება მინიმალური მატერიალური უზრუნველყოფის პირობებში მაქსიმალურად განავითარონ ფიზიკური აღზრდის საშუალებები, ჩართონ ბავშვები სპორტულ თამაშობებში.

მათ უნდა შეძლონ აგრეთვე შეზღუდული ფიზიკური შესაძლებლობების მქონე ბავშვების დაინტერესება სპორტით, მშობლებთან და ექიმთან კონსულტაციის შემდეგ მათი ჩაბმა გუნდურ თამაშებში.

ფიზიკური აღზრდის ძირითადი მიზანია, მოზარდმა გააცნობიეროს, რომ ჯანსაღი ცხოვრების წესის აუცილებელ ფაქტორებს წარმოადგენს:

ფიზიკური კულტურა და სპორტი; აქტიური შრომა და დასვენება; რაციონალური კვება; პირადი და საზოგადოებრივი ჰიგიენა; მავნე ჩვევებზე უარის თქმა; ადამიანებთან ურთიერთობა, თანაცხოვრების პრინციპების დაცვა,

უმწეოთა მიმართ თანაგრძნობა.

Fფიზიკურ აღზრდას, როგორც სასწავლო დისციპლინას სკოლის სამივე (დაწყებით, საბაზო და საშუალო) საფეხურზე თავისი სპეციფიკა გააჩნია:

დაწყებითი საფეხური _ I-VI - კლასები

დამოუკიდებელი მოტორული ქმედებების ფორმირება

მიზანი: - დამოუკიდებლობის სტიმულირება და ხელშეწყობა. მოტორული ფუნქციების გააზრება.

სკოლის დაწყებით საფეხურზე მოსაწავლე ეჩვევა დამოუკიდებლობას. ამისათვის საჭიროა მან იცოდეს:

ა) ამა თუ იმ ვარჯიშის ან მოძრაობის პრაქტიკული მნიშვნელობა და ფიზიკური განვითარებისათვის მისი აუცილებლობა. ამით უნდა იწყებოდეს გაკვეთილი, ანუ მოსწავლე უნდა დავარწმუნოთ, რომ მოცემული ვარჯიში მნიშვნელოვანია. მაგ., თუ საუბარია მოქნილობაზე, უნდა ვისაუბროთ მოქნილობის პრაქტიკულ მნიშვნელობაზე. ე.ი. წინა პლანზე უნდა წამოვწიოთ ამა თუ იმ ვარჯიშის მნიშვნელობის გააზრებული მოტივაცია – დაწყებული უბრალო სავარჯიშოდან, ცხოვრების წესით დამთავრებული;

ბ) მოძრაობის აზრი. მაგ., თუ საუბარია მოქნილობაზე ან სისწრაფეზე, მოსწავლემ უნდა შეძლოს ვარჯიშების კომპლექსებში გარკვეული კანონზომიერების დანახვა და თუ საჭიროა, დამოუკიდებლად შეძლოს ახალი ვარჯიშის გამოგონება ან არსებულის გართულება.

გ) ვარჯიშების შესრულების რიგითობის კანონზომიერება გაკვეთილზე. მოსწავლეებს უნდა ავუხსნათ, თუ რატომ არის მოთელვითი ვარჯიში რიგით პირველი, ხოლო ძირითადი _ ბოლო. ისინი უნდა ხვდებოდნენ, რომ სივრცეში ორიენტაციის გასავითარებელი მოთელვითი ვარჯიში (მაგ. დაბრკოლებებს შორის სირბილი) წინ უნდა უსწრებდეს ვთქვათ, კალათბურთის თამაშს, ადგილზე სირბილი _ “ორ დროშას” და ა.შ.

დაწყებით საფეხურზე მუშაობის მეთოდები

I-VI კლასებში შემოქმედებითი და ფიზიკური აქტივობის განვითარება მოსწავლეებში წარმოუდგენელია, თუ სწავლების პროცესს აკლია ემოციურობა. ამიტომ, გაკვეთილზე უპირატესობა თამაშობებსა და ჯგუფებს შორის შეჯიბრებებს უნდა მიეცეს. ხალისიანი შეჯიბრება, თუნდაც მარტივი წახალისების თანხლებით, კარგი სტიმულია ყველა მოსწავლის პროცესში ჩასაბმელად.

მოსწავლეებთან მუშაობა მიმართული უნდა იყოს მათი ფიზიკური მაჩვენებლებისა და ჯანმრთელობის გაუმჯობესებისკენ. მოსწავლეს, რომელმაც აითვისა ფიზიკური აღზრდის კურსი, უნდა შეეძლოს გამომუშავებული მოტორული უნარ-ჩვევების დამოუკიდებლად გამოყენება.

საბაზო საფეხური _ VII-IX კლასებიდამოუკიდებლობის გამოვლენის პირობების ხელშეწყობა და ორგანიზება

მე-7–9 კლასებში დამოუკიდებლობის გამოსავლენად და გასამტკიცებლად, საჭიროა მოსწავლეებთან შემდეგი თემების დამუშავება:1. მოძრაობის საფუძვლები;2. საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემის ანატომიურ-ფიზიოლოგიური აგებულება;3. ფიზიკური აღზრდის ჰიგიენა და ტრავმატიზმის პროფილაქტიკა;4. ფიზიკური განვითარების ხარისხი;5. თვითკონტროლისა და სხვათა კონტროლის საფუძვლები.

მიზანი:თითოეული მოსწავლის სუსტი და ძლიერი მხარეების გამოვლენა;ფიზიკური მომზადების თვითშეფასება;

საბაზო საფეხურზე მუშაობის მეთოდები

ამ ეტაპზე მოსწავლეებს უნდა მიეცეთ საშუალება გამოავლინონ დამოუკიდებელი მიდგომა ვარჯიშისადმი. უპირატესობა უნდა მიენიჭოს ვარჯიშების ჯგუფურ სახეებს. ჯგუფების შექმნის პრინციპი სხვადასხვა სახეობებში სხვადასხვა უნდა იყოს. ყველაზე მარტივია აპრობირებული ფორმა – ჯგუფებში ძლიერი მოზარდების თანაბარი გადანაწილება. სწორედ აქ გვადგება თვითკონტროლის განვითარების პრინციპი – ყოველ მოსწავლეს უნდა შეეძლოს კრიტიკულად და ობიექტურად შეაფასოს თავისი შესაძლებლობები. ეს თავიდან აგვაცილებს ჯგუფების ფორმირებისას კონფლიქტურ სიტუაციებს. ამავე დროს ჯგუფში ყოველი მოსწავლე კონკრეტულ, მისთვის შესაფერის დავალებას იღებს. ასევე ყველა ჯგუფს თავისი ამოცანა უნდა დავუსახოთ. შესაძლებელია, ჯგუფებმა თავად განსაზღვრონ თავიანთი ამოცანები – ეს მოსწავლეს არჩევანის უფლებას აძლევს.

საშუალო საფეხური _ X_XII კლასები

დამოუკიდებელი აქტივობისა და შემოქმედებითი მიდგომის სტიმულირება გაკვეთილზე და გაკვეთილების შემდეგ

მიზანი:ფიზიკური სრულყოფილებისაკენ სწრაფვა, ცხოვრების ჯანსაღი წესის სტიმულირება.

საშუალო საფეხურზე მუშაობის მეთოდები

ამ ეტაპზე, ასაკიდან გამომდინარე, მოზარდებს შეუძლიათ და აქვთ კიდეც უფლება გამოავლინონ დამოუკიდებლობა და აირჩიონ სასურველი სპორტი. კვალიფიციური პედაგოგის არსებობის შემთხვევაში ეს უკანასკნელი ურჩევს, თუ რომელ სპორტში შეძლებს ახალგაზრდა თავისი შესაძლებლობების მაქსიმალურად გამოვლენას. სპორტის სახეობებში დახვეწა, რა თქმა უნდა, სკოლის პრეროგატივა არ არის. საბედნიეროდ, დიდ ქალაქებში ჯერ კიდევ არსებობს სპორტული სექციები, სადაც მოზარდი სერიოზულად, ზოგ შემთხვევაში კი პროფესიონალად ჩამოყალიბდება ამა თუ იმ სპორტის სახეობაში. მესამე ეტაპზე სკოლაში ფ/კ-ის მასწავლებლის ძირითადი ფუნქცია ძირითადი მოტორული უნარების კომპლექსურ განვითარებაში უნდა გამოიხატოს.

ფიზიკური აღზრდის მიმართულებები

დაწყებით და საბაზო საფეხურებზე ფიზიკური აღზრდა სამი მიმართულებით იშლება:

1. ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება; 2. მოძრაობა და მოტორული უნარ-ჩვევები;3. აქტიური მონაწილეობა.

სწავლება ყველა მიმართულებით პარალელურად და ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირში მიმდინარეობს.

1. ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება. ამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები ეცნობიან, რა კავშირია

ფიზიკურ აქტივობასა და ჯანმრთელობას, ფიზიკურ განვითარებას შორის. ითავისებენ ჯანმრთელი ცხოვრების წესს; უვითარდებათ უსაფრთხოების დაცვის უნარ-ჩვევები.

2. მოძრაობა და მოტორული უნარ-ჩვევები. ამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები ითვისებენ სხვადასხვა ტიპის

მოძრაობებს, იძენენ ძირითად მოტორულ უნარ-ჩვევებს, თამაშობენ სხვადასხვა სახის სპორტულ თამაშებს.

3. აქტიური მონაწილეობა.ამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლეები ეჩვევიან დისციპლინას, სხვისი აზრის გულისყურით მოსმენას, სწავლობენ საზოგადოების წევრობას. იცავენ სოციალურ გარემოში წარმატებულად არსებობისათვის აუცილებელ წესებს.F

6. სპეციალური ნაწილი საგანში ფიზიკური აღზრდა

I კლასი – შედეგები მიმართულებების მიხედვით ფიზ. აღზრდა I

მიმართულება:

ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება

მოძრაობა და მოტორული უნარ-ჩვევები

აქტიური მონაწილეობა

1. მოსწავლე იცავს პირადი ჰიგიენისა და უსაფრთხოების ელემენტარულ წესებს.

2. მოსწავლე მონაწილეობს ჯანმრთელობის შენარჩუნებისა და გაკაჟებისათვის აუცილებელ რეგულარულ ფიზიკურ აქტივობებში

3. მოსწავლე მონაწილეობს ჯანმრთელობის შენარჩუნებისა და გაკაჟებისათვის აუცილებელ რეგულარულ ფიზიკურ აქტივობებში.

4. ფიზიკურ აქტოვობებში მონაწილეობისას მოსწავლე იძენს ე.წ. სასიცოცხლო უნარ-ჩვევებს (პრობლემის გადაჭრა, გადაწყვეტილების მიღება, მიზნის დასახვა, ადამიანებთან ურთიერთობა).

VII-IX კლასები – შედეგები მიმართულებების მიხედვით

ფიზ. აღზრდა VII-IX


ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება



1. მოსწავლეს გათავისებული აქვს ჯანმრთელი ცხოვრების წესი, როგორც ფიზიკური და სულიერი ჯანმრთელობის და საზოგადოებაში წარმატების მიღწევის ერთერთი უმნიშვნელოვანესი პირობა.

2. მოსწავლე აკავშირებს ფიზიკურ აქტივობას საკუთარი სხეულის ფიზიოლოგიურ და ფსიქოლოგიურ განვითარებასთან.

3. მოსწავლე აცნობიერებს უსაფრთხოების დაცვის

4. მოსწავლე ფიზიკური აქტივობისას წარმოაჩენს ყველა ძირითად და აუცილებელ სამოძრაო უნარ-ჩვევას

5. მოსწავლე მონაწილეობს ფიზიკურ აქტივობებში, რომლებიც აუმჯობესებენ მის ჯანმრთელობას.

6 ფიზიკურ აქტივობებში მონაწილეობისას მოსწავლე იძენს ე.წ. სასიცოცხლო უნარ-ჩვევებს (პრობლემის გადაჭრა, გადაწყვეტილების მიღება, მიზნის დასახვა, ადამიანებთან ურთიერთობა)

აუცილებლობას და ფლობს კრიტიკული სიტუაციიდან გამოსვლის საშუალებებს.

II კლასის სტანდარტი ფიზიკურ აღზრდაში (6.09.2007 N 808)

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვითჯანმრთელობა და უსაფრთხოება



1. მოსწავლე იცავს პირადი ჰიგიენისა და უსაფრთხოების ელემენტარულ წესებს.

2. მოსწავლე წარმოაჩენს ფიზიკურ აქტივობაში მონაწილეობისათვის აუცილებელ სამოძრაო უნარ-ჩვევებს (გადაადგილება _ ხტუნვა, სირბილი, დაბალი სიმაღლიდან დახტომა; მანიპულირება _ გადაგდება, დაჭერა, მიზანში სროლა; წონასწორობის შენარჩუნება _ ერთ ხაზზე სვლა, ცალ ფეხზე დგომა).

3. მოსწავლე მონაწილეობს ისეთ ძირითად ფიზიკურ აქტივობებში, რომლებიც აუმჯობესებენ მის ჯანმრთელობას.

4. ფიზიკურ აქტივობებში მონაწილეობისას მოსწავლე იძენს ე.წ. სასიცოცხლო უნარ-ჩვევებს (პრობლემის გადაჭრა, გადაწყვეტილების მიღება, მიზნის დასახვა, ადამიანებთან ურთიერთობა).

X-XII კლასები – შედეგები მიმართულებების მიხედვით

ფიზ. აღზრდა X-XII


ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება მოძრაობა და მოტორული უნარ-ჩვევები


1 მოსწავლეს სრულიად აქვს გაცნობიერებული სპორტისა და ცხოვრების ჯანმრთელი წესის აუცილებლობა, როგორც ფიზიკური და სულიერი ჯანმრთელობის და, აქედან გამომდინარე, საზოგადოებაში წარმატებული ინტეგრირების აუცილებელი პირობა.

2. მოსწავლე სრულად აცნობიერებს იმ მოსალოდნელ საფრთხეს, რომელიც საზოგადოებაში ინტეგრირებას ახლავს თან.

3. მოსწავლე წარმოაჩენს ინტერესს სპორტის მის მიერ გამორჩეული სახეობის მიმართ.

4. მოსწავლე ფლობს ყველა ძირითად და აუცილებელ სამოძრაო უნარ-ჩვევას.

5. მოსწავლე აქტიურად მონაწილეობს საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში.

V. საგნობრივი პროგრამა საგნობრივ ჯგუფში საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

1. ზოგადი ნაწილი საგნობრივ ჯგუფში საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

საბუნებისმეტყველო განათლების მნიშვნელობა

თანამედროვე ზოგადსაგანმანათლებლო სტანდარტი გულისხმობს მოსწავლის აღჭურვას იმ ცოდნითა და უნარ-ჩვევებით, რომლებიც საშუალებას მისცემს მას ალღო აუღოს კაცობრიობის სწრაფ პროგრესს, გამოიყენოს თანამედროვე მეცნიერების მიღწევები, გახდეს საზოგადოების სრულფასოვანი წევრი. ცოდნის პასიური მიმღებიდან მოსწავლე უნდა ჩამოყალიბდეს აქტიურ შემმეცნებლად, რომელიც შეძლებს მიღებული ცოდნა გამოიყენოს როგორც პროფესიული წარმატებისათვის, ასევე საზოგადოების სასიკეთოდ.

იმისათვის, რომ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების სწავლებამ დააკმაყოფილოს აღნიშნული კრიტერიუმები, საჭიროა მოსწავლეს:

გაუჩნდეს ინტერესი გარემომცველი სამყაროს კვლევის, სიახლეთა აღმოჩენისა და შეცნობის მიმართ; განუვითარდეს ბუნებისმეტყველისათვის საჭირო ელემენტარული კვლევა-ძიებითი და მათი სხვადასხვა

სიტუაციაში გამოყენების უნარ-ჩვევები; გაცნობიერებული ჰქონდეს სამყაროში მიმდინარე პროცესების ერთიანობა; ჩამოუყალიბდეს გარემომცველ სამყაროზე ზრუნვის უნარ-ჩვევები; გამოუმუშავდეს დამოუკიდებელი, კრიტიკული აზროვნების და კომუნიკაციის უნარი; განუვითარდეს თვითშეფასების და თვითკონტროლის უნარი, სხვათა აზრის დაფასების და გაზიარების

უნარი, განსაზღვროს თავისი ადგილი საზოგადოებაში; მიეცეს ჯანსაღი და უსაფრთხო ცხოვრების წესის დაუფლების შესაძლებლობა; გაცნობიერებული ჰქონდეს მეცნიერების როლი და ადამიანთა თანამშრომლობის აუცილებლობა

კაცობრიობის პროგრესისათვის.

ბუნებისმეტყველების სწავლებისას ყურადღების გამახვილება განწყობა-დამოკიდებულებებისა და უნარ-ჩვევების განვითარებაზე, კვლევა-ძიებასა და ცოდნის გამოყენებაზე არის როგორც თანამედროვე პედაგოგიური მეთოდიკის, ისე ქართული კლასიკური დიდაქტიკის მოთხოვნაც. იაკობ გოგებაშვილის თანახმად, უმთავრესი მიზანი ბუნების შესწავლისა არის _ “გაუხსნას ყმაწვილს თანაგრძნობა ბუნებისა, შეაყვაროს მისი გამოძიება და მისი განხილვა” (“ბუნების კარი”, I გამოცემის წინასიტყვაობა).

საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების სწავლების მიზანი და ამოცანები

მიზანი : საბუნებისმეტყველო დისციპლინების სწავლების მიზანია აზიაროს მოსწავლე მეცნიერების საფუძვლებს და განუვითაროს კვლევის უნარ-ჩვევები, რაც მას საშუალებას მისცემს შეიცნოს და გაითავისოს სამყარო, ჩაერთოს საზოგადოებრივი საქმიანობის სხვადასხვა სფეროში, იგრძნოს პასუხისმგებლობა საკუთარი თავის, საზოგადოებისა და გარემოს მიმართ.

ამოცანები:ცოდნა:

ცოცხალი სამყარო და სასიცოცხლო პროცესები; სამყაროში მიმდინარე ფიზიკური და ქიმიური პროცესები; დედამიწა და გარესამყარო; გარემოს მდგრადი განვითარების პრინციპები.

უნარ-ჩვევები: დაკვირვება, აღწერა აღრიცხვა კლასიფიკაცია გაზომვა/სიდიდეების გამოყენება კომუნიკაცია განჭვრეტა/ჰიპოთეზის გამოთქმა დაგეგმვა მონაცემების ინტერპრეტაცია ცდის ჩატარება მოდელის შექმნა და გამოყენება

დამოკიდებულება: ინტერესი საბუნებისმეტყველო დისციპლინების მიმართ; საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების მნიშვნელობის გააზრება; ინტერესი მეცნიერული კვლევისა და სიახლეების მიმართ; თანამშრომლობის სურვილი; გარემოზე ზრუნვა და პასუხისმგებლობა; უსაფრთხო ცხოვრების წესის დაცვის მნიშვნელობის გააზრება.

საფეხურების აღწერა

დაწყებითი საფეხური (I - VI კლასები)დაწყებით საფეხურზე მოსწავლე იწყებს გარემოში დამოუკიდებლად ორიენტირებას და უჩნდება მისი კვლევის სურვილი. სწავლების ამ საფეხურზე საფუძველი უნდა ჩაეყაროს მოსწავლის მიერ გარემოს პასიური აღქმიდან აქტიურ შემეცნებაზე გადასვლას, შემოქმედებითი აზროვნებისა და გარემოსადმი სწორი დამოკიდებულების ჩამოყალიბებას;ბიომრავალფეროვნების, მატერიის, ენერგიის და ფიზიკური ძალების შეცნობას. მოსწავლემ უნდა შეძლოს მიღებული ცოდნისა და შეძენილი გამოცდილების ყოველდღიურ ცხოვრებაში გამოყენება.დაწყებით საფეხურზე მოსწავლეს უვითარდება სპეციფიკური უნარ-ჩვევები, რომელთაგან პრიორიტეტულია:

გარემოზე დაკვირვება (როგორც საკუთარი გრძნობის ორგანოების, ისე მარტივი ხელსაწყოების გამოყენებით);

ბუნებრივი მოვლენების ამოცნობა და მარტივი პროცესების აღწერა;

მონაცემების შეგროვება დაკვირვების, მარტივი ექსპერიმენტის, საინფორმაციო წყაროების გამოყენებით; გამოსაკვლევი საკითხის შესახებ კითხვების დასმა; ობიექტების კლასიფიკაცია მათი მახასიათებლების მიხედვით; რაოდენობრივი მონაცემების აღრიცხვა, მათი ორგანიზება და პრეზენტაციის სხვადასხვა საშუალებით

წარმოდგენა; გარემოზე ზრუნვა, უსაფრთხოების წესების დაცვა.

საბაზო საფეხური (VII - IXკლასები)სწავლების ამ საფეხურზე მოსწავლე იღრმავებს შემეცნებისათვის საჭირო უნარ-ჩვევებს. მოსწავლე მოვლენების გარეგნული აღწერიდან გადადის მოვლენათაAარსის წვდომაზე ძირითადი ფიზიკური და ქიმიური კანონების შეცნობით. მოსწავლე იწყებს ემპირიული გზით სამყაროს აღქმას, შემოქმედებითად აზროვნებას, ცდილობს სამყაროში ადამიანის ადგილისა და მნიშვნელობის განსაზღვრას.საბაზო საფეხურზე მოსწავლე ივითარებს სპეციფიკურ უნარ-ჩვევებს, რომელთაგან პრიორიტეტულია:

კვლევის ზოგიერთი თანამედროვე მეთოდის გამოყენება; სამეცნიერო ლიტერატურის მოძიება და გამოყენება; ექსპერიმენტის დაგეგმვა და წარმართვა, მონაცემთა შეგროვება-დამუშავება; კრიტიკული ანალიზი, დასკვნების გამოტანა; პრეზენტაცია (გრაფიკების, დიაგრამების, მოდელის შექმნა).

საშუალო საფეხური (X - XII კლასები)სწავლების ბოლო საფეხურზე ხდება საბუნებისმეტყველო განათლების შემდგომი გაღრმავება, საფუძველი ეყრება პროფესიულ ცოდნას, რათა საშუალო საფეხურის კურსამთავრებულმა შეძლოს სწავლის გაგრძელება, სრულფასოვანი განათლების მიღება და თანამედროვე საზოგადოებაში ინტეგრაცია. ამ საფეხურზე მოსწავლეს საშუალება ეძლევა გაიაზროს საბუნებისმეტყველო დარგში მუშაობის თავისებურებანი, დააფასოს საბუნებისმეტყველო მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების მნიშვნელობა პროგრესისათვის და გაიცნობიეროს ის დიდი პასუხისმგებლობა, რომელიც დაეკისრება მას, როგორც მკვლევარს და მოქალაქეს. სწავლების ამ საფეხურზე მოსწავლე ივითარებს სპეციფიკურ უნარ-ჩვევებს, რომელთაგან პრიორიტეტულია:

დამოუკიდებელი აზროვნების უნარის გაღრმავება, რათა მოსწავლემ შეძლოს საკუთარი ან სხვათა მონაცემებით მანიპულირება, ახალი ან შეცვლილი სიტუაციის შედეგების წინასწარ განჭვრეტა, ჰიპოთეზის გამოთქმა, ექსპერიმენტული მოდელის შექმნა;

პროექტის შექმნა, წარმართვა და დაცვა ფართო აუდიტორიის წინაშე.სპეციფიკური უნარ-ჩვევები და მათი განვითარება საფეხურების მიხედვით

ნებისმიერი საგნის ათვისება გაცილებით უფრო ეფექტურად ხდება იმ შემთხვევაში, როდესაც მოსწავლე აქტიურად არის ჩაბმული შესასწავლი საკითხის კვლევა-ძიებაში და ცნობისმოყვარეობას იკმაყოფილებს არა მხოლოდ მზა მასალის ათვისებით, არამედ ინფორმაციის მოძიების, თვალსაჩინოებებზე მუშაობის და ინტერაქტიული სწავლების პროცესში ჩაბმის გზით. ამიტომ, საბუნებისმეტყველო საგნების სწავლებისას განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სპეციფიკური უნარ-ჩვევების განვითარებას. საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები არ არის მხოლოდ აღწერილობითი ხასიათის, ისინი აუცილებლად გულისხმობენ სასიცოცხლო პროცესების, ფიზიკური და ქიმიური მოვლენების კვლევის გზით შესწავლას. ბუნებისმეტყველების დაუფლებისათვის აუცილებელია იმ სპეციფიკური უნარ-ჩვევების გამომუშავება, რომლებიც უკავშირდება გარემოს კვლევას. ამ უნარ-ჩვევების ჩამონათვალი და განმარტება მოცემულია ცხრილში.

კვლევის უნარ-ჩვევები განმარტება

1. დაკვირვება, აღწერა შეგრძნების ორგანოების და მარტივი ხელსაწყოების საშუალებით ობიექტების და მოვლენების მახასიათებლების განსაზღვრა

2. აღრიცხვა დაკვირვების შედეგის ჩაწერა, ჩახატვა, სხვ.

3. კლასიფიკაცია ობიექტების და მოვლენების დაჯგუფება მათი მახასიათებლების მიხედვით

4. გაზომვა/სიდიდეების გამოყენება

შესაბამისი საზომი ერთეულების გამოყენებით რაოდენობრივი აღწერა

სივრცითი და დროითი ურთიერთობების განსაზღვრა

ცვლადი მახასიათებლების გამოვლენა

5. კომუნიკაცია

წერითი და ზეპირი მეტყველების, გრაფიკების, ცხრილების, დიაგრამების და პრეზენტაციის სხვა საშუალებათა (მათ შორის ტექნოლოგიაზე დამყარებული) გამოყენება

6. განჭვრეტა/ჰიპოთეზის გამოთქმა

მოსალოდნელი შედეგების თაობაზე ვარაუდის გამოთქმა

7. დაგეგმვა ქმედებების თანმიმდევრობის განსაზღვრა

8. ცდის ჩატარება მეთოდიკის შერჩევა და ექსპერიმენტული მონაცემების შეგროვება

9. მონაცემების ინტერპრეტაცია საკუთარი ან სხვის მიერ მიღებული მონაცემების ანალიზი, განზოგადება

10. მოდელის შექმნა და გამოყენება მოვლენის მოდელირება

- ზემოთ აღნიშნული უნარ ჩვევები ეტაპობრივად ვითარდება სწავლების სამივე , საფეხურზე მოსწავლის გონებრივი და ფიზიკური შესაძლებლობების

. გათვალისწინებით უნარების საფეხურებრივი განვითარება წარმოდგენილია :ცხრილში

დაწყებითი საფეხური საბაზო საფეხური საშუალო საფეხური

ლ

ე

ვ

ი

ს უ

ნ

ა

რ

-

ჩ

ვ

ე

ვ

ე

ბ

ი

სვამს შეკითხვებს ობიექტების და მოვლენების შესახებ, და ეძებს გზებს მათზე პასუხის გასაცემად.

აგროვებს მონაცემებს უშუალო დაკვირვებით ან მარტივი ცდების საშუალებით.

იყენებს ასაკის შესაბამის ხელსაწყოებს მონაცემების მოსაპოვებლად.

იყენებს მონაცემების/ინფორმა

ციის წარმოდეგნის მარტივ ხერხებს (ტექსტს, ნახატებს,

სვამს შეკითხვებს ობიექტების და მოვლენების შესახებ მათი გამოკვლევის მიზნით.

აგროვებს მონაცემებს უშუალო დაკვირვებით, ცდების საშუალებით, და/ან სხვადასხვა ინფორმაციული წყაროებიდან

იყენებს ხელსაწყოებს მონაცემების მოსაპოვებლად და/ან დაკვირვების პროცესის გასაუმჯობესებლად

წარმოადგენს მონაცემებს პრეზენტაციის მრავალგვარი საშუალებებით (ცხრილები, გრაფიკები, მათემატიკური და ფიზიკური მოდელები)

გამოთქვამს შემოწმებად ჰიპოთეზას, გეგმავს ექსპერიმენტს მის შესამოწმებლად.

აკეთებს არჩევანს და იყენებს მონაცემების მოპოვების სტრატეგიებს

ირჩევს და იყენებს ხელსაწყოებს მონაცემების მოსაპოვებლად და/ან დაკვირვების პროცესის გასაუმჯობესებლად

ირჩევს მონაცემების წარმოდგენის ფორმებსა და საშუალებებს და წარადგენს ფართო აუდიტორიის წინაშე

რუკებს, ცხრილებს)

მიმართულებები და მათი აღწერა

ბუნებისმეტყველების სასკოლო კურსის შინაარსი დაყოფილია მიმართულებებად. თითოეული მათგანი წარმოაჩენს, თუ რაზე უნდა გამახვილდეს ყურადღება სწავლების ამა თუ იმ საფეხურზე. მიმართულებები ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირშია და ემსახურება სამყაროს ერთიანობის შეცნობას.დაწყებით საფეხურზე საგანი ,,ბუნებისმეტყველება’’ პირობითად დაყოფილია 4 მიმართულებად:

1. ცოცხალი სამყარო (ბიოლოგიის ელემენტები)2. სხეულები და მოვლენები (ფიზიკისა და ქიმიის ელემენტები) 3. დედამიწა და გარესამყარო (გეოგრაფიისა და ასტრონომიის ელემენტები)4. ადამიანი და გარემო (სამოქალაქო აღზრდის ელემენტები)

მიმართულებები “ადამიანი და გარემო” და “დედამიწა და გარესამყარო” მხოლოდ დაწყებით საფეხურზეა ინტეგრირებული ბუნების კურსში, ხოლო მიმართულება “სხეულები და მოვლენები” შემდეგ საფეხურზე 2 მიმართულებად იყოფა: “ფიზიკური მოვლენები” და “ქიმიური მოვლენები.”საბაზო საფეხურზე საგანი ,,ბუნებისმეტყველება’’ დაყოფილია სამ მიმართულებად:

1. ცოცხალი სამყარო (ბიოლოგიის საფუძვლები);2. ფიზიკური მოვლენები (ფიზიკის საფუძვლები);3. ქიმიური მოვლენები (ქიმიის საფუძვლები).

საშუალო საფეხურზე საგნები ,,ბიოლოგია’’, ,,ქიმია’’, ,,ფიზიკა’’ ისწავლება შემდეგი მიმართულებების სახით:1. ცოცხალი სამყარო (ბიოლოგია)2. ფიზიკური მოვლენები (ფიზიკა)3. ქიმიური მოვლენები (ქიმია)

ცოცხალი სამყარო (დაწყებითი, საბაზო და საშუალო საფეხურები )მოსწავლე დაწყებით საფეხურზე ეცნობა: ცოცხალი ბუნების მრავალფეროვნებას, ორგანიზმების აგებულებისა და ცხოვრების თავისებურებებს, ორგანიზმების ძირითად ჯგუფებს და მათ მახასიათებლებს, ძირითად სასიცოცხლო მოთხოვნილებებს, სასიცოცხლო ციკლებს. მოსწავლე აგროვებს ინფორმაციას იმ გარემო პირობების შესახებ, რომლებიც ხელს უწყობს ორგანიზმების ზრდასა და განვითარებას; ეცნობიან ორგანიზმების გარემოსთან შეგუების ფორმებს. მოსწავლე აცნობიერებს, რომ გარემო მრავალფეროვანი და დინამიურია, შედგება ერთმანეთთან მჭიდროდ დაკავშირებული ცოცხალი და არაცოცხალი კომპონენტებისაგან. მოსწავლე გარემომცველ სამყაროს შეიცნობს დაკვირვების (მარტივი ხელსაწყოების გამოყენებით), აღწერის და კლასიფიკაციის გზით.მოსწავლე საბაზო საფეხურზე ეცნობა: სიცოცხლის უჯრედული ორგანიზაციის, ნივთიერებათა და ენერგიის ცვლის, გამრავლების, მემკვიდრეობითობის, სიცოცხლის განვითარების ზოგად პრინციპებს; ადამიანის ორგანიზმის ცხოველქმედების (ორგანოთა სისტემების დონეზე) ფიზიკურ და ქიმიურ კანონზომიერებებს, ჰომეოსტაზის ფენომენს; ეკოსისტემების კომპონენტებს, მათ ურთიერთკავშირს და ეკოსისტემაში მიმდინარე პროცესებს.მოსწავლე ითვისებს კვლევის ზოგიერთ ციტოლოგიურ, გენეტიკურ და ფიზიოლოგიურ მეთოდს; ეუფლება ბიოლოგიური ექსპერიმენტის დაგეგმვასა და წარმართვას, ეჩვევა მონაცემების კრიტიკულ ანალიზს.მოსწავლე ეცნობა იმ ზოგიერთი აღმოჩენის ისტორიას, რომელმაც გადამწყვეტი როლი ითამაშა ბიოლოგიისა და მედიცინის განვითარებაში. მოსწავლე საშუალო საფეხურზე ეცნობა სიცოცხლის ფენომენს მოლეკულურ დონეზე: მატრიცულ რეაქციებს, გენების გამოვლენის და რეგულაციის პრინციპებს, ავტოტროფული და ჰეტეროტროფული უჯრედების ცხოველქმედებას;მოსწავლე ეცნობა ადამიანის ნორმალური ანატომიის და ფიზიოლოგიის კერძო საკითხებს და ჰომეოსტაზის დარღვევის ზოგიერთ მაგალითს.მოსწავლე ეცნობა კვლევის თანამედროვე მეთოდებს, ქმნის კონკრეტული ბიოლოგიური პროცესის შესწავლის პროექტს, ასრულებს მას და ახდენს მიღებული შედეგების პრეზენტაციას ფართო აუდიტორიის წინაშე;მოსწავლე ეცნობა ბიოლოგიის სხვადასხვა დარგის სპეციფიკას, კონკრეტული მაგალითებით აცნობიერებს მეცნიერული მუშაობის სირთულეებს, მეცნიერის პასუხისმგებლობას და თავდადებას.

ადამიანი და გარემო (დაწყებითი საფეხური ) ამ მიმართულების ფარგლებში მოსწავლე ეცნობა ადამიანსა და გარემოს შორის არსებულ ურთიერთდამოკიდებულებას, აგროვებს ინფორმაციას, თუ როგორ მოქმედებს გარემო ადამიანთა ცხოვრების ნირზე და პირიქით, როგორ იცვლება გარესამყარო ადამიანის ზემოქმედების შედეგად; ეცნობა ბუნებრივი სიმდიდრეების მრავალფეროვნებას, მათი რაციონალურად გამოყენების გზებს და საყოფაცხოვრებო ნარჩენების სწორი უტილიზაციის მეთოდებს.მოსწავლეს უყალიბდება პირადი და ჯგუფური პასუხისმგებლობა და აქტიურად ერთვება ლოკალური გარემოს დაცვის საქმეში. მოსწავლე ეცნობა ჯანმრთელი და უსაფრთხო ცხოვრების წესებს.

დედამიწა და გარესამყარო (დაწყებითი საფეხური )მოსწავლე ეცნობა შეხედულებებს დედამიწის, მზის სისტემისა და სამყაროს დინამიური ბუნების შესახებ. მას საშუალება ეძლევა დროისა და სივრცის შესახებ სწორი წარმოდგენა განივითაროს. მოსწავლე შეისწავლის ბუნებაში მიმდინარე

ციკლურ პროცესებს, დედამიწაზე სიცოცხლის არსებობისათვის აუცილებელ რესურსებს, იკვლევს მათი გამოყენების გზებს და საშუალებებს.გარემოს შეცნობის მეთოდების დასაუფლებლად გათვალისწინებულია პრაქტიკული სამუშაოები, მათ შორის, უშუალო დაკვირვება და სასწავლო ცდები, მარტივი ხელსაწყოების გაცნობა და გაზომვა-გამოთვლითი სამუშაოების ჩატარება, ადგილზე ორიენტირება, რუკების გამოყენება, ობიექტების და პროცესების მოდელირება და სხვ.

სხეულები და მოვლენები (დაწყებითი საფეხური ) მიმართულების მიზანია მოსწავლეს დაანახოს კავშირი მის ირგვლივ არსებულ საგნებსა თუ ბუნებრივ მოვლენებს

შორის.მოსწავლე აკვირდება, იკვლევს და სვამს კითხვებს ნივთიერი სამყაროს და მასში მიმდინარე მოვლენების შესახებ, ეუფლება ჯგუფური მუშაობის ჩვევებს, სწავლობს ინფორმაციის შეგროვებას და ცდილობს დასმულ კითხვებზე პასუხის გაცემას. მარტივი ექსპერიმენტების ჩატარებით მოსწავლე ეჩვევა ხელსაწყოებთან მუშაობას, მათ სწორად, დანიშნულების მიხედვით გამოყენებას და უსაფრთხოების წესების დაცვას.დაწყებით საფეხურზე დაკვირვების შედეგების გადმოცემა ხდება ჯერ ნახატებისა და მარტივი სქემების, მოგვიანებით კი _-- ცხრილების საშუალებით. მოსწავლე შეისწავლის: მოძრაობის მარტივ ფორმებს და მათ გამომწვევ მიზეზებს, სხეულთა წონასწორობას, ენერგიის ძირითად ფორმებსა და წყაროებს, მასალათა და ნივთიერებათა ძირითად თვისებებს. მიღებული ცოდნის საფუძველზე ის ამყარებს კავშირს კვლევის შედეგებსა და მეცნიერულ მოსაზრებებს შორის, ამზადებს მარტივ მოდელებს და ახდენს მათ დემონსტრირებას. ამ საფეხურის ბოლოსათვის დაგროვილი ცოდნისა და გამომუშავებული უნარ-ჩვევების საფუძველზე მოსწავლე ცდილობს დაადგინოს მოვლენებს შორის მიზეზ-შედეგობრივი კავშირები, რაც გაუღრმავებს სამყაროს კვლევისადმი ინტერესს.

ფიზიკური მოვლენები (საბაზო და საშუალო საფეხური ) მოსწავლე საბაზო საფეხურზე ეცნობა სამყაროს უნივერსალურ კანონებს, მეცნიერული იდეების განვითარებას და სხვადასხვა სახის მოდელების გამოყენებით ცდილობს მოვლენათა ახსნას;მოზარდი შეისწავლის ბუნებაში არსებულ ძალთა მოქმედების შედეგებს, სითბურ და ელექტრომაგნიტურ მოვლენებს, აღწერს მათ თვისებრივად და რაოდენობრივად, ეცნობა ყოველდღიურ ცხოვრებაში მათი გამოყენების მაგალითებს;გეგმავს ექსპერიმენტებს, ატარებს მათ დამოუკიდებლად ან თანაკლასელებთან ერთად, სწავლობს შედეგების სწორად ფორმულირებას და თავისი მოსაზრებების ცხრილებისა და გრაფიკების საშუალებით გადმოცემას;იზიარებს სხვათა შეხედულებებს და აფასებს მათ; მოიძიებს ინფორმაციას მეცნიერული კვლევების შესახებ და იაზრებს მათ მნიშვნელობას თანამედროვე ცხოვრებისთვის. საშუალო საფეხურზე მოსწავლე იღრმავებს საბაზო საფეხურზე შეძენილ ცოდნას, შეისწავლის და აანალიზებს თანამედროვე ფიზიკის მიღწევებს, საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების განვითარების დადებით და უარყოფით გავლენას გარემოზე, იძენს მეცნიერული კვლევის უნარ-ჩვევებს და ექმნება მყარი საფუძველი მომავალი საქმიანობისათვის. ამ საფეხურის ბოლოს მოსწავლე დამოუკიდებლად გეგმავს და წარმართავს მარტივ ექსპერიმენტს, გამოთქვამს და ამოწმებს ჰიპოთეზას;მოზარდი სხვადასხვა წყაროდან მოიძიებს ინფორმაციას მეცნიერული კვლევების შესახებ, ადარებს მათ საკუთარი კვლევის შედეგებს, ირჩევს მონაცემების წარმოდგენის ფორმებსა და საშუალებებს და აკეთებს პრეზენტაციას ფართო აუდიტორიის წინაშე.

ქიმიური მოვლენები. (საბაზო და საშუალო საფეხურზე )საბაზო საფეხურზე ამ მიმართულების სწავლების ძირითადი მიზანია: მოსწავლეები ჩასწვდნენ ქიმიის ძირითადი კანონების არსს, გაერკვნენ ატომურ-მოლეკულურ მოძღვრებაში, შეძლონ ქიმიურ რეაქციათა თვისებრივი და რაოდენობრივი დახასიათება, გაეცნონ ელემენტთა პერიოდული სისტემას, მისი შექმნის ისტორიას, ჰქონდეთ წარმოდგენა ქიმიურ ბმებზე, არაორგანულ და ორგანულ ნაერთებსა და მათ პრაქტიკულ გამოყენებაზე.ამ საფეხურზე მოსწავლეები უნდა დაეუფლონ კვლევისა და კომუნიკაციის აუცილებელ უნარ-ჩვევებს. მოსწავლეებმა უნდა შეძლონ შესწავლილი თეორიული საკითხების პრაქტიკული გამოყენება: ექსპერიმენტის დამოუკიდებლად ჩატარება, მონაცემების შეგროვება, ანალიზი და სათანადო დასკვნების გამოტანა. მათ უნდა შეძლონ თავიანთი მონაცემებისა და დასკვნების საზოგადოებისათვის წარდგენა პრეზენტაციის სხვადასხვა საშუალების გამოყენებით. მოსწავლეებს თანდათან უნდა გამოუმუშავდეთ კრიტიკული აზროვნების უნარი. საშუალო საფეხურზე მოსწავლე საბაზო საფეხურზე მიღებული ინფორმაციისა და გამოცდილების საფუძველზე იღრმავებს ცოდნას ქიმიური რეაქციების მიმდინარეობის კანონზომიერებათა შესახებ. ამ შედეგს ის აღწევს ცდების დაგეგმვისა და ჩატარების საფუძველზე. ატომის აღნაგობის, ქიმიური ბმების ბუნებისა და პერიოდულობის კანონის შესწავლის საფუძველზე ის განჭვრეტს ელემენტთა და მათ ნაერთთა თვისებებს. მოსწავლეს ექმნება სრულყოფილი წარმოდგენა თერმოქიმიურ და ელექტროქიმიურ პროცესებზე. იგი ეცნობა ქიმიური წარმოების საფუძვლებს, აღწერს ტექნოლოგიურ სქემებს ნაერთთა ქიმიური თვისებების საფუძველზე. მოსწავლე მასწავლებლის დახმარებით იკვლევს ქიმიურ წარმოებასთან დაკავშირებულ გარემოს დაცვის პრობლემებს. ამ საფეხურზე მოსწავლე ეცნობა გამოჩენილ მეცნიერ-ქიმიკოსთა შემოქმედების ისტორიას.

საბუნებისმეტყველო საგნების სწავლების ორგანიზება საფეხურების მიხედვით

დაწყებით საფეხურზე ისწავლება ინტეგრირებული საგანი ,,ბუნებისმეტყველება”, რომელიც აერთიანებს ცოდნას გეოგრაფიის, ასტრონომიის, ბიოლოგიის, ფიზიკის, ქიმიის და სამოქალაქო აღზრდის სფეროებიდან. საბუნებისმეტყველო დისციპლინები ხელს უწყობს მოსწავლის მიერ სამყაროს ადეკვატური აღქმის ჩამოყალიბებას, ხოლო სამოქალაქო განათლება უვითარებს მოსწავლეს გარემოსადმი პოზიტიურ დამოკიდებულებას და გარემოზე პასუხისმგებლობის გრძნობას. საბაზო საფეხურზე საგანი “ბუნებისმეტყველება” ისწავლება ორი ალტერნატიული სქემით:ა. _ ბიოლოგიის, ფიზიკის, ქიმიის საფუძვლების ინტეგრირებული კურსი.ბ. _ ტრიმესტრული კურსი: თითო ტრიმესტრში – თითო დისციპლინა ბიოლოგია, ფიზიკა, ქიმია.საშუალო საფეხურზე ისწავლება საგნები: “ბიოლოგია”, “ფიზიკა”, “ქიმია”.მეათე კლასში ეს საგნები ისწავლება ტრიმესტრული პრინციპით (თითო ტრიმესტრში – თითო დისციპლინა).

XI და XII კლასებში “ბიოლოგია”, “ფიზიკა”, “ქიმია” შედის არჩევითი საგნების ჯგუფში და ისწავლება ერთწლიანი ინტენსიური კურსის სახით.

სასწავლო გეგმის სტრუქტურა

ბუნებისმეტყველების საგნობრივ პროგრამაში აღწერილია ის სავალდებულო მოთხოვნები, რომლებსაც უნდა აკმაყოფილებდეს ყოველი მოსწავლე თითოეული კლასის დასრულების შემდეგ. ეს მოთხოვნები, თითოეული მიმართულებისათვის, შედეგებისა და ინდიკატორების სახითაა ჩამოყალიბებული.

შედეგი გვიჩვენებს, თუ რა უნდა შეეძლოს მოსწავლეს სწავლის მოცემული ეტაპის (კლასის) დასრულების შემდეგ.ინდიკატორი არის დებულება იმ ცოდნისა და უნარ-ჩვევების დემონსტრირების შესახებ, რომელიც ჩამოყალიბებულია შესაბამის შედეგში. ინდიკატორის ძირითადი დანიშნულებაა გამოავლინოს, მიღწეულია თუ არა შედეგი. ინდიკატორი ორიენტირებულია უნარ-ჩვევებზე და ჩამოყალიბებულია აქტივობის ენაზე. შედეგთან დაკავშირებული ინდიკატორების ერთობლიობა ფარავს შედეგს და, ამავე დროს, თითოეული მათგანი წარმოაჩენს შედეგს რომელიმე კუთხით.

შედეგები დაჯგუფებულია მიმართულებების მიხედვით. ამის გარდა, თითოეული საფეხურის შესაბამისი შედეგებისა და მათი ინდიკატორების ერთობლიობას თან ერთვის სარეკომენდაციო შინაარსი, რომელიც არის სასწავლო მასალის იმ საკითხთა ჩამონათვალი, რომლის გამოყენებითაც შესაძლებელია ჩამოყალიბებული შედეგების მიღწევა სწავლების მოცემულ კლასში. სტადარტის შედეგებს თან ახლავს ინდექსი. ინდექსი ინფორმაციას იძლევა საგნის, კლასის და შედეგის ნომრის შესახებ. მაგ.:ბუნ. III. 7. _ ბუნ. _ საგანი

III. _ კლასი 7. _ შედეგის ნომერი.

საბუნებისმეტყველო საგნების შემოკლებები ინდექსებში:ბუნ. _ ბუნებისმეტყველებაქიმ. _ ქიმიაფიზ. _ ფიზიკა ბიოლ. _ ბიოლოგია

2. სპეციალური ნაწილი საგნობრივ ჯგუფში საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

I კლასის ბუნებისმეტყველების სტანდარტი


ბუნ. I. მიმართულება:

ცოცხალი სამყარო სხეულები და მოვლენები

დედამიწა და გარესამყარო

ადამიანი და გარემო

1. მოსწავლე აცნობიერებს შეგრძნების ორგანოების მნიშვნელობას გარემოს აღქმაში

2. მოსწავლე აღწერს საკუთარ თავს და გარემომცველ

3. მოსწავლე აღწერს ობიექტებს (მოვლენებს) შორის მსგავსებას და განსხვავებას

4. მოსწავლე ორიენტირებს სკოლის ტერიტორიაზე

5. მოსწავლე ახასიათებს დღე-ღამის მონაცვლეობასთან დაკავშირებულ მოვლენებს.

8. მოსწავლე ეუფლება პირადი ჰიგიენისა და უსაფრთხო ქცევის ელემენტარულ წესებს

ცოცხალ ობიექტებს

6. მოსწავლე აღწერს ლოკალურ გარემოს

7. მოსწავლე ახასიათებს სეზონურ მოვლენებს

9. მოსწავლეს უყალიბდება დამოკიდებულება საკუთარი გარემოსადმი

პროგრამის შინაარსი I კლასის სტანდარტის შედეგების მიღწევა შესაძლებელია მოცემული შინაარსის საფუძველზე:

ცოცხალი ობიექტებიადამიანი (საკუთარი თავი) და მისი აღნაგობა;მცენარეთა მრავალფეროვნება: ფერი, ფორმა, ზომა; ხე, ბუჩქი, ბალახი; ხილი, ბოსტნეული;ცხოველების მრავალფეროვნება: ფერი; ზომა, მოძრაობის სახეები; შინაური და გარეული ცხოველები;

გარემოს აღქმაშეგრძნებების ორგანოები და შეგრძნებები: კანი _ შეხება, თვალი _ მხედველობა, ენა _ გემო, ცხვირი – ყნოსვა, ყური _ სმენა;გარემოზე დასაკვირვებელი ხელსაწყოები: ლუპა, სტეტოსკოპი.

სხეულთა შედარებასხეულის თვისებები: ფერი, ფორმა, ზომა, სიგლუვე, გამჭვირვალობა, სუნი, გემო;მოძრავი და უძრავი სხეულები; ბუნებრივი და ადამიანის მიერ დამზადებული სხეულები.

მიმართებითი ტერმინებიშორს _ ახლოს, ზევით _ ქვევით, წინ _ უკან, მარჯვნივ _ მარცხნივ.

ცა და დედამიწის ზედაპირი მზე, მთვარე, ვარსკვლავები, ღრუბელი, ცისარტყელა;ქვები და მიწა.

დღე და ღამეკვირის დღეები; დღე-ღამის მონაცვლეობა.

სასწავლო გარემო სკოლაში ქცევის წესები;სასწავლო გარემოს ობიექტები: სკოლის შენობა, საკლასო ოთახი, სკოლის ეზო; სპორტული დარბაზი, ტუალეტი, ბუფეტი, ექიმის კაბინეტი და სხვ.;სასკოლო ინვენტარი; პირადი და საერთო სარგებლობის ნივთები.

სეზონური ცვლილებებიწელიწადის დროები;ბუნებრივი მოვლენები;ცოცხალ სამყაროში მიმდინარე ცვლილებები;ადამიანის საქმიანობა.

უსაფრთხო ქცევის წესებიქუჩაში უსაფრთხო მოძრაობის ძირითადი პირობითი ნიშნები: შუქნიშანი, გადასასვლელი;საყოფაცხოვრებო ნივთების უსაფრთხო გამოყენების ელემენტარული წესები: ელექტრო-ხელსაწყოები, გაზქურა;ცხოველებთან და მცენარეებთან უსაფრთხო ურთიერთობის წესები.

პირადი ჰიგიენაპირადი ჰიგიენის ნივთები: კბილის ჯაგრისი, სავარცხელი, პირსახოცი.

II კლასის ბუნებისმეტყველების სტანდარტი (6.09.2007 N 808)


ცოცხალი სამყარო სხეულები და მოვლენები

დედამიწა და გარესამყარო

ადამიანი და გარემო

1.მოსწავლე აღწერს მცენარის და ცხოველის Qძირითად გარეგან ნაწილებს

2. მოსწავლე ამოიცნობს და აღწერს ზრდის პროცესს

3.მოსწავლე აღწერს ადვილად დაკვირვებად მოძრაობებს

4.მოსწავლე განარჩევს და აღწერს სინათლის და სითბოს ბუნებრივ და ხელოვნურ წყაროებს.

5.მოსწავლე ორიენტირებს ნაცნობ გარემოში

6.მოსწავლე ახასიათებს მზეს, დედამიწას და მთვარეს

7.მოსწავლე ამოიცნობს და განასხვავებს ლოკალური გარემოს გეოგრაფიულ ობიექტებს

8.მოსწავლე აკვირდება, ახასიათებს და აღწერს ამინდის კომპონენტებს

9.მოსწავლე იცავს პირადი ჰიგიენისა და უსაფრთხო ქცევის წესებს

1. მოსწავლე აღწერს მცენარეებისა და ცხოველების მნიშვნელობას ადამიანისათვის


მცენარეები და ცხოველები სხეულის ნაწილები: ფესვი, ღერო, ფოთოლი, ყვავილი, ნაყოფი; თავი, ტანი, მოძრაობის ორგანოები, კუდი; სხეულის ნაწილების მრავალფეროვნება: ფორმა, ფერი, ზომა. ორგანიზმების ზრდაზრდისთვის აუცილებელი ფაქტორები: Hჰაერი, წყალი, საკვები, სინათლე; ცხოველების ნაშიერები.ადვილად დაკვირვებადი მოძრაობებისხეულთა მოძრაობის სახეები;მოძრაობის სისწრაფე: სწრაფი _ ნელი;მოძრაობის საშუალებები. მაგ.: ბორბლები, ფეხები, ფრთები;ფაქტორები, რომლებიც გავლენას ახდენს სხეულის დაძვრა, მოძრაობასა და გაჩერებაზე. მაგ.: ფორმა, ფორმა,ზომა, სიმძიმე, ზედაპირი.სინათლე და სითბოსინათლისა და სითბოს მნიშვნელობა;სინათლისა და სითბოს ბუნებრივი წყარო _ მზე;სინათლისა და სითბოს ხელოვნური წყაროები, მაგ.: ნათურა, გამათბობელი.ორიენტირება ნაცნობ გარემოში გზა სახლიდან სკოლამდე და ნაცნობ ადგილებამდე; გზა სახლიდან ნაცნობ ადგილებამდე; ორიენტირები;საორიენტაციო მარტივი ინსტრუქციები. მზე, დედამიწა, მთვარემზის მდებარეობა დღის მანძილზე;მზის და მთვარის ,,ნათება’’;

დედამიწის ფორმა.გეოგრაფიული ობიექტებიწყალი და ხმელეთი გლობუსსა და რუკაზე;წყლის ობიექტები, მაგ.: ტბა, ზღვა, მდინარე;ხმელეთის ობიექტები, მაგ.: მთა, ბორცვი, ვაკე.ამინდი და მისი კომპონენტებიამინდის კომპონენტები, მაგ.: ნალექები, ქარი, სითბო, სიცივე;ამინდი სეზონების მიხედვით;თვეები და სეზონები;კალენდარი; ამინდის დღიური;ამინდი და ცოცხალი ორგანიზმების ქცევა.უსაფრთხო ქცევის წესები და პირადი ჰიგიენაუსაფრთხოება სახლსა და ქუჩაში;სინათლისა და სითბოს წყაროების უსაფრთხო გამოყენების წესები; პირადი ჰიგიენის ელემენტარული წესები;მიმდინარე დღის რეჟიმი;ფიზიკური ვარჯიშის მნიშვნელობა;ჯანსაღი კვება და მისი მნიშვნელობა.მცენარეების და ცხოველების მნიშვნელობა ადამიანისთვისადამიანის მიერ მცენარეებისა და ცხოველების გამოყენება (მაგ., საკვები, ტანსაცმელი, სამშენებლო მასალა);მცენარეებისა და ცხოველების მოვლა.ადამიანის საქმიანობა და გარემოცოცხალი ორგანიზმების დაცვა;ადამიანის საქმიანობით დაბინძურებული გარემო (მაგ.,საყოფაცხოვრებო ნარჩენები).2. სპეციალური ნაწილი საგნობრივ ჯგუფში საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

VII_ IX კლასების ბუნებისმეტყველების სტანდარტი 2006-2012 სასწავლო წლებისთვის

შესავალიVII _ IX კლასების ბუნებისმეტყველების სტანდარტი (გარდამავალი) გათვალისწინებულია იმ მოსწავლეთათვის, ვინც დაწყებით საფეხურზე სწავლობდა 1997 წლის პროგრამის მოთხოვნების მიხედვით. 1997 წლის პროგრამით III_V კლასებში ისწავლება საგანი ,,ბუნება”, ხოლო VI კლასში საბუნებისმეტყველო დისციპლინები შემოთავაზებულია, როგორც ინტეგრირებულ საგნად ისე ცალკე დისციპლინებად: ,,ბოტანიკა” და ,,გეოგრაფია”. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ინფორმატიკის მთავარი ცენტრის გამოკვლევებმა გამოავლინა, რომ მე-6 კლასებში ძირითადად ისწავლება ,,ბოტანიკა” და ,,გეოგრაფია’’. ეს რეალობა, საგანმანათლობლო პროცესის უწყვეტობის შენარჩუნების მიზნით, გათვალისწინებულია ჩვენს მიერ წარმოდგენილ სტანდარტში.

წარმოდგენილი სტანდარტი საშუალებას იძლევა საბაზო საფეხურზე საგანი “ბუნებისმეტყველება” ისწავლებოდეს ორი ალტერნატიული სქემით: ა. _ ბიოლოგიის, ფიზიკის, ქიმიის საფუძვლების ინტეგრირებული კურსი.ბ. _ ტრიმესტრული კურსი: თითო ტრიმესტრში – თითო დისციპლინა (ბიოლოგია, ფიზიკა, ქიმია.) VII კლასის ბუნებისმეტყველების სტანდარტი

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგებიბუნVII მიმართულება:

ცოცხალი სამყარო ფიზიკური მოვლენები ქიმიური მოვლენები

1. მოსწავლე განარჩევს სიცოცხლის ძირითად ფორმებს და გამოვლინებებს

2. მოსწავლე ახასიათებს ორგანიზმების

5. მოსწავლე ახასიათებს სხეულთა მოძრაობას

6. მოსწავლე აღწერს ნივთიერების სამ

9. მოსწავლე აღწერს ნივთიერებათა თვისებებს და მსჯელობს მათი ცვლილებების შესახებ.

10. მოსწავლე განასხვავებს ნივთიერებას და ნარევს, ფლობს ნარევის

მრავალფეროვნებას

3. მოსწავლე ახასიათებს ეკოსისტემის კომპონენტებს და მათ შორის არსებულ კავშირებს

4. მოსწავლე მსჯელობს დედამიწაზე სიცოცხლის განვითარების თავისებურებათა შესახებ

აგრეგატულ მდგომარეობას

7. მოსწავლე მსჯელობს ადვილად დაკვირვებადი ძალების და მათი მოქმედების შედეგების შესახებ

8. მოსწავლე ახასიათებს წნევას

კომპონენტებად დაყოფის მეთოდებს.

11. მოსწავლე განასხვავებს ფიზიკურ და ქიმიურ მოვლენებს

12. მოსწავლე ახასიათებს ჰაერს.

13. მოსწავლე აღწერს წყლის თვისებებს, მსჯელობს ხსნარების თავისებურებების შესახებ.

VII კლასის პროგრამის შინაარსი

უჯრედი (ზოგადი მონაცემები აგებულების შესახებ - გარსი, ცოტოპლაზმა, ბირთვი)ორგანიზმი;სიცოცხლის თვისებების გამოვლინება (მოძრაობა, კვება, სუნთქვა, გამოყოფა, ზრდა, გამრავლება, გაღიზიანებადობა).

ორგანიზმთა მრავალფეროვნება;სამეფოების ზოგადი დახასიათება;საქართველოს ბიომრავალფეროვნების ზოგიერთი ტიპობრივი წარმომადგენელი; სახეობა.

ეკოსისტემა, თანასაზოგადოება, პოპულაცია, ინდივიდი;ეკოსისტემის კომპონენტები _ ბიოტური და აბიოტური; კვებითი ჯაჭვი;პროდუცენტი, კონსუმენტი (ბალახის მჭამელი, ხორცის მჭამელი, ნაირმჭამელი), რედუცენტი;ორგანიზმების გარემოსთან შეგუება;ბუნებრივი და ხელოვნური ეკოსისტემები;ადამიანის ზემოქმედება ბუნებრივ ეკოსისტემებზე.

პრეისტორიული სამყარო;ნამარხი ორგანიზმები.

მოძრაობის სახეები (წრფივი, მრუდწირული, რხევითი, ბრუნვითი). ტრაექტორია, გადაადგილება, წრფივი თანაბარი მოძრაობის სიჩქარე, საშუალო და მყისი სიჩქარე, სიჩქარის ერთეულები.

ნივთიერების სამი აგრეგატული მდგომარეობა. ერთი აგრეგატული მდგომარეობიდან მეორეში გადასვლა. ფიზიკური მახასიათებლების ცვლილება ნივთიერების აგრეგატული მდგომარეობების ცვლილების დროს;მასა, მასის ერთეულები; ნივთიერების სიმკვრივე, სიმკვრივის ერთეული. სხეულთა ურთიერთქმედება. სიმძიმის, ხახუნის, დრეკადობის ძალები, ჰუკის კანონისხეულთა ტივტივი, ცურვა, ჩაძირვა. ამომგდები ძალა, არქიმედეს კანონი.

წნევა. აირის წნევა. წნევა სითხეებში, მისი დამოკიდებულება სითხის გვარობასა და სვეტის სიმაღლეზე. ზიარჭურჭელი. პასკალის კანონი. ჰიდრავლიკური მანქანა. ატმოსფერული წნევა.

ქიმიის საგანი; ნივთიერება და მისი თვისებები; ნივთიერების შედგენილობა – მოლეკულა, ატომი; ნივთიერება და ნარევი, ნარევის კომპონენტებად დაყოფა და რაოდენობრივი შედგენილობის დადგენა;ნივთიერებათა ცვლილებები - ფიზიკური და ქიმიური მოვლენები, გამომწვევი მიზეზები, ქიმიური რეაქცია, ქიმიური რეაქციის გარეგნული ნიშნები;ქიმიურ ლაბორატორიაში მუშაობის უსაფრთხოების წესები.

ქიმიური ელემენტი, ქიმიური სიმბოლო, ვალენტობა, ქიმიური ფორმულა;

მარტივი და რთული ნივთიერება, ნივთიერების მასის მუდმივობის კანონი, ქიმიური განტოლების შედგენა, ნივთიერების შედგენილობის მუდმივობის კანონი; ფარდობითი ატომური მასა, ფარდობითი მოლეკულური მასა, ნივთიერების რაოდენობის ერთეული – მოლი, მოლური მასა, ქიმიური გამოთვლები მათი საშუალებით.

ჰაერი და მისი კომპონენტები. მათი თვისებები და გამოყენება;ჟანგვა და წვა, ალი;ჰაერის დაბინძურების მიზეზები და მათი აცილების გზები.

წყალი, მისი ფიზიკური და ქიმიური თვისებები; წყლის გაწმენდა;წყალი ბუნებაში და მისი მნიშვნელობა;ხსნარები, ხსნადობა და ხსნადობის პირობები, გახსნილ ნივთიერებათა მასური წილი.

VIII კლასის ბუნებისმეტყველების სტანდარტი (6.09.2007 N 808)


ცოცხალი სამყარო ფიზიკური მოვლენები ქიმიური მოვლენები

1. მოსწავლე აკავშირებს უჯრედის სტრუქტურას ფუნქციასთან

2. მოსწავლე იკვლევს ორგანიზმების განვითარების თავისებურებებს

3. მოსწავლე აღწერს ეკოსისტემებში ენერგიის გადაცემასა და ნივთიერებათა მიმოქცევას.

4. ორგანიზმების მრავალფეროვნებას უკავშირებს ევოლუციის პროცესს

5. მოსწავლე აღწერს სხეულთა აჩქარებულ მოძრაობას

6. მოსწავლე აღწერს სხეულთა მოძრაობას და ურთიერთქმედებებს

7. მოსწავლე ახასიათებს სხეულთა წონასწორობას

8. მოსწავლე ახასიათებს დამუხტულ სხეულთა ურთიერთქმედებას

9. მოსწავლე აღწერს ელექტრული დენის სითბურ, ქიმიურ და მაგნიტურ მოქმედებას

10. მოსწავლე აღწერს კავშირს მარტივ და რთულ ნივთიერებებს შორის.

11.მოსწავლე იყენებს პერიოდულ სისტემას ელემენტთა დასახასიათებლად

12.მოსწავლე ნივთიერებათა თვისებებს უკავშირებს ატომის ელექტრონულ აღნაგობას და ქიმიური ბმის ხასიათს.

13.მოსწავლე აწარმოებს რაოდენობრივ გამოთვლებს ქიმიური ამოცანების ამოსახსნელად.


სიცოცხლის ორგანიზაციის დონეები.უჯრედი _ ორგანიზმის სტრუქტურული და ფუნქციური ერთეული. უჯრედის ძირითადი სტრუქტურული კომპონენტები. ვირუსის, პროკარიოტული და ეუკარიოტული უჯრედების სტრუქტურული ერთეულები.

უჯრედის შემადგენელი ორგანული და არაორგანული ნივთიერებები. დიფუზია, ოსმოსი.მიტოზი. მეიოზი. სქესობრივი და უსქესო გამრავლება. სასიცოცხლო ციკლი.კვებითი კავშირები. ფოტოსინთეზი. ავტოტროფული და ჰეტეროტროფული ორგანიზმები; წყლისა და ელემენტების მიმოქცევა ეკოსისტემაში;ბუნებრივი გადარჩევა. ადაპტაცია. ხელოვნური გადარჩევა. კულტურული მცენარეები და შინაური ცხოველები. წრფივი თანაბარაჩქარებული მოძრაობა, სიჩქარე, აჩქარება და გადაადგილება თანაბარაჩქარებული მოძრაობის დროს, აჩქარების ერთეული. სიჩქარისა და აჩქარების გრაფიკები. მრუდწირული მოძრაობა. სიჩქარე მრუდწირული მოძრაობისას. ბრუნვის სიხშირე, პერიოდი. მოძრაობის ფარდობითობა, სიჩქარეთა შეკრება.სხეულთა ინერტულობა, მასა. ათვლის ინერციული სისტემები, ნიუტონის კანონები. სიმძიმის ძალა. მასა და წონა. მსოფლიო მიზიდულობის კანონი. იმპულსი, იმპულსის მუდმივობის კანონი.სიმძიმის ცენტრი, წონასწორობა (მდგრადი, არამდგრადი, განურჩეველი).ბერკეტი. მექანიკის ოქროს წესი. ძალის მომენტი.

