epanet skrócona instrukcja obsługi–scenariusza – stanu sieci w aktualnym momencie analizy,...

EPANETSkrócona instrukcja obsługi

Ireneusz Nowogoński

2018-04-25

1

Spis treści1 Wstęp 7

2 Podstawowe elementy okna programu EPANET 82.1 Okno główne programu EPANET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82.2 System menu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

2.2.1 File (Plik) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92.2.2 Edit (Edycja) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102.2.3 View (Widok) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112.2.4 Project (Projekt) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122.2.5 Report (Raporty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122.2.6 Window (Okno) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132.2.7 Help (Pomoc) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2.3 Pasek narzędzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142.3.1 Standard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142.3.2 Map . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.4 Obszar roboczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152.5 Belka statutowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

3 Podstawowe elementy modelu 17

4 Ustawienia domyślne 18

5 Odtwarzanie geometrii sieci 215.1 Dodawanie elementów podstawowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

5.1.1 Elementy typu „punkt” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215.1.2 Elementy typu „odcinek” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

5.2 Usuwanie obiektów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225.2.1 Elementy typu „punkt” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225.2.2 Elementy typu „odcinek” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

6 Edycja wybranych danych dla dużej ilości obiektów 23

7 Najczęściej wykonywane czynności edycyjne 277.1 Dostawienie dodatkowego odcinka sieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277.2 Dostawienie dodatkowego węzła sieci na istniejącym kanale . . . . . . . . . . . . 277.3 Korekta przebiegu istniejącego odcinka sieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

8 Przygotowanie danych 328.1 Węzły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328.2 Odcinki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348.3 Elementy sterujace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

9 Prezentacja wyników 389.1 Wyniki na mapie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389.2 Raporty tabelaryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419.3 Raporty graficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

10 Drukowanie wyników 50

11 Kody błędów 53

3

Spis rysunków1 Główne okno programu EPANET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Menu File i Edit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Menu View i Project . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 Menu Report i Window . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 Menu Help . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Pasek narzędzi Standard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 Pasek narzędzi Map . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Obszar roboczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 Belka statutowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1610 Zawartość okna Project Defaults (domyślne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1811 Zawartość okna Project Defaults (domyślne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1912 Dodawanie punktu obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2113 Usuwanie punktu obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2214 Wybór dużej ilości obiektów do edycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2315 Edycja grupowa - przykład 1 (krok 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2416 Edycja grupowa - przykład 1 (krok 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2417 Edycja grupowa - przykład 2 (krok 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2518 Edycja grupowa - przykład 2 (krok 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2619 Bazowy schemat sieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2720 Wprowadzenie dodatkowego węzła obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 2721 Układ rozbudowany o dodatkowy węzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2822 Wprowadzenie dodatkowego odcinka obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . 2823 Układ rozbudowany o dodatkowy odcinek obliczeniowy . . . . . . . . . . . . . . 2924 Zmiana właściwości dodatkowego odcinka obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . 2925 Menu kontekstowe edycji odcinka obliczeniowego i menu kontekstowe rozkazu

Vertices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3026 Wybór i dodawanie punktu pośredniego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3027 Przemieszczanie punktów pośrednich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3028 Menu kontekstowe - kasowanie punktu pośredniego . . . . . . . . . . . . . . . . 3129 Stan schematu obliczeniowego po usunięciu punktu pośredniego . . . . . . . . . 3130 [Santiago Anarlich – Epanet and Development 2011] . . . . . . . . . . . . . . . . 3231 [Santiago Anarlich – Epanet and Development 2011] . . . . . . . . . . . . . . . . 3232 Właściwości zbiornika Reservoir - po lewej - i zbiornika Tank - po prawej . . . . 3333 Właściwości odcinka obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3434 Właściwości pompy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3535 Okno dialogowe charakterystyki pompy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3536 Charakterystyki 1- i 3-punktowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3637 Charakterystyka wielopunktowa i rodzina charakterystyk przy zmiennej pręd-

kości obrotowej silnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3638 Prezentacja wyników w obszarze roboczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3839 Prezentacja wyników w obszarze roboczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3840 Okno opcji - węzły i odcinki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3941 Okno opcji - etykiety i oznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3942 Okno opcji - symbole i strzałki kierunku przepływu . . . . . . . . . . . . . . . . 4043 Okno opcji - tło obszaru roboczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4144 Wybór raportu tabelarycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4145 Okno wyboru raportu tabelarycznego i lista wyboru kolumn raportu węzłów

obliczeniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

4

46 Okno raportu węzłów obliczeniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4247 Okno raportu odcinków obliczeniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4348 Okno raportu wybranego węzła obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4349 Okno raportu wybranego odcinka obliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 4350 Modyfikacja listy kolumn po wygenerowaniu raportu . . . . . . . . . . . . . . . 4451 Filtrowanie informacji po wygenerowaniu raportu . . . . . . . . . . . . . . . . . 4452 Wybór raportu graficznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4553 Okno raportu graficznego dla wykresów Time Series i Profile . . . . . . . . . . . 4554 Wykres Time Series dla wybranego węzła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4655 Okno dialogowe modyfikacji wykresu Time Series . . . . . . . . . . . . . . . . . 4656 Wykres typu Profile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4757 Wykres typu Contour Plot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4858 Wykres typu Frequency Plot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4859 Wykres typu System Flow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4960 Okno podglądu wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5061 Okno podglądu wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5062 Okno podglądu wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

5

1. Wstęp

7

2. Podstawowe elementy okna programu EPANET

2.1. Okno główne programu EPANETOkno główne programu EPANET jest oparte na standardzie SDI (Single Document Interface)tzn. użytkownik może otworzyć w jednej kopii uruchomionego programu tylko jeden projekt.Uruchomienie kilku projektów na jednym stanowisku PC wymaga uruchomienia kolejnej kopiiprogramu.Okno głównego nie odbiega od ogólnych standardów aplikacji systemu Windows. Podstawowe

Rys. 1. Główne okno programu EPANET

elementy to:

• pasek tytułu z ikonami zamknięcia, minimalizacji i maksymalizacji;

• pasek menu zawierający system rozwijanych menu;

• pasek narzędzi zawierający ikony powiązane z najczęściej wykorzystywanymi funkcjamiprogramu;

• obszar roboczy z dwoma oknami:

– Network Map/Mapa - główne okno umożliwiające tworzenie projektu i przeglądaniedanych obiektów składających się na model sieci;

– Browser/Browser – okno narzędziowe stanowiące „przeglądarkę” i narzędzie wspoma-gające przygotowanie danych i zarządzanie danymi wejściowymi, usprawnia równieżprzeglądanie wyników obliczeń;

• pasek statutowy – zawierający przełącznik „Auto-Length/Długość automatyczna” i polainformacyjne;

• ramkę okna.

8

2.2. System menu2.2.1. File (Plik)

Menu File (Plik) zawiera następujące rozkazy:

• New/Nowy - usunięcie aktualnych danych, rozpoczęcie nowego projektu z domyślnymiustawieniami;

• Open. . . /Otwórz. . . - wczytanie projektu zapisanego na dysku;

• Save/Zapisz - zapisanie zmian wprowadzonych do projektu od momentu poprzedniegozapisu (jeżeli projekt nie był zapisywany, to uruchamiana jest funkcja Save As. . . /ZapiszJako. . . );

• Save As. . . /Zapisz Jako. . . - zapisywanie aktualnego projektu pod nazwą wpisaną przezużytkownika w lokalizacji wskazanej przez użytkownika (zapisywane są pliki o rozszerze-niu NET);

• Import/Importuj - możliwość importu części danych w postaci:

– scenariusza – stanu sieci w aktualnym momencie analizy, zawierającego: rozbiory,początkowe parametry jakości wody, średnice rur, współczynniki szorstkości rur,współczynniki jakościowe (bulk i wall) oraz kontrolki symulujące elementy automatyki;plik o rozszerzeniu SCN zapisywany w postaci pliku tekstowego umożliwia edycjęscenariusza poza programem EPANET;

– mapy – zapisanej w postaci tekstowej lokalizacji węzłów obliczeniowych i opisów namapie – rozszerzenie MAP;

– sieci – kompletnego pliku danych zapisanego w postaci pliku tekstowego umożliwiaedycję danych poza programem EPANET - rozszerzenie INP;

• Export/Eksportuj - możliwość exportu części danych w postaci:

Rys. 2. Menu File i Edit

9

– scenariusza – stanu sieci w aktualnym momencie analizy, zawierającego: rozbiory,początkowe parametry jakości wody, średnice rur, współczynniki szorstkości rur,współczynniki jakościowe (bulk i wall) oraz kontrolki symulujące elementy automatyki;plik o rozszerzeniu SCN zapisywany w postaci pliku tekstowego umożliwia edycjęscenariusza poza programem EPANET;

– mapy –

∗ MAP - zapisanej w postaci tekstowej lokalizacji węzłów obliczeniowych i opisówna mapie;

∗ EMF – (enhanced metafile) format zapisu grafiki typowy dla systemu Windowsstosowany np. jako format plików wysyłanych do drukarek;

∗ DXF - Drawing Exchange Format – format pliku umożliwiający wczytanie schematusieci do programu AutoCAD;

– sieci – kompletnego pliku danych zapisanego w postaci pliku tekstowego umożliwiaedycję danych poza programem EPANET;

• Page Setup/Ustawienia Strony - okno ustawień wydruku;

• Print Preview/Podgląd wydruku - podgląd wydruku;

• Print/Drukuj - wydruk wybranych informacji; procesowi wydruku podlega zawartość ak-tualnie wybranego okna (Map Network, raport, wykres itp.).

