1

వ్లదీమిర్ నబొకొవ్ నవ్ల: The Gift దాదాపు నూటనలబయ్యమళ్ళ క్రితం యచయిత్రి జార్జిశండ్ తన మిత్రుడు ఫ్లొబేర కు ంపిన క ఈతతయంలో, కళాకారుణ్ణి ముఖ్మపాత్రగా ఉహంచి క నవల రామభంటూ యిలా సలహా యిచిచంది:

“Try some day to write a novel in which the artist (the real artist) is the

hero, you will see what great, but delicate and restrained, vigor is in it, how he

will see everything with an attentive eye, curious and tranquil, and how his

infatuations with the things he examines and delves into, will be rare and

serious. You will see also how he fears himself, how he knows that he cannot

surrender himself without exhaustion, and how a profound modesty in regard

to the treasures of his soul prevents him from scattering and wasting them. The

artist is such a fine type to do, that I have never dared really to do him. I do not

consider myself worthy to touch that beautiful and very complicated figure;

that is aiming too high for a mere woman. But if it could certainly tempt you

some day, it would be worthwhile.”

(‚ఎపుడైనా నిజమైన కళాకారుణ్ణి కథానామకునిగా తీసుకుని నవలొకటి రామటానికి ప్రమత్నంచు. ఄందులో ఎంత గొ ఫలం– సునినతమైన, సంమభనంతో కూడిన ఫలం– వంటందో; ఄతను ప్రతీ వివరాన్నన శ్రదధగల కంటితో కుతూహలంగా, ప్రశంతంగా ఎలా ర్జకిస్తతడో; తాను ర్జశీలంచే, నిభగనభయ్యమ విషయాల టొ ఄతని వ్యమమోహాలు ఎంత ఄపురూంగా, గంభీయంగా వంటాయో న్నకు ఄయథభవతంది. ఄంతేకాదు; తల వొగగడభంటూ జర్జగితే శూనమమై మిగులుతాడనన సంగత్ యెర్జగి తనకు తానే ఎలా జడుస్తతడో, తన అతభలోనునన సందల టొ ఄతనికి వండే గొ ఄణకువభావం వ్యటిని వెదజలొ వృథా కాన్నమకుండా ఎలా అపుతందో నువు చూడగలుగుతావ. ఆంత చకకని పాత్ర కాఫట్టే నేనెననడూ కళాకారుణ్ణి చిత్రించే స్తహసం చేమలేదు. అ ఄందమైన, సంకిొషేమైన మూర్జతని తాకందుకు ఄరుహరాలగా ననున నేను ర్జగణ్ణంచుకోవటం లేదు; ఄది క స్త్రీ ర్జధికి ఄందని ఎతత. కాన్న న్నకనాడైనా అసకిత కలగించగలగితే, ఄది ప్రమతనయోగమే ఄవతంది.”)

ఆది చదవగానే, ఫ్లొబేర ఇ ప్రమతనం ఎపుడూ ఎందుకు చేమలేదోననన కుతూహలం కలగింది. ఄయితే పేజీ పూర్జతగా త్యగేమకుండానే ఫహుశ ఎలాంటి సమాధానమిచిచ వంటాడో ఉహకి ఄందేసంది. త్యగేస చదివ్యక ఄదే నిజమైంది:

2

“I don‟t agree with you that there is anything worthwhile to be done

with the character of the ideal artist; he would be a monster. Art is not made to

paint the exceptions, and I feel an unconquerable repugnance to putting on

paper something from out of my heart. I even think that a novelist hasn‟t the

right to express his opinion on any subject whatsoever. Has the good God ever

uttered it, his opinion? That is why there are not a few things that choke me

which I should like to spit out, but which I swallow. Why say them, in fact!

The first comer is more interesting than Monsieur Gustave Flaubert, because

he is more general and there fore more typical.”

(‚అదయశ కళాకారుని పాత్రతో ఏదైనా యోగమమైనది సృషే్ంచగలభనే న్న ఄభిప్రాయానిన నేను పుకోను; వ్యడో భృగం ఄవతాడు. కళ్ మినహాయింపులన చిత్రీకర్జంచటానికి కాదు; ఄంతేగాక, నాకు నా హృదమంలోంచి ఏదైనా వెలకి తీస కాగితంపై పెటాేలంట్ట బర్జంచలేని వెగటపుడుతంది. క నవలాకారునికి ఏ విషమం మీదా సంత ఄభిప్రాయాలన వెలొడించే హకుక లేదని కూడా నేను నముభతాను. దేవడెపుడైనా ప్రకటిస్తతడా సంత ఄభిప్రాయాలన? ఄందుక, ఫమటకు వెళ్ళగకికతీరాలనిపించేంతగా లాలా విషయాలు ననున ఈకికర్జక్కికర్జ చేసుతనాన, నేను దిగమింగుకుంటాను. ఄసలందుకు వ్యటిని చెడం! దార్జన తాయసలొే మొదటి అస్తమీ ఎవుడైనా శ్రీమాన్ గుస్తతవ్ ఫ్లొబేర కనాన అసకితకయమైనవ్యడే. ఎందుకంట్ట వ్యడు నాకనాన స్తధాయణమైన వమకిత, కనుక ఒ మూసకు ప్రత్నిధి”)

కాసత కదిపితే లాలు, యిలా అదయశవంతమైన కళ్ గుర్జంచి తాను నమిభన సదాధంతాలన్నన ఏకరువ పెటేడం ఫ్లొబేర కు ఄలవ్యటనుకుంటా. ఆది ఄతని ఈతతరాలొో లాలా చోటొ కనిపిసుతంది. ఄయితే దీనికి ఄతణ్ణి భనినంచేమవచుచ. ఎందుకంట్ట ప్రంచస్తహతమంలో వచన యచనను ‚ఫ్లొబేర ముందు‛, ‚ఫ్లొబేర తరువ్యత‛ ఄని రండు విభాగాలుగా వర్గగకర్జంచవచుచ. రాసనవి మూడు నవలలే ఄయినా ఄవి ఄంతటి మారు తీసుకొలాచయి; అధునిక నవలా ప్రక్రిమకు యవడి దిదిద మాయగదయశకాలుగా నిలలాయి (ముఖ్మంగా ‚ే డామ్ బొవర్గ‛). ఈననటేండి కముభకునన మారు ప్రభావం ఎపుడూ ఫలంగానే వంటంది; కన్నసం తన అకసభక ధోయణ్ణ వలొనైనా సరే. కాన్న అ మారు నిలదొకుకకోవ్యలనాన, దాని ప్రభావం ఄటపిభభట కొనస్తగాలనాన, కోకస్తర్జ దానికి అదుమడైన వమకిత తన సదాధంతాలన సథయంగా నాటకునే దాకా దే దే క్గగయగా లాటాలస వంటంది. ‚నవలా ప్రక్రిమ యింకా తన హోభర రాక కోసం ఎదురు చూసుతంది‛ ఄనన ఫ్లొబేర కు అ హోభర తనే కాబోతనాననని తెలుసు (హోభర కావమ ప్రక్రిమకు అదుమడని ప్రఖ్యమత్), వచన యచనలో తాను తీసుకురాబోతోనన మారు దికాలాల పాట నిలచిపోయ్యదన్న తెలుసు. ఄందుక సందుచికికన ప్రతీ సందయబంలోనూ ఄంత ఫలంగా తన ఄభిప్రాయాలన వెలొడించేవ్యడు.

3

కళాకారుణ్ణి కథానామకునిగా తీసుకుని నవల రామడానికి ఫ్లొబేర చెపుతనన ఄబమంతరాల స్తరాంశనిన యిలా చెపుకోవచుచ: కళాకారుడు మిగతా మానవ సమూహభంతటి క మినహాయింపు (క ‚భృగం‛). కళ్ మూసలన చిత్రీకర్జంచటానిక గాన్న, యిలాంటి ఄరుదైన మినహాయింపులన చిత్రీకర్జంచటానికి కాదు. కాఫటిే కళాకారుణ్ణి కథానామకునిగా తీసుకుని నవల రామటం ఄస్తధమం. ఫ్లొబేర విషమంలో యివి నభభకాలుగా మాత్రే మిగిలపోలేదు; యచనలొోనూ, జీవితంలోనూ వీటిని పాటింలాడు కూడా. యచనలొో ఎపుడూ స్తధాయణతాునిన ప్రత్క్ంక్ంచే మూస పాత్రలేన చిత్రీకర్జంచడానికి ప్రమత్నంలాడు. జీవితంలో ఎపుడూ క కళాకారుడిగా తనను మిగతా ప్రంచం నుండీ మినహాయించుకోవడానికి ప్రమత్నంలాడు.

ఄతని యచనలొో ప్రధాన పాత్రలేవీ ఄస్తధాయణ లక్షణాలూ, ప్రతేమక విలువలూ వనన వమకుతలు కాదు, మినహాయింపులు కాదు. వ్యళ్ళంతా మామూలు జనే , మూసలే. చివర్జకి ఄతని జీవితానికి బాగా చేరువైన ఆత్వృతతంగా లువరు భావించే నవల ‚సంటిమంటల్ ఎడుమకషన్‛లో కూడా, తనను ప్రత్క్ంక్ంచే కథానామక పాత్ర ఫ్రెడర్జక కు దాదాపుగా తన సుభావభంతా–తన ర్జసరాలు, స్ననహాలు, ప్రేమానుఫంధాలూ ఄన్నన–ఄరువిలాచడు గాన్న, తన కళానైపుణమం (తన యచనాశకిత) మాత్రం యివులేదు. ఄంట్ట తనలో ఏది ప్రతేమకం ఄనుకునానడో, ఏది తనని మిగతా మామూలుతనం నుంచి మినహాయిసుతందనుకునానడో, దానిన మాత్రం తనక ఄటిేపెటేకునానడు.

ఄలాగే నిజజీవితంలో కూడా క కళాకారునిగా తనని తాను సమూహం నుంచి వేరు చేసుకోవటానికి ప్రమత్నంలాడు. సంస్తయభననది లేకుండా, కొదిదభంది స్ననహతలు త ప్రంచంతో నిమితతం లేకుండా, కవలం యచనక–పేజీలక, పేరాలక, వ్యకామలక, ఄక్షరాలక–ఄంకితమైపోయిన ఄతణ్ణి సంతవూరు క్రాయిసట లో జనం ‚హెర్జభట అఫ్ క్రాయిసట‛ (క్రాయిసట సనామస) ఄని పిలచేవ్యయట. ఇ తయహా సనామస జీవితానిన ఄతను భరోచోట యిలా సభర్జథంచుకునానడు (దాదాపు పై ఈతతయంలోలానే):

“You can depict wine, love, women and glory on the condition that you

are not a drunkard, a lover, a husband or a private in the ranks. If you

participate in life, you don‟t see it clearly: you suffer from it too much or enjoy

it too much. The artist, in my opinion, is a monstrosity, something outside of

nature.”

(‚నువ్వు త్రాగుబోతవ్వ, ప్రేమికుడివ్వ, బయతవ్వ లేదా టాలంలో సపాయివ్వ కానంతవయకూ మాత్రే భదమం గుర్జంచి, ప్రేభ గుర్జంచి, స్త్రీల గుర్జంచీ యింకా గెలుపు గుర్జంచీ రామగలవ. జీవితంలో పాలుంచుకుననంత స్నపూ నువు దానిన సషేంగా చూడలేవ: దాని వల ొ

4

భర్గ బాధడటమో లేక భర్గ అనందించేమటమో చేస్తతవ. కళాకారుడు, నా ఈదేదశమంలో, క ప్రకృత్ బాహమమైన రాక్షస్తంశ.”)

సర్జగాగ యికకడే ఫ్లొబేర నుంచి వొదీమిర నబొకొవ్ వేరు డతాడు. (సర్జగాగ నెనండు పేరాల తరాుత నేను ఄసలు విషయానికి వసుతనానను.) వేరుడటభంట్ట భళ్ళళ కళాకారులుగా యిదదరూ భిననధృవ్యలని కాదు నా ఈదేదశమం. నబొకొవ్ కి ఫ్లొబేర యచనలంట్ట లాలా ఄభిమానం; ఄలాగే, కాలగత్ ఄటూయిటూ ఄయి నబొకొవ్ తరాుతే ఫ్లొబేర పుటిేవనాన, ఄతను కూడా నబొకొవ్ ని కళాకారునిగా ఄంతే ఄభిమానించి వండేవ్యడని నాకనిపిసుతంది. నేను చెపే వేరుడటం వమకుతలుగా వ్యళ్ళ భనసతతాుల గుర్జంచి. నబొకొవ్ స్వుమచర్జత్ర ‚స్వక, మమొర్గ‛ మొదటి పేజీలో కొనిన వ్యకామలు ఇ వమతామస్తనిన కొంత వమకతరుస్తతయి (సందర్భబచితమం పూర్జతగా పొసగక పోయినా, జీవితం టొ నబొకొవ్ ధోయణ్ణని తెలమజెపే క వ్యకమం కోసం ఇ పేరా యిసుతనానను):

“Nature expects a full-grown man to accept the two black voids, fore and aft, as

stolidly as he accepts the extraordinary visions in between. Imagination, the supreme delight

of the immortal and immature, should be limited. In order to enjoy life, we should not enjoy

it too much…. I rebel against this state of affairs.”

వీళ్ళళరువర్జ భధామ తేడాను యింకా కుొతంగా యిలా చెపొచుచ: కళాకారుడు తన కళ్కు ముడిసరుకైన ప్రంచంలో పూర్జతగా భే కమైపోకూడదన్న దానిన ఫమటనుంచే వీంచి సమీంలాలన్న ఫ్లొబేర నభభకం. కళాకారుడు అ ప్రంచ సంయంబంలో పాలొగని సుమంగా సందడి చేస్తత కూడా దాని అనుపానులు నమోదుచేమగలడననది నబొకొవ్ నభభకం. ఇ వమతామసం వలొే, ఫ్లొబేర కు తనలోని కళాకారుడు వికృతమైన మినహాయింపుగా తోస్నత, నబొకొవ్ తనలోని కళాకారుణ్ణి ఄందమైన ప్రతేమకతగా భావింలాడు. ఫ్లొబేర కు సంఫంధించినంతవయకూ కళాకారుడు కళ్ కోసం ప్రంలానిన తమజంచిన ర్జతామగి ఄయితే, నబొకొవ్ కి సంఫంధించినంతవయకూ కళాకారుడు ఇ ప్రంచంలో తన జీవితానిన స్తయథకం చేసుకోవటానికి కళ్ని స్తధనంగా ఈయోగించుకోవడమలాగో తెలసన స్తధకుడు, యోగి. ఄందువలొనే కళాకారుణ్ణి ప్రధానపాత్రగా తీసుకుని ఫ్లొబేర ఏమీ రామలేకపోయాడు. నబొకొవ్ మాత్రం The Gift రాస్తడు. (ఆపుడే ఇ నవల పేరు ముందు తగిలంచడానికి, కారుభబ్బఫలన కోసుకుంటూ దిగంతం మీదకు దునుగా వంకయటింకయగా దూసుకువచేచ మరుపు వెలుగునూ, చురుకుదనాన్నన సుపర్జంజేమగల విశేషణం ఏభనాన తెలుగులో వందాని అలోచింలాను; ఄబేఫ ఏం తటేలేదు. “మిర్జమిటొగొలపే నవల” లాంటివి సర్జపోవ సర్జకదా, ఎబ్బఫటేగా వంటామనిపించింది.)

5

ఆంతకూ పై ఈతతరాల ప్రస్తతవన తెచిచంది యిలా ఫ్లొబేర కూ నబొకొవ్ కూ భధమ పోలకలు బేర్గజు వేమడానికి కాదు. ఄసలు ఫ్లొబేర ఈతతయం కనాన జార్జి శండ్ ఈతతయే అ రంటిన్న యికకడ ప్రస్తతవించడానికి గల ఄసలు కాయణం. క కళాకారుడు కథానామకుడైతే అ నవల ఎలా వండొచచని అమ తన ఈతతయంలో ఉహంచిందో “ద గిప్టే” నవల ఄచచంగా ఄలానే వంటంది. ఇ నవలలోని కథానామకుని పాత్ర గుర్జంచి నేను చెపాలనుకుననదంతా అమ లాలా సులబమైన వ్యకామలొో, లాలా సర్జగాగ చెపేసందనిపించింది. అమ వ్యకామలొోంచి అ “ఄణకువ భావం” ఄననది మాత్రం కకకు తీస్నయాల. తన కలనాశకిత తీక్షణత చవి భయగిన కళాకారుడెవుడూ ఄణకువగా ఈండలేడేమో. ఈదాహయణకి ఇ నవల కథానామకుడు ఫియొదొర (బ్బర్జొన్ నగయంలో క ఆయవయామరేళ్ళ యచయిత, యషమన్ ప్రవ్యసతడు, నిరుపేద బ్రహభలార్జ), రోజు గడవటానికి తనిసరై చెపాలసన ఒ టూమషన్ కు వెళ్తత, ఫసుసలో కూరుచని తన గుర్జంచి తాను యిలా అలోచించుకుంటాడు (ఄసలు “ఄణకువ” సంగత్ కకన పెడితే, జార్జిశండ్ చెపినటే, ‚ఄతను ప్రతీ వివరాన్నన శ్రదధగల కంటితో కుతూహలంగా, ప్రశంతంగా ఎలా ర్జకిస్తతడో; తాను ర్జశీలంచే, నిభగనభయ్యమ విషయాల టొ ఄతని వ్యమమోహాలు ఎంత ఄపురూంగా, గంభీయంగా వంటాయో” ఇ పేరాలో చూడవచుచ):

“There he is, a special, rare and as yet undescribed and unnamed

variant of man, and he is occupied with God knows what, rushing from lesson

to lesson, wasting his youth on a boring and empty task, on the mediocre

teaching of foreign languages–when he has his own language, out of which he

can make anything he likes–a midge, a mammoth, a thousand different clouds.

What he should be really teaching was that mysterious and refined thing which

he alone–out of ten thousand, a hundred thousand, perhaps even a million

men–knew how to teach: for example–multi-level thinking: you look at a

person and you see him as clearly as if he were fashioned of glass and you

were the glass blower, while at the same time without in the least impinging

upon that clarity you notice some trifle on the side–such as the similarity of the

telephone receiver‟s shadow to a huge, slightly crushed ant, and (all this

simultaneously) the convergence is joined by a third thought–the memory of a

sunny evening at a Russian small railway station; i.e., images having no

rational connection with the conversation you are carrying on while your mind

runs around the outside of your own words and along the inside of those of

your interlocutor. Or: a piercing pity–for the tin box in a waste patch, for the

cigarette card from the series National Costumes trampled in the mud, for the

poor, stray word repeated by the kind-hearted, weak, loving creature who has

just been scolded for nothing–for all the trash of life which by means of a

momentary alchemic distillation–the “royal experiment”–is turned into

something valuable and eternal. Or else: the constant feeling that out days here

only pocket money, farthings clinking in the dark, and that somewhere is

6

stocked the real wealth, from which life should know how to get dividends in

the shape of dreams, tears of happiness, distant mountains. All this and much

more… he would have been able to teach, and teach well, to anyone who

wanted it, but no one wanted it–and no one could, but it was a pity, he would

have charged a hundred marks an hour, the same as certain professors of

music. And at the same time he found it amusing to refute himself: all this was

nonsense, the shadows of nonsense, presumptuous dreams. I am simply a poor

young Russian selling the surplus from a gentleman‟s upbringing, while

scribbling verses in my spare time, that‟s the total of my little immortality. But

even this shade of multifaceted thought, this play of the mind with its own self,

had no prospective pupils.”

* * * నబొకొవ్ యషమన్ భాషలో రాసన అఖ్ర్జ నవల “ద గిప్టే”. (దర్జమిలా అమన తన మాతృభాష యషమన్ ను విడిచిపెటిే ఆంగ్లొషులో రామటం ప్రాయంభింలాడు.) దీనిన అమన 1935-37ల భధమకాలంలో రాశడు. యిందులోని ఐదు ఄధామయాలొో నాలుగు ఄధామయాలను పార్జస లో ప్రవ్యస యషమనొు నడిపే ఒ త్రిక ధారావ్యహకంగా ప్రచుర్జంచింది.

(నాలుగో ఄధామమం మాత్రం వివ్యదాసదభనన కాయణంగా త్యసకర్జంచింది.) ఆలా ధారావ్యహకంగా వెలువడినపుడు గాన్న, దిహేనేళ్ళ తరాుత 1952లో పుసతకరూపేణా వెలువడినపుడు గాన్న, ఇ నవల పెదదగా ఎవర్జ దృషే్న్న అకర్జషంచలేదు. దీనికి కాయణం, ఄటికి స్తభమవ్యదుల నిమంతృతు పాలనలో వనన యష్యమలో దేశం వెలుల వనన ప్రవ్యస యషమనొు రాసన యచనలన్నన నిష్దధం. ఇ యచయితలందర్జ కవలం ఒ రండువేల భంది దాకావనన ప్రవ్యస యషమన్ పాఠకులే దికుక. ఄందుక, ఄట్లొ నబొకొవ్ యషమన్ లో రాసన లాలా నవలలనినంటి లాగానే, ‚ద గిప్టే” కూడా పెదదగా సందన పొందలేకపోయింది. తరాుత్కాలంలో నబొకొవ్ ఄమర్జకా చేరుకుని “లొలీటా” నవలతో బాగా పేరు గడించడంతో ఆంగ్లొషు పాఠకప్రంలానికి

అమన పాత యషమన్ నవలలనినంటి మీదా కకస్తర్జగా అసకిత మొదలంది. దాంతో మైఖేల్ స్తకమల్ ఄనే ఄనువ్యదకునితో సంయుకతంగా నబొకొవ్ ఇ నవలను ఆంగ్లొషులోకి ఄనువదించి ప్రచుర్జంలాడు. “లొలీటా”లా సులబగ్రాహమమైనదీ, వివ్యదాసదమైన ఆత్వృతతం కలదీ కాకపోవడంతో అ స్తథయిలో పేరు తెచుచకోలేకపోయినటి, నబొకొవ్ తో పాటూ విభయశకులూ దీనిన అమన యషమన్ నవలలనినంటిలోనూ ఄతమతతభమైనదిగా ర్జగణ్ణస్తతరు. ఒ ఆంటరూుూలో నబొకొవ్ ఇ నవలను యిలా ర్జచమం చేస్తడు:

7

“It is the longest, I think the best, and most nostalgic of my Russian

novels. It portrays the adventures, literary and romantic, of a young Russian

expatriate in Berlin, in the twenties; but he‟s not myself. I am very careful to

keep my characters beyond the limits of my own identity.”

ఆలా పాత్రలన తన సంతవమకితతాునికి దూయంగా వంచుతాడనన సంగత్ నబొకొవ్ ఄవసయమైందానికనాన తయచుగానే ప్రకటిస్తతడు. ఫహుశ పినన్ (Pnin), ఄలఫనస (Laughter in the dark) లాంటి ఄమామక, మతక పాత్రల కనాన, హంఫరే హంఫరే లాంటి గుంటనకకలూ (Lolita), లారొస కింబోట్ట లాంటి పిచిచ ే ధావల (Pale Fire) పాత్రలన ఎకుకవగా సృషే్ంచడం వలొ కావచుచ. “ద గిప్టే” నవల ఈపోదాాతంలో కూడా ఇ ప్రస్తతవన తెస్తతడు:

‚నేను ఇ పుసతకంలోని యువకునితో సభకాలీనంగానే 1922 నుంచీ బ్బర్జొన్ లో నివసంలాను; ఄయితే యిది గాన్న, స్తహతమమూ లపిడోపేెరా (స్వతాకోక చిలుకల ఄధమమనం) లాంటి ఄతని అసకుతలన నేను ంచుకోవటం గాన్న, ఏ పాఠకుణ్ణి ‘ఄహా!’ ఄని సంఫయడి ఄలొేవ్యణ్ణి ఄలొకలో వెతకుకనేటే చేమకూడదు. నేను యిపుడూ ఎపుడూ ఫియొదొర ని కాను.”

ఄయితే, నబొకొవ్ జీవితానిన రండు సంపుటాలొో సభగ్రంగా పుసతకర్జంచిన జీవితచర్జత్రకారుడు బ్రైన్ బోయ్డ తో సహా, లాలాభంది ఄభిప్రామం దీనికి భిననంగా వంది. నబొకొవ్ సృషే్ంచిన పాత్రలనినంటిలోనూ అమన జీవితాని, వమకితతాుని చేరువగా వచేచ పాత్ర ఏదైనా వంట్ట ఄది కక ఫియొదొర మాత్రే నని వ్యర్జ నభభకం. కవలం స్తహతమం, స్వతాకోకచిలుకల ఄధమమనాల విషమంలోనే కాదు; ఫియొదొర , ఄతని సృషే్కయత యింకా లాలా విషయాలొో స్తభమం వంది. ఆదదర్జ బాలమమూ యష్యమలో విశలమైన బవంతలొో నౌకరూొ లాకయొతో వైబవంగా గడిచిందే. ఆదదరూ యష్యమలోని బోలషవిక విొవం కాయణంగా కుటంబాలు విచిిననమై రాయిదేశం ప్రవ్యసం వచిచనవ్యరే. ప్రవ్యసంలో ఫియొదొర బ్బర్జొన్ లో నివసస్నత, ఄతని తలీ ొసోదర్గ విడిగా పార్జస లో వంటారు; నబొకొవ్ విషమంలోనూ ఄంతే: అమన బ్బర్జొన్ లో వంట్ట, తలీొ తముభళ్తళ చెలొళ్తళ ప్రేగ లో వండేవ్యరు. ఆరువర్జ తండ్రులూ ఄరాథంతయంగానే వ్యర్జకి దూయభయామరు (నవలలో ఫియొదొర తండ్రి ఎలా భయణ్ణంలాడననది చివర్జవయకూ ఄనిశ్చచతంగానే మిగిలపోగా, నబొకొవ్ తండ్రి హతమకు గుయయామడు). ఆదదరూ బ్బర్జొన్ లో వండగా రోజు గడవటానికి ఆంగ్లొషు నేరే టూమటరుొగా ని చేస్తరు. ఆదదర్జ చెస జల్స టొ అసకిత వంది. ఆదదర్జ స్తహతీయమైన ఄభిరుచులూ దాదాపు క లానే వంటాయి (ఈదాహయణకి దాసతయెవ్ స్వకపై ఫియొదొర ఄభిప్రామం నబొకొవ్ నోటి నుండి ఉడిడడట్టే వంటంది: “Bedlam turned back in to bethlehem – that’s Dostoevski for you‛). ఄలాగే ఆదదరూ కూడా కౌమాయంలోనే, మొదట కవితుంతోనే, తభ యచనా వ్యమసంగానిన అయంభింలారు.

8

ఆవి మాత్రే కాదు; నవలలో ఫియొదొర, ఄతని ప్రేమస జనాల ప్రేభకూ, నిజజీవితంలో నబొకొవ్, అమన భాయమ వెరాల ప్రణమవృతాతంతాని కూడా లాలా దగగర్జ పోలకలు కనిపిస్తతయి. ఈదాహయణకు: నవలలో జనా ఎవయననది ఫియొదొర కి తెలమక మునుపే అమకు ఫియొదొర గుర్జంచి తెలుసు. ఄతని మొదటి కవితల సంపుటిని కొనన ఄత్కొదిదభంది పాఠకులొో అమ కరు. ఄంతేకాదు, త్రికలొో వచిచన ఄతని కవితలనినంటిన్న కత్తర్జంచి దాచిపెటేకుంటంది కూడా. నిజజీవితంలో నబొకొవ్, వెరాల ప్రేభ కథ కూడా ఆంచుమించు ఆంతే. వెరా ఎవరో నబొకొవ్ కు తెలమక మునుపే, వెరాకు నబొకొవ్ గుర్జంచి తెలుసు. అమ కూడా నబొకొవ్ తొల కవితలన కత్తర్జంచి దాచుకునేది. కొనిన కవితలనయితే కంఠసథం వచేచస్నంతగా ఆషేడింది కూడా. ఇ పోలకలు లాలవూ! నబొకొవ్ ఇ పాత్రకు తన యచనా టిభ మాత్రే కాక, తన వమకితతాుంశనూ జీవిత నేథామన్నన కూడా ఄరువిలాచడని తెలమగానే ఇ పుసతకం చదివితీరాలనే అత్రుత మొదలంది.