ორგვარი ელექტრული მუხტი. ელექტრული ველი, ელ. ველის ძალწირები, დამუხტული სხეულების ურთიერთქმედება. ელ. მოვლენები ბუნებაში.ელექტრული დენი. ელექტროგამტარები და იზოლატორები. დენის წყაროები. დენის სითბური და ქიმიური მოქმედება.მაგნიტური ველი, წრფივი დენის მაგნიტური ველი, ველის ძალწირები, დენის მაგნიტური მოქმედება.მარტივი და რთული ნივთიერებები: მეტალები და არამეტალები, ოქსიდები, ფუძეები, მჟავები და მარილები, მათი მიღების ხერხები და თვისებები. კავშირი სხვადასხვა კლასის ნაერთებს შორის ქიმიური რეაქციის ტიპები: შეერთების, დაშლის, ჩანაცვლების და მიმოცვლის. ნივთიერების რაოდენობა _ მოლი, მოლური მასა.

ავოგადროს კანონი.. აირის მოლური მოცულობა, აირის ფარდობითი სიმკვრივე, მოცულობითი წილი. ატომის ბირთვის შედგენილობა, ატომური რიცხვი და მასური რიცხვი, იზოტოპი.ქიმიური ელემენტების ატომებში ელექტრონების განაწილება, ელექტრონული ფორმულები (პერიოდული სისტემის პირველი 20 ელემენტი), ლუისის სიმბოლოებიქიმიური ელემენტების პერიოდული სისტემა და პერიოდულობის კანონიპერიოდულობის კანონის აღმოჩენა, მისი თანამედროვე ფორმულირება

პერიოდული სისტემა და ატომის აღნაგობა, პერიოდული სისტემის აგებულება: ჯგუფები და პერიოდები.

X კლასის ბუნებისმეტყველების სტანდარტი 2006-2009 სასწავლო წლებისთვისშესავალი

X კლასის საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების სტანდარტი (გარდამავალი) გათვალისწინებულია იმ მოსწავლეთათვის, რომლებიც საბაზო საფეხურზე სწავლობდნენ 1997 წლის პროგრამის მოთხოვნების მიხედვით. 1997 წლის პროგრამით VII_IX კლასებში ისწავლება საგნები ფიზიკა, ქიმია, ბიოლოგია/(ბოტანიკა, ზოოლოგია, ანატომია). ეს რეალობა, საგანმანათლობლო პროცესის უწყვეტობის შენარჩუნების მიზნით, გათვალისწინებულია ჩვენს მიერ წარმოდგენილ სტანდარტში.

X კლასის სტანდარტის (ბიოლოგია, ფიზიკა, ქიმია) მიზანია გაუღვივოს მოსწავლეს ინტერესი საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების მიმართ, მისცეს წარმოდგენა მკვლევარის საქმიანობის შესახებ, განუვითაროს კვლევის დაგეგმვის, ჩატარების, მონაცემების ანალიზის და გადმოცემის უნარ-ჩვევები იმ ფაქტობრივ ცოდნაზე დაყრდნობით, რომელიც მან შეიძინა სწავლების წინა წლებში. X კლასში ბუნებისმეტყველების სწავლებამ ხელი უნდა შეუწყოს მოსწავლის პროფესიული ორიენტაციის ჩამოყალიბებას.

X კლასში საგნები _ ბიოლოგია, ფიზიკა, ქიმია ისწავლება ტრიმესტრულად (თითო ტრიმესტრში – თითო საგანი). ყოველ მომდევნო ტრიმესტრში ვითარდება და ღრმავდება წინა ტრიმესტრში შეძენილი უნარ-ჩვევები. სასწავლო წლის ბოლოს მოსწავლის მომზადების დონე უნდა მიუახლოვდეს ახალი სტანდარტით განსაზღვრულ ნორმას. საგნების სწავლების თანმიმდევრობა განისაზღვრება სახელმძღვანელოს სტრუქტურით.

თითოული საგნისთვის განსაზღვრულია წლის ბოლოს მისაღწევი სპეციფიური და საერთო შედეგები.

სპეციფიურ შედეგებში ასახულია საგნის თავისებურება და თემატური კავშირები. თითოეულ საგანს აქვს თავისი სპეციფიური შედეგები. საერთო შედეგები იდენტურია სამივე საგნისთვის და ემსახურება კვლევის უნარის განვითარებას. საერთო შედეგების ინდიკატორები რთულდება ტრიმესტრების მიხედვით.

მე-X კლასში შერჩეულია საერთო თემები: სისტემები და სტრუქტურები, ნივთიერება და მისი გარდაქმნა, ენერგია და მისი გარდაქმნა

ქვემოთ მოცემულია საგნების განაწილების შესაძლო ვარიანტი, :სპეციფიური და საერთო შედეგებითI ტრიმესტრი II ტრიმესტრი III ტრიმესტრი

ფიზიკა ქიმია ბიოლოგია

საერთო შედეგები

1. მოსწავლე განსაზღვრავს კვლევის საგანს და მისი შესწავლის ეტაპებს

2. მოსწავლე ობიექტის ან მოვლენის შესასწავლად მოიპოვებს მონაცემებს ცდის საშუალებით

3. მოსწავლე ობიექტის ან მოვლენის შესასწავლად მოიპოვებს მონაცემებს უშუალო დაკვირვებით და საინფორმაციო წყაროებიდან

4. მოსწავლე ფლობს მონაცემების წარმოდგენის საშუალებებს

5. მოსწავლე ივითარებს შეფასების, ანალიზის და პრობლემის გადაჭრის უნარს

სპეციფი

ური შედეგები

9. მოსწავლე აღწერს ოპტიკურ სისტემებს

10. მოსწავლე აღწერს ნივთიერების აგრეგატულ მდგომარეობებს და გადასვლებს ერთი მდგომარეობიდან მეორეში

11. მოსწავლე ახასიათებს ენერგიას, მის გადაცემასა და გარდაქმნას

12. მოსწავლე მსჯელობს ყოველდღიურ ცხოვრებაში ენერგიის გამოყენების შესახებ და სახავს მისი დაზოგვის გზებს

13. მოსწავლე აღწერს კავშირს ნივთიერებათა აგებულებასა და თვისებებს შორის

14. მოსწავლე ამოიცნობს დაAაღწერს მის გარშემო და ბუნებაში მიმდინარე ქიმიურ გარდაქმნებს

6. მოსწავლე ახასიათებს უჯრედს, როგორც სიცოცხლის სტრუქტურულ და ფუნქციურ ერთეულს

7. მოსწავლე იკვლევს ეკოსისტემის კომპონენტებს და მათ ურთიერთკავშირს

8. მოსწავლე აღწერს ცოცხალ სისტემებში ნივთიერებათა მიმოქცევასა და ენერგიის გადაცემას

1.

X კლასის ბუნებისმეტყველების სტანდარტი (გარდამავალი)წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები

ბუნ. X საერთო შედეგები

1. მოსწავლე განსაზღვრავს კვლევის საგანს და მისი შესწავლის ეტაპებს

2. მოსწავლე ობიექტის ან მოვლენის შესასწავლად მოიპოვებს მონაცემებს ცდის საშუალებით

3. მოსწავლე ობიექტის ან მოვლენის შესასწავლად მოიპოვებს მონაცემებს უშუალო დაკვირვებით და საინფორმაციო წყაროებიდან

4. მოსწავლე ფლობს მონაცემების წარმოდგენის საშუალებებს

5. მოსწავლე ივითარებს შეფასების, ანალიზის და პრობლემის გადაჭრის უნარს

სპეციფიკური შედეგები

მიმართულება: ცოცხალი სამყარო

6. მოსწავლე ახასიათებს უჯრედს _ სიცოცხლის სტრუქტურულ და ფუნქციურ ერთეულს

7. მოსწავლე იკვლევს ეკოსისტემის კომპონენტებს და მათ ურთიერთკავშირს

8. მოსწავლე აღწერს ცოცხალ სისტემებში ნივთიერებათა მიმოქცევასა და ენერგიის გადაცემას

მიმართულება: ფიზიკური მოვლენები

9. მოსწავლე აღწერს ოპტიკურ სისტემებს

10. მოსწავლე აღწერს ნივთიერების აგრეგატულ მდგომარეობებს და გადასვლებს ერთი მდგომარეობიდან მეორეში

11. მოსწავლე ახასიათებს ენერგიას, მის გადაცემასა და გარდაქმნას

12. მოსწავლე მსჯელობს ყოველდღიურ ცხოვრებაში ენერგიის გამოყენების შესახებ და სახავს მისი დაზოგვის გზებს

მიმართულება: ქიმიური მოვლენები

13. მოსწავლე აღწერს კავშირს ნივთიერებათა აგებულებასა და თვისებებს შორის

14. მოსწავლე ამოიცნობს და აღწერს მის გარშემო და ბუნებაში მიმდინარე ქიმიურ გარდაქმნებს

X კლასის პროგრამის შინაარსი

ცდადამოკიდებული და დამოუკიდებელი ცვლადები;მონაცემები;საკონტროლო ცდა;განმეორებითი ცდა;ცდის პირობის შეცვლა; ცდის ოქმი;კითხვარი.

სიცოცხლის ორგანიზაციის დონეები;უჯრედული თეორია; უჯრედის ძირითადი სტრუქტურული კომპონენტები და მათი ფუნქციები;ნივთიერებათა და წყლის ტრანსპორტი უჯრედსა და გარემოს შორის;კარიოტიპი; მიტოზი; ეკოსისტემა;ეკოსისტემის კომპონენტები _ ბიოტური და აბიოტური; პროდუცენტი, კონსუმენტი, რედუცენტი;ადაპტაცია; ავტოტროფული და ჰეტეროტროფული ორგანიზმები;კვებითი კავშირები;ენერგიის გადაცემა და ნივთიერებათა მიმოქცევა;ადამიანის ზემოქმედება ბუნებრივ ეკოსისტემებზე.

ენერგიის წყაროები; ენერგიის გადაცემის, გამოყენებისა და დაზოგვის გზები.

სინათლის სხივის გავრცელება, არეკვლა, გარდატეხა, ფერებად დაშლა. ოპტიკური სისტემების მუშაობის პრინციპი. ახლომხედველობა და შორსმხედველობა, მათი გაუმჯობესების გზები.

ნივთიერების აგებულება. სითხეები, აირები, მყარი სხეულები. დიფუზია. აგრეგატული მდგომარეობის მახასიათებელი ფიზიკური სიდიდეები. ნივთიერებათა აგრეგატული მდგომარეობის ცვლილება – დნობა-გამყარება, აორთქლება-კონდენსაცია.

ენერგიის ფორმები. სითბური ენერგიის გადაცემის გზები (კონვექცია, გამოსხივება, გამტარებლობა). ენერგიის მუდმივობის კანონი. ენერგიის გარდაქმნისა და შენახვის მაგალითები ცოცხალ და არაცოცხალ სამყაროში.

ნივთიერებათა უმცირესი ნაწილაკები – მოლეკულა, ატომი, იონი. ელემენტი.ნივთიერების ფიზიკური და ქიმიური თვისებები.ნივთიერებათა ცვლილებები - ფიზიკური და ქიმიური მოვლენები, მათი გამომწვევი მიზეზები.მარტივი და რთული ნივთიერებები: მეტალები და არამეტალები, ოქსიდები, ფუძეები, მჟავები და მარილები. მათი მიღების ხერხები და თვისებები, კავშირი სხვადასხვა კლასის ნაერთებს შორის. ნარევები. მინერალები.ქიმიური ელემენტების პერიოდული სისტემა და პერიოდულობის კანონი;პერიოდულობის კანონის აღმოჩენა, მისი თანამედროვე ფორმულირება;პერიოდული სისტემა და ატომის აღნაგობა, პერიოდული სისტემის აგებულება: ჯგუფები და პერიოდები;ნივთიერებათა თვისებითი რეაქციები;ატომის ბირთვის შედგენილობა, იზოტოპი. ქიმიური ელემენტების ატომებში ელექტრონების განაწილება, ელექტრონული ფორმულები /პერიოდული სისტემის პირველი 20 ელემენტი/. ელექტროუარყოფითობა.

ქიმიური რეაქციები: წვა, ჟანგვა, კოროზია;ბუნებრივი და ხელოვნური მასალები;ბუნებრივი საღებავები.

XI/XII კლასების ბიოლოგიის სტანდარტი (6.09.2007 N 808)(გარდამავალი)

2007-2010 სასწავლო წლებისთვისარჩევითი კურსი

სტანდარტი გათვალისწინებულია იმ მოსწავლეთათვის, ვინც მეცხრე კლასის ჩათვლით სწავლობდა 1997 წლის სტანდარტის შესაბამისად, ხოლო X კლასიდან _ ახალი სტანდარტის მოთხოვნების მიხედვით.წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები:

ბიოლ.XI/XII მიმართულება: ცოცხალი სამყარო

1. მოსწავლე ახასიათებს ეკოსისტემაში მიმდინარე ნივთიერებათა მიმოქცევის და ენერგიის ცვლის პროცესებს

1. მოსწავლე იკვლევს ეკოლოგიური ფაქტორების ზეგავლენას ეკოსისტემების ფორმირებაზე

2. მოსწავლე ამყარებს კავშირს უჯრედის სტრუქტურას, ქიმიურ შედგენილობასა და ფუნქციას შორის

1. მოსწავლე ახასიათებს მემკვიდრეობითობას და ცვალებადობას1. მოსწავლე იყენებს ევოლუციის კონცეფციას ორგანულ სამყაროში

მიმდინარე ცვლილებების ასახსნელად

XI/XII კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსიბიოსფერო. ეკოსისტემა. ეკოლოგიური ფაქტორები (ბიოტური, აბიოტური, ანტროპოგენური). კვებითი კავშირები. ეკოლოგიური პირამიდა (რიცხვთა, ბიომასის, ენერგიის).პოპულაცია. მისი მახასიათებლები. პოპულაცია, როგორც ევოლუციის ერთეული. სახეობა. უჯრედი. უჯრედის ქიმური შედგენილობა (არაორგანული და ორგანული ნივთიერებები). პლასტიკური და ენერგეტიკული ცვლა. სუნთქვა/ ფოტოსინთეზი. მატრიცული რეაქციები. ზრდა და გამრავლების ფორმები (სქესობრივი და უსქესო). მიტოზი. მეიოზი. ონტოგენეზი.ნიშანთვისებების დამემკვიდრება. დათიშვის მოვლენა. გენთა დამოუკიდებელი განაწილება. გენთა შეჭიდულობა. მემკვიდრული დაავადებები.ნიშანთვისებების ცვალებადობა (მემკვიდრული ცვალებადობა,მოდიფიკაციური ცვალებადობა)ევოლუცია. ევოლუციის პროცესზე მოქმედი ფაქტორები. ბუნებრივი გადარჩევა. მუტაციები. გენების დრეიფი. მიგრაციები. ევოლუციის შედეგები. ორგანიზმების შეგუებულობა. სახეობათა მრავალფეროვნება.ანთროპოგენეზი. ხელოვნური გადარჩევა. თანამედროვე ბიოტექნოლოგიები. გენური ინჟინერია.

XI/XII კლასების ფიზიკის სტანდარტი(გარდამავალი)

2007-2010 სასწავლო წლებისთვის

არჩევითი კურსისტანდარტი გათვალისწინებულია იმ მოსწავლეთათვის, ვინც მეცხრე კლასის ჩათვლით სწავლობდა 1997 წლის სტანდარტის შესაბამისად, ხოლო X კლასი ისწავლა ახალი სტანდარტის მოთხოვნების მიხედვით.

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები:

ფიზ.XI/XII მიმართულება: ფიზიკური მოვლენები

1. მოსწავლე აკავშირებს ტექნოლოგიურ პროცესებს მექანიკის ძირითად კანონებთან

2. მოსწავლე იკვლევს მექნიკური ტალღების თვისებებს3. მოსწავლე იკვლევს სინათლის ორმაგ ბუნებას 4. მოსწავლე ხსნის სითბურ პროცესებს თერმოდინამიკის კანონების

გამოყენებით5. მოსწავლე იკვლევს ელექტრულ და მაგნიტურ ურთიერთქმედებას 6. მოსწავლე აღწერს ბირთვული ენერგიის მიღებისა და გამოყენების გზებს 7. მოსწავლე აფასებს თანამედროვე ფიზიკის განვითარების მნიშვნელობას

XI/XII კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

მექანიკის ძირითადი კანონები (ნიუტონის კანონები, ენერგიის შენახვის კანონი, მსოფლიო მიზიდულობის კანონი, იმპულსის მუდმივობის კანონი) ტექნოლოგიური პროცესების განვითარება.

ტალღების არეკვლა, გარდატეხა, ინტერფერენცია, დიფრაქცია. დოპლერის ეფექტი. ინფრაბგერა და ულტრაბგერა, რეზონანსი.

სინათლის გავრცელების სიჩქარე (სხვადასხვა მკვლევართა მიერ ჩატარებული გაზომვები), სინათლის ტალღური ბუნება, ელექტრომაგნიტური ტალღების სკალა, ფოტოეფექტი, სინათლის კვანტური ბუნება.

შინაგანი ენერგია, თერმოდინამიკის I და II კანონი, შექცევადი და შეუქცევადი პროცესები, სითბური ძრავები, ძრავის მქკ. აბსოლუტური ტემპერატურა, აბსოლუტური ნული.

დენის ძალა, ძაბვა, წინაღობა; ომის კანონი წრედის უბნისათვის; ელექტრული სქემები; ცვლადი დენი, ცვლადი დენის გენერატორი, ელ. მაგნიტური ინდუქციის მოვლენა, თვითინდუქცია.

რეზერფორდის ცდა, ატომის პლანეტარული მოდელი, ბორის პოსტულატები. ატომის ბირთვის აღნაგობა, ბირთვული ძალები, ბირთვული რეაქტორი, ჯაჭვური რეაქცია, თერმობირთვული რეაქციები. რადიოაქტივობა, და გამოსხივება.

ფარდობითობის თეორიის ელემენტები. თანამედროვე საკომუნიკაციო სისტემები. ლაზერის გამოყენება.

XI/XII კლასების ქიმიის სტანდარტი(გარდამავალი)

2007-2010 სასწავლო წლებისთვისარჩევითი კურსი

სტანდარტი გათვალისწინებულია იმ მოსწავლეთათვის, ვინც მეცხრე კლასის ჩათვლით სწავლობდა 1997 წლის სტანდარტის შესაბამისად, ხოლო X კლასიდან _ ახალი სტანდარტის მოთხოვნების მიხედვით.

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები:

ქიმ..XI/XII მიმართულება: ქიმიური მოვლენები

1. მოსწავლე აღწერს ატომის აღნაგობას და მასში მიმდინარე პროცესებს.2. მოსწავლე ახასიათებს ჟანგვა-აღდგენით პროცესებს3. მოსწავლე ნივთიერებათა თვისებებს უკავშირებს ატომის ელექტრონულ

აღნაგობას და ქიმიური ბმის ხასიათს4. მოსწავლე ახასიათებს ქიმიურ რეაქციას კინეტიკური მაჩვენებლების

მიხედვით, განჭვრეტს ქიმიური რეაქციის წონასწორობის გადახრის მიმართულებას

5. მოსწავლე ახასიათებს ქიმიური ელემენტებისა და მათი ნაერთების თვისებებს, მსჯელობს მათი მნიშვნელობის შესახებ

6. მოსწავლე ახასიათებს ორგანულ ნაერთებს, მსჯელობს მათი მნიშვნელობის შესახებ

XI/XII კლასის სასწავლო პროგრამის შინაარსი

მოკლე ცნობები ატომის აღნაგობაზე მეცნიერთა შეხედულებების შესახებ. ქვანტური რიცხვები და ორბიტალები. პაულის პრინციპი, უმცირესი ენერგიის პრინციპი, ჰუნდის წესი. ელექტრონული ფორმულები, ორბიტალური დიაგრამები. s- , p- , d-, f- ელემენტები. რადიოაქტიურობა. ალფა, ბეტა და გამა გამოსხივება. ატომბირთვული რეაქციები. მასის დეფექტი.

სტაბილური და არასტაბილური იზოტოპები.ჟანგვის რიცხვი, ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციები, მათი კლასიფიკაცია და მაგალითები. ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციების ტოლობების შედგენა. სტანდარტული ელექტრონული პოტენციალების რიგი, გალვანური ელემენტები. ელექტროლიზი, ფარადეის კანონები, ელექტროლიზის როლი წარმოებაში.

ელექტრონული ორბიტალების ჰიბრიდიზაცია. სიგმა და პი ბმები. კოვალენტური ბმის წარმოქმნის დონორ-აქცეპტორული მექანიზმი. მეტალური ბმა, წყალბადური ბმა. ბმის მახასიათებლები – ბმის სიგრძე, ბმის ენერგია, ჯერადობა, ნაჯერობა, გეზურობა.

ქიმიური რეაქციის მყისიერი სიჩქარე. მოქმედ მასათა კანონი. შექცევადი და შეუქცევადი რეაქციები.ქიმიური წონასწორობა, ლე-შატელიეს პრინციპი. ქიმიურ წონასწორობაზე მოქმედი ფაქტორები.

პერიოდული სისტემის მთავარი ქვეჯგუფების ზოგადი დახასიათება. ელემენტები: ჰალოგენები, ჟანგბადი, გოგირდი, აზოტი, ფოსფორი, ნახშირბადი, სილიციუმი, ნატრიუმი, კალიუმი, მაგნიუმი, კალციუმი, ალუმინი, რკინა, მანგანუმი და მათი შესაბამისი მარტივი და რთული ნივთიერებები: გავრცელება, მიღება, ფიზიკური და ქიმიური თვისებები, გამოყენება.

ორგანული ნაერთების აღნაგობის თეორიის ძირითადი დებულებები. ნახშირწყალბადები (ალკანები, ალკენები, ალკინები, ალკადიენები, ციკლოალკანები, არომატული ნახშირწყალბადები), ერთ- და მრავალატომიანი სპირტები, ალდეჰიდები, კეტონები, კარბონმჟავები, ამინები. ორგანულ ნაერთთა კლასებს შორის ურთიერთკავშირი, ჰომოლოგიური რიგი, იზომერია, ნომენკლატურა, აღნაგობა, ფიზიკური და ქიმიური თვისებები, მიღება და გამოყენება, მარკოვნიკოვის წესი, ატომთა ურთიერთგავლენა მოლეკულაში. ცილები, ცხიმები, ნახშირწყლები, მათი მონომერები, აგებულება, თვისებები, როლი ბუნებაში. სინთეზური მაღალმოლეკულური ნაერთები.

VI. საგნობრივი პროგრამა უცხოურ ენებში(ინგლისური, რუსული, ფრანგული, გერმანული)

(6.09.2007 N 808)

საგნობრივი პროგრამა უცხოური ენებში


საქართველო, როგორც ევროსაბჭოს წევრი ქვეყანა, ენობრივად და კულტურულად მრავალფეროვან სივრცეში შევიდა. უცხოური ენების ცოდნის გარეშე შეუძლებელია ამ სივრცეში ინტეგრირება და საკუთარი პიროვნული შესაძლებლობების სრულფასოვანი რეალიზება. ამიტომაც, ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის ეროვნული სასწავლო გეგმა ორი ან სამი უცხოური ენის სწავლებას ითვალისწინებს.

უცხოური ენის ცოდნის დამადასტურებელი საერთაშორისო დიპლომების მოპოვების ხელშესაწყობად სასწავლო გეგმაში განსაზღვრულია სასკოლო სტანდარტის შესაბამისობა ევროსაბჭოს მიერ დადგენილ დონეებთან და მითითებულია, სწავლების რომელი საფეხური შეესატყვისება ევროსტანდარტის ამა თუ იმ დონეს.

უცხოური ენის სწავლების მიზნები და ამოცანები

უცხოური ენა, როგორც ეროვნული სასწავლო გეგმის განუყოფელი ნაწილი, სასკოლო განათლების მთავარი სახელმწიფო მიზნის განხორციელებას ემსახურება _ ეროვნულ და საკაცობრიო ღირებულებებთან ნაზიარები, თავისუფალიPპიროვნების აღზრდას, რომელიც

შეძლებს თავისი წვლილის შეტანას სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბებასა და განვითარებაში.

ჩვენი მიზანია მოსწავლეს მივცეთ ისეთი განათლება, რომ მან შეძლოს: ორ ან სამ უცხოურ ენაზე მეტყველება წარმატებული კომუნიკაცია სხვა კულტურის წარმომადგენლებთან განსხვავებული კულტურული კონტექსტების და ტექსტების გაგება ნებისმიერი ენობრივ-კულტურული თვითმყოფადობის დაფასება და პატივისცემა ცოდნის დამოუკიდებლად გაღრმავება და გამდიდრება ენობრივი თუ

კულტურული თვალსაზრისით

ამ მიზნების მიღწევა 3 ტიპის ამოცანის გადაჭრას გულისხმობს:1. მოსწავლემ უნდა აითვისოს როგორც ენობრივი, ისე კულტურული ინფორმაცია.2. მოსწავლემ უნდა შეიძინოს სხვადასხვა კატეგორიის უნარ-ჩვევა:

სამეტყველო უნარ-ჩვევები (მოსმენა, ლაპარაკი, კითხვა, წერა) უცხო კულტურის გაგების უნარი უცხოური ენის სწავლის უნარ-ჩვევები (სწავლის სწავლა) სასიცოცხლო უნარ-ჩვევები (თანამშრომლობა, თავისუფალი არჩევანის გაკეთება,

თვითსრულყოფა, შემოქმედებითობა და სხვა)3. მოსწავლეს უნდა ჩამოუყალიბდეს სხვადასხვა ტიპის დამოკიდებულება:

ინდივიდუალურ განსხვავებათა დაფასება და პატივისცემა ენობრივ-კულტურული კუთვნილების განცდა მშობლიური კულტურული გარემოს თვითმყოფადობის, მისი განუმეორებლობის

დაფასება და პატივისცემა პოზიტიური დამოკიდებულება როგორც კულტურული, ისე ინდივიდუალური

მრავალფეროვნების მიმართ და მისი, როგორც სამყაროს მრავალფეროვნების კერძო გამოვლინების აღქმა

ინტერესი უცხო სამყაროს მიმართ უცხოური ენების სწავლის სურვილი

უცხოური ენა დაწყებით, საბაზო და საშუალო საფეხურზე

უცხოური ენის სწავლებას სკოლის სხვადასხვა საფეხურზე სხვადასხვა აღმზრდელობითი და საგანმანათლებლო მიზნები აქვს.

უცხოური ენის სწავლება დაწყებით საფეხურზე

დაწყებით საფეხურზე უცხოური ენის სწავლების აღმზრდელობითი მიზანია მოზარდის მომზადება მომდევნო _ საბაზო საფეხურზე წარმატებული სწავლისათვის. ამისათვის მან უნდა უზრუნველყოს:

მოზარდის გონებრივი და ფსიქო-ემოციური პოტენციალის ამოქმედება და განვითარება (მეხსიერება, ფანტაზია, წარმოსახვა, მრავალგვარი აზროვნება* და სხვა)

დადებითი დამოკიდებულებების ჩამოყალიბება საკუთარი თავის, სხვების, სწავლის, საგნის, უცხო სამყაროს მიმართ.

სასიცოცხლო უნარ-ჩვევების განვითარება, რომელთაგან სწავლის ამ ეტაპზე პრიორიტეტულია ნებისყოფა, ყურადღების მობილიზება, წესების დაცვა და პატივისცემა, სასწავლო ნივთების/საქმიანობის მოწესრიგება, თანამშრომლობა (მუშაობა წყვილად, გუნდურად, ურთიერთდახმარება), შემოქმედებითობა.

რაც შეეხება უცხოური ენების სწავლების საგანმანათლებლო მიზანს, სწავლის ამ ეტაპზე პრიორიტეტული ადგილი მიეკუთვნება უცხოურ ენაზე ზეპირმეტყველებას (მოსმენა-ლაპარაკი) და კულტურული ინფორმაციის ათვისებას.

დაწყებით საფეხურზე სწავლების მთავარი ამოცანაა მოსწავლის ინტერესის სტიმულირება, მოტივაციის გაძლიერება: მოზარდებმა უნდა შეიყვარონ ენის სწავლის პროცესი და თვით უცხოური ენა და კულტურა. სწავლის პროცესში წარუმატებლობის, მარცხის განცდა უნდა გამოირიცხოს. ამისათვის სწავლების მეთოდიკამ უნდა გაითვალისწინოს მოსწავლეთა ფსიქიკური განვითარების თავისებურებები და გამოიყენოს სწავლების შესატყვისი ხერხები*.

უცხოური ენის სწავლება საბაზო საფეხურზე

საბაზო საფეხური სავალდებულო სწავლების დამამთავრებელი ციკლია: საბაზო საფეხურის დამთავრების შემდეგ, მოსწავლეთა ერთი ნაწილი ტოვებს სკოლას და აქტიურ ცხოვრებაში ერთვება. ამ საფეხურზე უცხოური ენის მთავარი აღმზრდელობითი მიზანია მოსწავლეში მოქალაქეობრივი შეგნებისა და შემოქმედებითი უნარ-ჩვევების განვითარება (ტოლერანტობა, პირადი და საზოგადოებრივი პასუხისმგებლობა, დამოუკიდებლობა, თვითგანვითარება, კრიტიკული აზროვნება, თვითგამოხატვა. . . ).

უცხოური ენის საგანმანათლებლო მიზანია მოსწავლის აღჭურვა ბაზისური ცოდნით, რომელიც მას ხელს შეუწყობს გზა გაიკვალოს თანამედროვე ცხოვრებაში. კერძოდ, ამ ციკლის ბოლოს მოსწავლეს უნდა შეეძლოს:

ზეპირი და წერილობითი კომუნიკაცია ორ უცხოურ ენაზე ყოველდღიურ ყოფით სიტუაციებში

ცოდნის დონის დამოუკიდებლად ამაღლება ამა თუ იმ მიმართულებით (მოსმენა, ლაპარაკი, კითხვა, წერა, კულტურა)

ინტერაქცია განსხვავებულ კულტურულ თუ სოციოკულტურულ კონტექსტებშისაბაზო საფეხურზე სწავლების მთავარი ამოცანაა მოსწავლის მომზადება ისეთი

მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მისაღებად, როგორიცაა გეზის არჩევა (აქტიურ ცხოვრებაში ჩაბმა, პროფესიული განათლების მიღება, სკოლაში სწავლის გაგრძელება). ამის უზრუნველსაყოფად სწავლების მეთოდიკაში უნდა დაინერგოს ისეთი სტრატეგიები, რომლებიც გამოავლენს მოსწავლის პოტენციალის თავისებურებებს (მრავალმხრივი შეფასება*).

უცხოური ენის სწავლება საშუალო საფეხურზე

ამ საფეხურზე უცხოური ენის მთავარ აღმზრდელობით მიზნად რჩება მოსწავლეში მოქალაქეობრივი შეგნებისა და შემოქმედებითი უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბება.

მოსწავლეს, რა სფეროც უნდა აირჩიოს მან პროფესიული საქმიანობისათვის, უცხოური ენა დასჭირდება როგორც ცოდნის გამდიდრებისა და გამოცდილების გაზიარების საშუალება. ამდენად, საშუალო საფეხურზე უცხოური ენის სწავლების საგანმანათლებლო მიზანია მოსწავლის უზრუნველყოფა ისეთი ცოდნით, რომ მან შეძლოს ერთ ან ორ უცხოურ ენაზე:

სხვადასხვა ხასიათის ზეპირი თუ წერილობითი ტექსტების (რეპორტაჟი, საქმიანი წერილი, ინტერვიუ, რეფერატი, ბიოგრაფია, პუბლიცისტური წერილი, მხატვრული ნაწარმოები და სხვა) გაგება, დამუშავება, გაანალიზება

ზეპირი თუ წერილობითი ახსნა-განმარტების, საკუთარი აზრის, დამოკიდებულების გამოხატვა და დასაბუთება

მეგობრული თუ საქმიანი წერილების შედგენა დოკუმენტაციის შექმნა (დოკუმენტების მოპოვება, დახარისხება, ორგანიზება,

გამოყენება) საშუალო საფეხურის მთავარი ამოცანაა მოსწავლეთა მომზადება ამა თუ იმ სფეროში

სწავლის ან მუშაობის გასაგრძელებლად. ამიტომ სწავლება ორიენტირებულია შედეგზე და, აქედან გამომდინარე, რეკომენდებულია სისტემური შემაჯამებელი შეფასებების* ჩატარება.

უცხოური ენის სასწავლო გეგმა სკოლის სხვადასხვა საფეხურზე

ეროვნულ სასწავლო გეგმა დაწყებით საფეხურზე მხოლოდ ერთი უცხოური ენის სწავლებას ითვალისწინებს, საბაზოსა და საშუალოზე _ ორს. თუ სკოლას რამდენიმე ენის სწავლების შესაძლებლობა აქვს, მაშინ მოსწავლე სურვილისამებრ აირჩევს ერთ-ერთს. მაგ., თუ სკოლას აქვს სათანადო ადამიანური რესურსი ფრანგული, რუსული და ინგლისური ენის სწავლებისათვის, დაწყებით საფეხურის მოსწავლეთა ერთ ჯგუფს შეუძლია აირჩიოს რუსული, მეორეს – ფრანგული, მესამეს - ინგლისური. მოსწავლეები, რომლებმაც დაწყებითში ფრანგულის შესწავლა დაიწყეს, საბაზო საფეხურზე მეორე ენად აირჩევენ რუსულს ან ინგლისურს და ა.შ. საშუალო საფეხურზე დასაშვებია მოსწავლემ შეწყვიტოს პირველი უცხოურის ენის შესწავლა და მის ნაცვლად მესამე უცხოური ენის შესწავლა წამოიწყოს, თუკი სკოლას აქვს საშუალება ასეთი არჩევანისა (იხ. ცხრილი 1 და 2).

ცხრილი 1.

დაწყებითი საბაზო საშუალოკლასი 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12უცხოური ენა 1 + + + + + + + + + +უცხოური ენა 2 - - - - + + + + + +

ცხრილი 2

დაწყებითი საბაზო საშუალოკლასი 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12უცხოური ენა 1

+ + + + + + + - - -

უცხოური ენა 2

- - - - + + + + + +

უცხოური ენა 3

- - - - - - - + + +

მესამე უცხოურ ენად რეკომენდებულია რომელიმე არაევროპული ენა (სასაზღვრო ზონებში ეს შეიძლება იყოს მეზობელი სახელმწიფოს ენა).

სავალდებულო სწავლების ფარგლებში ორივე უცხოურ ენაში მოსწავლის მიერ ცოდნის თანაბარი დონის მიღწევის უზრუნველსაყოფად, საბაზო საფეხურის საათობრივ ბადეში მეტი საათი დაეთმობა მეორე უცხოურ ენას (ანუ - უცხოურ ენა 2-ს). საშუალო საფეხურის საათობრივ ბადეში კი იქნება ალტერნატიული ვარიანტები: სკოლა თვითონ აირჩევს, თუUრომელ ენას მიაკუთვნებს მეტს.

უცხოური ენის საგნობრივი პროგრამა სამი კომპონენტისაგან შედგება: შესავალი, სტანდარტი და პროგრამის შინაარსი. წინამდებარე დოკუმენტში წარმოდგენილია შესავალი და სტანდარტი.

სტანდარტი საერთოა ნებისმიერი უცხოური ენისათვის, რომელიც შეიძლება სკოლაში ისწავლებოდეს. იგი განსაზღვრავს უცხოური ენის სწავლების მოსალოდნელ შედეგებს სწავლების თითოეული საფეხურისათვის.

ეროვნულ სასწავლო გეგმაში გათვალისწინებულია უცხოური ენის 3 განსხვავებული სტანდარტის ჩადება:

1. სტანდარტი უცხოურ ენა 1-სთვის, ანუ იმ ენებისთვის, რომლებიც მე-3 კლასიდან იწყება.



ასე რომ, სკოლას შეუძლია ესა თუ ის ენა, ვთქვათ ფრანგული, ასწავლოს როგორც უცხოური ენა 1, ანუ მე-3 კლასიდან, ან როგორც უცხოური ენა 2, ანუ მე-7 კლასიდან, ან როგორც უცხოური ენა 3, ანუ მე-10 კლასიდან. იგივე ითქმის ნებისმიერი უცხოურ ენების სწავლებაზეც. საგნობრივი პროგრამის მესამე ნაწილი, რომელიც სარეკომენდაციო (და არა სავალდებულო) ხასიათისაა, ცალკე კრებულშია დაბეჭდილი (იხ. უცხოური ენის პროგრამის შინაარსი ფრანგული, გერმანული, ინგლისური და რუსული ენებისთვის). პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციო-კულტურული თემატიკის სარეკომენდაციო ჩამონათვალს, რომლითაც შეიძლება სტანდარტით განსაზღვრული უნარ-ჩვევების განვითარება.

ეროვნული სასწავლო გეგმის ფარგლებში პროგრამის შინაარსი განისაზღვრა ოთხი უცხოური ენისათვის (ფრანგული, გერმანული, რუსული, ინგლისური). სკოლებს, რომლებთაც სხვა უცხოური ენების სწავლება აქვთ დაგეგმილი, მხოლოდ სტანდარტით იხელმძღვანელებენ.

სასკოლო სტანდარტის შესაბამისობა ევროსაბჭოს მიერ დადგენილ ენის ცოდნის დონეებთან

ევროსაბჭოს განათლების კომიტეტისა და უცხოური ენების განყოფილებამ უცხოური ენების სწავლა/სწავლებისა და შეფასებისათვის შეადგინა და გამოსცა საერთო ევროპული სარეკომენდაციო ჩარჩო. ამ ჩარჩოს მიზანია შექმნას წევრ-ქვეყნებისათვის საერთოOბაზა ენის ცოდნის კვალიფიკაციის განსასაზღვრად და ხელი შეუწყოს მასწავლებლების, პროგრამების შემდგენლების, სერტიფიკატის გამცემი ორგანიზაციებისა და უცხოური ენების სწავლების ადმინისტრატორების შეთანხმებულ მოქმედებას.

სარეკომენდაციო ჩარჩო განსაზღვრავს ენის ცოდნის 3 ძირითად დონეს: A – ძირითადი მომხმარებელი (ენის ელემენტარული ცოდნა) B – დამოუკიდებელი მომხმარებელი (ენის კარგი ფლობა) C – სპეციალისტი (ენის თავისუფალი ფლობა)

ეს 3 დონე 6 განშტოებად იყოფა : A1 (გასაღები), A2 (საფუძველი), B1 (ზღვრული), B2 (ზღვრული განვითარებული), C1 (მაღალი), C2 (სრულყოფილი). ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის უცხოური ენის სტანდარტი მიზნად ისახავს B1 (ზღვრული) დონის დაძლევას.

კლასი Eევროსაბჭოს სტანდარტის დონე (რეცეპცია - მოსმენა, კითხვა)

Eევროსაბჭოს სტანდარტის დონე(პროდუცირება-ლაპარაკი, წერა)

უცხოური ენა 1 III-IV A1 A1V-VIII A2 A2IX-XII B1+ B1

უცხოური ენა 2 VII A1+ A1VIII A2+ A2IX_XII B1+ B1

უცხოური ენა 3 X A1+ A1+XI A2 A2XII A2+ A2

უცხოური ენის სწავლების მიმართულებებიდა მათი შინაარსი

დასახული მიზნების უზრუნველსაყოფად უცხოური ენის სწავლება დაწყებით და საბაზო საფეხურზე 6 მიმართულებით გაიშლება: მოსმენა, ლაპარაკი, კითხვა, წერა, სწავლის სწავლა, კულტურათა დიალოგი. საშუალო საფეხურზე ამ მიმართულებებს კიდევ ერთი დაემატება – მედიაცია.

მოსმენა, ლაპარაკი, კითხვა, წერა

პირველი 4 მიმართულება (მოსმენა, ლაპარაკი, კითხვა, წერა) ემსახურება უცხოურ ენაზე სამეტყველო უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბებას. სასკოლო კონტექსტში უცხოურ ენაზე კომუნიკაცია 2 ტიპის სიტუაციაში ხორციელდება: პირველი გახლავთ ხელოვნურად შექმნილი (სიმულაციურ) სიტუაციები, რომლებიც მოსწავლემ უნდა მიიღოს, როგორც თამაშის წესი. მოსწავლე დაუბრკოლებლად რომ ჩაებას ამ თამაშში, სასურველია, ეს სიტუაციები თავისი შინაარსით, პერსონაჟებით იყოს მისთვის მიმზიდველი, მისი ასაკობრივი თავისებურებებისა და სასიცოცხლო ინტერესების შესაფერისი.

მეორე ტიპის სიტუაცია რეალური საკომუნიკაციო სიტუაციაა, როცა ენა არის საშუალება (და არა მიზანი), რომლითაც ხორციელდება გაკვეთილის მსვლელობისას წამოჭრილი სხვადასხვა სახის პრობლემის მოგვარება. სასურველი შედეგების მისაღებად მნიშვნელოვანია იმთავითვე მივაჩვიოთ მოსწავლეები გაკვეთილზე უცხოური ენის საკომუნიკაციო ენად გამოყენებას.

სწავლა/სწავლების სხვადასხვა ეტაპზე მოსმენას, ლაპარაკს, კითხვას, წერას განსხვავებული დიდაქტიკური დატვირთვა აქვს, ამიტომ ამ მიმართულებებს სწავლების ეტაპების მიხედვით დავახასიათებთ. ეროვნული სასწავლო გეგმის ფარგლებში უცხოური ენის სწავლების 3 ძირითადი ეტაპი გამოიყოფა: პირველი (საწყისი) ეტაპი :

უცხოური ენა 1 – III-IV კლასები უცხოური ენა 2 – VII კლასი

უცხოური ენა 3 – X კლასიმეორე (შუა) ეტაპი :

უცხოური ენა 1 – V-VIII კლასები უცხოური ენა 2 – VIII კლასი უცხოური ენა 3 – XI -XII კლასი

მესამე (ბოლო) ეტაპი: უცხოური ენა 1 – IX-XII კლასები უცხოური ენა 2 – IX-XII კლასები

სწავლების პირველი ეტაპი

მოსმენა - ამ ეტაპზე მოსმენას, როგორც უცხოური ენის ათვისების მთავარ არხს, პრიორიტეტული მნიშვნელობა მიენიჭება. სიტყვიერ ჯაჭვში ბგერების, სიტყვების, მარტივი წინადადებების სმენით გარჩევას განსაკუთრებული მნიშვნელობა დაეთმობა, რადგან უცხოური ენისათვის დამახასიათებელ ჟღერადობებზე სმენის გამახვილება აუცილებელია გაგების უნარისა და სწორი გამოთქმის ჩამოსაყალიბებლად, რაც წარმატებული ინტერაქციის საფუძველს წარმოადგენს. ფონემატური სმენის განვითარება შინაარსიან კონტექსტში მოხდება. ტექსტებს უხვად უნდა ახლდეს თვალსაჩინო მასალა (სურათები, საგნები, ნახატები, ფოტოები და სხვა) და ბგერითი ინდიკატორები (რაიმე ხმაური, მკაფიოდ გამოხატული ინტონაციები და სხვა), რომლებზე დაყრდნობითაც მოსწავლეს გაუადვილდება ტექსტის გაგება.

დაწყებით ეტაპზე მოსწავლეებს არც ტექსტის ამომწურავად გაგება მოეთხოვებათ (საკმარისია საკომუნიკაციო სიტუაციისა და არსებითი ინფორმაციის გაგება) და არც გამოთქმების დესტრუქტურიზაცია და ლინგვისტური თვალსაზრისით გაანალიზება. პირველ, ისევე როგორც მეორე ეტაპზე მოსმენილი ტექსტები გამოიყენება ნიმუშებად ზეპირმეტყველებისათვის. ამიტომ:

ტექსტები არ უნდა იყოს უცხო ლექსიკითა და გრამატიკული კონსტრუქციებით გადატვირთული, სასურველია მოსწავლეებისათვის დიდაქტიზებული* ტექსტების შეთავაზება

ტექსტების ენა ფუნქციურ ენას უნდა შეესატყვისებოდეს და იცავდეს თანამედროვე ენის ნორმებს.

ლაპარაკი - პირველ ეტაპზე მოსწავლის ალაპარაკება გაჭირდება. სწავლების სტრატეგია რეპროდუცირებისკენ იქნება მიმართული. რეპროდუცირების მიზანია, სწორი გამოთქმის ჩამოყალიბება და ლექსიკური მარაგის გამდიდრება/განმტკიცება. რეპროდუცირებისთვის გამოიყენება ლექსები, გათვლები (პატარებისათვის), სიმღერები, დიალოგები, სკეტჩები.

პროდუცირება ძალიან შეზღუდული სახით მიმდინარეობს - მოსწავლეები დასწავლილი ლექსიკური მასალის გამოყენებით დასვამენ/უპასუხებენ კითხვებს და ნიმუშების მიხედვით გაითამაშებენ მარტივ სცენებს. კითხვა – საწყის ეტაპზე აუცილებელია განვასხვავოთ ორი უნარი: ხმამაღალი კითხვა, ანუ ტექნიკურ-მოტორული ჩვევა და ჩუმი კითხვა, ანუ წაკითხულის შინაარსის გაგების უნარი. ასაკობრივი თავისებურებების გათვალისწინებით კითხვის უნარის განვითარება სხვადასხვაგვარად მოხდება დაწყებითი (III-IV) და საბაზო/საშუალო (VII, X) სკოლის მოსწავლეებში.

დაწყებითი საფეხური (III_VI კლასები) - კითხვის მოტორული ჩვევის სისტემური განვითარება - ხმამაღლა წაკითხვა სიტყვების, წინადადებების, მოკლე ტექსტების _ სწავლების მხოლოდ მეორე წელს (IVკლასში) დაიწყება, პირველ წელს მოსწავლეებს მხოლოდ ასოებისა და ზეპირმეტყველებაში ნასწავლი ცალკეული სიტყვების ამოცნობა მოეთხოვებათ.

საბაზო/საშუალო საფეხური (VII/X კლასები) _ რამდენადაც ამ ეტაპზე, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, მოსმენა პრიორიტეტულია, კითხვის უნარ-ჩვევაზე მინიმალური აქცენტი გაკეთდება. მოსწავლეები:

1. წაიკითხავენ მოსმენილ ტექსტებს, ანუ ნაწერში ამოიცნობენ მოსმენილს, რაც გაუადვილებთ მათ კითხვაში გაწაფვას.

2. წაიკითხავენ მოკლე ტექსტებს (ილუსტრირებული ტექსტები, სავარჯიშოს ინსტრუქციები, აბრები, განცხადებები და სხვა). აუცილებელია ეს ტექსტები დაეფუძნოს ზეპირმეტყველებაში ნასწავლ ლექსიკური მასალას.

წერა – აქაც სწავლება მთლიანად რეპროდუცირებას დაეფუძნება. კითხვის მსგავსად, წერის უნარის განვითარება სხვაგვარად წარიმართება დაწყებითი საფეხურის III-IVკლასებში, რამდენადაც მოსწავლეებს ჯერ კიდევ აქვთ ტექნიკურ-მოტორული ხასიათის პრობლემები. ამის გათვალისწინებით, დაწყებით საფეხურზე სწავლების პირველ წელს

განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმობა წერის ტექნიკურ-მოტორული უნარ-ჩვევის ჩამოყალიბებას. მოსწავლე გამოწერს ასოებს, ნასწავლ სიტყვებს; დაეუფლება ასოების გადაბმის ტექნიკას.

საწყის ეტაპზე რეპროდუცირება რომ მოსაწყენი არ გახდეს, მნიშვნელოვანია, მრავალფეროვანი, სახალისო და, რაც მთავარია, შინაარსიანი კონტექსტების შეთავაზება. (მაგ.: კითხვარის შევსება, სადაც ჩაწერს რომელი საჭმელი უყვარს და რომელი _ არა).

წერითი რეპროდუცირება ხელს შეუწყობს როგორც კითხვის უნარის გაუმჯობესებას, ისე ენობრივი მასალის დამახსოვრებას.

სწავლები მეორე (შუა) ეტაპი

მოსმენა: - მეორე ეტაპზე გამოიყენება როგორც დიდაქტიზებული, ისე ნახევრად ავთენტური ტექსტები, რომელთა მოცულობა და სირთულის დონე აღემატება წინა დონის ტექსტებისას. ოდნავ შემცირდება თვალსაჩინოებათა როლი.

გაგების თვალსაზრისით მოთხოვნა გაიზრდება: მოსწავლეებს მოეთხოვებათ ტექსტის უფრო ამომწურავად გაგება და ენობრივი მოვლენების შესწავლა/გაანალიზება.ლაპარაკი – მეორე ეტაპზე პრიორიტეტული ამოცანაა მოსწავლის ალაპარაკება. უფრო მრავალფეროვანი ხდება საკომუნიკაციო სიტუაციები, რომლებშიც იგი მონაწილეობს როგორც მსმენელი ან მოქმედი პირი. იწყებს ენობრივი მარაგის უფრო თავისუფლად გამოყენებას როგორც სიმულაციური, ისე რეალური კომუნიკაციის დროს. კითხვა – მეორე ეტაპზე უნდა მთლიანად დასრულდეს კითხვის ტექნიკურ-მოტორული ჩვევის ჩამოყალიბება და თანდათანობით განვითარდეს წაკითხულის გაგების უნარი. მოსწავლეებს მოეთხოვებათ სხვადასხვა ტიპის ფუნქციური ტექსტების გაგება. ტექსტები იქნება ჯერ კიდევ მცირე მოცულობის, ნახევრადავთენტური* ან ავთენტურს მიმსგავსებული დიდაქტიზებული. მოსწავლეები დასმული ამოცანის შესაბამისად ისწავლიან კითხვის სხვადასხვა სტრატეგიისა თუ სახეობის გამოყენებას (გაცნობითი, შესწავლითი, ძიებითი).წერა – მეორე ეტაპზე ყურადღება რეპროდუცირებიდან თანდათანობით გადადის პროდუცირებაზე. მოსწავლეები სწავლობენ ნიმუშების მიხედვით მცირე მოცულობის ფუნქციონალური ტექსტების შედგენას, სადაც ისინი იძენენ ამბების, ფაქტების, მოვლენების თანამიმდევრულად გადმოცემისა და შეფასების უნარ-ჩვევებს, რომლებიც მომდევნო ეტაპზე უფრო მეტად გაიშლება და დაიხვეწება. მოტივაციის ასამაღლებლად სასურველია ისეთი აქტივობების შეთავაზებაც, სადაც მოსწავლეს მოუწევს, ასე ვთქვათ, ენასთან თამაში და ენობრივი მარაგის შემოქმედებითად გამოყენება (მაგ.: აკროსტიქის შეთხზვა გარკვეული მოცემულობების მიხედვით)

სწავლების მესამე (ბოლო) ეტაპი

მოსმენა - თუკი აქამდე მოსასმენი ტექსტები გამოიყენებოდა ზეპირმეტყველების ნიმუშებად, ახლა მეტყველება და მოსმენა აღარ არის ურთიერთგადაჯაჭვული, ურთიერთდაქვემდებარებული. ამდენად, თავისუფლად შეიძლება გამოვიყენოთ ავთენტური ტექსტები და საშუალება მივცეთ მოსმენის უნარს ზეპირმეტყველებისგან დამოუკიდებლად, უფრო სწრაფად და ღრმად განვითარდეს. ამ ეტაპზე მოსწავლეები მიეჩვევიან ტექსტის გაგებას მხოლოდ აკუსტიკურ ხატზე დაყრდნობით. ლაპარაკი – უფრო მდიდრდება საკომუნიკაციო სიტუაციის ტიპები. საკლასო ოთახში კომუნიკაცია მთლიანად უცხოურ ენაზე მიმდინარეობს. სწავლების სტრატეგიები მიმართულია თვითგამოხატვის უნარის დახვეწისა, მისი დაზუსტებისა და გამდიდრებისაკენ. კითხვა – პირველ ორ ეტაპზე სამეტყველო უნარ-ჩვევების წინსვლა ძირითადად მოსმენაზე იყო დაფუძნებული, ბოლო ეტაპზე ზეპირი თუ წერითი მეტყველების უნარის განვითარების მთავარი წყარო კითხვა ხდება. მისი საშუალებით მოსწავლე ენობრივ მარაგს ამდიდრებს და სწავლაში უფრო დამოუკიდებელი ხდება. მოიმატებს ტექსტების მოცულობა და სირთულის დონე. მოსწავლეებს მოეთხოვებათ ავთენტური, სხვადასხვა ჟანრისა თუ ტიპის, ლიტერატურული თუ ფუნქციური ტექსტების გაგება და გაანალიზება. წერა – ბოლო ეტაპზე მოსწავლე უნდა დაეუფლოს ისეთი ფუნქციონალური ტექსტების ტიპების წერას, რომელიც მას ცხოვრების ასპარეზზე გასვლისას ყველაზე მეტად დასჭირდება (საქმიანი/პირადი წერილი, რეფერატი და სხვა). მოსწავლე ისევ ნიმუშებით სარგებლობს, თუმცა ოდნავ უფრო დიდი მოცულობის ტექსტებს თხზავს, სადაც იგი თხრობის, აღწერის, აზრის თანამიმდევრულად გადმოცემის, დასაბუთების უნარ-ჩვევებს იძენს.

სწავლის სწავლა

ამ მიმართულების საგანი თავად სასწავლო პროცესია. მოსწავლეებმა უნდა ისწავლონ სასწავლო საქმიანობის დამოუკიდებლად მართვა. ამისათვის იმთავითვე უნდა შევაჩვიოთ სასწავლო მიზნებისა და ამოცანების გააზრებას, შედეგების დამოუკიდებლად შეფასებას, გარკვეულ საკითხებთან დაკავშირებით პასუხისმგებლობის საკუთარ თავზე აღებას, სხვადასხვა სტრატეგიების გამოყენებას, იმ ფაქტორების გამოწვევას, რომლებიც დადებითად მოქმედებს სასწავლო პროცესზე და სხვა. სწავლის უნარ-ჩვევის გასავითარებლად მოსწავლეებს უნდა შევთავაზოთ სხვადასხვა ტიპის აქტივობა: მაგ.: კითხვარები*, რომლებიც საშუალებას მისცემს მათ გააცნობიერონ საკუთარი და ალტერნატიული მიდგომა კონკრეტული ამოცანის გადაჭრისას, სხვადასხვა შინაარსის თვითშეფასების სქემები*, ფსიქოლოგიური ხასიათის ტესტები*, სადაც გაიაზრებს სხვადასხვა ტიპის ფაქტორს, რომელიც დადებით ან უარყოფით ზეგავლენას ახდენს სასწავლო პროცესზე და სხვა.

კულტურათა დიალოგი

უცხოური ენის სწავლა ნიშნავს უცხო სამყაროში შესვლას, ცხოვრების განსხვავებული წესების, ტრადიციების აღმოჩენას, განსხვავებული ღირებულებების, მენტალობების გაგებას. ამდენად, წარმატებული კომუნიკაცია დამოკიდებულია არა მხოლოდ სამეტყველო უნარ-ჩვევებზე, არამედ განსხვავებული კულტურული კონტექსტების გაგებისა და პატივისცემის უნარზეც. სწორედ ამ უნარებისა და დამოკიდებულებების ჩამოყალიბებას ემსახურება მიმართულება "კულტურათა დიალოგი".

მოსწავლეთა ყურადღება გამახვილდება უცხო კულტურის თავისებურებებზე. მოსწავლეებს საშუალება მიეცემათ, გამოხატონ თავიანთი დამოკიდებულება, გამოთქვან შეფასებები, გაავლონ პარალელები საკუთარ კულტურულ გამოცდილებასა თუ გარემოსთან. ასეთი სახის აქტივობები მოსწავლეებს გაუღრმავებს კულტურული კუთვნილების განცდას, გააცნობიერებინებს კულტურულ მრავალფეროვნებას, ასწავლის საკუთარი და უცხო კულტურის დაფასებას.

ყურადღება უნდა მიექცეს პიროვნებათშორის ურთიერთობებსაც. გაკვეთილზე მოსწავლეებს უნდა მიეცეთ საშუალება ისაუბრონ საკუთარ თავზე, გამოავლინონ თავიანთი პიროვნების სხვადასხვა მხარე _ იქნება ეს განცდები, გატაცებები, გემოვნება, შეხედულებები, ოცნებები, საყვარელი საქმიანობა, საყვარელი პერსონაჟები, ცხოვრებისეული ისტორიები, თვალსაზრისები თუ სხვა; ისინი გაეცნობიან თანაკლასელთა თუ უცხოენოვან თანატოლთა სულიერ სამყაროს და ამ გზით შეძლებენ განიცადონ საკუთარი და სხვისი ინდივიდუალობის განუმეორებლობა, ისწავლონ სხვა პიროვნებათა დაფასება, ერთმანეთის მოსმენა, ურთიერთგაგება, ურთიერთთანადგომა. ეს ხელს შეუწყობს მოსწავლეებს გახდნენ უფრო შემწყნარებელნი ერთმანეთისა და სხვების მიმართ.

სტანდარტში მითითებული ინდექსები

სტანდარტში გაწერილ თითოეულ შედეგს წინ ინდექსი აქვს დართული. მაგ., უცხ.III.1. – პირველი ნიშანი უცხ მიუთითებს საგანს (უცხ = უცხოური ენა), მეორე ნიშანი III მიუთითებს კლასს (III = მესამე კლასი), მესამე, ბოლო ნიშანი 1. კი შედეგის რიგს (1 = პირველი შედეგი)

სარეფორმო სტანდარტები და სარეფორმო გარდამავალი სტანდარტებიეროვნული სასწავლო გეგმა ამ ეტაპზე სამ სტანდარტს ითვალისწინებს:

დაწყებითი საფეხურის სტანდარტი, რომელიც მოიცავს III-VI კლასებს. მისი დანერგვა დაგეგმილია 2008-2009 წლებში. პირობითად დავარქვათ მას A სტანდარტი

საბაზო საფეხურის სტანდარტი, რომელიც მოიცავს VII-IX კლასებს. მისი დანერგვა დაგეგმილია 2006-2007 წლებში. პირობითად დავარქვათ მას B საბაზო სტანდარტი

საშუალო საფეხურის სტანდარტი, რომელიც მოიცავს X_XII კლასებს. მისი დანერგვა დაგეგმილია ასევე 2006-2007 წლებში. პირობითად დავარქვათ მას C საშუალო სტანდარტი

A, B, C სტანდარტები ერთმანეთისაგან დამოუკიდებელია, ანუ ისინი ერთმანეთს არ ეფუძნებიან. მათგან B საბაზო და C საშუალო

სტანდარტები გარდამავალია, რაც იმას ნიშნავს, რომ: 2009-10 წლებში, როცა მოსწავლეები გაივლიან B საბაზო სტანდარტს და

გადავლენ X კლასში, C საშუალო სტანდარტი გაუქმდება და მოსწავლეები სწავლას გააგრძელებენ B საშუალო სტანდარტით, რომელიც იქნება B საბაზო სტანდარტის გაგრძელება.

2012-13 წლებში, როცა მოსწავლეები გაივლიან A დაწყებით სტანდარტს და გადავლენ VII კლასში, გაუქმდება B საბაზო სტანდარტი და მოსწავლეები სწავლას გააგრძელებენ A საბაზო სტანდარტით, რომელიც იქნება A დაწყებითი სტანდარტის გაგრძელება. სწორედ ამ დროს ამოქმედდება მეორე სტანდარტიც უცხოურ ენა 2-სთვის.

2015-16 წლებში, როცა მოსწავლეები გაივლიან A საბაზო სტანდარტს და გადავლენ X კლასში, გაუქმდება B საშუალო სტანდარტს და მოსწავლეები სწავლას გააგრძელებენ A საშუალო სტანდარტით, რომელიც იქნება A საბაზო პროგრამის გარძელება. ამ დროს ამოქმედდება მესამე სტანდარტიც უცხოური ენა 3-თვის.

ცხადია, იგივე ითქმის დაწყებითი, საბაზო და საშუალო საფეხურის პროგრამის შინაარსებზე, რომლებიც გარდამავალი სტანდარტების მოთხოვნებს ესაბამება.2. ზოგადი ნაწილი საგნობრივ ჯგუფში უცხოური ენები საბაზო საფეხურისათვის

VII კლასი

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგებიუცხ. ენა VII მიმართულება:

მოსმენა ლაპარაკი კითხვა

1. მოსწავლე იგებს მასწავლებლის მითითებებს და სავარჯიშოს ინსტრუქციებს.

2. მოსწავლე იგებს დიალოგს.

3. მოსწავლე იგებს საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში გაკეთებულ განცხადებებს.

4. მოსწავლე შინაარსის გასაგებად იყენებს სათანადო სტრატეგიებს.

5. მოსწავლე იცავს უცხოური ენისათვის დამახასიათებელ ინტონაციას და აქვს სათანადო გამოთქმა.

6. მოსწავლე თავს ართმევს ყოფით საკომუნიკაციო სიტუაციებს

7. მოსწავლე მონაწილეობს ინტერაქციაში.

8. მოსწავლე იყენებს ზეპირმეტყველების სათანადო სტრატეგიებს.

9. მოსწავლე ფლობს ხმამაღლა კითხვის ტექნიკას.

10. მოსწავლე იგებს ინსტრუქციებს (სავარჯიშოს პირობა, გამაფრთხილებელი წარწერა, რჩევა-დარიგება).

11. მოსწავლე იგებს მარტივ კორესპონდენციას: სხვადასხვა ხასიათის ღია ბარათს, წერილს.

12. მოსწავლე იგებს ყოფითი ხასიათის ტექსტს (კულინარული რეცეპტი, კატალოგი, სამარშრუტო გეგმა).

13. მოსწავლე იგებს ფაქტობრივი ინფორმაციის შემცველ მარტივ შემეცნებით ტექსტს სხვადასხვა თემაზე (კულტურის, ბუნებისმეტყველების სფეროებიდან).

14. მოსწავლე იგებს თხრობით ტექსტს/დიალოგს.

15. მოსწავლე იყენებს კითხვის სტრატეგიებს.


წერა სწავლის სწავლა კულტურათა დიალოგი

16. მოსწავლე ავსებს გაკვეთილების ცხრილს, კვირის განრიგს, ანკეტას.

17. მოსწავლე წერს ღია ბარათს.

18. მოსწავლე ნიმუშის მიხედვით წერს მცირე ზომის წერილს

23. მოსწავლე სწავლობს ამოცანის დამოუკიდებლად გადაჭრას.

24. მოსწავლე აქტიურადაა ჩაბმული სასწავლო პროცესში.

25. მოსწავლე იყენებს რესურსებს.

30. მოსწავლე ამოიცნობს ინფორმაციას კულტურის სფეროდან.

31. მოსწავლე იჩენს ინტერესს კულტურული თავისებურებების მიმართ.

32. მოსწავლე აცნობიერებს, რომ

19. მოსწავლე წერს კულინარულ რეცეპტს.

20. მოსწავლე მოდელის მიხედვით წერს მცირე ზომის აღწერით ტექსტს.

21. მოსწავლე ნიმუშის მიხედვით წერს მცირე მოცულობის თხრობით ტექსტს.

22. მოსწავლე მიმართავს წერის სტრატეგიებს.

26. მოსწავლე მიმართავს სხვადასხვა ხერხს ლექსიკური მარაგის გასამდიდრებლად.

27. მოსწავლე იყენებს გრამატიკულ სტრუქტურებში გარკვევის სტრატეგიებს.

28. მოსწავლე თანამშრომლობს თანაკლასელებთან, მასწავლებელთან.

29. მოსწავლე თანამშრომლობს გუნდის წევრებთან.

ენაში აისახება სამყაროს თავისებური ხედვა.

33. მოსწავლე ითვისებს განსხვავებულ სოციოკულტურულ გარემოში მიღებულ ქცევის წესებს.