• Preferences. . . /Ustawienia. . . - ustawienia programu;

• Lista czterech ostatnio edytowanych plików;

• Exit/Wyjście - wyjście z programu.

2.2.2. Edit (Edycja)

Menu Edit (Edycja) zawiera następujące rozkazy:

• Copy To. . . /Kopiuj do. . . - kopiowanie wybranych danych do schowka systemowego lubpliku zapisanego na dysku w postaci: bitmapy, pliku metafile lub pliku tekstowego;

• Select Object/Zaznacz obiekt - przełączenie w tryb wyboru obiektu do edycji;

• Select Vertex/Zaznacz Vertex - przełączenie w tryb wyboru punktu pośredniego odcinkado edycji;

• Select Region/Zaznacz Region - przełączenie w tryb wyboru do edycji obiektów wewnątrzzamkniętej obwiedni;

• Select All/Zaznacz Wszystko - przełączenie w tryb wyboru do edycji wszystkich obiektów;

• Group Edit. . . /Group Edit. . . - wybór narzędzia edycji obiektów w zaznaczonej grupie(lub wszystkich obiektów określonego typu).

10

2.2.3. View (Widok)

Menu View (Widok) zawiera następujące rozkazy:

• Dimensions. . . /Wymiary - wymiary mapy;

• Backdrop/Podkład – podkład w postaci mapy bitowej, pliku metafile lub enhanced metafile;

– Load/Wczytaj – wczytanie pliku z podkładem;– Unload/Wymaż – usunięcie pliku z podkładem;– Align/Dopasuj – dopasowanie położenia podkładu do układu sieci;– Show-Hide/Pokaż-Ukryj – przywrócenie/ukrycie podkładu;

• Pan/Przesuń – przemieszczanie aktualnego widoku w stosunku do okna Map Network;

• Zoom In/Powiększ – powiększenie wybranego fragmentu sieci (wybór prostokąta) lub 2xpojedyncze kliknięcie;

• Zoom Out/Pomniejsz – zmniejszenie powiększenia proporcjonalnie do wcześniej wyko-nanych operacji Zoom In;

• Full Extent/Pokaż wszystko – powrót do powiększenia 100% w zdefiniowanych granicach(Dimesions. . . /. . . );

Rys. 3. Menu View i Project

• Find/Znajdź – wyszukanie obiektu w oparciu o jego identyfikator;

• Query. . . /Szukaj - zapytanie w efekcie którego wyróżnione zostają obiekty spełniającezadany warunek;

• Overview Map/Cała mapa - podgląd lokalizacji i wymiarów aktualnego widoku w sto-sunku do całej mapy;

• Legends/Opisy – możliwość włączenia/wyłączenia prezentacji „legendy” wybranej grupyobiektów:

– Node/Węzły – węzłów;– Link/Rury – odcinków;

11

– Time/Czas – kroku czasowego aktualnie prezentowanego w oknie Map Network;– Modify/Zmiany – zmiana ustawień legendy (skali, kolorów itp.)

∗ Node/Węzły – węzłów;∗ Link/Rury – odcinków;

• Toolbars/Paski narzędzi - włączenie/wyłączenie paska narzędzi:

– Standard/Standardowy – podstawowe funkcje;– Map/Mapa – funkcje edycyjne;

• Options. . . /Opcje - wyświetlenie okna konfiguracji okna roboczego.

2.2.4. Project (Projekt)

Menu Project (Projekt) zawiera następujące rozkazy:

• Summary. . . /Podsumowanie - funkcja prezentująca okno z “podsumowaniem” projektu,głównym elementem jest statystyka ilościowa obiektów wchodzących w skład aktualnegoprojektu, tzn. ilość węzłów, odcinków, pomp, zbiorników itd.;

• Defaults. . . /Wartości domyślne - włączenie okna dialogowego umożliwiającego ustawieniewartości domyślnych;

• Calibration Data. . . /Kalibracja danych - włączenie okna dialogowego umożliwiającegowprowadzenie lokalizacji plików zawierających dane pochodzące z pomiarów umożliwia-jące kalibrację modelu;

• Analysis Options. . . /Opcje analizy - włączenie okna dialogowego umożliwiającego wybórustawień metodyki obliczeniowej;

• Run Analysis/Uruchom analizę - uruchomienie obliczeń.

2.2.5. Report (Raporty)

Menu Report (Raporty) zawiera następujące rozkazy:

• Status/Stan – okno statusu projektu po wykonaniu obliczeń, zawiera m.in. listę ostrzeżeńi błędów występujących w czasie wykonywania obliczeń;

• Energy/Energia – raport energii zużywanej przez każdą z pomp oraz po wpisaniu cenyenergii, kosztów eksploatacyjnych;

• Calibration/Kalibracja – raport z kalibracji przeprowadzonej w oparciu o dane pomi-arowe;

• Reaction/ Reaction – raport z analizy jakościowej;

• Full. . . /Pełny - raport danych i kompletnych wyników zapisywany w postaci pliku tek-stowego;

• Graph. . . /Wykres - zestaw narzędzi do prezentacji wyników obliczeń w postaci graficznej;

• Table. . . /Tabela - zestaw narzędzi do prezentacji wyników obliczeń w postaci stabelary-zowanej;

• Options. . . /Opcje - opcje wyświetlania tabeli/rysunków/wykresów;

12

Rys. 4. Menu Report i Window

2.2.6. Window (Okno)

Menu Window (Okno) zawiera następujące rozkazy:

• Arrange/Rozmieść - dopasowanie okien w obszarze roboczym Network Map i Browser –pełne wykorzystanie obszaru roboczego; pozostałe okna ustawione w kaskadę;

• Close All/Zamknij wszystkie - zamknięcie wszystkich okien oprócz Network Map i Browser;

• Lista okien – lista otwartych okien – możliwość wyboru okna aktywnego.

2.2.7. Help (Pomoc)

Menu Help (Pomoc) zawiera następujące rozkazy:

• Help Topics/Tematy pomocy – system pomocy oparty na klasycznym narzędziu systemuWindows; UWAGA system pomocy nie działa w Windows 7 i 8;

• Units/Jednostki – lista jednostek miary; UWAGA system pomocy nie działa w Windows7 i 8;

• What’s New/Co nowego - lista nowych funkcji w porównaniu z poprzednią wersją pro-gramu; UWAGA system pomocy nie działa w Windows 7 i 8;

• Tutorial/Tutorial - przykład typowego projektu oparty na systemie pomocy systemu Win-dows; UWAGA system pomocy nie działa w Windows 7 i 8;

• About/O programie - informacje o wersji programu.

Rys. 5. Menu Help

13

2.3. Pasek narzędziZawiera maksymalnie dwa obiekty. Pasek Standard pozwalający na obsługę programu orazpasek Map umożliwiający budowę modelu i zarządzanie mapą ze schematem połączeń elemen-tów modelu.

2.3.1. Standard

Zestaw narzędzi zawiera podstawowe funkcje programu:

Rys. 6. Pasek narzędzi Standard

• New/Nowy - usunięcie aktualnych danych, rozpoczęcie nowego projektu z domyślnymiustawieniami;

• Open/Otwórz - wczytanie projektu zapisanego na dysku;

• Save/Zapisz - zapisanie zmian wprowadzonych do projektu od momentu poprzedniegozapisu (jeżeli projekt nie był zapisywany, to uruchamiana jest funkcja Save As. . . /ZapiszJako. . . );

• Print/Drukuj - wydruk wybranych informacji; procesowi wydruku podlega zawartość ak-tualnie wybranego okna (Map Network, raport, wykres itp.).

• Copy/Kopiuj - kopiowanie wybranych danych do schowka systemowego lub pliku za-pisanego na dysku w postaci: bitmapy, pliku metafile lub pliku tekstowego;

• Delete/Usuń - usunięcie wybranego obiektu;

• Find/Znajdź – wyszukanie obiektu w oparciu o jego identyfikator;

• Run Analysis/Start - uruchomienie obliczeń.

• Query/Zapytanie - zapytanie w efekcie którego wyróżnione zostają obiekty spełniającezadany warunek;

• Graph/Wykres - zestaw narzędzi do prezentacji wyników obliczeń w postaci graficznej;

• Table/Tabela - zestaw narzędzi do prezentacji wyników obliczeń w postaci stabelary-zowanej;

• Options/Opcje - wyświetlenie okna konfiguracji okna roboczego.

2.3.2. Map

Zestaw narzędzi zawiera funkcje programu odpowiedzialne za obsługę elementów projektu iobszaru roboczego:

Rys. 7. Pasek narzędzi Map

14

• Select Object/Zaznacz objekt - przełączenie w tryb wyboru obiektu do edycji;

• Select Vertex/Zaznacz wierzchołek - przełączenie w tryb wyboru punktu pośredniegoodcinka do edycji;

• Select Region/Zaznacz Region - przełączenie w tryb wyboru do edycji obiektów wewnątrzzamkniętej obwiedni;

• Pan/Przesuń – przemieszczanie aktualnego widoku w stosunku do okna Map Network;

• Zoom In/Powiększ – powiększenie wybranego fragmentu sieci (wybór prostokąta) lub 2xpojedyncze kliknięcie;

• Zoom Out/Pomniejsz – zmniejszenie powiększenia proporcjonalnie do wcześniej wyko-nanych operacji Zoom In;

• Full Extent/Pokaż wszystko – powrót do powiększenia 100% w zdefiniowanych granicach(Dimesions. . . /Wymiary);

• Add Junction/Złącze – dodanie węzła obliczeniowego;

• Add Reservoir/Rezerwuar – dodanie zbiornika źródłowego;

• Add Tank/Zbiornik – dodanie zbiornika wyrównawczego;

• Add Pipe/Rura – dodanie rurociągu;

• Add Pump/Pompa – dodanie pompy;

• Add Valve/Zawór – dodanie zaworu;

• Add Label/Pole tekstowe – dodanie tekstu.