ఎందుకంత అత్రుతో యింకాసత విపులంగా చెపాతను. నబొకొవ్ తన నవలలొో తయచూ ఏదో క దురాభయగమైన ముసుగు వేసుకుంటూంటాడు (పిలొలన చెర్జచేవ్యళ్తళ, పిచిచతనపు ఄంచులొో వననవ్యళ్తళ, హంతకులూ); లేదంట్ట ఄమామకమైన పాత్రలన తెచిచ క్రూయమైన, ప్రమాదకయమైన, కత్తమొన ఄంచున ఄసథమితంగా తూలే ప్రంలాలొోకి నెడుతూంటాడు. అ ప్రంలాలకు ఄగాథాల అకయషణేదో ఈంట్ట ఈండొచుచగాక, కాని సథమితమైన భనసుతో వ్యటిలొో భనలన భనం ఉహంచుకోలేం. ఄసలు భనక గనక పుసతకాలొోని కాలనిక ప్రంలాలొో దూర్జపోయి ఒ భాగంగా భనగలగే ఄవకాశే వస్నత, నేను మాత్రం ఏం అశ పెటిేనా నబొకొవ్ సృషే్ంచిన ఄలాంటి ప్రంలాలొోకి ఄడుగుపెటాేలని కోరుకోను. కాన్న “ది గిప్టే” సంగత్ వేరు. ఇ సందయబంలో నబొకొవ్ వేసుకునన ముసుగు క కళాకారునిది. ఄది కూడా అమన జీవితాని, స్వుమవమకితతాుని చేరుగానునన పాత్ర. కాఫటిే క కళాకారునిగా తాను చుటూే ప్రంలానిన ఏ మాయదవంతో ఎంత సమోభహనబర్జతంగా స్వుకర్జస్తతడో ఄదే మాయదవ్యనిన, ఄదే సమోభహనతాున్నన అ కాలనిక ప్రంలాని అపాదిస్తతడని తెలుసు. ఄందుక, ఇ పుసతకం నాదాకా రాకముందే నాకు నచుచతందని ఄయథమైపోయింది. చదివ్యకా ఆపుడు నచచటభంట్ట భళ్ళళ ఄలా ఆలాకాకదు నా స్తమియంగా! నేను ఒ ఄక్షయంగానో, ఄదీ వీలుకాకపోతే ఒ సమీకోలన్ గానో, కామాగానో మార్జపోయి ఇ పుసతకపు పేజీలొో చేర్జ సథయడిపోవ్యలనేంతగా నచిచంది. లేదా, ననున అవర్జంచి వనన ప్రంచభంతా భంచుబొభభలా కర్జగి న్నరైపోయి, ఫదులుగా ఇ పుసతకంలోని ప్రంచం వచిచ నా చుటూే పేరుకుపోతే బాగుండుననిపించేంతగా నచిచంది. కడికి ప్రాణప్రదమైన విలువలు వ్యసతవప్రంచపు వేసే బాసకట లో కనిపిస్తతననపుడు, వ్యటికి టేం కట్టేది కలనాప్రంచమైనా సరే, వ్యడు ఄకకడి పౌయసతాునికి అశ డటం సహజం. ఇ పుసతకంపై నా ఆష్యేనికి ఆంకో దృష్యేంతే మిట్ల చెపాతను: మొనన క్రాస వరడ బ్బక ష్యప్ట లో నా నెలవ్యర్గ పుసతకాల లార్గ చేసుతంట్ట ఇ పుసతకపు ప్రత్ కటి కనిపించింది. నా దగగయ కటి వనాన సరే, ఏడొందలు పెటిే

9

భళాళ కొనకుండా నిభాయించుకోలేకపోయాను. ఆంకో మూణిాలుగు కాపీలునాన కొనేస్నవ్యణేిమో. ఄమీర పేట చౌయస్తతలో కంపూమటర సంసథల వ్యళ్ళళ కయత్రాలు ంచుతారే, ఄలా, ఎకకడైనా “కవల కూడల” లాంటిదేభనాన వంట్ట ఄకకడ నిలొచని వచేచపోయ్య ప్రతీ కవి చేత్లోనూ ఇ పుసతకపు ప్రత్నోదానిన కుకకస్నవ్యణ్ణి. – హ్మభ! నాకు తెలుసు, ఆలాంటి వ్యకామలోత నికాదని, వ్యకామల రాశ్చ పెంచినంత మాత్రాన ఄది వసుతవలో వ్యసని రుజువ చేమలేదని, పుసతక ర్జచమం ఄంట్ట పుసతకం ఎంత బాగుందో చెడం కాక ఎలా బాగుందో చెడభన్నను. కాఫటిే, కాసత తగిగ, అ ప్రమతనంలో డతాను.

ఆపుడే ఆది చదువతనన పాఠకుల ముందు చినన “స్తయిలర ఄలరే” లాంటిది ఈంచడం భంచిదేమో. ఇ వ్యమసం ముఖ్యమదేదశం “ది గిప్టే” నవల మొదటిస్తర్జ చదవబోయ్య పాఠకులకు కాసత గ్రండ్ వరక లాంటిది సదధం చేస వంచడం. ఆది మీలో కుతూహలం కలగించే బాత పుసతకే ఄయితే ఇ పాటిక కలగించగలగి వండాల. ఄలాకాని క్షంలో ఆక ముందుకెళ్ళళ చదివినా లాబం లేదు. కవేళ్ మీలో ఎవర్జలోననాన ఇపాటిక కుతూహలం కలగి, ‚ఎటూ చదవబోయ్య పుసతకానికి కథ తెలుసుకోవడం ఠనానుబవ్యనిన పాడు చేమదా” ఄంటారా, ఄలా ఄనుకునాన ఆకకడితో చదవటం అపేమచుచ. అపేస్న ముందు మీకో వివయణ ఄవసయం: నబొకొవ్ విషమంలో పుసతకాల కథాకమామీషు ముందే తెలసనా, వ్యటిని అనందించడంలో ఄది ఏమాత్రం ఄడుడకాబోదు. వసుతవతోగాక విధానంతోనే యచన రుచి భపించగల యచయితల కోవకు చెందుతాడు నబొకొవ్. అమన యచనలొో వసుత ప్రాధానమత లాలా తకుకవ. ఈదాహయణకు తన “Laughter in the dark‛ నవలలో మొదటి పేరాలోనే మొతతం కథ ఆలా చెపేస్తతడు:

Once upon a time there lived in Berlin, Germany, a man called Albinus.

He was rich, respectable, happy; one day he abandoned his wife for the sake of

a youthful mistress; he loved; was not loved; and his life ended in disaster.

This is the whole of the story and we might have left it at that had there

not been profit and pleasure in the telling; and although there is plenty of space

on a gravestone to contain, bound in moss, the abridged version of a man‟s

life, detail is always welcome.

ఄవను, నబొకొవ్ విషమంలో వివరాలకు ఎపుడూ స్తుగతే . “Caress the detail, the divine detail‛ ఄంటాడు అమనే ఎకకడో. పుసతకాల నుంచి స్వుమవిలువల సభయథనో, విషమ సంగ్రహణో, జాానసముపాయినో, జీవిత సోపానాల అరోహణకు ప్రేయణో, తభన్న తభ జీవితాలీన ప్రత్పలంచే పాత్రలతో సనినవేశలతో ఄనుకంనో మాత్రే అశ్చంచే పాఠకవరాగనికి నబొకొవ్ పుసతకాలేవీ ఄంత సులబంగా మింగుడుడకపోవచుచ. ఄందుక–ఆటొచిచ దీనిన చదివిన పాఠకులందర్జ చేతా వెంటనే కిందునన ఫిొప్ట కారే లంకు నొకికంచేస, వెంటనే పుసతకం కొనిపించేయాలనన పేరాశతోనే ఆదంతా రాసుతననటి–స్తటి పాఠకునిగా వ్యళ్ళ

10

జేబ్బ సంక్షేమానిన కూడా దృషే్లో ఈంచుకుని, కొంచెం గ్లయగా ధునించినా సరే, ఒ నిజానిన ఆపుడే చెపేసుతనానను: “ద గిప్టే” నవల ఄందర్జ కాదు; ఆది కవలకు మాత్రే . కవలంట్ట భళాళ కవితుం రాస సంపుటాలు ఄచుచవేయించుకునే వ్యళ్ళని కాదు; కవితాునిన జీవించటం తెలసనవ్యళ్ళకి, రోజువ్యర్గ జీవితంలో కవితాునిన చదవగలగిన ఄందర్జ, చుటూే ప్రంచంలో కవితాుంశకు కళ్ళళంకా మూసుకుపోని ప్రత్ కకర్జ.

ే ం కవలమూ కాదు పాడూ కాదు, ఆలాంటి ముదలకింపులుంటామని ముందే తెలస్నత మొదట్లొనే చదవడం అపేస్నవ్యళ్ళం కదా, ఆందాకా చదువతూ వచిచనందుకు మాకు దకికందీ లేదు పాడూ లేదననమాట; ఄని చికాకు డేవ్యళ్ళళ కొంతభంది ఈండచుచ. ఄలాంటి వ్యళ్ళకు నషేర్జహాయంగా–స్తక్షమవివరాలొోనే ఄసలు భజా వందనన నబొకొవ్ స్తత్రానిన ఄయిషేంగానే కకనపెటిే–నవల ఆత్వృతాతనిన వీలనంత ఫండగా కుదించి క్రింద ఆసుతనానను:

కథా సంతం: కక ముకకలో చెపుకోవ్యలంట్ట ఇ కథ విధిరాత గుర్జంచి; జీవితంలో పైకి కనిపించే గజక్జ

గందయగోళ్ం వెనుక ఄంతర్గనొంగా విధి ఄలొే దధతైన ఄలొక గుర్జంచి (తెలుగులో “విధి” ఄనే దం లాలా ఄనవసయపు ఄయథ భారానిన మోసోతంది. కాఫటిే నేను దానిన “fate‛ ఄనే ఆంగ్లొషు దానికి ఫదులుగా వ్యడుతనాననని చెటం ఄవసయం). వయతమానంలో భనకు జీవితం ఎటపోతోందో, ఏభవతోందో ఎపుడూ ఄంతటేదు. ఎంత చికుకతెగని దాయపు కండెలాగా చిర్రెత్తసుతంది. ఄదే వయతమానం గతంగా మార్జ మూలడాడకా మాత్రం, వెనుదిర్జగి చూసుకుంట్ట, నెభభది నెభభదిగా క ఄభర్జక ప్రసుపటభవతూ వసుతంది; క నమూనా పైకి తేలుతంది. ఆకకడ కథానామకుడు ఫియొదొర కూడా ఄలానే తన జీవితంలో ఒ ముఖ్మమైన మూడేళ్ళ కాలానిన వెనుదిర్జగి ఄవలోకించుకుంటాడు. ఄందులో విధి గ్లసన ఒ దధతైన ఄలొకను సగడతాడు. ఇ మూడేళ్ళలో ఄతను క ఄనాభక కవిగా మొదలుకొని స్తహతీలోకం దృషే్ని తనవైపు త్పుకునన యచయితగా ఎలా ఄభివృదిధ చెందాడూ, ఄతని యచన ఒ మోసతరు నాణమత గల కవితుం నుంచీ (ఄతని మాటలే ఆవి) ఄదుబతమైన సషేత గల వచనం వయకూ ఎలా ర్జణత్ చెందిందీ, ఄతని జీవితం ంటర్జతనం నుంచీ భాగస్తుభమం వైపు ఎలా ే లభలుపు త్ర్జగిందీ ఄననది ఄతని ఄక్షరాలొోనే భనకు తెలుసుతంది. నవల చివరొో తన ప్రేమస జనాతో ఄంటాడు ఫియొదొర, తనకు జీవితంలో విధి ఄందించిన ఄనిన ఫహుమానాల టాొ కృతజాత తెలుపుకుంటూ క నవల రామబోతనాననని. ఄది వేరే ఏదో కాదు, భన చేతలోొ వనన ఇ “ద గిప్టే” నవలే. ఫియొదొర సుమంగా తన కథ భనకు చెపాతడు (కాస్నపు ఈతతభపురుషలో, కాస్నపు ప్రథభపురుషలో). ఫియొదొర కు విధి దాురా ఄందిన ఄనిన ఫహుమానాలొో ఄతమంత విలువైనది ఄతని ప్రేమస జనా. ఄందుక తాను రాసుతనన నవల నిరాభణానికి అమనే

11

కంద్రక్ందువగా చేస్తతడు. మొదటిస్తర్జ చదివినపుడు అమ కవలం నవలలో ఒ పాత్ర మాత్రే ఄనిపించినా, శ్రదధగా చదివితే నవల మొతతం అమ చుటూేనే ఄలుొకొని ఈందని ఄయథభవతంది. చివరొో ఒ చోట తాను రామబోతనన (భనం ప్రసుతతం చదువతనన) నవల ప్రణాళ్ళకని మొతతం జనాకి వివర్జస్తతడు ఫియొదొర. ఄదంతా ఒపిగాగ వినన జనా, ‚సరే కాని, ముందు నువు ననున ప్రేమిసుతనానవ్వ లేదో చె”భంటంది. ఄసలీ నవలే క “ప్రేభ ప్రకటన” (డికొరేషన్ అఫ్ లవ్) లాంటిదంటాడు ఫియొదొర.

పుసతకం తెయవగానే భనం 1926వ సంవతసయం ఏప్రిల్ కటవ తేదీ భధామహనం జయభన్న రాజధాని బ్బర్జొన్ నగయంలోకి వచిచడతాం. డాడమో లేదో క ఆయవయామరేళ్ళ యషమన్ యచయిత ఫియొదొర భన చేయి పుచుచకుని తన కథ చెపూత లాకుకపోతాడు. ఆలా లాకుకపోతననపుడు, ఄసలు క యషమన్ యచయిత జయభన్నలో ఏం చేసుతనానడూ? ఄనన ఄనుమానం భనకు రాకుండాపోదు. కాఫటిే నిదానంగా నవల నేథమం కూడా చెపుకుని ముందుకు వెళ్దాం. చర్జత్ర చూలామగా తెలసన వ్యరవర్జకైనా 1917 యషమన్ (బోలషవిక) విొవం గుర్జంచి తెలస్న వంటంది. యష్యమని మూడువందల య్యళ్ళ పాట పాలంచిన, జారుొ (tsars) ఄని పిలవఫడే, చక్రవరుతల నియంకుశ పాలన ఇ విొవ పలతంగా ఄంతమైంది; స్తభమవ్యద ర్జపాలన అయంబమైంది. ఄంతమాత్రాన స్తభమవ్యదుల పాలనలో యష్యమ య్యమీ “చచని చిలుకలు తోడుంట్ట, పాడే కోయిల వెంటంట్ట” ఄని పాడుకోలేదు. నిమంత పోయి నిమంత వచేచ టాంటాంటాం ఄననటే జార నికొలస పోయి లనినూ, సే్తలనూ వలాచరు; జనం ఏ సుతెతతతేనేం నిలువనా శ్చలువేయించుకోవడానికని నిటూేరాచరు. ఇ విొవం పేర్జట చెలరేగిన దొమీభలొో అసుతలు కొలొగొటేఫడి, ఄదృషేం కొదీద ప్రాణాలేవనాన మిగిలతే వ్యటిని చికకబ్బచుచకుని ఆంగాొండు, ఫ్రానుస, జయభన్న తదితయ దేశలకు వలస వచేచసన యషమన్ శయణారుథలు సుమారు ముపెతప లక్షలభంది దాకా వనానరు. ఄలాంటి ఒ శయణార్జథ కుటంబానికి చెందిన వ్యడే భనకు కథ చెపుతనన యచయిత ఫియొదొర. ఆతని బాలమం యష్యమలో సుసంనన వ్యతావయణంలో ప్రేమానురాగాల భధామ, ప్రకృత్ సందయమం భధామ ఏ లోటూ లేకుండా గడుసుతంది. తండ్రి ఒ ప్రముఖ్ ప్రకృత్ ర్జశోధకుడు. స్వతాకోక చిలుకల ఄధమమనం (లపిడోపేెరా)లో ఄతనికి ప్రతేమక నైపుణమం వంటంది. తన ర్జశోధనలకు నమూనాలు స్నకర్జంచడానికి తయచూ భధమ అసయా ఄంతా సుదీయామైన యాత్రలు చేస్తతంటాడు. 1916లో, ఫియొదొర కు దహారేళ్ళళండగా, ఄలాగే క యాత్రకు వెళ్ళళ ఆక త్ర్జగి రాడు. అమన ఫత్క వనానడో చనిపోయాడో కూడా ఎవర్జ అచూ ఄందదు. భరోకక విొవం పెట్రేగిపోతూంటంది. వీళ్ళ అసుతలు రాధీనమైపోతాయి. ఆక యష్యమతో రుణం తీర్జపోయిందని ఄయథమైపోతంది. ఫియొదొర తనకు మిగిలన కుటంఫమైన తలీొ సోదర్జలతో కలస ప్రవ్యసం వచేచస్తతడు. వ్యళ్ళళదదరూ పార్జస లో భకాం పెడతారు. ఫియొదొర కకడూ మాత్రం బ్బర్జొన్ లో నివసస్తతంటాడు. యచయితగా పేరు తెచుచకోవ్యలని ఄతని అశ. ఆటీవలే, తన

12

బాలమసభృతలన ఆత్వృతతంగా తీసుకు రాసన ఒ యాభై కవితలన కూర్జచ, ‚పొయెమ్స” పేర్జట సంత ఖ్రుచతో పుసతకంగా ఄచుచవేయిస్తతడు కూడా.

1926 ఏప్రిల్ కటిన ఫియొదొర ఒ గదిలో కొతతగా ఄద్దదకు దిగడంతో కథ ప్రాయంబభవతంది. భధామహనం సగరటొ కావ్యలొసస్నత కొనడానికి గదిలోంచి కిందకు వస్తతడు. క్రింద క వేను అగి వంటంది. కకనే ఆదదరు దంతలు నిలఫడి కూలీల చేత వేనులోంచి స్తమాను దింపిసుతంటారు. ఇ దంతలు కూడా ఄదే రోజు ఫియొదొర గదికి పై వ్యటాలో ఄద్దదకు దిగుతూనానరు. ఄతను ఇ తతంగానిన గభనించుకుంటూ, ఆంకా ఄలవ్యట కాని వీధులన కవిగా తనకి మాత్రే ప్రతేమకమైన దృషే్తో ర్జచమం చేసుకుంటూ, సగరట ష్యపు వైపు వెళ్తాడు. ఄకకడ తన బ్రండ్ లేకపోవటంతో ఒ సబ్బఫ మాత్రం కొనుకుకని గదికి చేయతాడు. లోలకి రాగానే ఆంటి మజమానురాలు ఏదో ఫోన్ వచిచంది యభభంటంది. ఫోన్ చేసంది ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక ఄనే ర్జచమసుతడు. ఫియొదొర కి మొతతం బ్బర్జొన్ లో కాసోత కూసోత సనినహతమైన ర్జచమముననది ఇ చెర్జనషెవ్ స్వక కుటంఫంతోనే. ఆపుడీ ముసలామన ఫోన్ లో చెపిన వ్యయత ఄతణ్ణి అనందపు సుడిలో ముంచేసుతంది. ఫియొదొర కవితల పుసతకానిన గొగా ప్రశంసస్తత క త్రికలో సమీక్ష డిందని, ఎవరు రాస్తరో ఏం రాస్తరో ఄపుడే చెనన్న, స్తమంత్రం తభ ఆంట్లొ ఏరాట చేసన స్తహతీగోషే్కి హాజరై తెలుసుకోవ్యలసందిందేనన్న ఉర్జంచి ఫోన్ పెట్టేస్తతడామన. తన యచనకు గుర్జతంపు దొర్జకిందనన సంఫయం ఫియొదొర ను నిలవన్నమదు. వెంటనే గదిలోకి వెళ్ళళ తన కవితల పుసతకానిన చేతలోొకి తీసుకుంటాడు. ఇ స్తర్జ ప్రతీ కవితనూ తన దృషే్కోణంలోంచి కాక, ఆంకా ఎవరో కూడా తెలమని తన ఄజాాత సమీక్షకుని దృషే్కోణానిన ఉహంచుకుంటూ చదువతాడు. ఆకకడ అ పుసతకంలోని కొనిన కవితలన భనమూ ప్రతమక్షంగా చదవగలుగుతాం. కాలభనే శ్చల బాలమపు ఈలతో ఄతని భనోపలకంపై భర్జచిపోవదదంటూ చెకికన కొనిన సనినవేశలన, అ చెకికనటి సషేతతోనే, భనమూ చూడగలుగుతాం. చిననపుడు అడుకుంటూంట్ట సోఫా కిందకు దొర్జొ కనిపించకుండా పోయిన ఫంత్, ఄకాక తనూ బొభభ పిసోతళ్ళతో చేసన యుదాధలు, రాత్రుళ్ళళ నిద్ర టేక ఆదదరూ పొడుపు కథల పోటీలు పెటేకోవడం, పిపి నున చూపించుకోవడానికి దంతవైదుమని దగగయకు వెళ్ళడం, క్ొక పారుక దగగయ బ్బడగలే భవ్యడు, భంచులో సొడ్ి ఫళ్ళతో పోటీలు, జుయంతో తను ళ్ళళ తెలమకుండా డుకోవడం, ఄభభ ఉయడింపులు, తొలస్తర్జ సైకిలు తొకకడం, లానానళ్ళ తరాుతెపుడో ఆలొు ఖ్యళ్ళ చేస్తత స్తమాను తయలసుతననపుడు సోఫా కింద నుంచీ ఫమటడిన ఫంత్ ... ఆలాంటి బాలమసభృతలే ఇ కవితల ఆత్వృతాతలు. ఫియొదొర స్తమంత్రం దాకా ఇ పుసతకం చేతపుచుచకుని తీపి ఉహలొో తేలయాడుతూనే వంటాడు. ఆక చీకటి డుతూందనగా ఈరుకులు రుగులోత చెర్జనషెవ్ స్వకల ఆంటికి చేరుకుంటాడు. తీరా ఄడుగుపెటాేకా నిరాశ వెకిల నవుతో ఎదురొసుతంది. ఄసలు తన పుసతకంపై సమీక్షేమీ రాలేదన్న, ఄది తన మీద సయదాకి వేసన ఏప్రిల్ ఫూల్ జోకన్న తెలుసుతంది. అశబంగానిన ఎలాగో దిగమింగుకుంటాడు. ఄకకడ ఄటిక ఫియొదొర తో

13

పాటూ ఆంకా కొందరు ఄత్థులుంటారు. విందూ కబ్బరూొ జోరుగా స్తగుతూంటాయి. సుతహాగా ఆలాంటి ే ధావి చయచల టొ ఄనాసకిత ఎకుకవ వనన ఫియొదొర శర్గయకంగా వ్యళ్ళ భధమన కూరుచంటాడనన మాట్ట గాన్న, భనసుని మాత్రం తన కలనాప్రంలానికి ఄగించేస్తతడు. ఆలా భరామదకు బర్జంలాలసన వమకుతల స్తహచయమంలో కాలక్షేపానికి ఄతను ఒ కసయతత ఄలవ్యట చేసుకుంటాడు. అయా క్షణాలొో ఄవతల వమకుతల ఄంతయంగపుటాలోచనలు ఏ ర్గత్న స్తగుతనానయో ఄంచనా కట్టే ప్రమతనం చేస్తతంటాడు. ప్రసుతతం ఇ కసయతత ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక మీద ప్రయోగిస్తతడు. ఆందులో భాగంగా, అతభహతమ చేసుకుని భయణ్ణంచిన చెర్జనషెవ్ స్వక కొడుకు “యాష్య” ప్రేతాతభ రూంలో తభ భధమనే కూరుచననటే ఉహస్తతడు. యాష్య క యువకవి. వింటానికి వింతగా తోచే ఒ ముకోకణపు ప్రేభకథ రండేళ్ళ క్రితం ఄతని భయణానికి కాయణభవతంది. ఄటినుండీ ఄతని తండ్రి ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక ఄపుడపుడూ మానసన సంతలనం కోలోతూంటాడు; కొడుకు అతభ ప్రేతంగా మార్జ తన చుటూేనే త్రుగుతందని భ్రమిస్తతంటాడు. సథమితంగా వననపుడు మాత్రం కొడుకు స్తభయకాయథం ఄననటూే యిలా ఆంట్లొ స్తహతీగోషుేలు నియుహసుతంటాడు. భరోప్రకక తలొేమో తన కొడుకు జీవితంపై క కథ రాసపెటేభని ఫియొదొర ని మొహమాట పెడుతూంటంది. ఄసలు యాష్య పోలకలోత వననందునే ఇ దంతలు ఫియొదొర ని ఄంతగా అదర్జస్తతరు. ఄతను కూడా వీర్జని బాగా ఄభిమానిస్తతడు. ఄయితే ఄతనికి యాష్య కవితుం టొ సదభిప్రామం వండదు; యాష్య భయణానికి కాయణమైన ర్జసథతల టొ కూడా ఏ స్తనుభూతీ వండదు. కాఫటిే మాట దాటవేసుతంటాడు. ఆకకడ భనం యాష్య ప్రేభనూ, ఄతని అతభహతమకు దార్జ తీసన ర్జసథతలనూ క పెదద కథలా వివయంగా తెలుసుకుంటాం: ఫియొదొర చదివిన బ్బర్జొన్ విశువిదామలమంలోనే యాష్య కూడా చదువతాడు. ఄతను కాసత ఄత్ సునినతతుం కలగిన యువకుడు. కాలేజీలో ఄతనికి గల స్ననహ ఫృందం ఆదదరే ఆదదరు. రుడాల్ప ఄనే యువకుడు, ఒలామ ఄనే యువత్. ఎపుడూ ఄటేహాసంగా, అడంఫయంగా ఈండే రుడాల్ప టొ యాష్య అకర్జషతభవతాడు. “నాకు రుడాల్ప అతభతో ఄనుఫంధం ఏయడిపోయింది” ఄంటూ డైర్గలో ప్రేభరాతలు రాసుకుంటాడు కూడా. కాన్న రుడాల్ప కు ఇ ప్రకృత్ విరుదధమైన ఄనురాగం నచచదు. పైగా ఄతను ఒలామతో ప్రేభలో వంటాడు. విషయానిన భర్గ గందయగోళ్ యచడానికా ఄననటే, ఒలామ య్యమో నేను యాష్యని ప్రేమిసుతనాననంటంది. ఇ వింత ప్రేభ త్రికోణం కాయణంగా క్రభంగా వీళ్ళ స్ననహ కుడమం బీటలు తీసుతంది. ఇ పీటముడి ఎలా చికుకతీయాలో వ్యళ్ళకు ఄయథం కాదు. ముగుగరూ ఇ భనసు ఈదేుగాలొో డి బ్బదిధకి చోటివుడం ఎపుడో మానేస్తతరు. మాటల కందని ముర్జకి భబ్బఫలొో తేలూతంటారు. కస్తర్జ రుడాల్ప తాగి ఒలామని ఫలాతకర్జంచబోతే యాష్య వచిచ ఄడుడకుంటాడు. ఇ సంఘటనతో ర్జసథత్ భర్గ ఎబ్బఫటేగా తయాయవతంది. ముగుగర్జలోనూ బాధ, లజి, ఄసహనాలు పెర్జగిపోతాయి. చివయకు తాభంతా కటేగలస అతభహతమ చేసుకోవడే దీనికి విరుగుడనన నిశచయానికి వస్తతరు. భరుసటి రోజు రాత్రి ఒ ర్జవ్యలుర చేతబ్బచుచకుని నగయ పొలే యలొోని

