Κοινότητες μάθησης Βασιλεία Καζούλλη

Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Γιάννης Σπαντιδάκης

Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήμιο Κρήτης

Θέμης Κουτσουράς

Υπεύθυνος για τη δημιουργία Ηλεκτρονικού Μαθησιακού Περιβάλλοντος

Ελληνόγλωσση Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Διαπολιτισμική Εκπαίδευση στη Διασπορά

Κοινότητες Μάθησης

Οι κοινότητες μάθησης αποτελούν ένα μέρος του διαδικτυακού πολυμεσικού περιβάλλοντος που υλοποιήθηκε στα πλαίσια του έργου «Ελληνόγλωσση Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Διαπολιτισμική Εκπαίδευση στη Διασπορά». Φορέας σχεδιασμού και υλοποίησης: Εργαστήριο Διαπολιτισμικών και Μεταναστευτικών Μελετών (Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ) του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου της Κρήτης.

Η συγκεκριμένη εφαρμογή αφορά δύο δίκτυα:

• το δίκτυο των εκπαιδευτικών και

• το δίκτυο των μαθητών.

Κοινότητες Μάθησης

Στo πλαίσιο των Κοινοτήτων Μάθησης, τη χρονική περίοδο 2011-2012 πραγματοποιήθηκαν:

(Α) Η δημιουργία και η υποστήριξη 10 αδελφοποιήσεων σχολικών τάξεων (23 τάξεις) και

(Β) Ο παιδαγωγικός σχεδιασμός και η δημιουργία ηλεκτρονικού μαθησιακού περιβάλλοντος για τις αδελφοποιήσεις τάξεων

Κοινότητα Μάθησης

Η Κοινότητα Μάθησης ορίζεται ως

«…σχηματισμοί ανθρώπων που μοιράζονται ένα κοινό στόχο, συνεργάζονται, αντλούν ο ένας από τον άλλον, σέβονται τις διαφορετικές οπτικές, προωθούν ενεργά μαθησιακές ευκαιρίες, δημιουργώντας ένα δραστήριο συνεργατικό περιβάλλον, ενισχύοντας το δυναμικό των

μελών, δημιουργώντας νέα γνώση»

(Kilpatrick et al. 2003).

Κοινότητες Μάθησης Οι ηλεκτρονικές κοινότητες μάθησης αποτελούν

μαθησιακά περιβάλλοντα στα οποία οι συμμετέχοντες (μαθητές και εκπαιδευτικοί)

μπορούν: – να έρχονται σε επαφή, – να επικοινωνούν, – να συνεργάζονται και – να μαθαίνουν

Οι διαστάσεις της πρακτικής ως μέρος της

κοινότητας

Κοινός στόχος

Κοινό ρεπερτόριο

Αμοιβαία συμμετοχή

διαπραγματευόμενος

στόχος

αμοιβαία αξιοπιστία

ρυθμοί

διηγήσεις

στυλ

εργαλεία

ιστορικά γεγονότα

πράξεις

έννοιες

αντικείμενα

συζητήσεις αμοιβαία διαφορετικότητα

κοινές ασχολίες

σχέσεις

κοινότητα

.

(Wenger, 1998)

Κοινότητες μάθησης =

μαθαίνω μέσα από μια κοινότητα

• Ετερότητα – διευκολύνει την ανταλλαγή

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ

Στοιχεία από το Πλαίσιο για την Ανάπτυξη της Ακαδημαϊκής Ικανότητας του Cummins (2001)

σκιαγραφούν τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος των κοινοτήτων μάθησης.

1

Το Πλαίσιο για την Ανάπτυξη της Ακαδημαϊκής Ικανότητας (Cummins 2001)

Εστίαση στο

Νόημα

Γίνεται κατανοητή

η εισερχόμενη

πληροφορία

Αναπτύσσεται

κριτικός

αλφαβητισμός

Εστίαση στη

Γλώσσα

Συνειδητοποίηση

των μορφών και

των χρήσεων

της γλώσσας

Κριτική ανάλυση

των μορφών και

των χρήσεων

της γλώσσας

Εστίαση στη Χρήση

Χρησιμοποιώ τη γλώσσα για:

Να παράγω καινούργια γνώση

Να δημιουργώ λογοτεχνικά κείμενα και έργα τέχνης

Να συμμετέχω σε κοινωνικές πραγματικότητες

Μέγιστη

νοητική

συμμετοχή

Μέγιστη

ενίσχυση της

ταυτότητας

του μαθητή

Αλληλεπιδράσεις

δασκάλου -

μαθητή

Στοιχεία από το Πλαίσιο για την Ανάπτυξη της Ακαδημαϊκής Ικανότητας του Cummins (2001)

Μέγιστη νοητική συμμετοχή

• Η συμμετοχή σε συνεργατικές δραστηριότητες απαιτεί συμμετοχή σε νοητικές διαδικασίες υψηλού επιπέδου όπως η ανάλυση, η σύνθεση, και η αξιολόγηση (δηλ. κριτική σκέψη) (Cummins 2001, Κούρτη-Καζούλλη και Cummins 2005).