3. სპეციალური ნაწილი საგანში ფრანგული ენა საბაზო სფეხურისათვის

საბაზო საფეხურის ფრანგული ენის პროგრამის შინაარსი

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც გამოიყენება სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად. ჩამონათვალი ვერ იქნება ვერც ამომწურავი და ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია, დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას, გათვალისწინებულ იქნას:

სტანდარტში მითითებული საკომუნიკაციო ამოცანები თამანედროვე ენის ნორმები ასაკობრივი თავისებურებები და მოზარდის ინტერესთა სფერო

მაგალითის სახით გთავაზობთ პროგრამის შინაარსის ერთ-ერთ შესაძლებელ ვარიანტს:

სამეტყველო ფუნქციებისოციალური ურთიერთობები - მისალმება, დამშვიდობება, მოკითხვა, პიროვნების წარდგენა, თავაზიანი მიმართვა, მობოდიშება, მადლობის გადახდა, კეთილი სურვილების გამოხატვა /მილოცვა, წახალისება /შექება, შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა, შეხვედრის დანიშვნა, დათანხმება, უარის თქმა, ინტერაქცია სუფრასთან, ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტებში, ინტერაქცია მგზავრობისას, მიმოწერა (მიმართვის, გამომშვიდობების კლიშეები), პოზიციის გამოხატვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა, სატელეფონიო საუბარიინფორმაციის გაცვლა - პირადი მონაცემების შესახებ; სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ეროვნებისა და წარმომავლობის შეასახებ, თავისუფალი დროის გატარება, პროფესის /ხელობის შესახებ, ჯანმრთელობის შესახებ,ამინდის შესახებ, სურვილის საჭიროების, მოთხოვნილების შესახებაღწერა დახასიათება - ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი, საგნის აღწერა, დადებითი და უარყოფითი შეფასებებიემოციური რეაქციების გამოხატვა - სიხარული, კმაყოფილობა, ბრაზი, უკმაყოფილობა, სინანული, გაკვირვება, ინტერესი, ინდეფერენტულობადროში ორიენტირება - დროში ლოკალიზება (საათი, დღე-ღამის მონაკვეთი, თარიღი, წელიწადის დრო, ქრონოლოგია, სიხშირე, თანადროულობა, ხანგრძლივობა სივრცეში ორიენტირება - ადგილმდებარეობის მითითება, გზის, მიმართულების, დანიშნულების ადგილის მითითებანებართვა, ვალდებულება, აკრძალვალოგიკური კავშირები - მიზეზი, შედეგი, ოპოზიცია, პირობითობაინტერაქცია საკლასო ოთახშილექსიკა ინდივიდი - სხეული: გარეგნობა, ხასიათი, ტანსაცმელი, აქსესუარები, ჰიგიენა, ჯანმრთელობა/ავადმყოფობა,შეფასება და ემოციური რეაქციები, პროფესია, ხელობააქტივობები - აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები, ფიზიკური აქტივობები, ყოველდღიური აქტივობები (შინ, გარეთ), სკოლაში, ტელეფონით სარგებლობა, დასვენება, გართობა, სპორტი, მგზავრობა, გადაადგილება, საფინანსო ოპერაციებიინდივიდის გარემოცვა - ადამიანი, ოჯახი, საზოგადოება და სახელმწიფო, მასმედია, ბუნება, ბუნების მოვლენები, გეოგრაფიული დასახელებები/ ეროვნება და წარმომავლობა, სოფელი, ქალაქი, საცხოვრებელი, ადგილი/პერსონალი, ავეჯი, საყოფაცხოვრებო ნივთები, სკოლა, სასწავლო საგნები, პერსონალი, სავაჭრო ობიექტები, პერონალი, სპორტული ინვენტარი, პერსონალი, სურსათი, კვების ობიექტები, პერსონალი, კერძები, ტრანსპორტი, პერსონალი, კულტურისა და გართობის ობიექტები, ფოსტა, პერსონალი, ტელეფონიდღესასწაულები და ზეიმებიორიენტირებიდრო - საათი, დღის მონაკვეთები, კვირის დღეები, თვეები, წელიწადის დროები, წელი...აწმყო, წარსული, მომავალი, წინამავლობა, მერმინდელობა, სისწრაფე, სიხშირე, ხანგრძლივობასივრცე/ადგილმდებარეობამახასიათებლები - ფერი, ზომა, წონა, შემადგენლობა, რაოდენობაგრამატიკაკულტურა

სამეტყველო ფუნქციები ლინგვისტური რეალიზაციის ნიმუშები VII კლასისთვის

ლინგვისტური რეალიზაციის ნიმუშები VIII კლასისთვის

ლინგვისტური რეალიზაციის ნიმუშები

IX კლასისთვის

სოციალურ ურთიერთობები :

მისალმება Salut ! Bonjour ! Bonjour madame ! Bonsoir !

დამშვიდობება Salut ! Au revoir monsieur ! ბ bientôt ! ბ demain ! Bonne nuit!

მოკითხვა ჱa va ? Comment allez-vous ? Comment ça va ? Pal mal.

პიროვნების წარდგენა . . C’est l’ami de . . . Voilჭ ma sœur.

Je te /vous présente. . . Enchanté de faire votre connaissance

თავაზიანი მიმართვა S’il vous plaît . . . Pardon . . . Je voudrais . . .

მობოდიშება Pardon! Excusez-moi!

Je vous demande pardon! Je suis désolé!

Veuillez m'excuser!

მადლობის გადახდა Merci! Merci beaucoup ! Non merci ! De rien!

Merci pour ... Je vous remercie! Pas de quoi!

Je vous remercie sincèrement! Je vous en prie!

კეთილი სურვილების გამოხატვა / მილოცვა

Joyeux anniversaire ! Joyeux Noël ! Joyeuse Pჴques ! Bonne année !

Je te souhaite une bonne fête!

Bon courage! Je te félicite ...

Mes meilleurs voeux! Tous mes compliments! Mes félicitations pour...

წახალისება /შექება Bravo! Super! C'est très bien! Continue comme ça !

გაფრთხილება, დამშვიდება, რჩევა-დარიგება

Attention! Fais attention!

Je te conseille de . . . Sois prudent ! Ne te fais pas de souci . . . ne t'en fais pas. . .

შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა

Tu viens ჭ . . . On y va ? Pourquoi pas? Avec joie!

D'accord ! Oui, merci (c'est gentil) C'est une bonne idée.

Chouette! Chic! Super! ça me ferait plaisir. Zut alors! je ne peux pas!

Je te propose de... Si on allait...

Vous pouvez venir. . .

Si tu es libre... C'est parfait! C'est très bien! ... J'aimerais bien, mais.....Je n'ai pas le temps! Volontiers!

Vous êtes libre pour venir. . . Si tu es d'accord, je te propose de...

C'est avec plaisir que je t'invite/ te propose de... J'accepte avec joie ton invitation/ ta proposition!

შეხვედრის დანიშვნა, დათანხმება, უარის თქმა

On peut se voir quand ? On se voit ჭ 4 heures? D’accord ! C'est parfait!

Je ne peux pas. Je suis occupé!

Je voudrais un rendez-vous avec .... Ce n'est pas possible! Désolé, mais j'ai déjჭ un rendez-vous.

J'aimerais vous rencontrer. Lundi ჭ 4 heures ça vous convient? ჱa me convient! ჱa me va parfaitement!

ინტერაქცია სუფრასთან Qu’est-ce que tu prends/tu veux ? Je prends . . . ! Est-ce que vous voulez . . .

Tu en veux ? Tiens ! Sers-toi !

Non merci, c'est assez!

Passe-moi le menu, s'il te plaît!

Et comme boisson, je prends du ...!

Je peux goûter? Je vous sers encore? Est-ce que je peux en reprendre?

Nous pouvons commander...

ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტებში

Vous désirez ? Je voudrais ce stylo, il coûte combien ? Je cherche. . . Le pull, c’est combien ? ჱa coûte/fait 12 euros.

C’est cher ! Ce n’est pas cher ! Vous n'avez pas moins cher? Quel est le prix de...? Combien je vous dois?

Vous payez comment? par chèque? Non, par la carte bancaire.

ინტერაქცია მგზავრობისას Vous descendez ჭ la prochaine station. Je prends le métro.

Mon train n'était pas direct, j'ai dû changer deux fois!

Pour aller ჭ Port Doré, il y a un changement (une correspondance).

Je voudrais commander/ réserver des billets pour ...

Le train en provenance de Saint- Nazaire en entre en gare, voie 9.

მიმოწერა (მიმართვის, გამომშვიდობების კლიშეები)

Salut Lucas! Bonjour Françoise!

ბ bientôt! Cordialement...

Cher Daniel.... Chère madame...

Ma chère........Je t'embrasse...

Madame ... Monsieur ...

Mes meilleurs amitiés/ voeux.

Amicalement . . . Amitiés...Salutations,

Avec mes meilleures salutations...

Grosses bises.... Bisous...

ახსნა-განმარტება Expliquez-moi. . . . Cela veut dire. . . Cela signifie . . .

C'est-ჭ-dire. . .

პოზიციის გამოხატვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა

Je suis d’accord !

Je ne suis pas d’accord ! Oui, c’est vrai/ tu as raison ! Elle a tort ! . . .

Oui, mais .... ჭ mon avis . . .Pour moi. . . Je suis sûr que ..... Moi, je pense/ crois que...

Je trouve qu'il a raison!. . .

En ce qui me concerne. . . Je partage l'avis de.... Selon moi...

Je ne dis pas que..., mais/ cependant...Voici un exemple de cela...

სატელეფონიო საუბარი Je t’appelle ce soir. Qui est ჭ l’appareil ? Ici Marie ! Allô, je voudrais parler ჭ . . Ne quittez pas, je vous la passe. . .

Vous avez fait un mauvais numéro. Vous vous êtes trompé de numéro. C'est de la part de qui? . . .

Laissez le message après le bip sonore. On peut me contacter au ....

Je peux vous rappeler un plus tard..... Patientez, s'il vous plaît !. . .

ინფორმაციის გაცვლა

პირადი მონაცემების შესახებ; სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი

Quel est votre prénom?

Votre ჴge, s'il vous plaît.

Votre date/ lieu de naissance. Votre domicile.

Vous êtes marié?

Votre situation de famille…

ეროვნებისა და წარმომავლობის შესახებ

D’où es-tu ? D'où viens-tu ?

Tu es de quel pays ? Je suis/viens de . . .

Quelle est sa nationalité? Il est . . . . Quelle est sa nationalité d'origine? . . .

თავისუფალი დროის გატარება

Qu’est-ce que tu aimes faire ? . . .

Comment passes-tu ton temps libre? Quels sont tes loisirs?

Quel est ton passe-temps favori?. . .

პროფესის /ხელობის შესახებ

Quelle est sa profession?

Qu’est-ce qu’il fait ?. . .

Qu'est-ce que tu veux devenir? Quel est son métier?.. . .

Qu'est-ce que vous faites dans la vie? Où travaillez-vous?. . .

ჯანმრთელობის შესახებ Il va bien. Je vais mal.

Je suis malade. J’ai mal ჭ. . . Il a guéri. . .

Il se porte bien.

Tu as pris ta température? . . .

Comment tu te sens?

Je me sens mal/ mieux. . . .

ამინდის შესახებ Quel temps fait-il ? Il fait . . .

Il y a de . . .

La météo a annoncé …

სურვილის, საჭიროების, მოთხოვნილების შესახებ

Je veux . . . Je suis fatigué . . .

J’ai faim/soif, J’ai besoin de. . .

J'ai envie de... Je souhaiterais ....

Que désirez-vous? Il me faut....

Je rêve de... Je désire de ... Je désire que...

აღწერა /დახასიათება

ადამიანის გარეგნობა, ხასიათი

Comment est-elle ? Elle est . . . Il a des yeux de quelle couleur ? Il mesure 2 mètres, il pèse 120 kilos.

Elle est assez sympa, très drôle... Il a l'air sérieux ...

Elle a un bon caractère. . . Elle est pleine de bonté. . .

საგნის აღწერა En quoi est ...

De quelle couleur est ...

Comment est ...

ა quoi ça sert ce truc ? Comment ça fonctionne... En quel état est...

Il est en bon / mauvais état.

შეფასება C'est bon/ super .......!

C’est nul ! J’aime... Je n’aime pas..... Je déteste...Je préfère. .

Comment tu trouves ...? Vous avez aimé . . . ? pas tellement . . .

J'aime bien/ beaucoup ce film !

ჱa te plaît?

pas trop/......!

J'ai horreur de cette musique.

ემოციური რეაქციების გამოხატვა

სიხარული,

კმაყოფილობა, აღფრთოვანება

შვება

Super! Génial! Extraordinaire . . .

Quelle chance! Quelle surprise! Sensationnel!

Quel bonheur ! C'est admirable! Je suis plein d'admiration. .

Quel soulagement . . .

გაღიზიანება, ბრაზი, აღშფოთება უკმაყოფილობა, სინანული

ჱa suffit ! Arrête ! C'est assez! C'est dommage.... Je regrette beaucoup de...

Laisse-moi tranquille ! Je suis vraiment désolé /déçu ... C'est monstrueux… C'est inadmissible…

Je n'en peux plus ! C'est scandaleux. . C'est une honte. . Je suis scandalisé. .

გაკვირვება C'est étonnant! Mon Dieu! C'est incroyable! C'est curieux/bizarre !

Ah, la vache! Ce n'est pas vrai! ça alors!

ინტერესი C’est intéressant! Je suis vraiment curieux...

ჱa m'intéresse vivement ...

ინდეფერენტულობა ჱa m'est égale !

ჱa ne m'intéresse pas !

Comme tu veux!

Tant pis!

Je suis neutre.

ჱa me laisse indifférent.

დროში ორიენტირება

დროში ლოკალიზება (საათი, დღე-ღამის მონაკვეთი, თარიღი, წელიწადის დრო

Tu y vas ჭ quelle heure ?

C’est quelle date ? On est quel jour, aujourd'hui ? On rentre en mars...

Tu n'as pas l'heure?

Il est en retard.

Je passerai dans la soirée.

A présent, il est en . . .

ქრონოლოგია D’abord, je fais mes devoirs, après je dîne, puis je regarde la télé.

En premier lieu/ tout d'abord il faut cueillir des olives, ensuite les laver et ჭ la fin les presser pour obtenir l'huile.

Auparavant, il y avait une forêt ici, maintenant on a coupé presque tous les arbres.

სივრცეში ორიენტირება

ადგილმდებარეობის მითითება

Ta voiture est loin d’ici ?

-Non, tout près.

Au-dessous du lavabo, il y a ...

Au bout de cette rue, il y a ...

Devant l'école, il y a . . .

გზის, მიმართულების, დანიშნულების ადგილის მითითება

Pour allez ჭ . . . Tournez ჭ gauche,

continuez tout droit ! Prenez la deuxième rue ჭ droite !

Où se trouve le parking le plus proche? ჭ deux pas d'ici!

Il est parti ჭ destination de Rome. Le train en provenance de Nice a dix minutes de retard.

ნებართვა, ვალდებულება, აკრძალვა,

Il faut . . . Nous devons . . .

Il est nécessaire/ obligatoire de. . .

Je te permets/interdis de . . . Défense de .... Il est interdit/défendu de .....

Il est permis de .... Il est nécessaire que . . . Il faut que. . Je suis obligé de. . Vous êtes prié de. .

ლოგიკური კავშირები

მიზეზი, შედეგი Pourquoi . . . Parce que . . . Pour quelle raison? ა cause de . .

Car . . . grჴce ჭ ..... C'est pour cela... C'est pourquoi...

Comme . . .

Puisque . . . Par conséquent. . si bien que. . Ainsi

ოპოზიცია Mais . . . Pourtant. . .

Au contraire. . Cependant. . Or. . Par contre. . .

ვარაუდი Sans doute. . Peut-être. .

Il est possible . . . Probablement

ინტერაქცია საკლასო ოთახში

მასწავლებლის მითითებები

მოსწავლის მიმართვა/შეკითხვა

Fermez vos cahiers ! Ouvrez vos livres ჭ la page 9! Rangez vos affaires ! Lève-toi ! Notez les devoirs! Asseyez-vous ! Va/viens au tableau ! Essuyez le tableau !

Travaille avec ton voisin/ta voisine ! Qui est absent ? Vous êtes prêts ?. . .

Conjuguez le verbe ! C’est clair ? Ecris en français ! Rédigez les réponses ! Vous pouvez répétez, s’il vous plaît ? Je ne comprends pas ! J’ai compris ! Est-ce que je pourrais sortir? Excusez-moi/ pardonnez-moi, je suis en retard !. . .

Est-ce que vous pouvez traduire, s'il vous plaît? Vérifiez vos réponses! Qu'en pensez-vous! Réfléchissez bien et répondez! Cochez la bonne réponse! Justifiez votre réponse! Comment dire en français. . .

ლექსიკაინდივიდი

VII VIII IX

სხეული

La tête, le cou, le visage, le front, les yeux, le nez, la langue, les cheveux, les oreilles, les dents, la bouche, les lèvres, les bras, la main, les jambes, le dos, le pied . .

Le corps humain, la colonne vertébrale, l'estomac, le ventre, le cœur, le foie, le sang , la poitrine...

გარეგნობა

Avoir des cheveux longs/ frisés, être moustachu, chauve, blond, brun, roux, être maigre/

mince/ronde//jolie/laide/grosse

un visage rond/allongé/carré, des yeux bleus, marrons, noirs. . .

Avoir la taille fine, être mignon/ ravissant/ superbe/ magnifique/ séduisante...

ხასიათი

Gentil, sévère, méchant intelligent, timide, souriante, bête, sympathique, drôle, doux,

amusant, calme, bruyant, nerveux, amical, chaleureux, poli, impoli, agressif, bavard...

Assidu, autoritaire, calme, créatif, curieux, entreprenant, conformiste, cultivé, organisé, sociable, dépensier, ignorant, passif, fou, généreux, prétentieux, réaliste, rêveur, obéissant, féminine,...

ტანსაცმელი, აქსესუარები

Le pantalon, la jupe, la robe, le pull-over, le T-shirt, le jean, le costume, la veste, la chemise, l'imperméable, le manteau, le blouson, le maillot de bain, la chemise de nuit, le chapeau, la casquette, des lunettes, des gants, la montre, les sandales, les pantoufles, les bottes, les baskets...

la chemise ჭ fleur/ ჭ carreaux/ ჭ rayures/ ჭ pois, le chemisier, le noeud papillon, la ceinture, les bretelles, le sac ჭ main, le parapluie, les bijoux, la boucle d'oreille, le collier, la bague, le bracelet, la broche,...

ჰიგიენა

Le savon, la brosse, un peigne, se savonner, se brosser, se rincer, s'essuyer, se sécher, prendre une douche/un bain, la brosse ჭ dents, une serviette de toilette, le champoing, le dentifrice...

Se maquiller, se démaquiller, le lait démaquillant, la mousse ჭ raser, se raser, l'après rasage, le coupe-ongle, le parfum, l'eau de toilette, le rasoir, le gel de douche, la crème, se coiffer...

ჯანმრთელობა/

ავადმყოფობა

Avoir mal ჭ... être malade/en bonne/ excellente santé; tousser...

Examiner, ausculter, avoir de la fièvre/ une douleur/ mauvaise mine/ transpirer, garder le lit...

Avoir une mine superbe,

se casser…

être en forme; se sentir fatigué/crevé, être en convalescence, aller mieux...

შეფასება და

Aimer, détester, être triste/fჴché/content, avoir peur de, trouver facile/difficile/ mauvais/

Rire, pleurer, se fჴcher, se calmer, s'énerver, sourire, être joyeux/ gai/ satisfait/ heureux/ triste/ étonné/

S'irriter, craindre, s'en ficher, s'en foutre, plaire (ça me plaît), déplaire, être

ემოციური რეაქციები nul/beau...... mécontent/en colère, se sentir heureux, se réjouir,

aimer bien/ beaucoup, adorer, préférer, trouver splendide/magnifique/ beau/ nul/ horrible . . .

irrité/ furieux/ surpris/ déçu/ ravi, trouver pas mal/ excellent/ agréable/ désagréable/ original/ banal/ intéressant, aimer pas tellement/ pas beaucoup/ pas trop/pas du tout/ assez/vraiment beaucoup, avoir horreur de ...

პროფესია, ხელობა

Le musicien, le vendeur, le jardinier, le pompier, le chauffeur, le peintre, le cordonnier, le metteur en scène,le chirurgien...

Gagner sa vie, un interprète, le plombier, le mécanicien, l'employé, l'ouvrier, l'artisan, le commerçant, l'agriculteur, le fonctionnaire, le PDG, le réalisateur, le secrétaire, le traducteur, l'électricien . . .

აქტივობები

აღქმა და ინტელექტუალური


Etudier, raconter, demander, comprendre, apprendre, savoir, expliquer, penser, toucher, goûter, entendre, parler, écouter, savoir, connaître, choisir, réfléchir, s'intéresser ჭ . . .

Discuter, contempler, se souvenir, oublier, se rappeler, saisir, dialoguer, comparer, reconnaître, découvrir, faire un choix, conseiller, donner des conseils, décrire, s'exprimer, faire des hypothèses...

S'informer, vérifier, estimer, justifier, affirmer, déclarer, désigner, retenir, reformuler, sélectionner, approuver, présenter, donner son avis, résumer, percevoir, argumenter, défendre son point de vue...

ფიზიკური აქტივობები Lancer, attraper, glisser, ramasser, monter, descendre, amener, emmener, grimper, sauter, marcher, apporter, emporter, grimper…

ყოველდღიური

აქტივობები (შინ, გარეთ)

S'habiller, se déshabiller, se réveiller, faire sa toilette, mettre, enlever (un pantalon), prendre son petit-déjeuner, déjeuner, dîner, cuisiner, verser, mélanger, éplucher, ajouter, saler, cuire ....

Faire des courses, cuisiner, mettre la table, se mettre ჭ table, servir le dîner, être ჭ table, acheter, nettoyer, passer l'aspirateur, éteindre, allumer...

Enregistrer, faire marcher, ranger, vendre, acheter, réparer, bricoler, casser, zapper (changer de chaîne)...

ტელეფონით სარგებლობა Appeler, rappeler, composer le numéro, faire un mauvais numéro, décrocher, raccrocher, se tromper de numéro, passer un coup de fil, patienter...

Introduire/insérer la carte de téléphone, envoyer/laisser un message, recharger, éteindre, avoir la communication, verrouiller, activer, être en ligne, introduire le code personnel...

Aller au cinéma/ au musée/ au théჴtre, regarder la télé, écouter de la

Regarder sa chaîne/ son émission préférée, jouer aux échecs/ aux cartes,

Fêter/célébrer la victoire de son équipe préférée, sortir le soir,

დასვენება, გართობა musique/ la radio, passer ses vacances au bord de la mer/ dans les montagnes, se baigner, se bronzer, jouer ჭ la balle ...

lancer les dés, faire une partie de ..., fabriquer, peindre, dessiner, tricoter, collectionner, faire du ski. . .

voyager, se promener, faire de l'escalade/ de la randonnée/ de l'alpinisme/des sports nautique/ le VTT, filmer, se balader, aller au sport d'hiver...

სპორტი

Gagner/perdre un match, pratiquer/ faire du sport/du tennis/du football, remporter la victoire/le championnat, vaincre son adversaire...

S'exercer, attaquer, s'entraîner, arbitrer, donner un coup de sifflet, marquer (un but, un panier), passer (le ballon) participer ჭ un tournoie d'échecs,

მგზავრობა, გადაადგილება

Prendre le train/le métro/ le bus/le bateau/un taxi, voyager en avion, ჭ pied, ჭ vélo, ჭ cheval, descendre ჭ la station ...

S'acheter des billet/ des tickets/, un carnet de ticket, composter son billet, changer de ligne/ de direction, avoir une correspondance...

Réserver, enregistrer (le bagage), embarquer, débarquer, démarrer, accélérer, ralentir, manquer/ rater son train, freiner,

tourner, croiser, doubler, dépasser, se garer...

ფულის აღება/გაცემა

Payer par la carte de crédit/par chèque/ en espèce

Retirer/changer de l'argent, dépenser, rendre la monnaie, avoir des dettes, être fauché, remplir le chèque, insérer la carte bancaire/ bleue/de crédit, entrer le code, valider...

ინდივიდის გარემოცვა

ადამიანი L'enfant, les gens, le voisin, la femme, l' homme, le garçon, la fille. . .

L' habitant, le piéton, le voyageur, une personne, l'adolescent, l'adulte, une personne ჴgée, le monde, un étranger, un citoyen, la vieillesse, l'enfance,l'adolescence...

Mineur, majeur, un clochard, un riche, un pauvre, un chômeur, un aveugle, un sourd, un vieux, un handicapé, un SDF, un malentendant...

ოჯახი Les parents, le père, la mère, le mari, la femme, le fils, la fille, le frère, la soeur, les petits-enfants, le petit-fils, la petite-fille, les grands-parents, la grand-mère, le grand-père, la tante, l'oncle, la nièce...

Le beau-frère, la belle-mère, la belle-soeur, le beau-père, la belle-mère, le gendre, la belle fille, se marier, un mariage, les jumeaux, la fille adoptive...

Le fils aîné, la fille cadette, une famille nombreuse, épouser, l'enfant unique, les noces, le bébé, le nouveau-né, la naissance, naître, la mort...

საზოგადოება და

სახელმწიფო

La république, le drapeau (tricolore), le hymne- "La Marseillaise", la devise de la république (Liberté, Egalité, fraternité), la langue nationale, l'Etat, l'euro, la constitution, le président, le premier ministre, le pouvoir, le gouvernement, le parlement, la mairie, l'hôtel de ville, l'économie, l'industrie, l'agriculture, la Déclaration de droits de l'homme et du citoyen, la frontière, la superficie, la douane...

L'Assemblée nationale, le Sénat, le député, le sénateur, le Conseil d'Etat, un partie politique (de gauche/ de droite), la société, l'élection, la carte électorale, (voter), la campagne électorale, l'administration, le fonctionnaire, le département, la capitale régionale, le canton, la commune, la région, la loi, la décentralisation, le Code pénal/ civil, l'armée, la monnaie unique européenne, la grève, le gréviste, le syndicat, la manifestation...

მასმედია Un journal, une revue, un article, un titre, la publicité, un fait divers, un chapeau, une émission, un journal télévisé, un interview, un

Un présentateur, l'envoyé spéciale, un reportage, le magazine télévisé (scientifique, sur l'histoire), la série, le sous-titrage, le film (en v.o. où

programme, les infos, la météo, un logo, une chaîne, M6, France3, La 5 - ARTE, un documentaire, un téléfilm, en direct, le jeu télévisé, la distribution de prix, le concours, la nomination, le vol, l'enlèvement, une nouvelle sensationnelle, le cambriolage...

doublé)...

ბუნება,

ბუნების მოვლენები

Un pays, la campagne, un paysage, les bois, l'horizon, une forêt, la colline, la plaine, le soleil, la Lune, la mer, le Nord, le Sud, l'Est, l'Ouest, la plage, la rivière, la montagne, le sable, le bord de la mer, faire beau/ mauvais/frais/ chaud/ froid/ gris, un temps pluvieux, glacial, magnifique, orageux, une chaleur insupportable, la brume, un brouillard, le ciel gris/ couvert/ nuageux/ noir...

Pleuvoir fort/ ჭ torrent/ ჭ verse . . . il y a du vent/du soleil/de la pluie, une journée ensoleillé, une pluie battante, une goutte, une tempête, le déluge, l'ouragan, la tornade, un coup de tonnerre, la foudre, grêler, faire moins 10°, faire trop chaud (+35° ჭ l'ombre), un arc-en-ciel, l'inondation, l'avalanche, la sécheresse, le tremblement de terre, la désertification, l'érosion, le réchauffement, la pollution...

Le lac, un océan, le rocher, une île, une chaîne de montagne, un massif, le gorge, la plaine, la vallée, le sommet, l'équateur, les régions tempérées/ tropicales, le pôle Nord/ Sud, un climat sec/ humide/ tempéré/ tropical/ doux/ rude/ continentale/ méditerranéen/ atlantique, la végétation, la fraîcheur, la chaleur...

გეოგრაფიული დასახელებები/

ეროვნება და წარმომავლობა

L’Angleterre, un Anglais, la Suisse, un Suisse, la Belgique, un belge, la Bretagne, un breton, la Colombie, le Maroc, les Pays-Bas, les Etats-Unis, Paris, un Parisien. . .

L'Hexagone, l'Amérique du nord, l'Amérique du sud, l'Europe, l'Asie, l'Océanie, l'Antarctique, l'Afrique, l'Australie, l'Egypte, l'égyptien, le Mexique, le mexicain, le Japon, le japonais,

le Brésil, le brésilien...

La Bretagne, le breton, la Bourgogne, le bourguignon, l'Alsace, l'alsacien, les pays de la Loire, le Midi, les Pyrénées, les Alpes, la Côte d'Azur, l'ჲle de France, l'Aquitaine, la Normandie...

La capitale, une ville, la rue, l'avenue, le parc, le pont, la gare, la campagne, le village, l'église, le champ, la ferme, le sentier, le

Le centre-ville, l'immeuble, le gratte-ciel, le quartier, l'arrondissement, la banlieue, le

Le chantier, le bureau, une usine, un atelier, l'hôpital, l'allée, la pelouse, le gazon, l'illumination, la

სოფელი, ქალაქი chemin, le potager, le cimetière, le hangar, les machines agricoles, le bétail, les volailles, l'étable, l'écurie le pommier, le cerisier, la vigne, les vendanges...

faubourg, le quai, le parking, le square, la statue, le bassin, la fontaine, une boutique, l'éclairage, la cathédrale..

publicité, le passage souterrain, l'édifice, un monument, un banc…

საცხოვრებელი

ადგილი/პერსონალი

La maison, le toit, la porte d'entrée, la boîte aux lettres, l'ascenseur, la chambre, l'escalier, le rez-de-chaussée, la cuisine, un étage, le balcon, le plafond, la salle de séjour, la pièce, la salle ჭ manger, le mur, le couloir...

Le garage, la salle de bain, une baignoire, une douche, un lavabo, le palier, les marches, l'appartement, un studio, le grenier, la clé, la concierge...

La clôture, le portail, la cheminée, le bureau, le chauffage central, l'appartement ჭ trois pièces, le locataire, le loyer, le propriétaire. . .

ავეჯი, საყოფაცხოვრებო

ნივთები

Un meuble, un canapé, un fauteuil, la table, le rideau, une bibliothèque, une armoire, une commode, une chaise, un tiroir, une lampe, un oreiller, un tapis, une assiette plat/creuse, une fourchette...

La télévision, le radiateur, le lave-vaisselle, un torchon, le portemanteau, une éponge, un aspirateur, un balai, une serpillière, un matelas, des coussins...

Un téléphone, le portable, la chaîne hi-fi, un CD, un magnétophone, une cassette, les casques, le magnétoscope, une cassette vidéo, la console, le jeu vidéo, une caméra vidéo. . .

სკოლა,

სასწავლო საგნები,

პერსონალი

Le tableau, la cour, la salle de classe, la bibliothèque, le centre de ressource, un terrain de sport, la cantine, le maître, la maîtresse, un écolier, l'élève, la récréation, la rentrée, les vacances, la fin de l'année scolaire...

Les disciplines scolaire, l'instruction civique, les sciences, l'histoire, l'atelier, l' itinéraire de découverte, le brevet scolaire, le baccalauréat (le bac), le professeur, l'enseignant, un lycéen, un collégien, échouer ჭ un examen, être collé...

La crèche, la maternelle, l'école primaire/secondaire, le conseiller principal d'éducation, la vie scolaire, l'intolérance, les conflits scolaires, associations des parents d'élèves, évaluation nationales ...

Un marché, un magasin, un supermarché, le chariot, le rayon, la

La grande surface, la boutique, la papeterie, la poissonnerie, le

სავაჭრო ობიექტები, პერონალი

boucherie, la charcuterie, la boulangerie, la pჴtisserie,

l'épicerie, la pharmacie, la librairie, le vendeur, le boucher, le charcutier, le boulanger, le pჴtissier, l'épicier, le pharmacien, le libraire. . .

poissonnier, la fromagerie, le fromager, la bijouterie, le bureau de tabac, le fleuriste, le coiffeur, la caisse, la caissière, la réduction, les soldes...

სპორტი

სპორტული ინვენტარი, პერსონალი

Le stade, la piscine, la patinoire, les jeux olympiques, le champion de l'Europe, basket-ball, football, rugby, volley-ball, le tennis. . .

La station de sports d'hiver, une coupe, une compétition, un sportif, une médaille, le record, un match nul, l'équipe gagnante, l'arbitre, un entraîneur, un joueur, un athlète, le match, le cycliste, le gardien de but, l'adversaire......

les sports de combat (boxe, judo, karaté), les sports individuels (alpinisme, cyclisme, tennis), les sports d'équipes (basket-ball, football, rugby, volley-ball)...

სურსათი

Le pain, la baguette, les fruits, la tomate, le concombre, la pomme de terre, la carotte, le melon, la fraise, les prunes, les légumes, la viande de boeuf/ d'agneau/ de veau/ de porc, du poulet, du poisson...

Un rosbif, un bifteck, une entrecôte, un steak, la confiture, le miel, le jus de fruit, le concombre, la tomate, une orange, la banane, la salade, l'haricot, la fraise, le raisin…

Le camembert, le roquefort, le fromage de chèvre, du saucisson, du pჴté, de la saucisse, le jambon cuit/fumé, des fruits de mer, des cornichons...

კვების ობიექტები,

პერსონალი, კერძები

Un café, un restaurant, une cafeteria, un bistro, la crêperie, le buffet, les frittes, la salade, une tarte, une glace, un croissant, un gჴteau, une omelette un pain au chocolat...

La table réservée, le serveur, le garçon, le cuisinier, le chef cuisinier, la carte, le menu, une entrée, le plat principal, le plat du jour, le dessert, la boisson......

Le croque-monsieur, la pizza, le fois gras, un hors d'œuvre, les crudités, le boeuf bourguignon, les escargots, les cuisses de grenouille, les moules ...

Un taxi, le tramway, le bus, le train, l'avion, la gare, un ticket, un

Le train en provenance de.../ჭ destination de...

La réservation, un aller-retour, un allez simple, une

ტრანსპორტი, პერსონალი

train, l'horaire, le départ, l'arrivée, avoir du retard, la voie, le vol, la destination, le TGV, la SNCF, le RER...

l'aéroport, le voyageur, ჭ bord, une piste, le décollage, un billet, la carte orange, l'atterrissage, le port, le métro, la ligne, la direction, direct, un changement/ une correspondance, un guichet, le wagon, la voiture…

place assise/ fumeurs/ non-fumeurs, une première/ seconde classe, une amande, le contrôleur, l'équipage, le passager, l'employé...

კულტურისა და გართობის

ობიექტები

Le cinéma, le cirque, le musée, un monument, le chჴteau, la forteresse, la discothèque,

le cinéma, l'opéra, le théჴtre, la bibliothèque, la salle de concert, une affiche, un film, une pièce, un acteur, une actrice, un comédien, le parc d'attraction, le théჴtre de guignols...

La galerie, le spectacle, une pièce de théჴtre, le décor, la philharmonie, l'amphithéჴtre, la comédie musical, le cybercafé, le jardin botanique, le bateau-mouche…

L'exposition, entrée gratuite/ libre, un billet ჭ plein tarif/ ჭ prix réduit, la comédie française, le centre culturel, le music-hall, le concert de jazz/ rock/ musique classique, la boîte de nuit, la Fnac…

ფოსტა, პერსონალი

Le bureau de poste, le PTT, le timbre, un employé de poste, l'enveloppe, la carte postale, un colis, le facteur, une carte postale, le courrier, le colis, un paquet, un employer de poste...

ტელეფონი

La cabine téléphonique, la carte téléphonique, le message, une carte ჭ 50 unités, une ligne occupé/libre/mauvaise...

Le fixe, le portable, batterie, la puce, le répondeur, le chargeur, appel en absence, la sonnerie, le vibreur, la messagerie, le bip sonore...

დღესასწაულები და ზეიმები

La fête de Noël, le père Noël, l'Arbre de Noël, un cadeau, les guirlandes, e bal, le carnaval, le masque, l'anniversaire, Pჴques, les œufs en chocolats, les cloches, le Mardi Gras, se déguiser, défiler, le jour des rois, l’იpiphanie, tirer le roi, cacher la fève, la galette, coiffer le roi, la renne d’une couronne, une carte postale, faire la fête . . .

Le jour de l’an, le réveillon, la branche de gui, le poisson d’avril, le 14 juillet, un feu d’artifice, un défilé militaire, la Fête de la Musique, la Pentecôte, le Noël, Paques, la Fête du travail, l'Ascension, la Pentecôte, la Fête des mères...

La Fête nationale, l'assomption, le Toussaint, l'Armistice, la fête religieuse/ fixe/ mobile, la fête civile/ nationale, une soirée, un pot, un cocktail, un cadeau, féliciter, des voeux, le souhait, recevoir/ offrir un cadeau,un banquet, un jour férié, organiser, souhaiter, porter un toast...

ორიენტირებიდრო

საათი, დღის მონაკვეთები, კვირის დღეები, თვეები, წელიწადის დროები, წელი...

Une minute, une heure, une demie heure, un quart d'heure, trois quart d'heure, midi, minuit, la semaine, les saisons, le soir, la nuit, l'été, l'année, le printemps…

Tôt, tard, de bonne heure, ჭ temps, être en retard/en avance/ ჭ l'heure, la journée, la matinée, la soirée, le trimestre, la décade...

აწმყო Aujourd'hui... Maintenant... A présent...

წარსული

Hier, mercredi dernier/ passé, avant-hier . . .

A cette époque, autrefois, avant . . .

Jadis, naguère, tout ჭ l'heure...

მომავალი Demain, après-demain., bientôt. . .

Le mardi prochain/suivant...

Dans le futur, ჭ l'avenir, d'ici-lჭ...

წინსწრება Avant, d'abord... Depuis, jusque-lჭ, en premier lieu...

Auparavant, Il y a 5 jours, ce jour-lჭ, 4 jours plus tôt, la veille, l'avant-veille, ce matin-lჭ, ჭ ce moment lჭ...

მერმინდელობა Après, ensuite, puis... Par la suite, dans la suite, dans 10 jours, ჭ la fin...

2 jours plus tard, le lendemain, le surlendemain...

სისწრაფე Aussitôt, tout de suite...

Immédiatement, tout de suite...

Tout ჭ coup, enfin...

სიხშირე Souvent, rarement, chaque matin...

De temps en temps, X jours par semaine/ mois...

Fréquemment...

ხანგრძლივობა De... ჭ...., longtemps, tout le temps, pendant...

Depuis, en même temps, dés ..., ჭ partir de..., 7 jours sur 7, 24 heures sur 24, lors...

Durant, tandis que..., alors que..., entre-temps...

სივრცე/ ადგილმდებარეობა

Se trouver au sommet/au nord/ au bord de ..., le nord, le sud, l'est, l'ouest, près/loin de..., ჭ droite, ჭ gauche, ჭ coté de..., tout près de..., en haut, en bas, par terre. .

Au-dessus, en dessous, dehors, dedans, partout, nul part,

ჭ l'extérieur, ჭ l'intérieur,

autour de ...

Aux alentours...

მახასიათებლები

ფერი, ზომა, წონა,

შემადგენლობა

Bleu ciel, une couleur foncé/clair, immense, énorme, en bois/en fer/laine/coton/cuir/soie, beau, ancien, vieux, nouveau, frais, tiède, lourd, assez bien, plat, rond, ovale, rectangulaire, rapide,

Rougeჴtre, superbe, magnifique, extraordinaire, grisჴtre, verdჴtre, en plastique/caoutchouc/ polystyrène/argent/ cuivre/ or/ pierre/ plastique/ synthétique/ velours/

Revêche, lisse, lisible, rouillé, surprenant, adapté, étouffé, simple, sophistiqué, romantique, plat...

lent... verre...

რაოდენობა

Beaucoup de, peu de, assez, un kilo, un litre de, un demi-litre, une tranche de, un morceau de, un quart, la moitié, un pot de, un peu, un tout petit peu, un verre...

Une livre, une demi livre, une douzaine, moindre une bouteille de, un flacon de..., un paquet de, une botte, un tube de...

Une plaque de, une quantité, un tas de..., nombreux..., un tiers de..., un quart de ..., un groupe, une bande, une foule, une rangée, un demi, un morceau, un quart, un verre...

გრამატიკა VII, VIII, IX კლასისთვის

გრამატიკის სწავლება საკომუნიკაციო მიზნებს უნდა მოემსახუროს. ამიტომ, სასურველია, მისი კონტექსტში (და არა კონტექსტიდან მოწყვეტილად) სწავლება. არ არის რეკომენდებული გრამატიკის აღწერით-თეორიული სწავლება, გრამატიკული წესებისა და ტერმინების ზეპირად დასწავლა. მოსწავლეს საშუალება უნდა მიეცეს დააკვირდეს, ამოიცნოს, გაიაზროს და კონტექსტში გამოიყენოს გრამატიკული თავისებურებები და კონსტრუქციები. ამისათვის სასურველია:

გრამატიკული მასალის სახალისო, ადვილად გასაგებ ზეპირ თუ წერილობით საკომუნიკაციო სიტუაციებში მიწოდება, დიდაქტიზებული ტექსტების მეშვეობით, რომელიც კონცეტრირებული იქნება მხოლოდ და მხოლოდ ასათვისებელ ენობრივ მასალაზე

მრავალფეროვანი აქტივობებისა Dდა სავარჯიშოების შეთავაზება

განუსაზღვრელი არტიკლი (un, une, des) განსაზღვრული არტიკლი (le, la, l', les) შერწყმული არტიკლი (au, aux, ჭ la; ჭ l', du, de la, de l', des) ნაწილობითი არტიკლი (du, de la, de l', des) კუთვნილებითი ზედსართავი სახელები ერთი და ერთზე მეტი მფლობელის აღმნიშვნელი (mon, ma,

mes, ton, ta, tes, son, sa, ses, notre, votre, leur, nos, vos, leurs) კუთვნილებითი ზედსართავი ხმოვნით და მუნჯი "h" დაწყებული მდედრობითი სახელების წინ კუთვნილების გამოხატვის სამი ფორმა:

ჭ + სახელი (c'est ჭ ma sœur) ჭ + მახვილიანი პირის ნაცვალსახელი არსებითი სახელი + de

ჩვენებებითი ზედსართავი სახელები (ce, cet, cette, ces) რაოდენობითი რიცხვითი ზედსართავი სახელები რიგობითი რიცხვითი ზედსართავი სახელი განუსაზღვრელი ზედსართავი სახელი tout ზედსართავი სახელების მდედრობითი სქესის წარმოება

ზოგადი წესი – ზედს. + e, court- courte. . . არ იცვლება – jaune/jaune. . . იცვლება დაბოლოება – er-ère; if-ive; eux-euse. . . ცალკეული შემთხვევები – beau-belle . . .

ზედსართავები, რომელთაც ორი ფორმა აქვთ მამრობით სქესში (nouveau-nouvel) არსებითი და ზედსართავი სახელების მრავლობითი რიცხვის წარმოება

ზოგადი წესი – არს. + s, crayon –crayons. . . არ იცვლება – vieux/vieux . . . ცალკეული შემთხვები – al-aux; eau+x . . .

შედარება – შედარებითი და აღმატებითი ხარისხები (plus/moins/aussi . . que ; autant . . que, le plus, le moins. . .); შედარებითი ხარისხის არაწესიერი ფორმები (meilleur და სხვა);

უმახვილო პირის ნაცვალსახელები (je, tu, il/elle, nous, vous, ils/elles) მახვილიანი პირის ნაცვალსახელები ქვემდებარის და დამატების ფუნქციით (moi, toi, lui/elle,nous,

vous, eux/elles)

პირის ნაცვალსახელები პირდაპირი და ირიბი დამატების ფუნქციით პირის ნაცვალსახელი on ნაცვალსახელი y და en ადგილმდებარეობის გამოხატვა წინდებულების და ზმნიზედით გამოყენებით (le chien est sous la

table, elle est ici) რაოდენობის გამოხატვა ზმნიზედების გამოყენებით (beaucoup, assez, trop. . . ) დროის გამოხატვა წინდებულების და ზმნიზედების გამოყენებით (avant, après, maintenant. . . ) I, II და III ჯგუფის ზმნები უკუქცევითი ზმნები ზმნები, რომლებიც être-ით იბრუნვის დამხმარე ზმნები avoir და être ნახევრად დამხმარე ზმნები (devoir, pouvoir, sembler, être en train de) ზმნის პასიური ფორმა ზმნის კილო და დრო – აწმყო ( L'indicatif présent) , ბრძანებითი (l'impératif présent), უახლოესი

მომავალი (Le futur proche), უახლესი წარსული (passé récent), წყვეტილი (passé composé), ნამყო უწყვეტელი (imparfait), მომავალი (futur simple), წინარე წარსული (plus-que-parfait), მარტივი წარსული (passé simple), მიმღეობა (participe), გერუნდივი (gérondif), პირობითი აწმყო (conditionnel présent), კავშირებითი (აუცილებლობის, სურვილის გამოხატვა) (subjonctif présent avec les constructions exprimant la nécessité, le souhait- il faut que .. ., je souhaite que . . . )

უარყოფა მარტივ და რთულ დროსთან (ne - verbe – pas/rien/jamais/plus/ni … ni, que. . . ) კითხვის დასმა

ინტონაციით მტკიცებით ფორმაზე საქცევის "est-ce que"-ს დამატებით ინვერსიით

კითხვის დასმა ნაცვალსახელებით, კითხვითი ზედსართავებით და კითხვითი ზმნიზედით (Qui est-ce, comment est ta voiture? quelle robe veux-tu?)

რთული თანწყობილი წინადადება შემდეგი კავშირებით: et, ou, mais, ni, car, donc, cependant, en effet, c'est pourquoi, par conséquent, en revanche, cependant, d'une part . . . d'autre part

რთული ქვეწყობილი წინადადება შემდეგი კავშირებით: qui, que, si, quand, lorsque, puisque, parce que,

შეთანხმების წესები ზედსართავი სახელის არსებითთან შეთანხმება რიცხვსა და სქესში avoir – ით ნაუღლები ზმნების ნამყო მიმღეობის შეთანხმება დამატებასთან être-ით ნაუღლები ზმნების ნამყო მიმღეობის შეთანხმება ქვემდებარესთან (elle est

venue) დროთა შეთანხმება

პირობითი დაქვემდებარებული წინადადების ზმნის შეთანხმება მთავარი წინადადების ზმნასთან, როცა ეს უკანასნელი თხრობით კილოში (si tu veux, tu peux; si tu termines ჭ temps, nous irons au cinéma.)

ისეთი მოქმედების გამოხატვა, რომელიც მოცემულ მოქმედების თანადროულია, (simultanéité- je

savais qu'il luttait) წინ უსწრებს მოქმედებას (antériorité- je savais qu'il avait

lutté) მოსდევს მოქმედებას (postériorité- je savais qu'il lutterait)

სოციო-კულტურული და კულტურული თემატიკა VII, VIII, IX კლასისთვის (სანამ მოსწავლეები უცხოურ ენაში ცოდნის დონეს აიმაღლებდნენ, დასაშვებია ინფორმაციის ქართულად მიწოდება)

ტრადიციები, ზნე-ჩვეულებები განათლება ახალგაზრდების ცხოვრება (თავისუფალი დრო/გართობა/დასვენება; მონაწილეობა საზოგადოებრივ

ცხოვრებაში; ურთიეთობები; გატაცებები; ახალგაზრდული პრესა/გადაცემები; სხვა) ფრანკოფონია ევროპის კავშირი (ზოგადი ცნობები) საერთაშორისო ჰუმანიტარული ორგანიზაციები (წითელი ჯვარი, ექიმები საზღვრებს გარეშე და სხვა) გეოგრაფიული ცნობები ქვეყნის შესახებ ქვეყნის პოლიტიკური წყობა, ადმინისტრაციული მოწყობა დედაქალაქი, მისი ისტორია, მისი ღირსშესანიშნაობები ცნობილი ადამიანები (მეცნიერი, მომღერალი, სპორსტმენი) ისტორია - მნიშვნელოვანი ისტორიული ეპოქები/მოვლენები,, ცნობილი ისტორიული პირები ხელოვნების სხვადასხვა დარგის წარმომადგენლები ლიტერატურა – სხვადასხვა ლიტერატურულ მიმდინარეობათა წარმომადგენლები და ნაწყვეტები მათი

ნაწარმოებებიდან რეგიონალური თავისებურებები ცნობები საფრანგეთისა და საქართველოს ურთიერთობებიდან

4. სპეციალური ნაწილი საგანში ინგლისური ენა საბაზო საფეხურისათვის VII-VIII-IX კლასი

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც გამოიყენება სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად. ჩამონათვალი ვერ იქნება ც ამომწურავი, ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია, დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას, გათვალისწინებულ იქნას:


პანორამა1. სამეტყველო ფუნქციები2. ლექსიკა3. გრამატიკა4. სოციოკულტურა და კულტურა

1. სამეტყველო ფუნქციები 1.1. სოციალური ურთიერთობები1..2. ინფორმაციის გაცვლა 1..3. აღწერა / დახასიათება1..4. გემოვნება / შეფასება1.5. საჭიროება / სურვილი / მოთხოვნილება1.6. გრძნობები / ემოციური რეაქციები1.7. დროში ორიენტირება1.8. სივრცეში ორიენტირება1.9. ნებართვა / ვალდებულება / აკრძალვა1.10. ლოგიკური კავშირები1.11. ინტერაქცია საკლასო ოთახში1.12. სხვადასხვა1. სამეტყველო ფუნქციები

რუბრიკა ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში VII კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში VIII კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში IX კლასისათვის

1.1. სოციალური ურთიერთობები

მისალმება / მოკითხვა -Hello /Hi / Hi Nick!

-Good morning / afternoon / evening!

-Morning mum / dad!

-How are you? Fine, thanks.

-You are welcome.

-Is everything O.K.?

-I’m fine and you? -Not very well.

-Hello everybody!

-Welcome home!

-Welcome to…

-How are things with you, Bill?

-It’s nice to see you again!

დამშვიდობება -Good-bye! -It was nice to see you again!

-Good- bye! I’ll really miss you.

-Bye-Bye! – Bye!

-See you!

-So long!

-Good night!

-Hope to see you soon / later! -I’d like to say good-bye to you all. -Say hello to your sister.

-See you on Monday / Thanksgiving Day! -Enjoy your day / weekend!

წარდგენა / გაცნობა -Hello, my name is Tom.

-What’s your name?

-Could you tell me your name, please?

-This is John!

-Nice / Happy to meet you!

-Do you know Natia?

-Meet Roger, he is my guest /

a friend of mine!

-How do you do!

-Meet my friend Nino!

-Hello.

-Aren’t you going to introduce your friend to me?

-Let me introduce you to Ann.

-Let me present today’s speaker.

-I’m very pleased to meet you.

მიმართვა

(თავაზიანი / ფამილარული)

-Miss / Ms. /Mrs. Taylor!

-Sir / Madam!

-Could you tell me…?

-Excuse me, please…

-Oh, don’t worry about that / it!

-Would you like to dance?

-Could you speak louder, please?

-Sorry, I can’t hear you well!

-My dear!

-Is it all right / OK. if …?

-Oh, no! Only after you!

-Would you mind seeing me off?

-Hey, Tom!

-My darling!

მობოდიშება -Sorry! -I’m really / terribly -Sorry, that was my

-I’m sorry (about)!

-Excuse me (for) …

-No problem!

sorry about that.

-Please, forgive me.

-I’m afraid I can’t.

fault.

-Did I do anything wrong?

-Forget it!

-I'm sorry. I can't talk right now. I’m in a hurry.

მადლობის გადახდა -Thanks for helping me!

-Thank you!

-That’s so / very kind of you!

-Thank you very much!

-You’re welcome.

-That’s very nice of you!

-Thank you ever so much!

-Thanks a lot!

-Million thanks!

-I’m very grateful / thankful (to you).

-Thank you for the wonderful present!

მილოცვა /კეთილი სურვილები

-Happy Birthday (to you)!

-Happy New Year!

-Merry Christmas!

-Happy / Merry Easter!

-Good luck!

-Have a nice day / journey /trip!

-Enjoy yourself / the day / the party!

-Happy Valentine’s Day!

-I wish you good luck!

-Good luck and good health!

-I hope you’ll feel better soon!

-Happy name-day, Nino!

-Congratulations on…!

-Safe journey!

-Bless you!

წახალისება / შექება -Good for you!

-Very good!

-Oh! Yes!

-Excellent! / Super! / Great! / Fine!

-Right!

-That’s interesting!

-That’s (quite) a good idea.

-Well done!

-I’m glad you did it.

-I like that!

-Go ahead!

-You are right!

-That was nice / clever!

-You did a very good job!

-Good / Excellent work / job!

-That’s exactly the point!

-Not bad!

-That’s it!

შეთავაზება / მიწვევა /

დათანხმება / უარის თქმა

-What can I do for you?

-Let me help you.

-Can / Could we…?

-It will be fine.

-I’d love to…

-I want to invite you to…

-It will be a pleasure.

-Will you come to the party tomorrow?

-Do you need my help?

-How about…?

-You can have / keep the book.

-Do you feel like going out?

-Take my advice.

-I hope you’ll be able to visit us.

-Thank you but I’m afraid I can’t.

-Would you like to

-What about / if…?

-Can I pick you up?

-Yes, I’m in a hurry.

-No thanks. I’d probably walk.

-Do you fancy going to the cinema?

-That’s a good idea.

-Won’t you have anything to drink?

-You are invited to…

-With pleasure. join us?

-Sorry, I’m very busy tonight.

-Thank you for the invitation!

-I would like you to come…

შეხვედრის დანიშვნა / დათანხმება / უარის თქმა

-Let’s meet at 5 o’clock.

-OK. That’s fine!

-Shall we meet on Sunday?

-What a pity! I can’t.

-What about Monday?

-Monday is / will be fine.

-Our group is meeting at 4 p.m. Will you come ?

-No, I’m afraid I’ll be busy by that time.

-I’ll meet you in front of the theatre.

ინტერაქცია სუფრასთან -Help yourself…

-Here you are!

-Would you like tea or coffee?

-What would you like to drink?

-Coke, please.

-No, thanks. I’ve had enough.

-Pass me …, please.

-Would you have another piece of meat-pie?

-Yes, it’s tasty.

-I am so glad you like it.

-Dinner is ready and I have laid / set the table.

-What a delicious meal!

-Do you like eating out?

-McDonalds is OK, but I prefer a restaurant.

-I’d like to be served by a waiter.

-What did you order?

-What do we have for lunch?

-Mum, can I have some more chocolate?

-Just a little, please.

-Dinner is served.

-I’m rather hungry.

-We'll have a lot of delicious food for dinner.

-A well-done steak with baked potato.

-What / How about dessert?

-I want some ice cream.


-Are you going shopping ?

-Yes, I wanted some bread, that’s all.

-Are the cakes fresh?

-How many / much…would you like?

-How much is it / does it cost?

What’s the price of…?-10 dollars / pounds / laris.

-It costs two dollars a pound /kilo.

-Could you show me the…?

-Do you like the color of …?

-It’s very cheap / expensive.

-Did you manage to find what you were looking for?

-I want something less expensive.

-I’m just looking round / for...

-The dress looks nice.

-Oh, yes it suits you.

-She looks awful / pretty / lovely in this blue dress.

-Are these shoes on sale?

-What size do you wear?

-I would like to get some medicine. I have a prescription here.

-OK. Good.

-Can I change dollars here?

-Thank you. Take your change.

-Would you like to try these jeans on?

-Sure, the changing rooms are over there.

-These are the things I need.

ინტერაქცია მგზავრობისას -Shall we take a bus or a taxi ?

-Porter! Take these bags to a taxi, please.

-How often do the buses run?

-Which bus shall we take for the...?

-What’s the bus / taxi / subway fare?

-You can keep the change. / It's your tip.

-The bus fare in Tbilisi is 20 tetris.

-Could you tell me where to get off ?

-It’s the next stop.

-The traffic is heavy.

-We are going to be late.

-He takes the bus to work.

-I took the wrong train.

-What time is the train to …?

-Which platform?

-How much is a ticket to…

-Single or return?

-I’m waiting for the plane from…

-Your ticket, please.

-Here it is!

-I am on a visit / on holiday.

-I am on a business trip.

-When is your flight?

-Your passport, please…

-When will the plane land / take off ?

-It will land / take off at 8 sharp.

-I have to check in / out.

-What's the flight number?

მიმოწერა

(მიმართვის /

გამომშვიდობების კლიშეები)

-Dear Helen…

-I hope to hear from you soon…

-I’m looking forward to seeing you soon.

-It was great to get your letter.

-All the best…

-Dear Sir / Madam / Mr. / Mrs.. Piterson...

-I am looking forward to your answer.

-Yours / Sincerely / Sincerely yours...

-Best wishes...

-With great love...

-It was so nice to hear from you.

-Thank you for your letter.

-I am writing to you because …

-I’d like to inform you…

-I’m sorry, I haven’t written for a long

-Love / Love from...

-Lot’s of love...

time…

-Write me soon.

-Say hello to…

სატელეფონით საუბარი -May / Could I speak to…, please?

-Call / Phone me!

-Hello!

-Who is speaking?

-I’ll call back later.

-Can I use your phone, please?

-Can I take a message?

-Will you give her a message, please?

-Can you leave your phone number?

-Wrong number.

-She is out at the moment. Can you call later?

-Could you tell her Bill called?

-I’ll give you my number.

-I had a call from Bill.

-Hello Emma, is that you?

-It’s Randy. -Randy who?

-Hi Maggie. It’s me.

-Hello, I’m phoning about…

-Do you want to make a long distance call, sir?

-A phone call is 25 cents.

-Hold the line, please.

-Are you going to dial the number?

-You are through.

-I've made a few phone calls today.

დათანხმება / უარი -Yes! / Oh, yes!

-No! / Oh, no!

-Good!

-Yes, I do / did / have…

-OK.

-Sure!

-Never!

-Not at all.

-No, I don’t / didn’t / haven’t…

-Yeah!

-All right!

-Not yet.

-Yes, please.

-No, thanks.

დამშვიდება -Calm down, please!

-Take it easy!

-Don’t worry! Everything will be all right.

-Cheer up!

-Oh, dear. What am I going to do?

-Don’t panic!

-Try not to worry about it too / so much.

-Don’t bother about it.

-There is no need to…

-Be patient, please!

-It doesn’t matter.

-Don’t get upset!

-Relax!

გაფრთხილება -Be more attentive / careful!

-Look out!

-Be on time!

-Look right / left!

-Look at the traffic light, it’s red!

-Watch the stairs / steps!

-Children mustn’t play with guns / matches.-Don’t eat so much candy! It’s bad for your teeth.

-I’m sorry, sir. You can’t park here. You’ll be fined.

-You must obey the rules!

-Keep the medicine far from children!

1..2. ინფორმაციის გაცვლა

პირადი მონაცემების

შესახებ: სახელი /გვარი / ასაკი /მისამართი / საქმიანობა / დაბადების

-Who / What are you?

-I'm a schoolboy / girl / student.

-Your first / second / middle /

family name,

თარიღი /ოჯახი -Where do you live? -I live on Kostava Street.

-How old are you? - I am 12.

-I live in London / Washington D.C.

-What school do you go to?

-What form are you in?

-What’s your telephone / cell / phone

number?

-My phone number is 3-3-4-5-4-5.

-When were you born?

-I was born on April 9, 1995.

-I’m the youngest in my family.

please?

-How do you spell it?

-Do you have a pet / nick name?

-What month / year were you born in?

-What’s your address?

-My zip code is 0160.

-What day was Sally born on?

-I live at 22 Rustaveli Avenue.

-What floor does Mark live on?

-Do you have siblings?

-I’ve got twin sisters.

ეროვნება / წარმომავლობა

-Where are you from? I’m from Europe.

-I’m Georgian / Italian /Russian.

-Where does he come from?

-What’s your nationality?

-What is your native country?

-My father is a native of France.

-S/he is / comes from England.

-S/he is English / Greek / French…

-I’m French by origin.

-They are Native Americans.

ჯანმრთელობა -How are you?

-How are you feeling today?

-Fine, thanks.

-S/he felt bad yesterday.

-I don’t feel well. I think I’ve got flu / a cold.

-I’ve got a tooth / stomach ache / sore throat.

-I’m getting better.

-Are you better today?

-I’ve got an awful headache.

-Poor you, I’ll get you some aspirin.

-How is she?

-Much better.

-Not bad.

-I feel sick doctor. I got wet in

the rain.

-Your son is allergic to cats / chocolates, isn’t he?

თავისუფალი დრო -What’s your hobby?

-Have you got any hobbies?

-I like…

-I collect…

-What musical instrument do you

- How do you usually spend your weekend?

-We’re going hiking / on a picnic / on an excursion this weekend.

-Did you use to play chess in elementary school?

-Are you interested

play?

-Can you ski?

-What do you like to do?

-Do you play football / basketball…?

-I go swimming once a week.

-Do you do a lot of reading?

in…?

-I have an interesting collection of…

-I enjoy reading comics / playing computer.

პროფესა / ხელობა -What’s your brother / father / mother?

-My father is an architect. He plans

and designs buildings.

-My mother is a housewife.

-He wants to be a pop star.

-My brother is studying law. He’ll be a lawyer.

-What’s the profession of…?

-My neighbor is a stylist / nurse /

plumber / shoe-maker / hair dresser.

-Few cosmonauts were lucky to

step on the moon.

-My parents want me to become a computer-programmer.

-I would like to be an airline pilot.

ამინდი -What’s the weather -There might be a

like today?

-It’s freezing cold / hot / warm / chilly cool.

-It is sunny / cloudy / windy / rainy.

-The sun is shining brightly.

-The days are often foggy in England.

-What’s the temperature today?

-It's 35 degrees Celsius.

-Do you think it will snow / rain?

-It often rains in Georgia.

-The climate is dry in Kakheti.

-Nice day, isn’t it?

-It looks like rain, take an umbrella.

few showers…

-The forecast for tomorrow isn’t good.

-The weather is very changeable / mild here.

-Let’s hope it keeps fine for the weekend.

-It's 70 degrees Fahrenheit. / It is seventy.

-How is the weather today / tomorrow?

-It rains more often in the fall than in the spring.

-It rains in all four seasons.

1.3. აღწერა / დახასიათება

ადამიანის გარეგნობა -She is beautiful / pretty / nice / ugly…

-He is broad-shouldered.

-Everybody says I look like my mother but I think I look more like my

-She is tall / short / slim…

-She’s got a nice straight nose and golden wavy hair.

-What does she look like?

-Do you wear glasses?

-She has a round / an oval face.

-She has a square chin.

-My weight is…

-I’m 5 feet tall.

-Oh, I looked awful. Really ugly!

-I was fat and had freckles until I was twelve.

father.

-I like her appearance.

-Is this picture of you as a baby?

-You looked quite cute then.

-Why don’t you wear make up?

ადამიანის ჩაცმულობა -I like your shoes, are they new?

-What nice jeans you have on!

-Have you seen my new hat / scarf / gloves?

-You look like a scarecrow in this suit.

-She has a size 36 in clothes.

-The navy blue looks very good on me, doesn’t it?

-What type of shoes do you wear when you train?

-Jogging shoes. -I like your fur coat, Helen.

-Oh, you do. Thank you!

-That suits you marvelously!

-I saw a beautiful dress on sale at the store.

-Did Barbara knit this sweater herself?

-You look smart in that new coat and I like the color.

ადამიანის ხასიათი -She is kind / sad / clever / friendly / unfriendly.

-He is cheerful / serious.

-Our teacher of English is very

-S/he is absent-minded / selfish.

-He is a sleepy-head. He often oversleeps.

-Sally is an outgoing person.

-She has got a charming personality.

-His / Her stepmother was wicked / cruel / heartless / vicious.

-She always treats everybody with

strict.

-I like easy-going people.

-S/he is a chatterbox / too chatty.

-He’s unreliable. He never arrives on time.

respect.

-S/he is very ambitious.

საგნის აღწერა -It’s big / small / clean / dirty / strong /long.

-What kind of ball do you play baseball with?

-How large is your classroom?

-What does your room look like?

-What’s the length / width / depth/ breadth of…?

-It’s narrow / wide / broad / square…

-The knife’s sharp.

-The room is tidy / messy.

-It’s tiny / uge / gigantic.

1.4. გემოვნება / შეფასება

მოწონება / არ მოწონება -I like it.

-I don’t like this idea...

-That’s a good idea.

-I enjoyed the party.

-I didn’t like it at all.

-I’m fond of…

-Do you like jazz?

-It’s OK. /fun /good /great / wonderful.

-I like neither…nor…

-I don’t like it either.

-I’m crazy about …

-I like both.

-Do you like cooking?

-No, I don’t. I can’t even make coffee.

-Neither can I.

-The film was boring.

-That’s a good plan. Let’s carry it out together.

აზრის / შთაბეჭდილების / პოზიციის გამოხატვა

-That’s right / wrong!

-It's not right!

-In my opinion…

-I’m sure about it.

-What’s your idea about…?

-I think so.

-I prefer…

-I agree / quite agree / disagree / don’t agree.

-Right! You are (quite) right / wrong.

-I don’t believe it’s true.

-I’d like to say…

-That’s my opinion.

-To my mind…

-I think we’d better...

-I prefer playing chess to cards.

-I’m afraid I can’t agree with you.

-I think the opposite.

-Are you kidding?

-I’d probably…

-It sounds quite likely / true / fine / wonderful.

-What do you think of…?

-Magnificent!

-Your task is as difficult as mine.

-I doubt about it.

1.5. საჭიროება / მოთხოვნილება / სურვილი

საჭიროება / სურვილი / მოთხოვნილება

-I wish…

-I’d like to…

-I need …

-I’m willing to…

-I’d rather….

-What do you think I should do?

-You should / ought to…

-I wish I lived in a big city.

-I would recommend…

-You need to take this course.

-I suggest you apply for the Exchange Program.

-What do you want me to do?

-He loves talking to elderly people.

-What should I do? -Do you have to leave early?

-He is used to living alone.

-He made me …

1.6. გრძნობები /ემოციური რეაქციები

სიხარული /

კმაყოფილება

-I’m so / very happy / glad!

-Oh, how happy I am!

-I feel so excited!

-I could not even think about it.

-Really? I can’t believe it!

-He was pleased.

-How nice of you to come and see me!

-I’m so delighted!

-It was great / wonderful.

-All these made me extremely happy.

-I’m willing to…

-I am / feel impressed.

-Yes, I was greatly impressed.

უკმაყოფილება / გაბრაზება

-I am / got (so) angry.

-Don’t be / get angry at…

-It's so selfish / boring!

-I expected better.

-I’m a little annoyed.

-Rather poor!

-She was so disappointed.

-What are you worried about?

-What a shame!

-What’s everybody so angry

about?

-You always try to find some excuse!

-He was furious at…

სინანული -Sorry, to hear that. -What a pity!

-I feel very sad

-I’m so sorry.

-It makes me feel so sad.

about it.

-I greatly regret what I said.

შიში -I’m so frightened.

-I'm afraid of …

-I’m so scared.

-It was a scary story!

-Sorry, I didn’t mean to frighten you.

-S/he was trembling /shaking all over with fear.

ეჭვი / ვარაუდი -I doubt about it.

-Maybe / Perhaps…

-I’m not (quite) sure.

-It seemed to me…

-I suppose…

-Who knows?

-What happens if…?

-Are you sure?

-He could / might / must be…

-I wonder…

გაკვირვება -Really?!

-How / very / so strange!

-I'm so much surprised!

-Is that so?