14

ఄటవీ ప్రాంతానికి వెళాతరు. ఄనుకునన ప్రకాయే ముందు యాష్య తనను తాను కాలేచసుకుంటాడు. ఄయితే యాష్య చనిపోగానే సందు చూసుకుని రుడాల్ప భనసు మార్జపోతంది. హఠాతతగా తాను లావ్యలసన ఄవసయే ం కనిపించదు. ఒలామ లావడానికి సదధ డినా, రుడాల్ప తపా దాచేమడంతో ఏమీ చేమలేకపోతంది. ఄయథరాత్రి ఄయామక (అ రాత్రే, ఄకకడే వ్యళ్ళళదదరూ శర్గయకంగా కకటయామయని తరాుత పుకారు), యాష్య శవ్యనిన ఄకకడే వదిల ఆదదరూ నగయంలోకి వచేచస్తతరు. పోలీసులు అతభహతమగా కసు మూస్నస్తతరు. ఄందర్జ జీవితాలూ ముందుకు స్తగిపోతాయి, యాష్య మాత్రం జాాకంగా మిగిలపోతాడు. మిత్మీర్జన హృదయోదేుగాలూ, మిస పేొసడ ప్రేభలూ ఎంతటి బాధాకయమైన యమవస్తనాలోత ముగుస్తతమనన దానికి యాష్య జీవితం తారాకణభవతంది. యాష్య భయణం ఄతని తండ్రిపై లాలా ప్రభావ్యనిన చూపిసుతంది. ఄటినుండీ కొడుకు ప్రేతాతభ తన చుటూేనే త్రుగుతూ, తనను చీకటిలోకంలోకి లాగేయాలని చూసుతందని భ్రమిస్తతంటాడు. ఆదీ కుొతంగా యాష్య వృతాతంతం! ఆది ముగిస్తకా, భనం భళ్ళళ ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక ఆంట్లొ జరుగుతనన స్తహతీగోషే్ సనినవేశనికి త్ర్జగి వచేచస్తతం. గోషే్ ముగిసన తరాుత ఫియొదొర ంటర్జగా కాళ్ళళడుచకుంటూ తన కొతత గదికి ఫమలేదయతాడు. కప్రకక ఆంకా ఄలవ్యటకాని గదిలో కకడూ గడవలసన రాత్రి, భరోప్రకక రేపు గడవడానికి సర్జడా జేబ్బలో డబ్బఫలొేకపోవడం, ఆంకోప్రకక ఄర్జగిపోయిన బూట గుళ్ళలోంచీ దూర్జ పాదానిన వణ్ణకిసుతనన చల, వీటనినంటిన్న మించి స్తమంత్రభంతా తాను ఎంతో అశగా ఉహంచుకునన పుసతక సమీక్ష ఆపుడో ఄఫదధంగానే మిగిలపోవడం... ఆవన్నన కటేగలస ఄతణ్ణి దిగాలురుస్తతయి. గోరుచుటే మీద రోకటి పోటననటేగా, తీరా గది దాకా చేరే సర్జకి తాళాలు లోలే భర్జచపోయాడని తెలుసుతంది. కకస్తర్జగా నిససహామత ముపిర్జగొంటంది. విదుమదీదపాల వెలుగులో ఖ్యళ్ళ వీధి ఄతని ంటర్జతనానిన భర్జంత కొటేొచేచటే ఎత్తచూపుతంది. కుటంబానికి దూయంగా వననది లాలక, ఆలా దేశం కాని దేశంలో రాయి ర్జసరాల భధమ, రాయి జనం భధమ, రాయి భాష భధమ ఄనునితమం ఏకాకి జీవితం గడవలస రావడం ఄతనిలో మాతృభూమి యష్యమ టొ అపేక్షను ఈధృతం చేసుతంది. ఈననటేండి ఄతణ్ణి ఏదో సృజనావేశం పూనుతంది. ఄకకడే పేవ్ మంట మీద లారుొ చేస్తత యష్యమ మీద ఒ కవిత ఄలొడం ప్రాయంభిస్తతడు. ఄదృషేం కొదీద ఄపుడే, పొదుదనన పైవ్యటాలో ఄద్దదకు దిగిన లోరంజ్ దంతలొో భాయమ మాయగర్గటా లోరంజ్ ఏదో ని మీద వీథి తలుపు తెరుసుతంది. ఄతనికి గదిలోకి దార్జ దొరుకుతంది. అ రాత్రి తెలవ్యరూొ ే లొకని కవిత పూర్జత చేస్తతడు. రోజులు గడుస్తతయి. ఫియొదొర కవితల పుసతకం “పొయెమ్స” మాత్రం ఎవర్జ దృషే్న్న అకటేకోలేకపోతంది. దానిపై ప్రశంస మాట ఄటంచి దాని ప్రసకిత కూడా ఏ త్రికలోనూ రాదు (క త్రికలో చినన ప్రస్తతవన వచిచనా ఄందులో ఈదహర్జంచిన కక కవితా బమంకయమైన ఄచుచతపుతో వంటంది). ఄచుచ వేయించిన ఐదొందల ప్రతలొోనూ నాలుగొందల పైచిలుకు పుసతక ంపిణ్ణదారు కొటేంలోనే భగిగపోతూంటాయి. ఫియొదొర మాత్రం ఇ నిరాశను గతంలోకి నెటిే రాస్తతనే వంటాడు. ఇ సంవతసయం

15

శయతాకలంలో ఄతను భరో స్తహతీగోషే్కి హాజయవతాడు. ఆందులో భాగంగా ఒ యచయిత తన తాత్తి క నాటకం కదానిన ఄందర్జ చదివి వినిపిస్తతడు. దాని భావే ంటననది ఎవర్జ బోధడదు. ఄందరూ లోలోల విసుకుకంటారు. నాటక ఠనం ఄయిన తరాుత ఄకకడి ఄత్థులొో క లామరు ఫియొదొర కు క ఄనువ్యదపు అపర గుర్జంచి చెపాతడు. తన లావ్యదేవీలకు సంఫంధించి కొనిన త్రాలను జయభన్ లోకి ఄనువదించి పెటాేలన్న, ఆటిక ఇ నిలో వనన క ఄమాభయికి స్తమడాలన్న ఄడుగుతాడు. ఫియొదొర ఄటికి సరేనంటాడు. ఇ గోషే్కి హాజరైన అహూతలొో కొంచెయెవ్ ఄనే క యువకవి కూడా వంటాడు. ఫియొదొర ఆతని కవితాునిన బాగా ఄభిమానిస్తతడు. ఆతణ్ణి తనకు పోటీదారుగా భావించి కాసత ఄస్తమడుతూంటాడు కూడా. ఆదదర్జ ఆటివయకూ ర్జచమం మాత్రం వండదు. ఇ గోషే్ ముగిసన తరాుత తొలస్తర్జ ఆదదరూ కలస ఆళ్ళకు నడక మొదలుపెడాతరు. దార్జలో యషమన్ స్తహతమం గుర్జంచి లాలా భావ్వదేుగాలతో చర్జచంచుకుంటారు. కాన్న సంభాషణ పూయతయామకా భనకు తెలుసుతంది: ఄదంతా కలతభన్న, వ్యసతవంలో వ్యర్జ భధమ ఄలాంటి సంభాషణ జయగనేలేదన్న, కొంచెయెవ్ తో ఄలా మాటాొడాలనన అశ ఎపుడూ తీయని ఫియొదొర తన ఇ నవలలో ఆలా కలత సంభాషణ ఆర్జకించడం దాురా అ అశ తీరుచకుంటనానడన్నను. దీంతో మొదటి ఄధామమం ముగుసుతంది.

ఆదే సంవతసయం డిసంఫరులో క్రిస భస ండుగకు ఫియొదొర తలొ, మూడేళ్ళ ఎడబాట తరాుత, ఄతణ్ణ ిచూడటానికి పార్జస నుంచి వసుతంది. ఆదదర్జలో ఎవరూ ఫమటికి ఏమీ చెపుకోకపోయినా, ఇ కలయిక అమలో బయత జాాకాలీన, ఄతనిలో తండ్రి జాాకాలీన త్యగదోడుతంది. లానానళ్ళ తరాుత తలొ స్తమీమమూ, ఇ భధ్యమ భరోస్తర్జ చదువతనన పుష్కన్ వచనమూ కలస ఫియొదొర లో క సృజనాతభక ప్రేయణను కలగిస్తతయి. ఄతనికి తండ్రి జీవితానిన గుర్జంచి రాయాలనన అలోచన కలుగుతంది. తలొ రండు వ్యరాలుండి పార్జస త్ర్జగి వెళ్ళపోయాక, ఇ యచనకు కావ్యలసన ముడి సమాలారాననంతా స్నకర్జంచటం మొదలుపెడాతడు. ఈతతయంలో ఇ నియిమం చెపితే తలొ కూడా ప్రోతసహసుతంది; కాన్న తండ్రి ఄనే భభకారానిన విడిచిపెటిే రామభంటంది. సమాలారానిన స్నకర్జంచడంలో కొనిన నెలలు గడిపిన తరాుత, భరుసటి సంవతసయం (1927) జూన్ లో, రామటం ప్రాయంభిస్తతడు. మొదట తండ్రితో తన బాలామనుబవ్యలూ, అమన ఫలమైన వమకితతుం, స్వతాకోకచిలుకల ఄధమమనం టొ అమన తనలో కలగించిన అసకుతలను గుర్జంచి రాస్తతడు. తరాుత, తండ్రి ర్జశోధనా యాత్రలన ఄక్షరాలొో అవిషకర్జంచటం మొదలుపెడతాడు. తూరు సైబీర్జయా మొదలుకొని, శ్చచభ చైనా, గోబీ యెడార్జ, భంగోలయా, టిబ్బట ల మీదుగా అమన చేసన యాత్రలన పుష్కన్ శైలని తలపించే సటిక సుచిమైన వచనంతో వర్జిస్తతడు. ఫియొదొర కు సంఫంధించినంతవయకూ ఇ యచన సృజనయంగా మాత్రే కాదు, భరోలా కూడా ఄకకయకొసుతంది. ఫియొదొర తండ్రి యాభైయెనికిదేళ్ళ తన జీవితంలో ఆయవైయ్యళ్ళకు పైగా కాలానిన ఆలా ర్జశోధనా యాత్రలొోనే గడుపుతాడు. కాఫటిే అమన జీవితచర్జత్ర రామటభంట్ట దాదాపు అమన చేసన యాత్రల ట్రావెలాగ లాంటిది రామటే .

16

జనసమూహాల ఉరుకురుగులకూ, ఆరుకు ర్జధులకూ ఄతీతంగా విశృంఖ్లమైన ప్రకృత్ భధమ తన తండ్రి అసయా యావతూత చేసన ఇ యాత్రలన ఄక్షర్గకర్జంచగలగాడంట్ట, ఫియొదొర ప్రసుతతం తనను అవర్జంచుకుని వనన ఆరుకు బ్బర్జొన్ వ్యతావయణానునంచీ కన్నసం మానసకంగానే ఄయినా విముకిత పొందగలగాడననమాట్ట. ఄందుక, నిజానికి తండ్రితో కలస తాను సుయానా ఎపుడూ ఏ యాత్రలోనూ పాలొగనకపోయినా, ఆలా జీవితచర్జత్ర రాస్న మిషతో కన్నసం ఉహలొో ఐనా అమనకు తోడుగా భధమఅసయా మొతతం చుటేబ్బట్టే ఄవకాశనిన వినియోగించుకుంటాడు. ఄయితే ఎంతో ఈతాసహంతో మొదలుపెటిేన ఇ యచన చివయకు ఏ యమవస్తనాని చేయని వృథా కసయతతగానే మిగిలపోతంది. తన కలనాశకితని ఎంత ఄవధుల ే యకు నెటిేనా ఄది అయా ప్రదేశలతో తన తండ్రికునన ప్రతమక్షానుబవ్యనికి స్తటి రాలేకపోతోందనిపిసుతంది. తండ్రే గనుక ఫత్కి వంట్ట, తన ప్రమతనంలో ఇ కృత్రిభతాునిన హర్జషంచేవ్యడు కాదేమోననిపిసుతంది. తండ్రి జీవనభయణాల టొ ఄనిశ్చచత్ కూడా భరో ఄడడంకిగా నిలుసుతంది. సర్జగాగ ఄపుడే గది ఖ్యళ్ళ చేయాలసన ఄగతమం కూడా కలగడంతో, ఆక ఇ యచనా ప్రమతాననిన పూర్జతగా వియమించుకుంటాడు. ఫియొదొర కి గది వెత్కిపెటేడంలో ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక భాయమ సహామడుతంది. అమ దాురా క యషమన్ కుటంఫం తభ ఆంట్లొ క గది ఄద్దదకిసుతనానయనన సంగత్ తెలుసుతంది. మొదట ఫదదకించినా, చివయకు అమ ఫలవంతం మీద ఇ గది చూడటానికి వెళాతడు. అ సభమంలో మజమాని త మిగతా కుటంఫం ఎవరూ ఆంట్లొ వండరు. మొదట్లొ మజమాని ఄత్ చొయవ్య, గది ఄభర్జకా ఄతని లో కాసత ఄయిషేత కలగిస్తతయి. కాన్న ఒ లోల గది తలుపు తెర్జచినపుడు క్షణమాత్రం కుర్గచ మీద అరేస కనిపించిన ఒ న్నలం గౌను ఄతణ్ణి ఎందుకో అకర్జషసుతంది. 1928 ఏప్రిల్ లో కొతత గదిలో వచిచ చేయతాడు

కొతతగదిలో చేర్జన రణి్ణలొ తరాుత (జూలలో) ఫియొదొర ఒ రోజు నిద్ర లేవడంతో మూడో ఄధామమం ప్రాయంబభవతంది. ఄతని గదినానుకుని ఈనన బాత్రూమ్ లో ఆంటి మజమాని కూతరు గొంతపుకికలసుతనన చపుడు ఄతణ్ణి ే లొకలుపుతంది. లేచిందే తడవ సగరట వెలగించి కక మీదే స్తగిలఫడి ఒ కవిత రామటానికి ఈక్రమిస్తతడు. ఇ కవిత ఎవర్జన ఈదేదశ్చంచి రాసుతనానడో భనకింకా తెలమదు. దాని వసుతవ ప్రేభ ఄన్న, ఄతనిలా ప్రేభ కవిత రాస దాదాపు దేళ్ళపైనే ఄయిందన్న మాత్రం తెలుసుతంది. ఄంట్ట రండు - మూడు ఄధామయాల భధమ భనకు తెలమకుండా గడచిన రణి్ణలొ ఖ్యళ్ళలోనే భన హీరో ఎవర్జతోనో ప్రేభలో డిపోయాడననమాట. ఄంతేకాదు, ఄతన్న భధమ రాత్రుళ్ళళ ఇ ఄజాాత ప్రేమసతో కలస బ్బర్జొన్ నగయ వీధులొో చకకరుొ కొడుతనానడని, అమ కూడా ఄతనిలానే జీవితానిన లౌకిక లంటాలొో గాక కలలొోనూ, ప్రేభలోనూ కొలచేదన్న ఇ కవిత దాురా తెలుసుతంది (చుటూే వచనంలో వచనంలా చకకగా దిగిపోయిన కవిత). ఆకకడ కథనానిన కాస్నపు అపి ఫియొదొర తనకు బాలమంలో కవితుం టొ ఄనుయకిత ఎలా మొదలయిందీ, ఄటి నుండి యిటి వయకూ తన కవితుం ఏ తీరున ర్జణత్ చెందిందీ వివర్జస్తతడు. భధామహనభయామక కవిత రాస్న ప్రమతనం సగంలో అపి, రోజూలాగే ఆంటి

17

మజమాని కుటంఫంతో (బయత, భాయమ, కూతరు) కలస భోజనానికి కూరుచంటాడు. డైనింగ ట్టక్ల్ దగగయ కూతరు తండ్రితో పెడసయంగా ప్రవర్జతంచడం గభనిస్తతం. భోజనానంతయం ఫియొదొర తన టూమషనొు చెపుకునే ని మీద ఫమటకు వెళ్తాడు. ఇ టూమషనొ భధమ కాసత విరాభం దొర్జకితే ఒ యషమన్ పుసతకాల ష్యపుకి వెళ్తాడు. ఄకకడో చెస త్రికలో యషమన్ స్తహతీ విభయశకుడూ, స్తభమవ్యదీ ఄయిన నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక పై డిన క వ్యమసం ఄతణ్ణి అకర్జషసుతంది. (ఇ నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక, మొదట్లొ ప్రస్తతవించిన ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక పేరు కట్ట ఄవడం తపించి వేరే ఏ సంఫంధ బాంధవ్యమలూ లేవ. కరు లార్జత్రక వమకిత, భరొకరు కాలనిక పాత్ర.) ఫియొదొర అ త్రికను వెంట తెచుచకుని గదికి త్ర్జగి వస్తతడు. ఄందులో వనన చెస జల్స ఄన్నన పూర్జత చేస్నసర్జకి చీకటి డుతంది. ప్రేమసని కలస్న సభమం అసననభయింది. రోజూ తాము ఄలవ్యటగా కలుసుకునే రైలేు బ్రిడిి దగగయకు వెళ్ళళనిలఫడతాడు. భళ్ళళ ఆకకడ వచనం భనం అనవ్యలు ట్టేలోగానే కవితగా మార్జపోతంది. పొదుదనన ఄతను కక మీద డుకుని కుస్వత టిేన కవిత ఆపుడు పూయతవతంది. త్ననగా ఇ కవితలోంచి నడిచి వచిచనటే భన ముందుకు నడిచి వసుతంది ఄతని ప్రేమస జనా. నిజానికి ఇ ఄధామమంలో ఆదివయకూ రండుస్తరుొ ప్రస్తతవించిన ఆంటి మజమాని కూతరు ఎవరో కాదు, జనానే. కాన్న అమను ఆలా కవిత దాురా ఄందంగా భన ముందుకు తీసుకురావడం కోసం ఫియొదొర అమ పేరు ఎకకడా ప్రస్తతవించకుండా జాగ్రతత డతాడు. ఇ ఄధామమే కాదు, నవల ప్రాయంబం నుంచీ అమ ఄతని దర్జదాపులొోనే తలాచడుతోందన్న, ఄంతకుముందు రండుమూడు సందరాబలొో ఄతని కి దాదాపు ర్జచమభయ్యమంత చేరువగా వచిచందన్న, ఄతనే తెలమక అ ఄవకాశలన జాయవిడుచుకునానడన్న భనకు తరాుత ఄయథభవతంది. (ఈదాహయణకు: ఫియొదొర పాత గదికి పైవ్యటాలో ఄద్దదకుండే లోరంజ్ దంతలు జనాకు తెలుసు. మాయగర్గటా లోరంజ్ ను కలవడానికి అమ తయచూ ఄకకడకు వచేచది. ఫియొదొర కు ఇ కుటంఫంతో ర్జచమం చేసుకునే ఄవకాశం కమారు కలగినా–తదాురా జనాతో ర్జచమభయ్యమ వీలునాన–ఄతని ఄనాసకిత కాయణంగా అ ఄవకాశం తపిపోతంది. ఄలాగే క స్తహతీగోషే్లో ఄతనికి క లామర అపర చేసన ఄనువ్యదం ని కూడా ఄతణ్ణి, జనాని కలపి వండేదే. ఄతను ఇ ఄనువ్యదంలో స్తమడాలసన ఄమాభయి జనానే. ఇ ఄవకాశం కూడా ఄతని ఄలసతుం వలొ, అ లామరు టొ ఄతనికునన ఄయిషేత వలాొ వృథాగా పోతంది.) ఆకకడ కథనానిన అపి తభ తొల ర్జచమం ఎలా జర్జగిందీ, జనా పూయు వృతాతంతం ఏమిటీ, కుటంఫ నేథమం ఏమిటీ భనకు వివర్జస్తతడు ఫియొదొర. ఆదంతా ఄయిన తరాుత భళ్ళళ రైలేుబ్రిడిి దగగయ మథాతథంగా ఫియొదొర, జనాల సనినవేశం కొనస్తగుతంది. జనా తన అఫీసున్న, ళ్ళళ హూనం చేసోతనన టైపిసేు ఈదోమగాన్నన, ఆంటి దగగయ చికాకు ర్జసథత్న్న తలచుకుని విసుకుకంటంది. (ఆంట్లొ వనన వమకిత జనా ఄసలు తండ్రి కాదు; అమ ఄసలు తండ్రి చనిపోయాక తలొ ఆతణ్ణి పెళ్ళళ చేసుకుంటంది; ఇ సవత్ తండ్రి జనాకూ ఄససలు డదు.) ఫియొదొర తనవంతగా పొదుదటినంచీ అమకో కవిత రాయాలని తాను

18

డుతనన ప్రయాస గుర్జంచి చెపాతడు. అమ చికాకు తొలగిపోతంది. కబ్బరుొ మొదలవతాయి. సంభాషణ చివరొో, ఎపుడోకపుడు నువు ఄందర్గన సంభ్రభంలో ముంచెతేత యచనేదో చేస్తతవని ఄంటంది జనా. తను ప్రసుతతం నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితచర్జత్ర రాదాదభనుకుంటనాననూ ఄంటాడు ఫియొదొర. ఄపుడు ఄలా ఄనడం సయదాక ఄంటాడు. కాన్న కొనిన రోజుల తరాుత ఄదే చెస త్రికలో చెర్జనషెవ్ స్వక మీద భరో అర్జేకల్ చూస్తకా ఄతనిలో అసకిత మొదలవతంది. గ్రంథాలమం నుంచి చెర్జనషెవ్ స్వక యచనలన్నన తెచుచకుని చదువతాడు. ఆలాంటి నిభనస్తథయి తాత్తి కత, స్తహతమం టొ చతాుయపు సదాధంతాలూ, చవకయకం శైలీ ఈనన వమకిత యషమన్ స్తహతామనిన ఄంతగా ఎలా ప్రభావితం చేమగలగాడో ఄతనికి ఄయథం కాదు. ఄతనిలో క బవిషమ యచనకు రూం ఏయడుతూ వసుతంది. ఒ స్తహతీగోషే్లో కరు ఫియొదొర ని “ప్రతేమకించి చెర్జనషెవ్ స్వక గుర్జంచే రాయాలనుకోవడానికి కాయణే మి”టని ఄడుగుతారు. ఄతను “యుదధ సనానహం” (ఫైర్జంగ ప్రాేస) ఄని సమాధానమిస్తతడు. క నెలపాట కషేడి పుసతకం పూర్జత చేస్తతడు. ఄననట్టే ఇ యచనలో విధుంసం పాలు కాసత ఎకుకవే వంటంది. నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక నభభకాలన తాత్తి కభూమికనూ వినాశకయంగా ముకకలు చేస్తత, ఄతని వమకితతాునిన జీవితాన్నన ర్జహాస్తసదంగా తేలుస్తత, ఄతని స్తహతీ సదాధంతాలన యచనలీన ఎండగడుతూ రాస్తతడు. లాలాభంది యషమనొు గొ సంసకయతగా తలచుకునే వమత, స్తక్షాతూత లనిన్ కు అరాధమ యచయితా ఄయిన నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక గుర్జంచి ఆలా రామడం ఎవర్జ నచచదు. ప్రచుయణకయతలు త్యసకర్జస్తతరు. చివయకు జనానే తను దాచుకునన సంత డబ్బఫకి చేఫదుళ్ళళ కలపి ప్రచుయణకయ్యమ ఖ్రుచ కూడబ్బటేడానికి ప్రమత్నసుతంది. ఄయినా ఄదీ సర్జపోదు. ఎటేకలకు గతంలో ఒ స్తహతీ గోషే్లో ర్జచమమైన క యచయిత (ఄకకడ తన తాత్తి క నాటకం చదివి ఄందర్జ విసుగెత్తంచినతను) ఫియొదొర కు స్తమడతాడు. తనకు తెలసన ప్రచుయణకయతకి ఄతణ్ణి సఫాయసు చేస్తతడు. ఇ ప్రచుయణకయతకి పుసతకపు ఆత్వృతతం టొ ఏ మాత్రం ఄవగాహన లేకపోవటంతో ప్రచుర్జంచడానికి సులబంగానే ఄంగ్లకర్జస్తతడు. 1929 ఇసేర ండకిక (ఄంట్ట ఫహుశ మార్జచ నెలలో) ఇ పుసతకం విడుదలవతంది.

ఫియొదొర రాసన ఇ “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక” పుసతకే నాలుగో ఄధామమం. నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక (1828 - 1889) యష్యమకి చెందిన స్తభమవ్యది, భౌత్కవ్యద (మటీర్జమలసేు) తతతివేతత, స్తహతీ విభయశకుడూ, నవలా యచయిత. యషమన్ స్తహతీ యంయ ఈతకృషేస్తథయినందుకునన కాలానికి చెందినవ్యడు; దర్జమిలా ప్రాయంబమైన ఈదమభ స్తహతామనికి అదుమడు; టాల్ సే్తయి, దాసతయెవ్ స్వక, తరగనెవ్ మొదలన జగత్రరసదధ యచయితలకు సభకాలీనుడు; ప్రముఖ్ త్రిక “ద కాంటంయర్గ”కి సంపాదకునిగా ఇ యచయితలందర్జ గౌయవ విధ్యమతలీన ఄందుకుననవ్యడు. స్తభమవ్యద సదాధంతకయత కాయల్ మారక్ ఄతణ్ణి “బూరుివ్యల అర్జథక విధానాలొోని దివ్యలాకోరుతనానిన నిపుణమైన ర్గత్లో ఫమటపెటిేన గొ యషమన్ ండితడూ, విభయశకుడూ” ఄని పొగిడాడు. సోవియెట యష్యమ నిరాభణకయత లనిన్ ఄతణ్ణి “యాబమమవ దశకం నుంచి తాను భయణ్ణంచేవయకూ భౌత్కవ్యదం

19

యొకక తాత్తిక స్తథయినే ఄవిచిిననంగా ఄంటిపెటేకుని నిలఫడగలగిన క కక గొ యచయిత” ఄంటూ కొనియాడాడు. చెర్జనషెవ్ స్వక ప్రసదధ నవల “వ్యట ట డూ” లాలాభంది విొవకారులకు ప్రేయణనిచిచంది. గుడిడయెడిడ రేషనాలటీ విషమంలో ఄయాన్ రాండ్ కథానామకుడు జాన్ గాల్ే తో పోలచదగిన ఇ నవల హీరో యఖ్భతోవ్ ను ఄట్లొ లాలాభంది విొవకారులు ఄనుకర్జంచేందుకు ప్రమత్నంచేవ్యరు. లనిన్ ఐతే దీనిన తన జీవితానేన మారేచసన నవలగా చెపుకునానడు. ఇ ప్రాశసతూభంతా క పాయశిం కాగా ఫియొదొర భరో పారాశినిన భన ముందుంచుతాడు. ఄతని ఄభిప్రామం ప్రకాయం పుష్కన్, గొగోల్ లతో ప్రాయంబమైన స్తటిలేని యషమన్ స్తహతీ యంయ దర్జమిలా భ్రషుే టిేపోవటానికి గల ఄనేక కాయణాలొో చెర్జనషెవ్ స్వక కూడా కడు. స్తహతామనికి సుతంత్రంగా ఏ విలువ్య లేదన్న; ఄది రాజమ, స్తమాజక, లార్జత్రకావసరాలకు లాకిర్గ చేస్న బానిసగా, ఈదమమాల దఘటేనలన మోస్న వంతెనగా మాత్రే ఄకకయకు రాగలదన్న ఄతని విశుసం. స్తహతామనికి సంఫంధించి ఄతని వ్యమఖ్యమనాలు భచుచకు కొనిన ఆలా వనానయి: “రాజమ స్తహతమం మాత్రే ఄతమంత ఈతకృషేమైన స్తహతమం”, ‚ఏదో క సైదాధంత్క ధోయణ్ణకి చెలకతెతగా నిచేమడం త స్తహతామనికి సుతంత్రంగా భనుగడ లేదు”, ‚లార్జత్రకోదమమాల ఈధృత్ పలతంగా భన చుటూే స్తధమమౌతనన స్తపలామల టొ స్తనుభూత్తో సందించని యచయిత ఎటిే ర్జసథతలొోనూ ఏ గొ యచననూ సృజంచబోడు. ఎందుకంట్ట కవలం సందయమే లక్షూంగా సృజంచిన ఏ కళ్న్న చర్జత్ర టిేంచుకోదు”. ఆలాంటి సదాధంతాల దనునతో ఄట్లొ యష్యమలో ప్రయోజనాతభక స్తహతమం, ఈదమభ స్తహతామల పేర్జట రోగిషే్ స్తహతమం (ఆపుడెవర్జ గురుతలేని స్తహతమం) కలరాలా వ్యమపించి నిజమైన కళ్ని చంపేసంది. ఄభ్యమదమభావ్యలూ, స్తమాజక దృకథం, ఈదమభ స్తపర్జత వగైరా “విత్రమైన” అదరాశలుంట్ట లాలు కలనాశకిత వనాన లేకపోయినా కలం టిే కెలకమవచుచననుకునే బాత యచయితలు పెచుచమీర్జపోయారు. ఇ కామదొలుచు పురుగుల ధాటికి ఆంకా కాసోత కూసోత స్తయం వనన స్తహతీపలాలన్నన కూడా క్రే ణా కమిల రాలపోస్తగాయి. దీనికి తరాుతతరాుత లనిన్, సే్తలనొ దాష్టేకం కూడా తోడవటంతో పుష్కన్ నుండి చెఖ్యవ్ వయకూ ఄదిుతీమమైన వైబవంతో స్తగిన యషమన్ స్తహతీ యంయ రానురానూ వటిేపోయి చివయకు శశుతంగా చచిచపోయింది. యషమన్ స్తహతామనిన ఇ తీరున ప్రభావితం చేసన చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితం కూడా ఏభంత మరుగైన ంథాలో స్తగలేదు. క క్రైసతవ భత పూజార్జ కొడుకైన చెర్జనషెవ్ స్వక తరాుతతరాుత ఈపాధామయునిగా, త్రికా సంపాదకునిగా, సదాధంతకయతగా కోకమటూే ఎదిగాడు. ఆతని ఄభ్యమదమ భావ్యలు విసతర్జంచి ఄందర్జ గుర్జతంపూ పొందేకొదీద జార చక్రవర్జతకి ఆతని ప్రభావం టొ బమం టేకుంది. రాజమ వమత్రేక కాయమకలాపాలు స్తగిసుతనానడంటూ తపుడు నేయం మోపి సైబీర్జయాకు ప్రవ్యసం ంపించేస్తరు. తన ఄయవయ్యమళ్ళ జీవితంలో చివర్జ ఆయవయ్యమళ్ళ కాలానిన ఄకకడే గడిపాడు. ఇ శ్చక్షాకాలం పూయతయ్యసర్జక దాదాపు ఄందరూ ఄతణ్ణి భర్జచపోయారు, ఄతని గత విఖ్యమత్ భరుగునడిపోయింది. శ్చక్ష పూయతయి త్ర్జగి వలాచక, ఎకకడైతే ఄందర్జ గుర్జతంపూ పొంది