Rys. 8. Obszar roboczy

2.4. Obszar roboczyObszar zawiera dwa stałe nieusuwalne okna:

• Network Map/Mapa - główne okno umożliwiające tworzenie projektu i przeglądanie danychobiektów składających się na model sieci;

• Browser/Browser – okno narzędziowe stanowiące „przeglądarkę” i narzędzie wspomaga-jące przygotowanie danych i zarządzanie danymi wejściowymi, usprawnia również przeglą-danie wyników obliczeń.

15

Rys. 9. Belka statutowa

2.5. Belka statutowaBelka statutowa daje dostęp do następujących pól:

Element głównie informacyjny, zawiera:

• przełącznik Auto-Length/Długość automatyczna;

• pole informacyjne jednostek miary;

• ikona informacyjna Run Status:

– brak wypływu wody – brak wyników analizy;– wypływ wody z zaworu – wyniki analizy są dostępne;– pęknięty zawór – wyniki nie są spójne z danymi, wyniki są dostępne ale dane były

modyfikowane;

• współczynnik powiększenia widoku w oknie Network Map/Mapa;

• lokalizacja kursora na mapie – współrzędne X i Y.

16

3. Podstawowe elementy modeluWęzły obliczeniowe (Junctions/Złącza) – punkty o ustalonej rzędnej wysokościowej, umożli-wiające odprowadzanie transportowanej wody z sieci w postaci rozbioru. Wartość rozbiorupodana jako ujemna jest identyfikowana jako dopływ do sieci. Węzeł może też reprezentowaćstudnię. Zbiorniki źródłowe (Reservoirs/Rezerwuary) – reprezentują źródła wody. Ich objętośćjest znacząco większa od analizowanego systemu, więc objętość zgromadzonej wody jest prak-tycznie stała, niezależnie od poboru/dopływu wody. Zbiorniki wyrównawcze (Tanks/Zbiorniki)– zbiorniki magazynowe o określonej pojemności. Poziom wody w zbiorniku zmienia się wmiarę napełniania i opróżniania zbiornika. Rurociągi (Pipes/Rury) – za pośrednictwem ruro-ciągów woda transportowana jest między elementami sieci. Model uniemożliwia wystąpienieczęściowego napełnienia i opróżnienie rurociągu. Rurociąg może być otwarty lub zamknięty.Możliwe jest również ograniczenie przepływu do jednego kierunku. Pompy (Pumps/Pompy)– reprezentuje charakterystykę pompy w systemie pompowania. Zawory (Valves/Zawory) –elementy reprezentujące zawory sterownicze lokalizowane jako elementy sieci wodociągowej.Możliwe jest stosowanie następujących typów zaworów:

• redukujące ciśnienie (PRV) – ograniczające ciśnienie do zadanej wartości;

• stabilizujące ciśnienie (PSV) – utrzymujące ciśnienie o zadanej wartości;

• zmieniające ciśnienie (PBV) – utrzymujące stałą wartość strat ciśnienia w zaworze nieza-leżnie od warunków hydraulicznych w układzie; w rzeczywistym układzie może być koniecznezlokalizowanie w tym miejscu przepompowni;

• redukujące przepływ (FCV) - ograniczające natężenie przepływu do zadanej wartości;

• dławiące (TCV) – umożliwiające symulację częściowo przymkniętych zaworów;

• ogólnego przeznaczenia (GPV) – umożliwiający definiowanie działania przez użytkownika.

Krzywe (charakterystyki):

• wydajności pompy;

• objętości zbiornika;

• sprawności pompy;

• strat.

Elementów sterujących w postaci makrodefinicji prostych lub reguł złożonych.

17

4. Ustawienia domyślneW przypadku wprowadzania geometrii sieci „od podstaw” konieczne jest odpowiednie przygo-towanie domyślnych wartości wykorzystywanych na etapie wykonywania elementarnych funkcjiedycyjnych. Uruchomienie rozkazu umożliwiającego przygotowanie pakietu domyślnych wartościpolega na wybraniu funkcji „Defaults. . . /Wartości domyślne” z menu „Project/Projekt”.

Rys. 10. Zawartość okna Project Defaults (domyślne)

Prawidłowo wprowadzone wartości domyślne umożliwiają ograniczenie ilości danych wprowadzanychna etapie wprowadzania informacji szczegółowych. Typowym przykładem jest wprowadzenienajbardziej typowej wartości chropowatości rurociągu. W efekcie konieczne jest korygowanietylko części odcinków, które od wartości domyślnej odbiegają. Informacje domyślne podzielonezostały na trzy grupy:

• przedrostki nazw wstawianych obiektów „ID Labels/ID Labels”. Tekst wprowadzony wpolach „ID Prefix/ID Prefix” pojawiają się w nazwach odpowiednich obiektów w momen-cie ich wstawienia na mapie sieci. Przedrostki umożliwiają odróżnienie od siebie iden-tyfikatorów obiektów poprawiając czytelność skomplikowanych systemów. Pole „ID In-crement/ ID Increment„ – umożliwia wprowadzenie stałej wartości oddzielającej kolejneindeksy obiektów. Przy użyciu tej zmiennej możliwe jest np. ograniczenie do wartościparzystych/nieparzystych lub pozostawienie w indeksach „przerw” umożliwiającego za-gęszczanie węzłów obliczeniowych.

• wartości charakterystycznych parametrów najczęściej wykorzystywanych „Properties/Właściwości”.W przypadku tego zestawu wartości możliwe jest zdefiniowanie następujących stałych:

– rzędna osi rurociągu w węźle (Node Elevation/Rzędna węzła);– średnica zbiornika wyrównawczego (Tank Diameter/Średnica hydroforu(!));– wysokość czynna zbiornika wyrównawczego (Tank Height/Wysokość hydroforu(!));– długość rurociągu (Pipe Length/Długość rury) – cecha ta jest wykorzystywana tylko

przy nieaktywnej funkcji „Auto-Length/Długość Automat”;

18

Rys. 11. Zawartość okna Project Defaults (domyślne)

– automatyczny odczyt długości rurociągu (Auto Length/Długość Automat) – działajako przełącznik On/Włączone - Off/Wyłączone.

– średnica rurociągu (Pipe Diameter/Średnica rury);– szorstkość ścian rurociągu (Pipe Roughness/Chropowatość rury).

• parametry modelu hydraulicznego „Hydraulics/Hydromechanika”. W przypadku tego zestawuwartości możliwe jest zdefiniowanie następujących stałych:

– jednostki natężenia przepływu (Flow Units/Jednostki przepływu); amerykańskie:CFS (stopa sześcienna/sekundę), GPM (galon/minutę), MGD (milion galonów/dobę),IMGD (milion galonów angielskich/dobę), AFD (akro-stopa/dobę), wszystkie wymi-ary liniowe wyrażone w stopach (średnica rurociągu w calach); SI: LPS (litr/sekundę),LPM (litr/minutę), MLD (megalitr/dobę; megalitr = 106 litrów), CMH (metr sześci-enny/godzinę), CMD (metr sześcienny/dobę), wszystkie wymiary liniowe wyrażonew metrach (średnica rurociągu w milimetrach);

– formuła umożliwiająca obliczenie strat liniowych (Headloss Formula/Formuła oblicza-nia strat); H-W wzór Hazena-Williamsa, D-W wzór Darcy-Weisbacha, C-M – wzórChezy-Manninga;

– gęstości względna modelowanej cieczy (Specific Gravity/Ciężar właściwy);– lepkość względna (Relative Viscosity/Lepkość);– maksymalna ilość przybliżeń w rozwiązywaniu układu równań (Maksimum Trials/Maks.

liczba prób);– dokładność obliczeń hydraulicznych (Accuracy/Dokładność);– reakcja na brak bilansowania układu po wykonaniu maksymalnej ilości przybliżeń

(If Unbalanced/Jeśli niezrównoważone), obliczenia mogą zostać zatrzymane lub uru-chomione na kolejne „Maksimum Trials/Maks. liczba prób” przybliżeń;

– domyślna tablica przeliczników „patternów” rozbiorów bazowych (Default Pattern/Domyślnywzorzec);

19

– mnożnik rozbiorów bazowych (Demand multiplier/Wymagany mnożnik) – mnożnikwykorzystywane, jeżeli w projekcie brak zdefiniowanego „Pattern/Wzorzec”;

– domyślny współczynnik wydatku emitera (Emiter Exponent/Wykładnik Emitera);– generowanie raportu (Status Report/Raport stanu) – przełącznik umożliwiający gen-

erowanie raportu cechy „status” po wykonaniu analizy: NONE – bez raportu, YES(raport zwykły zawierający listę zmian statusu odcinków w czasie symulacji, FULL(pełny raport – raport zwykły plus zbieżność błędu w każdym przybliżeniu;

Włączenie przełącznika „Save as defaults for all projects/Zapisz jako domyślne dla wszys-tkich projektów” umożliwia zapisanie wartości domyślnych dla wszystkich nowych pro-jektów.