-What a surprise!

-Oh, come on!

-You must be joking?

-Very strange indeed!

-What exactly do you mean?

-Really? I can’t

-What’s the matter?

-Wow.

believe it

-Is that so?

-Why?

ინტერესი -I like doing…

-I’m good at…

-I’m fond of…

-I'm interested in…

-I feel like…

-I’m keen on…

ინდეფერენტულობა -I don't mind.

-Who cares?

-I don't care.

-I'm not interested in...

-It makes no difference.

-As you like.

-Nothing special.

SegrZnebebi -I'm sleepy.

-I'm tired / hungry / thirsty / full.

-I’m hot / cold.

-I’m sick / miserable.

-I feel happy / sad.

-I’m lonely.

1.7. დროში ორიენტირება

დროში ლოკალიზება

(საათი / დღე-ღამის მონაკვეთი /თარიღი / წელიწადის დრო)

-It's morning / afternoon / evening / night now.

-In the morning / afternoon / evening; -At night.

- What time / When does your train leave?

-At 10 a.m / p.m.

-In a couple of days.

-Next spring.

-By the end of the

-What time is it / What's the time?

-It's 5 o'clock / 5 to six / half past three.

-What’s the date today?-It’s May 1, 2005.

-What day is it today -It's Monday.

-Which season do you like best?

-I like winter / spring…

-By 12 o'clock / hat time…

-Not long / Long ago…

-In those days…

-In a fortnight…

-In a week / month.

-Just a moment / second, please…

-At the same time.

-How early do you get up?

XX century…

- In…B.C. /A.D.

-Nowadays…

-Quite recently…

-In the leap year…

-Yesterday / the day before.

-What is today's / tomorrow's date?

-Today's / omorrow's date is …

ქრონოლოგია -Then

-After / efore that…

-First…then…

-Firstly / Secondly…

-At first…

-The first step / the second step…

-From beginning to end…

-Next month / year…

-Now…then…

-On the following day.

-In / at the end…

-Finally…

-Last / At last…

-Lately / Lastly…

სიხშირე -I often / sometimes / usually / always regularly / generally

-Once a week / twice a year / three times a day / per day.

-Every now and then…

/never…

-From time to time ….

-Once more…

-Again…

-Every day / week / month / year...

-How often?

-Every four years…

-Every other day /week.

-Hardly ever…

ხანგრძლივობა -How long does it take you to…?

-It takes me 20 minutes to…

-During the lesson…

-How long are you going to stay?

-For a second / while…

-Forever…

-All day long…

-I've been here since Tuesday.

-For a long time.

-S/he is still here.

-He was working all night.

-While reading…

-The whole day / night evening…

-All the year round…

-From early in the morning till late at night.

სიჩქარე -I don’t like driving fast / slowly.

-The car stopped too suddenly and turned too quickly.

-Hurry up! We are late.

-You are as slow as a tortoise.

-S/he learns languages surprisingly quickly.

-How fast does he run?

-He usually drives fast but carefully.

1.8. სივრცეში ორიენტირება

ადგილმდებარეობა -The piano is / next to / in the middle of the …

-It's here / there…

-On the left / on the right.

-On the ground / first floor…

-Is it in front of / behind the …

-How far / near is the train station from here?

-It’s on the third floor.

-At the top / the bottom…

-Above / below…

-The escalator is over there.

-I’m looking for…

-Where is the car park? It’s on the opposite side.

-Do you know where she is?

-In the centre /l eft / right hand corner…

-Georgia is a republic in the Caucasus.

-Could you tell me where…is?

-There is a beautiful lake very close to the hotel.

მიმართულება

-Can you read the road map? -Tell me please how I can get to...?-Go straight ahead / turn left / right…

-Which way? -This way, please!

-Do you know how to get to…?

-Is this way to…?

-If you want to cross the road use the footpath.

-It's near, in a walking distance.

-My house is at the end of the road.

-Excuse me. How do I get to the nearest post office, please?

1..9. .ნებართვა / ვალდებულება / აკრძალვა

ნებართვა /ვალდებულება / აკრძალვა

- May / Can I borrow your pencil?

-Will you allow me...?

-One can’t park here.

-Be careful!

-Keep off the grass!

-Don't drop litter on the floor!

-Do you mind…?

-You must obey the school rules.

-Don't feed the animals in the zoo!

-No smoking! / No entry!

-Cross now! / Look left!

-You’ll get hurt.

-Don’t get lost!

-You ought to listen to the instruction.

-Fire exit. Danger!

-If you hear the fire bell / alarm, walk down the stairs, don’t use lifts / elevators.

1.10. ლოგიკური კავშირები

მიზეზი / შედეგი /

პირობითობა / მიზანი

-He can’t speak German, so he can’t understand me.

-He felt sick, that’s why he lost the game.

-He hurt his leg because he slipped on the wet floor.

-If I have much money I’ll…

-I was born in England but grew in Egypt.

-Because of the rain we missed the picnic.

-S/he came here to / in order to learn

-I know this must be true

because …

-Tom was so lazy that he lost his job.

-If I were you I would…

-The sun was shining but it was cold.

-S/he opened the window in order to get some fresh air.

-The car was too expensive for him to buy.

-S/he is always late

-She is upset because her car is stolen.

-If I didn’t like my job I’d give it up.

-I wanted to calm him down, but I couldn’t.

-The faster was the wind, the louder was the noise.

-I need to get a part-time job in order to earn money.

-He is so careful that he never makes mistakes.

English. because…

1.11. ინტერაქცია საკლასო ოთახში

მასწავლებლის მითითებები / მოსწავლის მიმართვები

-You’ll find the exercise at page…

-Turn the page over, please.

-Read the text to yourselves.

-Let’s play bingo...

-Can you correct / describe…?

-What do you mean?

-Let’s work in pairs!

-Get into the group of three / four!

-Hurry up!

-Shall I read?

-Listen to the tape, please.

-May I clean the board?

-Let’s move on to the next page…

-Who will make a presentation?

-Would you like to start Ann?

-Is there any word you are unfamiliar with?

-That will do, thank you.

-Take your time. There is no rush.

-Let’s work in teams.

-Put the sentences in the right order.

-Let’s get started.

-You will easily get it.

-Sorry, I didn’t know anything about it.

-I want you all to attend the meeting tomorrow.

-Let’s move on to the next point.

-As we are short of time…-Take a while before you get familiar with the instructions.

-You’ll have several assignments.

-You don’t have to rush.

-You needn’t rush.

-If I fail the test will I have to take it again?

-Can I use the dictionary?

-I need to be at the doctor’s office at ten, can I go?

-Am I right?

-Can you help me?

-It's not clear.

-I don’t understand.

-What’s the Georgian / English for…?

-I’ve not finished yet.

-I didn’t get it / I don’t know the answer.

-Shall I do it alone or work with my partner?

-Can you explain it again, please?

1.12. სხვადასხვა -Well…

-Luckily…

-Oh! I see…

-Unfortunately…

-I mean…

-So…

2. ლექსიკა2.1. ინდივიდი2.2. ინდივიდის გარემოცვა2.3. აქტივობები2.4. ორიენტირები2.5. დღესასწაულები და ზეიმები

რუბრიკა მაგალითები VII კლასისათვის

მაგალითები VIII კლასისათვის

მაგალითები IX კლასისათვის

2.1. ინდივიდი

სხეული forehead; cheek; chin; wrist; palm; nail; neck; bone; finger,

tongue; toes; back; ankles; skin; eye-lid; eyebrow; brain; heart; shoulder; lungs; liver; scull; knee; stomach; blood;

გარეგნობა appearance; slim; round / oval face; ugly; thin / long fingers; fat; turned-up nose; pale; thick/thin brows; beautiful; lovely; plump; dark / straight / curly / wavy hair;

good / pleasant-looking; blond plaited hair; handsome; dimpled chin; freckled face; tall; short; bearded; mustached; masked; bald; wrinkled forehead;

დახასიათება polite; good-mannered; devoted; bright; honest; educated; rude; nervous; evil; curious; shy; wise; careful; strange; stupid; slow; mean; greedy; cross; powerful; noisy; careless; funny;

hard-working; sociable; brave; patient / mpatient; responsible; practical; witty; perfect, honey-tongued , gentle, good-humored; poor; tactful; diplomatic; guilty; shocked; talkative; tactical;

ტანსაცმელი / აქსესუარები

raincoat; pullover; jacket; suit; blouse; pants; tights; slippers; pyjamas; trainers; sandals; ring; sneakers; scarf; mittens; dress; handbag; umbrella; brooch;

overcoat; fur coat; gloves; skirt; sweater; nightgown; underwear; undershirt; socks; shoes; cloak; swimming-suit; belt; bracelet; chain; earrings; sun-glasses;

ჰიგიენა shampoo; comb; sponge; hair brush; soap; towel; gel; tooth paste / brush;

vanishing / hand cream; hair / body care; perfume; make up; toilet paper;

ჯანმრთელობა

medicine; cough; sneeze; ill; appointment; doctor; injection;

sharp pain; hospital; weak;

patient; dentist; injured; fever; sick; virus; blood test / pressure; ambulance; healthy; pulse; infection; symptom; wound;

pills;

high temperature; prescription;

soar throat; disease;

შეფასება / ემოციური რეაქციები

good; bad; interesting; funny; awful; cry; laugh; hate; feel; smile; love; be/get angry; get pleasure; like; be astonished;

amazing; tremble; wonder; sob; get cross / excited; be surprised; shout; weep; get upset; stand something; suffer; feel pity;

პროფესია / ხელობა architect; attendant; movie star; policeman / woman; lawyer; detective; plumber; journalist; artist; carpenter; explorer;

2.2. ინდივიდის გარემოცვა

ადამიანი Ms./ Mrs./ Miss…; child; man; woman; guest; person; baby; people; toddler; fellow queen; king; prince; princess;

Madam; Sir; adult; crowd; neighborhood; kid; foreigner; partner; school /class mate; teenager; friend;

lady; gentleman; traveler; hero / heroine; visitor; host; boy / girlfriend; male / female; the old / young;

ოჯახი / ნათესავები grandson / daughter / children; family; twins; cousin; aunt;

uncle; niece; nephew; parents;

wife; an only son / daughter; child; close / distant relatives; an adopted child; husband; step mother…

ეროვნება /

წარმომავლობა

Georgian; Irish; from Spain / Australia; African by origin; European; Native American;

საზოგადოება / სახელმწიფო

democracy; Royal; President ; Monarchy ; Mayor; Republic; Parliament; kingdom; citizen; constitution; law; revolution; flag; EU; refugee; hostage;

goverment; public ; MP; emblem ; human /children’s rights; immigrant; culture ; The Houses of Parliament ; society; politics; problem ;

დედამიწა / გეოგრაფიული დასახელებები

land; island; Europe; America; country; Georgia; Tbilisi; Great Britain; London; the USA, Washington D.C.; state; the Thames; capital; Africa;

continent; The British Isles; Australia; Asia; The United the Atlantic Ocean; coast; city; the Black Sea; valley; territory; peninsular; mainland;

South /North Pole; jungle; plain; border; port; harbor; shoreline; Sahara; Arctic; North / South sea shore; Japan; Antarctic; gulf; population;

ბუნება /

ბუნების მოვლენები

(ამინდი)

sky; sun; moon; stars; cloud; hill; mountain; wood; forest; weather; field; plant; sea; lake; shells / stone; air; water; rain; wind; fog; snow; sunshine; ice; ground; cold;

earth; nature; sun set / rise; rock; ocean; pond; beach; climate; heat / frost; mist; hail; rainbow storm; lightning; shower; still weather; snowflakes; cloudy / clear sky; mine;

cave; solar system; rainfall; dry air; natural resources; current; river; ecology; minerals; stream; space; flood; disaster; fauna; waterfall; axis; meadow; desert; coal; pole; wildlife; storm;

ქალაქი town; street; traffic-lights; motorway; roundabout; park; pedestrian; suburb; sidewalk; traffic jam; airport; railway station; shop-windows; car park;

road; crossing; avenue; square; rush hour; district; monument; cemetery; escalator; prison; parking lot; downtown; Police Station; highway; sightseeing;

სოფელი countryside; vegetable garden; orchard; farm; stable; well; gate; fence; fire-place; vine-yard; mill; harvest; path; stream; vintage;

საცხოვრებელი ადგილი

house; flat; bed / dining / sitting room; study; kitchen; dishes; bathroom; key / lock; down / up stairs; garage; cellar; hotel; brick; cottage;

apartment; attic; lift / elevator; tiled roofs; chamber; closet; urban / rural area; camp; hut; floor / storey; villa; inn; rancho;

block of apartments; hotel; landlord; maid; skyscraper; residence; cabin; abroad; estate ; campus; terrace; motel; rent; hostel;

ავეჯი / საყოფაცხოვრებო ნივთები

furniture; cupboard; wardrobe; bed-side table; photo album; carpet / rug; bed-cover; cooker; kettle; sink / bath / tub; broom; iron; coffee grinder; fridge; mixer; mug; TV set; hammer;

cradle; cot; houseware goods; pail; wine-glass; tray /ashtray;

plug; couch; aquarium; lamp;

bulb; linen; blanket; saucepan;

stove; rope; cash book; mat;

looking glass; screwdriver; nail;

dish- washer; computer;

air-conditioner; electric heater; curtains; phone; kitchen equipment; garbage bin / can; cork-screw; bedspread; sheet; pillow case; cushion; bucket; suitcase; tools; microwave;

pliers; toaster; drill;

სკოლა school; teacher; student; bell; English; Georgian; Math; gym; Physical Education; break; group; schoolgirl / boy / mate; register; watchman; overhead projector; flash cards; folder; binder; time-

Geography; Biology; science; staffroom; library; librarian; diary; poster; register; musical instruments; principal / head teacher; sports ground; printer; time-

Civics; semester; schedule; team; lab; foreign languages; grammar; literature / debate club; poem; novel; conference hall; head-teacher’s office; certificate; future plans; story; main idea;

table; beginning; end;

table; copier; team member; diary;

სავაჭრო ობიექტები (პერსონალი / ინვენტარი)

supermarket; book-store; clothes store; cash desk; newspaper; money; line; check; customer; shop assistant; counter; scales; stationery; bookstall;

grocery; dairy; baker’s; weight; candy store; mall; musical shop; druggist; drug store; queue; booking-office; bill; label; shop keeper; price; shopping centre;

სურსათი tea; sugar; sausage; rice; milk; bread; spaghetti; egg; mineral / fizzy water; coke; jam; jelly; marmalade; cookies; apples; tomatoes; flour; ingredients;

fruit; pineapple; carrot; beet; juice; veal; bacon; beef; oil; mutton; cheese; ketchup; butter;

vanilla ice-cream; pumpkin;

chicken; pork; whisky ; wine; soft / alcohol drink; champagne; ham; yogurt; doughnuts; fish;

კვება / კვების ობიექტები / კერძები / პერსონალი

café; McDonalds; menu; meals; breakfast; lunch; dinner; dish;

supper; dessert; recipe; cook; chips; sandwich; hamburger; steak; soup; pizza; roast meat; scrambled eggs;

fried chicken; Christmas pudding;

roll; soup;

fast food; coffee-house; room service; vacant table; healthy / junk food; first / second / main

course; fish and chips; hot dog; pancakes; fried potatoes; tart; delicious food;

restaurant; waiter / waitress; night bar; refreshments; wine; hot /cold cereal with milk; fresh / frozen food; lamb; tasty / disgusting food; chops;

ტრანსპორტი / პერსონალი

car; bus; trolleybus; taxi; underground; motor-cycle; bicycle; train; railway; air plane; boat;

cab; on board the ship / plane; railroad; carriage; platform, compartment; passenger;

vehicle; gas / petrol station;

wheel; breaks; baggage; van ; yacht; truck; tram;

pilot; bus stop; lorry; traveler; driver; railway; airport;

porter; air hostess / stewardess; journey;

ship; sailor; captain; vacant seat;

conductor;

air-liner; waiting room; ticket collector; helicopter;

კულტურის / სპორტის ობიექტები / პერსონალი

movie theatre; cinema; cartoon film; theatre; actor; actress; puppet show; stage; circus; clown; acrobat; museum; guide; match; swimming pool; ring; sportsman; tennis court;

musical theatre; film director / producer; screen; cinema-goers ;

audience; picture gallery; judo;

world cup; trainer; competitor;

karate; skiing; fencing; stadium;

wrestling; Olympic Games; gold

/ silver / bronze medal;

Opera House; concert hall; singer; musician; composer; ballet; first night performance; spectator; painter / artist; temple; exhibition; sculptor; winner; loser; baseball; coach;

ფოსტა / პერსონალი

stamp; envelope; postman; letter / mail-box; post office; postcard; mail / air mail; address; parcel; postcard; telegram form;

paper boy; insured letter; postmark; express mail; special delivery; zip / area code; post / greeting card;

საკომუნიკაციო საშუალებები

phone / telephone; mobile / cell

phone call / ring / number;

phone-card; receiver; phone box / booth; phone-book; fax; fax machine; e-mail;

მედია media; press; newspaper; article; journalist; interview; logo; news; gossip column; crime; report;

radio / television companies;

magazine; booklet; robbery;

latest news; studio; radio / television; channel; publisher; show; review; advertisement; headline; program; reporter; information; kidnapping;

2.3. აქტივობები

ყოველდღიური აქტივობები

(შინ / გარეთ)

help; taste; smell; forgive; worry; hug; lock; wish; need; visit; spend; cut; have meals; work; have a bath; watch; put on; take off; bring; speak; play; cook; boil; fry; peel; shave; mix; roast;

look after; take care; joke; build; sleep; refuse; lie; quarrel; relax; expect; behave ; work; tidy up; feed; wear; advise; find; hope; get together; turn on / off; buy; express one’s opinion / attitude;

take care off; make the bed; warm up; gather; avoid; blame; complain; complete; fix; allow; announce; quarrel; hesitate; mend; damage; destroy; digest; gossip; react; feel;

სკოლაში test; miss; borrow; manage; obey; inform; start; explain; think; participate; know; try; predict; understand; agree; listen; write;

answer; teach; count; compare; translate; improve; argue; talk; realize; share; correct; discuss; describe; calculate;

analyze; remember; debate; guess; get interested in; solve problems; respond; question; predict; imagine;

ტელეფონით სარგებლობა

dial; phone; hang up; hold on; answer; redial; send / receive a message;

engaged / busy line; to make a local / international call; to leave a local message;

დასვენება / გართობა

have a holiday; go to a concert hall / pera; ride on a merry-go-round; see the film; dance; play games; do gardening; relax; take pictures; watch TV; hike;

enjoy; have a good time; do puzzles / crosswords; dream, fish; play computer; listen to the music; relax; decorate / celebrate; enjoy; hunt; entertain;

სპორტი /

ფიზიკური აქტივობები

win; lose; reach; climb; jump; compete; score; roller-blade; jog; play football / basketball / soccer; ride;

swim; do exercises; train; run; climb; ski; skate; ride; reach; take part in; score; cycle; become a champion;

მომსახურება hire a taxi; order; weigh; sell; choose; call a doctor; examine; go / do the / shopping; deliver; send; get on / off; pay money;

receive; close; open; wrap; serve; register; prescribe; get a haircut; mend; cancel; serve; order; book a ticket; make a reservation;

reserve; stay at a hotel; insure the house; cash a check; get a loan; fill the application form; send a fax / e-mail; sigh; cancel;

Mმგზავრობა / გადაადგილება

travel; book tickets; hurry; leave; sail; go on a trip; have a journey; ride; drive; arrive;

park; take / catch the train; miss the train; land; wave good bye; travel around the world;

wish a pleasant journey; stroll; wander; hitchhike; climb; have an accident;

2.4. ორიენტირები

დრო time; watch; clock; half / quarter of an hour; past / to; calendar; usually; late; early; a.m./ p.m.; last night / week; present; past;

century; today; the day after tomorrow; now; the day before yesterday; soon; at present; tomorrow; the other day;

age; just; the whole time; period; daytime; while; long time ago; recently; suddenly;

წელიწადის დროები seasons; autumn; fall; winter; spring; summer;

თვეები months; January; February;

March; April; May; June;

July; August; September;

October; November; December;

კვირის დღეები week days; fortnight; Sunday, Monday; Tuesday; Wednesday; Thursday; Friday; Saturday; weekend;

დღე / ღამე day; morning; afternoon; noon; evening; midnight; midday; night; tonight;

ქრონოლოგია first of all; at first; now …then; firstly…secondly; then; before; day by day; at/in the end;

სიჩქარე fast; quick / quickly; slow / slowly; speed; frequently;

სიხშირე sometimes; seldom; rarely; often; always; never; from time to time; occasionally;

ხანგრძლივობა forever; from now on; all day long; for a long time;

ქვეყნის მხარეები West; East; North; South; Northern; Southern; Western; North East; South West,

South East; central;

ადგილმდებარეობა place; space; in two meters’/ miles’ distance; near; far; left; right; down; up; into; inside; opposite; close; next to;

მახასიათებლები full; empty; fresh; hard; bitter; modern; delicious; sharp; free; comfortable; uncomfortable; fashionable; old-fashioned;

ზომა / ფერი / ფორმა / წონა / შემადგენლობა

large; small; red; blue; great; brown; wide; dark; light-blue; round; oval; triangle; figure; narrow; weight; iron; gold;

huge; tiny; jumbo; shiny; flat; deep; square; pound; bronze; velvet / cotton; shape; heavy; light; milky; kilogram; silk;

ტემპერატურა high / low temperature; below / above zero; Celsius / Fahrenheit;

რაოდენობა Many; much; few; little; numerous; great number of;

რიცხვები odd; even; thousand; million; billion; tenth; twenty-fifth; figures; two-thirds;

two and a half; two thirds; quarter; addition; multiplication; division; one point four;

2.5. დღესასწაულები და ზეიმები


celebration; congratulations; holidays; Halloween; presents; New

festival, Mother’s / Valentine’s

Day; Easter;

Independence Day; Folk music; coronation; cultural / moral values; Royal

Year; decorations; Birthday / Christmas party; Santa Clause; Christmas carols /tree;

gift; color eggs;

a day off; candles; Tbilisoba;

Thanksgiving; costumes / masks;

carnival ; occasion ; habit; April

Fool’s day;

tradition; inauguration; souvenirs; custom ; cultural diversity ;

გრამატიკაგრამატიკის სწავლება საკომუნიკაციო მიზნებს უნდა ემსახურებოდეს. ყველა სახის გრამატიკული

მოვლენის განხილვა კონტექსტშია სასურველი და არა კონტექსტისგან მოწყვეტით. წესებისა და ტერმინების ზეპირად სწავლება არ არის რეკომენდებული. მოსწავლეს საშუალება უნდა მიეცეს დააკვირდეს, ამოიცნოს და კონტექსტში გამოიყენოს გრამატიკული თავისებურებები და კონსტრუქციები. სასურველია:

გრამატიკული მასალის მიწოდება სახალისო, ადვილად გასაგებ ზეპირ თუ წერილობით საკომუნიკაციო სიტუაციებში, ენობრივ მასალაზე აგებული დიდაქტიზებული ტექსტების მეშვეობით.

მრავალფეროვანი აქტივობებისა და სავარჯიშოების შეთავაზება.

3.1. არსებითი სახელი3.2. არტიკლი3.3. ზედსართავი სახელი3.4. რიცხვითი სახელი3.5. ნაცვალსახელი3.6. ზმნა3.7. ზმნიზედა3.8. წინდებული3.9. კავშირი3.10. ნაწილაკი3.11. რთული სიტყვების წარმოება3.12. წინადადება3.13. წინადადების წევრები3.14. პირდაპირი და ირიბი ნთქმა3.15. სტრუქტურები

3.1. არსებითი სახელიNoun

თვლადი / უთვლადი არსებითი სახელები – Countable / Uncountable Nouns;

კუთვნილებითი ბრუნვა – Possesive case;

მხოლობითი / მრავლობითი რიცხვი – Singular / Plural Number;

წესიერი და არაწესიერი ფორმები;

გაარსებითებული ზედსართავი სახელი – (the old, the poor);

3.2. არტიკლი Article

განსაზღვრული არტიკლი - Definite Article;A

განუსაზღვრელი არტიკლი - Indefinite Article;

ნულოვანი არტიკლი - Zero Article;

განსაზღვრული, განუსაზღვრელი, ნულოვანი არტიკლების გამოყენების ზოგადი თავისებურებები;

3.3. ზედსართავი სახელი

Adjective

შედარების ხარისხები - Comparison of Adjectives;


შედარების კონსტრუქციები - (as+adj.+as, so(as)+adj+as,

less+adj.+than), etc.;

არსებითი სახელი ზედსართავის ფუნქციით - Using Nouns as Modifiers (office building, friend's house; vegetable soup);

3.4. რიცხვითი სახელი

Number

რაოდენობითი რიცხვითი სახელები - Cardinal Numerals; რიგობითი რიცხვითი სახელები - Ordinal Numbers; თარიღი - Date (using numbers to write dates); წილადები / ათწილადები – Fractions / Decimal Fractions;

3.5. ნაცვალსახელი

Pronoun

პირის ნაცვალსახელები – Personal Pronouns (subject / object forms);

განუსაზღვრელი ნაცვალსახელები - Indefinite Pronouns; კუთვნილებითი ნაცვალსახელები - Possessive Pronouns / Possessive

Adjectives; ჩვენებითი ნაცვალსახელები - Demonstrative Pronouns; უკუქცევითი ნაცვალსახელები - Reflexive Pronouns; მიმართებითი ნაცვალსახელები – Relative Pronouns; უპირო ნაცვალსახელები - Impersonal Pronouns (you, one, they);

3.6. ზმნა

Verb

წესირი / არაწესიერი ზმნები – Regular / Irregular Verbs; დამხმარე ზმნები - Auxiliary Verbs; გარდამავალი / გარდაუვალი ზმნები – Transitive / Intransitive Verbs; მოდალური ზმნები / ფრაზები - Modal Verbs / Phrasal Expressions;

(can, may, must, need, should, ought to, to be able to; to have to; to begin to; had better; would rather);

ფრაზული ზმნები – Phrasal Verbs (look at, for, after; take care of);

დრო –Tenses;

მოქმედებითი გვარი – Active Voice:

Present / Past / Future Simple;

Present / Past /Progressive;

Present / Past Perfect;

Different ways of expressing future action (to be going to, Present Continuous;

Present Simple);

ვნებითი გვარი – Passive Voice:

Present / Past / Future Simple;

3.7. ზმნიზედა

Adverb

დროის / ადგილის / სიხშირის / ხარისხის ზმნიზედები - Adverbs of Time / Place / Quantity / Quality;

შედარების ხარისხები – Comparison of Adverbs;შედარების კონსტრუქციები - as+adv.+as, so(as)+adv.+as, etc.;

3.8. წინდებული

Preposition

დროის / ადგილის / მიმართულების აღმნიშვნელი წინდებულები - Prepositions

of Time / Place / Direction;

3.9. კავშირი

Conjunction

and, but, or, for, either…or, neither… nor, both, if, because, when, which, who, as soon as, until; so…that, etc.;

3.10. ნაწილაკი

Particle

not, even, just, still, almost, too, either, as well as, etc.;

3.11. რთული სიტყვების წარმოება

Word Formation

წარმოებული სიტყვები - Using affixes -er, -ian, –es, -ion, -ness, -ly, -y, -ness, -able, -ful, -ish, -al, -ic,

-less, -y, etc.;

un-, ir-, dis-, im-, ir- , ly- un-, dis- etc.;

შედგენილი სიტყვები – Compound Words (looking-glass, twenty-two);

3.12. წინადადება

Sentence Types

მარტივი წინადადებები - Simple Sentences; რთული თანწყობილი წინადადებები – Compound Sentences; რთული ქვეწყობილი წინადადებები (კავშირებით: that, when, so,

that's why etc.) – Complex Sentences; პირობითი წინადადებები - Conditional Sentences and Wishes; (Cond. I, II) თხრობითი წინადადებები – Declarative Sentences; ბრძანებითი წინადადებები – Imperative Sentences; კითხვითი წინადადების ტიპები - Forms of Questions (Yes/NO, WH,

Tag, Or questions); უქვემდებარო წინადადებები - It ( you, they, one) - as a subject;

3.13. წინადადების წევრები

Parts of the Sentence

ქვემდებარე - Subject; შემასმენელი - Verb (Predicate); დამატება - Object; რთული დამატება – Complex Object ქვემდებარის შეთანხმება შემასმენელთან – Subject -Verb

agreement;

3.14. პირდაპირი და ირიბი თქმა

Direct and Indirect (reported) Speech

პირდაპირი და ირიბი თქმა მტკიცებით / კითხვით / უარყოფით წინადადებებში – Statements / Questions / Commands / Requests in Direct and Indirect Speech;

დროთა თანმიმდევრობა – Sequence of Tenses;

3.15. სტრუქტურები

Structures

There is /There are, Let me…, etc.

4. სოციოკულტურა და კულტურა (დასაშვებია მოცემული ინფორმაციის ქართულად მიწოდება)

დღესასწაულები და ტრადიციები: რამდენიმე დღესასწაული, მათი თავისებურებები, დეკორაციები, ტრადიციული კერძები, პერსონაჟები და სხვა;

პურობა: კვების რეჟიმი, ინგლისურენოვანი მოზარდის ტიპიური საუზმე, რამდენიმე კერძის დასახელება და სხვა;

მომსახურება: ტრანსპორტის სახეობები, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილები;

საკუთარი სახელები და კნინობითი ფორმები;

ინგლისურენოვანი ქვეყნები და მათი დედაქალაქები: (დიდი ბრიტანეთი, აშშ, ავსტრალია);

ყმაწვილთა ცხოვრება: დღის რეჟიმი, თავისუფალი დრო / გართობა / დასვენება; მონაწილეობა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში; ურთიეთობები; გატაცებები;

გეოგრაფიული ცნობები ინგლისურენოვანი ქვეყნების შესახებ;

ზოგადი ცნობები ინგლისის / აშშ პოლიტიკური წყობის შესახებ;

რამდენიმე ისტორიული მოვლენა;

რეგიონალური თავისებურებები;

რამდენიმე დიდი ქალაქი, მდინარე;

საბავშვო ნაწარმოებები, იგავ-არაკები და ლეგენდები;

ცნობილი ადამიანები ინგლისურენოვანი სამყაროდან: რამდენიმე ისტორიული პირი, ხელოვანი, სპორტსმენი, პოლიტიკოსი;

ცნობები ინგლისურენოვანი ქვეყნებისა და საქართველოს ურთიერთობებიდან;

საბაზო საფეხურის რუსული ენის პროგრამის შინაარსი (6.09.2007 N 808)

VII-IX კლასიპანორამა

სამეტყველო ფუნქციები სოციალური ურთიერთობის დამყარება –მისალმება, დამშვიდობება, მოკითხვა,

პიროვნების წარდგენა, თავაზიანი მიმართვა, მობოდიშება, მადლობის გადახდა და სათანადო პასუხი, თხოვნის გამოხატვა, გაფრთხილება, ცუდად გაგებულის გარკვევა, კეთილი სურვილების გამოხატვა, წახალისება\ შექება, მილოცვა, შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა, ინტერაქცია სუფრასთან( სახლსა და საზოგადოებრივი კვების ობიექტებში), ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტებში, ინტერაქცია მგზავრობისას, კამათისას პოზიციის გამოხატვა, დასაბუთება, საკუთარი პოზიციის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა, სატელეფონო საუბარი, არაოფიციალური\ ოფიციალური წერილი

ინფორმაციის გაცვლა ---საკუთარ თავზე ან პიროვნებაზე პირადი მონაცემების შესახებ (სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი), ეროვნებისა და წარმომავლობის შესახებ, თავისუფალი დროის გატარება, პროფესიის\ხელობის შესახებ, ჯანმრთელობის შესახებ, ამინდის შესახებ, სურვილის შესახებ,

აღწერა/დახასიათება - ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი; საგნის, ცხოველის შესახებ

თხოვნის გამოხატვა გემოვნების გამოხატვა\ გატაცებები ემოციების, გრძნობების გამოხატვა—ბრაზი, უკმაყოფილება, სინანული, გაღიზიანება,

გაკვირვება, ინტერესი, ინდეფერენტულობა, სიხარული, აღფრთოვანება, კმაყოფილება

შეგრძნებების გამოხატვა დამოკიდებულებების\ შეფასებების გამოხატვა დროში ორიენტირება—ლოკალიზება, სიხშირე, ხანგრძლივობა, ქრონოლოგია, სივრცეში განთავსება---ადგილმდებარეობის მითითება, გზის, მიმართულების ,

დანიშნულების ადგილის მითითება, ლოგიკური კავშირები – ოპოზიცია, ირიბი ნათქვამი ნებართვა, ვალდებულება, აკრძალვა, რჩევის მიცემა ინტერაქცია საკლასო ოთახში

ლექსიკა

ინდივიდი – გარეგნობა, ხასიათი, , ჰიგიენა \აქტივობები, ჯანმრთელობა/ავადმყოფობა/აქტივობები, შეფასება და ემოციური რეაქციები

აქტივობები – აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები, ტელეფონით სარგებლობა ინდივიდის გარემოცვა – ადამიანები, ოჯახი, საზოგადოება და სახელმწიფო,

განათლება, ენა, საცხოვრებელი ადგილი\ აქტივობები, ავეჯი/საყოფაცხოვრებო ნივთები/აქტივობები, სავაჭრო ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, სურსათი, კვების ობიექტები/აქტივობები, მგზავრობა-გადაადგილება, კულტურული ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, ბანკი\პერსონალი\აქტივობები, მედია, გასართობები\ თავისუფალი დრო\აქტივობები,

ორიენტირები – დრო: სეზონები, თვეები, კვირის დრეები, დღის მონაკვეთები, საათი სივრცე: ქვეყნის მხარეები, ადგილმდებარეობა. მახასიათებლები: ფერი, ფორმა, ზომა,ქონა, რაოდენობა, ტემპერატურა, შემადგენლობა, მასალა რიცხვები

გრამატიკაორთოეპია სოციოკულტურული და კულტურის სფეროს თემატიკა

სამეტყველო ფუნქციები

ლინგვისტური რეალიზების ნიმუშები

VII კლასისთვის


VIII კლასი


IX კლასი

სოციალური ურთიერთობის დამყარება

მისალმება Здравствуй(-те) ! Привет! Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер!

Какая встреча! Рад(а) вас

(тебя) видеть!

დამშვიდობება До свидания! Пока!

До встречи. До встречи в Новом году!

Всего доброго! Увидимся.

Прощайте!მოკითხვა Как дела?

Хорошо. Неплохо. Так себе.

Нина, как твои дела?

Что нового? Как ваше (твое)

здоровье?

Как поживаешь(-ете)? Как жизнь?

Как успехи?პიროვნების

წარდგენა(По)знакомьте

сь (-ся) , это мой (-я) друг( сестра)!

Познакомьтесь с моим другом (моей сестрой)! Очень приятно.

Приятно (с вами) познакомиться!

Мы уже встречались. Вы(ты) меня не узнаёте(-ёшь)?

თავაზიანი მიმართვა

Ирина Константиновна, вы что-то сказали?

Скажите, пожалуйста,...

Молодой человек,... Девушка,...

Извините, вы не (под)скажете,...?

Будьте добры, ...

მობოდიშება Извини(-те), где Виктор?

Простите, я (не) хотела бы...

Простите, пожалуйста...

Извини(те) за беспокойство. Прости(те) за...

მადლობის გადახდა და სათანადო პასუხი

Спасибо. Большое спасибо. Пожалуйста.

Спасибо тебе \ вам за... Не за что.

Спасибо за то, что ты помог мне.

Не стоит благодарности.

თხოვნის გამოხატვა

Дай(-те)(возьмите), пожалуйста, этот журнал...

Прошу тебя... Ты мне

поможешь? Ты не мог(ла)

бы мне помочь?

У меня к тебе ( к вам ) (не)большая просьба.

გაფრთხილება Осторожно! Будь

осторожен(на)!

Хочу тебя предупредить.

Хочу тебе напомнить о...

Предупреждаю, это опасно.

ცუდად გაგებულის გარკვევა

Прости(те), я не понял(а). Повтори(те), пожалуйста.

Не понял (-а), что?

Вы не могли бы повторить?

Извини(те), что ты (вы) сказал(-и)?

Кажется, я вас(тебя) неправильно понял.

Я не совсем тебя понял. Повтори, пожалуйста, я не расслышал.

კეთილი სურვილების გამოხატვა

Приятного аппетита! Спокойной ночи!

Будьте здоровы!

Приходите ещё!

Желаю счастья, успехов, здоровья!

Добро пожаловать! Счастливого пути!

Ни пуха ни пера!

დამშვიდება Успокойся, не плачь.

Всё будет хорошо.

Не волнуйся

(не волнуй-тесь).

წახალისება \ შექება

Молодец! Ты здорово придумал!

Хорошая (отличная) идея!

Ты (вы ) отлично выглядишь(ите).

Ты в отличной форме!

მილოცვა Поздравляю! Поздравляю вас (тебя) с праздником! ( С Новым годом! С Рождеством, с Женским днем , с Днем матери, с 8-ым марта, с днем рождения)

Христос воскрес!

Воистину!

Поздравляю от всего сердца \ от всей души! Разреши( те) поздравить тебя (вас) с победой на конкурсе.

შეთავაზება, დაპატიჯება,

დათანხმება, უარის თქმა

Пожалуйста, возьми...

Вот, возьми. На, держи. Спасибо, с

удовольствием. Конечно.

Спасибо уже не нужно.

Приглашаю тебя\ вас на мой день рождения.

Можно тебя пригласить (на..., в...) ?

Жду вас в семь у себя дома.

С удовольствием (с радостью, охотно.)

შეხვედრის დანიშვნა,


У меня встреча с ребятами.

Я не приду, у меня дела. Ладно, я приду.

Давайте встретимся у стадиона (в парке, на станции...)… в 5.... вечера. Договорились. Согласен(-сна).

ინტერაქცია სუფრასთან (სახლში და საზოგადოებრივი კვების ობიექტებში)

Передай(-те), пожалуйста, салат с майонезом. Возьмите.

Спасибо. На здоровье. Принесите,

пожалуйста, чашечку кофе \ 3 порции сливочного мороженого...

Попробуй(-те) вот это. Угощайся (-тесь). Приятного аппетита. Очень вкусно!

Вам\тебе еще добавить \ налить кока-колу? Спасибо, нет .

Я проголодался(-лась). На первое ( на второе, на десерт) у нас ....

Не хотите попробовать?

У тебя нет аппетита? Почему ты ничего не ешь?


Сколько стоит...?

Дайте \ взвесьте, пожалуйста, пачку (2 кг-ма ) муки, (полкило сливочного

Мне надо( нужно) выбрать подарок.

Я хочу купить обувь (открытку, сувениры...) Вы не скажете, сколько стоят эти джинсы?

Хочу выбрать подарок для мамы (друга,...).

Я хочу приобрести новый (новую) видеомаг-нитофон ( кассету...).

масла\ сыра...)Заплатите в

кассу.

Где можно примерить?

Платить здесь или в кассу?

Какой это размер ? Какого размера этот свитер ?

Цена и размер на этикетке.

Сколько с меня? С вас 50...

рублей.ინტერაქცია

მგზავრობისასНа чем ты

едешь...? Я еду домой

на такси (автобусе, метро...)

Мой дедушка всегда ходил на работу пешком

Мы поехали в деревню на машине,...

Вы выходите? Я выхожу на

следующей (остановке).

Предъявите билет. Передайте билет, пожалуйста.

Поезд отходит ( прибы-вает ) вечером ( в 7 .... часов).

Можно заказать два билета на 15-ое число? Такси свободно?

Я хочу заказать такси.

პოზიციის გამოხატვა კამათისას,დასაბუთება, საკუთარი აზრის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა

Я тоже так думаю.

Я так не думаю.

Ничего подобного.

Я уверен.

По-моему (по-твоему),... Мне кажется, ...

Я с тобой (с вами ) (не) согласен.

По моему мнению...

Я думаю,что (это)...

Может, я ошибаюсь.

Я (не) верю, что...

(Не) сомневаюсь,что...

სატელეფონო საუბარი

Алло! Здравствуй(-те)! Попросите, пожалуйста, (к телефону) Нину (Виктора Николаевича).

Кто говорит? Его (ее) нет

дома. Извините за

беспокойство. Не стоит.

Да, слушаю! Кто говорит? Это квартира

Ивановых? Говори,

пожалуйста, медленно ( громче), плохо слышно.

Будьте любезны, попросите, Нину.

Её нет. Перезвоните

попозже.

Pპირადი წერილი Здравствуй, мамочка (...)!

Целую. Твой сын (...)!

Уважаемый ...! С уважением.... Дорогой Дима

(Милая Маша)!


მონაცემები საკუთარ თავზე ან პიროვნების

Кто это? Это моя соседка. Вас зовут Нина \Нина? Очень

Познакомьтесь, это моя подруга.

Моему брату \ моей сестре 21 \

შესახებ: სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი,

приятно. Моя фамилия

Иванов.Мне 14 лет. (А) сколько

тебе летОна учится в

7-ом классе ( в школе\ университете, в России, в Москве...)

Мой (Ваш\ твой) номер телефона...

Мой (твой, ...) адрес...

24 год\ года... Я (он...) старше (младше)... на.... года (лет)

ეროვნებისა და წარმომავლობის შეასახებ

Я грузин. Я живу в Батуми.

Она русская, из Москвы.


В свободное время я много читаю.

Я люблю проводить свободное время на дискотеке.

პროფესიის /ხელობის შესახებ

Кем ты (он\она ) хочешь (хочет) стать?

Он (она )хочет стать врачом (юристом, экономистом, балериной...).

ჯანმრთელობის შესახებ

У меня ( него\неё) болит...

У тебя (неё...) температура?

Дыши! Открой рот! Горло болит? Покажи язык! Измерь

температуру! Я(ты,он...) заболел(а).

Вам( тебе) больно?

Что у тебя болит?

Где болит?Я простудилась

(у меня был грипп).

Мне плохо. У меня

кружится голова. Меня знобит. Кажется,

поднимается температура.

Надо вызвать врача. Доктор прописал лекарство.

Надо уметь оказать первую помощь.

Вызови «скорую (помощь)»!

Надо лечь в больницу на операцию.

ამინდის შესახებ Какая сегодня погода? Сегодня тепло.

Какая погода (какой день) был(а) вчера

Какой прогноз погоды на сегодня (на

Дует\ дул сильный\ холодный ветер.

Сегодня облачно.

(будет завтра)?Вчера было

облачно. В этом (прошлом)

году была самая теплая (холодная) зима .

неделю)?По радио

(телевизору) объявили облачную погоду.

Температура воздуха минус 28 градусов.

სურვილის შესახებ

Что ты хочешь?

Я хочу яблоко (конфету...) Хочешь, пойдем в кино?

Я хочу надеть (купить...) этот свитер (эти туфли...) Я хочу (можно) посмотреть (примерить) эту обувь.

Чего тебе\ему\ей хочется?

Мне хочется купить этот диск ( посетить Петродворец...)

აღწერა - დახასიათება

ადამიანის გარეგნობა,

ჩაცმულობა, ხასიათი

Как он\она выглядит ?

Какого он\она роста? Высокий (-ая)(среднего роста).

Его (ее) рост 172.

Сколько ты весишь?

Какие у него( нее) волосы\глаза ? .

Какое лицо?Какая улыбка ?

საგნის, ცხოველის შესახებ

Это мебель ( книга(-и), лев...) Это что ?\ Что это?

Это кто? \ Кто это?

Какой он формы?

Стол круглый Какого цвета

(какой это цвет)?Какого размера

(какой это размер?)

Из какого материала (это сделано)?

Из чего это сделано?

Это (сделано) из дерева

( металла ...).


Пожалуйста,... Прошу тебя

(вас)...

Если можно (пожалуйста), передайте деньги водителю.

Если вам не трудно,...

გემოვნების გამოხატვა

\გატაცებები

Какие фрукты вы (ты) любите (-ишь) ?

Я (очень) люблю (не люблю) фрукты.

Ненавижу\ обожаю

Какие клипы тебе нравятся ?

Что ты (он) любишь(ит) делать?

Виктор любит играть в шахматы (плавать...)

Мне нравится этот торт\гамбургер.

Тебе нравится это платье (этот костюм)?

ემოციების, გრძნობების გამოხატვა

ბრაზი, უკმაყოფილება,

Фу! Какой кошмар

Как тебе (вам) не стыдно!

სინანული, გაღიზიანება

(ужас)! Глупости! Очень жаль! Просто ужас!

Тебе (вам ) не стыдно? Довольно!

Хватит! Прекрати!

გაკვირვება Правда?! Удивительно! Неужели?!

Вот это да! Разве?!

Что вы говорите?!

Не может быть! Откуда мне

знать! Откуда я знаю!

ინტერესი Это что ( кто, какой, который... )?

Как это называется? Что происходит (произошло)?

Что случилось? Как это

случилось?

Что это значит? Откуда ты

знаешь? Каким образом?

Почему ...? Зачем ...? В чем причина?

ინდეფერენტულობა

Вам (тебе ) не скучно? Мне скучно.

სიხარული, აღფრთოვანება, კმაყოფილება

Отлично! Здорово! Прекрасно!

Это прекрасно! Как я рад(а)!

Я очень доволен(а)!

Мне весело.შეგრძნებების

გამოხატვაЯ хочу пить

( есть, спать...)Мне жарко. Здесь так

холодно (тепло). Тебе не

холодно? დამოკიდებულებ

ის \შეფასების გამოხატვა

Правильно (неправильно)!

Верно\ неверно!

Здорово!

Это хорошо (плохо)! Глупости!

Это (очень) интересно! Очень оригинально !

Как это неприятно!

Это так легко!Я обожаю\

ненавижу ( мне очень нравится) эту рок-группу (эта певица...)!

Уважаю нашу (-его)

учительницу (соседа....).


ლოკალიზება(საათი, დღე,

დღე-ღამის მონაკვეთი, თვე, თარიღი, წელი, წელიწადის დრო)

Когда ? Вчера мы были

на экскурсии. Утром вся

семья завтракает. Зимой в Москве очень холодно.

В понедельник у меня тренировка.

В январе у нас каникулы. В начале/ конце месяца

( семестра)...

В прошлом ( в будущем) году мы отдыхали ( будем отдыхать) в Батуми.

სიხშირე, Всегда. Часто.

Каждый час (день\ месяц \

Периодически родители

Иногда. Редко. Никогда.

год). Постоянно.

проверяют мой дневник.

Я несколько раз тебе звонил.

ხანგრძლივობა Долго. Не очень

долго. Быстро.

Целый день идет (шел ) дождь...)

Я занимался вольной борьбой целый год.

Во время урока...

За час ( за неделю\ за месяц\ за год )...

За это время...

ქრონოლოგია До – после. До обеда я

пойду на тренировку, а после сделаю уроки.

Сначала - потом. Сначала я иду на тренировку, а потом на день рождения.

Сначала – затем. Сначало было тепло, а потом погода испорти-лась.

სივრცეში განთავსება


Скажите, пожалуйста, где сейчас Антон?

В школе, на работе.

Он здесь? Там.

Вы не скажите, где находится ...

Это далеко? Нет, совсем

близко. У \ около

(дома...).

Слева (справа) от... Позади (впереди) кого-нибудь.

Позади дома (перед школой)

На правой стороне... Наверху\Внизу.


(მიმართულება)

Нам туда? Иди сюда. Выйти вперед.Я вернулся

назад.

Скажите, пожалуйста, как пройти к ....?

Это здесь (направо\ налево).

Скажите, пожалуйста, куда идёт этот автобус? На площадь, к базару,....

Идите по правой\левой стороне.

Lლოგიკური კავშირები

Mმიზეზი, შედეგი Я опоздал на автобус, потому что проспал.

Из-за дождя мы не поехали на экскурсию.

ოპოზიცია Мои одноклассники пошли в кино, а я домой.

Погода плохая, но мы пойдем гулять.

ირიბი ნათქვამი Я спросил, который час.

Мама напомнила мне, чтобы я не забыл зайти в магазин.

ნებართვა, ვალდებულება,

Разрешите войти (выйти\

Можно войти? Можно ещё

Надо/нужно сделать

აკრძალვა, რჩევის მიცემა

сесть\ позвонить\ передать\положить...)

одно яблоко?Я должен

(обязан) помочь (написать, подумать...)

(нарисовать, написать...)

Можно мне сказать (позвонить\ принести..)?

ინტერაქცია სასწავლო ოთახში

Составьте вопросы к тексту, читайте текст про себя, просмотрите текст и найдите в нём ..., подумайте, как можно назвать текст, читайте следующий абзац...

Можно мне ответить потом?

Я не готов(а) сегодня.

Я забыла тетрадь.

Обратите внимание на заголовок и ключевые слова, озаглавьте части текста, составьте план к тексту...

Можно я повторю?

Что значит ...? Как будет по-

русски ...?В тексте много

незнакомых слов...

Докажите свою точку зрения, старайтесь пересказать своими словами..., напишите коротко о...

План может состоять из 3-х вопросов?

Сколько пунктов должно быть в плане?

Я не поняла,что нужно сделать в упражнении.


VII კლასი VIII კლასი IX კლასისხეული Голова, рука,

нога, ухо, глаз, живот, грудь, cердце, кровь, пальцы, шея, горло, ногти...

*

გარეგნობა Высокий, широкие\узкие плечи, прямой нос...

Модная причёска, короткая стрижка...

*

ხასიათი Смелый\ храбрый\ трусливый, вежливый\ грубый, честный, гордый, (не)аккуратный,

симпатичный...

Внимательный, скромный, принципи-альный, рассеянный, справедливый, мужественный, упрямый, большая умница...

*

ტანსაცმელი\ აქსესუარები \აქტივობები

Одежда, обувь, колготки, новое пальто, туфли, пуловер, свитер, платье, пальто, зонтик...

Потерять(порвать, постирать, зашить...)

Спортивный костюм, джинсовая куртка, кожаный пояс...

Домашняя одежда, одеваться не по сезону...

носок(чек), носовой платок...

Снять\надеть, почистить, погладить что-либо

Одеться(ваться), обуться(ваться)

Одеть (кого-либо) \надеть (что-либо)...

ჰიგიენა\ აქტივობები

Причёсываться, умываться, закаляться, проветривать комнату перед сном...

Расческа, мыло, мочалка, крем...

Шампунь для ..... волос, мыло, шариковый дезадорант, крем для бритья...

Соблюдать личную гигиену, принимать холодный душ...

*

ჯანმრთელობა\ ავადმყოფობა

\აქტივობები

Заболеть, грипп, пить лекарство, простудиться, лечиться, вызвать врача, лежать в постели...

Прописать (прини-мать) лекарство, сделать укол, заболеть ангиной, кашель, сломать руку...

Больница, медсестра, нянечка, поликлиника, вызвать «скорую помощь», перелом руки, жар, озноб, жаловаться на боль в спине...

შეფასება და ემოციური რეაქციები

Прекрасно, интересно, глупо, легко...

Очень, не очень... (Ис)пугаться, смеять-ся, (об)радоваться, удивляться...

Радость, стыд, страх, удивление, обида...

Оригинально, сложно... Не особенно, так себе, совсем, чуть-чуть... Расстроиться, переживать, волноваться...

აქტივობებინიმუშები VII კლასისთვის

ნიმუშები VIII კლასისთვის

ნიმუშები IX კლასისთვის

აღქმა და ინტელექტუალურიაქტივობები

Увидеть, услышать, вспомнить, понять, подумать, посчитать, придумать, составить...

Проанализировать, вычислить, чувство-вать, успокоиться, волноваться ...

Вникнуть, продумать, предвидеть, отвлечься, переосмыслить...


Позвонить, взять трубку, слушать, ответить, набрать номер, попросить к телефону...

Телефонная книга (кабина), опустить жетон, созвониться, перезвонить, бросить (положить) трубку, занято, короткие

гудки, телефон на автоответ-чике...


ნიმუშები VII კლასისთვის



ადამიანები\ ცხოვრების ეტაპები

Мужчина, женщина, дети, старушка, старик(-ок)...Родился, умер

Человек\люди, парень, Взрослые, подросток, сосед(-ка, -ди), знакомые, одноклассник(-ница)... Рождение, смерть, детство...

ოჯახი, ნათესავები

Родители, дети, мать(мама), отец( папа), сын, дочь, брат, дедушка, тётя...

Родственник(-ница), родные, близкие, племянник(-ница), младшая сестра...

Муж, жена, супруги, двоюродный брат(сестра)... Свадьба, женился, вышла замуж, венчание...

ბუნება და ბუნების მოვლენები\ აქტივობები

Дерево, лес, река, гора, ветер, луна, солнце, собирать грибы (ягоды)... Капает(идет) дождь(ик), выпал снег, дует ветер...Животные, звери, рыбы, птицы...

Ручей, родник, берёза, кусты, малина... Пустыня, материк, остров, океан, побережье...Защищать природу, посадить дерево...Насекомые, мелкий/ крупный зверь,...Ботаник, зоолог, биолог... Прогноз погоды...

Космос, планеты, Млечный путь, созвездие...Листопад, снегопад, осадки, метель, оттепель, заморозки ...

გეოგრა-ფიული დასახე-ლებები \ეროვნებები\ რელიგიური მწარმსი

Россия, Грузия, Москва, Санкт-Петербург, Кура, Нева... Кахетинец, имеретинец... , армянин(-ка), азербайджанец (-ка)...

Чёрное море, Каспийское море, Северный Кавказ, Терек, Сибирь, река Волга, озеро Байкал, Франция, Кахети... Француз, англичанин, американец...Христиане, мусульмане

*

საზოგადო-ება და სახელმწიფო

Страна, столица, герб, гимн, флаг, президент, экономика, политика, война, деньги, рубль, заработная плата (зарплата),

Правительство, политическая партия, парламент, суд, армия, полиция, министерство, министр,

стипендия, пенсия...Студент, пенсионер...

департамент... Парламентарий, чиновник ...

ქალაქი და სოფელი\აქტივობები

Город, шоссе, улица, проспект, парк, магазин, транспорт, машина, ехать, покупать, работать...Деревня, сад, лес, поле, дорога, урожай, фруктовый сад, огород, колодец, изба, пастух, стадо, телега, лодка, крестьянин(янка), ловить рыбу, охотиться...

Высокие дома, широкая улица(шоссе), детский сад, зоопарк, цирк, рынок, поликлиника, университет, кинотеатр, храм, площадь, строить...

Мэрия, здание, городской житель, полиция, тюрьма, патрулировать, аэропорт, вокзал, порт, корабль, торговать, разгружать, арестовать...

საცხოვრებელი ადგილი/ აქტივობები

Наш дом, твоя квартира, моя комната, кухня, туалет, двор, стена, дверь, микрорайон, лифт, лестница, гараж, скамейка, балкон, потолок...Жить, есть(кушать), убирать, помогать, смотреть, готовить, подметать, резать...

Переулок, лавочка, детская площадка, ванная, спальня, гостиная, на первом этаже ...Просыпаться,умываться, готовить завтрак, ужинать, мыть посуду... Домохозяйка

Прихожая, гостиная, железная дверь...Встретить, поздороваться, гладить, подметать, чистить картошку, вытирать пыль...

ავეჯი/საყოფაცხოვრებო ნივთები/აქსესუარები

Стол, стул, кровать, диван, кресло,телевизор, радио, шкаф, тумбочка...Стакан, тарелка, чашка, блюдце, миксер...

Книжные полки, цветной телевизор, вешалка... Глубокая тарелка, столовый нож, кофейная чашка, столовый прибор, кастрюля, сковорода(ка), хлебница, солонка... Одеяло, подушка...

Ковер, плита, ванна, раковина, унитаз, веник, совок, зеркало... Холодильник, утюг, музыкальный центр, кухонный комбайн, соковыжималка, пылесос... Постельное белье, простыня,

наволочка...სკოლა/ინფრა-სტრუქტურა/ პერსონალი/ სასკოლო ნივთები/სასწავლო საგნები/სასკოლო აქტივობები

Учитель(-ница), ученик(-ница) ...Класс, урок, перемена, спортивный зал, буфет...Иностранный (русский) язык, алгебра,физика, химия, география, история... Задание, упражнение, расписание, текст, тесты, вопросник, анкета, учебник русского языка (геометрии), тетрадь, ручка, дневник...Читать вслух, писать, отвечать, спрашивать, выучить...

Педагог иностранного языка, завуч, организатор, секретарша, классный руководитель, сторож, лаборант, уборщица...Решить задачу, контроль-ная, написать сочинение, задавать вопросы, читать про себя, пересказывать, подсказывать, рассказ стихотворение, роман... Плакаты, географические карты, наглядные пособия, компьютер...

Учительская, актовый зал, кабинет директора (математики, биологии, рисования), музыкальная студия, лаборатория, спортплощадка, раздевалка, мастерская, школьный музей... Педсовет, открытый урок, хор, литературный кружок, музыкальные инструмен-ты, живой уголок...

სავაჭრო ობიექტები/ პერსონალი/ აქტივობები

Супермаркет, вход, выход, прилавок, рынок, сдача, касса ... Примерить, взвесить, заплатить, отрезать, купить,упаковать, завернуть, выбить чек...Продавец(-щица), кассир(-ша)...

Продуктовый (книжный) магазин, универмаг, гастроном, получить товар, обеденный перерыв, отдел электротоваров, распродажа, булочная, пекарня, печь булки, пекарь...

სურსათი\აქტივობები

Продукты, хлеб, масло, сыр, колбаса... Овощи, капуста, морковь, зелень... Фрукты, яблоко, персики, виноград...

Жареное мясо, свежий сыр, овощной салат, фруктовый компот, шоколадное мороженое...Зажарить мясо, рыбные (мясные) консервы, маринованные(-ая) огурцы (капуста), нарезать говядину,

*

Напитки, чай, кофе, лимонад... Сварить сосиски (суп, яйцо...), приготовить салат(кофе)...

бутерброд, заварить чай, подсолнечное (оливковое) масло, испечь пирог (торт...)...

კვების ობიექტები\ პერსონალი\ აქტივობები

Кафе, столовая, меню, чашечка кофе... Официант(ка)... Попросить счёт

Кафе-бар, пицерия, шоколадная, ресторан... Пицца, коктейль, первое блюдо, десерт, порция, национальная кухня, уха, окрошка... Заказать фирменное блюдо, взять прибор(нож, вилку, ложку)...Бармен, повар, посудомойка...

Праздничный обед, холодные и горячие закуски, напитки, блинчики с мясом, пирожки с мясом, расстегаи, пироги с начинкой, пельмени, черная икра, восточные сладости, пирожное...Заведующий, управляющий...

ტრანსპორტი/აქტივობები/ პერსონალი

Транспорт, светофор, правила уличного движения, подняться в автобус (маршрутку...), сходить, заплатить за проезд, конечная (следующая) остановка, уступить место … Водитель автобуса( такси...), шофёр, таксист...

Платный\ бесплатный проезд, метро, «Кольцевая», оштрафовать нарушителя, «час пик», «проездной», приезжий, прохожий, пешеходная дорожка, взять( поймать) такси...Машинист (поезда), дежурный полицейский...

Легковая машина, бензозаправка, залить полный бак, скорый поезд, вокзал, камера хранения, спускаться по эскалатору, загородная электричка...Проводник(-ница), контролер, заправщик, мойщик стёкол, матрос...

კულტურუ-ლი ობიექტები/ აქტივობები/ პერსონალი

Опера, декорация, антракт, пьеса, занавес, главная роль, талант, аншлаг, музей, оркестр, галерея, выставка, портрет, масляные (акварельные) краски, монумент, шедевр ...

*

Выйти на бис, поставить пьесу, писать красками,Пианист, гитарист, трубач, композитор, архитектор, скульптор, художник-декоратор, дирижер, гардеробщик...

მომსახურე-ბის ობიექტები/ პერსონალი/ აქტივობები

Аптека, почта, переговорный пункт, баня, ателье, парикмахерская, жэк (жилищно-эксплуатационная контора)...Отдать в починку, починить, постричься, сделать прическу (маникюр), получить (отпра-вить) письмо (телеграмму, бандероль), обратный адрес, наклеить марку... Сапожник, оператор, фармацевт, парикмахер, маникюрша, косметолог, массажист, аптекарь, электрик, сантехник...

Почтовая корреспонденция, почтовый бланк, почтовая квитанция, заказное письмо, письмо до востребования, предъявить документ (при получении), деловая переписка, почтовый индекс, расписаться в получении, абонентный ящик...

*

მედია Пресса, газета, журнал, статья, заголовок, заметка, интервью, репортаж, хроника, награждение, сенсация, преступление... Журналист, учёный,

Переодика, публицистика, «желтая пресса», гороскоп, знаки Зодиака, письма читателей, общественно-политические (научные,

корреспондент, респондент...

финансовые...) издания, «Аргументы и факты», «Независимая газета», «Юность», «Наука и жизнь»... Внештатный (собственный...) корреспондент, следователь...

VIIკლასი

VIII კლასი IX კლასი

გასართობი|\თავისუფალი დრო\

სპორტი\ აქტივობები

Пойти на дискотеку (в кино, театр...), поболтать в кафе с подругой, интернет-кафе...

Теннис, футбол, волейбол, городки...

Заниматься спортом (теннисом), ходить на плавание, тренироваться, команда, победа, тренировка, гол, выиграть\ проиграть, завоевать золотую медаль, занять второе место...

Спортсмен, тренер, чемпион, футболист, теннисист(ка), судья...

Ходить в походы, ночевать в палатках, разжечь костёр, походные песни, КВН, репетиции...

Выигрыш, проигрыш, ничья, фигурное катание, лыжный спорт, художественная гимнастика...

Фигурист(ка), лыжник(-ница), турист...


Отмечать Рождество, Восьмое марта, Женский день, подарить цветы, справлять именины, красить яички, покупать вербу ...

Семейный (церковный) праздник, праздничное угощение, встречать гостей, подготовка к празднику, гостить, иллюминация, народное гулянье, в кругу друзей...

Первоапрельская шутка, проводы зимы, всенародный праздник, катание на тройке, Масленица, гостеприимство, День Победы, военный парад, ветераны, отмечать совершеннолетие, традиционный праздник...

ორიენტირებიVII კლასი VIII კლასი IX კლასი

დროსეზონები Зима,

весна, лето, Зимний

(весенний...) сезон

осень, зимой, весной, летом, осенью

თვეები Январь,февраль...

В январе, в феврале...

კვირის დღეები Неделя,понедельник, вторник....

В понедельник, в среду, рабочие дни, выходные...

დღის მონაკვეთები\დღე-ღამე

Утро, день, вечер, ночь, утром , днём, вечером, ночью

Сутки, полдень...

საათი Час, два, три, четыре часа

Пять,.... двенадцать часов

დროის განსაზღვრა Сейчас,сегодня, вчера, завтра, начало, продолжение, конец

Иногда, долго, всегда, часто, недолго (быстро)...

Никогда, каждый день (месяц,год)...

На той (на прошлой) неделе, в прошлом (будущем) году (месяце) ...

სივრცე

ქვეყნის მხარეები Север, юг, восток, запад

Северный (южный) полюс, экватор...

На север,..., с севера... на севере,на юге...

ადგილმდება-რეობა В школе(сумке...), на столе (стене...), там, здесь, далеко, близко...

Около (у) дома (школы...), слева, впереди, наверху, рядом...

На расстоянии ... метров (километров...), на высоте ... метров, на глубине...

მახასიათებ-ლები

ფერი Красный(ая),зелёный (ые)....,тёмный(ая), светлый(ая)...

Пёстрый, красного цвета, бледно-голубой, тёмно-синий...

В клетку, в полоску, в горошек, бежевый...

ფორმა Треугольный, круглый, квадратный, овальный...

ზომა Большой,маленький, длинный, короткий, высокий, низкий...

Огромный, самый большой, самый маленький...

Выше, ниже, тоньше,... Высочайший, наивысший..

.წონა, რაოდენობა, Один/одна/

одно/одни, два/две, трое, четверо...

Килограмм, литр, метр ...

Полкило, пол-литра...

1,21,41... килограмм( литр,метр),

2,3,4 , 23,54.... килограмма (литра,метра)

5...20,37,88.. килограммов ( литров,метров)

ტემპერატურა Холодно, тепло, жарко, мороз...

1,21,41... градус ,

2,3,4 , 23,54... градуса

5...20,37,88... градусов

Самый тёплый,жаркий, плюс\минус ... градусов по Цельсию

შემადგენლობა/მასალა Из пластмассы, из дерева, из бумаги, из меха, из ткани...

Пластмассовый, деревянный, бумажный...

რიცხვები 1-1020-100

Сотня, тысяча, миллион

Первое, третья, двенадцатый...

გრამატიკა



მრავალფეროვანი აქტივობებისა Dდა სავარჯიშოების შეთავაზებადაწყებითი საფეხურის სწავლების პირველ ორ წელს მოსწავლეები გრამატიკულ

კონსტრუქციებს ენობრივი ნიმუშების დამახსოვრებასთან ერთად სპონტანურად, გაანალიზების გარეშე აითვისებენ. გრამატიკული სტრუქტურების დაშლა მათი გაანალიზებისა და გააზრების მიზნით თანდათანობით დაიწყება სწავლების მომდევნო წლებში.

Морфология и орфографияСамостоятельные части речи

Имя существительноеРодЧисло

Склонение Правописание падежных окончанийСогласование с определяемыми словами

Имя прилагательноеСклонение Степени сравнения Правописание падежных окончаний прилагательных с мягкой и твердой основойПравописание притяжательных прилагательных Имя числительноеСклонение количественных и порядковых имен числительных Правописание количественных и порядковых числительных

Сочетание количественных числительных с существительными

МестоимениеСклонение местоименийПравописание неопределенных и отрицательных местоимений

Глагол Вид глагола Времена глагола Лицо и число глагола Возвратные глаголы Спряжение глаголовПравописание личных окончаний глаголовПравописание мягкого знака в глагольных формах.