20

ఄందర్జ భనననా ఄందుకునానడో ఄకకడే ఄనాభకుడిగా భృత్ చెందాడు. చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితం ఆలా ముగిమడానికి ఄతని తాత్తిక విశుస్తలే కాయణం ఄని నిరూపించేందుకు ప్రమత్నస్తతడు ఫియొదొర. జీవితచర్జత్ర ఄంతా ఎదేదవ్య గానే స్తగినటి ఎకకడా ఊజువలు చూపించకుండా గుడిడగా తూలనాడే ప్రమతనం చేమడు. చెర్జనషెవ్ స్వక కాలనిక యచనలొోంచీ, డైర్గలొోంచీ, ఄతని తతతిశస్త్ర గ్రంథాలొోంచీ ఉటంకిస్తతనే రాస్తతడు. చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితం ఏ మటీర్జమలసేు భావ్యలన పునాదిగా చేసుకుని నిలఫడిందో, ముందు అ మటీర్జమలసేు తాత్తి కత మోకాళ్ళళ వియగొగడతాడు; ఄది ఎంత డొలొనైనదో భనకు నిరూపిస్తతడు. ఇ మటీర్జమలజం కాయణంగానే చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితం నిలువనా కుకూలందని ఄనామదేశంగా స్తచిస్తతడు. ఆలాంటి ఄవకతవక భనిష్ ప్రత్పాదించిన తాత్తిక సదాధంతాల టొ ఎవరూ శ్రదధ చూపించనకకరేొదన్న, ఆలాంటి పేలవమైన తాత్తి క భూమిక గల భనిష్ కటిేన స్తహతీయమైన ఄంచనాలన ఎవరూ ర్జగణనలోకి తీసుకోనకకరేొదన్న తేలచ చెపుతందీ పుసతకం. ఫియొదొర ఆదివయకూ తన తండ్రి జీవితచర్జత్రను పుష్కన్ ప్రేయణతో రామటానికి ప్రమత్నస్నత, చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితచర్జత్రను గొగోల్ ప్రేయణతో, ఄతని చురుకుకభనిపించే వమంగామతభక శైలని అదయశంగా తీసుకుని రాస్తతడు.

ఐదో ఄధామమంలో జయగడమైతే లాలా జరుగుతంది గాన్న, చెపుకునేందుకమీ పెదదగా ఈండదు. ఆంతకుముందు నాలుగు ఄధామయాలొోనూ ఄగభమగోచయంగా స్తగిపోతూననటేనిపించిన దారులన్నన క్రభంగా ఆకకడో కొలకిక వస్తతయి. గత మూడేళ్ళ జీవితమూ ఫియొదొర ఎదుట తరాుత్ యచనకు క ఆత్వృతాతనిన తెచిచ నిలుపుతంది. ఇ యచన వైపు ఄతణ్ణి పుర్జకొలన ప్రేయణలే ఇ ఄధామయానికి అయువటే. ఄతని పుసతకం “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక”పై వివిధ త్రికలొో వచిచన సమీక్షలతో ఇ ఄధామమం ప్రాయంబభవతంది. ఄతను ఄభిమానించే కవి కొంచెయెవ్ రాసన కక సమీక్ష తపించి, మిగతా సమీక్షలన్నన పుసతకానిన తెగుడుతూనే వంటాయి. కాన్న ఆవన్నన కలస పుసతకంపై జనంలో అసకిత పెర్జగేలా చేస్తతయి. పుసతకం బాగా ఄముభడుపోతంది. ఄతని పేరు దుగుర్జ నోళ్ళలోనూ లుకుతంది. ఆదిలావండగా, పుసతకం విడుదలవడానికి కొనానళ్ళ క్రితే ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక ఄసుసతతతో భంచం డతాడు. గత మూడేళ్ళలోనూ భర్గ వికటించిన కొడుకు-ప్రేతాతభ-భ్రభ ఄతణ్ణ ి క్రభంగా లావకు చేరువ చేసుతంది. ఫియొదొర ఄతణ్ణి చూడటానికి వెళాతడు. ససలన యచయితకు తన కథలు ఆతరుల కథలేమో ఄననంత నిర్జుకాయంగా చెగల ప్రజాతో పాటూ, ఆతరుల కథలన తన కథలే ఄననంత భభకాయంతో ఄకుకన చేరుచకోగల సహానుభూతీ ఈండాల. ఫియొదొర ఇ నవలలో లాలమారుొ ఆతరుల కథలన తనవిగా చేసుకుని చెటం భనం చూస్తతం. ఆకకడ కూడా ఄలాగే, భయణశమమపై లావకు స్తుగతం లకందుకు సమామతతమౌతనన ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక అలోచనలు ఏ ర్గత్న స్తగుతూండి ఈంటాయో ఉహంచి భన ముందు రుస్తతడు. ఫియొదొర రాభర్జశంచిన భరానడే చెర్జనషెవ్ స్వక ప్రాణం విడుస్తతడు. ఄంతమక్రిమలకు హాజరై వస్తతనన ఫియొదొర ని తోటి యచయిత కడు లకర్జస్తతడు. ఇ యచయిత ఄతనితో పాటూ జయభన్నలోని ప్రవ్యస

21

యషమన్ యచయితల సంఘంలో సభ్యమడు. వచేచ నెల జయగబోయ్య ఎనినకలొో ఫియొదొర కూడా పేర్జచిచతీరాలని త్తడి తెస్తతడు. ఄతనికి ఆషేం ఈండదు. ఄతనికి సంఫంధించినంతవయకూ స్తహతీవ్యమసంగభంట్ట తన గది ఏకాంతంలో ఉహలీన ఄక్షరాలీన సభనుమరుస్తత తాను కలంతో కాగితంపై చేస్న కసయతత మాత్రే . దానికి ఆలా ఏ గుంపు ధోయణులోతనూ, ఏ స్తమూహక తంతలోతనూ సంఫంధం లేదు. కాఫటిే భరామదగానే ఇ ప్రత్పాదన త్యసకర్జస్తతడు. ఄయితే సంఘంలో ఄతనూ ఒ సభ్యమడు కావటం మూలాన తరాుత్ నెల సమావేశనికి మొకుకఫడిగా హాజయవతాడు. సమావేశం మొదలంది మొదలు, సభ్యమల భధమ నిధులేవ్వ దార్జ భళాళమనన విషమం మీద గొడవ చెలరేగుతంది. చివయకు ఄదో యచయితల సమావేశంలా కాక, త్టూొ శనారాథలతో కూయగామల సంతలా తయాయవతంది. ఆంతోస భహాభాగామని జనాతో తన స్తమంత్రపు సమావేశనిన యదుద చేసుకు భర్గ వలాచనే ఄని విసుకుకంటూ ఫియొదొర ఫమటకు దార్జతీస్తతడు. జనాతో తన ఄనుఫంధానిన ఆంకా ఎనానళ్ళళలా యహసమంగా బ్బర్జొన్ వీధులకు ఄంకితమివ్యులో, ఄసలు తామిరువర్జ జంటగా క బవిషమతత వందో లేదో ఄనన ఄనిశ్చచతీ ఄనుమానాలు ఄతణ్ణి ఇ భధమ బాగా భథన పెడుతూంటాయి. ఄయితే విధి ఇ విషమంలో కూడా ఄతని అశలకు ఄనుకూలంగానే ఒట్టసుతంది. జనా సవత్తండ్రికి ఈననటేండి డెనాభరక ఫదిలీ ఄవతంది. భరో రండునెలల తరాుత ఄకకడికి వెళాళల. ముందు తనూ భారామ ఄకకడికి వెళ్ళళ సథయడేటూే, జనాకు ఄకకడో ఈదోమగం చూస పెటాేకా అమ కూడా వెనక వచేచస్నట ేప్రణాళ్ళక సదధం చేస్తతడు. కాని జనా భనసులో వేరే ప్రణాళ్ళక వంటంది. పైకి చెదు గాన్న, అమ ఫియొదొర తో పాట్ట బ్బరొ్జన్ లో ఈండిపోవ్యలని నిశచయించుకుంటంది. వస్నత ఄన్నన కటేగటేకు వస్తతమననటే ఇ ఄనుకోని మారు వలొ ఫియొదొర కి భరో ఄదృషేం కూడా కలసవసుతంది. జనా తలొదండ్రులు వెళ్ళపోయాకా అ ఆలొు క నెల వయకూ ఖ్యళ్ళగానే వండబోతోంది. ఄంట్ట క పూర్జత నెల జనాతో ఏ హదుదలూ, ఄయభర్జకలూ లేని స్తనినహతమం; ఄట పిభభట శశుతమైన ఄనుఫంధం. దీంతో ఆక ఄతను రండునెలలూ ఎపుడు పూయతవతాయా ఄని అత్రుతతో ఎదురు చూసుతంటాడు. కప్రకక ఆలా జనాతో బవిషమతత కాకగా ఖ్యమమైపోవడం, భరోప్రకక “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక” పుసతకం బాగా పేరు తెచుచకుని యచయితగా తాను కోరుకునన గుర్జతంపు లభించడంతో ప్రసుతతం ఄతని జీవితం డుడకు లంగరేసన ఒడలా ప్రశంతమైన నిశచలతాునిన సంతర్జంచుకుంటంది. ఄతను ఇ నిలకడను పూర్జతగా అస్తుదిస్తతడు. ఇ భధమ తయచూ బ్బర్జనొ్ పొలే యలొోని గ్రునె వ్యల్డ ఄనే ఄటవీప్రాంతానికి ష్కారు వెళ్తతంటాడు. పొదదంతా ఄకకడి ఄనుకూలమైన ఎండలో వళ్ళళ మాడబ్బటేకోవడం, భధామహనభంతా ఄకకడి సయసుసలో ఇత కొటిే స్తమంత్రానికి కెపుడో ఆంటికి చేయడం ఄతని దినచయమగా మారుతంది. రండునెలలు ఆట్టే గడిచిపోతాయి. ఎదురుచూసన రోజు దగగయ డుతంది. భరానడు జనా తలొదండ్రులు ఆలొు ఖ్యళ్ళ చేస్తతయనగా, జుల 28న, మధావిధిగా స్తననానికి సయసుస దగగయకు వెళ్తాడు. రోజూలాగే ఇత కొడుతూ ఄవతల డుడకు చేయతాడు. ఄవతల డుడనునన ఄడవిలో ఄతణ్ణి ఎపుడూ ప్రతేమకంగా అకర్జషంచే పెదద గుంట లాంటి ప్రదేశం కటంది. ఆకకడే

22

దాదాపు ఐదేళ్ళ క్రితం యాష్య తపాతో కాలుచకుని అతభహతమ చేసుకుంటాడు. ఇ రోజు దీనిన చూడగానే ఎందుకో ఫియొదొర అలోచనలు యాష్య కుటంఫంపైకి భళ్ళళతాయి. కొడుకు తోపాటూ ఆపుడు బయత కూడా చనిపోవటంతో చెర్జనషెవ్ స్వక భాయమ నగయం విడిచిపెటిే వెళ్ళపోతంది. కొడుకు కథ రాసపెటేభనన అమ వేడికోళ్తళ, వ్యళ్ళ ఆంట్లొ జర్జగిన స్తహతీగోషుేలూ, ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక మానసక వ్యమధీ... ఇ జాాకాలన్నన ఄపుడే యంగు వెలసపోయి తన భనసు మూల గదులొో అచూ కోలోతననటూే ఄనిపిసుతంది ఫియొదొర కి. హఠాతతగా గాబరా కలుగుతంది. తన జీవితంతో ఎంతో పెనవేసుకుపోయిన ఇ జాాకాలన ఆలా కోలోకుండా కాపాడుకోవ్యలనన తన మొదలవతంది. కాపాడుకోవ్యలంట్ట ఏం చేయాల? రాయాల. “ద గిప్టే” నవలకు తొల ప్రేయణ ఆకకడే కలుగుతంది. ఆలా కాస్నపు ఄడవిలో కాలక్షేం చేస్తకా, అకాశం ే ఘావృతభవడంతో ఆంటికెళ్ళపోవ్యలని నిశచయించుకుంటాడు. ఇతకు దిగేముందు ఫటేలు దాచి పెటిేన చోటకి వెళ్తాడు. ఖ్యళ్ళ! ఄవి ఎవరో దొంగిలస్తతరు. తవ్యులూ, షరేూ, ఫాంటొతోపాటూ డబ్బఫలూ, ఆంటి తాళాలూ, పెనిసలూ, జేబ్బరుమాలొాంటి చిలొయ సయంజామా కూడా పోతంది. చివయకు వటిే చెడీడతో వయషంలో తడుస్తత ఫమలేదయతాడు. దార్జలో ఇ వ్యలకానిన చూస పోలీసులు ఄటకాయిస్నత వ్యళ్ళకి సమాధానం కూడా చెపుకోవలస వసుతంది. ఆంటికి చేరేసర్జకి ఆలొంతా కూలీలోత హడావిడిగా వంటంది. భరానటి ప్రయాణానికి ఄపుడే స్తమాను సయదడం ప్రాయంభించేస్తరు జనా తలొదండ్రులు. ఫియొదొర వ్యళ్ళతో కలస చివర్జ భోజనం కానిచిచ, తన గదిలోకి వెళాతడు. తలొకి ఈతతయం రామటం మొదలుపెడతాడు. దానినండా ఄతని అనందే వంటంది. తనలో ఒ కొతత యచన మొలకసుతనన సంగత్ అమతో ంచుకుంటాడు: “నేను ఫహుశ ఒ పాత తయహా నవల రామబోతనానను. ఆందులో విధి, ప్రేభ, మూస పాత్రలూ, సంభాషణలూ, ప్రకృత్వయినలూ ప్రధానంగా ఈంటాయి” ఄని తెలమచేస్తతడు. ఈతతయం పూర్జత చేస, వయషపు రాత్రిని వింటూ, నిద్రకుక్రమిస్తతడు. నిద్రలో క వింత కల వసుతంది: ఏదో ముఖ్మమైన కబ్బరు వచిచదంట్ట తన పాత గదికి వెళాతడు. ఄకకడ ఄతని తండ్రి సజీవంగా కళ్ళముందుకొస్తతడు. ఫియొదొర కు ఈదిుగనతతో మాట పెగలదు. కొడుకు తనపై రాసన యచనకు అమన సంతృపిత వమకతం చేస్తతడు. ఫియొదొర అనందంతో వెకుకతూ సవ్యడై తండ్రి కౌగిలలో దిగిపోతాడు. భరుక్షణం ఈలకిపాటతో తన గదిలో మలకువ వసుతంది. గత మూడేళ్ళ జీవితాన్నన చిత్రిక టిేనటేనన ఇ కల ఫియొదొర రామబోతూనన నవలకు భరో ప్రేయణ ఄవతంది. ఆలా కలతనిద్రతో తెలవ్యరుతంది. అరోజే జనా తలొదండ్రుల డెనాభరక ప్రయాణం. ఄటనంచట త్ననగా స్నేషన్ కి వస్తతనని చెపి, జనా పొదుదనేన (ఫియొదొర లేవకముందే) అఫీసుకు వెళ్ళపోతంది. భారామబయతలదదరూ ముస్తతబై ప్రయాణానికి సదధభయ్యమసర్జకి భధామహనభవతంది. ఫియొదొర టాస పిలవడానికి ఫమటకు వెళాతడు. ఄతను టాసతో వచేచసర్జక ఆదదరూ క్రింద స్తమానుతో సదధంగా ఈంటారు. ఆదదర్గన టాస ఎకికంచి ంపేస్తక, ఇల వేసుకుంటూ, ఆక ఆపుడు జనా తన మాత్రే సంతమైన ఆంట్లొకి ఄడుగుపెట్టేందుకు ఈతాసహంగా మటొకుకతాడు.

23

గుభభందాకా చేరేసర్జకి తాళ్ం వేసునన తలుపు ఄతని ఈతాసహానిన ఎగతాళ్ళ చేసుతంది. ఄపుడు గురొతసుతంది, తన వంత తాళ్ం చెవలన నినననే పారుకలో ఫటేలతోపాటూ పోగొటేకునానడని. ఈస్తరుభంటూ న్నయసంగా మటొ దిగి కిందకు వస్తతడు. జనా అఫీసు నుండి రైలేుస్నేషన్ కి వెళ్ళళ తలొతండ్రులన స్తగనంపి త్ర్జగి వచేచసర్జకి ఎటూ మూడుగంటల పైనే డుతంది. ఆపుడు తభ ఄనుఫంధానికి లభించిన ఇ కొతత స్తుతంత్రమంతో, ఏమైనా చెలొపోయ్య ఇ వెసులుబాటతో, మూడు గంటలు అగడభంట్ట ఄతనికి దుయబయభనిపిసుతంది. ఫససకిక స్నేషన్ కు ఫమలేదయతాడు. భరోప్రకక స్నేషన్ లో జనా రైలు కిటి దగగయ నిలఫడి, తలొ చెపోతనన జాగ్రతతలు విసుగాగ వింటూంటంది. రైలు కదులుతూందనగా గురొతచిచ ఆంటి తాళ్ం చెవలు ఄడుగుతంది. తాళ్ం వేస్తకా వ్యటిని తలుపు సందులోంచి లోలక గియవ్యట్టస్తనన్న, ప్రసుతతానికి ఫియొదొర దగగరునన తాళ్ం చెవలోత సరుదకొభభన్న చెపుతంది తలొ. ఆదదరూ చేతలూపుతూండగా రైలు వెళ్ళపోతంది. జనా ఫమటకు వసుతంది. ఫియొదొర ఫమట్ట అమకోసం ఎదురు చూస్తతంటాడు. అమ రుగు, ఄతను బారాొ చేతలు లాచడం, గాఢమైన కౌగిలంత, ఉపిరాడని ముదుద. ఆదదరూ యసయం పొదువకుంటూ ఫససకుకతారు. తనకు వంటరాదన్న, రాత్రి భోజనం రసేరంట్లొ తదన్న తేలేచసుతంది జనా. ఫసుసలో ఫియొదొర కావిణ్ణి ఎకకడో చూసనటేందనుకుంటాడు. అమ మాయగర్గటా లోరంజ్ ఄని గురుత చేసుతంది జనా. (ఆది ఫియొదొర నవలకు చివర్జ ప్రేయణ.) ఆదదరూ రసేరంట లో చత్కిల డాడకా, ఄపుడపుడే క్రభ క్రభంగా సషేభవతోనన తన నవల అలోచనను అమకు వివర్జస్తతడు ఫియొదొర:

తామిదదర్గన కకటి చేస్నందుకు విధి డడ ప్రయాస్న ఇ నవలకు ప్రధాన ఆత్వృతతం. విధి తన ప్రమతానలు మూడేళ్ళ క్రితే మొదలుపెటిేంది. కాని మొదటి ప్రమతనం కాసత మొయటదీ, అడంఫయమైనదీను. మాయగర్గటా లోరంజ్ దాురా తామిదదర్గన కలస్నటే చేమడానికి పాం మొతతం లోరంజో కుటంబానేన ముటాములొతో సహా ఎతతకొచిచ ఫియొదొర గదికి పైవ్యటాలో భకాం పెటిేంచింది. ఇ థకంలో బొత్తగా సునినతతుం లేకపోయింది. ఄంతా ఄనవసయమైన ఫడాయి! పాం విధికి అ స్తమాను-వేను ఖ్రుచలు కూడా కలసచుచండవ.

‚జాగ్రతత! ఆలా వంకలు పెడితే నొచుచకుని గ స్తధించగలదు,‛ నవుతూ ఄంటంది జనా. ఫియొదొర తన ధోయణ్ణలో చెపుకుంటూ పోతాడు: విధి రండో ప్రమతనం కాసత సులబమైనదీ, ఄనుకునన

పలతానిన ఆవుగలదీను. ఫియొదొర కు డబ్బఫ బాగా ఄవసయమైనపుడు క లామరు ఄతనికి ఄనువ్యదపు అపర ఆలాచడు. ఇ ఄనువ్యదంలో ఄతను కలస నిచేయాలసంది స్తక్షాతూత జనాతోనే. ఆలా విధి ఇ స్తర్జ సరైన ఈపామే నినంది. కాన్న భధమవర్జతని ఎనునకోవడంలో పొయబాట చేసంది. అ లామయంట్ట ఫియొదొర కి డదు; జయభన్ ఄనువ్యదాలంట్ట ఄససలు డదు. ఄలా రండో ప్రమతనమూ విపలమైంది. ఇ బంగపాట తరాుత విధి ఆక విషయానిన తేలగాగ తీసుకోదలుచకోలేదు. ఫియొదొర ని త్ననగా తీసుకొచిచ జనా ఈనన ఆంట్లొనే ప్రవేశపెటాేలనుకుంది. ఇస్తర్జ భధమవర్జతగా, ఎవడో కోన్ కిస్తకగాణ్ణి కాకుండా, ఫియొదొర బాగా ఄభిమానించే

24

ఄలగాిండర చెర్జనషెవ్ స్వక భాయమను ఎనునకుని జాగ్రతతడింది. అమ దగగరుండి పోర్జ భర్గ ఄతణ్ణి ఇ గది చూడటానికి ంపించింది. కాని చివర్జ నిముషంలో చినన పొయబాట దొర్జొపోయింది. గది చూడటానికి వచిచనపుడు ఄతని ముందు సుయానా జనాను తీసుకొచిచ నిలబ్బటాేలసంది పోయి, విధి తన తొందయపాటతనం వలొ–లేదా పీనాసతనం వలొో–అమ సవత్తండ్రిని తీసుకొచిచ నిలబ్బటిేంది. ఇ ఄత్చొయవ భనిష్ వలొ మొతతం థకే లీే కొటేబోయింది. ఫియొదొర గది తీసుకోవడానికి దాదాపు నిరాకర్జంచేమబోయాడు. ఆక ఄపుడు విధికి ఏం చేయాలో పాలుపోక, తన చివర్జ ఄస్త్రంగా జనా న్నలం గౌను నొకదానిన ప్రయోగించింది. దానిన మళ్ళకువగా ఫియొదొర కళ్ళ ఫడేలా చేసంది. ఇ ఄస్త్రం ఎందుకు నిచేసందో, ఎలా నిచేసందో ఄతనికి కూడా తెలీదు. కాన్న ని చేసంది. ఄతనా గది తీసుకోవడానికి ఄంగ్లకర్జంలాడు.

‚ఄది నా గౌను కాదు. నా ఫంధువది. ఏదో కుటిే పెటేభని నాకిచిచంది,‛ ఄంటూ కొతత సంగత్ ఫమటపెడుతంది జనా.

దీంతో ఫియొదొర అశచయమం రండింతలవతంది: “ఆదింకా ఄదుబతమైన తెలవి! ఏం లాకచకమం! సృషే్లోనూ, కళ్లోనూ భనలన ఄతమంత భంత్రముగుధలన చేస్నవి ఆలాంటి మోస్తలే. చూస్తవ్య విధి ఄలొక తొలుత ఎంత బాధమతా యహతమైన అడంఫయంతో మొదల తదకు ఎలాంటి మరుగైన కొసమరుపుతో ముగిసందో! ఆదో భంచి నవలకు ఆత్వృతతం ఄవదూ? వసుతవంట్ట ఆలా వండాల! ఄయితే దీనినంకా బాగా నిర్జభంలాల, తెయలు భరుగెయామల, చుటూే స్తంద్రమైన జీవన సంయంభానిన తెచిచ నింపాల–నా జీవితం, నా యచనా వ్యమసంగానికి సంఫంధించిన ప్రేభలూ, అసకుతలూ... ఄన్నన చుటూే పేరాచల.”

‚సరే కాన్న, ఆదంతా చివయకు ఒ స్వుమచర్జత్ర [అట్లఫయోగ్రఫీ]లా తయారై ఎనోన భంచి ర్జచయాలీన, స్తనినహతామలీన మూకుభభడిగా ఫల తీసుకుంటందనిపించట్టొదూ?‛ ఄంటూ జనా ఄనుమానం వమకతం చేసుతంది.

‚కవేళ్ నేనంతా తారుమారు చేస, కలమబ్బట్టేస,... నా సంత భస్తలాలు కూడా కొనిన జత చేస్తననుకో, ఄపుడేభవతంది? స్వుమచర్జత్రలోని దుమూభధూళ్ళ త ఆకకడ ఏమీ మిగలదు–కాన్న ఎనోన కభన్నమమైన కాష్యయాకాశలకు ముడి సరుకయ్యమది ఆలాంటి దుమూభధూళే. ఄయితే నేను దీనిన ఄపుడే రామను. దీనిన సదధం చేమడానికి లాలా కాలం డుతంది, ఫహుశ సంవతసరాలు... ఄంతకనాన ముందు చేయాలసన నొకటంది. దాల మీద పూర్జత నిమంతృతుం స్తధించేందుకు క ఫ్రెంచ్ తాత్తికుణ్ణ ిఄనువదింలాలనుకుంటనానను. నా “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక”లో దాలంకా ఒట వేమటానికి ప్రమత్నసుతనానయి; వ్యటి చేతలు కట్టేయాల.”

25

‚నువు చెపోతంట్ట ఄదుబతభనిపిసోతంది... నాకు లాలా నచిచంది. చూస్తతండు, నువు ఆదివయకెననడూ లేనేలేని యచయితవవతావ. యష్యమకి బ్బదొధలాచక, నినున కోలోయానే ఄని కుమిలపోయి తీరుతంది... . సరే కాని, నువు ననున ప్రేమిసుతనానవ్వ లేదో చెపు.”

