estudio bioestratigráfico (ammonoidea) de materiales...

11
C dG L. 10 55 65 11' f. Universidad de Granada oa. ea pp. - amo 3 19B. 1919 ESTUDIO BIOESTRATIGRÁFICO (AMMONOIDEA) DE MATERIALES AA- LENIENSES EN RIBARROJA (VALENCIA) S. FERNANDEZ-LÓPEZ Departamento Paleontología. Facultad de Geología. Madrid. RESUMEN. Se analiza y comenta la sucesión de ammonites aalenienses obtenida en Ribarroja (Valencia). El significado tafonómico de los ténninos: acumulación, resedimentación y retrabajamiento ha sido explicitado. Las asocia- ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas. Términos clave: Secuencias condensadas. Límite Lía s/Dogge r. SE. Cordillera Ibérica. Arnmonites aaIenienses y bajocienses. ABSTRACT. The successionof Aalenian ammonites obtained in Ribarroja (Valencia) is analized and comented. The taphonomical &ignificance of words: accumulation (Lagerung), redeposition (Resedimentation, Umlagerung) and rewor- king (Aufarbeitung) has been explicited. The ammonites assemblages identified are considered as sub-Tethyan. Key words: Condensed sequences. Boundary Lías/Dogger. SE. Iberian Range. Aalenian and Bajocian ammonites. l. INTRODUCCIÓN LAS PEÑA et al., 1977; AZEMA, 1977; GÓ- MEZ, 1978a; FERNANDEZ-LÓPEZ y GÓ- Se estudia la sucesión de materiales aale- MEZ, 1978; GÓMEZ, 1978b y FAUGERESy nienses descubierta en el frente de explotación MOUTERDE, 1979. de una cantera de caliza en Ribarroja (~aIen- El. . cia). Desde el punto de vista bioestratigráfico, n.estaocallda~, aunque ~gU?OS matenales esteafloramiento provisional, es el máscom- toarc!ense~, aaleme.nses y bajOClenSes presen- pleto que seconoce en el sectormeridional de tan lttofacles semejantes y las fracturas son la Cordillera Ibérica muy numerosas es posible levantar una co- . lumna estratigráfica detallada. Los afloramien- Datos regionales publicados, relevantes para tos están situados en las proximidades del ki- los temas tratados, se encuentran en: BEH- lómetro 10'6 de la carretera Manises-Ri- MEL, 1970; GEYER, 1971; GEYER et al. barroja. La situación geográfica exacta se in- 1974; HINKELBEIN, 1975; SCHMIDT- dica en la figura 1; la base topográficautilizada EFFING, 1975; FERNANDEZ-LÓPEZ, corresponde a la hoja del Mapa topográfico 1977; BUROLLET y WINNOK, 1977;MUE- nacional (E. 1:25.000): 695-11 (Ribarroja). 55

Upload: haque

Post on 29-Sep-2018

251 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

C d G L. 10 55 65 11' f . Universidad de Granadaoa. ea pp. - amo 3 19B. 1919

ESTUDIO BIOESTRATIGRÁFICO (AMMONOIDEA) DE MATERIALES AA-LENIENSES EN RIBARROJA (VALENCIA)

S. FERNANDEZ-LÓPEZDepartamento Paleontología. Facultad de Geología. Madrid.

RESUMEN. Se analiza y comenta la sucesión de ammonites aalenienses obtenida en Ribarroja (Valencia). Elsignificado tafonómico de los ténninos: acumulación, resedimentación y retrabajamiento ha sido explicitado. Las asocia-ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas.

Términos clave: Secuencias condensadas. Límite Lía s/Dogge r. SE. Cordillera Ibérica. Arnmonites aaIenienses ybajocienses.

ABSTRACT. The succession of Aalenian ammonites obtained in Ribarroja (Valencia) is analized and comented. Thetaphonomical &ignificance of words: accumulation (Lagerung), redeposition (Resedimentation, Umlagerung) and rewor-king (Aufarbeitung) has been explicited. The ammonites assemblages identified are considered as sub- Tethyan.

Key words: Condensed sequences. Boundary Lías/Dogger. SE. Iberian Range. Aalenian and Bajocian ammonites.

l. INTRODUCCIÓN LAS PEÑA et al., 1977; AZEMA, 1977; GÓ-MEZ, 1978a; FERNANDEZ-LÓPEZ y GÓ-

Se estudia la sucesión de materiales aale- MEZ, 1978; GÓMEZ, 1978b y FAUGERES ynienses descubierta en el frente de explotación MOUTERDE, 1979.de una cantera de caliza en Ribarroja (~aIen- El. .cia). Desde el punto de vista bioestratigráfico, n.esta ocallda~, aunque ~gU?OS matenaleseste afloramiento provisional, es el más com- toarc!ense~, aaleme.nses y bajOClenSes presen-pleto que se conoce en el sector meridional de tan lttofacles semejantes y las fracturas sonla Cordillera Ibérica muy numerosas es posible levantar una co-. lumna estratigráfica detallada. Los afloramien-

Datos regionales publicados, relevantes para tos están situados en las proximidades del ki-los temas tratados, se encuentran en: BEH- lómetro 10'6 de la carretera Manises-Ri-MEL, 1970; GEYER, 1971; GEYER et al. barroja. La situación geográfica exacta se in-1974; HINKELBEIN, 1975; SCHMIDT- dica en la figura 1; la base topográficautilizadaEFFING, 1975; FERNANDEZ-LÓPEZ, corresponde a la hoja del Mapa topográfico1977; BUROLLET y WINNOK, 1977; MUE- nacional (E. 1:25.000): 695-11 (Ribarroja).