НаречиеСравнительная степень наречий.

5. სპეციალური ნაწილი საგანში რუსული ენა საბაზო საფეხურისათვის

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც გამოიყენება სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად. ჩამონათვალი ვერ იქნება ვერც ამომწურავი და ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია, დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას, გავითვალისწინებულ იქნას:



პანორამასამეტყველო ფუნქციები

სოციალური ურთიერთობის დამყარება –მისალმება, დამშვიდობება, მოკითხვა, პიროვნების წარდგენა, თავაზიანი მიმართვა, მობოდიშება, მადლობის გადახდა და სათანადო პასუხი, თხოვნის გამოხატვა, გაფრთხილება, ცუდად გაგებულის გარკვევა, კეთილი სურვილების გამოხატვა, წახალისება\ შექება, მილოცვა, შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა, ინტერაქცია სუფრასთან( სახლსა და საზოგადოებრივი კვების ობიექტებში), ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტებში, ინტერაქცია მგზავრობისას, კამათისას პოზიციის გამოხატვა, დასაბუთება, საკუთარი პოზიციის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა, სატელეფონო საუბარი, არაოფიციალური\ ოფიციალური წერილი

ინფორმაციის გაცვლა ---საკუთარ თავზე ან პიროვნებაზე პირადი მონაცემების შესახებ (სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი), ეროვნებისა და წარმომავლობის შესახებ, თავისუფალი დროის გატარება, პროფესიის\ხელობის შესახებ, ჯანმრთელობის შესახებ, ამინდის შესახებ, სურვილის შესახებ,

აღწერა/დახასიათება - ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი; საგნის, ცხოველის შესახებ თხოვნის გამოხატვა გემოვნების გამოხატვა\ გატაცებები

ემოციების, გრძნობების გამოხატვა—ბრაზი, უკმაყოფილება, სინანული, გაღიზიანება, გაკვირვება, ინტერესი, ინდეფერენტულობა, სიხარული, აღფრთოვანება, კმაყოფილება

შეგრძნებების გამოხატვა დამოკიდებულებების\ შეფასებების გამოხატვა დროში ორიენტირება—ლოკალიზება, სიხშირე, ხანგრძლივობა, ქრონოლოგია, სივრცეში განთავსება---ადგილმდებარეობის მითითება, გზის, მიმართულების , დანიშნულების ადგილის

მითითება, ლოგიკური კავშირები – ოპოზიცია, ირიბი ნათქვამი ნებართვა, ვალდებულება, აკრძალვა, რჩევის მიცემა ინტერაქცია საკლასო ოთახში


ინდივიდი – გარეგნობა, ხასიათი, , ჰიგიენა \აქტივობები, ჯანმრთელობა/ავადმყოფობა/აქტივობები, შეფასება და ემოციური რეაქციები

აქტივობები – აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები, ტელეფონით სარგებლობა ინდივიდის გარემოცვა – ადამიანები, ოჯახი, საზოგადოება და სახელმწიფო, განათლება, ენა, საცხოვრებელი

ადგილი\ აქტივობები, ავეჯი/საყოფაცხოვრებო ნივთები/აქტივობები, სავაჭრო ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, სურსათი, კვების ობიექტები/აქტივობები, მგზავრობა-გადაადგილება, კულტურული ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, ბანკი\პერსონალი\აქტივობები, მედია, გასართობები\ თავისუფალი დრო\აქტივობები,

ორიენტირები – დრო: სეზონები, თვეები, კვირის დრეები, დღის მონაკვეთები, საათი სივრცე: ქვეყნის მხარეები, ადგილმდებარეობა. მახასიათებლები: ფერი, ფორმა, ზომა,ქონა, რაოდენობა, ტემპერატურა, შემადგენლობა, მასალა რიცხვები




VII კლასისთვის


VIII კლასი


IX კლასი


მისალმება Здравствуй(-те) ! Привет! Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер!

Какая встреча!

Рад(а) вас (тебя) видеть!

დამშვიდობება До свидания!

Пока!

До встречи. До встречи в Новом году!

Всего доброго! Увидимся.

Прощайте!

მოკითხვა Как дела? Хорошо. Неплохо. Так себе.

Нина, как твои дела?

Как успехи?

Что нового?

Как ваше (твое) здоровье?

Как поживаешь(-ете)? Как жизнь?

პიროვნების წარდგენა

(По)знакомьтесь (-ся) , это мой (-я) друг( сестра)!


Приятно (с вами) познакомиться!

Мы уже встречались. Вы(ты) меня не узнаёте(-ёшь)?

თავაზიანი მიმართვა Ирина Константиновна, вы что-то сказали?


Извините, вы не (под)скажете,...?







მადლობის გადახდა და სათანადო პასუხი

Спасибо. Большое спасибо. Пожалуйста.

Спасибо тебе \ вам за... Не за что.

Спасибо за то, что ты помог мне.


თხოვნის გამოხატვა Дай(-те)(возьмите), пожалуйста, этот журнал...

Прошу тебя...

Ты мне поможешь?

Ты не мог(ла) бы мне помочь?

У меня к тебе ( к вам ) (не) большая просьба.

გაფრთხილება Осторожно!

Будь осторожен(на)!

Хочу тебя предупредить.

Хочу тебе напомнить о...

Предупреждаю, это опасно.


Прости(те), я не понял(а). Повтори(те), пожалуйста.

Не понял (-а), что?

Вы не могли бы повторить?

Извини(те), что ты (вы) сказал(-и)?


Я не совсем тебя понял. Повтори, пожалуйста, я не расслышал.


Приятного аппетита! Спокойной ночи!

Будьте здоровы!

Приходите ещё!

Желаю счастья, успехов, здоровья!



დამშვიდება Успокойся, не плачь.

Всё будет хорошо.

Не волнуйся (не волнуй-тесь).

წახალისება \ შექება Молодец! Ты здорово придумал!

Хорошая (отличная) идея!

Ты (вы ) отлично выглядишь(ите).

Ты в отличной форме!

მილოცვა Поздравляю! Поздравляю вас (тебя) с праздником! ( С Новым годом! С Рождеством, с Женским днем , с Днем матери, с 8-ым марта, с днем рождения)

Христос воскрес!

Воистину!



Пожалуйста, возьми... Приглашаю тебя\ вас на мой день

Жду вас в семь у


Вот, возьми.

На, держи.

Спасибо, с удовольствием. Конечно.

Спасибо уже не нужно.

рождения.

Можно тебя пригласить (на..., в...) ?

себя дома.

С удовольствием (с радостью, охотно.)




Я не приду, у меня дела. Ладно, я приду.

Давайте встретимся у стадиона (в парке, на станции...).

Давай встретимся у метро «Площадь Свободы» в 5 вечера. Договорились. Согласен(-сна).

ინტერაქცია სუფრასთან (სახლში და საზოგადოებრივი კვების ობიექტებში)

Передай(-те), пожалуйста, салат с майонезом. Возьмите.

Спасибо.

На здоровье.

Принесите, пожалуйста, чашечку кофе \ 3 порции сливочного мороженого...


Вам\тебе еще добавить \ налить кока-колу? Спасибо, нет .

Я проголодался(-лась). На первое ( на второе, на десерт) у нас ....

Не хотите попробовать?

У тебя нет аппетита? Почему ты ничего не ешь?



Дайте \ взвесьте, пожалуйста, пачку (2 кг-ма ) муки, (полкило сливочного масла\ сыра...)

Заплатите в кассу.


Я хочу купить обувь (открытку, сувениры...) Вы не скажете, сколько стоят эти джинсы?

Где можно примерить?


Хочу выбрать подарок для мамы (друга,...).

Я хочу приобрести новый (новую) видеомаг-нитофон ( кассету...).

Не забудь спросить цену.

Какой это размер ? Какого размера этот свитер ?

Цена и размер на этикетке.

Сколько с меня?

С вас 50 рублей.

ინტერაქცია მგზავრობისას

На чем ты едешь...?

Я еду домой на такси (автобусе, метро...)

Мой дедушка всегда ходил на работу пешком

Мы поехали в деревню на машине...

Вы сходите?

Я схожу на следующей (остановке).

Предъявите билет. Передайте билет, пожалуйста.

Поезд отходит ( прибы-вает )



вечером ( в 7 часов).

Они плыли по реке ( на лодке...).

პოზიციის გამოხატვა კამათისას,დასაბუთება, საკუთარი აზრის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა


Я так не думаю.

Ничего подобного.

Я уверен.

По-моему (по-твоему),... Мне кажется, ...


По моему мнению...


Может, я ошибаюсь.

Я (не) верю, что...

Не сомневаюсь,что...



Кто говорит?

Его (ее) нет дома.

Извините за беспокойство. Не стоит.

Да, слушаю!


Это квартира Ивановых?

Говори, пожалуйста, медленно ( громче), плохо слышно.

Будьте любезны, попросите, Нину.

Её нет.

Перезвоните попозже.

Pპირადი წერილი Здравствуй, мамочка (...)!

Целую. Твой сын (...)!

Уважаемый ...!

С уважением....

Дорогой Дима (Милая Маша)!


მონაცემები საკუთარ თავზე ან პიროვნების შესახებ: სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი,

Кто это? Это моя соседка. Вас зовут Нина \Нина? Очень приятно.

Моя фамилия Иванов.

Мне 14 лет.

(А) сколько тебе ле

Она учится в 7-ом классе ( в школе\ университете, в России, в Москве...)

Мой (Ваш\ твой) номер телефона...



Моему брату \ моей сестре 21 \24 год\ года... Я (он...) старше (младше)... на.... года (лет)

ეროვნებისა და წარმომავლობის

Я грузин. Я живу в Батуми.


შეასახებ










Дыши!

Открой рот!

Горло болит?

Покажи язык!

Измерь температуру! Я(ты,он...) заболел(а).

Вам( тебе) больно?

Что у тебя болит?

Где болит?

Я простудилась (у меня был грипп).

Мне плохо, тошнит.

У меня кружится голова.

Меня знобит.

Кажется поднимается температура.

Надо вызвать врача. Доктор прописал лекарство.

Надо уметь оказать первую помощь.

Вызови «скорую (помощь)»!

Надо лечь в больницу на операцию.




Какая погода (какой день) был(а) вчера (будет завтра)?

Вчера было облачно.

В этом (прошлом) году была самая теплая (холодная) зима .

Какой прогноз погоды на сегодня (на неделю)?

По радио (телевизору) объявили облачную погоду.

Температура воздуха минус 28 градусов.

სურვილის შესახებ Что ты хочешь?

Я хочу яблоко (конфету...) Хочешь, пойдем в кино?


Чего тебе\ему\ей хочется?

Мне хочется купить этот диск ( посетить Петродворец...)

აღწერა - დახასიათება






Сколько ты весишь?


Какое лицо?

Какая улыбка ?


Это мебель ( книга(-и), лев...) Это что ?\ Что это?


Какой он формы?

Стол круглый

Какого цвета (какой это цвет)?

Какого размера (какой это размер?)

Из какого материала (это сделано)?


Это (сделано) из дерева

( металла ...).

თხოვნის გამოხატვა Пожалуйста,...

Прошу тебя (вас)...

Если можно (пожалуйста), передайте деньги водителю.


გემოვნების გამოხატვა

\გატაცებები

Какие фрукты вы (ты) любите (-ишь) ?

Я (очень) люблю (не люблю) фрукты.

Ненавижу манную кашу!

Какие клипы тебе нравятся ?


Виктор любит играть в шахматы (плавать...)




ბრაზი, უკმაყოფილება, სინანული, გაღიზიანება

Фу!

Какой кошмар (ужас)! Глупости!

Очень жаль!

Просто ужас!

Как тебе (вам) не стыдно!

Тебе (вам ) не стыдно? Довольно!

Хватит!

Прекрати!

გაკვირვება Правда?!

Удивительно!

Неужели?!

Вот это да!

Разве?!

Что вы говорите?!

Не может быть!

Откуда мне знать!

Откуда я знаю!

ინტერესი А это что ( кто, который)?

А как это называется? Что происходит (произошло)?

Что это значит?

Как это понимать? Откуда ты знаешь? Каким образом?

А почему ...?

Что случилось?

Как это случилось?

А зачем ...?

В чем причина?

ინდეფერენტულობა Вам (тебе ) не скучно? Мне скучно.

Какая скука!


Отлично!

Здорово!

Прекрасно!

Это прекрасно!

Как я рад(а)!


Мне весело.

შეგრძნებების გამოხატვა

Я хочу пить ( есть, спать...)

Мне жарко.

Здесь так холодно (тепло).

Тебе не холодно?

დამოკიდებულების \შეფასების გამოხატვა


Верно\ неверно!

Здорово!

Это хорошо (плохо)! Глупости!

Это (очень) интересно! Очень оригинально !

Как это неприятно!

Это так легко!

Я обожаю ( мне очень нравится) эту рок-группу (эта певица...)!

Ненавижу дураков! Очень уважаю нашу

(-его) учительницу (соседа....).


ლოკალიზება

(საათი, დღე, დღე-ღამის მონაკვეთი, თვე, თარიღი, წელი, წელიწადის დრო)

Когда ?

Вчера мы были на экскурсии.

Утром вся семья завтракает. Зимой в Москве очень холодно.


В январе у нас каникулы. В начале/ конце месяца

( семестра)...

В прошлом ( в будущем) году мы отдыхали ( будем отдыхать) в Батуми.

სიხშირე, Всегда.

Часто.

Иногда.

Редко.

Никогда.

Каждый час (день\ месяц \год).

Постоянно.

Периодически родители проверяют мой дневник.


ხანგრძლივობა Долго.

Не очень долго.

Быстро.



Во время урока...

За час ( за неделю\ за месяц\ за год )...

За это время...

ქრონოლოგია До – после. Сначала - потом. Сначала – затем.

До обеда я пойду на тренировку, а после сделаю уроки.

Сначала я иду на тренировку, а потом на день рождения.

Сначало было тепло, а потом погода испорти-лась.




В школе, на работе.

Он здесь? Там.

По вертикали\ по горизонтали

Вы не скажите, где находится ...

Это далеко?

Нет, совсем близко.

У \ около (дома...).

Слева (справа) от... Позади (впереди) кого-нибудь.

Позади дома (перед школой)

На правой стороне... Наверху\Внизу.



Нам туда?

Иди сюда.

Выйди вперед.

Я вернулся назад.

Скажите, пожалуйста, как пройти к Третья-ковке?

Это здесь (направо\ налево).

Скажите, пожалуйста, куда идёт этот автобус? На Дворцовую площадь.

Идите по правой стороне.



Из-за дождя мы не поехали на экскурсию.

ოპოზიცია Мои одноклассники пошли в кино, а я домой.






Разрешите войти (выйти\сесть\ позвонить\ передать\положить...)

Можно войти?

Можно ещё одно яблоко?

Я должен (обязан) помочь (написать, подумать...)

Надо/нужно сделать (нарисовать, написать...)

Можно мне сказать (позвонить\ принести..)?

ინტერაქცია სასწავლო ოთახში




Что значит ...?

Как будет по-

Докажите свою точку зрения, старайтесь пересказать своими словами..., напишите коротко о...

План может состоять из 3-х вопросов?

Сколько пунктов должно быть в плане?

Можно мне ответить потом?


Я забыла тетрадь.

русски ...?

В тексте много незнакомых слов...



VII კლასი VIII კლასი IX კლასისხეული Голова, рука, нога,

ухо, глаз, живот, грудь, cердце, кровь, пальцы, шея, горло, ногти...

*

გარეგნობა

Высокий, широкие\узкие плечи, прямой нос...

Модная причёска, короткая стрижка...

*

ხასიათი Смелый\ храбрый\ трусливый, вежливый\ грубый, честный, гордый, (не)аккуратный,

симпатичный...

Внимательный, скромный, принципи-альный, рассеянный, справедливый, мужественный, упрямый, большая умница...

*

ტანსაცმელი\ აქსესუარები \აქტივობები

Одежда, обувь, трусы, колготки, новое пальто, туфли, пуловер, свитер, платье, пальто, зонтик...

Потерять(порвать, постирать, зашить...) носок(чек), носовой платок...

Снять\надеть, почистить, погладить

Спортивный костюм, джинсовая куртка, кожаный пояс...

Домашняя одежда, одеваться не по сезону...

Одеть (кого-либо) \надеть (что-либо)...

что-либо

Одеться(ваться), обуться(ваться)

ჰიგიენა\ აქტივობები

Причёсываться, умываться, закаляться, проветривать комнату перед сном...

Расческа, мыло, мочалка, крем...

Шампунь для жирных волос, туалетное мыло, шариковый дезадорант, крем для бритья...

Соблюдать личную гигиену, принимать холодный душ...

*

ჯანმრთელობა\ ავადმყოფობა


Заболеть, грипп, пить лекарство, простудиться, лечиться, вызвать врача, лежать в постели...

Прописать (прини-мать) лекарство, сделать укол, заболеть ангиной, кашель, сломать руку...

Больница, медсестра, нянечка, поликлиника, вызвать «скорую помощь», перелом руки, жар, озноб, жаловаться на боль в спине...



Очень, не очень... (Ис)пугаться, смеять-ся, (об)радоваться, удивляться...


Оригинально, сложно... Не особенно, так себе, совсем, чуть-чуть... Расстроиться, переживать, волноваться...


ნიმუშები VII კლასისთვის




Увидеть, услышать, вспомнить, понять, подумать, посчитать, придумать, составить...

Проанализировать, вычислить, чувство-вать, успокоиться, волноваться ...

Вникнуть, продумать, предвидеть, отвлечься, переосмыслить...

ტელეფონით Позвонить, взять Телефонная книга

სარგებლობა трубку, слушать, ответить, набрать номер, попросить к телефону...

(кабина), опустить жетон, созвониться, перезвонить, бросить (положить) трубку, занято, короткие гудки, телефон на автоответ-чике...

ინდივიდის გარემოცვანიმუშები VII კლასისთვის

ნიმუშები VIII კლასისთვის ნიმუშები IX კლასისთვის

ადამიანები\ ცხოვრების ეტაპები

Мужчина, женщина, дети, старушка, старик(-ок)...Родился, умер

Человек\люди, парень, Взрослые, подросток, сосед(-ка, -ди), знакомые, одноклассник(-ница)... Рождение, смерть, детство...


Родители, дети, мать(мама), отец( папа), сын, дочь, брат, дедушка, тётя...

Родственник(-ница), родные, близкие, племянник(-ница), младшая сестра...

Муж, жена, супруги, двоюродный брат(сестра)... Свадьба, женился, вышла замуж, венчание...

ბუნება და ბუნების მოვლენები\ აქტივობები

Дерево, лес, река, гора, ветер, луна, солнце, собирать грибы (ягоды)... Капает(идет) дождь(ик), выпал снег, дует ветер...Животные, звери, рыбы, птицы...

Ручей, родник, берёза, кусты, малина... Пустыня, материк, остров, океан, побережье...Защищать природу, посадить дерево...Насекомые, пресмыкаю-щиеся, мелкий/ крупный зверь,...Ботаник, зоолог, биолог... Прогноз погоды...

Космос, планеты, Млечный путь, созвездие...Листопад, снегопад, осадки, метель, оттепель, заморозки ...

გეოგრა-ფიული დასახე-ლებები \ეროვნებები\ რელიგიური მწარმსი

Россия, Грузия, Москва, Санкт-Петербург, Кура, Нева... Кахетинец, имеретинец... , армянин(-ка), азербайджанец (-ка)...

Чёрное море, Каспийское море, Северный Кавказ, Терек, Сибирь, река Волга, озеро Байкал, Франция, Кахети... Француз, англичанин, американец...Христиане, мусульмане

*

საზოგადო-ება და სახელმწიფო

Страна, столица, герб, гимн, флаг, президент, экономика, политика, война, деньги, рубль, заработная плата (зарплата), стипендия, пенсия...Студент, пенсионер...

Правительство, политическая партия, парламент, суд, армия, полиция, министерство, министр, департамент... Парламентарий, чиновник ...

ქალაქი და სოფელი\აქტივობები

Город, шоссе, улица, проспект, парк, магазин, транспорт, машина, ехать, покупать, работать...Деревня, сад, лес, поле, дорога, урожай, фруктовый сад, огород, колодец, изба, пастух, стадо, телега, лодка, крестьянин(янка), ловить рыбу, охотиться...

Высокие дома, широкая улица(шоссе), детский сад, зоопарк, цирк, рынок, поликлиника, университет, кинотеатр, храм, площадь, строить...

Мэрия, здание, городской житель, полиция, тюрьма, патрулировать, аэропорт, вокзал, порт, корабль, торговать, разгружать, арестовать...

საცხოვრებელი ადგილი/

Наш дом, твоя квартира, моя

Переулок, лавочка, детская площадка,

Прихожая, гостиная, железная дверь...

აქტივობები комната, кухня, туалет, двор, стена, дверь, микрорайон, лифт, лестница, гараж, скамейка, балкон, потолок...Жить, есть(кушать), убирать, помогать, смотреть, готовить, подметать, резать...

ванная, спальня, гостиная, на первом этаже ...Просыпаться,умываться, готовить завтрак, ужинать, мыть посуду... Домохозяйка

Встретить, поздороваться, гладить, подметать, чистить картошку, вытирать пыль...

ავეჯი/საყოფაცხოვრებო ნივთები/აქსესუარები

Стол, стул, кровать, диван, кресло,телевизор, радио, шкаф, тумбочка...Стакан, тарелка, чашка, блюдце, миксер...

Книжные полки, цветной телевизор, вешалка... Глубокая тарелка, столовый нож, кофейная чашка, столовый прибор, кастрюля, сковорода(ка), хлебница, солонка... Одеяло, подушка...

Ковер, плита, ванна, раковина, унитаз, веник, совок, зеркало... Холодильник, утюг, музыкальный центр, кухонный комбайн, соковыжималка, пылесос... Постельное белье, простыня, наволочка...

სკოლა/ინფრა-სტრუქტურა/ პერსონალი/ სასკოლო ნივთები/სასწავლო საგნები/სასკოლო აქტივობები

Учитель(-ница), ученик(-ница) ...Класс, урок, перемена, спортивный зал, буфет...Иностранный (русский) язык, алгебра,физика, химия, география, история... Задание, упражнение, расписание, текст, тесты, вопросник, анкета, учебник русского языка (геометрии), тетрадь, ручка, дневник...Читать вслух, писать, отвечать, спрашивать, выучить...

Педагог иностранного языка, завуч, организатор, секретарша, классный руководитель, сторож, лаборант, уборщица...Решить задачу, контроль-ная, написать сочинение, задавать вопросы, читать про себя, пересказывать, подсказывать, рассказ стихотворение, роман... Плакаты, географические карты, наглядные пособия, компьютер...

Учительская, актовый зал, кабинет директора (математики, биологии, рисования), музыкальная студия, лаборатория, спортплощадка, раздевалка, мастерская, школьный музей... Педсовет, открытый урок, хор, литературный кружок, музыкальные инструмен-ты, живой уголок...


Супермаркет, вход, выход, прилавок, рынок, сдача, касса ... Примерить, взвесить, заплатить, отрезать, купить,упаковать, завернуть, выбить чек...Продавец(-щица), кассир(-ша)...


სურსათი\აქტივობები

Продукты, хлеб, масло, сыр, колбаса... Овощи, капуста, морковь, зелень... Фрукты, яблоко, персики, виноград... Напитки, чай, кофе, лимонад... Сварить сосиски (суп, яйцо...), приготовить салат(кофе)...

Жареное мясо, свежий сыр, овощной салат, фруктовый компот, шоколадное мороженое...Зажарить мясо, рыбные (мясные) консервы, маринованные(-ая) огурцы (капуста), нарезать говядину, бутерброд, заварить чай, подсолнечное (оливковое) масло, испечь пирог (торт...)...

*


Кафе, столовая, меню, чашечка кофе... Официант(ка)... Попросить счёт

Кафе-бар, пицерия, шоколадная, ресторан... Пицца, коктейль, первое блюдо, десерт, порция, национальная кухня, уха, окрошка... Заказать фирменное

Праздничный обед, холодные и горячие закуски, напитки, блинчики с мясом, пирожки с мясом, расстегаи, пироги с начинкой, пельмени,

блюдо, взять прибор(нож, вилку, ложку)...Бармен, повар, посудомойка...

черная икра, восточные сладости, пирожное...Заведующий, управляющий...

ტრანსპორტი/აქტივობები/ პერსონალი

Транспорт, светофор, правила уличного движения, подняться в автобус (маршрутку...), сходить, заплатить за проезд, конечная (следующая) остановка, уступить место … Водитель автобуса( такси...), шофёр, таксист...

Платный\ бесплатный проезд, метро, «Кольцевая», оштрафовать нарушителя, «час пик», «проездной», приезжий, прохожий, пешеходная дорожка, взять( поймать) такси...Машинист (поезда), дежурный полицейский...

Легковая машина, бензозаправка, залить полный бак, скорый поезд, вокзал, камера хранения, спускаться по эскалатору, загородная электричка...Проводник(-ница), контролер, заправщик, мойщик стёкол, матрос...

კულტურუ-ლი ობიექტები/ აქტივობები/ პერსონალი

Опера, декорация, антракт, пьеса, занавес, главная роль, талант, аншлаг, музей, оркестр, галерея, выставка, портрет, масляные (акварельные) краски, монумент, шедевр ... Выйти на бис, поставить пьесу, писать красками,Пианист, гитарист, трубач, композитор, архитектор, скульптор, художник-декоратор, дирижер, гардеробщик...

*

მომსახურე-ბის ობიექტები/ პერსონალი/ აქტივობები

Аптека, почта, переговорный пункт, баня, ателье, парикмахерская, жэк (жилищно-эксплуатационная контора)...Отдать в починку, починить, постричься, сделать прическу (маникюр), получить (отпра-вить) письмо (телеграмму, бандероль), обратный адрес, наклеить марку... Сапожник, оператор, фармацевт, парикмахер, маникюрша, косметолог, массажист, почтальон, аптекарь, электрик, сантехник...

Почтовая корреспонденция, почтовый бланк, почтовая квитанция, заказное письмо, письмо до востребования, предъявить документ (при получении), деловая переписка, почтовый индекс, расписаться в получении, абонентный ящик...

*

მედია Пресса, газета, журнал, статья, заголовок, заметка, интервью, репортаж, хроника, награждение, сенсация, преступление... Журналист, учёный, корреспондент, респондент...

Переодика, публицистика, «желтая пресса», гороскоп, знаки Зодиака, письма читателей, общественно-политические (научные, финансовые...) издания, «Аргументы и факты», «Независимая

газета», «Юность», «Наука и жизнь»... Внештатный (собственный...) корреспондент, следователь...

VIIკლასი VIII კლასი IX კლასი

გასართობი|\

თავისუფალი დრო\სპორტი\ აქტივობები

Пойти на дискотеку (в кино, театр...), поболтать в кафе с подругой, интернет-кафе...

Теннис, футбол, волейбол, городки...

Заниматься спортом (теннисом), ходить на плавание, тренироваться, команда, победа, тренировка, гол, выиграть\ проиграть, завоевать золотую медаль, занять второе место...

Спортсмен, тренер, чемпион, футболист, теннисист(ка), судья...

Ходить в походы, ночевать в палатках, разжечь костёр, походные песни, КВН, репетиции...

Выигрыш, проигрыш, ничья, фигурное катание, лыжный спорт, художественная гимнастика...

Фигурист(ка), лыжник(-ница), турист...


Отмечать Рождество, Восьмое марта, Женский день, подарить цветы, справлять именины, красить яички, покупать вербу ...

Семейный (церковный) праздник, праздничное угощение, встречать гостей, подготовка к празднику, гостить, иллюминация, народное гулянье, в кругу друзей...

Первоапрельская шутка, проводы зимы, всенародный праздник, катание на тройке, Масленица, гостеприимство, День Победы, военный парад, ветераны, отмечать совершеннолетие, традиционный праздник...

ორიენტირები

VII კლასი VIII კლასი IX კლასი

დრო

სეზონები Зима, весна, лето, осень, зимой, весной, летом, осенью

Зимний (весенний...) сезон

თვეები Январь,февраль... В январе, в феврале...


В понедельник, в среду, рабочие дни, выходные...

დღის მონაკვეთები\

დღე-ღამე

Утро, день, вечер, ночь, утром , днём, вечером, ночью




დროის განსაზღვრა

Сейчас,сегодня, вчера, завтра, начало, продолжение, конец



На той (на прошлой) неделе, в прошлом (будущем) году (месяце) ...

სივრცე


Северный (южный) полюс, экватор...

На север,..., с севера... на севере,на юге...

ადგილმდება- В школе(сумке...), на столе (стене...),

Около (у) дома (школы...), слева, впереди, наверху,

На расстоянии ... метров (километров...),

რეობა там, здесь, далеко, близко...

рядом... на высоте ... метров, на глубине...


ფერი Красный(ая),зелёный (ые)....,тёмный(ая), светлый(ая)...


В клетку, в полоску, в горошек, бежевый...

ფორმა Треугольный, круглый, квадратный, овальный...

ზომა Большой,маленький, длинный, короткий, высокий, низкий...


Выше, ниже, тоньше,... Высочайший, наивысший...

წონა, რაოდენობა,

Один/одна/ одно/одни, два/две, трое, четверо...

Килограмм, литр, метр ...

Полкило, пол-литра...




ტემპერატურა Холодно, тепло, жарко, мороз...

1,21,41... градус ,

2,3,4 , 23,54... градуса

5...20,37,88... градусов


შემადგენლობა/მასალა

Из пластмассы, из дерева, из бумаги, из меха, из ткани...


რიცხვები 1-10

20-100

Сотня, тысяча, миллион Первое, третья, двенадцатый...




მრავალფეროვანი აქტივობებისა Dდა სავარჯიშოების შეთავაზებადაწყებითი საფეხურზე სწავლების პირველ ორ წელს მოსწავლეები გრამატიკულ კონსტრუქციებს ენობრივი

ნიმუშების დამახსოვრებასთან ერთად სპონტანურად, გაანალიზების გარეშე აითვისებენ. გრამატიკული სტრუქტურების დაშლა მათი გაანალიზებისა და გააზრების მიზნით თანდათანობით დაიწყება სწავლების მომდევნო წლებში.

მეტყველების ნაწილი VII-IX კლასისთვის

არსებითი სახელი

Имя существитель-ное

არსებითი სახელი მხ. რიცხვში:

ა) ნათესაობით ბრუნვაში

-უთანდებულოდ

- У, С, ОТ, ДО, ИЗ თანდებულებით

არსებითი სახელი მრ. რიცხვში

ბ) მიცემით ბრუნვაში


-К თანდებულით

გ) ბრალდებით ბრუნვაში

-თანდებულის გარეშე

- В, НА თანდებულებით

დ) მოქმედებით ბრუნვაში


-С, ПЕРЕД, ПОД, НАД თანდებულებით

ე) თანდებულიან ბრუნვაში

ზედსართავი სახელი

Имя прилага-тельное

i. ფორმის, გემოვნების, ფერის აღმნიშვნელი ზედსართავი სახელები არსებითთან ერთად სახელობით ბრუნვაში

ii. ზედსართავი სახელი არსებითთან ერთად მხ. რიცხვის ნათესაობით და ბრალდებით ბრუნვებში

ძმნა

Глагол

1. ზმნის უღლება

2. უკუქცევითი ზმნის უღლება

3. წარსული დრო

4. მომავალი დრო (რთული და მარტივი )

ნაცვალსა-ხელი

Местоимение

1. პირის ნაცვალსახელები სახელობითი ბრუნვის მხ. და მრ. რიცხვში და მიცემით და ბრალდებით ბრუნვების მხ. რიცხვში

2. 1-ლი და მე-2 პირის მხ. რიცხვის კუთვნილებითი ნაცვალსახელების ბრუნება

რიცხვითი სახელი 1. ანგარიში 100-ის ფარგლებში

2. Один\одна\одно, два\две , три, четыре , пять,..., двадцать რიცხვითი

Имя числительное

სახელები არსებითთან

3. რიგობითი რიცხვითი სახელები თარიღის აღსანიშნავად

4. რიგობითი რიცხვითი სახელი არსებითთან ერთად სახელობით ბრუნვაში

ზმნიზედა

Наречие

დროის, ადგილის და ხარისხის აღმნიშვნელი ზმნიზედები

კავშირი და შორისდებული

Союз и междометия

А,И.ИЛИ, НО, ЧТОБЫ

Ай, ой, ух, ах

ნაწილაკი

Частица

не, бы, ли, ни

სიტყვის შედგენილობა Состав слова и

cловообразование

1. კნინობითი სუფიქსები არსებით სახელებში

2. სუფიქსებით ნაწარმოები ცხოველთა ნაშიერების აღმნიშვნელი არსებითი სახელები

3. სუფიქსებით ნაწარმოები ეროვნების აღმნიშვნელი სახელები

4. სუფიქსებით ნაწარმოები პროფესიის ან საქმიანობის აღმნიშვნელი არსებითი სახელები

წინადადების ტიპები

Типы предложений

1. მარტივი კითხვითი წინადადება

2. მარტივი თხრობითი წინადადება

3. წინადადების ერთგვარი წევრები

4. თანწყობილი წინადადება

ქვეწყობილი წინადადება

ფონეტიკა1. ხმოვანი О უმახვილო პოზიციაში2. ხმოვნები Я, Е, Ё, Ю სიტყვის დასაწყისში3. Ы მაგარი თანხმოვნების შემდეგ4. რბილი და მაგარი თანხმოვნები

ორთოგრაფია და პუნქტუაცია

1. მთავრული ასო წინადადების დასაწყისსა და საკუთარ სახელებში2. И–ს მართლწერა Ж, Ш, Г, К, Х-ს შემდეგ3. Ы-И–ს მართლწერა Ц-ს შემდეგ4. Э-ს მართლწერა სიტყვის დასაწყისში

5. Ъ მართლწერა ზოგიერთ სიტყვაში6. რბილი ნიშანის - Ь მართლწერა 7. გამყოფი რბილი ნიშანი – Ь8. წინდებულების და თავსართების მართლწერა9. შესამოწმებელი უმახვილო ხმოვანი სიტყვის ძირში10. შეუმოწმებელი უმახვილო ხმოვანი სიტყვის ძირში11. -ОРО-,-ОЛО-,-ЕРЕ-,-ЕЛЕ-ს 12. მართლწერა პროფესიის აღმნიშვნელი სუფიქსების მართლწერა:-тель\(-ница),-ник\(-ница),-чик(ца),-к,-

ист(ка)13. ეროვნების აღმნიშვნელი სუფიქსების მართლწერა:-ец\анка, -янка,-ин\ка,-к(а).14. ზედსართავი სახელის სუფიქსების მართლწერა -ск,-н, -енн (онн),-ан(ян) 15. ინფინიტივის მართლწერა 16. რბილი ნიშნის -Ь მართლწერა მხოლობითი რიცხვის მეორე პირის ზმნებში17. ნაწილაკი НЕ-ს მართლწერა ზმნებთან 18. სიტყვის გადატანის წესები19. სასვის ნიშნები წინადადების ბოლოს20. მძიმე А, НО, ЧТО, ЧТОБЫ კავშირების წინ21. აბზაცის დაცვა

სოციო-კულტურული და კულტურული თემატიკა

(სანამ მოსწავლეები უცხოურ ენაში ცოდნის დონეს აიმაღლებენ, დასაშვებია ზოგიერთი სახის ინფორმაციის ქართულად მიწოდება)

საბაზო


ზნე-ჩვეულებები (პურობა, ქცევის ეტიკეტი და სხვა.)

თანამედროვე ცხოვრება (მასობრივი კულტურა, საკომუნიკაციო საშუალებები, კულტურის/ სამეცნიერო/სავაჭრო ცენტრები და სხვა.)

ყმაწვილთა ყოფა (დღის რეჟიმი, თავისუფალი დრო/გართობა/დასვენება; მონაწილეობა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში; ურთიერთობები; გატაცებები; საყმაწვილო ჟურნალები/გადაცემები; კულტურის/მეცნიერების საბავშვო ცენტრები და სხვა)

ევროპის კავშირი (ზოგადი ცნობები)

გეოგრაფიული ცნობები ქვეყნის შესახებ

ზოგადი ცნობები ქვეყნის პოლიტიკური წყობის შესახებ

დედაქალაქი და მისი ღირსშესანიშნაობები

ცნობილი ადამიანები (მწერალი, მეცნიერი, ხელოვანი, სპორსტმენი, ისტორიული პერსონაჟი და სხვა.)

რამდენიმე ისტორიული მოვლენა

ლიტერატურა – ლექსები, ადაპტირებული მოთხრობები, იგავ-არაკები, ლეგენდები (სასურველია, მოსწავლეები გაეცნონ ქართულად თარგმნილ ზოგიერთ რუსულ ნაწარმოებს)

რეგიონული თავისებურებები

ცნობები რუსეთისა და საქართველოს ურთიერთობებიდან

6. სპეციალური ნაწილი საგანში გერმანული ენა საბაზო საფეხურსათვის VII_VIII_XI klasi

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად გამოიყენება. ჩამონათვალი ვერც ამომწურავი იქნება და ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს

ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას გავითვალისწინოთ:

სტანდარტში მითითებული საკომუნიკაციო ამოცანები თანამედროვე ენის ნორმები ასაკობრივი თავისებურებები და მოზარდის ინტერესთა სფერო

მაგალითის სახით გთავაზობთ პროგრამის შინაარსის ერთ-ერთ შესაძლებელ ვარიანტს

პანორამა1. სამეტყველო ფუნქციები (ინტენციები)2. ლექსიკა3. გრამატიკა4. სოცოიკულტურა და კულტურა

1. სამეტყველო ფუნქციები (ინტენციები)1.1. სოციალური ურთიერთობები1.2. ინფორმაციის გაცვლა1.3. აღწერა\დახასიათება1.4. გემოვნება1.5. შეფასება1.6. საჭიროების\მოთხოვნილების\სურვილის გამოხატვა1.7. გრძნობების\ემოციური რეაქციების გამოხატვა1.8. შეგრძნებების გამოხატვა1.9. დროში ორიენტირება1.10. სივრცეში ორიენტირება1.11. ლოგიკური კავშირების გამოხატვა1.12. ნებართვა\ვალდებულება\აკრძალვა1.13. ინტერაქცია საკლასო ოთახში1.14. სხვადასხვა

1.1. სოციალური ურთიერთობები

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში VII კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში VIII კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში IX კლასისათვის

მისალმება Hallo!

Guten Morgen (Morgen)!

Guten Tag (Tag)!

Guten Abend!

დამშვიდობება Tschüs!

Auf Wiedersehen (Wiedersehen)!

Gute Nacht!

Bis morgen!

Bis bald!

B

მოკითხვა Wie geht’s?

(Danke)Gut!

Wie geht es dir\Ihnen?

Es geht.

Mir geht es gut\schlecht.

თავაზიანი მიმართვა Bitte, . . .

Herr. . .

Frau. . .

შეთავაზება Wollen wir ins Kino gehen?

Komm, wir spielen Karten!

Trinkst du (vielleicht) eine Cola?

Hast du Lust auf Kuchen?

მობოდიშება Entschuldigung!

Verzeihung!

Entschuldigen Sie, bitte!

მადლობის გადახდა Danke!

Danke schön!

Danke sehr!

Bitte schön!

Danke sehr!

Vielen Dank!

Nichts zu danken!

Danke für ...!

Keine Ursache!

კეთილი სურვილების გამოხატვა\მილოცვა

Frohe Weihnachten!

Ein Glückliches Neues Jahr!

Gute Reise!

Willkommen!

Frohe Ostern!

Schönes Wochenende!

Gute Besserung!

Alles Gute zum Geburtstag!

Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag!

Viel Spaწ!

შეხვედრის დანიშვნა Wo treffen wir uns?

Hast du einen Termin?

წახალისება\შექება\შეფასება

Gut!

Sehr gut!

Stimmt!

Stimmt nicht!

Falsch!

Richtig!

Schon besser!

Prima!

Super!

Warum nicht?

Ausgezeichnet!

Toll!

Du hast recht.

ინტერაქცია სუფრასთან Guten Appetit!

Etwas mehr, bitte!

Lecker!

Schmeckt’s?

Greif zu!

Haben Sie schon bestellt\gewჰhlt?

Herr Ober!

Wünschen Sie noch ein Glas...?

Bitte die Speisekarte!

Bitte, die

Rechnung!

Hat es Ihnen geschmeckt?

ინტერაქცია მგზავრობისას Bitte anschnallen!

Fahren Sie, bitte, geradeaus und dann rechts!

Wo liegt die nჰchste Haltestelle?

Wann fჰhrt der Zug ab?

Darf ich ihre Fahrkarte sehen?

Der Zug ist aber pünktlich!

Darf ich Ihren Paწ sehen?

Das ist meine Bordkarte.

ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტზე

Was kostet . .?

Was wünschen Sie?

Welche Gröწe brauchen Sie?

Das ist aber preiswert\günstig!

Wieviel kostet. . ?

Bitte, ein Kilo. . .?

Wiegt das ein Pfund?

Wieviel macht das?

Das ist ja teuer!

Sonst noch etwas?

ტელეფონით საუბარი Hallo!

Hier (ist) Christian Maurer!

Auf Wiederhören!

Ruf (rufen Sie) spჰter an.

Darf ich, bitte (mit) Erika sprechen?

Ich sage ihm\ihr Bescheid.

მიმოწერა (მიმართვის\დამშვიდობების კლიშეები)

Liebe(r). . .

Herzliche Grüწe!

Dein\Deine. . .

დათანხმება\უარი Ja.

Ja, bitte.

Nein.

Nein, danke.

Ja, gerne.

Ja, klar.

Doch.

Na gut.

Gar nicht!

Nein, leider kann ich nicht.

Natürlich.

Sicher.

Also gut.

Ok.

Na ja!

Nein, tut mir Leid.

დამშვიდება Kein Problem!

Keine Sorge!

Das macht nichts!

გაფრთხილება Achtung!

Vorsicht!

Pass auf!

პოზიციის\აზრის გამოხატვა

Ich denke. . .

Ich meine. . .

1.2. ინფორმაციის გაცვლა

პირადი მონაცემები: გვარი, სახელი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი, დაბადების თარიღი

Wie heiწt du?

Wie alt bist du?

Ich bin ... (Jahre alt).

Ich wohne in der Kirchenstraწe.

Ich wohne in Berlin.

Meine Telefonnummer ist...

Wann hast du Geburtstag?

Am 20.Mai.

ეროვნების\წარმომავლობის შესახებ

Woher kommst du?

Wo bist du her?

Ich komme aus Georgien.

Er kommt aus Mailand.

Dieser Mann ist ein Deutscher.

Sie ist eine Englჰnderin.

იდენტიფიცირება: ადამიანის\საგნის

Wer ist das?

Was ist das?

Das ist ein Junge.

Das ist ein Heft.

ჯანმრთელობის შესახებ Was fehlt dir?

Was tut dir weh?

Ich habe Fieber.

Ich bin krank.

Ich habe Bauchschmerzen.

Haben Sie Zahnschmerzen?

Tut das weh?

Ich lasse mir den Zahn plombieren.

საქმიანობის შესახებ Was machst du?

Wie machst du das?

Ich schwimme.

Wie macht man das?

Tue das nicht!

პროფესიის შესახებ Mein Vater ist ein Lehrer.

Sie ist Krankenschwester von Beruf.

Er arbeitet in einem Büro.

ამინდის შესახებ Es regnet/schneit.

Die Sonne scheint.

Wie ist das Wetter heute?

Ist es heute windig\neblig?

1.3. აღწერა\დახასიათება

ადამიანის გარეგნობა Peter ist groწ.

Heike ist hübsch.

Er hat blaue Augen.

Sie hat blondes Haar.

ადამიანის ჩაცმულობა Er trჰgt eine braune Jacke.

Sie zieht den Mantel an.

Die Bluse steht dir gut.

ადამიანის ხასიათი Ist Peter nett?

Paul ist frech.

Er ist langweilig.

Sie ist höflich.

საგნის აღწერა Wie ist das Zimmer?

Das Zimmer ist hell.

Mein Fahrrad ist kaputt.

Die Tasche ist braun.

Das Gebჰude ist hoch\niedrig.

1.4. გემოვნების გამოხატვა

Ich mag Tiere.

Ich liebe meine Eltern.

Das mag ich gar nicht.

Das ist mein Lieblingsbuch.

Ich hasse es.

Er trinkt lieber Cola.

Am liebsten esse ich Kuchen.

1.7. საჭიროების\ მოთხოვნილების\ სურვილის\ გამოხატვა

Der Schüler braucht Taschengeld.

Er braucht das gar nicht.

Wir wollen heute ins Kino.

Ich möchte eine Tasse Tee, bitte!

1.8. გრძნობების\ემოციური რეაქციების

სიხარული\აღტაცება Wie schön!

Wunderbar!

Das ist ja toll!

Echt super!

გაღიზიანება\უკმაყოფილება

Ach Quatsch!

Furchtbar!

Verdammt (noch mal)!

So ein Pech!

Na so was!

Unverschჰ

mt!

გაკვირვება Wieso. .?

Wirklich?

Echt?

Ehrlich?

Unmöglich!

Das gibt’s doch gar nicht!

სინანული Schade!

Leider. . .

Tut mir Leid!

Schade, daწ. . .

ინტერესი Das interessiert mich.

Das ist interessant.

Ich interessiere mich für...

ინდეფერენტულობა Ich habe keine Lust.

Das ist mir egal.

Das interessiert mich nicht.

1.9. შეგრძნებების გამოხატვა

Ich bin müde.

Ich habe Hunger\Durst.

Mir ist es kalt\schlecht\ gemütlich.


დროში განთავსება Wie spჰt ist es?

Wieviel Uhr ist es?

Es ist halb acht.

Es ist genau elf.

Um Viertel vor sieben...

Jetzt machen wir Pause.

Wann habt ihr Ferien?

Welcher Tag ist heute?

Was haben wir heute?

Heute ist der 1. Januar.

Am Montag fahren wir weg.

Im Mჰrz beginnt der Frühling.

Gleich!

Nachmittags gehen wir spazieren.

Sonntags sind wir alle Frei.

Einen Augenblick, bitte!

Moment mal!

Im Moment bin ich beschჰftigt!

ქრონოლოგია Nach dem Regen scheint die Sonne.

Vor dem Mittagessen wჰscht man die Hჰnde.

Endlich bist du da.

Nჰchste Woche schreiben wir eine Mathearbeit.

Seit wann spielst du Schach?

სიხშირე Wie oft spielst du Fuწball?

Manchmal geht er spazieren.

Es regnet selten.

ხანგრძლივობა Wie lange dauert das Konzert?

Bleibst du lange zu Hause?

სისწრაფე Wie schnell fჰhrt das Auto?

Mach, bitte, schneller!

Sprechen Sie, bitte, langsam!


ადგილმდებარეობა Hier!

Da!

Rechts\links.

Oben\unten.

Vorn\hinten.

Wo liegt das Rathaus, bitte?

Geradeaus und links.

მიმართულება Hierher!

Wohin fჰhrt der Bus?

Nach vorne\hinten.

Biegen Sie um die Ecke!

Gehen Sie die Straწe entlang.

1.12. ლოგიკური კავშირების გამოხატვა

მიზეზი\შედეგი Wir essen, weil wir Hunger haben.

Ich trinke den Saft, weil ich Durst habe.

1.13. ნებართვა\ ვალდებულება\ აკრძალვა

Darf ich. . . ?

Soll ich anfangen?

Ich muწ gehen.

Wir müssen uns beeilen.

Das darf man nicht!

Das ist verboten.

მასწავლებლის მითითებები/ მოსწავლის მიმართვა

Setzt euch!

Steh, bitte, auf!

Hör zu!

Wie schreibt man das?

Wie sagt man...?

Wie, bitte?

Hilf mir, bitte!

Noch einmal, bitte!

Sprich, bitte, lauter!

Ergჰnze, bitte den Satz!

Hör, bitte, auf!

Wer fehlt?

Du bist dran!

Keine Ahnung!

Kann jemand helfen?

Was stimmt und was stimmt nicht?

Ich verstehe nicht!

Was soll ich lesen?

Wiederholen Sie, bitte!

Wir schaffen es noch!

Das weiწ ich!

1.14. სხვადასხვა Also. . .

Alles klar!

Warte mal!

Was ist los?

Gib mir\her!

Guck mal!

Nicht wahr?

Gott sei Dank!

2. ლექსიკა

2.1. ინდივიდი2.2. ინდივიდის გარემოცვა2.3. ყოველდღიური აქტივობები2.4. ინდივიდის ორენტირები2.5. დღესასწაულები და ზეიმები

რუბრიკა მაგალითები VII კლასისათვის

მაგალითები VIII კლასისათვის

მაგალითები IX კლასისათვის

2.1. ინდივიდი

სხეული das Gesicht; das Auge; die Nase; das Ohr; der Mund; der Körper; der Rücken; die Schulter; die Brust; der Arm;

გარეგნობა hübsch; krჰftig; schlank; stark; schwach; blaue\schwarze\grüne Augen haben;

Brille tragenglattes\blondes\ rotes\ braunes\schwarzes\ lockiges Haar haben; Sommersprossen haben;

დახასიათება klug; nett; frech; böse; lustig; höflich; unhöflich; mutig; schüchtern; vorsichtig, ruhig;

ტანსაცმელი\აქსესუარები das Kleid; das Hemd; der Rock; die Bluse;

der Pullover; der Gürtel; das T-Shirt; das S-Shirt; die

die Hose; die Tasche; die Jacke; der Mantel; die Mütze; der Knopf;

Unterhose; die Socke; aus Baumwolle; aus Wolle; der Reiწverschluწ;

ჰიგიენა die Seife; das Handtuch; die Zahnpasta; die Zahnbürste; das Waschbecken; die Dusche; der Kamm;

der Rasierer; der Rasierschaum; der Fön; der Lippenstift; das Parfüm; die Wimpertusche;

ჯანმრთელობა\ავადმყოფობა

der Arzt; Schnupfen haben; das Rezept; die Arznei; die Medizin; die Pille; die Grippe; krank\gesund sein; Fieber haben; niesen\husten; Temperatur messen;

der Zahnarzt; das Wartezimmer; Zahnschmerzen haben; den Zahn plombieren; der Zahnarztbesucht; die Praxis;

შეფასება\ემოციუირი რეაქციები

gut; schlecht; interessant; richtig; falsch; langweilig; lieben; lachen; mögen (mag);

Lust haben; sich freuen; langweilig sein; lჰcheln;

recht haben; gern haben; stolz sein;

პროფესია\ხელობა der Architekt; das Fotomodell; der Matrose; der Polizist; der Richter; der Angestellte; die Sekretჰrin; der Feuerwehrmann;


ადამიანები der Freund; die –in; der Junge; das Mჰdchen; der Herr; die Frau; das Kind; der Mensch;

der Freund; die –in; der Nachbar; die –in; der Erwachsene; der Fuწgჰnger; die –in; der Einwohner; die –in;

das Leben; die Geburt; die Kindheit; die Jugend; die Erziehung; die Erwachsenheit; die Ausbildung; die Arbeit;

ოჯახი\ნათესავები die Eltern; die Geschwister; die Groწmutter (die Oma); der Groწvater (der Opa); der Onkel; die Tante; der Neffe; die Nichte;

ბუნება და ბუნების მოვლენები (ამინდი)

das Wetter; der Regen; die Wolke; der Blitz; der Donner; die Pfütze; der Regenbogen; das Gewitter;

das Wetterbericht; der Schnee; der Frost; der Wind; der Eiszapfen; der Nebel; die Hitze; das Klima; windig; neblig;

დედამიწა (გეოგრაფიული დასახელებები)

das Land; Deutschland; der Deutsche; die Schweiz; უsterreich; der Franzose; Japan; die Vereinigten Staaten; die Niederlande;

Bundesrepublik Deutschland; Berlin; Hamburg; Köln; München; die Elbe; die Donau; Saarland; Bayern; Sachsen;

die Welt; der Erdteil; die Insel; die Wüste; der Dschungel; der Atlantik; der Pazifik; der Nordpol; der Südpol;

ეროვნება\წარმომავლობა der Deutsche; der Franzose; aus უsterreich; aus Kanada; der Englჰnder; die –in; der Chinese; chinesisch;

ქალაქი das Gebჰude; das Rathaus; der Dom; die Kirche; der Platz; das Denkmal; die Brücke; die Groწstadt;

der Stadtteil; der Marktplatz; die Ampel; der Bürgersteig; das Bürogebeude; die Polizeiwache; die Feuerwache; der Wolkenkratzer;

სოფელი das Dorf; der Bauer; die Bჰuerin; die Landschaft; der Bauernhof; die Scheune; der Weinberg; der Garten; der Apfelbaum;

საცხოვრებელი ადგილი das Zimmer; das Fenster; der Fuწboden; die Küche; das Badezimmer; die Toilette; das Schlafzimmer; der Keller; die Garage;

das Erdgeschoწ; der Stock; der Aufzug; die Klingel; der Briefkasten; die Treppe; der Balkon; die Nachbarschaft; die Straწe;

die Miete; der Mieter; die –in; der Hausmeister; der Eigentümer; die –in; die Wohnflჰche; die Nebenkosten; der Strom; die Heizung;

ავეჯი\საყოფაცხოვრებო ნივთები

der Tisch; der Sessel; das Bett; der Teppich; das Sofa; der Vorhang; der Kamin; der Fernseher;

der Kühlschrank; der Backofen; das Geschirr; das Besteck; die Wჰsche; der Topf; das Geschirrtuch;

die Steckdose; die Waschmaschine; der Staubsauger; der Computer; der Heizkörper;

სკოლა Deutsch; Georgisch; Mathematik(Mathe); das Fach; die Geschichte; das Schuljahr; die Erdkunde; der Stundenplan;

der Unterricht; die Pause; der Pausenhof; die Turnhalle; das Schwimmbad; die Prüfung;

die Sprache; das Alphabet; das Wort; der Buchstabe; der Satz; das Gedicht; die Erzჰhlung; die Grammatik; die Rechtschreibung; die ჩbung;

სავაჭრო ობიექტები (პერსონალი\ინვენტარი)

das Kaufhaus; die Bჰckerei; die Metzgerei; der Kassierer; die -in; der Verkჰufer; die -in; das Geld; die Apotheke;

der Kunde; die Kundin; der Preis; die Quittung; das Sonderandebot; die Gröწe; der Schlussverkauf;

die Lebensmittel; die Qualitჰt; die Theke; die Dose; die Packung; der Einkaufswagen; der Eingang; der Ausgang;

სურსათი das Brot; das Brötchen; der Tee; das Joghurt; der Zucker; die Wurst; die Butter; die Cola; das Ei;

das Obst; die Zitrone; die Birne; die Banane; der Apfel; das Gemüse; der Salat; die Tomate; der Blumenkohl;

das Steak; der Schinken; das Kotelett; der Fisch; der Kaffee; der Saft; der Kჰse; das Bier;

კვება და კვების ობიექტები das Frühstück; das Mittagessen; das Abendessen; der Löffel; die Tasse; die Gabel; das Messer; der Teller; das Besteck;

das Cafe; das Restaurant; die Speisekarte; die Kantine; der Kellner (der Ober); das Trinkgeld; die Rechnung;

die Vorspeise; das Hauptgericht; die Nachspeise; das Getrჰnk;

ფოსტა\პერსონალი das Postamt; die Post; der Brief; der Briefumschlag; der Brieftrჰger; der

Briefkasten; die Adresse; die Briefmarke;

ტრანსპორტი\პერსონალი das Auto; der Bus; das Taxi; der Ferkehrsstau; die Haltestelle; der Fahrer; der Fahrschein; die U-Bahn; die Station;

der Zug; der Bahnhof; die Eisenbahn; die Fahrkarte; der Fahrplan; das Gleis; der Kontrolleur; der Bahnsteig;

das Flugzeug; der Flughafen; der Zoll; der Koffer; der Paწ; der Pilot;

კულტურის ობიექტები\პერსონალი

das Kino; die Leinwand; der Film; der Schauspieler; die –in; der Star; der Regisseur;

die Disco; der DJ; die Tanzflჰche; die Eintrittskarte; die Pop – Musik; der Jazz; das Konzert; der Applaus;

das Theater; das Ballett; die Oper; die Bühne; der Sჰnger; die –in; der Tჰnzer; die –in; das Publikum;

დასვენება\არდადეგები\მოგზაურობა

die Winterferien; das Skigebiet; der Gipfel; der Sessellift; die Skier; der Skistock; der Skilehrer; die Aussicht;

die Sommerferien; das Zelt; der Schlafsack; der Campingplatz (Zeltplatz); der Ausflug; das Ferienlager; die Mannschaft; der Wettbewerb;

das Hotel; das Einzellzimmer; das Doppelzimmer; das Meer; der Sand; der Tourist; die –in; die Welle; der Strand;

საკომუნიკაციო საშუალებები die Nummer; die Vorwahl; der Hörer; die Telefonzelle; die Notrufnummer; die Auskunft; der Anrufbeantworter;

das Mobiltelefon (das Handy); die Sim-Karte; der Akku; die Textnachricht; die Tastenfunktion; das Telefonbuch;

der Computer; die Tastatur; das Internet; die e-mail (das Email); die e-mail-adresse; der Internet-Zugang; die Internetseite (Internet-Seite);

მედია die Presse; die Zeitung; die Zeitschrift; die Schlagzeile; das Comicalbum; die Sensation; die Werbung;

die Massmedien; das Fernsehen; die Sendung; das Programm; der Moderator; der Reporter; die –in; die Nachricht; das Interview;

2.3. ყოველდღიური აქტივობები

შინ sitzen; liegen; stehen; machen; wohnen; leben; essen; trinken; schlafen; trჰumen;

sich waschen; sich duschen; baden; sich kჰmmen; sich anziehen; sich ausziehen;

legen; suchen; ziehen; drücken; holen;

გარეთ sehen; beobachten; sich befinden; tragen;

kaufen; verkaufen; einkaufen; anbieten; wiegen; zahlen; bestellen; servieren; wünschen; bezahlen;

sich beeilen; warten; treffen;

სკოლაში lernen; lesen; schreiben; sagen; geben; nehmen; sprechen; hören; fragen;

antworten; rechnen; denken; erzჰhlen; unterrichten; zeigen;

zusammenzჰhlen; abziehen; malnehmen; teilen;

სპორტი turnen; Sport treiben; Fuწball spielen; ein Tor schieწen; Tennis spielen; gewinnnen; verlieren;

der Fitnessraum; Gymnastik treiben; das Schwimmbad; in Form sein; joggen (das Jogging);

schwimmen; Ski laufen (fahren);

ტელეფონით სარგებლობა anrufen; telefonieren; wჰhlen; auflegen; abnehmen; Nachricht lassen;

speichern; navigieren;

დასვენება\გართობა Musik hören; basteln; singen; tanzen; fernsehen; fotografieren; Karten spielen;

Schach spielen; Klavier spielen; Zeit verbringen; Spaწ haben; sich unterhalten;

მგზავრობა\გადაადგილება gehen; laufen; fahren; einsteigen; aussteigen; umsteigen; bremsen; halten;

überholen; parken; tanken; fliegen; reisen; sich verspჰten; starten; landen; sonnenbaden;

buchen; reservieren;

2.4. ინდივიდის ორიენტირები

დრო die Zeit; die Stunde; die Minute; die Sekunde; spჰt; früh; vor; nach; (ein, drei) Viertel; halb;

heute; morgen; gestern; vorgestern; übermorgen; gleich; jetzt;

die Vergangenheit; die Gegenwart; die Zukunft; damals; heutzutage;

სეზონები der Winter; der Frühling; der Herbst; der Sommer; der Kalender; das Jahr; der Monat;

თვეები Januar; Februar; Mჰrz; April; Mai; Juni; Juli; August; September; Oktober; November; Dezember;

კვირის დღეები die Woche; das Wochenende; Montag; Dienstag; Mittwoch; Donnerstag; Freitag; Samstag; Sonntag;

დღე\ღამე der Tag; die Nacht; der Morgen; der Abend; der Mittag; der Nachmittag; die Mitternacht;

ქვეყნის მხარეები der Norden; der Süden; der Osten; der Westen; nördlich; südlich; westlich; östlich;

ადგილმდებარეობა rechts; links; oben; unten; weit; nah;

hinaus; hinein; hinauf; hinunter; hinter; neben; zwischen; vor;

მახასიათებლები süწ; lecker; frisch; bitter; köstlich; alt; neu; frech; nett; höflich; unhöflich; fleiწig; faul;

offen; geschlossen; voll; leer; modisch; altmodisch; billig; preiswert; teuer;

frei; beschჰftigt; besetzt; schwierig; wirklich; anders; zufrieden; ruhig;

ფერი die Farbe; weiწ; schwarz; rot; gelb; blau; grün; grau; braun;

rosa; lila; orange; dunkel; hell; leuchtend; gestreift; gepunktet; geblümt;

kariert;

ზომა\ფორმა\წონა\ტემპერატურა

klein; groწ; riesig; hoch; ein Kilo/Pfund;

rund; dreieckig; viereckig; eng; breit; flach; schwer;

mittel; niedrig; leicht; heiწ; warm; kalt;

შენადგენლობა aus Holz; aus Plastik; aus Gold; aus Silber; aus Metall;

რაოდენობა viel; mehr; wenig; alles; nichts;

რიცხვები eins-(ein)tausend;

(ein)tausend-eine Million;

2.5. დღესასწაულები და ზეიმები

der Advent; der Adventskranz; die Kerze; der Nikolaustag; das Fest;

Weihnachten; der Heilige Abend; der Weihnachtsbaum; das Geschenk;

das Neujahr; der Silvester; der Neujahrstag;

der Geburtstag; die Party; der Gast; die Torte; die Kerze;

der Fasching;

Ostern; der Osterhase; das Osterei; die Osterglocke;

das Pfingsten;

3. გრამატიკა გრამატიკის სწავლება კონტექსტშია სასურველი და არა კონტექსტისაგან მოწყვეტილად, რაც საკომუნიკაციო მიზნებს უნდა ემსახურებოდეს. წესებისა და ტერმინების ზეპირად სწავლება არ არის რეკომენდებული. მოსწავლეს საშუალება უნდა მიეცეს დააკვირდეს, ამოიცნოს, გაიაზროს და კონტექსტში გამოიყენოს გრამატიკული თავისებურებები და კონსტრუქციები/ მოვლენები. ამისათვის სასურველია:

ასათვისებელ ენობრივ მასალაზე აგებული დიდაქტიზებული ტექსტების მეშვეობით გრამატიკული მასალის სახალისო, ადვილად გასაგებ ზეპირ თუ წერილობით საკომუნიკაციო სიტუაციებში მიწოდება.


3.1. არსებითი სახელი და არტიკლი3.2. ნაცვალსახელი3.3. ზედსაეთავი სახელი3.4. რიცხვითი სახელი3.5. წინდებული3.6. ზმნა3.7. ზმნიზედა3.8. კავშირი3.9. ნაწილაკი3.10. რთული სიტყვის წარმოება


3.1. არსებითი სახელი და არტიკლი

ბრუნება განსაზღვრულ\განუსაზღვრელ\უარყოფით არტიკლთან ერთად Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv;

მრავლობითი რიცხვის წარმოების ძირითადი ტიპები Pluralformen;

ნულოვანი არტიკლი der Nullartikel;

საკუთარი სახელების ბრუნება (აგრეთვე von+Dativ ფორმა);

გეოგრაფიული დასახელებები და მათი არტიკლები (მაგ. Frankreich; die Schweiz);

3.2. ნაცვალსახელი

პირის ნაცვალსახელები Personalpronomen;

კუთვნილებითი ნაცვალსახელები Possesivpronomen;

ჩვენებითი ნაცვალსახელები Demonstrativpronomen ;

კითხვითი ნაცვალსახელები Fragepronomen;

განუსაზღვრელი ნაცვალსახელები Indefinita/ Negativpronomen;

პირნაკლი ნაცვალსახელი es;

უკუქცევითი ნაცვალსახელები Reflexivpronomen;

მიმართებითი ნაცვალსახელები Relativpronomen;


ზედსართავი სახელი შედარების ხარისხები: der Positiv, der Komparativ, der Superlativ;

ზედსართავი სახელის ბრუნება განსაზღვრულ\განუსაზღვრელ\უარყოფით არტიკლთან ერთად (Nominativ\Akkusativ; 1 Dativ; Genitiv);

ზედსართავი სახელის ბრუნება არსებითთან ერთად უარტიკლოდ (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv);

ზედრსართავი სახელის გაარსებითება (Substantivierung von Adjektiven);


რაოდენობითი რიცხვითი სახელი Kardinalzahlen;

რიგობითი რიცხვითი სახელი Ordinalzahlen;

თარიღი das Datum;

3.5. წინდებული დროის აღმნიშვნელი წინდებულები ჰmit Zeitangaben: um, an, in, vor, nach, bis, von, zwischen;

ბრალდებითი ბრუნვის წინდებულები Prჰpositionen mit Akkusativ:bis, durch, für, ohne, gegen, um;

მიცემითი ბრუნვის წინდებულები Prჰpositionen mit Dativ: zu, nach, bei, an, auf, in, von, aus;

მიცემითი და ბრალდებითი ბრუნვების საერთო წინდებულები Wechselprჰpositionen: in, an, auf, über, unter, vor, hinten, neben, zwischen;

3.6. ზმნა სუსტი, ძლიერი, შერეული, დამხმარე, მოდალური, უკუქცევითი, თავსართმოცილებადი და შედგენილი (თავსართმოუცილებადი) ზმნების უღლება;

აწმყო დრო Prჰsens;

ნამყო წარსული Prჰteritum;2

ნამყო სასაუბრო დრო Perfekt;2

ნამყო წინარე დროის Plusquamperfekt წარმოება;

მყოფადი დროის Futur წარმოება;

ბრძანებითი კილო Imperativ;

ზმნის გაარსებითება;

ზმნის გარდამავლობა;

ზმნური მართვა;

ინფინიტივური კონსტრუქციები Infinitiv + zu; haben + zu + Infinitiv; um/ohne...zu + Infinitiv;

3.7. ზმნიზედა ადგილის, დროის და ვითარების გარემოების ზმნიზედები Adverbien des Ortes: dort, hinten, daneben, links, rechts და სხვა;

დროის გარემოების ზმნიზედები Adverbien der Zeit: damals, einmal, irgendwann, neulich, oft, immer და სხვა;

ვითარების გარემოების ზმნიზედები Adverbien der Art und Weise: sehr, ganz, bestimmt, genug, wirklich, überhaupt და სხვა;

ზმნიზედის შედარების ხარისხები Komparation der Adverbien;

Pronominaladverbien კითხვითი და ჩვენებითი ნაცვალსახელური ზმნიზედები;

3.8. კავშირი und; auch; aber; oder; daწ; weil; wenn; als; denn; deshalb; sondern; obwohl;

3.9. ნაწილაკი ნაწილაკები: ja; doch; nein; nicht; noch; nur; auch; gar; denn; fast და სხვა;

3.10. რთული სიტყვის წარმოება

შედგენილი სიტყვები Komposita;

un- თავსართი;

-in; un-;-isch; -er\-erin;-e\-in; -ich, -lich; -ig, -ung; -tჰt ბოლოსართები;


მტკიცებითი წინადადება die Aussage;

არაკითხვითსიტყვიანი წინადადება die Satzfrage (Ja\Nein-Fragen);

კითხვითსიტყვიანი წინადადება die Wortfrage (W-Frage );

ბრძანებითი წინადადება der Imperativsatz;

წინადადების წევრები: Subjekt, Verb (Prჰdikat), Ergჰnzung;

რთული ქვეწყობილი წინადადება das Satzgefüge: მთავარი და დამოკიდებული წინადადება Hauptsatz und Nebensatz;

1 არსებითი/ზედსართავი სახელის ბრუნების სწავლებისას (გამეორებისას) 4 ბრუნვიდან სახელობითი და ბრალდებითი Nominativ/Akkusativ ბრუნვის სწავლება თავდაპირველად ერთადაა რეკომენდებული, შემდგომ მიცემითი ბრუნვის Dativ, ხოლო სულ ბოლოს ნათესაობითის Genitiv. 2 მიუხედავად იმისა, რომ მოცემულ სასწავლო გეგმაში მეთოდიკის საკითხები არ განიხილება, სწავლების თანამედროვე საკომუნიკაციო მეთოდების გათვალისწინებით დასაშვებია/რეკომენდებულია ნამყო სასაუბრო დროის Perfekt ნამყო წარსულზე Prჰteritum ადრე სწავლება (გამეორება).