‚నేనిపుడు చెపోతందంతా నిజానికి కయకమైన ప్రేభ ప్రకటనే,‛ ఫియొదొర సమాధానమిస్తతడు. ‚నాకు ఇ ‘కయకమైన’ సర్జపోదు. కోకస్తర్జ న్నతో నేను దారుణంగా ఄసంతృపిత పాలవతానేమో

ఄనిపిసుతంది తెలుస్త! కాన్న మొతతంగా చూస్నత ఄదో పెదద విషమం కాదనుకో. నేను దానిన ఎదురోకవడానికి సదధే !” ఄంటూ కళ్ళళ విపార్జచ నవుతూ జనా కుర్గచ వెనకిక వ్యలుతంది. భోజనమూ కబ్బరూొ కానిచిచ ఆదదరూ ఫమలేదయతారు. బ్బర్జొన్ రాత్రి తేటదనంలో, వీధి వ్యయ నిభభచెటొ జాయ విడుస్తతనన భతత ర్జభళాలన పీలుస్తత, కర్జ స్తంగతమంలో కరు వెచచదనానిన యగులుచకుంటూ, ఆంటివైపు నడుస్తతరు. ఆకకడ పుష్కన్ భహాకావమం “యెవ్ జెన్న నెజన్”లోని చివర్జ దామనిన గురుతకు తెచేచ క కవితతో ఫియొదొర తన ఇ పుసతకానికి వీడోకలు లుకుతాడు. (పుష్కన్ అ కావ్యమనిన తన కథానామకుడు నెజన్ ప్రేభలో విపలుడై మోకాళ్ళ మీద కూలఫడి వండగా వీడోకలు లుకుతూ ముగిస్తతడు.) కథ ముగిసనా విధి తీవెలు ఆంకా మ్రోగుతూనే వంటామన్న, వ్యటి సంగ్లతానికి చెవి ఄంత తొందయగా వీడోకలు లకలేదన్న, ఄలాగే తాను “సమాతం” ఄని పెటిేన చోట నిశ్చతమైన చదువర్జకి ఏ ఄడడం లేదన్న, ఄతను పేజీల హదుదలన దాటి స్తగిపోయ్య తన ప్రంచపు న్నడలన ఆంకా ఄనుసర్జంచగలుగుతాడన్న ఇ కవితలో స్తచిస్తతడు ఫియొదొర:

Good-by, my book! Like mortal eyes,

imagined ones must close some day.

Onegin from his knees will rise

– but his creator strolls away.

And yet the ear cannot right now

part with the music and allow

the tale to fade; the chords of fate

itself continue to vibrate;

and no obstruction for the sage

exists where I have put The End:

the shadows of my world extend

beyond the skyline of the page,

blue as tomorrow‟s morning haze

– nor does this terminate the phrase.

26

ఄతడననట్టే భన “సమాతం” ఄడుడ కాదు. ఇ జంట సమీ బవిషమతేతమిట్ల భనకు తెలుసు. ఆంటి దాకా చేరాకా లోలకి వెళ్ళడానికి తాళాలు లేక, జేబ్బలో/ రుసలో డబ్బఫలు కూడా లేక ఆదదరూ ఫమట్ట నిలఫడాలస వసుతంది. గతంలో కస్తర్జ ఆలాగే గదితాళ్ం పారేసుకుని వీధిలో తలాచడిన ఫియొదొర భనకు గురొతస్తతడు, ఄతని ంటర్జతనం గురొతసుతంది. కాన్న ఆపుడు ఄతనికి ఆలొంట్ట ఆటకగోడల నిరాభణం కాదు. జనా ఎకకడుంట్ట ఄదే ఄతని ఆలొు; జనాతో ప్రేమానుఫంధాలే అ ఆంటికి ఆటకలూ, గోడలూ. ఆదే నిశ్చచంతతో ఇ జంటని వ్యళ్ళ మానాన వ్యళ్ళని వదిల భనం సంతృపితగా పుసతకం మూస్తతం.

వివయణ: ఆకకడిదాకా నా ఄక్షరాల భధమ ఇదుకుంటూ, వెంట తభ ఏకాగ్రతను ఇడుచకుంటూ రాగలగిన వ్యళ్ళకి

పైన “కథా సంతం” ఄనన శీర్జషక నేను వెటకారానికి పెటాేనేమో ఄనిపించొచుచ. రామటం మొదలుపెటిేనపుడు క పేరాలోనే ఄంతా కానిచేచదాదభనన సదుదేదశంతోనే మొదలు పెటాేను. తీరా కథలో దిగాక లోతెంతో తెలసచిచంది. ఆత్వృతతపు ప్రతేమకత ఄవగతం కావ్యలంట్ట ఆదంతా ఆలా సవిస్తతయంగా చెడం ఄవసయభనిపించింది. ఆది ఎందుకు నికొచిచనా నికిరాకపోయినా కందుకు నికొసుతంది. జూలోొనో, కాంక్రీట జంగల్స లోనో దార్జ తపిపోయినపుడు “మీరు ప్రసుతతం ఆకకడ వనానరు” ఄంటూ భనం వనన చోటను బాణం గురుతతో స్తచించే సైన్ బోరుడలు వంటాయి చూడండి; ఇ సంత కథ నిససంశమంగా ఄలా ఈయోగడుతంది. ఇ నవలకు ఄసలలాంటి సైన్ బోరుడ కటి ఎందుకు ఄవసయమో రండు కాయణాలు చెపాతను:

1) నబొకొవ్ ఇ నవలలో కథ చెడం మాత్రే చేమడు. కథానామకుడు ఫియొదొర క యచయిత కాఫటిే, కథ మొదలయిమందగగర్జనంచీ ముగింపుచేరేదాకా ఄతని యచనాపాటవం ఏ తీరున ర్జణత్ చెందిందో కూడా భనకు నిరూపించే ప్రమతనం చేస్తతడు. తనే స్తటిగా ఏ వ్యమఖ్యమనాలూ చేమడు. సుమంగా ఫియొదొర యచనలే భన ఎదుట పెటిే భనే ర్జశీలంచి తేలుచకునే వీలు కలస్తతడు. మొదటి ఄధామమంలో ఫియొదొర కవితలు, రండో ఄధామమంలో ఄతను తండ్రిపై రాసన జీవితచర్జత్ర, నాలుగో ఄధామమం రూపేణా భన ముందుకొచేచ ఄతని పుసతకం “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక” ... ఆలా ఫియొదొర యచనలన ప్రతమక్షంగా చదవడం దాురా ఄతని యచనా టిభ క్రే పీ ఏ తీరున ఄభివృదిధ చెందిందననది భనే సుమంగా ఒ ఄంచనాకు రావచుచ. ఄయితే ఇ యచనల ఈయోగం ఆంతవయకనా? కథతో వీటికి ఏ సంఫంధమూ లేదా? ఈంది. నబొకొవ్ ఇ యచనలన ఫియొదొర ని కొలచేందుకు నికొచేచ కొలతలాొనే గాక, రోక్షంగా కథకు గటిే నేథమ ర్జపుషే్ కలగించేలా కూడా వ్యడుకుంటాడు. ఈదాహయణకు, ఫియొదొర కవితలు ఄందమైన కొనిన చెదురుభదురు దృశమలొో ఄతని బాలామనిన భనకు చూపిస్తతయి; ఄతని తండ్రి జీవితచర్జత్ర బాలమంతో పాటూ, తండ్రితో ఄతనికునన ఄనుఫంధానిన కూడా భన

27

ముందుంచుతంది. కాన్న వీటితో క సభసమ వంది. ఇ యచనలు ఆలా రోక్షంగా కథకు దోహదడినా, వీటి నిడివి మాత్రం ఄటిదాకా స్తగిన కథనపు నడకను నెభభదించేలా చేసుతంది. పుసతకంలో ఆయవై పేజీల దాకా అక్రమించే ఫియొదొర కవితుం, నలభై ఄయిదు పేజీలు స్తగే ఄతని తండ్రి జీవితచర్జత్ర, తొంభై పేజీల “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక” పుసతకం ... ఆవి చదవటం పూర్జత చేస, భళాళ కథలోకి ఄడుగుపెట్టేసర్జకి, ఄంతకుముందు కథనం ఎకకడ దాకా వచిచ తెగిందో అ కొసను పాఠకుడు వెంటనే ఄందుకోలేకపోవచుచ. ఆలాంటపుడు ఇ “కథా సంతం” బాగా ఈయోగడుతందని నేననుకుంటనానను.

2) నబొకొవ్ కు ఒ నభభకం వంది. భన జీవితంలో వయతమానం (ప్రసుతతం) ఄనేది భనకు ఎంత గందయగోళ్ంగా కనిపించినా, ఄయోభమంగా తోచినా, ఄందులో ఄంతర్గనొంగా ఒ దధతైన ఄలొక వంటందని అమన నమాభడు. ఄయితే ఇ ఄలొక వయతమానంలో భనకు సుపర్జంచదన్న, వయతమానం గతంగా మార్జపోయాకా మాత్రే –అ గతానిన భనం వెనుదిర్జగి శ్రదధగా ఄవలోకించినపుడు మాత్రే –ఆది ఫమటడుతందన్న అమన విశుసంలాడు. దీనేన ఇ నవలలో చూపింలాలనుకునానడు. ఆకకడ ఫియొదొర కూడా నవల చివర్జ ఄధామమంలో తన గత మూడేళ్ళ జీవితంలోనూ విధి ఄలనొ దధతైన ఄలొక కటి దాగివందని కనుగొంటాడు. ఆలా కనుగొనేదాకా–ఄంట్ట చివర్జ ఄధామమం దాకా–అ ఄలొకంటననది క పాత్రగా ఄతని ప్రసుపటం కాకూడదు, పాఠకులుగా భన తెలమకూడదు. ఄపుడే నవల యకిత కడుతంది. ఆలా ఇ ఄలొక భర్గ కొటేొచిచనటూే కాకుండా ఄందీ ఄందనటే చూపించడం కోసం నవల మొదటి ఄధామయాలొో నబొకొవ్ వ్యసతవ జీవితంలో ఈండేంత గందయగోళాన్నన తెచిచ నింపుతాడు. ఆకకడ నవల ఎటపోతోందో ఒ టాేన ఄంతటేదు. ఎనోన సనినవేశలు... ఏవి కథను ముందుకు నడిపేవ్వ, ఏవి ఈతతపుణామనికి ఄకకడునానయో భనకు ఄయథం కాదు; ఎనోన పాత్రలు... ఏవి చివర్జదాకా తోడొస్తతయో, ఏవి కొనిన పేరాలొో తభ ప్రదయశన ముగించుకుని యదా వెనకిక జారుకుంటాయో భనకి తెలమదు; కథానామకుని ముందు ఎనోన దారులు... ఏ దార్జ ఄతనిన గభమం దాకా తీసుకెళ్ళతందో, ఏది ఄరాథంతయంగా ఄడుడగోడ తగిల అగిపోతందో భన ఉహకందదు. గోడన క తపా వందంట్ట చివర్జ ఄంకంలోగా ఄది పేల తీరాలనన స్తత్రం యంగసథల నాటకాలక వర్జసుతంది; జగనానటకానికి కాదు. భన చుటూ ేవనన వ్యసతవ జీవితంతో స్తటిరాగల ఆంతటి గందయగోళానిన, ఄనూహమతనూ సృషే్ంచగలగినపుడు మాత్రే ఇ నవల ఎతతగడ పారుతందని నబొకొవ్ కు తెలుసు. కాని పాఠకులకు తొల ఠనంలో ఆదంతా కాసత గాబరా పుటిేసుతంది. ఄందుక పై సంత కథలో నేను కథను ముందుకు నడిపే సనినవేశలీన, కడ దాకా వచేచ పాత్రలీన, కథానామకుణ్ణి చివర్జ యమవస్తనానికి చేరేచ మారాగన్నన మాత్రే ముఖ్మంగా నొకిక చెపాను. మిగిలన వ్యటిని మినహాయింలాను. ఆది అ యకంగా దికూసచిలా ఈయోగడవచుచ.

28

ఄయితే దీనివలొ క ఆఫఫంది వంది. ఫియొదొర, జనాలన కలడానికి విధి డడ ప్రయాస్న ప్రముఖ్ంగా ఎత్త చూపించడం వలొ పై “కథా సంపాత”నిన చదివిన పాఠకులకు ఇ నవల ఒ మామూలు ప్రేభకథేనేమో ఄనిపించవచుచ. ఄలా ఒ స్తంప్రదామక ప్రేభకథను ఉహంచి, నాయికా నామకుల భధమ ప్రేభ సనినవేశలన, వలపు ముచచటొని, వియహసంగమాలీన అశ్చంచి వచేచవ్యర్జకి ఆకకడ పెదద బంగపాట్ట హాయత్డుతంది. మామూలుగా లాలా నవలలొో ప్రేమస్వప్రియుల ప్రేభ గాఢతేంట్ల వ్యర్జ భధమ నడిచే ప్రణమ సనినవేశల దాురా తెలుసుతంది, లేదా యచయిత వ్యర్జ భనసులొో జొయఫడి భన కోసం తవిుపోసన భావ్వదేుగాల ఫరువ దాురా తెలుసుతంది. కాన్న ఇ నవలలో ఫియొదొర, జనాల భధమ సనినవేశలు రండుమూడు కంట్ట ఎకుకవండవ; వ్యటిని కూడా ప్రణమ సనినవేశలనలేం, వ్యటిలొో ఎకకడా ప్రేభ కబ్బరుొ వినడవ. ఫియొదొర జనా టొ ప్రేభను ప్రతమక్షంగా ఎకకడా వమకతం చేమడు. ఄసలు జనా నవలలో ఄడుగుపెట్టేసర్జక పుసతకం సగం పూయతయిపోతంది. (నా దగగరునన 366 పేజీల వింట్టజ్ ప్రచుయణలో అమ 177వ పేజీలో వసుతంది.) భర్జ ఆది ఎలాంటి ప్రేభకథ? ఫియొదొర నవల చివరొో చెపినటే ఇ నవల జనా టొ “ప్రేభ ప్రకటన” ఎలా ఄవతంది? ఎలా ఄవతందో నవల నిరాభణానిన ర్జశీలస్నత ఄయథభవతంది. ఫియొదొర తన నవల మొతాతన్నన జనాను కంద్రంగా చేసుకుని ఄలుొతాడు. అమ రావటం నవల భధమలోనే వచిచనా, ఄంతకుముందు నడిచిన కథంతా అమ రాక కోసం ఎదురు చూసుతంది, ఄటతరాుత్ కథంతా అమ రాక ప్రభావంతో ఈయకలతతతంది. ఐదు ఄధామయాల ఇ నవలలో అమ సర్జగాగ భధమనునన మూడో ఄధామమం నడిమి భాగాన ప్రవేశ్చసుతంది. ఇ మూడవ ఄధామయానికి చెరోప్రకాక వనన రండవ - నాలగవ ఄధామయాలూ, కటవ - ఐదవ ఄధామయాలూ ఫియొదొర జీవితంలోనూ, కళ్లోనూ జనా రాక ముందు ర్జసథత్న్న, వచిచన తరాుత ర్జసథత్న్న యసయం కదాంట్లొ కటి, ఎదురుబొదురు నిలబ్బటిేన ఄదాదలాొ, ప్రత్క్ంక్సుతంటాయి. ఈదాహయణకి జనా రాకతో ఄతని కళ్లో వచేచ మారే తీసుకుందాం. రండవ ఄధామమంలో ఫియొదొర తను ప్రాణంలా ఄభిమానించే తండ్రి జీవితచర్జత్ర రాయాలని ప్రమత్నస్తతడు; కాన్న విపలమై భధమలోనే మానుకుంటాడు. దీనికి భిననంగా నాలుగో ఄధామమంలో తనకమాత్రం తెలమని, పైపెచుచ తను దేుష్ంచే నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితచర్జత్రను సభయథవంతంగా పూర్జత చేమగలుగుతాడు. ఄలాగే కటవ ఄధామమం మొదలవటే ఫియొదొర కవితల పుసతకానిన పొగుడుతూ ఒ సమీక్ష వచిచందనన ఄఫదధంతో మొదలవతంది. దీనికి భిననంగా ఐదవ ఄధామమం ఫియొదొర రాసన “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక” పుసతకానిన తెగుడుతూ వచిచన బోలడనిన సమీక్షలతో మొదలవతంది. కటవ ఄధామమం ఄతనికి యచయితగా ఆంకా గుర్జతంపురాక నలుగుర్జలో నారామణాగా వండటానిన చూపిస్నత, జనా వచిచంతరాుత, ఐదో ఄధామమం ఄతను ఄందర్జ దృషే్లోనూ డటానిన చూపిసుతంది. కటవ ఄధామమంలో ఄతను క రాత్రి తాళ్ం లేని కాయణంగా గదిలోకి వెళ్ళలేక ఄనుబవించిన ంటర్జతనానిన చూస్తతం. ఐదవ ఄధామమంలో ఆంటికి తాళ్ం లేకపోయినా జనా స్తంగతమపు తోడు ఄతనికుందనన నిశ్చచంతతో

29

ఉపిర్జపీలుచకుంటాం. ఇ విధంగా, నవలొో ఫియొదొర జీవితం జనా రాక ముందు రోగిషే్వ్యడి ఇస్వజీలా ఈస్తరుభంటూ నడిస్నత, జనా వచిచన తరాుత భూకంపు ర్జకేర స్నకలులా ఈపొంగుతూ స్తగిపోతంది. ఄలా స్తగిపోయిందని భనకి తెలస్నలా తన నవలను నిర్జభస్తతడు ఫియొదొర. “నువు కలవక ముందు నా జీవితం”, ‚నువు కలసన తరాుత నా జీవితం” ఄంటూ ఆలా తనకు ప్రాణమైన ఄక్షరాల స్తమంతో ఆంత గొగా చెటం కనాన ఄతను అమకి చేమగలగే “ప్రేభ ప్రకటన” వేరే ఏముంటంది. ఄందుక, ‚ద గిప్టే” ప్రేభ సనినవేశలు లేని ప్రేభకథ.

సరే ఆటి వయకూ పుసతకం గుర్జంచి చెపుకునానం గనుక, ఆపుడు కాసత యచయిత గుర్జంచి కూడా చెపుకుందాం. ఇ పుసతకంతోనే నబొకొవ్ ని చదవటం మొదలుపెటిేన పాఠకులకి అమన యచనా విధానం గుర్జంచి కొనిన వివరాలు ఆవుడం ఄవసయభని నేననుకుంటనానను. అమన తాత్ుక దృకథం, అమన శైల, అమన తన నవలలొో కాలానిన వ్యడుకునే ప్రతేమకమైన తీరూ... వీటి గుర్జంచి నాకు తోచింది చెపాతను:

నబొకొవ్ – తాత్తికత: ప్రతీ యచయితన్న ఏదో క చట్రంలో ఆర్జకించందే గుల తీయని వ్యళ్ళళ నబొకొవ్ ని సతేలసేుగా

ముద్రవేస్తతంటారు. ఄసలా ముద్రకి ఄయథం యథం వందో లేదో తరాుత్ పేరాలొో తెలుసుతంది. దాని సంగత్ ప్రసుతతానికి కకన పెడదాం. ఇ ముద్ర వేస్నవ్యళొ్ ఄంతయంగపుటదేదశం వేరే వంది. నబొకొవ్ దగగయ శైల త ఏమీ లేదని, అమన యచనలు పైకి డాబ్బసర్జగా కనించే డొలొలన్న వ్యళ్ళ ఄభిప్రామం. కాన్న నాకు ఆటిదాకా ర్జచమమునన యచయితలందర్జలోనూ అమన దగగరుననంత తాత్తి క గాఢత నేను వేరే ఎవుర్జ దగగరా చూడలేదు. ఆది కూడా కథల భధమ అమనే సుమంగా చొయఫడో, లేదా పాత్రల నోటిలో కూయడం దాురానో వెలబ్బచేచ తాత్తికత కాదు. ఄసలామన ఏదీ ప్రతమక్షంగానూ, రోక్షంగానూ కూడా చెడు. తయచి చూస్నత మాత్రం అ యచనలన్నన వమకితగా అమనకునన ఫలమైన తాత్తి క పునాదుల మీదే బద్రంగా నిలఫడి వనానమని ఄయథభవతంది. కాఫటిే అమన యచనలొో తాత్తి కత గుర్జంచి తెలుసుకోవ్యలంట్ట ముందు అమన తాత్తి క దృకథే మిట్ల తెలుసుకోవ్యల.

జీవితంలో మిభభలన బాగా అశచయమయచేది ఏమిటీ ఄని క ఆంటరూుూలో ఄడిగితే అమనిచిచన సమాధానం ఆది:

NABOKOV: ... the marvel of consciousness–that sudden window

swinging open on a sunlit landscape amidst the night of non-being.

30

పుటేకకు ముందు చీకటి, భయణం తరాుత చీకటి. ఇ రంటి భధామ భనకు కాస్నపు ఇ ప్రంచంలో భనడానికి ఄవకాశం లభిసుతంది. పురుగూ పుట్రా, గొడూడ గోదా, చెటొకూ పుటొకూ కూడా ఇ ఄవకాశం లభిసుతంది. భర్జ వీటి నుంచి భనలన వేరు చేస్నదేమిటి? ఆదే కానషస నెస, జీవిసుతనానభనన సృహ, మానసక చైతనమం ... ఆదే ఇ ప్రంచంలో భనిష్ జీవితం గిటేబాటయ్యమటే చేస్నది. పుటేకతో రాజుకునన ఇ చైతనమం, భళాళ భయణంతో అర్జపోయ్యలోపులో, భనకు లకకలేననిన ఄదుబతాలన చూపిసుతంది. వనాలూ, వ్యరుషకాభ్రాలూ, యంగులూ, సంగ్లతం, సముద్రాకాశలు, ప్రేమానుఫంధాలూ, పుసతకాలూ, సకూస ... ఆలా కొటేొచిచనటూే కనిపించేవే కాదు; కరంట తీగ మీద వయస్తగాగ వ్యలన పిచిచకల సందడి, గడిడ యక మీద అరుద్ర పురుగూ, అమ చెంల నూగూ ... ఆలా వెత్క కళ్ళకు మాత్రే కనిపించే ఄదుబతాలూ ఎనెననోన! జీవితం ఆంత ఄదుబతమైనపుడు దానికిక ఄయథం వంట్ట ఏంటి, లేకపోతే ఏంటి? రోలర కోసేర రైడ్ మొదలన చోట్ట ముగిమచుచగాక, ఄయితేనేం, స్తగినంతకాలం కర్జంతలు కొటిేంచదూ? ఄందుక ఄసతతువ్యదుల నిరాశ నిససతతవలు నబొకొవ్ లో కనిపించవ. ఄలాగే మిథామవ్యదులొా మానవ్యతీతమైన ఘోష, భౌత్క వ్యదులొా ‚తాటిేన కుందేటికి మూడే కాళ్ళ‛నే గుడిడతనమూ కూడా కనిపించవ. అమన ఇ ప్రంచంలో తన వంత కటాయింపుగా ఄందిన జీవితానిన, దానిన అస్తుదించేందుకు లబమమైన మానసక చైతనామనిన, ఄమూలమమైన ఫహుమానాలుగా స్వుకర్జంలాడు. వీటిని సదిునియోగ యచుకునేందుకు కళ్ను వ్యడుకునానడు. నబొకొవ్ యచనలనినంటిన్న మూకుభభడిగా కకముకకలో ‚సలబ్రేషన్ అఫ్ కానషస నెస‛ ఄని చెపేసుకోవచుచ. కాన్న నబొకొవ్ కి తెలుసు, భన మానసక చైతనమం భనకి ఎంత చూపిసుతందో, ఄంతే చూపించకుండా దాచేసుతందని; ఄది చూపించేది కూడా భనలోని ప్రంచపు ప్రత్పలనాలేన త ఄసలు ప్రంలానిన కాదని; ఄంతేకాదు ...

“...he knew that the external world resists the desires, however

desperate, of the world within. While he often glories in the power of human

consciousness, he also laments the absurdity of its limits: death, solitude, our

exclusion even from our own past. Thrilled by all that the mind offers but

aghast at all that it shuts out, Nabokov devotes his whole oeuvre to

ascertaining our “position in regard to the universe embraced by

consciousness” and to analyzing the bizarre discrepancy between the richness

of our life, as it accumulates moment by moment, and its becoming

inaccessible, so utterly unlike the present around us, as it retreats into the past

or as we advance into death.” ~ from “Vladimir Nabokov: Russian Years” by

Brain Boyd.

(‚...అమనకు తెలుసు ఫమటి ప్రంచం భన లోల ప్రంచపు వ్యంఛలన, ఄవెంత తీవ్రమైనవైనా, వమత్రేకిసుతందని. అమన తయచూ మానవ చైతనామనికునన శకిత టొ అనందిచంటం

31

తోపాటూ, దానికునన ఄసంఫదధ ర్జమితలన తలుచకుని వ్యపోతాడు కూడా: ఈదాహయణకు భృతమవ, ంటర్జతనం, భన గతం నుంచి భనక ఫహషకయణ వంటివి. భన చైతనమం భనకు ఎంత ఄందిసోతందోననన పులకర్జంత తోపాటూ ఄది భన నుంచి ఎంత వెలవేసోతందోననన గగురాటతో, నబొకొవ్ తన మొతతం యచనా సంచయానిన ‚చైతనమంతో అవృతమైన ఇ విశుంలో భనిష్ స్తథనం‛ ఏమిటననది నిరాథర్జంచేందుకు వినియోగిస్తతడు; క్షణ క్షణంగా పోగుడుతూనన జీవితపు సుసంననత కవైపూ, అ జీవితం గతంలోకి భళేళ కొదీద, లేదా భనం లావ వైపు వెళేళ కొదీద, భన చుటూే వనన వయతమానంతో ఄససలు పోలక లేకుండాపోయి, భనకి ఄందనంత దూయమైపోవటం భరోవైపు; ఇ రంటి భధమనునన ఄగాథానిన విశేొష్ంచేందుకు తన యచనలు మొతతం ఄంకితం చేస్తతడు.‛)

ఇ వయతమానాని గతాని భధమ ఄగాథాలీన, మానవ చైతనమపు ర్జమితలీన భనిష్ ఄధిగమించలేకపోవచుచ. కాన్న అ భనిష్ కళాకారుడైతే మాత్రం కళ్ దాురా కొంతవయకూ అ సలభామనిన ఄందిపుచుచకోగలడు. కళాకారుడు, ముఖ్మంగా యచయిత, తన చైతనమంతో మాత్రే సర్జపుచుచకోడు; దాని ర్జధులన దాటకుని ఄవతల వమకుతల చైతనమంలోకి కూడా ప్రవేశ్చంచే ప్రమతనం చేస్తతడు. ఄహపు ఫంధనాలన ఛేదించి ఎటంట్ట ఄట విశృంఖ్లంగా విసతర్జంలాలని తహతహలాడతాడు. నబొకొవ్ ఇ స్నుచిని తన యచనలొో పూర్జతగా వినియోగించుకునానడు. యచనా వ్యమసంగపు తొల రోజులొో కవలం తన విలువలన ప్రత్క్ంక్ంచే మదళొ్న్న, ప్రంలాలేన చిత్రీకర్జంచినా, యచయితగా ర్జణత్ స్తధించేకొదీద తన విలువలకు పూర్జతగా వమత్రేకమైన మదళొ్లో, ప్రంలాలొో కూడా జొయఫడే ప్రమతనం చేస్తడు. దీని పలతే హంఫరే హంఫరే (లొలీటా) లాంటి వికృత పాత్రల సృషే్. ఆలాంటి విలోభ ప్రంలాల సృజన వెనుకనునన అమన ఈదేదశమం భంచిదా కాదా ఄని మాత్రం భనం సందేహంచనకకరేొదు. నబొకొవ్ ఈదేదశపూయుకంగా సృషే్ంచిన ఆలాంటి ప్రంలాలొోకి వెళ్ళళనపుడు భనం ఈకికపోతాం, వ్యటి క్రూయతాునికి జడిసపోతాం. పలతంగా ఏ విలువలతే అ ప్రంలాలొో లోపింలాయో వ్యటిపై రోక్షంగా భభకాయం పెరుగుతంది. నిజానికి నబొకొవ్ వీటిలో అ విలువలన పూర్జతగా లోపించేటే కూడా చేమడు. తయచి చూడాలే గాన్న, ఇ ఆరుకు ప్రంలాల పొలే యలొో అమన ప్రంచంలో ప్రేమించే మాయదవమూ, నమిభన విలువలూ పొగభంచు కావలనునన దృశమలొా వమకాతవమకతంగా కనిపిస్తతనే వంటాయి. అమన నవల ‚లొలీటా‛నే ఆందుకు ఈదాహయణగా తీసుకోవచుచ. దానలుగేళ్ళ లొలీటాని ఏ ఄరాధభావనా లేకుండా వ్యడుకునే హంఫరే హంఫరే ఫిడోఫిలక మదళ్ళళ ప్రయాణ్ణసుతననంతస్నపూ, దాని తొకికడికి చిదుగులాొ చిత్కి ఛిద్రభవతనన అమ బాలమపు జాల చపుళ్ళళ కూడా భనకు లీలగా వినిపిస్తతనే వంటాయి. నేను చిననపుడో హందీ సనిమా చూస్తను. ఄందులో హీరో శశ్చకపూర ఄని గురుత. ఄతనో వేటగాడు. ఄతని మూణిాలేగళ్ళ కొడుకు ఒ స్తర్జ ఆంట్ల ొ

32

అడుకుంటూ, ఄటగా వచిచన పిలొకి జడిస ఏడవటం మొదలు పెడతాడు. భరానడు పిలాొడి బమం పోగొటేడానికి శశ్చకపూర వ్యణ్ణ ి ఒ సయకస సంహాలబోనులో డేస్తతడు. తాను తాపీగా కకన నుంచుని చూస్తతడు. నబొకొవ్ స్తధాయణంగా పాఠాలు చెడు; చెపేత మాత్రం ఄవి ఆలాంటి క్రూయతుంతోనే వంటాయి. కాన్న ప్రసుతత నవల ‚ద గిప్టే‛ దీనికి భిననం. ఆందులో ఄలాంటి పాఠాలూ లేవ, ఇ ప్రంచపు విలువలు నబొకొవ్ నమిభన విలువలకు విలోభమూ కాదు.