Μέγιστη ενίσχυση της ταυτότητας του μαθητή

• Λάβαμε υπόψη μας ότι υπάρχει μια αμοιβαία σχέση μεταξύ της νοητικής συμμετοχής και της ενίσχυσης ταυτότητας. Επίσης, λάβαμε υπόψη μας ότι η ταυτότητα είναι ένα σημαντικό στοιχείο στη διδασκαλία/την εκμάθηση των γλωσσών (Cummins 2001, Κούρτη-Καζούλλη και Cummins 2005).

Εστίαση στη χρήση

• Οι κοινότητες μάθησης εστιάσουν κυρίως στη χρήση της γλώσσας-στόχου.

Τροποποιημένο «Πλαίσιο για την Ανάπτυξη της Ακαδημαϊκής Ικανότητας» (Cummins 2001)

Εστίαση στη

χρήση

Εστίαση στη Γλώσσα

Εστίαση στο Νόημα

Χρησιμοποιώ τη γλώσσα στόχου: • Για να επικοινωνώ • Για να δημιουργώ • Για να συνεργάζομαι με

άλλους

Εστίαση στη χρήση

• Η εστίαση στη χρήση είναι βασισμένη στην έννοια ότι η απόκτηση της Γ2 θα παραμείνει αφηρημένη και συνδεδεμένη μόνο με δραστηριότητες στη τάξη, αν οι μαθητές δεν έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν (χρησιμοποιώντας τις ταυτότητές τους και τη νοημοσύνη τους) μέσω εκείνης της γλώσσας. Με αυτόν τον τρόπο, η χρήση της γλώσσας στόχου συμβάλει στη γλωσσική κατάκτηση. Επίσης η χρήση της γλώσσας συμβάλλει στην ανάπτυξη του αλφαβητισμού και την επιβεβαίωση των ταυτοτήτων μαθητών (Cummins 2001, Κούρτη-Καζούλλη και Cummins 2005).

• Προκειμένου να παρακινηθεί ο μαθητής να χρησιμοποιεί τη γλώσσα, προσφέρεται ένα αυθεντικό ακροατήριο που ενθαρρύνει τη, διπλής κατεύθυνσης επικοινωνία με προφορικούς και γραπτούς τρόπους, με σύγχρονο και ασύγχρονο τρόπο (Cummins 2001, Κούρτη-Καζούλλη και Cummins 2005).

Αδελφοποίηση σχολικών τάξεων

• Υπάρχουν πολλά είδη κοινοτήτων μάθησης με διαφορετικούς στόχους. • Το δικό μας περιβάλλον εστιάζει στις αδελφοποιήσεις σχολικών τάξεων. • Οι αδελφοποιήσεις βασίζονται στη συνεργασία και στην επικοινωνία.

• Συνεργατικές δραστηριότητες

• Επικοινωνία

Σύγχρονη και ασύγχρονη επικοινωνία

• Μεταξύ εκπαιδευτικών

• Μεταξύ μαθητών

Μακροεπίπεδο: Εκπαιδευτικός –

Κοινότητα

Μικροεπίπεδο: Εκπαιδευτικός – εκπαιδευτικός

Τάξη με τάξη

Μαθητή με μαθητή

στην ίδια αδελφοποίηση

Συνεργασία

• Μεταξύ εκπαιδευτικών

• Μεταξύ μαθητών

Μικροεπίπεδο: Εκπαιδευτικός – εκπαιδευτικός

Τάξη με τάξη

Μαθητή με μαθητή

στην ίδια αδελφοποίηση

Μοντέλα Αδελφοποιήσεων

1. Μία τάξη στη διασπορά με μία τάξη στη διασπορά

2. Μία τάξη στη διασπορά με μία τάξη στην Ελλάδα

3. Μία τάξη στη διασπορά με μία τάξη στη διασπορά και με μία τάξη στην Ελλάδα

1

Δημιουργία Κοινότητας και ταίριασμα «τάξεων»