20

5. Odtwarzanie geometrii sieci

5.1. Dodawanie elementów podstawowych

5.1.1. Elementy typu „punkt”

Dostępne są trzy elementy typu „punkt” w postaci węzłów obliczeniowych, zbiorników źródłowychi zbiorników wyrównawczych. Tworzenie geometrii sieci wodociągowej tworzonej od podstawrozpoczynamy zawsze od lokalizowania obiektów typu „punkt” wymaganych do zlokalizowa-nia obiektów typu „odcinek”. Wstawianie punktów możliwe jest dwoma metodami. Intuicyjniewybierane jest lokalizowanie punktu po wybraniu odpowiedniej „ikony” z zestawu elementówpodstawowych i „kliknięciu” lewym klawiszem myszy w miejscu lokalizacji punktu. Możliwejest również dodawanie punktów przy użyciu okna „Browser/Browser”.

Rys. 12. Dodawanie punktu obliczeniowego

Wybór przycisku „Add/Dodaj” umożliwia dodanie obiektu typu wybranego z listy w górnejczęści okna. UWAGA. Obiekt dodany przy użyciu okna „Browser/Browser” nie posiada cech„X-Coordinate/WspółrzędnaX” i „Y-Coordinate/WspółrzędnaY”. W efekcie obiekt taki jestelementem projektu, ale nie jest widoczny w oknie „Network Map/Mapa” i nie istnieje możliwośćbezpośredniego wykorzystania go w budowie struktury sieci. Zniwelowanie tego problemu jestmożliwe po wpisaniu współrzędnych X i Y.

5.1.2. Elementy typu „odcinek”

Dostępne są trzy elementy typu „odcinek” w postaci rurociągów, pomp i zaworów. Tworze-nie odcinków możliwe jest, jeżeli w projekcie zlokalizowano co najmniej dwa obiekty typu„punkt”. Dodanie odcinka następuje po wybraniu odpowiedniej „ikony” z zestawu elementówpodstawowych, a następnie wybraniu początkowego i końcowego węzła. Po kliknięciu węzłapoczątkowego kształt kursora powinien zmienić się na ołówek. Prawidłowe zakończenie wstaw-iania odcinka sygnalizowane jest powrotem kursora do kształtu „+”. Możliwe jest również do-dawanie punktów przy użyciu okna „Browser/Browser”. W tym przypadku wybór przycisku„Add/Dodaj” dodaje odcinek łączący dwa ostatni wstawione obiekty typu „punkt”.

21

5.2. Usuwanie obiektów5.2.1. Elementy typu „punkt”

Usuwanie punktów możliwe jest trzema dostępnymi metodami. Intuicyjnie wybierane jest usuwaniepunktu po wybraniu „ikony” „Select Object/Zaznacz objekt” z zestawu funkcji edycyjnych,wybraniu punktu lewym klawiszem myszy i wciśnięciu klawisza „Delete” na klawiaturze. Iden-tyczny efekt uzyskiwany jest po wciśnięciu prawego klawisza myszy na wybranym punkcie iwybraniu rozkazu „Delete”. W obu przypadkach wyświetlana jest okno dialogowe umożliwia-jące potwierdzenie lub anulowanie usunięcia obiektu. Możliwe jest również usuwanie punktówprzy użyciu okna „Browser/Browser”.

Rys. 13. Usuwanie punktu obliczeniowego

Usunięcie obiektu typu punkt następuje po wybraniu nazwy usuwanego punktu i wciśnię-ciu przycisku „Delete/Usuń”. W tym przypadku również jest wyświetlane okno dialogoweumożliwiające potwierdzenie lub anulowanie usunięcia obiektu. Usunięcie obiektu typu „punkt”powoduje automatyczne usunięcie wszystkich obiektów typu „odcinek” połączonych z usunię-tym punktem.

5.2.2. Elementy typu „odcinek”

Usuwanie odcinków możliwe jest trzema dostępnymi metodami. Intuicyjnie wybierane jestusuwanie odcinka po wybraniu „ikony” „Select Object/Zaznacz objekt” z zestawu funkcji edy-cyjnych, wybraniu odcinka lewym klawiszem myszy i wciśnięciu klawisza „Delete” na klaw-iaturze. Identyczny efekt uzyskiwany jest po wciśnięciu prawego klawisza myszy na wybranymodcinku i wybraniu rozkazu „Delete/Usuń”. W obu przypadkach wyświetlana jest okno di-alogowe umożliwiające potwierdzenie lub anulowanie usunięcia obiektu. Możliwe jest równieżusuwanie punktów przy użyciu okna „Browser/Browser”.

Usunięcie obiektu typu punkt następuje po wybraniu nazwy usuwanego odcinka i wciśnięciuprzycisku „Delete/Usuń”. W tym przypadku również jest wyświetlane okno dialogowe umożli-wiające potwierdzenie lub anulowanie usunięcia obiektu. Usunięcie obiektu typu „odcinek” niepowoduje usunięcia punktów połączonych z usuniętym odcinkiem.

22

6. Edycja wybranych danych dla dużej ilości obiektówZmiana wybranej cechy dla wielu obiektów jednocześnie możliwa jest:

• po zaznaczeniu wszystkich obiektów (Select All/ZaznaczWszystko) jeżeli korekta wprowadzanajest globalnie;

• po wyborze określonego obszaru (Select Region/Zaznacz Region) jeżeli korekta dotyczywybranego fragmentu sieci.

Rys. 14. Wybór dużej ilości obiektów do edycji

Edycja wybranego parametru nastąpi dla elementów wewnątrz wybranego obszaru po wybra-niu rozkazu „Group Edit. . . /Group Edit. . . ”.W oknie dialogowym „Group Edit/Edycja grup” w wierszu „For all Junctions . . . Pipes. . .within the outlined area/Dla wszystkich. . . Rury. . . w obrysowanym obszarze” istnieje możli-wość typu edytowanych obiektów. W zależności od wyboru (węzła lub rurociągu) zawartośćpól wyboru jest modyfikowana. W przypadku węzła możliwa jest korekta następujących cechobiektów:

• rzędnej osi rurociągu – Elevation/Rzędna;

• rozbioru bazowego – Base Demand/Rozbiór bazowy;

• tabeli przeliczników rozbiorów – Demand Pattern/Wzorzec rozbioru;

• współczynnika wydatku emitera – Emitter Coeff./Współczynnik wypływu;

• startowej jakości wody – Initial Quality/Jakość początkowa.

W przypadku rurociągów użytkownik dokonuje wyboru spośród następujących cech obiektówliniowych:

• średnicy – Diameter/Średnica;

• szorstkości ścian rurociągu – Rougnhness/Chropowatość;

• współczynnika oporów miejscowych – Loss Coeff./Współczynnik strat;

• współczynniki uwzględniane w modelu jakościowym – Bulk Coeff./Bulk Coeff. i WallCoeff./ Wall Coeff..

Edycja może być prowadzona:

• bezwarunkowo (wyłączony włącznik „with/z”);

23

• warunkowo (włączony włącznik „with/z”).

Niezależnie od wspomnianego wyboru zmiana może polegać na:

• zamianie wartości parametru – Replace/Replace;

• mnożeniu wartości aktualnej przez podany mnożnik – Multiply/ Multiply;

• sumowaniu wartości aktualnej z podaną wartością – Add/ Add.

Rys. 15. Edycja grupowa - przykład 1 (krok 1)

W przypadku wyboru warunkowego możliwy jest wybór elementów spełniających warunek:

• równości (identyczności) – Equal To/Równy;

• mniejszości – Below/Mniejszy - modyfikowane są obiekty w których wybrana właściwośćma wartość mniejszą od zadanej;

• większości – Above/Większy - modyfikowane są obiekty w których wybrana właściwośćma wartość większą od zadanej.

Przykład 1


24

Wprzedstawionym przykładzie zastosowano warunkową zmianę średnicy. W wyniku wprowad-zonych zmian wymianie podlegają rurociągi o zadanej przez użytkownika średnicy. Wykonanonastępujace czynności:

• wybrano wszystkie elementy do edycji;

• do edycji wybrano rurociągi o średnicy równej 250 mm i zmieniono średnicę z 250 na 200mm

• informacyjne okno dialogowe zawiera informacje o realizacji zadanych zmian w przypadku2 odcinków rurociągów;.

Rezultaty wprowadzonych modyfikacji są widoczne dla użytkownika po wyświetleniu infor-macyjnego okna dialogowego. Wprowadzona zmiana wymaga wykonania obliczeń. Brak real-izacji obliczeń modelu może wprowadzić użytkownika w błąd, ponieważ wyniki dotyczą stanusprzed wprowadzenia modyfikacji.

Przykład 2


W przykładzie do wymiany zakwalifikowano średnice mniejsze od zadanej. Średnice zostanąskorygowane przez powiększenie istniejących o 50 mm. Może to nastąpić np. w wyniku analizyistniejącej sieci i stwierdzeniu występowania zbyt dużych prędkości przepływu a w konsekwencjizbyt dużych oporów przepływu. Wykonano czynności:

• wybrano wszystkie elementy do edycji;

• do edycji wybrano rurociągi o średnicy mniejszej niż 350 mm;

• edytowane będą trzy rurociągi o średnicy 200 mm oraz trzy o średnicy 300 mm;

• dla wszystkich wybranych rurociągów skorygowana zostanie średnica, do aktualnej śred-nicy dodane zostanie 50 mm;

25


• informacyjne okno dialogowe zawiera informacje o realizacji zadanych zmian w przypadku6 odcinków rurociągów;

• skorygowane wartości przedstawiono na grafie sieci.