నబొకొవ్ – శైల: నబొకొవ్ యచనల గుర్జంచి పోచికోలు పాఠకులనంచీ తయచూ వచేచ ఫిరామదు కటంది. అమన శైల మిత్

మీర్జన వయినలతో, కఠిన దాలతో భర్గ సంకిొషంేగా వంటందని ఄంటూంటారు. ఇ ఄపోహకి సమాధానం చెపాలంట్ట, ఄసలు శైల ఄంట్ట ఏంట్ల వివయంగా తెలుసుకోవ్యల. ఄందుగాగనూ శైల గుర్జంచి ప్రోసే (Proust) చెపిన క మాట క్రింద ఆసుతనానను:

“Style is not at all an embellishment as certain people think, it is not

even a matter of technique, it is – like colour with painters – a quality of

vision, the revelation of the private universe that each one of us can see and

which others cannot see. The pleasure an artist affords us is to introduce us to

one universe the more.”

(కొందరు భావించేటే శైల ఄనేది క ఄలంకాయం ఎంతమాత్రమూ కాదు, ఆది మళ్ళకువకు సంఫంధించిన విషమమూ కాదు. చిత్రకారులకు వరాిలు ఎలాగో, ఄలాగే ఆది క దృషే్ తతతిం, చూస్న విధానం. భనలో ప్రత్ కకరూ ఎవర్జకి వ్యరు మాత్రే చూడగలగే – వేరవురూ చూడలేని – అంతయంగిక ప్రంచపు వమతకయణ. ఆలా భనకు క ప్రంలానిన ఄదనంగా ర్జచమం చేమడే కళాకారుడు భనకు ప్రస్తదించే అనందం.)

భనలో ప్రత్ కకయం ప్రంలానిన భనకి మాత్రే ప్రతేమకమైన కళ్ళతో చూస్తతం. అనందమో విష్యదమో, అశో నిరాశో, కుతూహలమో నిరేుదమో... ఆలా భనం ప్రంలానిన చూస్న తీరుకు క ప్రతేమకమైన లక్షణం వంటంది; కాసత జనభసదధమూ, కాసత ర్జసయ ప్రభావితమూ ఐన ప్రతేమకమైన దృకోకణం వంటంది. పైకి ఄంతా కలా కనిపించవచుచ. భనుషులందర్గన యకయకాల మూసలుగానూ, నమూనాలుగానూ కుదించి ఫండ దుద కట్టేమడం లాలా తేలకనిపించవచుచ. కాన్న క భనిష్ని లోతగా తెలుసునే కొదీద, ఄతని ఄంతరాంతరాళాలొోకి కోక మటూే దిగే కొదీద, మిగతా మానవ సమూహభంతటి నుంచీ ఄతణ్ణ ి వేరు చేస్న ప్రతేమక దృకోకణం కటి ర్జచమభవతంది. అ భనిష్ దైనందిన చయమలు, నియియాలు, మాటలూ, వ్యదులాటలూ, ఆతయ కాయమకలాపాలు

33

వేటిలోనూ ఇ దృకోకణం బాహటంగా వమకతం కాకపోవచుచ. కాన్న ఄతనో కళాకారుడైతే మాత్రం ఄతని కళ్లో ఆది వమకతమై తీరుతంది. ఎందుకంట్ట కళ్కు మూలాలు ఄంతరాంతరాళాల లోతలొోనే వంటాయి. సమూహపు ఄంగ్లకాయం కోసం దేక్ర్జంచే పాపులర యచనలన కకనపెడితే, నిజాయితీగా రాస్న ఏ యచనైనా అ లోతలనంచే వసుతంది. తతపలతంగా అయా లోతలకి మాత్రే ప్రతేమకమైన పురుగూ పుట్రా, భణులూ మాణ్ణకామలూ ఆకకడ వమకతమై తీయతాయి. ఄతని ఄదిుతీమమైన దృకోకణం అ యచనలో వదదనుకునాన ప్రకటితమై తీరుతంది. ఄతను ఎనునకొనే మటఫ్లరూొ ఈమానాలూ; ఄతని వ్యకామల పొడవూ పొటీే; వయినలు ఎకుకవండటమూ, తకుకవండటమూ; ఄతని వ్యమకయణమూ, విరాభ చిహానలూ; ఄతని దాల ఎంపికా... ఆలా ప్రతీ సులమైన ఄంశమూ దీని దాురా ప్రభావితభవతంది. ఆదే ఄతని శైల ఄవతంది.

సోదాహయణంగా వివర్జంచేందుకు ప్రమత్నస్తను. కింద ఆదదరు వేరేురు యచయితలవి రండు యచనా సంగ్రహాలసుతనానను. మొదటిది మారసల్ ప్రోస ే ప్రసదధ యచన “ఆన్ సరచ అఫ్ ఎ లాసే టైమ్” లోంచి తీసుకుననది. ఆందులో నేరేటర తను ఄలవ్యటగా నిద్రపోయ్య దధత్ని వివర్జసుతనానడు. పుసతకం చదువతూ చదువతూ నిద్రలోకి జారుకోవడం, ఇలోగా కొవొుత్త కర్జగి అర్జపోవడం, ఄయగంట తరాుత చీకట్లొ మలకువరావటం, దూయంగా వినిపిసుతనన రైలు కూతలు... ఆవన్నన వర్జిసుతనానడు. రండోది శమూమల్ బ్బకెట యచన “మాలీ” (Molloy) లోంచి తీసుకుననది. ఆందులో నేరేటర కటి కాదు, లాలా చెపుతనానడు. ఄతని తల ొఆటీవలే చనిపోవటం, తలొ చనిపోయిన గదిలోనే తానిపుడు భకాం పెటేడం, తను కూడా చనిపోయ్య సథత్లో వండటం, ఄందర్జ వీడోకళ్ళళ లకటం, తన పాత ప్రేభలూ... ఆవన్నన చెపుతనానడు. (ఆవే ఎందుకిసుతనానను? రండు శైలులొోనూ తేడా ప్రసుపటంగా తెలుసోతంది. రండు యచనలూ ఈతతభ పురుషలో స్తగుతనానయి. రండూ ప్రంచి ఄనువ్యదాలు. రండూ నబొకొవ్ ఆషేడడవి. ఄనినటికనాన ముఖ్మంగా, రండూ నాకు ఄందుబాటలో వననవి.)

1) For a long time I used to go to bed early. Sometimes, when I had put

out my candle, my eyes would close so quickly that I had not even time to say

“I‟m going to sleep.” And half an hour later the thought that it was time to go

to sleep would awaken me; I would try to put away the book which, I

imagined, was still in my hands, and to blow out the light; I had been thinking

all the time, while I was asleep, of what I had just been reading, but my

thoughts had run into a channel of their own, until I myself seemed actually to

have become the subject of my book: a church, a quartet, the rivalry between

Francois-I and Charles-V. This impression would persist for some moments

after I was awake; it did not disturb my mind, but it lay like scales upon my

eyes and prevented them from registering the fact that the candle was no

longer burning. Then it would begin to seem unintelligible, as the thoughts of

a former existence must be to a reincarnate spirit; the subject of my book

34

would separate itself from me, leaving me free to choose whether I would

form part of it or no; and at the same time my sight would return and I would

be astonished to find myself in a state of darkness, pleasant and restful enough

for the eyes, and even more, perhaps, for my mind, to which it appeared

incomprehensible, without a cause, a matter dark indeed.

I would ask myself what o‟ clock it could be; I could hear the whistling

of trains, which, now nearer and now farther off, punctuating the distance like

the note of a bird in a forest, showed me in perspective the deserted

countryside through which a traveler would be hurrying towards the nearest

station: the path that he followed being fixed for ever in his memory by the

general excitement due to being in a strange place, to doing unusual things, to

the last words of conversation, to farewells exchanged beneath an unfamiliar

lamp which echoed still in his ears amid the silence of the night; and to the

delightful prospect of being once again at home.

2) I am in my mother‟s room. It‟s I who live there now. I don‟t know

how I got there. Perhaps in an ambulance, certainly a vehicle of some kind. I

was helped. I‟d never have got there alone. There‟s this man who comes every

week. Perhaps I got there thanks to him. He says not. He gives me money and

takes away the pages. So many pages, so much money. Yes, I work now, a

little like I used to, except that I don‟t know how to work any more. That

doesn‟t matter apparently. What I‟d like now is to speak of the things that are

left, say my good-byes, finish dying. They don‟t want that. Yes, there is more

than one, apparently. But it‟s always the same one that comes. You‟ll do that

later, he says. Good. The truth is I haven‟t much will left. When he comes for

the fresh pages he brings back the previous week‟s. They are marked with

signs I don‟t understand. Anyway I don‟t read them. When I‟ve done nothing

he gives me nothing, he scolds me. Yet I don‟t work for money. For what

then? I don‟t know. The truth is I don‟t know much. For example my mother‟s

death. Was she already dead when I came? Or did she only die later? I mean

enough to bury. I don‟t know. Perhaps they haven‟t buried her yet. In any case

I have her room. I sleep in her bed. I piss and shit in her pot. I have taken her

place. I must resemble her more and more. All I need now is a son. Perhaps I

have one somewhere. But I think not. He would be old now, nearly as old as

myself. It was a little chambermaid. It wasn‟t true love. The true love was in

another. We‟ll come to that. Her name? I‟ve forgotten it again. It seems to me

sometimes that I even knew my son, that I helped him. Then I tell myself it‟s

impossible. It‟s impossible I could ever have helped anyone. I‟ve forgotten

how to spell too, and half the words. That doesn‟t matter apparently. Good.

35

స్తధాయణంగా డక ఄలవ్యటొ లాంటి మామూలు వసుతవకు ఒ రండు మూడు వ్యకామలొో తేలపోయ్య సులబమైన శైలని అశ్చస్తతం. తలొ చనిపోవడం లాంటి గంభీయమైన వసుతవకు ఈదేుగంతో వణ్ణక, రూకాలోత తొణ్ణక ఫరువైన శైలని అశ్చస్తతం. కాన్న ఆకకడ వమవహాయం తారుమారుగావంది. డక ఄలవ్యటొ వయిన సుదీయామైన వ్యకామలతో, లోతైన మటఫ్లయొతో, సంకిొషేమైన శైలలో వెళ్ళతంట్ట; తలొ చనిపోవడం లాంటి విష్యదాలునన వసుతవ ఏ ఈదేుగమూ లేని ఎండు వ్యకామలతో తేలకైన శైలలో స్తగిపోతంది. రండు శైలులొో వనన ఇ తేడా అ వసుతవలన ఫటిే రాలేదు. అయా యచయితలు అ వసుతవలన స్వుకర్జంచిన విధానానిన ఫటిే వచిచంది. వ్యర్జ వ్యర్జ దృకోకణాలన ఫటిే వచిచంది. వీళ్ళళదదర్జ వమకితతాుల గుర్జంచీ కొంత తెలుసు కాఫటిే వివర్జంచగలను. ప్రోసే తీవ్రమైన భావ్వదేుగాలునన భనిష్. సంతోషమైనా విలాయమైనా భజిలోకంటా పీలుచకుని ఉగిపోయ్యవ్యడు. దానిన ఄక్షరాలొోనూ ఄంతే తీక్షణతతో వమతకర్జంలాలని తపించేవ్యడు. బేలతనం బాగా వంది. చిననపుడు తలొ ఄలవ్యటగా పెట్టే గుడ్ నైట కిస ఎపుడనాన భర్జచపోతే, రాత్రంతా నిద్రపోలేక తీవ్రంగా యాతన డేవ్యడట. దీనికి భిననంగా బ్బకెట నిర్జుకాయంగా కనిపించే భనిష్, కాక పెసమిసేు. సుయానా యచయిత ఄయుమండీ, ‚ప్రతీ దం నిశశఫదం మీద ఄనవసయమైన భయక లాంటిది” ఄంటూ ఄక్షరాల టొ తన ఄనభభకానిన వమకతం చేసనవ్యడు. లాలా నిఫఫయం వననవ్యడు. ఒస్తర్జ అమనిన ఒ జులాయి డబ్బఫకోసం దార్జ కాస కత్తతో పొడిలాడు. దాదాపు లావ దాకా వెళ్ళళ త్ర్జగొలాచడు. తరాుత కోరుేలో అ పొడిచిన వ్యణ్ణి “ఎందుకు పొడిలావ”ని ఄడిగాడట. వ్యడు “స్తర్గ, ఄలా ఎందుకుచేస్తనో తెలీదు” ఄని సమాధానమిలాచడట. ఇమన కసు ఈసంహర్జంచుకునానడట. ఇ కాసత ర్జచమమూ ప్రోసే, బ్బకెట లు ఆదదర్జ భధామ మౌలక భేదం ఏమిట్ల, ఄది వ్యళ్ళ శైలని ఎలా ప్రభావితం చేసందో చెగలుగుతందనుకుంటాను. ఆలా క యచయిత వమకితగా ఏంటీ, ఄతను ప్రంలానిన ఎలా చూస్తతడూ ఄననదే ఄతని శైల ఄవతంది. నిజాయితీగా రాస్న ఏ యచయితా ప్రతేమక శైల కోసం కృతకమైన కసయతతలు చేమడు. నబొకొవ్ శైల కూడా ఄలా కృతకంగా వంటఫటిేంచుకుంది కాదు.

నబొకొవ్ ఄదుబతమైన జాాకశకిత గల వమకిత. ఎపుడో యాబయ్యమళ్ళ క్రితం కకస్తర్జ మాత్రే చూసన లాపిొన్ సనిమాలన స్వన్ తరాుత స్వన్ కళ్ళకు కటిేనటే చెగలగేవ్యడట. తన యచనలొోంచి రాండమ్ గా ఏ వ్యకామనిన చదివినా ఄది ఏ పుసతకమో, అ వ్యకమం ఏ సందయబంలో వసుతందో టకుకన చెగలగే వ్యడట. ఇ జాాకశకిత కూడా దృశమ ప్రధానమైనది. బ్రైన్ బోయ్డ రాసన జీవితచర్జత్ర ప్రకాయం ఇ విజువల్ మమొర్గ వలొ నబొకొవ్ లాలా మానసక త్తడికి కూడా గుయయ్యమవ్యడట. “నా అలోచనలపై ఄనవసయపు భారానిన మోపుతోందని” వ్యపోయ్యవ్యడట. కాఫటి ేసహజంగానే అమన యచనలు దృశమ ప్రధానంగా ఈంటాయి. ఄయితే ఇ వయినలు (ఄసలు వీటిని “వయినలు” ఄనగలగిన క్షాన) ఉయక తటేగానే ఎతతకుతెచిచ ఄకకడ పేర్జచనటేండవ. “నా జాానేంద్రియాలంత చకకగా నేచసుతనానయో చూడండొహో!” తయహా ప్రదయశనలాొనూ వండవ. కథకు వ్యతావయణానినవుడంతోనే తభ

36

నైపోయిందని ఉరుకోవ. పైన అమన యచనలన “సలబ్రేషన్ అఫ్ కానషస నెస” ఄని చెపుకోవచచనానను. ఄలానే, అమన మానసక చైతనమంలో ప్రత్పలంచిన ప్రంచపు ప్రతీ చిరువివయమూ అమన యచనలొో ఏదో ఄదుబతమైన అలకమిక ర్జణామానిన పొంది భన ముందుకు రావడం చూస్తతం. ఈదాహయణకి ఇ దృశమం భనక గనుక ఎదురైతే ఎంతభంది ఆలాగ స్వుకర్జస్తతం, ఄందులోని కవితాునిన ఎంతభంది టేకోగలుగుతాం:

“As he crossed toward the pharmacy at the corner he involuntarily

turned his head because of a burst of light that had ricocheted from his temple,

and saw, with that quick smile with which we greet a rainbow or a rose, a

blindingly white parallelogram of sky being unloaded from the van–a dresser

with mirror across which, as across a cinema screen, passed a flawlessly clear

reflection of boughs sliding and swaying not arboreally, but with a human

vacillation, produced by the nature of those who were carrying this sky, these

boughs, this gliding façade.”

అ చెటొ కొభభలు వృక్షసహజమైన కదలకతో కాకుండా; అ అకాశన్నన, అ కొభభలీన, అ మొతతం జార్జపోతనన సంహదాురాన్నన ఄదదంలో మోస్తతననవ్యర్జ మానవసహజమైన కదలకతో ఉగడం.... ఄసలలాంటి దృశమనేన తాయసడినా టిేంచుకోం; ఄందులో భళ్ళళ ఇ బ్బలొ కవితాుంశని ఆలా పొలొుపోకుండా టేకోగలగడభంట్ట, ఄది నబొకొవ్ క చెలొంది. అమన యచనలొో ఆవన్నన వయినల విభాగంలోకి రావ. ఆవే అ యచనలొోని ఄసలు సరుకు. వీటిని నిరాకర్జస్నత, అమన యచనలేన పూర్జతగా నిరాకర్జంలాల. ఄంతే త “వయినలు ఎకుకవ్వ” ఄని గునిస్నత, భనం భరుగుజుిలం కాఫటిే లోకానిన మోకాళ్ళ మీద దేకభని దబాయించినటేంటంది. ఄహ, ఆంకాసత దగగయగా వండే పోలక చెపాలంట్ట, భనం గుడిడవ్యళ్ళం కాఫటిే కకవ్యళ్ళన్న గంతలు కటేకొభభననటూే వంటంది. భనలో లాలాభందికి కళ్తళతే వనానయి గాన్న, పాం వ్యటికదో గుర్రపుగంతలు క్గించివననటూే లాలా పొదుపుగా వ్యడతాం, ఄనునితమం తాయసడే ఎనోన ఄమూలమమైన వివరాలన గభనించనే గభనించం. అమన మాత్రం తన కళ్ళను లాలా ఈదాయంగా ప్రంలానికి ఄగించేస్తడు, ఄది ఫదులచిచన వి’వరాలన’ తన యచనలొో కవితుంగా మారేచస్తడు. ఆందులో వంక పెట్టేందుకముంది! పైగా ఆవి ఄసందయబ వయినలూ కావ. పైన ఉటంకించింది కూడా సందయబశుదిధ కలదే. ఫియొదొర కి ఇ దృశమం చూసన తరాుత తన కవితల పుసతకం గురొతసుతంది. ఄయితే లాలాభంది పాఠకులు, ఆలాంటి పేరాలొో సుతంత్రంగా నిలఫడగలగే తతాతినికి అకర్జషతల, వీటిని విడిగా కోట చేస, నబొకొవ్ ని ఒ “గొ సతేలసేు”గా తేలేచస్తతరు. షేక సమర గుర్జంచి చెపే సందయబంలో శమూమల్ జానసన్ ఄనన మాట వీళ్ళకి వర్జతంచేమచుచ:

“...he that tries to recommend him by select quotations, will succeed

like a pedant in Hierocles, who, when offered his house to sale, carried a brick

in his pocket as a specimen.”

37

(ఆటకను భచుచకు టిేకెళ్ళళ ఆంటిని ఄభభజూపేవ్యడెంత సపలభవతాడో, ఎంపిక చేసన కొనిన వ్యకామల దాురా అమనిన సఫాయసు చేస్నవ్యడూ ఄంతే సపలభవతాడు.)

ఆక అమన దాల ఎంపికలో కఠినతుం గుర్జంచి పెదదగా చెపుకునేందుకమీ లేదు. ఆందులో అమనది ఫ్లొబేర వ్యయసతుం. ఫ్లొబేర లాగే “le mot juste‛ (the most precise word) కోసం ఎంత దూయమైనా వెళాతడు. ఆందులో ఈదేదశపూయుకమైన అడంఫయం ఏం లేదు. కాఫటిే సరుదకుపోవ్యలసందే. ఒ ఆంటరూుూలో “మీ యచనలొో మీరు స్తధించ ప్రమత్నంచే స్తహతీ విలువలు ఏమిటి?‛ ఄని ఄడిగితే అమనిచిచన సమాధానం ఆది:

“Mustering the best words, with every available lexical, associative and

rhythmic assistance, to express as closely as possible what one wants to

express.”

పైన శమూమల్ బ్బకెట దాల మీద వమకతం చేసన ఄనభభకం చూస్తం. నబొకొవ్ మాత్రం దీనికి పూర్జతగా భిననం. అమన దాలన నమాభడు. వ్యసతవ ప్రంచంతో పోటీ డగల కాలనిక ప్రంలాలన దాలతో సభయథవంతంగా సృషే్ంచగలభని విశుసంలాడు. ఇ ప్రత్సృషే్కి ఄవసయమైనపుడు ఎంత మూలమూలలనంచైనా దాలు వెత్కి తెలాచడు. దొయకకపోతే, జేమ్స జాయ్స లా, ఄపుడపుడూ సంత దాలన సృషే్ంచుకునానడు కూడా. ఇ నవలలో క చోట ఫియొదొర గుర్జంచి రాసన వ్యకామలన భనం అమన కూకడా నూరుశతం ఄనుయించుకోవచుచ:

“Since there were things he wanted to express just as naturally and

unrestrainedly as the lungs want to expand, hence words suitable for breathing

ought to exist. The oft repeated complaints of poets that, alas, no words are

available, that words are pale corpses, that words are incapable of expressing

our thingummy-bob feelings (and to prove it a torrent of trochaic hexameters

is set loose) seemed to him just as senseless as the staid conviction of the

eldest inhabitant of a mountain hamlet that yonder mountain has never been

climbed by anyone and never will be; one fine, cold morning a long lean

Englishman appears–and cheerfully scrambles up to the top.”

నబొకొవ్ - కాలం: నబొకొవ్ మవునంలో ఫ్రెంచి తతతివేతత హెన్రీ బ్బరగ సన్ యచనలు అసకితగా చదివ్యడన్న, బ్బరగ సన్ ప్రభావం

అమన మీద కాసోత కూసోత వందన్న బ్రైన్ బోయ్డ పుసతకంలో చదివ్యను. బ్బరగ సన్ పుసతకాలు నాకు ఄందుబాటలో లేవ. కాఫటిే విల్ డుమరాంట “సోేర్గ అఫ్ పిలాసఫీ”, బ్బట్రండ్ యససల్ “హసేర్గ అఫ్ వెసేరన ఫిలాసఫీ”లొో ఄతని

38

ప్రస్తతవన వనన భాగాలన చదివ్యను. ఆవి చదివ్యకా, బ్రైన్ బోయ్డ కట్రండు వ్యకామలొో తేలేచసనటే కాసోత కూసోత కాదన్న, నబొకొవ్ మీద బ్బరగ సన్ ప్రభావం కాసత ఎకుకవే వండొచచన్న ఄనిపించింది. ముఖ్మంగా నబొకొవ్ తన యచనలొో కాలానిన వ్యడుకునే తీరులో ఇ ప్రభావం బాగా కనిపించింది.

ఆయవయోమ శతాఫదపు తొల ఄయథభాగంలో బ్బరగ సన్ యచనలు తతతిశస్త్ర ప్రంచంలో పెదద సందడే చేస్తయి. ఄటి ే ధావల అలోచనాధాయలో భౌత్కవ్యదపు (materialism) ఏలుఫడిని అమన నియసంలాడు. ే ధసుస మీద మిత్మీర్జ అధాయడటమూ, తరాకనిన త్రుగులేని జాానస్తధనంగా కొలవటమూ, ప్రంలానిన భౌత్క దృషే్తో త చూడలేకపోవటమూ... వీటనినంటితోనూ విభేదింలాడు. డార్జున్ జీవర్జణాభ సదాధంతానిన కూడా ప్రశ్చనంలాడు. “భనుగడ కోసం పోరాటంలో ఄనుకూల లక్షణాలు గల జీవ్యలన ప్రకృత్ ఎనునకుంటంది, మిగిలనవి నశ్చస్తతయి” ఄనన డార్జున్ “ప్రకృత్ ఎనినక” సదాధంతానిన త్యసకర్జంలాడు. తన “క్రియ్యటివ్ ఎవలూమషన్” ఄనే యచనలో, ర్జణాభం ఄనేది డార్జున్ చెపినటే క యాంత్రిక పోరాటం కాదన్న, ఆందులో ప్రకృత్ మోపే త్తడికి జీవం సతఫధంగా తలవొగగడం జయగదన్న, జీవలే సృజనాతభకంగా తభ ర్జణామానిన తాము భలచుకుంటామన్న, వ్యటిలోని చైతనమం (కానషస నెస) దీనికి దోహదం చేసుతందన్న వివర్జంలాడు. ఄలాగే దారాథన్నన - జీవ్యన్నన (matter - life), సథలాన్నన - కాలాన్నన (space - time), ే ధసుసనూ - ఄంతఃకయణనూ (intellect - intuition) సషేమైన విబజనవనన, యసయ వమత్రేకమైన దుందాులుగా ర్జగణ్ణంలాడు. ఇ దుందాులొో క వయగమైన జీవం, కాలం, ఄంతఃకయణలకు తన ఒట్టస్తడు. జీవితపు పూర్జత వైబవ్యనిన గ్రహంలాలంట్ట దానిన భనకు ఄలవ్యటైన సథల ప్రమాణంలో చూడటం మానుకుని, కాల ప్రమాణంలో చూడటం నేరుచకోవ్యలని చెపాడు. ఇ విషమంలో బ్బరగ సన్ ఄభిప్రాయాలన యససల్ తన “హసేర్గ అఫ్ వెసరేన ఫిలాసఫీ”లో ఆలా ర్జచమం చేస్తతడు:

“It is one of the noteworthy features of Bergson‟s philosophy that,

unlike most writers, he regards time and space as profoundly dissimilar. Space,

the characteristic of matter, arises from a dissection of the flux which is really

illusory, useful, up to a certain point, in practice; but utterly misleading in

theory. Time, on the contrary, is the essential characteristic of life or mind.

„Wherever anything lives,‟ he says, „there is, open somewhere, a register in

which time is being inscribed.‟ But the time here spoken of is not

mathematical time, the homogeneous assemblage of mutually external

instants. Mathematical time, according to Bergson, is really a form of space;

the time which is of the essence of life is what he calls duration. … „Pure

duration,‟ we are told, „is the form which our conscious states assume when

our ego lets itself live, when it refrains from separating its present state from

its former states‟. It forms the past and the present into one organic whole,

where there is mutual penetration, succession without distinction.”