55

Page 2: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas
Page 3: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

AALENIENSES EN RIBARROJA (VALENCIA)

sas. La primera capa presenta texturas y es- envueltas que les dan aspecto pisolítico. Algu-tructuras de bioturbación abundantes; la su- nos presentan epizoarios (briozoarios y serpú-perficie superior es irregular y está cubierta por lidos, ontogenéticamente poco desarrolladosun nivel margo-arcilloso (5-0 cm.), biodetrí- y, a su vez, con señales de fragmentación me-tico, en el cual son frecuentes los restos vegeta- cánica). Las estructuras geopetales de los mol-les flotados, bivalvos endobiontes en posición des internos pueden tener orientación inversade vida, fragmentos de conchas y restos óseos. y/o diferentes orientaciones incongruentes en-Contiene: Cypholioceras sp., Ancolioceras cf tre sí (cf.lám. lb). Han sido identificados: ? An-substriatum BUCK.,Erycites sp., Tmetoceras colioceras sp., Ludwigia sp., Welschia cf. rus-cf. scissum (BEN.). rica BUCK., Brasilia sp., Pseudographoceras

E 1 d d 1b .ó 1 cf. umbilicatum (BUCK.), Ludwigella callosan asegun a capa, e ancoencuesti n, a .

~ 1 d ' b d BUCK., Parammatoceras sp., Erycltes cf. te-macroJ.auna sue e ser ca a vez mas a un ante (BUCK ) S . t. nax ., pmamma oceras pugnax

hacia el techo y localmente presenta carácter (VACEK) T t f .(BEN )1 ' l ' b . , f 1 l . , ~ me oceras c . SClssum . .

umaque ICO; tam ten, son recuentes os 00 1-

tos ferruginosos y/o fosfáticos (tamaño medio b) Asociación resedimentada.-Cons-O' 5 mm., tamaño máximo 2 mm., irregular- tituida por moldes internos, sin signos de retra-mente distribuidos en la matriz). Contiene: bi- bajamiento, de conchas fragmentadas y/o des-valvos, equinoderrnos, ammonites, corales gastadas mecánicamente. Han sidodeterrnina-aherrnatípicos, gasterópodos y braquiópodos. dos varios ejemplares de: Ludwigella cf.Las conchas de arnmonites suelen estar frag- blanda BUCK., L. impolita BUCK., Tmetoce-mentadas y los moldes internos fosfáticos son ras CL scissum (BEN .).abundantes. En la parte superior de la capa: ) A . ., 1 d C . .

dL d . . B . 1 "

fi l ;~ (ALTOFF) c soclaclon acumu a a.- onstitul au wlgla spp., raSlla a cljera , . .B f b l . (BUCK ) B f t t h " por moldes mternos de conchas penstomadas y

r. c. ay el ., r. c. uc erl ". d d. ., . d ab .(BUCK ) P d h aff b .l ' sm signos e rese Imentaclon m e retr aja-., seu ograp oceras . um llca- . L . 1 d . dtum (BUCK.). miento. .os .ej.emp ares eterrnma os corres-ponden a mdlvlduos de: Graphoceras ? cf. de-

El techo del banco presenta endobiontes fre- corum BUCK., Ludwigella gr. cornu (BUCK.)cuentes, en posición de vida. Gradualmente, o Abbasitoides aff. modestus (V ACEK).a través de una superficie que trunca materiales C d 1 .. -1',.. . .. uan o as tres asoCIaCIones téUonomlcasInfenores, pasa a matenales margo-arctllosos, , .b. d t ,t ' l ' t ' l.t f estan mezcladas, los elementos de la asoCla-

lO e n ICOS, con 00 I os y piSO I os recuen- . , ,.t E t . 1 (15 2 ) 1 ~ clon resultante presentan entre SI dos relaclo-es. n es e mve - cm., a macroJ.auna es ...

b d t b. al .t al nes signIficativas: 1) es frecuente encontrarmuy a un an e: IV vos, ammom es, cor es 1 t 1 d d -, . , e emen os acumu a os e menor tarnano que

aherrnatiplcos, gasteropodos. Las conchas de 1 1 t t b . d 2) ' ,. . os e emen os re ra aja os SI estan super-

ammomtes se conservan como moldes mternos . .' ,f ~' t ' t t . - 1 d d puestos, al mismo tiempo que se atenuan sus

osJ.a ICOS, aparen emen e SIO sena es e e- ."l' .ó ' . t .ó d. caracteres propiOS, predomman suceslva-J.orrnaCl n mecamca por compac acI n lage- . . .