Rezultaty wprowadzonych modyfikacji są widoczne dla użytkownika po wyświetleniu informa-cyjnego okna dialogowego. Wprowadzona zmiana wymaga wykonania obliczeń. Brak realizacjiobliczeń modelu może wprowadzić użytkownika w błąd, ponieważ wyniki dotyczą stanu sprzedwprowadzenia modyfikacji.

26

7. Najczęściej wykonywane czynności edycyjneModyfikowana będzie sieć o następującej geometrii:

Rys. 19. Bazowy schemat sieci

7.1. Dostawienie dodatkowego odcinka sieciKolejność czynności to:

• wybieramy ikonę „węzeł obliczeniowy”i wskazujemy lewym klawiszem myszy lokalizacjękońcówki odcinka sieci;

Rys. 20. Wprowadzenie dodatkowego węzła obliczeniowego

• a widoku mapy dostawiono w ten sposób węzeł 31;

• wybieramy ikonę „rurociąg” i wskazujemy lewym klawiszem myszy kolejno węzeł 13 i 31;;

• po wstawieniu obiektów można wprowadzić właściwości obiektów.

7.2. Dostawienie dodatkowego węzła sieci na istniejącym kanaleKonieczne jest podzielenie istniejącego odcinka kanału na dwa segmenty i związanie ich zewstawionym węzłem. Kolejność czynności to:

• wybieramy ikonę „węzeł obliczeniowy” i wskazujemy lewym klawiszem myszy lokalizacjękońcówki odcinka sieci. Wprowadzono nowy węzeł, ale tym razem na trasie odcinka 12-13. Wprowadzenie węzła, precyzyjne zlokalizowanie i wprowadzenie prawidłowych właś-ciwości nie wiąże jeszcze obiektu z modelowanym układem;

27

Rys. 21. Układ rozbudowany o dodatkowy węzeł

Rys. 22. Wprowadzenie dodatkowego odcinka obliczeniowego

• na widoku mapy dostawiono w ten sposób węzeł 31. UWAGA. W tym momencie rurociągłączy punkty 12 i 13, punkt 31 nie jest podłączony;

• korygujemy właściwości istniejącego odcinka, wpisując jako „End Node/Węzeł końcowy”węzeł 31 zamiast 13;

• w efekcie odcinek jest skracany do węzła 31;

• jeżeli cecha „Auto-Legth/Długość automatyczna” jest ustawiona jako „On/ On” długośćodcinka jest korygowana automatycznie;

• jeżeli cecha „Auto-Length/ Długość automatyczna” jest ustawiona jako „Off/ Off” długośćodcinka nie jest korygowana automatycznie, a użytkownik powinien wprowadzić długośćodcinka manualnie w pozycji „Length/Długość”;

• wybieramy ikonę „rurociąg” i wskazujemy lewym klawiszem myszy kolejno węzeł 31 i 13;

• po wstawieniu obiektów można wprowadzić właściwości obiektów, w analizowanym przy-padku suma długości odcinków 12-31 i 31-13 jest równa długości odcinka 12-13 ist-niejącego w oryginalnym grafie sieci.

7.3. Korekta przebiegu istniejącego odcinka sieciIntuicyjnie użytkownik lokalizuje zwykle odcinki rurociągów, jako proste odcinki łączące dwawęzły obliczeniowe. W rzeczywistych sieciach najczęściej mamy do czynienia z odcinkami wpostaci linii łamanej, stąd konieczne staje się posiadanie umiejętności korygowania przebiegururociągu;

• w przykładzie istniejący odcinek prosty zostanie dopasowany do hipotetycznego przebiegupo łamanej;

• edycja rozpoczyna się od wyboru odcinka a następnie kliknięcia prawym klawiszem myszy;

28

Rys. 23. Układ rozbudowany o dodatkowy odcinek obliczeniowy

Rys. 24. Zmiana właściwości dodatkowego odcinka obliczeniowego

• w efekcie wyświetlane jest menu kontekstowe zawierające rozkazy:

– Copy/Kopiuj. . . Paste/Wklej – narzędzie schowka Windows działające w tym przy-padku, jako narzędzie kopiowanie cech obiektu na inne obiekty tego samego typu;w przypadku odcinków kopiowane są praktycznie wszystkie cechy oprócz: długości(Length), opisu (Description) i etykiety (Tag);

– o Delete/Usuń – usuwanie wybranego obiektu;– o Reverse/Odwróć – zamiana przypisania węzła początkowego i końcowego; w przy-

padku sieci ciśnieniowych mało istotna, ale wykorzystywana przy błędnym osadzeniuobiektu Pump/Pompa;

– o Vertices/Wierzchołki – uruchomienie narzędzia edycji wierzchołków; Narzędzieumożliwia dodanie (Add Vertex/Dodaj wierzchołek) lub usunięcie (Delete Vertex/Usuńwierzchołek) wierzchołka. Funkcja „Quit Editing/Opuść edycję” umożliwia zakończe-nie edycji wierzchołków. Po wybraniu funkcji (Add Vertex/Dodaj wierzchołek) od-cinek jednosegmentowy dzielony jest na dwa równej długości, kolejne dodanie wierz-chołka powoduje podział segmentu odcinka połączonego z węzłem końcowym na

29

Rys. 25. Menu kontekstowe edycji odcinka obliczeniowego i menu kontekstowe rozkazu Vertices

Rys. 26. Wybór i dodawanie punktu pośredniego

dwie równe części itd. W poniższym przykładzie na odcinku 10-11 dodano trzywierzchołki. Każdy wierzchołek może być niezależnie przesuwany. Przemieszczeniewierzchołka przy aktywnej funkcji Automatycznej długości (Auto-Length) wiąże sięze zmianą długości całego odcinka rurociągu, w przypadku wyłączeniu funkcji Au-tomatycznej długości (Auto-Length) cecha długość nie ulega zmianie. UWAGA.Wprowadzenie wierzchołków wpływa na wygląd odcinka, może wiązać się z aktu-alizowaniem długości odcinka, ale wierzchołek nie jest i nie może stać się węzłemobliczeniowym tzn. nie może posiadać cech rzędna lub rozbiór. Wybór funkcji „DeleteVertex/Usuń wierzchołek” umożliwi usunięcie wybranego wierzchołka;

– Properties/Właściwości – włączenie okna z listą cech obiektu.

Rys. 27. Przemieszczanie punktów pośrednich

W przypadku istniejących punktów pośrednich możliwe jest przemieszczanie ich w polu roboczymprzy użyciu myszy tak, aby odtworzyć dokładny przebieg kanału. Po kolejnym wciśnięciuprawego klawisza użytkownik ma dostęp do kolejnego menu kontekstowego pozwalającego na:

• Add Vertex - dodawanie punktu pośredniego. Pierwszy punkt pośredni wstawiany jestdokładnie w połowie odcinka. Wstawienie kolejnego punktu powoduje podzielenie półod-

30

Rys. 28. Menu kontekstowe - kasowanie punktu pośredniego

Rys. 29. Stan schematu obliczeniowego po usunięciu punktu pośredniego

cinka położonego bliżej odpływu na pół i wstawienie w tym miejscu punktu pośredniegoitd.

• Delete Vertex - usuwanie wskazanego punktu pośredniego (wyboru punktu należy dokonaćwcześniej klikając lewym klawiszem myszy).

• Quit Editing - przełączenie w tryb wyboru obiektów.

31

8. Przygotowanie danych

8.1. WęzłyPrzy założeniu prawidłowego odtworzenia geometrii sieci do przeprowadzenia obliczeń w okniecech typowego węzła obliczeniowego konieczne jest wprowadzenie następujących właściwości:

• *Elevation/Rzędna - rzędna interpretowana jako rzędna osi rurociągu w węźle;

• Base Demand/Rozbiór bazowy – średni rozbiór wody przypisany do głównej kategoriiużytkowników.

Zagadnienie rozbioru bazowego wymaga dodatkowych wyjaśnień. W praktycznych zadaniachobliczeniowych zwykło się przypisywać rozbiory:

• o w węzłach obliczeniowych – jeżeli model został uproszczony w stosunku do rzeczywis-tości przez usunięcie podsystemu rozdzielczego;

Rys. 30. [Santiago Anarlich – Epanet and Development 2011]

• o na odcinku obliczeniowym – jeżeli model został uproszczony w stosunku do rzeczywis-tości przez usunięcie podsystemu rozdzielczego, ale w miejscu włączenia podsystemu niezlokalizowano węzła obliczeniowego; w tej sytuacji nie ma możliwości wprowadzenia in-formacji o rozbiorach, ponieważ model Epanet nie przewiduje możliwości wprowadzaniarozbiorów odcinkowych; w większości przypadków wadę tą można zniwelować rozdziela-jąc rozbiór odcinkowy symetrycznie do najbliższych węzłów obliczeniowych. UWAGA.

Rys. 31. [Santiago Anarlich – Epanet and Development 2011]

Jeżeli użytkownik posiada wiedzę o znacznym rozbiorze zlokalizowanym asymetrycznie wstosunku do odcinka, to podział powinien być dokonany z uwzględnieniem tej informacji.