39

భహానుభావల సదాధంతీకయణలన్నన వ్యళ్ళళ చెంగానే “ఄవనంతే కదూ” ఄనిపిస్తతమట, వ్యళ్ళళ చెపివండకపోతే మాత్రం ఎటి సుపర్జంచవట. ఆదీ ఄలానే ఄనిపిసుతంది. నిజంగానే సథలానిన మాత్రే ప్రమాణంగా తీసుకుని కొలస్నత జీవితం ఎంత నిస్తసయంగా వంటందో కదూ! ఈదాహయణకు, జీవితం భర్గ పెదద వమవహాయం కాఫటిే, క సటీఫసుస ప్రయాణానిన పోలక తీసుకుందాం. ఫససకాకం. స్వట్లొ కూరుచనానం. ముందు స్వట్ల, వెనక స్వట్ల, కిటి స్వట్ల, ఏదైతేనేం... సథలానిన మాత్రే ప్రమాణంగా తీసుకు చూస్నత భన ప్రయాణం లాలా చగా స్తగుతననటేంటంది. కూరుచంటాం, ఄట కదులుతాం, ఆట కదులుతాం, బ్బర్ర గోకుకంటాం, కిటిలోంచి ఫమటకు చూస్తతం, ఄంతే! దీనికి భిననంగా కాల ప్రమాణానిన తీసుకుందాం. ఆకకడ కాలభంట్ట భళ్ళళ భనం ఫసుసలో ప్రయాణ్ణంచే కాల ర్జమిత్ కాదు (గంట, రండుగంటలూ). దీనేన పైన బ్బరగ సన్ ే థమటికల్ టైమ్ ఄంటనానడు. ఆది కూడా క యకమైన సథల ప్రమాణే ఄంటనానడు. నేనికకడ కాల ప్రమాణం ఄంటననది భన భసతషకంలో నడిచే కాలం. ఏ వమకితకా వమకిత సుమంగా మాత్రే ఄనుబవించగల భూతబవిషమతుయతమానాల ఄవిభాజమ ప్రవ్యహం. దీనేన అమన “డూమరేషన్” ఄంటనానడు. ఫససకుకతండగా తలుపు దగగయ కడు కాలు తొకికందేగాక స్తర్గ చెడం మానేస “చూస్తవ్ లేవయామ బోడి చూపు” ఄననటే పెడసయంగా తల త్పుకోవచుచ. భనం భన కిటి స్వట్లొ కూరుచనానక, వ్యడికసలు తలుపు దగగరే ఎనిన యకాలుగా బ్బదిధ చెపుండాలసందో ఉహంచుకుంటూ ప్రయాణానిన గడవచుచ. లేదా, ఫసుస కదులుతూందనగా ఫసే్తపులో కనిపించిన ఄమాభయి రాకు చిరునవు భన భనసులో ఄయథంయథం లేకుండా ముద్ర వేసుకోవచుచ. ప్రయాణ యమంతం అ యాదృచిిక దృశమనిన భనక తెలమకుండా పునఃసభర్జంచుకుంటూ గడచుచ. ఄంట్ట భనం ఆలా ఄంతరుభఖులమైనపుడు, భన చైతనమంలో, గతం వచిచ నియంతరామంగా వయతమానంలో కలుస్తతనే వంటంది. గతం గతంగా మార్జ భన నుంచి విడిపోవటం లేదు, వెనకనే మిగిలపోవటం లేదు. జాాకంగా మార్జ భన వయతమానానిన నియంతయం ప్రభావితం చేస్తతనే వంటంది. ఇ జాాకాలకు మూలమైన చయమలు (కాలు తొకకటం, ఫసే్తండు ఄమాభయి దృశమం) గడిచిన వమవధి ఎంత సులకాలమైనా కావచుచ, కాన్న భన చైతనమంలోకి చేరేసర్జకి వ్యటి విస్వతయిం ఄవధులేొకుండా పెర్జగిపోతంది. ఆపుడు ఫసుస ఎంత ఆరుకైనదైనా కావచుచ, కాన్న భన ప్రయాణానిన అ ఆరుకు “సథలం” ప్రభావితం చేమదు, ఎందుకంట్ట భన భసతషకంలో నడిచే విశలమైన “కాలం” అ లోట పూడుసుతంది. ఆపుడో యచయిత ఇ ఫసుస ప్రయాణానేన తన కథకు వసుతవగా తీసుకునానడనుకుందాం. ఄతను భనలన “సథలం”లో చూస వర్జిస్నత లాబం లేదు. ఄలాచేస్నత భనం కథ మొదటినంచీ చివర్జదాకా జడంగా స్వట్లొ కూరోచవడం వర్జింలాలంతే. అ యచయిత భన చైతనమంలో జొయఫడి ఄకకడ ప్రవహసుతనన “కాలా”నిన నమోదు చేమగలగాల. ఎందుకంట్ట ఆకకడ భనం నిజంగా జీవిసుతననది ఇ కాల ప్రమాణంలోనే. (నా చవబారు పోలక చూస బ్బరగ సన్ ఇ పాటిక సమాధిలోనో, సుయగంలోనో “హతవిధీ” ఄంటూ తల బాదుకుంటూండవచుచ గాక, నాకు మాత్రం ఆలానే

40

ఄయథమైంది.) ఒ నిముషం చేసుతనన నులూ, అలోచనలూ అపి ధామన సథత్లోకి చేర్జ భనలోకి భనం చూసుకుంట్ట, భనకు కనిపించేది సథలం కాదన్న, కాలభన్న విల్ డుమరాంట ఄంటాడు. అమన బ్బరగ సన్ అలోచనని ఆలా ర్జచమం చేస్తతడు:

We naturally incline to materialism, Bergson argues, because we tend

to think in terms of space; we are geometricians all. But time is as fundamental

as space; and it is time, no doubt, that holds the essence of life, and perhaps of

all reality. What we have to understand is that time is an accumulation, a

growth, a duration. “Duration is the continuous progress of the past which

gnaws into the future and which swells as it advances”; it means that “the past

in its entirety is prolonged into the present and abides there actual and acting.”

Duration means that the past endures, that nothing is quite lost. “Doubtless we

think with only a small part of our past; but it is with our entire past… that we

desire, will and act.”

బ్బరగ సన్ తాత్తి కతలో ఇ ఄంశం నబొకొవ్ ని బాగా ప్రభావితం చేసందని నాకనిపించింది. నబొకొవ్ యచనలొో కాలాని, గతాని, జాాకాని లాలా ప్రాముఖ్మత వంటంది. ముఖ్మంగా, గతం ఄంట్ట భనం భన జీవితపుదార్జలో ముందుకుపోతూ ఎటికపుడు వెనకనే వదిలపెటిే పోయ్య జాాకాల మూట కాదన్న, దాని ప్రభావం భన వయతమానం మీద నితమం వంటూనే వంటందన్న, ఄది భనకు తెలమకుండానే భన వయతమానానిన బవిషమతతన్న కూడా ప్రభావితం చేసుతందన్న బ్బరగ సన్ లానే నబొకొవ్ కూడా నమాభడు. అమన యచనలొో గతం కూడా వయతమానపు సషేత తోనే వంటంది. ఄది లుమారుొ చెపాపెటేకుండా వయతమానంలోకి చొయఫడిపోతూంటంది కూడా. దీనికి “ద గిప్టే” నవల నుండే క ఈదాహయణ తీసుకుంటాను. ఆందులో రండో ఄధామమం ఄపుడే వ్యన వెలసన ఒ భధామహనం యష్యమలో మొదలవతంది. ఫియొదొర పొలాలకు ఄడడండి తన ఆంటి వైపు నడుసుతంటాడు. ఄతను వెళేళ దాయంతా సషేంగా భన కళ్ళ ముందు అవిషకృతభవతంది. ఆంటి ఎదుట గారడన్ లో క బ్బంచీ మీద ఄతని తలీొతండ్రీ కూరుచని మాటాొడుకోవడం చూస్తతం. హఠాతతగా ఆదంతా మామమైపోయి క బ్బర్జొన్ వీధి ప్రతమక్షభవతంది. భంచు తంయని చీలుచకుంటూ సుపుగా వెలుగుతనన ట్రామ్ కారు లటొ భన ముందుకొస్తతయి. ఆంతకుముందు జర్జగిందంతా గతం ఄన్న, ఫియొదొర ఫసే్తండ్ లో ట్రామ్ కోసం ఎదురుచూస్తత ఄదంతా ఉహంచుకుంటనానడన్న ఄపుడయథభవతంది. ఄతను ట్రామ్ ఎకిక టూమషన్ చెపేందుకు ఫమలేదయతాడు. సగందార్జలో వండగా, ఎందుకో అరోజు టూమష న్ కి వెళాళలంట్ట విసుగు పుడుతంది. త్ర్జగి తన గదికి వెళ్ళపోయి ఄటిక ఏడాదిగా శ్రమిసుతనన తండ్రి జీవితచర్జత్ర రాసుకోవ్యలనిపిసుతంది. ఈననటేండి ఫలడిన ఇ నియిమంతో వెంటనే ట్రామ్ దిగేస్తతడు. గదికి ఫమలేదయతాడు. దార్జలో వీధివ్యయ కొనిన క్రిసభస చెటొ ఄభభకానికి పెటిేవంటాయి. వ్యటిని మధాలాంగా చేతోత తాకుతూ వెళాతడు. హఠాతతగా ఆపుడు భన ముందు భరో యష్యమ దృశమం

41

తెరుచుకుంటంది. ఫియొదొర తో పాటూ ఄతని కుటంఫభంతా క ఆంటి వయండా మటొ మీద కూరుచని వంటారు. వ్యళ్ొ బంగిభలన్నన కళ్ళకు కటినేటే వర్జితభవతాయి. తరాుత తెలుసుతంది ఆది క ఫోట్లగ్రాఫ్ వయిన ఄని. గత సంవతసయం క్రిసభస కు ఫియొదొర తలొ ఄతనిన చూటాేనికి పార్జస నుంచి బ్బరొ్జన్ వచిచనపుడు ఇ ఫోట్ల ఆచిచ దాచుకొభభంటంది. ఆక ఆకకణ్ణించీ కథనం, గదికి వెళ్ళతనన ఫియొదొర ని ఄనుసర్జంచడం మానేస, గత సంవతసయం ఄతని తల ొ వచిచన సందరాబనికి వెళ్ళపోతంది. అమ రైలు దిగడం, అపామమంగా ఄతనిన కౌగలంచుకుని మొహభంతా ముదుదలు కుర్జపించడం... ఇ సనినవేశం కొనస్తగుతంది. ఆలా నబొకొవ్ తన పాత్రలన సథల ప్రమాణం (space)లో ఄనుసర్జంచడు. అ పాత్రల భసతషకంలో స్తగే కాల ప్రమాణానిన (time) ఄనుసర్జస్తతడు. (ఄందుక, పైన ఆచిచన “కథా సంతం” మీకొకవేళ్ చగా ఄనిపిస్నత, ఄది నబొకొవ్ తపూ కాదు, నవల తపూ కాదు; నా తపు. నేను దానిన సథల ప్రమాణంలో జర్జగే కథను మాత్రే ఄనుసర్జంచి రాస్తను.) నబొకొవ్ ను తొలస్తర్జ చదివే పాఠకులకు ఆలా కాలంతో తొకుకడు క్ళాళడటం కవలం క పోసే మోడ్రన్ వేలం వెర్రి ఄనిపించవచుచ. ఄలా కాదన్న, దాని వెనుక అమన నమిభన ఒ తాత్తి క దృకథం కూడా వందన్న చెటం కోసం ఆదంతా వివర్జంలాను.

ఇ నవల గుర్జంచి చెపాలనుకుననదంతా దాదాపు పైన కథా సంతంలోనూ, దానికిచిచన వివయణలోనూ వచేచసంది. ఆంకా మిగిలవందనిపించింది ఄధామమల వ్యర్గగా క్రింద చెపుతనానను. ముందుగా ఇ ఄధామయాలకి నబొకొవ్ కోక వ్యకమంలో చేసన కుొపీతకయణ ఆది:

“The plot of Chapter One centers in Fyodor‟s poems. Chapter Two is a

surge toward Pushkin in Fyodor‟s literary progress and contains his attempt to

describe his father‟s zoological explorations. Chapter Three shifts to Gogol,

but its real hub is the love poem dedicated to Zina. Fyodor‟s book on

Chernyshevski, a spiral within a sonnet, takes care of Chapter Four. The last

chapter combines all the preceding themes and adumbrates the book Fyodor

dreams of writing some day: The Gift. “

మొదటి ఄధామమం: ఇ ఄధామమంలో ఫియొదొర కవితలు ప్రధానంగా వంటాయి. వీటిని విడి ంచదాయ లుకులోత

పోలచవచుచ. తీమదనం పూర్జతగా ఄంగిలనంటక ముందే కర్జగిపోయ్య లుకులొా లచనైన రుచి. ఄయితే ఄన్నన కలస ఫియొదొర బాలమచిత్రానిన సషేంగా అవిషకర్జస్తతయి. ఇ కవితలొో కొటేొచిచనటే కనిపించే భరో గుణే మిటంట్ట, వేటికవే విడిగా ఎంతబాగునాన, వీటిని అవర్జంచివండే వచనంతో పోలస్నత ఄవి కాసత యంగుతేలపోయినట్టే

42

కనిపిస్తతయి. దీనిన ఫటీే ఫియొదొర యచనా టిభ అ కవితలు రాస్నటటి, ఆపుడు భనం చదువతోనన ‚ద గిప్టే‛ నవల రాస్నటటి ఏ స్తథయిలో ర్జణత్ చెందిందో భనకు ఄయథభవతంది.

ఇ నవల ముగింపు పుష్కన్ కు నివ్యళ్ళసుతందని చెపాను. ఆది బాహటంగా తెలసపోయ్యదే. ముందుమాటలో నబొకొవ్ సుమంగా ఇ సంగత్ చెపేస్తతడు. ఄయితే ఇ నవల ప్రాయంబభవటం కూడా అమన ఄభిమానించిన భరో యచయిత గొగోల్ కు నివ్యళ్ళ నర్జస్తత ప్రాయంబభవతందట. ఆది గొగోల్ యచనలతో బాగా ర్జచమమునన వ్యర్జకి త సుపర్జంచని నివ్యళ్ళ. నాకు బ్రైన్ బోయ్డ పుసతకం దాురా తెలసంది. గొగోల్ ప్రసదధ యచన ‚డెడ్ సోల్స‛ ప్రాయంబభయ్యమ తీరు నబొకొవ్ ను లాలా అకర్జషంచేదట (నబొకొవ్ అంగాొనువ్యదంలో ఇ ప్రాయంబం యిలా స్తగుతంది). క కొతత వమకిత (చిచీకవ్) ఫస్వతలోకి ఫండి తోలుకుంటూ వస్తతడు. స్తరాకొటే దగగయ ఈబ్బసుపోక నిలఫడడ ఆదదరు రైతలు ఄతని ఫండి ఎకకడదాకా పోగలదో ఄంచనాలు కడతారు. తరాుత క యువకుడు అ ఫండికి ఎదురొస్తతడు. ఄతనా ఫండిని అసకితగా గభనిస్తతండగా, గాల విసురుకి ఄతని ట్లపీ ఎగిర్జపోబోతంది. దానిన సరుదకోవడంలో డి ముందుకు స్తగిపోతాడు. ఆకకడ ఇ యువకుడి వయిన లాలా విశదంగా, క ముఖ్మ పాత్రని ర్జచమం చేసుతనన హడావిడితో వంటంది. కాన్న ఄతను కథలో భళ్ళళ ఎకకడా రాడు. ఇ యచనకు ‚భృతజీవలు‛ పేర్జట కొ.కు చేసన ఄనువ్యదంలో ఄతని వయిన ఆలా స్తగుతంది:

‚ఄదీగాక ఫండీ హోటలును సమీపించే సభయానికి క యువకుడు అ ఫండిని సమీపింలాడు. ఄతను లాలా పొటిేగా, క్గుతగా ఈనన తెలొ కానాుస లాగూ, కింద వేళాళడే ఄంచులు, లాలా ఫాషన్ గా కత్తర్జంచిన కోటూ, ఎదురు రొముభన షరుేకు కంచు పిసోతలు ఄలంకర్జంచిన పినూన ధర్జంచి ఈనానడు. అ యువకుడు వెనకుక త్ర్జగి ఫండీని తేర్జపాయజూస, తన ట్లపీ గాలకి ఎగిర్జపోకుండా చేతోత టేకుని తన దార్జన తాను వెళాళడు.‛

కథలో భళ్ళళ ఎకకడా ప్రస్తతవనే రాని ఇ యువకుణ్ణి ఆంత ఖ్చిచతంగా వర్జంిచటం నబొకొవ్ ను అకర్జషంచింది. ఆది గొగోల్ లో మాత్రే కనిపించే ప్రతేమకతగా అమన భావింలాడు. గొగోల్ మీద అమన రాసన పుసతకం ‚నికొలాయ్ గొగోల్‛లో దీనిన ఆలా వివర్జస్తతడు:

“Another special touch is exemplified by the chance passerby–that

young man portrayed with a sudden and wholly irrelevant wealth of detail: he

comes there as if he was going to stay in the book (as so many of Gogol‟s

homunculi seem intent to do–and do not). With any other writer of his day the

next paragraph would have been bound to begin: „Ivan, for that was the young

man‟s name.‟ ... But no: a gust of wind interrupts his stare and he passes, never

to be mentioned again.”

43

నబొకొవ్ కూడా ‚ద గిప్టే‛లో దీనిన ఄనుకర్జస్తతడు. నవల మొదట్లొ ఫియొదొర ఄద్దదకు దిగిన గదికి పైవ్యటాలో ఆదదరు దంతలు (లోరంజోస) ఄద్దదకు దిగుతారు. మొదటి పేజీలో వీళ్ళ వయిన ఎంత విశదంగా వంటందంట్ట, వీళ్ళది నవలొో లాలా ముఖ్మమైన పాత్రేమో ఄని భనకనిపిసుతంది. కాన్న ఇ రండు పాత్రలూ కథలో ఎకకడా ప్రతమక్షంగా కలగజేసుకోవ. ఇ ఄనుకయణే గొగోల్ కు నబొకొవ్ ఆచిచన నివ్యళ్ళ. ఄయితే, ఇ విషమంలో అమన గొగోల్ కనాన క ఄడుగు ముందుక వేస్తడని చెపాల. ఇ దంతలు కథలో ప్రతమక్షంగా భాగం కాకపోయినా, ఇ నవల సృషే్కి వ్యళేళ రోక్ష కాయణభవతారు. ఎందుకంట్ట, విధి తననూ జనానూ కలడానికి వేసన థకంలో భాగంగానే ఇ దంతలు తన గది పైవ్యటాలో ఄద్దదకు దిగాయని ఫియొదొర భావిస్తతడు. ఇ అలోచనే ఄతని నవలకు ప్రధాన ప్రేయణ ఄవతంది. ఆది బ్రైన్ బోయ్డ వివయణ.

రండో ఄధామమం: ఇ ఄధామమంలో ఫియొదొర తండ్రి జీవితచర్జత్ర సంహభాగం అక్రమిసుతంది. ఄందులో భళ్ళళ అమన

భధమ అసయాలో చేసన ర్జశోధనాయాత్రలు ప్రధానం. ఇ యాత్రల వయిన స్తగిననిన పేజీలూ భన భనోపలకంపై క చిత్రమైన ప్రంచం వచిచ నిలుసుతంది. ఄది నిజమూ ఄనిపించదు, కలనా ఄనిపించదు. ఫియొదొర ఎంతో అశడినా తండ్రితో కలస ఇ యాత్రలొో పాలొగనే ఄవకాశం ఎపుడూ రాలేదన్న, అ తీయని కోర్జక ఇ యచన దాురా తీరుచకుంటనానడన్న ముందు చెపాను. ఆకకడ తీయని కోర్జకలు తీరుచకుంటననది ఫియొదొర కకడే కాదు. నబొకొవ్ కూడా స్వతాకోకచిలుకల నమూనాలన స్నకర్జంచడానికి కకస్తరైనా భధమఅసయా ఄంతా చుటిేరావ్యలని అశడాడడు. కాన్న బోలషవిక విొవం, దర్జమిలా ప్రవ్యసం, ఄకకడి దార్జద్రమం, అమనకా ఄవకాశనిన దకకనివులేదు. ఆలాంటి యాత్రలు చేసన ర్జశోధకుల పుసతకాలు మాత్రం లాలా అసకితగా చదివేవ్యడు. కాఫటిే ఇ ఄధామమంలో భనకు కనిపించే భధమ అసయా ఄంతా అమన ఉహలొో రూపుదేలందే. భర్జ ఆందులో గొపేముంది? ఇ నవలొోనే ఫియొదొర క చోట ఄననమాట ఆకకడ ఄనుయించుకోవచుచ: Genius is an African who dreams up snow.

ఇ ఄధామమం నాకో కొతత సైడ్ ఎఫెకుే నిచిచంది. స్వతాకోకచిలుకలన గభనించడం. నబొకొవ్ లా శస్త్రీమమైన అసకిత కాదు గాన్న, దాయంటా ఎపుడైనా తాయసడితే కక క్షణం ర్జచమసుతలొాంటి గుర్జతంపు. వ్యటిని కకస్తర్జ టిేంచుకోవటం మొదలుపెటాేభంట్ట, ఄదేంట్ల, ఎట చూసనా ఄవే కనిపిస్తతయి. ముఖ్మంగా హైదరాబాద లో ఄయితే ఎకకడ డితే ఄకకడ ఄవే!

ఇ ఄధామమం చివయ ఫియొదొర పాతగది నుంచి కొతతగదికి మాయతాడు. ఇ సందయబంలో ఇ రండు గదుల భధమనునన దూయం యష్యమలో పుష్కన్ వీధి, గొగోల్ వీధికి భధమనునన దూయభంత వందని చెపాతడు (ఇ

44

పేయొతో యష్యమలో నిజంగానే రండు వీధులునానయి). ఇ వ్యకమం రండు గదుల భధామ దూరానిన మాత్రే స్తచించదు; ఆటిదాకా పుష్కన్ తయహాలో సుచిత, సషేత, పాయదయశకత లక్షణాలుగా స్తగిన ఫియొదొర యచనాశైల, ఆకనుంచీ గొగోల్ తయహా దునైన వమంగామనికి ఫదిలీ కాబోతోందని కూడా ఄనామదేశంగా స్తచిసుతంది.

మూడో ఄధామమం: ఇ ఄధామమం రండో ఄధామమంలా భందకొడిగా కాకుండా, చురుగాగ స్తగుతంది. కథనంతోపాటూ

భనమూ ఫియొదొర జీవితంలో క రోజుని ఄనుసర్జస్తతం. ఄతను బారడు పొద్దదకాకకా తన కొతత గదిలో నిద్రలేవటం, జనాకో కవిత రామటానికుక్రమించటం, తరాుత భోజనం చేస టూమషనొు చెపుకోవటానికి ఫమలేదయటం, టూమషనొ భధమ విరాభంలో పుసతకాల ష్యపుకెళ్ళళ చెస ే గజైన్ కొనుకోకవటం, చీకటిడేదాకా ఄందులోని చెస జల్స ని ర్జషకర్జంచటం, రాత్రి జనాను కలవడానికి రైలేు బ్రిడిి దగగయకు వెళొ్డం, ఆదదర్జ భధామ కబ్బరూ.ొ.. ఆలా ఇ రోజు గడుసుతంది. కకక వయతమానం ఆలా స్తగుతండగానే, గతం కూడా భధమ భధమలో వచిచ జొయఫడుతూంటంది. ఇ గతంలో ఫియొదొర కు కవితుంపై అసకిత ఎలా భళ్ళళందీ, ఄది ర్జణత్ చెందిన తీరూ, దహారేళొ్ వమసులో క పెళ్ళయిన యువత్తో ఄతని ప్రేభ (అమ తరాుత క ప్రమాదంలో చనిపోతంది) ... ఆలాంటి పాత జాాకాలోత బాటూ, జనాతో తొలస్తర్జ మాటాొడే సనినవేశం మొదలన ఆటీవల జాాకాలు కూడా వంటాయి. తరాుత జనాని క పాత్రగా భర్జంత సభగ్రంగా భనకు ర్జచమం చేస్నందుకు అమ గతం, అమ ఆషేడే తండ్రి, అమ దేుష్ంచే సవత్ తండ్రీ, అమ విసుకుకనే అఫీస్త... వీటనినంటి గుర్జంచీ కూడా విస్తతయంగా వివర్జస్తతడు ఫియొదొర. తరాుత కథనం చెర్జనషెవ్ స్వక పుసతకం వైపు భళ్ళళతంది. అ పుసతకం రామటానికి ఄతను డిన ప్రయాస చూస్తతం. లాలా ఄనిశ్చచత్ తరాుత పుసతకం ప్రచుయణకు స్వుకర్జంచఫడుతంది. ఇ శుబవ్యయతను జనాతో ంచుకోవటానికి ఫియొదొర అమ అఫీసుకు రావటంతో ఄధామమం పూయతవతంది.

ఫియొదొర సుంత యచనలు, యాష్య లాంటి వేరేవ్యళ్ళ కథలూ లేకుండా, నవలకు సంఫంధించిన కథ మాత్రే ప్రధానంగా నడిచే ఏకైక ఄధామమం ఆది. ఄధామయానికి సర్జగాగ భధమలో జనా కోసం ఫియొదొర రాసన కవిత, బ్బర్జొన్ వీధి దీపాల క్రింద వ్యళ్ళళదదర్జ సమావేశం ఈంటాయి. ఫియొదొర తన జనాని పాఠకుల ముందుకు ఄందంగా తీసుకురావటానికి ఎంత కషేడతాడో, ప్రేమికులుగా తామిదదర్జ చెందినవి తభక దాచుకోవడాని ఄంతే జాగ్రతతడతాడనిపిసుతంది. వ్యళ్ళ భధమ ఎపుడు ఏ కబ్బరు ొ కొనస్తగినా ఄవి మామూలు విషయాలే ఄయివంటాయి. ప్రతేమకంగా పాఠకుల కోసే ఄలొ ప్రదర్జశసుతననటూే వంటాయి. భనలన గడ దాకా రానిస్తతడు గాన్న, ఆక లోలకి ఄడుగు పెటేడే తరువ్యయి ఄనిపించగానే, తభ పొదర్జంటి తలుపు మొహం మీదే

45

మూస్నస్తతడు. మొతతం నవలొో అమ టొ తన ఄనుభూత్ని త్ననగా వమకతం చేస్నది క కక పేరాలో, ఄది కూడా ప్రథభ పురుషలో (థరడ పెయసన్):

“What was it about her that fascinated him most of all? Her perfect

understanding, the absolute pitch of her instinct for everything that he himself

loved? In talking to her one could get along without any bridges, and he would

barely have time to notice some amusing feature of the night before she would

point it out. And not only was Zina cleverly and elegantly made to measure for

him by a very painstaking fate, but both of them, forming a single shadow,

were made to the measure of something not quite comprehensible, but

wonderful and benevolent and continuously surrounding them.”

ఄలాగే, ఇ ఄధామమంలో క చోట ఄతను యష్యమలోని తన పాత ప్రేమసని తలుచకుంటాడు. ఄపుడు వచనం హఠాతతగా భధమభపురుష (సకండ్ పెయసన్) కథనంలోకి మార్జపోతంది; ఏదో జనాకి సంజాయిష్ట చెపుకుంటననటూే ఈననటేండి “నువు” ఄనన సంబోధన ప్రవేశ్చసుతంది:

“In all her ways there was something I found lovable to the point of

tears, something indefinable at the time, but now appearing to me as a kind of

pathetic insouciance. She was not intelligent, she was poorly educated and

banal, that is, your exact opposite ... no, no, I do not mean at all that I loved

her more than you, or that those assignations were happier than my evening

meetings with you ... but all her shortcomings were concealed in such a tide of

fascination, tenderness and grace, such enchantment flowed from her most

fleeting, irresponsible word, that I was prepared to look at her and listen to her

eternally–but what would happen now if she were resurrected–I don‟t know,

you should not ask stupid questions.”