4. სოციოკულტურა და კულტურა

(სანამ მოსწავლეები უცხოურ ენაში ცოდნის დონეს აიმაღლებდნენ, დასაშვებია მოცემული ინფორმაციის ქართულად მიწოდება)

დღესასწაულები და ტრადიციები: რამდენიმე დღესასწაული, მათი თავისებურებები, დეკორაციები, ტრადიციული კერძები, პერსონაჟები და სხვა;

პურობა: კვების რეჟიმი, გერმანელი (გერმანულენოვანი) მოზარდის ტიპური საუზმე, რამდენიმე ტიპური კერძის დასახელება და სხვა;

მომსახურება: ტრანსპორტის სახეობები, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილები; საკუთარი სახელები და კნინობითი ფორმები; გერმანულენოვანი ქვეყნები და მათი დედაქალაქები: გერმანია, ავსტრია, შვეიცარია (გერმანულენოვანი

ნაწილი); ყმაწვილთა ცხოვრება: დღის რეჟიმი; თავისუფალი დრო/გართობა/დასვენება; მონაწილეობა საზოგადოებრივ

ცხოვრებაში; ურთიეთობები; გატაცებები; გეოგრაფიული ცნობები გერმანულენოვანი ქვეყნის შესახებ; ზოგადი ცნობები გერმანიის პოლიტიკური წყობის შესახებ; რამდენიმე ისტორიული მოვლენა; რეგიონალური თავისებურებები; რამდენიმე დიდი ქალაქი, მდინარე და ფედერაციული მიწა; საბავშვო ნაწარმოებები, იგავ-არაკები და ლეგენდები; ცნობილი ადამიანები გერმანულენოვანი სამყაროდან: რამდენიმე ისტორიული პირი, ხელოვანი,

სპორტსმენი, პოლიტიკოსი;ცნობები გერმანულ-ქართული ურთიერთობებიდან

7. ზოგადი ნაწილი საგნობრივ ჯგუფში უცხოური ენები საშუალო საფეხურისათვის

X კლასი

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგებიმიმართულება:

მოსმენა ლაპარაკი კითხვა

1. მოსწავლე იგებს მასწავლებლის მითითებებს და სავარჯიშოთა ინსტრუქციებს.

2. მოსწავლე იგებს დიალოგს, ინტერვიუს.

3. მოსწავლე იგებს საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში გაკეთებულ განცხადებებს.

4. მოსწავლე შინაარსის გასაგებად იყენებს სათანადო სტრატეგიებს.

5. მოსწავლე განსაზღვრავს მოსმენის მიზანს და იყენებს შესაბამის სტრატეგიას.

6. მოსწავლე იცავს უცხოური ენისათვის დამახასიათებელ ინტონაციას და აქვს სათანადო გამოთქმა.

7. მოსწავლე თავს ართმევს ყოფით საკომუნიკაციო სიტუაციას.

8. მოსწავლე მონაწილეობს ინტერაქციაში.

9. მოსწავლე გაბმულად ლაპარაკობს.

10. მოსწავლე იყენებს ზეპირმეტყველების სათანადო სტრატეგიებს.

11. მოსწავლე იგებს სავარჯიშოს ინსტრუქციებს.

12. მოსწავლე იგებს მარტივ კორესპონდენციას - სხვადასხვა ხასიათის ღია ბარათს.

13. მოსწავლე ეცნობა პრესას (ინტერვიუ, რეპორტაჟი, ტელეპროგრამა, ქრონიკა).

14. მოსწავლე იგებს სარეკლამო ხასიათის ტექსტს (ბუკლეტი, აფიშა, ანონსი).

15. მოსწავლე იგებს ფაქტობრივი მასალის შემცველ შემეცნებით ტექსტს სხვადასხვა თემაზე (ისტორიის, კულტურის, ბუნებისმეტყველების სფეროდან).

16. მოსწავლე იგებს თხრობით ტექსტს (ცხოვრებისეული ისტორია, მოგონება, დღიური).

17. მოსწავლე იგებს ბიოგრაფიას

18. მოსწავლე განსაზღვრავს კითხვის მიზანს და შესაბამისად იყენებს კითხვის სხვადასხვა სახეობას (გაცნობითი, შესწავლითი, ძიებითი).


წერა სწავლის სწავლა კულტურათა დიალოგი

19. მოსწავლე ნიმუშის მიხედვით წერს სხვადასხვა შინაარსის ღია ბარათს.

20. მოსწავლე ქმნის სარეკლამო ხასიათის ტექსტს (ტურისტული ბუკლეტი, აფიშა).

21. მოსწავლე აყალიბებს საკუთარ მოსაზრებას.

22. მოსწავლე თხზავს მცირე მოცულობის თხრობით ტექსტს (ცხოვრებისეული ისტორია, მოგონება, ამბავი)

23. მოსწავლე მიმართავს სათანადო სტრატეგიებს.

24. მოსწავლე აცნობიერებს, რომ მიზნის მიღწევის სხვადასხვა გზა არსებობს.

25. მოსწავლე დამოუკიდებლად მართავს სასწავლო საქმიანობას.

26. მოსწავლე მართავს რესურსებს.

27. მოსწავლე თანამშრომლობს თანაკლასელებთან, მასწავლებელთან.

28. მოსწავლე თანამშრომლობს გუნდის წევრებთან.

29. მოსწავლე ამოიცნობს უცხოენოვან ინფორმაციას კულტურის სფეროდან.

30. მოსწავლე ტოლერანტულია კულტურული და ინდივიდუალური განსხვავებების მიმართ.

31. მოსწავლე აცნობიერებს, რომ ენაში აისახება სამყაროს თავისებური ხედვა.

32. მოსწავლე ითვალისწინებს განსხვავებულ სოციოკულტურულ გარემოში მიღებულ ქცევის წესებს.

8. სპეციალური ნაწილი საგანში ფრანგული ენა საშუალო საფეხურისათვის

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც გამოიყენება სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად. ჩამონათვალი ვერ იქნება ვერც ამომწურავი და ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია, დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას, გათვალისწინებულ იქნას:



X, XI, XII კლასის პროგრამის შინაარსიპანორამასამეტყველო ფუნქციები

სოციალური ურთიერთობები – მისალმება, დამშვიდობება, მოკითხვა, პიროვნების წარდგენა,თავაზიანი მიმართვა, მობოდიშება, მადლობის გადახდა, მილოცვა, კეთილი სურვილების გამოხატვა, წახალისება/შექება შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა, შეხვედრის დანიშვნა, დათანხმება, უარის თქმა, ინტერაქცია სუფრასთან, ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტებში, დაჯავშვნა, ინტერაქცია მგზავრობისას, მიმოწერა (მიმართვის, გამომშვიდობების კლიშეები,პოზიციის გამოხატვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა, სატელეფონო საუბარი.ინფორმაციის გაცვლა - პირადი მონაცემების შესახებ; სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართიეროვნებისა და წარმომავლობის შეასახებ, თავისუფალი დროის გატარება, პროფესის /ხელობის შესახებჯანმრთელობის შესახებ, ამინდის შესახებ, სურვილის საჭიროების, მოთხოვნილების შესახებაღწერა დახასიათება - ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი, საგნის აღწერა, დადებითი და უარყოფითი შეფასებებიემოციური რეაქციების გამოხატვა - სიხარული, კმაყოფილობა, ბრაზი, უკმაყოფილობა, სინანული, გაკვირვება, ინტერესი, ინდეფერენტულობადროში ორიენტირება - დროში ლოკალიზება (საათი, დღე-ღამის მონაკვეთი, თარიღი, წელიწადის დრო)ქრონოლოგია, სიხშირე, თანადროულობა, ხანგრძლივობასივრცეში ორიენტირება - ადგილმდებარეობის მითითება, გზის, მიმართულების, დანიშნულების ადგილის მითითებანებართვა, ვალდებულება, აკრძალვალოგიკური კავშირები - მიზეზი, შედეგი, ოპოზიცია, პირობითობა


ინდივიდი – სხეული, გარეგნობა, ხასიათი, ტანსაცმელი, აქსესუარები, ჰიგიენა, ჯანმრთელობა ავადმყოფა, შეფასება და ემოციური რეაქციებიაქტივობები- აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები, ტელეფონით სარგებლობა , დასვენება, გართობა, სპორტი, მგზავრობა, გადაადგილება, საფინანსო ოპერაციებიინდივიდის გარემოცვა - ადამიანი, ცხოვრებისეული ეტაპები, ოჯახი , საზოგადოება და სახელმწიფო, განათლება კვების ობიექტები, პერსონალი, ტრანსპორტი, პერსონალი, ბანკი, პერსონალი, კულტურის ობიექტები, სპორტიმედია - ტელევიზია/რადიო, პრესა, ინტერნეტიორიენტირები - დრო (საათი, დღის მონაკვეთები, კვირის დღეები, თვეები, წელიწადის დროები, წელი... აწმყოწარსული, მომავალი ინამავლობა მერმინდელობა, მერმინდელობა, სისწრაფე, სიხშირე, ხანგრძლივობა)სივრცე, მახასიათებლები (ფერი, ზომა, წონა, შემადგენლობა), რაოდენობაინტერაქცია საკლასო

გრამატიკა კულტურა

სამეტყველო ფუნქციები ლინგვისტური რეალიზაციის ნიმუშები

X


XI


XII

სოციალური ურთიერთობები

მისალმება

Salut ! Bonjour ! Bonjour madame (monsieur)! Bonsoir !

დამშვიდობება

Salut ! Au revoir ! Au revoir monsieur ! A bientôt ! A demain ! Bonne nuit!

მოკითხვა ჱa va ? ჱa va bien ? Comment allez-vous ? Comment ça va ?

Pas mal.

პიროვნების წარდგენა Je vous présente ... Vous êtes bien monsieur Dupont ?

C’est l’ami de . . . Voilჭ ma sœur. C’est George !

თავაზიანი მიმართვა Du chocolat, s’il te plaît ! Pardon, monsieur, la rue de La Paix ? Je voudrais . . . !

Excusez-moi, monsieur, pourriez-vous me dire ... J’aimerais. . .

მობოდიშება Pardon! Je suis désolé!

Excusez-moi! Pardonnez-moi !

Je vous demande pardon!

Veuillez m'excuser!

მადლობის გადახდა Merci! Merci beaucoup ! Non merci ! Je vous remercie! De rien! Merci pour ... C'est n'est rien!

Pas de quoi! Je vous en prie! J'en suis reconnaissant!

Je vous remercie sincèrement! Merci ჭ vous !

მილოცვა, კეთილი სურვილების გამოხატვა

Joyeux anniversaire ! Joyeux Noël ! Bon anniversaire ! Joyeuse Pჴques ! Bonne année ! Je te souhaite une bonne fête!

- Bon après-midi! - ბ vous de même; Mes meilleurs voeux! Je te félicite ... Mes félicitations pour... Mes compliments. . .

წახალისება/შექება Bravo! Super! C'est bien! Continue comme ça ! Chapeau ! Bon courage !

შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა

Tu viens avec nous ? On y va ? Pourquoi pas? Avec joie!

Si on allait …Une autre fois !

D'accord ! Chic! Super!

Oui, merci (c'est gentil)

C'est une bonne idée.

Je ne peux pas! Volontiers! Chouette! Vous pouvez venir? J'aimerais bien mais.....Je te propose de... Si tu es libre...

Je n'ai pas le temps!

C'est avec plaisir que je t'invite/ te propose de... J'accepte avec joie ton invitation/ ta proposition! ça me ferait plaisir. C'est vraiment trop gentil mais...



On peut se voir quand ?

On se voit ჭ 4 heures?

D’accord ! C'est parfait!

Je ne peux pas. Je suis occupé!

J'aimerais vous rencontrer.

Si tu es d'accord, je te propose de... Je voudrais un rendez-vous avec .... Lundi ჭ 4 heures, ça vous convient? ça me convient! ça me va parfaitement!

Est-ce qu'il est possible de prendre un rendez-vous avec...

Ce n'est pas possible!

Désolé, mais j'ai déjჭ un rendez-vous.

ინტერაქცია სუფრასთან Qu’est-ce que tu prends ? Je prends ... Est-ce que vous voulez…Qu’est-ce que tu veux ? Tu en veux ? Tiens !

Non, merci, c'est assez!

Prenez encore un peu de . . . Est-ce que je peux en reprendre ! Goûtez ce . . ., c'est excellent ! Sers-toi !

Je peux goûter? Et comme boisson, je prends ...! Passe-moi le menu, s'il te plaît!Je vais choisir

le dessert!


Vous désirez ?

Je voudrais .../ Je cherche ...

ჱa coûte/fait 12 euros. C’est cher ! Ce n’est pas cher ! Vous n'avez pas moins cher? Le pull, c’est combien ? Quel est le prix de...? Est-ce que je peux essayer ?

Combien je vous dois?

Cette veste est soldée.

Vous payez comment? par chèque? Non, par la carte bancaire.

დაჯავშვნა

- Je voudrais commander/ réserver une table pour 4 personnes/ deux billets/places (un allez- retours) pour ...

-

- N'oubliez pas de confirmer et retirer vos billets une demie heure avant le spectacle.

Une place pour fumeur ou non-fumeur ? Coté fenêtre ou coté couloir ?


Vous descendez ჭ la prochaine station. Je prends le métro.

Pour aller ჭ Port Doré, il y a un changement (une correspondance).

N'oublier pas de composter votre billet. Je prends la direction Créteil, c'est direct! Mon train n'était pas direct, j'ai dû changer deux fois! Si on voyageais en/ჭ....

მიმოწერა (მიმართვის, გამომშვიდობების კლიშეები)

Salut Lucas! Bonjour Françoise! Madame ... Monsieur ... Cher Daniel.... Ma chère....

A bientôt! Cordialement... amicalement.... Avec mes meilleures salutations...

Je vous embrasse.

Bien affectueusement, Bien ჭ toi... Je t'embrasse...Grosses bises.... Bisous... Amitiés....

Dans l'attente de. . . En vous remerciant par avance. . .

Je vous prie d'agréer, M

Salutations distinguées,Monsieur, mes salutations les meilleures.

Veuillez agréer, Madame, mes salutations distinguées.

პოზიციის გამოხატვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა

Je suis d’accord !

Je ne suis pas d’accord ! Oui, c’est vrai/ tu as raison ! Elle a tort !

A mon avis ... D'après moi...

Vous n'êtes pas d'accord ?

Oui, mais..., Je crois que..... ,

Moi, je pense que...Je trouve qu'il a raison! Selon moi...

Voici un exemple de cela...

Je suis sûr(e) que ......

Il y a une autre explication; Cette idée me semble inacceptable ! Je partage l'avis de....Je ne dis pas que... mais cependant...


Je t’appelle ce soir. Qui est ჭ l’appareil ? Ici Marie ! Allo, je voudrais parler ჭ ... C'est de la part de qui? De la part de . . . Ne quittez pas, je vous la passe.

Bonjour, je suis bien au 01 45 67 34 09 ? Vous avez fait un mauvais numéro. . On peut me contacter au ....Vous vous êtes trompé de numéro. Patientez, s'il vous plaît !

Laissez le message après le bip sonore.

Je peux vous rappeler un peu plus tard.....


პირადი მონაცემების შესახებ; სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი

Quelle est votre adresse?

J'habite 1, avenue Kazbeg, deuxième entrée, deuxième étage, appartement 37. Ton numéro fixe/portable? . . .

Votre date/ lieu de naissance. Votre domicile. Votre situation de famille…

ეროვნებისა და წარმომავლობის შესახებ

D’où es-tu ? D'où viens-tu ?

Tu es de quel pays ? Je suis/viens de . . . Quelle est sa nationalité ?

Vous êtes originaire de quel pays ? Vous êtes de quelle nationalité ?


Comment passes-tu ton temps libre ? Quel est ton passe-temps favori ? Quel est ton loisir ? Où passes-tu ton week-end?

პროფესის /ხელობის შესახებ

Quelle est votre profession? Quel est votre métier?

Qu’est-ce que tu voudrais

faire/devenir ? Qu'est-ce qu'il fait dans la vie?

ჯანმრთელობის შესახებ Il va bien. Je vais mal. Je suis malade. J’ai mal ჭ . . . . Il a

Il faut que tu consultes le médecin. Que ressentez-vous?

De quoi souffrez-vous?

guéri. Quels sont les symptômes?

ამინდის შესახებ Quel temps fait-il ?

Il fait/ il y a . . . La météo annonce...

სურვილის საჭიროების, მოთხოვნილების შესახებ

Je veux/ voudrais partir.

J'ai envie de .... J’ai faim, J’ai besoin de. . . Elle a envie de . . .

Je souhaiterais/ aimerais que tu partes. Je désire de/que...

Je rêve de /que...

აღწერა /დახასიათება

ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი

Comment est-elle ? Elle est . . . Il a des yeux de quelle couleur ? Elle porte . . . Comment est-il physiquement ? Elle est habillée ჭ la mode...

საგნის აღწერა En quoi est . . . ? Comment est . . . ? ა quoi ça sert ce truc ? Comment ça fonctionne . . .

შეფასებები C'est bon! Comme c’est beau ! J’aime/ adore ce film! J'ai détesté. . .

Je n’aime pas du tout! Comment tu trouves ce spectacle? C'est parfait !

ჱa ne m'a tellement plu!

Qu'en dites vous? Qu'en pensez vous? C'était fort original!

ემოციური რეაქციების გამოხატვა

სიხარული, აღფრთოვანება

კმაყოფილობა,

Quel bonheur ! Génial! Extraordinaire!

Enfin! Quelle chance! Sensationnel !

C'est admirable ! Je suis plein d'admiration !

ბრაზი, უკმაყოფილობა, სინანული, აღშფოთება, გაღიზიანება

ჱa suffit ! Arrête ! ა quoi ça ressemble! Je n'en peux plus ! C'est inadmissible! laisse-moi tranquille !

Je suis vraiment désolé /déçu ...

Je regrette beaucoup de...

Je suis scandalisé/indigné!...C'est une honte!

Je n'en peux plus ! Laissez-moi tranquille! c'est monstrueux!

გაკვირვება C'est étonnant ! Ce n'est pas vrai!

C'est incroyable! ჱa alors ! C'est bizarre!

Je n'en reviens pas !

ინტერესი Cela m'intéresse beaucoup ! C’est passionnant !

ჱa me passionne! Je suis vraiment curieux de savoir...

ça m'intéresse vivement ...

ინდეფერენტულობა ჱa m'est égal ! ჱa ne m'intéresse pas !

Comme tu veux!

Tant pis! Je m'en fous!

Je suis neutre.

ჱa me laisse indifférent.


ქრონოლოგია D’abord je fais mes devoirs,

En premier lieu/ tout d'abord, il

Auparavant, il y avait une forêt

après je dîne, puis je regarde la télé.

faut cueillir des olives, ensuite les laver et ჭ la fin les presser pour obtenir l'huile.

ici, maintenant on a coupé presque tous les arbres.

სიხშირე -Monsieur, vous prenez souvent le train ?- chaque samedi.

Elle travaille 4 jours par semaine.

Il vient chez nous assez fréquemment.

თანადროულობა Quand il se lave, il fredonne.

Il coupait l'oignon en sifflotant. Pendant qu'il voyageait, nous avons terminé la construction de sa maison.

Il parlait et en même temps il regardait la télé.

Il s'est baigné dans la mer, tandis que/alors qu'il pleuvait très fort.

ხანგრძლივობა Il a vécu en France pendant 3 ans. Elle travaille de 9 heures ჭ 6 heures

ça fait longtemps qu’il est parti.

Durant cette période, il faisait son boulot.

სივრცეში ორიენტირება


Ta voiture est loin d’ici ?-Non, tout près. Devant l'école, il y a . . .

Où se trouve . . . ? ბ deux cents mètres d'ici! Au-dessous du lavabo, il y a ...


Pour aller ჭ la place de la mairie, s’il vous plaît ? - Tournez ჭ gauche,

Continuez tout droit ! Prenez la deuxième rue ჭ droite !

Au bout de cette rue, il y a . .

Il est parti ჭ destination de Rome.

ნებართვა, ვალდებულება, აკრძალვა

Il est nécessaire de . . . Je te permets/t'interdis de . . .

Il est obligatoire de. . . . Faites attention... Nous devons . . .

Défense de .... Il est interdit de ..... Il est permis de ....

Vous êtes prié de . . .Je suis obligé de . . .

ლოგიკური კავშირები

მიზეზი, შედეგი Pourquoi . . . Pour quelle raison. . . Parce que . . . ჭ cause de . . . C'est pourquoi...

Il n’est pas venu, car il est malade. grჴce ჭ ..... C'est pour cela... Comme . . . Puisque . . .

Par conséquent. . .Si bien que . . .

ოპოზიცია Mais . . .Pourtant . . .

Au contraire . . En revanche/par contre . . . Cependant . . Or. . .

პირობითობა Si tu viens, je t'accompagne.

Dépêche-toi, autrement/ sinon on va manquer le train!


მასწავლებლის მითითებები

მოსწავლის მიმართვა/შეკითხვა

Faites des hypothèses. . . Travaillez par pair/en groupe ! C’est clair ? Jouez les scènes! Imaginez/rédigez les réponses! Vous avez fini? Vous pouvez répéter, s’il vous plaît? Je ne comprends pas ! J’ai compris . . . Comment dire en français. .

Est-ce que vous pouvez traduire, s'il vous plaît? Vérifiez vos réponses! Qu'en pensez-vous! Réfléchissez bien et répondez! Cochez la bonne réponse! Justifiez votre réponse! Préparez vos arguments et présentez-les!. . .

Notez les informations! Comparez vos opinions! Argumentez! Nuancez! Défendez votre point de vue avec des arguments!. . .

ლექსიკაინდივიდიგარეგნობა Avoir des cheveux

longs/ ondulés/frisés/ en queue de cheval, être moustachu, chauve, blond, brun, roux,

être maigre/ mince/ronde/joli/ laid/gros

un visage rond/allongé/carré,

des yeux bleu, marron, noir.

Avoir la taille fine, être mignon/ ravissant/ superbe/ magnifique/ séduisante...

ჯანმრთელობა

ავადმყოფობა

Avoir mal ჭ... être malade/

avoir de la fièvre/ une douleur,

tousser, examiner, ausculter, transpirer,

Avoir mauvaise mine/ une mine superbe, avoir une angine/un rhume/une otite, être en convalescence, se sentir fatigué/ crevé...

Un anti-inflammatoire, un somnifère, avoir la diarrhée/la nausée, se faire une entorse

garder le lit, aller mieux...

კtre en bonne/ excellente santé. . .

ხასიათი

Gentil, intelligent, timide, souriante, drôle, sévère, bête, sympathique, doux, fou,

amusant, calme, bruyant, nerveux, poli, impoli, bavard, travailleur, curieux, généreux, réaliste, rêveur, orgueilleux, ambitieux avoir un bon/mauvais caractère. . .

Chaleureux, agressif, dynamique, féminine, imprudent, maladroit, organisé, prétentieux, cultivé, créatif, amical, agressif, optimiste,

Assidu, entreprenant, ignorant, sociable, dépensier, libéral, conformiste, autoritaire, avoir le sens de l'humour, stressé, hypocrite...


Sourire, rire, pleurer, se fჴcher, être fჴché/ content/ mécontent/ heureux, préférer, plaire (ça me plaît), trouver facile/difficile/ mauvais/ beau, trouver excellent/ intéressant, aimer, adorer, détester, préférer

avoir peur de ...

Se calmer, s'énerver, se sentir heureux,

être surpris/ ravi/ joyeux/ satisfait/ triste/ étonné,

trouver pas mal/ agréable/ désagréable,

aimer bien/ beaucoup/

déplaire. . .

Se réjouir, s'irriter, s'en foutre, craindre, être irrité/ furieux/ en colère/ déçu/ gai, trouver banal/original,

aimer pas trop/pas du tout /pas tellement/ pas beaucoup, avoir horreur de ...

აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები

Etudier, raconter, comprendre, penser, apprendre, décrire, expliquer, toucher, connaître, choisir, exprimer son point de vue, argumenter,

Goûter, entendre, discuter, prendre part ჭ une discussion, se rappeler, réfléchir, dialoguer, découvrir, faire un choix, se souvenir, conseiller, donner des conseils,

Contempler, saisir, percevoir, comparer, reconnaître, renseigner, juger, faire des hypothèses, faire des comparaisons...

s'intéresser... s'exprimer, affirmer...


Appeler, rappeler, composer le numéro, faire un mauvais numéro, se tromper de numéro décrocher, raccrocher. . .

Envoyer/laisser un message, éteindre, Introduire/insérer la carte de téléphone, avoir la communication.... . .

recharger, verrouiller, activer, être en ligne, introduire le code personnel, passer un coup de fil... avoir quelqu'un au téléphone...

დასვენება, გართობა

Aller au cinéma/ au musée/ au théჴtre, regarder la télé, écouter de la musique/ la radio, passer ses vacances au bord de la mer/ dans les montagnes...

Regarder sa chaîne/ son émission préférée, jouer aux échecs/ aux cartes, lancer les dés, faire une partie de... bricoler, fabriquer, sortir le soir, peindre, filmer, se balader, aller au sport d'hiver...

Fêter/célébrer la victoire de son équipe préférée, voyager, faire de l'escalade/ de la randonnée/ de l'alpinisme ...

სპორტი Gagner/perdre un match, pratiquer/ faire du sport/du tennis/du football, remporter la victoire/le championnat...

S'exercer, attaquer, s'entraîner, arbitrer, donner un coup de sifflet, marquer (un but, un panier), passer (le ballon)...

Devenir le champion de l'Europe, vaincre son adversaire, battre le record, participer ჭ un tournoie d'échecs...

მგზავრობა, გადაადგილება

Prendre le train/le métro/ le bus/le bateau/un taxi, voyager en avion, ჭ pied, ჭ vélo, ჭ cheval, descendre ჭ la station, avoir une correspondance, manquer/rater son train...

S'acheter des billet/ des tickets/, un carnet de ticket, changer de ligne/ de direction, composter son billet, se garer, stationner...

ფულის აღება და გაცემა

Payer par chèque/ en espèce/ en liquide, régler la consommation, toucher son salaire...

Changer d'argent, convertir, rembourser, prêter, prendre le crédit, être fauché...

კtre ruiné, payer la dette, faire faillite, emprunter, recevoir des intérêts, investir...

ინდივიდის გარემოცვაადამიანი, Le voisin, un

habitant, le piéton, le voyageur, l'enfant, la personne, les gens, le monde, le vieux, l'étranger...

Un riche, un pauvre, un aveugle, un sourd, un citoyen, l'adolescent, l'adulte, une personne ჴgée, le bébé, le nouveau-né...

Mineur, majeur, un clochard, un chômeur, un handicapé, un SDF, un intellectuel, un malentendant...

ცხოვრებისეული

ეტაპები

L'enfance, l'adolescence, l'ჴge adulte, la vieillesse...

La naissance, le troisième ჴge, la mort, le décès...

ოჯახი Les parents, les grands-parents, le mari, la femme, le fils aîné/ unique, la nièce, le neveu, le cousin . . .

Les beaux-parents, le gendre, la belle fille, les jumeaux, la fille adoptive, un mariage, les noces...

საზოგადოება და სახელმწიფო

La république, le drapeau (tricolore), le hymne- "La Marseillaise", la devise de la république (Liberté, Egalité, Fraternité), la langue nationale/régionale, l'Etat, la Constitution, le président, le premier ministre, le pouvoir, le parlement, la mairie, l'hôtel de ville, la superficie...

La Déclaration de droits de l'homme et du citoyen, la frontière, Conseil d'Etat, la société, l'élection, l'administration, le fonctionnaire, le département, la capitale régionale, l'arrondissement, le canton, la commune, la région, la loi, l'armée, la guerre, la monnaie unique européenne, l'économie, l'industrie,

L'assemblée nationale, le Sénat, le député, le sénateur, le pouvoir exécutif/législatif, la grève, le gréviste, le syndicat, la manifestation,

la douane, un partie politique (de gauche/ de droite), la carte électorale,

l'agriculture, le gouvernement, le patrimoine national/mondial

(voter), la campagne électorale, le Code pénal/ civil, la décentralisation...

განათლება

l'école primaire/secondaire, passer un examen, le redoublement, le baccalauréat (le bac), l'élève, le collège, le lycée, le collégien, le lycéen, échouer ჭ un examen, être collé, le brevet scolaire ...

l'enseignements secondaire, l'apprentissage, le collège professionnel, une épreuve, les études supérieures, l'université, l'institut, le conseiller principal d'éducation, la vie scolaire, l'intolérance, les conflits scolaires, associations des parents d'élèves,l' évaluation nationales ...

Le premier cycle, le second cycle, Bac+3, BTS, DEUG, DEA, DESS, l'Ecole supérieure, les Grandes écoles (ENA, HEC, Sciences Po, Normale sup), l'année universitaire, la faculté (fac)...

კვების ობიექტები, პერსონალი,

La cantine, le restaurant, une cafétéria, le café, le chef cuisinier, le garçon de café, le menu, la carte, le dessert, un plat, le plat du jour...

Un bistro, la crêperie, une entrée, un hors d'œuvre, les frittes, la serveuse, l'apéritif, le croque-monsieur, la pizza, la choucroute, le couscous......

ტრანსპორტი, პერსონალი

Le voyageur, la station, l'arrêt, le wagon, le quai, l'horaire, un guichet, un billet, un ticket, le car, un train, le TGV, le RER, la voiture, la SNCF, le contrôleur, bureau de renseignement, la sortie l'entrée...

la ligne, la voie, le quai, une correspondance, une amande, un aller-retour, un allez simple, une place assise, une première/ seconde classe, fumeurs/ non-fumeurs, la direction, le composteur...

კულტურის ობიექტები/

პერსონალი-დასამატებელია

Le cinéma, le musée, la discothèque, l'opéra, une affiche, un film, le théჴtre, la salle de concert/d'exposition, un comédien, une actrice...

Le rap, le groupe de musique pop, le rock, le décor, le réalisateur, le metteur en scène, une pièce, la boîte de nuit, le tub, la Fnac, centre culturel/scientifique, jardin de plantes, médiathèque, festival de Canne..

სპორტი

Le match nul, un joueur, la deuxième mi-temps, l'équipe gagnante, le gardien de but, la victoire, un entraîneur, la compétition, le championnat, le champion. . .

Les sports de combat (boxe, judo, karaté), les sports individuels (alpinisme, cyclisme, tennis), les sports d'équipes (basket-ball, football, rugby, volley-ball), un adversaire.. .

მედია

ტელევიზია/

რადიო

Une émission, un guide de programme, les infos, la météo, un reportage, un présentateur, la station de radio, une audience, la RFI, la publicité, une pièce radio, le plateau de télévision, le bulletin d'information/météo ...

Une chaîne, un logo, France 3, La 5 - ARTE, M6, un documentaire, un téléfilm, la télé par satellite (TPS), le canal satellite, les chaînes thématiques, genre d'émission, magazine télévisé (scientifique, sur l'histoire), film, fiction, sport, documentaire, divertissement, le jeu télévisé, le courrier de lecteurs,

Le sous-titrage, le film diffusé en v.o. où doublé, le scénario, rediffusion d'une émission,le forum, sagas familial, une série policière, une équipe rédactionnelle, monter des actualités/des débats/des entretiens...

l'envoyé spéciale, le JT (journal télévisé). . .

პრესა

Un journal, une revue, un article, un titre, un sous- titre, un chapeau, publier, la rubrique, ჭ la Une, le mensuel, l'hebdomadaire, le journalier, le quotidien, les faits divers, le vol, le cambriolage, l'accident, l'assassinat, la victime, l'enlèvement, l'incendie, distribution de prix, la nomination ...

La publication, le journal d'actualité/ sportif, dossier actu, enquête, l'écologie, la pollution industrielle/ de l'air/ de l'eau/du sol, préserver/ protéger l'environnement, l'inondation, la sécheresse, le tremblement de terre, les catastrophes terrestres, l'éruption de lave, les dangers, Okapi, Phosphore...

Des grands journaux nationaux, la presse régionale/ locale/ nationale, la presse féminine, Le Monde, le Figaro, Le Télérama, la catastrophe écologique, les gaz d'échappement, la marée noire, une décharge, les changements climatique, le réchauffement planétaire, des déchets ménagers, industriels, radioactifs...

ინტერნეტი L'ordinateur, le clavier, la touche, le moniteur, la souris, le modem, le logiciel, la disquette, le CD, démarrer, le dossier, le fichier, se connecter, le site, surfer, rechercher, télécharger, le mèl, le courriel, la pièce jointe, @ (arobase), la boîte de réception, le forum sur Internet, copier, coller, le destinataire, l'expéditeur, les internautes, le virus...

Des données, des options, une échelle, la barre d'outils, supprimer, renommer, l'installation, le menu, le bouton, imprimer, la case, formater, sélectionner, le pointeur, la gestion, les classeurs, l'affichage, personnaliser, enregistrer, verrouiller...

ორიენტირებიდრო

აწმყო Aujourd'hui... Maintenant, actuellement...

A présent...

წარსული Hier, mercredi dernier/ passé, avant-hier. . .

A cette époque, autrefois, avant. . .

Jadis, naguère, dans le temps. . .

მომავალი Demain, après-demain, bientôt. .

Le mois prochain/suivant, dans quelques jours, dans un proche avenir. .

ა l'avenir, d'ici-lჭ...

წინსწრება Avant, d'abord... Depuis, jusque-lჭ, en premier lieu...

Auparavant, Il y a 3 jours, ce jour-lჭ, 10 jours plus tôt, la veille, l'avant-veille, ce matin-lჭ, ჭ ce moment lჭ...

მერმინდელობა Après, ensuite, puis...

Par la suite, dans la suite, dans 5 jours, ჭ la fin...

9 jours plus tard, le lendemain, le surlendemain...

მყისიერება Aussitôt, tout de suite...

Immédiatement, tout ჭ coup...

Soudainement

სიხშირე Souvent, rarement, chaque matin...

De temps en temps, 2 jours par semaine/ mois, fréquemment...

ხანგრძლივობა De... ჭ...., longtemps, tout le temps, pendant...

Depuis, en même temps, ჭ partir de, 7 jours sur 7, 24 heures sur 24,

durant, tandis que..., alors que..., entre-temps...

გრამატიკა X, XI, XII კლასისთვის გრამატიკის სწავლება საკომუნიკაციო მიზნებს უნდა მოემსახუროს. ამიტომ, სასურველია, მისი კონტექსტში (და არა კონტექსტიდან მოწყვეტილად) სწავლება. არ არის რეკომენდებული გრამატიკის აღწერით-თეორიული სწავლება, გრამატიკული წესებისა და ტერმინების ზეპირად დასწავლა. მოსწავლეს საშუალება უნდა მიეცეს დააკვირდეს, ამოიცნოს, გაიაზროს და კონტექსტში გამოიყენოს გრამატიკული თავისებურებები და კონსტრუქციები. ამისათვის სასურველია:


მრავალფეროვანი აქტივობებისა და სავარჯიშოების შეთავაზება

განუსაზღვრელი არტიკლი (un, une, des) განსაზღვრული არტიკლი (le, la, l', les) შერწყმული არტიკლი (au, aux, ჭ la; ჭ l', du, de la, de l', des) ნაწილობითი არტიკლი (du, de la, de l', des) კუთვნილებითი ზედსართავი სახელები ერთი და ერთზე მეტი მფლობელის აღმნიშვნელი (mon, ma,

mes, ton, ta, tes, son, sa, ses, notre, votre, leur, nos, vos, leurs) კუთვნილებითი ზედსართავი ხმოვნით და მუნჯი "h" დაწყებული მდედრობითი სახელების წინ კუთვნილების გამოხატვის სამი ფორმა:

ჭ + სახელი (c'est ჭ ma sœur) ჭ + მახვილიანი პირის ნაცვალსახელი არსებითი სახელი + de

ჩვენებებითი ზედსართავი სახელები (ce, cet, cette, ces) რაოდენობითი რიცხვითი ზედსართავი სახელები რიგობითი რიცხვითი ზედსართავი სახელი განუსაზღვრელი ზედსართავი სახელი tout ზედსართავი სახელების მდედრობითი სქესის წარმოება

ზოგადი წესი – ზედს. + e, court- courte. . . არ იცვლება – jaune/jaune. . . იცვლება დაბოლოება – er-ère; if-ive; eux-euse. . . ცალკეული შემთხვევები – beau-belle . . .

ზედსართავები, რომელთაც ორი ფორმა აქვთ მამრობით სქესში (nouveau-nouvel) არსებითი და ზედსართავი სახელების მრავლობითი რიცხვის წარმოება

ზოგადი წესი – არს. + s, crayon –crayons. . . არ იცვლება – vieux/vieux . . . ცალკეული შემთხვები – al-aux; eau+x . . .

შედარება – შედარებითი და აღმატებითი ხარისხები (plus/moins/aussi . . que ; autant . . que, le plus, le moins. . .); შედარებითი ხარისხის არაწესიერი ფორმები (meilleur და სხვა);

უმახვილო პირის ნაცვალსახელები (je, tu, il/elle, nous, vous, ils/elles) მახვილიანი პირის ნაცვალსახელები ქვემდებარის და დამატების ფუნქციით (moi, toi, lui/elle, nous,

vous, eux/elles) პირის ნაცვალსახელები პირდაპირი და ირიბი დამატების ფუნქციით პირის ნაცვალსახელი on ნაცვალსახელი y და en ადგილმდებარეობის გამოხატვა წინდებულების და ზმნიზედის გამოყენებით (le chien est sous la

table, elle est ici) რაოდენობის გამოხატვა ზმნიზედების გამოყენებით (beaucoup, assez, trop. . .) დროის გამოხატვა წინდებულების და ზმნიზედების გამოყენებით (avant, après, maintenant. . .) I, II და III ჯგუფის ზმნები უკუქცევითი ზმნები ზმნები, რომლებიც être-ით იბრუნვის დამხმარე ზმნები avoir და être ნახევრად დამხმარე ზმნები (devoir, pouvoir, sembler, être en train de) ზმნის პასიური ფორმა ზმნის კილო და დრო – აწმყო ( L'indicatif présent) , ბრძანებითი (l'impératif présent), უახლოესი

მომავალი (Le futur proche), უახლესი წარსული (passé récent), წყვეტილი (passé composé), ნამყო უწყვეტელი (imparfait), მომავალი (futur simple), წინარე წარსული (plus-que-parfait), მარტივი

წარსული (passé simple), მიმღეობა (participe), გერუნდივი (gérondif), პირობითი აწმყო (conditionnel présent), კავშირებითი (subjonctif présent avec les constructions exprimant la nécessité, le souhait, l'hésitation- il faut que .. ., je souhaite que . . .je ne pense/crois pas que ) სურვილის და საჭიროების გამოხატვა

უარყოფა მარტივ და რთულ დროსთან (ne - verbe – pas/rien/jamais/plus/ni … ni, que. . . ) კითხვის დასმა (ინტონაციით; მტკიცებით ფორმაზე საქცევის "est-ce que"-ს დამატებით; ინვერსიით) კითხვის დასმა ნაცვალსახელებით, კითხვითი ზედსართავებით და კითხვითი ზმნიზედით (Qui est-ce,

comment est ta voiture? quelle robe veux-tu?) რთული თანწყობილი წინადადება შემდეგი კავშირებით: et, ou. mais, ni, car, parce que, donc,

cependant, en effet, c'est pourquoi, par conséquent, en revanche, cependant, d'une part . . . d'autre part

რთული ქვეწყობილი წინქდადება შემდეგი კავშირებით: qui, que, si, quand, lorsque, puisque, parce que,

შეთანხმების წესები ზედსართავი სახელის არსებითთან შეთანხმება რიცხვსა და სქესში avoir – ით ნაუღლები ზმნების ნამყო მიმღეობის შეთანხმება დამატებასთან être-ით ნაუღლები ზმნების ნამყო მიმღეობის შეთანხმება ქვემდებარესთან (elle est

venue) დროთა შეთანხმება

პირობითი დაქვემდებარებული წინადადების ზმნის შეთანხმება მთავარი წინადადებისზმნასთან, როცა ეს უკანასნელი თხრობით კილოშია (si tu veux, tu peux; si tu termines ჭ temps, nous irons au cinéma.)

ისეთი მოქმედების გამოხატვა, რომელიც მოცემულ მოქმედების თანადროულია, (simultanéité- je

savais qu'il luttait) წინ უსწრებს მოქმედებას (antériorité- je savais qu'il avait

lutté) მოსდევს მოქმედებას (postériorité- je savais qu'il lutterait)

ირიბი ნათქვამი (discourt rapporté) – დროთა შეთანმხმება; დროის აღმნიშვნელი სიტყვების სათანადოდ გამოყენება პირდაპირი ნათქვამის ირიბში გადაყვანისას (მაგ. demain - le lendemain; hier - la veille და სხვა)

სოციო-კულტურული და კულტურული თემატიკა X, XI, XII კლასისთვის

ტრადიციები, ზნე-ჩვეულებები განათლება ახალგაზრდების ცხოვრება (თავისუფალი დრო/გართობა/დასვენება; მონაწილეობა საზოგადოებრივ

ცხოვრებაში; ურთიერთობები; გატაცებები; ახალგაზრდული პრესა/გადაცემები სხვა) ფრანკოფონია ევროპის კავშირი (ზოგადი ცნობები) საერთაშორისო ჰუმანიტარული ორგანიზაციები (წითელი ჯვარი, ექიმები საზღვრებს გარეშე და სხვა) გეოგრაფიული ცნობები ქვეყნის შესახებ ქვეყნის პოლიტიკური წყობა, ადმინისტრაციული მოწყობა დედაქალაქი, მისი ისტორია, მისი ღირსშესანიშნაობები ცნობილი ადამიანები (მეცნიერი, მომღერალი, სპორსტმენი) ისტორია - მნიშვნელოვანი ისტორიული ეპოქები/მოვლენები, ცნობილი ისტორიული პირები ხელოვნების სხვადასხვა დარგის წარმომადგენლები ლიტერატურა – სხვადასხვა ლიტერატურულ მიმდინარეობათა წარმომადგენლები და ნაწყვეტები მათი

ნაწარმოებებიდან რეგიონალური თავისებურებები სოციალური პრობლემები თანამედროვე საზოგადოებაში სამეცნიერო და ტექნიკური მიღწევები ეკოლოგია ცნობები საფრანგეთისა და საქართველოს ურთიერთობებიდან

9. სპეციალური ნაწილი საგანში ინგლისური ენა საშუალო საფეხურისათვის

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც გამოიყენება სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად. ჩამონათვალი ვერ იქნება ამომწურავი, ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია, დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას, გათვალისწინებულ იქნას:



პანორამა

1. სამეტყველო ფუნქციები2. ლექსიკა3. გრამატიკა4. სოციოკულტურა და კულტურა

1. სამეტყველო ფუნქციები

1.1. სოციალური ურთიერთობები1..2. ინფორმაციის გაცვლა 1..3. აღწერა / დახასიათება1..4. გრძნობები / ემოციური რეაქციები1.5. დროში ორიენტირება1.6. სივრცეში ორიენტირება1.7. ლოგიკური კავშირები1.8. ნებართვა / ვალდებულება / აკრძალვა1.9. ინტერაქცია საკლასო ოთახში1.10. სხვადასხვა

რუბრიკა ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში X კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში XI კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში XII კლასისათვის

1.1. სოციალური ურთიერთობებიმისალმება / მოკითხვა

-Hello! Hi!-It’s nice to see you again!-How are you doing, Tom?-Hi Annie! Haven’t seen you for ages!

- How do you do ladies and gentlemen? -How are you getting on Bob?-I haven’t heard from you for ages.-How are things with you, Bill?

დამშვიდობება -See you soon / later!-I’d like to say good-bye to you all.-Take care!-Let’s keep in touch!-I’ve got to rush now. Bye!-Let’s wave him good-bye.

-I’m sorry but I must be off now.-I’m glad to have talked to you.-So am I.-Bye, till we meet again!-Good-bye! Please, get in touch if you have any problem.

პიროვნების წარდგენა -It's nice to meet you!-You must be Peter Danis!-Haven't we met before?-Meet Roger, he’s a friend of mine.-I'm … Here's my visit card!

-I'd like to get acquainted with him.-I expect you know Peter, don't you?-Let me introduce you to… / myself.

მიმართვა(თავაზიანი / ფამილარული)

-Sir. / Madam…-Miss. / Ms. / Mrs. / Mr. Simpson.!-Do you mind if…-Excuse me…-My dear /darling!-Hey!

-Sorry to disturb you, but…-Could you (possibly) do me a favor?-Sure, I’ll be happy to… -Would you mind opening the window?

მობოდიშება -Excuse me…-I’ m afraid I can’t…-Don’t worry about that.-Forget it!

-Pardon (me)! I didn’t hear you.-I’d love to help you but I can’t.-I'm sorry I’m late.-I'm sorry for being late.

მადლობის გადახდა -Thank you for… -That’s so kind / nice of you.-Never mind!-A thousand / Million thanks!

-Thanks a lot!-Thank you anyway!-I was so grateful to Ann.-My pleasure / It was a pleasure…

კეთილი სურვილები / მილოცვა

-All the best for the New Year!-Thanks, the same to

-I wish you the best…-Hope for the best!-I wish you a fruitful

-Good luck with the interview!-Congratulations

you!-Congratulations (on)…-Wish me luck!

season.-God bless you!

and the best wishes!-Have happy and blessed Easter!

შეთავაზება / მიწვევა -What if . . . ?-Why don’t you / we…?-Don’t you think we could…?-May I suggest / offer…?-If I were you…-It’s my pleasure to invite you. -Thanks for your kind invitation.

-Shall I come with you? -I think you’d better…-We can give /offer you a lift. -Oh, that would be great. Thank you.-Do you feel like going out?-I'd like you to come to my place.

-Look, we must get together, all of us. -If the lunch is too much we can share the cost.-We invite you to our housewarming party.-I’d love to come but I’m busy.

დათანხმება / უარის თქმა

-Yes, I can do it.-Certainly!-I’ll do it!-Never!-So do I!-Neither do I!

-Surely I will! / Surely not!-I might, but I’m not sure!-I don’t either!-I absolutely agree / disagree.-Of course!-Not at all!

გაფრთხილება -Attention please!-Be careful not to fall over!-Look / Watch out! -Be more attentive!

-Remember to lock all the doors!-Do be careful!-Make sure to water the plants every day.-Take care!

-You’ll be fined if you park here.-Why didn’t you warn them about it?-You should / must / have to / ought to…

დამშვიდება -Take it easy!-Calm down, please!-Never mind! -Don’t bother about it!

-You needn’t worry about it.-You’ll be fine. Just don’t panic!-Relax!-Cheer up!

დაჯავშნა -Let's book the ticket.-Can I order the tickets for two?-I'm sorry, this seat is reserved.

-I’ve reserved a room at the hotel.-Sorry, I want to cancel the reservation.

-I've already made a reservation…-It's a very popular restaurant – we should book a table.

ინტერაქცია სუფრასთან

-Oh, that’s delicious!-Can I offer you the cake?-Thanks, I’ve already had / tasted that.-No, thanks really. I’m fasting.-I’m on a diet. -I’ll have …

-Please, have some more… -Would you like some…?-No, thank you. I’ve had too much already.-Have you decided on something sir / madam?-I’m a vegetarian.


-How much is it / does it cost?-What's the price of…?-Sorry, I don’t have any change.-Can I help you?-I’m just looking round.-Are you going to pay by credit card or cash?


-What’s the bus fare?-The bus fare in New York is $1.5.-The traffic is always too heavy on this road from 6-8 p.m.-What time does the train leave / arrive?-How much is the ticket to…-Single or return?

-What time are you leaving / arriving?-When will the plane land / take off ?-The trains are running behind schedule. What about the buses?-Fasten your seatbelts, please.-I have to check in / out.

მიმოწერა -Dear Tom / Sir -I’m writing to ask you for

(მიმართვის / გამომშვიდობების კლიშეები

/Madam...-Thank you for your letter…-I’m looking forward to seeing you soon.-I’m writing to you because...-Sincerely, Nino.

the information about…-Give my best wishes to…-Thank you in advance…-Love…-Best Regards…

პოზიციის გამოხატვა / სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა

-I'd like to say that…-In my opinion…-To my mind…-I don’t feel the same way.-That’s a good point.-I agree / don’t agree with you. -I know for sure.-It may be true…however…

-Who do you think is responsible for this?-Many people think so, but in fact… -That’s a good / strong argument.-Personally, I think…-The problem / difficulty is in… -I object!

-Don’t argue about this!-I agree to this point, however…-What I suggest as a solution is… -I strongly believe that…-Oh, come on.

შეფასება -Good / Excellent work / job!-I appreciate that! -How extraordinary! -Fantastic!

-You’ve made great progress / improvement.-It’s incredible!-Cool!

-Wonderful!-It's gorgeous!-Perfect!

აზრის კითხვა /რჩევის მიცემა

-What’s your idea about... ?-I think you’d better...-You’d rather...

-Can / Could you tell me, please...-You should...-I advise you…

-What about going out?-Take my advice!-What do you think of…

სატელეფონო საუბარი-

-Hello. Kathy?-You’re wanted on the phone.-The line is engaged / busy.-Hold on please, I’ll call her.-Speaking / John’s here…-I am calling about / because…

-Don’t call me at 5 o’clock. I’ll bebusy.-Can I take a message?-You’ve dialed wrong number.-Give me a ring.-I’d like to speak to…

-Would you like to hold on or leave a message?-Mum! It’s Tom.-Hello Tom! Where on earth are you?-It’s an urgent / a personal call.

1.2. ინფორმაციის გაცვლაპირადი მონაცემები

-Where are you from? -He is of German origin. -When were you born? -Do you live by yourself? -My family lives in London. -My brother graduated from… -What’s your hobby? -I’m a student of… -What is her job? -Where do you work?

თავისუფალი დრო (ჰობი)

-What do you do in your spare / at your leisure time?-He seems to like jazz.-Are you interested in…?-I thought about…-He has a valuable collection of stamps.-I go to disco / internet

-I like to lie in the sun and get tanned. -I always stay at home at Christmas. It’s our family tradition.-My granny enjoys watching soap operas.

café once a week. -Have you got anything planned?

პროფესია / ხელობა -What’s your profession?-What do you do?-What are you?-My neighbor is a chef / electrician / vet / firefighter.-He is a successful businessman.-I’ve got a full / part time job.

-They’ve started a new company together.-I’m going to apply for a job. -I prefer to be a fashion designer.-What do you do for a living?-I've left my job recently.

ჯანმრთელობა -How do you feel?-Very well thanks, and you?-Not bad.-I hope you’ve recovered from your cold, Bill.-He is in bed with flu / a cold / a high temperature.-Take this pill. It will relieve / kill your pain.-The operation will be performed on Monday. -I was unconscious for some seconds.

ამინდი -The weather is very changeable.-It’s very humid in the summer.-Let’s hope it keeps fine for the weekend.-It seems to be clearing up.-It’s too foggy to see the road.-What’s the temperature today?-It's 30 degrees Celsius.-It's 80 degrees Fahrenheit. / It is eighty.-According to the forecast…

1.3. აღწერა / დახასიათებაადამიანის გარეგნობა -Does he look like his

father?-He’s handsome / good –looking…-She’s attractive / unattractive.-We are really alike.-You look great / nice!-So do you! -What does he look like?-My dad’s hair is thinning a bit now.

ადამიანის ჩაცმულობა -What size do you wear?-What do you think of my new coat?-At Christmas my parents bought me a new leather jacket.-She had a sports suit on at the fashion show.-What type of shoes do

you wear when you train?-Jogging shoes.-These shoes don’t fit me. They are tight / loose.

ადამიანის დახასიათება

-S/he’s got a good sense of humor.-S/he is honest / smart / optimistic / sociable / talkative / self-confident.-S/he has a great feeling of responsibility.-S/he is strict /easy going /absent-minded / selfish / outgoing.-He is extremely cruel / stubborn / obstinate …-He is unreliable. He never arrives on time.

სურვილი / საჭიროება / მოთხოვნილება

-I wish…-I’d like to…-I need to…-I’m willing to…-I don’t want… -Neither do I.-There is no need to…

-I’m looking forward to…-It’s necessary / unnecessary!-No necessity...-You need / needn’t…-I’d love to…-So would I.-What do you have to do?

გემოვნება -It’s difficult to say anything definitely.-I was greatly impressed.-Don’t judge other people’s taste!-He is tasteless. -The food was disgusting.

-She was dressed elegantly in a good taste.-I love / adore / worship / favor it.-Tastes differ.-I prefer fish to meat.-I'm crazy about…

1.4. გრძნობები / ემოციური რეაქციებისიხარული / კმაყოფილება

-I really enjoy studying English.-I’m pleased / delighted / extremely happy.-Splendid! -Super!

-It’s just what I expected. -That sounds good / all right to me.-To his amazement / astonishment… -How nice! -Marvelous!

-How sweet of you to…-Magnificent!-In high spirits / mood.-It was absolutely wonderful!

უკმაყოფილება / გაბრაზება

-I’m furious. -He was mad / crazy.-He was very upset / frustrated.

-She was / went mad.-It makes me feel so sad.-He lost his mind in anger.

-We are extremely disappointed. -Stop it!

ეჭვი /ვარაუდი / იმედი -I doubt about it.-I’m not (quite) sure. -Maybe / Perhaps…-It seemed to me…-I wonder /suppose…-I hope so!

-Who knows?-No doubt! -What happens if…?-He could / might / must have…-As far as I know…-I'm hopeful.

სინანული -Such / What a shame!-If only… -What a pity!-Sorry to hear that!-I regret…

-Sorry about it! -I wish I could do it.-I wish I’d known about it beforehand. -If only I’d been there.

შიში -I’m so frightened. -It was a scary / horror film.-I’m so shocked / horrified. -He was trembling all over.

გაკვირვება -It sounds interesting / -How / Very strange! -It’s incredible / so

strange / unbelievable.-Really? I can’t believe it.-Why?!

-Oh, come on!-I’m so astonished / surprised... -That can’t be true!

amazing.-Oh, dear, what’s wrong?-You must be joking.-Are you kidding?

ინტერესი -I love studying English.-He showed great / lack of interestin…-He is eager to…-He took no interest in…-I’m keen on…-I’m good at…

ინდიფერენტულობა -It doesn’t make any difference.-It doesn’t matter.-I don’t care about…-Who cares? -Nothing special.-I don’t mind.

1.5. დროში ორიენტირებადროში ლოკალიზება (საათი, დღე-ღამის მონაკვეთი, თარიღი, წელიწადის დრო

-What time is it / What's the time?-It's 5 o'clock / 5 to six / half past 5. -What’s the date today? March 11, 2005.-It's morning / afternoon / evening / night now.-Be in time for dinner!

-What's today's / tomorrow's date?-6 A.M. / P.M.-At sunrise / sunset / dawn…-Not long / Long ago…-In a week / month.-Just a minute!-Be on time…!

-Yesterday / the day before.-Tomorrow / the day after tomorrow.-In… B.C. / A.D.-In the leap year…-At the same time…-Next / Last autumn…

ქრონოლოგია -Gradually…-Step by step…-Day by day…-After some time...-Soon…

-Afterwards…-Firstly / Secondly… -Eventually…-At last…-At once…

-First…then… -As soon as… -Immediately…-At the end of... -In the end …

სიხშირე -Occasionally / rarely / seldom.-Every other day / week / year….-Per day / week…-Five times a day…-Most days…

-Regularly…-Once in a while…-Every four years…-Every other day…-From time to time…

ხანგრძლივობა -The shop is open from Monday through / to Saturday.-It takes me an hour to…-How long does it take you to…?-During the lesson…

-For a week / a fortnight / month long time…-Forever…-Since Monday…-While playing…

სიჩქარე -How fast can you drive here?-You are as slow as a tortoise / snail.-Be quick! We are late!

-It’s a rapid train.-Slow down please!-The eagle flew swiftly into the air.

1.6.სივრცეში ორიენტირებაადგილმდებარეობა -We live close to the

church / nearby.-There are English books on the bottom / top shelf.-It’s downstairs in the

basement.-Inside / outside… -It’s located by the river.

მიმართულება -Can you show me the way to…?-Go straight ahead.-On my way home…-In that direction…-Which way shall I go?-This way, please.-Excuse me; is the bus station anywhere here?

1.7. ლოგიკური კავშირებიმიზეზი / შედეგი /პირობითობა /მიზანი

-Although it was snowing heavily it was not cold.-Because of the earthquake our school was seriously damaged. -If you touch it you’ll burn yourself.-As it was a public holiday all the shops were shut. -I’ll take my umbrella, so that I won’t get wet.-We’ll be late unless we hurry.

1.8. ნებართვა / ვალდებულება / აკრძალვანებართვა / ვალდებულება/ აკრძალვა

-You aren’t allowed to travel without a ticket on the bus.-You ought to serve in the army.-Danger! -No smoking!-No entry!

1.9. ინტერაქცია საკლასო ოთახშიმასწავლებლის მითითებები / მოსწავლის მიმართვები

-I just want to ask you …-If everybody is ready can we get started?-That was rather careless of you Ann.- Sorry, but we’re running out of the time.-I'm ready whenever you are!-Speak up! I can’t hear you.-Can I have your point of view about…?-I'd like to talk to you about my essay.

-You can work in pairs / groups.-No cheating!-Is there any word you are unfamiliar with?-So, what went wrong Tom?-Excuse me, I haven’t finished yet. -Put your papers face down. / Turn your papers over.-Could you help me with my project, please?-How am I supposed to do this exercise?-What's my total score / grade?

1.10.სხვადასხვა -By the way…-I mean…-Actually-Anyway…

-To say / tell the truth…-To be frank…-So far…-Just…

-That reminds me…-So…/ I see…-Well…-Definitely!