32

Opcjonalne właściwości:

• Tag/Etykietka - etykieta umożliwiająca grupowanie obiektów do edycji cech dużych ilościwybranych obiektów jednocześnie;

• Demand Pattern/Wzorzec rozbioru - identyfikator tabeli przeliczników rozbiorów umożli-wiającej przeliczenie wartości średniej na wartość rzeczywistą (szacowaną) w poszczegól-nych godzinach doby. Jeżeli właściwość nie jest wprowadzona, to do obliczeń brana jesttabela przeliczników rozbiorów wpisana w oknie wartości domyślnych;

• Demand Categories/Kategoria rozbioru - liczba kategorii odbiorców wody powiązana ztabelą zawierającą listę odbiorców w postaci listy: rozbiór bazowy odbiorcy, identyfikatortabeli przeliczników rozbiorów, opis kategorii. Tabela umożliwia rozdzielenie rozbiorównp. na odbiorców indywidualnych, przemysł itp. ponieważ każdy odbiorca może miećprzypisany inny identyfikator tabeli przeliczników rozbiorów. UWAGA: W polu „BaseDemand/Rozbiór bazowy” prezentowana jest wartość przypisana do odbiorcy głównego,tzn. wpisanego w pierwszym wierszu tabeli.

Rys. 32. Właściwości zbiornika Reservoir - po lewej - i zbiornika Tank - po prawej

Do przeprowadzenia obliczeń w oknie cech węzła w postaci zbiornika źródłowego koniecznejest wprowadzenie następujących właściwości:

• *Total Head/Całkowita wysokość - rzędna interpretowana jako rzędna zwierciadła wodyw zbiorniku.


• Tag/Etykietka - etykieta umożliwiająca grupowanie obiektów do edycji cech dużych ilościwybranych obiektów jednocześnie;

• Head Pattern/Wzorzec wysokości - identyfikator tabeli przeliczników rzędnej zwierciadławody w zbiorniku.

Do przeprowadzenia obliczeń w oknie cech węzła w postaci zbiornika wyrównawczego koniecznejest wprowadzenie następujących właściwości:

33

• *Elevation/Rzędna - rzędna interpretowana jako rzędna dna zbiornika;

• *Initial Level/Poziom początkowy - początkowa wysokość zwierciadła wody w stosunkudo dna zbiornika;

• *Minimum Level/Poziom minimalny - minimalna wysokość zwierciadła wody w stosunkudo dna zbiornika;

• *Maximum Level/Poziom maksymalny – maksymalna wysokość zwierciadła wody w sto-sunku do dna zbiornika;

• *Diameter/Średnica – średnica zbiornika.

8.2. OdcinkiDo przeprowadzenia obliczeń w oknie cech odcinka rurociągu konieczne jest wprowadzenienastępujących właściwości:

• *Length/*Długość - długość odcinka wyrażona w metrach;

• *Diameter/*Średnica – średnica rurociągu wyrażona w milimetrach;

• *Roughness/*Chropowatość - chropowatość rurociągu wyrażona w milimetrach.

Rys. 33. Właściwości odcinka obliczeniowego


• Loss Coeff./Współczynnik strat - współczynnik oporów miejscowych.

Do przeprowadzenia obliczeń w oknie cech pompy konieczne jest wprowadzenie następującejwłaściwości:

• Pump Curve /Charakterystyka przepływu - identyfikator krzywej wydajności pompy


• Power/Moc – moc napędu wyrażona w kilowatach lub koniach mechanicznych;

• Speed/Prędkość obrotowa – względna prędkość obrotowa silnika;

• Pattern/Wzorzec prędkości obrotowej – tabela zmienności względnej prędkości obrotowej;

34

Rys. 34. Właściwości pompy

• Effic. Curve/Charakterystyka sprawności – identyfikator charakterystyki sprawności;

• Energy Price/Cena energii – cena jednostkowa energii elektrycznej;

• Price Pattern/Wzorzec ceny – tabela zmienności ceny energii.

Charakterystyka przepływu przygotowywana jest przy użyciu edytora krzywych. Charakterystyki

Rys. 35. Okno dialogowe charakterystyki pompy

mogą być wprowadzone na trzy sposoby:

• przy użyciu jednego punktu; Pozostałe punkty określane są jako: Natężenie przepływu –0; Wysokość podnoszenia – 133 % wartości podanej; Natężenie przepływu – 2x wartośćpodana; Wysokość podnoszenia – 0. Na podstawie 3 punktów przybliżana jest krzywa wpostaci równania kwadratowego;

35

Rys. 36. Charakterystyki 1- i 3-punktowa

• przy użyciu trzech punktów; Natężenie przepływu = 0; Punkt pracy pompy; Punkt maksy-malnego natężenia przepływu; Na podstawie 3 punktów przybliżana jest krzywa w postacirównania kwadratowego;

Rys. 37. Charakterystyka wielopunktowa i rodzina charakterystyk przy zmiennej prędkościobrotowej silnika

• charakterystyka wielopunktowa; Zadana jako dowolna większa od trzech lista punktówpołączonych odcinkami prostymi.

W przypadku wykorzystania parametrów: „Speed/Prędkość” i „Pattern/Wzorzec prędkościobrotowej” możliwe jest czasowe sterowanie przemiennikiem częstotliwości.

8.3. Elementy sterujaceElementy sterujące są wyrażeniami determinującymi jak sieć jest zarządzana w czasie pracy.Stosować można dwa typy elementów sterujących:

• ES proste;

• ES oparte na regułach.

Obiekty proste mogą wpływać na właściwość status następujących obiektów.

• Poziom wody w zbiorniku;

• Ciśnienie w węźle;

• Zmienna czasowa w symulacji.

36

Przykłady:LINK x status IF NODE y ABOVE/BELOW z – odcinek x zmienia status jeżeli ciśnienie wwęźle y jest większe/niższe od wartości z;LINK 12 CLOSED IF NODE 23 ABOVE 20LINK x status AT TIME t – odcinek x zmienia status po czasie t;LINK x status AT CLOCKTIME c AM/PM – odcinek x zmienia status o godzinie c;LINK 12 CLOSED AT CLOCKTIME 10 AMLINK 12 OPEN AT CLOCKTIME 8 PM.Reguły umożliwiają powiązanie cech status i settings jako reakcji na stany w jakich znajdujesię sieć.Przykład:Formuła zatrzymująca pompę i otwierająca by-pass gdy poziom w zbiorniku osiągnie pewnąwartość oraz czynności przeciwne przy innej wartości.RULE 1IF TANK 1 LEVEL ABOVE 19.1THEN PUMP 335 STATUS IS CLOSEDAND PIPE 330 STATUS IS OPENRULE 2IF TANK 1 LEVEL BELOW 17.1THEN PUMP 355 STATUS IS OPENAND PIPE 330 STATUS IS CLOSED

37

9. Prezentacja wyników

9.1. Wyniki na mapiePrzeglądanie wyników bezpośrednio na mapie jest najbardziej intuicyjnym i łatwym sposobemdla zorientowania się w problemie w skali całego obszaru lub znacznego obszaru objętego przezsieć. Prezentacja wyników uruchamiana jest przy użyciu okna Browser/Browser za pośred-nictwem obiektów zlokalizowanych na zakładce Map/Mapa.Rozwinięcie jednej z list rozwijanych i wybór jednej z dostępnych cech pozwala na wyświ-

Rys. 38. Prezentacja wyników w obszarze roboczym

etlenie wartości cechy węzłów/odcinków. Sposób prezentacji konfigurowany jest przez Opcjewidoku (menu View/Widok rozkaz Options/Opcje). W oknie opcji dostępne są następującegrupy elementów konfiguracyjnych:

Rys. 39. Prezentacja wyników w obszarze roboczym

38

• Nodes/Węzły;

Rys. 40. Okno opcji - węzły i odcinki

– Node Size/Rozmiar węzła – wielkość symbolu identyfikowanego jako węzeł;– Proportional to Value/Proporcjonalny do wartości – przełącznik narzędzia umożli-

wiającego skalowanie symbolu proporcjonalnie do wartości prezentowanej cechy;– Display Border/Wyświetl obrzeże – włącznik obwiedni symbolu węzła;– Display Junctions/Wyświetl węzły – włącznik trybu prezentacji/braku prezentacji

symbolu węzła;

• Links/Rurociągi;

– Link Size/Rozmiar rury - szerokość linii identyfikowanej jako odcinek;– Proportional to Value/Proporcjonalny do wartości – przełącznik narzędzia umożli-

wiającego skalowanie szerokości linii proporcjonalnie do wartości prezentowanej cechy;

• Labels/Etykiety;

Rys. 41. Okno opcji - etykiety i oznaczenia

– Display Map Labels/Wyświetl etykiety mapy – przełącznik umożliwiający prezen-tację/brak prezentacji etykiet;

39

– Use Transparent Text/Użyj przezroczystego tekstu – użycie przezroczystego/nieprzezroczystegotła napisów;

– At Zoom of/ At Zoom of – ustalenie minimalnego powiększenia, przy którym etykietysą prezentowane;

• Notation/Oznaczenia;

Rys. 42. Okno opcji - symbole i strzałki kierunku przepływu

– Display Node ID’s/Wyświetl identyfikatory węzłów – przełącznik umożliwiający prezen-tację/brak prezentacji identyfikatorów węzłów;

– Display Node Values/Wyświetl wartości węzłów – przełącznik umożliwiający prezen-tację/brak prezentacji wartości liczbowe dla węzłów;

– Display Link ID’s/Wyświetl identyfikatory odcinków – przełącznik umożliwiającyprezentację/brak prezentacji identyfikatorów odcinków;

– Display Link Values/Wyświetl wartości odcinków – przełącznik umożliwiający prezen-tację/brak prezentacji wartości liczbowe dla odcinków;