2

Προγραμματισμός και σχεδιασμός

δραστηριοτήτων

3

Εφαρμογή και Στήριξη

4

Αξιολόγηση

Δημιουργία Περιβάλλοντος

Στήριξη στους εκπαιδευτικούς : Ο ρόλος του μέντορα

• Παιδαγωγικός σχεδιασμός συνεργατικών δραστηριοτήτων

• Οργάνωση σύγχρονων επικοινωνιών μαθητών

• Συντονισμός εκπαιδευτικών σε θέματα διαφοράς ώρας, οργάνωσης μαθητών κατά τις σύγχρονες επικοινωνίες

• Τεχνολογική υποστήριξη στους εκπαιδευτικούς

• Στήριξη και ενθάρρυνση εκπαιδευτικών σε όλη τη συνεργασία

Μέντορας το σχολικό έτος 2011-2012 ήταν η Μαρία Καπλανέρη,

εκπαιδευτικός.

10 αδελφοποιήσεις σχολικών τάξεων (23 εκπαιδευτικοί)

Εφαρμογή από Οκτώβριο 2011 έως Ιούνιο

2012

2 αδελφοποιήσεις συνεχίζονται (νότιο ημισφαίριο)

Αδελφοποιήσεις

2011-2012

Ευχαριστούμε τους Συνδέσμους, Διευθυντές, Εκπαιδευτικούς, Γονείς και Μαθητές !

Αδελφοποιήσεις Τάξη στην Ομογένεια Τάξη στην Ομογένεια Τάξη στην Ελλάδα

1

Δ(ιασπορά)-Δ(ιασπορά)

ΗΠΑ Archimedian Academy

Α’ Γυμνασίου Νίκη Τζιβιέρη

Μ. Βρετανία Hazelwood School

Ε’ Δημοτικού Τριάδα Κυριάκου

-

2

Δ-Ε -

ΗΠΑ Archimedian Academy

ΣΤ’ Δημοτικού Μαρίνα Ρουσσάκη

Ρέθυμνο 14ο Δημοτικό Ε’ Δημοτικού

Μαρκέλλα Σαλαγαρά

3

Δ-Δ

Καναδάς Aristotle School

B’ Λυκείου Ιωσήφ Καλεντερίδης

Αυστραλία St. George College

Α’ Λυκείου Μαρία Μπατζάβαλη

-

4

Δ-Δ-Ε

Καναδάς Aristotle School

B’ Λυκείου Μάγδα Σιγάλα

Αυστραλία St. George College

Γ’ Λυκείου Γιώργος Φρατζής

Ρόδος Ροδίων Παιδεία

Α’ Λυκείου Ζάχου Βούλα

5

Δ-Δ

Καναδάς Aristotle School

Γ’ Γυμνασίου Κώστας Φλέγκας

Γερμανία GGS Barbaraschule

Γ’ Γυμνασίου Αλίνα Τικοπούλου

-

6

Δ-Ε

Καναδάς Aristotle School

Α’ Λυκείου Νίκος Ανεσιάδης

-

Ρόδος Ροδίων Παιδεία

Α’ Λυκείου Σαρίκου Φλώρα

7

Δ-Δ-Ε

Αυστραλία St. George College

Γ’ Γυμνασίου Δρακοπούλου Αγγελική

Νότια Αφρική SAHETI School Γ’ Γυμνασίου

Χαρούλα Θεοδόση

Ιεράπετρα Γυμνάσιο Κουτσουρά

Β’ Γυμνασίου Πιταροκοίλη Στυλιανή

Πλατοκούκη Μαρία

8

Δ-Δ

Νότια Αφρική SAHETI School Α’ Γυμνασίου

Χριστίνα Μιχαλοπούλου

Αυστραλία Alphington,

Α’ Γυμνασίου Διονυσία Διακοδημητρίου

-

9

Δ-Ε

-

Γερμανία KatholischeHauptschule GroßerGriechenmarkt

7η&8η τάξη Κωνσταντίνος Κώτσης

Ρόδος 7ο Γυμνάσιο

Λουκία Ορφανού &

Μέλπα Μαυρίδη Β’ και Γ’ Γυμνασίου

10

Δ-Ε

- Αυστραλία

St. George College Γιώργος Φρατζής

Ρέθυμνο Δημοτικό Σχολείο Άδελε

Λ. Καρβούνης

1. Archimedean Academy - Νίκη Τζιβιέρη / Hazelwood School - Τριάδα Κυριάκου

2. Archimedean Αcademy - Μαρίνα Ρουσσάκη / 14ο Δημοτικό Ρεθύμνου -ωΜαρκέλλα Σαλαγάρα

3. Αριστοτέλης - Ιωσήφ Καλεντερίδης / Άγιος Γεώργιος - Μαρία Μπατζάβαλη

4. Αριστοτέλης - Μάγδα Σιγάλα / Άγιος Γεώργιος - Γιώργος Φρατζής/ Ροδίων Παιδεία - Βούλα Ζάχου