, t ' d d 1 t d . t t -1' ' . mente. retrabajados, resedlmentados y acumu-ne Ica; es e e pun o e VIS a éUOnOmlCO, se 1 dpueden distinguir las tres asociaciones sigui en- a os.

tes: Rb32-Rb37 (2'3 m.).-Un banco, o capasa) A oc ' C ' ó t b . d C ti ' tu ' d gruesas poco diferenciadas, de caliza micro-

s la I n re ra aja a.- ons la. . .Id . t d rt. 1 d / f cnstalma. Macrofauna escasa: blvalvos. Tex-por mo es m ernos esa ICU a os y o rag- ..t d t . , .al t tal tu ras de bloturbaclón frecuentes.men a os, con ornarnen aclon parcI o o -mente desgastada. La mayoría se conservan En la base del tramo, localmente, hay una ocomo nódulos irregulares, con una o varias varias capas de espesor máximo 20 centímetros

57

Page 4: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

S. FERNANDEZ-LOPEZ

MACROrAU.A OTROS c&MMONOIDE& z

ON

. tC O '"

I I , '"-"q c lO - Z'" I O '"<9C I O Ü

... O . O

Ii>VC.t.. z ..- Braunsina,BraunsO"a~PlaIYQraphaCOra., Toaalóocoras,Hyporllacoras '

@C 0..- Braunsóna, Braunso"a . Roynoso"a, ToaOlooClraS, Euhoplocoras: -- Brouns,na, Taaa!íaclrOI, Hoploplourocoras, EuhoplocoralI -- Braunsína, Ta aolóacoral

II Grophocoral, Braunllna, Haploplourocoral, ranlOnnOSla?. -- Graphocoros, LudwIQo"a. Eudmolacoros, Euaplotacoras

2~

-< >~ V ...!. ,,-- Graphaclras, ? Abbasllaldos c Q:

I -< '+' u loJ. Z ~

~ ~r Graphacoras, LudwlQolla O

í ~ Graphocoras?, LudwiQI"a. Abassiloldos C

t ,J: LudwlQio, WIlschia, Bros,"a, PsoudoQrophacoras,LudwíQllla-- LudwlQia, Brasi"a, Plo..doQraphocoras..- Cyphalioclras. Anca"acoras, Erycítos ,Tmolacoras..- Cyphaliacoras, Cylicacoros, Coslícoras, Tmotaclras

~8'. 2~

t ~ .- Cyphaliacorat z15 6 O -

~ .. .J

, C; -< ..- Loíacoras G.. O

. -<'¡- .- Loíacoras ?

ID . -< 4) .- Ploydo"ía~ -<~ ..

t~ -- Ca"olwoldla, Ploydo"'a ;;: z

~A¡ tI ~: z c"2 ~ ~ ~ ¡ c '", I -- Ca"oswaldía. Ploydo"ía '". Z

ft '"

""" t. ~~ '" : z -- Dumartíorla, Co"oswald,o, Pllydoll,a -5 ... I -, .J.

C'"O"C

-- Dumarlioria «g~'"'"G.

-- Dumartiorío

ffi EspanQíarios (!J Gaslorópodas rn Aplychus (Z] Roslas ósoas ~ Roslas '"Qolales

(I:J Eaacarolarios m Bi.al.os m Ammanílos CSJ Bioturbación [!!J Oaídas de hóorro

[i:IZJ Equlnidos, Radiolas rn Bi.al.as (endablonles) [ZJ rraQmonlas do canoros m Zoophycos 0 Nódulas de sóloa

Cli:] Braquíopados rn Bllomnitos CZJ Moldos losló"cos G ThOlasslno;dls c::J Oalltos y/o písolílas

f1G,-2, COLUMNA ESTRATIGRAFICA DE MATERIALES AALENIENSES EN

RIBARROJA (VALENCIA)

58

Page 5: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

AALENIENSES EN RIBARROJA (VALENCIA)

y con superficies irregulares e interestratos pleuroceras cf. tobleri RENZ, H. eximiumbiodetríticos. Macrofauna frecuente, a me- GERARD, Sonninia (Euhoploceras) sp., Do-nudo fragmentada: ammonites, bivalvos, cri- cidoceras s.p.noideos. Los moldes internos de ammonites A + 2'.. osuelen serfosfáticos. Contienen: Graphoceras .. 5 m..Hyperhocera~ sp., Toxohocoeras

f O . f cf. mcIsum BUCK.,Braunsma? cf. anguliferac . concavum (S W.), LudwIgella c . blanda BUCKB 11 ? f b .l . BUCK PlBUCK. ., raunse a. c .rota liS ., a-

tygraphoceras compactum BUCK., Haplo-Rb37-Rb38 (0'7 m.).-Una capa de caliza pleuroceras eximium GERARD, Sonninia

microcristalina con oolitos ferruginosos y/o (Euhoploceras) modesta BUCK., S. (Euho-fosfáticos abundantes (tamaño medio 0'3 mm., ploceras) dominans BUCK., S. (Sonninia) cf.tamaño máximo 2 mm., irregularmente distri- subdecorata BUCK., Docidoceras gr.longal-buidos en la matriz); localmente, presenta nó- vum (V ACEK), Bradfordia sp.dulos de sílex frecuentes. Macrofauna escasa,casi siempre fragmentada: bivalvos, belemni- Rb55-Rb100 (13 m.).-Calizas microcristali-teso Texturas y estructuras de bioturbación nas. .capas de 20-40 centíme!ros, ~~calmenteabundantes. Contienen: Graphoceras sp., con rnterestratos margoso-blodetntlcos. Su-? Abbasitoides sp. perficies de estratificación homogéneas y para-

lelas. Macrofauna escasa: belemnites, bival-Rb38-Rb40 (2'2 m.).-Un banco de calizas vos, braquiópodos. Texturas y estructuras de

microcristalina. Macrofauna escasa: bivalvos. bioturbación abundantes.Texturas de bioturbación frecuentes.