– Use Transparent Text/Użyj przezroczystego tekstu – użycie przezroczystego/nieprzezroczystegotła napisów;

– At Zoom of/ At Zoom of – ustalenie minimalnego powiększenia, przy którym opisysą prezentowane;

– o Font Size/Rozmiar czcionki – rozmiar czcionki we wszystkich opisach;

• Symbols/Symbole;

– Display Tanks/Wyświetl hydrofory – włącznik trybu prezentacji/braku prezentacjisymbolu zbiornika wyrównawczego;

– Display Pumps/Wyświetl pompy – włącznik trybu prezentacji/braku prezentacjisymbolu pompy;

– Display Valves/Wyświetl zawory – włącznik trybu prezentacji/braku prezentacjisymbolu zaworu;

– Display Emitters/Wyświetl Emitters – włącznik trybu prezentacji/braku prezentacjisymbolu emitera;

– Display Sources/Wyświetl wlot – włącznik trybu prezentacji/braku prezentacji sym-bolu źródła jakości wody;

40

– At Zoom of/ At Zoom of – ustalenie minimalnego powiększenia, przy którym symbolesą prezentowane;

• Flow Arrows/Kierunki przepływu;

– Arrow Style/Styl wskaźnika – przełącznik kształtu strzałki przepływu;– Arrow Size/Rozmiar wskaźnika - wielkość symbolu identyfikowanego jako strzałka

przepływu;– At Zoom of/ At Zoom of – ustalenie minimalnego powiększenia, przy którym symbole

są prezentowane;

• Background/Tło – wybór koloru tła mapy z czterech predefiniowanych barw.

Rys. 43. Okno opcji - tło obszaru roboczego

9.2. Raporty tabelarycznePo wykonaniu obliczeń zakończonym sukcesem możliwa jest ocena uzyskanych wyników obliczeńhydraulicznych. Najbardziej skondensowanym sposobem jest prezentacja w postaci tabeli danychi/lub wyników. Dostęp do funkcji prezentacji danych stabelaryzowanych możliwy jest z poziomumenu „Report/Raport” funkcja „Table. . . /Tabela”. EPANET umożliwia prezentację wybranych

Rys. 44. Wybór raportu tabelarycznego

danych i wyników analizy w postaci:

• Tabelaryczna lista cech i wyników dla wszystkich węzłów lub odcinków w wybranymokresie czasu;

41

• Lista serii właściwości i wyników dla wybranego odcinka lub odcinka dla wszystkichodcinków czasowych.

Po wyborze tabeli węzłów przejście do zakładki Columns/. . . umożliwia dokonanie wyborulisty właściwości i wyników spośród dostępnych.

Rys. 45. Okno wyboru raportu tabelarycznego i lista wyboru kolumn raportu węzłówobliczeniowych

Po wciśnięciu przycisku OK wyświetlane jest okno zawierające wybrane informacje. Tabelamoże zostać wydrukowana lub skopiowana za pośrednictwem schowka systemu Windows lubpliku tekstowego.

Rys. 46. Okno raportu węzłów obliczeniowych

Po wyborze tabeli odcinków przejście do zakładki Columns/. . . umożliwia dokonanie wyborulisty właściwości i wyników spośród dostępnych w wybranym kroku czasowym.

Po wciśnięciu przycisku OK wyświetlane jest okno zawierające wybrane informacje. Tabelamoże zostać wydrukowana lub skopiowana za pośrednictwem schowka systemu Windows lubpliku tekstowego.

Po wyborze węzła i przełącznika seria czasowa dla węzła przejście do zakładki Columns/. . .umożliwia dokonanie wyboru listy właściwości i wyników spośród dostępnych dla wybranegowęzła.Po wciśnięciu przycisku OK wyświetlane jest okno zawierające wybrane informacje. Tabelamoże zostać wydrukowana lub skopiowana za pośrednictwem schowka systemu Windows lubpliku tekstowego.

42

Rys. 47. Okno raportu odcinków obliczeniowych

Rys. 48. Okno raportu wybranego węzła obliczeniowego

Po wyborze odcinka i przełącznika seria czasowa dla odcinka przejście do zakładki Columns/. . .umożliwia dokonanie wyboru listy właściwości i wyników spośród dostępnych dla wybranegoodcinka.

Rys. 49. Okno raportu wybranego odcinka obliczeniowego

Po wciśnięciu przycisku OK wyświetlane jest okno zawierające wybrane informacje. Tabelamoże zostać wydrukowana lub skopiowana za pośrednictwem schowka systemu Windows lubpliku tekstowego.Lista wyświetlanych kolumn może zostać zmodyfikowana zarówno na etapie przygotowywaniazestawienia, jak i po wyświetleniu tabeli.

W czasie przygotowywania zestawienia tabelarycznego oraz po jego wyświetleniu możliwejest wykonanie filtrowania.

43

Rys. 50. Modyfikacja listy kolumn po wygenerowaniu raportu

Rys. 51. Filtrowanie informacji po wygenerowaniu raportu

9.3. Raporty graficznePo wykonaniu obliczeń zakończonym sukcesem możliwa jest ocena uzyskanych wyników obliczeńhydraulicznych. Najbardziej czytelnym sposobem jest prezentacja w postaci graficznej danychi/lub wyników. Dostęp do funkcji prezentacji danych graficznych w postaci wykresów i schematówmożliwy jest z poziomu menu „Report/Raport” funkcja „Graph. . . /Wykres”. Wybór rozkazuumożliwia otwarcie okna „Graph Selection/Dobór wykresu” w którym prezentowane są następu-jące panele informacji/przełączników:

• Graph Type/Typ wykresu - panel umożliwiający wybór typu wykreślanego elementugraficznego:

– Time Series/Time Series - wykres wybranej wartości w funkcji czasu;– Profile Plot/Profile Plot - wykres wybranej wartości w funkcji długości (profil wartości

wzdłuż wybranej trasy);– Contour Plot/Contour Plot - mapa konturowa, obszary zabarwione między izoliniami

o określonej przez użytkownika rzędnej;– Frequency Plot/Frequency Plot - wykres wartości w funkcji ułamka obiektów o

wartości mniejszej lub równej;

44

Rys. 52. Wybór raportu graficznego

Rys. 53. Okno raportu graficznego dla wykresów Time Series i Profile

– System Flow/System Flow - wykres zmienności produkcji i poboru wody w funkcjiczasu.

• Parameter/Parametr - zawierający listę wyboru parametrów z których użytkownik wybierajeden, prezentowany w grafice;

• Time Period/Time Period – nieaktywny w przypadku grafiki Time Series i System Flowumożliwiający wybór punktu w czasie prezentowanego w elemencie graficznym (nie jestwyświetlany jeżeli obliczany tylko jeden krok czasowy);

• Object Type/Typ obiektu - lista wyboru węzły-odcinki;

• Nodes to Graph/Nodes to Graph - lista obiektów wykorzystanych do wykreślenia grafiki.

Przyciski dostępne dla użytkownika:

• Load. . . /Wczytaj... - odczyt z pliku listy węzłów/odcinków;

• Save. . . /Zapisz. . . - zapis na dysk listy węzłów/odcinków;

• Add/Dodaj - dodanie do listy aktualnego węzła/odcinka;

• Delete/Usuń - usunięcie z listy zaznaczonego węzła/odcinka;

• Move Up/Przesuń w górę - przemieszczenie obiektu w liście w górę;

• Move Down/Przesuń w dół - przemieszczenie obiektu w liście w dół.

45

Rys. 54. Wykres Time Series dla wybranego węzła

Rys. 55. Okno dialogowe modyfikacji wykresu Time Series

Time Series/Time Series - wykres wybranej wartości w funkcji czasu.Po kliknięciu prawym klawiszem myszy wyświetlane jest okno opcji wykresu umożliwiające

modyfikację wyglądu grafiki. W zakładce General/General możliwe jest wprowadzenie następu-jących elementów:

• Panel Color/Panel Color – kolor tła okna dookoła wykresu właściwego;

• Background Color/Background Color – kolor tła wykresu właściwego;

• View in 3D/View in 3D – prezentacja wykresu w postaci powierzchni 3D;

• 3D Effect Percent/3D Effect Percent – procentowa wartość wskazująca głębokość efektu3D;

• Main Title/Main Title – tytuł wykresu.

W zakładce Horizontal Axis użytkownik może wprowadzić następujące wartości:

• Minimum/Minimum – minimalna wartość prezentowana na osi poziomej;

• Maximum/Maximum - maksymalna wartość prezentowana na osi poziomej;

• Increment/Increment – skok wartości osi poziomej;

46

• Auto Scale/Auto Scale – automatyczny dobór cech minimalnej, maksymalnej i skoku;

• Grid Lines/Grid Lines – włącznik wyświetlania linii podziału odpowiadającym wartoś-ciom na osi poziomej;

• Axis Title/Axis Title – tytuł osi poziomej;

• Font/Font – wybór czcionki tytułu osi poziomej.

W zakładce Vertical Axis użytkownik może wprowadzić następujące wartości:

• Minimum/Minimum – minimalna wartość prezentowana na osi pionowej;

• Maximum/Maximum - maksymalna wartość prezentowana na osi pionowej;

• Increment/Increment – skok wartości osi pionowej;

• Auto Scale/Auto Scale – automatyczny dobór cech minimalnej, maksymalnej i skoku;

• Grid Lines/Grid Lines – włącznik wyświetlania linii podziału odpowiadającym wartoś-ciom na osi pionowej;

• Axis Title/Axis Title – tytuł osi pionowej;

• Font/Font – wybór czcionki tytułu osi pionowej.