5. Αριστοτέλης - Κώστας Φλέγκας / GGS Barbaraschule - Αλίνα Τικοπούλου

6. Αριστοτέλης - Νίκος Ανεσιάδης / Ροδίων Παιδεία - Φλώρα Σαρίκου

7. Katholische Hauptschule - Κωνσταντίνος Κώτσης / 7ο Γυμνάσιο Ρόδου - Λουκία Ορφανού, Μέλπα Μαυρίδη

8. Άγιος Γεώργιος - Γιώργος Φρατζής / Άδελε Ρεθύμνου- Λάμπρος Καρβούνης

Αδελφοποιήσεις σχολικής χρονιάς 2012

9. Σχολή Σαχέτι - Χριστίνα Μιχαλοπούλου / Alphington School - Διονυσία Διακοδημητρίου, Τούλα Τερεζάκη

10. Άγιος Γεώργιος - Δρακοπούλου Αγγελική / Σχολή Σαχέτι - Χαρούλα Θεοδόση / Γυμνάσιο Κουτσουρά - Πιταροκοίλη Στέλλα, Πλατοκούκη Μαρία

Συνεργατικές δραστηριότητες

μαθητών

Τηλεδιασκέψεις μαθητών

42 23

Συνεργατικές δραστηριότητες

1. Ο εαυτός μου

2. Η πόλη μου

3. Χριστούγεννα στον κόσμο

4. Διάσημοι Έλληνες στον κόσμο

5. Η Μάχη της Κρήτης

Η ΠΟΛΗ ΜΟΥ

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ

Η ΤΑΞΗ ΜΟΥ

ΕΓΩ

Η ΠΟΛΗ ΜΟΥ

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ

Η ΤΑΞΗ ΜΟΥ

ΕΓΩ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Αναλυτικό πρόγραμμα

Ενδιαφέροντα μαθητών

Διδακτική ύλη

Ταυτότητες μαθητών

Ετερότητα

Δημιουργικότητα

Χρήση της γλώσσας - Εκμάθηση

Συνεργατικές

Δραστηριότητες

Πολυτροπικά κείμενα

«Το προφίλ μου»

Διδακτικό υλικό του ΕΔΙΑΜΜΕ

Συνδυαστικό Δυναμικό Μοντέλο Μάθησης στη δεύτερη και ξένη γλώσσα

Tutor -CALL SOCIAL

COMPUTING

COGNITIVE TOOLS

Negotiation/ Cognitive Apprenticeship

Scaffolding

Language use Language learning

ΣΥΝΔΕΣΗ ΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΔΣΗ ΩΣ ΜΑΘΗΤΗΣ

ΣΥΝΔΕΣΗ ΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΗ ΩΣ ΜΑΘΗΤΗΣ

Δυο περιβάλλοντα –

δυο δυνατότητες

1. Επιλέγω το

επίπεδό της τάξης

μου. Β1 ή Β2

2. Επιλέγω κοινότητες

3. Έχετε δύο επιλογές:

Να βρείτε μια τάξη για

συνεργασία ή να συνδεθείτε αν συνεργάζεστε

ήδη με μια τάξη .

Κοινότητα Εκπαιδευτικών

Υπάρχει ένα γενικό forum για εκπαιδευτικούς σε κάθε

αδελφοποίηση.

Κοινότητα εκπαιδευτικών

Χώρος επικοινωνίας και συνεργασίας μαθητών

Ο εκπαιδευτικός επιβλέπει την επικοινωνία και τη συνεργασία των μαθητών.

Κοινότητα μαθητών

Ο εκπαιδευτικός επιβλέπει την επικοινωνία των μαθητών.

Ο εκπαιδευτικός έχει πρόσβαση στο forum των μαθητών που συμμετέχουν στις αδελφοποιήσεις.

Χώρος εργασίας μαθητών

Ο εκπαιδευτικός επιβλέπει το χώρο εργασίας των μαθητών.

Ολοκληρωμένες εργασίες μαθητών

Ο εκπαιδευτικός βλέπει τις ολοκληρωμένες εργασίες των μαθητών.

Οδηγίες

Ο εκπαιδευτικός δίνει οδηγίες στους μαθητές του

Τηλεδιάσκεψη

Ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί με την άλλη τάξη μέσω τηλεδιάσκεψης. Δεν υπάρχει περιορισμός στα άτομα.