A + 9 metros de la base, se encuentra unaRb40-Rb55 (3 m.).-Calizas microcristalinas capa con macrofauna abundante y muy frag-

y calizas margosas. Capas de 10-15 centíme- mentada: bivalvos, crinoideos, ammonites.tros. Superficies de estratificación paralelas y Han sido identificados: Sonninia sp., Witche-bien diferenciadas. Macrofauna frecuente: llia sp., Otoites sp., Normannites sp., Brad-ammonites, belemnites, bivalvos y braquiópo- fordia sp., Protoecotraustes sp.dos. Estructuras y texturas de bioturbaciónabundantes. En la base: Graphocerasjormo- Rb100-Rb126 (más de 10 m.).-Calizas mi-sum (BUCK.), Graphoceras? decorum crocristalinas,connódulosdesílexfrecuentes.BUCK., Ludwigella cornu (BUCK.), L. rudis Capas de 10-40 centímetros. Superficies de es-(BUCK.), Eudmetoceras sp., Euaptetoceras tratificación paralelas y bien diferenciadas.aff. infernense (ROMAN), Haplopleuroceras Macrofauna escasa: belemnites, bivalvos, bra-mundum BUCK., Ho cf. tobleri RENZ, Fon- quiópodos, crinoideos. Texturas y estructurastannesia? concentrica BUCK., F.? curvata de bioturbación frecuentes. En la parte supe-BUCK., Trilobiticeras sp., Bradfordia (Iokas- rior: Sonninia sp.,Skirroceras sp.telia) helenae RENZ. Rb126-Rb127 (1'9 m.).-Un banco de caliza

A + 0'5 m.: Graphoceras cf. pulchrum microcristalina; a menudo, diferenciado en ca-BUCK., Gr. gr. fallax (BUCK.), Braunsina pas de aspecto noduloso u ondulado. Macro-sp., Haplopleuroceras inaequalicostatum fauna escasa: bivalvos, belemnites, ammoni-GERARD,H. cf. tobleri RENZ,Zurcheria sp., teso Texturas y estructuras de bioturbaciónFontannesia? concentrica BUCK., Docidoce- frecuentes. Contiene: Sonninia sp., Otoites de-ras sp. licatus BUCK., Bradfordia? sp., Protoeco-

A + 2'3 T l o B o traustes sp.m.: ~oxo laceras sp., raunslna as-pera BUCK., Braunsella? cf. rota bilis Rb127-Rb129 (más de 16 m.).-Calizas mi-BUCK., Reynesella juncta BUCK., Haplo- crocristalinas, con nódulos de sílex frecuentes.

59

Page 6: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

S. FERNANDEZ-LOPEZ

Capas gruesas (20-60 cm.); superficies de es- ltinsaites sp., Oppelia sp., Toxamblyites sp.,tratificación paralelas y bien diferenciadas. Lissoceras sp.Macrofauna escasa: belemnites, bivalvos, bra- E l rt . T I C d .

. ,. napa e supenor: e aceras sp. a oml-qulopodos, ammomtes. Texturas y estructuras .' .d b . t b ., f t les sp., Orthogarantlana sp., Oppeha flexa

e 10 ur aclon recuen es. (BUCK ) O l . b 'l ' BUCK C., ppe ma um Ilcata ., a-

A + 8 metros de la base: Pelekodites? sp., domoceras sp., Lytoceras sp.Skirroceras sp., Kumatostephanus cf. pauci- . . .costatus (FALLOT y BLANCH.), Kumatos- . RbI67-R.b200 (11 m.).-Callz.as mIcroc."sta-tephanus sp., Strigoceras sp. lInas ~ calizas margosas, con mtercalaclones

de calizas margosas y margas. Capas delgadasA + 10 m.: Sonninites celans BUCK., Stri- (10-20 cm.) con superficies de estratificación

goceras langidum (BUCK.). paralelas, localmente irregulares. MacrofaunaRb135-Rb150 ( á d 21 ) -Cal' '- abun~ante: biv~~os (Bositra) , ammonites, be-

.. m s e m.. Izas ~ lemmtes, braqwopodos, Aptychus. Estructu-crocnstalmas, localmente con nódulos de Sl- ras y texturas de bioturbación abundantes.

lex. Capas gruesas o bancos (40-90 cm.), a me-

~udo, con superficies de estra~ficación disco~- En la parte inferior: Sphaeroceras sp., Telo-tinuas. Macrofauna escasa: blvalVo.S, bele~m- ceras sp., Cadomites? homaloJ(aster BUCK.,teso Texturas y ~structuras de bloturbaclón Cadomites sp., Orthogarantiana cf. bifurcara

fre.cuentes. Conti~ne~: Stephanoceras sp., (ZIETEN), Caumontisphinctes aplousSklrroceras sp., ltlnsaltes sp. BUCK., C. cf. polygyralis BUCK., lnfrapar-