W zakładce Legend użytkownik może wprowadzić następujące wartości:

• Position/ Position – lokalizacja legendy;

• Color/Color – kolor tła legendy;

• Symbol Width/Symbol Width – szerokość symbolu w legendzie wyrażona w pikselach;

• Framed/Framed – włącznik ramki wokół legendy;

• Visible/Visible – włącznik prezentacji legendy.

Rys. 56. Wykres typu Profile

W zakładce Series użytkownik może wprowadzić następujące wartości:

• Series/Series – wybór serii danych;

• Legend Title/Legend Title – wpis w legendzie dla aktualnie wybranej serii danych;

47

Rys. 57. Wykres typu Contour Plot

• Panel Lines/Lines – Style/Style (rodzaj linii: ciągła, przerywana, kropkowa, kreska-kropka,kreska-kropka-kropka); Color/Color (kolor linii wykresu); Size/Size (szerokość linii), Vis-ible/Visible (widoczność linii wykresu);

• Panel Markers/Markers – Style/Style (rodzaj znacznika: kwadrat, okrąg, trójkąt pod-stawa na dole, trójkąt podstawa na górze, krzyż, obrócony krzyż, gwiazdka, romb);Color/Color (kolor znacznika); Size/Size (wielkość znacznika), Visible/Visible (widocznośćznacznika);

• Panel Labels/Labels – Style/Style (rodzaj etykiety: wartość, procent, wartość i procent,procent całości, wartość osi X); Color/Color (kolor etykiety); Transparent/Transparent(przezroczystość etykiety), Visible/Visible (widoczność znacznika);

Rys. 58. Wykres typu Frequency Plot

Profile Plot/Profile Plot - wykres wybranej wartości w funkcji długości (profil wartościwzdłuż wybranej trasy).

48

Contour Plot/Contour Plot - mapa konturowa, obszary zabarwione między izoliniami ookreślonej przez użytkownika rzędnej. Element wybrany z listy w panelu Parameter/Parametr wokresie czasu wybranym w panelu Time Period/Time Period. UWAGA. Grafika prezentowanajest na obszarze odpowiadającym granicom zdefiniowanym w oknie Diameter/Wymiary.

Frequency Plot/Frequency Plot - wykres wartości w funkcji ułamka obiektów o wartościmniejszej lub równej.

Rys. 59. Wykres typu System Flow

System Flow/System Flow - wykres zmienności produkcji Produced/Wyprodukowano ipoboru wody Consumed/Zużyto w funkcji czasu.

49

10. Drukowanie wynikówFunkcja drukowania realizowana jest zawsze w oparciu o aktywne okno edycji danych i wyników,tzn. jeżeli w czasie wyboru funkcji „Drukuj” aktywne jest okno Map, to wydrukowany zostanieschemat sieci a jeżeli aktywne jest okno raportu tabelarycznego, to wydrukowana zostanietabela w formie prezentowanej w raporcie. Drukowanie po wybraniu rozkazu Print i Print Pre-view realizowane jest natychmiast w oparciu o bieżące ustawienia drukowania. Nie jest możliwakorekta ustawień typu czy ustawień drukarki. Ustawienia drukowania powinno być wybierane

Rys. 60. Okno podglądu wydruku

przed pierwszym uruchomieniem drukowania. Wybór ustawień odbywa się w oparcie o klasy-czne okno ustawień drukowania umożliwiającego wybór drukarki, zmianę orientacji papierui rozmiarów marginesów. W zakładce Headers/Footers użytkownik może wprowadzić komen-


tarze drukowane w nagłówku i stopce strony oraz lokalizację numeracji strony. Możliwe jestwyrównania nagłówka i stopki do lewej i prawek krawędzi lub wycentrowanie.

Istnieje możliwość trwałego wyłączenia nagłówka i stopki. Z uwagi na pewną nieprzewidy-walność lokalizacji przy zmianie orientacji wydruku zalecane jest wyłączenie nagłówka i stopki.

50

Efekt finalny wydruku można ocenić przed realizowaniem finalnego wydruku przy użyciu stan-dardowego okna podglądu. Użytkownik ma możliwość skalowania wydruku:


• Page Width - powiększenie do szerokości strony;

• Full Page - dopasowanie wydruku do pełnego dostępnego okna podglądu.

W przypadku wydruku wielostronicowego (np. zestawienie tabelaryczne) istnieje możliwośćnawigacji przy użyciu przycisków:

• Prev Page - poprzednia strona;

• Next Page - następna strona.

51

11. Kody błędówW rozdziale zestawiono kody błędów i ostrzeżeń programu Epanet. Wystąpienie błędu powodujebrak możliwości wczytania pliku projektu lub przerwanie obliczeń. Wystąpienie ostrzeżenia niepowoduje przerwania obliczeń, ale wyniki mogą być obarczone błędem.

Tab. 1. Kody błędów

Kod błędu Opis błędu101 Analiza przerwana z powodu braku pamięci operacyjnej.110 Analizę przerwano ponieważ układ równań nie może zostać rozwiązany.

Należy sprawdzić, czy fragmenty sieci nie są pozbawione fizycznychłączników ze zbiornikiem źródłowym lub wyrównawczym. Mogą byćwprowadzone sprzeczne dane sieci.

200 Jeden lub więcej błędów wykryto w danych wejściowych. W uzupełnie-niu generowane są kody błędów od 201 do 233.

201 Błąd składni we wskazanej linii pliku wejściowego. Zwykle występujew przypadku tworzenia pliku .INP poza programem EPANET np. wedytorze tekstu.

202 Błędna wartość numeryczna przypisana do właściwości obiektu.203 Obiekt wskazuje na niezdefiniowany węzeł .204 Obiekt wskazuje na niezdefiniowany odcinek.205 Obiekt wskazuje na niezdefiniowany „time pattern/wzorzec”.206 Obiekt wskazuje na niezdefiniowaną krzywą.207 Próba niedozwolonej zmiany cechy rurociągu “zawór zwrotny” przy uży-

ciu kontrolek.208 Wskazano niezdefiniowany węzeł. Może się zdarzyć w przypadku kon-

trolki.209 Błędna wartość przypisana do właściwości węzła.210 Wskazano niezdefiniowany odcinek. Może się zdarzyć w przypadku kon-

trolki.211 Błędna wartość przypisana do właściwości odcinka.212 Analiza śledzenia wskazuje na niezdefiniowany węzeł.213 Opcje analizy zawierają nieprawidłową wartość (np. ujemna ilość

kroków czasowych).214 Zbyt dużo znaków w linii pliku danych. Linia tekstu w pliku .INP jest

ograniczona do 255 znaków.215 Dwa lub więcej węzłów lub odcinków mają identyczne identyfikatory

(nazwy).216 Dane zużycia energii powiązane z niezdefiniowaną pompą.217 Nieprawidłowe dane zużycia energii zdefiniowano dla pompy.219 Zawór nieprawidłowo połączony ze zbiornikiem źródłowym lub wyrów-

nawczym. Zawór PRV, PSV lub FCV nie może być bezpośredniopodłączony do zbiornika źródłowego lub wyrównawczego. Odcinek ruro-ciągu powinien oddzielać te dwa obiekty.

220 Zawór jest błędnie podłączony do innego zaworu. Zawory PRV nie mogąwspółdzielić węzła po stronie odpływu oraz łączone szeregowo, zaworyPSV nie mogą współdzielić węzła po stronie dopływu oraz łączone sz-eregowo. Zawór PSV nie może bezpośrednio połączony do węzła odpły-wowego z zaworu PRV.

53

Kod błędu Opis błędu221 Reguła zawiera błędny wpis.223 Zbyt mało węzłów w sieci do przeprowadzenia analizy. Praw-

idłowo przygotowany układ musi zawierać co najmniej jeden zbiornikźródłowy/wyrównawczy i jeden węzeł obliczeniowy.

224 W sieci nie zdefiniowano ani jednego zbiornika źródłowego ani wyrów-nawczego.

225 Błędnie wpisano poziomy minimalny/maksymalny w zbiorniku. (np.wartość minimalna jest większa niż maksymalna).

226 Brak charakterystyki pompy lub wartość mocy przypisanej do obiektuPompa. Pompa musi mieć przypisaną krzywą lub wartość mocy. Jeżeliobie informacje są przypisane, to wykorzystywana jest charakterystyka.

227 Do pompy przyłączono nieprawidłową krzywą pompy. Prawidłowacharakterystyka musi mieć przebieg opadający wartości wysokości pod-noszenia i rosnący wartości natężenia przepływu.

230 Wartości na osi X wykresu krzywej nie zostały wpisane jako rosnące.233 Węzeł nie jest podłączony do żadnego odcinka.302 System nie może otworzyć tymczasowego pliku wejściowego. Należy up-

ewnić się, czy użytkownik posiada uprawnienia do zapisu w folderzetymczasowym programu EPANET.

303 System nie może otworzyć pliku raportu statusu. Patrz błąd 302.304 System nie może otworzyć binarnego pliku wyjściowego. Patrz błąd 302.308 Zapis wyników nie jest możliwy. Może to być spowodowane brakiem

miejsca na dysku.309 Zapis do pliku raportu nie jest możliwy. Może to być spowodowane

brakiem miejsca na dysku.

54

epanet skrócona instrukcja obsługi–scenariusza – stanu sieci w aktualnym momencie analizy,...

Documents