Οριζόντιο μενού

Ανακοινώσεις

Στο χώρο αυτό, η Ομάδα του ΕΔΙΑΜΜΕ αναρτά ανακοινώσεις σχετικά με υπάρχουσες ή με υπό δημιουργία αδελφοποιήσεις.

Ιδέες για δραστηριότητες

Στο χώρο αυτό, η ομάδα του ΕΔΙΑΜΜΕ αναρτά το παιδαγωγικό σχεδιασμό συνεργατικών δραστηριοτήτων.

Εργαλεία

Στο χώρο αυτό, η ομάδα του ΕΔΙΑΜΜΕ και οι εκπαιδευτικοί αναρτούν εργαλεία χρήσιμα για τις αδελφοποιήσεις των Κοινοτήτων Μάθησης.

Διδακτικό υλικό του έργου

Ο εκπαιδευτικός έχει άμεση πρόσβαση στο διδακτικό

υλικό (βιβλία και λογισμικά) που έχουν παραχθεί στα

πλαίσια του έργου.

Διαγωνισμοί - έπαινοι

Στο χώρο αυτό η ομάδα του ΕΔΙΑΜΜΕ, αναρτά όλες τις πληροφορίες σχετικά με εν εξελίξει διαγωνισμούς και επαίνους των Κοινοτήτων Μάθησης.

Ιστοσελίδες σχολείων

Στο χώρο αυτό μπορείτε να βρείτε τις ιστοσελίδες των σχολείων που συμμετέχουν στις Κοινότητες

Μάθησης.

Ολοκληρωμένες εργασίες

Εδώ ο εκπαιδευτικός αναρτά τελικές εργασίες των τάξεων, των μαθητών και των σχολείων. Αποτελεί ένα e-portfolio επίδειξης εργασιών στο οποίο μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι

(γονείς, εκπαιδεκυτικοί, και οι «σημαντικοί άλλοι» για τους μαθητές).

Υποστήριξη

Υπάρχουν 2 υποστηρικτικές ομάδες:

1. Μέντορας που ασχολείται με θέματα παιδαγωγικά και συντονιστικά. – Μαρία Καπλανέρη

2. Τεχνολογική υποστήριξη – Θέμης Κουτσουράς

Δημοσίευση Δραστηριοτήτων

Σ’αυτό το χώρο βρίσκονται πληροφορίες για εργασίες σε εξέλιξη.

Περιβάλλον μαθητή

1. Επιλέγω το

επίπεδό της τάξης

μου. Β1 ή Β2

2. Επιλέγω κοινότητες

Περιβάλλον Μαθητή

Ο μαθητής ανταλλάσει ασύγχρονα μηνύματα με τους μαθητές στην τάξη του και τους μαθητές στην αδελφοποιημένη τάξη

Περιβάλλον Μαθητή

Ο μαθητής διαβάζει τις οδηγίες των δασκάλων του για τις εργασίες σου στις Κοινότητες Μάθησης

Περιβάλλον Μαθητή

Οι μαθητές εργάζονται πάνω σε συνεργατικά

κείμενα.

Περιβάλλον Μαθητή

Οι μαθητές αναρτούν τις εργασίες τους στην τελική τους μορφή σε έναν χώρο όπου τις βλέπει ο εκπαιδευτικός. Γίνονται διορθώσεις εάν χρειάζεται και μετά ο εκπαιδευτικός τις αναρτά στο χώρο για τις ολοκληρωμένες εργασίες.

Περιβάλλον Μαθητή

Εφόσον είναι συνδεδεμένος ο εκπαιδευτικός, ο μαθητής μπορεί να μιλήσει σύγχρονα με τους μαθητές της άλλης τάξης.

Περιβάλλον Μαθητή

Ο μαθητής ενημερώνεται για τα νέα των κοινοτήτων μάθησης

Περιβάλλον Μαθητή

Στο περιβάλλον του μαθητή θα προσθέσουμε άλλα εργαλεία όπως: • σημειωματάριο, • portofolio του μαθητή, • ηλεκτρονικό περιοδικό, • βοηθήματα όπως εργαλεία για

μετάφραση, λεξικά • βιβλιοθήκη. • παιχνίδια,

• γραπτή σύγχρονη επικοινωνία.

3. Έρευνα

• Συνεντεύξεις εκπαιδευτικών (7)

• Ερωτηματολόγια καθηγητών (10/23) και μαθητών (10)

• Εντυπώσεις μαθητών (κείμενα): (5 τάξεις)

Συνεντεύξεις Ερωτηματολόγια Εντυπώσεις

Ευχαριστούμε