2. ლექსიკა 2.1. ინდივიდი 2.2. ინდივიდის გარემოცვა 2.3. აქტივობები 2.4. ორიენტირები

რუბრიკა მაგალითები X კლასისათვის

მაგალითები XI კლასისათვის

მაგალითები XII კლასისათვის

2.1. ინდივიდიგარეგნობა charming;

bearded; lame; handsome; fatty; attractive/ unattractive; overweight; cute; crippled; sun-burnt; well-built; wrinkled; with a cropped / plaited hair / scar/ moustache; /dimple;

დახასიათება tolerant; thoughtful; curious; humorous; ambitious; excited; confident; impatient; sincere; impressive; communicable; reliable; objective; successful; professional; extraordinary; responsible; mute;

ჰიგიენა gel; make up; nail polish; lipstick; perfume; scent; body lotion; baby oil; massage; hair conditioner; cosmetics; face / baby powder; manicure; suntan lotion; sun protection cream;

ჯანმრთელობა / ავადმყოფობა

fever; nurse; bandage; feel the pulse; blood test; first aid; drug / alcohol abuse; drug free; chronic disease; treatment; light / serious disease; X-ray; upset stomach; painkiller; epidemics;

sharp pain; recovery; hospita

lize; loss of memory; suffer; emergency; wasp sting wound; injection; one-use syringe; prescri

ption; pregnant/ pregnan

cy; blood pressure;

შეფასება /ემოციური რეაქციები

impressive ; disturbed; relaxed; be furious / cross / mad / crazy/ pleased; wonderful; enchanted;confused; annoyed; calm;

amazing; adore; accuse; blame ; shiver; anxious;

irritable; appreciate; can’t help crying / laughing; emphatic; tense; frustrated;

inspired; stimulated; thrilled;

offended; insulted; panic-stricken; nervous; alarmed; emotional; emotionless; sympathetic; impressive; confused; incredible;

პროფესია /ხელობა business man / woman; surgeon; photo model; stylist; economist; fire man; designer; builder; shoe /dress-maker; judge; air hostess;

astronaut; merchant; dealer; pilot; operator; miner; recepti

onist; photographer; fashion designer; stableman /

cowboy; office worker; mechanic; mathematician;

navigator; trader; worker; chef; psychologist, physicist; lawyer; patrol / safety officer; custom’s officer; personal assistant; programmer; philosopher;

.2.2. ინდივიდის გარემოცვაადამიანი (ცხოვრების ეტაპები)

individual; human being ; boy / girl friend; family doctor; close / distant relative; mankind; birth ; newborn; childhood; dream ; aim ; education; fellow / chap; autobiography; award ;

partner; room

mate; fellow man; youngs

ters; colleague; infant;

infancy; generati

on; acquaintance;

compani

on; creature; teenager; goal; lifestyle; death; memory; life history;

population ; change / growth; inhabitants; the old; pension; adult; career; future plan; life; dream; beginning; end; ambition; progress; success; achievement; job occupation; the youth;

ოჯახი step mother / father; sister / brother in law; single; sibling; engaged;

best man, bride; groom; marria

godmother / father; newly-wed; single mother;

ge; divorced; widow / widower; separa

ted; fiance/e; bachelor; grave; death; funeral; guardia

n; საცხოვრებელი ადგილი

residence; campus; dormitory; accommodation; lodge; lodging; rent; Essential service; water; electricity; rooms to let;


constitutional monarchy; state; senate; senator; EU;

congress; freedom; equality; democratic /civil society;

political parties; goodwill ; UN; immigrant; citizenship; Human Right; volunteer; election; administration;

government structure;

embassy; ambassador; consul ; electoral system; legal / illegal; freedom of speech; social / health / life insurance; income; taxes; law; community; refugee; civil war; crime; NATO; poverty; international / lobal problem; terrorism; politics;

განათლება primary / elementary/ secondary / high school institute; schedule; university; a preparatory school; scientist; time-table;

skills; material; multiple choice; academy ; education/ educators; didactic; literacy; pedagogical; revision; test; diploma of achieve

Education Department; knowledge; score; faculty;

basic education; tutor; mentor; certificate; award; conservatoire; license; exam; international olympiad / conference; competition;

ment; state / private college; future plans;

სავაჭრო ობიექტები /პერსონალი

supermarket; pet / shoe shop; service center, home delivery, candy store; cash desk; cashier; shopper / customer;

market; goods; service; price tag; department; store; gift shop; bookstall; gas station, sales clerk; shop keeper / manager; mall;

კვების ობიექტები /პერსონალი / კერძები

fast food restaurant, pizza hut, snack bar ; cafeteria; appetizer; ingredients; tip; pub; manager; waiter; waitress; menu; item; low fat; canned / frozen / fresh food ; calories; the main course; salmon with rice; side dish;

tea / coffee shop / house; steak house; cafeteria; snack bar; typical dish /snack; meals on wheels; sliced meat; freshly cooked; fish and chips; delivered meal;

lamb chops; Yorkshire pudding; reasonable prices;

barbecue;

ტრანსპორტი /პერსონალი

engine; taxi; garbage truck; van; subway; porter; helicopter; ocean liner; parking lot; pilot; conductor; passport control; customs officer;

express train; rapid; transit; transpor

tation; car crash; accident; traffic warden; mode of transpor

tation, connec

tion plane; vehicle;

patrol officer; aircraft; jet; bulldozer; excavator;

ფოსტა / პერსონალი

post; mail; insured letter; telegram form; package; parcel; postage; post code; post /mail; air-mail, post man / woman;

mail service; telegraph;postal order; postmark;correspondence; post bag;paper boy;

ტელეფონი phone; mobile / cell phone; receiver; phone-card; local / international / emergency call;

telephone box /book; phone card; message; call / phone box; phone booth / book;

ბანკი / პერსონალი bank ; manager; loan; bill; operator; cashier; money; bank accountant; cash; dollar; pound; lari; salary;

broker ; client; small loans; exchange rate; local banks; credit / plastic card; cash- machine; check book; wages;

board of directors; borrower; investment; make profit ; income tax; rate of exchange; nflation; short / long term credit; financial operation; national / foreign currency;

კულტურა და კულტურის ობიექტები

film; movie; orchestra; rehearsal; premiere; show business; music hall; operetta

/musical comedy; marionette theatre; ancient /modern

folklore festival; Art gallery /exhibition; culture; scientific /historical/ museum; Ancient culture gap/ shock; disco; club; first night performance/ play; audience; composer; script writer; spectator;

civilization; musician; actor; /actress; producer;

სპორტი Olympic Games; competition; champion; sportsman; trainer; coach; stadium;

Winter /Summer Sports; World cup; match; ring; quarter /semi final; team;

Gold /silver /bronze medal; outdoor /indoor games; swimming pool ;

დასვენება /არდადეგები / მოგზაურობა

rest area; hotel; page /bell boy; single /double room; holidays; vacation; reservation; trip; beach; hiking;

recreation center; city tour; sea /mountain resort; motel; climbing; traveler; excursion;

tour guide/ operator ; guide book; voyage;

sightseeing; tourist attraction; tourist information center / agency; hippie music; route; discotheque club; entertainment; relaxation; luxurious hotel; travel agent;

მედიატელევიზია / რადიო source of

information; channel; advertisement; commercial; CNN; BBC; weather forecast; documentary;

telecommunication system; program; censorship /control; reporter; announcer; specific information; commentator; screen version; newsreel;

mass media; telecast; logo;Broadcast / TV Program;.

propaganda; bulletin; talk show; journalist; clip /video; video camera; world news;

პრესა interview; interviewer; press; newspaper; magazine; cover;

front page / headline / latest

copy editor; columnist; print; editor; multimedia; issue; bestseller; sensational news /

disaster; earthquake; comics;

news; scientific journal; sensation; robbery; flood; crime;

story; kidnapping;

ინტერნეტი means of communication ;

e-mail /web address; internet; database; network;

CD-Rom; disc; hard disc /drive; hacker; virus scan; download; information; spell check; technology;

2.3. აქტივობებიაღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები

recognize; realize; discuss; debate; identify; recall ; make conclusions; make a speech/ presentation /report ;

play music; recite; argue; commu

nicate; play video games; obtain; acquire; be aware of; find out;

reveal; evaluate; assess ; comprehend; be conscious of; estimate; explain; clarify; analyze; research; compare; comment ; fail ; combine; transfer; predict ; criticize ; interpret ; qualify ;


dial ; hold on ; press the button ; use the calling card ; to make a call / disconnect; answer the phone machine;

დასვენება / გართობა / სპორტი

rest ; play cards ; go swimming / dancing ; knit ; ride a bicycle/ bike / horse ;

hike, go on an excursion ; camp ; go skiing /skating ; stay in a hotel ; enjoy;

take a voyage; travel; play games; watch gardening program; gamble ; long walk tours ; race; take photos ;

მგზავრობა / გადაადგილება

pack / unpack; carry ; take a visa ; travel abroad ; to leave for ;

miss / catch the train ; check in / up ; fasten / unfasten ; to see off ; cancel ;

go on foot / horseback; fly; hitchhike; gallop; sail; land; safety / seat belt ; arrive ; start ;

საფინანსო ოპერაციები

exchange money ; pay bill ;

pay dividends; put money into a bank / account.;

pay cash by credit card / to cash a cheque ;

საზოგადოებრივისამოქალაქო აქტივობები

vote ; debate; violate /protect ; pay taxes ; participate ; protest ; develop; promote;

charge; justify; discriminate;

join; choose; support; elect ; volunteer ; respect; give a speech; obey the law;

be involved in volunteer activities; keep the peace;

become a member of a political party / charity organization; lobby ; protect;

2.4. ორიენტირებიდრო century;

millennium; decade; meanwhile; at dawn; at sunset / sunrise; time zone; the other day; on the following day; at nine sharp; B.C.;the previous /following / next day; A.D.;

სივრცე space; deep; centre; top; bottom; away; across; along; whole; through; area; flat ; length and breadth; place ; room; boundless; vast ; worldwide,

მახასიათებლები loud / low; oval; round; great, tiny; cotton; silver; modern; colorful; shiny; convenient;

რაოდენობა plenty of ; numerous ; great number of ; million ; billion ; one half ; nine out of ten ;

quarter ; a great deal/number of; three point five ; many ; much ; equal / unequal ;

half a dozen ; twice as much / many; odd / even ; double ; numerous ;

3. გრამატიკა

გრამატიკის სწავლება საკომუნიკაციო მიზნებს უნდა ემსახურებოდეს. ყველა სახის გრამატიკული მოვლენის განხილვა კონტექსტშია სასურველი და არა კონტექსტისგან მოწყვეტით. წესებისა და ტერმინების ზეპირად სწავლება არ არის რეკომენდებული. მოსწავლეს საშუალება უნდა მიეცეს დააკვირდეს, ამოიცნოს და კონტექსტში გამოიყენოს გრამატიკული თავისებურებები და კონსტრუქციები. სასურველია:

გრამატიკული მასალის მიწოდება სახალისო, ადვილად გასაგებ ზეპირ თუ წერილობით საკომუნიკაციო სიტუაციებში, ენობრივ მასალაზე აგებული დიდაქტიზებული ტექსტების მეშვეობით.


3.1. არსებითი სახელი3.2. არტიკლი

3.3. ზედსართავი სახელი3.4. რიცხვითი სახელი3.5. ნაცვალსახელი3.6. ზმნა3.7. ზმნიზედა3.8. წინდებული3.9. კავშირი3.10. ნაწილაკი3.11. რთული სიტყვების წარმოება3.12. წინადადება3.13. წინადადების წევრები3.14. პირდაპირი და ირიბი ნთქმა3.15. სტრუქტურები

3.1. არსებითი სახელიNoun

თვლადი / უთვლადი არსებითი სახელები – Countable / Uncountable Nouns;

კუთვნილებითი ბრუნვა – Possesive Case;

მხოლობითი / მრავლობითი რიცხვი – Singular / Plural Number;

წესიერი / არაწესიერი ფორმები;

3.2. არტიკლი

Article

განსაზღვრული არტიკლი - Definite Article;

განუსაზღვრელი არტიკლი - Indefinite Article;

ნულოვანი არტიკლი - Zero Article;

განსაზღვრული, განუსაზღვრელი, ნულოვანი არტიკლების გამოყენების ძირითადი ხერხები.


Adjective

ზედსართავი სახელის შედარების ხარისხები – Comparison of Adjectives;


შედარების კონსტრუქციები - (as+sdj.+as, so(as)+adj.+as; less+adj.+than);

ზედსართავი სახელების წყობა წინადადებაში -

Adjectives - Word Order (adjectives - opinion, size, age, color, nationality,

material);


Number

რაოდენობითი რიცხვითი სახელები – Cardinal Numerals; რიგობითი რიცხვითი სახელები – Ordinal Numbers; წილადები / ათწილადები – Fractions / Decimal Fractions;

3.5. ნაცვალსახელი პირის ნაცვალსახელი - Personal Pronouns ( subject / object pronouns);

კუთვნილებითი ნაცვალსახელები- - Possessive Pronouns /

Pronoun

Possessive Adjectives; მიმართებითი ნაცვალსახელები – Relative Pronouns; უკუქცევითი ნაცვალსახელები - Reflexive Pronouns; ურთიერთობითი ნაცვალსახელები - Reciprocal Pronouns; უპირო ნაცვალსახელები - Impersonal Pronouns (you, they;

one; it);

3.6. რთული სიტყვების წარმოება

Word Formation

წარმოებული სიტყვები - Using Affixes:

-er, -or, -ian, –es, -ion, -ness, -ly, -y, -ness, -able,

- ful, -ish, -al, -ic, -less, -y, -est, -ist, -ship,

- ment, -ism, -ical, etc.;

un-, - ir-, dis-, im-, ir- , ly- un-, dis-, etc.

შედგენილი სიტყვები - Compound Words (looking-glass, postman);

3.7. ზმნა

Verb

წესიერი / არაწესიერი ზმნები - Regular / Irregular Verbs; სრულმნიშვნელოვანი / დამხმარე ზმნები -- Main / Auxiliary verbs; გარდამავალი / გარდაუბალი ზმნები – Transitive / Intransitive

Verbs; მოდალური ზმნები და ფრაზები - Modal Verbs and Phrasal

Expressions (can, may, must, need, should, ought, to be able to, to have to, to have got to, had better, would rather etc.);

ფრაზული ზმნები – Phrasal Verbs (care for, complain to/about);

დრო –Tenses;

მოქმედებითი გვარი – Active Voice:

Present / Past / Future / Future in the Past Simple;

Present / Past / Progressive;

Present / Past Perfect;

Present Perfect Progressive;

Ways of expressing future action (to be going to, Present progressive;

Present Simple);

ვნებითი გვარი - Passive Voice;

Present / Past / Future Simple; Present / Past Progressive; Present / Past Perfect;

3.8. ზმნიზედა

Adverb

შედარების ხარისხები – Comparison of Adverbs;

შედარების კონსტრუქციები - (as+adv.+as, so(as)+abv.+as);

3.9. წინდებული

Preposition

დროის / ადგილის / მიმართულების აღმნიშვნელი წინდებულები - Prepositions of Time / Place / Direction;

3.10. კავშირი

Conjunction

and, but, or, for, either…or, neither… nor, both, if, whether, after, because, as soon as until, which, who, when etc.;

3.11. ნაწილაკი

Particle

not, even, just, still, almost, hardly, too, either, as well as; etc.;


Sentence Types

მარტივი წინადადება - Simple sentence; რთული ქვეწყობილი წინადადებები - Complex Sentences; პირობითი წინადადებები - Conditional Sentences (Cond. I, II)

and Wishes; თხრობითი წინადადება – Declarative Sentence; ბრძანებითი წინდდება - Imperative Sentences; კითხვითი წინადადების ტიპები - Forms of Questions (Yes/No,

WH, Tag, Or questions); უქვემდებარო წინადადებები - Impersonal Sentence (It you,

they, one as a subject);3.13. წინადადების ქვემდებარე - Subject;

შემასმენელი - Verb (Predicate); დამატება - (პირდაპირი / ირიბი) - Direct/ Indirect Object;

წევრები

Parts of the sentence

რთული დამატება – Complex Object;\

3.14. პირდაპირი /

ირიბი თქმა

Direct / Iindirect (reported) Speech

პირდაპირი / ირიბი თქმა მტკიცებით / კითხვით / უარყოფით წინადადებებში – Statements / Questions / Commands / Requests in Direct and Indirect Speech;

დროთა თანმიმდევრობა – Sequence of Tenses;

3.15. სტრუქრურები

Structures

There is/There are, Let me…, make smb. do…, get used to…, etc.;

სოციოკულტურა და კულტურა

(დასაშვებია ინფორმაციის ქართულად მიწოდება)

ტრადიციები, ზნე-ჩვეულებები;

განათლება;

ახალგაზრდების ცხოვრება (თავისუფალი დრო, გართობა, დასვენება; საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მონაწილეობა; ურთიეთობები; გატაცებები; ახალგაზრდული პრესა / გადაცემები; და სხვა);

ევროპის კავშირი (ზოგადი ცნობები);

გეოგრაფიული ცნობები ინგლისურენოვანი ქვეყნების შესახებ;

ინგლისურენოვანი ქვეყნების პოლიტიკური წყობა, ადმინისტრაციული მოწყობა;

ინგლისურენოვანი ქვეყნების დედაქალაქები, მათი ისტორია, მათი ღირსშესანიშნაობები;

ცნობილი ადამიანები (მეცნიერი, მომღერალი, სპორსტმენი)

მნიშვნელოვანი ისტორიული ეპოქები / მოვლენები, ცნობილი ისტორიული პირები;

ხელოვნების სხვადასხვა დარგის წარმომადგენლები;

სხვადასხვა ლიტერატურულ მიმდინარეობათა წარმომადგენლები და ნაწყვეტები მათი ნაწარმოებებიდან;

რეგიონალური თავისებურებები;

ცნობები დიდი ბრიტანეთის, აშშ და საქართველოს ურთიერთობებიდან;

საშუალო საფეხურის რუსული ენის პროგრამის შინაარსი (6.09.2007 N 808)


სოციალური ურთიერთობის დამყარება –მისალმება, დამშვიდობება, მოკითხვა, პიროვნების წარდგენა, თავაზიანი მიმართვა, მობოდიშება, მადლობის გადახდა, თხოვნის გამოხატვა, გაფრთხილება, ცუდად გაგებულის გარკვევა, კეთილი სურვილების გამოხატვა, წახალისება\ შექება, მილოცვა, შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა,შეხვედრის დანიშვნა, დათანხმება\უარის თქმა, ინტერაქცია სუფრასთან( სახლსა და საზოგადოებრივი კვების ობიექტებში), ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტებში, ინტერაქცია მგზავრობისას, კამათისას პოზიციის გამოხატვა, დასაბუთება, საკუთარი პოზიციის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა, სატელეფონო საუბარი, არაოფიციალური\ ოფიციალური წერილი

ინფორმაციის გაცვლა ---საკუთარ თავზე ან პიროვნებაზე პირადი მონაცემების შესახებ (სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი), ეროვნებისა და წარმომავლობის შესახებ, თავისუფალი დროის გატარება, პროფესიის\ხელობის შესახებ, ჯანმრთელობის შესახებ, ამინდის შესახებ, სურვილის შესახებ

აღწერა/დახასიათება - ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი; საგნის, ცხოველის შესახებ

თხოვნის გამოხატვა გემოვნების გამოხატვა\ გატაცებები ემოციების, გრძნობების გამოხატვა—ბრაზი, უკმაყოფილება, სინანული, გაღიზიანება,

გაკვირვება, ინტერესი, ინდეფერენტულობა, სიხარული, აღფრთოვანება, კმაყოფილება

შეგრძნებების გამოხატვა დამოკიდებულებების\ შეფასებების გამოხატვა დროში ორიენტირება—ლოკალიზება, სიხშირე, ხანგრძლივობა, ქრონოლოგია სივრცეში განთავსება---ადგილმდებარეობის მითითება, გზის, მიმართულების,

დანიშნულების ადგილის მითითება ლოგიკური კავშირები – ოპოზიცია, ირიბი ნათქვამი ნებართვა, ვალდებულება, აკრძალვა, რჩევის მიცემა ინტერაქცია საკლასო ოთახში


ინდივიდი – გარეგნობა, ხასიათი, ჰიგიენა \აქტივობები, ჯანმრთელობა/ავადმყოფობა/აქტივობები, შეფასება და ემოციური რეაქციებ

აქტივობები – აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები, ტელეფონით სარგებლობა ინდივიდის გარემოცვა – ადამიანები, ოჯახი, ნათესავები, საზოგადოება და

სახელმწიფო, განათლება, ენა, საცხოვრებელი ადგილი\ აქტივობები, სავაჭრო ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, კვების ობიექტები, პერსონალიაქტივობები, მგზავრობა-გადაადგილება, კულტურული ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, ბანკი\პერსონალი\აქტივობები, მედია, გასართობები\ თავისუფალი დრო\აქტივობები

ორიენტირები – დრო: სეზონები, თვეები, კვირის დრეები, დღის მონაკვეთები, საათი, დროის განსაზღვრა.

სივრცე: ქვეყნის მხარეები, ადგილმდებარეობა. მახასიათებლები: ფერი, ფორმა, ზომა,ქონა, რაოდენობა, ტემპერატურა, შემადგენლობა, მასალა.

რიცხვები



ლინგვისტური რეალიზების ნიმუშებიX კლასი

ლინგვისტური რეალიზების ნიმუშებიXI კლასი

ლინგვისტური რეალიზების ნიმუშებიXII კლასი

სოციალური

ურთიერთობის დამყარება

მისალმება Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер!

Какая встреча! Рад(а) вас (тебя) видеть!

დამშვიდობება До встречи. До встречи в Новом году!

Всего доброго! Прощайте!

მოკითხვა Как дела? Хорошо. Неплохо. Так себе.Нина, как твои дела? Как успехи?

Что нового? Как ваше (твое) здоровье?



Приятно с вами познакомиться! Мы уже встречались. Вы(ты) меня не узнаёте(-ёшь)?

თავაზიანი მიმართვა

Ирина Константиновна, вы что-то сказали?Скажите, пожалуйста,...


Извините, вы не (под)скажете,...? Будьте добры, ...

მობოდიშება Извини(-те), где Виктор?Простите, я (не) хотела бы... Простите, пожалуйста...


მადლობის გადახდა

Спасибо тебе \ вам за... Не за что.Пожалуйста.

Спасибо за то, что ты помог мне

Благодарю вас. Не стоит благодарности.


Дай(-те) (возьмите), пожалуйста, этот журнал...

Ты мне поможешь? Ты не мог(ла) бы мне помочь.

У меня к тебе( к вам ) (не)большая просьба.

გაფრთხილება Осторожно! Будь осторожен(на)!

Хочу тебя предупредить о... Хочу напомнить о...


Простите, я не понял(а). Повторите пожалуйста.

Кажется, я вас(тебя) неправильно понял.Я не совсем тебя понял.


Приятного аппетита! Спокойной

Приходите ещё! Желаю счастья, успехов,


ночи!Будьте здоровы!

здоровья! Добро пожаловать! Счастливого пути!

წახალისება| შექება

Молодец! Ты здорово придумал!

Отличная идея! Ты хорошо выглядешь.

მილოცვა Поздравляю вас (тебя) с праздником! ( С Новым годом, с Рождеством, с Женским днем , с Днем матери, с 8-ым марта, с днем рождения)


შეთავაზება, დაპატიჯება,დათანხმება, უარის თქმა

Пожалуйста, напиши (принеси, возьми...) С удовольствием. Конечно. Приглашаю тебя\ вас на свой день рождения.

Жду вас в семь у себя дома. С удовольствием (с радостью, охотно)

Предлагаю собраться вечером у меня. Жаль, что я не смогу.

შეხვედრის დანიშვნა,დათანხმება, უარის თქმა

У меня встреча с ребятами. Ладно.Я не приду, у меня дела.

Давайте встретимся у стадиона (в парке, на станции...). Не опаздывай!

Давай встретимся у метро «Площадь Свободы» в 5 вечера. Договорились. Согласен(-сна).

ინტერაქცია სუფრასთან (სახლში და საზოგადო-ებრივი კვების ობიექ-ტებში)

Передай(-те), пожалуйста, салат с майонезом. Возьмите. Спасибо. На здоровье. Принесите, пожалуйста, 2 чашечки кофе \ 3 порции сливочного мороженого...

Попробуй(-те) вот это. Угощайся (-тесь). Приятного аппетита. Очень вкусно! Вам\тебе еще добавить \ налить кока-колы?

Я проголодался(-лась). На первое ( на второе, на десерт). Не хотите попробовать. У тебя нет аппетита?


Сколько стоит...? Дайте \ взвесьте, пожалуйста,

Вы не скажете, сколько стоят эти джинсы? Где я могу примерить?

Я хочу приобрести новый (новую) видеомагнитофон ( кассету...).

пачку( 2 кг-ма )муки, (полкило сливочного масла\ сыра...)Заплатите в кассу. Мне надо( нужно) выбрать подарок. Я хочу купить обувь (открытку, сувениры...)

Платить здесь или в кассу? Какой это размер ? Какого размера этот свитер ? Цена и размер на этикетке. Сколько с меня? С вас 50 рублей.


На чем ты едешь...?Я еду домой на такси (автобусе, метро...) Мой дедушка всегда ходил на работу пешком Мы поехали в деревню на машине...

Вы сходите? Я схожу на следующей (остановке).Предъявите билет. Передайте билет, пожалуй-ста. Поезд отходит (прибывает) вечером ( в 7 часов). Они плыли по реке ( на лодке...).

Можно заказать два билета на 15-ое число? Такси свободно? Я хочу заказать такси.

კამათისას პოზიციის გამოხატვა, დასაბუთება, საკუთარი აზრის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა

Я с тобой (с вами ) (не) согласен. Я тоже так думаю.

По-моему (по-твоему), ...

Я думаю,что (это)... Мне кажется, ...


Алло! Здравствуй(-те)! Попросите, пожалуйста, (к телефону) Нину (Виктора Николаевича). Его (ее) нет дома. Извините за беспокойство. Не стоит.

Да, слушаю!Кто говорит? Это квартира Ивановых? Говори, пожалуйста, медленно ( громче), плохо слышно.

Будьте любезны, попросите, Нину. Её нет.

Aარაოფიციალური |ოფიციალური წერილი

Здравствуй, мамочка (...)! Жду ответа.Целую. Твой сын (...)!

Уважаемый ...! С уважением.... Дорогой Дима (Милая Маша)!

Передавай привет Диме.С приветом.Крепко вас обнимаю.


საკუთარ თავზე ან პიროვნებაზე პირადი მონაცემების შესახებ; სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი,

Кто это?Это моя соседка. Вас зовут Нина? Очень приятно. Моя фамилия Иванов.Мне 14\ 15 лет. (А) сколько тебе лет?Где ты учишься? Она учится в 7-ом классе ( в школе\ университете в России, в Москве...)Мой (Ваш\ твой) номер телефона... Мой (твой, ...) адрес...

Познакомьтесь, это моя подруга. Моему брату \ моей сестре 21 \24 год\ года... Я (он...) старше (младше)... на.... года (лет)


Я грузин. Я живу в Батуми. Она русская, из Москвы.



Я люблю проводить свободное время на дискотеке. У меня мало свободного времени.


Она кто? Переводчица. Он\она уже юрист

Кем ты (он\она ) хочешь (хочет) стать?Он (она )хочет стать врачом (юристом, экономистом, балериной...).Он работает врачом (юристом, экономистом...).


У меня ( него\неё) болит... У тебя (неё...) температура? Дыши!

Я простудилась (у меня был грипп). Мама вызвала врача. Доктор

Открой рот! Горло болит? Покажи язык! Измерь температуру! Я(ты,он...) заболел(а).

прописал лекарство.

ამინდის შესახებ Какая сегодня погода? Сегодня тепло.Дует\ дул сильный\ холодный ветер. Сегодня облачно.

Какая погода (какой день) был(а) вчера (будет завтра)?Вчера было облачно. В этом (прошлом) году была самая теплая (холодная) зима .

Какой прогноз погоды на сегодня (на неделю)?По радио (телевизору) объявили мороз (облачную погоду).Температура воздуха минус 28 градусов. Сегодня теплее, чем вчера.

სურვილის შესახებ

Что ты хочешь? Я хочу яблоко (конфету...) Хочешь, пойдем в кино?


აღწერა დახასიათება

ადამიანის გარეგნობა,ჩაცმულობა, ხასიათი

Как он\она выглядит ?Какого он\она роста? Высокий (-ая)(среднего роста). Его (ее) рост 172.

Какие у него( нее) волосы\глаза ? .Какое лицо?Какая улыбка ?


Это мебель ( книга(-и), лев...) Это что ?\ Что это? Это кто? \ Кто это?

Какого цвета (какой это цвет)?Какого размера (какой размер?)

Из какого материала?Из чего это сделано? Это кожаный (кожаная ) костюм (сумка). Это сделано из дерева ( металла ...).


Пожалуйста,... Прошу тебя (вас)...

Если можно (пожалуйста), передайте …


გემოვნების გამოხატვა\გატაცებები

Что вы (ты) любите (-ишь) ? Я (очень) люблю (не люблю) фрукты Ненавижу кашу!

Что ты (он) любишь(ит) делать? Виктор любит играть в шахматы( плавать...)

Что тебе нравится? Мне нравится этот торт\гамбургер. Тебе нравится это платье (этот костюм)?



Очень жаль! Фу, какой кошмар (ужас)! Глупости! Просто ужас!

Как тебе (вам) не стыдно! Тебе (вам ) не стыдно? Чепуха! Какая ерунда!

გაკვირვება Удивительно! Неужели?!

Вот это да! Не может быть!

ინტერესი Это (очень) интересно! Это не интересно! Что случилось? Что происходит ( произoшло)?

А это что ( кто, который)?Как это случилось?

А как это называется?Откуда ты знаешь?

ინდეფერენტულობა

Вам (тебе ) не скучно? Мне скучно. Какая скука!


Отлично! Здорово! Прекрасно!

Это прекрасно! Как я рад(а)!

Я очень доволен(а)! Мне весело.



Мне жарко. Здесь так холодно (тепло). Тебе не холодно?

Мне (это) неприятно.


Правильно (неправильно)!Глупости!Верно!

Очень хорошо! Это интересно! Глупо! Здорово! Легко!


ლოკალიზება(საათი, დღე, დღე-ღამის მონაკვეთი, თვე, თარიღი, წელი, წელიწადის დრო)

Когда ? Вчера мы были на экскурсии. Утром вся семья завтракает Зимой в Москве очень холодно.

В понедельник у меня тренировка. В январе у нас каникулы.

В прошлом ( в будущем) году они отдыхали ( будут отдыхать) в Батуми.

სიხშირე, Всегда. Часто. Иногда. Редко. Никогда.


Периодически родители проверяют мой дневник.Я несколько раз тебе звонил.

ხანგრძლივობა Долго. Не очень долго. Быстро.

Целый день идет (шел ) дождь...) Я занимался вольной борьбой целый год.

За час ( за неделю\ за месяц\ за год ).

ქრონოლოგია До – после. До обеда я иду на тренировку, а после сделаю уроки.

Сначала - потом. Сначала я иду на тренировку, а потом на день рождения.

Сначала – затем. Сначалa было тепло, а потом погода испортилась.



Скажите, пожалуйста, где сейчас Антон? В школе (на работе...). Здесь\ Там.

Далеко\Близко. У (дома\около дома...).

Слева\Справа. Позади\Впереди. Наверху\Внизу.

გზის, მიმართულე-ბის, დანიშნულების ადგილის მითითება(მიმართულება)

Туда\Сюда. Вперед\Назад.

Скажите, пожалуйста, как пройти к Третьяковке? Это здесь (направо\ налево). Скажите, пожалуйста, куда идёт этот автобус? На Дворцовую площадь.

Lლოგიკური კავშირებიMმიზეზი, შედეგი Я опоздал на

автобус, потому что проспал.

Из-за дождя, мы не поехали на экскурсию

ოპოზიცია Мои одноклассники пошли в кино, а я пошла домой. Погода плохая, но мы пойдем гулять.

ირიბი ნათქვამი Я спросил, Мама

который час. напомнила мне, чтобы я не забыл зайти в магазин.

ნებართვა, ვალდებულება,აკრძალვა, რჩევის მიცემა

Разрешите, войти (выйти\сесть\ позвонить\ передать\положить...)

Можно войти? Можно ещё одно яблоко?Я должен (обязан) помочь (написать, подумать...)

Надо/нужно сделать (нарисовать, написать...)Можно мне сказать (позвонить\ принести..)?


Составьте вопросы к тексту, читайте текст про себя, просмотрите текст и найдите в нём ..., подумайте, как можно назвать текст, читайте следующий абзац... Я не готов(а) сегодня. Я забыла тетрадь. Можно мне ответить в другой раз?

Обратите внимание на заголовок и ключевые слова, озаглавьте части текста, составьте план к тексту... Можно я повторю? Что значит ...? Как будет по-русски ...? ... В тексте много незнакомых слов...

Докажи(-те) свою точку зрения, напишите коротко о..., постарайтесь пересказать своими словами... План может состоять из вопросов? Сколько пунктов в плане? Я не поняла,что нужно сделать в упражнении.


X კლასი XI კლასი XII კლასიგარეგნობა Высокий, худой,

широкие плечи, прямой нос, модная причёска, модно одетый, короткая стрижка, стриженый, кудрявый, лысый...

*

ხასიათი Смелый\храбрый\ трусливый, вежливый\ грубый, честный, гордый, (не)аккуратный,симпатичный, внимательный, справедливый,

*

большая умница...

ჰიგიენა\აქტივობები

Причёсываться, умываться, закаляться, проветривать комнату перед сном, соблюдать личную гигиену, принимать холодный душ...Расческа, мыло, мочалка, крем, шампунь для сухих волос, туалетное мыло, шариковый дезодорант, крем для бритья...

*

ჯანმრთელობა\ავადმყოფობა\აქტივობები

Заболеть, грипп, пить лекарство, простудиться, лечиться, вызвать врача, лежать в постели,беспокоит кашель (боль в спине, насморк...), перелом...

Регистратура, жар, озноб, перелом, записаться на прием к врачу, медсестра, санитарка, направление на анализ, жаловаться на боль (сыпь, кашель...)...

*


Прекрасно, интересно, глупо, легко... Очень, не очень... (Ис)пугаться, смеяться, (об)радоваться, удивляться...

Радость, стыд, страх, удивление, обида...Оригинально, сложно...Не особенно, так себе, совсем, чуть-чуть... Расстроиться, переживать, волноваться, замкнуться...

Прыгать от радости, плакать от жалости, обидно до слёз... Ни капельки, очень даже, не совсем так, точно ...Легче, проще, сложнее, сложнейший, простейший, самый сложный...Духовный мир человека


ნიმუშები X კლასისთვის

ნიმუშები XI კლასისთვის

ნიმუშები XII კლასისთვის

აღქმა და Увидеть, Проанализирова Вникнуть,

ინტელექტუალურიაქტივობები

услышать, слушать, вспомнить, забыть, понять, подумать...

ть, чувствовать, волноваться, успокоиться, отвлечься, мечтать, строить планы на будущее...

продумать, предвидеть, отвлечься,...Слух, зрение, обоняние, осязание, слух



Телефонная книга (кабина), опустить жетон, созвониться, перезвонить, бросить (положить) трубку, занято, короткие гудки, телефон на автоответчике...

Мобильный (сотовый), отключить мобильный, абонент, абонентская плата, входящие (исходящие звонки), перезарядить батарею, батарея села, отключили за неуплату...


X კლასი XI კლასი XII კლასიადამიანები Мужчина,

женщина, мальчик, девочка, старушка, старик(-ок)...Родился, умер

Человек\люди, парень, Взрослые, подросток, сосед(-ка), знакомые, одноклассник (-ница)... Рождение, смерть, детство...

Гражданин(-ка), приятель(-ница), иностранец(-ка), народ...Детство, юность молодость, старость, состарился, скончался, соболезнование...


Родители, дети, мать(мама), отец( папа), сын, дочь, брат, дедушка, тётя, родственник(-ница), родные, близкие...

Муж, жена, супруги...(Не)женат\ (не) замужем, выйти замуж, невеста...Свадьба, венчание, похороны...

*


Страна, столица, герб, гимн, флаг, президент, экономика, политика, война, промышленность, сельское хозяйство, торговля, доход, прибыль, мирный договор, деньги,

Правительство, пресса, политическая партия, парламент, суд, армия, вооружение, миротворческие войска, полиция, министерство,

рубль, пенсия, заработная плата (зарплата), стипендия,...Студент, пенсионер...

министр, департамент... Парламентарий, чиновник ...

განათლება Класс, урок, перемена, спортивный зал, буфет... алгебра,физика, химия, география, история... Задание, упражнение, текст, тесты, вопросник, анкета, тетрадь, ручка, дневник...

Педагог иностранного языка, завуч,организатор, секретарша, классный руководитель, сторож, лаборант...Учительская, актовый зал, кабинет директора (математики, биологии, рисования), музыкальная студия, лаборатория, спортплощадка, раздевалка, мастерская, школьный музей... Педсовет, открытый урок, хор, литературный кружок, музыкальные инструменты, живой уголок...

Выбор профессии, среднее образование, профессиональное образование, высшее образование, единый госэкзамен, заочное обучение, аттестат о среднем (о неполном среднем) образовании... Начальная школа, базовая школа, средняя школа, колледж, лицей, гимназия, ВУЗ, институт, университет...Студент, лектор, преподаватель...

ენა Иностранный (русский) язык, учебник русского языка, читать вслух, читать про себя, пересказывать, писать, буква, точка, запятая, знаки препинания, слово, предложение, словарь, переводить, значить, диалог, разговорник, ошибка, выучить наизусть, понятно, текст, воспоминание,

личный дневник, биография, рассказ, писатель, поэт, читатель...


Наш дом, твоя квартира, моя комната, кухня, прихожая, гостиная, железная дверь...туалет, двор, стена, дверь, микрорайон, лифт, лестница, гараж, скамейка, балкон, потолок...Жить, есть(кушать), убирать, помогать, смотреть, готовить, подметать, резать просыпаться,умываться, готовить завтрак, ужинать, мыть посуду... ...

Переулок, лавочка, детская площадка, ванная, спальня, гостиная, на первом этаже... Встретить, поздороваться, гладить, подметать, чистить картошку, вытирать пыль...Домохозяйка


Супермаркет, отдел одежды, магазин, вход, выход, прилавок, рынок, сдача, касса ... Примерить, взвесить, заплатить, отрезать, купить,упаковать, завернуть, выбить чек...Продавец(-щица), кассир(-ша)...



Кафе, столовая, меню, чашечка кофе... Блюдо, закуски, напитки, вкус, порция...Жареное мясо, свежий сыр, овощной салат, фруктовый компот, шоколадное мороженое...Официант(ка)... Попросить счёт

Кафе-бар, пицерия, шоколадная, ресторан... Пицца, коктейль, десерт, нацональная кухня, уха, окрошка, мочёные яблоки... Заказать фирменное блюдо, взять прибор (нож, вилку, ложку)...Бармен, повар,

Праздничный обед, холодные и горячие закуски, блинчики с шоколадом, пирожки с мясом, расстегаи, пельмени, черная икра, восточные сладости, пироженое...Заведующий, менеджер...

посудомойка...მგზავრობა-გადაადგილება

Транспорт, светофор, правила уличного движения, подняться в автобус (маршрутку...), сходить, заплатить за проезд, конечная (следующая) остановка, уступить место, припарковать, парковка, затормозить, забронировать билет на Москву...Водитель автобуса (такси...), личный шофёр, проводник (-ница)...

Легковая машина, бензозаправка, залить полный бак, скорый поезд, вокзал, перрон, аэропорт, камера хранения, спускаться по эскалатору, загородная электричка,отпуск, путешествие, агентство, достопримечательности... Проводник(ца), контролер, заправщик, мойщик стёкол, матрос, туроператор, гид,...

Места для детей и инвалидов, держаться за поручень, пользоваться услугами Аэрофлота, припарковать, парковка, затормозить, таможен-ный контроль, соблюдать визовый режим, продлить визу в посольстве, остановить-ся в гостинице, заказать обед в номер...Дежурная по этажу, горничная, таможенник, охранник, носильщик, бортпроводница...

კულტურული ობიექტები/პერსონალი/ აქტივობები

Музей, редкий экспонат, художественная галерея, монумент, живопись, искусство, портрет, писать красками, масляные (акварельные) краски, выставка-продажа современная эстрада... Художник, пианист, гитарист, поп- звезда, скульптор ...

Кинофестиваль, жюри, эпизод из фильма, сыграть спектакль (в спектакле), главная роль, опера, оркестр под руководством..., балет...Балерина (балерон), оперный певец...

Художественный театр, концертный зал, билеты в партер, новая постановка,дебют, шедевр, декорация, поставить пьесу, антракт, оркестр... Композитор, архитектор, скульптор, декоратор...

ბანკი/პერსონალი/ აქტივობები

Обмен валюты, курс доллара (рубля), обменная форточка, информация о валютном курсе...

Пользоваться услугами банка, обналичить чек, наличные, банкомат, набрать код, кредитная карточка... Управляющий банком,

Вынести из банка кредит, целевой кредит, положить на книжку деньги, срочный вклад, внести деньги в сберкассу...Инкасатор...

служащий, кассир...

მედია Пресса, газета, журнал, бюллетень, статья, заметка, интервью, репортаж, хроника, уголовная хроника, авария, дорожно-транспортное происшествие, преступление, убийство, организованная преступность, переодика, реклама, публицистика, «желтая пресса», письма читателей, общественно-политические (научные, финансовые...) издания, «Аргументы и факты», «Независимая газета», «Юность», «Огонек», «Наука и жизнь», художественный фильм, реклама... Журналист, учёный, историк, популярный артист, режиссер, сценарист, оператор, юморист, спортивный комментатор, эстрадный певец...

Телевидение, радио, теле- и радиовещание России, канал, программа телепередач, программа теленовостей, экстренные сообщения, стихийные бедствия, экологическая катастрофа, научно-популярная (публицистичесская) передача, сериал, концерт, выступление президента, студия-диалог, телемост... Ведущий, тележурналист, эколог, внештатный (собственный...) корреспондент...

Интернет, электронная почта, имейл («емеля»), онлайн, пользоваться интернетом, завести себе имя, региональный поиск, беспроводный доступ в интернет...

გასართობები\თავისუფალი დრო\ სპორტი\აქტივობები

Пойти на дискотеку (в кино, театр, интернет-кафе...)Теннис, футбол, волейбол, городки...Заниматься спортом (тенниссом), ходить на плавание, тренироваться, команда, победа, тренировка, гол, выиграть\

Ходить в походы, ночевать в палатках, разжечь костёр, походные песни, КВН, репетиции...Выигрыш, проигрыш, ничья, фигурное катание, лыжный спорт, художественная гимнастика, завоевать золотую медаль, занять второе

Провести свободное время, поболтать в кафе с подругой, массовый вид спорта, выступать на олимпиаде (на соревно-ваниях), участвовать в Олимпийских играх...

проиграть,увлекаться туризмом, туристический буклет ...Спортсмен, тренер, чемпион, судья...

место... Футболист, теннисист (ка), фигурист(ка), лыж-ник(-ница), турист...

ორიენტირებიX კლასი XI კლასი XII კლასი

დრო

სეზონები Зима, весна, лето, осень,зимой, весной, летом, осенью


თვეები Январь,февраль...

В январе, в феврале...


В понедельник, в среду, рабочие дни, выходные,

დღის მონაკვეთები\ დღე-ღამე

Утро, день, вечер, ночь, утром, днём, вечером, ночью




დროის განსაზღვრა Сейчас,сегодня, вчера, завтра



На той (на прошлой) неделе, в прошлом (будущем) году (месяце), в течение недели (дня...)...

სივრცე


На север,с севера... на севере,на юге...

ადგილმდებარეობა В школе(сумке...), на столе (стене...), там, здесь, далеко, близко...

Около (у) дома (школы...), слева, впереди, наверху, рядом...

На расстоянии ... метров (километров...), на высоте ... метров, на глубине...

მახასიათებლები

ფერი Красный(ая), зелёный (ые)...., тёмный(ая), светлый(ая)...


В клетку, в полоску, в горошек, в крапинку, бежевый...

ფორმა Треугольный, круглый, квадратный, овальный, треугольный...

ზომა Большой,маленький...


Выше,ниже, тоньше, самый высокий, самый тонкий, высочайший, наивысший...

წონა, რაოდენობა, Один/одна/ одно/одни, два/две, трое, четверо...

Полкило, поллитра...




ტემპერატურა Холодно, тепло, жарко

1,21,41... градус ,

2,3,4 , 23,54... градуса

5...20,37,88... градусов



Из пластмассы, из дерева, из бумаги...


რიცხვები 1-100 100-1000






მრავალფეროვანი აქტივობებისა Dდა სავარჯიშოების შეთავაზება

Морфология и орфографияСамостоятельные части речи

Имя существительноеРодЧислоСклонение Правописание падежных окончанийСогласование с определяемыми словами

Имя прилагательное

Склонение Степени сравнения Правописание падежных окончаний прилагательных с мягкой и твердой основойПравописание притяжательных прилагательных Имя числительноеСклонение количественных и порядковых имен числительных Правописание количественных и порядковых числительных

Сочетание количественных числительных с существительными

МестоимениеСклонение местоименийПравописание неопределенных и отрицательных местоимений

Глагол Вид глагола Времена глагола Лицо и число глагола Возвратные глаголы Спряжение глаголовПравописание личных окончаний глаголовПравописание мягкого знака в глагольных формах.

НаречиеСравнительная степень наречийПричастиеДействительные и страдательные причастия настоящего и прошедшего времениКраткие страдательные причастияСклонение

სოციო-კულტურული და კულტურული თემატიკა

X, XI, XII კლასი

ტრადიციები, ზნე-ჩვეულებები


ახალგაზრდათა ცხოვრება (თავისუფალი დრო/გართობა/დასვენება; მონაწილეობა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში; ურთიეთობები; გატაცებები; ახალგაზრდული პრესა/გადაცემები; სხვა)



ქვეყნის პოლიტიკური წყობა, ადმინისტრაციული მოწყობა

დედაქალაქი, მისი ისტორია, მისი ღირსშესა-ნიშნაობები


ისტორია - მნიშვნელოვანი ისტორიული ეპოქები/მოვლენები,, ცნობილი ისტორიული პირები

ხელოვნების სხვადასხვა დარგის წარმომად-გენლები

ლიტერატურა – სხვადასხვა ლიტერატურულ მიმდინარეობათა წარმომადგენლები და ნაწყვეტები მათი ნაწარმოებებიდან

რეგიონალური თავისებურებები


10. სპეციალური ნაწილი საგანში რუსული ენა საშუალო საფეხურისათვის

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც გამოიყენება სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად. ჩამონათვალი ვერ იქნება ვერც ამომწურავი და ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია, დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას, გავითვალისწინებულ იქნას:




სოციალური ურთიერთობის დამყარება –მისალმება, დამშვიდობება, მოკითხვა, პიროვნების წარდგენა, თავაზიანი მიმართვა, მობოდიშება, მადლობის გადახდა, თხოვნის გამოხატვა, გაფრთხილება, ცუდად გაგებულის გარკვევა, კეთილი სურვილების გამოხატვა, წახალისება\ შექება, მილოცვა, შეთავაზება, დაპატიჟება, დათანხმება, უარის თქმა,შეხვედრის დანიშვნა, დათანხმება\უარის თქმა, ინტერაქცია სუფრასთან( სახლსა და საზოგადოებრივი კვების ობიექტებში), ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტებში, ინტერაქცია მგზავრობისას, კამათისას პოზიციის გამოხატვა, დასაბუთება, საკუთარი პოზიციის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა, სატელეფონო საუბარი, არაოფიციალური\ ოფიციალური წერილი

ინფორმაციის გაცვლა ---საკუთარ თავზე ან პიროვნებაზე პირადი მონაცემების შესახებ (სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი), ეროვნებისა და წარმომავლობის შესახებ, თავისუფალი დროის გატარება, პროფესიის\ხელობის შესახებ, ჯანმრთელობის შესახებ, ამინდის შესახებ, სურვილის შესახებ

აღწერა/დახასიათება - ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი; საგნის, ცხოველის შესახებ თხოვნის გამოხატვა გემოვნების გამოხატვა\ გატაცებები ემოციების, გრძნობების გამოხატვა—ბრაზი, უკმაყოფილება, სინანული, გაღიზიანება, გაკვირვება,

ინტერესი, ინდეფერენტულობა, სიხარული, აღფრთოვანება, კმაყოფილება შეგრძნებების გამოხატვა დამოკიდებულებების\ შეფასებების გამოხატვა დროში ორიენტირება—ლოკალიზება, სიხშირე, ხანგრძლივობა, ქრონოლოგია სივრცეში განთავსება---ადგილმდებარეობის მითითება, გზის, მიმართულების, დანიშნულების ადგილის

მითითება ლოგიკური კავშირები – ოპოზიცია, ირიბი ნათქვამი ნებართვა, ვალდებულება, აკრძალვა, რჩევის მიცემა ინტერაქცია საკლასო ოთახში


ინდივიდი – გარეგნობა, ხასიათი, ჰიგიენა \აქტივობები, ჯანმრთელობა/ავადმყოფობა/აქტივობები, შეფასება და ემოციური რეაქციებ

აქტივობები – აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები, ტელეფონით სარგებლობა ინდივიდის გარემოცვა – ადამიანები, ოჯახი, ნათესავები, საზოგადოება და სახელმწიფო, განათლება, ენა,

საცხოვრებელი ადგილი\ აქტივობები, სავაჭრო ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, კვების ობიექტები, პერსონალიაქტივობები, მგზავრობა-გადაადგილება, კულტურული ობიექტები/პერსონალი/აქტივობები, ბანკი\პერსონალი\აქტივობები, მედია, გასართობები\ თავისუფალი დრო\აქტივობები

ორიენტირები – დრო: სეზონები, თვეები, კვირის დრეები, დღის მონაკვეთები, საათი, დროის განსაზღვრა. სივრცე: ქვეყნის მხარეები, ადგილმდებარეობა. მახასიათებლები: ფერი, ფორმა, ზომა,ქონა, რაოდენობა,

ტემპერატურა, შემადგენლობა, მასალა. რიცხვები




X კლასი


XI კლასი


XII კლასი


მისალმება Доброе утро!

Добрый день!

Добрый вечер!

Какая встреча!

Рад(а) вас (тебя) видеть!

დამშვიდობება До встречи. До встречи в Новом году!

Всего доброго!

Прощайте!

მოკითხვა Как дела? Хорошо. Неплохо. Так себе.

Нина, как твои дела? Как успехи?

Что нового?

Как ваше (твое) здоровье?



Приятно с вами познакомиться!

Мы уже встречались. Вы(ты) меня не узнаёте

(-ёшь)?

თავაზიანი მიმართვა Ирина Константиновна, вы что-то сказали?


Извините, вы не


(под)скажете,...?





Извини(те) за беспокойство.

Прости(те) за...

მადლობის გადახდა Спасибо тебе \ вам за... Не за что.

Пожалуйста.

Спасибо за то, что ты помог мне

Благодарю вас.


თხოვნის გამოხატვა Дай(-те) (возьмите), пожалуйста, этот журнал...

Ты мне поможешь?

Ты не мог(ла) бы мне помочь.

У меня к тебе( к вам ) (не)большая просьба.

გაფრთხილება Осторожно!

Будь осторожен(на)!

Хочу тебя предупредить о...

Хочу напомнить о...


Простите, я не понял(а). Повторите пожалуйста.


Я не совсем тебя понял.

კეთილი სურვილების Приятного аппетита! Приходите ещё! Ни пуха ни пера!

გამოხატვა Спокойной ночи!

Будьте здоровы! Желаю счастья, успехов, здоровья!


წახალისება| შექება Молодец!

Ты здорово придумал!

Отличная идея!

Ты хорошо выглядешь.

მილოცვა Поздравляю вас (тебя) с праздником! ( С Новым годом, с Рождеством, с Женским днем , с Днем матери, с 8-ым марта, с днем рождения)




Пожалуйста, напиши (принеси, возьми...)

С удовольствием. Конечно.

Приглашаю тебя\ вас на свой день рождения.

Жду вас в семь у себя дома.

С удовольствием (с радостью, охотно)

Предлагаю собраться вечером у меня.

Жаль, что я не смогу.




Ладно.

Я не приду, у меня дела.

Давайте встретимся у стадиона (в парке, на станции...).

Не опаздывай!

Давай встретимся у метро «Площадь Свободы» в 5 вечера.

Договорились.

Согласен(-сна).

ინტერაქცია სუფრასთან (სახლში და საზოგადო-ებრივი კვების ობიექ-ტებში)

Передай(-те), пожалуйста, салат с майонезом.

Возьмите.

Спасибо.

На здоровье.

Принесите, пожалуйста, 2 чашечки кофе \ 3 порции сливочного мороженого...


Вам\тебе еще добавить \ налить кока-колы?

Я проголодался(-лась). На первое ( на второе, на десерт).

Не хотите попробовать.

У тебя нет аппетита?



Дайте \ взвесьте, пожалуйста, пачку( 2 кг-ма )муки, (полкило сливочного масла\ сыра...)

Заплатите в кассу.


Я хочу купить обувь (открытку, сувениры...)

Вы не скажете, сколько стоят эти джинсы?

Где я могу примерить?


Какой это размер ?

Какого размера этот свитер ?

Цена и размер на этикетке. Сколько с меня?

С вас 50 рублей.

Я хочу приобрести новый (новую) видеомагнитофон ( кассету...).


На чем ты едешь...?

Я еду домой на такси (автобусе, метро...)

Мой дедушка всегда ходил на работу пешком Мы поехали в деревню на машине...

Вы сходите?

Я схожу на следующей (остановке).

Предъявите билет. Передайте билет, пожалуй-ста.

Поезд отходит (прибывает) вечером ( в 7 часов).

Они плыли по реке ( на лодке...).



კამათისას პოზიციის გამოხატვა, დასაბუთება, საკუთარი აზრის დაცვა, სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა



По-моему (по-твоему), ...


Мне кажется, ...



Его (ее) нет дома. Извините за беспокойство.

Не стоит.

Да, слушаю!


Это квартира Ивановых?

Говори, пожалуйста, медленно ( громче), плохо

Будьте любезны, попросите, Нину. Её нет.

слышно.

არაოფიციალური |ოფიციალური წერილი

Здравствуй, мамочка (...)! Жду ответа.

Целую.

Твой сын (...)!

Уважаемый ...!

С уважением....

Дорогой Дима (Милая Маша)!

Передавай привет Диме.

С приветом.

Крепко вас обнимаю.


საკუთარ თავზე ან პიროვნებაზე პირადი მონაცემების შესახებ; სახელი, გვარი, ასაკი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი,

Кто это?

Это моя соседка. Вас зовут Нина?

Очень приятно.

Моя фамилия Иванов.

Мне 14\ 15 лет.

(А) сколько тебе лет?

Где ты учишься?

Она учится в 7-ом классе ( в школе\ университете в России, в Москве...)

Мой (Ваш\ твой)


Моему брату \ моей сестре 21 \24 год\ года...

Я (он...) старше (младше)... на.... года (лет)

номер телефона...



Я грузин.

Я живу в Батуми.





У меня мало свободного времени.


Она кто? Переводчица. Он\она уже юрист



Он работает врачом (юристом, экономистом...).




Я простудилась (у меня был грипп).

Мама вызвала врача. Доктор прописал лекарство.

Дыши!

Открой рот!

Горло болит?

Покажи язык!

Измерь температуру! Я(ты,он...) заболел(а).




Какая погода (какой день) был(а) вчера (будет завтра)?

Вчера было облачно.

В этом (прошлом) году была самая теплая (холодная) зима .

Какой прогноз погоды на сегодня (на неделю)?

По радио (телевизору) объявили мороз (облачную погоду).

Температура воздуха минус 28 градусов. Сегодня теплее, чем вчера.

სურვილის შესახებ Что ты хочешь?

Я хочу яблоко (конфету...)

Хочешь, пойдем в кино?

Я хочу надеть (купить...) этот свитер (эти туфли...)

Я хочу (можно) посмотреть (примерить) эту обувь.

აღწერა დახასიათება







Какое лицо?

Какая улыбка ?


Это мебель ( книга(-и), лев...)

Это что ?\ Что это?


Какого цвета (какой это цвет)?

Какого размера (какой размер?)

Из какого материала?


Это кожаный (кожаная ) костюм (сумка).

Это сделано из дерева ( металла ...).

თხოვნის გამოხატვა Пожалуйста,...

Прошу тебя (вас)...

Если можно (пожалуйста), передайте …


გემოვნების გამოხატვა Что вы (ты) любите (-ишь) ?

Я (очень) люблю (не


Что тебе нравится?


\გატაცებები люблю) фрукты Ненавижу кашу!

Виктор любит играть в шахматы( плавать...)




Очень жаль! Фу, какой кошмар (ужас)! Глупости!

Просто ужас!

Как тебе (вам) не стыдно! Тебе (вам ) не стыдно? Чепуха!

Какая ерунда!

გაკვირვება Удивительно! Неужели?!

Вот это да!

Не может быть!

ინტერესი Это (очень) интересно! Это не интересно!

Что случилось?

Что происходит

( произoшло)?

А это что ( кто, который)?

Как это случилось?

А как это называется?

Откуда ты знаешь?

ინდეფერენტულობა Вам (тебе ) не скучно? Мне скучно.

Какая скука!


Отлично!

Здорово!

Прекрасно!

Это прекрасно!

Как я рад(а)!


Мне весело.



Мне жарко.

Здесь так холодно (тепло). Тебе не холодно?

Мне (это) неприятно.



Глупости!

Верно!

Очень хорошо!

Это интересно!

Глупо!

Здорово!

Легко!


ლოკალიზება Когда ?

Вчера мы были на экскурсии.


В прошлом ( в будущем) году они отдыхали ( будут отдыхать) в Батуми.

(საათი, დღე, დღე-ღამის მონაკვეთი, თვე, თარიღი, წელი, წელიწადის დრო)

Утром вся семья завтракает

Зимой в Москве очень холодно.

В январе у нас каникулы.

სიხშირე, Всегда.

Часто.

Иногда.

Редко.

Никогда.


Периодически родители проверяют мой дневник.


ხანგრძლივობა Долго.

Не очень долго.

Быстро.



За час ( за неделю\ за месяц\ за год ).

ქრონოლოგია До – после.

До обеда я иду на тренировку, а после сделаю уроки.

Сначала - потом.

Сначала я иду на тренировку, а потом на день рождения.

Сначала – затем.

Сначалa было тепло, а потом погода испортилась.




В школе (на

Далеко\Близко. Слева\Справа. Позади\Впереди. Наверху\Внизу.

работе...). Здесь\ Там. У (дома\около дома...).

გზის, მიმართულე-ბის, დანიშნულების ადგილის მითითება


Туда\Сюда. Вперед\Назад.

Скажите, пожалуйста, как пройти к Третьяковке? Это здесь (направо\ налево).

Скажите, пожалуйста, куда идёт этот автобус?

На Дворцовую площадь.



Из-за дождя, мы не поехали на экскурсию

ოპოზიცია Мои одноклассники пошли в кино, а я пошла домой.






Разрешите, войти (выйти\сесть\ позвонить\ передать\положить...)

Можно войти?

Можно ещё одно яблоко?

Я должен (обязан) помочь

Надо/нужно сделать (нарисовать, написать...)

Можно мне сказать (позвонить\

(написать, подумать...)

принести..)?




Я забыла тетрадь. Можно мне ответить в другой раз?



Что значит ...?

Как будет по-русски ...? ... В тексте много незнакомых слов...

Докажи(-те) свою точку зрения, напишите коротко о..., постарайтесь пересказать своими словами...

План может состоять из вопросов?

Сколько пунктов в плане?



ინდივიდიX კლასი XI კლასი XII კლასი

გარეგნობა Высокий, худой, широкие плечи, прямой нос, модная причёска, модно одетый, короткая стрижка, стриженый, кудрявый, лысый...

*

ხასიათი Смелый\храбрый\ трусливый, вежливый\ грубый, честный, гордый, (не)аккуратный,

симпатичный, внимательный, справедливый,

*

большая умница...

ჰიგიენა\აქტივობები

Причёсываться, умываться, закаляться, проветривать комнату перед сном, соблюдать личную гигиену, принимать холодный душ...

Расческа, мыло, мочалка, крем, шампунь для сухих волос, туалетное мыло, шариковый дезодорант, крем для бритья...

*

ჯანმრთელობა\ავადმყოფობა


Заболеть, грипп, пить лекарство, простудиться, лечиться, вызвать врача, лежать в постели,беспокоит кашель (боль в спине, насморк...), перелом...

Регистратура, жар, озноб, перелом, записаться на прием к врачу, медсестра, санитарка, направление на анализ, жаловаться на боль (сыпь, кашель...)...

*



Очень, не очень... (Ис)пугаться, смеяться, (об)радоваться, удивляться...


Оригинально, сложно...

Не особенно, так себе, совсем, чуть-чуть...

Расстроиться, переживать, волноваться, замкнуться...

Прыгать от радости, плакать от жалости, обидно до слёз... Ни капельки, очень даже, не совсем так, точно ...

Легче, проще, сложнее, сложнейший, простейший, самый сложный...

Духовный мир человека

ნიმუშები X კლასისთვის

ნიმუშები XI კლასისთვის

ნიმუშები XII კლასისთვის


Увидеть, услышать, слушать, вспомнить, забыть, понять, подумать...

Проанализировать, чувствовать, волноваться, успокоиться, отвлечься, мечтать, строить планы на будущее...

Вникнуть, продумать, предвидеть, отвлечься,...Слух, зрение, обоняние, осязание, слух



Телефонная книга (кабина), опустить жетон, созвониться, перезвонить, бросить (положить) трубку, занято, короткие гудки, телефон на автоответчике...

Мобильный (сотовый), отключить мобильный, абонент, абонентская плата, входящие (исходящие звонки), перезарядить батарею, батарея села, отключили за неуплату...



X კლასი XI კლასი XII კლასიადამიანები Мужчина, женщина,

мальчик, девочка, старушка, старик(-ок)...Родился, умер

Человек\люди, парень, Взрослые, подросток, сосед(-ка), знакомые, одноклассник (-ница)... Рождение, смерть, детство...

Гражданин(-ка), приятель(-ница), иностранец(-ка), народ...Детство, юность молодость, старость, состарился, скончался, соболезнование...

ოჯახი, ნათესავები Родители, дети, мать(мама), отец( папа), сын, дочь, брат, дедушка, тётя, родственник(-ница), родные, близкие...

Муж, жена, супруги...(Не)женат\ (не) замужем, выйти замуж, невеста...Свадьба, венчание, похороны...

*


Страна, столица, герб, гимн, флаг, президент, экономика, политика, война, промышленность, сельское хозяйство, торговля, доход, прибыль, мирный договор, деньги, рубль, пенсия, заработная плата (зарплата), стипендия,...Студент, пенсионер...

Правительство, пресса, политическая партия, парламент, суд, армия, вооружение, миротворческие войска, полиция, министерство, министр, департамент... Парламентарий, чиновник ...

განათლება Класс, урок, перемена, спортивный зал, буфет... алгебра,физика, химия, география,

Педагог иностранного языка, завуч,организатор, секретарша, классный руководитель, сторож,

Выбор профессии, среднее образование, профессиональ

история... Задание, упражнение, текст, тесты, вопросник, анкета, тетрадь, ручка, дневник...

лаборант...Учительская, актовый зал, кабинет директора (математики, биологии, рисования), музыкальная студия, лаборатория, спортплощадка, раздевалка, мастерская, школьный музей... Педсовет, открытый урок, хор, литературный кружок, музыкальные инструменты, живой уголок...

ное образование, высшее образование, единый госэкзамен, заочное обучение, аттестат о среднем (о неполном среднем) образовании... Начальная школа, базовая школа, средняя школа, колледж, лицей, гимназия, ВУЗ, институт, университет...Студент, лектор, преподаватель...

ენა Иностранный (русский) язык, учебник русского языка, читать вслух, читать про себя, пересказывать, писать, буква, точка, запятая, знаки препинания, слово, предложение, словарь, переводить, значить, диалог, разговорник, ошибка, выучить наизусть, понятно, текст, воспоминание, личный дневник, биография, рассказ, писатель, поэт, читатель...


Наш дом, твоя квартира, моя комната, кухня, прихожая, гостиная, железная дверь...туалет, двор, стена, дверь, микрорайон, лифт, лестница, гараж, скамейка, балкон, потолок...Жить, есть(кушать), убирать, помогать, смотреть, готовить, подметать, резать просыпаться,умываться, готовить завтрак, ужинать, мыть посуду... ...

Переулок, лавочка, детская площадка, ванная, спальня, гостиная, на первом этаже... Встретить, поздороваться, гладить, подметать, чистить картошку, вытирать пыль...Домохозяйка


Супермаркет, отдел одежды, магазин, вход, выход, прилавок, рынок, сдача, касса ... Примерить, взвесить, заплатить, отрезать, купить,упаковать,

Продуктовый (книжный) магазин, универмаг, гастроном, получить товар, обеденный перерыв, отдел электротоваров, распродажа, булочная, пекарня, печь булки,

завернуть, выбить чек...Продавец(-щица), кассир(-ша)...

пекарь...


Кафе, столовая, меню, чашечка кофе... Блюдо, закуски, напитки, вкус, порция...Жареное мясо, свежий сыр, овощной салат, фруктовый компот, шоколадное мороженое...Официант(ка)... Попросить счёт

Кафе-бар, пицерия, шоколадная, ресторан... Пицца, коктейль, десерт, нацональная кухня, уха, окрошка, мочёные яблоки... Заказать фирменное блюдо, взять прибор (нож, вилку, ложку)...Бармен, повар, посудомойка...

Праздничный обед, холодные и горячие закуски, блинчики с шоколадом, пирожки с мясом, расстегаи, пельмени, черная икра, восточные сладости, пироженое...Заведующий, менеджер...

მგზავრობა-გადაადგილება

Транспорт, светофор, правила уличного движения, подняться в автобус (маршрутку...), сходить, заплатить за проезд, конечная (следующая) остановка, уступить место, припарковать, парковка, затормозить, забронировать билет на Москву...Водитель автобуса (такси...), личный шофёр, проводник (-ница)...

Легковая машина, бензозаправка, залить полный бак, скорый поезд, вокзал, перрон, аэропорт, камера хранения, спускаться по эскалатору, загородная электричка,отпуск, путешествие, агентство, достопримечательности... Проводник(ца), контролер, заправщик, мойщик стёкол, матрос, туроператор, гид,...

Места для детей и инвалидов, держаться за поручень, пользоваться услугами Аэрофлота, припарковать, парковка, затормозить, таможен-ный контроль, соблюдать визовый режим, продлить визу в посольстве, остановить-ся в гостинице, заказать обед в номер...Дежурная по этажу, горничная, таможенник, охранник, носильщик, бортпроводница...

კულტურული ობიექტები/პერსონალი/ აქტივობები

Музей, редкий экспонат, художественная галерея, монумент, живопись, искусство, портрет, писать красками, масляные (акварельные) краски, выставка-продажа современная эстрада... Художник, пианист, гитарист, поп- звезда, скульптор ...

Кинофестиваль, жюри, эпизод из фильма, сыграть спектакль (в спектакле), главная роль, опера, оркестр под руководством..., балет...Балерина (балерон), оперный певец...

Художественный театр, концертный зал, билеты в партер, новая постановка,дебют, шедевр, декорация, поставить пьесу, антракт, оркестр... Композитор, архитектор, скульптор, декоратор...

ბანკი/პერსონალი/ აქტივობები

Обмен валюты, курс доллара (рубля), обменная форточка, информация о валютном курсе...

Пользоваться услугами банка, обналичить чек, наличные, банкомат, набрать код, кредитная карточка... Управляющий банком, служащий, кассир...

Вынести из банка кредит, целевой кредит, положить на книжку деньги, срочный вклад,

внести деньги в сберкассу...Инкасатор...

მედია Пресса, газета, журнал, бюллетень, статья, заметка, интервью, репортаж, хроника, уголовная хроника, авария, дорожно-транспортное происшествие, преступление, убийство, организованная преступность, переодика, реклама, публицистика, «желтая пресса», письма читателей, общественно-политические (научные, финансовые...) издания, «Аргументы и факты», «Независимая газета», «Юность», «Огонек», «Наука и жизнь», художественный фильм, реклама... Журналист, учёный, историк, популярный артист, режиссер, сценарист, оператор, юморист, спортивный комментатор, эстрадный певец...

Телевидение, радио, теле- и радиовещание России, канал, программа телепередач, программа теленовостей, экстренные сообщения, стихийные бедствия, экологическая катастрофа, научно-популярная (публицистичесская) передача, сериал, концерт, выступление президента, студия-диалог, телемост... Ведущий, тележурналист, эколог, внештатный (собственный...) корреспондент...

Интернет, электронная почта, имейл («емеля»), онлайн, пользоваться интернетом, завести себе имя, региональный поиск, беспроводный доступ в интернет...

გასართობები\თავისუფალი დრო\ სპორტი\აქტივობები

Пойти на дискотеку (в кино, театр, интернет-кафе...)Теннис, футбол, волейбол, городки...Заниматься спортом (тенниссом), ходить на плавание, тренироваться, команда, победа, тренировка, гол, выиграть\проиграть,увлекаться туризмом, туристический буклет ...Спортсмен, тренер, чемпион, судья...

Ходить в походы, ночевать в палатках, разжечь костёр, походные песни, КВН, репетиции...Выигрыш, проигрыш, ничья, фигурное катание, лыжный спорт, художественная гимнастика, завоевать золотую медаль, занять второе место... Футболист, теннисист (ка), фигурист(ка), лыж-ник(-ница), турист...

Провести свободное время, поболтать в кафе с подругой, массовый вид спорта, выступать на олимпиаде (на соревно-ваниях), участвовать в Олимпийских играх...

ორიენტირები

X კლასი XI კლასი XII კლასი

დრო

სეზონები Зима, весна, лето, осень,зимой, весной, летом, осенью


თვეები Январь,февраль... В январе, в феврале...


В понедельник, в среду, рабочие дни, выходные,

დღის მონაკვეთები\ დღე-ღამე

Утро, день, вечер, ночь, утром, днём, вечером, ночью




დროის განსაზღვრა Сейчас,сегодня, вчера, завтра



На той (на прошлой) неделе, в прошлом (будущем) году (месяце), в течение недели (дня...)...

სივრცე


На север,с севера... на севере,на юге...

ადგილმდება-რეობა В школе(сумке...), на столе (стене...), там, здесь, далеко, близко...

Около (у) дома (школы...), слева, впереди,

На расстоянии ... метров (километров...),

наверху, рядом... на высоте ... метров, на глубине...