Rb150-Rb167 (14 m.).-Calizas microcrista- kinsonia aff. phaula (BUCK.), Spiroceras

linas y calizas margosas, con nódulos de sílex fourneti ROM~N y PET., Spir. orb.ignyi (B. yfrecuentes. Capas delgadas o gruesas (20-40 S.)'. Lept~sphmctes aff. fest.onensls PA V~A,cm.), con interestratos o delgadas intercala- Cleltosphmctes ~p., Oppeha ~p., Poecllo-ciones margoso-biodetriticas. Superficies de morphus sp., Strlgoceras sp., LIssoceras sp.,estratificación paralelas y bien diferenciadas. Phylloceras sp., Ptychophylloceras sp.

Macrofaunafrecuente,amenudofragmentada: En la parte medl' a.S h b . t .b l . b . l b .,. . p aeroceras rongmar I

e emmtes, Iva vos, raqwopodos, espongla- (SOW ) C d .t O th .. , d . ., a oml es sp., r ogarantlana

nos, gasteropo os, ammomtes,Aptychus. Es- h . PAVIA G t.b I t (QU )d b . b . , b augl , aran lana acu a a . ,tructuras y texturas e lotur aclon a undan- St b . (DEFR ) St b . t . , .. renoceras aJocense . r. Igo I

tes, a menudo con oxldos de hierro acumula- (BRASIL) S . ¡: .ROMANd ' plroceras jOUrnetl y

os. PET., Spir. orbignyi (B. y S.), Leptosphinctes

En la base del tramo: Dorsetensia gr.lios- leptus BUCK., Bajocisphinctes bajocensistraca BUCK., Dorsetensia sp., Chondroceras SIEM., Cleitosphinctes cf. cleitus BUCK.,sp., Stephanoceras (St.) aff. triple x Oppelia flexa (BUCK.), Trimarginia sp., Ca-(MASCKE),Stephanoceras sp.,Stemmatoce- domoceras sp., Lissoceras sp., Phyllocerasras cf. bigoti (MUN.-CHAL.), Oppelia subra- sp., Partschiceras sp.

diata (SOW.), Oppelina sp., Poecilomorphus .cycloides (d'ORB.), Poec. cf. primiferus E~ la parte supeno:: Sphaerocer~s sp., Ca-BUCK., Cadomoceras sp. domltes sp., Torrensla sp., Garantlana bacu-

lata (QU.), Pseudogarantiana dichotomaEn la parte media: Dorsetensia sp., Chon- (BENTZ), Pseudogarantiana mínima (WET-

droceras sp., Stemmatoceras coronatum ZEL), Spiroceras sauzeanum (d'ORB.), Spir.(QU.), Normannites (Gerzenites) postrugosus cylindricum (B. y S.), Spir. annulatumWEST., Normannites (N.) orbignyi BUCK., (DESH.), Bajocisphinctes bajocensis SIEM.,

60

Page 7: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

AALENIENSES EN RIBARROJA (VALENCIA)

MAC.O'AUNA OT.OS CCOLUW"A AMMONOIDEA ~

CA.ACTE.'ST'CA CA.ACTE.ES ..

. t1( J!.0 <ii ': - Park,nsania, Oppel,a, O.yceriles

C V" I ,~ I - Cadamitts, Sphatractras, Bi9al"ts, Opptlia, OtcalrausttsV IC V ¡IÍ I - Bi9alilts, Oecatraustts, Cadamactras.

C ~ - Pseuda9aranlianao Bi9atilts? oOtcatraustts, Stri9aCtraS- - - C ~ ~ - Pstuda9aranlianao Spiractras,Cltilasphinctts ?- z - Cadamittso Tarrtnsia, Sphatroctras, Gorantiona, Pseud090rantiana- - - C ..,Y; - Sphatroctras, Garantianao Caumontisphinctts, Bajac,sph,nctts- Sphatroctras, Orth09arantiana, Clt,tosptl,nctts, Tr Imar9' nla- - - C - Orth090rontionao Sphaeroctras, Strtnoceras, Cltitosphinctts- - C . V ¿ti. el - Codomitts, Sphaeroctras, Ortha9arantiana, Caumontisphinctes- Teloctras, Cadomitts, Sphaeroctro, ,Ortho9Qrant,ana, Infrapork,nson,a

V It,.C 4. e7 - Ttloctras, Codomitt', Orth09arantiana, Oppt'io, Cadomoctras

~ I - Teloctraso Opptlia, Opptlina

V ( ,lo? <9 : - Dor,tten,io. Sltmmatoctra, o Normannittso 1tinsailtS o Oppelina

,{e+ " 2e+CV8:. l' -SttmmotoctrasoOpptlia ~

I I -Dor,tttnsiao Chondroctras, Sttphonoctras,Sltmmotoctras C.- I I Oi

I ...

V" ¡. 1 %

I ..~ C V 1 - Stephanoceras, SkirrOCtras, 11insoitts ~

>21 I %

C ...