ఇ వ్యకామలు త్ననగా జనాని ఈదేదశ్చంచే రాసుతనానడని (ఄంటనానడని) సషేంగా తెలసపోతంది. “లేదు, లేదు, న్న కనాన అమనెకుకవ ప్రేమింలానని చెటం లేదు...” ఄనన వ్యకామలొో అ గాబరా ఎందుకు కనిపిసుతంది? చివయ, ‚అమ పునర్గివితమైతే ఏభవతందా–నాకు తెలీదు, నువులాంటి పిచిచ ప్రశనలడకూకడదు”, ఄంటూ ఎవరో ఎదుటనునన భనిష్తో చెపుతననట్టే ఎందుకు చెపుతనానడు? నబొకొవ్ ఇ నవల ముందుమాటలో ఆలా ఄంటాడు: “నా యువ ప్రేమికులనదదర్గన స్తగనంపేస్తకా, పాఠకుల ఉహాశకిత వ్యళ్ళని ఎంత వయకూ ఄనుసర్జసుతందా ఄని నాకు కుతూహలంగా వంది”. పై పేరాలో వ్యకామల దాురా, వ్యళ్ళని ఄనుసర్జంచేందుకు భన ఉహకి కొంత దార్జ దొరుకుతంది. ఫియొదొర ఇ నవల రాస్న సభయానికి జనా ఄతని చెంతనే వందని, ఄంట్ట వ్యళ్ళ ప్రేభ ఒ యమవస్తనానికి చేర్జందని, ఫహుశ వ్యళ్ళళ ఆటికి భారామబయతల కూడా వండవచచన్న భన ఉహకి లీలగా

46

సుపర్జసుతంది. (నబొకొవ్ ఇ నవలకు తరువ్యయి భాగం కూడా రాయాలని కొనానళ్ళళ ప్రమత్నంలాడట. దీనికి సంఫంధించీ లబమమైన చితతప్రత్ని ఫటిే ఄందులో ఫియొదొర, జనాలు భారామబయతలేనట. కాకపోతే “ద గిప్టే” నవల ముగింపులో వీళ్ళళదదర్జ ప్రామిస చేసన ప్రేభభమమైన బవిషమతత ఄందులో కొనస్తగదు. జనా ఏదో ప్రమాదంలో భయణ్ణంచటం, తరాుత ఫియొదొర ఆక ఫమటి ప్రంలానికి పూర్జతగా దూయమైపోయి, లోల సృజనాతభక ప్రంలానిక ఄంకితమైపోవడం... ఆలా ఏదో కొనస్తగుతందట. ఆది వినానకా, ఎందుకో, నబొకొవ్ అ నవల రామనందుకు బాధ్యమీ కలగలేదు.)

నాలుగో ఄధామమం: క లార్జత్రాతభక వమకిత జీవితచర్జత్రను క కాలనిక పాత్ర రామడభనేది ఫహుశ ప్రంచ స్తహతమంలో

ఇ కక నవలొోనే కనిపిసుతందేమో. నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితంపై ఫియొదొర రాసన “లఫ్ అఫ్ చెర్జనషెవ్ స్వక” పుసతకే నాలుగో ఄధామమం. ఆది ఄనినంటిలో పెదద ఄధామమం. మొతతం నవలలో దాటకురావడానికి బాగా ప్రయాస డాలసన ఄధామమం కూడా. కాయణాలు లాలా కనిపిస్తతయి. యష్యమయ్యతయ పాఠకులుగా భనకు ఇ వసుతవకునన లార్జత్రాతభక నేథమం ఏంటననది సర్జగా తెలమకపోవడం; ఆఫఫడిముఫఫడిగా ప్రస్తతవించఫడుతనన–భనకు ర్జచమం లేని–యషమన్ స్తహతీకారులు, లార్జత్రాతభక వమకుతలు; ఒ టాేన మింగుడు డని వ్యళ్ళ యషమన్ పేరూొ... ఆతామది. పైపెచుచ ఇ యచనలో కథనం కూడా చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితానిన మొదలు నుంచీ తదకు ఒ క్రభంలో భన ముందుంచదు. “భనిష్ జీవితం పైకి కనిపించేంత గందయగోళ్ం కాదూ, తయచి చూస్నత క ఄలొక దొర్జకి తీరుతంద”నన తన నభభకానేన నబొకొవ్ తన పాత్ర ఫియొదొర కి కూడా ఄరువిలాచడని పైన చెపాను. ఇ నవల చివరొో ఫియొదొర తన జీవితంలో క ఄలొకను ఎలా కనిపెడతాడో, ఄలాగే ఆకకడ చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితంలోనూ ఒ ఄలొక కనిపెట్టేందుకు ప్రమత్నస్తతడు. ఄతను చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితానిన అమూలాగ్రం తయచి చూస దానిన కొనిన థీమ్స గా (ఆత్వృతాతలుగా) విడగొడతాడు. చతాుయం ఆత్వృతతం, యచనాభామస్తల ఆత్వృతతం, యాత్రల ఆత్వృతతం, కన్ననళ్ళ ఆత్వృతతం... ఆలా వినడానికి వమంగమంగా వండే కొనిన ఆత్వృతాతలన చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితంలో వెత్కి టేకుని, ఆవి ఄతని జీవితానిన భంచికో చెడుకో ఎలా ప్రభావితం చేస్తయో నిరూపించేందుకు ప్రమత్నస్తతడు. జీవిత చర్జత్రను కాలానుక్రభంగా చెపుకుంటూ పోకుండా, చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితంలో క ఆత్వృతతం ఎనినస్తరుొ, ఎకకడెకకడ ప్రతమక్షమైందో ఄకకడకకడకు కథనానిన గెంత్స్తతడు. దీంతో భనం కూడా కథనం తోపాటూ యభదసోపానటంలో పికకలొా చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితటంలో కగంతలేస్తతంటాం.

ఇ ఄధామమం స్తంతం చదివ్యకా, నబొకొవ్ మిగతా నవలంతా రామటానికి ఎంత కషేడివంటాడో, ఫహుశ ఇ కక ఄధామమమూ రామటానికి ఄంత కషేడి వంటాడనిపించింది. ఎందుకంట్ట ఫియొదొర కవలం

47

ఒ కాలనిక పాత్ర. క యచయితగా నబొకొవ్ ఄతని జీవితంలో తనకు తోచిన ఄలొకను చొపించేమచుచ. ఄడిగేవ్యడు లేడు. కాన్న నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక క లార్జత్రాతభక వమకిత. తారాకణం చూపించకుండా ఏం రామటానికి వీలొేదు. ఈనన ఊజువలేన వ్యడుకోవ్యల. ఄలాంటిది, ఆతని జీవితంలో కూడా ఆలా ఒ తీరైన ఄలొకను వెత్కి టేకోగలగాడంట్ట, ఎంత సమాలాయం స్నకర్జంచి వంటాడో, ఎనిన ఊజువలు కూడబ్బటిే వంటాడో, ఎంత చదివి వంటాడో ఄని అశచయమే సంది.

ఄసలు ఎందుకింత కషేడాడడు? ఫియొదొర పుసతకానికి నబొకొవ్ వేరే ఏ వసుతవనైనా ఎనునకుని వండచుచగా? ఎందుకు ప్రతేమకించి చెర్జనషెవ్ స్వకనే ఎనునకునానడు? తన ముందుమాటలో నబొకొవ్ నవలకు కథానాయిక జనా కాదన్న, యషమన్ స్తహతమభన్న ఄంటాడు. అమన యషమన్ స్తహతామనిన లాలా ఄభిమానింలాడు. పుష్కన్ తో మొదలన యషమన్ స్తహతీ యంయ ఄనత్కాలంలోనే ఏ భాష్య స్తహతమమైనా సరే ఄస్తమడేంత ఆఫఫడిముఫఫడిగా గొ యచయితలన కర్జవెంట కర్జన సృషే్ంచింది. కక ంతొమిభదవ శతాఫదంలోనే ఄలగాిండర పుష్కన్, నికొలాయ్ గొగోల్, లయో టాల్ సే్తయ్, ఫియొదొర దాసతయెవ్ స్వక, ఆవ్యన్ తరగనెవ్, అంటన్ చెకోవ్, అండ్రె బ్బలీ, ఄలగాిండర బోొక, మాకిసమ్ గోర్గక ... ఆలాంటి ఈదదండులంతా వెలొువెతాతరు. కాన్న తరాుత ఆయవమమవ శతాబాధనికి వచేచసర్జకి కకయంట్ట కకరు (నబొకొవ్ ను మినహాయిస్నత) అ స్తథయి యచయిత పుటేలేదు. దీనికి కాయణం యష్యమ “సోవిమట -యష్యమ”గా మాయటభని బ్బర్రలో గుజుినన వ్యళ్ళవరైనా గ్రహంచగలరు. “ప్రతీ కళాకారుని స్నుచిగా సృజంచే హకుకంది; కాన్న ే ం కమూమనిసేులం ఄతనిన క ప్రణాళ్ళక ప్రకాయం ముందుకు నడపి తీరాల” ఄననది సుయానా లనిన్ ఈవ్యచ. “ప్రణాళ్ళక ప్రకాయం ముందుకు నడటం” ఄంట్ట యచయితలంతా “శ్రమైక జీవన సందరామ”నిన ఎత్త చూపేలానో, ‚కార్జభక ఐకమత”ను ఈదోబదించేలానో, ‚సభ సమాజ లక్షామలన” సభర్జంచేలానో జాగ్రతతలు తీసుకోవడం ఄననమాట. ప్రభ్యతుం ఆలా స్తభమవ్యద సదాధంతాలకి కొముభకాస్న యచయితలన మాత్రే ఄకుకన చేరుచకునేది. ఎవయనాన మొండిగా స్నుచి దుయద ప్రదర్జశస్నత వ్యళ్ళకి సైబీర్జయాలో శశుత విహారానికి ఏరాట ొ చేస్నది. ఇ బాధ డలేని యచయితలు లాలాభంది శ్చచభ యూరోప్ట కు ప్రవ్యసం వెళ్ళళపోయారు. దాంతో ఆక సోవిమట-యష్యమలో స్తహతమం ఄంట్ట ప్రయోజనవ్యద స్తహతమం (utilitarian literature) మాత్రే ఄయి కూచుంది. ఄయితే ఇ తయహా స్తహతమం మొదలంది విొవం తరాుత మాత్రే కాదు. దీని మూలాలు 1860లొోనే వనానయి. దీనికి మూలపురుషుడుగా కొనియాడఫడే వమకత నికొలాయ్ చెర్జనషెవ్ స్వక. లనిన్ కు అరాధమ యచయిత. నబొకొవ్ జయభన్నలో ప్రవ్యస జీవితం గడుపుతూండగానే 1928లో చెర్జనషెవ్ స్వక శతజమంత్ ఈతసవ్యలు ఘనంగా జర్జగాయి. ఫహుశ తన దేశపు ఘనమైన స్తహతీ యంయ భ్రషుేటిేపోవడానికి మూలమైన వమకిత ఆంకా ఆలా ఄలవ్యటగా పూజలందుకోవడం నబొకొవ్ కు సహజంగానే చిర్రెత్తంచి వంటంది. యషమన్ స్తహతమం మీద ప్రేభతో, ఇ ఈతసవవిగ్రహపు ఫరువ నుంచి దానికి విముకిత

48

కలగింలాలని, నబొకొవ్ ఇ “ఫైర్జంగ ప్రాేసు” మొదలు పెటిే వంటాడు. ఇ యకంగా చూస్నత ఇ నవలకు కథానాయిక యషమన్ స్తహతమే ఄవతంది. ఄయితే ఄపుడు నవల కథానామకుడు నబొకొవ్ ఄవతాడు.

ఄయినా నవలకు ఫమట నబొకొవ్ ఏభనుకుని దీనిన రాస్తడో భనకెందుకు. నవల లోల దీని విలువే మాటాొడుకుందాం. యచయితగా ఫియొదొర ర్జణత్ తెలుసుకోవ్యలంట్ట ఇ ఄధామమం చదివి తీరాల. తొల ఄధామమంలో కవితలొో లాలా మాయదవంతో కనించిన ఄతని కళ్, ఆకకడకొచేచసర్జకి నిండా భందుపాతయలు పూడిచన భూమిలా బ్బంబేలత్తసుతంది. ఎకకడ నిలఫడితే ఏం పేలుతందో తెలీదు. ఏది యచయిత ఄభిప్రామమో, ఏది కాదో, దేనిన సభర్జథసుతనానడో, దేనిన తూలనాడుతనానడో కూడా ఒ టాేన ఄయథం కాదు. భనం నిలుచనన భూమి సుయతమైనదే ఄని దిలాస్త డేలోపులోనే, నిలువ గోత్లో కూరుకుపోతాం. ఇ చెర్జనషెవ్ స్వక పుసతకం మీద సమీక్ష రాసన విభయశకుడొకరు ఆలానే వ్యపోతాడు:

“But he makes fun, not only of his hero: he also makes fun of his

reader… [A]s soon as the reader, as he descends the course of a sentence,

thinks he has at last sailed into a quiet backwater, into the realm of ideas which

may be contrary to those of Chernyshevski but are apparently shared by the

author–and therefore can serve as a basis for the reader‟s judgment and

guidance–the author gives him an unexpected fillip and knocks the imaginary

prop from under him, so that he is once more unaware as to whose side Mr.

[Fyodor] Godunov-Cherdyntsev is on in his campaign against Chernyshevski–

whether he is on the side of the advocates of art for art‟s sake, or of the

government, or of some other of Chernyshevski‟s enemies whom the reader

does not know.”

ఇ పుసతకం శ్చలం కూడా వినూతనంగా వంటంది. ఫియొదొర మాటలొో చెపాలంట్ట, క ఈంగయంలా వరుతలాకాయంలో వంటంది. ఈంగరానిన భధమలో రాయి కలపినటే ఇ పుసతకపు అదమంతాలను కలుపుతూ క కవిత (sonnet) వంటంది. ఇ కవిత రండు భాగాలుగా విడగొటిే వంటంది. రండో సగం పుసతకం మొదట్లొనూ, మొదటి సగం పుసతకం చివరొోనూ వంటంది. కాఫటిే పుసతకం పూర్జత చేసన ప్రతీ పాఠకుడూ ఖ్చిచతంగా భళ్ళళ పుసతకం మొదటికొస్తతడు. ఄలాగే, స్తధాయణంగా జీవితచర్జత్రలొో వమకుతల పుటేకని మొదట నమోదు చేస్తతరు. కాన్న ఆకకడ పుసతకం చివయన చెర్జనషెవ్ స్వక పుడతాడు. (చిత్రంగా నబొకొవ్ రాసన ఏకైక జీవితచర్జత్ర “నికొలాయ్ గొగోల్” కూడా గొగోల్ భయణంతో మొదల పుటేకతో ముగుసుతంది.) ఆలాంటి శ్చలం వెనుక ఫియొదొర ఈదేదశమే మిటంట్ట:

49

“... so that the result would be not the form of a book, which by its

finiteness is opposed to the circular nature of everything in existence, but a

continuously curving, and thus infinite, sentence.”

ఐదో ఄధామమం: మొతతం పుసతకంలో చలాగాగ స్తగిపోయ్య ఄధామమం ఆది. ఇ సర్జక పాత్రలతో ఒ జీవితానిన గడిపేసన

ఄనుభూత్ కలుగుతంది. ఫియొదొర జీవితం క కొలకిక వసుతంది. ఇ ప్రశంతతను ప్రత్క్ంక్స్తతనే ఇ ఄధామమం కూడా స్తగుతంది.

నబొకొవ్ తన కాలనిక ప్రంలాలను ఎంత టిషేంగా నిర్జభస్తతడూ ఄననదానికి ఆకకడ నాకు తటినే క ఈదాహయణ ఆస్తతను. నవల రండో ఄధామమంలో ఫియొదొర తన తండ్రి జీవితచర్జత్ర రాస్తతడు. ఆందులో సందరాబనుస్తయం తండ్రి భయణవ్యయత తెలసన రోజుని కూడా చిత్రిస్తతడు. ఄటికింకా ఫియొదొర కుటంఫం యష్యమలోనే వంటంది. క శీతాకాలం రాత్రి “మిష్య” ఄనే యువకుడు ఇ వ్యయతని మోసుకొస్తతడు. ఆతను ఫియొదొర తండ్రి స్ననహతనికి దగగర్జ ఫంధువ. దర్జమిలా ఇ మిష్య బ్బర్జొన్ లో క పుసతకాల ష్యపు పెటేకునానడన్న, ఆతనిన ఎపుడు చూసనా అ బమంకయమైన రాత్రే గురుతకువసుతందన్న రాస్తతడు ఫియొదొర. ఆకకడితో మిష్య ప్రసకిత ముగుసుతంది. తరాుత మూడో ఄధామమంలో ఫియొదొర ఆతని పుసతకాల ష్యపులోనే, చెర్జనషెవ్ స్వక అర్జేకల్ కోసం, క ే గజైన్ కొంటాడు. ఇ సందయబంలో మిష్య ఄకకడ లేడన్న. డెంటిసేు దగగయకు వెళాళడని భనకు తెలుసుతంది. అ తరాుత భళ్ళళ మిష్య ప్రస్తతవన వచేచది ఇ ఐదవ ఄధామమంలోనే. ఄయితే ఇస్తర్జ వ్యసతవంలో కాదు, కలలో వసుతంది. ఫియొదొర క రాత్రి తన పాతగదికి వెళ్ళళ తండ్రిని కలసనటే కలగంటాడు. వెళ్తత వెళ్తత దార్జలో పుసతకాలష్యపుని చూస్తతడు. ష్యపు గాజు కిటిలోంచి ఎవరో ఎవర్జకో పుసతకం ఄముభతననటే న్నడ కనిపిసుతంది. ఄముభతననది మిష్య కామోసనుకుంటూ ఫియొదొర ముందుకు స్తగిపోతాడు. ఆలా ఇ మిష్య ఄనే పాత్ర నవల మూడొందలయవై పేజీలొోనూ కవలం అయంట్ట అరు వ్యకామలొో వంటాడు. ఆతని ప్రస్తతవన కూడా మూడుస్తరూొ మూడు వేరేురు ఄధామయాలొో వసుతంది. మొదటిస్తర్జ ప్రతమక్షంగా వస్తతడు (కాన్న గతంలో), రండోస్తర్జ ఄససలు కనించనే కనించడు, మూడోస్తర్జ ఆతని న్నడమాత్రే (ఄది కూడా కలలో) కనిపిసుతంది. ఆతనికి నవలలో స్తగే ఄసలు కథతో ఏ సంఫంధమూ లేదు. ఆఫఫడిముఫఫడిగా వనన పాత్రలొో కడంతే. ఄసలు మొదటిస్తర్జ చదివినపుడు, పుసతకం మూస్తక, ఆతనొకడు నవలొో వనానడని గురుతకు తెచుచకుందాభనాన గురుతరాదు. కాన్న వనానడు. భన జీవితంలోనూ ఄంతే. భన కథకు సంఫంధంలేని వమకుతలు సవ్యలక్ష భంది వస్తతపోతూ వంటారు. భన జీవితకథను ఫటీే చూస్నత వ్యళ్ళళ కవలం “సైడు కారకేయ”ొలా కనిపిస్తతయంతే; ఄటికపుడు ే కపేసుకు భన ముందుకొచిచ, తభ తభ పాత్రలన పోష్ంచి, నవగానే తెయవెనకిక వెళ్ళపోయ్య నటలొా ఄనిపిస్తతయంతే. కాన్న వ్యళ్ళ

50

సుతంత్రంగా జీవితాలుంటాయి. భన జీవితాలకు సమాంతయంగానే ఄవీ నడుసుతంటాయి. ఎకకడో ఆదే క్షణంలో పొదుదనన భనకి టికెట కొటిేన కండకేరు ఄలసటగా ఆంకొకర్జకి టికెట కొడుతంటాడు, భధామహనం భనకి కాఫీ ఆచిచన అఫీస బోయ్ ఇలపాట పాడుతూ ఖ్యళ్ళ రోడుడ మీద నడుసుతంటాడు, స్తమంత్రం దారోొ దమగా చిరునవొుకటి పారేసన బ్బజదిి బొటనవేలు నోట్లొ కుకుకకుని ఫజిునూంటంది, భనకమీ కాని భనిషెవరో భనకమీ కాలేక నక్షత్రాలోత ముచచటొ పెడతూంటారు. ఄయితే భనం భన చైతనమంలోనే ఫందీలం కాఫటిే వ్యళ్ళ ఈనికి టొ నియంతయ ఄవగాహన వండదు. భన చైతనామకాశంలో వ్యళ్ళ తాతాకలక ఄసతతాులు ఈలకలాొ మర్జస చపున అర్జపోతూంటాయి. చివయకు భన ఖ్యళ్ళ ఄడాడలో భనే మిగులుతాం. అ ఖ్యళ్ళనే దరాిగా ఏలుకుంటాం. కాన్న పాం విశుస్రషే సంగత్ ఄలాకాకదే! ఄసలాంట్లడకడుంట్ట, వ్యడు ఆకకడ భనలీన తైతకకలాడిస్తతండాల, ఄకకడ వ్యళ్ళన్న తైతకకలాడిస్తతండాల. ఈబ్బసుపోనపుడు కర్జ తైతకకలన భరొకర్జ తైతకకలోత క్రిస క్రాస చేస వినోదం చూస్తతండాల. ఄందర్జ క ప్రాధానమం ఆవ్యుల. ఄందర్జ బాగోగులూ ఏకకాలంలో టిేంచుకోవ్యల. భర్జ విశుస్రషేలాగే యచయితలు కూడా తభ తాహతకు తగిన బ్బలొబ్బలొ ప్రంలాలన సృషే్ంచి అడించేవ్యళేళ కదా. వ్యళ్ళళ కూడా తభ పాత్రలనినంటిన్న ఄంతే శ్రదధగా టిేంచుకోవ్యల కదా. కరు ప్రధానపాత్ర, భరొకరు సహామకపాత్ర ఄంటూ క్షపాతం చూపించకూడదు కదా. కాన్న లాలాభంది యచయితల ప్రంలాలు ఄలా వండవ. వ్యటిలొో ఆలాంటి సహామకపాత్రలు, ప్రధానపాత్రల జీవితాలోొకి వచిచనట్టే వచిచ, తభకి యచయిత పుయమాయించిన కాయమం నెయవేయచగానే నేథమంలోకి మామమైపోతంటాయి. వ్యటికో ప్రతేమకమైన ఫతకుననటేనిపించదు. కాన్న నబొకొవ్ యచనలొో ఄలాకాకదు. మిష్య లాగా కొనిన వ్యకామలొో మాత్రే కనించే పాత్రలకి కూడా ప్రతేమకమైన ఄసతతాులూ, జీవితాలూ ఈననటేనిపిస్తతయి. భనం చదువతనన ఄసలుకథతో పాటూ వ్యళ్ళ కథలూ వెనకెకకడో లీలగా స్తగిపోతూననటూే తోసుతంది. కొనినస్తరుొ వ్యళ్ళళకళ్ళళనానయనన సృహ ప్రధానపాత్రలకి కూడా లేకపోవచుచ. కాన్న పాఠకులుగా భనకుంటంది. ఈదాహయణకి ఫియొదొర మూడోఄధామమంలో పుసతకాల ష్యపుకి వెళ్ళళనపుడు, ‚ష్యపు మజమాని ఄకకడ లేడు; ఄతను డెంటిసేు దగగయకు వెళాళడు...” ఄని కక వ్యకమంలో తేలేచస్తతడే త, అ ష్యపు మజమాని మిష్యనే ఄని చెడు. కాన్న నిశ్చతమైన చదువరులందర్జ ఄతను మిష్యనే ఄని తెలుసుతంది. ఄంట్ట ఆకకడ స్తక్షాతూత కథ చెపుతనన ఫియొదొర కూడా టిేంచుకోని పాత్రని భనం టిేంచుకుంటనానభననమాట. ఏదో క ఈదాహయణ కోసే నేన్న పాత్రని ఎంచుకునానను. భనకి సగట్టే నైశ్చతమమూ, టిేంచుకునే ప్రేమా వండాలేగాన్న “ద గిప్టే”లో ఆలా లాలా పాత్రలు నవల స్తగే యమంతమూ తెయవెనుక జీవితాలోత సందడి చేస్తతనే వంటాయి. ఆంత శ్రదధతో ఄలొటం వలొనే నబొకొవ్ ప్రంలాలు భన చుటూేవనన ప్రంచంతో పోటీడేంత మార్జభకంగానూ, దటేంగానూ, ఄనంతమైన పొయలోతనూ వననటేనిపిస్తతయి. ఄందుక చదువతననంతస్నపూ అ ప్రంలాలొో చేర్జ ఈనికి కోలోవటం భన ప్రంచం నుంచి లామనంలా ఄనిపించదు.

51

* * *

ముకాతయింపు: “క పుసతకం చదవ్యలని ఈతాసహంతో ఈవిుళ్తళరే భనిష్, చదవడానికి క పుసతకం కావ్యలని

ర్జతపించే ఄలసపోయిన భనిష్ లాలా పెదద తేడా” వంటందంటాడు చెసేర టన్. నేన్న పుసతకానిన రండో యకంగానే మొదలుపెటాేను. ననున మథాతథంగా ప్రేమించే, నేను మథాతథంగా ప్రేమించగలగే ఒ పుసతకం కావ్యలని బాగా ఄనిపించినపుడు దీని అసరా ఄడిగాను. అసరా ఆచిచంది. ఎకకడో నాకు ర్జచమంలేని ఒ చెటే పిపిగా మార్జ కాగితమైతే, నేనెపుడూ చూడని ముద్రణామంత్రమొకటి దాని మీద నలొగా ఄక్షరాలు గుదిదతే, నాకు తెలీని కాలంలో, నాకు తెలీని సథలంలో తయారైన ఇ పుసతకం నాదాకా వచిచ, నా జీవితానికి (యకత మాంస్తలోత, జీవ చైతనమంతో వనన ఒ భనిష్ జీవితానికి) అసరా ఆవుడే మిటి? ఏమో, విషయాననలా చూడబ్బదేధమడం లేదు. ఎపుడో డెబ్బతబ ఄయిదేళ్ళ క్రితం క వమకిత తను జీవితంలో ప్రేమించిన విలువలనినంటిన్న ఒ చోట గుదిగుచిచ ఇ పుసతకానిన కలగనానడు. ఎలాగో ఏంట్ల ఄనవసయం, నేనిపుడు భళాొ ఄదే కలగనానను. యషమన్ స్తహతమే వనాన నాకు ముదదపెడుతందా, స్వతాకోకచిలుకల ఄధమమనంతో నాకు ర్జగేదేముంది, చెర్జనషెవ్ స్వక జీవితంతో నాకసలు సంఫంధే ంటి, ఫియొదొర - జనాలు నాకభవతారు, వ్యళ్ళళ కలస్నత నాకంటీ, కలవకపోతే నాకంటీ ... ఇ పుసతకం ఆలాంటి ప్రశనలు వేటి జవ్యబ్బ చెలేదు. ప్రేభ దగగరా, కళ్ దగగరా ఆలా నికొచేచ ప్రశనలకు జవ్యబ్బలుండవ. కాన్న కకటి చెగలను: this book made my world a better place.

క ఆంటరూులో నబొకొవ్ ని “మీ ప్రంలాలొో నిషలతుం ఎందుకంత ఎకుకవగా వంటందీ” ఄని ఄడిగారు. దానికామన, తన ఄనిన పాత్రలూ ఄలా వండవన్న, ఫియొదొర లా గెలచే పాత్రలూ వంటామన్న చెపూత క మాటనానడు:

“In fact I believe that one day a reappraiser will come and declare that,

far from having been a frivolous firebird, I was a rigid moralist kicking sin,

cuffing stupidity, ridiculing the vulgar and cruel–and assigning sovereign

power to tenderness, talent, and pride.”

దీనిన ఎవరో ఎపుడో వచిచ నిరూపించనకకరేొదు. నాలాంటి పాఠకుల భసతష్యకలొో చియకాలం నిలచే ఆలాంటి పుసతకాలే అమన తయపున వకాలాత పుచుచకుంటాయి.

A life to live, and a gift to give! Thank you Nabokov!

(December 18, 2009)

*