ფერი Красный(ая), зелёный (ые)...., тёмный(ая), светлый(ая)...


В клетку, в полоску, в горошек, в крапинку, бежевый...

ფორმა Треугольный, круглый, квадратный, овальный, треугольный...

ზომა Большой,маленький... Огромный, самый большой, самый маленький...

Выше,ниже, тоньше, самый высокий, самый тонкий, высочайший, наивысший...

წონა, რაოდენობა, Один/одна/ одно/одни, два/две, трое, четверо...

Полкило, поллитра...




ტემპერატურა Холодно, тепло, жарко 1,21,41... градус ,

2,3,4 , 23,54...

градуса

5...20,37,88... градусов



Из пластмассы, из дерева, из бумаги...


რიცხვები 1-100 100-1000



გრამატიკაგრამატიკის სწავლება საკომუნიკაციო მიზნებს უნდა მოემსახუროს. ამიტომ, სასურველია, მისი კონტექსტში (და არა კონტექსტიდან მოწყვეტილად) სწავლება. არ არის რეკომენდებული გრამატიკის აღწერით-თეორიული სწავლება, გრამატიკული წესებისა და ტერმინების ზეპირად დასწავლა. მოსწავლეს საშუალება უნდა მიეცეს დააკვირდეს, ამოიცნოს, გაიაზროს და კონტექსტში გამოიყენოს გრამატიკული თავისებურებები და კონსტრუქციები. ამისათვის სასურველია:


მრავალფეროვანი აქტივობებისა Dდა სავარჯიშოების შეთავაზებადაწყებითი საფეხურზე სწავლების პირველ ორ წელს მოსწავლეები გრამატიკულ კონსტრუქციებს ენობრივი

ნიმუშების დამახსოვრებასთან ერთად სპონტანურად, გაანალიზების გარეშე აითვისებენ. გრამატიკული სტრუქტურების დაშლა მათი გაანალიზებისა და გააზრების მიზნით თანდათანობით დაიწყება სწავლების მომდევნო წლებში.

მეტყველების ნაწილი X-XII კლასისთვის

არსებითი სახელი:

არსებითი სახელი

Имя существитель-ное

ა) ნათესაობითი ბრუნვის მხ. რიცხვში


- У, С, ОТ, ДО, ИЗ თანდებულებით

- მრ. რიცხვში

ბ) მიცემით ბრუნვაში


-К თანდებულით

გ) არსებითი სახელი ბრალდებით ბრუნვაში

-თანდებულის გარეშე

- В, НА თანდებულებით

დ) მოქმედებით ბრუნვაში


-С, ПЕРЕД, ПОД, НАД თანდებულებით

ე) თანდებულიან ბრუნვაში

ზედსართავი სახელი

Имя прилага-тельное

5. ფორმის, გემოვნების, ფერის აღმნიშვნელი ზედსართავი სახელები არსებითთან ერთად სახელობით ბრუნვაში

ზედსართავი სახელი არსებითთან ერთად მხ. რიცხვის ნათესაობით და ბრალდებით ბრუნვებში

ძმნა 1. ზმნის უღლება

2. უკუქცევითი ზმნის უღლება

Глагол 3. წარსული დრო

4. მომავალი დრო (რთული და მარტივი )

ნაცვალსა-ხელი

Местоимение

1. პირის ნაცვალსახელები სახელობით ბრუნვის მხ. და მრ. რიცხვში და მიცემით და ბრალდებით ბრუნვების მხ. რიცხვში

2. 1-ლი და მე-2 პირის კუთვნილებითი ნაცვალსახელების ბრუნება მხ. რიცხვში

რიცხვითი სახელი

Имя числительное

1. ანგარიში 100-ის ფარგლებში

2. Один\одна\одно, два\две , три, четыре , пять,..., двадцать რიცხვითი სახელები არსებითთან

3. რიგობითი რიცხვითი სახელები, თარიღის აღსანიშნავად

4. რიგობითი რიცხვითი სახელი არსებითთან ერთად სახელობით ბრუნვაში

ზმნიზედა

Наречие

დროის, ადგილის და ხარისხის აღმნიშვნელი ზმნიზედები

კავშირი

Союз

А,И.ИЛИ, НО, ЧТОБЫ

ნაწილაკი

Частица

ნაწილაკები не, бы, ли

სიტყვის შედგენილობა და სიტყვად-წარმოება Состав слова и

Словообразование

1. კნინობითი სუფიქსები არსებით სახელებთან

2. სუფიქსებით ნაწარმოები ცხოველთა ნაშიერების აღმნიშვნელი არსებითი სახელები

3. სუფიქსებით ნაწარმოები ეროვნების აღმნიშვნელი სახელები

4. სუფიქსებით ნაწარმოები პროფესიის ან საქმიანობის აღმნიშვნელი არსებითი სახელები

წინადადების ტიპები

Типы предложений

1. მარტივი კითხვითი წინადადება

2. მარტივი თხრობითი წინადადება

2. წინადადების ერთგვარი წევრები

3. თანწყობილი წინადადება

4. ქვეწყობილი წინადადება

ფონეტიკა1. ხმოვანი О უმახვილო პოზიციაში2. ხმოვნები Я, Е, Ё, Ю სიტყვის დასაწყისში3. Ы მაგარი თანხმოვნების შემდეგ4. რბილი და მაგარი თანხმოვნები

ორთოგრაფია და პუნქტუაცია

1. მთავრული ასო წინადადების დასაწყისსა და საკუთარ სახელებში2. И–ს მართლწერა Ж, Ш, Г, К, Х-ს შემდეგ3. Ы-И–ს მართლწერა Ц-ს შემდეგ4. Э-ს მართლწერა სიტყვის დასაწყისში5. Ъ მართლწერა ზოგიერთ სიტყვაში6. რბილი ნიშანის - Ь მართლწერა 7. გამყოფი რბილი ნიშანი – Ь8. წინდებულების და თავსართების მართლწერა9. შესამოწმებელი უმახვილო ხმოვანი სიტყვის ძირში10. შეუმოწმებელი უმახვილო ხმოვანი სიტყვის ძირში11. -ОРО-,-ОЛО-,-ЕРЕ-,-ЕЛЕ-ს მართლწერა პროფესიის აღმნიშვნელი სუფიქსების მართლწერა:-тель\(-

ница),-ник\(-ница),-чик(ца),-к,-ист(ка)12. ეროვნების აღმნიშვნელი სუფიქსების მართლწერა:-ец\анка, -янка,-ин\ка,-к(а).13. ზედსართავი სახელის სუფიქსების მართლწერა -ск,-н, -енн (онн),-ан(ян) 14. ინფინიტივის მართლწერა 15. რბილი ნიშნის -Ь მართლწერა მხოლობითი რიცხვის მეორე პირის ზმნებში16. ნაწილაკი НЕ-ს მართლწერა ზმნებთან 17. სიტყვის გადატანის წესები18. სასვის ნიშნები წინადადების ბოლოს19. მძიმე А, НО, ЧТО, ЧТОБЫ კავშირების წინ20. აბზაცის დაცვა

სოციო-კულტურული და კულტურული თემატიკა(სანამ მოსწავლეები უცხოურ ენაში ცოდნის დონეს აიმაღლებენ, დასაშვებია ზოგიერთი სახის ინფორმაციის ქართულად მიწოდება)

X, XI, XII კლასი

ტრადიციები, ზნე-ჩვეულებები


ახალგაზრდათა ცხოვრება (თავისუფალი დრო/გართობა/დასვენება; მონაწილეობა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში; ურთიეთობები; გატაცებები; ახალგაზრდული პრესა/გადაცემები; სხვა)



ქვეყნის პოლიტიკური წყობა, ადმინისტრაციული მოწყობა

დედაქალაქი, მისი ისტორია, მისი ღირსშესა-ნიშნაობები


ისტორია - მნიშვნელოვანი ისტორიული ეპოქები/მოვლენები,, ცნობილი ისტორიული პირები

ხელოვნების სხვადასხვა დარგის წარმომად-გენლები

ლიტერატურა – სხვადასხვა ლიტერატურულ მიმდინარეობათა წარმომადგენლები და ნაწყვეტები მათი ნაწარმოებებიდან

რეგიონალური თავისებურებები


11. სპეციალური ნაწილი საგანში გერმანული ენა საშუალო საფეხურისათვის

X-XI-XII კლასი

პროგრამის შინაარსი წარმოადგენს იმ ენობრივი მასალისა და სოციოკულტურული თემატიკის ჩამონათვალს, რომელიც სტანდარტში დადგენილი საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების გასავითარებლად გამოიყენება. ჩამონათვალი ვერც ამომწურავი იქნება და ვერც სავალდებულო. იგი სარეკომენდაციო ხასიათს ატარებს. დასაშვებია ჩამონათვალის შეცვლა, გადანაცვლება, შევსება, შემცირება. მთავარია დასასწავლი ენობრივი მასალის და კულტურული თემატიკის შერჩევისას გავითვალისწინოთ:

სტანდარტში მითითებული საკომუნიკაციო ამოცანები თანამედროვე ენის ნორმები ასაკობრივი თავისებურებები და მოზარდის ინტერესთა სფერო

მაგალითის სახით გთავაზობთ პროგრამის შინაარსის ერთ-ერთ შესაძლებელ ვარიანტს

პანორამა1. სამეტყველო ფუნქციები (ინტენციები)2. ლექსიკა3. გრამატიკა4. სოციოკულტურა და კულტურა

1. სამეტყველო ფუნქციები (ინტენციები)1.1. სოციალური ურთიერთობები1.2. ინფორმაციის გაცვლა1.3. აღწერა\დახასიათება1.4. გრძნობების\ემოციური რეაქციების გამოხატვა1.5. დროში ორიენტირება1.6. სივრცეში ორიენტირება1.7. ნებართვა\ვალდებულება\აკრძალვა1.8. ლოგიკური კავშირები1.9. ინტერაქცია საკლასო ოთახში1.10. სხვადასხვა

1.1. სოციალური ურთიერთობი

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში X კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში XI კლასისათვის

ენობრივი რეალიზაციის ნიმუში XII კლასისათვის

მისალმება Hallo!

Guten Tag (Tag)!

Guten Morgen (Morgen)!

Guten Abend!

Grüწ Gott!

Grüწ dich!

დამშვიდობება Tschüs!

Auf Wiedersehen (Wiedersehen)!

Bis morgen!

Bis bald!

Bis dann!

Mach’s gut!

გაცნობა\წარდგენა Wie heiწt du?

Wie heiწen Sie?

Wie ist dein (Ihr) Name?

Das ist Peter.

Darf ich Ihnen meinen

Entschuldigen Sie, bitte, wie ist Ihr Name, noch

Ist Bernard dein Vorname?

Bernard ist mein Nachname.

Freund vorstellen?

Darf ich vorstellen – Herr Braun – Frau Schmidt.

einmal?

Freut mich sehr (Sie kennenzulernen)!

მოკითხვა Wie geht's (dir, Ihnen)?

(Danke) Gut!

Nicht gut.

Es geht.

თავაზიანი მიმართვა Bitte...

Herr...

Was möchten Sie?

Was kann ich für Sie tun?

Ich hჰtte gerne...

მობოდიშება Entschuldigung!

Entschuldigen Sie bitte!

Verzeihung!

მადლობის გადახდა Danke!

Danke schön!

Danke sehr!

Danke für ...

Vielen Dank!

Bitte sehr (bitte)!

Herzlichen Dank!

Nichts zu danken!

Ich danke dir (Ihnen)!

კეთილი სურვილების გამოხატვა\მილოცვა

Gute Reise!

Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag!

Alles Gute zum Geburtstag!

Zum Wohl!

Prosit Neujahr!

Willkommen!

Herzlich Willkommen!

Viel Glück!

Viel Erfolg!

Viel Spaწ!

Gute

Schönes Wochenende!

Gleichfalls!

Ebenfalls!

Fahrt!

Guten Flug!

შეთავაზება\დაპატიჟება Wollen wir. . . ?

Darf ich dich (Sie) einladen?

Kommst du (viellecht) vorbei?

Ich schlage vor, wir spielen Tennis!

დათანხმება\უარის თქმა Ja\nein.

Na gut.

Ok.

Gar nicht.

Sicher.

Na ja!

Also gut.

Nein, tut mir leid

Einverstanden!

Selbstverstჰndlich!

Geht nicht!

დაპირება Ich verspreche es dir.

Ich verspreche, daწ ...

Das passiert nicht mehr.

გაფრთხილება Vorsicht!

Sei vorsichtig!

Pass auf!

Achtung!

დამშვიდება Das macht nichts!

Kein Problem!

Keine Sorge!

Keine Ursache!

Nicht schlimm!

Nimm dir Zeit!

შეხვედრის დანიშნვა Wo treffen wir uns?

Hast du einen Termin?

Wo ist der Treffpunkt?

ინტერაქცია სუფრასთან Guten Appetit!

Prosit Mahlzeit (Mahlzeit)!

Lecker!

Was möchten Sie trinken?

Was

Greif zu! wünschen Sie?

Ein Glas Mineralwasser, bitte!

Herr Ober, bitte die Rechnung!

Getrennt oder zusammen?

დაჯავშნა Darf ich für heute Abend einen Tisch reservieren?

Alles ausgebucht!

Möchten Sie ... reservieren?

ინტერაქცია სავაჭრო ობიექტზე

Was kostet . . .?

Wieviel kostet?

Wünschen Sie...?

Welche Gröწe ist das?

Das ist ein Sonderangebot.

Das ist preiswert\günstig!

Bitte ein Pfund\Kilo...

Sonst noch etwas?


Wie komme ich nach...?

Hier steigen wir aus!

Wir müssen uns beeilen!

Der Zug fჰhrt gleich ab!

Darf ich Ihren Paწ sehen?

Ich habe nichts zu verzollen!

მიმოწერა (მიმართვის, დამშვიდობების

Liebe(r). . .

Mit freundlichen Grüწen. . .

Sehr geehrte(r) Frau\Herr...

კლიშეები) Herzliche Grüწe. . .

Dein\Deine. . .

Sehr geehrte Damen und Herren.

პოზიციის გამოხატვა\სხვისი აზრის გაზიარება ან უარყოფა

Ich denke. . .

Ich meine. . .

Ich finde...

Meiner Meinung nach...

Das finde ich (nicht) wichtig.

Da bin ich nicht einverstanden.

Das ist biწchen anders.

Es sieht so aus, daწ. . .

Sagen wir mal so, . . .

Das kann ich nicht akzeptieren.

შეფასება Gut!

Sehr gut!

Stimmt!

Stimmt nicht!

Falsch!

Richtig!

Schon besser!

Prima!

Super!

Geil!

Warum nicht?

Ausgezeichnet!

Toll!

Cool!

Spitze!

Du hast recht.

აზრის კითხვა\რჩევის მიცემა

Was soll ich tun?

Wie soll ich das machen?

Was kannst du mir empfehlen?

Das rate ich dir.

Tu’ das lieber nicht.

Was sagst du dazu?

ტელეფონით საუბარი Hallo!

Hier Richard Schwarz!

Kann (könnte) ich, bitte (mit) Frau Wagner sprechen?

Meine Nummer ist...

Ich sage ihm\ihr Bescheid!

Ruf (rufen Sie) spჰter an.

Darf ich zurückrufen?

Auf Wiederhören!

1.2. ინფორმაციის გაცვლა

პირადი მონაცემების\ეროვნების\წარმომავლობის შესახებ

Ich wohne in Paris.

Meine Anschrift ist...

Wann hast du Geburtstag?

Meine Familie wohnt in Wien.

Sind Sie verheiratet?

Sie ist ledig\geschieden.

Woher kommst du?

Sind Sie aus Graz?

Ich komme aus Wien.

Wo kommst du ursprünglich her?

თავისუფალი დროის გატარება (ჰობი)

Meine Mutter geht oft in die Oper.

Er ist ein echter Fuწballfan.

Wollen wir ins Kino?

Heute lჰuft ein Krimi.

პროფესიის\ხელობის შესახებ

Was willst du werden?

Wissenschaftler\Journalist \Arzt\Lehrer.

Was machst du beruflich?

Was ist dein

Sind Sie als Lehrerin tჰtig?

Die Leute im Büro sind beschჰftigt.

Wie viele Stunden arbeitet man pro Monat?

Vater von Beruf?

ჯანმრთელობის შესახებ Was fehlt dir (Ihnen)?

Was tut dir (Ihnen) weh?

Wie fühlst du dich?

Mir tut der Kopf weh.

Er fühlt sich besser.

Er hat sich das Bein gebrochen.

Gute Besserung!

საქმიანობის შესახებ Bist du fertig?

Wie machst du das?

Bist du soweit?

Ich bin schon fertig.

Ich habe viel zu tun.

ამინდის შესახებ Es ist windig\neblich.

Wie war das Wetter in Berlin?

Das Wetter ist wirklich angenehm.

Das Gewitter ist vorbei.

1.3. აღწერა\დახასიათება

ადამიანის გარეგნობა\ჩაცმულობა\ხასიათი

Er ist groწ und krჰftig.

Sie trჰgt eine Brille.

Die Schuhe passen mir gut.

Er sieht aus wie ein Partylöwe.

Sie ist wirklich sehr nett.

გემოვნების გამოხატვა\ Das finde ich schön.

Das mag ich.

Das ist mein Lieblings

შეფასება Das mag ich gar nicht.

Am liebsten spiele ich Tennis.

buch.

Ich hasse es.

Er trinkt lieber Cola.

საჭიროების\ მოთხოვნილების გამოხატვა

Ich brauche Hustentropfen.

Der Schüler braucht Taschengeld.

Ich möchte....

Ich hჰtte gerne...

ფიზიოლოგიური მდგომარეობის გამოხატვა

Ich bin müde.

Mir ist es kalt\schlecht.

Ich habe Hunger\Durst.

1.4. გრძნობების\ემოციური რეაქციების გამოხატვა

სიხარული\კმაყოფილება

Das ist ja toll!

Ausgezeichnet!

Wunderbar!

Echt super!

Phantastisch!

Schon ziemlich gut!

Nicht schlecht!

გაღიზიანება\უკმაყოფილება\ბრაზი

Quatsch!

Laწ mich in Ruhe!

Blödsinn!

So etwas von Dummheit!

Na, so etwas!

Verdammt (noch mal)!

Wahnsinn!

Bist du verrückt?

Unverschჰmt!

ეჭვი\ვარაუდი\იმედი Vielleicht hast du Hunger?

Hoffentlich...

Ich hoffe...

Wahrscheinlich...

Ich bin nicht sicher.

Ich zweifle daran.

გაკვირვება Wieso?

Echt?

Ehrlich?

Unmöglich!

Bist tu überzeugt?

Weiწt du Bescheid?

Da bin ich überrascht!

Das gibt’s nicht!

Das gibt’s doch gar nicht!

ინტერესი Das interessiert mich sehr.

Ich interessiere mich dafür.

Das finde ich interessant.

ინდეფერენტულობა Das ist mir egal.

Das interessiert mich nicht.

სინანული Schade!

Schade, daწ. . .

Schade!

Tut mir Leid!

Leider. . .


დროში ლოკალიზება (საათი,Dდღე-ღამის მონაკვეთები, თვე, თარიღი, წელიწადის დრო, ეპოქა)

Wie spჰt ist es?

Wieviel Uhr ist es?

Es ist halb acht.

Er kommt so um vier.

Neulich waren sie bei uns.

Jetz bist du dran.

Bald kommt der Frühling.

Es ist im 20. Jahrhundert geboren.

Einen Augenblick, bitte!

Gleich!

Moment!

Neulich waren sie bei uns.

Bald darauf kam er nach Hause.

Vor kurzem waren wir da.

Es ist im 20. Jahrhundert geboren.

Dieses Datum ist unserer Zeitrechnung.

ქრონოლოგია Endlich bist du da.

Vor allem, es ist zu spჰt!

Du verspჰtes dich jedes Mal!

Erstens, hast du heute keine Zeit.

Zweitens, wir sind müde.

Ich habe ihn seit langem nicht gesehen.

Die kommende (nჰchste) Woche fangen die Ferien an.

სიხშირე Wir spielen Tennis oft.

Manchmal geht er spazieren.

Wir spielen Schach selten.

Ab und zu ruft sie mich an.

Das probiere ich zum ersten Mal.

ხანგრძლივობა Wie lange dauert das Studium?

Die Ferien sind kurz.

Bleibst du lange in Berlin?

სიჩქარე Wie schnell fჰhrt das Auto?

Mach, bitte, schneller!

Sprechen Sie, bitte, langsamer!


ადგილმდებარეობა Wo liegt das?

Die Stadt liegt im Westen.

Ungefჰhr vierzig Kilometer südlich von Stuttgart.

Wie weit ist es von Berlin?

მიმართულება Wohin fჰhrt der Bus?

Hierher!

Nach vorne.

Nach hinten.

Fahren Sie durch die Straწe!

Biegen Sie um die Ecke!

1.7. ნებართვა\ვალდებულება\აკრძალვა

Darf ich anfangen?

Wir müssen . . .

Soll ich?

Das darf man nicht!

Rauchen verboten!

Darf man...?

1.8. ლოგიკური კავშირები

მიზეზი\შედეგი Warum spielst du Klavier?

Wir spielen Schach, weil wir Lust haben!

მიზანი Wozu brauchst du das?

Er braucht Seife um Hჰnde zu waschen.

1.9. ინტერაქცია საკლასო ოთახში

მასწავლებლის მითითებები/

Hör auf!

Darf ich anfangen?

Bitte, lauter!

Was stimmt

Das schaffen wir.

Ich versuche

მოსწავლის მიმართვა Noch einmal, bitte!

Ich verstehe nicht!

und was stimmt nicht?

Du bist dran!

es.

Das klappt nicht.

Ergჰnze, bitte…E

Das schaffen wir.

Ich versuche es.

Das klappt nicht.

Darf ich anfangen?

Noch einmal, bitte!

Ich verstehe nicht!

1.10. სხვადასხვა Was ist los?

Alles klar!

Ach so!

Pech gehabt!

Glück gehabt!

Um Gottes Willen!

Typisch!

Mach schon!

Wie peinlich!

2. ლექსიკა

2.1. ინდივიდი2.2. ინდივიდის გარემოცვა2.3. ინდივიდის აქტივობები2.4. ინდივიდის ორენტირები

2.1. ინდივიდი მაგალითები X კლასისთვის მაგალითები XI კლასისთვის

მაგალითები XII კლასისთვის

გარეგნობა blaue\schwarze\grüne Augen haben; glattes\blondes\rotes\ schwarzes\graues Haar haben; Brille tragen;

აღწერა\დახასიათება krჰftig; schlank; modern; altmodisch; fröhlich; gleich; unterschiedlich; mutig; schüchtern; ჰhnlich;

ჯანმრთელობა და ავადმყოფობა

krank\gesund sein; Schmerzen haben; die Temperatur messen; der Arzt\die ეrztin; Fieber haben; die Tablette/die Pille einnehmen;

das Krankenhaus; die Krankheit; die Gesundheit; die Wunde; der

Verletzte; der Unfall; der Verband; der Chirurg; der Patient; sich das Bein brechen;

პროფესია\ხელობა der Beruf; der Rechtsanwalt; der Richter; die Sekretჰrin; der Chef; die –in; der Angestellte; das Büro; die Büroarbeit;


ადამიანი (ცხოვრების ეტაპები)

das Leben; der Lebenslauf; die Geburt; die Kindheit; die Jugend; die Erziehung; der Traum;

die Erwachsenheit; der Plan; das Ziel; die Ausbildung; die Arbeit; die Karriere; das Alter; die Rente;

ოჯახი die Hochzeit; das Hochzeitskleid; die Hochzeitreise; die Braut; der Brჰutigam; die Ehe; der Ehering; die Trauung; die Flitterwochen; die Schwiegermutter; der Schwiegervater;

საცხოვრებელი ადგილი die Miete; der Hausmeister; der Eigentümer; die –in; die Wohnflჰche;

die Nebenkosten; der Strom; die Heizung;


der Staat; die Gesellschaft; der Bürger; die –in; die Regierung; der Prჰsident; der Bundeskanzler; der Bürgermeister;

die Politik; die Partei; das Mitglied; die Wahl; liberal; konservativ; demokratisch; das Parlament; der Abgeordnete; die -; das Gesetz;

der Lohn; die Steuern; die Versicherung; die Gewerkschaft; das Recht; die Arbeitslosigkeit; der Arbeitgeber; die –in; der Arbeitgeber; die –in;

განათლება das Fach; das Wahlfach; das Schuljahr; der Stundenplan; die Geschichte; die Fremdsprache;

der Kindergarten; die Grundschule; die Fachschule; die Hochschule; das Gymnasium; die Ausbildung; das Abitur;

die Universitჰt (die Uni); das Studium; der Student; die –in; die Klausur; die Prüfung; der Professor; die –in;

კვების ობიექტები\პერსონალი\კერძები

die Suppe; der Braten; der Salat; das Bier; das Frühstück; das Mittagessen; das Abendessen; der Tee; der Kaffee;

das Cafe; das Restaurant; die Kantine; die Mensa; die Speisekarte; die Vorspeise; das Hauptgericht; die Nachspeise; das Getrჰnk; der Kellner (der Ober); die –in;

die Lebensmittel; die Meeresfrüchte; das Gemüse; das Obst; die Teigwaren; die Linsen; die Tiefkühlkost; die Zutaten; die Krჰuter;

სავაჭრო ობიექტები der Kunde; die -in; der Preis; die Quittung; die Lebensmittel; die Qualitჰt; die Theke; das Kaufhaus; die Bჰckerei;

die Apotheke; die Buchhandlung; die Boutique; die Gröწe; der Schlussve

rkauf; der Markt; der Supermarkt;

ტრანსპორტი\პერსონალი der Bus; die Bushaltestelle; der Fahrschein; das Taxi;das Auto; der Verkehr; der Verkehrstau; die Autopanne;

der Bahnhof; die Fahrkarte; die Monatskarte; das Gleis; der Schnellzug; der Intercity(Zug);

das Flugzeug; der Flughafen; der Pilot; die Stewardess; der Zoll; der Paწ; der Koffer; das Handgepჰck;

ტელეფონი das Telefon; der Hörer; die Nummer; die Vorwahl; die Telefonzelle; die Notfallnummer; das Telefonbuch; die Auskunft;

das Mobiltelefon (Handy); die Sim-Karte; der Akku; die Textnachricht; die Tastenfunktion; das Telefonbuch;

კულტურის ობიექტები das Kino; die Leinwand; der Film; der Schauspieler; die –in; der Star; der Regisseur; das Theater;

die Disco; der DJ; die Tanzflჰche; die Eintrittskarte;

das Theater; das Theaterstück; das Ballett; die Oper; die Bühne; der Sჰnger; die –in; der Tჰnzer; die –in; das Publikum;

das Museum; die Ausstellung; das Gemჰlde; die Kunstgalerie; der Künstler; die –in; der Maler; die –in; das Meisterwerk;

ბანკი\პერსონალი die Bank; das Geld; das Kleingeld; der Geldschein; der Kassierer; die -in; das Geldbeut

der Geldautomat; die Kreditkarte; Geld einzahlen/abheben/ überweisen; der Wechsel

el; das Konto; der Bankangestellte;

kurs; die Wechselstube;

მედია (ტელევიზია/პრესა/ინტერნეტი)

die Presse; die Zeitung; die Zeitschrift; das Magazin; die Schlagzeile; das Interview; die Sensation; der ჩberfall; das Opfer;

der Computer; das Internet; das Web; die Seite;

das Fernsehen; die Sendung; das Programm; das Thema; die Naturkatastrophe; die ჩberschwemmung; das Erdbeben; die Werbung; die Nachricht; der Reporter; der Moderator; die –in;

დასვენება\მოგზაურობა das Reisebüro; das Hotel; die Jugendherberge; der Empfang; das Einzelzimmer; das Doppelzimmer; die Pension;

2.3. ინდივიდის აქტივობები

აღქმა და ინტელექტუალური აქტივობები

erzჰhlen; glauben; kennen; lesen; schreiben; verstehen; rechnen; vergessen;

erklჰren; denken; sich erinnern; sich interessieren; antworten;

studieren; eine Prüfung bestehen\durchfallen; diskutieren; besprechen;

დასვენება\გართობა\სპორტი

ausgehen; tanzen; Spaწ haben; singen;

besichtige

der Fitnessraum;

Schlagzeug\Gitarre\Klavier spielen; sich amüsieren; gewinnen; verlieren;

n; betrachten; sammeln; reparieren; sich unterhalten; springen; schwimmen; sich unterhalten; am Wettbewerb teilnehmen;

Gymnastik treiben; das Schwimmbad; in Form sein; joggen (das Jogging);

მგზავრობა\გადაადგილება\მოგზაურობა

fahren; parken; einsteigen; aussteigen; den Bus nehmen; ein Taxi rufen

reisen; fliegen; starten; landen; buchen; reservieren;

fliegen; starten; landen;

2.4. ინდივიდის ორიენტირები

დრო die Zeit; die Stunde; die Minute; die Sekunde; spჰt; früh; vor; nach; (ein, drei) Viertel; halb; heute; morgen; gestern;vorgestern; übermorgen;

damals; heutzutage; die Vergangenheit; die Gegenwart; die Zukunft;

რაოდენობა/ზომა/წონა/ფორმა/ფერები

viel; wenig; genug; mehr; groწ; klein; winzig; riesig; leicht; schwer;

schwarz; grau; orange; dunkel; hell; leuchtend; gestreift; gepunktet;

heiწ; warm; kalt; kühl; rund; dreieckig; rund; viereckig; kurz; lang; eng; breit;

მახასიათებლები lustig; klar; schwierig; leicht; frisch; süწ; lecker;

laut; leise; glücklich; unglücklich; wichtig; nett; ledig; verheiratet; verwitwet;

zufrieden; unzufrieden; enttჰuscht; toll; freundlich; unterschiedlich;

3. გრამატიკა

გრამატიკის სწავლება კონტექსტშია სასურველი და არა კონტექსტისაგან მოწყვეტილად, რაც საკომუნიკაციო მიზნებს უნდა ემსახურებოდეს. წესებისა და ტერმინების ზეპირად სწავლება არ არის რეკომენდებული. მოსწავლეს საშუალება უნდა მიეცეს დააკვირდეს, ამოიცნოს, გაიაზროს და კონტექსტში გამოიყენოს გრამატიკული თავისებურებები და კონსტრუქციები/ მოვლენები. ამისათვის სასურველია:

ასათვისებელ ენობრივ მასალაზე აგებული დიდაქტიზებული ტექსტების მეშვეობით გრამატიკული მასალის სახალისო, ადვილად გასაგებ ზეპირ თუ წერილობით საკომუნიკაციო სიტუაციებში მიწოდება.


3.1. არსებითი სახელი და არტიკლი3.2. ნაცვალსახელი3.3. ზედსაეთავი სახელი3.4. რიცხვითი სახელი3.5. წინდებული3.6. ზმნა3.7. ზმნიზედა3.8. კავშირი3.9. ნაწილაკი3.10. რთული სიტყვის წარმოება3.11. წინადადება

3.1. არსებითი სახელი და არტიკლი

ბრუნება განსაზღვრულ\განუსაზღვრელ\უარყოფით არტიკლთან ერთად (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv);

გეოგრაფიული დასახელებები და მათი არტიკლები (მაგ. Frankreich; die Schweiz; die Türkei);

მრავლობითი რიცხვის წარმოების ძირითადი ტიპები Pluralformen;

3.2. ნაცვალსახელი პირის ნაცვალსახელები Personalpronomen; კუთვნილებითი ნაცვალსახელები

Possesivpronomen; ჩვენებითი ნაცვალსახელები

Demonstrativpronomen; კითხვითი ნაცვალსახელები Fragepronomen; განუსაზღვრელი და უარყოფითი ნაცვალსახელები

Indefinita, Negativpronomen; პირნაკლი ნაცვალსახელი es; უკუქცევითი ნაცვალსახელები Reflexivpronomen; მიმართებითი ნაცვალსახელები Relativpronomen;;


ზედსართავი სახელი შედარების ხარისხები: der Positiv, der Komparativ, der Superlativ;

ზედსართავი სახელის შედარება so+Adjektiv+wie;

ზედსართავი სახელის შედარება Komparativ+als; ზედსართავი სახელის ბრუნება არსებით სახელთან

ერთად: განსაზღვრული\განუსაზღვრელი\უარყოფითი არტიკლით და უარტიკლოდ (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv);

ზედსართავი სახელის გაარსებითება;

3.4. რიცხვითი სახელი რაოდენობითი რიცხვითი სახელი Kardinalzahlen; რიგობითი რიცხვითი სახელი Ordinalzahlen; წილადი რიცხვითი სახელები და ათწილადი

Bruchzahl;

3.5. წინდებული ბრალდებითი ბრუნვის წინდებულები Prჰpositionen mit Akkusativ;

მიცემითი ბრუნვის წინდებულები Prჰpositionen mit Dativ;

მიცემითი და ბრალდებითი ბრუნვების საერთო წინდებულები Wechselprჰpositionen;

ნათესაობითი ბრუნვის წინდებულები Prჰpositionen mit Genitiv;

3.6. ზმნა სუსტი, ძლიერი, შერეული, დამხმარე, მოდალური, უკუქცევითი, თავსართმოცილებადი და შედგენილი (თავსართმოუცილებადი) ზმნები, მათი უღლება;

აწმყო დრო Prჰsens;

ნამყო წარსული Prჰteritum;2

ნამყო სასაუბრო დრო Perfekt;2

ნამყო წინარე დრო Plusquamperfekt; მყოფადი დროის Futur I; ბრძანებითი კილო Imperativ;

მიმღეობა Partizip I ; მიმღეობა Partizip II; ზმნის გაარსებითება;

ზმნის გარდამავლობა;

ზმნური მართვა;

ინფინიტივური კონსტრუქციები Infinitiv + zu; haben + zu + Infinitiv; sein + zu + Infinitiv; um/ohne...zu + Infinitiv; lassen + sich + Infinitiv; brauchen + zu + Infinitiv;

Passiv Prჰsens აწმყო დროის ვნებითი გვარის წარმოება;

Passiv Prჰteritum ნამყო თხრობითი დროის ვნებითი გვარის წარმოება;

Passiv Perfekt ნამყო სასაუბროს ვნებითი გვარის წარმოება;

ვნებითი გვარის Passiv წარმოება მოდალური ზმნის მეშვეობით;

კავშირებითი კილო Konjunktiv II (hჰtte; wჰre; könnte; möchte; würde + Infinitiv);

3.7. ზმნიზედა ადგილის, დროის და ვითარების გარემოების ზმნიზედები;

ზმნიზედის შედარების ხარისხები Komparation der Adverbien;

კითხვითი და ჩვენებითი ნაცვალსახელური ზმნიზედები Pronominaladverbien (Prჰpositionalpronomen);

3.8. კავშირი und; doch; auch;aber; oder; daწ; weil; wenn; als; bevor; bis; ob; nachdem; seit; damit; deshalb; trotzdem; entweder...oder; weder...noch; um...zu; ohne...zu; je...desto; და სხვა;

3.9. ნაწილაკი ja; doch; nein, nicht; noch; nur; auch; ganz, gar; mal; denn; einfach; eben; sowieso და სხვა;

3.10. რთული სიტყვის წარმოება

არსებითი სახელის სუფიქსები (მამრობითი სქესი): der – ig, ing, or, ჰr, e, ier;

მდედრობითი სქესის სუფიქსები: die - ung, keit, heit, schaft, ei, in, ie, ur, tჰt, ik, age, ion, tion, ee;

საშუალო სქესის სუფიქსები: das - chen, lein, um, -en;

3.11. წინადადება მტკიცებითი წინადადება: die Aussage; არაკითხვითსიტყვიანი წინადადება die Satzfrage; კითხვითსიტყვიანი წინადადება die Wortfrage; ბრძანებითი წინადადება der Imperativsatz; მთავარი და დამოკიდებული წინადადება Hauptsatz

und Nebensatz;

დროის გარემოებითი დამოკიდებული წინადადება der Temporalsatz;

მიმარტებითი დამოკიდებული წინადადება der Relativsatz;

მიზნის გარეემოებითი დამოკიდებული წინადადება der Finalsatz;

1 არსებითი/ზედსართავი სახელის ბრუნების სწავლებისას (გამეორებისას) 4 ბრუნვიდან სახელობითი და ბრალდებითი Nominativ/Akkusativ ბრუნვის სწავლება თავდაპირველად ერთადაა რეკომენდებული, შემდგომ მიცემითი ბრუნვის Dativ, ხოლო სულ ბოლოს ნათესაობითის Genitiv.

2 მიუხედავად იმისა, რომ მოცემულ სასწავლო გეგმაში მეთოდიკის საკითხები არ განიხილება, სწავლების თანამედროვე საკომუნიკაციო მეთოდების გათვალისწინებით დასაშვებია/რეკომენდებულია ნამყო სასაუბრო დროის Perfekt ნამყო წარსულზე Prჰteritum ადრე სწავლება (გამეორება).

4. სოციოკულტურა და კულტურა

(დასაშვებია ინფორმაციის ქართულად მიწოდება)

ტრადიციები, ზნე-ჩვეულებები; განათლება; ახალგაზრდების ცხოვრება (თავისუფალი დრო, გართობა, დასვენება; საზოგადოებრივ

ცხოვრებაში მონაწილეობა; ურთიერთობები; გატაცებები; ახალგაზრდული პრესა/გადაცემები და სხვა);

ევროპის კავშირი (ზოგადი ცნობები); გეოგრაფიული ცნობები გერმანულენოვანი ქვეყნების შესახებ; შესასწავლი ქვეყნის პოლიტიკური წყობა, ადმინისტრაციული მოწყობა; გერმანულენოვანი ქვეყნების დედაქალაქები, მათი ისტორია, ღირსშესანიშნაობები; ცნობილი ადამიანები (მეცნიერი, პოლიტიკოსი, სპორსტმენი); ისტორია - მნიშვნელოვანი ისტორიული ეპოქები/მოვლენები, ცნობილი ისტორიული

პირები; ხელოვნების სხვადასხვა დარგის წარმომადგენლები; ლიტერატურა – სხვადასხვა ლიტერატურულ მიმდინარეობათა წარმომადგენლები და

ნაწყვეტები მათი ნაწარმოებებიდან; რეგიონალური თავისებურებები; ცნობები გერმანულენოვანი ქვეყნებისა და საქართველოს ურთიერთობები

ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები (6.09.2007 N 808)


ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების (ისტ) ეროვნულისასწავლო გეგმა შეიქმნა ჩვენი სახელმწიფოსა და საზოგადოების მიზნებიდან, მოთხოვნებიდან და ინტერესებიდან გამომდინარე. იგი ეფუძნება სასწავლო პროცესში ისტ-ის ადგილისა და მისი გამოყენების შესახებ ჩვენს ქვეყანასა და მის ფარგლებს გარეთ არსებულ თანამედროვე და საყოველთაოდ გაზიარებულ შეხედულებებს და საუკეთესო პრაქტიკულ მიღწევებს. ისტ-ის სასწავლო გეგმა წარმოადგენს ეროვნული სასწავლო გეგმის განუყრელ ნაწილს და ემსახურება განათლების სამინისტროს მიერ ფართო საზოგადოებასთან შეთანხმებული ზოგადსაგანმანათლებლო სისტემის ფარგლები დასახული მიზნების განხორციელებას.

როგორც ადამიანური აქტივობის ნებისმიერ სხვა სფეროში, ისტ-ის მოხმარებისა და გამოყენების თვალსაზრისით, ჩვენი საზოგადოებისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ზოგადსაგანმანათლებლო სისტემის საფუძველზე ხელსაყრელი პირობების შექმნას ეროვნული და ზოგადსაკაცობრიო ღირებულებების მატარებელი, ისეთი თავისუფალი პიროვნების ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც ღირსებით ეკიდება განსხვავებებს ადამიანებსა და მათ ჯგუფებს შორის; ცდილობს გაუგოს მათ და ნაყოფიერად ითანამშრომლოს ნებისმიერ მათთან.

ისტ-ის როლი და მიზნები სასწავლო პროცესში

ჩვენ ყოველდღიურად მოვიხმართ ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებს: ვსარგებლობთ მობილური ტელეფონით, ვუკავშირდებით ერთმანეთს ელექტრონული ფოსტის

საშუალებით, მოვიძიებთ ინფორმაციას ინტერნეტში, ერთმანეთს ვუზიარებთ და ვუცვლით ინფორმაციას. ჩვენი ყოველდღიური თუ პროფესიული საქმიანობა სულ უფრო მეტად მოითხოვს ისტ-ის ცოდნასა და სისტემატურ გამოყენებას, ციფრულ-ტექნოლოგიურ განათლებას. ეს უკანასკნელი შეიძლება განსაზღვრულ იქნას, როგორც ციფრული ტექნოლოგიების, საკომუნიკაციო საშუალებებისა და/ან ქსელებისეთიკურად, პასუხისმგებლობით გამოყენების უნარი სასურველი ინფორმაციის მოპოვების, შენახვის, ერთმანეთთან დაკავშირების, შეფასების, ანალიზის,ახლის შექმნისა და გადაცემის შესაძლებლობისთვის - იმ მიზნით, რომ სრულფასოვნად ვიმოქმედოთ თანამედროვე საზოგადოებაში.

შესაბამისად, ისტ-ის ინტეგრირებული კურსი ემსახურება ეთიკური, ინფორმირებული, კანონთა პატივისმცემელი და ტექნოლოგიური მიღწევების ეფექტურად გამოყენების უნარის მქონე პიროვნების აღზრდას; პიროვნებისა, რომელიც შეძლებს ინფორმაციის დამოუკიდებლად მოპოვებას, მართვას, მის დამუშავებას, შეფასებას, ანალიზს და შემდგომში გადაწყვეტილების დამოუკიდებლად მიღებას - იმ მიზნით, რომ გააცნობიეროს თავისი პასუხისმგებლობა ქვეყნის ინტერესების, ტრადიციებისა და ღირებულებების წინაშე; თავად შექმნას ღირებულებები და თავისი წვლილი შეიტანოს საზოგადოებრივ ცხოვრებაში.

მსგავსად სხვა დისციპლინებისა, ისტ-ის ინტეგრირებული კურსის ერთ-ერთი მიზანი ისიც არის, რომ საზოგადოების მომავალ წევრს განუვითაროს ზოგადი საკომუნიკაციო ინფრომაციის შექმნის, საორგანიზაციო და ჯგუფური მუშაობის უნარ-ჩვევები. მათ შორის, იმასაც, ვისთვისაც საქართველოს სახელმწიფო ენა მშობლიური ენა არ არის.

ისტ-ის ინტეგრირებული კურსი მიზნად ისახავს მოსწავლეთათვის ისეთი პირობების შექმნას და საშუალებების გაცნობას, რომელთა საშუალებითაც ისინი გამოავლენენ და განახორციელებენ საკუთარ შესაძლებლობებსა და ინტერესებს. ისტ-ის კურსმა მათ უნდა შესძინოთ ახალი ცოდნა და უნარ- ჩვევები, რომელთა განვითარებასაც მომავალში დამოუკიდებლად შეძლებენ; იმ მიზნით, რომ მოსწავლეებს გაუადვილდეთ არჩევანი სწავლების შემდგომ საფეხურზე ან პროფესიულ საქმიანობებს შორის; შეძლონ საკუთარი შესაძლებლობების მაქსიმალურად რეალიზება, როგორც საქართველოში, ისე მის საზღვრებს გარეთ.

კურსში განსაკუთრებული ადგილი ეთმობა ინდივიდზე, საზოგადოებაზე და გარემომცველ სამყაროზე ტექნოლოგიების გამოყენების გავლენას. მოსწავლეები თავიდანვე უნდა შეეჩვიონ ისტ-ის პასუხისმგებლობით მოხმარებას, ასევე - ბუნებრივი გარემო პირობების შენარჩუნებისა და დაცვისთვის ზრუნვას. მოზარდმა უნდა იცოდეს, როგორ ბუნებრივ გარემოში ცხოვრობს, როგორ შეინარჩუნოს და დაიცვას იგი ტექნოლოგიური ნარჩენებით დანაგვიანებისგან.

როგორც სათაურიდან ჩანს, ისტ-ის სწავლება მოწყვეტილი არ არის სასწავლო დისციპლინების კონტექსტს. ისტ-ის სასწავლო გეგმა უნდა რეალიზდეს ყოველ ცალკეულ სასწავლო დისციპლინაში. უფრო მეტიც, ამ ინსტრუმენტით შესაძლებელია ერთმანეთთან სასწავლო დისციპლინების ეფექტური დაკავშირება.

ძირითადი უნარ-ჩვევები, რომელთა გამომუშავებასაც ხელს უწყობს ისტ-ის ინტეგრირებული სასკოლო კურსი

ეროვნულ სასწავლო გეგმაში საგნობრივი პროგრამების სწავლება განიხილება, როგორც ინფორმაციულ და ზოგადი უნარ-ჩვევებს შორის მჭიდრო ინტეგრაციული კავშირების სისტემა. თუ თითოეული საგანი სპეციფიკურ უნარ–ჩვევებს უვითარებს მოსწავლეებს, აღნიშნულ საგნებს შორის არსებული კავშირის დანიშნულებაა იმ ზოგადი უნარ–ჩვევების გამოკვეთაა, რომლებიც მოსწავლის ცნობიერებაში სხვადასხვა საგანს ერთმანეთთან აახლოებს. ეროვნული სასწავლო გეგმა გულისხმობს საგაკვეთილო და კლასგარეშე საქმიანობის ერთიანობასაც.

შესაბამისად, ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში, სხვადასხვა სასწავლო დისციპლინაში, ინფორმაციული და საკონიმუკაციო ტექნოლოგიების ინტეგრაცია მიზნად ისახავს მოსწავლეთათვის შემდეგი ზოგადი უნარ-ჩვევებისა და აზროვნების ტიპების განვითარებას, რომელთაც ჩვენ ისტ-ისკუთხით განვიხილავთ.

1. გაგების უნარი - გულისხმობს ისტ-ის საშუალებებისა და მათი ფუნქციონირების შესახებ ფაქტების, ცნებების და იდეების ცოდნას; მათი დანიშნულების ინტერპრეტირებას და ურთიერთშედარებას.

2. კომუნიკაციის უნარი - ისტ-ის საშულებების გამოყენებას, ინფორმაციის მიღების, მოპოვებისა და გაცვლის მიზნით.

3. ანალიტიკური აზროვნების უნარი - გულისხმობს ისტ-ის საშუალებათა შეფასებას, უკვე მოცემულ ან მოპოვებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით; მათ შორის კანონზმიერებების დადგენას, შემადგენელი კომპონენტების ამოცნობას, ფრაგმენტების ორგანიზებას.

4. სინთეზური აზროვნების უნარი - გულისხმობს ისტ-ის საშუალებებით ინფორმაციის დიდი მოცულობიდან საჭირო ფრაგმენტების ამორჩევის, მიზნობრივად მათი ურთიერთდაკავშირების უნარს და ჩამოყალიბებულ ჩვევებს, ისე, რომ მიღებული შედეგი გამოყენებადი და გასაგები იყოს როგორც თავად მოსწავლისთვის, ასევე სხვებისთვის.

5. შემოქმედებითი აზროვნება - გულისხმობს ისტ-ის საშუალებების გამოყენებით, რეალობიდან მომდინარე პრობლემების გადაჭრისთვის ეფექტური გზების მიგნებას, ახალი კითხვების დასმას და მათზე პასუხის ძიებას.6. კრიტიკული აზროვნების უნარი - გულისხმობს უკვე მოცემული ან მოპოვებული ინფორმაციის შეფასებას შინაარსის, დანიშნულების და ხარისხის მიხედვით, მისი გამოყენების საზღვრების დადგენას.

ისტ-ის ძირითადი საშუალებები და მისაღწევი შედეგები.სიახლე ეროვნულ სასწავლო გეგმაში

•საგანმანათლებლო პროცესის ცენტრში დგას მოსწავლე და მიღწეული შედეგი. (მნიშვნელოვანია არა იმდენად ის, თუ რის სწავლებას ცდილობს მასწავლებელი, არამედ ის, თუ რა ისწავლა მოსწავლემ);

•გათვალისწინებულია მოსწავლის ფიზიკური და ფსიქიკურიშესაძლებლობები და ასაკის შესატყვისი ინტერესები;

•სწავლა ნიშნავს არა ინფორმაციის შეძენას, არამედ ინფორმაციის, უნარ–ჩვევებისა და დამოკიდებულებების განვითარებას;

•სწავლება გულისხმობს არა ერთ კონკრეტულ გზას, არამედ მასწავლებლის და მოსწავლის მიერ ერთობლივად შერჩეული ოპტიმალური ვარიანტის ძიებას. სკოლას აქვს მეტი უფლებები, შესთავაზოს განსხვავებული გზები საკუთარ მოსწავლეებს;

•მთავარი ორიენტირი ხდება არა ცოდნის ოდენობა, არამედ ხარისხი. მნიშვნელოვანია არა მარტო ის, თუ რა ისწავლა მოსწავლემ, არამედ - ის, თუ როგორ ისწავლა და როგორ შეუძლია ამ ცოდნის გამოყენება.

ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების (ისტ) სასწავლო დისციპლინებში ინტეგრირების გეგმაში გამოყოფილია ექვსი მიმართულებამისაღწევი შედეგების, ტექნოლოგიური საშუალებების ფლობისა და გამოყენების თვალსაზრისით. მოსწავლე უნდა გაეცნოს, დაეუფლოს და იყენებდეს ისტ-ის თითოეული ტიპის საშუალებას. მოსწავლე უნდა ახდენდეს თითოეული მათგანის მოხმარებისა და გამოყენების დემონსტრირებას იმ ინდიკატორებზე დაყრდნობით, რომლებიც ქვემოთ ცალკე არის გამოყოფილი. ამ ჩარჩოს გამოყენებით ხდება დასახულ მიზნებამდე (შედეგებამდე) გაგმაზომიერი სვლის პროცესის შეფასება და მიღწეული მიზნების შედეგთა გაზომვა (ინდიკატორები). სკოლებს და კონკრეტულად მასწავლებლებლებსშეუძლიათ წინამდებარე დოკუმენტი გამოიყენონ, როგორც მეგზური ისტ-ის საშუალებების სასწავლო დისციპლინებში დასანერგად, ამ საშუალებებით სასწავლო დისციპლინების ერთმანეთთან ინტეგრირებაზე ორიენტირებული აქტივობების, გაკვეთილის გეგმის და კურიკულუმის შესაქმნელად. ჩარჩო მიზნად ისახავს ისეთი შინაარსისა და მასალის შექნის ხელშეწყობას, რომელიც ითვალისწინებს მოსწავლის მოთხოვნებს და შეესაბამება მის

ინტერესებს; რომელიც მოსწავლეს სასწავლო პროცესში ჩამოუყალიბებს და განუვითარებს სასიცოხლო უნარებს-ჩვევებს.

ქვემოთ მოყვანილია ექვსი ძირითადი მიმართულება და მისაღწევი შედეგები თითოეული მიმართულების მიხედვით. შედეგები არ განსახვავდება სწავლების პირველ (დაწებითი), მეორე (საბაზო) და მესამე (საშუალო) საფეხურებზე. სამაგიეროდ, სწავლების სხვადასხვა საფეხურზე განსხვავებულია მათი მიღწევის ხარისხი და სიღრმე, რასაც შედეგების მიხედვით მოყვანილი ინდიკატორები ასახავს. ინდიკატორების დიდი ნაწილი ზომავს ორი ან მეტი შედეგის მიღწევის ხარისხს, თუმცა ხშირად ფოკუსირებულია ერთ კონკრეტულ შედეგზე. ინდიკატორების მცირე ნაწილი კონკრეტული შედეგის სიღრმისეულ შევსებას ასახავს.

სწავლების ყოველ საფეხურზე მისაღწევევი შედეგები

1. ძირითადი ცნებები და ოპერაციები

ახდენს ისტ-ის საშუალებების დანიშნულებისა და მათი მოქმედების ძირითადი პრინციპების გაგების დემონსტრირებას (კომპიუტერის ჩართვა, გადატვირთვა, გამორთვა);

სწორად იყენებს ისტ-ის საშუალებებთან ურთიერთქმედების, შეტანა-გამოტანის მოწყობილობებს ამ საშუალებების წარმატებით ფუნქციონირებისთვის (თაგუნა, კლავიატურა, მონიტორი, პრინტერი და სხვა);

ახდენს ისტ-ის საშულებების მარჯვედ მოხმარების დემონსტრირებას.

2. სოციალური, ეთიკური, გარემოს დაცვასთან და ადამიანურფაქტორთან დაკავშირებული პრობლემები

აცნობიერებს ისტ-ის საშუალებების გამოყენების ეთიკურ, კულტურულ და გარემოს დაცვასთან დაკავშირებულ პრობლემებს; ეთიკისა და არსებული კანონმდებლობის დაცვით, იყენებს ისტ-ის

საშუალებებს, იფორმაციასა და პროგრამულ უზრუნველყოფას; ავლენს დადებით დამოკიდებულებას ისტ-ის საშუალებების, როგორც თანამშრომლობის, საკუთარი ცოდნის გაღრმავების, ინტერესების და მისწრაფებების განხორციელების, ნაყოფიერი შრომის მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტის მიმართ.

3. ისტ.-ის პროდუქტის შესაქმნელი ტექნოლოგიური საშუალებები

იყენებს ისტ-ს სწავლის გასაუმჯობესებლად და შემოქმედებითი პროცესის წასახალისებლად; იყენებს ისტ-ის საშუალებებს, თანაკლასელებთან ერთად ტექნოლოგიური თვალსაზრისით გაუმჯობესებული მოდელების შექმნისას; ამზადებს და გამოსცემს ორიგინალურ ნამუშევარს, წარმოდგენილს ელექტრონული ფორმატით; იყენებს ისტ-ს საგამომცემლო და სხვა შემოქმედებით საქმიანობაში (მაგ. ფოტოგრაფიული გამოფენა ვებ-გვერდზე).

4. კომუნიკაციის ტექნოლოგიური საშუალებები

იყენებს ისტ-ის საშუალებებს სხვადასხვა შეტყობინებების, განცხადებების გამოსაქვეყნებლად თანატოლებთან, მასწავლებლებთან თუ სხვებთან ურთიერთობისთვის;

იყენებს საზოგადოებასთან მის მიერ შექმნილი ინფორმაციის გაცვლის განსხვავებულ ფორმატს;

5. კვლევის ტექნოლოგიური საშუალებები

იყენებს ისტ-ის საშულებებს (მაგ. საძიებო სისტემა) ინფორმაციის სხვადასხვა წყაროებიდან მიღების, მათი შემდგომი შეფასებისა და ანალიზისთვის;

იყენებს ისტ-ის საშულებებს ინფორმაციის შენახვის, მონაცემთა დამუშავებისა და ანალიზისთვის, შემდგომში შედეგის სხვებისთვის მიწოდების მიზნით;

აფასებს და ეფექტურად იყენებს ისტ-ის სფეროში არსებულ სიახლეებს (მაგ. ახალი პროგრამული უზრუნველყოფა) და რესურსებს მის წინაშე დასმული ამოცანის შესაბამისად.

6. პრობლემების გადაჭრისა და გადაწყვეტილების მიღების ტექნოლოგიური საშუალებები

იყენებს ისტ-ის საშუალებებსა და ელექტრონულ ფორმატში არსებულ ინფორმაციას პრობლემების გადაჭრისა და გონივრული გადაწვეტილებების მიღებისას/არჩევანის გაკეთებისას;

იყენებს ისტ-ის საშუალებებს საყოფაცხოვრებო ამოცანების ამოხსნის, რეალური სიტუაციის შესატყვისი პრობლემების გადაჭრის გზების დაგეგმვისა და განხორციელების მიზნით.

ინდიკატორები

დაწყებითი საფეხური (1 - 6 კლასები)შედეგები მიღწეულია, თუ მოსწავლე

1. იყენებს ისტ-თან ურთიერთქმედების მოწყობილობებს•იყენებს შეტანისა (თაგვი, კლავიატურა) და გამოტანის მოწყობილობებს(მონიტორი, პრინტერი) ისტ -ის საშულებების წარმატებითფუნქციონირებისთვის (1)•იყენებს ისტ-ის საშუალებებს მასწავლებლის მიერ ჩატარებული ანდამოუკიდებელი სასწავლო აქტივობისას. (1, 3)•ამოიცნობს და ასახელებს სხვადასხვა ისტ-საშუალებებს და მათზე საუბრისას ასაკის შესაბამისად იყენებს სწორ ტერმინოლოგიას. (1)•იყენებს ინტერნეტში ამ ასაკობრივი ჯგუფისთვის შესაბამის არსებულ რესურსებს (მაგ. საგანმანათლებლო პროგრამები, ინტერაქტიური წიგნები,ნახატები და სხვა) სწავლების პროცესში. (1)•ისტ-ის საშუალებების გამოყენებისას ჯგუფში თანამშრომლობს როგორც თანაკლასელებთან, ასევე მშობლებთან და მასწავლებლებთან საკლასო ოთახის გარეთ (ელ. ფოსტა). (2)•ისტ-ის გამოყენებისას ახდენს დადებითი სოციალური და ეთიკური ქცევის დემონსტრირებას, სკოლის ლოკალური ქსელით და ინტერნეტით სარგებლობის დროს. (2)•მსჯელობს ისტ -ის საშუალებებისა და პროგრამული უზრუნველყოფისეთიკურად მოხმარების შესახებ. (2)•ქმნის მისი ასაკობრივი ჯგუფისთვის შესაფერის მულტიმედიურ პროდუქტს თანაკლასელების, მასწავლებლის ან მშობლების დახმარებით. (3)•იყენებს ისტ-ის ინფორმაციულ რესურსებს (მაგ. ვიზუალური მასალა, საგანმანათლებლო თამაშები) ამოცანების ამოხსნის, ცნებების, იდეებისა და ისტორული მოვლენების თვალსაჩინოდ წარმოდგენის მიზნით. (3, 4, 5, 6)•ახდენს ინფორმაციის მოპოვებას და მის სხვებთან გაცვლას კომუნიკაციის საშუალებების გამოყენებით, მათ შორის თანაკლასელების, მასწავლებლის ან მშობლის დახმარებით. (4)

საბაზო საფეხური (7-9 კლასები)შედეგები მიღწეულია, თუ მოსწავლე

•იყენებს კლავიატურას, შეტანისა (თაგვი, დისტანციური მართვის პულტი და სხვა) და გამოტანის მოწყობილობებს (მონიტორი, პრინტერი), მათ შორის სხვადასხვა ტიპის ადაპტერებს (USB) ისტ -ის წარმატებით ფუნქციონირებისა და ეფექტურად მოხმარებისთვის. (1)•მოჰყავს ისტ-ის ყოველდღიური გამოყენების მაგალითები; მსჯელობს მათ უპირატესობაზე და ნაკლზე, გამოყენების საზღვრებზე. (1, 2)

•მსჯელობს ისტ-ის საშუალებებისა და ინფორმაციის ეთიკურად მოხმარების პრობლემებზე და აღნიშნავს არაეთიკურად მოხმარების შედეგებს, პირადი ან სხვისი გამოცდილების საფუძველზე (მაგ. საინფორმაციო მედიით ან სკოლის ქსელით არასანქცირებული სარგებლობა). (2)•იყენებს ისტ-ის საშუალებებსა და გლობალურ ქსელში არსებულ ინფორმაციას ზოგადი უნარების დასახვეწად და ძირითად სასწავლო დისციპლინებში საკუთარი მიღწევების გასაუმჯობესებლად. (3)•იყენებს ისტ-ის საშუალებებს ( მულტიმედიის დამუშავების საშუალებები, პროგრამული უზრუნველყოფა, საპრეზენტაციო და ვებგვერდების რედაქტორები, სკანერი) ინდივიდუალური და ჯგუფური სამუშაოსთვის, რომელიც მიზნად ისახავს ელექტრონულ ფორმატში ბეჭდვას, კომუნიკაციას, სგამომცემლო და შემოქმედებით საქმინობას, რათა შეიქმნას საგანმანათლებლო ღირებულების მქონე პროდუქტი აუდიტორიისთვის, როგორც სკოლის შიგნით, ასევე მის გარეთ (ლიტერატურული პროექტები). (3, 4)•იყენებს კომუნიკაციის ტექნოლოგიურ საშუალებებს დისტანციური ინფორმაციის ხელმისაწვდომად, ამ ინფორმაციის შენახვის, დამუშავების, ანალიზისა და შემდგომი გადაცემის მიზნით, რათა პირდაპირ თუ არაპირდაპირ დაეხმაროს მას სასწავლო პროცესში, ან პირადი ინტერესებისა და მისწრაფებების განხორციელებაში. (4)•იყენებს ისტ-ის საშუალებებსა და გლობალურ ქსელს (ელექტრონული ფოსტა, ღია ფორუმები, ინტერნეტი) ასაკობრივი ჯგუფის შესატყვისიინტერესების, მისწრაფებების განხორციელების, პრობლემების გადაჭრის, სხვებთან ურთიერთობის და თანამშრომლობის მიზნით; მათ შორის ფართო აუდიტორიისთვის განკუთვნილი ნამუშევრის შექმნის მიზნით. (4, 5)•იყენებს ისტ-ის რესურსებსა და ელექტრონულ ინფორმაციას (კალკულატორი, მონაცემთა შეგროვების მოწყობილობები, საგანმანათლებლო ვიდეო და აუდიო მასალა) ამოცანების ამოხსნის, პრობლემების გადაჭრისა და სხვა საკლასო ან კლასგარეშე აკადემიური აქტივობებისთვის. (5, 6)•მსჯელობს როდის არის ისტ-ის საშუალებების გამოყენება ეფექტური და მიზანშეწონილი; ირჩევს შესაბამის საშუალებას და იყენებს მას სხვადასხვა დავალებების შესრულებისა და დასახული მიზნების განსახორციელებლად. (5, 6)•აფასებს ელექტრუნულ ფორმატში არსებული რესურსების, ინფორმაციის სიზუსტეს, ობიექტურობას, მის მიზნობრიობას და დანიშნულებასთანშესატყვისობას. (6)

საშუალო საფეხური, მე-10, მე-11 და მე-12 კლასები

შედეგები მიღწეულია, თუ მოსწავლე

•იყენებს კლავიატურას, შეტანისა (თაგვი, დისტანციური მართვის პულტი და სხვა) და გამოტანის მოწყობილობებს (მონიტორი, პრინტერი), მათ შორის სხვადასხვა ტიპის ადაპტერებს (USB) ისტ -ის წარმატებით ფუნქციონირებისა და ეფექტურად მოხმარებისთვის. (1)•ამოიცნობს და გამოჰყოფს თანამედროვე და მოწინავე ისტ-ის შესაძლებლობებს, მათი გამოყენების ფარგლებს, შეარჩევს ისტ-ის საშუალებებიდან შესაბიმისს და მიზნობრივად გამოიყენებს მას პირადი ან სასწავლო პროცესის მოთხოვნებიდან გამომდინარე. (2)•აკეთებს გონივრულ არჩევანს ისტ-ის რესურსებსა და მომსახურეობის ერთი და იგივე ან სხვადასხვა საშუალებებს შორის. (1, 2)•აანალიზებს და მსჯელობს ისტ-ის ფართო და მზარდი გამოყენების უპირატესეობასა და ნაკლზე, ადამიანის საქმიანობის სფეროებში და ზოგადად თანამედროვე საზოგადოებაში. (2)•მსჯელობს ისტ-ის საშუალებებისა და ინფორმაციის ეთიკურად მოხმარების პრობლემებზე და აღნიშნავს არაეთიკურად მოხმარების შედეგებს, პირადი ან სხვისი გამოცდილების საფუძველზე (მაგ. საინფორმაციო მედიით ან სკოლის ქსელით არასანქცირებული სარგებლობა). (2)•იყენებს ისტ-ის საშუალებებს ყოვედღიურ საქმიანობაში, ინფორმაციის მართვისა და კომუნიკაციისთვის (ფინანსური ინფორმაცია, განრიგი, მისამართები, ელ-ფოსტით მიმოწერა და სხვა). (3, 4)•ეცნობა და აფასებს ისტ-ზე დაფუძნებულ დისტანციური და განაწილებული სწავლების შესაძლებლობებს და იყნებეს მათ სწავლების შემდგომი ეტაპისთვის მზადების პროცესში. (5)•სისტემატურად და ეფექტურად იყენებს ელექტრუნულ რესურსებს სხვებთან თანამშორმლობისთვის, საგანმანათლებლო დანიშნულების მასალის კვლევის, გამოცემის, კომუნიკაციის და საზოგადებაში საკუთარი წვლილის სხვა ფორმით შეტანისთვის (მაგ. ლიტერატურული პროექტები). (4, 5, 6)

•შეარჩევს და იყენებს ისტ-ის საშუალებებს სასწავლო დისციპლინებში კვლევის, ინფორმაციის ანალიზის, პრობლემების გადაჭრის მიზნით. (მაგ. ელექტრონული ცხრილები). (4, 5)•ეცნობა და აფასებს სხვადასხვა სერვერ-კლიენტის ტიპის, სიმულირების პროგრამებს (მაგ. ვირტუალური ლაბორატორია, აპლეტები მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში); თავადაც მოიძიებს და იყენებს მათ რეალურ, ვითარების შესატყვის სიტუაციაში. (3, 5, 6)•2თანამშრომლობს თანაკლასელებთან, მასწავლებლებთან და სხვა დაინტერესებულ პირებთან ისტ-ის საშუალებების გამოყენებით, შინაარსთან დაკავშირებული ეროვნული რესურსების მოძიების, ელექტრონულ ფორმატში მათი დამუშავების, შექმნის, გამოცემისა და გავრცელების მიზნით. (4, 5, 6)

საქართველოს განათლებისა - mes.gov.ge gegma.doc · web...

Documents