..

Z...- n:-- u

t . O ...

P'V.t. I I .. ~CV i", I I . ~

'" I I - Sanninites, Stri9Qctras OCV(§ I Z - Ptlekod,tts ?, Skirroctras, Kumotosttptlanuso Stri90Ctras. c

I I

Vc ~ :

, -I ...

C Vl9¡t.1 t Sonninia, Olailts, Brodlordia o Proloecolrauslts ;'

- I - Sonninia, Skirroctras :V I

,

- - - ( f

- - I

1;0 d I - Sonninia o Witchtllia, Otoitts o Normannittso Brodlordia --

)1' I '-

V<¡t. : §I ~¡ - Braunsina, Braunstlla, Rtyntstlla, To.olioceras, Euhoploctras ,-

- Graphactraso Ludwigella,Eudmttoctras, EuaplttoCtras

Graphoceras o Aba"iloidesGraphoctras, Ludw'gella

Graphoctras? o Ludwi9tllar Ludwi9ia, Wtl,chia, Brosilia, P'tudoQraphoceras, LudwiQtlla

Cypholioceraso Cylicoctras, CostiCtroso TmtlOCtraS

Cypholioctras- Ltioctras

Ltioctros ?- Pltydtllia- Catttswold~, Pltydellia U)

:::Cotles~oldiaoPltydtllia ~Dumort'trla o Cotttswold,a, Pleydtll,a -

-J

FIG.- 3. COLUMNA ESTRATIGRAFICA DE MATERIALES YBAJOCIENSES EN RIBARROJA (VALENCIA)

61

Page 8: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

S. FERNANDEZ-LOPEZ

Prorsisphinctes sp., Cleitosphinctes? sp., Op- pondiente a la capa 37-38; en consecuencia,pelia sp., Strigoceras sp., Ussoceras sp. admitir como depósitos condensados a dicha

Rb200-Rb220 (15 ) Cal ' . . t clase de materiales carece de justificación too-m..- Izas ffilcrocns a- ., linas. Capas gruesas (40-60 cm.) con delgadas rIca.intercalaciones margosas. Superficies de es- Además, establecer una amplitud bioestrati-tratificación diferenciadas, localmente irregu- gráfica a partir de un conjunto de fósiles proce-lares. Macrofauna frecuente: belemnites, bi- dentes de una superficie de acumulación o devalvos (Bositra) , ammonites. Estructuras y una cota topográfica, como a veces se hace,texturas debioturbación abundantes. implica que a cualquier asociación-registrada,

situada entre otras dos que delimitan una uni-En la parte inferior: Garantiana sp., Pseu- dad bioestratigráfica, le corresponde una dura-

dogarantiana dichotoma (BENTZ),Bigotites? ción y, se sigue de ello; que la unidad bioestra-sp.~ Oecotraustes w~stermanni (STEP~.), tigráfica en cuestión posee durante ilimitada.Strlgoceras truellei (d ORB.) sensu PA VIA, Este modo de confirmar los procesos de con-Lissoceras sp. densación, aparte de ignorar la posible coexis-

En los últimos 4 m.: Sphaeroceras sp., Ca- t~ncia de los taxone~, es cont.rario a la teoríadomites sp., Spiroceras sp., Bigotites sp., Op- vigente,. la. cual c?n~l~era ~a blozona como unpelia sp., Oecotraus res cf. genicularis W AA- acontecimiento hlstonco. smgular, y no pued.eGEN Strigoceras sp. Cadomoceras sp. ser aceptado en la actualidad. Para poder atn-

" buir una amplitud bioestratigráfica a un con-Rb220- Techo.-Calizas microcristalinas. junto de fósiles de estas características, es ne-

Capas y bancos. Superficies de estratificación, cesario establecer previamente relaciones to-a menudo, discontinuas. Macrofauna escasa: pológicas (no-biocronoestratigráficas) entrebivalvos, braquiópodos, crinoideos. sus elementos.

En la base del tramo: Parkinsonia cf. rare- Por otra parte, las asociaciones tafonómicas,costara BUCK., Oppelia subcostata BUCK., y relaciones entre ellas, reconocidas en el nivelOxycerites cf. plicatella (GEMM.). 32, confirman que disminuyó la energía diná-

mica del medio durante la formación del nivelde removilización. Los caracteres de la asocia-

111. RESUL TADOS y COMENTARIOS ción -registrada, además del. trán~ito ~ocal-

mente gradual desde los matenales Infenores,

Los fósiles determinados permiten distinguir son ~videncias de transporte por la a.cción delos materiales aalenienses, constituidos princi- ~o.rnentes sobre un ~ondo parcla~ment,eal t al. . . tal ' (b . . htificado en el que se podían acumular SI multa-

p men e por c Izas mlcrocns mas loml- .critas), de los materiales toarcienses ba'o- neamente ot~s ~onchas; es decir, los elemen-. t l ' t ~ . ~ t~ tos de la asoclaclón- enterrada corresponden

clenses que presen an I OlaCles semejan es. .. . , ,L .. 4" ti. . d a mdlvlduos heterocronos entre SI y los retraba-

as asociaciones laums cas reconocl as en . d d. 1 1 d E. . . ja os prece leron a os acumu a os. n cuantomatenales aalemenses caractenzan, al menos l . t t .ó b . ti. áfi 1) d .. . . a a In erpre aCl n loestra gr ca: a mitoen parte, las tres blozonas: Opalmum, Murchl- l .

