felin qurulusca novleri
DESCRIPTION
Azərbaycan dili FelTRANSCRIPT
• Hərəkət bildirən sözlərə fel deyilir.• Felin kökü əmr formasında olur: oxu ,
gəl,yaz
Felin quruluşca Felin quruluşca növlərinövləri
Felin növləri
Sadə fellər
Düzəltmə fellər Mürəkkəb fellərDüzəltmə
fellərMürəkkəb fellər
Sadə fellərSadə fellər - - bir kökdən bir kökdən ibarətibarət olur:olur:
oxu , qaç , get, yazoxu , qaç , get, yaz ......
Düzəltmə fellərDüzəltmə fellər - - müxtəlif nitq hissələrinə müxtəlif nitq hissələrinə
sözdüzəldici şəkilçilər sözdüzəldici şəkilçilər artirmaqla düzəlir : artirmaqla düzəlir :
Pay (isim) + la = payla (maq)Pay (isim) + la = payla (maq)
Çox (say) + al = çoxal (maq) Çox (say) + al = çoxal (maq)
Gəl (fel) + ir = gəl(ir) Gəl (fel) + ir = gəl(ir)
Mürəkkəb fellərMürəkkəb fellər - - yaxınmənalı və ya əks yaxınmənalı və ya əks mənalı fellərin mənalı fellərin birləşməsindən yaranır və birləşməsindən yaranır və defislə yazılır:defislə yazılır: Silib – süpürməkSilib – süpürmək Oturub – durmaq Oturub – durmaq Atıb – tutmaq Atıb – tutmaq Gəlib – getmək Gəlib – getmək
Felin məsdər , zaman , şəxs və Felin məsdər , zaman , şəxs və inkar şəkilçiləri sözdəyişdirici inkar şəkilçiləri sözdəyişdirici şəkilçilərdir. Ona görə də bu şəkilçilərdir. Ona görə də bu
şəkilçiləri fellərə artirdıqda sözün şəkilçiləri fellərə artirdıqda sözün quruluşuna görə növü dəyişmir, quruluşuna görə növü dəyişmir,
sadə fel hesabsadə fel hesab olunur.olunur. BirBir çox fellər müxtəlif sözlərəçox fellər müxtəlif sözlərə etmək etmək ,, olmaqolmaq sözlərini əlavə sözlərini əlavə
etməklə düzəlir etməklə düzəlir :: kömək etmək , kömək etmək , daxil olmaqdaxil olmaq .Bu cür fellər iki .Bu cür fellər iki
sözdən ibarət olsada , bir nitqsözdən ibarət olsada , bir nitq hissəsi sayılır.hissəsi sayılır.
Uyğunluğu müəyyən et Uyğunluğu müəyyən et .. 1) yaxşı1) yaxşı A) – arA) – ar
2) yaş2) yaş B) – laB) – la
3) az3) az C) – lanC) – lan
4) qabaq4) qabaq Ç) – laşÇ) – laş
5) lovğa5) lovğa D) – al D) – al
Cümlələrin birində düzəltmə Cümlələrin birində düzəltmə felin kökü sifətdir.felin kökü sifətdir.
A) Uca dağın zirvəsində bir tonqal alovlanır.A) Uca dağın zirvəsində bir tonqal alovlanır.
B) Anası gələnə kimi Nərgiz masanın üstünü B) Anası gələnə kimi Nərgiz masanın üstünü təmizlədi.təmizlədi.
C) Bu zəmg kimin üçün çalınır.C) Bu zəmg kimin üçün çalınır.
Hansı fellər birləşib Hansı fellər birləşib mürəkkəb fel yarada mürəkkəb fel yarada bilər.bilər.
A) bişirmək , yeməkA) bişirmək , yemək
B) getmək , gəlməkB) getmək , gəlmək
C) getmək , çatmaqC) getmək , çatmaq
1.Felin quruluşca neçə növü 1.Felin quruluşca neçə növü var?var?
2. Sadə fellər necə yaranır ?2. Sadə fellər necə yaranır ?
3.Düzəltmə fellərlə sadə 3.Düzəltmə fellərlə sadə fellərin fərqi nədir?fellərin fərqi nədir?
4.Mürəkkəb fellərə aid 4.Mürəkkəb fellərə aid misallar söyləyin.misallar söyləyin.
QiymətləndirməQiymətləndirməMeyarlar I
qrup2
qrup3
qrup4
qrup
Mətnqurma
Fikrini əsaslandırma
Müşahidə etdikləri haqqında danışma
Əməkdaşlıq