d 1 CC que e comienzo e a zona oncavum corres-sonae y oncavum. d 1 . ., d G hpon e a a apanClon e rap aceras gr. con-

Respecto a las calizas con oolitos ferrugino- cavum y varios ejemplares procedentes de lasos y/o fosfáticos, debe destacarse que es me- base del tramo 32-37 han sido determinados, 2)nor de una biozona (delimitada por el conte- los taxones identificados en la asociación acu-nido faunístico de los materiales superiores e mulada coexisten con faunas del final de lainferiores) la amplitud bioestratigráfica corres- zona Murchisonae y de la zona Concavum en

62

Page 9: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas
Page 10: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

S. FERNANDEZ-LOPEZ

otras regiones; por lo tanto, aunque no se MAUBEUGE, 1972, pág. 99). Otros taxonespuede excluir la posibilidad de que corres- aaIenienses identificados, y mencionados enponda al principio de la zona Concavum, debe diferentes regiones como constituyentes pro-ser referido al final de la zona Murchisonae. pios de faunas mesogeas y sub-mesogeas, son:

D .., Eryc;tes. Sp;nammatoceras. Abbas;to;des,es, de el punto de. vls~a paleoblogeografico, Hap/op/euroceras, Zurcher;a, Fontannes;a?,

ademas de la aus.enCla Virtual dePhy//oceras.y Tr;/ob;t;ceras, Doc;dqceras y Bradford;a. EnLyt?ceras aaIemenses, destac~ la frecuencia conclusión, por su composición taxonómica y(~as del 10 % respecto al num~ro total de su distribución bioestratigráfica, las asociacio-ejemplares) de Tmetoceras gr. SClssum en las nes faunísticas obtenidas deben ser considera-zonas Opalinum y Murchisonae. Distribucio- das como sub-mesogeasnes bioestratigráficas semejantes se conocen .

en el Atlas medio septentrional (COLO, 1961,pág. 137), Sicilia (WENDT, 1964, pág. 87),Digne (DUBAR et al., 1974, pág. 406) Y Ba-kony (GECZY, 1974, págs. 71-73); estas distri- AGRADECIMIENTOSbuciones, comparativamente más amplias queen el NW de Europa, son consideradas por Deseo expresar mi agradecimiento a losalgunos autores como un carácter mesogeo (cf. Dres. E. AGUIRRE yA. PEREJON (C.S.I.C.,WESTERMANN y RICCARDI, 1972, pág. 22; Madrid) por la lectura crítica del manuscrito.

REFERENCIAS

AZEMA, J. (1977). Étude géologique des zones extemes PERROT, CH. (1974). Divisions et limites de l' Aaléniendes Cordilleres Bétiques aux confin s des provinces (Sud-Est de la France et quelques régions méridionales).d' Alicante etde Murcie (Espagne). These Univ. Pierre el 11 Coll. lurassique. Luxembourg (1967). Mém.Marie Curie. 396 págs., 259 figs. París. B.R.G.M.. 75, (1971), págs. 397-410. París.

BEHMEL, H. (1970). Beitriige zur Stratigraphie und Pa- ELMI, S. y FAUGERES, J. C. (1974). Chronostratigrap-laontologie des Juras van Ostspanien. V. Stratigraphie hie et interprétation séquentielle de la série Lias-Doggerund Fazies im prabetischen Jura van Albacete und du flanc NW. du Dahar-en-Nsour (Rides prérifaines,Nord-Murcia. N. lb. Geol. Paliiont. Abh.. 137,1, págs. Maroc septentrional). Not. Serv. Géol. Maroc. núm.1-102, 15 figs. Stuttgart. 264, págs. 69-79, 3 ligs. Rabat.

BUROLLET, P. F. Y WINNOCK. E. (1977). Cartes sédi- FAUGERES, J. C. y ~OUTERDE, R. (1979). Paléobio-mentologiques et paléogéographiques des régions péri- géographie et paléogéographie aux confin s atlantico-me-méditerr~néenes occidentales. SPLIT- Yugoslavia sogéens. Données foumies par le Lias Sud-Rifain (Ma-(1976), págs. 111-127, 3 mapas (Technip). París. roc). 7eme Réun. ann. Sci. Terre. págs. 183,1 Iig. Lyon.

COLO, G. (1%1). Contribution a I'étude du Jurassique du FERNÁNDEZ-LÓPEZ, S. (1977). Nuevos datos estrati-Moyen Atlas septentrional. Not. Serv. Géol. Maroc. gráficos sobre el Bajociense inferior en Moscardón (Te-núm. 139, págs. 1-226, 28 ligs., 1 mapa. Rabat. mel). Bol. R. Soco Española Hist. Nat. (Geol.), 75, págs.

DUBAR, G.; ELMI, S.; MOUTERDE, R. y RUGET- 45-56.4 figs. Madrid.

64

Page 11: Estudio bioestratigráfico (Ammonoidea) de materiales ...eprints.ucm.es/20860/1/006b_81_Ribarroja.pdf · ciones faunísticas identificadas son consideradas como sub-mesogeas

AALENIENSES EN RIBARROJA (VALENCIA)

FERNANDEZ-LÓPEZ, S. y GÓMEZ, J. J. (1978). El Paliiontologie des Juras von Ostspanien. VIII. Strati-Jurásico en la regi6n de Chelva-Domeño (Valencia). graphie und Fazies im Mitteljura der zentralen Iberis-Grupo Español Mesozoico. Jurásico Cordillera Ibérica, chen Ketten. N. lb. Geol. Paliiont. Abh., 148,2, págs.1978, 23 págs., 2 figs. Madrid. 139-184, 14 figs., 2 cuad. Stuttgart.

FISCHER, R. (1970). Ammoniten aus dem Aalenium der MAUBEUGE, P. L. (1972). Le probleme de la zone anordlichen Kalkalpen. N. lb. Geol. Paliiont. Mh., lO, Arisphinctes plicatilis de 1'0xfordien Moyen: Un caspágs. 585-604, 6 figs. Stuttgart. typique des problemes de base de la biostratigraphie.

FU" RSICH F (1971) H t .. d d K d t .. Newsl. Stratigr., 2. 2, págs. 97-113,4 cuad. Leiden.,. . ar grun e un on ensa Ion 1m

Dogger von Calvados. N. lb. Geol. Paliiont. Abh.. 138, MOUTERDE, R.; RUGET, Ch. Y CALOO, B. (1972). Les3, págs. 313-342, 14 figs., 2 cuad. Stuttgart. limites d'étages. Examen du probleme de la limite

. Aalénien-Bajocien. Col/. Méth. Tend. Stratigr. OrsayGECZY, B. (1974). Blozones et chronozones dans le Ju- (1970)M ' B R G M 77 á 59-68 2 d Pa '. dC //Clll . L b .em "pgs. ,cua.ns.

rasslque e sernye. o. urasslque. uxem ourg

(1967). Mém. B.R.G.M., 75,(1971),págs. 411-422. París. MUELAS PEÑA, A.;GARdA VELEZ, A.; SOUBRIERGEYER, O. F. (1971). Zur paliiobathymetrischen Zuver- GONZ.ALEZ.. J. y GARCfA ~UZ, L. (1977). Estudio

... .. geol6glco de una transversal sItuada en el extremo su-Iasslgkert von Ammonoldeen-Faunen-Spektren. Pa- t de I C d.11 Ibé . L ..

Ch t LI b. ,res e a or I era rIca. lna- es e- om ay.

laeogeogr.. Palaeocllm., Palaeoecol.. lO, pags. 265- B 1 G 1 M . 88-5 ' 371-381 3 fig M dr.d272 4 fi A t d o. eo. mero, , pags. ,s. al.

, gs. ms er amoGEYER, O. F.; BEHMEL, H. Y HINKELBEIN, K. PAR~<:>NS, C.~. (1977). T,:",o.ne.w Bajocian microconch

(1974) B .t .' St t . h . dP l .. "" 1 . d otoltldammorntesandthelrslgnificance.Palaeontology,. el rage zur ra Igrap le un a aon.v ogle es, ,

J Ot . VII D . G I . th . J 20,lpags.l01-118,4figs.,lcuad.,llam.(17).London.

uras von s sparnen, . le renzoo I e 1m ura von

Ostspanien. N. lb. Geol. Paliiont. Abh.. 145, 1, págs. SCHMIDT-EFFING, R. (1975). Der Jura Spaniens. Ein17-57, 17 figs. Stuttgart. Überblik über Literatur und neue Forschungs-Er-

GÓ ' . .,. b d gebnisse von etwa 1960 bis 1974. Zbl. Geol. Paliiont.. /,MEZ, J. J. (1978a~. El Juraslco e~ laCles C?~ onata ~s (1974

) 5/6 á s. 387-439(231-283) 1 ma a.del Sector Levantmo de la Cordillera Ibenca. (TesIs " p g ,p Stuttgart.

Doct.) Seminarios Estratigrafía, ser. monogr.4, (in litt.) WENDT, J. (1964). Stratigraphisch-paliiontologische Un-Depto. Estratigrafía. Univ. Complutense Madrid. tersuchungen im Dogger Westsiziliens. Bol/. Soc. Pa-

leont./taliana. 2, 1, págs. 57-145, 4 figs., 19láms. (6-24).GOMEZ, J. J. (1978b). Características generales del Jurá- Modena.

sico en facies carbonatadas del Sector Levantino de laCordillera Ibérica (Valencia-CasteIl6n-Valencia). Grupo WESTERMANN, G. E. G. Y RICCARDI, A. C. (1972).Español Mesozoico, Jurásico Cordillera Ibérica, 1978, Middle Jurassic ammonoid fauna and biochronology of17 págs., 3 figs. Madrid. the Argentino-Chilean Andes. Part 1: Hildocerataceae.

Palaeontographica. A,140,1-3,págs.I-116,40figs.,31HINKELBEIN, K. (1975). Beitriige zur Stratigraphie und láms. Stuttgart.

65